01/2011 Reinhard Gruhl markup
text typed - structural tagging completed - no semantic tagging - spell check partially performed - no orthographical standardization
image: as001
BIBLIOTHECA SCRIPTORVM SOCIETATIS IESV, Post excusum ANNO M. DC. VIII. Catalogum R. P. PETRI RIBADENEIRAE SOCIETATIS EIVSDEM THEOLOGI; Nunc hoc nouo apparatu librorum ad annum reparatae salutis M. DC. XLII. editorum concinnata, et illustrium virorum elogiis adornata, A PHILIPPO ALEGAMBE BRVXELLENSI EX EADEM SOCIETATE IESV. Accedit Catalogus Religiosorum Societatis Iesu, qui hactenus pro Catholicâ fide et pietate in variis mundi plagis interempti sunt. [gap: illustration] ANTVERPIAE Apud IOANNEM MEVRSIVM. ANNO M. DC. XLIII.
image: as002
[gap: blank space]
image: as003
EMINENTISSIMO ET REVERENDISSIMO PRINCIPI ANTONIO BARBERINO S. R. E. CARDINALI CAMERARIO S. D. N. VRBANI VIII. FRATRIS FILIO
SECVLVM Scriptorum nostrorum in bono lumine positurus, tuum debui nomen, ANTONI CARDINALIS, illi praeferre; cuius munificentiâ nuper seculum nostrum in illuminatione positum, vno potuit die terrarum orbi spectandum dari. Hae tuae erant artest; seculum in diem contrahere, et facere DIEM SECVLI; diem qui par sit vnus seculo. Implebit enimuero posthac nomen tuum fastos nostros, et inter PAVLOS GREGORIOS, VRBANOS, FERDINANDOS, IOANNES, HENRICOS, PHILIPPOS, SIGISMVNDOS, LVDOVICOS, et huiusmodi plura grandia nomina, legetur ANTONIVS; hoc vno dispar, quod illis vnam singulis partem decerpentibus seculi, occupabit iste seculum semel vniuersum; et industriae compendio, sua quodammodo faciet omnium beneficia, quae late diffusa per seculum,
image: as004coegit exemplo suo lucere omnia in vno die. Iecisti fundamenta, PRINCEPS, secuturo seculo tam ardua, vt nisi tu ipse superstruas, coronidem simus habituri in fundamentis. Vinci enim nequaquam potest magnificentia tua tantis exorsa principiis, nisi a seipsa: vt singuli dies inposterum pares esse seculo debeant, ne degenerent a die tuo; nec deinceps annos diebus, et annis secula, sed insolentia quadam granditatis tuae numeremus secula pro diebus; et tuo beneficio posthac magni nobis incipiant anni procedere. Dabis hanc veniam, ANTONI BARBERINE, humanitati tuae, quod Catalogus hic meus tuo se nomine praesumpsit in lucem asserere; quia ex quo tu tenebras nostras in tuo lumine collocasti, non patitur se contineri suis in tenebris nostrum hoc seculum, gemino Doctrinae et Martyrij titulo laureatum: et quia per te sibi videt illuxisse DIEM SECVLI, totum se tibi seculum hoc vno die gestit exhibere.
image: as005
PRAEFATIO AD LECTOREM
QVod M. Tullius Cicero non est dedignatus facere in Bruto Oratorum Latinae Linguae texens catalogum; quod Suetonius Tranquillus, de illustribus Grammaticis, et de claris Rhetoribus scribens; quod Diuus Hieronymus, Cassiodorus, Gennadius, Honorius, Sigebertus, Trithemius, et alij de Scriptoribus fecere Ecelesiasticis; id ego de Scriptoribus Societatis nostrae facere constitui. Paruum quidem, atque exiguum opus, fateor; sed vtile, atque ad Dei gloriam, vti spero, futurum. Nam quo ex fonte tam multi; tamque clari doctrinarum emanarunt riuuli, qua ex radice tot tantique nati sunt sapientiae fructus; quo auctore tanta intra paucos annos existere potuit Scriptorum seges ac copia, nisi ab illo vno qui sapientiae fons et principium bonorum omnium atque origo est? ad quem tanquam ad finem etiam referenda sunt quaeumque bona sunt. Omne enim datum optimum et omne donum perfectum de sursum est, descendens a Patre luminum: qui Alpha et Omega est, ac rerum omnium prineipium et finis. Cedet ergo, vt mea fert opinio, in Dei gloriam ea commemorare, quae ipsemet Deus ad sui gloriam in nostra SOCIETATE perfecit. SOCIETATI vero ipsi illustre erit ac decorum, tot ex se tamque praeclaros genuisse filios, qui ingenij sui monumentis, omnique bonarum litterarum genere CHRISTI Ecclesiam locupletarunt. Neque iis qui scientiarum studiis ducuntur, et sapientiae amore flagrant, minus erit, vt puto iucundum scire quid scripserint, et de quibus scripserint; et fontes nosse, vnde haurire possint, quae vel ad scientias alendas augendasque, vel ad pectus pietate inflammandum magno vsui sunt futura. Mihi quidem certe permirum videtur, in tam exiguo Nostrorum numero, tam multos Scriptores extitisse, qui breuissimo tempore lucubrationes suas litteris mandarunt, et omne pene Scriptorum genus magna cum laude sunt persecuti. Etenim vt ex multis pauca attingam, quod genus ingenuarum est artium, quod argumentum, quae tractatio in qua Nostri non sint peregregie versati? quam scriptis suis non explicarint, auxerint, ornatint? Nam si ab ipsis quasi incunabulis, ac primis Grammatices Rudimentis ducas exordium, et per seueriores disciplinas, ceu per gradus quosdam, ad culmen sacrae ascendas Theologiae, nihil certe reperies a Nostris praetermissum quod ad scientias omnes illustrandas pertinere videatur. Itaque ex illis nonnulli Introductiones scripserunt ad Grammaticam, Latinam, Graecam, atque Hebraicam; ad artes item Rhetoricam, Dialecticamque discendas vtilissimas: Alij Commentariis
image: as006Philosophiam, siue de Natura, fiue de Moribus, eruditissimis exornarunt: Alij quaestiones D. Thomae Aquinatis, alij Diuinas Litteras, luculenter interpretati sunt: alij in arenam descendere, et cum haereticis nostri temporis manum conserere non dubitarunt; et quidem eâ doctrinae magnitudine, et argumentorum vi atque copiâ, vt de importunis atque infestissimis Ecclesiae Catholicae hostibus non dubiam semper victoriam reportarint. Taceo de Mathematicis disciplinis: nihil dico de Historia, siue Latina, siue vulgari lingua scripta: non loquor de Versionibus Sanctorum Patrum atque praestantissimorum Auctorum e Graeco in Latinum, vel ex Latino in maternum idioma a Nostris factis. Praetermitto quae ad excitan dam in animis hominum pietatem, ad virtutes procreandas, detestanda vitia; ad bene denique sancteque viuendum spectant. Quo in genere tam multa a nostris Scriptoribus prodierunt in lucem, vt ea, quoniam recensere paucis non possum, satius existimem silentio praeterire; quae tamen hoc nostro in Catalogo Lector inueniet. Et quoniam libri ipsi loquuntur, nihil ego de Nostrorum vel ingenio, vel doctrina, vel scribendi dispositione atque comprehensione dicam. Atque hunc quidem Catalogum ego potissimum scribendum suscepi, propterea quod bonam illorum Auctorum, qui in eo referuntur, partem familiariter noui; et cum antiquissimis omnibus pene atque grauissimis Societatis Patribus, amicitiae fui vinculis coniunctissimus. Dabo itaque operam, vt ipsorum memoriam amanter ac pie colam, vindicemque ab obliuione hominum eorum nomina, qui optime de ipsa Societate, atque adeo de vniuersa Republica meriti sunt, et CHRISTI Domini nostri Nomen suis laboribus amplificarunt. Quod fi e viuis quis iam excessit, aliquid fortasse de illius virtutibus dicam, sed modeste tamen ac parce, ne nostra nimium laudare videamur. De viuentibus adhuc tacebo: Ne laudaueris (inquit Sapiens) hominem in vita sua. Ad illos porro Scriptores qui cogitationes suas litteris mandarunt atque euulgarunt, nonnullos adieci ingenio atque eruditione praestantes viros, quorum labores nondum lucem aspexerunt: non omnes tamen quos iure potuissem (sunt enim permulti) sed ex magno numero paucos excerpsi, atque in Catalogum conieci, qui propter eximia doctrinae, et praeclara ingenij monumenta, quae nobis reliquerunt, perpetuâ commendatione digni sunt. Nam illorum scripta tametsi edita adhuc non sint, aliquando tamen fortasse exibunt, vt et ipsis Auctoribus industriae suae laus, et aliis legendi fructus constet. Et quoniam SOCIETAS nostra latissime patet, et vniuersum pene orbem terrarum complexa est, fieri facile poterit, vt aliquis me Scriptor ex nostris fugiat, et non solum libri, sed librorum etiam Auctores mihi ignoti sint, praesertim tenues atque exiles, quique minuta quaedam tantummodo scripserunt. Nam tametsi nonnullos ego quidem recenseo qui perpauca, aut etiam
image: as007in speciem exigua euulgarunt; id tamen facio, tum ne quemquam suae industriae ac laboris laude fraudem; tum vero, ac maxime, propter Scriptoris dignitatem; et quoniam quae minima prima fronte videntur, vtilitate, si bene introspiciantur, sunt maxima. Neque enim res tam numero et magnitudine, quam pretio et pondere, aestimandae sunt. Hoc est, amice Lector, meum de Scriptoribus SOCIETATIS scribendi consilium, haec causa, haec ratio; quam tu pro tua benignitate bonam in partem accipias. Vale, nosque ama, et nostrorum laboribus fruere.
ALTERA PRAEFATIO.
PRimus Auctor Catalogi Scriptorum SOCIETATIS IESV, cuius est prior Praefatio, fuit P. Petrus Ribadeneira, qui eum anno MDC. VIII. typis Plantinianis primum vulgauit: qui cum Nostris hominibus apprime gratus accidisset, non solum propterea quod lucubrationes Scriptorum nostrorum recenseret, vnde constaret de Societatis doctrina; verum etiam quod illorum vitae ac virtutum breuiarium adferret, vnde de sanctimonia constaret; recusus primum est Lugduni anno MDCIX. additis correctisque nonnullis, quae de Scriptoribus Gallicanis Petro Ribadeneirae minus fuerant explorata.
Mox paucos post annos, cum P. Iulius Nigronius obseruasset alia pluscula, quae secundas curas exigerent, praesertim quae spectabant ad Scriptores Italos, operâ P. Andreae Schotti Catalogus Antuerpiae cum insigni auctario typis rursum Plantinianis anno MDCXIII. vulgatus est.
Cum autem vidissem et numero et excellentiâ plurimum creuisse Scriptores nostros, expetique a plurimis nouum Catalogum, qui repraesentaret omnes, nouos simul atque antiquos, operae pretium me facturum existimaui, si in eum laborem subseciuis horis incumberem, et Societati nostrae offerrem anno suo seculari hunc fructum suum: in quo opere dirigendo conatus sum P. Petri Ribadeneirae vestigiis quam proxime possem inhaerere, et quae ipse plene executus est, religiose seruare; additis dumtaxat iis, quae vel ipsum praeterierant, vel quae ideo non potuit exequi, quia viuentium debuit modestiae parcere. Quae igitur ego praestiti, haec fere sunt:
Addidi plerisque locum, annum, formam impressionis. Auctorum qui post priores illos Catalogos obierunt, elogia adieci, et priorum nonnunquam locupletaui.
Ingentem nouorum Scriptorum numerum adduxi.
Viuos vel admodum parce, vel omnino non laudaui: et si quid alicui commendationis aspersi, id non nisi aliorum verbis iam typis in vulgus editis praestiti.
Multos recensui, qui pauca quaedam ediderunt in lucem, vnam V. G. duas, tresue Orationes, vel quid simile. Sed id a me factum, est
image: as008tum Ribadeneirae exemplo; tum auctoritate Scriptorum ex ternorum, qui suis in Catalogis illos referunt; tum ne quid huic Catalogo deesset, quoad ego quidem assequi possem, quod ab vllo posset desiderari: et constaret omnibus Societatem nullum iuuandi mortales modum aspernari, cum per minutissima quaedam opuscula id etiam moliatur, nec fine grandi persaepe emolumento. Et cur ego reiicerem a Catalogo Societatis eos, qui Societatis ipsius nomen in suarum fronte lucubratiuncularum praeferebant? Sed praeterea multos horum adduxi, et nonnullos etiam eorum, quorum opera nondum exierunt in lucem, quia praeclara ipsorum virtus, vel vnius obtentu scriptiunculae locum sibi merito deposcebat.
In aliquorum rebus gestis narrandis liberalius excurri; sed nec sine Ribadeneirae exemplo. Et permouit me desiderium Nostrorum cognoscendi viros illustres Societatis, quorum notitia in Historia vel Annalibus ad nostram alias aetatem haudquaquam pertinebit. Nec ea qualis qualis demum prolixitas turbabit lectorem, in scriptis Nostrorum cognoscendis, quam in rebus gestis curiosiorem, cum distinctio characteris haec seorsim ab illis repraesentet, vt facile praeteriri queant, si quis ea voluerit.
Nonnullos recensui, qui post quam in Societate suas lucubrationes emiserunt, non tenuerunt in illa constantiam. Haud dubie Societati debent accepta referri, quae ab illis prodierunt, praeferunt que nomen Societatis; nam quae vulgarunt, postquam a nobis abierunt, quamquam et illa sint apud nos nata, aliis recensenda praetermisi.
Denique Indices apposui accommodos Nominum, Cognominum, Nationum, Materiarum, vt quae quisque voluerit, reperire facile possit. Atque haec de Scriptoribus.
Attexui subinde alterum Catalogum, secutus Ribadeneiram, eorum qui violentâ morte pro fide, Christianâue pictate occubucrunt.
Addidit Petrus Ribadeneira Catalogo suo nonnullos Scriptores qui lucubrationes suas nequaquam vulgarunt; vel quia argumenti, quod tractarant, nouitas atque excellentia, vel quia ipsorummet auctoritas et doctrinae praestantia aut vitae integritas merebatur commendationem: ij fuere omnino, quod notarim vndeuiginti. Ego exemplum secutus, easdem ob causas, ad viginti alios adieci; et totidem fere alios, qui scripta sua vel sub praelo iam, vel praelo proxima habent; et aliqui fortasse, ante absolutum hunc Catalogum in lucem ediderint. Illos qui noluerit in censum Scriptorum nostrorum venire, poterit arbitratu suo quadragenos de toto numero detrahere, ne ineditis eum exaggerari putet.
image: as009
ADMONITIO.
CVm Sacra Rituum Congregatio, humiliter rogata, renuisset facultatem concedere huius Catalogi edendi, ob reuerentiam Decreti a S. D. N. Vrbano VIII. in Sacra Congregatione S. R. et Vniuersalis Inquisitionis editi: Illustrissimus et Reuerendissimus Dominus Iulius Cincius, eiusdem S. Congregationis Rituum Secretarius repulsam hanc, eiusque iustissimam causam retulit ad S. D. N. vt quid placeret indulgentiae fieri, Sua Sanctitas dignaretur explicare. Iussit autem Sanctissimus Catalogum eundem diligenter ab eodem Domino Cincio, et ab Illustrissimis ac Reuerendissimis Dominis, Domino Francisco Albizio S. Inquisitionis Assessore, et Domino Iulio Rospigliosio S. D. N. Secretario Breuium, examinari, et congregatione super eo habitâ, sententiam eius ad se referri.
Examinatus igitur ab illis est Catalogus perdiligenter totis octo mensibus, et die tandem 24. Augusti 1640. in Monte Quirinali in aedibus Illustrissimi et Reuerendissimi Domini Rospigliosij horis antemeridianis instituta congregatio. Visum autem est Illustrissimis Dominis posse Catalogi impressionem permitti, dum tamen eius principio praefigatur protestatio ex formula ab se concepta, quam Auctor suo chirographo confirmatam, et a Notario S. Congregationis Rituum legitime agnitam deponat seruandam in archiuo eiusdem S. Congregationis, ad futuram rei actae memoriam.
Hanc Congregationis sententiam cum Illustrissimus Dominus Cincius die 26. Augusti anni eiusdem ad S. D. N. retulisset, ita eam probauit Sanctissimus, vt adderet, placere sibi Catalogi impressionem permitti: verum alteram protestationem in initio, alteram in fine totius operis poni ex forma praescribenda, quae summatim sententiam Decreti S. Inquisitionis, eiusque Declarationis contineat.
Hoc accepto S. D. N. benignissimo responso, praescriptam ab iisdem Illustrissimis et Reuerendissimis Dominis Cincio, Albizio, et Rospigliosio vtriusque protestationis formulam mea manu, coram Valentino S. Congregationis Rituum Notario, signaui, atque Illustrissimo Domino Cincio inferendam in Archiuum eiusdem S. Congregationis reliqui. Earum alteram, vt S. D. N. mandato obtemperem, hîc praemitto, alteram in fine Operis subiungo.
PROTESTATIO AVCTORIS.
CVm S. D. N. Vrbanus Papa VIII. die 13. Martij, anno 1625. Decretum ediderit, idemque confirmarit die 5. Iulij anno 1634. quo inhibuit imprimi libros, hominum qui sanctitatis seu martyrij famâ celebres e vitâ migrauerint, gesta, miracula, vel reuelationes seu quaecumque beneficia, tamquam eorum intercessionibus a Deo accepta, continentes, sine recognitione atque
image: as010approbatione Ordinarij et quae hactenus sine ea impressa sunt, nullo modo vult censeri approbata. Idem autem Sanctissimus die 5. Iunij, anno 1631. ita explicuerit, vt nimirum non admittantur elogia Sancti vel Beati, absolute, et quae cadunt super personam; bene tamen ea quae cadunt supra mores et opimonem, cum protestatione in principio, quod iis nulla adsit auctoritas ab Ecclesiâ Romanâ, sed fides tantum sit penes auctorem. Huic decreto eiusque confirmationi et declarationi, obseruantiâ ac reuerentiâ quâ par est insistendo, profiteor me haud alio sensu, quidquid in hoc catalogo refero, accipere, et accipi ab vllo velle, quam quo ea solent, quae humana dumtaxat auctoritate, non autem diuina Catholicae Romanae Ecclesiae, aut S. Sedis Apostolicae nituntur: iis tantummodo exceptis, quos eadem S. Sedes Sanctorum, Beatorum, aut Martyrum catalogo adscripsit.
image: as011
MVTIVS VITELLESCVS SOCIETATIS IESV PRAEPOSITVS GENERALIS.
CVm Catalogum Scriptorum Societatis nostrae a Petro Ribadeneira olim collectum, ac non semel impressum, nuncque a P. Philippo Alegambe eiusdem Societatis Theologo ad annum a confirmatâ Societate vsque centesimum, hoc est M. DC. XL. deductum; aliquot nostri Theologi recognouerint, ac in lucem edi posse probauerint; facultatem concedimus, vt typis mandetur; si iis, ad quos pertinet, videbitur. Romae ipso die Natiuitatis Beatissimae Virginis Mariae 8. Septembris M. DC. XL.
MVTIVS VITELLESCVS.
APPROBATIO CENSORIS ORDINARII.
BIbliotheca Scriptorum SOCIETATIS IESV olim a Reuerendo Patre Petro Ribadeneira Societatis eiusdem Theologo concinnata, nunc ad Annum M. DC. XLII. plurimorum Scriptorum accessione deducta a Reuerendo Patre Philippo Alegambe eiusdem Societatis Sacerdote lectu dignissima, vtilissima et iucundissima est. Quare praelo committendam et diuulgandam censeo. Actum XIX. Aprilis M. DC. XLII.
GASPAR ESTRIX S. THEOL. LICENT. Pleb. et lib. Censor.
image: as012
COPIA PRIVILEGII SOCIETATIS IESV pro sacro Romano Imperio.
CVm ex mandato Sacrae Caesareae Maiestatis, omnibus et singulis Typographi, Bibliopolis, atque aliis quibuscumque librariam negotiationem exercentibus, serio stricteque inhibeatur, ne quis libros vllos a Societatis nostrae Patribus hactenus editos, aut edendos inposterum, intra sacri Romani Imperij, regnorumque et dominiorum Sacrae Caesareae Maiestatis haereditariorum fines, simili alioue charactere aut formâ, siue in toto, siue in parte, excudere vel recudere, vel alio recudendos mittere, aut alibi etiam impressos inuehere, vendere, aut distrahere clam, seu palam, citra supradictorum Patrum consensum ac testimonium audeat vel praesumat; ego Andreas Iudocj Societatis IESV per Prouinciam Flandro-Belgicam Praepositus Prouincialis, concedo Ioanni Meursio Typographo Antuerpiensi facultatem excudendi Bibliothecam Scriptorum Societatis IESV auctore R. P. Philippo Alegambe Societatis nostrae Theologo, auctoritate admodum Reuerendi Patris Nostri Mutij Vitellesci Societatis eiusdem Praepositi Generalis legitime approbatam. In cuius rei fidem litteras manu meâ subscriptas et sigillo officij mei munitas dedi. Brugis anno M. DC. XLII. die XV. Nouembris.
ANDREAS IVDOCI.
SVMMA PRIVILEGII REGII.
PHILIPPVS Dei gratia Hispaniarum, Indiarumque etc. Rex Catholicus, Archidux Austriae, Dux Burgundiae, Brabantiae, etc. Serenissimus Belgarum Princeps, diplomate suo sanxit, ne quis BIBLIOTHECAM SCRIPTORVM SOCIETATIS IESV, a PP. Petro Ribadeneira et Philippo Alegambe compositam, praeter IOANNIS MEVRSI Typographi Antuerpiensis voluntatem vllo modo in Belgio intra nouem annos proximos imprimat, aut alibi terrarum impressam in has Inferioris Germaniae ditiones importet venalemve habeat. Qui secus faxit, confiscatione librorum, et pro singulis exemplaribus peregrinis huc illatis triginta florenorum pensione multabitur: vt latius patet in litteris datis Bruxellae: anno M. DC. XLI. die 2. Maij.
Signat
Steenhuyse.
image: as013
LAEVINI TORRENTI EPISC. ANTVERP. ODA AD SOCIETATEM IESV.
O Grata caelo sancta Sodalitas,
Rex Regum IESVS nomine quam suo
Illustra: exornatque, toto
Vt celebri memoreris orbe:
Non orbe dico, quem veteres aui
Norunt minorem dimidio, male
Truncatum, et angustis coaectum
Limitibus, nec adhuc retectum.
Quod vstus illic Solibus, hîc niue,
Negaret aptas hospitibus domos,
Nec torridam fas esset vlli
(Sic perhibent) superare Zonane.
Sed orbe toto prorsus et integro,
Quem belluoso dum volitant mari
Vtroque porrectum sub axe
Magnanimi reperere Iberi.
Quorum secuti turgida lintea,
Pura sed omni mente cupidine,
Pulchro nec argento, nec auro,
Nec nitidis inhiante gemmis,
Armis vt illi sceptra potentium
Fregere Regum, fluminaque et lacus,
Portusque, vicinasque gentes
Indomito subiere serro:
Sic vos inermes, impanidi tamen,
Casta inferentes indigenis sacra,
Hâc impios cultus, et omnem
Barbariem pepulistis arte.
Quî namque vera luce carentibus
Fas esse notum vel potuit nefas?
Turpi volutabantur antro,
Cimmeriis medij tenebris:
Clausis retentae ceu caueis ferae,
Edenda si quae ad munera publica
Seruantur, vt damnata fulua
Corpora dilacerent arena.
Quo deprehensos tam misero in statu,
Vi mente bruta non minus impia
Committerent, quam saeuus olim
Antiphates, genus aut Cyclopum,
Sanastis: at non cantibus Orphei
Linique nec qui moenia condidit
Thebana, facundique voce,
Mercurij, fidibusque Phoebi.
Fida sed almae vi Sapientiae
Quae missa ab alto vicit vt hactenus;
Sic vincet, aeternoque tandem
Omnia subiiciet Parenti.
Qui vos ministros quod sibi legerit,
Res gesta clamat, clamat et exitus
Spe maior, adductis opimo
Tam cito tot populis triumpho.
Quos, ante necdum nomine cognitos
Portare CHRISTI nunc dociles iugum
Miramur, ingenti remixta
Laetitia simul et stupore.
Sed quid volenti non facile est Deo,
Deique Verbo, Virgineo fatum
Quod ventre, prognatumque nostri
Credimus ad generis salutem?
Hic ille IESVS progenies Patri
Aequaeua caelo quod fuerat manens;
Humana sed de matre sumpsit
Membra, viam reserans Olympa
Hic ille cuius nomen amabile
Vt vestra complet pectora, sic sacro
Prorumpit exundans ab ore,
Assidua coliturque laude.
Nec parua laudi gratia. nam piis
Aspirat orsis omnipotens DEVS,
Firmatque quas res cumque Nati
Auspicio geritis secundo.
Nec de receptis gloria Barbaris
Est maior illa quam domiti dabunt
Caluique, Luterique, et omnis
Colluuies simul impiorum.
Fremant superbi, nec teneant minas,
Bellumque, caedesque, et rabiem parent;
Causamque, quam ius damnat aequum,
Vi vetitis tueantur armis.
Vos ista prudens simplicitas, bene
Morata, sese nec leuis efferens,
Defendet insontes. At ipse
Se rabidus male perdet Hostis.
Qui quo cruentus saeuierit magis
Plus inde damni comperiet, videns
Vicisse quos victos putarat,
Et cineri superesse vires.
image: as014
[gap: Decem primorum Societatis patrum nomina]
image: as015
[gap: Nomina scriptorum Societatis Jesu]
page 1, image: s001
BIBLIOTHECA SCRIPTORVM SOCIETATIS IESV.
SANCTVS PATER IGNATIVS LOIOLA, Parens atque institutor Ordinis Clericorum Regularium Societatis Iesu, natione Hispanus, patriâ Cantaber (cuius vitam admirandam plures scripsêre) faustissimo initio, post eam Instituti formulam, quam Paulus III. Pont. Max. sibi oblatam confirmauit, suaeque Bullae datae V. Cal. Octobris anno MDXL. inseruit; primus Sociorum in lucem edidit anno salutis MDXLVIII. Romae typis Antonij Bladi, compositum ab se Hispanice, ab Andrea Frusio Latinum factum, libellum, cui titulus
Exercitia Spiritualia,
magnitudine exiguum, fructu vero maximum: qui aduersus graues multorum oppugnationes inuictus semper stetit, semper stabit, auctoritate sacrosanctae Sedis Apostolicae atque approbatione munitus. Refert autem Ludouicus de Ponte, vir omni exceptione maior, in vitâ P. Balthasaris Aluarez c. 43. fidâ traditione inde vsque a P. Iacobo Lainio, altero Societatis Iesu Praeposito Generali, acceptum haberi, Deum haec exercitia Sancto Patri Nostro reuelasse: imo per Gabrielem Archangelum non nemini fuisse a Deiparâ Virgine significatum, se patronam eorum, fundatricem, atque adiutricem fuisse, docuisseque Ignatium, vt ea sic conciperet; quo nomine se huic operi dedisse initium: vt mirum proinde nulli videri debeat, tantum ex iis commodum in Ecclesiâ Dei existere; nec apicem in iis vnquam fuisse variatum, tametsi fuerint animo censorio non semel expensa. Mirum magis esse debeat nouitium scriptorem, post integrum fere seculum, ausum fuisse vulgare, illa non ab Sancto Ignatio composita, sed accepta aliunde, tamquam ipsius fuisse publicata; magnâ cum iniuriâ tam sancti Patriarchae, qui plagij arguitur; cum iniuriâ B. Francisci Borgiae, qui ea tamquam opus Ignatij, repraesentauit Paulo III. Pontifici Maximo approbanda; cum iniuria Societatis vniuersae, quae vel tam caeca fuerit, vt partum alienum non agnouerit, vel tam improba vt dissimularit: cum iniuriâ Sacrae Congregationis Rituum, quae in relatione pro S. Ignatij canonizatione, factâ coram Gregorio XV. P.M. a Francisco Maria Cardinali a Monte, diserte ait, ab illo composita, atque in librum relata; cum iniuriâ denique Sedis Apostolicae, ac Pauli Pontificis, qui in Bullâ confirmationis eorumdem, illa tamquam ab Ignatio composita, et in hunc ordinem redacta, laudat et approbat.
Scripsit etiam Sanctus Pater Hispanice, transtulit Latine Ioannes Polancus, impressit in suis primum aedibus Societas Romae ann. MDLVIII.
Librum Constitutionum Societatis Iesu,
decem in partes distributum, in quo leges dat Societati, et absolutissimam gubernationis formam praescribit, tanto spiritu, tantâ sententiarum grauitate, verborum pondere, ordine, comprehensione, vt non humana doctrina, sed diuinitus infusa videatur. Eum certe cum Paulus IV. Pontifex Maximus, cui iam diu non omnino probari videbatur, recognoscendum, iudicandumque dedisset duobus Cardinalibus, Tranensi, et Reumano, adiunctis deinde etiam Alexandrino, et Moniliano; qui omnes viri fuêre sapientissimi, diuersorumque ordinum, e Dominicanis, Franciscanis, et Clericis Regularibus, et, quod caput est, praeoccupati calumniis eorum, qui intime nota habere omnia existimandi erant; prorsus tamen illibatus est redditus. Enimuero admiratione dignum est ea sanctum Patriarcham concepisse, atque in his Constitutionibus ordini suo praescripsisse, quae, quod ab aliorum Ordinum normâ recederent, parum firma, et sincerae Theologiae consentanea, nonnullis viris grauissimis sunt visa, atque eo nomine diu multumque oppugnata: sed Apostolicâ tandem sententiâ rata firmataque sunt, et aduersantia placita censurae subiecta: vt non temere scripserit e recentioribus quispiam, S. Ignatium inter Doctores eximios merito propter hos libros numerandum, vtpote qui Theodidactus illos conscripserit, tam profundâ probatâque doctrinâ Spiritus refertos, vt ambigi possit, vllusne aliquando liber, post Canonicos, extiterit maioris auctoritatis, cuius omnia et singula sint Apostolico iudicio, ceu pia sanctaque declarata. Constitutionibus adiectae sunt postea
Declarationes et Annotationes, paris cum illis auctoritatis; cum quibus deinceps constitutiones recusae crebro sunt.
Praeter hos duos libros scripsit etiam Sanctus Pater
page 2, image: s002
Epistolam de Religiosâ Obedientiâ, ad Lusitaniae Socios ac filios, tam perfectam et omnibus expletam numeris, vt omnium praeceptorum instar sit, quae de Obedientiâ traduntur, datam VII. Cal. Aprilis MDLIII. Alteram item
Epistolam de Religiosâ perfectione, ad Hispaniae Socios, datam IV. Nonas Martias MDXLVII. Latine editam cum Epistolis Praepositorum Generalium: quam ex aliâ versione inscriptam, De feruore spiritus rite in nobis excitando, ac discrete exercendo, impressit Cratouiae anno MDCVII. Collector libelli, cui titulus, Thesaurus spiritualis rerum ac documentorum ad Societ. Iesu pertinentium. Aliam quoque Sancti Patris
Epistolam ad Claudium Aethiopiae Regem, datam VIII. Cal. Martias anno MDLV. exhibet Nicolaus Orlandinus Hist. Soc. tom. 1. lib. 15. n. 105. Ioannes Petrus Maffeius Hist. Indic. l. 16. et Petrus Iarricus To. 2. Thesauri rerum Indicarum l. 1. c. 15.
Scripsit quoque insignem de Sanctissimâ Trinitate tractatum in ipso primo melioris vitae tirocinio, rudis litterarum, quem quis nobis inuiderit, aut cuius vitio interciderit, non habeo dicere. Exstant praeter haec aduersaria MSS. Romae, in quibus arcana sua sensa referebat S. Ignatius, omni commendatione dignissima, ad quorum gustum faciendum, vnius, atque alterius diei specimen proposuit idem Orlandinus l. 10. n. 59.
Obiit vir sanctissimus Romae pridie Calendas Augusti anno salutis MDLVI. aetatis LXV. confirmati ab Sede Apostolicâ Ordinis XVI. Beati nomine insignitus est a Paulo V.P.M. die XXVII. Iulij anni MDCIX. Catalogo Sanctorum adscriptus a Gregorio XV. P.M. die XII. Martij anni MDCXXII. cuius Bullam Canonizationis publicauit S.D.N. Vrbanus VIII. octauo Idus Augusti MDCXXIII. eiusdemque memoriam Romano inseruit Martyrologio, cum nobili encomio Viri sanctitate et miraculis clari, et Catholicae Religionis vbique dilatandae studiosissimi.
Libet autem hîc admonere admirabilis Dei, vel minimis in rebus, prouidentiae, qui primis ab Societate libris editis videatur voluisse suggerere, quibus maxime artibus ea salutem animarum esset, ac Dei gloriam maiorem quaesitura: nam sicuti primum voluit esse librum Exercitiorum, quo Societas ipsa coaluit; ita sexennio post, anno nimirum MDLIV. prodiit pueris rudibusque instituendis Catechismus Petri Canisij: atque eodem ipso anno Ioannis Polanci Directorium Confessariorum: et mox interiecto biennio Christophori Madridij libellus de frequenti vsu Eucharistiae.
A.
ACHILLES GAGLIARDVS, natione Italus, patriâ Patauinus, vna cum Leonetto et Ludouico germanis fratribus, ipse natu maximus, ad vexillum Christi conuolauit, nostramque Societatem ingressus est anno salutis MDLIX. cum aetate, nobilitate, opibus, humanarum litterarum cognitione floreret, et in Academiâ Patauinâ magnam sui expectationem, vna cum duobus fratribus excitasset: quos Simon Rodericius, vnus e primis Societatis Decemuiris, eo loco habebat, vt haud dubie pronuntiaret, si potestas sibi e cunctâ Italiâ tres pro arbitratu suo legendi adolescentes fieret, pluribus quam germanos hosce tres, naturae dotibus ornatos haud vsquam confidere se inuenturum. Achilles deinceps grauiores disciplinas, Philosophicas nimirum et Diuinas excoluit, atque etiam explicauit nostro in Romano Collegio acute et pererudite, exorsus a Philosophiâ de moribus ex Aristotele, quam primus ibi vix annos natus XXV. professus est; insignisque Philosophus et Theologus est habitus. Tum Româ, Superiorum iussu, primum Patauium, deinde Mediolanum commigrauit: vtrobique sacram Theologiam interpretatus est. Inde ad agendi regendique munus euocatus, Taurini multos annos Collegio praefuit, post Mediolani et Venetiis in vtrâque Professorum Domo; ad extremum Brixiae Rector: quibus in muneribus ea edidit exempla caritatis et humanitatis in Socios, zeli et sollicitudinis in exteros, studij in Societatem qua spiritualibus qua litterariis exercitationibus amplificandam, vt nihil illi ad optimum Superiorum nostrorum exemplar defuerit. Singularis fuit in illo animi morumque candor, quo subditis summam erga se fiduciam faciebat. Sex annis, quibus Brixiae praefuit, solemne habuit scholasticos omnes nostros adse in cubiculum festis diebus conuocare, et cum illis de rebus ad spiritalem profectum facientibus collationes habere: quâ quidem industriâ eos ad perfectionem ita incitabat, vt non minus illis colloquiis, quam biennali tirocinio proficerent. Interim indefessam quoque operam proximis praestabat: et accidit non semel, vt ipse vel sexagenario maior, mane concionaretur, post meridiem alibi sacram haberet lectionem; sub vesperam ad nobiles viros in Oratorium congregatos verba faceret, et de eodem quidem argumento, quod diurnum Euangelium suppeditabat; sed tantâ rerum varietate, vt nouitas faceret admirationem fecunditatis, haustae ex sanctorum Patrum tractatione, quos omnes non semel ab initio ad calcem vsque attentissime peruoluerat. Spiritualibus exercitiis plurimos omnis conditionis, aetatis, sexus, semper instituit. Plures virorum coetus, mercatorum, opificum, Clericorum, Sacerdotum, suis quoque per septimanam diebus excolebat: coenobia Monialium, et alia pia loca frequens obibat: omnes verbo et exemplo ad optima quaeque prouocabat. Ad extremum Mutinam delatus, morbum diuturnum totos duodeuiginti menses aequo animo sustinuit: in eo memoriae, visus, et motricis virtutis vsu sensim destitutus, multus fuit in Dei laude, et gratiarum
page 3, image: s003actione; multus in seipso suisque facultatibus cum eximio pietatis sensu Numini dedicandis. Quarto dein ante obitum mense ictus apoplexiâ, totam corporis partem dexteram ita habuit otiosam, vt demum etiam computresceret. Tandem vi mali oppressus animam exhalauit pridie Nonas Iulias anno Christi MDCVII. aetatis LXX. ex quibus XLVIII. vixerat in Societate, ante annos XXXII. solemnia quatuor vota professus. Multa tot inter occupationes scripsit, quae singularem praeferunt sensum pietatis; inter quae edita typis sunt
Catechismus Italice compositus hortatu Sancti Cardinalis Caroli Borromaei, Archiepiscopi Mediolanensis, Mediolani excusus MDLXXXIV. in 4. typis Michaelis Tini.
Compendium Christianae perfectionis, continens praxim vniendi animam cum Deo; opusculum vere aureum, quod saepius recusum tandem Latinitati donatum prodiit Viennae Austriae anno MDCXXXIII. typis Michaelis Rictij. Scripsit etiam Latine, at non edidit,
De Disciplinâ hominis interioris, opus eruditissimum, in quo et iustificationem hominis a peccato; et tentationes, atque militiam iustorum, et progressum in gratiâ, et habituum malorum extirpationem, et mortificationem vitiosorum affectuum, diligenter persequitur: quae omnia ad Viam pertinent Purgatiuam. Praeterea omnium virtutum tractationem complectitur, quae ad Viam spectant Illuminatiuam. Denique illa etiam exacte explicat, quae Viae, vt dicitur, Vnitiuae, seu Mysticae, propria sunt. Reliquit etiam
Commentaria in Exercitia spiritualia S. P. Ignatij.
Explicationem Instituti Societatis Iesu.
Meditationes pro omnibus hominum statibus.
Meditationes de Nouissimis, de peccatis etc.
Varias rationes meditandi, dum recitatur Rosarium Beatae Virginis.
ADAMVS CONTZEN, natione Germanus, an Belga? domo luliacensis, octodecim annos natus venit ad Societatem; in quâ cum ceteras prope omnes facultates, tum vero complures annos in vetustissimâ ac florentissimâ Academiâ Moguntinâ sacras Litteras professus est, cum magnâ omnigenae eruditionis, atque inprimis linguarum Graecae, Hebraicae, Syriacae, et Chaldaicae laude: vbi cum haberet vicinos hinc Caluinianos Heidelbergae, illinc Zuinglianos Marpurgi Doctores, qui Verbum Dei ad suas insanias deprauabant, multisque modis Remp. Christianam vexabant, statuit se illis opponere, atque inter duas acies pro Orthodoxâ veritate, et publicâ incolumitate depugnare, acri vir ingenio et calamo promptus: quem Robertus Card. Bellarminus Deo et Ecclesiae gratulari solebat, idoneum qui contra Haereticos posset praeliari praelia Domini. Varia rexit Collegia per annos XV. Egit annis aliquot Confessarium Illustrissimi et Reuerendissimi Principis Godefridi Bambergensis et Herbipolensis Episcopi; inde ad eamdem operam Serenissimo Bauarsae Duci Maximiliano Electori praestandam euocatus, id muneris ab anno MDCXXIV. cum eximiâ prudentiae et integritatis commendatione gessit vsque ad annum MDCXXXV. quo sexagenario maior, die XIX. Iunij Monachij viuis ereptus est. Scripsit
Defensionem libri Cardinalis Bellarmini de Gratiâ primi hominis, impressam Moguntiae anno MDC XIII. apud Ioannem Albinum in 8.
Defensionem librorum eiusdem Bellarmini de Peccato contra Dauidem Paraeum, hoc titulo, Crudelitas et Idolum Caluinistarum. Moguntiae MDC XIV.
De Haereseon incremento; et vtrum annus MDCC XI. sit mundo vltimus.
Consultationem de Vnione, et Synodo generali Euangelicorum, Moguntiae MDCXV. typis Ioannis Volmari.
De Pace Germaniae, libros duos; Moguntiae MDCXVI.
Disceptationem de Secretis Societatis Iesu, ibidem MDCXVII.
Iubilum Iubilorum, Iubilaeum Euangelicorum, et pias lacrymas Catholicorum; quo libro ostendit quam immerito Euangelici suae sectae Iubilaeum celebrarint. Moguntiae typis Ioannis Albini MDCXIIX.
Eumdem librum reddidit Germanice, ibidem eodem anno.
Chronologiam Iubilaei Euangelici, Moguntiae MDCXIIX.
Coronidem omnium Iubilorum anno seculari Euangelico scriptorum, Moguntiae MDCXIIX.
Semen Haereticorum, Germanice, Moguntiae MDCXIX.
Politicorum libros X. in quibus de perfectâ Reip. formâ, virtutibus, et vitiis, institutione ciuium, legibus, Magistratu Ecclesiastico, ciuili, potentiâ Reip. iterr. queue de seditione et bello tractatur; Moguntiae typis Balthasaris Lippij MDCXX.
Methodum doctrinae ciuilis, seu Abissini Regis historiam, Coloniae MDCXXVIII. in 8. apud loannem Kinckium.
Danielem, siue, De statu, vitâ, et virtutibus Aulicorum et Magnatum, Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXXX.
Responsionem Theologicam ad Problemata Saxonica, pro fidâ pace Germaniae MDCXXXI.
Palmam secularem Lutherano-Euangelicam.
Asinum palmatum, seu Paedagogum Halensem Sigismundum Euenium furentem in tyrannide Pontificiâ seculari, Moguntiae.
Commentaria in quatuor Iesu Christi Euangelia, in quibus sensus verus litteralis, aduersus omnes infideles, pro Catholicâ fide vindicatur: tomis duobus Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXXVI.
page 4, image: s004
Commentaria in Epistolam Pauli ad Romanos. Ibidem apud eumdem MDCXXIX.
Commentaria in Epistolam Pauli ad Corinthios, et ad Galatas, MDCXXXI.
Scripsit praeterea quosdam alios tractatus, sed nondum typis, quod sciam, editos; inter quos sunt
De causis bellorum praesentis temporis.
Proba censura super Epistolam seditiosam de Conuentu Caesaris Ferdinandi II. et Electorum Imperij, Ratisbonae celebrato, anno MDCXXX.
Instructio de Iubilo Iubilorum ad Neuhausianos.
AD AMVS TANNERVS, natione Germanus, patriâ Tirolensis, Oenipontanus, iuuenis ad Societatem accessit, natus annos octodecim, cum Logicam iam et Physicam audiuisset. Euoluto tirocinij biennio, et Philosophici studij anno postremo, perpetuo Theologiam aut discendo, aut docendo, scribendoue tractauit. Ingolstadij primum tradidit publice sacrae linguae praecepta: dein Monachij docuit biennio fidei Controuersias; Theologiam de Moribus triennio: quo tempore publicae disputationi interfuit, inter Serenissimos Duces Bauarum et Neoburgicum Ratisbonae institutae: vbi quanto Catholicorum plausu, Haereticorum luctu, rem gesserit, acta typis vulgata testantur. Ex eo praelio redux, Doctorali Theologiae Laureâ decoratus, Ingolstadij totos XV. annos Scholasticam eximiâ cum approbatione tractauit. Societati per vota solemnia sese dicauit die XXIX. Augusti anni MDCVII. Illum famâ doctrinae celebrem Matthias Imperator Viennam accersiit, vt pro Martino Becano Theologiam explicaret. Ferdinandus vero II. Caesar Augustus Pragensis Academiae iussit esse Cancellarium, quando eam Societati commisit. Sed anno vix exacto, coactus est aduersante valetudine ad familiarem auram remigrare. Demum Gustauo Adolpho Suecorum Rege Baoiariam incursante digressus in Tirolim, in ipso itinere fractus viribus, extinctus est in pago ignobili Vncken dicto, cum iam ante hydrope et lethargo laboraret, die XXV. Maij anni MDCXXXII. ibique iuxta altare conditus est. Exegerat iam annos viuendo omnino LX. Vir fuit ingenio acri, serio, sedulo; paucorum verborum, magnarum cogitationum; Latine, Graece, Hebraice egregie doctus; Historiae Ecclesiasticae peritissimus; sanctorum Patrum, et venerandae antiquitatis diligens et indefessus peruestigator. Magna illi erat apud omnes auctoritas, tam a moribus, quam ab eruditione; censebaturque etiam ab aemulis Societatis, esse de numero eorum, qui Societatem facerent mundo venerandam, quam scriptis suis toties defendit, et illustrauit. Multa tum Latine tum Germanice scripsit, his titulis:
De Verbo Dei scripto, et non scripto, et, De Iudice Controuersiarum fidei.
De bonorum operum necessitate, vtilitate, et meritis.
Relatio compendiaria, de initiis, processu et fine colloquij Ratisbonensis, habiti anno salutis MDCI. inter Catholicos Theologos et Ministros Haereticos, opposita vanis rumoribus, qui de hac ipsâ re, operâ et studio Haereticorum passim in vulgus sunt sparsi.
Eadem Germanice, semel, iterumque cum prolixiore praefatione, Monachij per Nicolaum Henricum excusa MDCII est.
Examen narrationis, quam Historicae relationis nomine insignitam de colloquio Ratisbonensi edidit Aegidius Hunnius Praedicans. Monachij per Nicolaum Henricum MDCII.
Apologeticus pro Relatione compendiariâ colloquij Ratisbonensis, ibidem MDCIII.
Apologeticus contra Anti-Tannerum Hunnij et Hailbrunneri, Moguntiae apud Albinum MDCIII. Accessit Appendix de morte Hunnij.
De Iustificatione contra Hailbrunerum.
Defensio Ecclesiasticae libertatis, duobus libris comprehensa.
Labyrinthus Critico-Hunnianus, Monachij MDC XII.
Lutherus, seu Anatomia Confessionis Augustanae, tribus partibus absoluta, Ingolstadij MDCXIII. in 4. Typis Angermairij.
Antichristus decem praescriptionibus proscriptus, Ingolstadij.
Antichristus cum sono Euangelij in Aethiopiâ et Sinarum Regno propagatus.
Apologiae contra monita priuata Societatis Iesu, pars prima.
Apologia pro Societate Iesu ex Bohemiâ et Morauiâ proscriptâ an. Christi MDCXVIII. et MDCXIX. Hanc suppresso suo nomine editam, rursus auctam aduersus Bohemorum nouas accusationes, tacito quoque suo nomine, recudit Ingolstadij MDC XIX.
Amuletum Castrense, siue Antidotum aduersus perniciosos calumniarum afflatus, tristesque bellorum motus ex Bohemico tumultu exortos. Ingolstadij MDCXX.
Oratio funebris in laudem Doctoris Alberti Hungeri, tricesimo exequiarum eius die dicta Ingolstadij in aede B. Virginis XIX. Martij anno MDCIV. Extat Orationibus eiusdem Hungeri, publicatis a Christophoro Gevvoldo, praemissa, Ingolstadij ex Typographio Ederiano MD CXV.
Inauguratio Doctoralis Theologica S. Bennoni sacra.
Astrologia sacra.
Disputationes Theologicae in omnes Summae S. Thomae partes, libris IV. Ingolstadij, typis Guilielmi Ederi MDCXVIII.
Supplementum Disputationum Theologicarum. Ibidem MDCXX.
Dissertatio Peripatetico-Theologica de caelis, in quâ de caelorum ortu, interitu, substantiâ, accidentibus, nouis Phaenomenis, ac numero disseritur. Ingolstadij apud Greg. Henlinum MDCXXI. in 4.
Theologia Scholastica, speculatiua, practica, tomis quatuor Ingolstadij typis Ederianis MDCXXVI. et MDCXXVII.
page 5, image: s005
Atque haec quidem Latine. Scripsit autem Germanice sequentia.
Haereticum Lutheranisinum, contra Hailbrunerum; Ingolstadij MDC.
Dioptram fidei, de Missâ et Communione sub vtraque specie, Ingolstadij MDCXVII.
Anti-Mylium, quo demonstrat numquam Lutherum sensisse, aut vixisse secundum Apostolicam doctrinam. Ingolstadij.
Instructionem de Indulgentiis et Iubilaeo.
Manuductionem, seu decem demonstrationes pro veritate Ecclesiae Catholicae Romanae. Ingolstadij.
ADRIANVS ADRIANI, siue AB ADRIANO, natione Belga, patriâ Antuerpiensis, vir valde religiosus ac pius; mentis puritate, candore ingenij, prudenti simplicitate, et nullo prorsus in tot dotibus supercilio spectabilis. Ad Societatem se adiunxit Louanij anno MDXLVII. vbi Nostrorum curam deinceps per multos annos, prius etiam quam Collegium ibi haberet Societas, administrauit; calumnias non semel, quin et carcerem perpessus, tantâ animi constantiâ simul et moderatione, vt et aemulos suppuduerit detectâ falsitate criminationis, et ipse nihilominus tamquam offendisset, veniam facti demisse petierit. Anno MDLI. solemnem votorum quatuor professionem nuncupauit, Ruardo Tappero clarissimo viro ea excipiente. Tantam vero Adriano vim facultatemque impertiuerat Deus, vt siue concionaretur, secundissimis animis audiretur; siue priuatim ageret, omnem confitentium celebritatem atque frequentiam ad se raperet; omnino nemo fere ad eum accederet consilij caussâ, quin nouo gaudio cumulatus, animoque tranquilliore discederet. Puerum trimum aliquando ab infestis daemonum spectris, itemque mox fratrem illius natu grandiorem, sacris operando, liberauit. Defuncto s. Ignatio Patriarchâ nostro, venit Romam ad indicta subrogando Praeposito comitia, in quibus est a nonnullis in factionem adductus, abusis eius innocentiâ et ignoratione instituti: sed vbi animaduertit quantum excitaretur incendium, subduxit se illico, et quieuit: atque in Belgium regressus, post multa benefacta, sancte vitam finiuit ipso S. Lucae festo, an. MDLXXXI. totius Academiae Louaniensis humeris elatus. Scripsit idiomate Belgico opuscula varia spiritualium exercitationum, saepius recusa; his titulis:
De inspiratione, siue internâ locutione Dei. Louanij typis Hieronymi Wellaei 1570. in 8. et 4.
Mons spiritualis. 2. editio an. 1568. in 8. ibidem; 3. eodem anno in 4.
In Orationem Dominicam. 2. et 3. editio ibidem, eodem anno ac formâ.
Tres nitidi tractatus; quorum I. de vitâ Actiuâ; in 8. et 4. ibidem, an. 1568.
II. De bonis temporalibus, et ipso corpore mortali hominis. in 8. et 4. ibidem, an. 1568.
III. De Operibus Misericordiae. in 8. et 4. ibidem, an. 1568.
De origine et progressu vitae coenobiticae. ibidem an. 1570. in 8. et 4.
De obedientiâ, et quomodo subditus se gerere debeat erga Praelatum, et Praelatus erga subditum. ibidem in 8. et 4. an. 1571.
De Paupertate Euangelicâ. ibid. in 8. et 4. anno 1571.
De Confessione. ibidem 3. editio in 4. an. 1573.
De semel in anno, saepius, et quotidie communicando; et de meritoriâ abstinentiâ a sacrâ Communione.
De Inspiratione, seu internâ locutione Dei, Latine reddidit G. Brunesius, et Coloniae typis Birckmannianno MDCI. edidit: quod opus, in suâ censurâ Cunerus Petri Episcopus Levvardiensis ait esse vere pium, sanctum, et eruditum, ac proinde dignissimum, quod impressum ab omnibus legatur.
Libellum qui inscribitur Traiectus in caelum (post mortem Auctoris Adriani de Witte) in gratiam piorum vulgauit.
ADRIANVS BRVNVS, natione Gallus, patriâ Picardus, dioecesis Ambianensis, scripsit
Hymnos varios et Odas in honorem Sanctorum. Item
Relaxationem spiritus, rhytmis Gallicis, in gratiam castae poeseos studiosorum, et iuuentutis Catechismo informandae.
ADRIANVS CROMMIVS, natione Belga, domo Orschotanus, Graece atque Hebraice doctus, Philosophiam docuit triennio: sacram Scripturam interpretatus est annis XI. Theologiam Scholasticam II. Louanij: vbi nunc altioribus studiis praeest ab anno MDCXXXII. Edidit in lucem
CL. Psalmos Dauidicos compendiosâ Paraphrasi ad litterae seriem expositos et sensu mystico illustratos. Louanij ex Officinâ Henrici Hastenij MDCXXVIII.
Varias item Theses Theologicas, in formam libellorum redactas, quibus magnam sacrarum litterarum partem breuibus et accuratis illustrationibus explicuit;
Ex Genesi. Louanij apud Bernardinum Masium MDCXXIX.
In Exodum, Leuiticum, Numeros, Deuteronomium. Louanij apud Viduam Henrici Hastenij MDCXXX.
In Iosue, Iudices, Ruth, libros IV. Regum et II. Paralipomenon. Louanij apud Masium MDCXXXI.
In Iobi Historiam, et libros Tobiae, Iudith, Ester, Esdrae, et Nehemiae. Louanij apud Viduam Hastenij MDCXXXII.
Sanctissima IV. Euangelia Historico ordine, concordiae in modum digesta. Louanij apud Masium MDCXXXIII.
Edidit linguâ vernaculâ sub nomine anagrammatico Casimiri Dourman
Controuersiam de S. Petri primatu, siue praerogatiuis Sedis Apostolicae, aduersus calumnias Iacobi Triglandij, verbi Caluiniani apud Amstelrodamenses Ministri, qui libellum de Cathedrâ S. Petri, et successione sanctissimorum Romae
page 6, image: s006Pontificum euulgauerat. Prodiit prius Antuerpiae, typis Ioannis Cnobbari in formâ duodecimâ; recusus mox est Amsterodami in formâ octauâ.
ADRIANVS CRVCIVS Belga, Gandaui natus, anno MDLXXVIII. in Societatem Iesu ingressus Tornaci MDXCVI. cum vitam traduxisset imbuendis tum Graecâ, tum Latinâ litteraturâ Nostrorum et externorum animis, in nobilissimae caritatis opere, seruiens, in magnâ lue, curandae saluti peste affectorum, Antuerpiae vitam conclusit, Octob. die XXIII. anni MDCXXIX. Vertit Latine, imprimente Hieronymo Verdussen MDCXXV.
Litteras annuas rerum in Regno Sinarum anno MDCXX. a Societate Iesu gestarum; et
Rerum memorabilium ab eadem Societate annis MDCXIX. XX. XXI. et XXII. in Iaponiae Regno gestarum.
ADRIANVS IVNGIVS, natione Polonus, in oppido Massouiae Prouinciae, cui Blonsko nomen est, natus, florente adhuc aetate, anno MDLXXIII. mundo nuntium remisit, et nostrae se Societati addixit, die XXIV. Februarij, in quâ cum pietate, suique victoriâ, egregiam eruditionem coniunxit; linguarum peritiâ, et doctrinae politioris litteraturae, ac controuersiarum fidei abunde instructus, et in Ecclesiasticis Annalibus, ac sanctorum Patrum monumentis bene versatus. Triginta quatuor annos religiosae vitae laboribus, qua concionando, qua docendo, scribendoque consecrauit, de suâ Prouinciâ, atque adeo de re Christianâ praeclare meritus. Nihil se aiebat habere carius in vitâ, epulo augustissimo Corporis et sanguinis Domini, et sacrorum codicum lectione. Diuini pensum officij, etiam deuexâ aetate et laboribus fractâ, prouolutus in genua, maximâ cum attentione persoluebat. Tertio ante mortem die, tamquam praesagio, Confessarium rogauit, vt suam sibi operam ad vniuersae vitae expiationem commodaret. Obiit Posnaniae peste inter docendum ab aliquo discipulorum conceptâ, die XXVI. Augusti, anno MDCVII. aetatis LVII. Multa moliebatur scribere, si vita superfuisset. Scripsit autem
Artes et imposturas noui Euangelij Magistrorum.
Confutationem Epistolae Ioannis Capij Pseudo-Ministri, primum Lutherani, deinde Picarditae, seu Caluiniani, ac demum Anabaptistae Samosateniani, in quâ potissimum, De Transsubstantiatione panis et vini in Eucharistiae Sacramento, et Adoratione, Catholica doctrma propugnatur, et vsus huius Sacramenti sub vnâ specie defenditur.
Refutationem libelli aduersus Ministromachiam Stanislai Rescij, a quodam Gulielmo Oxomensi scripti.
Synopsin noui Euangelij, seu, Doctrinam de moribus, fructibus, characteribus, et horrendis atque implacabilibus dissidiis Sectariorum huius temporis, lib. III. oppositam Vindiciis Ministri Radeouiensis Caluiniani; Posnaniae MDXCV. in 4. Polonice vero scripsit
Quinquaginta duarum quaestionum, a Pseudo-Euangelicis Ministris in Poloniâ Iesuitis propositarum, Analysim, seu resolutionem, in duas partes, vel libros distinctam. Cui operi accessit
Refutatio libelli cuiusdam Caluiniani aduersus sacras imagines, Posnaniae. Item sub alieno nomine edidit
Conciones eruditas de Incarnatione Domini, et SS. Eucharistiâ. Posseuinus recenset eius etiam
Responsionem ad quingentas quaestiones Catholicis a Caluinianis propositas: sed existimo eamdem esse cum Analysi iam memoratâ.
ADRIANVS MANGOTIVS, natione Belga, Goudae, quod est Hollandiae oppidum, natus anno MDLIV. Louanij annis IX. Philosophiae ac Theologiae operam dedit in Collegio Clariss. Praesidis Viglij Zuichemi: ibique primum gradum in Theologiâ adeptus, aliquot annis Pastorali officio functus est. Sed saeculum vt fugeret, Societatem Iesu ingreditur Calend. Octobr. anno MDLXXXV. Louanij et Antuerpiae ad Virginis Deiparae Sodales, et ad populum frequenter dixit, habuitque Iustum Lipsium assiduum auditorem et laudatorem. Totam vitam posuit in colligendis, et in locos communes digerendis sanctorum Patrum sententiis, quibus omnes opportune inflammare satagebat. Tandem plenus annorum et meritorum, Antuerpiae in Domo Professâ Societatis anno MDCXXIX. die XV. Nouembris, pie ac placide, vti vixit, mortuus est. Edidit
Monita Sacra libris III. e sacris Litteris et sanctis Patribus potissimum collecta, in celebri Academiâ Louaniensi Sodalibus Deiparae dicta, variisque locis Prouinciae Flandro-Belgicae primariis ad populum et Clerum e suggestu sacro pronuntiata. Prodierunt Antuerpiae ex Officinâ Hieronymi Verdussen MDCXIII. et iterum MDCXV.
Monita Mariana, et
Passionem Domini ex Sermonibus S. Leonis, et deinde ex variis Doctoribus collectam: eodem impressore MDCXIV. et iterum MDCXVIII. aucta et recognita.
ADRIANVS POIRTRES, natione Belga, patriâ Oostervvicanus, Societatem ingressus est anno 1625. natus annos vndeviginti. Mechliniae et Traiecti ad Mosam litteras humaniores docuit: dein Louanij, confecto ibidem Theologiae cursu, conciones biennio habuit: nunc Ruraemundae Scholis praeest: Belgicum carmen pangit insigni facilitate et elegantiâ. Edidit, sed sine suo nomine, carmen de victoriâ Serenissimi Principis Cardinalis Ferdinandi, et Batauorum clade ad Calloam an. 1638. 21. Iunij; quod maximo plausu exceptum est, ac saepius recusum. Aliud de Serenissimi Principis Thomae Sabaudi, et Comitis Picolominij victoriâ in Morinis eodem anno.
page 7, image: s007
Quae vero extant carmina in Imagine primi saeculi Societatis Iesu Belgico idiomate vulgatâ, pleraque ipse vel composuit, vel ab aliis fusa recognouit. Plura meditatur.
ADRIANVS RADZIMINSKI, gente Polonus, in pago Masouiae Radzimino parentibus ex ordine Senatorio natus, Societatem die III. Aprilis anni MDLXXIV. ingressus est. Philosophiae cursum Vilnae, Theologiae vero Romae permensus, redux in patriam, multis annis Cracouiae, Lublini, Posnaniae, Leopoli concionatus est: gubernauit etiam Leopoliense, et Sendomiriense Collegium. Obiit aetate grauis, cum annos vixisset LXVII. in Societate exactis XXXVII. Funebrem defuncto Panegyrim dixit R. D. Gaspar Cichocius, Canonicus et Parochus Sendomiriensis, vir optime de Societate meritus, quam suis scriptis a maleuolorum calumniis non semel defendit. Edidit Adrianus Polonice
Disputationem, quam cum Arianis habuit Leuartouiae, et in aliis locis Palatinatus Lublinensis, quâ tantas in angustias Praedicantem coniecit, vt se victum palam fateretur
ADRIANVS DE WITTE, id est CANDIDVS, Belga, Antuerpiensis, vir non minus re, quam nomine candidus, et cum aliis omnibus virtutibus ornatus, tum maxime morum suauitate amabilis. Is cum se in Belgio primis Sociis adiunxisset, Louanio Romam profectus est anno MDLI. vna cum Euerardo Mercuriano, Eleutherio Pontano, tribusque aliis; vnde anno insequente Mutinam a S. Ignatio Patriarchâ nostro missus, in illo nouo Collegio fecit initium docendi. Regressus deinde in Belgium, ex hac vitâ discessit Louanij, et sepultus est ad S. Claram, anno MDLVIII. Idibus Ianuariis, cum Societas nondum haberet Collegium, aut certam sedem in illâ Academiâ. Scripsit libellum, qui inscribitur
Traiectus in caelum, seu, spirituale iucundum Monasteriolum, quem Adrianus Adriani post mortem auctoris, cum passim incorrecte descriptus circumferretur, duodecimo postquam primum scriptus fuerat anno recognouit, et vulgauit, Louanij typis Hieronymi Wellaei in 8. et 4. an. 1568.
AEGIDIVS BAVARIVS Belga, Insulis Flandrorum natus an. MDL. Puer in Virgilio terendo, et memoriae mandando perdiligens: admiranda deinde in effoeto sene reminiscentia puerilium Musarum, anno MDCXXII. cum duobus annis quinquagenarium Iubilaei religiosi annum in Societate Iesu, multis officiis praeclare perfunctus, superaret, edidit typis Nutianis
Musam Maronis Catholicam, seu Catechismum Maroniano carmine, velut in centone expressum, Antuerpiae typis Nutij MDCXXII.
Passionem D. N. Iesu Christi, versibus Heroicis, potissimum ex Marone concinnatis.
Mortuus est Gandaui die XXVI. Martij MDCXXVII. cum in Societate, ad quam vicennis venerat, annos LVII. posuisset; vota solemnia iam ab annis XXXVII. in eâ professus. Vir fuit eximiâ in Deum fiduciâ, quâ inter prospera et aduersa sibi semper similis esset, Deumque in deploratis saepe rebus experiretur adesse. Sic nimirum inter prima Gandensis exordia Collegij, quae per annos XIII. feliciter gubernauit, cu[?] sibi sociisque alendis asses dumtaxat quinque haberet, mox ab omnibus affatim fuit instructus. Alias cum vrgerent hominem creditores vehementius, omni spe subsidij, vt videbatur, exclusâ, tantum ex inopinato subministratum est aeris, quantum expungendis nominibus sat erat. Fuit admirabili in alios mansuetudine; in seipsum seueritate. Sub extremum querebatur vetitum sibi vsum vestis cilicinae, quam consuerat iam olim ternos dies quaternosque continenter corpori admouere. A morte reperta sunt flagella gemina ferreis praeacuta stimulis, quae horrendum in modum cruentârat.
AEGIDIVS BVCHERIVS Belga, Atrebas, natus anno MDLXXVI. in Societatem ingressus MDXCVIII. Theologus et Historicus; concionator quoque celebris, et Leodiensis Collegij ac Bethuniensis aliquot annis Rector: vir multae lectionis, in annorum temporumque calculis subducendis versatissimus. Scripsit hactenus
Disputationem historicam de primis Tungrorum, seu Leodicensium Episcopis, cum chronologiâ posteriorum, Leodij anno MDCXII. Typis Christiani Ouvverx in 4.
Chronographiam Historiae Leodiensis; posteriorum Episcoporum; additis Pontificum Romanorum, Imperatorum, et Regum Franciae tabulis, Leodici cum Scriptoribus Leodicen. a Chapeauille editis.
Gregorium Turonensem amplissimis Notis illustratum.
Commentarium in Victorij Aquitani Canonem Paschalem, quo Cycli Paeschales Veterum exponuntur, et verus Passionis Christi dies eruitur, et chronologia Ecclesiastica stabilitur. Antuerpiae typis Plantinianis Balthasaris Moreti in folio MDCXXXIII.
AEGIDIVS DE CONINCK, siue REGIVS, Belga Bellioli in Flandriâ natus die XVI. Decembris MDLXXI; vir omni politiore litteraturâ insigniter ornatus; magni Lessij non impar discipulus; cuius etiam Scholasticae Theologiae cathedram obtinuit, et totos duodeuiginti annos cum insigni laude moderatus est Louanij, vbi Sociorum subinde studiis annos X. praefuit Interea magno Christiani orbis vsu ac fructu, publicâ luce donauit has suas Theologicas lucubrationes, quas in pretio esse, ac diligenter teritestantur Auctores, qui post illum prodierunt, et creberrrime sententias et doctrinam eius citant, ac laudant;
page 8, image: s008
Commentarium ac Disputationes in vniuersam doctrinam S. Thomae de Sacramentis et Censuris, tomis duobus, Antuerpiae, typis Nutianis, primum anno MDCXVI. iterum cum augmento et recognitione MDCXIX.
De Moralitate, naturâ, et effectibus Actuum supernaturalium in genere; et Fide, Spe, ac Caritate speciatim, libris IV. Antuerpiae apud Nutium MDCXXIV.
Opusculum de absolutione moribundi sensibus destituti: et cum hanc doctrinam oppugnasset vir quidam doctus, edidit
Responsionem ad Dissertationem impugnantium absolutionem moribundi sensibus destituti: additâ explicatione duorum dubiorum, circa Ministrum Sacramenti Matrimonij; et dissolutionem eiusdem per conuersionem alterius coniugis ad fidem. Antuerpiae apud Martinum Nutium MDCXXVI.
Paratum reliquit, iamque approbatum, tomum de Deo Trino, et Incarnato; qui lucem breui fortassis aspiciet. Obiit Louanij die XXXI. Maij, anno MDCXXXIII. stomachi debilitate confectus.
AEGIDIVS GONZALEZ DAVILA, natione Hispanus, patria Toletanus, in oppido Buroion natus est anno salutis MDXXXII. Eius mater cum Aegidium gestaret, visa sibi videre est ex vtero suo lucis radios circumquaque diffundere: quod cum marito retulisset, ille non vanâ coniecturâ, filium, quem paritura esset, multorum filiorum patrem fore praedixit: idque rei probauit euentus. Adolescens enim adhuc imberbis, et decem atque octo dumtaxat annorum, cum litteris nauaret operam Compluti, Societati se nostrae dedicauit anno salutis MDLI. in quâ vixit laudabiliter vsque ad annum MDXCVI. ineuntem, quo vixdum sexagesimum quartum aetatis ingressus, nostrae mortalitatis exuuium Madriti reliquit XV. Ianuarij non sine magno Nostrorum atque alienorum dolore. Fuit enim vir in quo nescias quid primum admirere; ingeniumne, an morum suauitatem; eruditionem, an vitae sanctimoniam; prudentiam in gubernando, an modestiam atque affabilitatem; asperitatem in se poenitentiae, an consuetudinis cum aliis iucunditatem. Sed cum ingenuis artibus omnibus excultus esset Aegidius, tum vero excellenti antiquitatis obseruatione, ac memoriâ pollebat. Religionum omnium sacrarum regulas, statuta, constitutiones perlegerat, et habebat in promptu: Concilia omnia memoriâ tenebat: sacra summorum Pontificum decreta ad vnguem nouerat: exquisitas ac minime vulgares Patrum sententias cum paucis callebat, eorumque volumina diurnâ nocturnâque manu versabat, si quando a grauioribus occupationibus esset otiosus; quod raro ei contigit. Nam vix a carceribus ad studiorum metam peruenerat, cum obedientiae iussu coactus est studia intermittere, et gubernandi in se onus suscipere. In Prouinciis enim Castellae, Toleti, Baeticae, atque Aragoniae, tum Prouincialis, tum Visitatoris munere functus est: Assistentis etiam apud P. Euerardum Mercurianum Praepositum Generalem; ad quod genus officij absens electus est ab vniuersâ Congregatione Generali, cum captus Aegidius ab Haereticis in Galliâ teneretur; in quorum manus, ac furorem, Romam ad Congregationem Generalem proficiscens, inciderat, et tam grauiter fuerat vulneratus, vt parum abesset ab extremo periculo. Atque vt paucis multa complectar, quoniam alibi erit vberior de laudatissimo viro dicendi locus, plurimum Aegidij religio, industria, doctrina, ac prudentia, ad conseruatlonem atque propagationem contulit vniuersae Societatis. Scripsit, sed non edidit
In librum Exercitiorum spiritualium S. P. N. IGN ATII praeclaras annotationes. Item
Explicationes nostrarum Regularum valde eruditas ac religiosas.
Instituti Societatis tum declarationem tum confirmationem.
Concilia Generaelia omnia exacte in locos communes redegit.
AEGIDIVS DV MONIN Belga, edidit
Sacrarium Comitatus Namurcensis, quo recenset Sanctorum reliquias, et religiosa loca, quae in illo sunt. Leodij MDCXIX.
AEGIDIVS SCHONDONCVS, natione Belga, patriâ Brugensis, ex voto parentum Deo sacer, priusquam conciperetur. Cum enim grauescente aetate pluribus iam annis liberos habere desiissent, ardentibus a Deo precibus flagitarunt prolem masculam, quam familiae suae postremam, diuino cultui in Ecclesiâ manciparent, a parente Aegidio nomen tracturam. Nec irritae fuêre preces: nam pridie Calend. Septembres natus, et postridie, qui S. Aegidio sacer est, AEgidius ex voto est appellatus, anno MDLVI. Is annos natus XX. humanioribus litteris egregie imbutus, Societati se nostrae tradidit, in quâ post totidem annos exactos Coadiutoris Spiritualis gradum adeptus, totidem rursum vitae adiecit, donec sexagenario quinque mensibus maior, Audomaropoli suauiter, inter adolescentum Anglorum preces, quos in illius gentis Seminario totos iam annos XVII. instituebat, in Domino conquieuit. Parentatum illi est magno suorum luctu; qui desiderij sui magnitudinem non ferentes, trigesimo, quam obierat, die, solemnes illi exequias atrato templo procurarunt; oratione, emblematis, multoque carmine atratâ in aulâ luxerunt. Varia in Societate munia cum laude gessit: in Academiâ Duacensi Rhetoricam publice professus est: Antuerpiae Scholarum Praefectum egit; concionatorem alibi; Rectorem Cortraci sexennio: reliquâ aetate Collegium Anglorum Audomari gubernauit. Vir erat solerti ingenio, prudentiâ singulari; sermonis gratiâ, et morum comitate, atque dicendi pondere
page 9, image: s009tanto, vt omnibus esset amori et venerationi, atque apud summos etiam Proceres auctoritate polleret. In Officiis diuinis erat accuratissimus, caeremoniarum ac rituum Ecclesiasticorum exactissimus obseruator, quos ipse nonnumquam manantibus vbertim lacrymis ex intimo sensu pietatis, magnâ cum reuerentiâ et grauitate obibat. Caelites omnes, sed imprimis B. Virginem Deiparam, singulari affectu venerabatur; illius memoriam et cultum modis omnibus promouere, et iuuenum animis imprimere satagebat, aptis ad id inuentis solerter excogitatis. Horae signo audito semper eam salutatione Angelicâ venerabatur, abrupto quouis colloquio, vel negotio, quo forte distineretur. Incredibili felicitate est vsus ad iuuentutis informationem, siue in litteris, siue in aliis bonis artibus promouendam; vt eximiam hoc nomine laudem vel ab ipsis fidei hostibus in Angliâ Seminarium Audomarense retulerit. In biennali morbo, cui tandem succubuit, illustria dedit patientiae documenta; et ad extremum vsque diem omnia Collegij sui negotia vel ipse tractauit, vel ne non recte fierent, coram se voluit tractari. Admonitus vt se per Sacramenta compararet ad exitum imminentem, Enimuero, inquit, hoc dudum in votis habeo, et colloco in beneficio maximo: at, Tu Domine Iesu suscipe hunc inutilem et indignissimum seruum tuum, qui quidem laborem tui caussâ non recusabam; at praehabeo quod diuinae Maiestati tuae placet. Inter huiusmodi colloquia, veniae erratorum suorum ab adstantibus postulationem, votorum suorum repetitionem, piasque ad omnem sanctimoniam adhortationes, obdormiuit die XXIX. Ianuarij anni MDCXVII. Vertit in Latinum e Belgico
Apologiam Francisci Costeri aduersus calumnias Lugdunensium Batauorum in Societatem Iesu, quod percussorem immisisset in Comitem Mauritium Nassouium; eam sic inscripsit:
Sica Tragica Comiti Mauritio a Iesuitis, vt aiunt Caluinistae, Leydae intentata. Antuerpiae typis Trognesianis MDIC.
Multa inchoata reliquit morte praeuentus; inter alia
Admiranda huius seculi.
ALANVS DE LA BAVSCHERE, natione Gallus, patriâ Parisiensis, iuuenis ad Societatem venit anno MDCIX. et post obita laudabiliter Societatis munia in Lotharingiâ, ad Indos, vti votis omnibus diu expetiuerat, anno MDCXXII. nauigauit, factus spiritualis Coadiutor; et exhaustis terrâ marique laboribus non paucis, in Tibeti Regnum profectus est. Transtulit e Latino in Gallicum
Considerationes de Aeternitate Hieremiae Drexelij, editas Mussiponti apud Sebastianum Cramoisij MDCXXII.
ALARDVS LE ROY, natione Belga, patriâ Insulensis, natus anno MDLXXXVIII. in Societatem admissus MDCVII. et in Coadiutorem spiritualem formatus; edidit tacito suo nomine,
Iter certum caeli, et modum efficacem ad salutem. Tornaci apud Hadrianum Quinque MDCXXI. in 12.
B. Virginem causam omnium bonorum, et notam salutis. Apud eumdem, MDCXXII. in 12.
Compendium Vitae B. Francisci Borgiae. Insulis apud Petrum de Rache MDCXXIV. in 8. Vertit Gallice ex Latino Ioannis Roberti nostri
Legiam Catholicam, et vitam S. Lamberti.
ALBERTVS DE ALBERTIS, patriâ Tridentinus, edidit
Librum contra saltationes, seu choreas. Habet sub praelo
Generales Societatis Iesu vindicias secundum innocentiam, aduersus famosos Gasparis Scioppij libellos datas. Item
Lapidem Lydium Scioppiani ingenij, spiritus, ac morum. Habet in promptu etiam
Dentiscalpium; et, Strigilem, aduersus eumdem. Item
Inuectiuam in corruptores Verbi Dei.
ALBERTVS CVRTIVS, natione Germanus, patriâ Monacensis, quae vrbs Bauariae est, sedes Electoris; iuuenis in Societatem ingressus est, natus annos XVI. MDCXVI. ingenio ad omnes scientias peridoneo. Professus est Mathesim, et Philosophiam moralem; et cum laude egit, agitque Concionatorem: et nunc regit Collegium Eystadiense. Publicauit propositum ab se Dilingae ad disputationem
Nouum caeli systhema, anno MDCXXVII.
Plausum symbolicum Maximiliano Bauariae Duci ad Septemuiratum euecto, nomine Ingolstadiensis Collegij.
Thalamum sunebrem, seu funebria Henrico Comiti in Helfenstain, nomine Collegij Dilingani.
Coniurationem Alberti Fridlandiae Ducis, auctoritate Caesareâ Germanice vulgatam, Latinitate donauit, Caesare volente; tacito suo nomine, Viennae Austriae MDCXXXV.
ALBERTVS KOIALOVVICZ, natione Lithuanus, ingressus in Societatem anno MDCXXVII. Scripsit soluto stylo
Elogia Imperatorum ex Austriacâ familiâ. MDCXXXIX.
ALBERTVS MORONVS, natione Italus, patriâ Cremonensis, habuit anno MDCXXXIX.
Orationem de Passione Domini, coram S. D. N. Vrbano VIII. quae cum aliis eiusdem argumenti edita est Romae MDCXL. in 12.
Expectamus ab ipsius calamo, quam iamdiu elucubrat, Historiam Ecclesiasticam.
ALBERTVS PIGLIOVVSKI, natione Polonus, edidit
Elogia Regum, Praesulum, Heroum, Heroinarumque, qui Societatem Iesu per Poloniae Prouinciam fundarunt. Cratouiae apud Valerianum Piatkovvski MDCXL. in 8.
page 10, image: s010
ALBERTVS MVRA, gente Italus, domo Taurinensis in Subalpinis seu Pedemontio, Concionatorem fere egit. Obiit peste sublatus in Monteregio Subalpinorum, anno MDCXXXIII. aetatis L. et XXXVI. quam ad Societatem accesserat. Reliquit parata praelo
Nauem institoris, opus ingens, de B. Virgine.
Historiam luis Pedemontanae, praesertim quae Montemregalem anno MDCXXX. afflixit.
ALBERTVS ROZCISZEVSKI, Polonus, in Borkouo natus, qui pagus in Masouiâ, in Palatinatu Plocensi est, ad Societatem tricenario maior accessit anno MDLXXXVI. in eâque Theologiae tam diligentem dedit operam, vt post traditas publice humaniores disciplinas, explicatamque Philosophiam, magnâ cum laude diuinam illam scientiam docuerit. Lublinense Collegium gubernauit aliquamdiu: sed ob eximias ad concionandum dotes, quibus fuit praeditus, totum se ad illud munus conuertit, gessitqueue, dum vires et valetudo siuêre, decennio Posnaniae, Lublini, Cracouiae. Cum Haereticis feliciter tum verbo coram non semel, tum scripto pugnauit. Obiit sexagenario maior, Sendomiriae die VII. Ianuarij anno MDCXIX. Edidit partim alieno, partim suppresso nomine, Opuscula nonnulla, fidei Catholicae et Societati aduersus vtriusque hostes propugnandae:
Contra venenatum libellum Ministri cuiusdam Caluiniani, qui contendebat Pontificem Maximum a daemone missum, tam efficaciter scripsit, vt os illi Ministro complicibusque perpetuo occluserit.
Disputationem de Ecclesiâ haud inutilem esse, contra Faustum Socinum Arianum, fortiter pro Ecclesiâ, sub nomine Andreae Medzybozij dimicauit
Responsionem ad calumnias cuiusdam, qui patrocinium Torunensium contra Iesuitas susceperat.
Orationem ad Senatum Equitesque Polonos, in quâ refelluntur ea, quae in Conuentu tum Proszeuiensi, tum Schedensi Torunenses Iesuitis obiecerant.
Orationem alteram contra Andream Volanum Sacramentarium, qui Clementi VIII. inscripserat Orationem, quâ persummam impudentiam ei persuadere nitebatur, vt se Pontificatu abdicaret. Edidit sub nomine Ioannis Bobolac
Defensionem Calendarij Gregoriani, contra Latosium Mathematicum, quam inscripsit Polonice, Latosie ciele, hoc est, Latosij vitulus, ob ineptias hominis quem confutabat.
ALBERTVS THEOBOLCIVS, Polonus, ex eâ Regni Prouinciâ quae Silesiae confinis, Minor Polonia nominatur, vbi in oppido Wiazd natus est. Viennae Austriae Societatem amplexus est, die IV. Aprilis anni MDLXI. ibique B. Stanislaum Kostkam sesquiannum in disciplinâ habuit; cui adolescenti tantum, in extremo praesertim morbo, confidebat, vt non mediocrem bene moriendi spem in eo se collocare praedicaret. Ex Austriâ, praeclaris inibi virtutum documentis relictis, cum Patribus, qui primi Prouinclam Poloniam colendam susceperant, venit; atque vt erat magno animo, et praeclaris munito virtutibus, breui effecit vt laboris eum sui non poeniteret. Nam cum esset humanioribus litteris apprime excultus, eas annis viginti prope continuis ita docuit, vt vulgo Ciceronis ore loqui a grauibus viris diceretur. Deinde vero quia et Graecas et Hebraicas non minus calluit, de capitibus fidei controuersis disciplinam eo maxime tempore aggressus est, quo multiceps haeresis ex Germania in Poloniam se penetrauit. Docuit etiam Theologiam de quaestionibus, conscientiae, et Concionatoris partes quatriennio sustinuit. Reliqua illi aetas in Missionibus, praesertim ad excolenda Religiosorum monasteria susceptis, expensa est; quae quantum se illi debere crederent, eo testati sunt, quod publicis exequiis defunctum, indictisque precibus ac sacrificiis prosecuti sunr. Quantum autem aegrorum ac pauperum fuisse luctum in tanti viri obitu putamus, quibus alendis sexies mille sexcentos sexaginta aureos mendicando corrogarat, et apud ciues oppignoratis eorum bonis collocârat, vt annui quadringenti Nosocomio in posterum redirent? Cum Posnania pestilente caelo multis annis continenter exerceretur, non discessit ille ab vrbe, sed plateas obibat, et peste afflatos tintinnabulo cogebat, riteque expiatos Deo enixe commendabat. Narrare solitus est ipse familiariter cuidam Patri, cum ante XL. circiter annos ex scriptis Casibus Toleti didicisset, nullas preces aut Deo gratiores, aut nobis esse salubriores iis, quae fierent pro defunctis, firmiter eam consuetudinem totâ se vitâ retinuisse. His confectus laboribus et studiis, in caelum, quo dudum aspirabat, vocatus est, cum vixisset in terrâ annos LXXVI. in Societate LI. vsque ad annum a Christo nato MDCXI. Sepultus postridie tantâ populi concurrentis frequentiâ, ob eius sanctimoniae opinionem, quantam templi angustiae non capiebant. Edidit
Disputationem celebrem contra Arianos, quam cum refutare illi fuissent aggressi, egregie rursus eorum machinationes reiecit.
ALEXANDER DE ANGELIS, natione Italus, patriâ Spoletinus, adolescens in Societatem ingressus est Romae anno MDLXXXI. Theologiam diu cum laude professus, studiorum deinde in Romano Collegio Praefectus fuit. Postea Ferrariam accitus a Cardinali Serra Legato, ibi mortuus est anno MDCXX. cum egisset ipse annos vniuersim LVIII. Scripsit
In Astrologos Coniectores, libros v. qui secundâ editione correctiores et nouis exemplis illustrati prodierunt Romae typis Bartholomaei Zannetti MDCXV.
Parabat Commentationes in Philosophiam ac Theologiam vniuersam, eas in illius operis quod edidit, praefatione pollicitus; sed mors intercessit.
page 11, image: s011
ALEXANDER BRIANTVS, Anglus, patriâ, vt coniectura est, Somersetensis, in Remensi Anglorum Seminario ad omnem virtutem et doctrinam institutus, atque initiatus sacerdotio, vt Catholicos aduersus Sectariorum improbitatem tueretur, in patriam regressus est. Biennio in eâ procuratione consumpto, non sine pretio laboris in manus hostium incidit; a quibus in Turrim Londinensem compactus, inediâ primum vexatus est; deinde adactis illi carnem inter et vngues pedum manuumque aciculis, dirissime cruciatus, inter illa tormenta vultu ad hilaritatem composito pro suis tortoribus Deum orabat. Sub haec in equuleo miserandum in modum laceratus est, vt solutis compagibus pene membra diffluerent. Post repetitum immanius idem tormentum, tertiâ vice, quâ dolor solet esse grauissimus, emisso Societatem ingrediendi voto, nullum illius sensum habuit. Tandem mirabili constantiâ animi, et oris suauitate, in ipso iuuentutis flore, vigesimum octauum nondum annum egressus, vna cum Edmundo Campiano, eodem die ac loco, eademque de caussâ, per idem mortis genus, palmam est adeptus, cum ante mortem admissus fuisset in Societatem. Accidit ea res Londini in Angliâ die 1. Decembris anno MDLXXXI. Exstat impressa in Commentario de persecutione Anglicanâ, et in Concertatione Ecclesiae Catholicae in Angliâ, eius
Epistola ad Paetres Societatis Iesu in Angliâ degentes, quâ postulat in Societatem admitti, scripta in carcere, plena spiritu diuino.
ALEXANDER CAPRARA, Italus, Bononiae nobili genere ortus, a primis annis ita se ad virtutem et bonas litteras applicuit, vt omnibus, atque imprimis Cardinali Palaeotto, propter pietatem, morumque grauitatem cum suauitate coniunctam, mirifice carus esset. Magistro vsus est Carolo Sigonio, qui eum suarum Iucubrationum scripsit haeredem, ratus a nemine alio extremam illis manum aptius impositum iri. Ad Societatem posthabitis omnibus, venit die XV. Septembris anno MDLXXX. in quâ statim ita ad legum obseruationem, obedientiam, orationis studium, omnemque virtutem incubuit, vt magnam de se iam tum fecerit expectationem. Philosophiae ac Theologiae studia eximiâ cum laude confecit. Graecas litteras ita calluit, vt eas publice sit professus: vti et de Conscientiâ quaestiones, in quarum tractatione excelluit. Saepius rexit in Societate Collegia, et ab suâ Prouinciâ iussus est Congregationi septimae Generali interesse. Franciscus Cardinalis Gonzaga ad Sacrae Inquisitionis tractationes, atque ad omnia sua consilia illo vtebatur: vota quatuor solemnia rite nuncupauit anno MDCI. Omnis virtutis laude floruit ad vsque extremum diem. Multus in orando; multus in se diuexando: nimirum coercere oportuit eius ardorem, ne ciliciis et flageilatione saeuiret in se praeter modum. Aestatem tolerabat in habitatione aestuosâ; hiemem vero procul ab igne. Nihil sibi quod ad rem vestiariam, aut ceteram attinet supellectilem, deposcebat; sed vtebatur inuentis, ingestisue. Somnum abrumpere solitus, ad precationem horae omnibus sociis communi, alteram ipse ante diurna negotia adiungebat: vespere quoque in templo longas orando moras ducebat, ita in diuina mentem abreptus, vt hunc tenerum pietatis sensum nequiret, vti reliquas fere virtutes faciebat, abscondere: et quoties se dabat occasio, partem in alios deriuabat, eo potentius, quod sermone simplici, minimeque fucato semper vteretur. Vir humilis et plane mansuetus, aliena semper commendare, nulli obloqui; pauperum se libentius auxilio, quam potentiorum impendere; et admirabili plane constantiâ per omnem temporum incommoditatem, Catecheticas a prandio scholas festis diebus adire. Ad omnes Praesidum nutus semper in promptu; et id virtutis, aetatisque vir, feminarum colloquia, qua poterat auersari; si non posset; obtutu in terram defixo quam brenissima faciebat. Demum maturus caelo abiit a nobis Mantuae die VI. Octobris anni MDCXXV. cum LXVI. ipse numeraret aetatis. Decessit cum tantâ sanctimoniae opinione, vt cadauer seorsim a ceteris ligneo inclusum conditorio reponi voluerint Moderatores; certatimque multi reliquias eius deposcerent; effigiem quoque ad venerationem exprimi curarint. Nostri certe cum sacra pro illo de more facerent, mirabiles se motus animorum profitentur expertos. Solemnes illi exequias cum elogio, multoque emblemate instaurarunt Catecheseos Administri; atque iterum iterumque Sodalitates Clericorum, atque opificum. Edidit in lucem Iuuenis priusquam in Societate esset, volente Cardinali Palaeotto, eleganti stylo
Tractatum de Benedictione Episcopali. Item Vitam S. Petri.
At in Societate existens
Caroli Sigonij libro de Regno Italiae apposuit extremam manum, Indicem, atque Epistolam Dedicatoriam quinque postremis libris respondentem; Francofurti apud Wechelianos MDXCI. et Venetiis apud Franciscum Senensem eodem anno impressam.
ALEXANDER COMVLEVS, gente Illyricus, pro suae nationis hominibus scripsit et edidit Romae typis Zannetti MDCVI. in 12.
Speculum Confessionis, linguâ Illyricâ, in quam etiam Doctrinam Christianam Roberti Bellarmini transtulit. Obiit Ragusae die 11. Iulij anno MDCVIII.
ALEXANDER DONATVS, Italus, Senensis, Romae diu Rhetoricam cum laude professus, humaniorum disciplinarum Professoribus praefuit, vir insigni modestiâ conspicuus. Obiit Romae die XXIII. Aprilis anno MDCXL. aetatis suae LV. Edidit
page 12, image: s012
Carminum volumen primum, tribus libris. Romae apud Iacobum Mascardum MDCXXV.
