IOANNIS STIGELLI GOTHANI DAPHNIS:

Polydamas, Philondas, Palamedes:

RVpe sub aeria, densis qua crebra salictis
Rura vident laceras altis in montibus arces,
Qua colit antra vetus spumantis lena Lyaei:
Caerulus irriguo delapsus flumine Sala
Per valles, per prata sonat: vicina fluentem
Arcuat, et longo vallis iucunda recessu
Panditur, atque oculos herbis et gramine pascit.
Illic numinibus gratum, pastoribus antrum
Thuringis colitur: Nympharum et maxima sacros
Exercet Salana choros: Salana receptis
Laeta comes Musis, cui murmura blanda sonori
Adnumerant fontes, cui laeto examine plaudunt
Alueoli, nemore in sacro, cui laurea Musae
Serta parant caelumque bonas assibilat auras.
Hic tenerae assurgunt plantis felicibus herbae,
Smirnion aegrotis, atque utile Cyrsion aegris

Chrysocomeque nitens, cum pulchro Heliochryso,
Et tu qui carptus gaudes Amarante, renasci,
Et tu virgineis Libanotis grata coronis.
Illic sub viridi consederat ilice Daphnis
Illustris iuvenis Daphuis, quem pectore fortem
Et magnum ingenio donarunt Numina ruri:
Hunc duo pastores ripam prope fontis amoeni
Ambo pares animis, ornati dotibus ambo,
Carmine polydamas, et viva voce Philondas,
Dulcibus alloquiis sic invitasse feruntur.
Daphnis ades nostri decus et spes altera turis,
Huc ubi ruta virens frondosum contegit antrum,
Nec dum tristifico Brumaesub sidere marcet.
Non te Musa latet pastoria: percipe carmen
Quod tibi nostra patat sociali tibia cantu.
Daphuis ad haec: calamo vobis permitto sonanti
Luderequae vultis, coepti date carmints orsum:
Incipe Polydama, tu respondeto Philonda.
Pol. Velieris auri comi fortis captator lason
Dum tumidis haeret Dolionum in littore ventis,
Anxius et mediis Cynosuram implorat ab undis
Multa gemens, maesto circum caput obvia ludens
Halcyone fatum melioris nuntiat aurae:
Halcyone interpres fluctus non vana marini.
O aliqua his etiam finem profata procellis
Nuntiet Halcyone, quae tempestati bus atris
Erepto quatiunt Germanas lumine terras!
Ph. Dulcis avis, pelagi tibi nam notissima sors est,
Quae scopulis habitans, excludis in aequore pullos
Matris imago piae, superat quae fata ferendo.
Dic age, quando dabunt bis septem has aequora luces
Tuta quibus nautis statio estian nulla malorum
Est speranda quies? an ruptis Aeolus antris
Omnia perpetuo turbabit et omnia Nereus?
Pol. Dum cita veloci rapiuntur nubila cursu,

Ad metam properat tempestas, pandituraer,
Sed tamen interea multae ramosa latentes
Per nemora intereunt volucres: nec clarior unquam
Ire solet Phoebus, nisi nox cum densa recessit.
Optima speremus: suus est qui pessima finis
Exonerat, rebusque vices natura ministrat.
Ph. Myrtile te Nemesis Tithymalli fronde coronet:
Nam gestare sinu maculosum diceris anguem.
Heu quia nam tanti consurgunt aethere venti?
Quid sibi congestae tantus vult agger arenae!
Vidimus undoso grassantem flumine Salam
Cum stabulis armenta, domos cum plebe trahentem:
Ecquid fata parant, quod non haec fleverit aetas
Aegra malis? numquam lacrimis sine tristibus annus
Humidior: numquam sine vi vento sior aer.
Pol. Sic equidem audieram, sed sunt maiora dolentis
Vulnera naturae, creber micat aethere fulgor
Arma sonant caelo, fluido Ceres uda cruore
Decidit in calathos, misero suspecta colono.
Sanguine stant rivi: monstris invertitur ordo.
Irrita quin etiam insultant incendia Soli,
Et miris simulachra modis per inania caeli,
Templa volant, mediisque sonat vox horrida silvis.
Ph. Imo diu trepidi vento iactamur acuto,
Et mergis similes, qui fluctibus urinantes
In mediis terga obvertunt, et saepe procellas
Respiciunt, ferimus dubii discrimina Ponti.
Sed postrema dabit rebus si linea finem,
Si natura vices non est oblita priores:
Non erit aeternum, quod nos premit undique fatum:
Non ita perpetuo conversi in littore tristes
Stabimus ad malum, sed tandem aliquando iuvabit
Servatam pelago terrae subducere puppim
Pol. Felix qui rapidis agitatum fluctibus aequor
Conspicit e terra, nec navigat ipse profundum

Sed tacita sub rupe latens, aut pascua cutat,
Aut Charites gaudet doctis coniungere Musis,
Suaviter et longos cantando ducere Soles:
Ille notat flantes diverso a cardine ventos
Et numerat vacuo stillantem pectore nimbum.
Non mihi sit regnum Pelopis, non aurea gaza,
Non mihi Olympiaci fallax victoria lustri.
Hoc sub monte canamdum, vel mihi tradita lustro
Pascua, vel Musis comitantibus otia fallo.
Tu modo, Aristaee, his mecum sub montibus errans
Annue, et auspicium pulcherrime suggere pastor:
Teque tuosque canam: nec mevel Musa Philetae
Vel veteris Moschi, vel nostri vicerit Hessi.
Ph. Quis fuit insano qui primusbrachia ferro
Induit, et validas docuit con currere dextras:
Non homo: quando hominem natura effinxitinermem
Sed fera saeva fuit: com pugnent cornibus Uti,
Calcibus acerequus, raptores ungue Leones.
At mala quanta trahit secum lachrimabile bellum;
Quam late extendit crudeli brachia lusu!
Nec thalamis Mavors, nec sanctis abstinet aris.
Utque prius torrens prono vada pondere verrit:
Mox aliis cumulatus aquis, per devia raptus
Arua ruit: nescit sic sors quoque lubrica belli
Stare loco, variatque fidem, violatque pudorem,
Et capita involuit misera cum plebe ruentum
Heroum, et sceptrum regnis extorquet avitis.
Nonne fuit satius pullos cum matre vagantes
Ex galeis relevare sitim, curuosque ligones
Conflari ex gladiis, hastis fulcire racemos,
Dulcibus et clypeos cunas praebere gemellis?
Sed ruimus quia stare piget, spretaque salute
Exitium adfectant, ultro qui castra sequuntur.
Pol. Quid ruit iste aries teneros alienus in agnos:
Tytire coge gregem: tali ratione feruntur,

Cura quibus curae nimia est, quique omnia rodunt
Consiliis, gaudentque aliis se immittere caussis,
Quamquas causa probat. sese omnibus ingerit Argus:
Argus plus oculis semper quam pectore pollens.
Quisque foris nimium stellata mente videmus,
Inde labor vitae et longissima tela malorum.
At quam dulce vagos e littore cernere fluctus,
Atque aliqua sub rupe procul, sub tegmine quovis,
Horrisonis nymbis ventos audire sonantes!
Naviget infelix, quem Phasidos aurea ripae
Templa iuvant, diris animum torquentia curis,
Famaque turbato numquam non rorida Ponto:
Me contenta mei fructu casa parua laboris
Sufferat, optata signantem tempora creta.
Dum modo non absit rectae mens conscia vitae,
Et dulcis coniunx, comes indevicta laborum,
Armaque militiae divini Numinis aura.
Ph. Et mihi quis tenerum rapidus canis arripithoedum?
Ocius hic Marathri radicem Tytire prome,
Melleque contusam praefectis illine neruis.
Crebra canum duro res est hoc tempore morsus.
Qui sapit in promptu teneat medicamina pastor.
Nil agis hoc morsu, morsum medicamina sistunt.
Pol. Pastor Aristaeus divini gloria ruris
Et pacem rediens et dulcia pharmaca secum
Adferet: in terra tenerum de cerpite gramen
Errantes agni, cum venerit ille, sacratum
Servatos ad flumen agam, cunctosque lavabo.
Vos etiam interea pastori crescite vestro
Victrices hederae in gratas durate coronas:
Crescant et calami, ne desit fistula Moscho:
Crescant et tiliae, lyra ne tibi desit Apollo
Ph. Aegocerotis ubi cum sidere Phoebus in ortu
Tollitur, imbriferis mox flatibus ingruit Auster:
Horrent ancipiti tristatum frigore caelum
Agricolae et nautae: tunc nolim caerula Fonti

Per vada iactari, vel si me Pelias Argo
Inveheret, vel Scylla celer, vel Massica Tygris.
Da Deus ô portum, terramque ostende tenacem.
Interea optato tolerabimus omine ventos.
Pol. Flevit Aristaeum coniunx orbata maritum,
Heroum genus Heroem pulcherrima Nymphe
Pantagathe, flevit longos maestissima menses,
Ut gemit infelix amisso coniuge turtur,
Quem vafer occultis venatibus abstulit auceps,
Et tulit ad proprias loca transmontana penates.
Non illi latices miserae, non pabula curae,
Sola sedens nota resonantis in arboris umbra,
Ingeminat gemitus, et luces noctibus aequat:
Dum vocat amissum decus, et sua gaudia poscit.
Ph. Quid decus hoc memorem, quid ruris amabile numen
Illum etiam montes, etiam fleuêre miticae,
Et maesti agricolae, et confusae luctibus urbes,
Prataque cum silvis laceri cum vallibus horti.
Sed lachrimas cohibe, sed finem pone dolori
Pantagathe: Deus est qui cuncta videtque regitque
Colligitille pias certa velut utre querelas,
Et tandem lachrimas iustorum in gaudia vert
Ilmiades Nymphae, quaeque udi prata Vierae
Naiades incolitis, tuque ô Salana Camenis
Laeta sacris, scitis, dum nostris abfuit agris
Exul Aristaeus, tristi nec gratia campo
Nec decus arboribus, nec virtus adfuit herbis.
At si nunc redeat, redeat simul aurea rursum
Gratia naturae, nativaque ruris imago:
Omnia mox videas cultu renovata priore,
Omnia vere novo, et nitida frondere iuventa.
Sic inter sese carmen censente canebant
Daphnide, reddebat numeros cantantibus Echo.
Cum subito, externis Palamedes missus aboris
Laetus adest hilaresque animos promittit amicis.

Et tali placidus linguam sermone resoluit.
Pal. Gaudia quod patriae, dulci quod commoda ruri
Illibata ferat. redit inclitus en redit ipse
Pastor Aristaeus: venienti assuggite montes,
Oppidaque et arces, expromant iubila campi:
Grata Deo resonent memorosae encomia valles.
Namque fatebor enim, loca dum montana pererro
Qua dirimunt Adriam nostris a finibus Alpes:
Hic illum vidi magnum, gravitate verendum
Pastorum regem, toties quem lubrica frustra
Oppugnat fortuna, Deo tu vindice saluus,
Lamque veni atque domum plena cum laude redito.
Dixit et ex illo faciat quem pluris, amicum
Non habet: haec vobis conceptis nuntio verbis.
Continuo gestire animis et plaudere dextris
Carminis oblitos, et laeto Daphnida passu
Sectari, et famam multis exquirere votis
Pastores videas, et spe mul cente potiri.

Aristaus. Phryxus et Menalcas.

Cur non Phryxe boni quoniam pollemus uterque
Tu tenues anima ludenti inflare cicutas:
Ipse tibi ad numeros verbosum pangere carmen.
Hic inter corylos et amoena vireta, sonantem
Ad fontem canimus, quod nuntia murmuris Echo
Voluat Aristaei procul hinc absentis ad aures?
Ph. Et locus invitat Musas: et carmine Phoebi
Dignus Aristaeus, viridi nam lumina prati
Suaviter arrident pictae venientibus herbae:
Ille sacrae vera, victor Virtutis in arce
Perstat et impellit multos sudare poetas.
At mihi nescio quo praecordia frigore torpent:
Ut iam non placeant dulces velut ante Camenae,
Nec praesens veniat Phoebus, dum maestus et aeger
Absentem vacui Dominum desidero ruris.

Me, Est quoque Phryxe decus dubiis confidere rebus:
Crastina forte dies meliori fulserit aura.
Invia speranti non est via: sola superstes,
Spes alit adflictos, non hanc violentia frangit.
Nonne vides caelum vultu nunc ire sereno
Quod prius obductis condebant nubila nimbis?
Ph. Quin igitur nostris habitatum Vatibus antrum
Hinc petimus, qua ruta sacram prope consita Laurum
Pestiferos teneris serpentes arcet ab agnis:
Qua Salana legens pictas cum floribus herbas,
Texit Aristaeo viva de fronde coronam.
Me. Hoc igitur mecum placeat considere saxo:
Hoc etiam Daphnis sedit, nec paenitet illum.
Aspice et Augusta vitis complectitur umbra
Hunc fontem, ex ipso qui argenteus exilit antro,
Arguta de rupe cadens, quem vestit amoenum
Herbarum vulgus, tacitis et viribus adflat
Pingue chelidonium molli cum gramine mentae:
Hoc oculis praesens, haec vocis idonea neruis;
Atque eadem vatiis morbis medicina Selinon.
Quodque Helene lachrimis et Cypria sanguine sparsit:
Seu libet hic potius Lotis inflexus hibiscus
Praebeat inde toros, hinc allevet aura canentes.
Incipe Phryxe prior sequitur te Musa Menalcae.
Ph. Non ita grana sato Boreas qua ventilat agro
Vivificos sitiunt imbres, cum Pleiade mersa
Arua Ceres renovat, non montibus arbor opacis
Consita, sic Solem sic blandas adpetit auras:
Ut desiderio te poscimus optime pastor
Vos Nymphae testes, testes pia numina Musae:
Patria quando oculo primum privata dolebat:
Illum etiam abreptum steriles fleuêre Myricae,
Herciniae fleuêre ferae, sub vomere terram
Contremere, et luctu pingues arescere campos,
Pascuaque oblitas pecudes lugere videres.

Sudarunt silices lachrimas: immugiit alto
Omne nemus sonitu: lachrimans sua gaudia vitis
Siccior exangui doluit ieiuna racemo.
Quin etiam ad tanti lugens crudelia casus
Euenta, et diro maculatus sanguine Phoebus
Extra omnem caeli rationem tristior ibat:
Laeta nec humentes rorarunt sidera noctes,
Ut prius: optato nec lumine Luna potita est,
Dicite Pierides, ruris nonne ille beati
Et pater et custos? cui multo Numen amore
Adfluere, et placide caelos adflare solebat?
Ille fovebat enim divina voce canentes
Aeterni monumenta Dei, vivamque salutem,
Atque ut grata Deo plebs uni assisteret arae,
Fictitios oblita Deos, veraque teneret
Fundamenta fide, fuit illi ante omnia curae.
Hinc omnis caussa invidiae: feruere furore
Damnati videas sacrata oscilla Draconis,
Qui canones simulant et asoti cetera vivunt.
Ergo etiam fatum urgebat: subductus ovili
Pastor ob immundos, licet ipse innoxius, haedos,
Maluit exilium quam perderet otia ruri.
Ut viret Assiriis Nyasea in vallibus arbor
Fragrantes diffusa comas, liberrima caeli,
Et tuto munita loco: non frigidus illam
Offendit Boreas, nec aquarum prodigus Auster:
Sidere laeta suo fuluo rutilantibus auro
Mala iacit ramis, quibus est arcana potestas
Spiritibus fragili durandae in corpore vitae:
Sic vir magnanimus, cui forti in pectore vivit
Plena Deo virtus: variae non lubricus illum
Fortunae Oceanus, non vis, non gratia sancto
Dimovet a vero: iussis duce Numine fungi
Officiis gaudet, rerum committit habenas,
Euentumque Deo, victorque Acherontis avari

Sub pede fata praemit, pulchrumque reportathonorem.
Dicite Pierides: illius cernere vultus
Dum licuit, pigris, non solibus arua fefellit
Annus iners: laetas ornabant pascua valles,
Cultus ager flava passim ridebat arista:
Lacte fluens Ilmus, syluosus melle Vierra,
Sala mero, auriflui ducebant temporis horas:
Aonios fontes sapuit purissimus Albis,
Qui nunc deicitur lugubri turbidus unda.
Ut segetes decorant campos, ut pascua valles
Ut nemus umbrosum montes, ut sidera caelum:
Sic decus illesuis, quem postquam rura requirunt,
Nec spes agricolae, duro nec vota colono
Respondent: vacuo filices dominantur in agro:
Pro dulci cytiso pro fronde virentis hibisci
Infelix rubus et sentes carpuntur amarae.
Me. Non ita gemmanti salien tes agmine rivi
Grata movent fessis per amoenas murmura valles:
Ut me blanda tuae vox afficit ista Camenae,
Qua sublime decus celebras pastoris amati:
Tantum vera valet gestarum gloria rerum.
At tibi quod referam pro tali carmine munus?
Hei quid dissimulem? te Phryxe beabo vicissim.
Audiat hoc Nemesis, si quid tibi fingo, vel Ate
Quae comes a tergo est levibus, per Numina iuro
Thuringis iam nota plagis, hoc pectore sensi
His oculis etiam redeuntem Heroa notavi
Laetus Aristaeum, qui caelum nomine tangit.
Quid memorem placidi sidus venerabile vultus,
Augustumque decus, quin tu quem vidimus ante,
Finge videre volens, idem est quem vidimus ante,
Utque animum immotum, sic vultum servat eundem,
Pastorum decus et communis gloriae ruris.
Qualis erat Daphnis campos ad Tibridis olim
Formosi pecoris custos, formosior ipse:

Si tamen exiguis componere maxima phas est:
Talis Aristaeus, qui rebus magnus et usu
Omnibus exemplum posuit pastoribus unus,
Nulla quod, ut nunc sunt homines, imitabitur aetas.
Ergo illum excipiunt reducem longo agmine laeti
Pastores reliqui, qua Teutona pascua florent,
Carminibusque ornant. Ille optimus arbiter aequi
Si quando obrepsit stolido discordia ruri,
Tunc omnis pubes illum mirata loquentem
Suspicit atque oculis pendens licitantibus ambit.
Ille autem ambiguas prudens discernere caussas,
Etfacile ingentes doctus componere lites,
Exonerat mentes et saucia pectora sanat.
Qualis ubi populi longa stipante corona
Rex alto radians solio, ius crimine laesum
Restituit pressis, et damnum a civibus arcet:
Lenibus alloquiis longa ad subsellia fessos
Demulcet populos: mox illum Numinis instar
Quacumque ingreditur per rura, per oppida vectus
Miratus populus, placido et veneratur honore.
Vivat Aristaeus quo rura superstite gaudent.
Pax fovet agricolas, commendat gratia campos:
Cum Musis Charites Thyasos per gramina ludunt.
Ille pigros renovabit agros, iaciensque virentis
Semina iusticiae, priscae vestigia fraudis
Tollet: ab occultis revalescent prata venenis:
Splendida pro densis carpent armenta salictis,
Ambrosias teneras et lactifluos Hyacinthos
Narcissique rosas, et cum Libanotide Mentam,
Montivagum polium, pecorique salubre Cuminum,
Et maculis tincti gemmantem floris Amellum,
Et cum balsmea cognatam Stoechada Nardo:
Milleque nominibus praestantia Centaurea.
Nullus ad innocuae florem proserpere rutae
Amlebit serpens, damnatae ad tartara Talpae.

Profugient, terrae petet ima cubilia Bufo.
Pressa nec obscenis seges emorietur in herbis,
Nec pudor agricolae stivam retinebit Onone:
Occidet occultis Aconitum triste venenis.
Et succo Lathyris mordax, et segnis Osiris.
Occidet infelix Lapathon. nec Morion vuas
Mentitum, reliquas inter dominabitur herbas.
Ergo genus felix, ergo preciosior aetas
Aurea festivo producet saecula cultu,
Pax celebrata domi vivendum enutriet aurum:
Externam quaeret Martis vis ferrea famam.
Tunc nova magnanimis accincta Heroib. Argo
Longinqua Ionii sulcabit stagna profundi,
Caesaque Caspiacas repetet gens efferra portas:
Atque iterum Solymas veniet Germanus ad arces
Ph. Qualis ab Hesperio venientis sibilus aurae
Cardine sudantem medio permulcer in aestu:
Qualis et haustus aquae puro defonte petitus,
Arentes relevat iucundo frigore fauces:
Tale tuum carmen: nunc vivunt denique Musae:
Nunc plaudunt Charites, nunc ipsa Astrea colonos
Respicit, ut reducem te pastor cernere fas est,
Nobile qui meritis effers ad sidera nomen.
Me. Gratia prima Deo. sapienti proxima regi,
Qui decus agnoscit virtutis, et annuit ultro
Ut redeat pressis libertas. Omnia cedunt
Iusticiae, et nescit sepeliri in puluere verum.
Ph. Adfer serta puer, iuvat hunc evoluere solem
Laeticia purisque iocis, nunc baccare cingar,
Maesticiae et tantum curabo vulnera, quantum
Fulmina Threicias curant aestiva sagittas.
Me. Prome merum, et cyathos octo mihi pocula praestet
Nomen Aristaei: lateri venit ille quadrato
Aequalis numerus, sic is quoque fortiter idem est.
I procul Ebrietas: depascant pocula curas,

Ph. Sparge solum Cythiso, sertisque revincito postes:
Adsint et Cytharae. Musisque sonantia Nabla
Et Chelys inflatis duplex concinna cicutis.
Gaudia laetus agam, dicet Soteria Lycton.
Me. Dulcis odor violae vernantes imbuit hortos:
Est etiam panaces succo admirabilis herba:
Diversas Aloe vires in corpora mittit:
Sic etiam arcano celebratur numine virtus.
Ph. Mens aperit fontem rivos agit inde voluntas,
Aspirant cursum faciles sub pectore motus.
Hinc velut Assyrii vis perflua serpit olivi:
Admirata subit penetrans sic pectora virtus.
Me. Ut tibi Phryxe Chelys soclatis congrua neruis
Dulce melos reddit, dum Vatum dulcia pangis
Carmina, sic vigili paret nemus omne magistro,
Et custos pecoris prudens regit omnia pastor.
Ph. Quam bene balsameo vestes tinguntur odore,
Gemmaque fulgenti preciosa includitur auro:
Tam bene coniunctas decorat concordia mentes.
Ponite pastores certamina, quaerite pacem.
Me. Aspice ut Hesperios caelum induat omne rubores,
Surgat et Eoo veniens nox humida nimbo.
Quo nos raptat amor? surgamus et inter eundum
Carmen Aristaeo Muia comitante canamus.
Sic illi divine ambo tua nomina pstor,
Laudibus evehere, et merito tibi plaudere versu,
Ruraque Pieriis Salana implere Camenis,
Invito donec procedens sidere vesper
Sera trahens caeli fugiente crepuscula Phoebo
Congressum et cantum, sic nocte urgente, diremit,
Carminis alati monumenta volubilis Echo
Extrema ingeminans ad sidera voce ferebat.

Nuptiis Ioan. Frid. II. Duc. Sax. et Elisabethae, filiae Friderici, Comitis Palatini ad Rhenum.

Quos iterum plausus, versu quae vota canoro
Concipitis Musae? cur vortice Sala profundo

Laetior, Aonias eructat fluctibus undas,
Invitatque pios iucundo murmure vates?
Mitior aspirat terris, et solibus auras
Temperat optatis, placidi clementia caeli,
Exoluensque animos studiis, et pectora curis,
Laetitiam ingeminat, gaudent. et largius agros
Cantibus affantur volucres: e gramine flores
Arrident oculis: ornat formosior annum
Gratia, florentes Genio ludente per hortos.
Cui Natura paras tantos operosa favores,
Adplaususque novos? Sed causam agnosco, sed ipsum
Conicio tempus, tibi quo Dux inclite, Princeps
Ioannes Friderice, torum sancire iugalem
Sancta parat Pietas, thalamo tibi nupta pudico
Consocianda venit, quam pax comitatur, et omne
Iustitiae decus, et sancti reverentia iuris.
Ergo tibi flavis dives Thuringia campis
Frugiferas ostentat opes, tibi fertilis Unster,
Thiraque cum pingui iactat sua dona Vierra.
Nec procul, Hectoreus tecum sua gaudia Francus
Enumerat, priscae sedes tibi regia laudis
Oenagora, insignes parat ad connubia taedas,
Delectumque locum, pulchris qui gaudia ludis
Ornet, et armati praebens spectacula Martis:
Coniugii firmum populis testetur honorem.
Sentit, et ipse caput sinuoso flumine tollens
Sala pater, silvae felix Heliconidos umbra,
Et Charites doctis gaudens coniungere Musis,
Altius ingreditur, tantoque exsultat honore:
Atque auro rutilas, et Iaspide voluit arenas:
Cui soror astipulans, viridanti in littore doctos
Exercet Salana choros, cantare peritos
Aeternumque Deum, clarorum et facta virorum,
Sed quae caussa toros doceat sancire iugales,
Coniugibus quae meta piis, quis fi nis amori,

Candida dic Erato, namque hoc tibi dicere fas est.
Hoc caelum haec tellus liquidique sub aethere campi
Acris, et gremium Naturae hoc omne parentis,
Sidera quae ario devoluunt tempora motu,
Semina, quae variis instaurant frugibus annum,
Omnia, plena Dei vestigia, plena perennis
Maiestatis habent, praestat tamen omnibus illis
Solus homo, totum qui paruo in corpore mundum
Exhibet: hunc quoniam meditato ante omnia fecit
Consilio, triplici simplex in Numine Numen,
Diumoque piae donavit lumine mentis,
Munereque eloquii, vigilans quibus omnia caste
Discere, et auctorem celebrando extollere posset,
Donec in his latebris terrarum viveret hospes.
Nam Deus ut mens est castissima, sic quoque castis
Pestoribus gaudet, quibus alto a vertice caeli
Se totum patefecit amans, verboque sonante
Proposuit natis animi mandata paterni.
Ergo olim capiens regnum caeleste repleri
Coetibus humanis, hos, ut sobolescere possent
Seminibus iactis, et stirpem e stirpe videret
Posteritas, gemino placuit coniungere sexu,
Et similem nasci speciem pietate parentum.
Namque hominum soboles, quod longum durat in aenum,
Quod stat avita domus. et avi nascuntur avorum,
Non opis humanae est, sed Numinis, omnia verbo
Quod, semel absoluit, iussitque immota tenorem
Naturae servare suae, formasque perennes
Ducere. Nonne vides cunctis ut semina rebus,
Dent genitalem auram nascendi, affluante vigorem
Tempertemque Deo? sic qui Pater omnia secit,
Ipse hominum sator est, gaudet pater ipse vocari.,
Seu sinat hoc gigni nascentes ordine formas
Quem semel instituit, seu vini robore verbi
Corda mori doceat, caelique ad regna renasci.

Me miserum, primos cur culpa nefanda parente)
Transversos rapuit? curte tuus abstulit error
Eua nocens? quantum exigui tinctura saporis
Perdidit. et sensus ruditas ratione carentis?
Tu nisi peccasses. mortis nisi caussa tuisses,
Quam roret haec dulcis divini copula nexus,
Quae ligat unanimes, ut sint duo suaviter unus,
Femina masque, Dei coniuncti voce potentis!
Hic frueretur enim Naturas liber in omnes
Imperio placido: rerum distincta videret
Principta et metas, in aperta cerneret ipsum
Luce Deum, coram dignatum ad mittere dulci
Colloquio, et patrii splendorem exponere regni:
Non illum premerent curae, meritique labores,
Ver ageret laetae mentis, Charitesque canoris
Associans Musis coleret sine crimine utiam,
Et sine labe Deum. Laeto comes addita coniunx
Imperium auxilio, solamine dulce iuvaret
Coniugium atque operas si quas sobolesque domusque
Posceret. una nimi iucunda levater amore.
Nam decus ad vitae nati immortalis uterque,
Et celebrare Deum, et vitae inseruire caducae
Assueti, insigni regerent pietate minores.
Hinc slatus imperiis florens, hinc aureus ordo
Adderet humanis felicia commoda rebus.
Formaret pietas seros sincera Nepotes,
Posteritasque piis sanciret moribus aevum,
Legibus unanimes pax candida iungeret urbes,
Et fora ius aequum. regeret commertia candor:
Nec sineret sceleri praetextum accedere Virtus
Iudicio mentis firmata nec impia lites
Spargeret ambitio dominandi et saeva libido.
At nunc dum trahimus contagia cruda parentum,
Tot vitia a taetris in nos collecta redundant
Principiis, tot degeneres committimus ipsi,

Ut merito sit vita nihil nisi carceris horrot:
In quo nos pro prii vexant tormenta furoris.
Et tamen huic etiam qui providus omnia curat
Consuluit Deus ipse malo: quo auctore pudicis
Coniugibus medicina dara est, onerisque levamen
Non violandus amor, qui mutua pectora iungit.
Mic facit ut quamvis in poenam sudor et horror
Quiequid ad hanc vitam communis postulat usus,
Vix aegre cliciant: tamen alta mente quierus
Res agat et placide vivat cum coniuge coniunx:
Nil dubiians gratum esse Deo, quem sanxerit ipse
Fitmaritque statuin: quo si haec humana careret
Ingluvies coeco confunderer omne furore
Vivendi arbitrium, sine lege sine ordine vitam
Morte gravans, imumque ruens properanter ad Orcum.
Felicem placidis cui praedica moribus uxor,
Nec rudis ingenio, nec honestae nescia formae
Contigit! ille Deo docilem praesente per omnes
ET sociam casus, curarum et dulce levamen,
Indefessus habet duinque oscula iungit amanti
Amplexusque fovet dulces, simul omnia Victor
Sub pede non meritae calcat ludibria culpae.
Sic adiuncta viret fecundae vitis olivae,
Utraque cum iusso nascentes tempore fruges
In medium profert, et vitae promit ad usum:
Inde alius dulceslatices, solantia vitam
Vina legit, guttasalius sanantis olivi.
Adiciunt laetas resoluto ex aethere vires
Hinc calor inde humor nascentum semina rerum.
Stat gentile decus, similisque revertitur aetas.
Haec animo reputans atque alto pectore Princeps
Et reputata probans, nec vita calibe gaudens,
Nec spem defraudans patriae, connubia laudat,
Et laudata petit. Quem non trahit inclita virtus
Saepe vel absenti praesens, et amabilis absens?

Rhene places, quia Rhene tenes quod deligat unus
Atque aeternus amor: Friderico nata potente
Illustris virgo, illustri de stemmate Princeps
Occupat hunc animum, quem pridem sola tenebat
Cura regens patriam, divini sedula cultus.
Mane erat et veniens roseis aurora quadrigis
Reddebat eum Sole diem sedet ille paratus
In paertae curas, subiectis iura daturus
Civibus, et placidam Musis operantibus umbram.
Interpella tamor. Castae quid nomen Elissae?
Nonne vel omen habet. silvae quo gaudeat omnis
Accola Bacenidos, Geticiquo gloria Thirae,
Saxonidosque domus aliis se praeferat oris?
Imbibit ille novum contacta per ossa calorem,
Insolitasque haurit flammas: iuvat ora tueri.
Et fuciem quam fingit mor: mens omnis in illo
Vulnere, quod virtus generoso in pectore fixit.
Excipit adtectum Genius divinus amoris,
Ex oculisque viam cupidas emensus in aures
Virginis illustris, fatali prodigus igne
Involat, atque uno duo pectora traicit ictu.
Ut fuit illapsus volucer, sedet illa decoro
Esolio fulgens et circum Rhenides astant
Praestantes facie Nymphae famaque pudoris.
Utque tenet telam, studiis operata Mineruae
Otia defugiens, gratam sub pectore flammam
Sentit mans, et vulnus alit, mox stamine lapso
Emanibus, dat fassa fidem, gaudetque futuris
Auspiciis. memori praesens absentis imago
Exhibet Heroem: toto suspirat in unum
Saxoniae sermone Ducem, multumque recursat
Nota viri virtus, et avitae gloria gentis.
Quin etiam gestus moresque habitusque loquentis
Commemorare iuvet, rectumque ad sidera vultum,
Hectoreumque animum, et virtutis signa paternae.

