MArtinus Amelius patrem habuit georgium, Iureconsultum doctiffimum; qui multis annis in Friburgensi Academia magna cum laude iura est professus. Nascitur eo patre Friburgi Brisgaudiae anno Christi millesimo quingentesimo, vicesimo sexto, die trigesimo Octobr. hora a meridie prima. Familiae antiquitus vernacula lingua Achts nit fuit cognomen: id pater primus Graeeo sensu protulit, et se Amelium, adeoquive minime curiosum nominavit: ut qui omnium retum curam Deo commisisset. tali ergo patre Martinus prognatus ab eodem in omni genere literarum diligenter fuit institutus. Ad eruditionem accessit religionis amor, et singularis vitae integritas. Id cum de adolescente Marchiones Badenses intellexissent: eum adse vocarunt, et Pfortzhemii cum Osvvaldo Gut, cancellatio, sene prudentissimo restuo nomine administrare iusserunt. Sic factum ut Amelius ab Oswaldo retum usum didicerit; et loco silii dilectus fuerit. Accidit postea ut Amelius anno millesimo, quingentesimo, quinquagesimo tertio, Viennam ad Ferdinandum regem iret. Ibi cum Ferdinandus Amelii virtutem ae doctrinam cognovistet; eum et nobilium numero adscripsit, et privilegiis ornavit. Viennensis quoque Academia eum iuris utriusque Doctorem renuntiavit; qtque cruditioni eius et virtuti publicum dedit testionium.
Istis ergo honoribus auctus, et legatione feliciter expedita, cm domum rediisset; sequenti statim anno, post Oswaldi obitum, in eius loco cancellarii munere functurus successit, anno aetatis duodetrigesimo. Eam provinciam magna prudentia administravit; et inprimis in ecclesiarum reformatione strenuam operam anno quinquagesimosexto praestitit. Nam Evamgelii doctrinam plurimum amavit; et adversariis, quantum potuit, restitir.
Quoniam vero ipse plurimum architectonica delectabatur:
principisuo Marchioni actor fuit; ut ditionem multis ubique aedificiis exornaret: quin et ipse Amelius Pfortzhemii aedes exstruxit egregias. et haud procul ab oppido, in loco amoenissimo ad ammem, novam arcem, multis privilegiis munitam, a fundamentis excitavit, cui Neefernburg nomen dedit; ut esser senectae domicilium. Epigraphe in ea legitur huiusmodi:
CONSENSU, PRIVILEGIO ATQUE PRORSUS HEROICA LIBERALITATE ILLUSTRIS. ET MAGNANIMI PRINCIPIS DOMINI CAROLI MARCHIONIS BADENSIS, TUNC TEMPORIS HANC MARCHIONATUS PARTEM, RESTITUTA VERA BELIGIONE, GUBERNANTIS, PRINCIPIS SUI CLEMENTISS. MARTINUS AMELIUS I. C. CANCELLARIUS ANNO M. D. LVI. HAS AEDES A FUNDAMENTIS EREXIT, MUNIVIT, FEREQUE OMNES LABORUM SUORUM FRUCTUS HIC REPOSUIT, NON QUOD MORTALITATIS IMMEMOR; SED UT QUONDAM DEO VOLENTE SERVITUTIS HOC VINCULO DEVICTO, CERTUM ET AMOENUM SENECTAE ESSET RECEPTACULUM, POSTERIS SEDES, ACCEPTORUMQUE BENEFICIORUM NON INGRATA EXTARET MEMORIA.
Praeterea literarum studia eximie dilexit ac promovir, tum aliis modis, tum eo, quod ipso suadente ac consulente. Carolus Marchio Badensis, aliquot adolescentes studiosos in Basiliensi Academia liberaliter aluit: qui aliquando, omni literarum genere instructi, ecclesiis aut scholis Marchionatus praefici utiliter possent.
Statura, ut et hoc addamus, fuit iusta, et liberali forma: omnium horarum homo; omnibus se dedit humaniter; Rei pub. commoda curavit fideliter.
Henrie. Pantal. lib. 3. Prosopographiae.