04/2005 Ruediger Niehl
Notes: Greek text only sporadically inserted; errata list at end of file not worked in; new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check


page 468, image: s498

GEORGIUS MAIOR.

NOrinberga urbs est Imperii, in Norico, celeberrima, plendida, ac
populosa: sive a Norico; sive a Tiberii Neronis, Turingotum regibelium
illaturi castris, nomen initio adepro. Hac in urbe lucem adspexir
Georgius Maior honestis cilirus parentibus, anno Christi millesimo,
quingentesimo secundo, die vicesimo quinto Aprilis, dimid a hota post
primam pomeridianam Puer admodum elementis artium cognitis urcumque,
adductus est in rerras Saxonicas iussu et sun tibus illustrissimi
prinerpis Friderici III. Ducis Sa xoniae, Electoris; in cuius aula
edueatus est inter adolescentes symphoniacos Civis factuoest Acidemia
Wittembergensis anno, postquam primum instituta fuit, nono; qui fuit
Christi millesimus, quingentesimus, undecimus.
Acreperit tunc Maior terras Saxonicas florentissimas princripibus, nob
iitate, Acaderniis, urb. bus: una dofuit lux veritatis Evangelicae:
quam in ecclesits et scholis illarum terrarum non ita multo post DEUS
immensa bonitate accendit, ministerio inprimis Lutheri anno postquam
wittembergam venit Maior sexto Eamdeinde lucem piulatim auxeruntii:
quos DEUS ei socios ac [Gap desc: Greek word] adiunxit: inter quos
princeps Melanchthon: qui seriptis methodicis confusas mitio, et
obscuras, et proprer scholasticorum labyrinthos, perplexas
controversias illorum temporum, summa dextentate ac perspicuitate
explicit atque illustravit.
Cum rena scente autem luce Evangelii, simul efflorescebanr studia
Philosophiae sincerioris, Melanchthone artes illas repurgante et
urgente. Occasionem itaque Maior ex voto nactus, primum ad disciplinas
Philosophicas alacriter incubuit: summque Philosophici ordinis gradum
consecutus wittembergae est.
Postea Luthero ac Melanchthone praeceptoribus usus, sumptibus ptincipis
et Sen. tus Norici Theologiae diligentem dedit operam. Cum utroque
enim, Luthero et Melanchthone, ut familiatiter versaretur ut quoties
vellet utrumque adiret, et quae opus etaut interrogaret: ut privatim
inrer se conferentes de praecipuis docttinae controversae capitibus,
audiret; ut iudicia cognosceret eorum derebus maximis: denique ut ab
utroque diligeretur, ornaretur, et adiuvarerur: Dei singulari
beneficio fuit consecutus; usprimum in Academia eis innotuir.
Anno millesimo, quingentesimo duodetricesimo duxit uxorem virginem
nobilem Margaretam a Mochbavv: et cum Caspan


