01/2004 Ruediger Niehl



<1>

IOANNIS LAUTERBACHII
POETAE NOBILIS ET LAURO CORONATI,
Aenigmata.
AD MAGNIFICUM ET ILlustrem Dominum Henricum Rantzovium,
Regium Holsatiae Vicarium, Bredebergae Dominum etc.
ADDITIS SIMUL NICOLAI Reusneri Leorini Com. Palat. Caes. et P. L.
Aenigmatis.
E COLLEGIO PALTHENIANO M.DCI.

<2>


AD HENRICVM RANZOVIVM PRODVcem Holsatiae.

Doctos nouem cultor sororum diligit.

Ranzouii ingenii virtute celebris et arte,
Quem magno clarum fecit honore Themis,
Nobilis Holsatia non tantum splendor haberis,
Te quoque magnifica Dania laude vehit.
Cum Slesuicensi, Ditmarsia firma, ducatu,
Te queque patronum re studiisque colunt.
Hinc dedit Holsatiis tibi Rex Fridericus in oris,
Et rerum reliquis imperiique vices.
Si non impediunt diuersa negotiarerum,
Si breuis exiguit temporis hora sinit,
Accipe de variis clemens anigmata rebus,
Quae tibi Musarum victus amore dico.
Carmoinis auctores dum carminis auctor alumnos,
Ex animo Phoebi candidiore foues.
Non ingrata reor cadet hac tibi nostra volunitas.
Carminis auctores carminis auctor amat.

<3>


Nil diligentiae arduum AD EVNDEM HEROEM.

Industria consistit inquisitio.

Clara nobilitate Rantsouorum
Henrice, Aonidum nitens sororum
Lux: Aenigmata ne tuo die ata
Nomini, bene cognito per orbem,
Latebrosaneg otium sacessant:
Sit Natura suis amicta signis
Rerum cognita sit poeticarum
Praesens pectore summa fabularum,
Adsint historia prioris aui,
Vocum significatio datarum,
Multis quae simul applicatarebus.
Dum natur a suis amicta signis
Rerum cognita dum Poeticarum
Tibipectore summa fabularum:
Dum notae bistoria prioris aui
Vocum et significatio datarum:
Non anigmata quae tuo dic ata
Nomine bene cognito per orbem
Latebrosa negotium facessent:
Exacte resoluta sed patebunt.
Niltam difficile est, in orbe quo non
Inquisitio, diligens fruatur.

<4>


AENIGMATA HENRICO RANTZOVIO EQVITI, BREDEBERbergae Domino.

I. Mors.

Holsatie splendor, praestans Henrice Camoenis,
Rantzouia clarum nobilitate iubar:
Inter Apollineos celeberrima gloria vates,
Quitecum Mausas ex Helicone trahis:
Quas digno veneror quaedam ceu numina ritu
Ornatas varia cognitione Dei.
Dic mihi morborum praesens quod pharmacon orbe,
Quo dolor, et morbi quo cadit omne genus?
Non Panacca potens est, sit licet enthea, succo,
Non laudem vitae cui medicina dedit.
Hoc vt terrarum nihilorbe frequentius vno:
Sic homo nil quidquam vilius omnis habet.
Spernit, et oblatum fugit, vtque sit in de remotus
Non aurum promit diuitiqsque tenax.
Illius est Satanas auctor, nequit auctor habere:
Cogitur aeternos, vsque carere dies.

II. Eidem.

AENIGMA.

Funeris exstit erim quam uis occasio vatis:
Non tamem illud ego: sed reus ipse, dedit.
Ingenium vates vt in arte probaret acutum,
Non misera volui caussa venire necis.

<5>


Nobilis Aonias Henrice fideliter artes
Quiedis, Holsatia nobilitatis amor.
Sic and te venio, ne vatem morte sequaris,
Sed sensus acuas organa pulcra tui.
Velte victorem faciat victoria, velme,
Vt certis statuam parta trophaea locis.
Non mors enostro certamine gloria surgit.
Vt tua, vel mea sit gloria, fautor ades.

III. Liber.

Quanquam non ferulas didici tolerare magistri,
Me schola discipulum non odiosa tulit:
Diuer sis non sum linguis excultus et arte:
Non studiis operam nocte dieque dedi:
Me tamen vtuntur saui doctore magistri,
Et quoscunque animo discere mulia iuuat.
Diuersas doceo solertes or dine linguas,
Hinc artes magna dexteritate bonas:
In terris quidquid vulgauit turba Sophorum,
Mors rapuit multos quos grauis ante dies,
Quidquid et hoc vsquam conscribunt tempore docti:
Indicio discis sedulus omne meo.
Non Regum vereor neuos taxare potentum,
Non scelus, vt metuant conciliare malum.

IV. Radius.

Illustro splendens fulgenti lumine terram,
Quam describo suis ceu pater orbe plagis.
Aequo mensuras, hominique rotaque ministro
Auxilii, pessum nerapiantur, opem.

<6>


Artifici stantes contexo pollice telas,
Obsequiis iungo lora iugumque meis,
A me prateriens homo saepe feritur in vnda:
Inque oculis niteo, pro dapibusque voror.

V. Pons.

Dat mihi, sublimis quod in aere pendeo, vulgue
Nomen ab officii conditione meum.
Si facturus iter, si pugnaturus in hostes,
Aequor araturus si superesse capis:
Vt fluuios, superes, vt moenia strenuus vrbis
Miles, et vt naues vector adire queas:
Hoc equedem casus, quam me ducente, per omnes
Absoluisse vin commodiore nequis.
Tesuper et fluuios, super et te moenia possum
Portare, et naues tesuper incolumem.

VI. Serra.

Quae eorrodo minax ego dentibus, eaome, rosis
Non vlla corpus nutrio parte meum:
Hinc macies corpus deformat dira vorantis,
Consumtoque meo corporefio minor.
Dissidiis dirimo coniuncta, quiesco nec vsquam,
In partes ierint donec vtrinque suas.
Luminibus careo, non lucis perfruorvsu,
Alterius, faciens munia, fungor ope.
Audior a cunctis, solum non audio, postquam
Ingratum stridens auribus edo sonum,

VII. Sepulcrum.

Sum domus esaxis, aut multo structa labore,
Aut sterili, vt creber postulat vsus, humo.

<7>


Expers solis ago, nullo quia tempore claram
Admittit lucis facta fenestra diem.
Ventorum gelidos, quamuis non sentio flatus:
Torpeo perpetua frigidit ate tamen,
Non calor est vsquam, non rerum forma, tenebra
Obscura quae sunt omnia necte premunt.
Hospitii certam venienti confero sedem,
Confecit durum quando viator iter.
Conuiuis alius non est cibus, ac meus hospes,
Cui pars hospitii quantulacunque datur.
Admissos claudo, dimitto nec antereceptos,
Qu am cum conflagrans ignibus ignis ero.

VIII. Narcissus.

Dum nimium mir or fallaces credulus vndas,
Insano iuuenis lusus amore cado.
Vt doceam iuuenes, mentisque animique venustas
Corporeis quod sit plus adamanda bonis.
Mollibus asserpo languens in gramine ripis,
Vt, quibus interiit vita resurgat aquis.
Perspicuis liqui vitam delusus in vndis
Ex vndis iterum vitae alimenta peto.

IX. Clytie.

Quid non Liuor edax, firmas vbi pectore iecit
Radices, acri pestilitate potest?
Dum vult alterius tabescens pectus amore,
Proditione sibi consuluisse, nocet.
Vir go fui praestans; Liuore fameque peremta,
Planta sequi vultum me fugientis amo.

<8>


Me fugientis amans demiror et ardeo vultum,
Illius vultum mortua viuo videns.

X. Cochlea.

Sum Mon achus, sexu neque mas, neque virgo, sodales
Et socios nulla condit tone fero.
Diuagor in syluis peragrans deserta, locisque
Foecundo riguis quaerito rure cibos.
Nunquam non vigilans obseruo fideliter ades
Hospitibus patior nec grauis esse locum.
Deplorant alii mult is vbi damna querelis,
Incensa modulor dulce melisma domo.

XI. Myrrha.

Sum liquor, inuoluo Diuorum templa, Ducumque
Aulas ac hominum suauis odore domos.
Natus ab infami descendo crimine, Luna
Quod fug t, et tristi carmine Bubo notat.
Aturpe quoduis defendo putvedine corpus:
Inveterem subito ne redigatur humum.

XII. Tages.

Vna dies puerum me vidit, et vna, peritus
Vaticinandi augur quod fui in arte, senem.
Vna dies puerum quod viderit vna senemque,
Mirum est. at vidit me puerum atque senem.
Impresse fueram sulco vix natus in auras,
Cum ventura senex, inter aratra dedi.

XIII. Argentum viuum.

<9>


Est graue, quo grauius vix quidqua pondere, septo
Si clausum, elabi ne queat, ipse tenes.
Elapsum in partes discurrit mille: sed vnum
Fit rursus, certa si ratione regas,
Exstinctum mutat species, rerumque colores:
At viuum, celerimobilitate viget.

XIV. Saturnus.

Sum longeua atate senex, velocior Euro:
Nemo currentem me retinere potest.
Quo retinere cupit magis, hoc magis impiger idem
Innixus baculo sim licet, effugio.
Res omnes, aurum, chalybem, deglutio ferrum,
Stagna, lacus, fontes, ebibo tum fluuios.

XV. Araneus.

Non mihi sunt radii, non licea, trama, nec vlla
Stamina non plena per soluenda colo:
Ipsa tamen, nate louis aemula, texo laborans,
Vt telas refer ant serica ulla meas.
Exonero plenum contexens sedula ventrem,
Eque meareplens viscera fauce vomo.
Insidior latitans, pedicas et retia pono,
Donec adit casses praeda petita meos.
Admoneo legum qualis censura feratur,
Arbitrio iudex cum docet aequa suo.

XVI. Aurum.

Vealis quanquam mihi desunt organa linguae,
Nullus quo careo, prodit et ore sonus:
Persuadere tamen mortales omnia possum,
Ne graue sit fieri quidquid in orbe velo.

<10>


Non moueor, moueo forma quos fr onte carentes
Captiuos teneo nacte dieque mea.

Ad Paulum Melissum.

XVI. Sueui.

Barbitus Isaidae si te nonTeutona vatis
Obstrictum fama clare Melisse tenet.
Die, quibus in terris, obseruantissima iuris
Natio, que vigilans iura frequentat, agit?
Cum matutinos vix Lucifer inficit axes,
Et solitum rur is turba requirit opus.
Res hominum summo cum sol obseruat ab ortu,
Velmedio fulgens plurimus axe calet.
Aut cum decliuis temone relinquit Olympum,
Ac modo pars lucis, pars modo noctis adest.
Ad ius addictos vocat, ad ius ordine ponit:
Quos sancta iuris conditione regit.
Non prohibent operae, non cura domestica rerum,
Non dolor, hoc iuris gens studiosa colit.

XVIII. Horologium.

Non didici numeris numer an di pluribus artem,
Non quotunque modo temporis ordo fluat.
Ne fugiat numerus, ne fallat inordine tempus,
Successumque datus sentiat vsque labor.
Te doceo numeros, doceo te tempus, vtrinque
Dum monstro numeros temporis edo moras.

XIX. Caepa.

Ostentans Luna variis simulaera figuris,
Corporis aduersas signo liquore vices:

<11>


Decresco minuens corpus cum crescit, et illa
Decrescente iterum corpore cresco meo:
Non quemquam violo, me vis nisi facta lacessat.
Indignans hostem, cum petor hoste, peto.
Obruo me lacrymis temere quacunque petentes,
Fert impune suum non violator onus.

XX. Maria semper virgo.

Nata patrem genuit, patre quae nisi nata fuisset,
Vagisset enero non pater ore puer
Qui matrem gignens vitae produxit in auras,
Agenita genitiss matre sororepuer.

XXI. Phalanx.

Octonis pono quadr atum millibus agmen,
Promoueo naues quas nequit aequor humo.
Vt stupeant facio mortales mor sibus icti,
Vt toto miserum corpore membr a tremant.
Discerno digitos, quod tandem deuor or ipso
Afoetu, offensae Pallados ira facit.

XXII. Tiresias.

Emare sum mulier dissecto factus ab angue,
Accepirur sus de muliere marem.
Arbiter hinc lectus superum de lite iocosa,
Lis mihi damna data lege iocosa tulit.
Lumine priuato subiecit poena futurum:
Scira futura Dei si est, Deus ipse fui.
A Laertiade pallente vocatus ab Orco
Vaticinans feci mystica fata palam.

<12>


XXIII. Echo.

Virginitatis atis amans, solem, auras, frigus et imbres,
Dum famae vereor vimque dolosque, ferc.
Obseruo tenerum vttae studiosa pudorem
Ex hominum cedens, vallibus errog, grege.
Ore procax nusquam promo temeraria vocem,
Respondens alio pauc a loquente, loquor.
Aerumnis animi tenuata fameque, sitique:
Antra cubile, thorus marmora dura mihi.

XXIV. Syrinx.

Paganum spreui, quod rusticus esset, amantem,
Nunc amo paganos rusticitatis amor.
Pagani si non animor complexibus oris,
Exanimis tota est mutaque vita mihi.

XXV. Ars.

Sumpisero magnum teneris ego pondus in annis,
Quod durus placido pectore fere negat.
Verberibus parcis? subeundo pondere multo
Segnior, as toler ans ponderis arcas equus,
Vt puero desum nullis in rebus: adulto
Sic mala fortuna sum per acer ba comes.
Per mare, per syluas, per terras, curro per ignes:
Nil vis, nil hostis, nil mihi liuor obest.
Non humeros onero, manibus non tractor, habenti
Hoc leuius, quo plus sustinet, esse probor.
Nudus vt incedat, secum gerit omnia diues,
Me nulla quisquis parterecusat onus.

XXVI. Somnus.

<13>


Pax animi, requies rerum placidissima, curis
Non vlla turbor conditione sinu.
Fessa minisberiis demulceo cuncta, labori
Sufficiant studiis vt reparata suis.
Incessess hominum, vultus, et ver ba loquendi
Exprimo, factorum non simulator iners,
Mille mihi terras nati populosque pererr ant,
Quos nisi componat lumina nemo videt.

XXVII. Adamus.

Quam prius ex vtero vitales nut us in aurae
Accepi vitam, iam mihi vita fuit.
Quam prius excessi vit a, sum mortuus, at non
Sum tristi lasus morte sepultus humo.
Inuito vixi longauam funere vitam,
Alterius donum quod mea vita fuit.
Vita quidem fuit, at mortem bis ferre coactus:
Est data bis rursum corpore vita mihi.
Computrui terris vbi triste cadaiser humatus,
Accepto liber corpore viuo nece.
Amplius atra nihil mors in me iuris, Olympo
Dum mortis Dominus viuo perennis, habet.

XXXVIII. Leucothoe.

Grata Deo gratos ob forma virgo lepores,
Sola patri moriens non ego grata fui.
Morte meagrato mesurgere fecit odore
Ille: sed hic viuam contumulare solo.
Reddita defuncto milior pro corpore vita
Suauis odorato corpore surgit honos.
Que duram precibus nequii placare parentem
Nunc homines placo, concilioque Deos.

<14>


XXIX. Zythum.

Non ego sum vinum, sed vini more cerebrum
Perturbo, vini dum vice fungor ego.
E puteo gignor madefacto farris aceruo,
Dum fouet alma Ceres, percoquit ignis edax.
Quo me cunque fero comitem se spuma subinfert,
Vt sit in aspectu gratia multa meo.

XXX. Glans.

Crescat vt humanum genus, vtque examine longe,
Strenuus officium. mulciplicetur, ago.
Nutrimentadedi, quae tempore despuit isto,
Quod varia pascit conditione gulam.
Ne tamen humanos desint nunc prorsus ad vsus,
Bruta, quibus Bacchifesta coluntur, alo.
Haec super in vite ne deducare pericla,
Deducens aluum, quae nocitura leuo.
Vis cadat humanum lethogenus, intereatque?
Officio fungor rursiss vbique meo.

XXXI. Schola.

Sum labor assiduus, defuncti meta laboris
Nulla, nouum posico fine recurrit opus.
Grata mihi fecit Graium cessatio nomen,
Cessandi verum non mihi caussa datur,
Vrgeor, imposieum crebro simul vrgeo munus,
Res vt alat, florens publica pace, bonos.

XXXII. Nimbus.

Fundo merum quoties deposcis, fundo liquores,
Vnguentumque litum quo bene corpus olet.

<15>


Depluo pracipites in tempestatibus vndas,
Perturbo magnis flatibus vsiss humum.
Me comitante Dii descendunt axefrequentes:
Subsidiis homines cum recreare volunt.
Armorum celeri terras quoque repleo casu,
Auertit patria quae pietate Deus.

XXXIII. Amor.

Ignis in hum ano dispergens corpore flammas:
Ardeo, perpetuis nonruo pressus aquis,
Menon Arctoi corrumpit frigoris algor,
Nonrigor, indomitae non graue mortis onus.
Vt Deus ipse meo laetatur nomine dici:
Aeternos ignis sic ego viuo dies.

XXXIV. Turdus.

Sum volucres inter mensis gratissimus, aluuno
Exonerans, mortem corpore gigno mihi.
Exonerans aluum mortem dum corpore gigno,
Cur possum mensis gratus adeffe cibus?
Mortem nonne tibi metisis quoque, dum mihi mortem
Gigno, meo vesci corpore quisquis amas?
Humanas imitans produxi gutt ure voces,
Casaeris Augusti coniugis acer amor.
Quae nigra risffescit, canit astu, frigore balba,
Solstitio muta est, bis parit oua, me amat.

XXXV. Auis.

Bis vitae fragilis vitales nascor in auras,
Quas mihi concessa conditione peto.

<16>


Me icet obiiciat multis fortuna periclis:
Morte semel tantum, cum vocat hora, cado.

XXXVI. Christus.

Qui sine principio, rerum sine fine creator,
Principium et finem rebus in orbe dedi:
Qui sine temporibus currentis temporis auctor,
Praescriptum quoduis tempus habere sino?
Principium et finis terrarum factus in orbe,
Temporis in spatio temporis vmbra fui.
Nunc sine temporibus superato tempore viuo:
Nec mihi principium, nec mihi finis adest.
Vt cum principio mecum sine fine morentur,
Temporis in spatio quos mehi tempus habet,
Quos non tempus habet mihi, mors detrudet in Orcum.
Vt sine morte ferant flebile mortis onus.
Temporis et ratio numerinon vllaferetur,
Quod sine finito tempore tempus evit.

XXXVII. Fomes.

Areo, quamque meo prius vndet corpore gutta,
Torquebis leuius pumice victor aquas,
Subiiciens stimulum, segnes in rebus agendis
Accendo, faciant vt patienter opus.
Si tibi flamma deest, ignisue paratus in vsum:
Vt foueas tristi corpora laesa gelu.
Mox tibi flamma, meatibi mox ope subsilit ignis,
Vt flamma, vt multo luceat igne focus.

LVIII. Centaurus.

<17>


Sum pedibus nullis homo qui vestigia pono:
Sum ceruice carens, cui caput, acer equus.
Totus homo sum, totus equus, sum totus vtrumque:
Hic homini prodest, ille ministrat equo.
Nunc Meleagream, Nessi de sanguine saeui
Infectus postquam sum, Calydona seco.

XXXIX. Ionas.

Luce carens, tenebris tumulatus viuo, nec vrna est.
Nec saxum, nec humus, nec mare tumba mihi.
Est caro, quam carnem Prasislnegat esse Latinus:
At carnem veram Biblia sacra docent.
Nunc sursum tollor, nunc trudor ad ima deorsum:
Est animo, est requies corporenulla meo.
Omnia conficiens quod me non conficit, istud
Gratta munifici commemoranda patri.
In tenebr is ergo prece me siestento sepultus:
E quibus emergens denuo cerno diem.
Se quisustentat prece nixus mente fidelis,
Auspice, non horret dura, nccemque Deo.

Alirer.

Sum, nondum dira confectus morte sepultus:
Haud vrna, haudsaxum, non humus vllatsgit.
Et loquor, et sapio, et vitalibus abdicor auris,
Meque capit viuus, meque vehit tumeslus.

XL. Nox.

Principium prima ducens ab origine mundi,
Durotnec est terrae terminus orbe mihi.

<18>


Non est, non et erit mihi terminus ante futurus.
Quam coeli iudex orbis ab axe ruet.
Obscura videar quamuis caligine cingi,
Res nulla constent vt ratione viris:
Prona tamen sum consiliis occasio dandis,
Plurima quae dubiis commoda rebus habent.
Tranquillam placidae sedem concedo quietis,
Vt reparent vires bruta hominesque sisas.
Non terrus adiens Hyperione lustror, at astris:
Vnde meum raro surgit honore decus.
Vt pauidas multum formidine terreo mentes:
Sic animo vitiis me datus omnis amat.

XLI. Aquilo.

Non homo, non animal, non quae petit alta volucris
Me, breuis vt superet vita, carere potest.
Vnde vsniam, et quo proficisc ar tamen idipsum
Quantumuis sapiens nemo docebit homo.
Audior, auditu venientem percipit omnis,
Non tractor manibus, non oculis videor.
Non laqueis capior, vinclis non claudor ab vllis:
Sed vacuis penetrans occupo cunsta locis.
Est mihi magna quidem, cum robur tento, potestas:
At maius Titan lumine robur habet.
Cogo viatorem quando constringere vestes
Errantem, Titan exuit igne suo.

XLII. Venter.

Res decreta suos queuis sapienter ad vsies.
Illicitis pereat ne violata modis.

<19>


Non ius pera capit, sed panes, liba, canistrum:
Non lentem, vinum pocula, non carabum.
Diis inimicus ego nullo discrimine condo
Ius, panes, lentem, liba, merum, carabum.
Cetera praeteream totum manifesta per orbem,
Audeo nonnunquam quae bonus horret home.

XLIII. Spina.

Ex improuiso me contr ectantibus, acer
In plantis violat vulnere mucro manus.
Foeminea decorans constringo tegmina coetus,
Vt suus in cultu debisus adsit honos.
Arceo pometis fures, fructum que ministro,
Qusm probat in mensis saepe gulosus homo.
Me non ignorantpisees, non cuius imago
Est Deus, in Christo cui patet aula throni.
Confero caeliacis cocta radice, cruentam
Et tussim, prohibens dira venena, leuo.

XLIV. Ignis.

Mobilis assiduo moueor, sine pondere, motu,
Et leuis ascendens nubila celsa peto.
Nutrimenta voro quaecunque feruntur, auarus:
Nec Deus ipse meum nomen abhorret amans.
Principia vt rebus tribuir atione Sophorum:
In mundo rebus sic quoque finis ero.

XLV. Ignis.

Illustro tenebras, obseurum quidquid habetur
Lumine mox lucem splendidiore capie.
Vt gelidum pulso recreetur frigore corpus,
Quae concreta gelu membra tepore leiso.

<20>


Absumo rodens paulatim cuncta, ministrat
Que natura mihi cunque alim enta solo.
Sordibus aspersis impurum purgo quod exstat,
Vt primum teneat pristina forma decus.
Numen adhaec maius concesso nomine signo.
Claudere coelorum quam queat orbe globus.

XLVI. Aqua.

Arguo fucatos prodens medic amine vultus,
Quodque sit in niueo dedecus ore loquor.
Os mihi cum non sit, per dens ego pellicis instar
Multiuors, quidquid traditur omne voro.
Omne voro, nulli me prebeo fronte fidelem,
In cunctis stulte, qui mihi credit, agit.

XLVII. Alucus.

Sum fluuii constcms ab origine ductor ad aquor,
Principium sumit quilibet vnde suum.
Per fluuios idem traduco fidelis euntes,
Ne peregrinando forte moretur iter.
Pondera sustinui cum sat commissaper vndas,
Pauperis inuersus praebeo tecta casa.
Vt placidam capiant victi languore quietem
Infantes, oculos nocte sopere leui.
Vt fallas hilari spaciosum pectore tempus,
In lusus faciles area nostra patet.
Salsamenta cupis bene si condire, ministro
Egregium multa commodit ate locum.
Ne pluuiis nimium laedantur ab imbribus ades,
Ne vitium faciant robora dura, veto.

<21>


Vt salis absque vsu carnes seruentur, et vue,
Vt pyra, mala; meo corpore dona probant.

XLVIII. Aura.

Ventus ab Aurora veniens sum rorifer, auri
Splendor, et in populo candidiore fauor.
A doctis habeor fortuna diesque poetis,
Me, ne plura loquer, nemo carere potest.
Nemo carere potest, Cephalus me dum vocat ore,
Exhausti requiem meque laboris habet.
Coniugis interitus saltu loca sola petentis,
Non donum, facto vuloere causa fui.
Ceniugium felix, aquales pectora slamma,
Quo coniungentes suspicione vacant.

XLIX. Ratis.

Filia syluarum, syluis nutrita, volucrum
Attribui se dis que loca grata gregi.
Erro per ignotum, vestigia nulla relinquens,
A duce dum fido caecagubernor, iter.
Sola vagor nuquam, comitum mihisemper adharet
Turba, sinu geritur, quae studiosa meo.
In syluis vt ego liquidas sum nata sub auras,
Sic aurae u am prosperioris amo.
Prosperioris amo curam, qua reereor, aura,
Fortuna tenuis spes, vbinulla, meae.

L. Pes.

In vatum certas prascribo carmineleges,
Vt iusto constet syllaba quaque modo.
Do mensurandires in strumenta peritis,
Ne mensis fallant arua domusque locis.

<22>


Tempestas nimio nesubruat impete naues
Contraho; vel sinubus car basa trado suis.
In vita modulisusas vt cernatur et vsus,
Et cursoris item conficientis iter,
Praebeo suppetias, nullo quae tempore praebeni
Thesauri magnae splendidioris opes.

LI. Caecus.

Noxque dieseque pares mihi sunt, color vnus et idem
Rebus, quas aer fert humus, ignis, aquisae.
Vna eademque Deo ventur aemeta salutis,
In Christum rect a quae datur orta fide.
Haec dum credenticontingit, noxque diesque
Nil dispar prodest ad bona vera coler.

LII. Epistola.

Interpres mentis loca per disiuncta viarum,
Sensa voluntatis praemeditata loquor.
Erubeo nunquam, quod dicere quisque veretur,
Excusso nulla profero voce metu.
Officio dulcis nonnunquam fungor amici,
Nonnunquam partes fortiter hostis ago.
Et belli et pacis sum caussa, bonique malique,
Austoris posita pro ratione mei.
Non ego, sic studiis cui serui, quilibet auctor
Fortunae faber est verus vbique meae.

LIII. Gallus.

Naturae solers productus munere Vates,
Mendaci nunquam voce futura caeno.
Quam prius obtueor solem, bis naseor in auras,
Nec baptisma nisi post mea fata fero.

<23>


Mortuus ancipiti dependet corpus obelo,
Concilians hominum gaudia multa gregi.

LIV. Tormentum.

Cum calido frigus, cum duro molle, liquroque
Cum sicco, pugnat quod graue cumque leui.
Ore voro flammas, tonitru vocale supremi
In coelis imitor fulmen et acre Iouis.
Destruo munitas celsis cum turribus vrbes,
A plagis tutum nil agit orbe meis.

LV. Follis.

Exspirans animam, non morte resolutor, at illam
Assurgens suctam protinus abdo sinu.
Abdo sinu, et remouens obiecta repello subinde,
Ne proprium teneant sede repulsa locum:
Ne cedam, caput et venter constringitur vnicis,
Hinc anima obiectum quodque repello mea.
Emissam repeto, repetitam mitto, facultas
Vt modo magna, animae sit modo nulla meae.
Sic mediis fluctus haurit Delphinus in vndis.
Sic haustas iterum gutture fundit aquas.

LVI. Mens.

Interpidus terris peregrinans erro viator,
Liber ab insidiis per loca cunctae vagor.
Non me prarsaptis remorantur montibus amnes,
Non mare, nan ventis quae nimis horret hyems.
Impedier nullo sudans Hyperionis aestu,
Non pluuiis misto grandine turbor aquis.
Saluuus eo, saluus redeo, rerumque nouarum
Absque graui sumtu conscius esse queo.

<24>


Mollis aquae tremulum labris ita tumen ahenis
Absque morasubito per loca cuncta volat,
Sole repercussum et splendentis imagine Lunae,
Tecta domus passim cum laqueata ferit.

LVII. Calamus.

Multiplices presum, qua~quam co~temnor, ad vsus,
Inque palisdoso sto sine crine lacu.
Me nisi ducentem sequeretur scriba, legenti
Nil quidquisam doct a sciret arare manu.
Nonhortipraesis multo cum foenore fructus
Accpiet, custos si bonus esse negem.
Non Viret arboribus foer undis consitus hortus,
Si rigido munses de spuit ore meum.
Captura voliscrum solers frustratur et aeuceps,
Piscatorque mea non bene fule us ope.
Latitia nullo tibicen carmine signum,
Me cum praesentem non habet, vsque canit.
Conficio celeri quem vult herus impiger ictu,
Lychnuchos templis ignibus armo sacris.
Non tenui fugiunt praesepia vimine textae,
Artifices teneo quisando ego mellis apes.
Quid multis optes est referam mea comoda verbis?
Quod prosim multis, vsus vbique patet.

LVIII. Ferula.

Quidquid in humano lates vsquam pectore praui,
Quod disciplina tollare cura nequit,
Hoc sidei linquens vestigia corrigo, pectus
Vt prauum mutans praestei Honesta bono.
Sacra vocor Baccho, moneo quod sedula potos
Inter, quae cauta mente cauenda, merum.

<25>


Officii tandem fide pro munere, quaeres
Optimae supplicio, gratia flamm a datur.

LIX. Testudo.

Arbor ego felix auium concentibus olim,
Ventorum syluis sum recreat a sono.
Nunc meliore fruor fato deiecta securi,
Harmonicos varia voce suusurro modos.
Quae itscunda virens accepi gaudia syluis,
Mortua suauisonis gaudia fingo sonis,

LX. Inuidia.

Sum pestis toto qua non truculentior orbe,
In portentoso corpore poena mihi.
Ex proprio laetor non prosperitatis honore,
Aerumnis animo non queror aegra meis.
Est amor alterius dolor, est aerumna voluptas,
Quo me conficio corpore semper adest.
Dum nihil alterius damnis gauisa reporto,
Alteriusque bonis nil cruciata lucror.
Sola mihi noceo, pario mihi sola dolorem.
Conficio torquens mambra furore meo.
Immensum proprio tormentum corde, meoque
Alterius morior prosperitate sinu.

