July 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

IOANNIS GLANDORPII MONASTERIENSIS

Disticha. Initium sapientiae timor Domini.

Ut sopias Domini sacrum cito disce timorem:
Principium sophiae est scire timere Deum.

Peccatum quid sit.

Peccatum est quicquid statuit perversa voluntas
Adversus summi iussa verenda Dei.

Felix quem protegit Deus.

Clementis Domini felix quem dextra tuetur,
Huius nulla potest tangere noxa caput.

Dtus non dest tuit suos.

Fidite praesidium Dominus dabit aethere certum:
Unquam cultores deserit ille suos.

Tacere dissitile est.

Rebusin omnigenis res est operosa tacere:
Hanc faciunt magni qui sapuere viri.

Futilitas cavenda.

Futilis incauto se prodit et implicat ore,
Tu circumspecte paucula disce loqui.

Utondum Comsilio.

Citra consilium facinus quodcumque parabit,
Mirum sifelix et queat esse bonum.

Noncito credendum.

Nusquam tuta fidesmon omnibus omnia credas,
Falletursubito, qui cito crediderit.

Vaeori parendum.

Qui pacem constare cupit domuique sibique
Cogitur uxori moriger esse suae.

Gymnica non decent pueros.

Gymnica tractantem spectant pia Musa iuventam:
Non ait hunc studiis, sed genui stadiis.


page 412, image: delc0412

Viator imbecillus.

Qui pede non firmo comites sectatur anhelus:
Praecedat, primo par erit iste loco.

Poetica res divina.

Artis opus non sunt humana Carmina vatum,
Carmina sed pleni numine sacra canunt.

Equi magno robur.

Si viresque suas equus et sua robora noscet,
Victori numquam terga premenda daret.

Natura non mutatur.

Dedisci natura nequit ponique recusat:
Sic mures felis parcere docta rapit.

Affines longe remoti meliores.

Assines nullos magis experieris amicos,
Quam quos disiunctos accidit esse procul.

Innocens saepe plectitur.

Saepealiquis sceleris poenas homo sustinet insons,
Et qui flagitii noluit esse reus.

Vivendum cuique prosorte.

Vivere quemque sua p[ro conditione decebit
Id pacem et mores firmat ubique bonos.

Ex pueris fiunt viri.

Quamlibet ex miseris infantibus atque tenellis
Euadunt fortes magnificique viri.

Ignotus nonnumquam plus commodat, quam cognati.

Saepius ignotos magis experieris amicos,
Quam tibi quos sanguis iunxit amorque tori.

Arcana mulieri non committenda.

Arcanum quod mente geris, nefemina norit:
Vas uti rimosum continet illa nihil.

Saepe laudantur indigna laude.

Laudibus effertur crebro, caeloque levatur
Quod nullo dignum tempore laude fuit.


page 413

Uxor non est verberanda.

Ceditur indigne coniunx sine crimine:contra,
Corrigitur nullis improba verberibus.

In eandem sententiam.

Verbera nil prosunt si sit mala, sin bona coniunx
Vapulat immerito, quae caruit vitio.

Benesicium male collocatum.

Si recte catulos alienaque pignora tractas,
Et sumptum atque operam perdis amice turam.

Non ad omnes accedendum.

Ad discumbentes fas esto accedere cuivis:
Siste procul, versant si qua metalla manus.

Magnae res tarde procedunt.

Quidquid praecipuum in rebus magnumque futurum est
Incrementa capit parua, trahitque moras.

Mercatus sicci meliores.

Humida non unquam mercator tempora laudat:
Gaudia mercator lucraque siccus habet.

Nemo potest ieiunare.

Pasci nostra volunt atque escam corpora quaerunt;
Stet quamvis nostris crux mala prae foribus.

Turpe est mulierem caedere.

Exiguam laudem paruumque meretur honorem,
Matronae si quis verbera dura dedit.

Visa non fallunt.

Expositum quodcumque oculis coramque videtur
Pallere nequaquam cordis opaca potest.

Sermo bonus.

Sermo bonus quamquam stolidi contemnere pergant;
Sortitur meritum dignus honore locum.

Fidelem operam remuneratur Deus.

