CUNRADI LEII OROCRENII.

Sebastiano Artomedi.

HOs Idiotismos simplae pietatis opellam,
De reliquis specimen cui dico, dono, sacro?
Artomeda, tibi; namque bonitu carminis auctor,
Quantum vis etiam dissimulare soles,
Et renuisse, pudens, famam titulumque poetae;
(Anne ut amans odio nomen amantis habet?)
Indocti supra vulgi censere palatum
De pietate potes, carminibusque bonis.
Tuque, piâ certans cum Leio simplicitate,
Hacce videre piâ simplicitate capi.
Tuque mihi veteres inter censeris amicos
Ipse amor, et numeris omnibus alter ego.
Quare sume lubens hunc qualem cumque libellum,
Aeternum nostrae pignus amicitiae.
Si placet; adspiciat lucem:sin; conde tenebris:
Ne pietas obsit fimplicitasque mihi.

Idem eidem.

Arram sponsa datam sponso cum dura remittit,
Feminei finem foedus amoris habet.
Artomedes Leio (quod DI prohibete Deaeque,
Musaeque et Charites et love cum Philio
Phoebus Apolio) Idiotisinos si forte remittet
Hosce datum veteris pignus amicitiae;
Numquid amicitiae Lelsimul ille remittet
Nuntiam eumque volet res sibi habere suas?
Non pote, non, me, Christe volet; namque auspice Christe
Firmatum est nostrae foedus a micitiae.
Et sattum tectumque Dei stat numine quinas
Iam per Olympiades usque vigore novo.
Quare ldiotisimi valeantue cadantue licebit;
Nostra modo aeternum perstet amicitia.

Eidem.

Arram tune vocas inepte Lei,
Nostri et pignus amoris, invenustum,
In comtum, illepidum, rudem libellum?
Cui nec materia est. nec est figura
Arrae nomine pignorisue digna.
Sic tu forte mihi, Sebastiane,
Atqui quam merito, tibi videndum est.
Specta materiam magis magisque,
Nonne auro haec potior priorque gemmis?
Quid Vates sacer ille:mi supra aurum
Obryzumque tua ô lehova, Lex est.
Anne haec nostta Dei, Sebaste. Legi
Dissentanea sunt? at impolira
Sunt, inquis Fateor. Sed heus amice,
Cur tu illis speciem, bonam negastr?
Limam tamque supinus applicasti?
Subter nonne tuâ haec fuere limâ?
Proin limamque tuam, Deique Legem
Unâ carpe; vel hanc remitte Leio

Arram; et, si potis es, resigna amorem, et
Una, cum pereunte amore, vitam.

Adhuc eidem.

Tandem scilicet, inquis, itur ad me;
Addens cetera, sie, Sebastiane, est.
Verum audi mera vera proloquentem:
Auaro haud placuit proco puella haec,
Quamvis ingenua et pudica, quamvis
Pie relligiosa, amansque recti,
Nec morum integritate paenitendâ,
Nee formâ usque adeo quotidianâ;
Tamen non placuit. quid ergo caussae est?
Una haec: dote carebat, unde mundum,
Qui vendit genus hoc parare posset.
Nam sic est fuit atque erit: Pueila
Indotata, licet pudica, sordet.
Sic ergo rediit domum paternam,
Sed virgo rediit. sed integella
Proci divitis a procacitate.
An talem eicies domo puellam?
Puellam patrii ad pedes amici
Acclinem, et quasi supplicem advolutam?
An nil suppliciis loci relictum?
Atqui nil opus hac mihi, inquis, ut cui
Abunde ante domi puellularum est,
Puta: Calliope, Thalia, Clio,
Sexque harum reliquae simul sorores;
Cumque his tres aliae simul sorores,
Quae permutua se tenent amantque
Non nego sed enim vel his vel illis
Tribus, erque tribus tuis puellis
Est ancillulâ opus pedissequave.
Ancillarier haec cupit, nec ulli
Illarum dominarier misella.
O terque et novies beata si fors

Sui haec compos erit puella voti.
De vitâ simul huius et salute,
His ni fiat Heris herilis, actum est.

Adhuc eidem.

DIgna haec stultitiâ suâ luela est,
Tot tandem tibi supplicare verbis,
Et culpae veniam suae precari,
Et nil sic quoque forsit impetrare;
Iusta haec, dico, meae luela Musae est.
Verum ô chare Sebastiane quid non
Demens simplicitas subinde pec cat,
Praesertim illicito improbo dolisque
Proci callidioris incitata?
Quare mi veniam neges licebit,
Illam dummodo des meae Camenae,
Laicae nimis et nimis puellae.
An non simplicitas favore digna est.

Ad Lectorem.

Quisquis amas arguta, meos ne tange libellos:
Hîc mera simplicitas, et mera Leietas.

Ad eundem.

Hos Idiotismos cur abnuis, ô bone? nescis,
Saepe quod et simplex verum Idiota monet?

Ad eundem.

Hos Idiotismos cernens mirabere, Lector,
Vox Idiotismi simpla quid ista notet.
Quam titulus simplex, mea tam quoque simpla Camena est,
Tam simplex etiam linguaque corque mihi est
Hac mea mens, mos ille meus, meaque ista voluptas,
Qui gaudes animo duplice, Lector, abi.

Adhuc ad eundem.

Hosce Idiotismos nullâ aut rarâ arte madentes.
Inscripsi simplae quod pietatis opus;
Fallor, an offendit, Lector, te vocula simpli,
Auribus ut Latiis forte probata parum?

Da veniam quaeso (quamvis inscitia nonest,
Verum endex animi certior illa mei)
Da veniam ergo precor; non vox erat aptior ulla,
Mentem ldiotismôn quae magis exprimeret.
Instar enim vestis simplae mea simpla Camena est,
Simplae instar vestis mens quoque simpla mihi est.
Rerum verba notae si res proba, verba probabis;
Sin minus, usque duplex simpla mea increpita.

In Zoilum.

Zoilum, quid frontem caperas? Quid torva tueris?
Et tituli anquiris de ruditate novi?
Leius atque ldiota nihil distare videntur;
Sic diotismi Leietasque nihil.
Ut dedite, go foras Schedius schediasmata pridem:
Sic Idiotismos nunc ldiota suos.

In eundem.

Sunt ldiotismi, sunt umbrae somnia sunt nil;
Tu tamen ô, tam nil Zoile dente petes;
Tunc voles apinis genuinum frangere in istis?
Carpere nil, nihili est Zoile, carpe aliquid.

Pro Zoilo.

Hos Idiotismos umbrasque et spmnia dixi,
Quos tamen esse pios ipse negare neges.
An laesam a Leio pietatem, Zoile, clamas,
Atque illum capital grande patrasse tonas?
O Cerebri infelicis, et ô rationis ineptae;
Atrum adeo et nulla relligione pecus.
De pietate sibi censuram sumere velle,
Tamquam sus censet foetida amaracinum.
Si tamen est Pietas stanti tibi, Zoile, dictum
En revoco et dico: Zoilus albus homaest.

Ad Lectorem benevolum.

Quando Idiotismos mea nomino, candide Lector,
Carmina materiam non ita signo piam.
Sed formam informem sed cultum adeo artis inertis,

Et simplex simplae simplicitatis opus.
Haud ego Bilbilicus sum, verum Orocrenius auctor;
Ruri nata, merum rus mea Musasapit.
Quod si ldiotismi tibi tales, ô bone, sordent;
Nil moror, ut duplicis carmina vatis emae.

In Momum.

Pauperis ingenii est alienis velle fruici
Inventis, furti nec levis instar habet.
Momus ait, tuspante mea haec dum carmina palmâ
Versat. et obliquo lumine quaeque notat.
Pauperis est, fateor: sed enim dic Mome, quid istâ
Paupertate meâ sanctius esse potest?
Quidue Idiotismis sim plis aptum mage? simplex
Divitis ingenii, dic, ldiota quis est?
At furti instar habent. ad id ipsum lemmata produnt,
Furtaque nec Prosper prosperiora facit.
Tute nihil das, Mome, foras, dic ergo quis ipse es?
Pauperis, an potius nullius ingenii

In eundem.

Eho; quid hoc rei, quid insolentiae est?
Ut atrium suâ sit amplius domo?
Opusne tot cohortibus Programmatum
Inepta ad ista vindicanda lemmata,
Ad ista ludicra et meras ineptias?
Ita ingeris meum intuens quasi atrium.
Sed heus vir integelle, et ultimum audias:
Quod adspicis quasi agmina haec programmatum
In hoc mei Libelluli quasi atrio;
Tua haecce eulpa, et haec tua est proteruia,
Tua haecce linguae a cerbior procacitas,
Modo haec, modo illa vellicantis improbe.
Rogas uti queas procul repellere
Ab atrio hoc quasi agmina haec programmatum?
Quod expetia doccbo te brevissimis:
Velhic quiesce, et hic tene modum tuae

Proteruiae et procacitatis efferae,
Modo haec, modo illa lancinantis improbe;
Et hic erit statim modus mei atrii.

Ad Librum suum.

Ite Idiotismi, quo vos mea Musa relegat;
Ite procul terras usque Borussiacas.
Ite nec impediat via longa, viaeve labores
Est aliquid, laudem quaerere velle foris.
Nec metus exilii est; neque enim mala caussa; vel ipsa haes,
Credite erit patriis aequior ora focis.
Illic simplicibus vobis licet esse piisque,
Nomine et hocillic vivere, et esse super.
Illic mons Helicon, illic Heliconis alumnae
Inde usque a seclis, culte Sabine, tuis.
Illic ille vir est, CHRISTI Aonidumque Sacerdos,
Artomedes, qui vosnon putat esse nihil
Artomedes, inquam, summus meus ille; benigne
Excipiet qui vos hospitiumque dabit.
Illic Fabricius, Themidos Phoebipatronus
Inclutus, et magni gloria magna Ducis.
Illic grunerus, patrii plantator Olympi,
Unde notam aeterni nempe viroris habet.
Illic Reimannus, Lati purissimus oris;
Ille nova Aonii fama decusque chori.
Et plures aliiiuvenesque, virique senesque.
Vera quibus pietas simplicitasque placet.
Ite igitur, tantos et avere iubete pattonos,
Horum et felices este patrociniis.
Ite bonis avibus, mihi iamque valetesupremum
O Idiotismi. Prussia have atque fave.

Ad Lectorem.

Dum spectas titulum, Lector, num forsitan haeres,
Deque nova metuis simplicitate tibi?
Non nego, simplicitas varia est hoc tempore multis
Personata aliis, mi genuina placet.

Idiotismi sacri, Preces sanctissima.

O Pater; ô summi fabricator et incola caeli:
Sanctus ubique tui celebretur nominis usus.
Floreat usque tui maiestas caelica regni.
Fiet et in terris tua, caeli ut in arce, voluntas.
Da quem quotidie panem vitae exigit usus.
Et nobis, ut nos aliis, delicta remitte.
Et prohibe mala ne qua animos tentatio vexet.
Denique nos exsolue malis quaecumque fatigant.
Nam tibi regnum et honos et cuncta in secla potestas.

