07/2005 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check


page 332, image: s376

VITA IANI GEBHARDI, Illustrium Groningae et Omlandiae Ordmum Historiarum et Graecae Linguae Professoris publici et ordinarii, Conscripta, a Defuncti Fratre, ANDREA GEBHARDO. Anno M CXXXII.

SUpremo perfuctosfato honeste sepilire, et pie lugere decet: haecque illis merito in reverentiam et gratitudinem praestantur. Qui ulterius solliciti sunt, vel in cinere superbiunt, vel Rationi et DEO minus subiciunt adfectus. At neutrum spe et modestiâ Christianâ dignum. Optimum est, et mortuis dignissimum, virtutes post mortes illorum in contemplationem et imitationem vocare. Quae si homine dignae sint, et mortalitatem excesserint; illas nefas est lugere: coetera fragilitatis collapsae acervum et imaginem referunt. Ut Frater, quem immaturâ morte (proh dolor!) peremptum, ultimo hoc honore ac officio iam adfercerant amici, a me etiam debito luctu componeretur, non Pietas solum; sed naturalis sanguinis necessitudo postulabat. Et Dolorextemplo infirmum desiderium lamentaque suggerebat; maeroris moderationem suadebat Ratio, ostensis animi decoribus. Quam etiam secutus, a planctu ad virtutes me converti. Et cum non in digna mihi Fratris memoria videretur, quae ad posteritatem transferretur: Vitam illius literis commendandam mihi duxi: non quidem ullam in ostentationem; sed ne Frater, qui passim Doctis et claris viris ob Eruditionem innotuerat, Ortu, vitâ, et morte, ignoraretur. Quod si paulum et necessitate ad laudes deflexero: id eâ modestiâ a me post, cuius, dum Frater viveret, erat studiosissimus. Vellem autem, tam proptia fata fuissent, ut mihi si non


page 333, image: s377

longiori; ultimae saltem fratris vitae tempori ex remotissimâ Sarmatiâ licuisset adfuisse: excepissem profecto mandata et voces eius, pluraque ex ore, et secundum voluntatem morientis transcripsissem, quam aliunde acceperim. Sed brevitate hac tamquam Piet atis professione, si non laudatus; ex cusatus tamen ero, quod omnia pro viribus piis Manibus exhibere adlaboraverim.

IANUS GEBHARDUS Germanus meus natus est in Palatinatu superiori Oppido Schvvartzhoven, mille passus distante Neoburgo ad silvam Gabretam, Anno reparatae sasutis humanae M DC XCII. a. d. VIII. Febr. Turbatertiam quartamque antelucanam horam. Pater fuit IOHANNES GEBHARDUS in eo loco verbi divini Antistes, vir doctus et eloquens, moris et candoris antiqui retinentissimus, quondam D. Casparis Peuceri et D. Bugenhagii in Academia Wittebergensi discipulus. Hic patrem habuit Martinum civem, Avum Andream Syndicum Neoburgensem. MATER fuit BARBARA ARGISEDERA filia civis Ratisbonensis e familiâ honestâ et ibi haut obscurâ. Parentes, ut filium natum, Deoque per S. Baptismum consecratum quam optime educarent, tencroque cum lacte materno Pictas instillaretur, omnem curam ad hibuere. Sunt in herbis bonae frugis: sunt in animalibus naturalis praestantiae: in hominibus bonae indolis et Genii indicia. immanis natura primis annis diffi culter tegitur: prodit haec se ipsam suâ protervitate: et qualis olim futurus erat frater statim infantia ostendebat. Elucebant in puero signa rarae indolis, et spem faciebant mox proventurae bonitatis. Non illi inania, quibus aetas vita facilis est, placebant, non etiam aut quae degenerem arguunt, sectabatur, sed annis et ipsâ aetate altiora versabat. Ante omnia et quasi connato amore ad libros ferebatur: hos illi exptere tunc cura, his perfrui delicium fuit. Parens, ne incrementi sui tam egregios conatus retardaret, quo tenderet perspiciens, severiore disciplinâ custoditum filium bonis moribus et literis instructis commisit Paedagogis, sub quibus tantum profecit, ut nec genitorem peoniteret sumptuum, nec puderet filii profectum. Requirebat ulterius fratris aetas, ut maioribus artibus informaretur, et fundamentis pietatis literarumque, domi feliciteriactis, praestantius et sublimius quid inaedificaretur. Quare an. M DC cv. a patre Illustri Paedagogeo est in sertus, Wigando Spanhemio SS. Theologiae Doctore iuventutem scholasticam regente. In hoc loco per VII, annos ceu in