LXI. Vestis.

Turpe quoe est visu, vitae quod turpe decoro,
Congresstas hominum quando subire placet.
Vt non offendas vlla ratione pudorem,
Omne quod est visis turpe nefasque tego.
Numinis inuentum, mortalis cura celebrem
Me specie terris splendidiore facit.

<26>


Vt veniam scelerum quaeras, Christumque salutem,
Criminis admissi pestore viue memor.
Qui memor admissi resipiscens credit Iesu,
Inque fide praestat munia, saluus agit.

LXII. Campana.

Est intra coelos, intra mihi mansio terras,
Non coelum tango, non quoque tango solum.
Constringor vinclis, concludor robore duro
Vt nulla mutem Conditions locum.
Os mihi semper hiat, petulanter et exsero linguam,
Nec nisi cum cogunt verbera multa loquor.
Cum loquor, assiduis repleo clamoribus aures,
Verbera cum cessant, tum quoque cesso loqui.
Non vlli noceo clamoribus, hortor iniquos,
Contrito quaerant cor de salutis it er.

LXIII. Molaris. Ad Andream Berchtoldum.

Andreae iudex gem marum scite, fodinas
Qui terrae gnaua sedulitate colis.
E quibus et gemmas et magno dona labore
Eruis, in Ponte qualia Lemnos habet.
Cum merito possim gemmarum gemma vocari,
Me quod multorum vita carere nequic.
Nulla meiratio cur gemmas inter habetur?
Inferior nulli qui bonitate feror.
Pro digie is orno vario conusuia luxu,
Ieiuni stimulans ne premat ora fames.

<27>


Gaudia nulla quies, dat gaudia nulla voluptas,
Quas non perpetuas reddo benignus humo.
Natiuam fuco non turpis adultero formam,
Liber ab insidiis omnibus emtor abit.
Est mea praterea passim mir anda potestas,
Vno quam dignus pradicat ore fauor.

LXIV. Annuius.

Est mihi principiu, Fuit et mihi ter minus, at nune
Nec mihi princij ium, nec mihi terminus. est.
Nob lium quoniam generoso stem mate natos
Atque fidem signo prosperiore nota.
Contortos idem concinno vertice crines,
Vnde puella decens, gaudet et vnde puer.
Hinc in honore feror, meritoque hinc digner honore,
Quos in honore memor pestus habere solet.

LXV. Eua.

Quam prius e matris suscepi corpore vitam,
Vberibus suxi nectar et ore meo.
Nullius exemplo, me quod docuisset amorem,
Quo nilterrarum sanctius orbis habet.
Corde virum toto comitans laetisque malisque,
Mater ego pariens pignora multafui.
In mortis meame contecit opinio fauces,
Quam prius exiuit corpore vita meo.
Vita mihi postquam subtracto sole negata,
Corporis et massa menteque viuo polis.

LXVI. Aries.

Caesaribus mult is monumentu~ in signe, Ducumque
Gloria, virtutis, militiaeque decus.

<28>


Insidians auidus latronis more carinas
Mergo, prius prudens quam sibi natuta cauet.
Portitor egregius fratris, caraque sororis,
Quae merso fecit corpore nomen aquis.
Mortales ferio, quibus occursare voluptas,
Est per alternas cura ferire vices.
Armatus ferro muros sociaque cohorte
Tecta frequens pulso, dum labefacta cadunt.
Astrorum splendor cunctis vt commoda praestem
Orbs, diem nocti lumine reddo parem.
Vt sibi me proprium faceret satus Aesone, pressit
Aeripedum vigili colla dracone boum.

LXVII. Vmbra.

Sum breuis in medio, capite ac in calce diei
Longior, vt surgit sole cadit ve iubar.
Vrgentes fugio, fugientes insequor, istas
Me videt alternis quisque subire vices.
Defessos recreo gratas dum largior auras,
Dumque fatigatis praebeo frigus humo.
Nilfraudes vereor, malae nil discrimina, meque
Sede, prior moueat senisi, nemo mouet.

LXVIII. Pius.

Suspirans coelum cum Diis commercia tracto,
Sum magnis verbo regibus orbe timor.
Astr a mihi parent, pisces, animalia, venti,
Flamma, solum, tenebrae, ftuminae, pontus, aues.
Et Phoebum et Phoeben prece sisto potente, nec Orcus
In me, nec quicquam Mors fera iuris habet.

<29>


Exanimata animo, steriles foecundo, bonisque
Apparens mirum maexima mira probo.
Exuuiis demum positis mortalibus, astraum
Fio, Dei carus filius, imo Deus.

LXIX. Speculum.

Nullus inest fulgor mihi, nulla figura tenebris,
Cum lateo tibi nec visa referre licet.
Multus inest fulgor mihi, multa figura nitemi
Luce, tibique licet visa referre mihi.
Nil quidquam doceo, nisi protinus ante feratur
Vt videam, quam te forte docere queam.
Te si digna vides prudens vir tutibus orna,
Sin minus, integra sedulitate caue.

LXX. Casus.

Grammatica formas accommodo vocibus arte
Multiplices, rebus multa pericla creo.
Quod neque dat fatum, nequesors quod blanda ministrat,
Spem praeter spatio forte ministro breui.
Quid sim quarenti non possum dicere, vereum
Ex coniecturis coniice mente tuis.

LXXI. Amor.

Inter aquas ardens in pectore nascitur ignis,
Intima qui crescens ossa calore bibit.
Ardet vt inter aquas ignis, sic crescit in igne,
Qui tandem nulla parte domatur aquis.

LXXII. Cippus.

Conseruo terris mentionem debitam

<30>


Inter superstites, boni tollat bonum
Obliuio let haea nomen ne viri,
Corpus sepulturae datum cuius suae.
Inc ludo sontium pedes in ligneo,
Vitare discant cautiores vt mala
Exempla, nesequi malorum diligane
Peccata, criminumque nauos, carcere.
Ostendo metas haec super viae, suum
Viator vt cursum regat petens locum:
Directus interualla signis dum noto,
Dimensione terminosque metior.
Romana sceptrae vindscarem ne mihi,
Ohleta, tropter nata fronte cornuae.
Quae sunt, aruspex suae siextis mysticae
Vt arte consult it bidantum, quas sacra
M???st auit, vt Deos virenticespite
Placaret ara, malesi pasaper rudi,
Quam magnuses esse Rex, in aegro viuere.
Tranquillitas sact stione gratior.

LXXIII. Spira.

Nubilis exorno freoniemque caputque puellae,
Gratior vt niteat formae venusta proco,
Imposicos capiti sub manto necto galeros,
Denudet molles ne grauis aura comas.
Fundamenta loco saxosis firma columnis,
Instabiles dubia ne moucantur humo.
Inuoluo longos nautarum ex ordine funes,
Vt videar specie circulus esse tibi.
Non hominum fugio trepidanti pectore turbas,
Vt quotacunque vocer pars legionis, ago.

<31>


Delicias supter hac conuiuis pono facetis,
Apposieos inter dum voror ore cibos.

LXXIV. Agger.

Oppono molem, torto negurgite nimbis
Luxurians pingues amnis inundet agros.
Munio cum castris arces, vrbesque cruento
Vt teneat quiuis tutus ab hoste larem.
Ne peregrinantes labor aurigasque moretur.
Et faciat laeta fronte viator iter.
Non opera desum, studium non denego cuiquam
Tela datum feriant vt iaeculata scopum.

LXXV. Pica.

Foemineo stomachi pario fastidia sexu,
Humanos querulo proloquor ore sonos.
Thespsadas cantu stolidas sisperare sorores
Quae tentauer unt, nomine signo meo.
Gestsbus inconstans nunc hus, nunc proferor illuc,
Omnibun infamis garrulitate mea.
Corporis anterion pars albet, nigricat ipsa
Posterior, dubiae mentis imago viri.

LXXVI. Sagitta.

Detraho iumentix reclusa pelle cruorem,
Vt morbi caueam pro ratione malum.
Damno reos, minus est doctis quod vatibus vnquam
Catatum, certa respuo lege notbhum.
Humani capitis cranium distinguo, quod ipsum
Me forma simili conditione referc.

<32>


Ex me nomen habet, subito quodsorbet hitatu
Flumen, quodque nouo gurgite reddit humus.
Obtinet Hircanis fera qua non saeuior agris
Vlla, suo velox quae pede, nomen idem.
Armatum caepuit est ferro, penetrare, quod obstat,
Vt valeam, et mittens me quod adire iubet.
Aora neruorum duplicipeto viribus ala,
Descendens redeo nullius vsus ope.
Ex Asia, sociis triginta millibus, hostem
Oppugnans, moui Pallados vrbe Duces.
Quod satus Iapeto non sentit corpore poenam
Caucaeseas volucres, astra dedere locum.

LXXVII. Dens.

Verto solum, multo Cerealia foenore dona
Spem det vt agricolae, laetitiamque suo.
Extraho submersum puteo quodcunque resedit,
Sarmento vites luxuriante puto.
Naufragium faciat ne tempest atibus actus,
In medio dubias aquore fundo rates.
Multifidum discrimen aro numerosus eburno
Cum morsu, et famae nomina rodo boni.
Ne quid homo vitae super hac desideret vsu,
Quotidie fruitur, memoder ante, cibis.

LXXVIII. Graphium.

Planta fui sterilis sine fructu, frondis egena
Non pyra, non vuas, non quoque poma tuli.
Consecrata Diis acuer, concisa labella
Vt riuum ducant protinus exiguum.
Quo poto quamuis mutescam, qualia dicis,
Ore tamen muto talia verba loquor.

<33>


Verba loquor, verum non cunctis, sed modo notis,
Suauis amicitia qui coluere fidenn.

LXXIX. Cormu.

Duxque Comesque viae quocunque moueris etundo,
Arbitrii venio proratione tui.
Accendo bellis animos, exhorior in arma,
Praecipio cupida sumere tela manu.
Belligeros iubeo rursum pro viribus host es,
Vt tutum quaerant spe meliore locumt.
Ne pereant temere progressi longius armis,
Suaedeo progressis mox reuocare gradi is.

LXXX. Tympanum.

Membranis claudor, baculis cum verbero???, edo
Signaque laetitiae, signaque moestitiae.
Exploro ventos radiis solaribus, inque
Curru vectores imbre cadente tego.
Euomo quas hausi cupide reuolubilia vndas,
Me circum cursus quando rotatus agit.
Pondera vasta nequit, pedibus nisi calcer abunde,
Artificis sursum me sine ferre manus.
Insignes inter celebror non vltima gemmas,
Quae medias inter praeda leguntur aquas.

LXXXI. Imago.

Viua rudes doceo sine vitae corpora signis,
Quodque genus veteri nobilitate loquor.
Res imitor quod ego, dedit hinc imitatio nomen,
Officium prodit quae manifesta meum.
Ne mihi diuiniper templa negentur honores,
Sanctorumque colar relligione loco,

<34>


Expers syncera quod relligionis, honore
Dtuino vul gus m??? veneratur iners.

LXXXII. Domus.

Distinctum caput est mihi costis undique, nullum
Cui cerebrum, nullus cui quoque sensus inest,
Nect rorsus ???acuum grandes custodit aceruos,
Nutrim nta hominum mutisat unde genus.
C??? velio meo tibi corpus, vestis ad instar.
Ne tristi???oceat frigidit ate gelu.
Corpus Volo, tamen ne contingatur id ipsum
Ame, contingas ni prius ipse meum,
Nunc cutecircumdor, rursum mir absle visis
Quod non est vlli, nunc cute destituor.
Amoueo pluuias, ventos et quidquid obsse,
Vnde laboris adest sollicitudo, potest.
Paupertatis onus tego, nec non omne molestum,
Ne dete mordax gaudia Liuor agat.
Non oculi sunt fronte, latses quocunque moueris
Hos praebet, turgens oraque venter habet.
Ora quibus certorecipit discrimine quoduis,
Quod non dimittens eiicit inde foras.
Sispectare pedes, nitor quibus, ipse requiris?
Terra operit, ne qua parte videre queas.
Ne lateam, meus est cuiusuis temporis vsus,
Commodo pauperibus diuitibusque simul.

LXXXIII. Termes.

Arberea lepido caesus de stipite fructu,
Humanos soleo quir recreare sinus.
Infelix idem veniens examine longo,
Humanos, tenui tempere, perdo sinus.

<35>


Neforet agrorum confusio mutua, quondam
Distinguens fines terminus orbefui:

LXXXIV. Acus.

Non substernor ego modo parturientibus apte,
Gallinis, augent cum bene chortis opes:
Foecundo Ponti quoque longo examine fluctus
Dum mediis vterus prole debiscit aquis.
Vt quondam pinxi Babylonica texta, superbis
Sic permulta mea nunc variantur ope.
Haec super vt forma placeant meliore puellis,
Figo procis tortas sustineoque comas.

LXXXV. Cento.

Carmina diuerso latitantia profero sensu,
E variis passim consolidata locis.
Sic, certum vt referant paessim congesta poema,
Te studiis fessum quod recreare queat.
Vt melius constet tibi vultus forma requiris
Et faciem? signum certius istud habe.
Vim contra pluuiae, vim contra frigoris, ipsum
Cum panno corpus versicolore tego.

LXXXVI. Sonus.

Non oculis videor, manibus non tangor, odore
Non capior, gustu non vagus ore feror:
Percipior sensu tamen, et non impiger aures
Afficio: sensu sim licet ipse procul.
Corpore colliso velrupto nascor in auras,
Vanesco, atque animam vix generatus ago.

LXXXVII. Arcus.

<36>


Sol quando radiis nubes fulgentibus atras
Intrat, et aduerso lumen ab imbre iacit:
Insigni splendens circumdo nubila cinctu,
Et picta coeli veste pererro plagas.
Ipse mea similem quandoque ab imagine formam
Procreo, dat vultus quae simulacra mei.
Conuexo structo sirmo curuamine muros:
Vt rerum meliuspondera quaeque fernat.
Quam prius infestant dominos lethaliter, hostes
Eminus amoueo de statione feros.

LXXXVIII. Scopa.

Progenies sylaeresti restringor ab arcta,
In pessum vinclis neresoluta ruam.
Per sola cum manibus, cum per laquearia ducor,
Quod non vult, ductu cogitur ire meo.
Omnigenas remouens fordes, delector amoenis,
Hinc pueros doceo recta minuta sequi.
Regia furtificos a carnibus arceo mures,
In propria tutae sint vt vbique penu.

LXXXIX. Corona.

Quisquesuis meruit veluti virtutibus Heros
Strenusis: ornatu sic caput orno meo.
A stillicidiis ades defendo, periculm
Ne casu possit gutta creare suo.
Conuentus hominum doceo, congressibus apta,
Qui consultantes cum ratione monent.
Non raro praestans Hyperion is addo sorori
Egregium pulcra conditione decus.
Me duce quod Baccho Minois contigit vxor,
Sydereas inter luceo clara faces.

<37>


XC. Concha.

Aure cauum media donat mihi tortile nomen,
Vnguentum Syrio fundo liquore bonum.
Vox tempestatum mea sistit in aequore fluctus,
Littora quoaque videi Phoebus vterque refert;
Iungo ministeriis operas tonsoribus aptis,
A mento barba est sum resecanda tuo.
Sex capio drachmas, praesens pictoribus adsum,
Icones pingit daedala quando manus,
Duritia silicum tegor, augeor, imminuorque.
Ceu vaeriat corpses menstrua Luna suum.
In gemmam duro conceptum rore liquorem,
Cui similem formam lumina piscis habent.
In Cyprtim veniens diuinos sumsit honores,
Ex me quam primum prodiit orta Venus.

XCI. Calix.

Praebeo potandi certum sitientibus vsum,
Cum grata calidum sorbitione bibunt.
Seruio conuiuis eutelsum quando legumen,
Aque agreste cocis igne domatur oluses.
Inuolucro quodam nascentem contego florem,
Quam prius egreditur vere tepente rosa.
Glandibus hinc durum syluestribus addo putame,
Quaesuibus dantur grata sagina cibo.
Defendo cochleas in aequis terraque morantes:
In propria tutae sint vt vbique domo.

XCII. Buxus.

Quae teneros olim deduxi funere manes,
Et luctus moriens tristia signa dedi:

<38>


Sollicitas hilaris passim nunc excito mentes,
Vt celebrent animig audia multa siniu.
Non cariem subiens operas, putredinis expers,
Pectsnibus, cultris, pixidibusque loco.
Aera corrumpo, sit vt exitiosus: et ipsas
Flore neco pereant vt violenter apes.
Torqueor in gyros agit ata suybinde flagello,
Oricos in Creta, meque Citorus amat.

XCIII. Clauus.

Dicorin arboribus damnosa perustio Solis:
In cute callosum tuber homille tua.
Viuendi signo rationem, claudo soluta:
Contuus aeternis cor vs ignibus excitet ardor:
Alatus mecum pectora figit amor.
Distinguo tunicas Romani insigne Senatus,
A caligis super haec est nota certa mihi.
Annales etiam nomen tribuere quod annos
Edocui certa conditione rudes.
In portum veniat felix vt nauta guberno
Tempestas iactar cum violenta, ratem.

XCIV. Echinus.

Est aequis mihi vita, quibus deuoluor in orbem,
Dum me pro pedibus spina tributa mouet.
In terris idem viuo, partumque morando
Difficilis, cunctor dum nimis, edo meum.
Rugoso tueor contra quod frigus amictu,
Ponit honorato mensa secunda loce.

<39>


Me vice perfruitur sedans ieiunia panis,
Carne mea duram qui leuat ore famem.
Polorum purgans vini potoribus aluum,
Rite mea sordes aesperitate frico.
Eluo neo quicquam gelidis sino reste: ab vndis,
Ex haustu stomachus nauseet vnde tuus.
Hinc cibus apponor conuiuis gratus, abeno
Si munet solitams prius arte cocus.

XCV. Apex.

In montibus, rebusque cunctis summitas
Appellor, inque floribiss stamen, sinu
Quod intimo, ceu fila quaedam, prosilit.
Adhaec acuminatus in coni modum
Assurgo pileus, velut fstigium.
Hinc Flaminis lanata virga pileo
Pauonis, alitumque cristae, et vpupae
Quaelemus gallinaceum rafert genus,
Cernor: statas hinc dectionibus notas
Impono, sit pronuntiatio suis
Aequabilis ne semper in progressibus:
Sed pro decoro, vocis vt varset sonus.
Ingens senectuti verendae splendeo
Auctoritaetis ac honoris dignitas,
Vbtque gentium vt decoro seruiat,
Custodiat mortaliumque gratiam.

XCVI. Capreolus.

Erro per syluas conspersis pedibus albo,
Dum curu matrem per iuga multa sequer.

<40>


Commoueo terram fodiens, dorsumque bicornis,
Vt multo semen foenore gignat opes.
Extremos idem circumdo fideliter aures,
Ambitus vt tereti postulat orbe sinu.
Praeterea viti contortum praebeo crinem
Serpendo passim quo loca firma capit.

XCVII. Coelum.

Humano dicor pars esse superior ore,
Sydereis gesto lucida signa polis.
Et caedo lapides poliens, et formo periti
Artificis docta lignea signa manu.
Ros, imber, nubes, tonitru, nix, grando, pruinae,
Vitalisque meo funditur aura sinu.
Praeterea genero mutantes regna Cometaes,
Incensusque creat quicquid vbique vapor.
Nuntia Iunonis pictos delapsa per arcus,
Me fulgur, nebulae, luxque serena colunt.

XCVIII. Carbunculus

Vredo frugibus quod est campis malum,
Hoc vitibus sum, Sirius quando furit,
In vinea pestis feraci noxia.
E crassiore sanguinis putredine
Natus duos Rome peremi consules,
Sub Lucio censore Paulo, Martio
Quintoque, Narbonensium prouinciae
Pculiar is, inter incolas frequens.
Ignem refero scintillulis abigneis
Micans, sed ignem non adustus sentio.

<41>


Hinc terra noulto sole cum perferueo,
Comburo radices satorum feruida.

XCIX. Iris.

Ambio pupillam, veluti vas circulus amplum,
Complexu pendat bella papilla meo.
Carula conspicior iucundo picta colore,
Quod coelis imitor mille coloris opus.
Pectoris et cordis sedo tussisque dolores.
Serpentum a morsu, phlegmate membra leue.
Inter bis septem, Iunoniseruio, Nymphas,
Quae prior officii maxima dona gero.
Ex me nomen habet quem pugno misit ad Orcum
Dulic hii caesum dextera dura Ducis.
Armeniae penetrans diuersis flexibus arua,
Euxinum accipiens in mare flecto Lycum.

C. Aedon.

Quod doleo raptum mihi virginita! is Honorem,
Perpetuo lugens nocte dieque nefas:
Et a tristitia factum mihi flebile nomen,
Non querulo dum mens aegrae dolore vacat.
Quis ferat humanae paetiens indigna pudori,
Quae venit indigne poena, dolenda venit.
Non a tistitia, sed me dulcedene dics
A cantus alii nobiliore volunt.
Siue a tristitia, siue a dulcedine dicar,
Ingens e cantu nomen habere decus.

CI. Reticulum.

Pastillos hominum variis e rebus olantes
Naribus admoueo, suauis vt halet odor.

<42>


A ventis cultu ne dispergantur inani,
Foemineas vinclo stringo tenace comas.
In certos panes depono fideliter usus,
Vt cum dura iubet, sint alimentae, fames.
Squamosos etiam conuiuis praebeo pisces,
Me reliquis addat mensa parata cibis.
Exerceretuos possis vt corporis artus,
Fundo pilam pugnans, amoueoque comas.

CII. Fungus.

Appellat Nerome cibum Deorum
Casar, qued noceo frequens gulosis,
Qui nunquam patienter admoneri
A fidis aliqua volunt amicis,
Recte qui cupiunt suos manere,
Surdis auribus et gulam frequentant.
Tu ne qui Deus esse ois caueto,
Ne forsan Deus esse dum Laboras,
Et gaudes anima subire ccelum,
Damon efficiaris: ac perennes
Poenas Tartareo feras in Orco.
Prudens dicitur ille, quisquis omni
Conatu alterius malum cauere
Exemplo didicit suum peritus:
Ne quo nomine dicor ipse, cautis
Reuera stupidus videtur esse.

CIII. Tessera.

Orno pauimentum, quod si monstrauerit artem,
Elata multum mente superbit herus.

<43>


Nunerefero acceptum, nunc expensum fero certis
Simpliciter prodens pro rationenotis:
Vt discernatusfido trux hostis amico,
Iam tibi vocalis, iam tibi multa loquor.
Cum sociis alacer fallo si tadia lusis
Damno cunem, gratus senio, grata Venus.

CIV. Grando.

Innaseor duro palpebris tubere summis,
Eximia videordum tibi labe grauis.
At longe grauior cum vitesnuderacemis,
Ne mustum repleat spe meliore cados.
Poena malis venio pecatis mente grauati,
Qui nulla veniam conditione petunt:
Verum praefractoridene sacra dog. ??? sensu,
Spernentes magno iussa furore Det.
Solamen contra sum dulcefidelibus orbe
Qui vera Christum relligione colunt:
Qui deplorantes contritopectore culpam,
Aumiliun. verum sub grauitate petunt.
Romanos ingens iumentaque temperu aestius
Cum premeret, possent nereuelare sitim:
Astra Meliten sie Legio prece flexit, vt vndis
Non tantum explerent suauiter ore sitim.
Fulminibus straui mistic quoque desuper hostes,
Vt fracti paterent corde pauore fugam.
Deserit addictos nullo discrimine coetus,
Vota pii cupida suscipit aure Deus.
Tunc diuina suas agit obseruatio partes,
Humana quando cessat asylon opis.

<44>


CV. Lupus.

Euinco noctia tenebras, Lunaque silente
Intueor visu quod Iatet omne meo.
Sum metus in terris homini, metus ille Vicissim,
Consussis lapidum quando sonante strepit.
Non ferrum acfustes, lapidum formido sed ictus,
Accepto putret pars quibus icta malo.
Cum pueris premeret sihola quam prius orbe magistrum,
Exitio cuius quaeque ruina dedit:
Accipiens morsu tabulas e morte puellum
Eripui, cum me persequeretur atrox.
Amittit vocem subito, quem cunque priorem
Cerno, eaedem patior. si videt ille prior.
Natura quamuis a me dissentiat, acrem
Ipse tamen domite viribus asper equum.
Dentibus incidens seco, qua coniuncta fuerunt,
Et qua torrenti flumine mersa traho.
Piscibus infensus, quos possum venor in vndis
Ingluuieque mea, quod licet, vsque voro.

CVI. Elias. Ioanni Sttubino Theol. Concion. Heilpronnensi, compatri.

Mensa mihi tellus fuit, amnis cella, coquusque
Qui tribuit victum, quem negat ille suis.
Heilpronna Doctor Strubine fidelis in vrbe,
Qui magno iussus tradis honore Dei:
Indigno proprios qui deserit impius ausu,
Externi mirum quodleuat orbefamem.

<45>


Quodnegat ille suis victum natura ministrat:
Quod mihi dat, cogit vis aliena dare.

CVII. Salomon. Ad Nicol. Reusnerum Leorinum.

Non possessio maior vlla terris,
Quam praestans sapientiae facultas.
Argentum superat nitens et aurum:
Agnoscit liquido Deum parentem:
Res considerat intime latentes:
Virtutum bona debite ministrat.
Me prudentia dum poliuit vnum
Coniuncta Sapientia: sub orbe
Vt nemo fuerit mihi secundus,
Nemo sit, quoquenemo sit futurus.
Natur a quia nulla pars latentis
Occultata:quod aeris, quod vndae,
Telluris gremio fuit quod vsquam,
Id notum docuipotens: fefellit
In rerum grauium explicatione,
Caussas ordine proximas, remotas,
Ortus, interitusque disserentem.
Nunquam me Sapientia facultas.
Iam Reusnere Deo, nouemque care
Musis, Sphyngeque doctior, profare
Qui sim, promtior implicatiora
Nemo aenigmata te potest profari.

CVIII. Nemo. Adeundem Reusner.

<46>


Est nihil in toto nihil hoc est notius orbe,
Nouerunt pueri, foemina, virgo, senes
Natur a vt Nibil est, nec mas, nec foemina, recte.
Si tamen hoc reputas, plus, velvtrumque refert.
Iustitia et Themidis prudens Reusnere sacerdos,
Hoc Nihil an mundi viuat in orbe, refer.
Si Nihilhoc viuit sine corporc nomen inane
Quod tantum, nullus corpore viuit homo.
Esse aliquid sterili polyphemus sensit in an ro,
Sensit et excutiens septa fuiss nihil.
Proscidit, inuidia plenus Nihil istud, et ore,
Et diris, feci quod Nihil, vsque nihil.

CIX. Sol. Ad eundem Reusner.

Cur sor in orbe, meo cunctis inseruio curses,
Officio requies non datur vllamihi.
Obliquo solers absoluo tramite metam,
Qua data, d: scedo non vagus ipse via.
Exsequar impositos mandato vtmanerc iussus:
Prosequer attritum nil remoratus iter.
Nilmagnos curo sublimi vertice montes,
In desolatis nilsalebrosa iugis.
Non mihi Cimmeriae valles, mihi fluminaterris
Non diuersa mouent non quoque latro metum,
Niltempestatum facio pluuiaque procellas,
Errans in pluuio tempove siccus eo.
Reusnere in pluuio cur errem tempore siccus
Ne madidum fiat corpus ab imbre? refer.

<47>


CX. Ira. Ad Dionysium Enthemium.

Vt certum iudicium furentis orbe,
Audax atque minax in ore vultus,
Erons tristis, facies proterua rugis,
Versus saepe color, gradus citatus,
Huc illucque manus subinde iacta,
Et suspiria crebrius veducta:
Me produnt ita certa signa cunctis,
Flagrantes oculi, vetorta labra,
Atrocirubor ore multus, imi
Sinus pectoris astuans eruore.
Dentes horriduli, rigens capillus,
Voto corpore spiritus coactus,
Torquens articulos sonus strepentes,
Mugitus, gemitus, minas agens frons,
Praeruptus sine voce sermo plana,
Horrendo facies tremenda visu.
Comploso pede concitata tellus:
Vt nescire que is nec indicare
Detestabsle vtrum magis nefas sim,
An deforme, bono quod exsecrandum.
Me cognoscere literis Ehemi
Consecrate sacru, Deiparentis
Qui mandata pio doces fauore,
A quo vera salus, aues? habeto.
Sum deforme nefas, et exsetrandum,
Exundantis atrox comesfauoris.

<48>


CXI. Senectus. Ad Nicol. Reusnerum I. C.

Me puer impubes, et adhuc non vtilis euo,
Assidua iuuenum me prece turba vocat.
Me vocat, et votis nunquam non iugibus optat
Ex animo, compos possit vt esse mei.
Cum votiest compos, non vnius aestimat assis,
Me procula massa corporis esse cupit.
Deuouet aduentum diris, ingratius orbe
Terrarum quidquam menec habcreputat.
Has ego ferre vices cogor: Sic qui modo gratus,
Ingratus paruo tempore triste gemit.
Est nihilin terris constans, sunt omnia fluxa,
Sunt odio cunctis quaeplacuere prius.
Omnia complector, uiolentius omnia tollo;
Praetextu florent plurima sacra meo.
Tesequor, et cupio mihite, Reusnere patrenum.
Vt mihi contingas munus ab axe Dei.

