ANDREAE LIBAVII.

Iaurinum receptum.

QUid Bellona paras tandem, et gradive? Quid inter
Pannonias acies Scythicasque operare phalangas?
Speque meruque premis dubio moli mine gentes,
Suspendisque animos et pectora coeca futuri
Ambiguus pavida ludis formidine utrinque
Lebere Christiadum felix ex aerhere signis,
Armatusque Deodateri consungere nostro;
Caesareisque insigni aquilis rura omnia passim
Ut tandem exoptata diu, votisque petita
Sollicitis eat excidio Solimanibus hora.
Discat Oguzgrius Scythica cum gente tyrannus
Quem colimus Christum esse Deum, suaque agmina versa
Funditus experiatur, et usque usuletque gematque
Fatalem interitum Parcis voluentibus ige.
Ecce novo tellus propere se vere recludit,
Atque suas exponit opes, sibi quamque fideli
Semina crediderit, sulcata per arua colonus,
Haud ignava docet nodis et germine denso.
Nemque hiemale gelu, Boteaeque insania longa
Anguitam agricolas in spem coniecerar om nes.
Sed largos campis tulerit cum Martius ignes,

Praecipitesque nives, et aratra boumque labores
Egerit, excieritque solo propaginis arcus,
Purpureosque inter viridantia gramina flores:
Laxavit curas, animis confidere iussis.
Nevesibi seros tandem promittere fructus,
Sed solidio citius maturos. Tu modo frigus
Pelie procul refugum, Pater alti a culmine caeli,
Et Veneris Maiaeque dies Titane benigno
Illustra, blandoque fove per rura calore,
Sic spes procedent et erit fiducia in anno.
Pectora sic laetis recreabis languida signis.
Quando ruet mundus, caeli et seprem plicis axis
Fractus in abruptum praeceps cadat et graut dorso
Excutiet pondus sident et sidera in imum,
Desuescentque pati flammas, quibus ipsa solumque
Pabula sunt decreta diu, neque tanta tamen daps
Infanda poterit satiare voreg ne ventrem,
Quin tandem esuriat sti itaque et concidat ipse:
Non sine signato peocum bet tempore Retum
Machina signa dabit, pontusque et maximus aether,
Tuque nocens tellus et quae tenet ambitus orbis.
Non alicer sscus nodis vim prodit obortis,
Sic spem frugis habet decumanis vinea gemmis,
Tu quoque bellipotens aquilis victricibus orbem
Impleture, rei ponis primordia tantae.
Vere bibit sucum primo fors Caesaris, et se
Vivifico in frondes saturat, fructumque liquore,
Mature imo serit, quam primus carpere messem,
Et primus statuit Mavors componere tectis.
Dictus enim quondam Martis de nomine mensis
Octo decemque dies prisco collegerat anno,
Et lato Phoebum populis ost en derat ose,
Nalla polos nubes atcebat. Ab aethere puro
Aureus in terras iaciebat lumina Titan.
Omnia magnarum dix sses surgere rerum.

Subtristes sed Luna genas pallescere visa
Cogebat flammas in cornua, iamque minuta
Lumine ad Aegoceron concesserat, Ariere solem
Exclmate suum, quamvis eriam illa videret
Libera Danubium montesque et Pannona regna,
Unde Othotr anigenes ad dira vocaverat ausa.
Illa nocte etenim Taurine impesta virum vis
Urere Christiadum flammis processerar agros,
Atque iner e e populo, et sparso per inania rura
Relliquias anni rapere, et conferre prioris.
Demens, quae Lunae decrescere nesciit ignes,
Et properare suos terris subducere vultus,
De supero urgenti radiis Hypetione caelo.
Ocius advolitat vicinam fama Comorram
Quam tunc praesidio Melapyrgia signa tenebant,
Exivisse manum firmae munimine Rabae,
Et numero minuisse domos: Tum moenia raro
Milite stipari, nec firma repagula portis
Obiecta hostiles admittere promptius ausus.
Addita spes animis, stratisque excita iuventus,
Noluit optatam somno postponere sortem.
Strigonia auxilio ducuntur ab arce cohortes,
Ipseque dux facti Melapyrgius abdit opacis
Vallibus armatos, mittitque ad moenia primos.
Pars in equis celsi, pedibus pars ibat, et arma
Vectabat plaustris scalas, lintresque cavatos,
Et pontes altas fabricatos iungere ripas,
Muralesque globos, et stammivomentia ahena
Vi factura viam cuneis per claustra, per hostes.
Omnibus una suis mens reddere Marte salutem,
Omnibus unus amor gentem delere nefandam,
Atque dolo amissam reparare fideliter urbem.
Ecce autem, quae Luna suos laxaverat ignes,
Utque Musulmanidis ad atrocia cepta faveret,
Lampade splenduerat, pura per aperta serena,

Quae res consiliis fuerat non apta tegendis:
(Prodit enim splendor latebras, et furta Quirini
Ne premere in cautos per nigra silentia possit.)
Caelitus accitis condebat nubibus ora,
Iussa suas tenebris tandem compescere flammas.
Non aliter quando sulcat contraria Phoebus
In caelo spacia, obscuram latoni inoctem,
Atque umbras patitur, terrarum mole vetante
Fraternas captare faces, et fulgere luce.
Ilicet obscurum ca put inter nubila condens
Abstinuit terris faciem, ne sorte videret
Dilectam cadere insperato funere gentem.
Sic eat ô retum vis, et tutela piarum?
Tuque potens mundi Deus, ut minus aspicit aether
Caesareas acies, aliis fors assit ab oris,
Auxiliumque elementa piis conferre laborent.
Non tantum in nubes incurrat Cynthia densas,
Prospectumque adimat vigilantis ab aggere turbae;
Exoriare simul caligine spissior aer,
Atque opplementes tenebris, et flatibus aures,
Ne capere hinnitus valeant, strepitusque rotarrum,
Et iam iam portas subituri militis arma.
Non secus ac olim, Pharii cum Principis ala
Subruere Abramidas, et perdere quaereret ense,
Sese interposuit mediam nox atra, diemque
Abstulit ex oculis, flammas iaculata minaces,
Horrificisque tenens, et agens mugitibus hostes.
Nosce Deum, Caesar, praesentem, animisque paratus
Castra mone. Nam quo melius se pandere signo
Debuit, Aegyptum quam quo perterruit omnem?
Delia dum latuit, nebulisque incanuit aer,
Dumque per obscurum fremuer unt murmure venti,
Miles adit portas selectus, et in sua vota
Conspirare videt fortunam, operumque tenorem.
Namque aditus pontis, nihil hoste timente patebant,

Et catathecta suam servabat pendnla sedem,
Clathris subductis mox adm ssura receptus
Quae praedotum ierat per tuta silentia turmae,
Deinde datuta viam venienti Regia ab Alba
Cum pianstris pubi et vectanti pabula in annum,
Armalia st pata, et Lunifero comitatu.
Non mota peocedunt laeti certantque vicissim
Figere in adverlos catapultae sulmina postes.
Cedant Gratugenum menndacia lignea, cedant
Palladia f audes, et equi fabricator Epeus:
Hic alius sonipes, anusque hic conditor artis
Inventorque doli, non instar montis adaucti,
Sed parua sitb mole ingenti ab sede ruma
Quassuri caures misturique alta profundis.
Romanas aeies vid sses arietis olim
Verbere pienatos incusso soluere muros,
Sub pluteisque imi convellere saxea fundi:
Fulmina nos molimar, et acroceraunia cannis
Rumpimus ignivomis, lapidumque effundimus imbres.
Non sic Enceladus singultu summover Aetnam,
Non sic Inarimen spirantia membra Typhoei.
Subruimus montes, et castra itaposta, virosque,
In vastos agimus tractus, rapimusque per auras.
Ergo sulphuribus praegnans, nitroque Pedarta,
Nempe cibis flammam rapere, et nutrire paratis,
Trud, tur in portas, tortoque affigitur aere.
Paulatim interea Melapyrgius advenit heros,
Atque indeprensus vintosae ob murmura noctis,
Occupas accessis, nec iam mora longior, ignis
Adivitur Catapultae, haec ut luctata parum per
Divisit flammis iter, horrendum intonet, atque
Obstantes valuas magna vi rumpit, agitque
In lacum volitanetabulaeque, et saxea moles.
Vim sequttur miles propere, vigilumque maniples
Cerratim obiuncat, figitque, et glandine plumbea

Deicicit oppositos cuncas, busbatque ruitque
Pars aditus munit, pars prendit ahenea signa
Displositque globos temere, ne di igr in ora
Militis ante fores possent, sociosque motati.
Undique per vicos totam concurritur urbe.
Osmanicis subitus terror varia arma ministrat:
Corripit hic atcus hic pugnat acinace Medo
Ille globis tonat ignitis, sed fostibus ille
Pars Sotano segnis stratis vix membra levarat,
Obviaque arripiens peocuererat aima; per artus
Catbaseus nudos temere volitabat amictus.
Tantum animi sub pectore erat, concurrere inermes
Cum loricato cuperent ut forciter hoste.
Talis erar rerum vultus, cum Tiosa Pelasgis
Arderet flammis, et equus depromeret aluo
Thisandrum, Stenelumque duces, Ithacumque, Thoamque,
Pelidemque. Neop tolemum, flovum et Menelaum.
Nempe cadunt vigiles, portisque paren tibus omnes
Acglomerant socii, dextrasque in proelia miscent.
Tunc aliquis prima somno sub caede sepultus
Vidit adesse sibi Sinanis tristia Bassae
Ora et deformi foedatum stigmate corpus.
Heu quam retet erat, quantum mutatus ab illo
Qui nostrum exuaiis, captoque super bus Iauro
Ingentes animos Tyrio ostenta bat in ostro?
Nam transaipinas im bellis femina turmas
Cum fugeret, vecors. et multo funere tardus
Turpi seminanimis mortem exspectabat in ulua:
Unde iterum extractus, reparatis v ribus arma
Senlit iniqua sibi, donec lue adelus ad umbras
Ind gnantem animam multo cum murumure misit.
Hic tunc hortari in somnis, et talia fari:
Heu fuge miles, et his te protinus eripe tectis:
Hostis habet muros, et fulminat impiger armis.
Iaulini fuimus, Nihil hic Solymannia virtus,

Nil valide potuere maniss: procumbet et ipse
Qui datus est urbi custos Ea fata manebunt
Te, sociosque tuos. Nutat quoque Stambolis ingens
Umbriferasque Charon cymbas fuit, insolitumque
Crudium habet miseros pridem Phlegethonte subimo,
Nunc et Strigonii sine vi sudoreque multo
Artibus Osmanicis et proditlone tenendi
Spes periit. Nam fata dolos aperite, ducemque
Decrevere, malis et praemia reddere factis.
Sic ait, et tenui maestus se miscuit aurae.
Diverso interea resonant cava tecta tumultu.
Iam fugiunt Turcae, iam vita. abituque negato
(Namque hostis portas stipaverat ocius omnes)
Rursus in arma ruunt cupidi et per vulnera mortem
Occumbunt. Alii nodis nectuntur, et aere.
Pars ubi nulla salus victis apparuit ultra,
Munimenta subit, violentisque ignibus ustam
Disiecit molem, superasque explosit in auras.
Heu facinus crudele, cadunt immaniter ipsi
Auctores facti, laceratique ora feruntur.
Vis eadem absumit pugnantem desuper hostem,
Ter centum cecidere virum sortissima terga,
Rupibus oppressi, aut flamma, et caligine rapti.
Qualiter occulto quod pascit terra meatu
Impellente Noto diversis partibus, ignes
Confertim emicuere, et perrupto obice terra
Cum sonitu sublime petunt, sternuntque ruuntque
Omnem in circuitu campum, collesque laresque
Cumque viris pecudes, et tota armenta repente.
Pars animam caelo ponit, pars pondere saxisque
Elisos artus prope manes exuit imos.
Sed neque segnis adest Marti Melapyrgia virtus:
Nescia stare loco, monet, impellitque phalanges,
Fortiter audendum, poenasque a sanguine diro
Poscendum; simul ascensu petit impiger arcem
Qua se Bassa ferox, sexcentumque ora virorum

Condiderant, one nes defendere limina prompti,
Aut extrema pati furiata mente malorum.
Arietat in portas Melacyrgius et face torta
Rumpit claustra domus, non sic Epiria rupes
Fulmineis quatitur telis, et dissilit ictu,
Omnia Mars ferro metit, et cava pectora crebris,
Haurit vuln eribus, satiari nescius uno.
Sed tamen eminuit virtus ante omnia Bassa
Namque mori intrepidus binos utrisque prehendit
Ad capulum gladios palmis, vibransque per omnem
Circuitu partem non vivum praebuit ulli.
Prosterni poterat contis extensus arena,
Caesareoque trahi veteri de more triumpho;
Sed prohibent animi volucres, iraeque ministrae
Nec dociles consulta pati. Cadit ergo veruto
Confessus pilo, atque animam cum sanguine fundit.
Mox caput avulsum longo in sublimia palo
Erigitur, signum devicti fortiter hostis,
En tibi, Murathe, temeratae praemia dextrae
In caput inde tuum veniunt mala multa, tuosque.
Tu moreris furiis, atque irascente Diana
Victima Crecuiciis sic debita concidis umbris.
Mox quem liquisti regno belloque magistrum
Filius ille tuus scelerum caput atque repertor,
Caesorum inferias misit tibi funere fratrum
Regni aditu primo. Quia cuim periuria genti
Machaniae primo placuere a Baiasethe
Fratris Amuratidae Celebi reos, in ordine deinceps
Et maculant regni primordia sanguine, et umbras
Placant immites, sed tu reliquos tamen anteis:
Namque tuus matres adiecit, et auspice diro
In facinus regnumque simul successit avitum.
Sed non illa satis visa ad periuria poena est.
Vertit opes violata fides, et regna coarctat.
Quam multas satrapum desiderat aula tyaras?