Dum loquitur, regale subit conclave decora
Virtutum gravitate chorus, tibi qualis agenti
Excubias patriae, princeps clarissime. praesto est
Quotidie. Primam se simplice candida vultu
Ostendit pietas, cui aurati cordis imago
Exornat nexam de vivo adamante coronam.
Aurca crux, summos qua sibula torta capillos
Colligit, insigni gemmarum ex orbe relucet.
Ad latus huic comites, iam fractis integra rebus
Et magis ad dubios fidens Constantia casus,
Et soror huic vultu Gravitas immota sereno.
Qua Dux ingreditur, vernant vestigia veris
Plena bonis mites Horis afflantibus aurae
Balsameos spirant fumos. messesque rosarum,
Observant aliae Dominam, quaeque ense minatur
Invitatque libra, quaeque omnia temperat aequo
Arbitrio et durans quae vincit fata ferendo.
Et veri rectique tenax cui temper in auras
Pressa licet, surgens, onerique inubcta resistens
Palma loco sceptri est, et tempora ramus olivae
Cingit et illustris claudit vestigia candor.
Ut tenuere locum, pietas sic farier infit.
Casta Deus mens est te casto in pectore sensum
Non reprehendendi meditari novit amoris.
Et simul aspirans vires, te foedere iungi
Coniugii nostro pridem decrevit alumno.
Ille decus nostrum est ad quem pulcherrima virgo
Suspiras. non ullius sic cura parentis
Insita naturae, sobolem complexa tuetur,
Ut nos hunc iuvenem vigiles servamus, et aevo
Venturo excolimus, quod si te cura parentum
Ad decus et laudem, thalamo servare iugali
Constituit, servata satis laudemque decusque
Exspectare potes tali coniuncta marito.
Si pietas parere Deo est, parebis amori,
Quem Deus immittit, cui sunt connubia curae.

Sic adiuncta ferax laetam se vitis ad ulmum
Adplicat, et pulchris gaudet fecunda racemis.
Quales contiguo corcei cum Smilace flores
Accrescunt simul, et numquam sine fuge renident,
Et pascunt oculos, hortisque lucrantur honorem:
Talis erit vestras iungens concordia mentes,
Et patriae felix, et rebus semper honori.
Dixerat; illa animi firmans luctantis amorem,
Laetitia perfusa nova; iam plenius uri
Sustinct, et caussam et nomen manifesta fatetur.
Iam per aperta iuvat Thuringi ingera campi
Optatos inferre gradus, gaudetque vocari
Saxonicae Dux nupta domus, Mysasque per urbes
Saxonicis nuribus nomen commune lucrari.
Iam pia vota facit, Solesque precatura micos,
Ignotumque adfectat iter: suspiria claram
Ducit ad Oenagoren, non visum prospicit Ilmum,
Dilectum quondam hospitiumsa pientis Othonis.
Qui decus Imperii Caesar languentis, in omni
Restituens Europa, infidae et iurgia Romae
Discutiens armis, hoc primus nomine claret,
Ergo probant natae materque paterque Volentis
Assensu arbitrium, divini et Numinis omen
Propicium accipiunt, abeunt in vulgus amoris
Argumenta novi, multo et sermone crebrescunt.
Nec mora, fama sagax gastarum et prodiga rerum,
Nulla diu quam facta latent audita perautes
Devoluens hominum, caussam exsultantis ubique
Laetitiae gestit variis diffundere dictis.
Iam sublime volans summas operosa per arces
Nunc humilis radens plebeio murmure valles.
Monte iacent alto crebra iuga pinea taeda
Unde verus cognomen habet, qua flexus ab Austro
Herciniae campus Silvae curuatur in ortum.
Quatuor inde abeunt diverso flumina cursu,

In pertes totidem caeli, te Moene cadentem
Ad Solem excipiunt opulenti Moenia Rheni,
Fassa ruum nomen, fortes tu Sala Nariscos
Abluis, et dites vinosa Valle Thuringos
Ad Boream permensus iter, Sed linea Nabum
Danubio iungit, quae mollem respicit Austrum.
Aspicit Auroram exoriens atque ima Boliemi
Aegra petit montana, atque Aegram perluit urbem.
Planiciem summa mons parte ostentat apricam
Unde queunt ampli spaciosa platia Rheni
Et iuga Thirigetum campis fecunda ideri.
Huc operosa novi conscendens nuntia plausus
Rumoresque trahens comites dimittit in omnes
Tertarum partes iucundi sibila plausus.
Interea alima dies sacto decreta iugali
Maturat lucem, et tacito procedere caelo
Incipit et thalamos componit pronuba mater
Corda ligans Pietas. Magno spectacula sumptu
Laetitiae patrio de more parantur utrinque.
Insigni proceres equitatu armisque coruscis
Conspicui, ac densi pulchrae longo agmine pompae,
Adducunt sponsam, quam tali ornarat honore
Armipotens Rhenus, quondam et populantibus Hunis
Tuta, Palatinis nunc tutior ora sub armis.
Ipsae pater sponsae niedio, Simereios Heros,
Agmine conspicuus, laeto sese omine praebet
Ausonio sublimis equo, et spectabilis ostro,
Pacis habens nomen pacis Fridericus amator.
Quem Musae duxere patris sapientis alumnum
Per iuga Parnassi cupidum, veramque potentis
Notitiam docuere Dei et virtutis amorem.
Un de illum cognata Naho Simereia rura,
Vicinoque colit gratus regione Mosella,
Mox dominum accipiet er amoenum purpura Rhenum,
Cum geret imperii iustum septemuir honorem.

Ad latus huic comites, patriae duo lumina fratres
Et virtute pares, patris et duo pignora nati,
Nota quibus decus est Pietas insigne parentis.
Quis tamen ille alta picti ceruice Caballi
Er galea insignis flammante? agnosco Georgi
Te generose comes, cui stirps Erpachia priscum
Dat genus, et clarum virtutis gloria nomen.
Huic puero a teneris dulces ante omnia Musae
Et docti placuere chori, placuere liquores
Castalii. unde animi vigor et lux insita menti
Purior, haud sequitur stolidi ludibria vulgi,
Sed bona vera colit patriae cumulanda saluti.
Atquae Musa alios memoretiquos ordine longo
Agmen habet. Saluete pii, saluete beati
O proceres. Sic sponsa tuo pulcherrima felix
Adventu, sis sponse tuis fortissime laetus
Auspiciis: vos laeta dies, vos sancta voluptas
Iungat. et aeterno concordes pascat amore.
Et celebrent glati communia gaudia cives.
Nam quia Francigena genus altuma a Caesare uterque
Ducitis a rerum magnum cui pondere nomen
Fama dedit, non hoc casu, aut sine Numine tempus
Sic rulit unanimes ut vos connubia iungant.
Prisca iides repetit coniunctae oracula dextrae
Qua rulit ille sacro Videkindum e fonte renatum
Saxoniae Regem, Franca cum gente tot annos
Proelia miscentem, vanae pietatis amore.
Sic Pietas aevo gaudet sincera renasci
Postque tot antiquum renovatur saecula foedus.
Utraque clara domus felicia tempora spondet;
Hac coniuncti fide, quibus haud antiquior ulla est
Nobilitas, cuius se attollat gloria maior.
Namque Palatinis ut te gens Norica sceptris
Insignem attingam, quis tegens inclita vates,
Quis te antiqua domus, monimentis plena vetustis

Tersarumque orbi rebus notissima gestis,
Vel partim memorare queat? nisi flumine fontis
Abluat Aonii se totum, atque ore diserto
Provoce Andinae vires et robora Musae?
Te Regum agnoscit pugnax Europa parentem,
Impiger Arctoi, vel qua maris accola Cimber
Arma quatit Martis, vel qua Germana Bohemus
Rura colit, pecoris nascentem dives ad Albim.
Vel qua nunc Scythicis sine vindice tunditur armis
Pannonia extremam metuens adflicta ruinam.
Tu Romana tuis decorasti sceptra triumphis;
Quando tuo lectus Ludovicus origine Caesar
Viribus opposuit divinam hostilibus iram,
Et ducente Deo captum compescuit hostem,
Eripere Imperium conantem, moxque superbum
Pontificem, exitium nequicquam triste minantem.
Imperio Vittae, fucati et fraude Galeri,
E Latio profugum iustis produl expulit armis.
Hei quibus excipitur fatis, quam dura dolendo
Vir tolearat pietate gravis, dum causa superbo
Pendet ab arbitrio, dum tentant omnia verum
Qui falso miscere solent! tamen eripit illum
Qui Deus et vivit et regnat in omnia Christus,
Quid tua quod bonitas fratri Ludovice Rodolpho
Parcere et in numero charos retinere nepotes
Sustinuit? doctis dedit hoc clementia Musis
Auspicio Roberte tuo plenissima fructu
Otia dum leges et sanctas explicat artes
Nobile Gymnasium facundi ad littora Nicri.
Ad propiora vocor, quis te Friderice, Nepotis
Magne tui cura, virtutum magne tuarum
Militia summis non iure Heroibus aequet?
Tu legum tu Iuris amans, dum vincula servas
Iustitiae, quantis te totum opponere bellis

Cogeris? in charo tamen omnis cura Nepote
Vincit, et eventu victorem laeta secundo
Commendat populi studiis Regumque favori.
Tres tibi, non animis nec aperto pectore tardos,
Tela per et gladios, ereptis contigit armis
Captivos traxisse Duces, gemit horridus altis
Vorticibus Nicrus, cedit nemus omne domanti
Hercinium; et meritum sancit victoria nomen.
Ergo tuo multa fecundus prole Philippus
Officio crevit, divino et Numine felix
Floruit, ingenio nulli et pietate secundus.
Hunc Italae Musae cecinere, hunc omnis honesti
Mens dilexit amans, ornavit vivida virtus.
Quis memoret reliquos? quis vos duo fulmina belli
Pannonici, obsessam Getico dum Marte Viennam
Praesidio paruo generose Philippe tueris;
Et patruum exspectans Fridericum, longa furoris
Praecipitas Scythici defensis funera muris.
Iam videas dirum confertis viribus hostem,
Et cu neos agere. et luxatos vellere muros;
Aggeribus ruptis, ferroque atque igne minari
Exitium, missisque diem fuscare sagittis:
Qualem animo faciem perculso villicus olim
Rupe latens aliqua, spectatque doletaque videndo,
Obruit hiberno multus cum grandine Nimbus
Dilectas segetes, villamque in valle iacentem,
Quas brevis in totum consumit transitus annum.
Non opis humanae nec erat virtutis avitae
Immanem ingluviem bellis arcere Latronum,
Quam sitiens nostri collectam sanguinis Haemus,
Semper et esuriens Rhodope, Tanaisque nivosus,
Caspiacaeque fames extruserat im pia portae.
Ergo tibi adducens Germanas ferrea turmas
Agmina, divino Fridericus in arma ruebat

Auspicio, turpes montana per invia gentes
Infami fugere fuga: pars haesit in imis
Silvarum latebris; pars alta cacumina frondi,
Occupat arboreae; multos absorbuit Ister;
Innumerosque calens Germanus demetit ensis,
Lethalesque vomens manulais machina glandes,
Ipse Deus vires animis fiden tibus addens
Germanum exacuit ferrum, Geticasque sagittas
Obtudit, et caelo veniens Victoria vicit.
Sed tamen haec aliis post me memo randa relinquo,
Os quibus Aonio Musae lavere liquore,
Heroum ut dulci referentes carmine laudes
Fortia facta virûm possint aequare canendo.
Te meritis veneranda domus, clarissima regno
Saxonico, an renui pergam quoque dicere versu?
Non mihi perpetuas si texat sum ma coronas,
Aut caput Andina praecingat Mantua lauro,
Digna loquar splendore tuo, sive alta vetusti
Stemmatis inquiram praeconia sine recentis
Non imitanda animo tentem fastigia laudis.
Non humili certe uchitur tua gloria Musa
Quae sic sparsa decus terras fecundat in omnes,
Ut maiora suum diffundunt sidera lumen.
Iccirco haud ausim vel primum inquirere fontem
Vel rivos captare tuos, Sed pressus omitto,
Saxones Euxino vectos a littore ponti,
Oceani tenuisse sinus, Thiraeque colonis
Thirigeris quondam secisse potentibus armis
Insidias, terrae fecundam ob fertilis oram.
Regia re taceo validis amplissima muris
Urbs vetus in Francos pugnax Sidinga minaces
Quam mediam patrius populosam interluit Unster
Hincatque inde altae nativis rupibus arces
Bellisona texere manu, sed te quoque fraudis
Internae vis saeva tuo tunc tradidit hosti:

Cum Franco simul auxilium, simul arma paratus
Attulit, et spoliis auxit sibi praemia Saxo.
Praetereo longo repetendos ordine, quorunt
Imperium tremuit Ponti latus omne frementis
Axe sub Arctoo, quam late Vestphalus olim
Angarios possedit agros, quam Rhenus et Albis
Se procul aspiciunt, et latis Frisia Campis.
Et numerans tardos deflexa Britannia Soles,
Nec memoro mund? decus admirantis Othones,
Aut alios gentis dominos, Sapientia quorum
Extulit Europes priscos dominantis honores,
Imperiique decus Romano reddidit orbis
Quod si angusta meae posset facundia Musae,
Saxonicae quidquam celebrando exponere laudis;
Tu mihi tu Scythicae domiror fortissime gentis,
Pro meritis Henrice tuis hic carmini amplam
Sufficeres silvam, immanes dum fortiter Hunos
Praecipitas letho, proprioque in sanguine deles.
Tunc canerem fortes bellis, et pace potentes.
Thirigetas, natos et eodem sidere Mysos,
Saxonico iunctas et sceptro et santuine gentes.
Non mea Carolidas Ludovicos Musa taceret;
Sive illum insignem barba qui primus in ora
Thirigetum excidit silvas et condidit arces,
Et sedem posuit generis laudisque futurae:
Sive illum petulans quem iustis induit armis
Luxuriaque fluens civis gaudensque rapinis
Nobilitas ferri sortitum nomen ab usu,
Armatis solitum sibi condere moenia turmis:
Sive illum Italicae, quem Caesaris arma secutum
Exstinctum flevere urbes, quo tempore dotem
Accepit Solymas Iole cum coniuge terras,
Terra Syracosii Friderico subdita regni:
Unde hodie Solymas Caesar sibi vendicat arces;
Tu vir dignus eras aetas chi duceret aevum

Longior. At vivis sincera laude beatus,
Coniugio felix pietate potentis Elissae.
Et pietate rua de te sata regia proles
Imperii tenuit summas Henricus habenas
Consilio promptus, nec sumptis tardior armis:
Hunc aliis quamvis concedere mallet honorem.
Ille rebellantes Thuringo milite Suaevos
Fudit, ubi rapidi vada propter caerula Moeni
Nobilitat veterem Francorum transitus urbem.
Ulma decus nobis hoc reddita, dum tua quassat
Moenia, fatali tormenti concidit ictu.
Floruit illuis ditatus funere Mysus
Quem soror ediderat Ludovici clara Nepotem
Civibus acceptum quem fecit provida virtus;
Qua reprimens motos Thuringa per arua tumultus
Restituit pacem: felix moderamine Princeps;
Infelix sed prole pater, quam conscia recti
Esse luem patriae doluit tolerantia nati.
Te Friderice loquor gestis Vir maxime rebus,
Cui gena materno dictavit saucia morsu
Coniugii laesi poenam, memoremque dolorem.
Tu bona pacis amans, malles decedere bello,
Ni te tanta tuo traherent mala publica fato.
Heu quibus aerumnis quam fatis actus acerbis
Exilium toleras, et spe lactaris inani.
Dum corda exploras homini malefida ferendo.
Qui tamen eximris Heroas suscitat ausis
Et saepe e mediis gaudet lucere tenebris.
Te Deus eripiens tuta in statione locavit.
Hoc genitore satus qui nomine dictus eodem
Coniugio accepit Boio de Caesare natam,
Illustrem iungens pulchro sibi foedere gentem:
Quod renovans hodie sic fato abeuntibus annis
Sancta fides, laetis spondet bona publica signis.
Ille quod innocuis mitis, quod sontibus asper

Pace domi placidus, bellis foris horridus esset,
Principis hac nomen tulit a virtute Severi:
Deficio, sublime decus dum mente sequentum
Inspicio, hinc ingens Heroum ducitur ordo
Quos penes imperii est custodia iusque legendi
Caesaris atque aquilis gladios servare Latinis.
Namque satis celebrent quae te Friderice Camenae
Magnanimi cuius metuerunt arma Bohemi,
Vicinaeque plagae, Aoniae quo tempore Musae
Exilio pulsae suspectae moenia Pragae
Liquere et faciles Philyrea in prata sub umbram
Concessere tuam. Quae te Friderice Secunde
Musa satis celebret? cuius Leo saepe Bohemus
Excepit gladios acie victorice potentes:
Cuius et ultrices expavit Marchia vires;
Dum decus acceptum tituli defendis et auges.
Et tamen hoc maior qui tertius ordine fulget
Ensifer imperii meritos quoque poscit honores.
Nulla tuas unquam delebunt saecula laudes
Dux sapiens Friderice; tuo nam vera favore
Restaurata fuit divini gloria verbi
Quae solium Ausonii, fictosque evertit honores,
Pontificis, Christoque fidem sine labe potentem
Restituit, te facta piis suffragia votis
Imperio legere caput, cur tale recusas
Sponte decus, poterat quo te Germania felix
Tollere, et aeternam melius sperare salutem?
Carole qui gestis attingis sidera rebus
Acceptum huic debes, quod tanto Caesar honore
Sublimis geris imperium; quod nulla tacebit
Testa tura tuis laudem virtu tibus aetas.
At tua te celebrans pieras animosa, Ioannes,
Euchet ad caelum, famaque ad sidera tollet,
Dum locus esse piis poterit, dum nomen habebit
Iustificum in terris confessa Ecclesia Christum.

Quid memorem Heroem cui pax et gratia nomen
Divino dedit auspicio, tu maxime Christi
Confessor tu mite caput, tu fortis amator
Iustitiae, in solo miseris quae sanguine Christi
Perficitur, toti praebes miracula mundo
Non audita prius, dum te nec dura Tyrannis
Nec promissus honos, nec denique munera frangunt,
Ut cauffam horrendae retegentem crimina Romae
Dissimules puramque fidem fucante notari
Fraude feras. Illum quoniam tria sidera fratres
Exprimitis studio, vobis arridet ab alto
Plena Dei nutu concordia plena favore.
Ut dulcem patriam felicr iure gubernet
Vester amor, videantque Dei vestigia cives;
Qualis abit caelo facies, cum luna serena
Nocte micans toto vehitur iam plenior orbe
Atque illam aspiciunt blando duo sidera vultu,
Unde sinus terrae rores et semina ducunt
O mihi grata meae contingant otia vitae,
Adsit et ingenio facundae copia linguae;
Ut vestras possim contexere carmine laudes;
Nulla mihi attulerint finem vos fata canendi.
Nunc veluti properans summorum germina florum
Carpit apis, libatque domi quod sedula tractet:
Sic ego vix tangens vestrae vestigia laudis
Patica dedi hoc ipso pro tempore; plura daturus
Officii monumenta mei, si vita manebit.
Vesper adest Musae ceptum iam claudite carmen,
Et facite ad thalamum pia vota et dicite laeta
Omina? quae socii confirment foedera lecti.
En iterum hoc repetunt Musae repetentque vicissim
Alterno memores cantu; dum longa senectus
Ad caelum cupidos vos irc fovebit amantes.
Condidit ad dulcem vitae immor talis honorem,
Ipse hominem effingens gemini discrimine sexus

Ipse Deus mentem aspirans, viresque loquendi,
Ut pius auctorem vero celebraret honore,
Mox utrunque potens arcano foedere iunxit
Coniugii castosque piis indulsit amores,
Pofiet ut ad patrium late sobolescere caelum
Posteritas dilecta Deo. Salue optime Princeps,
Qui decus hoc eriam magnis facis, utque professus
Cordis amas pietate Deum, sic vivere caste
Agnoscis decus esse hominis fontemque bonorum,
Tu quoque dulce decus patriae, gratumque futura
Praesidium, Princeps salue inclita et inclita sponsa
Digna vero tali: tuta vos pacis in umbra
Divinus conseruet amor pietateque vestra
Semper agant grati felicia tempora cives.

Genethliacon Iohannis Friderici Quarti, Iohannis Friderici Secundi, F.

VOs nemora, et fontes et delabentia curuis
Flumina, littoribus, flavisque nitentia campis
Aequota Thuringi sceptor subiecta Leonis,
Hinc mecumagresti meditantes carmina versu,
Exercere choros et laetos tollite plausus,
Vestraque per longas devoluite gaudia valles,
Non ignota cano, norunt mea carmina silvae,
Carmina Saxonicae folia immortalia Rutae
Quae celebrant semper florentibus aemnla lauris:
Ipse cano numeris percussa remurmurat Echo,
Carmen et Aeolii raptant ad nubila venti,
Siievins curant homines, tamen accipit aether
Ecce revertentis candens aspergine lucis,
Cardinis albescit tractus qui Solis anhelos
Exorientis equos famulantibus excipit auris.
Pergite Pierides, cedant curaeque dolorque:
Haec nihil exoriens aurora admittit acerbi

Auribus ô gratam laetan tibus omine famam?
Siccine als? natus ne puer, quem vota piorum
Optavere, novo maturat gaudia plausu?
Ecce hilares circum infantis cunabula ludunt
Hinc Musae, hinc Charites, puer hic quis? dicite Musae.
Omine felici tibi felicissime pastor,
Fortis Aristaei proles pucherrime Daphnis,
Et veris cumulate bonis, tibi paruulus infans
Arridet patri, dilecta e coniuge prgnus,
Aurea qui miti promittit saecula vultu.
Salue infans patriae fpes altera gaudia tecum,
Osculaque, et dulces pariter nascuntur amores:
Omnia quae pridem pronus contexuit aether,
Nunc caelo reddente dedit: Gaude inclita mater
Felici auspicio, tener hic quem suscipis Heros,
Ordine dehinc aliis generis dux praevius ibit.
Parue puer, gestis sed magne future paternis,
Quas tibi dant hederas circum tua tempora Musae,
Has admitte libens; tibi lauros ipse parabis.
Iam decus omne domus pietas depromit avitae
Matres, atque viros, matrum ornamenta puellas,
Militiaeque decus iuvenes, et robora belli.
Conveniunt proceres, quibus est vel curia curae,
Vel felix ad bella manus: Dux ipse verendus
In meido Daphnis, qualis fortissimus olim
Aesonides, mixtus priscis Heroibus ibat,
Felix qui tanta insignis pietate fuisset:
Ad templum fert pompa pedem. Maiora Camenae
Dicite quae casto fas est memorare Poetae.
Stant avia, et patruus, quorum illam Rhenus, et Alpes
Insignem celebrant meritis, hunc omnis in armis
Fulgentem, nuper mirata est Gallia pugnans,
Et dixit; redeas; tibi laudem, et praemia servo.
Hi precibus grati divinum numen adorant,
Oblatumque Deo puerum, sacroque lavandum

Fonte fidem fassi, verbi ad mysteria sistunt:
Tum divina sacer recitans ora sula Vates,
Propitiumque vocans distincto nomine Numen,
Contingit puerum fontanae aspergine limphae:
Verba fides haurit, quam flamma in cordibus urget
Divini afflatus, sic foedus initur utrinque,
Dum Deus immeritum recipit: dumque ille renatus
Accipit amissam peccati labe salutem.
Instruit interea positis convinia mensis
Laetus prole pater vanus non qualia luxus
Deligit, aut laetis animosa superbia rebus:
Et medium est virtus, et amat mediocria Daphnis.
Ut se dere Duces, tencro gratantur alumno,
Et patriae patriaeque patri castaeque parenti.
Tum sese invi tant hilares super omnia vultus
Accedunt placidi, et gravibus de rebus amica
Colloquia, et miveus coniungens pectora candor.
Hine mamores mensis iterant sua vita remotis,
Coniunguntque preces: rum notum buccina signum
Intonat; agglomerans cursus animosa iuventus
Confluit, ornantur magno specta cula plausu.
Contecti pedites fulgenti corpora ferro
Stant cataphracti omnes, hostemque ad proelia poscunt
Teutonico lusu, nimium qui seria ducit:
Ardescit dubio pugnax certamine virtus,
Ignescuntque animi speratae laudis amore:
Ictibus arma sonant, aether clangore tubarum
Rumpitur, ingenti resonat victoria plausu.
Interea nec rura tacent, nec proxima campis
Oppida, laetitiae sed motus percipit omnis
Agricola et civis, plaususque et carmina iactat.
Cresce puer; tecum crescent solatia ruris,
Otiaque et lusus, et dulcia tem pora pacis:
Parturit optatas tellus tibi Daedala fruges,
Mel nemora exudant, montes illime metallum,

Foma ferunt horti, supplantant pascua campi,
Florida formosae texunt tibi serta Napaeae.
At Musae tibi quae toto se ex asse dicabunt,
Ingenuae Musae vivis tua nomina chartis
Iampridem inscripisere tibi et sua munera condunt,
Vivaces hederas immortalesque Amarantos,
Et semper viridem brumae per frigus Acanthum.
Quid memorem Nymphasihabitant quae flumina Nymiphae
Dona tibi accumulant plenis congesta canistris
Vincta caput spicis offert tibi spicea Gortis
Munera, Gottis amans Domini, culstosque vetusti.
Nobile quam Gotti liquere insigne Draconis.
Haec Cereris, Floraeque comes te nobile Glastus
Alternis cum farre serit dum nigra virentis
Cespitis attoliis folta, et cum cespite sucum;
Vude trahit primos lanae tinctum colores.
Huic comes Alniferi felix ad littora Ncssi
Post montem Horrisonum monranis proxima Cattis
Lustra colit nemorum laetis in vailibus Isis.
Illa astans crudis dum ferrum ductile flammis
Mitigat, Aeoliae sudans industria curae;
Adprobat Aethnaos imo sub monte caminos,
Atque usum enumerat ferri, chalybisque tenacis:
Unde tibi atma parat solertia candide Daphnis;
Arma decus pacis quae seruent bellaque longe
Praecipitent, Scythici deserta ad Caspia caeli.
Hanc soror aetherei gaudens sub vertice montis.
Conspicit Oenagore pecoris ditiffima Nymphe
Lanigeri, celeri quam sluminc praeterit Ilmus;
Ilmus aquis potans pascentes dulcibus agnos,
Et vincens mucis Milesia vellera lanis.
Quid memorem Oenonem Salana in valle iacentem,
Et sua mirantem montes uneta per aeltos:
Quae didicit nuper doctasagnostore Musas,

Ingenioque sequi bona vera, ô aurea Nymphe,
Si rua agnoscis bona nec mottalia praerers!
Tu quoque syluicolas inter non ultima Nymphas
Parthenope ante alias Cerealem docta liquorem
Conficere, optato patriae grataris alumno.
Nec te suprema florentem in valle tacebo
Salinga, effossis quae sancte operate metallis
Consicis argentum, vitae commune levamen.
Offico tecum certat nemorosa Baaenis,
Herciniaeque orae convallis et ora Vierrae,
Et celebre antiqua cui nomen ab arce relictum esi,
Mysorum sedes, rebus quaeque inclita gestis
Francia Saxonici sequitur vestigia iuris.
Longa mora est omnes humili memorare Camena:
Omnes donae ferunt: aliae nitidissima farra,
Et generis varii frumenta et candida lina,
Dant alii Bachi latices, vuasque meracas
Dant alia argentum, ferrum dant artibus aptum,
Sunt quae suppeditent Canusinae vellera lanae;
Sunt quae succissuam tinctricis Isatidis herbam.
Hae coctam lupulo cererem; genialibus illae
Dant epulas mensis, et condimenta probati
Sacra salis: silvas aliae rimantur, et amnes,
Accumulantque feras sapidas, piscesque dapales
Cresce puer; tecum crescent solatia ruris:
Vernat ager; vernant horti; silvaeque comantes,
Muscosi assiliunt fontes animosius undas
Traiciunt siuvii, ridetque serenior aer.
Quin etiam hae Coryli, quin haec arbusta moventur
In numerum atque alno resonans assibilat alnus.
At pia te riveis materdum suscipit uluis,
Oscula dum libat teneri dum pectoris omnem
Inspirat gaudens dulci cum lacte vigorem:
Vota simul precibus densat concepta, peritque

Ut patris insistas fausto vestigia cursu.
Fortunate puer, tu dehinc eris alter ab illo:
Ille tibi Heroum vitam dictabit, et artes,
Quas serûire Deo iustum est, quibus aurea virtus
Iuncta salutares solet exercere labores.
Agnita maiorum te per vestigia ducet
Dux Pietas, Virtusque comes, imitaberis illos,
Qui meruere Deo laudem ducente perennem.
Cresce puer tecum crescunt solatia ruris
Iamque ubi venturis adolescere coeperis annis,
Et poteris quae sit dulcis cognoscere virtus:
Te patruus vere laudis stimulabit amore
Armipotens. galeae clarum cui nomen ab usu est.
Namque docebit enim paci famulata togatae
Arma sequi regere arma, armis bona vera tueri.
Omnia militiae tradet documenta volenti,
Quae vigilans dux nosse potest: compescere poena
Militis errorem, virtutem accendere donis,
Instruere audaces, trepidos animare cohortes;
Hostis ut assue scant fusi ad sectare cruorem;
Traicere hic fluvios, illic transcendere rupes;
Excubias agere in noctem superare labores
Militiae, superare hiemes superare calores.
Tum praecepta Ducum referet, seu liber in hostem
Ire pedes cupias, seu pondere durus equestri,
Et sclopatus eques idem decus omne docebit,
Cum turmis equitum pedites miscere volantes,
Qui iaciunt rapidas ignito sulphure glandes:
Consiliis hostem premere, aut conflictibus aptum
Definire locum: Solis vitare micantis
Ludibrium, et sparso adversos cum puluere ventos:
Sistere nunc aciem, ccleri nunc vertere motu;
Seu libeat geminas pugne committere frontes;
Sive hostis cornu valldissima dextra sinistram
Ala petat, medium cuncos seu mittat in hostem

Cura Ducis vigilans; laxos seu densior orbis
Arceat incursus, et solo robore pugnet:
Agmina seu Geticae claudat gyratio lunae.
Nec minus interea patruus tibi consules alter
Arte regens animum, civilis et aurea vitae
Ornamenta docens, mores, artesque togatas;
Quae regere im perio cives, quae reddere iura
Aequa lance solent, et sanctas condere leges.
Sontibus ut poenas statuas, et praemia rectis.
Tunc tibi se pictas, tibi se tunc maxime virtus
Iustitia adiunget: comites hae semper eunti
Ad latus haerebunt, cedet fortuna volenti:
Nec metues casus, sed forti pectore vinces.
Aurea tunc priscis aetas laudata redibit:
Tota fluent auro tibi flumina, et inter arenas
Concava lucentes voluent ad littora gemmas:
Non Notus adflabit molli contacta tepore
Pascua, cessa bunt dirae contagia pestis:
Cedet et ipse mali fator, et non ulla nocebunt
Nascenti pecori lentis aconita venenis:
Terra ferax fruges plenis urgebit aristis,
Et fetura regem geminabit et ardua saltus
Lustra feris cingent: gaudebit pace colonus.
Ubertate solum studium concordibus urbes.
Sponte sua passim cum Baccare crescet Amomum,
Cynnama cum costo, vulgo per aprica legentur
Arua, salutaris Panace, curisque levandis
Moly datum, atque animi Nepenthes nubila pellens.
Arboribus frondes decorisunt, frondibus umbrae,
Collibus apricae vites et vitibus vuae;
Prata decent campos dant pratis lumina flores
Sic Deus est populo Princeps, cui iure regendi
Cura data est cives, patriam qui iure gubernat.
Ut fons contiguae largus sub moenibus urbis
Perpetuas derivat aquas, cutsuque perenni

Sufficiens relenat communem publicus usum:
Hîc hortis inducit aquas, arentibus, illic
Succurrit pratis; hic pocula lauta ministrat,
Aut latices epulis, multa illum tuba frequentat.
Quottidie liquidas quas suggerat omnibus undas:
Semper habet, terra natos rorante liquores.
Ergo illum iuvenes celebrant, castaeque puellae,
Caniciemque ferens aetas, aut fronde coronant,
Et nitidis sertis, aur ornant dulcibus hymnis:
Sic Princeps patriae, populi cui commoda curae,
Cui studium pietas, pietati et subdita virtus:
Civibus est multis praesens thesaurus, et ingens
Et commune bonum, de quo sibi quilibet aufert
Suppeditate Deo non ille aliena secutus
Imperii excedit metas: sua regna tuetur,
Pace salutaris, saevis non noxius armis;
Arma nisi ad flictae poscat iactura salutis.
Ergo sedens solio populis ius dicit ab alto,
Consilio gravis, et cauto sermone disertus,
Arte regens animos, et verbis pectora mulcens.
Pendet ab hoc uno mirantis turba coronae:
Hunc unum aspiciunt omnes, et amore verentur.
Talis ur hic infans accrefcat euntibus annis
Vota Deo faciat, cui sunt bona publica cura:

Ad Philippum Ducem Pomeraniae.

