10/2007; 01/2010; 03/2011 Reinhard Gruhl markup
text typed - structural tagging completed - spell check partially performed - no orthographical standardization


image: s001

C. [abbr.: Conradi] S. [abbr.: Samuelis] SCHVRTZFLEISCHII NOMENCLATOR STRATEGICVS, sive INDEX Militarium, aliorumque difficiliorum in litteris publice adferri solitis, occurrentium Vocabulorum, Latine redditorum, Nouis accessionibus adauctus publicae primum luci expositus: Adiuncti sunt SEX Latinitatis Corrupta et Incorruptae INDICES, In usum Studiosae Iuuentutis Ill. Paedag. [abbr.: Paedagogii] Gissensis excusi. Adcurante M. [abbr.: Magistro] SIM. [abbr.: Simone] HENRICO BVFFIO, Ill. Paedag. Giss. Pr. [abbr.: Praeceptore] Cl. GISSAE, Impensis IOANNIS MüLLERI, ANNO CIC IC CCXX.



image: s002

[gap: body text of Schurzfleisch, Nomenclator]

page 85, image: s085

CL. VIRI GOTHOFREDI VOIGTII SEX Latinitatis Corruptae et Incorruptae INDICES In usum Studiosae Iuuentutis Ill. Paedag. Gissensis excusi.



page 86, image: s086

[gap: praeliminaria]

page 94, image: s094

INDEX I. VOCABVLORVM vulgo quidem, sed a scriptoribus idoneis nunquam receptorum.

A.

BARBARA. / LATINA.

Abbatissa . Dux et rectrix virginum Deo sacrarum.

* Abbreuiate . Breuibus uerbis.

Abbreuiatio . Compendium lectionis et scripturae, siue notae compendiariae.

* Abbreuiator . Qui opus aliquod in breuem summam colligit aut contrahit.

* Abbreuiatura . Scripturae compendium.

* Abecedarius . Praeceptor, qui pueros docet elementa literarum.

Abominabilis . Detestabilis, detestandus.

Abominatio . Exsecratio.

Acquisitio . Comparatio.

Addititius . Additus vel appositus.

Adiacentia , ae. Affinitas, adhaesio.

Adoptatio . Adoptio.

Adytus . Adytum.



page 95, image: s095

Aequilaterus . Huic spatio ductum simili latus extat utrumque.

Aera . Epocha, supputationis initium.

Aeternaliter . Aeternum, in omne aeuum.

Aethiopissa . Aethiopis.

Affectuosus . Qui animi motus concitat.

Affirmatiua . Aientia.

Afflatio . Afflatus.

Agibilis . Agendus.

Agillimus . Agilissimus, valde agilis.

Agonizare . Animam agere.

Albedo . est vox Sulp. Seueri. Albor, Albitudo, color albus.

Aliqualiter . Aliquo modo, quadantenus.

Alternatio . Vicissitudo.

Amicabiliter . Amice.

Amodo . Posthac.

Amphibologia . Amphibolia.

Anatomia . Anatome.

* Angustiare . Affligere.

Animalculum . Bestiola.

Animitus . Ex animo.

Annihilare . In nihilum redigere.

Annullare . Abolere, antiquare.

Apparentia . Species, visio, visus.

Appropriare . Proprium facere, vindicare, adsciscere.

* Approximare . Appropinquare.

* Approximatio . Appropinquatio.



page 96, image: s096

Appulit nauis . Appulit ventus, homo: nauis appulsa est.

Aptitudo . Habilitas.

Archidux . Dux Princeps et primarius.

Arrestare . Sub placito Principis vel curiae detinere.

Artista . Artifex.

Assecurare . Securum reddere.

Assistentia . Auxilium, praesentia.

Assuefactio . Consuetudo, usus, exercitatio.

Audibilis . Cadens sub auditum.

Augmentabilis . Crescendi accessionem habens.

Augmentare . Augere.

Augmentator . Amplificator.

Authentice . Cum auctoritate.

B.

Balbuties . Haesitantia linguae.

Balsamo . Condio

Bannus . Exsilium.

Bannire . In exilium agere.

Barbitonsor . Tonsor, tonstrix.

Beatificare . Beatorum numero addere.

Benefactor . Beneficus, bene meritus.

Beneplacitum . Voluntas, sententia.

Bestialis . Bestiis conueniens.

Bibitio . Potatio.

Bibliothecarius . Bibliothecae custos, praefectus.

Bibo , onis. Heluo, bibendi auidus.



page 97, image: s097

Bidellus . Minister; apparitor; a pedibus.

Bigamus . Digamus.

Boatus . Mugitus.

Boraeus . Boreus.

Bouinus . Bubulus.

Brumosus . Brumalis.

C.

Calefactiuum . Quod calefacit.

