11/2007; 08/2008; 11/2010 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed (large entries only partially; cf. the signs # = complete entries; + not complete, i.e. only the beginning available) - structural markup added - spell check partially performed - no orthographical standardization
image: as0001
GLOSSARIUM AD SCRIPTORES MEDIAE ET INFIMAE LATINITATIS. Cum Dissertatione de Imperatorum Constantinopolitarum, seu de inferioris aevi vel Imperii, uti vocant, Numismatibus. TOMUS III. O.
image: as0002
[gap: blank space]
image: s0005
GLOSSARIUM AD SCRIPTORES MEDIAE ET INFIMAE LATINITATIS.
O.
O Litera numeralis, quae 11. denotat, unde versus: Unde nos facit O, cognoscas sic numerando. seu ut habet Ugutio: O, numerum gestat, qui nunc undecimus extat.+
O in superscriptione cantilenae, figuram sui in ore cantantis ordinat.+
O Sic dictae Antiphonae septem, quae in Ecclesia toto Adventus Domini tempore cantantur, quod ab O, admirationis nota, principium habeant.+ Literam nominibus praefigunt optimates Hiberni, ob eminentiam, inquit Camdenus in Hiberniae descriptione.+
OBAUDIRE in veteri Lexico apud Petrum Danielem ad Querolum, est male audire. Vide Abaudire.+
image: s0006
OBBA [Oba], genus calicis, Ugutioni et Joanni de Janua: nappo Italis. Gloss. Anglo-Sax. Aelfrici: Caupus, vel Obba, Cuppe. Jo. de Garlandia in Synonymis:+
OBDUCERE Africanis scriptoribus, est offuscare, obscurare, imminuere, violare, laedere.+
OBEDIENTIAE munia ac officia omnia monastica, quae per obedientiam injunguntur, vel conferuntur, adeo ut ipsum munus Abbatis Obedientia sit, et ita appelletur a Gregorio VII. PP. lib. 1. epist. 32. et ab Udalrico lib. 3. Consuetud. Cluniacens. cap. 1.+
page 009, image: s0009
OBEDIMENTUM idem quod Obedientia Obedientiae, postrema notione.+
OBEDITIO exercitalis. Capitulare 3. an. 811.+
OBELLARIUS Vide Oblata, Oblia.#
OBEROS Lex Longob. lib. 1. tit. 24 §. 5.+
page 10, image: s0010
OBFIBULARE Concludere, circumdare. Papias.#
OBFICUS Turpisludus, impudicus, Papiae, qui infra eadem verba habet in Obsicus.#
OBITER iter obeundo, in itinere. Ordericus Vitalis lib. 5. obiterque virgo defuncta est. Ita rursum p. 585. 859.#
OBESTA Colostrum. Gloss. Sax. Aelfrici: Obesta beo [gap: special sign] Colostrum: B [gap: special sign] .#
OBICITER celeriter, in Gloss. Regio MS. cod. 1197. pro obiter.#
OBITUS Anniversarium, dies obitus quotannis recurrens, officium Ecclesiasticum: nostris vulgo, Obit. Charta willelmi Betuniensis Domini an. 1197.+
OBLAQUIATIO in veteri Kalendario, mense Sept.+
OBLATA Panis ad sacrificium oblatus, hostia nondum consecrata.+
page 13, image: s0013
OBLATIO idem quod oblata, seu hostia. Ordo Romanus: Et ponit Pontifex oblationem in loco suo, et Archidiaconus calicem juxta eam.+
page 15, image: s0015
OBLATORIUM idem quod Offertorium, vas scil. oblationibus ferendis idoneum. Bernard. Mon. in Consuetud. Cluniac. MSS. c. 52.+
OBLATIONARIUS Subdiaconus, interdum et Diaconus, ad cujus ministerium pertinebat Oblatas, panem scilicet et vinum, Pontifici Missam celebranti e Patriarchio deferre, et eas Archidiacono offerre.+
OBLATOR [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr. Dicuntur autem offerre, qui tributa infetunt, apud Ammianum lib. 19. ut suscipere, quia ea colligunt.#
OBLATRICES Vide Quadragintariae.#
OBLATI dicti infantes ac pueruli, qui a parentibus Monasteriis in Monachos attondendi offerebantur, divinoque cultui consecrabantur, ita ut aetatem adultiorem consecutis non liceret discedere: quod si facerent, pro apostatis haberentur.+
page 20, image: s0020
OBLATI Monasteriorum, qui se ac sua, vel majorem partem bonorum suorum sine fraude ac dolo Monasteriis ipsis sponte ac libere obtulerunt, ut est in epistola Bonifacii VIII. PP. an. 1296.+
page 26, image: s0026
OBLEGARE Contradicere, vel contra leges venire, circummittere. Oblegatum, injunctum mandatum. Papias, et Glossae antiquae MSS.#
OBLERIA Vide in Parceria.#
OBLIGA Oblita. Vide Oblata.#
OBLIGATI Servitio alicui obstricti. Notitia sub Ludovico II. Imp. in Chron. S. Vincentii de Vulturno p. 690.+
page 27, image: s0027
OBLIGATORES qui ligamentis magicis ad morborum sanationes utuntur, in Capit. Caroli Magni lib. 1. cap. 64.+
OBLIGATORIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
OBLIGIA Aelfrici Gloss. de partibus corporis: Obligia, ni [gap: special sign] e. Ubi Somnerus: Acromphalum, ni fallor, intelligit.#
OBLITERE Latere. Papias.#
OBLIVIUM Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Oblivium, Obliteratio.+
OBMALLARE Vide Mallum Mallus.#
OBNOXIATIO et Charta obnoxiationis, in Formulis antiquis, interdum spectat bona ipsa, interdum personas.+
page 29, image: s0029
OBOLUS Gloss. Gr. Lat. Dipondium, [gap: Greek word(s)] .+
page 30, image: s0030
OBOLATUS panis. Vide Panis.#
OBRAE Vide Operae.#
OBRYZUM Vox veteribus scriptoribus incognita.+
OBSCARIONES Carcerum custodes, in Glossis ad Legem Longob. lib. 2. tit. 55. §. 19.+
page 31, image: s0031
OBSCULTARE obaudire, obtemperare, et secundare.+
OBSCURILOQUIUM aenigma, Gl. Isid. (cod. Regio 1013. in Glossis MSS.)#
OBSECRATIO [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Obsecratio, oratio. [gap: Greek word(s)] , obsecro, adoro. Papias: Obsecratio, preces, gratiarum actiones. Obsecrationes, inquit Rabanus lib. 2.+
OBSECUNDATORES sacrorum scriniorum, in l. 3. Cod. Th. de Proximis, etc. qui in scriniis operam navant, obsecundant, Scrinarii omnes.#
OBSELLA Joann. Bromptonus p. 1224.+
OBSEPS [Obseptus], lib. Miraculor. S. Richarii sub fin: Amplius stupendum est, hominem Deo jam sociatum tantopere humanae infirmitatis compassionem habuisse, ut sola suorum ossium praesentia aegrotam erexerit, quam illum, qui quamvis sanctissimus, adhuc tamen carnis obseps, miseriis hominum -- trahebatur.#
OBSEQUIAE Exequiae funebres, Gall. Obseques, funerailles, quod pompas istas funebres famulorum et amicorum obsequia cohonestent. Petrus Chrysol. serm. 121.+
OBSEQUIUM Famulorum et amicorum comitatus, pompa. Lexicon Gr. MS. Reg. cod. 2062.+
page 32, image: s0032
OBSERVARE Expectare. Proverb. 8. §. 34. Observat adpostes ostii mei. Collatio Carthag. cognitione 1. Perendie, si praecipis, observabimus.+
OBSES Sponsor, praes, caution: ostagius per sacramentum; in Epistolis Francicis tom. 4.+
page 33, image: s0033
OBSESSUS Daemone correptus, Energumenus, nostris, Obsede. Victor III. PP. lib. 2.+
OBSETRIX Gloss. MS. Regium cod. 1013. Obstetrix, quae corrupte - Obsetrix nuncupatur.#
OBSIDIO obsidium, obsidatus, datio in obsidem, Gall. hostage. Gregorius Turon. lib. 2. hist. c. 15.+
page 34, image: s0034
OBSIDIUM pro obsidiae, insidiae, Wichbild. Magdeburgense art. 90. insidias, seu obsidia, stupra, domorum irruptiones, etc.+
OBSOLEFACERE Deterere, inquinare. S. Augustinus in Psalm. 29.+
OBSOLETARE Obsoletum reddere, infuscare, polluere. Gloss. Arabico-Lat. Obsoleto, obtero vel inquino. Isidori Glossae, et Papias: Obsoletatus, inquinatus, pollutus. Tertullianus in Apologet. c. 5.+
OBSONIUM Convivium: nam obsonia, i. panis. Ita Glossae MSS. ad Alexandr. Jatrosoph. Interdum capitur haec vox pro procuratione, seu convivio, quod vassallus domino debet.+
OBSTAGIUM Speculum Saxon. lib. 2. artic. 11. §. 3.+
OBSTARE Vetus interpres Juvenalis ad sat. 6. v. 152.+
page 35, image: s0035
OBSTINATIA Pertinacia, pervicacia, Gallis Obstination. Commianus Hibernus de Controversia Paschali: Vos enim estis caepita et oculi populi, qui si in errorem per vestram obstinatiam inducetur, reddetis stricto Judici rationem, etc.+
OBSTINIUM eadem notione in lib. Miraculorum S. Rictrudis n. 30. 36.#
OBSTROPARE Acta S. Thyrsi Mart. c. 4.+
OBSTUPARE est Claudere, obturare, Gallis Estouper, quasi foramen stupa obducere. Iter Camerarii Scotici c. 39. §. 7.+
OBTENDERE Acta Murensis Monasterii p. 45.+
OBTINERE Occupare. Frontinus de Limitib. agror. Pomerium a privatis operibus obtineri non oportebit. Utitur alibi, ut et Aggenus.+
OBTUSITAS hyemis, operis: Durae cervicis obtusitas, apud Auctorem de Disciplina Scholarium c. 1.#
page 36, image: s0036
OBVENTIO Commodum, emolumentum. Gl. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , accessus, oblatio, obventio. Arnulfus Lexoviensis in Epist. ad Alexandr. PP. p. 42.+
OBVIUS Contrarius. Bulla Caelestini III. PP. apud Buzelinum in Gallo-Flandr. p. 365. Cum detestabile sit et obvium rationi.#
OBUNCARE Papiae, objugare. S. Althelmus c. 17. Quem nefandis ulnarum gremiis procax obuncabat.#
OCCARE Passio S. Victoris Massil. MS. ex Cod.+
OCCASIO Tributum aut praestatio quae propter occasiones bellorum vel aliarum necessitatum a dominis subditis imponebatur. Concilium Turonense VIII. c. 4.+
OCCILARE Willelm. Brito lib. 5. Philipp. de quibusdam ad furcam suspensis: Quos in se occillare finit vix pendulus aer.#
OCCITABULUM Quoddam pondus habens dragmas 17. scrupulos. Sic Ugutio MS. Vide Acitabulum.#
OCCLATA ex Occiliata, terra Occata, seu quivis agri modus. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Occiliator. [gap: Greek word(s)] , Occo, occilio, pastinor, pastino. Charta Lerinensis an. 1032. in Chronico Lerinensi part. 1. pag. 364.+
page 37, image: s0037
OCCURRERE Ire, pergere, vel convenire; nostris, se rencontrer en quelque lieu.+
OCCURSUS Exactio. Charta Ludovici Pii Imp. in Tabul. Fossatensi p. 8. v. Aut ullum censum, vel ullum occursum, aut ullam redhibitionem ab ipsis accipere aut exactare praesumat.+
OCHA [Ochia]. Vide Olchia Olca.#
OCISTRIO Tabernarius. Ugutio. Sed legendum [Cocistrio].#
OCONONISTAE Nizo Abb. in vita S. Basini Archiep. Trevir, num. 2.+
OCTACHORUM ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Salmasio dicitur templum, quod absidem octo sinuatam recessibus: Rosweido, quod octo recessiis, seu diversa loca habet. S. Ambrosius in inscript.+
OCTAPULUM Anastasius in Gregorio IV. PP. Velum de Octapulo unum. Vide Quadrapolum Quadrapola.#
OCTAVA Aeterna requies, dies requiei caelestis, qui ideo Octava dicitur, quod septem hi nostri dies mundani ad laborem pertinent: Dominusque noster in octava die ad aeternam resurrexit requiem. Hepidanus in Annal. an. 778.+ [Octave]
page 38, image: s0038
OCTAVARIUM Vectigal quod ex rebus venalibus fisco praestabatur, de quo est lex 7. et 8. Cod. de Vectigal et l. 7.+
OCTIMBER pro October, apud Flodoardum lib. 3. c. 3.#
OCTODIUM Will. Heda in Episcopis Traject. p. 274. 1. edit.+
OCTOPHORUM Vetus interpres Juvenalis sat. 1.+
OCTOGILD dictum, ut novigildum, de qua voce supra, id est, mulcta irrogata reo, qua is rei furatae vel alia quavis ratione sublatae capitale octies restituere tenetur, in Capitulis ad Legem Alamannor. editis a V. cl. Steph. Baluzio c. 43.+
OCTUALE mensurae liquidorum genus in Miracul. B. Stanislai Canonici Regul.#
OCULARE Oculos indere, aperire, videre. Gloss. Arabico-Lat. Oculo, video, prospicio.+
OCULARE pellis, quae oculis subest. Guibertus l. 3. de Vita sua c. 8.+
OCULARIUM Rima galeae per quam quis videt, Gall. oeillere. Rigordus an. 1215.+
page 39, image: s0039
OCULATIM de visu, propriis oculis. Cosmas Pragensis part. 2. Chr. Aulae Regiae c. 1.+
OCULATUS Necrologium Ecclesiae Parisiensis 19. Kal. Jan.+
OCULUS araneae, Tela araneae rotunda. Occurrit in Antidotario.#
ODARIUM [gap: Greek word(s)] , Cantilena. Odaria saltare, in Fragmento Petronii.#
ODEWINI Arnoldus Lubec. lib. 7. c. 10.+
ODIUM vetus, [gap: Greek word(s)] , Menandro Protectori lib. 6. cap. 165.+
ODIVUM [gap: Greek word(s)] , in vett. Gloss, ut divum, pro dium; Musium, pro Musivum.#
ODONARIUM Edgarus Rex Angl. in Legibus Monasterii Hydensis cap. 5.+
page 40, image: s0040
ODORANTIA Odor, Ugutioni.#
ODORENCECI Canis venaticus, qui odore feras sequitur. Virgil. Et odora canum vis. Liber Anglicus inscriptus Justice of peace: pag. 66.+
OECONOMUS Olim, et in primis Christianismi incunabulis, Ecclesia nullos alios habebat reditus praeter oblationes fidelium: at crescente postmodum eorundem religione, locupletata etiam legitur latifundiis, et agris, quod quarto potissimum invaluit saeculo, quod pluribus docent Nic. le Maistre, de Eccl. possess. et Petrus Marca l. 8. de Concord. Sacerd. et Imp. c. 18.+
OECONOMICAE Epistolae. Vita S. Sabae: [gap: Greek word(s)] . Infra: [gap: Greek word(s)] .+
OECUMENICUS Oecumenici, seu universalis epitheton sibi adscripsisse Patriarchas Constantinopolitanos palam est.+
page 41, image: s0041
OESTLEED et [Vvestleed], Decimarum species in Flandria, de qua agunt Chartae an. 1371. et 1372. in Tabular. S. Quintini in insula fol. 45. 46.#
OFELLA pro Offella, vel Offula. Gloss. G. L. [gap: Greek word(s)] , Ofella, Kempo Thessaliensis: Ferculum splendens, et Ofella dulcis Graeta fuerunt Domini.+
OFFARIUS Coquus. Offatim, particulatim, apud Jo. de Janua. Glossae MSS. apud Vossium: Offatim, [gap: Greek word(s)] .+
OFFENDIX quod restringitur, et remittitur, vel quo liber ligatur. Jo. de Janua.#
OFFENSACULUM Scandalum, vel ira, vel impedimentum. Jo. de Janua.#
OFFERENCIUM Oblatio, offerenda, pars Missae, vel potius praedium ad oblationum reditus. Tabularium Brivatense ch. 243.+
OFFERENTIA eadem notione. Bernardus Mon. in Consuetud. Cluniac. MSS. cap. 5. Post offerentiam majoris Missae, etc.+
OFFERENDA uti definitur a Balbo, Ugutione, et Jo. de Janua, est Antiphona, quae canitur, quum Oblatio debet celebrari. Rupertus lib. 2. de Divin. offic. c. 2.+
page 42, image: s0042
OFFERENTES qui tributa inferunt, collatores, in lib. 3. et 8. Cod. Th. de Tyronib. apud Ammian. lib. 19. et Senatorem lib. 11. Epist. 7.#
OFFERRE Sacrosanctum Missae sacrificium celebrare. Ita usurpat S. Cyprianus epist. 12. 63. et 77.+
page 45, image: s0045
OFFERSOR Offertor, qui offert, in veteri charta apud Ughellum to. 7. p. 1443.+
OFFERTORIUM Papiae, Oblatio quae altari offertur et sacrificatur a Pontificibus.+
page 46, image: s0046
OFFESA Charta an. 1274. regnante Carolo Rege Siciliae, apud Joannem Lucium lib. 4. de Regno Dalmatico c. 9.+
OFFEX qui alicui officit, qui impedit. Fridegodus in S. Vuilfrido c. 53. Ut frater congrex scelerum, sicut patet, offex.#
OFFICIALIS Gloss. Lat. MS. Reg. Minister, servus, Officialis.+
page 47, image: s0047
OFFICIARE Ugutio: Funerare, sepelire, officiare, ut, Iste funerat corpus, i. officiat corpus, scilicet facit exequias funeris, et funerosa officia agit.+
OFFICIATUS Qui officie aliquo fungitur, vel ministerio, in Monasteriis et alibi. Chronicon Trudonense lib. 8. p. 449.+
page 48, image: s0048
OFFICINAE in Monasteriis, dictae aediculae, in quibus asservantur quae ad victum aut alios usus Monachorum spectant.+
OFFICINUM pro Officina. Eadmerus in vita S. Wilfridi cap. 17.+
OFFICINATOR Praecipuus inter opifices, opifex, faber, qui caeteris fabris praeest.+
OFFICIOLATUS Dignitates, munia publica. Occurrit saepe in legib. Hungaricis, et apud Thwroczium in Ladislao c. 58.#
OFFICIONARIUS Officiarius, minister Judicis, Praesidis, in Historia Translationis S. Sebastiani n. 29. in Actis S. Thyrsi Martyr. n. 31. et alibi passim in Actis Martyrum.#
OFFICIOSITAS Officium, munus. Eulogius Cordubensis lib. 1. Memor. Sanctor.+
OFFICIPERDI Qui laboris non habent remunerationem, Catoni quoque (in Distichis) dicuntur Officiperdi.+
OFFICIUM Officialis, Minister Judicis, Magistratus apparitura, Palatina militia.+
page 49, image: s0049
OFFOCARE Suffocare. Sextus Placitus seu Platonicus de Medicina animalium lib. 1. cap. 1.+
OFFUM Vide Noffum Noffus.#
OFGANGFORDELL Leges Canuti Regis de forestis c. 11.+
page 50, image: s0050
OFPATINUS Extat apud Joan. Lucium de Regno Dalmatico lib. 5. c. 2.+
OGA Vide Auca.#
OGETHARIUS in Regiam Majestatem lib. 4. cap. 31. §. 3. Hybernicum nomen dignitatis, vulgo Ochiern, quo loco aequiparatur Thano.#
OGIS Nicolaus de Braja in Ludovico VIII. Rege Franc. p. 290.+
OGLATA [Oglatta]. Charta Avae Comitissae Ruscinonensis an. 971.+
OLA Summi humeri pars posterior, in Glossis antiquis MSS.#
OLAX [Olidus], et [Olacitas], foetulentia, olor, in Gloss. Isidori. Utitur Martianus Capella lib. 1. Hujus gressus ineerti, atque olacis temeti madoribus implicati.#
OLBA Versus MSS. citati in Glossa ad Disticha Magistri Cornuti: Urceus, urceolus, est olla, vel amphora, testa, Olla, vel idria sit vas, vini dico lagenam, Oba, vel onophorus, sed et orca, fidelia, vas est, Olbaque jungatur Monachis appropriatum.#
OLCA [Olcha], [Ochia], Gall. Ousche, vel Osche, in Consuetudine Nivern. cap. 6. art. 1.+
page 51, image: s0051
OLDA Distinctio, diverticulum, Jo. de Janua. Glossae antiquae MSS. habent Districtio sive diverticulum.#
OLDERMANNI olim dicti in urbe Groningana, qui negotiantium disciplinae, et juri nautico tuendo, et dirimendis inde natis controversiis praefecti erant.+
OLDUNGEBONDER Andreas Suenonis lib. 4. legum Scanicarum c. 8.+
OLEA Papias: Olea, gemma, barbarum est: ex fulvo et nigro, viridique et candido constat.+
OLEARIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. est etiam ibidem [gap: Greek word(s)] .#
OLEPORA Fromage, in veteri Glossar. Lat. Gall. MS. ex Biblioth. Thuan. an. 525.#
OLERARE Plantare, olera, vel oleribus uti. Deolerare, exolerare, valde deolerare, vel olera auferre. Jo. de Janua.#
OLESCERE Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Olesco, glisco, cresco. [gap: Greek word(s)] , Cresco, olesco. Virgil. modis inolescere miris.#
OLEUM triplex, conservatur et benedicitur separatim et divisim feria quinta Majoris Hebdomadae, scilicet oleum pro infirmis, oleum ad chrisma, et oleum ad Catechumenos ungendos, ut est in Ordine Romano, et apud Honorlum Augustod. lib. 3. cap. 80. 81. 82.#
OLEI infirmorum, seu pro infirmis et energumenis,
page 52, image: s0052
Exorcismus et Benedictio habetur in Ordine Romano. Vide praeterea Durandum lib. 6. c. 74. num. 3. et seqq.+
page 53, image: s0053
OLFACITAS Gloss. Longob. S. Germani Paris. Gastrimargia, gula, vel olfacitas.#
OLFACTORIUM Vas unguentarium muliebre, in quo odor amenta gestantur. Jo. de Janua, ex Glossis antiquis MSS.#
OLIBANUM Thus, Ital. Olibano. Charta Benedicti PP. an. 1033. apud Ughellum tom. 1 part. 1. p. 124.+
OLICIUS Testamentum Riculfi Episcopi Helenensis an. 915. Capas duas, - toalias olicias duas, una cum argento, etc.#
OLIFERALE seu [Oleiferale], quemadmodum ceroferale, vas in quo continetur oleum ad lucernas.+
OLITANUS Antiquus, vetus, ex voce olim. Gloss. Gr. [gap: Greek word(s)] , Antiquus, olitanus, pristinus, vetustus.+
OLIVATIO [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
OLIVITOR qui olivas curat, ut vinitor, vineas, apud Sidon. lib. 2. Epist. 9.#
OLLA Imbrex, tegula. Galbertus in vita Caroli Comitis Flandr. n. 62.+
OLOCRYSTALLINUS totus ex crystallo. Helgaudus in Roberto Rege Franc. Fecerat unum phylacterium olocrystallinum in gyro auro puro adornatum.#
OLOFLAMMA Vide Auriflamma.#
OLOFORUS Glossae MSS. Olofora, vestis purpurea.+
OLOGRAFUS Vide Holografus.#
OLORA Papiae, Oloserica vestis. Legendum olovera oloverus, vel olofora oloforus, ut supra.#
OLOVERUS Vide Holoverus.#
OLOVITREUS Vide Holovitreus.#
OLYMPIAS pro Indictione. Extat in Tabular. Celsinianensi Charta cujusdam Adalardi, data in mense Febr. 11.
OMELIUM Vide Homilia Homiliae.#
page 54, image: s0054
OMASUS Ordericus Vitalis l. 12. p. 852.+
OMNIMODIS pro Omnino, omnibus modis vel modis omnibus, ut est in lib. 14.+
OMNIPOTENTATUS Adrianus PP. in Codice Carolino, in epist. ad Irenen et Constantinum filium: Barbaras nationes sub suis prosternens conculcavit pedibus, omnipotentatum illarum domans, et suo subjiciens regno adunavit.#
ONA Dolii vinarii species, apud Trevirenses. Magnum Chron. Belgic. an. 1015.+
ONATIZARE Hymnus MS. in S. Ildevertum Episcopum Meldensem: Ildevertum collaudemus, orgiis Onatizemus, miracula enarremus, Haec Clerici jubilemus, etc.#
ONCUNNE Ex Sax. Oncunnen, notatus, accusatus. Leges Alvredi Regis MSS. c. 29.+
ONEUS Supercilium montis. Vita S. Wnebaldi cap. 3.+
ONOMA nomen ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Baldricus lib. 1. Chronici Camerac. cap. 88.+
ONUS sententiae, In Jure Hungarico, est gravamen et liberatio mulctae. Sambucus et Molnatus.#
ONUSTUS qui oneri est, onerosus. Saxo Grammaticus lib. 7.+
OPEDERE Contraire, quasi pedem contraponere. Papias.#
OPENTHEFT Apertum furtum, vox Saxonica ab open, pro o [gap: special sign] en, apertum, vel manifestum, et [gap: special sign] e [gap: special sign] ,
page 55, image: s0055
furtum.+OPERAE idem quod Manuoperae, Corvatae: operae quas patronis exhibent liberti: in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] .+
OPERAGIUM ex Gall. Ouvrage. Statutum Ludovici Regis Franciae datum Parisus an. 1225. regni 3.+
OPERARIUS Dignitas in Collegiis Canonicorum, et Monasteriis, cui operibus publicis vacare incumbit: vulgo, Maistre de l'oeuvre.+
OPERATA Quantum quis per diem operari potest in vinea.+
page 56, image: s0056
OPERATIO Vide Opera Operae, Opus.#
OPERATORIUM Officina, apotheca, Nostris Ouvroir.+
OPERATUS Elaboratus, Obrado Hispanis, Gallis Ouvre.+
OPEROSUS Operarius. Sugerius in Ludovico VI. p. 308. Rex Angliae castelli apparatum multa instantia praeparat, operosos sollicitat, etc.#
OPERTANEUS Latens. Papias.#
OPERTORIUM Tumulus, Tumba, apud Sidon. lib. 3.+
OPHISTICUS [gap: Greek word(s)] , Serpentinus, prudens; constat enim serpentem esse prudentiae symbolum.+
OPICIZUM Fridegodus in S. Wilfrido cap. 15.+
OPINABILIS Opinatus, celebris, famosus. Alvarus in Vita S. Eulogii Presb. et Mart. n. 3.+
OPINANTER Inopinate. Concilium Lateranense sub Martino I. PP. Act. 2. Suggerimus - novitatis commentum ad nos usque opinanter fuisse delatum.#
OPINANTIA Gloss. Graec. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Putatio, Opinantia, Opinio. Editum habet [opinatio].#
OPINATORES Exactores annonae militaris. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Opinator.+
OPINATUS Probus, bonae famae, celebris Jo. de Janua: Opinatus, opinione praceptus.+
page 57, image: s0057
OPINAX in Gloss. Isid. Manifestus.+
OPINIO Fama, existimatio: [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Anianus ad leg. un. Cod. Th. de His qui veniam aetatis, etc.+
OPINOSUS Gloss. Aelfrici: Famosus vel Opinosus, Hil [gap: special sign] ul.#
OPIPARE Joan. de Janua, est nobilitare, vel renovare, vel recomponere, aut post planctum in convivio gaudere.#
OPIRUS Matth. Parisan. 1248. Tritico deficiente, panis eorum opirus et mucidus.+
OPISO Speculum Saxonic. lib. 1. art. 61. §. 6. Opiso, id est, titubans, si in dictis suis ceciderit, sine damno relevare et meliorare sua dicta valebit.#
OPITULARIUM Auxilium. Papias.#
OPIZARE Opicus. Ugutio: Ab ops, pis, quod est terra, opizo, as, i. corrodere, diminuere, quia omnia terra corrodit et diminuit: unde opicus, corrodens et diminuens.+
OPLUS pro Populus, arbor. Charta Desiderii Regis Longobard. in Bullario Casinensi tom. 2. p. 14.+
OPPA in Legib. Adelstani de Hundredis c. 8. Vide Blanhornum.#
OPPERATUS Vide Apparatus.#
OPPONERE in pignus dare. Gregorius M. lib. 1. epist. 42.+
OPPORTUNUS idoneus. Liberatus Diaconus cap. 17. Detrahebant apud Zenonem, et accusabant cum, quasi opportunus Episcopatui non esset Joannes.#
OPSTICARE Charta Henrici III. Imp. pro privilegiis Pisanorum an. 1081.+
page 58, image: s0058
OPTARI Canonicus dicebatur, maxime in Ecclesia Upsaliensi apud Suecos, in qua vacante Canonia per decessum alicujus licebat alteri Canonico omissa sua in pinguiorem vacantem succedere.+
OPTIMATES Praecipui e Palatinis proceribus, maxime apud Gothos, Burgundos, Francos, etc.+
page 59, image: s0059
OPTIO quid apud Latinos significet, notum ex Grammaticis, maxime ex Stewechio ad Vegetii lib. 2. cap. 7.+
OPTIVUS pro Optatus vel Optandus. Utitur Gerardus Presbyter in Vita S. Udalrici Episcop. Augustensis cap. 15.#
OPTUMESCERE Capitulare Caroli M. an. 808. c. 4.+
OPULUS pro opulentus. Henricus Rola in Herlingsberga: Qui poterit facere quos vult opulos vel egenos.#
OPUS [Operatio], Eleemosyna, quae praecipua est inter opera bona; virtus nempe quae avaritiae opponitur.+
page 60, image: s0060
ORA inquit Skenaeus, generaliter significat quodvis metallum, veluti cum dicimus, ait idem, Leed-ore, id est, plumbi metallum, etc.+
page 61, image: s0061
ORABECELA Vide Lito.#
ORACULARIUS pro Auricularius. Fragmentum Petronii: Habuit oracularios servos, qui illum pessum dederunt.+
ORACULUM Aedes sacra, in qua oratur. Will. Brito in Vocabulario MS. Oraculum, dicitur Propitiatorium, unde Exodi 38.+
ORAGO Pluvia vehementior, tempestas. Gall. Orage, vox formata ab aura, quam vide. Regestum Ecclesiae Parisiensis inscriptum, Officium vini, fol. 20.+
ORALE Vestis Episcopalis, in formam sindonis, quam Pontifex Romanus capiti quasi in modum veli
page 62, image: s0062
imponit, et replicat super humeros et ante pectus.+ORAMA Vide Horama.#
ORAMEN Invocatio, preces. Vita S. Severi Episc. Raven. n. 6. Finitoque oramine, etc.+
ORARIUM Joannes de Janua: Orarium, abora, pro extremitate vestium, derivatur: limbus qui apponitur orae, i. margini et extremitati alicujus vestimenti, causa ornatus.+
page 63, image: s0063
ORATIO Licentia exeundi, apud Monachos, quia licentia dabatur oratione seu benedictione Prioris. Poenitentiales S. Columbani c. 3.+
page 65, image: s0065
ORATOR Qui Deum orat, precatur. Jo. de Garlandia in Aequivocis:+
ORATORIUM [gap: Greek word(s)] . Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Oratorium. [gap: Greek word(s)] , S. Basilio Epist. 70.+
page 66, image: s0066
ORATRIX [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. quo loco, inquit Meursius, intelligi debet Enchiridion precum, quod in Orientali Ecclesia habebant pariter, ut in Occidentali, et Breviarium vulgo indigitatur.+
ORBARE Membris privare, mutilare. Capitula Caroli M.. ad Monachos an. 789. c. 16.+
ORBICULARE Liber Anniversariorum Basilicae Vaticanae, apud Joannem Rubeum in Vita Bonifacii VIII. PP. p. 345.+
page 67, image: s0067
ORBITARE Recurrere, redire. lib. Miraculor. S. Genulfi n. 13. Orbitatur interim gratus temporis recursus.#
ORBIS Imperium, regnum, dominatio. Orbis Romanus, pro Imperio Romano, in l. 17. D. de Statu hom. apud Plinium lib. 17. c. 12.+
ORBIS [Orbus], [orbare]. Vide Ictus.#
ORBITATIO In veteri Gloss. Saxon. Cottoniano, [gap: special sign] epne [gap: special sign] e, i. tritae viae seu orbitae calcatio.#
ORBITUDO Orbitas, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
ORBITUS Annualis, in Gl. Arabico-Lat. Lege Obitus, nostris, Obit. Vide in Obitus.#
ORBUS Ictus. Vide in Ictus.#
ORCA Vas Hispanicum, Varroni: Isidoro lib. 20. c. 6.+
ORCEOLUS Vide Urceolus.#
ORCHISTOPOLUS Vide Orciscopalarius.#
ORCIUM [Orciolus], [Orciarius], urceus. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Orcium, amphora.+
ORCISCOPALARIUS Jul. Firmicus l. 8. Matth. c. 15.+
page 68, image: s0068
ORCISTRA Pulpitum Ecclesiae, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , locus in quo mimi actiones suas exhibebant.+
ORDA Tartaris, tentorium, statio, curia Imperatoris.+
ORDEA Hujus vocis vis sic exponitur in Tabulario S. Petri Generensis: Absolvit idem Gasto in Bearnio - omnes homines ad dominium S. Petri Generensis pertinentes, ab exercitu, et ab omni expeditionis genere, et arepentina hostium insecutione, quam vulgus consuevit Ordeam appellare.+
ORDEACUM Praestatio ex ordeo. Vide in Mestivarius Mestiva.#
ORDELA [Ordalium], quodvis judicium divinum, purgatio vulgaris, modus criminis purgandi, ex Saxon. o [gap: special sign] ela, in Canonib.+
ORDIBARII Haeretici, Valdensium sectarii, de quibus Raynerus contra Valdenses c. 6.#
ORDINABILITER per ordinem, composite. Zeno Veronensis serm. 6.+
page 69, image: s0069
ORDINALE vel [Ordinalis], Liber in quo ordinatur modus dicendi et solemnizandi divinum officium, inquit Lindwodus ad Provinciale Cantuar.+
ORDINARE Statuere, disponere, Gallis, Ordonner, disposer.+
ORDINARIUS Manipularis, qui in ordine est, apud Festum.+
page 70, image: s0070
ORDINATUS mori dicitur, qui testamentum confecit, apud Will. Tyrium lib. 12. c. 25. Vide Inordinatus.#
ORDO Modus, ratio.+
page 72, image: s0072
OREDELFE Rastallo, est l'ou une clayme de aver le ore que est trove en son soile, outerre.+
ORESTE Monasticum Anglic. to 2. pag. 16. 17. 827.+
OREXIS Cibi appetentia, aviditas, ex Gr.+
page 73, image: s0073
ORGANUM quod vario calamorum ordine constat, follibusque inflatur: nam [gap: Greek word(s)] , fistula, exponitur, ut [gap: Greek word(s)] , fistularius, in Gloss.+
page 75, image: s0075
ORGERAFRUS Bernardus Monachus, postmodum Archiep.+
ORGILDE vox Saxon. quae sine compensatione significat, de eo usurpata cujus vita nullo pretio redimenda est, ut qui jure fuerit occisus: ex o [gap: special sign] , quae negativam sonat, et [gap: special sign] l [gap: special sign] , compensatio.+
ORIA pro Orgia. Adamnanus lib. 2. de Locis SS. c. 21.+
ORIGINARII Originales, vernaculi, Isidoro in Glossis et Papiae, Servi glebae addicti, adscriptitii, a prima origine colonariae conditionis adstricti.+
page 76, image: s0076
ORINALE idem quod Orarium. Acta S. Basilisci Mart. n. 20.+
ORINDA Panis genus, et ex quo conficitur, semen, Aethiopiae peculiare, et sesamo persimile, quod coquentes vescuntur, ut est apud Hesychium in [gap: Greek word(s)] .+
ORIPALATUM In Glossario Saxonico Cottoniano, C [gap: special sign] le- [gap: special sign] . Ubi Somnerus, reponendum forte, Oxylapathum.#
ORIOLUM Porticus, atrium. Matth. Paris an. 1251.+
ORITORIUM Histor. Translat. SS. Vvandregisili et al. num. 14.+
ORMESTA Ordericus Vitalis lib. 5. p. 558.+
ORMISCUS Fridegodus in S. Wilfrido cap. 11. ubi describit Episcopi consecrationem:+
ORMIZATUS Vide Armizatus.#
ORNA pro urna. Autor Queroli: Euclio aurum in ornam congessit olim, quasi busta patris, odoribus insuper infusis, tituloque extra addito.+
page 77, image: s0077
ORNAMENTARIUS Orator, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Ibid. [gap: Greek word(s)] , Ornamentarius.#
ORNATOR Gloss. Gr. [gap: Greek word(s)] , Ornamentarius, Ornator. Jul. Firmicus lib. 5. Math. Sculptores, aut Ornatores efficiet, aut mechanicos.#
ORNATRIX [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. alibi, [gap: Greek word(s)] , Ornatrix, [gap: Greek word(s)] , Orno, Lexic. Gr. MS. Reg. cod. 930.+
ORNATURA Papias: Limbus est quam nos ornaturam dicimus, quae ambit extremitatem vestium, aut ex filo aureo contexta assutaque extrema parte vestimenti.+
OROBIOTAE Graeci qui montes incolebant: ex Graeco, [gap: Greek word(s)] . Annales Francorum an. 809.+
ORODONA Testamentum Riculfi Episcopi Helenensis an. 915.+
ORODUM Bladum conculcatum, in Glossario Saxon. exarato sub Edw. III.#
OROMA Vide Orama.#
ORPHANARI Viduari. Fundario Monasterii Pamburgensis, in Metropoli Salisburgensi to. 3. pag. 82. Parentum solatio orphanari.#
ORPHANUS Lapis pretiosus, inquit Albertus Magnus, qui in corona Imperatoris, non unquam alibi visus est, propter quod Orphanus vocatur.+
ORRATA Testamentum Guillelmi D. Montispessulanian. 1211.+
ORSA pro ursa, [gap: Greek word(s)] , Septentrio, apud Sanutum lib. 2. part. 4. cap. 6. vox Italica.#
ORSCARDI Lex Aleman. tit. 6. §. 1.+
ORSUS Juramentum, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Hroswita de gestis Odonum p. 168.+
ORTARE [Ort]. Vide Obstare.#
ORTHOPLUMUS seu [Orthoplumeus], pannus rectis plumis variegatus, distinctas, opere scilicet plumario, ex hibrida voce Gr.+
page 78, image: s0078
ORTICLINEUM Bulla Benedicti VIII. PP. apud Ughellum in Episcop.+
ORTILII pedis ungulae, Orteils Gall. Charta Joannis Regis Angliae de libertatib. forestar. apud Matth. Paris an. 1215.+
ORTLIBIENSES Valdenses haeretici, qui Ortolevi, in Constit. Friderici II. contra haereticos.+
ORTOLEVI Vide Ortlibienses.#
ORTUGA apud Danos, moneta, quae valet 2.+
OS In ore gladii. Vetus versio Lucae c. 21. v. 24.+
page 79, image: s0079
OSA [hossa], [hosa], [ossa], [houcia], etc. Tibiale, curale, caliga: Germanis Hose, Cambrobritannis Hosen, Gallis Heuse, houseaux, Italis üosa.+
page 80, image: s0080
OSANNA genus ligonis, Papiae. V. Dominica Osanna.#
OSBERGUM Vide Halsbergum Halsberga.#
OSCA [Oschia]. Vide Olcha Olca.#
OSCILLI Vita S. Hugonis Abbatis S. Martini Eduensisn. 22.+
OSCLIUM Vide Osculum.#
OSCULATIO Vox Medicorum, Gr. [gap: Greek word(s)] , osculi venae aut arteriae apertio, ex qua sequitur sanguinis profluvium.+
OSCULATORIUM Tabula quae fidelibus inter Missae solennia osculanda defertur, vulgo nostris, la Paix: in Statutis Walteri Archiep.+
OSCULUM Eulogia, Benedicto, vice osculi, in signum caritatis ac mutuae benevolentiae.+
page 85, image: s0085
OSICIUM Vide Isicium.#
OSSAMENTA Ossa, ex Gallico Ossements. Matth. Paris an. 1257. Inventa sunt ossamenta Regis, etc.#
OSSARIUM [Ossuarium], Tumulus. Vetus inscriptio: Sex. Turranius sex. F. Causenus et Turrania Pacata ossar. fecerunt, etc. Alia inscriptio: Julia Fuscinia ossuarium viva sibi fecit.+
OSSUM pro Os, ossis, seu [gap: Greek word(s)] , usurpat Arnobius junior in Comment. in Psal. 138.+
OSTAGIUS Vide Hostagius Hostagium.#
OSTARE Vide Obstare.#
OSTATICUM Vide Hostaticus Hostagium.#
OSTENSIO Probatio. Capitulare Arechis Principis Benevent. editum a Camillo Peregrino, §. 3.+
OSTENTUM Pars horae minima. Vetus Agrimensor, de Ponderibus: Hora constat 115. punctis, 10. minutis, 15. partibus, 40. momentis, 60. ostentis.+
page 86, image: s0086
OSTIALIS [Ostiarium], Pallium, [gap: Greek word(s)] , quod ad ostium aedis sacrae appenditur. Leo Ost. l. 1. c. 58. al. 55.+
OSTIARIUS cui ostii, seu portae cura incumbebat: qui ad velum stabat, Cancellarius: nam Ostiariorum id fuit potissimum munus. Monachus Sangall. de Carolo M. lib. 1. cap. 20.+
page 87, image: s0087
OSTILARIUM Joannes Thwroczius in Carolo Rege Hungariae cap. 99.+
OSTIUM et [Ostiolum], inter donaria vel ministeria sacra recenset Hatiulfus lib. 2. Chron. Centul. cap. 10.+
OSTMANNI Anglis dicti Norwagienses, et insularum Septentrionalium incolae, quiin Hiberniam appulsi, hic consedere: dicti sunt autem Ostmanni lingua ipsorum, corrupto quodam Saxonico, quasi Orientales homines. Respectu namque terrae istius ab Orientalibus partibus huc undecumque advecti sunt.+
OSTORIUS Vide Asturcus Astur.#
OSTREA inter Ministeria sacra reponitur in veteri Charta Cornutianensi edita a Suaresio: Cicindelas argenteas 5. cum catenulis suis, stantarea argentea, et in confessione ostrea argentea 2. cum clavi sua.+
OSTREARIUS Ugutio: Ostrea, costa cujusdam piscis, qui in ostrea latitat, --- unde Ostrearius, qui piscem istum vendit vel capit.+
OTHAN Saxonum nondum conversorum Deus. Historia S. Cuthberti: Juro per Deos meos potentes Thor et Othan, quod ab hac hora inimicissimus ero omnibus vobis.+
OTLINGUA Saxonia, in Capitul. Caroli C. pag. 113. 1. edit. Sic dictus pagus in Neustria, ubi consedere Saxones cognominati [Otlingi].+
OTO In Charta Arelatensi, Centum solidi de Otone, occurrunt. An Imperatoris Otonis, incertum.#
OTORGARE Concedere, Hispanis, Otorgar, nostris, Ottrojer.+
page 88, image: s0088
OTRIARE Concedere, permittere, vel obtinere et impetrare, ex Gallico, Otrojer, seu ut olim efferebatur, Otrier.+
OVAGIUM Pensitatio ex ovis. Compotus Baillivorum Franciae an. 1306.+
OVARIA Venter, seu pars corporis, ubi formantur ova in avibus, apud Fridericum II. Imp. lib. de Venat. c. 32. 48.#
OVATARE Charta an. 1160. apud Ughellum in Archiepiscopis Salernitanis: Et attacatur as per dictam terram ipsius Monasterii S. Clementis construere, per quas ab ipso alveo, et usque ipsum molinum, vel molendini aqua ducatur omni tempore praedictum molinum, vel molendini, et ovatare cum aquis et aquarum usibus, etc.#
OVERCOUPUNGA Charta Ottonis Imp. an. 968. apud Meibomium ad Witikindum p. 129.+
OVERMECKE Charta Henrici II. Imp. an. 1003. apud Will.+
OVERCYTHED vox Saxonica, convictum significans a c [gap: special sign] au, ostendere, notum facere, probare: et o [gap: special sign] en, super, quasi super re aliqua convictus vel reus factus.+
OVERDRAGHE vox Theutonica. Charta Philippi, Comitis Flandriae, an. 1187.+
OVERHERNESSA Contumacia, despectus, proprie de eo, qui juri stare aut parere renuit: praeterea forisfactura seu mulcta ex ejusmodi despectu debita: vox Saxon. o [gap: special sign] e [gap: special sign] he [gap: special sign] niss. Exo [gap: special sign] e [gap: special sign] , super, et h [gap: special sign] an, audire, auscultare, unde Ove [gap: special sign] h [gap: special sign] nessam Bromptono exponitur superauditio, quomodo recte emendat Somnerus, pro subauditio, in legibus Adelstani Regis c. 25.+
OVIALE apud Matth. Paris an. 1254.+
page 89/90, image: s0089
OVIFER Ovis silvatica, seu silvestris. Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] . Ovifer.+
OUT-FANG-THIEL libertas capiendi fures, homines proprios, in sua vel aliena terra, aut alterius feodo, cum re furtiva, sive furto manifesto, eosque reducendi ad curiam suam, seu ad locum, ubi furtum commissum fuit, utibi judicentur.+
OUTHORN Foedus Alvredi et Godruni Regum, apud Spelmannum: Nullus supersedeat outhorn, nec outhest vel buiblotam, vel firdfare, nec herebode, ore aut cornu, juxta praeceptum Heretemiorum regni, cum semper expedit, et opus adfuerit expeditionem pro communi utilitate coronae regni Britanniae super Weram et Witam, et Drincehen prima vice, et si secundo id supersedeat, perdat omne, quod suum est, et componat erga Regem pro membris.#
OVUM [Ova], pro testiculis, apud Pseudo-Ovidium, lib. 2. de vetula, initio, de semiviris:
-------- vel tantus ad ova veniret #
OXELLUM [Axilla]. Miracula S. Joan. Beverlac. n. 8.+
OXYBLATTA Purpura intensioris et vividioris luminis, [gap: Greek word(s)] , Aristophani, [gap: Greek word(s)] apud Suidam in [gap: Greek word(s)] .#
OXYDEAURATUS vox hybrida, auro splendente inauratus. [gap: Greek word(s)] . Petrus Diac. lib. 4. Chronici Casinensis c. 17.+
OXYCOMINUM [gap: Greek word(s)] , In Fragmento Petronii p. 56.#
OXYPAEDEROTINUS color, apud Vopiscum, dictus ab acantho herba, quam Graeci et Latini paederotem nominant: vel a gemma opalio, quae propter eximiam gratiam paederos a plerisque appellata est, ut autor est Plinius.+
image: s0090
P.
P LITERA numeralis, quae 400. denotat.+
PAAGIUM Vide Peagium.#
PABO Vide Pavo.#
PABU Barba, Papiae: in Glossis antiquis MSS. [Basta].#
PABULA Bruma, nives, Papiae.#
PABULATOR Pastor, qui bubus pabula praebet, vel pater, qui praebet pabula, in Glossis Isidori. In Glossis antiquis MSS. Pastor, qui praebet pabula.#
PACARE Solvere, exsolvere, Pajer, vox orta vel ex pacare, pacem facere debitum solvendo: vel ex pactare, pactum seu tributum solvere, quod vult Salmasius lib. de Trapezitico foenore p. 517. etc.+ [Paccare]
PACATORIUM Glossae antiquae MSS. Pacatorio, Plantatorio. Infra. Pangatorio scribitur. Glossae vero Isidori: Pactorio, Plantorio.#
PACCARE Vide Pacare.#
PACEATUR Leges Inae Regis West-Saxon. c. 45.+
PACERE [Pacisci], in Glossis antiquis MSS.#
PACIARII Quibus pacis indictae a Summo Pontifice et Conciliis, observandae cura commissa erat, in Concilio Monspeliensi an. 1214. c. 33. 34. 39. 42.+
page 92, image: s0092
PACIFICARE Vide Osculum pacis.#
PACIFICAE literae, videntur appellatae generatim epistolae omnes amicae, pacis ac divinae caritatis conciliatrices, maxime quae Clericis alio proficiscentibus ab Episcopis dabantur. Concilium Eliberitan. an. 305. c. 81.+
PACONANTES Planantes, Papiae. In edito est [Pacovantes]: secus Ugutio.#
PACTIMONIUM S. Augustinus epist. 223. de Recipiendis Donatistis: Testem Deum facio --- sic eos me suscepturum, ut non solum baptismum Christi quem acceperunt, ipsum habeant, sed etiam honorem pactimonii et continentiam.+
PACTISIS Vini species. Vide Graecum.#
PACTORIUM Pactum, vel locus ubi sit pactum. Joann. de Janua. Vide Pactum.#
PACTUARE Pactum inire, pacisci. Gesta Constantini M. p. 479. Pactuatus est, ut si victus fuisset Odoachar, etc.#
PACTUM quodvis Foedus, Contractus, Traite. Glossae ad Regulam sancti Benedicti c. 2.+
page 94, image: s0094
PACTURIUM Plantatorium, Papiae, qui infra, Pactorium habet: alibi, Pangratorium, seu ut praefert Codex MS. Pangatorium. Vide Pacatorium.#
PACULM Sacculum, pacceolum, in Glossis Isidori.#
PADELENGA [Palenga], Anguilla decumana, anguilla procerior, Flandris Palinc; Kiliano, Paelinck.+
PADES arbor Picea, Gallis, ut author est Plinius lib. 3. c. 6.#
PADUIRE Charta anni 1273. in Regesto homagiorum Nobilium Aquitan. fol. 9.+
PADULES Palus, Stagnum, ex Italico Padulo, qua voce utuntur Joannes Villaneus lib. 1. cap. 17. lib. 6.
page 95, image: s0095
cap. 47.+PAEBLUM in Gloss. Saxon. Aelfrici, Paeh, i. tela.#
PAEDAGOGIANI Pueri honorarii, qui in Palatio ministerio Principis militabant, cujusmodi sunt ii quos inde Pagios appellatos viri docti volunt. Ammianus lib. 29.+
PAEDAGOGARE Docere. Occurrit in vita SS. Severini et Victorini n. 2.#
PAGA [Pagus]. Asserus de Rebus gestis Aelfredi Regis Anglor.+
PAGAE Memoriae sine idolis, in Gloss. Isid. Papias nude habet Memoriae. Vide Paganus Pagani.#
PAGA [Pagare]. Vide Pacare.#
PAGALIA Uctus Formula 121. ex Lindenbrogianis: De securitate pro homicidio facto si se pacificaverit, ita ut pro ipsa causasol. tantos in pagalia nobis dare deberes, id est in pagam seu solutionem.+
PAGANENSES [Pagani], [Pagenses]: Gallis Paysans. Occurrit in vita S. Heldradi Abbatis Novalicensis n. 9.#
PAGANI Scriptoribus Christianis vulgo appellati Gentiles, et Idololatrae.+
page 98, image: s0098
PAGELLA Matthaeo Silvatico, Corium, vel petra lata ubi ponitur emplastrum. Vide Pagina.#
PAGELLUS [Pagenses], [Pagesii]. Vide Pagus.#
PAGENA Vide Pagina.#
PAGENSALES Vide Parensales.#
PAGESIA Vide in Pagus.#
PAGERAMENTUM Tabularium Ausciense, apud Marcam, lib. 4. Hist. Beneharn. c. 7. n. 5.+
PAGETTUS Vide Pagius.#
PAGINA non tam modus agri, quam fundus, aut ager mensura sua definitus, nostris, Piece de terre.+
PAGINALITER per paginas. Isidorus Pacensis Episc. aera 780.+
PAGINATOR Chronicon Windeshemense lib. 2. c. 43.+
page 99, image: s0099
PAGINEUMA Inscriptio quae legitur Romae in S. Jacobiad Longaram.+
PAGIT in Glossis antiquis MSS. aut palum figit, aut cytharam tangit. Ita etiam Glossae Isidori. Infra in Glossis MSS. pro Pagit, legitur Pangit.#
PAGIUS Famulus. Historia fundationis Abbatiae Pipwellensis in Anglia: Et habuit sub ipso forestarios tres pedites, cum pagiis eorum. Computum hospitii Regis an. 1312.+
PAGO pro compago. Hrabanus Maurus Poem. 29.+
PAGOTI Calones, inermes, vel ignavi, Pagots. Gontinuator Nangii an. 1356.+
PAGULA Frena, in Glossis Isidori, sed legendum Bagula. Vide in hac voce.#
PAGUS in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] .+
page 101, image: s0101
PAGETTUS Vide Pagius.#
PAIA solutio, Gall. Paje. Charta Gregorii IX. Papae ex Regesto Eccles. Lugdun. Pro pagamentis, quae paia vulgariter nuncupantur.#
PAIARE idem quod Pagare Paga, solvere, ex Gallico Paier. Statutum 2 Westmonasteriense cap. 46.+
PAIOLA Puerpera, ex Ital. Pagliola, in Statut. Mediolanens. 2. part. c. 257.+
PAIUM Charta Adefonsi Imperat. Hispaniae apud Colmenaresium in Histor. Segobilensi cap. 15. §. 11.+
page 102, image: s0102
PAYROLA Vide Aichata.#
PAISARE apud Rollandinum in Chronico Patavino c. 2. lib. 4. c. 41. ex Ital. Paesare, Hesychio, [gap: Greek word(s)] , courir le pays.#
PAISNATICUM Vide Pastionaticum Pastio.#
PAISSO Pastio porcorum in silvis, glandes, ex Gall. Paisson, ut est in Consuetudine Pictavensi artic. 159. Monasticum Anglicanum tom. 1. pag. 594.+
PALA Isidorus lib. 20. cap. 14.+
PALADUIT Consuetudines Ecclesiae de Regula apud Labeum: Item Passapont recepit nomine nostro de ligassa lini palalduit in foro, et plenam manum lanae, juxta quod ibi fuerit.#
PALAFREDUS Vide Paraveredus Paraveredi.#
PALAGIUM Palagium, Tributi species. Sugerius lib. de Rebus in administr. sua gestis c. 11.+
page 103, image: s0103
PALANTIA [Pallantia], Palatinatus, Jurisdictio Comitis Palatini, seu jus lites decidendi supremo jure, cujusmodi habuit Magdeburgum ex Imperatorum indulto, uti videre est in Charta Ottonis II. apud Goldastum tom. 1. Constitut. Imp. p. 226.+
PALANSGRAVIUS Comes Palatinus, Germanis Pfalntsgreve, vel Pfaltsgraffen; ex Theutonico Pfalts, sive ex vetusta dialecto Pfallents, Palatium vel Curia regalis: unde hodie Curia Argentinensis die Pfalts appellatur.+
PALARE [Palata], [Palaticum]. Will. Brito in Vocabulario MS. Palo, las, dicitur palis aptare, vel palis parare, a palus, li. Apud Columellam lib. 11. c. 2.+
PALARIA Cum milites ad palos exercentur. Papias, ex Sosipatro lib. 1.+
page 104, image: s0104
PALAS Ita Palatium Trevirense vocat Ditmarus lib. 6. p. 68.+
PALASTRIA Testamentum Bertichramni Episcop. Cenoman.+
PALATAE [Palathae], in lib. 1. Reg. c. 25. in 1. Paralipom. c. 12. et Judith c. 5.+
PALATA Historia Cortusiorum lib. 11. c. 10.+
PALATINI qui in Palatio militant. Scholiastes Juliani Antecessoris cap. 82.+ [Palatinus]
page 105, image: s0105
PALATIA Regia, Publica, ea dicebantur, quae Reges nostri intra ditionum suarum limites variis in locis ac provinciis habebant; quo, si hac iter facere incumberet, in ea diverterent, ac interdum hiemarent. Vita Ludovici Piran. 796.+
page 109, image: s0109
PALATUS Vide Pallium.#
PALAZZOLI Virgulae, apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. c. 28. Vergettes, veteri Gallico interpreti.#
PALDONES Vide Faldones.#
PALEA vox, quae praeponitur ut titulus quibusdam capitib.+
PALEALES uvae, in palea conditae et asservatae, apud Caelium Aurelian. lib. 3. Acut. c. 21.#
PALEARIA horreum palearum in Miracul. S. Cataldi Episcop. num. 29.#
PALEARII Gallis, Paillers. Gaufridus Vosiensis in Chron. part. 2. c. 10.+
PALEARIUM in Gloss. Graec. Lat. dicitur [gap: Greek word(s)] , pellis, quae sub collo bovis fluitat huc et illuc ad modum palcae, etc.+ [Paleare]
page 110, image: s0110
PALECTUM Rollandinus in Summa Notariae cap. 2. In 10. brachiis panni de Pruyn. et uno palecto de flanchiis pro vestibus ipsius Dominae Mathildae, etc.#
PALENGA Vide Padelenga.#
PALERGIUM Anastasius Bibl. in Benedicto II. p. 272.+
PALETA idem quod Pala, annuli pars, quae gemmam cohibet. Gloss. Lat. Gr. Paleta, [gap: Greek word(s)] .#
PALETA mensurae frumentariae species, in Regesto Parlamenti B. fol. 28.+
PALETARE Gall. Paleter, proprie est ad palos, quibus urbium et castrorum muniuntur et sepiuntur ingressus, dimicare. Apud Vegetium lib. 1. cap. 11. et lib. 2. cap. 23.+
PALEUS Vide Pallium.#
PALHERIUM Palearium, ex Gallico Pallier. Charta an. 1306.+
PALIA Judicatum an. 1250.+
page 111, image: s0111
PALIFICARE Palam facere, exponere, declarare.+
PALIFICATURA [Palificatio], Telonei species, in Charta Berengarii et Adalberti Italiae Regum an. 952. in Bibl. Sebus. Cent. 1. cap. 99.+
PALIOSUS Dives, qui pallio dorsum tegit. Guill. de Podio Laurentii c. 43.+
PALIOSUM Anonymus de re Architecton. c. 17.+
PALITIUM [Palliciatum], [Pallatium], Contextus ac series palorum. Will. Brito lib. 7. Philipp.#
PALLA Globus, nostris Bale, Italis Palla et Balla, Germanis, Ballen, pro Pila.+
page 112, image: s0112
PALLA Aulaeum. Gloss. Lat. Gr. Palla, [gap: Greek word(s)] . Matth. Paris. an. 1236.+ [Pala]
page 113, image: s0113
PALLANTIA Vide Palantia.#
PALLATORIUM pro Parlatorium, vulgo Parloir, alias Locutorium, et Salutatorium; locus scilicet in Monasteriis virorum, ubi excipiebantur visitaturi.+
PALLEA Palleum, palleus. Vide Palla, Pallium.#
PALLEARICIA Vide Tectora.#
PALLINGUS Vide Falanga.#
PALLIUM Christianorum fuisse indumentum testatur Tertullianus lib. de Pallio, a quo ita describitur cap. 6.+
page 119, image: s0119
PALLIUM Graecis [gap: Greek word(s)] , vestis species Summis Pontificibus, Patriarchis, Primatibus, et Metropolitanis propria, quae sic describitur a Durando lib. 3. Ration. c. 17. n. 3.+
page 123, image: s0123
PALMA Anastasius in S. Symmacho PP. Et ex musivo agnos, et cruca, et palmas ornavit. al. fecit.#
page 124, image: s0124
PALMA Alapa palmis inflicta. Acta S. Proculi Martyr. Et solventes eum ministri, injuriaverunt eum, ita ut palmas in faciem ejus darent.+
PALMA mensurae frumentariae species.+ [Palmata]
PALMAEUM Vestis pastoralis, in Gloss. Isid.#
PALMARIA Chirothecae species, quae manuum palmas tegit.+
PALMARIUM Charta G. Episcopi Ebredunensis an. 1159. in Hist.+
PALMARIS Synodus: ita appellata Synodus Romana
page 125, image: s0125
quarta habita Rufio Magno Fausto Avieno Consule sub Symmacho PP. anno Chr. 502.+PALMARIUS [Palmatus], Peregrinus. Palmarii porro dicebantur, qui peregrinationem Hierosolymitanam seu ex voto ac pietatis intuitu, vel cruce ac sacra expeditione suscepta, in patriam redierant, quod in signum exactae istius peregrinationis palmarum, quarum ferax est Syria, ramos prae manibus redeundo deferrent.+
PALMATA poenitentiae apud veteres species.+
page 126, image: s0126
PALMATIA locus consitus palmis, Palmularium, Palmetum, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat. edito et MS. et apud Procopium lib. 1. de Bello Persico c. 19.+
PALMATIANA Gregorius M. lib. 1. Epist. 64.+
PALMATUS Vide Palmarius, Equi Palmati Equus.#
page 127, image: s0127
PALME Adamnanus lib. 3. de Locis SS. c. 4.+
PALMENTUM Torcular, Itali Palmento, Gallis Pressoir.+
PALMETIE Glaber Rodulphus l. 5. c. 1.+
PALMISARE in Glossario MS. Reg. cod. 1701. Est dare alapas, vel Barguinier. Vide Palma.#
PALMORERIUM Palmae ramus, Italis Palmero, Gall. Palmier.+
PALMOSUS Victoriosus. Glossae Isid.#
PALMULA Ratis, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr. Vide Schefferum de Militia navali lib. 2. cap. 5.#
PALOMERIA Libertates concessae Barcinonensibus a Petro Rege Aragonum an. 1283.+
PALONGATA Septum e palis in flumine, aut aquis factum, Italis Palancato, et Palancatico.+
PALPARE lanceam. Gauterius de Bellis Antioch. Laxis habenis, palpatis lanceis, impetuose ac strenue cohortem sibi obviam percutere maturavit.#
PALTONARIUS Superbus, ferox, ex veteri Francico Pautonnier.+
page 128, image: s0128
PALUDELLUM Palliolum, in Regula Tertiariorum Ord. S. Francisci cap. 3.#
PALUMBARIUM locus ubi Palumbes nidificant.+
PALUS Fossorium ligneum, seu ligo ligneus, quo terra egeritur, nostris, Pelle. Ita usurpat lex Salica tit. 61.#
PALUSTRES S. Avitus Viennensis epist. 63. ad Apollinarem Episcopum, qui marinas copias, id est, pisces ei miserat: Octo palustres quis quia se duo paria solearum, quae dentibus maceretis, - direxi.+
PAMBICIUM Vide Bombax.#
PAMPA Capitularia Caroli M. lib. 7. c. 314.+
page 129, image: s0129
PANAGIA Panis benedictus, [gap: Greek word(s)] , Graecis dictus.+
PANAGIUM [Panagator]. Vide Pastionaticum Pastio.#
PANALATA terrae, nemoris, etc. in Charta an. 1269. in Regesto Feodorum Ducatus Burgundiae 1. parte fol. 8.+
PANARICIUM apud Apuleium lib. de Virtutib. herbar. c. 42. §. 3.+
PANARIUM Excipulum, in Gloss. Isid.+
PANATA Tabularium Monasterii Conchensis in Ruthenis ch. 85.+
PANCALIA Acta Murensis Monasterii: Sunt et hic duo offertoriola, et linteum analogium subter Evangelium ponendum in festivis diebus, et 5. confanones, et unum sericum super sedile Sacerdotis ponendum, et quatuor vela, et tria tapetia, et adhuc de aliis palliis, quae vocantur pancalia quatuor decim partes, et 8. candelabra, etc.+
PANGAREA Vide Votarea.#
PANCARPUM Glossar. Longobard. S. Germani Paris. MS.+
PANCEREA [Panceria], Lorica, Italis Panciera, Germ. Panzer, quae scilicet ventrem tegit, quem nostri Panse vocant, Itali Pancia.+
page 130, image: s0130
PANCHARTA quaevis Charta, Diploma. Charta Caroli C. pro monast. Curbionensi, tom 6. vitar. SS. Ordin. Benedicti p. 252.+
PANCHON instrumentum piscatorium. Tabular. S. Genovefae Paris. an. 1224.+
PANCHRESTA Salvianus lib. 6. de Gubern.+
PANCHRYSTARIUS Arnobius lib. 2. adversus Gentes: Phrygiones, coquos, Panchrystarios, muliones, etc. Vide conjecturam Turnebi lib. 13.+
PANCOSSERIA Pistrix, mulier quae pancosseria artem exercet, in Consuetudinibus Tolosae part. 2.+
PANCRATIARIUS Pugil, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Reg. MS. cod. 1013.+
PANDARE [Pandiare]; Pandum, vel bandum, seu bannum apponere, apposer ban sur quelque heritage.+
page 131, image: s0131
PANDARIUS lanae, qui lanam pectit, carminat.+
PANDECTA pro Pandectes. Ita autem vulgo vocant libros Legum a Justiniano digestarum. Petr. Blesensis epist. 140.+
PANDIARE Vide Pandare.#
PANDICULARIUS Joanni de Janua, Homo hians et toto corpore oscitans: a pando, is Pandiculare, pro oscitare, vox Festo nota.+
PANDOX [Pandoxare], [Pandoxator].+
page 132, image: s0132
PANDURIZARE Pandura canere: est autem Pandura instrumentum musicum [gap: Greek word(s)] Polluci, cujus mentio est apud Varronem, Isidorum et alios.+
PANEGORISARE pane sustentare, Joanni de Janua et Ugutioni, qui haec ex S. Augustino affert: Panigorizamur quotidie sustentamentis Dei.+
PANELLUM Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. c. 18.+
PANERA [Panora], [Panchra], (ita enim varie scribitur) rapina, in Gloss. Isid.#
PANERIUM pro bannerium, vexillum, banniere, usurpat non semel Albertus Argentin. in Chronic. p. 115. 136. etc.#
PANERUM Cista, arca, ex Gallico panier. Vide in v. Pretium.#
PANESCULUS parvus panis. Will. Thorn. anno 1143. Ipsi vendicabant, scilicet de pane 30. panesculos.#
PANETA qui vel quae facit panem, Ugutioni et Joan. de Janua. Occurrit etiam in Glossan Lat. Gall.#
PANETARIUS qui panem conficit, Pistor, Panetier, in Consuetud.+
page 133, image: s0133
PANGA apud Petrum de Crescentiis lib. 8. de Agricul. cap. 8.+
PANGITARE Laudare, in Gloss.+
PANGITORIUM locus ubi multi simul canunt, i. Chorus, a pango. Ugutio, et Joann. de Janua.#
PANICE Papiae MS. Rosea, al. rosae. Panicenum, genus vestis. Ugutio: Paniceum, quaedam vestis pastora is.#
PANICIUM genus annona, qua in quibusdam locis homines vice panis sustentantur.+
PANIFICUS Glossar. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Pistor, Panificus.+
page 134, image: s0134
PANIGERIA Epistola Manuelis Comneni Imp. ad Regem Ludovicum VII.+
PANIS vel [Panus], Celso lib. 5. c. 27.+
PANIS sacra Eucharistia, caro Christi, quae cum nobis caeleste pabulum suppeditet, vocatur a Cyrillo, aliisque spiritualis alimonia, [gap: Greek word(s)] , et Panis simpliciter.+
page 144, image: s0144
PANNELLUS Vide in Pavenses.#
PANNEI Lapides, Imbrices, tegulae, Theuton. Panne, et Gleenpannen. Chronicon Vindhemiense lib. 1. cap. 11. Quae panneis lapidibus caemento contexerunt.#
PANNICIDAE qui pannos scindunt, Sartores, Tailleurs, nostris. Tidericus Langenius in Saxonia: Sunt mercatores, quibus attribuuntur honores, Sunt pannicidae pleni super omnia fide.#
PANNICLEROSUS Historia Episcoporum Autisiodorensium cap. 51.+
PANNIFICUS pannorum confector. Charta Communiae Beluacensis an. 1182.+
PANNUCEUS Papiae, Pannosus. Pannucea vestis, quasi pannosa, dicta, quod sit diversis pannis obsita.+
PANNULAE Vide Panucla.#
PANNULULA Navicula textricum, qua ejus discursu panni texuntur. Ugutio.#
PANNUS Portio, segmentum, vulgo Pan. Silvester Giraldus de Hibernia expugnata cap. 21.+
PANNUS Cambro-Britannis Pan, Pellitium, pili molliores, Gallis Panne. Tudebodus lib. 5.+ [Penna]
page 145, image: s0145
PANOSUS Caelius Aurelian. Siccensis lib. 1. Tard. passion. c. 4.+
PANSELENOS Tota lux noctis, scilicet Luna plena, vel Plenilunium, Joanni de Janua.+
PANT Lex Frision. in Addit. tit. 9. § 2. Servum alterius per vim sustulit, quod Pant dicunt.#
PANTANUM [Pantanellum], Palus, ex Italico Pantano, luogo pien d'acqua ferma, e di fango: Acauno, qui vocem Longobardam esse ait, Il fango tenere e molle.+
PANTHEMA Eckehardus junior de Casibus S. Galli cap. 3. pag. 59.+
PANTHERA Retis species, qua capiuntur anates.
page 146, image: s0146
Describitur a Petro Crescentio lib. 10. de Agricult. cap. 17.#PANTIATUS Ventrosus Plinio, ventriosus Plauto, Graecis [gap: Greek word(s)] , Gallis Panssu.+
PANTOCHARTA Vide Ammianum lib. 20. et Pancharta.#
PANTONERIA Bursae, seu marsupii species, in Fleta lib. 2. c. 82. §. 2. forte pro Panneteria.#
PANTONIUM Navigium tardum et grave, Papiae. Sed legendum [Pontonium]. Vide in hac voce.#
PANTUS Omnis, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Aldhelmus Abbas Malmesburiensis: Pantorum procerum, Praetorumque pio potissimum paternoque praesertim privilegio, etc.#
PANUCLA Isidor. lib. 19. c. 29. Panuliae, vel l'anuclae, dictae, quod ex iis panni texantur: ipsae enim discurrunt per telam.+
PANUCELLIUM penus, vel locus recondendo pani, quo casu legendum esset [Panicellium]. Gloss. Lat. Gr. Panucellium, [gap: Greek word(s)] . Salmasius reponit [gap: Greek word(s)] .#
PANUCULA morbi species. Miracula S. Richarii lib. 2. c. 3.+
PAPA Papias: Papa, Admirabilis, major, pater, et custos.+
page 147, image: s0147
PAPAGEN Ebrardus Betuniensis contra Valdenses c. 23.+
PAPARE puerorum est, sicut manducare virorum. Papias. Vide Persium sat. 3. et supra in Papa.#
PAPARELLUS parvus Papa. Hugo Flaviniac. in Chronico pag. 227.+
PAPAS Padagogus. Gloss. Isid. Papas, Paedagogus, qui sequitur studentes.+
page 148, image: s0148
PAPAS Isidor. lib. 19. c. 27. de lanis: Byssum genus est quoddam lini nimium candidi et mollissimi, quod Graeci Papatem vocant.#
PAPAVER Vetus Charta apud Joannem
page 149, image: s0149
Schefferum ad Chron. Upsaliense p. 152.+PAPELARDUS Hypocrita, Adulator, Simulator: qui Papae frequenter exclamat, vel qui ut infantes, qui Papas, parentes vocare solent, voce adulatoria uti consuevit Scio esse quosdam, qui a [gap: Greek word(s)] , astutia, alios, qui a palpel Hebraico, i. acuere ingenium, deducunt: sed valeant istae originationes nimis ridiculae.+
PAPERES pro papyri. Historia Cortusiorum lib. 8. c. 2.+
PAPIAS et [Pappias], Custos Palatii apud Byzantinos Imperatores.+
PAPILIO Tabernaculum, Tentorium; nostris Pavillon.+
page 150, image: s0150
PAPULA ulceris species. Vita S. Dominici Abbatis Sorani in Italia num. 21.+
PAPYRUS Planta nascens in palustribus Aegypti, aut quiescentibus Nili aquis, ex cujus libro texebantur vela, tegetes, vestes, ac funes, ut docent Theophrastus lib. 4. Hist. plant. cap. 9. et Plinius lib. 13. cap. 11.+
page 151, image: s0151
PAPONIUS Gloss. Saxon. Aelfrici: Paponius, [gap: special sign] uncen. i. Ebrius. Gloss. Arabico-Lat.+
PAR conjux, in lege Ripuar. tit. 49. apud Marculfum lib. 1. form. 12. lib. 2. form. 5. 30. 39. etc.+ [Pares]
page 162, image: s0162
PAR [Parieria], [Pariatio], [Pariagium], etc.# [Pares]
page 163, image: s0163
PARABILIS Testamentum Perpetui Episcopi Turonensis: Equum meum parabilem, et mulum quem elegeris do, lego.+
PARABOLA Verbum, sermo, Gall. Parole, Hispanis Palabra, quasi parabola.+
page 164, image: s0164
PARABOLANI Qui ad curanda debilium aegra corpora deputantur, inquit lex 17.+
PARABOLARE periclitari, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
PARACELLARIUM idem quod Cellarium, cella vinaria, nostris Cellier.+
page 165, image: s0165
PARACELLATICUM Papiae MS. edito vero, Paracollecticum, penicillus (ed. Peniculus) i. spongiola. Vide Paracellarium.#
PARACHARAGMA Moneta adulterina, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , adulteratio. [gap: Greek word(s)] , adulter. Cassianus Collat. 1. cap. 20. 22.+
PARACHIMUMENUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Praefectus sacri cubiculi, de qua dignitate Scriptores Byzantini passim, et ex iis Gretzerus et Goarus ad Codinum, et nos quaedam ad Villharduinum.+
PARADA Sidonius lib. 8. epist. 12.+
PARADIE Alexander Jatrosophista lib. 2.+
PARADIONIUM prope baltheum. Papias. Vide Parazonium.#
PARADISUS Artium porticibus circundatum ante aedes sacras, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , qui ab Hesychio definitur [gap: Greek word(s)] , locus porticibus et deambulatoriis circundatus, nostris, vulgo, Parvis.+
page 166, image: s0166
PARAFRENARIUS Vide Paraveredus Paraveredi.#
PARAGAUDA Ornamentum pallii, vel vestis, quod vulgo friseum dicitur, Joann. de Janua, apud
page 167, image: s0167
quem perperam editum paraganda.+PARAGIUM [Paraticum], Conditionis ac nobilitatis paritas, juxta quam Barones debent maritare sorores, aut amitas, fratres aut nepotes, ut est in Constitut. Siculis lib. 3. tit. 33.+
page 169, image: s0169
PARAGONICUS Joannes Hocsemius in Engilberto a Marka Episcopo Leodiensi c. 35.+
PARAGORICUS Vide Paregoricus.#
PARALLELONEUS [gap: Greek word(s)] , apud Latinum Agrimensorem p. 316.#
PARALODIUM Charta Berengarii Comitis Barcinonensis an. 1090.+
PARALOGISARE Gloss. Lat. Gall. Paralogizo, parler, decevoir, ou conclure.+
PARAMENTUM Vide Parare.#
PARAMONARII iidem, qui Mansionarii Ecclesiarum, etsi secus videatur Meursio, qui Paramonarios administros Monasteriorum fuisse contendit.+
page 170, image: s0170
PARANGARIAE Vide Angariae.#
PARANYMPHUS Soterem PP. instituisse ajunt, ut legitima uxor tum haberetur, cui Sacerdos benedixisset, et quam parentes solenni pompa, more Christiano, merito collocassent, quamque etiam Paranymphi custodiissent: de quo more extat Epistola 1.+
PARAPALLIUM in Theatro statuit vetus interpres Juvenalis ad Sat. 6. v. 649. Spectant subeuntem fata mariti Alcestum: ubi ille, in Theatro Parapallium.#
PARAPETASIA in l. 39. Cod. Th. de Operib. publ. Aedificia, quae vulgi more Parapetasia nuncupantur, vel si qua opera publicis moenibus, vel privatis, sociata cohaerent, ut ex his incendium vel insidias vicinitas reformidet, aut angustentur spatia platearum, vel minuatur porticib. latitudo, dirui ac prosterni praecipimus. Quo loco in Basilicis habetur [gap: Greek word(s)] , vel [gap: Greek word(s)] , quae vox, opus quoddam alii adjunctum, significat, seu ad aliud fulciendum, vel alia de causa, uti observatum a nobis in Descript. aedis Sophianae n. 36.+
PARAPHONISTAE [gap: Greek word(s)] Cantores, qui sunt ex Schola Cantorum.+
PARAPSIS pro [gap: Greek word(s)] . Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Parapsida.+
page 171, image: s0171
PARARE Ornare, Gall. Parer. S. Valerianus de Bono disciplinae cap. 8.+
page 172, image: s0172
PARARIUM pro Peraria, seu petraria, apud Bromptonum pag. 1166.+
PARASCERNUS navigii species. Charta Elizabethae Reginae Hungariae an. 1380.+
PARASCEVE ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Sexta sabbati, seu feria sexta ultimae hebdomadis Quadragesimae, sic dicta, inquit Isidorus lib. 1. de Eccles. offic. cap. 29.+
PARASIA Vetus interpres Juvenalis Sat. 4. v. 77.+
PARASITUS [Paresitus]. Vita S. Sori Eremitae Petragor. cap. 2. num. 10.+
PARASTER Vitricus, ut filiaster, privignus. Vetus Notitia in Hist. Monmorenciaca pag. 12.+
PARASTICIA Adamnanus Scotus lib. 3. Vitae S. Columbae cap. 27.+
PARASYNAXIS ex Graeco [gap: Greek word(s)] , Conventiculum. Sacra Marciani Imperat. contra haereticos part. 3.+
PARATAE expensae ad hospitum susceptiones, maxime Missorum, seu Legatorum publicorum, Missatici: fallitur enim Sigonius lib. 7.+
page 174, image: s0174
PARATA Practicis nostris, droit de paree: jus nempe, quod dominis feudalibus competit persequendi nativos seu homines suos, si in vicini alterius dominium transierint, quod quidem ex pacto vicissim inito utrique domino competit, ex quo eorum tenentes, homines de parata vulgo dicuntur. Charta libertatum oppidi de S. Paladio in Biturigib. an. 1279.+
PARATELLA Lapathus, herba, quae nostris Parelle dicitur. Macer de Virtutib. herbar. lib. 2. cap. 26.#
PARATICA idem quod Parata, seu paratae, de qua voce supra. Charta Friderici I. Imperat. an. 1185.+
PARATICUM Statuta Mediolanensia 2. part. c. 418.+
PARATICI Charta Cremonensis MS. an. 1244.+
PARATOR Sartor, qui vestes conficit vel ornat: olim Parmentier, quasi aramentarius.+
page 175, image: s0175
PARATORIUM Secretarium Ecclesiae, seu locus, ubi Pontifex, et qui sacra facturi sunt, sese parant, id est, adornant, et vestes Ecclesiasticas induunt: vel ubi adsacram peragendam liturgiam se parant, vel praeparant.+
PARATRAPETA Anastasius in Leone III. PP. p. 127.+
PARAVEGIUM locus, qui naves a ventis tuetur, Italis Paravento. Sanutus lib. 2. part. 4. c. 25.+
PARAVEREDI Equi agminales, (ita enim promiscue appellatos docet l. 3.+
page 176, image: s0176
PARAVISUS Vide Paradisus.#
PARCAMENUM pro Pergamenum, ex Gallico, Parchemin: habetur in libro Miraculorum S. Vulfranni Episc. n. 26. et in vita B. Bonifacii Episcopi Lausanensis n. 19.#
PARCARIUS [Parcata]. Vide Parcus, Parcagium.#
PARCENNARII [Percennarii], Participes, partionarii, in veteribus tabulis passim, qui paternam haereditatem invicem dividunt: ex Gallico Per???nniers, vel Par???nniers: Perceners, in legibus Willelmi Nothi vernaculis cap. 39.+
page 177, image: s0177
PARCERIA Tabular Celsinianense: Ita duntaxat ut Monachus de S. Maximino habe???t parceriam, et decimum, et oblerias de ipsa decima.+
PARCH Lex B juvar. tit. 9. c. 2. § 3. De illo granario, quod Parch appellant, etc.#
PARCIALIA Charta Gosleni Episcop. Carnotensis an. 1155.+
PARCIARICIA Formula 30. ex Andegav. Quasi vineas suas, quae erant illius quondam illi ad parciaricias ei dedisset, ut quamdiu ipsi illi se aptificavit, ipsas vineas ad partiaricias habere debeat, etc.+
PARCIMONIUM Parcitudo, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PARCOPOLLEX Joanni de Janua dicitur Tramellum, qui parcit Pollici. Gloss. Lat. Gall. Parcopolex, Traymel pour ayder achausser soulez.#
PARCUS non tam stabulum, vel Ovile, quam liberior et spatiosior locus in quo grex totus includitur.+
page 179, image: s0179
PARDINA Charta Aragon. aerae 927. in Hist. Pinnatensi pag. 269.+
PARDONA Vide Perdonare.#
PAREAGIUM Vide Associare.#
PAREDRUS ex Graeco [gap: Greek word(s)] , virtus daemoniaea, qualis in Simone Mago fuit.+
PAREGORIZARE [Paragorizare], Joanni de Janua, mitigare, lenire, oblectare.+
PARENS Sanguine proximus, agnatus, cognatus: vox Salustio etiam nota. Hieronymus lib. 2.+
page 182, image: s0182
PARENSALES chartae. Edidit vir cl. Hieronymus Bignonius post Marculfum, formulas quasdam veteres, cum hoc titulo: Incipiunt chartae Regales sive Parensales.+
PARENTALIA Convivia Paganorum ad tumulos mortuorum.+
PARENTARE Parere. Alanus de Insulis in Planctu Naturae: Quae prolis laborantes ad fabricam, indefessa parturitione, varias rerum species parentare non desinant.#
PARENTATUS [Parentela]. Vide Parens.#
PARENTHETICA Gr. [gap: Greek word(s)] . Joan. Sarisb. lib. 8. Policrat. cap. 7.+
PARENTIA de Parricidio lex, in Glossis Lat. MSS. Reg. cod. 1013.+
PARERGIUM Petrus Diac. lib. 4. Chron. Casin. c. 91.+
PARETA Vide Amanegra.#
PARGIA Vide Spargicia.#
PARGUS pro Parcus, Septum quo oves includuntur.+
page 183, image: s0183
PARHIPPUS sic definitur a Juliano Imp. in l. 14.+
PARIAE ex Hispanico Parias, Feudales redditus honores, homagia.+
PARIARE Parem facere. Nicolaus de Braia in Ludovico VIII. de Sathana: Quem quia proposuit Actori se pariari, Vltro digna Dei submi???t in igne jehennae.#
PARICELLULI Monachi ex eadem Cella, seu Monasterio, in vita S. Fructuosi Episc. cap. 1.#
PARICLA Paricula charta, Exemplum Chartae, [gap: Greek word(s)] . Charta pari tenore scripta, ab archetypo expressa.+
page 184, image: s0184
PARICONSILIUM Consensus unanimis, decretum.+
PARIENTIA Obedientia, in Concilio Toletano XVI. can. 8. 9. 10. Parientiam accommodare, obedire apud Senatorem lib. 7. Vide Cujacium lib. 1. Obser. cap. 6.#
PARIES Retis ad capiendas aves species, in modum parietis tensi. Describitur a Petro de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. 21.#
PARIFICARE Parem facere, egaler. Bulla Clementis IV. PP. an. 1285.+
PARIFORMITER Pariter, similiter. Utitur Ericus Upsaliensis lib. 1. Hist. Suecor. p. 4.#
PARIGIUM maris aliquod spatium ita appellatum, quod tendentibus in Aegyptum occurrit.+
PARILION Vita S. Wnebaldi Abbatis Heidenhem. n. 8.+
PARISIENSES Monetae Parisiis cusae, quae Turonensium quarta parte pretium superabant.+
PARITADERII Apparitores, in Conventionibus inter Ludovicum II. Regem Siciliae Comitem Provinciae, et Arelat. an. 1385.+
PARITONUS Cantor, qui parat tonos. Ugutio.#
page 185, image: s0185
PARITURIUM In Descript. Regionum urbis Romae edit. Mabillon. Aporta Flaminea usque pariturium, etc.#
PARLAMENTUM Joan. de Janua: Colloquium, quod vulgo dicitur Parlamentum.+
page 189, image: s0189
PARLATORIUM locus colloquiis destinatus in Monasteriis, vulgo Parloir. Bernardus Mon. in Consuetud. Cluniacensibus MSS. c. 4.+
PARMA atis, pro parma, Fridegod. in. S. Wilfrido c. 43.#
PARNAGIUM pro Pasnagium, occurrit non semel in Regesto Castri Lidi in Andibus. Vide Pastionaticum Pastio.#
PARO Festus Parones, navium genus, ad cujus similitudinem Myoparo vocatur.+
page 190, image: s0190
PAROCHIA seu potius [Paroecia], ex Gr. [gap: Greek word(s)] ; (nam vocem Parochia, barbaram esse pridem observarunt Budaeus, Alciatus, et alii) territorium et districtus Episcopi, ut Provincia et Dioecesis Metropolitani et Archiepiscopi. Eugerius Lugdun. Paroehia, adjacens domus, id est Dei, dioecesis, gubernatio, hoc non secundum proprietatem verbi, sed secundum effectum.+
page 191, image: s0191
PAROCTA perperam editum pro Parata, in Charta Widonis Episc. Genevensis an. 1091. apud Guichenonum lib. 2. Bibl. Sebusianae cap. 1.#
PARRA Fragmentum Petronii: Frater ejus fortis fuit, amicus amico, manu uncta, plena mensa, et inter initia malam parram pilavit.#
PARRALE Pergula, clatri, Treille de vigne; ex Hispanico Parral. Jacobus I. Rex Aragon. in Foris Oscae an. 1247. f. 17.+
PARRICUS Vide Parcus.#
PARRIGO Tabularium Abbatiae Conchensis in Ruthenis ch. 192. Vna mansione cum curto, cum horto, cum parrigine, totum et abintegrum, etc.#
PARROCHIATIO Charta Philippi Augusti an. 1185. apud Morinum in Hist. Vastinensi pag. 706.+
page 192, image: s0192
PARROLIA Vide Andena.#
PARONARIUM Vide Vista.#
PARS Schismatici qui in Ecclesia schisma amplectuntur, seu qui haereticis adhaerent.+
page 195, image: s0195
PARSCHALCUS Vide Barschalcus.#
PARSIARE Ital. Partaggiare. Vetus Charta apud Ughellum to. 7. p. 263.+
PARTHICAE pelles, olim magno in pretio.+
PARTIATES Innocentius III. PP. lib. 13. Epist. 95.+
PARTICA Vide Pertica.#
PARTICIPANTES in Bulla Pauli PP. an. 1538. apud Guichenonum in Bibl Sebus. p. 138.+
PARTICIPES Jura et Consuetudines Normanniae c. 26.+
PARTICIPATIO Eleemosyna, qua quis pauperes bonorum suorum participes facit. Monasticum Anglic to. 2. p. 321.+
page 196, image: s0196
PARTICIPATUS societas, in Glossis MSS. S. Germani Paris. cod. 524.#
PARTICIPIUM Participatio, communio. Gloss. vet. participium, [gap: Greek word(s)] , Participatus, in l. 6. Cod. de Incest. nupt. Matth. Paris an. 1244.+
PARTICULA Aelfricus in Gloss. Saxon. Offella, vel Particula, Spice [gap: special sign] Snae [gap: special sign] . i. frustum porci, offula porcina. Vide Partes Pars.#
PARTICULARIUS Minister in Monasteriis, qui cibos per partes dissecat singulis Monachis.+
PARTICUS Negotiator, qui partes vendit, etc. in Gloss. Isid. forte idem qui Parthicus, vel Parthicarius Parthicae, de qua voce supra.#
PARTILITER Divise, per partes, distribute, in Glossis Isid. Occurrit apud Firmicum Partilia fata, Graecorum [gap: Greek word(s)] dixit Ammianus lib. 14.+
PARTIONARII Statuta ord. Praemonstrat. dist. 5. c. 9.+
PARTIRE Statuta Davidis II. Regis Scotiae cap. 2. §. 2.+
PARTITA Regio urbis, Gallis Quartier de ville. Consuetudines Tolosae: Fit tallia seu collecta juxta modum partitarum Tolosae, de quibus sunt prout alii habitatores dictae partitae, propinquiores contribuunt in ipsa, et sequuntur exercitum villae sub vexillis seu senheriis ipsarum partitarum Tolosae, de quibus sunt.+
PARTITUDO pro partus, in l. 10. Cod. Theodos. de Bonis proscript. Utitur Plautus in Aulul. Vide Nonium.#
PARTIZANUS Ita Itali et Galli vocant publicorum vectigalium conductores, Partisans. Anonymus de Gestis Friderici II. Imp. p. 879.+
PARTIZARE Dividere, ex Gall. Partager. Occurrit in Charta an. 1253. apud Duchesn. in I Iist. Luxemb. p. 69.#
PARVIFICARE parvum facere, extenuare, deprimere: vox ab Italicis aliquot scriptoribus usurpata. Gregorius IX. PP. de Translat. Episc. cap. 1.+
page 197, image: s0197
PARVIPENDULUS qui parvi pendit, negligit. Eulogius Cordub. lib. 1.+
PARUCA Saxon. h [gap: special sign] cae, in Dict. Saxonico-Lat. apud Somnerum. Vox incertae notionis.#
PARVIOR Minor: utitur Pontius Diaconus in Vita S. Cypriani.#
PARVISUS Vide Paradisus.#
PARULA Vetus Glossarium Anglo-Saxonicum: Parula, Colma???e. forte Parra, inquit Somnerus.#
PARVULITAS Commodianus instruct. 6. Et si parvulitas sit sensu, cur annis ducentis fuistis infantes?#
PARVUS Paucus: Parvi, Pauci. Praefatio Legis Salicae: Gens Francorum parva numero. Ita apud Gregorium Turon. lib. 4. cap. 30.+
PASCATA Vide Muriceps.#
PASCEOLUM Vide Paculum.#
PASCHA vox Hebraica, quae transitum significat.+
PASCHA Hebdomada Paschalis. Missale Gotthicum p. 341. Missa matutinalis per totam Pascham pro parvulis, qui renati sunt.#
page 202, image: s0202
PASCILIS Animal, vel avis quae in manu pascitur. Jo de Janua.#
PASCIO Polyptychus Floriacensis: Solvit inter vineritiam et pascionem de vino mod. 6.+
PASCUA AE, pro pascuum. Glossae Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , pastus, pastio, pascua.+
PASCUARIUM quod pro pascuis praestatur. Constiturio Chlotarii Regis c. 11.+ [Pascasium]
PASCULUM Pascuum, Pratum, Caesareo Eisterbach. lib. 3. cap. 11.+
PASNAGIUM Vide Pastionaticum Pastio.#
PASQUERIUM quod praestatur pro pascuis: ut Pasquairare, tributum exigere pro pascuis.+
PASQUILIS Tabularium S. Remigii Remensis: Prata 2. ubi possunt intelligi de foeno carri 4. pasql. 2. continentes map. 3. vineas ubi possunt intelligi de vino mod. 61. etc.+
PASSA in Glossis Lat. Graec. [gap: Greek word(s)] . Etiamnum Andegavenses Passerem, Paisse et passe vocant. Vide Salmasium ad Solinum p. 444.#
PASSAGINI haeretici Valdensium sectarii,
page 203, image: s0203
quorum passim mentio in Constitutionibus Friderici II. Imp. contra Catharos et Patarenos, in Gregorii II. PP. Epistolis, apud Bonacursum lib. de Vita haereticorum, cui Pasagii dicuntur p. 75.+PASSAGIUM Transitus, iter, et iter institutum, vulgo, Passage. Ita porro nostri appellabant peregrinationes, atque adeo ipsas Hierosolymitanas et sacras expeditiones.+
PASSARE Transgredi, Gall. Outrepasser. Charta an. 1262. tom. 13. Spicilegii Acheriani p. 315. Et si ego hoc passaverim, vel fregerim, etc.#
PASSATA praestationis species, apud Occitanos. Charta Occitanica an. 1312. in 48.+
page 204, image: s0204
PASSATICUM Charta Raimundi Comitis Provinciae an. 1179.+
PASSATOR Dominus, cui Passagii, seu transitus praestatio competit. Charta Edvv. III. Regis Angliae in Monastico Angl. to. 1. p. 505.+
PASSALORINCHITAE Haeretici sic dicti, quod digitum imponentes in nares, et ora sua, et in labia, quasi silentium semper exercerent, soli taciturnitati quasi studium commodantes.+
PASSERIA Vide Paxeria Paxera.#
PASSIATUM Charta Alamannica Goldasti 61. Et quando opus fuerit aut ad messem vel pratum colligendum, vel ad reliqua, in passiato faciant.#
PASSIBILITAS Arnobius Junior in Psalmum 11. Fiducialiter, id est passibilitate carens, nulli timori succumbens.#
PASSIMAE Matthaeo Silvatico, Tortellae panis azymi, biscoctae de Sen, i. de terra Jerusalem; quoniam ibi Arabes impastant ea cum aqua masticis.#
PASSIO Passio Domini, Dominica quinta Quadragesimae, quae Ramispalmas praecedit.+
PASSIONARIUS [Passionalis], Passiones Martyrum. Jo. de Janua: Passionarium, liber continens Passiones Sanctorum: vel Passiones id est morbos.+
page 205, image: s0205
PASSIONATICUS Jus transitus, Droit de Passage. Charta Dagobetti Regis apud Doubletum p. 656.+
PASSIVARE Transire, quasi passus, seu strictiora loca emetiri, vel vagari, quomodo passivus, pro vagus, usurpatur. Vita S. Wunebaldi cap. 3.+
PASSIVUS Vagus, inconstans, incertus; vox Afris scriptoribus familiaris. S. Augustinus lib. advers. Adimantum c. 24.+
PASSUS Angustiae et claustra itineris, vel montium: Clausurae, clusae. Matth. Paris p. 443.+
page 206, image: s0206
PASTA Massa, Gall. Paste, crudus panis. Guil. Brito in Vocabul. Pistor dicitur qui panem facit, a pinso, is, quod est panem facere, pastam deducere et terrere.+
PASTILLUS Celsus lib. 5. c. 17.+ [Pastellus]
PASTINA [Pastinum], Terra pastinatione renovata, apud Pallad. Gloss. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , Pastinum.+
page 207, image: s0207
PASTIO [Pastionaticum], [Pastinaticum], [Pasnagium], [Paunagium], etc. Census vel tributum pro glandatione, et jure pascendi porcos in silva domini. Panage, in Consuet. Norman. art. 30. et Andegavensi art. 497.+
page 208, image: s0208
PASTITIUM Pascuus ager, Pastis. Tabularium Fossatense an. 1268. f. 99. Vnum quarterium et dimidium terra seu jardini, vel pastitii, uno quarello minus, etc.#
page 209, image: s0209
PASTOFORIUM pro pera Pastorali usurpat auctor Praedestinati lib. 1. extremo: Nos Hebrai pueri tui David pastoForium adsumentes, de lapide tuo angulari pugnemus.#
PASTOPHORIUM Atrium templi, aut sacrarium, in Gloss. Isid. Glossae MSS. Pastophoria, vestibula in circuitu domus.+
PASTOR Ecclesiasticus, Laicus, Vide Advocatus Advocati.+
PASTORALE Ager pascuus. Charta Communiae Bituric. an. 1181.+
PASTORELLI Factiosorum quaedam cohors exorta in Francias S. Ludovico IX. regnante anno 1251. de qua praeter Thomam Cantipratanum lib. 2. de Apibus c. 4. n. 14. 15. Nangium in S. Ludovico, Matth. Paris an. 1251.+
page 210, image: s0210
PASTORIUM [Pastoria]. Lex Bajwar. tit 2. cap. 6. §.1.+
PASTULA Levior pastus. Vita S. Gerardi Abbatis Broniensis num. 15. Hujusergo veneni attaminatus pastula, etc. gustarione.#
PASTURA Lindevvodus in lib. 3.+
PASTURALE Equi pedum, et aliorum quadrupedum parsima, Italis Pasturale, Gallis Pastureau. Petrus de Crescentus lib. 9. de Agricult. c. 9.+
page 211, image: s0211
PASTUS Convivium, refectio: nostris, Past. Concilium Nannetense c. 15.+
page 212, image: s0212
PATAGINE quum propius (f. propter) pituitam, non facile labra moverunt, (f. moventur.) Sic in Glossis antiquis MSS. Apud Festum, Patagium est morbi genus.#
PATAMEN patens aditus et egressus, in lege 53. Cod. Th. de Operib. publ. A platea aditus atque egressus patamen.#
PATARACINUM Fragmentum Petronii: Clamat itaque primus, cum pataracina poposcisset, dies, inquit, nihil est; dum versus te nox fit.#
PATAREA haeresis Paterinorum. Bonizo Episcopus Sutrinus in Chronico Romanor. Pontificum ex Bibliotheca Caesarea apud Lambecium lib. 2.+
PATELLA Apud Celsum lib. 8. c. 1.+
page 213, image: s0213
PATENA vas latum definitur a Columella lib. 12. cap. 43.+
PATER Papias: Genitor naturae vocabulum est. Pater dignitatis.+
page 215, image: s0215
PATERAE Beleni, seu Apollinis Sacerdotes, Gallis Auson. in Profess. Burdig. Ep 4. Tibi Paterae, sic ministros nuncapant Apollinaris mystici.#
PATERCA Epistola Balduini Imperat. Constantinopolit. apud Arnoldum Lubec. lib. 6. cap. 20.+
page 216, image: s0216
PATERINUS Hugo Flaviniacensis in Chronico p. 228.+
PATERNA Vide Canones Hibern. lib. 31. c. 20.#
PATERNICUM Successio vel haereditas paterna, bona paterna. Haereditas paternica, in Lege Alamann. cap. 57 et 91.+
page 217, image: s0217
PATERNITAS Abbatis munus, dignitas. Synodus Tullensis apud Saponarias an. 858. c. 12.+
PATIBULUM res patens, in Gloss. Isid.#
PATIBULUS Patibulum. Capitulare 2. an. 813. c. 11. Et judices atque vicarii patibulos habeant.#
PATICUS Negotiator ipse, in Glossis antiquis MSS. Vide Particus.#
PATICINARIUS Janitor, qui januam facit patere. Jo. de Janua.#
PATILITER Divise, aut patenter, in Glossis antiquis MSS. forte partiliter, prima significatione.#
PATRASTER Vitricus, Joann. de Janua. Gloss. Saxon. Aelfrici: Vitricus, vel patraster, [gap: special sign] op- [gap: special sign] ede [gap: special sign] .#
PATRATIO est rei veneris consummatio, in Gloss. Arabico-Lat.#
PATREUS Vitricus. In Gloss. Lat. MS. Reg. cod. 1013. et Isidori. Vide Matrea. In Gloss. Arabico-Lat. habetur patros, vitricus.#
PATRIA Pagus, provincia, regio, nostris, Pays: vox Virgilio lib. 1. Aeneid. nota:+
PATRIARCHAE in Ecclesia primitus quinque fuere, tres per se et ex natura sua, Romanus, Alexandrinus, et Antiochenus: duo per accidens, Constantinopolitanus et Hierosolymitanus.+
page 218, image: s0218
PATRICINUS [gap: Greek word(s)] , aborigo, indigina, in Gloss. Gr. Lat. Glossae aliae p. 336. Edit. H. Steph. habent [Patricius].#
PATRICIUS dignitas a Constantino M. instituta, ut autor est Zozimus lib. 2.+
page 226, image: s0226
PATRIENSES indigenae: Galli ceux du pais dicunt.+
PATRIMONIUM varie sumitur apud JC. nam, ut de vulgari significatu taceam, cum tres essent Principis [gap: Greek word(s)] , seu facultates, Largitiones, Privatae, et Patrimoniales, Largitionum appellatione donatus est fiscus seu thesaurus Principis, cui regendo praefectus erat Comes sacrarum largitionum; Rerum privatarum nomine, intelliguntur bona Principis quae privatis usibus erant dicata, quibus gubernandis praeerat Comes rerum privatarum. Denique per Patrimonium, sacrum intelligitur, proinde diversum a privato, cui praeerat Comes sacri patrimonii, cujus curae incumbebat regias, ut ait Senator, epulas sollicita ordinatione disponere, ut et apothecas et enthecas aulicas, praeterea praediorum trimonialium proventus excipere, etc.+
page 227, image: s0227
PATRINUS [gap: Greek word(s)] , Sponsor, qui levat aliquem de sacro fonte, vel intromittit in Ecclesiam, apud Jo. de Janua.+
PATRIOTA Indigena. Metellus in Quirinalibus:+
PATRIPASSIANI Sabelliani Haeretici, qui Patrem passum esse asserebant, apud S. Augustinum haer. 41.+
page 228, image: s0228
PATROCINIUM tutela Patroni, cui se committebant liberti, seu servi libertate donati.+
page 229, image: s0229
PATRON pro Patronus. Alcumus de Ecclesia S. Ludgeri Episc. Mimigard.+
PATRONATICUM Obsequium quod patrono libertus debet. Formula vetus 48.+
PATRONUS Gloss. Saxon. Aelfrici, ubi de partibus domus: Patronus: [gap: special sign] apul.+
PATRONI dicti veteribus Christianis Sancti, praecipuetutelares, S. Augustino lib. de Cura pro mortuis c. 4. 18.+
PATUA ex Gall. Pastis Tabularium Ecclesiae Uzetiensis an. 1272. pag. 5.+
page 230, image: s0230
PATULA Pugio, ensis. Lambertus Ardensis pag. 168.+
PATUS Gaza, Thesaurus, [gap: Greek word(s)] in cod.+
PAVAGIUM ex Gallico Pavage: tributum quod pro viarum pavimentis praestatur: nostris, Droit de chaucee.+ [Paviagium]
PAUCEDO Paucitas, Joanni de Janua.#
PAVELLA Charta Petri de Condeto Capellani Regis to. 2. Spicilegii Acheriani p. 557.+
PAVENSES Charta an. 1299. apud Cherubin. Ghirardaccum lib. 12. Histor. Bononiens. p. 375.+
PAVERE messem aut annonam, frumentum excutere, ut in l. 7.+
PAVESCA vestis species, panonatilis. Statuta Massiliensia MSS. an. 1276. Mantellum, pavesca sine penna et sendato et frezo. Vide Pavonatilis.#
PAVIAGIUM Vide Pavagium.#
PAVIO Acta dedicationis Ecclesiae S. Juliani do Lepida in Veronensi districtu an. 1186.+
PAVISARII milites Pavasiis, seutis ita dictis, in praeliis ac bellis instructi.+
page 231, image: s0231
PAULATIVE Paulatim, sensim, apud Sanutum lib. 3. parc. 11. c. 13. et Continuatorem Nangii non semel.#
PAULEUM [Paulium]. Vide Pallium.#
PAULINA potio Ditmarus lib. 6. p. 80.#
PAVO [Pavus], [Pabo]. Gloss. Isidori Pabo, vehiculum unius rotae.+
PAVONATILIS Pannus in pavonum caudarum speciem variegarus.+
page 232, image: s0232
PAVORABILIS qui pavorem et metum infert. Signa pavorabilia et insolita, apud Adamum Bremensem c. 187.#
PAUPADA Tabularium Abbatiae Conchensis in Ruthenis ch. 97.+
PAUPER Caelius Aurelianus Siccensis lib. 1. Chron. cap. 1.+
page 233, image: s0233
PAUPERARE Pauperem facere, Gall. Appauvrir. Vox veteribus nota apud Nonium.+
PAUPERIA Pauperies, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PAUPERINUS pro Paupertinus, de qua voce Varro lib. 1.+
PAUPERTAS Adolescentia, sive juventus, in Glossis MSS. ad Concilium Carthagin. c. 16.#
page 234, image: s0234
PAUSA Requies, cessatio alicujus rei, mora, nostris Pause, vox veteri Latio cognita, Lucilio, Claudio in Annalibus, Lucretio, Plauto, et a sequiori revocata. Odo Cluniac. lib. 2. de Vita S. Geraldi cap. 21.+
page 236, image: s0236
PAUSEA Jo. de Janua: Pavia, a pauco, vel pausia quoddam genus olivae, quam corrupte rustici pauseam vocant, viridi oleo et suavi: sic dicta quod paviatur, i. tundatur.#
PAX Venia, dimissio, et absolutio delictorum quae fit a Sacerdote, reconciliatio, communio, seu potius admissio poenitentis in communionem Ecclesiae: quae Pax Ecclesiae dicitur in Concilio Taurin. c. 6.+
page 241, image: s0241
PAXERA [Paxeria], [Praxeria], Palorum contextus ac series in molendinis, in pontibus, et aliubi. Occitanis, Paissiero, agger molendini. Tabularium Silvae latae apud Marcam lib. 6. Hist. Beneharn. c. 7.+
page 242, image: s0242
