GEORGII MAURICII NORIBERGENSIS

D. Hieronymo Baumgartnero Iuniori. D. Iohanni Olhofen, et D. Gabrielis Schliisselfelder, Patriciis Noriberg.

LItera scripta mihi patriae de morte Parentis,
Saepius est lacrimis humida facta meis.
Nec quicquam ad nostras hoc venit acerbius aures.
Haerentes studiis quos celer Albis habet.
Optavi quoties, aut vanus nuntius iret,
Aut ulla haec esset mors redimenda prece,
Hei mihi quas clades ex funere metior uno,
O dolor, ô laesi tristia signa Dei.
Hei patriae columen, decus immortale Sororum,
Patronus studiis occidit atque scholis.
Unus, consiliis patriae qui restituit rem,
Et qui Pieridum summus amicus erat.
In cuius labris Charites, Prudentia mente,
Ingenuus niveo pectore Candor erat.
At verae quantum fidei, rectique, bonique,
Quamque Dei illuftris corde sedebat amor?
Iure dolent igitur tantum decus urbe remotum
Compita, plebs Patres, curia templa, scholae.
Iure etiam sacrae fundunt suspiria Musae,
Et peragunt tanto debita lusta Seni.
Ergo ego, namque Virivirtus, pie tasque merentur,
Inferias illi carmina maesta dedi
Munera maesta quidem, caro sed debita Patri.
Sic Musa in cineres officiosa mea est.
Atque utinam vivo potius praestare dedissen:
Officium gratum fata benigna mihi.
Certe ego nunc, feci quod et ante, paratus adirem

Ad Validas, Musa me comitante fores.
At quoniam fatis morbo superatus acuto
Illustrem sancto flavit ab ore animam:
Quod possum quem tunc habui pro nomine vivum,
Supremum officium carmine praesto meo.
Cumque piis Musis lac imis communibus ustts
Haec cineri sancto tristia dona tuli,
Illaque, Patroni sint qualiacumque, per auras
Nomioibus vestris, auspiciisque dedi.
Qui Soceri, Patrisque simul destetis acerba
Fata, quibus Patriae firma columna iacet.
Haec ergo qua mente dedi, hac evoluite mente.
Egregii id Manes, id Pietasque rogant,
Ac dum plura canam, nam plura canenda supersunt,
Autore in columes vivite quisque Deo.

In obitum D. Hieronymi Baumgarineri.

Si quando luctus miseros, tristes que dolores
Atra dies Patriae invexit qua flumine leni
Artibus innumeris florentem interfecat urbem
Pegnesus medio labens: Si fletibus unquam
Huic opus ant fuit, Nunc lamentabile tempus,
Quo fidum Patriae patrem, stab lemque columnam
Norigenum terris rapuere immiria fata,
Ad lacrimas vocat ad gemitus suspiriaque aegra.
At cui tanta animi vis est: Quae talia fando
Explicet? aut speret verbis aequare dolorem?
Occidit hei (nec vana fides) Pater optimus urbis
Ereptus fato, quem non modo Norica tellus
Iactabat meritis, sed quam Germania tota
Doctrinam ob variam, et verae pieratis amorem,
Atque alias dotes infigni laude ferebat,
Nec temere, multis nam que hic praestantior ibat
Ingenio, et multis varis praestantior arte.
Ceperat impuras doctrinae abstregere labes
Caelestis, talamoque porcus et voce Lutherus,

Pontificum fraudes, atque impia sacra retexens,
Cui fidum sese comitem, sociumque laboris,
Non virrute minor, caelestique arte Melanthon
Iunxerat et ceptum placido sub numine Divum
Assurgebat opus, confictaque sacra ruebant:
Cum praestans iuvenis se Bomgartnerus ab oris
Fertilibus paimum Boiorum, ubi in artibus ante
Prima rudimenta, et iuris de fontibus hausit,
Lxtulit et studio discendi feruidus Albirn
Advenit, impulsus scriptis, famaque Philippi,
Huius enim toto iam tum volitabit in orbe
Nomen, et ingentes tam paruo in corpore dotes.
Miratur grave iudicium miratur acumen
Ingenii atque animi praestantia dona Melanthon.
Utque fit hos inter facile immutabile foedus
Virtutis contraxit amor. Nam fulsit uttique
Paranimo pietas, fidei constantia, et ardor.
Hic studio Legum sacrata volumina Vatum
Adiunxit, magno caeli perculsus amore.
Deditus et linguis tantum profecit, ut illi,
Seu mallet quicquam Latio, seu fundere Grato
Sermone, offerret par sese in utroque facultas.
Vos testes, quibus unus amor quibus una voluntas,
Unaque mensa fuit, Camerari et candide Maier,
Qui forsan soli de tot superatis amicis.
Has propter dotesanimi non ille Philippo
Carus erat solum sed enim gratissimus idem
Luthero, et reliquis quos Leucolis alma fovebat.
Tempore post modico Patriam revocatus in urbem,
Consilio, et meritis adeo decoravit, ut urbe
Hac civem dignum, patriamque hoc cive beatam
Iactarent, omnesque palam sermone referrent.
Illius auxilio manifesta a fraude Papatus
Templa asserta Dei, Mona chorum voce re sellit
Commenta ipse sua, victosque excedere iussit