page 334, image: s378

Palaestrâ exercitatus, varia et egregia ingenii sui edidit specimina. Praeceptores enim ut bene docilitateillius erant contenti: Sic faventibus modestia et diligentia semper placere studebat. Commilitones et aequales, quos exercitatiore ingenio animadverterat, non aemulari modo sed et superare contendebat, torporem fugitans ceu ve~enum, et quo facile animus inficeretur. Ingenium etiam adolescens bonorum auctorum lectione pascebat, spretis illis schedis, quas ad Fastidium omissis melioribus multâ fere utilitate iuniorum aetati et captui plerunq, Orbilii solent obtrudere. Firmatus solidiore artium scientiâ frater anno M DC CXII mense Octobri in numerum Alumnorum Collegii sapientiae Heidelbergensis Praeside loci primum D. Quirino Reutero Theologo Praestantissimo, mox hunc subsequente D. Cellario Senatore Ecclesiastico receptus est, sub quibus et aliorum Clarissimorum virorum institutione per triennium fere multiiugâ eruditione ingenium excoluit. Quum vero animus non ita inclinaret ad Theologiae studium, magisque arrideret oratorum, Historicorum et Poetarum lectio: fovente et promovente benignissime hos naturae ductus Serenissimo Electore Frederico V. totum se humanioribus studiis dedidit, praeeunteque Clarissimo Iano Grutero laudabiles in Philologiâ fecit progressus. Exstant adhuc, et in manibus amicorum versantur CREPUNDIA, quae tunc edebat: Credo sic appellata a Germano, ut artis suae tyrocinia modesta inscriptione Reip. Literariae, et huius praesidibus commendaret, sed quae nihil puerile saperent. Gravissimorum enim auctorum Criticae emendationes sunt, et doctae mendorum castigationes. Tentavit deinde alia, et typis promulgavit, quorum ut ipsa ad D. Rodolphum Goclenium in Exilio suo facit mentionem: ita illius verbis ista duximus referenda:

Nec Deus ingenium negat asper: forsit an illud
Pimplei leviter contigit aura iugi:
Et mea Nasonis Manes benefacta fatentur,
hancque manum Fabii pugna magistra probat,
Quae dudum oceano nae corum abstersit utrumque,
Flamma daret primum cum Iuvenilu opus.
Fastidita legens sermonis fragmina casu.
Per me iam melius Nonius aeger agit.
Saucius interdum Lenaeo tempora; sed qui
Corda magis Veneris gestat inusta face:
Mi sua suppo suit lacerata Propertius ora,
Nuncque iterum sano Cynthia vate tumet.
Euganei censere Titi monumenta medullam,
Quamque tuli, chartâ virgine clausa latet


page 335, image: s379

Et sua cui nomen dat mellea lingua, reportat
Mox analecta meis lucid ora notis.

Item in Livium notas paraverat; sed istarum cum libris et reliquâ suppellectile in violenta Heidelbergae expugnatione iacturam fecit.