In Effigiem Pueri Iesu.

Quis puer? Immanuel. Cur nudus? pauper egens. Cur?
Paupertinum hominum ditat egensque genus.
Iste puer ditet? quei possit egenus egenum?
Caeli opibus ditat, Filius ipse DEI.
Vipereum cur alce caput teritihoc duce regnum
Frangitur et Stygii visque dolusque Ducis.
Quid pomumiim perium quid Crux notat insita pomo?
Aspera Christicolas fata manere pios.
Quid digiti recti iurans veniam omnibus offert,
Quos videt errati paenituisse sui:
Horribiles contra poenas mortemque minatur,
Vita quibus demto perdita fine placet
O meus immanuel sempersis dulcis IESV;
Omnia dives habet te modo quisquis habet.

In nomen IESU.

Dulce tuum nomen vereest praedulcis IESV;
At non dulce modo, sed quoque tetrificum.
Terror Peccato; Satanae temor, horro Auerno;
Morti crux: Homini Lux medicina, salus.
O nomen plenumque metus; plenumque salutis;
O IESU, hoc mihi sis; hostibus illud eris.

In praesepe Pueri IESU.

Aula decet reges regumque superba ministros;

Caula sacerdotes sordida, CHRISTE, tuos.
Haec mundo censura sapit. Sic censuit olim
Vile tibi stabulum quando cubile fuit.
Atque ita censet adhuc hoc est; quod ubique videmus
Pastores laceras incoluisse casas.
Quid indigner, CHRISTI nos sorte beari?
Sit potius summo gratia lausque DEO.
Tempus erit, quando versa vice mansio mundi
Nulla erit; in caelis nostra perennis erit.

Signa extremi Iudicii. Luc.21,

Instat summa dies et iniqui terminus aevi,
Asserere hoc ausim qua ratione, rogas?
Id mare testatur, testantur terra Polusque,
Atque adeo totum totiusorbis opus.
Terra tre mit, fremit unda maris, micat ignibus aether:
Singula quid referam? cuncta elemeuta crepant.
Res fidei, res imperii, res publica quaevis
Dissidet, et secum vix domus ulla facit.
Quid superest igitur, nisi certa ruina, nisi ingens
Casus, et antiquum rursus in orbe Chaos,
CHRISTE veni accelerans celsis e nubibus; eia
CHRISTE veni: toties CHRISTE cupite veni.

Praeparatio ad iudicum. ibid.

Quisquis signa polo micare cernis,
Summae signa puta, indices diei;
Scurus cave sis, sed usque caelo
Mentem fixus habe DEO dicatam.
Tum crimen fugitans gulaeque et auri,
Devotis operatus esto votis.
Sic pulchre steteris paratusante
Summiiudicis aureum tribunal.
Sic tu, nedubita, pius capesses
Vitae regna beata sempiternae.

Ex sententia B. Hieronymi.

Si qua tibi enenient praesentis gaudia vitae,

Noveris haec tali percipienda modo;
Ut meditabunda tibi numquam a mente recedat
Extremi species horrida iudicii.

De Thessera militiae Christianae; quae est: Dux, Crux, Lux.

Qui Christo duce militare quaerunt,
Sub Christi Cruce militent necesse est
Hanc ut militiam pie exsequantur,
Verbi in Luce sacri ambulent, oportet,
Atque huic semper inambulent oportet.
Beatum Duce qui perenne Chtisto,
Christi sub Cruce, subque Lu e verbi,
Digne militat huic reposta caelo
E textis amaranthinis corona est.

De eadem aliter.

Cui Iove metus usquequaque Dux est,
Huic Christi quoque destinata Crux est,
Huic Verbi radians sequenda Lux est,
Huic merces sat erit beata caelum.
Dux ô Christe, mihi perennis esto,
Crux quamvis comes est nihil recuso,
Lux Verbi modo luceat beatum
Meque in gaudia sempiterna ducat.
Esto inquam, mihi Dux, benigne lesu
Et comes mihi Crux, nihil recuso,
Tu saltim mihi Lux praeito Verbi
Meque in gaudia sempiterna ducas.

De Humilitate, ax sententia Augustini, Trast. 25. in lobaonem.

Ha? demens quid homuncio superbis?
Quando filius unicus Iehovae,
Patris filius unius supremi,
Tuae factus humillimus salutis
Caussa est Korre humilem pudet te homullum
Aechulari, humilem Deum aemulare.

Natus ecce, Dei, in figura homulli
Venit (omnium humillimus) redemtor.
Ille inquam, Deus ille sempiternus,
Factus est homo. Tu miselle homulle,
Teteagnosce quod es, misellum homullum.
Nam vere miseres mereque homullus.
Hoc rei caput esto nunc cavebis,
Nulla ut parte superbias; ubi, quis,
Qualis, quantus es, usque et usque nosces.

In putidissimum Iudaeorum mendacium, de corpore christi e sepulchro furtim ablato. Matth. 27.

Si vigiles rapro fartim de corpore Christi
Dicere vera tuos gens recutita, putas;
Fare evo, qui clauso ceperunt lumine somnum,
Testantur quanam non sibi visa fide?
Aut quei saxum ingens amotum e limine busti est,
Horum orulis somnum ne sonus excuteret?
Aut cur ablatum posita sine sindone corpus,
Implicirum qua tam gnaviter ante fuit?
Sin hos rere tibi venali imponere lingua;
Cur tantis gaudes immorerisque dolis?
Sed beneinon poena est me iudice iustior ulla,
(Iudice quin ipso te, Rhadamante, loquor)
Quam qui vera negant, foede ut mendacia credant,
Et pereant propriis pessima turba dolis.

Dictum Christi Ioh. 3. Sic Deus dilexit mundum et c.

Tam (mira ô bonitas benignitasque)
Humanum genus impotente amore
Humani generis creator arsit;
Ut pignus daret hnic habere summum,
Natum nempe suim, unicumque natum;
Hunc ut qui stabili fide prehendit,
Et fide stabilitenct prehensum,

Haud unquam pereat perenne vivat.
O Caeltfavor o Patris supremi
Immensa et pietas benignitasque;

Aliter.

Humani generis tanto flagravit amore
Humani generis conditor ipse DEUS;
Ut daret huic Natum, quo nil dare maius habebat,
Unigenam Natum (plgnora quanta!) suum.
Ut quicumque fide firma complectitur illum,
Hacque manet constans immoriturque side;
Non pereat; sed post periturae saecula vitae
Laeta ferat vitae munera perpetuae.

In eandem adhuc sententiam.

Quis dator ipse DEUS. quae caussa est muneris? ardor.
Cui datur? immundo mundo, et mortalibus aegris.
Omnibus an paucis? cunctis discrimine nullo.
Quid tandem? Unigena et quid iô dare maius habebat?
Qua ratione? neci addictus pro crimine nostro.
Quo fine? ut caeli faciat nos sede potiri.
Quis potitur? quicumque fide bona tanta prehendit.

Addictum Genes. 45. Ne rixemini in via.

Haec quid vita? via est. homo? viator.
Ut iucundius ambules viator,
Quando huius via senticosa vitae est,
Usque a litibus improbis vacandum, et
Pacate via, vita transgenda est.

Aliud vitae Christianae e)fo/dion. 11. Thimoth. 1.

Fac ut militiam perenne sanctam
Milites retinens fidem bonamque
Conscientiam; et esto Christianus.

Apophthegma Augusti Casaris in Herodem infanticidam.

Dune furit Herodes infantum caede tyrannus
Per Bethlemiticos (heu) truculentus agros,
Et fodit (horrendum) proprii quoque viscera nati;
Soluisse Augustum talibus ora ferunt:
Qui mactas pueros, nec mactas improbe porcos,
Nolo puet, porcus malo sed esse tuus.

Ad dictum Esaiae 48 Non est pax impiis.

Pax est nulla piis, et impiis pax
Nulla est, siccine sors gemella utrisque est?
Noli hoc dicere, Christiane, noli.
Cquid ergo? pios carere pace
Mundi scilicet, impiosque caeli.
Iam si pax melior beata caeli
Quanto vilior huius haecce saecli est;
Beatissima nonue sors piorum est?

Ad Christianum quemuis, de dicto Christi: loh. 17. Haec est vita aeterna, et c.

Vitae haec semita certa sempiternae est,
Si certus modo sermo voxque Christi est,
At Christus via vita veritalque est,
Vitae haec semita proinde sempiternae est:
Verum nosse DEUM patrem lehovam,
Et Christum, unigenam Patris lehovae.
Proin tu temporis omne vel minutum
Perditum tibi, Christiane, ducas,
Quo non de patre cogitas lehova,
Et cognoscere non studes lehovam,
Et Christum unigenam patris lehovae.
Ecquid nam miser omnis est homullus,
Aut quid quaeso putandus est futurus,
Iehovae sine notione veri,
Et vera sine notione Christi;

Quid? morits barathrique sempiterni
Coeca sub styge sempiternus horror.

E Xysti sententia.

Tempotis omne tibi puctum petiisse putato,
In quo te Domino non tibi cura Deo est.
Ecquid enim est vel erit, nisi inutile pondus homullus,
Absque Deo, et Domini cognitione sui.

E Germanico.

Quid genus in nostrum peccatum, morsue potis sit,
Ex quo nobiscum Deus est, Deus ipse Iehova?
Ut libet ergo Satan rabidus fremat, et fremat Orcus,
Unigena ipse Dei socio nos iure tuetur.

Ex pindari sententia.

Quid sumus ah homines? animalia protenus aegra,
Quaeque die vivunt, quaeque die intereunt,

In eandem sententiam Seb. Aritmedes,

Quid sit homo rogitas? animal miserabile nasoi
Quod videt una dies. una eademque mori.

Ex dicto Chrtsti Mattb II. ingum meum suave est, et c.

Suavi nil melius salubritate
Salubrique nihil suavitate:
Hipponensis ait pater. quid hoc est?
Ecquid suave quod est, simul salubre est?
Certe. Sicerenim docente Christo,
Christi suave simul iugum et salubre est.
Suave est ferre ingum crucemque Christi,
Ipso suppetias evate Christo,
Et flatu auxilium ferente Christi,
Cuius subsidio nihil molestum est
Atque hinc est, quod Apostoli a senatu
Caeli Pontificum impio, triumphant;
Digni quippe habiti, pati innocenter
Christi nomine pro sui magistri.

Christi ferre crucem et iugum salubre est.
Isthaec ecqua salubritas putanda?
Crux carnem indomitam domans coercet,
Peccati cohibet furentis aestum,
Exercet patientiam fidemque,
Segnes excitat ad pie precandum.
Tum sperare iubet; fa citque vitam
Hanc odisse, inhiare sempiternae.
Tandem in lege recondita Iehovae
Expertas facit, eruditque mentes.
Hinc vox aurea regii Prophetae:
Bonum est, Iova, mihi, malis quod usque
Afflixti variis tuum ministrum,
Legis scita tuae ut verenda nossem.
Divine ergo beatus ille dixit
Hipponensis episcopus profecto:
Suavi non melior salubritate,
Salubrive suavitate res est.