page 469, image: s499

Cruciger e schola Magdeburgensiesset revocatus: hic Georgius Maior,
anno undetrigesimo; supra sesquimillesimum, Lutheri consilio ipsi
suffectus est, secundus, post religionis reformatione, rector. Ibi cum
in Augustiniano coenobro minus commode doceretur; effecit Maior
auctoritate et consilio Leonhardi Marty, I. U. D. Syndici
Magdeburgensis Reip. Helverit natione Nicolai item Amsdorfii et
Georgii Copi Medici, ac inptimis Ulaarici ab Embden viri nob lis; ut
in Franciscanorum claustrum schola de duceretur. Id quod a M. Iore
factum sub Mich elis anni vicesi minoni frustra renitentibus et
frementibus monachis. Forum Ioannem Hilten Isenacensem, virum pium, et
ipsum Franciscanum sic ad Gu rdianum ut vocant, illius monasterii
Magdeburgic scripsisse: claustrum Minorum Vinariense fiet
armamentarium: Wittemlergense granarium: Magdeburgense, schola
iuventutis. Id quod hoc rectore completum in Magdeburgensi.
Rexit ist um ludum Maior fi leliter ac feliciter annos septem: et
fortassis omnem ibi aetarem exigere ipsi volupe fu siut: nis salatii
ex guiras et rei familiaris angnstiae alio eum compulis sent. Nam cum
a senatu Migd. burgensi accessionem aliquam periisset nec voti compos
fieri potu sser: vocationem, quae tum ei in manibus, secutu. et
Superintendem Islebiensis est factus, anno Christi erigesimo sexto
Islebia Wittembergam rediit, ibidem et professor Academiae, et
ecclesiastes in templo arci contiguo designatus: atque anno
quadragesimo quarto mense Decem br. Dostor Theologiae. ipse tunc
Acadomiae rector, cum Ioanne Faberio Monacensi renuntiatus.
Anno quadragesime sexto cum colloquium religionis causa Ratisbonae
iusiu Caesaris institutum essete venerunt coex Ponti ficiis Petrus
Malvenda Hispanus Eberardus Billicus Carmelita, Ioannes Hoffmeisterus
Augustinensis, et Ioannes Cochlaeus: ex Piotestantium vero Thcologis
Bucerus, Brentius, Maior, Erhardus Snepfius. Sed pau o post abruprum
est colloquium: causas indicant Acta edita Moto demde bello saxonico,
Maior in exilio cum coniuge et denis liberis, non sine praesenti di
scrimine palabundus erravit cantisper, dum sub exitum anni
quadragesimi septimi, a Mauritio et augusto fratribus, Saxoniae
ducibus, gubeinacioni ecclesiae Mersburgensis praefectus: tandemque
anno quadragesimo octavo recollecta et instaurata Wittembergae
Academia pristinum in locum fuit restitutus.
Anno quinquagesimo primo, oblatae ei sunt variae, caecue luculentae
conditiones. Nam et arege Daniae opera eius fuit expetita; et a
Principe Holsatiae Friderico gubernatio Ecclesiarum Slesvicensium
delata: ab Electore vero Saxonia iter ad concilium Tridentinum
decretum Sed nihil horum factum, lireris e Biltieo litore sexius
missis, et consilio etiam Eiectoris mutato:


page 470, image: s500

qui ad rempus regimen ecclesiae in comitatu Mansfeldensi obiro eum
iussit. Praefuit Ecclesiae illi annum unum: et sequenti quinquagesimo
secundo Wittembergam reversus: quod reliquum fuit vitae in munere
sibi demandato exegit.
Sed cum nihil sit, quod non male interpretando possit depravari:
incurrit et Maior in gravissimam invidiam et odium: quod aliquando,
utfuit Zelotes et sanctimoniae commendaror summus, dixerat: fieri non
posse, ut qui non studeant bonis opeaeibus, salutem consequantur
aeternam: et bonorum operum studium esse necessarium ad salutem.
Adversarii enim eius, de quibus antesignani fuernnt Matthias Flacius
Illyricus, Nicolaus Gallus et Nicolaus Amsdorfius, propositionem hanc:
Bonaopera necessaria sunt ad salutem, interpretati sunt ita: quasi
starueret Maior, iuxia Origenicam et Pontificiam synecdochen; bona
opera cum fide mereri remissionem peccatorum, et esse causam
iustificationis coram Deo. Verum Maior et confessione publice edita,
et disputarionibus restatus est; numquam se ita sensisse, numquam ita
docuisse; sed totum iustificationis nostrae negotium et salutis
beneficium in solidum acceptum retulisse, et referre misericordiae
divinae, atque unici Salvatoris nostri Iesu Christi merito: idque sola
fide accipi, quam bonaopera, ut fructus certissimi, sequantur. Quinimo
diserte testatus est: se propositione illa, qua videret aliquos
offendi, deinceps non usurum. Sed, quae est hominum credulitas, ac
claumniae efficacitas, effugere suspicionem doctrinae diversae numquam
potuit. Adeo verum est illud: calumniares audacter: semper aliquid
haeret. Imo eo dementiaene dicam, an impietatis, quidam progressi
sunt: ut non dubitarint haec axiomata propuguare: Bona opera non sunt
necessaria ad salutem: Bona opera officiunt saluti: Nova oboedientia
non est necessaria. Sed super hoc argumento scripta [Note: * Consil. Theol. Melancht.]
ipsa passim edita videantur.
Insenecture expertus Maior est illud; quod in veteri versu Graeco
dicitur:
[Gap desc: Greek Section]
Nam ad [Gap desc: Greek word] illas Theologorum accesserunt variae
et graves clamitates domesticae. Primum enim vidit sunera sex
siliorum: inter quos Leonhardus a rabiosa cane vulneratus interiit:
alii aliis morborum generibus exstincti sunt. Postea nepotum etiam
aliquot funra extulit: tandem et filiae, feminae praestantis. In his
tamen afflictionibus patientiam osteodit Christianam, seque solatus
est cogitatione communium aerummarum, et exemplo filii Dei, cuius
imagini conformes nos fieri oporter; crebro repetitis vocibus ex Iobo:
Dominus dedit; Dominus abstulit: sit nomen Domini benedictum. Si bona
accepimus: mala annon sustinemmus?