Hassana, Ferratumque et quos vix nomine drcas
Barbarici indicio ingenti. Quin te quoque Sinas
Dura vocat Nemesis. Non te tua munera, non te
Liberat astu animis pellacia. Styx tibi nanda est
Iustaque Crecuicio meritis soluenda sepulchro.
Sic tua supplicium, Murathes, agmina pendunt.
Quae miser in seros misisti damna nepotes?
Quanto Bassarum, regumque cruore litatum est!
Forsan et haec manes venit tibi fama subimos,
Qued Murathe sasus vasta com mitante hominumvi
Tureitet adnersos tremefsctus fugerit hostes.
Et ni Fata Dei, pi mens aversa suisset,
Proditor atque Sinon revocasset ad arma fugaces,
Victoresque viros terrore agitasset inani;
Vitimus ille dies bello foret, Attamen auctor
Servatur poenis quas mox intelligat acres.
Nunc doleat Dacos, Turcae ob periuria gentis,
Et vastos, stei tractus, atque oppida ponti
Imperio adrectos nostre, et sua perdita signa,
Et lectam bello pabem, proceresque ducesque
Procubuisse solo memorand a strage peremtos,
Haereat ipsa domi fera bellua, et audiat absens
Strigonio amisso nune addita culmina Rabae,
Saeviat, et furias discat suprare, patique,
Tu Caesar, gaude. statue atque tropea Rhodolphe,
Et latum Paeana Deo cane, ut omnibus aris
Pulpita turi cremas oleant illustria flammas.
Ecce Melampyrgeus, Murtis genus, intonat atmis,
Auspicisque tuis caeso seliciter hoste,
Victor apud Rabam posuit simulacra triumphi,
Stat ferus in celso vertex munimine Bassae,
Sed non quo nostri sprevit vim militis ore:
Truncus humi cubat, os longo stat flebile conte.
Sic pereat nostrum quicumque lacesser e Martem
Perfidus, et Christi sa cra numina laedere pergit.

Haec intra muros fiunt dum Marte sacundo,
Regia consilio quos miserat Alba latente,
Succedunt po tis, et amicae moenibus urbis.
Nam ne fama quidem, qua nil velocius usquam est,
Iavenum captum potnit volgare: fide sic
Gesta est res fid siquod eu Germane memento
Omnibus in bellis studio eruare patetno.
Illi igitur laeti proparant, pontemque capessunt.
Pars adm ssi astu estiacito, soribusque recepta.
Sed mites sensit medios illopsus im hostes;
Dumque animis turbatur, et vea corripit ensem
Procumpit caesus, vomit et cum sanguine vitam.
Cetera percepta secialis imagine caedis,
Stat manns et pallens trepidat mox vertere terga
Sastinet, et nota refugit regione viarum.
Sed pater armipotens, Christi cui proelia curae,
Caesarias acies a tergo immisit, et ante
Palfea, Strigonia qui tunc descenderat atrce:
Excipit hic refugos, et conficit ictibus hostes
Palantes, fatumque suum miserarier orsos:
Heu male digressum est, tuta de moenibus Albae
Fata vigent omnes, omnes in puluere mersant.
Mox praeda in vehitut plaustris stridentibus ingens,
Victus et arma virum belli instrumenta futuri,
Quamquam opibus variis erat urbs itnpleta, famemque
Iam poteratmedias inter contenmere turmas
Infeltas,Cererisque iras nihil usque morari.
Non aberant auri, atque argenti multa talenta,
Non gemmae, inque annos provisi copia mellis,
Sexcenti stabant plena ad praesepia fortes
Cornipedes frenis assueti usuque parati,
Henniru fremere atque iubas horrescere, campis
Quadrupedante gradus sonitu glomerare superbos,
In medias penetrate acies, et vertere signa,
Sessoremque suum portare per agmina saluum.

Qualia fert Asiae bellantum corpora equorum
Aegyptusque ferax, et vasto dividit orbi.
Praeterea muros, et propugnacula centum
Bisque decem bigis servabant machinae ahenae
Ferratas glandes, et saxa agitare fideles.
Quinquaginta aliae penetrali in sede iacebant.
Cetera cannarum torumenta insana minorum
Scire nefas. Gladios, arcus, scythicasque sagittas
Hestasque clypeosque, et pulueris arida nigri
Fomenta, et glandes, et saxa referre negatum est,
Heu quantum ille locus Martis, quantamque nocendi
Vim tenuit? populis quam late funera multis?
Inde Vienna tibi trux insultasset Oguzyr.
Hinc populasset agros, spoliisque impune gravatus
Ad sua se molli vertisset moenia planta.
Imperium poterat demum quoque cogere nostrum
Turpiter ut pacem crudeles posceret hostes,
Saepeque perfidiam gentis sentiret iniquae
Macte Dei virtute, tuaque illusteis Adolphe,
Ausus opes tantas, tantumque ad bella paratum
Hostibus aversum, nostris adiungere castris
Si qua fuit quondam meritis quaesita Camilli
Gloria dum patriam truculento liberat hoste;
Et tibi se debent fund atae moenia Rabae.
Fusis Albanis, et duro Marte peremptis,
Praedantum redeunt hostili ab sede manipli,
Confisi turos sibi adhuc superesse receptus:
Nam neque sulphura, nec pulsans cava nubila murmur
Horrisonusque stagor, nec vox praenuntia facti
Nec praesaga mali mens praedae inhiantibus ullum
Fecerat indicium. Proh fati iura latentis.
Venturas caelo nubes deprendimus imbres
Praesentit formica et rana, atque improba cornix,
Funera sed iam iam pedibus venientia pronis,
Rara valet fignis solertia nosse virorum.

Silicet hoc peragit scelerum Rhamnusia vindex
Non sine mente Dei. Nam quos gravat usus iniqui
Maturos poenis post quam est via nulla saluti,
Coeco tramite agit, prohibetque adveitere mortes.
Illi sublimes redeunt, urbique propinquant
Fatorum ignari, sociaeque ad moenia cladis.
Non sic Caesareus perdebat tempora miles:
Non erat illa manus, quae castra Muhammea pridem
Heu nimis incautis properabat decipere ausis,
Et praedas agere, et temere indulgere cupitis:
Sed vigil attentos partem versabat in omnem
Indefessi animos, subituraque Turemana muros
Agmina mact bat certatim, et corpora celsa
Purpureae telis celer exaequabat atenae.
Iamque cadunt densi atque immani vulnere victi
Priadanys, Alicusque, Cynisque Isa atque Carasbes,
Mustaffa, et Murzes, cumque Emyre signifer Achmas,
Ingentes omnes animis et Marte potentes.
Inter eos Alicus cum perdita cuncta videret
Magnanimum ferro Sigeryn petit. Ille sed hastam
Corripit, atque virum media prosternit arena.
Additur huic Dusmes, et fato Techrys eodem.
Tu quoque cum sociis succurrere, Deruise, quaeris,
Glande peris missa infelix Cadit Eurenobeus
Mezethesque ferox, Thamasque immanis, et Urchan,
Omnes Ritteriges; et Nasua, Cimberiusque
Et gravis Harminius multo dant fulmine laetho.
Nec piger Ambiotix, et Langari arduus armis
Deicit bussachanem, Charabogdana, Zenialemque
Ferratumque, Ferinque, et cum Zizimo Abedinum.
Fit strages late: procumbit nobile robur
Stambolicorum equitum, terrasque cruore remiscet.
Disce manum miles vetitis prohibere rapinis,
Atque ducum monitis parere salubribus. Armis
Omnibus haud nocuit tibi sic Germania quicquam,

Quam predas temere celerare, et vivere in horas,
Vincendum est virtute valente, haud impete coeco.
Vertere terga fuga, non vincere comminus hostem est.
Relliquiae exstirpandae omnes. Tunc diripe castra,
Atque animos recrea secura per otia fessos.
An Scythicos nescis abitus, reditusque vicissim?
Non lie untat Araus, non sie Eibyae effera sedem,
Tartarhs ac vagus et Scythiae revoca bilis ala.
Quspdo igitur iam parra quies summotus et hostis,
Exuviis raptis, Murin um Casaris osnne est.
Non tibi Turca ferox paruo stetit ienposuisse
Urbi presidium Multo illam cailidus auco
Non vietute Sinas emit. Gravis ecce merallo,
Et gaza capitur satrapumque ingen: ia circum
Ora lolum mordent, cum multo milite caesa.
Illa dies captis soluit, quoque vincula et atris
Inclusos tenebris produxit in aera clarum,
Heu laceros artus foe daraque turpitet ores
Ora, manusque ambas, et compede crura peresa:
Nam que ferunt caesor nodoso immaniter aere,
Vimineoque artus inaeratos verbere nullo
Non implesse die miseris ululatibus urbem,
Si qua salus tandem caeli se aperisset ab axe.
Non passus scelera ista Deus tandem affuit ultor,
Armavitque satum Nigrimontide gente Baronem
Qui docuit quantum gemitusque precesque valerent.
Omen inesse putes Herois nomini Adolpho,
Et tacitum fatum Oueur dieit heilis Adolphum
Hunc Latium Iustum: linguae sed Teutonis usu
Nobilis est opifer. Rediit sic vindice iusto
Iautinum, mise isque salus apparuit ingens.
Caelar, ave vicpor salue felixxque piulque
Macte Auguste animis ceptis sublimibus insta,
Victricesque aquiias Agriae quoque moenibus infer,
Et recipe amissam, Tibi seruiat Hungarus omnis.

Te Daci atque Getae Dominum cum gente Pelasga
Threiciaque vocent. Christo duce et auspice vinces;
Lunatasque alium Peltas removebis in orbem,
Prote vota fluunt altaribus omnibus, axesque
Irrumpunt superos Quis vota pia irrita dicat?
His et Iaurinum pulso feliciter hoste,
Ad latus Augustum rediit frenosque recepit:
Et stat adhuc servatque tenax tua iussa Rhodolphi,
Vive diu victor Caesar Christoque secundo
Confice quod restat belli, populisque quietem
Instaura Nomadom pulsis virtute cateruis.

Paraphrasis Resurrectionis humanae et Iudicii ultimi. Ad Reverendum D. M. Loannem Dinckelium patrem, Superntendentem Coburgicum.