Extrema iam rebus nostris et Patriae intentabantur ab Iberi Milite, et hostilis furor erat ferro cunctos delere, qui dirae saevientium crudelitati resisterent: Heideibergae Musarum et Pietatis domicilio undiquaque inhiabant. Exibat inde Frater cum Musis migrantibus, et ne vavidis militibus praeda fieret, de tuto sibi receptaculo circumspiciebat. Confugium tunc hostiles declinantibus catervas praebebant vicina Hassiae. et quoniam plurimi eo tendebant, ubique videbantur Musae fessos gressus sistere, idem frater iter pergebat. Delatus primum Marpurgum anno M DC CXXI. Mense Sept. confestim apud prae cipua Literarum Luminafacem favoris et amicitiae sibi accendit: cum autem non ita facile et ex animi sententiâ Exilio adflictum sublevare possent amici, Cassellas et ad illustris. Landgrav. amisere spe promotionis, quae nec inanis fuit: Exuli namque, ut laudatissimo Principi ingenio et doctorum favore erat commendatus, solen niter primaria in collegio Nobrilitatis Adelphico Latinae Linguae Professio oblata est, quam tamen clementiam frater haut ingratius et submissius agnovit, quam amplexus est. Inde quod fortassis proximum et imminens belli incendium metueret, Bockeborgam se contulit, non ingratus per annum convictu Praecipuo Consilio Holsato-Schaumburgico. Bockeborgo adulto Octob. an. M DC CXXII. in Academiam Laciburgicam secessit, operaturus ibi, si locus et tempus pateretur, ulterius Musissuis. Verum tempestas illa et iniquius in nos belli fatum ita duriter cum aliorum rebus adflixit fratris fortunam, ut nihil subsidii ex Patriâ vel aliunde suppetetet. Quapropter cum illi honesta in aulâ Gustroviensi apud Nobiliss. Vir. Ottonem Preen Consiliarium et Aulicum Primarium conditio vivendi obferretur, instituendae tanti viri spei noluit deesse; sed fideli et bienni in egregiam adolescentum indolem collatâ informatione tantum est consecutus, ut dignâ gratitudine Praeceptorem suum honoraverint. Diffuderat passim in oras Balthicas Eruditionis suae samam frater, innotuerat Bonis modestia, condolebant makgni Viri adversâ sorte conluctanti: omnes Exilium, et quae hoc mala onerant, adversum vellevatum cupiebant: ncc ipse Frat er, aliud magis in votis habebat, quam ut gratâ aliqando statione dignaretur, cui Cymbam fractam subduceret. Et desi deranti tal. opt. in Suec. appar.


page 336, image: s380

Pharus, maleque adfecto bonam spei faculam accendebat Magnific. Dn. Skytte, literis vocando Upsaliam ad professionem publicam. Verum cum eo anno M DC CXXV. transfretâsset, omnia, quae animo conceperat, frustra fuerunt, et repulsam in ambienda professione tulit tamquam extemis et alienae Religionis Prosessione hâc inaniter suscepta iter in Belgium direxit, ut ibi, si fieri posset, res exilio prostratas in meliorem statum restauraret. At magnas etiam ibi difficultates emergendi offendit, amultitu dine exulantium cuncta invenit praeoccupata; adeoque exantlato longae viae taedio Rostochium redire coactus, est. Quid tibi tunc, Frater, erat animi, cumita undique adversis premerere, nec tibi ullus eluctandi locus pateret? Credo tam duram rerum faciem exasperâsse animum tuum; sed te pisum adversis obdurâsti, et ex illis sumpsisti robur et fortitudinem. Fecisti quod ge~erosae et infractae animae est, in ipsis malis non desperâsti. Rostochium amicorum notitiâ et favore revocatus frater, dum alibi cuncta tumultibus bellicisinvolverentur, tolerabiliibi vitae contentus sorte ad triennium substitit, donec belli flamma inferiorem Saxoniam depopulata etiam vicinos Megapolitano. parietes qcontingeret, et paulatim Regia Rosarum schola dissiparetur. Interea temporis, dum Rostochii frater vixit perspecta iam anteillius et approbata Clarissimis Viris doctrina, a Senatu Academico indultum fuit, ut privatâ industriâ et lectionibus studiosam iuventutem erudiret. Quod etiam felicibus successibus praestitit. Nam Romanam historiam singulari dexteritate praestantissimis ingeniis explicuit: Caesarem, Salustium, et alios tersos auctores praelegit. Plurimis Exercitiis Oratoriis, Poeticis, Epistolaribus praefuit. In Cornel. Neportem, notas Politicas, quantum iam editio paratur concinnavit ad ultimam Locos communes ex Iustino et Floro contexuit: ita ut sedulitate hâc fratris Primoris Academiae ducti mox unanimi consensu et voto mense Quinct. an. M DC CXXVII. Professionem Eloquentiae Publicam illi detulerint. Quam Professionem licet paulo post Illustris. Princeps Ioan. Albertus ratam habuerit: potentior tamen quorundam rigor contra dissidentem in Religione fuit, quo minus Exul et Christanus admitteretur. Iam plurima Megapolitanae Religionis loco a Caesareanis oranr occupata, Illustrissimi Duces suis terris erant exuri: avidas manus milites etiam Ostio Varni in iecerant. Quorsum haec tenderent, satis intelligebant prudentes. Nos inde Academiae metoikes1i/an, omniumque ordinum mutationem et confusionem praevident, alio cogitabamus migrare.