Caliditas . Calor.

Caligae , pro femoral. aut tibial. Sunt enim calcei militares.

Calumniose . Per calumniam, contumeliose, iniuriose.

Camlium . Collybus, commutatio pecuniae.

Camera pro cubiculo. Est enim fornix, sive testudo.

Cancerosus . Cancro laborans, carcinomate obsessus.

Canonice . Ex praescripto canonum.

Canonizare . In canonem referre.

Canonizari . Sanctorum in coelo ordinibus adscribi,

Capitaneus . Centurio, ordinum ductor.

Captiuare . Capere captiuum detinere; in custodiam tradere, in vinculis habere, captos tener.



page 98, image: s098

Carentia . Inopia, egestas, priuatio, absentia.

* Carminice . Ligata oratione.

* Carminicus . Metricus.

Casualis . Fortuitus.

Casualiter . Fortuito, casu.

* Catenare . Catenis vincire.

Causare . Efficere.

* Causatissime . Optimo iure.

Centesies . Centies.

* Certiorare . Certiorem facere.

Certitudo . Certum, indubitatum, res exploratissimae veritatis.

Ceruicosus . Pertinax.

Cespito . Erro, halucinor.

Charitatiue . Ex charitate.

Chronica . Chronicum.

Cicindela . Lucerna pensilis.

Circulariter . In orbem, circulatim.

Clausura . Inclusio,

Coadiuto . Adiuvo.

Coelicus . Coelestis, supernus.

Cognoscibilis . Cognitionem habens, quod cognosci potest.

Coincido . Simul incido, tantundem valere. Haec in unam formam cadunt omnia.

Colendissimus . Cum primis colendus.

Collaterale . Quod a latere constitutum est.



page 99, image: s099

Colaterales . Proximi, quorum alter claudit latus alterius.

Collegiatum . In corpus aliquod siue collegium redactum.

Collimare . Collineare.

Comitatio . Comitatus.

Comitissa . Domina Comes, Comes illustrissima.

Comitiua . Comitatus viae, vel dignitas Comitum Aulae Caesareae.

Commater . Susceptrix, sacrae initiationis arbitra.

Commensalis . Conuictor,

Commissarius . Index, rei inquisitor.

Commonitorium Commonitio.

Comparatiue Comparate.

Compassio . Misericordia, vel [gap: Greek word(s)] .

Compater . Sponsor fidei, offerens, susceptor, sacrae initiationis arbiter.

Compati . Conuenire, vel misericordia commoueri, vel vicem alicuius dolere.

Compatriota . [gap: Greek word(s)] , conterraneus, popularis.

Complacentia . Oblectatio.

Completorium . Complementum.

Complexio , pro temperamento. Complexio [correction of the transcriber; in the print Complaxio] enim est complexus.



page 100, image: s100

Computus (Firm.) Computatio.

Concatenatus . Catenatus.

Concaussa . Adiuuans causa.

Concernere . Ad aliquid pertinere.

Conciuis . Ciuis.

Concordantia [1] . Consensus, loca parallela.

Concordantia [2] . Index omnium vocum, consensus rerum, concentus, harmonia.

Condescendo . Condescendere. Alienae sententiae adscribo. In alicuius sententiam abire. Alicuius ingenio se conformare.

Conditionaliter . Sub, vel cum conditione, ea lege.

Condolentia . [gap: Greek word(s)] , societas aegritudinis.

Condoleo tibi , est enim condoleo idem quod doleo. Tuum casum doleo.

Confabulatio . Colloquium.

Confessarius . Esse alicui a concionibus.

Confessionarius . Esse alicui a concionibus.

Confrater . Collega, frater.

Congaudere . Vna gaudere.

Connumero . Numero, ad numerum adscribo.



page 101, image: s101

Conscientiarius . A confessionibus.

Conscientiosus . Justus, Numinis metuens, nihil acturus, quod iniquum putet.

Consodalis . Sodalis.

Contradictorius . Contrarius.

Contrarior . Aduersor.

Contrariantur sibi . Sunt sibi contrarii.

Contribulis . Tribulis.

Contributio . Tributum.

Controuertitur . In controuersia est, in controuersiam vocatur, controuersia mouetur, ea res in controuersia versatur, controuersia est de eo.

Coordinare . In ordinem adducere, ordinare.

Copia . Exemplum apographum.

Cordialiter . Ex animo.

Correcte . Emendate.

Correlatiua . Quae sub eandem rationem cadunt.

Correspondentia . Consensus.

Correspondere . Respondere, consonare, consentire.

Cossis . Cossus.

Crapulor . Crapula laborare.

Creatura . Res creata.

Criminalis . Capitalis.

Crinosus . Crinitus.



page 102, image: s102

Cuculla . Cucullus.