ESse Deo curae, qui rerum sceptra gubernant,
Tu quoque non dubie magne Philippe doces.
Nam cum sollicito sint omnia plena tumultu,
Cum tot succumbant tempora nostra malis:
Impia cum vobis meditentur bella tyranni,
Qui fidei afflictae grande fovetis opus:
Cum tantae insidiae vobis ponantur ab illis,
Impia quos Stygius cogit in arma furor:
Cum mortem intentet meretrix Babylonica vobis,
Quae ponit instum Daemonas ante Deum.

Tu poteras dubitare tuae de semine gentis,
Deque tuae forsan dexteritate domus.
Iam tecum sanctis gemuit Pomerania votis,
Nimirum imperii fida ministra tui:
Utque tibi e chara concedat coniuge natum,
Saepe piis votis est venerata Deum:
Qui tecum et longaeva tuae post fata senactae,
Adserat invicti dogwata vera Dei.
Audiit haec (nec enim quidquam negat ille precanti)
Et tibi diffugiat quo tua cura dedit
Iamque tibi accedunt solatia prin cipe naro:
Haeredem pietas invenit ista suum
Quod Deus instituit ante omnia curat, et oruat,
Ille Magistratus condidit ille regit.
Caelica res Princeps sunt caeli munera Reges,
Ordo magistratus caelitus iste venit.
Illis dat motus acres dat nescia frangi,
Cordaque fortunam vincere docta Deus.
Et velut invisos turbat de sede Tyrannos:
Sic illos saluos hic et ubique regit.
Ille tuam agnoscens pietarem hoc munere misso,
Officii voluit te monuisse tui.
At tu Saxonicae Maria inclita sanguine gentis,
Et decus, et generis gloria magna tui.
Quae virtute rua patrias Herordas aequas,
Conveniensque tibi nobile nomen habes:
Vive diu et thalamos natis feliciterauge:
Gloria tam claro pignore magna tua est.
Omnia virtutum te dicere nomine credas,
Hunc proprio, atque suo nomine quando vocas.
Nam solet ingenuo nasci cum Principe virtus:
Hoc decus insunas praestat uterque parens.
Iam genorose puer risu cognoscere matrem
Incipe, nam patria te Iulit illa decus.
Magne puer, caelo demissum munus ab alto,

Ingredere exortus prospera fata tui.
En tibi blanda ferunt sanctae munuscula Musae,
Natalisque canunt sidera fausta tui.
Arrident nato Charites arridet Apollo;
Stagnat et ad cunas Castalis unda tuas
Te nato novitas resetata volubilis anni
Gaudet et admissos lenius urget equos.
Iamque tibi in cipiunt longi se prodere soles:
Natali applaudunt tempora laeta tuo.
Ipsa exuta hiemem venturi veris amore
Vestit, et ornatas terra recludit opes.
Iamque ubi consucsces auras, orbemque tueri,
Ridebunto culis omnia blanda tuis.
Quid mirum, nam vere novo qui condidit orbe
Vere novo patriae condidit ille ducem.
Omnia principio primum sunt condita veris.
Optima dici ipso quae mernere Deo.
Quare age Dux roties votis optate tuorum:
Luce subi vitam prosperiore tuam.
Qui tecum patriis adfers solatia terris,
Nunc sidus populis exoriare tuis.
Nascere Dux populis, patriae spes altera terrae:
O quantum e cunis spem capit illa tuis!
Inclita tu disces facta observare parentis:
Maius et antiquis nomen habebis avis.
Te dominum pariter matrisque ex fratre nepotes
Tota sub Arctoo terra Botte colet.
Tu Pomeeranus eris, cupidis cui patria votis
Optabit Pylii tempora longa senis:
Qui post iusta tuo succedens fata parenti.
Invictae fidei grande tenebis onus.
Interea vita tibi prospera fata precantur
Omnes, quos animos constat habere pios.
Hoc cupis afflictae fidei fordissime vindex,
Hoc tua virtutis grande Sybilla dccus:

Nomine qui sicut patruique patrisque vocaris:
Sic aequas animi dives utrumque bonis.
Hoc alii proceres, studio quicumque tenaci
Pro sacra curarum relligione gerunt.
Tuque adeo monstrante Deo qui primus in auras,
Et teneris revocas magne Luthere fidem:
Hoc ita natura felix orator lonas.
Hoc Cruciger placida candide mente cupis.
Et numquam a rerum curis relevate Melanchton:
Iessaeaeque Lyre tu Pomerane decus.
Sed redeo unde fui primo digressus et ad te
Converto numeros, magne Philippe meos.
Hunc quoties natum vultu amplecteris amico,
Et placida pendens ore fone bis onus:
Esse puta missum ceu calcar, ut vigeat illud.
Quod nunc pro Christi luce testeris opus.
Non meliora potest Princeps patrimonia natis
Linquere, quam veri dogmata pura Dei.
Sed tibi nunc volui gratis applaudere Musis,
Quicquid id est, facili suscipe fronte precor.
Suscipe facta tuo natalia carmina nato:
Exigui brevitas temporis ista dedit.
Quod superest longos vivat cum matre per annos
Compre cor et regnet cum sene patre senex.

Ad Principem Electorem Palatinum, Othonem Henricum.

SIc ubi conspirant faciles in corpore vires,
Res bene florentis salua salutis habet:
Mens radio lucens caeli, mens integra veri
Quid diceat celsa dictat ab arce potens:
Imperio assuescit recti studiosa voluntas,
Corque suos morus pacis amore regit.
Si quis ad hanc Princeps regimen componere formam
Omnis ut officii congruet ordo studet:
Ille statu imperii fruitur populique beato.

Et clarum merito nomen honore gerit.
Illi applaudit amor, sparsi in commertia civis
Officiis numerus constat ubique suus.
Ille ubi se solio media componit in aula,
Dicturus populis iura colenda suis.
Protinus ingenuo Maiestas candida vultu
Adstat, et Augusto fronte serenus honor.
Tum linguam expediens aequo de iure diserte
Pruden tique simul pectore verba facit.
Doctrinae pariter, fecundae et carmine linguae
Mulcet, et assensu pectora mota trahit.
Mille hominum mentes hominem convertit in unum,
Virtutis proprio vis animosa bono:
Huic respondet amans positi reverentia iuris,
Fromptus et ad leguro dogmata sponte favor.
Sive domi seu prompta foris studia expetit usus.
Unanimem praestat patria tota fidem.
Quod si vera Deum monstrans doctrina gubernat
Cor Ducis, ut regni comparet inde decus:
Vere erit imperium felix ex asse, nec unquam
Divino orbatum perdet amore decus.
Tu quoque cum talem patriam mediteris, et optes
Constitui Elector Dux Palatine, decus.
Inclite, ab Henrico qui clarum et Othone Monarchis
Saxonico natis sanguine nomen habes:
Te quoque prosequitur merito veneratus amore,
Qui civis dici qui cupit esse bonus.
Iure tibi gratantur opes gratantur honores;
Res quibus est Princeps digna favore bonus.
Namque alia ut mittens aliis celebranda relinquam,
Te merito Musae cur venerentur habent.
Quas quoniam hospitio venientes excipis ultro,
Et sinis umbroso pacis amore frui:
Me quoque magnifico dignatus sponte favore,
Sollicitum larga conditione vocas.

Addis opes etiam capiendos addis honores:
Et dignum Musis, ingenioque locum.
Agnovere meae decus hoc in Principe Musae,
Et gaudere sibi non potuere nihil
Me tua suscepit bonitas si caussa probaret:
Iusitia a patria noluit esse mea.
Caussa fuit: sed vicit amor patriaeque Ducumque:
Mutari assuetum non tulit illa solum.
Illi ut iustitiae, sunt ut pietatis amantes:
Sic Musis etiam, quod meruere ferunt,
Hoc illis natu ra dedit, generosaque gentis
Nobilitas, veris semper amica bonis.
Sic iuvat ingenio similes virtute parenti
Laude pari verum promeruisse decus.
Illis est curae pietas, et gloria veri,
Et pax quae summi est sem per alumna boni.
Vivite mangnanimi iam vobis auspice Christo
Auricomis debet Ruta virere comis.
At tibi quas grates mitissime debeo Princeps,
Unde feret parua sors mea versa tota?
Quaero, nec invenio, nec aquas in ducere fonti,
Nec nemori fyluas (nec decet) ipse velim.
Servo animum memorem grarum circumfero pectus.
Hoc etenim Princeps debet honore coli,
Publica res Princeps commum debet amore.
Non tantum studio muneribusque coli.
Est tamen hoc illi ceu testificatio; namque
Si quis amat studium non negat ille suum.
Ergo animo, et studio si quid conducere possem;
Ingenium hoc forsitan, non tibi turpe foret.
Hinc quas arcta tibi nescit fortuna referre,
Hoc tenui grates carmine gratus ago.
Carmina divitiae sunt vatibus aurea numquam,
Frondea sed Musis nora corona fuit.
Inde diu nomen florens Heroibus addunt,

Quod recolunt memori fecula multa sono.
Deperit argentum cumula tum intercidit aurum:
Thesaurum ingenii mors abolere nequit.
Nec virtus longo per se durabilis aevo est.
Hanc nisi servatam Musa diserta vehat.
Musa loquens longae custodit saecula famae:
Musa vetat meritis nomina clara mori.
Musa dedit vitam mortalibus, illa perenni
Nominis Heroes posteritate canit.
Quis Reges, quis nosse Duces quis regna, quis uroes
Quos olim alta hominum secla tulere, queat:
Nomina ni scriptis animata referret eorum,
Aonii passim turba diserta chori?
Carmine Nelides, et carmine vivit Achilles:
Ignotos sepelit glmoria muta Duces.
Hoc erat ad statuam Macedo quod fixus Homeri.
Dura sibi gemitu fata negasse dolet.
Et tibi quod possum clarissime defero Princeps:
Forte etiam hinc nomen laus habitura tua est:
Offero Pastorem quem per sua pascua Christum
Depingit tali Psaltria Musa typo.
Ille etenim vigilans ovium circum agmina eustos
Erramtem miti servat amore gregem.
Nos ovium fumus errantum miserabile vulgus:
Sanguine quas miseras ipse redemit oves.
Nos licet abducat per devia mobilis error:
Nos tamen in veram colli git ille viam:
Colligit, et verbo per pascula ducit euntes,
Et regni heredes nos facit esse sui:
Omnia et ut servat qui condidit omnia solus;
Sic nos e manibus non sinit ire suis.
Tantum agnoscamus vocem pascentis, et illi
Discamus memoritra dere corda fide.
Adde quod idem omnem vigilando perambulat orbem,
Et rebus largo pronidet auspicio:

Ipse regens lucem, purumque in sole calorem,
Ipse regens vires lactea inna tuas.
Rebus adest praesens primo crescentibus ortu:
Provehit et motu semina quaeque suo.
Ipse patris quoniam sapientia, vivaque virtus,
Munificus terrae ludit in orbe, Deus.
Hinc rerum species similes sibi semper, et augens
Omnia divino nata favore vigor.
Tum genus humanum vero complexus amore,
Excubias proprio gro grege semper agit.
Et quoniam omnipotens vox est et viva parentis:
Pascit oves verbi lacte fluente sui;
Observatque simul iustoque in tramite ducit,
Qua certam pandit gratia ad astra viam.
Ah quo ties errans latebris fallacis Eremi,
De grege tran siliens stulta vagatur ovis!
Ille tamen gaudens humeris gestare repertam,
In numerum redigit restituitque suum.
Saepe latens aliquo fallax in gramine scrpens,
Insidias omni pervigil arte struit
Ille tamen custos gregis et pugnator in hostem,
Destruit ipse potens insidiantis opus:
Quin etiam adfirmat laetantis gaudia caeli
Converso aure Deum saepe fonare reo.

Ad Ferdinandum a Maugis.

HAec vis atque vigor nostros infusus in artus,
Cetera qui motu Principe membra regit:
Quo sentire datum est homini quo ducete vitam,
Et ferri certis ad peragenda modis:
Unde sit, et qua nam productus origine multos
Iuvit apud priscos elicuisse Sophos.
Nec videre nihil; schola seu studiosa Platonis,
Seu schola Doctoris parua Stagira tui:
Nos tamen excussis melius censere tenebris,
Caelestis fidei mystica norma docet.

Novimus artificem qui fabricat omnia, nullo
Ex opere et vires luminis intus alit.
Noli scire modum noli perquirere tempus;
Non homo consiliis debet adesse Dei.
Ergo animus vere est divinae portio mentis,
Exiguus veniens fomes ab igne Dei.
Ipse agitat corpus, viresque admiscet eundo:
Ipse vigil domini praestat ubique vicem
Illius ad numen sensus regale moventur.
Subdita et ad causas turba parata suas.
Ad dominum referunt sua quisque negotia at ille
Iudicat, et certa cognita lege probat.
Ille sua levitate celer nisi prava voluntas
Horsum agat ad caelum semper anhelat iter.
Hei mihi! flamma potens cur turpibus ista tenebris
Obruta, nativam perdidit orba decus.
Staulta dolis atri cum femina capta Draconis,
Est sua neglecto damna secuta Deo.
Inde tot aerumnae duri tot ubique labores,
Obiva tot variis dita pericla modis.
Cum quibus est animo pugnandum semper et ipse
Cum quibus incolumis non victor erit.
Sed tamen adiutus recta ratione triumphat,
Atque exercitio fit relevante potens.
Ite procul clypeis annosa insignia gentis
Quos sine virtutis laude referre iuvat.
Ut genus a Graio Germanus Cercrope ducat,
Hectoreaque aliquis stirpe superbus eat;
Si premat ignavis animosam sordibus auram:
Quid vitae ad frugem scutiger addat iners?
Exercendo valet, viresque acquirit agendo
Hic animus, magnum qui facit essse virum.
Et quamquam generis propagine nascitur Heros,
Virtutisque infans a patre nomen habet:
Ni tamen innatos norit compescere morbos,

Ad bona ni totis vera laboret equis:
Sanguinis ecce vigor, mentisque innata facultas,
Ut Scintilla rogo deficiente perit.
Quid tibi profuerit Cyrum monstrare parentem?
Impia Cambysen si tua vita verfert.
Durandus vigor est animi virtutis ad usum:
In clyta per praeceps fama paratur iter.
Hinc Fernando genus veris qui dotibus ornas,
Quae duplicis titulum nobilitatis habent:
Nam quia Maugisiae genus a propagine gentios
Ducis ab antiquo sanguine natus eques:
Nec tamen hoc satis esse putas, sed gentis honorem
Illustras animi, condecorasque bonis.
Haec tecum conferre iuvat dum nostra reducit,
A stygiis Ithacum Musa latina plagis.
Atque haec huius erit sententiatota Camenae,
Ignaus animi dona valere nihil.
Nec speciosa fidem faciat facundia nobis:
Res ea natura est nota probante satis.
Tantum hoc Moeondien itidem sensisse probabe,
Dum dubium reducise cantat Ulyssis iter.
Nam quoniam ex opere hoc nuper quasi ducere gustum
Visum est, iudicio stabit id omne tuo.
Ergo quid hic caussae sapientem monit Homerum,
Ducat ut adflictum fata per alta Ducem?
Scilicet ante oculos mortalibus ille volebat,
Ponere perfecti munera plena viri:
Qui simul ingenio rerumque excelleret usu,
Publica quo posset res duce salua geri.
Crede mihi tales, qui praesint, esse necesse est:
Ut multum prosint, multa dolenda ferant.
Hic labor, hoc opus est nostrum qui mente valemus,
Ullum pro patria ne metuamus onus.
Nonnea animo celer, ac sensu peracutus Ulysses,
Strenuus ad pacem fortis ad arma fuit?

Quos tamen in fluctus fortunae hunc mergit Homerus!
Quot patitur terra quotque pericla mari!
Iam dederat findem Troiano femina bello;
Graius et iliacas hauserat iguis oper:
Cum Danaum toto difiectas aequore classes,
Numinis in varias spargeret ira plagas.
Adpulit ad Ciconas ventis iactatus Ulysses,
Hebrus ubi astrictas in mare voluit aquas
Diripit hîc urbem, sed mox fortuna repugnat,
Obvia dum Ciconum colligit arma manus.
Tum populi expertus non aequo Marte furorem,
Cogitur indigna vertere terga fuga:
Exceptusque iterum ventis pelagique furore,
Aegei rapitur per vada coeca freti:
Donec aberrantem lentis cum classe Cytheris,
Excipit Oebalio curua Malaea finu.
Hinc Lybicas longe Borea disiectus ad aras,
Ad populos venit myrthea lothe tuos.
At non excipitur bello, non pellitur armis:
Hei mallet so cios arma tulisse suos.
Namque revertendi faciens oblivia lothus,
Gustantes reditus non meminisse facit.
Ergo peregrinis dum suaves incola fructus
Exhibet, et socia tempora fraude terit:
Indulget genio miles, nec navita ventis
Vela dare, et patrios curat adire focos.
Scilicet et fortes eneruat blanda voluptas,
Dux ubi prospiciens non canet arte suis.
Sic tensit Macedo molli Babylone potitus,
Deside militiae Marte perire decus
Militis ad Capuae corrupta est otia virtus,
Cum sineret molles haunibal ire dies.
Insomnem decet esse Ducem; subit otia casus,
Saepeque pigritiae poena, novus labor est.
Ne tamen hoc totus faro succumbat Ulysses,

Consilia ex ipso tempore prompta capit.
Vi retrahens, prorae locat ad retivacula vinctos,
Invitosque aegra sogit abire fuga.
Iamque Notus Lybicis profugum comitstus ab undis,
Adilcit ad scopulos Sice lis ora tuos:
Terribiles habitant loca qua deserta Cyclopes,
Sa crilegi, atque ipsis turba inimica Deis:
Qui neque iusticiam agnoscunt, nec iura verentur,
Omnia pro libitu qui temerara gerdut.
Vix terram attigerat, summo cum monte videri
Umbra potest vasti prodigiosa viti.
Monstrum horrendum ingens, soboies metuenda Thoosae,
Sicanius nomen cui Polyphemus erat:
Par scopulis humeros et vertice sidera pulsaus,
Per pratum grandes pastor agebat oves:
Ceu Leo collisis qui mandit dentibus aguam,
Fractaque cum totis carnibus ossa vorat.
Cum grege non magno maestus restabat Ulysses,
Proxima qui cupido cena futurus erat.
Quid facias? oppressus eras et inermis Ulysses,
Hic opus argutae mentis acumen erat:
Nulla animi virtus timidi: sorbenda Cyclopi
Porrigir audaci dulcia vina manu.
Vina age nostra bibas, caro cui gratissima nostra est,
Lautior adfectat pocula lauta cibus:
Sic Ithacus: latices ille imis faucibus haurit;
Mox gravat inflatum copia pota caput.
Tum cadit, atque haustum pariter cum carne Lyaeum
Euomit, invadit membra gravata sopor.
Causam ithacus nactus vino, somnoque sepulto
Fonte oculum socia victor ademit ope:
Solertique fuga praedaque potitus opima,
Consilio tandem vindice laetus abit.
Tantum animus sapiens ingenti robore praestat:
Omnia vis animi vincere dum potest.

Vim superat virtus, vincit prudentia ferrum:
Vir pus, et prudens omnia victor habet.
Saepe aliquem nequeunt vires frenare Tyrannum;
Vaius hunc frangit mens generosa viri.
Pulsus ad Aeolios Vulcania littora montes,
Hyppo tadis subiit regia tecta senis:
Cui quoniam imperio ventos tractare potestas:
Praesenti miserum iuvit, et auxit ope.
Namque iubet Zephyrum placide deducere classem;
Dum patrium tangat salua carina solum,
Ast alios casus quos exigat, utribus indit
Atque ait his omni Nerea vinceloco.
Vincere debuerat, mare quem tot traxerat annos;
At non dum in fatis vincere posse fuit.
Certus erat, visa loca grata subire Zacynthe,
Cum premit a remo pectora fessa sopor.
Quid non seruilis petulantia turpiter audet?
Utribus inclusas esse putabat opes.
Speque avidi praedae dum lora tenacia soluunt,
Omnis ventorum vis per inane fugit.
Iamque ruunt pontumque cient, et tui bine perflant,
Hinc Aquilo, hinc Eurus, turbidus inde Notus
Excitus, ante oculos sua dum disc in ina cernit,
Perditus hîc dubitat, sospes an esse velit.
Tentat et Hippotaden frustra mollire precando,
Perque truci iterum naufragus errat aquas.
Esse quid exempli ventorum in rege probemus
Cordatos reges Numina summa iuvant.
Cur tamen inclusos ventos dat in utre? monemur
Parcius utendum Numinis esse bonis,
Hei quam saepe malum Princeps ievitate suorum
Cogitur et nullo crimine damna pati!
Hoc ita servorum per furta figurat Homerus:
Servorum nescit fine carere dolus.
Hinc mare ad Anriphatis populos allisit Ulyssem,

Qua bibit Artacias incola crudus aquas.
Qua solitos memorant Laestrygonas hospite caesom,
Humano cupidam carne replere gulam,
Hinc caetis sociis, et fracta classe repulsus,
Impia Circei venit in arua soli.
Quid memorem dirae benefacta venefica Circes?
Est ea iam vulgo fabula nota satis.
Hei doleo hoc unquam venisse ad littus Ulyssem:
Hic ithaco factus mollior ille fuit.
Atque equidem optarim meliorem huic Molyos usum,
Archilochi merito carmine laudo metum.
Quid faceret tristis pro libertate suorum?
Quos pridem in turpes verterat illa fues.
Bestia ne fieret, non cetera cavit Ulysses;
Hei mihi, quam minime multus utrumque cavet?
Sed tamen infernas migrare coactus ad umbras,
Hac eriam poenas pro levitate luit.
Tartara restabant illi cui terra fretumque
Trita diu fuerant: Tartara fortis adit.
Usque adeo ne opus est, dignum virtute probari,
Ut mala qui tulerit plurima, plura ferat?
Illic Heroum vitam, poenasque nocentum
Conspicit, ut vitam corrigat inde suam:
Hoc erat in sese penitus descendere, et intus
Ad bene vivendum quaerere quid sit opus.
In seipsum ducit, non Tartara, Homerus Ulyssem:
Inque animo manes ipsius esse docet.
Cogitet ut secum charae mens conscia vitae,
Quid bona lucretur quid mala facta luant:
Esse sua ingenuae virtuti praemia monstrat;
Crimina supp licio nulla carere docet.
Haec ira Sisyphides monitus, quasi redditus orbi,
Sustrinet in clades fortius ire suas.
Subdola iam dulci modulantes funera cantu,
Sirenum docta praeterit arte choros.

Nec velut ante toro Sagae Phoebeidos haeret:
Eludit cauta monstra marina fuga.
Incolumis Scyllae fauces ventremque Charibdis
Praeterit, ad Siculae dum redit arua plagae.
Hei quantum est regere, et populo dare iura feroci!
Legibus exiguam vix tenet ille manum.
Rebus in adversis quem saepe probaverat ante,
Caussa novi Archilochus sustinet esse mali.
Solus is invitans comites in pascua Solis,
A cupido praedam milite iussit agi.
Flebilis hinc ira tempestas orta Deorum,
Zancleos iterum eogit adire sinus:
Hîc omnes fracta sparsim cum classe rotatos
Strangulat epoto Sicelis unda freto.
Consilii solus monitor melioris Ulysses,
Naufragus e media vix bene fugit aqua:
Fugit, et ô nollet; sed sic cogen tibus astris,
Ogygiae tandem pervenit exul humum.
Hîc etiam invitum, et querulum remoratur Atlantis
Mollis, et ad blandas ingeniosa preces.
Hei quae deliciae, quae blandimenta parantur,
Ut pius in patriam diminuatur amor!
Illa quidem acceptum mensa solata precando,
Divinas inter sic fuit orsa dapes:
Quo tamen ire paras: felix tua si bona nosses!
An me adeo temere deseruisse potes?
Si scires, reliquum tibi quid tua fata relinquant,
Si reputare animo damna futura velis:
Quae prius ingenti tibi sunt superanda labore,
Quam videas Ithaci recta paterna soli:
Iam mecum aequali contentus sorte maneres,
Et tibi servares meque, meamque domum.
Quin etiam aeternae fruereris vere iuventae,
Et mecum malles nescius esse mori.
Nec mihi Penelopen praefer, quam munere formae,

Quam longe ingenli numine vinco mei.
Hei nihil est hominem forma contendere Divis;
Et damni et casus nescia turba sumus:
Dixit: ac immotum virtus solatur Ulyssem;
Spondet et in superos spes meliora Deos:
Nec sibi turpe putat procul a tellure precari,
Fumum de patriis cernere posse focis.
Numen adest, numen dederat mandata Calypso;
Non poterat iussas haec inhibere vias
Sic licet Heroum vitientur pectora, utomnes
Ad mala mortales obvia turba sumus:
Si tamen agno seunt vitium, morboque repugnant,
Eturpi emergunt auspice labe Deo.
Et tamen damissam comitantur tristia culpam,
Quodque malos mores expiet, usus haber.
Hinc Ithacus dextris ereprus Atlan tidi fatis,
Vicerat ex illo non sua fata tamen.
Iam parat Ogygiis pelago nova robora fyluis,
In patriam rursus quaerere certus iter
Mira quidem res est mallet retinere Calypso:
Sed cogente iuvat vela abitura Deo.
Saepe aliquem casu Deus a remorante recebat,
Casus ut ad ferret quam prohibebat opem.
Ergo iterum ponti dorsum sublime secabat,
Exigua vectus per freta longa rate.
Iam decima exoriens octava reluxerat Eos,
Per mare Phaeacum conspicit udus humum.
Ecce maris demitor rediens ab Atlantide terra,
Conspicit e Solymis montibus ista senex:
Utque videt tumidos conantem eva dere fluctus,
Montibus horrendis concitar omne solum.
Iam nubes, ventosque ciet iam marmora miscet;
Mota polum saevo territat unda sono.
Tum gemma, et pectus corpore solutus Ulysses,
Edidit in gelidos talia verba Notos:

Me miserum quid fata parant, avid abominor ultra,
Quod mihi nunc superest: quae graviora feram
Felices Danai quos celsae ad moenia Troiae
Sustulit Atiida sub duce summa dies!
Tunc ego debueram durae sucum bere morti.
Cum petui fama non pereunte mori.
In me cum gelidi pugnantem ad corpus Achillis,
Misetunt Phrygiae spicula mille manus.
Tunc pulchre moriens merituspraeclara fuissem,
Funera, florentis cespite tectus humi.
Nunc rapior ventios mediis inglorius undis,
Et quia rata volunt, deside morte cado.
Talia iactanti saeva caput unda procella
Perculit: eversa labitur ille rate:
Labitur, at vitae rursum memor occupat illam;
Tutus in adversa Numine pugnat aquas.
Nympha maris misero Cadmo sata subvenit Inc,
Et superet fluctus qua ratione, docet.
Has ait extendens vincta; sub pectore vittas,
(Et simul has offert) per freta nare potes.
Quid moror? exiguum tempus transiverat, ecce,
Ut paleas ventus disicit unda ratem.
Ille trabem nactus vinctisque ad pectora vittis
Nabat, ut in magno flumine paruus anas:
Iamque dies binos, totidemque per aequora noctes,
Naufragus in mediis haeserat ille Notis:
Tertia lux terram monstravit et attulit auram,
Marmora quae nanti commodiora daret.
Tum vada Coryrae Phaeacidaq attigit oram;
Verum aditum ventus qui prohiberet orat.
Hei quoties scopulis gravitate ill.isus aquarum,
In medias rettulit membra relapsus aquas!
Littoreae mifero fregissent ossa procellae,
Ni ferret celerem provida Pallas opem
Hac tutus ducente miser, tandem ostia nactus

Fluminis, insanis de maris exit aquis.
Utque manu adprendit, matri dedit oscula terrae,
Hac sibi quod tacta reddita vita foret.
Hospes ab Alcinoo Phaeacum Rege receptus,
Munera cum pleno multa favore tulit:
Eius et auspicio patrias devectus ad oras,
In travit portum Phorcynis alta tuum.
Hei scelus! ut tangit patrii sua limina regni,
Cognitus a nullo stat miser ante fores.
Sola memor domini numerosis tardior annis,
In trantem agnovit tecta paterna canis.
Fluctibus heu quantis quatitur, quos maesta dolores
Quot mens aerumnas invenit aegra domi?
Dum reduci obsistunt manus invidiosa procorum,
Dum privata furens civis in arma ruit.
Maiores reduci sua praebuit aula labores,
Omnia turbatis quam freta mota Notis.
Sed tamen evasit sub vindice Pallade victor:
Omnibus in rebus Pallade tutus erat.
Hanc ipsi comitem nusquam non addit Homerus:
Sublenat haec pressum factaque dura levat
Palla da nil aliud nisi celsam intellige mentem,
Quae frangi Superis fisa dolore nequit.
Talibus aerumnis sapiens iactatus Ulysse,
Vix senio requiem subveniente tulit.
Hoc speculum ante animum ponant quoscumque remotos
Moribus a vulgi mens generofa facit:
Sive illi illustri genus altum a stemmate ducunt,
Et lata populos sub ditione tenent:
Sive illi arrecti verae virtutis amore,
Adfectant tituli nomina celsa sui.
Per varios casus animo duce fortius ibunt;
Fidere si summo scittamen ille Deo.
Rebus in adversis spernit mens alta dolores,
Nec superare animi vis gemina potest.

Nam fortuna licet vultu bachata sinistro,
Inferat externis plurima damna bonis:
Divitiae pereant, chari moriantur amici;
Vexentur morbis corpora, corda dolis:
Non tamen hic animus virtutum robore fultus
Luxari, aut aliqua parte perire potest.
Fortior adversos sic Regulus ivit in hostes:
Mente fuit liber, corpore captus erat.
Hac patriam fortis reparat virtute Camillus;
Hac sapiens victor Scipio laude fuit.
Hac annos superat tua laude iuven ta viriles,
Magne patri Macedo sorteque vique potens.
Laude Dionaeos Pharias hac Iulius undas
Contemnens mersa per vada puppe natat.
Armque semiviri fastu commota Potini,
Robore quam Murtis, plus ratione premit.
Sed quid ab externis exempla ad ducimus actis?
Non tamen exemplis tempora nostra carent:
Nec desunt iuvenes Heroum exempla sequentes
Quos numerare labor, sed meminisse iuvat.
Ecce animi quantis Veruetius ignibus ardet,
In fera pro patriis dum ruit arma focis:
Incola Pannonius Scythica cum genta toto annos,
Marte infelici bella sinistra gerat.
Hei mihi quot populos quot pagos victor et arces
Addidit et Gericas Turca cruentus opes!
Dum sine praefidio civis, sine vindice pugnat,
Dum quasi desperaus proicit arma dolor.
Excitus hic animo luvenis, virtuteque motus,
Proelia pro patria pro pietate facit.
Grassantesque Scythis patriis depellit ab oris,
Quos solet exigua fundere saepe manu.
Vive diu iuvenis, virtutis aman tibus unus
Exemplo ut possis pluribus esse, vale.
Tanra animi virtus, tanta est innata facultas,

Quam pius exercet constabilitque labor.
Atque haec quam bene suntsapientibus edita priscis
Qui melius vulgo cernere vera solent!
Praesidioque isto sese armavere potentes,
Am biguae contra lubrica tela Deae.
Cumque huius tot sint colaphi, tot et ulcera vitae,
Ad plagas illis hoc cataplasma fuit.
Nos melius, veras quoniam deprehendimus alas
Ardua quae recto tramite ad astra ferant.
Nascimur, haec summa est mandato quisque labori,
Officio debet quisque vacare suo.
Nec quia sic nummi quia sic pariantur amici,
Quisque sui debet nosse laboris onus.
Sed sudare Deo, caeloque probare labores
Nostrum est: huic placeat si mea vita, sat est.
Qui cupit, ut gestis reddatur gratia rebus,
In medio ponit castra caduca freto.
Omnia sunt ingrata: sed hoc tu nomine noli
Segnior officii non meminisse tui.
Ecce alius magni ducis inu itatur in aulam,
Ut patriam cura consilioque iuvet.
Ille regit iussis populosam legibus urbem;
Praesidet hic castris Phoebe canore tuis.
At quotus ex illis, si mundum ex ungue notabis,
Praemia pro studiis accipitaequa suis?
Me iuvet officio me iusso munere fungi;
Sponte mea in patriam me iuvet esset pium.
Nossc iuvet cultum, quem mandet, et adprobet unur,
Omnia qui praesens scitque, videtque, Deus.
Ipse ego quid possim communi adferre saluti,
Mecum agitem, et nulli debita iura negem.
Me iuvet ex antro ventos horrere sonantes,
Nigra procellosi stagna videre maris.
Quod si me pelagus per inanes auferat undas:
Per fluctus animo remige tutus cam.