page 337, image: s381

Et quidem frater Belgium repetiit; ubi de novo sibi bonam spem futurae promotionis faciebat, cum audiret in confoederatarum Provinciarum Academiis quasdam Cathedras doctoribus suis orbatas. Convastatis igitur reculis suis XII. Mai. an. M. DCCXI X. Groningam devenit, publico instructus restimonio Academiae Rostochiensis vitae ibi cum laude peractae. Ut igitur frater errorum satur erat: sic a propitio Numine tandem quietem exoptabat. Ac commiserescebat Deum fratris etiam exiliique: eodem propitio excitabantur magni viri et fautores qui spe meliorum languentem reficerent, adversâque sorte erigerent deiectum. Et cum ab hoc unice omnium nostra salus et incolumitas dependeant, animos Illustri et Praepotent. Ordinum Groning. et Omland. eo inclinavit, ut Groningae successor in locum clarissimi D. Abbonis Emmii ad Historiam et Graecam Linguam docendam subrogaretur. Quam etiam functionem grato pectore acceptavit, inque mutati Exilii testimonium Templo Mnemosynes Exilium suum, sive ibros carminum duos in Exilio scriptorum publicâ editione suspendit. Diuturno exilio exemptus Frater, de benignitate Fati, Patronorum favore, deque tam honorificâ conditione sibi gratisicans, nihil potius post Poleanem muneris sui inaugurationem egit, quam ut demanatae Provinciae cum laude prae esset, conceptamque de se spem reipsâ expleret. Est huius saeculi quaedam labes, invidere virtuti: et innocentia vix tuta est, quin Calumniae morsibus impetatur. Nec haec etiam proterva malignitas fratri pepercit, emergenti quamvis plus profuerit, quam nocuerit: Bonis enim hoc cmmendatus modo frater officii et vitae suae accurationrem babebat rationem. Ac veluti arbor, quo vehementioribus ventorum furiis exagitatur, eo altius terram radicibus comprehendit: sic frater etiam ad versus intemperiem istam virtute ac innocentiâ se magis ac magis confirmabat. Cum vero binâ professione per annum occupato, et caelibis solitudinis taedium obreperet, in vitae et rei familiaris curam, cui cum libris simul non sufficiebat, adiumentum sibi adscribere cogitabat, quod non meliori ratione, quam per coniugium fieri posse existimabat. De huius igitur et perenni amore compellavir matronalibus virtutibus decoratam feminam Margaretam Schvvingiam, viduam Nicolai Barlinhofii honorati civis Groningensis, natam spectabili Dn. Bartholdo Schvvingio, et pudicissimâ probissimâque Matrona Rodolphâ Altingiâ civibus Groningensibus, cum quâ a. d. XXVII. Martii sponsalia,