CVm caeli videat verti septemplicis orbes
Et Lunam observare vices, et legibus aevi
Fulgere antiqui soles, cessarentc unquam
Vetehiemes claudi, atque aestates pomifero anno:
Per montes errare greges, et gignere prolem
Non sibidissimilem pecudes, nec fulmine in ima
Detrudisontes, nascique morique vicissim
Gentes, venusquam desit suus incola: linguas
Mens hominum multas in verba profana resoluit,
Non fore post summam factorum examina lucem;
Sed fata aeternis ecurrere legibus, inque
Umbras dissolui Stygiumque Acheronta subite,
Quicquid mortate est superos nec adite vit ssim,
Ut vitae arbitrium, poenasque aut prae niia capter.
Nec tamen omni eadem placu tsenten tia cordt.
Namque aliqui penitus dpmnaruat omnia mortis,
Neve Stygismanes, nec caelo opera ulla dederunt,
Post obitum remaneren nihil rati et omnia summa
Desinere esse die ceu corporis ante figuram
Nil fuerint mentes somni nisi corpus inane,

Post autem flatus cunctas peritutus in horas;
Qualiter alinbus tenues vanescir in auras
Spititus in cineres ctassa compage soluta.
Pars animas morti subducit et inserit astris;
In tumulos trudens aeternos corpora; quamquam
Illita Socratis extet sententia chartis,
Deproperare quidem superas rediniva sub auras
Agmina spidtuum, sed non sim colpora rursus,
Atque antiqua sibireparata revisere meinbra,
Sed modo quadrupedum exuvias, modo pennipotentum,
Alteriusue viri de terra itrepere molem.
Ergo simul vitae spes est melioris adempta,
Et superi, manesque nihil mortique creatum,
Humanum genus est, solique in saecula vivunt
Quos fingunt Divi, nec surgere corpora possunt:
Quamvis sancta fides ausit sibi fingere vitam
Promissis superi, cui suaima potentia, regis.
Nox ita habet proavos, et avitam ab otigine gentem,
Cum tot perdiderint preciosae munera vitae
Spe magna plterius per vuln era atrocia caesi.
Non sic presse Dei iacet immemoranda potestas,
Non sic fatorum captivus nexibus haeret,
Numine quin valido possit recludere abyssum
Ac reparare solum si quid vasto obice claudit,
Si quid Nepturus demersit gurgite, flammisue
Absumptum est. Revocat cineres ad pristina membra,
Eque chao trahit humanos ad sidera vultus.
Natas in stragem pecudes, miserae ut pote vitae
Praesidium, manes retinent, nec sidera coruos
Vila manent caeli. non tangit gloria pisces,
Aut soetus, Silvane tuos, animas vel atrantum.
Qui mentem gestit divina ab origine ductam,
Scriptus inest superis; morientur cetera semper:
Vivet homo, veterisque trahet miracula formae,
Labe sine, et maculis summo fulsurus Olympo
Clarius Auctoris, ni tardent crimina mentem

Sanguineo numquam madefactam rore piantis.
Qualis erit Pharium quae sese immittitin ignem
Ales, et in prunis sua membra resminat ustis.
Quale erit, et granum Libycis quod crevitaristis,
Credidit ac terrae sperantis cura coloni:
Non mora fecundis vegetat sese im bribus, atque
Corpore corrupto vis se ima resuscitatintus,
Inque novos fertur, vultus non nescia aviti
Fetus: talis homo est, cassum quem lumine tumbus
Cepit, lô redit, et vitae astra revisit amator.
Inspicite annales, fastosque evoluite mundr
Primo nonne aevo vitae altera fata petivit
Iareades, nulli pietate secundus et arte?
Scandit is in caelum, meritus commercia Olympi
Vivus. Eum sequitur mirum fabricator Elias
Cum medios mundus iam pervenisset ad annos,
Ignivomo ille ingo vehitur supraethera spirans,
Exemplum magnum vitae post busta futura.
Quamquam etiam iuvenem paruis revocare Sareptis
Ausus, monstravit quid vis celsissima possit.
O minimum fidens humano in corpore pectus!
Nonne Deus, Deus ille polo, quem desuper actum
Vidimus humanos artus atque ora genrentem,
Et nece multatum sacra, peregrina piasse
Crimina, cum super Eois, solignee, regnis
Tertia post obitum ostentares lumina in axe,
Etumulo ad superas emersit fortiter auras?
Nonne triumphata rediit Styge, redditus astris?
Hauserat aequoreis Ionan balaena sub undis
Atque profundaingentem deglutiverat aluo,
Qualis Nilicolam irrepit crocodilon hirudo,
Aut tu parue culex, sorbentem flumina rictu.
Sed non ille cibus potuit satiare furentem
Indomitamque fame rabiem, Mare permeat oestro, et
Ructat inabsumptum siccas in littoris oras,
Exemplum placuti. Nam sicrediuivus ab aluo

Emicuit terrae atque orci, faebricator Olympi,
Virginis et proles Christus, Deus ille virilis
Morti reuiviscens domita, praeludia gestat
Infoessi tereis hominis. Velut ipse leuavit
Eitumulo caput, haud aliter consurget humo vir.
Terra hiat et ruptis discedunt Tartara claustris,
Prosiliuneque viri trem etactis manibus atque
Ottentant puros artus humerosque nitentes,
Clatius et Phoebo caeloque sedentibus astris;
Postquam Christus erat supera ad convexa reversus
Printus et ante omnes splendore in sigoior unus.
Et dubitatis adhuc vobis promittere vitae
Fasa secunda uni, spemque in nona sumere membra?
Vere nono mandantur humo sua semina, vivunt
Illa quidem virtute sua, sed morte sequace
Corrumpi lex dura iubet. moriuntur. inanemque
Oltentant glumam: cum corpote vita sepulta est.
Sed non agricolae luger spes irrita. nam mox
In culmos redeunt gravibusque tumentia spicis
Deposcunt salcem. Coeunt per rura cosoni
Inque nova hortantur sese fiumenta sonori.
Nun mora praesectis labuntuegrandia culmis
Hordes pressa boum, contractsque gottura anhelant.
Feruet opus campis. Sepremae haec incis im ago est.
Clamabit meffor prae annts falce videndas;
Surgite defuncti, positumque sumte tribunal.
Nonne vide, ve serenovet mala vipeta membris,
Et tmpem ponat fetuenti vere senectam:
Exencit obtusas senio lovis arm ger alas,
Iamque novas penms meditatur in aera cursum.
Sie postquam inorti datus est argenteus humor
Arcificisque manu et tristi niedic mine tota
Exutus vita, lapis, aut incet arida puluis.
Prome memor flammas torpencemque inice, cernes
Pulueris obl tum priscos sibi illunere vultus.
Et celerem in caelum fern, mirabile dictu.

Nil illi mors dura tulit per funera damni:
Exilit haud feunis, nitidusque et pondere prilco.
Quid dicam; mputum ranas genus exhalare
Horentem ob Boream vitas: at sole recepto,
Saltus et stultas iterum tentare querelas?
Immoritur caveis mus, et tu Bistonis oles
Frigoribus ponis pennae cumte gmine canius,
Atque lenea ammas, donec tepor ingruat orbt,
Et Zephyrore deat membris vigor ille vetu stus,
Etgons homo dubitas in corpora possereverti,
Quancto regressurae tor habes insignia vitae?
Ipse aevi et virae, divumque hominumu; rebeitor
Hanc adytis vocem non inscius ediditini,
Velle resurgentes animis coniungere catnes
Et sibi restituisse viros, Non vana suturi
Sunt otacla Dei Signis quoque postuma lux est
Certasuis Venient lapsuro tristia mundo,
Subtrahet ora orbi phoebus, seseque negabit
Astra per et terrae declivia posse videri;
Primaevas revehent neg tantia plaustra tenebras,
Et Phoebe invisis arceb tlam pada terris:
Astra cadent; dito fulgebunt crine cometae:
Saeviet Oceanus caelique tonante fragore
Paudentur terrae nunisque ingentibus histent.
Tumiuga in abruptum descendent celsa furores
Ventorum horrisoni mitcebun einfim a summis:
Depluetignicomus caelide vertice nimbus,
Et liquefacta polis elementa in funder ob estis:
Omnia in interitum dicas inrasse supremum.
Quis procul ille autem, qui se magnd impete clamor
Tollit, et aethereos ululatu verbur in orbes:
Vo ces agnosco matrum iunenumque senumque,
Desperan tum instar toilunt quid in aethers palmas?
Nempe dies speratus adelt; lux illurrem ende
Frangit opus mundi, molemque cosoluit au tam.

Fumat uterque polus, terras incendia miscent.
Ecce autem caelo sublimem Christon, ut inter
Milia contendit iuvenum agmina; ut ore tremendo
Ingreditur iudex? quas dat super Iride voces?
Surgite defuncti positumque subite tribunal,
Terra refunde viros, et tu mare redde sepultos.
Euome flamma vorax cineret sorptamque favillam;
Et distracta suis coalescant corpora fibris.
Ossibus ossa suis iungantur, vincula, neruique
Astringant iterum, socientque haud segniter artus
Foederis antiqui: tu cinge caro et cutis ambi,
Fiat homo, compage quidem de more vetusta:
Sed non par precin, nec nobilitate pfiore.
Spiritus intus agat, celeranteque singula motu
Magnisicus cieat, quales sese aethere mentes
Voluunt aethereae, sive mole et pondere tardo,
Non mora sic dicente Deo, stant omnia praesto:
Ossa strepunt campis: surgit seges ampla viroium.
Cernin' ad antiquam venientia membra figuram,
Diversaque suum regione petentia corpus
Aerei tractus violantibus ossibus albent,
Lumen et obscurant terris, ceu ventus arenas
Quando vehit Libycas, atque aethera polluit umbris,
Pars venit a Borea: medio furuentis ab igni
Solis adest pars, et veteris non nescia trunci est.
Eoo caput advolitat de littore: crates
Pectoris Hesperiis advoluitur incita ab oris.
Quam multos volucres, et cete immania, quaeque
Per nemora alta ferae pascuntut, gutture pleno
Sorbuerant? Quin et sua membra absum pserat olim
Humana ingluvies, seque improba viscere noto
Explerat: veniunt tamen ad nova foedera cuncta,
Oblita iniusta per tot discrimina caedis.
Iam coeunt tumulis pravique bonique reclusis,
Hi quoque qui nondum exuvias posuere, frequentes

Coetibus agglomerant iistem mistique perertant
Ingentes tractus. mireris vivida membra,
O im a morte tamen, morbisque po entibus hausta.
Conspiciat viridi ludentes gramine cates
Antiphates, aut te Cyclopum gente iuventus:
Continuo dicat, vah quantum est instar in stis?
Hunc ego cor eptum latiante voragine ventris
Quondam condideram, sib is satia eus obesis.
Unde trahit vultusi quae vis ab sumpta reduxit
Viscora? an est mundo virtus divinior? et iam
Incipio novisse Deosi hen fortia fata?
Tantilium nocitum esse viris, quos verbete saxis
Collisi deris, tictuque pateate voravi?
Illi se agnoscunt vivos, verbisque salutant,
Et quem quisque bonum, quem quisque ex certus amicum est
Praedicat, et caelo dictis sublienibus essert.
Sed scelere im manes, qualis Nero, qualis Iudas
Insidiator heri, Caeloque minata inventus,
Non andent scelerum plenos attoliete vultus:
Non quenquam affari tenebrola sitentia captant
Et ingendo immane nefas horrescere discunt.
Pars etiam sttoni a stupet in medio agminemente,
Contemplata suo tam vasti roboris artus.
Namque olim pervae meus dia assueverat arcae?
Nunc habitans vastam robusto in corpore molem
Metitur gressus, uresque explorat eundo.
Tu quoque vi vitam quondam post sata negaras,
Mirari quae caussa tibireparaveiit artus:
Et cuipersuasum mentem miscerierauris,
Scire quid hanc seruet, curque haud dissiuxerit optat.
Iam vera occurtunt, quae falsa putaverat orbis.
Haec adeo in terris dum per devexa geruntur,
Imminer e sum mo iudex Deus atque homo Christus,
Iam graniora ferens plena et formidinis ora,
Non qualis Solymasintrabat, neve supinas

Quando manustimidus celso pandebat Olympo,
Sed vu tu quali vel Tartarus ipse tremiscit,
Et fugiunt manes, totusque a sedibus imis
Vertitur ingenti convulsus turbine mundus,
Insuper ingeminat raucas taratantara voces;
Huc ad inra viri; stat sortibus vena movendis.
Non mora, consessu totus concluditur aether
Luce serenatis, vinctisque adamante cathedtis,
Luminis ad radios stabat devota iuventus
Grandaevique senes, laudentia verba serentes;
Salue ô Christe Deus; mundi rex inclite salue:
Tu dignus sceptris, tu maiestate tremenda;
In dicio gentes iusto tegischaud tibi quisquam
Imposusse potest, scelera aut involuere nube.
Cuncta patent oculisau pensas lancibus ausa
Sinceris hominum, tibi gloria honorque per aevum,
Parte alia subeunt maculata veste cruenti,
Sanguineasque genas, et saucia membra ferentes,
Occisi velut et crudeli vulnere victi.
His se lungebant, misere qui semper agentes
In terris animas extrema per omnia raptas
Exusrunt, quibus iniuste vis addita, quique
Spernere thesauros soliti pierate, nec unquam
Curarant vera iussi discedere vita.
Stabant tendentes cupide ad caelestia palmas,
Et lacrimis fusis sic ore et corde serebant:
Tandem ô exspectate venis, tandem arbiter orbis
Appares ô Christe potens? Macte inclite iudex.
Nunc ostende Deus quam simus in orbe secuti;
Assice nos bonus, et fer opem mala funera passis.
Te moveant lacrimae, totoque in corpore sanguis.
Victi nos pietate tui, nos nomine victi,
Christe tuo infandum pressi sumus, atque sub hoste
Sancti operis dedimus truculento verbere poenas;
Aggredere atque tuam iudex ulciscere genaem.

