March 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

HIERONYMI ARCONATI SILESII.

Ad Ernestum, Archiducem Austriae.

AT mea ne fuerint te tanto Principe digna,
(Nam tua quis possit te dare digna satis?)
O saltem placeat certa et devota voluntas,
Qua nihil Superis gratius esse reor.
Laus est magna, legat si magnus carmina Princeps
Maotor, si auctorem diligat atque probet.

In effigiem Hieron. Beckii.

Yulius Aristotelis non hic, non Socratis est hic:
Tantus in amborum vix fuit ore decor.

Ad Richardum Streinsum.

Sol velut auricomus radiis splendentibus antei
Siderei, longe lumina cuncta poli:


page 387

Sic proceres longe cunctos, Richarde, relinquis
A tergo, ingenii nobilitate tui:
Sic variae exsuperas doctrinae dotibus; usu
Sic magno rerum, moleque consilii.
Claruit haud aliis Nestor virtutibus ille,
Mellistuns casus fluxit ab ore sonus.
O utinam plures numeraret patria tellus,
Qui tibi conferri, magne Richarde, queant:
Prospectum melius rebus communibus esset:
Non ita lamentis omnia plena forent.
Sistedecem Aiaces huc; illuc Nestora siste
Unum: unus Nestor commoda plura dabit.

De uxore minus bona.

Quidam maritus coniugem audiens suam.
In amne vicino periisse, protinus
Erumpit, adversique currit fluminis
Ripa, queat si eam fluentem cernere.
Cur non secundo currat amnis gurgite
Rogatus; inquit: viva coniux omnia
Prapostere fecit: reor quod mortua
Faciat idem; nec defluat, sed refluat.

De Manlino.

Manlinus melius suae maritae
Lascivae cupit, et satis politae,
Ipsi quam sibi, quam suis ocellis;
Non quod sit speciosa, quod pudica.
Sed quod desidia procul remota,
Quaestu quem capit ex labore grato,
Seruet sola domum, augeat, regatque.

Lurcuni cuidam.

Largius ignavam quod prandens fundis in alunm
Illud idem pransus turpiter ore vomis.
Hoc bibulos omnes facile aequas? viceris omnes,
Cum sanie foedam quando vomes animam.


page 388, image: dela0388

Tumulo Iulii a Salmis.

Dormit in hoc tumulo Veneris pulcherrima proles.
Perpetuum luge quisquis amore cales.
Nam tua nunc circum glacies praecordia crescer,
Flamma nec in toto corpore dulcis erit.
Fallor, obire nequit Divorum cura Cupido.
In caelos, rerra post habita rediit.
Tu tamen hunc venerare locum, ceu Numine plenum.
Sparge colorati lilia mista rosis.
Si Veneris puerum quando contingat obire.
Non alibi cineres conderet ille suos.

De literarum commoditate.

Tempora odoriferis toties velata corollis;
Et nardo toties humida facta coma:
Accensum toties non unius igne pueliae
Pectus, et Ideliae furta Iocosa Deae.
Ardor inexpletus Ceretis, Bachique; innentae
Concta quid haec prosunt? quidve decoris habent?
Paullatim intereunt: docili sed condita mente,
Auribus et fidis funus ad usque manent.

In effigiem Elisabethae Austriae.

Humanam quicumque putas hanc esse figuram,
Falleris: hos oculos, haec gerit ora Charis.
Addere si pictor potuisset caeetera; mente,
Haec eadem Pallas, stemmate luno foret.

In Radium.

Castra diu Radium tenuere Cupidinis, acer
In quibus et solers miles ubique fuit.
Vulnera saeva etiam pro cara passas amante est.
Chirurgi faciunt iurgia crebra fidem.
Nuncalus armis, alia nunc casside sumpta,
Miles Mavortis castra subire parat.
Valnera sia audia accepit tanta puellis;
Qualia armato cominus hoste feret?


page 389

Ad Fidentinum.

Fidentine meum ne tangas obsecto librum:
Insano capiti pagina nulla patet.
Si tamen hoc caruisse nequis; tu sobrius illam,
Tange; alii tangent cum caluere mero,

Amico.

Vis nobis facinus referre, cuncti
Quo risu moriamur ô amice,
Ne tantum scelus in tuos sodales
Comittas: facinus referre noli,

Ad Henricum Nickhardum.