page 338, image: s382

et d. x. Maii nuptias celebravit, anno M ??? XXIX. Post contractum et initum felici Numine Matrimonium, curam rerum domesticarum uxori suae, huius iam ante administrationis edoctae commisit: ille ad libros suos et Musas abiit, sed ut numquam mutuo et concordi amore disiungerentur. Quod etiam, neforet intestatum, Deus grato ventris fructu declarare voluit, quo sequenti anno amborum coniunctionem auxit. Laetus frater coniugis fecunditate, et iam parens, felicitatem hanc Matrimonii propriam sibi a Numine favente precabatur. Sed ut omnium rerum in mundo rapida est conversio. Germanus non diu hoc gaudio gavisus est, sed protinusillud in magnam tristitiam mutatum sensit. Decimo enim a partu die coniux illi carissima in morbum delapsa, 17. Novem. an. M DCCXXX. exspiravit, magno maerore adficiens brevem maritum, filiamque tenellam relinquens alienis uberibus admoven dam. Avulsâ vitae sociâ grave quidem vulnus acceperat frater; sed non omnino succubuit. Erigebat se adversus hoc infortunium Christianâ fortitudine, et cum ad hoc Sacramentum se videret adactum, ut ferret mortalia, id eâdem patientiâ tolerabat. Praecipue se Deo subiciebat, vitam quam frugalissime et viduo dignam instiruens. Illo sicut et toto Professionis tempore quantâ sedulitate et indefesso studio munus suum sustinuerit nihil dicam, nequid et nimium adfectui laudibusque fraternis videar indulgere. Compello hîc univ ersam Academiam, Clarissimosque et Excellentissimos Dn. Professores, collegas, Fratri semper amicissimos, quioprime id habent cognitum, et quibus frater diligentiâ in docendo noluit esse inferior. Pollor certe perpetuo inhaerens index erat enervatarum assiduo et improbo labore virium, faciesque macilenta ostentabat, paulatim fratrem ceu candelam aliis lucendo consumi.

Postquam et quasi per biennium eluxisset uxorem, subsidium sibi et filiae suae quae rebat, adeoque adiciebat animum ad lectissimam Virginem filiam Amplissimi et consultissimi viri D. Egberti Halbes Senatoris Groeningensis, qui natam egregiae spei et probitatis fratri desponsatam iam iam in matrimonium erat daturus. Et haec nova sponsa quale mox fuisset fratri solatium et levamentum, cuius in complexu taedia ex viduitate et reliquae vitae leniisset, affatim demonstrabat in morbo, in quo omnia et exhibuit ex sincero et coniugali amore. Aegrum medicamentis, alloquio, ourâ fovere, decumbenti assidere, aliaque humanitatis et pietatis officia


page 339, image: s383

peragere non destitit. Verum vero aliud coniugium, aliae nuptiae paratae erant fratri a supremo Patre, Agni nimirum sacrosancti, et quas in caelo perageret. Praemissus sollemnis mortis nuntius Morbus, ut inopinus, sic fratri et amicis propter morte ab initio non venisse putabatur. Sed ille infestitus adhaerens sensimque valetudinem depascens Cholera enim fuerat viscidi humoris sursum deorsumque excretione et intestinorum passionibus violenta) initantis mortalitatis, quam deberet explere, admonebat. Hoc articulo deprehensus frater, cum diligenti Medicorum cura nihil profici, vimque morbi strenuis semediis exorari et depelli non posse cerneret, relictis omnibus aliis mundanis, ad curam animae et filiolae suae se convertit, hanc ut Avo et amicis: illam vero Deo et servatori suo quam optime commendaret. Ac licet valde aeger et debilitato corpore foret, sanus tamen et salvus mentem praestantioresque sensus constantissime in Fide et invocatione DEI et serv atoris IESU CHRISTI perseveravit, usque dum iteratis aliquoties ex Apocalypsi verbis: Veni, Iesu, veni, etc. coram Amicis et verbi divini Antistibus placidissime ceu molli somno circa ipsam meridiem 3. Octobr. an. M DCCXXXII. anima exsolveretur nondum completo aetatis XLI. anno Corpus et quod terrae debebatur, quinto post migrationem animae die, honorfico funere amplissimoque amicorum lugentium, Academiae et civitatis ordine elatum, et in Templo Academico tumulatum est; ubi a Deo in novissimo die exspectat, resuscitationem. Hîc animus mihi horrore perstringitur, quoties recordatur praeteriti anni: Illo enim quas clades non accepimus! quae funera non spect avimus! ut publica et nostra attingam, cui pio et oppressorum causae faventi non adhuc in maerore et memoriâ est lugubre illud fatum, quo Gustapu Adolphus beatae et gloriosissimae memoriae Rex praeterito auctumno in acie defunctus est, cum se veluti victimam pro libertate Germanicâ devoveret? Ac omnino dignus est in comparabilis beros, cuius sincerus et invictus moriendi pro Deo et Evangelio animus debito luctus honore in perpetuam meritorium praestitorum, memoriam afficiatur, qui vulneribus, sanguine et morte, insigne erigere tropaeum non subterfugit, quod hostibus terrori, suis vero et aliis foret exemplo et imitationi. Hoc malum aliud mox subsecutum est, et excepit insperatus occasus Serenissimi Friderici V. altoris quond am nostri Benignissimi, qui augustae Areti-Palatinae domo, et Exilium patientibus eo acerbior et