Sueuiam Tragoediam. Romae apud Franciscum Corbelletum MDCXXIX. et rursum vna cum aliis aliorum de Societate Tragoediis, duobus voluminibus comprehensis, Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum MDCXXXIV.
Artem Poeticam Libris tribus. Romae apud Guilielmum Facciottum MDCXXXI. in 16.
Romam veterem ac recentem, vtriusque aedificiis ad eruditam cognitionem expositis. Romae MDCXXXVIII. in 4. typis Manelphi Manelphij.
Vitam Pauli V. Pontificis Maximi compendio descripsit, quae operi Ciacconiano de Vitis Pontificum, cum aliorum auctariis Romae typis Vaticanis anno MDCXXX. impresso inserta secundis curis est, suppresso Auctoris nomine. Reliquit sub praelo
Constantinum, Poema Heroicum iusti voluminis. Prodiit demum cum aliis eiusdem argumenti,
Oratio de Passione Domini, quam an. MDCXXII. habuit ad Gregorium XV. P. M. Romae MDCXL. in 12.
ALEXANDER FAYN, natione Italus, patriâ Sauonensis, in Peruanâ Prouinciâ edidit
Exempla virtutum et vitiorum Tom. 11.
ALEXANDER FICHETVS, natione Sabaudus, ingressus in Societatem anno MDCVII. aetatis XIX. Concionator eximius, qui insignes in omnibus scientiis progressus fecit. Cum Lugduni Rhetoricam doceret
Corpus Poetarum emaculauit, et ex eo Chorum duplicem fecit cum sacrorum, tum profanorum; auxitque Musaeo Poetico et Rhetorico, tacito suo nomine, Lugduni apud Ludouicum Mugnet MDCXVI. in 4. Scripsit vero Gallice
Vitam B. Bernardi de Manton.
Ordinem vitae Christianae. Suppresso suo nomine.
Curritulum vitae spiritualis illi attribui a nonnullis audio, verum ipse pro suo non agnoscere dicitur; insuper et insulsa quaedam continere. Mihi eum videre non contigit.
ALEXANDER GEORGIVS, natione Gallus, ex oppido Fumensi, Dioecesis Remensis, vir fuit multâ pietate, religione, ac prudentiâ; qui Rhetoricam et Philosophiam publice docuit; et ad populum diu concionatus est. Aduersis rebus constantiam suam mire probauit: nam cum summis illis temporibus, bellorum, obsidionis, famis, quibus Lutetia Parisiorum sub finem superioris seculi conflictata est, Parisiensi Collegio Rector datus esset, Regiae necis intentatae reus cum aliis sociis postulatus, in vincula coniectus est, et in ergastulum tenebris foedum, quo scelestissimus quisque retrudi solet, compactus, virtutis suae radios clarius extulit. Animus tum illi prae quam alias etiam tranquillior, pietatis sensus vberior, per suauissimas lacrymas fras erumpens. In Iudicum tribunal tamquameus Maiestatis adductus, tam immoto vultu, tam constanti mente apparuit, vt oppugnatores suos fecerit salutis suae acerrimos vindices ac defensores. Hac procellâ defunctus Prouincialis Aquitaniae constitutus est; et post restitutam in Gallias Societatem, Parisiensis Professorum Domus habenas tenuit. Societatem dilexit obseruauitque tenerrime: eius propagandae, bonique eius nominis tuendi studium impense habuit. Obedientiam a subditis accuratam exigebat; suis ipse moderatoribus omni tirone promptior, vel iam grandaeuus, obtemperabat: nullo vnquam periculo deterritus, quo minus illorum imperia exhauriret. Acutissimos calculi dolores mirâ patientiâ tulit; quibus tandem confectus inter pia colloquia expirauit Parisiis die IV. Iunij anno MDCXXI. aetatis suae LXXIV. ab initâ Societate LIII. in quâ ante annos XXX. quatuor fuerat vota solemnia professus. Scripsit
Tractatum de signo Crucis, quae anno MDXCIII. passim in Galliâ in linteis, et sacris et communibus extraordinarie apparuit.
ALEXANDER GHERARDINVS, natione Italus, patriâ Mediolanensis, acri vir ingenio, qui concionando et gubernando vitam duxit. Dixit Vercellis in templo Praedicatorum Italice, ediditqueue
Orationem in laudem S. Hyacinthi. Item
Discursus de filio prodigo, etiam Italice Mediolani apud Benedictum Somascum MDCXX. in 4. obiit diem suum XXVII. Septembris MDCXXX. aetatis LXXI. initae Societatis LII.
ALEXANDER GOTTIFREDVS, Italus, Romanus, acri vir ingenio, et idoneo ad omnem litteraturam; Poeta insignis, et Orator praestans; Philosophiam in Romano Collegio egregiâ cum laude docuit: inde ad Hibernici, quod Ludouicus Cardinalis Ludouisius in Vrbe fundauit, exordia congruis institutis temperanda translatus, non ita multo post Rector Seminarij Romani constitutus est, Idque iam administrare laudabiliter pergit. Dixit atque edidit insignem
Orationem in funere Virginij Caesarini ad S. P. Q. R. dum ei in aede Virginis Capitolinae publico sumptu parentaret. Romae apud Alexandrum Zannettum MDCXXIV.
Effata Peripati Christiani, partibus tribus defensa a Carolo Roberto Academiae Partheniae Principe pro Philosophicâ Laureâ suscipiendâ in Collegio Romano Societatis Iesu Romae apud Franciscum Corbellettum, MDCXXXII.
Prodiit demum cum aliis eiusdem argumenti,
Oratio de Passione Domini, quam an. MDCXXIX. habuit coram S. D. N. Vrbano VIII. P. M. Romae MDCXL. in 12.
ALEXANDER MACCHVS, Italus, Cremonensis, edidit Italice
Discursum dictum in templo S. Fidelis Domus Professae Mediolanensis, pro Electione in Regem Romanorum Ferdinandi III. Austriaci. Mediolani per haeredem
page 13, image: s013Pacifici Pontij et Picagliae MDCXXXVII.
ALEXANDER PELLEGRINVS, natione Italus, patriâ Picenus Matelicanus, Firmi ac Recineti Collegiis praefuit, et praeest nunc Perusino; edidit
Euangelium S. Matthaei paradoxis illustratum Romae typis Francisci Corbelletti MDCXXXVIII. in fol.
Orationem de Passione Domini, habitam anno MDCXL. coram S.D.N. Vrbano VIII. P. M. quae cum aliis eiusdem argumenti prodiit Romae MDCXL. in 12.
ALEXANDER REGOVRDVS, natione Gallus, patriâ Castronouariensis, dioecesis S. Papuli, natus anno MDLXXXV. et iuuenis in Societatem ingressus, cum annum aetatis ageret XVII. Vir fuit singulari eruditione ac pietate, Dei gloriae salutisque hominum amantissimus, Philosophiam ac Theologiam publice docuit. Sacras multis in locis, magno hominum concursu ac fructu, conciones habuit. Collegium Cadurcense rexit. Obiit Tolosae XXVI. Martij MDCXXXV. scripsit linguâ Gallicâ
Demonstrationes Catholicas, seu, Artem reducendi Haereticos ad fidem orthodoxam. Parisiis apud Carolum Rouillard MDCXXX.
Opera Theologica ex recenti controuersiâ, in tres tomos digesta, et eiusmodi tractatus alios, nimirum
Anti-Caluinum,
Apocarteresim Chamerij,
Ministrum infidelem.
ALEXANDER VALIGNANVS, natione Italus, patria Theatinus, nobili genere ortus; insigni corporis proceritate, aetate florens, Iurisprudentiae scientiâ instructus, Cardinalis Altaempsij Auditor, Societatem nostram expetiuit Romae, anno salutis MDLXVI. in eamque a B. P. Francisco Borgia Praeposito Generali magnis precibus se admitri postulauit. Admissus est, probatus, et ad nostrum Institutum consormatus, ac Theologicis litteris excultus anno nostrae salutis MDLXXIII. a P. Euerardo Mercuriano (qui in Generalatu B. P. Francisco Borgiae successerat) in orientis solis Indiam missus est, vt Visitatoris munus in remotissimis illis Prouinciis obiret: vbi ad extremum vsque vitae diem perseuerauit, magnâ Nostrorum vtilitate, populorum admiratione ac fructu, et Christianae fidei propagatione. Perlustrauit namque Iaponenses insulas non semel, et ex illis celebrem illam a tribus Regulis legationem ad Apostolicae Sedis venerationem eduxit. Chinam attigit, in eiusque salutem procurandam omnes conatus intendit; et totum illum longissimae nauigationis tractum, qui inter Goam et Malacam, atque inde vsque in Iaponiam interiacet, et Visitator, et Praepositus Prouincialis saepenumero peragrauit. Praeter ceteras autem excellentes virtutes, quibus erat ornatus, fuit in eo tam singularis Barbarorum conuertendorum ardor, vt nihil aliud cogitatione versaret, quam quomodo fidem quam longissime proferret. Numquam eum regionum longinquitas, stinerum difficultas, periculorum multitudo fregêre: dixisses hominem recreari laboribus, incommoda appetere: et quidquid inceperat incredibili constantiâ prosequebatur. Macaum e Iaponiâ reuersus erat, vt Nostros in Sinis visitaret, iamque ad id facultatem a praecipuis Magistratibus acceperat, cum in lethalem morbum incidit, qui vitam viri immortalitate dignissimi, et spes maximas breuissimo tempore incidit. Die igitur XX. Ianuarij, anno supra secularem sexro, cum nouem supra sexaginta sanctissime decurrisset, ad laborum suorum praemia in caelum, vti speramus, euolauit. Vir quem vere Apostolum Orientis non dubitat appellare Theotonius Brigantini Ducis filius, Archiepiscopus Eborensis, in praefatione litterarum Iaponicarum a Patribus Societatis scriptarum, quas Lusitanice curauit imprimi. Scripsit praeclaros
Commentarios ad Iaponios, ceterasque Indiae nationes Christianae fidei mysteriis imbuendas, duobus libris comprehensos, quos Antonius Posseuinus ad calcem tomi 1. suae Bibliothecae adiecit, suntque illius operis X. et XI libri. Item
Apologiam pro Societate Iesu.
Litteras de statu Iaponiae et Chinae, plurium annorum MDLXXXVII, MDLXXXIX. MDIC.
Martyrium Rodulphi Aquauiuae, et quatuor Sociorum eius ex Societate Iesu, impressum Italice Romae, Latine Pragae MDLLXXXV.
De Chinensium admirandis exstare scriptum, quod huic Auctori nonnulli tribuant, refert Petrus Iarricus tom. 2. Thesauri Rerum Indicarum l. 2. c. 17.
ALEXANDER VRSINVS S. R. E. Cardinalis e nobilissimâ Romanos inter Principes familiâ, Ducem Bracciani parentem habuit, natus paterno in oppido, ibidemque denatus. Primam pueritiam Florentiae transegit cum Hetruriae, et Lotharingiae Ducibus educatus. Senis ac Pisis Iuri Canonico dedit operam: Romae Philosophos audiuit et Mathematicos. Adamauit eo tempore, expetiuitque Societatem, sed iustas ob causas repulsam passus, animum nihilominus ad omnem virtutem intendit. Annos natus XXII. in Cardinalium numerum a Paulo V. die alterâ Decembris anno Domini MDC XV. adlectus est; in quo dignitatis fastigio mirum quantis bonarum artium ornamentis decoratus effulserit. Erat corpore sanguineus, succulentus, torosus, elegans; moribus affabilis, sed maturus et grauis; eloquens atque eruditus, sed integer simul ac constans, et candidissimi moris ac pectoris, sine vllo oris cordisque dissidio: viuum deinde exemplar et speculum innocentiae, castitatis, modestiae, humilitatis, pudicitiae, caritatis, patientiae, mortisicationis, poenitentiae, contempus sui et mundi, integritatis, magnanimitatis,
page 14, image: s014beneficentiae, zeli. Succurrebat afflictis, viduis, orphanis. Aegris in nocosomio suâ saepe manu cibum porrigebat, pedes abluebat: quo facto nonnullos Sectarios virtutis splendore perstrictos Ecclesiae lucrisecit. Bracciani Sodalitium e ciuibus, aulicisque instituit, in quo ipse Praefectum, ipse Concionatorem, ipse verberationis hebdomadariae, et omnis Christiani officij antesignanum agebat. Christi Domini Passionem tenerrimâ semper veneratione recoluit: aeneam ipsius cruci affixi effigiem, extantibus clauorum cuspidibus asperatam, ad nudum pectus gestabat, quam manu saepius admotâ, non sine vulnere et sanguine apprimebat. Preces horarias de Passione Domini composuerat, quas quotidie recitabat. Sacrosanctam Eucharistiam officiosissime coluit. Sacrum faciebat quotidie, praemissâ peccatorum Exhomologesi: saepe Confessario sacrificanti ministrabat. Venerabile Sacramentum, si quando occurrisset, vel ad vilissima infirmorum tuguria, quamuis ardente die, aperto capite, longâ viâ prosequebatur. Deiparam quoque impense amauit, paratus; si res ferret, eius caussâ vel sanguinem profundere: id ipse voluntariâ flagellatione in omnibus eius peruigiliis faciebat. Tantus sui corporis per cilicia, verbera, inediam castigator, vt indiguerit fraeno. Mansuetissimus fuit inter iniurias, et earum magnanimus condonator. Fuit nonnemo, qui nullâ laesus iniuriâ, paratis insidiis Cardinali necem moliretur: quod cum non cessisset ex sententiâ, contumeliosâ epistolâ ipsius gloriam multiplici conuicio lacerauit. Redditae Cardinali sunt litterae, sacris iam iam operaturo: eas legit iis oculis, quibus leguntur officiosae; tum caelum suspiciens, Tandem aliquando oblata est, inquit, optatissima occasio iniuriae condonandae, propter te, tuoque exemplo, Deus. Sic elocutus, epistolam, et cum illâ inimicitiam rescidit; et ne quod exstaret iniuriae vestigium, quod persequi possent olim consanguinei, mox ad ardentem cereum exussit. Pecuniae contemptor fuit in paucis. Legationem Aemiliae bene quaestuosam sibi a Gregorio XV. commissam cum redituum suorum dispendio administrauit. Nimirum annonam per tempus caritatis viliori distrahebat pretio in populum, quam de suo comparasset. Retardatas seu causas reorum in carcere, seu rusticanorum hominum in aulâ ad se aditus, ne quid vtrique vel impendij diuturnitate, vel quaestus iacturâ detrimenti caperent, erogatâ de suo pecuniâ compensabat. Societatem Iesu, quam iuuenis ambiuerat, tenerrime semper complexus est; eius incrementis aeque ac suis, et studuit, et gratulatus est. Regulas illius semper habuit ad manum, vt ex earum normâ se formaret; eius sese Exercitiis quotannis excoluit: denique mutuis cum Societate certauit officiis, particeps ipse effectus promeritorum eius, et viuens mortuusque Sociorum suffragiis recreatus; quos ipse defunctos suis vicissim suffragiis, tamquam vnus ex illis prosecutus est. Tandem cum anno MDCXXI. de obitu Cardinalis Bellarmini Rauennae intellexisset, quem ipse vt Patrem et Ducem vitae obseruabat, et quasi rarum sapientiae virtutisque exemplar intuebatur, sancto quodam [?]stro incitatus, dedit ad A.R.P. MVTIVM VITELLESCVM Praepositum Generalem Societatis litteras, quibus se penitus, quoad dignitatis ratio patiebatur, cum vetitus esset eam dimittere, Societati dicauit, votis eadem temperatione nuncupatis: vixitque deinceps in Romanam Societatis Prouinciam adscriptus, vsque ad XXII. Augusti diem anni MDCXXVI. quo post octiduanam febrim, Sacramentis rite procuratus, Bracciani cum tenerrimo pietatis sensu, et aeternitatis vehementi cupiditate, defunctus est, annos circiter XXXIII. natus. Cor Romam delatum, ex eius voluntate in Bellarmini sepulchro tumulatum est. Scripsit tacito suo nomine Tractatus duos, indices amorum suorum; alterum
De Christi Cruce et Passione. Alterum
De Sponso Deiparae Iosepho. Adornabat praeterea geminum opus, vnum
De Regum vnctione; alterum iusti voluminis
De Regno, omni ernditione refertum Iuris diuini et humani; cuius vestigium per singulas partes, et capita distributum reliquit, ex sacrâ primorum quatuor Regum historiâ, singulis capitibus disserendi argumentum praefigens; explicaturus videlicet Regnorum initia in Saule, in Dauide progressus, in Salomone consistentiam, declinationem in Roboamo. Hoc vestigium, vna cum doctissimis commentariis Ioannis Hieronymi de Sepranis in libros Regum, expectamus a P. Fabio Ambrosio Spinola, studiosissimo bene merendi de posteritate.
ALOYSIVS GOMEZ, natione Hispanus, domo Toletanus, vir Theologiae scholasticae, et Moralis peritissimus; Ius etiam Canonicum aliquando professus. Nauigauit in Philippinas insulas, aerumnarum, et salutis hominum sitiens, quam totos XXX. annos omni operâ, indefessâ caritate proeurauit; osor otij maximus; legum nostrarum obseruatione, sui despicientiâ, corporis afflictatione, aduersorum tolerantiâ illustris; parum sollicitus cuiusnam tandem criminis reus ageretur, modo culpâ vacaret. Duas Indigenarum linguas breui tempore omnino perdidicit; quibus exinde ad multorum salutem est strenue vsus. Sodalitatem B. Virginis Manilae primus et Seminarium S. Iosephi instituit, et cum laude rexit. Hydrope fatigatus cum sacrificare non posset, Dominicis festisque diebus ad templum communicaturus reptabat, donec iam lecto se mouere nequisset. Tandem Sacramentis rite instructus obiit in Manilano Collegio Calendis Martij anno MDCXXVII. aetaris suae LIX. a quo inierat Societatem XL. et
page 15, image: s015XXX. a quo in eas insulas traiecerat. Scripsit ad Insulanorum salutem promouendam
Opuscula plura de rebus diuinis, linguâ Tagallicâ, cuius in aliquot Philippinarum insulis est vsus.
B. ALOYSIVS GONZAGA ex Serenissimâ Mantuae Ducum prosapiâ, Marchionis Castilionensis S.R.I. Principis filius primogenitus, Castellione, oppido paterno inter Mantuanum agrum et Brixiensem sito, natus est die IX. Martij MDLXVIII. Anno aetatis septimo deliberatâ mente in Deum conuersus, ab ipsâ statim pueritiâ virtutis perfectionem adeptus, perpetuis eam incrementis adauxit. Vbi animum a rebus caducis ad Religiosae vitae amorem inflexit, Deiparae monitu Societatem Iesu ceteras inter familias delegit: a parente, qui toto triennio renisus est, inuictâ constantiâ, vt ad eam sibi liceret accedere, nutum expressit. Ingressus est Romae die XXV. Nouembris anno MDLXXXV. Vixit in Societate sex annis, tirocinio ac Philosophiae et Theologiae studiis intentus; quibus nondum ad finem adductis, sed absolutissimae sanctitatis merito maturus aeternitati, die atque horâ mortis praenuntiatâ, quae fuit vespertina circiter tertia post solis occasum, XX. Iunij MDXCI. Româ euolauit in caelum, iure puritatis Euangelicae nomen ANGELICI consecutus. Eum multis illustrem miraculis, an. MDCVI. Paulus V.P.M. BEATVM appellauit, et die XXXI. Mar. MDCXVIII. publico ad aras cultu insignem fecit, primum e Scholasticis et omnino e Societate secundum, cui honoris ea praerogatiua obuenit: Gregorius XV. diplomate dato II. Octobris an. MDCXXI. firmauit, et datam a Paulo V. facultatem latius extendit. Carolus I. Dux Mantuae argentum Aloysij signauit imagine, hac Epigraphe: BEATVS ALOYSIVS GONZAGA PROTECTOR MANTVAE; nimirum cui ceteros inter Caelites Tutelares, eius vrbis patrocinium ab anno iam tum MDCXXVIII. publicâ auctoritate delatum est. Nihil hîc addam de ipso amplius, cum sit in manibus Historia de eius vitâ et moribus a Virgilio Cepario accurate conscripta. Scripsit Aloysius ex voluntate Vincentij Bruni, quem animae tum suae institutorem habebat,
Meditationem de Angelis, bipartitam, sane vberem, et pietatis plenissimam, quam idem Brunus nonam inseruit parti II. suarum Meditationum de mysteriis Vitae Christi; et posteâ Ceparius subtexuit Vitae Aloysij. extatque cum Opusculis B. Francisci Borgiae excusa Turnonij per Guiliel. Linoceirum MDCXI. in 24. Item alteram
Meditationem de Humilitate, eum scripsisse auctor est Antonius Posseuinus, in Apparatu sacro, quam ait sub ipsius nomine non prodiisse. Demum adiecit Ceparius vitae ipsius recensitae et Italice recusae anno MDCXXIX.
Concionem ipsius quam Italice dixit ad Socios in Collegij Romani triclinio cum Theologiae illic operam daret.
ALOYSIVS IVGLARES, natione Italus, patriâ Niciensis, anno MDCXXII. Societatem ingressus, Eloquentiam hodie cum laude Genuae profitetur. Edidit Italice
Orationes aliquot funebres, Iv Victorij Amedei Ducis Sabaudiae. II. Marchionissae S. Germani. III. Principissae Masserani.
Orationem de Venerabili Sacramento Taurinensi. Latine vero
Elogium Marescialli Toras.
Librum cui titulus: Christus Iesus, hoc est, Dei hominis Elogia Centum. Genuae typis Io. Mariae Farroni etc. MDCXLI. in 4. Item alteram hoc titulo:
Infulatae Virtutes, in ingressu in suam Ecclesiam Archiepiscopi Taurinensis
ALOYSIVS ODESCALCVS, natione Italus, patriâ Comensis, a prima adolescentiâ Societatem complexus, mire profecit tum in reliquis disciplinis, tum maxime in Philosophiâ, quam Romae multos annos magnâ cum laude professus est. Missus deinde in Transsiluaniam, Sigismundum Battoreum, Principis filium, Stephani Poloniae Regis patrui illius rogatu diligenter erudiit, sed ab inclementiâ caeli morbum contraxit, quo brachiorum et pedum vsu fere amisso, reportatus est in Italiam, Patauiique substitit; vbi singularem in morbis patientiam Nostris, et eximiam in magno ingenio, doctrinâque modestiam patefecit. Studiosae Patauinae iuuenturi, in morbi dolorumque intermissionibus, scholas habuit extraordinarias de singularibus Mathematicorum dissicultatibus, in Gymnasij cathedram Sociorum brachiis delatus, mirantibus auditoribus, qui frequentes accurrebant, et ingenij vim, et cupiditatem de omnibus bene merendi. Profectus denique Puteolos hortatu Medicorum ad aquas sulphureas, paulo post Neapoli viram cum morte commutauit. Reliquit praeclarum opus (quod a peritis magno in pretio habetur) ac summo studio ex omnibus Graecis Philosophis, atque Aristotelis interpretibus collegit, atque ex illis doctrinam Peripateticam eruit, auxit, illustrauit. Quod tamen morte impeditus Aloysius expolire non potuit
ALOYSIVS SIDEREVS, Italus, emisit in lucem opusculum patrio idiomate conscriptum, apprime pium, cui titulus est,
Fasciculus Myrrhae, seu Considerationes variae de plagis Christi. Romae per Corbellettum MDCXXXV. Verum Auctor illius est Vincentius Caraffa Prodiit Gallice translatum ab alio Nostro.
ALOYSIVS SDINOLA, Italus, e nobilissimâ inter Genuenses familiâ, adolescens Romae ad Societatem venit, in quâ Octauij nomen, quod gerebat, in Aloysij mutauit, reuerentiâ et affectu in B. Aloysium Gonzagam, cuias imitandi studio ducebatur. Viuit etiamnum et Dei gloriae seruit, tum aliis Societatis muniis[?]tum imprimis
page 16, image: s016concionando cum laude et fructu auditorum. Scripsit suppresso nomine,
Itinerarium pietatis ac doloris, per eos gradus quos Rex dolorum suis passibus et sanguine consecrauit. Romae typis Zannetti MDCXXV. in 12.
ALOYSIOS alios vide infra in verbo LVDOVICVS.
ALPHONSVS AGAZARIVS, natione Italus, patriâ Senensis. Is cum Brixiae celebrem iniisset Sacerdotum Congregationem, famâ Societatis permotus, nomen illi cum omnibus sui coetus sodalibus dedit anno MDLXVII. aetatis suae XVIII. in quâ cum primus Collegij Anglorum de Vrbe Rector, et Romanae Domus Professae Vice-Praepositus fuisset, demum in Collegio Romano diem obiit XXX. Martij MDCII. Scripsit
Vitam Eduardi Trogmortoni adolescentis Angli; quam suis inseruit Commentariis de Perfecutione Anglicanâ Didacus Yepes lib. VI. cap. IX. Hispanice.
ALPHONSVS DE ANDRADA, Hispanus, patriâ Toletanus, vir Dei caritate et animarum zelo feruens, operarius insignis, Qualificator sanctae Inquisitionis, cuius modestiae, quia in viuis etiamnum est, plura condono. Edidit
Sermones aliquot, idiomate, nisi fallor, Hispanico. Item Hispanice Discursus de Baptismo B. Virginis Mariae. Madridij per Ioannem Sanchez MD CXXXIX. in 4. Parat praelo
Tractatum de Missionariis.
Exhortationum ad Sodalitates tomos II.
Habeo penes me Relationem manuscriptam expeditionis, quam auctoritate Superiorum instituit in insulas Canarias per annum MDCXXXI. et duos sequentes, quam suo tempore lucem visuram existimo. Habet in promptu propediem editurus
Ducem ad virtutem, seu, De imitatione B. Virginis.
ALPHONSVS DE ARAGONA, natione Italus, domo Neapolitanus, piis natus parentibus anno MDLXXXV. Societatem ingressus est anno MDCII. et tirocinium, studiaque omnia Neapoli confecit, tantâ iam tum virtutis commendatione, vt B. Aloysio Gonzagae, cuius erat ex recente memoriâ celebris claritudo, quam proxime conferretur. Anno MDCXVI. nauigauit in Paraquariam, a P. Ioanne de Viana, qui Procurator inde venerat in Vrbem, inuitatus ad messem animarum. Biennio in Vrbe Assumptionis pueros ad rudimenta Latinitatis instituit, cum insigni modestiae, humilitatis, caritatis, ceterarumque virtutum documento. Verum cum an. MD CXXIX. vastam Vruaij Prouinciam Deus Euangelio aperiret, designatus Alphonsus est, qui pro mensurâ votorum suorum, comes iret ad eam gentem P. Rocho Gonzalez, et particeps fieret amabilium aerumnarum. Vnam ibi Reductionem (sic vocant coetus Indorum, quos a vagâ viuendi consuetudine collectos, reducunt in communis vitae societatem) sub Conceptionis nomine administrauit, excitato sibi congestis e paleis tugurio, et sacello ad sacrificandum. Vasta circum solitudo, et rerum vitae necessariarum egestas ingens: radicibus fere et leguminibus, quando nec illa deficiebant, vitam tolerabant. In eâ vastitate, cum vitae integerrimae documento, mirabili patientiâ, atque operosissimâ caritate opus Dei promoueret, solemnia quatuor vota professus est. Quid ibi laborum sustinuerit, quid adierit periculorum, quoties, vt commissum sibi gregem tueretur atque augeret, per saltus et tesqua discurrerit, vulnera exceperit, sanguine humum imbuerit, extrema omnia Apostolico animi ardore tentârit, haud facile explicatu est. Ex eâ contentione morbum contraxit, ad cuius curationem ad Collegium Assumptionis deportatus est: sed vi pertinaciâque mali omnia remedia superante, ibidem pie mortuus est, Sacramentis prius omnibus procuratus, ad diem X. Iunij MDCXXIX. Postri lie solemni ritu parentauit illi Proepiscopus, in celeberrimo conuentu Cleri vtriusque, Regij Gubernatoris, et populi vniuersi, quos opinio sanctimoniae eius ad funus cohonestandum excitauerat: fuit enim tam luculentis ornatus virtutibus, quam virum Apostolicum in medio nationis prauae oportebat. Conuersatio eius semper in caelis, vbi luminis voluptatisque diuinae copiam trahebat. In caeli Reginam et in eius filium Iesum Assertorem nostrum incredibilis obseruantia, amor tenerrimus. In egenos de pauperrimâ suâ paupertate erat impense munificus: in mortalium salute procurandâ diligens atque impiger, et periculorum quorumcumque contemptor. Societatis nostrae et institutorum eius admirator et amator praecipuus, tamque accuratus obseruator, vt nullam eius regulam sit visus violasse. Quam diues animi, tam erat pauper corporis bonis: vestitus illi plurimum lacer et victus pertenuis; supellex tota pauculae e papyro imagines, fouendae pietati. Puritatem in se semper expressit Angelicam; et constans opinio est, virginitatis illi decus stetisse illibatum. Obedientiâ denique, sui contemptu, studio mortificationis, corporis afflictationis, omnique aliâ virtute tam fuit cumulatus, quam decebat eum quem Deus elegerat in Doctorem gentium barbararum: quarum etiam commodo scripsit idiomate Guarano, cuius est in Paraquariâ vsus,
Vocabularium ingens duabus partibus comprehensum.
De Linguae Guaranae particulis, quibus nimirum omnis eius ornatus definitur.
Praecepta Syntaxeos.
Sermones ad populum.
Dialogos de Sacramentis, et aliis fidei Mysteriis.
Cantiones perelegantes de iisdem.
ALPHONSVS AVILA, natione Hispanus, patriâ
page 17, image: s017Bellomontanus, disertissimus concionator, qui Euangelicum hoc munus plus annis XXX. obiuit, et Palentinum Collegium aliquando rexit. Obiit Malacae XXI. Maij MDXCVIII. Edidit
Concionum tomos II. partem nimirum hiemalem et partem aestiualem. Antuerpiae typis Andreae Bacx, sumptibus haeredum Martini Nutij, et Ioannis Hestroy MDCX. in 4.
ALPHONSVS DE BARZANA, natione Hispanus e Baeticâ Prouinciâ, patriâ Cordubensis, Magistri Ioannis de Auila Concionatoris eâ tempestate Apostolici discipulus, cum ad Ethnicorum conuersionem semper auide inhiasset, eamqueue ob rem XV. ipsos annos perseuerasset ingressum in Societatem opperiens, a quâ domesticorum suorum difficultatibus prohibebatur, tandem anno MDLXV. receptus, cum aliquamdiu iam Baeticam Prouinciam concionando percurrisset; in Peruanum Americae Meridionalis Regnum anno MDLXIX. cum aliquot Sociis missu B. Francisci Borgiae Praepositi Generalis profectus, magnam aetatis partem in Tucumaniâ et Paraquariâ mediterraneis Proumciis transegit, et plurimos mortales Apostolicâ praedicatione Christo lucrifecit, non Indigenis minus, quam Hispanis procurandis intentus. Vndecim omnino gentium illarum linguas percalluit, quarum beneficio diuersis nationibus per XXIII. annos, omnibus periculis et sudoribus posthabitis Euangelium praedicauit: donec exeunte anno MDXCV. graui paralysi repente oppressus, omnes corporis sensus prorsus amisit, ita vt ad sex horas iaceret exanimato similis. Postea sensim ad se rediit, balbutiente linguâ, vt quae diceret exprimere non posset. Cuscum delatus, aerumnosam ibi vitam, et Apostolicis laboribus diu exercitam, laudatissimus senex tranquillo fine conclusit Calendis Ianuariis anni MDXCVIII. cum annos LXX. viuendo superasset, primus Sociorum, qui Regiam illam Ingarum vrbem suo occubitu decorauit, cum idem ipse postremum Ingam, ad quem ius Regni priscum pertinebat, sacro ab se ablutum Baptismo, Carolum appellatum, ad pie Christianeque moriendum instruxisset. Vir fuit Barzana, quem et Peruuij vulgo Apostolum suum nominant; et Nostri qui in missionibus illis difficillimis versantur, tamquam verum Apostolici spiritus exemplar, bonumque eius muneris magistrum sibi proponunt imitandum. Saepe cum aliter non posset impositus in sedem, aut feretrum potius, quasi efferretur mortuus, succollantibus aliis multa loca circumiit, egregius venator animarum. Saepe diuinitus ad longa spatia breuissimo tempore transferebatur, vt opem adferret mortalibus; constat eum horis vndecim aliquando decurrisse iter octidui. Ceterum pedes instituebat semper expeditiones suas, omni aeris inclementiâ contemptâ. Crebro praesentissimis periculis a Deo ereptus est; crebro quinos senosue dies sine cibo extraxit, solâ pastus Eucharistiâ. Sngulis noctibus ad orandum surgebat; quod illi studium diabolus multâ vexatione, totis duodecim annis conatus est excutere, sed nihil nisi ad augendam homini coronam profecit; qui toties de aduersario relatâ victoriâ, contemptim increpitum, scipione iam a se per ludibrium abigebat. Quamquam et contrariis eum armis etiam infestabat, nimirum cum se illi aliquando cogitanti attentius, quâ posset arte efferatos quosdam populos Christo adiungere, superbus ille spiritus horribili formâ obiecisset, Pater nihil exterritus obuiam illi processit, et, Sede, inquit, in hac sede meâ, quia me dignior es; quam submissionem ille non ferens cum horrendo vlulatu se inde proripuit. Visus haud vnâ vice est propheticâ luce illustrari, saepe cogitationes aliorum occultas, saepe quae post erant futura praenuntiabat. Erat Limae vir e religiosâ familiâ, doctrinae et virtutis opinione apud vulgus laudatissimus Franciscus de Cruce. Hunc cum in publico doctorum hominum consessu vidisset contentiosius quaedam asserere, coram admonuit, ni vitam et doctrinae quaedam capita corrigeret, fore vt olim flammis a sacro fidei Magistratu viuus traderetur: neglexit ille; et detectis postmodum erroribus, cum iis peruicaciter adhaeresceret, velut obstinatus haeresiarcha, qui se humani generis Seruatorem prae Christo venditabat, incendio abolitus est. Deo ac Deiparae fuit perfamiliaris, atque ab iis multa beneficia exorabat. Infantis Iesuli memoriam gratâ veneratione recolebat, habebatque semper signum ipsius arte sculptoriâ formatum, quod per noctem sibi ad lecti caput admouebat. Id cum in extremâ aegrotatione fuisset nocte quadam oblitus, et infirmorum curatorem inclamaret, vt suum sibi dilectum porrigeret, ipse se stitit coram sancto infans, dicens, Ne fatigere, en hic ego tecum sum. Scripsit hic Tucumanensium Apostolus, quo modo eum passim appellant, in multarum gentium vtilitatem
Lexica.
Praecepta Grammatica.
Doctrinam Christianam.
Catechisinum.
Librum de Confessionis ratione, multis additis precationibus, sermonibusque, quinque Indorum linguis, quarum longe lateque per Americae Australis mediterranea vsus est, Puquinicâ, Tenocoticâ, Catamareanâ, Guaranicâ, Natixanâ, quam etiam Mogaznanam vocant, ad quas plurimae aliae reducuntur.
ALPHONSVS DE CASTRO, Hispanus, natus Toleti. Theologiam olim Ocaniae cum Gabriele Vasquez professus, Domui professae Hispalensi primum, Mexicanae deinde Prouinciae praefuit. Inde redux cum Baeticae Prouincialis esset
page 18, image: s018designatus, Hispali ad Episcopum Pacis Iuliae ob res grauissimas iter ingressus, in viâ morbum contraxit, ex quo plenus dierum et bonorum operum in Collegio Fregenalensi fato concessit an. MDCX. aetatis suae LXIX. Inter varias Morales materias inchoatas reliquit opus elaboratum
In constitutionem Clementis VIII. de largitione munerum vtriusque sexus Regularibus interdictâ: quod hactenus excusum non est.
ALPHONSVS DEZA, natione Hispanus, patriâ Complutensis, Theologorum Scholasticorum nostro seculo lumen: cum summâ apud omnes esset expectatione, multaque excellentis ingenij in Academiâ Complutensi dedisset argumenta, spes omnes seculi abrupit, et haerentis (vt D. Hieronymi verbis vtar) in salo nauiculae funem magis praecidit quam soluit, seque totum in securissimum Religionis portum intulit; nosterque factus est anno salutis MDLVIII. Porro eadem in Complutensi Academiâ, viginti et amplius annos sacram Theologiam professus est, ac D. Thomam Aquinatem explanauit, tanto ingenio, iudicio, perspicuitate, argumentorum pondere, vt omnium sapientium sententiâ nulli Theologorum secundus videretur. Erat enim D. Thomae sententiae curiosus indagator, illustris interpres, acerrimus propugnator. Sed in Alphonso Deza tam excellens eminebat religio, tanta se efferebat atque omnes in partes effundebat virtus, vt in illo cum summo ingenio perfecta humilitas; cum perspicacissimo intellectu incensus certaret affectus; cum singulari doctrinâ admirabilis obedientia, et cum exquisitâ prudentiâ coniuncta esset sancta columbae simplicitas. Denique cum illum omnes suspicerent, laudarent, in oculis ferrent; ipse solus se despiciebat, pro nihilo se reputabat, omnium se pedibus subiiciebat. Quocirca et viuus tamquam doctrinae et vitae magister, ab omnibus, etiam Magistris et Praeceptoribus, habitus atque cultus est; et mortuus, ceu parens quidam defletus ab vniuersâ Academiâ Complutensi anno salutis MDLXXXIX. quo vitam cum morte commutauit. Obiit XXIII. Ianuarij Toleti, cum Professae Domus nostrae gubernationem Praepositus sustineret, ac prudenter administraret, annum sexagesimum nondum ingressus. Quem in catalogo nostrorum Scriptorum pono; quoniam, etsi eius scripta nondum exierunt in lucem, multos tamen reliquit discipulos et Scriptores, qui campos suos ex illius fontibus irrigarunt; et ab Alphonso Deza sapienter tradita, luculenter ipsi, atque eleganter posteritati commendarunt. Extant
Francisci Bergiae Gandiae Ducis, qui postea fuit Praepositus Generalis Societatis, pia opuscula, ex Dezae Latinâ interpretatione, impressa primum Salmanticae per Matthiam Garciam MDLXXIX. deinde Moguntiae, Antuerpiae, et alibi. Ipsius vero extat aureus
Libellus de Oratione mentali; Hispanice iam olim Limae impressus.
ALPHONSVS EZGVERRA, natione Hispanus, ex ciuitate Alfaro, prope quinquagenarius ad Societatem Compluti venit. Conchensis Collegij Rector extitit. Obiit Compluti XVII. Iulij anno MDCXXXVII. Edidit librum inscriptum
Gressus sanctissimae Virginis.
ALPHONSVS DE FLORES, Hispanus, ex oppido Nobleias, dioecesis Toletanae: a primâ aetate in Societatem ingressus est, hodieque sacras Litteras Cordubae interpretatur. Habet sub calamo tractatum praelo destinatum hac inscriptione:
Hispania candidata Christianae fidei lampade, purpurata suorum Martyrum cruore, celebratur singularibus sacrae Scripturae testimoniis, et elogiis, pro recenti Campi sancti Cordubensis, Vrgaliensis, et Biacensis gloriâ, et Crucum illis in locis erectione, ob generosos Christi Athletas ibi occisos, et miraculorum splendore decoratos. Meditatur
In Ecclesiasticum, opus aliud insigne.
ALPHONSVS GAETANVS, natione Siculus, patriâ Syracusanus, Octauij germanus frater, Societati addictus est anno MDXCIV. vir moribus apprime religiosis, tironibus formandis aliquandiu praefuit. Viuit adhuc et Collegij Panormitani iuuentutem ad virtutem instituit. Edidit Italice
Vitam Francisci Gaetani e Societate Iesu. Panormi per Decium Cyrillum MDCXXXVII. in 12.
ALPHONSVS GARZIA, natione Hispanus, patriâ Cordubensis, a primis annis Societati adscriptus; quatuor in eâ vota solemnia professus est. Canarienses, seu Fortunatas, insulas, Euangelicâ praedicatione lustrauit: inde redux Ossunensi Collegio Rector datus, breui desiit inter viuos esse, anno MDCXVIII. aetatis circiter L. scripsit vernaculo suo idiomate
Moralem et Naturalem insularum Canariensium historiam.
Historiam vrbis Cordubensis, duobus tomis comprehensam. Sed vtraque lucem adhuc exspectat.
ALPHONSVS MENDEZ, natione Lusitanus, ex Interprete sacrarum Litterarum in Eborensi Academiâ, a Gregorio XV. Pontifice Maximo AEthiopiae Patriarcha constitutus, eo e Lusitaniâ nauigauit anno MDCXXIII. Exceptus ab eius Imperij Monarchâ Sultano Ceguedo cum summâ honoris ac beneuolentiae significatione, multa ibi praeclare in rem Christianam gessit: donec aliquot post annis, Ceguedo defuncto, is qui in Regno successit, vnionem Abassinae Ecclesiae cum Romanâ perosus, ad antiquum schisma reuertit; Patriarcham eiecit cum sociis; aliquos interemit. Scripsit
Epistolam ad Adm. Reu. P. Mutium Vitellescum
page 19, image: s019Praepositum Generalem Societatis Iesu, datam ex Aethiopiâ die 1. Iunij MDCXXVI. de suo in eam ingressu rebusque ibi gestis. Extat impressa vna cum annuis Aethiopicis eius anni. Extat etiam Oratio quâ Philippum III. Regem Catholicum, cum veniret in Lusitaniam, consalutauit Eborensis Academiae nomine, impressa ad calcem Anacephaleose [gap: Greek word(s)] n Antonij Vasconcellij.
ALPHONSVS MONTOYA, natione Hispanus, patriâ Ocaniensis, dioecesis Toletanae, annos natus viginti, Compluti Societatem nostram expetiuit, et admissus est XIV. mensis Maij, anno salutis MDLVI. Qui postquam ad nostri instituti normam fuit eruditus, et omnibus disciplinis Theologo dignis expolitus, Burgis Logicam Philosophiamque professus est. Vir fuit per omnia moderatus, atque excellenter doctus, sed in eâ potissimum Theologiae parte, quae in consultatione de moribus et conscientiae quaestionibus extricandis versatur, quam et Murciae et Madriti cum laude docuit. Qui postquam Collegiorum Placentini et Complutensis Rectoris munus obierat, Praepositus Prouinciae Castellae factus Vice-Prouincialis, in Collegio Salmanticensi sancte animam Deo reddidit anno salutis MDXC. aetatis vero LIV. Reliquit
De Votis Societatis insignem tractatum, in quo et Religiosorum votorum naturam enucleate aperit, et contraria argumenta acute refellit.
ALPHONSVS DE PENNAFIEL, natione Peruanus, patriâ Riobambensis, sed origine Hispanus, ingressus in Societatem MDCX. natus annos XVI. Philosophiam docuit et Theologiam. Edidit
Artium Liberalium, et Metaphysicarum, tomos II.
ALPHONSVS PISANVS, seu DE PISA, natione Hispanus, patriâ Toletanus, Philosophicis disciplinis excultus, ac Medicinae sciens, in illâ facultate Magister, in hac Licentiatus Toleti renuntiatus, nostram complexus est Societatem anno MDLIII. statimque Romam missus, vbi Aristotelem praeclare est interpretatus, ibidemque Theologiae Doctor creatus, in Germaniam profectus est, anno MDLIX. et in Ingolstadiensi ac Dilingensi Academiis sacram Theologiam aliquot annos tantâ eruditionis laude docuit, vt omnes raperet in sui admirationem. Post annum MDLXVIII. ad initia Collegij Posnaniensis in Poloniam missus, ad annum vsque MDLXXXIV. in eo commoratus est, et strenuam operam Catholicae nauauit Ecclesiae, aduersus nouatores haereticos, illam labefactare conantes. Demum Calissium, cum ibi Collegium institueret Illustrissimus Gnesnensis Archiepiscopus Stanislaus Karnkovvski Primas Regni, se contulit, vbi reliquam in sanctis laboribus exegit aetatem: donec legendo, scribendoque confectus, in grauem morbum ac diuturnum incidit; quo totum pene quadriennium exercitus, tandem in senectute bonâ translatus est ad meliorem vitam, per Octobrem anni MDXCVIII. Vixit annis LXXI. in Societate XLV. Eum Cardinalis Baronius tom. 6. Annal. in Append. non dubitat vocare, virum doctissimum. Guilielmus Eisengreinius vero in Catal. testium verit. cap. 15. 65. Virum et moribus et doctrinâ insignem, omni litteraturâ aetate suâ nobilissimum, Philosophum et Oratorem celebrem. Ioannes Engerdus to. 1. Acad. Ingolst. p. 7. Mediocris, inquit, est corporis staturae, sed ingenij maximi et nobilissimi: vocem habet exilem, sed vocalem et suauem, adeo vt in conuersationibus omnibus semper gratus existat. Singularem suam eruditionem in docendo, et quantus esset Philosophus, quam profundus et acutus Theologus disputando, aliquot annis, ad stuporem auditorum, nostrae probauit Academiae. Inter ceteras virtutes, quas habuit egregias, eluxit in eo rerum humanarum contemptus insignis. Scripsit
Nicaenum Concilium I. generale, in quatuor libros distinctum; quorum primus continet, quae Concilium praecesserunt. Secundus Acta in Concilio. Tertius Decreta Concilij, scilicet LXXX. Canones ex Arabico Codice, et [gap: Greek word(s)] ex Graeco desumptas. Quartus ea quae Canonum constitutionem subsecuta sunt. Apposuit sanctorum Patrum testimonia, ad eorumdem Canonum commendationem et interpretationem pertinentia. Prodierunt Dilingae primum anno MDLXXII. deinde vero aucta Coloniae apud haeredes Arnoldi Birckmanni MDLXXXI. Item
De Abstinentiâ, et Continentiâ, seu, De ieiunio et ciborum delectu, ac de Apostolico caelibatu. Coloniae MDLXXIX. typis Birckmanni in 8.
Tractatum de Quaestionibus fidei controuersis, quas ex suis lectionibus collegit, et tamquam Theses quasdam auditoribus disputandas proposuit.
Catholicam responsionem ad Epistolam D. Iacobi Niemorenski, De Ecclesiâ et de Pontifice. Posnaniae apud Ioannem Wolrab MDLXXXV. in 4.
Confutationem breuem CXIII. errorum apud Sectarios nostri seculi circa VII. Ecclesiae Sacramenta. Posnaniae typis Wolrabi MDLXXXVII. in 4.
ALPHONSVS RODRIGVEZ, natione Hispanus, patriâ Pintianus, seu Vallisoletanus, in Societatem venit, Salmanticae concionibus P. Ioannis Ramirez permotus, cum iam Laureâ Philosophicâ esset insignitus. Rexit aliquot annis Collegium Montisregalis, ibique totos XII. annos Moralem Theologiam docuit, tantâ cum exacti iudicij famâ, vt certatim eius dictata expeterentur ab omnibus. Interim et ciues in oppido et in suburbano paganos, concionibus, catechesi, aliisque Societatis functionibus excolebat. Vallisoletum inde translatus quaestionibus de Conscientiâ explicandis priuatim in Domo Professâ praefuit; donec in Boeticam Prouinciam vocatus, Montellae tironibus instituendis
page 20, image: s020destinatus est, idque munus plus annis XXX. summâ cum laude praestitit. Ad Congregationem V. generalem ab eâ Prouinciâ missus, sanctitatis atque prudentiae suae, et peritiae, quam de rebus Societatis habebat, specimen clarum dedit. Regressus ab Vrbe spiritualium rerum administrationem Cordubae ipsos XII. annos habuit, quo tempore praeclara illa quae extant, volumina elucubrauit. Anno MDCVI. cum Hispalim ad Prouincialem conuentum venisset, iussus est ibi Nouitiis praeesse, et ad lucubrationes suas excudendas animum applicare; et in eâ vrbe reliquam deinceps aetatem egit. Extremis duobus annis valetudine tam fuit afflictâ, vt ad sacrificandum numquam illi satis virium esset; ne tamen idcirco diuino epulo fraudaretur, quotidie illud ex alterius manu sumebat. Demum Sacramentis de more Ecclesiae procuratus, plenus dierum ac meritorum, quieuit in senectute bonâ, annos natus XC. ab ingressu in Societatem LXX. in quâ ante XLVI. solemnia quatuor vota nuncupauerat. Obiit die XXI. Februarij anno MDCXVI. Funus a frequente populo celebratum fuit, nitentibus certatim omnibus manus illi dissuauiari, rosariis contingere, reliquias expostulare. Vir sane fuit heroicis virtutibus insignis, quique in seipso expressit, quidquid sanctitatis impressit in libris. Multa illi, imo assidua consuetudo cum Deo, quam vt liberiorem haberet, nisi caritas coegisset aut obedientia, aliaue grauior necessitas, non prodibat e cubiculo. Quidquid sensibus aliquam posset adferre voluptatem, id sibi prorsus omne interdixerat. Nullae illi collocutiones gratae, nulli horti, nullae recreationes acceptae, sola in conclaui voluptas, et in diuinâ familiaritate. Externorum se conspectui, congressibusque studiosius etiam subducebat. Postremis annis quibus a publicarum rerum administratione missionem habuit, quaternis quotidie horis vacabat impensius orationi. Obedientiae atque Regularum exactae obseruationi apprime studuit: ad domestica ministeria, quae communia sunt omnibus, primus accurrebat. Paupertatis studio nihil apud se habuit curiosum, nihil pretiosum: libros dumtaxat necessarios; lipsanothecam vilem e cannabino fune pendentem, vestes vulgares, et citra necessitatem: eorum quae illi proponebantur vtenda nihil prae alio eligebat, necessaria si defuissent, non petebat. In familiari sermone erat valde circumspectus. Nihil admisit in victu peculiare: quod si gustui suauius appositum fuisset, id ita diluebat, vt saporem perderet: fructibus ad aliquot annos omnino abstinuit. Singulis se diebus confessione purgabat: confiteri volentibus strenuam operam dabat; promptius autem libentiusque tenuioribus. Vsque in extremâ senectute, cum vix se posset ab humo excitare, die quoque Veneris Sociorum aliquot pedes in triclinio osculabatur. Dicenti sibi librario feliciter libros ipsius distrahi, respondit minimum id interesse, plurimum vero quomodo illis quisque vtatur; nimirum in iis cudendis non se, sed vnam Dei gloriam spectauerat. Scripsit Hispanice, sed in omnes post linguas transfusum, et saepius recusum,
Exercitium de Perfectione et virtutibus Christianis, cum omnibus, qui in virtute proficere cupiunt, tum vero Religiosis hominibus potissimum accommodatum, partibus tribus, quarum prima est de variis mediis acquirendae virtutis et perfectionis, continetque tractatus octo,
De aestimatione et desiderio profectus spiritualis.
De perfectione actionum ordinariarum.
De rectitudine intentionis.
De vnione et caritate fraternâ.
De Oratione.
De Praesentiâ Dei.
De Examine Conscientiae.
De Conformitate voluntatis nostrae cum Diuinâ.
Secunda pars est de exercitio virtutum ad omnes pertinentium, continetque etiam tractatus octo,
De Mortificatione.
De Modestiâ et silentio.
De Virtute Humilitatis. De Tentationibus.
De inordinatâ erga consanguineos affectione.
De Tristitiâ et Hilaritate.
De Bonis, quae per Christum habemus.
De sacrâ Communione et Missae Sacrificio.
Tertia pars est de exercitio virtutum ad statum Religiosum pertinentium, et continet similiter octo tractatus,
De fine, instituto, mediis Societatis IESV.
De Votis Religiosis essentialibus.
De voto Paupertatis.
De Virtute Castitatis.
De Obedientiae virtute.
De Custodiâ Regularum.
De Candore in aperiendâ Superiori conscientiâ.
De Correctione fraternâ.
ALPHONSVS alter RODRIGVEZ, Hispanus, patriâ Segouiensis, cum in matrimonio plures annos duxisset, eo iugo demum, obitu coniugis, liber, Societatem ambiuit, in quam Valentiae anno MDLXXI. admissus est, annum tunc agens aetatis XLI. et eodem ipso anno Maioricam missus est, vbi reliquam deinceps aetatem, in domesticis laboribus exercitam, atque imprimis in ianitoris munere, quod totos XXX annos sustinuit, sancto tandem fine conclusit die XXXI. Octobris anni MDCXVII. vitae suae LXXXVII. Florebat ille prius iam tum quam in Societatem veniret, eximiâ morum integritate; sed eam in Societate cumulauit absolutissimâ perfectione, cuius ab ipso sui ingressus exordio fundamenta posuit in plenâ suae voluntatis ad omnem obedientiae nutum compositione. Iussus aliquando explorandae obedientiae causâ in Indiam proficisci, e vestigio, ne pallio quidem assumpto,
page 21, image: s021recta ad ianuam contendit: mox ab eodem Praeside per internuntium reuocatus, eadem facilitate ab eâ cogitatione recessit: interrogatus postea, quid tandem in eâ tam arduâ expeditione consilij sibi capiendum putasset, sine commeatu, sine nauigio, sine litteris; diserte respondit, sibi praecepto sanctae Obedientiae freto, nec viaticum, nec nauigium in tam honestâ causâ defuturum; quod si defuisset, nihil se formidaturum fuisse, Deo fretum, vndis se credere. Cum aliquando audienti concionem Rector interueniret, assurgentique consuetâ vrbanitate, dixisset, ne se loco moueret, sedit ille immotus in loco donec a prandio, cum nullibi de more compareret, quaesitus, ibi ex imperio perstare deprehensus est; iussusque ad prandium confestim ire, palliatus et aperto capite, vti erat, in triclinium descendit. Corpus inediâ, cilicio, verberibus, omnique poenarum genere impense afflictauit; et extremo in morbo, qui annum totum tenuit, quamdiu per vires potuit, ter se quot hebdomadis flagellabat; eoque multâ mortificatione adductus tandem est, vt quidquid corpori leuaminis aliquid afferret, id sibi iam molestiam parere aftirmaret. Paupertatem coluit ex animo; vili amictu laetabatur, nec vllius rei elegantioris vsu visus est vnquam delectari: rem nullam ipse, ne florem quidem vnum legere, aut dare sine moderatorum facultate audebat. Sui despicientiâ se ipsum superabat; hominum se omnium despicatissimum; mortuoque cane contemptibiliorem serio reputabat; mirarique satis non poterat, esse qui secum homine abiectissimo agere sustineret. Diuinitus acceperat, expeditum sibi fore, et ab omni purgante liberum flammâ transitum ad caelum, et sua tamen peccata quotidie deflebat. Rarâ tolerantiâ iniurias, aerumnasqueue, quae totis XLVII. annis plurimae obuenerunt, pertulit; nec vllum vnquam minus pacati animi signum visus est dedisse; nimirum aiebat nihil sibi posse contingere, quod infra suorum erratorum meritum non esset. Tam attente sensus custodiuit, vt quamdiu ad ianuam fuit, vultum feminae non conspexerit, et diu multumque ingemuit aliquando, cum praetereunte carpento oculos sustulisset, in quo matronae vehebantur. Silentium tenuit religiosissime; nec sermones nisi de rebus diuinis, aut ad salutem aliis vtiles instituit, solitus ad alios obdormiscere. Plures horas quotidie procul ab arbitris orationi dabat, totos alioqui dies, medias inter distractiones, semper in Deum intentus tranquillissimâ mente. Multa diuinitus cognouisse creditur de statu Caelitum, et Angelorum; quibuscum etiam perfamiliariter agebat. Ex iis vigintiquatuor per totidem diei noctisque horas suo ordine peculiari cultu salutabat, ad horas singulas somno solutus tantisper, dum huic officio satisfaceret. Accidisse aiunt aliquando vt mente ab hisce infirmis abductus, omnium Caelitum coetum tam distincte perspiceret, vt singulorum nomina, et quae cuique erant singularia cognosceret, ac si diuturna illi necessitudo cum ipsis intercessisset. Cum Christo ac B. Virgine tanta illi erat familiaritas, vt eius se aspectui subiicere, iucundissimos conferre sermones, euntem comitari, manantem facie sudorem abstergere, frequentissime dignaretur. IESVM et MARIAM indulgentissimo vocabulo suos amores nominabat; adeoque illos impense diligebat, nullâ vt de re iucundius verba faceret, quam de illis peculiari studio colendis. Recreabatur aliquando Virginis Matris memoriâ sibi longe gratissimâ, et amoris impetu abreptus, O Domina mea, inquit, O Mater mea, carior mihi es tu, quam ipse mihi sim; imo carior quam ipse tibi: cum ecce mox adfuit indulgens Mater, subridensque reposuit, Nae tu vehementer erras, plus ego te amo, Alphonse, quam tu me. Ardentissimâ quoque salutis hominum siti conficiebatur: hanc a Deo contentissimis precibus flagitabat: pro hac aeternorum cruciatuum onus se libentissime suscepturum, Deo ipsi inter orandum saepe professus est. Eius certe suasu ad Religiosa castra multos confugisse, multos ad bonam frugem in comperto est; quam ad rem mira eius comitas atque humanitas multum commodauit. Anno vitae extremo semper decubuit, tresque vltimos menses ab vno se latere versare prorsus non valuit, multis doloribus, calculi praesertim, cruciatus: sed ille animo semper excelso maiores etiam a Deo poscebat. Vna eius querimonia erat, quod nimium se haberent beneuole, quem vt canem mortuum par esset omnes auersari: nimirum didicerat interno doctore, nihil esse ad aeternitatem quaestuosius, et Superûm etiam inuidiae, si possent eâ tangi, obnoxium magis, quam aerumnarum perpessionem: quam tamen ille videbatur obruere suauissimâ diuinae contemplationis dulcedine, et iucundissimâ cum suis Amoribus consortione. Recreauit magnopere aegrotantem frequens Venerabilis Eucharistiae vsurpatio, quâ ter tam valens quam infirmus quot hebdomadis pascebatur. Sacro inunctus oleo, alienatus a sensibus, in profundissimo quodam excessu perstitit fere per triduum; quo exacto cum Sacerdos Crucifixi imaginem iam morienti applicaret, ille quasi somno excitus, sustulit oculos, et, quae prius semper palluerat, faciem specioso nunc rubore suffusam, et Christi pedes religiose exosculatus, inuocatoque IESV placidissime expirauit. Vulgato eius obitu, tota se ciuitas in Collegium infudit: Prorex etiam ac Regij Senatores, Canonici, Nobiles, ad manuum pedumque oscula procubuêre. Populus omnis sua rosaria linteaque corpori admouerunt; quibus cum sex Nostri non satisfacerent, duo Dominicani auxilio accessêre. Clerus vterque secularis ac Regularis instructis ordinibus ad Responsoria facienda venerunt.
page 22, image: s022Tertio die volentibus ita primatibus, exequiae institutae sunt, et laudes Viri Dei ab vno e Nostris dictae. Ad sepulchrum frequentes accidunt venerabundi, quem viuentem iam dudum Hispania, Lusitania, vtraque India et suspexerat, et in epistolis, imaginibus, vestium fragmentis, capillis atque aliis reliquiis fuerat venerata. Principes certe viros, Cardinales, aliosque Praesules saepius per epistolas illius preces postulasse, consilium in grauissimis rebus explorasse, sat constat. Tot statim a morte prodigiis coepit inclarescere, vt minime vanam fuisse praedictionem appareat, quâ illustrissimam fore eius memoriam, praesertim apud Baleares, iam tum viuenti fuit diuinitus praenuntiatum. Scripsit imperio B. Virginis, vt opinio fuit, eas preces, quibus consueuerat eam quotidie salutare, quae postea typis excusae circumferuntur. Hae sunt
Corona carissimae et amantissimae Dominae Matris Dei.
Litaniae eiusdem.
Sanctissimum Officium purissimae et IMMACVLATAE CONCEPTIONIS, eiusdem Deiparae.
XII. Pater Noster et XII. Aue Maria, quae numerum XXIV. complebant, accommodata XXIV. horis diei et noctis, in honorem purissimae Conceptionis; vt illa quauis horâ dignetur precari Filium suum, vt eum a peccato liberaret et praeseruaret.
Scripsit praeterea caelesti eruditus sapienti â plures Tractatus, qui licet excusi non sint, visum est tamen eos referre, ne intercidat eorum memoria. Sunt autem Hispanice conscripti his titulis,
De oratione, et monitis ad bene viuendum, moriendumque: de propriâ cognitione, et profectu; de Humilitate aliisque virtutibus.
De Humilitate, Patientiâ, et Obedientiâ. De aestimatione Societatis Iesu. De dispositione ad Eucharistiam, et gratiis agendis.
De Dei amore: de pietate in Mariam: de Contemplatione, Mortificatione, Humilitate, et aliis virtutibus.
Liber variorum tractatuum, in cuius initio petitiones Orationis Dominicae declarantur.
De Dei praesentiâ: de duplici resignatione in Deum: Quomodo anima se relinquit: De Oratione, et Mortificatione.
De modo quo anima in virtute et sanctitate crescat. De signis propriae praedestinationis. De Mortificatione et aliis virtutibus. Item ad Sacerdotes pro celebratione Missae, et ad Scholasticos.
De thesauro laborum. De triplici Religionis Voto. De animae et virtutis pulchritudine. De peccati soeditate.
Liber inscriptus, Non ego Regulae futurus Iudex, sed obseruator. Ite de Dei praesentiâ, De conscientiae examine.
De Dei amore: de Virtute Obedientiae, et aliis.
Monita ad Christum imitandum tibi Alphonse.
De Caritate. De vnione et animae transformatione in Deum, De Oratione, et sui verâ agnitione.
Documenta ad tentationes: vbi de Dei praesentiâ, de sui agnitione et Humilitate. Scripsit etiam
Vitae suae progressus, dum conscientiae rationem Superioribus suis de scripto reddidit.
ALPHONSVS SALMERON, natione Hispanus, patriâ Toletanus, a puero ad extremam senectutem omnem in litteris aetatem consumpsit. In Complutensi Academiâ paruulus Latinam Graecamque linguam exacte didicit: inde in Academiam Parisiensem profectus, Philosophicas, ac Theologicas disciplinas diligenter excoluit; omniumque Sociorum natu minimus, sese ad B. P. nostrum Ignatium socium adiunxit. Postea vero aetate iam confirmatus, ac rerum cognitione auctus, vitae suae cursum felicissime tenuit. Maximas ac celeberrimas totius Italiae ciuitates concionibus ac sacris lectionibus illustrauit: plurimas ac laboriosas peregrinationes Dei causâ suscepit. In superiorem et inferiorem Germaniam, in Poloniam item et Galliam a summis Pontificibus missus est: in Hiberniâ etiam Nuntij Apostolici munere functus Synodo Tridentinae sub Paulo III. sub Iulio item III. ac sub Pio IV. Sedis Apostolicae nomine interfuit; in quâ et Orationein habuit, de S. Ioanne Euangelista pereruditam, et vt illorum Pontificum Theologus, maximâ cum eruditionis opinione, et audientium admiratione sententias dixit. Haereticorum perpetuus hostis, quos disputationibus, lectionibus, ac scriptis semper exagitauit ac fregit; Catholicae fidei vbique propugnator acerrimus. Postremo, cum viribus exhaustus, voce non posset, stylo Dei Ecclesiae prodesse non destitit, seque totum ad scribendum contulit; Collegiumque Neapolitanum ad eam rem elegit, quod ipse fundauerat, auxerat, ornauerat, et nobilissimam ciuitatem Neapolitanam, scintillis errorum sensim Haereticorum fraude excitatis, eiusque operâ oppressis atque extinctis, imminentis pestis calamitate, ac periculo liberauerat, illamque Societatis Prouinciam primum Praepositus Prouincialis administrauerat. Obiit Neapoli sapientissimus Pater, magno totius ciuitatis moerore, Idib. Februarij, anno a Christo nato MDLXXXV. Vixit annos LXIX. menses V. dies V. vt in eius vitâ diximus, quam breuiter perstrinximus, et cum vitâ P. Iacobi Laynez secundi Praepositi Generalis coniunximus, Latinamque fecit Andreas Schottus. Scripsit,
In Euangelia Tomos XI. quorum diuisio est, Tomus
I. Prolegomenon in vniuersam Scripturam.
II. De Incarnatione Verbi.
III. De Infantiâ et pueritiâ Christi.
IV. De Historiâ Euangelicâ.
V. De sermone Domini in monte.
VI. De Christi miraculis.
VII. De Parabolis.
page 23, image: s023
VIII. De Disputationibus Domini.
IX. De Sacrosanctâ Eucharistiâ, et sermone Domini in coenâ.
X. De Passione et morte Domini.
XI. De Resurrectione et Ascensione Domini. Deinde
XII. In Acta Apostolorum.
His duodecim tomis adiecit alios quatuor, et continet 1. qui est
XIII. Prolegomena in Epistolas Pauli, et Commentarium in Epistolam ad Romanos.
XIV. In vtramque Epistolam ad Corinthios.
XV. In Epistolam ad Galatas, Ephesios, Philipp. Colossens. vtramque ad Thessalon. vtramque ad Timoth. ad Titum, ad Philemon. et ad Hebraeos.
XVI. In septem Epistolas Canonicas. Praeludia in Apocalypsim. Aliquot Auctoris Epistolas ad diuersos.
Haec omnia in XVI. tomos sic distributa typis mandata sunt Madriti, seu Mantuae Carpetanorum, a Ludouico Sanchez ab an. MDXCVII. finisque impositus anno MDCII. Brixiae vero anno MDCI. sumptibus Matthiae Colosini et Baretij Baretij. Demum Coloniae ab Antonio Hierato et Ioanne Gymnico octo priores tomi anno MDCII. reliqui vero MDCIV.
Latinam Orationem habuit anno MDXLVI. Salmeron ad Patres Tridentini Concilij, elegantis illius conuentus auribus dignam, et quae tot Praesulum iudicio mox edita, ad nostram vsque seruatur aetatem. Extant quoque eius
Sermones in Parabolam Euangelicam totius anni, Coloniae impressi seorsim.
Praeter haec scripsit Alphonsus Salmeron in decem priora capita Libri Geneseos, et multa alia controuersa contra haereticos, sed praecipue, de Indulgentiis et de Purgatorio, quae tamen in lucem nondum prodierunt
ALPHONSVS SANCIVS, natione Hispanus, qui cum aliquot annis in insulis Philippinis fuisset, indeque bis in Sinas nauigasset, primo quidem anno MDLXXXII. vt Macaenses Lusitanos adduceret ad praestandam Philippo II. Hispaniarum Regi Catholico obedientiam, in quem Henrico Cardinale Rege demortuo, sceptrum Lusitaniae transierat; iterum postea, vt profugam cum magnis opibus nauem, quae Manilâ destinabatur in Nouam Hispaniam, reciperet; vtraque re feliciter e sententiâ confectâ, superatisque quibus multum iactatus est, tempestatibus et periculis; ad extremum ab Episcopo et Regiis Praefectis, totâque eâ gente ad Catholicum Regem, et summum Pontificem Sixtum V. legatus, renauigauit in Europam, acturus de instituendâ ratione, quâ patefieret aditus ad Regem Sinarum, vt semen fidei in vastissimo illo Regno spargere liceret. Verum tam eximiae legationis nullus tandem effectus apparuit. Is Romae cum esset,
Multa de Sinis, plenius et integrius (quare verius) quam qui ante ipsum, voce scriptisque reliquit, ex quo Posseuinus sua locupletauit, vt ipse testatur in Biblioth. select. l. 9. c. 8. seu iuxta editionem Coloniensem c. 25. Edidit etiam vt ipse Posseuinus refert in Apparatu Sacro,
Conciones Latinas per totum annum, primo in Hispaniis, postea Coloniae impressas. Reliquit etiam
Tractatum de iustitiâ tituli Regum Hispaniae ad insulas Philippinas. Hispanice, qui nondum vidit lucem.
Is cum esset ab Toletanâ Prouinciâ electus qui cum Prouinciali iret ad Congregationem Generalem, obiit Compluti 27. Maij 1593.
ALPHONSVSDE SANDOVAL, origine Hispanus, sed Limae in Peruuio natus,
Vitam S. Francisci Xauerij et gesta a Patribus Societatis Iesu in Indiâ, quae Ioannes Lucena scripsit Lusitanice, in Hispanicum ipse conuertit anno MDCXIX. Item edidit in lucem
De naturâ, politicâ sacrâ et profanâ, moribus, ritibus, disciplinâ, et Catechismo Euangelico omnium Aethiopum. Hispanice MDCXXVII.
De instaurandâ Aethiopum salute, opus egregium.
ALPHONSVS VAGNONIVS, natione Italus, e Subalpinis, seu vt hodie vocant, Pedemontio; is cum studio salutis hominum nauigasset ad Indos, ineunte seculo XVII. missu P. Alexandri Valignani penetrauit ad Sinas, et cum gentis idioma probe didicisset, multos in Christi ouile adduxit; vnum praesertim, quo nullus ante maioris auctoritatis ad Ecclesiam sese adiunxerat, rerum Mathematicarum, quibus impense capiebatur, escâ obiectâ, ita deuinxit, vt ad Baptismum etiam pertraxerit. Demum sub annum MDCXX. Nanchino gloriosâ pro Christo ignominiâ eiectus Macaum concessit, vnde mox iterum contemptis periculis in Regni interiora se penetrauit, multisque Prouinciis suâ praedicatione lumen Euangelij intulit. Haec ad annum vsque XXIV. comperta habeo; sitne superstes adhuc, an fato functus, ignoro. Scripsit
Annuas litteras e Sinis anni MDCXVIII.
Tractatus IV. de Deo, De animâ immortali, De peccato Originali, de Verbi Incarnatione, lingua Sinensi, adiecit volumini de doctrinâ Christianâ P. Matthaei Riccij. Edidit eadem linguâ
Doctrinam Christianam:
Vitas Sanctorum.
De IV. Nouissimis.
De Consolatione.
De Memoriâ artificiali.
ALVARVS ARIAS, natione Hispanus, patriâ Hispalensis, a puero in Societatem cooptatus, in eâ Philosophiae ac Theologiae spatia confecit; Domum Probationis Montellanam, et Hispalensem, Cordubense item Collegium rexit et Prouinciam Baeticam administrauit; nunc Romae degit Assistens Hispaniae, supremae Inquisitionis Censor, seu, vt appellant, Qualificator in Hispaniâ iam olim designatus. Scripsit
page 24, image: s024
Contractum spiritualem hominis ad Deum. Hispanice.
Concionem pro Edicto Inquisitorum de Librorum Expurgatorio euulgando. Latine vero, sed suppresso, vt reor, nomine, duo opuscula, mole exigua, sed prorsus egregia;
Encomia Beatissimae Virginis ex sacrâ Scripturâ et sanctis Patribus deprompta, cum eorumdem citationibus, excusa primum Hispali, recusa Viennae MDCXXXII. typis Michaelis Rictij.
Encomia similia sacrosanctae Eucharistiae, excusa Hispali vna cum prioribus.
Meditationes ad S. Ignatij exercitia scripsit in vsum Tironum, quae tamen editae non sunt.
ALVARVS LVPVS, natione Lusitanus, patriâ ex oppido Villareal, Orator eximius, Poeta excellens, et qui multos annos erudiendae iuuentuti, et ad humanitatem informandae impendit, quique Artium, quem vocant, cursum confecit in Eborensi Academiâ. Reddidit Lusitanice
Martyrologium Romanum. Scripsit etiam,
Historiam Prouinciae Lusitaniae Societatis nostrae: quam pertexuit, et ad finem perduxit, et Conimbricae relicto mortalitatis ergastulo, ad feliciorem vitam transiuit anno salutis MDCVIII. absoluerat annos vitae LVII. Societatis XLII. in quâ vota quatuor nuncupauerat. Rectorem in Portuensi Collegio egerat. Corpore fuit fere semper infirmo, sed animi viribus pollebat: insignia enim habuit virtutum ornamenta, ex quibus animi tranquillitas, mansuetudo, lenitas maxime commendantur.
ALVARVS SEMEDVS, natione Lusitanus, in Sinaru Regno strenuam operam Ecclesiae Dei nauauit, hodieque nauat, nominatim ex eo per gloriosam ignominiam pro Christo proscriptus circa annum MDCXX. Macai substitit, donec oblatâ commoditate, mutato nomine se illuc iterum insinuauit: is nunc in Europâ a Sinensi Missione Procurator electus versatur, propediem cum Sociorum delectibus eo renauigaturus. Edidit
Annuas litteras e Sinis annorum MDCXXII. et MDCXXIII.
Relationem de propagatione Ecclesiae in Regno Sinarum, et aliis eiusdem Regni rebus. Madridij MDCXLI. Habet sub manibus
Duplex Dictionarium longe exactissimum, alterum Sinico-Lusitanicum, alterum Lusitano-Sinicum.
AMBROSIVS DE PENNALOSA, natione Hispanus, patriâ Mondeiarensis, SS. Theologiae Doctor, eiusque in Hispaniâ primum, deinde in Austriâ Professor in Academiâ Viennensi; Philippi IV. Hispaniarum Regis Catholici, eiusque sororis Mariae Hungarorum et Bohemorum Reginae, nunc autem Imperatricis, Concionator. Edidit librum hoc titulo
Opus egregium De Christi, et Spiritus sancti Diuinitate; nec non SS. Trinitatis mysterio; contra Iudaeos, Photinum, Socinum, Eniedinum, aliosque veteres ac nouos Arianos. Viennae Austriae apud Matthaeum Formicam MDCXXXV.
AMBROSIVS WELTHERVS, seu IOANNES AMBROSIVS, natione Germanus, circa annum MDLXXXII. in Liuoniam e superiore Germaniâ accersitus, eo Religionis orthodoxae vel tuendae, vel propagandae studio, ad illam partem, quae Esthonia dicitur, eoque animorum fructu versatus est, vt aeterna virtutis suae vestigia apud illam gentem impresserit. Cum enim summo labore regionis linguam alioquin perdifficilem comprehendisset, nihil prius aut potius habuit, quam populis illis barbarie incultis, et maximâ rerum Diuinarum ignorantiâ laborantibus, qua publice, qua priuatim caelestem doctrinam instillare. Quibus in occupationibus cum duodeuiginti annos indefessus posuisset, hoc a Deo praemium accepit, vt Christi Confessor in Haereticorum manus delatus euaderet. Nam die V. Ianuarij anni post Christum natum MDCI. Carolus Sudermaniae Dux, patruus Sigismundi Regis Poloniae, cum Regnum Sueciae per summam iniuriam inuasisset, arma quoque in Liuoniam intulit, et Derpatum vrbem proditione occupauit. Septem tum ibi versabantur de Societate, et in iis Ambrosius noster: hos Carolus ad se vocatos, probris et conuiciis primum excepit; deinde in Catholica dogmata, et Christi Vicarium stomachabunde inuectus, distractâque omni eorum supellectile sacrâ ac profanâ, vni e suis Christophoro Sommerio, viro in nostros atrocissimo, contradidit. Is post alias vexationes, in angustum conclaue omnes compegit, exutos libris, vestibus, lectis, cibi etiam et potus expertes, nisi per hominem Moscum Sommerij famulum Deus subuenisset: sannis deinde ac ludibriis male habitos, omnibus proposuit deridendos. Sex fere mensibus acerbe tractati, Riualiam abducti sunt, plaustris vecti trahentibus bobus, manus reuincti; atque inde ineptâ naui in Finlandiam, demum Stocholmiam vrbem Sueciae Regiam transmissi sunt. In arctam custodiam dati, sexcentis afflicti incommodis, paedore demum carceris peste vulgatâ quatuor eorum absumpti sunt. Tres reliqui, et in iis Ambrosius, industriâ vtendum censuerunt, tum ad vitae necessaria quaerenda, tum ad placandos conciliandosque animos Praefectorum. Igitur alius coquum agere; alius Magistrum, docereque litteras Sueticas Praefecti liberos institit, totoque biennio perrexit. Ambrosius in summâ illâ rerum omnium inopiâ et egestate, detritas et laceras Sociorum vestes reficere, calceamenta consuere, eorum nuditatem omni ope tegere, solatioque afflictis esse studuit. Ille barbaros Haereticorum mores et inhumanitatem suauitate ingenij emollire, auersos animos cum aliis officiorum generibus, tum praecipue horologiorum Sciotericorum fabricatione sibi Sociisque conciliare. Interim de commutatione
page 25, image: s025captiuorum agi coeptum est, et Nostri Calmariam Suetiae ciuitatem, vincti quidem, sed ad spem libertatis euocati. Sed eâ tractatione in irritum lapsâ Eskelstonum retracti sunt, et Patres diu ac noctu coronam ferream sexdecim pondo, geminis altrinsecus cornibus e ferro bene altis instructis gestare coacti sunt totum semestre. Tandem aliis atque aliis calamitatibus exerciti, inediam, frigora, pluuias, niues, ceterasque caeli ac maris iniurias, toto quinquennio perpessi, per Septembrem anni MDCV. factâ permutatione, in libertatem vindicati sunt. Ambrosius Brunsbergam Prussiae vrbem a suis Moderatoribus missus, licet aerumnis et miseriâ confectus, fessâque iam aetate esset, maiorem tamen diei partem animorum saluti, per Confessionis, et Catecheseos exercitium impedebat; quod supererat otij, in caelestium rerum contemplatione, propriique animi cultu consumebat. Et quoniam nimis angustus hic virtuti suae campus videbatur, precibus apud Praesides egit, vt liceret sibi reliquias gentis Esthonicae decennali bello afflictae repetere, et pristina caritatis officia cum illis exercere. Sed nimirum Deo aliud placuit, militemque suum in optimâ istâ cogitatione versantem, ad stipendium capiendum euocauit, Brunsbergae anno salutis MDCX. Is ne viuens tantum sed et fato functus, qua liceret, genti Esthonicae prospiceret, Sociisque laborem in eo nouali colendo minueret,
Pios aliquot libellos, qui Concionatoribus, et Confessariis vsui essent, in Esthonicam linguam, quae propter orationis genus minutum et fractum ex difficillimis earum regionum est, transtulit; cuius in Liuoniâ vsus est.
ANDREAS AEGIDIANVS, natione Belga, patriâ Gandensis, Rhetoricam Gandaui cum laude docuit, postea in Indiam Occidentalem Religionis propagandae studio profectus, sanctis laboribus fractus ibidem in Domino obdormiuit, in Peruuio anno MDCXX.
Panegyricum Heroico carmine Carolo Masio V. Gandensium Episcope scriptum typis Manilij vulgauit.
ANDREAS ARZET, natione Germanus, patriâ Constantiensis, edidit opusculum hac inscriptione:
Clauis Mathematica, quâ ad recondita totius Matheseos penetralia primus aperitur aditus, per vsitatiores demonstrationes, quas ex Euclidis sex prioribus Elementorum libris selegit, et faciliorem ad captum accommodauit. Oeniponti apud Danielem Agricolam MDCXXXIV.
ANDREAS ATIENCA, natione Hispanus, ex oppido Zehehin dioecesis Carthaginensis, Compluti iuuenis absoluto Philosophiae cursu Societati adseriptus est. In eâ diu litteras humaniores professus, concionatus, aliisque instituti nostri muneribus perfunctus subseciuis horis elucubrauit
Commentarios in Epistolam Pauli ad Galatas, quos habet praelo destinatos, vti et quaedam alia tum soluta, tum ligatâ oratione conscripta. Viuit adhuc, plenus dierum, prope octogenarius in Baeticâ Prouinciâ.
ANDREAS BLANCVS, natione Italus, patriâ Genuensis, Philosophiam professus. Edidit
Epigrammatum lib. VI. Mediolani MDCXXXV. in 8. Typis Philippi Ghisulphij.
ANDREAS DE BOEYE, natione Belga, patriâ Furnensis; Bergis sancti Winoci bis Rector, Collegium annis VIII. gubernauit; Dunkercanam Residentiam sesquianno; Mechliniense Collegium pro Rectore vno anno. Est adhuc in viuis septuagenario maior. Scripsit linguâ Flandrorum vernaculâ
Vitas Sanctorum coniugatorum, qui in matrimonio virtutibus illustres vixerunt. Antuerpiae typis Ioannis Cnobbarij MDCXXXI. Item
Gloriam magnorum Patriarcharum Ioachimi et Annae, Antuerpiae typis Gerardi Wolschatij MDCXXXVI. Habet praelo paratas, iamque approbatas,
Vitas Sanctorum, et aliorum illustriumi Iominum veteris testamenti, ab Adam et Eua vsque ad Ioachim et Annam, Belgico idiomate. Transtulit e Latinâ linguâ in Belgicam
Exercitia S. P. N. Ignatij, typis Henrici Artsenij, et Iter P. Marcelli Mastrillij in Indiam.
Ex Hispanicâ vero sequentia opuscula P. Ioannis Eusebij Nierembergij,
Vitam diuinam, typis Artsenij MDCXL. iterumque iam recuditur
De amore IESV,
De amore MARIAE, ibidem MDCXLI. Habet sub praelo in officinâ Cnobbarianâ Antuerpiae,
Martyrologium Romanum auctoritate Vrbani VIII., recognitum, versum in linguam Belgicam.
ANDREAS BRVNNER, natione Germanus, patriâ Oeno-Halensis, pene puer, vix expleto anno XVI. venit ad Societatem, in quâ anno MDCXXIII. quatuor vota professus est. Ab Gustauo Adolpho Suecorum Rege, cum is Monachium mulctâ impositâ desereret, inter obsides abductus, aspera multa perpessus est; nec eam captiuitatem prius euasit, quam Ferdinando III. Hungariae et Bohemiae Rege ad Norlingam victoriâ de hostibus an. MDCXXXIV. potito res Christiana, et Romanum Imperium respirauit. Viuit adhuc, vir praeter egregium concionandi talentum, Humaniorum litterarum, Antiquitatis praesertim et Historiae peritissimus. Scripsit
Annales virtutis et fortunae Boiorum, partibus III. quarum prima complectitur historiam gentis Boiorum, ab anno ante Christum DC. vsque ad annum a Christo nato DCCLXXXVIII. Impressa Monachij formis Cornelij Leysserij MDCXXVI. Altera pars prosequitur vsque ad annum MLXX. impressa iisdem typis MDCXXIX. Tertia vsque ad annum MCCCXIV. Ibidem
page 26, image: s026MDCXXXVII. in 8. Edidit suppresso nomine insigne opus, et multis modis vtile Latine et Germanice hoc titulo:
Fasti Mariani cum illustrium Diuorum Imaginibus et Elogiis in singulos anni menses, diesque SS. natales distributi. Monachij apud Cornelium Leysserum MDCXXX. et Antuerpiae sine Imaginibus apud Ioannem Cnobbarum MDCXXXIII. in 16. Item sub nomine Collegij Monachiensis publicauit
Nabuchodonosor in Theatrum productum in nuptiis Serenissimi Maximiliani Bauariae Septemuiri, et Serenissimae Mariae Annae Austriacae, Ferdinandi II. Imperatoris filiae MDCXXXV.
Excubias Tutelares, Serenissimi Principis Ferdinandi Mariae Francisci Ignatij VVolffgangi Bauariae Ducis cunis appositas, Monachij typis Cornelij Leysserij MDCXXXVII. Huic operi suum ipse nomen adscribit; continet autem breuiarium vitae LX. Ducum Baoiariae.
ANDREAS COBAVIVS, gente Carniolus, domo Kirchamensis, annos natus XIX, Societatem ingressus est; in eâ Rhetoricam docuit, et Mathesin Graecij Styrorum, in vtrâque facultate praestans inprimis. Quatuor vota professus est die XXIV. Augusti anno MDCXXIX. Rexit Collegium Iudenburgense. Vertit ex Italico in Latinum
Vitam B. Ioannis Dei Fundatoris Fratrum Misericordiae, quae tacito eius nomine prodiit.
ANDREAS EVD AEMONIOANNES, natione Graecus, patriâ Cydonius e Cretâ insulâ maris AEgaei, ducto ex Imperatoriâ Palaeologorum familiâ sanguine, a primâ aetate in Italiâ ac Romae praesertim educatus, ibique non humanioribus modo, sed diuinis etiam litteris institutus, Societatem in flore aetatis amplexus est: in quâ Romae primum Philosophiam, deinde Patauij Theologiam publice cum laude professus est, linguae vtriusque iuxta peritus, ac Theologus egregius, summâ et ingenij acrimoniâ, et iudicij praestantiâ praeditus, multiplici diuinarum humanarumque rerum eruditione instructus, S. D. N. Vrbano VIII. Pontifici Maximo carus fuit in paucis, a quo Graecorum in Vrbe Collegio, cum id Societati restitutum esset, praepositus Rector fuit: ab eodem in sacro tribunali sanctae Inquisitionis Censor, seu Qualificator, institutus est: ab eodem missus in Galliam est cum Eminentissimo nepote suo Francisco Cardinali Barberino Legato ad Regem Christianissimum, vt illi pro Theologo adesset; quo in itinere multa incommoda perpessus, quae grauiorem eias aetatem, et vires alioquin attritas penitus confecerunt: vnde vix redux ad Vrbem pie demortuus est, die XXIV. Decembris anni Iubilaei MDCXXV. postquam in Societatem venit XLIII. Edidit
Castigationem Lamberti Danaei, Caluiniani Ministri, pro Cardinalis Bellarmini Controuersiis, Ingolstadij apud Andream Angermairium MDCV.
De Anti Christo lib. III. aduersus Robertum Abbatum Anglum Oxoniensem. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDCIX. in 4.
Epistolam monitoriam ad Ioannem Barclaium, quae tum alibi extat, tum etiam in tomo VII. operum Card. Bellarmini editionis Coloniensis anni MDCXVII. pag. 998.
Apologiam pro R. P. Henrico Garneto Anglo, Sacerdote Societatis Iesu, ad actionem proditoriam Edouardi Coqui. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCX.
Confutationem Anticotoni, quâ respondetur calumniis, ex occasione caedis Christianissimi Regis Franciae, et sententiâ Marianae, ab Anonymo quodam in P. Petrum Cotonum et Socios eius congestis. Moguntiae excudebat Reinhardus Eltz MDCXI.
Castigationem Apocalypsis Apocalypseos Thomae Brightmanni Angli. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXI.
Parallelum Torti et Tortoris eius L. Cicestrensis, siue Responsionem ad Torturam Torti, pro Illustrissimo Cardinali Bellarmino. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXI.
Responsionem ad Epistolam Isaaci Casauboni. Ibid. MDCXII.
Responsionem ad caput IV. primae exercitationis Isaaci Casauboni. et ad Antilogiam Roberti Abbati aduersus Apologiam P. Garneti. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXV.
Refutationem Exercitationum Isaaci Casauboni, libr. II. Coloniae MDCXVII.
Epistolam ad Amicum Gallum, super dissertatione Politicâ Leidgresseri. Ibid. MDCXIII. in 8.
Extat etiam, Narratio de pio obitu Roberti Cardinalis Bellarmini, excerpta ex litteris Eudaemonioannis. Dilingae apud Vdalricum Rem MDCXXI.
ANDREAS FRVSIVS, natione Gallus, patriâ Carnutensis, cum maturâ iam esset aetate, atque Encyclopaediam siue omnium disciplinarum orbem absoluisset, Romae anno salutis MDXLI. Societatem nostram amplexus est. Inde Patauium recolendae Theologiae gratiâ missus, eius persoluto curriculo Romam reuersus, S. Ignatio praestitit aliquantum operam ab Epistolis, aliaque Societatis munia, tum ibi tum Florentiae, vbi Epistolam priorem S. Petri publice explanauit, deinde in Monte-Politiano, demum in Siciliâ Messanae et Pactis cum laude exercuit. Venetiis praeclarum Ecclesiae Societatisque operarium Ioannem Baptistam Elianum, Christi Confessorem egregium, addidit. Messanae Graecas Litteras primus docuit; Romae sacras Litteras interpretatus est. Demum cum Collegio Germanico Rector praeesset, non multo post S. Ignatium, Romae anno salutis MDLVI. ad VII. Calend. Nouembris longâ tabe confectus e carnis mortalis ergastulo ad caelestem patriam commigrauit. Pridie eius diei, cum Sacrum spectaret,
page 27, image: s027et ea verba ex Euangelio recitarentur, Omne debitum dimisi tibi, sensu quodam intimo suauissimae fiduciae, tamquam ea sibi mox migraturo dixisset Dominus, perfusus est. Vir fuit non minus vitae probitate, quam doctrinae laude spectatissimus, adeo vt illum S. Ignatius, atque alij noti, Angelo simillimum iudicarent. Trium linguarum principum Latinae, Graecae, Hebraicae fuit peritissimus; Medicinae, Iurisprudentiae, Theologiae cognitione insignis, Mathematicis scientiis instructus, praestans Musicus, praeclarus Orator, Poeta summus, et in scribendo carmine tum iudicij acerrimi, tum mirae facundiae; omnino ad elegantem, castam, suauem, vrbanamque poesim natus. Fundebat versus ex tempore, elegantes, doctos, et peracutos, de quocumque proposito argumento, quos, cum voluisset, sic numeris temperabat, vt longo spatio colloquentes falleret, nec versus esse, nisi qui accuratius animum intendisset, animaduerteret. Eloquentia illi non tam erat sublimis et fucata, quam tersa, et facilis, copiosa, et minime quaesita.