Abditus a vulgo vivam productus in auram,
Omnia non aegra publica mente geram.
Ingenio vincam vires, et mente dolores,
Mente Deae dubiae vulnera mente dolos.
Laedere cum possim nolim motusque relaxer;
Et cum non possim saede iuvare velim.
Non ita quod magnos adfectem clarus honores,
Sed mea quo constent omnia facta Deo.
Omnia tam toto sunt praetereuntia mundo:
Atque etiam in magnis maxima pene nihil.
Nunc ubi tot magno vigilatae a Caesare noctes,
Nunc ubi tot tanti clara trophaea Ducis?
Nunc ubi Scipiados la bor, et victoria gentis,
Splendor et Ausonii nobilis imperii?
Scilicet et Boreae Macedo vexator et Euri,
Atque ubi nunc Cyrus maximus illei fuit.
Omnia sic aufert aetas, et certa senectus,
Cumque ipso senior tempore mundus abit.
Omnia praetereunt ceu modo nubila vento:
Aeternum nihil est, omnia praetereunt.
Huc igitur placeat nostros finire labores,
Unde animi nobis impetus iste venit.
Seruiat hic patriae claris hic prosit amicis:
Sic tamen, ut constent omnia nostra Deo.
Haec brevibus numeris crassa tractata Camena
Fundimus, ut brevitas temporis ista tulit:
Ceu primo instituens animosum Heroa colore,
Inchoat atque obiter pictor adumbrat opus.
Quae Fernande tibi maior tractare potestas,
Quando voles vacuo quando licebit, erit.
Nam velut ingenio polles et stemmate gentis,
Materies studium sic decet ista tuum.
Sive alto rerum scrutaris pectore caussas,
Sive etiam Heroum fortia facta legis:
Sive brevi accipies patriae pia iura regendae,

Oblati subiens clarus honoris onus:
Mens addicta Deo, mens semper ad ardua sudans,
Praevia propositi Dux sit ubique tui,
Ingenium genus exornet, mens stemmata gentis:
Nobilis est quisquis nobilitauda facit.
Sed tamen et felix ille est qui nomina Iaudis
Ex utraque suae parte tenere potest:
Quem genus et virtus commen dant ille beatus:
Ille comes Dius proximus esse potest.
Sed tamen haec alias: nunc mandamus Ulyssem,
Ut tibi verba meo nomine pauca ferant.
Ille quem a Stygiis rediens prudentior umbris,
Exemplum exacti sustinet esse viri,
Qui tibi dum recitat, quae passim viderit illic,
A nobi: iussus verba Latina loqui:
Fac tua non duras mens illi accommodet aures,
Forte operae pretium, quod iuver inde venit.
Sic habeas facilis Phoebum, Phoebique sorores,
Sic tibi det vitae fata benigna Deus.
Sic tua tran quillae ducens pia tempora vitae,
Sit procula saevis patria tuta Getis.

De Comitiis Smalcaldicis Anno 1537 Mense Febuario, Fragmentum.

ESt locus immensi post ultima climata mundi,
Qua revocant cursus saecula lapsa suos:
Extra annorum orbes spaciumque volubilis avi,
Extra Luciferi Solis utramque viam:
Qua sudans humeris porrectus fortibus Atlas
Credieus est geminos sustinuisse polos,
Hic sata Mnemosine genitoreque Vempore, fertur
Posteritas patriae regna tenere suae.
Salue dulcis anus, in quam flagrantis amoris,
Qui colimus Musas prodiga turba sumus.
Nos licet Idalios natura crearit ad ignes,
Arida qui Aoniis ora levamus aquis:

Et Cypria molles stimulante probemus amores,
Urique in Nymphis dulce putemus opus:
Te tamen ante alias nimis impatienter amamus,
Post avidum cupimus qui superesse rogum.
Ut rapis, et stimulas primam mihi diva iuventam!
Quis mage dilectam virgine credat anum?
Tuiuceunda meam exerces meditatio mentem,
Seu Sol seu rapido fulget abaxe soror.
Te prius ex animo, quam scire nomen, amavi,
Quo puer, et nondum tempore, pubes eram.
Nondum contigerat mihi scire, quid esset Apollo,
Quidue novem, Vatum numina docta, Deae:
Quid Cytharae in medio dulces Helicone sonarent:
Quid saperer volucris fons pede fossus equi.
Ut tamen Aonias gradiens sublime per autas,
Grande aliquis doma nomen ab arte tulit:
Cuius scripta tuos olim merituta favores
Argueret certis publica fama notis:
Non tam praesentis mirabar numina Vatis:
Quam re quaesoleas Utibus ista dare.
Nam nisi post aliquot quae tute probaveris annos,
Nulla ferunt Clario scripta placere Deo.
Sic tunc sollicita meditabar mente quid esses;
Quod quia non video, nunc quoque mente sequor.
Dic age cum possit te nemo videre superstes,
Musica re quare turba superstes amat?
Cum re sollicitis votis optemus amantes,
Dum nobis Parce mitia fila trahunt:
Cur magis exactae post ultima funera lucis,
Pascis amatores lubrica Diva tuos?
Sicego cum placide mediis illapsa fenestris
Mite sonans bisids impulit aura fores.
Nec mora contactos subiens novus impetus artus,
Nescio quod cupido scribere mandat opus.
Dinafave dixi, tibi scribere pauca volenti,

Haec levis auspicio si venit aura tuo:
Er quae nunc meditor, venturis insere seclis,
Inque tuos olim conde recepta sinus.
Lapsa recurrentis post mille volumina Solis,
Transierant tacito saecula quinque fuga:
Alter et incoeptis signorum cursibus annus,
Septem exacta super lustra rotabat iter:
Ex quo mortalts subiturus pondera noxae,
Christus ab intacta virgine natus homo est.
Annua brumalis referebat Februa mensis,
Cynthius hibernis marmore mersus equis.
Inque domum Veneris madida migrabat ab urna
Piscis Acidalii proxima signa petens:
Iamque aliquis gelidae sub prima crepuscula noctis.
Contemplans nitido lumina clara polo:
Sidera dixissot fuluo vicina Leoni:
In caelo crater coruus, et anguis eunt.
Tempore quo posita discurrere veste Luperos,
Prisca facit solitos Roma fuisse fidem.
Fallorian hinc traxit moris munumenta Latini,
Pene furit simili Teutonis ora modo?
Nunc quoque currentes ceu captos mente, Lupercos,
Per medias tota cernis in urbe vias:
Quos, ut luxuries nunc est nisi Bruma vetaret,
Cursuros posita quis nisi veste neget?
Ebria clamosum celebrat convivia vulgus:
Lam potes haud aliquo Bacche latere cado.
Nunc te quitoto parcus non attigitanno,
Et tene bris cornu promere dulce iubet,
Iam videas Lemures pictis discurrere laruis,
Ferreque sollicita spemque, metumque manu.
Tessera quos urget fallax quibus alea curae est,
Non intellectae murumera voceloqui.
Ergo dum reliqui vinosa charistia reges.
Et celebrant levibus gaudia pigra iocis:

Edita dum breviant illis spectacula soles,
Et pernox patrias alea perdit opes:
Ludicra dum faciunt ficti certamina Martis,
Armaque per lusus experienda movent:
Dum ducit placidas patrio de more choreas,
Dedita utrgineis laeta iuvenda choris:
Sueta vel in mediis exercet equiria campis,
Aut levat inicta pocula plena manu:
Tu sate Saxonico de sanguine maxime Princeps,
Semideum priscis regibus orte genus:
Nomine qui patruum referens. Divumque parentem
Aequas ingenii nobilitate duos,
Miles et afflictae dubium pietatis honorem
Asseris et Christo sub duce signa geris:
Lusibus humanis paricer nugisque, iocisque
Heroo versas pectore maius opus.
Urque adhibes curam vitae praecepta regendae:
Et iustas leges subdita turba colat:
Sic vigili totas extendis pectore vires,
Discat ut ad caeli sidera qua sit iter,
Etsubiecta sciat mordaci corpora noxae,
Morritera solam labe levare fidem:
Quam tot ab impuris vexatam hoc temporem monstris,
Dum cupis auxilio, consiliisque tegi:
In Syndoum cogis, tibi tantae in munere curae,
Participesque urbes participesque Duces:
Haud etenim sine mente Dei sine numine Christi:
Qui tibi quod facias, tam grave mandat opus.
Nec mora, sancta Duces tua iussa sequuntur, et urbes
Quos pia pro Christo gloria stare iubet:
Thyrigetisque petunt signantem Chalcida fines.
Qua Syndo certum dicis in orbe diem.
Pondera vix Elogi clarorum tanta virorum,
Impatibus poterunt sustinuisse modis.
Cum tamen haec annis scribam monumenta futuris:

Ut poterit, coepto carmine pergat opus.
Qui semel incoeperit, medium tenet ille laboris
Coepimus, incoepto finis habendus erit.
Iam quos a flavo Heroas adduxerit Albi,
Ut taceam, novit Solis utrumque latus.
Namque tuus frater quibus est ignotus in oris?
Curgravitas nomen Principe digna dedit:
Qui nuncingenuas pectus sublime perartes
Erigit, et mores non sinit esset rudes.
Ille suis animo iuvenis sublimior annis,
Consiliis numquam debet abesse tuis.
Inde quis invictum tecum venisse Lutherum,
Non credat, causam dicat ut ipse suam
Ille quidem in tantae tractando pondere caussae,
Propitio caelisydere dignos erat:
Torta sed affectus populantibusilia morbis,
Incidit in medicaslanguida praeda manus.
Dii qualem afflicti conctatum corporis artus
Quas necls infestae sustinuere minas.
Horret adhuc tantos, metuitq referre dolores,
Haeoquoque vix siccis Musa locuta genis
Ferreus est quicunq aliquem tam dura dolentem,
Maeroris vacuamente videre potest.
Ille sed infractus morbi dura omnia contra,
Ibat ovans animis, speque levabat onus.
Decubuit corpus, nescit decumbere sensus:
Hic etiam in fragili corpore firmus erat.
Corporis a vitiis traxit mens enthea vires:
Quo minus hoc valuit fortior illa fuit.
Hac una in tantam ductus descendit arenam.
Perstat, et applausus hac quoque victor habet.
Hac una Stygios pugnat munitus in hostes:
Sustinet haec nullis succubuisse malis.
Quam multi implerunt sceleratis aethera votis,
Afferret subitam morbus utiste necemi

In vacuas quorum nunc spes evanuit antus:
Iniustos surda negligit aure Deus.
Sitamen est, ut erit, migrandum e carcere vito;
Pro Christi est illi dogmate dulce mori.
Sed Deus hoc iubeat tarde procedere fatum:
Utilius nobis ille superstes erit.
Implerat populos praecedens fama Philippi,
Praenia: quas mundi non adit illa plagas?
Illa etiam totum celeberrima pervolat orbem.
Qua Sol educit, quaque reducit equos.
Nec contenta solo est, ipsis gratissima Divis
Hospita caelestis limina sedis adit.
Ergo hanc monticolam ectatus Chalcida, causae
Spes bene tractandae magna Philippus erat.
Mens erat huic aliquas hoc texere carmine laudes,
Abnuit audaces durus Apollo preces.
Stulte quid affectas? caelum sine baiulet Atlas;
Pondera sunt Elegis haeograviora tuis.
Nec quicquam coeptas nulli absoluenda Maconi:
Sufficiunt tanto barbita nulla viro.
Huic siquem ex toto doctorum comparo caetu,
Quos huius volui temporis esse decus:
Quid nisi cum resona Pandione confero Picam,
Cum Iovis armigero confero noctisavem?
Adde quod huic aliquo praeconia texere versu,
Addereque eloquio liberiore decus:
Hoc erat aut Helenae vanos inducere fucos,
Aut linere artificis Smegmate Apellis opus:
Fomite seu rutilo dare mutus lumina soli.
Et circum in media lampada ferre die.
Dixit at exiguae tandem sibi conscia venae,
Languida vix coeptum dextra reliquit opus.
Ne tamen ignores esse hoc mirabile dictu,
Per me testatum posthume lector habe:
Tot disciplinis, sanctisque tot artibus illum

Totque bene aeternis posse vacare bonis.
Cum tam difficili magnarum a pondere rerum,
Non aliquam vacuam cernat abire diem.
Hoc tu olim nam nostra nihil nunc perspicit aetas,
Perpetua dignum laude videbis opus.
Ante quot Oceani generenturin aequore Conchae,
Ante queas pisces scire quot Albis alat:
Quam vere Herculeos numero finire labores,
Quos patiens humeris sustinet ille suis.
Non tamen occumbit, studiis nec frena remittin
Sedulitas illum non sinitesse pigrum,
Sicut odoriferi per amoena vireta Timoli,
Sedula dom flores depopulatur apis:
Non nisi mellifico gratissima quaeque labori
Pervigil evario munera flore legit:
Sic ille omne genu scriptorum exugit et intra
Sedula perperuos pectora condit opes:
Urde quibus toti proventus suggerat orbi,
Quos fundat fructus copia dives habet.
Semper habet segetes, interque Helicona metentes,
Plus frugum nulli sufficit ista Cetes.
Qui postquam exemptus sua fata peregit Erasmus,
Solis Phoenicis nobile nomen habet.
Non referam quanta redinivo hoc tempore Christo
Asserat ingenii dexteritate fidem,
Hoc solum precor invicto victore Luthero,
Invictus possit victor ut esse diu.
Hunc tufetre oculis debes Germania toto
Si quid adhuc sanae pectore mentis habes;
Quae iam barbarie pene obruta tota iacebas:
Si nescis iterum te docet ille loqui.
Quam felix esses tua si bona cernere posses!
Quid regis hic oculos syndone stulta tuos?
Surge age ceno oculos tandemque attolle iacentes:
Nil nisi divitias hic et ubique vides

Si iuvat, ille tuis quae germina conserat aruis
Aspice, pronentum quo celebreris habes,
Aspice, multiplicireddentia foenote fructus,
Infundat gremio semina quanta tuo.
Dum tibi Pegasidum sacris cum fontibus hortos,
Cultaque Teutonico prata subaxe locat.
Inde quod, ut cornu, pleno capis ubere fructus,
Muneris hoc tanti contulitille tibi.
Dum suadet plenas tempus venerabile messes,
Usta necagelido concidit imbre seges:
Dum levat inceptum tibi mollior aura laborem,
Nec fuscant clarum nubila pulla diem:
Nata domum referasplenis frumenta quadrigis
Ut cito matura area condat opes.
Quod stignara tui, rerumque oblita tuarum,
Haec bonae non aliqua pondere lance voles:
Si tibi propitium subducent nubila caelum,
Feturamque gelu tristis aduret hiems:
Hic tibi carbones cedet Thesaurus in atros,
Eque tuis fugiet faucibus iste bolus.
Tempus erit cum te sensus habuisse negabis,
Accepto incipies et resipisse malo.
Verum haec saepe alios memini praedicere Vates,
Et facere insanis verba ferenda Notis.
Obvia fastidit, captat fugientia vulgus.
Nec sua qua debet commoda mente videt,
Negligit id quod habet, quod non haber acrius optat;
Pessima sectatur dum meliora probat.
Iam bene vix iterum florescere vidimus artes,
Atque aliquod meriti pondus habere sui:
Quae neiterum faciant hoc crasso tempore damnum,
Multus ad hac una est parte timere timor.
Praestet adhuc illis animam viresque Melanchthon;
Quaque potest curat ne moriantur ope:
Quidum nobiscum vitali vescitur aura,

Illarum nescit gloria tota mori.
Huncservate diu felici sidere Divi:
Debitus ingeniis sic quoq stabit honos.
Illius uberius laudes ventura loquentur
Saecula et ingenii nescia fama mori:
Liquerat albiacos comes integer illius agros,
Facundum Ionas, mite, piumque caput:
Vix tamen attigerat praeclarae moenia sorgae,
Cum peteret medicam assus et aeger opem.
Quare hinca nobis maerens sua fata recessit,
Et factum innita mente relegit iter.
Mitius huic utinam vitae labentibus annis.
Fatidicae traherent fortia fila Deae.
Non exul veteris que reretur gratia linguae,
Se posse amissum non repatare decus.
Est illiomnigena natura potentiorarte,
Quae decus omnigenae culta sed artis habet.
Est animus, tendensque supta mediocria pectus,
Nata que ad eloquii nobile ingua decus,
Dum tamen inviso vatiorum in turbine rerum
In studiis poni tempora sueta terit:
Quam male fecundi prohibetur gratia fontis,
Fundere quae melius publica posset aquas?
O ingrata bonis et saecula dura Camenis,
Vix etiam tales digna videre viros.
Quid iuvat excultis oculos bene pascere campis,
Si nihil hinc fcuctus commodioris habes?
Poma quid in curuo spectare gravantia ramos,
Utile si tantum quod iuvat esse nequit?
Sustincant alii clamosae nuntia plebis,
Tempora qui vitae liberioris agunt:
Hic utnata gerit divinis pectora Musis,
Sic vitam in studiis ducere dignus erat.
Libera sint illi mordacibus otis curis.
Quae sacra fecundae semina mentis alant.

Sic quos nunc velut aspectu metimur inani,
Tantalus ut refugas aspicit aeger opes,
Proferet ingenii fundo de divite fructus
Aeterna dignos posteritate legi.
Non tamen haec seris quod nunc nihil inferat annis
Sed quod non possit scribere plura queror:
Scribit enim numquam rali sub mole quiescens
Digna cedro, et toto semper in orbe legi.
Hic comes argutus Christi Cytharoedus, et huius
Communis voti pars Pomeranus erat:
Qui passim externas abiens accitus in oras,
Non aliquod renuit ferre laborisonus,
Rursus et instauret lucrantem gaudia caeli,
Quae fuit ante operum nube sepulta, fidem:
Quod gens Arctoo testatur subdita caelo,
Quam late Codam tunditur nuda freri.
Iessaei primum quem novimus organa Vatis,
Clarius ut canerent erudisse melos:
Quaeliquer haud alium tot euntibus ordine seclis
Dex erius numeris explicuisse suis.
Humanas quorum placida dulcedine mentes
Mulcet et ad caelum pectora nostra trahit,
Felix ô nimium, et caeli certissimus haeres,
Cui somnos Syren tam bene suada facit!
Urbibus acceptus pariter Spalatinus et aulis,
Adfuit, in tali iussus adesse choro:
Pro genere humano qui nocte dieque laborat,
Orator summum sedulus ante Deum.
Illius externis pietas quoque lucet in oris:
Digna suis meritis hic et ubique vehi:
Huic grates peragit nostri quicumque favore
Principis in studiis fertile pectus alit:
Et qui munificae fasces aspirat ad aulae,
Hunc quoqrnon falso quo veneretur habet.

Querelae.

DEsine mens altas meditando evoluere curas;
Ista carent certo stagna profunda vado.
Desine scrutari putrefacta tot ulceta mundi:
Mensuram numerus non habet iste suam.
Sic teritur tineis annosa frequentibus arbor:
Sic morbus vitiis roditur ipse suis:
Sicque venenato foliis tristissima campe,
Atboreas lacerans perforat ore comas:
Ut scelera arroduntorbem, vitiumque nisi ipse:
Pene suo spectat Phoebus ab axe nihil
Si bonus est aliquis, vix alite notiox illo est,
Qui moriens summi nasciturignerogi.
Pressa iacet Pietas astutia libera regnat:
Haec leges regnis, im periisque facit.
Namque ubi lus colituriratio quid recta gubernat?
Est ubi iustitiae certus in orbe locus?
Ecce ruuntiunctis conatibus Auster, et Eurus,
Et Zephyrum secum per freta coecatrahunt.
Hei quam nuncalius, quan tum est mutatus abillo,
Qui flare Hesperio est visus ab axe prius!
His scopus ille unus, pelago ut stagnante natantem
Evertant Cymbam Christe benigne tuam:
Et tibi, si nescis omnem Germane salutem
Eripiant, priscum conscelerentque decus.
Quae tamen hos ratio remis armavit, et alis?
Quam caussam tantus fidit habere furor?
Hoc nisi quod dicas alienum a lure fideque,
Nomen adhuc certe non habet illa suum.
Et tamen Europe crudeli Marte movetur,
Et capur est corpus quod perlisse velit.
Illaque in extremas quam fatum abstrusit arenas,
Sicca sub occiduo quae loca sole tenet:
Gens veris inimica bonis quam foedalibido
Aeterni memorem non sinit esse Dei:

Plena dolis, furtis gaudens, assuetarapinis,
Cui lucra sunt ipso pluris opima Deo.

Ad Leonhartum.

OVem tibi non falso piscosum iunxit ad Istrum,
Qui tuus in Musas est generosus amor:
Mittit, et accipias optat Leonharde salutem,
Quam pius a summo Numine quisque petit.
Si tibi respondent ex plenis omnia votis,
Hic quoque cur pleno pectore plaudat habet.
Nam si quenquam alium, memori te sem per in ore,
Semper et in fido pectore gratus habet.
Nullaque deducit Phoebeo carmina plectro,
Quin animum subeat mentio grata tui.
Sed tibi quid teneam losigit ambagibus aures,
Haec tibi Stigelii scribit amica manus:
Qui tecum longo curam sermone solebat
De rerum varia conditione queri:
Inter honoratos quem saepe vocare solebas:
Et decus Aonii? ieridumque chori.
O quoties animo convivia laeta recordor,
Sermones dulces et sine felle iocos.
Vel tunc cum doctisepulum geniale Poetis,
Quod dare, vix posset regia mensa, dares.
Omnia tunc cytharis re sonabant, omnia nablis;
Plenus et argutis plausibus hortus erat.
Nam tunc pacis erat spes maxima; Carolus orbis
Cum domitor coram conspiciendus erat.
Signa quiescebant irati tympana Martis,
Horrebat raucam nulla puella tubam.
At postquam Lybicas Martem produxit in oras,
Adicit et regnis Punica regna suis:
Quam metui usque comes qui Caesaris esse solebas,
Cogerer, ut Mavors te pia castra sequi.
Continuo et dixi vivat cum Caesare, quisquis
Nomen ab innicti corde Leonis habet.

Sic ego sic absens absenti saepe precatus;
Nunc quoque non aliter sis ubicumque precor.
Tu quoque si quid agam quî vivam scire laboras?
Accipe disparibus pauca notata modis.
Albis ubiingrediens Erymanthida versus ad Arcton,
Saxona piscosis irrigat arua vadis:
Inter eos Musashic qui profitentur et artes,
Principe certe aliquem servo favente locum.
Hic operor Musis, et doctos praelego vates,
Mentio huic quorum est non in honesta loco.
Et tibi cur inquis, quidquam est cum deside vita,
Qui fueras aulis non inimicus eques?
Isra, ribi fareor, mens aspiravitad aulas,
Ni que habuit tali conditione prius:
Dum tiruli splendor, dum cura invitat honoris.
Perque suos usus vivida vita placet:
Nec mhi quae galeam ceruix, quae tela lacerti,
Nec manus in pugnam quae gerat arma deest,
Corporis haec etiam non est mens vitibus impar,
Vincere quae casus quoslibet alta porest:
Nec mihi apud magnos locus, atque occasio reges,
Nec mihi apud magnos defuit illa Duces.
Novit id aestluas, quae contrahit Anglia noctes,
Qua Thamesis multo creber olore fluit
Novit id Arctoo fortis sub vertice Cymber,
Qua Neruus gelidam Balticus ambit humum
Quod si ita veltatio ferret, vel postu et usus:
Auxilio poteram clarior esse tuo.
Publica sed quoniam vigilante negotia mente
Pondero et emoto quis sit in orbe status:
Atque odiis video fractum civillbus orbem,
Qui fato in peius deteriore ruit:
In sua dum video grassantem viscera mundum:
Esse salutem aliqua parte latere puto.
Hic igitur portum nactus, sic transigo vitam,

Ut metnens rapidas nauta quiescit aquas:
Vinctaque Phoebaea redimitus tempora fronde,
Carmen et auratam persono saepe chelyn.

Ad Bruschium poetam.

ACcipio gratus quod donas optime Bruschi,
Amoris ergo comprobandi poculum.
Munus et id madido deberi iudico vati,
Quem mixta dulci Hypocrene iuvat mero.
Sed cum tot pariant haec tempora tristia curas,
Studiis molesta nostris his poeticis.
O utinam posses Helenen quoque mittere, gustu
Quae poculum mihi misceat Nepentheos.
Tunc dulces cupida porantem fauce liquores,
Me sobrium non ulla cernereedies.
Interea Bruschi memori hoc quem sufficit Albis,
Liquore curas vel coactus reprimam:
Donec in amplexus veniat mihi Tyndatis illa,
Gustum mihi quae mis eat Nepentheos.

Genethliacum Philippi Francisci Vinariensis.

EN optata diu caelo deluxit ab alto
Omine felicis sideris orta dies:
Illa dies toties ab utroque petita parente,
Speratum tandem sustulit orta caput.
Nunc gaude Ftancisce tuis doctissime votis:
Gaudia sunt votis uberiora tuis.
Quem toties Superos precibus, votisque petebas,
Omine felici nascitur ille tibi.
Aspice ute cunis blanditur ad ora parentum:
Nescio quid facies instar Amoris habet.
Reice, si qua movent tristes tibi pectora curae,
Haec te sollicitum non sinit esse dies.
Sicut difficile est animum non prodere vultu,
Siquid in adversis fatae sinistra nocent.
Sic neque crediderim celari gaudia posse,
Si quid in optatis dextera fata iuvant.

Sparge domum violis et moeni gramine campi,
Et fument tepidis tura Sabaea focis,
Festaque suspensis omentur tecta corollis,
Fragret et in mediis spica Cylissa rosis.
Fulgeat aulaeis paries pictisque tapetis,
Et niteant cuitu cuncta parata suo.
Haec ego dum moneo, dulces Helicone relicto,
Astant Aonides adtua tecta Deae:
Accinctaeque suis plectris cythatisque canoris,
Ante tuas aedes iubila festa canunt.
Et ducunt agiles solito demore choreas,
Gratantes nato fata benigna tuo.
His seaddit socium, cytharaque in signis et arcu,
Instaurans sacros Cynthius ipse choros.
At Catharina patens crebras ad sidera grates
Iactas legitimi pignore laeta tori:
Dumque foves gremio paruum tua vota, Philippum,
Cresce mihi atque diuvine supeistes, ais:
Osculaque immisces blandis suau ssima verbis,
Quaeque vides illum non dare posse rapis.
Astant ad cunas Charites, puerumque salutant,
Et prior officiis quaelibet esse cupit.
Suscipit haecillum mergitque salubribus undis.
Dumque lavat fati numina fausta canit.
Altera fasciolas et linrea mollia praebet:
Tertia sternendis est operosa toris.
Has vider, his placidis infans arriderocellis:
Sic grates illum reddere velle putes.
Fortunare puer docti pie tate parentis:
Fulsit in exortus stella benigna tuos.
En gratante tibi resonat clamore Cytheron,
Pegasis et solito dulcior unda fluit.
Et fecunda Ceres mediis tibiridet in aruis,
Et praebet plena spicea serta manu.
Dulce magis solito modulatur in aere carmen.

Blandagemens miserum Daulias ales styn.
Laeta tibi variis se prata coloribus ornant,
Et praebet virides arbor opaca comas.
Puriora summo delabitur aethere Phoebus,
Et tibi gratantes mensis et annus eunt.
Meusis adestquem pulchra lovis sibi vendicat uxot,
Quo perarrant Cancri sidera Solisequi.
Aspice caeruleo procedit abaequore Vitan,
Lucifer et roseo provocar ore diem.
Hic tibi nascenti felices depluit auras.
Natali praebens omina fausta tuo.
Aurea cum Geminis ascendit Cynthia caelum,
Et vultu solito lucidiore nitet.
Hos cum Mercutio sequitur Iove natus Apollo,
Qui ducunt socio sidera iuncta gradu.
Omnia felicem spondent tibi sidera vitam;
Et secum caelo prospera fata trahunt.
Quare age chare puer crefcas felicibus annis;
Et vitam fausta luce superstes agas.
Magnum est, quod dederit pro te pia vota Lutherus,
Cum saerae fueras fonte lavandus aquae.
Quod dederint magni omen tibi fata Philippi;
Perpetuum fausti sideris omen erit.
Hi protestantes onerabanraethera votis,
Utseruent vitam prospera fata tuam:
Utque sacras artes primis mireris ab annis,
Inque tui felix facta pare ntis eas,
Hinc ubifirmarit te iam maturioraetas,
Ingeniique bonis dotibuseuctus eris:
Et bene iam poteris quae sit cognoscere virtus,
Naturam deceant quae bona quaeve mala:
Tunc pater incipiet vitae praescribere leges,
Perget et ad caelum dicere qua sititer.
Illius in primis monitis parere labores,
Omniaque illius ceusacra, iussa colas.

Hic te Parnassi deserta per ardua ducet,
Et tibi speratam sternet ad astra viam.
Ille per assuetos calles tibi praevinsibit;
Ipse sed ignotum pone sequeris iter.
Donec te expertum que viae rerumque peritum,
Comprendens summi sistet in arce iugi.
Tunc quicquid peperit longis edoctus ab annis,
Nominis et famaetrader in omne tibi.
Sic felix patrii clare sces nominis haetes,
Post illum patrii gloria prima soli.

Andromache interfecto Hectore.

ERgo dies venit, venit lacrimabile tempus,
Quod mihi letiferi caussa doloris erit?
Accidit eventus quem semper maesta timebam,
Cum primum haeobellis alea incta foret
Quam mihi tot miseras memini porten dere noctes,
Dum iacet in viduo femina maesta toro,
De sinat ahisi quis temeraria somnia dicit:
Esse meo didici somnia vera malo.
Sed tamen admonui quantum pia debuityxor;
Et dixi in pugnas cautius Hector eas.
Ah quoties Danaos cum sese armaret in hostes,
Deficiens tremulo poplite lapsa fui!
Ah quoties parcas tibi vit charissime dixi:
Fata omnis miles aspera fortis habet.
Ille tamen praeceps generosa mente ruebat:
Ah res est vitae prodiga laudis amor.
Nunc iacet exigua dux inens Hector arena,
Quo maiorpatriae principe nemo fuit.
Nunc animus tantus vaenas excessit in auras,
Qui plena patriam laude replevit humum.
Nec tamen huic nato mecum fundente querelas,
Contigit in manibus claudere fata meis.
Occubuit saevi manibus laceratus Achillis,
Huic licuit patriae perdere tale decus.

Nec mihi fas animae cupldo legere ore favillam,
Abluere aut madida vulnera cruda manu.
Nec mihi fas oculos invita claudere dextra,
Quod potui et summa dicere voce, vale,
Ille quod ante diem crudelibus occidit armis,
Hoc Priamo certi funeris omen erat.
Hoc erat exequiis omnes immergere fratres,
Hoc suprema Hecubae fata parare fult.
Hoc erat impendens natoque mihique sepulchram:
Dardaniae certum funus id urbis erat.
Ille tuebatur populosae moenia terrae:
Ille fuit populis portus, et aura suis.
Quis nunc Argolicas arcebit ab urbe phalangas,
Quem penes huic patriae cura salutis erit?
Quid totum imperium est nisi tristis imago ruinae?
Esse tamen certi si quid imago potest.
Exilium ante oculus praesens sunt omnia funus,
Spes simul amissa fracta salute sacet.
Astego quid lentam non rumpo miserrima vitam,
Invida cur vitae conspicor astra meae?
Utsint quae simili fortassis clade laborent:
At mihi conferri femina nulla potest.