Matth. II.

Tolle iugum Christi, mitisque humilisque; videbis,
Praegrave quod fuerat, mox fore suave iugum.

h( a)lh/queeia a)ni/kitos.

Veritas potis est premi atque mergi,
Submergi potis opprimique non est.

Candor praeponderat arti.

Artis magnus honos, candoris gratia magna est;
Maior honos, an me iudice quaeris uter?
Candoris reor. ars quoniam cum morte recedit;
Candida post cineres fama superstes ovat.

Ex sententia Chrysostomi.

Ne Daemon noceat tibi malignus
Ullisue insidiis malisue technis;
Fac surgens quoties torum relinquis,
Forasue egtederis, subinde tecum

Verba haec sensibus intimis revoluas:
Tibi ô nigra renuntio caterua,
Totum me tibi do cicoque, Christe.

Ad Christianun pium.

Ut longae videas dies senectae.
Et vitam peragas beatiorem,
Quae sit regula, Christiane, quaeris?
Tuimet memor, usque sis quod audis,
Usque inquam, Pius, usque Christianus,
Tectum deinde fove calore pectus;
Dein Baccho nimio abstine cibisque:
Dein vita Vencris frequens duellum:
Dein morsus animi, gravesque curas.
Dein quaecumque piis nefas patrare est.
Sic vinces Pylios superstes annos,
Sic tu saecula sempiterna vives.

In incendium Sodomerum. Genes. 19.

Ecce DEUS turpes compescuit ignibus ignes:
Igne tibi a turpi, qui sapis, ergo cave.

Psalm. 117.

Gentes quotquot ubique quotquot estis
Terrae orbem populi per universum,
Iovam concelebrate cantitate:
Namque gratia veritasque Iovae
Nos immota snper perenne regnat,

Vita nostra labor et dolor. Psalm. 90.

Vita quid est hominis? Labor et dolor ergo vicissim:
Mors homini requies atque medela pio.
In Chrido quisquis morientia lumina claudis,
Te cubitum noris ire, nec occubitum.

Simon Cyrenaeus quivis Christianus.

Unicuique sua est cruxaequa mente ferenda,
Ut crucis est Christus baiulus ipse suae.

Aliter.

Quantam cumque tibi imponet Servator lesus,
In cruce gestanda ne freme neve geme.
Quod patere in terri breveerit, leviterque ferendum:
In caelis demto finc beatus eris.

Poena ludae.

Proditor interiit misere crudelis ludas:
Qui sapi, a turpi proditione cave:

In eundem Iudam proditorem.

Quo male sane ruis? quin dum licet abstine Iuda:
Quis furor est auro prodere velle Deum?

Ex sententia B. Cypriani.

Non ignominia est piis pati, quod
Ipse a discipulo suo est Iuda
Christus Maximus optimusque passus.
Sed nec gloria fratribus nefandis
Iudae est facere id quod ipse fecit,
Supremus scelerum omnium magister.

Agon Christi in horto Matth. 26.

Hortus erat, qua dira vetus patravit Adamus.
Quaque novus culpam praestitit, hortus erat.

Esaiae 48. Non est pax impiis

Fluctibus Oceanus curis malus aestuat omnis,
Nec datur his unquam posse quiete frui.

Iustus primum accusator est sui. Troverb, 18.

Quid iuvat in vitiis alienis figere dentes,
Et mordere feri more modoque canis?
Quarum quemque domitam copia magna fatigat,
Stultitia est culpas quaerere vell foris.
Mundus ut immundis a sordibus expurgetur,
Fas est ante fores ferrere quemquesuas.

In eandem sententiam.

Qui carpunt alios, et nil sua crimina curant:
Nonne foris sapiunt desipiuntque domi?

Ex Germanico Iesu Christi Genethliaco.

O lux laeta, ter ô quaterque felix?
Infans est hodie recens in oras
Nobis luminis editus puellus,
Quot sant, quotve fuere, eruntve posthac,
Laudarissimus omnium puellus,
Et dulcissimus omnium puellus:
Quippe e virgine natus integella,
Plane extraque modum supraque vulgi
Nobis natus hic inquio puellus,
Spes et vita salusque gaudiumque,
Sola menque miferrimis homullis.
Absque hoc nam foret unico puello
Spes non ulla super salutis, actum
De mortalibus esset universis.
Froin hic una salus vel universis
Nobis editus unas est homullis.
O dulcissime, mi puelle, lesu,
Te per quod miseris salus homullis.
Vere es natus homo, unice precamur.
Defende a Styge nos, malisque Auerni.

Christus spes mea.

Confidant aliis alii, mens anxia quorum
Assiduo curis fluctuet innumeris:
Ac, velut undisonis quassata carina procellis,
Noctes atque dies irrequieta gemat.
In Christo mea sit spes et fiducia solo,
Nulla sit in factis promeritisque meis:
Ille meae vites, mea virtus: ille salutis
Unicus atque unus portus et aura meae eft.

Aliter.

Natus prognatus, denatus deinde renatus
De patre, deque utero virginis, arbore homo:
Unicus eit orbis spes, vita salusque redempti:
Absque hoc spes omnis, vita salusque perit.

Charitas vincit omnia, r. Cor. 13.

Omnes exsuperat monile gemmas,
Dictum nomine Caritas latino,
Hoc si corde tamen geras in imo.
Nec collo modo ventiles vel ore,

Iesus annorum duodecim.

Bis senos puer (ecce) natus annos
In templo eminet immorans lesus,
Subiectusque parentibus dein ceps.
Exemplum pueris perenne praebet

Centurio Marth. 8.

A Christo auxilium obtinet Capernas,
Firma pro famulo fide precando:
Tu fidenter idem precare Christum:
Aufert a Domino fides quod optat.

Semen bonum, ager varius. Luc 8.

Heu via trita rigens rigidis heu sentibus, aruum.
Duraque sum rupes, totus ager sterilis.
Tu bonus agricola ô duri cole cordis agellum.
Protinus ut fiam fertile, Christe, solum.

Christus cruci affixus.

Ne quem forte polum ingredi volentem
Peccati impietas sui scelusque,
Praegrandes veluti trabes morentur,
Pendens e trabe Christus ipse cavit.

Ex S. Bartholomaei Apostoli. ut fertur sententia.

Virginei victor nati per virgine natum
Vincitur. ô iusti iudicis arbitrium.

Ex Tauleri Monachi pii Sententia.

Numquam mens hominis tam quid praegestit apisci,
Quam Deus ad dandum promptus [(transcriber); sic: promitus] facilisque petenti est.

Iohan. 14.

Si tibi diligitur Christus, cole dogmata Christi,
Et sequere, et toto corde recepta tene.

Sic pater et Natus sic de sacra Flamma vicissim
Diliget, et templum sic eris usque Dei.

De conventu Mariae semper-Virginis et Elisabethae. Luc. 1.

Longum carpit iter Maria praegnans:
Exemplum Fidei modestiaeque.
Audita Helisabe salute sentit
Semestrem intra uterum salire fetum:
Posthac numine plena confitetur
Messiam exhibitum Deique natum.

Psalm. 133.

O quam res bona quam bonum suave
Pax est mutua Caritasque fratrum:
Nil huic par bonitate, nil profecto
Par huic dicere suavitate quicquam est.
Non par balsameus liquor, sacro qui
Summi a vertice defluens Aronis,
Et barbam simul et togam, sinusque.
Et limbum simul aureum pererrans,
Sua vique, suoque odore suavi
Ipsum cor recreat, iuvat cerebrum.
Omnes roborat usquequaque sensus.
Non ros, Hermone qui cadens ab alto
Intonsi iuga suaviter Sionis,
Huic vicinaque prata agrosque et hortos,
Sua uligine, vitreisque gemmis,
Humectatque rigatque, inebriatque,
Fecundatque beatque perbeatque.
Iucundisque coloribus venustat.
Nam quos mutua pax amorque Fratres,
Quos concordia ter beata munit:
Hos largis opibus Deus coronat,
His spondet placidam usque et usque vitam.

Iohan. 2.

Dulce merum primo, dein vappam, denique acetum,

Misces convivis, subdole munde tuis.
At bonus infundit versa vice Christus amicis
Acre suis primum, denique dulce merum.

Fide cui vide.

Fide Deus, tibi fido tibi fas fidere soli est,
Quando hominum constat nullibi tuta fides.

Paenitendum cito. Syrac 5.

Dum licet, et locus est, vitam emendare memento:
Ira Dei lenta est, sed gravis ira Dei.

Actor. 12. Per multas tribulationes, etc.

Haud patria haec vita est verum in patriam via tantum,
Sentibus ac tribulis obsita tota via.
Scilicet ut miseri spinis pungamur acutis,
Ne patria nobis sit via grata magis.

Aliter.

Spinea serta pii gestent hoc orbe necesse est,
Qui serta in caelis aurea ferre volunt.

Mors non metuenda.

Mortem cur metuam? peccati terminus haec est,
Perviaque ad vitam ianua perpetuam.

Serpens astutior, Genes. 3.

Eia quid dubitas Adamis eia,
Hoc tam suave rubens quid esse cessas?
Tuta hic omnia sunt: nihil pericli est.
Huius tu simul ac frueris esu,
Cernes mox o culis acutum apertis,
Et Dis par superis, et ipsa numen
Omnis gnara boni et mali futura es.
His olim Coluber dolis malignus
Incautam nimis (heu) fefellir Euam.
Quae quanto ardet acutius tueri,
Et quanto mage par Deo videri,
Diri fraudibus obsequens Colubri:
Tanto coecior (heu) misella, tanto
Dispar facta Deo magis parenti est:

Exors nempe boni, malique consors.
Quam multos hodie fefellit astus
Antiqui Colubri pari loqueila,
Et fastu simili superbiaque?
Felix ergo nimis, nimis beatus,
Quisquis calliditatem ad hancce prudent
Aures obstruit, ut solere dicunt
Ad cantamina quemlibet columbrum.
Felix, inquio, qui Dei loquellae,
Nil sensu rationis impeditus,
Obfirmato animo obsequens obedit
Liber Daemonis hic ab astu et aestu est.

Aliud contra rationis in rebus divinis iudicium. 2. Corinth. 10.

Pugnet Atistoteles, pugnet Plato, pugnet Auernus,
Pugnet et Euclides pugnet et ipse Satan.
Propugnat Christus: Verbum insuperabile Christus:
Verus homo Christus, verus et ipse Deus.
Arma nihil mundi. Satanae nihil arma valebunt,
Nil ratio, potior vox ratione Dei est.
Vox immota Dei est: Ratio male sana labescit:
Qui sapis, immota nitere voce Dei.

Ad Ecclesiam Christi.