PAXERE pro pascere, semel ac iterum occurrit in Charta Atronis Episcopi Pergamensis an. 1072. in Hist. Pergam. 10. 3. p. 274.#
PAXILLARE Paxillo vineam fulcire. Paxillum, Paisseau, plerique e Gallis vocant, quod alii Eschalas: unde et Paisselare, ficher pesseaux, in Consuet. Turonensi art. 139. Bituric. tit. 15. art. 2. et Altisiodor. art. 117. Charta an. 1267.+
PAXIMATIUM [gap: Greek word(s)] . Graecis recentioribus: Panis subcinericius, in Glossis Isidori: [gap: Greek word(s)] , Panis recoctus. Nam Hesychio [gap: Greek word(s)] , dicuntur [gap: Greek word(s)] .+
PAXUM Acta Capitularia Eccl. Lugd. MS. an. 1340. fol. 67.+
PAYARE solvere, Gall. Payer. Utitur Bractonus lib. 3. Tract. 2. c. 1. Vide Paga, Pagare.#
PAYSANAE aves, vocantur eae quae propter infirmitatem transire non possunt, cum sint de speciebus transeuntium, in regione in qua manent, et in sua patria commorantes.+
page 243, image: s0243
PEA Charta an. 1123. in Tabulario Ecclesiae Viennensis fol. 71.+
PECCAMEN Peccatum. Prudentius in Apotheosi: Exin tincta malo peccamine principis Adae Infecit genus omne hominum.+
PECCARIUM Vide Bicarium.#
PECEIUM fractura navium, ex Gallico Piece, depece. Charta Philippi Regis Franc. an. 1317. apud Argentreum in Hist. Armoric. lib. 5. cap. 34.+
PECIA [Petia], [Petium], Fragmentum, frustum, membrum: nostris Piece. Auctor Mamotrecti 29.+
page 244, image: s0244
PECIOLI apud Apicium lib. 1. c. 20.+
PECORANTES et Sodomitae, junguntur in Fleta lib. 1. c. 37. § 3. [gap: Greek word(s)] . Vide Meursi Gloss. in [gap: Greek word(s)] .#
PECORARIUS Bubulcus. Charta Desiderii Regis Longob. in Bullario Casinensi to. 2. p. 7. Qui sit pecorarius, - qui vaccas ipsius Monasterii pascat, etc.#
PECORIA Chronicon Afflegemiense cap. o. Duo praedia, quae secundum linguae suae (Flandricae) consuetudinem pecorias appellant, pretio grandi comparavimus.#
PECTARE Solvere, Pagare, ex Pactare, pactum seu tributum solvere, praestare. Vox olim Hispanis familiatis, qui et [peytare] dicebant.+
PECIEN inter ministeria sacra recensetur, quo scilicet Sacerdotes ac Clerici antequam in Ecclesium procederent, crines pecterent.+
PECTICUS Digestibilis, a pectus. Jo. de Janua.#
PECTINARIUM Theca pectinis, Etuy de peigne: nisi sit quod vulgo peignoir appellamus, linteum quod collo aptamus, cum capillos pectimus. Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. cap. 18.+
PECTINEUM opus. Visitatio Thesaurariae S. Pauli Londinensis an. 1295.+
page 245, image: s0245
PECTORABILITER Isidorus Pacensis Episcopus aera 769.+
PECTORALE Cingulum quo equi pectus ambitur, et stringitur, Antilena: [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Gallis Poitrail. Fasciae pectorales, apud Hierem. cap. 2.+
PECTORALIS Tunica hyemalis, qua pectus tegitur. Gregorius M. lib. 10. Epist. 52.+
page 246, image: s0246
PECTURA [Pettura], pro plectura. Polyptycus Floriacensis: Facit petturam in cultura dominicata, et seminat ibi de suo tritico mod. 2. etc.+
PECUARE Pecus Waldramus Decanus Sangallensis: Francia te Suevis, o Rex, direxit alendis, Jam pecuare tuum pasce diu viduum.+ [Pecuaria]
PECULIUM [Peculiare], [Peculiaritas].+
page 247, image: s0247
PECUNIA Aereus nummus. Lampridius in Alexandro Severo: Scenicis nunquam aurum, nunquam argentum, vix pecuniam donavit. Vide Salmasium.+
page 248, image: s0248
PECUNIARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Adquiro, pecuniam colligo.#
PECUOSUS qui multa pecora habet, in Gloss. Isid.#
PECUS alatus, pro alitus, seu manupastus. Lex Aleman. tit. 99. §. 14.+
PEDA vestigium humanum, Ugutioni et Joanni de Janua.+
PEDAGIUM [Pedaticum], [Pediale], etc. Tributum quod penditur, exsolvitur; ex Gallico Peage: nostris enim paier est solvere, praestare.+
page 249, image: s0249
PEDALE Cornelio Frontoni de Differentiis Vocabul. est mensura pedis alias [gap: Greek word(s)] exponitur in Gloss. Gr. Lat. quo: pedes exterguntur. Vox Pedale occurrit etiam in Notis Tyronis p. 96.+
PEDALIS Bulla Stephani PP. apud Ughellum to. 2. p. 102.+
page 250, image: s0250
PEDANA Isidoro est Pedulis novus, qui caligae assuitur Certe testatur Hugo Gratianopolitanus Episcopus apud Surium 1. April.+
PEDARIUM idem videtur quod Pedatura, agri portio certo pedum numero finita.+
PEDARIUS nudis ambulans pedibus, Ugutioni.#
PEDATIO Vide Pedatura.#
PEDATUM Carcer, in Gloss. antiquis MSS.#
PEDATURA quodlibet spatium certo pedum numero definitum, in quo aliquid poni locarive potest Gloss. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , pedatura, Vegetius lib. 3. cap. 8.+
page 251, image: s0251
PEDEFINIS Vide Caputfinis Caput.#
page 252, image: s0252
PEDETENTAS Subtilitas: Pedetentim, subtiliter sensim. Ita Glossae autiquae MSS. forte [Pendentinitas].#
PEDEPLANUM pars aedificii quae pede plano teritur, aditur, Graecis [gap: Greek word(s)] , nostris vulgo, le plainpied. Lex 13.+
PEDE-PULVEROSI Advenae, extranei. Hesychius. [gap: Greek word(s)] . Cicero lib. 1.+
PEDES pro Pedum, Episcopale scilicet; occurrit in vita S. Eremberti Episc. Tolosani cap. 8.#
PEDESTELLAE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
PEDESTICUM Charta an. 1151. in Histor. Monast. S. Barbarae Lugdun. p. 84.+
PEDIALE Vide Pedagium.#
PEDIARE quasi per pedes metiri, mensurare. Fori Aragon. l. 3. p. 59.+
PEDIBULUM Sonitus pedum. Gregorius Turon. lib. 3. c. 15.+
PEDICA Gallis Piege, Lex Burgund. tit. 72.+ [Pedicla]
page 253, image: s0253
PEDICULARE Peduclare. Vide Puduclare.#
PEDICULUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PEDICUS pro pedalis. Digiti pedici, pedum, in vita B. Rayneri solitarii n. 2.#
PEDIDA idem quod Pedagium. Vetus Charta apud Anton. Brandaon. lib. 12. Monarch. Lusitan c. 11.+
PEDIOLI Vide Pedules.#
PEDITARE Pedes ire. Lambertus Ardensis p. 83.+
PEDITURA Vide Pedatura.#
PEDOCHIUM seu [Pedocium], idem quod Pedaticum, seu tributum, in Statutis Ragusii lib. 7. cap. 56.#
PEDONES Pedites milites, nostris Pietons, Italis Pedoni. Hispanis Peon. Simeon Dunelmensis an. 1085.+
PEDULES Pedum indumenta, tibialia: peduli, Italis. Gloss. Keronis; Pedules: Suvelf, i. indumenta pedum. Gloss. Basilic. [gap: Greek word(s)] . Vetus interpres Juvenalis sat. 1. v. 3.+
page 254, image: s0254
PEGASO homo jocularis, in Glossis antiquis MSS.#
PEGEN Anglis veteribus, Liberalis homo, in Legibus Canuti Regis de Forestis c. 1. 12.+
PEGIUM Jurisdictio in viis publicis, Pax regia, unde sorte nomen, ex Gallico Paix. Charta Simonis Episc. Noviom. an. 1139.+
PEGUNTA Pix, picea materia, ex Hispanico Pegote. Secunda Curia Generalis Catalaniae sub Jacobo Rege Arag. an. 1299.+
PEIANA luis equorum species. Historia Cortusiorum lib. 1. cap. 20.+
PEIERARIUM S. Cyprianus Epist. 22.+
PEIORARE [Impeiorare], Pejorem facere, reddere, apud Paulum lib. 2. Sentent. tit. 28.+
PEISSELLUS Paxillus, ex Gallico Peisseau. Libertates oppidi Jasseronis in Sebusiis an. 1283.+
PEISSONAGIUM idem quod Pastionaticum Pastio,
page 255, image: s0255
census pro pastione porcorum.+PEYSSONARIA Charta an. 1260. apud Sammarthanos in Episcopis Massiliensibus: Peyssonarium vero, vel tinctum rubeum, dicto Episcopo vel suis successoribus in parte sua facere nequaquam liceat sine domini Regis vel haeredum suorum DD. Montispessuli consensu.#
PEITARE vel [Peytare], Solvere. [Peyterius], qui solvit, qui tributis obnoxius est. Charta Adelfonsi Regis Aragonum aerae 1153.+
PELAGIUM vulgo Pelage, Praestationis species. Cujus mentio est in Consuetudine Meduntensi art. 196.+
PELAGUS quaevis aqua seu unda, etiam fluvialis. In Glossis Isid. Pelagus, praeluvium. Pactus Legis Salicae tit. 44. §. 13.+
page 256, image: s0256
PELAX Vide Pilax.#
PELHERIA Pellium venditrix. Consuetudines Tolosae part. 2. Mulier pelheria, seu corrateria de pelha. Pelharii, ibidem.#
PELIA [Pellus], Batillus, nostri pelle, pellee. Monasticum Anglic. to. 2. pag. 528.+
PELLAE Vide Perlae.#
PELLATOR [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PELLES silvaticae, silvestres, Gall. Peaux sauvages. Liber ordinis S. Victoris Parisiensis MS. cap. 18.+
PELLICIA [Pellicea], [Pellicium], etc. Papias: Pellicia, vestis, indumentum pellibus factum. Jo. de Janua: Moderni dicunt Pellicea, ae. nostri Pelice. Vita MS. S. Gaugerici Episcop. Cameracens. lib. 1. c. 8.+
page 257, image: s0257
PELLIPARII qui pelles parant, praeparant, vendunt; Latinis, Pelliones.+
PELLITI Gothi dicti, quod pellibus vestirentur: Pelliti populi S Hieronymo. [gap: Greek word(s)] , Synesio de Regno pag. 23.+
page 258, image: s0258
PELLUM vestis vocata stola, Papiae. Forte pro pallium. Vide in hac voce.#
PELOTA vel [Pellota], monticulus in pede canis, Gallis Pelote, Anglis, the ball af the soot, i. Pilula. Charta de Forestis cap. 7.+
PELURAE Pelles. Fleta lib. 2. c. 14.+
PENA Rupis, collis, Hispanis Penna. Glossae antiquae MSS. Penis caput. Charta Aldegastri, filii Sylonis Regis Ovetensis an. 781.+
PENAX Codex Croylandiae sub Josfrido Abbate, apud Spelmannum: Pulcherrimumque penacem, per incendium illud tunc perdidimus, et valde sumptuosum de omni genere metalli pro varietate siderum et signorum mirabiliter fabrefactum. Saturnus enim, Jupiter autem aureus. Mars vero ferrugineus, Sol de auricalco, etc.+
PECINNA al. Pencila, lacinia, vel stola, in Gloss. Isid. Forte Penula.#
PENDENTES nostris, pendants d' oreilles, [gap: Greek word(s)] Graecis scriptoribus.+
PENDERE laqueo, suspendere, Gall. Pendre. Decretio Childeberti Regis c. 8.+
PENDILATORIUM in Catholico Armorico, Pilory, item Capitolium.#
PENDIGO vide Labandago.#
PENDIRE Demonstrare, indicare in jure. Charta an. 1204.+
PENDO Vexillum, Gall. Penon. Coronatio Alfonsi Regis Portugalliae apud Brandaon. lib. 10. cap. 13.+
page 259, image: s0259
PENNITORIUM Pertica ad quam appenduntur panni desiccandi. Vide Pannificus.#
PENDICIUM Pensitatio, Praestatio. Charta Anselmi Archiep. Mediolanensis, in Tabul. Cluniacensi ch. 136.+
PENDULAE vittae, quae a mitra Episcoporum dependent; [gap: Greek word(s)] , apud Durandum lib. 3. Ration. cap. 13. n. 4.+
PENELLUM Rete quo cuniculi comprehenduntur, Gallis Penneau, vel panneau. Charta Willel. Comitis Pontivi an. 1203.+
PENESTICUS Wichbild Magdeburg. art. 44.+
PENIGELDUM Denarii pensitatio ex quavis Consuetudine pro facultate aliqua vel privilegio habendo, ut in foresta, aut alibi: ex Saxon. Pen [gap: special sign] , denarius, et [gap: special sign] el [gap: special sign] , pensitatio. Monasticum Anglic. to. 1. p. 372.+
PENKYNYT vox Wallica in legibus Hoeli Boni Regis Walliae cap. 5.#
PENNA Vide Pannus, Pluma Plumae.#
PENONES [Pennones], Banna, edicta publica ac regia. Nostris Pennon est vexilli species, ut mox observamus.+
page 260, image: s0260
PENSA [Pensum], Pondus, Poids. Chronicon Normannor. an. 869.+
page 261, image: s0261
PENSARE Cogitare, Gallis Penser, apud Gregorium M. non semel, Agobardum lib. de Dispensatione c. 6.+
page 262, image: s0262
PENSABILITER in Usaticis Barcinonensibus MSS. idem quod cap. 2.+
PENSATOR Vide Pensa.#
PENSILARII Vide Gynaeceum.#
PENSILES Vide Gynaceum.#
PENSILIS domus. Vide Domus.#
PENSUM Vide Pensa.#
PENTAEM ARCHUS pro Pentecontarchus, Lat. Quinquagenarius.+
PENTECOSTALITER Breve recordationis an. 1140.+
PENTECOSTE Festum adventus Spiritus sancti in Apostolos, quod celebrant Christiani quinquagesimo die post Pascha. Vide Durandum lib. 6. cap. 107.+
page 263, image: s0263
PENTHIACUS Fragmentum Petronii pag. 30. Gallum enim gallinaceum, Penthiacum; et ejusmodi naenias rustici faciunt.#
PENTICIUM Appendix aedis, gurgustium, tuguriolum parieti affixum, adjunctum, nostris Appentis.+
PENTIFARIE In quinque partes, vox hibrida. Erchembertus, et ex eo Leo Ost. lib. 1. c. 31. Pentifarie regnum Francorum divisum est.#
PENULATUS Jo. Fortescutus de Laudib. Legum Angl. c. 51.+
PENURIOSUS qui penuriam patitur. Utitur Alanus de Insulis in Planctu naturae p. 283. 321. ult. edit.#
PENY-GAVEL Vetus Charta apud Somnerum in Tractatu de Gavelkynd p. 26.+
PENYPISE pondus denariorum, Statera, ex Sax. peny, denarius, et pi [gap: special sign] e, ponderatio. Willelmus Thorn an. 1335.+
PEPIGNA minutae monetae species. Tabular. Albae ripae in dioecesi Lingonensi an. 1219.+
PEPIONES Vide Pipiones.#
PEPULUM Speculum, in Gloss. Arabico-Lat. Glossae antiquae MSS. Pepulo, palleum, pepulum, spelunca. Pepulum, speculum.#
PEPOUDROUS Vide Pedepulverosi Pede-Pulverosi.#
PEQUICHINUS Vide Piquichinus.#
PERA Monachorum propria fuit.+
page 264, image: s0264
PERA Anglis, est quaevis structura contra fluctuum impetus, tam in mari, quam in fluminibus, ex Lat. petra, seu Gallico pierre, quod idem sonat.+
PERACIA Pera, pharetra. Anonymus de Gestis Friderici II.+
PERACULUM Sacculus. Gloss. MS. Reg. cod. 1013. Vox a pera efficta.#
PERAEQUATORES in Cod. Theod. et in Novellis, qui tributa ex aequo inter cives partiuntur, Graecis, [gap: Greek word(s)] , de quibus etiam agunt Ennodius l. 1. Epist. 6. Senator lib. 5. Epist. 14. 15. et alii a nobis laudati ad Alexiadem p. 346.+
page 265, image: s0265
PERAMBULATIO a Practicis Anglicis dicitur perquisitio, quae a judice fit finium Comitatus, aut alterius tenementi, cum de iis non consentiunt partes.+
PERAMENTUM Pera, cingulum a quo pera pendet: Escarcelle. Joannes Beka in Hereberto Episcopo Trajectensi 26.+
PERAMPLIUS ita Anastasius in Hist. Eccl. vertit Theophanis [gap: Greek word(s)] p. 91.#
PERANTE ex Gallico, Pardevant. Statuta Ordinis de Sempringham p. 733.+
PERARARE Scribere, apud Sidonium lib. 5. Epist. 17. lib. 7. Epist. 2.#
PERCA pro pertica, ex Gallico Perche. Monasticum Anglican. to. 2. p. 87.+
PERCALCARE Tabularium Prioratus Neronisvillae f. 23.+
PERCATAPSAT Papiae, valde cedit, vel blande cedit.#
PERCENARE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
page 266, image: s0266
PERCERI celeres, Papiae, idem: Percibus, celerrimis, velocibus. Perceleres.#
PERCHIA Cornua Cervi, ex Gall. Perche, in Charta Henrici III. Regis Angl. ap. Gul. Prynneum in Libertatibus Eccl. Anglic. to. 3. p. 65.#
PERCIDUS Appendix Cod. Theodos. Const. 20. Si autem infirmior fuerit persona, prius cogitet animo suo percido, et sic accuset, etc.#
PERCURRERE Marculfus lib. 1. form. 38. Super Capellam domni Martini, ubi reliqua Sacramenta percurrunt, debeant conjurare. Id est, ubi praestari solent.#
PERCURSUS societas quaedam inita inter duos dominos pro utriusque tenentibus seu hominibus: Gallis Parcours, entrecours.+
page 267, image: s0267
PERCUSSORES qui anteneasmo, specie maniae, laborant; Hos, inquit Gariopontus in Passionario Galeni lib. 1. c. 11. Latini Percursores, alii Causarios vocant.#
PERCUSSIO Poenae monasticae species. Poenitentiales S. Columbani cap. 8.+
PERCUSSORIUM Gloss. Aelfrici Saxonic. Percussorium, [gap: special sign] le [gap: special sign] e, i. clades, occisio.#
PERDA jactura, Gall. Perte. Usatici Barcinonenses MSS. c. 24. 28.+
PERDICERE Statuta Ord. S. Gilberti de Sempringham p. 772.+
PERDICETA [Perticheta], Machina jaculatoria. Historia MS. Excidii Acconis an. 1191.+
PERDIDOSUS qui rem aliquam perdidit. Martinus didacus Daux, Justitia Aragon. lib. 6.+
PERDINGI Leges Honrici I. Reg. Angl. cap. 29. Villani vero vel cocseti, vel perdingi, vel qui sunt viles vel inopes personae, non sunt inter legum judices numerandi.#
PERDONARE Concedere, donare, Accorder. Ritus unctionis Regum, ex Codice Ratoldi, apud Menardum: A vobis perdonari petimus, ut unicuique de nobis
page 268, image: s0268
---justitiam conservetis.+PEREFFLUUS abundans. Syrus et Aldebaldus in Vita S. Majoli Abbat. in Prologo lib. 3.+
PEREGRINARIUS Officium Monasticum, qui peregrinos et hospites excipit, alias Hospitalarius et Hospitarius dictus.+
PEREGRINATIO jus pastus, vel procurationis, quod exsolvitur domino, dum peregre vadit, Charta Philippi Regis Franc. an. 1170. apud Perardum p. 244.+
page 269, image: s0269
PEREGRINUS Peregrinorum officium, quod in Ecclesia Rotomagensi ita celebratum feria 2. post Pascha observat Ordinarius MS. ejusdem Ecclesiae: Officium Peregrinorum debet fieri hoc modo: Duo de secunda sede qui sint scripti in tabula ad placitum scriptoris, induti tunica, et desuper cappis transversum, portantes baculos et peras in similitudinem peregrinorum.+
page 270, image: s0270
PEREMPTORIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PERENDINARE Morari. Lambertus Ardensis: Mulios in hospitio recepit, et secum perendinare vel hospitari fecit et coegit.+
PERERIUM Vide Petraria.#
PERETRA in Testamento Guillelmi D. Montipeslul. an. 1211. Locum vide in Orrata.#
PEREXIRE S. Irenaeus lib. 2. in Praefat.+
PERFECTIALES Ministri judicum, servientes. Ordericus Vital. lib. 12. p. 857.+
PERFECTISSIMUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. et apud Eusebium lib. 10. c. 6. etc.+
PERFECTUM ad perfectum suscepi, in Ordine Romano cap. 6.+
PERFORACULUM Terebra, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PERFUNDERE dicitur Sacerdos eum quem tingendo, non mergendo baptizat.+
page 271, image: s0271
PERGAMENUM a Pergamenis Regibus cum carta indigerent primo excogitatum, ut scribit Isid. l. 6. Orig. c. 11.+
PERGENUARE Genibus repere, [gap: Greek word(s)] . Saxo Grammaticus lib. 6.+
PERGIA Charta Stephani Comitis Burgundiae et Joannis Comitis Cabilonensis an. 1229. pro libertatibus oppidi Aussonensis apud Claudium Juranum in Antiq. Ausson.+
PERGULA Trabecula in aedibus sacris, a qua pendent Lychnuchi.+
PERGUS Charta Henrici Imp. an. 932. apud Miraeum in codice Donat. Belgic lib. 2. cap. 30.+
page 272, image: s0272
PERHORRESCENTIA idem est quod timor seu magna suspicio vel magnus metus.+
PERIBOLUS Urbis murus, seu potius moenia. Gloss. Gr. [gap: Greek word(s)] , Moenia. Will. Tyrius lib. 8. cap. 14.+
PERICLA Meminit Rocchus Pittus to. 2. Notit. Sicul. p. 368.+
PERICLITARI Naufragio perire. Charta Philippi Comitis Flandriae an. 1180.+
PERICLYSIS [gap: Greek word(s)] , Ora, extremitas, circumtextum vestis vel veli, purpura in orbem currens, quam Pollux [gap: Greek word(s)] vocat.+
page 273, image: s0273
PERICULONES periculosi, [gap: Greek word(s)] . Commodianus instruct. 12.+
PERIDOPARE Fragmentum Petronii: Sic istos peridopabant, ut illis Jupiter iratus esset.+
PERIGIUM Periculum. Charta Alfonsi Comitis Bononiensis an. 1288. tom. 4. Monarch. Lusit. pag. 279. Et excepto perigio de navibus in mari periclitantibus.#
PERILIARE Periculum incurrere. Anonymus Barensis in Chron. an. 1064.+
PERISPEMA Glossae MSS. [Peripsema], limatur a metalli, et purgamenta pomi, et qui quiliae domus, et rasura cujusque rei.+
PERISTERIUM Ciborium, in cujus cavo appensa erat columba, ex qua pendebat pyxis, sacram Eucharistiam continens.+
PERITOT Monasticum Anglic. to. 1. p. 6. de reliquiis S. Thomae Cantuariensis Archiep.+
PERLAE Margaritae, uniones, nostris Perles. Matthaeus Paris et Matthaeus Westmonast. an 1255.+
page 274, image: s0274
PERJURARE Dejerare, vel falso jurare. Lex Salica tit. 50. §. 2.+
PERMENTARIUS seu [Parmentarius], ex paramentarius, qui vestes parat, id est, ornat, nostris olim Parmentier, qui hodie tailleur d'habits.+
PERNAE inquit Pap. vulgo procellae de montibus dicuntur.+
PERNADA Ager vel praedium, Prima Curia Generalis Barcinone celebrata a Jacobo II. Rege Aragonum an. 1283. c. 23.+
page 275, image: s0275
PERNARIUM Perna. Charta Rogerii I. Regis Siciliae apud Ughellum to. 9. p. 45.+
PERNICULA [gap: Greek word(s)] , in Glossar. Gr. Lat.#
PERNOCTARE Differre. Pernoctatus, Dilatus. Speculum Sax. l. 1. art. 58. §. 1.+
PERNULLIS ingeniis, pro Per nulla ingenia, occurrit in Chartis Alamannicis Goldasti 47. 58. 59. 60.#
PERO Saccus coriaceus. Acta S. Thyrsii Mart. cap. 7.+
PERPARS [Purpartia], [Propertia], Portio haereditaria, seu divisio haereditatis per partes, Anglis, purpart, et propertie. Fleta lib. 2. c. 54. §. 19.+ [Propars]
PERPENDICULARIUS Aurelius Victor in Epit. in Hadriano: Namque ad specimen legionum militarium, fabros, perpendicularios, architectos, genusque cunctum exstruendorum moenium seu decorandorum in cohortes centuriaverat.+
PERPENDICULUM Ansa, Catena, qua quippiam pendet. Willelm.+
page 276, image: s0276
PERPERUM [Perpyrarii]. Vide Hyperpyrum.#
PERPESSICIUS tolerans, pariens, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , perpesso, perfero.#
PERPETUALIS Perpetuus, Gall. Perpetuel. Uritur Quintilianus lib. 2. c. 14.#
PERPLUMIS Theodericus Monackus de Inventione S. Celsi Episc. Trevir. n. 17.+
PERPORTARE Chartae Parensales form. 24.+
PER PRIMITIONEM Peremptorie. Occurrit in Decretis Hungaricis.#
PERPRIUS pro Prius, quod prius est.+
PERPUNCTUM [Purpunctum], Vestis militaris coactilis, et [gap: Greek word(s)] , ut Graeci efferunt, lana vel gossipio farta, et acu stipata ac perpuncta; unde nomen non modo ejusmodi vesti inditum; sed et thoraci vestiario nostrati, quod ad umbilicum lana spissiori perpuncta et coactili fartus sit.+
page 277, image: s0277
PERPUTATIO Membri amputatio. Concilium Andegavense an. 453. c. 3. Vt a violentia et crimine perputationis abstineatur.#
PERQUIRERE Acquirere, Purchasser, forensibus Anglis: Perquisitum, et perquisitio, acquisitum, acquisitio, ut autor est Covvellus, quem consule.+
PERIPARIUS Monachus Sangall. lib. 1.+
PERSE Separatim, Aparsoi. Statuta Ord. de Sempringham: Modus iste in domibus Canonicorum per se manentium servetur.+
PERSEA Disputatio Archelai Episcopi Mesopotamiae cum Manete: Cum ergo corpus hoc principium sit et materia, necesse est, eam qui plantaverit perseam, transire per multa corpora, usque quo persea illa, quam plantaverit, concidat.+
PERSEUS Vide Persus.#
PERSICA Malum Persicum, Gallis Pesche.+
PERSICIOR Hincmarus Laudunensis in Responsione ad Remensis Epistolam L. Capitum. p. 615.+
PERSISTATUS Marculfus lib. 2. form. 18.+
PERSOLENTER Assidue. Gloss. Isid.#
PERSONA Dignitas. Constitutio Diocletiani et Maximiani in Collatione Legis Mosaicae cap. 15.+
page 279, image: s0279
PERSONO Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Persono, id est, rei alicui incorporeae personam aliquam attribuo, uti vocem hanc interpretatur Vulcanus, in MS. additur Noto.+
page 280, image: s0280
PERSONALITER Salvianus lib. 6. de Gubern. Dei: Personaliter diu locuti sumus, et excessisse videmur regulam disputandi, id est, ut interpretatur Alexander Brassicanus, in personam tantum unius, nemine interea suo nomine notato.+
PERSPICIENTIA Vigilantia, in Gloss. Lat. MS. Regio, cod. 1013.#
PERSULTRA Vide Satirus.#
PERSUS Color, ad caeruleum, vel ad persicae mali colorem accedens, Gallis Pers, Italis Perso.+ [Perseus]
page 281, image: s0281
PERTALLUS Bulla Innocentii VI. an. 1355.+
PERTICA Pertica regio, Agrimensoribus, est territorium in quatuor partes divisum et comprehensum limitibus maximis Decumano et Cardine: totum territorium coloniae divisum et assignatum.+
page 282, image: s0282
PERTICHETA Vide Perdiceta.#
PERTINACES febres, i. continuae. Ita Glossae MSS. ad Alexandrum Jatrosoph.#
PERTINACIA pro Constantia, usurpari a S. Eulogio lib. 2. c. 7.+
PERTINENTIAE Paschalis II. PP. in Bulla an. 1102.+
PERTINERE pro frui. Lex 3. Cod. Th. de Privileg. eor. qui in sacro Palatio milit. Nemo possit ad indultum a nobis beneficium pertinere, nisi qui, etc.+
page 283, image: s0283
PERTONGAR Vita S. Gerardi Abbatis Broniensis num. 29.+
PERTULUSUS Guibertus lib. 3. de Vita sua cap. 18.+
PERTUM Henricus de Knyghton an. 1391.+
PERTUSAGIUM idem quod Foragium, tributum scilicet, quod domino feudali praestatur pro facultate perforandi dolium, et exinde vinum vendendi.+
PERTUSARE Perforare, Italis Pertugiare. Guibertus lib. 1. de Vita sua cap. 22.+
PERVASATUS Daemoniacus. Ugutio. Vide Vas.#
PERUDUM Diedericus Monachus de Illatione S. Benedicti cap. 5.+
PERVERSUM seu in perversum, contra, contrario; utitur Tertullianus in Praxeam, ut et S. Hieronymus Epistola 20. ubi gravius.#
PERVIUM Via. Glossae, Pervium, [gap: Greek word(s)] .+
page 284, image: s0284
PERULA oculorum albugo, ex Gallico Perle.+
PERUNCTUM inquit Fridericus II. Imp. lib. 1. de Venat. cap. 31.+
PERUNCARE [gap: Greek word(s)] , Demergere, perfundere, in Gloss. Gr. Lat. MS. perperam [pesundare] in edito habetur.#
PES Pedis abscissio, amputatio, inter poenas non semel occurrit.+
page 285, image: s0285
PESA Pesare. Vide Pensa.#
PESAGIUM Vide Peagium.#
PESCA Epitaphium Thomae Benedicti Prioris S. Genovefae: Nunc viret ut pesca, nunc est homo vermibus esca, id est, ut malus persica, quam Pesche vocamus.#
PESCARIUS Vetus Poenitent. apud Morinum p. 24. Si Comes aut Judex est, dic illi, ut non accipiat praemia, - si est pescarius, etc.#
PESCLUS Charra Zachariae I. PP. in Bullario Casinensi to. 1. p. 4.+
PESLUM Tabularium Vindocinense an 1076. ch. 321.+
PESSARIZARE In modum [gap: Greek word(s)] , seu pessarii conficere: est autem pessarium lana concepta, et ad digiti figuram rotunda facta, in qua pharmaca
page 286, image: s0286
excipiuntur et continentur.+PESSIA idem quod Petia, Gallis Piece. Vetus Charta apud Colun bum lib. 2. de Episcop. Vivariensibus: Dono pessiam de campo, - pessia habet fines de latus, etc.#
PESSIMARE Pessimum efficere, affligere. Vetus Interpres Ecclesiastae cap. 38.+
PESSO [Pessona], [Pessum]. Vide Paisso.#
PESTARE Italis, subigere, comminuere, tundere.+
PESTICIUM Monasticum Anglic. to. 2. p. 1007.+
PESTILLUM pro pistillum, instrumentum, quo aliquid teritur, comminuitur: Pestello, Italis, Pestle, Anglis.+
PESTICUS et Pesticosus, peste plenus. Jo. de Janua.#
PESTIFERARE Inficere, peste polluere, Empester. Lucifer Calaritan. lib. 1. pro S. Athanasio: Munera enim excaecant oculos videntium, et pestiferant sermones justos.#
PESTINUNTIUM qui pestem nuntiat. Gloss. Lat. MS. regium cod. 1013. et Gloss. Isid.#
PETA Leges Burgorum Scotic. c. 38.+
PETALICUS Cummianus Hibernus de Controversia Paschali: Ob diversitatem successorum Apostolorum, - id est S. Petri Clavicularii, et sancti Joannis Petalici, alterius in circumcisionem, alterius in praeputium praedicantis.+
PETALUM Lamina aurea in capite summi Pontificis, ut in Gloss. Arabico-Lat.+
page 287, image: s0287
PETAMINARII dicti videntur a voce Graeca [gap: Greek word(s)] , qui in aere volant, seu, qui more avium se se ejaculantur in auras, ut ait Claudianus: vel qui agilitate corporis quasi volare videntur, [gap: Greek word(s)] , apud Julium Firmicum lib. 8.+
PETAUOLUM pro [Pittatiolum], Scheda. Fulcuinus de Gestis Abbatum Lobiens. c. 3. Per antiquis membranarum petatiolls --- inscriptum invenimus.#
PETAURISTARII apud Jul. Firmicum lib. 8.+
PETEGOLAE dictae Italis, quae Gallis Beghinae.#
PETENS forense vocabulum, pro Actore, Gall. le Demandeur. Vide Regiam Majest. lib. 2. c. 2. § 3.+
PETEREDIUM abjecta h in compositione, a petendis haereditatibus. Beda de Orthographia.#
PETERMANNI Homines, seu servi S. Petri Lovaniensis, apud Lipsium in Lovanio lib. 2. c. 4.#
PETIA Vide Pecia, et Betiu.#
PETICA Charta Aldegastri, filii Sylonis Regis Ovetensis, an. 781.+
PETICUS qui amat petere, in Gloss. antiq. MSS.#
PETINEI et [Petinegi], apud Ditmarum lib. ult. p. 113.+
PETITIO Praestatio, quae a dominis sub nomine petitionis, vel mutui exigitur.+
page 288, image: s0288
PETITORIUM Actio in jure, calumnia, practicis, Action en petitoire.+
PETITUM Mensurae liquidorum species apud Romanos sub an. 1300.+
PETIU Vide Betiu.#
PETORITUM vox Gallica, Vehiculum, quod dictum existimant a numero quatuor rotarum, inquit Festus; unde quidam a Graeco Aeolico [gap: Greek word(s)] , pro [gap: Greek word(s)] deducunt.+
PETRA Ponderis species, quod constat 12.+
page 289, image: s0289
PETRARIA locus unde petrae et lapides eruuntur: Carriere.+
PETRARIA [gap: Greek word(s)] , et [gap: Greek word(s)] , Athenaeo lib. 5.+
PETRONIUS Vide Petrunculus.#
PETRORITA Vide Petraria.#
PETTURA Vide Pectura.#
PETTUS Crepitus, Gallis Pet, a sono. Vide in Bombus, et Ferrarium in Orig. Ital.#
PETULUS Equus, qui habet tantum pedes albos, Ugu tioni.#
PEZAROLA Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 8.+
PHACULLA Perna, petaso, petasunculus. Gloss. Isid.#
PHALAE [Falae], Turres rotundae in ovi speciem Vitruvio; sic dictae a Circorum Phalis, quae dividebant Euripum et Metas, constructis ad tempus turribus, ut ait Servius ad 9. Virgil.+
page 290, image: s0290
PHALA genus vestis, de qua Synodus Coloniensis an. 1280. c. 3.+
PHALANGUS vide Falangus.#
PHALARICA [Falarica]. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Falarica.+
PHALDEFIUM Vide Fardefium.#
PHALERA Instrumenta rustica, vel equorum rusticorum.+
PHALERGIUM Ornamentum, Papiae. Vide Palergium, et Parergium.#
PHALINGUS Vide Phalangus.#
PHAMECANTHARUS Anastasius in S. Silvestro PP. p. 15.+
PHANO Vide Fano.#
PHANTASIA [Fantasia], Phantasma, spectrum. Glossae Gr. Lat.+
page 291, image: s0291
PHANUM [Wanum]; vel [Fanum], Vocem veterem Francicam esse opinatur Wendelinus, idemque sonare, quod Belgis veen, et plur.+
PHARISEARE Dividere, separare, ex Hebraico phares, divisio, et phariseus, divisus, separatus.+
PHARNATIA Charta Friderici II.+
PHARUS [Pharum], [Farus], [Farum].+
page 292, image: s0292
PHARRO Pharro, Clamor militaris Hibernorum.+
PHASCOLLA Parva petaso, petasunculus. Ugutio.#
PHASALLUS Miracula S. Lugderi Episcopi Mimigard.+
PHIALA Fons, aquarum receptaculum: Graecis recentioribus, [gap: Greek word(s)] .+
PHILANTHROPUM Praemium, quod proxenetae nominum contrahendorum accipiunt.+
page 293, image: s0293
PHILARCHICUS Dominationis amans, [gap: Greek word(s)] .+
PHILETRUM Visitatio Thesaurariae S. Pauli Londinensis an. 1295.+
PHILIPPANA ars. Rollandinus in tract. de Notulis: Promitto te docere artem philippanam, et tu promittis mihi dare 10. corbes frumenti.#
PHILIPPI [Philippei], Nummi, a Philippo, patre Alexandri magni, primum cusi, quorum cum forma recepta semel placuisset, ea retenta est simul cum appellatione, addita principis, cujus esset, nomenclatura.+
PHILIPPI Ingulphus p. 910.+
PHILLATERIUM Vide Phylacterium Phylacteria.#
PHILOCOMPUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] , jactantiae amator, jactator.+
page 294, image: s0294
PHILOPARES Vide Filopares.#
PHILOPECUNIA vox hybrida. Pseudo-Ovidius lib. 1. de Vetula:+
PHILOPOMPUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] , qui pompam, fastum et jactantiam amat.+
PHILOSOPHIA Vita Monastica, [gap: Greek word(s)] apud Isidorum Pelusiotam lib.+
PHILOSOPHUS dignitas in Ecclesiis Canonicorum: eadem forte quae Magistri Scholarum, seu Scholastici.+
PHLEBOTOMUM [Flebotomus], [Flebotomum], Scalpellum venae secandae, ex Gr.+
page 295, image: s0295
PHOCAPIS Vetus Gloss. Lat. Gall. Thuanum MS. Phocapis, icis, Tartre.#
PHOENICIUM Pannus coccinus, seu scarlatinus, in quo remedia quaedam topica includebant, convolvebant, et conligabant medici.+
PHOTONOMUS qui lumen distribuit, illuminator.+
PHRONTISTERIUM [gap: Greek word(s)] , Monasterium. Acta SS.+
PHRYGIUM interdum sumitur pro limbo seu ornatu ex opere Phrygio, ut apud Leon.+
page 296, image: s0296
PHTISISCERE Phtisica passione laborare, apud Sidon. lib. 5. Epist. 14.#
PHYLACTERIA appellabant veteres Amuleta, ad arcendos vel pellendos morbos.+
page 297, image: s0297
PHYLARCHI Ita Saraceni Duces suos vocabant, quod [gap: Greek word(s)] , seu tribus divisi essent 12.+
page 298, image: s0298
PHYSICA Medicina, [gap: Greek word(s)] , quae circa hominis naturam versatur.+
page 299, image: s0299
PHYSICULATUS in Catholico parvo, divinatus, vel pronuntiatus.+
PIABILIS Grandis: Sic Glossae antiq. MSS.#
PIACA Papiae, aigatia.#
PIASTER Pinus silvest is. Ebrardus in Graecismo cap. 25.+
PICA [Picca], ex Gallico Pic, unidens ligo, quo terra atteritur, et foditur; epupa, Plauto in Captivis, ut observatum a Salmasio ad Pollionem, obpopa et otpopa, [gap: Greek word(s)] . in veteribus Glossis, unde nostrum houe eruit. Will. Brito lib. 2. Philippid. p. 115.+
PICAGIUM Tributi species, quod, ait Spelmannus, in nundinis penditur ob veniam effodiendi soli; sic ut tabernacula ponantur nundinalia, stationes, et officinae, quas stalla vocant; facultas de piquer la terre, nostris.+
PICARDIA Belgicae notissima hodie Provincia, cujus urbs praecipua Ambianum, unde id nominis acceperit? nemo adhuc, opinor, assecutus est; adeo ut mirum sit, ab aliquot seculis appellationis originem hactenus incompertam esse.+
page 302, image: s0302
PICARIUS [Picherium], [Picius]. Vide Bicarium.#
PICCUS Tabularium Brivatense fol. 198. Molinarii et tres submolinarii et tres gartiones, qui portant piccos molendinorum.#
page 303, image: s0303
PICHEA Modus agri, in Normannia. Pichea prati, terrae, etc. in Tabulario Leprosariae pontis Audomari.#
PICHIN Eckehardus Junior de Casibus S.+
PICO Vide Pica.#
PICTA, AE Tinctura, sive Pictura. Jo. de Janua. In Catholico parvo: Picta, cote, ou pointure.#
PICTA [Pictavina], [Pictavensis], Moneta Comitum Pictavensium, minutissima fere omnium monetarum: Gallis Pite.+
page 305, image: s0305
PICTATORIAE tabulae. Adso in vita S. Soli cap. 8.+
PICTATIUM Vide Pittacium.#
PICTELLUM et [Pightellum], Anglis exigua sundi portio, sepimento conclusa. Ita Spelmannus.#
PICTIONES in Gloss. Isid. qui vendentes vincunt in pictura.+
PICTOMACHARIUS apud Firmicum lib. 8. Math. c. 8.+
PICTURA Modus agri, vel vineae.+
PICTURARE Pingere, apud Joan. Sarisberiensem Epist. 267. hinc picturatus apud Claudianum, et aliquot alios: Picturatio, apud Rigordum an. 1185.#
PIDRISIGULA Petrus Damiani lib. 6. Epist. 7.+
PIERIUS Balbus Catholico: Pierius, Musaticus.+
PIES Freres pies, dicti quidam Religiosi ac Monachi, quod instar picarum, albis et nigris vestibus una et simul induerentur.+
PIETAS Miseratio, misericordia, ex Gall.+
PIETATICULTRIX Ciconia dicitur in Petronii Fragmento.#
PIETICUS Papiae, tardior: Ugutioni et Joanni de Janua, compassivus, a pius.#
PIETOSUS Misericors, compatiens, Gallis Piteux, Italis Pietoso. Vita S. Drausii Episc. Suession. n. 14. Quia pietosae erat mentis, animo indoluit.#
PIFFERUS Fistula, Italis Piffero, nostris Fifro.+
page 306, image: s0306
PIFLI ita dicti haeretici Albigenses per contumeliam.+
PIGACIAE Calceorum rostra et aculei, seu eorum caudae veluti scorpionicae.+
PIGACIUM sericum. Guillelmus Biblioth. in Stephano VI. PP. p. 236.+
PIGATUM Chronicon Fontanellense, c. 6. Deinde per Casalis usque ad fines Bevaricenses in dextera per summum illius pigatum exsartum, usque ad fines Glaccolinses.#
PIGELLA quoddam genus vasis, scilicet arcepta, quia depressa est. Ugutio.#
PIGINCULUS pro penicillus. Vide Savaronem ad Sidon. lib. 7. Epist. 3.#
PIGMENTUM recentioribus usurpatur, pro potione ex melle et vino et diversis speciebus confecta, suavi, et odorifera, ut est apud Joan. de Janua.+
page 307, image: s0307
PIGNACULUM Vide Pinnaculum Pinna.#
PIGNALE idem quod Pignus. Fori Oscae p. 4. an. 1247.+
PIGNIO Charta an. 1213. in Historia S. Mariae Suession. p. 446.+
PIGNOLATUM Chronicon Nonantulanum MS. de Institutis et ritibus sub Friderico II.+
PIGNOLUS Vitis species in agro Mediolanensi, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. cap. 4.#
PIGNUS Ebrardus in Graecismo: Pignora pro natus, dic pignera pro radiatus.+
page 309, image: s0309
PIGREDO Pigritia, 19. Proverb. v. 15. Glossae antiquae MSS. Pigritia, torpor, stupor.#
PIGRI Jura pigrorum, quorum cognitio ad majores judices spectat.+
PIGRITAS Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Socordia, pigritas.#
PILA Monetae cujusvis pars aversa, vulgo la Pile.+
PILA Taberna, Taverne. Unde versus: Et pila, pes pontis: pila, ludus: pila, taberna: Pila terit pultes; sed pila geruntur in hostes.+
PILAE pluraliter, silvae montuosae, Papias.#
PILAGIUM Charta Henrici Abbatis Fiscan. in Tabulario Fiscanensi f. 36.+
PILARE pro expilare, nostris Piller. Ammianus Marcel. lib. 14.+
PILARE [Pilarium], [Pilarius], Cambro-Britannis Piler, nostris Pilier, Pila, columna, fulcrum.+
PILARIUS [gap: Greek word(s)] in Gloss. Gr. Lat. qui pila ludit Gloss. Lat. MS. Reg. Pilicrepus, Pilarius.+
PILASCA Uter. Jo. de Janua, ex Glossis Isid. Pilasca, vas vinarium corio piloso opertum, et derivatur a pilis.+
PILATUS Latinis [gap: Greek word(s)] . Jo. de Janua: Pilatus, pilum habens, pilata, hic et haec, fur, latro.+
page 310, image: s0310
PILAX in Gloss. Isid. Murilegus, cattus.+
PILEATIO Charta an. 988. apud Ughellum to. 5. pag. 661. Cultis et incultis, pileationibus, decim, etc. Sed leg. piscationibus.#
PILEATI apud Gothos dicti potissimum, qui inter eos generosi extabant, ex quibus eis et Reges et Sacerdotes ordinabantur, ut ait Jornandes de Rebus Geticis c. 5. Idem c. 11.+
page 311, image: s0311
PILENS pro Pilentum. Fortunatus lib. 6. Poem 4. Hinc pilente petens loca Gallica Gelesuintha.#
PILEUS Episcoporum sic describitur in Ceremoniali Episcopor. lib. 1. cap. 2.+
PILICREPUS qui pila ludit, in Gloss. Isidori.+
PILLEARI Ulpianus in Collat. Legis Mosaicae tit. 11.+
PILLEVILLA Monetae species. Vide Tullensis.#
PILLIATOR Pilichdorffius contra Valdenses c. 8.+
PILLUM Formula 30. ex Baluzianis. Et cum de ipsas res in omnibus vestrum et pillo et festuca exinde in omnibus se exitum dixit et fecit.#
PILO [Pillo]. Glossae antiquae MSS. Pilo. Vnde contunditur, quidquid in pila mittitur.+
PILORIUM [Spilorium], Columbar, numella versarilis, seu Collistrigium: vulgo Pilori, in Consuerudinibus municipalibus, Nivernensi cap. 1. art. 9.+
page 312, image: s0312
PILOSUS Isidorus lib. 8. Orig. cap. ult.+
page 313, image: s0313
PILOTONSUS Lupus cervinus, in Gloss. Arabico-Lat.#
PILOTRIUM Fridegodus in S. Wilfrido cap. 47.+
PILOTUS Vide Pilatus.#
PILUM in Fleta lib. 1. c. 39. §. 1.+
PILUMEN Quidquid in pilo tunditur. Gloss. Isid.#
PILUS Vide disvestire.#
PIMENTUM Vide Pigmentum.#
PIMIENTA Charta Ferdinandi Gonsalvi Comitis Castellae aerae 972.+
PINCA Subula. Petrus de Natalibus lib. 2. c. 73.+
PINCERNA qui vinum convivis miscet, a Gr. [gap: Greek word(s)] , ut censet Tanaquillus Faber Epist. 76.+
page 314, image: s0314
PINCIO Papias: Fringellus, Pincio, avis: nostris Pincon.#
PINETA seu [Pinetum], locus pinis consitus, apud Innocentium III. PP. lib. 13. Epist. 115. Italis, Pigneta, et Pineta.#
PINGUEDO in Capitul. Aquisgran. an. 817. c. 22.+
PINHOTA Epistola Clementis VI. an. 1346.+
PINNA Ora, limbus. Lucifer Calaritanus ex lib. 1. Reg.+
page 315, image: s0315
PINONATUM opus. Visitatio Thesaurariae S Pauli London. an. 1295.+
PINPENELLUS monetae minutioris Francicae species.+
PINSA instrumentum pinsendi; unde quidam: Neque pinsis suis, neque mol. lui, unde habet pinulam edi. Sic Ugutio MS.#
PINSINOCHIUM locus, ubi pinsitur, et panes conficiuntur.+
PINTA mensura liquidorum, nostris Pinte. Philippus Eystet. in Vita S. Willib. c. 34.+
PIOLA vox Italica, Gallis Rabot, in Statutis Mediolanenfib. 1. part. c. 255.#
PIPA Vasculum, cadus. Testamentum S. Everardi apud Miraeum in Cod. Donat. piar. c. 21.+
PIPARE Fistula canere, Chanter ou joür de la pipe, instar forte Gallinarum, quae Latinis pipare dicuntur.+
PIPELO Convicio, Glossae antiq. MSS.#
PIPER [gap: Greek word(s)] , arbor in India nascens, cujus fructus nunc notissiinus, olim admodum placuit sola sua amaritudine, et pondere emptus ut aurum et argentum, inquit Plinius lib. 12.+
page 316, image: s0316
PIPETH Cantus vel instrumentum musicum, pipae seu fistulae cantum imitans.+
PIPICUS Odorannus in Chron. an. 956.+
PIPIONES Matthaeo Silvatico, sunt pulli columbarum, et est nomen formatum a proprio sono animalis.+
page 317, image: s0317
PIPIZO S. Hieronymus Epist 22. c. 12.+
PIPULARE Papias: Pipulo, convitior ploratu, ex quo emendandae Glossae Isid. Pipuli, convitio plorati.#
PIQUECHINI Willelmus Brito lib. 2. Philipp.+
PIRARIUS Pirus, Poirier. Lex Salica tit. 29. §. 3.+
PIRATA Miles maritimus, qui Latinis praedo, vel latro maritimus, ut est in Glossis antiquis MSS.+
page 318, image: s0318
PIRATERIUM Apud S. Maximum Taurin. Homil. de non timendis hostibus carnalibus ex Jobi c. 7.+
PIRATIUM [Piraticum], Vinum piraceum, Gallis.+
PIRGUS Turris, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
PIROLUS inquit Nicolaus Uptonus lib. 4. de Militari officio pag. 168.+
PIRONADUS seu [Pironatus], Clavis compactus, ex Italico Pirone, Clavus ligneus, Cheville.+
PIROTAUS Epistola Friderici II. Imp. ad Saladinum apud Rogerum Hovedenum pag. 650.+
PIROTTUM Synodus Sodorensis in Mannia an. 1229.+
PIRULA Extremitas: Pirula nasi, le bout du nez.+
PISA Vide Pensa.#
PISACEUM Praestatio ex Pisis. Vide Mestivarius Mestiva.#
PISALIS [Piselis], [Piselum]. Adalardus lib. 2.+
page 319, image: s0319
PISARIA Ager pisis consitus, in Lege Salica tit. 29. §. 13.#
PISCA Charta Ildefonsi Regis Aragon. an. 1187.+
PISCARIA vox Latinis nota, locus, in quo piscatur, Italis Peschiera: Estang ou Pescherie, in Consuetud.+ [Piscarium]
PISCATIO jus piscationis in fluviis, etc. in Charta Guidonis Episcopi Lingonensis an. 1267.+
PISCATORES in commercio perinde ac servi et coloni.+
page 320, image: s0320
PISCATORIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Idem etiam quod Piscaria.+
PISCATUM Capitulare de Villis c. 44. De leguminibus quoque et de piscato, seu formatico, butiro, melle, etc.#
PISCINA Locus, in quo manus Sacerdotes lavant, et ubi ablutiones Sacerdotis, Missam celebrantis, injiciuntur, in lib. Usuum Ordinis Cisterciensis c. 21. 53.+
PISCINALE [Piscinalis], idem quod Piscatoria Piscatorium. Gloss. Sax. Aelfrici: Piscinale; [gap: special sign] i [gap: special sign] chu [gap: special sign] , i. piscium domus.+
PISCIS Panni species. Hariulfus lib. 2. cap. 10.+
PISCIS Regalis, qui ad Regem jure regio pertinet, ut sunt balaena et sturgio apud Bractonum lib. 2. c. 5. §. 7.+
PISELE Pisile. Vide Gynacium, Pisalis.#
PISETUM jus Strigoniensis urbis in urburis aurariis, Sambuco.+
PISARE pro pinsere: Pisones, instrumenta, quibus pinsitur, aut res quaevis teritur, subigitur.+
PISEMA Specular, Specula, Phylacteria. Ita Glossae antiquae MSS.#
PISQUERIUM pro piscaria, Vivarium. Vide Claperius.#
PISSAGO pix liquida. Gloss. Isid.#
page 321, image: s0321
PISSATUM Vide Esbonagium Bonna.#
PISSONAGIUM Tributi species, primitus ex piscibus, etiamnum Picardis pissons dictis: traducta deinde ad caeteras praestationes.+
PISSONARIA Forum piscarium, in Testamento Geraudi de Abbati villa an. 1271. in Historia Pontivensi p. 205. Poissonerie, seu pissonerie, ut Picardi efferunt.#
PISTACULUM Pilum, [gap: Greek word(s)] , in Gloss Gr. Lat.#
PISTARE idem quod pinsere, ex pistus vox conficta. Lib. 2.+
PISTICUS Probus, fidelis, non adulterinus: ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
page 322, image: s0322
PISTORIA locus, ubi pistores panem conficiunt, in Lege Bajwar. tit. 9. c. 3. Baluearium, pistorium, coquinam, etc.#
PISTORISSA Glossae vett. Pistrix, [gap: Greek word(s)] . Libertates MSS. Salvaeterrae in Ruthenis an. 1284. Pistor vel pistorissa, etc. Vide Panetarius.#
PISTRINARII Pistores, in Regula S. Pachomii cap. 67.#
PITA Lambertus Ardensis pag. 141.+
PITHARIA Vincentius Belvac. lib. 31. cap. 144.+
PITISSARE vel Pitissare, Papiae MS. Portare Leg. Potare. Eadmerus lib. de S. Anselmi similitud. c. 15.+
PITRATUS Fragmentum Petronii: Etiam rides, cepa pitrata.#
PITTACIUM Tabula fusili pice, (Graeci [gap: Greek word(s)] et [gap: Greek word(s)] vocant) illita ad exarandum: Scheda, epistola; sed maxime ea, quae in quadrum est complicata, ut observat Eustathius ad Homerum p 633.+
page 323, image: s0323
PITTO Caput 72. Legis Salicae ex cod. Regio, apud v. cl. Steph. Baluzium: Si quis pitto alterius excusserit invitu stricto, 120.+
PITZULUM Gloss. Medicum MS. Reg. sign. 1486. Pusca, i. pitzulum, ex quo fit pusca medicinalis.#
PIVANGA Mensura agraria apud Germanos. Wiguleius Hondius in Metropoli Salisburgensi to. 2. p. 8.+
PIUNCULUS Vide Pipio Pipiones.#
PIUS epitheton, ut videtur, urbis Toletanae, apud Isidorum Pacensem Episcopum in Chron. aera 685.+
page 324, image: s0324
PIXIS Machinae bellicae species, Germanis Biech, ut autor est Freherus.+
PIZZA Placenta, ex Italico Pinza. Charta an. 1195.+
PLACA Contractus Navigii D. Regis cum Venetis an. 1268. to. 5.+
PLACARE ex Gall. Plaquer. Concilium Avenionense an. 1279. c. 1. Domos Ecclesiarum occasione quacunque serrare, seu claudere, vel serrare, seu placare, etc.#
PLACEA Locus, ex Gallica voce place, quae a Germanico plats, campus, forte orta.+
PLACENTARIUS Glossae Graeco-Lat. [gap: Greek word(s)] . Placentarius, Dulciarius. Palladius in Hist. Laus. c. 6. [gap: Greek word(s)] .#
PLACENTARII Scurrae, ludiones, faceti, Gall. plaisanteurs, vel plaisantins. Petrus Damiani lib. 6.+
PLACENTINUM Vestis muliebris species in Regula Tertiariorum Ord. S. Francisci cap. 3. Locum vide in Guarnellum.#
PLACENTINUS Gloss. Gr. Lat. MS. S. Germani Paris. [gap: Greek word(s)] , Placentinus, in edit. Placivus.+
PLACIA [plazia]. Charta Guillelmi Siciliae Regis an. 1179. apud Ughellum to. 7. p. 704.+
PLACERE placitum suum implere, juri stare. Lex Ripuar. tit. 67. §. 3.+
PLACIBILIS Placitus, gratus. Anastasius Bibl. in Hist. Eccl. Tolle igitur quidquid tibi placibile fuerit. Theophanes habet [gap: Greek word(s)] .+
PLACITONIUM in Chronico Mosomensi, pro vitilitigationibus placitorum, Gallis, plaidoiries, chicanes.+
page 325, image: s0325
PLACITUM [Placitare], etc.# [Placita]
page 333, image: s0333
PLACIUM Locus planus, Gallis, Place. Fleta lib. 1. c. 18. §. 5. In terra, vel in aqua, bosco, placio, vel marisco.#
PLACOR [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. tranquillitas. In Gloss. Isid. Ecclesiastic. c. 4. Complectantur laetitiae placorem. Adde c. 39.#
PLACTA Navigii fluvialis genus. Sanutus lib. 2. parte 4. cap. 7. Praecipue plactarum navigia, quae per Padi flumen sunt ad ferenda mercimonia deputatae, etc.#
PLACTRA Vide Flactra.#
PLADA piscis species, plays. Teloneum S. Audomari, in Tabulario S. Bertini: De carreia piscium 2. den. de centum pladis 2. den. de 100. salmonibus saldis 4. den.#
PLAGA legalis, Playe leyau, vel plaga leyau, in Consuetud. S. Severi tit. 18.+
PLAGARE Plagas inferre, vulnerare. Lex Salica tit. 19.+
PLAGELLA Fursur panis, in Gloss. Medico MS. Reg. cod. 1486.+
PLAGIA Ora, aestuarium, vel etiam campus planus, Italis Piaggia, vel spiaggia.+ [Plaga]
page 334, image: s0334
PLAGIUM [Plagiare], [Plagiarius], dicitur de eo, qui mancipium alienum, vel hominem liberum pro mancipio distrahit ac vendit. Edictum Theoderici c. 81.+
PLAGITATUM Idem quod placitatum. Charta 64.+
PLAIA Charta Alphani Archiep. Salernitani an. 1071. apud Ughellum: Construere fecerunt Ecclesiam ---in plaia montis, Vide Plagia.#
PLAINTAGIUM Tributi species. Tabularium Episcopatus Autisiodor.+
PLAITARE [Plaitum], vide Placitum.#
PLAITIA Statuta antiqua Canonicorum S. Quintini in Viromand.+
PLANARATI Gallis, genus vomeris, quod duabus rotulis nititur ad arandum terram. Vide Plin. lib. 18. cap. 18.+
PLANCA Tabula plana. Festus: Plancae, tabulae planae, etc.+
page 335, image: s0335
PLANCTUS Querela, ex Gallico plainte. Occurrit in Epistola Gerardi Episcopi Camerac. ad Archidiaconos Leodienses.# [Plancta]
PLANCO ex Gall. Plancon. Inquesta de foresta in Regesto Philippi Aug. fol. 126. Quando faciebat scindere branthias aut plancones in suo bosco, etc.#
PLANELLA apud Petrum de Crescentiis lib. 5. extremo.#
PLANETA Vestis sacerdotalis, quae vulgo Casula dicitur. Papias ex Isidoro lib. 19. c. 24.+
PLANETARII Mathematici, Divini. S. Augustinus lib. 4.+
page 336, image: s0336
PLANITIA pro planities. Utuntur Innocentius de Casis literarum, Otfridus in Prologo ad Evangel. Chronicon Farfense pag. 662. etc.#
PLANITIOLUM Planities, planum. Charta Lotharii Regis Franc. an. 958. to. 8.+
PLANTA Acta Murensis Monasterii pag. 39. Ad quod iter debet Praepositus unicuique bubuicorum dare duas plantas ad calceos faciendos.#
PLANTAGINES Loci, agri vitibus consiti. Arno Archiepiscopus Salisburgensis: In loco, qui dicitur --- in quo nunc sunt plantagines vinearum institutae.#
PLANTARE [Plantarium], id quod ponitur sub planta pedis in sotulari, Gallice, tacon, inquit Metnlinus ad illud Ebrardi Betun. cap. 12.+
PLANTATA [Plantada], locus vitibus vel arboribus consitus. Planteis, in Consuetud. Britannica art. 605.+
PLANTELLA Vetus Notitia an. 829. apud Perarduni in Chartis Burgundicis: Praeter illa area in castello, et illa vinea foris muro, illa plantella ad Tremoledo. etc.+
PLANUM Ager cultus, cui opponitur nemus, silva, boscus.+
page 337, image: s0337
PLANURA Planum, planities, Gall. Planure.+
PLANX Lanx, lancula, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PLASMA Arnaldus Franciscanus in vita B. Angelae de Fulginio n. 256.+
PLASMARE Formare, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Glossae antiquae MSS. Finxit, plasmavit, composuit, formavit. Arator lib. 2 Hist. Evangel.+
PLASSAGIUM Jus stalli, seu loci, in foro tempore nundinarum, ex Gallico Place, vel Plasse. Droit de Plassage, in Consuetud. locali Castelli novi in Biturigib. tit. 2. art. 2.+
PLASSARE Effingere, a Gr. [gap: Greek word(s)] . Apitius lib. 2. de Re culin. c. 1.+
PLASSARE Fleta lib. 2. c. 79. §. 3. Bidentes in locis aquosis mariscis, plassetis, vel profunditatibus et pasturis insanis depasci non permittant. [Plassatum], perperam, ni fallor, scribitur apud Hemereum in Aug. Virom. in Regesto pag. 41.+
PLASTEGUM [Plasticum], ex Gr. [gap: Greek word(s)] , seu [gap: Greek word(s)] , Plastice; fictrix ars ex argilla vel creta rerum similitudines exprimens.+
PLASTICATOR [gap: Greek word(s)] , fictor. Jul. Firmicus l. 8. c. 16. Bractatores, inauratores, plasticatores, margaritarii, etc.#
PLASTRUM modus agri sic dictus: Plastre, apud Sanjulianum in Trenorchio p. 533.+
page 338, image: s0338
PLATA Lamina, metallum quodvis in laminas diductum, unde, quidquid planum est, etiamnum plat dicimus. Henricus de Knyghton an. 1340.+
page 339, image: s0339
PLATEA Gregorius Turon. lib. 2. Hist. cap. 31. de Baptismi Chlodovei solennibus: Velis depictis adumbrantur plateae Ecclesiae, curtinis albentibus adornantur, baptisterium componitur, etc.+
PLATEATICUM Tributum, quod in plateis, seu pro transitu platearum, id est viarum publicarum, praestitur: Vox deinde pro quibusvis tributis usurpata.+
page 340, image: s0340
PLATELLUS Disci species, ex Gallico Plateau, escuelle. Will. Thorn. an. 1302.+
PLATEN Levvoldus Northovvius in Chronico Markano an. 1222.+
PLATEOLA Vetus liber Artis Notariae in Bibl. Regia cod. 874.+
PLATESIA Piscis species, Pleis, forte, quomodo dicuntur in ostio Somonae.+
PLATONAE [Platoniae], [Plantuniae], dicta marmora, in tabulas dissecta, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , ut videtur.+
page 341, image: s0341
PLATTA Tonsura Clericalis, quae fit ab aure usque ad aurem, apud Honorium Augustod. in Gemma animae lib. 1. c. 196.#
PLATURA Lambertus Ardensis p. 161. Idem de logio in oratorium sive capellam, Salomoniaco tabernaculo in platura et pictura assimilatum, etc.#
PLATUS Mantuanus. Historia Obsidionis Jadrensis lib. 1. c 37.+
PLAUDARE quasi applausum dare. Hrabanus Maurus Poemat. 29. de diabolo, Christum in deserto tentante:+
PLAUDUM Tabularium Castri Lidi in Andibus f. 40. v. Omnes isti Milites praedicti debent quadrigatum ad pontem, et biennium, et corvejam, et exercitum, et equitationem et plaudum, et virgam.+
PLAVIS Planities. Charta Henrici V. Imperar. pro Venetis: Ut terminatio, quae a tempore Luithprandi Regis facta est inter Panlucionem Ducem et Marcellum Magistrum militum, deinceps manere debeat, id est de plave majore ad plavem siccam.#
PLAUSTRUM Currus quatuor rotis constans. Theloneum S. Bertini: Carteia fossoriorum sine ferro, 2. den. si super plaustrum, 8. den. etc.+
PLAUSUS pro strepitu, non semel usurpat
page 342, image: s0342
Columbanus in Regula Coenobiali, seu Poenitentiali c. 1.+PLAYS Piscis latus, vulgo Pleys. Alanus in planctu naturae: Illic Plays sui corporis dulcoratis saporibus in Quadragesimali austeritate carnis redimebat absentiam.+
PLAXITIUM Sepes ex virgulis implexis confecta, vel locus ejusmodi sepe clausus. Tabularium Vindocinense Thuani ch. 52.+
PLAZIUM Placitum, pactum. Charta Lusitanica aerae 1067. in Hist. Episcopor. Portensium 1. parte p. 184.+
PLEBANIA Vide Adulturum.#
PLEBANUS [Plebanatus], [Plebes]. Vide Plebs.#
PLEBEIATI Plebeii, in Hist. Obsid. Jadrensis an. 1345. lib. 2. c. 15. 17. 22. 23. etc.#
PLEBEIUM [Plebium], pro facultas, posse, Gall. Pouvoir. Capitulare de Villis c. 24.+
PLEBEIUS Laicus, nullum in Clero ordinem adeptus.+
PLEBES vel [Plebs], Fideles, qui Episcopo vel Sacerdoti proprio subsunt.+
page 344, image: s0344
PLEBESCERE Ugutioni, ex Glossis Isid. a plebs, Plebeo, bes, plebem imitari, vel alloqui, unde Plebesco, et Plebicito plebem imitari, vel alloqui, vel commovere.+
PLEBISCITUM Conventus plebis. Jo. de Janna: Plebiscitare, plebem imitari, vel alloqui, vel vocare, etc, Catholicum parvum: Plebicitum, estatut ouordre de peuble. Plebicito, ensuivre le peuple, ou emouvoir, ou assembler.+
page 345, image: s0345
PLEBIUM Decretio Chlotarii II. c. 8.+
PLEBS Vide Plebes.#
PLEBICTEA Vetus Charta in Chronico Beneventani Monasterii p. 588.+
PLECIA Gloss. Arabico-Lat. Bombycina, id est Plecia, forte [Plecta]. Vide mox.#
PLECTA Ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Gloss. Lat. MS. Reg. cod. 1197.+
PLECTARE Plectere, virgultis implexis locum claudere. Charta an 1115.+
PLECTETUM pro Placitum, ex Gallico Plets.+
PLECTRUM Ferrum, quod interius ex utraque parte campanam feriens sonum reddit, Durando lib. 1. Ration. c. 4. n. 5. Vide Batillus.#
PLEGIUS Fidejussor, Gallis Plege. Jura et Consuetudines Normanniae c. 60.+
page 348, image: s0348
PLEIDURA Vetus Notitia in Tabulatio Abb. S. Amantii Inculismensis: Dederunt S. Petro et S. Amantio omnes pleiduras, quae sunt juxta murum.+ [Pleistura]
PLEJUS Vide Plegius.#
PLEMINA [Pleminare]. Jo. de Janua: Plemina, sunt ulcera et sulci in manibus et in pedibus callosis, unde pleminare, repplere, secundum Vgutionem.+
PLENAGIUM Monasticum Anglic. pag. 596. Et pasturam porcorum suorum, sive plenagiorum, et decimam panagii mei.#
PLENARIA seu plenaria securitas, [gap: Greek word(s)] . cujus formulam sub Justiniano exaratam descripsit ex veteri Instrumento Bibliothecae Regiae Barnab. Brissonius lib. 6. Formul. p. 646.+
page 349, image: s0349
PLENARIUM Amalarius lib. 4. cap. 48.+
PLENARIUS Vide Missalis Missale.#
PLENITUDO Res integra. Optatus lib. 1. de Synodo Cirtensi Donatistarum agens: Harum plenitudinem rerum in novissima parte istorum libellorum ad implendam fidem adjunximus.+
PLEROMI et [Plerosimi], Numeri militares, qui sacramentum suum [gap: Greek word(s)] , seu complent, ut est apud Scholiastem Juliani Antecess.+
PLE SSEICIUM Gall. Pleissis, Domus suburbanae, Maisons de Plaisir, a placendo dictae, inquit Camdenus in Britan. in Trinobantibus.+
page 350, image: s0350
PLETARIA Charta Senatus populique Romani apud Baronium an. 1188.+
PLETORICUS Hermannus de Lerbeke in Chronico Comitum Schawenburgensium p. 35. Et quia multum fuit pletoricus, toto corpore denigratus est.#
PLETUM Placitum, Gallis Plet. Charta Anacleti PP. in Chron. Benev. S. Sophiae p. 694.+
PLEVINA [Plevire]. Vide Plegius.#
PLEURA Modus agri in Pictonibus, forte ex Gr. [gap: Greek word(s)] , mensura 100. pedum quaquaversus.+
PLEURESIS pro pleuritis: Nostris, Pleuresie. Utitur Hubertus in vita S. Gudilae n. 36.#
PLEUTERIA Charta Ludovici Regis Franc. an. 1279. in 30. Regesto Archivi Regii ch. 129.+
PLICA Plicatura, vel involutio, Matth. Westmonasteriensis an. 1217.+
PLICATA Tabularium Ecclesiae Cadurcensiis: Illum alodem de Cassinolas illo capud manso, cum ipsa plicata, et cum ipso torculario, et cum omnibus aedificiis.+
PLICTON Chartula plenariae securitatis scripta sub Justiniano, apud Brissonium lib. 6. Formul. p. 647.+
page 351, image: s0351
PLIGIUS Vide Plegius.#
PLITUM Leges forestarum, Canuti Regis c. 17.+
PLIVUS [Plivium]. Vide Plegius.#
PLOPLA Vide Oplus.#
PLOSTELLUM Miracula S. Joannis Beverlac. n. 5.+
PLOUM in vett. Glossis: Quod habet duas rotas, aratrum, cujusmodi fuit, quod Galli plaurati, aut plammorati vocabant, ut autor est Plinius lib. 18. cap. 18. Lex Longob. lib. 1. tit. 19. §. 6.+
PLUERIUS avis, quae nostris Pluvier, apud Fridericum II. lib. 1. de Venat. cap. 2. §. 11. 12. etc.#
PLUMAE in avibus, differunt a pennis. Nam plumas dicimus, inquit Fridericus II. Imp. lib. 1. de Arte venandi cap. 45.+
PLUMACIUM Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Plumacium.+ [Plumacia]
page 352, image: s0352
PLUMALE Will. Thorn. an. 1179.+
PLUMALIA sunt pellicia, Electorum Imperii indumenta, humeris superinjecta. Goldastus.#
PLUMARIUM Pulvinus plumis fartus. Chronicon Montissereni an. 1126.+
PLUMARIUM [Plumarius]. Plumarium opus dicitur, quod ad modum plumarum texitur et variegatur, Galli, ouvrage a ramage dicunt.+
page 353, image: s0353
PLUMBATAE Clavae plumbo, quo graviores sint, munitae: Gallis Plommees. Gauterius Cancellarius de Bellis Antiochenis p. 453.+
page 354, image: s0354
PLUMBATUM Flagellum, cujus lora plumbeis globulis in extremo instructa erant. Acta S. Castuli Mart. n. 4.+
PLUMBATURA Vide Applumbatio.#
PLUMBUM inter supellectilem domesticam recensent Leges Burgorum Scoticor. c. 125. §. 1.+
PLUMEA avium multitudo, Papiae, et Glossis antiquis MSS.#
PLURALITAS pro numerus, multitudo. in Regula S. Columbani cap. 7. Cum tanta pluralitas eorum sit, ita ut mille Abbates sub uno Archimandrita esse referantur.#
PLURIMA Turma, multitudo. Anonymus de Miracul. S. Bertini cap. 9.+
PLURIOR comparat. vocis plus. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , pluriora, plurima.+
PLURITAS Multitudo, [pluralitas], aeque barbarum, occurrit apud Fredegar. in Chron. c. 20.#
PLUSLAIB Lex Longobard. lib. 1. tit. 8. §. 24.+
PLUSTRUM Testamentum Herberti Comitis Veromand. an. 1059.+
page 355, image: s0355
PLUVIALE [Pluvialis], Vestis, quae torum hominem operit, et a pluvia defendit.+
PLUVIANA Canalis, per quem effluunt aquae pluviales. Charta an. 1180.+
PLUVICINO Gloss. Saxon. Aelfrici: Pluvicino, i [gap: special sign] anc [gap: special sign] i [gap: special sign] e. [Pluvicinatio], [gap: special sign] anc, Saxon. [gap: special sign] i [gap: special sign] e, dorsum sonat.#
PLUVINA Vide Plegium Plegius.#
PNEUMA Flatus, [gap: Greek word(s)] . Hericus Monach. Altisiodor. de Vita S. Germani lib. 6. p. 65.+
page 356, image: s0356
POCALIS Mensura vinaria, pro potio,
page 357, image: s0357
potionalis. Charta Ferdinandi Comitis Castellae aerae 972.+POCHIA Vide Punga.#
POCIOLUS seu [poticulus], Potiuncula. Joannes Episcopus Arelatensis in Epist. ad Moniales S. Mariae Arelat.+
PODENCUS canis species, Hispanis Podenco, Nebrissensi Vertagus.+
PODERAGIUM primarium jus hypothecae in praedium, aut feudum, quod a Domino feudi creditori conceditur, vel sibi ipsi, si vassalli creditor est, reservat.+
PODERE [Poderum], [poderium]. Ital. Podere, Possessio, praedium rusticum. Potestas, nostris, quae vis est vocis Italicae. Charta Ottonis V. Imp. an. 1212.+
PODERIS Tunica talaris, [gap: Greek word(s)] , vestis Sacerdotum antiquae legis, quam in nova vulgo camisiam vocant.+
PODISMUS [gap: Greek word(s)] , Pedatura: Podismatus ager, pedibus dimensus. Glossae MSS. Podismus, Gr. Lat. pedalis mensura. Vide Pedatura.#
PODUS vel [Podum], Domus rustica, curtis, praedium rusticum. Tabularium Ecclesiae Landavensis in Monastico Anglic. to. 3. p. 193.+
page 358, image: s0358
PODIUM Leges Inae Regis c. 74. edit. Saxon. 70. plena ambra butyri, salmones 5. 20. podia foeni, et 100. anguillae.#
PODIUM Res quaevis, cui innitimur: a podiis Circorum, vel aedium moenianis, voce Latinis Scriptoribus nota, de qua copiose Vitruvii interpretes, ac praesertim Bernaldinus Baldus.+
page 359, image: s0359
PODIUM Collis, mons: Gallis Puy, Occitanis et Arvernis, Poy, peu, vel puesch: Puey, et pueyo, in Charta Sanctionis Abarcae Regis Aragonum aerae 971.+
PADRINCA Vitis species, de qua Petrus de
page 360, image: s0360
Crescentiis lib. 4. cap. 4.+POENA Poena obligata, in quam quis se ex pacto obligavit, adstrinxit. Lex Longobard. lib. 3. tit. 10. §. 1.+
POENALES terrae, tributis, angariis, et aliis exactionibus obnoxiae.+
POENARE Poenis afficere, in Actis S. Basilisci Martyr. cap. 3. n. 14.+
POENITENTES quibus ob crimina publica, imponebatur poenitentia publica.+
page 367, image: s0367
POENITENTIALE [Poenitentialis], Liber Ecclesiasticus, in quo continentur, quae ad poenitentiam imponendam, et ad reconciliandum poenitentem spectant.+
page 368, image: s0368
POENITENTIALIS Vir, cui imposita est poenitentia.+
POENITENTIARIUS Dignitas instituta in Ecclesiis Cathedralibus a Concilio Tridentino sess. 24. cap. 8. sess. 14. cap. 7.+
page 369, image: s0369
POENITUDO pro poenitentia, in l. 11. Cod. Th. de Indulgent. crimin.#
POETARE More Poetarum fingere. Lucifer Calaritanus lib. 2. pro S. Athanasio p. 108.+
POGESIA [Pogesus], [Pogesius], Monetae Gallicae species, sed minutioris.+ [Pogesa]
page 370, image: s0370
POGETUM Colliculus, ex poium, eadem notione. Tabularium Conchense in Ruthenis ch. 151.+
POHERI qui dicti fuerint apud Willelmum Britonem in Philippide, video passim ignorari, vel sane a viris doctis praetermitti.+
page 371, image: s0371
POICHIA [Ponchia], Mensura frumentaria, in dioecesi Biterrensi. Charta Philippi Regis Franciae an. 1304.+
POIGNIA Inquesta de Foresta Aquilina in Regesto Philippi Aug. Herouvalliano f. 118.+
POYPIA Domus rustica. Charta homagiorum Nobilium Bressiae an. 1272.+
POLA Pertica, vel alius modus agri. Liber Prioratus Donstapl. cap. 4.+
POLANA Vide Poulainia.#
POLANUS Trochlea, ni fallor, nostris Poulie. Tabularium Episcopat. Antisiodor. Costumae de cordis, polanis, et minagium sunt Comitis.+
page 372, image: s0372
POLEGIUM Vide Puleticum Polyptychum.#
POLENTARII qui brasium curant, molunt, et conficiunt ad cerevisiam componendam. Iter Camerarii Scotici cap. 26. §. 1.+
POLENTRUDIUM [Politrudium], Cribrum farinarium. Gloss. Lat. Gall. Thuanum MS. Politrudium, buretel.+
POLEDRUS [Pulletrum], [Pultrinus], Pullus equinus, Ital. Poledro, puledro, et poltro: ex qua voce Landinus ad Dantem ignavos poltronos dictos putat. Nostri Poutre dicunt. Gloss. Aelfrici: Poledrus, [gap: special sign] ola. 1. pullus. Testamentum Bertichramni Episcop. Cenoman.+
POLENA Vide Poulainia.#
POLETA Matthaeus Paris an. 1215.+
POLETA Fleta lib. 2. cap. 18.+
page 373, image: s0373
POLIA Jo. de Janua: Polia, armentum, vel grex, vel collectio equorum, vel aliorum jumentorum. Et dicitur a polis, quod est pluralitas.#
POLIANESUM Charta Algari Comitis Angli in Monastico Angl. tom. 1. p. 1022.+
POLICARA Vetus Notitia Sicula apud Rocchum Pirrum tom. 1. p. 311. Et deinde vadit usque illo Mizano vallone, ubi sunt multae policarae.#
POLINUS Vide Pullanus Pullani.#
POLIS Urbs, [gap: Greek word(s)] . Graecismus.+
POLISIS Joan. Sarisberiensis Epist. 268.+
POLISSEMUS multae significationis, [gap: Greek word(s)] , apud auxilium de Causa Formosi Pap. Communicare vero polissemum est, etc.#
POLITANUS Adamnanus l. 1. de Locis sanctis c. 1.+
POLITICUM Vide Puleticum Polyptychum.#
POLITICI Haeretici quidam sic appellati, quos alii Arnaldistas vocabant, ab Arnaldo Brixiano, quorum haeresis sub Innocentio III. PP. vulgari coepta, damnata vero ab eodem Pontifice in Concilio Lateranensi, ab obitu Caelestini PP. rursum invalescere coepit. Vide Baronium an. 1144.+
page 375, image: s0375
POLITOGUM vel [Polithogum], quod et psalterium dicitur, in MSS. codd. Papiae. Editus habet [Policogum], sed videtur legendum polypticum, id est liber.#
POLKINUS Mensurae frumentariae species in Morinis, in variis Chartis in Chronico Andrensip. 363. 396.+
page 376, image: s0376
POLLARDUS Monetae adulterinae species. Thomas Walsinghamus et Henricus de Knyghton an. 1301.+
POLLENUS Pullus equinus, Gall. Poullain, in Legibus Luitprandi Regis tit. 107. §. 1.+
POLLEX Mensurae species, de qua sic Statuta Roberti III. Regis Scotiae cap. 22. §. 1.+
POLLILACIUM Flos lactis quod Gallice vocatur, Craime. Ita Gloss. MS. ad disticha Magistri Cornuti Graecismus:+
POLLUARI pro pollui, in Capit. 1. Caroli M. an. 802. c. 17.#
POLLUCIBILITER Sumptuose, magnifice, vox Plauto nota.+
POLOSE Alte, Polosas, Altas. Ita Glossae Isidor. Papias: Polose, alte et sublimiter. Martianus Capella lib. 1. p. 14.+
POLOTELLUS Glossae Isidori: Pililudius, qui polotello ludit. Hinc origo forte vocis, nostris, Pelote, pro pila qua manu luditur.#
POLRUS modus agri, in Charta an. 1323. ex Tabular: Sancti Quintini in insula fol. 42. 43.+
POLUMUM Locus sacrorum, Papiae. Rectius in Glossis antiquis MSS. locus sartorum.#
POLULUS Tenebrae noctis, Papiae MS. edit. habet polluus.#
page 377, image: s0377
POLYANDRUM [Polyandrium], Coemeterium. Papias: Polyandrum, tumulus mortuorum. Gloss. Gr. MS. Reg. cod. 1673.+
POLICANDILUM vox hybrida: Candelabrum multis instructum luminibus, Graecis recentioribus, [gap: Greek word(s)] , ut observatum a nobis in Descriptione Aedis Sophianae n. 48.+
POLYCHRONIA Salutatio cum genuflexione, ex Byzantinorum more, qui in acclamationibus publicis Imperatoribus aut Patriarchis, [gap: Greek word(s)] , et [gap: Greek word(s)] acclamabant, de quo quaedam observavimus ad Alexiadem p. 251.+
POLYFORMIS pro multi formis, apud Rhabanum lib. de Computo c. 25. voce hybrida.#
POLYLOQUUS Multiloquus, Papiae, vox hybrida.#
POLYMITUS [Polymitare]. Polymita vestis, multis variisque coloris filis et liciis contexta et variegata apud Jul. Pollucem. Isidorus lib. 19. Orig. c. 22.+
page 378, image: s0378
POLYPTYCHUM ex Gr. [gap: Greek word(s)] , liber commentarius in quem redigebantur seu regerebantur acta publica, atque adeo domestica quaevis: maxime vero ita dicti libri censuales, in quibus descripti quotquot censuales ac tributarii erant, ipsaque soluti ratio exarabatur, in l. 2. Cod.+
page 379, image: s0379
POMAGIUM Pomaceum, Cidre. Statuta Aegidii Episcopi Sarisberiensis an. 1256.+
POMARIS pro Pomarium, Ager pomis consitus. Charta Gennadii Episcopi Astoricensis aerae 953.+
POMARIUS Malusarbor: Gallis, Pomier. Capitulare de Villis c. 70.+
POMATA Potio ex pomis confecta, Vasconibus Pomada, nostris Cidre. Consuetudo Bayon. tit. 7. art. 12.+
POMERIUM Will. Brito in Vocab. Pomarium est ubi poma ponuntur. Pomerium ubi poma nascuntur. Horticellus in quo sunt arbores pomorum, in Charta an. 1197.+
POMIFER [Pomifera], Hortus arboribus fructiferis consitus. Charta Alema nica Goldasti 33.+
POMILIO Venditor pomorum, vel pomorum custos. Dicuntur etiam pomiliones, aquarum vel lignorum portitores, quia vili pretio quasi pomo conducebantur. Jo. de Jan.+
POMILORUS Mollis et enervis. Ita Papias MS. et editus, an [Pomivorus].#
POMPA in Baptismatis solennibus: Abrenuntias Satanae et pompis ejus, id est ambitioni, jactantiae, etc. ut habet Theodulfus Aurelianensis de Ordine Baptismi cap. 12.+
page 380, image: s0380
POMUM Poma aurea, inter ministeria et ornamenta sacra. Hariulfus lib. 2. cap. 10.+
page 381, image: s0381
PONDERARE Olim, quod et etiamnum in Belgio obtinet, in more fuit, ut aegros pueros ad Sanctorum feretra vel sepulchra appenderent, et pondus tritico, panibus, aliave re, quam offerre Deo aut Sanctis volebant, exequarent, additâ summâ aliquâ auri argentive. Vita S. Erminoldi Abb. lib. 2. n. 3.+
PONDERATURA [gap: Greek word(s)] , Pondus, pensatio, pensum, in Gloss. Gr. Lat.#
PONDEROSUS Breviloq. Assiduus, i. dives, ponderosus in pecunia.#
PONDAGIUM Subsidii seu tributi species ex qualibet librata mercium tam evectarum quam invectarum Regi concessum.+
page 382, image: s0382
PONDICITAS Vide Ponticus.#
PONDO Papiae, genus ponderis, libra est. Fere semper in veteribus Tabulis de argenti libra dicitur; ut libra, de libra aurea, in Chartis Dagoberti et Ludovici Imp. apud Doublet. p. 661. 736. etc.+
PONDUS abusive dicitur pro una libra, vel unus as est. Joan. de Janua. Gregorius Turon. lib. 10. cap. 19.+
page 383, image: s0383
PONERE Induere, Gall. Mettre un habit. Panegyricus Berengarii Aug.#
PONS Pontium extructio, inter publica onera recensetur, et a quibus nullum genus hominum, nulliusque dignitatis ac venerationis immune erat, ut loquitur lex 4. Cod. de Privileg. domus augustae.+
page 384, image: s0384
PONTATICUM Teloneum pontium, in Chronico Farfensi p. 667.+
page 385, image: s0385
PONTELLUS Illud cui aliquid innititur: et dicitur a Pons. Jo. de Janua.#
PONTICINARIUS Vide Pontaticum.#
PONTICULUS Lex Salica tit. 57. §. 3.+
PONTICUS [Ponticitas]. Matth. Silvaticus: Ponticus sapor quid est, vel austera. Constantinus Africanus lib. 4. de Morbor. cognit. cap. 3.+
PONTIFEX Episcopus: passim in Legibus Wisigoth. Longobard. in Capitul. Caroli M. in vett. Formulis, etc.#
page 386, image: s0386
PONTONES genus Gallicanorum navium, Caesari lib. 3. cui eaedem sunt cum onerariis. Harum etiam meminit Agellius lib. 10. c. 25. Isidoro vero lib. 19. c. 1.+
PONTUS Capulumensis, nostris olim Pont, hodie La poignee de l' espee. Locum vide in investitura per pontum.#
page 387, image: s0387
POPADA Tabularium S. Stephani Lemovicensis: Bernardus Vicecomes de Comborn animae suae consulendum necessarium ducens, donavit S. Stephano mansum de Abiao, et hoc fecit integre, nihil inde retinendo, scilicet neque censum, neque exploit, neque popada, neque Ost, neque ullius consuetudinis exactionem.+
POPLICANI Vide Populicani.#
POPPEA Pupa, pupae icon, nostris Poupee.+
POPULARE Habitare: hinc Galli Peupler vne ville.+ [Popularis]
POPULARITAS Spectaculorum editio, in l. 2. Cod. Th. de Offic. Rector. provinc. quae populi favor et applausus dicitur in l. 1. et 3. cod. Cod. de Spectacul.#
POPULATIO Populi coetus. Vita S. Deicoli Abb. n. 17.+
page 388, image: s0388
POPULICANI [Poblicani], [Publicani], Haeretici Manichaeorum sectarii, qui Graecis [gap: Greek word(s)] , Latinis scriptoribus Paulictani: sic appellati a Paulo Samosateno haeresis autore, sive a Paulo et Joanne, ut observatum a nobis ad Alexiadem pag. 412.+
POPULICUS Popularis. Utitur Gonzo Floriacensis in Miraculis S. Gengulfi n. 4.#
POPULNUS De populo, sicut ficulnus de ficu. Papias.#
POPULOSITAS in Glossis antiquis MSS. Populi festivae congregationes. Sidonius lib. 1. Epist. 9. Arctabat clientium praevia, pedissequa, circunfusa popularitas.#
POPULUS Turba, conserta hominum multitudo, in l. 6. et 10. Cod. Th. de Episcop. Passio SS. Perpetuae
page 389, image: s0389
et Felicitatis: Factus est populus immensus. Appelejus lib. 3. Metamorph.+PORCA Isidorus et Papias: Porcam Baeti faciunt 30. pedum latitudine, sed porca est quod in 30. a rotundo extat, quod defossum est.+
PORCAMIS Mensura agraria. Vetus Agrimensor: Porcamis est pars agri habens in latitudine ped. 30. id est perticas 3. in longitudine 80. id est perticas decempedas 7.+
PORCARIA Stabulum porcorum, quae#
PORCARIUS Vide in Jumentarius Jumentum.+
PORCASTER Porcus junior. Althelmus de 8. vitiis c. 8.+
PORCELLAGIUM Tributum ex porcellis, seu porcis, Gallis, Porceaux.+
PORCELLARE dicitur sus, cum porcellos edit: in Fleta lib. 2. c. 80. §. 2. 3.#
PORCILATIO idem forte quod Frescingagium, vel porcorum consuetudo, de qua mox. Tabularium Cluniacense ch. 336.+
PORCINA Porcorum grex, vel stabulum. Pactus Legis Salicae tit. 27. et Lex Sal. tit. 29. §.1. Si quis tintinnum de porcina aliena furaverit, etc.#
PORCISTETUM Locus ubi porci stant: Jo. de Janua. Porcherie, in Catholico parvo.+
PORCUS singularis. Vide Singularis.+
PORISMA [gap: Greek word(s)] , Comparatum, bona quaevis. Jo. de Janua: Porisma, quaestus, lucrum. Ordericus Vitalis lib. 5. p. 580. 30.+
PORPECIA Piscis majoris species. Vide Aquaia, et Geaspecia.#
page 390, image: s0390
PORPHYROGENITUS in purpura, patre Imperatore genitus, Graecis [gap: Greek word(s)] .+
PORPRENDERE Invadere, aliquid sua autoritate capere.+
page 391, image: s0391
PORRECTA Jusculum ex porris confectum, Gall. Porree. Miracula S. Galterii Abbatis Pontisarensis n. 26.+
PORRETANI Gilleberti Porretani Episcopi Pictavensis sectatores, de quo Otto Frisingensis lib. de Gestis Frider. cap. 46. 47. et alii apud Baron. an. 1147. Beslium, et Sammarthanos. Ebrardus Betuniensis contra Valdenses cap. 1. p. 49.+
PORTAE Angustiae itinerum, quas Hispani Portus vocant: [gap: Greek word(s)] , Graecis scriptoribus; Clausurae, Latinis recentioribus.+ [Porta]
page 393, image: s0393
PORTALE Porta. Nostri Portail, vel portal vocant portam ampliorem, decumanam, cujusmodi sunt urbium.+
PORTALLUM in Tabulario Ecclesiae Brivatensis sub an. 1253. 1256. Domuncula.#
PORTANARIUS [Portenarius], idem qui Portarius, Janitor: sic de hoc officio Monastico usurpat Eckehardus de Casibus S. Galli cap. 10. p. 82.+
PORTARE Autor Hist. Miscellae haec Theophanis, [gap: Greek word(s)] , sic reddidit, qui se bene portaverat. Phrasis Gall. Quis'estoit bien comporte.#
PORTARIUM Portorium, ac tributum, quod ad portas civitatum exsolvitur. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Portarium.+
PORTARIUS Officium Monasticum, qui Portae Monasterii curam habet, Ostiarius dictus Vigilio Diacono in Regula Orientali cap. 26.+
page 395, image: s0395
PORTATICUM idem quod, Valvarum theloneum, in Speculo Saxonico lib. 2. art. 21. §. 1.+
page 396, image: s0396
PORTENARIUS Vide Portanarius.#
PORTENDICULUM Felix omen, ex voce Lat. Portendere, Ominari. Lambertus Ardensis p. 148.+
PORTENSIS Portior, janitor, Ugutio, et J. de Janua.#
PORTERIUS Vide Portarius.#
PORTSOKA Vetus Charta Cantabrigiensis, apud Somnerum in Tractat. de Gavelskind p. 135.+
PORTICANI Concilium Lateranense I. an. 1122. c. 12.+
PORTICULUS Papiae, Malleus in manu portatus, quo signum datur remigantibus. Ugutioni, et Jo. de Jana, Baculus parvus ad portandum habilis.+
PORTICUS sancta, Aedis sacrae propylaeum in porticus formam extructum, in quo consistebant Catechumeni et Poenitentes. Gregorius Turon. lib. 5. cap. 49.+
PORTIFORIUM Ingulfus pag. 907. Restituit Monasterio nostro calicem quondam capellae suae, unum Portiforium de usu nostrae Ecclesiae, et unum Missale, etc.+
PORTIO Pondus quoddam sex uncias habens. Papias.#
page 397, image: s0397
PORTIONALES Papias: Vis publica est, si quis civem ante portionales, populum, vel judicem, vel Regem appellantem necaverit, verberaverit, vel vinxerit.#
PORTIREVE Urbis sive portus Praepositus. Sic autem olim dictus est urbis Londinensis Praepositus, quem hodie Majorem vocant.+
PORTITOR idem qui Portarius, Janitor, in Lege Longob. lib. 1. tit. 25. §. 16. Vide Portanarius.+
PORTOLADI Remiges, Italis, Portunati; nostris, For???ts qui ont soin de l'esquif et le conduisent.+
PORTONARIUS Vide Portanarius.#
PORTULANI qui portobus maris, vel fluminum, eoque nomine navibus quae in statione sunt, praesunt.+
PORTULATICUM Tributum quod praestatur pro navibus in portubus consistentibus.+
PORTUNUS Vide Neptunus.#
PORTURA Capitulare de causis regni Italiae c. 17. Capitulare Pipini Regis Italiae c. 29. et Lex Longob. l. 3. tit. 5. c. 3.+
PORTUS Fauces, Claustra montium. Puertos Hispanis, quibus proprie dicuntur claustra Pyrenaeorum montium. Turpinus in Hist. Caroli M. cap. 11.+
page 398, image: s0398
PORTUS Reditus, praediorum commoda, Gallis Raports, revenus. Vita S. Placidi Mart. n. 45.+
POSA Tabularium S. Andreae Viennensis: Nantelmus filius Vitfredi dedit duas posas a Noiarcia, et suum redismo de Noianza. Vide Pea.#
POSCA Vinum acidum aquae mixtum. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Posca.+
page 399, image: s0399
POSCIRE Gauterius de Bellis Antiochenis p. 443.+
POSITOR Poeta. Abbo in Praefat. ad lib. 1. de Bellis Parisiac.+
POSIGIA Vide Posegia.#
POSITIONES Aedificia, in Glossis Isidori.+
POSSESSIO Praedium quod quis possidet. Vide Festum. Lex Salica tit. 36. §. 4.+
POSSESSORES in Lege Salica tit. 43. §. 7. dicuntur qui res in pago ubi commanent, proprias possident: Cives.+
page 400, image: s0400
POSSIBILITAS Leges Alvredi Regis West Sax. cap. 38.+
POST Penes. Marculfus lib. 1. form. 26.+
POSTA Statio, loci situs, positio: Italis Posta, nostris Poste.+
POSTABULA seu potius [posttabula], seu retroaltare, posticum altaris, seu ejus ornamentum.+
page 401, image: s0401
POSTADVOCATUS Vide Advocatus Advocati.#
POSTAL Fori Aragon. lib. 7. f. 132. v.+
POSTALTARE Velum, pallium, vel aliud quodpiam ornamentum, quod retro altare apponitur.+
POSTATUM Postium seu palorum series, Palissade de posteaux.+
POSTFERRI pro Postponi, in l. 8. Cod. Th. de Honorariis codicill.#
POSTCOMES qui vices Comitis agit.+
POSTCOMMUNIO vel post Communionem, Antiphona, quae post Communionem, in signum quod communicatio expleta est, concinitur: quae olim appellabatur ultima oratio ad complendum, ut testatur Walafridus Strabo de Reb. Eccl. cap. 2.+
POSTELLA pro postilena, Gall. Croupiere de cheval. Papias: Postella, ornamentum equi, dicta quasi post sellam, sicut antella, ante sellam.+
POSTELLUM Cippus, Gall. Posteau, vulgo Carcan; postis scilicet seu palus, cui alligati rei publice exponuntur ad majorem infamiam.+
POSTENA Vide Postella.#
POSTERGALE Tergum cathedrae: Le dos de la chaire.+
POSTERULA Posterna, Posterior porta, vel portula, alias posterna, Italis Postierla: Posticum Latinis, et S. Isidoro in Regula cap. 1.+
page 402, image: s0402
POSTHEREDES qui alias Proheredes.+
POSTICIPARE quasi post capere.+
POSTICIUM in Glossis Gr. [gap: Greek word(s)] .+
page 403, image: s0403
POSTILIAE Notae. Sic autem maxime dicuntur notae marginales et perpetuae in sacra Biblia, quae secundum verba currunt, quasi postilla verba, quod haec subinde efferent Magistri, qui ejusmodi notas suis discipulis dictabant: nisi nomen mutuatae fuerint a voce Posta, quae paginam denotat, uti supra observatum.+
POSTIS ad regulandum, in supellectili libraria, apud Guigonem II. in Statutis Ord. Cartusiensis cap. 28. §. 2.+
POSTJURNUM Vetus Charta in Vita Aldrici Cenoman. Episcopi num. 56. Et debentur 9. de censu solid. 101. de inferenda et de postjurno, sive de censatico sol. 180.#
POSTMERIDIES Refectiones quae inter prandium et coenam fiunt.+
POSTMITTERE Postponere. Concilium Turon. II. c. 20.+
POSTNATUS Secundogenitus, ex Gallico puisne. Bromptonus lib. 2. c. 35. §. 1.+
page 404, image: s0404
POSTPONERE Dimittere. Leges Grimoaldi Regis Longob. tit. 4. §. 1.+
POSTSECUS Jam, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Alibi, [gap: Greek word(s)] .#
POST TERGARE Post tergum relinquere, in Gloss. vett.+
POSTULARI dicitur, qui communi Cleri et populi decreto ad Episcopatum eligitur, apud Gregorium M. lib. 7. Ind. 2. Epist. 51. 52 89. lib. 11. Epist. 14. lib. 12. Ep. 6.#
POSTULATIUS Ille qui postulat, petitor, rogator. Ita Papias MS. at edit. habet postulaticus. Glossae antiquae MSS. Postulatitius, ille qui postulatur.#
POSTURIUM Thomas Archid. in Hist. Salonitana cap. 21.+
POTAGIA Chronicon Augustanum an. 1370.+
POTAGIUM Potio quaevis, in Wichbild Magdeburg. art. 77.+
page 405, image: s0405
POTARE nomine matrimonii. Statutum Synodale Nicolai Episcopi Andegav. an. 1277. cap. 3.+
POTARIUS Vide Potum, Potus.#
POTEBAT pro poterat, in Legibus Luitprandi Regis Longob. tit. 106. §. 1.#
POTENTARE Potestatem exercere, apud Luciferum Calaritanum lib. 2. pro S. Athanasio p. 88. 1. edit.#
POTENTATUS Papias: Potentia est sua cujusque solius: Potentatus autem, auctoritas judicialis in civitate.+
POTENTIA Titulus honorarius, quo Michaelem Imp. Constantinopolitanum compellat Nicolaus PP. Epist. 8.#
POTENTIALITER [gap: Greek word(s)] , apud Anastasium in Hist. Eccl. p. 114. Isidorus Pacensis in Chronico: Sicque pene belligerantes potentialiter regnant.#
POTENTIBILIS pro possibilis. Acta Murensis Monasterii p. 46.+
POTENTIVUS Capitulare I. Caroli M. an. 802. c. 11. apud v. cl. Steph. Baluzium: Non potentiva dominatione vel tyrannide sibi subjectos premant.#
POTESTAS Rex, Princeps, supremus loci Magistratus, in l. 31.+
page 409, image: s0409
POTESTATIVE Cum omni potestate ac imperio, magnifice.+
page 410, image: s0410
POTESTATIVUM idem quod Potestas, Dominium, Seigneurie.+
POTESTATIVUS Potestate ac autoritate praeditus: Viri potestativi, nostris, Hommes puissans.+
page 411, image: s0411
POTESTUR pro potest. Uffingus Monach. in Carmine de S. Ludgero Episc. Mimigardensi:+
POTH Thvvroczius in Chron. Hungar. part. 2. c. 14.+
POTHEGA Vide Apotheca.#
POTIO Galeni, Potio medicinalis, Medicine, apud Fulbertum Epist. 46.+
POTIONARE Medicinam accipere. Charta Octaviani Cardinalis apud Ughellum tom. 3. Ital. Sacr. pag. 635.+
POTIONARIUM Popina, Taberna. Gloss. Saxon. Aelfrici: Potionarium aelce [gap: special sign] cynne [gap: special sign] [gap: special sign] enc hu [gap: special sign] . i. omnis generis potus domus.#
POTIRIUM ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Potio medicinalis.+
POTITIUM eadem notione. Balbus in Catholico: Potitium, potatio, vel confectio ex vino et herbis, medicina quae ponatur.+
POTOMIUM Jo. de Janua: Potomium est navigium fluviale tardum et grave, quod non nisi remigio progredi potest.+
page 412, image: s0412
POTURA pro pastura. Charta an. 1225. in Tabulario Ecclesiae Carnotensis n. 257.+
POTUS Poculum, vasculum, Gallis Pot, a potu, vel potione dictum.+
POTULENTUS Satiatus, apud Fortunatum in Vita S. Radegundis cap. 17.#
POUGESIA Vide Pogesia.#
POULAINIA [Pouleana], Rostra calceorum, de quibus copiose egimus ad Alexiadem p. 302.+
page 413, image: s0413
POULENAGIUM Vide Poulanus.#
POWCHIA Vide Punga.#
PP Designare eam Byzantinorum monetam, quam Graeci [gap: Greek word(s)] , nostri Perperum vocarunt, docuimus in voce Hyperperum.#
PRADA Pratorum series, Gallis, Pree.+
PRADELA Pratum, Gall. preau.+ [Pradale]
PRADISTERIUM Charta Hispanica aerae 1060.+
PRADUM Praddinae terrae, pratum, ex Italico Prado.+
PRAEAVISATUS Chronica Sclavica cap. 29.+
PRAEBALTHEATUS Praecinctus, adornatus. Dudo de moribus Norm. lib. 1.+
page 414, image: s0414
PRAEBENDA Praebitio, [gap: Greek word(s)] , in Glossis Lat. Gr. Neutro porro genere vox praebenda, usurpata a Latinis pro annonis militaribus, a Plauto in Persa, Livio lib. 2.+
page 419, image: s0419
PRECAMBIARE Vide Cambiare.#
PRAECANTARE In modum incantatorum immurmurare. Acta Marty i S. Castuli n. 3.+
PRAECELEENTISSIMUS epitheton vulgo tribui solitum Regibus Franciae, a Gregorio M. PP. locis indicatis in Dissert. 23.+
page 420, image: s0420
PRAECENTOR Qui vocem praemittit in cantu, Isidoro lib. 7. Orig. c. 11.+
PRAECEPTARE Praecipere, praeceptum dare: S. Gerardus Abb. Sylvae Major. in vita S. Adelardi c. 9. Omnia, quae praeceptat S. Benedictus, etc.#
PRAECEPTOR Dominus, Princeps, supremus Magistratus. Willelmus Tyrius lib. 20. cap. 31.+
page 421, image: s0421
PRAECEPTORIAE literae, dicuntur in Jure Canonico, eae, quibus praecipitur a Summo Pontifice, ut vacans alicui conferatur Benesicium.+
PRAECEPTUM Diploma Regium, Charta Regia, Praeceptum Imperiale, in l. 3.+ [Praeceptio]
page 422, image: s0422
PRAECESSOR Episcopus, Praesul, in Chronico Vvalciodorensi: eundemque locum velut superiorem sub regimine Laudunensis Ecclesiae praecessoris constituit.#
PRAECINCTA [Praecinctum], Ambitus, fines ac limites, intra quos locus quispiam praecingitur, concluditur.+
PRAECINCTURA Exactio, teloneum, vectigal.+
PRAECINCTORIUM Vestis sacerdotalis. In veteri Missa, ab Illyrico edita, habetur oratio ad Praecinctorium, cum illud scilicet induit Episcopus, sacra facturus: Praecinge me, Domine, virtute, et pone immaculatam viam meam.+
PRAECIPITARIA [Praecipitatoria], Aries, machina bellica, quae muros praecipitat et diruit: pro petraria. Matth. Paris an. 1242. p. 396.+
PRAECIPITIUM ipsa praecipitatio, in Concil. Braccarensi an. 593. c. 16.+
page 423, image: s0423
PRAECLAVA Praeclavium, [gap: Greek word(s)] , Praetexta, in Gloss. Gr. Lat.#
PRAECLUIS Inclytus, valde gloriosus. Papiae. Nizo Abbas in Vita S. Basini Archiep. Trevir. n. 4.+
PRAECO Praetor, seu Judex Urbanus, Major, nostris Maire.+
page 424, image: s0424
PRAECONARE [Praeconare], [Praeconizare], Praedicare, extollere, Preconiser. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Praecono, praedico. Martianus Capella lib. 17.+
PRAECORDIARI Gaudere, Laetari, apud Joannem Diac. in Actis S. Isidori Agricolae n. 21.#
PRAECORDIUM numero singulari, non semel occurrit apud vet. interpretem Epistolae S. Barnabae, ubi Graeca habent [gap: Greek word(s)] .#
PRECUM Charta anni 1146. apud Ughellum in Episcopis Veronensibus: Castellum de Cereta cum muris et munimine, et placito, districto, et preco, dederunt, etc.+
PRAECURSUS Vide Percursus.#
PRAEDA Praedam vastare. Lex Alamannor. tit. 25.+
page 425, image: s0425
PRAEDARE Semper dare, apud Caelium Aurelian. lib. 3. Acut. cap. 14.#
PRAEDARIA Charta Guillelmi Marchionis Montisferrati an. 1156.+
PRAEDECARIUS Charta Widonis Imper. an. 892.+
PRAEDIATUS Praediorum dives, apud Baldricum Noviom. lib. 2. Chron. Camerac. cap. 32. 38.+
PRAEDICARE Verbum facere ad populum, concionari in Ecclesia, Gallis Precher. Concilium Vasense II. c. 2.+
