REx primus, gentisque parens, et nominis auctor,
Ex Noae genitus sanguine Lechus ciat.
Post Lechinatos, longa interrequaque, Cracus
Cracoviam condens, regia sceptra tulit.
Heu fratrem horribili consumit vulnere Lechus,
Hinc merito ipse etiam spretus et exul obit.
Vanda gubernavit sublatis fratribus, unde
Vandalicis nomen gentibus impositum.
Transactis annis centum sine rege, coronant
Victorem Lescum qui sine prole obiit.
Persam hinnitus equi regem fecisse Darium
Traditur: huic regnum cursus equi peperit.
Rex bonus haud una contentus coniuge vixit,
Multa ex pellicibus qui sobole auctus obit.
Laude nihil dignum fecit nisi quod sua nato
Fatidica potuit voce notare mala.
Occidit patruos putribusqui e carnibus horum
Prognatis moriens muribus esca fuit.
Simplicitatis amans pacis cultorqui Piastus,
Extremum tarde clausit in orbe diem.
Occidit ante diem populum in maerore relinquens:
Annos qui patrios vivere dignus erat.
Ignavus longos vitam produxit in annos,
Mutataque senex cum patre sorte perit.
Hunc quoque Nestoreos postquam prope contigit annos,
Ipsa senem e vita morte senecta tulit.
Versus hic ad Christum, et sacro baptismate lotus,
Aeterna regnum prosperitate beat.
Magnus Alexander, Magnus Pompeius, et iste
Sarmatico ex merito hoc nomen in orbe gerit.
Post obitum patris Magni successit, et eius
Quam proprio potius clarus honore fuit.
Doctus hic, et primo monachus, succurrere lapsis
Rebus natus erat, regnaque restituit.
Iste Stanislaum sanctum necat, efferus, audax,
Exul, et a canibus dilaniatus obit.
Utilis Hermannus patriae belloque, togaque,
Principis egregii laudem animumque tulit.
Omnibus hic maior quos fecla priora tulere,
Et potior cunctis, laudis honore viget.
Consilia hic nimium dum stulte coniugis audit,
Exul in ignota contumulatur humo.
Romanam iste aquilam adversam sibi sensit, abactum
Dum regno fratrem restituisse cupit.
Nulla tyrannorum legitur diurna potestas:
Id quoque Mitzlai saeva libido probat
Pulso fratre, pius Casimirus regna gubernat,
Et laudem recti iustitiaeque tulit.
Mitzlao regnum repetenti restitit Albus,
Praefecto a proprio vulnere caesus obit.
Sal primum effoditur rerum potiente Pudico,
Hic ubi nunc multa Bochnia laude viget.
Barbatus tutor tantum quia multa peregit
Praeclara, hic etiam commemorandus erat.
Hic de Massovia victor cum laude triumphans,
Germanis didicit quae sit habenda fides.
Dux hic Massoulae, Nigro, suadente senatu,
Successit: tandem pulsus in exilium.
Regna Vuladislao temere invadente tuetut,
Atque haurit moriens dira venena Probus.
Successisse probo Cubitalis fertur, in ipsis
Sed mox principiis iussus abire gradu.
Rerum sponte sua curam suscepit, et ipse
Fortunam haud aliam quam cubitalis habet.
Dum vario eventu Cubitali armisque resistit:
Rex novus interea a patribus eligitur.
Post interregnum, primum huic collata coronacst:
Sed mox ante diem caesus ab invidia est.
Compsitis rebus belli, pacisque, redibat
Ad patrios, linquens regna aliena, lares.
Deicit, ut relevet multos fortuna: Ducatu
Pulsus adhuc sero rex Cubitalis obit.
Magnus hic et pace et bello cunctos superavit,
Et magnas laudes aedificando tulit.
Hungariam pariter rexit, fortesque Polonos,
Magni prognatus rite sorore nepos.
Est quoque Sarmatiae sua crede, Semiramis, et quae
Assyriam superet laude pudicitiae.
Heduigis hic coniunx variis clarissimus actis,
Cracoviae Musis condidit hospitium.
Varna tuam memoret stragem, et lachrimabile bellum,
Ex quo victor ovans Turca trophaea tulit.
Teuthonicos fratres sibi, Prutenosque subegit,
Et pariter bello paceque clarus obit.