Taliter orabant. Videas tremere aethera totum,
Omniaque horribili inflam mata insurgere vultu.
Qualiter effractis incendia nubibus horrent,
Fit fragor, et ventis furit actus in infima fulgor.
Fulminibus reboaar, et grandine et im bribus arua.
Consensere senes, Rex concilio annuit ipse:
Scilicet invisae fas digna reponere genti.
Nil iam paroendum, veniam et seram hostibus esse.
Interea caelo dum sic oratur aperto
Excite terris gentes coguntur in unum.
Aligerae passim volitantes periuga mentes.
Maturare gradus hortantur, et ite moratas
Solicitant stimulis ceu cogit ovilia pastor
Si quando imbriferum cepit nigrescere caelum,
Et lapidosa gregi speratur grando tenello,
Ille sono movet, atque pedo protrudit inertes.
Iamque aderant populi quos miserat ultimus Eos;
Quosque Aquilo gelidis effuderat horridus ursis:
Hinc quas Tartesso gentes in littore Iberus
Foverat, accedunt, medioque calentis ab aestu
Titanis, caliditostus venit incola tractus;
Matres atque viri quondam, et fari inscia turba;
Virgo ignara tori, validisque per arma lacertis
Consisi tuvenes reparataque membra senectae
Quosdam ridenti cernas accurrere vultu,
Intrecide elatis oculis ad sidera fausta.
Namque animo, ad dit spes nixa in vulnete Christi,
Vita fuit quando Quin et promissa benigne
Hortatur venia, et peccati oblivia facta.
In domino cales dicuntur mortui, et olim
Surrexisse malae de consuetudine vitae,
Et veterem posuisse cutem peccantis Adami,
Qui procul illi autem, postremoque agmine, vultum
Stantes aversi: qui pulsi pectora palmis
Figunt terrae ocules, nec iudicis ora saveri.

Ferte queunt turpes? quam longo est ordine turba!
Scilicet hi vitae quondam peioribus usi
Consi liis. vixere procul Divum agmine, seque
Illecebris mundi consecravere maligni.
Hi Christum lusere Deum, risere Tonantem,
Atque acti furiis male multavere fideles.
Hem quam nunc vellent ad fata redire priora,
Et delicta aliquam cum multo poscere fletu
A Superis veniam, seque emendare piantes.
Ferrea fata vetant, atque irrevocabile tempus.
Pectora in aeternas mittuntur talia poenas,
Non venturo ullo magnotum sine dolorum.
Conscia mens scelerum mordet: crux magna videre est
Contemtos quondam sibi, caeli iure potiri.
Quaerunt pationos consuetis artibus olim,
Declinare forum ut possint, et labier astu.
Pars fucum obtendit factis: pars flebile curat
Iudicium longi differre in temporis horas,
Si fors vel iudex, vel caussa ad persa labascat:
Aut lis expiret, longa aut fastidia portet,
Sumtibus exhausto ut cedat fiducia agenti.
Quidam etiam in sidiis censorum vertere sensus
Aggressi exposcunt, ut sit sententia verbis
Edita perpiexis aliterue incommoda fictis.
Neve sesormidant etiam appellare tribunal
Quodeunque exterius, vel caussam vincere nummis:
Qualia caussidici nunc fingunt milia multa;
Ut si non virtus, litem versutia vincat.
Sed speluduntur vana. non crimina possunt
Velare argute: summis in frontibus extant?
Patronisque casent: nam tales maxima summa
Sunt damnatorum: nec opes, nec pallia honoris
Nunc ornant miseros: perierunt ignibus issa.
Unus adest iudex sub quo coguntur aperti
Et nudi caussas audire, et reddere vitae,

Quando igitur nequeunt facta inficiarier astu,
Illeque spretus erat, quo defensore stetissent:
Sanctum concilium caeli in regione serena.
Decretum absoluit magnum, sudexque severo
Vertit ad astantes se maxi mus optimus ore;
Aeterna aeternis dicta est sententia verbis:
Esto bonus tandem bene, sit male qui mala gessit.
Sic agit, et fracta est manibus quae haerebat arundo.
Fit strepitus toto resonantibus a there linguis;
Inque Dei laudes soluunt sua guttura sancti.
Iudiciis ô macte tuis iuste arbiter orbis.
Nunc et disce ssu populum diversa secutum
Insiliunt piopere caelesti digrege Ephoebi,
Et dirimant animas scelerata a gente fideles.
Non aliter prudens balantum de agmine pastor
Fausto delectu male olentes separat hir cos
Et foedos prohi bet stabulis communibus esse.
Aut qualis metitur cui carduus intet opimas
Fruges, utilibus seponit inutile germen,
Fomentum flammis, Vulcani et dentibus escam,
Lecta cohors dextrum Regis latus occupat, ulmsque
Obvia sublimis rapitur. tunc fronte serena
Sic hilares laeto depromit pectore voces:
Venistis tandem, longisque laboribus acti
O mea cutra, pii fratres, mea magna voluptas,
Ad portum fessi nunc nunc accestis Olympum.
Quam metui ne vos saevae in dinersa procellae
Vi raperent unquam, aut undosa per aequora vectos
Barbara navifragae sorberent Syrtidos ora,
Praecipitesne notis in saxa horrentia raptos
Scyllaeus furor in vastos detrud eret undas.
Affuiego dux ipse rati, et cynosura fidelis.
Direxi cursus: specula procul ipse locavi
Dictrices flammas, stravit mea dextera fluctus,
Africus et rabiem posuit meaiussa secutus,

Undique me obieci mutans mala facta salute,
Eia agite et lacrimis vacuique dolore beatas
Nunc intrate domos, ego quas prius orbe paravi.
Este boni, laeti este mei; mea regia vestra est.
Mecum vos eritis, vos sceptra tenebitis una.
Lumina porrigite, abstergam qui fluxit amaris
Expressus curis torem. Quae limina pro me
Liquistis, quibus excessistis finibus, ecce
Compenso aeternum caeli statione tenenda:
Do patriae melioris opes, do regia Olympi
Limina, quae vobis prima ante exordia mundi
Civubus ascripsi, meritisque et iure paravi
Dixit consurgunt hilarantes aethere voces.
Itur in amplexus certatiw, et gandia sancta
Pectora pectoribus iunguntur et oribus ora.
Qualis quam pridem sponsus desiderat absens
Cum redit ad patrios lectissima sponsa penates,
Eduro exilio, vel carcere Oguzyridarum
Vix grandi surrepta lytro, precioque redempta,
Haec ubi dilecti tandem pervenit ad aedes,
Quam grata abcipitur? quam dulcia suavia c aptat?
Dediscit misera discrimina pristina vitae,
Immemor et duri propter solatia casus
Exsultat gaudens, festaque salute potitur,
Aut qualis longis per mundum erroribus actus
Flebilibusque diu votis a matre petitus,
Ingreditur portus natus, saluusque recurrit
Pridem solicitae comprendens colla parentis,
Basia quis numeretiquis faustae gaudia lucis?
Vultu non alio, nec corde salutifer ambit
Fraternam gentem post tot ludibria saluam.
Hinc versus iudex ad iniquae examina turbae,
Non ego vos novi, fatur: discedite sontes
Inque ignes mersi aeternum mihi pendite poenas,
Sulphur ubi tertum, picis et male olentiae stagna

Infandos Iate miscent furialiter aestus,
Frigoraque horrorem malis crecpitantibus addunt,
Nescia cessare, aut mista ignis parte remitti:
Mille inter mortes fugiet vos grata tamen mors.
Discedunt maesti: gemit haustus anhelitus imo
Pectore, et angusta pressus sub crate laborat.
Ac veluti si quem terigit non aequa Diana,
Quemque niger rodit circum praecordia sanguis,
Voluentem ructans atra caligine fumum,
Atque obscurata tristens animae atrialuce.
Ille petit tenebras, mit dum Titana perosus,
Atque exsspus Furias in se vocat acriter omnes.
Et specus, et tumbi, loca nigra, et sola seorsim
Solantur miserum, Mox ad suspendia versus
Guttura probroso quaerit collidere nodo:
Aut tremefactus aquis animam expugnare laborat,
Mox amat in praeceps celsa devoluier arce,
Aut penetrale latus scrutari cuspidis ictu,
Heu miser, et curas animum diu ilus in omnes.
Sic desperantum pergunt ad Auerna cohortes,
Saevum indignatae rerum fugiente salute.
Sors eadem Furias manet ipsas et Stygium anguem.
Irruit in medios laceratque et mordet agitque
Manibus ipse suis et diro percitus oestro
Quod numquam excussisse porest. Sic agmina sese
Tartarea ex cruciant, et mutua tormina fingunt,

Querelae infernalis in Herode infanticidia reprasentata.

QUam miseri degunt tristis quos sorpsit Auernus?
Ipse etiam scelerum inventor, qui sidera terrasque
Et maria, atque ignes, et cuncta elementa vocavit,
Perniciem in nostram, proh quanto turbine adactus
Sulphureum revomit limum, fundumque derimum
Ipse suis ardet quos saucibus expuit ignes,
Atque in se tormenta sui indivulsa regignit?