Non operam fraudat Dominus mercede fidelem:
Hoc lacobe doces tuque Iosephe probas.


page 414, image: delc0414

Homo homini Deus vel daemon.

A quovis facito exspectes bona damnaque multa:
Namque homini Deus est saepeque daemon, homo.

Equus homini benevolus.

Parcit equus cupiens homini bene semper amicus;
Nec nisi commotus calce vel ore nocet.

Pueri multa ferunt.

Omne malum levius iuvenilis sufferat aetas,
Quam senio facti quamque labore graves.

Amanti periculum clamitas imminet.

Aggrediens Scyllam fragili superare carina;
Vicinis properat piscibus esse cibus.

Homo brutis saepe inferior.

Quinque tenet sensus homo quilibet; attamen illis,
Quod mirum, brutis est homo saepe minor,

Auxiliis promissis non fidendum.

Saxum quod solit desinit tibi tollere vires,
Adscitis sociis posse levare nega.

Audaciam moderatur fortuna.

Victores facie et victo: audacia praeceps:
Hanc fortuna sua temperat una manu.

Fatui sunt intractabiles.

Nullis permoneas fatuum precibusve minisve:
Quoque magis tentes durior ille manet.

Sensim longius itur.

Lentus saepe gradus spacium quoque conficit ingens
Ne dicat celeres omnia posse manus.

Conditiones bonae vitae.

Si par relligio, mensura, moneta, pium ius,
Et constaret amor: quam bona vita foret.

Principes non sunt exhauriendi.

Commoda sunt regum sic percipienda ministris,
Ne nimis exhaustis sit metuenda fames.


page 415

Maiora viribus non tentanda.

Nemo volet prius ac pennas sibi senserit ortas:
Qui maiora subit viribus ille ruit.

Fiducia patrocinii.

Gaudet in alueolo cum felix calculus exstat,
Gaudet et ob certam quisque potentis opem.

Canis et equus homini fideles.

Inter quadrupedes homini iumentaque nota,
Et canis imprimis perque fidelis equus.

Populi favor instabilis.

Ne nimium populi studiis credasque favoti:
Nulli unquam stabilis perpetuusque fuit.

De rebus incertunon facile est dicere.

Cicere difficile est depiscibus atque beatis
Spiritibus, sexus quando in utrisque latent.

Peregre male vivitur.

Quisquis agis peregre cenas male saepe cubasque
Rectius ut degas, vive maneque domi.

Aequalitas salutandi

Ex aula vetus est verbum prodire salutem:
Non tu maiorem te petat ille prior.

Princpes dant cui favent.

Divitiae regum non his qui magna merentur
Contingunt, sed quos aura favoris agit.

Duo prandia invicem non pugnant.

Numquam cena duplex. numquam duo prandia pugnant
Vix tenuit fratres gratia tanta duos.

Verbera amoris.

Verbera nonnumquam consurgunt inter amores,
Sed quae lata Venus quaeque Cupido probet.

Non fidendum vir bus.

Nemo fuit tanto succinctus robore, cui non
Viribus atque animis contigerit potior,


page 416, image: delc0416

Studiosis Deus invocandus.

Caelestem studiis pueri implorate favorem:
Felix absque Deo est nullus in orbe labor.

Ordo coniugalis.

Coniugium, vitae mu'to fanct simus ordo est:
Quippe omnes reliquos claudit et unus habet.

Senectus est ingrata.

Dum novitate placet coclear coquus utitur illo:
Cum senuit rutilis ignibus esca datur.

De eodem.

Confectus senio quadrupes ceruice quadrigis
Iungitur: hinc coruis fit canibusque cibus.

Quod diu mussatur tandem emergit.

Tantisper dubio populus quid mussitat ore,
Donec in apricum cuncta per arva volet.

Successor numquam melior.

Ne speres meliora: subieiam tempore multo
Nullus ad alterius munera vir melior,

Mulier studet formae.

Natura mulier satagit formosa videri:
Ducit ob id totos se poliendo dies.

Caupones sunt garruli.

Verbis caupo cibat si quem bona verba replebunt
Gaudeat: ast aliis venter inanis erit.

Nemo ex lusu dives.

