Regeln fuer die Texterfassung 03/2001
not necessary
Horat. l. 2. saty. Nomen.Arist. H. A. l. 1. c. 6.
Partes corporis si spectemus, Omnibus testa intus laevis aequalisque habetur, Caro item quam Oculos Arist. H. a. l. 1. c. 9. Plin. Epist. 136.Dentes ipsis primores, et carnosum illud quod proportionatur ad sentiendum cibum caput omnib. infra, plantar. modo. Stomachus ori venter, in quo quia papaver dicimus, (Arist. H. A. l. 8. c. 2. Arist. H. A. l. 8. c. 20.Nutriuntur more plantarum per poros, et quidem humore dulci, si Aristoteli credimus.
Differentias quod spectat, mira in ipsis naturae ludentis varietas. Tot color. differentiae, tot figurae, planis et concavis, longis, Iunatis, in orbem circumactis, dimidio orbe caesis, in dorsum elatis, laevibus, rugatis, denticulatis, striatis, vertice muricatim intorto, margine in mucronem emisso, Plin. H. N. l. 9. c. 33.Locus ipsis mare, quod ita amant, ut apud Aegyptios marissymbola conchylia haberentur. In mari rubro mira quadam magnitudine augentur. Bibacta iisdem referta est, ut et maris Aegei et Laconici littora. In montibus et remotis procul Temperiem Arist. H. A. l. 8. c. 13.
Arist. Gen. A. l. 3. c. 11. Arist. H. A. l. 5. c. 14. Scalig.Generatione
Sensus eis Plinius adimit, tribuit Aristoteles. Purpuris escas putidas Purpurarii emoli. Acceduntque odore sine dubio illectae ad ipsas. Ungues ad strepitum sesubtrahunt, inferiusque subsidere cernuntur, quoties ferramentum sentiunt admoveri. Exiguo namque exstant, reliquo autem toto corpore perinde ac in cubili occiduntur. Natices qui capiunt non adverso, sed secundo flato adeunt, quoties escam persequuntur, nec voce ulla sed silentio agunt.
Antipathiam cum tonitru habere creduntur, et adhaerescentis tempestatis signa sunt.
in Cibis adhibebantur, ut inde conformatum sit adagium, conchylia viduarum cupedias, et Plinius, luxuriae matrem Conchyliorum, precia margaritis propemomodum aequasse, quaeritur. Commune omnibus salsum quendam in sua carne sucum habere, quo alvum ciere nata sunt: Medicina quoque locum invenisse in specialibus dicemus.
SUPERIORE titulo Testacerorum omne genus, in Turbinata, Turbines, conchylia bivalvia seu in genere, vel in specie considerantur. In genere dicta Turbinata sunt illa, quaecumque in volutas et anfractus seu spiras, quales in praelis et torcularibus visuntur, Testas suas quoquo modo reflectunt. Graeci Aristot. H. A. l. 4. c. 4.caro caput est et cornicula bina; in maioribus proceriora, in minoribus minima. Eximendi capitis eadem omnium ratio, et perterrefactis contrahendi. Habent quaedam os et dentes, minutas, tenues. Quaedam etiam muscarum more habent proboscidem linguae specie. Haec dura est buccinis et purpuris. Nam quemadmodum Tabani et asilus tergora quadrupedum pertundunt: ita his tanta est duritia, ut escarum testas perforent. Subest ori statim venter similis avium ingluvier, qualis est etiam umbilicis. Infra duo candida quaedam, firma, specie mammillari, qualia in sepiis inveniuntur: sed haec solidiora. A ventre gula duplexlonga ac papaver usque, quod in fundo est. Quae omnia erspici possunt, in sinu vorticeso testarum. Quod gulae iungitur intestinum est, papaver continetur, atque inde laxiorum. Est autem papaveris magna pars quasi excrementum in omnibus ostraceis. Inde intestinum reciprocans rursum ascendit ad carnosas partes, atque circitet
caput terminatur, qua emittitur excrementum omnibus turbinatis Crescere ut vermes, scilicet anfractibus, qui subinde accrescentes plures efficiuntur in partem priorem, quod caput vocatur, experientia docuit. Serpunt parte dextra non ad claviculas, sed in adversum. De Congressu in speciebus dicetur.
Aldrov. l. 3. c. 3.Arist. H. A. l. 4. c. 1.Nautilus, Purpura, Buccinum, et Conchylium.
Nautilus, quem Suidas Nauplio Athenaei idem esse videtur. A modernis Graecis
Arist. H. A. l. 4. c. 2.Duo ipsius apud Aristotelem habemus genera. Unum est, cuius testa pectunculo similis est, cava, neque ei connexa natura. Is prope terram pascitur saepenumero: quare Alterum in testa tamquam limax est. Is ex ea numquam exit: sed interdum brachia exserit. Illud Plin. H. N. l. 9. c. 29.descripsit. Concha, inquit, tribus fragmentis constare videtur (carina scilicet et lateribus, cum tamen una et simplex sit) quarum latera utrinque ceu carinae iunctae apparent, ea ut plurimum magnitudine, quam ambae manus amplecti possent: latitudine autem quantum pollex cum indice comprehendat. Omnes autem non excedunt crassitudinem membranae pergamenae, striisque in oblongum ductis, ad oras crenis laciniatae sunt, in formam rorundam abeuntes: foramam autem per quod Nautilus alitur atque exit de Concha, magnum est. Fragilis haec lactei coloris, lucida, admodum polita, omnino navis rotundae effigiem referens. Navigat enim per maris summa, elatus de imo gurgite offertque se testa inversa, ut facilius ascendere posset, et inaniscapha enaviget, atque ubi inde emerserit, tum concham invertit. Ceterum Nautili brachiis interiacet membranula, qualis est inter palmipedum digitos, sed haec magis est tenuis, in telae araneae modum, robusta tamen, qua etiam aura inspirante velificat. Cirris quos utrinque multos habet, pro gubernaculis utitur, atque ubi metuit, tum concham protinus marino humore oppletam demergit.
Alterum Nautilum, Cochleam margaritiferam Bellonius vocat, et videtur eam Fauconerius describere, cum in Epistola ad Gesnerum ait, suum Nautilum, testam habere interna parte ita nitentem, ut cum unionibus pretiosissimis de coloris amoenitate certare posset, Bellonius enim suae illius cochleae concham, in magno apud artifices Gallos, ad vasa ditioribus abacis accommoda conficienda, pretio esse, et Porcellanam ob id vocari scribit. Fauconerius multa in sui Nautili testae carina tabulata, eodem amoeno colore nitentia, fuisse prodit. Hinc Plin. H. N. l. 9. c. 30.
5. 6. etc. Nomen.Plin. H. N. l. 9. c. 35.Plin. H. N. l. 9. c. 36. et 39.