Nec Constantia den leviota incendia tangunt,
Qui Cristo turpis scelerate illuserat ore,
Quam saevum mugit rabidus, sua torminaque inter
Debeat, indomitoque scelus domat improbus aestu!
Imperium furiis in talia corpora dirum est,
Inslliuntque ruumque, omnis violentia praesto est.
Mox in se versus saevit furor, angor ubique
Compluit atque dolor, frendunt, stridentque ululantque
Non illis singat solatia vana Cerinthus,
Dena ementitus post mortem saecula vitae
Luxuriantis, et hinc reditus ad fara priora.
Poena aeterna manet Ditem Stygiasque cateruas
Atque homines pariter, scelerum quos inquinat usus.
Quis tibi nunc, Herode inter tot tormina sensus.
Quis, dum Christicolas pueros super aethere cernis?
Tu vero in tene bris aeterna piacula soluis?
Me miserum, clamas, ô me sine fine repulsum.
Quid volui vesanus ego mihi, quid quaesivi
Quando pios olim truculento exstinguere ferro
Ausus, transegi scelera inter atrocia vitam?
Heu me dem entem, quos sum detrusus ad ignes!
Discite iusticiam moniti, et non temnite Christum.
Me nunc Tartara habent aeterna in tormina raptum:
Flammis et furiis agitor, neque dissoluendis
Frigoribus. luctus subit undique et undique terror
Imminet in media ingeminantum flagta corona.
Discite iusticiam moniti, et non temnite Christum.
Debebar caelo, et laetis sine fine diebus:
Me scelus excussit caelo, mersirque nefandum
Sulphureo Phlegetonte, ignique immisit Auerno,
Unde referre pedem nequeo, irrevocabile fatum est,
Discite iustitiam moniti et non temnite Christuw.
O mihi si tandem poenarum terminus efset,
Fost tot centenos revolutis mensibus annos,
Scribere quor numeris caelo terraque valeret

Ingeniosa manus! pateret tam saeva modeste.
Nunc, licet infetnis lux sit non ulla tenebris,
Attamen annorum non est numerabilis ordo;
Quaelibet atque dies, aequat quasi saecula dena;
Tantum st in lucis et tam grave tempus Auernis,
Et querimur frustra protractae verbera poenae.
Discite iustitiam moniti et non temnite Christum.
Vah cur factus, homo matris sum redditus aluo?
Cur non vel tigris, vel belua quaelibet atrox,
Aut saltem vermis, quo nil abiectius usquam,
Ut casus vitam pariter cum corpore in auras
Soluissem, poenas nun quam pertractus ad istas?
Debueram cautes, aut stirps vilissima nasci,
Et tandem in eineres potu ssem exustus abire.
Urar inabsumpius poenis par omnibus unus.
Discite iustitiam moniti, et non temnite Christum.
O limus felix, ô ter felicia saxa
Quae sensu sine vel quosuis duratis ad ictus.
Diffluit unda incussa nihil patiturque doloris:
Aura abit insanos ictus, temnensque furores:
Effugti et superos petit ardua flamma recessus
Arboreos paruus soetus prostraverit ictus:
De tauro poenas vel sumpserit una securis:
Sifficio in poenas cun ctas et ego vivus et expes.
Discite iustitiam moniti, et non temnite Christum.
Cur vidi lucem, et patrem feci improba proles?
Cur non ante animam scelerata in corpora missam
Semina disperiere mei? cur vivere cepi
Et gemui primum miser, uberaque euscuavi?
Debuit in praesens mihilac versum esse venenum.
Cur aberas basilisce meis, cur vipera cunis?
Me mundo ind gnum Percat quaecumque parenti
Enixa es puerum, dixit, quae me abluit undis;
Nec potius digito elisit sacra guttura adacto,
Aut undis mersit. sic foite beatior essem.

Cur mihi sol crudelis erasicur saecula Parex
Voluistis? cur non permansi coecus et amens?
Dispereat dirae secuit qui Vincula linguae
Et non sustinuit sceleratas perdere fauces.
Illa credo die quae me mundi intulit, ipsas
Esse sitas Furias, quid enim crudelius illa est?
Discite iustitiam moniti, et non tem nite Christum,
Cur miser audivi Nasareni nominis usum?
Si fuit in fatis quodam me tempore nasci,
Cur satus hoc veniente fuiicur sceptra tenebam?
Nonne foret satius, numquam diademate frontem
Cinxisse agrestis tolerantem taedia caulae?
Discite iustitiam moniti, et non temnite Christum,
Heu saltem parua curassem haud funera Bethle.
Horresco ipse memor. Video treme facta parentum
Pectora, et in terras prosteata pia agmina matrum
Ensibus implici as: ô parce, o parce tenello
Miles et haud tali macula te sangune, parce
Per caelum, lucemque rogo quam natus amasti,
Consice me, me trade neci sine vivere prolem,
Talibus ingeminant, peragit sed vulnera mucro;
Miles it in caedes; Natat alti sanguinis amne
Cunarum omne decus: vitas linquentia cerno
Vix nata infantum praecordia corripit enses
Mater et in vulnus nat se misi et, amatque
Indivulsa mori, resonant montana ululatu.
Quid nunc tincta iuvant puerili sanguine tela?
Hic me nunc crueiat, dum saevo a rege reposcit
Supplicium aeternum, crux est memin: sse cruoris
Illius, hem Furiae immanes, quid statis inertes?
Do metito poenas, violati misite iuris.
Discite iustitiam moniti, et non temnite Christum.
Ecce autem proceres Solymi, et charissima coniux
Et nati pars una mei mesurgere contra
Laetantur, video mea per discrimina ovantes,

Oblitosque sui probrosas dicere voces:
En tibi crudeles veteri pro crimine poenas:
Nunc alius te morbus habet manicaeque catenaeque
Ignesque et gladii, quaeque ipse industrius olim
Plurima fingebas, te torquent diriter unum.
Vulnere nos facili delere, brenique dolore
Tu poreras quondam; quam sic occumbere velles?
Mors sine motte tua est, paterisque immaniter exspes.
Haec mihi acer ba canunt, meque urunt singula verba
Saevius Alectus stimulis, et susphure fuso,
Discite iustitiam moniti, et non temnite Christum,
Perdite me flammae, si iam quoque perdere nostis.
Rumpite me Dirae, discerpite spargite aduncis
Unguibus. O Lethum, ô corruptio, perniciesque
Cur mihi decreta es, si per te nescio obire?
In medio mortis regno cunfuneris est nil?
Viribus haud opus est, en langueo; fortiter in me
Quin ruitis pestes, animamque expungitis istam?
Discite iustitiam moniti et non temnite Christum,
O utinam possem me in felix perdere, mergor
Gurgite sulphureo, sed spiro invitus, et omnis
Oblita est natura sui non iam voratignis
Corpora, sed cruciat tantum. Vos fulminis alae
Deticite ô miserum me, me date fulmina letho.
Spes erat in gladio quondam dum lectus habebat:
Nunc pungor gladiis et dissecor; at mihi vulnus
Se ostendat nullum; torquet, non perdit Auernus,
Discite institiam moniti, et non temnite Christum.
Quid clam o demens? illa ipsa exposcere poena est,
Et mea saeus habet pridem praecordia vermis.
Olim computrui vivus; mea funera vidi
Traxi animam tumidus distento abdomine toto,
Atque execrando implevi foetore cubile:
Vermibus exesur diffluxi, et viscera fudi.
Nulla fame rabidum potuerunt fercula ventrom

Explere; in medio spes est frustrata labore.
Saevius haud potui crudelem linquere vitam.
Attamen incipio veteres optare labores.
In votis crux est quaevis humana; furorem
Tanti est tartareum sentire ignesque nefandos.
Discite iustisiam moniti, et non temnite Christum,
Quod miser auxilium, quae me ad medicamina vertam?
Intuear caelum? nec spes nec gratia caelo est.
Attollam palmas? proh vultum itasque minaces:
Proh saenum numen. vos hiscite Auerna barathra,
Me tege fla mma vorax; precoi ô vos sulphuta, vos ô
Fumo involuite me, et miseri miserescite manes.
Summae sunt omnes poenae, sed acerbius illud
Supplicium est, valtus superum vidisse minaces.
Discite iustitiam moniti et non temnite Christum,
Vah quid ago fessus: salrem hoc concedite manes
Ut tornsenta inter liceat spirare parumper
Singultanti animae: dicam fecisse benigne,
Surdior ast Hadria infernus cruce tormina iungit,
Obtundunt sensus Borealin frigora, et undas
In glaciem vertunt. Cur non ut Caucasus hortens
Obi igni pridemicur nune quoque sentic flagra?
Torqueor, at sensus fit scutior; haurior uncis
Et laceror saevum, sed percipio acrius. Olim
Si qua parte dolor vehem entius ureret, alter
Saepe vide batur factus minor: omnibus at nunc,
Partibus afficior, sid torqueor omnibus aeque.
Discite iustitiam moniti, et non temnite Christum.
Aerumn as dixisse suas, unsque dolentem
Invenisse aliquem move ant quem nostra pericla,
Saepe iuvat partereque niali magnam isse putamus.
Quem mihi vel singam socium, cui pandere clade,
Sit hcitum, vel quem moveant in commeda noftra?
Nauseor Herodes. Inferni audire labores
Supplic ium est. Furiae crucis horrent nomina dirae.

Discite iustitiam moniti, et non temnite Christum
Rumpo caput clamans: oculos lacrimabilis unda
Rodit: iamque riget quasi fixa in gutture lingua,
Et duro in poenas. O si mihi gutta liquoris
Extremis la biis infandum temperet aestum:
Arent ora siti; praesto est ad pocula sulphur.
Quaero undas, et se densa caligine fumus
Ingerit, exiccatque magis lacerantque palatum,
Infandum fauces exulcerat, et cava rimis
Asperat horribili saturans foetore soperbae
Antra gulae, turpis nares odor undique foedat.
Discite iustitiam moniti, et non temnite Christum:
Ferrem, si species poenas absolueret una.
Ludit quirudes magnoconamine magnas
Voluit in adversos montes, pronasque remittit
Atque adigit rursus, tuta otia Tantalus intra
Tartarum agit; cita quem vertit rota, tempora fallit;
Gyro qui voluerem pascit, pei ditque capitque
Immortale iccung rata novitate levatur.
Supplicium est siniplex; parit assuetudo levamen.
Poena subinde recens, nee tum comperta tenet me.
Discite iustitiam moniti, et non temnite Christum.
Heu scelus, heu facinus, facili quam tramite ducis
Humanas mentes? sed quam trahis aspera sata?
Felix qui vivus sua crimina ture piavit,
Vae mihi, vae misero! quantam veniam improbus odi.
Nunc quid agam? quis me revocabit denuo ab Orco?
Ille ledens caelo victor, victricia fixit
Sigoa, suosque sibi subiecit fortiter hostes.
Ergo nequicquam clamans, do murmura surdis,
Er patiar semper non ullo fine malorum.
Parcite delictis, aut maturate piari.

Epigamicus lusus ad Michaelem Wirthium et Charitatem Los vualfertanam seu Laudemundam, ex nominum congruentia.

ERgo antiqua fides, atque hospita iuta Tonantis
Quolibet inveniunt aevo sua pectora: tuque
Praemia suscepti capis hospitis hospes amicam,
Mille cui veneres ci cum praecor dia sidunt,
Nec minus et virtus et opes fivere benigne?
Venie Acidaliis profugus de fontibus hospes.
Occultosque tulit ferulis fallentibus ignes,
Ignes flammivoma Charitum de lampade raptos,
Dum teneros nitidis attus lavere sub undis,
Atque soporato patuerunt atria setuo,
Vel quod erant placidae dignaeque favore puellae,
Simplicitato locum fraudi in sidiisque dedêre.
Illis vis erat ingentes accendere amores,
Atque oculis blandae incundum gratiae honorem
Aspirare, sui similis Charis unde veniret;
Et sitis haud aliis unquam delebilis undis,
Quam ovas tinxissent Charitum violaria odora.
Hos igitur lapeti furtivis altera proles,
Unguibus ut rapuit; peenisque iraque Dearum,
(Quamquam virginibus sint mollia pectora Divis,
Fucto excita tamen flammis ardescere discunt)
Diversus fugit, donec tandem inseius Issi
Moenia pervenit quâ se sublimis in auras
Arce gravis valida tollit Coburgica cautes.
Subsistamus, ait longaeque levamina curae
Quaeramus. Charitum iam sat procul absumus itis,
Iamque impune licet raptos vulgare calores.
Dixit et Astraei subit Hospita limina Divi.
Aulai in medio hic epulis hilareseit opimis
Atque Deo dignis mensis. Iam coeperat humor
Mussicus irriguos peirepere leniter artus
Pardereque ciasonis, et opes profeire latentcs.

Viximus, inquis ovans laute, sat magna laboris
Praemia sunt tauti, tanta argumenta favoris.
Nec decet immemores grati discedere facti,
Quin aliquid petis ô hospes tibi ab hospite musius?
Quin pete confidens, Non sic fortuna laborat
Nostra, tuis nequeat fors ut succurrere reous,
Nec sine mente Dei tua, tecta subivimus, aude et
Te quoque crede Deo dignum, non numina desunt
Sicubi casta cadunt casto de pectore vota.
Ineanimi dubius, longos praetendere luctus,
Et sibi fausta parum surrepta coniuge fata,
Et vacuos nata non ulla prole penates.
Faruulus ô saltem mihi luderet hospes in aula,
Coniugis ante obitum luci datus! aequius istum
Contuerer solem, vincens solainine curas,
Dixerat: Ille autem furti memor ocius acri
Threicium poscir sonitu melos, atque reclusa
Paulatim ferula, charitum de lampade sumtana
Conieeit flammam, sensimque coogit in artus
Serpere, commoti penertantem in viscera cordis,
Non mora, fax subit inceptatque per intima ducta.
Addere vim neruis, calida et vitalia pasci,
Ingentes patura ignes, aestusque medullis.
Qualiter in stipulis latuit, quae forte favillae
Insautae dextra famulae ad praesepia lapsa
Paulatim vires capit, et foenilia circum
Arida depascit, lateque incendia demum
Miscet atrox, totisque exaestuat ardua campis,
Segnius haud illa vivescit in hospite munus,
Atque suisimilem creat intra viscera amorem.
Ille ardet, viresque novas. flammasque voraces
Miratus veteris subeunt vestigia sensus.
Nec Venus accurrit segnis, nec tela Cupido
Conticit ignavus, superat quo plenior ignis,
Roc vives poscit restinguere plenius ignes.

