IOannes Hessus Norinbergensis fuit Uratislaviae canonicus, Theologiae doctor, vitae inculpatae, doctrinae eruditae, eloquentiae rarae. Itaque cum anno millesimo, quingentesimo, vicesimo tertio, ab obitu Osvvaldi Wimleri, pastoratus ad D. Mariae Magdalenae, quadriennium vacasset; nonnullis de eo obtinendo coram politicio magistratu, pro more illorum temporum, contendentibus: Senatus morae pertaesus, consentiente populo, probante Iacobo a Salza, episcopo Uratislaviensi, Hesso isti vocatione sollenni ecclesiae Magdalenanae gubernationem commodavit, pactus salarium ducentarum marcarum et victum, sicut et Moibano. Factum id anno [Note: * Luth. ei gratulatus est ann. 1522. d. annunc. Mariae. T. 2 ep p. 57.] millesimo, quingentesimo, vicesimo tertio, die vicesimo non o Iunii. Hessus primam contionem, in maxima populi frequentia habuit, die 25. Octobris; qui tum Docminica 21. post Trinitatis.
Id ubi Papa Adrianus audivit, aegerrime tulit: datisque ad Senatum literis, avocare eum a proposito est conatus. Sed Senatus, edita Apologia, causas reddidit sui facti gravissimas: ubi inter alia sic scribit: aliquot iam annis non aeque evangelium hic annuntiatum est: quippe aliipro Christi Evangelio Thomam, Scotum, Aristotclem, Christianis auribus, summa cum indignitate instillarunt: alii loculis et marsupio consuluerunt, praedicando non gratuitam fidei, sed pronundinam fiduciaum operum: alii item in operculum suae carnis et impietatis sacras literas detorserunt: quo factum est, ut multi nesciant, quam viam sequantur, atque ita dubii errent: ut navis in medio mari gubernatore destituta. Quod malum ne indulgentia nimia aut irritando tamquam excetra illa Lernaea vires acquireret, aut latius serperet, summa cum diligentia e nostrorum animis tollere, et ad usque vivam radicem averruncare studuimus: quaerendo scilicet nobis et ecclesiae nostrae eum pastorem, qui incredibili fiducia et alacritate verbum Domini, et imper vestigabiles ab humana prudentia divitias eius et communionem mysterii, quod erat absconditum a saeculo, ideo nobis decantabit secundum spem nostram, quam in illum habemus repositam in Domino, qui omnibus innocentia vitae et modestia carus est, qui antea a Reverendissimo D. Episcopo nostro ad evangelizandi munus, et nunc quoque a nobis unanimi consensu vocatus et accensus est, ac electus in Domino iuxta consuetudinem ab Apostolis vulgatam, et Ecclesia, quae in Christo est, receptam. Siquidem Ecclesiae, est vocare et eligere pastorem: Episcopi autem sive presbyteri, manus imponere. Et paulo post: iuste igitur vere pium et Christianum hominem D. Ioannem Hessum, Theologiae Doctorem in parochum nobis elegimus, ad ministerium verbi ante vocatum ab Episcopo, commissimusque ei curam et vivorum et mortuorum: ut vivos immarcescibili fructu verbi Dominipascat ac nutriat: defunctos vero in Domino pie sepeliat, non, ut praedecessores parochi, quibus una opera erat inhiare lucro. Nam sive nasceretur, sive moreretur aliquis, omnes erant tributarii et vectigales parocho, ut etiam multa milia gratiarum ac indulgentiarum nomina, remissionem peccatorum prae se ferentia, atque id genus alia pastorum commenta taceamus. Quod vero omnium miserrimum, mortus plus vivis censebantur: ut credibile sit, poeticum illum Charonta in transportandis multis mitiorem fuisse, quam nostros parochos in sepeliendo. Cum autem sine iis nundinationibus cum suis Diaconis et hypodiaconis verus pastor sese de nudis Ecclesiae reditibus sustentare non possit; ut saepe nostris auribus inter contionandum inculcavit sinceriter nobis in Christo dilectus, eximius vir, D. Magister Ioachimus, qui aliquot iam annis sive per locationem, sive per aliam rem quampiam dictae parochiae praefuit, atque ita inter contionandum nos admonuit; ut augeremus censum
Ecclesiae, ne cogeretur eam egestate et penuria rerum deserere: consilium quasivimus, ne ita perpetuum, et vivi et mortui vectigales et in praedam essemus: et ut sine hoc censis pastorem quoque nostrum honeste ac liberaliter, pro persona et dignitate sacerdotii alere possimus, quo is modo in salutem nostram occupatus sit, non autem turpibus illis rationibus: tot hodie, tot heri, tot nudius tertius funera, atque utinam etiam aliquid in crastinum, perendie, et sic deinceps.
Sequenti anno vicesimo quarto, die vicesimo Aprilis, theses, ad disputationem publicam, hasce proposuit: quibus comprobaturum se promisit:
Soli Deo esse inhaerendum.
Missam non esse sacrificium, sed solum meritum Christi.