page 340, image: s384

luctuosior ex stitit, quod melioribus fatis et Patriae nostrae propior piissimus Rex susceptae hostium expulsioni et suorum restitutioni felicem protinus manum et sinem imponere nequit. Ipsa haec Urbs Groningae et Omlandiae ocellusluctu non caruit; sed praeteritâ aestate lacrimis immaduit aob amissionem Illustrissimi et fortissimi Principis, Ernesti Casimiri Comitis Nassoviae et c. Provinciarum Frisiae Groningae et Omlandiae Drentiaeque Gubernatoris et defensoris strenuissimi. Quae tamen iam nonnihil maerorem suum leniit, cum filium Henricum paternis et heroicis dotatum virtutibus in parentis sui laudatissimi vicem recepit, cuius generoso et excelso animo prosperos rerum successus, florentique iuventae seros annos comprecor. Alia sed eiusdem calamitatis narrare supersedeo: nullum enim Regnum, nulla fere Provincia est, quae non grandine ista funebri fuerint tacta. In privatis etiam sat luctus et maeroris fuisse, quid opus exemplis ut comprobem? Ipse satis triste exemplum habeo, funus fraternum, quod mihi eo acderbius, quo immaturius: et cum quo denuo fratres et parentes elati. Sequi hoc cum planctu et lamentis etiamnum Amor desiderat, adfectusque tantum dolorem refricando ubertim maerorem et tristitiam ministrant. Sed cum non tam oculi et adfectus ad clades et funera ista, quam mens ad Deum dirigenda sit, penes quem, cur cuncta immiserit, plurimae causae sunt, nulla vero iniusta: cohibere merito adfectus decet, ne nimium exorbitent. Acquiescendum est voluntate et ordinatione istâ divinâ, contra quam qui imprudente murmure stridunt, sapientiam eius indignus probris adficere videatur. De Gulielmo Hollandiae Comite referunt,[Note: * Cuspinian. lib. 8. cap. 19. Histor. Saxon.] illum mortuo Rege Romanorum Henrico Landgravio Thuringiae et Hassiae, regem designatum, debellatâ atque subactâ Frisiâ iuxta quandam Urbem miro opere exornatam reperisse sepulcrum. Quaerenti, cuius id esset, responderunt cives, neminem hactenus ibi sepultum esse; sed fato quodam reservari Romanorum cuidam Regi. Cum vero Rex Frisiâ egrederetur, a quibusdam fugitivis secus viam in arundinero latitantibus, cuspidibus transfigitur. Equitabat enim Rex Guilelmus cum pauculis, diverticulum quaerens, ut exercitum reduceret: Delatus vero in glatiem cecidit. Frisones, qui sese obsconderant, erumpunt, et priusquam subveniretur, regem galeâ et aquâ sufforatum protinus interimunt. Rex ab indigenis praefato iuxta vaticinium tumulo mox