Ditat perpaucos, exenterat alea multos:
Si sapis infidae desere sortis opus.

Respuenti consilium succurri non potest.

Auxilio nullo prosis frustraque labores,
Cum quis temnit iners utile consilium.

Unius peccatum multis officit.

Saepe alicuis nebulo patrato crimine fecit.
Ne foret ulla fides aut locus inde bonis.


page 417

Virginis deflorator non bene moritur.

Intactam quisquis lactat vitiatque puellam:
A superis fato cedit ad ima male.

Furi manus observandae.

Ne cures quid agat pedibus vir tollere doctus:
Sed magis obserues pertimeasque manus.

Ingenium non latet.

Ingenium non vult abdi nescitque latêre:
Exiliens vires pandit amatque suas.

Scire aliquid pulchrum.

Scire aliquid pulchrum nil discere velle pudendum:
Fac igitur discas nocte dieque puer.

Mendacia cito evanescunt.

Sis procul a culpa: nec te mendacia laedent:
Linguae mendacis vis cito victa cadit.

Moriendum omnibus.

Mors nulli parcit iuxta rapit illa potentes
Ac inopes iuvenes non minus atque senes.

Principes diu meminerunt.

Magnates meminisse solent per tempora longa:
Pellibus illorum scriptis inesse cave.

Quatenus laudandum.

Laudato dum quisque bonus laudanda capescit:
Argue flagitium, dum sequiturque scelus.

Mulier mala domari non potest.

Femina quae verbo vere mala dicitur esse,
Compesci nulla vique manuque potest.

Rustico non convenit cum civibus.

Rustice, rus moneo repetas urbemque relinquas:
Sic inter fvert pax tibi fida pares.

Amicorum, qui ope indiget miser.

Suaves sunt fateor cognati, sunt et amici:
Sed miser, illorum quisquis egebit ope.


page 418, image: delc0418

Senex non amatur, nisi dives.

Non temere vetulus quisquam nisi dives amatur
Idque ubi iucundo pectore zona tumet.

Numeratio prima cavenda.

Qui sapit, abstineat sumptus fecisse priores:
Redduntur lenta mutua cuncta manu.

Ad cunctantem.

Quid cunctare pedens animoque manuque vir esto
Hic quoque de sacro fonte levabis onus.

Sincerus amor non fallit.

Verus amor stabili suffultus pectore nulla
Destituit iunctam conditione fidem.

De Mendaci.

Mentitur quotie aperit labra turpia nugo
Mendacem vanus finxit uterque parens.

In Immorigerum.

Plus nimio crassas genius tibi contulit aures
Profuerit tumidam radere fuste cutem.

In surdastrum.

Difficile exaudis, opus est tibi rustice thermis
Perforat auriculas extenuatque calor.

Defure.

Correptum furacem hominem suspende, priusquam
Robora putreficant deficiantque cruces.

In ahenis aedibus alieno Nititur arbitrio.

Quo te cumque pedes rapiunt et ventris hospes,
Invenies Dominum sub lare quoque suum.

Mora non agre ferenda.

Ne do leas si non contingant cuncta repente:
Martia non uno condita Roma die est.

Homo magnae auctoritatis.

Proximus est mensae, primaque in sede recumbis:
Illius haud vires dixeris esse leves.


page 419

Consolatio amici.

Ne tibi canitiem accerses niveumque capillum:
Res nihili est quae te pectore fixa premit.

Barba non facit Philosophum.

Nil tetricus confert vultus nil hispida barba:
Sola virum faciet te bona vita bonum.

Verbis creditur.

Credere res verbis cogit: penetralia coeca
Scrutari, et mentem cernere nemo potest.

Victorem iuvat Deus.

Victori Deus assistit temnitque iacentem:
Vox omnis iuris vox male gnara Dei.

Amicus Dei, et hostis omnium.

Hostis cunctorum sub sole, Tonantis amicus:
Dicere sic latro sic homicida solet.

Contemnens risum

Ridebis, ludesque diu Gelasine priusquam
Ridendo alterutram dempseris auriculam.

De fortunato.

Ingressus rectaque via feliceque porta:
Quas non sperasset vivit adeptus opes.

Audaciam moderatur fortuna.

