04/2005 Ruediger Niehl
Notes: Greek text not inserted; errata list at end of file not worked in; Could not identify errata list item in prelim: Pag. 4. fac. 2. lin. 1. fecit.; new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check

GREGORIUS HALOANDER.

IN confinio Voitlandiae et Misuiae est oppidum Zuiccavia, olim Tubandorum et Hermundurorum sedes. Ibinatus est Gregorius Haloander, alias Hoffman: inque omni literarum {Zuiccavia oppidum, alias Cycnea dictum, In Italia doctor renun ciatur Hal.} genere, ac praecipue in iuris civilis disciplina Ita versatus: ut Itaha Docto ralibus insignibus ornatum eum laude et commendatione non simulata in Germaniam remiselte.

Fuit hic unus de celeberrimis Misnensium. Primus enim libros iuris civilis, Digestorum seu Pandectarum quinquaginta, Codicis duodecim, ex fide antiquorum exemplarium, quoad eius fieri potuit diligentissime emendavit, emendatosquein lucem edidit; adiecto in fine catalogo Consulum Romanorum: item summulis Novellarum constitutionum Iustiniani, quae Authenticae vulgo dicuntur: excerptis Constitutionum Friderici Imperatoris, notis literarum, pro ut per codicis libros legendae sunt: variantibus lectionibus et notis recogniti operis; plura se in eo genere commodi publici causa praestaturum pollicitus.

Itaquive cum in summa esset exspectatione, ac perficiendi instituti causa iterum Italiam adiisset: Venetiis, ut Iacobus Ziglerus ad Camerarium, mortuus est levi febricula, sed gravi medico Polono, neseio quo, oppressus, anno Christi, ut quidam trigesimoprimo, ut Pylander populatis eius, trigesimo secundo, supra mille quingentos: ibidem in templo ad S. Salvatorem cum Caelestino Goricio sepultus.

Edidit et Novellarum Constitutionum Iustiniani, quae exstant, et ut exstant, volumen Graecum, quibus adduntur Graeci canones SS. Apostolorum per Clementem congesti, eadem Latine ipso interprete. Prodierunt omnia, hoc est, totum ius civiie eiusdem cast gationis, coniunctim Parisiis sub annum quadragesimum supra millesimum quingentesimum. Scripsit etiam Chronologiam


page 61, image: s093

consulum Romanorum, quae Chronologiae Glareani in Livium adsecta est.

Viglius Zuichemus, vir summus, haec de Haloandro ad Carolum V. Angustum seribit; ut nihilnunc de Alciato, Zasio, Budaeo, ac alsis maiorum gentium scriptoribus dicam, quantum sibi gratiae atque gloriae Gregorius Haloander nuper peperit: qui Pandectas, sublatis tetmatulis, mendis, naevisque ad novam quandom venustatem redegit! cuideinde et codicis non paenitendam emendatianem, cun pulcherrimo veterum consulum catalogo adiecit: novissimeque etiam Novellas primus omnium Graecalingua, hocest, vere authertieas (sie enim sunt ab initio compositae) publicavit, Latina quoque subiecta interpretatione longe certe puriore elegantiorequie, quam sit ea, qua vulgo in schelisutimur, in qua nonnanquam nec vorborum syntaxis cohaeret, nec rerum sensiu peroipi potoest. Fuit enim prior interpres, quisquis is demum fuit, utriusque linguae aeque imperitus. Utinam vero Haloander ille ad haecsiudia nostra iuvanda natus, diutius nobis superstes fuisset: pulcherrimsque coeptis colophorem imponer potuisset. Nam eo consi lio redierat in Italiam: sed vix irgressus. Vonetiis misere quasi in ipso consilierum rerumque praeclararum fortuextinctus est. Ioannes autem Oldendorpius eandem plane in sententiam de hoc nostro: Pandectarum (inquit) lectionem optimafide ac multo labore, ut Apellus quoque vir magrae eruditionis testatur, restituit nobis doctissimus Haloander onno millesimo quingentesimo undetrigesimo: cuiproficto et Noribergensi Rei pub tolus orbis Romanus numquam parem reserre potesi gratiam, simagnitudinem beneficii recte expendat. Atque utinam Deus virum illum aliquanto diutius nobis concedere voluisset, ad restaurandum aequi et boni consilium. Haec ill duumviri.

Onuphrius certe et Sigonius, postea ex chronologia ipsius consulum haud pauca in sua scripta transtulerunt: et a Robertello ipse Haloander ac Glareanus, ut magnae industriae viri laudantur: nec minotem uterque doctrinae et virtutis famam apud omnes eleganter doctos, obtinebunt,
Dum noster liquidas Rhenus habebit aquas.
Petr. Albinus in Chron. Misniae tit 25.