CXII. Sal. Ad Samuelem Hornmoldum I. C.

Donum Dei coeleste patris nuncupor,
Non quod docere debeotantum pios.
Vt floreat doctrina missa coelitus,
In qua Timor, Fides, et Inuocatio
Cum gratiarum regnat actionibus:
Persuasio penitus facessat impia:
Quae fingit, externis Deum coli patrem
Mactationibus, remota quam procul

<49>


Consideratione legis traditae,
Euangeliique, filius quod protulit
Coelo, fidelis absque cordis motibus:
Sed vt meis vbique prosim fructibus.
Amicitiae syncerioris symbolum.
Preceteris, apponor hospiti, cibis,
Amoris ut constantia viuat m???mor,
Et gratitudinem reponat sensibus
Me nauta quamuis exsecretur fluctusans
Exasperatum: rursus attamen bonus
Propter saporem nemo non magn facit
Me, durus e molli calorecum sua
Subinde reddor arte coctus igneo.
Natiua nutricationem suauitas
Iuuat, sequatur ne quaputrefactio.
Absumit humores superfluos. Ad haec
Abstergis, et corroborat mortalium
Corpus lcui curatione, debita
In ventre dirigatur vt concoctio,
Cibiquedepellatur vtfastidium.
Hornmolde sacro mysta iure nobilis,
Heilpronna quem colit celebris Syndicum,
Tuo frequens dum versor ore, sis mihi
Rogo patronus, sim diu cliens tibi.

CXIII. Mola.

Sanguine nata caro, nullos informis ad vsus
Sum, mihi vitalis quod calor omnis abest.
Humanis iugi noctesque diesque labore
Vt victus habenant, commodo rebus opem.

<50>


Non mihidant homines, non dant iumenta quietem,
Non aqua, mille frequens versor agorque modis.
Ingrato mundi nilest dum peius in orbe,
Agnoscit nulla qui data parte bona.
Ante ar as vener or quando cadit hostia diuos,
Munisico donent ut meliora sinu.
Gratia digna Deo meliora parente meretur,
Acceptimemor est quastudiosa boni.

CXIV. Mens Ad Ioan Georgium. I. G.

Per mare, per terras, per coelos, erro per orcum:
Asperitas coeptum nulla moratur iter.
Quae me constringunt ea nemo vincula cernit,
Non matronarum more, virumque ligor.
Absque mora sur sum me confero, meque deorsum,
Haec loca nunc cursus, nunc tenet illa meus.
Nullius obseruant vestigia lumina vul???us,
Progrediens leuiter quod premo nulla viis.
Vectigal numerant alii quocunque feruntur,
Immunis penetro climata cunctasoli.
Iur is Ioannes iubar immortale Georgi,
Hoc quo nam fieri, dic mihi, iure putas?
Vectigalpostquam coguntur pendere, terras
Qui peragrant, neruosregni vt vbique iuuent.
Cur nihil hic peragrans terras et regna viator
Pendit et immunis cur facit unus iter?

CXV. Cimex.

<51>


Nocte vagor petulas, mala, foeda, informis olensque,
Nil mihi quod salsi est, nil mihi quodlepidi,
Sanguinis humani sitiens attento latebras,
Quis nec adire viris fas nec adire Deis.
Quemcumque infesto, nemo non dira precatur,
Vmbrarum, mihi dent vt mala multa, Dei.
Rumpo leues somnos, iucundamrumpo quietem,
Candidulamque premens signa relinguo cutem.

CXVI. Grus. Ad Sebastian. Hornmoidum Sebast. F.

Vindex acer ego necis Poetae
Rhegini, violentus, obsecrantem
Me quem teste furor dedit latron???m
Letho, cum nihil obtinere orans:
Per sublimia cum feror, nec vllum
Do signum, reprimens in ore Vocem,
Inde perspicua serenitatis,
Purum nuntio Solis orbe coelum.
E contrapluuias, cadant priusquem,
Essusis caueasaquis vt imbres,
Festinans subitas minor procellas.
Neruis corpore qui meo potitus,
Hine nulla ratione, cen eatur
Quantumuis labor arduus, fatigat.
Opem pondere praesto subleuande.
Desim ne super hec nouem Deabus,
Sancte quas colit intimo iuuentus
Solers pectore, digna literarum
Olim praemia portet oblaborem
Nauatum studiis vt adpenates.
Quadam ex ordine litera meorum

<52>


Quas aetas habet ista sunt repertae.
Ingens iuris honor Sebastiane
Hornmolde, eximium decus parentis;
In vestigia cuius ipse multo
Studes sedulus ingredilabore,
Fungor munere sic meo, cuiquam
Ne quid vita creet molestiarum.

CXVII. Casa. Ad Ludouicum Munsterum.

Ob vtilitatem plurimis ludibrium
Insigne passim iudicor mortalibus,
Fulig inis custos perennis sor dida,
Non splendide quodin ocules appareo,
Verum sua visorte contentus manet
Agrestis, atropane victitans domi,
Praestantiorem dicit auro me sibi,
Sptendore expers sobria durissimam,
Dentes suos ne Liuor imprimat necens,
Abscondo paupertat is indigentiam.
Calore mentis incitatus feruido
Me quifugit, stulius subit periculum.
Subirene periculum necesse sit,
Munstere, cautus, cum fugis malum, fuge.

CXVIII. Lingua. Ad Ioannem Strubinum Antistitem Theol.

Res vt succedant hominum, pessum vtque ferantur:
Ar bitrio pendent bellaque paxque meo.

<53>


Concilio verum synceri cordis amorem,
Iuuidiae caussas dissidiique fero.
Solemni prauos extollo fidelis honore:
Occultafallax opprimo fraude bonos.
Vis est tanta mihi, magnas exscindat ut vrbes,
Regna, domes, populos, relligionis opes,
Cumplacet, haec eadem turritasexstruit vrbes
Regna, domos populos relligionis opes.
Ius doceo magnaimis eum laude peritos,
Iniustique delo millenocente vias.
Ne multis vtar varians ambagibus ore,
Dum passim comitem me tenet omnis homo:
Aeterni verbum, Strubine verende, parentis
Qui fana templis relligione doces:
Me qualem pescis, ne talem praebeo rebus:
Sum modocaussa boni, sum medo caussa mali

CXIX. Mel. Ad Ioannem Posthium.

Aeternus rerum verbi virtute creator,
Me proculasacris vult quod abesse, Deus:
Ad plausus hominum prohibet sua dogmata flecti
Ne doceant, ratio quodprobat orbe sequi.
Non vult securit as damnosa licentiamentes
Confirmet falsa relligione solo.
Verum vtperpetuos pariat Metanoea dolores.
Qui veniae, trito corde, precentur opem.
Longaeuam Posthiconaris habere senectam,
Vt longos videas prosper honore dies:
Non oleo pingui, leuis exteriora perunge,
Meque fruens solers interiorariga,

<54>


In bilem mutor, iusto sicrebrior vsus,
Quam decet exsistit, quod nimium omne malum.
Trinacria quidquid trux exspuit ore Tyrannus,
Assentatores me sapuisse ferunt,

CXX. Os. Ad Dauidem Mederum Theol. Antistitem.

Domus figura duplices obincolas
Tuis Aristander vocor sermenibus.
Suos habet domus velut dome sticos,
Qui sunt domo nati, domus et incola,
Ne euocati ab exteris procul locis,
Hereditatis obtinent soli bona.
Suos habet velut peregrinos domus
Laboribus, quitraditiprastant datu???
Quod munus exigit, statoque tempore
Mercedis ablato recedisnt praemio:
Sic or dines ego dum praefero duos,
Quorum prior summum tenens immobilia
Domesticos designat incolas, suo
Hereditate qui fruuntur in loco.
Qui possidet-locum insimum depressior,
Dum mobilis mouetur e loca in locum,
Partes famulorum et aduenarum sustinet,
Suo demum qui derelinquunt tempore.
Laudo benignit ate pro largu Deum
Digno piis congressibus praeconio.
Ingens Hohenloensium Comitum decus
Medere sacris consecrate, diligens

<55>


Ecclesiarum cura cui credita,
Vt cum decoro cuncta fiant, cultibus
Etin piis, et in docendo, semita
Vt ad salutis vera constet gaudia:
Pro praestita benignitate conuenit
Dignum ereatori Deo praeconium.

Aenigmatum omnium complexio Summaria. Industria commendabilis. AD HENRICVM RANZOuium Producem Holsatiae. Laudatione digna diligentia.

Nobilitate potens maioribus orte vetustis.
Ranzouii Aonii fama serena gregis.
Terrarum lato quem laudibus euehit orbe
Inter honoratos laus memoranda viros.
Ne latebrosa nimis turbent anigmata sensus,
Quae titulo vates nominis edo tui.
Accipe quosese comitantur in ordinepaucis,
Vt casu fallas taedia nata graui.
Mors, 1. aenigma, 2. liber, 3. radius, 4 pons 5 serra, 6. sepulcrum, 7.
Narcissus, 8. Clytie, 9. cochlea, 10. myrrha, 11. Taeges 12.
Argentum viuum, 13. Saturnus, 14. araneus, 15. aurum, 16.
Sueui, 17 horologium, 18. caepa, 19. Maria, 20. phalanx, 21.

<56>


Tiresias, 22. Echo, 23. Syrinx, 24. ars, 25. sommus, 26. Adamus, 27.
Leucothoe, 28. Zithum, 29. glans, 30. schola, 31. nimbus, 32 amor. 33.
Turdus, 34 auis, 35. Christus, 36. fomes, 37. Centaurus, 38. Ionas. 39.
Nox, 40. Aquilo, 41. Venter, 42. spina, 43. bis, 44. ignis, 45 aqua, 46.
Alueus, 47. aura, 48, ratis, 49, pes, 50. coecus, 51. epistola, 52 gallus, 53.
Tormentum, 54. follis, 55. mens. 56. calamus, 57, ferula. 58.
Dadalia pulcrum prabens ambage, toreuma,
Ingenuo solers dignus amore labor.

Obsequia grata. Ad eundem Ranzouium. Honoribus qui consulit gratissimus.

Culte laboriferas Henrice diserte per artes,
Ranzouiae clarum sydus in orbe domus.
Altera soluendis restat pars sphingibus, illam
Hic quoque distringant netua sensa, lege.
Testudo, 59. liuor, 60. Vestis, 61. campana, 62. molaris. 63.
Annulus, 64. Eua, 65 aries, 66. umbra, 67. pius, 68 speculum. 69.

<57>


Casus, 70. amor, 71. cippus, 72 spira, 73. agger, 74 pica, 75, sagitta, 76.
Dens, 77. graphium, 78. cornu, 79. tympanum, 80 imago, 81. domus, 82.
Termes, 83. acus, 84 cemto, 85 sonus, 86. arcus. 87. scopa, 88. corona, 89.
Comcha, 90. calix, 91 buxus, 92. clauus, 93. echinus 94. apex, 95.
Capreolus, 96. coelum, 97. carbunculus, 98. Iris, 99. aedon, 100.
Reticulum, 101. fungus, 102. tessera, 103 grando, 104. lupus, 105.
Elias, 106. Salomon, 107. nemo, 108 sol, 109. ira, 110. senectus, 111.
Sal, 112, mola, 113 mens, 114 cimex, 115. grus, 116. casa, 117. lingua, 118. mel, 119. os. 120.
Si minus arrident studiumque laborque placere,
Qua volui, placeat mens studiosa tui.
Mens studiosa boni, studiis seruire parata,
Non odiosa homini, non odiosa Deo.

Flos optimus pecunia. Ad eundem Ranzouium. Aenigmatum Vergilianerum Soluti. Moneta flos mortalium gratissimus.

Ranzo Cymbriacae clarissima gloria gentis,
Consultiquem Rex instar Achatis habet:
Scire Maronis aues latebrosa aenigmata vatis,
Quid doceant, nondum quaeresolut a patent?

<58>


Grammaticae voluit quibus omni temporeplebi,
Perpetuam dubia figere mente crucem.
Non puteum voluit describere, non byacinthum,
Grammatici vtpassim, gens odiosa, docent,
Non coeli tumulum, qui perdidit omnia luxu,
Dum nilcognatae conditionis habent.
Longe aliud quam quod dirunt quaesisse videtur,
Alt erum in alterius conditione latet.
Et quibus in territ spatium non amplius vlnas,
Tres coelipateat sub regionepoh:
Et quibus in terris inseripti nomina Regum
Nascantur flores, sic puto certus eris.
Quae fundunt aurum laeta petefronte fodinas
Argentiue, quibus suffodiuntur opes.
Exhis suspiciens tres et non amplius vlnas
Deprendes coeli sede patere locum.
His etiam flores in sculptos nomina Regum
Argento ac aureo cusa moneta dabit.
Regum nomen habens, auri quam vena fodinae
Quam dat, flos nusquam gratior exstat humo.

Epigramma. Adeundem Ranzouium. Pax, artium, piique munus a Deo.

Splendid ssime Rantsoui, columna
Syncera pietatis, optimarum
Aeternum decus artium, Ducatu
Magni triplice Daniae potentis
Regis, iuretenens vices: honore

<59>


Hoc, pacis, pietatis, artiumque
Custos Rexpius, eruditus, aequus,
Quem dignatur ob eruditionem
Insignem, ob Pietatis approbatam
Sane Christicolis professionem,
Famam nobilitatis ac auitam.
Syncera Pietatis approbatam
Defundas pius vt professionem,
Vt pacem, decus artium vt bonarum,
Famam nobilitatis ac cuitam,
Hocpacis, pietatis, artiumque
Auctor efficiat Deus bonarum.
Pax, Deo Pietas parente, et artes.

Morspii gloriosa. SVB EFFIGIE STRENVI. Ioannis Rantsouii equitis Aurati Trium Regum Daniae consiliarii, etc. Beatusest, cum laude qui pius cadit.

Rantsouium celebrem bellis Heroa Ioannem
Hic iubaer Holsatiae nobilitate, vides.
Militis aurati pubes donatus honore,
Difficile ad Solymas quod superauit iter,
Quod Syrus, Aissonius, Cres, Teuto, Britannus, Iberus,
Militia docuit non rudis vsus eo.
Bis quater edomito victo seruatus ab hoste,
Regibus et ducibus insta trophaeatulit.
Dania finitimis probat hoc regionibus, armis
Quas fraenans, iussum ferre coegit onus.

<60>


Tres cinxit Regespatrie dsadimate ritu,
Pacis et obserusns et pietas opes.
Post tres et decies septem, mensem adiice, hrumas,
Coniugis afpectum, prolis et ante ruit.
Extra Fortuna viuens ludbiria, coeli
In Christi moriens sede beatus agit.

Liberiparentum memoria. IONNIS RANTSOVII HErois et equitis aurati Genius ad filios heredes. Ornat patrem domus piique liberi.

Non opus est tumulum, titulum, non ponere nati,
Mi posui viuens et tumulum et titulum.
Bredenberga selo tumulus, Bothcampia monte,
Quas Stora, Bissenus quas lacus ornat aquis.
Vos titulus rebus gestis, Virtutibus, arte,
Vnde mihi multo nomen honore datur.
Qui tumulum viuens posuit, titulumque parauit,
Non opus huic tumulo, non opus est titulo.

FINIS.

???<61>


<62>


AD HIERONYMVM ARCONATVM SAC. CAES. MAiest. a Secretis.

QVod tibi sit cure meares, Hieronymecordi
Quod mea sit veregloria, vita, salus.
Tot rerum documenta probant, tot scripta, subinde
Qug mittit Fidei(pax) tusplenamanus.
Promtus es officiis, meritis studiosus amicis,
Et vere niuea simplicitate bonus.
Cana fides, verique placet tibi cura, bonique,
Candor amicitiae sat tibi dulce sapit.
Qua tibi pro tanto studio, quae digna rependane
Praemia, vix animus sufficit iste mihi.
Copia nec rerum mihi suppetit atque facultas,
Demerear rursus me quibus ipse tibi.
Quod possum, memorem famam praestare labore:
Perpetuus hic sum debitor usque tuus.
Sit precor interea pignus breuis iste libellus,
Dum tibi se merito pignoret ipsa fides.

Nicolaus Reusnerus Leorinus

<63>


AENIGMATA NICOLAIREVSNERI IC.

Deus.

PRincipium cunctis, cunctis do denique fienem,
Ipse ego fine simulprincipioque carens.

Iehoua.

Quinque simuliumctis constat vocalibus unae
Dictio: nil maius magnus hic orbis haber.

Deus Pater.

Mater nulla mihi, nullus pater ipse deorum
Atque hominum solus sum tamen vsque pater.

Iesus Christus.

Sum, quoderam: nec eram, quod sum: nunc dic??? vtrunque,
Mater homo: pater est mi sine fine Deus.

Spiritus sanctus.

Nec gignor, nec gigno: sed exeo numine numsen
De gemeino: triplici est numine numenidem.

Aliter.

Matre carens, patris expers, expers sum quoque nati,
Ipse tamen nati spiritus. at que patris.

Sancta Trinitas.

Tres, vunum, nec tres tamen vnus, at in tribus anum.
Posterius nihilest hic simmul, at que prius.

<64>


Angelus bonus.

Quem cernit nemo, cerno, sed is omnia cernit.
Cerno alios, cerninsc tamen ipse volo.

Angelus malus.

Fontem nosco boni, bonus ipse creatus, at odi:
Factus et inde malus, fons vocor ipse mali.

Homo.

Terra parens: Deus ipse pater: sinmulorberecedo.
Participat de me terra Deusque simul.

Aliter.

Sum terra: ex terr a genitus: mox terra futurus:
Me terragenitum, terra recondet item.

Aliter.

Flens venio in terras: flens hinc discedo vicissim,
Pars vite fleius nulla dolore vacat.

Adamus.

Matris humi, genit us priies aluo: nomine dictus
Matris burni, condor viscere matris bumi.

Aliter.

Terra fui quondam, rubrae gero nomina terra,
In terram redeo, dic mihi, qualis eram?

Eua.

Prima viri primi de carne virago, deorum
Fabrica, viuentum nominor vna parens.

Aliter.

<65>


Matre carens ego, nec dum nata, parens tamen vna.
Sum cunctis, vitam do simul, atque necem.

Aliter.

Vnum virgo diem vix vina, fit vxov, et in de
Mater, et haec nondum nata, prius moritur.

Aliter.

Que vitam et mortem simul vna propagat in omnes,
Dic mihi, vas vitae num bene nomen babet?

Regnum. Rex.

Totum sum vnsis homo: caput idem sum tamen vnum:
Partibus innumeris corporis vnus homo.

Christus, ???.

Filius ipse quidem, patris at sum, matris et expers:
Mortalis quamuis corpore natus homo.

Idem Graecc.

???.

??? Verbum caro.

Non Deus est, nec homo, sine carne et corpore sermo,
Sermo Caro factus nunc Deus est et Homo.

Sunt duo, que duo sunt, et sunt duo, quo duo non sunt:
Qua duo si duo sunt, nulla duo duo sunt.

<66>


Nempe Deus vere est, vere est home, summus et imus,
Conditor ille hominum, spirituum ille Deus.

Sum mater, sed virgo tamen, maris inscia mater,
Spirisas est, saluas virginitate pater.

Matersemper virgo.

Mater, virgo, Deus mortalis, vitaque Morsque,
Nunquam iuncta, sed hic foedera pacis habent.

Virginitas, partsis, discer des tempore longe.
Virginis in gremio foedera paecis habent,

Phoenix.

Socurses meritur, qui scit se morterena???
En! pereo vt viuam, me tamen ante eremo,

Enochus.

Mortali quamuis sim conditione creatus,
Haud morior, viuus sydera celsa peto.

Mathusalas.

Mors est cui gladius simula et victoria, solus
Et patribus viuo secula pane decem.

Melchisedech.

Sum sine partre satus, sine matre et gente, dierum
Principio, vitae, fine carereferor.

Samson.

Mille manu sterno, dum viuo, fortiter hostes:
Mille hoster sterno mortuus absque manis

<67>


Ionas.

Me tumulus viuum capit, et vehit ipse sepultus
Viuo tamen, redeo viuus et e tumulo.

Ioannes Baptista et christus.

Alter das, nec habet, quod det, capit alter, habesque
Ceufamule dominus quod det abunde sue.

Aliter.

Quod praestarenequit, praestat praetare rogatus.
Praestarieuires vix tamen vlla potest.

Christus agnus Dei, et Leo de stirpe Iuda.

Mitis vt est agnus, Leo sic ferus, attamen idem
Agnus, et ast, titulo dignus vtroque, Leo.

Flos Iesse Christus.

Flos refleresco ex flare, ipso temporefloris,
Flos meus, et floris flos sine labe mei.

In cruce vitaperit: mage quod mir abere dicam:
Mors moritur, mortem mortua vita vorat.

Sol.

Quantus sum, sum oculus, semeloccido, Viuo Vicissim
Quo tidie, sine me nilnisi triste chaos.

Aliter.

Sum sine matre pater, perit ortus filius ex me
Quotidie, nata hinc me sine Patresoror.

<68>


Omnia qui video, per me videt omnia tellus:
Me sine nemo videt: me sine triste chaos.

Luna.

Paupera quamuis ipsa, tamen quoque cornus sumo,
Lumine caeca meo, lumine fratris ouo.

Nox Dies.

Sunt geminae germanae, harum alter am et altera gignit,
Perque vices sic fit, filia nata, parens.

Aliter.

Germanam germana soror graeta vicegignit,
Mutuae et ex alia nascitur vna vice.

Ignis.

Omnia censumo, foueo simul omnios, vaerum
Caussa fui, rerum mox quoque finis er???.

Aer.

Nusquam et vbique manens capior, capioque vicissim,
Intus et exterius, nec teneo, aut teneor.

Aqua.

Ex me orior, redeo ad me rursus, nocte die que
Curro, eadem atque alia, et nescia stare loco.

Terra.

Pendeo, ceupila, non vllo librammine fulta,
Omniparens pingui profero cuncta sinu.

Mare.

???<69>


<70>


Nix a sole liquefacta.

Implumis volacris foliis, super arbere nudae,
Insidet, hanc subito deuor at ore carens.

Flamma.

Mater alit viuum, viuens mox deuore matrem,
Matre tamen morior commoriente simul.

Cinis Fauilla.

Mortuares vitam sepelit, manet illa sepulcro
Viuasuo, viuis mollit et ipsa cibos.

Fumus.

Lacryma multa mihi, sed nullae est caussa doloris,
Coeli affecto vitam, sed grauis aer obest.

Aliter.

Me genuit paeter, et sine me non nascitur ipso,
Scit puer, et lacrymas absque dolore faecit.

Aliter.

Lucilius ipse pater, sed ego sum filius ater.
Is lucem, sed ego nil nisi do tenebras.

Aliter (Fumus.)

Splen dific at meus omne pater, quod lustrat: at epse
Lustro nihil, simul et cuncta tenebrifico.

Caminus.

Si propius steteris, flagras, si longius, alges,
Aule eadem ratio scriliset esse solet.

Alchymista.

<71>


Carbo, thesaurus, mead sic carbone crumenae,
Inuisis nummis, linguaque plena menet.

Hermaphroditus.

Ambigui sexus, nec mas, nec foemina, neutrum
Aut vtrumque ferar, nec duo, forma duplex.

Priapushorti custos.

Olim truncus eram ficulnus, inutile lignum,
Furum sum Deus at nunc, auiumque timor.

Laurus.

Nymphafui Phoebiquondam, nunc gloria belli,
Pacu honos, frontisque decus, vatumque corona.

Quercus.

Viuos pascit viua, tuetur mortua viues,
Fert viuos: viuos fertur et ipsa super.

Aliter.

Dum viuo, viuos pasco, iam mortua, viuos
Porto: sed aequoreas denique sulco vias.

Picea.

Frontibus arboribusque viret tot consita syluae,
Et foliis arbor, syluaque fronsque caret.

Morus.

Alba fui quondam, rubram me fecit am antune
Sors fera, quae miseri signa cruoris habet.

Iuniperus.

Quae florem nonfert, baccus nihilominus arbor
Profert, et fructus prerogat vsque suos.

???<72>


<73>


Ceruum fronte refere, Elephantum sed pede; caude
Aprum, voce bouem, corpore prodit equum.

Taurus.

Sydus ego coelo, sed bumi si cernis, aratri
Sum patiens, mons hoc nomen, et orbie, babet.

Caballus.

Sint binae leporis dotes, vulpisque lupique,
Et dotes a sini sint, totidem que nur us.

Aliter.

Cui caput argutum est, breuuis aluus, obesaque terga,
Ardua cui ceruix, iste probatur equus.

Mulus.

Ex aliis nascor, nec quicquam nascitur ex me,
Dissimilis matri, dissimilisque patri.

Gallus.

Bis natiss vates ego sum: pranuntio quippe
Quae sit tempestas quoque futura die.

Aquila.

Sum volucrum regina, Ioui gratissima, lumen
Sollicitans proprio lumine, Phoebe, tuum.

Pellicanus.

Magnus amor, maiorque fides, et maxima vitus,
Alteriuse vitam morte parare sua.

Phoenix.

Vt viuam, mortem patior: sed morte resurgo:
Igne senex morior: igneresurgo recens.

Aliter.

<74>


Vnica semper auis, pater et sibi filius ipsa:
Morte sua vitam dat sibisola nouam.

Aliter.

Ipsa sibiproles, suus est patet, et suus heres,
Nutrix ipsa sui, semper alumna sibi.

Gtyps.

Igne micant oculi, curuatur aeumine rostrum,
Sibilat et grandi lingua retorta sono.

Turdus.

Fronde meo fruticans celsa de sterecore viscum
Me pascit procerum mox ego pasco gulam.

Prcus viridis.

Colla virent, dorsumque rubet caput, vtraque penna
Coerula, luteolo pecteratincta croco.

Pauo.

Angelus in penna, pede latro, voce gehenna,
Dic, quae sum volucris? sic mihi Phoebus eris.

Vespertilio.

Sola auium pario, soli vberae lacte tumescunt,
Asperasunt soli dentibus ora mihi.

Nec mus prorsus ego, volucris nec glorier esse:
Sola tamen foetum nutrio lacte meum.

Noctua.

Pellor ab alitibus si cumctis aetheretoto:
Praesidio, Pallas, sum bene tutatuo.

Nycticorax.

<75>


Culta fugit, de serta colit loca, noctis amica,
Lucifuga, et celeris nuntia mortis auis.

Vpupa.

Rex fueram, sic crista prebat, sed sordida vita
Immundam e tanto culmine fecit auem.

Cancer.

Membra hominum torret luis immedicabilis ardor,
Coelum babito, fluuio captus adorno dapes.

Aliter.

Brachia bina, pedes octo, testamque rubentem
Qui gero, regeles saepius orno dapes.

Apua.

Orta maris spumae Venus est, me spuma velimber
Procreat, hinc Veneri sum quoque grata Deae.

Harengus.

Aere non viuse, sed aqua, necat aer, at vnda
Oceani viuism me sinit esse di???.

Rana.

Colla tument, albet venter, vox rauca coaxat,
Terga caput tangunt lubrica, spina viret.

Locusta.

Terrigena, exsanguis volucrisque, loquaxque, sub ???stum
Tristifico pastu rustica corda meo.

Cicada.

Pascor rore leui facio conuitia Soli,
Laetifico cantu rura wirosque meo.

<76>


Formica.

Oti inimica, hyemis studiosa, et messis amatrix
Paruula, Myrmidonum glorior esse parens.

Bombyx.

Inuoluo studiosa opere, in felixque morande
Cum morior, sobolem semine linquo mihi.

Cochlea.

Terrigenam, exessam, domiporta~, sanguine cassam
Aspice, cuisua que sit, domus vna placet.
Nec sanguis mihi, nec sunt ossa, pedesque: at ocelli
Cornuasunt: sal est exitiale mihi.

Euphorbus.

Me pater enata genuit: mihi iungitur illa:
Sic soror et coniux, sic fuit illa parens,

Amor.

Odit, amat: fugit et sequitur simul: inde minatur.
Supplicat hinc: gaudet, tristis et inde redit.

Mus.

Nec mater mihi, nec pater est: progignor at ex me.
Incola sum cellae, fur simul, atque penus.

Pyrallis.

Viue tibi, quantumque potes praelustria vita,
Splendida dum quaero, me fera flammarapit.

Cimex.

Sum ligno genitus, depasco corpora morsu,
Sum grauis, at grauior, quando necabis, odor.

Siren.

<77>


Foemina, piscis, auis sum, nautas fallere docta,
Sum scopulus, non sum foemina, piscis, auis.

Fortuna.

Sum nihil, et vocor ipsa tamen Dea, caeca figuror,
Surdaque et im a leuo, summa premo, omne roto.

Fama.

Viuo expers vitae, totum vagae peruolo mundum,
Haud volucris, multi sunt sine patre patres.

Echo.

Non vox, alternae sum vocis imago, loquenti
Nilreticens, didici nec prius ipsa loqui.

Aliter.

Non homo, nec sum bestia, no~ mihi vindico corprss,
Aut animam, nihilo viuo sed ipsa minus.

Aliter.

Non os est, aut linguas, loquor tamenipsa, locutae
Sed morior, mecum commoriente sono.

Aliter.

Quae nescis prius ipsa loqui, reticere loquenti
Nec scis: die tandem quod, Dea, nomen habes?

Aliter.

Sum Dea, vel mulier: nec sum potis ipsa videri,
Aut nosci: rantum garrula verba sequor.

Aliter.

Garrula sum: sed non nisi te loquor ipsa loquente.
Non mea, sed potius quae audio, verba loquor,

Campana.

<78>


Semper hians os est mihi, pendens ferrea linguae,
Vox est nislla, nisi prodita verberibus.

Nola.

Transit aquas, nec aquas medio degustat in amne,
Dat sonitum, sonitum nec tamen ipsa capit.

Penna scriptoria.

Non caro, non es sum, sed carnis et offis alumna,
Elinguis linguae commoda mille fero.

Epistola.

Foemina cir cumfert in fantes, rite loquentes,
Sint mutae quamuis, per loca quaeque volaent.

Literae consonantes et vocales.

Suntiunnenes octo atque decem, sine voce vagantes,
Quinque interpretibus sic locus, inde sonant.

Conscientia.

Ipse sui simul accusator, et est reus, atque,
Iudex, et tortor denique, fare quis est.

Fletus viduae.

Sit grauis ipsa licet, coelos aequat tranat Olympi,
Illa potens superos cogit, et illa Deum.

Lacrymae puellares.