Audaces nunc laeta iuvat, nunc saeva repellit,
Quae levis in volucri stat dea coeca globo.

Quo quis nequior, eo fortunatior.

Quo fueris peior, tanto tibi coeca favebit
Diva magis: sanctos non amat illa viros.

Detestatio oti.

Vidit me locus iste semel cum viderit ultra,
Ad caput et retro versa recurret aqua.

Pontifices recte belligerantur.

Pontifices fera [(transcriber); sic: vera] bella decent sic suadet origo:
Pontificum primus Martius ipse fuit.


page 420, image: delc0420

Vox Epicuri.

Vivamus dum fata sinunt: defungimur horae
Momine: nil ultra quod metuamus erit.

Lingua.

Ut permultorum causa est bona lingua bonorum:
Sic gravat innumeris nos mala lingua malis.

Ex forma relucet animus.

Mens formosa tegiformoso corpore gaudet:
Et contra in turpi turpe cor ore latet.

Veteres amici meliores.

Sic novus atque recens veteri concedit amicus:
Ut musto vinum praestat ubique vetus.

Liberi et uxor chari.

Chara facit soboles crebro dilectaque coniunx,
Vir bonus ut mortis praedaque Ditis eat.

Coniugium senis et puellae.

Iunguntur melius senio gravis atque puella,
Quam vir adulescens plenaque fraudis anus.

Consilium non spernendum.

Utile consilium et laudandum semper amici est:
Quod quisque sprevit se male saepe dedit.

Mulier conviciatrix recte caeditur.

Cum mulier saevo gladium gestabit in ore,
Nullum vaginam tundere crimen erit.

Otium vitandum.

Nugarum sapiens fugit parentem:
Virtutis simul otium novercam.

Tria senum commoda.

Restituunt laesas senibus tria munera vires:
Molliculus lectus pocula grata focus.

Quod quis quaerit, hoc invenit.

Quod cupide sibi quaerit homo ac desiderat unum,
Natura id tacita larga ministrat ope.


page 421

Quisque curet sua.

Credita quisque, suae meditetur munera vitae.
Et sua non extra currere saepta velit.

In eandem sententiam.

Quisque suum munus mittens aliena procuret:
Omnia sic faciet prosperiora Deus.

Fides auro potior est.

Cana fides fuluo venit anteferenda metallo:
Conservat populos regnaque cana fides.

Furacitas.

Ars bona, sed cuius merces mala dicitur esse:
Primum alimenta quidam sufficit, inde necat.

Dies adfert consilium.

Cras cum fulgebit surgens Hyperionis astrum,
Consilium nobis proferet alma dies.

Melius est liberos plorare quam parentes.

Praestat verberibus concisos flere puellos,
Quam senio grandis ploret uterque parens.

Iuvenis a morbo rectius valet.

Qui morbo defunctus equus tener atque virescens
Convaluit, melius postea semper habet.

Non sperandum in mortem alterius.

Nullius iniustis exspectes funera votis:
Mors captatores ludere saepe solet.

Principium ubique requiritur.

Omnia principiis constant quaecumque parantur:
Fineque prin cipio quae caruere carent.

Cum aetate venit temperantia.

Aetas cum veniet sensim labentibus annis
Desinet hic feruor luxuriesque cadit.

Iniuria repetit auctorem.

Plurimanunc aliis praebes nocumenta, sed ipsum
Mox ad te cernes cuncta redire domum.


page 422, image: delc0422

Polypragmon.

Multa sibi quidam curanda negotia sumit
Cum tamen iniunctum noverit esse nihil.

Sapiens filius.

In populo patrem demonstrans indice certo,
Plus quam pro vulgi conditione sapit.

De numquam peregre versatis.

Germanos dicas vitulos taurosque bicornes,
Externos quotquot non adiere lares.

Ditari non esse gloriosum.

Cogere opes non est gloriosum laudeque dignum:
Virtuti, labor est vivere et artis opus.

De timidis.

Hic iactat verbis animis sed cogitat alter:
Ad facinus vires nobile neuter habet.

Qualis vita, talis fama.

Ut quis agit sic fama loquax depraedicat illum:
Laudat fama bonos dilaceratque malos.