page 341, image: s385

impositus est anno regni sui nono. Quam huius loci historiam, quia memoria suggerebat, recensere volui haut sacris literis repugnantem, quae asserunt, non minus certa sepulcra, quam domicilia hominibus a Deo destinari, et cuiusque hominis certum vitae terminum esse positum. Quod si ita et certâ fati legee res humanae ordinatae sunt, nil etiam casu Fratri accidisse credendum est. Voluerat Deus eximiam hanc Urbem fratri sedem Exilii concedere: voluit eandem fratris esse sepulcrum. Quod vero maturius et praeterito anno cum Illustribus et Magnis istis animabus rex regnum ex carcere hoc mundano ad caeleste Palatium avocaverit, a bonitate etiam singulari fuit, ne superstites ex tantorum Heroum funeribus, quorum in vitâ fortitudinem et Pietatem semper venerabunda mente coluerat, publicisque illis cladibus quas privatis graviores ducebat, perpetuum maerorem concepisset, vitamque residuam quo longiorem, eo acerbiorem habuisset, qui iam varie multis miseriis et aerumnis erat versatus. Interrogatus olim a Rege Aegypti Patriarcha Iacobus, quot annhos aetate iam vergens gestaret? Obsaturatus miseriarum huius vitae respondrt Pharaoni: Dies peregrinationis meae sunt CXXX. Genes. 47. sed haec vita longe inferior maiorum nostrorum longaevitate, plenissima fuit malorum. Pompte et ex rei veritate S. Senecio. Quid Similis Adrianimilitum Praefectus? Ille cum diu militasset, saturque aerumnarum militarium vix dimissionem a Caesare impetrâssset, et reliquum vitae in agro peregisset, haec sepulcro suo curavit inscribi, Similis hîc iacet cuius aetas multorum annorum fuit; septem tamen duntaxat annis vixit. Si ex Fratre nostro eodem modo et morti iam propinquo quaesitum fuisset, merito idem de brevitate suâ cum S. Iacobo effari: non vero tot annos cum Simile nominare potuisset, quibus vixisset. nam etsi Deus hanc ipsi gratiam exhibuerit, et exilium meliori vitae conditione commutaverit, tempus tamen illud actuosis laboribus, curis et molestiis domesticis, viduitate, et aliis incommodis abunde fuit refertum. Cetera etiam vita quid aliud fuit quam aerumna, molestia, aegritudo? Gustavit frater haut primoribus iabris miseriae humanae amaritudinem; sed pleno palato. Brevem suam vitam satis acerbam est expertus. O miseram sane et calamitosam vitae nostrae conditionem.


page 342, image: s386

Quot mala nos impetunt et perpetuo adfligunt! Cum lacrimis nascimur? natos varii casus exagitant. Optima aetatis pars vel ignorantibus, vel meliora sperantibus elabitur. Quae restat vivenda, duris ferreis diffi cultatibus est implicita. Acdedunt pericula innumera. Extus hostes caedes intentant, fortunis inhiant, patriâ eiciunt, intus perpetuam pugnam adfectuum sustinemus et fovemus, qui miseris modis noslancinant et conficiunt. Sic nuila quies defatigatis aut a malorum aestu refrigerium, donectandem finiat, quam tamen metuimus, continuam mors miseriam. Curigitur mortalis nimio desiderio et amore huius calamitatis teneatur, non invenio: pius et melioris vitae certus, lubenti obseq ventique animo vocantem Imperatorem ab hâc periculosâ et aerumnosâ statione sequetur. Quâ mente ac causâ etiam beatum te, Frater, iudico, quod melioris vitae statu per mortem donatus, non ut amplius miseriis confli cteris. Et dignaquidem Etuditio virtusque tua longiori vitae curriculo fuisset; sed cum tua brevitas verâ Pietate et Religione in Deum, sincero adfectu in proximum aliisque virtutibus sit peracta, satis diu vixisti, qui ita bene. Non virtus tantum annorum numero computanda est; sed factis et rebus et gloriose confectis: Nec quae logaeva est senectus, honorata est, neque spatio annorum multorum mensurata: sed prudentia hominis est cunities, et vita immaculata est senilis aetas, Sapient 4. 8. Hanc, quia, tu frater, etiam senectam eras nactus, Deo dignus visus fuisti, meliores annos qui exordieris, et cuius luctuosa vita in gaudium labores in felicitatem verterentur. Intrâsti nunc placidae securitatis portum, adeptus es tutum confugium, gratos undique quietis fructus percipis. Nullo nunc amplius metu angeris, et procul a te Tyranni, qui indicant Exilium. Subductus es violentis istis tuibinibus, quibus in hoc malorum mari iactamur, Nos, nos multa dura, incerta, metus et conversionis plena, quae ferreum hoc saeculum, et tristesrerum facies minantur, manent. Interea corpus tuum, et quod mox in cineres conuptio resolvet, molliter et placide quiescat, donec eosdem cineres in augustiorem corporis formam resuscitatos animae e caelis reduci Deus futurus mortuorum et viventium iudex consociabit. Gratulamur collatae in te felicitati, et, si olim supremo vitae nostrae Domino placitum erit, nobis Mortem immittere, ut eâdem tecum beatitate donemur, ex animo vovemus. Vale, frater, et aeternum cum Deo laetare. Sit hoc, quod de vitâ tuâ dixi, perpetuum pietatis in