page 471, image: s501

Tandem et ipse Maior post triennii fere decubitum, senio et morbis
confectus in caelestis vitae consuetudinem concessit Wittembergae,
anno salutis millesimo, quingentesimo septuagesimo quarto, die
vicesimo octavo Novembris, cum in exilio terreno exegisset annos
propemodum septuaginta tres. Corpus eius terrae mandatum honorifice
est in templo arci contiguo, ad sinistrum latus Ioannis Schneidevvini
Iureconsulti clarissimi. Obitum eius eruditis carminibus varii
lugentes celebrarunt, e quibus tale est Ioannis Lauterbachii
epigramma:
Livor nocere cui nequit, laus optima.
Maior ab aeterno Patre multis obrute donis:
Celsa quibus nomen tollis in astratuum;
Magnus es ingenio: maior virtutibus: ime
Maximus in vera cognitione Dei.
Fidus, ad ingenuas pueris industrius artes,
Monstrastilaetafronte Magister iter.
Egregium terris idem virtute fuisti
Exemplum, quo sit vita regenda modo.
Quod summum est, Doctor scriptis et voce, salubres
Plantasti dias relligionis opes.
Hinc monumenta tui relegens divina laboris,
Nemo non, salvus qui cupit esse probat:
Nocturna versatque manu, versatque diurna:
Proque tuo grates munere gratus agit.
Dum monumentatui vivent divina laboris:
Perpetuo nomen vivet in orbe tuum.
Quod Livor memori numquam miser eximet aeve,
Perpet: oflorens tempore nomen erit.
Prodesse ecclesiae Dei studuit, non solum viva voce in contionibus,
lectionibus, et iudiciis: sed etiam commentariis in praecipuos
Evangelicos et Apostolicos libros, aliisque lucubrationibus
eruditis: quas cum Republica literaria communicavit. Sunt autem opera
eius tribus tomis distincta edita: quorum primus continet enarrationem
epistolarum. S. Pauli: secundus homilias in epistolas dierum
Dominicorum et festorum: tertius Homilias in evangelia Dominicalia et
dierum festorum. Praeterea separatim edita sunt multa: quae in
bibliothecis recensentur.
Hactenus de Maiore Theol. ex ipsiusmet narratione, quae exstas somo 7.
scriptorum Wittembergae publice propositorum: Item ex vitis
Theologorum Wittembergensium: consiliis Theologicis Melanchthonis, et
aliis.


page 472, image: s502