Protinus aede sacra, magna cum laude: Per illum
Nomen honorque suus rediit templisque, scholisque
Ergo ubi conventus habiri, Patresque coacti
Consilium inter se sacris de rebus habebant.
Hunc cives misere virum. Quod splendida virtus
Illi quod pietas ac doctae gratia linguae.
Idcirco patriae munus vigilanter obibat
Commissum studio flagranti et pectore celso.
Hincadeo virtutem, et promtae munera linguae
Nobilitas mira a Viriest ut cernere solum
Gauderet dextraeque piae coniungere dextras.
Magnus habebatur cunctis converteratora
Iu sese Procetum tanto cum robore mentis
Ofaret caussas Fidei, mandataque Patrum
Intrepidus coram tanta cum laude referret.
Sic erno illius clarissima fama per orbem
Sparsa fuit, mag num que huius tum nomen ubique
Terrarum hunc omnes pariter super astra ferebant.
Sed velut hamanis nulla est constantia rebus,
Invidit fortuna rbi quod fata dedissent
Tam celebrem pietate virum, et virtutibus auctum.
Ergo struen illi exitium, nil tale merentem
Cladibus implicuitmultis, ubi captus ab hoste est
Conventu excedens, miseran dum ac mersus iniqua
Sorte miser vitam in tenebris, et carcere coeco
Asslictus traxit fato vicinus acibo.
Hei caput indignum vinclis, venerandaque cunctis,
Et toties celebri doctorum ornata corona
Caesaries, durae hei nimium, tristesque catonae.
Ingemuitlacrimans non tantum Norica sellus
Amisso iam cive suo sed quicquid ubique
Gentis erat, Papae iam turpia sacra perosae,
Cum Rheno pariter Moenus, Nicer Albis, Elister,
Quos dedit ô gemitus? quae fudit vota Lutherus,
Dumque illo iuncto, regio quos ista fovebat?

Sacra pere gerunt numquam, non dogmata Plebi
Exposuere unquam, quin hic inclusus eorum
Tum fuerirprecibus. Sic vitae, animaeque supremo
Commendata salus Regi. Quin ipse Lutherus
Cum lona atque aliis. socioque Melanthopne crebra
Uxori maestae, atque ipsi solatia capto.
Miserat at numquam haec vidit solartia captus.
Magna Dei tandem bonitas, et provida cura
Ostendit sese, qui numquam ardentia votae
Respuitraut surda securus praeterit aure,
Quem vis nulla hominum, quem nulla potentia nostra
Casareaeve minae potuere ex carcere diro
Eripere: hunc tandem tenebris et carcere diro
Exemere adeo grave pondus habentia vota.
Sic ergo Patram redit hic ereptus in urbem
Applausu populi tanto tantaque Senatus
Laeticia, ut nemo quicquam hoc iucundius unquam
Audierit factuam. Late loca cuncta foruntur
Oppleta ingenti turba patriae que parente
Laeticia illacrimant viso, dehime agmine magno
Deducunrlaeti, atque domum comitantur ovantes.
Quos ego tum plausus urbis? quae gaudia plebis
Audius puer, hoc patrios subeunte penates?
Tempore iam exillo cunctis hic maior haberi
Ordinibus, laetari omnes hoc sospite cives,
Praesidium censere urbis, mollemque senectam
Optare, atque Seni tardissim fata precari.
Docti etiam rapidas flaventis ad Albidos undas
Gratari hunc reducem patriae, squalore, situque
Ereptum, ac posito tantorum fine malorum,
Imprimis Lutherus, At haec quoque gaudia rupit
Unica lux tristis toti Gern anidos orae,
Qua staut hinc annis fato concesserat idem,
Quas lacrimas fudisse ptiscum fama peraures
Mortis iit tanti Vatis, qui primus in hostem

Ausonium, et fictos cultus pia fulmina verbi
Torsit, et excussit trifidam e ceruice dcoronam,
Cui mundi imperia affixit gazasque poientes.
Funera Lutheri swquitur miserabile bellum
Germanos inter proceres, magnoque potentem
Imperio Carolum, tandem qui Victor abibat.
Succedunt bello mala multa Aenigmata Sphyngis
Caussa novi motus: Regum procerumque tumultuse
Obsidio patriae lacertaque fama Philippi
A Stryge nocturan, Ilyrico qui turpibus ausis,
Opptessia allis, tentavit quaerere nomen.
Haec noster vidit Senior, magnoque dolore
Turbari coetus ficto pierta tis amore
Aspexit, sed cuncta Deo per feruida vota
Commendat finem exspectans, meta sque laborum,
Nec minus interea vigilans discrmina terris
Avertit patriis, ne quis se attolleret ultro,
Qui scriptis, vocique sacrae contrarius iret.
Consilioque suo, magique Melanthonis usus.
Testantur, quos voce sua convicit, in urbe
Cum nova tentarent Osiandri spargere scita.
Cumque odiis pleni, contemto hoc iudice, nondum
Desinerent turbare animos, et fidere plebi,
Protinus hic Patribus primis occurrrere supasit
Principiis, simul acciri rogatille Philippum,
Cunctorum assensu, qui lites, atque tumultus
Ingenio dirimat, Venit hic comitatus amicis,
Sopivitque malum, et flammam restinxit euntem.
Vidisses quanto tum Baumgartnerus honore
Excipeset, quibus hunc votis dimirteret idem.
Vidi, visa loquor, largas fundebat uterque
Cum votis lacrimas, postqumc hunc, patriamque Melanthon.
Commendans, supremum ill valediceret, alter,
I decus, i summum columen sacri agminis inquit,
I venerande senex, Et quod venerabile verbum

Ore sonas perge incepto. tibi munera linguae,
Invictumque animi robur Pater addat et annos.
Hic breviter: Non ulla dies me talibus actis
Dissimi'em arguerit, pro me modo ucta precesque
Funde ego proque tua, patriaeque salute vicissim
Multa rogans Superos onerabe hunc aethera votis
Quod superest, nostrae non ullo desinet aevo
Foedus amicitiae. nec mors divellet amicos,
Quaeque fides nobis semper fuit illa manebit
Immota aeternum. Perculsa mente dederunt
Cuncti una lacrimas. testis Camerarius ingens
Palla diae fidus iam Duxque, Paterque coronae,
Tum prasens avidie qui vocem hanc auribus hausit.
Postremae hae voces utriusque supremaque verba
Inter amicorum nostri par nobile saecli,
Alteriusque oculis post nun quam est redditus alter.
Non tamen his animorum unquam constantia cessit
Mutua sed scriptis certant doctisque tabellis,
Inque vicem sibimet mittunt solatia chartis,
Pulchra innixa Del verbis dum mersus acerbo
Funere, cum summo maerore actie cibus aegris
Conspectu eripitur nostro sedesque beatas
Mortesubit piacida doctissimus ille Melanthon,
Gloria Pieridum studiorum Rector. et Auspex.
Ergo iterum in lachrimas maerore hic fractus acerbo
Vertitur et tanti Senis hei miserabile fatum
Crebra gemit, tantoque dolet discrimine verum
Ereptum terris, Verbi impendente ruina,
Quippe videt multos pacem legesque perosos,
Dittorto ingenio simul et petulantibus ausis
Moliri exitium doctrinae animamque beatam
Fgregit mo dere Viri. ceu viderat ante
Infandam rabiem, qua fex flaciana cruorem
Innocui Senis immanianbre sitiverat. haustu,
Quan quam ô sed soluent meritas cum sanguine poenas.