Exercitia Spiritualia S. Ignatij ex Hispanico Latine interpretatus est, isque primus Societatis liber ex eâ versione typis impressus est, vt Auctor est Nicolaus Orlandinus Hist. Soc. lesu l. 8. n. 2. Idem ibidem l. 16. n. 90. refert edidisse illum, non diu ante quam obiret, sed tacito nomine,
Opuscula duo, alterum De verborum et rerum copiâ; alterum Summam Latinae Syntaxeos, in vsum adolescentum, vtrumque laboriosum magis quam speciosum, dilucido et breui carmine, Romae MDLVI. et Viennae Austriae MDLXI. Antuerpiae MDLXXIV. Edidit insuper
Theses collectas ex interpretatione libri Geneseos, quem Romae exposuit in Collegio Societatis Iesu. Item
Assertiones Theologicas, tum ad Primam partem D. Thomae Aquinatis spectantes; tum vero ad omnes libros veteris ac noui Testamenti. Romae apud Antonium Bladum MDLIV.
Martialem, et alios nonnullos Poetas Ethnicos lasciuos repurgauit, vt legi ab adolescentibus sine noxâ possint: nomen tamen suum reticuit. Excusus est Martialis Romae in aedibus Societatis Iesu MDLVIII. in 8. Lugduni apud Abraham Cloquemin MDXCVIII. in 16.
Multa succisiuis horis, velut aliud agens, oratione adstrictâ numeris composuit, in quibus maximum elucet ingenium, et mira eruditio. In iis est bene prolixa et supra mille versuum
Echo de Ecclesiae calamitatibus, admiranda.
De Agno Dei, Carmen Elegiacum.
Epigrammata in Haereticos arguta et docta, quae prodierunt in lucem typis excusa Coloniae apud Godefridum Campensem MDLXXXII. et apud Ioachimum Trognaesium Antuerpiae; Lugduni quoque apud Ioannem Pilehette, et Turnonij apud Claudium Michaelem, vbi adiunctus est perelegans eiusdem
Tractatus de simplicitate, ad P. Paschasium Broetum, simplicitatis Christianae amantissimum.
ANDREAS GVALDANIVS, ortu Castellanus, Conimbricae anno MDLV. in Societatem ingressus, fuit Andreae Ouiedi AEthiopiae Patriarchae itinerum ac laborum, dum ille vixit, socius et consors; cum quo iam tum ab anno MDLVII. in eam Prouinciam ex Indiâ nauigauit. Vir fuit antiquae simplicitatis, et spectatae virtutis, vt de eo passim vsurparetur illud Seruatoris de Nathanaele, Ecce vere Israelita, in quo dolus non est. Cum summo iuuandi Abassinos desiderio aestuaret, simulatque ea loca attigit, ingenti conatu ad perdiscendum gentis idioma applicuit animum; illudqueue, sine doctore, semestri adeo calluit, vt apte loqueretur, scriberetqueue. Qualis eius vita fuerit, quantis aerumnis exercita, et, quod consectarium est, quantis nobilitata virtutibus, ex Andreae Patriarchae actis, cui, dum vixit, adhaesit indiuiduus, cognosci potest. Illi superstes nihil ab incepto deflexit; adeoque vel ipsi Schismatici confessi sunt, ad insignem quemdam gradum sanctitatis euectum fuisse; tamque plenam eum recte factis, et viro dignam Apostolico vitam duxisse, vt eam admirari quidem possent, satis explicare non possent. Mors illi pro Christo gloriosa sic contigit. Praepositi sui iussu Mazuam petens, quae vrbs est ad Erythraeum littus modicae insulae imposita, Turcicae potestatis, in Turcas incidit; quibus ex indumento, quod Sacerdos esset Christianus, proditus, vna cum Lusitano alio, quem habebat itineris comitem, nullâ aliâ de caussâ barbarorum telis confossus, viam et vitam felici exitu absoluit. Quo id anno vel die contigerit, non habeo exploratum; subductis tamen temporum rationibus circa annum MDXC. factum videtur: sed Petrus Paes noster in Historiâ AEthiopiae MS. L. III. C. XII. refert ad annum MDLXII. aitque primum Sociorum Patriarchae obiisse, quem ceteri alioqui Scriptores superstitem Patriarchae fuisse aiunt, et tertio loco inter quinque superstites Socios occubuisse.
Multa ad fidei institutionem, et controuersias cum Schismaticis Abassinis decidendas spectantia, transtulit in Aethiopicum sermonem, quae et Catholicis ad conseruandam fidem, sectandamque pietatem, et haereticis ad errores pellendos vsui fuêre.
ANDREAS LVCAS, natione Hispanus, patriâ Granatensis, Ecclesiastes egregius, sacras Litteras in Collegio S. Pauli Granatae hodieque profitetur. Edidit Hispanice
Vitam S. P. N. Ignatij locupletatam anno MDCXXXIII.
Habet prae manibus
Commentarios in Isaiam Prophetam.
ANDREAS LVISIVS, natione Lusitanus, patriâ Eborensis, anno MDXC. aetatis XXV. Societati adscriptus, habet sub manu Censorum,
page 28, image: s028nisi etiam praelum iam sint experti,
Tomos II. quorum argumentum est, Moyses, Aulicus, Orator, Pastor.
ANDREAS METSCH, natione Germanus, patriâ Nissensis, edidit in lucem Germanice
Concionem funebrem, quam Nissae Silesiorum habuit anno MDCXXV. in exequiis Serenissimi Archiducis Austriae Caroli, Episcopi Vratislauiensis, fratris Ferdinandi II. Imperatoris; vna cum Narratione mortis ipsius Madridij in Hispaniâ anno MDCXXIV, obitae. Nissae MDCXXVI.
ANDREAS MODESTINVS, natione Bohemus, e Polonicâ linguâ vertit Bohemice, atque edidit,
Postillam Euangeliorum Iacobi Viecij.
Obiit Pragae die XIV. Decembris, anno MDCII.
ANDREAS MORAGVEZ, natione Hispanus, patriâ Maioricensis; vir eximij candoris, complures annos docuit Humaniores litteras; demum Maioricae obrit. Edidit
Elegiaca poematia, culto stylo; quae tamen non vidi. Reliquit etiam post se
Prosodiam luce dignam, quae Maioricae seruatur.
ANDREAS OVIEDVS, natione Hispanus, patriâ Castellanus, ex oppido Illescha, quod Toleto Madridioque totidem milliaribus distat. Is anno MDXLIII. insigni iam tum pietate vir, et Toletanae Ecclesiae Clericus, Parisios studiorum caussâ ab S. Ignatio missus, paulo post inde gliscentibus armis coactus facessere, Louanium concessit. Anno insequente dum Coloniam excurrit vt litteras ab Vrbe perlatas Petro Fabro reddat, in viâ male a latronibus habitus, viatico et vestibus exutus, conuiciis et quinque luculentis vulneribus exceptus, aegre se traxit in vrbem, laetus quod obedientiae caussâ plagas excepisset. Non ita multo post in Lusitaniam profectus, Conimbricam XIII. Calendas Maij anni MDXLV. peruenit, vbi virtutum suarum splendore magna pars fuit, eius inducendae ad mortificandi sui studium contentionis, quae tantopere diu viguit in illo Collegio, donec ab S. Ignatio certis legibus temperata est. Eo ipso anno Gandiensis Collegij, quod B. Franciscus Borgia, eius oppidi Dux, instituebat, primus ab Ignatio Rector est constitutus, et anno MDXLIX. Calendis Martiis, nouae ibi fundatae Academiae renuntiatus est Rector, et paullo post, sacro Annuntiationis Angelicae die, quatuor solemnia vota professus. Anno insequente Romam cum Duce Francisco contendit; atque inde anno MDLI. ductâ Sociorum coloniâ Neapolitani Collegij habenas primus accepit. Incredibile dictu, quantâ tum ibi, tum Gandiae sanctimoniâ suis praeluxerit, quantos illis stimulos ad omnem virtutem addiderit, mirus et corporis domitor, et gloriae humanae contemptor. Per ea tempora Ioannes III. inclytus Lusitaniae Rex a Pontifice Iulio III. postulauit, vt Patres aliquot in AEthiopiam de Socierate legaret, quo ex numero vnus aliquis designaretur regionis Episcopus et Patriarcha. Tres ab Ignatio viri sanctitate doctrinâque praediti nominati sunt, Ioannes Nonius Barretus, cui mandaretur is honor, Andreas Ouiedus, Melchiorque Carnerius, qui ei essent adiutores, et si quando eiusmodi tempus incideret, successores. Omnes quidem, sed Ouiedus imprimis, ad eum nuntium ita expauit, vt non induxerit in animum acquiescere, donec pro imperio Pontifex cogeret. Euocatus ergo Neapoli, aestate anni MDLIV. Tibure exactâ, in Lusitamam se contulit, vbi III. Nonas Maij anni MDLV. Episcopus Hierapolitanus consecratus est. Ab eâ consecratione stetit tamen in ordine, nec a muneribus praedicandi, confitentibus assidendi, aut vllis etiam domesticis vel abiectissimis, discessit. In triclinio cibos accumbentibus apponebat, vt reliqui; coquinae officia obibat; sternebat aegrotis lectum, verrebat domum; peregre aduenientium pedes, idque singulari affectu, exemplo Christi, abluebat. Dum nauigationem Indicam operitur, rogatus ab Henrico Cardinali Archiepiscopo Eborensi, qui sceptrum posterius tenuit, eam dioecesim, prisco more pedes, ipse sibi minister et famulus, inspexit. Qua in visitatione, si quando alias, eximia dedit omnis sanctitatis exempla. Tandem anno MDLVI. tertio Cal. Apriles Olisipone conscendit, et breuissimâ nauigatione vsus, ineunte Septembri Goam tenuit. Hîc instituto grauissimorum virorum concilio decretum est, vt Patriarcha Goae subsisteret tantisper, dum Ouiedus in AEthiopiam profectus, animum Claudij Imperatoris exploret, quantum propendeat ad vnionem cum Ecclesiâ Romanâ, quod prae se tulerat, ineundam. Idibus Februarij anni MDLVII. Goâ soluit, et prospero cursu Arquichum Erythraei littoris portum delatus, inde terrestri itinere Baroam, vrbem Imperij Abassini a mari primam, octauo Cal. Apriles peruenit. Ab Rege Claudio, quem primo quoque tempore adiit, honorifice exceptus, habitusque benigne est, donec, quod maxime agebat, vrgere coepit. Tum vero indignari, fremere, Episcopum ab se arcere. Impetrauit tamen, vt cum Abassinis Doctoribus iuberet se de controuersis fidei capitibus disputare: quo in certamine cum illi manifeste victi tenerentur, strepitu clamoribusque Concilium dirimebant. Demum Claudius vehementer indignatus aliquos suae gentis ab Andrea reconciliatos Ecclesiae, vetuit morte propositâ, ne quem amplius a paternis institutis auerteret. Ille minas contemnere, mortem in tam luculentâ caussâ etiam optare: Deo magis obtemperaturum se quam homini, dictitare. Quibus in rabiem actus Rex, ignominiosis ab se verbis Andream repellit. Sed breui poenas perfidiae Deo dedit, a Mahometanis in
page 29, image: s029praelio anno MDLIX. caesus. Successit in Regnum Adamas Saquedus frater Claudij, qui liberis carebat, homo ingenio ferox, moribus pessimus, Catholicae fidei desertor, et oppugnator acerrimus. Hic Andream in suo mortales iuuandi, atque imbuendi rectâ fide instituto persistentem, semel iterumque exilio mulctauit; vbi plurimas aerumnas perpessus est, et egregia patrauit miracula: semel iterumque necem suâ ipse manu intentauit, nisi ab Reginâ obiectu corporis prohibitus fuisset. Verum Adamas quoque vltricem Dei manum expertus est, anno MDLXII. acie victus a Turcis, et in fugâ Regni titulum aegre sustinens. Eodem anno iam inclinato diem suum Goae Nonnius Patriarcha obiit, ex quo tempore Ouiedus eum titulum suo iure occupauit; perstititque in AEthiopiâ (quamuis a Pio V. facultatem accepisset ad Ecclesiam Iaponiae transeundi) ad annum vsque MDLXXVII. quo mense Septembri calculi doloribus oppressus, et extinctus est, cum per incredibilem animi constantiam illustrissimamque sanctitatem admmistrasset pusillum eius Ecclesiae gregem temporibus prorsus difficillimis; quâ de re qui plura volet, consulat Nicolaum Godignum de rebus Abassinorum, qui toto libro tertio vitam S. P. Patriarchae describit, cuius apud eos populos hodieque viget inclyta memoria, domo, quam viuens Fremonae oppido Regni Tigrani incoluit, in sacrarium conuersâ. Scripsit vir sauctissimus librum
De Romanae Ecclesiae Primatu, deque erroribus Abassinorum; idiomate AEthiopico, vt coniectura est, translatum.
Multa item ex aliis linguis in Aethiopicam, seu Abassinam, transtulit, apta firmandis Catholicis, et Schismaticis reducendis. Scripsit item
Duas Epistolas annis MDLXVI. et MDLXVIII. quas refert Ferdinandus Guerrerius.
ANDREAS PEREZ, natione Hispanus, Collegij Mexicani Rector, edidit Hispanice
Epistolam de morte et virtutibus P. Ioannis de Ledesma, qui obiit anno MDCXXXVII.
ANDREAS PEVERNAGE, natione Belga, domo Antuerpiensis, sed Cortraci natus, Gandaui Concionator et Rector fuit, ibique die XXVII. Octobris anno MDXXVI. e vitâ discessit. Edidit
Epistolam controuersam contra quemdam Haereseos Ministrum.
Libellum item de Immaculatâ B. Virginis MARIAE Conceptione; quem ad celebrandam magis, ac frequentandam sacrarum B. Virginis stationum ac processionum, a se per vrbis Gandensis plateas institutarum, pietatem, distribuere solebat.
ANDREAS PINTVS, natione Lusitanus, patriâ Vlissiponensis, concionibus aetatem suam, etiamnum florentem, exercet. Scripsit
Commentaria in Cantica, tom. I.
ANDREAS RENTIVS, natione Graecus, e Chio insulâ, transtulit in sermonem Graecum vernaculum
Ducem peccatorum Ludouici Granatensis, Romae typis Sacrae Congregationis de propaganda fide MDCXXVIII. in 12.
ANDREAS ROSENVVALD, natione Prutenus, ingressus in Societatem anho MDCXX. Edidit sub nomine Ioannis Zercovvicz,
Lauream Academicam Serenissimo VVladislao Poloniae Regi, Carmine Lyrico. Vilnae MDCXXXIII.
ANDREAS SCHOTTVS, natione Belga, domo Antuerpiâ; natus anno salutis MDLII. pridie Idus Septembris. Puer Louanij Philosophiae Peripateticae in Castrensi Gymnasio operam dedit, et Rhetoricas praeceptiones in eodem tradidit. Anno MDLXXVI. direptâ, ac foedatâ ferro flammisque Antuerpiâ, Duacum venit, et in familiâ vixit Philippi Lanoij Turquoini Toparchae. Duaco Lutetiam concessit, et in doctorum hominum, atque ingeniorum celebritate vixit, in familiam adscitus Augerij Busbequij, Ferdinandi et Maximiliani II. Caesarum apud Solimanum Turcarum Imperatorem quondam Legati; cui fuit a studiis noster Schottus. Biennio lapso in Hispanias a parente missus, haesit primum Madriti, et Compluti; vnde Toletum post octo menses progressus est anno MDLXXX. et superatis competitoribus, Graecarum litterarum cathedram in Academiâ obtinuit, vocatus in familiam a Gaspare Quiroga eius vrbis Archiepiscopo et Cardinale, cui triennium adhaesit. Cum enim anno MDLXXXIV. Petrus Cerbina Episcopus Turiasonensis Caesaraugustanam Academiam instaurandam sumpsisset, inter ceteros doctrinâ claros, Schottum etiam Toleto euocauit, qui Eloquentiam ibi, linguam Graecam, Historiam Romanam docuit. Praeerat tunc Ecclesiae Tarraconensi Archiepiscopus Antonius Augustinus, vir eruditissimus, a quo inuitatus Schottus, honorifice habitus est duos ipsos annos, communicatis cum ipso studiis. Hîc cum accepisset Antuerpiam a Parmensi Duce Alexandro Farnesio, Regiarum in Belgio copiarum Imperatore, arctâ obsidione premi, voti religione se adstrinxit Societatem Iesu ingressurum, si carissimam patriam cum Deo, ac Rege suo, cumque Ecclesiâ Catholicâ in gratiam redire contingeret. Mox deditâ Antuerpiâ, reum se voti fassus, postridie Nonas Aprilis anno MDLXXXVI. ipso Paschatis festo, ex aedibus Archiepiscopi in Societatem commigrauit, natus annos XXXIV. Artium iam tum Magister, et sacris Caesaraugustae initiatus, in quâ ipsâ vrbe, religiosae vitae Tirocinium posuit. Valentiae Edetanorum deinde sacra studia tractauit; docuitque Socios Gandiae primum, tum etiam Moderatorum imperio vocatus in Italiam, Romae artem Oratoriam post Franciscum Bencium, triennio. Quo exacto, in patriam postliminio rediit. Vir fuit
page 30, image: s030ob candorem animi et bonitatem ac mansuetudinem naturae, quam religiosâ modestiâ ac comitate exornauerat, ipsis etiam fidei hostibus carus, et in pretio ac veneratione; quorum laudes Schotto dictae, scriptaequeue, passim in ore et manibus sunt. Heroes etiam non secularis dumtaxat dignitatis viri; sed et Ecclesiae Principes, Schottum vnice coluerunt. Ipse etiam Vrbanus VIII. Pontifex Opt. Max. Schottum extremis vitae diebus per Cardinalem Nepotem Franciscum Barberinum, litteris datis, magnâ beneuolentiae et amoris testificatione, peramanter salutari a se voluit. Senex deuexâ aetate, multis anteactae vitae laboribus fractus, tamen adeo indefesso ardore, tam assiduâ et infractâ constantiâ, legendo, scribendoqueue, ac libris euoluendis incumbebat, vt vix integer, et nouâ scientiae siti aestuans iuuenis, decrepiti senis vestigia assequi potuisset. Imo generosus ille litterariae palaestrae Athleta, in eo stadio, quod puer percurrerat, senex mori voluit. Postremis enim vitae mensibus, prouinciam docendi nostros iuuenes Graecas litteras in Collegio auide ambiuit, et obtentam a sanctâ Obedientiâ praeclare magnis animis gessit, incredibili omnium, ob rarum exemplum, plausu; donec dysuriâ prius, ac deinde ischuriâ oppressus, a docendi laboribus ad patientiae scholam in valetudinarium Domus Professae reductus, animam placidissime, vt vixerat, Deo reddidit, decimo morbi die, qui fuit XXIII. Ianuarij anni MDCXXIX. fatalis Societati Flandtobelgicae, sublatis e solâ Domo Professâ Antuerpiensi quatuor eximiis Scriptoribus, Andrea Schotto, Adriano Mangotio, Carolo Scribani, et Heriberto Rosvveydo. Scripsit
Commentarium in Auctorem de Viris illustribus Vrbis Romae: editum Duaci anno MDLXXXII in 4.
Notas in Sexti Aurelij Victoris Historiam Augustam, a se erutam, eiusque a Caesare Augusto, ad Theodosium Imperatorem epitomen, cum scholiis, Antuerpiae typis Plantinianis anno MDLXXIX. in 8.
Pomponium Melam, de situ Orbis, post Hermolaum et Pintianum, Spicilegio auxit, et Parallelis eorum quae Mela ex Herodoto descripsit. Iisdem typis MDLXXXII. in 4.
Laudationem sunebrem V. CL. Antonij Augustini Archiepiscopi Tarraconensis. Apud Raphelengium MDLXXXVI.
Vitam B. Francisci Borgiae Societatis Iesu Praepositi Generalis III. ex Hispanico Petri Ribadeneirae Latine fecit, quae primo Romae in lucem prodiit e praelo Aloysij Zannetti anno MDXCVI. deinde Colomae typis Arnoldi Mylij MDCIII. et prius Antuerpiae typis Ioachimi Trognaesij MDXCVIII. additis variis B. Francisci Borgiae Opusculis, et libello de ratione concionandi, seu praedicatione Euangelicâ, a se interpretato. Vulgauit etiam
Compendium Vitae eiusdem Francisci Borgiae a Virgilio Cepario Italice scriptum, a se Latine redditum. Coloniae apud Birckmannum MDCXXV.
Vitam Alphonsi Salmeronis vnius e decem primis S. Ignatij Loyolae sociis a Petro Ribadeneira Hispanice, a se Latine conscriptam, praefixit eiusdem Salmeronis Operibus, cum ea primum in Hispaniâ vulgaret anno MDXCVII. quae postea prodiit Coloniae typis Mylij MDCIV. et Francofurti typis Claudij Marnij MDCVIII. inserta Bibliothecae Hispaniae.
Vitam Iacobi Laynis Praepositi Generalis II. Societatis Iesu, ex Hispanicâ item Ribadeneirae Latinam fecit. Coloniae typis Arnoldi Mylij MDCIV. adiectâ rursum vitâ Salmeronis.
Africani et Origenis Epistolas [gap: Greek word(s)] de Historiâ Susannae a Schotto prodiisse Augustae Vindelicorum MDCII. refert Posseuinus in Appar. Sacr. vbi de Africano agit.
Notas vberiores in Senecae Rhetoris Suasorias et Controuersias, expletis Graecis lacunis, apud Commelianos MDCIII. et Parisiis MDCVI. fol.
Vitas comparatas Aristotelis et Demosthenis, Olympiadibus ac Praeturis Atheniensium digestas, Augustae Vindelicorum apud Christophorum Mangium MDCIII. in IV.
Photij Constantinopolitani Bibliothecam Latine reddidit, ac scholiis illustrauit. Prodiit Parisiis MDCVI. et Lugduni MDCXI. fol. Augustae Vindelicorum tomis II. altero Graeco, altero Latino, deinde Geneuae vno tomo Graecolatine columnatim edita.
Thesaurum exemplorum ac sententiarum ex Auctoribus optimis collectum, in Centurias IV diuisum, edidit Antuerpiae apud Nutium anno MDCVII.
Bibliothecam Hispaniae, seu, de Academiis ac Bibliothecis, cum Elogiis et Nomenclatore clarorum Hispaniae Scriptorum tomis tribus distinctam. Francofurti apud Claudium Marnium MDCVIII. in 4. nomen ille quidem suum in fronte libri subticuit, sed post Epistolam, quam praescribit, subnectit initialibus characteribus, in hunc modum: A. S. Peregrinus.
Censuram Gasparis Barrerij Lusitani de Pseudo-Beroso, Manethone Aegyptio, M. Percio Catone, et Fabio Pictore a Ioanne Annio Viterbiensi editis, e Lusitanicâ linguâ Latinam reddidit. Extat tomo II. Bibliothecae Hispaniae: in cuius tomo III. exstant ab Schotto scriptae
Vitae Fredenandi Nonnij Pintiani,
Petri Ciacconij,
Petri Ioannis Nunnesij, et aliorum. Refert etiam tom II. p. 353. edidisse se Coloniae typis Arnoldi Mylij,
Itinerarium Antonini Augusti cum Notis Hieronymi Suritae. Edidit item
Notas in Cornelij Nepotis fragmenta, et Aemilium Probum de Vitâ Imperatorum Graecorum, Francofurti typis Marnij anno MDCIX. fol.
Tullianarum Quaestionum, seu, De instaurandâ Ciceronis imitatione, lib. IV. Antuerpiae, typis Plantinianis
page 31, image: s031Moreti MDCX. in VIII. quibus postea accessit liber V.
Cicero a calumniis vindicatus. Antuerpiae apud Nutium MDCXIII.
B. Ennodij Ticinensis Episcopi opera e MSS. partim primum edidit, partim emendauit, Notisque illustrauit. Tornaci apud Nicolaum Laurentium MDCXI.
Adagia Graecorum ex Zenobio, Diogeniano, Suida, e Graeco versu et scholiis parallelis illustrata. Antuerpiae typis Plantinianis anno MDCXII. in 4.
Procli Chrestomathiam de Poeticâ e Graeco Latinam fecit, et scholiis illustrauit. Antuerpiae MDCXVI. in IV. sed multis prius annis necesse est fuisse editam, cum a Ribadeneira referatur in suo Catalogo iam tum ab anno MDCVIII.
Nodos Ciceronis, variorumque, libris IV. enodatos.
Fauonij Eulogij Rhetoris Carthaginensis in Ciceronis somnium Scipionis Disputationem. Antuerpiae typis Henrici Aertsij MDCXII. cui accessit
Latini Latinij numerorum cyclorumque consideratie.
Obseruationum humanarum lib. V. qui Antuerpiae prodierunt apud Gasparem Bellerum MDCXV. in IV.
Litteras Iaponicas annorum MDCIX. X. XI. XII. Italice scriptas, Latine reddidit. Antuerpiae apud Petrum et Ioannem Belleros MDCXV. in VIII. Similiter transtulit,
Litteras e Regno Chinarum, seu, Sinarum, datas a P. Nicolao Trigautio annis MDCX. et XI. Antuerpiae apud eosdem et eodem anno: et Petri Ribadeneirae Tractatum de Principe Christiano.
Annalium Romanorum Stepham VV inandi Pighij tomum II. et III. posthumos, recensitos, auctos, et illustratos, edidit Antuerpiae typis Plantinianis MDCXV. fol.
S. Basilij Magni opera recensita, Epistolis et Notis aucta, Antuerpiae apud Henricum Aertsium MDCXVI.
S. Cyrilli Alexandrini Glaphyra, seu, Commentaria in Pentateuchum Moysis, Graece et Latine [gap: Greek word(s)] , euulgata Antuerpiae MDCXVIII. in fol. typis Nutianis. Habebat autem eiusdem Cyrilli Eortasticos, siue Paschales sermones, a se Latinitate donatos iam praelo promptos, sed suum partum suppressit vt Antonio Salmatiae, qui eosdem transtulerat locum daret.
S. Gregorij Thaumaturgi Caesareensis Episcopi Metaphrasim in Ecclesiasten Salomonis, cum Notationibus, ibidem.
Tabulas rei Nummariae Romanorum, Graecorumque ad Belgicam, Gallicam, Hispanicam, et Italicam monetam reuocatas. Antuerplae apud Belleros MDCXVI. His adiecit
Tabulas Mensium Romanorum et Atticorum. Item
Tabulas Anomalorum verborum Graecorum. Item
Geometrica et Gromatica Vetusti Scriptoris, ex antiquissimis membranis eruta.
Indicem Auctorum qui a C. Plinio in Naturali Historiâ citantur. Antuerpiae apud Gerardum Wolschatium MDCXVI.
Antonij Augustini Dialogi XI. Antiquitatum in Nummis Veterum, Latio donati, auctique per Schottum Dialogo XII. De Prisca Religione, at Diis Gentium, Prodierunt Antuerpiae typis Aertsij MDCXVII. fol.
De Sacris et Catholicis sacrae Scripturae Interpretibus, ordine Bibliorum, Coloniae apud Kinckium MDCXVIII.
Citationes Patrum addidit Operibus Ludouici Granatensis in postremâ editione Coloniensi.
In Bibliothecâ quoque magna Patrum editâ Coloniae typis Bernardi Gualteri, anno MDCXVIII. extant multae Patrum lucubrationes a Schotto recesitae, illustratae, auctae, quales sunt:
Tomo I. S. Paulini Opuscula,
Tomo I. Eusebij Gallicani Homiliae recognitae,
Tomo I. Eucherij Lugdunensis opuscula recensita.
Tomo V. Claudiani Mamerci de statu Animae lib.
Tomo V. III. et aduersus vanos Poetas recensiti, et Notis illustrati.
Tomo V. Vigilij Tridentini Opuscula recensita.
Tomo IX. Paschasij Radberti in Threnos, et liber de Corpore et Sanguine Domini.
Tomo XI. Michaelis Pselli Paraphrasis in Cantica, translata.
Tom. XII. Michaelis Glycae Disputationes II.
Tom. XII. Honorij Augustodunensis opera recensita.
Tom. XII. Arnoldi Carnotensis Tractatus de VII. verbis a Christo in Cruce prolatis, recognitus.
Tom. XII. Lucae Tudensis de alterâ vitâ, et fidei Controuersiis libri III. notis illustrati.
Tomo XIV. Andronici Constantinopolitani Dialogus contra Iudaeos,
Tractatum Petri Magni, Hippolyti Colensis, Frederici Ceriolani de Consilio, et Consiliarij officio, a se illustratum euulgauit. Coloniae apud Gualterum MDCXVIII. Scripsit item
De bono silentij Religiosorum et saecularium libros II. Antuerpiae apud Belleros MDCXIX. in XII. qui deinde patrio etiam idiomate prodierunt.
Romanarum Antiquitatum Electa, De Priscis Rom. Gentib. ac Familiis; De Tribubus Rom. XXXV. Rusticis atque Vrbanis; de ludis, festisque Roman. ex Calendario vetere, adiecit ad X. capita Ioannis Rosini. Coloniae apud Bernardum Gualterum MDCXIX.
Philothei Rogerij Angli libellum plane aureum De mundi contemptu; addito etiam Gerardo Moringo, De Paupertate Ecclesiasticâ, edidit Coloniae iisdem typis et anno in 12. Item
Commentaria selecta in Orationes Ciceronis, suppresso nomine. Coloniae MDCXXI.
Notas in Valerij Flacci Argonautica.
Huberti Golzij Siciliam, Magnam Graeciam, et et Insulas, notis Illustratas.
page 32, image: s032
Fastos Siculos, ad Capitolinos emendatos.
Hispaniam Illustratam, siue, Rerum Hispanicarum Scriptores varios, tomis III. In quo opere
Isidorum Hispalensem de Ecclesiasticis Scriptoribus ac viris illustribus, aliosque Notis suis illustrauit. Francofurti typis Marnij in fol.
S. Isidori Pelusiotae Epistolas prope DC. e Vaticanâ Bibliothecâ erutas, publicauit. Antuerpiae typis Nutianis MDCXXIII. cum Notis suis: quae deinde Latine ab illo redditae prodierunt Romae typis Francisci Corbelletti MDCXXIX.
Itinerarij Italiae, Rerumque Romanarum a V. CL. Francisco Schotto fratre suo vulgati, Editionem IV. recensuit, Antuerpiae ex officinâ Plantinianâ, MDCXXV.
Adagialia sacra Noui Testamenti Graecolatina publicauit Antuerpiae per Balthasarem Moretum MDCXXIX.
Epistolarum Pauli Manutij libros XIV. Notis et Argumentis illustrauit, Coloniae.
Post haec omnia necdum fessus scribendo, aut satur legendo, semper noui aliquid designabat; donec in aetate extremâ, Diuinas obseruationes et Allegoricas Bibliorum locutiones, atque alia molientem, mors a statione librariâ abire iussit, lucubrantem, et prope libris adhuc incumbentem.
ANDREAS TRIQVETIVS, natione Belga, patriâ Malbodiensis, scripsit Gallice
Vitam S. Aldegundis Virginis.
ANDREAS VALLADERIVS, natione Gallus, patriâ Foresiensis. Latine reddidit
Expostulationem Apologeticam Ludouici Richeomi, ad Henricum IV. Regem Galliae, pro Societate, contra famosos libellos inscriptos, Ingenua et vera Oratio, et Catechismus Iesuitarum.
Labyrinthum Regium Herculis Gallicani triumphantis Hërici IV. linguâ Gallicâ, Auenione MDC. in fol.
ANDREAS VERMADIVS, natione Belga, patriâ Arnhemius, e Geldriâ, Professus quatuor votorum, insigni morum suauitate, et perfectionis religiosae studio; multis vtiliter laboribus perfunctus Coloniae, Spirae, alibi. Demum anno MDCIII. aetatis LVIII. Societatis XXXIV. Spirae decessit. Scripsit
Epistolam ad Iustum Caluinum, quâ IX. ipsius Quaestionibus de fide respondet. Exstat inter Epistolas Catholicas eiusdem Iusti Caluini impressas Moguntiae a Ioanne Albino anno MDCI.
ANDREAS VITVS, natione Anglus, patriâ Londinensis, natus sub annum MDLXXX. ingressus in Societatem circa MDCVII. in eâ docuit linguam Hebraeam, sacras Litteras, Theologiam, et superioribus Nostrorum studiis praefuit. Profectus in Marilandiam Americae Septemtrionalis prouinciam inter Virginiam et Nouam Franciam, anno MDCXXXIII. ibi hodieque in Barbarorum conuersionem incumbit. Digessit magno labore, quae iam sudat sub praelo,
Grammaticam, Dictionarium, et Catechismum linguâ eius gentis.
Expeditionem, et Historiam eius gentis iam habet prae manibus.
ANDREAS WAGNER, natione Germanus, patriâ Sueuus ex Hoffenhoue. Venit in Societatem iuuenis annos natus XVII. anno salutis MDCV. Humaniora studia, et concionandi munus cum laude tractauit; Professus Ingolstadij quatuor solemnia vota Societatis die XXXI. Iulij, an. MDCXXIV. Adhuc in viuis est. Scripsit Germanice
Colloquium Catholici cum Lutherano, cuius titulus est, Quando vis fieri Catholicus? Augustae.
Colloquium alterum hoc titulo, Nondumne te accommodabis? Ibidem.
Refutationem Epistolae Consolatoriae Ioannis Conrardi Gebelij Praedicantis ad Acatholicos Augustanos. Ibidem.
Xenia Germanica pro Congregatione Ciuicâ Ingolstadianâ.
ANDREAS ZERGOLL, natione Italus ex extremâ Italiae regione, quae ad Carnos spectat, ex oppido S. Cruce. In Societatem venit iuuenis, in quâ docuit litteras humaniores, Philosophiam Graecij et sacram Scripturam explicuit, Mathesim, et Theologiam moralem tum Graecij, tum Viennae tradidit, quatuor votorum Professus. Proposuit disputationi
Theoremata Chronologica de anno Ortus, ac Mortis Domini nostri Iesu Christi, quibus statuit natum anno XL. Iuliano D. Laelio et C. Antistio Coss. Mortuum anno LXXIV. Iuliano, XXIX. Dionysiano, C. Rubellio et C. Fusio Geminis Coss. ita vt inciderit Passio et mors Christi, in diem XXV. Martij, quo fuerat etiam conceptus de Spiritu sancto, post annos vitae XXXIII. completos additis tribus mensibus. Viennae Austriae, typis Matthaei Formicae. anno MDCXXV.
ANELLVS OLIVA, natione Italus, patriâ Neapolitanus, in Peruuiâ, quo ante hos XL. annos nauigauit, etiamnum superstes, septuagenarius. Scripsit Hispanice
Catalogum aliquorum virorum sanctitate illustrium Prouinciae Peruanae Societatis Iesu. Hispali apud Franciscum de Lyra Barrettum anno MDCXXXII.
Vitas virorum illustrium Societatis Iesu in Prouinciâ Peruanâ, libris IV. comprehensas, in fol. quas spes est propediem visuras, vt optamus, lucem. Scripsit praeterea
Historiam Regni Peruani; et fundationem Societatis in illo; quae tamen ipsa quoque edita nondum sunt.
ANELLVS DE RVGERIO, Italus, Neapolitanus, in patriâ die III. Decembris anno Domini MDCXXVI. diem suum obiit. Edidit
Orationem a se dictam Neapoli in Instauratione studiorum.
ANGELINVS GAZAEVS, natione Belga, domo Atrebas, natus anno MDLXVIII. Societatem ingressus MDLXXXI. in eâ plurium Collegiorum Rector, Atrebatensis, Valencenensis, Cameracensis. Edidit acuto et eleganti stylo
page 33, image: s033
Pia Hilaria metro Iambico, et Scazontico; queis addidit
Elegias aliquot: saepius aucta et recusa.
Piorum Hilariorum tomum II. Insulis apud Petrum de Rache MDCXXXVIII. in 8.
ANGELVS GALLVCCIVS, natione Italus, patriâ Maceratensis, Orator disertissimus, Poeta facundus, complures annos Oratoriam facultatem in Collegio Romano professus est. edidit
Orationem in funere Scipionis Cobellutij S. R. E. Cardinalis Tit. S. Susannae, quam habuit in templo Domus professae Societatis Tesu Romae, typis Francisci Corbelletti MDCXXVI. Item, suppresso suo nomine,
Orationem de S. Rosaliâ, habitam' ab I. M. R. discipulo ipsius, in aulâ Collegij Romani Societatis Iesu. Romae anno MDCXXIX.
Orationem de Passione Domini, dictam coram S.D.N. Vrbano VIII. P.M. anno MDCXXX. quae prodiit cum aliis eiusdem argumenti Romae MDCXL. in 12.
ANNIBAL CANALIS, natione Italus, patriâ Vico in Apuliâ, in Societatem ingressus anno MDXCV. Rexit Collegium Maronitarum Romae, et Collegium Aquilanum. Viuit adhuc incumbens ad scriptionem. Edidit Italice
Tomum I. de Vitis Patriarcharum, seu Instituterum Ordinum Religiosorum, complectitur vnam Decadem illorum, ducto principio a Seruatore Nostro Iesu Christo. Romae apud Steph. Paulinum et Guil. Facciottum MDCXXIII. in fol.
Reliquas IX. Decades habet etiam praelo paratas. Parat etiam
Xauerium, Poema Heroicum, Italice. Item
Tractatum de Quaestionibus Conscientiae, copiosum.
ANNIBAL CODRETTVS, gente Allobrox, seu, Sabaudus, domo Gebennensis, anno MDXLVI. spiritualibus Exercitiis ab Hieronymo Domeneco excultus, dum arti Medicae Patauij operam daret, Societati se nostrae addixit. Biennio post Messanam in Siciliam ad eius Collegij exordia cum aliis missus, docuit ibi Grammaticam, et ceteras humaniores litteras (quarum cognitione excelluit) multis in Collegiis nostris postea lauda biliter tractauit. Subinde cum Lainio Praeposito Generali anno MDLXI. in Gallias profectus, Turnonio Collegio, atque Academiae diu Rector praefuit. Lugdunensis quoque Collegij primus Rector fuit, anno MDLXV. cum anno prius solemnia quatuor vota nuncupasset. Prouincialis praeterea Aquitanicae Prouinciae factus, multum laboris atque operae posuit in tuedâ conseruandâque Catholicâ religione, quo in munere Congregationi quartae Generali anno MDLXXXI. interfuit. Aetate demum in senectutem praecipitatâ, cum in molestissimâ stranguriâ illustris patientiae dedisset argumenta, pie in Domino obiit Auenione die XIX. Septembris MDXCIX. cum vixisset annos LXXIV. in Societate LIV. Vir fuit in omni politioris litteraturae genere, tribusque linguis, Latinâ, Graecâ, Hebraicâ, atque in morum cumprimis facilitate pariter et grauitate admirandus. Scripsit
Grammaticas Institutiones, seu, Breuia quaedam Grammaticae rudimenta.
ANNIBAL FIRMANVS, natione Italus, patriâ Fanensis, vir iam maturus institutum nostrum secutus est: et quamuis aduersâ valetudine semper conflictatus, aliquorum Collegiorum tamen Rector fuit: et scripsit Italice opus elegans saepius editum,
De iucunditate animae. Item
De verâ animi magnitudine, ad Vrbinatem Ducem.
ANNIBAL GELLIOT, natione Gallus, patriâ Gratianopolitanus. Scripsit librum cui nomen fecit
Galaxia, seu, Via Lactea, quâ Heroes ad immortalitatem contendisse creduntur: eo aditum adornauit Regi Christianissimo Ludouico XIII. cum post domitam in Occitaniâ rebellem Haeresim, Auenionem primum venit. obiit Pinaroli die XXVIII. Septembris MDCXXXIX.
ANTONIVS ALMEIDA, natione Lusitanus, e villâ cui Trancoso nomen. Ab ipso tirocinio magnum virtutis ardorem, et exemplum prae se tulit, vt iam tum magnâ esset vulgo apud omnes sanctimoniae opinione, et valeret gratiâ, quocumque eum Superiores amandarent. E Lusitaniâ magnâ ambitione, et pio aestuantis animi feruore Missionem Indicam impetrauit, eo fine, vt vota sua, vel agendi, vel patiendi, quibus ardebat, expleret. Nauigauit illuc anno MDLXXXV. et Goam simul appulit, Moderatoribus suis aperuit, quanto rei Christianae in arduâ aliquâ expeditione procurandae desiderio teneretur. Arbitrabatur enim se lautius in Collegiis haberi, quam pro voto suo, et religiosam frugalitatem delicias appellabat. Nec eum sua fefellit spes: cum enim ad hos ignes, pares quoque animi dotes, ij a quibus regebatur, animaduertissent, Orientis Visitator Alexander Valignanus eum in spes magnas, Sinensem videlicet expeditionem, euocauit, comitemque addidit P. Eduardo Sande, qui eo tempore collegium Macaense moderabatur. Hac electione supra spem ita recreatus est, vt verbis ab alio nullo, quam ab ipsomot, qui eâ de re nobilem ad Socios scripsit epistolam, exprimi apte posse videatur. Sileri tamen non debet eius hac de re celebre dictum. Cum enim in Macaensi Collegio, quo ipse peruenit exeunte Iulio eiusdem anni MDLXXXV. inter Socios ageretur, quâ ratione in Regni Sinensis interiora immittendus esset (nam iis temporibus angustior erat, rerum adhuc ignaris, introitus) ipse modum suggessit, quem ardor ipsi, ne parergus videretur, effecerat: postulabat enim vt se Magistratui cuipiam in seruum darent; id quod sane fecisset,
page 34, image: s034si per Superiores ei licuisset. Sed reddidit eius ingreslum Diuina bonitas spe faciliorem. Nam cum P. Michael Ruggerius, qui iam versabatur in Regno, destinaretur a Moderatoribus in Cequianam Prouinciam, vt nouam ibi sedem Societati poneret, excurrit in Metropolim Cantoniensem, vt ibi necessaria itineri compararet. Eôdem cum mercatoribus Lusitanis ad nundinas venerat Almeida, qui proinde Ruggerio comes accessit, mirifice prae laetitiâ gestiens. Excurrit cum illo in Cequi[?]nam Prouinciam, ex cuius vrbe cognomine litteras dedit ad Macaensem Superiorem datas X. Februarij MDLXXXVI. quarum non pigebit hîc partem describere: Factus iam Sina, inquit, ob amorem eius, qui pro me factus est homo, cum esset Deus, multas illi gratias ago, quod tam breui tempore mihi concessit, quod alij longo non potuerunt obtinere, scilicet quietem cordis mei, ita vt iam nihil in hoc mundo mihi supersit optandum, praeter conuersionem meam, et Sinarum, et in hac expeditione mortem oppetere. Confiteor R. V. quod cum has litteras scribere aggrederer, lachrymas cohibere non poteram, cum imaginarer me in medio Sinarum versari: imaginarer, inquam, nam vix nunc mihi persuadeo id verum esse, et videor mihi somniare: a quo somno velim vt me R. V. cito expergefaciat; certumque faciat, quod sim in eo magno orbe, ad quem tam impense suspirabat P. Franciscus Xauerius, et in quo pro salute animarum possim tolerare aerumnas et mortem ponere, id quod esset votorum meorum complementum. Conclusit vero longam epistolam his verbis: Est tanti conuersio magni huius regni, vt vna vita quam habeo videatur nihil, et decies mille si haberem profunderem pro illâ. Plus quadrimestri tenuit ea excursio; quae cum optatum finem consecuta non esset, et Patres, vnde venerant, oporteret reuerti, vix adduci potuit Almeida vt sibi redeundum esse persuaderet. Itaque obnixe petiit vt solus in eâ Prouinciâ permanere sineretur; inuenturum se rationem, quâ securus latitaret: nec omnino abscedere voluit, nisi vrgentis Obedientiae auctoritate permotus. Ceterum cum non ita multo post, Ruggerius in Europam missus esset, Almeida Sciauquinum, vrbem aliam mediterraneam, regressus est, comes futurus Matthaeo Riccio, cum quo porro Xauceum perrexit mense Augusto anni MDLXXXIX. vbi cum semel iterumque grauiter tentata esset eius valetudo, Macaum remissus est, si quod forte in Medicis, pharmacis, ac cibis nostratibus leuamentum inueniret. Vix a morbo respirârat, cum euicit importune reditum ad suam stationem: tantus erat eius ardor et desiderium, vt videri posset, si compos fieret, valetudinem ex gaudio, ac vires breuius collecturus. Ceterum Octobri in aegritudinem recidit, ita subitam ac grauem, vt eius in Collegium Macaense remittendi eripuerit facultatem. Itaque intra octiduum ad diem XVII. eius mensis diem clausit extremum Xaucei, anno salutis (nisi me subducta e contextu historiae ratio fallat) MDXC. aetatis eius XXXV. cuius maximam partem in ordine nostro collocârat. Cadauer, de more, loculo inclusum, Sinico bitumine illito, domi asseruatum est, donec anno MDXCIV. Macaum delatum est, vt in commune Nostrorum sepulchrum inferretur. Id cum ad littus Macaense applicuisset, ingens vniuersae ciuitatis concursus factus est, qui funus ad tumulum comitarentur. Eius memoriam panegyricâ oratione celebrauit P. Edoardus Sande Collegij Rector; et habuit argumentum laudationis sane copiosum: fuit enim Antonius plane conspicuus lucidissimâ virtute. Orationem, et in seipso castigando seueritatem ita sectabatur, vt Superiori semper inuigilandum esset, ne prudentiae limites egrederetur. Supra sacerdotale pensum, quidquid fere precum est in Breuiario, praeter alia multa quotidianae pietatis argumenta, in dies singulos prope omnia recitabat. Cumque vetitus esset praeter Horas Canonicas, aliud quidquam voce orare, ne studiis necessarium otium deesset; euicit tamen sanctâ pertinaciâ, ne quotidianum Deiparae pensum, quod inde vsque ab infantiâ consueuerat, prohiberetur persoluere. Eius omnia colloquia de Deo, deque piis rebus erant; tamque efficacia, vt non ipse minus, quam ceteri commouerentur. Augustissimi Sacramenti maximus semper cultor fuit. Antequam sacris initiaretur, quoties a Moderatoribus permittebatur, diuino pane vescebatur. In Collegiis auelli aegre poterat ab arâ, in quâ sacrum illud ferculum asseruabatur. Pro deliciis illi erat ministrare sacrificanti, et diuino sacrificio quam creberrime interesse. Quoties praeter ordinem grauius corpusculo afficiebatur, sub ipsa Missae sacra, Domino suo tenerrime valedicebat, ac si non esset iterum sacrificaturus. In infirmitare postremâ non potuit idem praestare, malo nimis repente occupatus. Sollicitus igitur de itineris tanti viatico, id eâ nocte, quâ extinctus est, ardentissime desiderauit. Deo tamen visum est hoc eum solatio destituere: cum enim in eo Regno nondum domi nostrae sacrum pignus asseruaretur, nec posset ante Matutinas horas ab nostro Sacerdote celebrari, prius morbo confectus est, quam refici posset Sacramento. Id cum ipse probe aduerteret euenturum, omnino voluit humi collocari, vbi suauissime cum Iesu crucifixo colloquens e vitâ excessit. Reperti postmodum in eius scriniolo commentarioli aliquot, in quos quid designaret bonarum actionum per diem, quid se mali in animum insinuasset, referebat, apertum testatumque fecerunt, quam indefesso conatu ad vitae perfectioris apicem niteretur. Eius obitum nostri omnes, talis Socij, tam strenui operarij desiderio diu deplorarunt. Scripsit Almeida
Annuas Litteras ê Sinis anni MDLXXXVI. Item
page 35, image: s035
Alteras Litteras e Iaponiâ eiusdem anni eum seripsisse refert Antonius de Leon.
ANTONIVS ANDRADA, natione Lusitanus, Tibetani regni primus explorator; qui cum anno Domini MDCXXIV. in Mogorensi regno Nostris, qui ibi sunt, praeesset, et se daret opportunitas Cataium, toties quaesitam, tot votis expetitam Prouinciam, inuestigandi, censuit eam non esse e manibus dimittendam. Ergo curâ Missionis alteri commendatâ, instructus praesidiis ad longum et ignotum iter necessariis, habitu Mogorensi se dat in viam. Incredibiles se passim difficultates obiecerunt, et humano modo maiores; quas tamen ille inuictâ constantiâ, et infracto animi robore superauit; penetrauitque Caparanguem, vrbem Tibeti regiam; vbi perbenigne a Rege et Optimatibus habitus, datâ reditus sui, si Praesides probassent, fide, in Mogorem reuertit, et in annum insequentem alteram expeditionem adornauit, idoneis secum Sociis acceptis. Aliquanto post tempore, cum Rege vrgente remeasset in Indiam, vt plures in eam vineam operarios mitteret, communibus Sociorum suffragiis, Indiae, seu Goanae Prouinciae Praepositus renuntiatus est; nouo penes nos, sed necessitati dato exemplo. In eo munere dum versatur, adhibitus est a sacrae Inquisitionis Antistitibus, ad commonefaciendos officij sui reos, cum publice ad iudicium producerentur, quo in actu clam veneno infectus est. Hinc acerbissimis doloribus excruciatus, ad eos leniendos, opem B. Virginis, quam impense colebat, cum implorasset, eam praesentem dicitur habuisse, quae illum in haec verba solata est: Iam, fili, nihil tibi dolebit amplius; et e vestigio dolor ille omnis in reliquam vitam abstersus est. Demum Goae, relicto sui desiderio, et magnâ sanctitatis opinione circa annum MDCXXXIII. diem extremum obiit: et seorsim a ceteris humatus, calce quoque vndique stipatus est; et marmor impositum tumulo, in quo aiunt, raro prodigio, Patris ad viuum expressam effigiem exstitisse. Id quod cum veneno exhalanti quidam adscriberent, vbi constitit nullis instrumentis eradi posse, et cadauer multâ calce glebâque oppressum esse, opus humano maius esse intellectum est. Accesserunt ad fidem faciendam alia prodigia; nam P. Albertus Miczinski Polonus e nostrâ Societate, nuper aduectus ex Europâ, Patre Antonio inuocato, febrem prope semestrem momento discussit. Mulier transuersam in vtero prolem, Patris beneficio enixa mox est: alius quispiam tumorem in genu compressit, simulatque ipsius sepulchro aduolutus est. Plura ipsius decora dies in lucem proferet. Scripsit
Nouam detectionem Magni Cataij, seu Regnorum Tibeti, hoc est, expeditionem suam in Tibetum susceptam anno MDCXXIV. impressam Hispanice Madridij per Ludouicum Sanchez; Italice Neapoli per Aegidium Longum MDCXXVII. Item
Alteras Litteras de suo in Tibetum reditu, datas Caparangue XV. Augusti MDCXXIV. impressas Italice Romae per Franciscum Corbellettum MDCXXVIII.
ANTONIVS DE ARANA, natione Hispanus, Edidit Hispanice
Vitam P. Andreae Ouiedi Patriarchae Aethioplae, Societatis Iesu.
ANTONIVS D'AVEROVLT, siue, vt recentius scribunt, DAVROVLTIVS, natione Belga, patriâ Artesius ex agro Atrebatensi: grandis natu, sacrisque iam initiatus, decursisque studiorum spatiis, Societati aggregatus est. In eâ vixit annis XIV. vsque ad vertentem annum MDCXIV. quo sexagenarius Tornaci die XXI. Septembris migrauit e vita. Tempus omne suum quam vtilissimis transegit operis. Totos IX. annos bis quot hebdomadis monachorum coenobium adire fuit solitus excipiendis ipsorum confessionibus, et magnis incrementis disciplinam monasticam apud eos, pietatemque promouit. Sanctorum statuas eâ regione quammultis locis, Haereticorum scelere aut deturbatas, aut comminutas, vti publicâ auctoritate, impensâque restituerentur, effecit suadendo, magnâ proborum voluptate; diuini cultus propagatione non mediocri. Dum Catechismi sui tertium volumen praelo subiiceret, graui membrorum sopore occupatus, et imbecillitate memoriae tantâ, vt repente omnium obliuisceretur: quibus malis spatio trium hebdomadarum paullulum discussis, senectâ morboque victus, religiose animam exhalauit. Scripsit Gallice primum
Catechismum Historicum, seu, Flores exemplorum ex sanctis Patribus et Ecclesiasticâ Historiâ, tomis II. Duaci editos typis Bogardi MDCIII. et Parisiis. quos Latine in Compendium redactos edidit Coloniae Ioannes Kinckius MDCXIV. qui postmodum idem opus ab Auctore auctum, Latineque digestum tomis IV. edidit, primum quidem tomum anno MDCXXIV. reliquos tres MDCXXIX.
Collegit praeterea varias Litanias et preces quas inscribit.
Pij gemitus Catholicorum. quibus etiam adiunxit
Remedia spiritualia contra pestem. Latine et Gallice.
ANTONIVS DE AYALA, natione Hispanus, patriâ Hispalensis habet paratam praelo
Rosam Iericho; opus de B. Virgine.
ANTONIVS DE BALINGHEM, natione Belga, domo Audomaropolitanus, natus an. MDLXXI. atque in Societatem ingressus MDLXXXVIII. in eâ decessit Insulis MDCXXX. Philosophiam aliquando professus, totum se postea concionandi muneri tradidit, in quo etiam excelluit. Scripsit partim suo Marte, partim ex aliâ in aliam linguam traducendo permulta, quae magnum habent vfum ad pietatem. Igitur transtulit in Gallicum ex Italico
page 36, image: s036
Iaponicas et Chinenses Epistolas.
Vitam B. Aloysij Gonzagae Duaci MDCVIII. et correctius Lugduni apud Rigaud MDCIX.
Stimulum ad confitendum et communicandum. Ex Hispanico autem
Principem Christianum Petri Ribadeneirae. Meditationem Ludouici de Ponte. Tomos II. Ex Italico transtulit in Latinum
Vitam Alexandri Luzaghi, Nobilis Brixiensis.
Actiones interiores virtutum, Blasij de Palma. Scripsit Gallice
Triumphum Castitatis, tomis II.
Solatium Afflictorum ab vnicâ Numinis prouidentiâ petitum: qui liber Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXXVI. in 12. prodiit Latine.
Thesaurum Orationum Iaculatoriarum.
De Orationibus Iaculatoriis libros IV. asceticos MDCXVIII.
Inuentarium Reliquiarum B. Virginis.
Congressus Pomeridianos et Sermones Symposiacos contra cibi potusque intemperantiam, qui a Iacobo Mallebrancque in Latinum translati prodierunt Coloniae typis Ioannis Kinckij MDCXX.
Omnipotentem Bellatricem Deiparam.
Patronum Pauperum; cum aliquot ipsos adiuuandi mediis.
Propositiones XII. quibus iucunde honesteque Bacchanaliorum dies transigantur; quas et Latinas fecit.
Punctum Honoris, vbi inter cetera agit de Duellis non offerendis, non acceptandis.
Septem exercitia, seu Meditationes, de septem doloribus Deiparae, Duaci MDCXXIV.
Motiua XII. ad saepius iterandum Aue Maria.
De B. Maria Esquermensi iuxta Insulas.
De Agno Dei, seu, Quod Christus sit Agnus Dei.
Libellum de cultu Imaginis B. Virginis Foyensis.
Modum S. Victorem Mart. honorandi.
Summarium Vitae S. Francisci Xauerij.
Seriem canonizationis S. Ignatij.
Speculum peccatoris et hominis iusti.
Manuale Orationum.
Hortulum caelestium deliciarum.
De Sanguine Christi vario, nostrae redemptionis pretio.
De Theatro misericordiae Dei in peccatores.
Tractatus IV. spirituales, scilicet
De Christi Domini Natali,
De Gaudiis spiritus, gaudiis dierum Antecineralium praeferendis.
De ieiunio Quadragesimali, et eius effectibus.
Meditationes in Hymnum, Veni Creator Spiritus.
Qualiter reliquiae sanctorum Martyrum honoranda. Latine autem edidit
Sacram Scripturam in locos communes morum digestam. Tomis II. in fol. Duaci apud Balthasarem Bellerum. MDCXXI.
[gap: Greek word(s)] , seu, Morum a brutis petitam institutionem. Antuerpiae typis Nutianis MDCXXI.
Parnassum Marianum, seu, Hymnos de B. Virgine a variis editos, Duaci MDCXXIV. Cui accessit
Parnassus Iesu, et Paraphrasis in Salue Regina, Duaci typis Balthasaris Belleri MDCXXIV.
Piam mentis in Deum librationem per breues orationes, et ardentes ad Deum aspirationes. Antuerpiae MDCXXIV. apud Nutium; cui additus est,
Thesaurus Orationum Iaculatoriarum ex sacris Litteris vtriusque Testamenti.
Ephemeridem, seu, Calendarium SS. Virginis Genitricis Dei Mariae. Duaci typis Balthasaris Belleri MDCXXIX.
ANTONIVS BARNABOS, natione Italus, patriâ Genuensis, qui multos annos Collegium Taurinense rexit, et cum approbatione concionatus est. Dixit Italice ad Senatum Genuensem
Orationem de Concordiâ ciuium, editam anno MDCV. ab aliis quibus placuerat. Obiit ipse Genuae die XXV. Aprilis anno MDCXXXIV.
ANTONIVS BASSOLIVS, natione Lotharingus, domo Marmotonius e dioecesi Tullensi, Societatem ingressus est anno labentis seculi IX. in eâ Humaniores litteras aliquot annis docuit; adolescens acerrimo ingenio, animi candore spectabilis; qui cum non mediocrem de se concitaret expectationem, ad caelum est euocatus anno Christi MDCXXII. aetatis suae circiter XXX. Scripsit
Notas in Dionysij Alexandrini Periegesim; editas Mussiponti apud Melchiotem Bernardum.
ANTONIVS BEATILLVS, natione Italus, patriâ Bariensis. Natus est anno MDLXX. die XXII. Nouembris: iuuenis in Societatem venit Calend. Decembris anni MDLXXXVIII. in eâ Nostros externosque docuit Humaniores litteras, linguam Hebraicam, et S. Scripturam: et versis ad hominum salutem procurandam studiis, concionandi munus complures annos sustinuit, hodieque cum laude septuagenarius sustinet, continuatis iam octodecim ipsos annos sacris lectionibus in templo Domus nostrae professae Neapolitanae, praeter quotidianas per Quadragesimam annis XVI. conciones tum hîc, tum alibi institutas. Rexit olim Collegium Tropeense, et Barolitanum: conuixit familiariter P. Bernardino Realino, cuius eximiâ caritate, animi demissione, silentij laborisque studio, animarum zelo, tenerrimo in Societatem amore non minimum ad easdem virtutes ipse profecit. Ioannes Tomcus Marnauitius in Praefatione Regiae Sanctitatis Illyricanae, non solum eius lucubrationes laudat ab eximiâ diligentiâ et eruditissimâ pietate, sed ipsum etiam appellat disertissimum et eruditissimum scriptorem, et illustratorem, Barensium decus, numquam satis superque laudatum, qui summâ maturitate et diligentiâ, Societatis Iesu alumno dignâ, explicauerit et nobilissimis notis illustrauerit, eam quam scripsit Italice
page 37, image: s037
Historiam Vitae, mortis, miraculerum et translationis S. Irenes Virginis et Martyris Thessalonicensis, Patronae vrbis Laetiensis in Calabriâ, additis Notationibus. Neapoli anno MDCIX. apud Tarquinium Longum in 4. Item
Historiam Vitae, Miraculoruni, translationis, et gloriae S. Nicolai Magni, Archiepiscopi Myrensis, Patroni Barij. Neapoli MDCXX. iisdem typis, quam alterâ editione fecit contractiorem. Neapoli item MDCXXXIII.
Historiam Vitae, Mortis, Miraculorum, et translationis S. Sabini Episcopi Canusini, Protectoris ciuitatis Barij, cum adiuncto Catalogo Archiepiscoporum Ecclesiae Barensis et Canusinae. Neapoli apud Aegidium Longum MDCXXIX. in 8.
Historiam Ciuitatis Barij. Neapoli apud Franciscum Sauium MDCXXVII. in 4. Habet etiam paratas ad editionem
Vitam P. Bernardini Recclini, Societatis Iesu.
Vitam P. Ioannis Baptistae Pi catoris, Societatis Iesu.
Vitam P. Petri Antonij Spinelli, Societatis Iesu.
Vitam P. Alphonsi Aragona, Societatis Iesu.
Vitam P. Iacobi Antonij Grannonij, Societatis Iesu.
Exempla virtutum, ac studiosarum actionum muliorum hominum Societatis Iesu in Prouinciâ Neapolitanâ. Habet denique prae manibus
Commentaria concionatoria in sacram Dominicae Passionis historiam, ab horto orationis vsque ad hortum sepulturae.
ANTONIVS BOVCLIER, natione Gallus, patriâ Ruthenensis, ingressus est in Societatem anno MDCVII. cum ageret aetatis annum vndeuigesimum: in eâ docuit Philosophiam, ac Theologiam tum moralem, tum scholasticam, et sacram plus annis XX. Scripsit
Enchiridion Pietatis.
ANTONIVS CARVALLVS, natione Lusitanus, patriâ Olisiponensis, politioribus litteris apprime excultus, atque eloquentiae arte ornatus, quam auditoribus explicauit, et Philosophicas disciplinas, et denique Conimbricae, Ebooraeque sacram Theologiam totos XX. annos tradidit, et primam Cathedram docendo tenuit. De superiore etiam loco verba ad populum fecit, et inter egregios Concionatores numeratus est, et cum laude et fructu auditus. Obiit religiosus atque eruditus Pater Conimbricae eodem ipso die, quo ante XLIV. annos in Societatem fuerat cooptatus, cum haberer aetatis annos LX. labentis seculi anno primo. Propria et praecipua laus eius fuit pietas, animique deuotio non sine lacrymis; quae virtus cum semper in eo appareret, tum vero rei diuinae tempore praesertim elucebat. Numquam voluit deuotâ paupertate quidquam sibi laxari. Vbi de sua salute actum esse cognouit, ingentes Deo gratias agere non destitit, quod in Societate, et eo quidem die, quo eam esset ingressus, moreretur. Scripsit praeclaros.
Commentarios in Primam Secundae S. Thomae; habebatque, quando obiit, in manibus
Commentarios in eiusdem Secundam Secundae.
ANTONIVS CASILIVS, Italus, Neapolitanus in collegio Romano Philosophiam aliquoties docendo percurrit; nunc Scholasticam profitetur Theologiam. Edidit
Introductionem in Aristotelis Logicam, et reliquas disciplinas. Romae ex Typographiâ Francisci Corbelleti MDCXXIX.
ANTONIVS CAVAIGNAC, natione Gallus, patriâ Ruthenensis, ingressus Societatem anno MDCI. aetatis XXI. docuit in eâ Philosophiam et Theologiam Moralem. Scripsit
Historiam B. Virginis, a Gaudio, de Liesse, nuncupatae.
Historiam item Virginis Cignanensis apud Ruthenos.
ANTONIVS LA CHAVCIE, natione Belga, patriâ Montensis, Hanno, ingressus in Societatem anno MDLX. in eâ Duaci obiit peste contactis iuseruiens sub annum MDCXXVI. Edidit Gallice
Piam Alaudam, seu, Piarum cantilenarum tomos II.
ANTONIVS CHANVTVS, natione Gallus, patriâ Auriliacensis, natus anno salutis MDXCII. Societatem MDCIX. ingressus, Rhetoricam feptennio professus est. Nunc quatuor vota professus regit Collegium Cartassonense. Scripsit
Vaticinium de Regis Christianissimi Ludouici XIII. victoriis, additum panegyrico de captâ Rupellâ. Item alios
Panegyricos, versu.
ANTONIVS COLARVS, natione Lusitanus, Vidigeirae natus. A multis iam annis versatur in Aulâ Regis Catholici, Procurator Societatis pro Lusitaniâ et Indiâ.
Annuas Litteras rerum gestarum a Patribus Societatis Iesu in Indiâ et Iaponiâ annis MDC. et MD CI. e Lusitanico Ferdinandi Guereri traduxit Hispanice MDCIV.
Annuas item ex Indiae Prouinciis annorum MDCVII. et MDCVIII. edidit Lusitanice MDCXI. Et
Additionem ad Historiam Aethiopicam Fr. Ludouici de Vrreta MDCXI. in 4. Alieno vero nomine edidit
Vitam P. Gonzali Silueriae Soc. Iesu. et tacito nomine
Succinctam narrationem Vitae et Mortis trium Sanctorum Martyrum Pauli, Ioannis, et Didaci Iaponum e Societate Iesu.
ANTONIVS CORDESES, natione Hispanus, patriâ Catalaunus, ex oppido Olet, dioecesis Gerundensis. Anno salutis MDXLV. aetatis vero XXVI. Barcinone ab Antonio Araozio ad Societatem admissus est, in quâ Philosophicas disciplinas et Theologicas didicit, et professus est. Anno MDLVIII. Procurator ab Aragoniâ Prouinciâ
page 38, image: s038Romam legatus est, vt primae interesset Congregationi Generali, ac biennio post eiusdem Prouinciae Praepositus ab Laimo Generali constitutus est. Votis quatuor solemnibus anno MDLIX. nuncupatis; in quo munere cum multa praeclare gessit e re Christianâ, tum illud imprimis commendationem obtinuit, quod Barcinone teneram aetatem instituere fidei rudimentis ipse coeperit; quam ad rem cum puerorum agmina ingentia confluerent, natu simul grandium, ac nobilium haud parua conueniebat manus, vt Prouincialem inter pueros Christi caussâ repuerascentem spectaret. Interim domi quoque Socios instituebat optime, et, quâ flagrabat caritate, non nemini peste contacto mysteria vltima suâ ipse manu adhibuit. Quadraginta fere annis Superioris partes egit, fuitque Gandiensis et Conimbricensis Collegij, ac Poenitentiariae Romanae Rector; Toletanae quoque Prouinciae Praepositus Prouincialis ab anno MDLXXIII. toto sexennio. Secundae ac Tertiae Congregationi Generali interfuit pro Aragoniâ, cuius agebat Prouincialem: Quartae demum iussus est adesse abs Toletanâ Prouinciâ. Denique Hispalensis Domus Professae Praepositus fuit; in quâ dierum ac bonorum operum plenus, sanctissime vitâ defunctus est XVI. Martij anno salutis MDCI. aetatis LXXXII. Excessit magnâ opinione sanctitatis, pestilentiâ correptus, quae, dum se neglecto, aliorum saluti consulit, contagione hominem absumpsit. Eius tamen mali metus prohibere non potuit, quin partem aliquam corporis, aut vestium, tam summi quam imi carperent ad venerationem. Nimirum vir fuit singulari in Deum pietate, et in proximos benignitate. Orationis dono, si quis alius, praestans; mitis, suauis, lenis, tranquillae mentis, et eodem semper tenore ac vultu: doctrinâ ac prudentiâ praeditus supra modum vulgarem; sed mirae simul simplicitatis et candoris: expertus admodum discretor spirituum; et hominum ponderator. Singulari cultu prosecutus est Beatissimam Virginem Dei Matrem; a quâ vicissim magnis beneficiis auctus est. Constans opinio fuit eum Baptismi gratiam numquam perdidisse. Sanctimoniam, quam in se factis exprimebat, omni ope conabatur in aliis promouere; quam in rem multa commentatus est, quibus alij post eum Scriptores suas lucubrationes insigniter exornarunt. Exstat ab eo conscriptus
Catechismus, Valentiae excusus. Item Italice
Itinerarium porfectionis Christianae, Florentiae primum tacito auctore, mox nomine P.D.I.P. Cler. Reg. insignitum; demum Messanae anno MDCXXVII. expresso veri Auctoris nomine publicatum: cui id duo Religiosorum Ordinum Generales suâ testificatione vindicarunt, Fr. Iacobus Bagnacauallus Fratrum Minorum; et P. Iosephus Galesanus Congregationis Paulinae scholarum piarum: id tamen ipse Hispanice conscripsit.
Catechismum Emondi Augerij a Laurentio Palmireno Hispanice transtatum recensuit et auxit. Calari apud Vincentium Sembeninum MDLXIX. in 12.
Reliquit etiam post se, quamuis nondum venerit in lucem
Tractatum de triplici viâ, Purgatiuâ, Illuminatiuâ, et Vnitiuâ. Item alios tractatus
De Mortisioatione.
De Oratione.
De VII. Sacramentis.
De Decalogi Praeceptis. Itemque alterum, qui inscribitur
Lux Animae.
ANTONIVS DELA CROIX, seu, CRVCIVS, natione Gallus, patriâ Molinensis. Reddidit Gallice
Relationem nouae Missionis Patrum Societatis Iesu in Regnum Cocincinae, scriptam Italice, a Christophoro Borro; Rhedonibus apud Ioannem Hardy MDCXXXI. in 8.
ANTONIVS DESLIONS, natione Belga, domo Bethuniensis, cuius vrbis Collegium aliquot annis rexit. Concionandi munus variis in locis cum approbatione exercuit, etiam in Aula Principis Cardinalis. Scripsit
Carmen de Angelo Custode.
Elegiarum de cultu Deiparae libros II. Duaci, et rursum cum Auctario libri III. Antuerpiae typis Plantinianis Moreti MDCXL. in 8.
De Stationibbus Passionis Christi, Gallice.
ANTONIVS DE ES COBAR ET MENDOCA, natione Hispanus, domo Burgensis, Concionator egregius. Scripsit
In VI. Caput Ioannis, De Venerabili Eucharistiae Sacramento.
Concionum in Euangelia Sanctorum, et Temporis; tom. 1. de Sanctis. Christus. Volumen prius Iuliobrigae apud Viduam Didacia Mates MDCXXXVII. in fol. Antuerpiae et Lugduni. Hispanice vero
Summulam Casuum Conscientiae.
Poema de Vita B. Virginis.
Poema de Vitâ S. P. N. Ignatij.
ANTONIVS FERNANDEZ, natione Lusitanus. Is cum anno MDCIV. vna cum Francisco Antonio de Angelis se insinuasset in Aethiopiam, post multorum annorum labores, Nostris ibi praeerat, quando eo appulit Patriarcha Alphonsus, cui erat apprime carus, obibatque eius vices nonnumquam in Ecclesiis illis visitandis. Multa elaborauit, pergitque haud dubie in coepto, ad salutem Aethiopum procurandam: inter quae sunt quae sequuntur,
Tractatus de Erroribus Aethiopiae, in Chaldaeum sermonem ab ipso conuersus, inscriptus, Flagellum Mendacij MDCXXI.
Libellus de Immunitate Ecclesiasticâ, Aethiopice.
Praecepta pro audiendis Confessionibus, item
page 39, image: s039Aethiopice; in quam linguam transtulit etiam
Rituale Romanum MDCXXVI. cui addidit
Ordinarium et Ceremoniale Missalis, cum aliquot Missis pro festis praecipuis, et aliis temporibus per annum.
Calendarium Festorum Mobilium, iuxta Computum Anni Aethiopici, vt cum Romano conueniat, cum adiuncto tractatu et explicatione illius, Aethiopice. Edidit praeterea
Instractionem de ieiunio, in quo ostendit computum illorum multa errare quoad festa mobilia, Aethiopice.
ANTONIVS FERNANDEZ DE CORDVBA, natione Hispanus, patriâ Cordubensis. Vir pius, et Theologiâ de moribus, et vtriusque iuris peritiâ bene instructus; sed operâ suâ peste contactis impensâ maxime commendabilis. Obiit demum Granatae virtutum et dierum plenus anno MDCXXXIV. In lucem dedit
Summulam Casuum Conscientiae.
Forte haec illa est quam Antoninus Diana in Indice Auctorum, vnde sua Moralia collegit, refert, titulo Instructionis Confessariorum.
ANTONIVS FERNANDIVS, natione Lusitanus, patriâ Conimbricensis, sacrosanctae Theologiae Doctor, et in Eborensi Academiâ sacrae Scripturae Professor posteaquam ex Indiis redux Olysippone consedit, edidit multorum annorum studio elaboratos,
Commentarios in Visiones veteris Testamenti, cum Paraphrasibus Capitum e quibus eruuntur. Lugduni tum antea tum nouissime sumptibus Iacobi Cardon et Petri Cauellat anno MDCXXII. fol.
ANTONIVS FOLCARIVS, natione Italus, patriâ Niceensis, ex oppido sancti Spiritus (an potius S. Stephani, prout ipse in Operis sui titulo praefert) ad fines Prouinciae. Vir non mediocri eruditione, et cum aliis virtutibus insignis, tum religiosâ simplicitate, et Christianâ humilitate praeclarus. Multum eius operâ vsi tum alij cuiusque generis homines; tum Ecclesiae etiam Principes variis in locis: et vbique perspecta hominis probitas fuit. Serenissimae Eleonorae Austriacae Mantuae Duci totis IX. annis fuit a Confessionibus, et duos Mantuae Principes Franciscum et Ferdinandum educauit atque instituit. Eo in opere febri correptus, cum rem diuinam facere aggrederetur, postremum sibi hoc sacrum fore, non vana vaticinatione, praedixit. Obiit Mantuae II. Octobris anno MDCI. Scripsit Italice
Vitam Serenissimae Eleonorae Archiducis Austriae, Ducis Mantuae et Monferrati. Mantuae per Franciscum Osannam MDXCVIII. in 4.
ANTONIVS FONS, natione Hispanus, patriâ Vrgellensis; puems ad humaniora studia informandis se totum addixit; quorum commodo edidit
Dictionarium, Barcinone.
ANTONIVS GAVDIER, natione Gallus, patriâ Castroteriensis, seu Castellotheodoricensis in dioecesi Suessionensi. Is venit in Societatem anno Domini MDLXXXIX. quando intestinis belli flammis Gallia coepit vniuersa exardescere: sed ob valetudinis infirmitatem e tirocinio domum remissus, denuo in Belgio Societati adscriptus est, vbi multis annis sacram Scripturam interpretatus est et Leodiensi Collegio Rector praefuit. Sub annum MDCXIV. venit in Lotharingiam, ibique in Mussipontano Collegio Moralem Theologiam publice professus est: et quod esset non magis optimis disciplinis instructus, quam rerum spiritualium peritissimus, iisdem domi praefectus est. Multae vir fuit orationis et mortificationis: in discernendis spiritibus acutus; in diiudicandis animi motibus sagax; in detegendis daemonis fraudibus solers, et perspicax; in omnibus denique strenuus ac diligens; disciplinae tenax; Regularum amans; instituti constans exactor, obseruator, et propugnator. Eadem Flexiae munera, quae prius Mussiponti, exercuit: ac demum Parisiis tironum magisterio, tam eorum qui primo biennio explorantur, quam qui tertio probantur anno, cum laude tres annos functus est. Eo in munere versantem morbus et mors occuparunt. Peracutos dolores quibus conflictabatur, assiduâ Christi Seruatoris recordatione, et tenerrimo in sanctissimam humanitatem affectu leniebat. Extremum diem et horam praesentire visus est, cum gratulari sibi coepit, quod iam sibi videret[?]r polliceri posse mortem in Societate, quamuis vel tunc iudicia Dei timenda diceret. Pridie quam obiit Sociis circumfusis verba fecit pietatis plenissima, quibus et sese vitae negligenter actae accusabat, et ipsos ad dignas religioso homine virtutes, maxime vero ad obedientiam hortabatur. Sacramentis munitus pie obdormiuit die XIV. Aprilis anno MDCXXII. aetatis L. ab initâ Societate XXXIII. cum pridem esset in eâ solemnia IV. vota professus. Scripsit Asceticos Tractatus his titulis:
De sanctissimo Christi Iesu Dei et hominis amore, Parisiis apud Sebastianum Chappelet MDCXIX. et Coloniae MDCXX.
De verâ Christi Iesu et Hominis imitatione. Parisiis apud Sebastiarium Cramoisy MDCXX. et Coloniae eodem anno.
De Dei praesentiâ. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy. MDCXX.
Praxis meditandi a S. P. Ignatio Societatis Iesu Fundatore traditae, explicatio. Parisiis apud Sebast. Cramoisy anno MDCXX. et Dilingae apud Iacobum Sermodi MDCXXVII.
Reliquit etiam Librum de Perfectione Christianâ, suo Auctore dignissimum, nondum impressum, quod sciam.
ANTONIVS HOSKINVS, natione Anglus, patriâ Herefordiensis, eximiae pietatis et prudentiae
page 40, image: s040vir, Societatem in Hispaniâ ingressus est anno MDXCIII. Inde missus in Angliam, per aliquot annos insigniter laborauit. Vicepraefectus deinde constitutus est Missionis Anglicanae in Belgio anno MDCIX. et demum Vicepraefectus eiusdem Missionis in Hispaniâ, vbi magno sui desiderio nostris relicto, mortuus est Vallisoleti in Collegio Anglicano, anno Domini MDCXV. aetatis suae XLVIII. Scripsit Anglice
Contra Iuramentum fidelitatis, Catholicis Angliae a Rege proponendum. Audomari MDCXI. in 4.
Transtulit ex Latino in Anglicum
Thomam De Kempis, impressum Audomari saepius. Item
Epitomen Christianae perfectionis Audomari impressam MDCXII. Item ex Gallico in Anglicum conuertit
Apologias Henrici IV. et Ludouici XIII. Regum Galliae pro Societate Iesu factas Parisiis. Impressas Audomari MDCXI. in 4.
ANTONIVS IORDINVS, natione Gallus, patriâ Aruernus, a S. Floro, natus est anno MDLXII. Societatem ingressus MDLXXX. in eâ Philosophiam sexennio, Theologiam totis quatuordecim annis professus est: Romae egit Praepositi Generalis Theologum, et librorum Censorem, quem appellamus Reuisorem pro Galliâ. Obiit haud pridem in Galliâ. Edidit
Radices Linguae Hebraicae, seu, Primigenias Hebraismi voces, centenis versuum decadibus comprehensas cum eorum Latinâ explicatione. His accessit
Decas Animaduersionum ad easdem. Lugduni sumptibus Claudij Landrij MDCXXIV. in 8.
Dictionarium Triglotton.
De Poesi Hebraeorum, est, inquit Allatius, in typis.
ANTONIVS L'AMOVR, natione Belga, patriâ Cameracensis, ingressus Societatem anno MDCIV. aetatis XX. edidit Gallice
Duas Orationes funebres, quas non vidi.
ANTONIVS LAVBEGEOIS, natione Belga, patriâ Duacensis, quatuor vota in Societate iam tum ab anno MDCVIII. professus. Graecae et Hebraicae Linguae, quas olim Conimbricae docuit, scientissimus. Ardentissime optauit, atque etiam institit per litteras apud Praepositum Generalem, vt initteretur in Indias, ad salutem hominum procurandam, cuius impense flagrabat desiderio: sed ex moderatorum voluntate remissus in Belgium, post exhibita diu insignis obedientiae, modestiae, integritatis animi, caritatis minime promiscuae clara exempla, obiit Insulis Flandrorum die XXXI. Augusti anno MDCXXVI. aetatis suae LV. ab initâ Societate XXXVIII. Edidit
Graecae Linguae Breuiarium, Graecolatine.
ANTONIVS MARIA PARENTVCELLVS, natione Italus, patriâ Sarzanensis, adolescens Christum nostrâ in Societate secutus est: ac postquam bonarum artium cognitione pectus compleuit, ter curriculum Philosophicum docendo Romae confecit, magnâ nominis celebritate; fuit enim vir magnâ doctrinâ; sed non impari religione, et prudentiâ. Missus in Siciliam vt Messanensem Probationis Domum Rector administraret, cum aduersâ valetudine conflictatus, tandem ibi morti succubuit die XXVIII. Ianuarij anni MDLXXXIX. aetatis suae supra XL. Eius vitam nostrorum erga illum amor, mortem celebrem dolor fecit etiam externorum. Reliquit
Commentaria in Aristotelem, quae ab eruditis valdê probantur.
ANTONIVS MARSILIVS, natione Italus, patriâ Neapolitanus; vir egregie doctus, et diu Philosophiam ac Theologiam cum laude professus, obiit Neapoli die XXVI. Ianuarij anno MDCXXXIII. Habuit coram Clemente VIII. P. M. anno MDC.
Orationem de Passione Domini; quae cum aliis eiusdem argumenti edita est Romae MDCXL. in 12.
ANTONIVS MILLIEVS, natione Gallus, patriâ Lugdunensis, ingressus in Societatem anno MDXCI. aetatis XVII. Poeta egregius nec minor Philosophus et Theologus, vtramque facultatem cum laude professus. Rexit Collegia Viennae et Lugduni; atque hic pestilentiâ grassante magno exemplo religiosae fortitudinis, nostris iuxta et exterhis adfuit. Edidit Carmine Heroico
Moysen Viatorem, seu, Imaginem militantis Ecclesiae, Mosaicis peregrinantis Synagogae typis adumbratam lib. XIII. Lugduni per Gabrielem Boissat MDCXXVI. in 8.
Eiusdem partem itineris posteriorem lib. XV. Lugduni per Iacobum et Petrum Prost MDCXXXIX. in 8.
ANTONIVS MONGAILLARDVS, natione Gallus, patriâ Vasco, IV. votorum Professus, obiit Tolosae anno MDCXXVI. aetatis LX. initae Societatis XLII. Vixerat paupertatis ac silentij studiosus obseruator. Obedientiae quam sanctum illi nomen fuerit, vel vno hoc exemplo cognoscas: cum phrenesi correptus, hac illac per conclaue cursaret, nec vllis monentibus, vt se lecto componeret, obtemperaret, vbi vox obedientiae insonuit, deferbuit aestus ille, et illico paruit. Reliquit post se suae diligentiae monumenta, nimirum
Sanctos Episcopos Vasconiae recensuit, et multa alia quae ad Vasconiae commendationem sunt. Deinde
Multa Concilia ex antiquis tabulariis eruta vulgauit; atque vnum imprimis Tolosae a Calisto II. habitum anno Christi MCXX. contra Petrum Bruis et Gregorium Antipapam, antea penitus ignotum ab interitu vindicauit.
Historiam Vasconicam Latine scripsit, quam
page 41, image: s041nondum cognoui in lucem venisse.
ANTONIVS DE MONREAL, natione Hispanus, patriâ Belmontanus, confectis in Societate Philosophiae ac Theologiae studiis, Linguarumque cognitione probe instructus, Artium, vt vocant, cursum Hispali docuit. Vir fuit candidi ingenij, laboris indefessi, antiquitatis omnis sedulus peruestigator. Sed abstulit eum intempestiua mors in florenti aetate dum iter ageret, in oppido, quod Villa-noua Infantum appellatur, anno Christi MDCII. Scripsit
Commentarios in sacram Scripturam omnigenâ eruditione refertos, tribus volummibus distinctos; sed morte praeuentus non expoliuit: teruntur tamen doctorum manibus non sine emolumento.
ANTONIVS DE MORAES, Lusitanus Certamensis, ingressus in Societa[?]em anno MDLXXXVI. aetatis XVI. Philosophiam et sacras Litteras professus est, Rector fuit Collegij Bracharensis, Olyssiponensis, Domus item Probationis, ac demum Domus Professae Olyssiponensis Praepositus, paratos habet praelo tomos IV.
De Passione Christi Domini.
De Ornatu summi Pontificis.
De Concionibus Domesticis.
De publicis Concionibus Quadragesimae, Aduentus et de Sanctis.
ANTONIVS PACCTVS, Gallus, patriâ Vesonensis, obut Romae summi Pontificis Poenitentiarius die XXVI. Februarij anno MDCXXIX. interpretatus est Gallice
Declarationes Symboli, editas Italice a Roberto Cardinali Bellarmino Romae et Lugduni apud Abr. Cloquemin MDCVIII.
ANTONIVS DE PADILLA, Hispanus, illustrissimô sanguine natus, Ioannis Padillij et Mariae Acunnae Comitum Buendiensium filius vnicus, cum fluxâ rerum humanarum conditione impulsus, seculo decreuisset nuntium remittere, applicuit animum ad Societatem. Ab eo consilio cum eum dehortaretur Petrus Manriquius, patruus ipsius, Ecclesiae Toletanae Canonicus, tanto argumentorum pondere vocationis suae rationem illi dedit, vt iis permotus ipse non solum cesserit, sed se quoque ipsum cum nepote Societati tradiderit. Antonius cunctanti Prouinciali se admittere, apprehensâ Domus Professae columnâ negauit se inde recessurum prius, quam voti sui compos efficeretur. Annuente demum B. Francisco Borgia Generale, qui aderat in Hispaniâ, Vallisoleti admissus est annos natus XVIII. post Christum MDLXXII. cum liber ab opibus spretoque principatu dixisset genuflexus coram suis, Gratias tibi Domine ago, quod expeditior iam sum ad famulatum tuum. Tirocinium posuit Methymnae Campi sub P. Balthasare Aluarez, a quo strenue exercitus fuit ad perfectam sui abnegationem. Iam illi cibos, quibus cupide vescebatur, subducebat; iam quos auersabatur, ingerebat: iam inter mendicabula pro foribus iubebat eum comedere. Vilissimâ indutum lacernâ mittebat cum obsonatore ad forum, vt carnes in humeris, exta referret in manibus. Sic excultus ad fastigium humilitatis euasit, quam illis ipsis sui vincendi artibus in reliquam deinceps vitam perrexit exercere. Ingenio fuit acuto, et multis annis sacram Theologiam Vallisoleti cum laude praelegit. Concionatoris quoque excellentis numeros omnes expleuit. Rexit Collegium S. Ambrosij Vallisoletanum, et Salmanticense, magnâ semper integtitatis opinione: fassusque coram omnibus est, cum viaticum ad mortem sumpsisset, Deo in testem appellato, nihil se vnquam, dum rexerat, fecisse, nisi quod ad Dei gloriam maiorem pertinere crediderat. Mori nihilominus formidabat, ob rationem quam se Deo debere sciebat. Sciscitanti autem cuidam isne timor inde oriretur, quod lethalis alicuius criminis conscientiâ teneretur, admissi XL. his annis, quibus vixerat in Societate; Iesu bone, respondit, quid hoc monstri ais. Religiosus et lethale crimen, quî possint vna consistere? sed demum accepto viatico omnem illi metum atque animi angorem Deus excussit; et vel medicis contra sentientibus pronuntiauit eâ se die moriturum. Vesperi sacro Oleo inunctus, veniâ suorum erratorum ab Sociis omnibus postulatâ, cum se hortaretur his verbis, Laetatus sum in his quae dicta sunt mihi, in domum Domini ibimus, animam placidissime exhalauit anno MDCXII. Edidit
Orationem quam habuit Salmanticae in Beatificationis S. P. N. Ignatij die Octauâ, Hispanice. Exstat in libro a Salmanticensi Collegio edito de festis ibi celebratis.