Blasphemos esse in Deum, qui coniugio inter dicant sacerdotibus.
Disputavit, adiuncto sibi Trocedorfio, in templo S. Dorotheae ipsum octiduum, et interrogantibus quibusvis respondit. Ea de disputatione Lutherus [Note: * Tom. 2. epist., pag. 205.] ita ad Spalatinum: Vratislaviae disputatio Ioannis Hessi processit feliciter, frustra resistentibus tot legatis Regum et technis Episcopi. Eodem anno vicesimo quarto epistola [Note: * Est eat. 2. ep. p. 240.] Lutherus eum confirmavit: animum paratum ut haberet, ad sustinendas varias afflictiones, propter doctrinam verbi. Adscendisti, inquit, in navem cum Christo, quid exspectabis? serenum? imo ventum et procellas, et fluctus navem operientes; ut mergi incipiat. Sed hoc baptismo baptisandus prius es: tum sequetur serenum, exciato et implorato Christo, qui saltem dormiet aliquando. Adiunctus deinde ipsi est anno vicesimo quinto collega Ambrosius Moibanus, Pastor rempli Elisabethani, vir pius, doctus et modestus. Hi itaque duo primi fuerunt Vratislaviensium Evangelistae, qui magna dexteritate et prudentia abusus Pontificios populo detexerunt; ad oboedientiam erga superiores subditos, ad vitae innocentiam singulos invitarunt: idque tanto cum fructu: ut sine ullo tumultu cultus imaginum, processiones, vigiliae anniversariae, fraternitates, peregrinationes ad sanctos, leges de cibis vetitis, de monachis, monialibus, et id genus alia Papatus [Gap desc: Greek words] uno quasi labefactata motu corruerent, et paulo post Evangelium in novem templis, quorum septem extra, duo intra urbis moenia, praedicaretur.
Eodem anno vicesimo quinto uxorem duxit Hessus die octavo Septembris, Stephani Spigleri, senatoris Uratislaviensis filiam: ex qua suscepit silium Paulum medicum et professorem Wirtembergensem: qui Patavii edito scripro Melchiorem Guilndinum Borussum contra Petrum Matthaeolum Senensem defendit. Ex filiabus una nupsit Butnero Med. D. altera Nunharto civi Uratislaviensi: tertia Frid. Staphylo, qui pro concubina se habero dixit, cum ad Pontificios defecisset: quae apud Lutheranos uxor fuisset.
Functus est Hessus ministerio Uratislaviae annos vigint quinque: et ad meliorem vitam abiit, anno Christi millesimo, quingentesimo, quadragesimo septimo, die sexto Ianuarii, aetatis suae anno sex agesimo. Sepultus est in aede Magdalenaea, cum epitaphio tali a Melanchthone scripto:
[Gap desc: Greek words]
Successit in munere pastoratus Ioannes Aurifaber Uratislaviensis: qui tam literarum, quam religionis doctrinae peritissimus, mirifico studio ac fide doctrinam veram propagavit: et vitae sanctimonia commemorabili ornavit. Periochen vitae eius complactitur epitaphium, memoriae ipsius positum:
Iustificantes multos ut stellae in sempiterna saecula erunt.
IOAN. AURIF ABRO URATISL. S. TH. DOCT. ET EC CLESIAE HUIUS PASTORI: ACADEM. WITEBERG. ET ROSTOCH. QUONDAM PROFESSORI: ANTE REDITUM VERO IN PATRIAM SAMLANDIAE POMES SANI AEQUE IN BORUS SIA PER PLURES ANN. PRAESIDI: VIRO PURAE RELIGIONIS STUDIO ET TOTIUS PHILOSOPH. INPRIMIS VERO MATHES. AC LINGG. PRAECIPP: COGNITIONE CL. VITA IN HIS TERRIS ANN. LI. m. VII. d. XVII. HONESTE ET LAUDABILITER ACTA: ANNO
VERO M. D. LXVIII. DIE m. OCTOBR. XIX. SUPERSTITE CONIUGE SARA, IOANN. HESSI THEOL. DOCT. FILIA: QUAE QUADRIENN. POST RELICTIS QUATUOR FILIIS ET DUAB. FILIAB. DIEM SUUM OBIIT; FELICITER ET SANCTE MORTUO:
LAURENTIUS SCHOLTZIUS URATISL. PHIL. ET MED. D. SOCERO ET SOCRUI OPTT. HIC CONDITIS OFFICIOSAE PIETAT. ERGO P. MN. D. XC.
In memoria aeterna erit iustus.
Haec de I. Hesso ex Mel. Laubani M. S. Dresseri chron. D. Sculteti annalib, ecclesiast. Luth. epistolis, aliis. Moibanus et I. Crato orationes de ipso scripsisse perhibentur: Sed nobis eas videre necdum contigit. Exstant aliquot epistolae Hessi ad Camerar. lib. 3. epistol. Eobani: et epistola Bugenhagii ad Hessum contra novum errorem de sacramento [Gap desc: Greek word] Item consilium Lutheri Germanicum: an peste ingruente fugere liceat.