Ergo negat Superis illam, caeloque profectam,
Iudicio Insigni rabidas quae immanibus ausis
Dura riget fauces epoto sanguine fratrum.
Idcirco et Patrie iam seditio sa moventem
Consilia, indicio patefacta et numine Divum
Reppulit invictis animis. ac vitibus urbe.
Ne quisquam, laus caelico lis pro munere tanto,
Norrdos infandum caput hinc extollat in oris.
Unaque cura Seniest, pia tem pla, scholasque tueri,
Dissdii expertemque statum, ac pia reddere pacis
Munera, ne quisquam caetusque agitare quietos
Posset et accerssus furiis, voluentibus annis
Se fato erepot, nova spargere semina belli.
His ita perfectis summae cum nominefamae,
Paulatim infirma vires minuente senecta
Deficit, ac tandem morbo superatus, et annis
Iam fractus, Sol nostrae urbis cum Sole cadente
Occidit ingenti plebisque patrumque dolote,
Egregiamque animam media inter vota reliquit.
Non secus, ac blandus qui sese erexerat alt.
Flos primum, et laeto spectanti arriserat ore,
Nunc iterum fessum, obscura seu nocte premente,
Seu terras urgente imbri, sen flamine duro,
Demittit caput, herboso morirurus in agro.
Hic Mecoematem fidum, templisque scholisque
Patronum egregium patremque amisimus urbis,
Quo nec iudicio vixit praestantior alter.
Nec pietate adeo nec verbo maior et arte.
Quem studiis Patrem genuit Natura. Nec ulli
Norigenum ingenium tribuit solertius unquam.
Quam poterat mira doctae dulcedinelinguae
Effrenes mulcere animos, cum nescia flecti.
Corda viderentur, paucis hic leniit iras.
Et quoties brbis spinosa negotia solus
Expediit vigilans. Siquando aversa vocabant

Ardenti gemitu summi Rectoris Olympi
Sedulus imploravit opem. Nam noveratidem
Consilium selix Supera de sede venire
Mente dehin calacri caeli iam numine plenus,
Sese operi demum accimxit. Sic omnia laetis
Auspiciis cessere viro, quaecumque patresque
Hinc omnes certatim illum, populusque patresque
Non civem, sed enim patriae dixere parentem.
Hic vir, hic est, nostrae qui donec praefuit urbi
Consiliis, tamen haud unquam se pollit ulo
Orimine, quo pia mens, et pectora laesa fuissent,
Id quod et ante obitum manifesta est voce professus.
O civem egregium, atque aeternum vivere dignum
Caniciem, quae tam memorandam morte sub ipsa
Emittit vocem, tanti solatia fati.
O dognum civem quem cuncti ex ordine cives
Exstinctum plorent. et cuius amabile funus
Condecorent lacrimis ac maesta voce salutent
Postremum, et spargant violasque rosafque sepulchro.
Portunate Senex, tu nunc sublatus in altum
Aethera, cum Christo manifelsto in lumine laetus
Vivis, et ex alta mortalia despicis arce.
At nobis magni caussa estobiecta doloris,
Qui gemimus fido orbati duce et auspice. Quantum
Punete magne ruo patriae simul ornamemtum,
Praesidium simul ereptum est: quam saepe requiret
Sancte Senex operamque tuam studiumque fidele
Orphana turba piis lacrimis restata dolorem:
Quantum illis desiderium luctumque relinquis?
O te felicerm nostram ter et amplius urbem
Sospite, et ô miseram tristi ze funere rapto.
O decus, et patriae pater optatissime, quantis
Luctibus immergis cives smctumque senatuam?
O lacrimosa dies, qua ntum haec mutatur abillo
Tempore quo patriam rediisti liber in urbem

Laetita et plausu communi? Hacluce videntur
Cuncta tuo miseranda obitu. Stant omnia luctu,
Omnia tristicia funesta, ac muta dolore
Omnia, dum funus nigro velamine tectum,
Et currus et equos, pullisque in vestibus omnes
Ire fenatores maestus longo ordine cernunt.
O pompam lacrimis decorandam, ô funus acerbum
Et plebi. et patriae patribus templisque, scholisque.
Nos igitur flavum qui tecta habitamus ad Albim,
Audito te mersum umbris patriamque parente
Orbatam fido, suspiria fundimus imis
Pectoribus, cinertique tuo pia carmina maesti
Mittimus inferias, nostrum testantia luctum.
Atque erit ille dies obitus mihi sem per acerbus,
Semper honoratus vigilato carmine habendus,
Exiguum in Manes ingentis munus amoris,
Si tamen haec Superum fuit, ut fuit, alma voluntas
Subtractum nostro aspectu te tollere ad a stra,
Consortemque boni iam regni in parte locare:
Hanc cibi magne Senex e toto pectore sortem,
Caelestemque startum acso sennes grator honores,
Qui nun colloquio sanctorum ac munere vitae
Aeternor frueris, iam terrae oblitus amorum.
Interea superos per vota ardentia maesti
Oramus, patria clementi ut numine clades
Avertat, cultusque pios tueanturin urbe.
Utque omnes animte, studiis concordibus omnes
Una voce sonent caelestia verba Quod ipsum
Di ceris ante tuos obitus Pater optime votis
Optasse, hortatus doctos, ut pecto re iuncti
Sincerum pandant nulla formidine Verbum.
Salue anima illustris, quae nunc compage soluta
Corporis aspectu superum sine fine, sine ulla
Maesticia frucris. nec respue catmina busto
Missa tuo, aeternum pariter salueque, valeque.

In tumulum D. Hieronymi Baumgartneri.