Plin. H. N. l. 9. c. 36. Descriptio.Descriptionem si spectes, saepe ovi est magnitudine, aliquando maior, nisi elevata et aculeis munita esset, et canalem ad latus qua linguam exserit haberet. Rugata eadem, aspera, cinerea, aliquando flavescens, aliquando ex viridi cinerea, intus luteo colore. Rostro est longo tubuli modo excavato: Cornua Limacum more attolit, atque eodem modo serpit, iisdem cornibus iter sibi praetendit. Linguam extubulo illo canaliculato in latere procurrentem habet, quae callosae huic parti adhaerescit, cui caro ipsi testae adiungitur. Est autem ea c aro, musculus quidem fortis ac candidus, mediae testae alligatus, quo Purpura tamquam congenito quodam operculo, carni patulae opposito, Caput illi cartilagineum ac
Os in ea parte qua scopulis haeret, rotundo foramine pervium, quo lapides arrodit, et in stomachum exsugens demittit. Hepar quoque habet viscidum, tenaci quodam lentore praeditum, ut
Et haec quidem recentior. Descriptio est. Ut vero et veteres videamus, Clavatam Plinius facit Purpuram ad Turbinem usque, aculeis in orbem septenis Arist. H. A. l. 5. c. 15.Partes illae quae Dioscoridi secundum Hermolaum papaver nempe quod turbinata omnia sua clavicula continent, quod est inferiore loco, et cerviculam seu collum superiore loco.
Arist. H. A. l. 5. c. 15.flore seu succo ita breviter Aristoteles. Inter papaver et collum florem continent, textura densa, colore candidae membranae, qua ablata et compressa manus flore tingitur. Hoc ipse flos videtur esse; reliqua concretio, quasi alumini. Id Plinius florem in mediis faucibus habere dixit, liquoris eum esse minimi in candida vena, unde pretiosus ille bibitur, nigrantis rosae colore sublucens, reliquum corpus sterile. Rondel. partem sucum continentem, cordi proportione respondere existimat, florem, sanguinis loco esse. Caro earum penitus includitur, nec ulla ex parte, excepto capite conspicitur, ut apud Plin. H. N. l. 9. c. 36. Aelian. H. A. l. 7. c. 34.Linguam duram habere eaque testas escarum perforare, non tantum ab Aristotele, sed et Plinio, qui longitudine digitali facit, et Aeliano proditur: Rondeletius promuscidibus muscarum quae inter cornua comparat, et firmam, torosam, quaeque exseri possit, concedit: sed tam duram esse ut testas perforet negat, rostro id fieri verisimilius addens. Qui Galen. l. 3. de Medic. secund. loc.Operculum varia apud auctores sortitum est nomina. Plinius purpurarum cavum dixit, Aristoteles
Vitru. l. 7.Flori, qui et sucus Plinio, Saniem etiam praeter Plinium idem Vitruvius vocavit, Pollux Tria genera,
locum in pelago et littorib. ut in Differentiis dicemus degunt, nec ulla magis idonea ipsis regio
Arist. h. A. l. 8. c. 2.Victitant pisciculis teste Aristotele: sed nec algam nec muscum reiciunt. Ita ista in suas testas recipiunt, ut iis in orbem exsertis, quasi circularem convivationem praebeant, una alterius alimentum depascente. Plinius pabulo et solo purpurarum genera discernit, ut sit lutense, quod putri limo; algense, quod alga; dialutense quod vario soli genere, pascitur. Istud esse vilissimum.
Ortum apud Aristotelem invenio duplicem. Vel enim ex limo exsistunt vel ex salivario lentore, ut Plinius prodidit, quem emittunt, de quo ita Arist. H. A. l. 5. c. 14. edit. Scal.crescunt. progrediuntur, et ad escas Tincturae ratio Usum in Cibis praestant, et hoc cum ostracodermis communes habent, quae salsum sucum contineant, eodemque alvum subducant, carne autem sint dura. Athenaeus ex Hicesio papaver copiosiusalere scripsit, magis tamen Scillam sapere. Colla Plin. H. N. l. 32. c. 6.Medicina excluduntur. Contra venena prodesse, docuit Plinius, contra Dorycnion Nicander. Saliva recentia vulnera Plin. H. N. l. 32. c. 10.Arist. l. c. Differentia.
Differentiae seu genera, si quaeras, sunt Magnae, quae ad Sigaeum et Loctum Idae promontoria giguntur, Parvae, quas Euripus fert et Caria. Pelagiae quae magnae et scabrae, quarumque flos magna ex parte niger, sed nonnullis pusillum rubidus. Nonnullae ad pretium minae evasisse, prodidit Aristotel. Littorales quae parvae, et flore sunt rubro. Echinatae, quae vel pluribus spinis Rubrae, ut in Austrinis partibus Nigrae, in Aquiloniis; Lividae, in Occidentalibus et Orientalibus. Marmoreae qualis est illa longis undique tuberibus, ubique ferme duplicibus at Pentadactyli denique qualis est illa quam superius descripsimus. Gesneri quam ex Adriatico mari accepit.
Plin. H. N. l. 9. c. 36.
Arist. H. A. l. 4. c. 4.
Arist. H. A. l. 8. c. 13. Arist. H. A. l. 5. c. 15.Locum si spectes, petris adhaerent, circaque scopulos leguntur. Canis exortu circiter tricenos dies latere scripsit Aristoteles, quod Plinius de muricibus accepit. Annos circiter sex vivere, iden tradidit.
Gignendi modus qui purpuris. Semen adgenerationem nullum habent. Favificare in more eis positum. Ova sub lapide prona parte oblonga albaque, deinceps pendentia disponunt, quae ita disposita favi nomen habeat ab apum similitudine. Supini autem sub lapide stabulantur, cum favificant: quo
Cibis usu, haec scripsit Xenocrates. Buccinae sunt duriores purpura; et magnitudirre ac loco differunt, triplicesque vires habent, testae, colli, et excrementi in testa contenti. Nam scabra substantia piscis alvum sistit, ac
Collum earum alvum sistit, difficulterque concoquitur: idcirco ex sinapi vel aceto, aut liquore, aut pipere corrigere ipsum debeat, qui eodem vescuntur. Aqua denique quae ex eis manat, calefacta, ventrem subducit: Cum eo
Medicina usum. Cardialgia laborantibus in cibis praescribit Trallianus, purulentis etiam, si salsus humor est. Ad alopeciam, usta, trita, et in oleo veteri subacta, et ad glutinis crassitudinem redacta
Galenus ad ophelidas et lenticulas, in furno assae et ex melle trita commendat. Andernacus ex succo limonum detrita ad genus mulierum
Differentias quod spectat, Rondeletius duo reperiri scribit, parvum, nempe, lineis frequentibus asperiusculum, et alterum ei simile, nisi quod lineas priminentiores habeat, et transversas, ut striatum
Usum in Cibis quoque habent, sed illaudatis. Xenocrates enimsalsos virosos Largut Compos. 104.
Usum in Medicina si attendimus, Carnes appositae pilos in mammis tollunt: Testar. cinis cum oleo tumores aufert; panis resistit; Capitis ulceribus cum melle illinitur; maculas in facie mulierum purgat, et parotides tollit. Habetur et pro dentifricio. Carbunculos de veretris exterminare, Marcellus Empiricus prodidit.
Differentias et Genera, est Murex Marmoreus, Triangularis, Lacteus, Purpureus Orthocentros, Coracoides, et Aporrhais. Marmoreus Aldrovandi, turbine acutissimo atque longo et exili, undique strictus aut potius undatus.
Triangularis, altera parte est planus, altera Lacteo color nomen imposuit. Obtusiore est turbine aliquando quam ceteri, aliquando Exochas potius et tubercula habet quam clavos. Triplicis effigies invenies apud Aldrovandum. Purpureos Orthocentros totus forinsecus et intrinsecus rubet, turbine candicat. Mucrones habet duodecim rectos et robustos, sex constat volutis quae exiguis et obtusis tuberculis resperguntur. Coracoides Rondeletio ab infirmis et rostris corvorum similibus aculeis dicitur.