Num tormenta videns, Ecclesia forte tremiscis,
Quae cingunt muros conglomerata tuos?
Parce metu. nihil inde mali, nihil inde pericli est,
Omnibus his sed enim puluis inest faruns,
Stramineique globicuncta arma hic talia cernis,
Cum displosa tonant fulmina bruta volant.

Argumentum Epistolae ad Philemonem.

Servum paulus Onesimum fugacem
Furacemque Philemoni remittit:
Cur culpam quoque deprecatur. Ingens
Axemplum egregiae benignitatis.

Homine propter Christum misero nihil est beatius.

Nil beatius est homuncione
Ob Christum misero Deique verbum.

Ex sententia Hiobi, cap. 19.

Cur ad spicula mortis expavescam:
Quando vivit adhuc meus redemptor,
Qui me luce novissima, sepulchri
Excitum tumulo tenebricosi,
Luminis nitidissimas in oras
Reducet bonus: et potente dextra,
Hac me pelle mea usquequa que cinget,
Uti in carne mea hac Deum videre
Ius sit fasque mihi, mihimet inquam:
His inquam, hisce oculis meis tuende
Ipse ego. haud alius. Deum videbe.
Cur ad spicula mortis expavescam?

Ex dicto Psalm. 73.

Dum mihi pace datur caeli pater alme, fruisei,
Despicio mundi machina quicquid habet.
Tabe licet corpus pereat, cor tabe liquescat,
Totaque marcescat tabe perasa caro:
Tu tamen ô Deus aeternum mea certa voluptas
Solus es, atque animae portio fida meae.

Precatio Salomonis Pron. 30.

Duo te rogo ter benigne Iova,
Quae mi donec erit videre lucem,
Ne durus precor, abnuas roganti.
Fallax relligio fideque cassa
Verba a me, facito procul facessant.
Egestate domus mea haud prematur,
Nec magnis opibus nimis gravetur:
Sed vitae quibus indigebit usus,
Tantum commoditatibus fruatur.
Ne me forte opulentia ad negandum

Te proritet. et impie intonandum:
Quis lle est Dominus: maligniorue
Ind gentia perque fas nefasque.
(andati immemorem tui) scelestis
Aegram vitam adigat fovere furtis.
Haec mi Iovia fave benigne quaeso,
Haec te praecipue rogoque et oro.

Liberi degeneres tormenta parentum.

Non dolor est ullus maior, nec acerbior ullus,
Quam quem degeneris commissa ob crimina nati
Perci piunt imo grandaevi corde parentes.

Ex Psalmo 91.

Fide Deo, nec saeva time quae cumque pericla,
Sive ea sortis erunt, sive ea mortis erunt.
Fide, nec officii mandatas desere partes,
Nam tutum etoeli te dabit arce Deus,
Ille suis dudum de te mandata ministris
Tradidit aethereis nempe satellitibus,
Ut, dum tu vitae decurris tramite recto,
Et rite imposito fungeris officio,
Te manibus gestent veluti super aspera fidis,
Impingant pedibus scrupea ne qua tuis.
Teque manu ducant vigiles iterumque reducant
Propositum per iter muneris omne tui.
Quid vana trepidas igitur formidine, cinctus
Praesidio rali talibus excubiis?

Non peccandum.

Heu peccare cave. Deus adspicit, Angelus adstat,
Conscia mens mordet, mors dira minatur et urgens
Incusat Satanas, Stygii cruciantque dolores.

Ex dicto Bernardi.

Quid tamen argentum re vera est quid tamen aurum,
Dic mihi qui nummos Numinis instar amas?
Terra nitens et tetra rubens, quae scilicet error
Tam preciosa hominum, non valor ipse facit.

Ad Iesum Christum precatio, Marc. 8.

Dalmanutha tua est nimirum Ecclesia, Christe,
Pauperis et populi pauper inopsque domus.
Pauper inopsque domus tua verum Ecclesia, Christe,
Sit licet huic dives tu tamen hospes ades.
Tuque reples illam potuque ciboque perenni,
Nimirum verbi numine, CHriste, tui.
Mundi autem contra quid ditia regna? Damascus,
Uter sanguinea caede perenne madens.
Uter et argento grave qui tumet, et tumet auro,
Assidue humano quique cruore fluit.
Christe, tuam Dalmanurham tege, perde Damascum:
Floreat ut regni gloria sola tui.

Filanquerwpi/a Dei opt. max erga genus humanum, Luc. 15.

Qui trini sit amor Dei, unicique,
In nos quae pietas benignitasque,
E trinis paradigmasin videre est
Uno Euangelii loco notatis.
Qua nam parte rogas? Pater misertus
Nati immorigerique, perditique,
Illum suscipit osculo reversum.
Item pastor ovans onem repertam
(Onus dulce) humeris suis reportat.
Item femina, quae scopis et igni
Drachmam solicite requirit unam,
Innentaque hilaris triumphat una.
Quis vero pater ille, pastor ille,
Illa et quae mulier, rogasne porro?
Caelestis pater est amore qui nos
Natos degeneresque, perditosque,
Ob nati unigenae sui luelam,
Ardenti nimis et nimis paterno
Complexu recipit, beat coronat.
Quaerens pastor ovem, redemtor ille est

Humani generis, salusque mundi,
Pastor maximus optimusque Christus:
Gregem quippe cruore deviantem
Mercatus proprio, suisque massam
Gestans nostrae humeris perenne carnis.
Drachmam denique perditam requirens.
Flamma est mutua patris atque nati,
Sanctus Spiritus ille, qui monetam
Nostrae mentis imaginemque purgans
Illustransque novansque pertinacis
Peccati a scoria, situque turpi,
Usque illuminat, expolitque et ornat.
Nonne hic mirus amor benignitas quae est
In nos numinis unici atque trini?

Ex sententia B. Gregorii.

Quando peccat ovile Christianum,
In culpas nisi pastor invehatur,
Culparum reus omnium tenetur.

Optima ditescendi ratio, Syr 11.

At tu qui pius es, Dei memento
Immorarier immorique verbo:
Hoc te nocte vigil diuque solo
Lxerceto, tuumque obito munus:
Hoc nec dimoveat te ab instituto,
Quod se turba adeo mala impiorum
Fatigat cumulis opum parandis.
Quin tufide Deo. Deoque fretus,
Ut cui perfacile est, benignitatis
Suae divitiis beare egenos,
Res iussas agere usque et usque perge.
Hic, hic crescere rem facit piorum,
Ut, quande ipse iubet repende abundent.

In Esaum primogenituram suam lente vendentem, Gen. 25

Ius primogeniti lante Esau vendidit excors,

Pervili precio grande gulaque bonum.
Hei mihi, quot similes hodie est numerare per orbem,
Esavitarum quam numerosa cohors?
Caelica perpetuae (fatui) qui munera vitae
Permutant fluxis dilapidantque bonis.

Ex Philonis Iudaei sententia.

Auxilio cessante hominum, vis caelica praesto est,
Et certant dubio tempore portat opem.

Aliter.

Praesidio humano cassos Deus adiuvat, et quod
Terra negat, caelo mittitur auxilium.

In panoledri/an Hierosolymitanam.

Bellum seditio, fames, luesque,
Ignisque et fera seruitus, perennis
Contemtum ob Domini perenne verbum,
Iudaeam exitio dedere gentem:
Hoc Germania, nec vides, nec audis?

Oi)ste/on.

Ferre homines humana decet; qui ferre recusat,
Supra hominem, supra se putat esse Deum.
Scilicet in sanctis patitur Deus ipse. quid ergo?
Dedeous est hominem tristia nolle pati.

Oi)ste/on kai\ e)lpiste/on: h( ga\r e)lpi/s ou) kataisxu/nei. Rom. 5.

Tristia fer patiens; spera meliora precando;
Fungere mandato munere; fide Deo.
It tibi succedent felicirer omnia: namque
Spes innixa Deo fallere non potis est.

Ex sententia Dionysii Alexandrini.

Ne falsi argueris neu risu remne profano,
Si qua latent mentem mystica dicta tuam.
Verum animo tanto mage conde norata fideli,

Sensibus haec quanto sunt mage mira tuis.

Aliter.

Mystica verba Dei noli ridere; sed illa
Hoc venerare magis quo minus assequeris.

In eandem sententiam.

Crede Dei verbo, ratio licet usque reclamet,
Et prior humanâ sit ratione Deus.

Scopus vitae Christianae.

Mundo posthabito voluptuoso,
Christo uni Domino usque seruiendum est.

Ex sententia B. Chrysostomi.

Dic mortalis homo, tibi civis an esse videris?
Vita haec peregrinatio est.
Non ergo es civis, sed iter facis, usque viator,
Cum maximis laboribus.
Dicere noli igitur, noli iactare superbe;
Mea haec vel illa est civitas.
Nemo natus in his terris, mihi crede, propritiae
Ius civitetis obtinet.
Omnibus in terri via sunt praesentia quaevis;
At nostra supra est civitas.

De dicto Hieremiae cap. 15. Verbum tuum latitiae et gaudium animi mei.

Cum me cura dolorque trux fatigant,
Mentis laetitia est meae et voluptas,
Gaudiumque, tuum, lehcua, Verbum.
Tum me recreat unice, tuo quod
Pars de nomine sum, tuoque coetu.
O quae, quanta beatitas putanda haec?

Ex sententia Hieronymi.

Hortus sermo tuus, Iehova, amoenus
Quam vere indigitarier meretur?
Quando delitiis voluptuosis
Omni de genere usquequaque abundat.

Ex B. Augustini sententia.

Caelorum rapiunt indocti regna Idiotae, et
Vere mereque simplice;
Nos nimium docti, doctores nosque profundi,
Subtilita tibus meris
Mergimur in Barathrum, Stygiaeque Paludis in undas:
Subtilitas an haec bona est?
Sic Pater Hipponensis ait. dic Laice, num te
Tui pudebit nominis.
Quod simplex Idiota audis? ô terque quaterque
Beatus es, si talis es.

Proverbiorum 19. et 27. Mulier rixosae stillicidium.

Feminea quid rixis noctesque operata diesque,
Atque suum mactans litibus usque virum?
Gutta quid, assidue tecto quae labilis alto
Destruit exesam perniciosa domum.

Ex B. Augustini sententia.

Cur vilis homulle superbis?
Concepte in amore pudendo,
Cruciatibus edite magnis,
Vivensque labore inamaro,
Moriensque dolore in acerbo.
Cur vilis homulle superbis?

Ex eiusdem sententia.

Spes meritumque meum tua, Christe, piissime mors est;
Mors tua perfugium, vita, salusque mea est.
Quanto saluando tua dextra potentior in me,
Tanto pacatae plus mihi mentis inest

Si Deus pro nobis, quis contra nos? ad Rom. 8

Quid trepidi insidias, inimica quid arma timemus?
Irrita quid Mortis spicula? quidue minas?
Quid pote vel summis contra nos viribus hostis?
Pro nobis curam si Deus ipsegerit.