Culcitra . Culcita, a calcando.

Curabile . Medicabile, sanabile.

* Cursorie . Cursim.

Curuitas . Aduncitas.

Cyclopaedia . *egkuklopaideia.

D.

Dapifer, Dapes ferens.

Dapsilitas . Liberalitas, abundantia.

Deauratus . Inauratus.

Decanus . Decurio, vel primum locum tenens in familia aliqua.

Decapitare . Securi ferire, ceruices resecare.

Deceptio . Circumscriptio, captio, fraus.

Deceptorius . Veteratorius, insidiosus.

Degradare . De gradu dignitatis reiicere.

Dehonesto . Contumelia, ignominia afficio. Dehonestamentum tamen ap. Sallustium legitur.

Deifico . In Deos refero, consecro.

Depraedari . Praedari, spoliare.

Derisio . Ludibrium, irrisio.

Desolatio . Excidium, vastitas.

Desolare , pro diruere. Destruere, evertere.



page 103, image: s103

Dictamen rationis . Praescriptum rationis.

Dictionarium . Liber de vocum significationibus.

Diescit . Dilucescit, dies oritur.

Dietim . Indies, quotidie.

Digeries . Digestio.

Digladiabilis . Cuius caussa gladiis rem geri operae pretium est.

Dilatatus . Longe lateque dissitus.

* Disciplinatus . Bonis moribus, beneficio disciplinae praeditus.

Discordantia . Discrepantia.

Discorditer . Animo discordi,

* Discursus . Sermo, dissertatio.

Disparitas . Varietas.

Dispensare , pro legibus soluere, et gratiam facere. Est enim disponere, distribuere.

* Distractio Venditio.

* Districtus . Territorium.

Ditio , pro regione alicui subiecta. Est enim Imperium, potestas.

Diuersifico . Vario.

Diuersimode . Non uno modo, alio atque alio modo.

Diuinator . Diuinans.

Diuisibile . Diuiduum.

Diuisim . Separatim, seorsim.



page 104, image: s104

Dociliter . Intelligenter.

Docillimus . Admodum docilis.

Dolorificus . Qui affert dolorem.

Dolorosus . Moestus, tristis.

Dominicale . Quod in festum diem incidit.

Ducissa . Domina Dux, dux celsissima.

E.

E contra . E conuerso E contrario, ex contrario, contra.

Effectiue . Efficaciter, efficienter.

Effectiuus . Idoneus ad efficiendum, vim efficiendi habens.

Efformo . Effingo, exprimo.

Elucesco . Eluceo, dilucesco.

Encyclopaedia . Omnium bonarum artium varietas cognata, (orbis disciplinarum.)

Eremita . Solitarius, seorsim degens.

Exardeo . Exardesco.

Excessiue . Supra et praeter modum.

* Explantare . Eradicare.

Extemporaneus . Extemporalis.

Extraordinarie . Extra ordinem, vel modo ex traordinario.

Extrinsece . Extrinsecus.

F.

Fabulo , onis. Fabulator.

Factiuus . Efficiendi vi praeditus.

Famigero . Famam diffundo.



page 105, image: s105

Felicito . Felicitatem do, fortuno.

Femen . Femur.

Festinantia . Festinatio.

Festinare . Festum diem agere, celebrare.

Feudum . Praedium beneficiarium.

Fiducialiter . Cum fiducia.

* Filialis , e. Quod est filii, quod filium decet.

Finalis . *teliko/s2.

Finaliter . Denique, ad finem usque, ad ultimum, nouissime.

Fixe . Acriter, animo acri et intento.

* Flauedo . Flauus color.

Florenus . Numus aureus.

Fluxus . Fluxio.

Foraminatus . Perforatus.

Fortalitium . Propugnaculum castellum.

Fortificare . Munire, communire.

Frigefacio . Refrigero.

Frigefio . Refrigeror.

Frigefactiuum . Refrigerans, frigorificum.

Frixorium . Sartago.

Fructifico . Fructum edo, fero, fruges fundo.

* Frustraneus . Sine fructu, frustra susceptus.

Fugaciter . Fugientium more.

Fundamentalis . Solidus, accuratus, solido fundamento impositus, accurate, bene fundatus, ad fundamentum pertinens.

Fundulus . Gobius [sic] fluuiatilis.



page 106, image: s106

G.

Gaudenter . Cum gaudio, laeto animo.

Gaudimonium . Gaudium.

Generalitas . Vniuersitas.

Glorifico . (quanquam in Ecclesiastico argumento hoc forsan ferendum sit.) Celebro, laudo, extollo.

Glossare . Interpretari, explanare, exponere.

Gratitudo . Gratus animus, memoria beneficii, memor beneficii animus.

* Grauamen . Querela.