Aporrhaides quidam inter Lepades, Plin. H. N. l. 32.
Aldrov. l. 3. c. 15.
Plin. H. N. l. 21. c. 8.Galen. l. 3. de Med. s. l.
Turbines nempe, Trochi, Neritae, Cochleae, Echyni, et Conchylia. Turbinum haud spernenda sunt genera.
magnus, auritus, tuberosus, angulosus, muricatus, pentedactylus: sunt et turbines in spongiis nascentes. Magnus multis voluminibus constat, margine spisso et aspero, testa alba, lineis tuberculisque multis scabra et aspera. Foramen habet rotundum, et rimam qua excrementa excernuntur. Saxis haeret turbine sursum verso. Auriti, tres icones habemus, quorum primus perelegantem et in mari Gallico rarum exhibet, alter, intus et in tergore ferrugineum cetera croceum, concha tuberosa, Tuberoso tubercula nomenindidere. Varii est generis, longus, tenuis, acutior, laevis, albus, niger, varius. Aldrovandus quatuordecim Icones exhibet, ex quibus secundus, est striatus, Angulosus exinde nomen sortitus est, quod testae volumina ita Muricato, tubercula brevia et obtusa nomen imposuere, testa est intus purpurea, foris alba, et quasi calce illita. Pentedactylos dicitur, quod quinque appendices longas et acutas, si extremum turbinis annumeres habeat. Spongiis quae delectantur, multorum sunt generum, quaeomnia apud Aldrovandum videri possunt.
Conchula, quae lactea vocatur, in succo pomi Citrii, cum aqua vitae dissoluta, mulieres ad faciem fucandam utuntur.
Aldrov. l. 3. c. 25.Magnos, Pyramidales, Niloticos albos et maculosos, Nerita seu ut Scaliger legit Narita, Graecis Arist. H. A. l. 4. c. 4.
Plin. H. N. l. 9. c. 33.Natatione eorum ita Plinius. Navigant ex his Neritae, praebentesque concavam sui partem, et alteram aurae opponentes, per summa aequorum velificant. Aelianus et Bellonius diversos ab Aristotelis Nerite proponunt. Illius est magnitudine exigua, pulchritudine eximia, et in mari ubi sordium nihil, et tranquillitas viget inque saxis ad imam maris sedem adhaerescentibus Inascitur. Huius, testam in anfractum intortam habet, qua penitus inclusa, nulla ex parte praeter quam capite conspicua est. Apud Aremoricos tanta huius testacei frequentia, ut abscedente aestu, magnos acervos
Graeci crudas eius carnes edunt,
Aldrov. l. 3. c. 29.
Descriptionem si attendas, Teucer animal esse sine pedibus, sine spinis, sine ossibus, testaceum, oculos nunc exserens, nunc retrahens, ad exemplum quaestionis Iudicrae scribit. Siliceo, claviculatim intorto tegmine clauditur, quod vulgus testam, et volutam, Cochlearem testam Budaeus, Cochleam Capitis figura carere, apud Albertum M. legimus. At Plinius equorum capitibus assimilavit, Massarius bovini prae se ferre figuram scripsit. Cornua quidam bina attribuere, ut Plinius; quatuor nos, id est; magna duo quae posteriora sunt, et minora totidem Oculi dati sint disquiritur. Pro visu tentamenta proportione puncti atrioris in summo corniculorum accepisse, tradit Scalig. in Arist. l. 1. de Plant. Plin. H. N. l. 11. c. 37.Os eis inest. Dentes, acuti, tenues praeduri, Plin. H. N. l. 11. c. 37.Promuscidem etiam inter aculeum et linguam habent, et ori iungitur quasi ingluvies avium; Saliva quae punctis acu vel stylo carnibus manat, myxa Graecis dicitur.
Arist. H. A. l. 8. c. 13. Plin. H. N. l. 8. c. 32.Locum, reperiuntur in mari, fluviis, et terra, quarum istae silvas et consita arboribus loca potissimum amant. Hieme propter frigus nimium, aestate quod fervidum tempus reformident, in occulto delitescunt, suoque succo vivunt, nisi quid roris de caelo deciderit. Varro R. r. l. 3. Aelian. H. A. l. 10. c. 6.
victitare dixi, sed non solo. Sub noctem Plin. H. N. l. 22. c. 22. Theophr. l. 7. c. 24.Plin. H. N. l. 9. c. 56.Macrob. Saturn. l. 3. c. 13. Plin. H. N. l. 8. c. 39. Antipathia.
Inimicitias cum lacertis gerere apud Plinium legimus, cum laris avib. apud Aelianum. Massarius ubi limax sit, neque suem esse, neque perdicem ait. Sale super limacem proiecto, totum
Aristot. l. 3. de Gener. l. 11.Ortu non convenit inter auctores. Solas ex omnibus testaceisin coitu cohaerentes videri, et vere acautumno praegnantes apparere, ex Aristotele habemus. Gesnerus quoque Limaces coire, et ova parere candida, magnitudine oculorum lucii piscis, iisque incubantes mense Maio aliquando inveniri, audivisse se scribit. Albertus, et Porta ex limo, et putrescentibus aquis vel rore oriri, et ideo breviore vita frui. Hieme tantum oriri, Plin. H. N. l. 9. c. 51. Plin. l. 19. c. 10.
Usu earum in Cibis apud Romanos constat, ex superioribus. An Galen. l. 3. de Alim. facult. c. 2.Mercur. Var. lect. l. 1. c. 5.
Plinius nec veteres, necrecentes ori gratas esse reliquit. Fluviatiles et albas virus habere, ut et silvestres. Alexandrinis Dioscor. M. M. l. 2. c. 8.
Marcellus earum usum penitus improbat. Apud Apilium lacte et pulte pastas invenies. In Medicina frequens earum usus. In capitis dolore, caput praecisum de collo suspenditur. Earundem pinguedine capilli multiplicantur. Integrae pro febris amuleto, de collo suspensae commendantur. Oculis caligantibus Africanas combustas et tritas. Marcellus Empiricus commendat; auribus dolentibus, cum oleo nardino aut rosaceo fervefactaas Asclepiades; cum hordeo decoctas Villanovanus. Cartilagines, carnem earum, glutinare, Hollerius prodidit; nervos Dioscorides. Tagautius emplastro ad maturanda oedemata adhibet. Sanguinis
Aqua ex Cochleis destillata, hecticam febrem ad uncias sex sumpta tollit; maculas oculorum, cum fimo lacerti, corallio rubeo, et saccaro destillata, abolet: clavos et verrucas, resectas, mense Maio vel Octobri detracta et instillata sanat. Polen de testis limacum inanibus contritis fissuras manuum pedumque inspersus tollit, etc. Plura vide in Aldrovando.
Differentiis dicendum est. Multiplex autem ipsarum est varietas, magnitudinem, figuram, colorem, regionem, victum, vitam, et alia, si spectemus, sunt nigrae, albae, ruffae, varinae, nudae, tectae. Adhaerent fico, lauro, asphodelo, carduis, aut foliis gregatim.