Non illi, Isse pater non illi Sala, nec Albis
Nec qui Norgaicas lampis Pegnessus arenas,
Quique vegus Francas Moenus periaberis oras,
Hanc abolere sitim poteras, compescere et undis.
Venerat unde ignis, petit hinc solatia, poscens
Pocula nympharum, Charirumque fonte liquorcm.
Tale fuit Myso v ilnus memorabile regi,
Quod non Poeoniivaluerunt claudere succi,
Phoebigenaeve manus quae vuinera fecerat hasta,
Sola habuit medicas rala ferrugine vites.
Sic Charitum quae rebat optm; sic saucius hospes
Undas poscebat. nec quis se crederit undis
Certus erat. neque enitr sons quilibet aptus ad aestum hunc
Tandem Lipsiact Laudandas venit Elistri
Numine ductus aquas quas fama esi posse furorem
Tollere. nam Charitum memorantur surgere ab amplo
Famosoque iugo, siu ilesque effundere vires.
Fons aurata trahit limo ramenta rubenti,
Atque fluit placide nitidis argenteus undis.
Non alium sicco gustaverit ore viator,
Si fas impuris purum tetigisse laballis,
Giaria; anta amni specie, ita amabilis est ut
Non te alio Narcissa putem periisse liquore.
Non igime tiae mente sitit memora pilis Hospes.
Hunc perit, hoc plac dam feslus capit amne quietem:
Quoque magis bat. magis hoc libasse voluptas.
Quis te carmin bus fons laudatissime, tollam?
Tufluis hospitibus Nectan ta nobileplas quam
Nepenthes, vatiis pototem dotibus ornas.
Hospitem odore feris grato quoque: te bibit ille
Suaviter haud unquam dono satur. Aspice Phoebum
Ridentem laete vobis, superique favorem
Numins. aspirant tam gratis omnia flammis
Inque vicem deamare iubent, et flumina chara
Suaviter amplecti, demum inque senescere amatis.

En tua vota Hospes, duri solatia casus
Nactus es. Ut vives laudatis Ebruis undis?
Te cano gaudebit avo tibi nata propago,
Et tibi debebunt charites, debebis et illis
Progeniem fontis propter viridaria chari.
Hospita lympha vale longum, salue hospita lympha.
Non tibi nec Dircae, nec Pieris unda, nec illa.
Quam vaga Gorgonei terra extulit ungula fetus,
Impune abstulerit tam laudis amabile nomen.
Sic te nec Boreae vis aspera, nec Notus udus
Laedat, nec rapidi siccet violentia Phoebi,
Nec sus immundus turbet: violator aquarum
Hydrus nulla tibi, nec possit ferre venea.
Sed Zephiri molles; blandique potentia solis
Tam charo hospito aspirent, dum saecula durant.

Dionysia damnata.

GRande nefas populis, etiam placuisse severis,
Atque pios mores facto vel foedere gentes
Isse expugnatum, iam non in crimina cive
Aut uno veniente viro, sed moenibus ipsis
Proh pudor, et vasris velutad sacra pulpita, regnis,
Non later obscura clausura caligine, et umbris.
Ausa est improbitas rapta vivescere luce,
Quoque minus furiis abolescat fama nefandis,
Intulit in fastos nomen, seseque futuris
Ingussit ponulis. Scripsit suus acta sacerdos,
Signavitque dies, et ritus tradidit annis,
Quem fugit obscoenae demens reneren: ia Dinae,
Fusque perbimarenr vesana libido Corinthum?
Prostuvit vitiis gasta de coniuge natas,
Virgineuni numquam verita expugnare pudorem,
Et pia non fandae praetexere nomina culpae.
Sanctus crat cultus quando peregrinus adulter
Per mare naviffagum peteret scelus, atque lupanar
Turpiter interaret. proh foeda piacala moruae!

Paenituit tacitis maculare cubilia probris,
Et matrum thalmos furtis scelerare nefandis:
Publica cura fuit digna et decreta Senatu,
Templa aperire Deum, meietriciaque agmina lustris
Inclusisse sacris, vitiareque saecula scortis:
Non suadente nefas animi prurigine priva,
Sed iussu cogente Deûm, tripodisque responso,
Exemplo fertur primo nocu sse verustus
Assyrii possessor agri. Tun' terra saeverae
Hospitium pieratis eras tam perdita tanti
Causa malis poterasne nefas obtrudere rale
Gentibus, a sanctis exercita vatibus olim?
O tibi praecipites, renuissent credere rerrae,
Damnassentque scelus seu vi, seu lege salubri
Fors poruit sanis rediisse in pectora virtus,
Atque obstare lui, fractis radicibus imis.
Aut si te urserunt tua fata ut perdere malles;
Debuit hoc licuisse tibi tua per iuga; nostris
Saeva pepercisses, non tantum operata rumae.
Sed postquam placuere semel contagra morbi,
Et mirata Cyprus, Delphique, Amathusque, Gnydosque,
Est secreta Deae quam Grara licentia fingit
Aequoreis natam spumis; Roma ipsa saeverae
Dedita virtuti quondam, Lariumque virile
Succubuit pesti, postquam se polluit omnis
Graecia, et Oenotriis imitamina saevit in oris,
Semina flagitii facili crevere sub auras
Successu, non vi non legibus interitura,
Romulidum ergo solo multum decessit honesti,
Invenitque locum casta inter templa Erycina,
Nec simplex ca cura fuit, cui nequius insit
Ingenium, certant, finguntur turpia sacra
Quis effusa sua est omnis statione libido.
Atque velut pictor vivos in imagine vultur
Anxius exoptat, cunctosque referre colores;

Sic Paphios sudaent gestus, quos ipsa creatrix
Ex oculis natura virum studiola removit,
In luce ostentare palam, solertior ille est
Et Veneris cultor devotior omne furoris
Qui caller genus, et momenta quoque exprimit actu.
Qualia sculprorum peccat manus inproba multa,
Illinit et tubulis coecum scelus et mala mentis
Gaudra picturis aperit, neque deficit emtor
Criminis, ut languens inustet imagine monstrum,
Aut et virgieos violet, proh turpia, mores.
Vah pereas primus quicumque Cotyttia primus
Sparsisti in populum, quicumque impura Priapi
Numina carminibus celebrasti, arisque nefandis,
Et delubra hortis iunxisti reprobus auctor!
Inde Deae nocturna bonae myiteria matres
Matronasque itabuere graves, in foeda ruentes,
Saepeque relligio praetexuit optima culpae
Nomina, miratique aravi fallentibus ausis,
Degeneres partus, et non sua origine prolem,
Quin et prostibuli Florae de nomine festum
Romanos oculos habuit linguasque sequaces.
Non licuit cristi motus spectare proteruos
Fronte sini, matrive bonae castaeve puellae
Ille profanus erat. Divumque immicus honoris
Si quis non hilaris spectator adesset, et auctor
Heu furor innocuas etiam penetravit in aures,
Polluit atque oculos et quicquid corpore toto
Subtraxit natura probro, ad scelera ista vocatum est:
Sepeque damnavit Pathicus sua crimina adulter,
Pollutoque nefas rabidum improbus expuit ore.
Pallescit natura malo. Quae beliva tamum
Discessit de iure sui? Decurre per omnes
Viventum formas, nescire fateberis orbem
Par hominis facinus similemque libidinis usum.
Debuit humano scelus hoc seruire pudori,

Et metam posuisse lui. sed cuncta licere
Dum sibi credit homo furtis non abstinet ullis,
Quâ que viam pandit foeda indulgentia, praeceps
Hac ruit, et medias tentat perrumpere leges.
Non minus in dio preciosi munere vivi
Est insanitum. Puduit tam turpia mundum
Idaliae pietate DEAE committere, sensimque
Ex oculis cossit rabies tam libera, quamquam
Sacra quidem cecidere Deûm, sed crimina perstant
In Iustris valitura ivis, dum corruat aether
Et pereat Sodome recidivis ignibus olim.
Quae vero furias damnarunt saecula IACCHI?
Desuit esse DEUS verbis, sed facta loquuntur
Orgiaque et Thyasos et Bacchanalia salua.
Euantes impune choros imitantur et urgent.
Consulto exuitur mens, sunt delicia laudi,
Strenua luxurie est epulis operata iuventus
Nec iam Penelopaea adeo consortia damnant,
Est minus infamis Cynici schola Graia Epicuri,
Vincimus Assyrias lauto vitulamine mensas.
Cives se exercent, et per tormenta laborant
Invenisse novos vivendi turpiter actus.
Quis sapit, est odie; studio dediscere mores
Ritusque liumanos properant; doctrina reperta est
Oblivisci hominem, totamque profundere mentem,
Non hausisse sat est cum vino pocula, et arcem
Expugnasse animae: saevis infestius ursis
Grassantur, dirisque boatibus ilia rumpunt.
Attamen ignoscunt omner sibi, seque tuentur
Exempiia mundi: vixesoquem paenitet unus
Esse feram, rabie furias superare laborant.
Tartareus vebitur unltuque et corpore amictus.
Olim cortitibus sum ebantoca cavatis
Horrida, et armaci thyriis matrasque virique
Omnia ducebaut Bachum percom pitarfront

Non aberant hederae, non curribus impigra tygris
Atque ferae lynces. ciamoribus aethera adibat
Turba Mimallonidum. Tum cymbala rauca sonabant,
Tympanaque insolito feriebant moenia bombo.
Haud pudor abstinuit turpissima verba fonora
Eructare gula. fuit artis crimina fari.
Laus erat ingenii, et certamen nobile miri.
Supplicio dignas in versum cogere voces.
Dicitur et teter per rura evantia vectus
Palus, in obsceni connubia turpia Bacchi
Ne desit stimulus Veneri suus, atque Lyaei
Sacra Dionaeae iungenda, oblita iuventus
Segnior in cultus veniat monitore silente
Qui potuit tibi Roma nefas placuisse severae,
Ut peragi paterere nigra foeda orgya nocte?
Cui secleri tempus non pulchre faverit istud?
Phoebe Thyesteas poteras horrescere cenas,
Pallidaque in nubes defigere conscius ora,
Et tu luna soror non tecta fronte videbas.
Fercula Lenaeo quae donavere favori?
Cur non atra ibas? nec erat leve crimen, in omen
Ire nefas, facere atque pati truculenta probatum est
Iure sacro. Piger est, sclerum quem terret imago,
Qui putat iniustum thalamos maculare sororum,
Et violasse mares, et patria frangere colla.
Heu grave supplicium praesenteque vindice dignum,
Qua rere vesinis dubiam subducere dextram,
Et velle esse pium Vicit patientia Bacchi
Tam sacra dira, sibique in numine sinxit opimam
Sic spem placato. Periit tamen ampla furorum
Portio tantorum: neque enim scelerata tot obis
Ferre diu potuit. pietas quoque plurima Christi
Sustulit e medio. Sed enim radicibus altis
Haeret adhuc morbus, promte rediturus ad auras
Et scelus antiquum, ni provida cura bonorum