QUod funus? Patriae Patris. Quae pompa? Senatus.
Qui gemitus? Plebis. Qui dolor ille? Patrum.
Qui luctus? Charitum. Quae carmina docta? Sororum,
Unde odor hic? Pietas mollia tura dedit.
Bustum unde? Ex viridi terra. Quis struxit? Honestas,
At Dea quae tumulum maesta stat ante? Fides.
Fortunate lapis, quo non ornatior alter.
Nam tegis, in patria quicquid honoris erat.

Aliud.

Non haec urna brevis potuit te claudere totum,
Noriadum tantus qui pater urbis eras.
Ergo quid illa tegit? Cineres, et frigida membra,
Ac deplorati corporis exuvias.
Pars melior viget, ut, quicquid Sol lampade lustrat,
Dicamus tumulum verius esse tuum.

De illius obitu.

Iuppiter ut sanctas leges, et iura tueri
Viderat hunc tanta dexteritate Senem:
Sat fatis patriaeque datum est hoc nobile tantum
Exemplum cives deinde sequantur, ait.
Tu patria ereptus, caelique in sede locatus,
Accipe iam factis praemia digna tuis.

Querela urbis Noricae,

O Parcas nimium graves,
O fati violentiam,
Mene illo patriae optimo
Orbari miseram Patre
Extiactus ille,
Proh dolor, dolor,
Solutus ille.
Hoc cive nobilissimo
Vinente, vixi slorida,
Istins ob fidem Senis
Beata dicta civitas,

Sed cum beata,
Proh dolor, dolor,
Iam non beata.
Nam quis de meritis Viri
Tanti commemoret satis
Digne carmine splendido,
Queîs urbem cumulaverat
Senator ille,
Proh dolor, dolro,
Dictator ille.
Vix candida lanugine
Iuventa vestierat genas:
Cum iussus ad clarissimam
Se contulit Rempublicam
Rector futurus,
Proh dolor, dolor,
Pater suturus.
Templa hic sordibus abluit.
Romanos retegens dolos,
Ac caelestia civibus
Primus pabula rettulit
Labore magno,
Proh dolor, dolor,
Sudore magno.
Per hunc sacratis debitus
Musis hon os est redditus,
Illo iuvante e pulurer
Caput extulere sordidum
Artes honestae,
Proh dolor, dolor,
Artes decorae.
Idem profuit omnibns
Sanis consiliis. Simul
Plebs, docti, viduae, orphani
Hunc restare sibi unicum

Fatrem fetebant,
Proh dolor, dolor,
Patrem colebant.
Ergo hoc manente sospite,
Videbare esse civitas
Fuique felicissima,
Hunc optimum spectans Senem,
Meum levamen,
Proh dolor, dolor,
Meum solamen.
At nunc fvenere lugubri
Erepto hoc mihi, postmode
Urbs dicar miserabilis
Fido orbata meo patre,
Acerbo fato.
Proh dolor, dolor,
Iniquo sato,
Namque hoc ia cente con cidit
Meum decus, solatium,
Laus, fama. gloria, gaudium.
Patronus, et fidus parens
Mihi est epeptus,
Proh dolor, dolor,
Patriae est ereptus.
O funesta crepuscula,
O nox tristis et aspera,
Quae Soles geminos tuo
Adventu simul eripis,
Reversus alter,
Proh dolor, dolor,
Sublatus alter.
Vos ergo cives optimi
In veste pulla et lugubri
Promti tumulo cum lacrimis
Ab aedibus deducite

Patriae columnam.
Proh dolor, dolor,
Patriae parentem.
Vos castae quoque virginis,
Matronae et venerabiles,
Passis crinibus, omnibus
Luctum ostendite funebrem
Amoris ergo,
Proh dolor, dolor,
Pietatis ergo.
Vow templa, vos piae scholae.
Vosque ô sacra ia numina
Libethrides mecum Deae
Praestate munus ultimum
Patrono amico.
Proh dolor, dolor,
Fautori amico.
Et carmen venerabile
Huic inscricite maroi:
Decedens Hieronymus
Terris, mole sub hac iacet,
Sencx colendus,
Pro dolor, dolor,
Senex amandus.
Corpus sepulchro conditur,
Sed molis expers Spiritus
Iam cum Deo caelestia
Laetatur inter Numina.
Hoc munus esto,
Proh dolor, dolor,
Hoc carmen esto,
Proh dolor, dolor,
Datum patrono,
Proh, dolor, dolor,
Datum parenti [(transcriber); sic: perenti] .

D. Paulo Baham, Senatori, D. Ioachimo Kleevvein, D. Iohanni im Hof. D. Iodoco Tuchero. Generis, et D. Nicolao Hieronymo Baumgartnero, Filio, Paircits Noribergens.

NObilitate, fide sapientia, et artis honore
Eximio celebres, ac pietate viri,
Accipite ô aequis animis, vulturque sereno
Carmina quae Socero scripsimus, atque Patri.
Qui crebro in magno discrimine Noridos urbem
Consilio iuvit praesidioque suo.
Quemque adeo facilem Musaeagnovere Patronum,
Quem sensere Patrem templa piaeque scholae.
Illius ergo dolet merito quoque funere totus
Pegasidum coetus, templa, piaeque scholae.
Ipse qui dem ut lecto affixum, morbisque gravatum.
Audivi, et vitam pene fore in dubio,
Obstupui, gemitusque pio de pectore misi,
Proque salute? atris plurima vota tuli.
Testis tora mihi scola, quae studiosa rogavit,
Porrigeret medicam Christus ut in manum.
Sed visum hic aliter, qui pro bonitate paterna
Ereptum terris transtulit arce poli.
Ergo quod hic solum superest. de mora scholarum,
Cum ia crimis tumulo carmina maesta damus.
Virtutesque viri canimus, praeclaraque facta,
Quexîs patriam ornavit saepius ille suam.
Quaeveluti vere sunt grata a mente profecta,
Sic etiam vobis grata ventire puto.
Vivite. et in Soceri vestigia clara, Patrisque
Crescite, felices ac superate diu.

Oratio Funebris, in obitum D. Hieronymi Baumgartneri etc.