PRAEDICATOR pro Episcopo, non semel apud Avitum Vienn. Epist. 47. et alibi.+
PRAEDICABILIS Praedicandus, laudandus, in l. 2. 7. C. Th. de Famos. libell. et l. 6.+
PRAEDITUS Praelatus. Veteres Glossae: Praeditus,
page 426, image: s0426
probatus, antepositus.+PRAEDIUM Vide Alodium Alodis.#
PRAEDUCTUS est, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Rursum: [gap: Greek word(s)] , Praeero. [gap: Greek word(s)] , Praepositus. Vide Praeditus.#
PRAEDULATI solidi, seu praedolati. Leo Ostiensis lib. 1. cap. 28.+
PRAEFATIO Pars Missae, seu Liturgiae sacrae: sic dicta, quia est praelocutio totius orationis secuturae, et ad sacrificium praeparatio, inquit Amalarius in Eclogis, et ex eo Durandus lib. 4. cap. 33.+
PRAEFECTIANI Apparitores, seu Apparitores Praefecti Praetorio, de quibus est tit. in Cod. Th. et Justin. quorum mentio alibi in utroque Codice non semel occurrit, ut et apud Ammianum, et alios.+
PRAEFECTORIAE Civitates, quae a Praefectis seu Comitibus reguntur, vel quae iis in beneficium concessae sunt. Charta Ottonis II. Imp. an. 974.+
page 427, image: s0427
PRAEFECTURIUS Pulcharem Praefecturium Amalfitanum, quem etiam Gloriosi titulo cohonestat, non semel memorat Joannes VIII. PP. Epist. 39. 50. 51. 52.+
PRAEFECTI Aulae, vel Palatii, dicti Majores domus Aulae Francicae.+
PRAEFECTURAE in Italia vocabantur, in quibus et jus dicebatur, et nundinae agebantur, in quas Praefecti quotannis mittebantur, qui jus dicerent, cum magistratus suos non haberent; ut est apud Festum: quomodo sane Praeposituras, Praefecturas vocat Statutum Philippi Pulchri Regis Franc. an. 1202. pro reformatione regni cap. 10.+
PRAEFERENTIA Charta an. 1062.+
PRAEGNUS pro praegnans. Praegnum jumentum, in Lege Alemann. tit. 72. §. 3. tit. 73.#
PRAEJURAMENTUM Vide Antejuramentum.#
PRAELATUS Magistratus, qui populis praeest. Glossae veteres: Praepositi, Antepositi.+
page 428, image: s0428
PRAELIUM Vide Hostis.#
PRAELOCUTOR Advocatus, Patronus, Causidicus: in Regiam Majestatem l. 1. cap. 11. etc.+
PRAELONUM Vide Ploum.#
PRAEMUNIRE pro Praemonere, Submonere, citare, in jus vocare, apud forenses Anglos: unde celebris illius Brevis Regii nomen manavit: Praemunire facias.+
page 429, image: s0429
PRAEMUNITATES Immunitates, privilegia, in Bulla Honorii III. PP. an. 1205. in Bullario Casinensi tom. 2. pag. 250.#
PRAENOSTICUS Praesagus, praescius. Henricus Rosla in Herlingsberga: Mens est quippe viri praenostica saepe futuri.#
PRAENOTARIUS qui Notarii, seu Grafiarii, vel Vicenotarii officio fungitur, Adjutor Notarii.+
PRAEPARARE alterum, dicebatur is, cui cum facultates sibi sat amplae haud essent, ut ipsemet in hostem pergere posset, similis sortis ac conditionis viros pro posse in armis ac instructu bellico adjuvabat. Capitulare an. 807. edit. Baluzianae cap. 2.+
PRAEPARATIO Hariulfus lib. 3. cap. 3.+
PRAEPEDIUM Impedimentum. Vita B. Nicolai Eremitae n. 1. afferentem servitio divino praepedium frequentiam nimiam humanae conversationis evitans.#
PRAEPORTARE Portare ante. Chronicon Montissereni an. 1134.+
PRAEPOS Papiae, Valde potens. Ex quo emendandae Glossae Isid. quae habent Propos.+
PRAEPOSITOR Ebrardus in Graecismo cap. 9. Est homo Praepositor, qui prae me fercula ponit, Et qui deponit sit tibi Depositor.#
PRAEPOSITI Scriptoribus Ecclesiasticis dicti potissimum Antistites, caeterique qui Ecclesiis praesunt, ut apud Cyprianum lib. 1. Ep. 5. lib. 5. Ep. 6. lib. 3. Ep. 21. lib. 5. Ep. 6. 73.+
page 434, image: s0434
PRAEPOSTERARE Ordine praepostero dicere. Gaudentius Brixiensis Episc. ser. 5.+
PRAEPOTESTAS summa et suprema potestas, supremum dominium. Baldricus lib. 3. Chron. Camerac. cap. 2.+
PRAERIA Gall. Prairie, Jus pascendi pascua in pratis post excisum foenum, in Charta an. 1248. Locum vide in Blaeria.#
PRAERIPIUM Ripa altior. Petrus Damianus lib. 6. Ep. 5.+
PRAEROGATIVAE Gratiarum actiones Epist. 73. inter Francicas tom. 1. Hist. Franc.+
PRAEROGATIVARIUS seu officium Praerogativarum, cujus extat formula apud Senator. l. 11. Ep. 27.#
PRAEROGATOR Dispensator. Gloss. Isid.#
PRAESCINDATICUS Ad praescindendum habilis, Ugutioni.#
PRAESENS seu Praesentalis, dictus unus e Magistris militum, quod in procinctu seu comitatu Principis ageret, et Praesentalibus numeris praeesset, ut docet Notitia Imperii, ubi Magistri equitum et peditum in praesenti duo recensentur, alti tres per Orientem, Thracias et Illyrscum.+
page 435, image: s0435
PRAESENTALIS idem quod praesens. Charta Berarii Episcopi Cenomanensis in Actis Episcop. Cenoman. pag. 215.+
PRAESENTALITER in praesens, modo, Gall. presentement.+
PRAESENTANEUS Praesentaneum remedium, apud Marcellum Empir. Efficax.+
PRAESENTARE Offerre, Galli Presenter dicunt.+
PRAESENTATAE Oblationes, munera, xenia, Gall. Presens. Eginhardus Epist. 52.+
PRAESENTATIM Nunc, modo, Presentement. Iso Magister in Glossis ad Prudontium: En ergo. sc. habes. Praesentatim.#
page 436, image: s0436
PRAESENTATORIA Capitula Caroli C. in Concilio Suessionensi an. 853. cap. 32.+
PRAESENTIA Munus, Gallis Present, a praesentare, offerre: vel quia munera sunt, quae praesenti in manus dantur.+
PRAESENTIALIS Praesens. S. Eulogius lib. 2. Memor. cap. 8.+
PRAESENTIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Accuratius.#
PRAESES Praeses provinciae, Comes. Capitul. Caroli M. lib. 5. cap. 228.+
PRAESIDERE pro supersedere. Concilium Cloveshoviense an. 747. cap. 3.+
PRAESIDIUM Peculium, pecunia, bona, facultates, etc.+
page 437, image: s0437
PRAESINUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PRAESOPUS Praepositus. Gaufredus Malaterra lib. 1. cap. 32. Giracii Praesopus, quem nos Praepositum dicimus. Ex Graeco [gap: Greek word(s)] .#
PRAESTAGIUM pro praestatio; Tributum, quod domino praestatur, vel potius mutuum coactum. Charta Constantiae Imperatricis an. 1198. apud Ughellum tom. 9. pag. 293.+
PRAESTAMARII vel [Praestanarii]. Charta Lusitanica apud Brandaonum in Monarch. Lusitan. tom. 3. pag. 294.+
PRAESTANDARII qui praestationes dominis exsolvunt.+
PRAESTANTIABILIS Multum, vel prae aliis valens. Ugutio.#
PRAESTARE Mutuo dare, commodare non accepta mercede, Gallis Prester.+
page 438, image: s0438
PRAESTARIA idem quod Precaria, seu Libellus, quo quis praedium Ecclesiasticum ad usumfructum sub annuo censu in praestitum, et precario utendum suscipit: de qua contractus specie pluribus agimus infra in voce Precaria.+
PRAESTIM pro Praesto, in Hist. Inventionis S. Prisci apud Ughellum tom. 8.#
PRAESTIMONIUM Charta Aldegastri, filii Sylonis Regis Ovetensis, an. 781.+
page 439, image: s0439
PRAESTIS haeres, in Gloss. Arabico Lat.#
PRAESTO Mox, statum. Petrus Damianus: Et praecipue id, quod praesto subjunctum est, Sacerdoti congruere videtur, etc.#
PRAESTOLABILITER Celeriter, expedite. Isidorus Pacensis Episcopus in Chronico, aera 772.+
PRAESTUS Paratus, nostris Prest. Vetus Inscriptio, 669. 4.+
PRAESULARE Praesulem agere. Autor vitae Gundulsi Roffensis Episcopi laudatus a Seldeno ad Eadmerum: Redduntur et ei denique possessiones - quae praesulantibus antecessoribus suis Lanfrancus in sua tenuerat ditione.#
PRAESULIUM pro praesulatu. Scriptor MS. Vitae S. Gaugerici Episcopi Camerac. in prologo: Quantus in praesulio effulserit.#
PRAESULTER pro Presbyter, scribitur in Legibus Luithprandi Regis Longob. tit. 69. §. 4.#
PRAESUMERE Sumere, capere. Synodi Hibernienses lib. 1. cap. 8.+
page 440, image: s0440
PRAESURA Vide Prindere.#
PRAETENTURAE Praesidia militum, quae pro castris securitatis causa collocantur.+
PRAETESTATI solidi. Charta Longobardica in Bullario Casinensi tom. 2. pag. 12.+
PRAETITULARE Vide Titulus.#
PRAETOR Vide Epist. 71. inter Francicas Duchesnii tom. 4. Hist. Franc. pag. 517.#
PRAEVENTORES milites, sub dispositione Ducis Moesiae secundae, in Notitia Imperii.#
PRAEVIDERE dicebantur Monachi, qui lecturi aut cantaturi in Ecclesia, priusquam in eam irent, ad lectionem vel cantum se praeparabant.+
PRAEURBIUM Suburbium, spatium quod est ante urbem. Nizo Abb. in Vita S. Basini Arch. Trevir. n. 5. Monasterium, quod in praeurbio civitatis situm est.#
PRAGMATICUM Pragmaticum rescriptum, seu Sanctio pragmatica, dicitur, quae adhibita diligenti causae cognitione ex omnium procerum consensu in modum sententiae ultro a Principe conceditur, aut fertur.+
page 441, image: s0441
PRAMEKARLE Nautarum species, Danis, in Charta Waldemari Regis Daniae an. 1326. apud Pontanum lib. 7. Rer. Danicar. pag. 443.#
PRANDEDEUM in quo fit prandium. Ita Papias MS. et edit.#
PRANDEUM Vide Brandeum.#
PRANDICULARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Graec.#
PRANDIUM idem quod Pastus, coenaticum, convivium, nostris, droit de Past.+
PRANSORIUM Locus ubi prandetur, Joanni de Janua: [gap: Greek word(s)] Annae Comnenae lib. 15.+
PRASINOPURPURA Color purpureus viridis, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
PRASINOVULTIS in Epist. Michaelis Balbi Imp. cujus verba retulimus in v. Melinus, ubi prasinovenetum esse conjiciebamus: sed nunc alia subit conjectura, voces nempe milinovultin, et prasinovultin, quae ibi occurrunt, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , et [gap: Greek word(s)] efformatas.#
PRASINUM Viride acutissimum, herbaceum, [gap: Greek word(s)] , Porro. Isidor. lib. 19. Orig. cap. 17.+
page 442, image: s0442
PRASSA Charta, in Gloss. Arabico-Lat.#
PRASTIA Vide Proastium.#
PRATA Argentum, Lusitanis: Plata, Castellanis. Charta Lusitanica aerae 1316. apud Brandaon. tom. 5. Monarch. Lusitan. pag. 304.+
PRATALINUM Pratum, in Charta Gregorii IX. PP. an. 1235. apud Ughellum tom. 1. part. 1. p. 84.#
PRATAKIUS servus, cui pratorum cura incumbit, in Tabul. Prioratus Neronisvillae fol. 24.#
PRATUM [Pratellum], in Formula 61. Lindenbrogiana.+ [Pratus]
PRATERITIA Gall. Praire, vel tempus quo prata secantur.+
PRAVESCERE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. editum, [gap: Greek word(s)] , extermino, disperdo, deformo, depravo.#
PRAVICORDIUS qui est pravo corde. S. Augustinus in Psal. 146.+
PRAVIUM Albertus Aquensis lib. 3. cap. 64.+
PRAXARE Vide Brace.#
PRAXERIA Vide Paxeria Paxera.#
PRAXIT pro pransit, apud Anastasium in S. Vitaliano PP. Et Lavit se, et ibidem praxit in basilica Julii. Cod. alius habet, Laetus ibidem pransus est.#
PREBOSTATUS Praepositi dignitas, Gallis Prevoste.+
PRECARIA est Libellus, seu Charta, qua quis alodium vel praedium ab Ecclesia sub annuo censu ad vitam utendum accipit, illud precario possessurus, ut est in Capitul. Caroli M. lib. 7. cap. 104.+
page 448, image: s0448
PRECARIA Questa, seu roga, tributum, quod exigitur quasi deprecando, ut habet Lex Longobard.+
page 449, image: s0449
PRECATIO idem quod Precaria, seu Charta Precariae, in Charta Theudonis Archidiaconi Divionensis an. 18.+
PRECATIO Oratio, quae a Presbytero ante Epistolam in Missa dicitur.+
PRECATOR Capitulare de Villis cap. 45.+
PRECATORIA Epistola, qua quis alium de re quapiam precatur, in Concilio Calched.+
PRECATORIUM Extat in lib. Epistolarum S. Bonifacii Arch.+
page 450, image: s0450
PRECATURA idem quod Precaria, questa, roga.+
PRECES idem quod Precatura, Exactio sub nomine precationis, Questa.+
page 451, image: s0451
PRECULA Inventarium Ecclesiae Eboracensis in Monastico Anglic. tom. 3. pag. 174.+
PREDERIA Machina bellica, quam Petrariam alii vocant.+
PREGA Charta Odonis Regis Franciae an. 889. apud Chiffletium in Tornutio pag. 271.+
PREMIDIONES Concilium Budense an. 1279. c. 3.+
PRENDITIO Usurpatio, exactio, malatolta.+
PRENSORIUM muscipula, [gap: Greek word(s)] , in veteribus Glossis.#
page 452, image: s0452
PRESALIA Vide Represalia.#
PRESBYTER Sacerdos. Isidorus lib. 7.+
page 454, image: s0454
PRESBYTERAE [Presbyterissae], Presbyterorum uxores, eorum nempe, qui abdicato ex consensu mutuo matrimonii usu, divino cultui se mancipabant, Sacerdotes effecti, vel Episcopi.+
page 456, image: s0456
PRESBYTERALES Epistolae, quae ab Episcopis dantur iis, qui in aliena dioecesi ad Presbyteri dignitatem promoveri volunt.+
PRESBYTERATUS Titulus presbyteralis. Concilium Vernense an. 755. c. 21.+
PRESBYTERIUM Character, sive dignitas sacerdotalis.+
page 458, image: s0458
PRESMO Mustum, quod ex uvis stillat, antequam calcentur botri, Petro de Crescentiis lib. 4. c. 2.#
page 459, image: s0459
PRESSARE Papiae, frequenter premere. Gallis, Presser. Vide Savaronem ad Sidonium lib. 1. Epist. 9. et supra in Comprensare.#
PRESSARIA vox medicorum, dicta, quod intus initiantur, inquit Isidorus lib. 4. Orig. c. 9.#
PRESSORES Vide Alatores.#
PRESSORIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss.+
PRESSURA vox medicorum. Caelius Aurelianus lib. 1. Acutor. cap. 1. Pressura intelligitur contra naturam somnus. Vide Pressaria.#
PRESSURIA seu potius [pressura], molestia. Albertus Stadensis an. 1139. Volens suscitare pressurias Adolfo Comiti, etc.#
PRESSUS Lex. Alem. tit. 62. §. 3. Si autem totus (nasus) a presso abscissus fuerit, etc. Nos diceremus, de pres.#
PRESTALDI et [Pristaldi], Executores judicum nobilium, Sambuco, in Decret. S. Ladislai Hung.+
PRESTARE [Prestaria], [prestitura]. Vide Praestare.#
PRESTERIA Joannes XXII. PP. in Epistola de Rebus Armenicis, apud Odoricum Rainaldum an. 1322. n. 34.+
PRETIARE Pretium ponere, vel aestimare, Priser.+
PRETIUM Compositio seu mulcta pecuniaria homini imposita, qui alium occiderat, secundum ejus aestimationem, seu secundum ejus natales.+
page 461, image: s0461
PRETIUS pro pretiosus. Fridegodus in S. Wilfrido cap. 29.+
PREVENDARIA Vide in Praebenda.#
PREVOD militare. Vide Strofa.#
PREZECHI Tributi species apud Bohemos. Occurrit in Charta Ottocari Regis an. 1221. in Bohemia Pia pag. 88.#
PRIAPUS Machina bellica, sic dicta, quod rotis aptata, membri virilis speciem referret, quomodo Canones nostri. Historia Australis an. 1289.+
PRIMA nempe Hora, seu primum ex Officiis Ecclesiasticis diurnis. Vide Durandum lib. 5. cap. 5. et supra v. Hora Horae.#
PRIMANI qui etiam interdum Primarii, sub Magistro militum praesentali inter Palatinas Legiones recensentur in Notitia Imperii. Vide Henricum Valesium ad lib. 16. Marcellani pag. 131.#
PRIMARCHATUS Burchardus de Casib. S. Galli cap. 7.+
PRIMARCHIO quasi primus Marchio. Charta Pontii Comitis Tolosani: Pontius D. G. Comes Tolosanus, Primarchio et Dux Aquitanorum, et uxor mea Garsindis, etc.#
PRIMARIA JC. Anglis, idem quod Poderagium, seu primarium jus hypothecarium, quod habet creditor in feudum, aut praedium debitoris.+
PRIMARIOLUS [gap: Greek word(s)] , apud veterem Interpretem Moschionis de Morbis mulierum cap. 144.#
PRIMARIS pro Primarius. Primare altare, non semel in Actis Murensis Monasterii p. 15. 25. 29.#
PRIMAS Qui primas partes tenet, qui primum locum obtinet. Grammaticus infimi aevi MS.+
page 463, image: s0463
PRIMATUS Privilegium. Capitulare Radelchisi Principis Beneventani an. 851. an. 4. Vt singulae Ecclesiae suum primatum habeant integrum.#
PRIMICERIUS Primus cujusque ordinis. Lexicon Gr. MS. Reg. Cod. 930.+
page 464, image: s0464
PRIMICLERUS Munus Ecclesiasticum; primus et praecipuus inter Clericos: qui nempe universae
page 465, image: s0465
Clericorum catervae et familiae praeerat.+PRIMISCRINIUS qui primum locum obtinet in Scriniis publicis, vel inter Scriniarios. Menaea 13.+
PRIMISSARIUS idem qui primitiarius, de qua voce infra. Synodus Augustensis an. 1540.+
PRIMITIAE Concilium Burdegalense an. 1255. c. 20.+
PRIMITIARE Incipere. Petrus Blesensis Epist. 20.+
PRIMITIARIUS pro Primicerius, Dignitas Ecclesiastica, apud Crodogangum Metensem Episcopum in Regula Cononicor. cap. 10.+
PRIMITIVA Primitiae, in Chartis Regum aliquot Navarrae aerae 1068. et 1094.+
PRIMIVIRGIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. primus ex lictoribus, qui virgam deferunt, Gloss. Isid.+
page 466, image: s0466
PRIMNA Puppis, Gr. [gap: Greek word(s)] . Ethelwerdus lib. 4. c. 3.+
PRIMOGENITA Primitiae, Charta an. 1069. ex Tabulario Ecclesiae Gratianopolit. fol. 24.+
PRIMOTICUS Apitius lib. 4. de Re culin. c. 5. Gustum de praecoquis sic facies: duracina primotica pusilla praecoquia purgabis, etc.#
PRIMULE Primo, primum, vel nuper. Adamnannus lib. 3. de Locis SS. c. 4.+
PRIMOPERAM Genus officii, in Goss. Lat. MS. regio cod. 1013. an primus seu Primicerius operum, seu Operarius, de qua dignitate suo loco egimus?#
PRIMOPLASTUS vox hybrida, [gap: Greek word(s)] , apud Prudentium hymno 7. et in lib. 1. Sacram. Rom. Eccl. c. 42.#
PRIMUS Primae, ut ajunt, conditionis, ut Medianus, mediae, et Minofledus infimae, apud Alamannos, in Capitulis ad Legem Alamann. c. 22.+
PRIMUS NAVIUM apud Luithprandum lib. 3. c. 6.+
PRINCEPS Rex, Imperator, in Legibus Wisigoth. lib. 5. tit. 7. §.20. in Leg. Longob. lib. 2. tit. 29. §. 1. tit. 39. §. 4. etc.+
page 471, image: s0471
PRINCIPALES Praecipui civitatum: [gap: Greek word(s)] , in veteri inscriptione. Alia Inscriptio apud Gualterum in Tabulis Siculis pag. 26.+
PRINCIPALITAS Principis auctoritas, majestas.+
PRINCIPARE Gubernare, regere, principem agere. Sidonius Apollinaris Carm. 9.+
PRINCIPATOR qui principium dat rebus.+
PRINCIPATUS Angeli ex tertio Hierarchiae Angelicae gradu, sic dicti, quod in eorum praelatione primus Principatus manifestatur, quia ipsum principando et imitantur et manifestant, inquit Hugo ex S. Dionysio. Vide Isidorum lib. 7. Orig. c. 5.+
PRINCIPIUM Palatium Principis. Tertullianus de Corona militis c. 12. Ecce annua votorum nuncupatio, prima in principiis, secunda in capitoliis.#
PRINCIPIUM Miles ipse Princeps, seu Principalis, ut est apud Vegetium lib. 2. c. 7.+
page 472, image: s0472
PRINDERE pro prehendere, Capere, unde nostri Prendre. Decretio Childeberti Regis §.9.+
PRINGIRE Vide Prugire.#
PRIOR [Priores], quomodo veteres dicimus, vel qui nos praecesserunt, Praecessores.+
page 473, image: s0473
PRISAE seu Captiones, dictum, quidquid ex subditis et tenentibus capitur ad expensas Regis et Domini, quod legitime et debite persolvi debet.+
page 475, image: s0475
PRISO Captivus, incarceratus, Gall. Prisonnier, qui in bello capitur, prehenditur, vel prenditur. Rogerus Hovedenus p. 541.+
page 476, image: s0476
PRISTALDUS Vide Prestaldus Prestaldi.#
PRIVATA Latrina, secessus, Gall. Prive, vel privee. ut in Consuet. Meldensi art. 73.+
PRIVATARIUS Meminit Scylitzes p. 705.+
PRIVATIANI Officiales Comitis Rerum privatarum, in l. 24. Cod. Th. de Palatinis saer. largit.#
PRIVATUM in l. 12. Cod. Th. de Metatis, balneum, Tribonianus et Graeci interpretantur, ut observat Jacobus Gothofredus: quomodo [gap: Greek word(s)] usurpat Prochorus in vita S. Joannis Evangelistae.+
PRIVATI Curialibus opponuntur in Lege Wisigoth. l. 5. tit. 4. §. 19.+ [Privatus]
PRIVICARNIUM Vide Carniprivium.#
PRIVIGNA pro Noverca, utitur Eddius Stephanus in Vita S. Wilfridi c. 2.#
PRIVILEGES pro privilegia, quasi privatae Leges. Lex 7. Cod. Th. de Tyron. Ipsorum etiam qui militaturi sunt privilegibus accedentibus.#
PRIVILEGIA proprie dicuntur Principum et magnatum Diplomata pro Ecclesiis, quorum formula describitur a Papia. Vide Benevalete.#
PRIVILEGIARE privilegia, immunitates conferre, in histor. Episcop. et Comitum Engolismensium c. 24.+
PRIWEN nomen Clypei Arturi Regis Britonum, in quo depicta imago Deiparae, apud Galfridum Monemuthensem lib. 7. cap. 2.#
PRO aliquo esse, alicui favere, alicujus partes amplecti, phrasis Gallica: Estre pour quelqu'un. Eginhardus Epist. 45.+
PROADVOCATUS Vide Advocatus Advocati.#
page 477, image: s0477
PROASTIUM Praedium suburbanum. Vett. Glossae: [gap: Greek word(s)] , suburbanum.+
PROAULA in Gloss. Aelfrici, Domus coram aul, [gap: special sign] cl [gap: special sign] e. Vita S. Willelmi Ducis c. 9.+
PROBA Specimen, [gap: Greek word(s)] , Gallis Epreuve, Italis Prova. Lex un. Cod. Th. de Statoribus: Per omnes provincias edictum generale misimus, ut ab stratoribus unus tantum solidus probae nomine posceretur.+
PROBABILIS Rectus, bonus, approbatus. Facundus Hermianensis lib. 4. cap. 1.+
PROBARE Leges Canuti Regis cap. 44.+
page 478, image: s0478
PROBATORES [Approbatores], Anglis, Aprovvour, dicuntur ii, qui feloniam per se commissam esse confitentes, alios ejusdem reos arguunt.+
PROBORIUM Exprobratio, opprobrium, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Rursum: [gap: Greek word(s)] , probrum, obprobrium.#
PROBUS Gallis, Preux, miles animo valens. Caesarius Heisterbacensis lib. 9. c. 48.+
PROCAMIARE Vide Cambiare.#
PROCANUS Papiae, Ornator aedificiorum.#
PROCASTRIA quae ante castra sunt, Bedae de Orthogr. et Papiae. Jo. de Janua: Procestria, loca extra civitatem, sicut procastria loca extra castra: vel procestria dicuntur loca extra civitatem degradata, per quae murus ascenditur.+
page 479, image: s0479
PROCENSUS nostris Surcens, census, qui ultra censum consuetum exolvitur. Tabular. eleemosynaria Montismorilionis fol. 21.+
PROCER [Proceres]. In Concilio Toletano VIII. subscribunt Dabila Comes et Procer, et Frolla Comes et Procer.+
PROCESSIO Collecta, [gap: Greek word(s)] , conventus, coetus scilicet populi in Ecclesia, ad quam processit, id est venit, collecti. Vetus interpres Concilii Laodiceni c. 7.+
page 480, image: s0480
PROCINCTUS Capitula Caroli M. lib. 4. c. 26.+
PROCINCTUS [Procincta], Ambitus, vel limites loci alicujus, intra quos libertas seu immunitas illius includitur. Aelredus in Vita S. Edvvardi Confessor. cap. 6.+
PROCESSORES qui ex processione sunt, et in ea cum caeteris procedunt.+
PROCLAMARE [Proclamatio]. Vide Clamare.#
PROCLAMOR Clamor, conclamatio, Proclameur, nostris; apud Galbertum in vita Caroli Comit. Fland. n. 15.#
PROCOLPUS idem quod Colpus. Lex Ripuar. tit. 77.+
PROCONES Synodus Nemausensis an. 1284.+
page 481, image: s0481
PROCONSUL Vicecomes, ut Consul, Comes. Gloss. Aelfrici Saxon.+
PROCOVIA Vide Pactisis.#
PROCULCATORES Vide Collocare.#
PROCULUM abominatio, in Gloss. Isid.#
PROCULUS qui nascitur cum pater peregrinatur, in Gloss. Arabico Lat. Qui patre longe peregrinante nascitur, vel longe a patre natus, in Gloss. Isid.#
PROCURARE Excipere hospitio et convivio, vel procurationem consuetudinariam, seu debitam exsolvere. Hist. Episcopor. Autisiodor. cap. 58.+
page 483, image: s0483
PROCURATOR Vicarius, locum tenens, qui alterius vice res gerit. Petrus Blesensis Ep. 47.+
page 484, image: s0484
PROCURSUS Genealogia, series generis. Matth. Paris an. 1130.+
PRODECIMA idem quod Redecima, Decima decimae. Capitulare an. 823. c. 21. et lib. 2. Capitul. c. 21.+
PRODEFACERE Prodesse. Lex Wisigoth. lib. 6. tit. 4. §. 3.+
PRODEFINIRE idem quod Definire. Capitula Ludovici Pii an. 826. cap. 6. Tunc Comes causam prodefiniat, veluti si ipse qui quaerit praesens fuisset.#
PRODENSES Funes qui a prora alligantur ad terram, Italis Prodese, ex proda, prora, iisdem. Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 25.+
PRODERIUS qui Proram curat in navibus, Prodire Italis. Occurrit apud Sanutum lib. 2. part. 4. cap. 20.#
PRODITOR qui rem furatam prodit, indicat, in Lege Longobard. lib. 1. tit. 25. §.4. 40. Occurrit in l. un. C. de Mendic. valid. et in l. 6. Cod. de Delator.#
PRODUM lucrum, Gallis Preu, Prosit: Italis Prode, et pro, qui a Provincialibus acceperunt, ut notat Acarisius. Usatici Barcinonenses MSS. cap. 63.+
PROFECTUS Lucrum, Profit. Capitulare de villis c. 36. Acciperes et sparvarios adnostrum profectum provideant.#
PROFERENDA Acta Episcoporum Cenomanensium in Gervasio cap. 31.+
page 485, image: s0485
PROFERENTIA [Proferentium], Proferta, [Proventus], reditus. Tabular. Celsinianense: Acquisivit de ipso Bertranno duas partes proferentii de annonada. Tabularium Conchense in Ruth. ch. 8.+
PROFERIMENTUM Dilatio, prolatio: cum quis stare juri, ac rectum facere renuit, vel differt. Usatici Barcinonenses MSS. cap. 93.+
PROFERUM [Profrum], in Fleta lib. 1. cap. 38. §. 16. lib. 2. c. 32. §.2. 4. Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 290.+
PROFESSIO professus. Vide Profiteri.#
PROFFENDRA Tabular. S. Eparchii Inculism. fol. 38.+
PROFESSORES vel Professores ordinis, qui regulam ordinis alicujus profitentur, in Stat. Praemonstr. c. 4. §. 18.#
PROFESSI qui magisterium adepti sunt in Scholis, et docendi facultatem habent.+
PROFICUUM Lucrum, emolumentum, Profit. Hugo Flaviniac. in Chron. p. 247.+
page 486, image: s0486
PROFINIS Confinium. Vetus Charta an. 1012. apud Ughellum in Teatinis Episcopis n. 12.+
PROFITERI Confiteri, Confessionem Sacerdoti exsolvere, in Legibus Henrici I. Regis Angl. c. 66.+
PROFLAMMARE Flammis, vel incendio absumere.+
PROFIRMITER Certo, phrasis Gallica, Pour certain. Capitula Caroli M. lib. 3. c. 23.+
page 487, image: s0487
PROFRUM Vide Proferum.#
PROFUGOSE fugiendo. Salvatus in vita S. Martini Sauriensis Presbyt. In urbem Colymbriam profugose redierunt.#
PROFUGULA Fugiens elimenta. Sic Glossae antiquae MSS.#
PROFULUM Charta an. 1197. apud Ughellum tom. 7. p. 1275. Quinque mandilia cum profulis. Videtur esse nostrum Profil, vel Porfil, Ora, Limbus.#
PROFUNDERE Vide Superfusio.#
PROFUNDUS Color intensior, vividior: nos dicimus Fonce, Scriptores medii aevi, fundatus.+
PROFUSIO Vide Superfusio.#
PROGENER Vir neptis, Festo. Glossar. Graeco. Lat. [gap: Greek word(s)] , Progener. ita in eodem Gloss.+
PROGENIES Gradus cognationis. Capitulare Compendiense an. 757. c. 1. Si in quarta progenie reperti fuerint conjuncti, non separamus, etc.#
PROGENIOSUS Nobili progenie genitus. Joan. Hocsemius in Adolpho a Marka cap. 5.+
PROGESTUM Vide Proastium.#
PROGNOSTICON Vide Sortes Sanctorum Sors.#
PROGRAMMA Litterae regali sigillo munitae, in Speculo Saxonico lib. 3. art. 34. et 64. Vide l. 29. Cod. Th. de Petition.#
PROHAERES Papiae, est, qui loco haeredis fungitur, aut institutus aut substitutus: vel potius haeredis haeres. Papianus lib. Respons. tit. 2.+
PROHASTIUM Vide Proastium.#
PROLATARE Differre, procrastinare, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PROLIBERI qui ex liberis hominibus nascuntur aut nascentur. Charta Adelchisi Regis Longob. in Bullario Casinensi tom. 2. p. 11.+
PROLOQUIUM [gap: Greek word(s)] , sententia. Ammian. lib. 28.+
page 488, image: s0488
PROLOQUUTOR [Proloquium]. Vide Praelocutor.#
PROLOCUTORIUM Locus publicus in quo conventus publici, quos Parlamenta vocabant, aguntur. Charta Petri Archiep. Panormitani an. 1130. apud Rocchum Pirrum tom. 1. p. 477.+
PROLUBIUM Cupiditas. Vita S. Gudilae Virg. c. 6. Formidans per diem suo prolubio satisfacere.#
PROMINARE Ducere, idem quod minare, hinc Gall. Promener. Apulcius lib. 9.+
PROMISSARIUS qui facile promittit, apud Joannem Sarisberiensem lib. 3. Policrat. c. 11. Promissores, c. 12.#
PROMISSIO Professio Monastica. Theodemarus in Epist. ad Carolum M.+
PROMOTI qui inter Vexillationes merebant: horum meminit Ammianus Marcell. l. 15.+
PROMPTANIMITAS Alacritas. Gregorius Turon. de Vitis Patr. c. 7. Adeo enim laboravit in ejus obsequio, tota mentis promptanimitate, etc.#
PROMPTUARIUS Vltroneus, voluntarius, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Eadem in [gap: Greek word(s)] .#
PROMPTUS pro Promptuarium, Penus. Gregorius Turon. lib. 3. Hist. c. 15.+
PROMULSORIUM Vide Pransorium.#
PROMUNCTORIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PROMURIUM et Promurus, murus ante murum, in Glossis Isid.+
page 489, image: s0489
PROMUS Anterior pars humeri, in Glossis MSS. ad Prudentium ex Bibl. S. Germani Paris.#
PRONA Veteres Consuetud. Floriac. Coenobii apud Joan. a Bosco.+
PRONAUS Atrium aedis sacrae Graecis, [gap: Greek word(s)] , apud Vitruvium, et in aliquot antiquis Inscriptionibus.+
PRONUNCIARE Legere. Vita S. Fulgentii Episc. Ruspensis n. 65.+
PROPASTURA Vetus Charta in Hist. Monasterii S. Audoeni Rotom. p. 436.+
PROPAGUS pro, Pagus, ex Gall. Pourpays. Charta Dagoberti Regis apud Doubletum p. 656.+
PROPARS [Propertia]. Vide Perpars.#
PROPASSIO dicitur quum care titillat, visa muliere: sed passio; quando ille malus affectus erumpit postea in effectum. Glossa in Math. 5.+
PROPERDA Perditio. Tabul. S. Albani Antegav.+
PROPHETAE seu [gap: Greek word(s)] , Harioli, in Gloss. S. Benedicti cap. [gap: Greek word(s)] , seu de Aedibus.+
page 490, image: s0490
PROPHETISMUS Mahumetismus, seu Religio Saracenorum, qui Mahumetem ut Prophetam magnum praedicant ac colunt. S. Eulogius lib. 1.+
PROPHETIUM [gap: Greek word(s)] , Aedes sacra Divo ex Prophetis. Concil. Constantinopol. sub Menna act. 3.+
PROPINA inquit Isidorus lib. 15. Orig. cap. 2.+
PROPINQUABILIS Propinquus. Vita S. Abrahae Eremitae:+
PROPINQUITAS Tabular. Abbat. S. Joan. Ambian. an. 1227. fol. 222.+
PROPITIATORIUM dictum quasi propitiatoris officium, Papiae.+
page 491, image: s0491
PROPOLIM Gloss. Anglo-Sax. Aelfrici: Propolim, vel portica, [gap: special sign] . At [gap: special sign] apud Somnerum, equum sonat.#
PROPONENDA Tributum quod a mercatoribus pendi solebat ob facultatem merces suas venum proponexdi et exponendi in nundinis publicis, in l. 2 Cod. Th. de Veteran. ubi consulendus Jacobus Gotho fredus.+
PROPORTARE Monasticum Anglic. tom. 1. p. 534.+
PROPORTATIO Inquisitio, declaratio, Veredictum, testium auditio, seu potius declaratio, Information: vox fori Anglici et Scotici. Quoniam Attachiamenta cap. 68.+
PROPOSITOR Pincerna, forte ex Graeco [gap: Greek word(s)] . Eckehardus junior de Casibus S. Galli cap. 1.+
PROPRAEFECTO [Propraefectis]. Observat Henricus Valesius ad Ammiani Marcellini lib. 14. aliud esse agere pro praefecto, aliud agere pro praefectis.+
PROPRENDERE Vide Proprendere Porprendere.#
PROPRIARE Rem sibi propriam facere, asserere, vindicare, in Legibus Saxonicis Edw. Senioris cap. 2. apud Bromptonum.+
page 492, image: s0492
PROPRIETARII In Speculo Saxonico lib. 1. art. 2. §.2.+
PROPRIETATES Alodia, patrimonia, bona quae ex successione parentum alicui obveniunt. Speculum Saxonicum lib. 1. art. 8. §.1.+
page 493, image: s0493
PROPRINDERE Proprestura. Vide Proprindere.#
PROPRIUM idem quod Proprietas Proprietates. Autor Queroli: Datum tibi est de proprio nihil habere.+
page 494, image: s0494
PROPRIUS Cliens, servus. Gregorius M. lib. 9. Epist. 38.+
PROQUIRITARE Publicare. Vide Savaronem ad Sidonium lib. 8. Epist. 6.#
PRORA capitis, Constantino Africano de Morbor. curat. l. 1. c. 10. 16. dicitur pars anterior, ut puppis capitis, eidem c. 14. 15. 16. lib. 3. c. 14. etc.+
PROROGATORES tritici, vini, et casei, apud Senatorem lib. 10. ep. 28.#
PRORSUS Rectus, Vita S. Gudilae Virg c. 2.+
PROSA Latinis scriptoribus, oratio pedestris recta, [gap: Greek word(s)] , quae versificatae opponitur. Hinc prosaica oratia apud Plinium l. 7. c. 56.+
page 495, image: s0495
PROSCHOLUS dicebatur in schola ille, qui non docendis tam pueris, quam eorum moribus praefectus erat, ut scilicet concinne ad Magistrum accederent, ut omni gestu, incessu, vestitu, compositi essent.+
PROSCRIPTIO Exactio. Aimoinus lib. 3. Hist. Franc. c. 32.+
PROSECUTOR Procurator, qui alieno nomine rem prosequitur.+
page 496, image: s0496
PROSELYTI ex Gr. [gap: Greek word(s)] , dicebantur apud Judaeos, qui ex gentibus non coacti se Judaicae religioni addicebant, [gap: Greek word(s)] .+
PROSERVIRE Deservire terram, vel beneficium proservire, Colere, incolere, et ex eo census persolvere. Charta Alamannica Goldasti 42.+
page 497, image: s0497
PROSERVI qui ex servis nascuntur, seu potius nascentur, in Charta Adelchisi Regis Longobard. in Bullario Casinensi tom. 2. pag. 11.+
PROSILIRE Conquiescere, [gap: Greek word(s)] , in Glossis Gr. Lat.#
PRONESIUM Gaufredus Grossus in Vita B. Bernardi Abbat. Tiron. n. 30.+
PROSOCER qui vice soceri est, ob filiam forte adoptivam, quam duxit, qui progener dicitur in veteri inscriptione, uti supra observatum.+
PROSTANTES Meretrices publicae, quas vulgo prostitutas dicimus.+
PROSTRATI ex eorum Poenitentium ordine, quos Graeci patres [gap: Greek word(s)] vocant, locis ab Allatio indicatis lib. de Narthece veteris Ecclesiae pag. 70. etc. 82. etc. 1. edit.+
page 498, image: s0498
PROTASINGRITIS Primus a secretis, Graecis recentiobus, [gap: Greek word(s)] , ut pluribus docuimus ad Cinnamum p. 493.+
PROTECTIO Regis infricta, quam vulgo Salvamgardiam dicimus. Vide Quoniam Attachiamenta cap. 54. 73. et supra in v. Pax.#
PROTECTORES Corporis Imperatoris Custodes, qui Principis latus protegebant, ut est in l. 9.+
PROTECTOR apud Anglos, dicitur Regni Gubernator ac rector, absente Rege. Thomas Walsinghamus p. 408.+
PROTEDAE Faculae de pineo ligno, Papias.#
PROTHI seu [Proti], appellati Primores, seu Praesides universitatis Judaeorum, apud Siculos, ut patet ex Charta an. 1340. apud Rocchum Pirrum in Archiepisc. Messan. Ex Gr. [gap: Greek word(s)] .#
PROTHIREMARII Sanutus lib. 2. part. 4. c. 21.+
page 499, image: s0499
PROTOCANCELLARIUS qui nostris Archi-Cancellarius: [gap: Greek word(s)] , apud Anonymum Combefisianum in Porphyrogenito n. 8.#
PROTOCAPELLANUS qui alias Archipellanus.+
PROTOCHARTULARIUS Officium Monasticum, cujus mentio fit in Ritu electionis Abbatis Casinensis. Vide Chartularius Chartularii.#
PROTOCHRISTICOLA Magnus Imperii protochristicola, Constantinus M. dicitur Glabro Rodulpho lib. 4. c. 6.#
PROTOCOLUM Liber ex glutine compactus, in quem acta publica referuntur.+
PROTOFORESTARIUS Vide Forestarius Foresta.#
PROTOJUDEX Protojudex Salerni, in veteri Charta apud Ughellum tom 7. Ital. Sacrae p. 571. 574.#
PROTOMANDATOR Vide Mandator.#
PROTONOBILISSIMUS [gap: Greek word(s)] , Dignitas Palatina apud Imperatores Constantinopolitanos, de qua diximus ad Alexiadem p. 339.+
PROTONOTARIUS Vide Notarius Notarii.#
PROTOPAPA [gap: Greek word(s)] , Dignitas praecipua in Ecclesiis Graecanicis, de qua Codinus de Offic. cap. 1. n. 30.+
page 500, image: s0500
PROTOPARENS Vox hybrida, usurpata a Prudentio hym. 9. de Adam, in Synodo Landavensi sub Cerenhiro Episcopo, et a Thvvroczio in Hist. Hungar. 1. part. c. 2.#
PROTOPATRICIUS Dignitas in aula CP. qua donatus legitur quidam Cosmas Anthius Imperatorius Protonotarius, et Strategus Siciliae et Longobardiae sub an. 893.+
PROTOPINCERNA Primus Pincernarum, dignitas in Palatio Regum Francorum, de qua Joannes VIII. PP. Epist. 216. Vide Pincerna.#
PROTOSECRETARIUS primus Secretarius apud Anastasium in Collectaneis p. 254.+
PROTOSEVASTUS Ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Dignitas in Palatio Constantinopolitano praecipua, ab Alexio Comneno Imp. primum inventa, qua fratrem Adrianum donavit, ut habent Anna Comnena et Zonaras. Willelmus Tyrius lib. 18. cap. 24.+
PROTOSCRINIARIUS Dignitas in Ecclesia Rcmana, in Vita S. Sebastiant Martyris, et in Chronico Farfensi p. 67.#
PROTOSPATHARIUS primus et Princeps Spathariorum. Glossae nomicae: [gap: Greek word(s)] . Leo Ost. l. 1. c. 51. (al. 52.)+
PROTOSTRATOR Primus Stratorum, dignitas in aula Constantinopolitana, cui Stabuli Imperatorii cura incumbebat, ut est apud Cinnamum et Zonaram. Willelmus Tyrius lib. 18. cap. 24.+
PROTOSYMBOLUS Saracenorum Princeps ita appellatus. Andreas Silvius in Chronico Marcianensi an. 586.+
page 501, image: s0501
PROTOSYNCELLUS primus Syncellorum Patriarcharum, vel Episcoporum, qui plures erant, ut suo loco docemus.+
PROTOTHRONUS Graecis [gap: Greek word(s)] Anastasius ad Concil. VIII. act. 1.+
PROTRACTIO Ordinarius Praemonstratensis cap. 3.+
PROTRACTUS In jus tractus. Consuetudines Arkenses an. 1231.+
PROTUTELA Primae exercitus aciei ducatus, praefectura, ut Retulela, extremae, l' Avant-garde, et l' Arriere-garde.+
PROVENDA Vide Praebenda.#
PROVERBIARI Proverbia dicere, vel proverbia vituperare: hinc [proverbiosus], [proverbiositas], Ugutio.+
PROVERBIATOR Autor libri Proverbiorum, dicitur Anastasio Bibliothecario, apud Baron. an. 869. n. 84. et in Praefat. ad VIII. Synodum sub finem.#
PROVIDENTIAE Provisiones annonariae, vel etiam aliae ad victum, Gall. Pourvoyances.+
page 502, image: s0502
PROVINCIA Dioecesis Metropolitani. Bonifacius I. PP. Epist. 3.+
PROVINCIALES Monetae Comitum Provinciae, quarum usum ac cursum interdixit S. Ludovicus in Statuto de Monetis, ubi Provinciaux appellantur. Charta, descripta a Gassendo in Notitia Ecclesiae Diniensis p. 84.+
PROVISIONES apud Ammianum lib. 17. pag. 90. pro annonis necessariis ad victum. Provisio annonaria, apud Pollionem. Corippus lib. 3.#
PROVISOR Gr. [gap: Greek word(s)] , Episcopus. Charta anni 1111. in Bibl. Cluniac. p. 579. Ricuinus Dei gratia Provisor Tullensium Pontio Abbati Cluniacensi, etc.#
page 503, image: s0503
PROVITRIX Providentia dotata, Baudovinia in Vita S. Radegundis Reginae: Hoc donum coeleste provitrix optima, gubernatrix bona, - in Monasterio dimisit.#
PROVODNAREM Tributi aut exactionis species, apud Bohemos, in Charta Ottocar Regis an. 1221. in Bohemia pia p. 88.#
PROVOLVENS Anselmus Episc. Havelbergensis lib. 2. Dialog. c. 11.+
PROUVATIA Vide Praebenda.#
PROXIMARE appropinquare. Utitur Solinus cap. 11. et 20.#
PROXIMUS Proximi scriniorum, qui Magistro scriniorum proximi erant, quorum dignitas Proximatus dicitur, eaque amplissima erat, adeo, ut Comitum dignitate ornarentur, ut est in titul. 26. Cod. Th. lib. 6.+
PRUGIRE Vide Rugitus Rugire.#
PRUINA Artium doctrina, eruditio honestarum. Ita Papias MS. et editus.#
page 504, image: s0504
PRUMULUS Gloss. Latino-Theotis. Paranymphus, Prutcboto. Alibi: Paranymphus, prumulis.#
PRUNARIUS Prunus, Prunier, in Capitulari de villis c. 70.#
PRUNELLUM Prunum silvestre, nostris Prunelle, unde Pupillae nomen. Fortunatus l. 11. Poem. 16. de Prunellis:#
PRUTISSIMUS Charta Alamannica 50. Goldasti: Donatumque in perpetuum esse volo, et prutissima voluntate confirmo. Pro promptissima, vel purissima.#
PRUVINENSIS MONETA sic dicta moneta Comitum Campaniae, quod in oppido Pruvinensi cuderetur.+
PRYK Vetus Scheda apud Spelmannum: Tenet 4. messuagia - per servitium inveniendi unum equum, unum saccum, et unum pryk in guerra Walliae, quandocumque contigerit Regem ibi guerrare.+
PSACHNION [gap: Greek word(s)] , Vestis summorum Pontificum, et Patriarcharum propria. Historia de Exilio S. Martini PP. p. 92.+
PSALLENTIA Cantus, ordo et ratio canendi, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Canere. Epist. 3.+
PSALLENTIUM et [Psallentia], Cantus Ecclesiasticus, laudum divinarum, Psalmorum, et Hymnorum concentus.+
page 505, image: s0505
PSALLIANI Haeretici, de quibus sic S. Augustinus lib. de Haeres.+
PSALMISTAE Cantores, [gap: Greek word(s)] in Concilio Laodic. can. 23. et Calched. can. 14.+
PSALMISTANI iidem qui Psalmistae, apud Odonem Cluniac. in Vita S. Gerardi Comitis Aureliac. cap. 11.+
PSALMICINES Psaltae, cantores, Clerici Psalmicines, apud Sidonium lib. 5. Epist. 17.+
PSALMODIZARE Psalmos cantare, vel cantare eo cantu, quo Psalmi concinuntur: Gallis, Psalmodier. Provinciale Eccles. Cantuar. lib. 1. tit. 14.+
page 506, image: s0506
PSALMUS S. Augustinus in Psalm. 4.+ [Psalmi]
page 508, image: s0508
PSALTERATUS Literatus, qui scit legere, Psalterium scilicet. Regula Magistri cap. 57.+
page 509, image: s0509
PSALTERIUM Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Sambucum.+
PSEUDOALYTHINUS Subpurpureus, non omnino purpureus, sed ad candicans accedens: quo sensu Auctor libri de Coena Domini, qui inter Cypriani opera editus est, Josepho Pseudoalitinam vestem tribuit.+
PSEUDOCALIDUS Semicalidus, nostris, Tiede. Marcellus Empiricus cap. ult. p. 252. Tum medicamen adhuc pseudocalidum diffunditur in mortarium.#
page 510, image: s0510
PSEUDOCASTELLUM Munimentum extemporaneum, quod castelli vicem praebet. Fulcherius Carnot. lib. 3. Hist. Hier. c. 55.+
PSEUDOCASTUS apud auctorem Praedestinati lib. 1. pag. 15.#
PSEUDOCOMITATENSES Numeri militares, sic dicti in Palatina militia, quorum mentio non uno loco in Notitia Imperii, et in Cod. Theodos. lib. 10.+
PSEUDOCHORITA pro Pseudanachoreta, utitur autor vitae B. Stephani Abbat. Obasinensis lib. 1. cap. 5.#
PSEUDOCONVERSUS apud Lambertum Ardensem p. 175. Pseudomonachus.#
PSEUDODOCTOR in Capitulari Aquisgranensi an. 789. c. 80.#
PSEUDOFILIUS vox hibrida, apud Gregorium VII PP. lib. 1. Epist. 23.#
PSEUDOFLAVUS Subflavus, leoninus. Marcellus Empiric. cap. 8. p. 66. Colore pseudoflavo, quasi leonino.#
PSEUDOFORUM Posticum, [gap: Greek word(s)] , nostris Fausseporte.+
PSEUDOFRATRES in Regula Templariorum Militum cap. 21.#
PSEUDOGRAPHAE narrationes et dubiae, quae vulgo Apocryphae, quibus opponuntur Libri Canonici et Catholici, in Capitul. Aquisgran. an. 789. c. 76. et lib. 1. Capitul. c. 73.+
PSEUDOGRATIA Falsa gratia, Dei scilicet. Utitur Joan. Sarisber. lib. 2. Policrat. c. 29.#
PSEUDOLACTINUS Subalbus, subcandidus, cinericus, Gr. [gap: Greek word(s)] , nostris Gris. Jo. Diaconus lib. 4. Vitae S. Gregorn M. c. 83.+
PSEUDOLIQUIDUS non omnino liquidus. Marcellus Empir. c. 16. p. 115. Haec trita permiscentur, ut pseudoliquida sint.#
PSEUDOPEREGRINUS apud Lambertum Ardensem pag. 175. qui non pietatis gratia peregrinationem suscipit.#
PSEUDOSANCTITAS Vox hybrida, in Vita S. Guthlaci c. 32.#
PSEUDOSERICUM Pannus ex serico et tela contextus. Occurrit in Notis Tyronis p. 159.#
PSEUDOTHYRUM [gap: Greek word(s)] , quod Sulpitio Severo Pseudoforum dicitur, posticum aliis, nostris Fausseporte. averso porta, Livio lib. 10. et Tacit. lib. 3.+
page 511, image: s0511
PSIATIUM [Psiathus], Matta, storea, teges, ex junco aut papyro confecta; Gallis, Nate, in qua et cubabant et considebant Monachi, quomodo describitur a Philone Judaeo lib. de Vita contemplat. p. 616.+
PSICOLUTRA in Notis Tyron. pag. 184. ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Frigidarium.#
PSILLIA Anastasius Biblioth. in Paschali PP. p. 152.+
PSITTACI Vide Stelligeri.#
PSITTARCIUM Vide Sistarcia.#
PTERARIA Capitulare de Villis c. 62.+
PTIGMATA Causiae, in Glossis Isidori, ubi perperam pitigmata: ex Gr. [gap: Greek word(s)] , linteum duplicatum, cujusmodi sunt Causiae Causia. Vide in hac voce.#
PTISANARIUM Mortarium, a Ptisanis.+
PTOCHIUM Domus pauperum hospitio deputata, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , quod et [gap: Greek word(s)] Graeci vocant: Locus scilicet venerabilis in quo pauperes et infirmi homines pascuntur, uti definitur a Juliano Antecessore.+
page 512, image: s0512
PTOLOMARE Regnare, imperare more Ptolemoorum Regum Aegypti, qui omnes ab Alexandro M. usque ad Cleopatram Ptolemei vocati sunt.+
PUBERALE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. pubes, pecten.#
PUBETA Adolescens, in Gloss. Isidori. Glossae aliae: Pubeda, juvenis sine pube. Alibi: Pubeda, adultus. Utitur Martianus Capella lib. 1. et 9. p. 12. et 308.#
PUBLICANI Vide Populicani.#
PUBLICITER Publice, in Capitulari Suessionensi an. 844. c. 2.+
PUBLICUM Tributum, vectigal, Graecis [gap: Greek word(s)] . Gregorius Turon. lib. 1. de Miracul. cap. 44.+
PUBLICARIUM eadem notione. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , publicarium. Charta Friderici Imp. an. 1158.+
PUBLICUS Judex publicus. Lex Longob. lib. 2. tit. 51. §. 1.+
page 513, image: s0513
PUCATRIX [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PUCCIOLUM VINUM quod Latinis Lora seu aqua in vinaceis macerata, de qua Plinius lib. 14. c. 10. ita Matth. Silvaticus.#
PUCILLAGIUM sive Virginitas, apud Bractonum lib. 3. Tract. de Corona c. 21. §. 13. c. 28. §. 2.+
PUDHEPER Nemoris caesio, in Legibus Henrici I. Regis Angl. cap. 38.+
PUDIMENTUM [gap: Greek word(s)] , Pudendum, penes, in Gloss. Gr. Lat.#
PUDORIFICARE Joannes de Janua: Pudoratus, pudore suffusus; expudoratus, extra pudorem positus. Leges Baronum Scoticor. seu Quoniam Attachtamenta c. 47. §.47.+
PUDOROSUS Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Modestus, pudorosus, verecundus, pudens.#
PUDUCLARE [Peduclare], Pediculis purgare, pediculos abstergere a vestibus. Glossae veteres, editae ab H. Stephano p. 336.+
PUELLA cognominatus Guillelmus Abbas Fiscanensis pro decore, inquit Ordericus Vitalis lib. 11. Huc refer versus sequentes: Dum dubitat natura marem faceretne puellam, Factus es, o pulcher, pene puella puer.+
PUELLARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. Perperam in edito pullarius. Fragm. Petronii: Imo etiam puellarius erat, omnis Minervae homo.#
PUER Homo, famulus cujusl bet aetatis, subditus: quomodo apud Athenienses [gap: Greek word(s)] servos et famulos appellatos docent Ammonius [gap: Greek word(s)] , et Moschopulus lib. [gap: Greek word(s)] p. 135.+
page 514, image: s0514
PUERALIS Pueralius, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PUERASTER Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , juvenis, pueraster.#
PUERICELLULI Camerarii, cambellani, seu qui vulgo Gallis, Valets de Chambre dicuntur. Vita S. Fructuosi n. 2.+
PUERITER in modum pueri. Historia Translat. S. Bathildis, n. 6.+
PUEROSUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
PUERPERIUM Partus, foetus. Abdias Babylonic. lib. 3. Hist. Apost. pag. 37.+
PUGIL Campio, in Foris Bigorrensibus art. 20.+
PUGILLARES inter ministeria sacra, quae Pontifici ad stationem procedenti praeferebantur, recensentur: quos eosdem esse censet Panvinius cum fistulis aureis vel argenteis, quibus Fideles sacro-sanctum Christi Sanguinem hauriebant, quarumque solus Romanus Pontifex usum adhuc observat.+
page 515, image: s0515
PUGILLATA quantum pugillo continetur, Gall. Poignee.+
PUGILLONES Pugillatores, in Gloss. Isid.#
PUGILLUS Modus agri. Tabularium Casauriense: Terram petiam unam per mensuram quartarum sex, et aliam petiam per mensuram sextarium unum, et pugillos sex.+
PUGINATA [Pugneia], Pugillata, Gallis nostris Poignee.+
PUGIUM Vide Podium.#
PUGNA Duellum, monomachia, seu judicium duelli. Lex Longobard. lib. 2. tit. 55.+
PUGNANDERIA Pugillata frumenti vel farinae, quae debetur Molendinario. Vide in Formiscare.#
PUGNEIA Vide Puginata.#
PUGNERIA Annonariae mensurae species, idem forte quod Puginata.+
page 516, image: s0516
PUGNIZARI Pugnis caedi, in Vita S. Theodardi Archiep. Narbon. p. 756.#
PULCHRARE Decorare, Ugutioni.#
PULCHRIFACERE Pulchrum facere: Gallis, Embellir.+
PULCINUS Pullus, Gall. Poucin, Poulet. Petrus Damian. lib. 6. Epist. 21.+
PULEDRUS Vide Poledrus.#
PULESLACH Pulislac. Lex Alemann. tit. 59.+
PULEPRUST Lex Alemannor. tit. 65. §. 7.+
PULETUM Vide Polyptychum.#
PULICO Vide Puduclo.#
PULITAS in Formula 14. ex Baluzianis: Incredulas dicit loquelas, et improbus coinquinat, et conscientias bonum merito conquisitas, mundas, sanctas, et antiquas, pulchras, firmissimas, et pulitas meas rumpit anutatiros, etc. Quis Oedipus haec interpretetur?+
PULIA Charta Henrici II. Reg. Angi. pro Monasterio de Bernaio in Norman. in 106.+
PULLA Monasticum Anglic. tom. 1. p. 722.+
PULLAE Monilia, vel torques camelorum, in lib. Judic. It. Glossae Biblicae MSS. Thuani.#
PULLANI Pulli equini, Gall. Poulains.+
page 517, image: s0517
PULLANI Sugerio in Vita Ludovici VII. Regis Franc. cap. 24.+
PULLARE Tumor inter gingivas et maxillas: morbus pullorum equinorum. Vide Vegetium l. 2. de Arte veter. c. 25.#
PULLARIUS Officium in coquina regia, cui pullorum seu altilium cura incumbit, in Ordinat. Hospitii S. Ludovici Reg. an. 1261.+
PULLETRUM Vide Poledrus.#
PULLICENUS Pullus gallinaceus, Poucin, nostris.+
PULLIPASTA Pulpasta, Gallina altilis, in Fragm. Petronii pag. 54.+
PULLONATUS Pullus equinus domi educatus, nutritus. Bracton. lib. 3. tract. de Corona c. 32. §. 5.+
PULLUS Pullorum cantus, Gallicinium, [gap: Greek word(s)] .+
page 518, image: s0518
PULMENTUM vox veteribus cognita; sed sequiori aetate, maxime in Regulis Monasticis usurpata, ubi pro quovis obsonio accipitur: Neque enim, inquit Joannes Sarisber. lib. 8. Policrat. c. 7.+
page 519, image: s0519
PULPITUM Ambo Ecclesiae. Gloss. Isid. Pulpitum, analogium, lectrum.+
PULSABULUM Vide Pulsare.#
PULSARE In jus vocare. Gloss. Gr. Lat. Pulsat, [gap: Greek word(s)] .+
page 520, image: s0520
PULSARE [Pulsantes], [Pulsatorium]. Pulsantes, dicuntur Monachismi candidati, qui pulsant ad fores Monasterii, et in Monachorum album admitti ambiunt et deposcunt: qui pro foribus excubant, indicium perseverantiae suae ac desiderii sui, pariterque humilitatis ac patientiae demonstrant, ut ait Cassianus lib. 4. de Instit. Can. c. 3. 30. 32.+
page 521, image: s0521
PULSARE signa, campanas: Sonner les cloches. Kero Monachus: Pulsat, clochot. Pulsans, chlochonti. Pulsaverit, clocchit. Udalricus lib. 1. Consuct. Cluniacens. c. 5.+
page 522, image: s0522
PULSATUM vinum, Gallis Vin pousse et boute, in Charta Libertatum villae Carrofensis in Biturigib. an. 1194. apud Thomasserium.#
PULSIONES alarum. Fridericus II. lib. 2. de Arte venandi cap. 19.+
PULSATORIUM Charta an. 1254. in Tabulario Ecclesiae Autisiod. fol. 238. Vendiderunt molendinum suum, et pulsatorium cumsuis pertinentiis. Vide supra Pulsare.#
PULSUS Vide Pulsare.#
PULTRINUS Pultrella. Vide Poledrus.#
PULTRONES Italis Poltrones, nostris Poltrons. S. Franciscus tom. 1. Opuscul. de Vera et perfecta laetitia p. 94.+
PULTURA Monasticum Anglic. tom. 2. p. 1035.+
PULVERATICUM Honorarium, salarium, merces pulverei laboris, seu merces, quae dabatur agrimensoribus, quasi pro labore et pulvere: ita Cujacius lib. 4.+
page 523, image: s0523
PULVILLUS Traditiones Fuldenses lib. 2. trad. 238. Cum - pecoribus, id est oves 40. aucae 18.
page 524, image: s0524
pulvilli 2. capones 2. Forte pulli vel pulcilli, Gall. Poulcins.#PULVINIARIUM opus. Monasticum Anglic. tom. 3. p. 317. Amictus de opere pulvinario cum parvis scutis. Forte plumario.#
PULVINUS [Pulvis]. Otto Morena in Hist. Rerum Laudensium p. 69.+
PULVIS nempe tormentarius, Thomas Walsinghamus p. 323.+
PULZINUS Vide Pulcinus.#
PULZONES Italis Polze, apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. 28.+
PUNCTA Acumen, Gall. Pointe.+
PUNCTARE Ugutioni et Jo. de Janua, Puncta facere, vel puncta distinguere: unde Dispunctare, removere punctum: Repunctare, iterum punctare.+
page 525, image: s0525
PUNCTUM Statutum Philippi Pulchri Regis Franc. an. 1302.+
page 526, image: s0526
PUNCTUS Quinta pars horae, apud Bromptonum.#
PUNDBRECH Infractura parci, in Legibus Henrici I. c. 40.+
PUNGA Pera, Saxonice pun [gap: special sign] . S. Audoenus in vita S. Eligii lib. 1. c. 10.+
PUNIATA Tabularium Prioratus Lewensis apud Spelmannum: Lanceta, qui pro sale ierit, habebit unum panem, et unam pumatam salis.+
PUNTARIA Chronicon S. Vincentii de Vulturno lib. 2. p. 685. Cum aliis casalibus, et territoriis, et puntariis in loco, ubi dicitur, etc.#
PUPPUP Althelmus in praefat. ad lib. de Laude virginum:+
PUPILLUS pro pupilla. Capitula ad Legem Alamannor. c. 1.+
PUPPIS capitis. Vide Prora.#
PURCHACIA Comparatum, acquisitum, ex Gallico Pourchasser, et pourchas.+
PURCTRECHT Charta Leonardi Episc. Pataviensis an. 1426. in Metropoli Salisburgensi tom. 3. p. 37.+
PURGARI dicuntur, qui immundis spiritibus liberantur, apud Ambrosium lib. 7.+
page 527, image: s0527
PURGATIO canonica, est super objecto crimine, proprio juramento, vel, si oporteat, juramento compurgatorum de ipso crimine diffamati innocentiae ostensio: ita Lindvvodus. Honorius III. in V. Compil. p. 219.+
PURGATORES iidem, qui Sacramentales, Juramentales, Conjuratores, de quibus in voce Juramentum. Utitur Andreas Suenonis in Legibus Scaniae lib. 7. cap. 3.#
PURGATORIUM Innocentius IV. PP. in Epist. ad Ottonem Cardin. Tusculanum §. 23.+
PURGIRE Leges Willelmi Nothi vernaculae c. 14.+
PURIFICARE Culpam aut crimen sacramento diluere, purgare, idoneare se: Purificare se sicut Lex jubet, in Lege Longob. lib. 1. tit. 9. §. 1.+
page 528, image: s0528
PURIFICATORIUM Linteolum, quo Sacerdos post communionem calicem extergit.+
PURITARE Emundare, in Gloss. Arabico-Lat.#
PURITER Vide Notas v. cl. Steph. Baluzii ad libros Capitular. p. 1209.#
PURPARS Vide Perpars.#
PURPRESTURA Purprisus. Vide Porprendere.#
PURPUNCTUS Vide Perpunctum.#
PURPURA veteribus Scriptoribus, vestimentorum quodvis ornamentum dicitur.+
page 529, image: s0529
PURPURARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Ibidem: [gap: Greek word(s)] , Purpurarius. Occurrit in veteribus Inicript. 621. 4. 649. 9.#
PURPURATI Porphyretici, porphyrogeniti, Imperatorum ac Regum liberi, in purpura, seu patre Imperatore vel Rege nati. S. Hieronym. Ep. 9.+
PURPURITICAE columnae, Porphyreticae, Capito. lino in Antonino, ex Porphyretico marmore, de quo Suet. in Nerone.+
PURPURILLA [Purpurella]. Glossae Isidori: Purpurilla, locus extra portam, quo purpurea veste uterentur. Charta an. 1197.+
PUSCA Vide Posca.#
PUS Gregorius Turon. de Vitis Patr. c. 19. Mulier quaedam filiam suam exhibuit vulneribus plenam, et ut quidam vocant, pus eadem genuerat.#
PUSIA Isidorus lib. 17. c. 7. de Arboribus: Pausia, quam corrupte rustici pusiam vocant, viridi oleo et suavi et apta: et dicta pausia, quod paviatur, id est, tundatur.#
PUSILLANIMIS Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] ,
page 530, image: s0530
pusilanimis. [gap: Greek word(s)] , pusillanimitas, segnitia.+PUSILLARES pro Pugillares, semel ac iterum in Testamento Heccardi Comitis Augustodunensis apud Perardum p. 26.#
PUSLAHI Lex Longobard. Heroldina tit. 43. §. 30.+
PUSTERULA [Pusterla]. Vide Posterula.#
PUSTICAE Ligna seu trabeculae in navibus, quibus insistunt rami, Italis Posticci. Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 11.+
PUSULA pro Pustula. Marius Aventicensis: Hoc anno infanda infirmitas atque glandula, cujus nomen est pustula, in suprascriptis regionibus innumerabilem populum devastavit. Gregorius Turon. l. 6. c. 8.+
PUTACIOLUM Vide Pittaciolum Pittacium.#
PUTACIUS Cati seu Pelis species, sic nuncupata, quod foeteat, de quo Scaliger contra Cardanum c. 210. n. 3.+
PUTAGIUM Fornicatio, meretricatus, de foemina dicitur. Regiam Majestatem lib. 2. c. 49.+
page 531, image: s0531
PUTATIVUS Existimatus, Gall. Putatif. Pater pueri putativus, apud Bromptonum p. 909.+
PUTENA Puteum. Vide Putagium.#
PUTEULANUS Dudo lib. 3. de Morib. Norm. p. 105.+
PUTEUS in templis et aedibus sacris. Abbo Floriacensis lib. 2.+
PUTHCUS Puteus. Charta Italica an. 1345.+
PUTIATORIUM Hauritorium, Salinarium, Puisoir, nostris, unde aqua salaria hauritur, extrahitur: vox orta a puteus.+
page 532, image: s0532
PUTOSIUS Vide Putacius.#
PUTRILAGO pro Putredo, crebro occurrit apud interpretem S. Antiochi. Homil. 44.+
PUTURA Fleta lib. 2. c. 73. §. 6.+
PUZAL mensura liquidorum. Charta Lusitanica apud B andaon. tom. 3. pag. 286. Post quam habuerit 5. quinales de vino, det unum puzal.#
PYLE Vide Pilatus.#
PYRALE Hypocaustum conventuale, Estuve, in quo Capitulum celebrabatur: unde flagellum disciplinarum in coappensum observat Eckehardus junior de Casibus S. Galli cap. 3.+
PYRAMIS Ciborium, quod altari superponitur.+
PYRAITARE In mari praedari, Gallis, Pirater. Occurrit apud Sanutum lib. 3. part. 11. cap. 2.#
PYRASTERIUM Vide Peristerium.#
PYRITEGIUM Vide Ignitegium.#
PYROCARAE Mulieres, quae castitatem et caelibatum profitebantur, quas sua aetate, in Italia nempe, exortas testatur Joannes de Deo Doctor Bononiensis in Poenitentiario nuper edito â v. cl. Jacobo Petito lib. 11. c. 13.+
page 533, image: s0533
PYRRIRA Petraria, ex Gallico Perriere, Machina bellica. Galbertus in vita Caroli Com. Flandr. n. 191.+
PYXIS in qua reponuntur hostiae consecratae ad Viaticum: [gap: Greek word(s)] , Pachymeri lib. 7. c. 15. 28.+
image: s0534
Q.
Q Littera numeralis quae 500. denotat, unde versus: Q. velut A. cum D. quingentos vult retinere.+
QUACHETUS Panis species, in Itinere Camerarii Scotiae c. 9. §. 4.#
QUADABLUM Jura et Consuetudines Normanniae c. 85.+
QUADEREL pellis species, Belgis. Theloneum Monasterii S. Bertini: De dorina de Gordvvan, 2. den. de quaderel, 1. den. de centum pellium agnorum, 2. den.#
QUADRA Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Codra, quadra. Idem: [gap: Greek word(s)] , Quadrus, quadra, quadratus. Maxime quadra panis apud Monachos sumitur. S. Augustinus contra Epist. Manichaei c. 21.+
QUADRAGESIMA Graecis [gap: Greek word(s)] , Christianis, jejunium dicitur 40.+
page 535, image: s0535
[gap: text of the QUADRAGESIMA entry]
page 538, image: s0538
QUADRAGESIMALE Eleemosyna, quae quadragesimali tempore fieri solebat.+
QUADRAGESIMALES cibi, quibus in quadragesimali jejunio uti solemus, in Concilio Aurelian. l. c. 27.#
QUADRAGINTANA idem quod quadragesima et carena.+
QUADRAGINTARIAE Charta Philippi I. Regis Franc. pro Monasterio B. Dionysii Remensis, ex Tabulario ejusdem Ecclesiae: Beneficium, quod Oblatrices tenebant, quas Quadragintarias vocabant, quia non satis convenienter vivebant, visum est Archiepiscopo ut melius ordinaretur.+
QUADRAMEN Odo Cluniacensis in Vita S. Geraldi lib. 2. cap. 4. Parietes nihilominus in altum porrecti, quadraminum compages subito dissutae corruerunt.#
QUADRANNUS Quadrans, monetae species. Tabularium Monasterii S. Andreae Viennensis: Vobis impignoravimus pro solid. unius quadrannos duos de moneta decima, etc.#
QUADRANS Monetae minutioris species apud Anglos, pars quarta denarii.+
QUADRANTALE Amphora, mensura. Papias.#
QUADRAPOLA seu Vestes quadrapolae. Anastasius Biblioth. in Vitis PP. pag. 108.+
QUADRARIA Lapidicina, unde quadrati lapides eruuntur, Carriere: Sugerius lib. de Consecratione Ecclesiae S. Dionysii: Locus quippe quadrariae admirabilis prope Pontifaram - vallem profundam non natura; sed industria concavam, molarum caesoribus sui quaestum ab antiquo offerebat.+ [Quatraria]
page 539, image: s0539
QUADRATARII quos Graeco vocabulo [gap: Greek word(s)] appellant, ut est in l. 1. Cod. de Excusat. artif. Lampidicidae et Quadratarii, apud Sidonium lib. 3. Epist. 12. a quadratis lapidibus, quos in quadrum expoliunt.+
QUADRATURA Vide Branca.#
QUADRELLI [Quarelli], Tela balistarum, brevia, spissiora, et forma quadrata unde nomen nostris Quarreaux.+
page 540, image: s0540
QUADRELLUS Modus agri minutior. Hariulfus lib. 3. c. 16.+ [Quarrellus]
QUADRI modus agri. Charta Caroli Simplicis an. 23. redint. 18. etc.+
QUADRIFICIUM Anastasius in Paschali PP. Et super columnas, in quadrificio camerentes, musivo, pulchrisque metallis decoravit.+
QUADRIGA pro Carruca aratoria, Charruë vel potius pro Carrucata, seu modo agri, cui sufficit una carruca vel aratrum.+
QUADRIGARE Curru vehere; Gallis, Charrier.+
QUADRIPORTA Anastasius in S. Hadriano pag. 115.+
QUADRIPORTICUS Atrium quatuor porticibus circumdatum, ante aedium sacrarum vestibula, Graecis [gap: Greek word(s)] .+
page 541, image: s0541
QUADRISOMUM Sepulchrum quatuor corporum capax.+
QUADRIVIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Sed recentioribus Scriptoribus proprie hac voce intelliguntur quatuor Mathematicae partes: Annae Comnenae lib. 1.+
page 542, image: s0542
QUADRUPEDIA in Lege Angliorum tit. 17. §. 1. et in Antiq. Fuld. lib. 1. trad. 11. lib. 2. trad. 19.#
QUAESTA [Questa], [Questio], [Questus], Tributum quod exigitur, quaeritur, petitur. Caactiva petitio seu incisura, in Chronico Andrensi p. 356.+
page 543, image: s0543
QUAESTIONARE Papiae, Perquirere, examinare, quaerere ab aliquo: nos dicimus, Questionner quelqu'un.+
QUAESTIONARIUS Carnifex, qui reos cruciat, examinat, ut ab eis veritatem extorqueat.+
page 544, image: s0544
QUAESTOR [Questor], Creditor, qui ab alio rem creditam repetit, quarit.+
QUAESTUS Quaesitum, comparatum, cui opponitur terra haereditaria.+
QUALIA [Quaquilia], Ortix, coturnix: nostris, Caille: Italis Quaglia. Jo. de Janua: Qualia, quaedam avis, et dicitur a qualis, vel dicitur Qualia a voce, quam facit, sc. quaquera. Qualea, apud Crescentium lib. 10. de Agricult. cap. 4.+
QUANDOQUIDEM pro Quandoque, usurpat Concilium Duziacense I. parte 4. cap. 4. extremo.#
QUANTI Braulio Caesar Augustanus, in Vita S. Aemiliani c. 13.+
page 545, image: s0545
QUARARIA Vide Carraria.#
QUARE pro quia. Lex Alemannor. c. 93. Ex cod. Corboniensi, apud Steph. Baluzium: Ad illo alio quare inde fugivit.+
QUERELLUS Quadra carnis, Quarre. Statuta antiqua Canonicorum S. Quintini in Viromanduis: Medio Paschae debent Canonici S. Pecinae 10. sextarios frumenti, 5. frusta carnis, quarellum recentem, 2. membra pulli, etc.+
QUARENTENA Quadragesima, in aliquot Galliae Provinciis, la Quarantaine: unde efficta vox Carena, quam consule.+
page 546, image: s0546
QUARENTENUM Tributi species. Libertates Regni Majoricar, an. 1248.+
QUARNELLUS Pinna muri, quae fenestrae quadratae effigiem praefert, per quam milites jaculantur: Gallis Carneau, a carne, vel quarne, quod tem quadratam sonat: frustra enim a Saxonico etymon accersit Spelmannus. Will. Britto lib. 7. Philipp. p. 180.+
QUARRARIUM Chatta Odonis Botelli de Curtalano in Tabulario Ecclesiae Carnotensis n. 72.+
page 547, image: s0547
QUARRELLUS Vide Quadrellus.#
QUARRUM Quarrada. Vide Carrum Carrae.#
QUARTA Mensura frumentaria. Charta an. 1248 in Bibl. Cluniacensi p. 1515.+
page 548, image: s0548
QUARTADECIMANI [gap: Greek word(s)] , haeretici, sic appellati, quod in 14. Luna, ut Judaei, Pascha, celebrarent.+
QUARTAGIUM Quarta pars vel vindemiae, vel aliarum rerum, quam sibi contra jus asserebant domini feudales in tenentium suorum praediis, agris, vel vineis.+
QUARTALE [Quartalis] Mensura Germanica, Alamannis Vierthel, apud quos quatuor quartales modium efficiunt: apud Anglos vero 32. quartae sunt in modio, Quarts vocant.+
page 549, image: s0549
QUARTALLUS Mensura frumentaria. Quartallus frumenti, avenae, etc. in Libertaribus oppidi Jasseronis, apud Guichenonum.#
QUARTANA Quartanarius. Michael Scotus lib. 4.+
QUARTANARIUS Quartana febri laborans, apud Sextum Platon. de Medicina animal. lib. 1. cap. 2.+
QUARTANICUS Quartanus. Guill. Britto lib. 12. Philipp.#
QUARTARIUM Genus mensurae, id est urna. Papias.#
QUARTARIUS Mensura liquidorum, apud Gregor. Turon lib. 1. Miracul. cap. 5.+
QUARTAROLA Mensura frumentaria aut leguminum, apud Venetos, Ital. Quartervola, misura come il quarto dello staio. Sanutus lib. 2. part. 4. c. 10.+ [Quartarolus]
QUARTARONUM Cartaronum, Gall. Quarteron, quarta pars librae.+
QUARTELOIS Tho. Walsinghamus in Edw. II. p. 114.+
QUARTERIA Modus agri quartam jugeri partem continens, nostris Quartier.+ [Quarterium]
page 550, image: s0550
QUARTERIZATIO Poena reorum laesae Majestatis apud Anglos, quibus capite minutis, eorum corpus in quatuor partes secatur, eaeque variis in locis exponuntur.+
QUARTILATUS In quatuor partes divisus, ex Gallico Escartele: vox in insignium descriptionibus nota. Heur, de Knyghton an. 1347.+
QUARTONATA Vide Carto.#
QUARTUS Scholae, qui, ut est in Ordine Romano, semper nuntiabat Pontifici de cantoribus, adstans ante faciem Pontificis, et nutum ejus ad psallendum expectans.+
QUATERNIO [Quaternus], [Quaternunculus]. Chartae invicem compactae, nostris Cahier: Cuern, in Chronico Petri IV. Reg. Arag. lib. 3. c. 30.+
page 551, image: s0551
QUATERNUM Lignum in quatuor partes fissum, Petro de Crescentiis lib. 5. de Agricult. p. 267.#
QUATRARIA Vide Quadraria.#
QUATRONCHIA Mensurae frumentariae species. Quatronchia frumenti, in Charta Hugonis Ducis Burgundiae pro Communia Coicheiensi an. 1253. apud Perardum.#
QUATUOR-ANGULATILIS Quatuor angulis constans.+
QUATUOR TEMPORA Vide Jejunium vernale.+
QUERCIA Quercus, Italis Quercia.+
QUERELA idem quod Causa, actio, lis intentata, in Regiam Majest. lib. 1. cap. 8. §. 34. cap. 10. §. 1. c. 13. §. 3. in Statutis secundis Roberti I. Reg. Scot. cap. 30. §. 1. etc.+
page 552, image: s0552
QUERELARE Queri, Se plaindre. Ugutio: Querelari, querimoniari, lamentari.+
QUERELOSUS [gap: Greek word(s)] , apud S. Ferreolum in Regula c. 7.+
QUERIMONIARI Queri, in Vita S. Fructuosi Episcopi Bracarensis cap. 13.#
QUERISTAE Charta secularisationis Ecclesiae Menevensis apud Prynneum in Libertatib. Eccl. Anglic. tom. 3. p. 327.+
QUEROLA Vide Coërola.#
QUESTA [Questor]. Vide Quaesta, Quaestor.#
QUID PRO QUO JC. Anglis idem est quod [gap: Greek word(s)] in contractibus. Covvellus.#
QUIDAGIUM Vide Guidare Guida.#
QUIENAVES Charta Aldegastri, filii Sylonis Regis Ovetensis, an. 781. apud Sandovallium: Vna regula de ordine S. Benedicti, et quinque quienaves, et quatuor tapetes, et tres vasos solomoniegos, et duodecim curiales argenteas, et unum argenteum.+
QUIETA cella Monastica, ubi quiescunt Monachi. Ethelvvlfus de Abbat. Lindesfarn. cap. 10.+
QUIETARE Dormire, Gall. Reposer. Vetus Scheda Casinensis apud Camillum Peregrinum in Hist. Longob. lib. 1. p. 126.+
QUIETORIUM Sepulchrum. Vetus inscriptio: Quietorium hoc sibi vivens paravit.+
QUIETUS Absolutus, liber, Gallis, Quiete. Lex Longob. lib. 1. tit. 14. §. 8.+
page 553, image: s0553
QUILIBET quidam. Hariulfus de Miracul. S. Richarii cap. 12.+
QUINALIS mensura liquidorum, Hispanis.+
page 554, image: s0554
QUINDENITAS [Quindeniatio]. Vetus Notitia an. 954. apud Ughellum tom. 5. Ital. sacrae p. 1501.+
QUINGENTENARII in Lege Wisigoth. lib. 2. tit. 1. §. 26. lib. 9. tit. 2. §. 1. 4. qui quingentis militibus praectant.#
QUINIO ex Hispan. quinnon. Fori Alcaçonenses erae 1267.+
QUINISEXTA Gr. [gap: Greek word(s)] , dicta Synodus Trullana, habita Constantinopoli sub Justiniano Rhinotmeto, [gap: Greek word(s)] .+
QUINQUAGENARII in re militari, dicti, qui quinquaginta militibus praeerant, ut Centuriones, qui centum. Will. Tyrius lib. 2. c. 20.+
QUINQUAGESIMA appellatur, ut est in Ordine Romano, quia decurrit usque in diem sanctum Paschae.+
page 555, image: s0555
QUINQUENNALE Odo Episcopus Paris. in Statutis c. 6. §. 12.+
QUINQUENNALIS Magistratus ita dictus, cujus functio quinquennii erat.+
QUINTA Quintum milliare, Bannileuca, Gall. Quinte.+
QUINTADECIMA redituum scilicet, quam auxilii vice tenebantur omnes Laici et Beneficiati Regi persolvere, apud Anglos, quae tamen nec annuatim, nec sine Parlamentario decreto exigebatur, alias tallagium, et taxa.+
QUINTALE [Quintallus], Pondus centum librarum.+
page 556, image: s0556
QUINTANA Papiae, ex Isidoro lib. 15. cap. 2. Parsplateae, qua carpentum provebi potest.+ [Quintena]
page 557, image: s0557
QUINTANA Joannes Diac. in Episc. Neapol. Altarium sanctae Stephaniae aureis circumcinxit quintanis, et multas fecit aereas ibidem coronas, e quibus scilicet lucernae seriatim dispositae dependerent.+
QUINTANALES Charta Ermengardis Comitissae Ceritanensis an. 893. in Append. ad Capitul. Regum Franc. n. 127.+
QUINTARIUS Mensurae species. Chronicon Reicherspergense: Misit ei 30. quintarios de pipere.+
QUINTELLUM Quinta pars quintae partis, Requint. Statuta Venetorum an. 1242. lib. 1. c. 4.+
QUINTERNA Statuta Academiae Viennensis in Austria: Scholares non vacent magis tabernae, dimicaturae, aut quinternae, quam Physicae aut Logicae seu sacrae Facultati.+
QUINTERNIO Libellus 5. foliorum, ut quaternio, quatuor, Italis Senensibus, Quinterno. Concilium Pisan. II. Joannes Burchardus tenens in manibus suis 2. quinterniones, dixit, etc.+
QUINTUM Tributi species apud Aragonenses, Majoricenses, et Occitanos.+
page 558, image: s0558
QUINTUS Vide in quietus.#
QUINTUM et [quinctum].+
QUINZINA ex Gallico, Quinzaine, Quinzinam facere in opere, est operari pro alio spatio 15. dierum. Charta an. 937. in Tabulario Augustodun.+
QUISQUE pro Quisquam, non semel utitur S. Augustinus.#
QUISTA Vide Quaesta.#
QUOD neutraliter, pro qui, vel quae, saepe usurpant Scriptores inferioris aevi, quomodo Galli Que, Itali Che. Leo Ost. lib. 1. c. 59. al. 57.+
page 559/560, image: s0559
QUODDARIUM Charta Lotharii Regis Franciae an. 958. tom. 8.+
QUODLIBERTUS pro Collibertus, in Charta plenariae securitatis, scripta sub Justiniano, apud Brisson. lib. 6. Formul. pag. 647.#
QUOTA quod quisque Principi aut Domino in tributum vel censum praestare tenetur, vulgo Quotte: unde Quotiser, censum imponere.+
QUOTDIEBUS Quotidie, ut quotannis, singulis annis: Quot mensibus, singulis mensibus, in l. 7. D. de Transactionib. apud Vitruvium lib. 10. cap. 7. etc.+
QUO-WARANTO Vide Breve quo vvaranto.#
QUADRAGENA Vide Carena.#
image: s0560
R.
R Littera numeralis, quae 80. denotat, unde versus: Octoginta dabit tibi R. si quis eam numerabit.+
RABANUS Will. Brito in Vocab. MS. Asilus dicitur Rabanus, scilicet musca, quae stimulat boves, quam Graeci oestrum, rustici rabanum vocant.#
RABIA Rabies, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
RABIOLA Epistola Yvonis Narbonensis de crudelitate Tartarorum, apud Matth, Paris an. 1243.+
RABITUS Arnoldus Lubecensis lib. 2. cap. 7.+
RABO Mensurae species, Ugutioni; hujus meminit S. Augustinus Epist. 49. quaest. 4.#
RABOINUS [Rabuinus], Monetae species in regno Hierosolymitano et Cyprio.+
RABULUS Plenus rabie, unde Rabudulus. Ugutio.#
RACAMAS Panni pretiosioris species, nostris olim nota.+
RACANA [Rachana], [Rachina], Papiae, genus vestis, scilicet vestis lacera, panniculus, a Gr. [gap: Greek word(s)] , vel [gap: Greek word(s)] , ducto, ut videtur, etymo. Gloss. Graec. MS. Regium cod. 930. [gap: Greek word(s)] .+
page 561, image: s0561
RACANA Anastasius Biblioth. in S. Silvestro PP. Oleum Cyprium libr. centum, papyrum racanas libras mille.+
RACHA Will. Malmesbur. lib. 2. de Gestis Pontific. Vt etiaem caudas racharum vestibus ejus affigerent, forte vaccarum, etc.#
RACHA pars pedis. Constantinus African. lib. 2. Pantechn. cap. 2.+
RACHANA [Rachena], [Rachina]. Vide Racana.#
RACHETUM ex Gallico Rachat, Reemptio, Redemptio.+
RACHIA Locus coenosus, Picardis Raque. Tabul. S. Dionysii an. 1230.+
RACHIMBURGII Judices, in vett. Gloss. Comitis adsessores: Sponsores litis, Guillimanno lib. 1. Rerum Heivet. pag. 80.+
page 562, image: s0562
RADA Navis species. Historia Obsid. Jadrensis an. 1345. lib. 2. cap. 7.+
RADE Littus maris vadosum, vulgo Rade. Leges Burgor. Scoticor. cap. 26. §. 2. Si navis sua fuerit in le rade, bene et in pace recedat.#
RADECHENISTRES Vox in Domesdei, non semel; sed ignotae originis, inquit Spelmannus. Fol. 18. tit. Glow. Berthelay.+
RADIATUS Segmentis diversi coloris distinctus pannus: vulgo Raye.+
RADIETAS Ordericus Vitalis lib. 2. p. 422. Quadriga equorum fusilis ex auro stabat, in qua radietas solis aeque fusilis consistebat. i. solis statua undique radiata.#
RADIUS Sulcus, Gallis Raye, Rayon: Via carucae in arando, in Fleta lib. 2. c. 73. §. 12. 13. 15.+
RADIX Radizes. Testamentum Ranimiri Regis Aragon. aerae 1099. in Hist. Pinnatensi lib. 2. cap. 38.+
page 563, image: s0563
RADMANNI qui et Radchenisters Anglis, liberi tenentes qui arabant, et herciabant ad curiam domini, seu falcabant aut metebant, apud Edw. Cokum ad Littl. sect. 1. et 117.+
RADO Tabularium S. Remigii Remensis: Donat annis singulis in pastione de spelta mod. 1. pull. 2. ova 15. lign. carr. 1. ad scuriam refictendam radon. 5. ad foenum vehendum quartam partem de carr.#
RADUM Charta an. 1105. apud Ughellum tom. 7. p. 1071. Potestatem habeat plenariam faciendi furnos - rada in flumine Aufidi, etc. An Vada?#
RAERIA Charta an. 1165. apud Hemereum in Augusta Viromand.+
RAFICA [Raficanum]. Charta Stephani PP. VII. apud Catellum p. 773.+
RAFICII Pondus scripulorum 15. Saladino de Ponderib.#
RAFIMENTA Interramenta, apud Papiam et in Glossis antiquis MSS.#
RAFREDARE vox Italica, Refrigescere, nostris Refredir. Occurrit in Charta Italica an. 1287. in Miraculis S. Ambrosii Senens.#
RAFEUM Rapa, Gallis Rave. Acta Murensis Monasterii p. 137. Et semen omnium generum, speltae, avenae, lini, rafei, pisarum, fabarum, milii, etc.#
page 564, image: s0564
RAGA Lex 3. Cod. Th. de Habitu, quo uti oportet intra urbem: Intra urbem Romam nemo vel ragis, vel tzancis utatur.+
RAGALEIA vel Ragaleca terrae, in Archivis Regiis, in arce London. apud Spelmannum, nostris Modus agri, Raye. Vide Rega.#
REGEMAN Statutum dicitur de Justitiariis assignatis per Regem Edvvardum I.+
RAGIATUS idem forte quod Ragatus, Radiatus, ex Italico Raiato, vel Gallico, Raye.+
RAGIUM Tabularium Casauriense an. 24.+
RAGLORIUM Charta Edw. III. Regis Angliae, qua Edvvardum primogenitum suum Principem Valliae constituit in Parlamento Westmonast. an. 7. apud Seldenum de Titulis honor. pag. 597.+
RAGUNARE idem quod Dirationare, Arraisonner, Mittere in rationem.+
RAIMATUS Vide Adramire.#
RAIMBURGI Vide Rachenburgii.#
RAIMUNDENSIS ita nuncupata moneta Comitum Tolosae, apud quos Raimundi nomen frequens fuit, (nam ad septem recensentur in eorum stemmate.)+
page 565, image: s0565
RAISA Raisogueldum. Vide Reisa.#
RALLA Instrumentum, quo raditur, quasi Rada, Radella, unde Ralla, inquit Salmasius.+
RALLUS Avis aquatica, vulgo Ral. Sunt etiam Ralli terrestres, qui dicuntur duces coturnicum, inquit Fridericus II. Imp. lib. 1. de Arte venandi cap. 9.+
RAMA Lex Ripuarior. tit. 15.+
RAMAGIUM Facultas data tenentibus exscindendi vel colligendi ramos arborum in silvis dominorum, seu ramalia, unde et Ramalaticum dicitur.+
page 566, image: s0566
RAMAGII dicti Friderico II. Imp. lib. 2. de Arte venandi cap. 30. 43.+
RAMALATICUM idem quod Ramagium, de qua voce supra.+
RAMALE Ramus. Papias, Ramalia, rami arborum, vel frondes. Will. Brito lib. 7. Philippid.#
RAMATA Piscationis species, projectis in aquam ramalibus, intra quae pisces sese recipere solent.+
RAMATA Ramalium umbraculum, cujus usus in Processionibus Ecclesiasticis, dum eae per plateas urbanas peraguntur.+
RAMATUM Charta Stephani Bani Croator. an. 1018. apud Joann. Lucium lib. 2. de Regno Dalmatico cap. 8.+
RAME vox Italica, Aes, Aeramen, unde origo. Tabularium Casauriense: De bubus et vaccis, et de minutis animalibus, de ferro et rame, etc.+ [Ramum]
page 567, image: s0567
RAMEIA Charta Petri D. Marleti an. 1234. apud Duchesnium in Hist. Monmorenciaca pag. 407.+
RAMERIUS Charta an. 1236. in Regesto Tolosano Camerae Comput. Paris. fol. 51.+
RAMETA Bulla MS. Paschalis PP. an. 1106. de Dedicatione B. Mariae de Caritate: Sunt autem termini isti, ab illo loco Ligeris, ubi sunt rametae Hugonis de Troncongiis, per medium vallis, usque ad boscum, qui dicitur Brollium, etc.+
RAMHUNT Vide Canis.#
RAMICH est pondus sex Chirast, Chirast autem est granorum 4. Saladinus de Ponderib.#
RAMIELLUS in Foris Aragon. lib. 3. tit. de Rivis: Libere valeat pertransire Insulam, soto, vel ramiello, etc. nostris buisson.#
RAMILIAE Ramuli, vulgo Ramille. Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 808.+
RAMINATIUM Tabularium Prioratus de Paredo fol. 94.+
RAMISPALMAE Vide Dominica Palmarum.#
RAMOSUS pulsus, medicis dicitur, qui primis digitis tangentis apparet alio modo, et reliquis digitis apparet inaequalis: ut si appareat uni digitorum velox, alii tardus, uni spissus, alii ramosus, uni fortis, alteri debilis, uni inciduus et apertus, alteri deciduus et occultus.+
PAMPICO Uncus: vox Italica. Sanutus. lib. 2. part. 4. cap. 4.+ [Rampinus]
RAMUS Virga, membrum virile. Prudentius lib. 1. in Symmachum, de Priapo: Turpiter adfixo pudeat quem visere ramo.+
page 568, image: s0568
RAN Rapina, Saxonice, et Danice, quae vox occurrit in Legibus Canuti Saxonicis part. 2. cap. 58.+
RANCARE Papias MS. Stertere, rancare vulgo dicitur. Est autem flatum per nares emittere et sonare. Editus habet [Raucare].#
RANCORDIA Rancor, ira: unde Rancordiosus, rancordia plenus. Ugutio et Joan. de Janua: ex Italico Rancore, vel Gallico Rancoeur.#
RANCUNADA Charta Adefonsi Hispaniae Imperat. aerae 1188. apud Colmenarezium in Histor. Segobiensi cap. 16. §. 9.+
RANCURA Fastidium, querimonia, vox Italis nota. Tolosani dicunt, Se rancura, queri de aliquo: ex Lat. rancor: unde nostri forte, Rancune.+
page 569, image: s0569
RANCUS [gap: Greek word(s)] , pro Rancidus, in Gloss. Gr. Lat.#
RAPA [Rapus], Comitatus portio major, laesti instar, quae plures in se continet hundredos, seu centurias.+
RAPEIUM Lambertus Ardensis pag. 2. Quia terras et rapeia et silvulas, decimasque et redditus, aliasque possessiunculas nunc in Ghisnensi terra possideant.+
RAPERIA Aediculae rusticae species, apud Arvernos.+
RAPHALIS Vetus Charta MS. an. 1250.+
RAPIARIUS [Rapiarium], Collectaneum, in quod undique rapta referuntur. Ita editor Chronici Windesemensis ad lib. 2. cap. 62.+
RAPINA Infirmitas in falconibus. Anonymus de Falconibus secundum Aquilam, etc.+
RAPINATOR Raptor, apud Baldricum Noviom. lib. 1. cap. 10. Usi etiam aliquot ex veteribus. Vide Nonium ex Varrone.#
RAPOWORFIN Sepulchri violatio, vox Longobardica.+
RAPPA Vide Marguillum.#
RAPTORES Latrones publici, Voleurs de grands chemins.+
page 570, image: s0570
RAPTURA Glossarium Saxonicum Aelfrici: Raptura, [gap: special sign] in [gap: special sign] . i. lac serosum.#
RAPTUS Concubitus illicitus, Ugutioni, et Joanni de Janua: Nuptiae occultae, clandestinae. Concilium Trosleianum an. 909. cap. 8.+ [Ratus]
RAPULATUM Cibus de rapis. Jo. de Janua.#
RAPUS Chartula plenariae securitatis, scripta sub Justiniano apud Brisson. lib. 6. Formul.+
RASA Charta MS. Jacobi Regis Aragon. an. 1260. Et affrontat ----- per rasam bosqui usque ad campum vestrum, etc.#
RASAMEN Rasura, Raclure. Marcellus Empiricus cap. 1. Rasamen pastae quod in magide adheret, ----- conteres, etc.#
RASARE Auctor Mamotrecti ad lib. Job cap. 40. Sorbet terram, i. sorbere videtur rasando, sive pedibus fodiendo.#
RASCARE Cum sonitu quodam ac vi expuere, Picardis Rasquer: vox conficta a sono, qui expuendo fit, vel quod guttur sputum acrius quodammodo radat: est enim Italis Raschiare, idem quod radere. Constantinus African. lib. 3. de Morbor. curat. cap. 8.+
RASCIA Modus agri, vel vineae.+
page 571, image: s0571
RASCUS Liber de Miraculis S. Quintini cap. 11.+
RASE Eigil in Vita S. Sturmii n. 13.+
RASERIA Mensura annonaria, in tractu praesertim Morinensi, vulgo Rasiere.+
RASETA Matth. Silvaticus: Pecten, pars manus, quae est inter rasetam et digitos.#
RASILIS Papias: Ralla, vestis est, quae vulgo Rasilis dicitur.+
RASORIUM in supellectile scriptoria, in Statutis antiqu. Cartusianorum cap. 16. §. 8.+
RASPARE Scrutari, vox Italica, pro Ruspari, [gap: Greek word(s)] . Joannes de Janua, et Gloss. Lat. Gall. Ruspor, inquirere, et est gallinarum, quae pedibus escam quaerunt. Gloss. Isidori: Ruspantur, perquirunt anxie. Fridericus II. lib. 1. de Venat. cap. 9.+
RASPATORIUM Matth. Silvaticus: Spatomelle, est instrumentum chirurgicum, quo immituntur medicinae in vulneribus, et oculis, Raspatorium secundum alios.+
RASPETUM Vinum recentatum, Gallis Raspe. Charta Henrici Ducis Brabantiae pro Communia Bruxellensi an. 1229.+
RASSA Vide Trassa.#
RASTA Milliare Germanicum, Raste. S. Hieronymus in Joelem: Vnaquaeque gens certa viarum spatia suis appellat nominibus. Nam et Latini mille passus vocant, et Galli leucas, Persae parasangas, et rastas universa Germania.+
page 572, image: s0572
RASTALLATIVUS scorpius, qui parvus est, et habet caudam retro rastellantem, inquit Constantinus Afric. lib. 8. Pantech. cap. 22. id est rastelli instar effictam.#
RASTELLAGIUM Praestationis species ex pratis, vel operae, quas in rastellando foeno in dominorum pratis debent Tenentes.+
RASTICUCIUM Catholicon Armoricum: Czeff, Gall. Besague, Lat. Bipennis, Rasticucium, Bisacuta.#
RASTRUM Vide Furca.#
RASTRUM Vestigium, indagatio, ex Hisp. Rastro. Observantiae Regni Arag. lib. 6. de Privileg. Militum, §. 9.+
RASUM [Rasus], idem quod Raseria, Mensura annonaria, in Regesto Censuum Carnoti fol. 25. et alibi. Charta Radulphi-Episcopi Andegavensis an. 1183.+
page 573, image: s0573
RATA Canones Hibern. lib. 31. cap. 20.+
RATAPANT Vide Catapanus.#
RATENICHTES Vide Colna, et Radman Radmanni.#
RATICULA et [Raticum], obolus, as, sic dictus, quia sit similis rati, scilicet ad instar ratis cornutus. Ugutio.#
RATILLUM villus in tapetis, in veter. Glossario apud Barthium lib. 27. Advers. cap. 12.#
RATIO Jus, causa, judicium.#
page 576, image: s0576
RATIONABILITER Juste, cum ratione, Raisonnablement. Synodus Vernensis an. 755. cap. 23. Et postea alias causas cum justitia rationabiliter judicent.#
RATIONALE in veteri Testamento, erat stola Pontificalis, quae et Logium, dicebatur: Pannus scilicet exiguus, ut ait Eucherius Lugdun. ex auro, gemmis, coloribusque variis, qui superhumerali contra pectus Pontificis annectebatur.+
page 578, image: s0578
RATIONALES Procuratores Principum (nam et ita interdum appellantur) in provinciis, qui Provinciales reditus exigebant: [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Julius Firmicus lib. 3. cap. 4.+
RATO Vide Ratus.#
RATOR Judex. Rata, arbitrata, firma, certa. Gloss. Lat. MS. Reg. cod. 1013. Ita etiam Gloss. Isid.#
RATULA Silvester Giraldus in Topogr. Hibern. dist. 1. cap. 10. Ratulae vero raucae et clamosae innumerae. Sed videtur legendum Ranulae.#
RATURUS Vide Ratus.#
RATUS [Rattus], Mus major, vulgo Rat, apud Silvestrum Giraldum in Topogr. Hibern. dist. 2. cap. 32. Idem in Itinerario Cambriae lib. 2. cap. 2.+ [Roto]
RAVACAULUS pro Rapocaulis, Caulis species, quae vulgo Choux rave, in Capitulari de villis c. 70.#
RAVANNA Tabularium Fossatense: Hi sunt, qui debent annuatim saccos ad reponendum ravannas et les haurons bladi in grangia dictae Abbattae.#
RAUB [Raupa], Exuviae, spolium, furtum vel praedatio cujusvis supellectilis, Germanis Raub, unde nostris Robe pro vestimento, et Rober et Desrober, pro furari, vestem vel quamvis supellectilem auferre, furari. Lex Alemann. tit. 49.+
page 579, image: s0579
RAUCILIO Chartula plenariae securitatis sub Justiniano, apud Brissonium lib. 6. Formul.+
RAVE id est noxium. Papias.#
RAVOLA Rabula, clamosus. Warnerius MS. in Caprum Scottum Poetam: Ante suum penem gestabat ravola pellem, Ante pelles caprae tegmina retro nigrae.+
RAUPA Vide Rauba Raub.#
RAUSEA Arundo, ex Gallico Roseau.+
page 580, image: s0580
RAUSUS Raptus. Concilium Coyacense an. 1050. cap. 8.+
RAXIUM Panni species, Italis raso. Ceremoniale Ambrosianum: Tum extra atrium Ecclesiae equus albus raxio coopertus, stat paratus ad suscipiendum suum Pontificem, etc.+
REACCAPITUM Vide Accapitum Accapitare.#
REACCROPUM Struis frumentariae seu annonariae summitas: a Saxon. h [gap: special sign] eac, i. strues, et c [gap: special sign] op, summitas. Ita in cod. Regio Legum MS. apud Spelm.#
REAFAU seu [Reafan], ut emendat Spelmannus, Vexillum quoddam Paganorum Britanorum, a corvo, qui Raven dicitur, voce ab Anglo-Saxonibus petita, quibus [gap: special sign] ea [gap: special sign] ian est spoliare, rapere: dicunt enim, quod in omni bello, ubi praecederet idem signum, si victoriam adepturi essent, appareret in medio signi quasi corvus volitans.+
REALENCUM Regale, ex Hispan. Realengo. Observantiae Regni Aragon. lib. 9. tit. de Salva Infantionum §. 3.+
REALES Vide Nominales.#
REALPINARE Alpes rursum pertransire, Repasser les Alpes, in oratione Legatorum Regis Franciae ad Pium II. PP. in Concilio Mantuano. Vide Transalpinare.#
REAPROPRIARE in jure Hungarico, Vendicare, rem sibi propriam facere. Sambucus.#
REATUUM redemptiones, Mulctae pecuniariae, Compositiones. Ordericus Vitalis lib. 4. pag. 523.+
REAUTUMPNUS Chartularium Ecclesiae Ambianensis fol. 10.+
REBA Vide Repa.#
REBALCA seu potius [Rebalta], Italis Ribalta, Tolleno, nostris Bacule, apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. 33. veteri interpreti Gallico, rebalche.#
REBELLARE pro bellare, Pugnare, praelium inire, vel rursum bellare.+
page 581, image: s0581
REBELLIO Rebellis, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr. Alibi: [gap: Greek word(s)] , Rebellio. Marcellinus Comes: Plinta comes, idemque rebellio, etc. Regula S. Benedicti cap. 62.+
REBELLIUM Rebellio, ipsa actio rebellandi. Monachus Egolismensis in Carolo M. Reddiderunt omnes malefactores illos, qui ipsum rebellium maxime terminaverunt. Isidorus Pacensis Episcopus aera 784.+
REBINARE Terram altera et repetita aratione proscissam tertia rursum proscindere: Biner, ou binoter de la seconde fois la terre. Charta Guillelmi Episcopi London. in Hist. Abbatiae S. Audoeni Rotomag. pag. 484.+
REBRACHIATORIUM [Rebrachiatus]. Ugutio: Reticulae sunt quasi succinctorta, vel redimicula, vel proprie rebrachiatorta appellare possumus. Respexit ad locum Cassiani de habitu Monach. lib. 1. cap. 6.+
REBURETUM Charta anni 1243. in Hist. Monmorenciaca pag. 101.+
REBURRUS Rebursus, Riburrus. Glossae Lat. Gr. Reburrus, [gap: Greek word(s)] .+
page 582, image: s0582
REBUS genus vitis est. Papias.#
RECA Vide in Reda.#
RECALCARE Petrus de Vineis lib. 2. Epist. 36.+
RECALCUS Charta an. 873. in Tabulario Ecclesiae Viennensis fol. 16.+
RECAPITULARE id est Ad initium redigere, uti interpretatur Tertullianus lib. 5.+
RECAPTIVARE Recuperare, requirere: Goldastus. Sed nescio, an non potius legendum sit recaptare, ex Gall. Racheter.+
RECATAGIUM idem quod Rachatum, de qua voce supra. Charta an. 1402. in Hist. Monmorenciaca pag. 395.+
RECAUDARE Exigere, recuperare, vox Hispanica, apud Michaelem del Molino, Bajuli generalis officium est recaudare omnia et singula jura D. Regis Aragon.#
RECAUSARE pro Recusare. Althelmus de Laude virgin. cap. 40.+
RECAUTUM Apocha, seu securitas de suscepta pecunia: Quittance.+
RECEDERE Mori, fato fungi, vita excedere.