Incidat neruos et agat peccare paratos,
Cernis ut insanos noctuma silentia mores
Suadeat et noto committat turpia vultu.
Si in lucem vetat ire pudor mala tempora velant
Larvatique furunt. Quo quisque obscenior ore est.
Personamque gerit, quam Tisiphone ipsa tremiscat,
Miterurque hominem Titanicae mormolycaea
Mentiri peius cacodaemone, vel styge tota;
Hoc magis applausum dementea cive meretur.
Tunc aliquis Christi obrecter spectacula passi,
Et tristex vultus quos robore duxit in aitor
Sentiat et diras, et verbera lurida turbae.
Forma hac Maenadibus rota furiosius urbe
Curritur. Exsurgunt Euanthum iurgia in auras.
Inde lares intra, mensasque per intem erandas
Crateris certant vastis, et magna laborant
Pocula non sicco fortes vacuare palato:
Utque bibat pagos, et moenia multa pererrat
Improbitas Legituc sumtus preciumque vocandi,
Neg gratis furat, atque epulis exhauriat unis
Quamum vix toto conquireret impiger anno.
Non abtunt saltus, et iubila nec redirurae
Per iugulum voces non rixae et vulnera tandem.
Pars fore perfracta itrumpunt convivia et enses
Vel miscen mensi vel quodiibet hospite muto
Inceptant volita Pessim rota aede supellex.
Nec Vesta ipsa suo tuta est veneranda camino,
Migrandam est, postes procunibunt, culmina nutant,
Tolle parum vigues et legum robora solue,
Mirabor lucem si viderit ulla secundam
Curia, tam vitiis laxantur frena molestis.
Qui Christo addicti vivunt contagia vitant
Improba, neve instar bachantur in urbe latronura,
Neu fronti laruam (scelerum velamen) honestae
Apponunt, mentem non quaerunt perdere Iachi

Flumine sulphuieo piceive aspergine Zychi;
Non Phiegethonceis diumae particulain aurae
Subriciunt furiis. Suspecti murmura sensus
Exosos voces animis iuvat edere apertis.
Quim benc consuluit nobis veneranda vetustas,
Tem pora quando suis ira digerit ordine fastis,
Ut populi rabiem miserando funere lesu
Compescens. Bachi tyisosque aestusque feroces
Veitat in aternae medicamina grata salutis?
Omores caelo dignos o sancta reperta!
Vertite ad innocuos Christi sua lumina vultus
Quirque pius, nec quae semel eius ille Thyoneus
Sacra impura tulit curate. Insania nil haec
Frugiferae pietatis habet. Spectare cruorem
Pro mundi noxi, et pro sontibus interituris
Ad Solymas fusum. uls est caelestis in illo,
Unde fluunt miseris verae solatia vitae,
Gaudiaque haud vilis unquam fucanda periclis.

Quaerenda pecunia primum.

DIcitur antiqua regma pecunia lege
Et genus et formam dare possessoribus, atque
Imperium in populos spreto sibi sumere iusto,
Arteque posthal ira precio confideie et auro.
Ploraro pauper: clavo retineris in imo
Pondereque et plumbo, iunctisque adamante caihenis.
Vis eadem caeli clausit quondam ostia: quippe
Esse negabatur levis aere patebat ad illud
Auro iter et gemmis, locugles et divire censu
Turgens solus erat, solus spirabat in altum,
Non cernens manes, nec tormina corperis ulla
Tu quoque qui patrum quavis ab origine eretus,
Ludibtium divina putas, sempeique cuducum
In ventrem pronus nil curas illa praeter;
Si re divitiis, multoque oner averit auro
Fortunae favor, aut aliquis verrinscius error

Nobilis, et generosus, et inclitus omnibus audis
Punctis, et primae assequetis suffragia laudis.
Quid ni. nam pietas nisi cum Revilior alga est.
Prisca gente satum parui est, virtus et honestas
Re superante perit, retinens modo nomen inane.
Quod si quis malus, et scelere ante immanior omaes
Saevior Antiphate, Dirisque infestior ipsis,
Mille rotundato possederit aere talenta,
Huic cedunt tituli magno sudore parati,
Cedunt exceisi patriae pietate Camilli,
Scipiadae, Curii, Decii, magnoque Platones
Ingenio, Graiumque decus Stagyraeus alumnus,
Ipse Davidiades, cui non erat arte secundus
Nec par scire feras plantas, caelumque solumque,
Et quicquid rerum vastus conculserat orbis.
Si tantum est sapiens, et paupere rector in aula,
Det dextram victus sese neget atque beatum.
Lege pari tum quo deformior haud fuit ullus
Naturae probrum, quem vel fugit ipsa creatrix,
Et fecisse dolet diri spectacula monstri:
Auriferi ramenta Tagi, niveique metalla
Argenti cape, non fuerit formos oralter,
Rectus eris nummis, nitidusque et puicer in auro.
Tu fies Nireus, tu Larissaeus Achilles.
Sarcina dives opum, nummis et onustus asellus
Praeficit imperiis homines, prosternit et arces.
Tantum ignobilibus ius esse in cuncta merallis?
Tantos spe lucri nos unquam ferre labores?
Proh vitiosa fames, et opum male sana cupido!
Auri spe facta mergunt se in visccra terrae
Insiliunt adytos, furi et penetralia Diris,
Essa negant manes terra Enceladumque sepultum.
Nam pridem in lucem traxisset fossor ab umbris.
Ut corpus seruent flammas patiuntur et undas:
Aurum ut lucretur corpus contemnit, et odit

Iura animae, venas qui se dem ittit in imas
Mentium, et haud metuit capiti impen dentia saxa;
Ceu desit sub sole mori, pudeatque perisse
Teste die, propius moriendum est Tartari abysso.
Ordine digestos populos natura diremit
Et fines mundo posuit mare, nilque reliquit
Firmius ipsa viris, in srcco uluere natis,
Rumpere claust a iuvat nobis via facta per undas,
Per cautes, fluctusque et tot fera monstrat profundi
Monstravit spoliare alio sub sole iacentes
Indorum messes ignotaque littora nostris
Inngere littoribus, praedasque inferre per aequor,
Et vehere ignotas merces et pharmaca coeca,
Ac si pauperior nobis natura fuislet
Nec satis in nostris aconiti cresceret hortis.
Ipsa auctor natura boni mala pauca sincbat
Nos aliunde pati, poenas erroris et ausi
Quod primi contra sacra iussa admisimus ipsi:
At nos paucorum male paenitet ergo furentes
Supplicii augmentum thesanros fecimus, atque
Cum sint tot pestes, inter tot funera coeci
Quaerimus ut citius liceat periisse per aurum.
Miliia quor morimur ducente cupidine habendi?
Sed peius nummis decus et mereamur honores.
Nam caput ignivomis exceslsum ponere in astris
Et linguas superare virûm, monumentaque ladum
Vitture emeritis post fata relinquere mundo
Concessum ingenio fuit et sapientiae amori
Virtuti patuit soli via, fecit honestas
Conspicuos trabeis reges aequavit et astris.
Talia erant mundi miracula, corpore fortes
Atque animis Heroes, et aethere pectora digna,
Amphytrioniades, et Agenore nata propago:
Tu labyrinthaei domitor Troezenie monstri,
Quique per Aemathios dux imperiose Philippor,

Non saris esse putas unum cum viceris orbem.
Sic quos ingentum magnis immiscuit, atque
Ulera aeut metas at solis proruiit ignes:
Successiised peior avis, et patribus impar
Progenies opibus conata cuadere in altum
Hinc illae voces Dominae regnantrs in orbe,
Quidlibet et servis pretio donantis meotis.
Non corrupta tamen patriter mens omnibus unquam est
Vivit adhuc sapiens divino munere, vivit
Qui sua virtuti decernat praemia, quique
Et decus et nomen vel egenti donet honesto.

Per se pulchra afficiunt magis fiuntque pulchriora notitia.

MAgnus honor facti est, et gratia amabilis orbis.
Hic quod habet, specie pulchra nos provocat in se,
Inque suo caussas circum fert corpore amandi.
Nempe sibi ornando Genitor mihi ipse reliquit:
Perfecto voluit fulgentem lumine mundum
Intus ad expressum formare exemplar, ut esset
Quo testante sibi pateat servata porestas
Maiestesque alias animis incognisa nostris.
Aspicis aetherei nirean: quo marmore caeli
Templa: quod Orion sutali decus enomat anm
Quo fenat vultum Cyllenia fugiure flunrua:
Ardor quis Marti, quo candeat ore Dione.
Tu quoque sideraus accendere conscius ignes
Solpraeses fucis, noctisque ô Cynthia rectrix
Quo ves ornatu dicam super aere ferri?
Vos mirum sidus mostalibus estis, et absque
Lumine vestro involuit numus quoscumque colores
Et vidisse vetat rerum specrem arque drcorem.
Non minus ornatus medius sibi vendicat orbis,
Spiritus et tellus flamma que et Tethyos undae;
Quae que illic numerum fugientia corpora surgunt.
Quam bonus aequoreis ludit delphinus in aruis?

Quam te Amaranthe viri mi rantur reque hyacinthe?
Movit Pellaeum species pavonia regem,
Lege data ut tantum decus inviolabile vellet.
Non nisi tupplicio potuit tunc pavo perire
Caesario, manes ne cerneret ales inulra.
Tam preciosa fuir ventranda gratia formae
Sed quid Adarnigenas memorem, glebasque Pomothei?
Summam Homo formarum sub corpore continet uno,
Omnia in hunc auctor decoirs compendra ierir,
Praque tulit stellis hominem fluxisque elemenris.
Qualis et in Coam magni collecta magistri
Ars erat. Ingenio docuit quid possit Are les.
Inventor sphaerae sic veri exemplar Olympi
Parua mole dedit, claudens vaga sidera vitro,
Sic et Phidiacae patuit solertia mentis.
Non opus est verbis miracula nota referre.
Plura latent imo telluris operta recessu.
Plura tenet caelum nulli memorabile, plura
Mens habet, in quibus est ratio pulchrique bonique
Dicere quae verbis qui vult, temerarius ille
Ponderat et guttas maris, et comprendere mundo:
Democriti numero quaerin vesanus et idem
Quae lareant quaerit dino exem la ie sensir.
Tanta est nobilium pulcher rima copia rerum:
Tam numerosa boni series et mira cathena,
Sed quamvis summum nis afflaverit auct or honorem.
Singula quo possent vultu ridente placere;
Nulla tamen fuerit non visa gratia formae.
Quem moveat non notus Adas? quent lumina solis.
Oblectent coecum? metuat quis sulmina so: dus?
Quique Deum nescit, curirua ignota, quid isti
Sit pietas et cana fides et regula vieae?
Notitia sunt pulchra sui, quae pulchra feruntur,
Et sciri poscunt veneres et gloria formae.
Sic notis homines monstris hoarescere discunt,

Nota colunt. notae paris uritur igne Lacenae.
Quin etiam errori venia est persaepe latenti,
Et sacra legifero calcatur terra magistro
Impune, Arabiae dum per iuga ovilia pascit.
Illustrat pulchrum magis ergo scientia mundum,
Maioremque refert, qui condidit omnia laudem,
Si norit homines quantum sit honoris in ipso.
Disce igirur quicumque rudes inglorius annos
Transigis, atque negata tibi bona sedulus adde.
Sunt multi quorum ductu ad maliora vocatus
Exuere incultae possis silvestria mentis.
Praeceptisque animos ornaro fidelibus aptos.
Multos Aonii dux it super ardua saxi
Maturae lumen multos vox viva monentis:
Carpit utramque viam fatis melioribus usus.

D. Iacobi Bongarsii Legati Regis Christiamssimi Prandium.

FErcula narrantur regum cenaeque Diales,
Et Persicis graves paratibus disci:
Quasque Taiumviropes luxu diffuderit uno,
Dum certat, et te vincere Actias spondet:
Regia Casareae memorantur prandia mensae,
Arma inter, et pilis minacium signa,
Cum, Clepoatra, tuam venisset adulter in aulam,
Discens minorem, pauperemque iam Romam:
Attalicas referunt epulas, potumque superbe
Gemmi;, et auro, et unionibus fusis
Impletos ventres, nec parsum immanibus ausis,
Glutire regna, et vertere in dapem gentes.
Proh scelus, induitum tantum genioque gulaeque?
Tantum palato post breves cibos surdo.
Prandia, Bongarusi, sapiunt tua gratius illis,
Suique post se desiderium linquunt.
Illa graves membris pariunt, capitique labores:
Pascunt tua artus regie et simul mentem.

Blandus es alloquiis, animosque in Savia pandis:
Et mira rerum promis eloquens ore.
Nostra tibi placuisse solet, licet aspera Musa.
Tanti est generosas incidisse Naturas.
Ut tua nos eriam oblectent convivia deinceps
Favere perge: hoc nam decet viros magnos.