In mari rubro, maximam, testa purpurea, cum spira in medio, mira colotum varietate, inveniri, scribit Aelian. H. A. l. 11. c. 21.
In agto Romano sunt quaedam lupinis Echinophorae oblongae, quibus tubae loco utuntur tubicines; Pomatiae, quae cancellum qui testas ingreditur, raditur,
Seseli, quae silvestribus frutetis et sentibus adhaerent: et ex quibus quaedam opere vermiculato Cavaticae in Balaearibus insulis quae non prorepunt Minus denique vulgares, quae adhaerente operculo eiusedem testae sese operiunt, et semper terra obruuntur. Circa maritimas Alpes quondam effodiebantur, Plin. H. N. l. 9. c. 56.A regionibus sunt Illyricae, quibus magnitudo praecipua; Africanae quibus fecunditas; Solitanae, quibus nobilitas; Siculae, quae modicae, quoniam magnitudo duras, facit, et sine succo, Astypalaicae, quae laudatissimae; Linusiae, abagro cui nomen lina est, ita dictae, iuwta Pytiuntem, medio inter Parianem coloniam et Priapum spatio; Germanae, quas Vegetius in potione equi prophylacti ca, admiscet. Aceratae, quae latae et multifariam nascuntur. Et hae quidem Terrestres sunt. Marinis accensentur, Sarmatica, Caelata, Olearia, Depressa, Rugosa, umbilicata, Echinophora, Cylindroides, et laevi turbine obtuso, addi his umbilici possunt.
Sarmatica, in mari Sarmatico invenitur. Dolium corporis mole aequat, cornibus arboreis cervum. Extrema cornua in orbiculos rotundantur, unionum instar splendentes. Cervice est crassa; oculis accensae candelae modo micantibus; naso obrotundo, et pilis felium ad instar obvestito; rictu oris magno, sub quo pendet prominetque carnea moles, aspectu subhorrida. Quatuor nititutr cruribus totidem latis et aduncis palmis.
In Dania se vidisse, Aldrov. l. 3. c. 31.Caelata, Caragolo demat, seu Scaragolo Hispanis, testa. est turbinata et satis longa, caelaturis inaequalis et scabra, intus laevi. Operculo superiore parte est non aspero, intus tuberoso, inaequali, et rubri coloris. Sucum salsum gignit, et venerem stimulat. Testa in aceto macerata, superiore veluti cute vel crusta spoliatur, redditurque cochleae margaritiferae modo splendens, nitida et unionis modo colorata. Huic similis est Cochlea maculis viridibus Aldrovadi, nec non ea, quae inter Turbinem et cochleam caelatam mediam naturam habere videtur. Quae hic exprimitur, operculo est miniaceo, miniaceis tuberuculis, turbine violaceo infra,
Oleariae nomen Aldrov. l. 3. c. 32.
Depressa, est altera parte plana, altera excavata in voluminibus, quae initio parva paulatim crescunt ad foramen usque. Rugosa, rugas per transversum ductas, ita elatas habet, ut et striata dici possit. Colore est intus albo foris flavescente, Umbilicatae, et quidem in medio, in satis insignem magnitudinem excrescunt. Aldrov. l. 3. c. 34. 35. 37. 38.
adhaerent, formam quam Echinophorae a culei quibus tota conspersa est, nomen indidere. Operculo, succo, substantia, Cylindroides pyramidem refert, pyri modo turbinata, magnitudine pugni, et punctis variis subcastaneis notatur. Laevem turbinae obtuso, politam admodum Rondeletius facit. Testa est crassiore, carne minus dura. Limacis marini insolentem speciem, nec non Cochleam marinam aliam tuberosam, quorum Icones damus. Umbilicum marinnm Bellonius lapidi rubro persimili tegumento rugoso et scabro occludi scribit, quodque solum inter Gallici Oceani turbinata politiem admittat. Rotundiori hiat ore, edulisque est. Clavicula earum herbarum more, quae sese arboribus Umbilici vocantur, quod praeter foramen illud quo cochleae saxis inhaerent, quoque exserunt, alterum habeant umbilico admodum fimile, quod profundum convolutionum veluti centrum est, vel circa quod anfractus Cochleae convoluntur, veluti citca
Duos inprimis apud Rondeletium habemus, quorum prior, superiore parte latior, mox in turbinem desinens, nigris, rubris, et albis tuberculis, corallorum omnium colorem et naturam referentibus, distinguitur: alter ciceris magnitudine, qui in spongiis reperitur, veluti granulis rubri coralli aemulis conspersus est. Inter umbilicum et foramen quo corpus exserit, testam incisam habet, in cisutae operculi vice sunt.
Aldrov. l. 3. c. 40.
Eduliis usus est. Nullo enim tempore ovis carent, ut Aristoteles prodidit: Galen. l. de attenuante victu.
Qantum ad usum Medicum, vencnatos quidam prodidere, Arcesilaumque Batti Eudemonis F. cum in letalem morbum incidisset, marino Echino in potionem Plutarch. l. de vir tut. Mulier. Dioscor. l. 2. c. 1.sordida ulcera expurgat. Eaedem contusae et ex aqua illitae luxuriantem carnem comprimunt, et incipientibus panis resistunt. Ad capitis manantia ulcera valere, Rondeletius auctor est. Ad abortum eundem prodesse
Contra urinae stillicidium valere Paulus Iovius reliquit. Quippe, inquit, qui frigiditate maris praealti, in quo degunt, (sexginta enim aut etiam amplius passuum gurgite oriuntur) ipsi quidem exigui sint, sed aculeos grandes durosque gerunt. Causa magnitudinis est, quod incrementum corporis in ipsos convertitur. Hippocr. l. 1. de morb. mulier.secundas expellendas, Hippocrates tres tenuiter tritos in vino odorato propinat. Alopeciam, cinis cum adipe porcino vel ursino sanat, etc.
Differentiae Echinorum sunt variae. Sunt Toronenses, qui circa Toronem nascuntur. Candidi sunt, et spinis et testa, et ore, augenturque forma productiore Euphatenses, quos Eratosthenes, Strabo Geogr. l. 16.Balthici, qui instar magni mali sunt, et in mari Balthico inveniuntur. Duros esse, punicei Fluviatiles, ut Hermolaus et Massarius ex Paulo Aegineta prodidere. Purpurei mixto virore, quales in scopulis quibusdam maris mediterranei aqua contectis, apud Antii reliquias, et iuxta Baias, reperiri scribit Perottus, tam grata oculis varietate, ut, si colores durarent, nulla esset cum gemmis comparatio, sed mortuo pisce colores tabescunt. Agiles, qui velocius moventur, necsunt edules, Ovarius, ut Hermolaus vocat, quem Rondeletius ita descripsit. Forma eius in rotunditatem conglobata est, dempta una parte parum compressa, in qua os est rotundum, quinque dentibus in curvis, intus cavis, et in idem punctum coeuntibus munitum: ii quinque maxillis internis connexi sunt, quae ab ore intus erectae, ex acuto in latum tendentes, et ambienti calyci non continuae. Inter dentes interna caruncula quaedam est, quae linguae vice est; mox iungitur gula, quae in intestinum desinit longum, per testam stellatim dispositam, eius tenuibus
Excrementa rotuda sunt exiguarum pillularum instar. Qualis intestinorum talis ovorum ordo est. Nam inter nigrum id quod carnis vice est, et intestinum ova flava cernuntur quae sola eduntur cruda.