ANTONIVS POSSEYINVS, natione Italus, patriâ Mantuanus; vir cui a primâ aetate tantus sciendi ardor inhaeserat, vt cum ad quietem se noctu componeret, tibiam ad columellam alligaret, vt vbi primum se ab sopore primo commouisset, eo velut monitore excitatus ad studia surgeret. Ex quâ puerili solertiâ, vtilis, quam ad vltimum vsque tenuit, consuetudo coorta est, vt interruptâ noctu quiete horas aliquot curis grauissimis daret. Ergo additâ naturae ingeiique praestantiae culturâ, Graece perdoctus, idemque Humanitatis, Philosophiae, aliarumque doctrinarum bene peritus, innocentiâ quoque morum modestiâque spectatus, ac suauiloquentiâ, quam grata oris decorabat maiestas, notis omnibus carus, et apud virorum Principum multos, a quibus certatim expetebatur, gratiosus; ab Hercule Cardinali Gonzaga S. Antonij apud Fossanum Praeceptoriâ donatus, Leonetti Gagliardi veteris amici exemplo stimulatus, post diuturnam ac difficilem luctam, ad Societatem nostram animum adiecit: cuius ineundae cum votum conciperet coram Augustissimo Eucharistiae
page 42, image: s042Sacramento, simulatque nepotibus suis, vnde studia litterarum prosequerentur, prouidisset; repente interiori voce, quasi Dei reprehendentis auditâ, Ergone tuis nepotibus me credis prospicere non posse sine te? voto se libero obstrinxit; adiiciens ne gradum quidem honoris vllum, quoad viueret, nec Sacerdotiorum emolumenta recepturum. Admissus per litteras a Iacobo Lainio Praeposito, Patauio Romam cum tribus Gagliardis fratribus, ineunte Septembri anni MDLIX. iter intendit, et mense exeunte tirocinium exorsus est, cum annos ipse natus esset omnino sex et viginti. Initio Nouembris ad Collegium Romanum studia prosecuturus transiuit: quod tamen haud diu permissus est facere; nam anni sequentis initio coactus est in Subalpinam Prouinciam proficisci, vt priuatas res suas componeret. Sed vtebatur eâ causâ Deus, ad hominem multis nobilitandum victoriis de hostibus fidei, quorum impetus, non in eâ solum Emanuelis Sabaudiae Ducis ditione, sed in Galliâ quoque, ac Lugduni imprimis, concionando, disputando, scribendo adeo sustinuit, ac repressit, vt non vnâ vice capitis adierit discrimen. Actum serio tunc est a viris Principibus de scribendo ad Pontificem, vt tam idoneum Ecclesiae regendae hominem Ecclesiasticis honoribus augeret. Inter haec anno MDLXI. creatus Sacerdos est, et decennium totum in Galliâ, bellorum, errorumque procellis iactatâ atque distractâ versatus, Parisiis, Auenione, Baionae, Rotomagi, Dieppae, atque alibi magnâ nominis celebritate, nec fructu minore concionatus est. Petrum Viretum S. Francisci et Christi simul desertorem, Catholici nominis quemlibet insolenter prouocantem publicâ disputatione compescuit, et elinguem fecit. Anno MDLXXIII. Romae interfuit Congregationi Generali tertiae, iam tum quatuor vota professus, in eâque Euerardo Mercuriano renuntiato Generali, atque ipsi Societati a secretis esse iussus est, quod munus qumquennio tenuit; donec ab Gregorio XIII. Pontifice Maximo grauissimis legationibus adhibitus, bis in Suetiam ad Ioannem III. Regem, bis ad Ioannem Basilij Magnum Moscorum Ducem, atque ad Stephanum Poloniae Regem, quos inter difficillimam pacem felicissime composuit; bis ad Rodulphum II. Romanorum Imperatorem profectus est. Ipsius vnius operâ atque industriâ sedem obtinuit stabilem Societas Cracouiae: ille Seminaria iuuentuti in litteris rectâque fide instituendae fundari curauit Graecij, Olomutij, Pragae, Vilnae, Brunsbergae, Claudiopoli. Decennio in his expeditionibus impenso, grauis iam annis, et susceptis in Christi causâ laboribus pene fractus, ne quam vitae partem duceret vacuam vtilitate mortalium, ad scribendum se totum conuertit, et lustratis compluribus Academiis, et Bibliothecis, suppeditante etiam summo Pontifice ad parandam librorum suppellectilem expensas, ea elucubrauit volumina, quae hominis virtutem, animarum zelum, doctrinae magnitudinem, et inexhaustum legendi studium, cum acerrimo coniunctum iudicio luculenter ostendunt. Tandem viuendo fessus Ferrariae diem clausit extremum XXVI. Februarij anno MDCXI. aetatis suae LXXVIII. Scripsit atque edidit priusquam in Societatem ingrederetur, Italice
Epistolam de Honore, ad Claudium Maloperam. Item
Librum de rebus ad Honorem pertinentibus, et de modo reuocandarum ad concordiam rixarum.
In Societate vero scripsit et vulgauit Italice
De sanctissimo sacrificio Missae, a tempore Apostolorum celebrato, et ad consummationem seculi celebrando. Lugduni apud Michaelem Iouium MDLXIII. et alibi postea. qui Liber Anglice versus prodiit in Belgio MDLXIV.
Responsionem Petro Vireto et tribus aliis Haereticis, qui varios libros scripserant aduersus tractatum praedictum de Missâ. Auenione apud Petrum Rubeum MDLXIV.
Militem Christianum Romae MDLXIX. Cusus, et distributus est hic liber militibus, quos Pius V. in Galliam mittebat aduersus Haereticos: recusus est Maceratae anno MDLXXVI. et Venetiis cum auctario apud Dominicum Imberti MDCIV.
Vitam et mortem Serenissimae Eleonorae Archiducis Austriae, Ducis Mantuae, recitatam in ipsius exequiis Mantuae per Franciscum Ossannam MDXCIV. Romae recusam et Brixiae.
Vitam et mortem Ludouici Gonzagae Niuernensium Ducis, recitatam et impressam Mantuae. Latine vero
Causas et remediae pestilentiae. Mantuae et Florentiae apud Iuntas MDLXXVII.
Epistolam de rebus Suecicis, Liuonicis, Moscouiticis, Polonicis, Transsiluanicis. Mantuae apud Ossannam MDLXXX. Brixiae et alibi.
Epistolam ad Stephanum Bathoreum Poloniae Regem, aduersus Andream Volanum Lithicanum Haereticum. Ingolstadij typis Wolfgangi Ederi MDLXXXIII. deinde Coloniae et Mantuae.
Responsionem Regi Septemtrionali, qui in fide Catholicâ voluit instrui. Ingolstadij MDLXXXIII. typis eiusdem Ederi.
Scriptum Magno Duci Moscouiae traditum aduersus Anglos mercatores, qui docebant Papam esse Antichristum. Ingolstadij MDLXXXIII. typis Wolfgangi Ederi.
Moscouiam, in quâ de rebus Moscouiticis ad Religionem spectantibus; de pace inter Moscos et Polonos constitutâ, agitur. Referuntur etiam capita, quibus Rutheni et Graeci a Latinis dissentiunt. Vilnae MDLXXXVI. Coloniae MDLXXXVII. ex officinâ Birckmannicâ per Arnoldum Mylium, qui plura simul opuscula in vnum volumen redegit, nempe
page 43, image: s043
Notas Diuini verbi, et Apostolicae Ecclesiae fidem ac saciem, aduersus Responsionem Dauidis Chytraei: hae primum prodiêre Posnaniae typis Ioannis Wolrabij MDLXXXVI.
Retectionem imposturarum Dauidis Chytraei de statu Ecclesiarum hodie in Graeciâ, Asiâ, Africâ, Vngariâ, Bohemiâ, editam prius Ingolstadij a Wolfgango Edero MDLXXXIII.
De Atheisinis Haereticorum huius seculi.
Theologiam Catecheticam, seu, De necessitate, vtilitate, modo tradendi pueris et rudibus Catechismi; editam prius Ingolstadij a Wolfgango Edero MDLXXXIII.
Iudicium de quatuor Scriptoribus, Philippo La Nua, Ioanne Bodino, Philippo Mornaeo, et Nicolao Macchiauello; mandato Innocentij IX. editum Romae apud Dominicum Basam MDXCII. Lugduni apud Io. Bapt. Buysson MDXCIII. vbi editum est eiusdem
Iudicium de Confessione Augustanâ; de Desiderio Erasmo; de sectâ Picarditicâ; et num admittendi sint Haeretici ad colloquium publicum de fide.
Sermonem habitum in Prouinciali Synodo Aquileiensi primâ, celebratâ Vtini. Mantuae apud Franciscum Ossannam MDXCVII.
Explicationem breuem Euangeliorum totius anni, sub nomine Nicolai Gallerij. Coloniae Latine, et Brixiae Italice.
Epistolam ad Geneuenses de Actis Apostolorum, sub nomine Philippi Tosae.
Monita salutis, sub nomine Ioannis Fontanae Episcopi Ferrariensis.
Bibliothecam selectam, de ratione studiorum, ad omnes disciplinas, et ad salutem cunctarum gentium procurandam XVII. libris comprehensam. Romae ex Typographiâ Apostolicâ Vaticanâ MDXCIII. quae deinde auctior est recusa Coloniae tomis II. apud Ioannem Gymnicum MDCVII.
Ex hac Bibliothecâ tractatus aliqui seorsim sunt editi, nimirum
De culturâ Ingeniorum.
Methodus ad Iurisprudentiam.
Apparatus ad Philosophiam.
Tractatio de Medicinâ.
Apparatus ad humanam historiam.
Poetica.
Cicero collatus cum Ethnicis et sacris Orationibus. Scripsit denique
Apparatum Sacrum; in quo de Scriptoribus, interpretibus, ac versionibus veteris et noui Testamenti, de Synodis item ac Patribus Graecis ac Latinis agit; et multiplicem variamque eruditionem Ecclesiasticam persequitur. Continetur autem tomis III. quos edidit Venetiis Societas Veneta; tomu quidem I. anno MDCIII. reliquos MDCVII. sed recudit eos Coloniae Ioannes Gymnicus auctos et tomis II. comprehensos anno MDCVIII.
ANTONIVS PREVOSTEL, natione Gallus, patriâ Burgundo-Sequanus, e dioecesi Bisontinâ, natus anno MDLXXXII. Societatem ingressus est anno aetatis suae XX. et ab eâ initâ XX. quatuor vota solemnia professus. Multam aetatem concionibus impendit. Praefuit Residentiae Lingonensi: Rector collegium Barroducaeum administrauit. Transtulite Gallico Latine librum P. Ioannis Gonterij, cuius inscriptio est
Vera narratio disputationis in causâ fidei oblatae ab vno Concionatore Soc. Iesu Lutheranis Concionatoribus eâ honorariâ conditione, vt solius Scripturae, etiam vt ab iis versa ac detruncata est, tamquam Iudicis auctoritate staretur, ac nihilominus detrectatae. Mussiponti apud Melchiorem Bernardum MDCXIII. in 8.
ANTONIVS DE QVINTANADVENNAS, natione Hispanus, patriâ Alcantarensis, quod oppidum est Extremadurae; Hispali Societatem amplexus est. Scripsit Hispanice
De Sanctis Martyribus Arcadio, Leone, Donato, Nicephoro, Abundantio, et aliis nouem Sociis ipsorum, passis Vrsaone in Boeticâ. Item
De Sanctis Hispalensibus, seu, Historiam Sanctorum Ecclesiae, et Dioecesis Hispalensis.
ANTONIVS DEL RINCON, natione Hispanus, sed Angelopoli in Mexico natus, vbi annos XVIII. natus Societatem est complexus, in quâ strenue se saluti Indorum impendit vsque ad mortem. Edidit
Grammaticam Linguae Mexicanae. Mexici MDXCV. in 8.
ANTONIVS RVBIVS, seu, RVVIO, natione Hispanus, patriâ Rodensis, adolescens XXI. annos natus, in Complutensi Academiâ ex turbulentis huius seculi fluctibus in nostrae Societatis portum appulsus est, anno salutis MDLXIX. Magnum hic acuti ingenij solidique iudicij specimen in studiis praebuit, atque eximios in litteris Philosophicis ac Theologicis progressus fecit. Ex quo in Indiam Occidentis solis profectus, in Mexicanâ ciuitate (quae totius Prouinciae Nouae Hispaniae Metropolis est et caput) Philosophicas disciplinas docuit primum triennio, deinde sacram D. Thomae Theologiam annos XII. docte est interpretatus, tantâ commendatione doctrinae, vt de rebus grauissimis tamquam oraculum sapientiae, a Proregibus, a senatu Regio, ab Inquisitoribus fidei consuleretur. Denique cum operam suam studiis promouendis in Academiâ Mexicanâ, totis XXV. nauiter impendisset, doctrinali sacrosanctae Theologiae Laureâ decoratus, reuertit in Hispaniam, et Compluti consedit, vbi post annos vitae LXVII. die VIII. Martij, anno Domini MDCXV. cursum mortalitatis expleuit. Funus eius frequens Academia, vniuersa Nobilitas, et Religiosae familiae suâ celebritate cohonestarunt. Fuit ipse in tantâ doctrinae laude humillimus; orationis, in quâ multum ponebat temporis, et mortificationis studiosissimus, vt supra quam aetas et vires
page 44, image: s044ferrent, quotidie se diuerberaret. Edidit iustae molis
Commentarios in vniuersam Aristotelis Logicam partibus II. Coloniae, sumptibus Arnoldi Mylij Birckmanni MDCV. quibus titulum fecit Logica Mexicana. Recudit
Eosdem Commentarios in compendium quasi contractos, in gratiam Academiae Complutensis; quae publico decreto suis Professoribus eos explicandos iuuentuti praescripsit, curauitque decretum hoc suum auctoritate Regiâ firmari. Prodierunt, nisi fallor, primum Valentiae MDCVII. postea Coloniae apud Ioannem Crithium MDCIX. et rursum MDCXV.
Commentarios item in octo libros Aristotelis de Physico auditu, prius editos Madriti apud Ludouicum Sanchez MDCV. tum in breuiorem summam redactos rursus vulgauit Valentiae, (ni fallor) ac subinde Coloniae apud Crithium MDCX. et rursum MDCXVI. Prodierunt etiam posthumi eius
Commentarij in libros Aristotelis de Caelo et Mundo, Coloniae typis Crithij MDCXVII. Ante hos autem viuo Auctore
Commentarij in libros de Ortu et Interitu, seu, de Generatione et corruptione rerum naturalium, iisdem recusi typis Crithij MDCXIX. Denique
Commentarij in libros de Animâ, ab eodem, recusi MDCXIII. et XXI.
ANTONIVS RVIZ DE MONTOYA, natione Peruanus, patriâ Limensis, vir strenuus, et impiger in Paraquariâ operarius, qui et Collegiis ibi praefuit, et plerasque in Vruaianâ prouinciâ Reductiones incredibili labore constituit. Abstineo plura de illo memorare, vt superstitis etiamnum modestiae seruiam. Edidit Hispanice
Historiam de missâ sub Christi iugum Paraquariâ. Madriti MDCXXXIX. Item
Thesaurum, Grammaticam, Vocabularium, Catechismum Lingua Guaranica, cuius est vsus in Paraquariâ.
ANTONIVS SALVADOR, natione Hispanus, patriâ Tarraconensis, cum Ilerdae inter sacrorum Canonum et Legum auditores floreret, in Societatem ingressus est, Concionatoris nostri voce perculsus. In eâ Ecclesiasten egit, et Collegij Ilerdensis ac Gerundensis Rectorem: vir animi candore, integritate vitae, suauitate morum insignis. Obiit Tarracone, et Domum tirocinij suis facultatibus amplificauit. Edidit, quam habuit ad populum Barcinone
Concionem de S. Teresiâ.
Plura reliquit affecta, quae morte praeuentus non potuit vulgare.
ANTONIVS SANCTARELLVS, natione Italus, patriâ Atriensis, vir moribus apprime religiosis, et modestissimâ mansuetudine. Edidit Italice
Tractatum de Iubilaeo anni sancti, aliisque Iubilaeis. Romae apud Mascardum. MDCXXIV. et apud Ludouicum Grignanum MDCXXV. in 12. qui Latine translatus prodiit Moguntiae MDCXXVI. typis Antonij Strohescer
Vitam Iesu Christi et B. Mariae Virginis. Romae apud Grignanum MDCXXV. in 8. Latine vero edidit
Tractatum Moralem De Haeresi, Schismate, Apostasiâ, sollicitatione in Sacramento Poenitentiae, Blasphemiâ, maledictione; et de potestate Romani Pontificis in his delictis puniendis. Romae apud haeredem Bartholomaei Zannetti MDCXXV. in 4.
Variarum resolutionum Partem I. Romae apud Grignanum MDCXXV. in 4.
Scripsit etiam, vt cum licuerit in publicum proferat, Italice
Vitam B. Aloysij Gonzagae, Societatis Iesu.
Vitam Bernardini Realini, Societatis Iesu.
Vitam Alphonsi Rodriguez, Societatis Iesu.
ANTONIVS DE SOSA, natione Lusitanus, et Eloquentiae olim in Olyssiponensi Collegio Professor; scripsit atque exhibuit magnificentissime coram Philippo III. Hispaniarum Rege, cum is anno MDCXIX. in eam vrbem venisset,
Tragicocomoediam de Emanuelis I. Lusitaniae Regis expeditione in Orientem: quam suae Relationi Hispanicae pene integram inseruit Ioannes Sardina Mimosus, Olyssipone apud Georgium Rodriguez MDCXX. in 4.
ANTONIVS STRATIVS, natione Belga, patriâ Audomarensis, in Societatem, anno MDCXIX. aetatis suae XXVII. ingressus, docuit Logicam, Mathesim, Ethicam. Obiit Monasterij Westphaliae die XVII. Nouembris anno MDCXXXVI. Reliquit posthumos, qui iam prodierunt
Epigrammatum libros aliquot.
ANTONIVS SVCQVET, natione Belga, patriâ Mechliniensis, patre sanctioris Concilij senatore, natus die XV. Octobris anno MDLXXIV. postquam Louanij multos annos Iurisprudentiae operam nauasset, ingressus est in Societatem Iesu die XXVII Aprilis anno MDXCVII. Tornaci, vbi modestiam, pietatem, Dei ac proximi amorem, quem iam inde a seculari vitâ spirabat, egregiis prouexit incrementis ad sanctitatem. Sacerdotio initiatus est anno MDCVII. die XXXI. Martij; quatuor deinde vota publice professus die XVI. Decembris, anno MDCXII. Tirocinium et Collegium Mechliniense administrauit annis X. Bruxellense II. vnde in Praepositum Prouinciae Flandro-Belgicae anno MDCXIX. assumptus est, et eam quadriennio gubernauit. Demum cum in Procuratorem Prouinciae electus esset, vltimum vitae actum in Theatro vrbis Romae egit, et viam vitae aeternae, cum Romanam prope confecisset, in reditu Parisiis, magnâ sanctitatis opinione, iniuit die XV. Februarij anno MDCXXVI. Elogium illi dedit vir magnus hac formulâ scriptum:
Vnum illi gaudium de Deo cogitare, de Deo loqui: extra quem gaudium illi nullum. Velles placere? Velles amari? Loquendum de Deo erat.
page 45, image: s045Velles displicere, miscenda ludicra et secularia erant. Vir omnino magnus, et commnctione cum Deo suo, maximus: quem vnum pectore, ore, calamo suo circumferebat: ignorabat alia. Diceres ebrium quoties diuinarum rerum mentio incidebat, et in illis solis eloquentem. Haec ille. Ceterum de viro laudatissimo erit alibi plura distinctius memorandi locus. Euulgauit nouâ inuentione, additis imaginibus moralibus aeri incisis,
Viam vitae aeternae, tribus libris comprehensam, ita vt primus viam doceat incipientium, alter viam proficientium, tertius viam perfectorum; Antuerpiae typis Martini Nutij MDCXX. Eam deinde quartum a se recognitam et auctam, emisit in lucem. Extat typis Henrici Aertsens MDCXXV. Prodiit eadem linguis Belgicâ, Gallicâ, Hispanicâ, et Anglicâ. Eam ipse simul atque in lucem edidit, quo erat in B. Virginem studio, vt pluribus viam vitae ostenderet, locis omnibus ac templis cultui B. V. Mariae peculiariter dicatis singula donauit exemplaria, quae in sacristiâ asseruarentur, ad excitandam pietatem Peregrinorum, qui illic sacra audituri vel peracturi essent.
Testamentum Christiani hominis, et praeparatio ad consequendam aeternam salutem. Antuerpiae apud Ioannem Knobbarum MDCXXV. in 32. et recusum Luxemburgi apud Reulants MDCXXXI. Prodiit idem versum Belgice et Gallice, Italice autem Romae apud Haeredem Bartholomaei Zannetti MDCXXVII. Scripsit etiam
De Purgatorio, libellum tam viuis, quam vitâ functis vtilem. Ab eodem est
Paruum Psalterium B. V. Mariae et valde multae piae ac practicae tabellae, quas passim vir pientissimus et animarum zelo ardentissimus sine nomine euulgabat.
ANTONIVS TORRES, siue TORRENSIS, siue etiam TVRRIANVS, natione Hispanus, patriâ ex oppido Gumiel, dioecesis Burgensis, annum agens vigesimum secundum est admissus in Societatem; in quâ Philosophicas et Theologicas scientias didicit, et humanas feliciter docuit, atque omnia pene Societatis nostrae munia ei contigit obire. Latinae linguae Magister fuit: Magister Nouitiorum; Rector, et Praedicator, sincero animi candore, et flagranti studio, curâque de hominum salute primis illis nostris Patribus simillimus; quarum virtutum et in Transmarinis Occidentalibus oris, et in Hispaniâ vestigia multa reliquit impressa. Ad excolendos piis exercitationibus homines mirâ virtute; multosqueue, praesertim Ecclesiasticos, iis exercuit. Missionum egregius amator fuit; quarum ei a Patre Nostro Praeposito Generali libera facultas erat, in iisque strenue nauabat operam. Confessionum generalium mirus suasor, quas tamen nolebat operâ tumultuariâ, sed sumpto ad cogitandum spatio fieri. Ad conciones solemne illi fuit acri prius corporis verberatione se comparare; deinde cilicio indutum in suggestum ascendere. Ipsas porro conciones, meditationum magis, quam multae lectionis studio adornabat: nec earum tempore quidquam in tractatione corporis delicatius admittebat. Pedes iter, vel iam senex conficiebat: et cum egressus vrbe binas eodem die conciones habuisset, terna passuum millia eundo redeundoque conficiebat, ardore animi robustum in senili corpore vigorem sustentante. Incidit aliquando cum ab eo obeundo munere rediret, vt inuentum in itinere mendicum aegrotantem, Rector tum ipse, sustolleret in humeros, vt in nosocomium deportaret. Caritati tantae non impar fuit eius vitae asperitas, et praeter alia humi super asserem diu decubuit. Tandem bonis operibus plenus Palentiae decessit anno salutis MDXCVI. aetatis vero LXII. ab initâ Societate XL. Scripsit Hispanice
De Institutione Christiani hominis, tractatum admodum pium, in quinque libros distributum.
ANTONIVS VALENTINVS, natione Italus, vir magni spiritus et probitatis, et S. Carolo Borromaeo olim perfamiliaris. Edidit tacito suo nomine, operâ R. M. Leonis Bertolini, Italice
Meditationes deuotissimas de Passione Christi Domini, in singulos Quadragesimae dies distributas, Brixiae MDC. Obiit Nouellariae die XXIV. Nouembris anno MDCXI.
ANTONIVS VASCONCELLIVS, natione Lusitanus, Domo Olyssiponensis, vir ob insignem doctrinam, religionem, et generis claritatem in Lusitaniâ notissimus, Collegij et Academiae Eborensis olim Rector, vbi suum quoque diem obiit XII. Iulij, anno MDCXXII. Edidit eleganti stylo
Anacephalaeoses, id est, summa capita actorum Regum Lusitaniae; quibus adiecit Epigrammata in singulos Reges ab insigni Poeta Emanuele Pimenta; et illorum effigies ad viuum in aere expressas. Subnectit dein
Descriptionem Regni Lusitanici, cum compendio rerum illustrium, quae in eo visuntur, tam ad humanum cultum spectantium, quam ad diuinum. Demum
Philippi III. Regis Catholici expeditionem Lusitanicam et Orationem, quâ illum Eborensis Academia, per P. Alphonsum Mendez sacrarum litterarum Interpretem, consalutauit. Antuerpiae apud Petrum et Ioannem Belleros MDCXXI. Edidit item Lusitanice
Discursus de Angelo Custode tomis II.
Relationem persecutionis Iaponicae annis MDLXXXVIII. et MDLXXXIX. impressam Hispanice anno MDXCI. in 8. tribuit Antonio Vasconcellio Antonius de Leon in sua Epitome Bibliothecae Orientalis Hispanicâ.
ANTONIVS VELLESIVS, natione Lusitanus,
page 46, image: s046patriâ Portalegrensis; Eborae studiorum Societatis Praefectus, eruditum euulgauit, exemplis e probis auctoribus illustratum,
Commentarium in Emmanuelis Aluari Grammaticam Latinam, Eborae MDXCIX. Obiit Eborae die XX. Martij, anno MDCXI.
ANTONIVS VIGVIER, natione Gallus, patriâ Figeacensis, dioecesis Cadurcensis, venit in Societatem die XXIX. Augusti anno MDC. natus annos XVIII. In eâ Grammaticam, Humanitatem, Rhetoricam, Phlosophiam et Theologiam Moralem, ac denique vota quatuor solemnia professus est; vir apprime pius, et sui contemptor, salutis animarum auidus, laboris patientissimus. Obiit in Domino Pictauij die XXVII. Ianuarij MDCXXII. Edidit
Panegyricum Ludouici XIII. Regis Christianissimi.
ANTONIVS VIVIANVS, natione Gallus, domo Petracoras, ad Societatem accessit anno salutis MDLXXXVI. in quâ iusto tempore spiritualis Coadiutor formatus est. Vir moribus supra modum commodis, ac tranquillis, quibus erat omnibus peracceptus. Nihil iracundi, aut acerbi prae se tulit vmquam. Morbum, mortemque ita placide excepit, vt non tam mori quam quiescere visus sit. Obiit Tolosae in ipso anni MDCIII. limine, vbi plus annis XX. sedulam Confessionibus operam dederat. Vixerat in Societate annos XXXVII. vniuersim autem LVII. Edidit versum a se Gallice
Thomae Kempis libellum de Imitatione Christi; et
Epistolas Generalium Societatis Iesu. Scripsit item Gallice
Librum de Virginitate.
De Angelo Custode.
De Oratione XL. horarum.
De Pietate erga Deiparam.
ANTVERPIENSIS DOMVS PROFESSA, in Belgio ad amnem Scaldim sita, edidit
Plausum exhibitum Magno Patri Iosepho, Dei Matris Sponso, Dei Filij Nutritio, cum ei in Valle S. Mariae Facontinâ Antuerpiae illustre Sacellum statueretur, die XIX. Martij, anno MDCXXXVII. Ibidem in 4.
AOVISGRANENSE COLLEGIVM, quod est in Prouinciâ Rheni Inferioris, inter Rhenum et Mosam ad fines Belgij, edidit et Serenissimo Archiduci Austriae Alberto potentissimo Belgij Dynastae, qui ab oppressione Haereticorum [?]iuitatem vindicârat, dedicauit,
Syntagma Dauidicum, hoc est, Ordinatam collectionem e Psalmis Dauid, secundum varios mores et motus horum temporum, Coloniae sumptibus Bernardi Gualteri MDCXV. Item
Aquisgranum a Matthia Imperatore restitutum, Carmine descriptum.
ARCHANGELVS BELBONVS, natione Italus, patriâ Campanensis, quod oppidum non procul Salerno est. Grandis natu ad Societatem vocatus est, id beneficij a Deo haud dubie consecutus, merito hospitalitatis, quâ Nostros homines domo suâ transeuntes excipere solitus fuerat. Fuit mire industrius in hominibus ad Confessionis sacramentum adducendis. Obiit Salerni II. Februarij, MDCXXVII. Edidit Italice sub nomine alieno F. A. G.
Compendium naraculorum B. V. Mariae.
ARIAS BRANDANVS, seu BRANDONIVS, vel etiam, vt alij appellant, BLANDONIVS, vnus e primis Societatis in Indiâ Orientali operariis, et dignus qui Gaspari Barzaeo succederet in Armuzianâ vineâ, in quâ magnitudinem caritatis suae luculenter explicuit. Scripsit
Epistolam de gestis in Indiâ ab hominibus Societatis, Goâ, IX. Cal. Ianuarij MDLIV. Lusitanice; quam a se Latine conuersam refert Ioannes Petrus Maffaeus, libro I. Epistolarum de Rebus Iaponicis.
ARIAS SANCHEZ, seu, SANCTIVS, anno MDLXI. in Iaponiâ Societati adiunctus. Scripsit e Iaponiâ
Epistolas duas de rebus Iaponicis anno MDLXII. vti refert Antonius de Leon in Epitome Bibl. Orient. et Ioannes Petrus Maffaeus in l. 3. Epist. de Reb. Iapon.
ARNOLDVS BOHYRAEVS, natione Gallus, patriâ Aquitanus, Vesunensis, in Societate (quam anno MDCII. aetatis XX. ingressus est) Rhetoricam et Philosophiam professus est: Rector fuit Collegiorum Billomensis et Anciensis, Praepositus Prouinciae Aquitaniae. Edidit
Elegiarum libros V. quorum primus continet Elegias de Christo et B. Virgine. II. de Diuis Martyribus. III. lacrymas Ieremiae. IV. Diras in Apostatas. V. Mixta. Tolosae typis viduae Iacobi Colomerij MDCXVIII.
Theatrum Persei, seu, Perseum Francum, Gallice.
ARNOLDVSA BOECOP, natione Belga, domo Gelder; nobilis, locuples, et vnicus viduae filius, accessit ad Societatem annos natus, XXIV. integrâ seruatâ religione ac virginitate in Batauicâ Academiâ. Epatriâ Moguntiam reuertens, per fraudem ab Haereticis captus est, et veneno, vti medicus existimauit, in carcere hausto, Coloniae substitit; vbi post quinquemestrem infirmitatem summâ patientiâ toleratam extremum diem clausit XIX. Februarij MDCXXII. vir vere humilis, mansuetus, et contemptor sui, in flore aetatis, tum recens sacerdotio initiatus. Scripsit
Epistolarem quaestionem de nomine, HVBERTVS, et aliis eiusdem terminationis, ad Ioannem Roberti, adiectam vitae S. Huberti a Robertio editae.
Apologiam de Iusto Lipsio, cuius inscriptio est, Iustus Lipsius Catholicus, siue, De verâ Iusti Lipsij Religione Catholicâ Dialogus. Extat in Famâ Posthumâ Iusti Lipsij impressâ Antuerpiae typis Plantinianis, non addito Societatis Iesu titulo; et ex Epistolâ praefixâ apparet nondum illum
page 47, image: s047suisse de Societate, cum eam seriberet.
ARNOLDVS CATHIVS, natione Belga, domo Leouardiensis, quae Occidentalis Frisiae vrbs est. Harlemij disciplinis humanioribus, Lugduni Batauorum Medicinae operam dedit; cui magis excolendae Patauium concessis, ibique Lauream eius facultatis accepit. In Palaestinam et reliquum Orientem cum meditaretur, in Societatem adscitus, Romae tirocinium posuit; Philosophiam recoluit, Theologiam audiuit. Sedtertium vix annum emensus, aduersâ valetudine victus, cum sacris a Cardinali Bellarmino initiatus fuisset, remissus in Belgium est, vt Louanij suis studiis extremam induceret operam. Inde in Frisiam destinatus, vndecim totos annos Leouardiae, Svvollis, Snecae, vltimum etiam Leydae versatus est. Redux Louanij Praefecturam obtinuit spiritus, et sacras Litteras explicuit; Antuerpiae Controuersa fidei sexennio docuit; Ruraemundanum postremo Collegium prope triennio rexit, vbi etiam morte sublatus est, cum sacramentis omnibus rite procuratus, filios suos paternâ benedictione solatus esset, die XIII. Decembris, anno MDCXXX. aetatis LIV. ab initâ religiosâ vitâ XXVIII. professus iam ab annis XIII. vota solemnia. Opinio fuit eum a germano suo fratre natu maiore fuisse accitum ad Supetos; quîcum pepigerat, vt qui prior decessisset, superstiti a Deo, si modo conduceret ipsi ad salutem, exoraret breuem migrationem: obierat autem ille non toto prius bimestri. Optârat quidem P. Arnoldus iam pridem in acie mori, ceu Christi miles, et si negaretur decus martyrij, inter concionandum certe defungi: et parte votorum aliquâ potitus est. Vix a morbo, quo fuerat afflictatus, se paululum recreârat, cum institutâ ad populum concione pomeridianis diei S. Francisco Xauerio sacrae horis, tantâ contentione dixit, vt impares spiritui, qui loquebatur, vires succumberent. Excepit eam febris, et neruorum tremor atque conuulsio, cui cum nec ipse; quamuis animo magno conaretur, nec Medici posset industria obluctari, cessit egregius vir, et paucis iis diebus, quibus decubuit, miram exhibuit in tolerando patientiam, multam omnis mollitudinis et deliciarum auersionem: perennem in diuina mentis intentionem, rerum temporalium curâ in alios reiectâ; suauissimam cum Christo Crucifixo et B. Virgine Mariâ per crebra colloquia familiaritatem. Nimirum vir fuit ille, in quo cum praeclaris naturae dotibus folidae virtutes certabant. Erat illi ingenium foecundum; memoria firma, vt non versus solum, quos aliquando legerat, bene multos promeret; sed magnam quoque sacrae Scripturae partem complexus, quouis assignato capite, quid in eo contineretur, extemplo referret. Humaniorum Litterarum notitiâ, iam tum cum ad Societatem venit, inter eruditos sibi nomen comparârat. Sacram, profanamque Historiam diligenter euoluerat, et temporum rationem accurate tenebat, redactis sibi ab orbe condito ad hanc vsque diem annis in seriem. Erat ad haec prudentiâ insigni, et suauitate conuersationis, omnium sibi animos, eorum etiam, qui alioqui minus Societati fauebant, deuinciebat. Consulebatur de grauibus cuiusuis generis negotiis a Praelatis, a viris Principibus, ab aliis Religiosis, ab vrbano Magistratu. Amabili morum comitate, et sincero affectu auctoritatem sibi et amorem apud subditos pariebat. Procul erat ab fuco, fictâque ac politicâ, quam vocant, agendi ratione, quam pestem appellabat societatis humanae: moneri se ab omnibus patiebatur, si quid in eius moribus, aut gubernatione notassent castigandum. Quo agendi instituto cum placeret omnibus; vni sibi non satisfaciebat. Monitus cum esset in Frisia per litteras de quatuor votorum gradu sibi delato, ita nuntio perculsus est, vt qui non credidisset suis promeritis eum honorem iri concessum. Ad moderatorum imperia promptissime se accommodabat. Salutem hominum impense sitiebat; ideo multus erat in audiendis Confessionibus, aegris die nocteque adeundis, lustrandis xenodochiis, militibus, ciuibusqueue, tametsi contagionis cum periculo, adiuuandis; et quo suorum laboribus parceret, plures saepe per hebdomadam noctes apud infirmos excubabat: fuit etiam, cum defuncti militis corpus humeris ipse suis subiret, illaturus in sepulchrum, nisi accurrentium nonnullorum, quos tantae caritatis spectaculum perculerat, opera intercepisset. His officiis in multa vitae discrimina fuit adductus, et venenum ab pestifero afflatum semel hausit, quod in vlcus tabo foedum erupit. In Frisiâ quoque pestem contraxit, dum eâ affectis satagit inseruire; ad quorum obsequia crebro se Superioribus obtulit, tum etiam cum Rector esset. Dicebat ad populum magnâ contentione, bis saepe vnâ die; pueros etiam, praesertim tenuioris fortunae, catechesi imbuebat. Inter haec adeo non crat immemor sui, vt perpetuo adhaereret Deo, et iaculatoriis aspirationibus omnia negotia condiret. Eius amorem in omni sermone sonabat; in eum omnes prouocabat; eum in se tractatione librorum, qui de contemplatione diligentius agunt, et deuotissimâ diuini Officij et sancti sacrificij administratione inflammabat. Ad horas singulas, proposito sibi certo Passionis mysterio, conceptis precibus Christum Dominum laudabat. Beatissimam matrem, per cor atque amorem ipsius, in auxilium vocabat. Tricena sibi capita rerum proposuerat, ad quae animum inter sacrificandum aduerteret, varios virtutum actus eliciturus. In horto domestico conceperat loca certa, quibus Seruatorem patientem variis modis cogitaret, easque stationes tacitus pietatis ergô recolebat.
page 48, image: s048Aiebat se vix vmquam copiosius e caelo beari quam cum sacrificanti ministraret; quod ideo quotidie, si opportunitas tulisset, laetus faciebat. Magno affectu in magnam Matrem Virginem fuit, eratque in eius laudes apprime disertus: ad eius cultum passim omnes hortari; quotidie rosarium orando pertexere; illud noctu e brachio suspendere, vt expergefactus mox Matri salutandae decurreret. Officium Immaculatae Conceptionis eius iam olim Belgice reddiderat: et nunc vernacule commentabatur in Canticum Magnificat, quando eum mors interrupit: omnino modos omnes quaerebat, quibus gloriae tantae Reginae impensius studeret. Secundum eam e Caelitibus S. Antonium Patauinum, et imprimis religiosius S. Ignatium, atque alios de Societate viros sanctimoniâ claros venerabatur; tantâ de Societate ipsâ conceptâ opinione, vt crederet Angelum, si inter mortales viueret, hoc vitae genus amplexurum: hinc fiebat vtnomini eius dignitatique tuendae, cuiusuis auctoritatem atque commodum posthaberet. Saeuiebat in se bis quotidie flagellis catenatis, nodo, aculeo, radio frequenter contextis quibus se sanguine haud indecoro sordidabat; et ad acriorem doloris sensum faciendum, totum subinde corpus, aliis atque aliis succedentibus membris diuerberabat; vt modus carnificinae statui debuerit a Superiore ne se conficeret. Frequens accedebat in hebdomadâ ieiunium; frequens capitis, colicae, calculi, herniae dolor, quos aequislimo animo tolerabat. Paupertatem tanto habebat in pretio, vt nihil haberet in cubiculo pretiosum; vestitus illi semper esset quam ceteris attritior; peraegre admitteret nouum. At in suos vti lenis ac placidus, ita erat intra religiosae modestiae fines profuse liberalis; vnde fiebat, vt Deo, cui fidebat impense, subministrante, commode Collegium sustineret; diceretque se minimum temporalis rei sollicitudine angi, cum sciret sibi neminem a Deo per Moderatores mitti, cui non etiam necessaria submitteret; id quod difficillimis temporibus ipse non semel expertus est. Tractandorum animorum tam erat peritus, vt e subditis plusculi nollent alio vti administro ad suas confessiones. Multa vernacule, tum ligatâ, tum solutâ oratione, sine nomine suo in lucem dedit, ad haereticorum conuersionem opportuna. Multa moliebatur tum quae ad sacrae Scripturae facerent interpretationem, tum quae ad fouendam pietatem, quae per necessarias curas alias non potuit expedire. Scripsit
Paraphrasim continuam in Canticum Canticorum Salomonis, Adm. R. P. N. Mutio Vitellesco Praeposito Generali valde probatam, quam editam ex Officinâ Moreti anno MDCXXV. cum doctissimo Antuerpiensium Antistiti Ioanni Maldero inscripsisset, dedicasset obtulisset; eumdem Antistitem excitauit, vt simile opus in idem Canticum meditaretur; quod paulo post ex eadem Officinâ Plantinianâ in lucem prodiit. Reliquit etiam post se paratas iam prope ad editionem
Notas vberes in Dauidicos Psalmos.
ARNOLDVS SAPHORIVS, natione Gallus, patriâ Beamensis, in Collegio Parisiensi Philosophiae, ac sacrae Theologiae multos annos cum laude Professor fuit, vir insigniter doctus, et tam integropuroque sensu pietatis, vt illi a naturâ indita, non exercitatione parta videretur ipsa pietas. Scripsit Opus accuratum
De Locis Noui Testamenti, ab Haereticis nostri temporis corruptis; sed quod morte praeuentus euulgare non potuit. Scripsit etiam modum seu viam conuincendi Haereticos ex ratione formali fidei, cui titulum fecit,
Combinationes aduersus Haereticos.
Obiit doctissimus vir Tolosae anno MDXCV. cum XXV. iam annos in Societate exegisset, quatuor vota anno MDLXXXIII. professus. Interfuit Congregationi V. Generali ab Aquitaniae Prouinciâ missus.
ATHANASIVS KIRCHER, natione Germanus, patriâ Fuldensis, Philosophiae Moralis, Matheseos, linguarum Hebraeae et Syrae in Academiâ Herbipolensi Professor: inde per tempestatem a Gustauo Adolpho Suecorum Rege concitatam eiectus, in Galliam concessit, et Auenione easdem facultates explicuit. Nunc Romae totus in communem vtilitatem intentus, in Aegyptiacam et cereras Orientales Linguas in lucem proferendas incumbit. Aliqua iam edidit plausum promerita, alia sudant sub praelo; non pauca curis secundis editioni parat. Edita iam sunt
Ars Magnesia, in quâ bipartitâ disquisitione Theorematicâ et Problematicâ, vires et vsus Magnetis propriis experimentis demonstrantur. Herbipoli MDCXXXI. in 4. quam nunc omnibus numeris absolutam tribus libris praelo reddit.
Primitiae Gnomonicae Cutoptricae, hoc est, Horologiographia noua specularis, in quâ docetur quâ ratione totius primi mobilis motus in quibusuis locis obscuris et vmbrosis, reflexo solis radio describi artificiose possit. Auenione MDCXXXIII. in 4. et ibidem apud I. Piot MDCXXXV.
Prodromus Coptus, siue Aegyptiacus, antiquae Aegyptiacae Linguae restaurationem, vna cum Hieroglyphicae interpretationis specimine exhibens. Romae typis S. Congreg. de propag. fide MDCXXXVI. in 4.
Thesaurus Linguae Coptae, siue Aegyptiacae antiquae Arabico-Copto-Latinus, Grammaticas, Onomasticum, et Dictionarium dictae Linguae continens; ex Arabico in Latinum translatus. Ibidem
Specula Melitensis Encyclica, hoc est, Syntagma nouum instrumentorum Physico-Mathematicorum, sub nomine F. Saluatoris Imbroll. Neapoli typis Secundini Roncaglioto MDCXXXVIII. in 4. Reliqua sunt,
page 49, image: s049
Oedipus Aegyptiacus, hoc est, Noua, et a nemine adhuc tentata Hieroglyphicorum interpretatio; in tres tomos diuisus; quorum I. Templum Aegyptiacum dictus, modo sub censurâ est. II. Phrontisterium, seu, Gymnasium Aegyptiacum, in quo de artibus et scientiis veterum Aegyptiorum, in quantum Hieroglyphicis symbolis expressa sunt, agitur. III. Theatrum Hieroglyphicum; omnium monumentorum Hieroglyphicorum, Romae adhuc superstitum, practicam explanationem continens
Opus de Combinatoriâ arte. Continet autem Arithmeticam communem, Algebram, Geometriam, Musicam, et omnem Astrologiam Computisticam, Gnomonicam [gap: Greek word(s)] , siue, Methodicam artem linguarum breui addiscendarum. Praeterea Dialecticam [gap: Greek word(s)] nouam, Physicam, Medicinam, omnes denique scientias et artes practicas. Docetur autem quâ ratione, quiuis etiam imperitus, Combinatoriae artis subsidio, ea in dictis scientiis praestare possit vno die, quae alius multis annis discendo non praestaret.
Tractatus de prodigiosis Horlogiis.
Linguarum omnium, quas Auctor callet, Methodicae Instructiones.
Cabala Christiana.
Ad haec accedunt quae ex Arabicis vertit in Latinum, nimirum
Barnesiae Albenephi Arabis Iudaei liber de Sapientiâ Aegyptiorum, eorumque symbolicâ Philosophiâ.
Kabala Saracenorum, incerto Auctore, Arabice scripta, item quae ex Hebraicis, nempe
Parabolas Vulpium Rabbi Nickdan: Liber iucundus, et eruditus.
Liber Ceruorum, in quo de abditis naturae mysteriis agitur. Auctore Rabbi Salomone Medico di Candia.
AVGVSTANVM COLLEGIVM, quod est in Germaniae superioris Prouinciâ, ad amnem Lycum in Vindelicis: edidit
Vitam S. Ignatij Loyolae imaginibus expressam, cum textu Latino et Germanico MDCXXII. in 12.
Senecam Christianum.
AVGVSTINVS BERNAL, natione Hispanus, patriâ Magallonensis, in Collegio Caesaraugustano Theologiae Professor, eiusdemque Doctor, edidit
Disputationes de Diuini Verbi Incarnatione. Caesaraugustae, typis Nosocomij Regij MD CXXXIX. in fol.
Prodierunt alienâ operâ et nomine, ipsius
De Philosophiâ vniuersâ lucubrationes. Alia dabit propediem.
AVGVSTINVS CANVS, natione Mexicanus, in ipsâ vrbe Mexico splendidissimâ familiâ natus, quintodecimo aetatis anno se ad Societatem nostram adiunxit, in eâque mox se ad omnem virtutis formam tenore aequabili accommodauit; vt consuetis domesticae disciplinae officiis quemdam iam tum splendorem et lucem suâ actione adderet. Eius modestia vultus, oculorum, incessus, motuum omnium; verborum parcimonia et consideratio, omnibus erat ad exemplum. Numquam tristis aut tetricus, sed alacris suauisque, et amabili ore intuentibus, sui, et pudicitiae quemdam quasi afflabat amorem. Exacto tirocinio ad litterarum compendium tam diligenter incubuit, vt magnam ab ingenio, acumine, eloquentiâ laudem retulerit. Rhetoricam et Humaniores disciplinas Mexici tum externos, tum Nostros docuit; in quibus ipse ita eminebat, vt omnes longo post se interuallo haberet. Sacras deinde Litteras interpretatus est, ad magnorum inuidiam ingeniorum. S. Augustinum coluit impense, habuitque eius opera in deliciis, et assiduâ tractatione. Orationi multum nocturni temporis, diurni quantum poterat, procumbens in templo, tribuebat. Saepe interuisebat venerabilem Eucharistiam; binis ternisve Sacerdotibus sacra facientibus aderat. Deum perpetuâ tamquam contemplatione vbique praesentem habebat. B. Virginem Mariam, quam pro Matre habebat, in omni sermone, seu publicus foret, seu priuatus, tanto ardore celebrabat, vt eâdem pietate ceteros accenderet. De se, rebusque suis demisse adeo sentiebat, vt ab omnibus sibi peteret exempla virtutis; doctrinae quoque adiumenta conquirere solitus ex iis adolescentibus nostris, quos ad experimentum sui in triclinio dicentes audiebat. Ab omni fastu, et imperiosâ agendi ratione vehementer abhorruit: lenitatem tamen ita grauitate temperabat, nihil vt illa de auctoritate, nihil haec de suauitate detereret. Corpus atterebat cilicio et verberatione; iisque praesidiis tam illibatam perpetuo seruauit castimoniam, vt nullâ aduersus eam cogitatione fuisse eum vnquam tentatum affirment ij, quibus id erat exploratissimum. In extremo morbo insolitis animi deliciis visus est affluere. Illato in cubiculum sacro Viatico, exultauit animo ad Domini sui conspectum; et repetitâ bis confessione, veniam erratorum a praesentibus postulauit. Ad preces consuetas eo tempore adhiberi, presente animo respondit. Crucifixum intuitus, allocutusque non semel est illis verbis: Rex tremendae maiestatis, Qui saluandos saluas gratis, salua me fons pietatis. Plagas eius et Deiparae iconem dissuauiatus, Tutelarium Sanctorum, quos in libello descripserat, curauit sibi nomina praelegi, et eorum patrocinia inuocari. Interrogatus, velletne Deum sequi se hinc euocantem, Dominus est, inquit, quod bonum est in oculis suis hoc faciat. Denique sacro delibutus oleo placidissime expirauit in Vallisoletano Americae Collegio, quod ipse tunc Rector administrabat, die XXIII. Septemb. anno MDCXXII. Haesit mortuo velut risus in ore, et venustissima species, viuido colore distincta.
page 50, image: s050Omnium concursus ingens ad viri, vt aiebant, sancti exequias factus est; et sacrarum familiarum Rectores funus extulêre, atque vltimum defunctooffic ium peregerunt. Scripsit
Commentaria in Epistolas Pauli; et
In Cantica Veteris et Noui Testamenti, quae apta praelo post se reliquit, mirifice laudata a facundiâ, eruditione, lepore, styli maiestate, diuinorum sensuum dilucidâ enodatione, et gratâ rerum varietate.
AVGVSTINVS DE CASTRO, natione Hispanus, patriâ, Abulensis, natus anno MDLXXXIX. in Societatem Compostellae adscriptus est anno MDCV. Philosophiam Methymnae Campi triennio docuit, docturus et Theologiam, nisi in concionandi arte tantum valuisset. Itaque a cathedrâ translatus ad pulpitum, praecipuas Castellae ciuitates obiuit. Demum Phillippi IV. Regis Catholici accersitu Madritum venit, vt in luce illâ celeberrimi Gymnasij, quod ad omnium tractationem scientiarum Rex idem instituebat, Politicam explicaret. Nec tamen ab Concionibus interea abstinuit; sed vtrique muneri satis abunde fecit. Edidit hactenus Orationes aliquot, nempe
Gratulatoriam prorecuperatâ a Philippo IV. Rege Catholico valetudine.
Funebrem in obitu Caroli Infantis Hispaniae, fratris Philippi IV. Regis.
De Fidei integritate, cum sacra Inquisitio Hispaniae anno MDCXXXII. librorum expurgatorium Indicem promulgaret.
De Christo Crucifixo, ad supremos Fidei Inquisitores habitam, cum octiduanâ celebritate honorem Christo, quem ludaei quidem per summam impietatem violarant, repararent, postquam nefarios illos igne aboleuerant, ob concisam flagris Christi Seruatoris imaginem, ex quâ miro prodigio sanguis effluxit, et vox formata, quae sciscitabatur impios, cur se ita conciderent. Parata quoque habet ad praelum.
Politica Hispanico sermone, quae publice explicuit ad quaestiones methodo scholasticâ, sed facili et eleganti redacta.
AVGVSTINVS IVSTINIANVS, natione Italus, patriâ Genuensis, Paulo Iustiniano Reipublicae Duce natus, adolescens se Romae dicauit Societati, anno circiter MDLXVII. Philosophiam annos tantum XXII. natus Mediolani professus est ineunte anno MDLXXIII. vbi non laudem modo, sed etiam admirationem habuit. Inde Patauium profectus, Theologiam tradidit aliquot annos, eodem quo Philosophiam euentu. Idem postea praestitit in Collegio Romano, maximâ omnium approbatione. Verum cum labore docendi vires frangerentur, ex Doctore Rector eiusdem Collegij factus est. Sed post annum desiderantibus omnibus eius iam spectatam prudentiam, et m orum suauitatem, tabe confectus est Neapoli, quo ad remedia Puteolana exploranda concesserat, anno MDXC. aetatis circiter XL. Fuit in illo tanta memoriae vis, vt memoriter perpetuo docuerit, etiam tum, cum binas quotidie lectiones haberet. Iudicium memoriae par; ingenij perspicuitas rerum subtilitati respondebat. Probitas, humanitas, religiosa Regularum obseruantia, doctrinae magnitudinem exaequabat. D. Augustinum, quem totum accuratissime legerat et ad locos communes redegerat, ad S. Thomae videlicet articulos, memoriâ comprehendisse videbatur tantâ felicitate verba eius omnia, quando res ferebat, recitabat, atque expendebat. In disputationibus erat acer iuxta ac modestus, sine vllâ eorum quibuscum disputabat offensione. Sententiarum S. Thomae tenacissimus erat sectator, et defensor strenuus. Nihil ille quidem edidit, sed reliquit in Aduersariis
Doctrinam suam Theologicam, ordine quaestionum et articulorum D. Thomae digestam, illustre sui ingenij monumentum, typographiâ dignum, quod in Collegio Romano conseruatur.
AVGVSTINVS MAZZINVS, natione Italus, patriâ Brixiensis, post exercitam artem Medicam, maturus aetate accessit ad Societatem. Edidit Italice
De superfluo tultu virorum et feminarum, Brixiae MDCI.
Confessiones S. Augustini, a se in Italicum cranslatas.
AVGVSTINVS DE QVIROS, natione Hispanus, patriâ Illiturgitanus, quae ciuitas hodie Andujar dicitur, nobili genere natus, paene puer in Societatem venit anno aetatis XV. In eâ disciplinis omnibus egregie se instruxit; eximie doctus Graece et Hebraice. Summis contendit precibus, vt omnem sibi liceret aetatem in Grammaticâ pueris tradendâ conterere. Praestitit vero cum voluptate quatriennio. Postea nostros adolescentes domi humaniora docuit eximiâ cum laude; nec minori commendatione sacras Litteras totos XI. annos est interpretatus. Multis deinceps annis nostris hominibus praefuit; Baefani Collegij semel, Granatensis bis Rector; tertiae Nostrorum Probationis Praefectus; demum Boeticae Prouincialis. Censor etiam Fidei, seu, vt vocant, Qualificator in Hispalensi, Cordubensi, Granatensi Tribunalibus religionis fuit. Missus trans Oceanum, vt Mexicanam Prouinciam Visitator inspiceret, vix inchoatâ lustratione sublatus e viuis est, Mexici die XIII. Decembris MDCXXII. aetatis suae LVI. ab ingressu in Societatem XLI. funus a frequenti nobilitate, a religiosorum familiis, ab omnium ordinum concursu procuratum est, multis sacras hostias offerentibus, multis sacram Eucharistiam recipientibus. Nimirum viri multa virtus iam erat perspecta, ita vt cum primum in vulgus innotuit eius vitae periculum, incredibili moerore ciuitas vniuersa consternaretur. Prorex ad illum
page 51, image: s051accurrit cum Proceribus, et virum Dei genuflexus veneratus est; impense illi se, suaeque fidei orbem illum commissum commendauit, oblatâ quoque liberaliter operâ suâ, si quem haberet e suis, cui commodatum vellet; manus interim eius exosculari, vbertim lacrymari, poscere supplex benedictionem. At Pater, manus oculosque in caelum tollebat; eius vnius amore se teneri ac cupiditate significans, nihil hîc sibi suisque cupere, gratias pro beneuolentiâ agere, memoriam apud Deum polliceri. Vbi Prorex abscessit, et mors imminere visa est, tum vero mentem ille in Deum intendere vehementius; suspiria, gemitusque ex ardentissimo amoris penu ducere; ac tandem inter illa animam exhalauit. Vir fuit qui cum virtutibus ceteris, tum vero disciplinae religiosae procuratione, cum singulari comitate, benignitateque coniunctâ, optimi gubernatoris laudem obtinuit. Prudentiâ ad res gerendas consiliumque explicandum fuit felicissimâ, Deo semper ante omnia consulto, rectâque rationis lance ad examen adhibitâ. Parum et caute credulus erat aliena commissa deserentibus, donec illos quoque qui arguebantur, audisset. Omnium querimoniis autem benigne commodabat; vbi audierat, meliorem adhibito solatio detergebat. In priuatis sermonibus magnâ vi dicendi pollebat, et inflammabat facile ad virtutem eos, quibuscum egisset: nimirum exprimebat in se opere quod verbis commendabat, legebaturque in eo imago quaedam pietatis, eminens in toto oris ac corporis habitu comitas grauis, sapiens bonitas, et erudita modestia. Erudiendae iuuentutis negotium plurimi faciebat, Magistrisque commendabat, vt meminissent totius Reip. seminarium sibi esse concreditum, bonis artibus vna cum litteris informandum: quod vt maioribus animis rite procurarent, Rectoribus mandabat, vt omni eos onere alio, quoad fieri posset, leuarent; saluti eorum consulerent; opportunas recreationes indulgenter exhiberent. Orationis studium tam erat illi primarium, vt praeterquam quod mentem haberet semper in Deo defixam, certum quotidie tempus curis Prouinciae subducebat, quod illi tribueret. In itinere socios eminus sequebatur, vt posset quietius diutiusque meditari. In morbis nullum ab hominum consuetudine solamen expectabat, cum Deo per maius otium tum conuersans. Paupertatem suas diuitias nuncupabat: paupere et attritâ veste vtebatur: nullum habuit pallium suo vsui peculiariter assignatum, dum Prouincialis fuit, sed passim obuium assumebat. Nauigaturus in Orbem nouum non admisit pallium, quod nouum illi dabatur. Communi mensâ, cibo tenuissimo parabilique vel in morbis et itineribus vtebatur, nec in his aliud patiebatur sibi apponi, quam quae domi vsurpabantur. Nihil sibi vnquam seponebat; nihil prius aliis largiebatur, quam a Superioribus facultatem obtinuisset. Lipsanothecas, icones, tabellas, et alia pia instrumenta, cum morti proximus esset, haud aliter in subditos distribuit, quam si ratum id haberent Moderatores. Ad hortos et villas numquam exibat; atque adeo nec Hispalensem Regiam, opere et amoenitate visendam, vnquam spectauit. In itinere, mulionem asseclam, quoties videbatur defessus, iumento suo imponebat; ipse sui calefaciendi specie pedes ibat. Soluturus in Indias nec suis valedictum iuit, nec illos ad se admisit. Totis annis XIV. vix frigidam hausit per aestiuos calores Granatae in promptu positam. Quando infirmabatur nec duas patiebatur culcitras sibi substerni, nec vnam illam, quâ vtebatur, ad mollitudinem saepius versari, Christo, vt aiebat duriora passo. Quoties Collegium aliquod adibat Prouincialis, mox in triclinio et culinâ operam suam illis ministeriis addicebat; coram sociis pronuntiatâ suâ culpâ se accusabat; victum ab accumbentibus emendicabat. Itabat frequens ad custodias, vt vinctos solaretur, et confitentes audiret. Obedientiae studio, reliquit sub typo inchoatum opus suum, simul ac decretam sibi nauigationem in Indias a Praeposito Generali cognouit, nihil sollicitus, quid eo tandem futurum esset. Scripsit vno tomo
Commentarios Exegeticos litterales in postremum Canticum Moysis: et
In Isaiae Caput XXXVIII. et Canticum Ezechiae.
In Prophetas Nahum et Malachiam.
In Epistolas S. Pauli ad Ephesios et ad Colossenses.
In Epistolas Catholicas Iacobi et Iudae. Lugduni per Ludouicum Prost MDCXXXIII. in 4.
Breuem discursum contra affectatores antiquarum et obsoletarum vocum, Hispanice.
AVGVSTINVS VAN TEYLIGEM, natione Belga, patriâ Harlemiensis, natus anno salutis MDLXXXVII. strenuus vineae Christi in Hollandiâ operarius, quam totis XVI. annis excoluit; Edidit vernaculâ linguâ, suppresso nomine
Multa opuscula pro conseruandâ fide contra haereses. Item
Paradisum Voluptatis. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum MDCXXX.
Extractum Catholicum sub nomine Peregrini Amstelij, Antuerpiae apud viduam Cnobbari MDCXI. in 8.
AVGVSTINVS VIVALDVS, natione Italus, patriâ Genuensis, qui post Philosophiae professionem, et Collegij Florentini gubernationem, lustratâ concionibus Italiâ, tandem Prouincialis non semel fuit, in Lithuaniâ, Romae, in Siciliâ, hodieque viuit oculorum lumine poene captus, sed moribus antiquis, id est, candidissimis et religiosissimis. Obiit Genuae XIX. Augusti MDCXLI. Scripsit Italice
Meditationes CL. quae totidem P. Hieronimi
page 52, image: s052Natalis imaginibus respondent, et cum illis sunt typis excusae. Romae MDXCIX. in fol.
B
BALDVINVS CABILLIAVVS, natione Belgâ, patriâ Iprensis, natus anno MDLXVIII. scholas annis XX. moderatus est; pluribus etiam ad populum e suggestu dixit. Collegii Casletani fundationem maximâ ex parte vnus ipse procurauit. Habet nomen ex mersto Poetae elegantis, facilis, et fecundi. Nullam scientiarum intactam reliquit: Historiarum, et materiarum omnigenarum amator et collector admirabilis, et incomparabilis. E venâ poeticâ produxit
Lemmata nouo-antiqua parcarpia, ex naturâ, historiâ, moribus, illigata Tetrastichis. Ipris apud Belletum MDCXIV.
Epigrammata de multis relicta. Antuerpiae apud Moretum MDCXXI. in 12.
Magdalenam, Elegiaco carmine. Antuerpiae ex Officinâ Plantinianâ MDCXXV. in 16. Accessit
Magdalea sylua, carmine vario.
Epistolas Heroum, et Heroidum, Carmine Elegiaco, lib. IV. Antuerpiae apud Henricum Aertsens MDCXXXVI. in 8.
Habet ad pluteum affecta quamplurima, et editioni parata Poemata Versu Elegiaco, Puerum amissum et repertum: Phosphorum seu Ioannem Baeptistam, Agarem exulem.
BALTHASAR ALVAREZ, natione Hispanus, ex oppido Ceruera, Dioecesis Calagurritanae, nobilibus parentibus natus anno MDXXXIII. ingressus est in Societatem Compluti die III. Maij, eius seculi anno LV. in quâ quantus, qualisque fuerit, fuse describit in eius vitâ Ludouicus de Ponte, quae obuia, et in manibus est: hoc ex illo dixisse sufficiat, S. Theresiam cognouisse diuinitus cap. 11. §. 2. nullum in terris exstitisse eo tempore in tam excelso, quam ipsum perfectionis fastigio; cum viuerent tum etiam eximiae sanctitatis non pauci, et complures, qui fastis Sanctorum et Beatorum sunt ab Ecclesiâ postmodum adscripti. Edidit quatuor votorum Professionem Methymnae Campi Calendis Maij, anno MDLXVII. cum Rector elus esset Collegij, et Tironum Magister; et ex eodem munere Procurator triennalis Romam a Prouinciâ missus est anno MDLXXI. Prouinciam totam administrauit pro Aegidio Gonzalez Dauila profecto ad Comitia generalia: et subinde Salmanticensis Collegij Rector fuit. Mox Villagarciae Tironum rursus Instructor, et Rector constitutus anno MDLXXVI. inde Visitator Aragoniae factus, eâ lustratione peractâ Peruanae Prouincialis, et mox pro eâ Toletanae designatus, in eius muneris ingressu sanctissime diem obiit Belmontij octauo Calendas Augusti, anno MDLXXX. aetatis suae XLVII. initae Societatis XXV. Scripsit vir sanctissimus
Relationem de modo suae Orationis, ad Praepositum Generalem Societatis Iesu; et
Tractatum, quo diluit difficultates sibi contra eum propositas. Item
Tractatum de modo et ratione loquendi de rebus spiritualibus, contra deprauatas phrases Illuminatorum, qui anno MDLXXV. in Boeticâ Hispaniae Prouinciâ multas eius generis perniciose atque haeretice vsurpabant. Inseruit haec Ludouicus de Ponte Vitae ipsius.
BALTHASAR ALVAREZ, diuersus a praecedente, natione Lusitanus, vir insigniter doctus. Theologiam in Eborensi Academiâ diu cum laude professus, ibidemque cum Cancellarij munere studia moderatus. Obiit Conimbricae anno MDCXXVIII. Concinnauit
Indicem Expurgatorium librorum, ab exorto Luthero ad haec vsque tempora, qui auctoritate illustrissimi Ferdinandi Martins Mascharenhas Algarbiorum Episcopi, et supremi per Lusitaniae regnum in fidei causis arbitri, seu, Inquisitoris, vulgatus est.
BALTHASAR BOHEMVS, idem cum Balthasare Ostouimo, de quo mox. Transtulit Bohemice
Responsionem Antonij Posseuini ad Regem Septemtrionalem, qui in fide Catholicâ voluit instrui, Pragae editam, vti refert idem Posseuinus, in Apparatu sacro ad calcem Catalogi suorum operum, qui hoc eum nomine appellat.
BALTHASAR CHAVASSIVS, natione Sabaudus, domo Scalentinus, ingressus est iuuenis in Societatem annos natus XIX. Professus est solemnia quatuor vota anno MDCIII. Vir in Theologicis bene versatus, et sacrosanctae Theologiae Doctor renuntiatus. Conciones magnâ cum laude habuit totis XL. et amplius annis. Obiit Bruntrusi die XX. Septembris, anno MDCXXXIV. aetatis LXXIV. initae Societatis LIV. Vir moribus candidissimis, quique pietatem cum doctrinâ in excellenti gradu coniunxit; cupidissimus martyrij. Populus illi solemnes exequias in templo Parochiali toto triduo exhibuit. Scripsit
De Notis certissimis verae Religionis, lib. IV. quibus accedit Codicillus Monitorius, ad Resipiscentes. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDCXI. in 4.
Professionem verae et Orthodoxae fidei, hoc est, Explicationem formulae, quâ ex Concilij Tridentini praescripto fidei professio fit. Ingolstadij typis Andreae Angermarij MDCXIII. in 4.
De verâ perfectâque Prudentiâ, seu, De persecto Virtutum vsu, lib. IV. Ingolstadij et Lugduni in 8.
Apologiam pro Societate Iesu.
Antidotum Confessionis Caluinistarum.
BALTHASAR CONR ADVS, natione Germanus, patriâ Nissensis, docet in Olomucensi Vniuersitate Philosophiam et Mathesim. Dedit in lucem
Propositiones Physicomathematicas de Flammâ viridi,
page 53, image: s053et de ortu atque interitu flammae; in quibus multa sunt curiose obseruata. Olomutij apud Nicolaum Hradeczky MDCXXXIX. in 4.
Nouam Tabularum Cosmographicarum rationem; edita ad specimen Tabula vtriusque Hemisphaerij, in cono recto rectangulo, cuius basis est Aequator terrae; vertex vero polus. Pragae MDCXXXX.
BALTHASAR CORDERIVS, natione Belga, patria Antuerpiensis, natus superioris seculi anno XCII. sacrae Theologiae Doctor creatus in Academiâ Viennensi Austriae, vbi sacras Litteras publice professus est. Ob singularem Graecae linguae peritiam, in reddendis Latine Graecanicis Scriptoribus promptus aeque ac felix. Hactenus reddidit, atque edidit
Catenam LXV. Graecorum Patrum in S. Lucam, quae IV. simul Euangelistarum introducit explicationem; ex aliis Patribus tam Graecis, quam Latinis suppletam, et Annotationibus illustratam. Antuerpiae typis Plantinianis Balthasaris Moreti MDCXXVIII. in fol.
Catenam Graecorum Patrum in Ioannem, ex antiquissimo codice Graeco, additis Notis et Illustrationibus. Ibidem atque iisdem typis MDCXXX. in fol.
Ioannis Philoponi in Caput I. Geneseos, De Mundi creatione, libros IV. vna cum Disputatione de Paschate; Graecolatine. Viennae Austriae typis Gregorij Gelbhaar MDCXXX. in 4.
Opera S. Dionysij Areopagitae, cum Scholiis S. Maximi, et Paraphrasi Pachymerae, Latine interpretata, et Notis Theologicis illustrata. Antuerpiae typis Moreti MDCXXXIV. in fol. tom. II. Edidit a se recensitos
Apologos Morales S. Cyrilli. Viennae typis Gelbhaar MDCXXX. in 16. Nunc habet sub praelo Plantiniano expositionem Patrum Graeoorum in omnes Psalmos Dauidicos ex variis sac. Caes. Maiestatis, et serenissimi Electoris Bauariae Ducis MSS: Codicibus hactenus ineditis, a se Concinnatam, et in Paraphrasim, Commentarium, ac Catenam, digestam, et Annotationibus illustratam. Tomis tribus in folio, vna cum Catenâ in reliqua scripturae Cantica. Paratum item habet
Commentarium Ascetico-Moralem in Iob. Item S. Dorothaei Doctrinas spirituales a se nouâ Interpretatione et annotationibus illustratas. et alia.
BALTHASAR DA COSTA, natione Lusitanus; scripsit Lusitanice
Litteras Annuas e Iaponiâ anno MDLXV.
BALTHASAR ETZELIVS, natione Germanus, patriâ Bremensis Bucho, Societati adscriptus est die XXIII. Iulij, anno MDXCI. In Archiepiscopali Moguntino Collegio Linguae sanctae Professor, edidit in lucem
Florilegia, seu, Eclogas et Excerpta Homiliarum XXXIII. ex Homiliis partim editis, partim non editis; et ex Commentariis S. Ioannis Chrysostomi Archiepiscopi Constantinopolitani, Graecâ ac Latinâ interpretatione adiectâ. Sermones sunt, sententiaeque selectae, concionibus sane perutiles; quando sanctorum Patrum antiquorum dicta, recentiorum operibus longe antecellunt.
Vertit quoque e Syriaco in Latinum recitatas a Nicolao Serario in suis Commentariis
Epistolam II. S. Petri; duas posteriores S. Ioannis; Epistolam S. Iudae; et Apocalypsim, vt refert Antonius Posseuinus.
BALTHASAR GAGVS, gente Lusitanus, fuit e primis illis Societatis columinibus, qui Indiam, vniuersumque Orientem Euangelicâ praedicatione illustrarunt. Missus eo est ex Europâ anno salutis MDXLVIII. iam tum Sacerdos, conscensâ Olisippone naui die XVIII. Martij. In eo cursu, verbo et inculpatae vitae exemplo multos ad poenitentiam suorum criminum adduxit; aegros, qui plurimi erant, suâ opera fouit, viatico aluit, quoad potuit. Primum sui experimentum Cocini fecit, idque tam insigne, vt ab S. Francisco Xauerio adlectus sit in expeditionem Iaponicam. Appulit illuc XIX. Calendas Septembris MDLII. et Funaij, quae regni Bungensis Metropolis est, perhumaniter a Rege exceptus est; cui vicissim detulit ipse munera ab Indiae Prorege, et primo statim alloquio per interpretem diuina ingessit, obtinuitque potestatem promulgandae per ipsius ditionem legis Christi. Id cum initio insequentis anni facere esset exorsus, tam habuit felicem prouentum, vt bis mille breui Christianos numeraret, et inter illos etiam Bonzios aliquos, qui vexandi animo ad eius famam confluxerant: reliqui vero solitis eum artibus adorti, quando veritatis impetum non sustinebant, calumnias, blasphemias, maledicta regerebant; spurcitias illi in aedes coniiciebant; populum in illius concitabant opprobria. Neque ibi stetissent, nisi Regis, qui Balthasari fauebat impense, fuissent auctorita tem reueriti. Quo tamen Euangelij progressum impedirent, sparserunt in vulgus, nihil a Christianorum disciplinâ distare Iaponum sectam. Sed ne populo fucus fieret, librum Balthasar edidit, quo, quantum inter vtramque intersit, demonstrabat; qui adeo Regi probatus est; vt coram Consiliariis suis recitatum, descriptumqueue, suo chirographo, ad pondus auctoritatis apud populum augendum, communierit. His instructus praesidiis Balthasar, Ecclesiae suae excolendae nouo se animo impendit, illamque eo feruoris adduxit, Domino cooperante, et sermonem confirmante sequentibus signis, vt aemulari Apostolicae perfectionem aetatis videretur. Adiecit animum deinde templo exstruendo; nosocomio item et orphanotrophio: quae cum magno mox studio essent perfecta, iussae sunt infantes suos, quos taedio educationis solebant conficere, matres illuc edicto Regio deferre. Compositis, firmatisque Funaij
page 54, image: s054Ecclesiae progressibus, Rege in omnibus secundante, placuit Firandum excurrere et Facatam. Hîc templo excitato in areâ, quam Rex Bungensis attribuerat, compluribusque ad fidem conuersis; anno vertente excitata est in Regem popularis seditio: vrbs Facata caeso Gubernatore occupata. Balthasar in laponicam nauim receptus, vt se tutum ibi crederet, ab nauarcho ipso spoliatur; a quo et caesus fuisset, nisi spes praedae lautioris barbarum continuisset. Quatriduo victitauit in hostium potestate, eâ scilicet lautitiâ, quam hostilis miseratio suppeditabat. In vrbem postea adductum exuunt ad vsque indusium; mox iterum vili lacernulâ, quam obuius illi quispiam iniecerat, exspoliant, et nudum ignominiose, vix scruto anterius velatum, dimittunt. Sed nec ibi stetit insania. Plebs nudum furibunda excepit, et alij pugionem gutturi, aut ensem admouere pectori; pars vinctum manus trahere atque retrahere; partim etiam ad mortem deposcere inconditis vocibus hominem, qui Deos patrios violasset. Demum in obscurum carcerem, certo necis argumento, compactus, ab insano milite stricto ferro postulatur argentum: cui ille vultu, animoque pacato, ecquodnam illud, inquit, mi homo, argentum petis, qui ne scrutum quidem, quo me ad verecundiam contegam, habeo? Hîc dum in horas mortem opperitur, inopinato per potentem Neophytum illorum manibus exemptus est. Inde post laborum Iliadem trimestri deuoratam, suadentibus Christianis, vt se in alia tempora seruaret, habitu mutato se ex vrbe eiecit. Bungi a Rege, atque ab omnibus ordinibus incredibili gaudio exceptus est. His atque aliis perfunctus malis; tandem anno MDLX. iussus est a Cosmo Turriano in Indiam reuerti, vnde plures operarios accerseret. In eo cursu tam foedâ iactatus est tempestate, vt mors illi certa ob oculos versaretur. Ipse tamen spiritu prorsus Apostolico, velut immemor sui, vectorum salutem procurabat. Acenorum etiam Lusitanici nominis hostium acerbissimorum impressionem bis sustinuit; ac demum tot defunctus periculis, post sesquiannum, Goam die XXIV. anni MDLXII. inuectus est. Ibi reliquam exegit aetatem, variis Societatis exercitam ministeriis; in quorum procuratione non semel ab Ethnicis, a latronibus, capitis discrimen adiit. Ad extremum crebris morborum tentationibus exercitus, Goae decessit die IX. Ianuarij anno MDLXXXIII. aetatis suae LXXV. ex quibus Societati XXXV. impendit. Scripsit Iaponico idiomate, atque edidit, illum, de quo iam dixi,
Librum, in quo, quantum inter Iaponum sectam, et Christianorum disciplinam, interiectum esset interuallum, perspicuis rationibus demonstrauit; quem Rex Bungi sibi oblatum vehementer probauit, ac suo signo obsignauit. Scripsit praeterea
Epistolas III. ex Iaponiâ; atque vnam ex Indiâ, relatas a Collectoribus Indicarum et Iaponicarum Epistolarum.
BALTHASAR HAGELIVS, natione Germanus, gente Bauarus, Murnauiensis, vit omnium quae Ordinem nostrum aequum est profiteri, sciens. Docuit publice litteras Latinas, Graecas, Hebraicas; Mathematicen, Philosophiam, Theologiam, tam Moralem, quam Scholasticam, Sacras Litteras, annos complures. In Morali doctrinâ adeo excelluit, vt dictata eius passim quaererentur; ac difficillimi ad eum nodi deferrentur. Brixinae in Missione versatus, prolapsos Cleri mores restituit. Synodo iussu Episcopi coactae interfuit, eiusque decreta primus concinnauit. Rerum spiritualium inter Nostros Praefecturam gessit; vir communis disciplinae tenacissimus, suique corporis per quotidianam verberationem domandi perstudiosus. Obiit Ingolstadij anno MDCXVI. aetatis LXIII. Religiosae vitae XLIV. post editam quatuor votorum professionem XVI. Scripsit sub nomine Danielis Paradini, linguâ Germanicâ
Medicamen, seu, Antidotum spirituale contra Haereseos venenum, et huius temporis perniciosos afflatus.
Reformationem Brixinensem. Item Germanice,
Formas reformatas conficiendi litteras censuales.
BALTHASAR HAGERVS, natione Germanus, domo Vberlinganus in Sueuiâ; Societati anno salutis MDXCIII. die XIV. Augusti se sacrauit. Postquam Artes politiores in Academiâ Moguntinâ, et Philosophiam in Herbipolensi docuisset, Heiligenstadianum Collegium, Moguntinum, ac demum Herbipolense, Theologiae Doctorgubernauit: animi candore, prudentiâ, et in regendo suauitate, tum Nostris, tum externis mirifice probatus. Vir fuit tantâ vitae innocentiâ, vt paratus esset indies mori vel inexpiatus: tantâ paupertate, vt vix necessarios scriptioni, concionique parandae libros admitteret: tantâ sui despicientiâ, vt quid de se sentirent alij, sus deque haberet. Orationi, et cultui Deiparae Virginis, ac sacrosanctae Eucharistiae apprime deditus: atque huius prope vnius frequentationi referebat acceptum suae ad Societatem vocationis beneficium. Excessit e viuis Herbipoli die IX. Martij, anno MDCXXVII. magno sui relicto desiderio. Funus eius luctu omnium ordinum, praesentiâ etiam Principum Herbipolensis et Bambergensis celebratum est. Scripsit Linguâ Germanicâ
Vindicias cultus sacrarum Imaginum, contra Abrahamum Scultetum. Moguntiae.
Ducem viae ad Religionem Catholicam.
Concionem de Catholico Iubilaeo seculari.
Sacrilegium Caluinisticum, contra Theophilum Mosanum.
Collationem Confessionis Augustanae, et Concilij Tridentini ad Verbum Dei.
page 55, image: s055
BALTHASAR NIMITSCH, natione Germanus, patriâ Silesius, nobili, atque adeo equestri loco natus, Professus fuit trium in Societate votorum. Concionator magni spiritus et fructus, cui bona pars Procerum Styriae suam debet salutem, et cum Ecclesiâ Catholicâ reconciliationem. Fuit ab Concionibus Aulicis serenissimo Ferdinando Archiduci, qui sceptrum Romani Imperij, secundus eius nominis, postea tenuit; illi, atque omnibus quibuscum agebat, acceptissimus, ob candidissimam morum simplicitarem, cum religiosâ prudentiâ, et sincero salutis omnium studio coniunctam: Vere Israelita, in quo dolus non erat: hec tamen segnis sui castigator, quamuis esset benignus in alios; vtpote qui vel effoetâ aetate quot hebdomadis se cilicio, flagelloque vexabat. Obiit plenus dierum Viennae Austriae die XXIX. Iulij, anno MDCXXV. Edidit
Orationem, quam habuit Germanice, in funere illustrissimae Sidoniae Mariae de Eggemberg, Graecij Styrorum anno MDCXV.
BALTHASAR OSTHOVIMVS, natione fuit Bohemus, vir magni consilij, animiqueue; rerum Bohemicarum callentissimus, salutis patriae cupidissimus, laborum patientissimus. Obiit Commotonij laboribus et aetate confectus, antiquissimus Professorum Prouinciae Austriacae, anno salutis MDC. Vertit suâ linguâ
Vincentij Lirinensis, aureum libellum, contra prosanas nouitates.
Dialogos S. Gregorij Magni.
Notas Ecclesiae Catholicae ab Antenio Posseuino editas.
Thomae de Kempis, De imitatione Christi, seu, De contemptu mundi, lib. IV.
Epistolas Indicas Nostrorum Patrum. Scripsit etiam
Librum de Institutione Christianâ, siue, De exhortatione ad virtutem; sed qui lucem hactenus non aspexit. Vide etiam supra in Balthasare Bohemo; nam idem cum isto est.
BALTHASAR TELLEZ, natione Lusitanus, patriâ Vlyssiponensis, Philosophiam antehac in Conimbricensi Academiâ professus, nunc Theologiam Vlyssipone profitetur. Edidit
Summam Vniuersae Philosophiae. Vlyssipone MDCXL. in fol.
BANDINVS GVALFREDVCCIVS, natione Italus, patriâ Pistoriensis, obiit Romae grandis natu die v. Martij, anno MDCXXVII. Edidit
Hieromeniae, seu, sacrorum Mensium, Partes II. quibus vario Carminum genere celebrat Sanctos, quos totius anni lapsu veneratur Ecclesia. Romae typis Zannetti MDCXXII. in 12. et typis Mascardi MDCXXV. in 12.
Variorum Carminum lib. VI. quibus addidit
Sophoclis Oedipum Tyrannum, a se in Latinum Carmen translatam. Romae typis Zannetti MDCXXII. in 12.
Sigericum, Tragoediam. Romae typis Iacobi Mascardi MDCXXVII. Prodiit demum cum aliis eiusdem argumenti, eius
Oratio de Passione Domini, habita ad Paulum V. P. M. anno MDCVI. Romae MDCXL in 12.
BAPTISTA FRAGOSVS, natione Lusitanus, patriâ Syluensis, ingressus in Societatem sub annum MDLXXVIII. aetatis XXVII. Theologiae tum Olyssippone, tum Eborae Professor, et sancti Officij Inquisitionis Qualificator. Scripsit
Theologiae Moralis Tom. III. quorum prior inscriptus
Regimen Reip. Christianae ad vtrumque forum tum internum tum externum pertinens, prodiit Lugduni per Boissat et Anison MDCXLI. in fol. alter mox sequetur; ac deinceps tertius de Oeconomicis. Inter haec molienda obiit Bracharae III. Octobris MDCXXXIX.
BARNABAS DE COBO, natione Hispanus, patriâ ex oppido Lopera, agri Giennensis; habet paratam propediem editurus Hispanice
Historiam Indicam.
BARNABAS KEARNAEVS, natione Hibernus, patriâ Cassellensis, dedit in lucem
Heliotropion, siue, Conciones de Dominicis et Festis totius anni. Lugduni per Antonium Pilehotte MDCXXII. in 8. Item
Conciones de Passione Dominica. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXXXIII. in 8. Obiit Casselij in Hiberniâ die XX. Augusti, anno MDCXL. aetatis suae LXXV. ab initâ Societate LI. post impensos in Hibernicâ Missione totos XXXVII.
BARTHOLOMAEVS AMICVS, natione Italus, ex Antio Lucariae, iam inde ab anno MDLXXXI. in Societatem ingressus, in ea fuit Philosophiae ac Theologiae in Neapolitano Collegio Professor, et studiorum Praefectus. Operum ipsius inscriptio sic est
In vniuersam Aristotelis Philosophiam Notae et Disputationes, quibus illustrium scholarum Auerrois, D. Thomae, Scoti, et Nominalium sententiae expenduntur, earumque tuendarum probabiliores modi afferantur, Tom. VIII. quorum I. duabus partibus Logicam absoluit, impressis Neapoli apud Lazarum Scoriggium, priore, anno MDCXXIII. posteriore MDCXXIV. in fol.
Tom. II. et III. complectuntur in Aristotelis libros de Physico Auditu dilucidam Textus explicationem, et Disputationes. Neapoli apud Secundinum Roncaliolum MDCXXVI. prior, posterior MDCXXIX. in fol.
Tom. IV. explicat Aristotelis libros de Caelo.
Tom. V. VI. et VII. in reliquos eius libros Physicos: et
Tom. VIII. in Metaphysicam, propediem expectantur. Scripsit etiam
Tractationem de variis formalitatum, et Distinctionum generibus. Neapoli typis Francisci Sauij MDCXXXVIII. in 8.
page 56, image: s056
Italico vero idiomate conscripsit
Meditationes de plagis, seu, vulneribus Iesu et Mariae. Neapoli typis Dominici Montanari MDCXXXV. in 8.
BARTHOLOMAEVS BRAVVS, natione Hispanus, ex oppido Martin Munoz, Dioecesis Abulensis, duos de viginti annos natus in Nostrum Ordinem adscriptus, viuit hodiequeue, et in Castellana Prouincia Seminario Nostrorum iuuenum praeest, quibus erudiendis et bonis litteris excolendis vtilem nauat operam. Scripsit hactenus
Thesaurum verborum ac phrasium ad orationem ex Hispana Latinam efficiendam. Madriti apud Ioannem de la Cuesta MDCXI. in 8. Item
De conscribendis Epistolis.
De Arte Rhetorica.
De Syntaxi.
De Prosodia.
Progymnasmata.
Varia Poemata.
BARTHOLOMAEVS CASSIVS, natione Dalmata, patriâ Curictensis, hodie S. D. N. Vrbani VIII. ad S. Petrum in Vaticano Poenitentiarius: Scripsit hactenus bono suae patriae
Institutiones Linguae Illyricae, lib. II. Romae. Typis Zannetti MDCIV. in 8. Et Lingua Illyrica
Hualae Duhounae, hoc est, Laudes spirituales, Versu.
Od molituae Koyase cinij pametyu, seu, de Meditatione.
Piesni Duhounae pedeset Dalmatinski, id est, Psalmi quinquaginta.
Nauk Karstyanski Kratak, seu, Doctrina Christiana breuis, Roberti Bellarmini.
Istoriae Loretanae Diela Dua, Historiae Lauretanae lib. II. Romae typis Zannetti MDCXVII. in 8.
Xiuot S. Ignacia Skrachieni, siue, Compendium Vitae S. Ignatij.
Periuoy od Dieustua, hoc est, Hortus Virginitatis, in quo nimirum describuntur Vitae XXV. Virginum. Typis iisdem MDCXXV. in 8.
Zarcalo Nauka Karstyanskoga od Isponiesti, ijod Pricestenya, id est, speculum Confessionis, collectum ex variis Auctoribus. Ibidem MDCXXXI. in 8.
Xiuot S. Franceska Saueria Apostola od India, siue, Vita S. Francisci Xauerij Apostoli Indiarum.
Xiuot Sua nascega Isukarsta. Vita Domini Nostri Iesu Christi.
Piesniod Pokvala Boxyik. Hymni Breuiarij Pij V. et Clementis VIII.
Rituale Romanum, Vrbani VIII. Pont. Max. iussu editum Illyricâ linguâ. Romae ex Typographiâ Sacr. Congreg. de Propag. Fide MDCXL. in 4. nomine suo Praefationi addito.
BARTHOLOMAEVS DE ESCOBAR, natione Hispanus, patriâ Hispalensis, nobili genere narus, in India Occidentali aetatis anno XVII. se Societati adiunxit, magnis â naturâ dotibus instructus. Ex lautâ hereditate, quam adiit, nihil in suum vsum, nhil in suorum commodum, sed in pia opera conuertit vniuersam. Virtutibus magnis in Societate excelluit; charitate in primis in omnes promptissima, afflictos consolando, infirmos officiis omnibus recreando, noctes etiam insomnes apud ipsos saepe ducendo. Nemini quidquam, quod praestare posset, negabat. Salutem vero mortalium sempiternam auidius etiam sitiebat, sollicitiusque procurabat, docendo, concionando, Confessiones excipiendo, missiones ad Indorum et Hispanorum colonias instituendo. Docte simul, et apposite ad fructum concionabatur; promptus ad omnem Superiorum nutum quouis loco ac tempore aliorum vices obire, factus certum Superiorum perfugium, qui nullam concionem exposceret, nullam defugeret. De omnibus semper honorifice, de se solo demisse sentiebat et loquebatur. In omni congressu, iam erat hoc ratum, ipsum sibi vindicaturum postrema. Subiectis suis, quando domi praeerat, ipse seruire videbatur. Vestem semper vilem gestabat, attritamqueue; nihil in cubiculo suppellectilis, praeter paucos libros et binas e papyro imagines admittebat. Orationi multum vacabat: ex ea magnam de Christo Iesu existimationem, magnum rerum caducarum contemptum concipiebat. Spirituali Nostrorum institutioni crebro praefuit, et in eâ re multum valebat. In victu parcus, et valde moderatus fuit: nihil vllo praetextu eximium appetere; si quid illi fuisset, propter affectam valetudinem, ingestum, tantâ suae indignitatis obtestatione gratias agebat, vt vel hoc nomine negarent alij quicquam illi dari debere, ne in hoc officio nimius esset. Dum valuit, corpus suum ciliciis, et flagellis multum exercuit. Castimoniam in difficili articulo non semel animose tutatus est, ope, vt ipse rebatur, Deiparae, in quam amore, cultuque singulari ferebatur; et suae Societatis reuerentiâ, cuius instituta et penitus pernoscebat, et accurrate obseruabat. Inuictae patientiae tum alias saepe, tum vero maximum extremo vitae triennio dedit exemplum, toleratis incredibili aequitate cruciatibus, quos illi virosus culex, cui Vta nomen, impositâ in vultu punctione, conciliauit. Eo malo sensim gliscente, atque ad aures proserpente ita est deformatus, vt leprosus persimilis appareret; et saepe cauterio, alias carnis praesectione, aut mordacibus aquis occurrendum, non sine ingenti sensu, fuit: ipse ad haec omnia laetus et alacer, nullum edere doloris signum, nullum querimoniae vestigium. Ad mortis nuntium nihil expauit, sed Dei se dispositioni promptus permisit. Generalem Confessionem instituit, et reliquis Sacramentis instructus est; fidem deinde suam professus, et scripta sua omnia sanctae Ecclesiae censurae subiiciens, sui ad extremum vsque compos, placide obdormiuit Limae die III. Aprilis, anno
page 57, image: s057aetatis LXIII. initae Societatis XLV. iamdiu quatuor vota professus. Edidit in lucem
Conciones Quadragesimales et de Aduentu; quibus accesserunt
Conciones de Christi Testamento, et Codicillo; et
Conciones pro XL. horis in Quinquagesima. Lugduni apud Horatium Cardon MDCXVII. in 4.
Conciones de festis Domini. Mussiponti typis Sebastiani Cramoisy MDCXXV. in 4.
Conciones super omnes B. Viginis festiuitates. Parisiis
Sermones de Historiis Sacrae Scripturae, tom. I.
Hispanice vero edidit
Sermones de Conceptione B. Virginis, tom. I.
BARTHOLOMAEVS FISEN, natione Belga, patriâ Leodiensis natus anno MDXCI. Societatem ingtessus MDCX. in ea Rector Collegij primum Hesdinensis, postea Dionantensis; scripsit
De origine prima festi Corporis Christi, ex viso sanctae Virgini Iulianae diuinitus oblato. Leodij typis Ioannis OUVVERX MDCXXIX. in 8.
Paradoxum Christianum, Laedi neminem nisi a seipso. Leodij apud Ioannem Ouvverx MDCXL. in 8. molitur
Historiam Leodiensem iam inde a primordiis eius Ecclesiae auctore S. Materno Principis Apostolorum discipulo ad haec vsque tempora. Complectitur autem tom. I. qui sub praelo est, libros v. res gestas. vsque ad annum MCCVIII.
BARTHOLOMAEVS GVERRERVS, natione Lusitanus, scripsit Lusitanice
Expeditionem a Lusitanis institutam ad recuperandam ab Hollandis Bahyam Brasiliae. Impressa est anno MDCXXV. in 4. Olissipone per Matthaeum Pinheirum.
Concionem de S. Thoma. MDCXXIII.
Concionem funebrem in exequiis serenissimi Principis D. Theodosij Ducis Brigantiae. Olissipone apud Matthiam Rodriguez MDCXXXII. in 4.