Hominis Miseria.

NVlla dies unquam tam claro sidere fulget,
Nec tam sincero nox fluit ulla love?
Quin hominem turbae maneant, certique tumultus,
Et pacis ruprae caussa dolenda metus.
Angimur in punctos, nec quid timeamus inermes
Sat caurum est: coecis tangimur insidiis,
Qua tibi parte audax vitae spem fignis opimae,
Promissis veniunt otia nulla tuis,
Dissimulantur enim laeto trist: ssima risu,
Et mala secura tincta quiete latent.
Cernis ut Eous consurgat suaviter ignis,
Spondeat et nitidum pulchricomo ore diem.
Atqui non alia sperandae a parte procellae.
Inde furit multis naufragus Eurus aquis:
Inde venti densis quae verberat im bribus agros
Pernicies, tenero noxa futura gregi.
Non alio quondam vultu risere tyranni,
Perdere non nocuos si voluere reos.
Hei mihi quam blanda stolidos invitat Hyaena
Voce canes! Lamiis quam bona verba cadunt?
Ne confide animis, fortunae et socrne favorem,
Qui mundum colis, et carpis in orbe diem.
Decipitur cantu dum fidit vocibus ales,
Dumque amitem credit inuncta perit.
Sic vitulum tenera dum luxuriatur in herba,
Saepe latens imo gramine laesit hydra.
Quaque fluit visu forsan placidissimus amnis,
Alte demessir gurgite saepe viros.

Sic tu laeta time, possunt quo scandere fraudes
Infidaeque manus, inde ferenda mala.
Heu miseras hominum sotres, heu vivere durum!
Nosne tot expositos casibus esse palam?
Haeccine nobilitas, tutum qua vin cimus orbem?
Hoc nostrum imperium est? nos decora ista manen
Discis ab unguiculis miser esse, et cuncta timere:
Adversam agnescis quam pede tundis humum
Natus ad imperium mundi, quota portio mundi es?
In te vel minimus ius habet omne vapor.
Altius artollis brutis caput? ecquod in orbe
Est anima!, tanti quod minus orbis habet?
Inisum veluti fletu Titana salutas:
Cetera quo gaudent, tu lacrimare, die.
Artus miraris pulchramque ab origine formam?
Desine: te pestes urere mille queunt.
Est aliquid mentem gestasse in pectore sanam:
Haec pars caelestes tangit honore Deas,
Quo tamen haec melior, quo corpore maior onusto est,
Hoc magis insidias damnaque plura subit.
Quod movet, et socio sultentat soedere corpus,
Respuit imperium, nec data frena capu.
Qualis in aurigam sonipes furit asper agentem,
Et iussas reprobus pernegat ire vias:
Sic ruit excussis corpus rationibus amens,
Quaeque operum suadet prava libido, facit.
Hinc subeunt furiis incensae in pectore flammae;
Inde micans oculis invidiosa lues.
Advocat ad scelerum non digna piacula mores,
Tartareo suasor noxius angue magis.
Paris libertatem naturae munere nacta,
Mancipium vitiis sustinet esse reris.
Inunc, et iacta praeclarum pectoris usum!
Vinca ma eries paris fuit ista mali,
Quod is te propriae nequeunt praestare beatum

Dotes quae mundi, dir togo, causa beet?
Congere Achaemeniae miracula grandia summae,
Quicquid habet Ganges, quicquid et Hermus opurae:
Aethiopum spoliis, et tubri gurgitis auctus
Divitiis supera Sisyphiae aera domus.
Qua patet imperium vastus tibi terminet orbis,
Et iam parua voca grandia regna Iubae.
Parua voca si quae Romana potentia vieit:
Sint Aqulae segnes, pilaque rarda tibi.
Magnifica Attalieo tibi purpura fulgeat aure,
Et gravet insolitae iaspidis ordo rogas.
Neve velis aliis, quam quos Mereotica fudit
Vua gravem sucis pellereab orclirun.
Respue vicino captos in flumine multos:
Quas nutrit patrius neglige lucus aves.
Oceanum sapiant et barbata, fercula regna:
Quae paruo constet, sordeat esca tibi.
Non epulas auro sed gemmae infundere curee
Praebeat Atlantis non nisi silva quadras.
Te famulierges, et magni Heroes adorent,
Ignorentque tibi saecula cuncta parem:
Si tibi defuer intanimi ratione venusti;
Ni vitia, et curae sint procul, ut miser es!
Firma poli moles tantos duravitin annos,
Et nulla sensit parte pericla sui,
Et supereminuit, terrasque ambuivit inertes;
Terra fretum clausit, prominuitque iugis.
At citius superas tellus contentet in auras,
Atque oblita sui desinet esse gravis,
In praeceps caelum ret, atque in Partata mersum
Stabit inars vollo nec vehet igne diem:
Quam te flam mivomus curarum deserat aestus,
Seu mundi dominum, seu nitido aere gravem.
Finge tibi quodcumque bonum, quod in orbe paratum
Exspectare porest, vel tulit ullus homo:

Qua vi terribiles poteris virart pavores?
Qua vi rot moites, materiamque mali?
Permutare pores solers humentia siccis,
Et fugere in nives. sit bireria parum est.
Thereiciasque hiemes spreto sectaberis aestu:
Non minus et gruibus vulturibusque sagax.
Sed te cura sequax manet, atque in pectore praesto est,
Fida comesque tui post tua terga sedet.
Te fugisse nequis. Nigros te confer ad indos:
Te prior ingressa est cura, tenetque locum.
Caucason ascendas, non vulture Caucasus idem,
Non aquilis eget, ut viscera tunsa vorenr.
Thessaliam petis? at suspecta est Thessala pellex.
Desuevit nondum flammifer Ocata rogos.
Fors metuens caeloque et sidere vivere aperto,
Manibus immistus Tartara ad usque volas:
Quanta ibi curarum monumenta et signa potentum
Quantus ibi est gemitus, cumque dolore labor?
Ingenti premitur terrarum molo Typhoeus:
Immani Encelatus pondere pressus hiat.
Non rota non lapides, non sicci gutturis ardor,
Milleque torm entis pectora rara vacant.
Immemor ipse tui fugias exorbe necesse est,
Otia qui quaeris, tristitiaeque fugam.
Omnia promittat fed enim tibi gaudia mundus,
Ar tamen aeternum te retinere nequit.
Utcuaque in summo tes sors humana locarit,
Et soli stab ilis sit tibi diva vaga:
Quau sabito rerum ruirin comraria vultus?
Quae vis ad mortem te vocat hora suam.
Somnium homo est: tenues et qui vavescit in auras
Funius is est umbrae futile somnium homo est,
Credidit aitarum cui mundus pondera lerum,
Quo numquam qu equam dignius ipse tulit,
Illud in exrrame sortunae cuspide nutat,

Et iam casurum mkittit ad ima caput.
Bulla, rosae, tremuli latices, volucresque sagittae,
Et venti stuor et sr quid ubique leur est,
Sortis in exempiun venisse meretur abitque
Humanae Omrserum et Sebile pondus homo!
Arbiter ô mundi rerumque industrius auctor,
Cum primum nobis terrea membra dares,
Summane consilii fuit ut vilissima moles
Inter tor mundi prodigia sret homo?
Siccine nos rerum dominos, mundique potentes
Fecisti ut leve quid nos superare queat?
Dicimur incerti, veluti quae dissecar auras,
Nec linquit cursus missa sagitta noram.
Maior in insta bili poni fiducia fluctu
Creditur, ac summis (heu mala fata) viris.
Saecula tot ceruis, et tot cornicibus annos
Munificus dederas, et bona multa feris:
At nobis mortes properas: nos funus in horas
Exspectat, nil tam dicitur esse fugax
Vix geniti nondum mundanas novimus auras,
Et fugimus mundum tam gravis ilkle homini est.
Nondum caelivagos oculis aspeximus ignes,
Nondum quae noctes causa det, atque dies:
Quantos expirent Hyperionis ora calores
Quam iucunda micet Memnonis illa parens.
Quanta sit in Zephyris et verno gratia campo:
Quam pulchras tribuat pomifer annus opes.
Lilia quam vernent et purpurei hyacinthi:
Quo feriant nares, vineae odore rosae.
Nos lac Poeoniu rubei nos purpura cocci,
Praeteri: ut viresa, pulchra sinaragde lates.
Qui sa piant biulo preciosa falerua palato?
Quamque favi dulces: quam sit amara aloe.
Frigida nos quantum recreent sub sidere cancri
Pocula, quam laetat contra hiemale gelu.

Ignotum est nobis surgat quam suavis in auras,
Et quantum oblectet vox philomela, tua.
Omnia nectareis potiora liquoribus usus
Monstrat eis caeligustus amandus inest.
Illa tamen fugimus, ceu dirae poma novercae.
Odimus iuvisas pulchricomi orbis opes.
Fraxineos veluti serpens formidat odores.
Et prius in fiammas praecipitatus abit:
Magna ita pars nostrum fugit ilicet ocior Euro,
Impigraque ad manes vita abunte redit
Qualiter innumeras inimica catablepa strages
Intuitu peragit; vique silente necat:
Qualis et in vastra Basiliscus sibila: aula,
Atque grani perimit corpora viva lue:
Sic nobis caeli aura nocet: tellusque polusque
Aerque et velis pervia planictes
In nostram turasse necem dicuntur ab ortu:
Vis nisi inest illi perniciosa magis.
Haeret ut in longa piscantis arundine dextra,
Si torpedo gravis noxia sputa dedit:
Sic tacto riger inde die vix editus infans
Saepe, nec herentes commovet articulos.
Fallor an est homini mundus quod ovilibus hostis
Saena lupi rabres cortibus acciprier?
Aurea Pantarbes legit ut ramenra trahitque
Ut chalybem magnes lignaque sagda apis:
Sic miseri trahimus non cauta nace vapores
Pestiferos: vis nos sic necat aerea.
Ni medicina dat est et Beaar tile membris:
Naphtha velut flamma, unguine septa rapit:
Utque biti sitiens imbrisiva pocula telius:
Sic cito languorum semina con cipimus.
Nec teneras avinia tantum manet illa procella:
Succumbunt morbis robora firma virum.
Quin durare magis virae quos turpior usus

Polluit atque nefas experiare crebro.
Froh mundi sortem! sanctos ne occumbere mores,
Et scelerum authores vivere posie diu?
Qui mundum pterant magna virtute tueri,
Linqueren' hos mundum, et nolle manere diem?
Quid portenta ferant et dira piacula pulchri:
Vos durate boni vos fugite usque mali.
An nihil in mundo iustumque piumque necesse est
Haerere, arque probis altera parta salus?
Non coeunt uno virtusque scelusque cabili:
Sed commercia agunt cum bonitate boni.
Attamen ô saperum pater et dominator Olympi,
Hinc averte malos arque tuere boves
Si cunctos tuleris, quos sanctae gloria virae
Caelo aequat ribi quis dicer in orbe melos?
Quis tua iussa coletiquis vera nepptibas unquam
Disseret, et caeli pander amicus iter?
An caderante diem mundus cirus anne redibit
Ad chaos antiquumimenene tibi ista sedet?
Ut fluet hoc aevum vivant quos vinere dignum est,
Et tandem iusti praemia rusta ferant.
Qualiter in vastos data. quendo licentia lucos
Horrisono Boreae seu gravis Eure tibi.
Miscentur rotis certamina grandia silvis,
Iamque cadit pivus iam gravis ornus humi:
Et pariter pereunt felix et inutilis arbos:
Er cum frugiferis fructibus orba salix:
Nunc et deicitur vetus, et sine riondibus ilex:
Et stragem lare per nemora alta trahit:
Qualiter aur rapidis exuberat imbribus amnis,
Aruaque diffusis omnia vastat quis,
Invoruensque simul st bala, atque armenta virosque
Corripit innocuos corripit at que reos:
Sic tandem gentes mors importuna per omnes
Discurret nulli parcere docta Dea.

Sons insonsque pari sternentur lege sub horam
Postremam causae est sat potuisse mori.
Feli qui vitae capit altera iura beatae
Hic sinis cladum est hinc labor omnis abest.