Fallax vnda quidem per fe, fallacior vna
Saepe facit stultos sed tamen vnda sophos.

Vnitas.

Nec nismerus, numeri nec pars, sed principiumsum,
Si mihi nil addis, maior ero numerus.

<79>


Vites.

Quaeris, quod optimum lignum sit, haudtamen,
Aptum adibus? vites puto.

Aenigmae Thelxiope Nic. Reusneri.

Acropolis placeat magis an Noua, quaero Polisnes
Acropolin laudo, sed Polin ipse volo.

E Pisino e eiusdem.

Accipitri in sidias parat Ardea: Praeda parata est,
Si pries hic sexum mutet, et illa suum.

Vinum.

Solaltor: Tellus genitrix, sator ipse bimater
Bacchus, me sepelit venter, et ante cadus.

Metellus gignit, coquit et Solirobur vt addo
Et vires homisi mox iterum has adimo.
Dat vires adimitque: metu cor liberat, auctor
Ingenii: tellus ginit, Apollo coquit.

Filia Cimonis.

Filia cuius eram, mater sum denique patris
Matris vir sie fit filiue inde mihi.

Dess Tochter ich ward!
Dess Mutter bin ich worden!
Ich erzeugt mir einen Sohn!
Der war meiner Mutter Mann.

Scriptura.

Atra seges (viden?) hic in campo cernitur alba:
Praetereunt multi, nec patet illa seges.

<80>


Ein weiss Feld/darinn ist schwatz Saat/
Manch Mann furvber gath!
Der nicht weiss was da statt.

Chelys.

Lignea mat eries: cantillat suauiter (audiu?)
Agnus in hac: salt em hunc ante titillet equus.

Cereuisia.

Aemula sum Bacchi, me Mulciber excoquit, haud Sol.
Neptunus pater est, mater et alma Ceres.

Ouum.

Sum, quod nec sum, animal, sine partre, at non sine matre:
Nec soboles maetris sum, nec alumna tamen.

Caseus.

Non Heraclitus, non Argus sit, neque Nester,
Sic bonus et gratus caseus esse solet.

Pluma lectus.

Ipsa leuis, grauefert onus, et grauis in de sopore.
Fit lsuis, et leue fit, quodgraue fertur, onus.

Aliter.

Quodtollit, premit, im apetens sur sum aera repellit,
Ac somno premitur, nec tamen ipsa capit.

Follis.

Ponderis eiusdem, grauius ne sit leuiusue,
Seu vacuum, pelnum seu sit, vbique manet.

Furnus.

<81>


Integrum reuomo, integrum quem deuoro panem:
Sub coelo coctus sie tamen igne prius.

Ephippium.

Fert carnem, premit et carnem, dum fertur ab illa,
Sagnuinis et carnis nil habet illa tamen.

Spongia.

Ipsa leuis, graue viscer e condo, et promo vicissim,
Pressa tamen sordes tergeo, nata mari.

Pila.

Glabra foris, pilosa intses, specieque globosa.
Exsilio, quanquam mi pedis vsus abest,

Speculum.

Cuique suam reddo faciem, mihireddere soli
Nescia, nec vita praedita, nec facie.

Vulgus.

Bellua multorum capitum cur nominor? atqui
Cordatis nullum credor habere caput.

Monachus.

Cuirostrum porciest, a fini dorsum atque columbae,
Cui cor ouis, cui crus est bouis, ecquis erit.

Matula.

Sim quamuis vilis, sim res abiecta fatebor.
Vsibus humanis sum tamen apta satis.

Lotium.

Foeda quidem, vilisque breuiplus soener at hora,
Quam bene quae multo pisce natatur aquae.

<82>


Calculus.

Per se dura quidem lapidum compago, sed vnus
Est lapis, hic homines asperis atc necat.

Podex.

Custos ventorum, elinguis loquor ore; trahoque
Ex sonitu sonitum; vitlnera nullafero.

Crepitus ventris.

Pelle carens nascor, non audio, sed tamen ipse
Audior, haud culpo, sed male culpor ego.

Latrina.

Quisque meam quarit, seu vir, seu foemina sedem,
Ipsa tamen lateo patre latente domus.

Clauis.

Per me clausa domus patet omni rursus apertae
Clauditur, ipsa domum me sibi seruat herus.

Pecunia.

Ex Democrito.

???

Idem Latine.

Torqueo non possessa hominem: possessa fatigo
Curis: per dita mox ipsa dolore premo.

Aurum.

Blanditiae pater, et sum filius ipse doloris,
Qui tenet hoc, metuit qui caret, ille dolet.

Vmbra.

<83>


Maxima et occasu, simul ortum maxima rerum,
Maximus vt vigor est, sum minima ipsa tamen.

Aliter.

Quod nibil est, aliquid modo cernit ur esse, vicissins
Cernitur hoc aliquid verius esse nihil.

Baculus. Scipio.

Coecum coecus ego duco atque reduco, ferentem
Me fero, nec visu glorior, aut anima.

Somnus.

Dum nibilipse vides, facio tem alta videre,
Lumina ni claudat, me quoque nemo vider.

Altier.

Mort talis non sum, non immortalis, vtrumque
Malo, parte hominis viuere, parte Dei.

Tempus.

Quod nusquem est, simul hoc et vbique, et idem est apud omnes,
Omne quod est (mirum!) non capit ipse locus.

Vita, mors.

Quod nihil est, perimit me, quae sum tractus amerus
Temporis: exptat met amen omnis homo.

Cadauer.

Foetens sperma prius: dum vixi, stercoris aedes:
Post mortem iam sum vermibus escaputris.

Sceletos.

<84>


Corpus ego, sed sum sine corpore: corporis ossa
Ipse tamen numeres carnibus ossa suis.

Capulus.

Alter quod fabricat, mox in scius vtitur alter,
Quique emit, haud cupit hoc, sed capit ipse tamen.

Terminus.

Non semel, aut non bis minus, at bis et semel, imo
Terminus existens, cedere nolo Ioui.

Ens.

Nil sub Sole nouum: manet omne: quid est, quod adhuc est?
Quod fuit ante, quid est, quod fuit? hoc quod et est.

A. et. ???.

Prima rudimenti supremaque littera Graeci:
Soli sit lause et gratia Christe tibi.

<85>


<86>


AD ARNOLDVM HELIVM Flandrum, Martis et Phoebi alumnum.

Sinomen specto, nostri Sol Helius aeui
Diceris, et verinominis omen habes.
Soles Musarum: sic vere es Delitas, Heli:
Imples mensuram nominis ipse tui.
Helius es, Clariae, Sol, Phoebus, Apollo cateruae:
Per te Musarum gloria lausque viget?
Quid? quod et es Martis pullus, Mars ipse vel. auctor:
Militiae quoties grande tueris opus.
Te belli socium quondam Mansfeldius heros
Carolus, et comitem legit vbique sibi.
Pannonis hoc bellax, simul et seit Belgica tellus?
Praedicat haec nomen cum Duce saepe tuum,
Cultor amicitia simules fautorque bonorum.
In quorum numero me quoque semper habes.
Mutuus vt tibi constet amor meus: accipe griphos,
Sed viles: hos et consule quaeso boni.

Nicol. Reusnerus. D.

<87>


NICOLAI REVSNERI COM. Plat. Caef. Griphologia siue Logogriphorum Syluula. MVMINI. NOMINI. HOMINI. OMNI.

Sit cur a prima Numinis:
Sit Nominis cura altera,
Aut Ominis saltem boni:
Sit cur a ter tia et hominis,
Sed omnis. Or do sit tviplex
Sibi constat optime: suo
Et numen, et nomen, et home,
Sed omnis, omine cum bono,
Si rite fung antur loco.

MARS. ARS PARS.

Pars Vitae Mars vna: sed Ars Pars altera vita est:
Insere cui medirsm, Maris vedit alter ???.
Tertia pars Veneris: Paris Hanc vocalior optas:
Mars aliis, aut Ars, pars placet illa sibi.

FERREVS. FER. FERRE RE. REVS. haud FERVS. Symbolum auctoris, ???.

Fer capite integro, simul et cum pectore Ferre,
Sic animo totus Ferreus esse potes.

<88>


Ferrea cui solido mens est in pectore clausa:
Fer bene principio, Ferreque, fine Reus.
Fer simul et medio, sed Re, non nomine sole
Ferreus: et sine Re diceris esse Ferus.
Pectore d sposito bene fortis erus velut heros,
Cognatoque simulnomine verus homo.

De eodem. AD HELIVM.

Fer sic Ferre, placet Reus nero symbolon, Heli:
Qui bene fert alios, fertur et ipse magis.
Ferreus, an potius sine Re Ferus esse putetur:
Qui fert. et Fertur, sed sine fine Reus.

MVSAEVM. Mus. Musae, Aeuum.

Musaum sacer est Musis locus: hic tamen et Mus,
Et Musae, semper quo stabulentur, habent,
Musa noster amor: apage hinc Mus improbe et aeuum,
Aeolico iuncto grammate, perstet amor.

MVSICA. Mus. Musa. Musca. Mica. Sica

Musica dulce canit totum: sed ventre resciso
Musca stridet: simul et Musa perenne viget.
Mus rodit solido capite: hoc sinae Sica trucidat:
Aufert hac homin: saepius illa caput.
Vsias dimidium si tollitur: inde quod exstat,
In reliquo remanet corpore Mica salis.

<89>


MENSA. Mens. Ens. Manes.

Mensa dapes promit lautas, et pcula Bacchi:
Cauda aut fronte carens, Mens regit, Ensque Deus.
Quisque suos patimur Manes, si rite reponas,
Arte Lycophronis iudice, litterulas.

ROMA. Maro. Amor. Mora.

Roma caput mudi: Maro princeps nomine vatum
Inuerso: retro fit modo noster Amor.
Grata sub hoc ramo mora amantibus aureo habetur:
Aptetur finis si bene principio.

ALEMANIA. Alma. Almana.. Lemana. Ala. Manna.

Marte ferox, belloque potens Alemania tota:
Almana hinc vidua, et virgo fit Alma tibi,
Sic placet Ebrais haec viraque vogis origo:
Hinc Lemana palus nomin et spsa tenet.
Principio uncto cum fine fit Ala: sed absit
Cum capite hinc ceruix, Manna fit, esca Deum.

MEDVSA. Musa. Dusa.

Sis metuenda licet trux virgo Medusa capillit:
Si desit ceruix, Musa es amanda m. hi.

<90>


Scilicet ipse tuo de funere Pegasus ortus.
Aonias Musas qui pede fodit aquas.
Largiter has, vaium decus ingens Dusa propinat
Musicolit, dem as si caput inde prius.
Musa Medusaei cum Dusa gloria fontis,
Promerst aeterno laudis honore frui.

PARNASSVS. Par. Nasus. Paslus. Sus.

Parnaslus Phoebo mons est sacer, atque Lyaeo:
Par honor est collis, par vtriusque decus.
Pafsus aed hunc haud mollis, at asper sentib. hiritis,
Passibus emensis gaudia multa dabit.
Tolle caput, nasus: fit sanus nomine verso:
Fine manens solo Sus fit amica luto.

CAMOENA. Amoena. Cana.

Sis quod amoena, caput si tollas, Diua Camoena'
Et quod amoena canas carmina, nomen amas
Tempora sic aeui, medio sine ventre, mereris
Cana diu: eonmes est si tibi caena fides.

Aliter.

Dulce Camoena decens sonat et per amabile carmen:
Deme caput, carmen rufsus amoena canit.
Linque eaput, ventre exciso, nec cana senectus,
Aeuinec caries hanc abolere potest.

Charis.

<91>


Musa fide comes Charis, Aonia que Camoena,
Aris, non et haris, sed capite absque vacat.

AVRORA. Aura, Aurea. Ara. Rora.

Quod Musis Aurora vigil sit semper amicae:
Quoa, sine ventre, easiem recreet aura leuis:
Nil mirum est: mens hinc viget ingeniumque Poet:
Aurea at aurorae plus iuuat aura tamen:
Quisquis amat Musas, Aurorae diligat auran:
Peruigil: haec Musis culta sit Ara sacris.
Aurora, o rora, voris coelectis amores:
Cauda caput absit, vror amore tui.

REX. LEX.

Si bene regna regis, fis dignus nomins Regis.
Doctor et es legis, si bene iura legis.

Si modo pauper eges, neplus egeas, lege Leges,
Grandia lucra Leges: fertilis illa seges.

Serui.

Dum puer es, Serui: si vis, vt sint tibi serui:
Seruus eris, seruis ni prius ipse diu.

Fides.

Ni sit nota Fides, ignoto non bene fides:
Nunquam tu fides quod sit in orbe fides.

COMES. Comes. Comis.

<92>


Si vis esse comes mihi, mores accipe comes:
Quam magnus Comes es carior inde comes.

Voce colore comis, ne fallat foemina comis:
Ne careas care, semper amore caie.

VIRAGO. Vir. Vira. Virgo. Virga.

Costa viri mulier, sit nomine tota Virago.
Illa viri prafert nomen, et illa virae.
Mas, vir: et est mulier, vira: coniux factus vterque,
Masculus et toium foemina coniugium.
Si neque vir, neque sit vira, iam sine ventre vocatur,
Semper adhuc expers, nomine virgi, viri.
Nupta vire, ventrem sibi virgo, virago resumit:
Ipsa virum, vt puerum virgo, virosa domat.

Meretrix.

Non est ar a meres, Meretrix, pro crimine moere~s:
Quod meret, hoc moere~s, promeret hac veniam.

COLOR. COR. De Baccho.

Sum Deus: it que color nam dum per guttura color,
Mutaturque color, cor fugit inde dolor.

Cordula.

Cordula cor cor dis cordicor corde ministras,
Excors absque tuo cordula corde vagor,

<93>


ANNA. AMA.

Anna retro citroque venit: placet Anna; quid inde?
Rursus ama, citro nempe retroque redit.

MARIA.

Dulce quidem fit amari: at inest quid semper amari
Sic tuus o Maria est dulcis amaror amor.

Dulcis amar or, amor quidtum? licet insit amari
Multum, mi tuuns est, Lux mea, dulcis amor.

CYPRIANVS Cypri anus.

Cui dat nomen anus, cui Cypria iuncta, sed vnum:
Cypria principio, fine sed exstat Anus.
Quod si sit iuuenis, sit anus cur Cypria, Cypri
Forsan anus demto vertice, Ianus erit.
Ne sit ???, facit hoc ???. denique ventreremoto
Fit cyanus: sparsus redditur inde cinis.

TERTVLLIANVS Ter. Tuli. Anus.

Integer et totus tu seriptor es optimus: inde
Demto ventre, ter es Tullius ipse bonus.
Tergeminus sed anus triplicis censere maritus:
Arguis hoc ipso nomine ter tuli anus.

IVLIVS. Iulus. Ilus. Liuius. Ius.

Iulius es Caesar, et nomine mensis eodem e
Filius Aenea paruus Iulus eraet.

<94>


Multipes hinc et surgit Iulus ventre remoto:
Litterula elisa duplice et Ilus adest.
Praposito mox ventre tibi iam Liuius exit:
Romanae scriptor maximus historia.
Sublato capite (en!) prodit Ius veile vitae:
Cui vis inuerso nomine dirae nocet.

CAESAR. Aesar.

Imperat augustus Caesar, Deus alter vt orbi:
Romani Caesar maximus imperii.
Centum aufert fulmen: Caesar prius, Aesar Hetruscis
Post centum repetens fit Deus astra dies.
Iure quidem dominum prhibet se dicier ipse:
Maior eo Dominus tempore natus erat.

SCALIGER. Aliger. Liger. Ager.

Aliger es demio capite et sublimis ad auras
Tolleris, acreples laudibus astra tuis.
Scaliger haud scalis opus est, vt ad astra fer aris:
Aliger (en!) coelum ???u capite absque petis.
Nec Liger ipse tamen patria vel moribus aisdis:
Mores cui veros patrius addit ager.

BARBARVS. Barba. Barrus. Arar. Ara. Rus.

Quantus es, es totus ia Barbarus haudque Latinus:
Barrus at exsecto ventre Elephantis adest.
Crescit Barba tibi sublato rure: vicissim
Dimissa barba Rus tibi dulce manet.

<95>


Tolle caput, ventrisque notam, iam signat, ara rus,
Fine simul demto Gallicus vndat Arar.

TAVRVS. Vrus. Rus.

Taurus mons: Taurus fiuuius: bos denique Taurus:
Maior et hoc Vrus. rus at vterque colit.

COLVMBVS. Colus. Lumbus. Vmbo.

Sum Veneri Volucris sacer, at sine labe, Columbus:
Tolle pedem, Pallas pensat amica Colum.
Ingemina liquidam, Collum: capite inde reuulso
Lumbus, et ex illo dicier Vmbus amat.

ROSA. Ros. Os.

Flos breuis est vitae Rosa Solis rosa calore.
Si ros non alit hanc, osa fit, intus et os.

ROSMARIS. Ros Maris. Mars.

Thus rorem maris, et redolet thus Ros maris atque:
Par in viroque decor: par in vtroque vigor.
Sic ros, sic maris est ros: absit et hinc canis ira
Fronte, fit os: demto grammate, Mars fit herus.

AMARACVS. Ama. Amara. Acus. Acarus.

<96>


Crescit in excultis genialis Amaracus hortis:
Si nescis, Regis filius ille fuit,
Cautus Ama, sine ventre et cauda: sed lege retro,
Vno transposito grammate, carus ama.
Fine carens fie amara Venus: si sibilet illa
Denique fit Veneris prorsus amarus amor.
Si caput et caudam demas fit Mara Maria.
Ebrais hinc et nomen amar or habet,
Sin eadem serues: fit acus Nilotis ahena
Dente velerodens retia piscis acus.
Militiae velacus, que praestat acumine teli:
Frumentum vis aut vannere cedit acus.
Praecisa seruica acarus fortasse manebit:
Pruritum manibus si volet vsque dare.

NARCISSVS. Nar cislus. Issus. Sus.

Narcislus, Cislusque puer, flos factus vterque,
Dum nimio flagrat coecus amore sui.
Cissaeus pater hinc Hecube: sed fronte reuulsa
Issus{a Nicopolis.} et vrbs, Hecuba et filius Isus adest
Sulphurea Nar ardet aq???a, si Cislus abibit:
Cauda innge caput, Nasus odore sapit.
Fine manet solo foetens et amica luto Sus:
Siue sit agrestis, seu cicur illa domi.

Medicum malum.

Medica mala tibi dono, cur respuis ista,
Quae donc, sunt baec nec mala, nec medica.

<97>


Lilium, Ilium.

Dictio tota facit florem: primque remsta
Litterula, Phrygii moenia regis erant.

LAVREA. Aurea. Area. Rea. Rhea.

Laurea victorum, simul est et adorea vatum:
Aurea, qua vere, sed capite absque, nitet,
Area Multiplecis completur fruge beata:
Si sine diphthongo dictio prima sonat,
Tolle eaput totum, rea sic damnabere voti:
Aspiret, Rhea fit Syluia vel Cybele.

LAVRVS. Larus.

Pacis honos, vatumque decus viret integra Laurus:
Fit sine ventre Larus piscis, auisque Larus.

POPVLVS. Polus. Pullus. Lupus.

Populus vt fluuii populus sic vrbis honore;
Syderibus gaudet sed sine ventre polus.
Deme caput relegens, Lupus exit more diauli:
Ingeminans liquidam fit modo pullus equi.

ILEX. Silex. Ilex. Lex.

Ilex Plena fauis decus est in montibus aliis:
Tolle caput, Lex est vrbibus alma decus.

<98>


Sibilet, ipsa Silex subito iam redditur Ilex,
Dura sat haec, verum durior illa magis.
Si liquidam duplices (sed enim par semper amantum est)
Mutuus est ilex semper amoris amor.

CVLMVS. VLMVS.

Vlmus amat vitem: fert hordea Culmus in agro:
Hinc vinum atque Zythum, potus vterque placet.

AESCVLVS. Aes. Culus.

Aesculus aetherias se vertice tollit ad auras:
Aes caput est: tetro denique fine Culus.

CAPER. Aper.

Rodit dente Caper vites: capist aufer et inde;
Omnia iam vastat dente timendus Aper.

CARPINVS. Carpi. Pinus. Carus. Carinus.

Pro facibus tadas prabet tibi Carpinus arbos:
Deme caput, Pinus pinea pomae dabit.
Carus adest, ventre exciso, Carinus et alter
Caesar: carus erit, quisquis amicus erit.
Italiae Carpos vrbem sine calce videbis:
Aut Capros, vno grammate tran sposito.

MORVS. Orus. Mus. Rus.

<99>


Falsum nomen habet sapientior omnibus arbor
Morus: sed stulti Morio nomen amat.
Tolle caput, sapiens hinc fit Niloticus Orus:
Pectore Mus demto: rus breue finis erit.

CORNVS. Cor. Ornus. Cornu. Corus. Coruus.

Cornu more riget Cornus: fit denique Cornu
Fine carens: tollis si caput, Ornus adest.
Fons vitae Cor habet solidu~ caput: inde liquorem
Eiice, nimbosus nubila Corus agit.
Auctus et Aeolico erocitat mox viscere Coruus,
Spes et alens, melius cras fore semper ait.

AMOMVM. Cinnamomum. Amo. (haud) Momum.

Assyrium totum Phoenicem pascis Amomum:
Deme caput, Momum liuor alit, nec alit.
??? habet secum comitem: Mum denique restat.
Vltima qua tropolis cernitur Arrabiae;
Cinnam a qua fert lata: sed, Heli, fine reciso,
Te, si credis, Amo: me quoque rursus amae.

SALVIA. Sal. Via. Salua. Vi.

Saluia cum ruta tibi pocula tuta ministr at
Nomen habens, vi quod saluia salua sua est.
Diuide iam vocem: condimentum vtile mensae
Sal est principio, sed via fine patet.

<100>


PAPAVER. Papa- Ver. Aper.

Tota soporiferum tibi dictio promo Papauer.
Caudam si tollas, Papa Latinus adest.
Caudam si teneas solam, ver prodit amoenum:
Mortales recreat quod simul atque Deos.
Si tollas caput, hinc Teuto iam rusticus ore
Litterulis demtis sed tribus exit Aper.
Nec desunt Apuae, non lautae fercula mensae:
Qua bene sic mecum consulis, hospes aue.

APIVM. OPIVM.

Vis Apium? pro Apio est, Opiu~ tibi ven ditur: agro
Impostor quid pro quo dare sape solet.

CVNICVLVS. Cuculus. Cucullus. Culus.

Gaudet in effossis habitare Cuniculus antris:
Monstrauit tacitas hoctibus ille vias.
Diuide, fac geminas voces, duplicaque liquentem:
Proximus est Cunni, (foedus vterque) culus.
Ceruix si desit, cuculus cuculare repente
Incipit: hinc aucto ventre cucullus erit.

CVCVLVS. Cu- cul- lus. Cu- lul- lus.

Verenouo cuculat cuculus: liquidam adde cucullus.
Fit monacho, aut piperi: sed sine ventre culus.

<101>


Cum muta liquidam muta, fit et inde cucullus:
Regales onerat saepius ille dapes.

PANNVS. Pan. ???. Annus. Anus.

Pannus, vestimen: caput aufer, nascitur Annus:
At ventre eliso cernitur anus anus.
Pan redit integro capite et notat omne quod vsquam est
Graecis: si iungas, ??? simul omne regit.

PVRPVRA. Pur- pura.

Purpura regales fulgens praetexit amictus,
Pura, exsors capitis, sit nisi, nulla placet.
Purpura capta nigro fundit cum sanguine vitam:
Purpura fit cuius tincta cruore rubens.

Tincta nitet roseo conchylis purpura fuco:
Purpura in Oebalio bis saturata cado.

CORALLIVM. Cor. Allium.

Cor allium laedit, iuuat Corallium:
Plus systole vocis dat, quam diastole.

ALLIA. LILIA.

Allia liliolis intersere: iuncta vigescunt
Illa simul, simul haec viribus inde suis,

<102>


LOCVLVS. OCVLVS. POCVLVM.

In loculo, aut oculo, velsaltem poculo amicus
Fidus, is infidus cetera amicus erit.

Ex Hebraeo.

In loculo, inque oiulo, vel denique poculo in ipso,
Si nescis, hominis noscitur ingenium.

OSCVLVM. CORCVLVM.

Seu corculum, seu suaue dicas Osculum,
Male cordi et ori proximum facis culum.
Commune quid cordi est orique cum culo?
Os dulce, Cor ser enum, foetidus culus.
Foedae culinae nomen atque foetida
Natisva forinidat palam spectaculum:
Partem occulendo semper illam corporis.
Nam ne quidem recte vnitur ventri-culus.

ADAMAS. Adam. Mas. As.

Ferreus est Adamas, et ferro durior ipso:
Fine sed As desit, primus Adamus homo.
Mas homo primus Adam, capiti si cauda super sit:
Heli: si me adamas, as fit amcris amor.

IASPIS. ASPIS.

Iaspide nil melius: caput airfer: et aspide peius,
Aspidis aut morsu, iam nihil esse potest.

BELLVM. (haud) bellum.

Bello cum belli prorsus nihil vndique subsit:
Bellum cur bellum, dic mihi, nomen habet?

<103>


SVM. ES. EST. SVMVS.

Sum tuus et meus es: tuus haud sum, nec meus ipse es:
Sed Deus est noster: cuius vterque sumus.

Totum vere viget, sine puppi crimina suffert:
Signum pigritiae prima remota dabit.

PARIES. Par. Paris. Aries. Aes. Pes.

Cui mater fuit alta silex, lignumue, lutumus,
Sum Paries: paries foemina foeta viro.
Fit demto hinc Aries capite, alti machina muri:
Cerniger aut Aries dux gregis ipse sui.
Quam bene Par. sine ventre pares amor vni???am antes!
Pars et amicitiae summa sit illa meae.
Littera si desit, Helena Paris intrat amator:
Arbiter et formae creditus esse bonus.
Cum cauda mox iunge caput, pes nascitur inde,
Aes hinc, et sponsor Praes simulaeris erit.

PASSER. ASTER. Asser. Ater.

Passer auis Veneris: caput aufer, et inde fit asser:
Aster, Theta cadat, lucidus ater erit.

PARVS.

Parus vere nouo canit, at mox desinit aeles:
Paruus et hinc nomen gaudet habere suum.

FILIA. Fila Ilia.

<104>


Filia, sed sine ventre, traht subtilia fila
Sub tilia, apta colo, quae sedet, apta thore.
Si caput huic desit, cohibent crassa ilia ventrem:
Ilia vel tuaiam, Romule, mater adest.

FRATER. Ater. Ate.

Frater amas dici: nom ???n peramabile fratris:
Candida cui mens in pectore fratris inest.
Sit proculhinc ater, sine fronte sit et procul ira
Fine canis, Ate ne mala damna ferat.

COLVMEN.

Sit columen generis, sit lumen, filius, absque
Fronte: trahat demto filiae fine colum.

SPECVLVM Spe. Specus. Peculium. Seculum.

Spe viuit capite integro: truncoque peculium
Assignat, demto ventre cauere specum.
Eliso capitis media, numer are licebit
Scculum: at absque illo cernere forte culum.
Quod sibi si constat totum, secum omnia lustrat:
Cuique suam faciem dans, facie ipsa carens.

SPECTAC VLVM. Spe. Speculum. Specta culum.

Spelactat caput integrum: simul addita cervix,
Quod spectare lubet, te simul omne iubet.

<105>


Cetera si iungas, foedum spectar e iuberis:
Specta, nempe sonat dictie tota, culum.
Si non sit caput, aut ceruix: iam ventre relicto
Cum cauda, vox tunc exprimit illa culum.
Interpone culo ventrem, redit inde cucullus
Si liquida vna iacet, mox cuculat cuculus.

SALINVM. Sal. Linum.

Mensam far decet, et purum sine labe salinum,
Sal caput est, linum denique textor amat.
Sal si deficiat, vinum dant Aeoles, ???
Graiugenae, sanum quod sine ventre bibes.

GLACIES. Glacies. Lacies. Acies. Cies. Ies. Es.

Sit glacies quamuis lacies pene prouidus hostem,
Dumque cies acies, victor ies, vt et es.

VIRES.

Non probitate, vires, nisi sint animi quoque vires,
Nilprosunt vires, ni probitate vires.

CLANGOR CLAMOR. Angor, Amor.

Non Clangor reddit placabile numen, at angor:
Non clam or, sed amor regnat in aure Det.

APIS. Apis. Lapis. Lais.

Mellis Apis nutrix, Apis rex, huic caput adde,
Fit lapis: hinc demto grammate Lais amat.

<106>


ARANEA. Ara. Rana. ???.

Argutam texit sublimis aranea telam,
Principioque sui thus amat Ara sacrum.
Tolle caput, ventre exciso, iam Rana coaxat,
Lunaque fine suo fit vetus atque noua.

Musae. Muscae.

Musas, quas celebras, tu verius accipe, Muscas:
Carmen et haud, Lolli, crimen inepte facis.

RORMICA. Forma. Mica.

Parua fit exemplum magni Formica laboris,
Forma vacat medio, fronteque Mica caret.

TVBERT. Vber. Suber.

Tuber dat soleas, caput aufer, crescit et vber,
Sibilet hoc, in aquis suber agreste nat at.
Fastus opum comes est, nihil omni ex parte beatum,
Scilicet vber vbi, tuber ibi esse solet.

VENTVS, Venus.

Candidus ante fui, Ventus cum Sole Venusque,
Fuscata facie me facit esse nigrum,

<107>


AVLA. Caula.

Tutius in caula, blanda quam viuitur aula,
Aula vale, caulae sim magis ipse comes.

AVLVS. Ollus.

Auli nomen habes, vis esse quod aulicus, Aulo
Olla placet, nam non Aulus, at Ollus eris.

GANNIVS. Caninus.

Cannius es Roma, quod mordes dente canino:
Transposito vno apice hic forte Caninus eris.

LIBERIVS. Liber. ius.

Liberum amans pater est, ius libera libra liberque
Liber: Liberius, Liber et ipse pater.

De eodem.

Liber amas dici, laudo, sed nullus amicus
Crede, magis liber, quam liber, esse solet.