BARTHOLOMAEVS IACQVINOTIVS, natione Gallus, patria Diuionensis, Societatem ingressus est anno MDLXXXVII. aetatis XVIII. vir singulari prudentia et eruditione, magnis in Societate perfunctus laboribus, et muneribus. Rexit Collegium Lugdunense; praefuit domui Professae Parisiensi et Tolosanae, administrauit Prouincias, Aquitaniam, Lugdunum, Tolosam, Franciam. Scripsit Gallice
Artem vitae ex Dei nutu in seculo instituendae. Lugduni apud Regnauldium Chaudiers MDCXXI. in 8. et Parisiis apud Sebast. Cramoisy MDCXXV. apud quem prodiit etiam Latine MDCXXXVI. vti et Lugduni per Horatium Cardon ex interpretatione Petri Monodi, facto illi titulo, Hermetis Christiani.
Scripsit item Gallice Iacquinotius
Meditationes in singulos mensis dies.
BARTHOLOMAEVS MOCANTVS, natione Italus, patria Romanus, ingressus in Societatem die XXV. Augusti, anno MDLXV. quo ipso die ante annos XVII. natus fuerat: Mediolani quatuor vota suscepit IX. Aprilis MDLXXXVII. Genuae obiit XII. Aprilis MDCXXIX. cum magnâ sanctitatis opinione; vt debuerint, quae fuerant in usu viuenti, in multos viros nobiles ad viri venerationem asseruanda distribui, ne pio ipsorum desiderio deessemus. Virnimirum simplex erat et rectus, pius ac timens Deum, cuius cultum ac gloriam strenue semper promouit. Suam perfectionem per exercitia spiritus, aliorum salutem per conciones assidue procurauit: assecutus cum singulari mentis innocentiâ, et eximiâ cum Deo coniunctione magnamdiuinarum rerum peritiam; vt merito, vbicumque fuit, dux aliis ad pietatem adhiberetur.
Multa praeclare commentatus est, quae multis voluminibus ab ipso descripta seruantur in Bibliothecâ nostrâ Genuensi.
BARTHOLOMAEVS PAPVVCKI, natione Polonus, ex eâ Prouinciâ quae Maior Polonia nuncupatur, iuuenis vndeuiginti annorum in Societatem adscitus est; in qua post impensam humanioribus, seuerioribusque disciplinis operam, politiores litteras annos ipsos XII. docuit. Postea concionibus, missionibusque obeundis impensus, quinquagenario maior pergit vineam Domini excolere. Edidit in lucem vinctâ mixtim ac solutâ oratione librum, quo Vladislao IV. Regi Poloniae sceptrum eius Regni gratulatur, hac epigraphe
Pharus Sarmatica Europaeo Trioni Augustis ignibus irradians, Serenissimum et Potentissimum Vladislaum IV. Suecorum, Gothorum, Vandalorumque hereditarium Regem, Moscorum Imperatorem electum, Iagellonici, Austriaci, Gothici sanguinis et virtutis heredem, filium, nepotem, auspicato fasces Regni Poloniae et Diadema prehendentem, suum orbisque delicium, educta manu Palladia Societ. Iesu Maiestati serenissimae sese deuouens proponit. Anno MDCXXXIII.
Augurium Themidis Christianae, illustrissimo Episcopo Culmensi Iacobo Zadzik, nunc Episcopo Cracouiensi, suam Cathedram primum inuisenti.
Lunam roridam, in funere illustris Alexandri Sieniavvskj.
Prytanaeum immortalis gloriae, illustrissimo Nicolao Danielonicio, Thesaurario Regni, vitâ functo. Haec edidit hactenus, et quaedam alia minutioria.
BARTHOLOMAEVS PEREIRA, natione Lusitanus, patriâ Nonconensis, ingressus Societatem anno MDCIII. aetatis XV. docuit Philosophiam, promptos habet
De Persecutione Iaponica, lib. XII.
BARTHOLOMAEVS PETRACCIVS, natione Siculus, domo Mamertinus, concionator egregius, fecundo ingenio, et in sacris, prophanisque litteris bene versatus: omnibus iucundâ morum
page 58, image: s058suauitate, et facetâ hilaritate gratus; quibus artibus plurimos ad Deum adduxit. Vitia pro concione libertate prorsus Apostolicâ castigabat. Habuit in more, vt quâ in vrbe per Quadragesimam concionaretur, eius Tutelarem Sanctum diebus Sabbati, quibus a labore dicendi solent alij respirare, laudibus exornaret, quo populum in eius venerationem excitaret: id quod cum Lupiis quoque praestaret anno MDCV. in sanctae Irenes laudatione, magna ab aduersario generis humani tempestas excitata est; sed quae maiorem peperit honori S. Martyris accessionem. Obiit vir egregius, custoditae Virginitatis ad vltimum vsque spiritum gloriâ nobilis, vt rata fuit opinio, Neapoli, cum illac ex vrbe in Siciliam rediret, die XXII. Maij, anno MDCXXII. aetatis LXII. Religionis XL. iampridem quatuor votis solemnibus obligatus. Scripsit Italice culto stylo, ediditque sub Vallae nomine
Vitam B. Francisci Xauerij, e diuersis Auctoribus collectam. Messanae typis Petri Brea, per Laurentium Vallam MDCV. in 4.
Carmina quoque nonnulla de sanctâ Luciâ vulgauit.
Reliquit vero post se
Vitam S. Ignatij Loyolae pluribus sermonibus explicatam.
BARTHOLOMAEVS RICCIVS, natione Italus, patria Castroficardensis in Piceno; Rector fuit aliquot Collegiorum, et Siculae Prouinciae Praepositus Prouincialis. Obiit Romae die XII. Ianuarij, anno MDCXIII. Scripsit Italico idiomate
Instructiones (sic enim vocat) meditandi, tres in partes distributas. Item
De Vita Iesu Christi, ex Euangeliorum contextu, Imaginibus opus insignitum, ad meditandum aptissimum. Haec seorsim edita, postea coniunxit, et meliorem in formam redacta, praelo reddidit, cum hac inscriptione
Vita D. N. Iesu Christi, ex verbis Euangeliorum, in ipsismet concinnata, cum considerationibus Italicis, et Instructione ad meditandum. Romae apud Bartholomaeum Zannettum MDCIX. in 4. Item
Monotessaron Euangelicum, cum scholiis, et figuris Propheticis.
Triumphum Iesu Christi crucifixi; cum iconibus Martyrum omnium, qui post Christum in crucem acti sunt, aeri ab Adriano Collaert Antuerpiae insculptis, additâ Narratione breui historicâ, quâ Triumphus illustratur. Typis Plantinianis Ioannis Moreti MDCVIII. in 8.
BARTHOLOMAEVS ROGATVS, natione Italus, patriâ Stabiensis, habet sub praelo
Elegiarum libros IV. Romae.
BASILIVS FIDVS, natione Italus; diu se concionibus ad populum habendis exercuit; Graece atque Hebraice bene peritus. Obiit Salerni circa annum Dominicae Incarnationis MDXCII. Scripsit Italrce, sed nomine, vti reor, non suo vulgauit
Rhytmos spirituales.
BENEDICTVS FERNANDIVS, natione Lusitanus, patriâ Borbensis, multos annos Humaniores disciplinas publice professus, in iuuandorum proximorum negotio deinceps totus occupatus, strenuum se exhibuit et inconfusibilem operarium: cumque concionandi munere distineretur, ita se tamen in aliis ministeriis exercuit, vt vnumquodque illorum agere dumtaxat videretur: nam et Confessionibus audiendis, et Xenodochiis, carceribusqueue, ad aegrorum, vinctorumque solatium adeundis; et Iudaeis, Maurisque ad Baptismum instruendis, rudibusque ter quater in hebdomadâ per compita frequentissimae vrbis Catechesi imbuendis annos complures intendit. Atque inter tot tamque graues occupationes haud segnis in scribendo; quippe qui sesquianno primum suarum lucubrationum volumen absoluerit. Sed ea forte laus debeatur Beatissimae Virginis cultui, cuius quam fuerit studiosus, satis superque loquuntur eius scripta quae non solum omnia illi vni dicauit, sed nullam omnino lectionem praeteriuit, quam non eius encomiis exornarit. Certe cum in alterum tomum impenderet studium, grauissimis pene ad mortem vsque doloribus afflictatus, B. Virginis Patronae suae opem cum lacrymis implorauit, salutemque e vestigio pristinam impetrauit. Obiit demum Olissipone die VIII. Decembris, quae Immaculatae Conceptioni Deiparae sacra est, anno MDCXXX. aetatis suae LXIV. Edidit
Commentationum, et Obseruationum Moralium in Genesim, tom. III. cusos, atque recusos Lugduni typis Cardonianis ab anno MDCXVIII. vsque ad MDCXXIX. De his, quae sit doctorum hominum existimatio, quis senfus, abunde cognosces ex epistolâ Ioannis Pinedae tomo III. praefixâ. Reliquit etiam Benedictus,
Commentarios in Lucam, qui a Lusitanis nostris seruantur.
BENEDICTVS HERBESTVS, natione Roxolanus, quae Prouincia sceptri Polonici est, patriâ Nouomiastensis; priusquam in Societatem veniret, Magisterij laureâ in Academiâ Cracouiensi donatus, in eadem non modico tempore docuit. Canonicus deinde, et Concionator Posnaniae factus tantum auctoritate suâ, et vitae exemplo valuit ad coercendam Haereticorum audaciam, vt magnus ille Cardinalis Stanislaus Hosius peculiari, quae exstat, Epistolâ eum hortetur, ne ciuitatem illam deserat quoniam in ipsum vnum recumbat salus illius. Ille tamen, quando opportunum est ratus, aetate maturus, nimirum annum agens XL. spretis quae ipsum manebant dignitatibus, noster Romae factus est pridie Calendas Aprilis anno MDLXXI. Vir fuit adeo vitae integritate suspiciendus, vt suo exemplo
page 59, image: s059Principem feminam Palatinam Elizabetam Radziuilam, prius Caluinianam, deinde Arianam, ad extremum Iudaeam, peritiâ Sacrae Scripturae, quam memoria tenebat, comprehensam, vane Catholicis Doctoribus insultantem, ab eâ insaniâ ad fidem Catholicam conuerterit, et oculos in se omnium, animosque pellexerit. In missionibus magnam vitae partem, Verbum Dei disseminando, Confessiones peccatorum audiendo, per Russiam, Podoliam, Pocuciam, Volhiniam, et reliqua Regni confinia, maximo cum fructu consumpsit. Cum Ioanne Demetrio Solikovvskj Archiepiscopo Leopoliensi, et cum Bernardo Micieiovvskj Episcopo Luceoriensi, qui et Cracouiensis Antistes, et S.R.E. Cardinalis fuit, Dioeceses obiuit, et dici non potest, quam multorum iis bonorum auctor fuerit. Saepe cum Haereticis congressus est, numquam sine victoriâ, quam vis argumentorum, cum summâ moderatione coniuncta, aduersariis vel maxime insolescentibus extorquebat. Hinc passim iam vir potens opere et sermone, iam Russiae, Podoliae, vicinarumque terrarum Apostolus appellabatur. Humilitatis, Obedientiae, Paupertatis omnibus facem praeferebat. Tranquillissimâ mentis cum Deo coniunctione, tot inter distractiones, fruebatur; quam identidem productâ oratione fouebat; nam duabus ante socios horis ad eam producendam consurgebat. Postquam XXII. annos in Societate tam vtiliter expendisset, ne in morbo extremo, quo sublatus demum est, otio indulgeret, Moderatores suos exorauit, vt fratres nostros, tam Scholasticos, quam ad munera nostra Coadiutores, sibi committerent spiritali institutione formandos, quibus etiam quotidianae meditationis capita explicaret. Vbi vero subrepentem sibi mortem ex virium imbecillitate persensit, consuetis Ecclesiae Sacramentis se communiuit, numquam decumbens; ac demum iusso abscedere Infirmario, vt paulisper oraret, nec ante horam elapsam ad se ingrederetur, inuentus ab illo est medio in conclaui flexis genibus in terram inclinatus, libro ex quo orauerat, penes ipsum iacente. Id accidit Iaroslauiae die IV. Martij, anno MDXCIII. Scripsit ante et post initam Societatem aliqua Opuscula, tum pia, tum de controuersis cum Haereticis, tum alterius argumenti, nimirum,
Institutiones Scholae Cracouiensis, apud B. Virginem Cracouiae.
Explicationes Orationis M. Tullij ad Quirites post reditum.
Explicationem selectarum Ciceronis Epistolarum.
Vitam Ciceronis ex eiusdem scriptis collectam.
Periodicam disputationem, natam ex Sophismate, a Magistro quodam Academiae Cracouiensis propositam, an Grammatici periodos, membra, et incisa, sententiâ, et Syntaxi distinguant; Oratores autem multitudine pedum, ac numero? Item libellum inscriptum
Aequus Iudex, de eadem quaestione, Dialogi formâ.
Periodicas responsiones, lib. V.
Computum Ecclesiasticum, lib. II. ante emendationem Calendarij Gregorianam editum.
Arithmeticam linearem et figuratam, cum quibusdam ex Computo necessariis. Cracouiae apud Matthaeum Siebeneycher MDLXXVII. in 8.
Precationes Laetino-Polonicas.
Orationem Synodicam, habitam in Synodo Dioecesana Posnaniensi.
Explicationem Eclogae Gregorij Samboritani.
Epistolas aliquot, quibus suum quemdam amicum, in Ecclesiam Romanam iniquum, eidem Ecclesiae restituit.
De Iubilaeo, Epistolam Latinam.
Librum de Doctrinâ Christianâ, per Dialogum.
Confutationem Confessionis fratrum Haereticorum, qui Valdenses, seu, Picarditae dicuntur.
Caerimoniarum Baptisini, et Rosarij Beatissimae Virginis Mariae expositionem.
Prodromum aduersus scriptum Iacobi Niemoreici, Sacramentarij Picarditae, quod edidit contra confutationem Confessionis Picarditicae, Polonice.
Horarum Canonicarum Rationarium.
Graeci Schismatis demonstrationem Chronologicam, Polonice.
Epitomen Computus Ecclesiastici, cum quibusdam Grammaticae rudimentis.
BENEDICTVS IVSTINIANVS, natione Italus, patriâ Genuensis, adolescentulus Romae in Societatem adscriptus est, anno MDLXVII. Doctrinis omnibus maximâ felicitate discendi decursis, Eloquentiam Romae professus est: deinde Theologiam Tolosae in Galliâ, Messanae in Siciliâ, et Romae in Italiâ, multos annos, magnâ cum ingenij et sapientiae opinione tradidit. Tum praecipuas Italiae ciuitates concionibus illustrauit. Romani Collegij, et Poenitentiariae Rector fuit, et Pontificis Summi Theologus, atque Ecclesiastes. Cum Cardinali Caietano a Clemente VIII. in Poloniam, ipso postulante Pontifice, anno MDXCVI. profectus est, vt apud ipsum Theologi munus sustineret. Obiit demum Romae plenus dierum. Edita est eius
Oratio de Passione Domini habita ad Sixtum V. P. M. Anno MDLXXXIX. cum aliis eiusdem argumenti Romae MDCXL. in 12. Item
Oratio habita ad Collegium Cardinalium, ipsorum rogatu, in funere Innocentij IX. Pont. Max. VI. Idus Ianuarij MDXCII. Romae apud Ioannem Martinellum MDXCII. et alibi.
Item sub nomine Ascanij Torri edidit
Apologiam pro libertate Ecclesiasticâ, ad Gallofrancos. Romae typis Bartholomaei Zannetti MDCVII. in 4. Demum maiore molitione scripsit.
page 60, image: s060
Explanationes in omnes Epistolas B. Pauli, tom. II. Lugduni per Horatium Cardon MDCXII. et MDCXIII. in fol.
Explanationes in omnes Epistolas Catholicas, tom. I. Lugduni per Iacobum Cardon et Petrum Cauellat MDCXXI. in fol.
Alia parabat, quae mors intercepit.
BENEDICTVS PALMIVS, natione Italus, patriâ Parmensis, honestis parentibus natus est mense Iulio anni MDXXV. Postquam adolescentiam est ingressus, Bononiam se contulit; vbi cum bonarum litterarum studiis operam daret, a P. Hieronymo Domenecco exercitationibus spiritalibus expolitus, et ad nostram Societatem adductus est, tantâ spiritus flammâ conceptâ, vt suâ sponte tria Religiosorum consueta vota conciperet. Bononiâ Romam profectus, receptusque ab S. Ignatio domi anno MDXLVI. tanto sub Magistro dignum praestanti indole tirocinium posuit. Biennio post in Siciliam missus, cum aliis sociis Mamertini Collegij fundamenta posuit. Ibi tum litteras Humaniores docuit, tum de Superiore loco verba ad populum fecit, nondum sacris initiatus, tantâ efficacitate dicendi, atque animorum commotione, vt publice dicenti fuerit aliquando acclamatum, Beatus venter, qui te portauit. Reuersus Romam anno eius seculi LIII. Sacerdotium suscepit, et Praeconis Euangelici munere pari ardore ac fructu praeclare functus est. Erat enim felicissimâ memoriâ, quantam ea aetas in concione non vidit; laterum firmitate, contentione, magnitudine vocis, actionis dignitate, verborum copiâ, sententiarum grauitate, Orator excellens. Dictionis vero energiâ, zelo, ardore animi, atque pietate tantâ, vt admirabilitatem quandam Auditoribus faceret, eosqueue, quocumque vellet, impelleret. Primus hic fuit in Societate Italus, qui concionandi modum, quem a primis Societatis Patribus, Iacobo Lainot, sociisque didicerat, e Sacris Scripturis, e SS. Patrum solidâ doctrinâ, ad extirpanda vitia, virtutes inserendas, emendationem morum, opera misericordiae vbique constituenda comparatum, per Italiam cum omnium approbatione circumtulit, cuius nobilissimas ciuitates concionibus illustrauit, et in iis potissimum Romam, Mediolanum, Venetias, Genuam. Primus Italorum Professus, solemnia vota die Assumptae in caelum virgini sacro, anno MDLIX. nuncupauit: Primus tum renuntiatus Longobardiae Praepositus Proumcialis. Duorum Praepositorum Generalium, B. Francisci Borgiae, atque Euerardi Mercuriani sibi succedentium Assistens; Principibus viris, atque Ecclesiae Proceribus carissimus fuit: quos tamen ille sic coluit, vt non palparet, non adularetur, nihil sibi, aut suis ab aliis peteret, nihil acciperet. Ipse a S. Carolo Cardinale Borromaeo in honore habitus, et Mediolanum anno MDLXIII. ad fundamenta Collegij iacienda missus, assiduis concionibus circiter quadriennium, Syluescentem illam Ecclesiam excoluit. Ipse a Pio V. Pont. Max., vt in sacro Palatio Vaticano concionaretur, primus ex Societate delectus est. Ipse Venetae Reip. persuasit, vt Parthenone instituto, puellarum periclitanti pudicitiae consuleret; quod contubernium cum optimis ipse legibus temperasset, adeo tulit aetatem, vt hodieque numero floreat, et disciplinâ. Ipsum Gregorius XIII. Papa cum Hieronymo Morono Cardinale Legato Genuam misit, vt ad componendas Genuensium discordias, vocem consiliumque conferret. Denique cum per aetatem concionari iam non posset, et Gubernationem defugeret, ne omnino esset otiosus, ad scribendum se conuertit. Itaque contexuit vtilissimum Concionatoribus
Opus, in quo Sanctorum Patrum testimonia, quibus populos fuisse commotos experientiâ didicerat, in communes locos redegit. Quod opus in Collegio Ferrariensi seruatur; vbi ipse die XIV. Nouembris, anno salutis MDXCVIII. aetatis suae LXXII. appositus est ad Patres suos, acri lateris dolore, et diarrhoeae morsibus confectus: a quibus cum in extremum discrimen res suas adductas intelligeret, ceteris posthabitis, eo intendit animum, vt se ad nouum iter accingeret: fugientem animam Christi corpore, fractas vires sacro delibutas oleo, ad extremam cum hostibus dimicationem confirmauit. Sub vitae exitum interruptas suspiriis voces in caelum cum magno pietatis sensu iactabat: postremo summâ in pace, veluti iam delibaret illam, ad quam festinabat, felicitatem, placidissime animam efflauit. Inter eximias virtutes, quibus inclaruit, praeluxit in eo semper incredibilis animorum zelus, qui ex feruentissimo Dei amore dimanabat. Nihil habebat magis in deliciis, quam esse cum Deo, et caelum mente penetrare. Quid ille boni e beatissimis cum Deo congressibus consequeretur, lacrymarum riuuli, qui sensim ex oculis, venerandam irrigantes canitiem, profluebant, vociferabantur. Diebus paulo celebrioribus, cum exalbescente caelo sacris operaretur, bonus senex tantâ vi lacrymarum et suauitate perfundebatur, vt, quamquam comprimeret, illis tamen victus, habenas laxare, et se Deo permittere cogeretur: vt nil mirum sit sitientissimum fuisse augustissimae Liturgiae, nec inter vehementissimos podagrae cruciatus aliud lamentari solitum, quam eripi sibi litandi Deo facultatem.
BENEDICTVS PEREYRA, seu, PERERIVS, natione Hispanus, patriâ Valentinus, vix adolescentiam ingressus, animum appulit ad Societatem, et Valentiae ad numerum Nostrorum aggregatus est anno salutis MDLII. Inde in Siciliam, mox Romam missus, in omni scientiarum diligenter se exercuit, eximiamque eruditionem consecutus est. Dicendi artem publice Romae
page 61, image: s061docuit, Philosophiam Aristotelis enarrauit, et quatuor poene Artum curricula docendo confecit, magnâ auditorum frequentiâ, arque applausu. Ab Humanis deinde ac Philosophicis disciplinis, ad diumas et Theologicas gradum fecit. D. Thomam per multos annos interpretatus est Sacras Litteras explanauit, vbique doctus, vbique disertus, suique simillimus. Commutauit vir maxime religiosus atque eruditus caducam hanc vitam cum aeternâ Romae, vbi perpetuo vixit, die VI. Martij, anno salutis MDCX. aetatis LXXV. Societatis LVIII. Eius eruditionem nullus pene Scriptorum, qui eius meminit, illaudatam praeterit. Scripsit
Physicorum, seu, De Principiis rerum naturalium, lib. XV. Romae MDLXII. deinde Parisiis, Lugduni, Coloniae, alibi.
Commentariorum in Danielem Propheram, lib. XVI. Romae MDLXXXVI. Lugduni apud Iuntas MDLXXXVIII. Antuerpiae MDXCIV. Horum liber IV. seorsim excusus est Treuiris a Ioanne Schleuter MDCXVIII. in 12. titulo
Theatrum rerum creatarum; continet autem Explicationem Cantici Trium puerorum.
Commentariorum et Disputationum in Genesim, tom. IV. excusos Romae ab anno MDLXXXIX. vsque ad MDXCVIII. qui cum paulo postrecusi essent Lugduni a Iuntis, demum Coloniae prodierunt in folio ex Officinâ Antonij Hierati MDCXXI. At
Liber de Benedictionibus XII. Patriarcharum, qui tomo II. primum fuerat adiunctus, suo loco repositus est in tomo IV. ad Caput XLIX. Edidit ad haec.
Aduersus fallaces et superstitiosas artes, id est, De Magiâ, et Obseruatione somniorum, et de Diuinatione Astrologicâ, lib. III. Ingolstadij ex Officina Dauidis Sartorij MDXCI. in 8.
Selectarum Disputationum in Sacram Scriptur am, tom. V. horum
Tom. I. continet CXXXVII. Disputationes super Exodum. Ingolstadij apud Adamum Sartorium MDCI.
Tom. II. CLXXXVIII. Disputationes super Epistolam Pauli ad Romanos. Ibidem MDCIII.
Tom. III. CLXXXIII. Disputationes super Apocalypsim. Ad calcem autem accessit liber aduersus eos qui putarunt Mahometem esse Antichristum. Lugduni apud Horatium Cardon MDCVI.
Tom. IV. CCXIV. Disputationes super priora IX. Capita Euangelij S. Ioannis. Lugduni typis Cardon MDCVIII.
Tom. V. CXLIV. Disputationes super V. sequentia Capita eiusdem Euangelij. Ibidem MDCX. Quae omnia, vna cum Commentariis in Danielem, vno tomo complexus est Coloniae Antonius Hieratus MDCXX.
In huius autem Viri scriptis tantum apparet ingenium, tanta doctrina atque eloquentia, tanta rerum omnium comprehensio, vt supervacaneum sit lucernam solis lumini inferre.
BENEDICTVS alter PEREYRA, natione Lusitanus, Borbae natus ex sorore doctissimi Benedicti Fernandij, cum litteris Humanioribus daret operam, Societati adscriptus est Eborae anno salutis MDCXX. aetatis suae XIV. Deinde post auditam Conimbricae Philosophiam, Eboram regressus, ibi per quinquennium Humaniora studia, et Rhetoricam magnâ cum laude professus est; ac per id tempus, nondum sacris initiatus quinque volumina scripsit iustae magnitudinis, quae vel iam edita in lucem sunt, vel edentur propediem; nimirum
Commentaria in Horatium, tom. II. distincta.
Librum de moribus omnium Gentium, tum veteribus, tum recentibus.
Librum Probleniatum, qui inscribitur, Pallas togata et armata.
Prosodiam de primis et mediis syllabis, in Vocabularium trilingue Latino-Lusttano-Hispanicum digestum. Eborae apud Emanuelem Caruallio MDCXXXIV. in fol.
Plura a maturiore ipsius calamo, et grauiora post confecta Theologiae spatia metito exspectanda sunt.
BERNARDINVS CASTORIVS, natione Italus, patriâ Senensis, vir magnis in Societate muneribus et periculis perfunctus. Ipse enim Lugdunensi Prouinciae Praepositus praeerat, quando anno MDXCIV. immanis ille turbo in Societatem desaeuiit, qui eam plerisque Galliae Collegiis exturbauit; quo tempore robusti pectoris egregium dedit specimen simul et prudentiae singularis. Praeerat idem Domui Professae Venetiis, anno MDCVI. quando digressa inde Societas est; et in eâ caussâ constantem sane se virum praestitit, et animi infracti, Subinde XXXI. annis Germanicum in vrbe Collegium gubernauit, summâ auctoritate apud omnium ordinum homines, adeoque vt ipsi etiam Ecclesiae Purpurati Principes eum obseruarent: sic et disciplinam domi integram inuiolatamqueue, et foris Collegij fortunas tutatus est. Vir fuit vere religiosus, scientiâ, prudentiâ, experientiâ, et inprimis Temperantiae virtute eximius; vere Germaniae parens, cuius indefesso labori et industriae debet illa praestantissimos, quos a XXX. annis accepit, operarios in Vineam Domini. Plenus tandem meritorum ac dierum Romae vitâ functus est die XV. Martij, anno MDCXXXIV. aetatis LXXXIX. totis L. post annis, quam quatuor in Societate votorum edidisset professionem. Scripsit Italice
Instructionem ciuilem et Christianam. Romae apud Zannettum MDCXXII. in 4.
BERNARDINVS GINNARVS, natione Italus, domo Neapolitanus, ab ineunte aetate Societatem ingressus anno MDXCIII. per omnes bonas artes in eâ processit. Docuit Theologiam Moralem. Rexit olim Collegium Theatinum. Ipsius est
page 62, image: s062
Tabula perpetua in expansâ chartâ, ad horam ortus, occasusque solis, meridiei quoque articulum, et diei longitudinem quotidie toto anno agnoscendam, tam iuxta Italicum, quam iuxta Astronomicum horologium. Neapoli MDCXXVI. Prae manibus habet
Xauerium Orientalem, Id est, Res praeclare pro fide Catholicâ inde vsque ab Gentis Apostolo Francisco Xauerio ad haec tempora in Indiâ gestas. Primus tomus, qui Iapomca Complectitur, propediem prodibit.
BERNARDINVS DE MONTREVL, natione Gallus, patriâ Parisiensis, scripsit
Vitam Saluatoris mundi Iesu Christi, tom. II. Gallice Parisiis apud Ioannem Camusat MDCXXXVII. in 4.
BERNARDINVS REALINVS, natione Italus, patria Carpensis, natus Calendis Decembris anno MDXXX. antiquae nobilitatis parentibus, ab iis ad omnem pietatem et bonas artes educatus est. Iuuenis operam nauauit Humanioribus disciplinis, Philosophiae, ac Iuri Ciuili, Beatissimae Virginis De parae cultui iam tum, atque in omnem deinceps vitam impense deditus. Multa iuuenis moliebatur, quae posteris ad ingenij sui memoriam relinqueret, inter quae duo lucem viderunt, elucubrata ante annum aetatis suae XXI.
Commentarius in Epithalamum Pelei et Thetidos Catulltanum, et Annotationum in varios Auctores Sylua: quam Ianus Gruterus suo Thesauro Critico inseruit, ne intercideret; nam ipse quidem aetate maturior abolere studuit, quae iuuenis luserat. Nimirum cum studiis Ciuilium Legum Bononiae, Ferrariaeque confectis, Doctoralem adeptus Lanream, aliquot etiam Magistratibus ab Catholico Hispaniarum Rege delatis perfunctus, variis a Deo modis ad vitae perfectae rationem incitaretur, conspectâ Neapoli duorum de Societate per vrbem inambulantium modestiâ, auditâque Ioannis Baptistae Carminatae celeberrimi eâ aetate Concionatoris ad populum oratione, inflammatus, Deiparae denique Virginis, ac filij eius monitione compulsus, rebus suis omnibus in egenos distractis, in Societatem die XIII. Octobris anni MDLXIV. admissus est. Tunc conquisita omnibus impendiis, quotquot reperit Opusculorum suorum exemplaria in ignem dedit, vt ea de medio tolleret: sed quod nimium iam essent vulgata, frustra fuit. In [?]ocietate per omnes absolutissimae virtutis tramites, ad tantum conscendit sanctimoniae fastigium, vt de caelestibus illi decernendis honoribus apud Sedem Apostolicam studiose actitetur. Post alterum Tirocinij annum sacris Ordinibus initiatus est, et ob emicantem iam tum virtutum omnium splendorem, Collegij Neapolitani Confessarius, et spiritualium rerum Praefectus est constitutus. Cum in tertio Theologiae anno versaretur, iussus est a B. P. Francisco Borgiâ Praeposito Generali, propter excellentem de constantiâ virtutis ipsius famam, quatuor solemnia Societatis vota profiteri, quae Calendis Maij anni MDLXXI. raro exemplo, vna cum suo in Theologicis Doctore nuncupauit, et praelegentem perrexit ceteros inter condiscipulos constanter vsque ad finem audire. Peractis studiis, in hominum salutem procurandam incubuit, concionando, exhortando, doctrinam Christianam pueris, rudibusque explicando, Turcica mancipia ad Baptismum formando. Anno MDLXXIV. Lupios ad Collegij primordia iussus ire, eo ab illis honore exceptus est, quem solis Prouinciae Praetoribus deferre consueuerunt. Vnus ibi omnia Societatis munia strenuus obiuit, donec rebus firmatis socij plures acciti sunt. Ceterum hoc illi domicilium fixum perpetuumque Deus esse voluit: quoties enim vel Maiorum imperio, vel aliâ quaqua de caussâ, vrbe ipsi fuit excedendum, toties vel improuisâ aegrotatione, vel repentinâ aeris inclementiâ detentus fuit, aut si clam moliebatur abscessum, personantibus suopte nutu campanis exciti sunt Ciues, vt occuparent. Praefuit aliquando illi Collegio, vel suo, vel absentis Rectoris nomine: quo tempore mirifice omnes in eo virtutes, tanquam in illustri loco positae, fulsêre: eximia in omnes, et liberalis caritas, vel cum incommodo suo; sollicitans aegrotantium cura; proximos iuuandi per suos Patres studium incredibile; in egenos profusa benignitas, commendata miraculo multiplicatae rei familiaris, quae ab ipso dissipari nonnullis videbatur; prudentia in suis ad omnem sanctitatem promouendis; in puniendis erratis dexteritas; constans ac firma in abiectis obeundis officiis promptitudo, ceteraque id genus, quae longum esset singillatim per exempla enarrare. Deductâ per omnes artes bonas aetate ad annum vsque salutis MDCXVI. et multis illustrata prodigiis, tandem occupatus morbo lethali, sacramentis ad agonem procurari postulauit. Id vbi manauit in vulgus, prohiberi non potuit frequentissimus hominum concursus, quin ad eius cubiculum admitterentur, Patrem suum, vt aiebant, vltimo veneraturi. Coram lecto procidebant in genua; rosariis-rebusque aliis eum contrectabant, manus deosculabantur; abituri poplitem ad terram vsque demittebant. Syndicus Ciuitatis cum aliis Primoribus admissus, conceptis verbis, suam illi vrbem in perpetuum commendarunt, cuius illam patrocinio iam tum suffragio publico committebant. Tandem die II Iulij MDCXVI. actam sanctissime per LXXXVI. annos vitam, et Societatis legibus totos LII. excultam, anno ex quo Lupios venerat XLII. placidissimâ morte conclusit. Signo per domesticam campanam dato, totâ simul ciuitate lugubri sono compulsatum est: nec animos omnium ea res aliter consternauit, quam si de summâ rerum esset desperatum. Custodiae militares
page 63, image: s063ex Senatusconsulto Collegij foribus appositae sunt, ne vim a concursante populo paterentur. Eaedem quoque admotae sunt, quo die solemniter illi, publico ciuitatis aere ac nomine, parentatum est: sed hominum frequentiae nulla par esse vis potuit, aut prohibere, ne vestes eius, et quidquid aliud poterat, diuelleretur ad venerationem. Loculo geminâ claue obserato cadauer impositum, terrae tantisper mandatum est, dum opere magnifico tumulus exstrueretur; in quem suo post tempore illatum est. Virtutes eius omnes enarrare, iusti voluminis opus est, quod, Deo dante, aliquando prodibit. A prodigiis, a visis caelestibus, vaticinationibus, quaeque sunt huinsmodi alia, referendis breuitatis studio, consulto abstineo.
Plura quae sparsim exstant in alienis libris, ingenij eius monumenta, vel fragmenta potius, adnotabo, ne quid sanctissimi viri per incuriam excidat. Exstat igitur eius
Epistola Italica, in libro de Miraculis B. Virginis Rhegiensis.
Epistola altera Italica, De Vita B. Aloysij Gonzagae, ad Virgilium Ceparium, ab eodem adiecta ad calcem Vitae eiusdem Beati Italice recusae anno MDCXXIX.
Epigrammata aliquot aliorum lucubrationibus adiecta Ant. Beatiss. in Vita S. Irenes Annuae Soc. Iesu 1605. Prou. Neapol. Coll. Lupien.
Petr. Ant. Spinel de B. Virgine.
Epistolarum ipsius tom. II. vidi MSS. qui an sint lucem visuri, non habeo dicere.
BERNARDINVS ROSIGNOLIVS, natione Italus, patriâ Vlmetanus, Dioecesis Albensis in Subalpinis Italiae, siue Liguribus montanis; a teneris annis virtutem amauit, seque anno salutis MDLXIII. in Societatem dedit, in quâ animum omnibus religiosae disciplinae exercitationibus excoluit, et scientiarum naturalium ac Diuinarum cognitione ornauit, quas Mediolani XI. circiter annos cum laude professus est. Postea ob singularem modestiam, maturiorisque significationem prudentiae, variis est Collegiis, atque inter illa Romano praefectus; ac demum Prouinciis Romanae, Venetae, ac Mediolanensis Praepositus Prouincialis fuit, quod munus grauiter, religioseque obiuit. Quintae Congregationi Generali, ac sextae interfuit, inde vsque ab anno MDLXXIX. solemnia quatuor vota professus. Vir fuit eximiae probitatis, et caritatis, et in tractandis hominum animis dexteritatis admirabilis: vbicumque fuit, omnes in sui amorem et admirationem rapuit; potens verbo, et tamquam a naturâ factus ad gubernandum. Obiit Taurini, cum Rector esset eius Collegij, die v. Iunij, anno MDCXIII. eumque ipso mortis articulo P. Iosephus Alemannus, vir conspicuae virtutis, absentem excessisse cognouit tali viso: a somno, quo tenebatur, repente experrectus vidit velut igneum globum ad se introeuntem, quem ipse animo nihil turbatus, imo potius recreatus, arcte complexus est, inclamans, Pater mi, currus Israel, et auriga eius: cumque post paullo accederet, qui Patris mortem nunciaret, nihil sibi noui respondit afferri, qui iam id ante rescisset. Quinquennio a morte cadauer eius inuentum est integrum illibatumque, et tam recens, vt consentiret ad tactum caro, omnibus qui aderant, rei nouitate obstupescentibus. Scripsit Rofignolius
De Disciplina Christianae perfectionis, pro triplici hominum statu, Incipientium, Proficientium, et Perfectorum, ex sanctis Scripturis et Patribus, lib. v. valde eruditos, et ad instituendos potissimum viros religiosos perutiles. Ingolstadij apud Adamum Sartorium MDC. in 4. et Antuerpiae apud Martinum Nutium MDCIII. in 8. et alibi.
De Actionibus virtutis, ex sanctis Scripturis et Patribus, lib. II. Ingolstadij, et Moguntiae apud Balthasarem Lippium MDCIV.
Epistola quoque eius, De Virtutibus Alexandri Luciaghi, ab aliis edita exstat.
Edidit praeterea sub nomine Guilielmi Baldesani
Stimulum Virtutum; et, Historiam Thebaeam.
BERNARDINVS SALINVS, natione Italus, Dioecesis Vercellensis, adolescens anno salutis MDLXXI. in Societatem admissus est. Docuit aliquot annos Mathematicam; terque Philosophiam vniuersam Mediolanensibus emensus est. In Missionibus magno zelo cum Haereticis, qui fauces Italiae obsident, in Vallibus Subalpinis, saepe nec absque fructu disputauit. Obiit vir mirae simplicitatis, ac sui contemptor, die XV. Februarij, anno MDCVIII. Reliquit expolita, ac typis idonea
Volumina IV. de rebus Mathematicis, quae ab illius scientiae peritis magni fiunt, et asseruantur in Collegio Genuensi. In iis continentur
Praxes Geometricae variae de Horologiis, lib. I.
De lineis curuis regularibus, Definitiones et Propositiones, lib. I.
Demonstrationes circa Quadraturam Circuli.
De Dimensione Circuli, lib. IX.
Tractatus de Linea Quadratrice.
De Circuli dimensione tam quoad spatium, quam quoad circumferentiam, lib. V.
Varia fragmenta Mathematica, et sacrae Scripturae.
In eodem Collegio seruantur ipsius
Conclusionum Theologicarum ex Scriptura et Conciliis probatarum tom. VII.
BERNARDINVS SEMPERVIVVS, natione Italus, domo Veronensis, Poeta egregius, iuxta, ac sui, suorumque Scriptorum despicientissimus, vt plane non pauca ante obitum suum Vulcano maluerit, quam praelo tradi. Obiit Parmae VII. Idus Maias anno MDCXVII. aetatis suae XXX. dum missionem praestolatur ad Sinas, quam toto biennio
page 64, image: s064expetierat. Scripsit
De Poetica, lib. III.
Syagrium, Tragoediam.
Martinum ad Christum a Iuliano transeuntemus Tragicomoediam; et quaedam alia.
BERNARDINVS STEPHONIVS, natione Italus; patriâ Sabinus, Romae Poeticam et Eloquentiam annos plurimos professus, cum iam grandis aetate, inter laudatissimos huius saeculi Poentas et Oratores celebris esset, et Magistrorum excellentiorum Magister, post multos exantlatos labores, post famam apud omnes doctos longe lateque diffusam, cum sibi iustam a litterariâ militiâ missionem comparasse videri posset, duodesexaginta natus annos, tantâ fuit virtute, et parendi promptitudine, vt ad nutum Moderatorum ex Romano Collegio, vbi eruditiorum erat oraculum, Mutinam se transferret, vt serenissimi Mutinensium Ducis filio primogenito pene infanti vniuersam suam operam, dicendi arte tradenda dicaret. Sic autem ad puerilem institutionem animum applicauit suum, vt alius quiuis ad grauissimum Societatis nostrae ministerium. Maximi eâ in Aulâ fiebat ab omnibus: ipse vero maxime abhorrebat ab Aulâ; nec in illâ apparebat vnquam, nisi cum ex suscepto munere ab eâ illi abesse non licebat. Domi vero demissionis et humilitatis religiosae tam erat memor, vt Tironum aliquis videretur. Nihil admisit priuilegij, nihil in suum commodum dispensationis: Haud facile dictu est, quanto cum rubore, suique depressione, in extremo morbo admiserit vel assiduas illorum Principum visitationes, vel necessaria domesticorum obsequia. Exaggerabat perpetuo indignitatem suam, et caritatem alienam. In hac virtutum exercitatione, extremis sacramentis susceptis, quâ vixerat pietate, animam suo reddidit Conditori die VIII. Decembris, anno MDCXX. quâ die et praeoptauerat, et saepius in ipsâ aegrotatione moriturum se esse praedixerat, post biennium, quam Mutinam venerat. Contendit extremâ voce a P. Rectore, vt suo nomine etiam atque etiam Adm. R. P. N. Generalem precaretur, vt scripta sua omnia, quippe nullius pretij, iuberet igne aboleri, vtomnis eius recordatio, hominis prersus nihili, ex hominum mentibus tolleretur. Laudauit hommem luculentâ oratione Ioannes Baptista Ferratius noster, quae in manibus omnium est, trigesima tertia voluminis orationum ipsius, et Vincentius Guinisius noster etiam, ea quae inter Allocutiones ipsius decima est. Scripsit Stephonius, quae quidem prodierunt,
Crispum, Tragoediam, quae saepius exhibita, semper placuit. Mussiponti apud Melchiorem Bernardum MDCII.
Flauiam, Tragoediam. Romae typis Zannetti MDCXXI. in 16. Vtramque recudit Antuerpiae Ioan. Cnobarus; vna cum aliis aliorum de Societate Tragoediis, in II. tomis. MDCXXXIV.
Orationes III. vnam, in laudem B. Agnetis Politiaenae Virginis. Ordinis Praedicatorum, in quorun[?] Romae templo eam habuit.
Alteram, quam in funere Flaminij Delphini Ferrariensium Equitum Magistri, rogatu S. P. Q. R. dixit.
Tertiam de Spiritus sancti Aduentu, habitam in Basilica S. Petri ad S. D. N. Paulum V. Pont. Max. Exstant simul impressae Romae typis Zannetti MDCXX. et Coloniae typis Ioannis Crithij MDC. XXI. in 16. Prodiit demum cum aliis eiusdem argumenti
Oratio de Passione Domini, quam habuit ad Clementem VIII. P. M. anno MDXCIX. Romae MDCXL. in 12. Multa supersunt MSS. quae fottasse videbunt olim lucem.
BERNARDINVS DE VILLEGAS, natione Hispanus, domo Oropesanus, in Societatem adlectus est anno MDCVII. Theologiam Moralem et Scholasticam multos iam annos docet. Edidit Hispanice
Sponsam Christi institutam, ex Vita Sanctae Ludgardis, seu, Vitam S. Ludgardis, cum digressionibus exhortatoriis ad Moniales. Madridi typis Regiis per Teresam Iuiiti MDCXXV. in 4.
Exercitia sancta diei, seu, Exercitium spirituale quotidianum, quod Italice versum prodiit Romae apud Corbelle ttum MDCXXXII. in 16.
Fauores Beatae Virginis erga suos deuotos. Valentiae typis Chrisostomi Gatriz MDCXXXV. in 16. Latine vero
Soliloquia Diuina.
Commentarios in Tertiam Partem Summae S. Thomae, De Incarnatione, et de Sacramentis.
BERNARDINVS ZANONIVS, natione Italus, e Rhegio Lepidi, gradum in Societate sortitus Coadiutoris spiritualis, totos XL. annos Nostris Genuae fuit a Confessionibus, disciplinae religiosae ad exemplum vsque semper obseruantissimus. Meminerat ille se primo statim in rationis limine ad Deum animo fuisse conuersum. Sacerdos e Nostris qui familiariter cum illo ad XX. annos exegerat, affirmabat nullum se ex illo verbum otiosum, nedum iracundum, aut amarulentum audiuisse. In colloquio familiari, si qui de rebus humanis fuissent illati sermones, illico obdormiscebat, si pij repetiti, rursus expergiscebatur. Humilitatem, facilitatem, simplicitatem eximiam praeferebat. Omnes praeter se vnum commendabat; omnem verborum altercationem deuitabat. Victu. vestituque vili contentus, nihil sibi vnquam poscebat eximium. Corpus flagello, cinctuque ferreo diuexabat. Assiduus in templo sedebat ad Confessiones; si quid ab its otij fuisset, Missas genuflexus audiebat. Multus erat in diuinis rebus, et Dominicâ inprimis Passione meditandâ. Magnâ in diumam Eucharistiam deuotione, cui communicabat quotidie, quando per aetatis incommodum sacrificare non poterat.
page 65, image: s065Otij odium, et animarum zelus primas in eo tenuerunt. Semper in cubiculo legere, scribere, orare: foris homines per Exhomologesim expiare, Christianae doctrinae rudimenta proponere, ad Sanctimoniales verba facere. Obseruatum est eos prae ceteris eminere pietate, quos ipse confitentes solebat audire. Aliquot Virginum Coenobia ad optimam disciplinam per exercitia spiritualia reuocauit. Ter quaterue vnâ die verba faciebat; ternas etiam aut quaternas diebus festis Catecheticas scholas lustrabat, nullâ vnquam temporis inclementiâ ab eo officio totis XL. annis deterritus. Ipsius industriâ institum est anno MDCIV. piissimarum Virginum Monasterium, quae a vestis colore, Turchinae, id est, Caeruleae sunt dictae; quibus etiam Constitutiones conscripsit, ab Horatio Spinola Archiepiscopo primum, post vero a Paulo quoque V. Pont. Max. probatas. Tanta erat opinio sanctitatis eius, vt prius etiam quam vitâ fungeretur, viri e Primoribus, feminaeque complures de rebus eius aliquid deposcerent ad reliquias. Fuit qui adhuc viuentem penicillo clam exprimi curauerit. Ad funus incredibile fuit hominum studium manus exosculantium, rosaria corpori admouentium, barbam crinemque vellentium. In capsâ demum lapideâ conditus est. Obiit, vbi vixerat, Genuae, die XXIX. Martij, anno MDC. XX. aetatis suae circiter XC. Religionis initae LX. Scripsit Italice, et pleraque sub nomine cuiusdam Collectoris Hieronymi Semini vulgauit,
De Vita B. Virginis Deiparae. Genuae apud Iosephum Pauonium MDCXIII. in 12.
Rosarium B. Virginis, cum Meditationibus.
Tractatus, De Eucharistiâ.
De Sacrâ Communione.
De Stationihus XL. Horarum, Part. II.
Vitam Christi, et B. Virginis, Rhythmis expressam.
Cantilenas Catecheticas.
Stimulum Peccatoris. Genuae apud Iosephum Pauonium MDCXIV. in 4.
Constitutiones pro Monialibus Virginis Annunciatae, quae Genuae Turchinae dicuntur.
Instructiones et modos proficiendi in spiritu, et procedendi ad perfectionem, iisdem Monialibus sat magno volumine scriptas; vnum apud ipsas Autographum est; exemplar vnum in Bibliotheca Domus Professae Genuensis Societatis Iesu asseruatur.
BERNARDVS BAVHVSIVS, natione Belga, patriâ Antuerpiensis, adolescens XVI. natus annos, in Societatem ingressus est. Eius eximias dotes in formandâ, et ad omnem simul pietatem instituendâ iuuentute, Brugenses experti sunt: eloquentissimas conciones miratum est Louanium, quibus auditores, quoquo libuisset, ttahebat. Moribus fuit suauissimis, quibus sibi omnium animos facile conciliabat. Studio mortificationis tanto, vt perorandi prouinciam sibi laboriosissimam frequentissime cilicio tectus obiret. Sui deprimendi gratiâ deposcebat sibi in Collegiis, ad quae itabat concionatum, domesticarum foricarum purgandarum curam. Longâ dysenteria exhaustus, insigni pietate se ad vltimum agonem comparauit, praemissâ totius vitae Exhomologesi. Sacramentis munitus, erratorum suorum veniam ab adstantibus deprecatus, optauit tanquam putidum cadauer in ster quilinium abiici, et ab omnibus infamiâ potius notari, quam cum laude commemorari. Obiit, vbi natus fuerat, Antuerpiae die XVII. Nouembris, anno MDCXIX. aetatis suae XLIV. a Societate suscepta XXVIII. in quâ septennio prius quatuor se votis solemnibus obligarat. Edidit
Epigrammatuni, lib. V. Antuerpiae typis Plantinianis MDCXV. atque iterum MDCXIX. et auctiores MDCXX. Ingolstadij quoque et alibi recusos.
Est in his, Proteiis Christianus, siue Parthenius; nimirum admirabilis hic vnius libri versus, vnius versus liber Matri Virgini Mariae dicatus, qui sensu integro, et saluâ Heroici Carminis lege, Protei instar, toties verti potest, quot in caelo stellas Mathematici numerant, nempe M. XXII.
Tot tibi sunt dotes, Virgo, quot sidera caelo. In hunc Thaumata scripsit Erycius Puteanus, versum in omnes suas formas explicate vertens typis Plantinianis MDCXVII. in 4.
Scripsit praeterea Bauhusius
Pergulam spiritualis melodiae, seu, Librum piarum Cantionum, pro Catechismis vernacule habendis. Antuerpiae MDCXVII.
BERNARDVS CAESIVS, natione Italus, patriâ Mutinensis, illustrissimo sanguine clarus, sed moribus compositissimis clarior; multis annis Philosophiam ac Theologiam docuit Parmae ac Mutinae; et hîc quidem serenissimum Ducem, atque vnum ipsius fratrem in Philosophicis instituit. Obiit ibidem peste contactus die XIV: Septembris, anno aetatis XLIX. Societatis XXXII. Christum MDCXXX. Editum est posthumum eius opus, inscriptum,
Mineralogia, seu, De Mineralibus. Lugduni, per Iacobum et Petrum Prost MDCXXXVI. in fol.
BERNARDVS GALTIER, natione Gallus, patriâ ex Ciuitate S. Africae in Prouinciâ Rhutenensi: docuit in Societate Rhetoricam Rhutenae, et Aginni. Rector fuit Collegiorum Aginnensis et Burdigalensis; et in praecipuis Galliae Ciuitatibus plus XXX. annis concionatus est. Vir fuit intellectu perspicax, iudicio praeditus singulari. Mortuus est Pictauij die VI. Aprilis, anno MDCXXIX. aetatis LXV. Societatis XLIX. post illustria diuturnae patientiae, et aliarum virtutum exempla, quibus materiam dedit multorum mensium grauissimus morbus. Edidit sermone Gallico
page 66, image: s066
Apocalapsim Reformationis, seu, Pseudoreligionis, Discursibus XII. in quâ detegit Caluinistarum dogmata ad hoc tendere, vt homines abiectâ pietate, et caelestium rerum curâ, secundum carnem viuant. Pictauij apud Antonium Mesnier MDCXX. in 8.
BLASIVS PLOZZYNIVS, natione Polonus, Louicii in Masouiâ natus, vir non doctrinâ magis, quam sanctimoniâ conspicuus. Adolescens annorum XIX. Societati se addixit; in quâ confectis studiis, Philosophiam et Scholasticam Theologiam cum laude annos aliquot professus est. Quo tempore, quae fuit eius animi demissio, carceres et nosodochia frequens inuisebat; domi Coadiutorum temporalium ministeria obibat, et quae alia humilitatis officia suggerebat occasio, minime negligebat. Nihil in consuetis sociorum congressibus, nisi de rebus diuinis sermone vsurpabat, pia colloquia dexter inferre. Omnino nihil in eo fuit, quod non gratissimum sanctitatis et innocentiae spiraret odorem. Nec nulla ipsi contigêre, quae vim naturae communem viderentur excedere: nam adhuc pene puer iussus ab hero, cui erat in obsequiis, pluuiam a Deo exorare, quam agri sitiebant, vix secessit ad orandum sudo caelo, cum, quod postulabat, obtinuit. In Societate vero Deum saepe rogauit, vt sibi obire per cruciatus, quo esset Christo Seruatori conformior, sed mortem haud multum productam, ne sociis esset grauis, concederet: et visus est vtrumque impetrasse, vti ipse quoque nonnemini ex Patribus significauit, die etiam designatâ, quâ esset moriturus. Illo moriente duo Sacerdotes nostri ausi sunt a Deo, per eius intercessionem, verum de suis commissis dolorem poscere; et precum ea vis fuit, vt inusitatâ lacrymarum copiâ cum magno animi sensu perfunderentur. Obiit in Collegio Calissiensi die XXII. Octobris, anno salutis MDCXXXIV. aetatis XLVI. ab susceptâ religiosae vitae ratione XXVII. Quâ flagrauerit in Beatissimam Dei Matrem pietate luculenter ostendit Nuncupatio libelli quem edidit, his verbis concepta.
Mariae Magnae Magni Dei Matri ac Virgini; Augustissimae Caelorum, Terrae, Maris Reginae; Pientissimae Ecclesiae Orthodoxae Protectrici; fingulari suarum Sodalitatum Matri, Dominae, et Patronae; munificentissimae diuinarum opum Thesaurariae; serenissimae consiliorum diuinorum Secretariae; eminentissimae post Deum Maiestati; Orbis miraculo, et miraculorum compendio: Haec omnia suorum Clientum cum ipsis Clientibus aeternum mancipata officia. Libellus autem ipse est
Aureum Monile, seu, Manuale Marianum, modum pie colendi B. Virginem Mariam, per quotidiana precum, piarumque actionum officia, in gratiam Parthenicarum Sodalitatum, eiusdem Magnae Dei Matris ac Virginis, omniumque Deiparae cultorum concinnatum.
Parauerat aliud eiusdem argumenti Opusculum, quod, acceptâ iam vulgandi potestate, mors intercepit. Item
Vitas piorum Coadiutorum Societatis Iesu collegit, interiecitque pia pro Coadiutoribus documenta; quem librum spes est olim visurum lucem.
BLASIVS VAYLLO, natione Hispanus, Aragonensis, Philosophiam Maioricae bis, Theologiam Caesaraugustae explicuit, vbi diem extremum obiit, illustribus patientiae documentis inter grauissimos morborum cruciatus exhibitis. Cum anno MDCIX. e Balearibus repeteret Hispaniam cum nouem sociis, deprehensus a nobili piratâ, et Algerium in seruitutem abductus, auctoritate, prudentiâ, paternâ sollicitudine socios tenerioris plerosque aetatis ad insignes de Turcis referendos triumphos pro castitate religioneque certantes animauit. Lytro repraesentato dimissis reliquis, ipse recedere noluit, donec Tironem vnum, quem nescio quâ caussâ Barbari retrahebant, assereret in libertatem, et aemulâ S. Paulini caritate semetipsum quodammodo pro fratre vendidit. Reliquit insignem
Commentarium in Bullam Cruciatae; valde profuturum saluti animarum, si in lucem, vti optamus, edatur.
BLASIVS VIEGAS, natione Lusitanus, patriâ Eborensis, in Societatem nostram puer XV. annorum admissus est Eborae mense Martio, anno salutis MDLXIX. qui cum omnibus ingenuis artibus expolitus, tum Latine Graeceque potissimum eruditus, Humaniores litteras multos annos professus est. Deinde postquam in Academiâ Conimbricensi, et Eborensi, magnâ cum excellentis ingenij, acris iudicij, atque exquisitae doctrinae opinione, Sacras Litteras explicasset, scripsit,
Commentarios Exegeticos in Apocalypsim Ioannis Apostoli, viris eruditis et nominatim magno Francisco Suario valde probatos, qui Concionatorum manibus assidue teruntur, impressi post Auctoris obitum, primum in Hispaniâ, deinde Coloniae, Lugduni, Venetiis atque alibi. Reliquit lucubrationes etiam suas
In Prophetas Minores.
In Ezechielem.
In Epistolam ad Hebraeos, et
Tractatum de Victoria Messiae.
Vertit praeterea in Linguam Lusitanicam
Meditationes P. Vincentij Bruni.
Obiit extremum diem in Collegio Eborensi XXII. Augusti, anno salutis MDXCIX. magno sui relicto desiderio. Erat enim vir non ingenio tantum magno, facili, prompto, et ad omnia parato; sed etiam placido, affabili, et benigno. Egregius Orator, Poeta non vulgaris, Concionator optimus, Sacrarum Interpres Litterarum
page 67, image: s067famae secundissimae, Doctor SS. Theologiae meritissimus. Virtute vero et morum suauitate, non minus quam doctrinae praestantiâ admirabilis; vt omnino mors eius magnum Prouinciae, bonisque litteris attulerit detrimentum.
BRAIDENSIS ACADEMIA, in Collegio Mediolanensi constituta, ab loco, cuius prouentibus a S. Carolo Borromaeo fundata est, qui Humiliatorum olim fuerat, auctoritate Sedis Apostolicae extinctorum, Braidensis, et Brerana nuncupata; edidit
Theoremata mille de Vniuersâ Philosophiâ. Mediolani typis Ioannis Baptistae Piccalci MDCX. in 4. quorum propugnationi praesedit Thomas Bisdomini, eorum auctor.
BRVGENSE COLLEGIVM, qud est in Flandro-Belgicâ Prouinciâ, edidit
Iudicium Panegyricum Quadrimembris Flandriae, seu, Dissertationem, quo laudum genere potissimum praestet Flandria, militiâ, opibus, politiâ, religione. Brugis apud Petrum Soetardum MDCV.
BRVXELLENSE COLLEGIVM, quod item Flandro-Belgicae Prouinciae est, edidit
Stigma Caluini.
Lacrymas in obitum serenissimae Hispaniarum Reginae Margaretae, cum Oratione funebri. Bruxellae apud Velpium MDCXI.
Chronographicam Gratulationem in Aduentum serenissimi Ferdinandi Cardinalis Infantis Hispaniarum. Antuerpiae typis Moreti MDCXXXIV. in 4. cuius ingeniosae non minus quam laboriosae lucubrationis Auctor est Ioannes Mortier.
C
CAES AR ALVCCIVS, natione Italus, patriâ Theatinus, obiit Romae XV. Nouembris, MDCXXXIV. edidit Italice sub nomine Georgij Postij collectoris
Speculum, seu, Compendium Antiquitatum, tum sacrarum, tum prophanarum vrbis Romae. Partibus II. Romae apud haeredem Bartholomaei Zannetti MDCXXV. in 12. Item suo nomine adscripto
Lignum vitae, seu de fructibus Tribulationis et Mortificationis. Libr. III. Romae iisdem typis eodemque anno in 4. deinde Brixiae apud Ludouicum Britannicum MDCXXVI. in 8.
Filium Prodigum, seu Institutionem Luuentutis. Romae apud Zannettum MDCXXVII. in 12. Latine vero
Summarium earum rerum quae oportet scire, vt possimus adipisci Iubilaeum Anni Sancti. in II. partes diuisum. Romae apud Zannettum MDCXXV. in 12. Prodiit vero etiam Italice typis et anno iisdem.
Psychagogiae, seu de bono mortis, vbi agitur de caussis quibus iustorum animae recreantur in morte. Romae apud Mascardum MDCXXVII. in 12.
CAESAR FRANCISCVS D'HARAVCOVR DE CHAMBLAY, natione Lotharingus, illustri genere natus, anno MDXCVIII. in Societatem MDCXIX. ingressus, docuit in Lotharingia bis Philosophiam: Concionator eximius; in Theologiâ, Mathematicis, Linguis, Graecâ, Hebraicâ, Arabicâ bene doctus. Obiit Parisus XXVI. Februarij MDCXL. Scripsit
De vsu Horologiorum.
CAESAR ISNARDVS, natione Italus, patriâ, Niciensis, cum post doctrinarum studia, se Rhetoricae tradendae, Nostrisque ad Humanitatem atque Eloquentiam erudiendis dicasset, in ipso cursus initio peracerbâ praereptus est morte. Anno salutis MDCIV. Dixit Mediolani Latinam
Laudationem in funere Alexandri Luciaghi, Patritij Brixiensis, qui cum opinione sanctitatis obiit; quam qui interfuit Federicus Cardinalis Borromaeus typis mandari curauit. Brixiae MDCII.
CAESAR LAVRENTIVS, natione Italus, Romae cum Linguam Graecam profiteretur, die XXIII. Iunij, anno MDCXXI. magno omnium dolore, quem suauitas morum ipsius excitauit morte consumptus est, deploratus a Vincentio Guinisio Elegia IV. inter suas. Is primus fuit, quod sciam, qui Latina Carmina legitimis numeris illigata Rhythmo concluserit. Habebat prae manibus Metamorphosim sacram, quâ Heroico carmine pangebat sacras Historias, quae transformationis aliquid continerent. Edita est
Oratio de Laudibus Gregorij XIII. Pont. Max. quam habuit in Aula Collegij Romani anno MDCXX. Vrbeueteri typis Zannetti.
Editus est in specimen ab eo
Libellus Carminum Rhythmicorum.
CAESARAVGVSTANVM COLLEGIVM, quod est in Prouinciâ Aragonicâ ad Iberum amnem situm. Edidit in lucem volente Senatu Caesaraugustano.
Exequias, quas ab eodem Senatu persolutas Philippo III. Hispaniarum Regi, omni Poematum genere instruxit.
CAMILLVS CONSTANTIVS, natione Italus, natus perhonestâ familiâ in Castello quodam Calabriae, Societatem Neapoli complexus, cum XX. esset annorum; vnde post annos X. migrauit in Indiam anno Christi MDCII. et porro Macaum Sinicae Missionis desiderio; sed Deo melius illi aliquid prouidente, destinatus anno MDCV. in Iaponiam est; Ibi annos IX. vberrimo fructu excoluit Christi vineam. Fuit enim vir perquam religiosus, et legum sui ordinis apprime obseruans; moribus comis et sincerus; animo placido et mansueto; gloriae Dei et salutis proximorum sitientissimus; pectore forti et magno, atque in negotiis difficilibus et arduis prorsus constanti. Anno MDCXIV. cum ceteris de Societate Patribus a Daifusama Iaponiae Rege proscriptus, Macaum se recepit; ibi quatuor
page 68, image: s068solennibus votis se denuo Societati adstrinxit. Ad ceteros Societatis hominibus consuetos labores, totum septennium, quo Macai moratus est, librorum Sinensium et Iaponicorum studium adiunxit, vt eorum errores a propriis voluminibus promptius conuinceret, quos Bonzi sexcentis mendaciorum inuolucris tegunt. Postea cum deliberatum haberet Iaponiam non deserere, et falsa Bonziorum commenta cominus conuellere, ad id bene armatus et instructus tot annorum studio, illuc anno MDC. XXI. rediit habitum militarem indutus. Verum pietas, modestia, et religiosi mores facile se prodebant in vultu et suspicionem hominis quod erat excitabant. Itaque qui eum vexerat Nauarchus, veritus fortunarum, capitisque discrimen, si a se vectum constaret, decreuerat hominem deferre ad Gubernatorem Nangasachiensem, licet ipse Christianus esset, nisi multorum precibus victus, missum eum tandem cum sociis fecisset. Nullum hic dedit otio aut inertiae locum. Ille oppida vicosque circumcursare, firmare Christianos sacram[?]ntis, et verbo praedicationis ex gentilibus alios atque alios ad fidem adducere, omnibus omnia factus, nec noctu quiescere nec diu. Vnum erat ingens solatium, copiosam animarum messem inter assidua vitae pericula facere. Tandem in Insulâ Vqui ab submissis Firando militibus deprehensus, Firandum adducitur et in Iquinoximanum carcerem traditur, vbi perpetuo velut ieiunio maceratus est, incredibili tamen profusus gaudio, quod, quam tot votis optauerat, sortem pro Christo patiendi nactus esset. Post aliquot mensium moram, productus in publicum est, et ex aduerso vrbis Firandi, in loco, Tabirâ, fune lentis ex arundinibus contexto alligatus ad palum, igne circumstructo vt cremaretur. Caussa mortis alia nulla prodita est, nisi quod contra Imperatoris edicta, Christi legem vulgaret. Id ipse quoque palam professus, laetus, et suauissime Psalmum: Laudate Dominum omnes gentes, decantans, omnesque tam Europaeos, quam indigenas, Latine et Iaponice ad salutis suae curam suscipiendam adhortans, tandem quinquies Sanctus, Sanctus inclamans, Sanctus Christi pugil palmatam in caelos animam transmisit die XV. Septembris, anno MDCXXII. supergressus annum L. aetatis. Scripsit
Annuas Litteras ex Iaponia anni MDCXVIII.
Annuas item e Sinis eiusdem anni MDCXVIII.
Apologiam Fidei Christianae contra calumnias Gentilium, Iaponice: quae tamen an lucem viderit nescio.
CANDIDVS MIARI seu MILLIARIVS, natione Italus, patriâ Bellunensis in ForoIulio, Theologiam Moralem diu docuit. Collegia Placentinum, Castilionense, Mirandulanum, Domum Probationis Nouellariensem rexit. Edidit Italice
Tractatum de Sancta Missa. Placentiae MDC. XXXII.
CAROLVS ANTONIVS THESAVRVS, natione Italus, patriâ Taurinensis, ingressus in Societatem anno MDCXVII. aetatis XXX. Vtriusque Iuris Doctorali iam tum Laureâ donatus, et illud publice professus; in Societate docuit Moralem Theologiam, et iam agit in Vaticano Pontificium Poenitentiarium. Edidit
De Censuris Ecclesiasticis practicas resolutiones. Romae typis Ludouici Grignani MDCXL. in 4.
CAROLVS DE LA CROIX, seu A CRVCE, natione Gallus, domo Montepessulanus, ingressus in Societatem anno MDCIV. post nauatam egregie operam Melitae, redux in Galliam, Gratianopoli se caputque suum deuouit obsequiis peste afflatorum, et in eo caritatis exercitio robustus athleta vitam posuit die XIV. Augusti, anno salutis MDCXXX. aetatis XLII. Edidit in lucem
Pios aliquot libellos, quorum distinctam cognitionem nondum sum consecutus.
CAROLVS FRANCISCVS DELVCA, natione Italus, patriâ Romanus, edidit
Gymnasium Virtutum, Orationem in funere Dominici Gimnasij, sacri Collegij Cardinalium Decani. Romae typis Ludouici Grignani MDCXXXIX. in fol.
CAROLVS GOSVVYNVS, natione Belga, patriâ Brugensis, vir humanis diuinisque litteris egregie cultus. Iudicium illi solidum, et facundia elegans. Rector fuit Collegij Gandensis. Viuere desiit Mechliniae anno MDCXXV. Autores sunt Antonius Sanderus et Franciscus Svvertius eum scripsisse,
Notas doctissimas in Tertullianum.
Meminit eius Clarus Bonarscius in Amphitheatro Honoris.
CAROLVS GVYET, natione Gallus, patriâ Turonensis, Ecclesiasticorum rituum, ac Caeremoniarum cognitione nulli secundus. Scripsit Latine
Ordinem generalem et perpetuum Diuini Officij recitandi. Parisiis apud Sebastianum Gramoisy. Anno MDCXXII.
CAROLVS MALAPERTIVS, natione Belga, domo Montensis, nacus anno MDLXXXI. Societatem ingressus est MDC. Vir incredibilis modestiae, eruditionis non vulgaris, et Poeta bonus. Philosophiam docuit in Lotharingiâ, Mathesim in Poloniâ, et Duaci in Collegio nostro. Deinde Seminario Scotorum in eâdem ciuitate praefuit; ac postremo rexit Collegium Attrebatense; vnde euocatus Madridium, vt in eâ, quam Rex Catholicus nouam excitabat Academiam, Mathesim profiteretur, in itinere mortuus Victoriae vrbe Hispaniae anno MDCXXX. Mense Nouembri. Edidit Poematum fasciculum in quibus et ingenij acumen et styli nitorem laudes, nempe
page 69, image: s069
Sedeciae Tragoediae.
De Ventis lib. II.
Christum Patientem Elegiis IX.
Miscellanea, Omnia simul excusa Calissij typis Alberti Gedelij MDCXV. in 4. et Antuerpiae typis Plantinianis Moreti MDCXVI. in 16. Dilingae apud Vdalricum Rem MDCXXII. et alibi recusa. Item
Breuem Institutionem Arithmeticae practicae, Duaci apud Balthasarem Bellerum MDCXX. in 8.
Faciliorum Geometriae Elementorum libros II. Duaci MDCXXIV. in 12. Typis Viduae Petri Telu.
Paraphrasim in omnes Aristotelis libros Didacticos.
Austriaca Sidera Heliocyclia, Astronomicis hypothesibus illigata. Duaci apud Balthasarem Bellerum MDCXXXIII.
CAROLVS MONETA, natione Italus, patriâ Mediolanensis; edidit Italice
Orationem a se dictam Mediolani in Aede Patrum S. Francisci de Obseruantia, De Quinque Martyribus.
CAROLVS MVSART, natione Belga, Domo Arsensis, Societatem MDCII. vndeuicennis ingressus, in eâ Sacrosanctae Theologiae Doctor renunciatus Duaci primum Philosophiam et Sacras Litteras annis compluribus professus, easdem nunc etiam interpretatur in Antiquissima Vniuersitate Caesarea Viennensi, vir tractandis et ad omnem virtutem informandis iuuenum animis singularis industriae et efficacitatis, Operarius indefessus, et salutis hominum sitientissimus. Edidit hactenus plura opuscula excitandae pietati idonea, his titulis praenotata.
Clauae Trinodis Herculis Christiani siue Memoriale Aeternitatis.
Speculum mortalitatis humanae.
Anima euigilans a somno peccati. Impressa Viennae Austriae MDCXXXI.
Tres Claues Caeli aureae, siue,
Meditatio quotidianae Passionis Dominicae.
Cultus singularis Beatae Virginis.
Actus amoris Dei et Contritionis. Viennae MDC. XXXII.
Lilium Marianum seu de Sodalium Marianorum castitate. Duaci MDC. et ex illo decerptum
Liliolum Marianum, de eôdem argumento Viennae typis Michaelis Rictij MDCXXXIV.
Adolescens Academicus, sub institutione Salomonis pulchris iconibus ornatus.
Sunamitis Christiana, siue Affectus pij, quibus exemplo mulieris Sunamitidis Elisaeum hospitio recipientis, anima disponitur ad rite et magno cum fructu recipiendum Christum in Venerabili Eucharistiâ. Viennae typis Mariae Rictiae Viduae MDC. XXXVII.
Cor deuotum IESV pacifici Salomonis Thronus Regius, e Gallico P. Stephani Luzuic latinitate donatus. Duaci; Accessit
Appendix noua,
Liber vitae, id est, Breuis methodus memorandae Passionis Christi, ex Italico Blasij Palma Latine versus, Duaci MDCXXVIII.
Actus virtutum interiores ex Italico eiusdem Blasij, Latine propositi; addiditque de suo
Praxes, seu Actus virtutum exteriores. Duaci MDCXXVIII.
CAROLVS PAPINVS, natione Italus, patriâ Romanus, edidit Italice sub nomine Academici Irresoluti, Collectore Ioanne Francisco Polello
Flores Sacrae Poeseos. Romae MDCXXV. in 12. Italice ex Latino vertit
Famiani Stradae, De Bello Belgico Decadem I. Romae per Hermannum Schues MDCXXXVII. in 4. Item
Hieremiae Drexelij Considerationes de Aeternitate. Romae MDCXXXIX.
CAROLVS REGIVS, natione Siculus, patriâ Panormitanus, vir multis in Societate muneribus obitis, et praesertim concionandi excellenriâ clarus, qui ad effoetam vsque aetatem id praestitit cum dignitate. Rexit Collegium Panormitanum et Messanense; Neapolitanam Prouinciam gubernauit, et Romanam. Inerat illi singularis innocentia, permodesta libertas, vita omnis ad exempli formam exacta, sedatum ingenium, acre iudicium, popularis et grauis oratio, grandis vox, neque ingrata, quantaelibet coronae sufficiens, os quoque probum, et bona latera, et iusta corporis amplitudo. Obiit Romae die VIII. Octobris, anno salutis MDCXII. Edidit volumen X. libris distinctum inscriptum
Orator Christianus in quo e Sacrarum Litterarum doctrinâ sanctorumque Patrum auctoritate ostendit, quae Concionatoris sint partes, VI rite munus illud Apostolicum sustineat. Romae apud Bartholomaeum Zannettum MDCXII. in 4.
CAROLVS SAGERIVS, natione Gallus, patriâ Beluacensis, in Picardiâ, Primus Rector fuit nostri Burdigalensis Collegij. Billomi Philologiam anno MDLXIII. et Graecas litteras docendas suscepit promptissimâ parendi voluntate, postquam ibi Philosophiam explicuerat; quam post etiam Parisiis, et Turrone Theologiam professus est. Tres secum fratres in Societate vidit, et parentem rebus compositis. Vir fuit cum multâ probitate et virtute, tum singulari doctrinâ inter Galliae Patres magni nominis; vt ob eam maxime in iis locis ea de nostris hominibus doctrinae fama percrebesceret, non esse quemquam ex haereticorum Ministris, ne eos quidem qui essent eorum coryphaei, nobiscum comparandos. Eâ simul erat morum suauitate cum sincero animarum zelo conlunctâ, vt vel ipsos haereticos, a quibus timebatur, sibi beneuolentiâ obstringeret. Quadraginta annos exegerat in Societate,
page 70, image: s070eo vitae genere, atque iis virtutibus, quae aetatem illam cum laude actam testarentur. Obiit Turnone in senectute bonâ (quamuis suspicio non absit ipsum haereticorum manu propinato Chalanconi veneno interiisse) IX. Cal. Iunias anno MDXCVI. Scripsit doctos atque elegantes
Commentarios in Epistolam Iudae,
In Epistolas D. Pauli ad Romanos et Ephesios
De Institutione Sodalitatis, siue (vt vocant) Confraternitatis sanctissimi et venerabilis Sacramenti.
Locos communes ex sacris DD. aduersus haereticos quos inscripsit Topica Theologica; sed morte interceptus euulgare non potuit.
CAROLVS SALVIATVS, natione Italus, Lotiensis, Humaniorum litterarum Neapoli Professor, nondum sacerdotio initiatus, edidit
Orationem, quam habuit infunere Marci Alcaratij Ordinis Carmelit. inscriptam, Vrna cinerum et lacrymarum. Neapoli MDCXXXIX. Typis Iacobi Gaffari in 4.
CAROLVS SCRIBANIVS, natione Belga, natus Bruxellae, anno MDLXI. patre Placentino viro nobili, et qui Alexandro Farnesio, Parmae et Placentiae Principi, Belgicae Proregi carus erat, matre Gandensi. Belli Belgici tumultibus eiectus in Colonierisem Academiam, dum ibi Philosophiam humanae sapientiae audiret, animum ad Societatis nostrae diuinam sapientiam, appulit. Tirocinium vitae religiosae Treuiris posuit. Inde a P. Francisco Costero Rhenanae tunc Prouinciae Praeposito, reductus in patriam, cum Rhetoricam multis annis docuisset, ac deinde Duaci Philosophiae cursum docendo emensus esset, viuax ingenium, totâ deinceps vitâ tum ad gubernandum, tum ad scribendum simul contulit, eâ felicitate, vt qui videat monumenta gubernationis, miretur scribere potuisse; qui monumenta scriptionis, miretur potuisse gubernare. Vernaculis linguis, Hispanicâ, Germanicâ, Italicâ, Gallicâ, Belgicâ, ita prompte loquebatur, vt nemo crederet eum alio in loco natum esse, quam cuius linguâ vtebatur. Antuerpiae Praefecturam Scholarum per annos VII. magno litterarum Humaniorum bono praeclare sustinuit. Inde ad gubernationem Nostrorum assumptus, Rectoratum Antuerpiae, Praeposituram Prouinciae Flandrobelgicae, Rectoratum Bruxellae annis omnino XXVIII. non interpolate gessit. Domus Professae apud Antuerpienses erigendae auctor, curatorque fuit. Prima etiam iecit fundamenta Tirocinij ac Collegij Mechliniensis, et Domus Tertiae Probationis Liranae. Ob res gestas, scriptasqueue, summis infimisque in pretio fuit. D. Erycius Puteanus vir magni iudicij Scribanium asserebat cuiuis scriptioni, et functioni parem. D. Aubertus Miraeus, aiebat vix singula secula singulos ferre Scribanios. A Valerio Andrea vocatur haereticorum Antagonista, Caluinistarum terror. Franciscus Svvertius mitrâ et pedo dignissimum profitetur. Henricus Fitzsimon celebrat velut vnum e millibus gloriosum pugilem in Ecclesia Dei. Maximi eum fecit Vrbanus VIII. Pont. Max. quod et litteris ad eum datis et sacris donariis missis saepe testatus est. Ferdinandus II. Imperator Augustus litteris beneuolentiâ plenissimis eum honorauit; cui etiam fuerat ad Confessiones propositus, nisi fractae annis vires impediuissent. Rex Hispaniarum Philippus IV. per Comitem Oliuarium indicari iussit, duo sibi, cum cetera placerent omnia, in Scribanio displicere; vnum quod cius sapientiâ in tanto locorum interuallo assidue frui non posset; alterum quod liber Politico-Christianus sibi dedicatus, quem optasset seruare velut priuatum sibi consiliarium, publice legeretur orbe vniuerso. Henricus IV. Galliarum Rex, ob nominis famam et vota pro se concepta in Amphitheatro Honoris, cum calumniatores librum illum flammis expiandum vrgerent, diplomate Regio ad eum misso laudauit, et Ciuem illum Gallicum cum solitis priuilegiis inscripsit. Omitto commemorare Principes alios, Albertum Belgarum, Maximilianum Boiorum, Wolfgangum Gulielmum Neoburgicum: Omitto Eminentissimos S. R. E. Cardinales, imprimis Borromaeum, Borgiam, Cobellutium, Barberinum, Bentiuoglium, Sanseuerinum, Cueuam, alios: denique praetereo Ducem ac Comitem Oliuarum, Marchionem Spinolam, et sexcentos alios, quorum fuit in eum summae existimationi par beneuolentia omni genere officiorum explicata. Per XL. et quod excurrit annos, quidquid controuersiarum fuit in Contractibus, in Cambiis, in difficultatibus aliis mercator[?]is Antuerpiae semper sponte concurrentibus ad eius arbitrium partibus, bono exitu decisum est, et deinceps Scribanij sententiâ apud omnes pro irrefragabili norma fuit. Cum quibuscumque ageret, cor rapiebat et ita deinde possidebat, vt volentes ac libentes duceret flecteretqueue, quocumque voluisset. Bruxellae Rector noctes diesque obruebatur aduentantibus auxilij, consiliique caussâ Principibus viris ac feminis. Sed ille ad extremum aulicorum morum et irrequieti strepitus pertaesus honestam et piam missionem petiit et impetrauit. Ergo Antuerpiam regressus, per annos quatuor, variis, grauibus et assiduis morbis oppressus ab bonam et religiosam mortem, Christum patientem meditatus se composuit. Compendium Elogiorum in Epitaphio continetur, quod illi in laminâ ex aere inauratâ additis marmoris albi ornamentis positum est, vbi haec leguntur.
page 71, image: s071
D. O. M. AETERNAE MEMORIAE INCOMPARABILIS VIRI. R. P. C AROLI SCRIBANI S. I. QVEM BRVXELLA MVNDO, ANTVERPIA CAELO DEDIT: POSTQVAM PONTIFICI MAX. CAESARI, REGIBVS, PRINCIPIBVS PLVRIMIS DOMI FORISQVE CARVS, HAERETICIS STYLO TERRIBILIS, BONIS OMNIBVS AMABILIS, ANIMI MAGNITVDINE, CONSTANTIA, IVDICIO, CONSILIO, LINGVARVM PERITIA, RERVM VSV NVLLI SECVNDVS, EVROPAM TOTAM FAMA SVI NOMINIS LV CVLENTER IMPLESSET: DISSIDIA NOBILIVM FAMILIARVM MILLE CONTROVERSIARVM ARBITER, PRIVATAE PACIS VINDEX, PVBLICAE STVDIOSVS FELICITER COMPOSVISSET: SOCIETATEM IESV IN BELGIO PER ANNOS XXVIII. QVA PROVINCIALIS, QVA RECTOR MIRE PROMOVISSET, PRVDENTIA, MORVM GRAVITATE, VITAE INTEGRITATE, RELIGIONE IN DEVM, PIETATE IN PATRIAM CONSPICVVS LAVDABILITER VIXIT ANNOS LXIX. EX MERITO AMORIS, QVOD LICVIT OPTIMO PATRI SPIRITVALI LACRYMABILE MORTIS ET RESVRRECTIONIS MONIMENTVM DOMVS ET FAMILIA HOVTAPPELIORVM PRAETER VOTVM POSVIT ANNO REPARATAE SALVTIS M. DC. XXIX. IVNII DIE XXIV. BENE PRECARE MORTVO LECTOR BREVI MORITVRE.
page 72, image: s072
Ab eo in vario scriptionum genere haec sunt
Ars mentiendi Caluinistica, nomine Romani Veronensis edita Moguntiae MDCII. in 8.
Amphitheatrum Honoris. aduersus Caluinistarum criminationes lib. III. sub nomine Clari Bonarscij, quod est Anagrammatismus; Palaeopoli Adnaticorum apud Alexandrum Verheyden MDCV. quem librum paulo post recudit addito Auctari[?] libri IV. et V. Antuerpiae ex officinâ Plantinianâ.
Commentarius in Dominici Baudei Gnomas. suppresso nomine. Antuerpiae quidem, sed ficto nomine Lugduni Batauorum apud Thomam Bassonum MDCVII.
Defensio posthuma Iusti Lips[?]j. ibidem typis Moreti MDCVIII. in 12. et MDCXXIX. in 4. inserta famae Posthumae Iusti Lipsij a Balthasare Moreto collecta et excusa.
Antuerpia, in qua Antuerpiensium ingenium, educatio, mores. Ibidem MDCX. in 4.
Antuerpiensium Origines. Ibidem MDCX. in 4. Continet vrbis initia, progeslus, incrementa, cum Iconibus et descriptionibus Topographicis, et Chronographicis.
Orthodoxae Fidei Controuersa libris VI. quorum
I. De Scripturae, Traeditionibus, Iudice.
II. De Apostolicae Fidei germanis denuntiatoribus.
III. De Reliquiis Sanctorum.
IV. De Miraculis.
V. De Sanctorum inuecatione.
VI. De Imaginum cultu, Antuerpiae ex officina Plantinianâ Moreti MDCXII. in 8.
Philosophus Christianus. Antuerplae typis Nutianis MDCXIV. in 8.
Meditationum Sacrarum tom. II. Belgice. Antuerpiae apud Trognaesium MDCXIII. quos Latine vertit P. Ioannes Brisselius MDCXV. et Coloniae MDCXVIII. prodierunt caedem Meditationes Gallice Parisus MDCXIX.
Amor diuinus. Antuerpiae per Nutium MDCXV. in 8. Moguntiae apud Ioannem Albinum MDC. XVI. in 12. et Coloniae MDCXVIII. in 12.
Spiritualis vinea, seu Piaeprecationes, lingua vernacula Antuerpiae apud Nutium MDCXVI. et aptid Verdussium MDCXXII.
Votiuae gratulutio in Annunciationem B. V. Mariae. Antuerpiae typis Plantinianis Moreti MDCXVIII.
Medicus Religiosus de animorum morbis et curationibus. Antuerpiae apud Nutium MDCXVIII. et MDCXIX. in 8. et Monasterij Westphaliae apud Michaelem Dalium MDCXX. in 12.
Superior Religiosus de prudenti ac religiosâ gubernatione. Antuerpiae MDCXIX. in 8. et Monasterij Westphaliae MDCXX. apud eosdem.
Adolescens Prodigus. Antuerpiae apud Martinum Nutium et fratres MDCXXI. in 8.
Institutio Politico-Christiana ad Philippum IV. Hispaniarum et Indiarum Regem. Antuerpiae typis Nutij MDCXXIV. in 4. saepius deinde recusa, nonnullis in dedicatione operis modice variatis.
Veridicus Belgicus, seu Ciuilium apud Belgas Bellorumi[?]itia, progressus, finis optatus: in quam rem remedia a ferro et pace praescripta; Fidei, Patriae, orbis bono. Item Reformata Apocalypsis Batauica; aucta et recensita; sine nomine. Antuerpiae apud Nutium MDCXXIV. et alibi.
Christus patiens, piis exercitationibus illustratus. Vrbano VIII. Pontisici Maximo D. D. Antuerpiae apud Martinum Nutium MDCXXIX. in 4.
CAROLVS TORNIELLVS, natione Italus, Mediolanensis, obiit Comi die XXII. Septembris anno MDCXXX. edidit in lucem
Orationem in laudem S. Caroli Borromaei, quam habuit Romae in Aede S. Ambrosij coram S. R. E. Cardinalibus die quo in sanctorum numerum est a Paulo V. adoptatus IV. Nouembris, anno MDCX. Coloniae apud Ioannem Kinckium. Exstat ea quoque apud Antonium Sanderum in Elogiis Cardinalium Decade I. numero II.
CAROLVS WERPAEVS, natione Belga, patriâ Condrusius, in Societatem Tornaci anno MDC. XII. aetatis XX. ingressus, Rhetoricam tum in Belgio, tum in Bohemiâ cum laude docuit. Scripsit
Piarum lacrymarum, Carmine Elegiaco, lib. IV. cuni Rhythmis ad calcem singulorum adiectis. MDCXL. Coloniae apud Kinckium in 12.
De excessu Manresane S. P. N. Ignatij Poema Epitum. MDCXL.
CAROLVS ZAMBERTVS, natione Italus, patriâ Placentinus, edidit sub nomine Lectoris Theologiae Moralis in Cathedrali Bononiae
Decisiones Caesuum Conscientiae, qui singulis mensibus in Congregationibus Archipresbyteralibus Dioecesis Bononiensis discutiuntur, annorum scilicet quinque ab MDCXXXIV. vsque ad MDCXXXIX. exclusiue. Bononiae typis Haeredis Victorij Benatij in 4.
CHRISTIANVS BAVMAN, natione Germanus, patriâ Wolmedingensis, iuuenis XVII. natus annos in Societatem ingressus est, in quâ disciplinas Humaniores et Philosophicas aliquot annos docuit; vir insigniter doctus, et acri ac profundo ingenio. Professus est quatuor solennia vota die XXXI. Iulij, anno MDCXXV. Obiit Ingolstadij ictus apoplexiâ die VI. Maij, anno MDCXXXV. aetatis XLVIII. Hoc in eo rarum fuit, quod eodem prorsus ardore, quo coeperat in Tirocinio, omnia sua, praesertim spiritalia, totius vitae cursu peregerit. Edidit suppresso nomine
Crucem Eustachianam, id est Panegyricum illustrissimo Domino Eustachio Westernach, cum in Magnum Ordinis Teutonici Magistrum esset electus anno MDCXXV. Dilingae in 4.
Theoriam Corporis animati, seu, Disputationes de triplici animâ; et plures de vniuersâ Philosophiâ Theses perdoctas, Dilingae et Ingolstadij disputatas.
Commentarios in vniuersam Aristotelis Philosophiam
page 073, image: s073praeclaros reliquit praelo paratos, quos spes est propediem prodituros.
CHRISTIANVS HALYERIVS, natione Germanus, patriâ Haluerensis, Romae Societatem complexus est anno salutis MDLXXXI. die X. Lanuarij. Scrpsit
Disputationes de Fide Theologicâ, eiusque origine ac certissimâ formâ.
De vnius Ecclesiae Sanctae. Catholicae et Apostolicae origine, et numquam interrupto progressu.
De Domini Nostri IESV Christi, morte, sepulturâ, Resurrectione.
CHRISTIANVS MAYER, natione Germanus, Eisfeldiacus ex Archiepiscopatu Moguntino, patriâ Mengelrodensis, cum Heiligenstadij Rhetoricam, Philosophiam vero in Vniuersitate Coloniensi docuisset, SS. Theologiae Doctor Treuiris renunciatus est. Superiorum deinde voluntate totum sese rebus ad pietatem spectantibus, discendis, exercendis, aliisque tradendis dedit; ac primo Instructor fuit Sacerdotum, qui in tertio Probationis anno ad omnem perfectionem informantur; postea non paucis annis Magister Nouitiorum, in quo officio vitae innocentiam, quam in Societatem adduxerat, praeclarissimarum virtutum studio Treuiris sancte conclusit anno MDCXXXIV. XXVIII. Augusti. Cum quae facienda scripsit, exemplo praeiuerit, eius is optime vitam leget et intelliget qui scripta studuerit aemulari. Edidit
Enchiridion Industriarum, praecipuas vitae piae ac Religiosae exercitationes, quae quolibet die occurrunt, perfecte obeundi. Coloniae in officina Birckmannica MDCXXXIV. in 8. et 16.