Testa tota intrinsecus formainibus parvis plena est, per quae movendi facultatem nervi aculeis suppeditant: Extrinsecus in exigua tubercula eriguntur aculeorum cotylem excipientia, vinculo, mem branula, scilicet, obligata, ut in orbem moveri possint. Talis radii cum brachio articulatio. Aculeorum igitur caput cavum est, et in aculeum illi desinunt. His in gyrummovetur.
Spatagus et Brissus prout
Echinometra, quam cum Plinio, spinas longissimas calycem minimum habere Gillius putavit, cum Aristotele Rondeletius et Bellon. calycis potius magnitudine alios superare, crediderunt. Ille eius magnitudinis exhibet, ut ambabus manibus quaqua versum extensis vix capi potuerit. Hic in Insulis mari Aegaei ita profecisse vidit, ut ad duorum pugnorum crassitudinem extuberarent. De cetero, pelagiae sunt, minimis aculeis praeditae, brevibus et obtusis interceptae spiculis, colore ad extrema albicantibus, ad radices liventibus, et ex purpurea nitentib. Parte prona plenae, supina rotundae visuntur.
Aldrovandus quatuor exhibet, Prima est aculeis non admodum longis, coloris tota ferruginei. Altera spinis denudata, extrinsecus scabrosa, coloris eiusdem. Tertia, magnis longisque aculeis insignita, coloris tota amethystini. Quarta, omnium maxima, quae in Thyrreno et adriaco mari nascitur, tantae capacitatis, ut quinque aquae libras capiat, in superiore parte gibba et rotunda, in feriore plana. Circumferentia erat duorum dodrantum et palmi. Caylx evidenter in parte anteriore apparebat albus, in quinque ceu ventres, ut in Melopeoponibus divisus, quorum singuli tres habebant taenias, quarum media erat tamquam sutura, quae partes separat, et
Est tandem Echinus Minimus pelagius, spinis grandibns, longis, et praeduris, modo
Ad hunc referri potest, ille qui in rubri maris littore semipedem latus, prona parte planis, superiore gilbus, paucioribus ac minus frequentibus spiculis praeditus
Quem in quinto genere Rondeletius reposuit, saxo inhaerentem, calyse quoque est parvo, spinis pro corporis ratione longis et duris, quo ad urinae destillationes Arist. H. A. l. 4. c. 5.
Bivalvia seu Univalvia. Ad illa pertinent, Conchae, Chamae, Ostrea, Pectines, Musculi, Mytuli, Tellinae, Balani, Pholades, Solenes, Pinnae: et Conchae anatiferae. Aldr. l. 3. c. 41.Concharum plura sunt genera, quae ad Asperas seu striatas rugosasque et Laeves redigi possunt.
Ex Asperis est 1. Margaritifera quae et Indica quod apud Indos; apud quos Athen. l. 3.
Plin. H. N. l. 32. c. 11.
De Margaritis in Historia Naturali foßilium agemus.
Aldr. l. 3. c. 43.Imbricata, seu imbricatim undata, sic dicta, quod test ad undarum ses ttollentium similitudinem distincta est. Graecorum vulgus Aganon, Caloieri Arabiae Tridacnem vocant.
3. Striata cui striae percurrentes nomen dederen. Varia harum sunt genera. Albaesunt, nigricant, flavescunt, per ginglymum colligantur. Est quaedam longa, ovi figura, testis multum cavis, canaliculis parum profundis. Est et pectiniformis tota ex cinereo lutescens, fasciis tribus ochreis ornata. Est et extra
Est et Candida ac admodum lucida: fasciam in medio habens lat am castanei coloris, cuius medium percurrit linea castanei coloris
Aldrov. l. 3. c. 45.Echinata, quae pectini similis est, testis admodum concavis, striatis, in ambitu in cisis. In striis sive exochis eminent aculei frequentes, incurvi, certis intervallis Plin. H. N. l. 9. c. 35.
5. Squamosa, quae striis seu lineis semicir cularibus, squamarum in modum est exornata.
6. Longa, cuius duas species Rondeletius Aldrov. l. 3. c. 47.
7. Pictorum, quae Aldrov. l. 3. c. 48.
8. Corallina, quae quod Corallum Pldr. l. c. c. 49.
Aldr. l. 3. c. 50. et 51.Rugata, quae lineis multis et elatis, per transversum ductis rugata est: testis
Ad hanc pertinet Conchula rugata Rondeletii, quae
10. Rhamboides, quae veteribus ignota videtur, quod testa sit musculorum marinorum testae simili, musculum striatum, Rondeletius vocavit. Tota concha nigricat. Rara est, quia in alto mari degit, duramque carnem habet. Bellonius Balanum Graecis dici putat, sed
Aldr. l. 3. c. 53. 54. 55. 56. et 57.Ex Laevibus est Concha Galades, Nigra, Faciata, crassae testae, et Tenuis testae. Galades sunt maximae et laevissimae, in tus Nigra, hisce est similis, nisi quod intus et foris nigricat. Fasciata, testa est admodum laevi, dura, et marmorea. Nomen hoc obtinuit, quod quinque veluti fascias latas Crassae testae, Tenuis testae, conchae, extra sunt colore foedo, lutulento cinereo, intus argenti modo resplendent.
Aldrov. l. 3. c. 58. Nomen.In genere eas si spectes, vix in tanta varietate constat, quomodo Aelian. H. N. l. 15. c. 12.
Aldrov. l. 3. c. 65.Dispescuntur in Laeves, et Asperas, Asperae
Aldr. l. 3. c. 59.Laeves Chamae, Chameleiae Graecis dictae, testa duplici constant, quae tamen digitorum compressu facile frangitur. Conchis laevibus, quae Galades dicuntur similes sunt: ut tantam in Oceano magnitudinem adipiscuntur, ut quaternorum digitorum latitudinem, senorum Caro quoque intus candida, inque ea duo foramina cernuntur: alterum os est, alterum excrementi meatus, utrumque sinuosum, ut dilatari et constringi possit: hoc ad
attrahendum aquam, illud ad reiciendum excrementum. Habent et
Aldr. l. 3. c. 60.Piperata, Nigra Bellonii, Nigra Rondeletii, Glycymeris eiusdem, et Peloris.
Piperata Bellonii Biverone quibusdam Italis dicitur, non tam quod ob piperis saporem sitim excitet,
Aldrov. l. 3. c. 61.Nigra Bellonii robore testae cum aspera
Nigra RondeletiiGlycymeribus sapor carnis Aldrov. l. 3. c. 63.Macrob. Satur. l. 5. Aldrov. l. 3. c. 64.
Pelorides non tam Bellon. de Piscib. l. 2.