Gressibile . Gradiens.

Grossus , e, ssitudo. Crassus, e, ssitudo.

Gulositas . Ventris et gutturis vitium.

H.

Habilitatio . Id, quo quis habilis fit ad aliquid.

Haereditare , haeredare. Hereditatem adire.

Hebdomadatim . Quauis (dierum) hebdomade.

Homagium . Clientela, sacramentum,

Humiliare , humilificare. Submittere.



page 107, image: s107

I.

Idoneitas est in eo . Est idoneus.

Ignoranter . (est Cypriani.) Inscienter, per ignorantiam.

* Illatinus . Non Latinus.

Illegitimus . Nullum habens ius, legi repugnans.

Immaneo . Perseuero.

Immediate . Proxime.

Immediatus . Proximus, [gap: Greek word(s)] .

Immoriger . Non obediens, minus vel male moriger.

Impetuositas . Impetus.

Imperfecte . Opere imperfecto.

Impertinens . Ad causam non pertinens, quod extra causam dicitur, nihil ad rem pertinens.

Importantia . Momentum, pondus.

Impraegnare . Stuprare, grauidam reddere.

* Impuber . Impubes, impubis, eris.

* Inaduertentia . Inconsiderantia.

Incertitudo . Incertum in gen. neut. ut incertum litis.

Incidentaliter . Casu, praeter opinionem, exspectationem,

Incidenter . In transcursu, [gap: Greek word(s)] .

Incompetens . Judex non legitimus, qui iudex non est in aliquem.

Inconsideratio . Inconsiderantia.



page 108, image: s108

Incorrigibilis . Insanabilis, desperatus, inemendabilis, cuius corrigendi nulla spes superest.

Incurabilis . Immedicabilis, desperatus, insanabilis.

Indigestio . Cruditas.

Indebite . Immerito, iniuste.

Indispositus . Crudus, inordinatus.

Indiuisibilis . Indiuiduus.

Ineloquens . In dicendo infans, parum disertus, minime facundus.

Ineptitudo . Natura inhabilis.

Inexstinguibilis . Inexstinctus.

Inferioritas . Inferior ordo.

Infideliter . Mala fide.

Infinities . Infinite.

Infirmiter . Infirme.

Ingurgitatio . Crapula, ebrietas, Threicia amystis.

Inhonoro . (inhonoratus tamen ap. Cic. legitur. Ignominia afficio.

Inhospitaliter . Inhospitalium more.

* Iniuriare . Iniuriam inferre, iniuria afficere.

Inobediens , entia, ae. Non obediens, non obedientis culpa.

Inordinatio . Confusio, ordinis perturbatio.

Insensatus . Sensu destitutus.



page 109, image: s109

Insensibilitas . Stupor.

Insensitiuus . Sensum non habens.

Insignium . Insigne, signum.

Insolite . Insolenter.

Insolo . Soli expono, ut calore eius siccetur, vel ad solem sicco.

Insufficienter . Nimis parce, exigue.

Insufflare . Flatu indere, flando ingerere.

Integraliter . Plene, integre.

Intelligibiliter . Intelligenter.

* Intercapedinare . Interuallum s. intercapedinem facere.

Interfectio . Occisio, caedes.

Interlocutorium . Interlocutio.

Interludium . Ludus iocusque intermistus.

Intertexo . Intexo.

Interula . Subucula linea.

Intimatio . Denunciatio.

Intimior . Secretior, amicior, familiarior.

Intitulo . Inscribo.

Inthronizare . In regali, uel Episcopi solio collocare, Regem creare.

Intoxicare . Veneno interficere, inficere.

Intrinsece . Intrinsecus.

Inuentarium . Bonorum index, commentarius, commentarium bonorum inscribere, die Güter inuentiren.



page 110, image: s110

Inuestitura . Confirmatio,

Inuiolandus, Sacrosanctus, sacer.

Inuiolabiliter . Inuiolate.

Inuoluntarium . Non voluntarium.

Jocare , ioculari. Jocari.

Irrationabiliter . Temere, sine ratione, [gap: Greek word(s)] .

Irreconciliabilis Inexpiabilis.

Irregularitas . Commissum contra regulam viuendi; delictum aduersus canones.

* Irregularis . Declinans a regula, enormis.

Irremissibilis . Inexpiabilis.

Irremissibiliter . Nulla veniae spe.

Irreparabiliter . Irreparabili iactura.

Irreuocabiliter . Irreuocabili conditione.

L.

Labium . Labrum, Labellum.

Lacessitio . Concertatio, certamen, contentio.

Lacrymabiliter . Cum gemitu lacrymabili.

Lacticinium . Opus lactarium.

Lapidicina . Lapicaedina, Lapicidina.

Laniatio . Laniatus.