Diarium Meditationum anniuersariarum. De praecipuis vitae Christi mysteriis, diuinis beneficiis, Attributis; festis B. Virginis ac Sanctorum, et plerisque virtutibus, in singulos anni dies, Ecclesiastico tempori congruenter digestarum; omnibus mentali Orationi addictis peraccommodum, in sex partes distributum. Coloniae in officina Birckmannica MDCXXXV. in 8. et duobus tomulis in 16.
CHRISTOPHORVS DE ACVNA, natione Hispanus, patriâ Burgensis, supremae Inquisitionis Qualificator; is lustrato nuper fluuio Amazonum, iussu Regio, reuersusque in Hispaniam, edidit Hispanice
Nouam detectionem magni fluminis Amazonum. Madriti typis Regni MDCXLI. in 4.
CHRISTOPHORVS BORRVS, natione Italus, patriâ Mediolanensis. Is postquam multos annos in Oriente, et totos V. in Cochinchinâ laudabiliter expendisset, remissus in Europam, docuit aliquamdiu Conimbricae atque Olisippone Mathesim. Inde Madridium accitus a Rege, vt inuentum suum dirigendae ab Occasu in Ortum nauigationis, per declinationem Magnetis exponeret, cum nescio quid ambire videretur ab Instituto Societatis alienum, Romam euocatus est. Ibi a Societate segregatus, dum suas res agit incautius, repentino morbo correptus paucis horis extinctus est die XIV. Maij anni MDCXXXII. Edidit Italice
Relationem nouae Missionis a Patribus Societatis IESV institutae in Regnum Cocincinae. Romae per Franciscum Corbellettum MDCXXXI. in 8. quae Latine prodiit Viennae Austriae typis Michaelis Rictij MDCXXXIII. alibi quoque in alias linguas transfusa.
CHRISTOPHORVS BROVVERVS, natione Belga, patriâ Arnhemiensis in Geldriâ anno MDLXXX. die XII. Martij in Societatem nostram Coloniae admissus est, iuuentutem politioribus litteris expoliuit: Philosophiam etiam Treuiris laudabiliter professus est; postea Collegij Fuldensis Rector. Antiquitatis tum Ecclesiasticae, tum prophanae eruendae feliciter studiosus, quo nomine a Cardinali Baronio Tomo Annalium Ecclesiasticorum X. mirifice aliquoties laudatur. Quanta viri virtus fuerit et amor in Societatem, ex hoc vno cognosci potuit, quod inter vltima eius verba, quae effatus est, a Superiore Collegij Treuirensis (vbi diem suum obiit) exceptum est. Nam cum variis morbis multos iam annos exagitatus fuisset, arthritide, podagrâ, calculo, horumque asseclis symptomatis, biduo ante mortem rogatus, num quid eum grauaret? respondit complicatis magno affectu manibus, O diuina prouidentia! quantum bonum est in Societate mori! et paulo post lethargo oppressus, constitutum sibi a Diuinâ prouidentiâ terminum in hac mortali vitâ attigit, die II. Iunij, anno MDCXVII. aetatis LVIII. Religionis XXXVII. dudum quatuor votis solennibus obligatus. Euulgauit
Venantium Fortunatum a se Notis illustratum, ac nouis tractatibus auctum, qui tomo VI. Bibliothecae magnae Patrum parte II. insertus est. et
Hrabani Mauri Poemata cum Notis Moguntiae typis Ioannis Volmari MDCXVII. in 4. et VI. tomo operum Hrabani Coloniae apud Antonium Hieratum MDCXXVI. in fol.
Antiquitatum Fuldensium libros IV. Antuerpiae typis Plantinianis Moreti MDCXII. in 4.
Sidera Illustrium et Sanctorum virorum, qui Germaniam praesertim Magnam olim rebus gestis ornarunt, e manuscriptis in lucem eruta. Moguntiae MDCXVI. in 4.
Antiquitates Annalium Treuirensium et Episcoporum Treuirensis Ecclesiae Suffraganeorum, vt Metensium, Tullensium, et Verdunensium, magno labore ac studio peragratâ Prouinciâ Treuirensi, excussisque omnibus Archiuis, collegit. Earum pars prior, librorum XVIII. edita quidem est post mortem Auctoris, Treuiris et Coloniae apud Bernardum Gualterum anno MDCXXVI. Sed iniquitate temporum necdum in vulgus prolata.
page 074, image: s074
CHRISTOPHORVS DE CABRERA, natione Hispanus, Rector Collegij Granatensis. Scripsit Hispanice
Epistolam ad Prouinciam Societatis IESV Boeticam de Morte et Virtutibus P. Georgij Hemelman eiusdem Societatis; qui obiit pridie Nonas Iunij MDCXXXVII.
CHRISTOPHORVS CASTRVS seu DE CASTRO, natione Hispanus, patriâ Ocaniensis, dioecesis Toletanae natus est anno salutis MDLI. atque â puero Societatem nostram complexus est, Compluti Latinis ac Philosophicis imbutus litteris anno MDLXIX. Sacras litteras Compluti et Salmanticae cum laude interpretatus est, et Toletanum rexit Collegium. Vir religione et litteris ornatissimus, in quibus dies noctesque indefesso studio versatus est, obiit Madridij die II. Decembris anno MDCXV. aetatis LXV. Scripsit
Historiam Deiparae Virginis Mariae ad veritatem collectam et veterum Patrum testimoniis comprobatam, accurateque discussam, Hispanice et Latine.
Commentariorum in Ieremiae Prophetias, Lamentationes et Baruch libros VI. Parisiis apud Michaelem Sonnium MDCIX. in fol.
In Sapientiam Salomonis breuem ac dilucidum Commentarium. Lugduni sumptibus Horatij Cardon MDCXIII. in 4.
Commentariorum in XII. Prophetas, libros XII. cum Paraphrasi typis iisdem MDCXV. et Moguntiae apud Ioan. Theobaldum Schonvvetterum MDCXVI. in folio. Praemisit autem Isagogem libris IV. in quibus exponit accurate omnia quae pertinent ad Vaticinium naturale; ad Diuinationem seu Vaticinium artificiosum; ad Prophetiam, seu ad veram futurorum praecognitorum praedicationem; et ad Prophetas ipsos. Reliquit etiam
De Religioso Statu, libros VIII. qui seruantur Romae M. SS. Idem ipse contexuit Hispanice
Historiam Collegij Complutensis Societatis IESV, ab eius Origine ad annum Christi MDLXVIII. quae habetur etiam M.S.
CHRISTOPHORVS CLAVIVS, natione Germanus, patriâ Bambergensis, a primâ adolescentiâ filius Societatis, cum alias scientias imbibit, tum vero Mathematicas auidissime ac studiosissime didicit, et magnâ cum laude diu Romae professus est; tantumque felicitate ingenij, atque labore assiduo profecit, vt non cum recentioribus tantum Mathematicis, sed etiam cum antiquissimis illis et peritissimis sit comparandus: ex quo factum est, vt illum alij Mathematicarum disciplinarum scientiâ praestantissimi, Euclidem nostri seculi appellent; alij vero malle se a Clauio vituperari, quam ab aliis laudari scribant. Vir magnus, qui recudendis eius operibus nouissime praefuit, non dubitat appellare, insigne Mathematicorum sidus, patriae suae gloriam, Societatis nostrae decus, Ecclesiae Christianae ornamentum; virum denique maximarum virtutum et eruditionis laude celeberrimum, in quo illud maxime admirandum extiterit, quod cum tantâ eruditionis famâ, ac nominis sui claritudine, tam insignem pietatem ac modestiam perpetuo coniunctam retinuerit, vt nullum sibi hominem vnquam seipsum aliis omnibus postponeret. Tandem aetate meritisque grauis, Romae vitâ defunctus est, die VI. Februarij, anno MDCXII. aetatis LXXV. Etus opera cum seorsim diuersis temporibus prodierunt, tum vero nouissime ab auctore denuo correcta, et plurimis locis aucta Tom. v. impressa sunt Moguntiae ab Antonio Hierato typis Reinhardi Eltij annis MDCXI. et MDCXII. in quibus haec continentur.
I. Commentarius in Euclidis Elementa Geometrica. Item in Sphaerica Theodosij.
Sinuum Tangentium et Secantium ratio et
Tractatio Triangulorum tum rectilineorum, tum sphaericorum.
II. Geometria Practica.
Arithmetica Practica.
Algebra.
III. Commentarius in Sphaeram I??nnis de Sacrobosco.
Astrolabium.
IV. Gnomices libri VIII.
Fabrica et vsus Instrumenti Horologiorum.
Horologiorum noua descriptio.
Compendium breuissimum describendorum Horologiorum.
Notae in nouam Horologiorum descriptionem.
V. Romani Calendarij a Gregorio XIII. P.M. restituti, explicatio, iuslu Clementis VIII. edita, cui adnexus est Computus Ecclesiasticus.
Noui Calendarij Romani Apologia aduersus Michaelem Maestlinum Geppingensem, in Tubingensi Academiâ Mathematicum duobus libris explicata.
Appendix ad noui Calendarij Romani Apologiam, in quâ Iosephus Scaliger, Georgius Germannus, Franciscus Vieta, qui Calendarium aliter instaurandum esse contenderunt, seorsim singuli confutantur.
CHRISTOPHORVS DE CONTRERAS, natione Hispanus, natus in Lepe Dioecesis Hispalensis, paratos habet praelo
Commentarios in Sophoniam Prophetam.
CHRISTOPHORVS FERREIRA, vir egregiis a naturâ dotibus instructus, anno MDCIX. in Iaponiam nauigauit, vbi ad annum vsque MDC. XXXIII. multas grauissimasque persecutiones variis in Regnis sustinuit, dum animarum salutem procurat. Demum cum pluribus aliis comprehensus, et e tigillo per pedes capite in scrobem depresso suspensus est. Quo tempore digressae Nangasacho Lusitanorum naues vulgarunt per orbem Christianum, ipsum ceterosque pro
page 075, image: s075Christo mortem oppetiisse in tormentis: qui rumor, cum fide dignus merito videretur, etiam in typos venit. Ceterum ipse fatiscens animo non tenuit confessionem; hodieque viuit cruciatibus superstes. Multa vero sunt de illo sparsa in vulgus (quod vsu venit infortunatis) aliena a vero, famâ ad inuidiam augescente. Spes bona est aestu deferuescente iturum illum in posteriora sancti Pontificis Marcellini vestigia, qui priora secutus est, et repetitâ confessione fidem suam Christo consignaturum. Scripsit
Annuas Litteras e Iaponiâ anni MDCXXVII.
CHRISTOPHORVS GARCIA YANNEZ, natiotione Hispanus, patriâ Methymnensis a Campo, vir doctrinâ et prudentiâ magnus; vtpote qui Philosophiam et Theologiam professus, sanctae Inquisitionis in Peruano Regno Censorem egerit; nostra saepe Collegia rexerit; Romam a Prouincia delectus Procurator venerit. Scripsit et propediem luci dabit
Encyclopediam totius Iuris, tom. II.
CHRISTOPHORVS GILLIVS siue AEGIDIVS, natione Lusitanus, patriâ Brigantinus, dioecesis Mirandensis, hic postquam in Academiâ Conimbricensi multos annos Humaniores litteras, et artem discendi, ac Aristotelicas disciplinas professus est, Sacram Theologiam in eadem Academiâ, et in Eborensi magnâ cum laude auditoribus explicauit; in hoc docendi munere plus annis XX. consumptis, et Doctorali Laureâ insignitus. Romae inter Censores ad examinandos libros a Patre nostro Generali designatos vnus fuit. Et ex vrbe in Lusitaniam regressus, vt magni Suarij locum impleret, Conimbricae excessit e vitâ die VII. Ianuarij, anno MDCVIII. aetatis suae LIII. a quo in Societatem venerat XXXVIII. Vir fuit tantâ vitae innocentiâ, vt acceptum semel in sacri fontis lauacro diuinae gratiae donum, creditus sit ad extremum vsque vitae spiritum, sancte incorrupteque seruasse. Castissimum Angelicae virtutis florem non solum habuit in deliciis, atque ad mortem vsque illibatum seruauit, sed vt etiam aliis esset in amoribus vehementer contendit. Cum meditabatur diuina, vel Deo sacrificabat, saepius visus est dulces lacrymas effundere. Mirâ valuit dexteritate ad prophanos sermones, absque fastidio colloquentium in caelestes conuertendi. Non ferebat coram se famam alienam vellicari: sed acerbissime stomachabatur, si Superiorum perstringeretur auctoritas, aut debita ipsis obseruantia vel minimo verbo laedi videretur. Ingenio fuit perspicaci, promptoqueue, iudicio peracri, omnigenâ doctrinâ instructus, multis rebus magnus; at sui demissione vere maximus. Idiotam putares si hominem non nosses. Humilium familiaritate delectabatur, et aliquando Conimbricae, cum Theologiam doceret, sui deprimendi gratiâ, mendicis se pulla in veste inseruit, cum iis stipem ad ianuam accepit, comedit, bibit. Aliena opera plurimi, sua nihili faciebat; quae vt ederet, non prius quam pro imperio cogeretur in animum induxit. Quae edidit non alteri quam Sanctissimae Trinitati Deo suo, cui ab ineunte aetate omnes se suos labores et vigilias dicasse profitetur, translcripsit. Morti proximus ardenter expetiit, vt quae supererant eius opera, darentur flammis. Optauit per magnos cruciatus vitam absoluere, et factus est voti compos. Eius exequiae celebri totius Academiae concursu cohonestatae sunt. Edidit
Commentariorum Theologicorum de Sacra Doctrina, et Essentia, atque virtute Dei libros II. qui Lugduni sumptibus Horatij Cardon primum; mox Coloniae Antonij Hierati, anno MDCX. in lucem prodierunt in fol.
CHRISTOPHORVS GRIENBERGERVS, natione Germanus, patriâ Oeno-Halensis in Tiroli; dignus magno Clauio praeceptore discipulus, cuius etiam locum Romae multis annis docendo impleuit. Obiit ibidem die XI. Martij, anno MDCXXXVI. magno Nostris luctu relicto et lacrymis, qui viri summum candorem, humilitatem, animi lenitatem, obsequendi studium adamauerant. Sed erat iam caelo maturus. Edidit
Catalogum veteres affixarum stellarum longitudines et latitudines cum nouis collatas continentem. Romae apud Bartholomaeum Zannettum MDC. XII. in 4.
De speculo Vstorio Elliptico libellum et Appendicem ad practicam Coni sectionem; cui annexa sunt Consectaria quae circulorum contactum sectionemque angulorum curuilineorum concernunt.
Rerum Mathematicorum Opusculum I. quod continet sex priores libros Geometricorum Elementorum Euclidis cum parte vndecimi, ex Commentariis Clauij contractos. Romae apud Haeredem Zannetti MDCXXIX. in 16.
Opusculum II. in quo sunt Elementa Trigonometrica, id est, Sinus, Tangentes, Secantes, in partibus Sinus 100000. Romae iisdem typis MDCXXX. in 16.
Addidit praeterea libro III. Rosae vrsinae Christophori Scheneri insignes aliquot Demonstrationes Praxeos Regiae vt ipse vocat. Reliquit Christophorus
Elementa Conica.
Nouam horarum omnis generis delineandarum inuentionem.
Astrolabiorum omnis generis describendorum Tractatum.
CHRISTOPHORVS HOLTZLETNERVS, natione Germanus, patriâ Brunouiensis in Bauaria, gradum in Societate Coadiutoris spiritualis formati adeptus. Hic dum castra Bauarica secundo Danubio sequitur, Passauij febre pestilente oppressus est die XVIII. Augusti, anno salutis MDCXX. aetatis LVIII. ab inita Societate XXXIX. Vir fuit magno ad hominum salutem
page 076, image: s076aestu semper incitatus; cui vt hoc etiam modo satisfaceret, multa scripsit ipse, multa in aliud idioma transtulit cum multorum commodo.
Opuscula pia inter quae est
T'essera Salutis a P. Stephano Binetto Gallice conscripta ab ipso Latine facta. Augustae MDC. XX. in 12. apud Saram Mangiam.
CHRISTOPHORVS MADRIDIVS, natione Hispanus, patriâ ex oppido Daimiel Toletanae Dioecesis, et peractis Compluti Philosophiae ac Theologiae studiis, Romam anno salutis MDXL. profectus est, vbi apud Ioannem Dominicum de Cupis, sacri Collegij Cardinalium Decanum Theologi officio perdiu functus, cognitâ tandem atque reiecta mundi vanitate, sese S.P. Nostri Ignatij permisit potestati, eiusque consilio Societatem nostram amplexus est. Erat is tantae authoritatis ac prudentiae, tantique eius consilium faciebat S. Ignatius, vt cum grauibus ipse morborum atque assiduis molestiis ab administranda Societate impediretur, ipsum propemodum tironem, vna cum Ioanne, Polanco et Hieronymo Natali, collatis inter se consiliis, supremâ voluerit vti potestate. Deinde apud Iacobum Lainium II. Praepositum Generalem Assistens pro Italia et Sicilia fuit, ne tum quidem adhuc, cum anno MDLVIII. renunciatus est solennia vota professus, quae anno deinde ineunte, VIII. Idus Ianuarias nuncupauit. Romanam Professa Domum per multos annos gubernauit. Scripsit perutilem ac doctum libellum
De Frequenti vsu Eucharistiae. Neapoli anno MDLVI. primum, tum alibi saepe excusum, aduersus eos qui rem sanctissimam, atque ipsâ experientia vtilissimam fucatis et adumbratis rationibus oppugnant. Quamquam iam inter Catholicos, qui oppugnent pauci sunt; res enim ipsa clamat. Quo tamen tempore Christophorus scripsit, re, vt videbatur, nouâ ac minus compertâ, erant permulti quibuscum decertandum fuit. Cessit e vita Romae sexagenario maior, anno salutis MDLXXIII.
CHRISTOPHORVS MAIER, natione Germanus, patriâ Augustanus in Sueuia. Vir fuit a doctrina commendatus, quique Philosophiam ac Theologiam totis XXX. annis Patauij, Brixiae, Graecij, et Viennae cum laude tractauit. Graecensem Academiam Cancellarius administrauit. Disputator egregius, acer iuxta ac iucundus. Praefuit sexennio Nostris in tertio Probationis anno refingendis. Mirum fuit cum tanta doctrina quantam coniunxerit animi simplicitatem atque modestiam; quâ vnâ non domesticis tantum, sed externis etiam summis viris, atque ipsi Ferdinando II. Caesari Augusto, qui in rebus conscientiae difficillimis vsus eius opera est, carus erat. Caritatis pacisque cum omnibus seruandae fuit studiosissimus; et cum aliquando verbum protulisset, quo socius visus fuerat offendi, in vestigio flexis genibus deprecatus est. Tenerrimo erat in Deum atque omnia diuina affectu; hinc in sacro, in exhortationibus, inipiis colloquiis lacrymas non tenebat. Obedientiae obseruantissimus; morbi et molestiarum eius patientissimus. Castimoniae studium vel hoc vno satis expressit, quod paulo ante obitum pronunciauit, castos et humiles in Societate perseuerare. Obiit Viennae die XI. Octobris, anno MDC. XXVI. aetatis suae LVIII. ab ingressu in Societatem XLIV. in qua et solennia vota susceperat, et Doctor Theologiae renunciatus fuerat. Edidit
Octo fidei Controuersias, ob quas solas plerique hoc tempore difficultatem habent redeundi ad Ecclesiam manifeste Catholicam, nimirum
De Necessitate bonorum operum.
De Communione sub vna specie.
De Christi praesentia in Eucharistiae.
De Purgatorio.
De Cultu et inuocatione Sanctorum.
De cultu Sacrarum Reliquiarum.
De cultu Sacrarum Imaginum.
De Traditionibus.
Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXXII. in 8. et Norimbergae MDCXXVI. in 12. Has controuersias cum esset aggressus refutare Ioannes Hoferus, auctoritate Academiae Lipsiensis Lutheranae et Electoris Saxoniae, in ipso molimine, vi veritatis quam in iis aspexit, compulsus, profugit Viennam et se ad Ecclesiam primum, deinde etiam ad Societatem adiunxit, in qua confectis nouo animo studiis, praelia molitur in hostes veritatis.
Compilauit praeterea, sed qui hactenus lucem non viderint,
Tomos III. De Vita, Miraculis et Doctrinae Christi.
Commentarios in III. partem Summae S. Thomae.
CHRISTOPHORVS MERIGOT, natione Lotharingus, domo Nanceianus, natus est anno MDLXXIX. ingressus autem in Societatem anno MDCVII. in qua litteras Humaniores diu professus, studiis etiam aliquamdiu praefuit, et ad populum concionatus est. Trium votorum Professionem edidit anno MDCXXIV. Scripsit Gallice
Vitam Philippae Geldricae, Ducissae Lotharingiae, et postea Religiosae in Monasterio S. Clarae. Mussiponti apud Hanselet.
CHRISTOPHORVS PFLAVMER, natione Germanus.
Habet promptos Germanice, editurus breui
Dialogos XXI. quibus explicantur Causae IV. cur oporteat Haereticos redire ad Catholicam fidem. Item, Impedimenta vulgi.
CHRISTOPHORVS ROSENBVSCH, siue ROSETVS, natione Germanus, iuuenis venit ad Societatem et in ea Trium votorum professus est factus anno MDLXX. vixit ad annum vsque MDXCVIII.
page 077, image: s077quo, die XV. Nouembris Augustae Vindelicorum naturae concessit pridie quam moreretur, cum pios hymnos cantitaret interrogatus quid postero die in templo cantandum esset; respondit quae in piaculati Sacro pro defuncti anima fuerunt lecta; Ego sum resurrectio et vita. Felix dum vixit in regenda iuuentute fuit. Scripsit Germanice
Apologiam pro Societate Iesu, contra Lucam Osiandrum MDLXXXVI. Ingolstadij apud Sartorium in 4.
Duas alias Apologias, contra eumdem, et alios
Tractatus varios contra Haereticos.
Vertit etiam ex Italico
Itinerarium Principum Iaponiorum et multas
Epistolas Iaponicas.
CHRISTOPHORVS A SACROBOSCO, natione Hibernus, patriâ Dubliniensis, Philosophiam in Italiâ, Theologiam Dolae, Sacrasque Litteras Patauij cum explanasset, in Britanniam Catholicos iuuandi studio profectus, vincula et carceres passus est, cum pestilentis cathedrae Ministris saepe disputauit; liber a vinculis praefuit Nostris in Hibernia totis annis XXIII. Edidit
Defensionem Decreti Tridentini, et Sententiae Bellarmini de auctoritate vulgatae Editionis. Accessit
Libellus de inuestiganda vera ac inuisibili Christi Ecclesia. Antuerpiae apud Ioannem Keerbergium. MDCIV. et recognitus atque auctus ab Auctore, ibidem apud Haeredes Martini Nutij. MDCXIX. in 8.
Item sub nomine Ioannis Giraldini
Librum de Meteoris. Patisiis.
CHRISTOPHORVS SCHEINER, natione Germanus, gente Sueuus, domo Mündelheimensis, anno aetatis XX. in Societatem ingressus, quatuor in ea vota nuncupauit XXXI. Iulij MDC. XVIII. sacrae linguae et scientiarum Mathematicarum Ingolstadij, et Friburgi Brisgoiae Professor, et Collegij Nissensis in Silesiâ Rector fuit. Is admirabile de solis Maculis et faculis Phaenomenon primus inuenit Ingolstadij anno MDCXI. de quo edidit tacito nomine
Apellem post tabulam. hoc est Epistolas aliquot de hoc Phaenomeno datas ad Clariss. Virum Marcum Velserum II. virum Augustanum quibus aliorum iudicium tacitus exploraret de re nouâ et insolente. Augustae Vindelicorum MDC. XII. in 4.
Disquisitiones Mathematicas de controuersiis et nouitatibus Mathematicis; vbi expendit vsitata hactenus mundi Systemata, et Copernicanum valide impugnat. Ingolstadij ex Typographeio Ederiano MDCXIV. in 4.
Nouum solis Elliptici Phaenomenon. Augustae MDCXV. in 4. Typis Christophori Mancij.
Exeges fundamentorum Gnomonicorum, vbi praeter alia traditur nouus modus describendi lineas ellipticas, parabolicas atque hyperbolicas in quocumque plano. Ingolstadij MDCXV. in 4. Typis Ederianis.
Refractiones caelestes, siue Solis Elliptici Phaenomenon illustratum. Ingolstadij typis Ederianis MDC. XVII. in 4.
Oculum, hoc est, Fundamentum Opticum. Oeniponti apud Danielom Agricolam MDCXIX. in 4.
Rosam Vrsinam, siue, Solem ex admirando facularum et macularum suarum phaenomeno varium, libris IV. Bracciani apud Andream Phaeum MDC. XXX. in fol. In hoc opere copiose pertractat Auctor de maculis solaribus, de Caeli corruptibilitate et liquiditate; de Solis circa proprium axem gyratione, et aliis huiusmodi curiosis quaestionibus magnâ et solidâ eruditione.
Pantographicen, seu, artem delineandi res quaslibet per parallelogrammum lineare, seu cauum, mechanicum mobile, libellis II. explicatam, et demonstrationibus Geometricis illustratam. Romae ex Typographia Ludouici Grignani MDCXXXI.
Plura alia ab eius calamo exspectamus, vt
Parelia; in quibus multa de Iridibus, Halonibus, Virgis, Chasmatis.
Maculas Solares aliquot reduces,
Scintillationes stellarum.
Oculum, seu fundamentum Opticum, auctum.
Oculos, seu, fundamentum Opticum secundum.
Opuscula Optica varia; et alia pro stabilitate terrae, et motu solis contra Galilaeum.
CHRISTOPHORVS STEPHETIVS, natione Germanus, quatuor in Societate vota Crumlouij anno salutis MDCV. professus diem suum obiit Graecij die XXX. Aprilis MDCXXI. edidit,
Orationem a se dictam in Exequiis serenissimi Caroli Archiducis Austriae, Graecij anno MDXC. estque postrema trium, quas edidit in suis Parentalibus Collegium Graecense.
Orationem funebrem in Exequiis Illustrissimi Domini Adami de Nouadomo habitam Pragae MDX CVI.
CHRISTOPHORVS XIMENES, natione Hispanus, ex Oppido Prefano Dioecesis Salmanticensis, vir fuit omni virtutum genere ornatissimus, paupertate, obedientiâ, sui contemptu, sed Apostolicâ imprimis caritate clarus, quâ XXXIII. totos annos in Pictorum gentis inter Philippinos efferatissimae, salutem incubuit, et plurimos e densissimis infidelitatis tenebris ad fidei lumen adduxit. Circumcursabat illorum pagos nudis pedibus, et ne cui forte deesset in tempore, octo, decem, pluresque vno die leucas emetiebatur. Multa perpessu grauia supra quam cuiquam credibile sit tolerauit, ad ipsorum commoda procuranda. Linguam ipsorum Bisayam excellenter calluit. Oratione assiduâ crebrisque pietatis exercitiis contra aduersa nitebatur, eaque ieiuniis et statis flagellationibus, variâque corporis maceratione constantissimo vitae tenore
page 078, image: s078seruatâ roborabat. Vilem se ipse habebat in omnibus: et qui valebat ingenio ac doctrinâ, facile se aliis submittebat, facile se patiebatur a quouis doceri, dissimulatâ quoad poterat suâ doctrinâ. Numquam indignari visus est, ne iis quidem qui sibi aduersabantur; numquam ob aduersa turbari, omnibus se mitem ac beneuolum exhibebat; omnibus concedebat vel infimis, idque etiam studiosius, quando aliis cum imperio praeerat, vt proinde nemo non libenter cum illo, et sub illo viueret. Nihil vnquam Moderatoribus proponebat difficultatis, quod in ipsorum imperatis exhauriendis experiretur, ratus sic perfectam constare obedientiam, praestareque vt ipsi aduertant aliquid sibi supra facultatem esse, quod ideo praestare nequiret, quam vt ipse suggereret. Tandem longo ac difficili morbo patienter tolerato, atque animo rite per sacramenta comparato sancte excessit e vita Alangalangae oppido Philippinarum die III. Decembris anni MDCXXIX. aetatis LVII. Scripsit Lingua Bisaya, cuius in Philippinis Insulis vsus est, stylo eleganti magno Nostrorum et Indigenarum commodo,
Tractatus varios de nostraefidei mysteriis, tomis VII. comprehensos.
Doctrinam Christianam Roberti Bellarmini in eamdem Linguam transtulit. Manilae apud Emanuelem Gomez MDCX. in 8.
CLAROMONTANVM COLLEGIVM, quod Parisiis in Galliâ est edidit
Triumphum de Rupellâ captâ a Ludouico XIII. Rege Christianissimo.
CLAVDIVS D'ALLARD natione Gallus, patriâ Lugdunensis, transtulit Gallice ex Hispanico
Tractatum de grauitate peccati mortalis P. Roderici.
CLAVDIVS AOVAVIVA, natione Italus, patriâ Neapolitanus, filius Ducis Atrij, in ipso aetatis flore XXV. annos natus cum politioribus litteris esset excultus, et Sanctorum Patrum lectione instructus, et Pio V. Pontifici Maximo a Cubiculo gratissimus, res suas saeculum habere iussit, et omnia illius ornamenta, opes, dignitates (quae propter summam Claudij nobibilitatem, modestiam, ingenium, et Principis gratiam, ipsi non dubiâ spe proponebantur) tamquam stercus arbitratus, nudus ad Christi nudi crucem confugit, et Nostris addictus est Romae anno salutis MDLXVII. die XXII. Iulij in ipsis feriis B. Magdalenae. Deinde positis Religionis rudimentis, et grauioribus studiis confectis, tantus in Claudio enituit virtutis splendor, tanta grauitas morum, atque suauitas, tanta prudentia, vt Prouincia primum Neapolitana ipsi gubernanda demandaretur, postea etiam Romana. Quam Prouinciam dum optime administrat, in Comitiis quae habita sunt Romae anno Domini MDLXXXI. magnâ electorum consensione, in locum P. Euerardi Mercuriani Praeposui Generalis IV. vitâ functi suffectus est XIX. Februarij. Neque animos nostrorum Patrum, quo minus Claudium eligerent retardauit, aut illius aetas (nondum enim XL. annum attigerat) aut religionis temporis breuitas, vt Patribus et canitie et religioso senio venerandis ipsum praeferrent, et in eius humeros vniuersae Societatis per totum terrarum orbem propagatae onus imponerent. Nec eos fefellit euentus: nam ita hanc tantam, tamque laboriosam difficilemque Prouinciam sustinuit, vt siue prospera, siue aduersa spectes, quae ipso clauum tenente multa et varia Societati nostrae acciderunt, electum a Deo esse credas, vt laeta augeret, tristia minueret, et per dubias et turbulentas tempestates, Deo duce, nauem Societatis ad portum salutis dirigeret. Gubernationem Societatis ab ipso statim initio instituit, quae sanctos deceat, per vestigia spiritus, longe a rationibus saecularis politicae, quam adeo ipse oderat, vt omnino ferre non posset. Tanta fuit semper mentis et actionis omnis ingenuitate et candore, vt Hieronymus Natalis religiosâ vrbanitate monuerit eum, iam tum ad studia litterarum incumbentem, ne se vsque adeo totum impertiret Euangelicae columbae, quin partem quoque iustam serpenti daret, quam illi Christus sociarat. Et fecit omnino Claudius, ne prudentiae suae quidquam deesset serpentis, praeter calliditatis venenum. Immensi operis sit eius documenta prudentiae velle repraesentare. Accessit illi par constantia et animi magnitudo, quâ mature constituta tueretur, atque ad exitum per quaicumque difficultates adduceret, cuiuscumque tandem potentiae aduersarios nactus esset. Hinc factum vt cum V. et VI. Congregatio, nonnullorum studio instituisset censoriam prorsus inquisitionem in omnem eius administrationem, egregie constiterit (vel illis ipsis arbitris, qui aduersabantur,) eius integritas atque innocentia: quo tempore contigisse ferunt, vt per noctem oranti Deoque suam causam impensius commendanti Christus opem sponderet iis verbis: Noli timere, quia ego tecum sum. Addebat his virtutibus gubernationis infatigabilem laborandi solertiam, quâ recurrentes in orbem curas assiduus exhauriebat. Et integrum se tamen semper ad pietatis exercitia seruabat, quorum tractatione recreabat vires fatigatas. Eam pietatis perpetuam dulcedinem, quam nulla moles negotiorum obtunderet, nulla temporum varietas perturbaret, alebat continuls meditationibus, et Psalmodiae inprimis attentissimâ recitatione. Tanti erant sensus et impetus pij, vt cogeretur cos non raro magnis exclamationibus, suspiriisqueue, atque adeo lacrymis mitigare. Nulla maioris momenti negotia, nisi praeuiâ precatione, definiebat; idque studiosius agebat, cum de constituendis Superioribus deliberabat. Ferebatur
page 79, image: s079mollissimo affectu erga Christi Seruatoris humanitatem, vitae eius mortisque mysteria, eaque modis omnibus recolebat. Eumdem in Sacrâ Eucharistiâ religiosissime venerabatur. Beatam Virginem vt filius impense colebat; ad eius opem in priuatis, in publicis necessitatibus, nec frustra, confugiebat. Illi Societatem filij sui vnice commendabat, quam sciebat vnice cordi habere, quos filius diligeret: triplex illi donum per eam postulabat, summum candorem vitae; infimam animi demissionem; et studium diuinae gloriae proferendae flagrantissimum. Erga Angelos quoque et suum inprimis Tutelarem fuit impense obsequiosus. Inter Caelites praecipuo studio S. Bernardum colebat, eo maxime nomine, quod inter grauissimas curas, sensum fouisset tenerrimae pietatis; cuius ipse vestigia, si quis alius. pressit in hac laude. Demissione animi fuit insigni, et vt dona diuinitus accepta probe cognoscebat, ita suam in iis exercendis accusabat inertiam. Monitores quosuis benigne audiebat. In proclamatione suflragiorum, quibus electus est Generalis, cum primum suum nomen audiuit, admiratus, inconsultius id alicui ratus est excidisse: vbi iam saepius repeti vidit, indignatus est, quasi in re seriâ luderetur. Vbi vero aduertit iam tot se suffragiis peti, vt serius agi constaret, voluit suorum defectuum publicâ manifestatione Impetum votorum declinare: cumque interim rite electus fuisset, exiliit officij immemor, et pro se dicere cum instituisset, iussus est onus tacitus subire; quod ille tum quidem fecit, sed serio post non semel cogitauit de Magistratu deponendo, si quâ viâ patuisset. Archiepiscopatum Neapolitanum a Clemente VIII. ingestum constanter repudiauit. Vestes saepe resartas, raro et peraegre nouas admittebat. Culinae mensaeque obsequiis addicebat se subinde; rarius quam pro voto, sed vt Assistentium obsecundaret sententiae. Societatem tenerrime amabat vt matrem: eius nomen vbique praeferebat generi et sanguini suo; nec volebat priuatim amari ab iis, qui se Societati aduersarios profiterentur, aut aliquod ab illis beneficium admittere, seorsim a Societate. Eam ipse fouit, prouexit, stabiliuit, optimis Institutis exornauit. Affecta aetate, et obnoxia morbis saepe mori optauit, ne quid sua caussâ damni caperet Societas. Omnes vrgebat vias, incitando, conniuendoque in tempore, vt Sociorum virtutem ad absolutam perfectionem magnis augmentis proueheret, quam potissimam sui muneris partem esse intelligebat. Benignissimâ misericordia erat in pauperes, ac miseros, quam lacrymis, et collato, quoad poterat, subsidio testabatur: in vno hoc negotio facilis decipi, qui erat in omnibus circumspectissimus. Tempore difficilioris annonae, liberalius eleemosynas distribui iubebat, et peculiarem quoque agrum in vsus pauperum conseri ab Romanis Collegis mandauit. Salutis hominum studio, et in mediam pestem se dari Neapoli voluit; et in Angliam mitti, cum Romanam Prouinciam gubernaret, ardentissime postulauit. Compensauit autem factus Generalis iacturam operae suae; immisitque Socios Byzantium, Chium, Cretam, Angliam, Scotiam, Hiberniam, Pannoniam, Daciam, Moldauiam, Saxoniam, Batauiam, Mogorem, et alias nationes. In summa non facile reperias in quem tot fortunae bona, atque naturae confluxerint, tot etiam ac tam diuersae inter sese virtutes. Primaria nobilitas, et per humanos honores diu exercita; constitutio naturae pulcherrima; immensum ac volucre ingenium; iudicium peracre, certum semperque rectitudini mancipatum; memoria facilis, tenaxqueue: morum ingenuitas integritati par; sermo suauitatis et sapientiae sapore condîtus; viuendi agendique modus virtute ac potissimum tenerrima in Deum pietate finitus: nimirum in eo eximia sanctitas, et in rebus gerendis exquisita prudentia, raro exemplo, coiêre. Visus aliquando a S. Philippo Nerio est multo lumine corruscare; ab aliis totam inter orandum semihoram sublimis pendere conspectus est: non paucos a corporis languoribus momento absoluisse compertum est. Cum vitae sibi periculum in extremo morbo imminere persensit, animo vultuque praeter solitum sereno; Gratias Deo, inquit, qui facit de tenebris lucem splendescere et de morte vitam suauissime rependit. Mox ad Robertum Cardinalem Bellarminum, qui mortem illi denunciarat imminentem, conuersus, Mori non timeo, inquit, nec viuere erubesco, quia bonum Dominum habemus. Sacramentis deinde recreatus, et acceptâ a Pontifice benedictione, qui magni viri iacturam ab Ecclesiâ fieri dicebat, decessit die XXXI. Ianuarij anni MD CXV. aetatis LXXII. cum Societatem gubernasset annis XXXIV, funus magno Dynastarum, Religiosorumque frequentiâ celebratum est, et incredibili multitudinis concursu, omnibus ad osculum manus, rosariorum contactum, florum aspersionem, et reliquiarum praedam se inuicem comprimentibus: tantâ fuit apud omnes opinione sanctitatis. Enimuero Bambergensis Antistes, Princeps clarus laude prudentiae, simul atque obiisse Claudium intellexit, pileolum eius, quem secum ab Vrbe retulerat, iussit in suum sacrarium inferri, atque ad venerationem cum aliorum Caelitum exuuiis coniungi. Scripsit Claudius, quamuis negotiorum fluctibus pene obrutus quae ad eius gubernationem maxime pertinebant,
Epistolas XVI. bene longas et non minus religiosas et eruditas ad vniuersam Societatem et ad Superiores.
I. De felici progressu Societatis XXVIII. Iunij MDLXXXI.
II. De renouatione spiritus XXIX. Septembris MDLXXXIII.
page 80, image: s080
III. De Studio Perfectionis et caritate fraternâ XIX. Maij MDLXXXVI.
IV. De mediis ad conseruandam Societatem XXVIII. Martij MDLXXXVII.
V. Quis sit Orationis et poenitentiarum vsus in Societate iuxta nostrum Institutum. VIII. Maij MDXC.
VI. Define Missionum Orientalium XII. Ianuarij MDXC.
VII. De Iubilaeo et Missionibus XII. Maij MDXC.
VIII. De feruore et zelo Missionum I. Augusti MDXCIV.
IX. De Modo instituendarum Missionum XII. Maij MDXCIX.
X. De vsu Exercitiorum Spiritualium XIV. Augusti MDXCIX.
XI. De formandis, ac bene Instituendis nostris Concionatoribus XIV. Augusti MDXCIX.
XII. De recursu ad Deum in tribulationibus ac persecutionibus XXIX. Iulij MDCII.
XIII. De renouatione spiritus, et correspondentiâ cum Deo XXIV. Iunij MDCIV.
XIV. De Sollicitudine et vigilantiâ Superiorum erga subditos XX. Augusti MDCIV.
XV. De officij Diuini recitatione, ac celebratione Missae XXIV. Nouembris MDCXII.
XVI. Monita formandis Concionatoribus accommodata XXVIII. Maij MDCXIII.
Haec series Epistolarum Claudij, quas referre volui, tanquam non omnibus notas et obuias. Exstant tum seorsim saepius impressae, tum postremo in Collegio Romano Societatis Iesu anno MDCXV. cum reliquis aliorum Generalium Epistolis. Scripsit idem
Industrias pro Superioribus Societatis ad curandos animae morbos.
Directorium Exercitiorum Spiritualium B. P. N. Ignatij.
Rationem atque Institutionem Studiorum Societatis Iesu. Quae duo quamuis ab illo scripta non sint, sunt tamen eius auctoritate confecta, eius curâ et recognitione perfecta. Denique impressae sunt post eius mortem scriptae subcesiuis horis
Meditationes in Psalmum XLIV. et CXVIII. pietatis sensu plenissimo delibutae. Romae apud Bartholomaeum Zannettum MDCXV. in 12.
Edita postremo est cum aliis eiusdem argumenti vna ipsius
Oratio de Passione Domini, quam anno MDL XXIII. dixit coram Gregorio XIII. P. M. Romae MDCXL. in 12.
CLAVDIVS BILANCETTVS, Italus, transtulit e Latino Surij in Italicum
Vitam S. Elzearij Comitis Ariani, additis suis digressionibus, Pragae apud Ioannem Sciumanum MDXCII. in 4.
CLAVDIVS BORCIER, natione Lotharingus, patriâ Nouocastrensis, in Dioecesi Tullensi anno MDCIV. Societatem amplexus, in quâ Philosophiam et Moralem Theologiam docuit, et quatuor solennia vota nuncupauit anno MDC. XXII. Nobilissimum apud Rhemenses S. Remigij Monasterium, cui prae ceteris a Leone IX. concessum est, vt septem in perpetuum Religiosi Cardinalium nomen et dignitatem obtinerent, suis consiliis et hortationibus in pristinum nitorem reuocauit. Tanta erat in tractandis Religiosorum externorum animis industria. Obiit Mussiponti anno Christi MDCXXXII. suo vero XLVIII. Scripsit Gallice
Coronam Stellarum duodecim Carolopoli apud Hubertum Radulphum in 12.
CLAVDIVS CLEMENS, Gallus, Sequanus, Ornaci in Comitatu Burgundiae natus, dum Vesuntione adolescens Rhetoricae studeret admissus est in Societatem anno MDCXII. cum ipse haberet aetatis XVI. Tirocinium Auenione posuit; ibi ac Lugduni Philosophiam audiuit. Rhetoricam tum alibi tum apud suos Sequanos Dolae diu docuit. Nunc Madriti degit, Regius Professor eruditionis in Collegio Imperiali. Rogatu perillustrium Canonicorum et Comitum Lugdunensium edita est
Oratio de Christianâ simul et humanâ Maiestate Ecclesiae Lugdunensis, quam in solenni studiorum instauratione, anno MDCXXIII. pronunciauit. Item
Vita Clementis IV. Pontificis Maximi, cui accessit
Rodulphi de Cheuriers Episcopi Ebroicensis et Cardinalis Albani gentilitius splendor et obitorum munerum ac legationum amplitudo. Lugduni apud Io: Iuelleron MDCXXIII. in 12. Item Gallice
Descriptio eorum quae facta sunt in nostro Lugdunensi Collegio, primo ingressu solenni Ludouici XIII. Regis Christianissimi, et Reginae vxoris.
Programma, inscriptum, Isagoge ad politiorem litteraturam: quod auctum postea diuisit bifariam, inscribiturque, alterum Axiomata Philosophica, ad comparandam sibi et tradendam aliis amoeniorem eruditionem: alterum Introductio compendiaria ad Eloquentiam.
Prodiit demum eiusdem iustum volumen in IV. libros distributum cui titulus est
Musaei, siue Bibliothecae exstructio, instructio, curae, vsus. Attexit illi accuratam descriptionem Regiae Bibliothecae S. Laurentij in Escuriali, et Paraenesim ad studiosam iuuentutem. Lugduni per Iacobum Prost MDCXXXV. in 4.
Machiauellismus iugulatus a Christiana sapientiae Hispanica et Austriaca, dissertatio Christiano-Politica. Compluti apud Antonium Vasquez, alterâ editione auctiore MDCXXXVII.
Molitur denique opus bene magnum
De Gentilitiis, symbolis ac tesseris, et re scutariâ. Alia quaedam eius exstant, quae nonnulli vsurpata suo ipsorum nomine publicarunt.
CLAVDIVS DASOVEIVS, natione Belga patriâ Audomaropolitanus, Theologus, rarâ Graecarum litterarum peritiâ, ad quem exstat Epistola
page 81, image: s081Iusti LipsI LXII. Centuriae I. ad Belgas. Vertit e Graeco sermone
Basilij Seleuciensis Episcopi Orationes XL. Notisque eruditis illustrauit. Typis Commelinianis MDCIV. in 4. habenturque tomo v. Bibliothecae magnae Patrum, parte III. Edidit praeterea
Notas vberes in Q. Calabri [gap: Greek word(s)] , et Cointhi Smyrnaei [gap: Greek word(s)] . Francofurti apud Aubrios MDCXIV. in 8.
Commentarios in Silium Italicum. Parisiis MDCXVIII. in 4.
Scutum duplex pro Iusto Lipsio et B. Virgine in Aspricolle contra Agricolam Thiacum. Duaci typis Ioannis Bogardi MDCX. in 8.
CLAVDIVS IAIVS, natione Allobrox, patriâ Gebennensis, vnus ex x. primis Patribus Societatis, qui et Angelus Dei, et Pater, Patronusque Catholicorum vulgo nominatus est, et a Petro Canisio Germaniae Apostolus appellatus. Is enim in amplificandâ propugnandâqueue Religione Catholicâ apud Italos et Bauaros, Sueuos, ceterosque Germanos magnopere laborauit. Is in Augustano aliisque Comitiis pro Ecclesiâ Sanctâ Romana, ingenti Catholicorum bono strenue fortiterque se gessit; multum siue apud humanarum siue diuinarum rerum potentes auctoritate valens et gratiâ. Is in Tridentinâ Synodo Episcopi Augustani Othonis Cardinalis Truchsesij locum personamque summâ cum dignitate et commendatione sapientiae sustinuit. Is haereticorum contra mendacia eo vsque restitit ac repugnauit, vt eius illi admiratione doctrinae, in Saxoniam ad ineundum cum suis Magistris, Ministrisue certamen importunis eum precibus inuitarent: quo tamen ille, Viennensi fundando Collegio, cui praeerat, implicatus, constrictusqueue, concedere pro voluntate non potuit. Is Catholicos apud Germanos, Societatis nomen, originem, progressionem eâ dicendi prudentiâ, facultateque persecutus est, vt eorum sibi animos voluntatesque conciliarit, et ad ipsius Societatis vsus adiunxerit. Vir fuit facillimis naturae moribus, ore iucundus atque hilaris, grauitate comite suae personae consentaneâ, patientiâ paupertatis ornatus, quamuis in vsu frequenti Magnatum detrito vilique culta spectandus; nec quidquam admittens, etiamsi multa illi deferrent, quo decora suae paupertatis minueret. Domi suos mirâ dexteritate et suauitate, sed cui iusta non deesset auctoritas, gubernabat, quos vt exemplo ad omnes humilitatis partes excitaret ad abiectissima sese officia crebro dimittebat. Studio meditationis et precationis excelluit; praeterque alia singulis diebus tum caput e ceterâ Christi vitâ, pro tempore quod repraesentabat Ecclesia, tum vnum e sacris cruciatibus retractabat. Ex quo tanta eius extitit caritas et propensio voluntatis ad iuuandos mortales, pro quibus filium Dei homine m factum, et cruci fuisse suffixum recolebat, vt ab orationis deliciis ad eorum vulnera circumliganda descendere non abnueret; et ab eorum consuetudine vicissim ad orationis exercitium repetendum aestuaret. Solitum aiunt cum interruptâ precatione vocaretur ad opem alicui impendendam, Deo dicere, Domine Iesu patientiam habe, quia vocor ad exercendum opus tuae caritatis erga animas tuo pretioso Sanguine redemptas; at cum opus istud, te iuuante perfecero redibo cum fenore, et omnia reddam tibi. Tenax temporis atque parcus, mirâ id subtilitate partitus in vitae quotidianae functiones, mirâ praescriptum constantiâ tenebat. Moderatus in congressu, atque in omni actione modestus nihil in eo insolens, nihil arrogans, nihil elatum. Admirabilem eius doctrinam, iurisque omnis diuini et humani sapientiam, ea morum integritas, et comitas sermonis, ac praestantissimum sanctae conuersationis donum ita nobilitabat, vt in omnium animos suauissime influeret, nec heterodoxis minus quam Catholicis esset gratiosus, multique ex ipsius consuetudine in Orthodoxâ fide mirifice confirmarentur. Rex certe Romanorum Ferdinandus Caroli V. Caesaris frater ab eo diuelli vix posse videbatur; longas persaepe cum illo priuatim horas traducebat; saepe redux a venatione deflectebat de viâ ad Collegium, eumque familiariter salutabat. In disputationibus eâ erat vi atque modestiâ, vt, cum aduersariorum errores conficeret, nihil laederet voluntates. Docendi ratio in scholis, plana, distincta, firma. Grauissimas de Iustificatione, de Praedestinatione, de fide et operibus quaestiones, et Id genus iis necessarias locis atque temporibus facilitate et felicitate maximâ euoluebat. Quae res omnium animos rapiebat in admirationem. Hinc ad ipsum audiendum, dum publice praelegebat, magna semper corona doctissimorum hominum, Antistitum etiam atque Episcoporum conueniebat; quorum sitis cum exsaturari non posset breuitate lectionis, priuatim ad ipsius aedes ventitabant, vt de suis difficultatibus cum eo conferrent; ipse vero omnium interrogationibus ita faciebat satis, neminem vtieiunum a se vnquam dimitteret. Tergestinum Episcopatum ab Rege Ferdinando magnâ contentione oblatum, tantâ constantiâ reiecit, vt quamdiu subeundi tanti oneris metu suspensus incertusque fuit in perpetuo quasi luctu, lamentisque iacuerit: quâ deinde sollicitudine releuatus, ad pristinam hilaritatem iucunditatemque se retulit. Viennensem quoque Ecclesiam illi ab Rege fuisse obtrusam, auctorem locupletem habeo; verum illum maluisse in humili gradu Deo per Socretatis officia seruire, quam in sublimiore loco salutis adire discrimen. Anno MDLI. exeunte Iunio Viennam Austriae, missu S. Ignatij e Bauariâ venit, ad exordia Collegij, quod in eâ vrbe Ferdinandus Rex moliebatur fundare. Epistolam Pauli ad Romanos publice suscepit explanandam,
page 82, image: s082et cetera Societatis munia strenue quoque administrabat: donec VIII. Idus Augusti MDLII. non diuturno illo quidem, grauique morbo, sed summo languore confectus, acpotius continenti opera, zeloque domus Dei consumptus, sacramentis rite nouissimis communitus aeque carus domesticis et externis praenunciatâ vni Sociorum suâ morte, in caelum abiit, vt eximia eius virtus et spectata vulgo sanctitas pollicetur. Quantâ beneuolentiâ Viennensis eum prosequeretur Academia, moeror et amplitudo funeris indicauit, quo ad eius cohonestandas exequias vniuersa conuenit. Insigni ea pompa Franciscanos apud Patres in templum S. Nicolai (nam ibi tunc degebant) elatus est, et multis lacrymis decoratus, nobili comitante Doctorum coronâ, et flore ipso Academiae iuuentutis. Habita est a Petro Canisio ad vniuersam illam concionem, de ipsius defunctivitâ sanctissime actâ, non minus pia quam erudita panegyris. Cadauer in templi medio inhumatum est, nullo ad posteritatem vnde posset inueniri, monimento relicto. Ingolstadiensis Academia vbi Iaius aliquando docuerat, inter cetera Theologorum monumenta, quae ibi in Theologiae Scholâ visuntur hoc illi, nomine IESV pro insignibus picto elogium posuit:
Claudius Iaius Sabaudus, Theologus Doctor, et Professor Societatis vir placidissimorum morum, et qui doctrinam cum pietate perpetuo coniunxit. Hic si quispiam alius in hac scholâ, sanctitatis opinionem apud summos, medios, Infimos sibi comparauit; cunctis aeque carus et salutaris: qui etiam ex primâ decade fuit eorum qui sanctae Societatis Iesu Fundatores exstiterunt. Hinc euocatus Viennam Austriae, ad ea, quae semper in pectore tenuit, et ob oculos habuit, aeterna migrauit gaudia anno MDLII. Editum est opusculum vnum quod post se reliquerat, hoc titulo
Speculum Praesulis, ex S. Scripturae, Canonum et Doctorum verbis, ad Ottonem Cardinalem Truchsesium Episcopum Augustanum. Ingolstadij MDCXV. in 4.
CLAVDIVS RICARDVS, Gallus e Comitatu Burgundiae, domo Ornacensis, adolescens XVII. annorum in Societatem Romae admissus est, vnde peracto Tirocinio, et Humanioribus ac Philosophicis disciplinis excultus Turnonem missus est ad studia Theologiae; ibidemque Sacram Linguam et Mathematicam publice docuit: quam subinde Lugduni septennio toto cum plausu professus est. Tandem impetratâ quam diu ambiuerat, missione in Sinas, dum Madrito transit in Lusitaniam, ibi conscensurus a Rege Catholico Philippo IV. detentus est, vt in recenti quam instituerat Academiâ publice Mathesim explicaret. Paratos habet, sed quos nondum inducit in animum edere
Commentarios de vniuersâ Mathesi.
Edet autem propediem
Sphaeram Geometricam.
Eius est, licet suppresso nomine vulgatus
Ordo nouus, et reliquis facilior, Tabularum Sinuum tangentium.
CLAVDIVS SVFFRENVS, natione Gallus, Aquis-Sextiis natus, anno MDLXXIV. in Societatem MDXCII. ingressus, multis in ea annis Humaniores litteras, Philosophiam ac Theologiam professus, magni zeli et eruditionis operarius, non multo postquam Aquis Collegium Societati posuit et rexit, in Missione Foroliuiensi diem suum obiit. Edidit Gallice
Librum contra Ministrum Petit, cui vulpeculae nomen sacit.
CLAVDIVS TIPHANVS, natione Gallus, patriâ Parisiensis, natus anno MDLXXI. in Societatem ingressus MDXCIII. ac XV. post anno quatuor vota solenni nuncupatione professus, et Philosophiam ac Theologiam pluribus annis docuit, eiusdemque Lauream Doctoralem accepit. Rexit Collegia Remense, Mussipontanum, Metense, Flexiense; demum Academiae Mussipontanae Cancellarius fuit. Scripsit Gallico idiomate
Monitionem ad Haereticos Metenses de Paulo Ferrio Ministro. Mussiponti apud Melchiorem Bernardum MDCXVIII. in 8. Latine vero
Declarationem ac defensionem Scholasticae Doctrinae Sanctorum Patrum et Doctoris Angelici, de Hypostasi et Persona ad illustranda mysteria SS. Trinitatis et Incarnationis. Mussiponti typis Philippi Vincentij MDCXXXIV. in 4.
COLONIENSE COLLEGIVM, in Germania Rheno impositum, edidit in lucem
Simonis Sacerdotis magni antitypum, Franciscum Mariam Macchiauellum Episcopum Ferrariensem in eius Collegij Templo consecratum. MDCXXXIX. in 4.
CONIMBRICENSE COLLEGIVM, quod celeberrimum est in Lusitaniâ, cui doctissimus vir Martinus ab Azpilcueta Nauarrus dedicauit Relectionem suam in C. Ita quorumdam de Iudaeis, et mirificis illud laudibus extollit. Edidit
Commentarios in libros Aristotelis Physicorum, De Caelo, Meteororum, Ethicorum, Paruorum Naturalium, De Generatione et Corruptione et de Anima. Editos nomine Cursus Conimbricensis: eorum auctor est Emmanuel Goes. Cum autem eiusdem Collegij nomine prodiissent ex Bibliopoleio Frobeniano anno MDCIV. Supposititij Commentarij in vniuersam Aristotelis Logicam, indigna tali parente proles, illis abolendis edidit idem Collegium alios genuinos
Commentarios in Logicam Aristotelis, Saepe recusos, quorum Auctor est Sebastianus Contus.
CONRARDVS VETTER, natione Germanus, gente Sueuus domo Egensis, in Societatem iam
page 83, image: s083Sacerdos adlectus est anno MDLXXVI. atque in eadem gradum Coadiutoris Spiritualis obtinuit. Ratisbonae in Cathedrali pulpito annis aliquot concionatus est, eâ vi et gratiâ, vt haereticorum iuxta et Catholicorum magnum ad se numerum traheret. Tullius linguae suae, et flagellum haereticorum, quibus ob varios praesertim libros, seu ingenio natos, seu de Latino in vernaculum translatos, grauis quoad vixit fuit. Viris Principibus longe erat acceptissimus, a quibus etiam in supremâ valetudine saepius est visitatus. Decessit demum die XI. Octobris, anno MDCXXII. aetatis LXXVI. vitae magis quam laborum satur, in Collegio Monacensi. Vertit in Germanicum
Martyrologium Romanum.
Decem Rationes Edmundi Campiani.
Vitas S. Ignatij, B. Francisci Borgiae, Iosephi Anchietae.
Historias de Monasteriis Monialium S. Benedicti, Rigae, et S. Clarae Norimbergae. Ingolstadij typis Ederianis MDCXIV. in 4.
Meditationes Diaz pro flagellantibus se die Veneris Sancto.
Sebastiani Heissij Censuram de Articulis Hailbrunneri.
Purgatorium Lutheranorum MD CXII.
Tres eiusdem Quaestiones MDCXII.
Martini Beram Tractatum de Concionibus Caluinistarum.
Iacobi Gretseri de Ecclesiasticis processionibus lib. II. MDCXII.
De Voluntariâ flagellorum cruce lib. III. MDC. XII.
Apologia pro libris de Disciplinis.
Murices Catholicae et Germanicae antiquitatis.
Relationem de Iesuitarum Studiis abstrusioribus.
Furias Praedicantium Augustanorum ob refutatam Relationem Cambilhouicam.
Easdem repetitas et denuo castigatas MDCXII.
Lixiuium pro abluendo malesano capite Anonyrni Ministri, caedem Henrici IV. Regis Galliae in Iesuit as conferentis.
Apologiam contra Ioannem Cambilhouen.
De Mortificatione libros III.
Castigationem impudentissimi libelli aduersus Cardinalem Bellarminum conficti. Ingolstadij MDCXV.
Adami Tanneri amuletum Castrense.
Hieremiae Drexelij Horologium Angeli Tutelaris.
Petri Canisij Catechismum Rhytmo.
Ioannis Trit hemij Cursum, id est, Horas S. Annae.
Ioannis Reihingi Muros Ciuitatis Sanctae Ierusalem MDCXV.
Ioannis Bithorij Gersonis Hansonij Tractatus varios de honore et rebus fidei. MDCXIV.
Extremum Iudicium Lutheranorum MDCXII.
Relationem Colloquij inter Principes Vaudemontium et Badensem. MDCXIV. Scripsit autem ex ingenio
De Sancto Missae Sacrificio.
Viginti quatuor nouos terribiles, impios errores recens Reformatorum Christianorum, de Morte et Passione Christi. Ingolstadij MDXCI. in 4.
Responsionem ad Andreae Schmidelini libellum expostulatorium.
Valete omnium Haeresiarcharum. Ingolstadij MDXCI.
Colloquium duorum Praedicantium super innocente Luthero.
Lutherum innocentem, veracem, etc. Ingolstadij MDC.
Manifestam demonstrationem de casto Luthero, contra Philippum Hailbrunnerum Ibidem MDC.
Confractionem Speculi Iesuitici a Praedicantibus editi. Ingolstadij MDCI.
Refutationem contra Hailbrunnerum, cum breui relatione Ioannis Decumani de Disputatione Ratisbenensi. Ingolstadij MDCIII.
Palmodiam et publicam protestationem, quod in XV. libellis qui Innocens Lutherus inscribuntur, auctor Luthero iniuriam fecerit.
Antiquam pietatem Catholicam, et CCC. Salutationes ad IESVM Christum. Ingolstadij MDCXIX. et plura alia omnia Germanice.
CONSTANTIVS PVLCHARELLVS, natione Italus, patriâ Massalubrensis, non procul Neapoli, adolescens in Societatem venit, in quâ plus annis XXV. vixit, et quartum Romano Pontifici votum fecit. Omnes in eâ scientias felicissime complexus est; sed infirmitate valetudinis ab exercendis grauioribus impeditus, Humanioribus sesead naturae leuamen impendit, in quibus inexhaustâ ingenij foecunditate, Graece, Latineque apprime fuit eruditus. Ceterum vir fuit apprime religiosus, seu interiorem animi constitutionem, seu exteriorem corporis habitum spectes. Nullum in eo vestigium contumaciae, nullum fastus aut arrogantiae. Neminem aliquando verbo acerbiore perstrinxit. Tulit diuturnum morbum perinde diuturnâ patientiâ. Etenim vno alteroue post anno quam nostrae militiae Sacramento rogatus esset e pectore tantam eiecit sanguinis vim vt reliquo vitae tempore ex difficillimo morbo sese expedire numquam potuerit. Et cum tantis difficultatibus subiectus esset, nihilominus tamen litteras Humaniores octo annis accurate docuit. Sed numquam eius constantia clarius eluxit; quam illo triennio integro, priusquam naturae concederet: nam cum infrequentius a Sociis, iusto contagionis metu, inuiseretur, ita suam illam solitudinem aequanimiter tulit; vt nemo illum vultuosum, nemo minus serenum aut laetum aduerteret. Opportuna autem saluti remedia idcirco non procurabat quod diceret ea sibi minime deberi. Interim cursum suum habuere consuetae corporis macerationes, ita vt nullum pene asperitatis genus praetermitteret, a quo temperaret. Cineralia quippe ieiunia, quaeque reliquum intercurrunt annum affecto corpusculo perseueranter obseruauit:
page 84, image: s084humo nuda cubitare; informe lignum pro puluillo capiti supponere, familiarissimum ei erat: et quae duo non parum vtique caelestem ei gloriam accumularunt in tantâ conflictatione malorum diuinam quotidie rem fecit, et statem Orationis tempus aut expleuit semper, aut extraxit longius. Longâ demum phtysi consumptus obiit Neapoli die XIII. Ianuarij, anno Domini MDCX. aetatis suae XLI. Scripsit varia Poemata nitidissimo stylo, quibus vno volumine comprehensis, qui ea post ipsius mortem collecta ediderunt, titulum fecerunt
Carminum libri V. Quibus accessit
Dialogus de Vitiis Senectutis; et
Iliados Homericae libri II. Heroico carmine Latine redditi. Neapoli apud Tarquinium Longum MDCXVIII. in 8.
CONSTANTINVS SYRVVID, natione Lithuanus, multis annis Sacram Scripturam tum in pulpito, tum in cathedrâ explicuit. Scripsit idiomate Polonico et Lithuanico
Puncta in totius anni Dominicas. MDCXXIX.
Dictionarium Latino-Polono-Lithuanicum.
Clauim Linguae Lithuanicae.
CORNELIVS CROCVS, natione Belga, patriâ Amstelrodamensis, honestis parentibus natus, litteras Humaniores Louanij puer excoluit, Eloquentiam ab Hadriano Barlando Rhetore audiuit; Graecas ipse litteras etiam adiunxit. Decursis tandem Theologiae spatiis Sacris initiatus Ordinibus ludum in patriâ litterarium aperuit, quo iuuentutem illam optimis simul disciplinis ac moribus iam inde a teneris imbueret, atque in auitâ religione contineret; quippe cum iam sensim per Batauiam labes Haereticorum serperet, cui semina iecerant praua Erasmi Colloquia: Nihil sinebat ex Veterum libris parum pudicum, vel ad oculos adolescentium, vel ad aures accidere. Corruptores Religionis et detestabatur grauissime, et insectabatur acerrime; nullumque non subibat laborem, nihil non moliebatur vt eos refelleret confirmaretque Catholicos. Diuinum etiam cultum, venerationem praesertim augustissimae Eucharistiae perstudiose tuebatur. Et habebant curae eius momentum ingens et exitum peroptatum, quod innocens vita grauissimi Sacerdotis, claris perpetuisque exemplis cum praeibat tum sequebatur Seduli studia monitoris. Ad initia Conimbricensis Academiae, cum ab Lusitano Rege magnis honorum inuitaretur illecebris, suo omni commodo ac splendori, vetulae parentis caritatem antetulit. Quae vbi Octogenaria composita est, quinquagenarius ipse humana fastidiens, anhelans caelestia perfectae amore virtutis, Romanum iter pedes aggreditur. Nimirum cum esset ingratum expertus Magistratum in patriâ, indignans, nonnumquam Scipionis illud Africani in ore habebat: Ingrata patria, ossa non leges mea. Parisios cum venisset Sociis hortantibus, vt Autumni mitiora exspectaret tempora; Nolite, inquiebat, fratres, nolite retardare peregrinationem meam. Dominus Dux mihi et Socius erit, cuius gloriae modicum hunc laborem capesso: spero et mihi, quamuis nona hora accedam, reddendum denarium. Romam igitur magno labore venit, saeuientis aestus incommoda nihil formidans; et in Societatem ab S. Ignatio Patriarchâ admissus, vitam omnem Confessione accuratissinâ recognouit. Ac subinde, quod noxio anni tempore vrbem inierat, morbo correptus, paucisque diebus consumptus est. Vir singularis humilitatis atque modestiae, praeclarisque naturae, ac Dei donis ornatus. Obiit in Romana Domo anno MDL. Composuit
Grammaticam, vt amoueret a ludo quam impius Melanchthon ediderat. Item
Colloquiorum puerilium formas. Vt impias Erasmi excuteret e manibus. Antuerpiae apud Hillenium MDXXXV. in 8. et alibi.
Sordidorum verborum sarraginem, seu, Limam barbariei. Antuerpiae MDCXIII. varie editam.
Iosephum Castum, Comoediam, opposuit Eunucho Terentianae. Parisiis apud Wechelum, Antuerpiae apud Steelsium MDLXVIII. in 8. Atque in his aliisque eius scriptis tantus nonnullis styli nitor visus est efflorescere, vt Adrianus Iunius in suâ Batauiâ non vereatur affirmare, omne Terentij myrotnecium, Ciceronisque arculas eum consumere adnixum. Sed his grauiora contra Sectarios molitus est, quos vna cum Alardo Amstelrodamo, cui familiaris fuit, oppugnauit. Natus enim videbatur, inquit idem Alardus, ad factionem, pestemque arrogantissimorum Sciolorum comprimendam. Scripsit igitur aduersus illos
De Vera Ecclesia, seu, de Notis et Signis Ecclesiae. Coloniae apud Gymnicum.
Epistolam de fide et operibus, ad Ioannem Sartorium fidei Orthodoxae desertorem. Antuerpiae MDXXXI.
Disputationem contra Anabaptistas. Ibidem MDXXXV.
Meditationes pias in Passionem Dominicam. Coloniae MDXXXII. Antuerpiae MDXXXV.
Orationem de Christi vitâ. Antuerpiae apud Steelsium MDXLVIII. in 8.
In Decalogum.
Pia Opuscula, precationes, Controuersa fidei, Philologica, Antuerpiae apud Iacobum Mesium MDCXII. simul vulgata sunt.
CORNELIVS CORNELII A LAPIDE, natione Belga, patriâ Eburo, Bucoldianus, honestis ortus parentibus a primo rationis vsu Deum colere coepit fide, spe, et charitate; adolescens se in Societatem dedit; in eâ ante iuuentutis egressum Sacerdos factus, quotidie sacram hostiam, ad vsque vitae extremum, quasi iuge sacrificium immolauit. Sacram Linguam Louanij, et Diuinas Litteras plus annis XX. publice docuit, vnde
page 85, image: s085Romam a Moderatoribus accersitus, easdem ibi summâ cum celebritate nominis complures annos interpretatus est, donec labori cedens totum se ad priuatam scriptionem conuertit; quo tempore quale instituerit vitae genus, nullis aptius quam ipsiusmet verbis explicuero; ea ipse cum Deo loquens ita concepit: Hosce meos labores et fructus, omnia studia, omnem doctrinam, omnem commentationem tuae gloriae, O Sacrosancta Trinitas, et Trina Vnitas consecraui, optauique vt omnis mea actio, omnis passio, totaque vita non esset aliud quam continua laus tua. Tu menti meae ab olim te reuelasti, vt te vnum aestimarem et quaererem, cetera omnia velut exilia, inania et fugacia flocci ducerem, et factidirem. Quocirca aulas et oras fugio; silentium et secessum mihi iucundum, aliisque non inutilem sequor, cum S. Basilio, Gregorio, Hieronymo, cuius sanctam Bethleem ab eo in Palaestina sollicite quaesitam ego Romae inueni. Olim iunior egi Martham, nunc in deuexâ aetate magis Magdalenam ago, et adamo, memor breuis aeui, memor Dei, memor instantis aeternitatis. Cellae (quae mihi sida amica, totâ terrâ est carior, adeoque caelum terrestre videtur) et silentij solius sum incola: cellicola et sacri musaei assecla, caelicola esse contendo. Sanctae contemplationis, lectionis, scriptionis otium, imo negotium persequor: Deo Vni et Trino, eius oraculis et inspirationibus excipiendis, meditandis, celebrandis incumbo: ad Christi pedes sedeo, vt ab ore eius pendulus verba vitae hauriam, quae deinde in alios effundam. Haec ille senex agebat, et diuturnae sanctitatis meritis cumulatus: nam ab ipso statim in Societatem ingressu, beatae aeternitatis perenni consideratione, ita est ad humanarum rerum contemptum, et caelestium desiderium incitatus, vt ex eo nihil aliud, praeter Christi perennem voluptatem, laudem et gloriam in vitâ et in morte, in tempore et in aeternitate intenderet; eam vnam celebrare et promouere omnibus votis et studiis omnibusque corporis et animae viribus intenderet et satageret. Nihil in hoc mundo a quoquam mortalium exspectaret, nihil desideraret. Hominum iudicia aut plausus non moraretur; soli Deo placere cupiens, et displicere timens. Hoc vnum spectaret, vnum hoc postularet, huc omnis eius lectio et scriptio, huc omnis labor desudaret, vt sanctum eius nomen sanctificaretur, eiusque sancta voluntas fieret sicut in caelo et in terrâ. Ardentissimum Martyrij subeundi desiderium ab ipso primo tirocinio diuinitus haustum adeo semper retinuit, vt omnibus votis eam sibi Lauream assidue efflagitaret. Eam pene iam manibus aliquando erat complexus anno MDCIV. cum degens apud Aedem Deiparae Aspricollensem miraculis illustrem haud Louanio procul, et aduentantes turmatim religionis caussâ mortales per confessiones, conciones, aliaque sacra officia adiuuaret, ab Hollandico equitatu improuiso in eam incurrente ipso festo Natiuitatis Deiparae die, cunctaque ferro et slamma vastante, circumseptus est, et tantum non captus et trucidatus. Verum Sacrosanctae Eucharistiae quam ex Aede sacrâ, ne ab Haereticis violaretur, efferebat, ac Deiparae quam voto nuncupato implorabat ope, periculum non sine miraculi opinione discussum est; ipse mirâ prouidentiâ seruatus incolumis. Ceterum quam numquam illi exciderit cupido Martyrij satis ea verba declarant, quibus sanctos IV. Prophetas, absoluto in eorum vaticinia commentario, ita compellat: O Prophetae Domini, fecistis me Prophetiae vestrae, et Doctoralis Laureae participem; facite quaeso et Martyrij, vt et ego veritatem quam a vobis hausi, aliosque docui, et conscripsi, sanguine meo obsignem. Nec enim ante perfectus et consummatus erit Doctoratus hic meus, nisi hoc sigillo pariter claudatur. a XXX. prope annis vobiscum et pro vobis lubens, volensque continuum subeo Martyrium Religiosae vitae, Martyrium aegritudinum, Martyrium studiorum et scriptionis; impetrate obsecro mihi pro coronide, et quartum Martyrium sanguinis. Exhausi pro vobis spiritus vitales et animales; exhauriam et sanguinem. Omnis laboris mei per totos annos exantlati, quo vos Dei gratiâ explicui, illustraui et nouo sermone loquentes et prophetantes effeci ac vobiscum quasi prophetaui vestrum mihi quasi Prophetae stipendium, Martyrium dico a Patre luminum aeque ac misericordiarum obtinete. Mox ad Beatissimam Dei Matrem conuersus, cui se suaque omnia deberet, a quâ fuisset indignus ad sanctam filij eius Societatem vocatus, in eâ miro modo directus, adiutus, instructus, Martyrij se per eam fieri compotem postulat: Deinde Dominum IESVM, amorem suum per Genitricis et Prophetarum promerita obnixe efflagitat ne inertem agat vitam, ne inertem in lecto mortem, sed ligno illatam aut ferro. Hic consentanea fuêre ceterarum ornamenta virtutum quae longius prosequi non est huius operae. Nihil illo videri potuit mitius, nihil modestius, nihil temperantius. Tam humili erat de se sensu in tanta doctrinae, atque omnis humanae diuinaeque sapientiae vastitate, vt affirmaret: Vere et in conscientiâ meâ, stultissimus virorum ego sum, et sapientia hominum nan est mecum: sum puer paruulus, nesciens introituni et exitum meum. Alibi quoque ita pronunciat. Iam pene a XL. annis sacro huic studio incumbo, a XXX. annis nihil aliud ago; quin et continuo sacras litteras doceo; et tamen sentio quam parum in eis profecerim. Religiosae seneritatis adeo tenax fuit, vt ne quid illa caperet suâ caussâ detrimenti nollet sibi quippiam eximium ad victum proponi, tametsi valetudine semper esset imbecillimâ, annis impeditâ studiis Ecclesiae Dei profuturis impensâ, nec posset edulia quae ceteris apponebantur conficere. Obedientia illi semper, et veritatis amor prae vitâ fuit. Hanc in omni scriptione primam habuit; illam vero ductricem ad proferendas scriptiones ad publicam lucem, quas alioquin fuerat aeterno damnaturus silentio. His ille studiis sanctimoniae intentus, cum LXX. superasset annos aetatis, debitum
page 86, image: s086tandem naturae soluit in Vrbe sanctâ, vbi semper optarat Sanctorum, ossibus sua miscere, die XII. Martij, anno MDCXXXVII. Cadauer auctoritate Maiorum proprio inclusum loculo, vt olim internosci posset, humatum est. Catalogus operum ipsius est, qui sequitur:
Commentaria in Pentateuchum Mosis. Antuerpiae apud Haeredes Martini Nutij et Ioannem Meursium MDCXVI. rursum MDCXXIII.
In Libros Iosue Iudicum, Ruth, Regum, Paralipomenon. Antuerpiae apud Ioannem Meursium MDCXLII.
In Libros Esdrae, Nehemiae, Tobiae, Iudith, Esther, Machabaeorum. Antuerpiae apud Ioannem Meursium sub praelo.
In Prouerbia Salomonis. Antuerpiae typis Nutianis, et Parisiis apud Cramoisy MDCXXXV.
In Ecclesiasten, Cantica, Sapientiam. Antuerpiae typis Nutianis MDCXXXVIII. et Lugduni.
In Ecclesiasticum. Antuerpiae typis Nutianis et Lugduni Landrianis MDCXXXIV. iterum Antuerpiae Meursianis MDCXLII.
In IV. Prophetas Maiores. Antuerpiae apud Martinum Nutium MDCXXII. et rursum MDC. XXV.
In XII. Prophetas Minores. Antuerpiae apud Martinum Nutium MDCXXV. et Lugduni apud Claudium Landry eodem anno.
In IV. Iesu Christi Euangelia. Antuerpiae apud Martinum Nutium MDCXXXVIII. et Lugduni apud Prost eodem anno.
In Acta Apostolorum. Antuerpiae apud Nutium et Lugduni apud Iacobum et Matthaeum Prost MDCXXVII.
In omnes Diui Pauli Apostoli Epistolas. Antuerpiae typis Nutianis et Meursianis MDCXIV. et MDC. XVII. et MDCXXII. et MDCXXVII. et MDCXXXV.
In Epistolas Canonicas. Antuerpiae et Lugduni typis iam dictis MDCXXVII.
In Apocalypsim S. Ioannis Apostoli. Ibidem MDC. XXVII.
Reliquit imperfecta
In Libros Iob et Psalmorum.
Prolixior aliquanto videri potui, sed hoc debui viro laudatissimo.
CORNELIVS PERDVCCIVS, natione Belga, patriâ Winocibergensis, in Societatem anno MDCXII. aetatis XIX. ingressus, Philosophiam aliquot annis in Academiâ Duacensi professus est. Scripsit Gallice
Accessum animae ad Deum per semitam considentiae.
COSMAS MAGALIANVS, natione Lusitanus, patriâ Bracarensis, vix XIV. annos natus Conimbricae pridie Nonas Iulij MDLXVI. ad Societatem singulari Dei beneficio adductus, diu Rhetoricam docuit, studiis praefuit; Quaestiones de Moribus X. annis explicauit; Sacram Scripturam Conimbricae interpretatus est, vir non virtute minus quam doctrinâ clarus. Cum fluctuaret animo, deberetne posterstatis iudicio suos labores committere, libellum vulgauit, quem per iocum scapham appellauit, quo periculum faceret: vt vidit ex voto succedere, maiora emisit. De viris illustribus Societatis scribere meditantem mors intercepit Conimbricae anno MDCXXIV. aetatis LXXIII. Societatis initae LVII. die IX. Octobris. Scripsit
Syluam Auctorum ad puerorum institutionem selectorum. Item
Commentarios in Canticum I. Mosis. Lugduni sumptibus Horatij Cardon MDCIX. in 4.
Operis Hierarchici, siue, de Ecclesiastico Principatu libros III. in quibus Epistolae III. Beati Pauli Apostoli, quae Pontificiae vocari solent, nempe II. ad Timotheum et I. ad Titum, Commentariis explicantur. Iisdem typis eodemque anno in 4.
Commentariorum in sacram Iosue historiam tomos II. Turnoni sumptibus Horatij Cardon MDC. XII. in fol.
Commentariorum in Mosis Cantica et Benedictiones Patriarcharum libros IV. Lugduni sumptibus Cardon MDCXIX. in fol.
Explanationes et Annotationes morales in Sacram Iudicum Historiam tom. I. qui complectitur VIII. priora capita. Lugduni sumptibus Iacobi Cardon et Petri Cauellat MDCXXVI. Scripsit praeterea
Iaponensis Catechismi tom. II. et
In Problemata Aristotelis, id quod in Commentariis Conimbricensibus exstat.
COSMAS SALHAVSER, natione Germanus, patriâ Nappurgensis, vertit e Latino Germanice
Labyrinthum Georgij Stengelij. Ingolstadij.
COSMVS ALAMANNIVS, natione Italus, patriâ Mediolanensis, filius Benedicti qui primus Nostros mediolani anno MDLXIV. suis tectis recepit; cuique a Deo id premij repensum est, vt quinque postea liberos eius omni re ornatissimos ad sui Numinis obsequia in Societatem vocaret. Vixit in eâ Cosmus ad aetatem vsque decrepitam. Obiit Mediolani XXIV. Maij, anno MDCXXXIV. ferunt eum supputato sanctorum numero, quotquot vnquam inuenire potuit, ne quem insalutatum relinqueret, semel minimum vnicuique Orationem Dominicam et Angelicam salutationem recitasse. Ipse est cui B. Aloysius Gonzaga paucis e Psalmo verbis explicatis moerorem animi detersit, vt lib. II. cap. XXII. vitae eius refertur. Vir fuit eximie doctus, et S. Thomae Aquinatis Doctoris Angelici adeo studiosus, vt in Theologiae tradendae curriculo ne latum vnguem ab eius doctrinâ discesserit; sed eius sententiam in quacumque quaestione propositâ secutus, quidquid ille probauit, approbarit; reprobarit quidquid ille reiecit. Cuius sui in sanctum Doctorem studij et obseruantiae voluit exstare specimen luculentum, quam contexuit
Summam totius Philosophiae, e D. Thomae Aquinatis
page 87, image: s087Doctoris Angelici doctrinâ, adductis ipsius sancti verbis, et locis vnde desumpta sunt ad oram adnotatis: Cuius
Pars prima, continet ea que sunt Logicae considerationis; excusa Ticini a Io: Bap. Rubeo MDC. XVIII.
Prima secundae partis continet octo libros de Physico Auditu. Papiae iisdem typis MDCXXII.
Secunda secundae partis, continet libros de Caelo et de Generatione et corruptione. Ibidem MDC. XXIII.
Tertia secundae partis continet libros de Animâ. Ibidem MDCXXIII.
Tertia pars continet Metaphysica. Ibidem MDC. XXIII. omnes tomi in 4. Recusa est haec eius summa nitidius auctiusque Parisiis.
Alia reliquit Opuscula Theologica quae lucem non aspexerunt.
COSMVS TVRRIANVS, natione Hispanus, patriâ Valentinus, probatae doctrinae Sacerdos; dubius ecquod vitae genus sequeretur, Nauigauit anno Christi MDXXXVIII. in eas, quae ad solis occasum sunt, Indias; vnde post aliquot annos Castellanorum classe conscensa Molucas in Insulas longo errore delatus, dum per Oceani blanda discrimina sequitur multo inferiora tot aerumnis et mortibus praemia, optimae suae sortis ignarus, ad Apostolici gradus excelsitatem ducebatur a Deo. Amboini in S. Franciscum Xauerium incidit anno MDXLVI. ex cuius conspectu eam pectore concepit flammam, vt animo sese totum ad mansura aeternaque animarum lucra transtulerit: et quamquam consilium in praesens omne reticuit, tamen mox vbi peruenit in Indiam, administrandae Paroeciarum Goanarum vni se strenue impendit, donec per Exercitia spiritualia tandem abstractus a seculo ad Societatem die XX. Martij MDXLVIII. suscipiente Xauerio accessit. A quo anno vertente in laponiam ductus, Congoximam primum, mox Firandum peruenit; quam ipse primum Ecclesiam nouelli et exigui gregis administrauit. Inde anno MDLI. Amanguccium ab Xauerio accersitus, illique praefectus Ecclesiae, praeclarum operae suae pretium tulit. Multa hominum millia, et, quod caput est, Bonzios aliquos ac nobiles, grauissimis disputationibus suos errores dedoctos in Christi ouile coegit. Hic concitatâ a Bonziorum nonnullis saeuâ tempestate, magnum capitis discrimen euasit: ab iratâ plebe contumeliis et probris affectus, ad caedem etiam quaesitus est. Nec facile deuitasset, nisi Deo inspirante Naetondoni opulentissimi Dynastae coniux eum in suam fidem atque tutelam receptum, in Coenobio primum, quodsuis sumptibus Bonziis extruxerat et alebat, deinde in posticis suarum aedium partibus occultasset. Hîc eius salutem et vitam, fideli adhibitâ ministrorum custodiâ, tamdiu texit, donec procella desaeuiret. Reducta serenitate ipse se Cosmus Ecclesiae procurandae reddidit, et a Xauerio Sociis, quos erat in Iaponiam submissurus, praepositus, rem Christianam egregie quinquennio promouit. Eo exacto, populus caede in Regem, flamma in vrbem grassatus, Bonzys saeuiendi in Cosmum opportunitatem fecit; quibus ipse rogatu Christianorum se tantisper subduxit, dum furore sedato ipsis redderetur. Profectus Bungum anno MDLVI. inde suos filios crebro per litteras inuisebat. Interim Bungenses cum Sociis labores et aerumnas sustinuit, versatus in periculis saepe, in mortibus frequenter, omni humanâ ope destitutus, sed diuinâ prolixe rectus, donec Rege eo ipso anno vim hostium superante, Ecclesia periculo exempta est. Hic Cosmus templo et domui Nosocomium adiunxit, et optimis legibus in corporum et animarum commodum temperauit; ex quo dum medicamenta distrahuntur, etiam in Gentiles, magna illorum, quos tanta caritas illexit, facta est ad Ecclesiam accessio. Prouidit insuper iis qui propter fidem erant extorres, ne quid deesset ad victum. Scholam erudiendis pueris atque a Bonziorum institutione abstrahendis aperuit: feminam obsessam a daemone, qui saeuissime eam diuexabat, dum sacro lauacro ringit, ab impuro hospite liberauit. Post sexennium apud Funayenses haec inter pietatis opera positum, Omuram ab Rege inuitatus anno MDLXII. abscessit, tanto cum filiorum dolore, vt manus illi pedesque dissuauiati, multis eum lacrymis prosequerentur. Multa in eo itinere perpessus est aspera, ob viae ineptiam, et aetatis eius ac valetudinis infirmitatem. Mortem a latrone tenso iam arcu intentatam Deo protegente vitauit, dum socius latro neruum repente incîdit. A Rege perhumaniter exceptus est, et a Christianis tantâ mole operis obrutus, vt, ne plane succumberet, oportuerit eum tercentenos dumtaxat in diem, ceteris dilatis, ad Confessionem admittere. Inde Firandum inuitatus excurrit, nihil, quas ibi paratas sibi persecutiones sciebat, moratus, et breui tempore multos e primoribus ad Christum conuertit, tamque solidâ pietate informauit vt illorum gloriosa facinora visa fuerint aliis digna, quae ad memoriam posteritatis in scripta referrentur. Hinc tanta fuit eorum in suum Pastorem obseruantia, vt pro magno ducerent si quid fuissent nacti quod ipse attrectasset. Omuram regressus Regulum ad fidem adduxit, quem primum e Iaponicis Dynastis Baptismo initiatum Bartholomaeum vocauit; cuius postea Legatus ad Greg. XIII. Pont. Max. accessit. Hoc euentu irritati Bonzij, Regulum orant vt ad se Cosmum mittat, fidem ab eo se doceri velle simulantes, quam suo ipse exemplo probauisset; cum interim insidias tenderent in viâ, vt eum tollerent e viuis. Laetus nuncio Rex, atque vna Cosmus iter accelerant; sed, Deo moderante, lentius quam proditoribus esset opportunum.
page 88, image: s088Morae causa fuit, quod decretam sibi Cosmus quatuor votorum solennem Professionem in eam diem distulerat, ob inopiam Sacerdotis qui exciperet. Nunc commodum Ludouicus Froes aduenerat, qui eam die XV. Angusti, anno MDL XIII. excepit. Ex eo dum aliam ex aliâ moram res improuisae nectunt, patescit improborum Bonziorum consilium, caeso Reguli internuncio, cum quo crediderant Cosmum aduentare. Alia subinde atque alia subiuit in Ecclesiae procuratione pericula; donec tandem, postquam nouum subsidium, nouisque sociis dux Franciscus Capralis aduenit, tanquam omni perfunctus munere V. Nonas Octobris. anno MDLXX. aetatis circiter LX. a Societatis ingressu XXII. laetus quod fidelium XXX. circiter superstitum millia, praeter ingentem numerum iam vitâ functorum, in Iaponiâ relinqueret, migrauit in caelum in Insulâ Xiqui. Vigor in corpore et splendor in ore quidam mansit, velut etiamnum spirantis. Die S. Francisci coacti ex finitimis locis Patres ingenti Christianorum concursu funus quam licuit honestissime celebrarunt. Sed supra omnem apparatum pietas illud Christianorum, gemitus et lacrymae honestarunt; praeter impressa manibus ac pedibus certatim oscula, ita ad aliquid sacri vice pignoris eius rerum impetrandum certatum est, vt vestium cum quibus in feretro iacuerat nihil plane relictum sit. Erat in Cosmo summa caritas in Deum, in quo firmam fiduciam rebus in omnibus collocarat; et erga proximos quorum saluti se totum deuouerat. Tenerrima deuotio non sine copiâ facilium lacrymarum. Magna sui dispicientia, et, quod inde nascitur, abnegatio et mortificatio, vt totis sex annis, quibus Amanguccii fuit, quo ceteris praeteritis hoc vnum commemorem, nec carnes gustarit, nec panem, nec vinum, nec oleum, neque lac, aut quidquam lacte confectum, nec recentem piscem; sed orizam tostam, pisces salsos, et herbas; idque inter incredibiles aerumnas et persecutiones Christi caussâ toleratos: verum non fuit alias maioribus de caelo voluptatibus perfusus. Erat insuper in illo perfectae forma obedientiae; nullus rei alicuius conditae affectus; in aduersis constantia; gaudium in rebus afflictis. Tanta erat in ipsum reuerentia ceterorum, vt Rex ipse Bartholomaeus, quoties ad ipsum adibat, ensem pugionemque discingeret pro foribus, id quod apud Iaponios submissionis est summae. Melchior Nunnius Indiae Prouincialis, cum in Iaponiam appulsus Cosmum conuenisset, aiebat videri sibi ex antiquis illis Aegypti Patribus vnum, nisi quod non contemplatione diuinarum dumtaxat rerum, sed etiam subeundis proximorum causâ negotiis, exercebatur. Obseruatum est, atque in prodigiis numeratum, Crucem ligneam a Cosmo in Omurae finibus sub annum MDIXII. collocatam, ceteris, quae huius imitatione ab aliis excitatae sunt plurimae, iniuriis temporum putrefactis, nihil vitij aut labis accepisse, et complures annos integram ad venerationem publice stetisse, et praesentem adorantibus opem non vno in morbo praestitisse. Scripsit Cosmus
Epistolas de rebus Iaponicis septem ab anno MDLI. ad MDLXVI.