Ara sive Thronus misericordiae Christus. Hebr. 5.

Cur, ô, cur ita nos miselli homulli
In rebus trepidamus impeditis,
Tamquam nil reliquum spei supersit,
Tamquam praesidii nihil relictum?
Restat sacra salutis ara; restat
Gratiae thronus aequus ille, Christus.
Christus, inquio, Pontifex Paterque
Clementissimus omnium piorum,
Idem gnarus et omnium malorum,
Cunctarum pariterque acerbitatum,
Quae exercent hominum genus misellum;
Quippe exer citus omnibus peraeque,
Ac quivis homo, sed mali absque noxâ.
Nobiscum ergo dolet, malisque nostris,
Perinde ac propriis. Proinde Semper
Confidenter ad hanc Salutis aram
Gratiaeque thronum inciti feramur,
Quandocumque salute gratiaque
Indigebimus, usquequaque pressi.
Instandum est precibus, reique nobis
Certo copia fiet expeditae.

In securitatem humanam.

Ecce, caput supra mors et superum, ecce, tribunal:
Cur ita securus vivere pergis homo?

Pro Christo mori dulce.

Nec geme, cum Christi propter succumbis amorem;
Non mors, sed vita est, Christi in amore mori.

In eandem sententiam.

Pro Christo moriens, gemas caveto:
Vita est namque mori prae amore Christi.

De extremo iudicio.

Certus iudicii dies supremi est,
In quo Christe homo iudicabis orbem,

Maiestate potens thronoque celso,
Circumstantibus Angelis beatis,
Sanctorumque senum gravi senatu;
Segregansque piam, impiamque gentem,
Hanc venire iubebis, illam abire
Iusta cum ratione iudicati, et
Momento simul exsecutionis.
A dextrâ ô bone Christe me locato,

Ex S. Hieronymi sententia.

Sic vivas, ut iudicii memor usque supremi,
Quam pote, peccatis omnibus abstineas.
Ut, Christi merito, tum crimine purus ab omni
Percipias vitae gaudia perpetuae.

Arx et Propugnaculum pior um nomen Dominnv. Proverb. 18, vers. 10.

Cum Martis furor infremit per orbem,
Tum cives trepidant, pavent coloni,
Tutandique suosque seque caussa,
Fossisque aggeribusque, moenibusque
Communita loca hinc et inde quaerunt.
Ecquid Christicolas decet fideles
In rebus miseris periclitantes?
Quid nomen Domini invocare summi,
Summi inquam, Domini invo care nomen.
Munitissima turris est lehovae
Nomen, robore praepotensque summo,
Iustus qua fugiens, opemque poscens,
Editissimâ in arce collocatus,
Tutum perpertuo obtinet re ceptum,

Ex Chrysostoms sententia.

Sicut retia iactitans in undas.
Nescit quos capiat trahatue pisces:
Sic quivis Domini Dei sacerdos,
Dum verbi in pupulum vigi sacrati
Iactat retia, ne scit ad Ileum qui

Per ministerium suum aggregentur.
At quorum Deus excirat superno
Mentes Numine, protinus Ichovae
Divinam capiunt loquellam, et instar
Piscium, quasi retibus vel hamis,
Divinâ capiuntut a loquellâ.

De vi atque efficacia verbi divini: ad Hebr. 4.

Vivus fermo Dei efficaxque mire est,
Et quavis penetrantior machaera,
Quamvis ancipiti, atque utrinque acutâ.
Quippe qui violenter usque adimi
Pertingit penetralia ima cordis,
Dividitque animamque, Spiritumque et
Compages simul et simulumedullas,
Acer scilicet usquequaque sector.
Idem denique cogitationum est,
Quotquor sunt animi intimi in latebris,
Longe acerrimus omnium aestimator.

Spes mea mors Christi.

Confidant aliis alii, meritisque suorum
Nitentes operum caelica regna petant.
Spes mea mors Christi est: hac spque, fideque triumphans,
Ingre diar vitae gaudia perpetuae.

Ex S. Ephraimi sententia.

Sic sanctus monet Ephraimus olim:
Quandocumque sacros teri; libellos,
Divinâ sapientia refertos;
In primis studio hoc habebis, ut ne hos.
Percurras leviterue inaviterue;
Undis cen tipula innatans oberrat:
Neu res nilue parumue persequaris
Flocciinstar faciens nucisue cassae.
Verumsaepe iterumque, tertiumque,
Cum curaque decente perlegendo,

Rebus quam potes, immorare iisdem.
Quin sive ipse leges sacras tabellas,
Seu quemuis alium audies legentem,
Ad Christum usque modo hoc precare supplex.
Aures atque oculos, benigne lesu,
Cordis pande mei; tui loquellas
Cum fructu oris ut audiam assequarque,
Et tuae obsquar usque et usque legi.
In terrâ hac vagor hospes, erro, et exspes;
Proin mandata mihi tua ô revela,
Menti lumina daque lusciosae,
Ut mysteria pervidere possim
Legis sancta tuae, et perenne seruem.
Hoc mi quaeso fave ô benigne Iesu.

Asina et Pullus Christi Matih. 21. Dialogistikw=s

Christus cum Solymam veniret urbem,
Tergo vectus asellae itemque pulli est.
Quid pullus notat ille quidue asella?
Iudaeos, reor, haec; at illa gentes:
Cum sis, Christe, salus et his et illis.
Cur gentes etenim vocare pullum,
Iudaeos asinam proteruus audes?
Gentes indomiti et ferocis instar
Pulli quod sine Lege inambularint.
Contra legis onus iugumque asellae
Instar, pertulerit Abrae nepotes.
Ecquid praeterea notatur iisdem?
Christi Ecclesia, item Scholae. quid istud?
Namque Ecclesia adhuc, Scholaeque Christum
Tamquam in curriculo exhibent per orbe;
Verbi in curriculo, puta, sacrati.
Quare Ecclesiam ama, scholasque Christi,
Christum quisquis amas, tuam Salutem.
Nulla Ecclesia ubi est scholaeque nullae,

Christus nullus ibi, selusque nulla est.

Ex B. Ignatii sententia.

Vitae principium Fides habenda est,
Finis denique Caritas putanda.
Iuncta haec cum duo transeunt in unuae.
Tum perfectus homo Dei absolute est.
Quod si plura quis aggreganda censet,
Vitam quae faciant honestiorem,
Et mores pariter probatiores,
Nempc ea omnia consequentur ultro.

Ex eiusdem sententia.

Quisquis pauperiem times egentem,
Matrem eius fuge. quae sit illa, quaeris?
Noctes desidies iners diesque.

De dicto Zachariae 8. Veritatem et pacem diligise. Item Marc. 9. Retinese sale, et este concordes.

Veritatem ut amemus atque Pacem,
Olim vox Domini monet lehovae;
Teste Zacharia, Dei Propheta.
Idem discipulos suos peraeque
Iussit Maximus Optimusque Christus.
Quae sit pax ea, Veritasue quaeris?
Veritas Domini, Dei loquella est,
Ipsa interprete Veritate Christo.
Pax; consensio: sed nec omnis, at quae
Condita est sale puriore verbi,
Et fundamine nixa veritatis.
Conspiratio nominanda contra est.
Aut collusio pessima impiorum.
Quae verbi sale destituta sacri est;
Aut huius, male sana puritatem
Commentis vitiat sui cerebri.
O nos, Christe, tuos iuva ministigos,
Vesitatem ut amamus atque Pacem.

Ad Crucem Iesu Christi.

Hac quicumque vides pendentem de cruce Christum,
Haec pius in memori mente, Viator habe.
Qui peccavit homo est, hominumque misella propago:
At, peccata hominum qui luit, ipse Deus.
Ecquis adhuc famulus Domini se morte redemtum,
Aut culpâ pre cium grandius esse neget?

Ad eiusdem sepulchrum.

Quisquis ad hunc adstas tumulum. perpende viator,
Qui fuerit primus, quique secundus Adam.
Qui peccavit homo est; culpam qui morte piavit,
Est Deus: en precium grandius anne nefas.

In eandem sententiam ex dicto Pauli ad Rom. 5. Abundat pecatum: Superabundat gratia.

Haud numerus quemquam scelerum nec forma suorum
Terreat usque adeo ut desperet; gratia Christi
Peccato uberior, multoque potentior irâ est.

Precatio Salomonis Coetum demittentis.

Nobiscum Deus usque sit Iehova,
Noster Maximus optimus lehova:
Nostris cum Patribus perinde ut esse
Dignatus fuit: ille nos gubernet,
Ille protegat usquequaque tutos.
Nec nos deserat uspiam, nec unquam
Suâ destituat potente dextrâ
Ad se corda sed usque nostra flectat
Inclinetque Viis in universis
Ut plane illius am bulemus, et quae
Grata ipsi, faciamus universi.
Utque quae patribus statuta nostris,
Et mandata dedit, sa crosque ritus,
Omni tempere viribusque cunctis,
Seruemus, peragamus, exsequamur.

Summa veri et salutaris studii, Erclesicap 12.

Haec est summa piae institutionis:
Iehovam reverere mente tota;
Et iussa illius usque fac et vique:
His quivis homo totus occupator.
Nam facta omnia, dicta, cogitata,
Sive sint bona, seu mala; in tenebris
Quantumuis lateant aperta in oras
Tamquam luminis efferens, lehova,
Summo in iudicio aestimanda promet.

Symbolum Lei. Ariomedaum, ex Psal. 25. Leius.

Alta crepent alii, quibus est mens altior aequo:
Me mea simplicitas integritasque tegat.

Artomedes.

Alta petant alii, numerosa volumina condant,
Fecundique crepent dotibus ingenii.
Unica mi faveat, sitque ô comes una fidelis
Simplex integritas, integra simplicitas.

Leius et Artomedes.

Iactent grande sophos dolosque nectant,
Quos persuasio vana ludit, aut qui
Turpi corda gerunt operta fuco:
Simplum nec tueatur atque rectum.

Votum Lei- Artomedaum. Leius.

Delectent alios tricae rixaeque loquaces:
Me pietas simplex, et pia simplicitas.

Aliter.

Rixae alios tricaeque iuvent pietatis inanes:
Vera animum pietas simplicitasque meum.

Aliter.

De Pietate alios tricae rixaeque saginent:
Simplex me pietas et sine lite beet.

Aliter.

Litigiosa iuvent alios certamina Mystas,
Quos levis ambitio vexat, opumque sitis.
Unica mi Pietas curae sit, et unica cordi
Simplicitas: ô sic usque beatus ovem.

Artomedes.

Cum Dux est Pietas, pax est mihi gratior auro.
Cum dolus; arma placent. pax inimica Vale.

Aliter.

Candida pax nobis vero cum celite, cordi est;
Hoc sine, pax cassis vilior est nucibus.

Aliter.

Pax et simplicitas nivei sine pondere veri,
Nil nisi sunt beilum, nil nisi duplicitas.

Aliter.