De Barbara Roseta

HActenus effugi morosa Cupidinis armam
Fortiter, et Veneris tutus ab igne fui:
Nec tam blanda fuit Venus, ut me fallere posset,
Nec pepetit curas ulla puella mihi:
At nunc falla cisuccumbere cogor amori:
Ominia qui vincir, me quoque vicit Amor.
Siv itium est, quod amo: faciles ignoscite Divi:
Quorum etiam victorpectora fregit Amor.
Paruit huic vitio summi moderator Olympi,
Non frustra dictus, Bos, Ouis, Imber, Olor.
Induit hic varias mutato corpore formas,
Ut posset placito laetus amore frui.

Saepe etiam gelidis flammas Neptunus in undis
Repperit et saevo captus amore fuit.
Utque frui posset Macareidos Assis amore,
Sustinuit viles pascere Phoebus oves.
Ipsa etiam populis Dea quae dispensatamores,
Saepe dolis propriis saucia facta fuit.
Saepe pedes claudi feriur risisse mariti;
Martis et armatas antetulisse manus.
Huic coniuncta dolis furtim deprehensa mariti,
In toto caelo fabula spreta fuit.
Quae voluit flammas, Veneremque exosa videri;
Non semel est vetito lusto reperta toro.
Haec exempla puto captum me posse tueri:
Quod decuit Divos cur mihi turpe putem?
At licet hinc multas praeclari nominis urbes
Lustrarim, externi saepius hospes agri:
Grande decus Phoebi dum te doctissime Strati,
Axe sub Arcto per sita regna sequor:
Qua tot formosas caelestia dona puellas
Vidi, quae poterant sollicitare Deos:
Nulla tamen placidos unquam mihi praebuit ignes,
Nec potuit nostrum vincere pectus Amor.
Prima faces gratasque moves mihi Barbara flammas:
Ah male conveniens Barbara nomen habes!
Cumque mihi poterant non mille placere puello,
Crede mihie multis milibus una places.
Prima mihi curasg gnis dulcesque dolores
Barbara, fertomnes quos patienter amans.
Nunc pallere iuvat pallere folemus amantes.
Nunc angi cutis dulce videtur opus.
Quid memorem vanos ludentia somnia sensus,
Cum rigat immissus pectora fessa sopor?
Hic licet haud una simus tamen ipsa videris
Versati ante oculos laeta figura meos.
Saepe tuo videor circumdare bra chia colle;

Aut caput in nineum me posuisse sinum.
Aut madidas dulci confundere murmure singuus,
Oscala multa genis sumere plura dare.
Aut audire tda, nostrasque reserre querelas.
Canctaque quaefieri vero in amore solent.
Excussus somno mecum ista recordor et opto
Dii faciant olim verf fuisse queant.
Et laudo et canto vererum securus amores,
Ad formam referens sitigula verba tuam.
Felixo aliquam renuit qurcumque puellam,
Et potuit tuto semper amore frui.
Ast multi hortantur potius deponere curas,
Absumi flammas quam sine fine tuis.
Saepe mihi narrant quantum sit crimen amare,
Quamque nocens res sit blanda puella viris.
Praeclaram est, mihi quod suadent sed recta momentes,
Non audire modo blanda Roseta sinis.
Me fateor blandae oblectant hilarantque puellae,
Et video quam sit pernitio sus amor.
Tota infixa meis regnat Cytherea medullis,
Nulius et in toto oorpore sensus inest.
Quod si correpti simili essent forre furore:
In tantis studeat mensagitata malis.
Tantisper sapimus, careat dum vita periclis:
Fortuna sapiens deficiente cadit.
Desine sed multum mirari et quaerere causas,
Cut tuus in nostro pectore regnetamor.
Quod superas reliquas forma praestante puellas,
Hinc ego perpetui vulnus amoris alo.
Unde amor iste tui, coram me multa roganti,
Emultis statuo pauca referre tibi.
Sunt agitata tribus convivia laeta diebus;
Nostsaque sunt dulci corda levata mero.
Omnibus exanimo pelle bant vina dolores,
Huius quis nollet temporis esse memor?

Post ubi sunt epulis, satiataque corpora vino,
Laetinficam tetigit doctus Apollo Chelyn.
Ipsa leves saltus facilesque ex arte choreas
Ducis, et insolita mobilitate viges.
Sive loquebaris, taptabar amore loquentis;
Nescio quod linguae numen inesse ratus.
Sive ibas, oculis, et mente soquebar euntem;
Vix avidos poteram continuisse pedes.
Sive meo late ti propius coniuncta sedebas;
Vix poteram cupidas continuisse manus.
Inq meum quoties iactabas lumina vultum;
Hic pene impatiens, et sine mente fui.
Hinc ego solicito totus sum in census amore,
Fixit et in pectus tela Cupido meum.
Hoc vulnus nulla posset Bodalyrius arte
Tollete, nec medicas huc adhibere manus.
Nulla menm possunt animum praecepta levare,
Ingens crudeli vis in amore latet.

Ad Udalricum Mordisium.

MAgne vir ingenio, facundae et munere linguae,
Magne animi veris perpetuisque bonis.
Qui decus ingenii castis virtutibus ornas,
Et virtute simul pectora culta iuvas:
Accipe non longum tibi noti carmen amici,
Dum tibi fortunae nubila pingo meae.
Scis bene, propicias cur optem Principisaures,
Quidque petam atque ipsum qua ratione petam,
Nec te caussalatet, tenuis fortuna oetae,
Quae minispem praeter durioresse solet.
Nam meministudiis cum nos coniuncta teneret
Gratia, fortunam me potuisse sequi.
Cum tua legiferi spaciosa volumina iuris
Volueret assidua sedulitate manus:
Et mihi ius gemino ductum de fonte placebat,
Nec deerantanimo vela secunda meo.

Verum aliud fatum diverso tramite raptum
Duxiit in Aonii libera regna chori.
Gratia me rapuit quae dulces copulat artes:
Eloquii placuit vis animosa mihi.
Iuvit opus mundi scrutari, et semina rerum,
Et miras stabili sub ratione vices:
Solis iter geminum, ductosque peraethera fluxus,
Unde trahunt certas tempora lapsa vices:
Ambiguam Lunae faciem motusque rapaces,
Quae rerum varia semina lege ciet:
Ut duo nascendis subeant primordia rebus,
Aeriusque humor, lucifluusque calor:
Ut mutata ruant rerum per corpora formae,
Perpetuo promptae semina mixta sequi.
Iuvit in humano mirandas corpore vires,
Et mundum in patuo perspicere hospitio:
Foederaque herbarum conspirantesque medelas,
Naturae arcanum nosse foventis opus:
Denique et has ipsas studui florere perartes,
Quas sapiens famulas cognitionis habet.
Hei mihi, Sisyphii suscepi pondera saxi,
Velaque Neptuno non revocanda dedi.
Bis denos doceo iuvenilia publicus annos
Pectora, et hinc nullas condo professor opes.
Adde quodexiguum quod gratia plumea reddit,
Et sine pane mihi luditur iste labor.
Culpa mea est aliis quia dum prodesse laboro,
Ipse traho fructus im pedimenta mei.
Sic aliquis nanti dextram dum portigit, ipse
Decidit in liquidas non bene cautus aquas.
Quid, quod et innocuam Musis dum somnio vitam,
Et fugio trepidi iurgia crebra fori:
Te ritus ambiguis variae dum moribus aulae,
Indicio famae simplicioris alor:
Negligor, et vitae fecundos negligo neruos,

Nec mihi quaesitas arca flagellat opes.
Dardanus hoc dixit Vates. iustissimus esse
Qui cupit, exiguas sempet habebit opes.
Ruris opes paruas, modici per iugera campi
Saxonidum teneo parta favore Ducum.
Vita fit his foel x mihi sic re forsitan aucta;
Pinguia donatirura Maronis erunt.
Nunc tuus Augustus, qui stemmate claret codem
Si volet, haec mitirura beabit ope.
Annuat ille meis totidem sestertia natis,
Debita quot vivo sponte dedissetavo,
Sic erit Augustus mihi sic Octavius ipse;
Carminibus meritus nomen habere meis.
Annuet, haud dubito, modo tuintercedere tantus,
Ore Pericleo quantus es ipse velis.
Audiet orantem, studia et mea laude vehentem,
Et mihi Mordisti nomine mitis erit.
Sic age, temporibus vir facundissime nostris,
Pro me, pro natis ora resolue meis.
Magna mihi de te pridem fiducia crescens,
De studio prohibet me dubitare tuo.
Nanque ego per numeros dum te mihi metior omnes,
Ingenii dotes dumque revoluo tui:
Iam mihi, tam videor simulimpetrasse quod opto,
Contigit optatam iam mea navis humum.
Doctrinae vario fecundum munere pectus
Doctus habes; animo spes venit inde meo.
Artibus excultus generosas diligis artes;
Culta bonis studiis pectora doctus amas:
Iura nec exercent te tantum, atque autea virgo,
Quae populis libera ius dat et ense potens:
Saepe sed a iuris studio haec ad mitia vertis;
In media retinens dignum Helicone locum.
Utque tibi ingenii peperisti laude savorem:
Ingeniis placida sic quoque mente faves.

Eloquii referas clarum cum laude Periclem;
Nos tamen infantes fers, et amanter habet.
Scilicet haec iungit sociatas gratia Musas;
A Musas Charitum nescit abesse chorus.
Haec sunt in medio dulces Helicone choreae,
Natura ingeniis ingeniosa favet,
Quid quod amicitiae mihi tecum antiquior usus,
Iure petit remos et mea vela tuos.
Qui tibi nec specie, nec quaestu iungis amicos,
Pectora sed recti culta decore probas:
Mequoque quem virtus tua firmo invitat amore,
Hic aliquid tecum iuris habere feres.
Fors animo certe quo nil humanius usquam est,
Fortunae tangit te pia cura meae.
Hoc hom inis decus est hominem relevare ivando:
Scilicet hac verus quaeritur arte favor.
Nemo suos proprie sibi tantum vendicer ortus.
Quilibet in publicum nascitur officium.
Vir bonus est commune bonum; ceu fonte perenni,
Illius e studio commoda mille fluunt.
Nec metuo, duros tibi tristi hoc tempote mores
Noticiae curam dininuisse meae,
Firmus amicitiae cultor non ralia curas,
Transversum temere qualia vulgus agunt.
Iudice te, virtus ipso vel in hoste probanda est,
Dum modo sit vero non inimica Deo.
Magna adeo vis est legis qua vivimus omnes:
Naturae socuii conditione sumus.
Haec hominum lex est, ut homo sit amicus amico,
Mutuus officiis pectora iungat amor
Maiu amicitia nil rerum copia novit,
Germina virtutis quae generosa fovet
Haec facit ut sapiant homines: discordia lites,
Stulticiamque simul, pernitiemque serit.
Utque uclint recte mandato vivere cultu,

Praestat amicitiae non violata fides.
Cedit amicitiae cultus, procul ibit honestas,
Nec vitae est numeros sors habitura suos.
Haec hominuin sors est, dum recte vivere gaudent;
Consiliis felix numen adesse solet,
Dum temere excedunt, vitiis dum frena relaxant;
Facta mala adversus non probat ulla Deus.
Dulcis amicitiae, sed quo me gratia raptas?
Haec erata coeptis res aliena meis.
Te rogo, Mordisi, veterem dignatus amicum,
Quod facis auxilio perge iuvare tuo.
Non tibi difficile est notam deducere caussam,
Nec tibi per leges illa roganda tuas.
Caussa patrocinium clementi in Principe sumens,
Flexanimae cauta non eget artis ope.
Fe erit ut molles aditus tibi gratia fandi,
Haec erit eloquio res tibi facta tuo.
Nec tuus iste favor comitante carebit honore,
Proderitad laudes haec quoque caussa tuas.
Te grato memotes celebrabunt carmine Vates,
Qui bene de nobis te meruisse scient.
Ipse nec admittam praeclari oblivia facti;
Offici studium sed celebrabo tui.
Bumq meo vivet partum mihi carmine nomen,
Quod ptecium studii restat inane mei:
Te quoq conabor victuris tradere chartis,
Gratus et officii debitor huius ero.

O)/nos e)pi/ponos.

QUondam asinus rigidoi ssus seruire colono,
Indoluit sortis fata severa suae:
Exiguumque cibum accusans magnumque laborem,
Saepe alium cupide siccus hiabat herum.
Tunc quoq ieiuno plenos cum ventre quasillos
Ferret, in haec fertur verba rogasse lovem.
Iuppiter Arcadicis multum olim cognite silvis;

Arcadium facilit fer precor aure pecus:
Non ego nunc pellem fului mihi posco Leonis;
Sat premit haec nostrum fabula trita genus.
Des aiium dominum dederis sic omnia; tantum
Setuitii durum deprecor huius onus.
Annuit, et figulo commendat Iuppiter illum:
Haec quoque sors illi non toleranda fuit.
Imposito sudat Samiae sub pondere terrae:
Atterit hirsutum tegula dura latus.
Saepe eriam lapsus diffractis vapulat ollis,
Iunctaque cum multo verbere probra tulit.
Ergo iterum ut dominum misero mutare liceret,
Multa facit summo vota molesta lcui.
Accipit hunc, veters solitus deglubere pelles,
Impura cerdo qui facit arte iucrum.
Hic dum sera graves, labor ipsa senecta, labores,
Ingrato minime grata recusat hero:
Occidit immeritae pecus ictum verbere clavae;
Fataque detracta pelle suprema subit
Hei mihi quam frustra fato obluctatur accrbo,
Qui meritis poscis praemia digna suis!
Sis asinus quemcumque asinum sors aspera fecit:
Qui placide sortem ferre scit ille sapit.

De Artibus liberalibus.

OMnia qui verbo motum spirante creavit,
Omnia qui patrio servat amore Deus:
Hoc orbis spacium tribuens mortalibus egris,
Hospitium certi temporis esse cupit:
Ex quo vera sonans auctori gloria laudem,
Muniat ad caeli regna beata viam:
In quo grata Deo pactos commercia cives,
Obsequium casto iuris amore regat.
Hinc via doctrinae duplex: quarum altera soli
Adserit hunc cultum, quem probat ipse, Deo.
Altera divinae monstrat vestigia mentis,

Quam natura procul continet ista, parens.
Illa igitur lecti propria est possessio coetus,
Additus est pura qui tibi Christe fide.
Moribus haec hominum civilibus apta, per artes
Humanis dociles usibus esse facit.
Ergo ut vita brevis longas exerceat artes,
Et simul imploret casta colatque Deum:
Idcirco ingenii meditantis in omnia lumen
Multiplici fllustrat cognitione Deus.
Addit et huic varium linguae, et mirabile donum,
Reddere quae verbis sensa animata potest,
Quae si non renuit delectu prompra voluntas,
Cognitio certo non sine sine subit.
Quin nabitus etiam solet, et firmata facultas,
Cognita iudicio tamquam elementa sequi.
Inde artes vitae nerui fontesque bonorum,
Sive domi quaeras commoda, sive foris.
Inde etiam accipiens vivax sua semina virtus,
Urbibus et regnis servat in orbe decus.
Sed quibus emergant primis e fontibus artes,
Hoc memor exponens tempora Musa refer.
Adde simul fines, ob quos ita discimus artes,
Improbet offensi negravis ira Dei.
Ipse suos nostris impressit mentibus ignes,
Mens sine principio, mens sine fine, Deus.
Unde homo divini fulgens autoris imago,
Ingenii lumen res capientis habet:
Noticiisque regidiscit studiisq iuvari:
Quae Deus ad laudem postulat ipse suam.
Nam sua lux cerebro ost, ipso cum lumine caeli
Cognata; huic animae est principis aura comes,
Aura vehens motum, totoque in corpore sensum,
Aur animae praestans organon atq decus.
Tum radio fulget divino; et lumine in ipso
Igniculos vivos mens generosa gerit.

Inchoat his ducibus meditatrix omnia, et altis
E rerum cumulis quodlibet haurit opus.
Observat dominam rerum fidissima custos,
Omnia sincere quae meminisse potest.
Notitias igitur rerum mens provioa gignit,
Hae collectae artis prima Elementa serunt,
Indice nam sensu quae rerum Idola feruntur,
Arripit et certis conficit illa modis.
Tum varie inter se rationis acumine voluens
Singuia quae fuerant, iungere plura potest.
Deinde faces addit, quibus omnis texitur ordo,
Quas habet in promtu semper et in numero,
Sic compressa suis, nec dissilientis metis,
Iudicii gyro non variante tenet.
Ordo parit normas studium, consirmat et usus;
Hinc habitus caussam quilibet artis habet.
Caussa suum Snem vitae civilis ad usum,
Doctrina studium concomitante, regit.
Ergo videns rerum magno in discriminc caussas;
Omnia per cuassas mens generosa docet.
Quidquid et est, usu facit experientia notum,
A duce cunsuescit dum ratione regi.
Nonne vides series quam parua ab origine crescat,
Quae primis aperit grammata iuncta notis?
At collecta suis cumulans praecepta figuris,
Nascitur haec aliis artibus una parens.
At quae verba docens pleno cumulare palatu,
Eloquii rebus densat et aptat opus;
Illa tibi est genetrix praestans ô copia andi,
Qua sapere et pariter dicere grata pores.
Docta secare dolos, clausumque evoluere verum,
Huic comes a latere est nata docere soror:
Qua nec templa queunt nec proxima curia templis
Ulla nec humani forma carere boni.
Quae aumeris aperit socreta volumina rerum,

Officii numerum non habet illa sui.
Quae varie secto quaetit discrimina cyclo,
Mille vias aliis artibus una dedit.
His velut alatae per cuncta negotia mentes,
Inneniente viam luce scienter eunt.
Principa e numeris pendent, et lucidus ordo,
Omnibus in rebus quas didicisse decet,
At men sura dedit rerum cum pondere formas,
Opratosque suo limite scire modos
Hinc ea, quae numeris seriem miscere sonomm,
Et muicere hominum tristia corda solet.
Uteris indicio cycli descripta figuras
Artifici sculpis qui simulacra manu:
Hinc elementa tuae sunt artis, molibus altis
Daedalea fabricans qui struis arte domos.
Hinc habet, horrisonas sulcans magnete procellas,
Fortunae miseras ut regat arte vias.
Hinc habet ignitae iaculator glandis ut altas
Longinquum in turres eiaculetur onus:
Quique cavis ducit tractas Siphonibus undas;
Quique suo signans limite castra locat.
Ex his quid memorem producta mathemata rivis,
Vincere mensuras utilitate suas?
His nec bella queunt odiis quoque drgna carere,
Nec bona quae largo pax tenet ampla sinn.
Cetera uta mirtam poterant quae plutima dici;
Artibus his nostris ars minor omnis eget.
Sufficit hinc dives varia instrumenta supellox,
A quibus artificum pendat alumna manus.
Praeteream caeli docilem septemplicis artem,
Ordine quae vario sidera mota notat?
Inficias iero motu revolubilis anni,
Semina naturae cuncta parentis ali?
Tu qui sponte sua sic ferri sidera retis,
Prorsus ur effectu vana carere putes:

Videris, eventus certa ratione moneri
Numinis et certo non sinesine docet.
Nonne dies nobis nunc impendere videmus,
Quos olim ex astris praecinuêre senes:
Quique extrema trahunt iunctorum vincla malorum;
Humanum in terris ob tuitura genus?
Namque quid infesto toties ceu foedere. candent
Infauste terris sidera iuncta loco?
Quid rutilo toties arserunt crine cometae,
Et tremuit gemini ianua celsa poli?
Signa vocas sunt signa quidem ducentia cladem,
Turbato quoties ordine tutba micant.
Ipse regit motus quos conditor addidit astris,
Nec casu aethereos sic sinit ire choros:
Nec vires adimit, quories eriantia caelo
Astra quasi in synodum iuncta coire sinit.
Sed precibus motus armatos temperat ignes:
Irati precibus frangitur ira Dei.
Ergo haec signa decet revereri ut signa futuri,
Adducunt tacite quod simul ipsa mali.
Sed sapete hic nimium supraque ostensa vagari.
Indicia hoc vicii est, non rationis opus.
Vana superstitio mores corrumpit. et artes:
Hanc caveas curae qui cupis esse Deo.
Qui regit ipse. potestmutare et vertere fatum:
Tu modo qui metuis tristia funde preces.
Funde preces vitaque Deum meliore vereror;
Placari haud alia vult ratione Deus.
Interea hanc etiam neneglige sordibus artem,
Quae motus caeli sideraque ipsa notat.
Nam nisi labenti: seriem distinxeris anni:
Omne premet vitae noxtenebrosa decus.
Nou crit historiae non legum certa bonarum,
Noticia; in pactis non erit ulla fides.
Lubticus obscuris oberit contractibus error.

Mentibus, haud oculis, ille nocebit iners.
Sed mea, reginas rerum quae praedicat artes
Musa magis iunctas relligione probat.
Namque quid et nexus et iunctae foedera curae,
Quid referam alterna mutua iura fide?
Quid memorem obsequium, concordi pace ligatum,
Militiam exercer quo chorus iste suam:
In commune docent, certant prodesse iuvando,
Unde etiam nomen libera rurba tenent.
Attibus ingenuis debet, qui semina rerum
Naturae ingremio quaerere tecta docer.
Quique vagos aegro pellens e corpore morbos,
Prudentem medicae colligit artis opem.
Artibus ingenuis debet qui moribus urbes,
Et docet officiis, consiliisque regi.
Artibus ingenuis debet qui iura professus,
Litibus accisis pendula corda levat.
Nec negat in templis provincia sancta docendi
His acceptum aliquod se quoque ferre decus.
Nam velut arcanis sociarae vitibus herbae,
Pharmaca ceu iuncto foedere mixta ferunt:
Sic studiis promptae quasi conspirantibuscrtes,
Humanis gaudent consuluisse bonis.
Has quoniam veteres vitae dixêre magistras,
Nomen idem, recte qui didicere ferunt.
Idque nec immerito, quoniaem tradentibus illis.
Angoscit mores vita regitque suos.
Vendicat et mertum sibi quaeque professionmen,
Quae decus a doctis artibus orsa capit.
Credis et hoc nobis cui nullus in arte Magister
Contigit, hic nulla fruge docere porest.
His maiora loquor, prior est Doctore Magister:
Nam bene qui didicit, plenius ille docet.
Sed tamen hic facili qui promovet omnia cursu
Lucidus ostensam muniat ordo viam.

Ordo facem praefert quae res illuminat omness
Cum faciliiungens utilitate decus.
Nonne vides cultis oculos dum pascit in hortis,
Utile conspicuus praestet ut ordo decus?
Quintus ubi secto distinguit limite punctus,
Arboreum numer conveniente nemus:
Ut simul utilitas quaesitum suggerat usum,
Formaque sit pulchri digna favore loci?
Sic quemcumque iuvat doctrinae divitis usus,
Qui recta didicit iusta docetque via:
Ille salutaris prodest vel milibus unus,
Et tenet illustrem dignus honore locum.
Obstat amans lucis coecis erroribus ordo;
Explicat ille animos, nec sinit esse pgitos:
Ingeniisque addit partum virtute favorem,
Quem gravis invidiae vis abolere nequit.
Inde gradus studiis veteres sanxêre decenter,
Absolui numeris et voluêre suis:
Ne decus et nomen ruditas sibi sumeret audax,
Quod studiis merita par erat arte dari.
Excepere sacrae quos primo a limine Musae:
His data prima pari laudes honore fuit.
At quibus accessit doctrinae robur ab ipsis
Artibus ingenua quas coluere fide:
Annulus his datus est, meriti ceu testis honoris,
Quem virture solet ferre probatus eques.
Laudibus hic dignus mos est et iure tuendus,
Tam bene qui custos ordinis esse solet.
Nos quoque qui paruas profiteri dicimurartes,
Sustinot hic quamvis non leve cursus onus:
Hos quicumque piostudio meruêre favorem,
Ornandostitulo ducimus esse suo.
Hac ades ergo bonis qui deditus artibus, apte
Ingenii veras ordine carpis opes:
Qui vaga, sicut apis, nemorum per florea Tempe,

Omnia sie libas, optima ut inde trahas.
Docte tibi, docture alios, insigne Magistri
Qui petis, et recte nomen habere cupis:
Huc ades et nostro veniens candore fruare,
Turba sumus veri qui studiosa boni.
Nostra tibi Salana patet, tibi laurea servat
Serta; comis texit dum diadema tuis.
Ecce tibi Musa libris gratulantur apertis;
Quo doceas alios ius erit inde tibi.
Tu modo nobisctm placido sermone locutus,
Ordine grata Deo te didicisse doce,
Non tibi cu rigidis lingua est aenenda sophistis:
Non amat hic noster talia monstra chorus,
Colloquia expetimus collatis mutua rebus,
Quae careantnigro candida tota sale.
Haec est vita frui docto sertnone vicissim,
Dulceque doctrinae sem per amare decus.
Quid iuvat ignoto fortunam quaerere Ponto,
Credereque undosae Tethyi triste caput?
Quae vitae tandem ratio est si Nerea totum
Hauseris, ut dubias nauta sequaris opes?
Omnia si noris recta ambitiosa potentum,
Et populi vario creber in ore sones:
Si tibi cum vulgo sapiendum est nec tibi Musa
Optandi complent pectus amore boni?
Ecce bonis densos nimbos largitur, et imbres
Qui fovet haec mundi pulchra theatra Deus.
His tamen ut certis possimus legibus uti.
Hoc dedit ingenuis artibus auctor opus.
Rursus iô fas sit sanctas mihi laudibus artes
Tollere; quas sapiens carpere nemo potest.
Mit ibus his studiis naturae arcana larentis
Agnosci voluit, conditor ipse Deus.
Mitibus his studiis leges arresque togatae,
Mitibus his studiis aspera bella vigent.

Mitibus his studlis sancto seruitur honori,
Quem probat in Gnati instus amore Deus.
Artibus his sapien: rerum sub pondere vincit,
Dum res ingenio consilioque gerit.
Artibus his artes vitae, moresque reguntur.
Et suns imperiis instus habetur honos.
Et quisqua has ausit tumido contemnere fastu;
Fortunaeque breves pendere pluris opes?
Ito procul nostris qui praefers artibus artes.
Quae cumulant falus pectora coeca bonis,
Si tibi Sarrano mensae sternuntur in ostro,
Aurea si varius pocula signat onyx:
At tibi decerptae post ultima stamina vitae,
Aluxu nullum divite nomen erit,
Improbitas alios popularis ventilet aurae,
Et temere ascitus qualibet arte favor:
At premit a Musis aliena et sordida vita,
Poenaque stulticiae gloria filsa subit.
Felix qui studiis doctrinae incumbit et artos
Ignotas vulgo discere rectus amat.
Et fontem studii Numen caeleste veretur,
Et fructum veri semper amore petit!
Non hunc ambitio non gloria nominis urit,
Non anri scelerum mater avara sitis.
Ingenuum didicit virtute ambire fanorem,
Dumque facit recte sat purat esse sibi.
Mente Deum casta parefactum e limine verbi,
Nosse studet, iussis et celebrare modis,
Tum sese intuitus, vel paruo in corpore cernit
Magnum opus, atq hominem, quid velit esse Deus.
Huius et in rerum quaerens vestigia caussis,
Esse Deum iustum, munificumque videt.
Hinc vitae expendit leges, normamque colendae
Iusticiae, ex habitu iusta volente probat.
Nec tamen est aspor, communem aut durus in usum,

Saepe et opem multis quam ferat unus, habet.
Et licet obscura videatur vivere in umbra.
Et sibi praeferri nomina vana videt:
Non tamen interea caelestia Numine spretus,
Et terris vivum nomen in astra refert
Hos bona posteritas annorum adeuntibus horis
Excipit et memori semper honore fovet.
Vivere sic doctos par est sic nomina docti
Saecula post aevi mille fluentis habent.
Vivite felices dignis in honoribus artes;
Firma sir ô voti spes animosa mei!
Vivite felices, qui rectis artibus ultro
Saxonici facitis otia grata Duces?
Tu pacem concede Deus, concede camenis
Hospitia et studiis da loca tuta piis.
Non est pacificaespes abicienda salutis,
Artibus his aliquem dum sinis esse locum.

De Eisdem.

Aoniae quondam cessarant currere lymphae;
Invidia clausas impediente vias:
Victor aboppressa rediens cum lande Chymaera,
Damna gemens dolnit publica Bellerophon.
Nec mora, vectus equo sic cas ter lustrat arenas;
Et redit obstructae vena perennis aquae,
Aonias seriens ictu pedis elicit undas
Impiger audacis Bellerophontis equus.
Ingenuas sapiens sic Princeps excitat artes;
Otia dum studris grata favore facit.
Hinc decus imperiis, hinc sanctae commoda pacis,
Et bona privatis publica iuncta fluunt.
Et tibi Bellerophon praesto est Salana dolenti
Castaliam votis tatdius ire tuis.
Cui namque tibi Princeps qui praebet et umbram.
A patre qui nomen grande Secundus habet,
Nuper ut his studiis decrescere vidit honorem,

Quae sapere e rerum cognitione docent;
Imersura dolens venturo damna sub aevo,
Edidit hoc sapiensverba diserta modo:
Non tameningenuas saevi pugnamus in artes,
Asserimus soli dum sua verba Deo.
Mentibus excultis linguarum floreat usus,
Multiplicem quarum vita requitit opem.
Seruet honos artes, fontes quos esse bonorum
Novimus exemplo maxime Cyre tuo.
Iura recognoscens aequarum et semina legum,
In stituat mores vita, regatque suos.
Sint hominum medica serue nt qui corpora cura,
Paeonia celebris floreat arte chorus.
Sint sua naturam scrutantibus otia Musis:
Unde viri laudem mens sapientis habet.
Inveniat numerus, radius definiat artes,
Omne regat ductu circulus auctor opus.
Docta tribunales peragat facundia causas:
Munificum celebrent carmina casta Deum.
Sic ait: excepit vocem Salana faventis,
Nympha prius fati maesta dolore sui:
Et confisa Deo, studiis in staurat honores,
Quae bonadoctrinae publica luce regunt.
Huic comes accedens spes nuntia laeta futuri,
Roborat osten sis rublica vota bonis.
Ipse loci Genius, solito formosior, ipse
Propitium votis numen adesse monet.
Numen adest certe: tua nam clarissime Princeps
His studiis pietas numine ducta favet.
Esse Deo purae praestandum mentis amorem,
Esse hommum certis iura tuenda bonis:
Tu quoque cum noris, utrumque hoc ordine servas
Instituit certa quem ratione Deus.
Cur tamen est aliquis, studiis qui: demat honorem,
Artibus in vita quae decus omne regunt?

Hei quantum temere tibi saeva calumnia, sumis,
Dum studia haec odio, non odiosa gravas!
Nec causas penitus, nec metas improba monstras,
Invidiae tantum peste superba tuae.
Si quis adhuc tamen est, hic qui discrimina quaetat,
Non erit huic toties dicta referre labot.
Ut Deus omnipotens vero celebretur honots,
Doctrinae geminam anxit in orbe viam.
Altera divina est; qua se patefecit, et unum
In Christo dociliiussit amore coli.
Omnibus haec propria est paruo quos agmine iungit,
Gratuita gaudens pura salute fides.
Haec eadem domina est, et rerom maxima Princeps,
Quam vitae debet tota palaestra sequi.
Nam velut Arctoi sublimia vertice caeli,
Vertitur Herculeus semper ad astra lapis:
Sic studia, et curae sic vitae denique mores,
Sin cera debent a pictate regi.
Altera civili seruit doctrina saluti,
A duce proveniens quae ratione fluit:
Non invisa Deo, nisi quando aversa, iubentis
Negligit auctoris dogmata sancta sequi.
Nam quoniam a brutis hominem ratione diremit,
Et radios artes eruat unde, dadit:
Inde homini est pro prium res explorare sciendo,
Atque docere alios, quae didicisse iuvat.
Hinc iuvat inventis artes producere causis,
Quae vitaeaux lium, praesidiumque ferant,
Semina virtutum scrurari, et amabile morum,
In vitae officiis distribuisse decus.
Viribus eloquii fremebundos ducere coetus,
Crudoque doctrinae flectere corda sono.
Haec studia hanc curam vitae damnare regendas,
Saevitiae est iunctus cum tuditate, furor.
Obvia cum ferret Phoebo vestigia Momus,

Omnia qui tetra carpere mente solet.
Ecquid habent certi miserae qua provehis arteis,
Cum mens sit tenebris obruta semperi ait.
Hunc dux Aonidum, scepero quatiente repellens:
Hic procul ad coruos invida pestis cas.
Aspice quos aetas Consultos prisca vocabat,
Quos penes ingenio iura docere fuit:
Quo ramen augustas rationis acumine Leges
Mirifice ex causis explicuere suis:
Certius an Iuris fontes aperire latentes,
Verius an dub ium soluere Mome potes?
Scit Medicus morbi scrutando inquirere causam;
Quae facile optatam cognita monstrat opem.
Idem etiam sucos legit ex adifinibus herbis,
Temperat et docta pharmaca certa manu
Quid? quod a te hominis naturam explorat et usu,
Adtectumque porest ante notare locum?
Haec non Aeolias veniunt oblata per auras:
Artibus, et studio tale paratur opus
Tolle igitur medicas cum iure, et legibus artes,
Ecquis erit toto firmus in orbe status?
An quia solares nescis distinguere vires.
Iudice te fallax illius usus erit?
Dixerat haec Phoebus: furtim se proripit arer
Arbiter, ut visis fustibus anguis abit
Gratia Phoebe tibi cultis Amaranthon in hortis,
Educat in nomen docta iuventa tuum.
Hoc caput est recto doctrinae colligit usu
Luce sui verbi membra rece pta Deus:
Discendique pro ber studium praesensque docendo,
Christia dum casti gatidet adesse choris.
Et quia nos coepti velut intra moenia regni,
Iusticiae cives gestat, qlitque suae:
Artibus, et liuguis, per quas diume doceri
Vox queat, occlusum non sinit esse viam.