page 583, image: s0583
Inscriptio Christiana in Ecclesia S. Petri in Castello Veronae, apud Ludovicum Moscardum lib. 4.+RECELLA Vide Recula.#
RECENTATUM vinum, ut autor est Alexander Trallianus lib. 2.+
RECEPTA Medicamenti adhibendi formula, quomodo Recepte nostri dicunt.+
RECEPTABILIS Qui admitti potest, Idoneus, Qui peut estre receu, Recevable. Charta Odonis Ducis Burgund. an. 1203.+
page 584, image: s0584
RECEPTACULUM Hospitium, domus, in quam quis se recipit: proprie vero domus munita, castellum. Charta Philippi Augusti an. 1219.+
RECEPTIO Vide Receptum.#
RECEPTIO Vide Superfusio.#
RECEPTOR Arbiter. Glossae Isidori: Receptor, Actor concordiae, Medius.#
RECEPTORIUM Locus, in quem quis se recipit. Papias: Diversorium, Receptorium, Hospitale. Sidonius l. 5. Ep. 17.+
RECEPTUM et [Receptus], illud videtur, quod vulgo Arbergaria, vel Droit de giste, in Chartis appellatur, hoc est jus pastus: nam etiamnum Belgae nostri vocant Receptes, convivia, quibus agnati, qui agnatorum nuptiis interfuerunt, eosdem novos conjuges domi recipiunt, et excipiunt. Chronicon Besuense p. 548.+
page 585, image: s0585
RECEPTUS Proventus, reditus, Gall. Recepte. Charta G. Ebrodunensis Episcopi an. 1159.+
RECESSA Vide Accessa.#
RECESSIM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
RECHACEA Rechaceatus. Vide Chacea.#
RECHINUS cognominatus Fulco Comes
page 586, image: s0586
Andegavensis, ob morum asperitatem, et morositatem.+RECIDIVA Epistola Troili Episcopi Santon.+
RECINCERARE Synodus Sodorensis an. 1239. cap. de (pluribus) Missis celebrandis: Caveat Sacerdos cum ipse recincerat manus suas, et calicem cum aqua et vino post Communionem, ne sumat ablutionem sed reponat illam in vase mundo usque ad finem alterius Missae, etc.+
RECINIUM pro ratiocinium, in Concilio Oxoniensi an. 1222. c. 7.+
page 587, image: s0587
RECIPERE Vide Receptus.#
RECIPROCARE Respondere. S. Eulogius lib. 2. Memorial. Sanctor. cap. 1.+
RECITAMEN pro Recitatio, in Praefat. Concilii Engelenhemensis an. 948.#
RECLA Liciatorium. Glossarium Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] . Insulam, Recla telae. In edito est insublum, tantum. In Notis Tyronis p. 159.+
RECLAMARE [Reclamatoria]. Vide Clamare.#
RECLARARE idem quod Clarefacere, declarare, notum facere, in Chartis aliquot Italicis apud Ughellum tom. 7. Ital. Sacr. p. 410. et alibi non semel.#
RECLAVATUS Resartus. Historia Coenobii Viconiensis cap. 9. Erat vero tanta vilitas in vestibus, ut tunicis oties reclavatis plerique vestirentur.#
RECLAUSUS dictus Carolus Simplex Rex Fr. quod diu in carcere de tentus fuerit, in Charta an. 937.+
RECLINATORIUM [gap: Greek word(s)] . Papias: Reclinatorium, fulcrum Capitis.+
RECLUSI [Reclusoria]. Vide Inclusi.#
RECOGNATUS Filius patris. Ita Gloss. Lat. MS. Reg. cod. 1013. et Isidori, et Papias.#
RECOGNITIO est literarum obligatio insinuata, sive de recordo, testimonium perhibens, debitorem sive recognitorem, creditori sive recognizato, debere talem pecuniae summam. Cowellus lib. 3.+
page 588, image: s0588
RECOGNITORES apud Forenses Anglos, dicuntur viri Sacramentales, seu Juratores, quibus recognoscenda et disquirenda rei veritas Assisis demandatur: vulgo etiam juratores dicti.#
RECOLLIGERE quomodo Recueillir nos dicimus, Haereditatem recolligere, Recueillir une succession, in Lege Longob. lib. 2. tit. 15. §. 3. 5. Filiam ad serecolligere, eod. lib. tit. 12. §. 2.+
RECOMMENDATI Vide Commendati.#
RECOMPENSA Remuneratio, Gall. Recompense, apud Philippum Eystetensem Episcop. in Vita S. Willibaldi cap. 7. et in Speculo Saxonico lib. 1. art. 65. §. 3.#
RECONCILIARI dicebantur Poenitentes, cum indicta poenitentiae tempora adimpleverant: fiebatque ejusmodi reconciliatio manus impositione, quae reconciliatoria dicitur in Concilio Arausicano can. 3. et Arelat. II. c. 28. Concilium Carthagin. IV. c. 76.+ [Reconciliare]
page 590, image: s0590
RECONCILITAS Vide Concilitas.#
RECORDARI Praelegere; vox in puerorum scholis crebra, Recorder.+
page 591, image: s0591
RECORDIUM pro Recordatio. Beneficiorum recordia, apud Thwroczium in Ladislao cap. 29.#
RECORDUM proprie dicitur Inquisitio juridica per testes de re aliqua dubia, quod qui in ea audiuntur testes, dicant se recordari eorum, de quibus inquiruntur.+ [Recordatio]
page 592, image: s0592
RECORDAMENTUM Monimentum, in Glossis Isonis Mag.#
RECORPORARE Recorporativa curatio. Matth. Silvaticus: Recorporativa medicina est, inspissativa, quae carnem et cutem densat, confortatque membrum, et temperat complexionem, Gr. [gap: Greek word(s)] . Calius Aurelianus Siccensis lib. 2.+
page 593, image: s0593
RECOUARE Matth. Westmon. an. 1216. Istae sunt terrae, quas Rex Joannes amisit, - qui nihil horum recouavit usque ad diem mortis suae.+
RECREANTUS [Recreantia]. Vide Recreditus Recredere.#
RECREATIO Animi relaxatio. Statuta Ord. Praemonstr. dist. 1. c. 19.+
RECREDERE se dicebantur servi, qui cum se servos denegarent, perspecta tandem veritate ultro obnoxiae conditionis se esse profitebantur.+
page 595, image: s0595
RECRIMINATIO cum litigatores idem crimen invicem intentant, Graecis, [gap: Greek word(s)] , nam apud Latinos proprio caret nomine, ait Fabius lib. 3. c. 12.+
RECTARE Vide Rectum.#
RECTICINIUM Messianus Presbyter in Vita S. Caesarii Arel. Nam illud dulcissimum et sanctissimum recticinium, quis verbis unquam valebit explicare? Mox: Domine, quid tu dicis? quibus ille, Expectate, inquit, ad mensam multum dicendo lassastis, et huc usque non tacuistis, jam paululum reficite. Et adjecit: Bene dicitis; sed quia coenam expedivimus reticinium (sic) facturi sumus, etc.+
RECTICINIUM Eruditus Mabillonius Recinium edidit, ut sit merenda, et nostrum reciner, seu post meridiana refectio.#
RECTITUDO idem quod Rectum, jus, quod quis in rem aliquam habet. Consuetudo Lorriaci an. 1187.+
page 596, image: s0596
RECTOR Rectores Ecclesiarum, Praelati, Episcopi, Abbates, parochiarum Presbyteri, in Lege Longob. lib. 3. tit. 1. §. 42. tit. 10. §. 4. in Capitularib. Caroli M. lib. 3. tit. 75. etc.+
RECTORATICUM Munus et officium Rectoris urbis, apud Falconem Beneventanum in Chr. p. 190.#
RECTORIUM Carcer Rectoris, seu judicis. Joannes VIII. PP. Epist. 303.+
RECTUM Jus, Gallis Droit, Germanis et Belgis Recht, Danis Roett, Jus, quod quis in rem aliquam habet. Eadmerus lib. De Similitudin. S. Anselmi cap. 74.+
page 598, image: s0598
RECTURA vox Agrimensorum. Vide Gloss. Rigaltii ad Gromaticos.#
RECULA [Recella], [reicula], [rescula], Parva res, seu parvi momenti; facultatiuncula. Charta Caroli Calvi apud Doubletum p. 802.+
page 599, image: s0599
RECUPERARE Convalescere, Recouvrer sa sante. Gesta Regum Franc. cap. 34.+
RECUPERATIO JC. Anglis, est proprie evictio alicujus rei per judicium.+
RECUPERATOR Gloslae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Judex, Recuperator.+
RECURARE Corrigere, quasi iterum curare. Utitur Sanctus Augustinus lib. de Quantitate animae cap. 24.#
RECURRERE Recursus, voces monetariorum, de quarum vi sequentia excerpsimus ex adversariis Magni Peirescii.+
RECURSUS Tabularium S. Andreae Viennensis: Notum sit - dedisse - hoc est Cymiterium et totum decimum, et oblationes, et primitias, et pascua similiter donasse bestiis Monachorum in silvis et in plano, totum recursum in silva lignorum et pastionum porcorum in eadem silva sine lucro.+
REDA Lex 5. Cod. Theod. de Curiosis: Per singulas redas, id est, quas quadrigas et flagella appellant.+
REDADOPTARE Rursum adoptare, in L. 41. D. de Adopt.#
RED-BANA Vide Ded-bana.#
REDDA Vide Feudum reddibile.#
REDDENTES Ranfridus JC. qui vixit sub Friderico II. Imp. in Ordine Judicario, tit. de Villanis: Sea quid dicemus hodie de villanis nostris, quorum quidam dicuntur Reddentes, quidam Angarii, quidam Parangarii. --- Reddentes quidam sunt, qui nihil aliud faciunt domino, nist quod reddunt, vel gallinas, vel spallas praesidii, vel porcum, vel agnum, vel libram cerae, vel aliquid tale in Pascha Domini, vel in Nativitate.+
page 600, image: s0600
REDDERE Lectionem proferre, quomodo discipuli magistris suis a se lecta memoriter proferunt.+
REDDITIO Vide Feudum reddibile, Redditus.#
REDDITUS Monachus, Eremita, qui se in Monachum reddidit.+
page 601, image: s0601
REDECIMA [Redecimatio], Decimae, seu Decima pars decimae, uti appellatur apud S. Rembertum in Vita S. Anscharii Archiepisc. Hamburg. n. 61. in veteri Charta apud Columbum lib. 3.+
REDEMIUM Redemptio. Utitur Pontius Diacon. in Vita S. Cypriani.+
REDEMPTIO poenitentiarum. Vide Poenitentia Poenitentes.+
REDEMPTIONALE ita inscribitur in Formulis veteribus, Charta, per quam servus seipsum de peculio suo redimit, et dato pretio libertate a domino donatur.+
REDEMPTUS testis, qui pecunia emitur, corrumpitur. Capitul. Carol. M. lib. 5. cap. 247.+
page 602, image: s0602
REDHIBERE [Reddere], in Glossis Isid. Occurrit non semel apud Scriptores. Vide Juretum ad Symmachum lib. 5. Epist. 87.+
REDICA Sudis, [gap: Greek word(s)] in Gloss. Gr. Lat.#
REDICERE Respondere: utitur Ditmarus Merseburg.#
REDIGULOSUS Ridiculus. Glossae Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , Jocosus, Ridiculosus.+
REDIMENTUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
REDIMERE in suas partes allicere, pretio dato corrumpere.+
REDIMERE SE tenebantur ascriptitii glebae, si vel matrimonia contrahere, vel alio migrare vellent, data scilicet dominis suis certa quantitate pecuniae.+
page 603, image: s0603
REDIRIGERE Noxam emendare: Redresser la faute. Usatici Barcinonenses cap. 20.+
REDISSEISITOR Redisseisina. Vide Saisire.#
REDITUS vel [Redditus]. Proventus, fructus ex re aliqua. Jo. de Janua: Reditus dicitur, quia singulis annis redeat. Reditus, pensiones, quae ex locatione rediguntur, improprie fructus omnes, Cujacio in Paratit. ad tit. D. De usufructu. Fleta lib. 3. c. 14.+ [Redditio]
REDIVIVUS Glossae MSS. ad Alexandrum Jatrosophistam: Canapis rediviva, id est quae nascitur, et non seminatur.#
page 604, image: s0604
REDIUS Versor, Praeco. Ita Papias MS. et edit.#
REDOLINA Fori Aragonenses apud Mich. del Molino pag. 159.+
REDORSARE Tergo chartae inscribere, Gall. Endosser. Statuta secunda Roberti I. Regis Scotiae cap. 16. §. 5.+
REDUBIAE Reliquiae. Vita S. Boniti Episcopi Claromontani c. 7. n. 34.+
REDUCTUS Charta an. 1182. apud Hieron. Rubeum in Historia Ravennat. pag. 354.+
REDUT Concilium Narbonense anno 1054. cap. 20.+
REEP Mensura agraria apud Svvecos, scilicet funis tantae longitudinis, quantam vir describit inter extenta in diversum brachia manusque.+
REFARE Vide Reffare.#
REFECTIO Coena, prandium, cibi sumptio, a reficere, cibum sumere, qua voce utuntur Plinius lib. 18. cap. 7. Celsus lib. 4. cap. 6. et alii.+
REFECTORIUM Ugutioni, et Jo. de Janua: Locus, ubi reficiuntur famelici, vel locus, ubi insimul comedunt fratres vel Monachi.+
page 605, image: s0605
REFEOFFARE Vide Feudum.#
REFERENDARII Qui supplicum preces ad Principem recitant, et man lata Principis judicibus insinuant, in Novella 113. 124. in l. 2. Cod. de Off. ejus, qui vic. alic. judic. Glossae Nomicae MSS. [gap: Greek word(s)] . Vide Procopium lib. 2. de Bello Persico c. 23.+
page 606, image: s0606
REFERENDI Curiae, qui extra ordinem referebantur a Principe in album Curiae, et Senatoria dignitate donabantur, apud Senatorem lib. 1. Epist. 41. lib. 3. Epist. 33. lib. 4. Ep. 25. lib. 6. Ep. 14.#
page 607, image: s0607
REFERTOR Auctor pulmentorum, a refercio, cis. Papias.#
REFFARE Rapere, ex Saxon. [gap: special sign] ae [gap: special sign] an, i. rapere, spoliare, unde [gap: special sign] ae [gap: special sign] an, rapina.+
REFICERE seu Corpus reficere, Quiescere, somno indulgere. Cassianus l. 3. de Div. Orat. cap. 8.+
REFLATARE Respirare, spirare. Ita Glossae MSS. ad Alexandrum Jatrosophistam lib. 1. Passionum cap. 103.+
REFLETUM [Reflectum], vox forestariorum. Inquisitio de torisfactis in forestis Regis, in Additam.+
REFLORATIO Deliberatio. Papias. F. Delibatio.#
REFLUCTUARE Vide Refutare.#
REFLUXIO maris, Mora judiciaria, quae mercatoribus extraneis litigantibus dari solebat. Leges Burgor. Scoticorum c. 134. §. 3.+
REFOCILLANTIA in Decreto Synodali Lambethensis Concilii an. 1351. Ad solatium et refocillantiam suorum corporum, etc.#
REFORMARE Restituere, reddere. Reformare debitum, apud Sidonium lib. 4. Epist. 24.+
REFORMARI Reconciliari. Albertus Argentin. p. 125.+
REFORTIUNCULA Vide Fortia.#
REFRAGARE [Refragari], Contradicere, repudiare, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lex Ripuar. tit. 59. §. 2.+
REFRAGIUM Refragatio, [gap: Greek word(s)] . S. Ambrosius enarrat. in Ps. 104.+
page 608, image: s0608
REFRONTARE a fronte repellere. Gloss. Lat. MS. Reg. cod. 1033.#
REFUGA Desertor, quomodo miles refuga dicitur in l. 21. Cod. Th. de Tironibus. Iso Magister in Glossis ad Prudentium lib. Peristeph. hym. 1.+
REFUGIUM Asylum, immunitas Ecclesiae. Tabularium Landavense in Monastico Anglic. tom. 3. pag. 192.+
REFULLUS pro Refluxus, Gallis, Reflux. Monasticum Anglic. tom. 2. p. 913.+
REFUTARE Respuere, rejicere, repellere, aspernari, renuere. Gloss. Lat. MS. Reg. Refutat, reprobat, renuit, negat.+
page 609, image: s0609
REGA Modus agri, apud Aquitanos. Rega terrae, vineae, etc. crebro occurrit in Regesto Constabulariae Burdegal. pag. 114. 115. etc.+
REGAITA Vide VVacta Wactae.#
REGALENGUM Rengalengum, Dominium, Regale, Regalia. Charta Alfonsi Imperatoris Hispaniae aerae 1194.+
page 610, image: s0610
REGALES Regum filii, Principes ex stirpe regia: Regales personae, Avito Viennensi Epist. 5.+
page 611, image: s0611
REGALIA Ae, Jus regium, dignitas regia.+
REGALIA Fiscus Principis, jura quibus Reges gaudent.+
page 617, image: s0617
REGALIOSUS Regius, Regalis, Imperialis, etc. [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. ubi male Reguliosus.#
REGALITAS Idem quod Regalia, ae, Dignitas regia, in Statutis Roberti II. Regis Scotiae cap. 14. 16.+
page 618, image: s0618
REGAMMARE Vide Gamma.#
REGARDUM Revvardum forestae, Visitatio forestae ab forestariis, ne quid detrimenti in iis accidat, ut in Fleta lib. 2.+
REGARIUM Jurisdictio et feuda Episcoporum Britanniae Minoris a summa vetustate nominantur Regaires, quod jam inde a Mauclerci, seu Mali Clerici, Ducis saeculo ad Regium Galliae Senatum devolverentur provocationes a profanis Antistitum juridicis, non ad Ducales Magistratus, ex quo hodie etiam regia summa Britanniae Curia appellatur immediate a Sententiis Episcopalium hujusmodi judicum temporalium.+
REGELATUM Papiae, Plumbum liquefactum, quomodo Regelationes, nives liquefactas vocat Aggenus.#
REGENBURGI Vide Rachinburgii.#
REGENDARIUS vel [Regerendarius], ita enim legendum contendunt viri docti apud Senatorem lib. 11. Epist. 29.+
page 619, image: s0619
REGENS Regni Gubernator, Regent apud Francos.+
REGESTORIA Regestorium. Vide Regestum.#
REGESTUM Liber in quem regeruntur commentarii quivis, vel Epistolae Summorum Pontisicum.+
page 620, image: s0620
REGIAE Portae aedificiorum primariae.+
page 621, image: s0621
REGICULA pro Regiuncula, vel Praedio.+
REGIDIUM Divinitas, Papiae.#
REGILLUS Gloss. Saxon. Aelfrici: Regillus, un [gap: special sign] e [gap: special sign] c [gap: special sign] nin [gap: special sign] . id est, Vicerex.#
REGIMENTUM Regimen, vitae ratio. Constantinus Afric.+
REGIMONIUM Papiae, Regimen: Isidoro in Glossis, Gubernatio.+
REGINA Regis filia: nam is olim titulus attributus Regum filiabus.+
page 622, image: s0622
REGIO [gap: Greek word(s)] , Pagus, vicus, suburbanum.+
page 623, image: s0623
REGIOLA Vide Regia Regiae.#
REGIONARII apud Papiam, sunt a Pontificibus constituti in Schola Notariorum et Subdiaconorum, quos licebat per absentiam Pontificis in conventis sedere Clericorum, et caeteros habere honores.+
REGISTRUM Vide Regestum.#
REGIUM Lucius III. PP. apud Gregorium lib. 3.+
REGMENTA Ludi species. Vide in Trica.#
REGNIAGIUM Charta Milonis de Grancejo Milit. an. 1193.+
REGNIFICARE in Regem constituere. Utitur Lucifer Calaritanus lib. de Regibus Apostaticis.#
REGNUM Corona regalis. Gesta Constantini M. p. 483.+
page 624, image: s0624
REGRADATIO [gap: Greek word(s)] , in Glossis Gr. Lat.+
page 625, image: s0625
REGRATARII Regratatores, qui res emunt, ut possint postea pluris vendere, et aliquid de justo et solito earum pretio insuper corradere, unde vocabuli etymon, quod frustra ab Anglico deducit Skenaeus: nostris enim corradere, Regrater dicitur.+
REGRATIARE Gratias agere, apud Thomam Archid. in Hist. Salonitana c. 50.#
REGUAITA Vide Wacta Wactae.#
REGULA Canon, exactio, pensitatio. Charta Athanasii III. Episcopi Neapolitani sub an. 937.+
REGULA pro Necrologio. Hinc in Regula inscribi, idem valet ac in Necrologio, quod in omnibus fere Monasteriis, maxime Benedictini Ordinis, idem Codex et Martyrologium, et Regulam, et Necrologium contineret, et ex iis quotidie in Capitulo aliquid Monachis praelegeretur: ex Martyrologio, ut oratio sancti diceretur: ex Regula, ut memoriae mandaretur: ex Necrologio vero, ut pro defunctis hac die tum Monachis, tum aliis in societatem beneficiorum adscitis oraretur: defunctorum enim et benefactorum nomina referebantur in eum codicem, ut pro iis obituum diebus preces ab omnibus funderentur. Capitulare Aquisgranense an. 817. c. 69.+
page 626, image: s0626
REGULARE Componere, ordinare, res ad regulam et amussim exigere, Gall. Regler.+
REGULARES Anastasius in Stephano IV. PP. pag. 96.+
page 628, image: s0628
REGULARIA Charta Guillelmi Laudunensis Episcopi, apud Duchesnium in Probat.+
REGULATORES Vide Regulare.#
REGULUS Filius Regis, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr.+
REHALTO in Charta Rainaldi Episcopi Noviomensis an. 1177. Vide in Groinum.#
REIA Modus agri proscissus, ex Gallico Raye, seu, ut Picardi efferunt, Roie.+
page 629, image: s0629
REICULA Vide Recula.#
REIPUS [Reiphus], [Reippus], pretium emptionis viduae matrimonii causa, in Gloss. ad tit. Legis Salicae 46.+
REISA [Reysa], et [Resa], Iter, ex Theutonico, Reyse iter, unde Reysen, iter facere: vel ex Saxonico, [gap: special sign] e, cursus, impetus, praecipitium.+
REKETZ Claustrum piscinarium, in Legibus Hungaricis. Albertus Molnarus.#
RELAMPTARE Relucere, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Visio Taionis Episcopi Caesaraugustani apud Garsiam Loysam: Ita ab inenarrabili lumine tota Ecclesia extitit perlustrata, ut nec modicum quidem lucerent Ecclesiae candelabra, simulque cum ipso lumine una cum vocibus psallentium, et lampadibus relamptantium introire sanctorum agmina, etc.+
page 630, image: s0630
RELATIVE ex alterius relatione, in Vita S. Antonini Martyris semel ac iterum, Vt relative fertur, Vti relative percontantur.#
RELATORES qui querelam ad judices referunt, in Capitulis Caroli M. lib. 2. c. 26.+
RELATORIAE Apochae, seu Certificationes, quae naviculariis dabantur, de relatis ac perlatis speciebus, ab iis qui eas susceperant: Certificat des ports et voitures.+
RELATORIUM Relatio, narratio, in Concilio Bracarensi I.+
RELATUM Praeceptum, Ordonnanee. Paschasius Radbertus in Epitaphio Vualae Abbat.+
RELICTIO Gurpitio, Gall. Delaissement. Tabularium Prioratus de Domina in Delphinatu fol. 45.+
RELEGIUM [Religium]. Charta Communiae S. Richarii an. 1126.+
RELEVARE feudum, Pragmaticis Gallis, Relever le fief, est feudum caducum, vel possessoris morte in domini superioris jus delapsum, illius consensu, et certâ et definitâ exsolutâ pecuniâ haereditario jure adire, possidere: seu potius in feudi caduci possessionem a domino mitti.+
page 632, image: s0632
RELEVATIO Hora qua Monachi e lecto exurgunt: Heure de relevee appellamus horam pomeridianam, qua ex somno meridiano exurgi solet, Miracula
page 633, image: s0633
S. Aigulfi Abb. Lerin. cap. 6.+RELICTA et Derelicta, Vidua. Gloss. Saxon.+ [Licta]
RELIGIO Vita Monastica, seu voto, ut vulgo dicimus, religionis adstricta.+
page 634, image: s0634
RELIQUARIUM Reliqua, [gap: Greek word(s)] Gloss. Gr. Lat.+
RELIQUIAE Cadaver exanime. Spartianus in Adriano: Antiochia dimissus est ad inspiciendas (al. excipiendas) reliquias Trajani, quas Tattanus, Plotina, et Mattidia deferebant.+
page 638, image: s0638
RELIQUUM rei vectigalis ac tributariae vox: quod restat exsolvendum; Graecis JC.+
RELITERARE Remandare, literis et alterius spistolae respondere.+
REMALLARE Vide Mallare Mallus.#
RELUMINATIO [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
REMANASTULA Capitula ad Legem Alamannor. edita a v. cl. Stephano Baluzio c. 30.+
REMANENTIA Jus, quod habet dominus in suo feudo tenentes suos adstringendi ad perpetuam residentiam, ita ut eo inconsulto excedere non possint, quod jus etiam Reseandisia dicitur.+
page 639, image: s0639
REMASCELLATA vel [Remascelata], virili virtute. Papias MS. et edit.#
REMEDIARE [Remediari], Remediis sanare. Gloss. Lat. MS. Regium: Medetur, Medicatur, remediat, curat.+
page 640, image: s0640
REMEDIUM Remissio, vel diminutio tributorum. Salvianus lib. 4.+
REMENARE vox agricolarum Italicorum. Vide Retertiare.#
REMENTUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.+
REMERIRE pro Remereri. Formulae veteres Baluzianae for. 3.+
REMICULA Vide Reicula.#
REMINICULUM Cingulum, quo ensis astringitur.+
REMINISCERE In memoriam revocare, Gall. Ramentevoir, in Concilio Cloveshoviensi an. 747. cap. 8.#
REMISSA Remissio. S. Cyprianus Epist. 59.+
REMISSARIA Tributi species. Charta Childeberti Regis Francor.+
REMISSUM Regestum Castri Lidi fol. 39. Peliçon factum, ob. Penna facta, ob Pintum, ob. Sartago remissi ob. Centum ferri, 1. den. etc.#
REMITORES Remiges. in Historia Obsidionis Jadrensis lib. 1. cap. 37.#
REMORSUS Vide Morsus.#
page 641, image: s0641
REMUNERATIONES sacrae, id est, sacrae largitiones, in l. 20. de Palatinis, et l. 41. de Appellat. Cod. Th. In vet. Inscript. 449. 7.+
RENALE Vide Lumbare.#
RENCARIUS Vide Ordinat. Hospitii S. Ludovici Reg. Franc. an. 1261. in Notis nostris ad Joinvillam pag. 112.#
RENDEA ex Gallic. Rente. Cens et rente, in Consuetudinibus municipalibus.+
RENDUALIS Pecunia quaevis, quae exsolvitur quotannis, Gall. de rente. Vita Urbani V. PP. p. 195.+
RENEGATUS qui religionem suam ejuravit.+
RENELENUS Vett. Schedae Thuanae apud Mabillonium: Hoc est casula renelena 1.+
RENFORTIUM ex Gallico Renfort, idem quod corroboratio, vel, ut ita dicam, fortificatio.+
RENGA Vide Rinca.#
RENGALENGUM Vide Regalengum.#
RENNALIS Vide Andamius.#
RENO Vide Rheno.#
RENODURA Bracton l. 3. tr. 2. c. 24. §. 2.+
RENTALE Reditus, proventus, Gallis, Rente, rentage.+
page 642, image: s0642
RENVITAE dicti Monachi vagi, alias Sarabaitae, quasi renuentes jugum Monasticae disciplinae.+
RENUNTIUM Renuntiatio, Gallis Renonciation, cum scilicet rem aliquam abdicamus, aut in ea jus nullum nos habere profitemur.+
REORDINARE Vide Ordinare.#
REPA [Crepa], [Reba], Feretri operculum, umbraculum, ciborium. Lib. 1. de Vita S. Eligii c. 32.+
REPAGINARE Denuo sociare, compingere. Vide Petrum Chrysologum serm. 62.#
REPARARE Redire, Gall. Repairer. Leges Burgorum c. 9. Cum venerit ad aetatem, vel reparaverit domum, vel e carcere liberatus fuerit, etc.#
REPARIUM Receptaculum, domus munita, locus munitus, ex Gall. Repaire, Itali Riparo dicunt.+
page 643, image: s0643
REPASTUS idem quod Pastus, Refectio, prandium, coena: nostris etiamnum Repas. Formula 37.+
REPATRIARE Redire in patriam. Gloss. Isi dori, Repatriat, ad patriam redit.+
REPAUSARE Vide Pausa.#
REPECIARE Veteri vesti segmenta assuere, Gall.+
REPENDIUM Remuneratio, compensatio: beneficium quod rependitur. Petrus Diac. l. 4. Chron. Casin. c. 44.+
REPENTALIA Poenitentia, ex Gallico Repentaille.+
REPERTURA Inventio thesauri. Charta Henrici Imp. an. 932.+
page 644, image: s0644
REPIDA Anastasius in Nicolao I. p. 210.+
REPIGNERARE Pignus recipere, Papiae.#
REPLEGIARE [Replegiabilis]. Vide Plegius.#
REPLICARE ad servitutem, in Edicto Rotharis Regis Longob.+
REPODIARE Vide Podium.#
REPOFOCILIUM Vide Retrofocilium.#
REPORTAGIUM Medietas decimae: Reportage. Charta Theodorici Episc. Ambian. an. 1150.+
REPORTUNUS Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Importunus, Reportunus.#
REPOSITARIUS Vide ç, almedina.#
page 645, image: s0645
REPOSITORIUM Discus major, in quo variae simul lances componebantur ac reponebantur, ad mensam, apud Plinium, Petronium, eundemque in Fragmentis pag. 9. 11. 31. 46.+
REPOSITUS Secretus; arcanus. Will. Malmesburiensis lib. 4. Hist. Angl. cap. 2.+
REPRAESALLAE Jus recipiendi, quod cuipiam per vim ablatum fuerit, a voce Gallica Reprendre.+
REPRAESENTARE Exhibere, sistere aliquem. Lex Ripuariorum tit. 31. §. 2.+
REPRAESTARE Vide Praestare.#
REPRIORARE ad priorem, seu pristinum statum reducere.+
page 646, image: s0646
REPROMITTERE fidelitatem, in Capitulari 2. an. 805. c. 9. et lib. 3. Capit. c. 8.#
REPROMISSA Dos, quae mulieri repromittitur, nostris Reprise et conventions.+
REPROPITIANTE divina clementia. Formula frequens in Chartis Ludovici Pii Imp.+
REPROPITIATUS Iterum propitius factus, pacatus, in Chronico Reichersperg. an. 1177.+
REPROVARE pro Reprobare, quomodo Reprouver dicimus, in Legibus Luithprandi Legis Longob. tit. 5. §. 1.#
REPTARE Vide Rectare.#
REPTI Papias: Renones sunt velamina humerorum ex pectore usque ad umbilicum, atque tortis villis adeo hispida, ut imbrem respuant, quos vulgo Reptos vocant, eo quod longitudo villorum quasi reptat.+
REPULSORIUM Hegesippus de Excidio urb. Hierosol. lib. 3. c. 5.+
REPURGIUM Purgatio, [gap: Greek word(s)] , in Gl. Gr. Lat. MS. Editum repurgatio habet.+
REPUTATIO idem quod Respectus, nostris Respit, Mora, dilatio.+
REQUESTA Libellus supplex, Gall. Requeste. Unde Camerae Requestarum, in Parlamentis, etc.+
REQUIES Eigil in Vita S. Sturmii Abbatis Fuldensis n. 20.+
page 647, image: s0647
REQUIES Dominici corporis. Vide Sabbatum.#
REQUIETIO Flodoardus lib. 4. Hist. Rem. c. 52.+
REQUIETORIUM Tumulus, sepulchrum: Sedes requietionis, apud Hugonem Flaviniac. in Chron. pag. 93.+
REQUIRERE Aliquem aggredi, quomodo Galli dicimus, Demander quelque chose a quelqu'un.+
REQUISITI Magistri precum, Bonfinio: Referendarii, qui preces et postulata referebant ad Principem.+
REQUISTUM Requisitio, Gallis, Requeste. Vetus Notitia Judicati apud Perardum in Burgund. pag. 33.+
RESA Mensurae frumentariae species. Tabular.+
page 648, image: s0648
RESALVARE Salvam rem praestare, Garentir. Placitum an. 877.+
RECLAUSA Concilium Avenionense an. 1326.+
RESCULA Vide Recula.#
RESCUSSA [Rescussio], [Rescussus], Recuperatio.+
page 649, image: s0649
RESELULA Sanutus lib. 3. part. 11. cap. 8.+
RESERVATIO in materia beneficiali. Chronicon Archiepisc. Upsaliensium pag. 197.+
RESIDENTES in terra Dominica, homines liberi dicebantur, tam qui proprium non habebant, quam qui proprium habebant.+
page 650, image: s0650
RESIDUUS pro Residens. Hincmarus Remensis Epist. 7.+
RESIDUATIO Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Redeo. [gap: Greek word(s)] , Residuatio.#
RESIGNARE Vide Signare.#
RESINOSUS Vide Bromosus.#
RESOCIARE Dispersos ac fugitivos cogere. Galfridus Monemutensis lib. 1. cap. 19. Resociatis sociis qui dispersi fuerant. Utitur alibi non semel.#
RESONA Resonatio, Echo, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr. Resonantia tympanorum, apud Thwroczium in Attila.#
RESONARE Vide Sonare.#
RESPECTARE Vide Respectus.#
RESPECTOR [Respectator]. Anastasius in Sergio PP.+
RESPECTOR Praefectus urbis, vel provinciae, qui Theutonibus Revvart, in Charta an. 1256.+
RESPECTUALIS qui observantiam erga aliquem praestat, Gall. Respectueux. Vita S. Attractae Virg. n. 13.+
page 651, image: s0651
RESPECTUS Visitatio, divinae scilicet gratiae aut ultionis, benedictionis in vitam aeternam, maledictionis in gehennam.+
page 654, image: s0654
RESPICIARE vox Practicorum, quae idem sonat quod Considerare, seu Esgarder, ut nostri efferebant, Sententiam pronunciare, judicare cum cognitione causae.+
RESPONDERE pro alio spondere, Gallis Respondre pour quelqu'un.+
RESPONSALIS Gall. Respondant, qui pro alio pondet.+
page 655, image: s0655
RESPONSARIUS Responsalis, Apocrisiarius, apud Liberatum Diac. c. 23. Diurn. Roman. p. 40.#
RESPONSATICUM Capitulare Sicardi Principis Beneventani an. 836. cap. 14.+
RESPONSORIUM Responsorius cantus, Cantus Ecclesiastici species, sic dictus, inquit Isidorus lib. 1. de Eccl. Offic. c. 8. et l. 6. Orig. cap. 19.+
RESPONSUM Negotium, maxime illud, quod
page 656, image: s0656
foris peragitur, de quo Domino Responsum datur. Liberatus Diac. cap. 16.+RESSA Quod apud nos dici potest visibilis vel laudabilis tentatio: Papias.#
RESSIA Testamentum Aimonis de Sabaudia D. Villaefranchae an. 1398.+
RESSORTUM Quicquid intra sortes continetur,
page 657, image: s0657
seu jurisdictionis terminos: districtus judicis. Vide Casanovam lib. 1. de Franco allod. c. 9.#RESTARE Sistere, consistere, perstare, permanere, durare. Pactus Legis Salicae tit. 17. §. 5.+
RESTAURUM Restauratio damni; Ristoro, Italis. Rollandinus in Summa Notariae c. 3.+ [Staurum]
RESTIS Fasciculus rerum quarumpiam, maxime piscium, reste colligatus. Vita S. Joannis Eleemosynarii c. 19.+
page 658, image: s0658
RESTOBLAGIUM Vide in Mandutalis.#
RESTOLIENCUS Tabularium Abbat. Conchensis in Ruthenis ch. 226.+
RESTOLLARE Retardare, impedire, in Decretis Hungaricis. Vide Resultare.#
RESULCARE Dividere, in Gloss, Arabico-Lat. vox, ut videtur, agricolarum, qui contrarios sulcos in arando efficiunt.#
RESULTARE Resistere, repugnare, [gap: Greek word(s)] . Papias: Resultat, contradicit. Gregorius Turon. lib. 10. cap. 15.+
RESUMERE Vires recipere. Commodianus Instr. 71. Mitte nummos, et unde se resumere possit. Galli dicimus, se reprendre.#
RESUMMONIARE Vide Submonere.#
RESUPINUS pro negligenti et disloluto, in l. 23. D. de Probat.#
RETALIARE Talionem reddere, Rendre la pareille.+
RETALLIA idem quod Ritaglio Italis: quibus vendere a ritaglio, est vendere a minuto et a pezzi tagliati, nos dicimus en detail. Jo. Villaneus lib. 7. cap. 13.+
RETARE pro Reri, Putare. Flodoardus lib. 1. Hist. Rem. cap. 20. de Vinone Herigarii: Item ceu prius, ille visum retans, mane neglexit perficere jussionem. Vide Rectare.#
page 659, image: s0659
RETENEMENTUM Charta Ricardi I. Regis Angl. apud Rad. de Diceto an. 1197.+
RETENTATOR qui res alterius retinet, detinet, in l. 2. 3. Cod. Th. Unde vi. lib. 8. de Censitorib. eod. Cod. apud Majorianum nov. de Bonis vacant. Ennodium lib. 1. Epist. 7. et Senatorem lib. 1. Epist. 8. 22. lib. 2. Epist. 10.#
RETENTIO Copiarum militarium coactio, quas Princeps ad suum, uti dicimus, servitium retinet. Gallis Retenue.+
RETEPENY Statuta Synodalia Roberti Dunelmensis Episcopi an. 1276. c. 3.+
RETERTIARE Tertio, ut binare iterum, agrum arare. Rollandinus in Summa Notariae c. 5.+
RETHARIAE tabernae. Caper de verbis dubiis: Cetheriae tabernae, quae nunc Rethariae non recte dicuntur.#
RETIA Vide Pharus.#
RETIACULUM Anastasius Biblioth. in Praefat. ad Octavam Synodum: Praeterea et aliud iniquitatis suae retiaculum, quo mentes simplicium caperet, texens, etc.#
RETIATORES qui retia facere sciunt, in Capitulari de Villis c. 45.#
RETIATUS Regino in Inquisitione Episcopor. cap. 10.+
page 660, image: s0660
RETICERE Statuta Ordinis S. Gilberti de Sempringham pag. 783.+
RETIMENTUM Receptus, receptaculum, Hispanis Retraimiento.+
RETINA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Resina.#
RETINENTIA Gall. Retenue. Esse de alicujus retinentia, dicitur, qui alicujus obsequio addictus est, familiaris, domesticus.+
RETINERE hominem alterius, olim vetitum omnino, quod tenentes ita glebae adstringerentur, ut a dominorum servitio eos abstrahere cuiquam non liceret. Charta anni 1221.+
RETIOLUM diminut. a Rete, Muliebre capitis tegumentum. S. Augustinus Epist. 109.+
RETONSOR Vide Tonsor Tonsores.#
RETORN Charta MS. Guillelmi de Apiano an. 1162.+
page 661, image: s0661
RETORNARE Redire. Gall. Retourner. Vocem Avarum seu Hungarorum fuisse indicat Theophylactus Simocatta lib. 2. cap. 15.+
page 662, image: s0662
RETORTA Superior virga, qua sepes continetur, ac vincitur, nostris Riorte, Italis Ritorta.+
RETRACTUS bursae, Redemptio praedii ab agnato distracti, pretio emptori reddito, vulgo Retrait lignager, Practicis nostris. Charta Philippi Regis Franc. an. 1310. ex 47. Regesto Tabularii Regii n. 101.+
RETRAHERE Recedere, Seretirer. Ordericus Vitalis lib. 9. p. 753. Audito retrahendi lituo, Galli dicerent: La trompette ayant sonne la retraite.#
RETRIOR vox usurpata vetori Juvenalis Interpreti.#
RETRO vox aliis praeposita, rem praeteritam significat.+
page 663, image: s0663
RETROACCAPITUM Vide Accapitum Accaptare.#
RETROBANNUS idem quod Herebannum, Submonitio ad exercitum.+ [Retrobandum]
RETROCHORUS Ita sacella, quae sunt post chorum, Deiparae fere semper dicata, appellant Monachi Benedictini.+
page 664, image: s0664
RETROCIUM Vide Bedum.#
RETROCLAMUM Vide Clamor.#
RETROCOLE Notitia Ecclesiae Tolosanae: Et pro hoc fevo dederunt illorum domino Praeposito 5. los acaptationis, et in uno quoque anno unum prandium optimum cum sex Militibus; et in hoc fevo dedit illis totam siglicem, et totum milium, et balagium, et decimum de sextaratis, boerium, et retrodecimum, et retrocole, totoque solagge, et senescalciam, etc.#
RETROCOMITATUS Anglis Rier countie, nostris Arriereconte, minor comitialis Confessus.+
RETROCUSTODIA Vide Antegarda.#
RETRODECIMUM quasi Arrieredisme, forte idem quod Redecima, seu Decima decimae.+
RETRODOMINUS Vide Dominus.#
RETROFEUDUM Gallis Arrieresief, feudum, quod per medium tenetur a superiori domino, ut est in Consuetudine Cenoman. art. 9.+
RETROFOCILIUM vel [Retropostficilium], vel Repofocinium illud, quod tegit ignem in nocte, vel quod retro ponitur: quasi cilium foci, super quod a posteriori parte foci ligna ponuntur, quod vulgo Lander dicitur, et dicitur a repono, et focius, et cilium: Ugutio et Jo. de Janua. Gloss. Lat. Gall. Repofocilium, ce qui couvre le feu de nuit, ou ce qui est mis derriere.+
RETROFRONTALE Vide Frontale.#
RETROGARDA Extrema acies, Gallis Arrieregarde.+
RETRONUBERE Aversa venere coire. Ovidius: Parva vehatur equo.+
RETROPOFOCINIUM Vide Retrofocilium.#
page 665, image: s0665
RETRUSUS Vide Reclusus Reclusi.#
RETTARE Vide Rectare.#
RETUMBA Consuetudines Monasterii de Regula, seu de la Reole, apud Labbeum: De retumbis et cyfis vitreis, de caepis, et aliis, etc.#
RETURNUM Vide Retornare.#
RETUTELA Vide Protutela.#
REVA Vectigal, quod pro mercibus ex regionibus exteris allatis penditur: vulgo, Droit de reve et de haut passage.+
REVADIARE Vide Vadium.#
REVELLO pro Rebellio, seu Rebellis. Marculfus lib. 1. form. 32.+
REVENTARE Regirare. Anonymus Salernita nus parte 4.+
REVERENTIAE Gall. Reverences, Salutationis impensa officia.+ [Reverentia]
REVERSATUS Gall. Renverse. Concilium Londinense anno 1342. cap. 2.+
page 666, image: s0666
REVERSIO terrarum, etc. si late sumatur, est proxima successio post obitum ejus, qui praesenter possidet: sed si proprie, significat reditionem, quasi, aut circunductionem ad feoffatorem, aut ejus haeredes propter delictum feoffati, aut haeredum defectum.+
REVESTIARIUM Ecclesiae, in libro Feudorum Episcopatus Lingonensis sub an. 1168. fol. 45. quomodo etiam Secretaria, seu Sacristias Ecclesiarum dicimus.#
REVESTIRE [Revestimentum], etc. Vide Vestire.#
REUGIA Modus agri. Monasticum Anglicanum tom. 1. pag. 515.+
REVINDICARE nostris, se Revanger. Edictum Rotharis Regis Longob. tit. 52.+
REVOCARE Reddere. Gesta Purgationis Felicis pag. 87.+
page 667, image: s0667
REVOLA Papiae, Calumniator, calumniosus. Rabula. Vide Ravola.#
REVOLVERE Leges Grimoaldi Regis Longob. tit. 1. §. 1.+
REVUS pro Nervus, ni fallor, in Capitulis ad Legem Alamannor. c. 6.+
REWARDUM Vide Regardum.#
REX Reges silii regum dicti. Extat formula 39. Marculfi lib. 1.+
page 668, image: s0668
REXA Charta Fernandi Comitis Castellae aerae 972. apud Anton. de Yepez in Chron. Ord. S. Benedicti tom. 1. p. 31.+
RHAPHIUS seu [Rufius], Lupus cervarius, Gallis. Plinius lib. 8. c. 19.+
page 669, image: s0669
RHAIRAUB In Edicto Rotharis Regis Longob. Tirulus 7. inscribitur de Rhai Raub.+
RHEDA Gallorum propria fuit. Glossae MSS. Reg. [gap: Greek word(s)] . Quintilianus lib. 1.+
RHEDO Mundus seu ornatus muliebris. Lex Angliorum et Werinorum cap. 7. §. 3.+
RHENO [Reno], Pellicium, vestis ex pellibus confecta, quae humeros et latera tegebat.+
RHEUMA Fluctus, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Veteres Glossae: Fluenta, [gap: Greek word(s)] . Ugutioni et Joanni de Janua, dicitur tempestuosa maris inundatio, vel ille fervor aquae, qui fit remorum agitatione. Quomodo vocem hanc usurpat Vegetius lib. 5. cap. 12. et 15.+
page 670, image: s0670
REUMARICUS Plenus rheumate: ita Glossa ad hos versus ex Poeta MS. infimi aevi ex Bibl. Thuana cod. 525.#
RHODINUS color, [gap: Greek word(s)] , Graecis, Roseus. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Roseum.+
RHOTHUS [Rhotum], Novale. Charta Germanica an. 799. apud Henschenium in Comment. praevio ad Vitam S. Ludgeri Episc. Mimigardevorensis §. 4.+ [Rodum]
page 671, image: s0671
RIAGO Vide Rigus.#
RIARIA Rivus, fluvius, riparia, nostris Riviere. Charta Petri Regni Majoricarum Domini an. 1232.+
RIBALDI Velites, Enfans perdus, Milites, qui prima praelia tentabant. Rigordus an. 1189.+
page 674, image: s0674
RIBATICUM Vide Ripaticum.#
RIBERIA Vide Riparia.#
RICELLUS Species panni pretiosi. Rollandinus in Chronico lib. 1. cap. 13.+
RICHINUS Vide Rechinus.#
RICIUM Fragmentum Petronii: In alio pedicellum vides, in te ricium non vides, f. Vitium.#
RICLINUM Vide Rechines Rechinus.#
RICTINARES [gap: Greek word(s)] . Ita habent Glossae Gr. Lat. MSS. ubi editae, hae nares, singulare non habet. Infra [gap: Greek word(s)] , Rictus.#
RICULA Mitra virginalis capitis, in Glossis Arabico-Lat. Forte Reticula. Vide in hac voce.#
RICULUS Joan. Bromptonus in Ricardo I. Camelorum vero et dromedariorum onera portantium ad 4700.+
RICI homines, id est divites, ita dicti praecipuae nobilitatis Proceres apud Aragonenses, quos alii vulgo Barones vocant, de quibus pluribus egimus ad Joinvillam p. 51.+
page 675, image: s0675
RIDELLUS Cortina, ex Gallico, Rideau. Monasticum Anglic. tom. 3. part. 2.+
RIDICULARIUS Ridiculus. Gellius Lib. 4. cap. 20.+
RIEDRA [Redra], [Redrare], voces fori Aragonici. Fori Oscae 1247.+
RIEFLARE Per vim auferre, rapere, ex Saxon. [gap: special sign] ie [gap: special sign] ian, spoliare, rapere, raubare, nostris Derober.+
page 676, image: s0676
RIESA nostris, Riez, terres non labources: quasi Resides terrae, ut quidam censent: at Consuetudo Herliacensis art. 4.+
RIFFLETUM Monasticum Anglie. tom. 1. p. 326.+
RIFFLURA Levis plaga in cute, ex Gallico Rifflure: illud vero forte ex Riefflare Rieflare, de quo supra, rapere, ita ut riffura sit corum, quibus caro leviter rapitur, ac vellitur. Bracton. lib. 3 tract. 2. cap. 23. §. 2.+
RIFFO Monetae species, in Charta an. 1195.+
RIGA Striga, sulcus terrae, ager sulcatus, nostris, Poye, vel Raye de terre, vox formata forte a Rigor, de qua infra id est, limes rectus, vel quicquid in rectum aratur.+
page 677, image: s0677
RIGABELLUM Instrumentum musicum, cujus usus erat in aedibus sacris, antequam organa Italis omnino familiaria essent.+
RIGAGO [Rigatus]. Vide Rigus.#
RIGOR Gr. [gap: Greek word(s)] , Frontino et Agrimensoribus appellatur, quicquid in agro mensori operis causa ad finem rectum fuerit: quicquid vero ad horum imitationem in forma soribitur, linea. Idem Frontinus: Rigor est, quicquid inter duo signa, vel in medio lincae rectum perspicitur. Vetus Inscriptio 711. 3.+
RIGUS [Rigulus], Rivus, rivulus, nostris Rigole.+
RIMARIUS S. Columbanus Epist. 5.+
RIMATH Jusjurandum, quod quis cum toto conjuratorum coetu vel numero dabat, a Saxon. a [gap: special sign] ime, numerus, et a [gap: special sign] juramentum.+
RINATRIX Serpens, veneno aquam inficiens, in Gloss. Arabico-Lat. ubi perperam Rixatrix.+
RINCA [Ringa], Baltheus militaris, cingulum militare.+
page 678, image: s0678
RINGUS Vide Hringus.#
RINGELDIUM Vide Raglorium.#
RINTA Charta an. 1081. pro Monasterio S. M. Pinarolensi: Dono et offero - sedimonium unum cum rinta, cum area, quae ibi extat, et campo insimul tenenti. Alia an. 1098.+
RIOTTA Illicitum factum per tres ad minus perpetratum, ut est verberatio alterius, violenta possessionis arreptio, aut aliquid hujusmodi. Vide Covvellum lib. 4. tit. 18. §. 50.+
RIPA idem quod Ripaticum, de quo infra. Charta Gregorii V. PP. apud Ughellum tom. 2. p. 349.+
RIPAGIUM Vide Ripaticum.#
RIPANI Vide Ripuarii.#
RIPARIA Fluvius, ex Gallico, Rivicre. Charta Joannis Regis Angliae pro Libertatib. Angl. an. 1215.+ [Ripera]
page 679, image: s0679
RIPARIENSES et [Ripenses], qui in ripa per cuneos, et auxilia constituti erant, quorum minor dignitas erat, quam Comitatensium, quibus et opponuntur.+
RIPARIUS [Ripparius]. Statuta Venetorum an. 1242. lib. 6. cap. 4.+
RIPATICUM Tributum, quod accipitur in ripis, Ugutioni: scilicet pro ripis, seu aggeribus, cujusmodi sunt Torsiae Ligeris, continendis, vel tuendis, ut loquitur Siculus Flaccus p. 15.+
page 680, image: s0680
RIPATOR Radulfus de Diceto et Matth. Paris an. 1191.+
RIPATORIuM Ripa, ad quam appellitur, in Charta an. 1236.+
RIPULIO Vide Spinaticus.#
RIPUARII [Ribuarii] dicti, qui ad Rheni ripas, cis fluvium, non citra, uti vult v. cl Audigerius, consederant, maxime qui ad Rheni, Scaldis, et Mosae, Hollandi scilicet, Luxemburgenses, Cheldrenses, Juliacenses, etc. uti observatum ab Isaaco Pontano lib. 2.+
page 681, image: s0681
RISCATTUS Redemptio, ex Italico Riscatto, Redemptio, recuperatio. Decreta pro Ecclesia Mediolanensi an. 1067.+
page 682, image: s0682
RISILE forte quod Rezeau dicimus, Reticulum, quo feminae capillos continebant, de quo in hac voce. Miracula S. Walburgis virg. num. 2.+
RISINA Chronicon Colmariense 1. part. an. 1271.+
RISPA Modus agri. Tabularium Prioratus de Paredo in Ducatu Burgundiae fol. 61.+
RISTA Vide Cerillus.#
RITTERI Germanis Ritters, Milites, nostris Chevaliers, Equestri cingulo donati. Aventinus lib. 7.+ [Ruteri]
RITUM Latrocinium. Papias MS. et edit.#
RITUS idem quod Consuetudo, seu praestatio. Vetus Charta MS. circa an. 1077.+
RIVAGIUM Vide Ripaticum.#
RIVALE Rete parvum et spissum, quod duobus annexum baculis, quos piscator manibus tenet apertum, et per aquam ducit, atque prope ripam cum piscibus claudit.+
RIVALTUS seu [Rivoaltus]: ita appellatur apud Scriptores Venetos ostium fluminis, ubi hodie aedificata amplissima Venetiarum civitas, quo loco erant quaedam insulae angustiores, parum inter se durantes, quas placidissimi amnium meatus, sinuoso ambitu in mare decurrentium, pelagi aestu alternante, discriminabant.+
page 683, image: s0683
RIVARIA Capitulare de Villis c. 62. Quid de hortis, quid de apibus, quid de rivariis, quid de coriis, quid de pellibus, etc. Forte vivariis.#
RIVATICUS Vide Ripaticum.#
RIVERA [Riveria], Rivus, fluvius, Gall. Riviere. Matth. Paris an. 1199.+
RIVIGA Rivulus, vel ripa, Rivage. Vita S. Guthlaci num. 14.+
RIVISINUS Arnoldus Lubecensis lib. 2. c. 35.+
RIVORA pro Rivi, enunciatione Longobardica. Marcus Baro Agrimensor de Geometria pag. 241.+
ROAGIUM Vide Rotagium Rotaticum.#
ROALIA B. Odoricus de Forojulio in Peregrinat. sua cap. 2.+
ROBA Vestis, tunica, Gallis Robe. Quoniam Attachiamenta cap. 21. §. 2.+ [Robae]
page 685, image: s0685
ROBINUS Vide Rubinus.#
ROBORA aetas legitima, majoritas, cum scilicet ad robur pervenit minor.+
ROBORABILIS Validus, fortis. Andreas
page 686, image: s0686
Suenonis lib. 3. Legum Scaniae c. 2. Sed prior sententia roborabilior et rationabilior a prudentibus aestimatur.#ROBOREUS cui robur inest, robustus. Erchempertus in Hist. Longob. cap. 54.+
ROBORETUM Quercetum, apud Ughellum tom. 1. parte 2. p. 236.+
ROBOROSA passio dicitur, quae animal rigidum facit ad similitudinem ligni. Vegetius lib. 3. Artis veterin. cap. 24.#
ROBURDOLIUM Tabular. Vindocinense fol. 190. In roburdolio carceris, ubi captus detinebatur, an, le guichet?#
ROCCA [Rocha], Castellum vel praesidium in rupe, seu clivo extructum.+
ROCHETA Rafanus de Caresinis in Chron. MS. an. 1379. burgum S. Laurentii expugnant et occupant, igne inmisso cum rochetis ad domus palcatas.#
ROCCUS [Rocus], [Rochus], [Hrocus], vox Germanica Roch, significans supremam vestem, [gap: Greek word(s)] .+
page 687, image: s0687
ROCHA Rupes, Gall. Roche. Diodorus Euchyon. lib. 1. Polychemiae cap. 17.+
ROCHERIUM Vetus Charta in Hist. Monasterii S. Nicolai Andegav. Insuper nobis donavit aliud Rocherium majus ante portam curiilis nostri, etc.+
ROCINUS Vide Runcinus.#
ROCTA [Rota], [Rotta], Instrumentum Musicum. Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 21. Et aliqua alia genera dulcia musicorum, ut sunt vtolae, cytharae, et roctae.#
ROCTA Le Roman d' Alixandres MS.+ [Rotta]
ROCUS Vide Roccus.#
RODA Anglis, quarta pars acrae, quae et farding deale, seu farundel dicitur, juxta Covvellum, ex Anglico Rodd, pertica.+
page 688, image: s0688
RODATICUM Vide Rotaticum.#
RODIGINUS Vide Statuta Mediolanensia 1. part. cap. 329.#
RODINUS Vide Rhodinus.#
RODKNIGHTS Serjanteriae species apud Anglos, qua qui investitus erat, debebat servitium equitandi cum domino suo, vel domina, de manerio in manersum: a Saxon. [gap: special sign] a [gap: special sign] , equitatio, et cn [gap: special sign] , puer, minister, famulus. Ita Bracton lib. 2. c. 16. §. 6. cap. 35. §. 6. Fleta lib. 3. c. 14. §. 7.+
RODOMENSES Monetae Archiepiscoporum Rotomagensium, apud Ordericum Vital. p. 468. 495. 583. 505.+
RODONDELLUS Vide Clocha.#
RODUM Vide Rothus.#
RO???IA Rivus, vel rivulus, canalis. Tabular. Absiae: Esclusam ad faciendum molendinum de Salmora, et roeriam ad aquandum prata.#
ROFIA Vide Rufia.#
ROGA Precatio, preces. Codex Carolinus Epistola 88.+
page 689, image: s0689
ROGADIA Precatio; Per rogadiam aliquid ab aliquo petere, in Statutis Venetorum an. 1242. lib. 1. cap. 48.+
ROGATARIUS Petitor, distributor, Postulatitius, Papiae, Isidoro, et in Gloss. MS. Regio. Ratherius Veronensis in Qualitatis conjectura p. 207.+
ROGATIONES Supplicationes, Processiones Ecclesiasticae. Gregorius Turon. de Vitis Patrum cap. 6.+ [Rogatio]
page 690, image: s0690
ROGATOR Vide Erogator.#
ROGATORIAE litterae, quae ad summum Pontificem vel Metropolitanum a Clero et plebe mittuntur, ut electum consecrent Episcopum.+
ROGATURA Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Salutatio, amplexus, rogatura.#
ROGITUS Instrumentum Notarii publici. Vide Charta rogata.#
ROGUS Preces, deprecatio. Joannes Diaconus Neapolit. in Chr. Episcop. Neapolit.+
ROHAGIUM Vide Rotharium.#
ROKUS secunda dignitas post Soldanum, apud Turcos. Vide Matth. Paris an. 1250. p. 527.#
ROLLONES Vide Retorta.#
page 691, image: s0691
ROLLUS Vide Rotulus.#
ROMANATUS Nummus aureus Romani Diogenis Imp. CP. imagine signatus. Chartae Andreae Comitis de Chelmo an. 1241.+
ROMANIA Romanum Imperium, apud Possidium in Vita S. Augustini cap. 30. et alios Scriptores, laudatos a Casaubono ad Lampridi.+
ROMANIZARE Tormentare, cruciare, affligere, trucidare, Ugutioni et Jo. de Janua.+
page 694, image: s0694
ROMEPENI alias [Pening], i. denarius: Nummus Romae pendendus, Denarius S. Petri, de quo plura in hac voce.+
ROMEREI pro Romani, seu Graeci Byzantini, in Epistola Archiepiscopi Bulgariae, in Gestis Innocentii III. PP. p. 57.#
ROMESCOT [Romscot], Census species, qui alias Denarius S. Petri, Romae pendi ab Anglis solitus, de quo supra egimus.+
ROMESINA Monetae Romanae species, qua utebantur Barenses in Apulia. Falco Beneventanus an. 1139.+
ROMEUS qui alias [Romipeta], qui ad S. Petrum piae peregrinationis gratia pergit.+
page 695, image: s0695
ROMFEAH vel [Romefee], Denarius S. Petri, de quo in Romescot.+
ROMIPETAE [Romipedae], qui Romam petunt, vadunt. Matth. Paris an. 1250.+
ROMITORIUM pro Eremitorium, non semel occurrit in Historia de Exordio Monasterii de Taronça, tom. 3. Monarch. Lusitanae, pag. 284. v. et 285.#
ROMPHUS Otto Morena in Hist. Rerum Laudensium p. 46.+
RONCARE [Roncalia], [Ronco], etc. Vide Runcare.#
RONCINUS Vide Runcinus.#
RONDELLUS Capa sine caputio. Joannes Andreae ad Clementinam.+
ROPA Charta Jacobi Regis Aragon. aerae 1270.
page 696, image: s0696
apud Diago in Histor. Regni Valentiae lib. 7. cap. 24.+ROQUUS Vide Roccus.#
RORSUS Papiae, Insensatus. Ita etiam Gloss. antiquae MSS.#
ROS Lex Alemann. tit. 65. §. 31.+
ROSA aurea, in Dominica Quadragesimae, in qua cantatur Laetare Hierusalem, a summo Pontifice benedici solita, quam ille post Missam in urbe procedens cum Clero Romano, praefert, ac deinde magno alicui Principi, si praesens adsit in Curia Romana, concedit; vol ad aliquem Regem aut Principem, ut eidem Pontifici cum consilio sacri Collegii placuerit, mittit.+
page 697, image: s0697
ROSALIA Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , haec Rosalia, hoc Rosalium.+
ROSANAGIUM Charta Fulconis Comit. Andeg an. 1028. pro fundat.+
ROSARIUM Rosarius rubus, Rosier.+
ROSARIUS Monetae adulterinae species, interdicta in Anglia an. 1299. et 1300. Vide in Crocardus.#
ROSATUS Rosis distinctus, ornatus, vel coccineus.+
ROSCELLA Veteres Consuetudines Floriacensis Coenobii c. 2.+
ROSCULENTUS a rore, Rosulentus, apud S. Zenonem serm. 3.#
ROSERA species Anseris, apud Fridericum II. lib. 1. de Venat. cap. 19.#
ROSETUS seu Roseta, Paxillus ferreus, qui extremo axi insigitur, ne elabatur rota.+
ROSETUS Color roseus. Concilium Budense an. 1279.+
ROSIA Vide Rufia.#
ROSSA Charta Henrici III. Regis Angl. tom. 2. Monastici Anglic. pag. 211.+
ROSSINUS Vide Runcinus.#
ROSTA Historia Cortusiorum lib. 1. cap. 7.+
page 698, image: s0698
ROSTRA calceorum, Acumina scilicet calceorum, quae Annae Comnenae [gap: Greek word(s)] dicuntur: ita enim Scriptores vocant prominentes et ultra pedum longitudinem prosilientes extremas calceorum partes, in acumen quoddam desinentes, ut ibi pluribus observavimus.+
ROSTUM Assum. Boxhornius in Lexico Prisco-Britannico: Rhost, assum, assatum.+
ROSULATUS Vide Rosatus.#
ROSUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. pro rosa. Rosum unguentum, pro roseum, in l. 21.+
ROTA apud Graecos genus fuit tormenti, uti docemur ex Tullio lib. 5. Tuscul. et Apulejo lib. 3. et 10. Metamorph.+
page 701, image: s0701
ROTARE loricam. Monasticum Angl. tom. 2. p. 384.+
ROTARICIA Tabular. Capellae in Biturigibus: In qua pagina sunt mansiones, concisa veterinae et rotaricias, et refusum est ad tabula prima de paginailla, etc. Infra: Per loca, ubi decusas positas sunt usque ad Rotaricias, etc.#
ROTATA aquae. Tabularium S. Aniani Aurelian. Recognoscens, me injuste tenuisse injustam rotatam aquae in aqua S. Aniani ad Arenas, juxta clausum Regis, - ipsam dimidiam rotatam do et S. Aniano et Canonicis, etc.#
ROTATICUM [Rodaticum], [Rotagium], [Roagium], etc. Vectigal, seu tributum, quod pro damno, quod in viis publicis, quas Rotabiles vocat vetus Inscri ptio 149.+
page 702, image: s0702
ROTHORIUM locus in fluvio, ubi aquâ diluitur, maceratur, et subigitur cannabis, Gallis Roüssoir, Rohiare, Rouir: Rohagium, ipsa maceratio, Rouissement.+
ROTLIN Piscis species, in Actis Murensis Monasterii pag. 50.#
ROTOGERII iidem, qui Ruptarii Ruptura, nostris Roturiers, Ignobiles.+
ROTTA Vide Rota, Rumpere.#
ROTTARII Scriptores, Librarii. Ita Mamotrectus ad Epist. Hieronymi in Proverbia. Sed videtur legendum Rottularii, vel Rollarii.#
ROTULUS [Rotula], Scheda, charta in speciem rotulae, seu rotae convoluta, unde nomen. Fortunatus lib. 7. Poem. 18.+
page 704, image: s0704
ROTUMBA Vasis Chymici species.+
ROTUNDARIUM Orbiculus, Assiete. Vetus Gloss. Lat. Gall. MS. ex Bibl. Thuana: Rotundarium, Tailleor.#
ROTUNDELLUS Vestis species in orbem desinens; Cyclas: ex Gallico, Rondean.+
ROTUNDULA Pastillus formula rotunda, [gap: Greek word(s)] , Graecis.+
ROTURAGIUM Vide Rumpere.#
ROTUS Chronicon Casin. lib. 3. c. 57. Pannum sericum magnum, cum uno roto. Forte rocho.#
ROUAGIUM Vide Rotagium Rotaticum.#
ROUER vel [Rouere], Robur, arbor, Italis Rouere.+
ROUTURARE Silvam viis, quas vulgo Routes vocant, distinguere; Router.+
ROYDAE operae, Pedemontanis. Prostat Jacobini de S. Georgio tractatus de Roydis seu operis, edit. post tractatum de Feudis et Homagiis.#
RUAGIUM Vide Rotaticum.#
RUA Acta Episcopp. Cenomanensium pag. 54.+
RUARIUS Officium fuit in Ecclesia Collegiali S. Quintini in Viromanduls, quod et Ruaria dicitur in Bulla Clementis IV. PP. apud Hemeraeum in Aug. Viromand. an. 1260.+
page 705, image: s0705
RUATA Platea, Rue. Testamentum Aimonis de Sabaudia D. Villae-franchae an. 1398.+
RUBA Charta Ludovici Pii Imp. pag. 25.+
RUBERUS Vetus Charta in Chronico Laurishamensi p. 57.+
KUBETUS Vide Rubinus.#
RUBEUS feramus, Rubea fera, Gallis Beste fauve.+
RUBINUS [Robinus], Carbunculus, [gap: Greek word(s)] , Gallis Rubis, Italis Robino, Chronicon Moguntin. 16.+
RUBRICUS Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Ruseus, rubricus, rufus.#
RUBUS Charta Guelphonis Ducis Spoleti ann. 1160.+
RUBUS mensurae frumentariae in Italia species.+
RUCENGIA Charta Gaufredi Archiepisc.+
page 706, image: s0706
RUCLATUM Marcellus Empiricus c. 22. Rasum, id est, ruclatum, cum vino austero dabis.#
RUCTURA Tabularium S. Cypriani Pictav. apud Beslium p. 359.+
RUDA Gall. Ruê, Platea.+
RUES Ruina, in Gloss. Lat. MS. Reg. cod. 1013. et Isidori. Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , ruina, rues.#
RUERE Projicere, ex Gallico Ruer, hac notione.+
RUFATUS Sanguine cruentatus. Papias.#
RUFEOLA [Rufella], Panis seu placentae species, Rougeolle, Picardis nostris, quod colore subrubido sit. Udalricus lib. 2. Consuetud. Cluniac. cap. 4.+
RUFFIANI vox Italica, Lenones, apud Mamotrectum ad Legendam S. Luciae, qui Institores libidinis Valerio Maximo lib. 6. cap. 1. n. 6.+
RUFFLURA Vide Rifflura.#
RUFIA Charta Alamannica 58.+ [Rofia]
RUFUS Herba inficiendis rubro colore vestibus, in veteri Charta apud Columbum, quae Roux dicitur in alia Guidonis Fulcodii, apud eundem lib. 3.+
page 707, image: s0707
RUFUS Willelmus Tyrius lib. 14. cap. 1.+
RUGA Platea, vicus, nostris Rue. Papias: Rugae, Romae, semitulae.+
RUGADIUM [Rugadicum], Tributi species apud Dertonenses in Italia. Charta an. 1183.+
RUGIA Statuta Mediolanensia 2. part. cap. 245.+
page 708, image: s0708
RUGIRE cervi dicuntur. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Bardit, rugit. Lex Longob. lib. 1. tit. 19. §. 13.+
RUMARE Vide Adrumare.#
RUMBULA Caesarius Heisterb. lib. 7. c. 45.+
RUMOR Autor incertus inter Agrimensores: Secundum loci rumorem, quod interpretatur, secundum loci observationem.#
RUMPERE Terram, agrum proscindere, arare. Charta an. 1273.+
page 709, image: s0709
RUPTURA teneturae species, quomodo roture dicimus, voce, quae feudo opponitur.+
page 711, image: s0711
RUMPESTAT Tributum pro caudis jumentorum apud Suecos, Erico Uplandensi lib. 5.+
RUNA Papias: Runa, pugna, Runata, pugnata, Ugutio: Runa, i. stipula, vel pugna, unde runatus, praeliatus.+
RUNCALIS [Roncalis], [Roncaria], Ager incultus, runcandus a noxiis et inutilibus herbis et sentibus: runcare enim Latinis, est purgare agrum a sentibus, quas inde ronces vocant Galli. Vide Edw. Cokum ad Littletonem sect. 1. Diploma Aystulphi Regis Longobard. an. 753.+
page 712, image: s0712
RONCO [Runco], Papiae, et Joanni de Janua, Falcis militaris species, ex Italico Runchione, vel Roncone.+
RUNCARE sonitum de naribus emittere, in Gloss. Arabico - Lat. Apud Papiam, a terra herbas diis innatas vel arbores evellere. Vide Runcalis.#
page 713, image: s0713
RUNCA idem quod Runcalis. Charta Conradi Imp. an. 1027. apud Ughellum tom. 4. p. 1484.+
RUNCHI Sentes, Gallis Ronces, Spinae, vel sentes, quae runcari solent. Charta an. 1235. apud Ughellum tom. 7. pag. 1449.+
RUNCILUS Domesdei tit. Essex: Silva 20. perc. 10. acrarum prati, 2. runcili, 4. aralia, 23. porci, 50. oves, etc.+
RUNCINA instrumentum fabrorum, Papiae. Idem: Runcina, remota rura.#
RUNCINUS Equus minor, gregarius nostris Roncin.+
page 714, image: s0714
RUODA Lex Saxonum et Anglior. tit. 2. §. 1.+
RUPASTES Flagellum, Ugutioni.#
RUPES idem quod Mota, de qua voce supra egimus, Castrum, castellum, domus praecipua domini feudalis.+
RUPITANI dicti Donatistae, qui Romae morabantur, quod in rupibus et in montibus conventus suos agerent: unde et Montenses appellati, apud S. Augustinum lib. de Unit. Eccl. cap. 3. de Haeresib. cap. 69.#
RUPINA Loca montana. Gloss. Isid. Rupina, abrupta montium.+
RUPIX Salvianus lib. 1. de Gubern. Dei: Adde - loquentem cum Mose dominum, legem divino ore resonantem, incisas Dei digito litteras, rupices paginas, saxeum volumen, etc.#
RUPTA [Ruptuarii], [Rupticium], [Ruptura], [Rupturarii]. Vide Rumpere.#
RUPTI Herniosi et ramicosi, Graecis [gap: Greek word(s)] , apud Apulejum de Virtutib. herbar. c. 24.#
RURAE Rupes, vel Petrae, in Glossis Lat. MSS. Bibl. Reg. cod. 1013.#
RURICOLA Praediolum, in Hist. Translat. S. Guthlaci n. 17. Vide Casalis Casale.#
RUSANTE Pallio Rosee. Papias MS. et edit.#
RUSCA Scriptor vetus vitae S. Lupicini Abbat. Jurensis n. 2.+
page 715, image: s0715
RUSCUBARDUM Charta Joannis Archiepisc.+
RUSELLUS apud Spelmannum ex Willelmo Armorico l. 1. Philip. pag. 108.+
RUSPATICUM Bulla Honorii III. PP. an. 1217. apud Ughellum tom. 1. part. 1. pag. 298. in Alban. Episcop.+
RUSSETUM Pannus vilior, rusei seu rufei coloris, quem nostri Roux, Angli Russet dicunt.+
RUSSOLEMBUS muliebre vestimentum, vide Miracula S. Servatii Episcopi Trajectens. apud Papebrochium 13. Maji p. 220.#
RUSTICI Coloni, glebae adscriptitii, qui proinde in commercio erant. W. Britto in vocab. MS. Rusticus dicitur operarius, qui rus vel terram operatur.+
page 716, image: s0716
RUTA Platea. Ruta mercatoria, in veteri Charta apud Pardinum lib. 2. Hist. Lugdun. cap. 104. Vide Ruga.+
RUTEFOLIUM Joan. Sarisberiensis Epist. 196.+
RUTELLUS genus Teli, rutabulum. Historia Australis an. 1296.+
RUTERI Vide Ritteri.#
RYTHMICI versus. Marius Victorinus. lib. 1.+
page 717, image: s0717
S Littera numeralis quae 7. denotat.+
SA Persica lingua, Rex; quo nomine donantur plerique e Sultanis. Vide Will. Tyrium lib. 3. cap. 1.+
SAAL Andreas Suenonis l. 5. Legum Scaniae c. 2.+
SABAIA Cerevisiae vel potus species apud Illyrios. Ammianus lib. 26.+
SABANUM Mappa, vel facitergium Ugutioni et Joanni de Janua. Glossarium Gr.+
page 718, image: s0718
SABATATI [Insabatati], Haeretici Valdensium asseclae et sectarii, dicti, non quod in Sabbato judaizarent, ut volunt quidam, aut quod nullum Sabbatum observarent; sed solum diem Dominicum, ut Vignerius an.+
SABBATUM apud Hebraeos pro tota Hebdomada, et pro septimo Hebdomadis die sumitur. Euseb.+
page 720, image: s0720
SABEA Vide Zaba.#
SABELUM Martes, Gallis Marte, mustelae species, nobili palle insignis: Anglis, et nostris olim, Sable, tametsi martes a sabelo distinguant ferme Scriptores omnes.+
SABER Sabrum, Asperum, nodosum. Papias, et ex eo Joan. de Janua. Forte pro Scaber. Catholicon parvum: Saber, aspre, sabloneux.#
SABLO Arena, Sabulum. Gallis Sablon. Fortunatus lib. 9. Poem. 15.+
page 721, image: s0721
SABURRARE Fortunatus in Epist. ad Martinum Episcop. Galliciae lib. 5. poem. Paradisiaci horti odoramenta saburrans, etc. ubi Gloss. MS. i. spirans, odorans.#
SABUTA [Sambuta], [Sambuca], Currus, quo nobiles feminae vehebantur, species. Glossae Isonis Magistri ad Prudentium pag. 824.+
SAC [Saca], [Sacha], Mulcta judiciaria, vox deducta a Saxonico [gap: special sign] ace, causa litis, Germanis Sach, unde Sacha cum aspiratione in Legib. Edwardi Confess. c. 21. Willel. Thorn. in Chron. p. 2030.+
page 722, image: s0722
SACA Charta Mathildis Comitissae an. 1096. in Bullario Casinensi to. 2. p. 117.+
SACABUTA Armorum species, quam sic describit Joannes Abbas Laudunensis in Speculo Historiali MS. lib. 10. (ejus historia desinit in an. 1380) in Philippo IV.+
SACCA Martinus Didacus Daux Justitia Aragon. l. 4. Observantiar. Regni Aragan. tit. de Consortib. §. 9.+
SACCATELLUS sacculus, in Statut. Venetor. lib. 5. cap. 7.#
SACCABOR Sachiber, Stanfordio lib. 1. de Placit. Coronae c. 21. Sacaburth aliis Sakeber, et Sakebere, Brittoni in Legib. Angl. p. 22. v. 72. v. Bracton lib. 3. tract. 2. cap. 32. n. 2.+
page 723, image: s0723
SACCARE In saccum mittere, et per saccum colare et exprimere: Insaccare, in saccum mittere, vel consummare: Desaccare, extra saccum ponere. Jo.+
SACCARII [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graeco-Lat. Saccarii portus Romae, de quibus est titulus in Codice Theodosiano 22. lib. 14.+
SACCATUM Isidorus lib. 20. c. 23.+
SACCATI Vide Sacci.#
SACCELLARE saccos medicinales affectae parti apponere. Vox Medicorum. Gariopontus lib. 1. cap. 16.+
SACCIPERIUM Pera Pastoralis: Pera in modum sacci, vel saccus in modum perae. Acta S. Marcelli PP. lib. 1. n. 13.+
SACCITAE Vide Sacci.#
SACCO Vide Fisco.#
SACCONALIA Charta Conradi Imp. an. 1027.+
SACCOPHORI Haeretici, Manichaeorum asseclae, de quibus in Cod. Th. l. 7. 9. 11. de Haereticis, sic dicti forte, quod saccis pro veste uterentur.+
SACCUS [Sacci], [Sacculi], in ministeriis Ecclesiasticis recensentur.+
page 726, image: s0726
SACCI [Saccini], [Saccitae], [Saccati], ita appellati Monachi quidam, quod saccis pro veste uterentur, qui de Poenitentia Jesu Christi, vel de Saccis, dicuntur in Bulla Joannis an. 1319. apud Cognatum lib. 4. Hist. Tornac. cap. 22.+
page 727, image: s0727
SACELLUM Vide Saccus.#
SACER species Falconis, quibusdam Britannicus, aliis aerius; Hierax, Thuano de Re accipitraria, vulgo Sacre.+
SACERDOS ut ait Honorius Augustod. lib. 1. c. 182. et ex eo Rhabanus lib. 1. de Instit. Cleric. c. 5. vocari potest, sive Episcopus sit, sive Presbyter.+
page 728, image: s0728
SACERDOTALIS qui Sacerdotio in Provincia functus est, ita interpretantur Viri docti apud Ammianum lib. 28. Gruterum 20. 3. 325. 12. et in Cod.+
SACERDOTALES litterae, Papiae, [gap: Greek word(s)] , id est Epistolae Canonicae, formatae, de quibus suo loco.#
SACERNUS [Sacer], a, um, et dicitur hic sacernus, ni, i. sacer animus, vel excellentior pars animae. Et videtur componiex sacer, et animus. Jo. de Janua.#
SACH Charta Winemari Castellani Gandensis apud Duchesn. in Hist. Guinensi p. 66.+
page 729, image: s0729
SACHARIA Consuetudines Aquarum mortuarum: Quilibet habitator loci illius possit bladum, quod habebit de terris suis et sachariis, per aquam et terram portare, quocumque voluerit omni tempore, etc.#
SACIANI qui et Anthropomorphitae, Haeretici, de quibus Facundus Hermianensis lib. 8. cap. 7. ubi Sirmondus.#
SACIRE Formula solennis precariae 29.+
SACIS Clyster, in Gloss. Arabico-Lat.#
SACMA Charta plenariae securitatis, scripta sub Justiniano apud Brisson. lib. 6. formul.+
SACORIUM Vetus Charta plenariae securitatis, scripta sub Justiniano apud Brisson. lib. 6. formul. p. 647.+
SACRA Epistola, diploma Principis. Sacra Epistola apud Vegetium lib. 2. c. 7.+
page 730, image: s0730
SACRALE OPUS Eugippius in Vita S. Severini cap. 14.+
SACRAMENTAGIUM Tabular. S. Eparchii Inculism. f. 72.+
SACRAMENTALE ipsum Sacramentum, jusjurandum. Capitulare 2. an. 802.+
SACRAMENTALIS Sacramentalia pietatis opera, ut pedum lotio et peregrinatio, apud Lueam Tudensem lib. 2. contra Valdenses cap. 2.#
SACRAMENTARII Vide Juramentum.#
SACRAMENTUM dupliciter dicitur, inquit Hugo a S. Victore l. 2. Speculi Eccl. c. 12.+
page 736, image: s0736
SACRARATI Pondus unius aurei cum dimidio. Saladinus de Ponderibus.#
SACRARIUM [gap: Greek word(s)] , pars aedis sacrae, ubi sunt Sancta Sanctorum, in Gloss. Lat. MS. Reg. in quo sacra reponuntur, ab inferendis et deportandis sacris dictum.+
SACRATORIUM idem quod sacrarium. Glossarium Cambronense: Absida dicitur exedra, id est, sacratorium.#
SACRIFEX Sacrificus, Sacerdos. Passim apud Hildebertum in carmine de Officio Missae.#
SACRIFICIA Officium Monasticum in Monasteriis sanctimonialium. Petrus Abaelardus p. 154.+
SACRIFICATI dicti olim Christiani, qui suppliciorum, vitae vel etiam et bonorum amissionis metu idolis sacrificabant, licet reverâ Christianam ex animo
page 737, image: s0737
fidem profiterentur.+SACRIFICIUM Hostia consecrata, divina Eucharistia. Cumeanus Abbas de Mensura Poenitentiarum cap. 14.+
SACRIMENSIS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SACRIMONIUM [gap: Greek word(s)] , in vett. Gloss.#
SACRISCRINIARIUS [Sacriscrinius], Sacrista. Gloss. Aelfrici: Sacriscriniarius, ci [gap: special sign] c- [gap: special sign] ea [gap: special sign] id est Custos Ecclesiae.+
page 738, image: s0738
SACRISTA Dignitas Ecclesiastica. Ugutio: Sacrista, sacrorum custos.+
SACRITECTA Vide Sartatecta Sartatectum.#
SACRIVUS [Sacrifus], Sacer. Lex Salica tit. 2. §. 14.+
SACROBARRA Liber MS. de officio coronatoris
page 739, image: s0739
laudatus a Spelmanno:+SACROCOLA qui sacra colit, Sacerdos, Clericus. Odo Cluniacensis: Quodsi de labiis tam ingens periculum sacrocolis imminet, quanto magis de renibus?#
SACRUM Dei, Donatio facta Ecclesiae. Tabularium Brivatensech. 171.+
SACUDIRE Excutere. Gall. Secoür, Hispan. Sacudir. Fori Alcaconenses erae 1267.+
SADONES Vide Sazones Sazo.#
SAECULUM [Seculum], Monachis praesertim dictum, quidquid extra claustrum: quia qui vitam monasticam amplectuntur, mori saeculo dicuntur. S. Cyprianus Ep. 7.+
page 740, image: s0740
SAFON apud Aelfricum in Gloss. Anglo - Sax. [gap: special sign] ae [gap: special sign] . i. ripa.#
SAFARIUM Atrium templi, in Glossis Isid. Saforium, apud Jo. de Janua. Papias [Sapharium] legit. Vide Jacob. Gotofredum ad l. ult. de Operib. public.#
SAGA Vide Sagum.#
SAGANA Jo. de Janua: Saga et sagana, ingeniosa, incantatrix, Ebrardus Betuniensis: Sagana gummi, sagana vestis, sagana vates.+
SAGELLUM Vide Sagum.#
SAGEMANNUS Accusator, delator, ex Saxon [gap: special sign] a [gap: special sign] eman. Gloss. Saxonicum exaratum sub Edvv. III.+
SAGENA Rete, vox Latinisnota. Papias: Sagena, retia, verundum Graece, vulgo everclum dicitur.+
page 741, image: s0741
SAGIA Jo. de Janua Sagum, quoddam genus panni, vel vestis tenuis et abrasa, - unde quosdam pannos asperos sagias dicimus.+
SAGIBARONES [Sachbarones], Causarum judices, qui in mallis publicis jus dicebant.+
SAGIMEN Adeps, sagina, aruina, Jo. de Garlandia in Synonymis: Sumen, et arvina, sagimen, pinguedo, sagina.#
page 742, image: s0742
SAGINA pro Saisina. Ponere in saginam aliquem, in vet. Charta apud Ughellum tom. 7. Ital. Sacr. p. 571. nisi mendum sit.#
SAGINALE Italis est Calamus milii, in Vita B. Andreae de Caterannis n. 16. ubi forte legendum Sagittale. Vide Sagitta.#
SAGINARII Vide Sagmarii Sagma.#
SAGINUM Adeps suillus, Gall. Sain.+
SAGIO Vide Sajo.#
SAGITTA [Sagittea], [Sagetta], [Sagittaria], Navigii species; Barca sottile, Italis; Saettia, Jo. Villaneo lib. 7. cap 29.+
page 743, image: s0743
SAGITTAMEN Sagittarum materia vel multitudo. Knyghton. an. 1389.+
SAGITTARE Otto Morena pag. 58. Jpse Imperator optime sciens sagittare, multos de Cremensibus interfecit.+
SAGITTARIA et [Sagittarius], navis species. Vide Sagitta.#
SAGIUM Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 10.+
SAGMA [Salma], [Sauma], [Sagmarius], [Sommarius], [Summarius], etc. Voces unius ejusdemque originis.+
page 747, image: s0747
SACOCHLAMYS Indumentum militare quod partim sagi Romani vel Gallici, et chlamydis
page 748, image: s0748
Graecanicae formam referebat.+SAGRABA Vetus Agrimensor p. 310.+
SAGULA [Sagulare]. Historia Obsidionis Jadrensis lib. 1. c. 38.+
SAGULUM Guillelmus Bibliothec. in Stephano VI.+
SAGUM vel [sagus], Militare indumentum quod armis superinduebatur, Gallis proprium, ut testantur Varro, Diodorus Siculus, et alii.+
SAGUM [Saga], [Sagia], [Saia], [Saium], Panni species, Gall. Saie, unde Picardis nostris Saieteur, Saiarum confector.+
page 750, image: s0750
SAGUTA rusticis dicitur novissima pars surculi in sarmento, vel quia longius a matre, ex qua prosiluit, processit, vel quia a culminis tenuitate coeli speciem praeferat.+
SAIA [Saium], Vide Sagum.#
SAICA Monetae Germanicae species.+
SAIED Charta Austindi Archiep. Burdegal. apud Marcam in Hist. Beneharn. lib. 4. c. 7.+
SAIGA in Lege Aleman. tit. 6. §. 3. definitur quarta pars tremissis, hoc est denarius unus. Duae autem saigae duo denarii dicuntur. Occurrit praeterea in Leg. Bajuvv. tit. 1. cap. 3. §. 1. tit. 4. §. 2. tit. 8. cap. 2. §. 3. 4. tit. 11. cap. 6. tit. 13. cap. 9. 10. tit. 16. etc.+
SAIONES vel [Sagiones], apud Gothos et Wisigothos, dicti Apparitores, regii videlicet ac Magistratus ministri, quiad eorum jussa exequenda semper praesto erant: quod prae caeteris docet Senator lib. 12. Epist. 3.+
page 751, image: s0751
SAISIRE vox mera puta Gallica, Saisir, Mittere aliquem in possessionem, investire, occupare, possidere: cujus etymon a Sacire, de qua voce supra, quidam deducunt. Ivo Cartonensis Ep. 101.+
page 752, image: s0752
SAKABURTH Vide Saccabor.#
SAKE inquit Fleta lib. 1. c. 47. §. 7. significat acquietantiam de secta ad Comitatum et hundredrum.+
SAKONES Michalo Lituanus de Moribus Tartaror. frag. 7.+
SAL Constantinus African. lib. de Gradib. sub fin.+
SALA Domus, aedes quaevis. Glossar. Theotiscum Lipsii Salethu, Tabernacula.+
page 753, image: s0753
SALAGIUM Vectigal, quod ab iis qui sal vendebant, praestabatur.+
page 754, image: s0754
SALACATTABIA Condimenti species, apud Apitium lib. 4. c. 1.+
SALACIANUM Necrologium Ecclesiae Parisiensis 8. Kl. Feb. Insuper praefata Haildis S. Mariae dedit tapetum salacianum, et duo mantilia cum bordis.#
SALAGIUM Charta Petri Marchionis Namurcensis et Comit. Autisiodor. ex Chartulario Autisiodor.+
SALAMBO Genus monstri. Papias.#
SALANDRIA Vide Chelandium.#
SALARIA Salinum, Gall. Saliere: Vas salarium, Joanni Sarisberiensi Epist. 75.+
SALARICIA terra, ex qua sal eruitur.+
SALARIUM inter Ministeria sacra. Inventarium Ecclesiae Eboracensis to. 3. Monastici Anglic. p. 171.+
SALARIUS Mensura salaria. Charta Joannis Comitis Burgundiae et Cabilonisan. 1249.+
SALATARIUS Portator armorum, in Glossis Isidori: quam vocem ad salodurios Caesaris referre videtur Wendelinus in Natali solo Legum Salicarum p. 88.+
SALATIA pro salacia, voce nota Varroni et Festo, pro aquae Dea, ipsa aqua, vel mari.+
page 755, image: s0755
SALCES Salcitiae, Isitia, Saucices. Chronicon Windesheimense lib. 2. cap. 6. Salcibus recentibus, aut in cavilla fumatis satis bene ad comedendum dedit.#
SALCIDA [Salicetum]. Tabular. Celsinianense: Hae sunt autem res, quas cedo, 1, Salcidam in Memeco, et pratum, qui est deintus salcida.#
SALCITIAE Lucanicae, Gall. Saucices, Italis Salcizza.+
SALECTUM pro salictum, salicetum, Locus consitus salicibus, Saussaie, in aliquot Chartis Italicis apud Ughellum in Episcopis Veronensibus.#
SALEFICUS Mare. Monachus Florentinus de Expugnat.+
SALERGIA Chronic. monasterii Bonaevallis Carnutensis num. 6.+
SALETRUM pro sale nitro, apud Thvvroczium in Chron. Hungar.#
SALGAMA Columellae lib. 10. in Carminib. et lib. 12. cap. 4.+
SALIA Projectio aedificii, ex Gallico Saillie.+
SALIA vestis muliebris species in Statut. Mediolan. 1. part. cap. 292.#
SALIBURGIO [Saleburgio], Fide jussor. Vox conflata ex Theutonico burghen, seu borghen, quod idem sonat, et sala, id est, praetorium judiciarium, ita ut saleburgiones fuerint fidejussores dati coram judicibus.+
page 756, image: s0756
SALIBUM pro salvia, in Lege Aleman. tit. 64. §. 2. edit. Heroldi.#
SALICUS Vide Lex Salica.#
SALISUCHEN in Decreto Tassilonis tit. 11. §. 15.+
SALICIA Salicetum, Saucee. Tabularium Brivatensech. 242. Compos, prata, salicias, etc.#
SALINA Statutum Ricardi I. Regis Angl.+
SALINARIA Gabella, tributum ex sale, in Testamento Guillelmi D. Montispessulani an. 1212.+
SALINATIO Eruptio, ex Gallico Saillie. Epistola Comitis S. Pauli de prima CP. expugnat. Nonnulla vice in nosfecerunt salinationes. Vide Adsalire.#
SALITIA Papias: Salinum, vas aptum salibus, id est salitia, quasi saltica.#
SALITUDO Lepos in dicendo, gratia sermonis, Sales.+
SALLARINUM Charta Libertatum oppidi Dimontis in Biturigib. an. 1190.+
SALLIRE pro salire, Gallis, Saillir. Lex Bajvvar
page 757, image: s0757
tit. 13. §. 2. Si autem altera persona ipsum animal per vim sallire compulerit, etc.#SALMA Vide Sagma.#
SALMANNUS Delegator. Charta Conradi Episcopi Pataviensis an. 1159.+
SALMEDINA Vide Zavalmedina.#
SALMENTUM in Gloss. Isid. Salsamentum. In Glossis antiquis MSS. Piscis confectio.#
SALMUS Salterium, pro Psalmus, et Psalterium, in Charta an. 1228. apud Petrum Mariam Campum in Histor. Eccles. Placentina tom. 2.#
SALNERITIA Tabularium S. Remigii Remensis: Donat annis singulis - in hostelitia den. 10. in salneritia 3. ligni car. 2.+
SALOMON vasis species, operis pretiosioris, forte cujusmodi fuere vasa Salomonis in Templo ab eo aedificato, quaeque in urbem Carcassonensem in Galliis, Roma capta, transtulerat Alaricus Wisigothorum Rex, uti refert Procopius lib. 1.+
SALORGIA Historia fundationis Abbatiae Bonaevallis in dioecesi Carnot. MS.+
SALPISTA Tubicen, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Glossae Lat. Gr. Tubicines, [gap: Greek word(s)] . Lexicon Regium MS. cod. 2062.+
SALPIX Tuba, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Althelmus de Octo principalibus vitiis: Dum vexilla ferunt, et clangit classica salpix.+
page 758, image: s0758
SALSA [Salcia], Gallis Sauce.+
SALSARIA Locus ubi sal conficitur.+
SALSARIUM Salinum, Salt-cellar, et Salt-seller, Anglis; nostris, Saliere: nisi sit quod Sauciere dicimus, disculus in quo salciae reponuntur.+
SALSARIUS cui salsariae cura commissa est in coquina Regia, in Fleta lib. 2. cap. 14. §:3.+
SALTARIUS [Saltuarius], Villicus, custos praedii, qui fructuum servandorum gratia praedio praeest, in l. 12.+
SALTANS Saltarium, Retis vel decipulae venatoriae species.+
page 759, image: s0759
SALTATORIUM Fleta lib. 2. c. 41. §. 14.+
SALTUATICUM Vide Salutaticum.#
SALTUENSES fundi, in Novella 2.+
SALTUS Silva, vox Latinis nota.+
SALVA [Salvare]. Voces Fori Hispanici: Salva, idem quod Anglis Jurata, inquisitio, vel potius probatio per testes de realiqua, qua quis salvam sibi esse conatur: Salvantes vero sunt testes ipsi qui pro reo deponunt.+
page 760, image: s0760
SALVAGARDIA Protectio, tutela, salvus conductus, Principis privilegium, quo ne alicui vis inferatur, cavetur.+
SALVAGIUS Vide Silvaticus.#
SALVAMENTUM Tutela, immunitas, protectio.+
page 761, image: s0761
SALVARE pro servare, vel reservare.+
page 762, image: s0762
SALVATGE Salvamentum, salvus conductus, protectio, tuitio.+
SALVATICUS Vide Silvaticus.#
SALVATIO Vide Salvitas.#
SALVATOR in Gloss. Lat. Gr. [gap: Greek word(s)] .+
SALVATOR Dominus, qui salvamentum (de quo supra) percipit.+
SALVATORIUM Vivarium piscium. Charta Henrici Archiep.+
page 763, image: s0763
SALVE Regina, Sequentia, quam composuit Petrus Episcopus Compostellanus, ut autor est Durandus lib. 4. Ration. c. 21.+
SALVIOR Comparat. ex salvus. Capitula Caroli M. lib. 6. c. 285.+
SALVITAS Immunitas data loco vel Ecclesiae aut Monasterio a Principibus. Tabularium Monasterii de Regula fol. 39.+
SALVO Praeter, quomodo nostri Sauf dicunt. Martinus Didacus Daux Justitia Aragon. lib. 1.+
SALUS Graecis [gap: Greek word(s)] , Stultus. Hinc sancti quidam [gap: Greek word(s)] appellati, quod [gap: Greek word(s)] simulando, pietatem insignem hoc stultitiae velo pro Christo
page 764, image: s0764
occultaverint.+SALUS ita Baptismi Sacramentum appellant Christiani. Lexicon Gr. MS. Reg. cod. 2062.+
page 765, image: s0765
SALUTABILITER Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Salubriter, salutabiliter.#
SALUTATIO Capitulare Aitonis Episc. Basil. c. 3.+
SALUTATORIAE Epistolae, quibus quis alicui salutem impertit.+
SALUTATORIUM Locus, in quo ad salutandum advenientes excipiebantur Papiae: [gap: special sign] e [gap: special sign] in [gap: special sign] h-hu [gap: special sign] , i. domus salutationis, Aelfrico.+
SALUTATORIUS digitus, vel index, quod eo fere salutamus aliquid, vel aliquid monstramus. Ugutio.#
SALUTATICUM idem quod salus, vel jus exigendi ejusmodi salutes, sive xenia: perperam enim Goldastus vectigal pro sale interpretatur.+
page 766, image: s0766
SALVUS Locus, liber, immunis ab omni praestatione.+
SAMARDACUS Afris, Impostor, morio, [gap: Greek word(s)] . S. Augustinus lib. 3. contra Academic. cap. 15.+
SAMBUCA Sambucistria. Papias: Sambuca, genus cytharae rusticae.+ [Sambucus]
SAMBUTA Vide Sabuta.#
SAMERIUS Vide Sagma.#
SAMIA AE, derisio, quae facit vultum rugosum, Papiae MS. et edit. F. Sanna.#
SAMINATOR Adalardus lib. 1. Statutor. Corbeiens. cap. 1.+
SAMITUM Vide Examitum Exametum.#
SAMNIS Vide Examitum Exametum.#
SANARE Solvere: Sanatio, Solutio. Veteres Chartae Italicae apud Ughellum tom. 7. pag. 262. 397. 414.+
SANCENISSAT Laetatur, triumphat. Ita Gloss. Lat. MS. cod. 1013.+
SANCHATUS Membris attractus, in Miraculis B. Simonis Tudertini n. 3. Galli dicerent Desanche.#
SANCHETI Moneta Navarrae Regni, a Sancio, seu Sanchez Rege dicta.+
SANCIRE Sanctificare. Tertullianus lib. de
page 767, image: s0767
Resurrect.+SANCTA indeclinabile, [gap: Greek word(s)] Graecis, Hostia sancta, sacra, quae in Missa offertur.+
SANCTIMONIALES dictae olim feminae aut virgines, quae sanctimoniae et vitae integritati potissimum dabant operam: interdum certis, saepe nullis illigatae monasticis votis.+ [Sanctimonia]
page 768, image: s0768
SANCTIMONIUM Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Sanctimonium, [gap: Greek word(s)] Sanctimonium. S. Augustinus in Psal. 99.+
SANCTIRE Affirmare, in vett. Glossis.#
SANCTITAS Titulus honorarius Episcoporum, apud S Augustinum p. 78. 88.+
SANCTITUDO Titulus honorarius Episcoporum, apud Julianum Toletan.+
SANCTORALIA Libri continentes vitas Sanctorum. Ita quidam indigitantur qui in Bibliothecis latent.#
SANCTUALE Vide Sanctuarium.#
SANCTUARIUM Templum, aedes Sanctorum. S. Eulogius lib. 2. Memorial. c. 9.+
page 769, image: s0769
SANCTUARIUS ad Sanctos, seu ad Ecclesiam pertinens.+
page 770, image: s0770
SANDALIA Ugutio, et ex eo Joann.+
page 771, image: s0771
SANDALIS Sandalum Plinio lib. 18. cap. 7.+
SANDALICUS pro cendalicus. Necrologium S. Victoris Paris. 12.+
SANDONES Charta Aystulsi Regis Longobard. apud Ughellum in Mutinensib. Episcopis, tom. 2. p. 105.+
SANGUIMINUERE Sanguinem minuere, vel sanguine minuere, Ugutioni. Catholicon parvum: Sanguiminuere, amendrir le sang, Vide Minuere.#
SANGUINARE Sanguinem emittere, Gall. Saigner. Lex Saxon. cap. 1. §. 3.+
page 772, image: s0772
SANGUINITAE Consanguinei, agnati, cognati, sanguine conjuncti.+
SANGUINOLENTUS Infans expositus. In formula 48.+
SANGUINUS Jo. de Janua: Sanguinus, quaedam parva arbor, quod cortex et fructus ejus sit sanguinei coloris: unde hoc sanguinetum, locus ubi abundant sanguini.+
SANGUIS Vita. Ebrardus in Graecismo c. 29.+
page 774, image: s0774
SANGALENTUS pro Sanguinolentus, in Capitul. ad Legem Alamannor. cap. 26. edit. Baluzianae. Ita Galli Sanglant dicunt.#
SANNARE pro subsannare, in vet. Lexico. Gloss. Lat. Gr. Sannator, [gap: Greek word(s)] .#
SANSOCA Monasticum Anglic. tom. 2. p. 1021. De murdria, et de rapina. et de rap, et de igne, et de sanguine, et de sansoche, et de omni purprestura.#
SAONNARE Vide Sonare.#
SAONITITIUM Vide Saio Saiones.#
SAPA [Sappa], Instrumentum rusticum. Mamotrectus ad c. 2. Michaeae: Ligo, i. Sappa. Charta ann. 1183.+
SAPERE Scire, unde nostris, Savoir. Capitula Caroli M. l. 7. c. 100.+
SAPHIRINUS Caeruleus, coloris Saphiri, qui caeruleus cum purpura esse dicitur Isidoro lib. 16. cap. 9.+
SAPIENTES in Italia appellabant civitatum cives primarios, quorum consilio publicae res gerebantur.+
page 775, image: s0775
SAPIENTIA Christus. Rupertus lib. 10. de Divin. Offic. cap. 15.+
SAPLUTUS Fragmenta Petronii p. 13. Ipse nescit quid habeat, adeo saplutus est.#
SAPO vox Gallica vetus, unde Theutones Seepe, nostri Savon.+
page 776, image: s0776
SAPOR Veteres Consuetudines Floriacenses: Ipso die ab Armario reficimur, unum tamen generale piscium, et saporem cum copia boni vini.+
SAPPA Vide Sapa.#
SAPPUS Uligo, ex Anglico Sap, quae vox etiam succum et alburnum sonat. Fleta lib. 2. c. 73. §. 18.+
SAPUTURA Modus vineae. Pactum inter Thomam Comitem Sabaudiae et Abbatem Pinarolensem ann. 1246.+
SARA Praestationis species apud Normannos nostros. Charta Henrici Abbatis Fiscanensis in Tabulario Fiscan. fol. 34.+
SARABAITAE Monachi, qui nulla Regula approbati, adhuc operibus servantes seculo fidem, mentiri Deo per tonsuram nascuntur: qui interdum bini aut terni passim per urbes aut castella proprio arbitratu vivunt, ut est in Regula S. Benedicti cap. 1. et in Regula Magistri cap. 1. Isidorus lib. 2. de Offic. Eccl. cap. 15. et ex eo Papias, ex Cassiano Collat. 18. cap. 7.+
page 777, image: s0777
SARABALLA [Sarabara], Ugutio: Saraballum, lingua Chaldaeorum vocantur crura et tibiae.+ [Sarabella]
SARACA genus pallii, aut veli. Anastasius in Benedicto III. PP. p. 206.+
SARACENI Populi notissimi, qui a Sara Abrahami uxore legitima id nominis sibi assumpserunt. Hieronymus in Ezech. lib. 8. c. 25.+
page 778, image: s0778
SARACENESCA Cratis ferrea ad portas urbium. Italis Saracenesca, quel tavolato che nelle fortezze si tien legato con catene sopra le porti per calarlo, echindere le a i bisogni.+
SARACENICUM Pannus saracenici operis, Sarcenet, in Inventario Ecclesiae Eboracensis an. 1530. in Monastico Anglic. tom. 3. p. 177.+
SARAPIA Rapinae, Gloss. Isid.#
SARAVISA Histor. Episcopor. et Comit. Engolismensium c. 27.+
SARBOA Vincentius Belvacensis lib. 31. cap. 143.+
SARCA S. Audoenus lib. 1. Vitae S. Eligii c. 12.+
SARCALOGUS Christus, Verbum quod caro
page 779, image: s0779
factum est; vox composita ex [gap: Greek word(s)] , caro, et [gap: Greek word(s)] verbum. Dudo lib. 3. de Actis Norman. in Praefat.#SARCIA Glossae Graeco-Barbarae: [gap: Greek word(s)] . Conventiones inter Michaelem Imp. et Genuenses ann. 1261.+
SARCIATUS Speculum Saxonicum lib. 1. art. 24. §. 4.+
SARCILIS Vestis, vel potius panni species. Chrodegangus Episcop. in Regula Canonicor. Metensium c. 29.+
SARCITECTOR vel [Sartitector], dictus, inquit Papias ex Isidoro lib. 19. c. 19.+
SARCO idem videtur quod Exarcia, funalis apparatus navium.+
SARCOLARE [Sarclare], pro Sarculare, Sarrire, nostris Sarcler. Adalardus lib. 2. Statutorum Corbeiensium cap. 1.+
page 780, image: s0780
SARCOPHAGUS Sepulchrum: interdum et capsa major Sanctorum reliquias continens: nostris Sarcueil. Sarcu, in Hist. Merlini MS. Roberti Bourroni. Isidorus lib. 8. Orig. cap. 1.+
SARCULUM Altfridus in Vita S. Ludgeri Episcopi Mimigrad. num. 6.+
SARDANIUM in Gloss. Aelfrici, Bu [gap: special sign] e [gap: special sign] e, i. Butyrum.#
SARDIATA Vetus Agrimensor: Praeterea vicum saprinum et clinivatium, in terra vorates, et sardiatas testimoniis dividi, ripis, rivis, arboribus, etc.#
SARDOCOPUS Sardosalicum. Glossa MS. ad disticha Magistri Cornuti: Dicitur Sardocopus, mercator corii, quasi intendens coriis, et potest dici acopos, quod est incisio, et tunc Sardocopus idem quod sutor, inde Sardocopo, as, formare sotulares: Sardocopator, qui vendit corium per frusta decisum: et inde Sardosalica, asser super quem corii scinduntur, et dicitur a Sardo, quod est corium, et salix, cis etc. et hic Sardocopus, cultellus, Gallice Trencheors: unde versus: Dic corium Sardon, et ab illo Sardocopus sit, Sardocopas, Sardosalicum, Sardocopumque.#
SAREZA pro Sarissa, lanceae specie veteribus nota, in Notas Tyronis p. 126. Sarezonium, eadem ut videtur, significatione pag. 199.#
SARGA Papiae et Isidoro in Gloss. Non idoneus cujuslibet artis, professor.+
SARGANTUS Vide Serviens.#
page 781, image: s0781
SARGINEUM [Sargium], ex Gallico Sarge, vel Serge, Pannus sericolaneus, unde nomen.+
SARHAED vox Wallica: Boxhornio, Sarhaad, Contumelia, offensa, opprobrium, ignominia. Occurrit in Legibus Hoeli Boni Principis Walliae cap. 2. 19. 20. 32.#
SARJANTES Vide Servientes Serviens.#
SARICA [Sareca]. Vetus Chartula plenariae securitatis scripta sub Justiniano, apud Brisson. lib. 6. formul.+
SARITIA pro asarotum. Vetus Epitaphium Mediolani, apud Puccinellum: Saritiis aedes intra pretiosa refulget.+
SARKAS Judex olim sic dictus, in Somogh, apud Hungaros. Vide Decreta S. Ladislai Regis Hungar. lib. 3. c. 2.#
SARMADACUS Vide Samardacus.#
SARMENTITII Vide Samiaxiarii.#
SARNA Impetigo. Papias. Vide Forma.#
SARPA Sarculum, quod et sirpa invenitur, a serrire dicitur, Ugutio et Jo. de Janua. Festo, Sarpa, est vinea putata.#
SARPILLERIA Catholicon parvum: Sagum, serpilliere, ou robe, vieille sarge. Dona et Hernesia ann. 1233.+
SARPUS Vetus Charta in vita S. Domitiani fundatoris Monasterii S. Ragnaberti: Et habet in longitudine cum colle et silva supra viam, secundum virilem manum perticas agripedales centum duodecim in latitudine, et parte meridiana cum sarpo perticas agripedales 72.#
SARRATA in Charta anno 1141. apud Guichenonum in Hist. Bressensi pag. 222. pro Serrata. Vide Serra.#
SARRACIUM Vide Superpellicium.#
SARSOR Sarsoriorum artifex. Acta Cirtensia Numatii Felicis: Et dum ventum esset ad domum Felicis sarsoris, protulit codices quinque.# [Sarsorium]
page 782, image: s0782
SARTAGO idem quod Patella, in re salinaria, de qua voce supra egimus. Wiguleius Hondius in Episcopis Frisingensibus ex vetere Charta: Insuper tradidit ei omne jus quod habuit in loco Hall dicto cum Sartaginibus. Charta Arnulfi Imp. ann. 898. ibid. pag. 128.+
SARTANEA Thwroczius in Carolo Rege Hungariae cap. 99.+
SARTARE Terram incultam excolere, Gall. Essartere, defricher. Charta an. 1220.+
SARTATECTUM unica voce, interdum Sarta tecta, disjunctis vocabulis.+
SARTRINUM Officina sartoris. Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. c. 18.+ [Sacritecta]
SARTUM Vide Exartus.#
page 783, image: s0783
SASIO [Sasire]. Vide Saisire.#
SASSINAMENTUM Vide Saisire.#
SASSO Charta an. 1211. apud Ughellum tom. 1. part. 1. p. 785.+
SATELLES in Glossis Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] . Alibi: [gap: Greek word(s)] , Satelles. Annales Francorum Fuldenses an. 880.+
SATIL Pondus duorum sextariorum, apud Saladinum de Ponderib.#
SATIO Tempus sationis, unde Gallis, Saison, pro quavis anni tempestate.+
SATIONALIA Agri sationi idonei: Sementiva. Jo. Sarisberiensis lib. 1. Policrat. cap. 4.+
SATIRUS Charta Pontii Comitis Tolosani an. 936. apud Catellum p. 89.+
page 784, image: s0784
SATISAGERE Satagere. Lucifer Calaritanus ad Constantium lib. 2.+
SATISFACERE Excusare: Satisfactio, Excusatio. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Excusatio, purgatio satisfactio. S. Ambroosius serm. 46.+
SATNICUS apud Hungaros et Croatos, dicebatur qui praeerat regioni, quae centum armatos dare poterat. Horum loco successere Knezi, quod idem quod Comites significat. Jo. Lucius lib. 6.+
SATRAPA Chartam Aethelredi Regis Angl. post Duces subscribunt aliquot viri nobiles, cum hoc titulo, Satrapa Regis.+
SATUM Genus mensurae juxta morem provinciae Palaestinae, unum dimidium modium capiens: cujuis nomen ex Hebraeo sermone tractum est.+
SATURATIM Adfatim, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat.#
SATYRICI Eckeardus Jun. de Casib. S. Galli cap. 1.+
SAVANUM idem quod Sabanum, apud Apicium lib. 5. c. 1. 5. 6. 7. c. 6. Vide Sabanum.#
SAVARDA Charta Nevelonis Episc. Suessionensis an. 1180.+
page 785, image: s0785
SAUCIOLUS Vide Arrium.#
SAUCUNCULUS Fragmentum Petronii p. 55.+
SAVILUBRIS Glossae Pithoeanae: Savilubris, artibus. Savilubre, artificio.#
SAVINA Charta Ricardi Reg. in Angl. apud Sammarth. in Archiep. Turonens.+
SAVIRUM Scientia, Gallis Savoir, ex sapere. Sacramentum fidelitatis in Capitul. Caroli C. tit. 13.+
SAULSCOT Saxonice [gap: special sign] a [gap: special sign] [gap: special sign] ea [gap: special sign] , i. animae symbolum, et ita dicebatur, quoniam sepultura pendebatur. Pecunia sepulchralis, nummus scilicet, effosso tumulo, in subsidium animae Sacerdoti pendendus, al. Soulscot. Vide Leges Canuti part. 1. c. 13.+
SAUMA Saumarius. Vide Sagma.#
SAUMATINUS Vide Submanicatus.#
SAUNARIA Vide Salinaria.#
SAURA Chronicon Fontanellense pag. 246.+
SAURARIUM Charta an. 1222.+
SAURATUS Gobelinus Persona in Cosmodromio aetate 6. cap. 77.+
SAURES Saurices. Gloss. Isid. Lexicon Gr. MS. cod. 2062. [gap: Greek word(s)] .#
SAURINUM Epistola Gogonis 16. inter Epistolas Francicas Freheri et Duchesnii: Ergo dum scientiam nostram falsis laudibus adornatis, et parentali affectu ostenditis, et magistra institutione inscium castigatis: quatenus illum possitis ad verum provocare praeconium, qui vestris cupit indiciis parere per meritum. Et quamlibet circa saurina nemorum succisa purgetis, nostra quoque pectora sermone dialectico aperuistis.+
SAURUS [Sorus], Gall. Sor. Vox in Falconaria venatione notissima, in qua falco saurus dicitur^
page 786, image: s0786
anniculus, et primarum pennarum; quae coloris sunt, quem Sor nostri dicebant.+SAUVAGINA Vide Salvagius.#
SAXA Cultellus. Gotefridus Viterbiensis part. 15. p. 363.#
page 787, image: s0787
SAXAROLI Columbarum species, de qua Petrus de Crescentiis lib. 9. de Agricult. c. 88.+
SAXAGONUS pro Sexagonus, seu Sexangulus: vox hibrida. Bromptonus: Ibi quoque gignitur lapis saxagonus, etc.#
SAXORUM veneratio, Paganis consueta, interdicta in Concilio Agathensi c. 5. et lib. 7. Capit. Caroli M. lib. 7. c. 236. Vide Petra.#
SAXISCUS Anastasius Bibl. in Gregorio III. PP. Id est gabathas aureas duas, alias saxiscas numero quinque.+
SAXELLUS Vide Vannus.#
SAZO et [Sado], Mensura agri apud Aquitanos. Charta anni 1273. in Regesto Homagiorum Aquitaniae p. 9. Tenet ab ipso 7. sazones terrae et vineae.#
SBADAGIUM Vita S. Francae Abbatissae n. 42.+
SBARALIUM Repagulum, seu munimentum ad urbium et castrorum introitus ex palis, et barris, quas Itali Sbarras vocant: unde Sbaraglio, de qua voce Academici Cruscani. Sanatus lib. 3. part. 12. c. 21.+
SCABA [scava], Fossa. Tabularium Abbatiae Conchensis in Ruthenis ch. 59.+
page 788, image: s0788
SCABEA pro Scabies. Paulus Warnefridus lib. 4. c. 47.+
SCABELLARE Decidere. Ita Papias edit. at MS. habet deridere, quomodo forte se gaber dicimus.+
SCABELLUM Vide Scamellum.#
SCABIEDO pro Scabies, apud Folcardum in Vita S. Joannis Episcopi Eboracensis n. 2.#
SCABINI [Scabinii], [Scabinei], etc. Sic olim dicti judicum Assessores, adeoque adeo Comitum, qui vices judicum obibant. Capitulare 2. an. 805. c. 6.+
page 789, image: s0789
SCACI [Scacci], et [Scachi], seu Scaccorum ludus, le jeu des Echecs, sic appellatus a voce Arabica vel Persica Scach, quae Regem sonat, quod praecipua Scaccorum, uti vocant, persona, Rex sit, quod a nobis observatum in Notis ad Joinvillam p. 59. et ad Alexiadem p. 383. 384.+
page 793, image: s0793
SCACCI Grallae, furculae, Gall. Eschaces, Ital. Zanche, Stampoli.+
SCACH [Scachus], Latrocinium, vox Germanica. Lex Longob. lib. 2. tit. 55. §. 37.+
SCADENTIA [Scaditio]. Vide Excadentia Excadentiae.#
SCAEVITAS Iniquitas. Glossae Isid.#
SCAFA Vas culinarium. Fortunatus lib. 6. Poem. 10.+
SCAFALDUS Tabulatum altius eductum, theatrum, Gallis Eschafaud.+
SCAFFA [Scaffia]. Vide Scapha.#
SCAFONES Innocentius III. PP. lib. 1. Epist. p. 29.+
SCALA vox variae notionis apud scriptores mediae aetatis.+
page 796, image: s0796
SCALAMATUS Equinus morbus, qui equi interiora desiccat, et corpus macerat, et fimum ejus
page 797, image: s0797
plusquam hominis foetere facit, etc.+SCALARIA Ugutio et Jo. de Janua: Scalaria, navis piratica, et dicitur a scala, quia ibi sunt transtra disposita ad modum scalarium in scala.#
SCALARIUM Gradus, Escalier. Gravamina Ecclesiae Anglicanae art. 22.+ [Scalerium]
SCALATINUM Tributum pro Scalis, seu pediminibus vitium, ex Gallico Eschalas, seu Escaras.+
SCALCIATUS Ordericus Vitalis lib. 8. p. 682.+
SCALDINGI Dani seu Normanni, sic appellati quod ad Scaldim amnem positis castris diu ibi morati sunt ann. 883. ut est apud Simeonem Dunelmensem.+
SCALDRI sic dicti vetustissimi Danorum Poetae, a sono et murmure quod canendo edebant.+
SCALERA Charta Henrici I. Regis Angl. in Tabul.+
SCALFARIUS Panni species. Statuta Cluniacensia Petri Venerabilis cap. 16.+
SCALIAE [Scalliae], Lapides sectiles, quos Ardoises dicimus.+
page 798, image: s0798
SCALIA [Scaliare], voces Fori Aragonici.+
SCALONGIA Vide Ascalonia Ascaloniae.#
SCALINGA Monasticum Anglican. tom. 2. pag. 130.+
SCALIONES Gradus, scala, Petro de Crescentiis lib. 5. p. 209. Eschelle, veteri Gallico Interpreti cap. 1. extremo. Scaglioni, et Scaloni, Senensibus.#
SCALNARE Vide in Gaba.#
SCALONES Dentium equi species, de quibus Petrus Crescentius lib. 9. de Agricult. c. 1. Escalognes veteri Interpreti Gallico.#
SCALPUS apud Aelfricum in Gloss. Anglo-Sax. [gap: special sign] cip, vel [gap: special sign] cei [gap: special sign] l. Ubi Somnerus, forte [gap: special sign] cei [gap: special sign] , i. Scapha.#
SCALTUS Impetigo. Papias MS. et edit.#
SCAMARES [Scamaratores], Praedones, qui Menandro de Legat. et Theophani pag. 367.+
page 799, image: s0799
SCAMBIATOR Vide Cambium Cambiare.#
SCAMELLUM [Scamella], [Scamnelli], Scabellum. Gloss. Graeco-Lat. MSS. [gap: Greek word(s)] , scabellum, subsellium, scamellum.+
SCAMIUM Vide Cambire Cambiare.#
SCAMMA Historia MS. excidii Acconis an. 1191.+
SCAMNALE Stragulum seu instratum scamni.+
SCAMNOCANCELLUS Repertae nuper, anno scilicet 1670.+
page 800, image: s0800
SCAMNUM vox Agrimensorum. Hygenus: Quod in latitudinem longius fuerit, Scamnum appellatur: quod in longitudinem, Sriga.+
SCAMPATUS Jacobus I. Rex Aragon. in Foris Oscae ann. 1247. fol. 2.+
SCAMPSARIA Vide Cambire Cambiare.#
SCAMULA Squamula. Vita B. Angelae de Fulginio n. 137.+
SCANCIO A Cyathis, A Poculis, Pincerna; a Germanico, Scenken, vinum fundere, Schincker, pocillator, Gallis Eschan???on.+
page 801, image: s0801
SCANDALUM Rixa, jurgium, odium.+
SCANDELA Charta Alexandri III. PP. in Tabulario Prioratus S. Nicasii Mellenti fol. 10.+
SCANDELLA Vide Scindula, et Scandula.#
SCANDILE [Scancile], seu potius [Scansile], stapes, quo in equum quis tollitur.+
SCANDULA quoddam genus annonae, quod et
page 802, image: s0802
scandella dicitur dimin, et dicitur scandula, quasi scindula, quod scindatur et dividatur.+SCANGIUM pro Excambium, in Domesdei. Gall. Eschange.#
SCANSILE Vide Scandile.#
SCANTELLATUS Truncatus; mutilatus, Ecorne.+
SCAPELIAE Laqueorum species, quibus capiuntur aves, apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. 26. ubi describitur. Vide Scarbellus.#
SCAPELLARE Vide Capulare.#
SCAPELLUS Vide Scapilus.#
SCAPHA et [Scaphula], Mensurae aridorum species: eadem quae Scapilus.+
SCAPILUS Mensurae frumentariae species, eadem forte quae Scapha.+ [Scopellus]
SCAPIO Vide Scabinus Scabini.#
SCAPOARDUS nomen dignitatis, seu officii Palatini in Francia, quod inter minora ministeria reponitur ab Hincmaro de Ord. Palatii c. 17.+
SCAPOLUS [Scapolatus]. Visitatio Thesaurariae S. Pauli London. an. 1295.+
SCAPTON Vas quoddam. Charta Adelberti Regis Anglorum in Monastico Anglic. tom. 1. pag. 24. et in Chron.+
page 803, image: s0803
SCAPULA Acta Murensis Monasterii p. 40.+
SCAPULARE Ugutioni, vestis, scapulas tantum tegens.+
SCAPULARIUM Lampertus Ardensis p. 258.+
SCARA Papiae, Combustio ignis. Glossae MSS. ad Alexandrum latrosoph.+
page 804, image: s0804
SCARAGUAYTA Germanis, Schaer-vvachte, ex Schaere, agmen, cohors, et vvachte, excubiae: quasi excubiae cohortium. Gloss. Lat. Gall.+
SCARAMANGA [Scaramangum], Vestis, quam viri militares gestant supra vestes alias interiores ad arcendas pluvias, nives, gelu, caetera denique
page 805, image: s0805
aeris incommoda, Leunclavio in Pandecte Turcico n. 17.+SCARAMANNI vel [Scaremanni], Servientes, ministri judicum, sic dicti quasi Schar-man, id est, homines scarae.+
SCARAMUTIA Levis conflictus, Ital. Scaramuccia, nostris Escarmouche, quasi scaramuccia, militaris cohors occultata: est enim Italis Muccire, Occultare, nostris Musser.+
SCARARII iidem forte qui Scaramanni, de quibus supra.+
SCARBELLUS Instrumentum ad capiendas porzanas in cannosis vallibus, ubi morantur, ex duobus arcubus valde plicatis confectum ab invicem distantibus, inter quos modicum postponitur fructus herbae cochae, similis per omnia cerasis, quem accipere volunt, et collo stringuntur.+
SCARCELLA Pera coriacea peregrinorum, Italis, Scarcella, nostris, Escarcelle. Juncta Bevagnas in Vita B. Margaretae de Cortona n. 7.+
page 806, image: s0806
SCARDUS Avarus, parcus, Gallis Eschard, vel Eschars, forte a Saxon. [gap: special sign] cea [gap: special sign] , fragmen, quod avari res minimas tantum erogent. Ratherius Veron. Episcop. in Qualit. conjecturarum pag. 206.+
SCARESCELLUS Restis ligneus, Gallis, Harcelle. Charta Communiae Meldensis an. 1179.+
SCARIA Pustella, Turpedinis species apud medicos.+
SCARIFFUM in Notis Tironis pag. 150.+
SCARIMENTUM Tabularium Abbatiae Conchensis in Ruthenis, ch. 32.+
SCARIO Ostiarius. Monachus Sangallensis lib. 1. de Carolo M. cap. 20.+
page 807, image: s0807
SCARIRE proprie res in scaras seu partes distribuere; Scaritus, in scaram distributus, selectus, Scarimentum, de quo supra, pars, portio.#
SCARLATUM [Scarletum], [Scarlata], [Squalata], Coccus, vel Coccinus, vel pannus coccineus: Anglis Scarlet, Francis Escarlate.+
page 808, image: s0808
SCARMUS pro scalmus. Gloss. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , scalmus, strurus. Forte strupus. Ethelvverdus lib. 4. c. 3.+
SCARPELLIUM pro Scalpellum. Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. cap. 19.+
SCARPINARE Fodere, more gallinarum, in veteri Glossar.#
SCARPSINARE Gundramnus in Epist.+
SCARPSUS Excerptus. Concilium Turonense II. cap. 21.+
SCARPUS itinerarii calceamenti species, quod vulgo Escarpins vocamus, Itali Scarpa vel Scarpetta. Gaufridus Malaterra lib. 1. c. 16.+
SCARRITIO Hugo Flaviniacensis in Chronico pag 243.+
SCARSALIS Charta Pibonis Episcopi Tullensis an. 1079.+
page 809, image: s0809
SCARSELLA Marsupium, ex Gall. escarselle. Boncompagnus in Arte Dictaminis MS. lib. 2.+
SCARSUS Vide Scarpsus.#
SCARTIA Messis, Italic. in Processu de Vita S. Thomae Aquin. n. 64.#
SCARTIO Idem forte quod Scarritio, de qua voce supra. Charta Ingelranni D. Cociaci ann. 1235.+
SCARZO Charta Henrici Imp. an. 1081.+
SCASORES referuntur inter artifices, quibus immunitates conceduntur, in l. 2.+
SCASSARNOVA unum e 12. auguriis, de quibus in voce Venta, quod sic describitur a Michaele Scoto de Physionomia cap. 56.+
SCASSARVETUS unum ex iisdem 12.+
SCASSUM Charta Caroli II. Regis Siciliae ann. 1303.+
SCASTLEGI Cessatio ab armis, armorum depositio: vox formata secundum Spelmannum, a Saxonico cea [gap: special sign] , i. certamen, contentio, et le [gap: special sign] en, i. deponere, ut sit legitima ab exercitu discessio.+
page 810, image: s0810
SCATABRA Papias: Scatabrae, ebullitiones, quae fiunt, cum aqua calida in aliquas rimas fluxerit.+
SCATATUS Concilium Senonense an. 1320. c. 4.+
SCATICUM Vide [Scatz].#
SCATIONARIA Martinus Didacus Daux Justitia Aragon. l. 6.+
SCATIUM Rainardus Abbas Cisterciensis in Institut. Capitul. ejusdem Ord. an. 1134. c. 14.+
SCATTO Italis, Scutella, qua arida venditores metiuntur, ut lupinos, et similia. Leo Ost. lib. 1. c. 24.+
SCATURRIO Lepra, in Gloss Isid.#
SCATUS Impetigo, sicca scabies. Gloss. Isid. vox ejusdem originis cujus prior.#
SCATUS Charta Willelmi Comitis Pontivi ann. 1203.+
SCATZ [Scaz], [Scaticum]. Pecunia, pretium, ex Germanico Schatz, thesaurus, gaza, Belgis Schat: vel ex Saxonico [gap: special sign] cea [gap: special sign] , pretium, collatio, nummus, pecunia. Hincmarus Laudunensis Episcop. pag. 594.+
page 811, image: s0811
SCATIVA aqua, Scaturiens, in Vita S. Posthumii cap. 8.+
SCAVA arborum densitas nimia, in Glossis Pithoeanis. Isidorus habet Scana, atque ita legendum censet Vossius.#
SCAVAGIUM Tributum, quod a mercatoribus exigere solent nundinarum domini, ob licentiam proponendi ibidem venditioni mercimonia, a Sax. [gap: special sign] cea [gap: special sign] ian, id est, ostendere, inspicere, Anglis Schevage et Skevvage.+
SCAVILLUM Praeda, Jo. de Janua.#
SCAVIONES Vide Scabinus Scabini.#
SCEATTA [Scaetta], nummi genus apud Anglo-Saxones, [gap: special sign] cea [gap: special sign] e. Leges Aethelstani Regis cap. 7.+
SCEAWING Vide Scavagium.#
SCEBANCA Vide Austrum.#
SCEBRUM Vide Sceurum.#
SCEFFILUM Mensurae annonariae species: Germ. Scheffel, Lex Saxonum tit. 18.+
SCEITHMANNUS vox ex Saxon. [gap: special sign] ei [gap: special sign] man, vel [gap: special sign] cae [gap: special sign] man, vel [gap: special sign] cae [gap: special sign] man, pirata; a [gap: special sign] cae [gap: special sign] a, fur, latro. Pactum Ethelredi Regis Angl. cum Analano, etc. c. 9.+
SCELERATOR Sceleratus, in Formula 32. ex Andegavensibus.#
SCELERITAS Gloss. Graeco-Lat. [gap: Greek word(s)] , Scelus, sceleritas, iniquitas. Occurrit in Leg. 3. D. de Bonis eor. qui ante sen. mor.#
SCELEROSUS pro Sceleratus: vox Lucilio
page 812, image: s0812
usurpata apud Nonium.+SCELESTIS pro Scelestus, apud Steph. Eddium in Vita S. Wiltfridi cap. 26. Pretium utique sceleste, etc.#
SCEMA pro Schema, Forma, species, ornatus, vestitus, habitus, quomodo [gap: Greek word(s)] Graeci usurpant. Alexander Jatrosophista lib. 3.+
SCEMATIO Membri mutilatio, Itali etiamnum Scemare dicunt, pro Mancare, diminuire, da semis, latino, il quale non solamente la meta, ma ancore significa diminutione, inquit Acarisius.+
page 813, image: s0813
SCEMATIZARE Alexander Iatrosophista lib. 2.+
SCENA [gap: Greek word(s)] . Porticus. Gerardus Presbyter in Vita S. Udalrici Episcop. August. cap. 2.+
SCENECA [Scenaca]. Anastasiusin S. Silvestro PP. p. 18.+
SCENOFACERE facere funes, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , funis, vox hibrida, Vnde scenofactor, funium factor, et ars scenofactoria.+
SCEPPA Mensura salis. Monasticum Anglic. tom. 2. p. 824.+
SCEPTOR Notarius: unde Sceptorius, et Sceptoria, Cisterna, Ugutioni, pro exceptor, et exceptoria.#
SCEPTRATUS Sceptro donatus. Saxo Grammaticus lib. 14. De sceptrato cucullatus evasit. Joan. Altivillensis in Archithrenio lib. 3. c. 17.#
SCEPTRUM pro virga, aut flagrum. Althelmus de Laude Virg. c. 25.#
SCETA Vita S. Comgalli Abbat. Benchorensis num. 54.+
page 814, image: s0814
SCEVOPHYLAX Sacrorum Ecclesiae vasorum custos, [gap: Greek word(s)] , de qua in Ecclesia Graecanica dignitate, multa Gretzerus et Goarus ad Codinum de Officiis, et Meursius in Gloss. Occurrit non semel in Hist. Miscella. VII. Synod. act. 4.+
SCEURUM ex Germanico Schevvre, vel Scheur, Horreum, granarium, penaria cella, reconditorium. Ingulfus in Hist. p. 862.+
SCHACIA [Schaciare], pro chacia, venatio: chaciare, venari tom. 2. Monastici Anglic. p. 102. Vide Cacia.#
SCHARLIONUS Vide in Amanegia.#
SCACUS Vide Scach.#
SCHEFFA Praestationis species apud Germanos: jus, quod dicitur die scheffa, apud Albertum Argentin. pag. 170.#
SCHERE Arnoldus Lubec. lib. 2. c. 4.+
SCHERIO Vide Scario.#
SCHIFARUS Vide Scyphatus Scyphati.#
SCHILLA Vide Skella.#
SCHILPOR Vide Schitonos.#
SCHINDERLING Viliculae monetae species, in jure Hungarico. Sambucus.#
SCHIPP Nauta, qui navem, quam Angli Ship vocant, remis impellit: Shipman, vulgo iisdem. Ordericus Vitalis lib. 12. p. 868.+
SCHIPPESHERE Willelmus Thorn. ann. 1364.+
SCHIRA Vide Scyra.#
SCHIRMANNUS Lambardo, Senator, Saxon. [gap: special sign] ci [gap: special sign] man, ex [gap: special sign] ci [gap: special sign] e, Satrapia, regio, pagus, et man, homo. Leges Inae Regis West-Saxiae cap. 9.+
page 815, image: s0815
SCHISMA [Schismaticus]. Gloss. MS. Regium cod. 1197.+
SCHITONOS Slavis, Armiger seu Scutarius Regis, in veteribus Chartis Dalmaticis apud Joan. Lucium in Hist. Dalmat. pag. 96. 99. 100.+
SCHIZA Lucifer Calaritanus lib. 1. pro S. Athanasio p. 35.+
SCHOLAE generaliter dicebantur aedificia, ubi convenire solent homines plurimi, aut studendi, aut praestolandi, aut conferendi, aut alterius rei gratia quod probare conatur Henricus Valesius ad lib. 14.+
page 816, image: s0816
SCOHLA At contra Alemannus ad Procopii anecdota, scholas ejusmodi dictas censet, quod, qui in iis militabant, quasi [gap: Greek word(s)] , seu a bellico opere vacantes, et veluti feriati milites, ad pompam tantum in Palatiis militarent, uti describuntur ab Agathia lib. 5.#
page 817, image: s0817
SCHOLA MONASTERII pro ipso Monasterii conventu, in Epistola Johannis XIII. PP. in Bullario Cluniacensi pag. 5.#
page 818, image: s0818
SCHOLARES qui in Scholis Palatinis militabant, et in aula ad Imperatoris custodiam excubabant, [gap: Greek word(s)] , ut loquitur Agathias lib. 5. p. 154. 1.+ [Scholarii]
page 819, image: s0819
SCHOLASTICUS dictus Latinis scriptoribus, qui in umbra circa fictas hypotheses se occupat, Declamator, qui circa lites fictas versatur, ut docet Casaubonus ad Suetonium de Grammatic. et ad Capitolinum.+
page 820, image: s0820
SCHOLIZARE studere. Vita MS. S. Gaugerici Episcopi Camerac. [correction of the transcriber; in the print Cnmerac] lib. 1. cap. 2.+
SCHONESTUM Guillimannus l. 1. de Rebus
page 821, image: s0821
Helvetior. cap. 9. in explicat. aliquot vocabulorum Inferioris aevi: Schonestum, pulchrum, Germ. Schon.+SCHOPPA [Scoppa], Officina, Anglis Shope, Gall. Eschoppe. In Charta an. 1287.+
SCHUBA Togae, vel pallii Turcici aut Persici species. Aeneas Sylvius in Hist. Bohemica cap. 70.+
SCHUDEMEN Nautarum species, Danis, in Charta Waldemari Regis Daniae an. 1326. apud Pontanum lib. 7. Rerum Danicar. p. 443.#
SCHULTETUS Praetor Urbanus, judex, apud Theutones, Schoud-heet, Schoud-heyd, vel Schuldheys. Charta Willelmi Comitis Hollandiae an. 1204.+
SCHYNTENEUS S Columbanus Epist. 5.+
SCIA pars corporis, de qua sic Fridericus II. Imp. lib. 1.+
SCIAMITUM Vide Examitum Exametum.#
SCICLARIUS Tabularium Fossatense: Quilibet tenens de dicta terra obliarum debet pro quolibet arpento 3. sciclarios. Vide Sicla, Siclus.#
SCIDA Scheda. S. Althelmus Sax. Episc. de 8. Vitiis: Conjuge crudeli scidam scribente nefandam.+
SCIFATUS Vide Schifatus.#
SCILLA Vide Skella.#
SCIMASARNOVA vel [Scismasarnova], et [Scimosarnova]: (ita enim varie scribitur,) una e 12.+
page 822, image: s0822
SCIMPODIUM Scaligero Epist. 145. non lectus discubitorius; sed [gap: Greek word(s)] videtur esse, ex sella et lecto compositum, in quo semisupini, pedibus in suppedaneo quiescentibus cubabant.+
SCINDA [Scinta], Ager proscissus. Capitula Ludovici Pii an. 829. cap. 12.+
SCINDULA Isidor. lib. 19. c. 19.+
page 823, image: s0823
SCINIFES pro Cinifes. Gloss. Aelfrici: Scinifes vel tudo, [gap: special sign] nae [gap: special sign] .+
SCINTILLARE Laurentius Leodiensis in praef. ad Hist. Episcopor.+
S [gap: special sign] INTULA Vide Scindula.#
SCIRA Sciremotos, etc. Vide Scyra.#
SCIRBUM Arabibus vocatur ventris pinguedo. Constantinus African. lib. 2. Commun. loc. med. cap. 15. lib. 3. c. 27.#
SCINTHIAE Naevus, macula. Gloss. Isidor.#
SCIOLDRI dicti olim apud Danos Bardi, Eubages, et Druydes. Vide Pontanum in Chorographia Daniae p. 779. 780.#
SCIPSA Messianus in Vita S. Caesarii p. 255.+
SCIRPHA Palea, forte ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Leo III. PP. Epist. 3.+
SCIRPUS Gregorius Turon. de Gloria Mart. cap. 32.+
SCIRTUM Armorum species. Capitulare de Villis c. 64. Et ad unum quodque carrum, scirtum, et lanceam, cucurum et arcum habeant.#
SCISELUM Scalprum, nostris olim Cisel, hodie Ciseau.+
SCISMASAR vetus, unum e 12. auguriis, de quibus in verbo Venta, quod sic describitur a Michaele Scoto de Physionomia c. 56.+
SCISSOR Scindendi obsonii Magister, Senecae, nostris Escuier tranchant. Petronius, et Fragmentum ejusdem Petronii p. 12.+
page 824, image: s0824
SCISSORIUM Orbiculus mensorius, in quo convivae dapes sibi appositas vel praesumptas scindunt, nostris olim Tranchoir. Autor Translat. S. Isidori Hispal. n. 19.+
SCIT DEUS Formula recepta in juramentis. Vetus Interpres Juliani Antecessoris c. 178.+
SCITHA Roger. Hovedenus an. 987.+
SCLANDONICIA Vide Tectora.#
SCLAVINA [Sclavinia], Vestis longior, sagi militaris instar, Sclavis, ut videtur, familiaris, unde nomen mansit.+
SCLAVUS Captivus, servus, Italis Schiavo, nostris Esclave. Matth. Parisan. 1252.+
page 825, image: s0825
SCLIPESTEN Teloneum Monast. S. Bertini: Lapis molaris 2. den. sclipesten, 2. den. Si autem unus molaris, sive unus sclipesten, sive in curru, sive in carro portetur, dabit 2. den.+
SCLUSA Vide Exclusa.#
SCOBA pro Scopae. Catholicon parvum: Scoba, bae, Balay, ou arbre.+