Mulieres plerunque leves.

Frigeseb igne petis largumque e pumice fontem,
Qui vis femineam pondus habere fidem.

Hosti non parcendum.

Hosti qui parcit demens ac laedit amicum:
Accumulat curas et mala multa sibi.

Gratia hodie nulla est.

Qui simplex aliis operamque fidemque locavit:
Ne speret grates gratia nulla redit.

Ius.

Ius se sponte aperit causaeque in fine patescit:
Iuris amans demum praemia victor habet.

Omnia proveniunt suo tempore.

Res sibi quaeque suum tempus desiderat: aptis
Temporibus ficus proveniuntque nuces.


page 423

Multa simul non bene discuntur.

Pluribus incumbens discendis artibus uno
Tempore, vix unam rite probeque capit.

Canis fidele animal.

Nota fides canis est dominum comitatureuntem
Expellit fures, remque laremque tegit.

Nec laudo nec culpo.

Non ego collaudo sed nec culpavero: per me
Quod bene commeruit nomen ubique, ferat.

Uxor male accepta.

Quae semel irato coniunx pulsata marito est:
Cogitur heu crebro multa dolenda pati.

Pauperes non convenit esse gulosos.

Lautitiis inhiant et nullos turpiter ardent,
Vix qui ex praesenti Gobion aere parent.

Convicrum non est telum.

Cur adeo offendunt hominis mala verba loquacis?
Nunquid vim teli vox inimica tenet?

Momentanea est vita hominis.

Heu quam fluxa salus hominis, quam vita caduca est!
Sumptu qui tanto constitit ante suis.

Agricola praefertur civi.

Cura si quando permagna negotia cives,
Convocat, it primo qui colit arua loco.

Quid dirimat cives a rusticis.

Civis ab agricola distat modo limite muri:
Tolle hunc, par facies et color unus erit.

Derisor vicissim ridetur.

Risores etiam vescuntur pane ciboque,
Quaeque aliis tribuunt saeper relata ferunt.

Seni non prorogat vitam medicina.

Decrepitus quidam nil prosunt inquit amici
Pharmaca: victuro est herba opus anniseca.


page 424, image: delc0424

Mandatum vetans irrisionem.

Ludite quaeso alios, hic est Diplomate tutus:
Iussa Monarcharum quis violenda putet?

Toruum videre neminem laedit.

Nil quenquam spectare iuvat dirumque ferumque
Sed neque sic villi lumina torua nocent.

De feroce et intractabili.

More ferocis equi calcaria deterat, inde
Commodior paullo, quam fuit hospes erit.

Ignoscendum ex animo.

Offensa ex animo sic condonanda precanti est,
Illius ut nun quam post meminisse velis.

Liberas producit amor.

Nisobolis tantum Deus ingenerasset amorem:
Paucis filiolas tollere cura foret.

Modus ubique optimus.

Rumpuntur nimium distenta volumina sacci
Damnosum est homini non tenuisse modum.

De homine moroso.

Morosum si quis Romam ferat atque reportet:
Egerit offendat si semel ille nihil.

Initium est necessarium.

Omnia prin cipiis constant, cepisse necesse est:
Quidquidages ceptas res iuvat ipse Deus.

Mors amara herba est.

Tetica mors herba est, et perquam fellea gustu:
Dulcia quae vitae munere tollit atrox.

Formosi plerumque boni.

Formosum formosa cupit mens incola tectum:
Integra distortam non amat illa domum.

Semel ignoscendum.

Sit satis offendisse semel veniamque tulisse:
Amplius haud licet hac conditione frui.


page 425

Praesentia incertis meliora.

Certa manent quae possideo, et praesentia specto:
Quae spero, dubia sorte futura volant.

Nemo libenter moritur.

Nemo volens mori concedit, quando perinde
Nil natura tremit quam subiisse necem.

Tempus ita fert.

Tempora dant ita: temporibus sua danda vicissim:
Temporibus quisquis paret ubique sapit.

Impar officio.

Proditus in medios ut qui miser incidit hostes,
Sic agit officio magnus, at arte minor.

Consuetudo antiqua ferenda.

Nos ea sic ab avis inventa accepimus, atque
Ut maneant porro cogimur illa pati.