ILLe ego qui quondam spumantis ad Albidos cndas
Lutheri invicti ad cathedram, doctique Philippi,
Consessu in celebri Procerum, Coetuque frequenti
Addicto studiis, Titi, Magne Hieronyme iussus,

Baumgartnere, pater patriae celeberrimem, maesta
Voce parentavi. et lugubria carmina fudi:
Idem, dante Deo, tor iam voluentibus annis,
Cum mea Cygneas imitatur tem pora plumas
In patria exilio. curis, senioque gravatus,
Magne tuo Gnato vitrtutis, et artis amore,
Iduicii gravitate, fide, et praestantibus actis
Eximio, qui nomen idem sortitus, et omen,
Te facie, ingenio, vultu refere bat, et annis,
Inferias, meritis pro summis, numine Christi
Pignus amicitiae soluo Solatia luctus
Exigua ingentis, patriae sed debita Patri.
Mecoenatem etenim udum templisque scholisque.
Quin Heliconia dum decus immortale Sororum,
Tuiorem, Patriae Patrem, firmamque columnam
Noridos, atque oculum prope nostrae amisimus urbis,
Si vere amissus fertur, praemissus Olympo.
Par igitur, maestus maesto depromere versus
Pectore, nec refert, quamvis in carmina vires
Exiguae veniant, luctu quas Musa negavit.
Quippe decet numquam ferri in dicta in clyta facta,
Virtutesque sileri Heroum, sive quis arte
Ingeniique bonis, seu belloac Marte feroci
Nominsis insignem famam que decusque paravit,
Ac bene apud memores veteris stat gratia facti.
Ut specimen saltem gratiedas pectoris illis
Qui bene sunt meritiquondam deteque tuisque,
Si nequeas illorum aliter benefacta referre.
Quae patriae damus ergo patri, quem Noridos urbe,
Tempore tam tristi, fatis lugemusa demtum,
Pro vestra pietate animis quaeso accipite aequis,
In magnis voluisse fatest, anim umque lehovah
Respitcit, hand munus turgenti a mente profectum.
Christe Deus. vera et viva ô sapientia Patris,
Quo sine nil quisquamfeliciter inchoat alti,

Deveradas quaeso, dignasque in carmina promtus,
Qui medeficiuct luctu, iam suffice vites,
Nesuceumbam oneri, aut magna sub mole fatiscam.
Vonorum imbeilem fortes magno orbe columbam
Progenerant Aqullae, nec equo producitur agnus:
Sic vis ingenii et virtutum saepe parentum
In sobolem manant: ita in isto summa Patrono
Ingenii bonitas primis eluxit abannis,
Et documenta dedit, quali esset origine natus.
Ergo ubi iam studiis habilem videre parentes,
Adduxere scholis, ubi primae ponerce artis
Fundamenta puer, sine queis maviorbus aptus
Haud unquam quisqua m magno invenietur in orbe.
Imbibit haec rapide ingenii bonitate, nec illum
Scribendi latuit ratio simul atque loquendi
Pre catpu aetatis tamen, ut laudem inde referret,
Idque schola hac nostra, studia hic moderante lohanne
Rauschachero primum, de hinc Barto, utroque Magistro
Felici ingeniis puerorum rite docendis.
Inde, quod ad Philyrae ripas Camerarius esset
Doctrinae studiis, et lingua clarus utraque
Quique Patriantiqua fuerat complurbus annis
Innctus amicitia, Gnat ablegavit eodem,
Illius ut lateri haereret, dum cresceret idem
Moribus eloquio, virtute, arrisque decore.
Nemo quippe sckolas sentinas esse malorum
Iudicet, aut ansas scelerum, velut im proba passim
Turba has traducit, sed enim plantaria caeli,
Aetbereus quibus ipse vigor, se lumine pleno
Spiritibus miscens nostris, facit omnia plana,
Adoremque illum discendi mentibus indit,
Si modo sit precibus iuvenum, votisque vocatus.
Cura seniest pueri, secumque inducit in aedes,
Cumque suis gnatis informat in artibus illum
Ingenuis, acri studio, multorque labore,

Nec raro secum comitem deducit ad aedes,
Commune hospitium doctorum, ac tecta hilippi,
Quae coluit, pater Albi tuas gratissima ad undas,
Illius ut videat profectum, atque amplius artem
Exploret, doceatque peritus ut ingeniorum
Indagator erat, solers, animique sagacis.
Qui simul ut vidit castis feliciter illum
Progressum in studiis, laetatus pectore toto,
Iussiteum cum laude sequi vestigia Patris,
Quin tacite veteris caussa gaudebat amici,
Qui Gantum tantae probitatis et artis haberet.
Hinc Argentinam petiit, qua Sturmius urbe
Cum summa eloquii linguas trade bat et artes
Laude Medusaeas, quem circumfusa iuventus
Mirata obstupuit. Tanta gravitate docebat.
Post etiam visa est ad Nicri nobilis undas
Ingeniis, opibusque potens. stuiisque Tubinga.
Hic etiam claros doctrina atque arte Magistros
Cernere, congressqu; horum alloquioque potiri
Sorte datum, et vivas audire, ac reddere voces.
Iamque videbatur Ptri sat tempore longo
Germa nis haesisse scholis, iussuillius ergo
Ingressus generosa tuos est Gallia fines,
Ut mores hominum multorum hosset, et urbes,
Atque Sacerdotes iuris, sanctamque professos
Iusticiam audiret, quippe his in structa videbat
Gymnasia alma virtis toto florentibus orbe.
Huic etiam adiunxit sermone in utroque peritum
Egregie, comitem et claro quoque sanguine natum,
Stetnertum Austriacum, qui terris ante fuisset
Gallorum, bis in id reguum progressus, et urbes
Noverat, atque homines studierum laude celbebres.
Talem quippe virum, toti qui praesidet urbi,
Adque gubernaculum evehitur cum tempore, doctis
Non tantum instructum decetarribus esse, sedacri