SCOBERE Tributi species. Charta Altmanni Episcopi Tridentini ann. 1126.+
SCOBILLAE Vide Scoba.#
SCODICA Vide Fossarium Fossarius.#
SCODUS eris, Scelus, in Glossis MSS.#
SCOF [Scofph], Stabulum sine parietibus. Lex Bajwar. tit. 9. cap. 2. §. 2.+
SCOGILUM Gladius scogilatus. Lex Ripuar. tit. 36. §. 11.+
page 826, image: s0826
SCOLANDA Vide Scrutlanda.#
SCOLATURA Regula Tertiariorum a S. Francisco edita cap. 3.+
SCOLAX Papias, ex Isidoro lib. 20. c. 10.+
SCOLDASCIUS Vide Sculdasius Scultais.#
SCOLIUM Scopulus, Italis Scoglio, nostris Escueil. Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 25.+
SCOMBRA vox fori Hispanici. Jacobus I. Rex Arag. in Foris Oscae an. 1247. fol. 31.+
SCONFITTA Clades, vox Italica, Gallis Desconsiture. Chronica Pisana an. 1173. In sconfittam miserunt Comitem Guidonem et Lucanos.#
SCONNA Vide Sculna.#
SCONSA Vide Absconsa.#
SCOPAE seu Scoparum vel virgarum disciplina in Monasteriis. Petrus Damian. lib. 1. Epist. 19.+
page 827, image: s0827
SCOPAR Lex Bajvvar. tit. 9. cap. 2. §. 5. De minore vero (scuria) quod Scopar appellant, etc.#
SCOPARE Scopis verrere, mundare, apud Interpret. Isaiae c. 14. v. 23. et in Psal. 76. v. 7. Fortunatus in Vita S. Radegundis lib. 1. Scopans Monasterii plateas.#
SCOPASSA Acta Murensis Monasterii p. 39. Rustici autem, qui habent scopassa, serviunt diem in Ebdomada, et qui dimidiam in secunda, vel censum dant.#
SCOPATICUM Tributi species. Charta Willelmi Comitis Pictavensis apud Beslium pag. 269.+
SCOPATURA Vide Arsura.#
SCOPELUM fustis longus, in Glossis Pithoeanis. Glossae Isid. habent Scapolum.#
SCOPETUM locus, unde Scopae eruuntur, bosci species. Jo. de Janua: Scopetum, locus, ubi abundant scopae. Vide Ughellum tom. 3. Ital. Sacr. pag. 404.#
SCOPPA Vide Schoppa.#
SCOPTRUM Charta Gaufridi Episcopi Aptensis ann. 1246.+
SCOPULARE idem quod capellare, de quo vide Petrum Comestor. in Histor. Scholast. lib. 3. reg. c. 8.+
SCOPULUS Cippus. Will. de Podio-Laurentii cap. 37.+
SCORDALIA Fragmentum Petronii: Coeperat Ascyltos respondere convitio; sed Trimalcio delectatus colliberti eloquentia: Agite, inquit, scordalias de medio, suaviter sit potius.+
SCORDALUS ferox, in Glossis Isidori, ubi Pithoeanae habent Scordatus. Papias vero Incordatus.#
SCORDISCALE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat. Glossae Lat. Graec. Scordiscus, [gap: Greek word(s)] .+
SCORIATA Scortea, flagellum ex scorto, seu corio. Papias: Scutica, scorjata, genus flagelli. Gall. Escorgee, [gap: Greek word(s)] , in Glossis Graeco-Barbaris.#
SCORIETAS Charta Philippi Regis Franc. an. 1307.+
page 828, image: s0828
SCORIO stultus, fatuus, in Glossis Isid. Addit Joan. de Janua: Et derivatur a scoria.+
SCORLITIUM Vide Superpellicium.#
SCORPIACES Lucifer Calarit. de Non parcendo in Deum delinq. p. 244.+
SCORPIO Papias: Scorpiones, genus duplicis flagelli, vel magni fustes. Magister quidam in historiis, laudatus a Jo. de Janua, ad illud 3. Reg. cap. 12.+
SCORTATORIUM Lupanar, Ugutioni.#
SCORTIA Vas olearium, eo quod sit ex corio factum, Isidoro lib. 20. Orig. cap. 7. et Papiae.#
SCORTICARE Excorticare, vel excoriare, virgis usque ad carnis excoriationem caedere. Concilium Liptinense an. 743. c. 6.+
SCORTICARIA Retis species, qua capiuntur pisces in mari, juxta planum littus. Describitur a Petro de Crescentiis lib. 10.+
SCORTICINIUM [gap: Greek word(s)] . Breviarium Capuanum, de S. Vitaliano Episcopo Capuano 16.+
SCORTILATUS Morbus equinus, cum junctura cruris juxta pedes laeditur ex percussione, quam facit in aliquo loco duro, vel ex praecipitatione ejus in cursu vel motu, aut quia quandoque pes indirecte premitur versus terram. Petrus de Crescentiis lib. 9.+
SCORTISARIUS vestium scortearum confector. S. Hieronym. Epist. 60. c. 3.+
SCORZARE Italica vox, Gallis Escorcer, corticem auferre. Charta ann. 1345. Si quis scorzaverit alienas vites, solvat pro poena, etc Vide Excorticare.#
SCORTUM pro puero meretricio. Utuntur Suetonius in Vitellio c. 3. et Victor de Viris illustr. in Catone, et in Domitiano.#
page 829, image: s0829
SCOT [Scotte], [Scotum], [Scottum], Contributio, conjectum: voces formatae ex Anglo-Saxonico [gap: special sign] cea [gap: special sign] , pecunia, census, pars, symbolum, quae varie in libris scriptae leguntur.+
SCOTA Patriarchium Bituricense cap. 30.+
page 830, image: s0830
SCOTALLUM [Scotale], [Scotalium]. Matth. Paris ann. 1213.+
SCOTARE et [Scotatio], quid sit, vel fuerit, apud Danos? docet in primis Andreas Suenonis Archiep. Lundensis lib. 4.+
page 831, image: s0831
SCOTELLA Vide Scutella.#
SCOTTAE Charta Henrici II. Regis Angl. in Monastico Anglic. to. 2. p. 978. Ex dono Valonis medietatem scottarum juxta Rotomagum.#
SCOTI dicti non modo Scotiae incolae, sed et Hiberni. Ita Beda l. 1. c. 1.+
page 832, image: s0832
SCRATTE Despecte, nugatorie. Papias MS. et edit.#
SCRAMA Spathae latioris species, qua caesum vulnus infligebatur, quod Schramme dici annotat Kylianus: unde apud nos, qui hac ratione vulnera infligunt, Escrimer dicuntur. Lex Wisigoth. lib. 9. tit. 2.+
SCRAPEDUS Scabiosus, Papias MS. et edit.#
SCREA Pituita, in Glossis Isid. Catholicon parvum: Screa, Escume, crachat.#
SCREO [Screona], [Screuna]. Lex Salica tit. 14. §. 1.+
page 833, image: s0833
SCRIBANIA Tabularium forense, Gallis Greffe: Escrivenage, in Assisiis Hierosol. c. 8.+
SCRIBANUS Scriba navis, Italis Scrivano, nostris Escrivain: qui in quaterno, seu capitulari, merces omnes, quibus onerata est navis, naulum, quod Patroni debent habere a naulizantibus, victualia, et alia ejusmodi describit. Vide Statuta Venetor. lib. 6. c. 68.+
SCRIBONES apud Theophylactum Simocattam lib. 1. c. 4.+
SCRIMATUR Rugit, aut bucinat. Papias MS. et edit.#
SCRINDUS Testamentum Riculfi Episcopi Helenensis an. 915.+
SCRINGAE Vetus Agrimensor: Alioqui, qui nesciunt, quid est in lectionibus, negant esse in finibus constitutos.+
page 834, image: s0834
SCRINIUM apud Papiam, quasi secretorium, vel scriptorum publicorum reconditio.+
SCRIPATURA Michael Scotus de Physionomia c. 20. Animalium quaedam habent dentes in ore, ut homo, canis, etc. Quidam scripaturam, et non dentes, ut anser.#
SCRIPPUM Pera, sacculus, in quo, quae ad victum necessaria erant, recondebant peregrini, Anglis Scrip, quomodo Chaucerus de peregrinorum ad S. Thomam Cantuariensem peris: In scrippe he baes both breard and leeks.+
page 835, image: s0835
SCRIPTANES Charta Ariberti Archiepiscopi Mediolanensis apud Puricellum in Monumentis Basilicae Ambrosianae p. 369.+
SCRIPTIOMA Scriptionis character, apud Longinum in Actis S. Stanislai Episcop. Cracoviensis num. 65.#
SCRIPTORES publici, Notarii. Capitula post Concilium Ravennense an. 904. c. 5.+
page 837, image: s0837
SCRIPTORIUM Pars lecti interior, quae alias pluteum, exterior vero sponda dicitur.+
SCRIPTURALITER praedicare, pro per Scripturas sacras. Anastasius in Leone III. PP. p. 121.+
SCRIPTULUS et [Scriptulum]. Scrupulus, minima pars unciae veteribus dictus, ut autor est Sosipater.+
SCRIPULA Epistola, in Gloss. Isid.#
SCRIPULARE Lambertus Ardensis pag. 260.+
SCROBA Vide Fossa.#
SCROBS Pulvis, pro Scobs. Fragmentum Petronii: Sustulerunt servi omnes mensas, et alias attulerunt, scrobemque croco et minio tinctam sparserunt.#
SCROBULLA Vestis muliebris. B. Odoricus de Foro Jul. in Peregrinat. n. 4. Istae vero mulieres ambulant discalceatae, portantes scrobullas usque ad terram.#
SCROFINA Quoddam instrumentum Carpentarii, quod haerendo scrobem faciat.+
SCROPHA [Scrofa], Machina ad suffodiendos urbium obsessarum muros. Will. Tyrius lib. 3. cap. 5.+
SCROTER Navigii species apud Danos. Saxo Grammaticus lib. 5. Rex navigium donat, Scroter remiges vocitabant.#
page 838, image: s0838
SCRUA Vide Screo.#
SCRUFERARII Papiae MS. Viles atque contempti. Perperam in edito, Scruferatirii.#
SCRUNTISSA Glossae MSS. ad Boeticum de Consolat. ex Bibl. S. Germani Paris. Rimula, scruntissa.#
SCRUTATOR idem, qui Circator, et summus speculator, in Monasteriis, Visitator.+
SCRUTINARE pro Scrutari, inquirere, apud Luciferum Calaritanum lib. 1. pro S. Athanasio pag. 72. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Scrutinatio, indagatio.#
SCRUTINIUM Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Scrutinium, quaestio. Apulejus lib. 9.+
page 839, image: s0839
SCRUTITUM Pellica, in Gloss. Isid. Pellicium, in Pithoeanis.#
SCRUTLANDA Monasticum Anglicanum to. 2. p. 14.+
SCRUTULUS Ventriculus fartus. Gloss. Isid.#
SCRUTUM Charta Adalberonis III. Episcopi Metensis an. 1059. apud Meurissium pag. 364. et Miraeum in Cod. Donat. p. 181. et in Notitia Eccl. Belg. p. 171.+
SCUDATI Aurei, Moneta Regum Galliae, nostris Escus d'or: apud Joan. a Leydis lib. 32. Chr. cap. 14. Vide Moneta.#
SCUDITIA Isidorus lib. 20. Orig. cap. 14.+
SCUFFONES Vide Scafones.#
SCUFIA Tributi species apud Longobardos. Charta Adelchisi Regis Longob. in Bullario Casinensi to. 2. pag. 18.+
SCULCA Vide Collocare.#
SCULTAIS Papiae, Rector, lingua barbara: alias Longobardana. Ita scribitur haec vox in Lege Longob. lib. 1. tit. 2. §. 2. tit. 12. §. 2. 7. tit. 17. §. 10. tit. 25. §. 50. 73. lib. 2. tit. 9. §. 2. tit. 21. §. 7. tit. 31. §. 1. tit. 38. §. 2. 3. tit. 41. §. 1. 2. 4. tit. 52. §. 14. lib. 3. tit. 12. §. 5. in Chronico Casinensi lib. 1. c. 6. et in Chronico S. Vincentii de Vulturno p. 674. Perperam vero Sculdalis p. 691. pro Schuldahis.+
page 840, image: s0840
SCULNA [Scolna], [gap: Greek word(s)] . Ita in Glossis Lat. Gr. et in Gloss MS. Gr. Lat. ubi edit. habet Sculva. Glossae antiquae MSS.+
SCULPATOR [gap: Greek word(s)] , Sculptor; [gap: Greek word(s)] , Sculpa, in Gloss. Gr. Lat.#
SCULSCARA Expeditio militaris. Edictum Rotharis Regis Longobard. tit. 9. §. 2.+
SCULTA [Scultator]. Vide Collocare.#
SCULTEDUM Idem quod Schuld Theutonibus, Culpa, peccatum, noxa, reatus. Charta Caroli Comitis Flandriae an. 1125.+
SCULTERIA Charta Caroli IV. Imp. an. 1348. apud Miraeum in Diplomat. Belgic. lib. 1. c. 94.+
SCULTETUS vox ejusdem originis ac Sculdais, Praetor, Praefectus, Ballivus, Judex oppidi. Brovverus lib. 12. Annal. Trevir. p. 670. 1.+
page 841, image: s0841
SCUMARIUM Andreas Monach. lib. 1. Vitae S. Ottoriis Episcop. Bamberg. cap. 31.+
SCUPHA Petrus Blesensis Epist. 74.+
SCURA [Scuria], Equile, Escurie. Capitulare de Villis cap. 19.+
page 842, image: s0842
SCURIOLUS Sciurus, vulgo Escurieu. Concilium Salmuriense an. 1276.+
SCUROLA Vide Sturola Sturolae.#
SCURRA [Scurro]. Vide Glossar. Gr. Latin. [gap: Greek word(s)] , scurra, scurrus.#
SCARPIONES ubi duo fines cuneati se jungunt, apud veterem Agrimensorem p. 157.#
SCURRA [Scurro]. Liberatus Diac. c. 23.+
SCUSSUS Excussus, Gall. Escous. Charta Alemann. Goldasti lib. 2. Duas carradas de grano bono non scusso, hoc est, adhuc in ipsis spicis existente.#
SCUTAGIUM Militaris servitii species, quae communibus personis perinde ac Regi debetur, a scuto dicta.+
page 844, image: s0844
SCUTANEI termini. Vetus Agrimensor: Scutanei sunt, hoc est dolatiles, alii qui sunt lapilli facti tornatiles sive alia factura breviores, hoc est minores et in fine positi.#
SCUTARIUM Scutum minus. Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , parma. [gap: Greek word(s)] , clipeolum. Glossae MSS. Regiae: [gap: Greek word(s)] . Alibi: [gap: Greek word(s)] . Constitutio Caroli Crassi de Expedit. Romana §. 3.+
SCUTARIUS Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , (deest [gap: Greek word(s)] vel [gap: Greek word(s)] .) Stipendarius Scutarius.+ [Scuterius]
SCUTATORES Scutorum confectores. Capitulare de Villis c. 45. Fabros ferrarios, - sutores, tornatores, carpentarios, scutatores, etc. Vide Scurarii.#
SCUTATUS Armiger, scuto instructus. Apud Donatum ad 1. Aeneid. Scutati, armati, sunt. Ammianus lib. 31.+
page 845, image: s0845
SCUTELLA vox Latinis scriptoribus nota, Patena in modum cavitatis scuti, unde nomen Escuelle. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] . Scutella. Gloss. Graec. Lat. Reg. Cod. 85.+ [Scotella]
SCUTERIUS Vide Scutarius.#
SCUTIFERI quos vulgo Escuyers dicimus. Fulcherius Carnot. lib. 2. Hist. Hierosol. cap. 2.+
SCUTOBAJULUS Vide Schitonos.#
SCUTRA Vas aeneum aequale in fundo latum, apertum desuper, Papiae. Glossae S. Benedicti cap. de aeneis: Scutra, [gap: Greek word(s)] . Guibertus lib. 1. de Vita sua cap. 10.+
SCUTULA Monile ex auro compositum, Papiae. 1. Machab. cap. 4. v. 57.+
page 846, image: s0846
SCUTUM pro scutato milite, armigero. Domnizo lib. 1. de Vita Mathil. c. 6.+
page 848, image: s0848
SCYLDWITA Scheldvvite. Leges Henrici I. c. 38.+
SCYPHICATIO Herimannus de Restaurat. S. Martini Tornacensis cap. 92.+
page 849, image: s0849
SCYPHATI Nummi aurei, ita opinor dicti, quod ex specie illorum essent, quos [gap: Greek word(s)] vocat Justinianus, a cauco, quae vox idem sonat quod scyphus, quod scilicet cavi essent, et cauci vel scyphi formam praeferrent.+
SCYPHO Anastasius Biblioth. in Leone III. p. 126.+
SCYPHI in candelabris Acetabula sunt, Exod. cap. 25. v. 31.+ [Scyphus]
page 850, image: s0850
SCYRA [Schira], [Shira], Provincia, Comitatus: a voce Saxon.+
SDAMATON nominamus, inquit Papias, Tumorem mollem carnis inflatae sine dolore, sicut frequenter mortuos videmus. Ita MS editus habet Sdamatum.#
SEANT pro Sint, in 3. Capit. ad Leg. Salic. §. 10. 12.#
SEATIUM Sigala, Seigle. Statuta Ordinis S. Gilberti de Sempringham p. 786.+
SEAPSCIP Navis institor, in Pacto Ethelredi Regis cum Analano c. 2.#
page 851, image: s0851
SEBASTUS Dignitas in Aula Constantinopolitana notissima, [gap: Greek word(s)] .+
SEBRA Vetusta, in Gloss. Isid.#
SECALE Vide Sigale Sigalum.#
SECARE Castrare: Gr. [gap: Greek word(s)] . Leges Wisigoth. lib. 8. tit. 4. §. 4.+
SECESSUS Latrina, Cesso Italis: Gr. [gap: Greek word(s)] , unde [gap: Greek word(s)] .+
SECORDIA Discordia. Vvilli Kecellus de Miraculis S Joan. Beverlac. n. 3. Socordiae libentius quam concordiae cupiens exercita caedibus insistere.#
SECMARIUS pro Sagmarius, in Charta Aldrici Episcop. Cenoman. in illus Vita pag. 89. Vide Sagma.#
SECRETA Oratio, quae post Praefationem in sacra Liturgia secrete et submissa voce a Sacerdote dicitur. Amalarius lib. 1. de Eccl. Offic. c. 20.+
page 852, image: s0852
SECRETALIS Secretorum conscius, apud Andr. Monach. in Vita S. Ottonis Episcop. Bamberg. lib. 1. cap. 3. 6.#
SECRETANIA Secretarium Ecclesiae, seu quidquid ad illud spectat.+
SECRETARIA Secretarium Ecclesiae, Sacristia. Statuta Lanfranci pro Ordine S. Benedicti: Qui accipientes a Secretario vestimenta extra Secretariam se induant.#
SECRETARIUM Locus, in quem Senatus collectus est, ut habent Anastasii Biblioth.+
page 854, image: s0854
SECRETARIUS qui Ecclesiae secretum curat, Sacrista.+
SECRETARIUS Officium in forestis, seu silvis, Segrayer in Statutis Henrici II. ann. 1558. et Henrici III. ann. 1575. 1578. 1583. pro forestis.+
page 855, image: s0855
SECRETELA Vide Secreta.#
SECRETUM Ugutioni, Locus, ubi dantur, vel servantur secreta: praesertim ita appellatum Secretarium, seu locus, in quo judices jus dicturi, vel alii de rebus seriis deliberaturi, consident.+
SECRETI Duanae, inter ministros et officiales regios recensentur in Constitut. Siculis lib. 1. tit. 36. 58.+
SECTA Opinio, ab aliorum sententia diversa, haeresis.+
page 856, image: s0856
SECTA [Sectator], [Sequela], voces Fori Anglici.+
page 857, image: s0857
SECTA Jus persequendi aliquem in judicio de re aliqua, maxime de criminali: Poursuite en jugement, ut sequi, nostris; Poursuivre en jugement.+
page 858, image: s0858
SECTA Henricus de Knyghton an. 1346.+
page 859, image: s0859
SECTICUS Vide Seticus.#
SECTOR Intersector. Consultatio Zachaei lib. 1. cap. 19.+
SECTURA prati. Vide Secare.#
SECULAT Temperat. Papias MS. editus habet temptat.#
SECUNDA Charta Lusitanica apud Brandaonem tom. 3. pag. 286.+
SECUNDARIUS qui secundum obtinet locum: ut secundum imperii, dixit Lampridius in Diadumeno. Asserus in Vita Aelfredi Regis ann. 781.+
SECUNDATIO legis, pro Deuteronomium dixit autor vitae S. Majoli Abbat. Cluniac. n. 21.#
SECUNDICERIUS qui post primicerium est in Schola qualibet. Secundicerius Notariorum, in lib. 21. Cod. Th. de Petition.+
page 860, image: s0860
SECUNDINAE quae Secundae dicuntur Plinio, Columellae, Apuleio, Sexto Platoni, et aliis, [gap: Greek word(s)] , Paulo Aegin. l. 6. c. 75.+
SECUNDITAS Felicitas, vel prosperitas, in Glossis MSS. S. Germani Paris. cod. 524.#
SECUNDUS haeres, Nepos, in Glossis antiq. MSS.#
SECURARE idem quod Assecurare, de qua voce supra, in Observantiis Regni Aragon. fol. 32.#
SECURES Danicae, quibus Dani utebantur, et quas in humero sinistro deferebant, ut habet Willelmus Malmesburiensis lib. 2. de Gestis Anglor. cap. 12. et ex eo Rogerus Hovedenus p. 439.+
SECURITAS idem quod Emunitas, Firmitas, in veterib.+
page 861, image: s0861
SECUSARE Gloss. Lat. MS. in Bibl. Regia cod. 1013. Abnuat, secusat, nolit. Abnuere, secusare, refutare.#
SECUTIO Vide Secta.#
SECUTORES Haeredes, posteri. Traditiones Fuldenses lib. 1. tract. 26.+
SECUUS Lex Longob. lib. 1. tit. 6. §. 6.+
SEDA Charta fundationis Abbatiae S. Amandi Rotom.+
SEDATIO [Sedatium]. Canones Hibernienses lib. 2. cap. 14.+
SEDENTARII Qui sedes faciunt. Ugutio.#
SEDENTIA Res immobiles. Curia Montissoni per Alfonsum II. Regem Aragon. an. 1289.+
SEDES Dignitas, quae vox maxime tribuitur Praefecto Praetorio et Praefecto urbis, quorum sedes eminentissimae, excelsae, inlustres, magnificae, magnificentissimae, etc. passim dicuntur in utroque Codice, ubi sedes vestra, sedes vestra magnifica, inlustris, etc.+
page 865, image: s0865
SEDET Decet, ex Gallico Sied.+
SEDETUM locus, seu sedes castrorum, ubi consistit exercitus, sedes nuda Ammiano lib. 14.+
SEDICULUM Sedes minor. Sanctus Gerardus in Adelardi Vita c. 9. n. 55. Locato ante lectum sediculo, semper assidebat coram eo.#
SEDIMEN urina, et dicitur a sedeo, eo quod in fundo sedet, Matth. Silvatico: Latinis, sedimentum, Gr. [gap: Greek word(s)] , vox medicis familiaris.+
SEDITA Praesidium militare, Garnison.+
SEDITIO Conspiratio in mortem, aut damnum alicujus, Bractono lib. 3. tract. de Corona c. 2. ubi Fleta lib. 1. cap. 21. §. 2. 3. habet seductio.+
page 866, image: s0866
SEDIUM Vide Sedes.#
SEDNICUS Centurio, Slavis. Vide Histor. Presbyteri Diocleatis p. 290. edit. Joan. Lucii.#
SEDUS sine dolo, id est, virtus. Papias.#
SEGA [Segoha], [Segnoa], [seguis], [sequimentum], etc. Obligatio, qua vassallus, vel tenens, dominum in hostem seu exercitum sequi tenebatur. Charta Guigonis Comitis Forensis ann. 1253.+
SEGALLUM Segalatius panis, Vide Sigalum.#
SEGARDI Haeretici, de quibus ita M. Chronicon Belgicum an. 1323.+
SEGARE pro Secare, in Legis Bajvvar. cod. Regio tit. 1. c. 14. §. 2. tit. 5. c. 2. §. 2. uti monet v. cl. St. Baluzius.#
SEGLA Vide Sicula.#
SEGMENTATUS Vita MS. S. Amatoris initio: Parentibus nobilissimis ortus, et in cunis segmentatis educatus est.+ [Segmenta]
SEGNIATA Charta Pacis communiae oppidi Farae, ab Ingeranno de Couciaco indulta an. 1207.+
page 867, image: s0867
SEGNORIA Dominatio, dominium; ex Gallico Seigneurie.+
SEGREARIUS [Segreagium], [Segrecheria]. Vide Secretarius.#
SEGREGALLUS Charta MS. Humberti D. Bellijoci an. 1233.+
SEGULA Vide Sigalum.#
SEGUS Modus agri. Charta Ludovici Pii Imp. apud v. cl. Joan.+
SEGUSIUS Vide Canis segusius.#
SEHOMSOKNE Fleta lib. 1. c. 34. §. 8.+
SEIGA Seigit. Vide Saiga.#
SEILLETUM vas, in quo aqua benedicta defertur, Gallis, seillet, voce ex situla formata.+ [Selha]
SEILLUM Vide Selio.#
SEJORNUM Regis, ita appellatus locus, ubi erant stabula regia, in quibus equi regii alebantur, et morabantur, donec Rex iis indigeret.+
page 868, image: s0868
SEISO Vide Satio.#
SEITIVA pro Sativa, quod seritur, granum.+
SELARIUM pro Salarium, occurrit non semel in Compoto Thesaurariae urbis Bononiae in Italia ann. 1364. in Bibl. Regia.#
SELATUS Ensis more terrarum fulgidus. Ita Papias MS. et edit. Forte Stellatus, et Stellarum.#
SELAVE Pactus Legis Salicae tit. 58.+
SELEGERET Traditiones Fuldenses lib. 3. c. 36.+
SELDA Taberna mercatoria, ex Saxonico [gap: special sign] el [gap: special sign] e, sedile, sedicula, scamnum, stallum.+
SELENE Luna, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Joannes Scotus Erigena in Praefat. ad lib. S. Dionysii: Primo commotus Phoebum subeunte Selena.#
SELGA Vetus Charta ann. 7. Rodulfi Regis Burgundiae apud Jo.+
page 869, image: s0869
SELICHUS Monasticum Anglic. to. 2. p. 1055.+
SELIO [Sellio], [Seillum], Modus agri, forte ex Gallico Seillon, Lira, porca, arula.+
SELLA Sellae familiaricae, pro latrinis et privatis, apud Varron.+
page 870, image: s0870
SELLA [gap: Greek word(s)] , Equirum instratum. Vegetius lib. 4. Art. veterin. c. 6.+
page 873, image: s0873
SELLARIS Equus sella instratus, Cheval de Selle.+
SELLARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss Gr. Lat.+
SELLIO Ugutio et Jo. de Janua: Sellio, onis, i. caballus, a sella dicitur. Catholicon parvum: Sellio, ch val. Vide Selio.#
SELLISTERNUM Instratum aut stragulum sellae. Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Sellisternum, jugum. Editum Sell sternium praefert.#
SELLONUS Vide Selio.#
SELLUS Mensura liquidorum: nostri Seilles majores cados vocant, quibus aqua ex puteis hauritur.+
SELPMUNDIO in Edicto Rotharis Regis Longob. tit. 83. §. 3.+
page 874, image: s0874
SELURES Piscis fluviatilis species, cujus mentio est apud Wandelbertum in lib. de Mitac. S. Goaris c. 8. ubi forte Seloces legendum est.#
SEMALUM vel [Semalus]. Guill. de Podio-Laurentii in Chronico cap. 40.+
SEMBA Ordericus Vitalis lib. 12. pag. 870. Et nequam Gisulfus semba Regis, aluque plures. Forte Scriba.#
SEMBELLINUM pro Sabellina pelle, usurpant Constitutiones Catalaniae MSS. Locum vide in Laqueatae vestes.#
SEMBULUM Inquisitio de vita et moribus B. Joannis de Cazenfronte Abbat. an. 1223. Pannum lini non induebat, nisi sembulum.#
SEMEN maris dicitur; posteritas vero, mulieris, in Jure Hungarico. Albert. Molnarus.#
SEMIAXIARII appellati Christiani a Gentilibus. Rationem nominis sic prodit Tertullianus Apol. c. 50.+
SEMICINCTIUM [Semicinctia], [Semicentia], [Semicincta], praetenta ventri castula, quam nos Tablier dicimus, quod tabulae formam referat: Picardi vero etiamnum Demiceint.+
page 875, image: s0875
SEMICUPIUM Cupa brevior. Est, inquit Papias, vas, in quo potest homo resupinus jacere, in modo lintris.#
SEMICORS Minus habens cor, in Glossis antiquis MSS.#
SEMIDECIMA Semisolidus. Vide Dimidius.#
SEMIERMIS Semiarmatus, minus armatus, in Glossis antiquis MSS.#
SEMINALIA Sationes, Semailles. Statuta Ordinis S.+
SEMINIA ex Gall. Semaine: Hebdomada.+
SEMINIVERBIUS Concionator, [gap: Greek word(s)] , Seminans verba, Papiae.+
SEMIPRAEBENDAE Vide Praebendae Praebenda.#
SEMIRE pro Serere, seminare, ex Gallico Semer.+
SEMISONARII Dimidium obsonium capientes. Ita Ugutio MS. forte leg. Semiobsonarii.#
SEMISSECLA Dimidium sicli, in Vita S. Vviboradae apud Goldastum.#
SEMISSPATHIUM Isidoro lib. 18. cap. 5.+
page 876, image: s0876
SEMISSARIUS Dimidius. Chronicon Isidori Pacensis Episc. an. 731.+
SEMISSIS Gloss. Lat. Gr. Semissem, [gap: Greek word(s)] . Ebrardus in Graecismo cap. 12.+
SEMITARIUM Semita, Hispanis Sendero, Gall. Sentier, in Charta Hispanica aerae 1016. apud Anton. de Yepez in Chronico Ord. S. Benedicti tom. 5. p. 444.+
SEMNISTES pro Symmistes, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
SEMNIUM ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Monasterium, in quo venerandi degunt Monachi.+ [Simnio]
SEMO nis, quasi semihomo, Ugutioni. Martianus Capella: Quosque Semideos, quosque, Latine Semones dicunt.#
SEMONITUS Marculfus lib. 1. form. 35.+
SEMORARI seorsim morari, Degere. Vita S. Landelini Abb. Crispiniensis c. 7. Non longe ab eodem loco secedens, sequestrata mansione semoratur.#
SEMOTARE Semovere. Vita S. Aicadri Abb. Gemetic. c. 29.+
SEMPECTAE in Regula S. Benedicti cap. 27.+
page 877, image: s0877
SEMPER-BARO Vide Baro#
SEMPITERNALITER in Vita S. Isidori Episc. Hispalensis n. 11.#
SEMPITERNITAS Utitur Claudianus Mamertus lib. 1. de Statu animae cap. 3. lib. 2. c. 1.#
SEMUS Imperfectus, non plenarius, non plenus.+
page 878, image: s0878
SENARA Charta Henrici Comitis Portugalliae apud Brandaon. tom. 3. p. 281. v.+
SENATORES Nobiles, ex Senatorio et Nobilium ordine.+
page 884, image: s0884
SENDAL Vide Cendalum.#
SENECIA inquit Jo. de Janua, a Senecio, quod est aliquantulum senex.+
SENELLIO Fleta lib. 2. cap. 12. §. 8. Lunda pellium continet 32. timbria, et senellio cuniculorum et de grisis continet 40. pelles.#
SENECTITUDO Senectus, in Epistola Caroli M. ad Fastradam Reginam de victoria Avarica, ut juventitudo pro juventus: Et a vino et carne abstinere ordinaverunt Sacerdotes nostri, qui propter infirmitatem aut senectitudinem, aut juventitudinem abstinere poterant, ut abstinuissent.+
SENECTUS Serpentis, id est exuviae, inquit Marcellus Empir. cap. 9.#
SENESCALCUS [Senescallus], Officialis in aulis Regis vel Procerum, atque adeo etiam privatorum, cui domus cura incumbebat: nostris Seneschal, Italis Scalco.+
page 892, image: s0892
SENESPASIUM Vide Simispathium.#
SENEX Senes, vel Senes Episcopi, in Africa dicti Episcopi promotionis, aetate caeteris antiquiores, qui eo nomine Primates erant: quotim Sedes Prima vocabantur. Leo IX. Epist. 4.+
page 893, image: s0893
SENHERA Vexillum, Hispanis Sennera. Vide Partita.#
SENEVICA Constantinus Afric. lib. 2. Pantech. cap. 4.+
SENGLARIUS Vide Singularis.#
SENICUS Monet Bignonius, in Codice Regio Marculfi, formulas, alias complures veteres excipere cum hac epigraphe, Cartas Senicas, quarum vocum vim se nescire fatetur vir doctissimus.+
SENIDOCIUM Coetus astrificus. Ita Glossae antiquae MSS. Vide Sinodocium.#
SENIO Ludi seu aleae species. Joan. Sarisberiensis lib. 1. Policrat. c. 5.+
SENIOR Dominus, Gallis Seigneur. Salomon Constantiensis in Lexico: Veteres principes, antiqui principes, senes, seniores.+
page 896, image: s0896
SENIOVORE Vita S. Praejecti Episcopi ex cod. Atrebat.+
SENIUM a Senectute distinguit Joannes de Deo, Doctor Decretorum Bononiensis in Poenitentiario lib. 1. cap. 7.+
SENIX pro Segnis, occurrit apud Leonem Ost. lib. 3. c. 20. edit. Angeli a Nuce.#
SENNIS Fridegodus in S. Wilfrido cap. 40.+
SENNUMIA Tristitia, in Gloss. Isid. leg. Sennia, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .#
SENODOCHIUM Vide Sinodochium.#
SENODICUM Testamentum Fulradi Abbatis S. Dionysii, editum a v. cl. Jo. Mabillonio to. 4. p. 341.+
SENSALES Proxenetae, Courtiers. Synodicon
page 897, image: s0897
Nicosiense cap. 29.+SENSATICUM pro censaticum, semel ac iterum in vita Aldrici Episc. Cenoman. n. 56.#
SENSATULUS Sensui suo deditus, seu opinioni suae inhaerens, apud Hincmarum Rhem. Opusc. LV. Capitulor.+
SENSATUS Sensu pollens, prudens. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Cordatus, sensatus, intelligens.+
SENSUS intellectus, [gap: Greek word(s)] , nostris, sens, bon sens. Ita usurpant S. Hieronymus in indice Haereseon. c. 17. 28.+
SENTENTIALITER per sententiam vel judicium, in Diurno Romano p. 38. ubi infra, synodaliter, idem sonat.#
SENTENTIARE Sententiam proferre, dare. Albertus Stadensis an. 1179.+
SENTENTIARII Vide Baccalarius Baccalarii.#
SENTENTIOSUS Gloss. Lat. MS. Regium cod. 1013. Susurrio, sentensiosus, bilinguis, vel alicujus naturae.#
SENTERIUM Semita: supra, Semitarium, ex Gall. Sentier: in Charta Philippi Fr. Reg. ann. 1184. in Probat. Hist. Monmorenc. p. 48.#
SENTIA Locus sentibus refertus. Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Sentia. Edit. Haec sencia.#
SENTINARE Sententiam aquis exhaurire. S. Augustinus serm. 34. de Divers. cap. 13.+
SENTIO nis, Sententia, in Gloss. Isid.#
SENTITARE In animo sensim judicare, Gloss. Isid.#
SENTUS Fulbertus Carnot. Epist. 71.+
SENU Senium, in Glossis Lat. MSS. Regiis.#
SENITIUM Vide Saio Saiones.#
SEONNUM Furfur, ex Gallico Son. Panis de obolo, et de rebureto, et de seonno, etc. in Charta an. 1243. Hist. Monmorenciac. p. 101.#
SEPALIS Charta Amalfitana apud Ughellum. to. 7. Ital. sacr. p. 393.+
page 898, image: s0898
SEPAR Divisus, separatus. Glossae Antiquae MSS. Separia, pro separata, aut discreta. Glossae Pith.+
SEPARALE est quod Separat, seu dividit tenementum a tenemento, seu rem ab alia re, terminus, limes.+
SEPEDIUM Refugium. Papias.#
SEPELIRI subtus mortuum, Poena olim homicidae, apud Beneharnenses, qui vivus sub cadavere illius, quem occiderat, sepeliebatur.+
SEPARATUS Vide Separalis Separale.#
SEPHEL Vetus Charta in Metropoli Salisburgensi to. 3. pag. 319.+
SEPIATICUM Quod scriptori vel Notario pro scriptura datur: Sepium enim pro atramento sumi observant Scholiastes Persii, et Isidorus lib. 12. cap. 6.+
SEPIOLA Parva spes. Jo. de Janua.#
SEPLASIARIUS qui Seplasia vendit, seu pigmenta.+
SEPOSITIO Datio in pignus, in Lege Wisigoth. lib. 5. tit. 4. §. 12. 13.#
SEPTAN-CHUNNA in Pacto Legis Salicae tit. 80. septingenti. Vide Chunna.#
SEPTENA Mulctae Monasticae species, septem dierum jejunium.+
page 899, image: s0899
SEPTENARIUS vel [Septenarium], Officium pro mortuis per septem dies continuos.+ [Septenale]
SEPTETUS ita appellatus nescio quis Princeps, apud Gregorium II. Epist. ad Leonem Isaurum Imp. praefixa VII.+
page 900, image: s0900
SEPTIDOMUS Octavius Horatian. lib. 4. Rer. Medicar.+
SEPTIMALE idem quod Septenarius, de qua voce supra.+
SEPTIMANALITER Hebdomadatim. Thomas Archid. Hist. Salonitana c. 24.+
SEPTIMANARIUS idem qui Hebdomadarius, Gall. Seminter.+
SEPTIMANIA Vide Septena.#
SEPTIMAS ut Hebdomas. Vita MS. S. Leonorii: Mane autem facto reversi junt ad suum jugum.+
SEPTIMUS Dies nempe septimus ab obitu, quo sacra, quae pro mortuis peragi solent, absolvebantur.+
SEPOINOCTIUM Spatium 7. noctium, Sibunnaht, in Glossis Keronis.#
SEPTIZODIUS Ita Compotistae, ac inprimis Beda lib. de Embolismorum ratione, laterculum literarum dominicalium vocant: Laterculus hic, qui vocatur septizodius.+
SEPTIZONIUM Omnis septenarius ordo, moles aliis superstructae. Ammianus lib. 15.+
page 901, image: s0901
SEPTRIGUS Charta Edvvini Regis Angl. in Monastico Anglic. to. 3. p. 120.+
SEPTUAGESIMA inquit Alcuinus de Divin. Offic.+
SEPULCHRORUM violatores. Gloss. Lat. Gr. Sepulchri violator, [gap: Greek word(s)] . De iis agunt Lex Wisigoth. lib. 11. tit. 2. §. 1. Edict. Theodorici c. 110. Lex Salica tit. 17. 57. Bajvvar. tit. 18. c. 1. Alamann. tit. 50. Longob. lib. 1. tit. 12. Capit. Caroli M. lib. 7. tit. 136. etc.+
page 902, image: s0902
SEPULTORIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SEPULTURA idem quod Atrium, et Coemeterium, scilicet obventiones, quae Sacerdotibus ob sepulturam contingunt.+
SEPUM ita dicitur vulgo quod olim Sebum, i. adeps, pinguedo, axungia. Jo. de Janua.#
SEQUACES Haeredes, posteri, successores. Tradit. Fuld. lib. 1. trad. 3.+
page 903, image: s0903
SEQUELA Exemplum. in Gloss. Isid. Sequela, Obsequium, ministrorum et famulorum coetus, apud Petrum Blesensem serm. 43. Vide Secta.#
SEQUENTIA Canticum exultationis, quae et Prosa dicitur, sic appellatum, quia pneuma jubili sequitur, inquit Durandus lib. 4. c. 21.+
SEQUENTRIANUS qui optimum excipit, mediae conditionis, vel medii pretii. Lex Alamann. tit. 75.+
SEQUESTER Testamentum Aelfredi Reg. Angl. Insuper de Aethelfredo Principi militiae meae unum gladium, et 200.+
SEQUESTRATOR sacri palatii. Ottonem Rufum Imp. in colligendo Jure Weichbildico usum esse opera Burchardi a Mangefeld, Sequestratoris Palatii, scribit Glossa ad art. 10. et 139.+
SEQUIMENTUM Sequutio. Vide Sega.#
SEQUIPES Qui alium sequitur, Pedissequus. Anastasius in S. Hadriano pag. 103.+
page 904, image: s0904
SER Dominus, quae vox praeponitur nominibus appellativis apud Italos:+
SERA virginitatis. Vide Devirginare.#
SERABARA Vide Saraballa.#
SERACIUM Serum lactis. Acta Murensis Monasterii p. 54.+
SERANTA pro Saranta, Quadraginta, ex Graeco vulgari [gap: Greek word(s)] , pro [gap: Greek word(s)] , de qua voce Meursius. Abbo lib. 1. de bellis Parisiac.+
SERAPELLINAE sunt veteres pelles: vel dicuntur pelles parvi valoris: Catholicon parvum. Vide Xerampellinae.#
SERARE [Serrare], Occludere, Seris claudere; hinc nostris Serrer, pro aliquid sub sera recondere, [gap: Greek word(s)] .+
SERASTYRAX Codex Epistolarum S. Bonifacii Archiep. Mogunt. Epist. 147.+
SERCENTES Sergenti, Italis; Sercentes sive habitatores domorum, inquilini, in Statutis Venetor. l. 6. c. 25. 27.#
SEREA Vide Seria.#
SERENITAS Titulus honorarius Imperatorum et Regum apud Facundum Hermianensem lib. 5. cap. 2.+
page 905, image: s0905
SEREONES Vide Screones Screo.#
SERIA [Serea], Vasculi species. Joannes de Janua: Seria a Syria dicitur, i. olla, quasi Syria, quod ibi primo facta est, etc. Papias Serea, sing. vasis genus, orca, inde seriola.+
SERJANTES Serjenteria, etc. Vide Serviens.#
SERICA Vide Seria.#
SERICALIS pannus, nostris Serge, aut Sarge, Alamannis Sareuvat.+
SERICOBLATTA in l. 10. Cod. Justin. de Murilegul. ubi in l. 13. Cod. Th. eod tit. Serica blatta, sericum blattae, seu purpura infectum. Vide Blatta.#
SERICUM Mensurae liquidorum species. Philippus Eystetensis in vita S. Willibaldi cap. 34.+
SERICUS Vide Siricus.#
SERIETAS Seriarum rerum meditatio, apud Sidonium lib. 1. Epist. 9. lib. 9. Epist. 13.+
SERILLA Naviculae vel lintres, qui rimas stupa suffocatas habent. Spelm.#
SERICINUS pro Sericus, apud Odonem Cluniac. lib. 1. de Vita S. Geraldi c. 16.#
SERIMIALIA [Sermalia], machinae bellicae species. Otto Morena in Hist. Rerum Laudensium pag. 51.+
SERIOSUS Serius, Gravis, ex Gallico Serieux. Vincentius Belvac. lib. 3. cap. 33. Prudens valde, nimis astutus, multumque seriosus, et gravis in moribus.#
SERISAPIA Fragmentum Petronii: Allata est serisapia, et contumelia acrophragiae, (l. acrophagiae)
page 906, image: s0906
saeledatae sunt, et census malo, porri, Persica, etc.+SERITAS Gloss. Galat. [gap: Greek word(s)] , Mora, remora, seritas, tarditas.#
SERMENTATUS Juratus, sacramento adstrictus: ex Gallico Sermente.+
SERMO Tuitio, conductus. Sauvegarde: [gap: Greek word(s)] apud Justinianum in Edicto 2.+
SERMOCINALES disciplinae, Logicae. Fridericus II. Imp. in libro Rescriptorum cap. 74. §. 3.+
SERMOLOGUS Liber Ecclesiasticus, continens Sermones, quos Papae et alii plures Sancti composuerunt, qui legitur in Ecclesia in Festis Confessorum a Natali usque ad octavas Epiphaniae, in Purificatione B. Mariae, et in Festo omnium Sanctorum, et pluribus aliis.+
SERMONARI Sermonem facere. Gloss. Lat. MS. regium: Sermonatur, Sermonatus, Sermonem facit.#
SERNA Vide Serra.#
SERO Occidens, apud Rollandinum in Summa Notariae, et Anonymum in Vita S. Domitiani, apud Guichenonum in Hist. Breslensi non semel.+
page 907, image: s0907
SERON Sepulchrum, vel Idolum, Joan. de Jan. forte ex [gap: Greek word(s)] .#
SERPENTUM Isidorus l. 19. c. 31.+
SERPENTINUM habet Gloss. Saxon. Aelfrici: Monile, vel Serpentinum: Myne vel [gap: special sign] eo [gap: special sign] beb. i. Collare.#
SERPLATH et [Serplaith], Sarcina apud Scotos, petras 80. continens. Spelm.#
SERPODIUM Ptisana. Jo. Buschius in Chronico lib. 2.+
SERPOL in veteri Consuetudine Bituricensi edita a v. cl. Thomaslerio cap. 144.+
SERRA pro Sera, qua januae occluduntur. Glossae Lat. Gr. Serra, [gap: Greek word(s)] .+
page 908, image: s0908
SERRACULUM Palaemon in Glossis: Claustrum, Serraculum ostii.+
SERRAGO Ramentum, scobs serraria, pulvis, qui ex re qualibet serra divisa dilabitur, Gallis Sieure, vel Scieure.+
SERRANIA Michael del Molino in Repertorio fororum Aragon.+
SERRARIUS Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Serrarius, lapidarius. Qui serra lapides findit.#
SERRATUS Confertus, Gallis, Serre, presse. Vincentius Belvac. lib. 30. cap. 71.+
SERRICULUM Falcicula, qua herbae secantur, in modum serrae dentata. Gloss. Lat. Gr. Serriculum, [gap: Greek word(s)] . Sic enim legendum, pro serticulum.#
SERRINUS pulsus, [gap: Greek word(s)] , aliis Serratus: ita describitur ab Aegidio Corboliensi lib. de Pulsibus.+
SERSENTES apparitores, in Statut. Venetor. qui alibi servientes.#
SERTARE Claudere, quasi sera occludere.+
SERTURA Clausura. Tabularium Casauriense: Donavimus medietatem de uno molino in fluvio de Orfente cum leva et pausa sua, cum forma et sertura, cum introitu et exitu suo, etc. Alibi pro Sertura, est Clausura. Ibidem in Charta an. 1007.+
page 909, image: s0909
SERVACULUM pro Serraculum navis, in l. 29. D. ad Leg. Aquil.#
SERVAGIUM Terra servagii, pro qua servitium domino debetur.+
SERVATORIUM Piscina, Reservoir d' eau, in Charta Manassis Lingon.+ [Servorium]
SERVENTAGIUM Serventela, Servitium. Charta Isli Ep. Tolos. apud Sammarthanos: Insuper supradictus Praepositus dedit eis ex toto suo honore Praepositurale, quam habebat in terminio civitatis Tolosae de sancto Stephano, totam guardam, et totum serventage, et pro hoc fevo dederunt, etc.+
SERVIDA Servitium, Service. Adalardus in Statutis Corbeiensib. lib. 2. c. 1.+
SERVIENS Minister, famulus. Apud Fortunatum Epistola 2. ad Mumolenum lib. 10. Poem. sic inscribitur: Dominis illustribus cunctisque magnificis omni desiderio complectendis, servientibus Dominorum.+ [Servientes]
page 916, image: s0916
SERVIENTIA [Serventia], quodvis servitium. Tabular. eleemosynariae Montismorilionis fol. 48.+
SERVIMEN pro servitium. Vita Burchardi Episcopi Wormaciensis: Monasterium enim in honorem S. Martini consignavit: sed muro ex parte peracto regalis crebrositate serviminis - impeditus peragere non potuit.+
SERVITIALIS Servitio alicui obnoxius, qui servitium debet. Charta fundationis Monasterii S. Petri Generensis: Cum ingenuitate totius Benacensis honoris, qui mihi erat servicialis. Libertates oppidi Baugiaci in Sebusiiis an. 1250.+
SERVITIES pro Servitium. Utitur Otfridus in Epiftola Evangeliis Theothiscis praefixa sub finem.#
SERVITIUM Charisio, est multitudo servorum: addunt Glossae Isid. et ingenuorum obsequium.#
page 924, image: s0924
SERVITOR Famulus, Gall. Serviteur. Iso Magister in Glossis: Cliens, servus vel socius, servitor, amicus minor. Inscriptio Romae in Roma Subterr. lib. 2. c. 22.+
SERVITUDO Servitus, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SERVITUS Servitium seu officium Ecclesiasticum. Epitaphium Conradi Ducis Franconiae, apud Brouverum lib. 9. n. 65.#
SERVORIUM Vide Servatorium.#
SERURA Sera, ex Gall. Serure. Synodus Exoniensis an. 1287. c. 4.+
SERVI apud veteres Gallos et Germanos alii fuere a servis Romanis, eorumque conditio longe diversa.+ [Servus]
page 932, image: s0932
SESCUM Dimidium, in Glossis MSS. ad Canon. Concil.#
SESIGNARI Designari, in Glossis antiq. MSS.#
SESILLUS Parvus statura, quia non videtur stare, sed sedere. Joan. de Janua. Sed legendum Sessilis. Vide infra.#
SESMARIUS Lib. 9. Observantiar. regni Aragon. tit. de Privilegio generali §. 4. Rex potest inquirere contra juratos et sesmarios Turoli, Calataiubi, etc.#
SESO Vide Satio.#
SESSICARE Siccare, ex Gallico Sescher. Panues in flumine ablui, et sessicari in ripis, in Testamento Guill. D. Montispess. an. 1211.#
SESSA [Sessio], [Sessus]. Vide Sedes.#
SESSILIS Pusillus statura parvus, modicus, in Glossis antiquis MSS. Glossarium S. Germani Paris.+
SESSIO Vide Actio.#
SESSORIUM Sedes. Will. Brito lib. 3. Philipp. de ulmo ad Gisortium: Quae gremio viridi vestita gramine fesso Grata viatori sessoria praestat, etc.#
SESTAIRALE [Sesteragium], [Sesteralagium]. Vide Sextariaticum.#
SESTER Acta Murensis Monasterii pag. 53.+
SESUERIUM in Gestis DD. Ambasiae cap. 5. n. 1.+
SETA Ugutio, Sericum, quod vulgo dicitur Seta. Italis Seta, nostris Soie. Charta Dalmatica an. 1118. apud Joann. Lucium lib. 2. de Regno Dalmat. cap. 8.+
SETACIARE Cribrare, in Gemma, quod cribra ex setis porcinis vel potius pilis equinis confecta sint.+
SETARCIA Vide Sitarcia Sitarcia.#
SETENA Vide Hundredus.#
SETICUS Modus agri. Charta Caroli C. pro Ecclesia Centulensi apud Hariulfum l. 3. c. 7.+
page 933, image: s0933
SETNICUS vel [Satnicus], Dignitas in Regno Croatiae et Dalm. cujus non semel mentio in vett. Chartis Regum Dalmatiae apud Joan. Lucium de Regno Dalmat. p. 85. et 99.+
SETZENA Charta an. 1210. apud Columbum in Episcopis Vivariensibus: Ad haec praedictus Comes reddidit Episcopo unam Setzenam, quam sibi acquisierat a Stephano de Taurians de feudo de Taurians, retenta sibi quarta parte, etc. Vide Sexagena.#
SETREKETEL Vide Ketel.#
SETTERDAYS SLOPP apud Scotos piscationis prohibitio a die Sabbati post vesperas, usque ad diem Lunae post ortum solis, ex Alexandri II. Regis Scotiae Lege cap. 16. §. 2. ubi Skenaeus.#
SEU pro, Et, conjunctiva. Occurrit passim.#
SEUCIS Vide Canis Segusius.#
SEUDOTYRUM Vide Pseudotyrum.#
SEVERIA Joan. Longinus in S. Stanislao Episc. Cracoviensi num. 65.+
SEVERINUS a severitate judiciaria dicitur. Papias.#
SEUGIUS Vide Canis Segusius.#
SEUVERP Charta Manassis Comitis Gisnensis an. 1124.+
SEWERAE Fossae, inquit Spelmannus, in locis palustribus ad eliciendas aquas: sic, opinor, dictae, quod limitum loco essent, et mariscos a se invicem dividerent, a Sevrer voce Gallica, quae Separare sonat; servaturque in pueris, quibus nutricis mamma subducitur.+ [Seweralis]
SEXAGENA Speculum Saxon. lib. 2. art. 48. §. 8.+
page 934, image: s0934
SEXAGESIMA inquit Alcuinus lib. de Divin. offic. initium sumit sequenti dominica post Septuagesimam, et finitur quarta feria Hebdomadae Paschalis.+
SEXTA Officium Ecclesiasticum diurnum, quod hora sexta canitur.+
SEXTANEUS limes. Vide Gloss. Rigaltii ad Agrimensores.#
SEXTARATA [Sextarada], [Sextariata], Modus agri, ager certi sementis sextariorum numeri capax, tametsi ad silvestres et pratenses terras vox postmodum translata: Sesteree de terre, in Consuet. Arvern. cap. 31. art. 61.+
SEXTARIATICUM [Sextarale], [sexteragium], [sextaralagium], etc. quod pro singulis frumenti aut alterius grani sextariis domino exsolvitur. Gregorius M. lib. 1. Epist. 42.+
page 935, image: s0935
SEXTARIUM vel [Sextarius], Mensura liquidorum et aridorum. Gregorius Turon. lib. 1. Miracul. cap. 5.+
SEXTERIUM Pars civitatis, quasi sexta pars, ut quarterium, quarta. Vox nota Venetiis. Concilium Ravennense an. 1311. c. 30.+
page 936, image: s0936
SEXTORIUM Juncta Bevagnas in Vita B. Margaretae de Cortona c. 3.+
SEXUS Genus, species, vel potius diversitas. Constitutio Chlotarii Regis an. 560. cap. 3.+
SEXXAUDRUS Pactus Legis Salicae tit. 73. de cultello sexxaudro: Si quis alteri cultellum furaverit, etc.+
SEZE Vide Batuda.#
SFIERSIERN Vide Sfursiern.#
SFURSIERN Andreas Suenonis lib. 5. Legum Scaniae c. 15.+
SGARRETARE Mamotrectus ad cap. 11. Josue, et ad 1. Paralip. cap. 15. Subnervare, sgarretare per incisionem nervorum tibialium. Itali Sguerretare dicunt.#
SCARMIGLIATUM Tributi species apud Italos. Computum Thesaurariae urbis Bononiae in Italia an. 1364.+
SGOLONATUS vox Italica, Elumbis. Occurrit in Miraculis B. Simonis Tudertini n. 16.#
SCHAWALDRES Henr. de Knygthon an. 1318.+
page 937, image: s0937
SHREDARE Putare, resecare. Vox Anglica, Shred, Modus tenendi hundredum pag. 124.+
SHEWING Est quietum esse, cum attachiamentum in aliqua curia, et coram quibuscunque in querelis ostensis, et non advocatis.+
SHIPWRECH Vide Naufragium.#
SHIRA Vide Scyra.#
SHOPA Vide Schopa.#
SIBI Pro se, quod habent aliae loquendi formulae, ubi de Sacramentis: Lex Frision. tit. 1. §. 9.+
SIBIA Equorum frena, in Glossis MSS.#
SICA Monasticum Anglic. to. 2. p. 130.+
SICARIA Charta Philippi Regis Franc. an. 1317. apud Argentraeum in Hist. Armoric. lib. 5. cap. 34.+
SICARIE Proditorie, per Sicarios. Laurentius Leodiensis in Hist. Episcopor. Virdunensium: Duce quoque Godefrido Gibboso in Frisia sicarie mortuo, etc.#
SICCA Sepia, piscis, Gall. Seiche. Regestum Castri Lidi in Andibus pag. 31.+
SICCA pro Sica, Pugio, ensis. Gregorius Turon. lib. 9. cap. 19.+
page 938, image: s0938
SICCARIA Agri portio, ubi siccantur panni eloti. Arestum Parlam. Paris. 10. Jan. 1320.+
SICCATORIA Guibertus lib. 3. de Vita sua cap. 11.+
SICCATORIUM in Glossis Saxon. Aelfrici, c [gap: special sign] ln, vel a [gap: special sign] i. fornax, vel.... Canones Hibern. lib. 51. cap. 9.+
SICCISCUS Chronicon Fontanellense pag. 246. Ad saccos quindecim compar andum griseos sicciscos, unde cappae fiant, lib. 10.#
SICEUS Chronicon Magdeburg. laudatum a Mabillonio, ubi de Hildeberto Archiep.+
SICERATORES id est, qui cervisiam, vel pomarium, sive piratium, vel aliud quodcumque liquamen ad bibendum aptum fuerit facere sciunt, in Capitulari de Villis c. 45.#
SICHA [Sichetus]. Vide Sica.#
SICHIA Navis species. Sanutus lib. 3. part. 13. cap. 10.+
SICKERBORG Vide Wrang.#
SICINIUM Vide Bicinium.#
SICILIS [gap: Greek word(s)] , in Glossario Gr. Lat. MS. editum [gap: Greek word(s)] , Ficilis, praefert. Est autem [gap: Greek word(s)] Culter sutorius apud Nicandrum.#
SICLA [Siclus], [Sigla], Mensura liquidorum. Apud Graecos et Latinos Sicel est quarta pars unciae, et stateris medietas, drachmas appendens duas: apud Hebraeos vero est unciae pondus. Vide Cujac. lib. 12. Observ. cap. 40.+ [Sicula]
page 939, image: s0939
SICLADES Vide Cyclades.#
SICLAE Aves minores perdicibus, majores vero turdis. In Gloss. Medico MS. Reg. cod. 1486.+
SICLARII Apuliae, apud Petrum de Vineis lib. 3. Ep. 14. Forte iidem qui Monetarii. Vide Sicla.#
SICLINUS Vide Siclae.#
SICLO idem quod Siclus, seu uncia apud Hebraeos. At aliud sonat apud Anastasium in Gregorio IV. pag. 167.+
SICLUS apud Hebraeos moneta notissima, de cujus pondere et pretio multa commentati sunt, qui de re nummaria scripsere Budaeus, Scaliger, Villeboldus Snellius, et alii. Glossae MSS.+
SICTOR Tabularium Brivatense ch. 405.+
page 940, image: s0940
SICULA Vide Sicla.#
SICULUS Pactum inter Philippum Regem Franciae et Almarricum Vicecomitem Narbonensem, super Judaeis et eorum bonis, 5. Junii an. 1309.+
SIDELWEIDEN Vide Zidelvveida Zidelweida.#
SIDERATUS Paralysi percussus, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. vox Latinis scriptoribus nota.+
SIDERCUNDUS Vide Sithcundus.#
SIERUM Serum lactis. Jacobus I. Rex Aragon. in Foris Oscaean. 1247. fol. 15.+
SIFFULS species mensurae Anglicanae Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 14.+
SIFFLOTUS Fistula, Gall. Sifflet, occurrit apud Raphanum de Caresinis in Chron. MS. an. 1379.#
SIFORI Vide Silfori.#
SIGALUM [Sigalis], [Sigelis], [Sigilum], [Segula], etc. Voces unius ejusdemque notionis: Lat. Secala, Gallis Segle.#
page 941, image: s0941
SIGERONES Constantinus African. lib. 5. de Morbor. curat. c. 1.+
SIGILBOTH Sigillorum custos, Camerarius Principis, vox Alemannica, a Sigil, sigillo, et botth, nuntio vel custode Goldast.#
SIGILLA Vide Sigalum.# [Sigillarius]
SIGILLATICUM Capitularis Sicardi Principis Benevent. an. 836. caput 27.+
SIGILLATUM ex Gallico le Seelle.+
SIGILLATUS Vide Sigillus.#
SIGILLUM Praeceptum, epistola, diploma, literae ipsae sigillo munitae, ut Bulla, diploma bulla sua instructum.+
page 947, image: s0947
SIGILLUS Alamannis Sigel, Epistomium vasis, vel obturaculum, quod orificio, ut Apuleius loquitur, vel ori summo dolii inseritur, illudque obstruit, sic dictum, quia olim vasa signabantur, ut ex Hieroclis Philosophi facetiis colligitur.+
SIGILLUS seu [Sigillum], Signum, seu figura vasculis rebusve aliis insculpta, adpicta, aut adtexta, quomodo Latinos vocem Sigillum usurpasse docuit olim Lazarus Bayffius lib. de Vasculis p. 106.+
page 948, image: s0948
SIGILUM Vide Sigalum.#
SIGINOR Dominus, Bonfinio ad Leges Hungaricas. Vide Senior.#
SIGITULA Glossarium Saxonicum Cottonianum: [gap: special sign] ecmaze, Sigitula, lardariolus. Voces incertae notionis Somnero.#
SIGIA Velum, a Saxon. [gap: special sign] e [gap: special sign] l, Teuton.+
page 949, image: s0949
SIGLIX idem quod Sigale Sigalum, Segle.+
SIGMA Mensa in literae Sigma similitudinem, seu lunulae: nam Sigma Graecum literam C. expressit posterioribus seculis; apud Lampridium in Heliogabalo, Petrum Chrysol. serm. 29. 83. 93. etc.+
SIGNACULUM Glossae Gr. Lat.+
page 950, image: s0950
SIGNALE Signum, Gall. Signal.+
SIGNANUS pro antesignanus. Joan. Mon in Vita S. Odonis Abbatis Cluniac. lib. 1. Factus est ille, qui antea fuerat secutor, postea signanus.#
SIGNARE Signum crucis digitis ac manu effingere. Gregorius M. lib. 4. Dialog. cap. 38.+
SIGNARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.+
page 951, image: s0951
SIGNATICUS Julius Africanus lib. 6. Hist.+
SIGNATI Capitulare 3. an. 803. cap. 24. lib. 4. Capit. Append. 2. §. 15.+
SIGNATORIUM Annulus signatorius. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Signaculum, Signatorium. Occurrit apud Avitum Episc. Viennensem Epist. 78.#
SIGNETUM Parvum sigillum, quod Secreti vulgo appellant, quo literae clausae sigillantur, ex obsoleto Gallico Signet.+
SIGNIFERIA Dignitas Signiferi, Vexillarii. Occurrit in gestis Consulum Andegavensium c. 8. num. 25.#
SIGNIFICARE Vide Signum.#
SIGNORATICUM Vide Senioraticum Senior.#
SIGNUM Consignatio, signum crucis. Honorius Augustod. lib. 1. cap. 57.+
page 960, image: s0960
SIGOLTARIUM Monachus Sangallensis lib. 1. de Carolo M. cap. 24.+
page 961, image: s0961
SIGUSIUS Vide Canis segusius.#
SIHORAARMEN Sanctus Augustinus Epist. 178.+
SIIPARIUM Vide Typarium.#
SIKERBORGH apud Scotos dicitur cautio, quam actor coram judice interponit de accusatione sua, vel de lite prosequenda. Quoniam Attachiam. cap. 1.+
SIKETUS Vide Sicae Sica.#
SILENTIARE Silentio involvere, premere, tacere.+
SILENTIARIUS [Silentiarium]. Vide in Silentium.#
SILENTIUM Conventus privatus, in quo dissertationes de rebus publicis agebantur, unde et [gap: Greek word(s)] dicitur Zonarae pag. 146.+
page 963, image: s0963
SILERA quae et nullis, Guttae, seu fluxionis, species, in Falconibus, apud Albertum M. lib. 23. de Animalib. cap. 18.#
SILFORI Varie haec vox effertur a scriptoribus. Anastasius in Nicolao I. PP. p. 221.+
SILEKREVER Exactores, Danis, in Dharta Waldemari Regis Daniae an. 1326. apud Pontanum lib. 7. Rer. Danicar. pag. 443.#
SILICARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Silex, [gap: Greek word(s)] . Silicida, [gap: Greek word(s)] .#
SILIGO Latinis scriptoribus est selecta farinae medulla, ex filigine frumenti genere, de quo Plinius lib. 18. cap. 8. et alii. Isidorus lib. 17. cap. 2.+
SILINA Bromptonus an. 1189. Et quoddam tentorium de serico adeo magnum, quod ducenti milites possent in eo comedere, et 60. millia silinas de frumento, et totidem de hordeo, etc.+
SILIQUA Isidoro lib. 16. cap. 24.+
page 964, image: s0964
SILIVA Palus. Tabularium Ecclesiae Viennensis fol. 51.+
SILLONES Vide in Selio.#
SILVIA potionis species. Charta Aldrici Episcop. Cenoman. in ejus Vita num. 31.+
SIMACI Liberatus Diacon. c. 23. Per portitores literarum velocissimos pedestres, quos Aegyptii Simatos vocant, omnia molimina Pauli, Eliae scribebat.#
SIMARE Vide Semus.#
SIMENELLUS Panis similaceus, ex Simila, Graecis [gap: Greek word(s)] , cui secundum inter panes bonitatis locum assignat Galenus lib. 1. de Aliment.+
page 965, image: s0965
SIMIAMA Charta Hecardi Comitis Augustodunensis apud Perardum in Burgundicis pag. 26.+
SIMICHENIUM Epistola Nicephori Patr. CP. apud Baron. an. 811. n. 58.+
SIMILAE Vide Foliatae Foliata.#
SIMILARE Glossae antiquae MSS. Similare, effingere, repraesentare, imitari, exprimere.+ [Simulare]
SIMILARIA Instrumentum medicum, de quo Isidorus lib. 4. c. 11.#
SIMILARIUS Pistor similae, in M??? Udalrici Episcopi Augustan. cap. 10.#
SIMILITUDINARIE Ad similitudinem, ad instar.+
SIMMA Camera. Vita S. Silvestri: Tarquinio in
page 966, image: s0966
Simma prandente, ultio divina manifestata est.+SIMONES Delphines, apud Papiam, a simis naribus et repandis. Vide Barthium lib. 24. Adversar. c. 8. et Ferrarium in Simoni.#
SIMPLARE a simpla, vel simplum. Sedulius lib. 1.+
SIMPLEX populus, Vulgus, nostris le simple peuple, Ordericus Vitalis lib. 4. p. 514.+
SIMPLICARE Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Simplico, pando.#
SIMPLICITAS vox contemptus. Gregorius M. lib. 4. Epist. 75.+
SIMPULATOR in Gloss. Isidor. Amicus sponsi, assiduus cum eo in convivio. Simpulator, conviva. Notum, quid sit Simpulum apud Festum et alios.#
SIMPULSARE Vide Depulsare.#
SIMULA Panis similaceus, qui et s???enellus, de qua voce supra. Charta Henrici Episcopi Ratisbonensis an. 1278.+
SIMULACRUM In Indiculo Superstitionum et Paganiarum in Capitulari Karlomanni an. 743.+
SIMULATIVE in libro fundationis Monasterii Gozecensis p. 30. Simulando.#
SIMULATUM Vide Wancstodal.#
SIMULARE Vide Similare.#
SIMULTARE Simultatem cum aliquo gerere, vel inter se simultatem exercere. Gemma.#
SIMULTUM Vermis in cornibus arietum, qui facit eos cornupetare. Joan. de Janua.#
SINAIDA Incisio, facta in arboribus ad limites designandos, a Saxon. [gap: special sign] ni [gap: special sign] an, vel [gap: special sign] ni [gap: special sign] an, incidere, secare. Unde [gap: special sign] ni [gap: special sign] , serra, [gap: special sign] ni [gap: special sign] e, incisio. Lex Longob. lib. 1. tit. 26. §. 5.+
page 967, image: s0967
SINCERIS pro Sincerus. Glossae veteres cap. de moribus: Sinceris, [gap: Greek word(s)] . S. Fulgentius Epist. 2.+
SINCERITAS Titulus Rectorum Provinciae, in l. 8. Cod. Th. de Jurisdict. et l. 33. de Cursu.#
SINCINNIUM quasi singularis cantilenae vox: cum vero multi, chorus. Papias.#
SLUSA [Slusagium]. Vide Exclusa.#
SINDABULUM al. [Sindabalum], Fundibalum. Papias. Sed legendum videtur fundabulum. Vide in hac voce.#
SINDMANNI Chartae Ludovici Regis an. 892. et Henrici Imp. an. 1039. in Metropoli Salisburgensi to. 1. p. 130. 147.+
SINDONES ministerio Ecclesiastico accensentur. Sic autem appellabant linteamina, in quibus recipiebant et reponebant panes, qui a fidelibus ad divinum sacrificium offerebantur.+
SINDONARIUS est Artifex syndonum, ni fallor, apud Recuperum de Miraculis S. Ambrosiii Senens. n. 57.#
SINE Extra, praeter, quomodo Galli sans usurpant. Cumeanus Abbas de Mensura Poenitentiarum cap. 1. et 12.+
SINGILIONES Dalmatenses, inter vestes recensentur in Epistola Gallieni apud Trebellium Pollionem in 30.+
SINGLARE Vide Singularis, et Sigla Sicla.#
SINGULARES et [Singularii], inter postrema officia Praefectorum praetorio Orientis, et Italiae et urbis, recensentur in Notitia Imperii, de quorum officio multa habet Pancirollus lib. 1. cap. 20. pag. 14.+
SINGULARIS dictus Aper, Graecis [gap: Greek word(s)] , quod delectetur solitudine, vel quod solus et singularis primis duobus annis vagetur, nostris Sanglier.+
page 968, image: s0968
SINGULIZARE Alcuinus in Praefat. ad lib. de 7. Artibus: Quapropter opere Dei singulizato, magnificae necessaria definitione conclusae sunt, etc.#
SINGULATOR [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. ubi Salmasius singulatorem exponit equitem, qui solo ac singulari equo vehit, quem [gap: Greek word(s)] vocasse Hesychium putat: [gap: Greek word(s)] .+
SINISTERIUS Gloss. Lat. Gall. Sinisterius, Senestre, potier.#
SINISTRARE ad sinistram comitari; ut dextrare; ad dextram. Radulfus de Diceto an. 1193.+
SINNICHIUM umbella acuminata.+
SINODOCHIUM [Synodochium], in Synodo Ticin. an. 850. c. 15. 16. in Chron. S. Sophiae Benev. p. 608. etc.+
SINOSITAS Bromptonus: Ad Septonam deducitur, quae temporibus Britonum Paladur vocabatur, et a Cassibeliano Rege aedificata, magnae sinositatis erat civitas.+
SINTHICIA Pactum, conventio. Hesychius: [gap: Greek word(s)] .
page 969, image: s0969
Gregorius M. lib. 1. Epist. 30.+SINUM Vas, in quo butyrum conficitur. Gloss. Isid.#
SINUS Vide in Lumbus Lumbi.#
SION Oriens, quod mons Sion versus Orientem et in Oriente sit. Vetus Agrimensor pag. 273. Sequeris cursum ejus a Sion; hoc est ab Oriente. Vide Sium.#
SIPESSOCNA Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 6.+
SIPHAC vox Arabica, Medicis mediae aetatis familiaris, pro Peritonio, seu panniculo tenuissimo, qui statim sub musculis reperitur, cui musculus transversus jungitur.+
SIPILLUS Novacula, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
SIRASCULA Vas aquarium, in Glossis Isidori.#
SIRIATICUS turgor. Baldricus Noviomensis in Chron. lib. 2. cap. 36.+
page 970, image: s0970
SIRICELLA Vetus Necrolog. Placentinum in Histor. Eccles. Placentin. to. 2. p. 138. 7. Kl. Maji 1228.+
SIRICUM Rubri coloris pigmentum, ex quo librorum capita scribuntur. Ita Glossae Arabico-Lat.#
SIRICUS pro Sericus, [gap: Greek word(s)] . S. Valerianus de Bono disciplinae: Quamvis autem siryco pretioso corpus vestias, et niveo vellere membra componas, non sine macula diem transigis, si camini ardentis ora contigeris.+
SIRIONES Vermiculi, qui oriuntur in dentibus, Mattheo Silvatico.#
SIRNUMJUGIUS Charta Pontii Comitis Tolosani an. 936.+
SIRVENENTIA [Sirventia], idem quod servitium. Liber Chirographorum Absiae fol. 8.+
SISA pro Assisa, Impositio, praestatio tributi. Conventiones inter Carolum I. Comitem Andegav. et Provinciae et Arelatenses an. 1251. art. 19.+
page 971, image: s0971
SISAGA Uvae species, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. cap. 4.#
SISARA pro Sicera. W. Thorn. Canapis, olerum, pomorum, sisarae, mercimoniorum, etc.#
SISARRA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
SISCIDENSES Valdensium asseclae, qui concordabant cum iis fere in omnibus, nisi quod recipiebant Eucharistiae Sacramentum, apud Reinerum contra Valdenses cap. 6.#
SISCIPLATOR nude in Gloss. Arabico-Lat. pro Sescuplator.#
SISSA [Sissarii]. Vide Assisa.#
SISTAROA Avis species, apud Fridericum II. lib. 1. de Arte venandi cap. 1.#
SISTARCIA Vide Sitarcia Sitarcia.#
SISTARIUM pro Sextarium. Charta an. 1218. in Tabular. Afflighem. Duo sistaria siliginis, etc.#
SISTORIUM pro Consistorium. Witikindus lib. 2. Gestor. Saxon. Congregati in Sistorio basilicae Magni Caroli. Editio Rineccii habet Xysto.#
SITARCHIA [Sitarcia], [Sistarcia], etc. Saccnlus vel Cistella, qua panis cibusve defertur.+
page 972, image: s0972
SITHCUNDUS [Sithercundus], Sidercundus homo, [Sithcundman].+
SITHIA Navis species. Sanutus lib. 3. part. 13. cap. 13.+
SITONICUM stipendium, amore: quomodo [gap: Greek word(s)] usurpat Chronicon Alexandrinum an. 36.+
SITUATUS pro Situs, ex Gallico Situe. Will. de Baldenzeel in Itiner.+
SIUM [Sion], inter ministeria sacra recensetur in Testamento S. Everardi Cisoniensis: Duo phylacteria in cruce pendentia, Evangelium de auro paratum, sia aurea, armillas duas auro paratas, Missale cum auro et argente paratum.+
SIXHINDI Mediae conditionis homines, apud Anglo Saxones, quorum scilicet aestimatio erat 60. solidorum, ut pluribus diximus in voce Hindeni homines.+
page 973, image: s0973
SKAZA Vide. Mannwerch Mannwerc.#
SKELLA [Skilla], [Shilla], [Scilla], [Squilla], Tintinnabulum, Campanula, Italis Squilla, unde Squillare, resonare.+
page 974, image: s0974
SKERDA idem videtur, quod nostris Escare, vulneris crusta. Bracton. lib. 3. Tract. 2. cap. 24. §. 2.+
SKILLA Vide Skella.#
SKILLINGUS genus monetae apud Suecos, de qua vide Joan. Stiernhookum lib. 1. de Jure Sueonum vetusto cap. 11. pap. 132. Anglis Schelling, pro esterlingus.#
SKREP Gladius, Danis. Saxo Grammaticus lib. 4.+
SLIPESTEN Cos, ex Sliipen Theutonico, acuere.+
SMALTUM Encaustum, liquati coloratique metalli pigmentum, Italis Smalto, Germanis Schmalt, Gallis Esmail.+
SMANTACOMPAGNUS Acta Alexandri III. PP. apud Baronium an. 1159.+
SMARAGDINA Locus unde smaragdi eruuntur.+
page 975, image: s0975
SMARAGDINES pro Smaragdi, Joanni de Janua. Occurrit non semel apud Sugerium de Rebus in administr. sua gestis: Maculis distinctas smaragdines.#
SMEGMA [Smigma]. Jo. de Janua: Smigma est quoddam unguentum, vel confectio unguenti, vel saporis, vel aliquarum aliarum rerum boni odoris.+
SMELIDO Lex Frision. addit. 3. de Vulnerib. §. 35.+
SMELO Mensura unius spithamae. Lex Frision. addit. 3. de Vulneribus §. 56.+
SMERE Adeps: Belgis, Smeer. Theloneum S. Bertini: De pensa adipis, id est smere, 2. den.#
SMERILIONES Fridericus lib. 2. de Arte venandi cap. 2.+
SMIGMA Vide Migma.#
SMIRALDUS Vide Balascus.#
SMOLTUS Prima Statuta Roberti I. Regis Scotiae cap. 12.+
SNAIDA [Sneida]. Vide Sinaida.#
SNESA Charta an. 1186. in Tabulario S. Bertini: De interclusionibus meatuum aquarum ejusdem Ecclesiae, quae vulgo Warren dicuntur, de quibus 24. snesas anguillarum annuatim persolvebatur, etc.+
SNYRTIR Ensis species. Saxo Grammatic. lib. 2.+
SOALIS pro Sualis, Sus, porcus.+
SOBOLUS Vide Sabelum.#
SOBRISSA Fragm. Petronii: Ultimo etiam periscelides resolvit, et reticulum aureum, quem ex sobriissa esse dicebat. Id est auro obryzo.#
SOBRIUS Prudens, gravis, ac moderatus.+
page 976, image: s0976
SOCA Charta plenariae securitatis sub Justiniano scripta, apud Brisson. lib. 6. formul. pag. 647.+
SOCA [Sok], [Soke], inquit Fleta lib. 1. cap. 47 §: 6. significat libertatem curiam tenentium, quam Sokam appellamus.+
SOCAGIUM idem quod Servitium socae, Littletoni sect. 119.+
page 978, image: s0978
SOCAYNALE Libertates concessae Barcinocensibus a Petro Rege Aragon an. 1283.+
SOCCIA [Socciare], Sagina, Saginare: unde Gallis Suin, Sagina, quasi Soing. Capit. de Villis c. 35.+
SOCCUS Vomer, ferrum aratri, nostris Soc de charue.+
page 979, image: s0979
SOCHA vestis muliebris species in Statut. Mediolan. 1. part. cap. 292.#
SOCIA Uxor. Burchardus Episcop. Wormaciensis in Lege familiae: Si quis ex familia S. Petri ad sociam suam legitime venerit, quidquid in dotem dederit, etc.#
SOCIARE sibi in patrimonium rem aliquam, in Lege Bajwar. tit. 17. cap. 2. pro adjungere, sibi asserere.+
SOCIDA Italis Soccita, quasi Societas accomandita di bestiame, che si da alla custodia altrui a mezzo pro et danno, ut est apud Cruscanos.+
SOCIETAS Vide Compagnia.+
SOCINA Bulla Honorii III. PP. an. 3. apud Ughellum in Episc. Interamn. to. 1. p. 823.+
SOCINUS S. Audoenus lib. 2. Vitae S. Eligii c. 15.+
IN SOCIO dare, Donner a moitie. Edictum Rotharis Regis tit. 95. §. 3. et Lex Longob. lib. 2. tit. 32.+
SOCITA Gener, dictus a societate generis. Papias.#
SOCMANNI Vide Soca.#
SOCNA Vide Soca.#
SODA Morbus capitis, Gall. Lamigraine, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Michael Scotus de Physionomia cap. 2.+
SODALES Aponius lib. 2. in Cantica Canticor. ubi de Haetesiarchis: Qui hac de causa Sodales appellantur, quod unusquis que eorum daemonum vicarius vel collega per superbiam effectus est, et quod omnes hi cibos doctrinae apud sensum suum, de quo cuncta meditando promunt, deceptis animabus, praeparatos, singuli ad unam mensam, legis divinae testimoniis male interpretatis, deferunt comedendos.+
page 980, image: s0980
SODELLAE Scrofarum morbus, Escroülles. Nangius in Vita S. Ludovici pag. 369.+
SODES [Sodaria]. Sodes, Sodalis, amicus, socius. Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Amantissimus, sodes.+ [Consodes]
SODIS Form. 57. ex Lindenbrogianis: Caballos tantos, boves tantos, vaccas cum vitulis tantas, ovium capita tanta, sodis capita tanta, lecturios condignos ac lectos tantos, etc.+
SOFOSORIUM Vide Fossorium.#
SOGA Restis. Gloss. Soga, funis.+ [Sogalis]
page 981, image: s0981
SOINUS Vide Sonnis.#
SOKA [Sokemannus]. Vide Soca.#
SOKEREVA Fleta lib. 2. c. 55. §. 2. - Quamdiu aliquid inveniatur in hususmodi feodis, per quod distringi possint.+
SOKET Matth. Paris an. 1252.+
SOL pro die, quomodo a Latinis Scriptoribus, Poetis praesertim, usurpari observarunt Servius ad Virgil. et Lutatius ad 3. Thebaid. Vetus Glossar. laudatum a Fabroto exercit. 1. pag. 11.+
SOLA pro solea calcei, vulgo Semele. Charta Ludovici Pii Imp. apud Doubletum: Ad Cordovesos, et in solas eorum componendas, modia uncti ducenti.+
SOLAGGE Vetus Notitia sub Islo Episcopo Tolosano, apud Catellum in Historia Occitanica pag. 855.+
page 982, image: s0982
SOLAGGE Tabular. S. Eparchii Inculism. fol. 123. Habeat in feodio suo Praepositali lescols et lebales, et les solages juste et mensurate sine ullo ingenio.#
SOLANUM Solum, fundus. Charta Sanctii Regis Aragonumaerae 118. apud Hieron. Blancam pag. 626.+
SOLARIUM [Solerium], Domus contignatio, vel cubiculum majus ac superius, Soler, Germanis. Chronica Australis an. 869.+
page 983, image: s0983
SOLATIARI Consolari. Radulfus de Diceto p. 607.+
SOLATIUM Salarium, quod [gap: Greek word(s)] datur, ut habet Procopius in Anecdotis.+
SOLDA [Soldarius], Vide Solidata.#
SOLDANUS Vide Sultanus.#
SOLDATARIA [Soldadera], Meretrix: ab Hispanico Soldada, merces, stipendium: a merendo enim dictas meretrices observat Nonius, quae mercede copiam corporis sui faciunt. Jacobus I. Rex Aragon. in
page 984, image: s0984
Constitutionibus Catalaniae MSS.+SOLDICUS Vide Syndicus.#
SOLDURII Gallis veteribus dicti devoti homines, et utriusque fortunae socii satellites principum.+
SOLEMNIA Solennes et antiquae praestationes in l. 1. D. de Munerib. et apud Ammianum lib. 17.+
SOLEMNIZARE Publicare, vulgare. Alanus de Insulis in Planctu naturae: In praefatae autem virginis adventu, quasi suas renovando naturas, omnia solemnizare crederes elementa.+
SOLGUS Charta Alfonsi I. Regisaerae 1157.+
SOLERARE Pavimentum componere, vel soleas calceamenti resarcire, in Gloss. MSS. Gloss. Isid. Solerare, idest solidare, a solus, soleris, id est solidum.#
SOLIAR [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. in edito, Solar, Sella, currus lectica.#
SOLIDA stata. Chartae Angilranni Episcopi Metensis an. 770. apud Meurissium pag. 176. 177.+
SOLIDATA [Soldum], [Solda], [Solidare], etc.+
page 987, image: s0987
SOLIDATUM Quidquid in solidum possidetur.+ [Solidatus]
SOLIDUS Ligius, vassallus in solidum.+
SOLIDUS pro aureo ante Constantinum M. usurpatus vix legitur, uti observatum a Scaligero lib. de Re nummaria: quo tum imperante vulgo obtinuit, quod etiam attigimus in Dissertatione de Imperatorum Constantinopolitanorum numismatibus, ex Codice Theodosiano.+
page 989, image: s0989
SOLILOQUIUM est, cum ad interrogationem ipsi nobis respondemus Ita Papias et Gloss. Arabico-Lat. ejusmodi est Soliloquium S. Augustmi.#
SOLINUM Umbraculum, quo sol arcetur, nostris Dais. Vincentius Belvac. lib. 32. cap. 22.+
page 990, image: s0990
SOLINUM vel solinus terrae, in Domesday. ubi 7.+
SOLITANEUS Octavius Horatianus lib. 3. Rerum Medicar. in praefat.+
SOLITUDO Vastum, terra erema. Charta Caroli Comitis Flandriae in Chron. Andrensi pag. 423.+
SOLIVAGI Coelibes: opponuntur Conjugatis, in veteri Charta apud Aegid. Gelenium in Colonia p. 69.+
SOLIUM Limen: Arestum an. 1299. in Tabular. Episcopat. Ambian. fol. 126.+
SOLLATA Usatici Barcinonenses MSS. cap. 14.+
page 991, image: s0991
SOLLICITARE [Sollicitator]. Petronius Arbiter: Et qui sollicitat nuptas ad praemia peccat.+
SOLSATIRE reum dicebatur actor, cum in jus vocatus vadimonium ille deseruerat, nec juri steterat, neque placitum custodiverat: tum enim actor coram judice reum, si is sunniam, seu excusationem legitimam non misisset, causa excidisse contendebat.+
SOLSEQUIUM Heliotropium, quia in sole nascente suos flores aperit, et in sero claudit, cum sol occubuerit. Ipsum quidam Latini Intibum silvaticum vocant.+
SOLSTITIUM inter superstitiones paganicas recenset S. Audoenus lib. 2. de Vita S. Eligii Noviom. Episcopi cap. 15.+
SOLTA Solutio, ex Gallico Soute. Concilium
page 992, image: s0992
Avenionense an. 1282. c. 1.+SOLVERE idem quod Gurpire. Vetus Charta apud Gariellum in Episcopis Magalon. pag. 96.+
SOLUMEN Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , terminus, finis, effectum, solumen. Forte pro solutio.#
SOMA ex Graeco [gap: Greek word(s)] , Corpus.+ [Zomata]
SOMEGIA Praestatio, ut videtur ex summis, v. gr. bladi, frumenti. Charta Philippi Reg. Fr. an. 1210.+
SOMETA Mensura liquidorum. Charta Thomae Comitis Mauriennae an. 1216. 10.+
SOMMA sommarius. Vide sagma.#
SOMNIARIUS [gap: Greek word(s)] : Somniorum Interpres, Ennio, apud Priscianum: qui narrandis somniis occultat artem aliquam divinandi, in l. 6.+
page 993, image: s0993
SOMNIATOR eadem notione. S. Hieronym. in cap. 27.+
SOMNUS venereus: ita Medici Latini appellant, quem Graeci [gap: Greek word(s)] , cum scilicet per somnos inanibus visis affecti aegrotantes, seminis lapsu vexantur.+
SON Grex, inquit Wendelinus, a Theutonico son, sunt, gesun, grex, ac numerus praefinitus animalium. Lex Angliorum et Werinorum tit. 7. §. 2.+
SONA Vestis Ecclesiasticae vel Monachicae species.+
SONA Pax, compositio, pactum, foedus: vox Danica. Charta Erici Regis Danorum an. 1317. apud Isaac. Pontanum lib. 7. Hist. Dan. pag. 419.+
SONARE Lex Longob. lib. 2. tit. 52. §. 2.+
page 994, image: s0994
SONERA Cochlea, quam deferunt peregrini a sancto Jacobo. Matth. Silvaticus.#
SONESTI Sonista, idem quod Son, de qua voce supra, Grex, numerus Praefinitus animalium.+
SONGNIA Vide Soniare.#
SONGIA Ital. Songia, Gall. Oing, Adeps, unguen.+
SONIACA Vide Sonniata.#
SONIARE Hospitio excipere, procurare, gistum praebere vel procurationem.+
page 996, image: s0996
SONITUS Murmur. Conventus Aquisgranensis an. 817. et Additio 1. Ludovici Pii c. 41.+
SONNIATA Vide Soniare.#
SONNIS Vide Sunnis.#
SONOPAIR Verres, Dux gregis: ex Son, grex, et.... Lex Longob. lib. 1. tit. 25. §. 47.+
SONUS Rumor, fama. Gallis Bruit.+
page 997, image: s0997
SOPANUS Vide Zupa.#
SOPARIA Vide Lito.#
SOPHISMA ae, Sophia, scientia. Vita S. Fructuosi Ep. c. 7. Unus sophismae intelligentiaeque peritiam indeptus.#
SOPHISMATICARE Decipere sophismate. Sophisticare, decipere verborum intricatione. Ugutio.#
SOPHISTAE inquit sanctus Augustinus lib. 2.+
SOPHOS acclamatum in theatris docet non uno loco Martialis, quam vocem haud omnino dispari notione usurpat Sidonius Apollinaris lib. 1. Epist. 9. lib. 8. Epist. 6. lib. 9. Epist. 13. Carm. 8. et alibi, ut et Fortunatus Pictavensis lib. 3. Poem. 21. lib. 6. Poem. 12. lib. 8. Poem. 23. lib. 9. Poem. 1. quibus interdum pro elegantia sermonis ac dictionis usurpatur.+
SOPHYRUS Vita S. Willibaldi seu Wnebaldi Abbatis Heidenheimensis c. 4.+
SOQUETUM Charta Raimundi judicis Majoris Senescalliae Tolosae an. 1448.+
SORATOR [Soratorium]. Statuta Mediolanensia part. 1. cap. 245.+
SORBELLUM [Sorbinum]. Kerhardus in
page 998, image: s0998
Synonimis: Jus, justilium, sorbinum, sorbellum: sorbium, offa, offella, etc.+SORBICIUM Jus, jusculum, quidquid hauriendo sorbetur.+
SORCEDILIS Statuta Mediolanensia part. 2. cap. 142. Nullus de caetero possit facere caput alicujus sorcedilis penes flumen publicum per citatos quatuor.#
SORCOTIUM Vestis species, Gall. Sarcot vel Surcot, ita dicta forte, quod Cotto superadderetur.+
SORDIDARI Infamari. Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 57.+
SORDITIES Sordes. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Sordiditia (leg. sorditia) pedor, squalor.+
SORDUS Retis venatorii species. Vetus Inquesta pro Episcopo Vasionensi apud Columbura pag. 388.+
SORILEGUS Murilegus. Andreas mon. lib. 2. Vitae S. Ottonis Episc Bamberg. cap. 40. Non sorex, non sorilegus admittitur. Vide Murilegus.#
SORORES appellatae Presbyterorum, vel Episcoporum uxores, a quibus ii abstinebant, in Concilio Arvernensi cap. 19. et Matisconensi I. c. 11.+
page 999, image: s0999
SORORECLATUM in Notis Tyronis pag. 159. inter pannorum species.#
SORORINUS Sororis maritus. Vita Caroli IV. Imp.+
SORORITATIS beneficium suscipere, in Sororum seu Sanctimonialium album admitti, conscribi.+
SORS Sortilegium. Sortem dare, in Legibus Adelstani Regis cap. 6.+
page 1004, image: s1004
SORTELIA Anulus, Hispanis, Sortiivela. Charta Alfonsi Regis Portugalliae aerae 1260. apud Brandaon. lib. 13. Monarch. Lusitan. cap. 24.+
page 1005, image: s1005
SORTIARIAE Veneficae, Sorcieres. Capitula Caroli C. tit. 39. §. 7.+
SORTIRI Per sortes rei eventum experiri, inquirere. Capitula Caroli M. de diversis rebus an. 789. cap. 4.+
SORUS Vide Saurus.#
SOSCALLUS Canis species. Matthaeus Westmon. an. 940.+
SOSPITARE Salutare, sospitatem, incolumitatem et sanitatem alicui adprecari.+
SOSTA Vide Solta.#
SOSTRI Servorum species apud Suecos, quorum optima erat conditio, ut quibus peculium et familiam habere concessum esset, et testari liceret.+
SOTHALE Vide Filctale.#
SOTTUS Stolidus, bardus, Gallis, Sot. Theodulfus Aurelianensis Episcopus lib. 3. Carm. 1.#
page 1006, image: s1006
SOTULARES Vide Subtalares.#
SOTUS Silva, parcus, sepes, haia, Hispanis Soto. Charta Sanctii Regis Navarrae, apud Oyenartum in Notitia Vasconiae pag. 99.+
SOVINCTA in veteri Charta apud Perardum. Locum vide in Andecinga.#
SPADA Equus castratus, vulgo hongre, spadatus. Testamentum Bertichramni Episcopi Cenom.+
SPADA Vide Spatha.#
SPADARE Spadonem facere. Lex Salica tit. 40. §. 13.+
SPADARII Charta Lewelini Norwalliae Principis an. 1198. tom. 1. Monastici Anglic. pag. 920.+
page 1007, image: s1007
SPADERNAE instrumenta, quibus capiuntur pisces, ac tincae potissimum, apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. ult. Itali Spaderno dicunt.#
SPADICARII qui palmatas vestes texunt, conficiunt: nam spadix est palma. Julius Firmicus l. 13. c. 7.+
SPADO Vide Spadare.#
SPADONARE Castrare. Gemma.#
SPADULA Humerus, Gallis Espaule, in Vita S. Emeranni apud Canisium to. 1. Antiq. lect. pag. 145. Vide Cironum in Observat. p. 4.#
SPALAGUS Aldhelmus cap. 11. Simulque truculenta regulorum et aspidum venena, ad quae quadrupedis rubetae, et spalagi pestifera confectio, humanae naturae noc???ura habebatur.+
SPALDUM [Spaldus], Murus exterior, vel prominens, propugnaculi species, ex Italico Spaldo. Charta an. 1320.+
SPALLA idem quod Spadula, Italis Spalla, Gallis Espaule, Armus.+
SPALLACIAE Morbus equorum in tergo, de quo Jordanus Risus Calaber lib. 2.+
SPALMUS [Spalmodia], pro Psalmus et Psalmodia, perpetuo scriptum in Heitonis Episcopi Basileensis
page 1008, image: s1008
visione Vettini, observat Goldastus ad S. Valerianum de Bono disciplinae.+SPANA Vide Spanna.#
SPANDERE Expandere. Gall. Estendre, vel Espandre. Chronicon Casin. lib. 2. cap. 99.+
SPANDIDATIO Constantinus Afric. lib. 6. Pantechn. c. 23.+
SPANGA Fibula, ex Theutonico Spanghe, quod idem sonat.+
SPANISCUS Pannus Hispanicus. Nam Spaniam, pro Hispania usurparunt Scriptores aevi medii. Gloss. Lat. Gr. [gap: Greek word(s)] , Hispania. Spania, in Epist. Clericor. Italiae an. 552.+
SPANNA [Spannus], [Spana], Spithama, Italis Spanna: Spatium inter pollicem et minimum digitum extensos, unde nomen: Spannen enim Theutonibus est extendere: ut [gap: special sign] pannan, Anglo-Saxonibus, Spithama metiri.+
SPANOCLISTA Corona desuper clausa, ex Graeco [gap: Greek word(s)] . Anastasius in Leone III. PP. pag. 133.+
page 1009, image: s1009
SPANSIGIL Charta Heccardi Comitis Augustodun. ex Tabulario Persiacensi in Burgundia apud Perardum p. 26.+
SPANTORIACOS Cummianus Hibernus de Controversia Paschali: Luna 14. primi mensis, qui est apud Hebraeos Nisan, apud Macedones Spantoriacos, apud Aegyptios Parmothi, qui apud Latinos interdum Martii, interdum Aprilis obtinet partem.+
SPARA Hist. Longobard. Ignoti Casinensis cap. 10.+ [Spars]
SPARACLUM Testamentum Andreae Episcopi Dertonensis, scriptum Ugone et Lothario regnantibus, apud Ughellum in appendice to. 4.+
SPARAGUS pro Asparagus, Summitas plantae dum est in teneritate sua: juxta Galenum. Matth. Silvatic.+
SPARCIA Vegetius lib. 2. Artis Veterin. cap. 45.+
SPARGA Pannus, in Glossis MSS.#
SPARGENA Infantia, et dicitur a spargo, is. Ita Joan. de Janua: perperam, quippe a [gap: Greek word(s)] , fasciae, quibus infantes involvuntur. Ita de Sparga dicendum.#
SPARGICIA Charta Odonis D. Burgund. an. 1206.+
SPARGINIBUS Vita S. Guthlaci cap. 19.+
page 1010, image: s1010
SPARODORSUM Scribit Valerius Andreas in Bibliotheca Belgica, ex Fulcuino, Ratherium, Veronensem Episcopum librum scripsisse de arte Grammatica, quem Sparodorsum inscripsit, vulgari, inquit, loquendi more, quod puerorum dorsum a flagris servet.+
SPARRO onis, pro Spara, aut Sparus: Telum rusticum, in modum pedis recurvum, Germanis Spar, vel Sparen, Anglis Spear, hasta ex Sax. [gap: special sign] paera.+
SPARSORIUM [Spersorium], Joanni de Janua, id, cum quo aliquid spargitur. Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis cap 43.+
SPARSUM Stupa. Alexander Iatrosophista lib. 2.+
SPARTEA Calceus ex sparto confectus, de quo Plinius lib. 9. cap. 2.+
SPARTEOLI Vetus interpres Juvenalis Sat. 14. v. 303.#
SPARTH Securis. Bromptonus, ubi de Hibernis: Qui (Norwegi) tandem numero succrescentes contra indigenas frequenter rebellarunt, et usum securium, quae Anglice Spargia dicitur, ad terram Hiberniae comportarunt.+
page 1011, image: s1011
SPARVARIUS [Spervarius], species Accipitris, quibusdam Fringilarius, dictus nostris Esprevier. Lex Salica tit. 7. §. 4.+
SPASMARE contrahere, ex Graeco [gap: Greek word(s)] , contractio. M. Justinus Lippiensis in Lippiflorio pag. 142.#
SPASSARE Male accipere, castigare. Concilium Triburiense an. 821.+
SPASSUM Adeps, pingue, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SPATARIUS Vita B. Posthumii, in Vitis Patrum cap. 1.+
SPATHA major Gladius, ensis, Italis Spada, Hispanis Espada, Gallis Espee. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Ugutio, ex Isidoro lib. 18. c. 6.+
page 1014, image: s1014
SPATHARIUS qui spathas conficit, in Lege Aleman. tit. 79. §. 7.#
page 1015, image: s1015
SPATHAROCANDIDATUS Spatharii simul et Candidati munere fungens. Gregorius II. PP. Epist. ad Leonem Isaurum, praefixa septimae Synodo: Literas vestra Majestatis, per Augustalem Spatharocandidatum missas, accepimus. Luithprandus lib. 3. c. 7.+
SPATHAROCUBICULARIUS [gap: Greek word(s)] , in VIII. Synodo. act. 4. Spatharii cubicularius, Anastasio in versione. Ubiforte leg. Spatharocubicularius.#
SPATHATUS Spatam habens, vel spata armatus, Ugutioni. [gap: Greek word(s)] , Africano in Tacticis: Spatha cinctus, Ennodio Epigr. 132.#
SPATIARE Diducere, complanare, dilatare, spatium dare. Leo Ost. lib. 3. c. 28.+
SPATULA in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] . Mox: [gap: Greek word(s)] , Costa, humerus: armus, proprie in pecoribus, quod lata sit, inquit Joannes de Janua: nostris Espaule. Spatula porcina, apud Apicium lib. 4. cap. 3. et Turpinum in Carolo M. cap. 20.+
SPATULARIA inter vestes sacras recensetur in Monastico Anglic. to. 3. pag. 331.+
SPATULUM Felix Gyrwensis in Vita S. Guthlaci n. 11. Tunc indutos artus agresti de spatulo surgens arrexit, etc. Legendum forte spartulo: ex sparto, junco.#
SPAVIAE Animalia vagantia et errantia, quae expavefacta, et metu, seu pavore, (unde vocis etymon) e dominorum suorum domibus erumpunt, et in aliena dominia transeunt, in incerto, cujus juris sint, et quae eo nomine domino, in cujus praedio reperiuntur, addicuntur, nostris Espaves, bestes esgarees, qui ne sont advoees d' aucun Seigneur, ut est in Consuetudine Laudunensi art. 3. et Remensi art. 343.+
page 1016, image: s1016
SPAVENUS Morbus equinus vulgaris, quem vulgo Esparvin dicimus, cum circa garectum intrinsecus ex latere garecti paulo inferius inflationem adducens, etc. Ita Petrus de Crescentiis lib. 9. de Agricult. cap. 36.+
SPAULA Vide Spatularia.#
SPECIALITAS Vox Fori Anglici, de qua Cowellus.#
SPECIES Vox JC. notissima: quibus idem sonat, quod veteribus fruges, ut sunt vinum, oleum, frumentum, legumina: unde Species annonariae, apud Vegetium lib. 3. cap. 3. et in Codice non semel. Senator lib. 12. Epist. 22.+
page 1018, image: s1018
SPECIFICATIO dicitur, cum quis de aliena materia speciem aliquam sibi fecerit, qui modus est acquirendi, factor enim dominus erit speciei. Fleta lib. 3. c. 2. §. 14. Bracton. lib. 2. c. 3. §. 1.#
SPECLA Charta an. 1181. apud Ughellum to. 9. pag. 98.+
SPECTABILIS Titulus dignitatis, quo ornantur varii Magistratus in utroque Codice, inter Illustris et Clarissimi titulos medius.+
SPECTARE pro Expectare. Utitur Thvvroczius.#
SPECULAR et [Speculare], Gypsea vel vitrea fenestra. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Specularia Rursum: [gap: Greek word(s)] , Limpidus, lucidus, specularis.+ [Speculia]
SPECULARII Magi, qui rerum quaesitarum figuras in speculis politis exhibent.+
page 1019, image: s1019
SPECULATOR Carnifex, tortor. Glossae Antiquae MSS. Speculator, carnifex. Glossae Lat. Gr. Speculator, [gap: Greek word(s)] . Mox: Speculatus, [gap: Greek word(s)] . Ubi forte etiam legendum Speculator. Lexicon Gr. MS. Reg. Cod. 2062. [gap: Greek word(s)] . Firmicus lib. 8. cap. 26.+
SPECULUM Anastasius in Sergio PP. pag. 62.+
SPELAEUM Antrum, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Leo Ost. lib. 1. cap. 1. de S. Benedicto: Ubi in spelaeo quodam - incognitus mansit.+ [Speleum]
SPELTA Latinis Far, Graecis [gap: Greek word(s)] , Germanis Spels, Italis et Hispanis Spelta: Espeautre, in Statutis Leodiens. art. 1. 7. 17.+
page 1020, image: s1020
SPENDIBILIS moneta, Usualis, quae cursum habet, quae in communi usu expenditur. Denarii boni argentei spendibiles, non semel in Charta anni 922.+
SPENDO Libo, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Joannes Scotus Erigena ad Carolum Calvum in Praefat.+
SPENSA Vide Dispensa.#
SPENTA Eleemosyna, forte quasi Expensa, Erogatio. Henricus Rebdorffensis an. 1356.+
SPERA vox Italica, pro Sphaera, seu globo. Gloss. Aelfrici: Emisperia, heal [gap: special sign] n [gap: special sign] el.+ [Sperium]
page 1021, image: s1021
SPERARE Credere. Concilium Compendiense an. 757. c. 5.+
page 1022, image: s1022
SPERNATUS pro spretus. Gloss. Lat. Gr. Spernatus, [gap: Greek word(s)] , etc.#
SPERUM Genus vasorum rotundum, a spera dictum. Ugutio. Vide Spera.#
SPEUDUS Charta Heccardi Comitis Augustodun. ex Tabulario Persiacensi apud Perardum pag. 26.+
SPHAERA Italica. Caelius Aurelian. lib. 3. Chronion c. 6.+
SPIA Explorator, delator; interdum generaliter quivis nuntius; eo Italico Spia, unde Gallis Espion, et Espie. Epistola Senensium an. 1313.+
SPICA Vide Spelta.#
SPICARIUM Flandris Spicker, nobis Grange: Locus recondendis segeribus, a spicis dictus. Lex Salica tit. 18. §. 2.+
SPICELIA Specillum, instrumentum parvum ac teres, quo medici utuntur ad vulnerum aut fistularum viam vel profunditatem perquirendam.+
page 1023, image: s1023
SICULUS Fornix acuminatus, ab acumine spicae dictus: vel quod spicum, quidquid in acumen desineret, veteres dicerent. Chronicon Casin. lib. 3. cap. 26.+
SPICUM Veru. Herbertus lib. 1. de Mirac. cap. 5.+
SPIDO Lex Frision. addit. 3. §. 34.+
SPIDROMUM Locus post dromum secretus, sicut ad requisita naturae, idem dicitur ypodromus.+
SPIGURNELLUS Liber Joannis de Westerham, Prioris Ecclesiae Roffensis, qui postmodum Episcopus Roffensis fuit, editus an. 1314.+
SPILORIUM Vide Pilorium.#
SPINA Dolii epistomium, quod spinae majoris speciem referat: vox Italica, de qua Oct. Ferrarius.+
SPINACHIUM Navigii species, Gallis Pinasse, Anglis Pinnace. Henr. de Knygthon an. 1338.+
SPINALE Pars dorsi, ubi spina procurrit. Michael Scotus de Physionomia cap. 84.+
SPINATICUS Pisciculi species, is forte, qui Picardis nostris Espinocle dicitur. Joan. Sarisber. lib. 8. Posicrat. c. 7.+
page 1024, image: s1024
SPINATUM Vide Spaldum.#
SPINDULA Vide Spinula.#
SPINELLA Morbus equinus, qui fit subtus garectum in junctura ossis ejusdem garecti in utroque latere, etc. Petrus de Crescentiis lib. 9. de Agricult. cap. 38.#
SPINETRUM Inventarium ornamentorum Ecclesiae Eboracensis an. 1530. in Monastico Anglic. to. 3. p. 170.+
SPINGA pro Sphinx. Isidorus lib. 20. cap. 11. de Lecticis et sellis: Spingae sunt, in quibus sunt spingatae effigies, quos nos Grifos dicimus.+
SPINGARDA [Spingardus], Machinae bellicae, seu balistae species. Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 8.+
SPINORA Tabularium S. Remigii Remensis: Silva minuta map. 11. pasturacum spinoris map. 30.#
SPINULA Acicula, unde Gallis Espingle, a spinis scilicet, quae priscis et rudibus illis seculis, nondum reperto aciculae fibulaeve conficiendae artificio, utriusque vicem suppleverunt.+
page 1025, image: s1025
SPIPHIO Octavius Horatianus lib. 4. Rerum medicar. p. 101.+
SPIRA Eucherius Lugdun. de variis vocabulis sacrae Scripturae: Spiras, capitella columnarum, vel, sicut puto, factur am earum.#
SPIRAUCA Mali seu pomi species, in Capitulari de villis c. 70.#
SPIRINGUS Pisciculus, Theut. Spiringen. Chronicon Montis S. Agnetis an. 1450.+
SPIRIOLUS Galbertus in Vita S. Caroli Comitis Fland. n. 107. Aviculas capere, spiriolos et vulpes sagittare, et hujusmodi puerilia recreando satagere.#
SPIRITUS septiformis. Liber I. Sacramentor. Ecclesiae Rom. cap. 44.+
SPITUM Veru. Glossarium Cambronense: Assium, veru, id est, spitum. Charta Italica an. 1287.+
SPLANARE pro planum reddere, vox Italica. Splanare foveam, in Hist. Cortusior. lib. 2. cap. 16.+
SPLENDICITAS Alanus de Insulis in Planctu naturae: Haec vestium ornamenti quamvis plenis suae splendicitatis flammarent ar doribus, earundem tamen splendor sub puellaris splendoris sidere patiebatur eclipsim.#
SPLENDOCLASTUS Rainerus de Inventione Reliquiarum SS. Eutychetis et Acutii: Crucem Domini ex auro purissimo fecit admirabili artificio compactam, quod Splendoclastum et Antipenton vocabatur.+
SPLENDONA Ugutioni: Gladius, sic dictus, quod splendeat. Unde Josephus in 10.+
SPOLIARIA Exteriores balneorum cellula, in
page 1026, image: s1026
quibus balneantium spolia reponuntur.+SPOLIATORIUM Locus, ubi se denudant religiosi ad disciplinam recipiendum.+
SPOLIUM Rerum ablatio, in Speculo Saxon. lib. 3. att. 31. §. 2. Furtum aut spolium. Ibid. lib. 1. art. 39. lib. 2. art. 60. 64. 72. lib. 3. art. 5. etc.+
SPONDA Regestum censuum Bigorrae ex Camera Comput. Paris. fol. 17. et Tabularium Palense, apud Marcam lib. 4. Hist. Beneharn. cap. 11.+
SPONDALIA Raimundus de Agiles in Hist. Hierosol p. 147.+
SPONDALIS Spondae lecti instratum. Testamentum Heccardi Comitis Augustodun.+
page 1027, image: s1027
SPONDARIUS [Sponderius], Tutor, qui pro pupillo spondet. Consuetudines Tolosae parte 1.+
SPONDILIA Colli vertebrae, in Miracul. S. Godehardi Episcopi p. 19.#
SPONDOROMUM Vide Spidromum.#
SPONGIARE Spongizare, Spongia detergere, emundare, apud Apicium lib. 1. c. 26. lib. 7. c. 16.#
SPONSA SOLIS Glossae MSS. ad Alexandr. Jatrosoph. Intiba, i. cicorea, sponsam solis intellige.#
SPONSALIA Donatio facta sponsae, donatio propter nuptias: [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Graec. sponsales tabulae, apud Hieronym. Epist. 10.+
page 1028, image: s1028
SPONSALITIUM idem quod sponsalia, Donatio propter nuptias.+
page 1029, image: s1029
SPONSARE Sponsalia contrahere, in leg. 38. D. de Ritu nuptiar.#
SPONTONES Pugiones, apud auctorem Mamotr. ad 2. Paralip. c. 22. Vox Italica, de qua Ferrarius.#
SPORA Vide Spourones.#
SPORLA Vide Sporta.#
SPORTA Inter alia veterum monachorum opificia, seu manualia opera, frequens est mentio Sportarum, quas vimine, aut junco, sparto, aut alia quavis materia texebant, quo earum pretio victum et alia necessaria sibi compararent, quod testantur Regula S. Pachomii c. 74.+
SPORTA [Sporla]. Id, quod propter investituram, aut ratione relevii conceditur a vassallo domino capitali.+
page 1030, image: s1030
SPOURONES Calcaria, Saxon. [gap: special sign] po [gap: special sign] a. Germanis Sporen, Anglis a Spurle, Gallis Esperons.+ [Spora]
SPRENO Gloss. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , Adnichilo, spreno, sperno, respuo. [gap: Greek word(s)] , Sperno, respuo, adnichilo, spreno, adsperno.#
SPULUM Isidorus Pacensis aera 788. Tunc capita damnatorum ad Abdellam dirigentes, suo spulo re fuerunt bellatores, atque cunctos pristinos digne pacificantes.+
SPUMATICUM Gloss. Saxon. Aelfrici: Spumaticum: me [gap: special sign] e o [gap: special sign] mel [gap: special sign] e, o [gap: special sign] ban [gap: special sign] e [gap: special sign] o [gap: special sign] en.+
SPUNLIA Ordonius Monachus lib. de Miracul. S. Rudesindi Episc. Dumiensis n. 29. Cum quaedam in ejus naribus infirmitas, quae vulgo Spunlia dicitur, nasceretur.#
SPURCALIA in Februario, Superstitionis species et paganiae interdictain Capitul. Carlomanni an. 744. c. 3.+
page 1031, image: s1031
SPURHUNT Vide Canis.#
SPUTACULUM Sputum. Evagrius in Vita S. Antonii: At ego sputaculum maximum in os ejus ingeminans, etc.+
SPUTARIUM Sputum. Gloss. Isid.#
SQUALATA Vide Scarlatum.#
SQUAROSUS Asper, vel inaequalis. Jo. de Janua Leg. Scarosus a scaro pisce aspratili.#
SQUILLA Vide Skella.#
SQUILLARII seu Latomi, in Monastico Anglic. tom. 3. parte 2. p. 8. Forte pro Scalarii, seu Ardesiarium, sectores, paratores. Vide Scalaria, et Scalia.#
SQUIFATUS Squinatus. Vide Scyphatus Scyphati.#
STABELLUM Lanionis pluteus, mensa, nostris Establier, pro Tablier: Tabularium.+
STABILIA Bona immobilia, Italis Stabili, quibus opponuntur mobilia.+
STABILIA seu Breve de stabilia, Gall. Bref d'establie, quod dari solet ei, cui vir aliquis potens feudum vel tenementum, quod legitime possidere se asserit, calumniat seu repetit: tum enim is recognoscendum, quis majus jus habet, stahilium Ducis Normanniae petit, hoc est, ut ponatur in manu Regis, donec controversia judicio decisa fuerit.+
STABILO Pseudo-Ovidius lib. de Vetula: Nunc volucrum turmis mihi mors erat insidiari, Ventilabro modo passim stabilone ligato Fila supertracturus eis, si forsitan illic Oblectarentur.+
STABILITA ae, in Statutis Delphinalibus pag. 38. videtur idem jus quod Reseandisia Residentes. Vide in hac voce.#
STABILITAS Votum, quod inter caetera emittit Monachus in Capitulo, se se in Congregatione, ut loquitur Petrus Damianus, et in ipso Monasterio, in quo professionem emittit, permansurum, sive in vita coenobitica, quaestatum eremiticum excludit, qui licet Monasticus sit, non est tamen Coenobialis, inquit Hugo Menardus.+
page 1032, image: s1032
STABULANUS Stabularius, in Glossis Lat. MSS.#
STABULARIUS qui Stabulorum, vel equorum et jumentorum curam habet, in Lege Wisigoth. lib. 2. tit. 4. §. 4.+
page 1033, image: s1033
STABULATOR Stabuli Magister, Comes. Gunther. lib. 7.+
STABULATIO Praestationis species. Charta an. 1012.+
STABULATUM Will. Malmesbur. lib. 2. de Gestis Regum Angl. cap. 13.+
STACA Leges Athelstani, ubi de Ordalio et judicio ferri ardentis: Ne aliquis intret Ecclesiam postquam ignis infertur, unde judicium califacere debet, praeter Presbyterum, et eum, qui ad judicium iturus est.+
STACAMENTUM Usatici Barcinocenses MSS. c. 109.+
STACATA Vide Litifatus.#
STACHA Vide Staca et delicia.#
STACUMA Charta vetus: Concedo - et stacumam, quantum feodo neo pertinet.#
STADARIUS Charta Arichis Principis Longobard. apud Ughellum in Archiepisc.+
page 1034, image: s1034
STADINGI [Stedingi], Populi in confinio Frisiae et Saxoniae siti, plaudibus inviis et fluminibus circumcincti, qui pro suis excessibus et subtractionibus decimarum multis annis excommunicati, contemptores clavium Ecclesiae sunt inventi.+
STADIODROMOTUS pro [gap: Greek word(s)] , qui in stadiis decurrit, apud Julium Firmicum lib. 8. cap. 8.+
STADIROLA Bilanx, Italis Stadera. Condictor dacii Stadirolae, in Computo Thesaurariae urbis Bononiae in Italia an. 1364. ex Biblioth. Regia.#
STADIUM pro Stagium, certum et definitum tempus pro residentia Canonicorum, in Statutis Ecclesiae Leichefeldensis in Monast. Anglic. tom. 3.+ [Stadia]
STADIVUM idem quod sedes salinaria, de qua supra.+
STADUM Formulae veteres Pithoei c. 77. Propterea cautionem de stado meo tibi emitto. i. de juri stando.#
STAFFA [Stapha], Stapes, quo quis in equum tollitur, ltalis Staffa, unde stafiere, qui ad staffam stat.+
page 1036, image: s1036
STAFOLIUM Vide Staplum Staplus et Constapholarius Constapholarii.#
STAFSAKEN Decretum Tassilonis Ducis Bajw. §. 7.+
page 1037, image: s1037
STAGATUS Annales Francor. Loiselliani an. 802. Lucerna quoque frequenti obsidione stagata, et ipsa in deditionem venit. Annales alii habent fatigata.#
STAGGON Cervus, Anglis Stagge. Leges Kanuti Regis Angl. de Forestis c. 24. Si regalem feram, quam Angli Staggon appellant, alteruter coegerit anhelare, etc.#
STAGIA Charta Occitanica an. 1298. in Regesto Philippi Pulchri Regis Franc. ann. 1299. n. 13.+
STAGIA Palus, eu tigillum, quo retis ad capiendas aves sustentatur, Italis Staggio. Vide Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agric. c. 19. et infra in Stanga.#
STAGILE idem forte quod Stagia. Charta Raymundi Comitis Tolosae ann. 1149.+
STAGIUM Coenaculum, nostris vulgo Estage. Stagium vero quasi [gap: Greek word(s)] dictum quidem autumant: unde [gap: Greek word(s)] , binis constans coenaculis, vel tabulatis.+
page 1039, image: s1039
STAGNARIUM Charta Henrici III. Regis Angl. an. 1.+
STAGNUM Mare. Tidericus Langenius in Saxonia: Sulcatum stagnum per multa pericula magnum, Tertia processit classis, pars indeque cessit.+
STAGNUM pro Stannum, [gap: Greek word(s)] , Gall. Estain. Gloss. Lat. MS. Reg. Stagnum, lacus, qui non effluit, vel genus metalli.+ [Stagnales]
page 1040, image: s1040
STAINUM Stannum, Estain. Charta ann. 1248. apud Ughellum tom. 7. pag. 611, Calice uno destayno sive patena.#
STALARIA [Stallaria]. Vett. Glossae, Stellaria, salicetum vel cetretum. Lex Longob. lib. 1. tit. 19. §. 26.+
STALLARIUS [Stallangiator]. Vide Stallum.+
STALLATI [Stalliati], forte pro talliati, talliis obnoxii: aut potius qui stallum, id est residentiam in loco debent, qui glebae adscripti sunt, aut qui in aliquo loco morantur.+
STALLO Charta Caroli C. ann. 18. Ind. 2.+
page 1041, image: s1041
STALLUM Locus, ubi quis habitat, sedet, stat.+
page 1042, image: s1042
STALONUS Equus admissarius, ex Gallico Estalon, in Monastico Anglicano tom. 1. pag. 841.#
STALPA Gloss. Gr. Lat. MS. et editum: [gap: Greek word(s)] , Stilla, hoc stillicidium, haec stalpa.#
STAMINARIUS [gap: Greek word(s)] ... In Gloss. Lat. Gr.#
STAMIO Partus. Gloss. Isid. Stavio, scribitur in Pithoeanis.#
STAMINEA [Stamineum], [Staminia], [Stamina], [Staminum], [Stamen], Lanea interula, seu Camisia qua Monachi quidam vice cilicii utebantur: nam Benedictinis laneas camisias interdixit Innocentius III. PP. vulgo Estamine: ex voce Lat. Stamen, [gap: Greek word(s)] .+
page 1043, image: s1043
STAMMA Odo de Diogilo lib. 3.+
STAMSKUT Tributi species, apud Suecos. Charta Suecica ann. 1314.+
STANCA Charta Balduini Comitis Flandriae ann. 1193.+
STANCARE [gap: Greek word(s)] , Sanguinem sistere ne fluat, pro Stagnare, Gallis Estancher. Gloss. Lat. Gr. Stagnat, [gap: Greek word(s)] .+
STANDA Vas vel dolium vinarium, ex Theutonico Stande, Kiliano, labrum, alveus statarius, orca, cadus: a Standen, stare, ut habet vita MS. S. Romarici: Vas, quod a stando Standam nuncupant, plenum reperit, etc.+
STANTARUM Stantarum, [Standardum], [Standale], Vexillum praecipuum totius exercitus, vulgo nostris Estendart.+
page 1045, image: s1045
STANGA Tigillus, pertica, Germanis Stange, Italis Stanga, ut Stangare, vecte munire.+ [Stangaria]
page 1046, image: s1046
STANIUM Panni species. Statuta Raymundi Comitis Tolosae et Legati Apostolici an. 1233.+
STANNUM pro Stagnum. Ugutio: Stannum, est aqua stans, artificio pisces habens.+
STANTAREUM Stantarium, pro Statarium; Candelabrum majus, quod per se stat.+
STANTARIA Vide Stanga.#
STANTARUM Vide Standardum Stantarum,#
STANTES apud S. Cyprianum dicuntur, qui in fide perstiterunt, uti e contrario Lapsi, qui a fide defecerunt, Epist. 14.+
STANTIA Camera, ex Ital. Stanza. Gualvaneus Flamma in Chron. Mediolan. cap. 284.+
STANTOR Ordericus Vital. lib. 9.+
STAPES [Stapedium], [Stapeda], Stapha aliis, qua quis in equum tollitur.+
page 1047, image: s1047
STAPHA [Staphium], [Staphile]. Vide Staffa.#
STAPFSAKEN Decretum Tassilonis de populatib. Legibus. cap. 7.+
STAPHILUM Leo Ost. lib. 1. c. 47.+ [Strafilum]
STAPIA Stapes, stapha, scala, qua in equos tollimur. Vetus Inscriptio a Wolfgango Lazio, et Hieron. Magio lib. 2. Miscell. c. 14.+
STAPIO Fortunatus in vita S. Radegundis c. 13.+
STAPLUS Palatium, domus, aedes, ut quibusdam placet, ex Germanico Stapel, locus stabulandarum mercium: sic autem proprie vocabant aedificia tumultuario opere exstructa, aliquot stipitibus innixa, quos Anglo-Saxones [gap: special sign] aple dicunt, ut mox docemus. Lex Salica tit. 57. §. 3.+
STAPULAE Emporium, forum publicum, in civitatibus praesertim maritimis constitutum, ubi merces extraneae publice distrahuntur: vulgo Estaple, a voce Latina Stabulum, ut quidam putant: seu, ut Kilianus et alii volunt, a Germanico Stapelen, quod in unum aliquid coacervare designat.+
page 1048, image: s1048
STARA [Staria], [Starium], Sextarius, Sestier. Charta anno 1195. apud Ughellum tom. 7. pag. 2321.+
STARANI Otto Mutena in Hist. Rerum Laudensium p. 19.+
STARARIA Vetus Charta apud Baron. 1188.+
STARCIA Vide infra Starcia et Sitarcia Sitarcia.#
page 1049, image: s1049
STARE dicebantur tenentes, qui reseandisiam debebant dominis suis, seu stagium: ex Charta an. 1162. tom. 13. Spicilegii Acheriani pag. 314.+
STARIA Charta Bonfilii Fulginatensis Episc. apud Ughellum: In staria et campo S. Martini modiola tres. Vide Startia, et Stara.#
STARIUM [Starius]. Vide Stara.#
STARRUM Chirographum, vel instrumentum, quo Judaei pactiones suas rerumque transactiones conficiebant, apocha, scriptura, charta, cujusmodi multa haberi Hebraice conscripta in arce Londoniensi hoc titulo observant Watsius et Spelmannus.+
STARTIA [Starcia]. Charta Roberti II. Principis Capuani anni 1156. in Sanctuario Capuano pag. 617.+
STATARII qui alias Stagiarii, qui residentiam debent.+
STATERUM ludus. Vetus Scheda apud Canisium to. 4.+
page 1050, image: s1050
STATICUM Vide Scaticum.#
STATIO Jejunium dicitur Scriptoribus Ecclesiasticis. Isidorus lib. 6. Orig. cap. ult. et Rabanus lib. 2.+
page 1052, image: s1052
STATIONARII Milites, apparitores, et officiales Praesidum, qui dispositi per provincias certis locis denunciabant magistratibus, quid ageretur? Horum mentio est in Cod. Th. et Justin. non semel, et in Append. Cod. Th. Constit. 14.+
page 1053, image: s1053
STATIOSE Diu, cum mora. Anastasius Bibl. in Gregorio IV. Quamdiu ei placuerit ibidem statiose immorari.#
STATIVUS Equus, quem alii Refractarium, nostri Retif vocant. Wichbild. Magdeb. art. 99.+
STATORES Apparitores, officiales Magistratuum, vel quivis famuli, sic dicti, quod starent ad jussa parati, vel quod singuli in stationibus, quibus addicti erant, starent.+
STATUA Lex Salica tit. 29. §: 32. Si quis statuam aut tremaclum, vel vertuolum de flumine furaverit, etc. Ita in edit. Heroldi tit. 27. §. 14.+
page 1054, image: s1054
STATUALIS Stupidus, instar statuae: hinc adagium: Statua taciturnior. Liber de Disciplina Scholarium, falso Boetio adscriptus c. 6.+
STATUARIUM Conflatorium, Papiae MS. Perperam in edito Statuarium. Occurrit haec vox nude in Gloss. Arabico-Lat.+
STATUNCULUS [Statunculum], Parvula statua. Gloss. Lat. MS. Reg. cod. 1013.+
STATURA Hominis altitudinis mensura, la hauteur d'un homme.+
STATUROSUS Elegantis staturae. S. Augustin. Ps. 33. Forte habes servum formosum, staturosum, bene compositum.#
STATUTARII Magistratus, qui statuta edunt, vel horum observationi invigilant, vel secundum ea judicia sua edunt. Charta an. 1322.+
page 1055, image: s1055
STATUS Statuta. Lactantius de Mortibus Persecut. num. 9.+ [Statutus]
page 1056, image: s1056
STAVA Vide Statua.#
STAULUS Stallum, apotheca, forte ex Anglo-Saxonico, Staple, de quo supra in Stapulae: Gallis, Estal. Libertates MSS. villae S. Desiderii in Campania anno 1228.+
STAUPUS et [Stoupus], Scyphus, crater, poculum, Germanis Stauff.+ [Stopus]
STAURACIUM [Stauracinus]. Vide Storax.#
STAURIA iidem, qui Fratres crucis. Vide in Crux. Leges Opstalbomicae c. 20.+
STAUROPHORI qui crucem in processionibus Ecclesiasticis portant, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , nostris Portecroix. Petrus Diaconus lib. 4. Chron. Casin. cap. 39.+ [Stauroforia]
STAURUM Crux, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Gloss. Aelfrici Anglo-Sax. Crux, vel Staurus: [gap: special sign] .#
page 1057, image: s1057
STAURUM quidquid ad vitae necessaria conducit, Anglis Store.+
STECCARE Charta an. 1287.+
STECHSWEIN Porci majores, in Metropoli Salisburg. tom. 3. pag. 49.#
STEDINGI Vide Stadingi.#
STEGMA pro Stemma. Chronicon Novalicense lib. 5. cap. 8. Illustriores secundum sanguinem, sed illustriores secundum stegmata divina.#
STELLE Charta Winemari Gandensis Castellani in Probat. Hist. Guinensis p. 66.+
STELLA Societas stellae, Ordo Militaris institutus a Joanne Rege Franciae an. 1351.+
page 1059, image: s1059
STELLARIA [Stellata], [Stellator]. Ugutio: Asterno, haec stellata, i. mare, vel purpura: unde stellaria, navis marina, vel via in mari, vel via in coelo quae ducit nautas, vel purpura quae per mare fertur, vel vestis ex purpura: et stellarius, marinus, vel purpureus, et stellator, compositor navis marinae, vel purpureae vestis, sive regularum stellarum.+
STELLARII et [Stelliferi] Hospitalarii, dicti fratres seu Milites Ordinis Theutonici, in veteri Chronico laudato a Bohuslao Balbino in Epitome Rerum Bohemicar. pag. 270.+
STELLATURA Vide Stillatura.#
STELLATUS qui stallum habet, Mercator qui in stallo, seu merces suas vaenum exponit. Bracton. lib. 4. Tract. 1. cap. 46.+
STELLIFICARE in Divorum numerum referre, stellis et astris inserere. Ericus Upsaliensis lib. 4. Hist. Suecicae pag. 139.+
STELLINGA Nithardus lib. 4.+
page 1060, image: s1060
STELLIGERI [Stelliferi], nomen factionis Basileae in Helvetia, cui opposita Psittacorum factio. Albertus Argentinensis an. 1218.+
STELZIA Gralla, vel baculus cui quis innititur. German. Stelze.+
STEMMA pro Schema, seu [gap: Greek word(s)] , non semel usurpat Ordericus Vitalis. Monachile, stemma lib. 4. pag. 543. Vide Schema.#
STEMPHIACI id est, vinatia, apud Papiam MS. Perperam in edito, Steniphtaci, id est, umacia: est enim vox Graeca, [gap: Greek word(s)] , unde constat legendum Stemphyla.#
STEPHADIUM Historia Episcoporum Autisiodor. c. 20. Dedit et alium missorium similiter anacteum pensant.+
STEORESMAN Navis gubernator, a Saxon. [gap: special sign] eo [gap: special sign] an, regere et gubernare, et man, homo. Foedus Ethelredi Regis cum Analano, cap. 4.+
STEPHANIENSES Monetae Comitum Burgundiae, a Stephano Comite dictae, quo nomine duo potissimum indigitantur, nempe Stephanus Guillelmi Comitis filius sub an. 1101.+
page 1061, image: s1061
STERA Pellicula in qua involvitur puer in ventre matris et moratur.+
STERCIDIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat.#
STERCOLINUM vel [Stercolinium] pro Sterquilinium: Fimus, quo stercorantur agri: [gap: Greek word(s)] . Gloss. Lat. Gr. Sterculinum, [gap: Greek word(s)] .+
STERCORACES Stercora. Indiculus Superstitionum et Paganiarum, in Concilio Liptinensi an. 743. De auguriis vel avium, vel equorum, vel boum stercoracibus.+ [Stercoratium]
STERCORANITAE Haeretici, qui Eucharistiae Sacramentum secessui obnoxium esse censebant.+
STERCORARIA Sedes. Lapidea, seu marmorea, quae Romae est ante Porticum Basilicae Salvatoris Patriarchatus Lateranensis, ad quam deducitur electus summus Pontifex, priusquam pergat ad S. Petri aedem; sic dicta, quod dum in ea sedet, a Cardinalibus inde elevetur dicentibus hunc versiculum, Suscitat de pulvere egenum, et de stercore erigit pauperem, ut sedeat cum principibus, et solium gloriae teneat.+
STERILENSIS Moneta. Vide Esterlingus.#
STERIUM Statio, i. solitarii habitatio. Papias. Vide Starium.#
STERLINGUS Vide Esterlingus.#
STERMENTORIUM Stabulum jumentorum. Unde Josephus in 10.+
STERNAX Caballus pavidus, qui homines rejicit de dorso suo, In Glossis MSS. Aliae Isidori sternaces, pavidi.+
STERNERE pro scribere. Passio S. Maximiliani: Dion dixit, sterne nomen ejus.+
STERNUM Torus, toral, stratus, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
STERNUTUS pro Stratus, in Rythmo de Verona, to. 1.+
page 1062, image: s1062
STERPIAE Caudae serpentis, in Glossis antiquis MSS.#
STERZER Reinerus de Valdensibus: Item Hypocritarum, qui vulgariter Sterzer vocantur, qui fingunt sibi infirmitates, et fingunt subitam sanitatem.+
STEURA [Stiura], Vectigal, tributum, collatio, etc. ex Germanico Steür.+
STEYGNATUS Monasticum Anglic. to. 3. part. 2. pag. 80.+
STHEMA pro Schema, Habitus, vestitus, ornatus.+
STICA Tunica, in Gloss. Isid. Papias, et Glossae Lat. MSS. ex Bibl. Reg. cod. 1013. habent Stiga.+
STICHARIUM Gloss. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , tunica.+
STICA [Stika], Certus numerus Anguillarum, Anglis Esticke. Fleta lib. 2. c. 12. §. 7.+
STICATA Dalmatis, Propugnaculum, munimentum, Bastida Italis.+
STIFA pro Stiva aratri. Flodoardus lib. 14. Carm. 19.+
page 1063, image: s1063
STIGA Jo. de Janua: Stiga, i. aculeus, stimulus, incitatio, molestatio. Inde [instigare]. Vide Stica.#
STIGMATA Praestigiae, characteres magici. Anonymus in Vita S. Brigidae c. 10.+ [Stigma]
STIGMATUS Punctis interstinctus. Bonifacius Moguntinensis Episc. Epist. 17.+
STIGNA Pallia operosiora. Papias MS. et edit. Gloss. Isid. Stigina, ornamenta regia.#
STIGULA Ligula, Gallis Aiguillette: Stigularii, Faiseurs d'aiguillettes.+
STILLARIAE Aquarum ductus. Charta Conradi Imp. an. 1023.+
STILLATURA Compendium vel lucellum, quod Duces seu Tribuni ex annona singulorum militum quasi sub gratia donationis, licito decerpebant, ut est in l. 28. 29.+
STINCUS Acta antiqua apud Ughellum tom. 7.+
STINGIS DINT Vide Leges Burgorum Scotic. c. 19.#
STIOPUS Inflatio oris. Vnde, Nec stiopo tumidas intendis rumpere buccas, Velbraccas. Ita Jo. de Janua. Sed leg. stlopo.#
page 1064, image: s1064
STIOSUS Quasi mitissimus, non superstitiosus, in Glossis antiquis MSS.#
STIPADIUM vel Stiparium, id est, scacarium, quia hominibus spectantibus lupum stipetur, vel stipet, si domus fiat.+
STIPARE Beda in Vita S. Guthberti Ep. n. 68.+
STIPATORES Praebendarii, vel compositores, dicti a stipe, i. est, praebenda. Ita Glossae MSS.#
STIPATUS Concil. Londinense an. 1342.+
STIPPA Anastasius in S. Silvestro: In medio fontis columnas porphyreticas, quae portant phialam auream, ubi candela est, pensans est ex auro purissimo libras 52.+
STIPULA pro Stipulatio. Traditiones Fuldenses lib. 2. form. 22.+
STIPULATIO Gloss. Gr. Lat. Stipulationes, [gap: Greek word(s)] . Stipulatio, [gap: Greek word(s)] Isidor. l. 4. Orig. c. 24.+
page 1065, image: s1065
STIPUS Vide Staupus.#
STIRILLUM Barba caprae, et dicitur a stiria, quia pendet ad modum stiriae, i. guttae. Jo. de Janua.#
STIRPARE pro Exstirpare: Stirpitus evellere, quomodo Salmasius ad Histor. Augustam pag. 284.+
page 1066, image: s1066
STIPHA Theodericus Monachus de Miraculis S. Celsi Episcopi Trevir. n. 14.+
STIVA Stapes, quo in equum quis tollitur. Chronicon Reicherspergense an. 1160.+
STIVALE Vide Aestivale Aestivalia.#
STIVARIUM Charta Gastonis Vicecom. Beneharn. an. 1282.+
STIVRA Vide Stevra Steura.#
STIVUS Semita, tramis, trames, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
STLOPPUM Genus vasis, rotundum os habens. Glossae MSS. idem forte quod staupus, et stopus.+
STOACES Ruina Collisionum Papias.#
STOC et [Stovel]. Charta Conventionum inter W.+
page 1067, image: s1067
STOCIUS Stultus. Glossae Arabico-Lat.#
STOFFATUS [Stoffura]. Vide Stuffatus Stuffare.#
STOLA una e vestibus Ecclesiasticis, quae et Orarium dicta. Honorius Augustod. l. 1. c. 104.+
page 1068, image: s1068
STOLIZAZ Magistratus apud Longob. Gloss.+
STOLNA Charta de Urburis post Decreta Hungarica: Ita tamen ut stolnas haereditarias, aquaeductus omnes pro conservatione regalium montanorum suis impensis debito intertenerent.#
STOLPUS Marcellus Empir. c. 27. in carmine ad rosus: Stolpus a caelo cecidit, etc. Ubi Casaubonus in Comment. ad Persii Sat. 5.+
STOLUS [Stolium], [storium].+
page 1069, image: s1069
STOPA Vide Stuppare.#
STOPHARIUS Vetus Gloss. Tributarius Romanus et Stopharius nominatur, qui censum Regisolvit.#
STOPLUM Gravis sonus. Papias Leg. Stloppum.#
STOPUS Vide Staupus.#
STORAX Papiae, lacryma est. Unde eodem nomine dicitur similis mali cydonii, cujus distillatio illa quae virgis et calamis inhaeserit, Storax Calamites dicitur, i. munda.+
STORCIDIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. MSS. Sangermanensib.#
page 1070, image: s1070
STORDATUS Obtunsus, obstupefactus, ex Gallico Estourdi, Italico Stordito.+
STORIA [Storium], idem quod Storea.+
STORMUS ex Ital. Stormo, moltitudine adunata insieme con arme per combattere.+ [Stormenum]
STOTARIUS qui equorum admissariorum curam gerit, ex Saxon.+
STRABA Vide Strava.#
STRABUS qui Latinis Strabo. Aldhelm. de Laude Virg.+
STRADA Vide Strata.#
STRADURA pro Stratura, quidquid ad insternendum equum necessarium est.+
STRAGIOLA Stragulum, Ceremoniale Rom.