Nos operas eriam quibus etudienda iuventus
Gaudeat assiduo ferre labore iuvat.
Er quia fit merito utgradibus laetentur honorum,
Piaemia per certos qui metuere gradus:
Omnibus his aequa propensimente favemus,
Edunt ingenii qui documentae sui.
Candor utrum que facit; merituen testatur honorem,
Propositoque bono laudis amore vocat.
Exhibet aedilis spectacula publica et idem
Ferre sua in circo praemia quemque sinit.
Ergo age Palladias quem sic sudasse per artes
Iuvit, ut ad plausus ex Helicone petas.
Qui cupis auditus Romano more probari,
Si qua peti puram candida turba togam:
Colloquium accedas nostrum, nomenque prosessus,
Ad certum venies iussus adesse diem.
Non tibi Cecropiae dabitur censura cicadae,
Irala nec vesti bulla gerenda ruae
Sit tibi tus alios aequa ratione dorendi,
Quo nullum est vitaegrandius huius opus.
Discite dum floret cessura laboribus aetas,
O iuvenum studiis dulcibus apte chorus.
Non deses parit egregias ignavia laudes:
Seruitium est ingens otia pigra sequi.
Aspicis ut liber venetur aere Falco,
Cum strepet impurae sordidus anser humo.
Sed neque adhucrudior, dum cavet in aerenisus,
Ex avibus praedam qua saturetur, agit.
Nec tu qui studio passim rimaris inepto,
Omnia cum vera praemta laude feres.
Ordo viam monstrer res vera invitet amorem:
Sponre sua studium viribus optat amor.
Accedant per vota preces sionumen ab alto,
Infelix studium non sinet esse tuum.
Accipit ut sparsas fraterno a lumine flammas,

Humida natius Cynthia luce carens:
Gratia sic nostros firmat divina labores,
Et vigor his studiis a pietate venit.

Apis libera.

Rete sub incuruo glomerarat aranea tigno,
Filosum gracili quae pede [(transcriber); sic: pedi] ducit opus:
Dumque notans praedam vicino e poste requirit,
Et fixos oculos in sua regna tenet:
Nuper ab alueolis fato depulsa maligno,
Fertur in occultae vincula fraudis apis.
Iamque dolens haeret, iam poplite plodit et alis,
Et frustra optatam pendula poscit opem.
Non tua me virtus, non me mea crimina perdunt
Me miseram casus, non mea culpa facit.
Da veniam, veniam nulla improbitate petenti,
Caussa nisi pietas improbitatis crit.
Mellifico, fati ignorans operata labori,
Amisso in clades agmin pulsa cado.
Illa suae gaudens venairix carcere praedae,
Innocui ridet vincula mancipii.
Conspicit explorans dispersum urcolligit agme
Villicus et captam liberat ultor apem.
Supplicium lubito persoluit aranea letho,
Passa gravem, duro sub pede trita necem.
Disce verecunde fortunae moribu uti,
Quacumque Imperium quisquis in arce tenes.
Te quoque qui rerum summa famulante potiris,
Vel brevis in duras merserit hora vices.
Vera homini virtus, rectae moderatio mentis,
Stare diu incolumis vis violenta nequit.

Andromede.

Rabula narratur, quae rem complexa latentem.
Exempli speciem multa monentis habet.
A scopulo pendet monstris obiecta marinis
Andromede insidiis saeva noverca tuis.

Huic varie illudunt horre ndis monstra figuris:
Obicit anguineum saeva Medusa caput.
Nec misera effugium nec spem vider aegta salutis:
Vincta manus clamat sidera vincta pedes,
Aligeris donec Ione natum Persea plantis,
In duit Atlantis, munit et ense, nepos.
Ille Medusaeo tingens in sang ine dextram,
Conicit in celerem rurpia monstra fugam:
Liberat Andromedem desponsamque accipit Heroas
Sanctaque coniugii iungit utrumq fides
Sic ea quae veri dicta esta pondere Virtus,
Turpiter honc nostro tempore vincta iacet.
Falsa fidem praestat saevae doctrina novercae,
Quae sanam stabili non sinit esse gradu.
Monstrorum referunt saevae praestigia lites,
Quae pariter numero, iudicioque carent.
Reddit Georgoneos spinosa superbia vultus,
Quae pia saxifico corda pavore ferit.
Sed desunt simili qui imitentur Persea facto:
Debuit haec magnos cura movere Duces.
Principis ingenut Pe seus love natus imago est;
Quae patriae a monstris rite cavere docet.
Aetherea rates a Maiestate iuvari,
Significant alae Pleiadae nate tuae.
O aliquis veniensnostro quoq tempore Perseus
Talia divina monstra repellat ope.
Principis est certe, sua stent ut pondera vero:
Stet soli ut Pietas officiosa Deo.
Sic sua civilis sunt integra munia vitae,
Si datur aererno gloria vera Deo.

Consolatio Georgio Rhavo.

Vive diu felix felici coniuge Rhave,
Ecquid adhuc aliquid nominis huius habes:
Iam legis in thalami consortem flebile carmen:
Nullaque quae coniunx iam tibi dicat habes.

Et iacet in gelido vix corpus inani feretro,
Anna tori quon dam cura beata tui.
Ergo quod ante fuit vobis gaudere duobus,
Nunc erit hoc uni flere, dolere queri:
Dulcia quae tecum traduxit tempora vitae,
Haec tibi nunc iusti causa doloris erit.
Et quisquam lacrimis hic verus parcat amicus
Nec velit haec madidis fata dolere genis?
Nec tuus haec maeror communia pectora tangat
Nec pateant luctus publica signa tui?
Non ita, sed maior pietas tua lucet in omnes,
Quam quae sustineat te sine reste queri.
Ipse tui solus quam tangor imagine fari,
Forte nec est huius commemomre loci.
Corpore disiuncti quamvis sumus ipse videris
Versari ante oculos maesta figura roeos.
Saepe mihi videor procul exaudire dolentem
Aut hoc aut querulo tale quid ore loqui.
Anna brevis fructus nostrae sors altera vitae,
Et mihi curarum dulce levamen, ubi es?
Hei sperata ol m serae comes Anna senectae,
Ante diem gelida morte soluta aces!
Anna ia ces misero nimium cita rapte marito!
Heu quid acerba mihi te sine vita manet?
Dicite fatorum tria praescia numina Parcae.
Dura quibus meritis haec mihi poena venit.
Sic ne fui cunctis invisus homuncio Oivis?
At contra divos non tamen arma tuli.
Dum licuit placidos sine labe peregimus annos,
Nostraque non ulli noxia vita fuit.
Quin etiam ad vestras semper men obvia sortet
Nullum fortuna ferre negavit onus
Sensimus experti vestrarum num ina legum,
Et mala mixta bonis, et bona mixta malis.
Non tamen extirimus decreta in vestra rebelles:

Sed grato tulimus quaslibet ore vices.
Cum tamen immiti duxistis stam ina fuso:
Quid iuvat hic avida vos properasse manu?
Quantum erat innocui disrumpere foedus amoris,
Et rata legitimi scindere vincla tori?
Egregiam laudem, et magni spolia ampla triumphi,
Praemiaque hoc vobis larga reportat opus.
At quanta in toto restabat copia mundo,
Unde magis poterat surgere vester honos?
Hic vestrae caussas debebant quaerere leges:
Quid iuvat hic tar das continuisse manus?
Sed stetit haec prima sic Lex ab origine mundi,
Vivimus, et maior turba maligna sumus:
Et solet ambiguis errans fortuna quadrigis,
Durior esse bonis aequior esse malis.
At modo tu mecum potiaris luce superstes,
Quaslibet aerumnas sustinuisse velim.
Nunc me summa piget caeli convexa tueri,
Anna cita postquam frigida morte iaces.
Nec se cus ac subdita Cassandrae morte Coroebus,
Percitus impatiens et sine mente feror:
Aut sibi qui iuxta defunctae coniugis urnam,
Conscivit proprio Plautius ense necem.
Nulla mei requies, nec certa medela doloris,
Seu nox seu rutilo labitur axe dies.
Ratius exanimes solito sopor irrigat artus,
Languida necpotus, nec iuvat ora cibus.
Ut somnum capiam tua tutbida terret imago,
Nec sinit haec aliqua membra quiere frui:
Hei mihi, quanta meis phatasmata sensibus offert,
Frigida cum tacitae tempora noctis eunt!
Saepe mihi visa est te vivam reddere quamvis
Plus mihi quam vellem, mors tua certa foret.
Utilius poteram prote succumbere morti,
Clausissent digiti lumina nostratui.

Tunc ego vel ridens te sospite fata tulissem.
Cum mihi iam flenti sit grave posse mori.
Mitior ambobus poterat mors saeva videri,
Una simul raptos si ferat urna duos.
Morte putem melius iunctos quam luce diremptos
Fida quibus verus corda ligarit amor.
O vel adhuc aliquo moveantur Numina voto!
Pro te dulce mihi fara subire foret.
Sic vos nunc vidui charissima pignora lecti
Servaret vigili provida mater ope.
Nunc mihi turbato granibus tot pectora curis
Per vos haec gravior sollicitudo venit.
Utque meopossim metam statuisse dolori,
Vos mea non sinitis corda quiete frui.
Quoque magis vestros inquiro fidelis in annos
Hoc magisincumbens corripit ossa dolor.
Talibus atque aliis aut haec aut plura videris,
Phave, mihi impatiens in tua fata queri.
Aesacus Hesperien vix sic Cebrenida flevit,
Qui mersus mediis nunc quoque luget aquis
Nec sociam sterili viduus sic turtur in ulmo:
Vix ita flet miserum Daulias ales Itym.
Quid tamen immodicis laceras tua pectora curis?
Non profecturo vomere littus aras
Quid frustra vacuas questus effundis in auras?
Et iacis in rapidos irrita verba Notos.
Quo fugit ista tuae gravitas non improba mentis?
Esse quid hic pudeat te meminisse virum?
Flere quid est aliud defuncta cadavera, quam si
Non aurum fierr saxa dolere velis?
Quin hominem potius te credito Rhave creatum,
Quem Deu hac vinctum vivere lege velit:
Omnibus ut fati tua vita sit obvia telis,
Et nullum sortis ferre recuset onus.
Necsuperis adco ingratus sis, quo minus illa

Vivere qua fias conditione velis.
Ferre nec hos casus modernata mente recuses,
Effugere haud aliqua quos ratione potes.
Quinetiam eventus aliorum mente revoluens;
Te nihil insoliti sustinuisse scias.
Nascimur et morimur, vitam ut moriamur babemus:
Non tamen hinc nobis mors metuendafuit.
Namque quid esse mali fatali in morte putemus:
Quem metuunt omnes, nemo cavere potest.
Si superest animis aliquis post funera sensus,
Quae sentit; quo nam mors erit ista modo?
Si nullus restat post fata novissima sensus,
Quae mala non sentit mors ne dolere potest?
Ergo quid exstinctos prodest sine fine dolere,
Et nullum lacrimis imposuisse modum?
Stultius est surdum toties deflêsse cadaver,
Ac si quis folem lumen habere neget.
Heu, nihil est ullis Parcas urgere querelis:
Reiciant furda quas libet aure preces.
Illis stat numen nullis revocabile votis:
Durat et aeternum quod statuere semel.
Flebat ob Euridicen vates Rodopeius Orpheus,
Nec poterat lacrimis constituisse modum.
Sederar ad patrii desertas Strymonis undas
Continuans miserum nocte die que melos.
Moverat hic rupes, silva sque ferasque sequentes:
Non poterat querulo fatamovere sono.
Cum nihil efficeret; tentabimus ultima dixit,
Forte mihi est aliqua parterelicta salus.
Aut hanc ad superos Erebi de se de reducam:
Aut miser extremo cogar amore mori.
Sunt mihi quae non sunt aliis mortalibus artes,
Saepe quibus movi flumina, saxa, feras.
Hinc non vana meam coepitfiducia mentem,
Has etiam Stygios posse movere Deos.

Quid non suadet amor: Stygias descendit ad umbras;
Impedit inceptum nec metus ullus iten.
Ve nerat Elysium socians ad carmina linguam,
Edidit hoc querela voce, lyraque melos.
O Phlegerontaeo regnantia numina regno,
Quae timet immensus quicquid his orbis habet:
Parcite Taenarias auso transcendere portas;
Sit fas horrendum trans Stygis ire lacum.
Non Erebi Dominam thalamis abducere veni,
Nec trahere hinc avidi livida colla canis,
Causa viae est coniunx; quam diro vipera morsu
Ante diem vestras cogit adire domos.
Vos precor Elysii per opaca silentia campi.
Per quod in omne tenet numen ubique chaos:
Si stimulos unquam placidi sensistis amoris,
Si non est Stygiae falsa rapina Deae.
Hanc liceat superas mecum remeare sub auras,
Quam nimium propero fata tulere pede.
Cum dabitur vitae iustam contingere metam:
Ius vestrum volumus gratus uterque sequi.
Plura locuturum dolor impedit; aut mihi nuptam
Reddite sub Stygios aut date utrumque lacus.
Sic ait; at numeros manes ululasse querentis,
Et stupuisse animas vulgus inane ferunt.
Nec iam distribuit poenas subigitve fateri,
Iurave dat toruo legifer ore Deus.
Tunc primum invitis perhibent te Tantalepomis,
Et saturum refugis abstinuisse vadis.
Tunc pavidae vacuis cessarunt Belides urnis:
Constitit et rapidae triste cylisma rotae:
Cessavitque tuum revolubile Sysiphe saxum.
Nec Titius cupidam viscere pavit avem.
Si qua etiam calidos sub pectore senserat ignes
Ante obitum, et Veneris triste furentis onus:
Ante alios Dido malesani exemplar amoris,

Tristis adhuc nocui vulnus amoris alens:
Procris, et Euadne, Phyllisque, et Sesties Hero.
Threicii miseras indoluere vices.
Quinetiam umbrarum dominus, rex saevus Auerni,
Iam non oranti durior esse potest:
Euridicenque vocans, hic est, en accipe dixit:
Quam tibi sub certa conditione damus.
Si retro flectes oculos, comes irrita fiet:
Et referet fari lege coacta gradum.
Accipit, et superas nimium festinat in auras:
Ahres est nimiiplena timoris amor.
Dum timet, horrendis nec cespitet illa sub umbris,
Et nimis ire situ per loca senta caver:
Respicit a tergo sociam per inane sequentem:
Ex oculis refugo labirur illa pede.
Clamat, et heu fatis iterum revocantibus, inquit
Auferor aeternum chare marite, vale.
Ter luctatus ibifugientem prendere demens;
Quod caperet tenuis nil nisi ventus erat.
Tum vero ingeminans luctum furiosus, et amens,
Fertur et in nulla sede quietus agit:
Qualis Tantalides furiis accensus Orestes,
Qualis in Aemoniis concita Thias agris:
Donec eum toties in fata Deosque furentem,
Strimoniae miserum diripuere nurus.
Has Superis poenas si vera est sama pependit,
Qui voluit vetita fata movere prece.
Tu quoque ne nimiis iirites fata querelis,
Huius ad exemplum doctior esse porest.
Si faciunt animum praenisa pericula cautum,
Cur non hinc etiam cautior esse velis?
Te Deus exiguae tentat sub imaginc cladis,
In poenasue tuas fortior esse velis
Sis patiens, ultraque ruos emerge dolores;
Quid titi cor solito mollius esse sinis?

Illu quidem castas inter generosa maritas
Corporis atque animi dotibus ancta fuit.
Forma fuit praestans sed mens praestannor illa,
Et vigil invicti cura pudoris erat
Sic vixit, fateor, vitio sublimior omni,
Illius ut merito funera flere queas:
Sed mortalis erat duris obnoxia fatis;
Iure nec illius fata dolere potes.
At quid ego his toties moneo tua pectora dictis?
Per se non dubito quem sapuisse satis.
Da veniam; pietas, et amici pectoris ardor.
Admonet officii me meminisse mei.
Desino sed monitus memori precor exigemente,
Quos dedit ut vitae sint monimenta suae:
Spiritus extremo cum mortis agone laborans
Vatidico tales ederet ore sonos.
Hactenus explevi concessae munera vitae:
Nunc mea me nullo fata vetante trahunt.
Vixi, dum licuit vesci vitalibus auris:
Vivere si viterius non licet, opto mori.
Ut moriar, fati iubet irrevo cabilis ordo:
Parceprecor lacrimis chare marite tuis.
Iam mihi cuncta suis sordent mortalia curis:
Haerer in aeterno mens mea fixa Deo.
Omnia iam valeant vani ludibria mundi:
Tu Christe ad caelum dic mihi qua sit iter.
Pro nostra mortem qui sponte salute tulisti,
Fer mihi prae cipiti tempore mortis opem.
At tu coniugii cui foedere iuncte Georgi,
Cui comes, et vitae mutua cura fui;
Ipse quid abrepta deceat te coniuge noris:
Officii memorem te decet esse tui.
Te rogo legitimi per iura saeerrima lecti,
Sit tibi desertae sed ula cura domus.
Quicquid agas, posthac ne vincla iugalin temne:

Sit tibi quae natos nupta fidelis amet.
Illorum in primis memori gere pectore curam,
Quos tibi iam vitae pignora trado meae.
Dum viret ingenium dum labilis annuit aetas,
Dumque illis mens est mollis et apta regi:
Instrue praeceptis, monitisque salubribus illos,
Et rudia ad mores peotora finge tuos.
Instrue sincerae sanctos pieratis ad usus:
Ut discant pura mente timere Deum.
Scis bene, quam faustis succedant omnia fatis,
Prouchit auspicio quae Deus ipse suo.
Scis bene, quam misero retro sublapsa ferantur,
Quae non sunt summi numine nixa Dei.
Friget in omnigenis humana potentia rebus;
Is nisi divino cuncta favore regat.
Huncigitur vestrae rectorem delige vitae:
Vestra salutifera coeptaeiuvabit ope.
Hic tibi pro votis nuptamsine labe dicabit,
Quae specimen veri grande pudoris erit,
Auguror haec multa faciet te prole beatum:
Ut videas animi pignora chara tui:
Et tecum placidum ducens feliciter aevum,
Fida comes sociae conditionis erit.
Donec decurso longaevae tempore vitae,
Extremum felix claudet uterque diem.
Sed iam cum summo pepigi sic foedera Christo,
Ut sit ab humanis cedere mihi dulce mihi;
Iam mihi iam videor super ignea sidera ferri:
Quam bene per Christum reddita vita mihi est.
Sic ait, atque anima iam desiciente rigescens:
Vix bene sustinuit dicere lingua, vale
Si nihil ergo tuum quod luctum temperet esset:
Nec velles lacrimis ponere Rhave modum:
Tam bene quae fuerit reputes morientis imago;
Frangere moororem deburt illa tuum,

Tam bene si posset quis non occumbere vellet?
Haec apetio caeli proxima clavis, iter.
Pone modum lacrimis pectusque resume virile,
Atque animum fati spe melioris ale.
Quin aliquod tali signatum carmine bustum
Ione, quod illius nomine quisque legat.
Coniugis hic Rhavus pius ossa Georgius Annae
Condidit ante diem quam cedicisse dolet.
Quam duxisse probat, castum sine crimine vitam,
Ante homines virtus, spiritus ante Deum.
Morte quid abreptam toties lugetis amici?
Tam bene quae vixit, non solet illa mori.

In obitum Henrici Comitis a Schwartzburg. etc. ad Catharinam illius coniugem.

SI mihi nunc Phrygii contingeret optio Regis,
Si voti arbitrium quod Phaetontis erat:
Non ego caelestes optem frenare iugales,
Autea nec iactu reddere saxa velim.
Clara Ducum soboles Catharina, insignia quorum,
Et decet et merito pervigil ornat avis:
Quorum nobilitas de stirpibus orta Quiritum,
Traxit ab Ausoniis nobile nomen avis.
Crede mihi Patriae quae pro te concipit ardor,
Haec etiam ex animo vota iunare velit.
Ille tuus postquam functus vitalibus auris,
Eterris princeps funere raptus erat:
Sic tecum doluit sic aspera funera flevit,
Ut sit vix aliquem visa tenere modum,
Nunc tibi cum videat spem pignoris esse relictam,
Et patriae totum non obiisse patrem:
Quando optata instent maturi tempora partus,
Sustinet ex aliqua cedere parte dolor.
Spesua damna levat, spe mitigat illa dolorem,
Speque putat certum quod dubitare potest,
Coningis ulcisci nato de pignore mortem,

Quod tecum seruet sceptra paterna, cupit.
Ut parias Dominum, Domini post fata mariti,
Concipit assiduas per sua vota preces.
Cumque legat priscis tot retro annalibus annos,
Per quos ad Geram floruit iste Leo:
Cum clara Heroum numeret monumenta suorum,
Et vetus hos norit Caesariumque genus:
Quantum oneris populo mutatio Principis addat
Novit et externum respuit illa iugum.
Illa beata potest merito Respublica dici,
Plebis ubi in Dominos tam pius extrat amor.
Hoc patriae studium felix ubi nuntiat omen,
Numine consensus non caret iste suo.
Adde quod et pietas laudatque vita mariti,
Invida quam solam mors abolere nequit:
Et tua quae peperit nomen tibi nobile virtus,
Auget et hanc patriae spe iubet esse rata,
At tu naturae tacitae invisibile munus,
Quid quid es ô uteri dulce tumentis onus:
Pro te iusta preces genitrix persoluit ad aras;
Asserat ut populis debita sceptra suis:
Pro te sancta facit devotus vota sacerdos,
Et fun dit eupidas patria tota preces.
Te pius Astrologus certis praedicit ab astris,
Et canit in cunas omnia laeta tuas.
Nascere magne puer nisi te natura pre canti
Invidet et patriae tota maligna negat.
Felix illa dies niveoque notanda lapillo,
Quam tibi natalem stella benigna dabit!
Qua dabitur celebris Thuringa per oppida plausus,
Ge aque tranquillis purior ibit aquis.
Tunc ego me totum Parnassum in pectore ferte,
Tunc ego meinuictum versibus esse velim!
Non tamen omittam tua dicere nomina quamvis
Non Hippocrenes poto sed Albis aquas.

Interea ut properet veniens Aurora precabor,
Hanc secum roseo, quae vehat axe die.

In mortem Christianae coniugis Erasmi a Minguvitz.

Dira venenato quae demetis omnia morsu,
Quid precer invidiae mors violenta tuae?
Tu generosam audes a corpore soluere mentem,
Qua nihil hic mundi pulchrius orbis habet.
Grassaris temero petulans et turpiter audax,
Nec tua scit miseris parcere saeva manus.
Nec te animi mores nec sancti pectoris artes
Nec flectunt meritis splendida facta suis.
Nec ratio aetatis tibi curae, aut temporis ordo,
Aut iura imperiis quae peperere decus.
In Phlegetontaeam cum fratre Dra cone paludem,
Qui tibi crudelis suggerit arma, tuas
Te Titii volucres miserique lxionis orbis,
Tantaliusque labor. Sisyphiusque premant.
Suppliciis vivas. et sit tibi vita dolori:
Et mors in Stygris non moriaris aquis.
At nihil illa mali metuit nec iusta querela est,
Quae mortem sceleris clamitet esse ream.
Ex homine est hominem quod morte absumit, et aufert
Et merita est vitiis improba vita mori
Prima mali causa est, ducens contagia morbus,
Quo tu facta, hominum mater es Eua nocens.
Altera de nobis; qui vitam ita ducimus aegti,
Semper ut in culpa simus et in vicio.
Culpa parum fuerat primorum foeda parentum;
Augemus propria nos levitate malum.
Hinc mors in poenam nata est mortalibus aegris:
Officium, non vim dum necat illa facit.
Pecato precium persoluere iussa ministrat,
Iustitiam laesi dum facit ira Dei.
Hinc via grassandi est, hinc tantae causa rapinae,

Effugere hinc mortis vincula nemo potest.
Nirea non facies non virtus sernat Achillem,
Non Ariadnaeae Thesea fila manus.
Nascimur et morimur; vitam ut moriamur habemus:
Hoc proprium est nostrae conditionis opus.
Adde quod et brevis est haec vita, et plena doloris,
Utque volat, varias sic subit icata vices.
Ludicra sicut abit suspensa fabula scena,
Sic abeuntnostri, deperiuntque dies.
Ut violae in calathis contactae a sole fatiscunt,
Si brevis e fragili corpore vita fugit.
Dum crescunt anni, dum discit debilis aetas;
A tergo tacito mors venit atra pede.
Haec quoque te luctu, charissime frangit Erasme,
Iam bis coniugio facta inimica tuo.
Ah memini, et doleo te orbatum coniuge primae,
Quae nutii. vera laude secunda fuit,
Da veniam, fateor, illi me debita nondum
Iusta pio versu persoluisse pudet.
Sed virtute sua melius, quam carmine vivit,
Et pietate frequens nunc quoque nomen habet.
Nunc doleo uxoris mortem te flere secundae,
Quae vitae auxilium debuit esse tuae.
Nec dolor hic obirer motas mihi perculit aures,
Ut levis arboreas verberat aura comas:
Ortus ab effe ctu, quem vis invitat honesti,
Non est ficta mei causa doloris, amor.
Fecit amicit iam tecum mihi candida virtus;
Hinc tua communi sata dolore gemo.
Gloria virtutis quae metibi secit amicum,
Me vacuum luctus non sinit esse tui.
Te video absentem, te maesti pectoris aegrum
Si possem, exomni parte levare velim,
Sed Deus hoc faciet, cuius praesentia saepe
Ex ipsis hominum lucetamica malis.

Rhene tibi invideo tecum dum vixit Erasmus,
Illius oppressit nulla ruina domum!
Illius inco umi te conditione fruentem
Felicem dixit femina, masque simul.
Illius ingenio florentis, et ubere vena
Clara Palatini gestiit aula Ducis.
Dum regit eloquio mentes casusque futuros.
Et cautum in dubiis Nestora rebus agit.
Dum nubes abigit patriae, Solemque reducit.
Pacis amans miti dum tegit armat toga:
Aut animos posita componit lite potentum,
Iuraque dispositis legibus apta fovet:
Non illi ante fores maesto ponenda cupressus,
Non sumenda atro palla colore fuit.
Incolumes, habuit salua cum coniuge natos
Quos docuit puro Musa Helicone frui.
Qua bibit allapsum Thuringa Neapolis Orlam,
Eque bonis plantas educat ingeniis.
At pia non talem vidit Thuringia, quando
Saxonici rexit iura paterna Ducis
Uxoris lugens properata morte prioris,
Corpus in invitam Rossula condit humum.
Rossula quae flavi Gerere est uberrima campi,
Quam gradiens tacitis alluit Ilmus aquis.
Tunc gemebunda cava lugens ex ilice turtur,
Lamentata diu per nemus omne suit.
Uberius castae passim gemuere columbae,
Voxsonuit maestas lugubris inter aves.
Cuniugi quacunquen nota est in imagine rerum,
Haec et ivit thalami fata sinistra tui.
Lugubrematronas specimen vicinia vidit,
Admoaitu luctus saepe referre tui.
Illaque Saxonici clarissima Principis uxor,
Asseruitpuram qui tibi Christe fidem.
Adversam miserata vicem, tristemque ruinam,

Condoluit lacramis casta Sybilla tuis
Digna etenim fuerat tua viucre longius uxor,
Feminei coetus quae fuit una decus.
Fida tori custos, et anto digna marito,
Ingenio natos rexit, et arte suos:
Instillansque illis purae pietatis amorem,
Monstrata docuit pergere ad astra via:
Sicque domum rexit, laetanti ut grata marito,
Taedia iucunda quaeque levaret ope.
Respice res hominum! dum partu oppressa laborat,
Militiae moritur munere functa suae.
Te tamen implorans fidenti pectore Christe,
In gremium terris cessit adempta tuum.
Ergo tuae increscant violaeque, rosaeque sepulchro,
Et celebris seruet nomen, et ossa lapis.
Tu celebres inter matronas nomen habebis,
Mutua coniugii foedera donec erunt.
Quo tamen emeruit fato sincerus Erasmus,
Altera ci ut fuerit non diuturna comes?
Occidit indigno Christina Heroica fato;
Vitis ut a curua falce resecta cadit.
Et mors ad Rheni quae novit parcere ripas,
Saeva Gerontaea crimen in arce facit.
Tuque tuae vitae sociam, partemque requiris,
Quam decuit senio vivere Erasme tuo.
Sic baculum amittens fessus sub Sole viator,
Aegrius adverso tramite carpit iter,
Namque tuos canis numerans propioribus annos,
Nunc socia curas quae moderetur, eges.
Sed quia sic visum estilli, qui cuncta gubernat,
Quique bono absoluit omnia fine Deus:
Libera ne nimio permittas frena dolori,
Neve mala impatiens durius ista feras.
Sed solare animum dotis nullius egentem:
Quod dolett, in teipso quo relevetur, habes.