Liberis carens nescit cuit vivat.

Iucundam sterili non cernens coniuge prolem,
Nescit cur vivat cuique reponat opes.

Variae hominum species.

Milie hominum species, nec adest color omnibus idem
Pallidus hic alius candidus, iste niger.

Quis sit dives.

Omnibus hic iusto censeturnomine dives,
Quilaetus parta vivere sorte potest.

Dicere et facere sunt diversa.

Multum inter sese praestare et dicere puonant,
Illud difficile est, hoc nihil est levius.

In coniemptores Dei.

Numina contemnunt multi, nec ludere cessant
Antea quam poenas irroget ira graves:

Omne mimium est ingratum.

Quod nimium est minime gratum minimeque salubre est
Mel quoque si nimium redditur insipidum.


page 426, image: delc0426

Iustum ius.

Iustoinre quidem pulchrum cognoscere lites.
Sed dubium iustum ius ubi repperias.

Aliena curans.

Omnia procurans alienas repit in aedes:
Turpiter interea negligit ipse suas.

Verus amicus.

Verus amor stabili promanans pectore, nulla
Deitituit iunctam conditione fidem.

Absque libris male discitur.

Non bonus est miles, qui nullis cingitur armis,
Sed neque discipulus sit bonus absque libris.

Ebriosus nonlocupletabitur.

Ebria lurconum convivia quisquis amabit,
Non rem, non famam colliget ille bonam.

Dissimulatio.

Vir prudens animi quam plurima dissimulabit:
Sic vivens placide frustrabitur insidiantes.

Deus semper bonus.

Numquam culpandus, qua~vis sua fulmina mittat
Iupiter, et rapido conterat igne domos.

Multa adhuc latent homines.

Multa homini natura dedit cognoscere plura
Non dedit? haec alio tempore forte dabit.

Tyrannorum beneficia maleficia sunt

Cum vocat innocuas pransum ad sua tecta columbas,
Expleri vultur sanguine quaerit atrox.

Tyrannus.

Opprimit innocuas, et caedibus omnia complet:
Omnia despecta lege Tyrannus agit.

Civis.

Legibus adstrictus, socialia foedera vitae
Cum libertatis munere civis amat.


page 427

De avaro et decoctore.

Si sugillatur praeparcus, ut Euclio quondam,
Quid decoctori dic rogo laudis erit.

Parentum et liberorum amor non est aqualis.

Omnis in Ascanio cari stat cura parentis:
At nulla Ascanium cura parentis habet.

Ignis exornat domum.

Inice ligna foco, Vulcanus ut ardeat alte:
Namque domum lucens ornat ab igne focus.

De lectione Donati.

Discite Donatum pueri puerilibus annis;
Ne spretus iuvenes vos notet atque senes.

Departibus anni.

Ver praebet flores, aestas fert torrida messem
Vina dat autumnus, Frigida bruma nives.

Invitatio ad hilaritatem

Nil grave nil sapiens hodie meditemur amici;
Postulat hic risus laetitiamque dies.

Hora mortis incerta.

Mortis nemo suae novit tempusque modumque
Cogiter hinc sempet quisque salutis iter.

Heroum siliinoxa

Vel nullam videas sobolem sibi tollere magnos,
Vel dare degenerem stultitiaque gravem.

Pecunia parat amicos.

Si non sunt nummi, nulli potes esse sodalis:
Datque adimitque omnem nummus amicitiam.

Hospites plerumque loquaces.

Hospitibus plus verborum quam suggeris escae,
Suevus, Franco, Misus: non ita Saxo cibat.

Holus.

Qui fastidit holus, nescit mox carne potiri:
Ut carnem comedas, fac holus ante probe.


page 428, image: delc0428

Mars picta.

Terrisicam mortis speciem quicumque tremiscunt
Admoneo clausis, hinc fugiant oculis.

Doctor infulatus.

Turpiter indignus titulo scutra pudore,
Qui nihil egregium qui nihil artis habet.

Scurra.

Perditus in quemuis exhausto scutra pudore,
Turpia cenoso pectore sputa vomit.

Sermo mollis frangit iram.