page 1071, image: s1071
lib. 2. sect. 1.+STRAGULUM [Stragula], [Stragulare]. Papias: Stragulum, vestis discolor plumario opere facta: hinc stragula vestis, stragulare, variare. Gloss. Arabico-Lat. Stragulo vario.+
STRAMPAE Gaufredus Grossus in Vita S. Bernardi Abbat. Tiron. n. 31.+
STRAND Ripa, ora, lictus. Vox Anglo-Saxonica, quae in antiqui aevi Chartis privilegium quoddam designat, seu privilegii concessi amplitudinem, tum in Ripis, tum in [gap: special sign] eame, i. fluviis, tum in [gap: special sign] oo [gap: special sign] e, i. silvis, tum in [gap: special sign] el [gap: special sign] e, i. campis, vel pascuis.+
STRANEUS pro Extraneus, Anglis Strange, in Legis Ripuar. Cod. Corbion. tit. 4.+
STRANGUILLO Morbus equi, Gall. Estranguillon. Vide Jordanum Risum Calabrum MS. lib. 2. de Medicaminib. equorum.#
STRANGUIRIA [gap: Greek word(s)] , Urinae difficultas. Ordericus Vitalis lib. 5. Stranguiriae morbo gemuit cruciante molesto.#
STRANGULA Vide Stragulum.#
STRAPA Porta tabulati, vulgo nostris Trappe: unde vox Attrapper. Gesta Consulum Andegav. cap. 11. n. 10.+
STRAPHILUM Vide Staphilum,#
STRASAURA Vide Transitura Transitus.#
STRATA Via publica lapidibus, seu silice, munita, ut praeter Suetonium et alios, loquitur Procopius, lib. 2. de Bello Persico cap. 1.+
page 1072, image: s1072
STRATATICUM Teloneum stratarum, seu Plateaticum. Charta Ottonis M. an. 964. apud Ughellum to. 5. pag. 1582.+
STRATEGUS [Straticus], [Stratigus], [Stratigotus], Praefectus seu Rector civitatis alicujus, vel provinciae, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
page 1073, image: s1073
STRATILATES Exercituum dux, Dux militiae, apud Jo. de Janua: Militum dux in Glossis antiquis MSS. et apud Papiam, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
STRATILECTILIA Stragula, instrata, instrumenta lecti, lectualia, vel lectaria, supellex lectuaria. Matth. Paris an. 1233.+
STRATOR Equorum curator, domitor. Gl. MSS. Regiae, [gap: Greek word(s)] .+
page 1074, image: s1074
STRATORIUM Stabulum jumentorium, Jo. de Janua.+ [Stratura]
STRATSCONINGHE Via regia, Theuton. Straet, via, platea, et Konningh, Rex.+
STRAVA Jornandes de rebus Geticis c. 49. de Attila: Postquam talibus lamentis est defletus, stravam super tumulum ejus, quam appellant ipsi, ingenti comessatione concelebrant, et contraria invicem sibi copulantes, luctum funereum mixto gaudio explicabant, noctuque secreto cadaver est terrae reconditum.+
page 1075, image: s1075
STRAVACES Cupidi, in Glossis Isid. Pithoeanis: Strenuares, cupidi, [gap: Greek word(s)] . Papias edit. Strenates, MS. Strenaces, alter MS. Sterenates.#
STRAURA Charta Isabellae de Fortibus Comitissae Albemarlae in Monastic. Anglic. to. 1. p. 941.+
STRAUTUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
STRAY Monasticum Anglicanum tom. 1. pag. 977.+
STREAME Fluvius, vox Anglo-Saxonica, in Itinere Camerarii Scotici cap. 16. Vide Strand.#
STREGUA idem, quod Stapha, aut Staffa, Strepa.+
STRELAGIUM Vide Sextariaticum.#
STRENA Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Strena.+
STRENUTA Strepa, Stapes. Lupus Protospata in Chron. an. 1046.+
STREPA Stapes, quo quis in equum tollitur, cui insistunt pedes equitantium.+
page 1076, image: s1076
STREPARE Exstirpare. W. Thorn. an. 1264.+
STREPIA Cauda serpentis. Jo. de Janua.#
STRETBRECHE Ex Saxon. [gap: special sign] e [gap: special sign] , strata, platea, et b [gap: special sign] ecan, frangere, Gallis Bris de chemin.+
STRETEWARD Viarum custodia, seu Jurisdictio, viaria, nostris Voirie. Monasticum Anglic. to. 2. p. 187.+
STREVA Vide Strepa.#
STRIA Strix, Striga, Venefica. Lex Salica tit. 47. §. 2.+
STRICARE Regula Magistri cap. 79. extremo: Si contenti sunt pannos suos vel indumentain alieno opere stricare, id est consumere.#
STRICCITAS Sterilitas, quasi strictitas, quomodo un temps estroit dicimus.+
STRICK Strih, Modius, vox Germanica.+
STRICTOLA Charta Roberti II. Principis Capuani an. 1128.+
page 1077, image: s1077
STRICTORIA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Tunicae, quae ad corpus stringerentur, nostris hodie Justaucors. Vide Stica.#
STRICTUM Via stricta, montium fauces, Gall.+
STRICTURA Gloss. Isid. Alopecia, passio stricturae. Alias Strictura, dicitur [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
STRIDARE vox Italica, per praeconem submonere, ciere, nostris Crier quelqu'un. Occurrit in Statutis Venetis an. 1242. lib. 1. c. 23. etc. lib. 3. c. 7. 10. etc.#
STRIGA Venefica. Ugutio: Stricae quaedam monstra dicuntur, quae magicis cantibus in feras transeunt.+
STRIGIO Mimarius, scenicus, in Gloss. Isid. qui Strigam imitatur.#
STRIGNA Pallia operiosiora. Papias. Vide Striga.#
STRILIARE quasi Strigiliare, Strigili defricare, quomodo apud Vopiscum in Aureliano: Equum suum sagmarium defricet, ex Gall.+
page 1078, image: s1078
STRINA [Strinna], Tributi, seu vectigalis species apud Dalmatas et Croatos, quod Venetis vel Hungariae Regibus, quibus subinde paruere, vice ultroneae pensitationis, ac strenarum, (unde vocabuli etymon) pensitabatur.+
STRINCTORIUM [gap: Greek word(s)] , in Glossis Lat. Gr. MSS. S. Germani Paris. Fibula.#
STRINGERE manum mulieris. In pacto Legis Salicae tit. 23.+
STRINGES Vestes, Hispanis propriae, ut Sarabarae Parthis, Lineae Gallis, Rhenones Germanis, Mastrucae Sardis. Papias in Vestimentum.#
STRINGINA Restrictio Urinae, in Gloss. Isidori: [gap: Greek word(s)] .#
STRIOPORTAS qui strigas portat, vel deducit ad locum Congregationis. Goldast. Vide Stria.#
STROFA species Tributi apud Polonos.+
STROMA pro stratagema, in vita S. Udalrici Episcopi August. cap. 12. n. 41. nisi in MSS. vox abbreviata fuerit.#
STROMEATREUS vox perperam efficta, ni fallor, in Cod. MS.+
STRONUS Sturnus. Gloss. Aelfrici: Stronus, [gap: special sign] ae [gap: special sign] n.#
STROPHUS [Stropharius], [Strophosus], voces ex Stropha, dolus, fraus, et Gr. [gap: Greek word(s)] , deductae, Papias: strophus, tortus, fraudator.+
page 1079, image: s1079
STROPHIUM [Stropheum], Pallium virginale, Joanni de Janua.+
STRUBLUS Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 78.+
STRUCTOR dicitur, inquit Papias, incisor carnium, vel inferior.+
STRUCTUS Apparatus. Ordericus Vitalis lib. 4.+
STRUDIS Lex Ripuar. tit. 32. §. 3.+
STRUFUS id est, tortio ventris, apud Plinium lib. 2. de Medicina c. 22. ex Gr. [gap: Greek word(s)] , tormina.#
STRUMA Opus varie contectum. Ita Glossae Arabico-Lat. ubi Vulcanius restituit Stroma-contextum.#
STRUMENTUM Instrumentum, Italis Strumento.+
page 1080, image: s1080
STRUMO Michael Scotus de Physionomia c. 99. Gibbus, id est strumo, significat hominem sagacem, valde ingeniosum, etc.#
STRUNDIUS sive struntus, [gap: Greek word(s)] . Ita Gloss. Lat. Gr. Stercus, unde nostris vox eadem notione familiaris, Estron, Italis Stronzo.#
STRUPIAR [Struppus]. Gloss. Saxon Aelfrici. cap. de Navibus: Strupiar, mi [gap: special sign] la, i. frenum.+
STRUTHIO Piscis, qui vulgo Esturgeon, apud Udalricum lib. 2. Consuet. Clun. cap. 4. Vide Sturjo Sturcio.#
STUBA Vaporarium, hypocaustum: vox Germanica Stube, unde nostri Estuve. Lex Alaman. tit. 81. §. 3.+
page 1081, image: s1081
STUBULA Papiae Stupula, Culmus. Catholicon parvum: Stipula, Estouble, Chaume. Esteule, in Consuetud. Ambian. art. 245. Comitatus S. Pauli art. 22. Artesiensi art. 48. 49. 50. Fleta lib. 2. c. 73. §. 9.+
STUD Praestationis species apud Anglos. Monasticum Anglic. to. 2. pag. 187.+
STUDERE Studiare: Curare, Gall. Penser. Gregorius Turon. lib. 6. Hist. c. 32.+
STUDIUM Academia publica, Universitas. Capitolinus in Antonino Philos.+
STUER Charta Henrici Imp. an. 1170.+
STUFFAE Balnea calida, Saxon. [gap: special sign] o [gap: special sign] a, Gallis. Estuves: vox ejusdem originis ac Stuba, de qua supra a Michael Scotus de Physion. c. 11.+
STUFFARE instruere, Gallis Estoffer: Stuffatus, stoffatus. Instructus, Estoffe. Prima Statuta Roberti I. Regis Scotiae cap. 5. §. 5.+
page 1082, image: s1082
STUKA Vetus Charta apud Joan Schefferum ad Chronicon Upsaliense pag. 152.+
STULTATUS in Glossis antiquis MS. qui differre nescit.#
STULTICINIA Stulta cantica, amatoria. Jo. Sarisber. lib. 1. Policrat. cap. 6.+ [Stulticines]
STULTILOGUS Stultus, vel Stulta loquens. Dudo Decanus S. Quintini in praefat. ad Acta Norman.+
STULTIZARE Insanire, in furiam verti, apud Auctorem Mamotrecti in Sapient. cap. 14.#
STULTO-MALUS Stultus malus, in Gloss. Isid. Glossae antiquae MSS. Stulto-malus, qui stultus et malus est.+
STUMBLUM Leges Henrici I. cap. 80.+
STUMONES Charta Philippi Regis Franciae an. 1172.+
page 1083, image: s1083
STUNUM Charta Heccardi Comitis Augustodunensis, ex Tabulario Prioratus Persiaci in Burgundia apud Perardum pag. 26.+
STUOT Equus admissarius, Germanis, in Conventu Alsatico an. 1051.+
STUPA Vide Stuba.#
STUPLA Edictum Rotharis Regis tit. 108.+
STUPOR pro Tumor, superbia. S. Cyprianus Epist. 40.+
STUPPARE Stupa occludere, Gallis Estoupper. Lex Alemann. tit. 59. §. 7.+
STUPPERARE Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , stupporo, stuppero. [gap: Greek word(s)] , stupperatio.+
STURCIO [Sturjo], Piscis, qui maximo in mensis honore habetur apud eos, in quorum fluminibus capitur: subit enim e mari flumina.+
page 1084, image: s1084
STUROLAE vel [Scurolae], Pusulae, Gallis Rougeolle. Michael Scotus de Physionomia cap. 10.+
STYE Hara, suile, porcistetum, Anglis a Svvines stie. Lex Burgorum Scotic. cap. 89.+
STYLISONIUS Stylo conscriptus. Paulinus Aquileiensis Episc. in Epist.+
STYLUS vel [stilus]. Praefatio Aelfredi, Regis Angl. ad S. Gregorii Pastoralem sub fin.+
STYRPUS Vetus Charta in Vita S. Domitiani: Et habet in longitudine cum colle et silva supra viam secundum virilem manum, perticas agripedales 112.+
SRADUS Gloss. Aelfrici: Sradus, vel surdaster, [gap: special sign] ea [gap: special sign] . Sed leg. Surdus.#
SUA ae, Domus, in qua Scholastici student, in Glossis MSS.#
SUASORIUM [gap: Greek word(s)] , in Glossis Lat. Gr. MSS. Sancti Germani Paris.#
SUATIM Intra se, apud se, penesse. Nicolaus PP. Epist. 52.+
page 1085, image: s1085
SUBACTI Vide Molles.#
SUBACTUM [Subactio], Dominium, Seigneurie. Charta Romualdi Ducis Longobardorum ex Chronico Beneventani Monasterii S. Sophiae 3.+
SUBADJUVA Adjutor Adjutoris, [gap: Greek word(s)] . Sic autem appellabatur, qui in aliquo officio Magistratus praecipuo Adjutori suberat, ejusque vices agebat. Notitia Imp. Occident. cap. 29.+
SUBADVOCATUS Vide Advocatus Advocati.#
SUBALLIGATURA Vide Ligatura Ligaturae.#
SUONBOCH Vetus Charta apud Vadianum de Colleg. et Monast. pag. 87.+
SUBALA Vide Subhircus.#
SUBALTERNARE Alternis superiorem esse ac inferiorem. Pseudo-Ovidius de Vetula lib. 1. Seque subalternant, modo victores, modo victi.#
SUB ANNIS Minor annis, Sousage. Continuator Nangii an. 1347.+
SUBARI Calceamenti species, nostris, ut videtur, Pantoufle, apud Innocent. III. PP. lib. 1. Ep. Locum vide in Scafones.# [Subareus]
SUBARMALIS [Subarmale], Vestis sic dicta, ut quidam putant, quod sub armis gestaretur, ut Turnebus lib. 18.+
page 1086, image: s1086
SUBARRA Repagulum, ex Italico Sbarra, Gallis Barre. Albertinus Mussatus de Gestis Henrici VII. lib. 8. rub. 5.+
SUBARRARE Arrhabone uxorem sibi desponsare.+
SUBASCELLATUS Gervasius Abbas Premonstrat. Epist. 57.+
SUBAUDIRE Vide Overhernessa.#
SUBAULA Aedificium, quod aulae adjacet. Vitae Abbatum S. Albani p. 92.+
page 1087, image: s1087
SUBBASILICANI Qui habitant circa basilicam. Jo. de Janua.#
SABBATTERE Procellos in ventre matris occidere, in vett. Gloss. quasi subter ventrem scrofam battere, ferire, ut abortum faciat. Lex Salica tit. 2. §. 6.+
SUBBEDELLUS Vide Bedellus Bedelli.#
SUBBIBERE Gustare, in Gloss. Arabico-Lat.#
SUBBOSCUS Silva caedua, Gall. Bois taillis: Anglis Undervvoed: Subbois, apud Rastallum in verbo Haybote: quia quod caeditur in silvis, majoribus arboribus subest. Fleta lib. 1. c. 24. §. 8.+ [Subnemus]
SUBCAMERARIUS Vide Camerarius.#
SUBCANCELLARIUS Vide Cancellarius.#
SUBCAPELLANUS Vide Capellanus Capellani.#
SUBCASTELLANUS Vide Castellanus Castellum.#
SUBCAUDARE Excutere, subcutere, vel potius equum ad caudam et nates flagello urgere, ex Gall.+
SUBCICIVIUM Petrus Damianus lib. 7. Epist. 18.+
SUBICINIUM Chronicon Gemblacense: Fecit - stolas, tapetia, et alia, quae quamvis numerentur inter subicinia, ejus tamen industria et studio sunt comparata.+
SUBCINGULUM [Subcinctorium], quod Perizoma, et subcinctorium dicitur, et circa pudenda duplex suspenditur, inquit Honorius August. lib. 1. cap. 206.+ [Subcincta]
SUBCONSUL Proconsul. Inscriptio Brigantii reperta, Severius Severianus Subcos. Leg. 111. Ital. F. Gordian. Ita Joseph. Scalig. Epist. 66.#
SUBCONFESSIO Sacellum subterraneum, crypta, quae sub Confessione; seu aedis sacrae altari, extructa est. Ughellus in Acheruntinis Archiepiscopis pag. 10.+
page 1088, image: s1088
SUBCULTRARE Cultello concidere. Apicius lib. 4. cap. 2. Pulpas, ques subcultrasti, in jus mittes.#
SUBCUMBUS Vide. Cumba.#
SUBCUSSATOR Equus trotator, et Subcussatura, trotatura, Ugutioni, qui sessorem gradu suo subcutit.+
SUBDECANUS Vide Decanus Decani.#
SUBDEFENSOR Vide Defensor.#
SUBDESCENDERE Leges Luithprandi Regis Longob. tit. 66. §. 4.+
SUBDIACONALIA Vestes, quibus Diaconi in sacris Liturgiis utuntur.+
SUBDIACONI qui Graecis [gap: Greek word(s)] , in Concilio Laodic. c. 22.+
page 1089, image: s1089
SUBDITAS Pigneratio [gap: Greek word(s)] , in Glossis Graec. Lat. Mox. [gap: Greek word(s)] , Clarigatio, subditatio, pigneratio. De fidejussore, qui in alterius locum subditur.+
SUBDITI Vassalli, clientes, qui alterius juri ac potestati subsunt, quomodo Sujets nostri dicunt. Subjecti, in Capitulari an. 807. c. 4.+
page 1090, image: s1090
SUBDOCTOR Vide Proscholus.#
SUBDOMNUS Vicedominus. Ita indigitatur Lieuinus Cameracensis Vicedominus, in Charta an.+
SUBDULUS pro Subdolus, Impostor, fallax, Gall.+
SUBDUPLUM Histor. Translat. SS. Vvrandegisili etc. num. 13.+
SUBDUX in Hist. Miscella, qui Theophani in Tiberio [gap: Greek word(s)] .#
SUBESCAETOR Vide Escaetor.#
SUBFIBULUM vel [Subligaculum], un [gap: special sign] e [gap: special sign] h [gap: special sign] ae [gap: special sign] l, in Glossario Saxonico Aelfrici.#
SUBGAMBA Vide Gamba.#
SUBGLUTIO Singultus, Matthaeo Silvatico: nostris, Souglout.#
SUBHIRCUS inquit Papias, Ascellae dictae, quod foetorem in quibusdam reddant.+
SUBHOSPITARIUS Vide Hospitarius Hospitale.#
SUBINDIUS Papias: Subinde, frequenter, saepius, ingeminanter. Subindius, frequentius.#
SUBINTRODUCTAE [gap: Greek word(s)] in Concilio Nicaeno l. c. 3.+
SUBITARE Re quapiam insolita et subitanea percelli, expavescere. S. Cyprianus Epist. 57.+
SUBJUGA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. lignum, propendens a jugo boum, seu pars ima jugi, in quam boves vel jumenta colla immittunt.#
SUBJUGALE Equus, jumentum. Auctor Mamotrecti ad 1. Esdrae cap. 5.+
page 1091, image: s1091
SUBJUGARE verbum nec antiquum, nec novum, viri docti.+
SUBJUGATIO Servitium, exactio, Malatolta.+
SUBJUGIUM Jumentum, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SUBJUNCTORIUM Vehiculum, in l. 10. Cod.+
SUBJURNARE Morari, diem ducere, Gall.+
SUBLARDATUS Joannes Monachus Bertinianus in Vita S. Bernardi Poenitentis n. 35.+
SUBLATERALIS Subditus. Charta Cresimiri Regis Dalmatiae an. 1059.+
SUBLEGEREUS in Foedere Alfredi et Godrini Regum cap. 5.+
SUBLESTIA Infirmitas, tristitia, in Gloss. Isidori.+
SUBLIGAR Cingulum, quo equus subligatur, vel ligula caligae Glossarium Saxon.+
SUBLIMARE Coctione vel igne perpurgare, Sublimer.+
SUBLIMITAS Titulus honorarius Regum, apud Nicolaum I. PP. Epist. 36. 50. etc.+
SUBLINGUIUM Papiae, Operculum gurgulionis, quasi parva lingua, quae foramen linguae recludit, vulgo Livitila dicitur.+
page 1092, image: s1092
SUBLONES [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr. emendat Casaubonus, [gap: Greek word(s)] .+
SUBLUCULUS Obscurus, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SUBMANENTES Submansores, Vide Manentes.#
SUBMANICATUS Ligatus manicis, sive vinculis.+
SUBMANSOR Vide Manentes.#
SUBMEIES in Gloss. Isid. Qui in lectulo mingit. In Gloss. Lat. Gr. habetur Submejulus hac notione: locus non succurrit.#
SUBMANUM Fulgur, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SUBMERGIUM Poena submersionis, olim satis in usu.+
SUBMILITONES Vassalli. Tabularium Abbat. Conchensis in Ruthenis ch. 15.+
page 1093, image: s1093
SUBMINOR Minoris pretii. Vide Plumacius Plumacium, Gannape.#
SUBMONERE [Summonere], Citare, vocare, Gallis Semoner.+
page 1098, image: s1098
SUBNEMUS Vide Subboscus.#
SUBNERVARE Willelmo Britoni in Vocab. MS. est nervos poplitum succidere.+
SUBOCULARE Pars, quae subest oculis, Graecis [gap: Greek word(s)] .+
SUBPLACITARE Vide Placitum.#
SUBPOSITORIUM Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Scabellum, subsellium, scamillum, subpositorium. Sed legendum videtur suppeditorium.#
SUBPRIOR qui absente Priore coetui Monastico praeest.+
SUBPULMENTARIUS Quid ejusmodi voce veteres significare voluerint?+
SUBREGULUS Princeps Regali ferme potestate.+
page 1099, image: s1099
SUBRELICTORUM Liber, qui vulgo Paralipomenon, apud Luciferum Calaritanum de Non conveniendo cum Haeretic. pag. 197. 1. edit.#
SUBRICULA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SUBSADIRE Vide Solsadire.#
SUBSANNIUM Derisio, subsannatio. Indiculus Luminosus: Christi Domini gregem non uniformi subsannio; sed milleno contumeliarum infamio impetivit.+
SUBSANNUM Acta passionis S. Felicis Tubzocensis Episcopi: Tunc Felix Episcopus navem conscendit, catenarum duris nexibus colligatus, et fuit in subsanno navis quatuor diebus et quatuor noctibus, jacens sub pedibus equorum, etc.+
SUBSCRIBENDARIUS unus in Notitia Imperii, omnibus per Orientem Comitibus et Ducibus rei militaris tribuitur.+
SUBSCRIBERE Infra scribere, subjicere.+
SUBSCRIPTI dicebantur Baptismi candidati, quia qui baptismum postulabant, scripto nomen edere tenebantur, ut liquet ex Concilio IV.+
SUBSELLIAE Clitellae, quae subsella equi aut asini ponuntur.+ [Subsellium]
SUBSELLIO Passio S. Leopardini MS. Tali nuntio perterrita Blitildis, subselliones suae evocat fautionis, non procrastinata hora, etc.#
SUBSEQUIUM Servitium, Ugutioni, et in Catholico parvo.#
SUBSEQUIVUS Subsequens. Subsequiva secula, apud Julianum Toletanum in Histor. Vambae Regis pag. 821.#
page 1100, image: s1100
SUBSESSAE Insidiae. Gloss. MSS. ex Servio: Subsessores, qui occisuri aliquem delitescunt.+
SUBSIDES Subsidium, auxilium. Fridegodus in S. Wilfrido c. 55. Subsidibus patris ex omni regione coactis.#
SUBSIDIALIS Subsidium, auxilium, vel potius praestatio auxilii nomine.+
SUBSIDIO Obsidio. Vita S. Antidii Archiep.+
SUBSILLES Lambertus Ardensis pag. 152. Altaria quoque de Hondescoto, et subsilles circaejusdem villae atrium et morum sive mariscum.#
SUBSTANTIA Alimentum. Lex Wisigoth. lib. 8. tit. 5. §. 7. Quantum in substantia ipsius caballi expendisse turaverit.+ [Substantiola]
SUBSTERNIUM Stramentum equi, Litiere. Gervasius Tilleberiensis MS. in Otiis Imperialibus Decis. 3. cap. 94.+
SUBSTILLUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SUBSTRATORIUM Mappa altaris, cui Corporale insternitur.+
SUBSTRATUM idem quod Substernium, Stramentum equi.+
page 1101, image: s1101
SUBSUMMATIM Statim. Vita S. Wunebaldi cap. 7.+
SUBSUTORIUM Vide Substratorium.#
SUBTALARES Calcei, nostris Souliers. Papias: Subtalares, genus calciamenti, quasi sub talo proprie.+
page 1102, image: s1102
SUBTANEUM Togae seu tunicae species, quam etiamnum Soutane vocamus, quod forte Sultanorum seu Turcorum vestis propria fuerit.+
SUBTEL Vide Subtalares.#
SUBTELA in Catholico parvo, Culiere de cheval.+
SUBTERIOR Inferior. Vetus Charta apud Perardum: In superiori fronte perticas 8. in Subteriore vero perticas 8.#
SUBTERRARE Humo mandare, sepelire, Gall. Enterrer.+
SUBTILE Vestis Subdiaconorum, quae et stricta tunica dicitur, inquit Honorius Augustod. lib. 1. c. 229. lib. 3. cap. 1. et 85.+
SUBTILIARE Tenuem facere, Ugutioni. Auctor Mamotrecti ad 1. Esdrae c. 5.+
page 1103, image: s1103
SUBTILLUM Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Carmen, Subtillum. Ita MS. In edito vox subtillum abest.#
SUBTULUM Charta an. 1316. apud Fantinum Castruccium in Histor.+
SUBTOLARIUM subtulares. Vide Subtalaris Subtalares.#
SUBTUTUS Commodianus Instruct. 30.+
SUBVASORES Armigeri, qui tenent de Militibus.+
SUBUBERES Infantes, qui adhuc sunt sub ubere, in Glossis Isidori, Gr. [gap: Greek word(s)] , ut apud LXX.+
SUBUCULARES Calcei, pro Subtalares, in vita S. Heldredi Abbat. Novalicensis n. 14.#
SUBVECTARE Subministrare. Auxilium subvectare, apud Galfridum Monemuthensem lib. 2. c. 4.+
SUBVECTUS Vectura. Leges Luithprandi Regis Longob. tit. 107. §. 1.+
SUBLEVELLAMEN Gl. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] . Subvellamen. In MS. Subvellaneum habetur. Vide Subventrile.#
SUENTIO Praestatio extraordinaria pro subsidio principis in necessitatibus suis; vulgo nostris Subvention, ut fuit illa, quae 1303.+
SUBVENIMEN pro subventio, auxilium, apud Gunzonem in Miraculis B. Gingulfi num. 18.#
page 1104, image: s1104
SUBVENTRILE [Subventrilis]. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , submen, subventrile.+
SUBVIARIUS Vide Viarius Viare.#
SUBVICARIUS Vide Vicarius.#
SUBVICECOMES Vide Vicecomes.#
SUBULA et [Subla], Veru, vel ferrum longius ac praeacutum, cujusmodi est cerdonum subula.+
SUBUNCULA Papiae, Panus addititius, a subjiciendo, vel subsuendo dictus.+ [Subunculare]
SUBUNDRA Glossae antiquae MS. Subgrunda, inter tectum et parietes subgrunda dicitur, vulgo vero subungra.#
SUBURBANUM Praedium, quod ad urbem est: [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Auctor Mamotrecti ad cap. 30.+
page 1105, image: s1105
SUBURBANI Charta Henrici V. Regis Angl. pro Abbatia de Exaquio in Normanniae Ducatu tom. 2. Monastici Anglic. p. 969.+
SUBURBICARIAE Regiones ac Provinciae sic dictae in Italia, quod Urbis Vicarii jurisdictioni subditae essent: ut Urbicariae, quae a Praefecto urbis administrabantur. Vide quae in hanc rem congesserunt Baronius an. 325. n. 134. 135.+
SUBURGIUM pro Subburgum. Tabularium Monasterii S. Andreae Viennensis: - Vineam nostram quam Domnus noster Rex Chunradus territorium de murum civitatis Viennam mihi dedit propter murum, quem ego feci in suburgio Viennae civitatis juris mei, etc.+
SUBURIA Sonus quilibet, Papias.#
SUBUSTIVUS Alexander Jatrosophista lib. 1. Passion. Eis, quos subustivos contingit habere oculos. Ubi Gl. MSS. rubeos.#
SUCCA Vestis species. Bulla Nicolai II. PP. pro Canonicis Basilicae S. Petri Romae, apud Bzovium an. 1280. n. 5.+
SUCCENTOR Joanni de Janua, qui in Ecclesia post Praecentorem, sive principalem Cantorem subsequenter canendo respondet, vel qui facit officium principaliter in choro sinistro. Durandus lib. 2. Ration. c. 2. n. 1.+ [Succentoria]
SUCCENTRIO Messianus Presbyter de Vita S. Caesarii Arelat. Episcopi pag. 254.+
SUCCIDIUM Vita S. Rigoberti Archiepisc. Remensis, c. 1.+
SUCCIDIUS pro Succedaneus, Succiduus Marculfus l. 1. form. 2.+
page 1106, image: s1106
SUCCINCTORIUM Papias: Succinctorium vestimentum, quo tantum genitalia teguntur.+
SUCCLAMATIO Submonitio, citatio in jus. Diploma Zuenteboldi Regisan. 898. in Monum. Paderbornensib. pag. 45.+
SUCCUMBUM Vide Cumba.#
SUCCURRERE Vide Monachus ad succurrendum Monachi.#
SUCCUSSATOR Succussatura. Vide Subcussator, Trotator Trotare.#
SUCERDA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
SUCHORNA Vestis species. Vide in Surcotium.#
SUDA Fossa, seu potius vallum, vel sudes, quibus vallum ipsum et castra muniuntur, ut apud Ammian. lib. 51.+
SUDARE ris, Sudium compago, vel contextus. Acta S. Thyrsi Mart. n. 38.+
SUDARII apud Firmicum lib. 3. cap. 7.+
page 1107, image: s1107
SUDARIA Stragulum, quo equus insternitur, ne ejus sudor equitem inficiat. Stephanus Episc. Redonensis in Vita S. Guillelmi Firmati n. 26.+
SUDARIUM Vestis Sacerdotalis, quae alias Mappula. Vide Amalarium lib. 2. de Eccl. Offic. c. 24.#
SUDES tis, qui facit sudes, Jo. de Janua.#
SUDIS Porcorum stabulum, Germ. Suten, Gall. Sou, vel seu a pourceaux.+
SUEGIUS Vide Canis seusius.#
SUFFACIATUS pro Suffasciatus, fasce onustus: apud Ordericum Vital. lib. 3. pag. 499.#
SUFFETUS Latinis, qui pro alio substituitur. Novella Valentiniani de Episcopali judicio: Ji autem, qui intra decennium transactum a die latae hujus legis Diaconi ordinati sunt, suffectos prose dare debebunt, etc. Vide Brisson. de verbor. signific. Lex Wisigoth. l. 5. tit. 7. §. 20.+
SUFFERRARE Vide Ferrum.#
SUFFERRATURA Statuta Facultatis Juris Civilis Academiae Viennensis in Austria tit. 11. §. 5.+
SUFFERENTIA Patientia, tolerantia. Evagrius Monach. in Sententiis: Sufferentia viri generat spem. Acta S. Thyrsi Mart c. 6.+
SUFFIBULATORIUM Joanni de Janua, Subligatorium, Subfibulum, i. subligaculum. Papias: Subfibulum, subligamentum.#
SUFFICERE Posse. Anastasius Bibl. in Historia de exilio S. Martini PP. Cras, quod est dominica dies, obvii ei erimus, et salutabimus eum, quia hodie non suffecimus.+
SUFFIRMATUS Suffultus, munitus. Papias MS.#
SUFFITORIUM Anastasius in Hormisda PP. Pallia olobera blattea cum tabulis auro tectis, de chlamyde vel de stola Imperiali, suffitorium super confessionem B. Petri Apostoli.+
page 1108, image: s1108
SUFFLARE Ugutio: Sufflare, i. appodiare, fulcire, appodiamentum supponere, vel hoc sufflamen, appodiamentum, quod cui innititur, ut sustentetur.+
SUFFLATOR Officium in Coquina Regia, in Ordinat. Hospitii S. Ludovici Regis Fr. an. 1261. vulgo Souffleur.+ [Sufflatorium]
SUFFLUS suffletus. Flatus ventris. Vide in Bombulus Bombus.#
SUFFOSSOR vel suffusus equus, Ugutioni. Alibi: Affusus equus, qui vulgo infusus est.#
SUFFRAGANEI Episcopi Metropolitano subjecti in Capitul. an. 779. cap. 1.+
page 1109, image: s1109
SUFFRAGANTIA Vide Suffragium.#
SUFFRAGATOR idem qui Suffraganeus, in Epist. 9. Pelagii II. PP.#
SUFFRAGILATIO Est aliquorum fidem suscipere, qui sunt fidejussores. Papias.#
SUFFRAGIUM Pecuniae, quae suffragii titulo ab Imperatoribus accipiebantur, cum honores deferebant, quae [gap: Greek word(s)] vocantur in formula juris jurandi Novellae Justiniani 8.+
page 1110, image: s1110
SUFFRENATUS Acta MSS. Passionis S. Eulaliae Mart. Tunc pro camo capillis suffraenata ad passionem ducitur, id est quasi fraeno tracta.#
SUFFUGARE Concilium Forojuliense an. 791.+
page 1111, image: s1111
SUFFUGIUM Gariopontus l. 2. c. 13. Dyspnia ( [gap: Greek word(s)] ) autem suffugium nominatur, semper interius ad se trahens anhelitum.+
SUFFUSORIUM Vas, in quo est oleum, quod ponitur in lucernis, idem est infusorium.+
SUFFUSUM Formula 35. ex Lindenbrogian. Itemque victu adcaballos eorum, foena carratanta, suffuso modia tanta.+
SUFRACEMATUS Statuta vetera Chirurgorum Parisiensium art. 26.+
SUGGERA Lex. 3. Cod. Th. de Calcis coctor. Hoc autem excepto a Tarracinensis praestationis Canone suggera, quae vetusto praeberi Fari ac Portus usibus more consuevit.+
SUGGERERE Fundere. Missale Francor. vetus pag. 398.+
SUGGESSIO in veteribus Codicibus Conciliorum Gallicanorum legi monet Sirmondus ad Concil. Parisiense IV. pro suggestio.#
SUGGILLARE Suffocare, strangulare. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , suggillatio, suffocatio.+
page 1112, image: s1112
SUGGILLATIO Exactio, Malatolta. Charta Sanctii Regis Navarrae aerae 1045.+
SUGGREMIARE Sursum gremium faciendo pannos elevare, et succingere. Ugutio.#
SUGIUS Vide Canis seusius.#
SUGRUNDIA [Sugrundaria], Glossae Isid. Sugrundia, fundamenta. Sugrundaria, sepulchra.#
SUITA Vide Secta.#
SULCARE Sulcos in pergameno ducere. Regler de parchemin. Chronicon Trudonense lib. 8. pag. 441.+
SULCI circa villas, superstitionis species, in Indiculo Superstitionum et Paganiarum c. 23.#
SULCIA Capitulare de Villis c. 34. Lardum, siccum, sulcia, inusultus, vinum, acetum, etc. Helmodus lib. 1. c. 77.+
SULCITA Albertinus Mussatus lib. 5. de Gestis Italicor. rubr. 2.+
SULIVA Trabs, tignum, nostris, Solive: ex Saxon. [gap: special sign] ul, vel [gap: special sign] ll columna.+
SULLYNGA Vide Svvollynga Swollynga.#
SULPHURIUM [gap: Greek word(s)] , Sulpurium, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. In edito est Sulphurium.#
SULSUS Michael Scotus de Physionomia c. 12. Et hic similiter acetum nocet et sulsus, id est, nervi pedum boum, et lac et cucumer, etc. Vide Sulcia.#
SULTANUS [Soldanus], apud Turcos est supremus Princeps: unde Nicephorus Bryennius l. 1. n. 9.+
page 1113, image: s1113
SULZITA apud Papiam, vel ut codex MS. praefert, Sulzita, inter vasa escaria recensetur, in v. Vasa. Alibi: Sulzica, a salibus dicta, quasi salzica, i. salinum.#
SUMMA Sors pecuniae creditae. Summa crediti, in l. 1. Cod. Th. de Usuris. Capitis summa, apud Paulum in Collect. Sentent.#
SUMMARE Submonere, adhortari, ex Gall. Sommer.+
SUMMARII qui faciendae rationis summarum quarumcumque periti sunt. Jul. Antecessor Constit. 58.+
SUMMATES Classis Alexandrinae Praefecti, in l. 32. Cod. Th. de Navicular.#
SUMMATITAE ex Gr. [gap: Greek word(s)] , condiscipuli, apud Ordericum Vitalem in Praefat. Glossae MSS. Simatides, condiscipulus.#
SUMMISTAE Caesar Egassius Bulaeus in Histor. Academiae Paris. ad an. 1120.+
SUMMISTA [gap: Greek word(s)] , apud Ordericum Vitalem lib. 1. p. 330. 333. V. S. Hieronym. in Ruffin. l. 3. c. 9. Epist. 13. sub fin. et Epist. 25. cap. 2.#
SUMMITTERE pro Submittere, apud Baldricum Noviom. lib. 1. cap. 33.#
SUMMOSA Vide Submonitto.#
page 1114, image: s1114
SUMMUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
SUMNIS Vide Sunnis.#
SUMPNIATA Vide Soniare.#
SUMPTOR Synodus Sodorensis in Mannia, an. 1229.+
SUMPTORIUM Flodoardus lib. 3. Hist. Remensis cap. 5.+
SUMPTUARIUS qui erogat sumptus. Glossae Antiquae MSS. et Papias. Vide Inscript. vett. 331. 2. 333. 5.# [Sumptuosus]
SUNDERNOTA vox Saxonica. [gap: special sign] un [gap: special sign] e [gap: special sign] no [gap: special sign] e, Officium, munus, vel ministerium distinctum vel peculiare.+
SUNGAILONES Vide Sakones.#
SUNGEDA Charta an. 1147. in Tabulario S. Bertini: Qui denarii annuatim per manum Presbyteri de Werkin in Nativitate S. Mariae ad censum Episcopalem, quem Sungeda vocant, dirigentur, forte pro sunt-gelda, pensitatio ad fretum.#
SUNNIS Sonnis, [Sonia], [Exonia], etc.#
page 1116, image: s1116
SUONBOUCH Charta pacationis, priscis Germanis, ex Suon, pax, pactum, et buch, liber, libellus. Charta Alamann. Goldasti 28.+
page 1117, image: s1117
SUOSCIENTE Deditâ operâ nostris a sonescient. Charta an. 1062.+
SUPANUS Vide Zupa.#
SUPERABSTINERE Concilium Toletanum I. c. 13.+
SUPERABUNDUS Superbus, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. ubi sic legendum puto, pro supervacundus. Infra: [gap: Greek word(s)] , superabundo.#
SUPERACUTAE Tonus in musica sublimior, acutior, [gap: Greek word(s)] , Maximo Tyrio serm. 3. Hugo a S. Victore in Speculo lib. 1. c. 3.+
SUPERAGIUS vox hybrida, ex super et [gap: Greek word(s)] , sanctus.+
SUPERALIA [gap: Greek word(s)] in Gloss. S. Benedicti cap. de Vestimentis. Sed leg. Superaria. Vide infra.#
SUPERALTARE bifariam sumi videtur, nempe pro Ciborio, quod Altari imminet, et altari portatili.#
page 1118, image: s1118
SUPERANNATUS qui annum aetatis excessit, Gall. Suranne. Monasticum Anglic. to. 3. p. 153. Et si in tempore pannagii 20. porcos super annatos habuerit, etc.#
SUPERARE pro Superesse, usurpat Lucifer Calaritanus lib. 1. pro S. Athanasio: Ego superavi solus prophetarum.#
SUPERARIA Vestis, quae superinduitur, in Gloss. Isid. et apud Papiam.+
SUPERASSISAE quae Latinis Superindicta. Vide in hac voce Superindictum. Charta Edwardi III. Regis Angliae to. 2.+
SUPERAUDIRE Leges Kanuti Regis Angl. part. 2. cap. 43.+
SUPERAUGURIARE Auguria consulere. Halitgarius Episcop. Cameracensis in Poenitentiali cap. 6.+
SUPERAVUS nude in Gloss. Arabico-Lat. Atavus: Suselle, seu Susayeul, in veteri Ceremoniali a nobis laudato ad Joinvillam pag. 201.#
SUPERAZEMULARIUS Vide Azemularius.#
SUPERBIA Dolus. Pactus legis Salicae tit. 35. §. 5.+
SUPERBRACHIUM Vide Brachiale.#
SUPERCAPITULUM Index capitis, seu capituli.+
SUPERCAPTIO Vide Superprendere.#
SUPERCENSUS Gallis Surcens. Charta Philippi Regis Franc. an. 1308. ex 2.+
SUPERCILIUM fluvii, non semel apud Ammianum. Vide Lindenbrog. ad eundem p. 9. 1. edit.#
SUPERCOPA Operculum cupae, seu poculi, to. 4. Monarch. Lusitan. pag. 304.#
page 1119, image: s1119
SUPERDEMANDA vox Forensis, cum Actor in processu litis plus petit quam continet libellus actionis, ut est apud Bractonum lib. 4. tract. 1. c. 16. §. 5.+
SUPERDICERE Accusate, criminari, insimulare: Saxon. [gap: special sign] o [gap: special sign] ec [gap: special sign] an: quomodo Galli dicunt, Dire quelque chose sur quelqu'un. Leges Edgari Regis Angl. c. 9.+
SUPERDICTIONES Superscriptiones deletis imponi solitae. Marculfus lib. 2. form. 17.+
SUPERDUCERE Jus denegare, Gall. Surmener.+
SUPEREXCEPTUS Spretus, contemptus, in Legibus Adelstani Regis apud Brompton. fol. 850.#
SUPERFICIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Vide vett. Inscript. 138. et 608.8.#
SUPERFLUOSA Radulfus de Hengham in Parva cap. 7.+
SUPERFLUITAS Excessus in exactionibus, malatolta.+
SUPERFODERE pro Superfidere, quomodo Saxonice [gap: special sign] e [gap: special sign] u [gap: special sign] an, nimium, et plus justo fidere.+
SUPERFORANEUM Supervacuum, de qua voce vide Savaronem ad Sidonium lib. 1. Epist. 7.#
SUPERFRONTALIS Vide Frontalis Frontale.#
SUPERFUNDERE In Lege Burgund. tit. 53.+
page 1120, image: s1120
SUPERFUSIO Profusio, Perfusio, cum aqua post communionem Sacerdotis calici a ministro infunditur.+
SUPERFUSI dicti, quibus ob morbum, vel periculum mortis, baptismus conferebatur superfusâ salutari aquâ non vero immersione, uti observatum in voce Clinicus Clinici.+
SUPERHABERE pro insuper habere, Despicere, negligere, in Legibus Anglicis non semel.#
SUPERHUMERALE Vestis Pontificum in veteri Lege. Exod. 28. 6.+
page 1121, image: s1121
SUPERJACTARI maleficium. Lex Salica tit. 21. §. 3. Si quis alteri aliquod maleficium superjactatus fuerit, etc. Nos dicimus, Jetter le sort sur quelqu'un.#
SUPERJEJUNARE Vide Superpositio.#
SUPERILLUSTRES Speculum Saxonicum l. 1. art. 3.+
SUPERIMPOSITIO Charta Ludovici Pii Imp. apud Puricellum in Monumentis Basilicae Ambrosianae p. 215.+
SUPERINDICTUM Superindictio, quidquid praeter indictionem provincialibus imponitur.+
SUPERINSIGNE Sagum Militare, quod armorum insignibus distinctum gestant in bello Milites. Vide Jupellum Jupa.#
SUPERINSPECTOR Episcopus. Senator in Psal. 108.+
SUPERISTA Aedituus, ex Graeco [gap: Greek word(s)] . Glossae
page 1122, image: s1122
Biblicae MSS. [gap: Greek word(s)] . Annales Francorum Lambeciani ann. 882. lib. 2.+SUPERJUDEX dignitas apud Lusitanos. Vide Brandaon, lib. 15. Monarch. Lusitan. cap. 41.#
SUPERJURARE Capitula Theodori Archiep. Cantuar. c. 47.+
SUPERLABIUM Labium superius. Leges Kanuti Regis cap. 51.+
SUPERLICENTIA Licentia extraordinaria. Statuta pro Monasterio S. Andreae Avenionensis an. 1253.+
page 1123, image: s1123
SUPERLIMINARE in Hist. miscella, [gap: Greek word(s)] apud Theophanem an. 6. Justiniani. [gap: Greek word(s)] , apud Anonymum de locis Sanct. cap. 7.#
SUPERMISSA Epistola, quae canitur in Missa. Glossae MSS. S. Germani Paris. ad Prisciani Graeca vocabula: [gap: Greek word(s)] , et [gap: Greek word(s)] idem est, i. Supermissa.+
SUPERNAS natis, Superna colens. Jo. de Janua.#
SUPERPELLICIUM Vestis linea, manicata, sic appellata, inquit Durandus in Ration. lib. 3. c. 1. n. 10. 11.+
page 1124, image: s1124
SUPERPLUS Residuum, quod summam aliquam excedit, Gallis, Le surplus: [gap: Greek word(s)] , Zonarae in Alexio Comm. pag. 237.+ [Superplusagium]
SUPERPONDUS quod pondus excedit: Gall. Surpois, Occitanis Subrepes. Fori Morlanenses art. 18.+
SUPERPONERE ultra debitum exigere. Censum superponere, in Praecepto Caroli M. pro Hispanis an. 812. et in Capitulari Wormaciensi an. 829. c. 15.#
page 1125, image: s1125
SUPERPOSITA Morbus seu laesio equina inter carnem et ungulam, faciens rupturam carnis ibidem, etc. Petrus de Crescentiis lib. 9. cap. 51.+
SUPERPOSITIO et Superpositio jejunii, dicitur jejunium strictius, et quod majori abstinentiâ observatur, quam caetera jejunia, quae ex regula, aut ab Ecclesiâ indicuntur: ita ut si quis semel in die edat, in ipso, ut vocabant, superposito die a cibo vel etiam a potu penitus abstineret; quod Poenitentialis MS.+
page 1127, image: s1127
SUPERPOSITUM Superficies, quidquid agro inaedificatum est, aut in eo satum vel plantatum.+
page 1128, image: s1128
SUPERPOSITUS Monasterii, Abbas, [gap: Greek word(s)] , in Diplomate Muncimiri Croatiae Ducis an. 992. apud Joan. Lucium de Regno Dalmat. lib. 2. c. 2.+
SUPERPOSTULATIO Quod praeter debitum exigitur, in l. 28. Cod. Th. de Erogat. milit. annonae.#
SUPERPRENDERE Capere ultra quam fas est, aut licet. Lex Ripuar. c. 60. §. 2.+
SUPERSALIENTES Leges Alfonsinae part. 2. tit. 34. lege 6.+
SUPERSALLICIO Extat Formula 5. inter. Andegavenses, hoc titulo: Incipit securitas de supersallicione hic est.+
SUPERSCRIBERE Pignoti capere, titulum praedio adscribere: Saisir, Gregorius M. lib. 10. Epist. 27.+
page 1129, image: s1129
SUPERSEDERE Differre: [Supersisa], dilatio. Proprie supersedere, est negligere, contemnere. Leges Adelstani Regis c. 25.+
SUPERSEDIUM Sedis Stragulum. Hugo Flaviniac. in Chron pag. 246. Supersedium unum.#
SUPERSELLIUM Stragulum, quod sellae insternitur. Messianus Presbyter in Vita S. Caesarii Archiep. Arelat. p. 254. lib. 2.+
SUPERSIGNUM Vexillum navis. Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 34.+
SUPERSISA Vide Supersedere.#
SUPERSTATIONARIUS Vide Stationarius Stationarii.#
SUPERSTATUTUM quod praeter Statutum
page 1130, image: s1130
exigitur, in l. 12.+SUPERSTITIA [Superstitium], idem quod Superstitio.+
SUPERSTITIO Vexatio, quidquid super statas et ordinarias praestationes exigitur. Charta Caroli Crassi Imp. an. 882.+
SUPERSUADERE Dissuadere, Papiae.#
SUPERTENERE [supratenere], Detinere, possidere per vim, aut contra jus: debitum quid ultra tempus sive terminum solutioni praefinitum detinere, Saxon, o [gap: special sign] e [gap: special sign] heal [gap: special sign] an ab o [gap: special sign] e [gap: special sign] , ultra, et healdan, tenere. Leges Alvredi cap. 9.+
SUPERTITULUS Firminus de mutatione aeris cap. 1. Haec particula non est nisi supertitulus tabulae praecedentis.#
SUPERTOTUS Vestis species, quam itinerantes supra omnia consueta vestimenta superinjiciebant. Statuta Ordinis S. Benedicti in Provincia Narbonensi an. 1226. cap. 16.+
SUPERTUNICA [Supertunicare], Vestis, quae tunicae injicitur [gap: Greek word(s)] .# [Supertunicale]
page 1131, image: s1131
SUPERVANNUM Pars navis. Contractus initus inter S. Ludovicum Regem Franc. et Venetos an. 1268.+
SUPERVENTA Hincmarus de divortio Lotharii: Ad haec omnia pertinent et ligaturae execrabilium remediorum, - et quas Superventas foeminae in suis lanificiis, vel textilibus operibus nominant.+
SUPERVENTOR qui pro alio intervenit, et spondet.+
SUPERVENTUS Verbum militare, quo pro incursione utuntur Vegetius lib. 1. c. 21. l. 3. c. 1. 3. 6. 7. 8. 10. 19. 22. 26.+
page 1132, image: s1132
SUPERVENIRE Superare, antistare, apud Sidonium lib. 3. Epist. 4. 12. lib. 7. Epist. 14. et post Carmen 23.+
SUPERVICTUS Victus, Saxon o [gap: special sign] e [gap: special sign] c [gap: special sign] mene, supervictus. Leges Ethelredi Regis apud Wenetyngum editae cap. 16.+
SUPERVIDERE Inspicere: [Supervisor], inspector: Supervisio, inspectio, apud W. Thorn an. 1363. 1365.+
SUPERVIVERE dicitur, qui alteri superstes est: Gallis Survivre, in Legibus Edmundi Regis Angliae.+
SUPERUNDATIO Poenae species; cum quis scilicet in mare demergitur, seu aquis ac undis operitur, rursumque sanus inde extrahitur.+
SUPPAR Interula, [gap: special sign] c, in Gloss. Saxonico Aelfrici, pro Supparum.#
SUPPEDANEUM Jo. de Janua: Scamnum, quod altioribus lectulis apponitur: seu scabellum, quod parvulis lectulis apponitur. Idem dicitur suppedaneus, et hypodeon a Graecis: legendum hypopodion. S. Augustinus in Psalm 98.+
page 1133, image: s1133
SUPPEDIRE apud Papiam, sub pedes esse. Emendat Barthius, suppes, dis, sedile, malim, suppedire.#
SUPPEDIUM Refugium, in Glossis Isidori, et apud Papiam, ubi idem Barthius reponit hypopodium.#
SUPPETERE Petere per subreptionem, contra jus. Synodus Tricassina an. 878. c. 2.+
SUPPLANTANEUS Supplantator, qui alium supplantat. Utitur Michael Scotus de Physionomia cap. 72. 75. 100. 101.#
SPPLEMENTARIUS Ordo Romanus: Denuntiata statione primo mane praecedit omnis Clerus Apostolicus ad Ecclesiam, exceptis his, qui in obsequio illius comitantur, ut supra diximus, et expectantes Pontificem in Ecclesiacum Supplementario et Bajulis et reliquis, qui Cruces portant, sedentes in Presbyterio.+
SUPPLEMENTUM Viaticum, quod ad iter conficiendum suppeditatur. Jonas Bobiensis Monach. in Vita S. Bertulfi Abb. cap. 5.+
SUPPLETIO Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 56.+
SUPPLICARE dicuntur Monachi, cum ante Abbatem in Capitulo, aut alibi, se inclinant, seu cum eum salutant. Usus antiqui Cistercienses cap. 70.+
SUPPLICIA Quaestiones, torturae, in Lege Salica tit. 42. §. 5. 7. 8. 9. 10. 11.#
SUPPLUMBARE Immergere, Plonger dans' eau, a plumbo, quod aquarum altitudinis explorandae gratiâ in mare immittitur. Guibertus de Vita sua lib. 3. cap. 8.+
SUPPODIARE Vide Podium.#
SUPPORTARE Curare, similiter et ferre onus aliquod, et alii parcere, in Jure Hungarico. Sambucus. Nos etiam Supporter dicimus, pro tolerare.#
page 1134, image: s1134
SUPPOSITIO Glossae antiquae MSS. Suppositionem, Propitiatorium.#
SUPPOSITORIUM Medica balanus. Petrus Blesensis Epist. 43. Contra inobedientiam ventris fiat suppositorium, aut clyster.#
SUPPRESSUM Morbus equinus, vel cum mordetur, in calce percutitur, vel ipso de crure percutit rem aliquam duram, etc. Petrus de Crescentiis lib. 9. de Agricult. cap. 39.+
SUPPRIMUS inferioris conditionis. Acta SS. Neraei Achillei, etc. num. 21.+
SUPRACELLUM Historia Abbatiae Condomensis p. 510.+
SUPRAJUNCTARII qui Aragonensibus Sobrejuncteros, suntque executores de las sententias, e encal???dores de los malfeytores, e de los encarcados, e aquellos malfeytores, que se an judgados por los justitias de las Ciudades et de las villas, e de los otros lugares de Aragon, ut est in Foris Aragon. lib. 1. pag. 7. v. edit. 1624.+
SUPRALIGATURAE dicuntur panni, camisia, manicae mulierum usque ad humeros. Papias.#
page 1135, image: s1135
SUPRAMITTERE mittere supra, Accusare, Gall. mettre sus. Tabular. S. Albini Andegav.+
SUPRANOMEN Quod nomini [gap: Greek word(s)] , seu proprio additur, ad similium nominum discrimen, Gallis Surnom. Charta an. 1049.+
SUPRAPONS Pars navis. Contractus Navigii D.+
page 1136, image: s1136
SUPRAREGULA dictus Willelmus Divionensis Abbas a rigore ferventioris propositi, ut scribit Hugo Flaviniacensis an. 1013.#
SUPRASEDERE pro Supersedere. Suprasedente adversario, in l. 5. Cod. Th. de Pactis.#
SUPRASTANS Praefectus, Italis Soprastante. Sanutuslib. 2. part. 4. cap. 21.+
SUPRAVESTIS Sagulum, Cotte d'armes. Statuta Ord. Hospital. S. Joannis Hieros. tit. 2. §. 4.+
SUPRAVITA Dotalitium, quod uxori cedit post mortem mariti, ex Gallico, Survivance, vel Survie.+
SUPREMA Quando sol supprimitur, in Gloss. Isid. Solis occasus.#
SUPRESTES et [Subprestes], pro Superstes.+
SUPRINUS pro Sobrinus, apud Pelagium Ovetensem Episcop.+
SUPURATUS Purulentus. Papias.#
SURCARIA Vide Surtaria.#
SURCLARE apud Apicium lib. 4. et 5. pro Surculis connectere et ligare dici observat Gabriel Humelbergius pag. 93. 104.#
SURCOTIUM Vestis species, Gallicis Scriptoribus Surcot, forte quod Cotis adderetur, vel superindueretur.+
SURCULAMEN Surculus. Gildas de Excid. Britann.+
SURGERE Emergere, Gall. Sourdre, [gap: Greek word(s)] .+
page 1137, image: s1137
SURGOTUM Vide Surcotium.#
SURIANI ita dicti in Terra Sancta quidam serviae tributarii, et ad usus agriculturae, et ad alias inferiores necessitates dominis suis reservati, de quibus multa habet Jacobus de Vitriaco in Hist. Hierosol. cap. 74.#
SURICUM Ratherius Teronensis post Apologetic, pag. 237.+
SURISCULA Vasis species. Pelagius libello 4. n. 671.+
SURPLUSAGIUM Vide Superplus.#
SURRIGERE Adversa aqua natare, navigare. Lex Wisigoth. lib. 8. tit. 4. §. 29.+ [Surrectus]
SURSA Vide Surgere.#
SURSISA Vide Supersedere.#
SURSUM REDDERE vox Practicorum Angliae, ex Anglico Surrendre, quae potissimum usurpatur, cum quis dominium suum vel praedium in manus Domini superioris resignat, alteri reddendum.+
page 1138, image: s1138
SURSUS Vide Surgere.#
SURTARIA Gregorius M. PP. lib. 7. Ind. 2. Epist. 54.+
SUS Machina bellica, quae et Scropha: Gallis Truie.+
page 1139, image: s1139
SUSANA terra, apud Will. Thorn, deterra maneriorum mensurata: Summa terrae arabilis 567.+
SUSCEMATAE carnes, Ex Gallico Sursemees. Fleta lib. 2. c. 12. §. 27.+
SUSCEPTORES [gap: Greek word(s)] S. Athanasio, qui annonis et tributis utriusque aerarii recipiendis praepositi sub dispositione Rationalium erant: de quibus multa in utroque Cod. tit. de Susceptor.+ [Suscipere]
SUSCEPTUS Cliens, cui adest Advocatus in judicio. Palaemon.+
page 1140, image: s1140
SUSCIPERE dicuntur Patrini, qui baptizandum ad fontem deducunt, et baptizatum de fonte excipiunt, et inde Susceptores appellati, Graecis [gap: Greek word(s)] .+
SUSKINS Monetae Anglicae species. Vide Galihalpens.#
SUSPECTIO in Legibus Luithprandi Regis Longob. tit. 49. §. 1. ubi Suspicio legitur in Lege Longob. lib. 2. tit. 55. §. 15.#
SUSPECTO adverbialiter, in l. 21. D. de His quae ut indign.#
SUSPENSIO corporis per pedes, poenae species apud Anglos, de qua Fleta lib. 1. cap. 26. §. 4.#
SUSPENSORIUM Uncus, cui appenduntur carnes in culina. Caesarius Heisterbach. lib. 6. cap. 5.+
SUSPENSURA vox Architectorum. Anonymus de Re architectonica cap. 16.+
SUSPICIOSUS Suspectus. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , suspiciosus, Alibi: [gap: Greek word(s)] , suspectus, suspiciosus.+
SUSPIRIUM Spiritus, et anhelitus difficultas, apud Apuleium de Virtutib. herbar. c. 41.+
SUSSALTIRE Ugutio Digerere, evacuare.+
page 1141, image: s1141
SUSSEINA terra. Vide Susana.#
SUSTINENTIA Patientia. Vita S. Firmini Mart. Mihi Deus noster sustinentiae dabit virtutem, Epist. 129.+
SUSTINERE Expectare. S. Hieronymus Epist. 17.+
SUSUM pro Sursum. Glossae vett. Susu, [gap: Greek word(s)] . Rursum, [gap: Greek word(s)] , suso, supra, super.+
SUSURRATOR Susurriosus. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Susurriosus, susurrator.+
SUSURRIUM Joanni de Janua, murmur latens, locutio.+
SUTHDURE Porta australis, ex Saxon.+
page 1142, image: s1142
SUTRIBALLUM utriballus. Gloss. Lat. Graec. MS. [gap: Greek word(s)] , Sutriballum.+
SUTRUM Charta an. 1115.+
SUXTA Chronicon Abbat. S. Trudonis lib. 1. pag. 350.+
SWAIGA Testamentum Frederici Palatini in Metropoli Salisburgensi to. 3. p. 446.+
SWANIMOTUM [Suanimotum], Curia libera tenentium in foresta, quae de delictis in foresta accidentibus ter in anno cognoscit: vox a Saxon [gap: special sign] an [gap: special sign] , Anglis Zvvain, operarius, minister, et [gap: special sign] emc [gap: special sign] e, Conventus.+
SWARMUM apum, in Modo tenendi hundredum p. 128. Examen apum, ex Anglico Svvarm.#
SWARTZ-WILD Bestiae nigrae, ex Germ. Schvvartz, niger, Wild, sera: Gallis Bestes noires, Lex Bajwar. tit. 19. §. 7.+
SWEIZCHOLI Lex Bajvvar. tit. 13. cap. 11. §. 1. Et si unum eorum (equum) contra legem minaverit, quod Svveizcholi dicunt, etc.#
SWERP Jactura maris, vulgo Wrec, et Warec.+
SWINHEY Clausura circa blada, seu haia, quae ab his arcet porcos: ex [gap: special sign] in, porcus, et he [gap: special sign] sepes.+
SWIRO [Svvro]. Lex Bajvvar. tit. 15. cap. 11. §. 2.+
page 1143, image: s1143
SUUM Porcorum coetus, in Glossis MSS. Regiis.#
SWOLLYNGA [Swulinga], vox Cantianis familiaris, quibus idem quod Anglis hyda, seu ut est in Domesdoy, Carucata, nuncupatur: vulgo inquit Somnerus, a Plonghland.+
SYLLABAE Litterae, Epistola. Glossae Lat. Gr. Adfatibus, [gap: Greek word(s)] .+
SYLLABARIUS Vide Abecedarius.#
SYLLABIZARE Elementa sigillatim appellare, quomodo faciunt, qui primas literas ediscunt, nostris Epeller.+
page 1144, image: s1144
SYLLOGIZARE Concludere, decernere, Arrester.+ [Syllogismare]
SYLVA Sanutus lib. 3. part. 11. c. 13. Transeuntes montes Riphaeos, quos Vngari Sylvas vocant.+ [Silva]
SYLVARIUS qui silvam custodit, providet.+
SYLVAGIUM Jus utendi silva, vel praestatio pro jure utendi silva, ut forest agium, de quo supra.+
SYLVATICUS Agrestis, incultus, aspero ingenio, Sauvage, Italis Salvatico.+
page 1145, image: s1145
SYLVICOLA pro Silvicula, Silvula, in Charta Alamannica Goldasti 28.+
SYMBOLAE Convivia publica, ex singulorum Symbolis, [gap: Greek word(s)] .+
SYMBOLOGIZARE Symbolam conferre. Galvanus Flamma in Chronico: Ipsi Episcopi suam redimentes vexationem, symbologizantes alia beneficia emerunt, etc.#
SYMBOLUM Christiani appellant summam fidei Catholicae, quasi, ut quidam censent, Collationem, quod, ut ajunt, Apostoli simul convenientes, quod quisque sentiret ac crederet, in illud contulerint.+
page 1146, image: s1146
SYMMACHUS Liberatus Diaconus cap. 23. Per portitores literarum velocissimos, quos Aegyptii Symmachos vocant.#
SYMNISTA pro Symmysta, [gap: Greek word(s)] , socius, consors. Utitur semel ac iterum HR abanus Maurus Poem. 41. 54. Vide Summista.#
SYMPHONIA Instrumentum Musicum, de quo sic Isidorus lib. 2. Orig. c. 21.+
page 1147, image: s1147
SYMPONUS ex Graec. [gap: Greek word(s)] , apud Anastasium in Epist. ad Constantinum Imp.#
SYMPSALMA Consonantia psalmi, vel vocis copulatio in cantando. Jo. de Janua. Vide Diapsalma.#
SYNASTRIA Constellatio, in Querolo p. 40.#
SYNAXIS [gap: Greek word(s)] , Latinis, Collecta: Conventus seu Congregatio Monachorum, ad orationem et psalmodiam coeuntium, apud Cassianum lib. 2.+
page 1148, image: s1148
SYNCELLITA qui alias Concellaneus: Monachus scilicet, qui in eadem cella, i. Monasterio habitat, moratur.+ [Syncellitas]
SYNCELLUS Dignitas Ecclesiastica e praecipuis et honoratioribus, quâ qui cohonestatus erat, in eadem, quâ Summus Pontifex, vel Patriarcha, cella habitabat, unde nominis etymon.+
page 1150, image: s1150
SYNCOPA [Syncopare]. Est autem Syncopare, scindere, seu potius intersecare, Gall. Entrecouper.+
SYNCOPIZARE Syncopem seu deliquium pati. Vita B. Torelli Puppiensis n. 11.+
SYNCOPIZARE idem quod Syncopare Syncopa.+
SYNDICARE Examinare, in alicujus mores vel acta inquirere, notare, acri censura carpere, nostris Syndiquer quelqu'un, quod agunt Syndici seu rerum curatores, qui cuncta diligenter examinant.+
page 1151, image: s1151
SYNDICUS Defensor, patronus, advocatus. Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Defensor.+
SYNERGIUM Monasterium, in quo scilicet opus Dei exercetur. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Officina.+
SYNERGUS Cooperator, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
SYNODALIS liber, Libris Ecclesiasticis accensetur a Gilleberto Lunicensi Episcopo lib. de Usu Ecclesiastico: in quo forte ea, quae ad Synodales Conventus spectabant, continebantur, vel in quem Synodi Episcopales referebantur.#
SYNODARE Castigare, punire, emendare.+
page 1152, image: s1152
SYNODATICUM Vide Synodus.#
SYNODICA Epistola ab ipsa Episcoporum Synodo scripta ad summum Pontificem, vel ad Patriarchas aut Metropolitanos, qua eorum, quae statuta ac decreta sunt in Synodo, ratio exponitur.+
page 1153, image: s1153
SYNODITAE Coenobitae, [gap: Greek word(s)] , apud Socratem lib. 4. Hist. Eccles. cap. 23. Lex 57. Cod. Th. de Appellationib.+
SYNODUS Conventus publicus, [gap: Greek word(s)] . Annales Francor. an. 773.+
page 1154, image: s1154
SYNODOCHIUM Vide Sinodochium.#
SYNODOCLICA Charta Theodorici Episcopi Teatini an. 840.+
SYNTHEMA Evectio, seu diploma quod datur cursu publico utentibus.+
page 1155/1156, image: s1155
SYNVETERANUS vox hybrida, [gap: Greek word(s)] , in l. 8. D. de Veteranis.#
SYRABRACHA Fortunatus lib. 4. de Vita S. Martini, de oleo benedicto ab eodem Sancto: Sed quem non genuit radix oleagina succum, Nec syrabracha dedit merito virtutis adulto.#
SYRI Negotiatores, qui ex Syria in Occidente mercaturam exercebant. Sidonius lib. 1. Epist. 8.+
SYRIARCHAE Sacerdotes provinciae Syricae, de quibus copiose Jacobus Gothofredus ad l. 1. Cod. Th. de Praediis Senator.#
SYRICUS Vide Siricus.#
SUROCUS Ventus qui Latinis Euronothus, Italis Siroco, vulgo Sudest, apud Sanutum lib. 2. part. 4. cap. 25.#
SYRUPUS Jusculum medicum, quod Serapium Actuario, aliis [gap: Greek word(s)] , ut Myrepso sect. 1. c. 12. 97. et sect. 8. ex Graec. [gap: Greek word(s)] , ut censet Fuchsius, nostris Syrop, in Constitutionibus Siculis lib. 3. tit. 34. §. 4.#
image: s1156
T.
T Litera numeralis quae 160. designat. Unde versus: T. quoque centenos et sexaginta tenebit.+
TABARDUM [Tabardus], [Tabaldus], Tunica, seu Sagum militare, Anglis Tabari.+
TABELLA Pytagorica. Vide Sortes Sanctorum Sors.#
TABELLARIUM Sedes, vel acervus tabularum, vel locus, ubi tabulae servantur. Ugutio.#
TABELLIONES qui Contractuum et testamentorum instrumenta conscribebant, in l. 1. Cod. Th. de Crimine falsi, et alibi passim in utroque Cod. Horum etiam meminit Firmicus Malhes. lib. 6. cap. 2. lib. 8. cap. 28.#
TABENTUM Lapis cabernatus, (sic) in Glossario Longobard. S. Germani Paris. ex Glossis. An ex caverna erutus?#
TABERNA Jus, seu facultas habendi tabernam in villa. Orig. Mutensis Monast. pag. 41. Duae tabernae debent hic esse una vini, altera cerevisiae.#
page 1157, image: s1157
TABERNAGIUM Mulcta, qua tenentur tabernarii et caupones, qui Statuta Principis de Tabernis transgrediuntur: maxime in pretio potus, quod a Principe imponi quotannis solet, ne et ii graventur, et emptores carius, quam par est, vinum emant.+
TABERNACULUM pro Taberna, usurpat Lex 10. Cod. Theod. de Episcop. Quaestus, quos ex tabernaculis et ergasteriis colligunt.#
TABERNACULARII qui Tabernacula curant in castris, Gallis Fourriers. Petrus Blesensis Epist. 14.+
TABERNARIA Praepositura, seu balia in Monasteriis, Monacho addicta, cui incumbit tabernarum Monasterii cura, seu tabernagia exigendi, apud Innocentium III. PP. lib. 13. Epist. 55.#
TABERNIATICUM Idem videtur, quod [gap: Greek word(s)] , in Diplomate Andronici Jun. apud Phranzem lib. 3. cap. 24.#
TABERNIO Qui frequentat tabernas, vel qui ibi vendit necessaria. Ugutio. Occurrit in Gloss. Isid. et apud Papiam.#
TABETUM Vetus Glossarium Saxonicum Cottonianum: Aecm, Tabetum: Ubi Somnerus, forte Tabes.#
TABLIZARE Vide Tabula.#
TABORELLUS Vide Baudosa.#
TABULA Tabula altaris, quae Mensa sancta vulgo dicitur: de qua nos in Descript. S. Sophiae n. 53.+
page 1163, image: s1163
TABULAMENTUM Sepimentum, cancellus, [gap: Greek word(s)] .+
TABULARE Tabulas praeparare, prosternere, Ugutioni.#
TABULARIA Charta Rogerii Regis Siciliae an. M. 6652. pro Ecclesia Panormitana apud Rocchum Pirrum tom. 1. p. 112. et 147.+
page 1164, image: s1164
TABULARIUM Officina. Concilium Palentinum an. 1388. c. 5. Permittimus (Judaeis) habere operatoria, tentoria, tabularia seu boticas, etc.#
TABULARII servi per tabulas, seu per instrumenta chartarum manumissi.+
TABULATUM quaevis Tabula. Valerianus Cemeliensis Homil. 20.+
TABULATUS instar tabulae planus. Vita S. Aidoni Episc. Fern. in Hibernia n. 15.+
TABULINUM Vide Hyginum de Castrametatione pag. 3. 11.#
TABUR [Thabur], [Taburcium], [Tamburlum], Tympanum bellicum notissim um, vulgo Tambour, olim Tabour, vel Tabur, aut Tabor, ex Arabico
page 1165, image: s1165
TACCUNATUS Caesarius Heisterbachensis lib. 12. cap. 20. Calceos sibi novos, et bene taccunatos fieripetivit. Alii codd. habent tacciniatos.#
TACEA Patera, crater, nostris Tasse. Occurrit in Consultatione post Observantias Regni Aragon. pag. 43. v.#
TACOLINUM Italicum Taccolino, genus densioris panni, diversicolori filo contexti.+
TACRA idem quod Dacra, de qua voce, supra.+
TACTARE Confirmare, in Fleta lib. 2. c. 61. §. 22.#
TACTUM Pavidum, vel nigrum, in Gloss. Longobard. S. Germani Paris. ex Glossis.#
TAEDIARE Taedio affici. Glossae antiquae MSS. Taedet, taediatur.+
TAEDITUDO Taedium, [gap: Greek word(s)] in Gloss. Gr. Lat.#
TAEDIUM Aegritudo. In Concilio Epaonensi can.+
page 1166, image: s1166
TAFFATA [Taffatin], Pannus sericus, quem vulgo Taffetas, dicimus.+
TAFURIA [Tafuraria], species Tributi, aut pensitationis, apud Catalanos.+
TAGARA vasis species, apud Lusitanos.+
TAGAX Furunculus. Vett. Glossae in Glossar. Longobard. S. Germani Paris.#
TAGMA Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Cuneum, tagma, cuneus, exercitus. Ex G. [gap: Greek word(s)] .#
TAILLA Silva caedua, Gallis, le Taillis.+
TAIOLA Pedica, qua capiuntur vulpes et lupi, ex Italico Tagliola, apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. 32.#
TALA Vide Maleficium.#
TALAMASCA Vetus Gloss. MS. [gap: Greek word(s)] , delusio imaginaria, Talemasca. Theodulfus Aurelianensis in Epigrammate de Talamasca:+
page 1167, image: s1167
TALARE Vastare, rem invadere, per vim auferre.+
TALARIA Talares, Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , talaria.+
TALASTRUS Colaphus in talos. Papias.#
TALAVACIUS majoris ac spissioris Clypei species, Gallis olim Talvas.+
page 1168, image: s1168
TALEA [Talia], [Tallia], [Tallium], voces unius ejusdemque originis, quae nostris Tesseram ligneam significant, in duas partes fissam, in quarum utraque debitum continetur, transversaria quadam caesura denotatum, altera penes emptorem vel debitorem, altera penes venditorem vel creditorem remanente: nostris vulgo Taille.+ [Taleta]
TALEATA Vetus Charta ex Tabulario Abbatiae S. Stephani de Vallibus: Gamo Ecclesiae detrahere conabatur paludis partem non modicam, et taleatas in palude aedificatas, et prata, et saltuum necessaria.+
page 1169, image: s1169
TALEMANNI apud Groninganos, dicuntur triumviri, velut Collegii Praesides ac Rectores, eo quod nomine reliquorum verba faciunt in senatu, ut habet Ubbo Emmius in Groninga pag. 61.+
TALEMARII [Talemetarii], seu [Talemelarii], Gallis, Talemeliers, Panifices, qui panem conficiunt ac vaenum exponunt.+
TALENTUM pro centum libris.+
TALENTUM Animi decretum, voluntas, desiderium, cupiditas, Florentinis et Hispanis, Talento, nostris olim Talent.+
page 1170, image: s1170
TALGIATA Sanut. lib. 1. part. 1. c. 1.+
TALHADORIUM orbiculus mensarius, super quo edendi cibi discinduntur, nostris olim tailloir.+
TALHENDARIUS Vide Tallia Talea.#
TALIA Vide Talea.#
TALIARE Scindere, exscindere, Gall.+
TALIONIS poena, seu reciproca poena, in l. 3.+
TALIOLA [gap: Greek word(s)] . Lex Langob. lib. 1. tit. 22. §. 4.+
page 1171, image: s1171
TALIORCHUS Ludi vel aleae species.+
TALIPEDARE Titubare: verbum priscum, quasi talis insistere, quod faciunt [gap: Greek word(s)] ; quorum meminit Hippocrates: contra quam Attae, qui primis plantis ambulant.+
TALISMANUS Ita Sacerdotes suos vocant Turcae. Vide Waddingum in Annal. Minorum an. 1342. num. 10.+
TALLIA Praestatio, quae dominis fit a tenentibus seu vassallis, in certis eorum necessitatibus, nostris vulgo Taille: sic dicta a taleis, seu taliis, de quibus supra, hoc est laterculis ligneis, in quibus, caesuris subinde aliquot solutiones exarabantur, parte altera penes dominum, altera penes tenentem, cui vice apochae erat, remanente.+
page 1175, image: s1175
TALLIO [Tallia] quae imponitur pro exercitu Regis, nostris Taillon, quasi tallia minor, vel extraordinaria.+
page 1176, image: s1176
TALLIVI Regestum Comitatus Tolosae ex Camera Comput.+
TALO [Talonus], Talus, ex Gallico Talon, vel Italico Tallone.+
TALPA Machina ad suffodiendos muros, sub qua latent, qui cuniculos conficiunt Petrus Tudebodus lib. 3.+
TALTERIUM Silva caedua, Gall.+
TALUREGA Vide Overcoupunga.#
TALUS Talea, ramus arboris. Lib. 2. Macchab. c. 14. v. 4.+
page 1177, image: s1177
TAMATA Curia, Ugutioni. Vide Tagma.#
TAMBURLUM Vide Tabur.#
TAMISIUM Cribrum, quo farina purgatur, ex Gall. Tamis. Herimannus de Restaurat. S. Martini Tornac. cap. 70. Nec cribro, nec tamisio farina purgabatur.#
TANA Caverna, Ital. Tana, Gall.+
TANACETUM Portio cibaria, ut vocant, Monachica, quae quinque ovis conficiebatur, ut est in Chronico Abb. S. Trudonis lib. 13. pag. 510.#
TANARIA Charta Adefonsi Regis Hispaniae, aerae 1198. in Histor.+
TANDAE Reliqua, Arreragia. Observantiae Regni Aragon. lib. 9. tit.+
TANGANARE Interpellare, Sommer quelqu'un enjustice.+
TANGOMENA Fragmentum Petronii pag. 10.+
TANGERE chartam, Subscribere. Charta Hugonis Comitis et Marchionis an. 936.+
TANNARE Coria subigere, Gall.+
page 1178, image: s1178
TANNUM Charta Edw. III. Regis Angl. in Monastico Angl. to. 1. p. 507.+
TANOLA Vide Taliola.#
TANQUAM inquit Galbertus in Prologo ad Vitam S. Caroli Comitis Flandr. non est semper similativum, sed saepe confirmativum. Tanquam enim dicitur in Scriptura sancta pro eo, quod vere est, sicut est ibi: Tanquam sponsus, hoc est vere sponsus.#
TANQHANUM Aresta Parlamenti Pentecostes an. 1285. in Regesto B. fol. 71.+ [Taqueha]
TANTITAS Exiguitas. Tantitas nostra, apud Flodoardum in Praefat. ad Histor. Rem.+ [Tantillitas]
TANUTA Telonia, jura viarum, in Jure Hungarico. Albert. Molnarus.#
TAPA Vide Tappa.#
TAPARDA Vide Tabardum.#
TAPELUS Charta Longobardica an. 1094 apud Ughellum tom. 7. p. 581.+
TAPESIUM Tapes, aulaeum, Gallis, Tapisserie. Vitae Abbatum S. Albani: Dossale sive tapesium, in quo passio S. Albani figuratur.#
TAPHUS Sepulchrum, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
TAPIALE Fori Oscae Jacobi I. Regis Aragon. an. 1247. fol. 10.+
TAPINATIO Cum tapinatione aliquid agere, furtim, clanculum more talparum, quas Taupes dicimus, quae sub terra delitescunt, et quae latenter terram suffodiunt.+
page 1179, image: s1179
TAPINOSIS [Tapinositas], Humilitas, [gap: Greek word(s)] : stylus depressior.+
TAPPA Minutatim, ex Theuton.+
TAPPUS Epistomium, truncus ligneus, quo foramen dolii, per quod liquor infunditur, obturatur: Gall.+
TAPTROUGHE In Charta Feudi pag. 162.+
TARABER Historia Longobardorum Ignoti Casinensis cap. 8.+
TARABOCCI Haeretici Anconitani, de quibus Waddingus in Annalib. Minor. an. 1331. 4.#
TARATANTARA [Taratantarizare]. Ugutio et ex eo Jo. de Janua: Taratantara, indecl. nomen ficticium est, i. ex sono, quem facit dictum.+
page 1180, image: s1180
TARATA et [Tareta], vestis regia et purpurea, Ugutioni.#
TARATRUM [Taretrus], Terebra. Joan.+
TARCHAN apud Tartaros dicitur, qui ab omnibus, quae a Rege imponuntur, immunis est, cuique, quidquid in bello spoliorum reportaverit, totum cedit, nec ulla inde Regi pars desumitur.+
TARCASIUS Vide Turcasia.#
TARDA Mora, Gall. Retardement. Occurrit in Foris Aragon. lib. 1. pag. 34. v. Pro sua negligentia sive tarda.#
TARDILOQUENS qui difficulter loquitur, in Concilio Aquisgranensi II. an. 836. c. 11.+
TARENUS Taris, Moneta aurea, apud Apulos et Siculos.+
page 1181, image: s1181
TARETA Vide Tarida.#
TARETRUS Vide Taratrum.#
TARGA Targica, [Targia], Pelta: ex Arabico tarka, et darca, clypeus, ex Bocharto; vel Germanico Tarisch, Besoldo: vel denique ex Bohemorum Tarts, quibus ita dicuntur Scuta praelonga pene totam corporis inferioris partem tegentia, apud Irenicum lib. 4.+
page 1182, image: s1182
TARGIA navis species. Jacobus de Vitriaco lib 3.+
TARIDA [Tarides], [Tareta], [Terida], [Teretes], etc.+
page 1183, image: s1183
TARINGAE [Tarincae], Sudes ferreae, Gallica lingua veteri.+
TARMUS Vermes in carne, in Gloss. Isid. In Gloss. Lat. Gall. >Le ver qui naist du lart. Italis Tarma, est blatta, tinea. Vide Orig. Italicas v. cl. Aegidii Menagii.#
TARISUS Vide Ordericum Vitalem lib. 8. pag. 700.#
TARPETUM Charta Tancredi Comitis Licii an. 1185. apud Ughellum to. 9. pag. 67.+
TARRA Vide Torra.#
TARSICUS Panni pretiosioris species.+
TARTA Placentae species, Gallis Tarte.+
TARTABOISA Statuta antiqua Canonicorum S. Quintini in Viromanduis: In festo S. Joannis debet Decanus 18. sext. frumenti, et obolos 3. - et 6. humeros salsos, verrem, tartaboisas, venationem, volatilia, carpeiam cum fresia. Infra: Quotiens habemus costam fartam, sunt in costa farta 24. frusta carnis, 24. gallinae, etc.+
TARTARINI Tartari. Chronicon S. Medardi
page 1184, image: s1184
Suession. an. 1240.+TARTARISCUS species panni ex Tartaria advecti, vel operis Tartarici.+
TARTARON Moneta aenea Graecanica, Graecis ipsis [gap: Greek word(s)] dicta, a Nicephoro Phoca Imperatore adinventa, ut authores sunt Cedrenus pag. 658. 659. et Zonaras p. 162.+
TARTARUM Joanni de Garlandia in Synonymis Chymicis, scoria de dolio vini, aridae faecis doliariae crustula, vini faex indurata, et doliis adhaerens, Myrepso sect. 1. c. 76. [gap: Greek word(s)] , nostris Tartre, Italis Rasina de botte.+
TARUS Clava, Ugutioni.#
TASCA Jo. de Janua: Pera, sacculus, qui Tasca vulgo vocatur: Italis nempe.+
TASCA [Taschia], Praestatio agraria, Agrarium, Campipars.+
page 1186, image: s1186
TASCODROGITAE Haeretici ita appellati a [gap: Greek word(s)] , quod illis paxillum sonabat, et [gap: Greek word(s)] , nasus, quod inter orandum indicem digitum naso apponerent, ut animi tristitiam, et affectatam quandam sanctitatem prae se ferrent.+
TASSA Taxa. [Tassare], Taxare. Vide Sanctuarium Capuanum pag. 602.
page 1187, image: s1187
Tassa, pro Cumulus. Vide Tassus.#TASSALE Matth. Paris an. 1239.+
TASSARE Vide Tassus.#
TASSELLUS Fimbria, ex Anglico Tassel.+
TASSEGIUM Italis Tasseggio. Statuta Venetor. an. 1242. lib. 5. c. 4. 5.+
TASSUS [Tassa], Cumulus, seu strues aristarum, vel foeni: Gallis Tas.+
TASSIA scyphi species, nostris Tasse. Tassia vini pro vini haustu, in Charta an. 1274. in Histor. Eccles. Placentina.#
TATA Nutritius, Paedagogus. Michael Ducas in Hist. Byzant. cap. 35.+
page 1188, image: s1188
TAU et [Thau], Crux, veteribus Gallis: hinc Tau Gallicum apud Virgilium in Priapeis, Quintilianum lib. 8. Inst. Orat. et Ausonium Idyll. 5.+
TAUDREGIL [Taudragil], [Athaudregil]. Lex Bajwar. tit. 3. cap. 12.+
TAVEGA in Usaticis Barcinonensibus. Locum vide in Escassa.#
TAVERNICA [Tavernicalia], [Thauernica], Hungaris, judicia dicuntur de liberarum civitatum controversiis, quae remitti solent ad personalem Praefectum, qui Magister Tavernicorum Regalium dicitur in Charta ann. 1308. apud Odoricum Raynaldum n. 24. et in Decretis Ludov.+
TAVILUS operis, qui alias Operarius dicitur. Vide tom. 9. Spicilegii Acheriani p. 141.#
TAUMA Vide Tau.#
page 1189, image: s1189
TAUREAE [gap: Greek word(s)] , Athanasio in Epist. ad Solitar. p. 850. [gap: Greek word(s)] , Sozomeno lib. 6. cap. 19. lib. 8. cap. 24.+
TAUROBOLIARE Magnae Deum matri taurobolium, seu boum sacrificium facere, de quo veteres passim Inscriptiones.+
TAURUS qui gregem regit et nunquam vinctus fuit, in pacto Legis Salicae tit. 3. §. 8. ubi Lex Salica habet junctus.+
TAUTO Glossae Isonis Magistri in Prudentium: Setas vocat cilios, quos nos etiam Tautones proprie vocamus. Ita etiam in cod. MS. Bibl. S. Germani Paris.#
TEXAMENTUM Vide Tensamentum Tensare.#
TAXAGIUM Charta an. 1216.+
TAXARE [Taxatio], [taxa]. Papias: Taxare dicitur aestimare: tractum ab emptoribus, qui taxatione pretii tandem suas voluntates colligunt.+
page 1190, image: s1190
TAXATUM expeditio bellica, Graecis recentioribus [gap: Greek word(s)] .+
page 1191, image: s1191
TAXEA Gallis, Laridum, seu lardum. Ita Isidorus lib. 20. Orig. c. 2. et Papias.#
TAXELLUS pro tessellus, Tessellatum opus.+
TAXEMA Petrus Damianus lib. 6. Epist. 26. Quanti sal veneat, utrum annonae modium taxema carius vendat. Vide Taxare.#
TAXEOTAE Apparitores Principum, Magistratuum, etc. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , apparitor, officialis. Papias: Taxeota, id est officiosus, seu officialis. [gap: Greek word(s)] , apud Palladium in Hist. Lausiaca cap. 63. 67.+
TAXILLI Lusoriae tesserae, Dez. Taxillorum lusores, in Consuet. Siculis lib. 1. tit. 50.#
TAXO Charta Ludovici VII. an. 1058. in Regesto Philippi Augusti Herouvalliano pag. 78.+
TAXTA vel [tasta], Instrumentum vulnerum profunditati explorandae inventum, Italis Tasto, nostris Sonde.+
TEAM Vide Theam.#
TEBENNUM Vestis Senatoria; [gap: Greek word(s)] , Eunapio in Juliano.+
TECHA Simeon Dunelmensis ann. 1144.+
TECLATURA Vide Theclatura.#
TECTAMENTUM [gap: Greek word(s)] . In Gloss. Gr. Lat.#
TECTOR in Glossis, [gap: Greek word(s)] , ut Tectorium, [gap: Greek word(s)] .+
TECTORA pro tectum, Aedes, enuntiatione Longobardica. Charta Longobardica in Bullario Casinensi to. 2. p. 9.+
TECTUM Super Tectum pro sanitate febris filium ponere, Superstitio, damnata in veteri Poenitent. MS. et apud Cumeanum Abbat. de mensura poenitentiarum cap. 7.+
page 1192, image: s1192
TECUARIUM Vide Tegurium Tegorium.#
TEDAS foribus appendere. Synodus Coloniensis an. 1300. c. 20.+ [Teda]
TEDIALIS Possessio, quae datur contra minores, mente captos, furiosos, etc. in Statutis Mediolanens. parte I. cap. 14. 15.#
TEDINGPENY Vide Tethingpeny Tethinga.#
TEGA Anastasius in Hormisda PP. Gabata electrina pens. lib. 2. tegas cerei aureas 2. pens. sing. libr. 6.+
TEGIA Fides coopertura. Papias MS. et edit.#
TEGNIO malarum artium, in Glossis antiquis MSS. ex Gr. [gap: Greek word(s)] , ars, fraus. Vide Thainus.#
TEGNON ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Filius. Passio SS. Perpetuae et Felicitatis: Et dixit mihi: Bene venisti, tegnon.#
TEGORIUM [Tegurium], [Tigurium], Locus seclusus ac superne tectus, a tegere, voce deducta: nisi idem sit quod tugurium.+
TEGULARIA Malefica, dicta quod super tegulas sacrificet. Glossae Antiquae MSS. et Papias. Vide Tectum.#
TEGUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat. Infra, [gap: Greek word(s)] , Tegus.#
TEIGITUR Prima pars Canonis, qui in Missa legitur et dicitur post hymnum Angelicum.+
page 1193, image: s1193
TEIN Vide Thainus.#
TEISIA [Thaisia]. Pertica, seu mensura sex pedum, apud nos; vulgo Toise: de qua Consuetudo Burbon. art. 302. et Marchensis art. 215.+
TEITHI Menstrua mulierum, vox Wallica, in Legibus Hoeli Boni cap. 13.#
TELARIUM Ceremoniale Episc. lib. 1. c. 2.+
TELARIUS Vide Extelarius.#
TELEOPORPHYRUS Totus ex purpura, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
TELIA Modus agri, aut vineae.+ [Tilia]
TELLIGRAPHA dicuntur, quae aliis Documenta, seu instrumenta chartarum, Anglis Evidentiae, quod rem evidentem reddant.+
TELOCIUM S. Audoenus lib. 2. Vitae S. Eligii c. 57.+
TELON [Teloneum], [Tolonium], [Toll], [Tolnetum], etc.