NEPOS.

Care Nepos, mores si vis tractare nepotum
Incipis esse nepos, desinis esse Nepos.

ALACER. Ala. Acer Lacer. Lar.

Mente alacer, simul ac alis pernicibus acer,
Ex re con silium qui capit, atque sapit.
Ala fit hinc, si fine caret, si fronte, fit arbos
Hinc acer: inde acer Mars fit, et acer equus.

<108>


Deme caput, manet inde Lacer sed syllaba duplex
Si desit, genius Lar manet ipse domus.

THESAVRVS. Taurus. Aurum.

Nec tibi dat taurum Deus absque labore, nec aurum:
Thesaurum si vis? Ora simul absque labora.

CORPVS.

Totus homo Cor et est Corpus: Pus ergo fit excors
Corpus: et haud constat iam sibi totus homo.

ANIMA. Ama.

Mens anima est hominis: non est, vbi sese animat mens,
Ast vbi amat, medio tu sine certus ama.

IVS. VIS.

Sunt duo Vis et Ius sibimet contraria verba,
Transpositum sed inest alterum in alterutro.
Curita? num iuris vis est vt maxima, sic vis
Maxima ius summum sapius esse solet.

LEX. REX. GREX.

Lex Regina, Magistratus Rex Grexque popellus
Si bene habent, tunc et publica res bene habet.
Lex seu rex mutus, Rex ceu lex viua gubernat,
Grex Regi et Legiparet vtrique volens.

FAMVLVS. Mulus. Mullus. Mus.

Fur domini famulus, velfure nocentior ipso,
Abscisso medio grammate ??? et homo.

<109>


Approbat hoc ipsum quoque Teuto: sed caput aufer
Mulus, et ex famulo fit malus hinc asinus.
Iam duplica liquidam, liquida fit gloria mensa
Mulius, et hinc exit Mus sine ventre breuis.

FVRCA. Fur. Furfur.

Fur es, cauda exsors, cauda redeunte, ministrat
Furca tibi et titulum nominis, et tumulum.
Furfur edes capite hinc duplicato: eodemque remoto,
Dignior haud te Fur sit cibus, vt tumulus.

LABOR.

Displiect iste labor, sub cuius pondere labor
Virtutis labi nesoit vbique labor.

ORA et LABORA. Lab. ora.

Sunt duo, qua duo sunt tamen vnum, ora, atque lab ora.
Scilicet haud falix est labor absque Deo.
Principio semper prius ora, deinde labora
Sedulus: et coeptum tunc bene cedet opus.

AD HELIVM. Amore More, Ore. Re.

Quaeris, qua verus redignascatur amicus,
Heli? vis dicam? quattuo esta nota:
Semper et his caput aufer veru amicus amore,
More item. et Ore. simul re probei ipse fiuem.

<110>


De eodem.

Si nomen spectas, Ernholdus amicus honoris,
Si cognomen, Apollo Helius alter eris.

NOMEN. Omen.

Omnibus est nomen, sed non est omnibus omen:
Felix, qui vieri nomen et omen habet.

In Bambalionem. Babalus, Batalus. Bacelus.

Cum bablus, simul et batalus sis, corde velore
Bambatio, bacelus sic potes esse mihi.

SOMNIA. OMNIA.

Omnes feret, ferenda qui fert omnia:
Nihil moratur, quem morantur omnia.
Scit multa, qui nescire se scit omnia.
Parum capit, quicunque captat omnia,
Nil, omne: multa, pauca: somnia omnia,
Non ego omnibus
Nec mihi
Omnes, omnia.
Soli Deo placere studeo,
Et bonis.

<111>


IVLII CAESARIS SCALI geri Logogriphi AD PETRVM NATALEM.

ASpice quam dubia splende scunt luce tenebra:
Quam nitet ambiguis decolor vmbra notis.
Qui patvit decus es non vno nomine coeli:
Qui pates in media nocte ciere diem.
Lusibus arrisit studiis immista seueris
Quae sita in medie grata labore quies.
Tu tibi car areges fido vestigia filo,
Dum tenet ancipites semita flexa pedes.
Fallor? an his vltro aeriis abstrusa tenebris
Vltro turba volet Sole patere tuo?

Lectori.

Hos centum griphos quam paucis lusimus horis,
Dicere non ausim: malo tacere pudens.
Noa credis? leuitas coget te credere rerum:
Nulla trahent longas anxia dicta moras.
Hoc volui: reiecta fuit cunctatio prisca.
O pereant grauibus vina seuera modis!
Ludimus: hoc satis est: atque inter pocula: nec sunt
Tam leuia vt nequeant addere saepe moras.

Cabbala.

Ne tibi sint nugae hae. Luid enim ille superbit i???eptiss

<112>


Perque manus tradit sapientis nomen inane?
Quo labyrintheis anfractibus omnia versat,
Accipe vtrumque lubes ergo, aut vtrumque relinque.

GRIPHVS. Iosepho Scaligero, Iul. F. auctore.

De nassa{a Nassa idem quod Griphus} medium{b Grus, aues Palamedis.} aufer: auem Palamede notante
Aspicies. Caput{c Rus.} aufer, vbi hanc veneris, habebis.
Hunc lege Pharmacopae, notam sireddis{d Rhus Syriacum notum herbariae rei peritis, si aspires} anhelum:
Totus{e ??? et integra vox est nassa.} in amne latet: caput absit,{f ??? et, vox nihil est.} non crit vsqua.

Mens.

Quod sibi nolebant parci lieuisse Latini
Exibit, primo si vertice millia tollas:
Omnia si sunt hic, cur omnibus addit a mille?
Ablato M, ENS: si est ens, omnia sunt: cut mille addunt, id est, M.

Saturnus.

Sat{a Sat.} fuerit, si non toto contentus abibis:
Siue{b Satur.} es, seu non es: cum ventre hunc exime{c Sanus.} sanus.
Aeneas capite{d Turnus.} exciso, corpus quoque tollit:
Aufer colla{e, Sturnus} caenet. Nates vorat{f Saturnus} omnib. auctus.

<113>


Puer.

Tolle{a Mars} caput, simile at ati tum tempus habebis:
Nenia Pontant sine cauda{b Pue.} protulit audax.
Temporis at capite{c Per praepositio.} ablato praponere debtes.

Mars.

Deme fero{a Mars.} galeam: veteget placabilis{b Ars, Mablato.} artem.

Sol.

Non sobolem gignit, ne proles vstulet orbem:
At si multiplicans{a Soles numero plurali.} quis forte{b Sablato, oles.} exsibilet: illine
Continuo tunc si quid oles tute ipse videto.

Venus.

Alma Venus, nulla ipsa dolis sat is apta nouandis
Se nudam ostendit, nec vult praetexere griphos.
Ast opifex rerum solus, qui est{a Vnus.} vnus, habebit.

Iupiter.

Qui iuuat, et pater est: vera est via{a Iter.} recta beatis.
Partiri{b quia Ter non sunt nisi tres literae. Iupi numeri nullius vox est.} nequit equato discrimine. Mirum!
Maiorem superat minor vt plus iudicat esse.

Mercurius.

<114>


Non tuus{a Meus.} est, si sustineat talare Galerum.
Solus{b Merus.} erit, comitem sibi si trahat ipse Galerum.
Ast caput, et medium, et comes ad vestigia iuncta{c Murus.}
Aedificant. Animal{d, Mus.} sed fur, sine viscere fiet.
Vltima quinque obiens linquet dictator{e Curius.} aratrum.
Et tenui{f Curus, antiqui non geminabant.} exemta currus vehet inde triumphos.
Tum peditum ostendet{g Crus.} seruum, modo tolle secundam.
Exciso capite exsiliet fer a{h Vrus.} seruum, modo tolle secundam.

Lucina.

Si lucius praeses, si partibus apta leuandis
Ventrem{a Luna.} deponat, vulgato nomine nota est.
Atque vnum agnoscas demta{b Vna.} ceruice: sed illam
Redde tribus dehinc postremis{c Lina.}, sibi lina paramtur.
Adde priorem distis, ciuilin pralia miscet.
{???d Cina.}

Horae.

Quo plures{a Quia numeramus quae abiere.} numero, numero inuenie esse minore,
Admictum{b Quia aiunt Aegyptios ad mictum bouis in 24. secuisle.} secuit vanus quas verna Canope.

Dies.

Lux in se regem tenebrarum{a Dis.} includit, at ipse
Plenus opum fac{b Des.} hoc, ibi quod tu diceris esse.

<115>


Nox.

Mater consilii, sedes vener anda quietis,
Obscur a est adeo, nihii{a Non potest hinc elici griphus.} vt cognoscers possis

Ignis.

Tu si in{a Inis.} me venias, ne fac, quod diceris in me

Spiritus.

Da caudam superis cum vsntre{a, Deo, secundum} et ventre remoto,
Ne totus, quod ego sum sis, si negligis aras.

Muscatum ex veteri aenigmate.

Quod currit,{a Mus} caput est: vemter dabit additus alas.
Graeculus haud comedet sex membra{c ???} externa gulosus.
Deme caput, metuent tria{d mus catum metuet.} prima: at iungitur hostis{e mus cum cato.}
Iunge extrema{f mustum.} epulis, acues sine ventre poetam,
Cui caput{g vstum.} absumas, sic sit, male qui sibi dicit.
At cum ventre caput{h musca.} nil sunt nesi tadia vitae.
{???b musca.}

Paulus.

Est tuba{a Paulus.} totus: at hinc caput exime, tibia{b ???} fiet
Plus{c plus.} videas, duo si demas quae proxim a primae

<116>


Vlcera{d pus.} differ cit tamen huic exemta secundae,
Tertia{e palus.} si pereat, stantum fit gurges aquarum,
Producas,{f palus.} viti fiet, quod Scipio{g baculus.} patri.

Purus.

Haud temere inuenias hominem, sic si integer{a Purus.} exstet.
At mutlum inuenies in vulnere, ventre{b pus.} remote
At caput{c vrus.} exime, trux tantoque ferocior, at si
Grace vis, cauda{d ???} ex totoreliqua est animali,
Nec minus a tergo{e ???} ventos spir are videbis.
Totius me{f rus.} cauda tamen bene pascit in vrbe.

Mares.

Tu, nisi sibilat,{a Mare.} aufuge, res est perfida. Mortem
Abscissa ceruice{b ???} ciet concentus Homeri.
Torque{c Aes cum diphthongo.} os, cauda tubam: Caput eius{d Mars.} disiice, patrem
Romulus ostendet summa de sede Luirinum.

Paries ex antiquo concinnatum.

Cui mater{a Paries.} fuit alta silex, lignumue, lutumue,
Excisa ceruice,{b aries.} ferox ad pascua regnat.
Ventre imo exsecto{c Paris.} Spartanos tellit honores,
At frustra et pes,{d pes.} et hic patriam{e Aes.} defendit ab hoste.

<117>


Exemto medio, fit{a As, id est, totum et solidum, veluti ex asse heres, hoc est in solidum, aut ex toto, vel in omnibus bonis.} totum: et credere possis?

Dapes antiquum concinnatum.

Quinque{a Dapes.} placent ori; sed quattuor{b apes.} aera scindunt,
Tres currunt, referunt murmur arauca{d Aes.} due.
{???c pes.}

Foemina.

Linque{a Foeminae caput pessimum.} caput, non stet mundi tibi machina tanti.
Tolle,{b mina.} nec hanc valeat,{c minam non valet.} reliqua est, quae sola superstes.

Senex.

Hoc est,{a Senex.} quod voluit, quodque est nunc, esse recusat,
Est non est, quod{b nex.} cauda trahit, sed sentiet illud.

Anas.

Tota{a Anas.} volat, tota et graditur, quin tota natabit,
Irritata apicem{b ranas, R litera apposita.} imponat canis, haud volat, aufer
Atque hinc atque illum quiiam fuit, ipse{c nas.} nat abis.
Quod si dimidium tibi forte superuenit{d vs apposito, fit nasus.} vsies,
Obtura, tetros si quando incendis odores.

<118>


Iulius.

Principium{a ???} moestum, finem dat legis amicum,
Legiferae Cereritotum{b Iulius mensis.} dat carmen honestum.
Multipedemque feram,{c ???} quam signat imago biremis
E paruo{d ilus} fermentatum mir abere nomen
Crescere, maiori maiora{e Iulius Caesar.} haec debita regno.

Caesar.

Centum Thusca deos vno sub nomine vox dat.

Scaliger.

Quo scandas{a Scaliger.} tu, quoque voles,{b aliger.} gerit vnus et idem.

Aqua.

Ista mihi Herculeus{a Achelous.} riualis nomina fecit,
Ne iam Grammaticos raucos sequereris ineptus.

Pluuia.

Exedit ipsa{a Pluuia.} sibi caudam{b viam.} cebi improba ritu,
Interiora tamen caudata{c vu cum cauda A, vua.} impensius augent.
Dulcia quae succo vincunt meliore{d aquam.} parentem.

Ros.

<119>


Quo minus os habeat, caput{a Rimpedit, ne sit os.} impedit hoccine credis?
Hoc tamen abscisso, inuitus tunc ossa relinques.

Herba.

Diua faue, hunc vterum{a B est vterus.} vt deponat filia terrae

Hera Fortuna apud Ennium. Leo.

Non faciam, capite abscisso{a Eo, hoc est, non ibo ad Leonem.} quod velle videris.

Porcus.

Totum{a Porcus.} malo mihi si synciput{b orcus.} absit, abeste.
In cauda{c Cus.} gessisse cutem non miror. At inde
Absit summa{d Cabsit.} cutis, magnum{e porus.} dabit India regem.
Velquod pro fracto{f ???} officium dabit osse, velillud
Tyrtamus ad Farium quod marmor comparat olim,
Qui si vera canit, quis dicat marmora tofos?
Corripe,{g ???} corpor eos alios quoque tende meatus
Illi deme caput. Niloticus exstat{h ??? et, siue orus.} Apollo.
Decolla,{i rus vbi quercus pinguior.} inuenies vbi pinguior exit in vrbem.

Vita.

Carcer delitiosus, et vndique dulce venenum,

<120>


Ipsa sui fatorum, ac coeli parte priore{a Vi.}
Pulsa ruit, titi uli{b T. c. via.} notulam si exemerit, inde
Ostendit, quid sit, nil ni via, tuque viator.

Mors.

Omnia qua perimit, nil de se gignere possit.

Caper.

Cornua{a Caper.} mi, sed si caput{b aper.} aufers, dente nocebunt.

Bos.

Si caput abscin das, non deerit,{a Os non deerit, quod deesle debuit capite abscisso.} quod mihi deerit,
Atque ipso, quod ab est, quadraginta{b dentes in ore.} intus in vno.

Piscis.

Icere{a Iscis. scis. cis.} scis, et scis etiam fortasse ciere,
Qui latet, hoc vtinam prauus ting are{b picis.} colore.
Demisdio turris{c tur.} culumen{d pis.} si imponis, es illud.

Aer.

Lenior hoc toto, cauda est si Graecia curret.
{???a ???. ver.}

Lilium.

Candida{a Lilium.} perpetuis nunquam peritura sub annis
Sacra vides monumenta, polo demissa sereno,
Quae gentis capiunt sibi nomen{b ilium.} originis altae.

<121>


Delphin.

Has etiam videas humanae sortis{a Delphines.} amicas
Tyrrhenas acies, quae per maria humida nando.
Armigerae{b aquilae.} reginae aequant momenta volandi.
Germanus{c helfen, id est, iuuare quasi Deus elf} patria iungat si voce Latinam,
Esse dabit primae{d primogenitus Franciae} soboli quod Iuppiter ipse est.

Vua.

Haud temere illi acidis{a Versus Vergilianus est, acidis imitantur vitea sorbis ??? sorba sunt.} imitantur vitea sorbis,
Nam solo afflatu{b???} veram dedit Aeolus{c Aeolica litera facit vuam.} vuam.

Foenus.

Inuersa furca,{a ??? vinum.} dum Graci vina coronant,
Inuisas{b foenus inuisas facit calendas. ???.} faciunt, quas nesciuere,{c Graecinomen Graecum nesciunt Calendarum.} calen das.

Patria.

Salue diuinum, sanctum, venerabile nomen,
Quae vna{a Atria plura continet vna ciuitas.} tenet, multis magnum caput imposuisti.
Quique suo capiti{b P. caput est. Tria subsunt. Serua nos inter paria, aut malignis interpone T crucem.} nihilominus, et tria subsunt.
Aequum ius serua, et paribus nos legibus auge.
Aut tu iust a crucem mediam interpone proteruis.

<122>


Francus.

Inuictis animis inuict as robore gentes
Seruos, ac seruas dura eripuere catena,
Bellacisque gerunt in pectore{a Ancus.} nomina Regis.

Pan.

Cornibus imperium, atque Dei suprema potestas,
Et cerebro designatur sapientia summa,
Ast oculis nitidi lucentia sydera mundi.
Fistula septenis rite hinc compacta cicutis,
Tot calamis, totidemque sonis discriminat orbes,
Disparibusque rotis dat decrescentia signa
Ignem pactus habet, florem et genitabilis aura,
Aluus aquam, brutaque pedes molimine terrae,
Totum{a ???} est, amisso capite{b An.} an dubitare videris.

Vina.

Integra{a Vina.} laetific ant animos, mutilataque{b ???} robur.
Conueniunt igitur duo sic ciuilibus ausis.
Rustice tu caput{c ruina.} adde tuum, ruet auceta libido.

Ouis.

Imbellis tota est, caput exime, vis erit illi.

Osculum.

Ex nitido, vt foedo quod const at tradis amicae!

Nauis.

Cum{a Naulis.} capite, et capite{b auis.} amisso fere ocyor alas.
Idque habet in cauda,{c vis.} quod ouis quoque caudareponit.

<123>


In canthis{a Commune animal et canthis oculorum ex Seruio. Facit igitur ambigues Grammaticos in versu Vergiliano.} oculi est animal, sed non ibi natum,
Quin neque eo intrauit, neque eo indugr edi valet vnquam.
Et facit ambiguum carmen coeleste Maronis.

Lusus.

Quod nos{a Lusus.} hic facimus, si lucis summa{b vsus.} relinquat,
Exercendo animum nec ludus inutilis esto,
Mactandumque suem de seipso{c sus.} promet ad aram.

Gallina.

Magnanimam{a Galli.} gentem imbelli de pectore promit.
Tantum posteriora{b lina.} piger tibi textor habeto,
Quae tamen vt sapida haec lurco sibi prima{c posteciora gallinae.} putabit.

Columbus.

As assuque{a Totus columbus.} atque elixus proponitur vnctis,
Pars duo{b duae syllabae, lumbus.} sunt assis non contemnenda trientes,
Namque haec posterior, meliorque priore,{c lumbus, quam collum.} superbit.

Pauo.

Litibus ignotam tibi dat vox Graeca{a ??? quietem signat.} quietem,

<124>


Aeoliam tollas,{b ??? pasco.} reliquum tibi pascua signat,
Ast obtruncato{c auo in Poenulo Plauti.} tibi dat Garthago salutem.

Vacca.

Virginis{a Aoca.} o Volsci sociam spectate C???milli,
Aeolis{b Aeolicum est V. vacca.} vxorem quam ausi sunt iungere Tauro.

Taurus.

Si simplex semelhaud torto{a Quia diphthongus torquet os, vt sit taurus} sit nomen abore,
Corniger{b Taurus fluuius.} est fluuius, tum corniger{c Taurus animal.} integer alter.
Ne sim ego quod fluuius, quodque intus corniger alter,
Toto vbi pars{d vrus, qui tauro maior est, et vox vstionem significat} maior, tum sane est ignea cauda.
Damna{e pone in aecusatiuo Taurum.} accusatum, caput{f aufer} abscindas, onera{g auro.} me.

Consul.

Rustice vis, quod scis, vel vis quidnam esse mereris?
Ex prothe si{a Quia eiicies Con: et disiunge per ex, et fiet exsul.} prothesin disiunge, atque eiice, fiet.

Roma.

Si crudum{a R crudum elementum.} excipias elementum, crudior{b ???.} exit,
Nam pudet inuersa voce appellare{c non digna est, vt appelletur amor.} boacam.

<125>


Rosa.

Si breuis{a Rosa correpta, flos.} est, Veneris teneros aspirat amores,
Tempus{b Rosa producta, a rodendo, cariem sumit et ludit: quia tempore procedente, cariosa fuit rosa vetus.} vbi accessit, cariem sensisse videbis,
Ossea{c os.} sunt intus cuncta intestina, sed illis
Exemtis{d rha.} purgare petest, si spiritus adsit,
Si sine vertice{e osa.} erit, merita est conuitia coniux.

Barbarus.

Ante bipennigeros duro sub consule faces
Exsilio expuler at{a Barbarus.} me Gracia sola superbo,
Hoc ius post rapuis victor Romanus Achais,
Rureque{b rus.} mulctatus tum demisi mihi{c barba,} barbam,
Quae media{d barrus.} exsecta, Luca bouis horrida vox est,
Quod reliquum est, radas; illi tunc sarcina{e ???} restat.

Mel.

Infinita Dei pauxillo{a El. Hebr. Deus.} in nomine vis est:
Vltimus{b M.} at numerus diuinum nomen adunxit.

Facies et vultus.

Haec vnum duo sunt, muto vnum est, altera perstat.
Intrunca{a facie, acies.} est acies, in trunco{b vultu, vltus.} est vltio trunci.

<126>


Grammatici de me temere rixantur inepti,
Nos quibus elusis domitum{a Pomum.} modico igne voramus.
Quin costo caput{b ???.} aufer, evunt reliqua omnia cruda.
Pectore{c pum.} detracto, mediique abdomine ventris,
Belgica dat puerum tumidis Brabantia buccis.
Vltima in Arabiae{d Arabes propropolim vocant mum.} propolim dat cauda{e apis.} Melissae.

Castanea.

Si sequeris{a Castanea marina.} nomen, quod dat Preuincia ciui
Aequoreo, mirum tegitur sub nomine{b echinus.} monstrum,
Arma pedes, totum caput est. coeli{c quia rotatim ambulat.} aemula gyris.
Non pedibus digiti, non dissita cruscula nodis.
Grallator sic ingreditur, Scythica{d machlia.} et fera, vt aeiunt.
Sinomen{e castanea nux.} verum est, sum casta{f casta ???} iuuemcula virgo,
Nec coelum is velut, at fulmen crepitu amulor atrum.

Oua.

Terrigenis et pontigenis non denegat aer;
Singula sunt illis, pene infinita sed{a Piscibus.} illis.
Est animal,{b ouum.} non est, intus{c vitellum et albumen.} stat vita cibusque,
Sunt etiam sine patre satis{d ???} concepta Fauonii.

<127>


Quid? quod matre satum, non fertur{e quia ouum estaequiuocum cum gallina.} filius eius?
Littera Gracula si desit, sic dictio,{f ???} Graca.

Turtur.

Quod nomen{a a turribus.} signare porest, sub tegmine falso
Non colo, quas trepidi{b columbiturres.} fratres, trepidaque sorores.
Sum minor, at triplex culmen{c Tur apex est turris.} pro corpore porto.

Intelectus.

Qui paucie datus est, omnes sed habere pueant se
Dimidum{a Lectus, id est, somnus habetur.} tollit, quod toto significatur.

Cultellus.

Officio nostro{a Secundo nomen erit Tellus.} poteris exponere terram.
Ne iungas caput{b Culus.} ad caudam, prohiberis ab ist ida.

Fumus.

Patri{a Igni.} dissimilis sum, oculis inimicus acerbis.
Corripe,{b humus.} dilataque tuum paulisper hiatum.
Et fac iusta{c humato.} patri: Tum quimatre, et patre ??? nullo est.
Cum cauda e cauda exibit fur incola cellae.
{???d mus.}

Fellis.

<128>


Qui cum nomen habes commune celerrima bilis,
Dente{a Fel.} mouet lites, cauda{b lis.} quoque signat esadem.

Nemo.

Nemo negat {a Nemo est, ne emo, non nemo, et non homo ita iussit, quia nullus dixit.} se emere, vt quisquis vult{b non emo, si vili prostet.} vendere vili.
Augarii{c omen.} comes est, si currat more{d ???} diauli.

Doletus.

Totum promittit, tum operam,{a Dolare.} tum munera truncis.
At fvaus{b dolus.} dira subest; ne vel eum pignore credas.
Prima tibi rons{c do.} laeta, necis vestig???a cauda,
Si accuses{d in accusatiuo.} nequam, nam que est homicida, caputque
Amietet. Capite{e oletum.} amisso, tum deuoret ille.

Seruus.

Sum Gallis{a Quia Galli eodem modo pronunriant, setuus et ceruus.} bipes, et quadrupes: comedo comedorque,
Quod si me accuses, caput{b eruum.} aufer, meipse vorabo.

Manus.

Cum caput{a Anus.} est aemtum, illa duos nos semper habebit,
Quae repraesentat rem tetro{b sedes anus.} nomine spurcam.

<129>


Millia tu centum viuas geminando{c liquidam N.} liquorem,
Quem si diminuas,{d annus, anulus, plures literae.} totum illud pluribus auges.

Coena.

Vespere quae exoritur, communem{a ???} Gracia dixit,
Nec quicquam valeat, capitis{b ???} nisi demis honore
Tu tamen huic Graecae voci flexum adde Latinum,

Aristoteles.

Prandium{a ???.} vt incipio, inuenio iunctum illico finem,
Vnum idem est veri princeps, et finis honoris.

Furnus.

Integraum vt reuomam, integrum sic de???oropane,
Vincla{a Sexum.} thori nequeo, nisi sruncus,{b Furna diceretur, sed non dicitur, nisi trunca vrna.} ferre iugalis,
Nec concors. Ignes gero mi, sibi flumina coniux.

Porcella.

Quae me olim integrum genitrix{a Porca.} gestauit in alue,{b Cella.}
Parte mei{c succ dia.} extremad, ssectam in pondera condit.
Tu fac sulcum{d Ell exemto, sit porca, nomen commune scrofae et sulcis.} in ea, nomen commune videbis.

Scrofa.

<130>


Pingui ex clune tibi cum de me diuidis, offam,
Plusquam{a Quia offa superat vno elemento, quod reliquum est.} dimidium comedis, tum plusque{b quia offa minor clunibus, ideoque plus relinquis.} relinquis.

Caedes.

Centum{a C.aedes.} aedes soluas, tibi ne contigat{b caedes.} idipsum.

Milia.

Milia{a M.} si demas, mense tamen illa{b ilia lumborum.} relinquis,
In quibus affestat genitricem{c Iliia Romuli mater.} conditor vrbis.

Vlua.

Sum soror algae saligenae, dulcique sapore,
Aeoles{a Vulua, addito scilicet vau Aeolico.} infamem mundo fecere Mephitim.

Facies.

Sex sumus,{a Sex clementa.} atque vnum, et variis sub partibus. exstat.
Multo maior{b acie.} vis in vi, numeroque minore.
Atque in ea verbum{c cies.} inde minax, mage si minuatur.
Sic,{d id est, si adhuc minatur.} verbum antiquum,{e ies, quod exoleuit.} quod nunc ipso exsulat vsu.
Et verbum,{f es.} prae quo non sunt tibi catera turba.

<131>


Tres sumus, ergo duae hic{a Ino.Io.} vna cohibemur in hoste,
Inque solaecismo,{b quia vno in nomine, non in vnalunone} quippe vno non tamen vna.
Tota{c quia furore acta vltionis Iuno furiauit vtram que Io et Ino.} furit, se dimidium furiauit vtrinque,
Altera nat ponto, submergitur altera ponto,
Vtraque tum Deafit, mutataque numina sumit.
{???d Igs, Matura.}

Echo.

Mirum, quae ex aliis renouat bene sedula voces,
Ex se ipsa{a Quia aliae voces ex ea nequeant extrudi.} nullam penitus renouare potis sit.

Maledicus.

Arrabicum{a Post M. Al. fit Medicus.} articulum si tupost millia demas,
Fies, quod pauci, sies, ex plurilus{b medicus, quia omnes esse volunt medici. Plures autem sunt maledici.} omnes.
Si Aegyptum{c ???} Gracam; aut arcum fugat,{d digamma si expellat D, fit maleficus.} Aeolus; llo{e veteri, maledico, quod prima voce desiguabat}
Deterius fiet, quod iam signar at aperte.

Auris.

Principium,{a A.} quo nunc audis, si subripis, vris,
Atque alium{b V. ???} Gracees mutat cum nomine{c non solum sensum significatus, sed et anim alis, quia ex aure nasum faciet.} sensum.

<132>


Pluuia iterum.

Dona Iouis fessus{a Pluuiam dam nat viator totum.} damnat quae tota Tonantis,
Horum dimidio{b quomodo igitur damnat, si ne dimidio quidem carere potest, via.} sine non valet esse viator,
Quo{c dimidio.} ne plus{d non fit plus addito sibilo, ne dimidium illud plus, quam dimidium alterum vna litera, via.} reliquum fieret, non sibilat audax.
At si vox{e si desit vox puerilis, id est, L. quae pueris peculiaris est, fir puuia, at puuire est verberare, vnde pueri, ex Festo.} pueri desit, puero timer adsic.
Vna temen latitans intus solabitur illum.

Poeta.

Tuneque si cogas abseisso vertice{a Quia diuisae sunt vocales in Pocta, et vnitae in oeta.} vires,
Tum valeas reliquum pondus bene ferre Poetae.

Stultus.

Totum odere dei, sapientes quippe Catique,
Ergo mulct atum capite acriter vlciscuntur.
Audacter cauda{a Quia Varro non thus a suffitu, sed tus a tundendo deriuat.} Varro cumulauit acerram.

Mulus.

<133>


Peste{a ???} perit primus, ventres cum gessit, Homero.
Tum sterilis peperit dissesto{b ablato ventre, vlmus,} abdomine murem.

Aula Romana.

Plus satis vna quidem, sed si centum{a C.fit caula.} addere cisres,
Aptius haud poteris cognoscere, quid ferat{b bruta.} inius,
Non frustra Plautus facit instrumenta{c Aula.} culina.
Ommpotens meritis o subdito{d ollae.} Iuppiter ignes.

Palma.