Aldr. l. 3. c. 66.Formam quod spectat ita de iis Aldrovandus. Quod ad formam Ostreorum attinet, Bellonius inter bivalvium genera hoc peculiare ait esse ostreae, et pectini, ut partem habeant pronam et supinatam, quarum altera sit turbinatior ac praetumida, altera
Alibi quoque Thethya ostreae similia esse scripsit. Et Hegesander apud Athenaeum hepatum piscem in capite duos lapides habere, colore splendoreque ostreis similes. Capita ostreorum generinulla eodew Plinio. Galenus ostreis pilos esse negat, sed melius Plinius oculis carere ostreas omnes dixit. Eidem praeterea ostreorum praecipus spondylo (caro hic interior) brevisunt, atque non carnose, nec fibris lacinioso, ac tota in alvo. Perottus spondylum in Ostreo esse scribit, callosum illud rotundum, albicans, quod intus habeat in medio, Lacinia dicitur. Quod Ovum vocatur. Wottonus non semper, sed vere habere ostreas asserit: moxque procedente tempore minui demumque totum
Aristoteles illud in altera tantum parte eis fieri voluit, idemque esse quod Echinos habere alias dixerat. Eodem auctore Ostreae meatum habent, quo excrementum secedat parte superiore. Idem Aristoteles testas eis tribuit scabras, alibi etiam labra crassa. Et Plinius quaedam silicum duritia tegi, ut ostreae et conchae dixit.
Gener atiovem nullum eis sexus discrimen, ut Plinius et Oppianus prodidere: ideo putrescente limo proveniunt, aut spuma circa navigia diutius stante, defixosque palos, et lignum Arist. de gene. l. 3. c. 11.Plin. H. N. l. 2. c. 41.pacuntur, quin et rore, quare
Loco in differentiis agetur: hoc tamen addere placet, non tantum in pelago, dulcibusque aquis, et ubi plurimum influunt amnes reperiri: sed et in petrosis, carentibusque aquarum dulcium adventu, sicut circa Grynium et Myrinam, quod apud Plinium legimus, Mirum
Infestos sibi Cancros marinos et stellas marinas ostrea habent. De illis auctor de natura rerum ita. Cum testas aperit ostrea ut clementioris aurae deliciis glorietur, cancer insidias ei repentinas praetendit, et lapidem inter eius testas proicit, ne illas coniungere possit, et si carnes ostreae comedit.
Usum in Cibis habere nomo non novit, crudas, elixas, assas, omniumque testatorum nobilissimas, Bellonius Galen. l. de boni et mali succi li. 3.Macr. Sat. l. 9. c. 6.
In Medicina in venere quoque locum. Adhibentur ex mulso et pipere cocta contra tenasmu. Gariopontus hydropicis dedit. Usta ad labiorum ulcera et alia prodesse, apud Myrepsum habemus. Cinis dentes splendidiores efficit. Trita et optime laevigata ulcera rebellia
Differentiae Ostreorem sunt variae, quae Locum si spectes, sunt 1.
2. Littoralia, quae in littoribus (
3. Pelagia, seu marina, quae in mari nascuntur, parva et rara. Grandescunt quidem sideris ratione Plin. H. N. l. 32. c. 6.
4. Britannica, quae omnibus praeferuntur, quaeque Maslarius post Lucrina Iuv. Satyr. 4.
5. Santonica, quae magis salsa et acria iudicantur.
6. Burdigalensia, inter quae Medokina ab oppido vicino Horat. Satyr. 4.
7. Circaea, quae ab Horatio commendantur.
8. Abydena, quae olim
9. Lucrina,
10. Brundusina, de quibus ita idem. Gaudent peregrinatione transferrique in ignotas regiones. Atque ita Brundusina in Averno compasta, et suum retinere sucum, et
11. Cumana, quae Strabo praestantissima facit. Nihil interim de suburbanis circa Venetias et Adriaticis, quibus Bembus teste Calcagnino palmam dedit, dicemus. Plinius paucis meminit, dum in quit. Dicemus et de nationibus, ne frau dentur gloria sua littora, sed dicemus aliena lingua, quaeque peritissima huius censurae in nostro aevo fuit. Sunt ergo Mutiani verba quae subiciam: Cyzicena maiora Lucrinis, dulciora Britannicis, suaviora Getulicis, acriora Lepticis, pleniora Lucensibus, sicciora Coryphantenis, teneriora lstricis, candidiora Circiensibus.
Quantum ad Colores ruffa sunt in Hispania, fusca in Illynco, nigra et carne et test Circaeis, quibus palma mensarum diu tributa est. In mari rubro flammeis illustrantur Zonis, ea ut diceres varii coloris temperatione ad colorem iridis accedere; Meliora ita descripsit Plinius. Praecipua habentur in quacumque gente spissa, nec saliva sua lubrica, crassitu dine potius spectanda, quam latitudine, neque in luto capta, etsi ea Veneti ceteris antecellere opinentur, neque in arenosis sed solido vado, spondylo brevi atque non carnso, nec fibris laciniosa, ac tota in alvo. Addunt peritiores notam; ambiente purpur eo crine fibras, eoque argumenta generosa interpretantur, calliblephara appellantes. lovius Silvestrta et Gaideropoda. Illa vulgus in Provincia Scandebec vocat, propterea quod sapore sunt acri, et
Athem. Dip. l.3.Gaideropoda quasi pes asini dicitur apud Graecos, qui daideron hodie asinum vocant. Testa eius, describente Bellonio, Aldrov. l. 3. c. 68
Tubercula quoque superiora duobus acetabulis inferioribus testa constat, intus cava et laevi: foris scabra, ad ungulae asini formam rotundata, latioreparte, quae et inferior dici potest, tenuior est, et Caro interna ostreor. carni similis est. circa hanc fimbriata membrana. Intus caro, sed durior, et virus olens. Adnascuntur saxis, et ita haerent, ut nonnisi malleo, aut fracta saxi parte capiantur. Rondeletius idem, in saxis Fresconiis Agathensis sinus parvos reperit. Reperiuntur in eis cancri parvi. Aldrovandus aliquot spondylorum genera exhibet, interque illa elegans quoddam, plurimis extra tuberuculis obtusis praeditum, ab uno latere rubicundis, ab altera inter viridem et caeruleum ambigentibus, quibus tamen rubra etiam permiscentur tubercula: summum caput seu vertex candicat. Intus circulus satis conspicuus colore viridescente totam
Arist. H. A. l. 4. c. 7.Descriptiones exactas in differentii dabimus, hic dicere sufficiat bivalves et clusiles esse; ut apud Aristotelem legimus, seque concludendo tueri: pectinatim eis divisas testas; Athen. Dipnos. l. 3. Plin. H. N. l. 9. c. 51.Plin. H. N. l. 9. c. 36. Plin. H. N. l. 9. c. 39.
Usum in Cibis quod attinet, fuere olim apud antiquos celebres, nec in Cotyis convivio omissi. Celsus et Archigenes stomacho aptos faciunt. Galenus sucum alvum ducere non aliter ac serum lactis scribit. Xenocrati dulces sunt ac facilius ostreis concoquuntur. Magis assati, secundum eundem, minussucci habent et difficulter excernuntur: in testis suis si assentur, minus huius in commodi habent, facilius alunt, et valentiores sunt. Nativam autem dulcedinem in muria conservant et urinam movent: ac candidi quidem et lati sunt dul ciores atque albi duri: ruffi virosi et urinam cient: varii autem medii sunt, et eorum aliqui fucis similes, qui per se dati difficulter concoquuntur, et tamen urinam movent. Diphilo candidimolliores sunt.
Locor. varietas bonitatis differentiam in vexit. Methymnaeos Clemens Paedag. l. 2. Varroin Satyra.
Usum in Medicina si spectes, Trallianus in colico affectu dari iubet. Plinius Plin. H. N. l. 32. c. 9.