Saepe gravem sermo confringit mollior iram:
Fit maior duro quam fuit ante furor.

Liberi fructus coniugii.

Poma quod arboribus, quod sunt in vite racemi;
Legitimo soboles est adamata viro.

Coniugium decet concordia.

Sint procul insane lites, et iurgia cessent,
Foedus ubi vinxit coniugiale duos.

De stulta navigatione.

Aequora qui fragili tentat sulcare carina,
Squamigeris fiet piscibus ille cibus.

Ignaviam sequitur inopia.

Pilia desidiae comes est genetricis egestas,
Quo penetrat mater nata quoque insequitur.

Scarabaeus.

Sordidus immundo Scarabaeus stercore gaudet,
Hoc illi nardam, hoc spirat amaricinum.

De delicatis concionatoribus.

Disrumpor spectans Christumque crucemque professos,
Nil minus ac sanctam ferre et amare crucem.

Ne nimium fidas.

Nemo nimis alii confidat: saepe duobus,
Occurrens ursus non sinit esse duos.


page 429

Respiciendus est finis.

Omnibus in rebus primum est expendere finem:
Totum onus incepti muneris ille gerit.

Planetarum vires.

Saturnus cum Marte nocet, favet aurea Cypris
Cum Iove: quae superat, permanet aequa trias.

Fidelis famulus satis thesauri.

Morigerum quicumque tenet fidumque ministrum,
Hic se thesaurum norit habere domi.

Senes sunt indociles.

Littus aras sterili committis semina terra,
Qui vis indocilem multa docere senem.

Pauper parva donat.

Hic dare magna potest, multa qui gaudet opum vi:
Nos inopes rerum munera parua damus.

In eandem sententiam.

Dant preciosa Midae, dant aurea munera Croesi;
Vilia dat pauper saepe, sed apta magis.

Senes consilio iuvenes viribus praestant.

Cursu praeveniens non consilio senis annos:
Praecellunt iuvenes viribus arte senes.

In eandem sententiam.

Cum sene contendas cursu, superabitur ille:
Decertes animi viribus ipse, cades

Aenigma de senectute.

Dic quam rem populus votis petit omnibus unam,
Acceptam vero fastidit et abicit omnis?

Ex sorte pendemus omnes.

Sors consanguinea est homini casusque propinquus:
Ex illis magni ducimur atque boni.

Laudator sui.

Morio qui sese commendat iure videtur:
At qui proscin dit, signa furoris habet.


page 430, image: delc0430

Tempore suo recte fiunt omnia.

Tempore quodque suo factum laudabile fertur;
Temporis est valde res bona scire modum.

Non omni verbo respondendum.

Responsum verbo non mox debebitur omni;
Omnibus et ratio non sua danda venit.

Non caret magistris, qui prope viam adificat.

Aedificans coniuncta viae. nullo aere magistros.
Inveniet plures quam velit esse sibi.

Senectus est invisa.

Donec abest, omnis populus petit ore senectam;
Praesentem merito nullus honore colit.

Assertio relligionis parentum.

Relligio mihi si qua venit pietasque sequenda;
Quam pater et mater percoluere sequar.

Oportune accessi.

Omnibus in rebus, quod primum, in tempore veni;
Maxima vis semper temporis esse solet.

Nil superbius muliere et equo.

Nil animal peperit natura superbius ac sunt
Haec duo; praedives femina, fortis equus.

Satisfactio pro aliis cavenda.

Quod multi debent solus numerare caveto,
Rara fides hominum est, et sibi quisque studet.

De eo, qui subinde eadem repetit.

Ridetur, corda, qui semper oberrat eadem:
Nec laudem passim picta cupressus habet.

Hominis propositum saepe invertit deus.

Quae statuunt homines, crebro Divina voluntas
Commutat; Domino crede, hominique minus.

Miserum nemo iuvat.

Qui iacet ille iacet; nemo illi subvenit; illum
Extensa properat nemo levare manu.


page 431

Amicus est, qui admonet.

Qui monet et satagit venientia damna caveri:
Hic tibi dicendus verus amicus erit.

Deus inter dormiendum consulit suis.

Ite procul curae: quae crastina vita requiret,
Prospiciet noctu sufficietque Deus.