Eice curarum tristes e pectore fluctus;
Fortiter aeterno perge silere Deo.
Desine tristari: quid enim te conficis ipsum:
Rebus in adversis est sine marte dolor.
Desinere ut nolis: certe mors abstulit illam:
Namq, homo non alia condita lege fuit.
Haec est conditio vitae; sic vivimus usu:
Mancipio nulli transfuga vita datur.
Aspice res fluxas hominum, non desipit ille,
Qui mala, quae possunt laedere, nota tenet.
Adde, quod et plures, quod tu fers, ante tulerunt
Et maiora aliquis nunc quoque ferre potest.
Confer ad exemplum miserae communia vitae
Fata magis multos dura tulisse scies:
Per mare sollicitus ventis ractatur Ulysses,
Multa ferens aliis non toleranda viris:
Sed tamen hoc melius, quam quo miser angitur Aiax:
Dum rude pro cauto mactat Ulysse pecus.
Pugnaces superet virtus animosa dolores:
Non decet hanc tristi posse dolore minus.
Spes etiam foveat melioris tempora sortis:
Fata tibi servat prosperiora Deus.
Et tua te firmare potest mens conscia recti:
Haec est in mediis certa medela malis.
Haec facit ut nequeas ulla pallescere culpa
Fecisti, dederat quae tibi posse Deus.
Haec tibi, de medio ratio quae sumit, Erasruc
Dum damusw, an luctum credis abire tuum?
Ad tibi ceu mens est generoso lumine fulgens,
Uberiora alio fonte petenda vides?
Addere aquam fluviis et silvis ligna viderer.
Si dictare tibi pharmaca plura velim.
Sed tamen officium placeat: ne plura tacerem,
Quo sumus in Christo portio, suasit amor.
Docta tuo sedem pietas in pectore legit,

Quaeque animum auxilii non finit esse rudem.
Doctrina, et pietas solatia praebeat aegro;
Laudis ab his precium grande duobus habes.
Respice ad arcani mysteria dulcia verbi,
Quo patris est homini vox patefacta Dei.
Ipse Deus tecum est tibi condolet ipse dolenti,
Illius aerumnas cura paterna levat:
Nec sinit ablatum dilecti sanguine nati,
Durius urgeri quam tolerare potes.
Ille imponit onus, quod iustum est ferre merentem:
Et tamen est mitem quem fateare Deus.
Corrigit explorans, sibi quos confidere novit,
Ut monet exemplo pignora chara pater.
Nonne vides teneros vitiis accrescere natos,
Cessat ubi ignava virga remissa manu?
Quo propior nobis divini gratia verbi est,
Hoc magis est sanctae subdita vita cruci.
Crax tamen ista iugum non est quod pondere mergat
Sed ferri Christo subveniente potest:
Hac ubi non nota est tenebris ibi tota laborans
Usta sioi vicris est onerosa suis.
Atquod corda docet fidendo vincere verbum,
Per mala constanti ducit ubique fide.
Hoc quoque thesauro quem recto in pectore gestas,
Perfruere et victor per mala fortisabi.
Aspice lessidem solatia vera petentem,
Nominc quo largum praedicat ille Deum?
Hoc mihi suppeditat fontes solaminis unum,
Est mihi quod verbi copia facta tui.
Hoc mihi, non aliud, lucernam praebet eunti,
Mandati ingrediens dum colo iussa tui.
Idem eriam pingens verbi sine luce superbum;
Turpiter aeterna morte perisse docet.
Vidi ego praefractum vidi florere superbum,
Ut viter in pingui splendida Laurus agro:

Praeterii, quaerensque virum, reperire nequivi:
Nullus erat subito, qui modo magnus erat.
Fide Deo, toleraque moras, pete robur ab illo,
Fidentem ex ipsis liberat ille malis.
Ante ruant caeli, Deus et sese oderit ipse,
Quam sibi fidentem deseruisse velit.
Et tamen in coetu es, charissime Erasme, piorum,
Ipse quibus dedit hoc fidere posse Deus.
Fide Deo. volet hic meliorem adducere sortem,
Viderit ut tantam te bene ferre vicem.
Quinetiam hunc illi tribuas reverenter honorem,
Pareat ut figulo subdita massa suo.
Ipse etenim sapiens homines nos condidit auctor:
Materiam causae cedere iusta via est:
Nec tamen ad mortem rapit hinc, quos avo cat idem,
Vivorum dici gaudet et esse Deus.
Et tua quod vivit, tibi linquit gaudia coniunx,
Haec sunt maesticia nononeranda tua.
Perge tuos igitur frenis inhibere dolores:
Serva animum rebus fortis Erasme bonis.
Natuses, ut multis, vitae in communia prosis
Commoda; et officii est publica causa tui.
Sunt tibi, sunt animi dotes, est pervigil usus;
Quo prodesse queas pluribus, unus habes.
Et tuus haec poterit nobis prae cludere luctus,
Resque tuam frustra publica poscet opem?
Scilicet es casu tactus, non obrutus isto:
Exemplo poteris fortior esse tuo
Vidi ego contactas a frigore surgere plantas,
Tutaque praemissis farra redire rotis.
Felicem, qui ferre potest praesentia, et urget
Officium et iusto cedit ubique Deo!
An res longe alias sua per momenta videmus,
Ceu iussum officii munu: obire sui:
Nos parere Deo miseri cunctamur, ut illum

Non medium in nostris cernimus esse malis?
Ingrediens caelo taciti Sol arbiter anni,
Luce diem accendit, cuncta calore fovet.
Illius intuitu lumen sortita, diebus
Dat spacia, et rerum semina Luna iuvat.
Terta ferax frugum est, producunt flumina pisces,
Haec Deus inspiciens, munia iussa probat.
Et nos pigritia poterunt urgere dolores,
Immemores iussi simus ut officii?
Quin potius nos esse Dei simulachra probemus;
Ipse magis quorum gaudet amore Deus.
Agnovisse Deum, vero et coluisse timore,
Res est propitium quae facit esse Deum.
Huc age quid maestae sequeris vestigia curae?
Causa tibi post hac nulla doloris erit
Sisyphus indoleat qui saxum e monte relapsum
Fxcipit infelix in caput ipse suum.
Tu tibi te reddas: si quid tamen abstulit a te,
Cara pia in sobolem coniugiumque tuum
Ecce iterum tecum est tecum sine fine manebit,
Cui curae est Pietas, officiumque Deus.
Esse sibi curae non negligit ille volentem,
Et castis precibus proximus esse solet.
Praesentem vereare Deum: seruire vocanti
Perge: tuae proprium fac stationis opus.
Transfer in hunc curas. hunc solum laetus adora;
Euentum opratis finibus, ille dabit.
Eice maesticiam; tenebrarum haec regna colentis,
Damnatique solet Daemonis esse comes.
Laecicia est et amor Deus ipse in lumine vivens:
Hic habitar veris pectora laeta bonis
Pugna procul cedat redeat pax candida menti!
Optat Apostolici quam pia turba chori.
Accedant Cytharae minuant et Nablia curas:
Huqades Harmonicis Musica blanda, sonis.

Ipse ego ne desit rebus sua causa canendis,
Hoc numeris carmen suppeditabo tuis,
Coniugis ob mortem lugens venator Hylactor
Non aliquem invenit coeco in amore modum
Venerat in silvas loca sola auxêre surorem:
Triste domi minuit nullus amicus onus.
Sed tamen in silvis demens solatia quaerit,
Hicque sono tantum pascitur Echo tuo.
Qua nemus acclivi secretum in valle iacebat,
Fons erat illimi conspiciendus aqua!
Quem circum herboso cingebat gramine cespes,
Praebehant molles strata ligustra toros.
Dum petit hîc frigus venatu fessus opacum,
Arida iciuna dum levat ora siti:
Ecce sedens vili tectus velamine pastor
Profusis lacrimis squalidus ora rigat.
Ille virum appellans, quae tanti est causa doloris
Dic adeo ubertim cur lacrimaris, ait?
Ille statim reddit; lacrimans qui seminat, idem
Nonne suo gaudens tempore messos erit?
Et mihi sunt lacrimae, laetantis nuntia cordis,
Laetitia est fletus intima causa mei.
Aspicis ut sedeat, viroso hic gutture Bufo.
Quam sit onus ventris massaque foeda sui.
Quod sim natus homo nec talis bestia, laetor
Nomine et hoc toto pectore laudo Deum.
Meque Deo curae esse, meo dum munere fungens
Addo preces, animo non dubitante scio,
Hoc tanti facio ut nullus me frangere casus,
Abstrahere a caelo nulla pericla queant.
Audit, et amplectens pia verba monentis Hylactor,
Stulticiae fratuit, maesticiaeque modum:
Emendansque viam vivendi, ante omnia Numen
Ante oculos propria sorte quietus, habet.
Sit trbi viccurae, bone pastor, gratia famae,

Quam tibi dissimiles pascua multa tenent?
Pam quibus e portis maestis occurrere curis
Integra vis animi possit Erasme tenes.
Desinis! an maestum magis impugnabis amorem
Qui nunc longe alia lege colendus erit.
Ipsa quoque occurrens, alia tibi imagine coniunx,
Ut cupias certo cedere fine mever.
Cede tuo quamvis iusto, concede dolori,
Et sine in extremos transeat ille Notos.
Nonne vides rapidis ut cedaut culmina ventis,
Cedat ut adversis Mergus anhelus aquis?
Carbasa cum rigidos recto pede rendit in austros,
Naufragus adversis nauta laborat aquis.
Si qua patet ventis cum saevo tunditur Euro,
Disiectis platanus dissilit icta comis.
Quid? quod et incassum maerorem pascis inanem,
Quem tua nec coniunx facta beata probet.
Adde, quod ut posset nollet repetira reverti;
Totius offerres tu licet orbis opes.
Ante Deum quoniam manifesto in lumine fulgens
Ambulat et nostrum despicit alta solum.
Et cum matre tua cum coniuge laeta priore
Colloquium miscens, verba diserta facit.
Quis Deus et qualis quae sit divina voluntas,
Quo peccata tegens gratia fonte fluat.
Consilium exponit totum quovenit ab alto,
Natus in humana vivere carne Logos.
Et praesens fruitur vita, quam credidit absens,
Lucet in aeterno, quae sine sine Deo.
Illius ergo nimis lacrimis urgere sepulchrum,
Invidiae fuerat vim facientis opus.
Quin potiustumulo carmen figamus et illo
Testemur verum nos celebrare Deum.
Christe tuo merito Christina ad sidera migrans
Hac liquit positum condita corpus humo.

Liquit et hic desiderium luctumque maritus,
Praesidio tradens seque suosque tuo.
Crescentes violae celebrandum ornate sepulchrum:
Floreat hic pulchris proxima caltha rosis;
Donec ad aeternam clangens tuba corpora vitam
Suscitet extremo glorificanda die.

In obitum Barbarae suae coniugis.

SI Deus ingenuum non aversatur amorem
Coniugis, et sobolis quem pia cura facit:
Mutua si castae quae exercent pectora flammae
Naturae proprium sunt stimulantis opus:
Si gemit erepta viduatus coniuge Turtur,
Consortemque dolet maesta columba suam:
Vos etiam mecum lacrimas nonc fundite Musae,
Quis mihi in ardenti pectore gignit amor.
Namq, gravi adversi percussus fulmine fati,
Amissa damnum coniuge triste sleo
Partem znimae deploro meae; quae rapta dolentem
Conficit: heu animae pars erat illa meae.
Barbara non animo, sed Barbara nomine tantum
Heu dulcis coniux heu pia mater ubi es?
Siccine caelestis properans in gaudia vitae,
Me vitae in media morte relinquis humo?
Siccine in exilio vitam traho dum tibi vera est
Patria propicii parta favore Dei?
Pergite. et inceptum luctus deducite fidum,
Pectoris ô Musae turba ministra meae.
Ipse ego dum rigeo lacrimis, dum squaleo luctu,
Dum fluo maeroris sordida massa mei.
Obvia mordaci nequidquam verba dolori
Quaero, nequit misero dum mihi lingua loqui.
Vos verba et numeros aptos conquirite versu,
Qui celebret tanti damna dolenda boni.
Quid tamen imploro steriles hoc tempore Musas,
Non favei in tantis planctibus ulla mihi.

Ecce etiam aufugiunt qui se prositentur amicos:
Addit amicitiae plaga dolentis onus.
Scilicet haec nostrum tabes irrepsit in aevum,
Fert miseris fidam ratus amicus opem.
Stant circum amissae dulcissima pignora costae,
Maestitiae soboles semina viva meae.
Hos animo et toto complectens pectore, totus
In lacrimasanimo deficiente fluo.
Huc agire, ô dulcis soboles, dilecto Valesi.
Barbara chara mihi, chara Sybilla mihi:
Callimache ingenio vivax et fortis Honori,
Parcite coniugii funera flere mei.
Parcite plorando teneros corrumpere ocellos
Et medio pulchras ungue notare genas.
At tu parue puer studio deserte parentis,
Quam male sic orbus Ian Friderice iaces:
Tu mihi nunc speculum funesti immite doloris,
Nunc speculum plenirursus amoris agis.
Te lustrans animo venturos angor in annos:
Sem per eris curae tu mihi causa novae.
Vos vero et montes et montivagae convalles,
Tuque imitans Echo, quod resonare nequis:
Vos prata, et nemora, et foe cundi gramine campi
Et liquidi fontes, et fine sole specus:
Corde meo missos cum planctu admittite questus,
Parte aliqua fletus voluite ad astra meos.
Non adversa Deo. aut caelo contraria clamo;
Coniugis amissae maestus amore flleo:
Maestus amore fleo, cordis de fonte perennis
Dum mihi continuis fluctibus imber abit.
Barbara chara meis ô tunc non Barbara Musis
Quae ratio fati tam cito re rapuit?
An caeli arcano iam pridem Diphtera cursu,
Attulit extremum sic revoluta diem?
An morbi occulti Medico restante venenum?

An gravis ex ipso tempore massa mali?
Coeca lues animi quid flammam in luce requiris?
Mens fuit hoc summi, consiliumque Dei.
Cum placet ipse adfert vitam, dissoluit eundem.
Ipse duos iungit, soluit et ipse duos.
Illa dies memori tibi caste Poeta recurrat,
Barbara quo primum est tradita sponsa tibi.
Novit adhuc Helicon, Charites nouêre pudicae,
Novimus Aonii numina casta chori.
Tegrates egisse Deo. te pectore toto
Coniugio laetum saepe fuisse tuo.
Saepe ea vox charos audita adfecit amicos:
Coniugium toto charius orbe mihi est.
Ni mihi coniugii fructumque usumque dedisseae
Invisum quereret me tibi plasma Deus.
Frgo tuam vero complexus amore fuisti,
Quaru nunc ereptam non sine iure doles.
Ius tibi Naturae tam fidum dictat amorem,
Qui tibi nunc siccas non sinit esse genas.
Illa etiam meruit vere et constanter amari,
Matronae tenuit quae decus omne piae.
Virgineam casto servans in corpore mentem,
Ingenui custos fida pudoris erat.
Utque animo simplex, sic pectore fortis aperto,
Assiderat recti semper amare decus.

Tumulus Conradi Mutiani Ruffi.

HAC tumulatus humo Ruffus post fata quiesco:
Ardua qui clarum nomen ad astra tuli.
Prima mihi tenere dedit incunabula vitae
Hessia, siluosis terra recincta iugis.
Cum mihiadhuc viridi vernaret flore iuventus,
Noc tegeret flavas hispida barba genas:
Ingenuas colui Musis ducentibus artes,
Doditus et studiis nocte dieque fui.
Hinc didici rerum varias cognoscere causas,

Quasque parit miras terra fretumque vices.
Interdum versus, et blanda Poemata finxi:
Musarum, et vatum prodigus hospes eram.
Cumque mihi vires provectior addere aetas:
Cura mihi leges noscere iuris erat.
Sed mihi sed Musis, sed charis charus amicis
Vixi, et solivagae pacis amator eram.
Aulas praecipue fugi: quia fulmen ab aulis,
Et fortuna bonis saepe sinistra venit.
Omnia ridicule quoniam transire videbam
Non sitii tituli nomina magna mei.
Saxoniae ubertas me Principis aurea fonit
Qua terit alla psum patria Gotha linum.
Hic ego traduxi tranquillae tempora pacis;
Hic mihi pax vere vita beata fuit:
Invida me donec charo morsabstulit aevo,
Et mea sub viridi eondidit ossa solo.
Quam bene nunc recubo florentibus obsitus herbis,
Hoc mihi perpetui nominis omen erit.

Ulrici Hutteni tumulus.

Hic iacet in viridi tumulatus caespite Vates,
Hutteno Ulricus stemmate natus eques:
Qui calamo, gladioque audax, et fortis utroque
Proelia cum multo fortiter hoste tulit:
Tempore quo Christi verax doctrina reluxit,
Quae diuturna operum nube sepulta fuit.
Non poterat turpes Saliorum ferre cothurnos:
Quorum est ingluvies, et gula foeda Deus.
Quae tamen his damnum, melius quam milite ferret:
Illius est calamo Ramula scripta tuas.
Invidiam atque odium multorum incurrit, et iram,
Omnia dum Franco pectore recta cupit.
Cede furens Livor: tamen haec est una potestas
Vatibus, aeternum quae cecinere, manent.

Erasmi Roterodami.

Perdidit ereptum Musarum munus Erasmum:
Perdidit hei quantum Teutona terra decus!
Eloquio Latium veteresq aequavit Athenas,
Eius inexhaurto copia fonte fluens.
Pierias renovans vestigia primus ad arces,
Germanis certo tramite pandit iter.
Unde vetus rediit Latiae facundia linguae:
Quae male Barbarie nube sepulta fuit,
Cecropis atque, diu foedis opressa ruinis,
Coepta est Teutonico Pallas in orbe coli.
Orta quod elucent tot lumina clara virorum:
Iure huic debetur gratia magna viro.
Quid referam quae curae illi vulgare per orbem,
Saluifici fuerit dogmata sancta Dei?
Illius invicti calami monumenta leguntur,
Qua facit occiduus Phoebus, et ortus iter.
De quibus hinc aliquot post versa volumina caeli
Indicium potius posteritatis erit
Ergo illum deflent lugubri carmine Musae,
Plorat et abiecta maestus Apollo Lyra,
Graecia quinetiam lacrimas imitata Latinas,
Nunc iterum exilium, quod tulit ante, timet.
Anxia turbato luget Germania vultu;
Nec bene iam cursus Albis, et Ister agunt.
Ille sed Heroes inter super ardua mundi
Climata, caelestis praemia sedis habet:
Sub pedibusque videt totum volitare per orbem,
Et sua sidereo scripta sub axe legi.
Desine Livor edax cineres lacerare sepultos:
Nil hic post vitae funera iuris habes.
Pasceris in vivis; post ultima funera vitae,
Non solet ingeniis lingua nocere tua.
Ante hic naturae versus mutabitur ordo;
Parsque suum rerum nulla tenebit onus:

Inclita quam magni virtus minuatur Erasmi,
Nesciaque extremum fama subire rogum.

Rosae Puellae formosissimae.

Grande decus formae, specimenque insigne pudoris
Hic Rosa fatali sorte perempta iacet.
Cumque illa pariter bustum tumulantur in unum,
Forma pudor, mores gratia, castus amor.
Indulgent lacrimis Charites, et pronuba Iuno,
Maestaque cum tenero luget amore Venus.
Quisquis amas, bibulum lacrimis asperge sepulchrum:
Ex una cernes crescere mille rosas.

Benignae Winsiae.

Doctoris hic iacet sepulta Winsii
Benigna Chara filia,
Quae moribus laudata multum et indole
Luctu parentes adficit.
Quiesce luctus: quam requiris mortuam,
Nunc illa coepit vivere.

Philippi Melanchthonis.

Qualis ubi amisit largum vicinia fontem,
Luget in erepto publica damna bono:
Et gemitu arentes quaerit scrutata per hortos,
Nec reperit dulcem, qua recrectur, aquam:
Talis et Aonidum sequitur quae castra iuventus
Orba bonis luget docte Philippe tuis.
Et paria in reliquis nescit reperire lacunis,
Ingenii liquit quas bona vena tui.
Tu fons non huius tantum regionis, et orae;
Tu fons Imperii totius uber eras
Ex te multiplici doctrina uberrima rivo
Continuae semper more fluebat aquae.
Nec similem dederat tibi rerum gnara vetustas;
Nec similem ingenio secla futura dabunt.

Ad Nicolaum Nicolai Grudium.

SIc ubi dulcisonum Philomelae carmen Achantis
Audiit enerui muta rigore tacet;
Et cantus oblita sui medirata canentem
Esse suum obscura fronde latere putat.
Ut tua miratus numerosis carmina filis
Ducta meum exosus carmen et ipse fui.
Nam velut ex sese dulces meditata Camenas
Nativum resonat Daulias ales opus
Rauca saluta trix multo dum Pica labore
Nugari cupido vix bene discit hero,
Sic quibus ingenii vis est innata valentis,
Nec servum angustae mentis acumen obest
Omnia neglecto promunt effusa labore
Libera seu placeat, seu pede vincta loqui.
Moenius Aonias dum siccus anhelat ad undas
Infelix refugae solicitatur aquae,
Ingenio pariter Musis acceptus et arte,
Fauce bibii plena flumina sacra Maro.
Et tibi pegaseas Grudi doctissime lymphas
Adfluere e versu res probat ipsa tuo,
Pieridum spirant dulcem tua carmina fontem
Musicus eloquii profluit unde sonus,
Quae quia Palladiae sociis comes additus Argus.
Heroum strepitus inter et arma facis:
Quid faceres vacuis Musarum liber in hortis
Praestat ubi sapiens otia docta quies
Ipse tuos prima cum versus fronte notarem

Nescio quae Pitho visa subesse mihi est,
Protinus hic dixi Vates et Apolline dignus,
Et qui carminibus magna sonaret, erat,
Agnovi fa cili radios e memte micantes,
Vis quibus inventens omnia docta subest.
Hei miseros aliuqo teretis qui verbere metri
Esse decus carmen scribere inane, putant.
Quae Vatem generat, mens est oratio cedat
Quae nata in labris est sine mente sonus.
Aemula Musagetae dicens convitia Phoebo
Invidia, hos rauco protulit ore sonos,
Ecquid habet laudis tornato carmina versu
Fundere, et Aoniis verba ligare modis?
Cum tot nugisonos videas stridere Poetas
Arida quot muscis vilibus arua scatent.
Quot graculi lapsa portendunt Pleiade brumam
Quot timet infestas Palladis ales aves;
Hanc Deus admisso contactam calce repellens
Increpat et rali voce locutus ait:
Non quia sub sacro resonant Helicone cicadae
Inter aves nomen, quo celebrentur, habent.
Nec quia deponunt mellacea sputa crabrones
Nobilium titulo condecorantur apum.
Numquam etiam a quovis apis ingeniosa liquorem
Flore, sed e lecto germine mella legit.
Nec quis latices sacras adhibentur ad aras.
Sed quae de liquido fonte petuntur aquae.
Gratia Phoebe tibi, nugaces cedite Fuci,
Pegasides soblem quos fugit esse Iovis,
Ficta quibus turget mendaci gloria Lauro,
Omnis et infami carmina carta tumet.
Pascitur ut lento frugalis vitice cygnus
Qui Venerem, succi vim reprimentis habet,
Sic bona facundos scrutari et docta Poetas
Grata Deo, et vitae moribus apta decet.

Hoc homini positi fines, hoc monstrat imago
Hospitiumque animaefabrica docta moner.
Mens princeps, habitat summa dictator in arce
Cui vis iuncta volens ut bona possit adest,
His velut a Ducibus quicquid monstratur honesti
Arripit, et sensu coriuvat acre suo,
Inde etiam vivam tenui cum sanguine flammam
Semita pulmoni spirituosa vehit,
Quam simul admixta nodatam circinat aura
Fistula, et arcana percutit arte Larynx,
Plena magisterio verborum et mille figuris
Eloquium mentis nuntia lingua sonat.
Sic oritur sermo, non ut sine munere cordis
Extremo temere natus in ore sonet.
Ergo acies mentis tibi quando et gratia linguae
A summo pariter sunt data dona Deo,
Laudo quod ad soedos Musas non cogis amores,
Nec cadit in versus ulla libidotuos,
Laudo quod Reroum doctis exempla Camcenis
Exemplo monstas esse canenda tuo,
Nam tua Socraticos referunt monumenta lepores
Ludicra nec casto Musa pudore vacat,
Carmen et ut felix Phoebea defluit aura
Sic abir in versu gratia nuda tuo.
Sic age perge sacro tibi pridem e flore coronam
Posteritas famae texit amica tuae.
Haec tibi facundi cum littera posceret Haci;
Non potui numeris dissimulare meis.
Et quoniam ille ruum mihi commemoravit amorem;
Te quoque si tibi sum non onerosus amo,
Seu nox sive dies decurrat, rettulit idem
Esse tibi semper nomen in ore meum.
Non video tanto cur me digneris amore,
Qui scio virtutem praeter amare nihil.
Indidit hunc cestum divina potentia Musis,

Gluten amicitiae mentibus esse solent.
At mihi si ingenium est curis haec tempora frangunt,
Addictum Musis possit ut esse minus,
Quicquid id esse tamen, mihi candida pectora censent;
Huc studeo, ut veris seruiat omne bonis.
Hoc tibi si carus usm nomine, laetor, et opto
Hic nobis placido sidere duret amor.
Verum age non meritum qui me tibi iungis amicum,
Et studii ducis me ratione tuum:
Fer placide quodcumque rogo: nam pessima non est
Caussa, tibi supplex qua mea Musa venit.
Ut comes es Ducibus Pagasaea clarus in Argo,
Ingenio et lingua, carminibusque potens:
Sic rogo, quas Orpheus sibi sumpsit, suscipe partes:
Hic resonent citharae fila sonora tuae.
Ille homines pariter cantu supeosque movebat:
Te cuperem superos flectere posse duos.
Da viniamque quod quisque suo pro Principe votis
Postular hoc a te si sinis, ipse peto.
Mentibus insevit Deus hunc quoque mitis amorem
Quisque solet patrium civis amare Ducem,
Sic ingente nihil quo maiut in orbe videmus,
Te fidum aeternus Caesaris urit amor.
Ecce animo magnur, qui fatum agnoscit acerbum,
Triste ulcus, lustri tempore captus, habet.
Eloquar? an melius suppresso nomine caussam,
Scilicet hoc duro tempore motus agam?
Non tamen hunc italus, non aversatur iberus,
Saepe huic magnanimi nomen uterque dedit.
Hic modo, Sidonii, velut errans Teucer in oris,
Exili patieas fertque doletque moram.
Non illi coniunz, soboles non visa tot annos,
Quae poterant aliqua triste levare malum.
Quamque Deus comitem vitae sociamque laborum
Addidit, ille procul fata severa dolet:

Orba viro qualis gemit alta turtur ab ulmo,
Et Ialemo complet triste sonante nemus.
Non illi nemorum frondes, non pabula curae:
Aerumnas lacrimis devorat aegra suas.
Caussa sit unde mali, quid versu dicere refert?
Res olim haec serae posteritatis erit.
Fregit in Agolica remum Tirinthius alno:
Non tamen hunc Minyae destituere Duces.
Illum dura gravi fortuna exercuit usu;
Grande est Heroum factus at inde decus,
Difficiles armant Heroica pectora casus;
Plurima qui tulerit doctior esse potest.
Doctus ab eventu, melius formatur ad usum,
Ut vaga Dulichii monstrat imago Ducis.
Ille sua causa melius non poscit habere
Qui patriam expertus multa docere potest.
Si quis et est talis votis desiderat illum
Quidquid habent passim moenia quidquid ager.
Multa imon passus, patrias revocatus in oras,
Gratior exilii civis honore fuit.
Respicite Heroes alius quid mentis haberet,
Quem simili tiaheret sors inimica rota?
Quem ibet hoc poterat tentare quod accidit illi;
Sed poteram pauci ferre, quod ille tulit.
Nemo potens animi sibi sumat in exule plausum:
Perpetuum alterno vinitur exilio.
Non gaudet sapie ns fatis Aiacis Ulysses,
Ne similem casum tactus et ipse ferat.
Ebria fortuna est titubat nec semper eodem
Illius incedit lubrica planta gradu.
Vota tamen fium pla eat magnatitus illud,
Quod capto populi vox bona saepe dedit.
Quamvis hostis erat, Mithridatem Roma putatur
Parte aliqua in medio saepe probasse foro.
Et poterat venia magni victoris amari,

Corporis atque animi robore magnus homo;
Ipse nisi invidia, atque ira stimulatus acerba
Rupisset vitae stamina dura suae.
Non hic impatiens fortunam agnoscit, et iram,
Quae tantas caeli spargit ab arce vices.
Invicto exspectat pacatum in Caesare vultum;
Per libram pr et aes illius esse cupit.
Adfluat ô tantum sibi mitior aura favoris,
Et patriam propius possit ut esse petit.
Munus id est caeli. tantum inclitus annuat Heros
Quem tremit Europes hic et ubique sinus.
Haec tu dulciloquo facundae munere linguae
Orpheaque potes vota iuvare lyra,
Sume chelyn Vates, Orator et exere vires;
Ne dubita Musas audiet ille tuas.
Quo quisque est amor veniae pla catior idem est:
Caesare nil maiu; te rogitante dabit.
Fortibus is certe velut est infractus in armis,
Lene cor adserta sic quoque pace tenet.
Pellaei canitur moderatio nota Monarchae;
Propicius capto qua tibi Pore fuit.
Victori victoque tulit clementia fructum
Persa potens veniam qua tibi Croese dedit.
Cur eadem non sit generoso in Caesare virtus,
Qui gestis non est rebus utroque minor?
Lenta quid imperii Germania mole gravatum,
Dum ro te vigilat destituisse voles?
Aurea dum sudat tibi saecula condere Caesar,
Hoc aliqua poteras parte iuvare bonum,
Cur impune furit Christi impla cabilis hostis
Blasphemo Scythicus milite Turca potens:
Et qui non meritos in nos ferus expuit ignes,
Cacus Auentini propria pestis agri?
Huc vertenda fuit socii vis Martia belli:
Sic opera pacem conderet ille tua.

Capta sed est oculis, odiisque immersa nefandis;
Nec sibi quid prosit Teutonis ora videt
Vos ego per sacros fontes, Heliconia Tempe,
Pierides Musae persacra vestra rogo,
Flectite in excelso placabile Caesare pectus,
Amissum patriae reddat ut ille Ducem:
Sed veniet tempus cum magno optaverit emptum,
Teutona quod tellus nunc male cernit opus.
Sponte pius Caesar venia dignabitur illum
Nomen et Heroes inter habere feret.
Quid quid adhuc clausum est, in lucem proferet aetas:
Signa simultatis nulla manentis erunt.
Tunc procul Oceani pulsi, e littore Turcis
Dulcis in Europa tempora pacis erunt.
Unanimes Heroes erunt, et nobilis Argo
Phasidis imperio littus utrumque premet.
Tu mecum interea Grudi clarissime Grudi,
Concipere haec animo candida vota velis:
Eloquioque tuo venturae commoda pacis
Militiae sociis insinuare tuae:
Hinc tua mox faciles alii argumenta sequantur,
Nemoque non ultro tale probabit opus.
Sed quo Musa rapit me pacis amore vagantem?
Da veniam, Patriam non simulanter amo
Hanc quoniam amisso tristatam lumine specto;
Quod patriae debent singula membra praecor.
Vive valeque diu Musisque tibique superstes,
Stigeliumque tuum quod cupit, esse sine.

In Hortulum Ioannis Friderici III. Ducis Saxoniae.

INclyta Saxonicae canitis quae nomina laudis,
Qua vehit Aonias Sala Thyringus aquas;
Dicite Pierides insignem Principis hortum,
No bile cui nomen gratia paxque dedit:
Tertius illustri qui Principe natus ab illo est,

Quem pia constantem tollit in orbe fides.
Arx iacet Oenagorae prope moenia culta vetustae;
Splendida munificis aedibus, ampla loco.
Arx quondam Augusti sedes Regalis Othonis,
Cum pius Ausonias Caesar haberet opes.
Salue arx saxonici meritis celeberrima sceptri;
Quae decus a longo tempore grande tenes!
Si tamen ut par est hoc vera fatebimur aevo,
Nobilius nostro tempore nomen habes;
Triste quod exilium pro Christi nomine passus
Promeruit Princeps nomen in orbe tuus:
Nomen ab antiquis quo nullum Heroibus unquam
Verius, atque ipso pondere maius erit.
Consitus hic frondet florentis Principis hortus.
Qui natu minimus, cor grave magnus habet,
Quid memorem arboreum decus, atqu herbosa vireta
Naturae eximium dixeris esse locum.
Pierides molli ludunt in gramine Musae,
Iuncta quibus Charitum gratia semper adest:
Innocuique ico, virtutigenique lepores,
Et puer, a Musis non alienus Amor.
Praecipue pietas, quae vitae ex sordibus huius,
Ad caeli verum sdera monstrat iter.
Lene fluens ilmus geminates radit arenas;
Et placido nitidas murmure voluit aquas.
Multa virens arbor ripas complexa decoras,
Alituum praebet castra sonora choris.
Illae conspicui gaudentes lumine caeli,
Efficuiunt dulci pectora laeta sono.
Invidant gelidae tremulis sub frondibus umbrae:
Etloca palantum passibus apta pedom.
Quemque oculis gratumfecit Natura colorem,
Non alio poterat gratior esse loco.
Suaviter utque oculos intrat sic rursus ab illis
Abdita per neruos organa mentis adit.