Differentiae pectinum sunt variae: sunt magni, quibus altera valvular. latior veluti tegmen superposita est; sunt et ruffi, candidi, versicolores, candidi et lati: sunt utraque parte auriti, alterutra tantum, nulla, se Bellonio fides est. Ex auritis, quidam utramque aurem habent magnitudine; alii minores aures habent Priori, testa est qua parte aurita, strictior, deinde amplificata in orbem circumagitur, altera Alter superiore est tot corpore longior et strictior, amplioribus auribus, utraque testa pectunculorum Burdigalensium modo concava. Aldrovandus plurimas earundem figuras, auriculis et colore differentes exhibuit, interque eos versicolorem, castaneum eburneum, et croceum qui auriculam unam habet satis latam proportione animalis, rudimentumque alterius. Eburneus in summitate macula quadam rubra condecoratur, cui alia lutei coloris insidet. Est et asper colore fuso, cuius Iconem adicimus.
Aldrov. l. 3. c. 70. Nomen.Testa foris nigra, Caro intus pallida, cum non cruda est, cocta vitellis ovorum similis, in ambitu fimbriata, in eo formen est evidens ad attrahendam aquam, neque enim per villos trahit: in media carne est particula carnosa linguae similis: in est et mutis, et pituita quaedam glutinosa, callo albo adhaeret. Reperiuntur et in mari et in aqua dulci stagnante: numquam
in Cibum cedunt, sed optimi sunt Ephesii. Marini commodum praestant nutrimentum: qui in aqua sunt dulci, carne sunt dura, concoctu difficili, pravi succi. Laudatissimi qui in in feriore Germania ex Oceano Germanico capiuntur. Medicinam si spectes, ad ciendam et urinas multum praestare vult Athenaeus, cui Celsus adstipulatur. Marinum tritum ex oldo vetere talorum tumoribus et doloribus impositum mederi, Marcellus Empiricus reliquit. Aquatiles ad nebulas oculorum in iumentis adhiberi, testis est Gesnerus. Uruntur super carbonibus, et corium externum detrahitur usque ad medium, quod album apparet: additur Zingiber, er chalcanthum paribus portionibus, et ex his mistis, pollen in oculis equi inflatur.
Aldrov. l. 3. c. 71. Dioscor. l. 2. c. 7.
Aristot. de gen. H. A. l. 3. c. 11.Descriptionem inter Differentias quaere.
in Cibis locum, tam elixi Plin. H. N. l. 32. c. 9.Lemn. de Nat. mira. l. 3. c. 7.
Maiores duri sunt,
In Medicina, easdem cum Musculis facultates habet. Carnes ad canis morsum valere scribit Dioscorides, Plin. H. N. l. 32. c. 9.
Differentias aliquot apud atthores invenias. Sunt enim, se locum spectes, alii Marini, alii Fluviatiles. Hi marinis suntsimiles, in eo tamen differunt, quod minores sint, subrecti appareant, atque humi pinnae modo in figantur. Sedem non mutant, grandi hiatu suas testas pandunt, easque reseratiles et clusiles, tenues, intus glabras, pictorum coloribus accommodatissimas habent. Gustus sunt ingrati. Marini, ut Bellonius habet, villos extrorsum habent more pinnae, ab ea testae parte qua scopulis haerent, per quos alimentum exsugunt, atque arenas et marina deiectamenta attrahunt. Cancrum pinnae modo in concha mutrit, orbicularem, parvum, suis sic membris absolutum, ut et incedat et alatur, et ova excludat grandi lente Arist. H. A. l. 4. c. 4.
Aldrovandus plura earum genera cum Iconibus exhibuit, inter quae est, Castaneus, Niger cum tuberculo adnato, alter cum striis flyavis. Fluviatilium alium maiorem, alium minorem dedit.
Aldrov. l. 3. c. 72. Nomen.
Descriptio inter differentias quaeratur. Non tantum in mari, et portubus undis agitatis degunt, sed et fluviis. Locis
Cibis laudem prae ceteris testatis meruere. Plus succi habet earum caro, quae etiam reliquarum carne mollior. Recentes, secundum Dioscoridem, stomacho sunt utiles, sed Oribas. 2. Coll.Durant. in Thesauro sanit.
In Medicina ustae cinerem reliquunt causticum, Gaelen. de simpl. med. 11. 38.Athen. Dip. l. 3.
Differentias et Gemera, Athenaeus alias marinas, alias Fluviatiles, seu quae in fluviorum ostiis reperiuntur, fecit, et addit, in Canopico ostio et Nili ascensu multas esse. Illarum
Aldrov. l. 3. c. 3. 73. Nomen.
Descripsit eas ita Rondeletius. Id genusglandem esse colligimus, quod illi cum glandibus magna sit similitudo. Nam ug glandis quercus vel Ilicis pars prior levis est, et in acutum tendit, posterior aspera; sic haec, quae saxo exhibemus affixa, posteriore parte, qua sayis haerent, rugosa sunt, et aspera, glandiumque caliculis, posteriore, earum partem
Loco non est quod multa addamus. In Hispaniae parte ea quo Oceano alluitur, in Normannia et Britannia frequenrissimi sunt, perque vicinas urbes et pagos divenduntur. Racematim Oceani caudibus adhaerent.
Laudantur in cibis, tamquam optimi saporis ab Epicharmo, et qui mirum in modum fastidia stomachi sublevent, et mulierum malaciis accomodentur. In convivio quo Lentulus flamen Martialis inauguratus est nigros et albos appositos esse, Macrobius testatur. Elixi ex aqua
Differentiae et Genera eorum recensentur aliquot. Sunt 1. Maiores, quos ex Rondeletio superius descripsimus. 2. Minores, qui nascuntur iu saxis et rimis navium, quae diutius immotae uno in loco manserint. Adnascuntut etiam mytulis. Striatae sunt, foramen habent, Aegyptii, qui ad Nili ostia capiuntur, et sunt, teste Athenaeo, dulcess teneri, ori grati, copiosi, nutrimenti, multi succi, diuretici, et solvunt alvum. Aldrovandus etiam quosdam exhibuit, interque hos, multos
Aldr. l. 3. 6. 34.Pholades
Cibis Dispescuntur in Mares et Feminas. Illos
Plinius Solenes, Aulas et Donacas vocat, has Onyches. Mas secundum Rondeletium, ex Concharum longarum est genere: dupli constans Aristot. H. A. l. 4. c. 4.Mas Rondeletii. Est enim lineis miniaceis, per transversum variegatus; in altera quoque Conchae extremitate, linea lutea apparet. De Femina ita item Rondeletius. Onychas appellat Plinius Solenes feminas, quae colore, sapore, magnitudine,
Descriptiones in Differentiis vide. Ex duabus testis componuntur, et
Locum si spectes, in Acarnania Pinna oriri et uniones gignere Plinius testatum reliquit. In mari an sint ambigit Bellonius, et Rondeletius in locis in quibus mare fluit ac refluit, vix reperiri scribit. Venetiis non visitur: sed in Propontide ad latera eius sinus, qui Nicomediam fertur, qua terram pertingunt, frequentia magna exsistit. In rumis Nicomediae civitatis reperiri, Bellonius auctor est.
