04/2005 Ruediger Niehl
Notes: Greek text only sporadically inserted; errata list at end of file not worked in; new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check


page 733, image: s763

ZACHARIAS SCHILTERUS.

ZAcharias Schilterus patre Materno, cive urbis Lipsicae honesto, et
matre Catharina, Nicolai Teuberi filia, femina pia probaque, natus
est anno Christi, millesimo, quingentesimo, quadragesimo primo, pridie
Adscensionis. Hic cum pervenisset ad aetatem, literis percipiendis
idoneam: parentes et amici animadvertentes in eo ingenium felix,
tradiderunt eum bonis et doctis viris formandum: nec id sine fructu.
E ludo triviali progressus, publice docentes Lipsiae, ac inprimis
magnum illum Camerarium, iuxta alios eximios, quibus ea tum Academia
florebat, audivit: tantumque adsiduitate sua profecit: ut quemadmodum
statuta illius scholae postulant, per gradus ad fastigium ipsum in
artium palaestra conscenderit, magister anno sexagesimo secundo
renuntiatus.
Hoc brabeo incitatus ad altiora contendit: totum que se sanctae
Theologiae studio dedidit. In hoc etiam gradatim ita est progressus:
ut anno septuagesimo tertio Doctoris titulo cum applausu faventium
fuerit ornatus: postquam iam ante quinquennium Hebraicae linguae
professio ipsi fuisset a collegio Theologico commendata.
Antequam vero illo honorum titulo potiretur, Licentiatus adhuc
Theologiae, marrimonium anno septuagesimo contraxit cum Elisabetha,
filia Ioann. Cantzleri, civis et senatoris Lipsici. Cum ea suaviter
annos triginta quatuor exegit, pater factus decem liberorum: e quibus
filii tres, et filiae septem; quarum tres viris praestantissimis, vivo
adhue patre, fuerunt elocatae.
In ordinem Professorum Theologicorum allectus postea opera vicaria
loco Nieolai Selnece eri locorum communium Melanchthonis
declarationem, mandato Electoris Saxoniae Augusti, suscepit, et cum
side ac dexteritate sustinuit.
Eodem, quo Doctoris insignia meruit anno, alia
[Gap desc: Greek word] quoque illi accesserunt. Nam non modo Rector Academiae
Lipsensis (quam dignitatem quartum legitimis suffragiis adeptus


page 734, image: s764

est) sed etiam canonicus carhedralis ecclesiae Misnensis est creatus,
una cum assignatione professionis Theologicae. Et quia clandestinae
eorum, qui Calvinistae vocantur, machinationes illis in terris tandem
derectae atque exturbatae, requirebant virum fidelem, atque
circumspectum, cuius drligentia illorum technae, antequam vicissim
suum civibus afflarent virus, a verterentur: ordinatione Electoris
Augusti, Schilterus vicecancellarius, et ceu Ephorus Lipsensis
Academiae, anno ostogesimo fuit constitutus: quod munus ea fide et
dexteritate gessir; ut probata eius in rebus administrandis industria
dignus habitus sit; qui in collegium Assessorum electoralis
consistorii mandato illustrissimo cooptaretur.
Adhibitus quoque postea est synodis generalibus diversis temporibus,
empe anno septuagesimo nono, anno sexcentesimo, et sexcentesime quarto
in Saxonia celebratis. Haecmunera ita subiit; ut non tam ea ipsi, quam
ille ipsis ornamento esset. Sic etiam in Decanatus Theologici
administratione aliquoties suam fidem, et singularem industriam,
commendatione dignam, collegio probavit.
Tot curis et laboribus, totis triginta sex annis exantlatis, ac
relictis post se praeclaris, ac perpetuo victuris ingenii, operae
atque industriae suae monumentis, tandem coepit paulatim viribus
deficere; ac praesertim eo, quo obiit millesimo, sexcentesimo quarto
anno; qui ipsi fuit climactericus nonus, sensibilia vigoris naturae
decrementa expertus ac saepius fassus est. Unde factum, ut vicesimo
nono Iunii, ipso die Petro et Paulo Apostolis in fastis sacro, cum
post auditam contionem in cemplo D. Nicolai, salvus atque incolumis
domum rediisset, circa undecimam diei hemiplexia fuerit correptus, qua
paulatim vires adnuc reliquae et sensuum vigor absumptus est: donec
die quarto Iulii violentia morbi naturam superante, circa eandem horam
misericordi Deo, a quo illum acceperat, spiritum suum, post editam
confessionem, et aliquoties ingeminatam ardentissimam misericordiae
divinae, atque auxilii implorationem, reddidit, aliquando in extremo
die sub adventum Christi Domini et salvatoris nostri, corpori et
domicilio suo restituendum ad [Gap desc: Greek word] , perpetuam, ac
dulcissimam in aeterna gloria et felicitate [Gap desc: Greek word]
et coniunctionem, quam cum omnibus pie in Domino defunctis, firma ac
laeta spe exspectat. Superstites reliquit filios duos et filias sex.
Fuit [Gap desc: Greek words] in illa ecclesia fidelis; qui omni
studio contendit, ut post se relinqueret successores similiter
affectos erga Christum et coerum ipsi dicatum. Ipsa Peitho seffitavit
in labiis eius; et Spirirus sanctus


page 735, image: s765

fingulari facundia, dexteritate iudicii eximia, amore erga bonum
publicum incredibili donavit ipsum: ut vix quisquam fuerit, qui rem
communem ad decus et utilitatem scholae pertinentem, pari studio ac
fide curaverit. Quae enim pendebant negotia publica, ita ursit, ut non
destiterit crebro instando ante, quam iusta ratione confecta essent.
Animum hunc suum et scriptis testarus est: de quibus sunt: Designatio
doctrinae de Christiana libertate, traditionibus, et ceremoniis in
ecclesia: Oratio de munumentorum prophetae Iesaiae praestantia: oratio
contra Albertum Ungarum, de consensu Tihcologiae Lutheri et
Philosophiae Epicuri: declaratio et defensio dogmatis, comprehensi in
libro concordiae de adsumpta Christi natura, in obeundis muneribus
regni et sacerdotii Christi propriis non [Gap desc: Greek word]
duntaxat, sed [Gap desc: Greek word] quoque divinae socia: Brevis
exegesis concinum prophetae Haggaei.
Haec de Schiltero perhibent concio et programma funebre: item elenchi
librorum.