* Lataraliter . A latere.

Lautor uel lotor. Is qui lauat.

Laxatiuum . Laxans, laxandi vi praeditum, quod corporis meatus aperit.

* Lectualia . Culcita, lodices et alia, quorum usus in lecto.



page 111, image: s111

Legalitas . Legum obseruantia.

Legaliter . Secundum legem.

Legitimare . Legitimum reddere, natalibus restituere.

Leuatiuum . Quod leuamentum praestat.

Leuidensa . Leuidensis. e,

Leuca . Spatium bis mille stadiorum.

Licite . Honeste, iuste.

Licentiatus . Honores proximos a Doctore consecutus, admissus ad Professionem Theologiae, Juris, Medicinae.

Liga . Foedus, foederatio.

Litania . Preces Ecclesiae supplices.

Litigatio . Concertatio,

Litteraliter . Ad literam, ad verbum.

* Liuorosus . Liuoris plenus, ex plagis liuidus.

Locatitius . Qui alteri locatus a domino,

Lubricitas . Lubicrum.

* Lucta . Luctatio.

Ludicer , crus. Neutrum inuenitur apud auctores.

Luscus pro schielend. Est enim unoculus, [gap: Greek word(s)] , (altero captus oculo.)

M.

Maculatura . Litura, schediasma lituris obsitum.

Magnalia . Magna ac miranda.



page 112, image: s112

Magnanimiter . Magno animo.

Magnificens . Magnificus.

Mandatarius . Accensus, apparitor.

* Mansionarius . Qui praestat mansionem, h. e. qui missum, vel hominem regium, tecto excipit, eique ex regio praescripto pro dignitate alimentum et viaticum praebet.

Materna lingua . Lingua uernacula.

Matricula . Index nominum.

Matrina . Nouerca, vel ea, quae de sacro suscepit fonte.

Maxima , ae, in topicis. Axioma, regula.

Mechanicae artes , pro arte sutoris, textoris, sartoris, etc. Sellulariae et illiberales. Mechanicae enim ingenii magis postulant, quam manuumlaborem, ut architectura militaris, etc.

Medicinaliter . Ope, vel manu medica.

Mediate . Remote, interueniente alio.

Mediator . Conciliator, sequester, internuncius, interpres.

* Memorare , memoriren. Memoriae infigere.

Mensurare . Metiri.

Mentaliter . Mente ac cogitatione.



page 113, image: s113

Metitus . Mensus.

Meridionalis . (nisi aliquid tribuis spur. inscript. Gruteri.) * Habet tamen Firm. Meridianus, meridialis.

Mille forme . Quod millenum est generum. seu formarum.

Mille artifex . Gnarus mille artium.

Millio . Millies mille, mille chiliades.

Mingo . (Mart. minxi.) Meio.

Ministerialis . Ministrator, trix.

Miraculosus . Mirabilis, portentosus.

Misericorditer . Miseratione aliorum.

Modifico . Modum constituo.

Modernus . Recentior, iunior, nostri temporis.

Moenium . Moenia.

Molendinum . Domus, ubi molitur.

Molendinarius . Molitor.

Molesto . Molestiam affero.

Mollifico . Mollio.

Momentaneus . Momento temporis durans.

* Momentaliter . Momento, puncto temporis, confestim.

Monetarius . Monetalis, qui monetam cudit

Monialis . Virgo dicata Christo.

Montuosus . Montosus.



page 114, image: s114

Moralitas . Morum conditio, mores bene maleve compositi.

Morsellus . Buccella.

Mortificare . Enecare, occidere.

Muccinum . Linteolum, quo mucum narium rapimus.

Mulius . Mulio.

Multoties . Crebro, saepius, identidem.

Murator . Murorum structor.

Musaeum . Museum, quia [gap: Greek word(s)]

Mutuare , pro mutuum dare, Est enim mutuum sumere.

N.

Nauiarchus . Gubernator nauis.

Necessito . Necessitatem impono, affero.

Negatiuus . Negans.

Neutralis . Neutrius partis, otiosus, medius.

Neutralitas . Ea conditio siue ratio, qua quis neutrius est partis prae altera studiosus.

Nigredo . Appuleii et Mart. Capellae Nigrities, nigritudo.

Nigromantia . Necromantia.

* Nocitus sum . Laesus sum, ille nocuit mihi.

Nocuus . Infestus, perniciosus.

Notorie . Manifeste, aperte.

Nouendecim . Vndeuiginti.



page 115, image: s115

Nouercante fortuna . Aduersante fortuna.

Nubilosus . Nebulosus.

Nullatenus . Neutiquam, non omnino.

O.

Obiectio . Argumentum in contrarium adductum.

Obseruandissimus . Cum primis obseruandus.

Obuiatio . Occursus.