Victor{a Quia habet palmam manu.} idem quod habet, nimius capit acer henoris,
Et caput{b Alma.} abscindit, quo res sit tutior alma.
Quae voce in flatus male lit gat acer{c quiae Hebiaei pessimiin Italia litigat super Alma, nos dicimus virginem; illi mulierem.} Hebraus.

EPILOGVS.

Vina aperte sine Aenigmate petenda.

Haechilaris centum tenebrosa epigrammata lusus,
Tetrica dum sapidis soluimus or a ioeis;
Hoc triduo, dum cedit hyems genitalibus auris,
Et zephyrt verna sp rat ab arce tepor;
Fudimus. Ille etiam menti oalor txcidit audax,
Praecipiti Vt ruerem carmina tapta manu.

<134>


Qui ne abeat, mihi Cantabricae da vina pyrenes,
Non sunt obsouris illa petenda notis.

IO ANIS LAVTERBACHH Poetae Laureati FRAGME NTVM EX GRIPHORVM LIBRO.

I.

Nascor in Assyriis sub odoro germine terris,
Viribus et suaui corpus odore iuuo.
Foecundos reddo maturis frugibus agros,
Si me principium deserit omne mali.
E medio faciem deturba Solis, vbique
Pernicies hominum, perniciesque soli est.
Nil si bile sua cedit canis ira, videtur
Gratius esse homini, gratius esse Deo.
A ceruice caput totius corporis aufer,
Terrarum grauior non pat et orbe locus.

II.

Naue Promet hides enatans montis ad adem
Deuc alioneas me duce vicit aquas.
Hinc monti nomen facti memor indidit, esset.
Pro studio viuax vt pietatis honos.
Consensum docui Latios partesque fouere,
Verbo dignatur me quoque qui merito.
Et ver accedens, et brumam prodo recessu,
Nam tempestates vito quiet is amans.

<135>


Quaerere me tentas vbi sim? locus ipse patebit,
Si truncum capitis vertice corpiu erit.

III.

Cum magne matris, post tergum Pyrrha quod ???lim
Abiecit, latitans osse medulla cadit,
Ostendit nomen, quo non celebratius orbe,
Exhausit nummis quod sine fronte viros.
Tolle caput, volucris non est solertior vsquam,
Quae probat assiduignaua laboris opus.
Est Deus, haec eadem qui fata secunda not auit,
Clementi sumsit cum data sacra manu.
Abnuit auerso cum praestita munera vultu
Portendit tristi fata sinistra manu.

???. Cadauer. Cauer. Nouerca.

Si ventrem amittat, viuet sine mente Cadauer???
Stridentique dabit sibilarauca sono.
Noctua si ventrem capite expleat, et caput inde
Auulsum, caude cogat habere locum:
Accedetratio, quae singula mente gubernat:
Et fiet septem soemma scripta notis.

IV.

Afando nomen mihi qui tribuere diserti,
Me fari cauta mente futura volunt.
Contra me doctus sic dici Varro viendo,
Quod numeris soleo verba ligare docet.
Tu quodcunque voles etymon, quodcunque probabis,
Officiis promtus munere Lector ero.

<136>


Si mihi detruncas caput, ipso et corpore caudam
Si vellis, monstrum turpe nocensque tenes.
Et coelum, et terr as miscet; dum iurgia passim
Spargit, et humanis rebus vbique nocet.
Hinc inter superos cum regna tener et Olympi
Diua, Iouis coelo praecipitata manu.
Sume caput rursum cum collo, cumque suprema
Cauda, complecti meque Deumque potes.

V.

Sum virgo, signans mea per vestigia nomen,
Quod pes in tenui pulisere ducit humo.
Me duce solemni celebrantur gaudia festo:
Proditur in tristime duce corde dolor.
Non bene compositos sannis derideo mores:
Vt caute fugiat, quae fugienda, bonus.
Magna meo super haec vis nomine delitet: illud
In partes scissum si rapis ipse duas.
Pars prior, vt celeri velox occasio motu
Discedat pigris irrita, tempus agit.
Posterior solido volit antes aequore currus,
Et medio frenis impete sistic equos.

VI.

Et peccatorum sedes et origo malorum,
Vnde nefas prodit, prodit et vnde malum,
Deploro vita cum trito pectore nauos:
Aeterno dicor victima grata Deo.
Bruma suam iungit mihi quando frigida prolem:
Candidior cygno quae timet vsta rogum:

<137>


Aethiopis refero nigranti corpore formam:
Et superans hominum stcula viuo nouem.
Indicium facio prasentis ad ostia pulsans:
Vt pateant, passas cui decet esse, fores.
Luna suos cultus ponat, canis ira fugetur:
Irradio digitos splendida gemma tuos.
Ira canis subeat bipedis locatrita figura,
Obseruans, Libyes vasta pererrro sitis.

VII.

Sublimem leuibus scandens velo in athera pennis:
Et trist is pluuiae nuntio signagrauis.
E medio tollis mediam si corpore partem;
Aethera ne pennis amplius vsae petam:
Fertilibus gigno fructus et semen in hortis:
Vrbanas inter sum sine fruge domos.
Placo deos, adolens votiues ruris honores:
Altera vocalis cum negat ore sonum.
Principium stridens caput afflet spiritus aura
Cernis, aruspicium quae tibi cantat, auem.
D splicet haec, vanus ne forte fer aris aruspex,
Hospitium porti dente frementis ero.

VIII.

Porrigo distribuens teneris infantibus escam,
Quos tepido genitrix nutrit amica sinu.
Tertia cum medio discedit lettera coetu,
Imperio superos cunctaque regna premo.
Succedat pragnans pars optima floribus anni
Aletho surgens quarediuiuit humus:

<138>


Iucundum sura lassis induco soporem,
Vt ferat impositi quisque laboris onus.
Cum tribus extremis vbiregnat prima figuri???
Infelix tristi subditus ore gemit.

IX.

Prastanti iuueni forma, vultuque decoro,
Quod rubeo flores inter, id egit amor.
Defectus animi, pulmonem phlegmate curoe
Do risus cords, moestitiamque leuo.
Excitat ira canis, conuiuis arte culinam
Instruo, lucenti cum nitet igne focus.

X.

Mobilis ad natos geminos que terra quieuis,
Sub Pontoque dus non manifesta fuit:
Quam prius ad Myconem celsam, Gyarumque reuinxit
Areitenens stabili iussit et esse loco:
Si medium perdat, nec terra nec vnda nec ather
Maius habet: parta morte salute prius.
Hoc mihi contingat, quodterra quod vnda, quod ather
Continet in gyro, nullius assis erit.

Sequuntur aliorum Logogriphi. TITISTROZAE Ad Bembum de Lucretia.

<139>


Si mutatur in X. C. tertia nominis huius
Littera LVX siet, quod modo LVC fiserat.
RETIA subsequitur, cui tu HAEC subiunge, PARATque
Subscribens: LVX HAEC RETIA, Bembe, PARAT.

CLAVDII ROSELETI. Amans. Amens.

Sunt amens et amans iidem: nam mentis vterque
Nilhabet: infelix quod sine lege furit.

EIVSDEM. Ad Verium.

Ver, ius cum duo sint, vnum ver efficis, et ius:
Ius das, ver renouas: et ius quoque diceris, et ver.
Ver quo cunctae vigent: quo ablato deficiet ius.
Ius redde ablatum, dulce vt tandem redeat ver.
Ver nobis referes, iudex sireddideris ius:
Ius iustumque aderit, si vereius eris, et ver,
Ver nestris aderit votis cum parte sua IVS.

M. VAL. MARTIALIS.

Dicemus ficus, quas scimus, in arbore nasci:
Dicemus ficos Aemyliane tuos.

IOAN. GIGANTIS.

Esse cupis ficus, et ficos non cupis esse:
Que ratio est? artus est Phagedana tuo???

<140>


STEPHANIPASCHASII Logogriphi. PVER SENEX. Ver. Nex.

Apuero primum, asene deme elementa priora,
Tu duo: repperies quid Puer atque senex.
Nam sic aterno sociatum est ordine, vt esset
Proximus is veri, proximus iste Neci.

SANVS INSANVS.

Sanus et Insanus, duo cum contraria, sicut
Felix, Infelix, Inscius atque sciens:
Mirum est artifices, habuit quos Roma loquendi
Assignasse illud corpori et hoc animo.
Nimirum quoniam nusquam schola prisca putauit,
Vere vllos morbos corporis, ast animi.

VIR. VIS.

Vis et vir, veteres credo dixisse Latinos:
Vt dixisseferunt, nunc Fusios, Furios.
Huius Grammaticus si caussam forte requirat,
Hocideo, vires quod decet esse viris.

VIS IVS.

Vis et ius itidem sunt bina vocabula, quae si
Vertas, tnuenies alterum inalterutro.
Quenam sit ratio? quia ius si quaeris in armis,
Et quia ius summum vis quoque maxima sit.

<141>


CONIVGIVM.

Sirabiosa suo cum coniuge litigat vxor:
Litigiumque simul coniugiumque locat:
Aptius hicpoterat coniurgia dicere nobis:
Qui voluit quondam dicere coniugia.

PATRIMONIVM MATRIMONIVM.

Qui fit, vt patrimonium Latinus,
Omne quod pater in bonis habebat,
Matrimonia nuptias vocauit?
Muneris patrii domesticas res:
Matrimonia sicreor vocata,
Matris munia quod putaret esse.

VINVM.

Dixerunt lignum, domus, et quo vinea constat:
Hinc ligni iuncti formula prisca fuit.
Quam pulcre Iuris vetus id prudentia cauit,
Cui ratio vini, non secus atque domus.
Multa domus nobis, sed profert vinea plura:
Namque domus vita est, vinea pars anima.

LEX. REX.

Quae tibi Lex, Rex est, sed littera mollior exit:
Nam Regale magis Lege quid esse potest?
Qui tibi Rex, itidem mutetur littera, Lex est:
Nam legale magis Rege quid esse potest?
Sie Rex in Lege est: sic Lex in Rege reposta:
Sed qui Rex, Lex est asperiore nota.

<142>


Et cur id? Regi nimirum quod placet, istud
Omnino legis robur habere graue est.
Imperium quod si legum moderetur habenie.
Et Rex, et molli Rex erit ore suis.

Non Lex non placitum, non iudex, pramia poena.
Antiquo retinent vulgus in officio:
Censuram nisi Rex propriie de moribus edat:
Lex, placitum, iudex, praemia, poena nihil.

VVLGVS.

Bellua multorum capitum quia creditur esse:
Nullum ego crediderim vulgus habere caput.

LEX SALICA.

Lex Salica a Saliis assumsit nomen et omen
Nam Salios, Francos prod die historia.
Ergo qui Salicam vult a Sale nomen habere,
Huic, peream, si sit mica vel vllasalis.

LVTETIA PARISIORVM.

Quae dicta est olim Lutetia Parisiorum,
Nominat hanc vulgo dictio Galla, Paris.
Si tamen hanc Latio vertas anagr ammate vecem:
Quae tibi Galla Paris dicitur, ecce Rapis.
Ergo Parisiis ex rapto viuitur, est que
Gallia Metropoli praeda pudenda suae.
Immo quoda Paride transum sit nomen et omen,
Hic quoque Priamides, cogit amare Paris.

<143>


Sed Rapere a Latio, non Gallo sum sit: eo quod
Si rapitur, nobis hoc dedit Italia.
Scire voles igitur quid agat Lutetia? amare
Gallo more docet, sed rapit Italico.

COR. CAPVT. CORPVS. RVS.

Cum Corpus capite, et caput cerebro,
Inter cetera membra nostra constet:
Et sedes cerebrum putetur esse
Mentis, iudicii estimationis:
Qui fit, quod veteres putent in ipse
Corde sistere cogittiones?
Quod et pagina sacra iudicauit:
Et cum se meminisse ait Latinus,
Verbo a corde dato, Recordor inquit:
Et dum se memorem esse velle iactat,
Per cor discere Gallicanus vsus
Dicit significantiore voce.
Cordatum quoque corculumque nobis
Olim pro sapiente praedicarunt:
Et vaecordem it idem virum Latini
Pro bardo et stupido. An quod hiputaren???
Cor nostrum Sophiae domum esse solum?
At immo hec ita credo dictitatum,
Inductos et in hanc opinionem
Nostros et Latios viros fuisse,
Quod si a corpere demseris Cor ipsum
Nil nisisaniem, exscreationem,
In summa nisi Pus tibi relinques.

<144>


IVS. NONIVS.

Si quod decreuit Praetor, ciuilia iura,
Quamuis iniustum, ius tamen esse volunt:
Necius iustitia metimur: quam male leges
Heu dubie, rebus consisluere malis.
Nam duce natura certum sibi bellua fixit:
Soless in incerto iure vagatur homo.

AMOR. CHAOS.

Ergo Chaos densumrupisse putemus amorem,
Qui nihilest, aut est nil nisitreste Chaos?
Spes, timor, era, preces, bellum, pax, gaudia, luctus,
Et lacrymae, et risus sunt in Amore simul.
Afficit his animum spectris male sanus Amator:
Nec quid amet, nouit prodigiosus Amor:
Odit amans etenim, quod amat, quod et odit, amabit.
Istudnonnepotes iure vocare Chaos?
Quid? quod Roma, Maro, Ramo, Mora, quid quod et Armo,
Dissona quaeque suo nomine gestat Amor?
Scilicet vt vani Chaos est effectus Amoris:
Sic Chaos implicitum nomen Amoris habet.

TVLLIVS. TILLIVS.

Dicite Tillius hac iaceat, an Tullius vrna,
Namque hic sape nota labor in ancipiti?
Nec tamen id temere. quod enim fuit ille Latinis
Eloquio, nostris hic fuit hist oria.

<145>


CANAIVS CAIVS.

Canaium dixi, volui qui dicere Caium,
Longius vt nomen, grandius ingenium.

CENO TAPHIVM.

Quis iacet hic? Nullus; nec quid nisi marmor inane
Quamuis sis aliquid, tu quoque nullus eris.

SEPVLCRVM. PVLCRVM.

Tolle caput, quin et pulcrum si demseris abs se:
Quod reliqui tamen est, pulcrum restabit eidem.
Omnis ad hoc vergit iuuenum que senumque propago:
Nec quidquam est, quod tam timeant iuuenesque senesque.
Et cum tam varie pulcrum, mir abile dictu,
Nilrerum natura parens informius odit?

IOACH. CAMERARII.

Anguis, et annulus, et superaddita norma, quod vsquam
Est rerum, his vitam tribuunt, augentque tributam.

CAROLI VTENHOVII LOGOGRIphi siue allusiones nominum. DE IANO DVSA. Medusa. Musa.

Mater equi volucris, mutilata parte, Poetae
Hoc tibi cognomen Dusa Medusa dedit.
Iudice Me quod Dusa nihil mellite Medusae,
Dusa, Medusaei gloria fontis, habes:
Quam quod es illius rarissimag oria fontis
Vnde Medusaeus fons quoque nomen habet.

<146>


IANI DOVZAE NORDOVICIS Logogriphis similes allusiones. FERNANDVS.

Et rigidum et dirum, cui litera mixta canina est,
Nil praeter ferrum quod sonet, et chalybem:
Hoc tu nomen habes non quod Fernande, bonorum
Ferramentorum mens studiosa tibi est.
Sed quia, praeterquaem totus quod ferreus ipse es
Nomine ne dicam, durior alba tuo:
Aurea tefugiunt viso modo secula: quae tu
Protinus inferrum vertis, et in chalybem.
Vtque olim Phygius Rexaurea, sic potes et tis
Ferrea contactu reddere quaeque tuo.

MARQVE DE CORIA.

Marchio de Coria scribi cupis hoc ne Latinum,
Aut dignum nostris auribus esse putas.
Non est, crede mihi: nec belle dicitur vsque:
Sit licet, Albatuum hoc Marchio de Coria,
Errasti, sedlitterulis Fernande duobus:
Pro quibus hans mulctam dicit Apollo tibi.
Marchio qui Coriae fueras, vt Marsia fias,
Vtque tuo fiat de corio cerium.

PAVLI MELISSI. Ad Vitum Politum Die Viti, nuge.

Vite, apprima vide, ne vite aut reste ligeris:
Dum Viti inuiti lux malefida venit.
Elige, vtrum malis, testem ptoreste requires,
Aut pro vite fidem, nec sine lite, petes.
Victima pro vita nihilest, vitulam nisi vites,
Qua longes soles nudus arare soles.

<147>


Lute igitur Viti, vitulum dato Vite: vel hic te
Destituet testis, destituetque fides.

SEBASTIANI SCHEFERI. Cura ???.

Cura tot ac tantos gignit Romana dolores.
Graia laetitiam sed mihi curaparit.
Dum tamen Argolicae cupio leuitate potiri:
Ferre meo Latiae pectore cogor onses.
Expositum tristi cor idem sit in omnia curae
Tempora: sim curae dummodo Curae tibi.

Aulicus. Caulicus.

Aulice Linacri te Caulice pace vocabo:
Nam cunas habuit caula, nec aula, tuas.

Rosa. Viola.

Cur roseas mittis Paestana Rosina corollas?
Rodar vt ipse rubris ogener osa rosis.
Vt sertis violere meis violentius ardens,
Nempe tivi violas o violenta feram.

Malum.

Hippomenes quali cepit Schoeneida poma:
Cydippes niveae quale tulere manus:
Blanda suum quaeli Galatea petsbat amantem:
Aut vir ab Hesperio quale dracone tulit:
Tradere debuer as etiam mihitale. Sed offers,
Putre quis offectus muneris huius erit?
Malo malo malo vesci, quam figere malis
Oscula morosa virginis vda malis.

ALAVDAE.

Nobile vocales a laude videntur Alaudae
Nomen habere, Deum qua super astra vehunt.

<148>


NATHANIS CHYTRAEI. Pecunia. Pecuina.

Quod pecudum inducat pecuina Pecunia mores:
An brut: m a bruto nomen habet pecore:

CAROL. VTENHOVIVS In Lullium Alchumistam.

Dum lapidem, Lulli, quaeris, quem quaerere nulli
Profuit, haud Lullus, sed mihi Nullus eris.

In eundem.

Tullius Ausoniae linguae reparauit honorem:
Lullius hunc pretii nullius esse facit.

Alchumia.

Mercurius donis ditare solet Salomonis:
Ars est digna leig, lectaque dina tegi,

???. Est et est.

Qui semel est, Deus est: bis, homo: sed bestiae, quiter:
Daemon, qui quater est: qui saepius, est sua mater.

FRIDERICI TA VBMANNI. Barbara. Ad Ioan. Specnerum.

Scire voles, nostrae fruticent quo germine malae,
Queique marem mulier dignoscat? reiice caudaus.

<149>


Reiecta caudae propone extrema priorum,
Est vbi sacrufices, vel ara mihi rusticus agrum.
Totius tria prima vide, stat filius Ebri.
Inuerte haec, poteris Germano prodere coruum.
Tolle caput, ventrique suum distringe tumorem.
Rara auis exibit, quam nolo dicere, quando
Iunius idefcit. Iam tandem collige totum
BARBARA fit, qualem Specneri cernis in vlnis.

CONRADI BREDEBA CHII. Aequum. Equus.

Non ideo gaudebis equo, si feceris aquum,
Aequum qui faciunt, his male currit equus.
Aequi hostes vectan. ur equis, ???e ???es ambulat equus,
An spernas aequum, netibi desit equus?

P. Paganus F.

CORNIX. Nix.

Res volat in syluis, nigro vestita colore:
Si capui abstuleris, res erit alba nimis.

Sedes.

Si' qua sede sedes, et ea est tibi commoda sedes:
Illa sede sede, nec ab illa sede recede.

MVSCATVM. Mus. Musca. Muscatum. Mustum.

Sicaput est, currit: ventrem coniunge, volabit:
Adde pedes comedes: et sine ventre bibes.

<150>


LVDOVICI AREOSTI. De Veronica virgine.

Es Veronica ne? an potius vere vnica? quae me
Vris, quae mihi me tam cito surpueris.
Vnica nimirum cui sola est forma decusque.
Gratiaque, et quantum est et salis, et Veneris:
Quaeque simulcasta es, simul es pulcerrima sola,
Osola, o vero nomine digna tuo!

Aue. Salutem.

Mitto tibi nauem prora puppique carentem,
Mitto tibi metulas, erige, si dubitas.
Dictio scindit aquas, reseces frontem aera findet,
Tolle caput, ruri non locus vllue erit.

CVRSVS. Cur. sus. Vrsus. Sus.

Dictio lassat equum, mel diligit, abstrahe primuns
Tolle duos, socium sit sibi dulce lutum.

Alpes. Apes.

Sunt montes celsi, si littera demitur vna,
Viuunt, iamque volant, mellificantque tibi.

Castanea.

Arbor inest syluis, quae seribitur octo figurie,
Eine tribus demtis, vix vnam e mille videbis.

In Curionem vere Dromonem.

<151>


Nin venit a cura, quae nulla est, Curio, nomen:
A curro meliuses Currio dictus erit.

THEODORI BEZAE. Clauus Clauis.

Magna inter Clauum et Clauem concordia vocum:
Sed maior in re affinitax:
Clausa aperit Clauis, penetrat quaeque obuiae Claus:
Magno illa, magno haec vsui.
Sic quot transs ossus Clauis palm asque manusque.
Est Christus olim pensilis:
Ecce pae et misero totidem ceu Clauibses orbi
Reserata coeli regia.

GEORGII CAROLIDAE. Malum Medicum.

Planus iners, Chiron medica doctissimus arte,
Curabant agrum dispare sorte senem.
Scribebat Chiron, faciebat pharmaca Planus:
Pro vetulo Chiron, Planus at in pretium.
De medico malo fieri vult pharmaca Chiron:
At Planus medicum seputat esse malum.
Et fugit, et fugiens risum mouet: illico Chiron
Re dicta, risu curat agitque senem.
Sic sese indicio Plani ignor antia prodit:
Sic sceleris semper conscia corda pauent.

ANONYMI. Iustitia, Ius. Vis.

<152>


Dic mihi quid quaeso toto iam regnat in orbe,
Dic tribus hoc verbis, litterulisque tribus
Resp. No??? verbis tribus, ast vna respondeo voci:
Ius, veltvanspo sitis, Vis, male litterulis.
Ius et vis apites, paruo discrimine distant:
Ius nunc mundus habet, vim quia semperhabet.

Cui vis est, ius non metuit: ius obruitur vi.

MATTHAEI GORINGII. CAESA-RI-VS.

Quando pedem capiti postremum iungis, in orbe
Reginam cunctis quae dominatser, habes.
Haec si iura tua dederit, regnarit in aula:
In quouis semper te comitat a loco:
Et fronti pectus, ventri quoque iunxeris ambo
Crura, his transactis dic mihi, qualis eris?

Musica Augustini.

Non vox, sed votum: non musica chordula, sed cor:
Non clamor, sed amer clangit in aurs Dei.

Medicus. Mendicus.

Dicis te Medicum: nos te plus esse fatemur:
Vna tibi plus est littera, quam Medico.

Fragilitas vitae humanae M. Lutherti.

Dat vitrum vitro Ionae vitrum ipse Lutherus
Vt fragili vitro similem se noscat vterque.

<153>


Mane virens flos est: cinis est sub vespere, vita:
Fide, cinis rursus flos generosus erit.

Mors. Vita.

Frigida mors vitam, mortem rapit altera vitas
Mors vanae vita finis, origo bonae.

DOMINVS. Do-minus.

Omnia credenti Dominus dat rite petenti:
Omnia dat Dominus: non habet inde minus.

Omnia des cupido: sua non perit inde cupido:
Tu nihil es, nisi des, ergo des: respice cui des.

DVX.

Duc me: nec sine me duci, Deus optime, per ma:
Meduce damna fero: te duce magna gero.

Docto crede duci, si vis ab eo bene duci:
Nomen habeto Ducis, si militiam bene ducis.

LEPVS. LEPOS.

In niuibus lepores, in verbis quaere lepores:
In syluis cuculos, in claustris quaere culullos.

VENVS. AES.

<154>


Lauta domus Veneris: sub quam si veneris, aeris
Plenus, et haud dederis, inde repulsus eris.

Quid facies, faecies Veneris cum veneris ante:
Ne sedeas, sed eas, ne pereas per eas.

Aeris seruses eris, si te species trahat aeris:
Aericur haeres? cras aeris non eris heres.

Cum miser iste venit? nummis haec foemina vsnit:
Dere, quae vaenit, gratia nulla nulla venit.

Si tibi deficit as, miser es, praepinguia non es:
Post res egestas, multos comitatur egestas.

Stans mola: surda nola: sterilis vola: stans scholae sola:
Quattuor haec dominis non placuere suis.

Eine Muhle ohne Sang/
Eine Schelle ohne Klang/
Ein Hand ohne Gaben/
Ein Schul ohn Knaben/
Da kan man nicht viel liebs zuhabem.

<155>


Vt pyra non noceant, extra mundentur et intra:
Mox im merge sali: proiice deinde foras.

Dum pyra man ducas, pro consuetudine ducas,
Vt citius potes, quicquid habere potes.

Nux asinus, mulier simili sunt lege ligati:
Hac tria nil rectum faciunt, si verbera cessent.

Latrat in aede Canis: nat in aequore, fulget in astriae.

Cantat hirudo:
Floret Arundo:
Natat hirundo.

Cana Galilaeae. IOACH. MEISTERVS.

Cana sonat calamum: celebrat connubia Cana,
Et thalami et coetus, Christe, tuus calami:
Perflant vt calamos venti, franguntque feruntque,
Sic sua Christigenis, estque procella thoris.

???.

Dum pario, pereo: sed dum tibipareo Christe,
Coelica sunt per te regna par ata mihi.

Damna fleo rerum, sed plus fleo damna dierum,
Quisque potest rebus succurrere, nemo diebus.

<156>


Dapes.

Quinque{a Dapes.} cibant, bis bina{b Apes.} volant, tria{c Pes. d Aes.} stant, duod pulsant.

Cor.

Dimidium sphaera, sphaeram, cum principe Romae,
Postulat a nobis conditor ipse Deus.

Idem.

Redde Deo mediam Lunam, Solem, canis iram.

SOL.

Anguis et annulus, et super addita norma, quod vsquam,
Est rerum, his vitam tribuunt, augentque tributam.

Anguis. Sanguis.

Qu an di tri fu stra os guis rus sti de nere uit,
H san mi Chri vul la

Aliter.

Anguis peccatum et mortem generauit in horto:
Sanguis iustitiam et vitam reparauit in ara.

Aranea. Murus.

Si tibi Christus adest, tibi fiet aranea mururs:
Si tibi Christus abest, tibi murus aranea fiet.

Mel.

Vox quaedam rutis tribus {a Mel.} est conscripta figuris:

<157>


Fronte Deum demta {b Et Hebraeus Deus.} signant: aluoque remota,
Millia {c M. L} praecedunt; sed quinquaginta super sunt.
Quae tu si demas, certum {d Me.} pronomen habebis.

Dux.

Qui de quingentis, de quinque decemque fit vnus:
Ille meis precibus dignum poterit dare munus.

Griphus Arithmeticus.

Ter tria sunt septem: septem sex: sex quoque tres sunt:
Quattuor octo dant: quatuor septem tibi donant:
Hac numeres recte; facient tibi millia quinque.

Griphus Musicua.

VT REleust MIferum F Atum S O Litosque L Abores
Aeui: sit dulcis Musica noster amor.

Virtus Ill. cat.
Vt solmi

Caelius.

Ex minimis, vitium, coelum, modulamina, castra
Venit, alit, penetrat, mitigat, exsuperat.
Seditio requies, oratio, coena fauilla

Ill.

Maxima, Longa, Breuis, Semibreuis, Minimae

<158>


Gryphus Musicus,

Ill.

Ill. Latitia, Ill. et vina, et ira
Crede mihi ista tria bene sunt cantoribus aptae.

Lang frolich / Wein gnug / kurtzen Zorn
Haben artige Singer ausserkorn.

Griphus Musicus et Astronomicus.

Ill.

In Ill. tis Ill. risque acie esse voluptas
Fertur: crux Ill. luxuries.

Quodita legendum.

In Martis Venerisque acie breuis esse voluptas
Fertur: crux maior: maxima luxuries.

Griphus Geometricus. Deus.

Sphaera immobilis, cuius centrum est vbique: cirsumferentia vero nusquam.

Griphus Anatomicus.

En! quid superbis, terra et cinis inter excrementa natus cinis.

Griphus Theologicus ex Chrysostomo.

Si publicanus es, potes fieri Euangelista:{a Matthaeus.}
Si persecutor es, potes fieri Apostolus:{b Paulus ex Saulo.}
Si latro es, potes fieri colonus Paradisi.{c Latro in cruce poenitens.}

<159>


Mirum de Deo.

Deus altus est si te extollis, fugit a te: si te deprimis, venit adte.

Griphus Arithmeticus, sed Theologicus.

Non Rhetorice, sed Ariihmetice or andum est: vt quiper ADD Itienem pec catorum Deum multipliciter offendimus, et poenas diuinas M VL TIPLIC Ausmus: credamus per DIVISIO nem sanguinis Christi, nobis SV BTRAHI omnes REGV-LAS F ALSI.

In Nostradamum Mathematicum.

Nostradamus, dum verba damus; quia fallere nostrum est
Et cum verba damus, nil nisi nostra damus.

Ceterum ad Aenigmata et Griphos nomincommode referri poterunt Grammaticorum illae cruces vulgatae, ob constructionis difficultatem, aut vocum ambiguitatem nobis quoque pueris agitatae in Scholis.

Sunt oculos clari qui cernis sydera tanquam.
Oua hodie praestant quos dat lux crastina pullis.
Mea pater in syluas, filium tuum lupus est.
Non licet asse mihi, qui me non asse licetur.
Filia sub tilia mea net subtilia fila.
Tu canis es, canis et de canis, cane Decane.
De cane decano cane Decane cane.

<160>


Cane Decane cane, far mole molle mola.
Et si tu bene vis vade vadare vadis.
Fronte caput celebrent viridanti fronde sed arbor.
Deuorat os oris, quisquid lucrantur os ossis.
Grandes fac torres, cum cruda cibaria torres.