page 1194, image: s1194
Tributum de mercibus marinis circa littus acceptum, Ugutioni.+
page 1195, image: s1195
TELUM proeo omni, quod hominum saluti nocere potest. Capitularia Caroli M. lib. 7. cap. 262.+
TELWORC Opera, inquit Somnerus, ad certum numerum fructuariis imposita, dominorum terram scilicet seminandi, et similia, q. tale-works, a tale, numerus, et work, opus.+
TEMERA pro Temeraria, in Libro manuali Dodanae c. 1. Vide Agonizatorium, in Appendice.#
TENUS Lex Frision. tit. 14. §. 1. Duo tali de virga praecisi, quos Tenos vocant, etc. Ubi Sicama, tion etiamnum vimen dici, ex quibus corbes fiunt, observat.#
TEMETURA Ebrietas, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MSS. ubi editae trementura perperam habent, ex temetum.#
TEMO [Temonarii], voces, quae non semel occurrunt in Cod. Theodosiano.+
page 1196, image: s1196
TEMONATICUM Tributum seu pensitatio pro currus temone.+
TEMPE Montium angustiae, Clusurae, uti docuimus ad Alexiadem pag. 328.+
TEMPERANTIAE libellus, idem, qui libellus poenitentiae, de quo in voce Libellus.+
TEMPERARE Diluere, Gall. Tremper. Lex Longob. lib. 1. tit. 3. §. 4.+
TEMPERIUS Pro Temporius, cui opponitur Serius. Gloss. Gr. Lat.+
page 1197, image: s1197
TEMPESTARII [Tempestuarii], in Capitulari Aquisgran. an. 789. c. 93.+
TEMPESTATIO pro Temptatio, seu Tentatio male legerunt Lud.+
TEMPLARII Templariorum Militum Ordo institutus anno 1118.+
page 1201, image: s1201
TEMPLA appellatas potissimum paganotum aedes sacras docet Cod. Th. tit. de Paganis, sacrificiis, et templis, locis a Jacobo Gothofredo indicatis in Paratitulo ejusdem tit. §. 3.+
page 1202, image: s1202
TEMPORALIS Temporales potestates, in l. 47. Cod. Th. de Episcop. qui ibidem saeculares judices appellantur.#
page 1203, image: s1203
TEMPORANEE Temporius, Gall. de bonne heure.+
TEMPORARE Tempus ducere, (Gall. Temporizer) vel in tempore vivere. Adtemporare, contemporare, simul temporare. Jo. de Janua.#
TEMPORARIE Ad tempus. Salvianus lib. 5. de Gubernat.+
TEMPORINUS Tener, mollis, Gallis, Tendre. Odo Cluniac. lib. 2. de Vita S. Geraldi cap. 27.+
TEMPORIVE Gregorius Tur. lib. 5. Histor. c. 46.+
TEMPTATUS Capitula ad Legem Alamannor. c. 22. edit. Balazianae: Si inclida misa non fuerit, et prisa et temptata fuerit, etc. i. tenta, seu detenta.#
TEMPUS Ad tempus, suo tempore, vel mature, phrasis Gallica, Atemps, vel en son temps.+
TENA vel [tenia], Joanni de Janua, A teno dicitur, estque vittarum extremitas dependens diversorum colorum, vel extrema pars vittae, quae dependet coronae.+
TENACIA pro tenacitas usurpatur ab Jona Aurel. Episcopo lib. 3. de Instit. laicali c. 11.#
TENACES Forcipes, in Glossis antiquis MSS. Hispanis Tenazas, nostris Tenailles, a tenendo, inquit Philander ad Vitruvium.+
TENACULA Forceps, in Mamotrecto ad 2. Paralip. c. 4. nostris Tenaille.#
TENACULUM Venabulum, Joanni de Janua. Gloss. Lat. Gall. habet Tenabulum, Retenail, espie.+
page 1204, image: s1204
TENANDRIUS Statuta Roberti III. Regis Scotiae cap. 4. §. 3.+
TENDA Tabernaculum, tentorium, Gallis Tente.+
page 1205, image: s1205
TENEATURA Vide Tenere.#
TENEBRAE Officium Ecclesiasticum, ita appellatum, quod peragitur Feria 4. 5. et 6.+
TENEBRARIUS Vir obscurus, obscuri nominis.+
TENELLUS Obturaculum oris dolii. Jo. Laudensis in Vita S. Petri Damiani Card. n. 22. de dolio, seu tina: Evulso tenello, nihil prorsus vini suscipiunt.#
TENENS forense vocabulum, pro reo, ut contra, Petens pro actore, in Regiam Majestatem lib. 2. c. 2. Occurrit passim in Legibus Scoticis et Anglicis. Vide Tenere.#
TENERI dicuntur infantes a Patrinis, cum baptizantur, quia revera ab iis in brachiis dextris tenentur, cum Sacerdos orationes baptismales dicit, et cum tingitur.+
TENERE [Tenens], [Tenetura], [Tenedo], [Tenezo], [Tenementum], etc. Voces fori feudalis.+
page 1208, image: s1208
TENERIA Manubria balistarum, seu arcubalistarum, Sanuto lib. 2. part. 4. cap. 22.#
TENERIOR Regestum Castri Lidi in Andibus fol. 47.+
TENMANTALE Saxon. [gap: special sign] ienman [gap: special sign] ale, seu [gap: special sign] ienmanna [gap: special sign] ale, ut est in Legibus Edwardi Confess, c. 20.+
TENILIS qui teneri potest, apud Papiam, et in Gloss. Arabico-Lat. Glossae Isidori et Pithoeanae habent tenere.#
TENOR Constantinus Afric. lib. 1. Pantechn. cap. 1.+
page 1209, image: s1209
TENSA Mensurae species, eadem forte quae teisia, de qua supra Helgaudus Monachus in Vita Roberti Regis Fr.+
TENSARE Defendere, securum facere, protegere, Ugutioni, et Joanni de Janua. Formulae vett. Bignonii c. 1.+
page 1210, image: s1210
TENSURA Tensioarcus, Italis Tesa. In Lege Burgund. titulus 46.+
page 1211, image: s1211
TENTATIO Examen, Essay. Charta Edwardi I.+
TENTIPELLIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr. Medicamentum, quo pellis tenditur.#
TENTUS in furto, in Lege Longob. lib. 1. tit. 25. §. 2. 3. 7. In furto ipso deprehensus.#
TENUCLA Cumeanus Abbas de Mensura Poenitentiarum cap. 3.+
TENUS Virgultum, vel ramus de arbore decisus, a Sax.+
TENUS HOC pro Hactenus, dixit autor Vitae S. Isidori Hispalensis in prologo sub finem.#
TENURA [Tenuta], Vide Tenere.#
TEPORARI pro tepescere, apud Gunzonem in Miraculis S. Gengulfi, n. 33.#
TERCERIA Charta Bituricensis an. 1318. Videlicet quinque tercerias super quadam pecia terrae sita subter vadum molendini.#
TERCIOLAGIUM Praestationis species ex vineis; verbi gratiâ pro quadrante vinearum, seu Pour un quart de vignes, demi baril.+
page 1212, image: s1212
TERETES Vide Tarida.#
TERGAFUGA dicitur, inquit Papias, quoties milites fugientes a tergo caeduntur.#
TERGILLA diminutivum a tergore: ita pellem et cutem ipsam suis crassam vocat Apicius lib. 4. cap. 3.#
TERGIVERSUTUS Anastasius in Canone PP. Constantinum Diaconum Ecclesiae Syracusanae Rectorem in patrimonio Sicilia constituit, hominem perperam et tergiversutum.+
TERIDA [Terrida]. Vide Tarida.#
TERIPES Stapes, Estrier. Ordericus Vitalis lib. 8. pag. 695.+
TERISTRUM Vide Theristrum.#
TERMEN pro terminus, occurrit apud veteres Agrimensores, in Collatione Legum Mosaicarum, in Epist. 47.+
TERMENTORIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. Editum Cermentorium habet. Legendum videtur [Tergimentorium].#
TERMINALES Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Terminales, singulare non habet.+
TERMINARE Capitulare 1. Caroli M. an. 802. c. 22.+
TERMINARII apud Ordines Mendicantes dicuntur, qui habendis per agros cuique conventui addictos concionibus destinantur.+
TERMINATOR [Terminatio]. in Glossar. Gr. Latin. [gap: Greek word(s)] , terminator exponitur.+
TERMINIA [Terminea], Terminus, limes. In Collatione Legis Mosaicae titulus 13. inscribitur, de terminiamota. Et infra: Explicit de terminea mota.#
TERMINUS Pagus, regio terminis suis et limitibus circumscripta, districtus.+
page 1213, image: s1213
TERMOSITAS Charta Roberti Episcopi Messanensis an. 1094.+
TERMOTIO quasi Terrae motio, terrae motus, Termuoto, vel Tremuoto, Joanni Villaneo, et aliis Scriptoribus Italicis.+
TERNA Vide Septena, Tertia.#
TERNIO Julius Africanus lib. 3. Hist. Apostol. Sic Proconsul Septemeum ternionibus flagellorum caesum crucifigi praecepit.#
TERO Charta Ludovici II. Imp. in Chronico S. Vincentii de Vulturno p. 689.+
TERRA Praedium, ager, dominium, nostris Terre. Lex Burgund. tit. 79. §. 1.+
page 1214, image: s1214
TERRACIA Terratia, Solarium, Italis Teracia, Gall. Terrace.+
TERRACIUM idem, quod Terratio, de qua voce infra, terra, ager.+
TERRADA Terra, ager. Charta Lotharii Regis Franc. an. 998. to. 8. Spicilegii Acheriani pag. 358. Cum domibus, -- aquis, -- planitiolis sive terradis, etc.#
TERREMERITUM Vide Meritum.#
TERRAGIUM Agrarium, Gallis Terrage, champart. Terrage ou champart, qui est lamesme chose, in Consuetudine Dunensi art. 50. Burbonensi art. 352.+
page 1215, image: s1215
TERRALAGIUM Tabularium S. Martini de Campis: In Castro etiam insulae 10. solid. de terralagio, et 2. hospites.#
TERRALLIUM Charta an. 1294. apud v. cl. Dion.+
TERRARII Qui multas terras seu praedia possident: grands terriens, nostris: Terrarum domini, in Synodo Coloniensi an. 1300. c. 11.+ [Terrarius]
page 1216, image: s1216
TERRASTENENTES Vide Tenentes Tenere.#
TERRATICUM idem quod Terragium. Quod a Colonis exigitur nomine terrae et agri, quem colunt.+
TERRATIO Vetus Charta apud Baldricum in Chron. Camerac. lib. 1. cap. 27.+
TERRATORIA Matta, sic dicta, quia humi sternebatur, ut quidam volunt.+
TERRATORIUM pro territorium, in Chartis Italicis passim, et in Charta Caroli M. pro Ecclesia Parisiensi in M. Pastorali lib. 19. ch. 56.+
TERRENITAS Dei, Humanitas, [gap: Greek word(s)] , Incarnatio. Occurrit in lib. 1. Miraculorum S. Agili cap. 5.#
TERREATA Charta Odonis Borellide Curtalano, in Tabulario Ecclesiae Carnotensis n. 72.+
TERRENUM Ital. Terreno, nostris Terrain. Rollandinus in Summa Notariae: Domus sita in terreno Ecclesiae S. Joannis in Monte.#
TERRIBULUM Quoddam tormentum, quod terreat reos, et dicitur aterreo. Joan. de Janua. Occurrit etiam in Gloss. Lat. Gall.#
TERRICELLA Campulus, Campellus. Occurrit passim in Chartis Italicis.+ [Terriclae]
TERRICREPUS Terribilis. Vita S. Guillelmi Abb. Divion. c. 14. Quam lasciva ad omnes pene sermones ore terricrepo juramenta.#
page 1217, image: s1217
TERRIDA Vide Tarides Tarida.#
TERRIFINIS pro finis, Terminus. Vetus Charta an. 1099.+
TERRIGENAE Indigenae. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , indigena, terrigena, indigetum.+
TERRIPISCINA Vide Lacus.#
TERRITORIAE res, Praedia, agri, Gallis Biens de terre. Charta an. 1046.+
TERRITORIUM in Gl. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] .+
TERSANA Charta Raymundi V. Vicecom. Turenensis an. 1296.+
TERSORIUM inter vestes Ecelesiasticas. Charta Hugonis Ducis Burgundiae an. 1077. tom. 6.+
page 1218, image: s1218
TERRULA Agellus, exiguum praedium, apud Gregorium M. lib. 2. Epist. 2.+
TERRULENTUS Terreus, ex terrula. Occurrit apud Prudentium.#
TERTIA Officium Ecclesiasticum diurnum, quod hora tertia canitur.+
page 1220, image: s1220
TERTIAGIUM Bulla Clementis VI. PP. data Avinione anno Pontificatus 4.+
TERTIALES Tertia agrorum proscissio. Tabularium Fossatense an. 1276.+
TERTIANA plenae villae. Charta Thomae Regis Manniae et Insularum an. 1055.+
page 1221, image: s1221
TERTIARE Tertiam partem bohorum conferre, vel auferre: Gall. Tiercer. Charta Theoduini Episcopi Leodiensis apud Aegidium Aureae-vallis Monachum in Gestis Episc. Leod. cap. 1.+
TERTIARIA Vectigalis aut tributi species. Charta Conradi Imp. pro Pisanis Tyrum incolentibus, apud Ughellum to. 3. p. 488.+
TERTIARIUM Modus agri, a Tertiis, de quibus supra, nomen sortitus.+
TERTIARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
TERTIATOR Colonus forte, qui ad Tertium tenet, seu qui tortiam fructuum agri domino pensitae.+
TERTIOLUS Accipitris species minor, Italis Terzoso, nostris Tiercelet. Fridericus II. Imp. lib. 2.+
page 1222, image: s1222
TERTIONARIA Charta S. Ludovici Regis Fr. pro Abbatia Persiniensi, mens. Majo 1248.+
TERTIUM Tertia pars pretii venditi praedii, quae ad dominum feudalem datur pro laudimio.+
TERTIUS defunctorum dies, olim sacrificio Missae celebratus a Christianis.+
page 1223, image: s1223
TERTUSSUS Porcellus domesticus, qui domi nutritur, hoc est, inquit Wendelinus, quasi terte-sun, seu tertii gregis; est enim sun, grex, ut alibi observatum.+
TERZAROLUS ex Italico Terzuolo, Academicis Cruscanis, minus velum, quod navis habeat: E nelle galee dicono far il terzuolo, quando si raccoglie un tenzo della vela, e s'attacca al' antenna. Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 5.+
TEZA candelae, Gall. Toize de chandelle. Dabantur nempe candelae regiis officialibus ad mensuram tesiae. Charta S. Ludovici Regis Franc. an. 1269.+
TESCUA Joan. de Janua, dicuntur loca, quibus pecora castrantur. Unde Tescuare, castrare, Tescuatores castratores, et Tescuationes, castrationes dicuntur.#
TESQUA Aegidius Aureae-vallis Monach. in Episcopis Leod. c. 5.+
TESSELLUS Messianus Presbyter in Vita S. Caesarii Arelatensis: Coepit sub obtestatione domini multis precibus exposcere a me, ut unum pannum de tessellis illius (S. Caesarii) quem nudo corpore habuisset, sibi ferrem.+
TESSERARII qui tesseras, seu praecepta Ducum per contubernia militum nuntiabant, apud Veget. l. 2. cap. 7.#
TESSERINI Agripenni bicurti, quia ad modum sunt tesserarum, quibus ludimus. Papias et Jo de Janua.#
TESTAE seu testarum confractarum fragmenta, super quibus tyranni nudos volutari cogebant Martyres. S. Augustinus Serm. 13.+
page 1224, image: s1224
TESTA EVANGELIUM Vide Textus.#
TESTAGIUM idem quod Capitagium, Census procapite, Cens, quise leve par teste.+
TESTAMENTARIUS Executor testamenti. Leges Alphonsi IX. Regis Castellae part. 6. tit. 10.+
TESTAMENTUM Donatio, seu potius Charta, quae in donationis ac largitionis argumentum conscribitur.+
page 1225, image: s1225
TESTARE Testari, testimonium dicere. Lex Bajwar. tit. 16. cap. 2.+
TESTATIO jus dicitur, quod Episcopi habebant disponendi de quarta, interdum nona parte relictorum de testamentis, in pios scilicet usus; quod quidem inde manavit, quod antiquitus statutum fuit, ut rerum, quae in testamento relinquerentur, autoritate Ecclesiae distributio deinceps fieret, et ut Episcopis ac Praelatis, in pios, sicuti diximus, usus, certam eorum quantitatem distribuere liceret.+
TESTATOR Patronus, intercessor. Liber 2. Miraculor. S. Bertini cap. 7.+
TESTEIA [Tesceia], Capit. Caroli C. tit. 12. c. 13.+
page 1226, image: s1226
TESTES Statuta Synodalia Nicolai Episcopi Andegavensis an. 1263.+
TESTIS Teste me ipso, vel Teste Rege, formula Chartis Regum Angliae passim adscripta, cum scilicet a Proceribus non sat scribitur; sed a solo Rege; quam suggillavit olim Plus II. PP. in mandato Henrici VI. l. 3.+
page 1227, image: s1227
TESTIMONIALES Diplomata vel Epistolae, quae a Principibus conceduntur iis, qui militiam sub armorum labore exegerunt, quibus, in emeritaen ulitiae praemium, in Protectorum, Praepositorum, vel Tribunorum ordinem ii adscribuntur.+
TESTIMONIARE Testimonium dicere, Gall. Tesmoigner, in Capitul. ad Legem Salicam c. 11.+
TESTIMONIUM Testis, unde Gallis Tesmoin. Capitulare an. 779. c. 19.+
page 1228, image: s1228
TESTINIA Armaturae species. Testamentum Ranimiri Regis Aragon. aerae 1099.+
TESTINUM Lex Familiae Burchardi Episcopi Wormaciensis: Nihil juret; sed in testino Scabinorum sit. Ubi testimonio legendum nemo non videt.#
TESTIPHADIUM Iso Magister in Glossis: Fulchra: sustentacula vel lectorum, vel aliarum rerum, quae Testiphadia nominamus. Leg. Stibadia, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .#
TESTONES Additamentum 1. Legis Burgundion. tit. 11.+ [Teston]
TESTULA Vide Testa Testae.#
TESTUS Vide Textus.#
TESURA Vide Tensare.#
TETA Servius ad Eclog. 1. Virgil. Palumbes, quas vulgus Tetas vocat.#
TETHINGA vel [Tithinga], pro Decania et Friborgus, interdum pro Trithinga, quae vide suis locis.+
TETIX Miracula ult. S. Joannis Beverlacensis num. 4.+
TETMALLUM pro Mallum, Placitum. Pancharta Nigra S. Martini Turon. an. Odonis Regis... Data est hujus cessionis auctoritas 11.+
TETRA Ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Quatuor. Althelmus de Laude virginum: Helias vates, quem tetra volumina Regum Insignem memor ant virtutum ternia fretum.#
page 1229, image: s1229
TETRACTY vox Gr. [gap: Greek word(s)] . Ingobertus Caroli M. scriba: Rex coeli dominus solita pietate redundans Hunc Carolum Regem terrae dilexit herilem.+
TETRADA in Poenitentiali Halithgarii, dicitur quarta feria, cujusque septimanae, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
TETRANS Groma, ferramentum Geometricum. Incertus Agrimensor: In quam partem verteris, tetrantem pones.+
TETRANSITON Hypomnesticum de Anastasio Apocrisiario, in Anastasii Bibl. Collectaneis p. 257.+
TETRANUS pravus, tenebrosus, a teter. Ugutio, et Joannes de Janua.#
TETRARDUS Quartanus, Papiae MS. Editus [Tetrerdus] habet. Ex Gr.#
TETRASSARIUS Semuncia, apud Marcellinum Empiricum: [gap: Greek word(s)] , apud Arrianum in Epictetum: [gap: Greek word(s)] , unciam vocari Cleopatra scribit.#
TETRAVELUM Velum quadruplex, seu vela quatuor, quae in circuitu Ciborii, quo altare tegitur, expandi solent, uti pluribus docuimus in descriptione aedis Sophianae n. 65.+
TETRICARE Tetricum esse. Alexander Necham: Tetricat, quotiens quis surgendo pigrescit. Alludit ad illud Eccl. Et hora surgendi non tetrices.#
TETRIMENTUM nutrimentum. Papias.#
TEUTONA Gloss. Aelfrici, Clava, vel cateia, vel Teutona, ane [gap: special sign] c [gap: special sign] nne [gap: special sign] [gap: special sign] e [gap: special sign] cea [gap: special sign] .#
TEXAGA in Glossis vett. est intra tecta, quomodo accipi videtur in Lege Salica tit. 11. §. 4.+
page 1230, image: s1230
TEXTILICINIUM pro textilicium. Hugo Eterianus in praefat. in lib. 3.+
TEXTORES Haeretici Albigenses, seu Cathari, quos Galli Tixerans, vocabant. Vide in Pifli.#
TEXTRINUM Locus, ubi naves fabricantur, i. navalia. Est etiam locus, ubi foeminae texunt telas. Papias.#
TEXTUS Liber seu Codex Evangeliorum, qui inter Cimelia Ecclesiastica reponi solet, auro gemmisque ut plurimum exornatus, aureis etiam interdum characteribus exaratus.+
page 1231, image: s1231
TH seu [gap: Greek word(s)] . Character Graecus, qui [gap: Greek word(s)] , seu obitum designat, in Necrologiis Monasteriorum.+
THABIT Pannus sericus undulatus, vulgo nostris etiamnum Tabis.+
THAINUS [Thaynus], [Thanus], nomen dignitatis apud Anglo-Saxones, quae varia tamen fuit; duplicem enim Thaynorum ordinem statuunt Leges Kanuti Regis c. 97.+
page 1233, image: s1233
THALAMUS Domus, palatium, vel cubiculum.+
THALAPSICUM opus. Bibliothecarius in Paschali II. apud Baronium an. 1118.+
THALITARIUM Cosmas Pragensis in Chronico Bohem. p. 5.+
page 1234, image: s1234
THANAGIUM Vide Thainus.#
THANYA Sinus, piscatura, foetus, in jure Hungarico. Sambucus.#
THARCASSIUS Mauritius Catanensis Episcop. de Corporis S. Agathae translat. apud Rocchum Pirrum: Artus vero reliquos, ne quovis indicio possint detegi, quos vulgo Tharcassios nominant, attulerunt.+
THASCHIA Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 78.+
THAU Vide Tau.#
THAVERNICA Vide Tavernica.#
THAUMA Freculfus to. 2. Chron. lib. 5. cap. 10.+
THEADA Lex Salica tit. 48. Ista omnia alii tres testes jurati dicere debent, quoniam in mallo legitimo, vel ante Regem, ille qui accepit in laisum suum fortunam in mallo publico, hoc est ante theada, vel tungenum, etc.+
THEAM [Them], [Thema], [Themum], voces Saxonicae.+
page 1235, image: s1235
THEATRAPUS Vox corrupta, in S. Martini PP. Donatione Blandiniensi Monasterio facta: Datum 14.+
THEATROQUINEGIUM ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Julianus Antecessor Constit. 98.+
THECA [gap: Greek word(s)] , Capsa Sanctorum reliquiis instructa.+
THECULIOLA Albertus Stadensis Abbas p. 187.+
page 1236, image: s1236
THECLATURA vel [Teclatura], Caesura, incisio in arbore, quae vice termini est; ejusmodi vero incisiones in arboribus, Eclats, et Eclatures, etiamnum vulgo dicimus; vel certe incisionum avulsas particulas, quasi Teclatures.+
THEFBOTE Furti compensatio vel mulcta, a Saxon.+
THEGENES Vide Thainus.#
THELODIVES qui dives videri vult. Utitur S. Augustinus Epist. 59.#
THELOHUMILIS qui humilis videri vult, [gap: Greek word(s)] , affectat, apud eundem S. Augustin. Epist. 59.#
THELO [Theloneum]. Vide Teloneum Telon.#
THELOSAPIENS qui sapiens videri vult, [gap: Greek word(s)] . Utitur pariter S. Augustinus Epist. 59.#
THEMA Papiae, Vittarum extremitas dependens diversorum colorum. Themae, infulae, ligaturae, vittae sacrae. Sed legendum theniae, vel taeniae.#
THEMATA Regiones, provinciae, ita dictae a legionibus, quae in iis praesidio erant.+
page 1237, image: s1237
THEMANATALE Monasticum Anglican. to. 2. p. 201.+
THEME Vide Theam.#
THEMITIAE In Tabula decimationum legitur, Decimae de Themitiis, idemque exponitur Trees plande a in the field for sencing, id est, arbores, in agris satae sepium fovendarum gratiâ Spelm.#
THENAGIUM Vide Thaynus Thainus.#
THENCA Pactus Legis Salicae tit. 11. §. 8.+
THENEDING-PENY Vide Teding-peny Tethinga.#
THENERIUM Provinciale Ecclesiae Cantuariensis lib. 3. tit. 16.+
THEOLOGUS in singulis Ecclesiis Cathedralibus, qui Sacerdotes et alios in sacra pagina doceat, et in his praesertim informet, quae ad curam animarum spectare noscuntur, institutus Statuto Concilii Lateranensis sub Innoc. III. c. 11.+
THEOLOQUELARIUS vox hybrida, Theologus, qui de Deo loquitur.+
THEOMACHA Deum impugnans, venefica, saga, malefica, in vita S. Samsonis Episc. Dolensis lib. 1. cap. 26. 27.#
THEOPHANIA Dies Christi Natalis, [gap: Greek word(s)] .+
THEOPROPIA S. Augustinus Epist. 158.+
THEOSOPHUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Theologus, Theologiae peritus, vel qui Deum sapit.+
page 1238, image: s1238
THEOTHECA quasi [gap: Greek word(s)] , Pyxis, in qua reponitur sacra Eucharistia, aegris deferenda.+
THEOTISCI [Theodisci], Theutones, Germani, unde Theodisca lingua, apud Servium in 8.+ [Tuitisci]
THERISTOTIDES in Gloss. Saxonico MS. apud Somnerum, exponitur [gap: special sign] a [gap: special sign] e [gap: special sign] an [gap: special sign] ie [gap: special sign] ela, ubi theristrum corrigendum putat.#
page 1239, image: s1239
THERISTRUM [Teristrum], genus pallii muliebris, Eucherio Lugdun. Hieronymus in Esaiam: [gap: Greek word(s)] nos possumus appellare palliola, quibus obvoluta est Rebecca, et hodie quoque Arabiae et Mesopotamiae operiuntur feminae, eo quod [gap: Greek word(s)] id est in aestate et caumate, corpora protegant feminarum.+
THERMARIUM Thermae. Gloss. Saxon. Aelfrici: Balnearium vel Thermarium, bae [gap: special sign] h-hu [gap: special sign] . i. domus thermarum.#
THERMIPHILAE pro Thermopylae, quaevis montium angustiae, clusurae.+
THESAURARIUM pro Thesaurus, apud S. Augustin. enarrat. in Psal. 48.+
THESAURARIUS Thesauri Regii custos. Desiderius Thesaurarius Dagoberti Regis, in ejusdem Regis praecepto de Episcopali dignitate Cadurcae urbis eidem Desiderio collata.+
page 1240, image: s1240
THESAURENSES Officiales Comitis Thesaurorum dicuntur in lege 14.+
THESAURUS seu Thesauri inventio, inter Jura Regia accensetur in Legibus Edwardi Confess. c. 14.+
page 1241, image: s1241
THESEUS mensis, in Hepidanni Annalibus an. 973.+
THEDSINDUS idem qui Thainus, de qua voce supra. Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 69.+
THETHINGPANYE Vide Tedingpeny.#
THEU [Tho] et [Thue]. Vide Cunna.#
THEUMA pro Thema. Willelm. Brito in Prologo ad Philippid. Rursus ut aggrediar prolixius edere theuma.#
THEUSEBIA ex Gr. [gap: Greek word(s)] , pietas. Ordericus Vital. lib. 8. pag. 708. Sed in pace Dei cultores legali theusebia tripudiare sineret.#
THEYN Liber, ut Thett, servus, in Fleta lib. 1. cap. 47. §. 26. idem qui Thingus, de qua voce mox. Vide Thainus.#
THIA Vide Thius.#
THIEFBUTE Vide Thefbote.#
THILAC Vide Tyhtlan.#
THINGARE Donare, vox Longobardica, in Lege Longob. lib. 2.+
page 1242, image: s1242
THINGUS idem qui Thainus, de qua voce supra, a Saxonico [gap: special sign] en [gap: special sign] , vel [gap: special sign] ein [gap: special sign] , minister, baro, homo, liber.+
THIUBDA Furtum, Germanis Dieb, Otfrido lib. 4. cap. 7. et Willeramo, Thiob, Saxonibus [gap: special sign] e [gap: special sign] . Ita inscribitur titulus 3. Legis Frisonum.#
THIUPHADUS Dignitas in Aula Regum Gothicorum Hispan. sed ex inferioribus prima: scilicet post Duces, Comites, et Gardingos.+
THIUS ex Graeco [gap: Greek word(s)] , Patruus. Italis Zio. Codex Carolinus Epist. 93.+ [Thia]
page 1243, image: s1243
THOALAFTI Vide Chunna.#
THOKEI Piscis genus, cujus fit mentio, inquit Cowellus, an. 22. Edw. IV. cap. 2.#
THOL Vide Telonium Telon.#
THOLUS Glossae Antiquae MSS. Tolum, fastigium templi retundum, sive cerebrum camerae.+
THORACIDA Imago pectore tenus: [gap: Greek word(s)] . Trebellius Pollio in Claudio: Expressa thorace vultus imago.+
THORACOMACHUS Anonymus de rebus bellicis.+
page 1244, image: s1244
THORGHOREHNGH Charta Waldemari Regis Daniae an. 1326.+
THOSCA Liber Chirographorum Absiae fol. 86. Et caetera omnia praeter unam thoscam, et unum pratum. Ita fol. 189. Vide Planitium Planitia, Tosca.#
THRENARE Plangere, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Paschasius Radbertus in Epitaphio Vualae Abbat. Corbejensis lib. 1. cap. 8.+
THRENGUS Vide Drengus Drench.#
THRETIUM Fragmentum Petronii pag. 70.+
THRENO Vide Tremum.#
THREUS Ex filio nepos, quasi tertius ab avo: nam threus, in Vett. Glossis est tertius. Angli Three. pro tres dicunt.+
THRYMSA genus nummi Anglo-Saxonici. In Legibus Aethelstani, ubi omnium capita aestimantur, haec habentur: Archiepiscopus et Satrapa (qui co [gap: special sign] le dictus est) 15000.+
THRONI Angeli ex primo hierarchiae Angelicae gradu, cujus appellationis variae recensentur causae a S. Dionysio cap. 7.+
page 1245, image: s1245
THROTEBOLLA Guttur, vox Saxon. Leges Henrici I. Regis cap. 93. Gurgullio vel throtebolla. Ubi alii codd. praeferunt Wrotebolla.#
THUBDA in Lege Frisionum tit. 3. ubi Sicama Thiaftha rescribendum censet. Hodie enim thiaeff, vel thieff, furtum, thiaftha appellant Frisii.#
THUMELUM Leges Inae Regis cap. 55.+
THUR Getarum et Gothorum Deus, cui sanguinem mactabant hominum, ut est apud Dudonem lib.+
THURARIUM Vide Acerra.#
THURARII Pigmentarii. Vide Interpretem Juvenal. Sat. 1. v. 52.#
THURCIBALDUS Vide Curcimbladus.#
THURIBULUM Vas, in quo thus reponitur: inter ministeria sacra vulgo accensetur. Alcuinus Poem. 3.# [Turabulum]
THURICREMIUM Incensarium, quia in eo crematur thus, Ugutioni.+
THURIDUS et Thureus, de thure exiens, vel ad thus pertinens, vel fumosus.+
THURIFERARIUS Acolytus, qui incensarium in Ecclesia defert, qui et portator thuribuli dicitur ab Hugone a S. Victore lib. 1. Speculi Eccl. cap. 7.+
page 1246, image: s1246
THURIFICARE Thura adolere, sacrificare. Acta Marcelli PP. Deferatur tripoda, et thurificent Majestatibus. Lex 12.+
THURIFICATI Vide Sanctificati.#
THURIFEX Sacerdos: Thurificium, Sacerdotium: Thurificina, locus, ubi thus efficitur, vel spargitur, vel sacrificatur. Ugutio.#
THUS masculum. Ugutio: Thus, quaedam materies apud nos dicitur masculum, quia sit natura rotundum, in modum testiculorum, reliquum vero planum et pene scabiosum.#
THWERTNIK Charta Regis Angliae Ricardi II. apud Spelmannum: Concessimus etiam communitati praedictae (Cestrescirae) - quod habeat omnes libertates, eidem communitati per Ranulphum dudum Comitem Cestriae concessas, etc.+
THYMIAMA dicitur Ugutioni, quaedam confectio diversarum specierum, quam Sacerdos in altari thymiamatis adolebat. Exod. 30.+
THYMIAMATERIUM Thuribulum, vas, in quo thymiama servatur.+
THYTHUITI Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 69.+
THYMPHANA Modiolos rotarum dicere possumus. Glossarium Longobard. S. Germani Paris. ex Glossis antiquis.#
TIA Vide in Thius.#
page 1247, image: s1247
TIBICINES Fulera bifurca, quibus domus sustentatur, quae aliter Destines dicuntur. Jo. de Janua.#
TIBIN Scirpus, vel genus vasculi in modum scrinii, ex virgultis agrestibus contextum. Jo. de. Janua.#
TIBRACA Vide Tybrugus Tubrucus.#
TIBRILLUM Charta Ludovici Pii Imp. pro Abbatia S. Dionysii, apud Doubletum pag. 740.+
TICHODIFRUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] genus machinae ex rei suae commoditate Graeca appellatione vocabuli sumpsit exordium, eo quod per hunc facilior in murum paretur ascensus, ante balistae semper ducendus incessum, quo protectior eadem balista operetur.+
TICIMIUM pecoris, in Legibus Adestani Regis. Vide Blanhornum.#
TIENMANNATALA Vide Tenmantale.#
TIGELLUM pro tigillum. Occurrit in vita SS. Severini et Victorini n. 12.#
TIGNUM genus bestiae, foeminini generis, in Glossario Longobardico S. Germani Paris. ex Glossis antiquis.#
TIGRIS Ensis Spatha. Gregorius Turon. de Gloria Confess. cap. 42.+
TIGURIUM Vide Tegurium Tegorium.#
TIHINDUS Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 9.+
TIHLA seu [gap: special sign] ih [gap: special sign] la, Saxonibus Accusatio, postulatio, compellatio, quasi titulus accusatorius. Leges Ganuti Regis Angl. c. 62.+
TILIA Vide in Telia.#
TILLUM Vita S. Samsonis Episc. Dolens. lib. 1. cap. 16. Venenum poculo miscuit, tillum quoddam fricans, dedit ei bibere.#
TILPTALIUM Linteolum minutissime carminatum, sive carpia.+
TAMBERLODE Servitutis genus, quo vassallus obligatur materiam sive lignum de silva, ubi prosternitur, ad domini sui domum devehere: a Saxon.+
page 1248, image: s1248
TIMBRELLUS [Timbrelius], [Tinnelius], Parvus cetus. Sic Skenaeus de verborum significat.#
TIMBRIUM Fasciculus, vel certus numerus pretiosarum pellium, cujusmodi sunt Marturum, Murium Ponticorum, etc.+
TIMBRUM Charta Martini Regis Aragonum apud Brizium Martinezium in hist. Pinnatensi lib. 1. cap. 47.+
TIMONAGIUM Charta Willelmi Cardinalis Archiep. Remensis an. 1182.+
TIMORARE Timorem incutere, apud Ottonem Morenam in hist. rerum Laudensium pag. 46. 54.#
TIMORATUS Wippo de vita Chunradi Salici pag. 428.+
TIMOROSUS Timidus, Gallis Peureux, Constantinus Afric.+
TINA Lib. 3. Reg. cap. 10.+
TINA seu [Tyna]. Vas grande ligneum tam lavationibus, quam condendis vinis paratum, quod vocabulum usurpatum a Varrone tradit Nonius.+
page 1249, image: s1249
TINC Ligo exponitur, in glossa interlineari in Grammatica MS. Smaragdi.#
TINCA apud Mundinum de Anatomia pag. 172. Italis tinca, est piscis, qui Lat. Merula, Gallis Tenche. Ausonius in Mosella:#
TINCTA Tinctura. Lucifer Calaritanus lib. Moriendum esse pro Dei filio: Recordare --- quantos per abrupta una tincta subscriptionis tuae dejecerit.+
TINEA Scabies, ex Gall. tigne. Occurrit apud Folcardum in vita S. Joannis Episcopi Eboracensis n. 2.#
TINGERE Baptizare, baptismum impertiri. S. Cyprianus epist. 71.+
TINNIOLUM Tintinnabulum. Vita S. Hilarii Arelatensis: Videt se sacris interesse mysteriis, intuetur tunicae Aaron quondam Pontificis tegmine decoratum, -- tinniola etiam commota gressibus incedentis, et intrinsecus malogranatis illisa clarum personabant extrinsecus salutiferumque tinnitum.+ [Tinnibulum]
TINNULUS Sonitus ex aere aut ferro percusso. Glossae Gr. Lat.+
page 1250, image: s1250
TINPENI pro tributi specie, apud Anglos: forte quod pro fodinis stanneis pendebatur: ex Anglo-Sax.+
TINTA Charta an. 1083. apud Ughellum to. 4. p. 1457.+
TINTINNABULUM Campana, quae pulsatur in triclinio et in refectorio Monachorum, apud Beletum de Divin. offic. c. 86.+
page 1251, image: s1251
TINTINNUM Tintinnabulum armentorum collo appensum. Lex Burgund. tit. 4. §. 5.+
TINTORIA Officina tinctoria, ubi tinguntur panni, in charta Caroli II. Regis Siciliae apud Ughollum to. 9. Ital. sacrae pag. 929. Vide Tincta.#
TIOCIUM Charta Longobardica an. 745.+
TIRALLA Chron. Ceccanense, seu Fossae novae an. 1196.+
page 1252, image: s1252
TIPETTUM Concilium Londinense an. 1342. cap. 2.+
TIRANNI Trabes, quibus aedium muri continentur, Gallis Tirans. Historia Vezeliacensis lib. 4. pag.+
TIRATORIUM Charta an. 1263. ex Regesto 31.+
TIRONATUM Rudimen, [gap: Greek word(s)] , in Glossis MSS. Regiis cod. 1013. Tyrocinium. Vid. Canon. Eccles. Afric. c. 90.#
TIROGRILLUM perperam legit apud Willelmum Armoricum lib. 1. Philippidos Spelmannus, pro Cirogrillum Chirogryllus. Vide in hac voce.#
TIRRENUS Vide Tarenus.#
TITHINGA Vide Tethinga.#
TITIONARI Titionibus praeparare, eos in ignem mittere. Ugutioni. Nos Tisonner dicimus.#
TITIONARIUM Locus ignis, ubi titiones morantur. Ugutio.#
TITULARE Titulo praesignire, exornare. Tertullianus lib. de Anima c. 13.+
page 1253, image: s1253
TITULOS apponere, seu Tabulas inscriptas [gap: Greek word(s)] , cum velis purpureis, ut est apud Agathiam lib. 5.+
page 1257, image: s1257
TIA Tius. Vide Thius.#
TOACULA [Toalia], [Tobalea], [Toballia], [Togilla], [Tuella], Gall. Touaille: Kero Monaeh.+ [Tobalia]
TOBANCULA vel ornamentum est pancae. Ita Glossae MSS. sed videtur legendum tobacula. Vide supra in hac voce.#
TOCA [Tocha]. Glossae Isidori: Toca, is calculus dictus est, computo solo pilis quod sibi componunt.
page 1258, image: s1258
Calx enim est lapis, calculus diminutivum.+TODERICUM Leo Ost. lib. 3. c. 11.+
TODA [Todinus], [Todere]. Ugutio: Toda est avis, quae non habet ossa in tibiis, quare semper est in motu, unde Todius (al. todinus) dicitur ille, qui velociter todet, et movetur ad modum todae, et todere, moveri, et tremere ad modum todae.+
TODINUS Gracilis, quomodo, todu, vulgus nostrum usurpat: Erant et tibiae et Cruscula gracilitate todina gradiendi usibus inepta penitus et inutilia.+
TODONUS Gallus, Joanni de Janua.#
TOFTA [Toftum], Covvello, est locus, ubi stetit aedificium, nostris Masure: Reynerio vero, est genus luci parvuli, seu loci, consiti arboribus minusculis.+
TOFUS Vide Tufus.#
TOGIFORIUM Locus, ubi Scholastici disputant: Papias.+
TOGILLA Vide Toacula.#
TOGINATIO Satietas nauseativa, Matthaeo Silvatico.#
TOGIPURIUM Toga pura. Papias et Gloss. MS. Reg.#
TOLARIUM Fragmentum Petronii: Donec advenerunt ministri, ac tolaria proposuerunt loris, in quibus retia erant puta, subsessoresque cum venabulis, An toralia? torale Vide in hac voce.+
TOL [Toln], [Tolnetum], etc. Vide Telonium Telon.#
TOLERATIO Ususfructus. Charta Christinae, filiae Bermundi II. Regis aerae 1062.+
page 1259, image: s1259
TOLES Vide Tusillae.#
TOLETUM Vide in Telo.#
TOLFFMYNING Mensurae species apud Danos, de qua sic Andreas Suenonis Archiep.+
TOLINGPENY to. 2. Monastici Anglic. pag. 286. ubi forte legendum Tedingpeny. Vide in hac voce.#
TOLLENUM pro tolleno, seu Machina, qua hauriuntur aquae, pondere praegravante alterum ejus finem, apud Festum. Jo. de Janua: Tollinum, a tollo, lis, lignum puteorum, quo hauritur aqua. Lax Longob. lib. 1. tit. 9. §. 24.+
TOLSESTER Praestatio pro confectione cerevisiae.+
TOLTA [Tulta], Exactio, quae per vim fit, quod contra jus tollitur, quodvis tributum, etc. Charta Radulfi de Balgentiaco an. 1085.+
page 1261, image: s1261
TOLTUS [Tultus], Ablatus.+
page 1262, image: s1262
TOMA [Tomantula]. Papias: Toma, Tomantula, Pantia, vulgo tomacellus.+
TOMBA Vide Tumba.#
TOMENTATII sagi, in Regula Magistri cap. 81. stragula, seu lectalia ex tomento.#
TOMOLA Vide Tumba.#
TOMUS Libellus, codex, membrana. Marcellinus Comes in Chron.+
TONABULUM Sonus, vel tintinnabulum, Jo. de Janua.#
page 1263, image: s1263
TONDERARE pro tondere. Utitur Felix Monachus Gyrwensis in Vita S. Guthlaci c. 21.#
TONDERE alium contra Legem, in Lege Alamann. cap. 65. §. 1.+
TONDERO tonsura altissimarum ovium, Papiae. In MS. Tondicrum.#
TONENEA Formula Andegav. 1. Cido tibi bracile valente solidus tantus, toneneas tantas, lectario ad lecto restito valento solidus tantus, etc.#
TONGILLATIM Singulatim. Papias.#
TONNA Tributi species. Charta Berengeri Comit. Provinciae an. 1235.+
TONITRABILIS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. Editum tomptabilis, habet.+
TONNEURS Exactionis species apud Metenses, in Charta an. 1226.+
TONSORES Matth. Westmonasteriensis an. 1247.+
TONSURA Ecclesiastica. Isidorus lib. 2. de Eccl. Offic. cap. 4.+
page 1264, image: s1264
TONSURATORES Exactores, quasi tonsores plebis. Gregorius M. lib. 10. Epist. 47.+
TONSURARI dicuntur Clerici, qui tonsuram seu Coronam Clericalem accipiunt, in Concilio Meldensi an. 845. c. 58. apud Nicolaum I. Epist. 7. etc.+ [Tonsuratus]
TONUS Joannes Abrincensis Episcopus de Offic. Eccl. pag. 63. Tres Psalmi - in tono dicantur. Id est voce altiori, et cantu inflexo, seu Gregoriano.#
TOPARCHILITER Glossae MSS. Toparcha Princeps unius loci. Toparchiliter, Principaliter.#
TOPAZIO Topazus. Alvarus in Vita S. Eulogii: Ornavi titulum decoris tui unionibus miro candore niventibus, et topazione fulgenti, etc.#
TOPAZIUM pro typarium, habetur apud Matthaeum Paris an. 1246.+
TOPHUS [Tophosus]. Vide Tuphus.#
TOPOTERITI Vide Lociservator.#
TOROC Gurgulio,: ita in Glossa interlineari in Grammatica MS. Smaragdi.#
TORAGIUM ornatus vel minutus, et dicitur a torus.+
page 1265, image: s1265
TORALE Supellex lectaria: nam torum Latini vocant, quidquid lecto instruendo ac insternendo conducit. Gloss. Lat. Gr. Torale, [gap: Greek word(s)] .+
TORALLUM eadem, ut videtur, notione, ac torale. Charta Communiae Bituricensis an. 1181.+
TORALLUS Collis, idem quod Toro.+
TORCARE Detergere, ex Gall. Torcher. Fleta lib. 2. c. 78. §. 2. Boves striliare, tor???are.#
TORCHIA Funale tortitium, Gall. Torche. Knyghton lib. 5.+
TORCIA [Torsia], Agger ad Ligeris ripas, quo hiemales fluminis exundationes comprimantur.+
TORELAGIUM Vide Torrale Torra.#
TOREUMA Vas, opus caelatum. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Toreuma.+
page 1266, image: s1266
TORIA Panis incisus, Papiae: sed videtur legendum torta. Vide in hac voce. Est enim incisus, incisionibus notatus et distinctus.#
TORITUS Vide in Escotus.#
TORMENTARE Torquere, Gall. Tormenter. Arnoldus Lubec. lib. 2. c. 16.+
TORMENTUM est omnium intestinorum vexatio. Vide Caelium Aurelian. lib. 3. Acutor. cap. 17.+
TORMOVELAE Hybernis dicuntur trabes transversariae, ad portas, vel in aditu viae alicujus, quâ arceri equi aut currus solent: vel crates mobiles, aut septa, quibus pratorum claudi ingressus solet.+
TORNA Duellum, ex formula recepta, quod qui duello rem probaturus esset, tornari ad duellum diceretur.+
page 1267, image: s1267
TORNADIZ Qui religionem suam ejuravit, et ad aliam se convertit, qui s'est retourne, ut vulgo loquimur.+
TORNALE opus. Lib. 1. Miraculorum S. Richarii c. 13.+
TORNALERI Charta an. 1273. in Regesto Homagiorum Nobilium Aquitaniae fol. 12.+
TORNAMENTUM Praelium hostile. Epist. 73. ex Francicis to. 4.+
TORNARE Divertere, deflectere: unde in vocibus, quibus Duces inter praeliandum utebantur, illa erat: Torna, i. deflecte, apud Mauricium in Strategicis. Gloss. Arabico-Lat.+
TORNARIUM Charta Brzetislai Bohemiae Ducis circa an. 1052. apud Bohuslaum Balbinum in Histor. Bohemica p. 191.#
TORNATIO Praelium, conflictus, quomodo Torneamentum usurpari diximus.+
page 1268, image: s1268
TORNATRICES Saltatrices, mimae. Hincmarus in Capitul. ad Presbyteros dioecesis suae cap. 14.+
TORNATURA Modus agri, apud Bononienses Italos praesertim, ut colligitur ex Rollandino in Tractatu seu Summa de Notaria scripta an. 1265.+
TORNEAMENTUM Autor Breviloqui: Torneamenta dicuntur quaedam nundinae, vel foriae, in quibus Milites ex edicto convenire solent, et ad ostensionem virium suarum et audaciae temere congregari, vel congredi.+
page 1271, image: s1271
TORNELLA Turricula, Gall. Tournelle. Rigordus an. 1190.+
TORNERIA Torneamenta, hastiludia, Tournois. Historia Cortusiorum lib. 4. c. 6.+
TORNETA Torneamentum. Theodericus Abbas l. 1. Vitae S. Bernardi cap. 11.+ [Tornio]
TORNETTUM vox Falconariorum. Fridericus II. Imp. lib. 2. de Arte venandi cap. 40.+
TORNITALIA Glossae Isonis Magistri ad Prudentii Psychomach. Toreumata; celaturae, vel tornitalia. Legendum forte [Tornatilia].#
TORNUM Bellicae machinae species. Charta Petri Regni Majoricarum Domini an. 1232.+
TORNUS Compensatio, Gall. Retour. Charta R. Episcopi Carnotensis an. 1197.+
TORNUTIO Vertigo, [gap: Greek word(s)] . Ardo in Vita S. Benedicti Anianensis c. 38.+
TORO [Toronus], [Torus], [Turonus], Collis cacuminatus, et rotundus.+
page 1272, image: s1272
TORQUIMENTUM [gap: Greek word(s)] . Gloss. Gr. Lat. MS. Editum habet Tormentum.#
TORRA [Tarra], seu [Tharra], Locus vel fornax, in quo torretur avena, quae olim Alamannis, ut et hodie, Turgaviis maxime, in cibo et pulmento fuit.+ [Torrale]
page 1273, image: s1273
TORRENTULUS Parvus torrens, rivulus, fluviolus. Charta Fulconis Comitis Andegav. an. 1033. in Histor. S. Nicolai Andegav. pag. 6.+
TORSATORIUM Glossae MSS. Laceroli, Torsatoria.#
TORSIA Vide Torcia.#
TORTA Placenta, nostris Tourte. Guill. Brito in Vocab.+
page 1274, image: s1274
TORTILOQUIUM Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Tortiloquium.+
TORTIONARIUM Glossae MSS. Sanna, tortiondrium.#
TORTIRELLA [Tortorella], Machinae bellicae species. Rollandinus in Chron. lib. 1. c. 12.+
TORTISIUS [Tortitius], Teda, Torses, vel Torches, nostris. Synodus Exoniensis an. 1287. c. 4.+
page 1275, image: s1275
TORTITUDO Gibbositas, apud Constantinum Afric. lib. 2. Pantechn. c. 8.+
TORTUA Testulo, ex Gallico Tortue, apud Silvestrum Girald. in Topogr. Hibern. Dist. 1. cap. 7.#
TORTUCA Matthaeo Silvatico, testudo enuda.#
TORTULA Vide Torta.#
TORTURAE Cruciatus, Tormenta, seu supplicia, quibus ad eruendam a reis confessionem judices uti solent: Gallis Tortures.+ [Tortura]
TORTUS [Tortum], Damnum, injustitia, vis, violentia alicui illata.+
page 1276, image: s1276
TORTUS Torques. Eustochius in Vita S. Pelagiae meretricis c. 11.+
TORUM Charta Longobardica an. 774. apud Ughellum to. 8. p. 34.+
TOSCA Charta Theobaudi Chabot, ex Tabulario Absiensi, apud Sammarthanos: Donamus siquidem libere Deo et S. Mariae et habitatoribus Absiae - in praemisso feodo 2.+
page 1277, image: s1277
TOSCHEODERACH Regiam Majestatem lib. 1. cap. 6. §. 7.+
TOTA idem quod Tolta. Meminit v. cl. Dionysius Salvagnius in Tract. de Jurib. dominic. cap. 40.+
TOTAGIUM Solidum. Totage, pro total, in Consuetud. Arvernensi c. 21. art. 8.+
TOTO adverb. Omnino, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
TOTTONARIUS Equus. Vegetius lib. 1. de Arte veterin. cap. 56.+
TOUTA Vide Tolta.#
TOWAGIUM Navis subductio in tutiorem stationis partem, seu navis ductio per naviculas alligatas; sive ejusdem ad alterius navis puppim alligatae.+
TOXA Stragulum e grosso panno. Papias: Stragulum, vestis, quae Toxa dicitur. Grimlaicus in Regula Solitarior. c. 50.+
TOXICATOR Venenarius, qui venenum propinat, apud Lambertum Schafnaburgensem an. 1054.#
TRAAL servus cujuscunque conditionis, in Jure Sueonum, apud Joan. Stiernhookum p. 207.#
page 1278, image: s1278
TRABALE Lignum, quod transit per rotas. Joannes de Garlandia in Synonymis:+
TRABARIAE naviculae in fluminibus, quae e singulis trabibus cavantur, unde et dicuntur.+
TRABATICUM Tributi species, forte pro trabibus ad publica opera devehendis, vel praestandis. Charta Hlotarii Imp. an. 840.+
TRABATTERE Pactus Legis Salicae tit. 28. §. 4. Si quis foeminam ingenuam gravidam trabattit, et ipsa foemina fuerit mortua, etc. Ubi Lex Salica tit. 26. §. 4.+
TRABEA Porticus tecta dicitur. Ita Glossae antiquae MSS. Addit. Joan. de Janua, trabibus.+
TRABEATIO Crucifixio, passio Christi. Charta continens Electionem Froterii Episcopi Cadurcensis, an. 990.+
TRABES in Ecclesiis. Harum ut crebra fit mentio, ita diversus fuit usus. Leo Ost. lib. 3. cap. 31.+
page 1279, image: s1279
TRABES Frugum meta, continens 24. garbas, Anglis, a thrave conteining. 24. sheaves.+
TRABUCCA [Trabuchetum]. Vide Trebuchetum.#
TRACA Consuetudines Ecclesiae de Regula, apud Labbeum to. 2. Bibl. pag. 747.+
TRACEA Perquisitio, per quamcunque viam, quam Trace dicimus, unde Gallo Belgae nostri Tracer dicunt, pro perquirere.+
TRACHALA Aurelius Victor in Epit. de Constantino M. Irrisor potius quam blandus; unde proverbio vulgari: Trachala decem annis praestantissimus, duodecim sequentibus latro, decem novissimis pupillus, ob profusiones immodicas nominatus.+
TRACONES Meatus subterranei, cavernae, speluncae. Gloss. Lat. Gall. Tracon, onis, allee sous terre.+
page 1280, image: s1280
TRACTARE Lac mulgere, Gall. Traire. Fleta lib. 2. cap. 79. §. 5.+
TRACTARE Disserere. Servius: Xenocrates primus Philosophiae scholam aperuit, cum antea in porticibus Philosophi tractarent.+
TRACTAREA Anonymus Barensis in Chronico anno 1042.+
TRACTATORES Chartularii, qui tractant vel retractant largitionales titulos. Scholiastes Juliani Antecess. ad c. 82.+ [Tractator]
page 1281, image: s1281
TRACTATORIA Epistola Synodalis, Synodica, quae a Synodo, quam Tractatum appellari mox docemus, ad Episcopos scribitur, vel de quavis read tractatum, seu Synodum spectante.+
TRACTATUS [gap: Greek word(s)] , Collatio, praesertim de rebus sacris; praeterea concio Episc. vel Sacerdotis ad populum.+
page 1283, image: s1283
TRACTEUTAE Vide Tractatores.#
TRACTIM in Glossis veteribus, jugiter, continuatim. Tractim vero canere, lenta et morosa modulatione. Honorius Augustodun. lib. 1. cap. 36.+
TRACTORES Concilium Avenionense an. 1281. cap. 8.+
TRACTORIA idem quod Traga, vel Traha, de qua voce infra. Erchempertus in Hist. Longobard. cap. 68.+
TRACTORIA Diploma, seu instrumentum evectionis, cursusque publici, hoc est, quo jus et facultas dabatur equos, vehicula, et viaticum petendi de publico.+
page 1284, image: s1284
TRACTUS Cantus Ecclesiastici species. Honorius Augustod. lib. 1. c. 96.+
page 1286, image: s1286
TRADAVIUM Charta Alamannica 99. Goldastina: Proclamavit, eo quod in contradutum suum mansum ei tollutum fuisset, quod ei advenit a parte uxoris suae simul et Flavino, et propresum fuisset, et legibus suum esse deberet, quia jam de tradavio uxoris suae fuisset, idcirco suum esse deberet.+
TRADITIO Cessio, concessio, alienatio, vel dispositio per testamentum, in Capitul. 2. an. 813. c. 6. in Concilio Turonensi III. an. 813. c. 51. in Capitul. Caroli C. tit. 32. c. 5. etc.+
TRADITOR Proditor, Gall. Traitre. Tacitus lib. 1.+ [Traditio]
TRADITORES dicti ex Christianis, qui atrocitate poenarum perterriti, quos apud se haberent codices sacros, tradebant Tyrannis.+ [Traditor]
TRADITORIA Instrumentum seu Charta traditionis, vel investiturae, qua quis agrum seu quamvis rem aliam alteri tradit, et in ejus dominium transfert, per festucam, vel ramum, etc.+
TRADUX Stirps, progenies. Glossae Antiquae MSS. et ex iis Papias: Tradux, ex altero ducta propago, radix vel origo.+
page 1287, image: s1287
TRAGA [Tragula], Plaustri species. Gloss. Lat. Gall. MS. Thuanum: Haec tragua, Havet.+
page 1288, image: s1288
TRAGAL Vetus Charta apud Will. Hedam pag. 246.+
TRAGEMATIA [gap: Greek word(s)] , Bellaria. Papias: Collibia sunt apud Hebraeos, quae nos vocamus Tragemata, vel vilia munuscula, ut cicer frixum, uva passa, poma diversi generis.+
TRAGINARE vel [Tragmare], Trahere, ex Gallico Trainer, vel Traigner, ut vulgo Picardi efferunt. Charta Communiae Atrebatensis an. 1211. art. 24.+
TRAGIPITINUM in Notis Tyronis p. 161. inter calceamenta.#
TRAGULA Vide Traga.#
TRAGULI Matth. Paris an. 1253.+
TRAGUM Instrumentum piscatorium, rete: Tragula, Plinio l. 16. c. 8.+
TRAHERE Rapere. Lex Salica tit. 14.+
page 1289, image: s1289
TRAHINA Fridericus II. Imp. lib. 2.+
TRAJECTORIUM Fundibulum. Gloss. MS. Regium cod. 1013.#
TRAJECTUM lingua Gallica, Oppidum sonat. Sigebortus an. 697.+ [Trajectus]
TRAINA Tabularium Prioratus de Domina in Delphinatu fol. 107.+
TRAINELLUM Catholicon Armoricum: Trainell, Gall. c'est trainel a aider a chaucer, chaucepie, Lat. hic parcopollex, item hoc trainellum. Vide Parcopollex.#
TRAITA Charta Guigonis Comitis Forensis an. 1253.+
TRALIA Vide Trelia.#
TRAMALLUM [Tramela], species Retis ad capiendos pisces.+
TRAMEN de arboribus, in Gloss. Saxon. veteri, [gap: special sign] paec. In Cottoniano, Framen; ubi Somnerus: Neutrum intelligo. Fortasse Termes, quod Belg. Speck maede.#
TRAMISUM Vide Tremisum.#
TRAMOSERICA Vestis, quae stamina ex lino, tramam vero ex serico habet.+
page 1290, image: s1290
TRANA Lydio, et Goldasto, Evectio, tractoria. At Evectio tranae dicitur conjunctim, in Charta Caroli M. apud Will.+
TRANATORIUM ab eodem fonte, quo trana. Florentius Wigorniensis an. 465.+
TRANEX Edictum Rotharis Regis tit. 101. §. 61. et Lex Longob. lib. 1. tit. 19. §. 7.+
TRANQULLITAS Titulus honorarius Imperatorum, apud Vegetium lib. 2. in prologo, et alios.+
TRANSACTARE Transferre, possessionem aut rem in alium transferre, in Statutis Venetis an. 1242. lib. 3. c. 39. et consulto 16.#
TRANSACTUM Lex Longob. lib. 1. tit. 25. §. 59.+
TRANSALPINARE Trans Alpes proficisei, Romam vel in Italiam contendere.+
page 1291, image: s1291
TRANSCAPOLARE Vide Capellare.#
TRANSCENDERE Praeceptum transgredi. Conventus apud Andelaum apud Gregor. Turon. lib. 9. cap. 20.+
TRANSCORNATI Chronicon Novalicense, de quodam joculatore, qui dux viae fuerat Carolo M. pergenti in Italiam contra Longobardos: Tunc accedens jam dictus joculator ad Regem, petiit, ut sibi promissum daretur, quod ante illi pollicitus fuerat.+
TRANSDUCTORIUM Vide Devolutorium.#
TRANSENNA Cancellus, [gap: Greek word(s)] , in Onomastico Lat. Gr.+
TRANSENDA Via, Platea, qua transitur; sed proprie via strictior, Passage, unde Italis Trasandare, transcurrere, praetergredi.+
TRANSFIGURARE faciem, in lege Longob. lib. 1. tit. 15. §. 5.+
page 1292, image: s1292
TRANSFLUVIARE Fluvium pertransire. Commodianus Instr. 50. Transfluviat hostis, tu sub latebra conde.#
TRANSFOSSORIUM Papias: Veru, i. transfossorium, quo carnes assantur.#
TRANSFRANCIARE ex Anglia in Franciam proficisci, transire, apud Matthaeum Paris. an. 1257. Pro negotiis Regis transalpinantes et transfranciantes.#
TRANSGRESSIO super casu, JC. Anglis et Cowello l. 4. Institut. tit. 3. §. 3. est, cum quis alterius statum vel conditionem suo delicto deteriorem facit.#
TRANSGULARE Ugutio et Joannes de Janua: Transgulare, ultra gulam deorsum immittere, scilicet, transglutire.+
TRANSIGIA Libertates villae de Moneto anno 1269.+
TRANSIRE Defungi, obire. [Transitus], obitus, mors.+
TRANSITUS [Transitorium], [Transitura], quod praestatur a transeuntibus per terras alicujus domini:
page 1293, image: s1293
Gall. Droit de passage.+TRANSLATARE Transferre, in aliam linguam vertere. Anastasius in Hadriano PP. Ouam Synodum - in Latinam linguam translatari jussit.+
TRANSLATITIE pro Defunctorie, utuntur Jurisconsulti.#
TRANSLATIO in lege 15. et 40. Cod. Th. de Episcop. Eccles. et Cleric. pro angariarum, parangariarum vel naviculariae etiam translationis onere, sumitur, cum scilicet res fiscales transvehendae erant, vel annona militaris.+
TRANSLUCIDUM [gap: Greek word(s)] . In Glossis Lat. Gr. nos dicimus Transluisant.#
TRANSMARINARE Trans mare proficisci,
page 1294, image: s1294
proprie iter Hierosolymitanum aggredi, in chronico Montis-Sereni an. 1131.+TRANSMIGRARE Transferre rem aliquam in alium, in legibus Rotharis Regis Longobard. tit. 62.+
TRANSMISSUS Intermedius, Italis Tramesso. Aliquid per rogadiam vel transmissum alteri dandum recipere, in Statutis Venetor. an. 1242. lib. 1. cap. 4. 48. lib. 6. c. 13.#
TRANSNAVARE Navi trajicere. Thwroczius 1. part. Hist. Hung. cap. 15.+
TRANSNOCTARE Noctem transigere, vel rem ultra noctem unam detinere.+
TRANSPASSARE Ultra progredi, Gall. Trepasser. Thwroczius part. 1. cap. 24.+
TRANSPONERE Servum transponere, Avertere, Gall. Detourner, in lege Longob. lib. 1. tit. 25. §. 14. 15. 16. 17.+
TRANSPORTANEORUM passio, Lepra, Elephantia, Celso l. 3. c. 25.+
TRANSPUNGERE Perforare, ita ut sanguis exeat. Lex Aleman. tit. 64. §. 3.+
TRANSSOLVERE idem quod Solvere. Formulae vett. Pithoei MSS. c. 28.+
TRANSTOLLEUS Gloss. Arabico-Lat. Fidicina, transtolleus, vel cantatrix.#
TRANSVADARE Will. Brito in vocab. MS. Transvadare dicitur ultravadare, trans vadum ire, vel trans vadum ducere.#
TRANSVECTURA Oneris vel praestationis species, pro transvehendis forte domini rebus, in Charta Waldemari Regis Daniae an. 1180. Vide in Parata.#
TRANSVERSARIAE Trabes, quae reorum in cippo, seu [gap: Greek word(s)] positorum, pedes constringebant.
page 1295, image: s1295
S. Cyprianus Epist. 77.+TRANSVERSARIUM species Retis, quo pisces in fluminibus capiuntur; describitur a Petro de Crescentiis lib. 12. de Agricult. cap. 37.#
TRANSVERSUM Vide Traversum.#
TRANSVOLUTIO Vide Volutio.#
TRAOLIUM Miracula S. Bertae Blangiac. Abbat. n. 8. Filium in traolium de fuso extrahere coepit.#
TRAPA Fundi domestici species.+
TRAPEZETA Monetarius. Jo. de Janua: Trapezeta, vel trapezita, nummularius, vel mensarius, qui pecuniam super mensam dinumerat.+
TRAPPA Muscipula, transenna, decipula avibus capiendis, Gallis Trappe; Itali Trapposa; unde Theutonib.+
TRAPUS Pannus, panniculus, Hispanis Tropo, Gallis drap.+
page 1296, image: s1296
TRASELLUM Charta Will. Comitis Matisconensis an. 1214.+
TRASSA Pensitationis species, questa: est enim tracer, perquirere. Vide Tracea.+ [Trassare]
TRASTURA Vide Transitura Transitus.#
TRAVA videtur sic dicta, nescio quae praestatio? in blado, avena, etc. exagris domino pensitari solita, incerta mihi vocis origine: tametsi Trava videatur fuisse mensurae species.+
TRAVACHA Otto Morena in hist. rer. Laudensium p. 53.+
TRAVER Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Novacula. [gap: Greek word(s)] , Traver. Codex S. Germani craver praefert.#
TRAVERSUM [Transversum], Pensitatio, quae exsolvitur ab iis, qui trans locum aliquem, aut villam, vel urbem merces vehunt: Droit de travers, jus nempe, quod competit domino Castellano, seu majori
page 1297, image: s1297
Justitiario, in Consuetud. Silvanect. art. 93. 105.+TRAUGUM Foramen: Picardis Treu, vel Trau, nostris Trou. Lex Ripuar. tit. 43. Si quis --- in clausura aliena traugum ad transeundum fecerit, 15. sol. mulctetur.#
TRAYLEBASTON a Gal. Tray le baston, hoc est Trahe, vel Educ baculum: vox vulgaris qpud Anglos, quâ ita ii vocarunt severiores inquisitiones primitus factas a Justitiariis sub Eddvv. 1. in omnes cujuscunque generis malefactores.+
TREANS pro triens, in Form. 48. ex Andegavensibus.#
TREBAX Trebacissimus senex, apud Sidonium lib. 1. cp. 11.+
TREBUCHETUM [Trabuchetum], [tribucetum],
page 1298, image: s1298
[trabucchus], [trabucha], [tribuculus], [trebuculus], Catapultae species, seu machina grandior ad projiciendos lapides, et concutiendos urbium obsessarum muros.+TREBUCULUS Vide Trebuchetum.#
TRECA Vide Trica.#
TRECENSUS Census ex terra seu praedio, quasi Terrae census, Gall. Trecens.+
page 1299, image: s1299
TREFFUNDUS quasi Terrae fundus, Ager, solum, Tresfond, in Consuetudine Turon. art. 1. et in Bapalmensi.+
TREGUA Vide Treva.#
TRELIA [Tralia], [Trilia]. Tabularium Bellilocense in Lemovic. ch. 151.+
TREMA Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , semita, trema. Editum habet Trames.#
TREMATA Romaria, Papiae. MS. habet tomaria.#
TREMACLUM Lex Salica tit. 29. §. 32. Si quis statuam, aut tremaclum, aut vertuolum de flumine furaverit, etc.+
page 1300, image: s1300
TREMELLUM Monasticum Anglicanum tom. 1. p. 470.+
TREMERELLUM Charta Communiae Atrebatensis an. 1211. art. 37.+
TREMIA Breviloq. Item antica dicitur pars Ecclesiae, quae dicitur Tremia.#
TREMISIUM [Tremesium], idem quod Trimense triticum. Isidorus lib. 17. c. 3.+
TREMISSIS pro Tressi, seu tertia parte assis, vocem esse inferioris aetatis pridem observatum a viris doctis.+
TREMULARE Dubitare, in Glossario Arabico-Lat.#
TREMUM Pars brachii inter cubitum et pugnum. Lex Longob. lib. 1. tit. 5. §. 6.+
page 1301, image: s1301
TRENCA Gratianus Lucius in Cambrensi everso pag. 306.+
TRENCATAE Ventris tormina. Gervasius Tilleberiensis in Otiis Imper. MSS. Tortiones ventris, quas vulgo Trencatas nominant.+
TRENCATUM [Trencheae], Vallum, fossa, ex Gallico Trenchee. Monasticum Anglic. tom. 2. pag. 211.+
TRENTALE Charta an. 1152. Clementis Decani Eccl. Paris. in Magno Pastorali lib. 3. ch. 32.+
TRENTENA vectigalis species. Charta Joann. Militis Dom. de Andesello an. 1229.+
TRENTENARIUM Vide Tricenarium.#
TREPALIUM Concilium Autisiod. c. 33.+
TREPEDIA Vide Tripetia.#
TREPELLUM Autor Mamotrecti ad 4. Regum cap. 9. Globum, i. trepellum. Globus est rotundus acervus, aut volumen, aut augmentum.#
TREPGET Vide Trebuchetum.#
TREPIDARE idem quod Torneare Torneamentum, Hasti ludio se exercere, vel decertare: a trepidare, quod de equis dicitur, qui citato gradu incedunt, Gallis Galoper, unde [trepidarii] equi, de quibus mox.+
page 1302, image: s1302
TRESELLUS Dolii vinarii species. Tabularium Fossatense: Alenton, ubi habet dicta Abbatia unum tresellum boni vini in vindemiis super quibusdam vineis.+
TRESPELLIUS vel [trespellio], Trium villarum, quasi tresvillio, trivillanus; bell enim Germanis est villa.+
TRESIDIA Charta Walteri de Gant Comitis apud Edvv. Bysseum in Notis ad Uptonum pag. 86.+
TRESSALITUS Usatici Barcinonenses MSS. cap. 67. Si quis Judaeo, vel Saraceno baptizatis retraxerit illorum legem, vel appellaverit eos Tressalits, vel Renegats, etc.#
TRESSORIUM Vide Treca.#
TRESTELLUM Fulcrum mensarium, tripedis species, Gallis, Tresteau. Fleta lib. 2. c. 16. §. 1.+
TRESTORNATUS Deflexus, Destourne. Trestornatae aquae et obstructae, apud Bracton. lib. 3. tit. de Act. c. 12. §. 6. et in Fleta lib. 2. c. 52. §. 18.+
TRESTURA Vide Transitura Transitus.#
TREVA [Treuga], [Trevia], etc. Ugutio: Treuca, vel treuga, scriptio regalis vel securitas: unde treugare, sedare, pacificare, treugam facere, et Treugarius, qui treugas inter aliquos facit.+
page 1309, image: s1309
TREUDIS Lex Aleman. tit. 99. §. 2.+
TREUMIA Charta Fundationis Collegii Canonicorum in Ecclesia Parochiali Escoiarum dioecesis Rotomag. ab Ingerranno de Marigniaco, mense Jan. 1310. ex 47.+
TREUS Vide Threus.#
TREZENUM Pretii venditionis pars decima tertia,
page 1310, image: s1310
quae domino exsolvitur pro laudimio, seu vendendi facultate vassallo vel Tenenti indulta: nostris, le Treiziesme denier: nude Treizieme, in Consuetud. Norman. art. 114. 171. 174.+TRIACONTASIMUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Pannus, qui triginta clavis exornatur.+
TRIAEN Lex Salica tit. 40. §. 13.+
TRIALEMELLUM Albericus in Chron. MS. an. 1214.+
TRIALLUM Vide Triare.#
TRIANFACTA S. Cyprianus Epist. 21.+
page 1311, image: s1311
TRIARE vox Fori Anglici, Causam agere, rem probare, actione experiri, examen litis subire, denotans, a Savon.+
TRIAVERDINI cum Brebantionibus et Ruptariis junguntur in Concilio Lateranensi III. an. 1079. can. 2. 27.+
TRIBATTERE Lex Salica tit. 40. §. 9. Si quis jumenta aliena tribatterit, et evaserint, etc.. 14.+
TRIBIANA Vitis species, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. cap. 4.#
TRIBLAGIUM species Tributi vel praestationis. Occurrit in Tabulario Monasterii S. Vandregisili.#
TRIBLATTON Trini coloris pallium, vel in blatta aut cocco ter tinctum. Petrus Damian. lib. 4. Epist. 7.+
TRIBOK [Tribuculus], [Tribunculus]. Vide Trebuchetum.#
TRIBLUCA Charta Mariae Reginae Siciliae an. 1293.+
page 1312, image: s1312
TRIBULANTES pro Tribulatis, Vexati, Energumeni, Daemoniaci, qui [gap: Greek word(s)] in Conciliis dicuntur. Epistola 8. inter Francicas to. 1.+
TRIBULOSUS Tribulis plenus, senticosus, asperrimus, apud Sidonium lib. 1. Epist. 7. lib. 4. Ep. 3.#
TRIBULUS [Tribuculus], Machina bellica, eadem, ni fallor, quae Trebuchetum, de quo supra. Jacobus de Vitriaco lib. 3. Hist. Orient. pag. 1133.+
TRIBUNA Ambo, pulpitum Ecclesiae, quod Tribunal quidam e Patribus vocant.+
TRIBUNAL inquit Amalarius lib. de Divin. Offic. cap. 18.+
TRIBUNARIUM Vestis sordida, a voce Graeca [gap: Greek word(s)] , seu [gap: Greek word(s)] , quae proprie erat vestis seu indumentum Philosophorum, ut est apud Moschopulum, et alios: unde [gap: Greek word(s)] , apud Eunapium in Aedesio pag. 54.+
page 1313, image: s1313
TRIBUNUS vox Latinis Scriptoribus nota.#
page 1314, image: s1314
TRIBUS Regula S. Pachomii cap. 16.+
TRIBUTALES Coloni liberi, obnoxiae lice conditionis, ut qui ad tributa et serviles operas tenerentur. Donationes factae Eccl. Salisburgensi c. 1.+ [Tributarii]
page 1315, image: s1315
TRIBUTATIO Exactio. Historia Cortusiorum lib. 8. cap. 2.+
TRICA [Tricia], [Treca], [Tressorium], Crines intexti, implicati, a Gr. [gap: Greek word(s)] , ut quidam volunt, vel ex Latino Tricae, quae Nonio sunt impedimenta et implicationes, uti rursum infra docemus.+
TRICALIUM Trivium, triplex callis, aut via. Tabularium Casauriense an. 968.+
TRICARE [Trigare]. Lex Salica edit. Heroldi tit. 38. §. 4.+
page 1316, image: s1316
TRICENARIUM [Tricennale], [Trentenarium], [Trigintale], Officium 30.+
page 1317, image: s1317
TRICESIMA Vide Tricenarium.#
TRICESIMALIS Consuetudo, seu Tricesimae, Praestatio tricesimae redituum, quam Episcopi suffraganei solvere quotannis tenebantur Ecclesiae Ravennati. Anastasius in Nicolao I. pag. 213.+
TRICESIMUS et annalis nuptiarum dies, olim cultus a Christianis in Ecclesia per Missae sacrificium,
page 1318, image: s1318
in cujus Canone addebatur peculiaris oratio, quam describit liber 3.+TRICHA [Trichator]. Vide Trica.#
TRICHORUS [Tricorum], [Tricorium], [Trichorum], Aedificium appellabant, tribus concamerationibus constans.+
TRICIA Vide Trica.#
TRICINA Evagrius in vers. Vitae S. Antonii, ab Athanasio scriptae n. 70.+
TRICINIUM quasi triplex cantus. Symmach. lib. 1. Epist. 41. Tricinium semivolucrum puellarum, id est, Syrenum. Vide ibi Juretum.#
TRICINCTUM Trinus fossarum vel murorum ambitus, castrum triplici fossato, totidemque moeniis vestitum, Matthaeo Paris p. 134.+
page 1319, image: s1319
TRIGLINIUM Tres ordines sedium, in Glossis Biblicis MSS. Vide Trichorus.#
TRICLINUS Regula Magistri cap. 81. De calceamentis vero oportet fratres caligas habere ferratas, triclinas non ad luxum; sed ad usum.+
TRICO Gloss. Lat. Gr. Trico, [gap: Greek word(s)] . Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Reses, Trico.+
TRICOCINARE Scribrare, seu cribrare, in Glossario Jatrico Reg. cod. 1486.#
TRICOLUS Ludi vel aleae species, ex Graeco forte [gap: Greek word(s)] , a tribus membris, apud Joan. Sarisber. lib. 1.+
TRICORIUM Vide Trichorus.#
TRICULA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. ibid. [gap: Greek word(s)] , depilo.#
TRICURIUM Triplex cura, in Glossis MSS.#
TRIDENARIUS numerus, pro tricenarius, in Regula Ordinis de Sempringham p. 77.#
TRIDINGA Vide Trithinga.#
TRIDUANA Tridui jejunium. S. Hieron. Epist. 10.+ [Triennale]
TRIENNALIS Monasticum Anglic. to. 1. pag. 149.+
TRIERIUM Monachus Sangall. lib. 2. de Carolo M. cap. 19.+
TRIFILUM Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] Trifilum gemmarum.+
TRIFOLIUM calceamenti genus, in Disputat. Archelai Episcopi Mesopotamiae cum Manete p. 200.#
TRIFINIUM Ager, qui tres fines spectat. Lexicon Cambro-Britannicum, Terfyn, terminus, limes. Innocentius Agrimensor: Ipsum terminum et ipsum locum directura trifinium facit. Circa Musileum in pedes 70.+
page 1320, image: s1320
TRIFORIUM [gap: Greek word(s)] , Macario, Homil. 27. pag. 384.+
TRIGA Currus a tribus equis tractus, ut biga a duobus.+
TRIGARE Vide Tricare.#
TRIGERIS pro Trieris, [gap: Greek word(s)] , triremis. Hariulfus de Miraculis S. Richardi cap. 3.+
TRIGESIMA Pars trigesima, vel quantitas, rei petitae in judicio, quae a damnatis Bajulo seu Judici exsolvebatur.+
page 1321, image: s1321
TRIGILDUM Tripla compositio, Tvvigield, in Legibus Juticis lib. 2. c. 97. 99. etc.+
TRIHORIUM Spatium trium horarum, apud Auson. Eidyll. 3. de Capitone:#
TRILIA Vide Trelia.#
TRIGINTALE Vide Tricenarium.#
TRILICES loricae, notae apud Virgilium 5. et 7.+
TRIMISIUM Vide Tremissis.#
TRILLEA Vide Trelia.#
TRIMILCHI Majus mensis apud Anglo Saxones, sic dictus, quod tribus vicibus in eo per diem pecora mulgebantur.+
TRIMME aurum. Anastasius in S. Silvestro: Cameram basilicae ex auro trimme in longum.+
TRINIATIM Edgarus Rex in Legibus Monasterii Hydensis c. 4.+
TRINITAS Sancta adoranda publice tradita Catechumenis per 40. dies.+
TRINIUMGELDUM Compositio delicti majoris ac atrocioris, per ter novem gelda, seu mulctas: a Saxon. [gap: special sign] i-ni [gap: special sign] on- [gap: special sign] el [gap: special sign] , id est ter nona solutio: proinde diversa a trigildo, seu triplici compositione, vel mulcta. Lex Bajwar. tit. 13. §. 2.+
TRINOFORENSE judicium, in Jure Hungarico, Rigida citatio per nundinas ter facta. Sambucus.#
TRINUNDINAE Trium dierum mercatum. Papias.#
TRIPA Interanea, intestina, Gall. Tripe. Jo. de
page 1322, image: s1322
Janua: Omasus, i. tripa, vel ventriculus, qui continet alia viscera.+TRIPARE Pactus Legis Salicae tit. 27. §. 5.+
TRIPARIUM genus Supellectilis. Forte Tripos, Anglis a Trevvet, quasi threeseet.+
TRIPEDICA Gregorius M. lib. 2. Dialog. c 30.+
TRIPEDARE [gap: Greek word(s)] , in Glossis Graeco-Lat. de equis, qui incessu moderato vadunt. Vide Salmasium ad Hist. August. pag. 244.#
TRIPETIA [Trepodia], [Trepedia]. Glossae MSS. Salmasii: Trepodia, Tripedia, id est scabellum, quod tres pedes habet, vel mensa in sacris Apollinis, vel numus consecratus. Glossae Lat. MSS. Reg. cod. 1013.+
TRIPHUNT Vide Canis Seucius.#
TRIPICTUS tripliciter conscriptus, in Glossis MSS. ad Prudentium.#
TRIPODIUM Leges Henrici I. c. 64. In quibus vero causis triplicem ladam haberet, ferat judicium tripodii, i. 60. solid.+
TRIPONDIS S. Zeno Veron. Episcop. Serm. 6.+
TRIPORTICUS Atrium, vel area constans tribus porticibus: cujusmodi fuere ante aedes sacras.+
TRIPTIRE vel [triptiri], In tres partes dispertiri, Partir en trois, in Gloss. Lat. Gall.#
page 1323, image: s1323
TRISANTIA Bernardus Mon. in Consuetud. Cluniac. MSS. c. 28.+
TRISCABINA Charta, inscribitur Formula 88.+
TRISCAMERARIUS Dignitas Palatina, Camerarii dignitate inferior. Chartam Friderici I. Imp. an. 1162.+
TRISCARE Mamotrectus ad lib. Hester cap. 8. Tripudiare, quasi cum tribus pedibus saltare, vel chorizare, sive triscare.#
TRISCURRIUM Papiae, Multiplex scurrilitas. Guibertus lib. 1. de Vita sua cap. 11.+
TRISILES Papias, ex Isidoro lib. 20. cap. 4.+
TRISOMUM Sepulchrum trium corporum capax. In Coemeterio Cyriacae, via Tyberina, Romae: SE. BIBA. EMET. DOMINA. LOCUM. A. SUCCESSUM. TRISOMUM. UBI. POSITI.+
TRISSESIVA Apud Papiam MS. Crassitudo. Editus habet Trisesina.#
TRISTA [Tristra]. Cokus part. 4. Instit. pag. 306.+
page 1324, image: s1324
TRISTARE Tristem facere, Contristare, Gall. Attrister. Onomasticon: Tristo, [gap: Greek word(s)] . Will. Britto lib. 10. Philipp.#
TRISTATAE Hieronymus in cap. 23. Ezechielis: Tristatae apud Graecos nomen est secundi gradus post regiam dignitatem, quos nos Magistratus utriusque militiae et Praefectos annonarii tituli vocamus, Exod. 14.+
TRISTEGA [Tristegum], Aedificium constans tribus tabulatis, (quae [gap: Greek word(s)] vocat Cantacuzenus lib. 1. Histor. cap. 36.) contignationibus, vel coenaculis, ut habet Hieronymus in Ezechielis cap. 41.+ [Bristega]
page 1325, image: s1325
TRISTIMONIUM Tristitia, ut aegrimonium. Occurrit in Fragmento Petronii de Coena Trimalcionis p. 51.#
TRISTIS pro severo. Vulcatius de Cassio: Haec Epistola ejus indicat, quam severus et quam tristis futurus fuerit Imperator.+
TRISTITUDO pro Tristitia, usus est Apulejus in Apologia.#
TRISTRA Vide Trista.#
TRITARUM societas, seu [Tritorum], vel [Trituratorum], Germanis der flegeler, id est Flagellatorum, sic dicta quaedam militaris turma, seu societas, forte quod armorum vice flagella rustica deferret, vel quod blada seu triticeas messes passim detereret: nam alii fuêre a Flagellatoribus, de quibus supra egimus. Historia Landgraviorum Thuringiae cap. 105.+
TRITENNALE [Tritennarium]. Vide Tricennarius.#
TRITHINGA Saxonice [gap: special sign] ihin [gap: special sign] a [gap: special sign] , apud Anglos, dicitur tertia pars Comitatus, seu centuria, cui, qui praeerat, Trihingerefas dicebatur, ad quem deferebantur causae, quae definiri non poterant in Wapentachiis, seu Hundredis.+
page 1326, image: s1326
TRITISCIUM molendinum, pro triticeum, in Charta Waltheri de Gant Comitis, apud Edw. Bisseum in Notis ad Uptonum pag. 86.#
TRITORIUM apud Aelfricum [gap: special sign] e [gap: special sign] cel.#
TRYTULA Piscis, qui aliis Tructa, vulgo Truite.+
TRITURATORES Necrologium Ecclesiae Carnotensis: Acquisivit etiam apud Menuesin gener aliter quicquid Major habebat in granica Capituli, scilicet duos trituratores, vechiat, pesait, lentilat, favat, praeter unam minam avenae, quam habet propter submonitionem saccorum.+
TRIVARIUS Acta Martyrii SS. Maximiani et Isaaci: Venerant ergo ad carcerem militum cunei et trivarii fustibus onerati, etc. Ubi forte leg. triarii.#
TRIVIUM Grammatica, Rhetorica et Dialectica; ut quatuor aliae liberales artes, Quadrivium, nempe, Astrologia, Geometria, Arithmetica, et Musica.+
page 1327, image: s1327
TRIUMPHARE Vincere, hostem superare, apud Ottonem de S. Blasio c. 7. Albertus Argentin. p. 138.+
TRIUNDALES Pelagi vortices, apud S. Columbanum Epist. 4.#
TRIUTA Vide Treudis.#
TRIVULGI Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 8.+
TRIZA Fridericus II. Imp. lib. 1. de Venat. cap. 23.+
TROCELLUS Fasciculus, Gall. Trousseau. Charta Conventionum inter Carolum I. Comitem Provinciae et Arelatenses an. 1251. art. 22.+
TROCHUS Acta S. Quirini Mart. lib. 1. n. 5.+
TROCIUM Modus agri apud Majoricenses. Charta Majoricensis an. 1316.+
TROCTA Piscis fluviaticus notissimus, nostris Truite, vel, ut alii efferunt, Troite, Italis Truta.+
TROFA Tabularium Casauriense: Recepi a te in cambio terram tuam in viario, cum una trofa de fica super sehabente.#
TROGALIUM Cicer frictum, Aegyptiis, apud Cassianum Collat. 8. cap. 1.#
TROGULUS Cuculla, vestis monachalis, Papiae. Vita S. Egwini Episc. Wigorn. n. 16.+
TROIA Machina bellica, Gallis Truie, seu Troye, uti suem vocat Consuetudo Solensistit. 15. art. 8. tit. 16. art. 5.+
page 1328, image: s1328
TROLIUM Lemovicensibus, torcular, Treiiil. Tabular. Brivatense fol. 95.+
TRONA Statera publica, seu trutina, apud Scotos et Anglos, unde forte corrupta vox, uti censet Somnerus, qui eandem putat cum ea, quam Angli Troyvveigth vocant. Statuta Davidis II. Regis Scotiae c. 39.+
TRONARII Charta Caroli M. an. 795.+
TROPACIUM Vide Tropus.#
TROPPUS Grex, Gall. Troupean. Lex Alamann. tit. 72. §. 1.+
TROPUS est quidam versiculus, qui in praecipuis
page 1329, image: s1329
festivitatibus cantatur immediate ante Introitum, quasi quoddam praeambulum et continuatio ipsius Introitus, ut verbi gratia, in festo Nativitatis, ante Introitum illum: Puer natus est etc.+TROSSA Fasciculus, Gallis, Trousse, Trousseau. Charta Willelmi Comitis Nivernensis in Tabulario Augustodunensis Ecelesiae: Si quis amodo in potestate hospitatus fuerit, pro 12. nummis, et garba, et foeni trossa annuatim saelvus erit.+ [Troussa]
page 1330, image: s1330
TROTARE Ugutio: Succusso, frequenter succutio, et succussare, dicitur trotare, et Succussatura dicitur trotatura, et Succussator, trotator equus dicitur, unde illud: Gradarius est equus mollis incessus, sine succussatura innitens.+
page 1331, image: s1331
TROTINGI Joculatores, Papiae. Lex Longob. lib. 1. tit. 16. §. 8.+
page 1332, image: s1332
TROTTONARE Vide Trotare.#
TROUSSA Vide Trossa.#
TRUBLA Compotus Praepositurae Parisiensis an. 1333.+
TRUBLIUM Parapsis, Papiae; perperam trubuum in MS. ex Gr. [gap: Greek word(s)] , quod idem sonat.#
TRUBUCULUS Vide Tribulus.#
TRUCA Cista, locellus, German. Truhe: Gallis Luseau. Eberhardus Altahensis an. 1296.+
TRUCINA Temeritas, insultatio, pertinacia. Decreta Calomani Reg. Hung. lib. 1.+
TRUCINARE Rigordus in Philippo Aug. an. 1185. de Joculatoribus: Et caeteras ineptias trucinantibus buccis in medium eructare non erubescunt. Vide Trutanus.#
TRUCLUDE Alea, in Gloss. Arabico-Lat.#
TRUDANUS [Trudennis]. Vide Trutanus.#
TRUDIO Gregor. Turon. de Vitis Patr. c. 4.+
TRUELLA Trulla, Ferrum latum, quo parietes linuntur, Papiae, ex Gall. Truelle. Charta an. 1163.+
TRUEGA Sus, ex Gallico Truie. Charta an. 1342. Item 25. inter porcos et truegas.#
TRUFA [Truffa], [Trupha], Fraus, nequitia, jocus. Guill. Britto in Vocab. Nuga dicitur trufa, unde Nugor, aris, nugas facere.+
page 1333, image: s1333
TRULLA Joanni de Janua, Bombus vel sibilus ani, quia trudendo emittitur. Florentinis, Trullare, est pedere, sonitum ventris emittere.#
TRULLIA Instrumentum piscatorium. Charta Otton. Comitis Burgund. an. 1281.+
TRULLIO Olla, vel trulleum, apud Octavium Horatianum lib. 4. Rer. medicar. p. 84.#
TRULLUS [Trulla], [Trullum], Aedificium rotundum, [gap: Greek word(s)] , concameratum in formam ovi, unde [gap: Greek word(s)] etiam quibusdam appellatum: quo quidem nomine dicta prae caeteris aedes in Palatio Constantinopolitano, in quo habita Synodus, quae in de Trullana, vel in Trullo dicitur, uti pluribus a nobis observatum in Descriptione aedis Sophianae n. 32.+
TRUMMETAE Tubae, Trompettes. Thwroczius in Ludov. Rege Hungar. c. 22.+
TRUMPA Buccinae species, trompe, trompete. Italis Tromba, et Trombetta.+
TRUNCARIUS Papiae, Devorator.#
TRUNCATUM pro trunco, apud Adamnanum lib. 2. de Locis SS. c. 11.#
TRUNCUS aut lapis cavus, ubi aqua, unde sacra lavantur, effunditur, in aedibus sacris, apud Gillebertum Lunicensem Episcopum de Usu Ecclesiastico.+
page 1334, image: s1334
TRUPHA Vide Trufa.#
TRUSORIUM Instrumentum ferreum, quo aliquid truditur. Ericus Upsaliensis l. 3.+
TRUSSARE Vide Trossa.#
TRUSTIS Fides, fiducia, ex Germ. Trost, vel Trust, aut Theutonico Troost, quod idem sonat, praeterea solamen, solatium, levamen, etc.+
page 1335, image: s1335
TRUTANUS [Trudanus], [Trutanicus], [Trudennes], etc. Trutani, dicuntur Errones, plani, mendici, Normannis etiamnum et caeteris Gallis, Truans.+
page 1337, image: s1337
TRYGEED Leges Scaniae Andreae Suenonis lib. 5. c. 4.+
TRYCSIERN Vide Sfursiern.#
TRZNE Mensura regalis, in Charta an. 1258. in Bohemia sacra pag. 61.#
TUBA Morbus equinus, subtus caput garecti in magno posteriori nervo aliquam putrefactionem faciens per ipsam longitudinem nervi, etc.+
page 1338, image: s1338
TUBARE Tubam inflare, tuba canere. Vita S. Pardulfi n. 19.+
TUBICINARE aliquem, per praeconem citare: Gall. Citer quelqu'un a son de trompe. Tubicinium, ipsa citatio, non semel in Consuetudinibus Tolosae.#
TUBLIUM Mensurae frumentariae species, apud Italos. Gesta Innocentii III. PP. pag. 149.+
TUBRUCUS [Tybrugus], [Tubroces], Lanea ocrea, ocreis aut calceis coriaceis superimponi solita, quam vulgo Gamache appellamus. Isidorus lib. 19. c. 32.+ [Tibraca]
TUBULI Tibialia, quae Graeci recentiones [gap: Greek word(s)] vocant.+
TUCARIUM [gap: Greek word(s)] , in Glossario Lat. Gr. MS. S. Germani Paris. At in Gloss. Gr. Lat. Henrici Steph. [gap: Greek word(s)] casa, tugurium, pergula.#
TUCETOSUS Opimus, fertilis. Papias. Ex Tucetum, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
TUCHINATUS Rebellio. Charta Caroli VI. Reg. Franc. 11. Sept. an. 1383.+
TUCUS Quem Spani Cuculum vocant, a voce propria nominatus. Ita Isidorus lib. 12. cap. 7. et Glossarium Arabico-Lat.#
TUDITES Vide Martus.#
TUELLA Vide Toallia.#
TUELLUS Radix ungulae equi, Italis Tuello, apud Petr. de Crescentiis lib. 9. cap. 50. 54. 55.+
TUERNAY Leges Burgorum cap. 34.+
page 1339, image: s1339
TUFA Genus vexilli apud Romanos, ex confertis plumarum globis. Vegetius lib. 3. c. 5.+
TUFUS pro Tophus. Glossae Lat. Gr. tofi, [gap: Greek word(s)] . Est autem Tophus lapis friabilis, minimum ponderis in structuris habens, de quo Vitruvius lib. 2. cap. 6. 7.+
TUGELLARIA Vide Tectum.#
TUITIO Immunitas, tutela, defensio, quam Rex fidelibus suis, vel Ecclesiis indulget, quae et Mondeburdium dicitur. Vide in hac voce.#
TULDUM vocarunt nuperi, in militia, quod Latini vasa, impedimenta, Graeci [gap: Greek word(s)] . Lexicon Gr. MS. Reg. cod. 2062.+
TULI Papiae, Aquarum projectus. Forte Tubi.#
TULICATUS carptus, i. acceptus, Glossae MSS.#
TULIT annos, pro vixit. Vetus Insctiptio apud Cruterum pag. 811.+
page 1340, image: s1340
TULTA [Tultus]. Vide Toltus.#
TUMBA [Tumbus], Sepulchrum, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , quod cadaveri terra ingesta tumulum faciat. Gloss. Lat. Gr. tumuli; [gap: Greek word(s)] . Ita emendat Salmasius ad Hist. August. p. 439.+
page 1341, image: s1341
TUMBRELLUM Gall. Tumbereau. Instrumentum fuisse volunt, inventum ad castigandas mulieres rixosas, quo in aquam dejiciuntur, immerguntur, et inde madidae et potae extrahuntur.+ [Tumberellum]
TUMBURGT Major Advocatus, in Privilegiis Ratisbonensibus an. 1230.#
TUMIX [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. et edito.#
TUMPLEBANUS in Metropoli Salisburgensi to. 3. p. 30. qui pag. 4. Major plebanus.#
TUMULUS Vide Mallobergium Malbergium.#
TUNGINUS Judex, qui post Comitem est, in veteri Glossario: Tungi, seu villae Praefectus, Judex; a [gap: special sign] un, Saxon. villa, vicus, praedium, territorium; quod malim, quam quod vult Wendelinus, a Theutonico tong, i. lingua deductum vocabulum, quod Tunginus lingua sit Centenarii.+
page 1342, image: s1342
TUNGRAVIO [Tungravius], [Tungrevius], Tungi Praepositus, id est, villae; nam [gap: special sign] un, ut mox diximus, Saxonibus est villa, vicus, praedium, territorium; et [gap: special sign] e [gap: special sign] e [gap: special sign] , Praefectus, Praepositus; quasi [gap: special sign] un- [gap: special sign] e [gap: special sign] e [gap: special sign] .+
TUNICA Vestis Sacerdotalis, quam duplicem induunt Episcopi subter casulam, ut est apud Amalarium lib. 2. de Eccl. Offic. c. 22.+
page 1343, image: s1343
TUNICELLA Vestis Subdiaconorum propria, quae et subtile. Vide Durandum lib. 3. Ration. c. 11. n. 3.+
TUNINUM Lex Bajwar. tit. 1. cap. 14. §. 5. Ad casas dominicas, stabulare, fenile, granicam, vel tuninum recuperandum, pedituras rationabiles acciptant.+
TUNNA [Tonna], Vas aquae, vini, cerevisiae, et alterius liquoris capax, Gallis, Germ. Belg. Tonne. Gloss. Anglo-Sax. Aelfrici: Cupa; [gap: special sign] unne.+
TUNNARIA [Tonnaria], Vivarium, seu piscaria tynnorum. Charta Caroli I. Regis Siciliae an. 1277. apud Ughellum to. 7. p. 807.+
page 1344, image: s1344
TUOMUM ex Ital Domo, aedes in Tholi formam aedificata, in Vita S. Udalrici Episcop. Augustensis n. 24. edit. Mabillonii.#
TURABULUM pro Thuribulum, in veteri orbis Descriptione c. 18. Vide Batillum.#
TURBA Niger cespes, qui e terra palustri et bituminosa eruitur, et vicem carbonis praebet, nostris Tourbe, Teutonibus Torf, vel Turf aut Turve. Lambertus Ardensis pag. 257.+
page 1345, image: s1345
TURBA Practicis nostris vulgo Turbe, vel Enquestepar turbe.+
TURBAMEN Turba, motus; apud Will. Neubrigensem lib. 4. cap. 8.#
TURBARE Omnem animi sensum caedendo auferre.+
TURBEDINES pro Turbines, apud Ruricium Lemovicensem Episcop. lib. 2. Epist. 51. Propter vitae istius turbedines ac procellas.#
TURBELA Seditio. Ammianus lib. 14. Populari quondam turbela discerpti.#
TURBELLA Procella, quae aerem turbat.+
TURBICULI [Turbarii], vulgo Kerni, dicti apud Hibernos milites levis armaturae, qui jaculis am entatis, machaeris, et cultris, sive sicis, Skeynes vocatis, dimicabant; de quibus Henricus Marleburgensis, et ex eo Jacobus Waraeus in Antiquitatib. Hibernicis c. 12. sect. 1.#
page 1346, image: s1346
TURBONES Minae, terrores, clamores. Papias.#
TURBULENTARE Utitur S. Zeno Veronensis serm. de Patientia.#
TURCARE Quempiam ad Mahumetanam superstitionem traducere, Turcum facere.+
TURCHIMANNUS Vide Drogamundus Dragumanus.#
TURCOMANNUS inquit Scaliger lib. 3.+
TURCASIA Pharetra. Mauricius Episcop. Cantanensis in Hist. Translat. corporis S. Agathae V. et M. num. 4.+
TURCHIFARUS Monetae aureae Turcicae species.+
TURCHIMANNUS [Turcimannus]. Vide Drogamundus Dragumanus.#
TURCOPULI Milites levis armaturae, ut autor est W. Tyrius l. 1. c. 7. l. 19. c. 24. l. 22. c. 27.+
page 1347, image: s1347
TURGEOLUM Vas interius grossum et turgidum. Jo. de Janua.#
TURELLA Ugutio MS. Toles, itis, sunt membrorum tumores circa uvam stantes; has vulgo per diminutionem tunicas, vel turellas vocant.+
TURIDUBUS Miracula S. Eutropii n. 21.+
TURGNI species Columbarum, a colore sic dicti, inquit Petrus de Crescentiis lib. 9. cap. 88.+
TURIO Arboris vel arbusti teneritas, apud Columellam lib. 12. cap. 48.+
TURKESIUS Lapis pretiosus, vulgo Turquois. Monasticum Anglic. to. 5. pag. 314.+
TURLUPINI Haeretici Valdensium sectarii, in Gallia sub Carolo V. Rege Franciae an. 1372.+
TURMA [Turmarii]. Lex 3. Cod. Th. de Privileg.+
page 1348, image: s1348
TURMINOSUS Torminosus. Gloss. Sax. Aelfrici: Turminosus, [gap: special sign] en. i. contractus.#
TURNA Quanti pluris res sit compensatio, in permutationibus vel bonorum divisionibus: Tourne, in Consuetudine Montargensi cap. 1. art. 51. 61. cap. 2.+
TURNINI Richardus de S. Germano in Chronico an. 1221. Per totum regnum pondera et mensurae mutantur, ponuntur rotuli et turnini.#
TURNUS vel turnum Vicecomitis, ad verbum significat vicem Vicecomitis, id est duo tempora in anno, quibus ille letam universi Comitatus tenet.+
page 1349, image: s1349
TURONENSES Monetae Francicae Turonibus cusae, vulgo Tourneis.+
TURONUS Vide Toronus Toro.#
TURPEDO Vide Morbillus.#
TURPEDO quam multi pustulam dicunt, alii morbillum, alii lepram, et alii passionem tantum infra corpus.+
TURPEFACERE Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , turpefacio; [gap: Greek word(s)] , turpificator, turpator.+
TURPILOQUIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] Theodorito, serm. 9.+
page 1350, image: s1350
TURPILUCRIS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
TURPIO qui turpia loquitur, un vilain; vox Latinis Scriptoribus haud ignota.+
TURPITUDO Locus turpis, obscoenus, cloaca. Thwroczius in Salomone Rege Hungar. c. 36.+
TURQUIGENS Vide Drogamundus Dragumanus.#
TURRICULUS pro turricula. Glossar. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , turricula, armarium, [gap: Greek word(s)] , idem. Testamentum S. Remigii, apud Flodoardum lib. 1 c. 18.+
TURRILE Campanarii pyramis, Gall. la fleche du clocher. Liber. 2. Miracul. S. Bertini c. 3.+
TURRIS Campanarium. Autor Miracul. S. Columbani cap. 2.+
page 1351, image: s1351
TURTA Vide Torta.#
TURTEGETES Tugurium, aedicula. Vita B. Coletae n. 49.+
TURTURILLA Locus, ubi panis ponitur, Ugutioni. An Turundilla?#
TURTURI Ugutio, in Turtur: Turturi dicuntur pastores, qui fistulis canunt. Ita etiam Jo. de Janua.#
TURVA Vide Turba.#
TURUCA Papiae, vestis Regia.#
TUSILLAE Isidorus lib. 11. cap. 1.+
TUTOR Advocatus Monasterii, defensor, in Charta Henrici Regis Franc. an. 1043. ex Tabulario Fossatensi fol. 151.#
TUTOR Advocatus praedii Ecclesiae. Charta Henrici Regis Franc. an. 1043.+
TUTACULUM Tutamen; apud Prudentium.#
TUTAMENTUM Glossae Isonis Magistri: Tutamen; firmamentum, protectio. Vide Tensamentum Tensare.#
TUTARE ex Gallico Tuer, Occidere. Tutare candelam, aut cereum, extinguere: Galli dicunt: Tuer la chandelle.+
TUTELATOR Protector in Glossis MSS. S. Germani Paris. cod. 524.#
TUTELLI inter Ministeria sacra. Chronicon Centulense Hariulfi lib. 3. cap. 3.+
TUTTA Vide Tolta.#
TUTUPIA Capitis tegumentum Clericis proprium, cujusmodi hodie les bonnets quarrez. Statuta Synodalia Nicolai Episcopi Andegav. an. 1265.+
page 1352, image: s1352
TWELFHINDUS Vide Hindenus Hindeni.#
TWYGAVEL Vetus Charta Cantuariensis Ecclesiae apud Somnerum in Tractatu de Gavelkynd pag. 28.+
TYHTLAN vox Saxon. Accusatio. Leges Ethelredi Regis cap. 2.+
TYMBRIS Senator lib. 5. Epist. 1.+
TYMBORALIS poena. Vide Tumberellum Tumbrellum.#
TYMBUS [gap: Greek word(s)] , Sepulchrum, tumba.+
TYMPANARIA Concilium Grateleanum an. 928.+
page 1353, image: s1353
TYMPANARIUM Campanarium. Vetus Ordo Canonicorum, quem S. Protadii librum vocant, in die Palmarum, apud Chiffletium in Dissertat. de Conversione Constantini M. c. 5.+
TYMPANUM Isidoro lib. 2. Orig. cap. 21.+
TYMPANISTRIA Campanae, Tymbres. Codex MS. Monasterii Novi Pictaviensis: 10. die Febr. celebratur obitus pro filio nobilis Comitis Pictavorum, - pro quo sonantur omnia tympanistria, duo classes de sero, et unus de mane ante Missam, etc.#
TYPARIUM Sigillum, cui Principis [gap: Greek word(s)] , seu imago insculpta est. Charta Willelmi Regis Siciliae an. 1177.+
TYPHUS Superbia, mentis elatio, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+ [Typus]
page 1354, image: s1354
TYPICARE Figurare, exprimere. Will. Brito lib. 12.+
TYPRUS Vasculi species. Jonas in Vita S. Columbani cap. 16.+
TYPI Imperatorum Constitutiones, decreta, [gap: Greek word(s)] .+
TYPUS Febris accessio, vel febris ipsa.+ [Typhus]
page 1355, image: s1355
TYRANNITAS pro Tyrannis; nostris Tyrannie. Occurrit apud Frede garium in Chronico pag. 777.#
TYRANNOPOLITANUS apud Sidonium lib. 5. Epist. 8. Nam tua scripta, nostrorum vitiis proficientibus tyrannopolitanorum locupletabuntur.#
TYRANNUS non modo Rex pessimus atque improbus; sed etiam Rex quivis dictus. Isidorus lib. 9.+
TYRIACA Tyriacum antidotum, pro Theriacum, quod vulgo Theriaque dicimus.+
TYRIUM Purpura Tyria, vel pannus purpureus.+
TYRO Papias Tyrones dicuntur fortes pueri, qui ad militiam deliguntur, atque habiles existunt.#
page 1356, image: s1356
TYROS Glossae MSS. ad Concil. Aftic. c. 57. Tyrorum, latronum. Tyros, Rusticus. Vide Syrus Syri.#
TYTHLAN vox Saxonica, Accusatio, in Ethelredi Regis institutionibus cap. 2. Nec componat aliquis pro ulla tyhtlan, etc.#
TZANGAE [Tzancae], [Zancae], [Zangae], Calcei, seu potius Cothurni, qui crura et pedes tegebant.+
page 1357, image: s1357
V LITTERA numeralis, quae 5. designat.+
VACANTES dicuntur Supernumerarii Magistratus, qui Codicillos magistratuum, annonas praeterea et salaria dignitatis obtinebant a Principe, licet nullam functionem agerent.+
VACANTIA Otium, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
VACANTANEUS Improvisus, incautus. Isid. Pac. in Chr. aera 782.+
VACANTIVUS Otiator, [gap: Greek word(s)] , qui vacat.+
VACATIO Tabularium Prioratus de Domina in Delphinatu fol. 71.+
VACATIUM Vide Vaccagium.#
VACATURA Beneficium Ecclesiasticum nondum vacans; sed vacaturum, ad quod Summus Pontifex, vel Praelati ipsi seu Episcopi Clericum aliquem promovebant; quae quidem provisionis species interdicta variis Conciliis, ac praesertim Tridentino sess. 24. cap. 19.+
page 1358, image: s1358
VACCAE olim in aliquot regionibus ac provinciis, praecipuae fuerunt hominum facultates, adeo ut et mulctae judiciorum in vaccis exsolverentur, ut colligitur ex Leg.+
VACCAGIUM Tributum ex vaccis. Tabularium S. Trinit.+
VACCARIA Ager vel praedium vaccarum numero alendo idoneum. Charta Joan. Regis Angl. tom. 3. p. 35.+ [Vaccaritia]
page 1359, image: s1359
VACCARIUS qui Vaccarum curam habet in praediis rusticis: Gall. Vacher. Hujus officium describitur in Fleta lib. 2. c. 2.#
VACCATO Fragment. Petronii: Scilicet jam strigae puerum involaverant, et supposuerant stramentitium vaccatonem.#
VACHETA navis species. Andreas Dandulus in Chron. MS. an. 1257. Viginti novem galeas, 10. vachetas, et 9. naves festinanter praeparari fecerunt.#
VACHIVIA Vide Vaccaria.#
VACIA Ignotus Casinensis in hist. Longob. cap. 10.+
VACILLUM Vide Vas.#
VACIVUS Otiosus. Regula Magistri cap. 18.+
VACO Charta Occitanica an. 1298.+
VACTROPERITI Vide Bactroperatae.#
VACUARIUM in Notis Tyronis p. 198.#
VACUEFACERE Vacuare, [gap: Greek word(s)] . Utitur Macrobius Saturn. lib. 1. c. 2. lib. 7. c. 12.#
VACUUS Irritus, inanis. Charta Chlotarii Regis in Conciliis Gallicanis Sirmondi: Quae (licentia) si quolibet ordine impetrata fuerit, vel obtenta, a judicibus repudiata habeatur et vacua.+
page 1361, image: s1361
VADA Itinera, vectigalia, etiam fluviorum, in Jure Hungarico. Sambucus.#
VADACULUM Tolosae, le Vadacle. Will. de Podio-Laurentii cap. 17.+
VADERE Qui mentiendo vadunt, in Capitul. 1. an. 810. c. 1. lib. 3. Capitul. c. 59. et in Addit. 2. Lud. c. 14. Phrasis Gallica, qui vont mentant.#
VADIUM [Wadium], [Gaudius], [Guadia], etc. Vadimonium, pignus, fidejussio. Ebrardus in Graecismo cap. 19.#
page 1368, image: s1368
VADUM Charta an. 1268. ex Tabulario urbis Ambianensis: Nobis concesserunt pro utilitate domus nostrae facienda, ut nos vadum, quod subtus clausum nostrum, per quod vaccae civium Ambian. a pascuis, etc.+
VAGA Vide Vanga.#
VAGANTES pro Vacantes. Concilium Wormaciense an. 868. c. 62.+
VAGNA Vide Galo.#
VAGIARE Pecus (vagum seu oberrans) ob damna abigere. [Vagiator], qui detinet abacta pecora, in Jure Hungarico.#
VAGINATUS e Vagina eductus, nempe ensis. Gall. Desgagne. Gloss. Lat. MS. Reg. cod. 1013. Varina, theca gladii. Vaginatus, exagitatus.#
VAGIPALARE Leges Henrici I. Regis Angl. c. 83.+
VAGINELLA Faba siliqua, Matthaeo Silvatico.#
VAGITARE Vagari, discurrere. Isidorus Pacens. Epis. in Chronico aera 739. Per Hispaniam e Palatio vagitavit.#
VAGURRIRE Per otium vacare, seu vagari, in Gloss. Arabico-Lat.#
VAGUS Servus fugitivus, nequam, Sambuco. Decreta Calomani Regis Hungariae lib. 1.+
VAIVODA [Voyvoda], Dalmatis, Croatis, et Hungaris, est exercitus ductor; hodie vero promiscue pro quolibet exercitus vel ordinum ductore accipitur, ut apud Italos Capitaneus, ut Autor est Jo. Lucius lib. 6. de Reg. Dalmat. c. 1.+
page 1369, image: s1369
VALCATORIUM Molendinum. Charta Ludovici II. Imper. ann. 875. apud Ughellum tom. 6. Ital. Sacr. p. 1309.+
VALDENSES dicti quidam Haeretici, a primo eorum autore Petro Valdo, cive Lugdunensi praedivite, qui sub peculiari paupertatis professione haereses complures docuit, sub ann. 1160.+
VALECTUS Vide Valetus Valeti.#
VALEDICERE [Valedictus], cui Vale dicitur. Dire adjeu. S. Gerardus Abb. Sylvae Major. in Vita S. Adelardi cap. 5.+ [Valefacere]
VALENBRUNUS Vide Galabrunus.#
VALENS Valor, pretium. Tabularium Bellilocense in Lemovicib n. 175.+ [Valentia]
page 1370, image: s1370
VALENTIA Virtus; [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Alibi: [gap: Greek word(s)] , valentia, robur. Gloss. Lat. MS. Valentia, fortitudo, firmitas, robur. Vox Latinis Scriptoribus nota. Macrobius Comment. lib. 2. c. 14.+