Iudicio pollere, aliorum et discere mores,
Ac transferre suae quicquid decet, urbis ad usum.
Nec minus hic noster sanctas cognoscere leges.
Ac Themidis sacra gavisus sibi, iuraque pandi
A doctis passim (Biturix mihi testis et udas
Quae iacet ad Ligeris ripas, Aurelia iuris
Ob studium celcbris) sed enim regionibus illis
Iunxit amicitiam, iuvenum de more recepto,
Cum multis Procerum, quibus aulâ deinde potestas,
A studio accitis ad multa negotia rerum,
Ampla data est. Virtus hinc nostri innotuit aulae,
Gymnasissque simul, multos ut deinde iuvaret
In studio iuris iuvenes, quesi feruidus ardor
Discendi incessit, laudisque arrecta cupido,
Conatus horum, merita quos laude vehebat,
Ad doctos passim magno provexit honore,
Itala quin etiam est illi bene congnita tellus,
Fructibus ex variis longe ditissima rellus,
Armenti pecorumque ferax, vinique rubentis,
Moenia ubi solide stant firma Antenoris urbis
Troiani, vetcresque Senae, Venetique potentes
Extenso imperio late terraeque marisque,
Quorum urbis in medio fundata est aequoris aestu.
Hanc igitur, studio visendi laetus ad oram
Concessit quo praeclaris de rebus haberet
Iudicium maius, rerumque ibi cresceret usu.
In de etiam famam insignem nomenque reportat,
Audit enim linguarum, artis iurisque peritus.
Et iam spes fuerat satis e fundamine iuris
Dicere de caussis et respondere partatum,
Ergo bonis animi tantum ditatus, ab oris
Externis rursum in patriam se contulit urbem.
Atque hîc, in studiis quid profe cisset honestis,
Quidque, urbes vidisse atque extera regna iuvaret,
Mox patuit, veteri, quando de more creatus.

Iudicii fuit Assessor, cum crimina sontum
Tristi supplicio capitis damnanda fuere,
Iusticiam tuitus, leges, cum inre, sidemque
Optimus Antistes iuris, quo verba ferente,
Ilicet obstupuere animi plebs, curis, cives.
Tunc animum applicuit tedis, divina secutus
Iussa movente, intus Christo, et mandata parentum,
Induxitque toro clara de stirpe puellam
Orteliae gentis, tam re, quam nomine Claram.
Illa patrem totis iam septem amiserat annis
Ante suum, quippe hunc Philyren Centaurus ad urbem,
Atque adeo in conspecta urbis comitante caterua
Mercatorum aliquot, plane furialibus ausis
Traiecitque globo, vitram eripuitque nefando
Vulnere, Paulina Post fata quiescit in aede.
Inde novam sobolem sexus utriusque, iuvante
Suscepit Christo, sed partus crebrior illi
Femineus, Genitrix quem cura ingente supremi
Eduxit Patris ad laudes, quas deinde locavit
Patricia de gente Viris, virtutibus auctis
Eximiis animi, iunxitque has foedere ameris
Legitimi, de more pio, cum laude suorum,
Quos orbi superare diu det Rector Olympi.
Praetera est unuys sexu emeliore superstes,
Ingenio celebris, linguarum, artisaque peritus,
Quem Deus incolumem cut longos quoque seruet in annos
Fundimus, ut par est, supremo vota Parenti.
Iam ter quingentos prope Phoebus (mense Decembri,m
Quo pariter magno valedixit Filius orbi)
Et sexaginta cum quinque peregerat annos,
Cum Pater eripitur terris atque arce locatur
Aetherea lacrmas tota fundentibus urbe
Civibus, et gemitus ex corde trahentibus imo,
Dum sese orbatos patriae doluere Parente,
Incassum, nec enim superas evadere ad auras,

Morte obita, magno cuiquam conceditur orbe,
Ille tamen patiria haud solum clarissimus urbe
Extiterat meritis, ac summo nomine famae,
Teutoniae sed enim cunctis inclaruit oris,
Missus ad Imperii conentus, omnibus actis
Noridos intererat prope nomine, charus, ubique
Ergo illum ereptum gemuerunt undique cives.
Sepes tamen his ingens, Gnatum vestigia Patris
Clara secuturum, posse hanc sarcire ruinam.
Quippe Senatorum, longe ante, superstite Patze,
In numerum fatis, arcano et numine Christim,
Ille cooptatus fuerat iam clarior urbe
Officit svariis, Sed post pia fata Parentis
Tempore non longo miro idem crevit honore.
Hic ubi sudicium gravitas, constanria, virtus,
Integritas vitae, rerum moderatio abunde
Perspicitur, cum summo animi candore fidesque
Hinc Patriis exemplo Legatus mittitur idem
Imperii Procerum ad Conventus, saepe virisque
Principibus mixtus loquitus, quae publica fert res,
Bello ac pace simul, de relligione, fideque,
Salfuifica et norma doctrinae, Anne illa feratur
Vox fidei aut Patres: Quanam ratione tumultus
Exorti, placide imperii follantur in oris,
Atque alia hic tractata, quibus patriae indiget usus.
O quot ibi partim egregias partimque profanas
Excepit voces, ludum luctumque ferentes!
Quinetiam crebro praelustrem in Caesaris aulam,
Consilium arcaniaut ibi de rebus haberet.
A Patribus missus, magna est cum laude reversus,
Omnibus ex aequo charus, Quippe illius ingens
Consiliis gravires, fictis venerabile, verum
Moribus integrita, maiestas luxit ab ore,
Alloquio facilis, diftuque affabilis omni,
Iudicii quoque dexteritas in rebus agendis.

Talis erat nofter sine hic, re forte ferente,
Publica tractabat, seu priva nego cia rerum.
Magnificas sumptu ingenti construxerat aedes,
Consilio pridem defuncti nempe Philippi,
Atque Patris varum Camerarl illius Achatis,
Coetibus Aoniis sacras studiisque dicatas,
Cura Patrum Altorphi, linguas ubi discere et artes
Non prorul a patria, cives magno agmine possent.
Quippe illi hanc sedem doctis tribuere cathedris,
Quod locus a magno strepitu foret ille remotus,
Er facilis ratio victus, aerque falubris,
Nec propior, nimium nec distans Noridos, urbe.
Hic nostri enituit fludium perspectaque virtus,
Quippe viros varia praefecit in arte pritos
Lioguarumque acri studio quique ordine iusto
Tractaren tartes certa et ratione modoque
Indomitae reges mores, vitamque iuventae.
Haec duo puippe scholis merito spectanda videntur,
Norica sic in troducta est Aca demia, festo
Petre et Paule tibi sacro de munere Christi,
Latisque auspiciis hanc magno ut Numine seruet,
Protegat amplificet, dila tet, adaugeat, ornet,
Dextra Dei miras adversus saemonis artes,
Ardenti oramus gemitu precibusque, supremum
Per Gnatum unigenam devoto ex corde parentem,
Hinc illi data cura scholae. dictusque Scholarcha.
Cum tribus hic iunctis, Geudero nempe Philipp.,
Volkchameroque patre et qui Loffelholtzius ante
Concessit fatis, adinncto et funere fratris,
Geudero, Antoni cui nomen et inde Colero,
Magais iudicio, et claris natalibus ortis.
Quin hunc evexit Deus vitta atque auxit honore,
Ut fuerit sacris praefectus ab ordine Patrum,
Temploreum ut curam gereert pariterque scholarum,
Hîc omne im pendit studium, vigilemque laborem,

Ut sinacera sacri passim per templa sonaret,
Perque scholas, Euangelii vox Noridos urbe,
Consensum Lutheri urgens, doctique Philippi,
Idque adeo Patris exemplo, qui sem per eosdem
Heroas coluti, iunctos quos munerer Christi
Noverat ingenti, dum vita utrique manebat,
Noluit hos igitur divelli morte vel ipsa.
Imaque adeo super unus honor fuit, urbe Duumuit
Scilicet, ut fieret, Partem quo vicit inuno,
Ille etenim fuerat Praefectus Tertius urbis,
Ultra non alium licuit contingere honorem,
Quamvis in patria regeret pene omnia solus
Visumma ingenii, divina humana, quod aiunt.
Hoc ergo officium celebris cum nomine fams,
Collega claves cui rernae insignia gentis
Antiquae, in patria, Bilibaldi is nomen habebat,
Fonte salutari sic dictus gessit ad annos
Idem aliquot fatis done concessit et ille,
Supremi huic curam Censoris morte relinquans.
Sic igitur atandem Princeps est factus ibidem,
Consilii caput arcanorum et conscius urbis,
Quem penes est vium in patria suprema potestas,
Quique adeo curat morbo senioque gravatos,
Hic ubi Pegnesus sinuosis vouluitur undis,
Ptwxotro/feion ab effectu bene dixeris aedes.
Quippe hic ingentinumero pascuntur alumni
Quotidie affecti morbis, innenesque senesque
Illius Praefecti opera, curque fideli.
Huic etiam officio bis septem pene pet annes
Praesuit afflictus morbis licet. atque podagra.
Usque adeo, ut pdibus, non vullus motusineesset.
Contractae quoque saepe manus. Quin calenlus asper,
Frigidior iusto et stomachus (mirabile dictu)
Exciret nimium soeuso per saepe dolores.
Noster cuncta tamen morborum incommoda semper

Pene incredibili vicit patientia, et acres
Sustinuit pius, et moderata mente dolores.
Iamque aleo Pater omnipotens decrevit ab orbe
Tollere morte virum, miserisque exsoluere curis,
Rursum ergo infestant morbi, mqgnoque recurrunt
Im pete, et excruciant graviter dirusque catharrus
Labitur ad pecut, iam iam enecturus eundem,
Praesentempque aegro intentabatn omnia mortem,
Ad quam Christicolae sese quoque more parabat.
Hinc primum sua dilpo suit, velut ista requirit
Concitio extremo positi iam in limine vitae,
Inde simul Vates, Medicosque accersere iussit,
Corporis his animae curam commiserat illis,
Ut sibi luctanti solatia dicere possient
Sumta facro e verbo. Quin idem protinus escas,
Pascendis animis aptas, cordique falubres,
Expetiit, verum corpus, verumque cruorm
Christe tuum, qui nos miseros a morte redemit.
Omnibus inde scholis, templisque ut more receptum est,
Pro sese instutui pia vota precesque iubebat,
Omnia commendans Genitor tibi maxime deinceps
Vivere seu velles ipsum,seu tollere emorte
Fallaci e mundo certus non posse perire,
Quod tibi Christe datum semel est dextraeque fideli
Magne tuae, et licet hic a mitiat funere vitam,
Rursum iri claras revo catum in luminis auras.
Post Gnatum, Gnatas Generos, Paruosque Nepotes,
Ad lectum accersi cum charis iussit amicis,
Qui tum praesentes aderant, sacra votaque caelo
Mittebant lacrimis testati et voce dolorem,
Extremumque vale dixit, pietatis amorem
Iniungens. fiemamque fidem et virtuits honorem,
Commendans patriam cives, pia templa scholasque
Supremo rerum Domino. Vos ô mihi testes,
Candide fabrici. Tuque Hezeli optims, verbi

Praecones ambo. multis virtutibus ambo,
Quorum alter dixit solamina, et alter agoni
Arfuit extremo, tacita inter vota precesque
Noster ubi, gemitusque pios. animum exhaluit.
Admonitus, quando haud posset sermone potiri.
Quippe sub extremum vox interrclusa manebat,
Signa daret saltem sese haec audire, pioque
Dicta amplecti animo, graviter suspirat, et una,
In signaum ardentis fidei fert lumina caelo.
Ne longum et placido deponit funere vitam,
Non secus ac lychnus, qui seruiit aedibus amplis
Luce sua cunctis, longo consumtus ab usu
Deficit exstinctus tandem atque evanuit auris.
Ergo, Theodosio quondam de Caesare vates
Quod pius Ambrosius dixit, quod morte sub aegra
De grege Chriilicolûm fuerit magis anxius, atque
Corpore de proprio; vere affirmare licebit
Hoc quoque de nostro pariter patriae; parente,
Nil mage hic in votis habuit, quam pectora inugî,
Unanimesque pie caelestia pandere verba.
Quin etimam vatem cui feruida cura sacrorum,
Lecto assistentem, ac solamina viva sonantem,
Admonuit graviiter; Servaret nobile verum
Pectore constanti, nec se mutaret ad auram
Instabilis vulgi, sed quem reperisset in urbe,
Depromptum putis e fontibus Israelis.
Rite tueretur consensum, atque Arte foveret
Membra pii coetus, et pabula sana tenellis
Praeberet gregibus rixas exosus inanes.
Talla patrono, quod certum est, vota fuere,
Donec cita fuit, quin et sub funeris hora,
Egregiat, sanctamque animam cum flavit ab ore,
Et vera unanimes in relligione manerent,
Vota subinde dedit, magnum penetrantia caelum.
O te felicem, ô te terque quaterque beatum

In clyte Metoenas, tali qui fine caducam
Clauseris in terris vitam, Tibi funere caelo
Parta quies, nobis vastum maris aequor arandum,
Et poenae subendae oibis, cladesque futurae.

CHriste, Patris soboles, hominumque redemtor et altor
Quando alius non est quem iam implorare queamus
Christe graves hominum semper miserate labores,
Tu fide orbatos patriaeque scholaeque parente
Respce nos, etsi non hoc pietate meremur,
Respice pro bonitate tamen, tam tempore tristi,
Et nostrae proceres patriae sanctumque Senatum
Tanta in mole onerum praesenti numine firma.
Quique pio Mecoenati, iam lumine casso,
Munere succedet. sic ete pie Christe volente
More patrum, praestantem animi gravitate fideque
Nuzelium: Ast ô fallaces vansque per orbem
Spes hominum: siquidem ille brevi post funere raptus
Triste sui desiderium, gemitusque reliquit.
Quem tibi Magne igitur Praefecti munere fungi
Christe placet, totus cui pene innotuit orbis
Ex peregrinandi studio, iuvenilibus annis,
Furerum, ô vere Ductorem, alacremque Patronem
Aonidum, serva placidus, dextraque tuere
Aetherca, ut larti videamus tempore longo
Incolumem, et studiis nostris cum pace fruamur.
At tu Magne Paterpatriae, pariterque scholarum,
Optime Baumgatrnere, decus simul urbis et orbis,
Inclite Mecoenas salue, laetusque decore
Perfruere in caelo, rutilis iam clarior astris,
Salue iterum atque iterum gratique hoc carmen amici
Accipe, supremum ceu testem ac pignus amoris.

Epitaphium.

QUi vitam impendit patriae templisque scholisque,
Excivitque sacras ex Helicone Deas,

Hoc Baumgartnerus tumulo post fata quiescit,
Parte tamen vivit nobiliore sui.
Corporis exuviae sunt hac tellure repostae.
Sed viget aeternum Spiritus ante Deum.

In eiusdem Hieronymi Baumgartneri obitum.

GEns Hebraea pii merito si fata Iosiae
Flevit et exequias prompta frequensque tulit:
Si Paulum Aemilium qui regem Persea cepit,
Dignata est claro funere Roma sequi:
Et Baumgartnerum Respublic Norica luge,
Ac memor in ferias solue, libensque viro.
Hic etenim priscum pietatis amore losiam
Rettulit, et reverens Numinis usque fuit.
Hic meritis in te, Paulus velut extitit alter,
Teque suâ passim ivait et auxit ope.
Nunc autem attritus morbo. fractusque labore,
In tumulo posuit corpus inane brevi.
Unde suae lacrimas Soboli, Generisque reliquit,
Sic decore orbatis. Praesidioque suo
Nec privata dolor sese intra tecta coercet;
Latius, ut serpat. prodit at ste foras.
Hoc caput amissum plorat Cacer ordo Senatûs:
Hunc Patrem amissum civica turba gemit.
Hunc benefactorem nutricisque instar habentem,
Exstinctum queritur grex bone Christe tuus.
Hunc cruatorem sibi, munificumque patronum
Ereptum, Musae et docta Lycesa dolent
Fallor, an in clypeo viridis qui Fsitracus extat,
Triste aliquid Domnio iam moriente sonat?
Fallor an ipsa domûs insignia Lilia marcent,
Atque sai damnis afficieuntur Heri.

ET merito Heroem hunc nemo non luget ademtum,
Tam rarae dotes pectore cuius erant.
Si quis enim fuit, ipsius decus Urbis, et Orbis:

Si quis prudenti mente, fideque gravis:
Si quis finitimas orator missus ad oras,
Expediit causas dexteritate pari:
Si quis subiecto populo mitisque bonusque,
Si quis amans recti iustitiaeque fuit:
Si quis Christiadum gentem relevare paratus:
Si quis, sincerum dogma fovere Dei:
Si quis Pieridum est complexus suaviter artes,
Et iuvit studiis dedita corda bonis:
Hic Baumgartnerus suit illis laudibus auctus,
Atque ideo patriae gemma decora suae.
Ergo, versa prius properabunt flumina retro,
Ac silva arboribus flore carebit humus:
Gratia quam possit meritorum iusta tuorum
Deleri ex animis. aut tua fama mori.
Magne Senex. Iumenque tui venerabile secli,
Nunc autem excelsi lumen honosque poli.
Semper anhelanti ad metam, munusque petenti
Curriculum exactum est non sine laude tibi.
Saluisicamque fidem tenuisti, et conscia recti
Pectora dum fragili corpore sensus erat.
Iam tibi deposita est amaranti e flore corona,
Hic ubi caelicolum regna suprema patent.
Cumque Deus veniet ludex, in fine dierum,
Ad tribuenda animis praemia digna piis:
Parte utrque tui tunc Baumgartnere beatus,
Ac splendore novo sideris instar eris.

Interea, ut silvis Arbor de stirpe recisa,
Cum posuit ferro bracchia, cumque comas;
Non tamen arborbus reliquis amor excidit ille,
Virgulata atque umbras fundere fronde levi:
Sic, Baumgartnerus postquam est occumbere iussus,
Nec deinceps opifer pluribus esse potest;
Succedunt defuncto alii queis cura salutis

Multorum, et fixus sit bonitatis amor.
Qui nihil in toto statuant praeclarius orbe,
Quam cives alacri mente iuvare suos.
Nam plures et adhuc, procerum de gente vetusta,
Noris habet meritis ac pietate graves;
Qui res labentes possint fulcire, velintque
Ac patriam quois condecorare modo.
Hos supreme Deus, serva rege protege. et orna,
Facque per hos sanctum nomen in orbe tuum.