Octenus . Octonus.

Oculariter . Ipso intuitu, oculorum indicio.

Octodecim . Duodeuiginti, decem et octo.

Octuaginta . Octoginta.

Offatim . Particulatim, ad modum, quo cum offam obiicimus,

Officialis . Minister, magistratus.

Oratorium . Locus orationis.

Orditus . Orsus.

* Oretenus . Coram.

* Orphanus . Qui caret patre, praesidioque paterno.

P.

Pacifice . Pacate, tranquille.

Palliditas . Pallor.

Panifex . Pistor.

Pariformiter . Aeque, pariter, similiter.

Parochia . Paroecia.



page 116, image: s116

Partialis . Partium studiis abreptus.

Particularis . Singularis, in parte praecipuus.

Particulariter . Particulatim.

Pasquillus . Libellus famosus, satyra.

Passibilitas . Natura perpessioni subiecta.

Passiuus . Patibilis.

Patibilis qualitas . Qualitas afficiens.

Patrinus . Susceptor.

Patriota (Graecum tamen usitatum est.) Popularis, ciuis.

Patronatus ius Jus vocandi sacerdotem.

Patronatus . Patroni conditio.

Peculor . Depeculor, peculatum facio.

Pensionarius . Rei publicae a pensionibus, vectigalis.

Percussura . Percussio.

Perdonare . Condonare.

* Perfectionaliter . Perfecte, accurate.

Permingere . Vrina perspergere.

Pernicialiter . Perniciose.

Perpendiculariter . Ad perpendiculum.

Personaliter . Coram, per se, non alium.

Pertinentiae . Res aliquo pertinentes.

Pestiferus . Pestifer.

Phlegmaticus . Cui pituita molesta est.



page 117, image: s117

Philosophaster . Philosophus minutus, plebeius, minorum gentium.

Physiognomus . Physiognomon.

Pica , pro absurdo praegnantium appetitu. Dicendum malacia.

Pillula . Catapotium.

Pinnaculum . Pinna.

Piscatio . Piscatus.

Plausibiliter . Cum applausu.

Pleuresis . Pleuritis.

* Pomposus . Splendidus, magnificus.

Ponderositas . Grauitas.

* Porosus . Poris abundans.

* Portatilis . Quod portari potest.

Postae Veredarii (cursores) publici.

Postilla [1] . Explanatio.

Postilla [2] . Commentarius Euangelicus.

Potare , pro potum praebere. Est enim bibere.

Potentialiter . [gap: Greek word(s)] . Quod esse potest.

Praefiguro . Denoto, exprimo.

Praeinstitutus . Prius ab alio institutus.

Praenominatus . Praeditus, supradictus.

Praeparamentum . Praeparatio.

Praepositura . Praefectura.

Praeprimis . In primis, cum primis, praesertim, maxime.



page 118, image: s118

Praeseruare . Adrepentem morbum anteuertere; aegroti offlcium adhibita medicina, cum sani sumus, praesumere; medicamentis munire valetudinem contra morbos.

Praesumit sibi multa . Arrogat, plura sibi sumit.

Praesumptuosus Arrogans.

Praesuppono . Pro concesso et probato sumo, pro certis et concessis sumo, pro certo pono.

Prauare . Depravare.

* Prauicors . Qui prauo est animo.

Primatus . Principatus.

Prioritas . Id, per quod aliquid prius dicitur.

Priorissa . Praefecta sacrarum virginum.

Priuate . Priuatim.

Priuatiuus . Priuans.

Priuilegiare . Priuilegio donare.

Priuilegiatus . Qui priuilegium habet.

Processus criminalis . Discrepatio, quaestio.

Processio . Processus sacri ordinis.

Prodigalitas . Effusio, profusio.

Proditorie . Proditorum more.

Proficue . Vtiliter.

Proficuum . Vtile.

Prolificare . Prolem gignere.



page 119, image: s119

Prolificus . Foecundus.

Promanare . Emanare, permanare, prouenire.

Promotor . Patronus.

Promptitudo . Alacritas animi promptissime aliquid exsequentis, propensio.

Propalare . Manifestare.

Prophetissa . Prophetis, (idis.) Vates diuina.

Proportionaliter . Pro rata portione, pro facultatibus cuiusque, pro rata parte.

Prosarius . Oratione soluta scribens.

Protectio . Defensio, clientela.

* Pro tempore . Hoc tempore.

Protocollum . Breuiter et succincte notatum, aduersaria.

Protonotarius . Primus notariorum, primus eorum, qui rei publicae sunt ab epistolis.

* Punctare Punctis notare siue distinguere, et speciatim, puncta vocalia adiicere.

* Punctuare Punctis notare siue distinguere, et speciatim, puncta vocalia adiicere.