Fortis hic, et sapiens, fortunam sensit imquam,
Vallachoque miser victus ab hoste fuit.
Arma togae cessere sub hoc, licet utraque rex sit
Expertus: verum pacis amator erat.
Maiorum aequavit, si non superavit utrinque
Gesta Sigismundus, laudis honore potens.
Salue Auguste diu, et patriam sub pace guberna,
Quod facis: et nulli laude secundus eris.
DIcebam amore victum,
Bersmanne, te daturum
Vinctas manus puellae;
At tu ista pernegare,
Sanctequi deierare,
Et gloriari in armis
Nuper tibi paratis:
Scutum tibi atque sclopos
Domi esse in id paratos,
Amoris ut sagittas
Repelleres et arcus,
Dixiti nec hisc ein armis
Tantum tibi placebas,
Exempla te iuvabant
Tot celibum Dearum:
Primo novem sororum,
Addixeras quibus te:
Doctae dein Mineruae,
Gleaque et ense cinctae:
Silvasque pervagantis
Noctu et diu Dianae.
At nunc ubi tua arma?
Nunc scutum ubi, atque sclopi?
Exemplum ubi Dearum?
Disparuêre cuncta,
Ab Amore praeliator
Victus iacesque vinctus.
Puer ilie plenus artis,
Victor Deûm et Dearum,
In olorem, aquam, inque taurum
Mutare qui coegit
Sele lovem: ipsius ille.
Cepit dolo novo te.
Nam MAGDALENAE ocellis,
Pulcerrimis ocellis
Insedit, inde saltu
Praeceps tuos petivit:
Et per cavos meatus
Irrepsit in tuum cor,
Succendit et face illud.
Quid arma, quidue sclopi
Prosunt foris dolo si
Bellum geratur intus?
Sed forte amore vinci
Plus proderit, quam Amorem
Vicisse, quod, tibi opto,
Res comprobent ut ipsae.
Faxit DEUS. tu ut huius
Pugnae et subactionis,
Fructus feras perennes,
Et uberes quotannis.
Ex coniuge cuge priumum
Dulcissimos lepores,
Bersinanulos deinde,
Qui patris arte docti
Rudes ferire possint,
Et Barbaros trucident.
GRatulator extructos thalamos Iunone secunda,
Quaeque tibi sponso gaudia ducit Hymen.
Gratulor optatam sponsam, socerumqui Siberum,
Cuius in Aonio est splendida fama choro:
Scilicet haec venerem sociare cubilia credam?
An iunctas ter tres ex Helicone Deas?
Dum sacro vati nubit pia filia vatis,
Credibile est castas isdta parare Dea.
Hae tibi monstrarunt Ascraei scripta poetae,
Essent quae vitae regula certa tuae
Ut cum ter denos prope sis porgressus ad annos,
Exhilaret thalamum iuncta puella tuum.
Hae tibi flexerunt mentem quae stare solebat,
Excutere et caeci tela facesqui Dei.
Legitimo ergo te quod non subducis amori,
Rem dignam humana conditione facis.
Ast omnem si quis refugit male sanus amorem,
Ligneus est. et nil sanguinis intus habet.
Non homo, sed dicendus hic est Narpesia cautes,
Expers laeticiae, delitiisque carens.
Palma sui gaudet conspergi flore mariti,
Praedita nec sensu creditur esse tamen.
Bruta licet res sit magnes, ferum inter et ipsum,
Sacra tamen faciunt coniugiumque sophi.
Dura silex coitu ferrati attrita mariti,
Partuedit flammam concutiente suo.
Hinc apud externos populos, gentemque Laponum,
Index coniugii est auspiciumque siliex.
Quanto rite magis socialia sacra parabis,
Tu sociale animal, connubiale animal?
Ergo tibi caelum clemens, terramque benignam,
Coniugioque precor prospera cuncta tuo.
Sic tua te coniunx amet, ut pia Portia Brutum,
Iulia Pompeium, Laeda vel ipsa Iovem.
Dilige sic illam, ut Brisedida amavit Achilles,
Ut Phoebus Daphnen, Phyllida Demophoon.
His tamen obtrusit si quid fortuna sinistri,
Omne tibi fato dexteriore cadat.