IN inclita urbe Basilea Theodorus Brand nascitur, anno Christi millesimo, quadringentesimo, octogesimo octavo, patre Bernhardo, senatorii ordinis viro. Hic cum indole bona praeditus esset, a puero literis operam dedit: tantamque sibi sermonis Latini copiam in scholis trivialibus comparavit: ut et auctores Latinos intelligeret sic satis; et cum aliis ipse Latine colloqui posset.
Deinde patris artificium chirurgiam et artem tonsoriam didicit: ac facile alios cius generis homines industria sua superavit. Inde Helvitiorum castra secutus, Navarrensi praelio memorabli, anno millesimo, quingentesimo, decimo tertio interfuit, atque tum eo in loco, tum in Bigckensi pugna, suae virtutis praeclara specimina edidit et monumenta reliquit. Inde in patriam reversus Christianam, Huldrici Koesini senatoris filiam, uxorem duxit, et patremfamilias agere coepit.
Interea pater moritur, atque ipse ob virtutes in eius locum in senatum cooptatur. Ibi demum longo rerum usu. talem prudentiam et facundiam sibi comparavit; ut hinc inde urbis nomine ad Helvetiorum comitia, et vicinos principes aliquoties legatus iverit: praesertim cum rusticorum tumultus turbarer: atque reglio quibusdam in locis apud Helvetios mutatetur.
Hisce in legationibus sese talem praebuit, gessitque; ut sua facundia et sermonis gravitate, prudentum virorumque te stimonio plerisque Helvetiis palmam praeripere videretur. Eandem dexteritatem quoque anno undetricesimo in patria, praeserrim apud suos minoris Basilcae cives declaravit: cum omnia ob religionem mutandam ad seditionem spectare viderentur; suisque privatis et publicis admonitionibus obtinuit; ut cives magistratus consiliis acquiescerent. Ad haec literarum studia impense promovit; quando scholarcha (quem Deputatum vocant) constiturus, auctor fuit; ut Academia instauraretur, et viris doctissimis conquisitis, exoruaretur; quibus sese etiam ad vitae usque finem singularem patronum exhibuit.
Hoc in cursu dum versatur anno tricesimo quarto Tribunus plebis communi Senatus suffragio praeter exspectationem invirus clligitur. Eam functionem magna animi moderatione gessit,
et ut omnis generis virtutes inter cives vigerent, prudenti regimine effecit. Inprimis vero religionem coluit: et suo exemplo ad verbi divini explicationem audiendam reliquos invitavit. Hac ratione factum: ut anno quadragesimo quarto mense Iunio tandem consul, qui summus Basileae magistratus, sit creatus. Erat firma corporis constitutione staturaque procera; animi veto dotibus pietate, prudentia, et aequitate nulli secundus. Itaque sententiam magna cum gravitate dicebat; atque plurimis consiliis proposi is, ca inter se conferebat; et quod optimum erat eligebat. Unde reliqui urbis proceres et senatores eum unice diligebant: atque eius praesentia in senatu semper exhilarati, pattiam tranquille gubernabant. Nec modo indigenae; verum etiam vicint principes, et nobiles huius viri virtutes praedicaruot, et commendarunt. Accidit ut illustrissimus princeps Christophorus Wirtembergicus anno quadragesomo septimo post bessum Smalkaldicum ex coniuge Anna Maria Brandeburgensi femellam prolem Basileae fusciperer. Eam hic Brandus consul, Senatus Basiliensis nomine, er sacro fonte, una cum generosa comite Rappolsteinia levavit; et principi gratissimus fuit. Nomen inditum principi puellae fuit Hedvvigis, ac postea Ludovico Cattorum principi nupsit.
Ita cum bonorum omnium gratia floreret, atque aliquoties urbis nomine cum aliis legatis ad Episcopum Basileensem ivisset: ut cum eo de quibusdam subditis, qui Basileae cives facti erant, ageret, et certis conditionibus pacem confirmaret, nimio motu senile corpus debilitavit; atque calculi et vesicae morbos auxit, quibus tandem in vera fider confessione, et singulari patientia exstinctus fuit; cum magno totius pattiae luctu, quarto die Octobris anno millesimo. quingentesimo, quinquagesimo estavo, aetatis vero suae septuagesimo.
Exuviae corporis eius in miiiori urbe, ubi natus erat, atque semper habitarat, in templo parochiali S. Theodori honorifice terrae mandatae sunt, Senatu ipsum funus et tota civitate comitante, cum hac monumenti inscriptione:
I. CHR. D. S. THEODORO BRANDO QUEM PRUDENTIA, USUS RERUM MAG. PIETAS, ET CUM SINTULARI HUMANITATE GRAVITAS PRISCIS ILLUSTRIBUSQUE VIRIS PAREM FECERUNT;
QUINQUIES TR. PL. SEPTIES COS. P. P. QUO MAIORUM VIRTUS PRAELUCERET POSTERIS PATRI OPTUMO BERNHARDUS BR. F. MAERENS POS. IN CAELUM UBI REIP. PIIS RECTORIB. PARATUS EST CLARISS. LOCUS CONCESSIT III. NON: OCTOBR. A. CHRISTI M. D. LVIII. AETATIS SUAE LXX.
Ex libr. 3. Prosopgr. Pantal. et monument. Basiliens.