Pusillanimitas . Vitium animi timidi atque abiecti.

Pusillanimiter . Timide, animo fracto, humili.

Q.

Quadragesies . Quadragies.

Qualis liber . Quis liber.

Quantitatiue . Secundum [correction of the transcriber; in the print Seccundum] magnitudinem.



page 120, image: s120

Quantocius . Quamprimum.

Quaternio . Quatuor militum numerus, folium in quatuor minora complicatum, quatuor philyrae maximae formae foliorum paginae octonae.

Quercinus . Quernus, quericus, querneus.

Querelosus et Querulosus. Querulus.

Quinternio . Denae foliorum paginae.

R.

Rapinor . Rapio.

Ratificatio . Confirmatio, qua aliquid ratum habetur.

Ratifico . Ratum, certum facio.

Rationabilis . Probabilis.

Rationabiliter (Appul. Hier.) Probabiliter, certa aut probabili ratione.

Reagere . Resistere agenti.

Realiter . Reuera.

Rebaptizare . Iterum adspergere sacra baptismatis unda.

Recapitulare . Summa rerum capita adferre.

Recenter . Recens.

Recommendo . Commendo.

Recompenso . Rependo, compenso.

Redargutio . Argumentum, quod adfertur ad aliquod conuincendum, refutatio, reprehensio.



page 121, image: s121

Redhostimentum . Compensatio (beneficii.)

Reduplico . Conduplico.

Refectorium . Coenaculum monachorum.

Referendarius . Magister libellorum supplicum.

Regulariter . Secundum regulam praescriptam.

Regnicolae . Regni incolae.

Reiteratio . Iteratio.

Reitero . Itero.

Reiuuenesco . Renascor, reuiuisco; recipio faciem et uires iuuenis.

Relatiua . Quae sub eandem rationem cadunt, qui cum aliquo conferuntur.

Religiositas . (Appul.) Pietas erga Deum.

Renegare . Abnuere.

Repulsio . Repulsa.

Resonantia . Sonitus.

Respectiue . Comparate.

Responsoria . Ex quibus chorus in sacro officio canens respondet.

Reuerendissimus Admodum reuerendus.

Reuisio . Recognitio rei iudicatae.

Reuolutio . Conuersio, circulus, rotundus ambitus, replicatio.

Ridicularis . Jocularis, ridiculus.

Ridiculosus . Ridiculus.



page 122, image: s122

Rigorosus . Rigidus,

Risibilis . Qui habet naturam, ut ridere possit.

Robuste . Neruose.

Robustitas . Gladiatoria totius corporis firmitas.

Rolulentus . Roscidus.

Rubedo . (Firm.) Rubor.

S.

Saluifico . Saluo, Saluum praesto, reddo, seruo.

Saluus conductus . Fides publica interposita.

Sannare . Sannis eludere.

Sanctificare . Profanis curis eximere, sanctum esse iubere.

Saxiperium . Pera siue sacculus, ubi saxa continentur funda iacienda,

Scabrositas . Asperitas, spinosum dicendi genus.

Scandalosum . Id quod doctrina aut vita sic offendit homines, ut non eo pede insistant viam veritatis aut pietatis, quo fecissent, quod vel doctrinae Ecclesiae, vel piis moribus adversatur, quod offendit tenellos animos,

Sciaticus morbus , apud Theodor. occurrit, Ischiadicus.



page 123, image: s123

Scibile . Id quod sciri potest, quod scientia comprehendi potest.

Scurrilitas . (Dial. or. c. 22.) Obscoenitas. scurrilis iocus.

Secretarius . A secretis epistolis scriba.

Secrete . Secreto.

Sectatio . Assectatio,

Sectatrix . Consectatrix.

Securiter . Secure, sine cura.

Semote . Semotis arbitris.

Seorsim . Seorsum.

Sensatus . Sapiens.

Sensualiter . Facultas sentiendi.

Sentinosa nauis . Nauis, cuius sentina crebro euacuanda.

Separatio . (Gell.) Divortium, dissidium.

Septimanatim . Quauis dierum habdomade.

* Seriosus . Serius.

Sermusculus . Sermunculus.

Seruitor . Minister.

Silentialis . A secretis.

Situari . Situm esse.

Situatio . Positio loci, situs locorum.

Situatus . Situs.

Solo . Ad solem sicco.

Somnolentia . Sopor, languor.

Sophisticari . Sophistas imitari.

Sopitiuum . Soporiferum.

Sordities . Sordes, sorditudo.



page 124, image: s124

Spondaicus versus . *spondeiako\s2 versus.

Spontaneus . Voluntarius.

Stannare . Stanno illinere.

Stannum , pro eo quod hodie stannum [sic] vocatur. Plumbum candidum.