Christe ruos sie fraude iubes, sine felle ministros,
Prudentes at enim non minus esse iubes.
Providus hoc serpens, sinceraque Chaonis ales
Ostendunt, gentis symbola certa tuae.

In suam cum Leio et Artomede amicitiam.

Leius ut Artomedi, Grunerus utrique probetur,
Quaris? Dux, Pictas, Pax comes una tribus.
Dispereat pacem qui prae pietate ruetur:
Vivat, qui bellum pro pietate gerit.

Vanitas Vanitatum.

Vanus honor. vanum (mundi fallax amor) aurum,
Vanaque summatum gratia, vana fides.
Vanum forma bonum Vanum roburque venusque
Corporis; et virtus, et decus ingenil.
Omnia vana hominum: Vanis qui fidit in istis,
Crede mihi, haud quicquam venius est homine.

Ad Lectorem.

Tantum Idiotismos. Lector tibi candide, tantum
Promisi Leiae simplicitatis opus.
Cur tu igitur decus eloque vii, cur quaris acumen

Ingenii, simplex queis sdiota caret?
Promissi esto memor. promissi si memor ipse
Hac cecini Leiâ simplicitate, sat est.

Ad Sebastianum Artomeden.

Hactenus hac igitur; quae si dignabere vitâ
Artomeda superent; sin minus, intereant,
Fropterea an coredam: non non me Christe; quid ergo
Sat mea me pietas simplicirasque beant.

Ad pueritiam scholasticam paraenesis.

Vitam quae deceant piae iventae,
Addictae studiis sacris iuventae;
Tu quaecumque siticulosiore
Sacras ore bibis salutis undas,
Numquid docta innenta, quaetis a me?
At mî non sapientiae medulla est
Mosis legiferi, Numaeve; non mî
Aseraei senis; aut Solonis; aut hoc
Aevo qui prior exstitit, Lycurgi;
Non Isocratis, aut alius, olim
Qui praecepta aliis dedere vitae.
Nam sum vere homo Leius, mereque
Simplex ingeniique et artis expers.
At simplex idiota quem docebit?
Quid tum postea? subdis inferende.
An non Bilbilicus docet poeta,
Vitam quae faciant beatiorem?
An non saepo olitor probe locutus?
An non muneris hoc tui decorum?
Sic brges: ita vim facis moranti.
Ergo pauca piae canam iunentae,
Fas liane pauce piâ notate mente.
In primis pietas, domifesisque.
Quiequid ciamue geres palamue rerum,
Vitae norma tuae perennis esto.
Namque ut nulla tibl cadant Sivistrd.

Sed cuncta eveniant bene ac beate,
A cura pietatis auspicandum.
Ergo seu subeas torum, torove
Surgas; sive petas fugesue somnos?
Queis par est precibus lita Ichovae.
Hoc aedem fac item sacram subintrans;
Hoc iussas itidem scholas frequentans;
Hoc mensa posita, hoc itidem remota.
Quicquid denique ages, tuis benigne
Ut coeptis Pater annuat supremus,
Numquam non precibus piis vacandum.
Placato prece primitus Iehova,
Post illa ut placeas Scholae Magistris,
Nimirum pietatis eruditae.
Doctrinaeque piae simul Magistris,
Totis viribus unice studendum est.
Nam si vera do cet Magister usus.
Prodest discipulo favor Magistei;
Id quei nam pote, fallor an requiris?
Hos digne reverentia colendo,
Et morem monitispie gerendo,
Et gnave data pensa luce quanis
Accurando Ut enim labor Magistr
Culpa discipuli pigri gravatur:
Sic idem levior minorque siet
Discentis studio, labore, cura.
Ergo desidiam cave nocentens,
Nocentis canis instar, instar anguis;
Rerum haec pessima caussa pessimarum est.
Contra nocte vigil diuque discas,
Affixusque libris, datisque pensi,
Haud cunctaneragas quod est necessum.
Sic placere tuispotes Magistris.
Verum non satis, his plancere solis,
Ni Chriso paceas bonisque cunctis.

Ut CHRISTO placeas bonisque cunctis,
Fac, quae singula verba te monebunt.
Divinum colito usquequaque Numen.
Sacrorum reverere item ministros.
Senatum et seino graves honora.
Maiores venerare; ama minores.
Aequales facito tibi sodales.
Praete despice nominem vel imum.
Nulli esto gravis invidusque nulli;
Nulli noxius; omnibus benignus.
Litium fugitans, amansque pacis.
Nusquam garrulus, aut calumniator.
Nil est ore molestius loquace;
Lingua nil truculentius maligna.
Nusquam non pius; integer; venustus;
Factionibus abstinens et ira;
Foris compositus, domi quietus;
In mensa lepidus tamen modestus;
In lecto taciturnus et pudicus;
In ludo assiduus, laboriosus;
Inque relligiosus aede sacra.
Frons sit non inamoena, sed nec effrons;
Mens praesens manus annotare promta;
Non vernacula lingua sed latina;
Item sobria, temperata, prudens.
Vestis munda decens, sed absque luxu;
Incessusque gravis, sed absque fastu.
Munda denique cuncta sunto; mundam
Mundo in corpore contineto mentem.
Vin plura enumerare me iuventae
Disoendi fugienda vel sequenda?
Bacchumque et Venerem Cupidinem
Phoebi scilicet et novem sororum
Hostes perpetuos, perenne vita.
Vita tesserulas, levesque chartas

Aleamque periculosiorem, et
Quotquot de genere hocce lusiones
Captivas rapiunt tenent mentes.
Declina nocuas sodalitates,
Lascivosque oculos puellularum,
Furrivas irtidem allocutiones;
Tum munuscula; tum leves choras,
Et quaecumque animos venena perdunt.
Vesano nihil est amore peius.
Contra amicitias ama bonorum;
Paucorum tamen ut libet bonorum.
Namque res agere impigre volenti,
Et laudemque decusque quaeritanti
Haud prosunt nimiae sodalitates.
Arcuque et cithara deum potentem;
Ter trinasque Deas, deasque trinas;
Ipsim ante omnia virginem patrimam;
Harum denique andidos patronos,
Raros heu nimis et nimis patronos,
Semper fac habeas tibi faventes.
Edas atque bibas, quod est decorum,
Ut pellasque famem sitimque sedes;
Quod ultra est, nocet, ut docent medentes,
Sumptas post epulas benignkores,
Libros ponito, seriasque curas,
Et vel stato parum, vel ambulato,
Vel ni vox minus apta, cantitato.
Nocturnas fuge lucubrationes,
Vere noxia damna sanitatis;
Manc in siste laboribus rubente.
Nam si vera vetus monet Poeta,
Aurora Aoniis amica Musis.
Somnum neu nimium parumue cures;
Obest ingeniis et hoc et illud;
Sed quot ingenuz docentur artes,

Nocturnae tot et huicce dentur horz.
Sed nec victa dabis prius sopori
Dulci lumina, mente quam tenaci
Actae pensa revolueris diei.
Extremum Ised enim loco priore
Praeceptum quod oportuit) memento,
Ut primamque novissimamque lucis
Horam quamlibet haud libris profanis,
Sed sacris tribuas. Deique Verbo.
Hoc Sol exoriens cadensque lustret.
Sed quid? nulla vacatio mineruae,
Inquis, militibus, sacrisue Musis?
An non seria temperanda Iusu?
An perpes labor, ulla nec voluptas?
An tensus nimis haud fatiscet arcus?
Absit tam rigidum, mea ô iuventus,
Lei versiculos sonare verbum.
Haud leges ferimus feri Draconis.
Crudo sanguine, non colore pictas,
Dictaeive ducis severa iura.
Immo ludicra sunt sua et Camenis,
Et sunt otia, sed negotiosa;
Oblectamina, sed nec indecora.
Nam quae sunt hilarare corda natae,
Quid cum tristicia bonis puellis,
Montis lauriferi incolis puellis?
Sunt lyrae his igitur, sidesque duces;
Sunt et barbita, plectra sunt sonora,
Et cantus melici et modi suaves,
Et quae de genere hoc amoeniora
Lassatam poterunt iuvare mentem.
Sunt et historiae sua legentes
Mire quae recreant suaurtate.
Praeter, quod simul erudire possunt
Sunt item sociae allocutiones.

Et belli specimen, latrunculorum
Conflictos sine caede, non sine astu.
Sunt spectacula; sunt theatra, circi;
Sunt saltus, nemora, ambulationes.
Nec non reticula et pilae, trochique,
Et quae non numeros meos subintrant.
His corpusque animusque recreandus,
Sed sic nec noceant, magisue lassent,
Neu sint crebra nimis, nimisue rara,
Sed modum teneant, statisque fiant
Saltim temporibus, lo cisque certis.
Nec tardent operas severiores;
Tandem ut hic quoque sermo sit latinus,
Quis torue rigidus Cato negabit?
Haec sunt, haec Heliconiaeiuventae
Ornant quae teneros decenter annos,
Haec quae Fonticolam decent iuventam.
Forsan ardua; Sed quid optimarum
Rerem non venit arduo labore?
Haec quotquot iuvat ad beatioris
Meram denique pervenire vitae,
Virtutisque subire celsa tecta,
Et famam sibi nominis parare,
Et placere Deo, bonisque cunctis;
Semper fas memori tenere mente.
Verum haec ut reneas, nec absque fructs,
Noctes atque dies Patre a sehova
Sacri gratia Numinis petenda est.
Nec sat est, memori tenere mente.
Ni quae mente tenes, foras dabuntua,
Vita inquam nisi proferantur usu.
Quid r fert erenim tenere leges,
Si bonis male legibus repugnas?

Iesus Duodecim annorum; ad Philippum Filium.

Annos quae deceant tuos, philippe,
Aevi dico tui virentis annos,
Ecquicquid difcere me cupis magistro,
Prout fasa patre liberos doceri,
Et Lex ut Domini iubet lehovae?
Annuis puto quare habe hos Phileucos
Communes tibi fratribusque trinis,
Vestro pro modulo breves Phaleucos,
Rem verbis tribus explicare suetos.
Inprimis puerum zmulare lesum,
Qui natus tricteridas quaternas,
Magnum ingressus iter volens lubensque,
Parehris comes innubae, patrisque,
Sacram aedem Solymae petivit urbis,
Ut festum celebraret institutum,
Illicque in media sedens corona
Disertorum hominum, sacram sehovae
Legem qui pupuso sacro explicabant;
Illos audirt, et rogavit, illos
Immo voce etiam sua erudivit.
Cum responsa daret stupenda secum
Disceptantibus, unus universis,
Dein matri quoque rettulit, quod aequumest
Subiestusque parenti virique (tantus
Tantillis) sapientiaque et amnis,
Gratiaque hominum Deique crevit.
Hunc inquam puerum aemulare lesum,
Aequalem puerilibus tibi annis,
Et quid ni puerum aemuleris istum,
Qui natus Puer tenellis.
Euae filiolis datus misellis,
Non ut caussa modo his salutis exstet,
Sed vitae quoque norma sit regendae?

