NIcolaus Gerbelius patriam cum Ioanne Capnione habuit communem, Pfortzheimium oppidum supra Spiram in aditu silvae Martianae situm: quod vetustas nominavit Portam Harciniae. Hic cum non vulgari esset ingenii felicitate, ad ingenua literarum humaniorum studia animum adiecit; atque primis in patria rudimentis perceptis, ad publicarum scholarum auditotia accessit. In ii Graecae iuxta et Latinae linguae operam dedit sedulam; usumque earum sibi familiarem reddidit. Cum autem linguae propter sublimiores scientias addiscantur: Gerbelius ad sanctarum legum studium eas sibi inservire voluit: tanturnque in Iuris scientia adminiculo illo profecit: ut non solum insignibus ornatus fuerit Academicis: sed et doctissimis suae aetatis iureconsultis annumeratus.
Primum iuris scientiam Viennae in Austria professus summa studiorum consensione cum Ioanne Cuspiano, viro sua aetate doctissimo, vixit. Inde Argentoratum evocatus bonas literas pro movit, cunctis gratissimus, operamque dedit collegio in illa urbe sacerdotum primario. Historiarum lectione delectatus, antiquorum et recentum populorum res gestas explica vit, atque hactenus abstrusa in lucem adspectumque produxit. Itaque Cuspiosni Chronica de Caesaribus emendavit, atque eiusdem Consules illustravit. Eandem operam quoque in Arrianihifloria Graca, de rebus gestis Alexandri praestitit. Scripsit quoque Isagogen in tabulam Graciae Nicolai Sophiani anno millesimo, quingentesimo, quadragesimo quinto; quam postea ita recognovit, et auxit ut in septem libros excreverit: quibus, quiequid in tota Graecia memorablle et praecipue dignum coguitu apud optimos quosque auctores exstat, velut uno fasce, complexus est. Scripsit etiam librum de Anabaptistarum ortu et progressie, qui citatur ab Hedione in Paroslipomenis Chronicorum abbatis Urspergensis: vitam quoque Cuspiani et uttiusque Tzezis descripsit.
Vivere desiit vir optimus et pariter doctrina ac suavitate morum excellens; valde senex et iamdudum dec epitus; anno co, qui magno Melanchthoni fatalis, die vicesimo Ianuar i.
Accidit de hoe quod reticendum non putamus. Cum esset vir ipse probitate, innocentia, et studio religiosae pieratis eximius: eoque nomine ab omnibus praedicaretur: quidam in libello praeceptorum Rhetori corum, exponens exempium actionis capitalis, hunc Gerbelium tamquam faerilegii reum nominatim introduxir, et ab accusatote peragi fecit. Quod factum, ut auctor affirmabat, inconsiderate et remere (ersi non est ista in professore Rhetorices
bella defensio) et optimus atque innocentiffimus vir Gerbelius et amiei graviter, quomadmodum pat erat, et per quam inique tulerunt. De iniuria igitur tam atroce ad Melanchthonem querelas illi detulerunt; cui seriptor ille notus; et significarunt, se quibus modis possent pro fama et dignitate no inis Geibeliani propugnaturos, et contumeliam ab ipso propulsaturos vindicaturosque. Ea res cum et Melanchthoni et amicis omnibus magnum dolorem afferret: videreturque vel exempli causa animadvertenda; et esset tamen auctor libriis, in cuius persona et am aliorum respectus verteretur: Mel anchtbonis autem animus ad pacem et concordiam, ut alias semper, inclinaretur: ita ab hoc est negotium illud his fere condirionibus transactum: us criminis infamia ante omnia removeretur, et nomina temeraria, ut affirmab tur, incuria faloo inculcata, statim inducerentur: et ipse aucter peculiari scripto fateretur iniuriam, eamque a laeso deprecar etisv. Sed haee et alia perversa accidere neccsle est, in infinita seribendi edendique seripta licentia; levitate am bitionis, et famam doctrinae affectantium insanis cupiditatibus. Pantal. l. 3 Prosop Thuan. l. 27. hist. Camer, in vita Melanchthonis.