Inter Neptunum, Vulcanum, et Pallada quondam
Suborta fertur non levis contentio;
Nimirum utilius quis opus proferret in orbem,
Et plura multo quod ministet commoda.
In medium Neptunus equum, quod idoneus ille
Arationi sit futurus, et simul
Vecturae, statuit. Pallas commonstrat ad omnes
Iniurias procul fugandas aeris
Tecta. hominem fictum Vulcanus sistit; id ipsum
Rarus fore omnium magis praestans opus.
Arbiter his Momus delectus carpere caepit,
Et hoc et illud pro sua libidine:
Ante alia humanum rependit corpus, et eius
Fabrum, fenestellas minus quod pectori
Fer quas ocultum, si quid penetralibus imis
Lateret, aspici queat, is adstrinxerit.
Scilicet haud facile est hominum cognoscere corda,
Cum saepe dicant aliud atque sentiant.
At Nickharde tibi clatris nil est opus ullis;
In ore namque cor, et in corde os habes.

De Codro.

Vulnifico Codrus me rodit dente, mihique
Se veteri iunctum iactat amicitia.


page 390, image: dela0390

Mentitur veteris non est hoc munus amici;
Est inimicitiae res manifesta novae

Ad Davidm Ungnadum.

Pectore sollicito si quisquam nosse laboret.
Non quae sint Regum Pontificumque dapes
Sed quibus in supera consuevit Iupitet aula
Coniuge cum Diva caelitibusque frui;
Illetuis mensis, Ungnade, accumbat: Habebit
Caelum, caelicolas, nectar et ambrosiam.

De muliere morosa.

Propria quam genitrix odit cane peius et angue:
Pignora quaeque odio propria ventris habent:
Quam tolerate nequit, tolerans licet, ipse matitus:
Haecbona sit? bona, si sit bona Tisyphonae?

Medicus et Poeta.

Quis melior, medicus vel vates? gratus uterque
Est clario, hic succis, cantibus ille, Deo.
Corpora restituit medicus languentia; vitam
Saepe etiam ad multos protrahit usque dies.
Atvates curans animi vitia insita, dignum
Laude vitum nullo tempore obire sinit.
Vivida quantum igitur fragili mens corpore praestat,
Est tantum medico quisque poeta prior.
Hoc tamen excepto; medicus quod praemia sumat
Magna; miser vates nil nisi verba ferat.

Magnificentia.

Est hominis magni, posse, et non velle nocerer
Maior at ille, inopem qui fovet atque iuvat.

Ad Iacobum Maripetrum venetum.

Ille suum Cicero non tanta laude poetam
Ornavit. quanta, tu Maripetre tuum.
Sum tuns aeternum, si der mihi vivere Clotho:
Sirapiat vitam sum tuus usque tamen.
At quia Pierias non norunt tempora frondes
Nostra, nec Aonio Flumine labra madent;


page 391

Ingenio quia destituor, melaudibus istis
Non ornas potius, sed Maripetre, oneras.

Modus se nosse.

Laurea serta alius Parnaso quaerat in alto,
Et rapiat frondes ex Helicone sacras:
Ardua me tentate vetat, mediumque tenere
Phoebeiiuvenis sors meruenda indet.
Ah summa est virtus, post Numina dia, seipsum
Noscere, metiti seque suo modulo.

Biboni.

Horas me male collocare dicis,
Cum Phoebi citharam fidesque tracto:
Attu quid facis? amphoras lacchi
Cum noctem in mediam trahis bibendo?
Etvinum male collocas, et horas.

Ad Waikardum Comitem Salmium.

Pulcer in irriguo ceu surgit flosculus horto,
Et metuit nullas sole favente minas:
Sic Waikarde, tibi surgunt iucunda iuventae
Tempeta; sic pingit purpura rubra genas.
At sortis Mortisque metu quo liber haberi
Et decus aeternum commeruisse queas;
Utere, sicut agis, studio virtutis; in orbe,
Er virtute nihil sirmius esse puta.

Hugoni Blotio.

Ex te quod nullam sobolem tua suscipit uxor;
Errat, desidiae qui putat esse tuae.
Quin ego te nimium solertem iudico, Bloti:
Alternis vicibus destruis atque struis.

Maximiliano Archiduci Austria.

Prandentem quoties te maiestate serena
Coenantemve oculis aspicio timidis:
Inclite vis dicam Princeps, quaetunc mihi sit mens?
Hospitem in aetherea me reor esse domo.


page 392, image: dela0392

Ambrosiam reor esse dapes, tua pocula nectar:
Te, quamvis Iuno nulla sit, esse Iovem.

In poetam Vagabundum.

Doctus es in genio praestans, et multa diserte
Scribis; sed vitam turpiter exul agis.
Non aliter vili splender circumdata plumbo,
Gemma, merumque bonum foeda lagena fovet.

In maledicum.