Ame discite; discite inquit omnes,
Cur non et pueri? proin, Philippe,
Hunc sequi Puerum puer menento,
Quo praestantior haud in orbe toto est.
Cebetis pueri ethnici tabellas,
Aut anceps bivium Herculis sequantur,
Aut ramos Samii senis gemellos,
Illam litterulam Inquio bicornem,
Aut si qua his similis vetus figura est,
Vitae quae doceat viam beatae;
Iesum Christicolae aemulentur unum.
Iesu his via vita veritesque;
Iesus nostra salus, modusque vitae est.
Quare et ru puerum aemulare lesum.
Id quei nam pote, vis Philippe dicam?
Dicam: Tu modo me benignet lesu,
De te dicere dum paro, adiunito,
Tuo ut nomine digna proferantur,
Pia et commoda moribus iuventae.
Tu vero huc animum, Philippe fili,
Adverte, et patrias vigil loquellas
Iam in mente animi tui repone.
Primum hoc est peregre puer, viasque
Longas ingreditur, parentem utrumque
Secutus Solymas meantem in oras
Urbe ex Nazaride ut sacris vacaret,
Atpotrem et saceret pre ces lehovam.
Hrc esus puer Anne te pigebit
Ob doses pietatis arriumque
Et cultum ingenii, decusque morum
In terras proficiscier remotas;
Ni versutius est vaga puella,
Insulsum et puero mage imperito.
Iesum non piguit licet tenellum,
Ventosque et pluvias, geluque et aestum,

Non famemque sitimque, nec salebras,
Nec pe ferre alios viae labores:
Et te non pudeat domimanentem
Inque aestu horridulum, in gelu calentem,
Nimirum ad patrios focos sedentem,
Et Bacho et Venere, et voluptuosis
(Vah) in deliciis ita otiari?
Non est non ita fas, Philippe, verum
Sectanda assi duo lebore virtus,
Nec laus artis incertia paranda est.
Iesus cuncta facit volens lubensque:
Lubens atque volens puer studebis
Bonis artibus ingeniique donis,
Queis aetate erit usus in virili.
Cum Iubentia litterarum amorque est,
Multum perfacili labore disces;
Invita sed enim parum MInerua,
Discendum pueris, viri quod optant;
Quod spernunt pueri, viris nega tum est.
Iesus thuricremam frequentat aeden,
Rebus deditus unice sacratis:
Et tu templa frequens scholasque adito,
Et praesente animo et lubente adito,
Doctrinae sapientiaeque sedes,
At contra fuge noxias tabernas
Cauponum, et similes sodalitates.
Pestis prava sodalitas iuventae.
Cur templum tamen, inquis, ille primum,
Nec primum Solymam perivitarcem
Festum vult celebraie, non profestum;
Divinis operam dare haud profanis.
Doctrinae pietas capat putanda est.
Omnes hac sine litterae venenum.
Imprimis pietas ut ergo curae
Sit cordique tibi unice studendum est.

Curae posterior iocus profanae est.
Proin primum studis piis vacato,
Et Iesum puerum prece invo cato,
Ut te flamine caelitus sacrato
Praesens in struat adiuvet, gubernet;
Multum ut proficere in dies et ho as
Doctrina et pietate et arte possis.
Multum discitur adiuvante Iesu;
Frustra omnis labor abnuente Iesu est.
Cur arcem tamen haud simul subintrat,
Hoc cum iure liceret illi avito.
Non regnum petit huius ille mundi,
Nec mundi tibi gloria appetenda est,
Sed caelestis honos et arx olympi,
Si civis cupis huius esse Regis.
Mundus regna habeat, domosque celsas;
Christi templa decent Scholaeque coetum
Doctorum in media sedens cateura
Auditi qui doceant, rogataque lesus
Exaudita patum et parum explicata,
Quae valt terque eadem quaterque dici:
Tu doctis etiam adsidens Magistris
Discentum in medio subinde coetu,
Attendas facilem frequenter aurem,
Horum et dicta animo nota fideli.
Non percepta sat aut notate, ab iisdent
Qua par est reverentia reposce.
Non audire modo deces docentes;
Audita ut reperas frequens necesse est,
Si quaris solidam cruditionem.
Sed cur in media seder caterua
Discentum simul et simul docentum?
Se sempermedium fore indicavit
Spectatorem operum scholasticorum,
Rectoremque simul. Quid ergo cessas?

A re cur aliena saepe tractas?
Nec times operas tuas tuentem?
Nec colis studiis tuis faventem?
Quid mundi metuis minas et orci?
Vim dico haereseos, tyrannidisque est
Si tecum hareseos tyrannidisque est
Vim domans Dominus minas et orbis
Qui pili facit horridas et Orci?
Discentum simul et simul docentum
Sanctas qui regit et tegit cohortes?
Idem hic nomine ubi in meo fideles
Congregati eritis, disertu inquit,
Illte graesto ero et ipse plura nosti.
Qua praesens Puer hic nihil timendum;
Qua prasens; operis pie vac indum;
Qua praesens sin fruge nilabibit.
Idem praetetae chora docentum
Respondit puer adrogata quaevis,
Ut vis in indolis insolens stupori
Audiroribus esset uninersis:
Idem et tu stodio. Philippe habebis,
Si quandoque rogaberis magistris,
Respondere ita sis vei paratus.
Quo si artem nequeant scienriamque,
In te vim tamen indolis decusque
Admirentur ament proben qucuncti.
Index est pueri bene instiruri
Respordere su sprobe Magistis.
Dic et ceradeo diu remansit
In rempio duodennis ille lesus,
Cog isti que parentibusque missis?
Vult te linquere res domi paternas,
Et cum matre patrem, et pios propinquos.
Vult in doctam Academiam profectum
Tantum impendere re morae et laboris,

Ut cum lande queas domum reverti,
Ornatus sapientiaque et arte.
Ut possis sapientia fivisci,
Et constantia opus moraque longa est.
Idem denique conquerente Matre
De non officio moraque facta,
De curaque sua et dolore patris,
Ecquid subdidit? Eia mater, inquit,
Eia mi pater, hoc quid est negoti.
Quod me queritis? anne vos latebat,
In his esse weum esse qu mei sunt
Patris? tum quibus ambo conquierunt.
Haec responsa quid admonent lesu?
Nil debes facere uspiam, Philippe,
Cuius te pote poenit ere quondam,
Cuis non ratio probata constet.
Nil, inquam, face, quod tuo parenti,
Nihil, quod nequeas tuis Magistris,
Ius in te quibus est Ioco parentum,
Defensum dare, quamlibet minutum,
Honeste tamen et simul modeste.
Hoc si feceris, ut tuo parenti,
Ut tu gratus eris tuis Magistris?
Si tefors (quod abominor) parentes,
Aut ques esse loco decet patetum,
Rectia tramite deviare mandent:
Surdis te iubeo auribus, Philippe,
Tam iussa impia praeterire: Tu fac,
Et constanter ama, quod est honestum,
Acceptumque Deo, patri supremo.
Terreno potior Pater supremus.
Hoc si feceris, ut Deo placebis?
Dei ut filius usque permanebis?
Iesum quae puerum amplius vennstant.
Et ceu laudis adorea corornant?

Ad Lares Solymis reversus oris,
Dicto est protenus obsequens parentum.
Quis? quibus? Soboles Patris sehovae
Decto vilibus audiens homullis.
O rem mirificam, nimisque raram
Nostro hoc tempore, moribusque nostris!
Sed quo rarior hoc magis colendam
Sectandamque tibi, Philippe, ducas.
Nil in discipulo est magis decomm,
Nil est in puero perinde pulchrum,
Quam si pareat hic pio parenti,
Ille oboediat optimis Magistris.
Fabro paruit ille summus imo;
Caeli progenies homuncioni;
Et tu qua facie Philippe, nolis
Caro morigerarier parenti?
Eidis morigerarier magistris?
Quod lesum decuit, tibine turpe est?
At Quid praemii erit, rogas, Iesum
Tali si studio sequar magistrum,
Iesuita recens probusque factus,
Romanae superans Lupae suitas,
Seu mavis socios Suis Latinae?
Audi de Puero amplius canentem
Sanctum Euangelii. PHilippe, vatem:
Profecit sapientiaque et annis,
Gratiaque hominum Deique crevit.
Audin de Puero quid hocce factum?
Non de fufure vir, notaque vulgi,
Non deol be fuit; potens sed Heros
Divina sapientia anteceliens
Veliummo generi omnium virorum,
Mundi Solotulus tuens perorbem,
Caeli quor quot ab axe viditvuquam;
Quippe et numine et ore gratiosus.

Ipsis caelitibus, bonisque cunctis.
No~nc haec praemia? no~ne summa laus haec?
Nonne haec gloria? nonne apex honorum
Quem nec rex Macedo assecutus ipse est,
Is qui nomen habet tnum Philippe;
Nec qui nomine reque Magnus clim
Suis imperiis subegit orbem;
Nec qui tot tulit Hercules labores.
Quare tu quoque si, Philippe, recte
Exoptas adolescere, haud modo annic,
Mole aut corporea Gigantis instar;
Sed sic, ut puerilitas recedat
A te omnis, mag is et magisque crescat
Exemplo pueri modoque lesu;
Si laudem sapientiae ex peti cis,
Et vere sapiens aves haberi,
A Deo atque viris bonis amari;
Si vulgo cupis eximi, tuumque
Fama ad fulgida rollere astta nomen
Fac ut tempore diligenter omni
Sic puer puerum aemulare lesum,
Sic mores pueri exprimas lesu,
A me doctus ut hactenus patente es.
An tun nuo vevereberis parentem?
An dicta optima negliges parentis?
Summum hoc dedetus et nefas pudendum;
At contra egregum decus putandum,
Nutum velle sequi patris Philippe.
Et tu Christicolam, precor iuventaes
Tuo Numine, tupios patentes,
Doctrinaque pios item magistros,
O lesu, usque rege, adiuva, guberna,
Nost a ut omnia dicta facta tendant
Tui nominis ad celebritatem,
Et nostsos simul utilesin ulus,

Aeternamque animae beatitatem.
O lesu puer, ô benigne Iesu.

Ad eundem Philippum Filium.

Paucis vin eadem, Philippe, dicam
Haec summa est: Dominum Deum timeto:
Ipsum unum colito, ipsiusque Verbum:
Legem quique Deidocent Ministros:
Insignes simul artium Magistros:
Post Preces, studiis bonis vacato.
Probatis quoque moribus studeto.
Ullam ne signe segnem abire lucem.
Sollertes Deus adiuvans honorat.
Longe a te Venus atque Bacchus absint.
Esto industrius et laboriosus.
Item pacis amans, amansque recti,
Virtutisque et iniqua cun cta vitans.
Sic olim vir eris, Philippo, magnus.

De micis Mosaicis Seb. Artomedis Ad Lectorem.