In Cibo comparando, Cancellum semper aut Squillam comitem habent, sua sede non dimoventur quin pereant; nisi iterum eodem statu humi defigantur. Nam cum eis natura haec insit, ut rectas stare, et per villos arenulam attrahere necesse sit, iacentis vivere non possunt. Naturam eius
Usum in Cibis quod attinet, Athenaeus eas urinam pellere, difficileque concoqui et distribui dixit. Ovum, quod secundum Aristotelem continent, pro lunari potestate, aliquando minus, non ad generationem confert, sed melioris nutricationis indicium est.
De carnis dotibus ita Wottinus. Pinnae, inquit, optimae sunt, tenellae,
Quantum ad Differentias, Rondeletius tres differentias agnovit, Bellonius duas, Aldrovandus quatuor posuit.
Rondeletii prima est Minima, mytulis similis, nisi quod strictiorem partem multo magis acutam et longam habet. Testa foris aspera est, colore fusco, intus viridi, et argentei splendoris, si in arena vixerit Pinna; si in coeno, colore est magis flavescente, et minus splendente. Ab inferiore et strictiore parte in amplam latitudinem extenditur: illic Alteram Pernam Plinio vocari scribit. Pernae, inquit isti, Concharum generis, circa Pontias insulas
Cibum venantur. Dentes in circuitu marginum habent pectinatim spissatos. Intus pro spondylo (spondylus seu callus caro durior et interior ostreorum est.) Eius generis hanc esse in qua unius nascuntur, ex Theophrasto Athenaeus tradit.
In Gallico mari inveniri, et in ea uniones parvos auctor est Rondeletius. Tertia minor est, et eo differt,
In coenosis et arenosis locis vivit defixa: et carnem intus duram habet quae virus resipit.
Bellonio altera Maior est, altera Minor. Haec foris magis albicat, intus ad caeruleum accedit. Mollibus in gyrum spiculis obtusis hirta est, valvasque
Aldrov. l. 3. c. 76.Aldrovandi pinnis prima est aculeata, coloris rubei: Altera pinnae parvae Rondeletii similis cum capillamentis: Tertia pinnae Pernae genus. Quarta, parte interna et externa depicta, testa foris fusca, rubra, et aspersa; intus sanguinei, et caerulei coloris. Datur et quinta cum tubere verrucoso intus adnata.
Pinnis adde Conchas anatiferas, diversi generis. Prima tribus partibus constat cum umbilico annexo. Altera quinque partibus cum umbilico. Tertia, aperta est, eique umbilicus inseritur. Quarta, hiulca est ea parte qua primum plumulae prorumpunt. Quinta, fetum intra vulvas situm ostendit. Sexta, fetum imperfectum Septima, Berniclam avem adultam, ex eiuscemodi Concha natam.
Aldrov. l. 3. c. 79.Lepas, Concha Venerea, Concha Persica, et Penicillis. Ad priorem Auris marina pertinet. Lepades, Plauto nisi mendum subest Lopades, quibusdami Graecis testarum livere vel cinereum esse cornuaque limacis instar exserere, et os, et caput habere huic persimile. Plura in Differentia vide.
Locum si quaeris, in saxis littoris Aquitanici et Britannici, nec non Massiliensis et Agathensis sinus scopulis inveniuntur. Circa Lepadusas insulas tamfrequentes, ut nomen iisdem dederint, si Athenaeo credimus. A saxis solvi, pastus quaeritandi Aelian. H. A. l. 6. c. 55.
In Cibis crudae
Ex mari patellas accipito, earum scilicet, quae circa saxa nascuntur: quarum quidem contundens carnem, exprimesque ex ea in testa aliqua inscribito, quae sequuntur: subitoque non sine magna admiratione videbis pisces in unum locum fluere confertum. Sunt
Dividitur in magnam, Maris rubri parvam, et feram. Maior Rondeletii testam habet non exquisiti rotundam, sed inaequalem, intus laevem, foris parum asperam, cui aliquando muscus innascitur, gibbam in ambitu livescentem et striatam, intus cavam. Carnosam quoque fimbriam in corporis ambitu quam expandit quum haeret, soluta contrahit. Interius subest caro dura, Maris Rubri lepas Bellonii, tabellis, quas in tergo gerit, corneis numero octonis,
Parvae Rondeletti testa media nucleis pinearum nucum figura similis est, et aequalis. Ex laminis parvis constat: Carnem intus habet, sed ob parvitatem partis vix discernuntur.
Aldrov. l. 5. c. 81.Fera, auris marina,
Aldrov. l. 3. c. 82.Martial. l. 14.
Putat enim interpres lapides intelligi exiguos et candidos, in littore maris repertos, umbilicum hominis referentes abstergendi facultate praeditos, quos alii fabas marinas dicunt. Cordus Denta lium nominavit. Ennius Matriculos Plin. H. N. l. 9. c. 25.Muricem. Nec aliud quid sibi Porcellanas appellavere, seu
Descriptio si attendatur, Latior est, secundum Mutianum purpura, neque aspero, neque rotundo ore, neque in angulos prodeunte rostro, sed simplice concha, utroque se latere colligente. Testam omnibus admodum duram esse vel inde agnoscas, quod numquam eam arrosam comperias. Tota intus candida est, foris colorum varietate insignis, in diversis conchis, politissima et aequabilis. Os ipsi est in ambitu dendiculatum, inque eius lateribus canales breves, per quos linguam exserit. Plura in Differentiis.
Usum in quibusdam concha sola invenit. In pillulis de bdellio adalvum stringendam reperitur: quamvis Monachi Mesues interpretes matrem perlar. supponi iubeant. Turcae et Cairi incolae quomodo eis utantur, superius diximus. Galli ad suspendendas claves et conficienda cochlearia utuntur. Aethiopibus loco monetae inservit. Ideo in tanto apud eos pretio, et saepe aurum pro ea permutent, saepe filios suos vendant. In Concha maiore faciem sculptam et
Differentias Concharum plurimas apud Rondeletium, Gesnerum et Aldrovandum invenies. Rondeletius quatuor habet.
Prior ovi est figura, in testae extremo utroque foramen habens, alterum cibi gratia parum prominens, alterum ad excrementa reicienda. Remoram Mutiani esse credit.
Secunda, testa est tenuiore et magis perspicua, varia quoque, et promaculis inspersis lineolas habente, Concha simplice utrinque sese colligente.
Tertia parte plana compressa magis est, maculis rotundis notata, durior secundo, colore candido.
Quarta, parte altera est in tumorem elata, in qua circulus aurei coloris. Alioqui tota foris est candida, intus caerulea.
Gesneri ruffa maior et minor non multum
Aldrovandus, tredecim species, si non plures ponit, ex quibus una tota ex ruffo candicat, et maculis per totum dorsum oblongis et ferrugineis aspergitur: alia lutescebat Tertia maculis per dorsum aterrimis rotundis et inaequalibus tingebatur. Quarta subpurpureis, amethystinis et caeruleis. Reliquas ibidem vide. Nos hic tres depingi curavimus. Quam Lusitani et Aethiopes Buzios dicunt, undiquaque alba est, nisi quod in dorso lineae binae flavent, in ovalem
Huc Concham Persicam et Penicillos refero. Illa Aldrov. l. 3. c. 84.Penicillos recentiorum nonnulli vocavere. Molli quadam et laxa substantia saxis alligantur, ita ut aquarum undis cedat et agitetur. Cum id carnosum, quod nimirum intus latet, se exserit, frondem expandit, sunt et in quibus vermes delitescunt, quorum sex Icones hic damus.