Omnia quod rodis, quod mordes dente canino,
Quis te non rabidum dixerit esse canem?
Sed quia nulla facis cum sanguine vulnera, non es
Re canis; ignavus nomine sed cynicus.

Ad Davidem Ungnadum.

Res belli tractas, pacis non negligis artes:
Hinc tibi Mars, illinc ornat Apollo caput.

Fronti nulla fides.

Cernis ut haec gemmas imitentur poma rubentes;
Turpiculos, vermes attamen intus alant?
Sic hominum formaenon tutum est fidere: vultu
Sub roseo tabes lunida saepe latet.

Paupertas

Res bona paupertas: Domnum cum cetera mutent,
Perraro dominum deserit illa suum.

Medicus.

Non male cum medico confertur Spongia: lympham
Dum bibit hac, aurum dum capit ille, iuvant.

Pictori.

Uxorem ducis: duplicas tibi, Adame, laboren:
Pingere namque die; fingere nocte potes.

Tria insatiabilia.

Omnia cum possint expleri; tempore nullo,
Expleri possunt, femina, flamma, fretum.

In Amorem marmoreum.

Dormit Amor: caveas illi interrumpere somnum;
Confodiat iaculis ne tua corda suis.


page 393

De libellis suis lectori.

Si quid in his chartis occurrat mollius, aures
Radere quodve tuas, lector amice, queat;
Da veniam: haud alti mores sunt temporis huius.
O te felicem qui levitate cares!
Ut sine labe tamen nostros percurrete lusus,
Possis, virgineus nec rubor ora notet;
Prudentes imiteris apes, quae dulcia maris
Ex herbis etiam fingete mella student.
Vel si non potes hos; ne saltem, sicut Arachne,
Suavibus e violis dira venena trahas.
Ut cuique est animus, sic prodest carmen obestve:
Aspergi maculis mens generosa nequit.

Ad Castricum.

Quid te magnanimum, quid iactas, Castrice, fortem?
Quid capiti ostendas vulnera facta tuo?
Arguit ignavum et vilem numerosa cicatrix:
vulnera qui infligit fortiter ille facit.

Zoilo.

Non opus est nostros ut rodas, Zoile, versus;
Ipse ego quos toties rodo, vocoque malos;
Quos toties nihil esse puto. seruire palato
Si vis, nerodas, Zoile, rosa prius.

De rosis autumnalibus.

Cur rosa multa meo passim nascatur in horto,
Et circum surgat gramen ubique novum;
Caussa subest. facit hoc curarum maximus aestus,
Pectore qui nostro nocte dieque funt.
Et facit hoc ingens lacrimarum flumen, ocellis
De nostris, nullo sine quod usque ruit.
Haec commista duo in solitos producere flores
Possint: ah possent vota replere ema!

In Thrasonem.

Miraris magnumque putas tot bella, tot inter
Convertas acies te cecidisse minus.


page 394, image: dela0394

Esse aliquid concedo; nihil sed miror: inepra
Nam belli arrider victima nulla Deo.
Militisille boni nomen laudemque tuetur,
Fortiter adversi qui cadit ense viri.

In obitum Mich. Teufelii.

Et te virtutemque tuam mors aemula nobis
Invidet: ah nimis, ah hinc properanter abis.
Clade tua Princeps luget pius, indolet aula,
Et multi lacrimas haud cohibere queunt.
Ingeminant Musae suspiria tristia; quarum
Patronus toto tempore fidus eras.
Etipuit festina quidem Clotho tibi vitam;
Sed meriti famam saecula nulla adiment.

Insulso cuidam.

A sale nomen habes; defendis sed male nomen:
Nil magis insulsum te tua terra tulit.

Inobitum Filii.

Cum lux prima tibi fulgeret, nate, per hortos
Crescebat nostros copia larga rosae.
Nunc cum tenigras rapiant mala fata sub umbras.
Atque extrema dre; occidat ista tibi;
Pungentes spinae circum praecordia crescunt,
Ferales tribuli confordiuntque iecur.
Ille velut florum intempestivus fuit ortus:
Heu mihi, natalis sic quoque nate tuus.

Eiusdem Epitaphium.

Floribus hunc tumulum ne spargas hospes in illo
Nam nulli cineres, nulla nec ossa iacent.
Omnia quod rapiat, querimur mors impia: sed non
Est ita; Franciscum non potuit rapere.
Angleus Angelico caetu portatus ad astra,
Ignorat mortis vim. tumulique situm.

Tullii commendatio.

Ut tibi Romani veniat vindemia mellis;
Non alias foveas, quam Ciceronis apes.