Item De Rebus Indicis binas, anno MDXLIX. quae exstant partim apud Maffaeium, partim apud alios, quos refert Antonius de Leon.
CRACOVIENSE COLLEGIVM, quod est in Prouinciâ Poloniae ad amnem Vistulam. Edidit
Vectigales lacrymas Sigismundo III. Regi Poloniae Sueciaeque inter parentalia sacra persolutas. Cracouiae MDCXXXIII. Item
Trophaeum Regale Regi Vladislao, Cracouiam ipso Regalis inaugurationis die ineunti dedicatum. Cracouiae MDCXXXIII.
Siradiam Trabeatam Domino Stanislao Koniecpolski Cracouiensem Castellanatum adeunti propositam. Anno MDCXXXIII.
CRVMLOVIENSE COLLEGIVM, quod est in Prouincia Bohemiâ, haud procul a fontibus amnis Moldauae Edidit
Luctum in funere Illustrissimi Guilielmi Vrsini Rosembergici sui Fundatoris. Pragae typis Michaelis Peterle MDXCII. in 4.
CYPRIANVS SVAREZ, natione Hispanus, patriâ ex Ocaniae oppido dioecesis Toletanae, aetate maturâ et XXVIII. agens annum Societati se nostrae dicauit. Vir fuit candidi ingenij, priscae fidei, multae ac variae eruditionis: Latinis, Graecis atque Hebraicis litteris perfecte doctus; liberalibus artibus apprime ornatus, Sacrarum Scripturarum scientiâ probe instructus, et qui subtilitati in Scholis disputandi, Conciliorum, Sanctorum Patrum, humanae atque diuinae historiae, cognitionem adiunxerat. Is postquam diu Academiae Eborensis, et Collegij nostri studiis praefuit, atque in Complutensi Sacram Theologiam professus est, tanquam rude donatus atque emeritus miles, septuagenario maior Placentiae diem suum sancte obiuit. Anno MDXCIII. die XIX. Augusti. Scripsit iuuenis
De Arte dicendi libros III. breuissimos, sed elegantissimos. Antuerpiae MDLXXV. eos commentatus est Federicus Cerutus Veronensis, edidit Veronae MDLXXXIX. in 8.
Tabulas Rhetoricas. Venetiis ex officina Damiani Zenarij MDLXXXIX. in 8. a Ludouico Corbone digestas.
Commentarios in Psalmos Dauidis, et in Cantica Canticorum; qui tamen typis nondum euulgati.
page 89, image: s089
D
DARIVS TAMBVRELLVS, natione Italus, vulgauit tacito suo, praesixo discipuli sui nomine
Quaestiones definitas ex triplici Philosophiâ, Rationali, Naturali, Morali, Parmae disputatas ab Octauio Farnesio; ibidemque excusas ab Anthaeo Viotho MDCXIII. in fol. Obiit Romae die VII. Februarij, anno MDCXVIII. vbi seruatur ipsius
Meditationum tom. I. in fol. MS.
DID ACVS DE ALARCON, natione Hispanus, ex Oppido Albacete; Societatem puer ingressus est. Compluti Philosophiae atque Theologiae spatia discendo, docendoque insigni cum laude confecit: post ad noua Gymnasij Madridiensis studia vocatus, vt Moralem Theologiam profiteretur, cum alioquin esset supremae sanctae Inquisitionis Qualificator, seu Censor, ibi diem suum obiit XXVIII. Octobris, anno Domini MDCXXXIV. Edidit
Theologiae Scholaslicae, Part. I. Lugduni per Iacobum Cardon MDCXXXIII. in fol.
Vitam Didaci Dazae Soc. Iesu compendio comprehensam praefixit ipsius Dazae Commentationi in Epistolam S. Iacobi, quam posthumam ipse vulgauit.
DIDACVS ALVAREZ, natione Hispanus; patriâ Granatensis, in Societatem adscitus est: vbi post omnium Humaniorum, Diuinarumque disciplinarum studium, Moralem Theologiam aliquot annos professus est, tantâ publice commendatione, vt velut oraculum a Praelatis, a negotiatoribus, ab omnium ordinum hominibus interrogaretur. Fuit ingenio candidus, moribus suauis; rerum spiritualium tractationi apprime deditus. Obiit Hispali in Domo Professâ, cui tum erat Praepositus anno MDCXVII. Edidit sub nomine Melchioris Zambrano Clerici Hispalensis Opusculum hâc inscriptione
Decisio Casuum occurrentium in articulo mortis circa sacramenta. Hispali MDCIV. Scripsit etiam
Tractatum de Testamentis; sed is nondum vulgatus est.
DIDACVS ANTVNEZ, natione Lusitanus, scripsit
Annuas Litteras e Sinis, anni MDCIII.
DIDACVS DE AVELLANEDA, natione Hispanus, patriâ Granatensis, Academiae Vrsonensis, seu, vt hodie vocant, Ossunensis in Boetica, Rector, in eâque Philosophiae ac Theologiae Doctoralibus ornatus insignibus, ad Societatem se adiunxit anno MDLVI. et vix bene peracto Tirocinio, Romam a Prouincia Boeticâ missus est, vt Generali Societatis Congregationi, quae prima fuit, habita anno MDLVIII. Procurator ad negotia interesset. Tanta iam tum erat in viro ad res gerendas prudentia. Conuentu dimisso, ad Theologiam ipse cathedram obtinendam Romae detentus est. Sed quod Romanum caelum experiretur incommodum, anno vertente rediit in Hispaniam. Rectorem egit Hispali, et simul Concionatorem, tantâ persuadendi auctoritate, vt prauos mores vel antiquissimâ roboratos assuetudine; vnicâ saepe dictione funditus aboleret. Prouinciam deinde Boeticam cum administrasset, rursumque Collegium Hispalense rexit, in Germaniam cum Marchione Almazano, Philippi II. Regis Catholici ad Caesarem Oratore, profectus, cum eodem lapsis aliquot annis in Hispaniam rediit. Ibi iussus est ab Euerardo Mercuriano, cuius in Praepositum Generalem electioni adfuerat, Castellanam visitare Prouinciam, cui hoc attulit emolumentum insigne, quod iuuenum nostrorum excitauit Seminaria, in quibus ad Eloquentiam formarentur. Eâ lustratione peractâ, Rector renunciatus est Madridiensis Collegij, cuius gubernacula quinquennio tenuit, ad annum vsque MDLXXXV. Subinde nauigauit in Nouam Hispaniam, vt Orbis illius Prouincias inspiceret: vnde regressus, Toletanam Professorum Domum gubernauit, in eâque peregrinationis suae cursum absoluit postridie Calend. Martij, anno MDXCVIII. et XXXVIII. postquam solemnem quatuor votorum professionem edidisset. Vir fuit non doctrinâ minus, quam omni virtutum genere clarus, quibus fiebat omnibus amabilis. Singularis tamen in eo resplenduit fiducia quaedam certa, quam in Deo collocarat, cuius adminiculo non semel domesticis necessitatibus inopinato subuenit. Scripsit tacito suo nomine
Tractatum, Vtrum in Consessione Sacramentali criminis consors nominari debeat: quem scripsisse videtur in Societatis defensionem, cum ea per calumniam Granatae traduceretur anno MDL VIII. quasi Confessiones retegeret, vti fuse narrat Franciscus Sacchinus Hist. Soc. Iesu P. 2. l. 2. n. 130. Ceterum impressus ille Tractatus in Italia est a Petro Vicecomite, Ordinis Praedicatorum anno MDXCIII. nomine veri Auctoris, quem credibile est ipsum nesciuisse, praeterito: quod adnotasse oportuit, vt suo Auctori Tractatus ille assereretur, qui certe Pagina 54. et sequentibus satis se indicat.
Scripsit ille praeterea, quamuis haud edidit, libellum
De Secreto; qui descriptus plurimorum manibus teritur.
DIDACVS DE BAEZA, natione Hispanus, domo Ponferradiensis, Societatem anno MDC. amplexus est Salmanticae: in eâ post confecta Philosophiae ac Theologiae spatia, Palentiae Aristolem explicuit: sed propter excellentem concionandi praestantiam a cathedrâ translatus ad pulpitum, locum inter primos Hispaniae Concionatores hodieque obtinet. Edidit in huius artis specimen
page 90, image: s090
Commentarios Morales in Euangelicam Historiam, tomis pluribus, quorum
I. continet Diui Iosephi, B. Mariae, et Christi Domini magnalia: item Tractatum de Eucharistiâ, de Spiritu Sancto; et de Trinitate. Parisiis altera editione auctior, operis Sonnianis MDCXXVII.
II. Vocationes, et Conuersiones a Domino Iesu peractas; omnia illius miracula; et nobiliores prophetias adimpletas. Ibidem MDCXXVIII.
III. Prophetias a Iesu dictas, et nondum adimpletas; nobiliores eius sermones, et in illis apertiores similitudines. Ibidem MDCXIX.
IV. Parabolas et Historias adductas a Iesu; et eius Disputationes cum variis: et sex Conciones de Antichristo. Lugduni per Iacobum Cardon MDCXXXI.
V. Commentaria allegorica et Moralia de Christo figurato in Vetere Testamento. Ibidem MDCXXX III. Parisiis, et Venetiis.
VI. eiusdem argumenti, complectens Vitam Moysis. Ibidem semel, iterumque MDCXXXV.
VII. complectitur Vitam Abrahami. Lugduni typis Boyssat MDCXXXVIII.
VIII. complectitur Vitam Dauidis.
IX. qui est de Christo figurato v. iam praelo paratus est.
DIDACVS DE BORÔA, natione Hispanus, patriâ Trugillensis, Societatem anno MDCV. ingressus est, aetatis suae XX. et Rector Collegij in Vrbe Assumptionis in Prouinciâ Paraquariâ ibidemque Prouincialis. Scripsit Hispanice ad omnes suae Prouinciae Socios
Epistolam de Vitâ et Morte P. Alphonsi Aragonij Societatis Iesu, qui in illo Collegio diem obiit anno MDCXXIX.
DIDACVS DE CELADA, natione Hispanus, patriâ Monteladensis, scribit in vniuersam scripturam commentarios, quorum tomus I. prodiit hoc titulo
Iudith illustris Commentario Litterali et Morali. Lugduni per Iacobum et Petrum Prost MDC. XXXVII. in fol.
II. De Benedictionibus XII. Patriarcharum.
Ibid. MDCXLI.
DIDACVS DAZA, natione Hispanus, patriâ Colmenarensis, quod est Oppidum agri Carpetani Tago impositum, haud Toleto procul. Honestos natales sortitus est, patrem Iuris consultissimum, a quo primum Ocaniam missus est, vt a Societate bonis litteris excoleretur: inde ad Philosophiam Complutum traductus, eius initio ad Societatem accessit sub Paschales ferias anni MDXCVIII. quem frater natu minor Andreas anno post imitatus est. In Tirocinio praeclara virtutum documenta dedit. Exin Humanioribus studiis repetitis, Philosophiam, ac sub Gabriele Vasquez Theologiam audiuit; a quo tanti fiebat, vt subtiliora ac difficiliora Theologiae capita cum ipso conferret. Sacerdotio initi tus Grammaticae praecepta biennio docuit. Ab Archiepiscopo Toletano Bernardo Sandoualio, eodemque Cardinali, et Inquisitorum supremo, delectus est vna cum Ioanne Pineda, qui Indicem librorum expurgandorum conficeret; quo in munere mirum est quantum laboris atque industriae impenderit; quâ eruditionis ac doctrinae laude id perfecerit; quam singulari in omnibus modestiâ ac religione. Compluti mox biennio Philosophis nostris exercendis praefuit, magnâ commendatione. Tum Placentiae Moralem Theologiam explicuit, mirabili auditorum frequentiâ, tantâque opinione doctrinae, vt eius responsa pro oraculis essent. Nauigauit cum Francisco Borgiâ Squillacij Principe in Peruuium, qui eum sibi adsciuit ad Confessiones, dum ad illum Orbem Pro Rege administrandum contenderet. In eo cursu nihil omisit, quod a viro religiosissimo, salutisque hominum ornatissimo poterat exspectari: nautas ille vectoresque conuocabat quotidie, concionibus informabat, expiabat Exhomologesi; aegros visebat, cibum etiam in os inferebat: quibus studiis ad omnem virtutem omnium in naui vitam composuit. Limae, quae Vrbs est Regni princeps, tota rerum spiritualium procuratio Daçae cessit: ille Parochos ad Indorum instructionem designare; ille in Aede Principe frequens frequentissimo concursu concionari, nec fructu impare; ille subnascentes subinde Haereses comprimere, quod vt praestaret efficacius, Inquisitoribus Consultor est additus. Regios, atque Ecclesiasticos Magistratus de Iurisdictione disceptantes suo consilio, atque auctoritate composuit. Omnium negotiis quantum per Instituti sui rationes permittebatur, subuenit, tantâ integritate, et ab acceptatione donorum vacuitate, vt omnibus esset admirationi. Redux in Hispaniam, Compluti quieuit biennio, suis priuatim studiis intentus; donec anno MDCXX. primus Toleti Theologiam docuit. Ibi Dioecesanae Synodo interfuit, et Fidei Censor est renunciatus. Hic in Praetoris Didaci Hurtadi de Mendoça familiaritatem, atque in opinionem virtutis et doctrinae tantam peruenit, vt ille in Britanniam Legatus abs Rege, Daçam secum habere tam impense contenderit, vt negari non posset. Calendis Octobris in portu Santanderensi conscensum in Anglicanas naues est, quae Carolum Walliae Principem, eum qui nunc in Britanniâ sceptrum obtinet, domum ex Hispaniâ reuehebant. Sed aduersis excepti ventis totos dies quindecim tantâ tempestate iactati sunt, vt plerosque fatigatos vis morbi strauerit. Daçam vero etiam confecit. Is cum extra spem vitae adductum se vidit, nec Eucharistiae aut Vnctionis Extremae copiam suppetere, biduum expiando per Confessionem animo impendit: ac demum inter diuina colloquia, sui semper compos, vir aeternitate dignus, animam egit postridie Idus Octobris, anno salutis MDCXXIII. aetatis XLIV. ab initâ Societate XXIV. in ipso Angliae conspectu.
page 91, image: s091Suspicio fuit Haereticos illi venenum miscuisse: certe post ipsius obitum, illi laetiores esse visi sunt. Benigna autem Dei prouidentia in eo eluxit, quod praeter Societatis morem, Sacerdos illi pro socio attributus sit, ne Confessionis solatio fraudaretur; nam praeter illum nullus totâ classe Sacerdos praeterea vehebatur. Sepultus est in Sacello Catholici viri ex ordine Equestri, in Vrbe Hauant, eâ quâ inter Haereticos pompâ licuit. Nuncio mortis in Hispaniam allato, omnes eum Nostri, externique luxêre. Iusta illi solemniter Toleti ab Legati contuge persoluta sunt; quae Legatus ipse redux ex Angliâ, Victoriae, quae prima Hispaniae Vrbs inde venientibus occurrit, repetiuit; addita vtrobique de ipsius laudibus ad frequentem concionem panegyri. Edita est post eius mortem, quam praelo aptam reliquerat,
Exegetica iuxta et paraenetica Commentatio in Epistolam B. Iacobi Apostoli. Compluti MDCXXVI. in fol.
DIDACVS FAIARDVS, natione Hispanus, patriâ Murcianus, ex Illustrissimâ Marchionum Velensium prosapiâ, vir egregie doctus obiit in Iulio anni MDCXXXIX. Reliquit
De Somniis sacris Veteris et Noui Testamenti, insignem Commentarium, qui auide exspectatur.
DIDACVS GARCIAS RENGIFO, natione Hispanus, diu Litteras Humaniores in Abulensi Collegio docuit. Edidit sub alieno nomine
Artem Poeticam Hispanam.
DIDACVS GONZALES HOLGVINVS, natione Hispanus, ex Oppido Caceres; vir Sacrarum Litterarum studio addictissimus, in quas multa commentatus est praelo digna. Concionatoris munus sustinuit, et varia Collegia per annos plures rexit, multum auctoritate ac prudentia valens. Rerum Diuinarum meditationi fuit impense addictus, eique ternas quotidie horas impendit. Nullâ mortali labe, ex quo venit in Societatem, per totos XLVI. annos, consclentiam maculauit. Virginitatem ad vsque extremum seruauit illibatam. Indorum salutem ardentissimo zelo, pluribus annis in Peruanâ Prouinciâ, per difficiles Missiones, et immensos labores atque aerumnas procurauit, vernaculis eorum linguis diligentissimo studio perceptis. Acutissimis doloribus extinctus est Mendozae, Vrbe Chilensis Regni anno MDCXVII. omnibus Ecclesiae Sacramentis praeparatus, relictis magnae humilitatis et patientiae exemplis. Cadauer diu mansit tractabile, vultus decorus, et spiranti similis. Edidit
Grammaticam Linguae Quichuae, quae toti Peruuio communis est. Limae Ciuitate Regum apud Franciscum Cantum MDCVII. in 4.
Vocabularium einsdem Linguae; cui accesserunt
Priuilegia Indis concessa, Iisdem typis MDCVIII. in 4.
DIDACVS LOPEZ DE MESSA, natione Hispanus, patriâ Zafrensis, vnus e primis de Societate, qui in Nouam Hispaniam, ductore P. Petro Sanchez, nauigarunt; in quâ excolendâ plurimum laborauit. Multos annos concionando transegit. Rector praefuit Collegiis Mexicano, Angelopolitano, Guaxaquensi, Pasquarensi, et Vallisoletano: Praepositus etiam Domui Professae Mexicanae. Demum annos natus LXXI. ex quo venerat in Societatem LIII. totis XXVIII. post editam quatuor votorum professionem, vitam cum morte commutauit in Collegio Mexicano, XXXI. Octobris, anno MDCXV. Collegit, atque euulgauit materiam concionibus parandis idoneam, inscripsitque
Mensam spiritualium ciborum, tum e Sacra Scriptura, tum e Sanctorum Patrum interpretatione selectorum, pro Diuini Verbi Concionatoribus. Lugduni per Horatium Cardon MDCXIV. in fol.
DIDACVS MARTINEZ, natione Hispanus, patria Cordubensis, a puero Societatis institutum arripuit, in eaque nostros adolescentes Humaniore litteraturâ informauit; ac subinde totos XX. annos Sacram Scripturam in Hispalensi Collegio interpretatus est. Edita est sine nomine Auctoris, vna eius
Epistola ad Sacerdotem quemdam, vinculis in Angliâ pro Christianâ fide detentum. Habet praeterea paratos praelo
Commentarios in Apocalypsim B. Ioannis Apostoli. Item
Tractaum de Sacris Lapidibus.
Descriptionem Idumaeae, tom. II. vbi Commentaria in Abdiam habet.
Commentarium in Epistolam B. Iacobi Apostoli, iuxta editionem Syriacam. Hispanice autem
Tractatum in Orationem Dominicam: vna cum Tractatu S. Cypriani in eamdem Orationem, quam transtulit Hispanice.
Vitam B. Ioannis Dei.
Martem Hispanum.
Henrici et Veritatis castum connubium.
DIDACVS MONTERVS, natione Lusitanus, patriâ Eborensis. Is cum adolescens Eborae studeret, pertaesus moras, quae sibi fiebant in admissione ad Societatem, dum domum ad suos in suburbano concedit, obuium habuit, hominem ne, an Angelum? nobis os habitumque persimilem, qui blandis illectum sermonibus redaccendit amore vitae religiosae. Ergo regressus in Vrbem, explicatisque quae sibi contigerant, dum ad suos rediret, in Societatem receptus est anno MDLXXXVIII. aetatis XIX. In eâ disciplinas omnes cum ingenij laude assecutus est. Rhetoricam docenti Conimbricae memorabile contigit exhibere virtutis documentum. Tragicomoediam adornauerat apparatu minime vulgari: pridie quam esset in theatrum inducenda, iubetur a Moderatore actionem omittere. Ille dicto audiens, contra non mutiuit. At
page 92, image: s092mentibus aliis quorum intererat, vnus quispiam discipulorum genere pollens atque opibus, iniuriam quaestus; hortatur Patrem, vt deserat Societatem, cui ludibrio sit, atque contemptui; in quâ sine probro viuere deinceps haud possit: esse in promptu omnia, nihil se illi defore passurum. Pater adducto supercilio, gratias quidem iuueni agit, quod in se voluisset esse liberalis; ceterum castigauit verbis acriter, quod amari posse credidisset a se tam imbecilliter Societatem, vt fluxae laudis cupidint posthaberetur. Gloriae se ducere; non ignominiae, contra quam putarent alij, quod vetitum esset suae morem gerere voluntati. Iuuene dimisso, ipse annuente Superiore ad spiritualia se exercitia recepit, quorum vsu, incredibile est, quantum exarserit in Diuinarum rerum amorem. Ex eo tempore viguit in eo praecipue studium orandi, contemplandique, cuius artem callentissime tenuit, addiditque quotidie consueto matutinae precationis spatio duas ternasue prius horas, quam reliqui surgerent. Dies saepe solidos coram Diuinâ Eucharistiâ orando ducebat. Publice, priuatimque de oratione loqui: ad eam ceteros hortari: demum sine eâ sanctimoniam constare haudquaquam posse, eâ sanctimoniam obtineri praedicabat. Ipse enimuero orandi vsu vitam innocentem egit, ac plane purgatissimam: cui cum adiiceret quotidianum cilicium, quotidianam eamque inclementem verberationem, nihil supererat emaculandum. Itinera quamuis prolixa per Prouinciam, vel tum cum gereret Magistratum, pedes nec raro victu precario instituebat. Rector fuit Bracharae, Praepositus Olyssipone, Prouincialis Lusitaniae, et annos complures Olysippone Tirones instituit, singulari prudentiâ, dexteritate efficacissimâ, praesertim cum ad omnia praeiret ipse grandaeuus, et Magister, humilitatis exemplo. Victu temperantiam, vestitu paupertatem prae omnibus ostendebat. Abiiciendi sui studium tam habuit eximium, vt videri posset excedere. Nunc sine pallio per Vrbem sequi obsonatorem, domumque asportare quae ille comparasset; nunc ad aliorum Religiosorum domos inter mendicabula cibum capere. Et fuit cum inuitatus solemni die ad prandium ab Rectore Collegij, venturum se condicto, stipatus duobus Nouitiis inter inopes ad portam accepit stipem atque comedit, monito cum abitet ianitore, vt Rectori significaret se fidem datam condicti conuiuij liberasse. Opinio est multa arcana Deo reuelante cognouisse. Pridie quam mortuus est, sumpto Viatico, iussit a se omnes tantisper abscedere, tamquam cum Deo tranquillius acturus; reipsa. vti patuit, vt solum obitus sui testem Deum haberet. Obiit Conimbricae die XXVII. Maij, anno MDCXXXIV. annis grauis et meritis. Funus magnâ venerationis significatione a Nostris, externisque freque ntibus procuratum est. Praeter sui desiderium, praestantissimos reliquit suae disciplinae alumnos quamplurimos. Edidit Lusitanice
Artem orandi. Conimbricae apud Didacum Gomez MDCXXX. in 4. Opus omnibus numeris absolutum. Reliquit etiam praelo
Meditationes integro volumine comprehensas, multum indubie placituras, si edantur.
DIDACVS DE PANTOIA, natione Hispanus, patriâ ex Oppido Valdemorâ, Dioecesis Toletanae. Is cum in Societatem esset ingressus, e Prouinciâ Toletanâ missus est in Iaponiam; cumque Macai anno MDXCIX. traiectionem praestolaretur, mutato consilio in Sinas penetrare lussus est; fuitque socius Matthaei Riccij ad Regiam Pechinensem; vbi sedem Societati primi fixerunt: et cum Matthaeus anno MDCX. diem ibi suum obiisset, ipse industriâ suâ, et Mandarinorum amicorum ope obtinuit a Rege locum opportunum humando corpori; atque ita Societatem ibi primus stabiliuit. Multa nihilominus et grauia tolerauit, non a petulantibus solum e plebe homimbus, a quibus anno MDCXI. multis verberibus male acceptus, et tantum non mactatus est; sed ab aduersantibus etiam Magistratibus: quorum adeo non potuit omnem iram atque potentiam declinare, quin cum Sociis proscriberetur e Regno. Macai dum exulat, et nouam in Regnum subeundi opportunitatem opperitur, diem vltimum sortitus est anno MDCX VIII. Scripsit Hispanica Linguâ
Narrationem ingressus quorumdam Patrum e Societate Iesu in Sinas, et de rebus Sinensibus quas lustrarunt, per Epistolam datam Pechini IX. Martij MDCII. Edita ea est anno MDCV. in 8.
Item Sinicâ Lingua scripsit
Tractatum de septem Peccatis mortalibus, et Virtutibus oppositis.
Tractatum super Symbolum Apostolorum.
DIDACVS. RAMIREZ, natione Hispanus, ex Villâ Infantum, iuuenis in Societatem ingressus, studiis Humanioribus Madridij praeest. Edidit
Compendium Grammaticae Graecae.
Vitam Roberti Cardinalis Bellarmini, ex variis Auctoribus concinnatam.
Instructionem Sodalitatis B. Virginis. Praeterea transtulit ex Italico Hispanice
Miraculum insigne a S. Francisco Xauerio Indiarum Apostolo Neapoli in P. Marcello Mastrillo Soc. Iesu die III. Ianuarij, anno MDCXXXIV. patratum. Madridij MDCXXXIV. et rursum Viennae Austriae per Gregorium Gelbhaar Hispanice recusum MDCXXXV.
DIDACVS RVIZDE MONTOYA, natione Hispanus, patria Hispalensis, honestis piisque ortus parentibus, tam fuit a primâ aetate compositis ad omnem virtutem moribus, vt diceretur non videri in Adamo peccasse. Annos natus XIV. se tradidit Societati, summarum rerum ad quas vocabatur, exspectatione contemptâ. In Tirocinio
page 93, image: s093fuit omnibus prudentiae, atque omnis virtutis religiosae exemplar. Inter studendum tantas ingenij dotes patefecit, vt cum primis tum suae, tum omnium etiam superiorum aetatum numerari possit. Nec minus tamen virtuti primas vel iam tum dabat, ab omni ambitione, atque vanâ aemulatione alienissimus. Ad obsequia domestica abiectissima pronissimus, solus saepe procurabat omnia; ipse tergere, ipse verrere, ipse purgamenta exportare. Consueto relaxationis die ipse prorogabat spatium orationis: quot mensibus diem solidum sui ipsius inspectioni tribuebat. Studebat fere de genibus, tanquam qui internum Magistrum Deum auscultaret. Tam exacte moderabatur animo et linguae, vt nec aetatis feruor, nec ardor dispurationis vllum illi verbum commotius, aut gestum exprimeret incompositum. Vbi primum Diaconus factus est, Moralem Theologiam Baecae explicuit. Inde post annum, qui fuit saecult praeteriti LXXXV. Granatae Philosophiam auspicatus est; et deinceps Cordubae, atque Hispali primam Theologiae lectionem totos XX. annos obtinuit: quibus exactis, ad priuati studii secretum se recepit, elucubraturus ea, quibus iam fruimur; quo illum in opere versantem mors occupauit, die XV. Martij, Christianae salutis anno MDCXXXII. cum annos vixisset omnino LXX. in Societate vero LVI. ab nuncupatâ quatuor votorum professione XL. Obiit Sacramentis ad iter aeternitatis instr[?]ctus (solitus alioqui animum quotidie Confessione expiare) acutissimis calculi cruciatibus, quos toto quatriduo sustinnit, tandem confectus. Eos ipse tam constanti vultu tolerabat, vt Medicos admiratione defigeret, quî posset non aliquam tam immanium dolorum significationem exprimere, ipse autem quo vrgebatur grauius, eo in gratiarum actionem excurrebat prolixius, et oculis in Christum cruci affixum conuersis, suauissima cum eo colloquia instituebat. Mortem non minus auide, quam vitam plerique, exoptabat, hoc vno laetus nuncio, si arteriae pulsus deficeret; tunc enimuero exclamabat, O aeternitatis dies, ecquando te conspicabor! Haec illi nimirum securitas erat a magnitudine virtutum, quibus erat ornatus, quae tantae fuerunt, vt pene modum viderentur excedere iustae virtutis. Humanarum laudum, et sui ipsius summe contemptor fuit. Numquam illi verbum vnum excidit ad sui commendationem. Numquam non extrema rebus in omnibus sectatus est. Adhibebat saepe in consilium suos ipse discipulos, cum esset aliis pro miraculo. Cum postularetur a P. Francisco de Porres Visitatore, nimiae seueritatis in gubernatione Collegij Cordubensis, lecto accusationis schedio, quod ille exhibebat, nihil excusauit, cum posset, vt inferret, eam accusationem concludere ipsum gubernandis aliis inidoneum videri: et eâ vsus occasione, quod diu fuerat conatus, in vestigio deposuit Magistratum; nec vltra induci potuit vllis precibus, vt alium vnquam admitteret. Ex eo humanarum rerum contemptu sequebatur illi secretissimum illud silentium, in quod se abdidit, vt viueret prorsus ignotus. Nemo eum extra cubiculum, nisi ad res necessarias, prodeuntem vidit; nemo legem silentij violantem in omni vitâ, nemo vel momentanei iacturam temporis facientem; nemo vel latum pilum ab iis officiis declinantem, quae virum numeris omnibus perfectum decent. Eximia fuit caritate in proximos; sed in calamitosos maxime, et minime ab humanis bonis commendatos. Paupertatis amore, studio parendi, castimoniae laude nihil fuit illo spectabilius. Sed veritatis in re omni assertio, et constantissima, sincerissimaque defensio fuit in illo prorsus admirabilis, eamque dicebat homines Societatis vel maxime decere, quos oporteret ex fui Instiruti rationibus Martyres esse testesque veritatis. Nullius illum flexit vnquam auctoritas; nulla spes, nullus metus infregit; non ipsa Regis maiestas perstrinxit, vt veritatis testimonium vel leuiter coloraret. In hoc tantarum viturum splendore, velut in bono lumine, collocauit inexhaustum illud doctrinae pelagus, quod aeui nostri prima capita traxit in admirationem. Fuit qui diceret videri illum sermone sapientiae, et sermone scientiae eximie de caelo donatum gratuito. Excelluit ad miraculum, atque ad opinionem vsque infusae scientiae, cognitione doctrinae Moralis; et qui prope puer in Societatem venerat, et, si quis alius, procul ab omnium consuetudine semper egerat, ita callebat quidquid ad omnium iura, mores, statuta, fraudes spectabat, vt totam in singulis aetatem egisse videri posset. Dixerunt illum passim Theologum profundissimum, vberrimum, copiosissimum; illustratorem ac defensorem acerrimum Gratiae Auxiliatricis; vnum heroicis Ecclesiae temporibus parem; Athanasio, Hieronymoque persimilem, et cuius doctrinae deberi poterat pro theatro Synodus Oecumenica. Ad grauissimae quaestionis definitionem cum primis omnium Ordinum Theologis vocatus, postremis aduenerat; in imo subsellio consedit: sed omnibus vno animo assurg entibus, acclamatum est, ipsi vni, praeter antiquitatis leges inter familias Religiosorum seruari solitas, deberi primas, qui omnibus esset eximius; itaque ad summa subsellia deductus est, et in ipsius vnius sententiam quaestionis definitio reiecta. Vitae, virtutumque eius breuiarium loculo, quo est conditus, est in haec verba inscriptum.
page 94, image: s094
D. O. M. S. Vener. P. Iacobus Ruiz de Montoya Hispalensis Societ. Iesu Presbyter H. S. E.
Absolutus sui seculi Theologus, per plures annos publice docuit. Prudentiae, constantis animi, integerrimae morum disciplinae, mundi et honorum contemptus exemplar. Omnium ordinum hominibus consilio, et opere salutaris. Ex Boeticis Professis in sextâ Generali Congregatione sapienter et fortiter sententiam dixit. Barbarorum Aethiopum Hispaniensium Catechesis et Baptismi impendendi Auctor, copiosâ animarum fruge. Post illustratas scholas, silentio, priuatae vitae, et indefessae Sanctorum Patrum lectioni addictissimus. Auxiliatricis Gratiae illustrator, et defensor acerrimus. Editis de Trinitate, Scientia, Voluntate, Praedestinatione, Prouidentia, Visione, et Nommibus Dei, in quibus nemo hactenus altiorem impressit sulcum, luculentissimis Commentariis, dum alia Theologica in Ecclesiae obsequium meditatur, ad diuturni morbi, et patientiae stipendia, veteranus miles, euocatus a Deo, Sacramentis Ecclesiae rite procuratus, discessit in pace, anno aetatis LXX. Societatis LVI. Domini MDCXXXII.
Reliquit ingenij, et doctrinae suae monumenta
Commentariorum in Primam Partem summae S. Thomae tomos VI. nimirum
I. De Scientia, Ideis, Veritate, ac Vita Dei, a Quaest. XIV. vsque ad XVIII. Parisiis per Sebastianum Cramoisy MDCXXIX. in fol.
II. De Voluntate Dei, et propriis actibus eius, ad Quaestion. XIX. XX. et XXI. Lugduni per Prost MDCXXX. in fol.
III. De Prouidentia Dei praedefiniente, et praebente Praedestinationis exordium, ad Quaest. XXII. et partem XXIII. Lugduni per Prost MDCXXXI. in fol.
IV. De Praedestinatione et Reprobatione hominum et Angelorum, ad reliquum Quaest XXIII. et totam sequentem. Lugduni per Iacobum Cardon MDCXXIX. in fol.
V. De Sanctissimâ Trinitate. Lugduni per Prost MDCXXV. in fol.
VI. De Visione, et Nominibus Dei.
Parati sunt etiam praelo, et a Censoribus vehementer laudati,
De Auxiliis Diuinae Gratiae, tom. II. prodituri in lucem, quando Sanctae Sedi Apostolicae placuerit.
De Angelis tom. I. reliquit affectum, quem vel sic optandum esset in lucem venire. Composuit etiam
Catechismum pro instituendis rudibus, praesertim Aethiopibus, ad Baptismum; quem imprimi curauit D. Franciscus Reynosus Episcopus Cordubensis.
Scripsit praeterea tractatus aliquos egregios, ad promouenda praeclara quaedam inuenta ad Dei gloriam, quos haud puto fuisse impreslos, sed circumferri Manuscriptos: Ii sunt
De Beneficiis Parochialibus conferendis in eos, qui sedulo animarum negotium tractant.
De eliminandis e Republica Comoediis vulgaribus.
De statu eorum, qui petunt dimissionem a Societate Iesu.
De causis dimittendi a Societate Iesu Professos.
DIDACVS DE SAMANIEGO, Hispanus. Is cum Salmanticae absoluto Philosophiae curriculo operam nauaret Medicinae, iamque prope esset, vt Lauream capesseret, familiaritate duorum fratrum nostrorum, in quos inciderat, in itinere, vsus, anim um ad Societatem applicuit, in quâ postmodum Coadiutor spiritualis formatus est. Zelus animarum deinceps illum traxit in Indias Occidentis, fuitque primus, qui cum P. Didaco Martinez viro admirabilis sanctimoniae, ad arduam illam, atque aerumnarum feracem sanctae Crucis in Montanis missionem profectus est; vbi multa praeclare gessit: multas instituit expeditiones ad Indos finitimos, per summas itinerum et locorum difficultates. Virginitatem suam inter immania perlcula, et nudos passim homines, seruauit ad extremum vsque illibatam. Paupertatis tam amans fuit, vt nihil vnquam, vel in summa necessitate postulauerit; vnaque veste ad annos XXXIII. sit vsus. Vir fuit plane Apostolicus, et quem, etiam tum viuentem, pleno ore sanctum appellabant: reliquias autem vita functi ad venerationem auferre pro se quisque contenderet. Enimuero debebatur hoc innocentissimae vitae, tot heroicis virtutibus exornatae, quam nulla vnquam labes mortalis violauit. Obiit, vbi vixerat, in Oppido S. Crucis Montanae die VII. Martij, anno MDCXXVI. aetatis suae LXXXV. initae Religionis LXIV. post XXXIX. quam venerat ad illam Missionem. Scripsit
Vocabularium Linguae Chiriguanae, cuius est in aliqua Meridionalis Americae parte vsus.
DIDACVS DE TORRES BOLLVS, natione Hispanus, patriâ Villalpandensis, nobili loco natus, Vallisoleti a P. Aegidio Gonzalez in Societatem admissus, P. Balthasari Aluarez optimo tironum magistro informandus ad perfectionem datus est; adeoque sub illo profecit, vt in absolutissimum etiam virtutum magistrum ipse euaserit. Traiecit alienae salutis studio in Regnum Peruanum; vbi Nostris Iulide primum, mox Cusci, tum Quiti praesuit sub annum MDXCIII. quo tempore tumultuatum ibi aduersus Regem est, oppido, opportune, vt suâ prudentiâ malis occurreret, turbasque componeret, vti non sine capitis sui periculo fecit. Quod obsequium tanti Rex Catholicus habuit, vt plenas Patris Didaci laudibus ad Marchionem Cannetensem Proregem suum litteras dederit: coram vero deinde,
page 95, image: s095cum nauigasset in Europam missus a suâ prouinciâ Procurator in Vrbem, ingenti eum beneuolentiâ complexus est. Magnatibus in Hispaniâ omnibus, in Italiâ et P. Claudio Generali, et quod summum est, Clementi VIII. Pont. Max. suam prudentiam, dotesque alias animi mirifice probauit. Sed prae aliis Fredericus Cardinalis Borromaeus Archiepiscopus Mediolanesis tanti eum fecit, vt etiam arcana sui pectoris omnia ipsi patefecerit, abeunti manum venerabundus osculatus est, munera egregia, et in iis XXXII. calices deauratos, in vsus Paraquariae Prouinciae, quam Claudio volente erat instituturus, donarit. Reduxit vna secum ab Europa LX. Socios, quibus egregie Prouinciam locupletauit. Subinde Visitator in Nouo Regno designatus, tam grandia praestitit, et tulit grauia, vt memorari sine prolixitate non possint. Paraquariam Prouinciam instituit, et cum laude gubernauit. Redux in Peruuium diu Chuquisacae, seu Platensi in vrbe consedit; vbi diuturna eum paralysis adstrictum detinuit, et tribus annis extremis magnam tolerantiae materiam praebuit. Mitigabat autem dolores suos quotidianâ Diuini Corporis vsurpatione. Demum cum se grauem crederet esse suis administris sine quorum ope ne naturae quidem seruire poterat, impense rogauit Deum per S. P. Ignatium, vt sibi gradum mortis corriperet. Voti compos effectus, magno animi sensu veniam erratorum a Sociis postulauit; manum singulis egregiâ humilitate deosculatus est; et Sacramentis perceptis placidissime excessit, relictis magnarum virtutum, quibus fulsit, exemplis, die VIII. Augusti, anno Christi MDCXXXVIII. aetatis LXXXVIII. ab initâ Societate LXXV. ab editâ quatuor votorum professione L. Scripsit, et cum Procurator venisset impressit Italice
Breuem relationem historicam rerum in Prouincia Peruana apud Indos a Patribus Societatis Iesu gestarum. Romae apud Aloysium Zannettum. MDCIII. Ea Latine reddita prodiit Moguntiae typis Balthasaris Lippij MDCIV. in 8.
DIDACVS DE TORRES RVBIVS, natione Hispanus, ex oppido Toletano Dioecesis Alcazar de Consuegra; in Societatem venit Valentiae; et confectis studiis ac Diaconatu initiatus traiecit anno MDLXXIX. cum P. Iosepho Teruel in Peruuium. Limae Sacerdos factus, cum Indorum iuuandorum desiderio aestuaret, Iulidem missus est, vbi Aymarae et Quichuae linguae tantam breui cognitionem industriâ suâ consecutus est, vt vtramque in praecepta redegerit, ac rotis XXX. annis Chuquisacae deinde docuerit. Plurimas in asperrima Charcarum prouinciâ Missiones, et fere pedes, instituit. Domi indefessus in omnium se auxilium semper impendit: mcredibile est quot ille confitentes assiduus audiret, excoleretque. Indos praeterea ardentissimo zelo prosequebatur, neque vllis fatigabatur incommodis, quae illorum gratiâ subibat. Deuexâ aetate cum obsurduisset, inserto in aurem tubo confitentes audiebat; id postquam non succedebat amplius, obibat pro aliis alia ministeria, quo illi expeditiores operam confitentibus exhiberent. Magnis omnino virtutibus longam suam aetatem ornauit. Sui diuexandi tam fuit studiosus, vt praetensâ etiam commoditate facultatem eius a Moderatoribus exprimeret. Nunquam ad somnum culcitram, nunquam sindones vsurpauit, nisi postremis in morbo diebus iussu Maiorum. Quotidie se, et plerumque ad sanguinem vsque, flagellabat; quotidie cilicium, etiam celeberrimis diebus, induebat; et ad haec vestes internas aspero sago iubebat induci. Ad vsque decrepitum senium, praeter imperatos ab Ecclesiâ dies, bis hebdomadatim ieiunauit. Humilitatem suam in eo commendauit maxime, quod nihil se praestare, quod operae pretium haberet, centenderet; et quidquid proponebatur ad accessionem virtutis, ceu tiro auide arripiebat, quod eo magis mirandum est, quod constat illum doctrinâ fuisse spiritus apprime instructum. Peraegre sibi declarauit accidere, quod aliquo in pretio videretur esse, quod aliquid de ipso eximij concepisset Superior, qui nihil vnquam gessisset praeclare, nihil quod non cuique foret obuium et perfacile. Potosij cum ibi Collegium regeret, vilissima ministeria, a mancipiis obiri consueta, peragebat, negans aliis opus esse qui facerent, cum ipse posset. Ipse sibi cubiculum verrere, ipse aquam ferre, vasa eluere, ipse sibi omne praestabat obsequium, impatiens alieni, dum sibi manus, vt aiebat, ad id concessae superessent. Inter haec per amicam expostulationem flagitabat saepe a Deo vt se tandem bonum efficeret, qui tot annos nequidquam bonus fieri conniteretur. Ita communi se vitae semper accommodauit, vt cum prae senio vix posset scopas sustinere, dato tamen ad verrendum signo primus adreperet. Nihil in victu singulare admittebat, nisi cogeret obedientia; cui se semper adeo subiecit, vt nihil arduum duceret, quod praeciperetur. Paupertatis in se suisque omnibus studio nihil admittebat non obsoletum, nihil non eorum quae domi erant vilissimum. Multus erat ad vtramque orationem, et quae voce, et quae mente solâ fit; et huic quidem quaternas quotidie horas constantissimâ perseuerantiâ impendebat, tametsi perraras ex eâ voluptates hauriret. Nimirum robustâ virtute vir, ad perfectionis fastigium per semitam patientiae ducebatur. Eluxit in eo tam illibata puritas, vt nullus vnquam gestus, nullus nutus ipsius, in tot omnium hominum congressibus, ab insigni sanctimoniâ dissentiret. Si quid humani pulueris animo adhaeserar, id quotidianâ exhomologesi detergebat. Haec atque alia illum decora, vitae iam fessum caelo reddidere maturum; quo post suscepta pie sacra mysteria, deprecatus
page 96, image: s096coram Sociis errata sua, dignatus, vt fuit opinio, Deiparae, Deique filij aspectu, transcriptus est, placidâ morte compositus Chuquisacae, vbi perdiu vixerat, die XIII. Aprilis, anno MDCXXXVIII. aetatis XCI. Societ. aditae LXVI. votorum quatuor nuncupatorum XLVIII. Scripsit
Grammaticam et Vocabularium Linguarum Aymarae et Quichuae, quarum est vsus in Peruuio: quae ab Italo quodam Patre Societatis Iesu digesta prodierunt Romae MDCIII. in 8.
DIEGHVS ALARCON, vide supra, DIDACVS ALARCON.
DIEGHVM PAYVAM ANDRADIVM, accenset Scriptoribus Societatis Guilielmus Eysengrein in suo Catalogo testium veritatis Ad AC. 1563. Verum lapsus errore est; amicus fuit et propugnator Societatis, non alumnus.
DILINGANVM COLLEGIVM, in Prouinciâ Germaniae Superioris Danubio impositum, edidit
Thalamum funebrem, seu, Funebria Henrico Comiti in Helfenstain. Dilingae apud Iacobum Sermodi MDCXXVII. in 12.
DIONYSIVS GVILLEN; natione Hispanus, patriâ Hispalensis, a pueritia se Societati tradidit: in eâ praeclare Diuinâ et Humanâ scientiâ instructus, Concionatoriam artem exercuit fausto successu, in celebrioribus Hispaniae Ciuitatibus cum plausu auditus. Vir fuit corpore pusillus, sed animo vastus; naturâ facundus, dicendi arte expolitus: viris Principibus peracceptus. Obiit anno MDCXXVII. Edidit Hispanice
Concionem de Immaculatâ Conceptione B. Virginis Deiparae.
Concionem funebrem in obitu Serenissimae Margaretae Reginae Hispaniae habitam. Reliquit etiam praelo maturum
Volumen Concionum in Festiuitates et Dominicas Aduentus Domini.
DIONYSIVS PETAVIVS, natione Gallus, patriâ Aurelianensis, ingressus in Societatem anno MDCV. aetatis XXII. Vir, vt eius ostendunt opera, ingenio maximo, iudicio acerrimo, excellenti memoriâ, omnium fere rerum scientiâ excultus: omnibus ad haec suâ modestiâ, affabilitate, morum innocentiâ carus. Rhetoricam Parisiis maximo omnium ordinum concursu professus, Sacras ibi Litteras interpretatur. Edidit
Synesij Episcopi Cyrenensis Opera, a se in Latinum e Graeco conuersa, recensita, et Notis illustrata; Graece et Latine coniunctim Parisiis typis Morellianis MDCXII. et rursum MDCXXXII. in fol. Inserta sunt Latine Bibliothecae magnae Patrum Tom. 5. P. 1.
Themistij Euphradae Orationes XVI. Graece et Latine, cum Notis suis, et Coniectaneis. Flexiae typis Iacobi Rez MDCXIII. in 8.
Nicephori Patriarchae Constantinopolitani Breuiarium Historicum, Graece et Latine coniunctim, cum Notis Chronologicis. Parisiis apud Sebast. Cramoisy MDCXVIII. in 8.
Soteriam, et Hymnum Graecum ad S. Genouefam, Vrbis Parisiensis Patronam. Iisdem typis MDCXIX. in 4.
Orationes, et Opera Poetica, Latina, Graeca, Hebraicae, sparsim prius in lucem prolata, vnum deinde in corpus redacta. Parisiis apud Sebast. Cramoisy MDCXX. in 12. et MDCXXIV. in 8. et Coloniae apud Ioannem Crithium MDCXXI. in 8. Multa quoque sunt eius Poemata, in libro qui inscribitur, Palmae Regiae.
Epiphanij Salaminis Episcopi Opera omnia, Graece simul et Latine, cum Notis. Tom. II. Parisiis iisdem typis MDCXXII. in fol.
Appendicem ad Epiphanianas Animaduersiones. Ibidem MDCXXX. in 8.
Iuliani Imperatoris Orationes III. Graece et Latine, cum Notis: ac subinde Opera eius omnia. Typis iisdem MDCXXXIV. in 4.
Miscellaneas Exercitationes aduersus Claudium Salmatium. Parisiis apud Sebast. Cramoisy MDCXXXIV.
Opus de Doctrina Temporum, aduersus Iosephum Scaligerum, tom. II. Parisiis apud Cramoisy MDCXXVII. in fol.
Vranologium, siue, Systema variorum Auctorum, qui de sphaera ac sideribus, eorumque motibus Graece commentati sunt, cum Notis ad illos: quod est velut Auctarium Operis de Doctrina Temporum. Addidit praeterea Variarum Dissertationum ad Vranologium, libr. VIII. Parisiis typis iisdem MDCXXX. in fol.
Rationarium Temporum, siue, Synopsim Historiae, et Chronologiae, ab Orbe Condito, ad annum vsque Christi MDCXXVI. Parisiis typis iisdem recognitum MDCXXXIV. in 12. et tertio auctum MDC. XXXVI. in 8.
Paraphrasim Psalmorum omnium, et Canticorum, quae in Bibliis sparsim occurrunt, Graecis Versibus expressam, cum Latina interpretatione. Parisiis apud Sebast. Cramoisy MDCXXXVII. in 8.
Diatriben de potestate consecrandi.
Paraphrasim in Ecclesiasten, Versu Elegiaco Graeco.
Tria Poemata Latina, de tribus Festis. B. Virginis.
S. Genouefam, Graeco et Latino Carmine laudatam. Parisiis apud Sebast. Cramoisy MDCXXXIX. in 4.
Parat opus
De Theologicis Dogmatibus.
Atque haec quidem hactenus Latine: Gallice vero edidit
Lapidem Lydium Chronologicum. Ibidem MDC. XXXVI. in 8.
DIONYSIVS VASOVEZ, natione Hispanus, patriâ Toletanus, adolescens XXII. annorum cum esset, et Latinis, Graecisque Litteris probe excultus, Compluti nomen Christo Domino in Societate dedit anno salutis MDL. et maiores disciplinas postea feliciter didicit: et in Hispaniâ,
page 97, image: s097Italiâ, atque Inferiore Germania Superioris partes egit; Beatique Patris Francisci Borgiae tum Commissarij in Hispaniâ Generalis, tum Romae Praepositi Generalis adiutor, atque a Secretis fuit. Neapolitanam Prouinciam Vice-Prouincialis administrauit. Ad prima Antuerpiensis Collegij exordia anno MDLXIII. ex Hispaniâ missus est. Denique in Hispaniam reuersus, post administratum Segobiense Collegium, Toleti anno Domini MDXC. ineunte, aetatis LXII. vitam cum morte commutauit. Transtulit e Linguâ Latinâ in Hispanam
Martyrologium Romanum, Gregorij XIII. Pont. Max. iussu editum.
DOMINICVS LOPEZ, natione Hisp. edidit
Librum de Sacrae Scripturae auctoritate. Hispali apud Lazarum Ferrerium MDLXXXIX.
DOMINICVS MENGINVS, natione Gallus; ex iis fuit, qui missu S. Ignatij, postulatu Ferdinandi Romanorum Regis, primi Viennam Austriae, ad ponenda ibi Collegij fundamenta anno Christi MDLI. venerunt. Is postea in Germaniam Superiorem translatus, Serenissimis Principibus Guilielmo, eiusque, Coniugi Renatae, Boioariae Ducibus a sacris Confessionibus fuit, praeclaro vtique laboris fructu; vir ad agendum cum proximis felici praeditus ingenio. Denique totos XLV. annos variis muneribus perfunctus, multis exercitus difficultatibus, aetate grauis et longa meritorum serie ornatus, quieuit in Domino Monachij anno MDXCV. Collegit in vsum Serenissimae Renatae Ducissae Bauariae, eiusque mox voluntate edidit in publicam lucem
Enchiridion Christianarum precationum, ex Catholicis Auctoribus, statis horis atque temporibus accommodatum. Ingolstadij ex Officina Dauidis Sartorij MDLXXXVI. in 8. Illud Andreas Bakes deinde in Germanicum transtulit.
DOMITIVS PLATVS, natione Italus, patriâ Mediolanenlis, Hieronymi Plati nostri, de quo infra, et Flaminij S. R. E. Cardinalis germanus frater, superstes hodieque octogenario maior in Professorum Romana Domo degit. Edidit Italice egregium
Tractatum de Passione Saluatoris; cum praxi orationis ad ipsam Passionem vtiliter meditandam. Romae apud Bartholomaeum Zannettum MD CVII. in 4. deinde etiam in 8. Eum ab Fr. Antonio Dulcken Carthusiano Latine redditum, vulgauit Coloniae typis suis Bernardus Gualterus MDCX. in 8.
DVACENSE COLLEGIVM, in Prouincia Gallo-Belgica, ad amnem Scarpum, edidit
Narrationem eorum, quae Duaci ad celebrandam SS. Ignatij, et Francisci Xauerij Canonizationem acta sunt.
Parentalia Ioanni de Montmorency, Principi Robecane. MDCXXXI.
E
EBORENSIS ACADEMIA, in Lusitaniâ
Libellum Homiliarum in Euangelia per Annum occurrentia, ad formam meditationum ab Henrico Cardinale et Rege, Fundatore suo, conscriptum, a Ludouico Granatensi Lusitanice, ab Antonio Senensi, vtroque Ordinis Praedicatorum, Latine impressum; elegantius transtulit, et typis vulgauit.
EDMV NDVS CAMPIANVS, natione Anglus, patriâ Londinensis, omnium opinione Martyr Christi inclytus, et nostri saeculi clarissimus. Puer cum esset, Humanioribus Litteris imbutus est Londini: adolescens in Oxoniensi Academiâ grauioribus etiam disciplinis perpolitus; vbi ex consuetudine condiscipulorum infectus, et Haereticorum persuasionibus circumuentus, Diaconum ab impostoribus, et pestiferae sectae Ministris se ordinari passus est. Postea vero ad ex piandum scelus a se commissum, Angliâ egressus, in Duacensi Anglorum Catholicorum Seminario aliquamdiu commoratus, Sacram Theologiam egregie didicit, et Magistri Lauream accepit. Neque hoc contentus, animum ad Societatem nostram appulit, vt se totum in salutem suorum ciuium impenderet, et Haereticos suo ipsorum gladio iugularet. Quamobrem Romam profectus est, atque in Societatem admissus anno salutis MDLXXIII. Inde in Germaniam amandatus, ibique rudimentis Religionis positis, aliquot annos Pragae Philosophicas disciplinas docendo, et Latine concionando consumpsit. Demum in patriam anno salutis MDL XXX. Summi Pontificis Gregorij XIII. iussu reuertit: vbi mirum quantum profecerit; quot Haereticos ad meliorem mentem reuocarit; quot Catholicos vacillantes in fide confirmarit; quot fortes in aciem pugnamque eduxerit, vitae exemplo, excellenti doctrinâ, ingenij acumine, agendi dexteritate, disputandi subtilitate ac robore. Exquo magnum Haereticorum odium incurrit; a quibus omnibus vestigiis perquisitus, tandem ex insidiis captus est. Sed tentatus eius animus, cum neque promissis, neque terroribus cederet, neque altercationibus cum Haereticis saepius habitis vinci posset, neque tormentis dilaniatus, se de proposito Catholicae Religionis colendae deduci pateretur, tamquam perduellionis reus ad supplicium damnatus est. Itaque raptatus, suspensus, semiuiuus de furcâ deiectus, corde spiranti adhuc euulso, pudendis abscissis, in ignem visceribus coniectis, atque combustis, pius ab impiis, sanctissimus vir a nefariis Reginae Elisabethae Consiliariis, in patriâ sua, vniuerso spectante populo, bonis gementibus, Haereticis gaudentibus, et constantiam eius admirantibus, pro Catholicâ Religione et Summi Pontificis suprema potestate, immanissime mactatus est anno salutis MDL XXXI. Calendis Decembris. Martyrium Campiani Gallice descriptum, itemque Latine a Guilielmo Estio Batauo, S. Theologiae in Academiâ Duacensi Doctore Regio, nouissime vero a Paulo Bombino fusius
page 98, image: s098deductum circumferuntur. Scripsit Edmundus elegantissimos
Commentarios de Insulâ Hiberniâ, quos suis Chronicis Anglicis postea inseruit Raphaël Holinsedus. Londini MDL XXXVI. in fol.
Chronologiam Vniuersalem, libr. 1. quam Gregorius Martinus carmine laudat.
Tragoediam, Nectar et Ambrosiam, seu vt eam appellat Paulus Bombinus, in Vita Campiani c. 11. Ambrosianam; actam coram Imperatore; laudatam ab eodem Martino.
Orationem funebrem, quâ Pragae Mariam Cardonam Requeseniam, Mariae Augustae Cubiculo Praefectam, Latine laudauit.
Orationum, et Epistolarum, lib. 1. et
De Imitatione Rhetorices, lib. 1. Parisus MDCX VIII. in 16. et Mediolani MDCXXV. In his etiam De M. Tullij imitatione venuste disserit.
Protestationem, quâ Reginam Angliae Elizabetam, eiusque Consiliarios metu, ac suspicionibus de se liberat; et Haeresi bellum indicit: cui succenturiauit denique aureum libellum, cui titulus est,
Rationes Decem oblati certaminis in causâ fidei, redditae Academicis Angliae; impressum primum in Anglia clandestinis typis; mox Ingolstadij, Herbipoli, Antuerpiae, alibi. In hoc perexiguo libeilo vix credi potest, quam multa fidei dogmata paucissimis verbis perstringat; quantâ eloquentiâ, ingenij vi, et perspicaciâ, quanto rerum coaceruatarum numero ac pondere obruat aduersarios.
Scripta Campiani collecta in vnum edidit Robertus Turnerus primum Ingolstadij apud Willerum MDCII. recentius vero cum auctario Syluester Petrasancta, Antuerpiae typis Plantinianis Moreti MD CXXXI. in 12.
Praeter haec autem edita est a Richardo Gibbono, eiusdem Campiani
Narr atio Diuortij Henrici VIII. Regis Angliae ab Vxore, et ab Ecclesia.
Item ab Henrico Canisio to. 1. Antiq. Lect. et a Paulo Bombino cap. VIII. Vitae ipsius
Epistola vehemens ad Richardum Chenaeum Pseudo-Episcopum Glocestrensem Denique a Dauide Gregorio Cornero, in Promptuario Catholicae deuotionis,
Carmen quo Litanias de B. Virgine, breuiter et pie complexus est; cuius meminit etiam Antonius Balinghem, in Calendario B. Virginis die 1. Decemb. Hoc, quia idoneum est fouendae in Deiparam pietati, nec passim obuium, hîc adscribam.
Sancta Dei Genitrix Virgo Maria Sacra. Ora pro nobis
O rube, qui medio sospes in igne fuit. Ora pro nobis
Turris Dauidicae gloria; mentis apex. Ora pro nobis
Vellera Gedeonis; flumina Dulcis aquae. Ora pro nobis
Fons occluse; Domus aurea; Porta Sion. Ora pro nobis
Lectule pro thalamis; et Salomonis ebur. Ora pro nobis
Hortule; Flos Campi; Lilia; Stella maris. Ora pro nobis
Pulchra carens naeuo; Sponsa Columba Dei. Ora pro nobis
Sol electe; nitens Luna; ruina stygis. Ora pro nobis
Palma triumphalis; Pacis oliua; Scalae. Ora pro nobis
Fusa procul Platanus; Deliciumque Rosae. Ora pro nobis
Virtutis speculum; perpetuaque Cedre. Ora pro nobis
EDMVNDVS HAIVS, natione Scotus, Balliu Erroliae filius. Is Nicolao Gaudano a Sum. Pontifice ad Mariam Scotiae Reginam misso, contemptis periculis dux itineris in Scotiam fuit anno salutis MDL XII. vnde regressus, Romam ad Tirocinium Societatis nostrae concessit: quo vix absoluto, Collegij nostri Claromontani Parisiis, et subinde Mussipontanae Academiae primus Rector fuit: Prouinciam Franciae gubernauit; Congregationi Generali III. Anno Superioris saeculi LXXIII. interfuit; Assistentis demum munere apud P. Claudium Aquauiuam Praepositum Generalem post Paulum Hoffaeum functus est; quo in munere decessit e vitâ die IV. Nouembris anno MDXCI. vir valde religiosus, prudens, atque eruditus. Scripsit contra Haereticos, maxime Caluinistas, librum cui titulum fecit,
Contrarietates Caluini.
EDVARDVS BVRTONVS, natione Anglus, patria Londinensis, pius et sedulus Societatis operarius. Peractis studiis partim in Collegio Anglorum Romae, partim Vallisoleti in Hispaniâ, ingressus est in Societatem Louanij anno MDCIX. et post varia ministeria accurate gesta, mortuus est in Vineâ Anglicanâ, circa annum MD CXXIV. Transtulit ex Gallico in Anglicum sermonem
Profligationem Henchaei Ministri Caluinistici, factam per Franciscum Veronium coram excellentissimo Duce de Longauillâ. Duaci MDC. XVI.
EDVARDVS COFFINVS, natione Anglus, patriâ Exoniensis, vir pius et eruditus, et antiquae simplicitatis; educatus Romae in Collegio Anglicano ab anno MD LXXXVIII. Societatem ingressus in Angliâ anno MD XCVIII. vbi captus, et in vincula coniectus ab Haereticis, anno demum MD CIII. pulsus est in exilium. Ergo ad communem populorum patriam Romam euocatus, ad XX. prope annos Confessarij munus in Anglicano Collegio sustinuit. Tandem cum reuerteretur in Angliam aetate iam grauior, Audomari vitâ functus est anno salutis MD CXXVI. Scripsit Anglice
Praefationem confutatoriam, praefixam libro posthumo Roberti Personij, contra Guilielmum Barloum Pseudo-Episcopum Lincolniensem. Audomari MDCXII.
De Caelibatu Sacerdotum, contra Iosephum Hallum Pseudo-Decanum Wigorniensem in Angliâ. Audomari MDCXIX. in 8.
De morte Roberti Cardinalis Bellarmini. Audomari MD CXXIII. in 8.
Transtulit etiam ex Latino in Anglicum
Roberti Card. Bellarmini librum, De Arte bene moriendi. Audomari MD CXXII. in 8.
Marci Antonij de Dominis Archiepiscopi Spalatensis Palinodiam, quâ reditus sui ex Angliâ rationes explicat. Audomari MD CXXIII. in 8.
page 99, image: s099
EDVARDVS DAVSONVS, natione Anglus, patriâ Londinensis, post confecta studia in Societatem in Hispaniâ admissus est anno MD CVI. multis annis in Angliâ laborauit, et carceres ob fidei confessionem sustinuit. Demum Gandaui, contractâ, dum se militibus aegris impendit, Castrensi lue, obiit circa annum MD CXXIII. Scripsit Anglice
Practicam meditandi methodum. Audomari MD CXIV. in 12.
Transtulit vero ex Hispanico Petri Ribadeneirae in Anglicum
Vitas multorum Sanctorum. Duaci MD CXV.
EDVARDVS KNOTTVS, vero nomine MATTHIAS WILSONVS, natione Anglus, patriâ Northumber, vir eximiae doctrinae, et aptissimae ad gubernandum mansuetudinis. Diu Romae in Anglorum Collegio iuuentutem educauit; deinde Anglicanae Prouinciae nostrae extra Angliam egit Vice Prouincialem: nunc Anglicanae Prouinciae Praepositus est. Scripsit doctissimum libellum, qui sub nomine Nicolai Smithei est editus, hâc epigraphe,
Modesta et breuis discussio aliquarum assertionum D. Doctoris Kellisoni, quas in suo de Ecclesiasticâ Hierarchiâ Tractatu probare conatur; ex Anglico in Latinum a Georgio Wrighto conuersa, et plurimis Doctorum atque adeo Catholicorum Vniuersitatum suffragiis approbata. Impressa est Antuerpiae in Officina Plantiniana Balthasaris Moreti MD CXXXI. in 12. Eiusdem sunt etiam
Qualificatio Caritatiua Inquisitionis breuis in Discussionem praedictam.
Defensio Nicolai Smithei, aduersus Replicam contra eamdem Discussionem.
Charitas propugnata, contra Doctorem Potterum. Audomari MD CXXXIV. in 4.
Christianitas propugnata, aduersus Replicam Chilling Worthij. Audomari MD CXXXVIII. in 4.
Directio praeuia, ad eumdem. Londini MDC. XXXVI. in 8.
EDVARDVS SANDIVS, natione Lusitanus, patriâ Olisipponensis, a puero propemodum in Professorum Domo S. Rochi ad Nostros aggregatus est, et ad senectutem vsque, magnum ingenium, et praeclaras animi dotes, in Doctoris, Concionatoris, et Superioris officiis continuo exercuit, magnâ semper omnium, tam domesticorum, quam ceterorum comprobatione. Oratoriam facultatem in Collegio Conimbricensi feliciter docuit; ac multis, magnisque pro Christo in Lusitaniâ susceptis laboribus, in Orientis Solis Indiam anno Christi MDLXXVIII. nauigauit. Sinicae Missionis Superior primum, tum simul etiam Macaënsis Collegij Rector ab Alexandro Valignano Visitatore constitutus, in Regni non semel interiora penetrauit, et quo tenebatur zelo fidei Christianae propagandae, multos Gentilium ad veritatem conuertit. Verum cum aetas iam illi in senectam inclinaret, et in magnâ temporum varietate Collegium illud per plures annos administrasset, onere leuatus biennio superfuit, donec ibidem tandem vitam sanctissime actam sanctissimâ quoque morte conclusit anno MDC. Scripsit
Epistolam ad Praepositum Generalem Societatis Iesu, De Sinis, datam Macao anno MDL XXXVIII. Item edidit Macai anno MDLXXXIX. in 4.
Itiner arium quatuor Iaponiensium Principum, qui fidei nostrae Sacramentis imbuti, magno Christianae Religionis colendae desiderio incensi, e Iaponiâ soluentes, anno salutis MDLXXXIV. in Lusitaniam appulerunt, et per Hispaniam Romam profecti, Christianorum Regum Iaponiensium nomine, Pontifici Maximo obedientiam obtulerunt; a quo benignissime accepti, et liberalissime remunerati sunt. Inde Italiâ obitâ, in patriam renauigantes, nouo miraculo incolumes omnes peruenerunt, magnâ suorum ciuium admiratione, Christianorum gaudio, et Christi gloriae amplificatione: et tandem omnium rerum, quas viderant, cognitâ atque reiectâ vanitate, quatuor Iaponienses Principes felicissime suâ legatione perfuncti, nostram Socieratem in patriâ suâ ingressi sunt; quam etiam vnus illorum, multo post tempore, sub Xoguno Imperatore, inclyto Martyrio decorauit, Iulianus Nacaura. In suo autem Itinerario Eduardus regiones ac Prouincias recenset, quas peragrarunt; nationum mores describit, quas lustrarunt; triumphos pingit, quibus per Italiam excepti; munera denique refert, quibus a magnis Principibus donati sunt.
EDVARDVS DE SYLVA, natione Lusitanus, sub initia nascentis Societatis in eam cooptatus, gradum obtinuit Coadiutoris ad ministeria domestica. Is anno salutis MDLII. ab S. Francisco Xauerio Goâ destinatus in Iaponiam cum Balthasare Gago et Petro Alcaceua, quam multas, sui praesertim aduentus initio, difficultates et incommoda pertulit? Quot imbecilli corpusculi vexationes poenitentiae nomine subiit? Quantâ vero industriâ, quanto studio fuit Christianae Religionis amplificandae? Itaque praeter ceteros concionandi, catechizandi, huc illuc discurrendi labores, non Iaponicas modo, verum etiam Sinenses quae multo difficiliores cognitu sunt, didicerat litteras; artemque Iaponicae Linguae Grammaticam, et copiosa lexica primus ipse confecit. Demum anno MDLXIV. dum in pago Regni Bungensis percelebri (Cauaxirim appellant) incensus rei Christianae studio, immemor cibi potusque, ad Euangelium dies ac noctes praedicandum incumbit, grauem morbum e summo labore contraxit. Iacuit diebus aliquot humanis omnibus remediis, in magnâ diuinorum solatiorum copiâ, destitutus, macieque pene extremâ confectus; sic prorsus, vt nonnulla quae ad instaurandas aegroti vires, submissus a
page 100, image: s100Sociis Bungensibus Ludouicus Almeida attulerat, parum illi, exhaustâ prope iam naturali virtute, prodessent. Et quoniam P. Cosmi Turriani visendi, antequam migraret e corpore, magno desiderio tenebatur, Tacaxim ad eum naui transuectus est: quem acceptum amantissime, officiosissimeque tractatum Cosmus frustra sanare conatus est. Decem superuixit dies; sumpto bis Corpore Domini laetus abiit, praeclaro cum virtutum aliarum, quae in ipso elucebant, tum vero Christianae humilitatis, et patientiae documento relicto. Scripsit
Epistolam de rebus Iaponicis, ad Societatem Iesu Goam, datam Bungo XII. Cal. Octob. MDLV. Exstat inter Epistolas Iaponicas collectas a Maffaeio, et Acosta.
Grammaticam et Lexica Linguae Iaponicae primus confecit.
EGOLPHVS ALTHEER, natione Germanus, patriâ Sangallensis, edidit Germanice, tacito suo nomine
Vitam Serenissimae Reginae Magdalenae Austriacae, filiae Ferdinandi I. Imperatoris, Institutricis sacri Parthenonis Halae ad Oenum, cui adiunxit
Vitas Serenissimarum Reginarum sororum ipsius, Helenae, et Margaretae; et obiter nonnulla de Serenissimis Archiducibus Maria Christierna, et Eleonora, filiabus Serenissimi Caroli Archiducis, sororibus Ferdinandi II. Imperatoris, quae in eo Parthenone religiose vixerunt. Oeniponti in 12. MDCXXV. Obiit Halae, cum ibi Rector esset, die XIII. Martij, anno MD CXXXIX.
ELIAS GRAFF, natione Germanus, patriâ Monacensis in Bauariâ, Societatem anno aetatis XVI. mgressus in eâ ad Professionem trium votorum anno MDCXIII. admotus est. Concionator fuit annis aliquot; Superior in variis Residentiis; et Regens in Dilingano Conuictorum Collegio. Profugus ob incursionem Suecorum in eas Germaniae partes, Salisburgum se recepit, vbi propemodum sexagenarius per Octobrem anni MD CXXXII. in Domino obdormiuit. Scripsit aduersus Georgium Zeaemannum Haereticum aliquot Opuscula Germanice, quibus hi sunt tituli;
Georgius Zeaemannus fera mirabilis. Dilingae MD CXXVI.
Inurbana valedictio Georgij Zeaemanni Praedicantis. MD CXXVII. in 4.
Echo campanae Zeaemannicae, hoc est, Breuis demonstratio Paradoxorum, falsitatum, calumniarum, quae in Georgij Zeaemanni Praedicantis libro, Campanâ precatoriâ, dicto, continentur. Dilingae MD CXXVIII. in 4. Item Scripsit
Speculum Militum. Et transtulit in Germanicum
Opuscula quaedam B. Francisci Borgiae.
ELZEARIVS D'ORAISON, natione Gallus Prouincialis, e nobili Comitum Borboniorum prosapiâ oriundus, obitu tamen suo, quam ortu clarior, vitam pro peste laborantibus Aquensibus anno MD CXXIX. aetatis XLI. Societatis VIII. Mense Decembri posuit. Vertit in Gallicum sermonem
Librum de alterâ vitâ, Martini de Roa.
Duos item alios quosdam libros a se translatos reliquit, quorum hactenus argumentum non resciui.
EMANVEL ACOSTA, natione Lusitanus, scripsit
Rerum a Societate Iesu in Oriente gestarum Volumen, vltra priores editiones locupletatum. Dilingae MDLXXI. et Coloniae MDLXXIV. in 8. Commentarium hunc in Latinum sermonem Ioannes Petrus Maffeius noster; in Hispanicum Ioannes Iniguez de Lequericâ conuertit. Accesserunt
Epistolarum de rebus Indicis, lib. 1. Item
De rebus Iaponicis, lib. v.
EMANVEL ALMEIDA, natione Lusitanus, scripsit
Litteras Annuas ex Aethiopia, anni MD CXXVI.
EMANVEL ALVAREZ. natione Lusitanus, patriâ ex Insulâ Maderâ, seu, Materiâ, pridie Nonas Iunij anni salutis MD XLVI. in Nostrorum numerum adscriptus est; qui cum eximiâ vitae integritate, prudentiâque praestaret, Rectoris Collegiorum Conimbricensis, Eborensis, Olisipponensis, Praepositi etiam Domus Professae S. Rochi munere functus est. Sed cum non minus tum ceteris omnibus, tum vero Humanioribus potissimum litteris excelleret (quâ erat humilitate, caritateque praeditus) in formandâ ad pietatem iuuentute, et ad Latinam, Graecam, atque Hebraicam Linguam instituendâ, expoliendâque plurimos annos impendit. Demum bonorum operum plenus, in Collegio Eborensi vitam cum morte commutauit die XXX. Decembris, anno salutis MDLXXXII. Scripsit
Libros de Arte Grammaticâ, valde praeclaros, qui doctis viris mirifice probantur; quos et Commentariis copiose Antonius Vellesius, Lusitanus et ipse, illustrauit.
EMANVEL BARRETVS, natione Lusitanus, collegit
Flosculos de Virtutibus et Vitiis, ex Sacrâ Scripturâ, Doctoribus, et Philosophis, ordine Alphabeti selectos. Nangasachi in Collegio Iaponico Societatis Iesu MDCX. in 4. Obiit Nangasachi anno MDCXX:
EMANVEL CORDERVS, natione Lusitanus, patriâ Auratensis, Poenitentiarius Apostolicus ad S. Petri; habet in promptu, editurus propediem
De Obligationibus Clericorum, tam seculariuist, quam etiam Regularium; de Clerico Beneficiato, de perfecto Curato, eorumque priuilegiis ac poenis.
EMANVEL DIAZ; tres omnino hoc nomine viros insignes, et qui scriptis suum nomen signarunt, eodem tempore, eodem pene loco,
page 101, image: s101omnes Lusitanos inuenio, et inter quos haud satis accurate distinguunt, qui eorum gesta recensent Vnus eorum Theologus, et Philosophiae Professor acutissimus, Cocini in India obseruauit Cometas anni MD CXVIII. et scripsit
Tractatum contra eos, qui putant Cometas esse sublunares, et elementares.
Reliqui duo in Sinis diu versati sunt, dictus alter senior, iunior alter, eo quod prior alter altero in eam Missionem venerit, et aetate praecessit, quamuis multis annis simul eam excoluerint. Et senior quidem anno MDXCVIII. Rector constitutus est Collegij Macaensis, quod erat nobilissimarum duarum Missionum, Sinensis et Iaponensis Seminarium, cum dudum iam e Lusitaniâ venisset, nec semel fuisset in India Superior. Erat autem vir magnanimus, et omnibus ad gubernandum dotibus instructus; solitus, quo difficiliora incidissent tempora, eo magis in latitudine cordis, Deo fretus, ambulare. Praefuit in Regni illius penetralibus, aliquot annis, Domiciliis nostris Australibus, inter quae medius vt esset, Nanciani substitit. Verum ex voluntate Praepositi Generalis anno MD CIX. renauigauit Macaum, et illi rursum Collegio praefuit.
At iunior cum totos VII. annos Macai Theologiam professus esset, admotis machinis obtinuit anno MDCX. vt in Sinas mitteretur. Cum autem aliquot post annos, iussu ac nomine Praepositi Prouincialis tam eam Missionem visitasset, et Macaum reuersus, vt eius inspectionis rationes exponeret, iam se ad reditum in Regni interiora accingeret, obortâ repente in omnes Socios procella, quae illos Regno eiecit, coactus est Macai toto triennio subsistere, donec anno tandem MD CXX. restitutâ rebus tranquillitate, Nancianum primum, tum anno insequente Pechinum, futurus eius sedis superior, profectus est. Anno MD CXXII. Emanuel hic iunior erat porro Pechini; senior vero Nanchini; et alteruter renunciatus est Vice Prouincialis Sinarum; vter autem fuerit, haud satis distinctum inuenio. Iunior dum Macai substitit, conscripsit ex voluntate P. Visitatoris, cuius interea Socius fuit,
Volumen de modo Catechizande Gentiles, Edidit praeterea Pinice
Tractatum de Sphaera,
Homilias super Euangelia.
Alteruter, nam neque hoc satis distinctum reperio, scripsit
Annuas Litteras Sinenses, anni MDCXVIII. datas Macai 7. Decembris 1619. Rursum
Annuas indidem, anni MD CXXV.
EMANVEL DE GOES, natione Lusitanus, patriâ ex Oppido Postel, Dioecesis Eborensis, qui oratione, tum solutâ, tum numeris adstrictâ plurimum valuit, et Facultatem dicendi, ceterasque Humaniores, et Philosophicas Artes permultos annos variis in Collegiis tradidit. Obiit Conimbricae. Scripsit
In libros physicorum Aristotelis.
In libros de Caelo, in Meteora, et in Ethica; quae viuens edidit. Reliquit etiam perfectos
Commentarios in libros de Anima.
De Generatione et Corruptione; quae post eius mortem edita sunt. Atque haec eius Opera, Conimbricensis Cursus nomine circumferuntur.
EMANVEL PARDVS, natione Hispanus, patriâ Madritensis, Supremae Inquisitionis Qualificator, et Sacrae Theologiae Compluti hodiequeuo Professor. Habuit Hispanice atque edidit
Orationem in Anniuersario Eminentissimi Fr. Francisci Ximenij Cardinalis Archiepiscopi Toletani. Compluti per Antonium Vasquez MD CXLI. in 4.
EMANVEL PIMENTA, natione Lusitanus, patriâ Scalabitanus, quod Oppidum Dioecesis Olisipponensis, vulgo Santaren dicitur, Eborae in Societatem cooptatus est XXX. Aprilis, anno salutis MDLVIII. aetatis XVI. Artem dicendi, ceterasque politiores summâ cum laude docuit. Studiis Nostrorum tum Eborae, tum Conimbricae annis XIV. cum magna nominis celebritare praefuit. Inter praestantissimos huius seculi Poëtas merito numerandus; sed tantâ animi demissione, vt nullis vnquam precibus adduci potuerit, ad aliquid edendum. Vir fuit plurimis, maximisque virtutibus omnium existimatione commendatissimus; miro in Superiores obsequio; mirâinstituti, et legum nostrarum custodiâ; mirâ in loquendo circumspectione. Denique omnis norma et ramquam speculum virtutis fuit. Concionatoris etiam partes egit, et Confessarij totis XVI. annis Eborae tam assidui, vt in Templo magis habitare, quam in cubiculo videretur. Demum Calendis Octobris anno salutis MDCIII. Eborae feliciter obdormiuit in Domino. Reliquit
Poëmata varia, tomis II. collecta, in quibus magnum elucet ingenium, atque stylus elegantissimus diuite fluit vena. Scripsit etiam
Epigrammata de Regibus Lusitaniae, quae Antonius Vasconcellius in suâ Regum Lusitaniae Anacephaleosi edidit.
EMANVEL PINERVS, natione Lusitanus, anno salutis MDXCIV. Goâ in Regnum Mogor vna cum P. Hieronymo Xauerio profectus, multis ibi annis Christi vineam diligenter, laborioseque excoluit, multa saepe perpessus incommoda, nec semel capitis discrimen tum ab ipso Rege formidatum, ob damnatas Armeni Apostatae adulterinas nuptias, quibus legitimae vxori alteram superinducere contendens, id nolebat a Nostris improbari; tum a praedonibus, qui in domum immissi, escis omnibus virulento semine contaminatis, alto illum lethargo, atque omnes domesticos oppresserunt, dum aedes diriperent. Multos Mahometanos disputando cum
page 102, image: s102confudisset, nec ab illorum fuit insidiis immunis. Demum cum anno MDC VII. Rex ad Praetorem Indiae legationem decreuisset, in eius partem venire voluit Pinerum. Itaque longo itinere Goam profectus, relicto in Cambaiâ Legato ob res quoquo modo nouatas, a Prorege ad Legatum remissus est, cum summâ potestate de pace, deque bello decernendi. Pace constitutâ, cum Legatus reuocaretur in Regiam, totum legationis onus in Pinerum incubuit; qui Goam anno MDCX. ingressus, magnâ pompâ atque apparatu, vt tanti Regis Legatum decuit, suâ ipse paupertate decorus, publice exceptus est. Hactenus mihi de illo compertum est. Obiit Goae die XXIV. Iulij, anno MD CXXXV. Scripsit
Annuas Litteras e Mogore anni MDX CIX.
EMANVEL SA, natione Lusitanus, patriâ Interamnensis, ex Oppido Villa de Conde, ad Societatem aggregatus est Conimbricae anno salutis MDXI. V. in ipso adolescentiae flore, vix xv. annos natus, felici matris omine exceptus, quae cum illum Conimbricam, studiorum causâ, mitteret, Vade fili, ait, atque ita studia cole, vt prospera cuncta de te audiam; maxime illud velim, te ad Apostolorum familiam (sic Nostros in Lusitania iam tum, hodieque vocant) esse aggregatum. Fuit ille valens ingenio, atque apprime doctus; et in Societate admissus ad studia, incertum est vtrum plus temporis precationi, an studiorum commentationi tribueret. Tantâ erat in eâ aetatis viriditate maturitas virtutis. A primo Tirocinio per totos L. ahnos mirabiles in virtute, et in litteris fecit profectus, bonitate naturae, ingenij magnitudine, animi contentione, assiduitate studij. In omni disciplinarum genere diligentissime versatus est. Aristotelicas publice docuit in Lusitaniâ, aetate tam tener, vt aliqui scholam ingressi, vt fit, cognoscendi causâ, quoniam ille, Magistrorum more, vltimus venerat, eum ad sedendum in suis subselliis inuitarent. Easdem Gandiae nouâ in Academiâ XVII. natus annos, et priuatim Illustrissimo Francisco Borgiae, tunc Gandiae Duci, postea Societatis Praeposito Generali, ac subinde Romae quoque exposuit; vbi in primis Romani Collegij initiis anno MDLVII. Vaticinia Oseae, et Primam e S. Thomâ Secundae Theologiae Partis orsus est explicare. Anno proxime insecuto, ad celebrandam Iacobi Lainij Praepositi Generalis creationem, continuatis in diem octauum Disputationibus Theologicis, in Praesulum ingenti coronâ, nec paucorum Cardinalium, ita ipse praefuit, vt spectatâ eius excellente scientiâ, et modestiâ singulari, magna Societati facta sit accessio ad famam doctrinae, atque virtutis. Per Autumnum anni MDLIX. vt vires affectas recrearet sine otio, missus est ad Hetruriae Picenique Collegia inspicienda, et in proprios Societatis conformanda mores: ex quâ peregrinatione reuersus, solemnia vota postridie Calendas Nouembris professus, Diuinos Libros diu perrexit interpretari. Multos item annos Conciones habuit in nostro Templo, magnâ auditorum frequentiâ, magnâ opinione sanctitatis, cum quae diceret, magis ex assiduâ cum Deo consuetudine, quam ex librorum lectione, quos tamen studiose euoluebat, hausta viderentur. Eius oratio ita ab omni nuda erat ornamento, vt tamen sensu plena pietatis delectaret. Ita erat subcisa, inconcinna, inelegans, vt ipsa inimitabili inconcinnitate fieret elegantior. Actio eius tota non ad normam aut praescriptum Magistrorum; sed eo ipso delectabilis, quod omni prorsus artificio careret. Denique non ille infans, sed contra omnem formam eloquentiae eloquentissimus: ita seueritatem pietatis, et sententiarum grauitatem, spiritali quâ dam hilaritate sensim temperans, vt eodem tempore et animos auditorum percelleret, et spiritali quodam gaudio exhilararet; inprimis vero alte admodum sensa pietatis imprimeret. Per haec ille tempora iussus est cum altero nostro Petro Parra a Pio V. interesse Bibliorum corrigendae editioni. Româ Mediolanum missus ad eius Seminarij iaciendi fundamenta, doctrinâ et concionibus Societatis nomen illustrauit. Deinde nonnulla in rerum varietate decennio circiter exacto, Romam repetiit. Ibidem aliquot moratus annos, Lauretum; Laureto rursus Genuam concessit; qua ille in Ciuitate, cum multi ad eum consilij causâ concurrerent, tantâ frequentiâ fatigatus, studio colligendi sese, quasi mortem sibi praesagiret imminere, Aronam secessit. Hîc quod sibi vitae superfuit, lustrandis pagis, rudibus Christianam doctrinam docendis, Confessionibus audiendis insumpsit. Nihil sibi peculiare, nullum obsequium, nullum auxilium, in grandi aetate impendi voluit; quae ad corporis, cubiculive cultum pertinent, omnia per se obibat; aliorum vltro delatam operam cum gratiae significatione recusabat, quod manus, pedesque commode sibi obsequentes esse diceret. Mandare litteris quaedam instituerat in Alphabeticum Indicem digesta, cum eum duplex oppressit Tertiana, quae quarto mense in Quartanam conuersa, quinto demum mense hominem extinxit. In ipso morbo, licet graui aestu febrium conflictaretur, numquam tamen omisit solemnes quotidianasque preces persoluere, et Missae Sacrificium offerre, donec Praesidum auctoritate abstinere iussus est. Missae Sacrificio prohibitus, incredibile dictu est quantopere Diuinae rei interesse cuperet. Quibus etiam votis frustratus, vno se illo solatio sustentabat, quam posset frequentissime Dominici Corporis cibo recreari; quem tamen numquam, nisi semel, et tum quidem victus precibus, e lecto sumpsit. Persaepe, et magno cum sensu voluptatis de obitu suo loquebatur, protestabaturque subinde se libenter
page 103, image: s103mori. Omnibus denique munitus Sacramentis, die XXX. Decembris, anno MDXCVI. emigrauit e vitâ, in Domo Probationis Aronensi, Mediolanensis Dioecesis, aetatis suae LXXV. Eius funus magno concursu Ciuitatis, et piâ quadam reuerentiâ celebratum est. Ferunt obitus sui diem praenunciasse, quod eise Beatissima Maria Virgo, et S.P.N. Ignatius visendos obiecissent. Nimirum coniecturis haud obscuris putatur alias saepe, sed primâ praesertim aetate, caelesti viso, Diuinâ Infantis Iesu, Diuinaeque Matris, erga quos fuit affectu semper singulari, praesentiâ specieque recreatus. Ex quo sactum est, vt nihil ei promptius esset, quam aut Diuina cogitare, aut Diuinis de rebus verba facere. Omnino vir fuit inter illustres Nostrae Societatis homines eminens, vt vere primitias spiritus habuisse, atque ab ipso omnium nostrum Parente Ignatio pietatem exsuxisse appareret. Reliquit doctrinae suae monumenta
Scholia in IV. Euangelia, breuia quidem, sed crudita, ex selectis Doctorum Sacrorum sententiis collecta, quam vere Auream Catenulam possis appellare. Antuerpiae typis Plantinianis Moreti MDXCVI. in 4.
Notationes in totam Sacram Scripturam, quibus tum omnes fere loci difficiles, tum variae ex Hebraeo, Chaldaeo, et Graeco lectiones mirâ breuitate explicantur: opus concisum quidem, et contractum, sed magnis laboribus atque indefesso studio elaboratum ac perfectum. Antuerpiae typis iisdem MDXCVIII. in 4. Certe Cornelius a Lapide in Prooem. ad Proph. Maior. qu. 5. censuit eum vix aliis, quam doctioribus, et qui ex verbo totam, quasi ex vsu coniectent sententiam, vsui esse posse.
Aphorismos Confessariorum, ex Doctorum sententiis collectos, diligentissimo XL. annorum studio perfectos. Prodierunt saepe vatiis locis; mutatis etiam nonnullis auctoritate magistri Sacri Palatij. Nouissime iuxta correctum Romanum exemplar, indicatis Doctorum locis, Annotationibusque per Andream Victorellum illustrati et aucti, editi sunt Duaci typis Balthasaris Belleri MDCXXVII. in 24.
EMANVEL THESAVRVS, natione Italus, patriâ Taurinensis, in Humanioribus Litteris apprime versatus, diu Artem Oratoriam in Collegio Mediolanensi docuit. Edidit
Elogia XII. Caesarum cum Epigrammatibus.
Panegyricum inter solemnes inferias Ioannis Antonij Bouij Episcopi Molfettani, Ordinis Carmelitanorum, dictum Neapoli MDCXXIII.
Italice vero edidit seorsim prius, deinde vno tomo collectos
Panegyricos Sacros. Item tacito suo nomine
Iusta funebria Philippi III. Regis Hispaniarum.
Narrationem publicae laetitiae, qua Natalis Serenissimi Principis Hispaniarum Balthasaris Caroli Dominici, Mediolani celebratus est MDCXXX.
EMANVEL DE VARGAS, natione Hispanus; edidit Hispanice
Narrationem miraculorum, quaeper Imaginem B. P. Francisci Borgiae operatus est Deus in Nouo Regno Granatae, approbata rite aclegitime ab Archiepiscopo Vrbis Sanctae Fidei. Madridij per Andream Parram, et Neapoli Italice per Vincentium Francum MDCXXIX.
EMANVEL DE VEGA, natione Lusitanus, patriâ Conimbricensis, SS. Theologiae Doctor, et iamdudum in Vilnensi Lithuaniae Academiâ Professor, post longam aetatem inde vsque ab anno MDLXXI. in Societate laudabiliter transactam nonagenario maior obiit Romae die XXVII. Ianuarij, anno MDCXL. Edidit
Assertiones Theologicas de Augustissimo Eucharistiae Sacramento, contra nostrae tempestatis Sectarios. Vilnae MDLXXXV. in 4. et Antuerprae MDL XXXVI.
De Diuinissimo et tremendo Missae Sacrificio. Vilnae MDLXXXVI. in 4.
De Cultu Sacrarum Imaginum, et Inuocatione Sanctorum, contra librum Volani de Idololatria Iesuitarum. Vilnae.