LOGOGRIPHI. HERMANNI KIRCHNERI P. Caesarei. MAVRITIVS AGNES.

ADde tuam galeam, Mauriti Martie, sponsae:
Gemma tuam me~tem fortior illa trahet.
Pectoris in medio calor est merus; iuris ibidem:
Sentit casta graues has tua costa faces.
Vi petit abiectate amplecti sponse, virago,
Illo Mauritius more Maritus erit.
Vi simul abiecta, Mauriti, Martius esto,
Vi grauiore ferit qui leuiore furit.
Galeam) M. Gemma Magnes. In medio) vrit
Vi abiecta) 1. Vocali V ex prima et I ex penultimae
syllaba fit Maritus: vel I ex antepen: fit Martius.

IOHAN. PISTORII TRIB Vriensis. I. V. D. IOANNES.

Crista canit veterem solimni voce triumphum,
Teutonicae, resequens quam notat aluus, auis.
Iuris habet vigilem tua auem vigilantia testem:
Vox etiam pompae congruit illa tuae.

<161>


Pallas vt e capite est, capite hoc ita virgo result at
Qua placuit magno iunct a per oscla Ioui.
Vt placet illa Ioui, placeat Themis aurea virgo
Principibus. studium qui coluere tuum.
Illa Iouis lateri velut alto proxima sedit,
Principibus sedeas virginis arte tuae.
Iunge Iouis vaccam postrema parte volucri,
In Graeca violam valle puella leget.
Accipete dignum, iuris flos martie, florem:
Laus vigeat, violis inuiolata tuis.
Iunge caput cauds referet coniunctio gentem,
Fallor an in lingua semina gentis habes?

Crista Io! Vox Trium phi. Aluus han Virgo Io. Inachi filia Ioui amata et in vaccam mutata. Iouis Vaccam Io. Postremaparte) N iunctum Ion. idem quod viola. Caput Caula. Io, nes, Iones.

PISTORIVS.

Quod capus est et cauda tui cognominis; aeui
Sit caput et sinis metaque prima tui.
Nata per hoc virtus pedibus fundamina ponat:
Et quod ait venter nominis, illud agas.
Illud ages siquidem, medio radice ligata
Et recto constans pectore Stous eris.

Caput Pl. Cauda us. inctim, Pius virtus Pietas. Venter Sto. Medio radice tigata sto syilaba adiecta extremae us fit stous, idem quod Stoicus.

<162>


DANIEL ANNA MARIA.

Iunge tui medium media cum Virgine, sponse.
Optima pars hominis iuncta duobus erit.
Quae precor in socia nunquam sit dissona carne,
Chorda sed e geminis cordibus una sonet.
Virginis enixae Matri caput adde priori,
Fiet sydereus iam tibi sponsa cibus.
Ille tibi plenis cumuletur sponse, canistris,
Pars siposterior sit tibi prima tui.
Quod si queris habes Hebraeum in nomine numen,
Coniugii felix omen idesto tui.

Tui medium, Id est, E medio Daniel cape ANI. Media cum Vir) Cum syllaba MA quae in sponsae iuncto nomine media, fit inde optima pars hominis: A NIMA. Caput Adde) 1. M prima litera in nomine MAAIA. Prsori) 1. dictioni ANNA fit Manna coeleftis cibus. Hebr. Numen) Vltima syllaba in Daniel EL. quod est Hebraeis Deus.

ERICVS. VRSVLA.

Ex cauda numerum si demas, Pestis, ERICE,
Sibilat in thaelamum sauior vna tuum.
Illa precor nunquam vestrum conturbet amorem:
Appositus sponsae sibilus esto tuus,
Inde Deam cernes melioi semine nasci,
Vertice sitenus est sponsa relect a retro.
Orta salus Erin expellat, Caput adiuuet illam,
Vrsula quo flammam, nil feritatis habet.

<163>


Consule Chaldaeos, sponsaeque doceberis ignem,
Hunc tamen vt malis, esto Magister Amor.

Ex cauda Num) Cu, sit ERIS, id est. discordia. Appo situs sibilus) S, adde nomini sponsae et retro lege vltimam et penultimam syllabam, fit Salus Caput) 1. VR. Ignis.

CATHARINA.

Parte sui posita fiet Catharina Carina.
Sit precor in vite prora secunda freto.
Naua sit, et lutrum nauis de more reportet,
Atque ferat placidis prospera vela Notis.
Aspera tollatur, Gapiti des pectora tota;
Iam Cata, iam prudens rexerit illa domum.
Vis geminare Cruce~ (crux omnis aebesto maritis:)
Fronce refert patrium, Caetthide nata solum.
Addas principio finem: locus, ecce, paratur
In quo coniugibus vina dat vnda nouis.
Omen inest felix: Cata sit sit Caettae, Carina,
Sitque sacro Christi munere plena Canae.
Parte) 1. Syllaba THA. Aspera) 1 litera H. Cruicem) 1. lit. T.

VRSVLA.

Sponse caue tangas gestantem cornibus Ignem,
Est a Chaldao tracta fauilla feco.
Sponse redi, nihil est fugias vt territus Ignem,
Non ferit, aut illo quem gerit igne nocet.
Ignis amor tuus est, gestet quem mentibus imis:
Ad geldum maneat viuida flamma rogum,

<164>


Sibilet extrema tibi cauda longior vxor:
Quamque inuersa dabit sit tibi recta salus.

Ignis) VR Ignis est. Sibilet) Adiice extremo nomini S et retro legetur Salus.

RODOLPHI GOCLENII P.P. Marpurg. VINCENTIVS.

Quod non habent alii veltoto corpore nixi,
Hoc Caput et Cauda pars habet vnatuae.
Venter habet numerum mutili mutilarier hostis,
Sed tamen hoc plene litera prima notat.
Hoc age Vincenti trassfixeris ilia ceaussae
Quae contra caudam suscitat arma tuam.
Nec Capitis stimulo stimulum sedcalce repelle;
Fortius hic mutile vertice cauda ferit.

Caput Vi, et Caudae. I. S. coniunge erit VIS.
Numerum C. Cent. Literae prima. I. C. Caudam Ius.
Capitis stimuli Vi. Caelcei 1. Iure.

RASOR.

Ecce quid inuersa radice renascitur horto,
Proximafrons oculum si retroiunctae dabit.
Simussles caudam roris Rosa combibit imbrem,
Conuenit haec studiis nunquid imago suis?
Vt Rosa dulcis agri: lecus es tu stir pis auitae,
More Rosae studium floret odore tuum.
Vt Rosa de suceo,studii tu Nectare viuis,
Ingeniique tui flumine quaeris opes.

<165>


Radice) inuersa SOR fit ROS. Oculum) 1. litera A. iunctim fit ROSA. Mutiles cauda) 1. abiecta A fit ROS.

CATHARINA.

Tolle elementa duo primo subiuncta CH ARINA est
Relliquae: ne dubites: haec Catharina tua est.
Sponsa Charina tua est socii pars alter a lecti:
Hic habitant Charites: hic habitant Veneres.
Subduc, vt toti penultima portio desit,
En reliquu~ Caethara est: haec Catharina tua est.
Haec Cath arina tua est: haec mente et corpore PVRA
Vtriusque decus Virginitatis habet.
Quattuor adde notas misso adspiramine primas,
Totum, Sponse, CATA est: haec Catharina tuae est.
Ingeniosa tuos nutus se flectet ad omnes,
Prouida cur abit remque laremque tuum.
Syllaba prima tibi et bis tertia littera iuncta
Extrema, facit vt Carae sit illae tibi.
Ergo tibi Catharaque Cata Caraque Charina
O detur longum coniugeposse frui.

IOAN. VRSINI DEISSEL. CATHARINA. Persex Onomatographos explicatur.

Quam preaestans, qua~ sit, qua~ deperit, incluta virgo
Ipsius ex pulcro nomine sponsus habet.

<166>


Iunge Caput Sexta dein quintae, Cararesultat,
Sit Catharis rutilo carior are viro.
Abiice Quinque, tene Quatuor: fit Caia: mariti
Conscendet thalamos Caia pudica sui.
Iunge Caput Calci, Cathara est: sit purior auro,
Iungitur optato qua Catharina thoro.
Iunge Caput Calci, tromerget Cana: puella
Que datur, vxor erit tempore Cana suo.
Iunge Caput Calci, nascetur amica Carina,
Te vehet in portus sponsa Carina bonos.
Iunge Caput medio: surgit Cata: quam bene! Sponse,
Sit Cata sit prudens quae modo virgo datur.
Sit Talis, Qualem dant ordine nomina: Cara,
Caia vetus, Catharis, Cana, Carina, Cata.

Hieron. Treutleri Icti. AMORE.

Dictio quinque notis, quatouor dat munia sponsa:
Vix aliis insunt singula, cuncta Tuae,
Quinque placet sponso: quatuor Concor dia crescit:
Cura tribus tolli, noxa duobus amat.
RE iuuat, ORE leuat, stat MORE, probatur AMORE;
Auguvio Pietas addere vota iubet.
Vos cui Amore Deus priscorum more parentum
Vinctat, Ore preces edite, Reque fidem.

R. Goclenii. AMORE.

More tibi placido placeat, te recreet ore
Reinuet, et nullae fint in Amore Morae.

<167>


Logogriphica quaedam Disticha et Monosticha A LA A. LA.

Vertice principium, planta sed denoto Cantum,
Integra dum fuero nubila vasta seco.

TEGVLA. Gula Vla La.

Intera dum tecto, multos sine Vertice damne,
Et tria dum volitant, posteriora canunt.

LATER. La Ter Tal (Numerus.) Westphalice: Re vox musica.

Vertice dum cauto pedibus numerauero: ver une
Vertice dum numero, posteriore cano.

POLLEX. Pol Lex.

Robore comparilis quatuor qui vertice iurat,
(Nobis grandenefas) fine nefanda vetat.

FORNIX. Nix.

Artificis studio Coelum dum tota figuro,
Telluris faciem posteriora tegent.

<168>


FLEO. Leo, tria significat. 1. Christum. 2. diabolum 3. Animal. Fle.

Vertice sublato tria diuer sissima signo:
Sed sine Postremo, tristia mando, pede.

DOMVS. Do mus.

Principium amplisicat, pinis vix cernitur vnqua~,
Tota tenet gazam sollicitumque gregem.

LABORAT. LA BO Ratt.1. Rota.

Ore canit sed ventre boat, pede turbinis instar
Voluitur, integro quaerit auarus opes.

SVMMVS.

Ante retroque: SVM verbum anomalum. Mus.
Sum cerebrosa Caput, plantis sed quaero latebras.
Dum cerebrosa pedes, diligit antra caput.

LANA. La Na.

Principio cauta, superato flumina planta,
Membra sed integro nudificata tege.

EVA. Aue.

Dextra tuli toti malo mala plurima mundo:
Laeuz sede contra gaudia mille tuli.

<169>


FALERNA. Fa Lerna.

Ore canit: Toto sed dirum corpore monstrum:
Integra mortales stultificare queunt.

MVLA. Vla la.

Integrasum quadrupes, sed vertice cassa volucris,
Expers dum capitis ventre latente cano.

REGVLA. Gula Vla La Re.

Vertice dum Psallit, permultos corpore damnat,
Sunt alae ternis Psallere bina par ant.

CLAVIS. Auis.

Integra quod dein nequeunt, hoc transigo sola,
Si duo praescindes Celsa volando peto.

Demens. Dens.

Dum Totus, toto deflebor tempore vitae,
Dum medium perdo lauta ministro gula.

Nauis Auis, Vis

Integro sulco Salum, vario sine vertice cantum:
Contumulant leges posteriora bonas.

DAPES. Apes Pes.

Integra latific ant stom ac hum, sine vertice flores
Ardent, si collum demseris ire parant.

Spira Ira.

Integra vel mande flatus, vel cingo galeros,
Si duo sustuleris perfuril unda fremo.

<170>


SATVRNVS Turnus.

Integer horribili depascor viscera morsu,
Verticis experti tela tulere necem.

Vulturnus. Vultur. Turnus.

Flauero dum totus, siue plantis cruda voraro,
Infau???m truncus constituetque ducem.

Ardea. Dea.

Integra squamigeris bellum denuntio mutis:
Verticis experti victima saepe data.

Adamas. Dama,

Integer indomitus, tollas cum vertice plantam,
Iam fera syluigenas quaeris at vsque dapes.

Manus. Anus.

Integraplus quam ter millenis vsibus apta,
Deme caput, senio curua resultat anus.

Mirus. Mi- rus.

Vertice dum canto, complent granaria plantae.

Modium. Odium.

Integra mensur am, sine vertice denoto Crimen.

Aureus. Reus.

Totus flauesco licet vltima sape rubescant.

Aula. La.

Integra splendescit luxu, sine vertice Psallit.

Nummus? Num? mus.

Dum totum recreat, vertexrogar, vltima rodunt.

Sanguis Anguis.

<171>


Dum totus rubeo, sine vertice spiro Venenum.

Clauus. Auus.

Pangere dum totum geminis sine canere cernes.

Pasler. Asser.

Aut natat aut volitat: tegit aut sine vertice tignos.

Currus. Cur? Rus.

Principio rogitat, Cererem sed fine ministrat.

Passus. Sus.

Dum totus spatium, sig nat sine vertice porcum.

Eremus. Re- mus.

Integra ramuero, canet aluus, at extima rodunt.

II. LOGOGRIPHI HERmanni Kirchneri P. Caes. I. ECHO.

Iunge Caput caudae, pede se caruisse negabit.

Vel.

Ventrem si demes, solues huic vincla Podagrae.

II. POETA.

Sustuleris Ventrem, positoque adpocula, Potae
Dixeris, inuenies non ventre carere Poetam.

<172>


COROLL ARIVM SIVE Appendix.

MVlta sunt et varia Lusuum praesertim Poeticorum gencra: quae partim Aenigmatis, partim Logogriphis accommodari pcssunt. De quibus in calce opusculi huius quaedam monere operae pretium fuerit.

Suntvero ex his persimiles Logogriphis primum versus deriuati: cum scilicet casus casum, et simplex suum compositum sequitur: vt

Inuia virtutinulla est via: Item.
Longae procullongis via diuidit inuia terris.

Cuius generis sunt et illa Graecorum: ??? et id genus alia.

Deinde et versus serpentini (quos vocant) huc pertinent: qui in se recurrunt, initio consentiente fine: vt in illo Horatii:

Crescit amor nummi, quantum ipsa peeunia crescit.

Item versus declinati siue coniugati, cuiulmodi sunt hi:

Mala mali malo mala contulit omnia mundo.

Mors mortis morti mortem nisi morte dedisset:
Coelorum nobis ianua clausa foret.

Mors mortis morti mortem mors morte redemit.

<173>


Morti morte tua mortem moriendo dedisti:
Mors tua sit mortis Christe medela meae.

Esto quod es quod et est alius, sine quemlibet esse:
Quod non es, nolis: quod potes esse velis.

Nescio quid sit amor, nec amo, nec amor, nec amaui:
Hoc scio, quisquis amat, vritur igne graui.

Praeterea versus retrogradi, seu (vt Sidonius vocat) Recurrentes, retrouersis scilicet scandendo dictionibus, vt in illo Maronis:

Musa mihi caussas memora, quo numine Laeso.
Laeso numine quo memora caussas mihi Musa.

Cuiusmodi est quoque hoc de Abelis et Caini sacrificio vulgatu~ disticho~, sensu plane diuerso:

Sacrum pingue dabo, non macrum sacrificabo:
Sacrificabo macrum, non dabo pingue sacrum.

Item illud.

Saluificas quia nos profuso sanguine Christe,
Pectore nunc grato te pie prosequimur.

Et alterum hoc Artomedoeum.

Thariade tibi cum sancto par gloria cedet:
Pectore par sancto sis modo Thariada.

Item hocalterum.

Patrum dicta probo, nec sacris belliger abo:
Belliger abo sacris, nec probo dicta patrum.

<174>


Cui respondet illud Bellaii de Carolo Caesare et filio eius Rege Philippo.

Casareum titi sit felici sydere nomen
Carole: nec fatum sit tibi Casareum.

Coniugium tibi sit blandum: nec foeder a iungas
Irrita, sis foelix nec cito dispereas.

Coniugium tibi Rex foecundent numina longe
Semine: nec sterilis sit tua progenies.

Item et hoc:

Es bonus, haud malus es: coelos non Tartara quondam,
Gaudia, non planctum dent tibi coelicolae

Cuius generis est quoque versus Sotadeus: de quo est apud Martialem.

Nec retro lego Sotaedem Cynedum.

Cuius exemplum hoc ponit Scaliger.

Fata sibi Medulus fabricans est perfidus hostis.

Tale estitem Murmellii illud.

Donet muner a mel, non fel, pax candida nobis.

Idque siue in eodem siue alio recurrant vorsus genere: vt in illo exemplo, vbi ex Pentametro fit Iambicus.

Altera regressu metra recursa meant:
Meant recursa metra regressu altera.

<175>


Item in illo, vbi ex iambico fit Trochaicus.

Diserta vox, amica lex, ius optimum:
Optimum ius, lex amica, vox diserta

Quibus multo etiam operosiore et difficiliores sunt versus illi retrogradi, ???, qui singulis retrocurrunt literis: in quibus singulare est artificium: vt in illo Milleartificis.

Signa te signa, temere me tangis et angis:
Roma tibi subito motibus ibit amor.

Et conuersi vel cadem verba referunt eundemque sensum, vel cum aliis verbis aliu~ sensum.

Idem sensus iisdem verbis, vt in his:

Tetrastichon. Ad Christum Iesum, cuius posteriores duo versus sunt contrario literarum ordine ???.

Pestis atrox et Turca furunt, quid, Christe, moraris
Adesse fidelibus tuis? Coeli Deus.

AXE VENI MATVTINI TVTAMINE; VEXA VNA MALOS SVB IN ANIBVS SOLA MANV.

Marp. meditabatur M. Conrad. Bachmannus 10. Septemb. Anno 1597.

Roma tibi repara cara peribit Amor.

Roma Sinonis Amor. Ibis inanis ibi.

<176>


E Roma nemo te diuidet omen amore.

Arida in motusumemus vt omina dira.

Nemo tenet noctu solos vt contenet omen.

Si bene tale moues tot seuo mela tenebis.

Nemo repallida adilla per omen.

Spes, vt tela, valet, tu seps.

Otto tenet mappam madida~ mappam tenet Otto.
Qui versus etiam est reciprocus vocum serie.

Si bene te tua laus taxat sua, Laute, tenebis.

Et hi quatuor Michaelis Meieri P. Caesarei.
Nemo Nepen omeN
E re ferre fer E.
Videt non; Te diV
Sol attigit taloS.

Exstant et bina disticha eiusdem artificii in altera faetura lac. Fabricl, Poete L.

Arua subi. Culiis ore sit lucibus aura.
O Vctis date, Res seret adsit cuo.

Aliud in Musarum laudem.

Si bene Te Musis sanas si sume, tenebis,
Mitis ero, ore geras, aregero ore sitim.

<177>


Cuiusmodi est et hic Magne~tii RabaniMauri de sancta Cruce, figura XXVIII.

Oro te Ramus aram arasumar et oro.

In hoc genere alia verba alium sensum referunt, vtin hoc eiusmodi Rabani, figura XXVII.

Si dote tibimetrasono his te lesus in odis.

Qui a fine vsque adinitium relectus, irasonat:

Si do nisus ei et sihonos artemibit et odis.

Et hi cuiusdam, in nuptiis vbisponsa oriunda fuit e nobili prosapia Rideseliorum, id quod per Mulam innuitur:

E Roma (B) abit ira, malum te diuidet omen.

Qui votum nuptialeindicat, solutis tamen verbis:

Nemo Te diuidet, Mula mariti ab amore.

Itemque illa sensus obscurioris: in quibus tamen plus operae et difficultatis, quam ingenii aut vtilitatis esfe videtur.

Nemo si diri subsis Busiridis omen.
Rara teres animi limina seret Arat.
Vtsero memores, oro sero memores tu.
Sacco tu suberis, sanas sirebus vt occas.
Et necat ager amor non Roma rege tacente.
Romareget vna non anus aeges amor,

Quale est et hocIacobi Peletani Medici de seipso.

<178>


Ira te lepide si vis edi peletavi.

Fere oblitus eram cuiusdam distichi ??? alacob Fabricio ad me ex Thermis reuersum scripti.

Arua subi: cultis oro sit lucibus aura:
O votis da te: Res seret, adsit: ouo.

Explicatio.

Arua subi Iena: in quaete Deus ipse locauit:
Quem precor, vt niueis lucibus aura micet.
Atque meis da te votis: nihil amplius opto,
Vt Phoebus mihi, qui res seret, adsit ouo.

Sed et idem Fabricius alia duo Epigrammara eiusdem generis ???. ad me misit: quae et ipsa huc adscribere liebt.

Si bene te Musis sanas, si, sume, tenebis,
Mitis ero, ore geras, et regere ore sitim.

Iura teget si vir summus, riuis teget arui
Arca, saluat et it, sistit, et aula sacra.

Tales versus retrogrados Graeci appellabant ???, hoc est, cancrorum instar recurrentes: quorum exempla leguntur ista apud Ioannem Tzetzem in singulis versibus.

???

<179>


Item hi Ptochoprodromi.

???

HAEC EPIST. CANCERIS IN MODVM RETER OGRADA, INGEnii exercitio ab insigni Franc. Petracha conscripta, lecta siquidem in genere dem onstratiuo versatur, a principio decursa laudat, a fine incepta, vituperat.

Francisc. Petracha Amico S.

IVcunda ipsa felicitate, latisque iisdem succ ssibus te prosperis potiturum, nunquam qualibet te passurum aduersas, probatare vera fide et operibus amice non ficte, vir intimis affectibus gestio, ac iugiter Deum oro. Prolongentur diestui, nec tibi sic vita breuis. Diuitiis affluas, nique careas ergo cunctis optatis, debita quaepiam haec tuae virtuti non vitiis. Versus ad commendationes tui, promere nolui, stylo sonante dispositus fidelit at is in tuae laudes non iurgia criminandum, si quid fuerit, tegens de tuirubore, pandens tua tamen egregia, non infima opera praedic anda. Cognoui te moribus perfectum, in cunctis quadruplici virtutum car dinalium radio,

<180>


absque vitiorum maculis aspersum, sic iugiter exstit sse. Virtutum ipsarum ordinem seruandum non iam proposterandum ideo duxi, singula ordinata in te facere, quoniam semper noui. Prolas te Prouidum in futuris, caues semper pericula, neque prospera fortuna nisu animi complecteris. Disposita in te praesentiae, solerti nonsegni studio, certain actitw tuis ostendis, compositum hic animum, nonque rudem offectibus monstias. amplectenda sunt vtique, non aspernenda operum tuorum gosta, probanda re ipsa exemplorum veterum illustrium memorem, non excordem, namque tefuisse prorsus, et esse homines proclamant, promta non disgrtgata memoria. Tribiss itaque teneporibus tuus aminus. manet, dispensantibus in singulis, prudentia omni acperitia rerum absque cordis ignorantia quorumcurque naturaliter insita tibi dilectam te iustitiam in iudicando foues, praemia bona, non supplicia iustis, in'quis poenarum diserimina non coronas, dudum tribuere didicisti. Veritati sitnilis, abdicatis tibi flagitiis reddis, hominibus omnibus sua, non piger, aut iniquissimus censor, seruas dubio proculmiseric erdiam in seueris, et pietatem in rigoribus, semper
tuis cedens ex animo clementis in adiectionibusque poenarum. Donator liberalis, nemini parcius, largitor munificus, non quarus. Exsecraris vitia non virtutes, mores honestissimos insectaris, honestum nilque penit us est, iniquum quod opt aris, iustos et bonos sequeris, per omne tempus, pius in consilies, iustus in omnibus operibus tuis. Constantem in

<181>


animo te certe noti ferunt, felici status humiliari non exaltari, aduersis euentibus fortem non depressum tereddere. Fortitudinem ac virtutem omnibus temporibus inuincibilem, sic seruans agnosceris. Declamaris animo probo, revera, famaque publica longa nimis non trepidus feruidus non remissus, strenuus non vecors, diceris apparere. Sancta modestia, pulsa gastrim argiafungeris, castimonia reiecta lasciuia, delectaris. Temperatum in verbis et actibus cibis et potibus, te die ac vitae experti manifestius attestantur. Deo atque hominibus gratia omnibus opera tua patent. Meditaris nam iugiter quodque fas et pereas anima malanece. Felicem in gradibus singulis dicere malimte, probandum te consona veritate perspicua, cunctis nota, regno dignissimum, indigmissimum rure, cunctis notoria.

Sunt et ex eodem genere versus correlatiui: in quibus verba singula, casus singuli referuntur: vt in illo Vergilii de seipso.

Pastor, arator, eques, paui, colui, superaui,
Capras, rus, hostes fronde, ligone, manu.

Tale est queque illud de M. Tullio Cicerone.

Defendi, tenui, vetui, face, caede, cruore,
Ciuis, dux, consul, tecta, patres, Latium.

Exstatque eiu dem generis in Epigrammatis Graecis hoc distichon deloue.

???

<182>


Fit cycnus, taurus. Satyrusque, aurumque, ob amorem.
Ledes, Europes, Antiopes, Danaes.

Et apud Rebuffum in lit. concord. de publicis concubinariis simile de foemina legitur.

Corpus, opes, animam, consortia, foeaera, famam,
Debilitat, perdit, necat, odit, destruit, aufert.

Sed et in hoc genere quidam alii luserunt: vt est illud de Iacobo Patriarcha ob mortem Iosephi filii lugente.

Lumen, lingua, manus, fletu, clamoribus, hamo,
Ora, locum, crines, abluit, implet, arat.

Item et Hoc.

Hircus cum pueris, puer vnus, sponsa maritus
Cultello lympha, fune, dolore cadit.

Item et hoc de concubinis.

Corpus, opes, animam, consortia, foedera famam
Debilitat, perdit, necat, odit, destruit, aufert.

Item et Matthaei Vindocinensis illa.

O dit, amat, reprobat, probat, exsecratur, adorat,
Crimina, iura, nefas, fas, simulacra, Deum.
Fas simulacra, Deum, probat, exsecratur, adorat:
Odit, amat, reprobat, crimina, iura, nefas.

Tales sunt quoque sequentes variorum auctorum.

Antonii Mokeri, Professor. Erphurd.

<183>


Ingenii, frontis, sortis, manet, interit, errat,
Docta, veniscta, Vagum, Notio, forma, bonum.

Ioannis Exlini, D. in tumulum D. Ludouici Ducis Wirtenbergici.

Seruus, Dux, Princeps, colui, foui, cumulaui,
Numen, agrum, ciues, pectore, pace, bonis.
Orbis, Olympus, Hamus, diffundit, recreat, abdit,
Famam, animam, corpus, laude, salute, sinu,

Conradi Bachmannide Lantgravio Hassiae. Dn. Mauritio.

Lantgrauius, Psaltes, Vates, vegit, intonat, orat.
Cattos, suaue, Deum, numine, Voce, metro.

Eiusdem Bachmanni, de Hermanno Kirchnero, I. V. D. et Poeta Caes. Profess. Marpurg.

Candida, casta, grauis, coelestis docta, diserta
Suada, Venus, virtus, Musa, Minerua, Themis,
Curet, agat, releuet, complaudat, suppleat, ornet,
Corda, virum, pectus, versibus, ora, comas,
Rite, libens, blande, concinne, iute, decenter,
Rote, face, aspectu, numine, melle, rosis,
Figens, dans, firmans, signans, portans, superaddens,
Ore, manu, factis, carmine, lance, typis,
Suauia, grata, bonum, clarissima, dulcia, co~stans,
Basia, serta, genus, nomina, dona, decus,

<184>


Eiudem C. B. de Rodolpho Goclenio Seniore.

PHILOSOPHVS

Bonus
explicat
Ingenii
dexteritate
Ingenuas artes
multis
recte

VATES.

Inclutus
ornat
Musa
Sono
diuina poemata
promeritis
riteque

GOCLENIVS.

Eiusdem de merito Christi.

Mors, Satanas, Christus, stridore, furore, cruore,
Frangit, edit, purgat, membra, cor, atque animan.

Aluid eiusdem.

Insicit, intterimit, releuat, cor, membra, animamque
Munaus, mors, Christus, labe, furore, cruce.

Aliud.

Excruciat, perdit, sanat, lue, caede, cruore
Mors, Satanas, Christus, pectora, membra animam.

Aliud.

Eua, Satan, Christus, vitam, peccata, salutem.
Perdidit, induxit, reddidit: Huic sic honor.

<185>


Ioh. Frid. Faust ab Aschaffenburgk. ??? 1588.

Nectit, ait, cingit, vioena et tertia Aprilis
Dextras, vota, caput, foedere, voce, rosa.

Hieron. Megistegeri Comitis Palat. P. L. de Comoediis Nic. Frischlini.

Prisciades, Hildegardis, Susanna, Rebecca
Nostri Poetaefabulae,
Indoctos, innocentes, matronas, nuries,
Docet, iubet, vult, instruit,
Riteloqui, Mala ferrepie, thalamumque tueri,
Virisque casie nubere.
Tu quisquis ergo, Lector, hasce perlegis
Nostri Poetaefabulas
Batbariem vita: baenefer mala: lus coli Lecti.
Morasque castos dilig?
Indoctus, Innocens, Matrona cum Nuru
Sic rite vitam transigent.

Conradi Bachmanpi.

Despice, virtutem, vitium, cole neglige Christum
Crimina disce nega vera caduca pete.

Eiusdem.

Viue valeflore longum inultum que diuque
Opto precer posco pectore vocemetro.

??? Alberti Bodenii de M. Ludouico Hunnio.

Infans vir Iuuenis plocuit coluit recreauit
Matri sacra partem mente fide ingenio.

<186>


Philippi Eckarti, Alsfeld. I. V. Candidati.

Xerxis, Mausoli, Clius ruit, occidit, exstat
Vilapsu scriptis Pompa, columna, decus.

Trophaeum saeculi prioris in Victoriam D. Lutheri.