Sternutatio . (Appul. Scrib. Larg.) Sternutamentum.

Subalterna genera . Ea, quorum unum altero continetur, quorum unum alteri genus est.

Subalterno . Subiungo, subiicio, alternis superiorem et inferiorem esse.

Subalvernus . Secundarius, inferior.

Subcontrariae propositiones . Aduersae, contrariae.

Subditissimus , Subiectissimus. Sic pro subdito dicendum, subiectus ciuis.

Subhasto , Praeconis voci subiicio.

Subintelligo . Aliud intelligo, in aliquo id, quod non exprimitur, intelligo. E. g. in natalis vocabulo intelligitur dies, non subintelligitur.

Subitanee . Subito.

* Subsannare . Irridere, sannis excipere.

Subtiliari . Attenuari.



page 125, image: s125

Successiue . Progressu (successu) temporis.

Succinctim . Breuiter.

Succursus . Suppetiae, auxiliares copiae.

Sufficientia , ae. Quod satis est.

Suffrageneus . Episcopi vicarius.

Suffumigium . Fumus suaueolentium aromatum.

Superimpleo . Accumulo.

Superintendens . Episcopus. (Praesul.)

Superioritas . Excellentia, fastigium.

Superficialiter . Primoribus labris degustare, extremis digitis attingere.

Supernaturalis . Naturae ordinem seu vires superans.

Superscriptio . Inscriptio.

Superuentio . Superuentus.

* Suspensorium . Locus, in quo aliquid suspenditur.

Suspensus ab officio . Magistratu submotus, officio abstinere iussus.

Sustentaculum . Tibicen, fulcrum.

Syllogizo . Ratiocinor.

Syndicatus . Syndici dignitas.

T.

* Taliter qualiter . Vtcunque fieri potest.

Tangibile [1] . Sub tactum cadens.

Tangibile [2] . Sub tactum cadens.

Tardatio . Tarditas.

Temporaliter . Ad tempus, dum durant res mundi caducae.

Tenebrare . Obscurare.



page 126, image: s126

Tepidare . Tepefacere.

Tepiditas . Tepor.

Terrefacio . Terrorem affero, terrifico.

Textus . Verba scriptoris.

Thesaurarius . Quaestor, aerarii praefectus.

Thurificare . Thura incendere.

Tinctor . Infector.

Titulare . Titulo ornare, nomen indere,

Tonitruare . Tonare

* Tortura . Tormenta, orum, quaestio.

Totaliter . Penitus, omnino.

Transactio . Decisio.

Transmutatio . (Tertull.) Immutatio.

Transparere . Pellucere.

Tredecim . Tres ac decem.

Trigesies . Tricies.

Tremulare . Tremere.

Tumba . Sepulchrum.

V.

Vacantia . Vacatio.

* Variabilis . Mutabilis.

Vasallus . Cliens fiduciarius.

Vecorditer . Animo vecordi.

Vegetatiuum . Vegetans.

Vegetatiuum . Quod viget et viuit anima primi ordinis, vel: quod prima animae elementa ostendit.

Venenosus . Venenatus.



page 127, image: s127

Veneranter . Cum veneratione.

Ventositas . Ostentatio.

Verifico . Conuinco, probo.

Veriloquus . Veridicus.

Vestitura . Possessio.

Vice Dominus . Domini vicarius.

Uictoriose . Manu victrici.

Victualia . Victui necessaria, commeatus,

Vigesies . Vicies.

Vilefacere . Vilem putare, parum aestimare. [correction of the transcriber; in the print aestima, re.]

Vilifacere . Submittere, demittere.

Virtuose . Honeste.

Virtuosus . Virtute praeditus, virtutum cultor, vir bonus.

Virunculus . Homunculus,

Vituperium . Vituperatio.

Vltimate [1] . Proxime.

Vltimate [2] . Nouissime, ad extremum,

Vltimatim . Denique, tandem, postremo.

Vnanimiter . (Vop.) Vna mente, uno ore.

Vnigamus . Qui unicas contraxit nuptias.

Vnigenitus . Vnigena, filius unicus.

Vnio , pro concordia male. Cum sit margarita nobilior.

Vnire . (Appuleii tamen est unitus, a, um. Coniungere.

Voracitas . (Plin. Eutrop. Edacitas.



page 128, image: s128

Votiue . Ex voto.

Voluptuarius . Voluptarius, ut a voluntas, voluntarius.

Vrinale . Matella vitrea.

Usualiter . Vsitate.

Usufructuare . Vsum fructum legare.

Usurare . Foenori dare pecuniam.

Uxoratus . Qui uxorem duxit.

Z.

Zingiber . Zingiberi vel Zingiberis.

FINIS INDICIS I.

[gap: body text of Voigt, Indices II-VI.]