Has Domini mensa lectas e caelite Micas
Quando oculis cupide, lector amice, voras:
Fallor? an exclamas: Manna haec cadit aethere ab alto,
Divorum superans Nectar et Ambrosiam?

Ad eundem.

Micas Artomedis quid obstupescis
Istas tam sapidas, et esculentas,
Et tam caelite rore delibutas,
Ipsas ut superent dapes Deorum?
An mirum, ô bone, cui fuit tot annis,
Inde aevo ex ineunte, summa semper
Panis cura (pro ut decenter audit)
Non quem terra miniltrat alms, panis;
Sed mannae aetheriae, et cibi perennis,
Iam Manna aetheria diu refectum,
Aeternaeque dapis cibo refertum,

Micas tam sapidasque tamque opimas,
Et tam caelite rore delibutas,
Tandem luminis edere has in oras?
Tales Artomedis quid ergo Micas
Nequicquam, bone lector, obstupescis?
Illius potius stupeque amque,
Ad caelumque voca decente versu,
Et solers imitator aemulare,
In panem aetherium perennem amorem.

Ad eundem

Si tales Micae, quas Artomedaea ministrat
Cura libro hoc; quales, Lector, erunt Epulae?
Qualis cena, foras idem quam dehinc dabit auctor?
Ecquid ad hanc gemmae sint, Cleopatra, tuae?
Cedat luxuries Cleopatrae; cedat Apiti;
Divorum hic Epulum deliciasque dabit,

In easdem Micas.

Cui non hae sapiunt placentque Micae,
Quas dat Artomedes foras Sebastus;
Huic (crede) est fatuum nimis palatum,
Nec non instpidum nimis cerebrum,
Nec non ingenium nimis pusilium;
Sed non mica piae eruditionis.

In easdem.

Sint a Niis massae integrae, sint corpora tota;
Mi Mica Artomedis totius instar erit.

In Artomedomastigas.

Quid facitis Momi: quaeve haec dem entia vestra est?
Tam male cur Micas carpitis Artomedis?
Invidiae dens summa petit sic ne ergo probatis,
Artomeden summum? quam pia es Invidia.

Ad Auctorem Micarum.

Perge age, perge sacras nobis depromere Micas
Panario e Mosaico,
Artomeda, Ambrosiaque pias hac pascere mentes,

Pastoris instar optimi.
Nec tibi sit satis in prima subsistere cella;
Parci hoc foret, vel invidi,
Oeconomi; sed et ereliquis deprome tabernis,
Promusque sis prom issimus.
Sic eris Artodotes aeterna in saecula felix,
Novi figura nominis.

Gluku/pikron missum Sponsis Andr. Fabricio, et Elis. Reimeriae.

COniugium primus qui dulce vocavit amarum,
Quicumque ille fuit, non sine mente fuit.
Protulit hic verbis complexus multa duobus,
Et docuit, quic quid taeda iugalis habet.
Scilicet interdum dulices ante omnia soles,
Interdum tristes et sine luce dies.
Scilicet interdum mera gaudia, gaudia mira;
Taediaque interdum tustra, triste merum.
Dulcius eoquid enim, quam se cum compare dulci,
Cum socia socio se sociare toro?
Dulcius eoquid enim, quam fausto sidere iunctum
Cum socia in socio vivere coniugio?
Cum socia vitae dulci, socieque bonorum:
Cum socia, magis est qua sociale nihil.
Cum socia cordisque suisortisque fideli,
Sors ea sive patens sive nover ca venit?
Cum socia, rebus tecum quae gaudeat una
In placidis; una lugeat in miseris?
Cum socia, tua tute fotis dum munia praestas,
Sedula quae seruetiemque laremque domi?
Cum socia, quae si morbo tentare maligno,
Ante torum exspectet fida ministra tuum?
Cum socia, si quando graves tua pectora curae
Sollicitent, dulci quae levet obsequio?
Et tibi vel blando blandum ferat obvia gressu,
Erliolum, aut imo e pectore basiolum?

Denique cum sociaque viae, sociaque laborum,
Si vel in extremo sis miser exsilio?
Dulcias ecquid item, dulci quam comparis usu
Semper et optato semper amore frui?
Dulciusecquid item, quam posteritate tuorum
Dulciter humanum multiplicare genus?
Quam natos dulces, dulcesque videre nepotes,
Dulcia praedulcispignora coniugii
Pignora, quae noris post huius saecula vitae,
Si pia, caelestis membra futura domus?
Pignora, quae patris effigies, vel matris imago,
Materno ludant suavit er in gremio?
Pignora, quae decorentque domum mensamque coronent,
Et dulci mam mas ore tatasque sonent?
Et modo basia dent patri, modo basia matri
Dulcicula, hyblaeis anteferenda favis?
Cum vero haec pedibus iunctis manibusque plicatis
(Aemulus angelici scilicet ordo chori:)
Ante dapes positas modulantur murmure blaeso:
Iova parens: ecquid dulcius esse potest?
Cumque bonas artes discunt, moresque decentes
Addiscuunt: ecquid dulcius esse potest?
Cumque suos aequant vatia virture parentes,
Vel superant; ecquid dulcius esse potest?
Ecquid dulcius est, quam si pos entibus annis,
Legitimi celebrent dulcio festa tori?
Ecquid dulcius est quam si vel honoribus altis,
Altis vel si sint incluta muneribus?
Ecquid dulcius est, quam pigra urgentesenecta,
Duym par officiv desinis esse ruo;
Si quite gestent, qui te tueantur alantque,
Pignora sique parens grata beatus habes?
Ecquid dulcius est, tibi quam poss ssor aviti
Si sit agri, et patriae sida columna domus?
Plura quid enumerem socialis dulcia vitae?

Plura tibi referet proxima quaeque domus.
Tollite conigium, mundo nil dulce manebit:
Iudice me, dulce est nil sine coniugio.
Triste sed et contra vel amarum dicere fas est,
Taeda ma: italis taedia quorquot habet.
Triste, domum regere, et duros tolerare labores,
Et dominum famulas saepesubire vices.
Triste, breves dare somno horas, longasque labori;
Mane exire domo, sero redire domum,
Et genium fraudare suum: tum sub Iove dio
Saepe graves astus, frigora saepe pati.
Scilicet ut pariat, vitae quae postulat usus,
Quaeque domum ditent, pauperiemque sugent.
Triste, praeesse malo famulo, famulaeque dolosae,
Triste vel uxori, commoda siqua parum est.
Ecquid tristius est, quam ingratis semina sulcis
Credere, quae nullo faenore reddat ager?
Ecquid tristius est, quam longo parta labore
Interdum misero si rapit una dies?
Dum fera tempestas, dum barbarus ingruit hostis,
Aut subito tectum corripit ignis edax?
Ecquid amatius est, praesertim in divite censu,
Quam sterilem sterili vivere coniugio?
Ecquid amarius est miseris graviusue maritis,
Pignora coniugii quam modo mata mori?
Ecquid amarius est, visuve molestius, atque
Trux ubi natorum corpora morbus habet?
Ecquid amarius est iisdem, ecquid acerbius ilisdem,
Cernere quam sobolem degenerare suam?
Et vel connubium furtim petere, alite laevo,
Aut iugulum saevo tendere carn: fici?
Ecquid acerbius est, quam filius optimus, olim
Gentis honos, generis lausque futura sui:
Lux patriae, spes una domus spes una nepotem
Morte repentina cum cadit ante diem?

Ante diem, iam iam celsos aditurus honores
Qui foret, huic si non mors inimica foret?
Ecquid acerbius est, ecquis dolor actior issdem,
Quam natos miseris saepe perire modis?
Ille pedem frangit, crus hic, cadit ille fenestra,
Ast alium interimit flamma vel unda vorax.
Ecquid acerbius est, quam si dulcissima coniux
Cum gemitu et summo pressa dolore parit?
Ecquid acerbius est (fieri quod saepe videmus)
Quam fi eadem partus fracta dolore perit?
Ecquid acerbius est, quam si tumulanda sepulchro
Sint miserae uxoti coniugis ossa sui?
Plura quid enumerem socialis tristia vitae?
Piura tibi referet proxima quaeque domus.
Ponite coniugium; mundo simul omnia surgent
Tristia, quotquot habet tristia coniugium.
Un de maritali sed enim tot taedia vitae
Aspera, tum quo sint ista ferenda modo:
Carminis haud labor est huius, neque temporis huius:
Verum alio iussit Musa referre loco.
Nunc satis est, monuisse, quot, imperitantibus astris,
Tam bona legitimus, quam mala lectus habet,
Ut bona nempe pii diis grata mente mariti,
Sed mala magnamino pectore quaeque ferant.
Tela minus feriunt praevisa: minusque nocebunt
Quae mala sunt animo praemeditata pio.
Haec igitur docuit, qui vincla ingalia primus
(Quisquis erat) dulcem dixit amaritiem.
Et bene nos docuit; dum paucis plurima verbis
Tradidit eloquio (luppiter!) artifici.
Quae tibi, lane, facras dum canto Hymenaon ad aras,
Foedera te socii nunc iterante tori;
Ipse meis numeris evolui: qualibus autem?
Scilicet incultis, attamen innocuis.
Non omnes arguta iuvant responsa Sibyllae:

Saepc etiam est verbis gratia simplicibus
Gratia sit posteis etiam. si forte merentur,
Scilicet in cultis, attamen innocuis.
Desine Musa novi saluete, valete mariti:
Ommasint vobis dulcia; triste nihil.

Ad Franciscum Modium.

Qua Francisce Modi, ratione vocere quod audis,
Vin tibi simplus ego Leius expediam?
Aurea cui legum libertas unica cura est,
Quis merito hunc Franci nomen habere neget?
Quique modum verbis adhibet rebusque decentem,
Quis merito hunc modn nomen liabere neget?
Quaenam igítur deceant Themidos, Phoebique ministrum
Quam bona Francisci nomina, quam Modii?

Eidem.

Si modus est Virtus inter nimiumque parumque;
A virtute, Modi, nobile nomen habes.

Ad eundem

Dum nimium mea laude vehis; tua laudibus orbas,
Iudice me cedro carmina digna Modi;
Da veniam, si vera loquor, mihi vera locuto:
Immemor immodice nominis ipse tui es.

In eiusdem Lectiones Novantiquas.

Novantiqua vides, ben gne Lector.
Quid libri tituli quid hoc, quid, inquis?
Si res ipsa nova est tibine priscam,
Sin est prisca novam lubet vocari?
Antiquata novat novata tollitur
Auctorum verterum et librum vet ustum:
Hoc est, hinc maculis probe retersis,
Atque erroribus omnibus remotis,
Quotquot his vel edax edacis aevi
Dens vel barbaries inussit audax;
Divina ingenii sagacitate
Illos testituit suo nitori.

Aurum sic vetus ignibus recoctum
Novum dicere; sic novas solemus
Gemmas per veteres modo expolitas,
O sibrum aureolumque gemmeumque
Ogemmis pret osiorem et auro.