page 343, image: s387

te iudicium. Sit hoc honori Eruditionis et virtutum tuarum monumentum a sincero amore positum, quem erga te geram, et memori mente percolam.

Lucida dum current annosi sidera mundi
Oceanus clausum dum fluctibus ambiet Orbem,
Lunaque demissos dum plena recolliget ignes,
Dum matutinos praedicet lucifer ortus
Altaque caeruleum dum Nerea Nesciet Arctos.
Sen. Oed. Chor.

EPICEDIA. in obitum Clarissimi Viri IANI GEBHARDI PALATINI etc. Cum Groningae finiret vitam III. Octobr. an. M DCC XXXII.

Ut Taciti nostrum sapientiae temperer orbem,
Castraque Iuliades, Caesar et arma regat,
Cottidieque novos Scipiones Livius edat,
Fundat et Hannibales Asdrubalesque truces,
Inclita grandistrepo resonent Cicerone Lycea,
Eius et ingenti fulmine rostra tonent,
Musae Plautino passim sermone loquantur,
Et Maro non unus arma virosque canat,
Pelignus calidos iuvenum moduletur amores,
Flaccus, et argutae temperet ora chelys.
Auctor crat nostris non infelice Minervâ,
Historiâ et numeris, eloquioque potens.
Gloria Athenaei IANUS non ultima nostri,
Cui fluxit largus ex Pelicone latex,
Totius et sacri nemoris patuere recessus,
Musarum Charitumque erudiêre manus:
Natus ab ingenio claros proferre labores,
Quodque olim celebret Fama, volumen, anus;


page 344, image: s388

Seraque posteritas miretur et ultima Thule,
Et gelido in septem vasta Trione plaga:
Et Tagus et Ganget legat, et glacialis Ierne,
Ninguidaque ad Boream Baltis et Ursa colat.
Verum hos fata illi rupere admantina cursus,
Virtutumque iacet omnium acerba cinis.

IOHANNES FREITAGIUS M. Doct. et Profess. Public. p. t. Academiae Rect.

IANUS ut occubuit GEBHARDUS morte peremptus,
Aonidum heicfontes exaruêre novi,
Hunesus obstupuit, quia maestus flevit Apollo,
Deflevit vatem turba novena suum;
Luxit gnata patrem venturum sponsa maritum,
Luxit et affinem turba propinqua suum:
Planxer unt fidi, misero solamen, amici,
Ereptumque sibi gens studiosa ducem.
At Deus hunc vatem meliore in sede locavit,
Iussit et in superûm pangere metra choro:
Vivis ubilaetus Domino sua carmina fundens,
Perpetuoque canit: sancte Deus Tzebaoth!
Interea in terris, dum Musae as cantor Apollo,
Aeterna celebris laude feretur, erunt.

I. BORGESIUS.

SCRIPTA.

Crepundia in Catullum, Tibullum, Propertium: Francof. 1615. in 4.

Antiquarum Lectionum libri duo: ibid. et Herborni 1618. in 8.

Exilium, sive libri duo carminum in exilio scriptorum: Groningae 1618.

Oratio panegyrica, quâ Victoriae de Tillio et exercitu Pontificio ad Schusium, VII. Septemb. M DC CXXXI. auspiciô et ductu Gustavi Adolphi, Regis Suecorum, partae memoriam celebrabat; ibid. 1631. et Lugd. Bat. 1637. in 12.

Spicilegium in vitas Excellentium Imperatorum Corn. Nepotis: Amsterod. 1644. in 12. Lips. 1653. in 8.


page 345, image: s389