Sceptrum, Bulla, Scholae, Regis, Papae, Monachorn~,
Vni Luthero nil sociata valint.

Iulius Caesar Scaliger in Hyla Poctica Cap. 30.

Instruit, inducit, iacit, admouet, extimet, vrget,
Classica, tela, faces, tormenta, tonitrua, classes.

Ex O da Bernhardi Praetrii P. L. Ad Illustrss. Princip. Mauritium Hass. Lantgr.

Flore viue Vire Cresce Viresceque
Annis Fama animo corpore robore
Multis clara alacri Sospite masculo,
Princeps inclute perpetim.

Rodolphi Goclenii Prof. Marp.

Plaudite pangite clangite pandite fundite flate
Palmis metra tubis ora Poema melos.
Fingite psallite tangite tollite ducite lati
Harmonias odas plectra manus choreas.

Conradi Bachmanni.

Corpus mentem animam perdit necat interimitque
Turpis iners coecus crapula somnus amor:

<187>


Corpus mentem animam seruat sanat releuatque
Sobria nauapiae vita Minerua preces.

Sed et huc vel maxime pertinent versus cquiuoci, a nescio quibus etiam Leonini vocaci: qui aequali modoin caesura et fine terminantur, vt in illo M Tullii Ciceronis.

O fortunatam natam me consule romam.

Et in altero illo Ouidii.

Quot coelum stellas, tot habet ta roma puellas.

Item et eiusdem auctoris illa.

Nec nisi finita per plurima vulnera vita.
Si Troia fatis aliquid restare putatis.

Item in Pentametris.

Quaerebant flauos per nemus omne fauo:.
Si mihi quod prodest, hoc tibi lector obest.

Eiusdem generis sunt illa.

Tunc bene res ibunt, pariter sinectere quibunt,
Nens sua pensa colo, mens sua sensa polo.

Item et Schole Salernitan e praecepta de sanitate tuenda: cuiusmodi sunt illa.

Saluia cum ruta praestat tibi pocula tuta:
Vt sis nocte lueis, sit tibi coena breuis.

Item et hoc.

Si dat olisscula
Mensa minuscula
Pace referta:
Ne petegr andia,
Lautaque prandia.
Lite repleta.

<188>


Item et illud.

Quod Deus est, scimus:
Et si plus scire velimus,
Vltra, non minus,
Deus est summus et imus,
Vltimus et primus:
Nec plus scire possimus.

Item et hoc.

Aulica vita
Non est vita:
Aut siest vita,
Non estita,
Vt pia vita.

Item et Adriani Imp. strenui et Flori Poetae molliculi versus:

Florus.

Ergo nolo Casar esse
Equitare per Britannos,
Scythicas patiruinas.

Respondit Caesar facete et salse.

Ego nolo florus esse
Ambulare per tabernas:
Pulices pati rotundos.

Et est:

Velle suum cuique est, nec
Voto viuitur vno.

Tale est etiam illud tritum numeris lege solutis

<189>


Annis mille iam peractis,
Nulla fides est in pactis:
Melin ore, verba lactis.
Felin corde, fraus in fractis.

Item Epigramma illud ad henigii olim Decani Misnensis tumulum.

Aue Pater, rex creator,
Aue Fili, lux seruator,
Aue pax et caritas
Aua simplex, aue Trine:
Aue regnans sine fine:
Vna summa Trinitas.

Exstat et lusus eiusdem generis antiquus, qui cuidam Raymundo vistatus fuisse dicitur: vt suis versibus semper aliquem ex Poeta antiquo subiiceret, et ita rythmum conficeret.

Vt mens se videat, posita caligine fumi,
Quis vet at apposito lumen de lumine sumi.
Quod si perfecte nequeo res edere cunctas,
Vt desint vires, tamen est laudanda voluntas.

Praeterea huc vel maxime pertinent versus ???, quorum meminit a. Gellius in Noctibus suis Atticis: vbi fit mentio cuiusdam nominis, qui Damagoras dictus est, in Epigrammate quodam Graeco: quasi ??? sit istud eum nomine ??? eo quod vtraque haec vox referat numerum CCCCXX. Qua eadem ratione etiam apud Heliodorum ??? fluuius aliud nihil esse dicitur, quam Annus: vt et ??? fluuius Framciae in Germania: si scilicet vtrinque compute~tur

<190>


numeri literarum: qui totidem, quot anni solaris dies sunt, hoc est, CCCLXV. vnitrates efficiumt: de quibus Epigrammata exstant Philippi Melanthonis et Pauli Eberi in aenigmatis supra relata.

Sunt et ex eodem genere anagrammatismi: in quibus plerunque inest omen nominis alicuius: cuiusm odi est illud, quod Plinius narrat, M. Crasso nauim aduersus parthos conscendenti, omen fecisse vocem predicantis Cauneas: quasi voce illa (vt interpretari licet) ei denuntiatum fuerit, Caue ne eas. Nec alienum ab eo est alterum illud, quod de Q Petilio consule refert t. Liui9??? eum aduersus Balistae et Leti iugum, quod eos montes perpetuo dorso inter seiumgit, castra habuisle: ibique adhortantem pro concione milites immemorem ambiguitatis verbi, dixisse: Hodie Letum capiam: quod ei omen lethifuit: siquide~ eo ipso die traiectus missili telo cecidit. Fuisse autem A anagrammatum vsum iam olim etiam apud Graecos antiquissimos vsurpatum, qui ab Hebraeis fortassis mutuati sunt, exemplo Lycophronis, qui vnus fuit eseptem Poetis Lyricis Pleiadum nomine celebratis, notissimum est: quem ob hoc ipsum studium Ptolemaeo Philadelpho Aegyptiorum Regi fuisle acceptissimum interpres ipsius Tzetzes refert: Quippe a quo ??? dictus fuit ??? aliter dispositis literis ???: vt et coniuxipsius ???. Meminituque adeo Anagrammatum quoque Eustathius in Iliade, vbi plurima

<191>


eorum exempla recenset. Quo etiam pertinet Platonis illud in Cratilo: quod a legislatore ???, occulte ???, principio eius in fine posito no minetur: idque ex eo maxime cognoscatur: quod si saepius ??? proferatur, resonet manifesto ???: innuens Iunonem ab aera denominari: propterea quod ???, hoc est, aer, per anagram matisin um sit ??? quod est luno. Sed de tota ratione anagram matismi in Saturnalibus a nobis prolixe
est explicatum: exstatque de ea elegans libellus Guilielmi Blanci Iurisconsulti. Sunt et a nobis integrilibri numero nouem Anagram matum editi, vt et a quibusdam aliis, in quibus praecipue excellunt Nicolaus Clemens, Ioannes Lauterbachi9???, Nicodemus Frischlinus, Huldericus Buchnerus, quorum po~stremus iste septem libros Anagrammatum co~scripsit admodum lepidos et venustos, Pleiadum nomine insignitos. Postremo (vt alia omnia genera omittamus) referri huc quoque debent versus Sonorifici, et in quibus Echo resonat, et pars extrema dictionis reperitur in altera, hoc modo.

Tempora fatalis quoniam sic limitis itis:
Tristia concentu funerasolor olor.

Item et in ausonii illo.

Exercet mentis fraternas grata malis Lis.

Exstatque huius generis perelegans dialogus Erasmi Roterodami in colloqui is, nomine Echo inscriptus: et in medio aliorum auctorum exempla quam plurima, quae omnia hic adscribere

<192>


prolixum foret, sufficiat hoc loco pauca quaedam singularia annotasle, in quibus non immerito primum sibi vindicat locum Echo Framcisci Panigarolae in Christi natalem scripta.

Hac Bethlemitae Pastores verba referte:
Audita est Echo, que iuga montis habet.
Quis natus? dixit, natus patrisne Iudaei?
Illa, Dei. verusne est homo? dixit, homo.
Atque hic idem nonne Deus remanet? manet: estne
Vt Pater omnipotens? rettulit ista, potenos.
Hunc quid de coelis duxit? Lis duxit. at istam
Dic vtrum vincet? vincet, et ipsa refert.
Litis erat radix longaeua? Eua. an mala? mala.
Num gula sic potuit? illa refert, potuit.
An puer hic fiet magnus? quae reddidit, agnus.
Ipse ait hoc? ait hoc. cur ita clamat? amat.
Is maius nostro nunquid dare possit amors?
Reddidit illo nihil qisam gemebunda, mori.
Hoc faciet? faciet. moriens? Oriens. Deus ille?
Heus ille, est forsan caussa tua? ausa tua.
Diligere hunc ergo par est super omnia Christum?
Istum. nonne Deum? dixit, eum et tacuit.

Est et haec Antonii Tebaldei Echo admodum elegans, sed amatoria, vt et sequentes aliae nonnullae, quas huc assignare lubet:

Dic, Echo, quid vult, vt semper viuam ego moestus?
Aestus. non facit hoc spes moriens? Oriens.
Mene vrit facies? acies. aciesne fauillis?
Illa. diis miserum me forereris? eris.

<193>


Respicit hunc ramum? hamum. laurum? aurum. et amor cor
Accensum? censum. corde recedet? edet.
Estne silex? ilex quae caussa meae est sacis? Acis,
Orem animo pestiferam aestiferam.
Quid per tam longum parient mea lumina fletum?
Lethum scis quid sit, quodtu adamas? Adams.

Talis est quoque Echo illa Georgii Sabini Poetae Germani.

Dic mihi Nympha cauis habitans in vallib. Echo:
Semicaper Faunus cur it a clamat? amat.
Quae tamen illa, furit cuius male sanus amore?
Diuitis an Codri filia Nais? ais.
Est opulenta quidem, sed turpibus obsita rugis:
Debuit hanc bifrons ducere Ianus? anus.
Candida me vero Taumantias vrit amantem:
Cuius forma decens et generosa: rosa.
Huius amore flagro: sed dic resonabilis Echo,
Quae res ergo graues sunt in amore? morae
Ver est conueniens, blandis et amoribus aptum:
Vere nouo sponsum mefore reris? eris:
Interea gelidis in vallibus ipsa valeto:
Vox tua sape mea voce sonabit: abit.

Sed et venustate his respondetilla nescio cuius auctoris Echo.

Quae celebrat thermas Echo, et stagna alta Neronis:
Deludit voces concaua saepe meas.
Saepe hic Narcissum exspecto: sim ulilla moratur:
Si queror, hoc queritur: si gemo, et illa gemit.

<194>


Quisnam clamor? amor. quinam furor? vror. an Echo?
Echo, quae maior poena in amore? morae.
Exspectas Narcissum? ssum. quae caussa morand?
Orandi. non haec dicta not abit? abit.
Adfuerat? fuerat. num ist hic? hic. quem fugit iste?
Is te, etiam me. quod malum amare? mare.
Non veniet? veniet. quae spes? aes vincitur auro?
Auro. victor ero prodigus aeris? eris.
Sunt pueri fragiles? agiles. non muneris? aeris.
Quis docet haec? Echo. cur bene clamat? amat.

Poterant haec, quae posuimus, exempla sufficere, exstatque elegans praeterea Echo IO. Secundi Hagiensis Phalecio carmine scripta, vt et nostra inter Epigrammata in lib. Euphronon 2. qui inscribitur, Panace, siue Terothermae: Sed nos his omissis, adhuc duo eiusde~ generis exempla subiiciamus admodum venusta. Ex his vnum est Pauli melissi Echo. in Spinis istiusmodi.

Echo, qualis (amabo) quaeue Nymphae es,
Quae valles colis hasce, proter antra
Palatina? Latina. vin' loquelas
Dignari resonantiore Paulum?
Paulum terogo quidpiam, quod hercle
Nescio Scio. me sed ecquis audit
Te prater, mera verba per nemus qui
Dem? Nemus quidem. ain? sed auris auris
Inest! auris inest, capace lucus
Aures sic habet obuias meatu?
Au! res sic habet, ob vias mea tu.

<195>


Dic sodes modo, cor flagrans mihi vnde est.
Et furens adeo? a Deo an liquere
Tinctus, destituatur furore? rore.
Et quo rore? liquente dum marino?
Marino, dabit hunc Rosina cordis
Margarita? Ita cuius esse gustus
Arbitraris, amare et haud amari?
Amari. Id stomachi est acerbioris?
Acerbi oris. at ipse nilacerbi
Sentio, ora fibris carent amaris?
Amaris. quid (age) est, quod illa tam sit
Clemens? Mens, adcene mitis in me
Haec mens perpetua est? Tua est. erit mel
Cum concorde Adamus fauore semper?
Cum concorde adamas fauore semper.
Qur mensis decus addet inde maius?
Maius sed mihi quos dabit petenti
Sermones comes ille et illa? comes.
Ille et illa. repulsa nec parata est?
Rata est. ambigue loqui videris:
Forsan, o Dea, veritate aberras?
Erras. quam vereor? reor. cupis me
Irritare: quid anger? Irrita re
Quid angor? mihi onne praestituta est?
Tuta est. et mihi destinata? nata.
Fato sciliset? Illicet. puella
Nubet ergo mihi illa vere? vere.
Sponsae rite acrabo liba? liba.
Melissaeque vocabo nomen: omen.
Anpost ducier huc sines Rosinam?

<196>


Sinam illi ipse dehinc, mihi illa iunget
Basio oscula suauiore? suaui
Ore. et mellea blanditer profundet
Verbagutture dulciore? dulci
Ore Labra per haec litum sapis mel
Isse cerno: Sapis Melisle cerno.
Interim mihi suauiter valebis:
Vale bis. mihi dulciter vale? Ter
Vale. et sta requieta, Re quieta.

Alterum exemplum est ioculare Iurgium Vrsini iuuenis cum Fabulla coniuge vetula, que more Echus ad finem versus relatrat marito, a quo vpulauerat, scriptum a Nicodemo Frischlino, eodem carminis genere Hendecasylabo.

Anus rancida foeda, plangis? angis,
Ecquis te angit anus maligna? ligna.
Quod lignum? viridis ne cornus? ornus.
Quid si te feriam prae amore? more.
Linguae es foemina nequioris? oris.
Et mens est tibi plena fraudis? audis.
Ah quantus tuus ille fastus? astus.
Astus tute dolique plena: lena.
Certe es lena nimis seuer a: vera.
Nuns places, quia confitere: de re.
Places o anus, o amanda: manda.
Mando, dic mihi, mi marite, rite.
Dic rursum mihi, care passer, asser.
Heus! prabe tua mi labella, bella.
Nunc te diligo amoque rursus, vrsus.

<197>


Vrsino mihi dulce nomen: omen.
In te noster amor remansit: an sit.
Certe sum tui amore captus: aptus.
An non sum tibi vbique primus? imus.
At vir sum grauitate magnus? agnus.
Morum temporis haud probrosus? osus.
At penu locuplete mirus? Irus.
Et docta indole pene onustus? vstus.
Cunctis denique gratiosus? o sus
Quid? num ludis anus profana? vana.
Nescis, vnde mihi propago? pago.
Quid tu, foeda anus increpanda? panda.
Anus panda caue loquare. qua re?
Quia es pessima, tetra pestis, estis.
Ah cur non ferio atque plecto? lecto.
In lecto? quid ais nefanda? fanda.
Quis possit tibi so applicare? care
Tam turpi vetulae? recede cede.
Nam quid vsquam habeas amoris? oris.
Dens vnus tibi, foeda mater, ater.
Frons rugosa, cauusque ocellus, ellus.
Lippa es, osque saliua abundat, vndat, vndat,
Labra incana situ molente, lente.
Noctuae tibi luce visus, i sus.
Et rictus Crocodilianus, anus.
Faux pedore nigrante marcet, arcet.
Ipse anhelitus, aegra pestis, est is.
Ceu putens redolet lacuna, cuna.
Ceu ceromata foeculenta, lenta.
Ceu serpentis olet cubile, bile.

<198>


Ceu foetent nebulosa Auerna, verna.
Ceu piscina vetus palude, lude.
Quia? quod labra catella lambit? ambit.
Non miror tua lambi oleta? lata.
Quis neruus tibi, amica, saluus? aluus.
Cum pedit tua vox gemella? mella.
Imo fella tui saporis? oris.
At vox rauca, nec arte claret? aret.
Rana scit melius sonare? nare.
Et cantu superat te asella? sella.
Quid? quod venter ab igne lassus? assus.
Et pes fvigore et imbre lasus? esus.
Pallens nasus, ab igne falsus? alsus.
Aestas est tibi bruma tristis? istis.
Nempe cruribus hisce tristis? istis.
Quid poscunt tua macra crura? rura.
O si te tegerent sepulcra! pulcra.
Pro te iuger a dem paterna. terna.
Nam quis fructus erit salutis? ???.
Anus foeda proculrecede, cede.
Aeterna cruce mox peribit, ibis?
Ibo in praelia dira Martis, artis.
Et te deseram anus profana, vana.
Tace iam tace anus cremanda. manda.
Hoc mando, hoc iubeo Fabulla. bulla.
Hem bullam tibi, trunce Sueus. vae vae.
Quid clamas rabiosa, vt Echo? Eho.
Os nunquid relatrare gaudet? audet.
Et pugno referire plaudo. laudo.
O te putidulam! repungis? vngis.

<199>


Vngam fustibus hoc cuile? vile.
Perquam vilis es, o Fabulla? bulla.
Videre aridus esse truncus? vncus.
Et foetens mihi pene porcus? orcus.
O cariiuuenes, adhortor: hortor.
Sponsis talibus abstinete. ne te
Ne vos fallat anus senecta, necta.
An nondum mea lingua vicit? icit
Quisnam corporis iste sulcus? vlcus.
Cur hiscit tibi queso rictus? ictus.
Certe haec vulnera facta ploro. loro.
Hem loro tibi faux premenda. menda.
Tace putide funge Sueue. vae vae.
Quid vox flebilis iste plorat? orat.
Tua vt contegat ossa gramen? Amen.

Logopriphus.

???pit rem tem pit rem
Quica vxo li ca atquedolo
ret re te ret re

Et canis Et lupus in syluis venatur natritur et oia seruat, vastat.

Amicus Amore
verus More
cognosci: Ore
tur Re.

Seruiendum Deo toto corde, id est

Amore, Summo,
More vero,
Ore fideli
Re omni.

<200>


Griphis.

???Qu an d t fu str
os guis irus risti cu~ nere auit
H san m Ch vul l

Vel.

???Qu an di tri fu stra
os guis rus stide nere uit,
H san mi Chri vul la

Griphi.

Alpi pen ca bas tot habet ni nas quot habet gras.

Hocest.

Alba pica pennas tot habet, quot habet nigras.
Mistnegra cum muras faciunt rectissima curua.

Id est, Argentum et aurum, retro legendo more diauli.

Ioannis Tzetzis ???, Singuli XXXIII. literas Graecorum continentes.

???

<201>


Versus ???, omnes partes orationis in Grammatica complectens.
Ad me continuo licet absona verte precantem.
Versus ???, omnes Alphabeti literas continens.
Vix Phlegethon Zephyri quares modo flabra Mycillo.

Causidicis, Ercho, fisco fas viuererapto:
Militibus, medico, tertori occidere ludo:
Mentiri astrologis, pictoribus atque Poetis.

Gradatio. Parit ira furorem.

Turpia verba furor: ver bis ex turpibus exit
Rixa:ex hac oritur vulnus: de vulnere lethum.

DECLINATI VERSVS. Mortis Declinatio.

Mors mortis morti mortem nisi morte dedisset,
Coelorum nobis ianua clausa foret.

PETRI LINDENBERGII.

Omnia Mors soluit sunt omnia terrea mortis,
Mortalis viuo viuere disce Deo.
Omnia debentur Morti, Mortemque sequuntur,
Mortalis verum disce timere Deum.

<202>


Omnia, Mors, tua sunt, morientur et emnia morte,
Discits mortales viuere, itemque mori.
Dum tibi, dumque, aliis pater alti ianua coeli
Non cras, cras serum est discere, disce hodie.

Eiusdem Scamni declinatio.

Tune premas scamnum, velte magis, Aulice, scamnum,
Scire aueo, scio, te premit inc lementia scamni,
Atque a te premitur misero, ah valedicito scamno,
Et duris, durum, perdurum, linquito scamnum,
O tu quam magnum damnum das futile scamnu~,
Cui placet in rigido stolide requiescere scamno.
Scamna odiosa viris sunt, sunt odiosa iuuencis,
Scamnum scamnorum flectenti podice nudo
Nulla salus scamnis, lectum te poscimus omnes,
Scamna premunt asinina asini vilesque colons,
Queis lecto recubare negatum. o scamna valete,
Tuque tibi a duris caue posthac Aulice Scamnis.

De eodem incerti Auctoris.

Quam durum scamnum! quanta inclementia scamni!
Insideo scamno, toto premo corpore scamnum,
O scamnum scamnum! rigido non gaudeo scamno.
Scamna tu???ent alios, scamnosrum nulla voluptas,
Dico vale scamnis, aliis ege scamna relinquo,
Scamna valete. malo duris absistere scamnis.

Declinatio Aulae.

<203>


Aula Tubis gaudet: Mauortem suspicit Aula.
Proprius est tumidae risus Sardonius Aulae.
Aula nulla fides, non tuto creditur Aulae.
Aula malum exitiumque placens bene dixeris Aulam
Aula caue, sed corde caue sape occulis Aula.
A Ioue et horribile est pralustri fulmen ab Aula.
Laudibus extollunt Colaces et honoribus Aulae.
Praecipites poenae benefactaque lenta Aularum.
Viue Tibi, seruique Deo: male viuitur Aulis.
Vincere si cyathis nescis, fuge si sapis, Aulas.
O Ter felicem qui vos vitauerit Aulae.
Nam praeterdamnum nihil asportamus ab Aulis.

N. N. fecit, Clarissimo Domino Nicod. Frischlino ??? adiiciente, Anno 1586. Mense Octobri.

Mala mali malo mala contulit omnia mundo,
Malo carere malis, quam malum mandere malis.

HENRICI RANZO VII.

Pax pacis pacis pacem cum pace precatur,
Quando Deo ex toto pectore fidit homo.

SEBASTIANI SCHEFERI. Puellae declinatio.

Semper dulce fuit malum Puella:
Et vox blanditiis potens Puellae:
Si quis crediderit semel puellae;

<204>


Lusus post odiis habes Puellam.
Et moerens ait, o vale Puella,
In tota nihil est boni Puella.
Peiores cane sint licet Puellae:
Mos gratus tamen est Puellularum.
Et stamus fide supplices Puellis:
Et donis emimus datis Puellas.
O felix genus, o decens Puellae.
Diuellet iuuenes quit a Puellis?

Eiusdem ad Donatum Hofmannum.

DONATE maior Goliade maximo,
Meus et priore coniuge.
Te plurima impertit salute filius
DONATVS aptus iam scholae:
Et or at vt die DONATI (crastinus
Quem Lucifer terris feret)
Misena quo celebrat vtilissimas
Hermundurorum nundinas:
Sibi Donatum emas. DONATVS vt meus
Pulsis Donati feriis,
Fatris Donati cum Donato paruulo
Possit Donatum discere.
His si petitionibus locum dabis
DONATE; donabo tibi
Edentulam, quae te beet bellissimis
Mater patrem Donatulis.

TOBIAE ALEVTNERI. Lusus de quinque inflexionibus nominum.

<205>


Musa cui blanda est, sit doctus in arte Magister:
Interea Scamnum saepius ille premit.
Res bene succedit: Sacrauit in aede Sacerdos:
Aut Felix Medicus, iure peritus homo.
Illius hinc sentit varios respublica Fructus:
Quis Species omnes enumerare queat?

Tria tempora.

Quod fuit, est, et erit, perit articulo breuis horae,
Ergo quid prodest esse, fuisse, fore.
Esse, fuisse, fore, tria florida sunt sine flore.
Nam semel omne perit, quod fuit, est, et erit.

Praedicamenta decem.

Quid sum quis? qualis? quantus? quotus? vnde? quibusue,
Ortus auis? quorsum tendo? quibusue viis?
Vermis, homo, malus, exsanguis, postremus ab imo,
Talibus et cretus, nitor ad astra fide.

Incerti auctoris. Vita humana.

O vitam inuitam, o incommoda commoda! sortem
Exsortem! exspem o spem! vana omnia et omnia vana!

Vincit amor; pudor hunc castus, mors vincit vtrumque,
Mortem fama: dies famam: deus omnia vincet.

<206>


Puluis et vmbra sumus, puluis nihil est nisi fumus,
At nihil est fumus, nos nihil ergo sumus.

Quia succurro, supprimor,
Dum supprimer, succurro.
Sucurro despiciens.
Despiciendo succurro.

Mantuae.

Ex paucis plurimi:
Ex plurimis pauci:
Ex omnibus nullus:
Omnes per vnum.

Omnia ab vno:
Omnia ad vnum:
Quicquid ab vno,
Tendit ad vnum.

Viuimus ex te:
Fidimus in te:
Tend mus ad te,
Non nisi per te
Optime Christe.

Fistula Imago concordiae.

???Gewilte last, Gemeinerast
Gleiches gemess Mindert verdriess
Fordert das Werck Erbelt bey sterck

<207>


Versus Quadrati.

???Foemina fidentis Fraus Fortis Flexio Flentis
Fidentis poena Casti Mors Cordis Habena
Fraus Casti Vera Vena Tradendo seuera
Fortis Mors Vena largitur praesto venena
Flexio Cardis tradendo praesto que ministras
Flentis Habena Seuera Venena Ministrat auena.

Alii qui leguntur, Bardesholmia in Templo monasterii. EPITAPHIVM EPISCOPI VICELINI.

???Aldenburch Prasul Holsaris Nobile Germen
Prasul finalis prastans iutamen Alumnis
Holsatis prastans lumen purissima Gemma
Nobile tutamen purissima gemma refulgens
Germen alumnis gemma. refulgens o Viceline.

Encomium Musicae vbi literae initiales, medicae et finales sunt MVSICA, Auctore Michaele Raido.

???Multos multa iuuant, Me vero Musica tamtu M
V oce sua cuncto Vinaicat a gemit V
Salve supremi Soboles donumque donanti S
I pse fauet Phoebus Iupiter ipse tib. I
C onstabit tua laus Clarissima sydera donc C
A lta poli decorant Atria luce su A

<208>


Eiusdem Iesuita.

???Impius Impostor I actator i nutilis Infans
E xcors E brius E luuies E ffrenis Erynnis
S us S tultus S ciolus S celeratus Sardanapalus
V anus V inosus V acuus V irtute, V enenum
I nsipiens Insulsus I ners I nflatus Iniquus,
T artareae T uba Tysiphones Turipissima Talpa
A bsorbe~s A nimas A pplausor A lastor Auernus.

Eiusdem de ducenda vxore.

Ergo mihi vxorem qualem ducam, anne puellam?
Haec forsan veniet non satis apta mihi.
An viduam? dominam quis posset ferre tonantem?
An vetulam? toleret quis patienter anum?
Foecundam? foecunda domum mihi prole grauaebit?
An sterilem? sterilis non decus arbor habet.
An ditem? nihil est magis intolerabile dite.
Ast inopem? quid opis ferre valebit inops.
Pauciloquam? non me poterit recreare loquendo,
Verbosam? mulier res onerosa loquax.
Formosam? variis est subdita forma periclis.
Deformem? poenam ducere nunquid amem.
Non igitur ducenda vxor quia foenore tuto
Apparent Socii damna timenda thori.
Sed cum sic visum tibi sitque perutile nobis,
Tu vita sociam da mihi Christe piam.

<209>


Eiusdem De ortu et origine Monachorum.

Cum Deus omnipotens esset facturus Adamum,
Ferret vt hinc ortus cetera turba sucs.
Confisusque sui diuino numine verbi
Diceret, ex isto cespite fiut homo.
Post carecta latens Sathanas dumosque virentes
Forte per angustas viderat illa vias.
Extemploque volens diuini numinis esse
Simius, immensa victus ab inuidia.
Arripit et manibus versans tractabile caenum,
Tentat opus velutifecer at ante Deus.
Verum gnarus adhuc linguae non rite latinae
Cum vellet FIAT dicere, PFV AT ait.
Nec mora, formatur Monachus mirabile monstrum,
Vtquepatrem facie sic quoque mente refert.
Quem post Romanus sumens sibi Papa dolandum,
Induit arbitrii pro ratione sui.

Tem pus captiuitatis vrbis Monasteriensis.

RegIs CarnIfICIs, VatIs, SartorIs, In Vno
CIVe MonasterII Westpha Le faCta Lege.

<210>


EIVSDEM CARMEN AB EODEM elemento incipiens oblatum, REVERENDISSIMO PRINCIPI AC DOMINO, Dn. LVDOVIco, Regalis et Exemtae Ecclesiae Hirsfeldensis Abbati Electo et confirmato.

PEricipias pingui perarata poemata Phoebo,
Prestanti Princeps pro pietate, precor.
Pradurosque pedes, postquam puerilia promunt
Plurima, proponunt pauca polita, probes.
Pauperie pressus peruersa poemata pangit,
Pauperie pulsa plectra petita placent.
Perge pater patriae princeps raeclare probari,
Perge piis portus prae sidiumque peti.
Pectore pauperibus patrio praebeto patronum,
Pieridum precibus perfugiumque pate.
Principibus placeant Phoebaea propago Poetae,
Praemia principibus pulcra, Poeta parit.
Plurima praetereunt praestantia pondere pulcri,
Perstant perpetuum praemia Pieridum.
Praeterea pietas princeps praeclara putatur
Pauperibus placida pace patere probis.
Plurima pensabit Phlegetontis praua potestas,
Praestabit pietas post patefacta polos.

In Laboriosum et ingeniosum Michaelis Raidi carmen Petri Pagani Poetae Laureati, Epigramma.

Dadalicum miretur opus Minoia Creta,
Rabanique colat Fulda vetusta typos.

<211>


Pyramides Nilus celebret, Rhodos alta Colossos,
Et Mausolas Caria tactet opus.
Inilyta mirificas imitans Hirsfeldia tricas,
Non vule Rabani cedere victa typis.
Gaude igitur princeps Ludouice, Hirsfeldia gaude,
Nam tibi Rabenus Raidius alter erit.
Arduares magnos est adfectasse labores,
Arduus est, studiis vincere dura, labor.

FINIS.