Illius im misso detergit nubila sensu;
Effecit et solito laetius ingenium.
Tramite Daedaleo passim seducit euntem,
In Labyrinthaeas area flexa vias;
Una quibus tantum est aditus via, et exitus unns,
Qualis erat Theseu qui tua fila tulit.
Dum sedet hic animo puerilibus altior annis
Saxonicae Princeps spes generosa domus,
Contemplator opes terrae miratur alentis,
Et summum grato praedicar ore Deum:
Cuius et e minimis maiestas ampla relucet,
Et cessante carens fine paternu amor:
Aut hic Aurora lucem referen te diurnam,
Commendat precibus facta diurna Deo;
Cum liquor humentes irrorat gemmeus herbas,
Siccior et reducem ventilat aura diem.
Aut urente diem radiantis lampade Solis,
Frigore per virides captat opaca toros.
Otia falendi rationem dictat honestas,
Et studium virtus nobile iuncta facit.
Nunc ludit pictos sub inermi rege Latrones,
Et belli miseras aestimat inde vices.
Nunc tenui escati captantur arundine pisces:
Pendula nunc pedicis pinguibus haeret avis;
Iam iuvat ad summas falconem emittere nubes
Iam tentare agiles voce monente canes.
Hinc iuvat armatae studio certare palestrae:
Fallere vel missa tem pus inane pila.
Impulsum positus nunc excipir annulus orbem;
Nunc plaudit misso dextra trigone manus.
Haec lusus ratio: Sed quid cum surgit et exit
Altius humanis, mens generosa iocis?
Tunc ciet ingenium mitandis dotibus hortus;
Tunc rerum caussas perdidicisse iuvat.
Multa iuvat per se cognoscere, multa rogando;

Dum coit e veris gaza parata bonis.
Colestem ostendis vitae immortalis honorem
Qui vitreis manas dine perennis aquis.
Arrident variis radiantes floribus herbae;
Unde potens lucet, magnificusque Deus.
Iie procul, studium quos anxius urget habendi
Cor quibus astrictum livida cura terit,
At non sidero Solomon sic splenduit auro;
Ut rosa nativis fulget amicta comis,
Quod si opifex rerum sic praesens induit illam,
Quam metit ad misso quaelibet ungue manus:
Quid faciet nobisqui vitam haurimus ab ipso,
Et sacra divinae mentis imago sumus?
Haec ubi facundi sic carmina protlit oris,
Pro solito promptos poscit amore libros,
Iam quae sit pietas quae sit sine crimine virtus;
Ingennum docili discere mente iuvat.
Iam legit hifiorias annis puerilibus aptas.
Quaerit ab exemplis quod decuisse videt.
Miratur teneris priscos Heroas ab annis;
Miratur gentis, nomina clara suae.
Laudibus hinc vehitur teneris animosus ab annis;
Arripuit celerem quisquis ad alta viam.
Hin puer arridet Macedo, feliciter audax;
Dum regere indomitum calcibus audet equum.
Inde Noeclidis generosa insomnia plaudit,
Qui male Militildae fixa trophae tulit.
Hereulis ante oculos ludens infantis imago,
Divinum enecto monstrat in angue genus.
Nomen Aristidis iusti, placidique Cymonis,
Scipiadaeque boni vix patienter amat.
Principis haec studia hs mites componere mores,
His animi dotes exacuisse solet.
Utque ferunt aquilas, et te pulcherrime falco,
Eniti exhumili semper in astra solo:

Quoque queant ipsum propius contingere Solem,
Indolis hoc validas viribus esse magis:
Sic tener Heroum mirator, in aetherea Princeps
Grande aliquid semper quod meditetur habet.
Iach simul expugnt famosae moenia Troiae,
Cui turpis cinerum femina cuassa fuit.
Iam scopulos Hellis, celsamque Propontida Instrans,
Militiam recolit Persa superbe tuam.
Iam vehitur Minyis Pegasaea iunctus in Argo;
Et plena auricomae vellera carpit ovis.
Sed Cynosura alia est duce qua mare perleget olim,
Quam quae Peliacae regula navis erat
Semina doctrinae teneris percepit ab annis
Quae iubet aeternum nosse, timere Deum.
Hac duce per fatui victor deliria mundi
Ibit et ô vivat! sic quoque magnus erit.
Tu Deus hoc dederit. a te nam fonte perenni
Vita caduca hominum, vita perennis abit.
Da longos annos, animumDeus ante dedisti:
Quisquis amat patriam, talia vota facit.
Illius aedificas iam pridem in pectore tem plum,
Quo tibi quem mandas, exhibeatur honos.
Aduce dependet populus, da floreat ille:
Cum caput est faluum non male corpus habet.

In nuptias Davidis Chytraei.

CHriste socris sponsi dignate accumbere inensis,
Et thalami patrio more probare decus:
Miran do tenuem cumulans dum munere cenam,
Ex aqueo reddis dulce liquore merum:
Unde omnis celebrans studio te Cana recenti,
Omnia qui posses credidit esse Deum:
Hue ades, ad sanctam virgo dum ducitur aram:
Chytraeo coniunx virgo futura meo.
Te ducente patris spirantem e pectore flammam.
Mitte, tibi ut casto nectat amore duos.

Is quoniam teneris te vere agnovit ab annis.
Haec quoniam vera te pietate colit
Vecum optate venis praesenti et numine firmas
Iampridem auxilio foedera facta tuo.
Iam prodi nove Sponseitibi ducitur uxoi,
Iste tuo ridet clarus honore dies.
Iam tuba dat signum iam confluit agmine facto
Ante fores pulchro splendida poma choro.
Dulcis adornatum percellir Musica templum;
Musica munificum nata sonare Deum.
Et sacra coniugii solitam meditatus ad aram,
Mysta pio faustas concipit ore preces.
Asice ut incedat frontemque pudore ferenans,
Libera per vulgi murmura sponsus eat!
Monstrat iter Pietas, quam pone observat euntem,
Doctrina ingenii multa fcientis opus.
At latus incedit musis comirata latinis,
Eloquii Ausonii Musa pelasga parens.
Et blandae Charites, et quas pulcherrima virtus
Reginae famulas iusta probantis habet.
Nec magis hunc decorat clarorum pompa virtorum;
Quam proprius reliquos illius ornat honos.
Parte alia ingreditur castis comitata puellis,
Et testata suum sponsa pudore decus.
Vox volat in triviis; hoc felix sponsa marito,
Hao felix etiam coniuge sponsus erit.
Interea sancit dum sacramenta Sacerdos,
Mutua conspirans pectora nectit amor:
Non amor, Idaliis quem fabula turpis in umbris
Nutritum, obscoenis lusibus esse canit.
Verum amor exortus purgatae in lumine mentis,
Coniugii auctorem qui tenet esse Deum.
Quique animos veniens divina adflavit ab aura,
Quae pia caelesti corda vigore fovet.
Felices, misero quos vanae e gurgite vitae,

Coniugii in portum vexit honesta quies!
At qui legitimi contemnis vincula lecti,
Exitii caussam tu tibi sponte moves.
Namque Deum irritas iustam violenter ad iram,
A quo coniugii lexque decusque venit.
Ille duos primum lecto sociavit in uno,
Et licito una nimes iussit amore frui:
Coniuge quum visa, geniali liber in horto,
Novisti carnem carnis Adame tuae.
Quid quod et in gremio Naturae sparsit alentis,
Undsque legitimi ceu simulacra tori!
Ipsius in tertam dicas connubia caeli,
Conlugii specimen mille notare modis.
Obvia iungit amor crescentum semina rerum;
Dum subit hinc humor, res agit inde calor.
Urit amor volucres ventis atque aere vectas;
In gelidis pisces fluctibus urit amor.
Conrege pro cara depugnant saepe Leones,
Pro natis properat Tigris in arma suis
Ah quam dulce fuit concessam degere vitam,
Naturae series integra quando fuit!
Tunc tibi vel ferro fuerat frenanda voluntas,
Cum tibi dixit, edas, dirus, Adame, Draco.
Ille tuus morsus, prope totum absorbuit orbem
Cuiuradhuc ictus vulnera saeva facit.
At Deve adseruit ius coniugiale duobus,
Quo premerent meriti taedia longa mali.
Nam quia non poterat genus hoc exstinguere letho,
Ipse favens cuius factor et autor erat,
Esse scholam voluit quae lapsum exosa pudendum,
E veniae peteret fonte salutis opem.
Coniugium humanae quaedam est Academia vitae,
In qua nemo satis se dedicisse putet.
Sed sapit ille tamen, qui finem novit et usum;
Auctoreque Deum discit ubique sequi,

Huic Deus ad latus est hunc cum consorte tuetur:
Illius et pess m non sinit ire domum.
Esse Deo curae socii consortia lecti
Involucris etiam fabula prisca docet.
Scilicet hoc homines docuit natura fateri,
Noscere qui verum non potuere Deum.
Namque olim Halcyoni iunctum Oeica maritum,
Legitima memorant lege fuisse tori.
Vix alibi exemplum tanti reperitur amoris,
Coniugii sanctus quo celebretur honos.
Qua iacet umbroso Trachinia terra sub Oeta,
Herculea quondam nobilis ora nece:
Imperium paruum vir magnus habebat et omni
Iusticia et meritis Helladi notus erat.
Impulerat tristis quaesitum oracula casus,
Ut peteret vori Delphica templa reus.
Non erat e terra notas via tuta per oras.
Cum premeret dirus Phocidos arua latro.
Ad pelagus defertur eques, comes haeret eunti
Uxor, ad Ionias dum penetratet aques
Iussus adornabat deductam navita puppim,
Ventus et in votis iam comitator erat.
Ut mare conspexit, quo sic ruis? inquit, ab istis,
Tegenius revoeat te quoque tempus aquia.
Ilatus es ut referas campestri e puluere laudem,
Fronte coronata dum tibi currit equus.
Natus es e specula patriae vigilare, tuisque
Et laudem in sobolem clarus amoris hiber.
Non ego consilium voti, non improbo finem;
Pro te alius Delphos sed volo missus eat.
Aspicis ut queruli fugiant ad littora mergi;
Aeris attractas ut bibat arcus aquas.
Ut latrent fracto ferales carmine corui;
In Boream obliquis pugnet ut Auster aquis.
Vidi etiam nostrae traherent cum pensa puellae,

Nocturno ex oleo tristia signa dari.
Perlacrymas sanctamque fidem, per pignora lecti,
Te preco in patria dum licet urbe mane.
Ille premens animo curas, et fronte serenans.
Propositum: pietas monstrat id inquit iter.
Cede Deo prasens recte, Deus astat agenti,
Hoc duce mens recti conscia robur habet.
Sic ait et flenti discedens oscula iungit
Arque aliquas quaerit non minu ille moras.
Ire tamen pergit quoniam vox nautica poscit:
Pulsa cavis velis i mare navis abit
Qua licet, illa oculis comitata et mente maritum,
Ut redeat sospes plurima vota facit.
Ostia traiectis queni enaserat undis,
Iam nebulosa tenens marmor Echina tuum.
Cum subito incumbunt pelago Boreasque Notusque,
Et dubium nubes eripit atra diem.
Fit maris et caeli color idem, asperque processis,
Africus hinc cumulat separat inde fretum.
Tartara iam poterant, iam summum attingere caelum:
Nox hiemem noctem saeva minatur hiems,
Iamque ruens cumulus tumidarum abruptus aquarum,
Agmine depressam torquet agente ratem,
Cum prora rapitur celeri vertigine puppis:
Navis et ingestis rupta fatiseit aquis.
Cum pede cum clavo ratio nil proficit artis:
Quisque sibi clamat quaerite Rector opem,
Clamat et excutitur tum spes accisa salutis,
In dubio casum pro ratione petit.
Quid vitae non audet amot? pars insilit unids,
Pars tabulis stactis per mare quaerit iter.
Ipse manu scalmum artipiem Trachinius Heros,
Nabat, et in mediis haec geminabat aquis:
Felices animas non nos, quibus obtigit unquam,
Coniugis in dulci fata subire sinn!

Quod mihi contigerat, si te Neptune caverem,
Si monita audirem coniugis ulla meae,
Sed vos quacumque in terra, quocumque sub axe,
Exuvias aliquo ponitis in tumulo
Plura locuturo rapidae vis densa procellae,
Fatali absorptum deprimit imbre caput.
Interea Halcyone Calydone morata: solebar
Cincta puellari littus adire choro:
Et numerare dies. reditum quibus ille notari
Iusserat et sanctis tura cremare focis.
Tunc quoque cum Superis gratos adoleret honores,
Et faceret castas per pia vota preces,
Conspicit eiectum demersi in littore corpus:
Heu miseram dixit, quae tibi nupta fuit!
Utque notat faciem, consortem agnoscit, et omni
Frigidior glacie polite lapsa cadit.
Attollunt famulae vix respirare valentem,
Illa diu luctans talia verba facit.
Sicd lecte redi: coniunx? mea cura meum cor,
Dum iuvat et vetrots et mare triste sequi?
At quoniam fatis ita visum est, me quoque tecum
Ire simul decuit claudere fata simul.
Quid merui infelix? quo te mihi numen ademit?
An quia care iaces, ipsa superstes ero?
Non ita. verum ipsis dicar crudelior undis,
Si mihi lux sine te, si mihi vita placet.
Vos nemora, et montes. et tu saevissime Ponte,
Inque isto Genius gramine si quis adest:
Audistis gemitus, indefessasque querelas,
Quas dedit absenti mens mea maesta viro.
Nunc eriam extremae fines audite querelae:
Non possum ex isto viva redire loco.
Tuque adeo rerum non perscrutabile numen,
Cui meus est casto notus amore pudote
Tu quoniam sancto ivuxisti foedere amantes;

Nunc quoque post vitae funera, iunge duos.
Sic ait et gelidum prolixe amplexa maritum,
Figit in exanimes oscula multa genas.
Liquitur admota lentum velut igne bitumen;
Sic amor hinc miseram conficit, inde dolor.
Destinat e vivis hac ipsa excedere lucta
Nec studio avelli nec ratione potest.
Quin etiam dubites aliquid sentire cadaver,
Quod tamen incertum sit licet, illa putat.
Non tulit ulterius miserandum numen amorem
Binaque in unanimes corpora mutat aves.
Halcyones nomen retinent. et nota frequentant
Littora, coniugii dulcis imago pii.
Haec ita figmento piuxit studiosa vetustas,
Nunc quoque quae pote ant pondus habere suum.
Halcyones socii declarant foedera lecti;
Et curare Deum vincula casta monent.
Namque habitant scopulos, nidos et in aequore ponunt,
Et servant casto semper amort sidem.
Cum terram obliquo perstringit lumine Phoebus,
Ipsaque brumali frigore clausa riget,
Incubat Halcyone septem totidemque diebus;
Et pelagus stratis fluctibus omne silet.
Hac natura fide praestat vadimonia Ponti,
Donecabit posito pignorefacta parens:
Sic divina tegit sincerum gratia lectum
Cui dux est Pietas, Lex et honesta comes.
Indagare gravi multi studuere labore,
Parta quibus constet vita beata bonis.
O quibus erratum est ambagibus, invia coecos,
Dum male diverso semita calle trahit.
His etenim Virtus homini subiecta volenti,
Visa est res numeris undique plena suis.
Illis nescio quae mentis placata voluptas,
Fixa hominum studiis meta tenenda fuit.

Ah fragiles alas quibus ipse relinquere rursus
Icarus lcariis nomina posset aquis,
Verum ubi consensu laudem spirante piorum,
Asseritur vero gloria vera Dea;
Certus et in solo caelestis amore parentis,
Mutua coniungit pectora pacis amor:
Denique ubi iustos rectimens conscia mores
Et regit et dextre munia iussa facit:
Non absente Deo licet illic esse beatis:
Haecsola est veris praedita vita bonis.
Hanc neque Cecropiis Academia novit in umbris,
Nec toa Zenonis dogmate clara domus.
Coniugium docuisse potest quod crimmis expers
Foederis autosem gardet habere Deum.
I nunc et falsis celebs recoprime votis.
Et fraudem vigili ange placere Deo.
Qui tibi rete locas, quod nescis stulte cavere:
Dignus es invento damna subire tuo.
At vacuat et stimulis animi et formidine poenae,
Qui vitae sociam connubialis habet.
Nam velut humano sociatum in corpore cursum,
Semita cum vena spirituosa tenet.
Sanguinis haec rivos vitae vehit illa vigorem,
Atque animam socia conditione fovent,
Legitimo iuncta sic mas et femina vinclo,
Vitile cognato foeslus amore colunt.
Ilie operam praestat. quam vitae postulat usus,
Mens rectr cupiens omue gubernat opus.
Taedia sed cuniunx suavi comes allevat usu,
Moribus et dulcem reddit amariciem.
Tum Deus aspirat felicia fata duobus.
Atque unum aequatis mentibus esse facit.
Dat sobolem. socia ceu mutua pignora lecti,
Dulcia felicis germina coniugii.
Area ceu teneris plantata renidot olivis,

Atque oculos opibus pascit amoena suis:
Sic tenera augustam decotant covinis meusam,
Quam cinctam sobolis garrula turba tenet.
Fronte hilares alacri spectant sua regua parentes
Omnibus et regnis hoc decus ante fuerunt.
Interea pacem docti violare Tyranni,
Dum magna ex tenui fomite bella cient,
Aut pia dum tumidi pertuibant tepla Sophistae,
Quos Pietas auro concilianda iuvat:
Ille domi oblatae patiens cum coniuge sottis,
Acaussa invecti gaudet abesse mali.
Felix ante alios si turpi a foenore liber,
Praedando veritas quaerere nescit opes.
Hoc scelus incautas raptat per tartara mentes,
Sentinamque omnis spargit in orbe mali
Quod si causu aliquo, communi aut sorte petitus,
Aerumnae immeritae cogitur esse capax:
Fert patienter onus, culpaque alienus ab omni,
Quod patitur, curae scit pius esse Deo.
Parte alia coniunx crescentis provida prolis,
Res agit, in curas officiosa suas.
Aut partis habilem conservat rebus honorem:
Coniugis aut precibus vora togata iuvat:
Aut soboli recitat vitae documenta beatae;
Imbuit et veris corda tenella bonis,
Quid miseri ignavum nugis traducimus aevum?
Haec est aeterno gtata palestra Deo.
Rectius ille Deo probat omnia facta videnti,
Quem recipit socii regula casta tori.
Cur igitur meisaeterrenno in puluere mentes,
Mandatum aeterni nou meminere Dei?
Dum sibi quisque viam damuatis somniat ausit,
Et vitae adfectat liberioris iter.
Impius infaudo discurrit crimine miles,
Raptat et ad Sygios seque aliosque lacus.

Institor enormes exercet fraude rapinas:
Praedator veritas quaerit avarus opes.
Noxius exemplo, letho sibi noxius ipsi,
Dilapidat patrias Melluo turpis opes.
At fugit, atque ipsocum crimine desicit aetas,
Et iactura animae cum levitate subit.
Quale fugit spacium nocturni exile nidentis,
Quo vagus excubias tempore miles agit,
Flotet ut ad radios orti rosasplendida Solis,
Et moriens flectit Sole cadente caput,
Denique ut ex antro fontis derupe sonantis,
Rivulus in vallem non redituius abit:
Praeterit humane sic aetaslubrica vitae;
Ante Deum est unus longa senecta dies.
Quin etiam humanis opera omnia condita curis,
Sicut aeraneoli pendula tela tremunt.
Omnia dum reputat tranfactae tempora vitae
Vel male vel temere, vel nihil egit homo,
Ergo haec optandae ratio est longe optima vitae;
Nosse Deum, et studium quod probet ille, sequi;
Quae pietas toleret, quae non formidet honestas,
Exerceresuo munia quaeque loco.
Hoc tibi promittit sanctae coniunctio taedae,
Chytraee Aonii candida fama chori.
Hoc tibi caelestis referunt oracula Musae:
Parta tibi invento est vita beata bono.
Hac fruere, hac multos felix laetare per annos,
Semper eant votis vela secunda tuis.
Vivite felices, nec carpite gaudia segnes,
Carpere quae iusto non prohibente licet,
Nulla lues odii vestros perturbet amores,
Nec violet castum garrula lingua decus.
Sed velut unanimes certant in amore columbae,
Coniugii pulchtum simplicis indicium:
Mutua sic vobis pugnaci Gratia cesto,

Alterna stimulet pectora iuncta fide
Obruat invidiam metitis laus debita vestris,
Nec dirimat socium cana senecta torum.

Germania Carolo V. Imp. Aug.

Si qua potest nato genitrix optare salutem,
A nato posci quam tamen ipsa suo:
Hanc invicte tibi mater Germania Caesar,
Quam pietas meruit, quamrua cura, precor.
Carole, qui nomen finctis virtutibus aequas,
Carole, par nullum cui decus orbis habit:
Ecqu d ut opppsita relegis mea verba salute,
Agnoscis patria nomina vera tuae?
Sic age, fac relegas haec invictissime Caesar,
Ominis adversi quae nihil instur habent.
Non aliqua acceptae referam tibi nuntia cladis:
Scis benequo cursn me mea fata trahant.
Nec tibi vel iustas scribam de more querelas,
Heu, mos iam pridem quam gravis iste mihi est?
SEd quam vis numquam desit mihi caussa querendi,
Non trahet huc aures ulia querela tuas.
Gratulor Hesperiae linquentem climata terrae,
Incolumem in nostias te redusse plagas:
Gratulot: haec summa est et factis gaudeo votis,
Et precor in teditum fata secunda tuum.
Fata secunda precor, non tantum adducta favore,

Ingenuo, quantum laudis amore tuae.
Suadet id officium et qui me tibi sanguine iungit,
Qui fuit ex omni tempore sidus amor.
Nondum tantus eras, adeo est meminisse voluptas,
Me decus ingenii cepit amore tui.
Ac velnt e eunis fertur Tyrinthius heros
Nuntia vittutis signa dedisse suae:
Sic prius es verum virtute lucratus amorem,
Quam foret aetatis iusta iuventa tuae.
Iam tuus ingentem factis cumulaverat orbem,
Imperii, et vitae munere functus, avus:
In caelum rediens, loca designata beatis,
Linquebat luctus publica signa novi
Tu procul Hispanas beras seiunctus in oras;
Quas tuus aurifino perluit amne Tagus.
Non longinqua procul tamen interuella locorum
Eximere exanimo tepotuere meo.
Gratia magna Deo mecum fenciter actum est,
Quod tibi sint regni tradita sceptra mei.
Qui cum sic magnas orbis modereris hatenas,
Ut tibi non numerent stemmata longa parem:
Cum patei et patriae merito dicaris, et orbis;
Fetrea sim si te non vehementer amem!
Sed non corda gerunt Germanae ferrea gentes;
Nec genus averiso tam rude Sole trahunt.
Ut sunt Heroum, sunt ut Virtntis amantes,
Sic te non sicto semper amore colunt.
Bis quater obliquis iam lapsus signiser astris,
Per sua Phoebeos signa rotavit equos:
Ex quoterrarem longerationer emotum,
Tedoleoterris Caesar abesse meis.
Ac velut liacas Graiis quassantibus arces,
Graecit lugubia per duo lustra furt:
Inc sausque moras et lentitaedia belli,
Creditur aesentes questa susse ducer:

Sic dum lentus abes longinquis victor in otis,
Vindice dum terras et mare Mirte domas:
Adiungens binis binas trieteridas annis,
Maestisiae numeto tempora plena meae.
Invictis Lybicum superas dum classibus aequor,
Dum superat Auae regna beata tuae;
Inque fugam Geticas tonvertens aequote classes,
Cogis in Euxinos vela reterte sinus:
O quoties imo suspina pectore duxi;
Et dixi, hoc leruent prospera fata caput!
O quoties sacras superos venetatus ad aras,
Omen ad assiduas reddidit aura preces!
Sive quis extremis nostras a Gadibus oras
Appulerat, de te dicere iussus erat.
Sive quis heic Tyriis aderat peregrinus ab Afris,
Quid meas hoc inquam, tempore Caesar agit?
Saepe aliquis dubiis nostras rumoribus aures
Perculit: heic mecum non satis ipsa fui.
Non caret ingenuus curis mordacibus ardor:
Verus habet semper quod vereatur amor.
Quid mihi morborum medici discrimina iactant?
Quem desiderium consicit ille dolet,
Adde, quod adduntur rel quis sua pharmaca morbis;
Heu, desiderium, pharmaca nulla levante
Adserat ipse suas Chriron consultus epodas;
Curabit nulla vulnus amantis ope.
Sola sed optati praesentia sanat amanrem:
Illa animi curas eximit; ille metum.
Ergo tuum red tum qui primus rertuilt ad me,
Ille mihi curas sustulit, ille metum.
Ille mihi optare reparavit gaudia plausu,
Laeticiae caussam redodici ille novae.
Vix bene coutigeras loca divitis humida Belgae,
Quae tangunt fines, Gallia magna tuas:
Continuo dixi; sert secum foedera Caesar;

Fertpacem, et quidquid munera pacis habent.
Nunc mihi cum liceat praesentis cernere vultus,
Cum liceat placido te tenuisse sinu:
Laeta mihi ante oculos passim omnia et aure fulgent:
In gremio videor Numen habere meo.
Et quare Numen mihi non ratione putarim?
Quem statuo a summo numen habere Deo.
Ille tibi imperium spatiosi contulit orbi:
Erusagis solo numine quidquid agis.
Ego ego te reducem cupidis amplexa lacertis
Exciptio, et pleno gaudir condo sinu.
Iam mea vicinae plaudunt ad gaudia gentes:
Laeticiae existunt signa et ubique meae.
Ingredete o Caesar, patriae loca debita terrae:
Faustus ades: coeptum Dii tueantur iter.
Per famam laudesque tuas, mea gaudia, iuro,
Nil nobis reditu gratius esse tuo.
Carole, cui fausto riserunt omine Parcae,
Prima ubi natali splenduit aura tuo;
Sidera cui nomen tebus fatale dederunt,
Quod superant animi splendida facta tui:
Faustus ades; placido te ducant sidera caelo:
Ad reditum vernent omnia laeta tuum.
Carcle. non animis minor, illo, nominis huius
Imperii primus qui diadematulit:
Qui merita cum sit Magnus virtute vocatus,
Tu virtute tua maximus esse potes.
Maximus es Caesar, cui par vel pace, vel armis
Caesar ab illius tempore nemo fuit.
Nam quae praestiterit tantum facundia fando,
Explicet ut mentis munerarata tuae?
Utque imitaturus vivae simulacra figurae
Doctus Apellaeum ducere pictor opus;
Effingit similem dextra referente figuram,
Plus tamen archetypi forma decoris habet:

Sic ubi virtutis vivam considero formam,
Suspicioque animi tot bona vera tui;
Ista aliqua possum depingere forte colore:
Qua pingi debent non tamen arte queo.
Sed coloi eloquii nullus depinxerit omnes
Virtutes aenumi, Carole magne tui.
Utque meae tantum praestet facundia linguae,
Pieria ut pessum quaelibet arte loqui:
Copia me tardat, variarumque area laudum,
Virturis non est una sigura tuae.
Sic dubitat pleno mirata rosatia campo,
Quas legare multis casta puella rosis:
Textile dum sertum munus meditatur amanti,
Impedit artificem copia larga manum.
Dum tamen addubito, quae prima exordia sumam,
Mente sequor vasti dum vada longa freti:
Ea mihi se sistit divo pulcherrima vultu.
Omnia distribuit quae Dea lance pari:
Quam nec conspicuo formosus Lucifer ortu,
Aurea nec roseo vicerit ore Venus:
Qualis Aristidem patriis pra fecit habenis,
Quem iustum populi dixit ubique favor.
Qualis et Augusto pacatum subdidit orbem,
Cum meruit patriae nomen habere patris.
Qualis Alexandro fertur comes esse severo:
Denique qualis avo, Carole, culta tuo est.
Dum moror, invicti comes unica Caesaris, inquit,
Debeo Caesareo nomine iure cani.
Aspicis haec etiam pariles insignia lances;
His ius imperii temperat ille sui.
Quem gero, subiectos tegit, et premit ense rebelles,
Asserit et patriae iura tuenda suae.
Aspicis et famulas vestigia nostra sequentes?
Hae genus a nostra nobilitate trahunt.
Prima quidem est pietas, cui sunt caelestia curae,

Quae docet aeternum nosse; timere Deum.
Inclitu hanc toto complexus pectore Caesar,
Exan: mo, ex omni tempore fidus, amat.
Hac duce, ad exemplum summum moderantis Olympum,
Dirigit imperii publica frena sui.
Hac suadente Dea, verum scruatutus honorem,
Adstctae fidei ferre laborat opem.
Diva quod heroas accendat proxima mentes,
Fortis ab invicto robore nomen habet.
Hac duce in adversos ruet imperterritus hostes,
Proque aris miscens ptaelia, proque focis.
Hec illum herculeas docuit superare columnas:
Alcidae merito nomina Caesar habet.
Hanc metuens, rapida mutavit glande sagittas,
Saepe dare Euxinus terga coactus eques.
Quae sequitur, placido tulit a moderamine nomen:
Omnia consliis temperat illa suis.
Hanc victi laudant victore in Caesare reges:
Sperat in hanc Scytnhicus, cum movet arma, Getes,
Aspice nunc omnes, totum circumspice turbam:
Ante oculos astat caelica pompa tuos:
Cuius ab ingenua laudes ratione canendas,
Non tibi sufficiens, unus Homerus erit.
Laudibus Aenea quae fert ad sidera, numquam
Materia tanta pressa Thalia fuit.
Tot sunt magnanimae mansueto in Caesare dotes?
Multum heic qui tantum cogitat, ille facit.
Sic ait, et celeres abiit sublimis in auras;
Mox sequitur laeto cetera turba sono.
Fit fragor, et subitis tanicat aureus ignibus aether,
Utmcat excusso mobile Chasma polo.
Suspicio: videoque alis contecta volantum
Omnia Caesaro subdita regna iugo.
Quis mihi nunc tantas vires affabit Apollo?
Vim tantam eloquii quae mihi Musa dabit?

Ut generose tuas complectar, Carole, laudes,
Quas peperit famae gloria iusta tuae.
Sic aliquis cupiens fortnosun. pingere Solem,
Non successuri suscipit artis onos.
Parce igitur Caesar: mea non facundia tanta est,
Ut condam meritis carmina digna tuis.
Hoc tamen ingenuis munus commendo Poetis,
Quosque dedere mihi haec tempora, quosque dabunt,
Donec erunt aliquo dulces in honore Camenae,
Vatibus assiduas, Carole sudor eris.
Sed redeo unde fui primum digressa, petoque
Laeticiae accipias publica signa meae.
Taeda velut vivas recipit iam languida flammas,
Quam movet exiguo molliter aura sono:
Sic bbi fama meas incundior attigit aures,
De reditu referens omnia laeta tuo:
Protinus amissas collegi in corpore vires;
Tota mihi ex omni reddita parte fui.
Nonc quoque si quid agam quaeris? mea gaudia canto,
Teque meo laetor, Caesar, habere sinu.
Iamque tibi a populis meriti instaurantur honores;
Et nulla adventus nescia terra tui est.
Martia diversis celebrantur equiria campis:
Vocibus et populi multus adhinnit equus.
Publica solennes edunt spectacula ludos:
Multa volat longas glans iaculata faces.
Plausibus exsultant laetae felicibus urbes,
Gaudia deliciae ruris et urbis habent,
Grata ferunt aris humiles soleria cives;
Pro reditu fiunt plurima vora tuo.
Sacrifici castis adolent altaria taedis:
Ante cadit patrios victima multa Deos.
Te reducem cupidis delubra sonantia votis,
Te reducem patriae quaelibet aula canit.
Te pius inversam dum scindit vomere terram

Agricola, ingenua simplicirate canit.
Acer eques, resonis cita dum crepat ungala campis,
Cantat in adventum carmen equestre tuum.
Te veniente, ipsis Gradivum damnat in armis,
Et pacem tuto sob lare miles agit.
Te dilecto Deo reducem venerata iuventus,
Multa, diu t possis vivere vota facit.
Quodque puto fati dominas ita texere Parcas,
Optato citius gratia veris adest.
Cedit hiems caeli, venienti mitis alumno,
In reditum properant tempora verna tuum.
Rident arboribus frondes et gramina campis;
Laeta nono cultu loxuriatur sumus.
Nescio quid de te novitas mihi nuntiat anni:
Fallor? an haec aliquod fortsitan omen habet?
Omnia iam renovat facies blandissima veris:
Hoc ego nunc veris nomen, ut omen, amo.
In melius revocant blandi nunc omnia soles:
Tu mihi Sol; tu me nunc renovare potes.
Tu diversa meae expendens discrimina formae,
Iam mea concordi damna levabis ope.
Te veniente, abeunt in amoenas sponte coronas,
Florea non ulla gramina tacta manu.
Brachia concordi coeunt hederacea nexu:
Nutat ad incessum palma procera tuum.
Pacificus placido tibi ridet ab aethere Phoebus:
Cessat in adventu ventus et unda tuo.
Denique quicumque est verae virtutis amator.
Sincerae laudem qui pretatis avet;
De virtute tua quod plenis laudibus ornet,
De pietate tua quod bene speret, habet.
Iamque aliquis cano multum venerabilis aevo,
Moribus ingenuis et pietate gravis;
Ut veniens longae stipatus et agmine pompae,
Ingrederis niveo conspiciendus equo: