HIERONYMI OSII THURINGI

Descriptio belli Ditmarsici.

MVsa viam mecum Danorum emensa suboras
Hac ex urbe, tuus cui nomen Apollo Melanthon
Clarus ubique parit tunc, cum victoria Regem
Danorum, edomitis Ditmarsae viribus orae,
Holsatiaeque Duceslaetis circundaretalis.
Ac caput imperii exsultans urbs Haphnia Regem
Laetitiae exciperet plausu gratante triumphos,
Iamque dicare viro solenni insignia ritu

Regnivellet, et instauraret honoribus aram.
Musa gravi mecum defuncta labore, marinas
Navigio dum vecta paras celeriire per undas,
Dumque metu mortis, Zephyroqtte furente laboras,
Vicinamque notas everti turbine navem,
Ac turbae auxilium pereuntis inane vocari,
Et fluctus aequare stupesse montibus altis.
Imaque sub astra venis, iam Tartara pene revisis,
Sed ductore Deo maris eluctata procellis
Optatae tetigit tandem orae puppis arenam:
Quorum semper honos tibi curae ac fama, patroni
Fuso Ditmarsis exhausta cruore colonis
Bella iubent condas gestis insignia rebus,
Auctoresque canas belli virtute potentes,
Imperioque viros, Regem, quo praeside gaudent
Dani, praecipuas gentes qui laudibus aequant,
Egregios que Duces, quibus est subiecta potestas
Holsatiae, quorum famam excitat, undique virtus.
Qui nunc imperiis pacem, nunc bella ministrat,
Orat opem mea lingua Deum, regatipse labores,
Eius ut in laudem facundo carmine cedant.
Nomine fama mori cui nescia vivit in aevum,
Heros reddiederat vitae spira cula caelo,
Exuviasque Deo super astra vocante sepulchris,
Nomine quem Christi dici voluere parentes
Omine fatali, quia qualem pingit imago.
Nominis hunc casti mores talem esse probabant,
Nostra virum cui laude parem vix protulit aetas,
Cuius ubique memor virtutem suspicit orbis,
Quo moriente vicem Gnatum divina parentis
Fata subire rubent, et curam regna tuendi,
Ver nat adhuc aetas huic dum iuvenilibus annis,
Ac crescente trahit vires cum robore virtus.
Cui domus attribuit Friderico regia nomen,
Pacis amatorem docet omen amabile Regem

Esse, levis bello causam nisi praebeat hostis.
Ille paterna sequi forti vestigia motu
Mentis ubique volet, nec degener esse parentis
A virtute patris Gnatum trahet aemula virtus.
Imperii fasces humero primum ille subibat,
Bella sub auspicio regui huic cum Martia surgunt,
Quae cum Dirmarso parat ultor inire Colono.
Verna reducebant aestivos tempora soles,
Et pluvias secum flavens aurora trahebat
Pleiadas, orta novas vires occasiobello
Praebet, et instaurare iubet potioribus armis
Auxilia, et munire suos Regem undique fines
Praesidio, ille foxis victor dum bella sequatur.
Causa Duces eadem Holsatiae monet arma capessans
Ac samae virtute suae tueantur honores,
Infestare palam quos usque sala cibus audet
Gens linguis Ditmarsa, furor cui suadet adiram
Irritare Duces morum petulantibus ausis.
Est grave fortunam rebus perferre secundis.
Nam cum divitias genti fortuna dedisset,
Et circumfuso riguam, undique flumine terram,
Munitamque loci naturae robore sedem,
Luxuriare modis miris ferus incola coepit,
Dum laxat viciis odio virtutis habenas,
Dumque facit nihili legum violator honorem,
Iuris et esse sui petulans sine iure laborat.
Ac libertatem patriae praetendit inanem,
Nilque potestatem sancitam lege veretur
Caelesti, poenam cui non parere meretur:
Causa duces haec Holsatiae gravis armat in iram,
Danorumque pari vindictae ardore fatigar
Regem, hanc una tribus noxam punire voluntas,
Et cohibere viros legum qui vincla recusant,
Nilque magistratum poenae formidine curant.
Cum consanguineo dur Holsata Rege pacisci

Foedere uterque parat, dux magni nominis haeres
Ioannes, et dux, proprium cui nomen Adolpho,
Et quo vix hodie prior est virtute, vel armis.
Una nimi modo conspirat amica voluntas,
Quae tribus una sedet, Ditmarsam robore gentem
Eruere adverso, si cedere sponte recuset.
Meta relaxantem terras claudebat Aprilem
Iamsua, verque novo passim ridebat amictu,
Regis in arma, Ducumque frequens Germana iuventus
Ecce coit mer cedeloco, qua piscifer Albis
Hamburgam ante alias insignem illabitur urbem.
Haud mora fulmineis ardens exercitus armis
Iura capit belli, leges traduntur, et artes,
Fas quibus arma regi, et furibundi Martis habenas,
Praefectos etiam pedisum legionibus addunt,
Quos penes haec est cura viros equitumque magistros
More creant belli, quo singula rite gerantur.
Fama virum ante alios cantatrix optima laudum
Insignem virtute refert (cognomine dicunt
Ranzaon, hunc alias Ioannem disce vocari)
Ille Ducum summi praetecti munia nutu
Accipit, ipse regat beli virtute labores.
Digna viro tali provincia, cuius honorem
Augeat haec titulis extendens gloria famam,
Qui, quod avita dedit domus haeredi inclita dudum
Nobilitatte, decus factis duplicare laborat
Egregiis, sequitur generosi exempla parentis.
Huic peditum omneviro huic datur agmen equestre regendi
Copia, summus eat quo iure magister inarmis.
Huic tum conceptis sese obligat ordine verbis
Tota virûmlegio, sumprisque paciscitur armis.
Conseriptas etiam sustrandi cura cohortes
Est alis commissa viris, ut idonea bellis
Arte legant atque excludant non apta gerendis
Corpora, onusque levent ope curae bella sequentis.

Miles, et aer eques censuram sustinet aequam.
Interea cum Rege Duces, quorum indiget usu
Bellandi ratio, sint ocius omhia curant
In promptu, apta iuvant omnem instrumenta laborem,
Editione vehi has etiam tormenta suboras
Aenea Ioannes cum fido curat Adolpho
Holsata germano, nec non quaecumque requirit
Prodigus autor opum Mavors, bona larga ministrat
His regio subiecta, parit quae mater in usum
Terra viris, potum, Cerealia dona, suillas
Carnes, cumque boum teveras huc grandibus agnas
Mittere corporibus vicinia tota laborat
Spe precii, nemo quo res mutare veretur.
Necte segne trahit studium suscepta iuvandi
Praesidio Rex bella tuo Friderice potentis
Promis enim imperii vires, gazasque superbas,
Et subeunda levas communi incommoda sumptu,
Quamque fides data poscit opem differre recusas.
Sulphureas tormenta faces iaculantia palustris
Tendentem rabidos te vecta sequuntur in hostes.
Aerea dives opum arma, quibus Mars utitur, hastas,
Ferratos currus, et equos in bella feroces
Promit et in sumptu faciendo larga notatur
Dania, ferre negat nil Regis amore laborum.
Quin etiam officio iuvat hic Germania Regem
Fida, Ducesque cibos mittens ac dona Lyaei,
Dania quam iunctam sibi gaudet amore sororis.
Omnia iam satis ad pugnam instaurata videres,
Praecipitare moram Rex utile rebus agendis
Iudicat, unde petit comitatu cinctus equestri
Pagum, qui Molbeca soli a cultore vocatur
Illius, hic triduo Rex elabente moratur,
Quod domus hoc extructa loco sit saxea muris,
Nobilitate viri praestantis idonea sedes,
Ranzaona clarae quem stirpis origine dicunt,

At vicina Duces equitatu rura tenebant
Non absente suo, quia non procul inde moratur
Hostis ad insidias cuius vigilare decebat.
Protulit octavam dilapsi temporis ordo
Mense diem Maio decimam properantibus horis.
Seria causa Duces, Regemque coire iubebat
Villa lacet, quae dicta suis Hohevvesta colonis,
Hauc alios Domini ratione latente petebant,
Nuntius hinc quorum Ditmarsis imminet oris
Iussu, in dicentes ut bella futura tabellas
Exhibeat coram ipse viris, qui iura ministrant,
(Fama quadraginta numero octo horum esse fatetur)
More senatorum, et penes est quos summa potestas.
Iussus inire viam formidine nuntius horret
Gentis inhumanae, sedregia iussa capessat
Non violanda fides iubet, ergo quod imperat haeres
Imperti, fortes quo Danos ille gubernat,
Quae duces dant Holsatiae mandata capessit
Nuntius atque metum solatur iturus acerbum
Divinae spe fortis opis, qua fretus adit rem.
Urbs fundata solo Ditmar sorum Heida vocatur,
Aggere qua non est munitior altera terrae,
Hanc petit, et fixas baculi albi cuspide chartas
Sustinet ecce manu, portisque pro pinquat apertis,
Excipit indomitae venientem gentis acerbo
Ludibrio atque necem petulantia dira minatur.
Imminet inde loco, quo tunc coiisse senatum
Accipit et chartas, quarum insignita sigillis
Cera tribus, virgamque metu horrens porrigit ablam
Uni, cuius erat facies sibi nota, vitorum,
Huius ut in visas manus accipit una tabellas,
Una petit baculo, quo littera fixa pependit,
Terga viri dubitantis eat spes num qua salutis,
Insultare minis uni cui mille videres,
Ille secare refert sese illius ilia ferro

Velle, cor eripere hic membris exangue peremptis
Supplicio ille rotae, aut crucis, hic dignum igne cremari
Clamat, et ut stygii premat illum Daemonis oestro
Cum ducibus, cum Rege furor, qui miserit, optant.
Dum de responso tamen in diversa senatus
Sensa secat mentes, et causam ponderat omnem,
Lauta viro dat cena dapes, laticesqt, Lyei
Nectareos, curam vino ille, ciboquesetenat.
Hoc patet exemplo nondum omne iacere colonis
Iustitiae studium, aut lapsum pietatis amorem,
Non omnes iuvat esse feros, sunt conscia recti,
Sunt, meliore regit quos mens innoxia motu.
Lecta viris aperit surgentis Epistola causam
Belli. quam doctis edisserit ordine verbis:
Nobis usque hcet spes haec sit fota. futurum
Emendare suos ut iners petulantia mores
Vestra metu poenae, aut studio pietatis amaret,
Vosque potestatem sancitam auctore perenni
Lege Deo tactos culpae agnitione vereri
Mens conversa, magistrat umque timete iuberet,
Olibertatem vetitam ausi ambire coloni:
Verum vana piam spem fecit opinio nobis,
Vos tandem imperio fore promptos cedere nostro,
Durat amor siquidem vobis data iura sequendi
Nullo nostra modo, nec legum vincula curas
Gens domini impatiens, et munia cuncta ferendi,
Nilque magistratum studio dignata colendi,
Quem tamen adsertrix legum diuma potestas
Sancit, et ornari reverenter honere requirit,
Quo rectore geri iubet alia negotia mundi,
Vultuque gubernari Deus illo Praeside gentes.
Vos data respuitis divino frena coloni
Ordine, mox poenis devoti iure futuris.
Vobis Regis honos auso violatur iniquo,
Praesidet imperio Danis quilaude potitis,

Dum non esse caput patriae contenditis illum,
Vos tamen ipse Deus tribuit cui ira regendi,
Vestra Ducum pariter stolido petulantia fastu
Despicit Holsatiae, nec laedere parcit honores,
Dum quocumque potest premit horum nomine famam,
Hanc subit audendi rabiem frenare voluntas.
Iuris erit causam praebentes Marte domari
Adverso, virtutis opus defendere famam.
Poseimur ultores patriae ratione tuendi
Et titulos, et iura domus, haec causa movendi
Arma, nisi ergo tibi cedendi sponte voluntas
Gens cat, ingenti te robore nostra potestas
Aut abolere parat, seu victam poscere poenas.
Haec manifesta Duces indicimus arma potenti
Danorum cum Rege, feras ne fraude gerirem.
Vim tua moliri nos belli iniuria cogit,
Hinc armare iuvat fortes in proelia turmas,
Tu, tibi si qua monet spes libertatis amorem,
Experiare tuas praesenti pectore vires,
Dante Deo iustam causam fortuna iuvabit,
Credimus esse pium cui commendare labores.
Edocet haec irae ardentes feruore colonos
Littera missa recens ineundi nuntia belli,
Qui responsa manu scribae signata tabellis
Haec Regi, Ducibusque, movent qui bella remittunt:
Inclite Rexquo Dania viget dominante potestas,
Vosque Duces gerit Holsatiae quibus incola morem,
Non nes insimulat ceu vestra querela maligno
Praetextu, violare Deo sancita verendi
Iura magistrat us auctore solemus, et iram,
Qua duce nunc gerit arma manus, non excitat ullo
Nostra modo impietas iniuria nulla, nec unquam
Laesimus aut vestram nos linguae crimine famam,
Aut quae debuimus dare lege negasse probari
Possamus, heu cuipae praetextum adfertis inanem.

Nos libertatem, quam liquit anita vetustas,
Iuta sinunt, patriaeque iubent decus omne tueri.
Legibos imperium dominandi immune tot annos
Geslimus et nullis onus incidit ante tributis,
Nolumus ergo iugo nunc tristiferre laborem.
Non obstante Deo est quem declinare facultas.
Vestra quid haec igitur miramur iniqua nocende
Nobis ausa velint, quas iure tenemur avito
Leges ferre, sequi nobis sine fine voluntas.
Iura quod at nostris dominandi poscitis oris,
Et ditione frui subit harum iniustra cupido,
Ni victi patria nulli concedimus agros
Sponte bonae domino, et si sic decrevit habendi
Res amor illicitas, quod suadet adire voluntas,
Martis opus tentare licet, quibus expedit, armis.
Et nobis fortuna fovet, viresque ministrat,
Ac belli neruos dat opes, tutam insuper oram,
Nec metus excidii nos arma movere vicissim
Im pedit, ante mori, quam cedere malumus armis,
Libertate salus patitur labente ruinam,
Qua nihil esse potest gravius mortalibus aegnis,
Nos, adigit quos vestra minis iniuria, causam
Commendare Deo compulsi cogimur armis,
Regem audita Ducesque docent responsa, colonis
Hanc durare voluntatem, quae semper adegit.
Detrectare magistratus, et vincula legum
Martis ubique feri maturant ergo labores,
Praecipitare moram iubet ira, feramque domandi
Gentem iustus amot, fas est frenare rebelles.
Agmina ductores, quae iam vicina renebant
Hostibus arua, monent ad pugnam armare futuram
Vires, ut contra ferri praesentius ausint,
Saeviat adverso cum vis inimica tumultu.
Ductorum e numero unus erat Schonvvesius, illum
Egregium ante allos heroica facta probabant

Esse virum, socios hoc fortior egit in hostem
Nempe fugam virtus amat haud generosa pericli,
Sed crescente trahit validas discrimine vires.
Perfecti curas etiam, et grave munus obibat
Nobilitate domus, et orgine clarus avitae,
Bellandique excellens studio, artibus, usu,
Qiu Walterthumam sibi stirpem vendicat haeres,
Ille auratus eques meruit virtute vocari,
Et titulos auxisse potest bellator honorum,
Herbicomi orta dies fuerat vigesima Maii,
Ducto tum hortatu progressae urgente propinquis
Castra locant binae legiones finibus orae
Ditmarsae, tot demque equitum vicina cohortes
Rum tenent, longe necagro distante moratur
Terra amica phalanx duri ductore laborem
Belli experta viro, VValdam cognomine dicunt
Quem pateiae ratione domus, hunc cuius orige
Nobihrare gotest sed clarum reddere virtus.
Postera Phoebeis radiis aurorarubebat,
Agmen equestre iubet cogi clangore tubarum
Omne repente suum Rex (tum quem villa tenebat
Cunctantem triduo Molbeca vocata colonis.)
Ditmaviaeque subit fines, nec idem ocius ambo
Non fecere Duces, vasto iacet aequore campi
Planicies, coeunt equitum huc, peditumque cohortes.
Bis, deciesque die passus exercitus uno
Confici inque locis agrestia tecta duobus
Ia cinetem redigit sparsis absumpta favillis.
Villa vocata suis iacet Albersdorpha colonis,
Occupit hanc et rura situ coniuncta propinque
Tota virum legio, castrisque locum eligit istum
Sub nectem, ante dies nec bis septem inde morantem
Iresimit mio rem mente sagace gerendi.
Saxoniaehaeret adhuc comes Oldenbutgicus oris,
Cuius opem belli, ac virtutem cura requirit,

Illius exspectant hic cum ductore cohortem,
Muniat ut socias coniuncta potentia vires,
Haec mora dum teritur vicinos divite pagos
Expoliant victu, quos pttrius incola terrae
Deseruisse potest, beilisurgente tumultu.
Nec spoliare satest, vastas domino inde relictas
Dante fugam igne casas multis abolere voluptas,
Rege sed invito, Ducibusque licere quod audet
Miles iners bello leges laxante putatur.
Iam quia nulla vetat quosdam formido vagari,
Hostibus infelix facit hos audacia praedam,
Quotiam dira gravi tormenta dolore fatigant,
Qualia vix Turcis miseros auctoribus urgent
Captives, Getico seu captus ac hoste veretur.
Non nisi sincero mihi teste relata meretur
Fama fidem: tristi foedata cadavera tabo
Diversis invento locis, quibus impius hostis
Secto ventre cor exemptum ad novisse cruento
Ori exsa ague potest, aur ezipuisse ciborum
Coctores his ventriculos lignoque bisulco
Innersos fixisse, sed hos de stipite vivos
Saspendiss vitos, et ut ad positam impia metanm
Spicula tosisse hos teloque furencer acuto
Traiecisse, dolor vitam illis donec ademit.
Tam diss statuunt exempla furoris, et irae,
Audito expavean tanti praesentius hostes.
Ogenus ô hominum styg actum Daemonis oestro.
Cur aquare truces Turcas feritate laboras?
Nomine femine aehoc etiam insignem accipe tutbae
Saevitiam, quam car tivis atrocius ausam
Insultare ferunt, adeo uxor ut ante maritum
Pectore maiorum immani testata sit iram.
Verum impane Deo non haec autote Tyrannis
Saenit. habere pares solet hoc Duce tahio poenas
Fama novem altarna fortunae sorte rehensos

Forsan ab hoste refert expertos iure vicissim
Funereae probrosa crucis tormenta colonos,
Poena tamen vitam haud quibus aufert funere cunctis,
Tres perimit, reliquos modo carere detinet hodis,
Nec cum iure queat violentam concipit nam,
Nec veniam duro quam poscitur, ore recusat.
Has fortuna vices sequitur dum lubrica belli.
Effera Ditmatiae regno gens freta futorem,
Ac vires studio extimulat petulantet agendi,
Vulique minis patiens belli, atque animosa videri,
Fulminat usque quibus nequicquam, ut terreat hostem,
Quem terrote vetat vittus generosa moneci.
Est locus, unda vadis quem munit et ager arenis,
Quique fere nullis erat expugnabilis armis,
Tumtum Ditmariae est vinondum fracta potestas.
Qui solet a terrae cultoribus Hamma vocati,
Indidit huic cetto quod nomen honore vetustas.
Ranzaus hanc belli praefectus, et auctor in illo
Munere summus adhortandi, Martemque regendi,
Cinctus adit tum praesidio speculator equestri,
Nec non et peditum munitus it agmine ductor,
Insidias stolidis struat arte sagace colonis,
Hostibus hac lecum pugnam sianulasse futuram
Luce sequente potest, quos hic coiisse frequentes
Tutandi studio patriam ille docetur inani,
Vana viris siquidem deludit opinio mentes,
Nam loca, quae minime tunc infestare videntur
Hostes velie, petunt, dum nox ciet atra tenebras.
Urbis in orbe patit quae gestis rebus honorem,
Tempore prudentem hoc Lubecaefama senatum
Est legasse virum nutu non coepta moranti
Regis sive Ducum, qui pacem orae moneret
Ditmaisos posito sua rura furore tuendi,
Fetre magittrat us onus ut tolerabile mallent,
Quam tristem patriae perecunte salute ruinam,

Quamque pati fuso funestam sanguine stragem,
Quem misisse potest urbs inclita merce, Sebasto
Nomen, at Erasmo dat stirps cognomen anorum,
Est a secretis sancti quo turba senatus
Usa, parit virtus cui nomen, et auget honorem,
Quam pietas morum veneranda magistra gubernat,
Quae vetat omnenefas, scelerum nec amore laborae,
Nec vitiis aperit poenae secura fenestram.
Cumque sit ingenio vir clarus, et ore diserto
Polleat, et magnas gerat illo curia causas
Oratore: sibicarum Lubeca fatetur.
Has legatus obit tum res auctore senatu,
Qui cupit adsertam belli a discrim ine gentem,
Pruaeidet in tristes mergi quam posse suinas,
Desinat armari nisi pacis amator in hostem
Incola Dirmariae, cui tanta pericula surgant,
At terit hanc operam conatus honestus inanem,
Pacis amat nulla gens conditione meveri,
Ut libertatem tutandi ponat amorem.
Gens devota Deo poenis autore futuris,
Quas meruisse potest scelerata licentia morum.
Iussa peti rigidam patitur pax ergo repulsam,
Saxoniae unde caput rediit legatus ad urbem
Hinc aliquo usque, moras ubi tunc armata terebant
Agmina, praesidio Regis deductus amico,
Holsatiaeque Ducum, ne forte percula ledant,
Nec, censpes erat hausta rei cadit exitus actae.
Altera pene dies elapsa cadebat iunii,
Erlongas montana dabant iuga p otinus umbras;
Omnis abire loco parar illo exercitus, hostem
Fallat ut arte, dies ubi bis septem ante morari
Causa subegit, erat quam rebus inutile sperni,
Dicitur urbis opes aequare, domosque superbas
Villa (vocat terrae Moldor pham cultor opimae)
Ditmariae qua nulla iacet munitior oris,

Passibus inde sitam bis sex quam mille cohortes
Nocte silente petunt, gressuque volante propinquant,
Ac penetrant huc ante dies quam clara resurgit,
His succedit agris simul agmen equestre sequenti
Ergo prior peditum legione novare magistri
Instituunt aciem, et pugnae instaurate labores.
Pars qua laeva loci, sua cominus agmina sistit
Oldenburgiacae qui stirpis erigine vitam
Ducit, et est quo vix virtutis amantior heros.
Oppiduli dextram legio obsidet altera partem,
Unde metu vacui minime ulia pericula censent
Esse futura, trahit quos error inutilis, hostes.
Reddit in orbe dies pulsis iubar orta tenebris:
Sparsa molam venti sortitam nomen ab usu
Flamma cremat, signum dare pugnam tale sequendi
Cauta locis mandat ductorum turba duobus.
Primus ad has movet arma notas erercitus, it cui
Praeses et antevolat Schonvvisius acer in hostem.
Qui licet adverso motu saevam arguat iram,
Ut potioretamen superare pericula victor
Nititur, huic inimica gerit qui proelia, miles,
Audet ad ipsa manus qui propugnacula stricto
Conserere ense, nec ante metu cessare pericli,
Quam vicisse potest, aut morte relinquere vitam.
Virtutem sortuna iuvat, viresque ministrat
Fausta vitis, tolerant forti qui mente laborem.
Fossa repleta vadis iter hac occludit ituris,
Hancpars ergo parat pede, pars transire natatu,
Nec nunc exetii ulla viros formido motatur.
Non nunc unca, dolo quae sparsa latere verendum.
Acra timent, laqueosque, quibus fraudem extruat hostis,
Tanta rapit virtus animos, ac tanta cupido
Vincendi, exemplis accenditur aemula pubes.
Sic dum flumineam collo tenus ire per vadam
Tentant, sulphurei mador illis pulueris usum

Perdidit, et frustra bombardam miles ahenam
Instaurare, globos aut eicere arte laborat
Iam plumbi liventis, aquae efficit humor ut ignem
Vis nitri tentata neget, flammamque sequacem.
Hanc agit ob causam bis retro acversa potestas
Principio pagnae ergo viros, spes unde colonis
Orta caduca laresque suos, viramque toendi.
Dum penetrant fossas hmo, atque humore repletas,
Ad talos caligis demissos pene pedum vi
Eripiunt pannos, sacco qui iaxius haerent,
Nempe madore graves oneri quod euntibus essent,
Augerentque vitis lassis sudore laborem.
Haec exempla fidem faciunt, spondentque fut urum,
Utgenus hoc caligarum, haud est quo tetrius ullum,
Noc moti mutate velint discrimine multi,
Est cum laude sequi quibus horrida beila voluntas.
Praevius a tergo huc Shonvvesius agmen agebat
Quo prior alrer erat nemo, nec clarior armis,
Qui dum fortis obit bellandi munia ductor,
Corpus ahena volans per inania comminus ictu
Illius haurit, et huic vitam vi vulneris aufert,
Unde ubi capta tulit tristem Moldorpha ruinam,
Quartaque lux orbi pulsis se reddidit umbris,
Ille potest moriens animam experiasse sub auras.
Oppidulum, Holsatiae terris quam condidit auctor,
Izeoha viri exuvias dignara sepulchro est.
Iam quoniam virtus saevis accensa periclis
Cedere nescit, ad ancipites redit agmine pugnas
Cumtoto patiens ductorum turba laboris.
Iam vero acer agit praesentius impetus omnes,
Et rapit, ut quondam tempestas fortiter Euro
Flante sonora rnit, torrensuee monte ingoso
Praeceps fertur, et agricolas exterret. et utbes,
Qua furor arma movet, qua saevit et edere stragem
Diram hostilis amat, vimque ardens exerit omnem;

Hac ruit, hac vires audentior armat in hostem
Tota virum quovis iam casuimmota potestas,
Deficit adverso hinc gens ergo fracta tumultu
Ac perculsa metu poenae victore futurae
Hoste fugam Dit marsa, datur quacumque facultas,
Spe pereunte salutis init, pugnamque relinquit.
Robore namque licet magno primum arma cieret,
Totque fere glandes fparsae per inane volarent
Sulphureae, ut nymbo iam caligaret aheno
Aura, sonoque refultaret polus, imaque tellus,
Fugnaque sanguineis anceps crudesceret armis,
Tresque labor dubio casu duraret ad horas,
Spesque teneret adhuc vincendl vana colonos,
Ante suas inimica viris quam iungere vites
Forsan adhuc disiuncta loco satis agmina postent.
Ut tamen agricolas petit horum tota potestas,
Ac qui bella gerunt, et qui vexilla, virorum
Aggeris ascensu superant fastigia quidam
Deficit agricolis spes se, patrîamque tuendi,
Unde fugam exitii moliri fera voluntas,
Hos siquidem elabi praesens fortuna moratur,
Parcere captivis irae impedit impetus hostem.
Gramine planicies in morem consita prati
Huic vicina loco est, sparsi rura pererrant,
Quos premit a rergo, iaculisque fatigat, et armis
Victor dimidiam mora temporis exigit horam,
Donec utrinque viget certamen, et aera complet
Plumbea bombatdis grando contorta globorum.
Nec prius orta quies pugna, quam victa resiquit
Gens vitam, exaviasque, fugave pericula cavit.
Sic quos vana iubet spes in statione morari,
Et pugnare, regat vires dum vivida virtus.
Impetus his etiam vitam victoris ademit.
Terra cruore madet, squalentque cadavere campi,
Tanta recens fuso riget edita sanguine strages,

Interea oppiduli muniras obice portas
Mox alii effeoctas aperire securibus instant,
Quas eiectatos tormento rumor aheno
Terue, quaterue globos etiam tetigisse fatetur
Ante, gravi nova cum conflictu pugna vigeret.
Vivia facta patet, reseratque reclusa plateas
Oppiduli, inde prior portis comes intrat apertis
Agmine cum socio, (domus Oldeburgica cui dat
Nomen, avisque illustre genus, famamque perennem,
Et parit egregiam virtus heroica laudem.)
Ut vi praeutrtens temorante fugacibus obstet
Agricolis, claudatque viam, captosque trucidet,
Quod si coepta gerires sat matura fuisset,
Cunctis (ut perhibent) fugienti erepta facultas
Esset idem exitium, vellet nisi parcere victor,
Adfectu pietas quod erarfactura benigno.
Rex etiam inde, Ducesque suo comitante propinquant
Praesidio portis, lentoque subite feroces
Strata gradu coguntur equi, quos ducit euntes
Arcta viae regio quam fossis meta profundis
Claudit utrinque suis, tum plurima techna latebat,
Quae temere insidias adeuntibus arte struebat.
Imposuisse rotas, et lignea vasa colonos
Terrae fama, sudes etiam undique prodit aeutas,
Rimarentur equos quae euspide praeter ituros.
Nec non aera latent quorum haercat ungula morsux
Forsan equina, iubent haec esse pericula cautos
Usque timenda viros, prudenter agi optima tes est.
Interea fuerat fuga quos tutata colonos
Rumor it hoc coiisse loco, qua labitur amnis
Haud procul inde, ministrat aquas cuispumeus Albis.
Ultricesque manus fortunae armare prioris,
Iamque novam pugnam iunctos statione minari,
Classica pulsa iubent aciem instaurare cohortes,
Ac ferri, qua bella movent adversa Coloni,

Turbo velut quondam luctatur in aequora ventis,
Aestu sive ciet maris unda furente fragorem,
Miscet et horrisonos ingenti murmure fluctus,
Tali pene modo turbantur castra tubarum
Tunc clangore, iuvant tauco quem tympana plausu.
Aure simul pavidi claros hausere tumultus
Agricolae, exitii prohibet formido morari.
Ut trahit agna lupo viso, vosa leone pavorem.
Utque canum timid damae trepidare latratu
Forte solent, ineuntque fugam hoc urgente volucrem:
Sic hos dispersos videas terrore vagari,
Quorum pars ictu periit traicta globorum,
Quos equitum intossit bombardis agmen ahenis.
Fusos esse viros ducentos circirer aiunt
Tunc at tercen tum cedidisse priore tumultu.
Arma virum specie diversa videntur, et usu
Sparsa, laboratae vestes et rustica passim
Indumenta pedum una ocreae, quae cura subegit
Abiecisse fugae, ant quae caesa caterua reliquit.
Hic spolium agricolis aliquot tormenta fugatis
Fortis ahera tuht dignum auro divite victor,
Coepit ut exuviis spoliare cadavera pugna
Fine sequente cohors succesibus usa secundis,
Cernit hiare virum data laeto corpora diris
Vulneribus, qub quinque cruenta subinde quis hausit
Ante manus positis quam save a languit armis
Quamque dolor potuit vitam superare caducam,
Tantus alit vigor hos, ac ranto robore pollent,
Qui valtos aequant quia corpore pene Cyclopes,
Sternit ut bos atiox tandem ertamine alavots.
More labant pinus eversae turbine venti.
At multos etiam qui deditione salutem
Sperant, victot inhum ano angit vulnete miles,
Legeregi accensi nescit violentia Martis,
Quae victis eriam nihil insultare veretur

Multa quidem exhibuit spectacula tristia vism
Nescius humano saturari sanguine Manuors,
Mista viris animae quibus est pars nulla, virago
Forte tenere manu iam miles inutilis hastam,
Et rigidis artus circundata cernitur armis,
Cui vicina lacet iam cana senilibus annis
Femina, quae gladio latus accinxisse videtur,
Lasa tenet fuso quem dextra cruore madentem.
Haec pugnasse virum matronas signa fatentur
Exemplo, patriam est his tanta cupido tuendi,
Nec gessisse duas in morem beila virorum
Tahtum fama, suo quin fortus adesse marine,
Cum labor exoritur pugnandi, quaelibet audet,
Et pro laude moti patriae, quam cedere mavult,
Sic hac Threicias virtutis Amazonas aequant
Laude viris ausas concurrere fortiter armis.
Haec humero frameam gestat, curuam illa securim,
Haec clypeum, hae furcas belli instrumenta bicornes,
Ense suum cingit latus alrera miles acuto,
Ac viutute viros belland aequare laborat
Femina saepe, salus siquando tuenda tequirat.
Instrumenta vides venantum qualia pisces,
Retia forte quibus maris undae immersa requirunt,
Aenea quorum aeqnat pars falcis imagine formam,
Vimque minatur acu, et speciem unci denotat hami,
Qua tenet adverso pugnantem comminus ictu,
Siqua virago virum, labor est evadere mortem:
Haec tales gestisse cohors quoque dicitur hastas.
Hos ne mentiri rumores fama putetur,
Digna fide illorum suffragia nemo negabit
Non audit loqui qui se sed vifa fatentur.
Tale mihi exemplum quaerenti gesta colono
Ditmariae patriam quidam sudante tueri
Rettulit; ante alias praestans virtute virago
Militis adversi, quam gessit in ilia furcam

Abdit, et intestina secat, vitamque trucidat
Non impune tamen, mox ausis imminet ultor.
Miles ut haec adimi vi vitam observat amico,
Victricem ante, manu quem vibrat utraque, ivencam
Ense secat, stigias abit huic sua vita sub umbras
Sic quo quisque modo noxam designat, eodem
Ipse subit poenam, manet haec immota Dei lex.
Libertatis amor, quaete non ausa magistro
Exequitur mottale genus, quos ferre labores
Te poscente, pati diser mina quaeve recusat,
Ut te defendat dominam, pacemque sequatur,
Undique libertas operosa ministra malorum?
Tu, licet a saevis hic sexus abhorreat armis,
Femineas armare manus in proelia gaudes,
Te duce bella sequi temerarius impetus audet
Sic Ditmaisiadas dum te servare laborant,
Exitii antores proprii efficit ardor inanis
Te, qua semper eratsatius caruisse tuendi
Victor et exuvias exercitus, armaque vidit,
Femineam demens quibus uti audacia turbam
Iussit, in innocuas etiam haurit atrocius iram,
Et mactare reas nil diri funeris audet,
Tum cum victa dedit ttistsm Moldorpha ruinam,
Triginta numero matronas caede peremptas
Funa refert et adhuc teneras aetate puelias,
Aut plures, aliqui nil adfirmare verentur.
Deditione necem vitandi nulla potestas,
Femina, virque subbit suprema pericula vitae,
Et cum pube senes, indefensese puellas,
Effetasque trucidat anus Mars cadis amator,
Eripit exitio fuga nî quos, enecat omnes.
Pugna secuta suam est finem ceflante tumultu,
Rex, viget imperii quo praeside gloria Danis,
Nec non Holsatiae ambo Duces, quorum auget uterque,
Quam dat avita domus, tamam virtute, patentes

Capta tuas intra portas Moldorpha suorum
Agmen agunt equitum, et dum nox brevis exigat horas,
(Aestivo acta citis quae tempore labitur alis,)
Praesidio vigilum muniri moenia curant,
Acsubeant tectis, lucem exspectantque futuram,
Instaurant que epulis, ac dulci robora Baccho,
Quamque sinant curae, mittunt per membra quietem.
At peditum oppidulo vicina locare cohortes
Castra parant et agi excubias vigilum undique curant
Iamque cibo revocant vires, somnoque fruuntur,
Tanta fatigarat moles exhausta laborum,
Quos oriente die subiit, labente peregit,
Tanta viae, est emensa cohors quam nocte priori.
Taed; a lassarant, et anhela sitis que, famesque
Vires, quas curare gravis non pugna sinebat.
Quo minor insidias eat hosti, nocte sequendi
Copia, tentandi vi proelia sive vicissim:
Cum socio laevam comes occupat agmine partem
Oldenburga domus quo crescere gaudet alumno,
Tecta subit legio vicini, atque horrea pagi,
Et parat excubias pats noctis obire dolosae.
Inde sitam spacio villam breviore lacentis
Campi Mauricins vir otigine stirpis avitas
Clarior, et virtute petit (quem nobile poscit
Ranzaon adferto cognomine stemma vocati)
Hoc equitum pago turmae, quam iure gubernat
Praesidis ipse, locum, atque casas sortitur agrestes,
Haec polio auctores victoria dinite rerum
Auget, opum gazas quibus exuviasque ministrat.
Hac erepta decem fusis vexilla colonis
Luce, Duces quae tum cum Roge tulere priores.
Terque decem fusi flammis ex aere metalli,
Plurmaque e solido ferro tormenta fabrorum
Facta manua parti monumenta superba triumphi
Vi multas etiam flammae erumpentis ahenas

Dissiluisse refert bombardas fama, coloni
Eiectare globos nis cum reruente pararent
Fugnandi studio, patelamque ardore tuendi,
Mills agit praedam iam cum ductore frequentem,
Et spolio saturare manus non cessat avaras.
Copia dives opum raptandi exarcet amorem,
Innumerns vestes quae, strataque plumea lectos
Victori, teiumque ingentes promit aceruos,
Vita quibus gaudet felix humana potiri
Dona nec argenti nivei, nec denegat auri
Haec sors, diurtias alienus et occupat haeres.
Thesauros otiente suos huc accola bello
Compoitârat erat spes hic quos vanatuendi,
Iam quia praecipue virtus animosa laborem
Sustinumpod tum, et pugnam indefessa peregit,
(Ferre cohors equirum Possis exclusa profundis
Agregepugnantum arder opem conamine vano)
Iustitiae Rex, atque Duces ratione moventur,
Non his ut veniam spoliandi tecta reculent,
Anie sinstar eques qiam praedo subire rapinas.
Praemia defunctos erat aequum ferre periclis.
Quomm parta manu est, praedam illis turpe negari.
Corlahor incubuit, debet meroede potiri.
Haec Regi, Docibusque decus, famamque meretur
Gleri, insrciae, quorum adstrdere salutem
Praesidio, et quorum peperere labore triumphos,
Hisde turante alios sorturicopia praedam.
Est locus, inde siru regio quem parua removit,
(Mille modo interualla bis haecse passibus aequant)
Forte greges nulllo custode coegerat orae
Incola, quos errate viris ubicerta sub auras
Fama veni, numquque greges hos insuper addit
Pene carere, territ tanto pecos ag nine canpos
Gramineos, quanto quis quam vix ante notarit.
Hand momylnmoragit, venit unde citslius omnes

Spe praedae gliscente viros, quot pene sequuntur
Castra. Velut quondam, cum gyrat in aere coruos
Ludus et ad pugnam gestu glomerare videtur
Phoebi forsan aves, viso omne cadavere sparsim
Agmen ab aethereo ruit alis mobile tractu:
Haud secus ad tales peditumque, equitumque rapinas
Fertur, abitque cohors, rapit omnes impetus idem.
Addit amor praedae pedibus pernicibus alas,
Quam sibi praeceptum proculiri quisque veretur.
Ut, venator ubi ante gregem indaguit aprorum,
Atleve ceruorum agmen, ab omni parte iugosas
Cingit odora canum silvas tum turba, latratu
Qui pavidas versare feras in retia possint:
Sic armenta viros circundare pene videres,
Lanigerosque greges, et equos agitare fugaces
Setosasque sues redeundi oblitus oberrat
Miles, et offcii huie e pectore cura recedit.
Illa minis poenae frenanda cupido vagandi,
Ne, si sparsa surens odio agmina sentiat hostis,
Praebeat audendi illa novas occasio vires,
Legibus ergo novis edicta severa rapinas
Rege vetant auctore, Ducumque has publica nutu,
Quae violare furor si quem temerarius urget,
Huic poenam tali dignam lenitate minantur.
Iamque viri sero quibus haec data cura, laborant
Relliquias praedae partiri iuris in omnes
Pro ratione, sed exiguam superare relictis
De praedis praesens aperit penuria praedam,
Quam quia praecipuam rulit ante, datique requirit
Raptor adhuc eques, orta minus discordia saevit,
Acferro res pene geri tum coepta fuisset,
Ni bello praefecta viri compesceret iram,
Qui pedes arma gerit, sedato turba tumultus
Miles, et alter eques rixator inarma lacessunt
Sase adversa, parantque seqnicertam ine praedas,

Alteraque alterius spolio ardet avara potiri,
Vimque secuta cohors, peditum ira fatigat equestrem,
Plus sequi perhibent sudasse labore, cateruam.
Se peperisse suo praesentes sanguine praedas
Altercant, belli sese exhausisse tumultus,
A pugnae cum conflictu loca tuta tenerent,
Exclusique iuvare cavis certamina fossis
Nil possent equites, secum non ergo potiri
Hos spoliis debere, sibi haec sed iure dicari.
Iurgia pene movent haec seditionis amorem
Orta viris, videas misceri castra tumultu.
Turbat ut aeteas series confusa volatu,
Dum tendunt per inane grues, cum turbine venti
Pugnant, sive ciet tempestas orta procellas:
Haud secus, ac tunc alarum clangore volucres
Dant, aut ore vage strepitum, haurit et aura fragorem,
Indignantis eunt passim tunc murmura Martis,
Sanguineaeque viros miscent ad proelia tentat,
Mutua dum sociis accendere proelia lites,
Sed taliem domat hanc Regisque, Ducumque potest.
Non omni ratione tamen lis orta carebat,
Et qui pugnârunt, et qui diserimine pugnae
Immunes fuerant, praedae omnibus una facultas.
Exercente solet fieri cen Marte rapinas,
Fert quae quisque prior, putat haec se iure tueri,
Tempore qui prior est, potior vult iure videri.
Sic huc cum varias pareret victoria praedas
Unus a bit spolio dnatus, at alter inanem
Spem vovet, ac lero vacuas examinat areas
Et rapit, et quae quisque potest sibi vendicat haeres,
Pro se sollicitus socii nec commoda curat,
Ipse modo hic spolio dum praedo fruatur a varo,
Nil aliis faveat iam quae fortuna moratur.
Candor et ô pietas frigent et iura sub armis.
Miles ut in socios equites haec edidit irae

Signa, minasque furens odiis effudit in auras,
Horum oculis subducta cohors sibi cavit equestris,
Agminibus peditum loca nec vicina subivit,
Ne numero freti, seu viribus atma moverent
In sese et rabiem saturare furore pararent.
Sangumeum pietatis erat vitare furorem,
In duam poterat seciis qui cedere cladem
Aexilius, et opus moliti immane tumultu.
Praedandi studium iam poena timenda vetabat,
Reiliquias praedae, non dum quam raptor abegit
Miles, turba virum cogi iubet undique campo,
(Partiri spolia in socias qui parta cateruas
Officii ratione solent) sed sera voluntas
Munus obire subit, pecudis pars esse notatur
Non nisi sexta super, numero quae poene carebat
Ante, tapina potest hunc quam minuisse frequentem.
Accidit hic etiam eventu sic teste quod aiunt:
Rapti quisque tenet ius, nec communicat ulli,
Dum modo compos eat, praedaeque amplae ipsemet haetes
Curat egente nihilsocio cessare rapinas.
Iam sedata furentis etant certamina Martis,
Indagare muat numerum, quisanguine palmam
Hanc peperêre suo, ac vitam am sere sub armis,
Rex (cus non minus est virtus, quam gloria cordi)
Danicus ergo, Ducesque pares sibi laudibus ambo
Holsatiae, quod adempta viris sit iura requiri,
Nec non et patrios ortus, ac nomina mandant,
Ut qui st rpt trahant decus, aut virtute sequantur,
Et quibus exstincto vivat laus corpore, discant,
Deque suo teneant sint coede quot agmine fusi,
Iussa recenseri numero esse cadavera produnt
Non nisi tam saevo exstinctos discrimine centum,
Pene quibus cunctis obscura negavit honorem
Faina, mori potuit laus his cum lumine, virae,
Gloria parta tamed Strugmanno vindicat uni

Nomen ab exequiis et idem immortale tuetur.
Qui ltnet extremam. vim passus adiverit vorbrus
Una, non abolent tamen huic cum corpore famam
Funera laude domus et avitae, et nomine vivet
Virrutum, longaeva memorquas adseret aetas.
Ductor erat peditum ille, nec idem inglorius armis.
Arte gubernandi Martem pollebat, et usu.
Is dum vim belli regit, et dum dimicat acri
Robore, et exemplo socios accendit in hostem,
Et virtute viros, duce qua mala nulla timesen,
Vulnus ab adverso procul haurit atrocius ictu,
Quo vigor aethereas vitae exit hiante sub auras,
Frigidaque exangues somno mors occupat artus
Aeterno, exuvias capit urna, revisit olympi
Spititus astra, manet virtutum fama superstes.
Hoc Odesea viro merito se iactat alumno
Urbs, quae Daniacas iacet inter honoribus urbes
Clara, suique auget Strugmanni nomine famam.
Hoc etiam quae laude caput celebri altius effert,
Hic Heroa tegit digno quod tumba sepulchro,
Cui virtute parem, aut pietatis honore secundum
Terra nec ante dedit, nec forte dutura per aevum est
Danica flos erat hic heroum, et gloria vivus,
A Christirsatali dedit cui cura parentum
Nomine nomen, erat probitas cui congrua morum.
Namque figurat enim quam nominis omnie laudem,
Hanc virtute, pusque tulit super aethera factis.
Sic haec empta virum paucorum sanguine talltae
Palma fuit pugnae, vitam quibus auctor ademit
Coedis, et exnuies morti grassator avarae
Mars spoliem ferale dedit quia sastulit omnes
Victrix eaede manus fuga quos matuta periclo
Eripulse nequnt, nulli gravis ina pepercit.
Ardet amore necis potior virtute iuvennis
Gentis ob adversae savis Cyclopibus aequam

Saevitiem, dirum qua declare farorem
Gens potuit tum, caprivos cum torsit acerbo
Supplicio, ante quidem auditum vix quale putamus,
Fatalis experta gravi discrimine poenas
Gens fuit, ausa nefas vario edere crimine morum,
Nam pietatis amor cum pene relanguit omnis,
Seque impinne viri viciis seruire putarent:
Poena diu dilata Deo tandem auspice venit.
Cum Moldorpha manu victoris adacta fuisset
Dedere se, civesque suos, pacemque precari,
Adseruisse fugam bis mille docemur agrestes,
Mon paucos etiam captos, cum flebile vellent
Exitium vitare, viros, in vincula dextras
Qui dare non renuêre, cruentam evadere possent
Hac ratione necem, si supplice voce pararent
Victores veniam ex erare. subinde furorem
Exavitira, sonatmiserascaum lingua querelas,
Victor amat vincipiusore querente vicissim.
Turba vitum captiva Duces, Regemque supremos
Auctores belli patriae edocet omnia gentis
Consilia atque refert milso didicisse colonos
Horum explotatore uro ad tenroria furtim:
Decre visse Daces et iunctum his foedere Regem,
(Tunc Albersdorphae loca cum vicina tenerent
Pago eum que darent hac pugnam signa sequendi)
Nocteviros belli casum ad quemcumque paraos
Mittere, qui premerent Tilebruggae comminus armis
Tutoies, atque ambirent certamine palmam
At reliqua peditum clam ducere nocte cohortes,
Necno~ agmen equestre parantem adversa sub Hammam
Bella, manu ut defenlores potiore domarent
Illius, insidiis aut infestare pararent.
Hoc hostes rum consilium versaretenebant
Agricolae, nec idem mutari posse videbant.
Unde viros hec quingentos, cum vespere olympum

Clauderet, accersi subito per nuntia curant,
Orant Moldorphae tot amicae e civibus adsint,
Quorum quisque venit torquendi tela magister,
Bombardamque gerit solers iaculator ahenam.
Strata relinquebat surgens aurora mariti,
Quingenti numero cum non remorante subirent
Hammae tecta gradu, et derisis fraude colonis
O incauta tuis Moldorpha potentior armis
Imminuit legio, et pugnas adversa subivit,
Teque fatigavit virture domante laborem,
Quem durum ancipitis pugnae sors aspera monit,
Donec ovante gravem sentireshoste ruinam.
Haec exempla docent de iusti numinis iram
Sustinuisse, nec illius nisi talia nutu
Damna tulit tandem impietas exercita poenas.
Hoc erat auxilio te cur orbaret amico
Error et arte viros laculandi causa peritos
Te delusa dolis ad egetem cogeret Hammam
Mittere praesidio, quorum ipsa tuenda fuisset
Suppetiis, alio temere es dignata vocari.
Haec erat ergo tibi fatalis origo malorum.
Protulit auroram septenam Iunius ortu,
Ranzaus, est belli cui tradita summa potestas,
(Polleat arma fimul quodis usu, atque arte gerendi,
Hoc virtuti viro nec eat praestantior alter)
Oppiduli Bruns but teliae tutoribus infert
Pugnam, seque tribus peditum legionibus armat,
Et quo maior eat vis, alas iungit equestres,
Instauratque duas acie, pemque ordine curat.
Deinde loci quae sunt vi propugnacula victor
Occupat, et sentit sortem durare secundam,
Forti quae vires aspirat amica labori.
Totaque spe quod alit vicinia robur inani
Frangit, ovante manu vitamque rebellibus aufert
Ut sensere grani erebrescere funera casu

Agricolae, eventu haec quos urgent fata sinistro,
Corripuere fugam, spe iam pereunte salutis,
Nisuga rebus opem ferat haud suspensa caducis.
Est locus, unda lacu quem circumfusa profunde
Tutum pene vadis reddit limoque palustri:
Hoc septingentos de sexu ro mor utroque
Est homines fugisse, fidem quiiure meretur,
Auctores siquidem huius eunt, qui visa recensent.
Turba coacta metu cum sese huc abdidit, omnem
Hanc inimica phalanx strictis subito obsidet armis.
Occluditque fugam, caedemque minatur, et iram,
Quam nisi flectat amor pietatis, et ausa moretur
Heu mortem miseris fugiendi nulla facultas.
At licet ardoreat mactandi caede cateruam
Multis femineo mixtam, sexuque vifili,
Nec moveant animos horum agmen inerme puellae
Aut pueri, nulla mortem qui parte merentur
Se tamen opposuit summi crudelibus ausis
Praefecti pietas, dirum nec passa furorem est.
Motus is adfectu generoso mentis honesto,
Quos vicisse potest, his vit am auferre veretur,
Sat domuisse putat sine sanguine robur et iram
Gentis in arma ciere ausae contraria vires.
Et vitam donare viris, orantibus illam.
Hoc victoris erat, cui cordi heroica virtus,
Cui generosa ciet verae mens laudis amorem.
Nam desiderio potiendisi qua facultas
Sanguîneo esset, agi quos pene furore videres,
Militibus vim nemo virum vitare superties
Extremam potuisset, ovans circumsidet armis
Tunc quos tota phalanx, et demerer caedibus ardet,
His accensa sitit tam dira cupido cruorem.
Nec mirum, ante quidem cum gentis arrocibus ausis
Cognita saenities rabidam hos accendat in iram.
Hic insigne refert auctoribus adita veris

Fama viri exemplum virtutis honore perenni
Clarescentis utique, viri, quo praeside Danis
Regna vigent, decus ille tulit memorabile laudum,
Quas iili virtus ad avitae stirpis honores
Addidit, huic duplicat generis quae nomine famam,
En numero septingentos ubi comperit armis
Militis ipse sui hac clausos ratione teneri
Indice praefecto, quem praesidis ordine tali
Iura maneut summi, huc cum fata secutus eodem
Forte die, quo sunt haec praehagests veniret:
Sponte viris veniam, cum nemo moneret, amico
Annuit ore, deditque notas placabilisirae
Mentis abhorreseentis amore nefanda sequendi
Ausa, vel urgendi captivam caede cateruam,
Datque fidem cunctis fore se illaesam auspice vitam,
Quam donare iuvat potius, quam more Tyranni
Exercere nefas immane, et caedis amorem,
Se quia crudeli non menie fitire cruorem,
Nec, qui sponte manus dare sint in vincula prompti,
Funditus effe voluntatem hos excindere serro.
Namque sat esse iugo subigi et tolerare laborem,
Imponat quem victor ovans his nomine poenae.
Parcere, qui veniam poscant, urgere rebelles
Supplicio, fas esse refert, frenare superbas
Gentes non diro totas abolere tumultu
Propositi esse sui summam sinemque laboris.
Huic alii obstreperent coepto cum Regis honesto,
Arguerentque graves ixes, quas hauserat ardor
Caede fatigandi passam haec discrimina turbam,
Ac vellent abolere manu, veniamque negarent
Ullo iure dari, quos improba facta prodarent,
Viribus esse suis sinerent si fata priores,
Nullo velle modo victores parcere victis.
Has Rex sanguineas voces pius ore refellit:
Hos ut vellet inter, si palmam huic fata dedissent,
Designare nefas gens nota ferocibus ausis,

Nos abelere suror victos auderet ut armis,
Et mihisit caedes edendi impure poteitos:
Me tamen huc adiget numquam tam dita Tyrannis
Saaguineae auctor eam crudeli stragis ut auso.
Quod si mens alirs moner implacabilisiram,
Statque viris vitam caprinis demere ferto,
Iusque tigore sequitanto illaudabile belli,
In tres captivam inbeo diducere tuibem
Partes ante, pares namero quae forsi an aequent
Personas et iure mihi harum sortire veam.
Tres sumus iuse Ducesque, duo una ab erig inenatis,
Communigerimus qui belia potentia sumpta,
Atque horum untnimi terimus virttute laboies:
In ictidem partes didtcta caterua dicati
Soste tribus potent, turbi velat impetusurget,
Quisque suam a dito tegat vi desctimint vindex,
Aut indefensam sinat angi atrocibus armis.
Ipse meam viduex a caede tuebor, et omnem
Vim prohibebo, feret quae me tutora salutem.
Hostes dextra ptemat, victis mens exuatiram.
Haec im mota seder nobis sententia stragem
Cognatosque Duces simul edere nolle putamus,
Quos licettra gravi nuntiusta dolore fatiget,
Et iubeat furias compescere gentis iniquae
Nil immane sinet tamen hos committere virtus,
Ira iubet, pietas grassandi vincit amorem.
Illa iuvent alios diri spectacula Marris,
Non mea sanguineae mens caedis amore laborat.
Hoc pius exemplo rabidi Rex militis iram
Frenat, idemque viros praefecto Martis habenis,
Captivos aliqui quorum mactare laborant.
Caede, fugam infelix quibus haec occasio clausit.
Sic vitam miseris, et reddit, et imperrat heros,
Misissent alios quos dira pericula leto.
Unde fidem cum iuramento forte dedessent

Nilodio sese moliri velle, dolove
Contra victores Regemque Ducesque, maneret
Dum sibi vita solo patrioque excedere spondent,
Dum veniam, illorum redeundi versa voluntas
Annuat, exilium subeunt cum prole parentes,
Ac migrare metu poenae non inde recusant,
Excipit extorres fortuna miserrima rerum.
Tertia lux terris dimoverat orta tenebras:
Trans Albina viros vectare fluente carinis,
Cum pueris, cum femineo quoque navita sexu
Rege iubente, Ducumque mandata sequendo.
At quos cepit ovans ahas exercitus oris
His, nutu inde viros Gotthorpham Regis in arcem
Ioannes cum germano Dux misit Adolpho,
Quingentos numero vinctos hucfama cathenis
Ductos esse refert Ditmarsa e gente Colonos
Arx haec Holsatiae terris extructa profundo
Cincta iacet stagno, terrenoque aggere circum,
Protinus aereum qui montem aequare videtur,
Ac quem praecipites circundant undique fossae,
Excluduntque viros huc vi penetrare volentes.
Ardua praeruptis stant propugnacula sixis,
Tormentis inimica potest vis unde fugari,
Haec arcem bello quoties oppugnat, ahenis
Ante alias clarae Slevico laudibus vebi,
Nec minimae gestis aliarum rebus et armis
Aix vicina iacens sortitur ab urbis honorem
Laude, sed haec illa famam ratione vicissim.
Vibs magis, Arxque potest clarescere nomine tali:
Discimus hoc etiam victori tempore captum
Esse virum, ingenuam morum cui gratia mentem
Esse tatebatur, nec non pietatis amantem.
Vox animi eximium candorem humana notabat,
Oppiduli Brunsbutteliae qui lege senator
Iudicis officio. et defunctus honore regebat,

Praecipuum esse quidem quem non nisi certa docebant
Argumenta virum vel avito stemmatis ostu.
Nomen lacobo, cognomen origo parentum
Heidero tribuit domus huic quo notior extat.
Monte sitam super aereo Rex Danicus illum,
Carcere detineat custos hic, mittat ad arcem,
Dum mora forte suam victori mitiget iram.
Omine quam miro Sebergam fama vocavit,
Sive quod historiam, rem victam sive loquatur.
Mons ex calce lacet lapide arduus erninet altis
Cuius apex humexis et pene insurgit olympo.
Nam per longa potest mons interualla videri,
Holsatiae qui rura tenent, urbesque colonis.
Hoc extructa iugo pinnis arxemicat altis,
Astris aequa potest quae turri extante putari.
Hanc volat (anditis nisi credere turpe putamus)
Vimaris e stagno suolaram fama profundo
Imposuisse iugis hac daemona mole potitum
Sedibus infernis, arx dicitur inde vocari
Haec Seberga, iacet puleri quae proxima muris
Oppiduli, cui nomen idem, et clarum undique noti
Laude monasterii his, quas incolit Holsata, terris,
Contiguo cui iuncta situ sua moenia cernunt
Oppiduli cives, et cui venerabilis abbas
Praesidet ingenii vir honore, Deumque colendi
Insignis studio pietas evi casta ministrat
Normam, quam sequitut mens aemula, nilque facessit,
Quod non illa probat suadetque magistra sequendum,
Huic natale viro Guilhemo nomen, honestae
Cuius eunt mores exemplum nobile vitae,
Et pater, et Musis Mecoenas alter alendis
Ille scolam instituit laudandam divite sumptu,
Arte viro insigni quae commendata magistro est,
Hesso cui cognomen ab ortn tale parentum.
Haec opnlenta bonis cumulat victoria multis

Auctores palmae Regemque Ducesque superbas
Praeter opes alias, quas copia magna ministrat,
Et tormmenta locis diveisi aenta coepit
Rex amboque Daces sortiti praemia palmae.
Iunius elapso decimam cum tempore lucem
Piotulit, his repetit Moldorphae moenia gestis
Tota cohors equitum, legioque virum omnis cuntum,
Novit ubi soctas sua castra tenete phalanges.
Haec dum dextra gerit victorit, et omne seundo
Omine cedit opius, nec opem fortuna moratur:
Gens Ditmarsa, rugo quam nondum adversa subegit
Vis, Hemmingstadiae coiteggere, seque tueri
Hic, patriamque parat, nuiloque timore labocat.
Tanta viget virtus antmisac tantae cupido
Aut pattiae prolaude moriaut sioiura tuendi:
Huic adversa cohors stationem rure capessit
Vicino spacio maiore nec indelocanit
Castra, notare viros oculis quam posset ut hostes,
Quos inferre procul sua signa superba videbat,
Et praeferre minis ingentem exercitus iram,
Ac nudos aliquos sodiendi ferre laborem,
Dum munire locum fossisatque aggere sudant
Illa parte putant qua vim praesentius hostem
Exercere, suas et velle ciere cohortes,
Hic quem praesidio freti exoectare superbo
Audent, et magnis sua pectora motibus armant.
Nec quid portendant exempla priora malorum.
Mente vident errante viri, nec quale minetur
Ira Dei exitium, et poenam ut differrerecuset,
Iam tum quae sociam mersit disermine gentem.
Est locus antiquo gestis insignis ab aevo
Rebus ubi bello domuit Dirmarla porestas
Hostes ante suos, et ubi certamine Regem
Fudit Ioannem, cui Dania Regis honorem
Contulit, imperiique lubens concessit habenas.

Nomen ab eventu tribuit ferele vetustas
Inde loco, Stygiis quasi mille sacrum incola terrae
Spiritibus diro vocat omine, conscius aevo
Historiae antiquo gestae, illic susa subarmis
Milia multa virum sunt ante, locum ergo vocari
Daemonis haec titulo insignitum occasio suasit.
Hic aliquando suos victrix gens fudit ut hostes,
Et ditis rabiem caedendi exercuit armis:
Sic te posse pari Rex inclite sperat ibidem
Exitio mergi, sociasque perire cohortes.
(At spem sanguineam rabies exercet inanis,)
Rexcaput imperii generosis optime Danis,
Qui pater es patriae, et legum sacra iura ministras.
Teque tuo cum germano fortissime Adolpho
Dux Dace loannes laudum auctor honore tuarum
Egregia, et virtute potens opibusque superbis,
Thesauros cumulas quarum haud inglotius haeres.
Quem dat avita domus duplicas adsertor honorem
Imperio iucto, tibi quo data regna gubernas,
Quam cum fratre paris communem clarus Adolphe
Famam qui regimen laudabile legibus ambo
Teste piis populo vobis parente fovetis.
Vos adesertores pietatis, et aethere summo
Demissae in populis doctrinae dogmata vestris
Undique para sonant vobis tutoribus almae
Relligionis, ab Ausoniae quae praesule fucos
Passa diu errorum opprissam caligine lucem
Amisisse potest, et abusu triste nefando
Naufragium ante tulit quam Lernam divus Elisa
Pontisicum domuit Christo ductore Lutherus,
Qui doctrinam adsertor ovans laudum undique Christi
Abstersis laeto purgatam erroribus orbi
Reddidit, et stigias discussat ubique tenebras,
Hace abstrusa quibus penitus doctrina latebat,
Nata tibiaetemae fontem monstrare salutis.

Gratia, lausque Deo, felix Germania plausu
Iubilat, ob verae detecto dogmata fuco
Relligionis, it a nostris procul exule templis
Pulsa Chimaera gradu Romanis horrida monstris.
Sicvos, (Teutonicae qui gentis origine stirpem
Ducitis, ô patriae decus ingens, nomine clari
Stirpis, ab heroum cui sanguine pendet origo,
Et virtute Duces) divinae laudis haberi
Fas adsertores idolis clausa prophanis
Est regio, dominos quae vos subiecta veretur.
Sed vestrae quo laudis amor me ducit? ad ipsam
Rem redeo caepti telam finire laboris
Instituo, ad finem duci quae longa requirit.
Mensis adimplerat pulsis lunonius heris
Bis senas noctes, toridemque alterna dierum
Interualla, dabatque notam rediturus olympo
Vesper et occiduas labens sol pene sub undas:
Rexiamboque Duces, nec non Blangburgus eodern
Momento vir et usu armorum, et clarus avitae
Laude domus una Moldorphae tecta relinquunt,
Atque suas alio abducunt equitum inde cohortes.
Tresque simul peditum legiones ire iubentur,
Quarum ductores Comes Oldenburgicus et vit
Excellens virtute, solet qui VValda vocari,
(Tale superstes origo dedit cognomen avorum)
Ac belli hoc nil laude minor Frizburgus et usu,
Nobilitate nec inferior, nec honore parentum.
Quos omnes abitum moliri terga sequenti
Agmine cum toto Ditmarsi exaggere ceeinant,
Tunc Hemmingstadiam quibus est data cura tuendi,
Qui simulare dolo ductores tale putabant
Inceptum, umbrosa gressum huc ut nocte referrent,
Ac redeunte die tentarent, quale volontas
Decrevisset, opus, totis et viribus urbem
Urgerent, positis ut sese dederet armis.

Illa futura timens errore pericula vires
Armat iners studio, et curas solatur inani
Turba virum, seroque sapit discrimine vitae.
Quaeque labor felix bellandi, ac cura requirit,
Efficit in promptu sint singu ainilque movetur
Exemplo, Moldorpha tui quo triste coloni
Experti fatum gemitu, luctuque labotent.
Affore fortunam coeptis spe fidit inani.
Utque metu vacuas acuat fiducia mentes,
Accendunt animis rabidum ebrietate furorem
Agriculae, tunc turba fere plus dedita Baccho,
Quam conata Deo auctori se credere rerum.
Hoc armare modo tota se nocte laborant,
Forte suas qua velle putant errore cohortes
Huc hostem revocare, dolos hac arte sequatur.
Hoc egisse viros Rex deinde, Ducesque docentur,
His Hemmingstadiae cessit cum fracta potestas.
Haud mora, nocte ferunt se caligante per umbras
Agmina, Ductoresqueregunt qui terga sequentes,
Praecipitare viamque monent, urgentque cateruas.
Quorum primus agit Frizbrgus in ordine turmam
Pone suam, quam tum post in erualla viatum
Parua comes sequitur peditum Oldenburgicus una
Agmenagens, cui rector adest, cui praesidet heros,
Qui decus est sortit us ab hoc laudabile bello
Famae huic quam peperit praeclare exercita virtus.
Nocturnas aurora polo dimuerat umbras,
Rex, sociique Duces equitum stipante propinquant
Agmine terga tibi vicinis ordine campis
Albersdorpha alias inter non infirma villas,
Ac simul una virum legio, quam ducit euntem,
Armat et ad pugnam Frizbergus, et arte gubernat,
Seria tres horas iuber hic quos causa morati,
Nitemere grave sit discrimen adire voluntas.
Utraque adhuc legio, et comitis quae Martia ductu

Oldenburgiaci, et VValdae arte viri arma gerebat
Forsan adhuc aberat ionge cuncta: ior, illam
Exspectare iubet iungendi occasio vires.
Quae tetigit cum segnis agros, invita molestas
Trivit ubi illa moras legio, huc quae prima volarat,
Continuare viem peditum una, equitumque cohorte:
Pergunt atque loco, quo vix munitior alter
(Nomen inest tali Tilebruggae voce) propinquant.
Huc Blangburgus ubi comitatu venit equestri
Porte prior, (socios equites qui primus agebat)
Munitam nullo sedem tutore notavit,
Desertasque domos, nec clausas obice portas,
Tecta loci ergo subit sine clade, gravique periclo,
Et spoliis potitur, quae forte reliquerat haeres,
Quem derisa dolis alio tunc causa vocarat.
Namque Hemmingstadiae dum tutor adesse laborat,
Desemisse domum propriam nil ipse veretur.
Usque adeo grave fatales vitare ruinas.
Ad deserta tamen custodes secta locarat
Rustica turba, suas errore reliquit ut aedes,
Qui volitarevirum huc cernunt densam agmine nubo
Dantque timore fugam, ad sociam qua semita gentem
Ducit, et insidias, artemque dolumque sagacem
Narrant, hostis eat quo laetus et arma capessat
His impune locis, illi dum nemo resistat.
Agmen equestre viros errare per avia campi
Cernit et infestare modo, quocumque facultas,
Ardet, equos acres ergo calcaribus urget,
Exercetque proculiaculis, plagisque cateruam.
Praeparat ad pugnae quoque sese animosa laborem
Telegio Frizberge petens ductore triumphos.
Instaurare iuvat pugnas aciem que coruscam,
Et conferre manus hosti, niforte recuset,
Insid isue latens si protinus arma capessat,
Improvisa gravi ne forte pericula surgant.

Tympana rauca sonant, accuntque in proelia Martem,
Accenduntque viris animos viresque lacessunt.
Quorum nemo notam accensi non pectoris edit,
Robur alit virtus discrimine nescia frangi.
Igneus urat humum quamvis tunc sinus aestu,
Et sua membra vitis ardore fatigat anhelo:
Hitamen exoptant praesenti pectore pugnas,
Et pro laude nihil palmae sudare recusant,
Et pedes armat et acer eques iam robur in hostem,
Alter ab exemplo alterius laudum havit amorem,
Quas auferre solet virtus defuncta periclis.
Forte viae mediam superaverat orbita metam
Solis, equos qui iam declivi parte rotabat:
Agmen equestre loco, legioque secura propinquant,
Quo vix est alius munitior aggere terrae,
(Onwebrugga solet cultore fatente vocari.)
Ad quem strata viam longo fundata recludunt
Aggere, arcta viros huc semita ducit euntes,
Nec binis nisi forsan equis una ire facultas.
Mera viam fossis sua claudit virinque profundis,
Haec una plutes calcare pericula callem
Impediunt, cautamque iubent equitum esse cohortem,
Quoumqui priuni succedunt ordine tectis
Forte loci, tuto: e notant haec undique nullo
Defendi, unde viam qui, nusls pericula tardant,
Hac impune volant, quos agmina tota sequuntur,
Ac potitur stringens non ullum exercitus ensem
Hic spolio uberiore simul tormenta periclo
Armat [(reading uncertain: print faded)] Rex nullo, atque Ducum orto coepit uterque.
Turma sitam inde equitum spacio propiore sub Heida
(Viribus hanc totis subit infestare voluntas)
Prae ??? [(reading uncertain: print faded)] Brangburgo speculatum fertur eundem,
Iussa Ducum, Regisque sequens ceu missile telum
Excussum volitat neruo stridente per auras

Aut praeceps rapitur maris ortis cymba procellis!
Impetus urget equos tali ratione citatos
Nec non promit opes alias haec copia rerum
Quas opulenta fuis cultoribus ora ministrat.
Incustoditas errore reliquerat aedes
Turba dolo delusa virum, quos in de vocarat
Haud Hemmingsthadiae sat providus incola cusros.
Qui tamen excubias vigilum de more diurnas
Nocturnasque viri seu, servarent esse relictos
Fama refert equitum quos vidit ut ala vagari,
Dispergique mezu, studioque futura cavendi
Funera, ni fugiant, Hemmingstadiaeque petendi
Portas, (agmen ubi tunc omne coegerat error
Gentis ineris incautae, urgent quam fata periclis,
Irritare diu ausa fuit gens nurninis iram)
Hisub to instaurant aciem, exercentque sequendo,
Exemplo pedites quod idem tentare laborant
Frizbergo ductore, fragor quos classicus armat,
Et rapit ad pugnam ardentes interrita virtus,
Quae duce nequicquam quatit artus sudor anhelos,
Tempora dum feruore viros aestiva fatigant.
Esse ferunt tumidos tres campi tubere colles,
Onvvebrugga situ oppidulum quae spectat ad Heidam,
Aenea quos uxta tormenta labore struendi
Insidias hosti hac statuisse ferunturne
Tali suspicio structos quia nulla monebat
Arte dolos, si fausta parum fortuna fuisset.
Clade fatigassent incautum protinus hostem.
At tum densa licet volet aenea grando globorum,
Sparsa viros non ulla tamen glans haurit cuntes.
Exitus unde premit miseris spem durus inanem
Agricolis, subito quos dira pericula versant.
Nam dum tormentis hostem muralibus urgent.
Colligit acer eques sua sese in robora motu
Ingenti virtutis, aditque audentior hostes,

Inque fugam versat partim, partimque trucidat,
Ac tormenta viris una eripit aenea victor.
Qui petiere locum suadente timore palustrem,
Cocumfusa cohors equitum quos caede fatigat.
Donec et exuvias hi dant, animasque relinquunt.
Terra tepet fuso, ac trahit unda cruore ruborem.
Tercentum occidisserefert tunc fama colonos,
Quos dum caedis atrox dirum saturaret amorem.
Orbavisse potest vitali lumine Mavors,
Nonnullos equites etiam qui laesit acerbo
Vulnere, sed quo non his cedit adempta sub umbras
Vita, Podebusco factum quam vulnus aheno
(Hoc cognomen erat, proprium sed nomen Erico)
Triste globo eripuit, vir erat qui nobilis ortu,
Et virtute notas generosae edebat honestas
Mentis, et haec bolli discrimina fortis adibat.
Frisius hoc etiam, cui non cum corpore laudum
Fama perit, mortem certamine fusus adivit.
Andreae cui nomen erat fatale, gerebat
Se talem virtute, refert qualem huius imago.
Praeterea haec paucos misere pericula leto,
Quorum mors abolet vitae cul lumine famam.
Hac equitum dum turma gerit, rectore propinquat
Ducta virum legio Frizbergo, aciemque tumultu
Hic pugnae durante novar, sociamque cohortem
Adiuvat auxilio, et strictis simul emicat armis,
Fertur et ad pugnam, nec anhelo deficit aestu,
Torreat ardenti licet astro sirius agros.
At mora lenta viros, quos Oldenburgicus heros,
VValdaque ductor agit, non maturare sinebat
Adventum, interualla gradum hi post longa ferebann
Deque labore viae edebant crescente querelas,
Quem nec nocte ques concessa, dieve lavasset.
Nec data defessas revocandi copia vires
Esset, opaca suas dum nox, luxue egerit horas,

Vita sibi aestivo cum fessa labore fatiscat.
Hinc alius languore moras trahit, alter ob aestum,
Tectaque subducunt alii se ad rustica furtim,
??? [(reading uncertain: print faded)] verentur, eant quae forte pericula vitae.
??? [(reading uncertain: print faded)] more fames vacuos malesuada subegit.
Illa morae causas odiosae occasio praebet,
Unde gravi sudant ductores mole laborum,
Hi dum praetereunt Onvvebruggam, indeque gressum
Praecipitare monent, sociisque adferre petitam
Agmina fo san opem, iam tum quos orta fatiget
Pugna labore: viros sed taedia tanta morantus,
Ut monitis, ut paene minis parere recusent.
Nam mora dum teritur tres mobile tempus abegit
Horas, ante, loco coeat quam exercitus uno
Omnis, et auxilio communi proelia cedant.
Ductores acuit vincendi tanta cupido,
Tantus et ardor agit Regemque, Ducesque sequendi,
Ante, sua pariant hi quam virtute, triumphos,
Quae vires illis, generosam et suscitat iram.
Ante vetant alios etiam instaurate vigorem,
Successu finem quam pugna potita sequatur.
Non stagnantis aquae datur haustu sicca tigandi
Membra, licet fauces sitis angaranhela, facultas
Tanta tenet. tunc vince di fiducia mentes
Ductorum, acreiunat studium fortuna laboris
Imminet ut primum portis exercitus altis
Heida tuis urbi tectis aequanda superbis
Vilia, tuae tutore cares tum pene salutis,
Teque virum, virtus quorum essei idonea bello.
Nulla tegit tunc rebus opem tutela forendo.
Namque Hemmingstadiam fueras tu passa vocari
Hinc errore viros, possent quorum arma tueri
Te, si successum non fara sinistra negarent,
Hoste caput supra quos sero instante reduxti
Horum arcere manu posses ut finibus hostem,
Sed non cura satis spe provida sudat inani,

Caedere conatum fortuna sinistra moratur.
Lectos fama viros derisam fraude sagaci
Gentem missuram bis mille fuisse, vacantem
Praesidio adsererent Onvvebruggam hoste fugato!
Aut hunc Oppidulum opprimerent potiore sub Heidam
Robore victores, palmamque iacente referrent,
Exuviasque illo, terit haec, led coepta sinistro
Successu, infelix negat auso occasio vires.
Hostis adhuc unam quod si cunctatus ad horam,
Non ursisset opus dibii molimine tanto
Martis, eum duro violenta pericula casu
Opprêssent, fractum iam tum sub mole laboris,
Agricolis armabat adhuc siquidem integer artus
Robur alens immane vigor, quos proelia nondum
Ulla fatigarant, aut aestu sudor anhelo.
Quin his ebrietas animos, viresque ciebat
Audendi auctor, et urgendi temeraria pugnas,
Larga viris comitem quam pocula saepe parabant,
Proelia Martis opus Baccho Ductore subirent,
Quo gliscente furor viget arma cruenta sequendi.
At licet hac acuant rabie ad certamina vires
Sauguinei agricolae et cieant sibi sponte furorem,
Quo duce praecipirant in dira pericula vitam,
His divina tamen quia poenas ira minatur,
Quas meruere diu, furor irritus arma capessit,
Obfuit irato labor ingens numine gentem.
Vis inimica loco siquidem illo hanc opptimit armis,
Sunt ubi nulla rati metuenda pericula fato
Delusi agricolae, quos libertate potestas
Vivendi temere exutos divina volebat.
Victor abundantem variarum munere rerum
Hostis opum expulsis haeredibus occupat oram,
Posthabet ipse suam cui demens incola vitam,
Namque mori mavult quam cedere finibus exul
Terrae, larga bonis sua quam natura beavit,

Unde suam ipse bonam patriam incola nominat haeres.
His agitata modis aliam gens invenit artem,
Qua putat hossilem melius vim posse domari,
Ire parat contra fortunam audacius omnem,
Et campo iniscere manus, nisi cedat, aperto
Hosti cuique gravem iam suscitat impetus iram,
Ac stimulat validas ardenti pectore vires,
Arma ciereiuvat magno, patriamque tueri
Robore, gens ergo procul obvia fertur in hostem
Agminibus dispersa vagis, atque ordine nullo
Aut aciem instiruit, strictis aut dimicat armis.
Nunc grave quingenti certamen inire propinquant.
Nunc plures, nunc non totidem numero arma capessunt,
Unde cadunt victi paulatim Marte sinistro.
Post alias aliae succumbunt caede cohortes,
Funereo tellus passim squalore rigescit,
Edit atrox ferro tot pene cadavera Mavors,
Quod si iunxissent incautiodore motu
Unanimi, porerant palmam sperare coloni,
Quod non hostis idem negit ipse fuisse futurum,
Ira Dei agricolas tune si sapuisse tulisset,
Qui decrerat obire semel, quam longa meretur
Impietas ultro resipiscere nescia, poenam.
Ditmariae casu est fatali fracta porestas.
Oppidulum agger aquis iacet undique cinctus ad Heidam
Cui sua quadratam species imitata figuram,
Huius ad alta diu se propugnacula vano
Tutari agricolae fortes certamine sudant.
Ut liquidas examen apum leve nare per auras
Cernitur, et nigrans glomerare sub aethere nubem,
Hae sua vere novo cum caerea tecta relinquunt,
Acstipare Ducis certatim terga laborant:
Caltgasse ferunt autam sic imbre globorum,
Obscurant sparsae rormentis aera glandes.
Aut lovis ut vibrant vi fulmina torta fragorem,
Sive tonante gravis quondam ingruit ictus Olympo:

Haud secus arguto tunc mugiit aura tumultu.
At licet opponant acri cextamine vires
Agricolae, et multis adimant per vulnera vitam,
Dum tamen adversis evadere viribus instant
Victores, et multa tenent loca fortiter hostes,
Et praerupta virum illaesi quidam ageris alti
Conscendunt dum strata, necemque inferre colonis
Vulnere non cessant, fiunt virtute priores.
Dum grave vincit onus legio indefessa pedestris
Hostiles furias adverso Marte domandi,
Turma gravi pariter pugnae succedit equestris,
Iamque fatigatos strictis circumuolat armis
Agricolas, est unde fugae omnis adempra facultas.
Centum fama quater demissos prodit averno
Caede vitos, quorum exuvias necis abstulit autor.
Clarus honore vir est virtutis, et ore diserto,
Huic patit eloquio magnam facundia laudem,
Teuronico seu verba sonat sive ore latino.
(Baselico dat auva viro cui nomen origo,
Casparo sed nomen) ob ingenii ille meretur
Laude vehi dotes quibus est vix clarior alter.
Grata tibi cuius Rex laudibus inclite virtus
Est Fridece, colit patriae quem Dania patre,
Huic obeunda tuo sunt magna negotia nutu,
Te quibus assiduis onerat custodia regni.
Ille mihi vidisse refert (res visa meretur
Iure fidem) spacio tanto, vel quanta patescunt
Interualla, tenet bis sex quorum area passus,
Squalida triginta iacuisse cadavera tabo.
Aggere sic cinctam, fossisque decemunad Heidam
Acrius esse gravi pugnatum utinque tumultu.
Robore praestantes ducenti animisque tueri
Tecta viri Oppiduli, vique hostem arcere laborant
Multa foro in medio, et vacuis tormenta plateis
Aenea qui statuere proculiaculanti glandes

Ceu tempestates aliquando duae ire videntur
Adversae, aereasque gravi miscere tumultu
Nubes, vique cient ingenti torta fragorem
Fulmina, et exercent pavidum stridoribus orbem:
Talis uterque graves pugnas exercitus urget,
Talibus aure notes mugire fragoribus auras,
Horrendos late quos sparsa tonitrua vibrant.
Iam quia robur adhuc validum in defessa ministrat
Virtus agricolis, quos nondum immensa labotum
Vis exercuerat, moles nec tanta vigorem
Fregerat, adversas lassarant quanta cohortes
Taedia, quae fessas urgent sudore cateruas,
Quas noctemque, diemque labor, curaeque gravarant
Vincendi, arma gerebat atrox qui viribus, hostem:
Arcendi studio metuenda pericula (namque
Rumor it armari septem insuper agmine turmas
Ad pugnam) oppiduli sparsis abolere favillis
Tecta iuvat, violenta casas incendia perdant,
Conturbentque viros fumo, involantque plateas.
Hac rarione domant vires pugnacis, et iram
Agricolae, et cedentem armis potioribus urgent
Victores cum Rege Duces, cumque agmine equestri,
Praesidioque virum, pedites qui castra sequuntur,
Exitii negat illa fugam fortuna colonis
Turbatis trepido casu, cui sparsa salutem
Flamma viro non laedit, agitque innoxia vires:
Huic adimit vitam mox vulnere victor acerbo,
Qui procul elabi nitentes impedit armis.
Ut, cum raptores circundant inde remoto
Septa lupi custode gregem, fuga disicit omnem
Nequicquam, pavidas haec dum non liberat agnas:
Tentavere fugam miseri sic mortis inavem
Agricolae, vitam quibus obvius hostis ademit.
Caede viros ter mille ferunt cecidisse sub armis,
Tutores Ditmarsa suos quos terra crearat.

Altera de socio pars amisisse putatur
Non nisi tercentum grege, quam soffragia famam
Veram multa probant horum, qui Martis obibant
Munia tunc una, cum stragem hanc ederet armis.
Visa referre fidem spectacula iure meretur
Unde patet gentem fatales undique poenas
Substinuisse, probant exempla quod edita; verum
Regia turma viam semel audet equestris apertas
Oppduli portasintra adfectare, plateis
Sparsa licet totis grassari incendia cernat,
Quarum cum regio subeuntem strata cateruam
Exciperet, qui fraude latent pertecta coloni,
Prosiliunt, strictisque feroces ensibus adsunt,
Vique viam retro urgenti vestigia claudunt,
Oblectanique rotas turmae, longisque morari
Hanc frameis obnixa fugam illâc turba laborat.
Quod si non coeptis vires fortuna negaret,
Heu paucos equitum non dira pericla manerent.
Quae fugiendi omnis tunc esser adempta facultas.
Verum immane perant dum caedis amore coloni
Forsan opus, qua flamma viam claudebat ituris,
Ardor et immensam volebat fumeus undam,
Hac equites fato medium ducente per ignem
Corripuere fugam tristi sine clade volucrem,
Vir tamen est patrio sua stirps cui nobilis ortu,
(Huic Marco nomen, cognomen avita vetustas
Dat Ronano) dum fertur equo, et secat alite flammam,
Illius haurit ahena gvulnere tergum,
Nec solum ferit hunc vis ictu Martis acerbo,
Quin eadem simili fert clade pericula vitae,
Vir cui stirpis honos etiam decus addit avitae,
Ac verae generosa ciet cui laudis amorem
Virtus, sunt auctore Deo cui praemia laudum
Nomine Niclaon dicunt cognomine Trunzen.
Praeterea paucos alios nausisse docemur

Vulnera dum ferrentur equis per strata viarum
Praecipites magnoque secarent turbine flammas,
Undique quas rapidas incendia sparsa vomebant.
Non impune tamen tales struxere coloni
Insidias usi fatis ad tale sinistris
Fraudis opus, victrix siquidem omnes deinde peremit
Turba quibus violavit edax non flamma salutem,
In cineremque redegit, et essa cremavit, et artus.
Gentis ut ergo gravem sociae didicere ruinam
Agricolae, ad pugnae qui nondum ivere labores,
Quique Hemmingstadiae oppiduli tunc tecta tenebant
Tutores, pavidi inde fugam omnes sponte capessunt,
Desperantque metu defendi posse salutem.
Est locus, ambit aquae quem copia, quemque paludes
Limosae cingunt, aditumque morantur ab omni
Parte, viam una viris huc semita pandit ituris
Cetera limus habet latera, et circumfluus humor.
Nomine Teutonico solet haec Marslanda vocari
Pars regionis, ad hanc fuga ducit inerme puellas,
Matronasque genus, puerosque repente, virosque,
Quos vetat ad belli dubios timor ire labores.
Desperare iubet praesens fortuna salutem,
Ni pia victori clementia mitiget iram.
Sic mora dimidiam dum lapsa fugacibus horis
Est emensa diem, loca munitissima victor
Quinque potente manu Rex, cui pia Dania paret
Occupat, Holsatiamque, Duces, qui lege gubernant,
Onv vebruggam, Hammamque suis cum rebus, et Heidam,
Ac pariter Tilebruggam, Hemmingstadiamque relictam
Defensore fugam motis ineunte periclis
Haec dum conatu sunt proelia gesta secundo,
Uno se levam casu fortuna probavit,
Quae servare fidem se nescia mutat in horas:
Dux dum pugnat Adolphus, et ante aciem emicat heros,
Et duce nil metuens virtute pericula temnit,

(Nullo invicta sinit quae se discrimine frangi,
Dum modo cedat opus, dum se victoria promat)
Illius est validam in dorsum molita bipennem
Ditmarsi robusta viri manus utraque, spinam
Ossea fulcit ubi membrorum coxa columnam,
Haud impune tamen, siquidem intulit arma vicissim
Vulneris autori ipse, globi liventis ademit
Ictu cui fragilem labentis in ilia vitam,
Iam quia membra gravi huic cruciatu saucia languent,
A pugnae durante petit loca tuta tumultu,
Praesidie fidi germani ductus equestri,
Lenit ubi arte sagax chirurgi cura dolorem
Vulneris, et medicantis opem fert more petitam.
Interea exequitur Rex proelia praeses ad Heidam
Belli summus, obitque modis, quibus expedit omnem
Officii curam, quae magna labore movetur,
Ac virtute regit praeclare praeside Martem.
Emicat, auratis et ovans effulget in armis,
Ac sedet altus equo volucri et ruit acer in hostem,
Et plus, quam vitae, iam laudis amore calescit.
Ingentes animi motus vi pene morari
Non putuere, regi quorum sua facta requirit
Consilio, vis tanta virum virtutis agebat,
Qua nihil arma, minas duce curat, et obvius audet
Ire movet rabies gravis unde pericula belli,
Invicto medios se pectore mittit in hostes,
Heroem loquitur virtus defuncta periclis.
Iam quia tota dies erat haec exacta ferer do
Grande laboris onus, positoque furore quierant
Martis ubique secuta suam certamina finem:
Regia iussa sequens praefectus, et arma regendi
Raneaus ante alios insignior arte magister,
Ductor utrasque parat peditumque equitumque cohortes
Inde sitam paruo spacio revocare sub oram
On VVebrugga solo est cuius fundata palustri.

Huc tormenta vehi simul aenea curat in hostem.
Quae secum vexere vel ipso caede perempto
Eripuere, vocant huc arma virosque sub umbras
Praecipirande diem Phoebo hic cinctam aggere castris
Sortiri socris stationem nocte morante,
Atque manent aliquot spacio labente dierum.
Hoc Rex ipse loco, Duxque Holsata iunctus avorum
Sanguine loannes Regi tentoria figunt,
Et valido sua praesidio vigilum agmina curant
Muniri, dum noctis abit leve tempus opacae.
Dux etiam medica huc ope Chirurgi usus Adolphus
Advenit e pago, breve quem spacium inde removit.
Iunius ut decimam quartam attigit ordine lucem,
Ditmarsi, superare sinunt quos fata, coloni,
Quosque coire locis formido palustribus egit
Spe vitae, subito tres Regis ad alta, Ducumque,
Divini vates verbi tentoria mittunt.
Pacem qui portant orantum more tabellas,
Cerea quos nullo obsignarat imago sigillo,
Dantque genu flexo Regi, Ducibusque duobus,
Tresque tribus veniam dare fandi pauca rogantur,
Quae iubeat praesens retum fortuna suarum.
Lecta quid adflicti denudat epistola poscant
Agricolae, venium legatis illa precatur,
Quos missura brevi est redimant ut foedere pacem,
Victorem ira nisi miseras audire querelas,
Immitique negent ad pacem pectore flecti:
Per divina rogant veniam illos numina fandi
Secum voce virum, quos est legare voluntas,
Ut quae vota, precesque ferant, sit plena docendi
Copia, pax positis amissa reposeitur armis.
Iam mutilos non dant Regi, Ducibusque superbo
Contemptu titulos, paulo velut ante solebant.
Ditmarsae dominos iam blando nomine gentis,
Imperiique vocant, et se fore foedere spondent

His stabili gentem, gerat his quae obnoxia morem,
Maiores horum qua non potuere potiri
Laude,licet toties conatus in arma vocarit.
Regem, ambosque Duces adfectu audire benigno
Vota iubet pietas non passa sitire cruorem,
Qui veniam, quam missa precatur epistola, spondent,
Dentque viris huc legatis de pace tabellas,
Hi signata quibus responsa petira reponent.
Hic praeclara refert virturum exempla vicissim
Fama, ipo facto quae maximus edidit heros
Rex Fridericus obit qui nobile munus avorum
More gubernandi commissas praeses habenas
Danorum pietas titulos huic auget avitos,
Laude mori sequitur claram quae nescia famam.
Quam primum ille viros fit certus adesse suorum
Ore ministrorum, defunctos sacra docendi
Munere praecones Ditmarsam oracula gentem,
(Nomine cuius eant legati et nuntia portent,
Dedit one docent quae pacem orare colonos,
Ni precibus vinci victores ira moretur)
Ad sua continuo duci tentoria mandat
Prasidio tutos famulorum, edicta severo
Dat quibus ore, sacerdotes vereantur inermes
Laedere, neve sinunt aliorum audacia laedat,
Id medium adductos suaque in genua ergo volutes
More salutis opem lapsae, pacemque precantum,
Speque, metuque laborantes solatur amico
Ore viros, se dante iubens sperare salutem
Exanimes superate metus, et ponite curas,
Exitus in me nil crudele fuisse probabit,
Ne dubitare, fidem pietas violare veretur,
Iure quidem victrix pacem quam Martis ademit
Nostra sacerdotes, eadem nunc dextera reddet,
Non nos istra coquit prece supplice nescia flecti,
Caedis amatores iuvet ista cupido Tyrannos.

Propositi non summa mei est abolcre rebellem
Funditus, exitio dirove immergere gentem
Ditmariae quamvis levior vix poena decebat,
Arma ciendi adversa sat est domuisse furorem,
Illius ergo dari quae nomine lingua precatur,
Hinc responsa benigna quidem, pacemque feretis.
Haec dixisse virosque viro, qui munus obibat.
Doctor idem in castris (Niclao huic nomen, et idem
Regius aeternam tradebat praeco salutem)
Commendasse pii Rex inclite diceris auctor
Facti, sortiri sineret Cerealia secum
Dona, dapesque suae promens accumbere mensae.
Ipse, foveret et officiis curator amicis,
Donec adesse viros obeunda negotia cogant,
Quae simul optatam cum finem nacta fuissent,
Agmine stipatos Rex hos dimisit equestri,
Ne qua daret cladem petulantia Martis iniquam,
Dira sacerdotum rabiosi militis urit
Ira genus, scelerum quem daemon aemulus urget.
Hanc Rex indomit rabiem prohibere laborat
Militis, ergo sacerdotes hoc munit amico
Robote, ne qua gravis violentia laedat inermes,
Haec pietas, liaec digne viroatque heroica virtus,
Qua Duce fama vehit vivas super aethera laudes,
Qua Duce summa petas fastigia victor honorum,
Qua decus in toto vix orbe celebrius ullum est.
Metiri pietate, geras quaecumque, meretur
Nominis aeterni famam mirescere victis,
Utque feros hostes, sic vincere fortuer iram,
Et grave sponte nefas quamvis impune potestas,
Nolie sequi, atque animi saevos compescere morus.
Hanc tibi iure decet tribui Rex inclyre laudem,
Ante alios, mihi se facit experientia testem,
Te talem esse, meus qualem nuncpingit Apollo.
Vito sacra dies maturis venerat horis,

Solque gradu caeli fastigia summa secabat:
Fama docer Regem legatos octo propinquo
Iurae datae fretos fidei, quae publica fertur,
Ferte pedem gressu, gens quos Ditmarsa remittat.
(Officii quorum unus erat vir honore sacerdos,
Unum a secretis est fama fuisse vocatum,
Schrôrero huic ratione domus cognomen avitae.
At qui iura magistratus in gente tenebant,
Quinque virum e numero comites huc protinus ibant)
Forte propinquabant castris, Rex excipit illos
Praesidio, nec uterqueDucum non munit equestri,
Martis ut a rabidi hos defensio vindicet armis.
Hoc ergo tuti comitatu castra petebant,
Et vicina loco tentoria fixa subibant,
Forte morabatur quo tum praefectus eodem,
Praeses onus grave militiae qui summus obibat,
Quique viros, pugnas, aciem, Martemque regebat
Consilio, arte, manu, virtute, laboribus, ulu.
Post horas auctore duas qui Rege, Ducumque
Imperio ecce viris, horum qui facta gubernant
Consilio, adiunctis legatos quae nova portent
Nuntia, quaque rogat pacem optent lege pacisci,
Quam nouz compositis instaurant foedera bellis.
Ora tenent alii, sic secretarius infit,
Qui legatorum unus erat facundior idem:
O proceres, quorum prudentia rebus agendis
Praesidet, et quae consiliis Regemque, Ducesque
Egregios virtute viros regit, armaque belli,
Dulceque pacis opus, pacem cum fata ministrant,
Rebus opem orantum lapsis miserescite mites,
Victoresque piis ô nostri ô flectite votis
Nomme Regem, ambosque Duces, ut desinat horum
Exercere licet iustam gravis impetus iram.
Concedant deiure suo, irtatis amorem,
A qua mens illis non est aliena, sequantur,

Funditus ut victam parcant excindere gentem,
Quae culpam profitetur, et haud iuga ferre recusat,
Dura det illa licet, modo vitam iratus ademptam
Sanguineo nolit captivis vulnere victor.
Libertatis amor se suasit inane tuendi
Adverso studium, et miscendi robore pugnam,
Se voluisse manu patriam servare potenri
Non negat, ad sertam tot avorum viribus annos,
Possev debatur gens, se quia posse volebat,
Unde furor vanam sibi movit inutilis iram,
Derrectassopo est pia qua Duce vincula legum,
Quas auctore Deo dabat huic sancita potestas,
Cui sero parere iuvat, veniamque precari
Victores, pietas quos vincat amore vicissim
Parcendi, quibus est alias spes nulla salutis,
Ipsa iniseria quibus belli fortuna pepercit.
Caede sat exhaustum poenae est non ergo salutem
His adimant, humili veniam qui mente precantur,
At servare fidem, aeterno se foedere spondent
Velle magistratum nec non pletate vereri
At patriae haeredes se iure precantur avito
Esse sinant, quorum imperio nunc cedere men est.
Victores moveat diris sors plena querelis
Femineae turbae, quam nemo tuetur inermem,
Et matronarum lacrimae, quibus arma maritos
Eripuere suos, miseraeque querrela iuventae,
Dulcibus heu luctu quae patribus orba laborat.
Haec legamus ait, vocemque silentia claudent.
Rex, amboque Duces ubigesta negotia discunt
Prasidio, quibus haec obeunda dedere, virorum,
Et qua lege paret lapsam instaurare salutem,
Quone modo instituat pacem servare caducam
Incola Ditmariae studio ante rebellis inani:
Conditione parant pacem spondere petitam.
Mandant ergo ducem [(reading uncertain: print faded)] decreta notare tabellis

Mox consulta, ferant cupidis responsa colonis
Ut redderes haec legati, quos ore severo
Ante monent, sociam doceant haec omnia gentem
Acta moramque teti impediant consulta sequendo,
Ut quas suspiciat gens leges, quasque recuser,
Perspicuis matura notis responsa loquantur.
Cumque sequente poli medium sol luce pererret,
Idem adsint decreta, voluntatemque relatum
Gentis ab exitio cupidae servare salutem,
Urgentur monitu Regisque, Ducumque severo,
Utque remetiri tuti sub regia possint
Castra viam, Rex his comitatum spondet equestrem,
Tutor t ipse viros redeuntes muniat armis.
Qui quoniam non esse diem, noctemque sat unam
Ad res consilio prudente queruntur agendas:
Internalla moras urgentis temporis orant,
Quo duiante dies Saturni proxima surgat.
Regis eam, atque Ducum poscendibus annuit ultro
Gratiarem, pietatis erat quia cedere votis.
Interea belli rabies saturata quielcit,
Nec velut ante viris datur exercere rapinas,
Quin abolere vetant ed cta severa relictas
Defensore casas sparsis fugrente favillis.
Nec, quod idem non norma probat praescripta sequendi
Rire datas praedas, audendiimpune potestas.
Nam violare metu haud qui poenae edicta verentur,
Hos vindicta modo nullo evitabilis urget.
Sic quidam aedis ad alta sacrae cum tecta favillas
Iactasent, ut edax vis igne cremaret eandem,
Digna secutas, nefas auctores poena peremit,
Regis, et ira Ducum capite hos quam iusta popscin
Et docet historiam dignam nos fama notatu
Hoc iterum non vana loco, memor accipe talem:
Regis adisse frequens tentoria fertur ovantis
Turba sacerdo: um grege concomitante penatum,

Seque suamque domum fidei victoris inermem
Commendasse solent veniam quo more precati,
Qui prece captivam uttam servare laborant.
Hic iterum egregiam laudem tulit inclita virtus
Regis, honore mori cui nescia fama manebit,
Donec in orbe dies alterna nocte resurgat.
Rebus opem orantes miseros, vitaque salutem
Corde sacerdotes paudio, spe mitior heros
Excipit, et poenae hortatur formido quiescat,
Se fore ceu sperent adsertam auctore salutem.
Moxque manu prensis placidi dat signa favoris,
Et melius sperare iubet, pavidasque serenat
Alloquio miti curas, trepidamque strporem,
Se tutore monens secludere mente timores
Et iubet assurgant (quia fusi more petentum
Hi veniam fuerant) et opem promittit amicam.
Deinde viro commendat, obit qui sacra docendi
Praeco vicem in castris oracula seque, aliosque,
Ac iubet hos secum potuque, ciboque potiri
Ipse sinat, studioque viris soletur amico
Fortunae praesentis onus, nec ferregravetur
Promptus opem officio fidum testante favorem,
Quem declarat amanter eos pietate iuvandi,
Quos cum prole labor, cum coniuge, cumque penatum
Coetu durus agat, pia vi prodesse voluntas
His iubeat, nisi vincat amor clementer agendi,
Anxia desertos urgere pericula possent.
Hoc virtutis erat, virtus quae iure vocatur,
Quae notat heroem, et generosae mentis imago est
Velle sacerdotes saluos odio undique vulgi
Expositios, nec non invisos Martis iniqui
Perpetuo famulie, pietas quos nulla cohercet.
Talis Alexander, quem Magnum ivulcta vocari
Promeruit virtus, humano excepit Iaddum
Ore sacerdotem, Solymam cum cingeret urbem

Obsidione, Tyrum postquam domuisse rebellem
Fertur, et ingenti vi lebusaea pararet
Pergama, sponte sua cives ni ced ere vellent,
Exaequare solo, murosque domosque, superbas.
Obvius huic tulerat vestigia forte sacerdos,
Cumque ipso pietate graves, et honore senectae
Augustae hac ex urbe viri, exoratus ut iram
Rex horum exueret precibus, pacemque petitam
Annueret, poterat vis quam vix ulla tueri.
Ex habitu Aemathius sacro ergo agnovit ut heros
Vatem, se subito demisit equo ocius alto
In genua ante virum procumbens, remque spopondit
Sponte sua optatam pacemque piam annuit ultro.
Laudat Alexandrum memor haec ob facta vetustas
Iure, potens orbem totum cui dextra subegit.
Te memor ergo decet laudum quoque fama per aevum
Rex Friderice, pari tua quas opeiosa meretur
Exemplo pietas divino concita motu.
Horrendam dictu divinae praeco salutis
Rettulit historiam, oppiduli qui civibus Heidae
Ortam tradicerat doctrinam semine caeli,
Quique sacerdotes alios comitatus eodem
Iuerat oratum huc donandam tempore pacem.
Ille, viti audirent alii cum dira relatu,
Ausa ferae exposuit stygium testata furorem
Gentis, it ante alias quae crimine nota per orbem,
Et patriam sedem cui Ditmaris ora ministat,
Principio belli primam quam coepit ahenam
Hoste auctore procul sparsam per inania glandem
Tormerto stygiis exercitus incola monstris
Ditmariae (horrendum dictu) illam more sacrari
Postulat, ac mergi sub aquas, quo membra sacerdos
Parua quis infan tum, divino animae unda lavacro
Abluat ut sordes natas ab origine, tingit.
Verum immane nefas qui primus obire sacerdos

Poscitur, ausa gravi pius impia voce retundit,
Mensque rei tantae huic concussa cohorret absu,
Sed rabiem vulgi frustra cohidere laborat
Increpitans dignumque nefas hoc damnat averno.
Sustiner hoc agitans quin dira pericula vite
Caede necem cui gens accensa furore minatur.
Iure rei horrendaae auditu quae passa repulsam
Sollicitare minax alium non ante quiescit
Ore sacerdotem fore se quam spondeat ultro
Auctorem ipse rei execiandae turpis adegit
Quem patrare nefas timor, aut furor ausa iuvandi,
Paret, et in trini sacratas nomine lymphas
Numinis ipse super massam ter fundit ahenam.
O scelus, esse potest quo non immanius ullum.
Quid no impietas obsessa furoribus audet?
Rettulit hoc etiam (quem diximus ante docendo
Oppiduli cives Heidae informasse) sacerdos:
Cum primum orta lues belli est, coi sse colonos,
Inque pares numero tres se sociasse cateruas,
Ac magicae artis anum mediam statuisse magistram,
Ad fontes revocare suos quae flumina novit,
Molirique leves ventos, iterumque morari,
Quasque docer stygius daemon, haec calluit artes.
Quae magicis verbis inhiantes ore rogavit
Incantante viros, Christi num quilibet horum,
Quo deceat, matrem dignetur honore Mariam.
Er famulum huic sese ferat aequa mente vocari.
Esse, sonat vox una virum, mox improba Circe
Ergo refert benedicturae magico impia gestu
Murmura, oatque notas stygiam quibus exhibet artem.
Et mala cantando prohibere futura videtur.
Heu saevis fuerant haec digna piacula poenis,
Tartarei execranda Deo res daemonis artes
Posthabito imploare, manet quam pone pere~nis.
Praeterea verbi divini rettulit idem

Praeco, sub auspicio belli solum crua secantem
Esse dolo captum iuvenem, cui corpore secto
Ventriculum tribuit cui vim natura coquendi,
Eripuit, lignoque inversum ac fixit acuto
Incola Ditmarsus [(reading uncertain: print faded)] Turcis immanior ipsis.
Ex??? [(reading uncertain: print faded)] hostes crudele moneret
Supplici??? [(reading uncertain: print faded)] poenas sibi lege futuras,
Inferior ??? [(reading uncertain: print faded)] palmam auferit horum.
Qua Webrugga [(reading uncertain: print faded)] iacet locus aggere cinctus, et undis,
Vivunt ??? [(reading uncertain: print faded)] cacuminibus teres arboris altae
Cernitur, hac agitat sua cum procul agmina victor,
Virga velur tostam quae praebet euntibus aestu
Humanam desecta viris ex arbore linguam.
Horum cum scelerum pia castigaret amorem
Turba virum, qui sancta docent oracula vates,
Deque magistratu legum custode monerent,
Ordine caelesti dominandi hunc iura tueri,
Ergo Deo beilum vanis inferrri videri
Viribus hos odio quibus est saneita potestas:
Incassum ore pios monitus fudere severo,
Crevit ad hos demens quando petulantia morum,
Ac saevire minis gens coeca furore sequendi
Omne nefas coepit, moremque relinquere suasit
Hortandi imperio ut dominantum obnoxia cedat,
Si trahat hos canam rangendi cura senectam,
Ante diem tristi nec morte perire laborent.
Sulphurei interea succensi fomite nitri
Disiectasse domum vis flammea dicitur Hammam,
Estque aequata solo acrei aggeris ardua moles.
Sic Tilebruggae illo tunc propugnacula casu,
Atque ??? [(reading uncertain: print faded)] gstadiae vastam sunt passa ruinam,
Lux ??? [(reading uncertain: print faded)] is nomen sortita regentis amores
O??? [(reading uncertain: print faded)] fuerat comitum agmine cinctus equestri
??? [(reading uncertain: print faded)] s, Albersdorphaeque propinquat

Villae, Izehoae inde, ubi matrem fama morari
Reginam, gnatum quae languet amore videndi
Vitorem, partes huic gratandique triumphos,
Deque suis coram quibusdam rebus agendi.
Rex tamen ante, parat quam castris ire relictis,
Omne geri vigilanter opus iubet ore severo,
Hortaturque viros, belli qui frena gubernant.
Datque potestatem plenam res quasque sequendi,
Quas non impediat ratio prudenter agendi.
Fordus inire datur, seu bella movere vicissim
Copia, conditio nisi non subeunda repugnet.
Militiae summo curas haec iussa facessunt
Praefecto, (dici Ioannem nomine noris)
Atque viro egregio virtute, domusque paternae
Nobilitate, suos titulos cui laudibus auget,
Et decus addit, ab interitu quod vindicat expers
Gloria mortis, abit cum vita soluta sua umbras,
Discimus Henricum hunc, cognomine utrunque vocas;
Ranzaon, et consanguineam his clarescere stirpem.
Nec non tanta viro commissa negotia sunt haec,
Huic cognomen honos Alefeldo stirpis avitae
Adserit, at proprio Bertran hunc nomine dicuns,
Cui ceu nobilitas decus ingens promit avorum,
Si parit huic celebrem virtus exercita famam,
Quem generosa virum fortem natura creavit,
Quod probat exemplis, laudum quibus edit amorem.
Non nisi virtuti quas deditus occupat haeres.
Extulit orta diem roseis aurora quadrigis,
Quam rex, quam que Duces statuere redire sequendi
Spes inito subigit redimendam foedere pacem
Missos ante viros a gente volente tueri
Deditione, perant quam saeva pericula, ritam,
Quos ad castra simul redeuntes indice discit
Rex certo, his equitum subito obvia turma iubetus
Iue, tegat quae praesidio, vimque arceat omnem,

Quo tuti subeunt hic castra, docentque vicissim
Centis adhuc pacem responsa petentis amicam
Conditione valere sinat si victor eandem.
Posteralux emensa suas dum labitur horas
Ergo, geri incipiunt de pace negosia faucto
Auspicio orta dies felix quae tertia finit,
Qua demum augustae nascens concordia saucit
Pacis utrinque novas immoto foedere leges,
Et cuncti agricolae sub castra venire iubentur,
Quos fuga deditio quos belli a pecte redemit,
E quorum numero iam milia quatuor armis
Apti forsan erant, imbellis cetera pubes.
Horum quisque manu nudaram cortice virgam
Victi more gerit, victrix cui dextra pepercit.
Et tormenta decem liquefacto ex aere caminis
Fusa velii curant una, quae sola supersunt.
Cetera victor habet iam tum, cui sponte volentec
Haec etiam tradunt, redimant hoc nomine pacem.
Ac poscunt humiles veniam, abiurantque futurum,
Ut violare novis sancita furoribus ausint
Foedera, ferre magistratus aut iura recusent.
Subiectam imperio deceant quae munia gentem,
Haecse velle fidem dant lege subire perenni,
Quam sacramento non confirmare recusant.
Exitus hic belli, gentem haec fortuna fatigat,
Ditmariae dominam quae se iactare tot annos
Ingenti potuit fastu, quem poena poposcit
Supplicium orta Deo longum fernante furorem,
Quo viciis impune diu seruivit, et iram
Illius impietas secura putavit inanem,
Iure dedit tales poenas Ditmarsa Tyrannis,
Quam multis exempla modis viguisse fatentur,
Quae memor historiis antiquior addidit aetas,
Sustulit haec quondam gens clarum laude Dedonem,
Sic Etelerum, ambos comites ex stirpe parentum,

Se licet imperio subiectam nosset eorum,
Est dominis inferre manus tamen ausa cruentas,
Hac auctore subit sic Marchio triste Rudolphus
Exititum, antiquo tenuit qui iura sub aevo
Dumatiae rector, cui nomine gnatus eodem
Tum vivebat is ante diem sublatus adivit
Caede pari mortem, cui nupta fuisse virago
Dicitur (hanc meminit VValpurgam fama vocari)
Impia cum lacero huic naso gens abscidit aures,
Ac fluvii mananti aquis abiecit in undas,
Nomen adhoc hodle a gestis cui rebus inhaeret,
Quo dolor, haec quem sustinuit matrona, notatur.
Ditmariam listoriae claros testantur avorum
Nobilitate viros priscis habitasse sub annis,
Incola paulatim quos sustulit efferus armis,
Quor a morte minus fuga tempestiva redemit.
Gens haec Hervvigo iuga cum victore subiret,
(Hoc qui summus erat Bremensis Episcopus aevo)
Magnam ipso mulctam coram exactore spopondit,
Propositusque fidem leges mentita recepit,
Quam serunre nihil iam pace potita laborat.
Audendi huic absente redit domitore voluntas,
More suo petulans nec desinit esse, tuendi
Sacramento gerit gens nullam perfida curam.
Cum Comiti Holsatiae Rex VValdamarus Adolphe
(Patria gens illo numerat quem nomine quartum)
Rex quo Danorum tutore porentia crenit,
Conseruisse manus Rensburgam dicitur urbem
Inter Bornheidamque, tulit quarum utraque laudem
Gestis antiquo praelaram rebus in aevo.
Ditmarsi Regem armorum sargente tumultu
Agricolae dominum conflictu Martis in ipso
Deseruere suum, iamque hostes transfuga iuvit
Rusticus, exercent saeva hinc pericula Regem,
Cum gnato quae vix elabens obvia vitat.

Gens etiam Holsatiam quondam exercere rapinis
Ditmatiae ausa, unos huc auctos robore mittit,
Expolient ut opem indefensas munere villas.
Quam Niclaus ubi comes accipit Holsata famae
Rem romre, decem ter, alit quos aula, ministros
Concitat ex equitum numero, sociosque pericli
Ocius armari triginta curat in hestem,
Et ciet agricolas, habitant qui rure propinquo.
Tali praesidio raptores pone fatigat,
Vique viros amplam praedem remoratur agentes,
Adfuit e quorum grege corpore pene gignantem
Aequans unus erant cui duris invia ferri
Ict bus arma manu is comitem pugnace petebat
Ante alios fiustra caput huic quia dictur heros
Dissecuisse soum ferroque hausisse cerebrum
Inque fugam paruo vastos vertisse cyclopas
Auxilio, ipsa Dei virtutem gratia iuvit,
Sic Dux Holsatiae cum bella Gerhardus ob aequam
Susciperet causam, velletque domare ferocem
Ditmariam, sed successum fortuna negaret,
Illius auxilio dignata iuvaret et hostes:
Hos sua victores adeo ira furoribus egit.
Omnibus eriperent captis ut vulnere vitam,
Et redimi precio non ulla cadavera ferrent,
Condere nec sinerent exanguis corpora tumbis,
Ore sed absumi paterentur edrce ferarum.
Impetrat exuvias Ducis ampla pecunia tantum
Componi tumulospaucorumque insuner urnis
Membra virum, auratos equits quos fama recenset,
Quam sic historiam canit aeno fama vetusto
Evenisse: Duces cum saeve pericula possim
Holsatiae urgerent, adversae sorts adegit
Huncratio tentare fugam, atque recedere terris
Is cum forte viam pueros qui spicula gestant,
Ante remi tiri sepone sequente iuberet,

Inque vicem audito his clamore putaret oriri
Rixas, fertur equo caput alite nudus ad ipsos,
Nec nisi inermis adest, modo ferratam altera nullam
Fert manus instrumentum, usu quod novit arator.
Imminet, ut dirimat rixantum verbere lites
Solus, et errorem sero mutare laborat.
Venit ut huc, pueris exorta pericula vidit,
Vim quibus extremam simul obrutus ipse subinit
Circumfusa virum, insidias qui fraude struebant,
Turba suum ense secat caput huic, puerosque trucidat.
Ergo iacente fugam duce dum necis agmina tentant
Sanguineo horrendam patiuntur funere stragem.
Auratos equites bis sex adversa peremit
Cum Duce vis, clarosque facit quos stirpis origo
Nobilitate viros tercentum cetera pubes,
Quae cecidit, numero exponi vix posse putatur.
Ditmaliae cum Caesar opum aequam tributa Colonos
Iure Sig smundus Romano posceret olim,
Impern ipse sui hos norat quod lege teneri:
Usa viri (Braemam qui rexit Episcopus urbem,
Cuique Gainersdorpho dederit cognomen origo)
Gens ope, cui reditus immoto iure spopondit,
Caesaream cludens a censua libera legem.
Nulla Glamersdorphl meritis, sed gratia venit,
Quo libertatem sua tum tutela patrono
Ditmariae texisset, opum promissa suarum
Foederegens inito non ulla tributa pependit.
Holsatiae Comites forti cum fratre Gerhardus
Ioannes vi barbariem frenare parabant
Ditmariae quondam, et ditionis avita tueri
Iura suae unde Ducum bis sex iunxere potentum
Auxilia, et socios ipsos habuere laboris,
Portunaeque Duces, quae Martia proelia iunit
Principio pugnae, victores mille trucidant,
Et septingentos immani strage colonos.

Robore deinde prior gens facta, necesque suorum
Vito furore trahit vires in proelia tanto,
Mactandi rabies victos excedat ut omnem
Ira modum atque Duces bis sex certamine fundant,
Quisque sequebatur patre quorum principe stirpem,
Er duo caede virum potiores milia vincant,
Ac nulli parcant, fuga quem non eripit armis,
Tantum sanguineos iuvat exercere colonos
Saeviciam, nemo quam Turca, Getesue probabit.
Sic cum Donorum gens regem exercita bello
Ante alias, et saevicie notissima gentes.
Vicit Iohannem, diramque exercitus ingens
Sustinuit stragem, naud qua maiorem edidit armis
Saeva virum vis ante, quibus sedem ora ministrat
Ditmaris, korrendam auditu vim discimus horum,
Quam tunc invictos furor exercere subegit.
Tres emensa fugax est dum mora temporis horas,
Caede dedit victrix tantam violentia stragem
Comprendi numero ut vix densa cadavera possent,
Quae, cum fine furor pugnae subeunte quievit,
Exuulis spolians penitus nudata reliquit
Impius, humanoque carens ibi pectore victor.
Milia fett aliquor peditum obruta fama sepulchris.
At quos nobilitas illustres stirpis avitae
Reddiderat, seu quos equites sua signa docebant
Esse, sepulturam gens acta furore negabat,
Ut canibusque, ferisque cibi solatia ferrent.
Praeterea insignem Ditmarsae immanibus ausis
Historiam gentis non vano teste docemur.
Pressa diu primum cum lucem auctore Luthero
Sacra recepisset pulsis doctrina tenebris:
Instauratorem lapsae has venisse sub oras
Tempore fama virum fert relligionis eodem,
Quem vocat haec eadem Henricum, cognomine Sudphem,
Hunc positae furiis gens exagitata cremati

Igne pyrae voluit, sed quae potuisse negatur
Succendi auf. Deo monitore cruenta relinqui.
At gens prodigio ad pictatem nescia flecti
Caede trucidat, edax quem perdere flamma recusat.
Impositum schalae lacerat, vinctumque cathenis,
Ac diris adigit tormentis linquere vitam.
Tantorum scelerum quo indice digna negatur
Colluvies poenis, quibus est oppressa, piari?
Nunc portenta iuvat non hanc mentia futuram
Ditmariae cladem indigenis exponere versu.
Fama refert diro visam ante pericula stellum
Crine, dies aliquot superas arsisse per auras.
Et cum iam legerent ad bella gerenda coloni
Fortes sorte viros, coetuque frequente coirent,
Et pusata locum hos campana vocaret in unum,
Perspicuo vocem sonus omine redd dit, Eheu.
Praeterea gentem vis quo poenae obturit anno,
Aequoreas mutata vetat natura refundi
More suo refluas nec ut ante regurgitat undas,
Destituitque cavas undanti flumine sossas,
In totam derivat aquas quarum alueus oram
Ditmariae unda rigat campos, piscesque ministrat.
Oppidulum hac regione iacet, vocat indola Lundam,
Forsan ubi glacies concreta cruore ruborem,
Haud secus est imitata, virum ac simille colorem,
Corpora sanguineum stagnis mactata dedisent.
In dirum liquide natura redacta crupore ruborem
Ertur aquae nocui passim ante pericula belli.
Vim tempestatum quoque tantam aestate laborem.
Praecendenti hunc aethereos movisse fragores,
Laeto flumineos horum ut violentia pisces
Saeva daret, quos exstincto passim unda vehebat.
Urbis oper aequans ubi villa domosque superbas
Heida iacet, dira sunt visa frequenter hiatu
Sese aperire faces spargenti chasmata caelo,

Qualibus haud alias tumpigens aethera vidit.
Adversas aciesquoque visa ciere per auras
Spectra virum horrendo pugnas imitata tumultu,
Aethereamque plagam stipare micantibus armis.
Haud mentita gravem sunt haec miracula poenam,
Exitus ostentis quam respondiss faterur,
Quae licet arguerent vastam impendere ruinam.
Coeca subesse tamen gens omen inane negabat,
Quae quo saepe modo victos exercuit hostes,
Nunc experta parem poenam maerore laborat
Sero, quosque sui tutores ante putabat,
Amisisse viros se luctu maeret inani.
Nunc quae gesta, canam, postquam victoria finem
Imposuit bello: opratam cum nacta quietem
Arma forent, peditum legio dimissa sub oras
Diversas it er omnis init, Rex eligit horum
E numero ante viros tamen, ac stipendia spondet
Aequa, sui caput imperii quos mittit ad urbem,
Ipse simul quam praesidio stipatus equestri
Re poscente perit, meritos quae spondet honor es
Dania quos reduci virtutum praemia debet,
Aurea quae parat huic insignia tradere regni,
Iure potest duplici quae nnc ambire videri,
Quod patris illa petat vice, quodque suam ante probasis
Virtutum egregio facto, haec quam posceret haeres.
Mater ut in reditu gnati exsultare videtur,
Quem foris arma sequi patriae pro laude tenebat,
Quemque redire gravem spoiis, et honore docetur:
Excipit haud alio redacem te Dania plausu
Rex Friderice recens pattos gratata triumphos,
Teque velut gnatum laetis amplectitut ulnis.
Urbs te compositis redeuntem exceperat armis
Haphnia nuper ovans tecum tua regia sedes:
Te desiderio gentrix Regina videndi
Ornandum imperii angustis insignibus, urbem

Curru advecta subit, turmamque adducit equestrem,
Ac minimo innupras secum cum fratre sorores,
Matris ut ad dat honore decus praesentia Gnato,
Dulce videre comis impont culus ad aram
Insignem gemmis erat huci, auroque coronam,
Cum qua maiestas datur illo regia ritu.
Advenit huc cum germano Dux fortis Adolpho
Ioannes, equitatu instructus uterque superbo,
Holsatiae ambo Duces, et clari laudibus ambo,
Quas parit his vittus et avitae stirpis origo,
Iure tibi hos patruos Rex illustrissime iactes,
Ut tribus est eadem stirps, sic eadem inclita virtus.
Laude simul formae praestens ac flore iuventae
Haphniacam Comes Oldeburgicus ire sub arcem
Ductus amore tui haud eques e patrio orbe gravatur,
Ut maicstatem laudum augeat ipsa tuarum.
Huc Lubeca suos urbs (qua nec latior armis
Altera, nec merces mutandi nomine) mittit,
Cratandi studium ut donis declaret honorem,
Legatos, nec non etiam urbs Hamburga vetustis
Historiis, gestisque recens celeberrima rebus,
Dat sua cuirerum varias opulentia gazas,
Magnifico donasse potst hinc munere Regem,
Quo testata fidem est in cum, fidosque favores.
Illa viris regitur, quorum artem industria callet
Res prudenter agendi, occasio si qua laborem
Obicit, hifacili mox consilio obvia sedant
Damna, salus viget his bene publica fulta columnis.
Dantisco una ex urbe graves aetate senatus,
Ac virtute viros legat venerandus ad urbem
Daniaci caput orbis, ut hi Regiaurea portent
Dona simulque alias res, quas opulentia mittit,
Urbibus his quam praecipue fortuna ministrat,
Quatum legati cum Balthica stagna secarent
Una navigiis, peterentque per aequora Regem,

Dantiseani ortis, Lubecensesque procellis,
Quos Argo vehit una, maris pariuntur acerbum
Vim motam vento, quae navem illidit arenis,
Unde nisi puppi mox iuncta carina periclis
Erepros tumidas tramitteret aequoris undas,
Nemo virum hac esset rabie eluctatus aquarum,
Quam me teste gravem movisse pericula credas,
Sustinui hoc qui momento maris ipse furorem,
Naufragiique tuli funestum pene laborem,
Aequoream rabiem tempestas tanta ciebat.
Gratia Teutonicas alias etiam impulit urbes
Mittere, testandi studio Friderice favorem
Rex tibi quem tali ratione probare volebant.
Nobilitate domus etiam quos splendor avitae
Ornat, et insignes titulis, et honore parentum
Reddit, in urbe frequens est turba coacta virorum,
Quae caput est regni, atque a mercibus Haphnia fertur.
Ensifer imperii Romani Augustus ab oris
Saxoniae Elector pariter per longa viatum
Ornandi studio affinem non ice gravatur
Interualla, marisque periclo credere vitam,
Qui comites septingentos adducit, et Annam
Nuptam, quae virtute potest generosa probari,
Huic pietas morum decus omne magistra gubernat.
Affinemque, volunt Magnum quem fata vocari,
Adseret invicto divinam pectore laudem.
Nec non illustres alios habet ipse viarum
Nobilitate viros comites terraque marique,
Quorum onus omne viae dulcis praesentia lenit.
Huic comes it iuvenis, quo vix praestantior alter
Laude decus formae sequitur, quique inclitus haeres
Clara domus Schvvarzburglacae primordia ducit,
Utque genus titulis illustre ministrat avorum,
Stirpis origo, patrem sic huic aequare cupido
Est virtute, viri excellens supienria rebus

Cuius opem patriae mansit dum vita, ferebat,
Huic etiam laudum studiis exercita virtus
Addere germani Guntheri calcar honesto
Exemplo acre potest, qui natu maior et annis
Martia bella sequi iuvenilibus ausus, honorem
Saepe tulit, pugnam Hectoreo dum more subivit.
Ac virtute prior non rara pericula vicit
Ob quam Quinte tibi viventi Carole Caesar
Carus erat, gnato nunc dilectissimus idem
Quo domino armipotens Hupania iure superbit.
Praeterea fortes adeunt tecum inclite Danos
Dux Auguste duo Comites, quorum alter alumnum
Eusenburgiacae claraese stirpis avorum
Nominibus, sed Barbiacaese vindicat alter
Haeredem, antiquo domus utraque durat ab aevo;
Quorum huic Burghardo, VVolgango nomen at illi,
Urbis ubi alta viae superato huc usque laboreest
Tecta subire detum, ventorum causa morari
Forte iubet nautis tempestas apta negatur.
At mare sulcandi quam primum occasio surgit
Est mora nulla, tuos procetes tibi iungis unro
Per mare navigiis, nuptamque eadem accipit Annam
Prora, locatque simul se turba pedissequa transtris.
Pars equitum urbe manent domini exspectare morando
Iussa sui reditum, superat pars una carinis
Vecta sequens te traiectu breviore sed undas,
Sex emetiri quem non rudis artis ad horas
Nauta potest, iuvet aura ratem modo lenis euntem.
At tu quanta parent hinc Balthica stagna sub arcem
Haphniacam mare traicere ausus es inclite Princeps,
Nil noctem, binasque dies nisi pontus, et aer
Te vidit, proceresque tuos, sociamque iugalem,
Virgineumque gregem haud assuetum nare carinis.
Tempus erat revocant quo sera crpuscula noctem
Una maris tumidas emensa citatior undas

Cymba viros exponit eorum voce repente
Rex te navigio vectum caramque sororem
Affectare viam huc Magno cum fratre docetur.
Ergo dapes sibi tum quas regia cena ministeat,
Hospitibnsque viris, surgens, mora nulla, relin quit,
Nil exspectatum momento laetior isto
(Moliti huc quem rumer iter rerrestre docebat)
Excipere affinem arcis ad ardua tecta superbo
More suae instituit, procesumque coire coronam
Hucinbet, adventum felicem Auguste precetur
Haec tibi pompa decus grave quae splendore sequatur.
Spectandi desiderio genus omne virorum
Cogitur huc tanto numero, ut vestigia stautum
Pene neget plantis, et vix densam area turbam
Hanc capiat quae lata iacet portum inter; et arcem,
Ad quam tum tua te, proceresque exponeret Argo
Vecta tuos, dulcem et cum virgineo grege nuptam,
Ac Rex amplexu te, disectamque sororem
Exciperet, comitumque augustam more coronam
Conveniente decusque chori haud insuave puellas,
Formaque praestantes, et nobilitate parentum:
Incipit horrendo procul aura tonare tumultu,
Dirum tormentis quem sparsa tonitrua vibrant,
Quae clangore porest imitari stridor, ahenis.
Aehereo qualem tempestas orta fragorem
Excitat, irati saevo cum concutit orbem
Fulminae dextra Iovis, collucet et insignibus aether:
Menes sic sonitu diro diverberat auram
Machina, quo caelum et tellus concussa tremiscunt.
Quae hucus arcis habet quae plurima terreus Agger
Urbis et in portu vicino regia classis.
Sulphureas massas passim, im mensumque fragorem
Nunc spargunt tormenta poli quo pene ruinam
Formidant, quorum sonus ingens occupat aures.
Tum vero Fortuna suns (sic nomine dicunt)

Adventum gratata velut tibi Daedala navis
Dux generose ciet vires, imitata fragorem,
Qualem tempestas luctanri vibrat olympo,
Cum tonat aethereas quatienti fulmine nubes.
Arcem mole refert, ac malos turribus altis
Aequat et artis opus mirandae est nobile puppis.
Sulphureas vasto iacit haec tum tur bine glandes
Omni parte, facesque vomit, tonitruque resultat
Nec nen Mercurii vim nomine clarior Argo
Omnem experta suam tonat una, unaque coruseat,
Et quatit ingenti terramque undamque tumultu,
Aetonits exercent quo monstra marina pavorem,
Sic cessare vetat vastam impetus Hectora navem
Ante globis quam cuncta suis tormenta sub auram
Exonerare potest, aliae sic ordine cunctae
Eiectare globos certatim ignesque laborant,
Instructae quae stant ad proelia nautica puppes.
Sic Venus una, Canis sic nigr vocata fragorem
Una iuvat, sociae quem vibrant utique naves.
Ut cum tem pestas oriens insurgit olympo
Nocte, facesque volant, ac sparsa tonitrua strident
Sic maris unda tremit, nimio sic terra tum ultu,
Aura sub exortam noctem sic luce coruscat,
Vespertina dabat quia tunc caligo tenebras.
Interea laetas dum paulatim imminet horis
Festa dies regni capiti Friderice coronam
Impositura tuo, tanti illustrissima proles
Patris, et impeii tanti successor, et haeres:
Spargit odoratos tectorum in limine siores,
Inque domorum una penetralibus, inque plateis
Incola, et arboreas sua figit ad ostia frondes,
Quae que negat rerum non ornamenta supellex,
Promit, et ad festam suapraeparat omnia lucem.
Strata viarum etiam purgantur. et induit urbem.
Laeta novo facies cultu, quo singula rident

Tecta. Fori pariter, recta unde platea sub arcem
Ducit, et ad portu, tabulis circum area claudi
Incipit et lapidum substrato cedere simo
Duricies ne, si socio concurrat in armis
Alter eques, dorsoque excussus inane caballi
Robur agi doleat, discrimine vita laboret,
Strata fori alterius paries quoque lingeus ambit,
Et duros silices emollit arena, vocari
Teste so um urbe verus solet, huic sua lata patescit
Atea, planiciem quae praebet equestribus aptam
Hac ererc tiis, quae tunc pomposa volebat
Instituis ritu Rex solenni urctus ad aram
Esset ubi impositae defunctus honore coronae.
Hic tabu is extructa domus dat aperta fenestras
Illa parte, fori regio cui tota patecit,
At procerum excipiat domus haec dum sede coronam.
Matronasqu decus pompae, floremque puellas,
Dum duo concurrent equitum, et duo commin us hastis.
Ac tandem omne graves pugnas imitabitur agmen.
Stat lapide excructum cocto haud ignobile templum
Vastae molis opus, cui maxima turris in auras
Surgit, aper fulcire potest caeli astra putaris,
Virginis a divae cives quod nomine dicunt.
Ornamentorum hanc tunc copia disoloraedem
Instruit, et sacrum locus induit omnis honorem.
Sic ornatur obit solennem debitus aram,
Ad quam tota rubro substernitur area panno,
Dives opum regio nec non pecudum Anglia qualem
Mittit ad externas haud paruo foenore gentes.
Pannum vela tegunt villosis serica filis,
Est quorum roseum species imitata colorem.
Hic ubi sella locum solii sortita figuram
Occupat, et positi partem auro insignesupremam
Scadelli pulumat obit, cui versus ad aram
Innitatur utroque genu Rex, siqua requirat

Causa preces fundi, atque Deum per vota vocari,
Annuat ut coeptis vires, sortemque secundam.
Sic quo iuncta sacrae templi area clauditurarae
Vestiri paries rubro incipit undique panno,
Anglia iversas regio quem mittit in oras
Exhibet ornatu sedes pars una superbo,
Quas velamen obit regale colore rubenti
Ex panno factum, arboreo depexa ministrant
Seribus eois de ramo vellera qualem.
Eregione pri, nisi quod diversa coloris
Est species, sedem velatam purpura panno
Ornat, ut hae praestans Regina virago locetur
Cum Natabus, adhuc pullo quas luctus amictu
Uti cogit, ali potuit qui morte parentis,
Nuper ad aetheream sedem quem fata vocarant.
Fusta simul templi pendent tabulata columnis,
Quae dent nobilibus matroonis, quaeque puellis
Apta locum, unde queant spectacula sancta notari.
Post cultum tabulis etiam quasi cena fit aram.
In qua Rex posio vestes commutet amictu,
Hoc fieri ratio cum poscat, idemque sacerdos.
Facta virum gratis mulcere sonoribus aures
Organa non etiam suadesunt Musica templo.
Orta dies labente dabat vicesima lucem
Mense (reservat ab Augusto qui Caesare nomen,
Consulis hoc clarum cui Roma dicavit honorem
Mense, inimicamque Aegyptum virtute subegit)
Horamque octavam gnomon instare natabat=
Pulsatae complent festivis plausibus urbem
Campanae, sanctaeque indicunt lucis honorem,
Teque vocant ad opus celebri venerabile ritu
Rex Friderice, sacrae ut te sistas aedis ad aram,
Imperiique petas solen ni more coronam.
Sollicitum toto triduo te fama fatetur
Expavisse, rei si quando subivit imago.

Tantae animum, unde patet generosae mentis acumen,
Non temere aggreditur rem magnam provida virtus,
Praestantemque virum prudens timot arguit olim.
Haud mora solennem templi sub limina pompam
Ducis ab arce virum, huc variis quos duxit ab oris
Gratia te Regem decorandi hac luce futurum.
Sex inflare tubas edocti pone sequentem
Anteeunt pompam iuvenum, et qui ravea fatigant
Tympana pulsando, quos proxima stipat eundo
Turba virum proceres iactat quos Dania mater,
Praecipuum quos inter obit lanfriscus honorem,
Regius hanc pompam qui Cancellarius auget.
Hoium ductores habitu, incessuque decori
Adsunt, illustri de sanguine cretus avorum
Nempe comes, tradit loannem fama vocari,
Oldenburgia cam stripem qui vendicat haeres,
Donaviaeque domus celebri haud ingloria proles
Laude Baro iuvenis, Friderico huic nomen, ab annie
Qui teneris didicit virtutis amare decorem.
Nec virtute minor, generis nechonore paterni
Otthocrombus, obit quo Regia praeside curas,
Aulae praecipuo defunctus honore magister.
Post hanc ornatu splendens subit ordo virorum
Turbam, Saxoniae hanc quos secum Elector ad urbem,
Hollsatiae que Duces cum fratre benignus Adolpho
Princeps lohannes duxere, praeire notantur
Tres geniti ilustri Comites de stirpe parentum,
Ianguntherus, amat stirps quem Suartzburgica prolem
Ob dotes animi, et decus haud ignobile formae.
Alter, origo genus patrium Eisen burgica cui dat,
VVolfgango cui nomen, et ordine tertius horum
Barbiacae spes magna domus Burghardus adest vir.
Post turbam hanc docti sonitum formare tubarum
Atte novem subeunt iuvenum, et qui rauca fatigant
Tympana, purpureo quos ferica velat amictu

Exterior tunica, et de panno tegmen eodem
Pileus est haud vile comis, at cetera giluo
Ostentant habitu speciosum membra decorem.
His sua pone viti vestigia prexima figunt
Praecipui procerum, qui regni insignia gestant.
Sceptra duo portant et debita Regis honori
Ornamenta, virum Fontano huic nomen avitum.
Garolus ille, Schotusque solet cognomine dici.
Quatuor incedunt alii, quorum unus ad aram
Gestas insignem gemmis, auroque coronam
Hardeberge suum est alias cui nomen Elero.
Ensem fulmineum genus Ottocrobme Magister
Aulae, dextra viri sceptrum regale, parentum
Aurea Stella solet clare cognomine dici,
Nomine magnus, utroque patent animi ominedotes.
Aurea massa crucem praebens pomique figuram
Holgero gestanda datur sacrae aedis ad aram,
Cui clar omne avis dant Serta rosarum,
Quorum nobilitas genus huic, laudemque ministrar,
Quam duplicat virtute, viro quae sancit honores.
Ordine sic alti fubeunt laquearia templi,
Quique gerunt regni superaram insignia ponunt,
Illa Deoque velut tradunt, ut dein de sacerdos
Ipsius haec tribuat vice Regi augustafuturo,
Quem iam sede locant proceres reverenter ad aram,
Nec non tota locum est sortita corona virorum.
Quo facto, qui debet opus solenne sacerdos
Hoccesebrare, parat rem mittit et obvia summo
Vota Deo ante aram procum benes corde loquenti
Ore silente preces, et opem ex orare laborat
Niclapalladius, quo docto Scania gaudet
Praeside ciara regi divinos insula vates.
Iunctus utrinque iuvat peragentem sacra sacerdos,
Hoc quorum doctore docens Noruegia summo
Discit et a fuco divina oraula servat.

Illo Rex Fridericus amat praecone doceri
Verba verenda Dei. Niclao huic omnie dulci
Nomen, erit populi frenando crimina victor.
Fudit ubiergo preces sat voc silente sacerdos
Ad Regem conversus ibi, procerumque coronam
Incipit haec fari: ô nunc quotquot adestis avorum
Nobrlitrate viri illestres. et honore poriti
Virtutum, laudem quia Regis ob unius omnes
Adsumus optet agi quae lux hodierna docebo,
Sed brevitas qua iusta sioet ratione notandum,
Non hominum nutu modo, verum auctore creari
Regem rite Deo hunc, titu quod pingitur ille,
Quod nrocerum imposuit manus arae insignia Regis,
Delcis imago dati haec caelesti sorte fatetur.
Hic veteri ungendi Reges inos durat ab aeve.
Quae nunc ergo decet, teneat reverentia mentes.
Multa lacer nobis mysterin ritus adumbrat,
Quaeque suo vestris quae mentibus ordine pundam.
Admoneo vero dignos ut luce sequatur
Qu libet haec mores, est quae sanct ssima festo
Hoc celebii omnis eat vicii proculergo cupido,
Non invisa Deo mentes nunc gaudia carpant,
Laeticiamque terant gratantem talia Regi
Ornamenta, Deo nova quae donante capessit.
Non aliena tamen subeat pierate voluptas,
Casta Deus mens est incasti deuovet olor
Ipso animi sordes et casto corde vocari
Gaudet, amatque preces anctas audire vocantum,
Quisque piasquas nunc mecum exercete laboret,
Adviat haec ut vota Deus, parriun qifavorem
Aspirare novo neget huie ne Regis honori,
Postiuveni osten dam firmo quae iure dicari,
Lege magistratum electum Deus aporobat omnem.
Haec ait, utque legat sibi iunctus diva sacerdos
Verba iubet, pia quae Romanis civibus olim,

E Tharso urbe genus qui ducit, Apostolus edit,
Velle Deum tradens, genus et mortale regatur
Omne magistratu praebenti vincula legum
Lecta virum interprea aperit mox dicta sacerdos
Auribus haec, tandemque preces iterare notatur,
Quas tu Christe doces, conversus ad ora virorum,
Et genibus flexis, surgensque hanc praecinit odam:
Spiritus ô tu nostra subi praecordia motor
Sancte novaeque accende dator pieta tis amorem,
Colligis aeternis qui verbi e gentibus agmen
Voce tui, varias linguas quarum ora sequuntur,
Ut regat una fides multos et reddat olympo.
Haec et plura sonat per sacram Musi cus aedem
Cantando chorus, interea prostratus ad aram
Fert sua vota Deo, postque illa pera cta sacerdos
Occupat adpositam sellam, hoc augusta sedentum
Turba notat procerum, et consurgens imminet arae,
Adductumque virireverendi sistit ad ipsam
Sellam nunc iuvenem, quem Regem est hora creandi.
Dumque tacent alii, Ianfrisus ibi ore diserto
Danicus ora tor sic Cancellarius infit:
Hunc patrii haeredem regni teverende sacerdos
Sorte dari iuvenem fatali, agnoscim us omnes,
Quod successor eat divino ad nobile nutu
Imperii regimen, quae spes haud spondet inanis
Tum virtute parem fore, tum piet ate parenti,
Argumenta notant generosam maxima mentem,
Unde Deo laetas ardenti pectore grates
Nos omnes agimus, qui Danica regna vicissim
Respicit, et luctu sedato gaudia reddit,
Quo bonus imperiis uno datur auspice princeps.
Totius hunc Regni Iuvenem suffragia poscunt
Iusta caput patriae: nos te pater ergo Iogamus,
Ante dicata Deo, huic insignia regia tradas,
Quodque ipsi, et patriae deus annnuat utile rebus,

Hunc caput imperit tua lingua renuntiet oro,
Et vice Dextra Dei tua ductum oleo ungat ad aram.
Haec procerum princeps: sua dat responsa sacerdos,
Eximii virtute viri, atque auguste senatus
Regni: namque piam patriame nomine gentis
Poscitis hanc. operam. et vobis ego debitor adsum
Cuiusuis merito officii, rem sponte petitam
Annuo, solennem iuven ique impono coronam.
Sic ait, et Regi fari instat plura sacerdos:
Non nego, grade subis onus inclite divitis haeres
Imperii, forti sed pectore collige vires.
Fide Deo, ille graves patriae tibi tradit habenas,
Ille idem addet opem rebus, molemque leubit,
Et si talis, eris, pietas qualem esse docebit,
Illius avertet tristes tibi dextera casus.
Florentemque statum et dabit aurea saecula regno,
Et sua caelestem doctinam copia sparget,
Rore rigant animae se cuius alente pirorum.
Hospitium ingenuis erit haud igno bile Musis
Te tutore, teget pia te vindicta clientes
Defen sore, ferent te mite parentibus orbi
Patrono auxilium, et viduae solatia matres.
Marte suas pulso pax exeret aurtea vires.
Quod si quos furor iuvidiae hic exerceat hostes.
Ut tibi bella parent inferre potentibus armis
Hos auctore Deo funesta pericula perdent.
Regibus ille suos iungit caeleste ministros
Praesidium, freti duce se qui sceptra gubernant.
Finiit ore tuens Regem haec cum dicta sacerdos,
More duos digitos ad sacra volumina mittit
Iurandi solito Rex, illaque verba profatur:
Gnate Dei te testor ego hanc Fridericus ad aram.
Me fore quem deceat, tutorem adfirmo futurum
Laudis ubique tuae, iva meque Ecclesia pacem
Adsertore feret, tuaque undique gloria crescet

In regno speciosa meo, me cuius habenis
Astringit patrio tua mota favore potestas.
Non victum mea larga viris quoque dextra negabit,
Arte rudem quorum munus formare iventam,
Aut populis tua iussa meis monstrare docendo.
Utque pie haec possim promissa sequi. annue vires.
Tu mihi Christe, tuo mihi sussicetorbora flatu.
Prosequar exemplo patriae decus omne patrno,
Queque viros fascte ornarilumina regni
Laude feram, his semper nec debita praemia decrunt.
At quia naturae vicio cito labimur omnes
Si te, non sudio tamen, irritarit ad iram
Vitae culpa meae, veniam auxiliumque precabor.
Deinde preces claro sic edidit ore sacerdos:
Te Deus omniotens pia nos in vota vocmus,
Haec horeae subiecta plagae tu regna tueri,
Tuque fovere velis, caput illorumque benigno
Hunc firmare Ducem auxilio, nobisque salutem
Largiri, atque optata tui bona nomine Gnati.
Tum pueri incipiunt duo vota sonare precandi
More Deum vitae pro munere totius omni,
Vox alterna choricum respondere notatur
Inde sacro huic operi qui prasidet, ungit ad aram
Te Friderice Ducem, et qua pectoris offerenudat
Secta parum vestis, tibi primum parte liquorem
Illinit aereum tincto fragant is olivi
Pollice, utramque manum sic, qua cubito illa coheret
Parte cutemue humerum nudam dorsi inter utrumque,
Dat tunicae qua rima locum, ungit, im agine signans
Quippe crucis, ritumque volens aperire profatur:
Gentibus hic multis vet eri mos mansit ab aevo
Ungendi Reges, qui dulcis imagine pingit
Doctrinam, memori quam pectore discite talem.
Quod mea visa manus sit pectus inungere Regi,
Illius in patriam fidum designat amorem

Posci, animi motum cordis natura ministrat.
Non decet aceendi saevam ob leve crimen ad iram,
Qui nil ferre potest regnum ambit inutilis haeres,
Balsam ei hum anos avus natura liquons
Moilit, et aereo delectat odore cerebrum,
Fragtanti factes quo se quoque laetaterenat.
Illa magistratum mitem documenta requiri
Monsftrant, nec vultus austeros more Pyranni
Sumererfas hunc esse perit cum turbrchentum
Defendi, hoc utriusque notat pars vata lacerti.
Quod pater esse solet pius omni tempore gnatis,
Hoc populis Regem effe suis Deus usque requirit.
At scapula ungidorsi offea membra sit illo
Nomine: Rex populos veluti gestare iubetur
Tunc humeris, duri exercent cum clade labores,
Et miseram auxdio sortem lenire benigno,
Cum gravis orta fames, aliove pericula casu,
Haec ait et Innenem conclave subire sacerdos
Hoc usu factum, et procerum deducat euntem
Turba, monet, tunicamque lio commutet amictu,
Poscit honos quo nunc ornari Regius illum.
Turba Deum interea solenni Musica cantu
Laudat, et orat opem, Regique secunda. futuro
Auspicia imperii, nunc cuius obire labores
Poscitur ille intertextam tunicam induit auro
Ornamentum in signe, redit quo comptus ad aram,
Ergo sacerdotis (quem linea vestis obibat
Primum, nunc habitum solennem corpora gestant)
Fulmineum aurato capulo mox arripit ensem,
Dat que novo Regi Friderico, ac talia fatur:
En gladium tradit tibi quem divina potestas,
Quo tueare bonos, pravosque quiescere cogas,
Ipsa magistratum creat, et vi muni, et armis.
Ut Gedeona ducem sacrae fudisse fatentur
Historiae ense viros hoc Midianitidos orae.

Huic tribuit quem dextra Deirsic victor ovabis,
Re cogente tuum si quando feraris in hostem.
Sic tmen, ut propriis non fidere viribus ausis,
Ascribasque Deo, quaecumque peregeris uni.
Tantaque non reddat tumidam tibi gloria mentem
Rex procerum acceptum mox uni reddidit ensem,
Vaginae ille, latus quo tunc iuvenile sacerdos
Huic cingit, parirerque refert: ô quotquot adestis
Daniaca de gente viri, Regem ense videtis
Armatum ancipiti, vos huic quo cura tuendi
Et comissa, tenet quem sic, obve rtat ut illam
Nunc vobis partem, est acies cui nulla, nec ictum
Ipse minatur, ut haec mitem fore signet imago.
Sic sed utraque manu tenet, ut mox, si qua requirat
Causa, queat verti, t feriendo vulnere fiant,
Cum punire reos paret, insontesque tueri.
Haec dum dicta serit sacrorum praeses, ad ortum,
Occasum, boreaeque plagam conver sus, et austri,
Rex gladium vibrare micantem cernitur auro.
Cuius et ipsa notanda rei mysteria pandit,
Et studium ostendi data regna fidele tuendi
Omne refert, surgant quaecumque pericla, sacerdos,
Nitenti genibus flexis imponit ad aram
Regi, voci rei pergens aperire latentis
Doctrinam, ô proceres quam gratia vestra petivit
Huic tribui Imperii consensu totius, inquit,
Fata sequens angusta viro do sponte coronam,
Et creo rectorem patriae quem destinat auctor
Ordinis ipse Deus, valet haec quo ante potestas.
Vos capiti impositam iuvenili rite coronam,
Quotquot adestis, ceu testes attingite mecum,
Quosue loci sinit haud angustia tangere, dextras
Huc tamen extendant hi, causa probanda requirit
Nosse decet capitis pingi sub imagine Regem,
Quem penes imperit sit vis, ac summa potestas.

At gemmis varie distinctam insigne superbis
Praecipuos diadema viros, et lumina regni
Denotat, ergo pii complectitur aurea Regis
Quando corona caput, maiestas maxima laudum
Hunc sequitur, patriaeque statu res floret amoeno,
Hoc est: cum proceres praefecti rerbus agendis,
(Quos diadema notat) caput imperii undique Regem
Consi io, et virtute iuvant, cumque ille vicissim
Hos amat, et candore pio concordiae certat,
Atque illum hi decorant, hos deserere ille veretur,
Quos cum Rege Dei bonitas ut amica gubernet
Oro, nefas oriens discordia ne qu sequatur,
Materiamque malis odiorum causa ministret.
Et quia nunc ritus hodiernos rite sequendi
Ordo iubet tribui patriae haud ignobile Regi
Sceptrum insigne, gradus paulum removete, tuendi
Ut spectantum oculis non desict copia Regem,
Haec quia doctrinam pariter mysteria pingunt.
Haec ait, et flavo rutilans huic porrigi auro
Sceptrum, illoque refert leges, ac iura notari
More decet Regem quae condere, quaeque tueri.
Et meminisse Deo sibi curam auctore gerendi
Hanc onous imponi, custodemque ordinis ipso
Esse magistratum sanciti praeseide posci.
Sic Christo tribuunt sacri illo nomine vates
Sceptrzm, divinam legem quod tradidit orbi.
Contiret haec sceptri doctrinam dulcis imago.
Haec, et elura refert isto documenta teneri
Ritu facundis aperti quae singula verbis
Mente iubens memori Regem illa notare sacerdos.
Iam cuo dante manus factam auri ex corpore massam,
Est cui forma globi, crucis et venerabile signum,
Laecuacapit Regis, facit haec cui verba sacerdos:
En massam pomi solitam de nomine dici,
Est imitata globi siquidem, malive figuram,

Quae dulci vastum documento denotat orbem,
Corpe a naturae qui cuncta capacipr ambit,
Ut monerere, tegt totam debere patrono
Te patriam, gestare mann quasi posceris aegras,
Si qua premit sors dura tuas diserimine, gentes,
Autea massa notam dat talem tradita laevae.
Sic Deus ipse manu totum depingiutut orbem
Sustentare, meinor quia numquam deseritaegros
Mortales, pietas quos huic accepta gubernat.
Mater amore prius feruenti desinet uri
In sobelcm, lioet huic vicio natura repugnet,
Et vix ulla trahi tam foedo crimine possit,
Quam Deus auxilio verae pietatis amantes
Destituat, mergique sinat sine fine peticlis,
Cuius ad exemplum componi est utile Reger,
Querum est, ceu propriam, paviae curere salutem.
Deinde velut cunctos nos caeli an plectitur orbis,
Quem Malitibi forma refert: sic pingimur uno
Rege gubernari te, quorquot Dania nutrit.
Teque capnt Regni populis reverenter amari,
Atque patrem patriae agnosci dedere docmur.
At crucis esse notam pomo quod cernis in aureo,
Te meministe monet, Christium qui dira subivit
Proba crucis nostram reparans lapsam ante salutem,
Usque caput Regum dominari, ipsoque creari
Uno auctore magistratum, ac consistere mundi
Imperia, et tristes cum vult, ea fetre ruinam.
Dirigere ergo tuum huc studium omne iuberis, honorein
Illius ut pietas tua piiovehat, utque tueri
Pergat, opemque tuis hunc posc srebus agendis,
Qua vincas adiutus onus varii omne laboris.
Quo rerum moles animum, quo cura fatiget,
Quae gravat assidue domin antum exercita mentes.
Quam crux regali rem denotat addita dMalo.
Haec documenta gravi late sermone ssacerdes

Explicat, et pulchrosacros gerit ordine ritus,
Quos ubt rite vacans his rebus cura peregit,
Haec qui festa decent, vox Musica personat hymuos
Quov ubi cantantum rursomora si enta claudunt,
Qusm sacra doctrinam mysteria quaeque sequantur,
Plurtous nitituit verbis aperire sacerdos.
Iamque unuae imperii Rex cuique insignia reddit,
Qut gessere sacram quo more decebat ad aedem,
Ipse suam repetit so lenni ornatus amictu
Sedem rex auri quae luce refulget, et oftro,
Quem proceres comitantur, et ad tentoria substant.
Forte moram una fagacis adhuc paruam hora peregit
Temperis et penitus sacrorum opus omne quievit.
Otthocrom buis ubi sinem accipit aure notari
Pollans eloquio vir, et aule insigne magister
Nomen honore sequens, omni tacito edere coetu
Verba diserta parat, gratesque virum ore cateruis
Daniaco facundus agit, quod Regis amico
Solennem ornarint studio reverenter honerem,
Et memerem officii fore Regem spondet in aevum.
Tum Rex, ad procerum sua iam quem versa coronam
Sella tener, virtute viros, et stirpe parentum
Egregios parriam bene qui iuvere merendo
Fulmineo feriens ter lenius ense sinistrum
His humerum, auratos equites bis quatuor illo
More creat, veteri qui pro manevit abaevo.
Te, regni qui munus obis insigne magister,
Quique decus patriae, et levis haud es gloria terrae
Hardeberge datur proprium cui nomen Elero.
Teque Ence, suum Crabbo cui stirpis origo
Dat cognomen et ingenii qui dotibus aequas,
Et virtute, viros, quos fama sub aethera tollit.
Nobilium tenem ovirum quia doctior artes
Calluit in genuas, nec te praestantior altex
Romano formare potest sermons loquelas

Et tus cum Danum te patria terra crearit,
Teutonicam doctis scis linguam reddere verbis.
Iure potens tali te Dania iactat alumno,
Cui te crescit honos aurore. Meretur ut amplam
Nam sibimet soboles generosa suaeque parenti
Laudemeterra viri sic paria nomen alumni
Iactitat, egregium virtus quem clara fatetur.
Utilis est patriae tua docta scientia rerum,
Esse gravem tibi quam suffragi multa fatentur,
Unde, qui bus rerum moles et cura regatur,
Et patriae utilitaws seruetur, et effera vulgi
Compesci levitas queat, ut scelus omne quiescat,
Scribere iussus, opus nunc condis nobile, leges.
Et velut ingenuas colis ipse peritior artes:
Sic doctis candore viris testaris amicam
Mentem cumque Deum sit opum tibi copia nutu,
Largus adesse soles aliorum munere musis,
Nulla tui meriti quas unquam oblivia tangent,
Donec honos erit his et debita gloria famae.
Sic equitis tibi rex aurati fautor honorem
Contulit Hermolae, domus qui Drollus anitae
Iure vocaris, et illustri es de stirpe parentum,
Nobilitas vorum haeredem te laudibus ornat,
Te virtute virum prior haud aut clarior alter
Dignus es ergo, decus laudum quem tale sequatur,
Lumen et ipse virumes, qui Regis honesta fideli
Facta invant ope, consiliis quam ferre laborant.
Sic te rex illo dignatus honore Libori est,
Prodit item generis Drollum quem fama vocari
Nomine, quod decorat tegloria clara parentum,
Quam duplicare porestua dotibus inclita virtus,
O quam Regis amat te candor, et esse superbae
Ornatum titulis vult laudis, ut illa loquantur,
Praemia vi partom generosae mentis honorem.
Sic, Luccum quaem fama docet cognomine dici,

Te creat eximium Rex nobilitate Georgi
Illius haeredem decoris, quia talia reddi
Dona tui tibi pro meriti ratione decebat.
Qualia cloro etiam Rex ornamenta Tagoni
Tunc concessit (avita domus cognominat Ozen).
Is quoque consilio patriae nunc rebus opem fert.
Et procerum esse potest nulli non laude secundus.
Niclalange tibi simul illo nomine famam
Augeri voluit Rex et clarescere stirpem
Laude tuam hac, satis ante decus cui nobile crescit,
Te generosa viris aequat natura, vocari
Lumina qui patriae virtutum nomine debent,
Fas erat ergo dari famae vivacis honorem,
Inclita sortiri quem virtus iure putatur.
Sic tua Vernero (gravi cui cognomen auroorum
Pasbergo remanet) titulorum gloria crevit
Auct pari ratione, viro Rex fautor haberi
Digno, cui daret haec etiam ornamenta, volebat,
Huic equites vis aurati simul unde dicavit.
Quo donare virum Rex forte volebat eodem
Eximium, Holgero est cui nomen, amoena rosarum
Serta notant cognomen (eum quod multa loquantur
Signa gravem virtute, simulque sequatur avorum
Claram laude domum, patriaeque sit utilis haeres.
Sic quem Coruitium docet haud obscura vocari
Fama, sed ulseldum cognomine stirpis avitae,
Quem generosa virum fortem natura creavit.
Sic alium quem Ioannem, vel origo parentum
Ulstandum vocat, huic datur aulae cura magistro,
Regis eum tali dignatur honore voluntas.
Nec non, Erico cui nomen, item que vocatur
Ruta, quod hac soliti dici sunt voce parentes,
Quos generc eximios sua praedicat inclita laudum
Fama, vire ergo decus grave stirpis origo ministrat,
Addere cui clarum virtute laborat honorem,

Et, quem Iacobum dicunt cognomine Dani
Broggenhusum, etiam qui stemmate ducit avito
Nobile laude genus, patriaeque iuvare salutem
Consiliis solet augustis, quae docta ministrat
Huic sua mens usu magnarum exercita rerum
Regis obiregraves nutu quas saepe iubetur.
Sic, Ian Ioannem noto quem nomine dicunt,
Qui procerum ascribi numero virtute meretur,
Non negat esse suas quos patria terra columnas,
Luminaque; et columen, quorum prudentia seruit
Consiliis regno conata vetare labores.
Sic, quem Christopheron dici voluere parentes,
(Ioanni cognomer) honos cui slirpis avitae,
Et virtutis, amat qua famam extendere, crescit.
Quatuor esse viros alios sic sponte volebat
Ornatos equitum auratorum nomine Rex tum,
Virtus quos omnes generosa, genusque parentum
Nobile sat claros facit, unum fama Lagonem,
Unum Nicoleon docet (horum utrique remansit
Ulstando cognomen idem) unum eademque vocari
Otthonem, patriaeque domus ab origine Bradam,
Unumque Albertum, patriae cognomine Schilam,
Hi sibi delatum cuncti reveren ter honorem
Detrecant, haec ingenuam argumenta loquuntur
Mentem, laudis opus quondam concemnere laudem.
Omnem sacra pium iam finiit actio ritum,
Egrediens sacra capiti impositam aede gerit Rex
Auro fulgentem, et gemmatum luce coronam,
Inque manu socptrum dextra, per limina templi
Turba sequi procerum quem cernitur omnis euntem,
Iamque locatum in equo, color est cui caesius, alto,
Aurea cui phalaris ornato frena, tapetes
Pulchri dorsa tegunt etiam, nec ephippion aure
Non micat, et velum, preaebet quod desuper umbram,
Auro intertextis filis, flavique coloris.

Quatuor extensum hoc gestant fultumque columnis
Enumero procerum, altus equi hoc sub tegmine fertur
Terga premens Rex pulchri, amplam penetratque plateam,
Aeream a templo ducit quae lata sub arcem,
Quae quam longa sacrae huce limine ducit ab aedis,
Atm atis utrinque viri stant ordine membris
Quadringenti habuit fusci, giluique coloris
Ordine subsequitur se pompa decenter eodem,
Ante fores templi quo Regis ab arce subivit,
Tum vero clangore tubas pulsataque rauco
Tympana certatim stridore sonare notares.
Aenea nunc spargunt diros tormenta fragores.
Terra tremit nimio caelique inmensa tumultu
Machina solenni certant nunc omnia plausu.
Nunc quasi gratari naturae gaudia cernas
Regi augusta nono, nunc ipsaque tecta videntur
Exsultare, quibusque negat natura moveri
Sensu laetitiae, silices nunc bruta, virosque
Indulgere invat laetis effusius horis.
Cum sene Neptuno nova tanguat gaudia Nymphas,
Quae maris exercent solitam sub iurgite vitam.
Ipsa freti natura refert velut omnie quandam
Laeticiam, snavi dum murmurat unda susurro.
Totius imperii nun c plausu ivosla certant,
Teque prodanta ad tale Deo ducente vocari
Rex friderice decus quem gloria tanta sequatur.
Intere ordo vices Pompae sortitar eundi,
Quem talem servare iuvat qualem adis e indo
Tecta sub alta sacrae ratio exercere inbebat.
Sex ivacnum arte sonos doctiformare tubarum,
Et pulsare gravi clangentia tympana plausu,
Anteeunt urctas vex unplet clara pieteas.
Dein Comes. Oldeburgiaco qui sanguine stirpem
Ducit, loannes et Donaurae inciytus haeres
Stirpis honore Baro Fridericus, et aula magistro

Regia quo gaudet, vir, (Elero huic nomen, avitae
Sed ratione domus Hardebergum accipe dici,)
Incedunt pompae ductores, stipat eorum
Coetus terga frequens auroque decorus, et ostro
Et virtute virum, et praestantum stirpis avitae
Nobilitate, favor quos Regem laudibus aequis
Ornandi Holsatiae partim huc adduxit ab oris,
Partim Saxoniae, aut Danorum e gente coegit
Officio Regem decorandi prompla voluntas.
Post turbam subeunt alii hanc inflare periti
Arte tubas ivenum, et qui ty mpana Martia pullsant.
Inde duo ornatis in equis qui Regia gestant
Sceptra viri, adque sacram proceres qui insignia Regni
Non sine honore gravi portarant quatuor aedem.
Quorum primus it ante alias sortitus honorem
Hardebergus, obit quo res vigili aula magistro.
Tu generose tenes eques Otthocrombe sinistram,
Vosque duos etiam ornatu graviore decori,
Atergo stipant duo, quorum arx consicit uno
Regie praefecto res, quas sortitur agendas,
Omine virturum Magno cui nobile nomen,
Aurea consuevit cognomine Stella vocari.
Alter avis etiam genus haud ingnobile ducit,
Quem vocat Holgerum domus haud obscura parentum.
At cognomentum reddunt tibi serta rosarum.
Sic hanc multorum decorat praesentia pompam,
Qui praestant genere, et virtutis honore virorum,
Sic lanfrisus, adest vix quo praestantior alter,
Non leve pondus habet laudum ipse decusque suarum,
Quale refert etiam tua Cancellarie Regni
Laudibus Antoni praesentia Prisce superbis.
Pro meritis magnum cui Dania debet hon orem,
Quae te saepe graves diiudicat auspice causas,
Et magnis in rebus opem te poscit agendis.
Sic virtutis egens nequaquam Iuare vocari

Fama refert alias quem Crabbum a stirpe parentum)
Et qui consiliis opis es Regi auctor henestis,
Lumen es huic pompae, quam non nisi splendidus auges.
Emicat hic etiam locahimi gloria Becci,
Ac solenne decus iuvat et se huic clarior addit,
Qui praestens virtute vir est, et regius aulae
Quaestof, obit tali curas dum munere seruit.
Nec non innumeris aliis haec aucta superbit
Pompa viris, quos nobilitas extollit avorum,
Quos inter clarum esse virum virtute Lagonem
Nemo Bradam negat, aura ticui iusta dicavit
Quondam equitis censura decus, quo fortia debent
Laudem facta sequi, quibus ille meretur honorem,
Sic horum e numero esse negat te nemo Georgi,
Qui cognomen habes quod serta sosacea reddunt,
Ingenii claras qui prodis acumine dotes.
Ingenuas quared doctis insignit er attes
Annumerat te fama viris, qua teste disertas
Romano Graioque sono potes edere voces,
Ad genus hanc addit tua laudem nobile virtus.
Tuque parem magnis illustris stemmate famam
Steno secute viris non Rosospatre decorem
Exiguum addis: Erice parum nec Regis honorem
Tu tunc Lange iuvas, clarum quem nomine virtus,
Nobilitasque facit. Nec tu VVidfelde cateruam
Infimus hanc decoras nulliimpar laude virorum.
Nec te Petre (vocat sua stirps quem patria Bildam)
Destituit laus in solenni deb ta coetu.
Nec, tecum cognomen idem quorum extat utrique,
Ioannem, Hartvvigumque viros. quibus edit et ipsis
Mens laudem generosa, nec est ingloria stirpis
Nobilitas, sequitur quorum hoc etiam alter honorem
Nomine, quod claras huic dotes fata ministrant
Ingenii doctas tenet unde sagaciora artes,
Parturit huic quarum laudanda scientia famam.

Te Niclae simul ratio cui stirpis avitae
Indidit Ulstando cognomen, teque Georgi
Quem Delphina vocant cognomine, teque paterna
Ioannes Schaugarde domus generosior haeres
Teque Arralde (vocant Ugerupam a stirpe parentum,)
Teque sequens clarum Ottho genus qui Rutta vocaris,
Fert vix quo formae procerior altet honorem.
Et te praeclaris ab avis exorte Georgi
Cui cognomen idem, tunc regia pompa notari
Lumen habere potest, quam Rex sectatur euntem,
Egregio gestatus equo, arden tem que coronam
Gemmarum que, aurique gerit splendore decoro
Impositam capiti, manus altera nobile sceptrum.
Ad lautus incendunt stipantis utrinque superbi
Turba satellicii, decies sunt quatuor horum
Quippe virum, tegit his sua vestis discolor artus,
Serica dimidiam partem quae tota nigrantem
Praebet, dimidiam giluique decora coloris.
Serica fusca comas etiam horum tegmina velant,
Quasque gerunt hastas insignia Regis imago
His insculpta refert satis arte decenter in auro.
Post Regem altus equo formoso Elector euntem
Saxoniae fertur, comes huic stipare sinistram
Carolus et tali Danzeus honore potiri
Cernit7r hanc venit qui tunc legatur ad urbem,
Hos sequitur forti cum fratre decorus Adolpho
Hoslatiae dux Ioannes, duo deinde duos hos
Ioanne cum germano, cui mollior aetas
Vernat adhuc, teneroque virens in corpore virtus,
Magnus ob egregias animi Dux nomine dotes.
Hinc comes, a svarzburgiaco qui sanguine stirpem,
Ducit Ioannes, atque Eisen burgica proles
Alter, item de Barbiaco cui stemmate stirps est,
Tres una, in medioque subit Svarzburgicus haeres,
Deinde viri qui Rex ope te Friderice iubernant

Consilii, Holsatiaeque Duces, teque inclite Princeps
Saxoniae, hi cuncti comitantur in ordine pompam
Sublimes in equis hanc ornatuque decorti.
Cum nataebus eam sequitur Regina cateruam
Curru intiecta tribus, quarum est tibi maxima natu
Saxoniae elector coniunx Auguste virag.
Octo praecipui currum stipare notantur
Nobilitate viri obductum velamine nigro,
Deinde senatores Regni tres pone sequuntur
Egregiis inequis ssexque una alii ordine currus,
Vectant matronas hi, virgin eamque cateruam.
Arci vicipum pontem Rex forte subibat:
Igneus arte diaco secat aera factus inanem
Regi ex arce voians expassis obvius alis,
Et veluti august um huic gestu gratatus honorem.
Ordine marmoream tali tandem itur in arcem.
Tum vero totos ingenti splendida luxu
Tres agitanta dies Regi conviva durant,
Ante dari upido quam sunt spectacula vulgo
Coepta daret quos concurrens eques acriter hastis.
Quarta recchs lux prta pelo dimoverat vinbras
Densa fonri in medio, dat semita recta sub arcem
Inde viam, ex tota coit urbe caterua virorum,
Hac quia lauc cohors equitum hic concurrit in armis,
Nec nen rpse viro concorrere fortiter audes
Rex Friderice (vocant cognomine Ranzion illum)
Egregio virtute, decus cui praeripis illo
Nomise tunc palmae, quod te prior illa petivit
Deutrbatus equo terram, atque reliquit habenas
Victus equi, hac ergo es tu parte escutus honorem.
Altera lux erat orta, frequens se turba virorum
Nohilium armat, equos phalerisque insternit, et ostra,
Inque foro, vetus appellant quod nomine cines,
Cogitilir, hic teretes concurrens frangat ut hastas,
Aeptandem strictis quasr pugnam miscezt armis,

Ut, plures socio quisquis truncaverit hastas
Congrediens alias specimen seu strenuus edet,
Ille ferat gemmis radiantem, auroque coronam
Praemia quaesitae, testantia laudis honorem,
Omnia iam fuerantvoi fine peracta secundo,
Tantus in urbe fragor tormentis sparsus ahenis
Ingruit augusto Duce portas arcis apertas
Egrediente, poli ut quis formidare ruinam
Possit, abit Rex huic comes una, et factus eorum
Arte caput supra Draco motis provolat alis
Laetitiae hic valedicendi vim plausus habebat.

FINIS.