VALERE Juvare, auxilio esse. Hominium factum a Raymundo Principe Arausionensi Episcopo Tricastinensi ann. 1274.+
VALETRO in Glossario Lat. MS. Reg. et apud Papiam, Glutto, Jo. de Janua: Valetro, i. gluto, quia valet multum in lecacitate.#
VALETUDINARIUM quod alias in monasteriis
page 1371, image: s1371
Infirmaria dicitur. Gloss. Lat. Gr. Valetudinarium, [gap: Greek word(s)] . Ugutio: Valetudinarium, domus, in qua morantur infirmi. Vox Senecae, Columellae, et aliis nota. Vita S. Austrebertae Virg. c. 3.+VALETUDO valitudo, Facultas, potestas. Vita S. Isidori Hispalensis Episc. n. 18.+
VALETI [Valecti], appellati vulgo magnatum filii, qui necdum militare cingulum erant consecuti.+
page 1372, image: s1372
VALGIUM in Gloss. Latin. Graec. [gap: Greek word(s)] . Gloss. Graec. Latin. [gap: Greek word(s)] , curvum, uncum.+
page 1373, image: s1373
VALITOR Vide Valere.#
VALLAGIA Vita S. Geraldi Abbatis Grandissilvae n. 4.+
VALLARE [Vallatio]. Vide Balare.#
VALLATORIUM Projectum. Charta an. 1178. apud Ughellum to. 7. p. 410.+
VALLATUM [Vallatus], Fossatum, vellocus, vallo septus. Tabularium Brivatense ch. 448.+
VALLEGIAS Aelfricus in Gloss. ubi de Vestimentis: Vallegias, [gap: special sign] ne [gap: special sign] a [gap: special sign] . Italis Valigia, nostris, Valise, est Bulga, hippopera.#
VALLEMACIA Vide Ballematia.#
VALLESTRIA Valles. Papias MS. Valestria, agrorum, sicut campestria. Edit. habet vallestria Fulcherius Carnot. lib. 3. Hist. Hierosol. c. 59.+
VALLO Vallis, Vallone Italis, nostris Valon. Occurrit in Chartis Italicis apud Ughellum tom. 7. Italiae sacrae pagin. 109. 126. tom. 8. pag 140. 361.+
VALVARTE Propugnaculum, Hispanis Balvarte, nostris Boulevart, ex Germanico Burg-vvart, quod burgum servat, tuetur.+
VALVASOR [Valvasoria], [Valvasinus]. Vide Vavasor.#
VALVE Arnoldus Lubecensis lib. 6. cap. 5. Nec defuit ibi (apud Bohemos) illud perditissimum hominum genus, qui Valve dicuntur, crudelitates suas et nequitias exercentes, de quibus loqui non est aedificatio; sed miseria. Et lib. 7. cap. 14.+
VALVUS Aquaeductus, per quem decurrit; vel janua, vel modici muri ante portam: Papias: De priori
page 1374, image: s1374
significatu nihil succurrit; alter valvam seu fores videtur spectare; tertius Valvartum, seu nostrum Boulevart, de qua voce supra.+VAMPA Flamma, ex Italico vocabulo, Danti et Petrarchae famil ari.+
VANA Tabularium Prioratus de Paredo in Ducatu Burgundiae fol. 8. Accepitque unum equum, et 30.+
VANAGLORIOSUS Vir vanam gloriam aucupans, ex Italico Vanaglorioso.+
VANAEPASTURAE jus dicitur, quod tenentibus vel mansionariis alicujus tenementi vel villae seu praedii competit, animalia sua immittendi, pascendi causa, in loca publica, prata, agros, silvas, et alia, quae clausa non sunt, certis anni temporibus; cum scilicet foenum a pratis, messes ab agris ablatae sunt; vel in silvis, cum non vetitae sunt ac defensae. Consuetudo Nivernensis tit. 3. art. 5.+
VANDOSITAS Vide Bandum.#
VANELLUS Avis species, Vanneau, de qua Fridericus II. Imp. lib. de Venatione cap. 2. 11.#
VANGA Sarcula. Ugutio et Jo. de Janua: Vanga, genus fossorii, quia vagando fodit.+ [Vaga]
page 1375, image: s1375
VANGAMENTUM Vindicta, vindicatio, ultio; ex Gallico Vangement, vel ut hodie obtinet, vengeance.+
VANIASTUTUS [gap: Greek word(s)] , in versione Confessionis Nicephori Patriarchae Constantinopolitani, apud Baron. an. 811. 51.#
SANILOQUIUM [gap: Greek word(s)] , Frustratio: [gap: Greek word(s)] , Vaniloquus, in Gloss.+
VANITARE [Vanizare]. Jo. de Janua: Vanitare, vanitatem dicere, vel vanitando laudare: Unde nostris Vanter, se vanter.+
VANITAS Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , vana visio, imago, vanitas, visus.+ [Vanities]
VANLEHEN Vide Feudum vexilli.#
VANNUS [Vannellus], Mensurarum species, in vanni, seu ventilabri speciem forte confecta.+
VANTARIUS Charta sub Edvv. II. Reg.+
VANI Pennae species in avibus.+
page 1376, image: s1376
VAPORARE pro Calefacere, non semel dixit S. Ambrosius lib. 4.+
VAPORUS Vaporiferus, apud Prudentium.#
VARA species Aucupii fluvialis. Charta Occitanica an. 1311. ex 47.+
VARANTIA Vide Garantia.#
VARARE vel [variare], dicitur flumen, quod divaricatur, seu in duos alveos finditur, apud Gromaticos p. 295.+
VBRBALLUM Jura et Consuetudines Normanniae c. 17.+
VARCATURA Charta Guillelmi filii Rogerii Ducis Apuliae an. 1142.+
VARCINATICUM Charta Ludovici Pii lib. 2.+
VAREA species Tributi. Statuta Venetorum lib. 6. c. 68.+
VARENNA Vide Warenna.#
VARES Varium, variae pelles, vestes.+
page 1377, image: s1377
VARGI Latrunculi indigenae, Arvernis.+ [Wargi]
page 1378, image: s1378
VARIATOR [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Latin. [gap: Greek word(s)] , vario.#
VARICUS morbi species. Stephanus de Translat.+
VARIETAS Invalitudo, Indisposition. Lex Ripuarior.+
VARINGAGA Vide Guaringaga.#
VARISCAPIUM Vide VVariscapium Wariscapium.#
VARIOLA Glossae MSS. ad Alexandrum Iatrosophistam: Species turpedinis, quam vulgus Variolas dicit.+
VARIUS Equi color. Ugutio: Equus varius, qui habet vias colorum.+
page 1379, image: s1379
VARO et [Viro], pro Baro. Tabularium Aquense apud Marcam: Consilio et voluntate sui Varonis Olivarii, qui ejusdem Castelli et Burgi possessor erat et dominus.+
VARRIUM Vide Barrium.#
VARUS Septum ad capiendas bestias, ubi retia ponuntur, vel pallium varium. Papias. Vide Vara.#
VAS Sepulchrum subterraneum cameratum, Sarcophagus ex lapide vel marmore, quomodo Arverni et Lemovices etiamnum vases dicunt.+
page 1381, image: s1381
VASA ae. Observantiae ad Foros Aragonenses, apud Michaelem del Molino in Repertorio pag. 75.+
VASARIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , in Lat. Graec. Hispanis Vasar.+
VASCANDA genus vasis, Papiae. Vide Bascanda.#
VASCELLUM Vide Vas.#
VASCIO Vasculum, Galli, Vaisseau. Octavius Horatian. lib. 4. rer. medicar. p. 100.+
VASCUS Vanus, nugatorius, in Glossis antiquis MSS. et apud Joannem de Janua.#
VASELLUM Vide Vas.#
VASLETUS Vide Valetus Valeti.#
VASSALLUS [Vasseleria]. Vide Vassus.#
VASSIS Chronicon S. Vincentii de Vulturno pag. 678.+
VASSO cujusdam Gallici numinis templum.+
VASSUS pro, Vas. Vassi de auro et de argento, in testamento Ranimiri Regis Aragoniae aerae 1099. apud Martinezium.#
VASSI et [Vassalli], iidemne fuerint, video controverti; quae quidem inter eruditos controversia, ut facilius dirimatur, discutienda sunt, quae de utrisque habent Scriptores, et tabulae veteres.+
page 1388, image: s1388
VASTRAPES in Glossis Philoxeni, [gap: Greek word(s)] .+
VASTUM [Gastum], [Guastum], [Wastum], [Wastinae], voces ejusdem notionis et originis.#
page 1391, image: s1391
VATES Episcopus. Tumulus Joannis II. PP. apud Baron. an. 535.#
VATILLUS idem quod Batillus, de qua voce multa commentatur Casaubonus ad Pollionem.+ [Vatilla]
VATIOLA Vide Batiola.#
VATRAPETES Apud Armenios appellari momonachos scribit Brocardus edit. Venetae an. 1519.+
VAVASSORES [Valvassores], [Vasvassores], [Vavassoria], [Valvasini], voces ejusdem originis.#
page 1395, image: s1395
VAUCA Vide Bauca.#
UBANTUS Vide Wantus.#
UBERTUOSUS Vber, abundans. Joann. de Janua.#
UBIA Charta Raimundi Comitis S. Aegidii an. 1164.+
UBIVIS pro ubicunque, occurrit in vita S. Anselmi Episcopi Lucensis pag. 100.#
UBLADA [Ublia]. Vide Oblata.#
UCCUS Clamor in conditus, Gallicis Scriptoribus medii aevi, Hus, unde Galli Hucher, Picardi
page 1396, image: s1396
Huquer dicunt, pro aliquem majori voce vocare, appellare.+UCHA Praestationis species. Charta Willelmi Ducis Aquitan.+
UCTARE Charta MS. exarata Papiae anno 1179.+
UDO Calceamentum laneum, vel ex pilis hircinis, Martiali lib. 14.+
UDWORNYCK [Udwornici], unius sessionis nobiles: Aulici, et eis quiddam obligati, inquit Sambucus.+
VECIACUM Praestatio ex vicia. Vide Mestivarius Mestiva.#
VECORIN Papiae, viam antestare. Vox Longobardica. Lex Longob. lib. 1. tit. 36. §. 4.+
VECTICULARUS Qui vectes vendit. Dicitur etiam rapinojus, sicut dicimus aliquem vitam vecticulariam agere, qui furto et rapinis intendit.+
VECTIGALIA Vecturae, Gall. Voitures. Concilium Bituricense an. 1031. c. 15.+
VECTIGALIARII qui vectigalia colligunt, apud Jul. Firmicum l. 3. c. 13. Erunt enim aut Publicani, aut Vectig aliarii, aut Curiosi.#
VECTIS Veretrum. Lex Angliorum tit. 5. §. 7.+
page 1397, image: s1397
VECTORIUM Instrumentum, quo aliquid portatur, Ugutioni.+
VECTURA in Gloss. Lat. [gap: Greek word(s)] .+
VECTURALIS Mulio, ex Italico Vetturale, colui che guida bestia de soma.+
VEDALARII a veder, Hisp. Vetare, qui vetatis, invigilant.+
VEDETIUM Vetus Charta exarata an. 23.+
VEGAE Hispanis valles, planitie commodae, apud Rodericum Toletanum lib. 1. de Rep. Hispan. cap. 5.#
VEGES Vas vinarium, modius, dolium: Italis Veggia.+
VEGETAMEN Vegetatio, motus. Occurrit apud Prudentium.#
VEGETARE Fovere, alere. Concilium Turon. III. cap. 36.+
VEGETATIO Breviarium Aquensis Ecclesiae in Provincia: B. Maria Magdalena Maximino sociata tunc iter usque ad mare direxerunt, ascendentes navem prospero cursu pervenerunt Massiliam, ibique vegetationem navis relinquentes, Domino annuente, Aquensem aggressi sunt Comitatum.+
page 1398, image: s1398
VEGETUM Lex Bajwar. tit. 21. cap. 6.+
VEGIUS [Vegiatura]. Lex Burgund. tit. 16.+
VEGLONES [Vegliones], Charta Ariberti Archiepiscopi Mediolanensis, apud Puricellum in Monumentis Ambrosianae Basilicae pag. 369.+
VEGRI Agri inculti, qui nostris Varecti, seu Guerez.+
VEHEMENTESCERE Ingravescere. Caelius Aurelianus lib. 1. Chron. c. 2. Vehementescit autem haec passio in hyeme, etc.#
VEHICULUS [Vehiculum], Equus, a vehendo dictus; nostris, Voiture.+
page 1399, image: s1399
VEHIGUAI Ebrardus Betuniensis in Graecismo c. 24.#
VEHTAT Vide Heimsuchung.#
VEHYARE dicuntur caprae. Ebrardus Betun. in Graecismo c. 19.+
VEHITURA Vectura, Voiture. Tabularium S. Remigii Remensis: Facit vehituram in leugas 30. aut se redimit den. 4. Occurrit ibi pluries.#
VEL saepe pro conjunctiva, et, usurpatur apud Scriptores aevi medii.+
VELABER Venditor minutarum rerum, Papiae. Ugutio addit, comestibilium in tali loco, vel quia eas velat.#
VELARIUM Ugutioni, Velum, et dicitur etiam sic locus velo obumbratus, unde sic dicebatur locus in theatro, quo recipiebantur pueri post ludos, quia velum ante deportabant, ut esset secretior.+ [Velarius]
VELENSIS Tunica, quae affertur ex Insulis, dicta, quod velis sit apta, Papiae. In edito habetur, sit nota.#
VELKONES Ephemerides Mon. S. Galli. 16.+
VELLEUS adject. a vellus. Asconius in 2. Verrin. Crumenae velleae et scorteae.#
VELOTHYRUM Velum, et aulaeum, quod foribus praetenditur, quo diducto interior cubiculi pars patescit.+
page 1400, image: s1400
VELTRAHUS Vide Canis.#
VELTRIS Vide Canis.#
VELUEL Velusus. Vide Villosus Villosa.#
VELUM quo Principum, vel judicum consessus ac cubiculorum vestibula occludebantur, quod duplex fuisse ait Alamannus, ad Procop. p. 103.+
page 1402, image: s1402
VELVONES Vectigalis genus apud Siculos.+
VENA mensura liquidorum. Andreas Dandulus in Chron. MS. an. 1202. Cum annuali censu 50. venarum vini, etc.#
VENABULATOR nude, in Gloss. Arabico-Lat. qui venabulo utitur, venator.#
VENALIS Spiculum venatorium, venabulum. Vita S. Samsonis Episc. Dolens. lib. 1. c. 16.+
VENAPES Vide Galnapes Galnabis.#
VENARIA Animalia, quae in silvis venatu capiuntur, ex Gallico Venerie.+
VENATICUM inter tributa recensetur in Charta Lotharii Imp. ann. 840. apud Chiffletium in Trenorchio p. 265.#
VENATIO Jus venandi. Charta Friderici J. Imp. an. 1175.+
page 1403, image: s1403
VENATORES quatuor principales olim fuere in Palatio Regum Francicorum, ut est apud Hincmarum de Ordine Palatii cap. 16. et 24.+ [Venator]
VENATORIUM Ferratorium, vel ferramentum, vel locus venandi, Ugutioni. Papias: Venatorium dicimus ferramentum; venaticum vero canem.#
VENDA [Venta], [Vendita], [Vendida], [Venditura], Teloneum, quod praestatur pro quibusvis mercibus, quae in foris ac nundinis venduntur.#
page 1405, image: s1405
VENDAGIAE Vide Wandagiae.#
VENDICOSI Ultores, Italis Vindicarosi. Chronicon Fossae novae: Ann. 1186. Ind. 3. surrexit quaedam secta in Regno Siciliae, de vanis hominibus, qui faciebant se nominare Vendicosos, et mala omnia, quae facere poterant, non in die; sed in nocte faciebant.+
VENDIDA [Vendita], [Venditio]. Vide Venda.#
VENEDONES Arbusta. Glossae MSS.#
VENELLA et [Venula], Viculus, Angiportus, via strictior, Gallis Venelle, quod venae, ut ruga rugae in corpore speciem referat; alii a venire deducunt.+ [Venel]
VENENARE Veneno inficere. Gall. Envenimer. Occurrit apud Notgerum Leod. Episc. in Praefat. ad Vitam S. Landoaldi.#
VENENARIUS Veneficus, vel artifex aut venditor veneni: Maleficus, [gap: Greek word(s)] in Gloss. Lat. Graec. Papias et Jo. de Janua: Venenaria, mulier, quae facit venenum.+
page 1406, image: s1406
VENERABILITAS Titulus honorarius Episcoporum, qui Venerabiles vulgo compellantur, in Collat. 1. Carthag. c. 40. 62.+
VENERANDOSUS pro venerandus, in Charta Caroli C. ex Tabular. S. Cyrici Nivern. n. 2.#
VENERANTIA pro Veneratio. Abbatum titulus honorarius.+
VENERATIO Titulus honorarius Episcoporum et aliorum, apud S. Augustin. Epist. 78. 80. 91. 95. 104. 157.+
VENERIS Leges forestarum Kanuti Regis cap. 1. de forestarum custodibus: Sint - quatuor - qui curam et onus tum viridis tum veneris suscipiant.+
VENEROSUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
VENETIANI monetae Venetorum, in vita Balduini Lutzemburg. Archiepis. Trevirens. lib. 2. cap. 10.#
VENETURA Regestum Castri Lidi f. 32.+
VENIAE Inclinationes, vel genuflexiones religiosorum, quae Graecis [gap: Greek word(s)] , quod ut plurimum in poenitentiam injungi solerent.+
page 1407, image: s1407
VENITARE Liber Ecclesiasticus, in quo descriptus Psalmus cum notis musicis: Venite, exultemus Domino, etc. quo Matutini incipiuntur.+ [Venitarium]
VENNA [Vinna], [Benna], Septum ad intercipiendos pisces.+
page 1408, image: s1408
VENTA quae et Superventa, Augurium, quod captabatur ex venientibus aut supervenientibus hominibus vel avibus, quas Augurales alites vocat Martianus Capella lib. 1. pag. 11. aut aliis animalibus.+
VENTACULUM Flabellum, Muscarium, cujus usus in sacris Liturgiis, Gall. Eventail.+
page 1409, image: s1409
VENTALUM ventalium, idem quod exclusa. Gallis ventail.+
VENTARE Fleta lib. 2. c. 87. §. 2. de Officio Caseatricis: Ipsius etiam interest ventare, vannare, vel ballare, ignem tegere, et hujusmodi minuta opera facere.#
VENTATA Charta an. 1225. in Tabul. Ecclesiae Carnotensis n. 257.+
VENTARIUS Vide Venda.#
VENTERIUM Charta an. 1178. apud Ughellum to. 7. p. 410.+
VENTIGIATUS Regula Magistri cap. 23.+
VENTILABRUM inter vasa et ministeria Ecclesiastica reponitur a Baldrico in Chron. Camerac. lib. 3. c. 49.+
page 1410, image: s1410
VENTILARE Movere aliquid ad ventum captandum, apud Apicium lib. 1. cap. 7. Eventer, nostris.#
VENTILATORIUM Papiae, Ventilabrum, a ventilandis paleis.#
VENTILOGIUM vox hybrida, quasi ratio, vel index venti, [gap: Greek word(s)] , pinnula versatilis, quae in aedium culminibus poni solet, quae ventum flantem designat.+
page 1411, image: s1411
VENTINULA Ordericus Vitalis lib. 4. ex Vita S. Guthlaci p. 538.+
VENTOSA Cucurbita medica ad eliciendum sanguinem, vulgo Ventouse.+
VENTOSUS [Ventosia]. Ugutio: Lascivus, qui vulgariter dicitur Ventosus, vel petulcus, unde lascivia, ventosia.#
VENTRALE [Ventralis]. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , cinctum, lumbare, ventrale.+
VENTRICULOSI qui Graecis [gap: Greek word(s)] . Vide Caelium Aurelian. lib. 3. Acut. c. 17.#
VENTRINA bestia, quae fert onus circa ventrem. Joann. de Janua.#
VENTRITICUM molendinum. Vide Molendinum.#
VENTRIX Ventilatrix frumenti, celle, qui vanne les grains, in Fleta lib. 2. c. 82. §. 2.#
VENTROSUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Latin.#
VENTUS Anima, extremus halitus. Abbo lib. 2. de Bell. Paris.+
VENULA Vide Venella.#
VENURA Adventus, ex Gallico Venure, ut Picardi efferunt, alias Venue. Monasticum Anglicanum to. 1. p. 556.+
VENUNDIPIRUS qui vendit pira. Joan. de Janua.#
VENUTUS erat, pro venerat, ex Gall. Estoit venu. Vetus Notitia apud Perardum in Burgundicis pag. 33. Ad ipsum placitum venutus erat.#
VERAGIUM Macula, a varius, de qua voce supra. Fleta lib. 2. c. 4. §. 4. de Officio Marescalli: Ejus est - de omni praeda bestiarum totum habere veragium, videlicet omnes bestias maculatas, vel diversicoloris existentes, etiam pro minima stella.+
VERBERACULUM Flagellum. Joan. de Janua.#
VERBERARE contra ventum, dicebatur is, qui in campum, monomachia a judice indicta dimicaturus, descendebat, adversario non veniente; tum enim gladium tanquam pugnaturus vibrabat, victorque a judice pronuntiabatur. Speculum Saxonicum lib. 1. art. 63. §. 7.+
page 1412, image: s1412
VERBEROSUS Vide Flagellativus.#
VERBIGENA Prudentio hymno 3. ante cibum, pro ipso Verbo, seu Deo Filio.+
VERBIGERARE Onomastic. vetus: verbigero, [gap: Greek word(s)] .+
VERBILOQUIUM Sermo, apud Fulgentium lib. 1. Mythol. [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr. MSS. S. Germani Paris.#
VERBISATOR dictus S. Paulus Apostolus in vita S. Udalrici Episcopi August. cap. 3. Graecis [gap: Greek word(s)] . Vide Glossar. med. Graecit. in hac voce.#
VERBISIMILIA Papiae, Nomina, et verba sunt futuri temporis imperativi modi, et nomina, ut Contemplator, Amator.#
VERBOCINIUM Colloquium, Entretien, ex verbocinari.+
VERBOSUS [Verbosare], [Verbosari], [Verbosator], [Verbositas], [Verbositare].+
VERBUM Ebrardus Betuniensis in Graecismo:+
page 1414, image: s1414
VERCARIA Vide Bercaria.#
VERCHERIA Allobrogibus, Dos, fundus in dotem feminis concessus: Arverni superiores eadem notione Valcheire, inferiores Chancere dicunt.+
VERDIGA species vitis, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. cap. 4.#
VERECUNDIA Pudendum facinus, turpe, indignum; quomodo Galli Vergegne usurpant.+
VERECUNDIUM Injuria, contumelia. Vetus Charta Anglica apud Somnerum in Tractatu de Gavelkynd pag. 74.+
VEREDICTUM Testimonium 12. juratorum in jurata, aut assis, in qua vera se dixisse affirmant: Verdit J. C. Anglis Gloss. Gr. Latin. [gap: Greek word(s)] , verum dico.+
VEREDI Equi publici cursui destinati. Gloss. Lat. Gr. Veredus, [gap: Greek word(s)] .+
page 1415, image: s1415
VERFREDUS Vide Berfredus Belfredus.#
VERGOBRETUS Summus Magistratus apud Aeduos, ut autor est Caesar lib. 1. de Bello Gallico: Divitiacus et Lasco summo Magistratui praeerant, Vergobretum appellant Aedui, qui creatur annuus, et vitae necisque habet potestatem.+
VEREDICENTIA Aesopus MS. in Vita
page 1416, image: s1416
Alexandri: Quisque te consuluerit, veridicentiae tuae non refragatur.#VERILOQUIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , in Lat. Graec. Vide Quintilianum lib. 1. cap. 10.#
VERINUPTUM Tabularium Monast. Molismensis: Inter H. Presbyterum de Marcenai et Ecclesiam Molismensem - Verinuptum illud, quod solet dari pro ferculo nuptiarum, sive sit redemptum, sive non redemptum, et nummus, si offeratur, in visitatione infirmi, quando recipit viaticum, et nummus similiter, si offeratur in susceptione baptismi: haec tria solum erunt solius Sacerdotis. Act. an. 1135.+
VERITAS Depositio testis: veredictum JC. Anglis, Verite, in Consuetud. Insularum tit. 1. art. 19. 20.+
VERMEN pro vermis, usurpatur in Vita B. Margaretae de Cortona n. 89.#
VERMICULANS pulsus. Vide Formicans.#
VERMICULUS [Vermiculum], [vermiculatus].+
page 1417, image: s1417
VERMILEUS Rubeus, purpureus, ex Italico Vermiglio, et Gall. Vermeil.+
VERNA modus agri. Tabular. Abbat. Dalonensis in Lemovicib. fol. 3.+
VERN Glossae MSS. ad Alexandrum Jatrosophistam l. 1. Passion.+
VERNACULA terra, Proprietas, alodis. Charta Alamannica 36.+ [Vernaculum]
page 1418, image: s1418
VERNACELLUS Qui suscitat per dies festos, Gloss. Isidori. Ubi legendum lusitat. Ex vernaculus.#
VERNACIA Vide Garnachia.#
VERNARIUM Vernum tempus. Gerardus Marchetus Episc. Castrensis Epist. 112.+
VERNEMETIS Gallica lingua veteri, fanum ingens, inquit Fortunatus lib. 1. Poem. 9.#
VERNETUM [Vernedum], pro vinetum. Tabularium Monast. S. Andreae Vienn.+
VERNIA [Verniaria], [Vernaria]. Tabularium Conchense in Ruthenisch. 103.+
VERNULITAS HRoswitha Monialis in Panegyr. Ottonis M. Imp.+
VERNUM Ver, vernum tempus. Regula S. Fructuosi cap. 6.+
VERONES Aurelius Victor in Commodo: Immiti prorsus feroque ingenio, adeo quidem ut gladiatores specie depugnandi crebro trucidaret: cum ipse ferrum objectum veronibus plumbeis uteretur.+
page 1419, image: s1419
VERONICA Romanis appellatur tabella, in qua Christi Domini pergentis ad Crucis supplicium, divino miraculo expressa effigies efformatur, quae asservatur et colitur Romae in Ecclesia S. Petri. Voce, ut quidam volunt, formata ex Vera Icon.+
VEROSUS Plenus veritate: Verositus, veritas. Ugutio.#
VERENNES a Vehere, i. portare, nominare, instrumenta rusticorum sunt. Papias.#
VERRERE [Verrificare], Terram versare, quod faciunt porci, et verres.+
VERRES Porci masculi, quos Franci Verrats dicimus.+
VERSALITER Thwroczius sub anno 1342.+
VERSARI vinum dicitur, quod corrumpitur, Petro de Crescentiis lib. 4. cap. 38.+
VERSATIM Vice versa. Constitutio Chlotarii Regis an. 560. cap. 6.+
VERSCHINGA Notitia an. 1159. in Tabulario Monasterii S. Bertini: Dabit Waltero de Ekas - pro banuvero 4. sol. - infra Kl. Maji, et Kal. Augusti 2. sol. pro expeditione, in festo S. Michaelis 2. pro verschingis, in festo O. SS. 5. sol. pro tessement, etc. Videtur idem quod Frischingae.+
VERSIBILITAS Mutabilitas, inconstantia. Utitur Eulogius Cordub. lib. 2. cap. 15. et in Epist. ad Alvarum, qua illi Memoriale Sanctorum mittit.#
VERSIDICUS Poeta, Versificus, apud. Fab. Victorinum in 1. Rhetoric. Ciceronis.#
page 1420, image: s1420
VERSIFICARE Psalmos antiphonatim canere. Ordinarius Ecclesiae Rotomagensis MS. in 4.+
VERSUS apertionis, in Regula Magistri cap. 44.+
VERSIPELLO Gloss. Gr. Lat. Versipello, [gap: Greek word(s)] . In Lat. Gr. Versipellio, [gap: Greek word(s)] .#
VERTENARIUM Charta Thomae Regis Manniae an. 1055.+
VERTEBOLUM [Vertuolum]. Pactuslegis Salicae tit. 27. §. 14.+
VERTIBELLA Forfex medicinalis.+ [Verticula]
VERTIBULUM idem quod vertebra, vel est instrumentum, cum quo carbones vertuntur in fornace.+
VERTICALE Glossae divinae Hist. MSS. Cytharim, i. thyara, verticale.#
VERTIGINARE Circumvertere, apud Tertullianum de Pallio.#
VERTUOLUM Vide Vertebolum.#
page 1421, image: s1421
VERTRAGUS [Vertraha], [Vertrahus]. Vide Canis.#
VERU Stipes instar subulae praeacutus. Vetus Inscriptio p. 61.+
VERUDATUS Veru transverso obfirmatus, clausus, Gallis, Veroüille.+
VERUILIUM Retis species, instrumentum piscatorium. Charta an. 1073.+
VERVISA Panni genus, alias Plankets dictum,
page 1422, image: s1422
anno 1. Ricardi III. Regis cap. 8. Cowell. et Spelm.#VESCULENTUS Deliciis et escis plenus, vel vescis; Vesculentia, deliciarum vel vescorum copia.+
VESO Felis seu cati species, nostris vulgo Putois. Petrus Venerabil. in Statutis Ord. Cluniac. cap. 17.+
VESPA Gregorius Turon. de Vitis Patr. cap. 10.+ [Vespetum]
VESPERAE Una ex horis Ecclesiasticis, quae sub vesperam dicitur, quam eandem esse cum Lucernario volunt viri docti.+
VESPERIA Ultimus, uti vocant, actus in Universitatibus ad consequendam Doctoris dignitatem, seu Disputatio, quae a Baccalario fit pridie quam Birreto doctorali donetur, in qua disputant tres Doctores cum eodem Baccalario.+
VESPERUGO vesper, tenebrae vespertinae.+
VESSEIL Joannes in Archithrenio lib. 2. cap. 10.+
page 1423, image: s1423
VESTARARIUS idem qui Vestiarius; qui vestium vel thesauri curam habet. Apud Anastasium p. 99.+
VESTI ex Gr [gap: Greek word(s)] , Dignitas Palatina apud Imperatores Byzantinos. Lupus Protospata in Chron. an. 1051.+
VESTIARITAE Nobiles aulici, qui circa vestiarium Principis versabantur.+
VESTIARIUM Erogatio vestium, in Gloss. Lat. MS. Reg. cod. 1013. in Glossis Isidori, Erogatorium.+
page 1424, image: s1424
VESTIARIUS A Vestibus, qui vestes curat.+
VESTIFICUS Vestifica, Vestium artifex, in vett. Inscript. 578. 6. 7.#
VESTIGIUM minare. Vide Huesium.#
VESTIGARIUM Vita Aldrici Episcopi Cenoman. p. 20. et n. 12.+
page 1425, image: s1425
VESTIPLICA femina, quae vestes plicat. Papias, et Glossae Arabico-Lat.#
VESTIMEN Vestimentum. Utitur Felix Gyrwensis in Vita S. Guthlaci n. 16.#
VESTIRE Possessionem conferre rei alicujus, Investire. Vestir. in Consuetud. Laudunensi art. 227.+
page 1428, image: s1428
VESTES Aulaea, quae sacrarum aedium muris appenduntur: vel panni sacri, et qui altari, aut circa altare, aptantur.+
page 1429, image: s1429
VESTITOR idem qui a Veste est, Vestiarius. Vestitores divinorum simulachrorum, apud Julium Firmicum lib. 3. c. 11.+
VESTURA Quidquid ad vestimenta pertinet: Statuta Leprosariae S. Juliani in Anglia: Item in festo S. Joannis (habent) 4. solidos pro vestura.+
VETARE Negare. Lex Longob. lib. 1. tit. 4.+
VETATUM seu [Vetitum], Locus, ager, pratum, vel silva, ubi pascua seu animalia immittere, vel aliud quidpiam facere, quod iis noceat, non licet.+
page 1430, image: s1430
VETERANUS Vide Vavassor Vavassores.#
VETERANA Gariopontus lib. 5. Passion. c. 6.+
VETERES senes, vetuli, in aliquot veteribus Inscript. apud Meursium in Exercitat. Crit. part. 1. cap. 3.+
VETRENERE Monachus Sangallensis lib. 1. de Carolo M. c. 21.+
VETULA S. Audoenus lib. 2. Vita S. Eligii c. 15.+
page 1431, image: s1431
VETULUS de Montanis. Vide Senex de Montanis.#
VEXATICUS Papiae, Inergumenus, qui a Daemonio arguitur. MS. habet vexatus. Vexaticius, apud Braulionem in vita S. AEmiliani cap. 28.+
VEXILLATIONES de equitibus proprie dicebantur, ut legiones de peditibus, quia per turmas et vexilla divisi equites, quomodo nostri etiamnum dicunt une Cornette de Cavalerie, pro turma equitum. Vegetius lib. 2. cap. 1.+
VEXILLARIUS Vexillifer, in vet. Inscript. apud J. Spon. tom. 3. Itiner. pag. 79.+
VEXILLATOR Vexillifer. In Monastico Anglic. tom. 1. pag. 372.+
VEXILLIFERI haereditarii. Ordericus Vitalis lib. 3. an. 1066. pag. 493.+
VEXILLUM Signum Crucis: Crux enim est vexillum Christi, et signum triumphi sui, inquit Durandus lib. 1. Ration. c. 6. n. 26.+
page 1436, image: s1436
VEYLEGA Charta Galeranni Comitis Mellenti in Tabulario S. Aegidii Pontis Audomari: In nemoribus habebit pasnagium, et in Veylega husbotam et heilotam jussu Forestarii.+
VEZETUS in Statutis Mediolanensib. 2. part. cap. 450. Nugae muliebres, ex Ital. Vezzi.#
UFFER Vide Huisseria Huisserium.#
UFFINGI dicti Reges Orientalium Anglorum, ab Uffa Rege, qui vixit an. 578. Matth. Westmonast.#
VIA nude, Iter, nostris Voie. Consuetudo Claromontensis art. 226.+
page 1439, image: s1439
VIAGIUM Iter, Gall. Voiage. Historia fundationis Hospitalis S. Leonardi Eboracensis: Deinde ad Eboracum declinans, in Ecclesia B. Petri ibidem diu et devote precibus insistens, se et viagium Deo et B. Mariae - humiliter commendabat.#
VIARAM una e 12. speciebus Auguriorum, de quibus in verbo Venta, quae sic describitur a Michaele Scoto de Physionomia cap. 56.+
VIARE Iter facere, ambulare, Papiae. Onomasticum vetus: Vio: [gap: Greek word(s)] .+
page 1442, image: s1442
VIATICA Litera, quae ab Abbate peregre exeunti Monacho datur, apud Ingulfum p. 860.#
VIATICUM Via, iter publicum. Charta Othonis Comitis Viromand. an. 1035.+
page 1443, image: s1443
VIATOR Parvus Cyathus, vel Cochlear, quo utebantur viatores, seu qui in viam se dabant, unde nomen. Hesychius: [gap: Greek word(s)] .#
VIATURA Vide Viarius Viare.#
VICAEN idem quod boda, i. habitatio, domus. Saxonibus Vicaen est pagus, vicus, unde Vicenga, incolae, habitatores. Charta Waldemari Regis Daniae an. 1326.+
VICANALE Statuta Mediolanensia 2. part. cap. 490. Aliquae Communantiae, Vicanalia vel pascua.#
VICARIUS generatim dicitur ille, qui alterius vices gerit, obit.+
page 1449, image: s1449
VICCINGI appellati Dani Rerum Anglicarum Scriptoribus, ait Camdenus, quod piraticam exercerent: Biccingar enim Saxonica lingua, teste Alfrido, piratam denotat.+
VICECOMES Vicarius Comitis, qui vices Comitis exequitur; Sub Comite agens, in Charta Ottonis Imp. an. 984. apud Barth. Fizen. in Hist. Leodiensi pag. 269.+
page 1452, image: s1452
VICECONJUX Concubina, in aliquot Inseriptionibus, ut monet Cujacius in Paratit. ad tit. Digest.+
VICECONSUL Vicecomes. Leges Edwardi Confess. c. 12.+
VICEDOMINUS Qui vices aut locum domini obtinet, [gap: Greek word(s)] , in versione Gr. Concilii Lateranensis IV. c. 45. Ulpianus l. 157.+
page 1460, image: s1460
VICEJUDEX in Lege Longob. lib. 2. tit. 30. §. 2. qui vices judicis agit.#
VICENNA Charta an. 962.+
page 1461, image: s1461
VICEPRINCEPS qui vices agit Principis, et qui Principatui alicui praeficitur a Principe, apud Ughell. tom. 6. pag. 328. tom. 7. pag. 1288.+
VICESIUM Vide Huesium.#
VICESSOR qui vices alterius agit.+
VICIBUS Per vices, aliquando, quandoque.+
VICINUS Frontinus: Cultorum agrorum silvae absunt in montibus, ultra quartum aut quintum forte vicinum.+
page 1462, image: s1462
VICISSERE Per vices agere, Gallis, Se relaier.+
VICONIUM et Cistifer, nomina metallorum. Papias.#
VICTOR ignium. dicitur S. Laurentius, in Historia Institutionis Archiepiscopatus Magdeburgensis, edita a Gabr. Cossartio cum Conciliis sub anno 967.#
VICTORALIS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. Editum habet Victorialis, quomodo Capitolinus in Galieno Victoriales dies dixit.#
page 1463, image: s1463
VICTORIARE Victoriam adipisci, referre, apud S. Eulogium in Epist.+
VICTORINUS Monetae species a Friderico II. Imp. in Italia, dum Ferrariam obsideret, cusa, cum castra instar urbis vallis ac fossa hac mente muniisset, ut direpta et eversa civitate in eo ipsomet loco, ubi stativa habuerat, Victoriam urbem conderet, uti narrat Joan. Candiduslib. 5.#
VICTUALIA Commeatus, victi necessaria, Gallis Victuailles, Italis Vittuaglie.+
VICI Papiae: Castella et pagi sunt, qui nulla dignitate civitatis honorantur; sed vulgari hominum coetu incoluntur, et pro parvitate sui civitatibus attribuuntur.+ [Vicus]
VIDECOQS vel [Widecoqs]. Computum Domanii Stapularum in Comitatu Bononiensi an. 1475.+
VIDENTIA Charta Bernaldi Guillelmi D. de Monbasone, qua dictum Castrum Guillelmo D. Montispessuli concedit: Hoc donum fuit pactum et laudatum cum hac charta 7. Id. Aug. anno Dominicae Incarn. 1113.+
page 1464, image: s1464
VIDERE Salutare, nostris, Voir quelqu'un.+
VIDIMUS pro apographo a Notario vel Secretario descripto; de qua voce vide Reinhartum Robigium lib. 10. Robigal. cap. 16.+ [Vidisse]
VIDUAE apud Scriptores Ecclesiasticos dicuntur, quae servandae viduitatis professionem, (quam secundum castimoniae gradum vocat Hieronymus Epist. 26.)+
page 1465, image: s1465
VIDUINA vel [vidunia], Bivira, quae duos viros habuit, Papiae. Savaro ad Sidonii l. 6. Epist. 7. legit in Glossis Isidori MSS. Vidubium, qui duos maritos amisit.#
VIDUITAS Epistola Alexandri III. PP. 161. ad Ludovicum VII. Regem Franc. tom. 4.+
page 1466, image: s1466
VIDULA Ordericus Vitalis lib. 9. pag. 728. Qui acceptis securibus et vidulis, aliisque multimodis ferramentis ad carecta et fruteta stirpanda, etc.#
VIDUVIUM Viduitas, Diuturni viduvii vulnus, apud Sidonium l. 6. Epist. 2. Glossae veteres: Vidubium: [gap: Greek word(s)] .#
VIELLA Vide Vidula.#
VIENATICUM Vide Guidaticum Guida.#
VIERIA Charta Henrici Regis Franc. an. 1060.+
VIERUS Charta ann. 1197. in Tabulario Lehunensi ch. 20.+
VIGERIUS Vicarius, ex Gallico Viguier. Vigarius Comitis, in Chartis Parensalibus form. 6. et 7.+
VIGIA Vide Cisa.#
VIGILATOR idem quod Gaita. Charta an. 1293. apud Gul. Prynneum in Libertatib. Eccl. Angl. to. 3. pag. 568.+
page 1467, image: s1467
VIGILATORES exploratores: [gap: Greek word(s)] , recentioribus Graecis, de qua voce egimus in Glossar. med. Graecit.+
VIGILES Tenentes, qui excubias debent. Charta Gaufredi Vicecomitis Bituricensis an. 1012.+
VIGILANTIA pro Vigiliis, seu Matutinis, Horis Canonicis ita dictis. Charta Willae Comitissae Bonifacii Marchionis siliae sub an. 995.+
VIGILGALLUS Vide Vigiliarii.#
VIGILIAE Nocturnae preces, quibus veteres olim Christiani vacabant, nunc abolitae, et in solis fere monasteriis et aliquot Ecclesiis Cathedralibus usurpatae.+ [Vigilia]
page 1469, image: s1469
VIGILIARII Monachi, qui in monasteriis alios evigilant ad Matutinos, quibus sollicitudo excitandi incumbit, qui septimanam excitationis exercent.+
VIGILIUS [gap: Greek word(s)] , in veterib. Glossis pag. 359.#
VIGORATUS Vigore praeditus, Vigoureux. Dudo l. 3. de Act. Norman. p. 128. Cernens eum vigoratum et praecellentem in omnibus factis, etc.#
VILAGER Tabularium Prioratus de Levves in Anglia fol. 16.+
VILANIA Vide Villenagium.#
VILARNIPINNIUM Vide in Usis.#
VILLA Civitas, Gallis Ville. Ita usurpasse videtur Rutilius Numatianus in Itiner. dum oppida a civitatibus distinguit, et ortas civitates ex oppidis indicat:
page 1470, image: s1470
Nunc villae ingentes, oppida parva prius.+
page 1471, image: s1471
VILLAGIUM Villa, vicus, ex Gallico Village. Occurrit apud Nicolaum Uptonum lib. 4. de Militari officio pag. 135.+
VILLANIA Probrosa actio, qualem villani et viri ignobiles facere solent; ex Gallico Villenie, Italico Villania.+
page 1472, image: s1472
VILLANI dicti sunt a villa, eo quod in villis commorentur, qui et Rustici, a ruribus, quae excolunt, et Pagenses, etc. apud Vitalem Episcopum Oscensem. Constitut. Neapolit. lib. 2. tit. 32.+
page 1473, image: s1473
VILLARE [Villaris], Villula, vel viculus decem aut 12. domorum, seu familiarum, in Scaligerianis: Hameau.+
page 1474, image: s1474
VILLATA [Villeta], Adunatio plurium mansionum, seu villa major. Fleta lib. 6. c. 51.+
VILLATICUS Rusticus, in Legibus Presbyterorum Northunbrensium c. 51.#
VILLATUS us. Fori Oscae sub Jacobo I. Rege Arag. ann. 1247.+
VILLENAGIUM Conditio Villam. Glanvilla lib. 5. c. 1.+
page 1476, image: s1476
VILLICUS Gloss. Lat. MS. Reg. Villicus, Actor, Exactor villae pensionum, Insularius. Papias ex Isidoro lib. 9. cap. 4.+
page 1478, image: s1478
VILLOSA [Villosus], [Villusus], Pannus [gap: Greek word(s)] , Gallis Velu, vox Latinis nota. Glossae Lat. Gr. Villosum, [gap: Greek word(s)] .+
VILLUM [gap: Greek word(s)] , Petit vin, vox a Terentio usurpata: Petrus Cluniacens. lib. 2. de Miracul. c. 28.+
VILTRO Vide Feltrum.#
VIMARIUM Regestum Castri Lidi in Andibus f. 51.+
VIMPUM Charta Philippi Regis Franc. an. 1304. ex 12.+
VINADA Gall. Vinade, in Consuetudine Marchensi, dicitur obligatio, qua qui possidet praedium villanum, seu servile, tenetur semel in anno, vinum domini cum duobus boum jugis et carro in ejus domum deducere, nisi malit dominus quindecim solidos sibi pro hisce operis praestari, art. 138. 139. 140. etc. 192. 430. et in Arvernensi cap. 25. art. 21.#
VINAGERIAE Ampullae vinariae, in quibus vinum reponitur ad sacrificium, Burettes.+
page 1479, image: s1479
VINAGIUM idem quod vinageria vinageriae. Acta Episcopp. Cenoman. p. 310.+
VINAGIUM [Vinaticum], praestatio certae vini mensurae pro vineis, quae vulgo domino feudi exsolvitur vice census, ut est in Consuetudine Claromontensi art. 121.+
page 1480, image: s1480
VINALIA Tabular. Dalonensis Abbat, fol. 104.+
VINARIA in Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , vinifera terra.+ [Vinarium]
VINARIUS Vinosus, qui multum vini bibit, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Ita usurpant Lex 4. §. 1. et l. 25. D. de Aedilit. Edict.+
VINATA Charta Vulgrini Comitis Engolismensis ann. 1147.+
VINATARIUS Institor vinarius. Marchand de vin, Vinotier. Charta Ildefonsi Comitis Tolosae anno 1141.+
VINATICUM Vide Vinagium.#
VINATIO Gall. Vinee: Certa vini quantitas, quam in torculari suo percipit dominus feudi ex vindemiis tenentium et hominum suorum.+
VINATOR Vini venditor. Jacob. I. Rex Aragon. in Foris Oscae ann. 1247. f. 30.+
page 1481, image: s1481
VINCANUALAGIAE Labiorum obtorsiones, in Glossis MSS.#
VINCELUNA Indiculus superstitionum et paganiarum, in Concilio Liptin. an. 743.+
VINCTURA Galbertus in Vita Caroli Comit. Fland. n. 177.+
VINCULARE Ligare, Joanni de Janua; in vincula conjicere.+
VINDEMIARII Vindemiatores, Vendangeurs. Occurrit in Vita S. Joan. Episc. Tragur.#
VINDENATES Vide Arca.#
VINDICABILE Passibile, Papias.#
VINDICES Exactores, exactioni tributorum praepositi; qui ea a provincialibus exigebant, et singulis civitatibus eo nomine praefecti erant.+
VINDICIUM Vindicta. Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] . Defensio, vindicium, vindicta; in edito vendicium. [gap: Greek word(s)] , Defensor, vindictor. Eulogius lib. 1.+
page 1482, image: s1482
VINDICTA In vindictam dari. Decretio Chlotarii II. Regis cap. 10.+
VINDRAGIUM Tabularium Vindocinense ch. 204.+
VINEALE [Biniale], Ager vineis consitus, vel plantandis idoneus. Charta an. 1158.+
VINEARE campum, Vineis conserere, in Pacto an. 1246.+
VINEARII qui vineas servant. Magn. Pastorale Eccl. Parisiens. ch. 21. an. 1259. Messarii autem et vinearii in dicta villa ponentur.#
VINEATICA vel Vineatica terra, Ager vineis consitus.+
VINEATOR Ugutio: Vinitor, qui vineam custodit, quasi vineator, etc.+
VINERAGIUM Tributum pro vino, quod in urbem adducitur.+ [Vineratica]
VINERICIA Charta Caroli M. in Actis Episcop. Cenoman. p. 266.+
VINERITIA Tabularium S. Remigii Remensis: Facit ad pratum dies 3. - facit vineritiam et carrum, aut donat den. 6.+
page 1483, image: s1483
VINIDRIA datio vineae ad medium vinum.+
VINIFORUM [gap: Greek word(s)] , in Glossario Lat. Gr. MS. S. Germani Paris. Vas vinarium. Vide Bauca.#
VINIPA Liber Anniversariorum Basilicae Vaticanae apud Joannem Rubeum in Vita Bonifacii VIII. pag. 345.+
VINYOGALARII Vinearum custodes. Martinus Didacus Daux Justitia Aragon. l. 3.+
VINITOR [gap: Greek word(s)] , in Gloss. S. Benedicti: Qui vineam custodit, vel qui calcat uvas, vel qui custodit vinum.+
VINNA Vide Venna.#
VINOBLIUM vinea, ex Gallico vignoble, in Charta an. 1270. Regesti Inculismensis Camerae Comput. Paris. pag. 34.+
VINTENUM Vicesima, quae Domino feudi competit, cujus jure percipit vicesimam fructuum in terris vassallorum, aut subditorum, eoque ipso tenetur castrorum et burgorum muros reficere suis sumptibus ad hostium incursus propulsandos.+
VINUM coctum. Capitulare de Villis cap. 34. Vinum, acetum, moratum, vinum coctum, garum, sinapi, etc. Adde c. 62.+
page 1484, image: s1484
VIOLA Vide Vidula.#
VIOLARIUM Census, Hispanis; Violaria apud Joannem Dametum in Hist. Regni Balearici pag. 87.+
VIOLATUS pro Violaceus, nostris violet. Charta an. 1197. apud Ughellum tom. 7. p. 1275. Cappa de xamito violato.#
VIOLENS pro Violentus, usurpavit Saxo Grammaticus lib. 5. Violensque amplexuum usus extabat.#
VIPIDA Pactus Legis Salicae tit. 44. §. 3.+
page 1485, image: s1485
VIRA Uxor. Formula 37. ex Baluzianis: Dum omnipotens Deus concessit jugale consortium, et tale permissum dedit ei in omnibus, ut unusquisque cum vira sua nubat juxta consuetudinem anteriorum Christianorum. etc.#
VIRAGO Aelfricus in Gloss. Saxon. Virago, ceo [gap: special sign] l [gap: special sign] an [gap: special sign] [gap: special sign] oemne; id est, mascula fortis virgo. Julius Firmicus lib. 3. c. 6.+
VIRARE Lex Alamannor. c. 84.+
VIRATUS Virilis, fortis, vel viro honoratus. Vnde Johannes Chrysostomus, mulier virata non facile decipitur. Ita Ugutio. Ecclesiastic. cap. 28. 16.+
VIREDO Will. Brito lib. 10 Philipp. Tot latera ambiti livere viredine ferri.#
VIRENTIA Virens herba, ramalia virentia, quibus in publicis festis sternuntur plateae.+
VIRGA lingua Gallica, purpuram sonat, inquit Servius ad illud Virgilii lib. 8. Aeneid. Virgatis lucent sagulis. Id est, purpureis.+
page 1487, image: s1487
VIRGAREA [Virgastra], Virgetum. Vetus Charta, exarata circa ann. 993. apud Ughellum in Archiepiscop. Florentinis tom. 3. pag. 47.+
VIRGARIUS Lictor, [gap: Greek word(s)] . in Gloss. Gr. Lat. Extat in Foris Aragon. lib. 1. p. 36.+
VIRGATUS Italis, Vergato, panno, o vestimento divisato di piu colori, pannus virgis quibusdam in longum vel in latum varia serie et colore porrectis distinctus, uti Virgata Gallorum sagula, apud Virgilium lib. 8.+
VIRGATORES qui Anglis Servientes ad arma, qui virgas argenteas deauratas deferunt ante Regem, ut est apud Watsium. Matth. Paris an. 1249.+
VIRGINARE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. perperam in edito, [gap: Greek word(s)] , Vigrino. Ugutio: Virginare, fricare, et facere, quae possunt fieri salva virginitate.#
VIRGINULA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. ubiedit. Vigrinula, ut in voce [gap: Greek word(s)] , vigrino: sed in cod. MS. est virgino, uti monuimus.#
VIRGO de femina conjugata. Encomium Emmae Reginae pag. 172.+
page 1488, image: s1488
VIRGULTA Modus agri. Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 760.+
VIRIDE inquit Warsius, in Legibus Forestarum, intelligitur quidquid frondes fert, aut folia viridia, unde pascantur, aut ubi tegantur cervi et damae.+
VIRIDE vel [Viridis], Pellis varia, de qua in Varius. Bractonus lib. 3. tract. de Corona c. 26. §. 1.+
page 1489, image: s1489
VIRIDIARIUM [Viridigarium] pro Viridarium, qua voce usus Suetonius.+
VIRILITER Pro virili parte [gap: Greek word(s)] , uti efferunt JC. Andreas Suenonis Archiep. Lundensis lib. 2.+
VIRIOSUS [Virosus]. Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Fortis, virilis, viriosus. Quae vox postrema deest in edito.+
VIRISSARE Viriliter agere, vel viriliter superare. Idem Jo. de Janua.#
VIRIPOTENTES Feminae nubiles, quibus nubere licuit, dicuntur in Synodo Romana an. 826. c. 29.+
VIRITEUM genus potionis, Papiae apud Aegyptios scilicet vel Alexandrinos, cujus meminit Gregorius M. lib. 6.+
VIRLINGOSUS Loquax. Andreas Aulae Regiae Capellanus in Amatoriis: De mulieribus virlingosis.+
page 1490, image: s1490
VIRO Baro, tanquam a vir deducatur vocabulum ipsum Baro.+
VIROSUS Potens, fortis, [gap: Greek word(s)] . Fridegodus in Vita S. Vuilfridi c. 50.+
VIRSCARA Consuetudines Arkenses an. 1231. in Tabulario S. Bertini: Qui virscaram bannitam pugnando, vel pugnare volendo, temere perturbaverit, tres libras emendabit.#
VIRTUS Vis, violentia. Iso Magister in Glossis: Vigor, virtus. Alibi: Vim, virtutem. Pactus Legis Salicae tit. 35. §. 5.+
page 1491, image: s1491
VIRTUTIGENA Cui est ingenita virtus. Glaber Rodulfus in Vita S. Guillel. Abb. Divion. in Praefat. Ideo communem fidelium virtutigenûm observamus charitatem, etc.#
VIRULE Venenum, Papiae, ex voce virus.#
VIS magna, et parva, seu Ad magnam vim et parvam: formula, quae crebro reperitur in Chartis, quae agunt de feudis vel Castellis reddibilibus, id est, quae vassalli reddere domino superiori tenebantur, seu is vellet ea ingredi cum mediocri comitatu, ad parvam vim: seu cum majori comitatu, ad magnam vim, uti has voces intelligi debere pluribus docuimus in Dissertat. 30. ad Joinvillam pag. 352. 353.#
VISANTUS [Visanteus]. Vide Byzantius.#
VISCARIUS qui visco aves captat, [gap: Greek word(s)] , aucupator, auceps, in Gloss. Gr. Lat. Ibid. [gap: Greek word(s)] , visco aucupor, [gap: Greek word(s)] , viscum, et viscus.#
VISCERATIO [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
VISCIDE fortiter, in Gloss MSS. ad Alexandrum Iatrosoph.#
VISCIDUS viscosus. Gariopontus lib. 1. c. 6. Hae causae nascuntur de sanguine viscido, id est, amaro. 1. edit. habet inscido.#
VISCOCUS Fragmentum Petronii p. 15. Solebat sic coenare quomodo Rex apros gausopatos, opera pistoria, viscocos, pistores.#
VISCURNA Vid Scultetus.#
VISIO Vide Visus.#
VISITATIO Pensitationis species: ita appellata, quod tenentes Dominos suos identidem visitare tenerentur cum xeniis aut muneribus, quod postmodum in praestationem necessariam abiit, et in Gallia nostra Salutatici nomine innotuit.+
VISITATOR Episcopus, qui in locum alterius Episcopi demortui, vel propter crimen a communione suspensi, aut remoti, a Metropolitano, vel Summo Pontifice, mittebatur, ad obeunda in ea dioecesi Eoiscopalia munera, donec alius Episcopus ordinaretur, cujus electioni intererat.+
page 1493, image: s1493
VISORES Testes, qui rem actam viderunt, eique interfuerunt. Formulae vett. secundum Legem Roman. c. 30.+
VISPILIO Tersorium, Gall. Gouspillon: quae quidem vox Gallica formata a Goupillon, vulpecula, seu cauda vulpeculae, quod ejusmodi tersoria plerumque ex caudis vulpecularum fierent. Fleta lib. 2. cap. 76. §. 9.+
VISTA Prospectus in domum vel tenementum vicini: Veue sur quelqu'un. Libertates concessae Barcinonensibus a Petro Rege Aragon. an. 1283. MSS.+
page 1494, image: s1494
VISUMARUS vox Gallica vetus, qua trifolium denotatur, ut autor est Marcellus Empiricus cap. 3. extremo.#
VISUS Oculus. Lex Alemann. tit. 61. §. 3. 4. Si enim visus tactus fuerit inoculo, ita ut quasi vitrum remaneat, etc.+ [Visio]
page 1495, image: s1495
VITARI dicuntur excommunicati, quorum consortium et conversatio fidelibus interdicitur.+
VITAS PATRUM indeclinabile, Liber Ecclesiasticus, continens Vitas SS. Patrum, qui Graecis [gap: Greek word(s)] et [gap: Greek word(s)] appellatur.+
VITELLARIUS qui vendit victualia, ex Gallico Victualier, quo nomine censentur pistores et braciatores, in Statuto, quod de pistoribus, braciatoribus et aliis vitellariis inscribitur.#
VITIUM Anastasius Biblioth. in S. Zacharia PP. p. 78.+
page 1496, image: s1496
VITRARIUM [gap: Greek word(s)] : [Vitrarius], [gap: Greek word(s)] , in Gl. Gr. Lat. Ruricius Episc. Lemovicensis lib. 1. Epist. 12.+
VITREAE Fenestrae vitreae, nostris Vitres, verrieres.+ [Vitreale]
VITRUM pro Scypho vitreo, Gall. Verre.+
page 1497, image: s1497
VITULA [Vidula], [Viella], Instrumentum musicum, nostris Vielle, et Violon dictum.+ [Viela]
VITULAMEN Liber Sapientiae cap. 4. v. 3.+
VITULARE Vitulum edere. Gallis, Veller. Fleta lib. 2. c. 76. §. 10. Cum vitulus taurinus vituletur, primo mensenon ablectetur. Vide Vitiola.#
VITULARIUS qui vitulorum curam habet. Gloss. AElfrici: Vitularius, ceal [gap: special sign] a-hu [gap: special sign] . Ad verbum: Domus vitulorum.#
VITULINIUM Pellis vitulina, ad scriptionem idonea et parata, Gall. Velin.+
VITULI Willelmus Gemetic. lib. 2.+
VITUPERONES Vituperatores, apud Gellium lib. 19. c. 7.#
VITUPEROSUS Vituperio dignus, vox Italica, in Hist. Cortusior. lib. 8. c. 13. [Vituperose], turpiter, lib. 7. c. 15. Vituperosamente, Italis.#
page 1498, image: s1498
VITUS Flexura. Viere, Gallis. Gloss. Lat. Gr. [gap: Greek word(s)] . Occurritapud Marium Victorinum. Vide Scaligerum Epist. 333.#
VITUTIARII in l. 2. Cod. Th. de Collegiatis, qui fuerint, pluribus ibi disquirit Jacobus Gothofredus, quem consule, si lubet.#
VIVANDA Italis, proprie cibus omnis praeter panem.+
VIVERATICA Vide Vineratica Vineragium.#
VIVERE de suo. Lex Longob. lib. 2. tit. 52. §. 2.+
VIVERITA Concilium Monspeliense ann. 1214. cap. 27.+
VIVOLAE Equorum morbus, de quo Jordanus Rufus Calaber MS. lib. 2. de Medicaminibus equorum ad Fridericum II. Imp.#
VIZOLA Vide Veges.#
ULCEA Locus pascuae, ab uligo dicitur. Jo. de Janua. Lieu de pasture, in Catholico parvo.#
ULCUS Navis onetaria, Belgis Hulca, Anglis Hulcte, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , ut quidam volunt.+
ULNA Servio, proprie est spatium, in quantum utraque extenditur manus, licet Suetonius unum cubitum tantum esse velit.+
page 1499, image: s1499
ULPICUM Oleo simile. Glossar. Longobard. S. Germani Paris. ex antiquis Glossis.#
ULTER PES Choreae species, ex Gallicano forte Outrepied.+
ULTIMATE pro Vltimo. Ericus Upsaliensis l. 4. Hist. Suecicae p. 121.+ [Ultimatim]
ULTIMIOR Constitutio Justiniani: ut ii, qui in Africa sunt intra quinquenn. etc. Vltimiore requisitione penitus quiescente, etc.#
ULTIMISSIMUS Omnium postremus, apud Baldricum Noviom. lib. 3. c. 23.+
ULTIMITAS Extremitas. Constantinus African. lib. 4. de Morbor. curat. cap. 3.+
ULTIMUS haeres. Vide Haeres Haeredes.#
ULTRAGIUM quod excedit summam aliquam. Tabularium Vindocinense charta 295.+
ULTREIA Landulfus de S. Paulo in Hist. Mediolanensi cap. 2. ubi de expeditione Hierosolymitana Conradi Italiae Regis sub an. 1098.+
ULTRONEITAS facultas faciendi, quod quis vult. Vvalbertus de Patrocinio S. Rictrudis num. 41.+
page 1500, image: s1500
ULULAMEN [Vlulatus], apud Prudentium.#
UMBELLUM Umbraculum ad arcendos solis ardores, pilei species, Byzantinis familiaris. Gloss. S. Benedicti cap. de Pellibus: Vmbellum, [gap: Greek word(s)] .+ [Umbrella]
UMBER Canis venaticus e sagacib. ex Umbria Italiae provincia.+
UMBLATA in veteri Charta Italica, apud Ughellum tom. 7. Ital. sacr. p. 257. quem consule, si lubet. Apud Papiam lego: Vmbrata, coronata.#
UMBRAE Phantasmata, vox Latinis Scriptoribus nota. Papias: Vmbrae, animae, simulacrum, imagines somnii. Valerius Flaccus 1. Aragon.+
page 1501, image: s1501
UMGA Vide Bauga.#
UNATIM Simul, una, in Charta Hispanica aerae 988. apud Anton. de Yepez, in Chronico Ord. S. Bened. to. 5. pag. 435.+
UNCARE ursorum clamor proprius. Vide Salmasium ad Hist. Aug. p. 168.#
UNCEASESATH Leges Inae Regis c. 37.+
UNCIA Vncia auri, in mulctis pecuniariis. Lex Wisigoth. lib. 3. tit. 3. §. 3.+
UNCIALES literae, seu characteres. S. Hieronymus praefat. in Job: Habeant, qui volunt veteres libros, vel in membranis purpureis, auro, argentoque descriptes, vel uncialibus, ut vulgo ajunt, literis, onera magis exavata, quam codices, etc.+
UNCINUS Uncus, cui inhaerent catenulae, Italis Vncino. Papias: Vncus, curvus, anchora, uncus, uncinus, diminutivum.+
page 1502, image: s1502
UNCTUM Adeps, Gall. Oint. Capitulare de Villis cap. 43.+
UNCUS Modus agri apud Danos. Charta Valdemari Regis Danorum ann. 1240.+
UNCUTH Vide Agenhine, et Gust. Ubi addendum ex Joanne Britton cap. 3.+
UNDANTER Copiose, vel affluenter, in Glossis MSS. S. Germani Paris. cod. 524.#
UNDE pro, de quo, Gallis, D'ou.+
UNDEIARE [Vndaizare], infantem vel moribundum non omnibus adhibitis Baptismi ceremoniis baptizare, nostris Ondoier, lustrali aqua perfundere.+
page 1503, image: s1503
UNDESCERE In undas excrescere, tumere. Vita S. Endei, Abb. Araniensis n. 15.+
UNDRES Fleta lib. 1. c. 9. An aetatem 21.+
UNEG-VUORFIN In Edicto Rotharis Regis Longob. titulus 10.+
UNFRIDMANNUS non habens pacem, in Gloss. Saxon. sub Edvv. III. exarato.+
UNGAREH Vetus Glossarium, collectioni Dionysii Exigui subditum in cod.+
UNGEBENDRO Leges Ethelredi Regis c. 25.+
UNGEBODENDING in Charta Udalrici Abbatis an. 1071 in Chronico Laurisham.+
UNGELD Foedus Ethelredi Regis cum Analano, etc. c. 3.+
UNGUIUM scissura, poenae levioris species apud Anglos, de qua Fleta lib. 1. c. 26. §. 4.#
UNGULA Ferramentum mucronatum, quo sulcatim corpora laniabantur et fodiebantur.+
page 1504, image: s1504
UNICORDIA Concordia. [Vnicors], Concors. Joan. de Janua.#
UNICUS Pomorum, vas aucupis, Papiae MS. habet Pomporum.#
UNIFORMIS [gap: Greek word(s)] , apud Jul. Firmic. lib. 1.+
UNIGAMUS vox hybrida, qui uni tantum nupsit; unde unigamta, pro monogamia. Jo. de Janua.#
UNIGRANUM Vide Gravanetum.#
UNIOCULUS Cocles, Borgne, [gap: Greek word(s)] . Ditmarus lib. 4.+
UNIONES Ordericus Vitalis lib. 8. p. 682.+
UNIONITAE Haeretici, quos refellit Prudentius in Apotheosi, carmine inscripto, contra Vnionitas.+
page 1505, image: s1505
UNIPECIUS Integer, d'une piece, Gallis. Marcellus Empiricus cap. 15. pag. 108.+
UNISUBSTANTIANI Vide Homousiani.#
UNITAS Charta an. 1203. MS. Talis intervenit forma conventionis inter Henricum Ducem Lothar. et Ottonem Comitem Gelriae.+
UNITER Fortunatus lib. 5. Poem. 4.+
UNITIVUM ita [gap: Greek word(s)] Zenonis reddit non semel Liberatus Diacon. c. 17. et seqq.#
UNIVIRA Quae uni nupsit, apud Tertullian. lib. de Monogamia.#
UNIXIS Vetus Chartula plenariae securitatis exarata sub Justiniano, apud Brisson. lib. 6.+
UNLAGE ex Saxonico unla [gap: special sign] ha, lex iniqua, vel potius non lex, la [gap: special sign] ha, enim lex, un, particula privativa. Leges Kanuti Regis c. 34.+
UNLAUCH Vide Wrang.#
UNMONDLING Servorum species. Charta Ottonis Imp.+
UNNITHING Vide Nidering.#
UNTHPRUT Lex Bajvvar. tit. 21. §. 10.+
UNWANT Lex Bajvvar. tit. 3. cap. 2.+
UNUS pro quidam; quomodo dicimus Vn.+
VOA Concil. Derrosanum an. 1429. c. 1.+
VOARIA Jus advocationis, Avoürie, et Voürie.+
VOCALIS qui voce scite canit: [gap: Greek word(s)] , et [gap: Greek word(s)] , in Glossis Gr. Lat. Qui a bonne voix.+
page 1506, image: s1506
VOCAMEN idem quod vocabulum, Nomen. Glossae vett. apud Barthium: Vocamen, appellatio, vocatio.+
VOCATIO Vox in asceticis frequens. Caesarius Arelat. serm. 17.+
VOCATORIAE literae, Evocatoriae, citatoriae. Alexander II. PP. 12.+
VOCATORIUM Psalmus invitatorius. Ordo Officii in domo S. Benedicti.+
VOCATUS Episcopus. Formula loquendi sat frequens in designandis Episcopis electis; sed nondum consecratis.+
VOCIDUCTUS Tubus, canalis cavus, seu fistula, per quam vox emittitur.+
page 1507, image: s1507
VOCIFERARE Vocare in jus. Vetus Placitum, apud Franc. Mariam in Mathildi lib. 3. p. 117.+
VOCIFERATIO idem quod Huesium, quod vide. Leges Henrici I. Regis Angl. c. 12.+
VOCIMISSARIUS Praeco, in Glossematib. MSS. in Prudentium, in cod. 561. Bibl. S. Germani Paris. qui vocem emittit.#
VOCIPARARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. ex emendatione Salmasii; nam editus et MS. codex habent Vociferarius.+
VODER Mensurae Theutonicae species. Theloneum Monasterii S. Bertini: Ligna textoris, 2. den. voder allium, 2. den.#
VOGHERII Nautae. Conventiones inter Michaelem Palaeologum Imp. et Genuenses an. 1261.+
VOGTMAN Cliens, qui se alicujus imperio, vel tutelae subjecit, Commendatus; vox Germanica, ex Vogt.+
VOIETRECHT Rectum seu jus Advocatiae, ex Germ. Voiet, vel Vogt, Advocatus, a Recht, jus, rectum. Charta Ottonis Comitis Palatini et Ducis Bavariae an. 1235. in Metropoli Salisburgensi tom. 1. pag. 164.+
VOISINETUM Vide Vicinetum Vicinus.#
VOIVODA Vide Vaivoda.#
VOLAGIUS ex Gall. Volage. Petrus de Cuigneriis tom. 14.+
VOLATA Monasticum Anglicanum tom. 2. pag. 139.+
VOLATILE Proprie pro eo avium genere, quae in cortibus rusticis nutriuntur.+
page 1508, image: s1508
VOLEMUM Gallica lingua, bonum et magnum dicitur, inquit Papias, ex Isidoro lib. 17. Orig. cap. 6. Glossae Lat. Gr. Volemi, [gap: Greek word(s)] .#
VOLENTIA Voluntas: Felix in Vita S. Guthlaci in prologo n. 1. Sciat nos hoc opusculum non tam volentiae, quam obedientiae gratia incoepisse.#
VOLGRANUM Tabularium S. Benigni apud Perardum pag. 138.+
VOLLEHEN Vide Fahnlehen.#
VOLSURA Vide Rufia.#
VOLTA Vide Volutio.#
VOLTO Charta Italica ann. 1356. in hist. Bononiensi lib. 1. p. 25.+
VOLTURIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. MS. Sangermanensi, Vultur, nostris etiam Votour, seu Vautour.#
VOLUBILIS Vide Monubilis.#
VOLUCRITARE Celeriter locum pertransire instar volucris. Occurrit in Vita S. Samsonis Episc. Dolens. Vide locum in Venalis.#
VOLUCRES denarii, vulgo Vlieghers, in Legibus Opstalbomicis Frisiae cap. 21.+
VOLUCRUM Involucrum, quo peregre euntis sarcinae ac vestes conduntur, ac involvuntur, Gallis Male, portemanteau.+
VOLUNTARII qui ultro militant, et castra sequuntur, nec sacramento militari astricti sunt.+
VOLUNTAS [Voluntarius]. Vide Tallia ad voluntatem.#
VOLUPTIFICUS Apulejus lib. 2. Florid. Jovis (stella) benefica, Veneris voluptifica.#
VOLUTARE Vasis species. Apitius lib. 2. cap. 3.+
page 1509, image: s1509
VOLUTIO [Voluta], [Volta], [Vota], Fornix, concame ratio, Gall. Voute, quod sursum in fornicis speciem volvatur. Papias: Concameratio, fornix, transvolutio.#
VOMERES igniti. Purgationis per ferrum candens species, quos qui innocentiam suam jubebantur adstruere, calcare nudis pedibus tenebantur.+
page 1510, image: s1510
VOMITARIA Macrobius Saturn. lib. 6. cap. 4.+
VOMITUS Sanctitatis. Vet. Poenitentialis apud Morinum p. 35.+
VORANTA Modus agri. Charta Anglis laudata a Spelmanno: Retinuit ad opus suum de eadem terra in villa de Heiden unam vorantam terre, scilicet dimidiam virgatam, quae fuit Gvvarini Palmar, et dimid. virgatam de dominico ejusdem terrae.+
page 1511, image: s1511
VORATRINA Popina, ubi carnes vorantur. Tertull. Apologet. cap. 39. Non epulis, nec potaculis, nec ingratis voratrinis dispensatur.#
VOTA Vide Bovaticum Bovagium, et Volutio.#
VOTAREA Anastasius in Constantino PP. p. 65.+
VOTIFICARE Votum libare. Papias.#
VOTIVUS Voto consecratus. Glossae Antiquae MSS.+
VOTUM Concilium Namnetense can. 20.+
page 1513, image: s1513
VOYSKINE Slavis dicuntur Contributiones belli causa exigi solitae a Voyska, exercitus. Ita Joann. Lucius lib. 6. de Reg. Dalmat. c. 1.#
UPLANDA superior terra, Anglis, seu ut vulgo loquimur terra firma, respectu paludosae; ex Saxonico et Anglico up, supra, et lan [gap: special sign] , terra.+
UPUA Formula 14. ex Baluzianis: Volat upua, et non arundo, etc. Forte pro upupa.#
UR pro f. Aegidius Schudus in Descriptione Rhetiae Alpinae cap. 36.+
URA [gap: Greek word(s)] , in Glossis MSS. S. Germani Paris. Edir. Sulcus, Hecura. Distinguend. Hac???ura.#
URASDA Slavis dicitur compositio pecuniaria pro homicidio, vel membrorum mutilatione.+
page 1514, image: s1514
URBARA Acta Murensis monast. p. 40. Exceptis agris et pratis et silvis, quae ad nos ex toto quod dicunt urbara, vel ad Clericum pertinent etc.#
URBACIO Circumductio, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
URBS aurea, Roma. Petrus Diaconus lib. 4. Chr. Casin. c. 125. de Lothario Imp. Juxta auream urbem pervenit.+
URBURA Jus regium in fodinis aureis, argenteis, etc. apud Hungaros.+
URCEOLUS inter ministeria seu vasa sacra recensetur.+ [Orceolus]
URCHRICHIAD Leges Hoeli Boni Regis Walliae: Urchrichiad, i. Edling, qui post Regem habet succedere, prae omnibus, qui sunt in Curia praeter Regem et Reginam, honoratur.+
URGESCERE pro saepius urgere, usurpat Lucifer Calaritanus lib. 2. pro S. Athanasio p. 124.#
URIGO Vertigo, in Gloss. Arabico Lat.#
URLARE Orulam, vel limbos inserere, Gall. Orler. Monasticum Anglic. tom. 3. p. 317. Amictus de aurifrigio-urlatur aurifrigio puro et stricto.#
page 1515, image: s1515
URNA pro orla, seu orula, Limbus. Leo est l. 1. c. 57.+
URNA Mensura liquidorum, vini, cerevisiae, etc. In Metropoli Salisburgensi tom. 2. p. 292. tom. 3. p. 40. et alibi non semel.#
URNATORES qui urnis aquas ex altis puteis levant, apud Julium Firmicum lib. 3. Matth. cap. 11. lib. 4. cap. 6.+
URPHEDA Germ. Urfelit, Juramentum, quod ex carcere dimissus praestat de non ulciscendo. Goldast.#
URSUM circumducere. Hincmarus Remensis in Capitul. ad Presbyteros cap. 14.+
URSUS Praestatio Regi Bohemiae recens dicto fieri solita.+
URTELLA idem quod Ordalium Ordela, judicium divinum, purgatio vulgaris; Germ. Vrdel.+
URTIO Vide Alchaz.#
URTUM pars aratri, quae plicatur, Papiae in MS. Vrnum.#
URUS vox Gallica vetus, Germanis hodie eyn uhrochs, ut docet Cluverius lib. 3. Germ. antiq. cap. 47.+
page 1516, image: s1516
USA Fluvius, ex Saxonico u [gap: special sign] e. Foedus Alfredi et Godrani c. 1. de regni terminis: Tunc in rectum ad Vndefordum; tunc sursum in usa, ad Wetelingstreet.#
USARE Frui, gaudere, Gallis Vser, jouir. Formulae veteres autoris incerti form. 27.+
USARIA Vide Huisseria Huisserium.#
USATICUM Tributum, praestatio. Charta Ildefonsi Comitis Tolosae ann. 1141. apud Catellum: Dono, et concedo, et solvo, quod quisque homo vel foemina libere vendat vinum suum omni tempore, quo voluerit sine ullo usatico, quod inde nunquam donet alicui homini vel foeminae.+
USIA Joann. Monachus Bertinianus in vita
page 1517, image: s1517
S. Bernardi Poenitentis num. 8.+USINARE Charta anni 1240. in Tabulario Campan. Bibl. Reg. f. 365.+
USIS Epistola Basilii Macedonis Imp. ad Hadrian. II. PP. post. VIII.+
USITARE Vide Vsare Usare.#
USLACT Privilegium de Sempringham in Anglia: Sint quieti tam ipsi quam homine; eorum - de omnibus misericordiis et amerciamentis, et forisfacturis, - de murtro, et latrocinio, et conceylis, et uslact, et hamsoka, grithbrich, blotvvit, etc.+
USONES Pisces familiares Danubio, Germanis Hausen; pisces insanae magnitudinis Bonfinio.+
USSERIA [Vsserius], [Vssers]. Vide Huisserium.#
USUALIS qui in usuest. Vsualis sermo, apud Sidonium lib. 4. Epist. 11. ubi multa Savato, quae non exscribo. Vide Moneta usualis.#
USUARIA [usuarium], Ususfructus, seu potius jus utendi.+
USUFRUCTUARIUM pro usufructu, occurrit apud Gregorium M. lib. 2. Epist. 9.#
USUBANDILOS Vetus Chartula plenariae securitatis sub Justiniano scripta apud Brisson. lib. 6.+
USUCAPIO Decreta Ladislai Regis Hungariae lib. 3. c. 20.+
page 1518, image: s1518
USUFRUCTUARE Dare ad usumfructum; usufructuario et precario jure.+
USUFRUCTUARIUM pro ususfructus. Vetus Charta in Actis Episcop. Cenoman. p. 187.+
USUPELLIONES Burchardus de Casibus S. Galli c. 14.+
USURARE Usuras producere. Bracton. lib. 2. cap. 26. §. 2. Debitum vero defuncti, quod debetur Judaeis, non usurabit, quamdiu haeres infra aetatem extiterit.#
USURARII Foeneratores, qui ad usuram commodant.+
page 1521, image: s1521
USURIA Jus utendi, Vsagium. Vetus Charta apud Perardum in Tabulis Burgundicis pag. 31. Et usuriam silvae, etc.#
USUROLUM Charta an. 1207. apud Ughellum in Episcopis Veronensibus: Solvendo - illud fodrum antiquum et usurolum, quod solvebat praedicta universitas Imperatori cum ipse intrat Italiam, etc. Forte usitatum.+
USUS Musicae species, quae non per regulas; sed ex usu addiscitur, notis musicis in libris Ecclesiasticis singulis syllabis superpositis, abrogatis ac neglectis lineis et clavibus musicalibus; cujus quidem musicae speciei exemplum descripsit Menardus in Notis ad librum Sacramentorum Gregoriii M. Anonymus Interpres Hugonis Reutlingensis: Post Incarnationem Christi plures Doctores S. Ecclesiae, et specialiter S. Gregorius et Ambrosius, cantum musicalem, quo tam Latini, quam Alemanni, cum caeteris linguarum diversarum nationibus, utuntur in divino officio, in duo volumina librorum, videlicet in Antiphonarium et Graduale collegit, dictavit, et neumavit, seu notavit. Processu tamen remporis quidam Alemanni, et praecipue Canonici Ord. S. Benedicti, qui cantum musicalem non so um ex arte, verum etiam ex usu et consuetudine perfecte et cordetenus didicerant, ipsum, omissis clavibus et lineis, quae in neuma et nota musicali requiruntur, simpliciter in libris eorum notare coeperunt, et sic decantaverunt deinde juniores, et suos discipulossine arte, ex frequenti usu et ex magna consuetudine cantum informare, qui cantus sic per consuetudinem doctus ad diversa pervenit loca.+
UTENSILE Instrumentum, Gall. Outil. Petrus Damian. lib. 6. Ep. 7. Calcaria, scutica, - et si quae alia equitandi sunt utensilia.#
UFLAT Vide Vslact Uslact.#
UTHBAN Charta Henrici III. Regis Angliae tom. 2. Monastici Anglicani pag. 1032.+
UTHESIUM Vide Hutesium Huesium.#
UTFANGETHEF Bractono lib. 3. tract. 2. cap. 35. dicitur latro extraneus, veniens aliunde de terra aliena, et qui captus fuit in terra ipsius, qui tales habet libertates.+
UTFANGI Novales terrae, videlicet noviter excultae, quae vulgo Vtfangi dicuntur.+
page 1522, image: s1522
UTHLANDES Charta Roberti Comitis Flandriae in Tabulario S. Bertini: Illi vero, qui in praedicta villa (de Poperinghe) ad banvverc constituti sunt, debent Comiti tantum Vthlandes, Banvverc, et Landvverc, et placitum inde erit Abbatis.+
UTI cum accusativo. Ferrandus Diac. in Brev. c. 124.+
UTICA Vide Hutica.#
UTILIS Probus, bonus: Vtilitas, Probitas, animi magnitudo.+ [Utilitas]
page 1523, image: s1523
UTLAGA Exlex, extorris, proscriptus, relegatus; apud Littletonem sect. 197.+
UTLEP Evasio, seu Escapium latronum, Fletae lib. 1. c. 47. §. 14. utleipa, in Legibus Henrici I. Regis Angl. c. 43. eadem notione, a Saxonico u [gap: special sign] -hleapan, aufugere, evadere.+
UTRIARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. Edit. Coriarius praefert.#
page 1524, image: s1524
UTRICISCUM diminutivum ab uter. Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , utricium, [gap: Greek word(s)] utricidium. Editum habet utriciscum.#
UTWARA Capitula de Weregildis post Concilium Grateleanum an. 928.+
VU pro Ulongo, in aliquot Inscriptionibus interdum usurpari observat Scaliger in indice 19. ad Gruterum: v. gr. Domvus, [gap: Greek word(s)] , Arbitrativi, etc.+
VUA vox exclamantis. Gesta Regum Francor. c. 29.+
VUERNAGIUM Vide Scartio.#
VUITTA Vide Wita.#
VULATIO Charta Ratchisi Regis Longobardor. an. 746. apud Ughellum in Episcopis Placentinis to. 2. p. 250.+
VULGAGO Fulbertus Carnot. Epist. 46.+
VULGARIA Leo III. PP. Epist. 10.+
VULGARIS Plebejus, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Latin.#
VULGARIZARE In vulgarem linguam traducere. Ex Ital. Volgarizare, in Charta Galeacii Comit. Virtutum an. 1377.#
VULGUS pro Vulgo. Epistola S. Remigii ad Chlodovaeum Regem: Quia quod vulgus dicitur, ex fine actus hominis probatur.#
VULMINARE pro Fulminare: Germani enim V. ut F. pronuntiant, uti supra observatum. Conradus de Fabaria de Casibus S. Galli cap. 16.+
VULNERARIUS medicus, qui vulnera curat, in Gloss. S. Bened. cap. de Medicina, ubi exponitur [gap: Greek word(s)] . Forte [gap: Greek word(s)] .#
VULPES Machinae bellicae species.+
page 1525, image: s1525
VULPICULAM aliquem appellare, convitii olim species fuit. Lex Salica tit. 32. §. 3.+
VULPIO Vafer, Veterator, apud Apulejum in Apologia: Tamen jam tum vulpionem et impium fuisse.#
VULTATICUM Praestationis species, incertae mihi prorsus notionis.+
page 1526, image: s1526
VULTIVA et [Wulitiva], [Wultava], Cicatrix, Vulnus in vultu, seu facie illatum, unde forte vocis etymon.+
VULTIVOLI dicuntur, (verbis utor Joannis Sarisber. lib. 1.+
VULTARIUM Vultur, Galli Vautour. Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Vultor, vultorium. Editum habet vultur.#
VULTUOSUS Superbus. Vita S. Erminoldi Abbat. lib. 1. cap. 6. Non despexit ut vultuosus, aut contumax.#
VULTUS Quaevis imago, interdum ea, quae Pectoralis et Thoracata, ut observatum a Salmasio ad Vopiscum pag. 440.+
page 1527/1528, image: s1527
[gap: text of the VULTUS entry]UXORARE Uxorem dare, maritare, in Statutis Venetor. an. 1242. lib. 1. c. 57. lib. 2. cap. 8.#
UXUS Fredegarius Scholasticus c. 64. Heraclius - extrahens uxum, caput Patricii Persarum amputavit.+
UZBEC in Jure Hungarico, facinorosi ad aliquot dies inviolabiles. Sambucus et Molnarus.#
UZIFUR Glossae MSS ad Alexandrum Iatrosoph. Cinnabaris, l. uzifur, scilicet minium.#
page 1528, image: s1528
W.
W Quod Theutonicum vocant, in aliquot antiquis Inscript.+
WAADESAAR Andreas Suenonis lib. 5. Legum Scaniae c. 23.+
page 1529, image: s1529
WACTAE [Wagtae], Excubiae, vigiliae; Germanis, Wachte, et Waecke, nostris Guet.+
[gap: text of the WACTAE entry]
page 1530, image: s1530
[gap: text of the WACTAE entry]
page 1531, image: s1531
[gap: text of the WACTAE entry]WADARE [Wadiare], [Wadium], etc. Vide Vadare Vadium.#
WADTBAND Andr. Suenonis lib. 7. Legum Scaniae c. 6.+
WADISCAPUM [Wadriscapium]. Vide Waterscapum.#
WADRUS Vide Vadius.#
WAERIA Vide Wayeria.#
WAGA Mensurae species, apud Anglos et Scotos. Statuta Roberti III. Regis Scotiae cap. 22. §. 7.+ [Wagaria]
WAGNAGIUM [Wainagium]. Vide Gagnagium.#
WAISDA Vide Guaisdium.#
WALAPAUS Leges Rotharis Regis Longobardor. tit. 12.+
WALARAUPA vox composita ex Germ. vvala, caput, et rauba, vestis. Lex Bajvvar. tit. 18. cap. 3.+
WALAWORF [VVultvvorf]. Lex Bajvvar. tit. 7. cap. 5.+
WALENCA Vide Falanga.#
WALDA [Waldana]. Vide Gualdana.#
WALDACH In Nota de membrana in Archivis Regiis Anglic.+
WALDEGRAVIUS vox Germanica VVald-graf, Comes seu Praefectus silvarum, Forestarius. Autor Panegyrici Berengarii Imp. lib. 2. p. 37.#
page 1532, image: s1532
WALDUM Vide Gualdum Gualdus.#
WALISCUS Servus, minister, ex Saxon. [gap: special sign] ealh, mancipium, Aelfrico. Leges Inae Regis c. 34.+
WALLA [VVallia], Anglo-Saxonibus [gap: special sign] all, Murus, paries, vallum, praesertim agger, Anglis a vval, Kilian. VValle.+
WALLACTOR Lambertus Ardensis pag. 25'8.+
WALLESHERIA Parentela interfecti, i. unus ex parte matris, et alius ex parte matris, apud Wallenses Anglicos: vox formata, ut Inglisheria, de qua nos alibi.+
page 1533, image: s1533
WALLIA Vide Walla.#
WALLROTH Andreas Suenonis lib. 5. Legum Scaniae c. 6.+
WALLUS Extraneus, Anglo-Saxonib. Silvester Giraldus in Descriptione Cambriae cap. 7.+
WALO Vetus Scheda de S. Aderaldo Trecensi, apud Camusatum: Pater ejus nobilium nobilissimus Walo est dictus, qui lingua Austrasiorum interpretatur bonus.#
WAMBASIUM [Wanbizius], [Wambasarius]. Vide Gambasium.#
WANCAPIUM Charta Hilsondis Comitissae Striensis ann. 992.+
WANCLUGA Lex Bajvvar. tit. 7. cap. 17.+
WANCSTODAL Lex. Bajvv. tit. 3. cap. 11. De simulatis, quod Wancstodal dicunt, editio Heroldi habet Warstodal.+
WANDANGIAE vel [Vendangiae], Perones seu indumenti genus tibias et pedes operiens.+
WANGA Fredegarii Chronicon. c. 37. Vterque falangae Wangas jungunt ad pralium. Admarginem scriptum, al. Ordines.#
WANNAGIUM Vide Gagnagium.#
WANTUS [Wanto], [Gvvantus], [Gantus], etc. Chirotheca, Gallis, Gant.# [Vantus]
page 1534, image: s1534
WAPELDRAC Consuetudines Arkarum anno 1135.+
WAPENTACHIUM apud Danos Anglicos, idem fuit, quod Comitatus, seu Hundredus.+
page 1535, image: s1535
WAPINSCHAVV Census militum, nostris Monstre, vox Angl.+
WARA Modus agri, apud Anglos. Monasterium Anglic. to. 2. p. 128.+
WARA Libera vvara, Tabularium Abbatiae S. Petri de Burgo in Anglia: Libera vvara est unus redditus, et est talis conditionis, quod si non solvatur suo tempore, duplicatur in crastino, et sic deinceps in dies.#
WARANTUS qui alteri tenetur ad evictionem. Lexicon Cambro-Britannicum: Gvvarant, assertor, vindex.+
page 1536, image: s1536
WARANIO Equus integer, varan, Goldasto: Equus admissarius: Hispanis, Occitanis, et Provincialibus, Guaragnon; Lex Salica tit. 4. S. 2.+
WARDA [Garda], Custodia, Gall. Garde. Capitulare 3. an. 813. c. 34.+
page 1538, image: s1538
WARDEMOTUS Wardarum Conventus, seu Curia: vox Saxonica confecta, ex [gap: special sign] a [gap: special sign] , custodia, et mo [gap: special sign] e, Conventus, Curia.+
WARDPENI [Wardepeni], [Warpeni], Denarii Vicecomiti, vel aliis Castellanis persolvi soliti, ob castrorum wardas seu custodias.+
WARDARFIDA Vide Cadarfreda.#
WARDECORNE Obligatio tenentis ad faciendam wardam cum cornu, de qua actum in voce Cornagium.+
WARDEWITE seu [Vardvvite], ut est in Monastico Anglic. tom. 2. pag. 387.+
WARDIREVE Vide Leges Willelmi Nothi vernaculas c. 32.#
WARECTUM Terta novalis, seu requieta, quia
page 1539, image: s1539
alternis annis requiescit, sic dicta, inquit Edvv. Cokus, quasi vere novo victum, vol subactum: Gueret, in Consuet. Pictav. art. 104.+WARENGANGI [Wareguangi], Advenae in Gloss. Qui non morantur in loco, seu, qui continuo huc et illuc discurrunt: ex Germanico Waren, et Gang, incessus, gressus, ut quidam volunt.+ [VVargengus]
WARENNA [Varenna], generaliter est vivarium cuniculorum, seu leporum, quae animalium species vulgo Ferae de vvarenna dicuntur, ut et perdices et phasiani inter aves, quas Francs oiseaux vocat vetus Consuetudo Normanniae cap. 10.+
page 1540, image: s1540
WARFUS [vvarphus], Ripa, crepido litoris, sinus, aream habens contiguam navibus onerandis et exonerandis idoneam, Anglis vvarfe, in Charta Joannis Abbatis Monasterii S. Augustini Cantuariensis: Piscarias, vias, chimina, vvarphos, vacuos fundos, etc.#
WARGANEUS Vide Vargus Vargi.#
WARGARIA Vide vvagaria waga.#
WARGENGUS Vide vvarengangi warengangi.#
WARGILDA Vide vveregildum Wera.#
WARGUS Vide Vargus Vargi.#
WARINGI Vide Vargus Vargi.#
WARISCAPIUM Vide vvaterscapium waterscapum.#
WARNIAL Petrus de Dusburg in Chronico Prussiae cap. 79.+
WARNIO Vide vvaranjo waranio.#
WARNITUS Vide Garnitus Garniamentum.#
WARPENI Vide vvardpeni wardpeni.#
WARREN Vide vvarenna warenna.#
WARSCOT Praestatio pro bello, ex vvare, bellum, guerra, et scot, praestatio, conjectum.+
WARTEDENIER Vide mox vvartepain wartepain.#
WARTEPAIN [vvarterpain]. Consuetudines Arkenses an. 1231.+
WARTH Charta Edvv. III. Regis in Monastico Angl. tom. 2. pag. 832.+
page 1541, image: s1541
WARWIT Vide Wardevvite Wardewite.#
VUASILUS Capitula ad Legem Alamannor. cap. 4.+
WASSHUM Vadum, terra, undis vel mari abluta, ex Anglico Vash, lavo, abluo, etc. Henricus de Knygthon anno 1346.+
WATSPENDA Charta 86. inter Alemannicas Goldasti, et apud Vadianum pag. 91.+
WASTA vvastum, vvastinae. Vide Vastum.#
WASTELLUS [Vastellus], [Gastellus], Panis delicatior, vel placentae species, nostris Gasteau.+ [Guastellus]
WATERGANGA Aquaeductus et fossae, per quas eliciuntur aquae in palustribus regionibus, Flandris vvatterganck, a Water aqua, et ganc, ductus, iter. Spelmannus a Saxonicis vocabulis, quae idem sonant, deducit.+
page 1542, image: s1542
WATERSCAPUM [vvariscapium], [vvadriscapium], [vvadiscapum], Aquagium, aquaeductus, ex Saxonico [gap: special sign] ae [gap: special sign] e [gap: special sign] chap, composit. ex [gap: special sign] ae [gap: special sign] e [gap: special sign] , aqua, et [gap: special sign] chap, ductus.+
WATLINGSTREAT Vide Erminstreat.#
WAULASSUS Vetus Inquisitio apud W. Dugdalum in Antiquitat.+
WAYA Monasticum Anglic. to. 3. p. 50.+
WAYERIA [Waeria]. Fleta lib. 4. c. 1. §. 20. Fit etiam disseisina de - bercaria, vaccaria, vvayeria, augmentatione curtis etc. Waeria, lib. 4. c. 20. §. 6.#
WAYIA genus ponderis apud Anglos, quibus 12.+
WAYNAGIUM Vide Gagnagium.#
page 1543, image: s1543
WAYF [Weif], [Wayvium]. Res derelicta, et quae a nemine repetitur, ut sua. Bromptonus lib. 1. c. 10. §. 10.+
page 1544, image: s1544
WAZO Cespes, nostris Gazon; Wason, in Consuetud. Hannoniensi cap. 69. et in Consuet. Castell. Insulensis art. 45.+
WEHADINC Lex Bajvvar. tit. 11. cap. 5.+
WEALREAF Mortui tumulati exspoliatio.+
WEDREDO Pactus Legis Salicae tit. 76. §. 1.+
WEGALAUGEN Capitula ad Legem Alamannor. edita a v. cl. St. Baluzio c. 27.+
WEGORF [Wegoranit]. Vide Oberos.#
WEILREF Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 83.+
page 1545, image: s1545
WEMMINGE Leges Henrici I. Regis Angliae cap. 33.+
WENDUS Procinctus terrae amplior, plura juga in se continens, perambulatio, circuitus, a prisco Anglico to vvend, i. meare, atque hoc a Saxonico [gap: special sign] en [gap: special sign] an, quod est vertere et convertere.+
WEPONA Anglis Weapon, idem quod telum apud Latinos sonat. Vide Cowell. l. 4. Institut. tit. 18. §. 47.#
WERA vox Saxonica, [gap: special sign] e [gap: special sign] e, homo, praeterea hominis, seu capitis aestimatio, voce Gelt, subintellecta, quae pretium sonat: Pretium nativitatis, seu vvera, in Legibus Inae Regis c. 17.+
page 1547, image: s1547
WEREGELTEF seu [Weregelt-thef], Fletae lib. 1. c. 47. §. 13.+
WERAELADA ad verbum, Lex vverae; quo loco Lex idem valet quod purgatio.+
WER-HADES in Legibus Edmundi Regis c. 1.+
WERETOFF Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 669.+
WERIDIF Vide Wayf.#
WERISCUM Vide Warescum.#
WERRA Vide Guerra.#
WESFELDINGI Normannorum populi, sic dicti,
page 1548, image: s1548
ex ea forte Damae regione, quam Werstarfolda a nuncupant Annales Francor. an. 813.+WESTRUM Vetus Scriptor: In tantum igitur diebus illis religio illa excrevit, ut illi de Cistercio forent omnium Monachorum exercitium, studiosorum speculum, desidum vvestrum.+
WERVAGIUM [Wharvagium]. Charta Henrici III. Regis Angl. in Monastico Anglic. tom. 1. pag. 550.+
WESTSAXENELEGA Vide Lex Saxonum.#
WETA [Wetagium]. Vide Wacta Wactae.#
WEYCZ Loca uda, separata, sagenisque apta, in Legibus Hungaricis, apud Sambucum, et Albertum Molnarum.#
WEYF [Weyvium]. Vide Wayvium Wayf.#
WHARVAGIUM Vide Wervagium.#
WHASSUM Vide Wassum Wasshum.#
WIC Lex Bajwar. tit. 21. §. 6.+
WICHBILD ita appellatur jus civitatis Magdeburgensis, cujus compilatorem esse ajunt Burchardum Mangepheldium, qui vixit sub Ottone IV. Imperatore Duce Saxoniae Brunswicensi, Comiteque Pictaviensi; sic autem appellatum, quasi jus municipale, in Vocabulario Juris Saxonici, VVeichbild, etc.+
WICHENCREF in Legibus Kanuti Regis cap. 27. edit. Saxon. 5.+
WICHTERTHILA Leges Henrici I. Regis Angl. c. 24.+
WIDERBORA Papiae, libera per garathinx. Est autem garathinx, donum, eidem Scriptori.+
WIDERDONUM Tabularium Casaurienseanno Imp. Caroli C. 2.+
WIDRIGILD Vide VVeregildum Wera.#
WIENAGIUM Vide Guidaticum Guida.#
page 1549, image: s1549
WIFA [Guifa], [Guiffa], Signum, quod praedio, possessioni, velaedi, cujus possessionem quis adit, vel quam autoritate judicis sibi vendicat, apponit.+
WIF-HADES Vide Werhades.#
WILDBANN Wiltban, Vox Germanica, quasi bannum seu jurisdictio in silva: Wild enim silvam sonat. Brouvero lib. 16. Annal. Trevir. p. 905.+
WILLEKEUR Arbitrium, electio libera. Vox Germanica.+
WILLELMENSES Monetae species in Delphinatu. Librae et solidi Willelmenses, in Charta Gaufredi Episcopi Aptensis anno 1146. apud Sammarthanos.#
WILLOT Charta Communiae Ambianensis an. 1209.+
WILPIRE Vide Guerpire.#
WILTBAN Vide Wildbann.#
WILZ Lex Bajwar. tit. 13. cap. 10. de equo: Si mediocris fuerit, quem Wilz vocant, etc.#
WIMPLA Vide Guimpla Wimpla.#
WINAGIUM Vide Guidaticum Guida.#
WINCHILSUL Columna interioris aedisicii dicitur
page 1550, image: s1550
in Lege Bajwar. tit. 9. cap. 6. vox deducta a Winchel angulus, et Zuyl columna, quasi columna angularis.#WINILEODES Capitula Caroli M. de Diversis reb. an. 789. c. 3.+
WIONAGIUM Vide Guidaticum Guida.#
WIRDIRA Capitulare 3. an. 813. c. 24.+
WIRIDIBORA Vide VViderboran Widerbora.#
WISCARDUS Vide Guischardus.#
WISTA Mensura agraria. Ex Saxonico [gap: special sign] i [gap: special sign] e, dimidia hida, seu dimidium carrucatus terrae.+
WITA Mulcta, Amerciamentum: vox Saxon. [gap: special sign] i [gap: special sign] e, quae idem sonat.+ [Witta]
page 1551, image: s1551
WITEREDEN vox Saxonica, quae apud Bedae interpretem lib. 3. c. 8.+
WITHERLOGH Vide Lex Danorum.#
WITHERNAMIUM Liber Anglic. inscriptus Justice of peace pag. 145.+
WITERSACAN Apostatae, transfugae, qui omnes leges aut divinas aut humanas refugiunt, in Leg. Kanuti Reg. c. 27. ubi Utlagae Dei etiam dicuntur.+
WITHERCILA Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 23.+
WITHINGI Piratae, Danis. Adam Bremensis cap. 213.+
WITTEMON Lex Burgund. tit. 66.+
WITTESCALCHI Ministri, sive praefecti ad irrogandas mulctas, Seldeno in Titul. honor. p. 261. 262. 1. edit. vel, ut Spelmannus, Ministri Regii, qui jussa Regia exequebantur, et mulctas a judice decretas exigebant, ex Saxon. [gap: special sign] i [gap: special sign] e, mulcta, et [gap: special sign] calc, minister.+
WLADARIUS Villicus, qui bladorum domini curam habet.+
page 1552, image: s1552
WLPIRE Vide Guerpire.#
WLTWRFO Vide VVelavvorf.#
WNCUS Vita S. Columbani cap. 15. Tegumenta manuum, quae Galli Vuncos vocant. Sed legendum indubie VVantos. Vide in hac voce Wantus.#
WODAN Deus, a populis Septentrionalibus cultus, quem rei militari praeefle credebant.+
WODEGELDUM Monasticum Anglicanum tom. 2. p. 827.+
WODESPECHES Monasticum Anglican. to. 1. p. 722.+
WOODWARDUS Vox Angl. Silvarius, Viridarius, Saltuarius, proprie silvae custos, Forestarius.+
WORDERINDE Vetus Charta Anglica apud Somnerum in tractatu de Gavelkinde p. 190.+
WORFIN Vide Marahuvorfin.#
WORTH Curtis, sive praedium rusticum. Matth.+
WORULD-THEINE vel Thegne, Secularis Thanus, vox Anglo Saxonica, ex [gap: special sign] o [gap: special sign] ul [gap: special sign] , seculum, et [gap: special sign] ein, nobilis, in Concilio Grateleano an. 928. cap. 13. et in Legibus Adelstani Regis apud Bromptonum p. 845.+
page 1553, image: s1553
WOUNKARLE Aurigae, Danis. in Charta Valdemari Regis Daniae an. 1326. apud Pontanum lib. 7. Rer. Danicar. p. 443.#
WRANG et Vnlauch. Prima Statuta Roberti I. Regis Scotiae c. 17. §. 1.+
WRECKUM inquit Bracton. lib. 3. tract. de Corona c. 2. §. 5. dici poterit, quasi derelictum, ut si quid navis levandae causa a nave projectum fuerit ab aliquo, sine animo retinendi, vel repetendi. Id proprie dici poterit Wreckum, cum res projecta habita sit pro derelicta. - Item magis proprie dici poterit Wreckum, si navis frangatur, et de qua nullus vivus evaserit, et maxime si dominus rerum submersus fuerit.+
page 1554/1555, image: s1554
WREZ Tributi species apud Bohemos. Occurrit in Charta Ottocari Regis an. 1221. in Bohemia pia pag. 58.#
WRISTE Carpus, vox Anglica. Leges Athelstani Regis part. ult. cap. 19. Immergatur manus post lapidem vel examen usque ad Wriste.#
WUDEHETH Nemoris caesio, in Legibus Henrici I. Regis Angl. cap. 37. ex Saxon. [gap: special sign] u [gap: special sign] e, silva.#
WUIUGIN Vita S. Odilae n. 21. Vas vinarium - quod s cundum idioma Galliensium Wuiugin vocatur.#
WULFESHEVED Vide Caput Lupinum.#
WULTWORF Vide Walavvorf Walaworf.#
WYKETTUM Portula, ostiolum. Anglis et Belgis Wieket, Gallis Guichet.+
WYLISCUS Leges Inae cap. 70.+
WYTHE Vide Wayf.#
WYTERNAMIUM Repressalia, pignoris captio, Saxon.+
WZBEG Facinorosus; sed aliquot diebus liber, apud Hungaros, inquit Sambucus. Vide Decreta S. Ladislai Regis Hung. lib. 2. c. 2.#
page 1555, image: s1555
X.
X LITERA numeralis, quae decem sonat. Unde versus: X. duplex denos numero tibi dat retinendos.+
XABATATI Vide Insabatati.#
XAMITUM Vide Examitum Exametum.#
XANTUS pro Sanctus. Commodianus Instr. 35. Xanta Dei lex est quae mortnos vivere docet.#
XEMPLARE Charta an. 781. apud Joan. Petrum Puricellum in Monumentis Ambrosianae Basilicae Mediolan. pag. 13.+
XENIUM Praestatio muneris vice. Testamentum S. Remigii Remensis Archiep.+
XENODOCHUS Xenodochii Praefectus, apud Gregorium M. lib. 1. Epist. 9. l. 3. Epist. 24.#
XENOSTORIUM Durandus lib. 1. Ration. c. 5. num. 1.+
XERAMPINUS pro Xerampelinus, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , color inter coccinum et muricem medius, Scholiastae Juvenalis Sat. 6. quasi vitis siccae, ut est apud Scaligerum Exercit. 325. in Cardanum.+
XEROMYRRHA Sedulius in Hymno de Christo: Xeromyrrham post Sabbatum Quaedam vehebant corpori, Quas allocutus Angelus, Vivum, sepulchro non tegi.+
XIHINDUS Vide Hyndenus.#
XOCA Vide Subtaneum.#
page 1557, image: s1557
Y.
Y LITTERA numeralis, quae 150. denotat. Unde versus: Argolicus centum quinquaginta facitque character.#
YA Ita: vox Saxonica: ut na, non. Charta Adelstani Regis Anglor. tom. 1.+
YBURPANANSECA Furtum vituli vel arietis, vel quantum quis supra dorsum suum poterit portare de cibo, in Regiam Majestatem 1. 4. cap. 16.+
YCONOMUS pro Oeconomus. Vitae Abbatum S. Albani: In Ecclesia illa Rex Offavices agens Yconomi et Custodis specialis, etc.+
YGUMINUS pro Hegumenus Hegumeni, [gap: Greek word(s)] , Abbas.+
image: s1558
YINGEMAN Leges Henrici I. c. 16.+
YPERPERUM Vide Hyperperum.#
YPOGAUBIN [Ypogavus], navis [gap: Greek word(s)] , Papiae, Navis, in qua equos vehere solitum est.+
YPOCISMA Vide Hypocisma.#
YPOVICARIUS Subvicarius. Vox hybrida. Vetus Charta apud Beslium in Comitib. Pictav. pag. 222.+
YPSIVREMETA ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Altitonans. Epitaphium Crescentii, qui obiit an. 1010. apud Baronium an. 996. n. 11.+
YRIAS Indiculus Superstitionum et Paganiarum c. 24. De pagano cursu, quem Yrias nominant, scissis pannis, vel calceis.#
YSTRAiCUS Funestus. Isidorus Pacensis Episcopus, in Chron. aera 780.+
YVERNAGIUM Vide Hybernagium.#
page 1559, image: s1559
Z.
Z LITERA numeralis, quae 2000. efficit. Unde versus: Ultima Z. canens finem bis mille tenebit.#
ZA Charta Italica an. 1154. apud Puricellum in Ambrosiana Basilica p. 711. 712.+
ZABA [Zava], Lorica. Gloss. Arabico-Lat. Lorica, zaba.+
ZABERNA Papias: Zaberna, ubi vestes ponuntur, aut quodlibet aliud; Zaberna, arca, vel armariolum.+
ZABULUS Diabolus. Sic autem Dorice ajunt appellari.+
page 1560, image: s1560
ZABYRA Abdias Babylonicus lib. 4. Hist. Apostol. pag. 46.+
ZACHARA Vide Canamella Canamellae.#
ZACLUS Retis ad capiendos pisces species, quae describitur a Petrode Crescentiis lib. 10. c. 37.#
ZACONES pro Diacones, ut Zabolus, pro Diabolus. Commodianus Instr. 68.+
ZAFALMERINUS Vide Zavalmetina Zavalmedina.#
ZAFFONES Venetis dicuntur Sagittarii, vel apparitores. Rollandinus in Chron. lib. 11. cap. 3.+
page 1561, image: s1561
ZAFFRAMEN Crocus. Italis Zafferano, vel Zaffaran, nostris Saffran. Sanutus lib. 2. part. 2. cap. 6.+
ZALA Incendium. In Gloss. Graeco-Lat. [gap: Greek word(s)] , est aestus, unde forte pro incendio vox usurpata: aliis est turbo, procella, agitatio maris.+
ZALDA Albertinus Mussatus de gestis Italicorum post Henricum VII. 1. 5. rubrica 2.+
ZALMETINA Vide Zavalmetina Zavalmedina.#
ZAMBILOTTUS Pannus ex pilis camelorum confectus: ex Ital. Zambelotto, Gall. Camelot.+
ZANGA Vide Tzanga Tzangae.#
ZARDA Morbus equorum, quaedam aestuatio ad modum ovi, vel major vel minor, quae tam in parte interiori quam exteriori nascitur in garectis.+
ZARDA Alienatus, in Glossis MSS.#
ZATOUY [Zatoüin], Pannus sericus razus, vulgo hodie Satin, Satteyn, in Inventario Ecclesiae Eboracensis an. 1530. in Monastico Angl. tom. 3. pag. 177.+
ZAVA Hominum collectio et adunatio. Lex Longobard. l. 1. tit. 18. §. 2.+
ZAVALCHENUS Vitalis Oscensis Episcopus: Sunt et alii judices, et ossiciales inter Judaeos videlicet et Saracenos.+
page 1562, image: s1562
ZAVALMEDINA Zalmetina,???almedina, etc.+ [Salmedina]
ZEBELLINA pellis. Vide Sabelum.#
ZEDOARIA Jacobus de Vitriaco in hist. Hierosol. cap. 85.+
ZEIDLARII junguntur cum forestariis, in charta Henrici VII. Imp. anno 1310. et in Constitutione Caroli IV. Imp. anno 1358.+
ZELADRIA Vide in Chelandium.#
ZELGA Charta Alamannica Goldasti 69. In omni zelga jornale unum arare, et 3. dies a secare, et 3. a madere.#
ZELOSUS Zelo ductus, plenus. Gesta S. Hugonis Episcopi Lincolniensis apud Surium 17. Novemb.+
ZEMA illud est, quod nos vulgo le boüillon, id est, jusculum dicimus.+
page 1563, image: s1563
ZENDARDUM Vide Cendalum.#
ZENTALA Petrus de Crescentiis lib. 9. cap. 64.+
ZERBALARIS terra, in Bullario Casinensi tom. 2. Constit. 52. 73.+
ZERNAE Impetigines, Ferae, quae etiam Lichenes appellantur.+
ZESSUS B. Odoricus Forojul. in Peregr. num. 18. Omnes naves ibi sant albae sicut nix, zesso depictae.#
ZETA Coenaculum, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , ut pridem docuere Cujacius, Turnebus, et alii. Gloss. Graec. Latin. [gap: Greek word(s)] , diaeta, coenaculum.+
page 1564, image: s1564
ZETA Vitii signum in libris.+
ZETHONIUM vellus. Vetus Epitaphium Mediolani, apud Puccinellum pag. 106.+
ZIA [zianus]. Vide Zius.#
ZIBYNNUS [Zipina]. Suidas [gap: Greek word(s)] , venabulum, in vett. Glossis Missile, dicitur in Nov. Justiniani 85.+
ZIDELWEIDA Charta Ottonis Imp. an. 995. in Metropoli Salisburgensi tom. 1. pag. 138.+
ZINURDONES Chronicon Montis-Sereni anno 1171.+
ZINZALA Parva musca, i. culex: unde zinzalarium, conopeum ad eas arcendas. Ugutio.#
ZINZINARE proprium pardorum, Ugutioni.#
ZIOPIA [Ziopius], voces, quae occurrunt in Gloss. Arabico Lat.#
ZIPINA Vide Zibynnus.#
ZIPPULA Placenta. Italis, Fogaccia. Pelagius libello 4. n. 59.+
page 1565, image: s1565
ZIRBUS Omentum, Graecis [gap: Greek word(s)] , pars stomachi. Vide Anatomiam Mundini pag. 70.#
ZIRO Propugnaculi species, Italis. Charta anno 1158. apud Ughell. tom. 2. pag. 368. 369.+
ZIRUM Charta Dalmatica an. 1069. apud Joan. Lucium lib. 2. de regno Dalmat. cap. 6.+
ZIUS Patruus, [gap: Greek word(s)] , Zio, Italis. Notitia Judicati in Tabulario Casauriensi: Et cum ipso Ildegario zio nostro, qui erat Advocatus istius Petri.+
ZINARUS Apud Petrum de Crescentiis lib. 5. extremo.#
ZIZERIUM pro Gigerium, quo nomine Latini appellant gallinatum intestina, et quae cum iis coquuntur: Galli, Zizier. Apitius lib. 5. de Reculinaria c. 3.+
ZIZYPHA [gap: Greek word(s)] , in Glossis Gr. Lat. codex MS. S. Germani habet Zizifa.#
ZOA anima, ex [gap: Greek word(s)] , vita. Vita S. Udalrici Episcopi August. cap. 21. Zoam in ultimis temporibus suam salvare cupiendo, etc.#
ZOBELLINA pellis. Vide Sabulum.#
ZOCCUS Stipes, truncus. Italis Zocco. Innocentius III. lib. 13. Epist. 95.+
ZOEKARLE Nautae, in charta Waldemari Danorum Regis an. 1326.+
ZOIA ex Italico Zoie, in Statut. Mediolanensibus part. 2. cap. 110. idem quod jocale Jocalia. Vide in hac voce.#
page 1566, image: s1566
ZOMA Vide Soma.#
ZONA seu Cingulum, Vestis Sacerdotalis.+
ZOTHECA Atticis [gap: Greek word(s)] , quasi [gap: Greek word(s)] , cella, in qua saginantur viva animalia, ut turdi, gallinae et alia: [gap: Greek word(s)] . Ita Salmasius ad Solinum.+
ZOUGENZUHT Decretum Tassilonis de Legibus popularib. c. 13.+
ZUCCARUM Vide Canamella Canamellae.#
ZUCHEUS Stipes siccus et aridus, Italis zocco. Charta Edvv. III.+
ZUDA Castellum. Charta Raymundi Comitis Barcinon. et Aragonum Princip. an. 10.+
page 1567, image: s1567
ZUNFTA Albertus Argentinensis in Chron. p. 113.+
ZUPA [Zuppa], [Jupa], [Juppa], dicitur hodie apud Croatos et Dalmatas, regio aliqua habitata, vel ejusdem regionis homines congregati.+
page 1568, image: s1568
ZUPPA Sagum militare, ex Gallico Juppe. Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 8.+
ZURAMAE Charta Alfonsi III. Regis Portugall. an. 1289. Quicunque acceperit alicui cappam, Zurame, pellem aut aliquam vestem, etc.#
ZURB seu [zurba], cespes, terra avulsa, in Gloss. Latino-Theothisco.+
[gap: indices]