De Vita et Miraculis Lutheri, Caluini, et Bezae. Vilnae.
Theses de Distributione Sacrae Eucharistiae sub vna specie, contra Hussitas. Pragae.
Facti Samosatiniani Dei oppugnationem, ac aeternae Christigenerationis, veraeque Deitatis defensionem, contra Blandratam, et Franciscum Dauidem. Viennae Austriae apud Nicolaum Pierium MDXC.
De Principiis fidei. Viennae.
Habebat sub praelo cum mortuus est
Quaestiones selectas de Libertate Dei et Hominis: de Praedestinatione: de concordia summorum nostri temporis Theologorum. Romae MDCXXXIX.
EMANVEL DE VEGA, alter, item Lusitanus, scripsit Lusitanice
Relatione de Statu Christianitatis in Aethiopiâ ab anno MDCXXIV. vsque ad MDCXXVI. deque eius reductione ad Ecclesiam Catholicam: et de Regni Tibet, siue, Magni Catayi detectione. MDCXXVIII. in 4.
et tacito nomine
Vitam Simonis Gomez: et
Vitam P. Vasci Pirez e Soc. Iesu; quae tamen edita non est.
EMANVEL VEGA, tertius, itemque natione Lusitanus, de cuius pertinaci ad conuertendos Maramomisios Brasiliae populos caritate mentio fit a Sebastiano Berettario in Vita Iosephi Anchietae lib. III. Digessit
Catechismum;
Dictionarium;
Grammaticam Lingua Maramomisiorum.
EMERIVS DE BONIS, natione Italus, patriâ Vastallensis, S.P.N. Ignatio superstite ad nostram se Societatem adiunxit, et plurimos annos concionibus ad populum habendis vtiliter transegit. Addebat nimirum efficacitatem dictioni
page 104, image: s104eximia Viri virtus, quae ab interno animi decore foras etiam emicabat. Instituti nostri Zelator fuit, et obseruator exactus; sanctae paupertatis amator, qui ad concionandum frequens prodibat, multis etiam necessariis rebus destitutus. Vixit ad diem vsque X. Aprilis anni MDXCV. Scripsit Italice
Librum de Statu Religionis.
De Sanctissimo Sacramento.
De ratione confitendi, et audiendi Sacrificij Missae.
EMMER AMVS WELSER, natione Germanus, patriâ Stulfeldensis, Dioecesis Salisburgensis, in Societate gradum Coadiutoris Spiritualis obtinuit. Vir magno animorum zelo. In Bohemicam Syluam missiones saepius instituit, agresti populo excolendo; vbi visendis aegris, afflictis solandis, compeditis animandis vtilem operam posuit, non expers periculorum atque aerumnarum. Tres et eo amplius annos podagrae doloribus cruciatus, a sui tamen flagellatione non abstinuit. Effecit vt duceni prope aurei nummi quotannis impendantur emendis, imprimendisque libellis, qui in pueros Catholicos, et in Haereticos distribui cum fructu queant: ipse vero vel in morbo non destitit operam huiusmodi libellis conscribendis dare. Obiit Monachij die XVI. Aprilis, anno salutis MDCXVIII. aetatis LIX. Societatis initae XXXVI. Scripsit varios Tractatulos Germanice, impressos Monachij, opportunos firmandis Catholicis, Haereticis reuocandis: Huiusmodi sunt
Index viae ad Fidem Catholicam.
Stella Matutina.
Penuarium Catholicum.
EMONDVS AVGERIVS, natione Gallus, patriâ Trecensis, ex ephebis VIX excesserat, cum Romae anno salutis MDL. ad portum appulit Societatis; in qua Litteras Humaniores docuit, Poeta et Orator excellens, ingenio, memoriâ, et iudicio valens. Hic in Gallils multa et miranda patrauit pro fidei Catholicae defensione. Turnonensis, Tolesani, Lugdunensis Collegiorum Rector fuit, et Prouinciae Aquitanicae primus Praepositus Prouincialis. Primarias illius Regni Ciuitates concionibus illustrauit, maxime Lutetiam, Burdigalam, Tolosam, Lugdunum, Diuionem, Dolam in Sequanis, vbi et Collegia Societati constituit. Tolosae suis concionibus ita cuncta permiscuit, vt sua sponte Vniuersitas duobus de suo numero ad ipsum legatis insignia Doctoralia domum ipsi miserit, quod summum Academiae decus eius acceslurum dicerent inauguratione. Quae cum ille cum grati animi significatione remitteret, causatus haud posse ab homine Societatis inconsulto Generali admitti, beneficij remissionem Academia pro beneficio duxit. Principibus Viris in honore fuit. Carolo IX. et Henrico III. Regibus Galliae etiam carissimus; atque huic aliquando a Sacris Confessionibus. Lugdunensem Ciuitatem peste corporali, et spiritali propter Haereses, grauissime laborantem, semel, iterumqueue, tum vigilantiâ atque industriâ, tum doctrinâ atque consilio, ab interitu propemodum vindicauit, appellatus eapropter ab ea publice, Pater Patriae, Conseruator Fidei, Salutis publicae Restitutor. Quin et XL. hominum inillia ab Haeresi ad Catholicam Fidem vnus ipse reuocasse fertur. Captus ab Haereticis aliquando, et ad laqueum damnatus, dum ad patibulum duceretur, neci mirabiliter a Deo ereptus est. Capti enim admiratione Emondi eloquentiae, et commiseratione tacti iuuenis tunc aetate, atque ingenio praestantis, parcendum illi esse Haeretici existimarunt, sperantes ad suas ipsorum partes adduci posse. Denique post multos in Galliâ exantlatos labores, propter intestina, et plusquam ciuilia patriae bella, in Italiam profectus, Nouocomi mortuus est die XIII. Calendas Iulij anno MDXCI. ab initâ Societate XLI. Eius animam pia femina mox ab obitu videre sibi visa est a circumsistentibus Angelis in caelum deduci, pulcherrimo puellorum Sodalitio, quale olim ipse instituerat in Galliâ, celebrem pompam prosequente. Fuit aetate suâ tam celebris Orator, vt a nullo pene Scriptorum sine elogio memoretur. Florimundus Remondus De Orig. Haeres. l. 5. c. 2. praestantissimum appellat omnium, quos vnquam Francia habuit, Diuini verbi praeconem, Philosophum et Theologum doctissimum simul et eloquentissimum. Ludouicus Richeomus in Praesat. lib. de Animae immortalitate, Torrentem eloquentiae Gallicanae, Doctorem et Confessorem Ecclesiae. Theophilus Raynaudus De Martyr. per pestem p. 3. c. 4. n. 12. Christianorum sui temporis Oratorum facile Principem in Galliâ. Scripsit Emondus
Catechismum magnum et paruum, Gallice, Graece, et Latine, ad confutandos Caluinistarum errores valde vtilem, atque eruditum, quem plurimi legentes, vel in fide Catholicâ confirmati, vel ab Haeresibus liberati sunt: quemque locis SS. Patrum integre notatis Franciscus Antonius noster illustrauit. Editus primum est Gallice Lugduni MDLXIII. mox Latine, ac Graece Lutetiae apud Sebast. Niuellium MDLXIX. quâ vnâ in Vrbe ad duodequadraginta millia exemplaria octennio fuisse distracta narrauit Typographus. Scripsit et Gallice Augerius
De Sacramentis, nempe, De Baptismo, et Confirmatione; De Eucharistiâ, et Sacrisicio Missae; vbi etiam, De verâ et reali ac corporali praesentiâ Christi in Sanctissimo Altaris Sacramento: De Sacramento Poenitentiae, et Extremâ Vnctione. Parisiis apud Petrum Huillerium MDLXVII. in 8.
De Matrimonio. Parisiis apud Gabrielem Bonum MDLXXII. in 8.
Militarem institutionem, qui, Paedagogus armorum, inscribitur. Parisus apud Sebastianum Niuellium MDLXVIII.
page 105, image: s105
Thesaurum precum pro vniuscuiusque statu. Burdigalae apud Sunonem Milangium MDLXXVIII.
Epistolam contra Petrum Viretum, pro Societate Iesu.
De audiendâ cum fructu Missâ.
Consolatoriam ad peste infectos.
Metanoeologiam, hoc est, Apologiam pro Archicongregationibus Poenitentium, cui nomen suum in calce Dedicationis adscripsit. Parisiis apud Iametum Mettayerum MDLXXXIV. in 4. Vertit Gallice ex Italico
Saccharum Spirituale, ad abstergendam, siue tollendam amaritudinem calamitatum, quae suo illo tempore vigebant. Item
Libellum de Imitatione Christi. Edidit denique etiam
Martialis Epigrammata a se expurgata. Antuerpiae apud Christophorum Plantinum MDLXVIII. in 8.
ENGELBERTVS D'HOLLANDERVS, natione Belga, patriâ Gandensis, disciplinarum omnium quae in Societate traduntur, insigniter gnarus, mirabili eloquentiâ, et memoriâ propemodum supra exemplum. Gandaui florentissime Rhetoricam docuit. Quinque annis inter Hollandos Fidei propugnator delituit, venali, pro Dei causâ, in pulchram mortem animâ. Corpus suum habuit inclementer: somnum non raro in tabulâ, vel pauimento captauit; cibi, potusque perparcus, saepe etiam extra ordinem nullius. Oblatum Professionis votorum gradum detrectauit, quod diceret summam votorum suorum esse in vltimis consistere: itaque Coadiutoribus spiritualibus adscriptus est, nouo et raro, sed imitabili exemplo. Horam mortis praesensisse visus est; cui cessit Ingolstadij die XXX. Augusti, anno reparatae salutis MDCXXVI. aetatis suae XLI. ab Societatis ingressu XXI. Scripsit
Varia, tum metro, tumprosa: Dramata quoque multa exhibuit. Item
Vitam Henrici Caesaris, et Cunegundis Augustae, qui admirabili castitatis exemplo, virgines in coniugio permansêre. Parabat etiam
De Antiquitatibus Gordunis, Volumen; sed illud mors intercepit.
ENGELBERTVS EVVICH, natione Belga, patriâ Cliuius; nuper pie defunctus; edidit praescripto nomine Theologi Cliuensis,
Antonini Dianae Resolutionum Moralium Compendium: Antuerpiae apud Ioannem Meursium MDCXXXVII. in 24.
ERASMVS MAROTTA, natione Siculus, patriâ Randazzensis, vir moribus placidissimis. Venit ad Societatem aetate prouectior, et in Curiâ Romanâ iamdiu versatus, artis Musicae peritissimus. Edidit, pergitque ad pietatem promouendam edere
Cantus pios Musicis modulis expressos.
ERTMANNVS TOLGSDORF, natione Prutenus, trium in Societate votorum Professus, non immerito ab Liuoniae Episcopo Ottone schenking, Liuoniae Pater et Apostolus appellatus. Nimirum receptâ de Mosco eâ Prouinciâ a Stephano Poloniae Rege, missi in eam sunt ab Episcopo Varmiensi Martino Cramero Sacerdotes aliqui, vt obrutam ab annis L. Fidem Catholicam instaurarent. Inter eos erat Ertmannus Gutstadiensis Canonicus, salutis animarum sitientissimus, qui Volmariensem Paroeciam sortito nactus, eam mirifice excoluit; et linguam gentis breui assecutus, aptissimos in eam rem libros conscripsit. Deinde cum exturbatam Rigâ Societatem Haeretici, quamuis vrgente Sigismundo Rege, recipere nullo modo vellent, tempori seruiendum tantisper esse visum est Regi, vt bona saltem possent Haereticis eripi, quae Sacerdoti cuipiam saeculari interea commendarentur. Delectus ad id Ertmannus est, quem indole modestissimum haud aegre admiserunt Haeretici, rati nihil illum suis rebus incommodaturum. Adiit ergo Monasterij, quod tenebamus, possessionem; Templum adornauit; conciones, et Ecclesiasticos ritus restituit; cantum Gregorianum cum aliquot pueris, quos instruxit, resumpsit, matutinas preces, vespertinasque decantans: Hymnos Ecclesiae, et Antiphonas, cum nullus esset qui calleret, nec essent ad manum libri, vnde promi possent, ipse e memoriâ descriptos distinxit in libros, quibus hodieque S. Iacobi Ecclesia, atque inde mutuata vniuersa Liuonia vtitur. Tandem dum anno MDXCI. recepta Rigae Societas est, ipse vna cum Monasterio se quoque ipsum Societati contradidit. Cracouiam missus Tirocinium ibi posuit incredibili animi submissione. Mox remissus Rigam, totus in hominum salutem incubuit. Vendensem Dioecesim cum Episcopo lustrauit; quam cum vidisset opportunis operariis destitutam, adolescentes e Prussiâ euocauit, emendicaris subsidiis educauit, instruxit, Ecclesiis praefecit. Potior eius occupatio in Missionibus fuit, eo laboriosior, quo duriora inciderunt tempora, quae Suecorum armis, XIV. et amplius annos Liuoniam vexarunt. Pagi passim incolis nudati; nulla hospitia; nulla solatia afflictae vel aetatis, vel valetudinis; vndique hostium, vndique latronum pericula: nec raro amnes rapidi diuinâ magis ope, quam humanâ tranandi. Anno MDCIII. cum passim iacerent in viis, lue, paedoreque consumpti mortales, ipse, quo ardebat zelo, illis quaqua valuit ope praesto fuit. Hinc rusticanae plebeculae tam carus fuit, vt ipsam eius memoriam vbique venerarentur, nec aliter eum, quam honestissimis suâ linguâ nomenclationibus, Senem, Dominum, Liuoniae Patrem, et Episcopum vocitaret. Magnus in eo viguit religiosae paupertatis amor. Nocturnis horis haud aliâ, quam taedae pineae luce, ad Canonicas preces legendas vtebatur, quamuis oculi senio caligarent. Nulla conditura ciborum famem prouocabat: escas
page 106, image: s106saepe, iterum iterumque recoctas, easque admodum parabiles, ad totius vnius hebdomadae alimentum adhibebat. Postremis XVI. vitae annis, quos Vendae duxit, senio confectus et morbis, solis pulmentis edentulus victitauit; nec de feruore tamen, aut consueto labore quidquam detraxit. Residentiae illius labores solus fere sustinuit. Ipse festis diebus horas antelucanas confitentibus dabat; inde concionabatur ad Germanos; tum supplicationes, atque alia Parochi munia expediebat; et sacris operatus dicebat ad Lothauos; quidquid erat temopris reliquum, denuo expiandis conscientiis tribuebat. A prandio Catechismo imbuebat pueros et rudes; secundum quem Vesperas decantabat; et, si opus, infirmis sacra mysteria impendebat. Vnus his omnibus Ertmannus, id virium et aetatis, sufficiebat, cum admiratione multorum. Tandem in grauissimis doloribus, salutiferum Iesu nomen saepius appellans, pie defunctus est Vendae die IV. Octobris, anno salutis MDCXX. aetatis LXX. religionis XXIX. Scripsit Lingua Liuonicâ, seu, Lothauicâ
Catechismos; Nomenclatores; Conciones.
Hymnos, et Antiphonas Ecolesiae, in librorum inopiâ, ex suâ memoriâ distinxit, quibus hodieque Liuonia vtitur.
EDVARDVS HOCK, natione Belga, patriâ Namurcensis, Societati adscriptus anno MDCX VIII. aetatis XXII. Philosophiam Duaci per quinquennium docuit, docetque modo ibidem Sacras Litteras quintum iam annum. Edidit
Methodum bene vtendi suffragiis quae singulis mensibus in Sodalitate distribuuntur. Duaci typis Viduae Telu anno MDCXXXIX. in 8.
EVERARDVS MERCVRIANVS, natione Belga, patriâ a quâ nomen traxit Mercurianus, pago Ducatus Luxemburgensis, in Dioecesi Leodiensi. Parentes habuit tenues quidem illos fortunis, sed honestos, et minime obscuros; a quibus Leodium primum, tum etiam Louanium ad studia litterarum missus est. Philosophiae Lauream ibi obtinuit anno MDXLIV. Leodium a studiis regressus, cum posset Canonicatum adire, maluit Paganam administrare Paroeciam Voiti, in eâ Dioecesi. Verum cum illi minus ex voto succederet ea functio, subiit illum P. Petri Fabri, et Francisci Stradae, quos Louanij cognorat, recordatio, et illos imitandi cupido: quo animo contendit illico Parisios. Ibi a Paulo Achille nostro sanctis meditationibus exercitus, cum per eas plurimum profecisset, suis in Belgio rebus ante compositis, Lutetiamque reuersus, Natali Deiparae Die, anno MDXLVIII. Societati se dedit. In eâ breui non vulgarem in hominum pertractandis ac iuuandis ingeniis apud omnes adeptus est laudem, vt primo statim anno nonnullos Societati per exercitia mentis lucratus sit. Haesit Parisiis sua retractans studia Euerardus ad annum vsque MDLI. cuius exitu, cum per angustias rei domesticae, ac bellicos tumultus Parisiensis esset minuenda familia, Romam cum aliis missus est. Exceptus ab Ignatio perbenigne, factusque Domus Professorum Romanae Vice Praepositus, anno labente Collegij Perusini primus constitutus est Rector. Hîc ad annum vsque MDLVII. inter prospera atque aduersa commoratus, cum tentari coepisset valetudine aduersâ, in Belgium proficisci iussus est, vt res cius Prouinciae componeret, Commissarij appellatione; quae anno vertente in Prouincialis illi nomen, dignitatemque transiuit. Auxit eam Prouinciam Collegiis, ita vt anno MDLXIV. in duas fuerit diuidenda, quarum alteram Rheni nomine insignitam Antonio Vinckio cessit. Anno insequente Assistens designatus est nouo Praeposito Generali B. Francisco Borgiae: quo auctore cum Collegia Galliae inspexisset, Romam reuersus, eidem magno consensu in munere suffectus est die XXIII. Aprilis, anno MDLXXIII. et Societatem IV. ipse Praepositus Generalis ab S. Patriarcha Ignatio, magnâ prudentiae atque integritatis laude administrauit, vsque ad Calendas Augusti MDLXXX. quo die vitâ functus est, cum sibi mortem pridie praedixisset. Fuit enimuero Euerardus insigni sanctitate et sapientia vir, qui omnium sibi voluntates eximiâ submissione et modestiâ adiungebat. Paupertatis amator et cultor tantus, vt aliquando lacrymari propterea visus sit, quod nouum iuberetur amictum induere. Pedes semper obibat Prouinciam, quam administrabat, et ad tenuissima diuersoria declinabat. Exuerat omnem plane amorem erga carnem et sanguinem; et rogatus a fratre germano per litteras, vt, quando ad supremum iam ascenderat Societatis Magistratum, suae tenuitatis, suorumque meminisset ad opem porrigendam, responderit sibi non factam eâ dignitate commodorum accessionem, nec facultatibus se excedere vllum ex imae sortis in Societate Coadiutoribus. Vt Deum amabat impense, eique per frequentem, longamqueue, vt res ferebant, orationem inhaerebat, ita ipsius gloriam cum salute mortalium coniunctam studiose quaerebat. Alexandrum Valignanum destinauit in Orientem, vt ibi Societatem, remque Christianam proferret. Rodulphum Aquauiuam, frustra obnitentibus plurimis, non sine claro Diuinae approbationis indicio, misit Indias, vbi obtinenda per sanguinem palma ipsum exspectabat. Edmundum Campianum cum Roberto Personio primos ire iussit in Angliam. Stanislao Varseuitio, et Antonio Posseuino Poloniam, aliis Transiluaniam decreuit. Ad Maronitas expediuit Ioannem Brunum, et Ioannem Baptistam Elianum: et Maronitis in Vrbe Seminarium, Anglis Collegium procurauit. Ipse monita Societati in publicum vsum perutilia concinnauit, et optimos Concionatores ad pulpita formauit. Scripsit
page 107, image: s107
Epistolam ad Superiores Societatis, continentem monita ad rectam gubernationem; quae inter Epistolas Praepositorum Generalium v. ordine legitur.
EYSTETTENSE COLLEGIVM, in Prouinciâ Superioris Germaniae, ad Almonem Fluuium Franconiae, edidit
Templum Honoris, Illustrissimo et Reuerendissimo Principi Ioanni Christophoro Episcopo Eystettensi, ipso die III. Cal. Sept. anno MDCXX. dedicationis Templi ab ipso Societati Iesu conditi, erectum. Ingolstadij typis Gregorij Haenlini MDCXX. in 4. Liber est eruditus, in quo sapientia, pietas, splendor, magnificentia, et singularia denique eorum emolumenta declarantur, qui Templa vel a fundamentis excirarunt, vel sacris muneribus dotarunt, vel quoquo alio modo decorarunt.
Spem publicam Aichstettensium, siue, Marquardum I I. Episcopum inauguratum. Typis iisdem MDCXXXVIII. in 4.
F
FABIANVS QVADRANTINVS, natione Prutenus, domo Stargardus, natus Haereticis parentibus, atque in Haeresi educatus, primas in patriâ litteras hausit. Inde iam maturior Braunsbergam profectus, Nostrorum operâ ad Fidem conuersus est, cuius suae conuersionis causas typis in lucem dedit. Postmodum Romae in Germanorum Collegio Philosophiam et Theologiam emensus, et gratiâ magni illius Stanislai Cardinalis Hosij vtus, in Societatem ingressus est; in quâ laudabiliter complures annos, tum aliis officiis, tum habendis ad populum concionibus perfunctus est, Posnaniae, Cracouiae, Braunsbergae. Professus est Posnaniae eam Theologiae partem, quae Controuersas cum Haereticis fidei quaestiones pertractat. Annae Austriacae Reginae Poloniae fuit a sacris Confessionibus, et ab aulicis Concionibus: cuius obitu liber Braunsbergam se recepit, ibique vir humilis, et suauissimis moribus carus omnibus viuere desiit die VI. Martij, anno Christi Seruatoris MDCV. aetatis LVI. Religiosae vitae XIX. Scripsit priusquam in Societatem veniret
Palinodias, siue, Reuocationes VII. cum ex Lutherano factus esset Catholicus, recitatas Braunsbergae in Collegio Societatis Iesu; quae additâ Epistolâ Stanislai Cardinalis Hosij prodierunt Coloniae typis Materni Cholini MDL XXI. Sed exstant praeterea inter Opera eiusdem Cardinalis Hosij. In Societate vero existens edidit
Speculum pietatis, continens Vitam et obitum Serenissimae Annae Austriacae, Poloniae Sueciaeque Reginae, Sigismun[?] III. Regis coniugis, quae anno salutis MDXCVIII. IV. Idus Februarij obiit Braunsbergae typis Georgij Schonfels MDCV. in 4.
FABIVS AMBROSIVS SPINVLA, natione Italus, patriâ Genuensis, e nobilissimâ Spinularum gente, vir omni doctrinae ac probitatis laude conspicuus. Philosophiam Romae, et Litteras Diuinas explicuit, Seminarium ibidem, ac subinde Genuense Collegium rexit. Edidit
Orationem, quam in Parasceue anno MDCXXVI. ad Vrbanum VIII. Pontificem Maximum habuit in Sacello Vaticano. Romae typis Francisci Corbelletti MDCXXVI. Edidit praeterea Italice
Vitam P. Caroli Spinulae Soc. Iesu combusti propter sanctam Fidem in Iaponiâ. Romae typis iisdem MDCXXVIII. in 8. Eam Hermannus Hugo noster Latine reddidit. Ad haec,
Orationem Genuae habitam anno MDCXXX VIII. De Vnione, quam inscripsit, Coronam Regiam. Genuae per Petrum Ioannem Calenzanum. in 4.
FABRICIVS PALLAVICINVS, natione Italus, patriâ Genuensis, aetatis anno XVI. Societati se dedit, Christi vero MDLXXI. studiorum cursum feliciter emensus. Romae Graecas Litteras et Mathematicas; Florentiae in Hetruria, et Posnaniae in Poloniâ, Romae iterum Philosophiam professus est. Rexit Cracouiae Domum Probationis, seu Tironum, et in Galliâ Collegium Auenionense. Post Inspector Subalpinorum Collegiorum, solis aestu, atque itineris laboribus morbo contracto, Genuae decessit die VII. Septembris, anno seculari MDC. Vir vel paupertatis, vel indifferentiae, vel perfectionis religiosae studio eximius. Scripsit primus, vt putatur, anno MDLXXXIII.
De Perfectione Religiosâ e SS. Patribus: quo libro in Prouinciâ Poloniâ passim omnes vti solent. Scripsit etiam librum
De Cambiis Mercatorum; eius rei peritissimus: dumque edere parat, obiit in Domino: quem dum a pluribus expeti Superiores animaduertunt, P. Iulio Nigronio recognoscendum, Scholiisque illustrandum dederant; quid autem illo sit factum, hactenus incompertum mihi est.
FAMIANVS STRADA, natione Italus, patriâ Romanus; artis Rhetoricae per annos quindecim publicus Romae Magister, Orator, Historicus, Poeta tota Europa percelebris. Haec et complura alia Leo Allatius in Apibus Barber. ex suo et aliorum sensu: nam de meo, dum viuit, nil addam. Scripsit atque edidit Romae,
Prolusionum Academicarum libros tres octies recusos.
Quo de opere, vt vnum ex multis doctorum hominum testimoniis subiiciam. Ioan. Baptista Saccus, Senatus Mediolanensis a secretis, librorumque pro Regiis censor, Anesio Praesidi scribens. Redit, inquit, ad te, Vir Illustrissime, Strada tuus. Quaeris quid de ipso sentiam? Vir hic sublimi admodum ingenio est, et excelso, quodque de Angelo Politiano disertissimi olim homines tradidere, versatili et ad omnia facto: iudicio acri et perpolito: doctrinâ variâ et admirabili: eloquentiâ rarâ, imo singulari, certe supra modum huius aeui: prudentiâ et rerum cognitione tantâ, vt humanarum actionum et casuum nihil prorsus eum sugere videatur.
page 108, image: s108Proteus est, nouasque subinde sormas inuenit, in quas se vertat. Illud vero palmarium ei esse duco; quod vbique scriptorum suorum ioca simul et seria miscet; et cum lepidus sit ac festiuus iocosusque ad effusos vsque risus prouocandos mhil tamen interim ei deperit de pietate, modestia, grauitate vel decoro: adeo vt omne ferat punctum, etc. Praeterea
Orationes tres de Passione Dom. ab eo habitas in Sacello Pontificio coram Clemente VIII. et Paulo V. bis Romae impressas. Item
Orationem in nouendiali funere Gregorij SV. quam dixit in Basilica Vatic. coram Colleg. Cardinalium, Romae editam.
Oratiunculam quâ Vrbanum VIII. Collegium Romanum inuisentem excepit, impressam Vilnae.
Orationes alias et poemata tacito nomine in lucem edita. Postremo
De bello Belgico Decadem primam, impressam primum Romae an. MDCXXXIII. deinde intra annos octo, Latinâ quidem editione sexies recusam. Praeter alias linguas, in quas translata est.
De hac historia, omissis honorificis aliorum iudiciis, sic Belgae sentiunt. Erycius Puteanus omnium eruditorum ore, quos vnus ipse complectitur, scribens in ep. ad Siluestrum Petrasanctam: Magnus, inquit, ille, et vere heroicus Historiarum scriptor, ille famâ noster Famianus Strada, res Belgicas Latinâ styli maiestate complexus, turbatae Europae causas, initia, progressus tam accurate exposuit, vt suum non suo aeuo, ornare visus sit, nostrum antiquo Habent suum Romani Salustium, Liuium, Tacitum, nos Stradam, qui vt Belgas describeret, Romanus esse debuit, ingenio, iudicio, eloquio instructissimus. Libera, plena, et elegans vbique narratio est, aurum est: ciuiles autem sententiae, velut gemmae interlucent, tam apte collocatae, vt sine tumore emineant, sine affectione exurgant. Aequalitas interim summa est, grauitas moderata, subtilitas facilis, veritas incorrupta. Religioni quantum tribuendum sit, condita hic pietas obseruauit, ab ipso directa Numine, cuius potissimum habenda erat ratio, ne a vera belli causa argumentum abiret. Addo huic Aubertum Myraeum Dec. Antuerp. V.C. qui sic epist. suam orditur, Antuerpiae ad eumdem scriptam. Alterum aeuo nostro Tacitum, et quod caput est, Belgio nostro datum, merito hic nobis gratulamur: atque ita quidem censent non solum Belgae, qui pro Rege suo fortiter stant, sed et Bataui, in quos arma stringimus, etc. Et vero Batauos ita sentire, vide quid de iis referat Iac. Vuyntius, e Belgio Romam ad amicum scribens. Volo tamen, inquit, mentem iudiciumque hostium exponere. Cum nuper foeder atorum Ordinum exercitus in vicinia nostra consisteret, D. Vicecomes Alostanus cum supremo praeside concilij bellici, secretario Principis Auriaci, aliisque proceribus, de Stradae historia sermonem habuit. quam illi a se diligenter lectam, summis laudibus, vtpote nitidam, succinctam, dilucidam, et maxime veram, extollebant, quae in eo genere alias omnes historias antecelleret. Idem mihi in castris illis versanti asseruit Praefectus praetorio Princ. Auriaci, atque adeo apud militares omnes et ciuiles magistratus pretium et sidem singularem eam habere. Sed instar omnium accipe suffragium longe maximum, Regis inquam Poloniae ac Sueciae Vladislai IV. qui cum delatam ad se Fam. Historiam perlegisset datis ad Mutium Vitellescum Praep. Generalem litteris. Armorum, inquit, motus in Belgio singulari cultoque stylo ad sincerae veritatis historiam expositi a P. Famiano Strada tanto omnium ordinum plausu excepti sunt, vt homines prosecto non desinant aut hosce annales admirari, aut eorum continuationem ardenter exposcere. Nos qui eos fingulari voluptate legimus, et admirati sumus; nec minus quam alij idem exoptamus, haud nescij quantum et circumspectio in homine tantae existimationis, et virtus fugiendae publicae laudis, eum ab hac continuatione remoratura sit; idcirco nostris hisce litteris P. Vestram compellauimus, cupientes ab ea operam adhiberi, vt is non omittat quae supersunt in lucem edere ad huius saeculi gloriam, ad Societatis decus, et scriptoris, ad famam etc.
In quam sententiam idem Rex, eodem tempore, ad Famianum ipsum scribere a Maiestate sua alienum non putauit.
Eiusdem Belgicae historiae Dec. II. expectatur in dies, praeter alia praelo idonea, quae inprimis sunt:
De Insignibus vulgo Impresiis l. I.
De artificio contexendae orationis l. 4.
De affectibus oratorie concitandis l. 1.
De moribus ad Oratoriam l. I.
Epitaphiorum a se compositorum l. I. et alia quaedam.
FELIX FELICIVS, natione Italus, patriâ Montopolitanus, Sabinus; Edidit
Onomasticum Romanum, hoc est, Dictionarium Italico Latinum. Romae apud Corbellettum MDCXXVIII. in 8.
FELICIANVS DE FIGVEROA, natione Hispanus, patria Xerecensis, vir Latine, Graece, Hebraice doctus, Sacrarum Litterarum Hispali Professor; edidit cum Rector esset Vbedani Collegij a se habitam
Orationem in funere Comitis de Ricla. Parat nunc alia maiora luci publicae.
FERDINANDVS AGVILERA, natione Chilensis in America Meridionali, egregius Concionator; habet sub praelo
Concionum aliquot Volumina.
FERDINANDVS ALBERVS, natione Germanus, patria Tirolensis, adolescens annos natus XVII. in Societatem ingressus est, ad omnia summa natus, factusqueue, vt posterior aetas palam fecit; fuit enim Rector non semel; bis Austriae, semel Germaniae Superioris Prouincialis; Visitator ad Rhenum; Assistens pro Germaniâ penes Claudium Aquauiuam Praepositum Generalem, qui moriens eum post se designauit Vicarium Generalem. Cum autem Claudio Mutius Vitellescus esset subrogatus, missus in Austriam Alberus Prouincialis, lustratâ pene Prouinciâ, Homonae in extremâ Hungariâ, quâ Poloniam attingit ad montes Carpathios diem
page 109, image: s109clausit extremum XXX. Octobris, anno salutis MDCXVII. aetatis LXIX. et ab initâ Societate LII. Fuit vir comis in loquendo, maturus in moribus, grauis in consilio, in omnibus vitae actionibus ita circumspectus, vt nihil deprehenderes quod offenderet. Peculiari pietate et cultu prosequebatur S. Matthiam Apostolum, cuius se praesens in difficillimis rebus auxilium dicebat expertum. Edidit adscripto post Dedicationem nomine suo translatam a se Germanice olim cum adolescens esset,
Vitam S. Ignatij Loiolae Fundatoris Societatis Iesu, a Petro Ribadeneirâ conscriptam. Ingolstadij typis Sartorij MDXC. in 4.
Summarium Constitutionum, et Regulas Communes Societatis Iesu, vertit ipse idem Germanice, ediditque suo nomine praetermisso.
FERDINANDVS BASTIDA, natione Hispanus, patriâ Pincianus, Salmanticae adolescentulus XVII. tantum annorum ingressus, Societati se addixit, et ad Religionis normam formatus, bonarum litterarum disciplinis pectus impleuit. Postea Romam profectus, multa virtutis, ingenij, industriae, atque eruditionis suae argumenta praebuit, cum aliis in rebus, tum maxime in disputationibus coram Clemente VIII. et Paulo V. Summis Pontificibus, habitis. Rediit in Hispaniam, et in Collegio Pincian[?] Ambrosij Theologiam quae ratione Philosophatur, cum laude professus est, ac Diuum Thomam Aquinatem interpretatus. Scripsit Hispanice, et Italice librum, quem inscribit
Antidotum contra considerationes Fr. Pauli Veneti.
FERDINANDVS DE CAPVA, natione Italus, patria Neapolitanus, praenobili familiâ natus, et in Societatem anno MDXCIX. ingressus, Philosophiam et Theologiam docuit, atque inter conspicuos litteris et virtute in Neapolitana Prouincia viros fuit. Collegium, et Professorum Domum Neapoli gubernauit; ibique naturae concessit die IV. Nouembris anno MDCXXXVIII. Edidit
Concionem Italicam, quam Neapoli die IV. Octobris, anno salutis MDCXX. habuit, in Beatificatione S. Teresiae, Carmelitarum Excalceatorum Fundatricis.
FERDINANDVS DE CASTRO PALAO, natione Hispanus, patriâ Legionensis, in Societatem se pene puer, annos XV. natus recepit, die VIII. Februarij, anno MDXCVIII. in eaque confectis Philosophiae, ac Theologiae studiis, Vallisoleti Philosophiam, Compostellae Moralem Theologiam, magnâ eruditionis famâ, docuit. Sanctae Inquisitionis Qualificator, seu, Censor fuit, et Consultor. Rexit Collegium Compostellanum, et Methymnense, in quo non ita pridem anno MDCXXXIII. naturae concessit. Edidit
Operis Moralis de Virtutibus et Vitiis, tom. III. quorum
I. continet Tractatus De Conscientiâ. De Peccatis. De Legibus. De Fide; Spe; Caritate. Lugduni apud Claudium Landry MDCXXXI.
II. De Oratione, et Horis Canonicis. De Adoratione, et Sacrificio. De Obseruatione Festorum. De Decimis, et Immunitate Ecclesiasticâ. De Beneficiis. De Iuramento. De Voto; et de Statu Religioso; et de Vitiis Religioni oppositis. Lugduni apud Claudium du Four MDCXXXV. in fol.
III. De Sacramentis. De Censuris, et Irregularitate. De Bullâ Cruciatae, et Iubilaei. Lugduni per Claudium du Four MDCXXXVIII. in fol.
Tomum IV. qui continebat Tractatus De Iustitiâ, et Iure, Prudentiâ, Fortitudine, et Temperantiâ, magna ex parte absoluerat.
Edidit etiam Hispanice
Manuale Sacrarum Meditationum.
FERDINANDVS CRENDELIVS, natione Germanus, Vir Graecis, Latinisque Litteris, et omnis antiquitatis disciplinâ excultus quam accuratissime, Iacobi Gretseri fidelissimus et indefessus studiorum socius et adiutor. Sed qui alieno iudicio peritissimus, suo valde imperitus sibi videbatur: quod autem scire credebatur, beneficij loco ducebat, si quis vellet condiscere. Votorum formulam animo volutabat assidue, cuius ex verbis Diuino se conspectu indignissimum ita cogitabat, vt nihil vel iniuriarum, vel contumeliarum putaret sibi a quoquam posse contingere, quod animo non ferret aequissimo. Cuius rei perpetua meditatio tam singularem ipsius animo, sensibusque indiderat moderationem, vt nonnemo studiose contemplatus optimi Patris omnem in dicendo, agendoque rationem, pronunciaret, vix se incidisse in tam compositae modestiae Iesuitam. Quod Religiosi hominis eximium decus, quantum fuerat integrâ eius valetudine, clarius eâdem pessime affectâ deprehendi potuit, cum resciri non potuit quibus remediis, quibusue obsoniis recreari se potius agnosceret. Inualescentis Hydropis summâ vi cum occuparentur iam praecordia, et infestis in aquis periculose natarent, cruciatuum immanis facta est accessio ab vndecim dierum ardentissimâ stranguriâ, quibus totis diebus lotij nulla stilla flueret: per quam dolorum carnificinam, vir animi summâ disciplinâ temperati, nec voce, nec cultu cruciatus vllam significationem edidit. In quo Religiosae patientiae ac tranquillitatis clarissimo triumpho, cum Sociis breuissimê, at multo cum sensu, mutuam commendasset caritatem, animam exhalauit Ingolstadij die XXX. Maij, anno MDCXIV. aetatis LVIII. aditae Societatis XXXIX. Vertit ex Italico in Latinum
Descriptionem floris Granadillae, seu, Granatulae, plantae Indicae, quae illic Passio Christi passim dicitur: cui Additamenta inspersit, et Scholiola ad marginem, et adiecit de suo Latina quaedam Epigrammata. Exstant tom. III. De Cruce, Iacobi Gretseri, ad finem, in Horto S. Crucis, Parte IV.
page 110, image: s110
FERDINANDVS GVERREIRO, natione Lusitanus, patriâ Almodouarensis. Obiit Olisipone die XXVIII. Septembris, anno MDCXVII. Scripsit suâ Linguâ
Indiarum Orientis Solis annalem Historiam, annorum MDC. et trium sequentium, lib. IV. quorum I. continet res Iaeponicas; II. Sinicas et Molucas. III. Indicas. IV. Aethiopicas, Brasilicas, et Guinaeas. Item
Narrationem alteram Annorum MDCVI. et MDC. VIII. lib. IV. quorum I. continet Iaponica et Sinica. II. res Prouinciae Meridianae. III. res Prouinciae Septentrionis. IV. Guinaeam et Brasilram complectitur.
FERDINANDVS GVYON, natione Gallus, gente Burgundo-Sequanus, domo Dolanus, transtulit Gallice conscriptam a Ferdinando Melzo
Vitam Mariae Victoriae, Fundatricis Ordinis Sanctimonialium Genuensium B. Virginis Annunciatae. Item collectos a Io: Hieron. Baiolio
Annales Sodalitatum B. Virginis Mariae.
FERDINANDVS IAEN, natione Hispanus, patriâ Cordubensis, vir a doctrina et sanctitate commendatissimus, quem Patres animam benedictam vocabant, Compluti cum vir iam tum esset quadragenario maior, et Theologicâ Laureâ Doctorali ornatus, ad Societatem nostram animum conuertit, in eamque admissus est die XXVII. Iunij, anno a Partu Virginis MDL IX. In Hispaniâ ac Romae, et Viennae in Austriâ Theologiam Scholasticam explicuit. Deinde Patauino Collegio Superintendens; Maceratensi Rector praefuit. Postremo in S. Petri Basilicâ multum laborum Confessionibus audiendis exhausit, vnde 15. Cal. Maij, anno MDL XVII. in caelestem patriam commigrauit. Scripsit
Quaestionem Quodlibeticam de Concordiâ Genealogiae Christi Domini, secundum Matthaeum et Lucam.
FERDINANDVS DE MENDOZA, natione Hispanus, Excellentissimo Comiti Lemensium, Proregi Neapolitano a Confessionibus; deinde Duce Lermaeo adnitente renunciatus a Clemente VIII. Pont. Max. Archiepiscopus Cuscensis in Peruuio; quo in munere omnes optimi Antistitis numeros expleuit; ipse ad populum conciones frequens, ad Clerum lectiones de moribus habere quotidie; ipse visitare suos atque examinare; in pauperes adeo profusus esse, vt ex locuplete censu nihil omnino superfuerit morienti. Monialibus Arequipa ob terraemotum profugis Cusci domum, templum, et, dum vixit, ad vitae vsus necessaria suppeditauit. Studio salutis hominum effecit, vt ternos in Episcopatus, quamuis cum decremento suorum prouentuum, diuideretur. Denique plenus bonorum operum migrau it ad Dominum. Scripsit Hispanice, consultus a Comite Prorege
Tractatus Morales, Vnum de Gratiis, quas possit Prorex conferre, et quid pretij pro illis accipere.
Alterum, de Officiis quae vendi possint; quae non possint.
Tertium de Extractionibus frumenti, quantae fieri possint, et cuius commodo. Neapoli apud Tarquinium Longum MDCII. in 4.
FERDINANDVS DE MENDOZA, alter, natione item Hispanus, patriâ Pincianus, Philosophiam Fregenalij, et Hispali, Theologiam tum Moralem, tum Scholasticam Astigi, Cordubae, Hispali, ac demum Madriti in nouâ a Philippo IV. Rege Catholico institutâ Academiâ docuit. Maturat praelo
Opus de Iudiciis, et Iudicibus.
Fundamenta Iuris, et Morum, pluribus tomis distincta.
Principia et Fundamenta Theologica doctrinae Scholasticae.
Prologomen [gap: Greek word] v in Sacram Doctrinam, tom. I. Et Hispanice
Apologiam pro Societaete Iesu.
FERDINANDVS MONTEGNANA, natione Germanus, gente Styrus, patriâ Cilleensis, in Societatem anno MDCXVII. aetatis XVIII. venit; in eâ Humaniores diu Litteras, et Eloquentiam Nostros adolescentes docuit; nunc Moralem Theologiam Passauij profitetur. Edidit
Oration[?] funebrem in Exequiis Ferdinandi II. Caesaris, dictam Labaci die XXIII. Martij MDCXXX VII. Graecij typis Widmanstadij.
FERDINANDVS QVIRINVS DE SALAZAR, natione Hispanus, patriâ Conchensis, ingressus est in Societatem admodum imbecillae aetatis, in eâqueue ad omnem doctrinae ac virtutis laudem contendit. Sacram Scripturam complures annos Murciae et Compluti est interpretatus. Sanctae Inquisitioni fuit a Censuris; Regi Catholico Philippo a Concionibus; Excellentissimo Comiti Oliuario, qui primum gratiae locum apud eumdem Regem obtinet, a Confessionibus. Designatus est a Rege Episcopus primum Malacitanus, postea Archiepiscopus Ciarquensis, quae est opulenta in Regno Peruano Ecclesia; quas ipse dignitates constanter ex Instituto suo adhuc repudiauit. Verum defugere non potuit locum Senatoris in Supremae Inquisitionis Tribunali, quem ab Emin. Card. Zapata Supremo Inquisitore pro imperio admittere compulsus est, anno MDCXXXI. Edidit
Expositionem in Prouerbia Salomonis, tom. II.
Defensionem pro Immaculatâ Deiparae Virginis Conceptione. Opus plane eruditum, et omnibus numeris absolutum. Coloniae recusa typis Ioannis Kinckij MDCXXI. et XXII. in fol. Exspectamus ab eodem calamo propediem
In Cantica Canticorum Expositionem. Hispanice edidit
Praxim frequentandi Sacram Communionem. Madridij per Ludouicum Sanchez MDCXXII. in 8.
page 111, image: s111
FERNANDVS REBELLVS, natione Lusitanus, patriâ ex Oppido Prato, Dioecesis Lamecensis; in Domo Professorum Olisipponensi se Christo in Societate sacrauit, die XX. Maij, anno salutis MDLXII. aetatis XV. Aristotelicas disciplinas professus est; Theologicas in Academiâ Eborensi permultos annos feliciter explicauit; eiusdemque Academiae Cancellarius, et Portuensis Collegij Rector fuit. Vir et omnium virtutum genere, et doctrinae laude praestans. Tantâ fuit ingenij mansuetudine, vt cum saepe inter argumentandum, vti fit, asperioribus verbis perstringeretur, nihil vnquam responderit licentius, nullam irati aut quiritabundi animi dederit significationem; quo effectum est, vt inter externos Academicos Iobi appellationem et laudem sortitus sit. Adeo fuit omnibus in rebus moderatus ac temperans, vt vix exstiterit, qui in eius actionibus vel minimam peccati labem deprehenderit. Communi bono nihil habuit prius, aut optatius, cui suâ scriptione seruire voluit. Obiit Eborae die XX. Nouembris, anno MDCVIII. Scripsit
Opus de Obligationibus Iustitiae, Religionis, et Caritatis; cuius prima solum pars, quae est de Iustitiâ, prodiit. Lugduni per Horatium Cardon MDC. VIII. in fol.
FIDELIS DANIEL, natione Italus, patriâ Veronensis, post Artem dicendi, et Philosophiam non semel traditam Mediolani, Concionibus habendis vitam traduxit. Obiit demum Mediolani die XXVIII. Martij, anno salutis MDCXVI. Habuit Italice
Orationem, quâ B. Carolum Borromaeum in anniuersario die felicis eius transitus laudauit, quam Brixiensis Typographus euulgauit.
Edidit ipse Italice
De Diuinâ Prouidentiâ, lib. III. Mediolan[?] apud Ioannem Baptistam Bidellum MDCXV. in 4.
FIXENSE, seu FLEXIENSE COLLEGIVM, quod in natali suâ domo Henricus IV. Galliarum Rex Christianissimus erexit in Prouinciâ Franciâ, et moriens deposito Cordis sui ornauit: Edidit
Pompam Regiam, siue, Ludouici XIII. Christianissimi Francorum Regis processum, vario Carmine, Latino, Graeco, Hebraico. Flexiae apud Iacobum Reze MDCXIV. in 8.
FLANDRO-BELGICA PROVINCIA, expressit atque edidit
Imaginem primi seculi Societatis Iesu. Antuerpiae typis Plantinianis MDCXL. in fol.
FLORENTIVS VAILLANT, natione Belga, patriâ Bethuniensis, natus anno MDXCI. Societatem Tornaci ingressus est MDCIX. et in eâ hodieque viuit. Edidit Gallice
Praecepta Spiritualia, de perfectâ Orationis, Sacramentorum, atque Operum bonorum exercitatione. MDCXXVII.
FRANCISCVS ADORNVS, natione Italus, patriâ Genuensis, ex Ordine Patricio in eâ Republicâ; a primâ adolescentiâ Societatem adamauit, in eamque viuo adhuc S. P. N. Ignatio admissus in Lusitaniâ est, atque omnibus ibi disciplinis feliciter eruditus. Erat enim in Francisco magna ingenij vis, rara memoria, prudentia singularis. Itaque Romam euocatus, in Theologiâ docendâ specimen ingenij dedit: et concionibus ad populum habendis, Christiani Oratoris'partes diu inter primos eius Artis sustinuit. Domos, et Collegia, et ipsam Longobardiae Prouinciam gubernauit, excellentis prudentiae ac modestiae temperamento. Eminebat in eo cum dignitate corporis, et nobilitate generis, humanissima grauitas recondita rerum Ecclesiasticarum scientia, modus tractandi spiritualis. Quibus Dei donis, multis Ecclesiae Antistitibus, atque inprimis S. Carolo Cardinali Borromaeo erat carissimus. Hic eum sibi delegit a Confessionibus, et in rebus spiritualibus a Consiliis; fuit illi comes in peregrinationibus; institutor, ac pene magister in exercitiis pietatis; in laboribus denique adiutor et socius. Postremo tam familiaris, vt etiam in caelum ab eo accersitus esse credatur. Sic enim seribit hâc de re Carolus a Basilicâ Petri Episcopus Nouariensis, Praesensit Franciscus obitum suum, quemadmodum vel de suggestu ipse publice testatus est. Narrabat Caroli effigiem pulcherrimam ei per quietem obiectam; admiranti, percunctantique quid sibi vellet tanta pulchritudo, illum respondisse, Bene mecum agitur: Tu quoque breui accersêris. Verum ille visum reddidit; neque multo post exspectatam Genuae mortem obiit. Haec ille. Nimirum cum fractus esset Missionum laboribus, Genuam se receperat; vbi egit corpore sic tenuato, vt vix animum foueret, quo subueniret hominibus, vel caelestia meditaretur. Quam tenax fuerit virtutis parendi, gemino exemplo constabit. Alterum est, quod consultus cum reliquis Professis per litteras a Praeposito Generali Iacobo Lainio anno MDLXI. censeret ne Pauli IV. Pont. Max. mandatum de triennali Generalatu in Societate instituendo ratum etiamnum esse post Pontificis obitum; plerisque ratum negantibus, ipse valere censuit; eamque ob rem, et maxime ob specimen Obedientiae, quam singularem Pontifici profitemur, edicenda comitia ad edicendum Generalem; cum eo tamen, vt antequam iretur in suffragia, cum summâ verecundiâ, et animi in vtramque partem aequabilitate, peteretur ab eo, qui tum Ecclesiae Sanctae praeesset, Societatis vt Instituta redintegraret, ex eisque perpetuus Praepositus crearetur. Alterum exhihibuit documentum in extremo; cum enim durante tractu, et lentitudine mortis, ad reuocandos semianimo sensus sorbitiuncula porrigeretur, defectisque iam viribus non sentiret; simul Infirmarius insusurrauit ad aurem, ita iussum a P. Rectore, sustulit semimortuum caput, haustoque poculo, post paulo tenuem spiritum efflauit, die XIII. Ianuarij, anno MDLXXXVI. aetatis LVI.
page 112, image: s112Afflatus honor fronti, suauisque diffusus ori color, vt sanctae domicilium animae, eius laetitiam egredientis sensisse existimares. Et aspectabatur eius forma pulchrior humanâ, insatiabilibus oculis, et vbertim ibant interea lacrymae, nec osculis parcebatur. Scripsit Franciscus
Tractatum de Cambiis. Item
Monitionem eruditissimam ad Vbertum Foliettam Historiae Genuensium Scriptorem De ratione illustrandae Ligurum Historiae.
Item rogatu S. Caroli
De Ecclesiastica Disciplina, lib. II. Denique luculentam
Epistolam de Taurinensi peregrinatione S. Caroli ad Sindonem Domini Nostri visendam, cuius ipse peditis pedes Socius fuit; in quâ, quo modo ac tempore Sacra Sindon peruenit ad Sabaudiae Principes explicatur. Ea Latine conuersa ab Antonio Guarnenio Canonico Bergomate, typis edita est Augustae Taurinorum, operâ Philiberti Pingonij, qui eâdem de re scripsit. Occasio autem eius Epistolae scribendae fuit Gregorius XIII. Pont. Max. qui minus probare visus est eam pedestrem peregrinationem in S. Carolo. Sed cum ex eâ Epistolâ sibi insinuatâ cognouisset idem a magnis quoque Principibus factitatum, mutatâ sententiâ, religiosum Caroli factum ratum habuit.
Edidit praeterea Franciscus alienas quasdam lucubrationes, bono communi, nimirum,
Opuscula spiritualia Fuluij Androtij nostri.
Concionum Angeli Castilionei Carmelitae, Auunculi sui, tom. III. a se recognitos, Italice scriptos.
FRANCISCVS AGVADVS, natione Hispanus, patriâ ex Oppido Torrejon, non procul Madrito, Societatem complexus est Compluti, Philosophiae iam tum Laureâ decoratus. Vir est magnâ prudentiâ, et rerum Diuinarum intelligentiâ praeditus. Multos annos fuit Magister Nouitiorum; deinde Rector Collegij Complutensis: mox Toletanae Prouinciae Praepositus Prouincialis; demum Domus Professae Madritensis Praepositus. Edidit Hispanice praeclarum opus
De perfecto Religioso. Madridij MDCXXIX. in fol. Alterum De Sapiente Christiano. Item
De Sanctissimo Sacramento; Item
Exhortationes Spirituales Exspectamus propediem. Scripsit ad haec
Epistolam ad Superiores Prouinciae Toletanae, De Vita et morte P. Ioannis Gondini Soc. Iesu, qui obiit die II. Iulij MDCXXXI.
FRANCISCVS AGVILLONIVS, natione Belga, patriâ Bruxellensis, Philosophiam in Academiâ Duacensi plures annos, Antuerpiae Theologiam docuit, atque alias alibi facultates. Rector fuit Antuerpiae. Mathematica inter Nostros studia primus in Belgicas Prouincias inuexit, Mathematicarum ipse Artium in paucis eruditissimus, Eruditione insuper variâ, linguarum peritiâ, iudicij acrimoniâ, prudentiae praestantiâ, aliisque naturae et virtutum dotibus Societati perutilis, externis fuit admirabilis. Mira semper in eo eluxit patientia, et animi magnitudo: nam et Nostris lue contactis aliquando cum praesente periculo praesto fuit; et catharros atque asthmata iam inde ab adolescentiâ perpessus, noluit tamen vnquam sibi valetudinem per preces a Deo obtineri, eam Diuino nutui permittendam ratus: adeoque saepe supplicabat, vt dolores sibi potius nouis doloribus cumularet, quam vel tantillum de suâ in se probando voluntate mutaret. Ergo in extremâ vitâ has voces identidem repetebat, fiat voluntas Dei, in eâ conquiesco; ad Dei nutum me penitus fingere volo. Cumque acutissimis cruciatibus torqueretur, Habeo, aiebat, cruces, quas saepe optaui, atque a Deo postulaui. Tandem Sacramentis munitus, placidissime animam exhalauit Antuerpiae XX. Martij, anno MDCXVII. aetatis L. Religionis XXXI. Scripsit
Opticorum lib. VI. Philosophicis iuxta, ac Mathematicis vtiles. Antuerpiae ex Officinâ Plantinianâ MDCXIII. in fol.
Catoptrica, et Dioptrica, quae moliebatur, intercepit eius obitus.
FRANCISCVS ALBERTINVS, natione Italus, patriâ Catanzariensis, Philosophiae, ac Theologiae Neapoli multos annos Professor; vir impense pius, ac feruens, et tam propenso ad studium orandi animo, vt prius etiam quam veniret ad Societatem, deposuerit Abbatiam, quâ fruebatur, secesseritque in Suburbanum S. Leonardi Templum ad Ciuitatem suam, vt liberalius, secretiusque ageret cum Deo. Obiit diem suum Neapoli XV. Iunij, anno MDCXIX. Edidit
Corollariorum Theologicorum ex Principiis Philosophicis deductorum tom. II. quorum I. continet Corollaria deducta ex praecipuis Principiis complexis, quae fere pertinent ad Primam, et ad Tertiam Partem Summae S. Thomae, Neapoli apud Tarquinium Longum MDCVI. et correctius auctiusque Lugduni per Horatium Cardon MDCX. in fol.
II. continet Corollaria, seu, Quaestiones Theologicas, de Trinitate, Incarnatione Verbi, et de Eucharistiâ, ex Principiis Philosophicis incomplexis, seu, Praedicamentis Substantiae, Quantitatis, Vbi, Adaliquid. Lugduni per Cardon MDCXVI. in fol.
Apparatum Angelicum, cum Diurnali aureo Angeli Tutelaris. Coloniae MDCXXV. Opus posthumum. Scripsit etiam Italice
Tractatum pium, de Sancto Angelo Custode. Romae apud Guilielmum Facciottum MDCXII. in 16. Et tacito suo nomine
Concionem Italicam a se habitam in iustis funebribus P. Petri Antonij Spinelli Soc. Iesu: et
Panegyricum super triplici tesserâ S. Francisci de Paula, Humilitate, Poenitentiâ, et Caritate. Neapoli per Tarquinium Longum MDCXVII. in 4.
FRANCISCVS ALLIAN, natione Gallus, gente
page 113, image: s113Delphinas, Cristensis, ingressus in Societatem anno MDCXXV. aetatis XXII. e Latino Gallice reddidit
Inditulum Sanctorum Lugdunensium, a Theophilo Raynaudo nostro confectum.
FRANCISCVS ALPHONSVS, natione Hispanus, patriâ Malpartidensis ex agro Placentino, Theologiae in Complutensi Collegio Professor, habet sub praelo
Philosophiam vniuer sam explicatam tomis aliquot.
FRANCISCVS AMARALIVS, natione Lusitanus, patriâ Olisiponensis, Philosophiae ac Theologiae in Olisiponensi Collegio Professor: habet in promptu
Concionum Tomos II. alterum de Tempore; alterum de Festis.
FRANCISCVS AMICVS, natione Italus, patriâ Consentinus, S. Theologiae Doctor, et multis annis in Italiâ Aquilae et Neapoli, in Germaniâ Graecij Styriae Professor; nunc Praefectus et Moderator Studiorum in Collegio nostro Viennensi; Societatem ingressus est anno MDXCVI. aetatis XVIII. Vir moribus candidissimis, et priscâ simplicitate, Euangelicâ prudentiâ temperatâ. Edidit
Cursus Theologici, iuxta Scholasticam buius temporis Societaetis Iesu methodum, tom. I. De Deo Vno et Trino. Viennae Austriae apud Gasparum ab Rath MDCXXX. in fol.
Tom. II. Denaturâ Angelorum, eorumque proprietatibus. Antuerpiae typis Belleri MDCXXXVII. in fol. Reliquos VI. tomos exspectamus.
FRANCISCVS ANNATVS, natione Gallus, patriâ Ruthenensis, ingressus est in Societatem anno MDCVII. natus annos XVII. In eâ Philosophiam, ac Theologiam Scholasticam multos annos professus est. Scripsit alieno nomine
Exercitationem Scholasticam contra nouam rationem tuendi Physicam Praedeterminationem, aduersus Gibium quemdam. Et Gallice
Librum Controuersiarum, cui titulus, Ministripupilli, contra Ministrum quemdam, occasione Collationis Annoneensis.
FRANCISCVS ANTONIVS, natione Lusitanus, patriâ Olisiponensis, XXIII. annos natus, Iuris Ciuilis scientiâ instructus (quam duobus annis in Academiâ Conimbricensi professus fuerat) atque aliis etiam ingenuis Artibus expolitus, in Societatem se tradidit anno salutis MDLVIII. Exinde nauigauit in Sardiniam exitu anni sequentis, vt Sassaritani Collegij, quod primum in eo Regno Societas habuit, vna cum Balthasare Pina iaceret fundamenta; quo in munere, atque in excolendo rudi illo, sentibusque obsito agro praeclare se gessit, et per multas difficultates atque aerumnas, in frigore et fame, corruptos Insulae mores correxit. Romae praefuit Nouitiis. Edmundo Campiano fuit a Confessionibus, vti et in Superiore Germaniâ B. Stanislao Kostkae, quem consilio, et litteris ad Societatem iuuit. Plurimos ibi annos vtilem operam collocauit, in Catholicâ fide conseruandâ, tuendâqueue. Namque Maria Augusta, sanctissima femina, nostraeque Societatis amantissima, eo a Consiliis, et a Concionibus totos XXXVI. annos familiariter vsa est; a quâ deinde ad Catholicum Regem Philippum germanum fratrem missus in Hispaniam rediit; et ipsi deinceps Mariae (quae etiam in Hispaniam venerat) vsque ad obitum suum obsequium praestitit. Demum Madriti se recepit in Tirocinium, vt, quemadmodum aiebat, inter Chisti Tirones moreretur, vbi ea gessit, quae virtutis documento omnem poterant aetatem ornare. Obiit die XV. Februarij, anno salutis MDCX. aetatis LXXV. ex quibus LIII. Societati dederat. Illustrauit
Catechismum Emondi Augerij, notatis integre locis Sanctorum Patrum, quos ille citat, prorsus apposite ad refellendos Caluinistarum errores. Scripsit etiam Hispanice
Monita pro militibus, et gente bellicâ, lib. 11. Madridij per P. Madrigal MDXC. in 16.
De Sacrosanclae Missae Sacrificio. Ibidem MDXC VI. in 4.
Conuertit praeterea ex Latino in Hispanicum sermonem
Sixti Papae Sententias XXX.
Dorothei, Nili, Isaiae Abbatum libros ad spiritualiae documenta.
FRANCISCVS ANTONIVS DE ANGELIS, natione Italus, patriâ Surrentinus, quae Regni Neapolitani Ciuitas est. Hic, cum anno MDC. IV. ex Indiâ penetrasset in AEthiopiam, sanctimoniâ vitae, et morum praesertim puritate, sincerissimâqueue humilitate habitus est ab Abassinis, quorum saluti per continuos sudores, noctes diesqueue, totos annos XVIII. magnâ cum laude se impendit, non minus nomine, quam ipsâ re Angelus; eumque haud aliter, quam Sancti Patris nomine compellabant. Ab Zelachristo Principe, Imperatoris Seguedi fratre tanti semper factus est, vt propter raram animi submissionem, singularesque virtutes, quas in ipso obseruabat, inductus sit ad abiurandos Eutychetis errores, quibus erat immersus; et quoties erat ad bellicam expeditionem profecturus, non prius in hostem educeret, quam aperto capite reuerenter esset Patris manum exosculatus. Obiit Colellae, qui Vicus AEthiopiae est, anno MDCXXIII. Cineres eius tertio post anno collecti, ligneae tumbae aureo panno instratae impositi, ad nouam AEdem translati sunt, postridie festi B. Francisci Borgiae, hoc est, postridie Cal. Octob. comitante Zelachristo, plurimisque Proceribus, qui eo sensu et lacrymis parentarunt optimo Patri, ac si recenter obiisset, collatis etiam nummorum subsidiis ad templi exaedificationem, vt decentiore tumulo sacra viri ossa recondi possent. Venerat ille in AEthiopiam anno MDCV. inter primes, qui longo postliminio eam
page 114, image: s114pene desertam repetierunt, animarum zelo flagrantissimus, paratissimusque labores quoslibet exhaurire: idque post etiam tantâ iucunditate, et promptitudine animi praestitit, vt vulgo, Facata, hoc est, Pater iucundus appellaretur. Vertit complures libros in Linguam Agaensem, quae inter AEthiopicas celebris est; nominatim vero
Commentarios Ioannis Maldonati in Euangelium Matthaei; et in Euangehum Lucae.
FRANCISCVS ARIAS, natione Hispanus, patriâ Hispalensis, vir iam maturâ aetate sese ad nostram Societatem adiunxit, Philosophiae ac Theologiae studiis excultus. In Collegio nostro Triguerensi Theologiam de Moribus quatuor annos non sine laude professus est; cuius Collegij, et Gaditani item habenas rexit. Fuit vir cum variâ eruditione, tum vitae integritate admirandus, et inter viros non huius solum aetatis, sed venerandae etiam antiquitatis, opinione sanctitatis, quâ floruit, numerandus. Religiosae paupertatis tam amans fuit, vt eius verum spiritum videretur esse assecutus. Vestes, praesertim internas, attritas semper, et laceras, suisque resartas manibus gestabat. Obedientiae tenax, Maiorum placita tuebatur apud alios egregie. Salutis proximorum cupidus, eorum praecipue, qui tenuioris essent fortunae, et ope magis destituti: hinc frequens itare ad Nosocomia, ad carceres, ad ergastula mancipiorum, ad Mauriscorum conciliabula; omnes pro gradu quemque suo ad virtutem hortari, Confessionibus illorum operam dare, nihillocorum, hominumque paedore commoueri. In plateis obuios non raro AEthiopes sacrâ doctrinâ informabat; famulos, qui ventitantium ad Nostros Dominorum equos pro foribus tenebant, instruebat. In his vir summae doctrinae, et existimationis omni aetate libentissime versatus est: quibus tandem alteram curam adiunxit, eamque difficillimam, vt nimirum prohiberet bellica puerorum simulacra, quibus, ludispecie, multa grauiaque vulnera sibi inuicem imponebant; quibusque tollendis nulla dum valuerat Magistratus auctoritas. Saepe se ille medium inter euneos illorum iniecit, furorem repressit, agmina dissipauit. Sui contemptor egregius, laudes suas, et quidquid ad sui commendationem spectaret, numquam audire sustinuit. Mortificationem, cuius fuit apprime studiosus, moribus magis, quam verbis docuit, vere speculum poenitentiae, et seuerus sui corporis castigator. Orationi plures diu noctuque solitus horas impendere, non semel in eâ visus est a terrâ sublimis. Omnis eius sermo de Deo erat, deque rebus Diuinis, et tantâ dexteritate hûc omnes aliorum sermones conuertebat, vt nullus illi hoc in genere par fuerit, nihilque praeter Deum videretur spirare. Cum per haec officia indefessus Christi operarius, pro eius gloriâ, XLIV. annos strenue in Societate nostrâ laborasset, feliciter Hispali obdormiuit in Domino, die XXIII. Maij, anno salutis MDCV. aetatis LXXII. non sine magnâ opinione sanctitatis, concurrentibus ad eius funus populis, et multis lacrymis eius memoriam prosequentibus, deque eius vestibus certatim aliquid auferre conantibus. Cadaueri Viri Principes, atque Ecclesiastici, volentes lubentes succollarunt: quod loculo peculiari inclusum, ac plumbeâ inscriptum laminâ ad notitiam posterorum, loco ceteris altiore compositum est. Scripsit maternâ linguâ, singulari ingenro, eximiâ religione, ac prudentiâ, tractatus III. in quibus vtilissima praecepta tradit,
De Profectu Spirituali.
De vera diffidentiâ sui ipsius.
De Mortificatione sui. Atque hi quidem a Ioanne Busaeo in Latinum conuersi prodierunt Coloniae per Arnoldum Mylium Birckmannum MDCIII. in 12. Item Scripsit
De Praesentiâ Dei; et
De SS. Confessionis et Eucharistiae Sacramentis frequenter atque vtiliter percipiendis: qui etiam Latine prodiit Coloniae apud Petrum a Brachel MDCVII, in 12.
De Oratione mentali.
De Imitatione B. Mariae Virginis; et
De Rosario eiusdem; in quibus diuinas eius virtutes pie admodum, deuoteque explicat, et omnibus imitandas proponit.
De foeditate, et grauitate peccati.
De Imitatione Christi, tom. III. quos Tiberius Putignanus Italicos fecit, et Romae edidit. Sed et ceteri quoque tractatus iam magno Ecclesiae bono trans Pyrenaeos variis linguis leguntur transeripti.
FRANCISCVS BENCIVS, qui prius quam in Societatem veniret, PLAVTVS vocabatur, natione fuit Italus, patriâ ab Aquapendente, quatuor votorum Professus. Adolescens M. Antonium Muretum audiuit, cuius postea praestantiam expressit; cuiqueue, vt Sacerdos fieret, et se a liberiore ad sanctius viuendi genus referret, persuasit. In Societate, et in vitâ seculari, studiae semper Humanitatis adamauit, quibus ita excelluit, vt magnum Romano Collegio nomen comparauerit. Floruit amicitiâ omnium fere doctrinâ praestantium virorum, clarissimorum e tiam in Romanâ Curiâ hominum, magnorumque Antistitum, et sacrâ Purpurâ insignium: quâ gratiâ, et fortunae fauore ita temperanter est vsus, vt ne tantillum quidem ab eâ modestiâ, et [?]umili simplicitate deflexerit, quam a Probationis Domo deportauerat. Annos natus XX. in Societatem est adscitus XV. Cal. Iunij, anno Christi MDLXX. cum secundo maxime cursu ferretur ad gloriam. Vocationis eius series digna [?]emoratu est. Versatus Romae erat annis sept em. Initio coepit Scholas nostras frequentare, nostroque in Templo primum Confessione expiatus est. Ex eo tempore subiit animum ea cogitatio,
page 115, image: s115Et tu de illis eris. Transtulit deindese ad publicum Vrbis Gymnasium; ibi Philosophiam quadriennio audiuit; biennio Ius Ciuile. Interim amor humanae prosperitatis longe animum a seipso auehebat, cogitationemque in alia omnia, quam quod subinde suggerebat spiritus ille Diuinus, deducebat. Postremo, ipso die festo Paschae, cum mane Sacrosanctam Eucharistiam suscepisset, vespereque librum legeret, De Contemptu mundi, tanto sibi diuino sensit pectus amore inflammari, vt, nisi nox impedimento esset, confestim Confessarium consuleret. Postero die adit ille quidem Confessarium, sed remissiore studio, vt concepta referre verba, non expromere animi sensa videretur. Inter hasce accedentes et recedentes curas, matre grauissime aegrotante reuocatur Aquapendentem. In itinere cognoscit illam decessisse: pergit nihilominus iter institutum: domum venit XVIII. Calend. Maias; moeroris plenus se quieti dat; ac dum lacrymabundus noctem transigit, quaeritque secum, quem habeat consolatorem, pulcherrima ei Christi e cruce pendentis effigies obiicitur. Conuersus magnis clamoribus et lacrymis eum sibi consolatorem aduocat, memorque praeteriti voti, ei se totum tradit; ab ipso opem petit. Sed recurrente terrenarum rerum curâ, propriâque territus imbecillitate, in ipso orationis feruore, quam cum Christo habuit, rursus intepescit. Sub haec, species aliae obiiciuntur, quibus omnibus ad susceptum de Religione consilium incitabatur. Crucifixi interim species perstabat; et, modo concepto spiritus feruore, modo prudentiâ carnis blandiente, contrariis aestuans sententiis, ita Christum intuens loquebatur, vt se ab illo nollet separari; rursusque ab eodem peteret, sibi vt eius liceret voluntate ad humana fastigia contendere. Tenuit visum spatium circiter horae vnius, alternantibus semper hortantibus ac dehortantibus sententiis. Postridie cum visum domesticis narrasset, seque Societatem Iesu cogitare, atque id iampridem facturum fuisse, nisi matrem eo ictu percutere veritus esset, cognoscit a propinquâ id illam maxime in votis habuisse, idemque a Deo precibus saepius contendisse. Pendebat tamen adhuc animo, nec humana vincula abrumpere piger audebat. Romam demum rediit, ac post multam curarum contrariarum conflictationem, Confessione factâ peccatorum, certâ tandem in sententiâ vocationis constitit: quo tempore, tanto rerum humanarum taedio teneri coepit, vt cum summâ suâ admiratione, ne studia quidem litterarum, quibus anteâ delectabatur, neque libros attingere iam posset. Ex eo tempore ad vltimum vsque vitae suae terminum, tam certus, tamque laetus, in suae vocationis consilio semper fuit, vt si semper in primo Tirocinio suo versaretur. Tres habuit fratres in Societate. Ipse in eâ tolerantissimus laborum fuit, et eâ corporis temperatione, vt contentionem operae, valetudinem sensim atterentem non sentiret. Animi candore, morum simplicitate, comitate, et, quod mirum est in magnae eruditionis viro, sincerâ humilitate, mitissimâque obedientiâ multum excelluit. Artem dicendi in Romano Collegio permultos annos docuit magnâ felicitate; et eruditionis, ac Poeticae praesertim studia multum excitauit, egregius Poeta, et Orator insignis. Tandem laboribus confectus, magno et Nostrorum, et Clarorum omnium virorum dolore, pridie Nonas Marj, cum in morbo, si vnquam ante, suarum virtutum odorem diffudisfet, anno salutis MDX CIV. migrauit e vitâ, aetatis suae LII. postquam venit in Societatem XXVII. Edidit Bencius
Annuarum Litterarum de rebus Societatis, tom. IV. quibus complexus est gesta annis MDLXXXVI. et quinque sequentibus.
Quinque Martyres e Societate Iesu in Indiâ, Poema Heroicum.
Orationum ac Poematum, volumina II. in quibus sunt Dramata.
Ergastus, et Philotimus; quae seorsim primum, tum vero etiam coniunctim edita sunt Ingolstadij ab Adamo Sartorio MDXCIX.
Non possum non addere breue elogium, quo Bencium ornat doctissimus iuxta et Eminenrissimus Caesar Cardinalis Baronius, in haec verba: Franciscus Bencius vir maxime pius, et insigniter eruditus, qui et Musas reddidit Christianas, et suauiore concentu canoras. Thomas quoque Bozius, Virum ait vatibus antiquis aequiparandum; fusius etiam describit eius laudes Famianus Strada, et alij, quos praetereo.
FRANCISCVS BENIGNVS, natione Gallus, patriâ Auenionensis, et olim in patriâ suâ Rhetor, et Rector; edidit
Clypeum honoris; sic inscripsit Orationem funebrem quam in obitu Domini Ludouici de Berton, Domini de Grillon habuit.
FRANCISCVS BONALDVS, natione Gallus, patriâ Mimatensis, apud Gabalos; Collegiis Billomensi et Camberiensi praefuit. Vir fuit singularis moderationis; prudentiae, pietatis, et obedientiae; cuius funus, pro eâ sanctimoniae opinione quâ valuit apud externos, tota Ciuitas Molinensis, vbi obiit die IX. Martij, anno MDC. XIV. aetatis suae LXIII. honorificentissime est comitata, cum magnâ virtutum eius, et nominatim demissionis animi, celebratione. Exstant Gallice ab eo conscripta
Stella mysticâ, quae omnibus ad optatum aeternae beatitudinis portum appellere desider antibus dueatum praebet, in Hymnum, Aue maris stella, concinnata. Ea Latine reddita a Fr. Antonio Dulcken Carthusianae familiae in Vbiis Monacho, prodiit Coloniae apud Conradum Burgenium MDCVII. in 12.
Diuina Ecclesiae Oeconomia, in quâ magnitudo et dignitas beneficij Redemptionis nostrae, et
page 116, image: s116ad Christi fidem vocationis explicatur. Latinam eam fecit Fr. Franciscus Milon Ordinis Mino rum de Obseruantiâ, ediditque Coloniae apud Ioannem Crithium. MDCXI. in 12.
Praxis Spiritualis, seu, Institutio Christiana. Lugduni apud Ioannem Pilchotte.
Speculum Sapientiae Diuinae: quod Franciscanus quidam Latine reddidit.
FRANCISCVS BONAVENTVRA natione Hispanus, patriâ Segobiensis, adolescentulus ad Nostros additus est anno salutis MDLXVI. Vir fuit, cum aliis litteris egregie eruditus, tum maxime Theologicis quaestionibus, quae ad mores referuntur: qui postquam studiorum suorum spatia decurrit, Sacram Theologiam et Compostellae, et Salmanticae professus est, atque Legionensis Collegij habenas moderatus. Sed morbis conflictatus, et viribus exhaustus, dum caelum mutat, et temperatiorem regionem ac benigniorem quaerit, ad imbecillam tuendam valetudinem, in Toletanâ nostrâ Professorum Domo breui nobis morte ereptus est die XV. Ianuarij, anno salutis MDXCII. magnâ Societatis ac Reipubl. iacturâ. Scripsit, sed non emisit
In Extrauagantem Gregorij XIII. quae incipit, Ascendente Domino, (in quâ Pontifex Institutum Societatis declarat, et denuo confirmat) pereruditam explicationem. Item
Tractatus aliquot Moralium quaestionum insignes.
B. FRANCISCVS BORGIA, natione Hispanus, patriâ Valentinus, seculi nostri decus, et specimen sanctitatis, spreto Gandiae Ducatu, et amplissimis honoribus, opibus, deliciis, clientelis. ac familiae suae ornamentis, Christi paupertate ditior, et ignominiâ honoratior, singulari Dei vocatione et impulsu, in recens natae, et nondum cognitae atque explicatae Societatis obsequium se tradidit anno salutis MDXLVIII. aetatis XXXVII. Cardinalitiam dignitatem a Iulio III. Pont. Max. sibi oblatam constantissime repudiauit. Eiusdem Societatis in Hispaniâ Commissarius Generalis fuit: Romae bis Vicarius, ac demum Praepositus ordine III. Generalis; quod munus officij VII. annos et III. menses sanctissime gessit. Sed cum ex longâ, et laboriosâ, ad Hispaniarum, Lusitaniae, Galliarum Reges profectione (quâ iussu Pij V. Pont. Max. cum Cardinale Alexandrino defunctus fuerat) in Vrbem, itineris laboribus confectus, aeger ac pene exanimis rediisset, pridie Cal. Octobris sanctissime excessit e vita, anno salutis MDLXXII. aetatis vero suae LXII. propemodum expleto. Eum S. D. N. Vrbanus VIII. Pont. Max. die XXIII. Nouembris, anno MDCXXIV. catalogo Beatorum adscripsit, potestatemque fecit publico illum honore Ecclesiastici Officij, et Missae celebratione colendi; eamque facultatem postridie Cal. Septemb. MDCXXV. ad omnes etiam externos, qui lege Canonicarum Precum tenentur, extendit. Sacrum eius corpus, Excellentissimi Ducis Lermaei consanguinei ipsius postulatu, Româ Madridium translatum, magnâ ibi veneratione, et populi frequentatione, in Templo Domus nostrae Professae seruatur. Scripsit Hispanice B. Franciscus, priusquam seculo nuncium remitteret Opuscula quaedam valde vtilia, ad formandos mores, et profectum spiritus pertinentia, quae typis excusa habentur in manibus; ex quibus haec sunt:
Sermo de verbis illis Lucae XIX. Vtappropinquauit Iesus, videns Ciuitatem, fleuit super illam, dicens, si cognouisses et tu, etc. quae leguntur Dominicâ IX. post Pentecosten.
Operum Christiani hominis speculum, seu, De Christianis Operibus.
Collyrium spirituale.
De Praeparatione ad Sacram Eucharistiam.
Exercitatio spiritualis ad sui cuiusque cognitionem.
Super Cantico Trium puerorum, cuius initium est Benedicite omnia opera Domini Domino: quae omnia Latine reddidit Alphonsus Deza Theologus Societatis Iesu.
Libellus de Confusione sui: editus anno MDXLVI.
Instructio Equitis Christiani; a Vincentio Abundio Italice conuersa. Venetiis apud Gabrielem Iolitum MDLXI.
Meditationes de Passione Domini per omnes Horas Canonicas.
De ratione concionandi, seu, De praedicatione Euangelicâ, libellus; quem Andreas Schottus noster, vna cum eiusdem Borgiae Vita, Latinum fecit, ediditque Antuerpiae typis Ioachimi Trognaesij MDXCVIII.
Praecipuae et maxime necessariae materiae e summâ Theologiae D. Thomae Aquinatu, in Litaniarum rationem redactae. Valentiae apud Ioannem Mey MDL. XX. et prius MDL.
Epistola ad Socios Aquitanos, De mediis conseruandi spiritum Societatis, et vocationis nostrae; quam scripsit, dum esset Praepositus Generalis, et exstat IV. inter Praepositorum Generalium Epistolas.
Reliquit praeterea praeclaras lectiones, sed inexpolitas
In Threnos Ieremiae; et
Meditationum in Euangelia, quae per annum, Dominicis ac Festis diebus leguntur in Missâ, tom. II.
Plura de clarissimo et laudatissimo viro non addimus, quoniam eius Vitam IV. libris comprehensam in manibus habemus.
FRANCISCVS BOVTONVS, natione Gallus, gente Sequanus, vir insignibus naturae et gratiae dotibus locuples, et multarum pro Christo aerumnarum perpessione clarus. Non vnam in caelo Laureolam promeritus; Virginitatis purissimae: Doctrinae; nam sacrâ eruditione exquisite excultus, Linguam Sanctam, et Diuinam Scripturam multos annos publice docuit in Academiâ Dolanâ; multa ad Diuinorum Librorum
page 117, image: s117intelligentiam scripsit. Ad haec obiit mortem ex Christiana caritate in peste attactorum obsequio, post diuturnum vitae in cruce per tot annos exactae martyrium. Missus olim Constantinopolim curandae Christianae rei causâ, annitentibus per calumniam falsi nominis Catholicis, et Haereticorum Principum Legatis, in tetrum carcerem vna cum Sociis compactus est; vnde cum magni cuiusdam viri operâ essent eximendi, vno eorum pignori relicto, omni studio, et quam humillimis precibus egit, vt ipse pro aliis suo periculo remaneret; atque adeo ad multos menses in custodiâ retentus est. Reuocatus in Galliam, naufragio facto, aegre luctatam cum fluctibus vitam seruauit. Solum cum tenuisset, necis praesentissimum periculum adiit, quod cum solâ lineâ subuculâ, et lecticario pileolo enatasset, pro pirata naufrago habitus est: sed exhibitis litteris patentibus, quas ad natationem se accingens pileolo immiserat, agnitus, benigne habitus, et moerore absterso ad proximum Calabriae Collegium perductus est. Galliae redditus, XII. ipsos annos, prope dixerim non manducans, neque bibens, neque dormiens exegit: paleam tantum ad stratum adhibebat; solo pane, et hausto semel in die iuris demenso victitabat; potio parca, et ex vino adeo aquâ macerato, vt vini saporem, atque adeo colorem aegre tueretur. Illam tamen victus duritiem communi in conuictu adeo tegebat, vt non nisi curiosi exploratores perciperent. Eâ fuit legum religiosarum obseruantiâ, vt vel leuissima quaeque praeterire religioni duceret. Silentij et secessus vsque eo amans, vt solâ caritate cogente se in publicum daret; nihil plane vt ipsi temporis deperiret. Vocatus est aliquando ad militem emotae mentis, qui non videbatur solui posse noxarum vinculis: hic Pater animi dubius, pro aegro, de more, aliquid precis fundere ad Deum: VIX desierat orare, cum ille ad se redit, conscientiam enucleate aperit, cum Deo bonâ fide reconciliatur; tum statim in amentiam recidit; mirum vt videretur, sibi tamdiu constitisse, dum sordes animi eluit. Cum tenerrima lues Lugdunum Vrbem populosissimam anno MDCXXVIII. depopularetur, Superiores exorauit, vt vnus esset ex iis, quibus iuuandorum aegrorum prouincia credebatur. In quo negotio dum supra vires, agente flagrantissimâ caritate, in opus incumbit, immensos exhausit labores: sed eorum amarorem copiosa de caelo voluptas abstergebat, quam maiorem esse dicebat eâ, quam maximam in carcere pro Christo senserat. Correptus tandem lue, exquisitae patientiae luculenta argumenta in morbo dedit, et crucis adamatae. Chirurgum rogabat, vt emplastra vlceribus concarnata violenter reuelleret: et quando alia patiendi materia deerat, Infirmarium rogabat, vt chartis manui admotis ignem iniiceret, his illum verbis compellans, O quam bonum et suaue est, mi frater, semper aliquid pati in corpore, Christi causâ, dum viuimus. Prope ad extrema ventum erat, cum fatiscentia membra vigore spiritus sustentans, ad P. Ignatium Pomponium collegam morbi violentiâ plane fractum adrepsit, eumque ritu Catholico ad supremam luctam inunxit: mox sublatis, vt potuit, in eius stratum pedibus, vicissim ab illo, aegre, quidem, sed accepit tamen inunctionem. Nec ita multo post vterque inter pias voces ad Christum euolauit, die XVII. Octobris, anno salutis MDCXXVIII. aetatis suae Franciscus L. Scripsit hic autem
Spiritualem Theologiam in VI. Partes distributam.
Lexicon Hebraicum absolutissimum, quo, quam legitime Interpres Hebraeum Textum Bibliorum expresserit; quamque Rabbini, et Hebraizantes aberrarint, accurate demonstrat.
S. Dorotheum, Gallicum fecit e Graeco.
Reliquit etiam post se Tractatus aliquos luce dignos
De Virtutibus, De Angelis Ecclesiae Triumphantis.
Lexicon Syriacum, quod parabat, mors intercepit.
FRANCISCVS BRIVIVS, natione Italus, patriâ Mediolanensis, confectis Philosophiae ac Theologiae studiis in Romano Collegio multos iam annos Eloquentiam publice professus est. Edidit
Orationem a se dictam in funere Alexandri Peretti Cardinalis Montalti, ad Cardinales. Romae apud Alexandrum Zannettum MDCXXIII. in 4. Item
Diem Domini, seu, Orationem in Parasceue, ad S. D. N. Vrbanum Pont. Max. habitam. Romae typis Vaticanis MDCXXXIII. in 4.
FRANCISCVS CAPRALIS, natione Lusitanus, in Oriente diu multumque versatus est, et summa ibi munia administrauit, et, quod est consequens, multos labores sustinuit in salutem animarum. Praefuit Nostris Bazaini, Macai, Sciauquini; Sinicam Missionem gubernauit, et Indiam Praepositus Prouincialis. Synodo Prouinciali, ad quam omnes Catholici Orientis Antistites conuocati sunt, in Indiâ pro Iaponiae Episcopo ipse Legatus interfuit anno MDCVI. et Goae diem clausit extremum XVI. Aprilis, anno MDCIX. Scripsit
Annuas Litteras e Sinis annorum MDLXXXIII. et sequentis. Item
Litteras ternas e Iaponiâ, ab anno MDLXXI. vsque ad MDLXXXIV.
FRANCISCVS DE CASTRO, natione Hispanus, patriâ Granatensis, in Societatem admissus est XIX. Martij, anno salutis MDLXXXV. aetatis vero XVIII. Hic cum ingenio valeret, et a Superioribus esset Philosophicis atque Theologicis disciplinis destinatus, magno conatu, multisque precibus impetrauit, vt erudiendae iuuentuti per totam vitam addiceretur. Itaque XXII. et amplius annos in hanc piam atque perutilem occupationem
page 118, image: s118se impendit in praecipuis Lusitanae Prouinciae Collegiis. Demum in Collegio Hispalensi ad laborum suorum praemia euocatus, abiit, vt speramus, in caelum die XI. Augusti, anno Domini MDCXXXII. Scripsit
De Arte Rhetoricâ, Dialogos IV. Cordubae apud Franciscum de Cea MDCXI. in 8.
Libellum de Syllabarum Quantitate, deque Versificandi ratione: qui prius sine nomine Auctoris; post auctus et correctus, praefixoque Auctoris nomine prodiit Hispali apud Franciscum de Lyra MDCXXVII. in 8.
Librum de Reformatione Christianâ, Hispanico sermone. Hispali MDCXXXV. Parabat, an ediderit nescio,
Chrysologiam Hispano-Latinam, id est, Locutiones aureas, tum ad recte loquendum, numerose dicendum, et facile intelligendum; tum ad omnem antiquitatem et humanitatem in Ciceronis operibus dispersam explicandam; opus in tom. III. diuisum.
FRANCISCVS DE CEPEDA, natione Hispanus, patria Toletanus; Rector olim Collegij Huetensis, nunc Conchensis, habet ad praelum
Commentarios in Ecclesiasticum.
FRANCISCVS COLIN, natione Hispanus, patriâ Barcinonensis, post explicatam Maioricae Rhetoricam, et Caesaraugustae Philosophiam, nauigauit in Philippinas, vbi Manilense Collegium rexit, hodieque superstes. Edidit Hispanice
Concionem de SS. Eucharistiâ, quam habuit Manilae in gratiarum actionem ob liberatam ab Hollandorum insidiis classem Hispanicam. Parat nunc
Indiam Sacram, seu, explicationem eorum locorum S. Scripturae, quae ab Indorum moribus aut institutis lumen accipiunt.
FRANCISCVS CONTVRLA, natione Italus, patriâ Sarzanensis, transtulit Italice ex Latino
Praxim bonarum intentionum, quam ex Gallico Latinam fecit Engelbertus des Bois Canonicus Tornacensis. Alia habet prae manibus.
FRANCISCVS COSTERVS, natione Belga, patriâ Machliniensis, viuente adhuc S. P. N. Ignatio, anno MDLII. Romam venit adolescens, et in Collegio Romano nostro bonis Artibus perpolitus est. Inde anno MDLVI. cum ageret ipse XXV. aetatis, ab Sancto Patriarchâ Coloniam missus est, qui in nouo Trium Coronarum Gymnasio, si detur aditus, Societatis nomen suâ doctrinâ et virtute tueatur. Vbi appulit, Sacram Genesim ad Academicos in Theologicâ Scholâ, et Caelorum cursus ex Astronomicâ disciplinâ explicare exorsus, auditorium maximum non voluptate solum, sed etiam admiratione compleuit; praesertim cum tantam doctrinam commendaret aetatis immaturitas, ornabant eam magis etiam et venustas sermonis, et varietas linguarum. Anno sequente cum plusculi ad Nostrorum se numerum adiunxissent, Francisco Tironum institutio demandata est: quo in munere suam operam egregie probauit, adlectis excultisque optimae indolis adolescentibus. Cum autem tradendis Philosophicis, Theologicisque disciplinis Coloniae inclaresceret, sacri Doctoratus insignia, more Maiorum, in eâ Vniuersitate suscepit: et anno MDLXIV. ad diem X. Decembris, quatuor se votis solemnibus illigauit. Multis in Societate Collegiis praefuit; bis Prouinciae Belgicae, semel Rhenanae: ter Congregationi Generali interfuit, vel suo ipsius Prouincialis, vel Prouinciae nomine. Numquam totâ vitâ infirmatus est, numquam vltra horam consuetam somnum extraxit; nulla eum cura aut sollicitudo vnquam turbauit, aut interrupit, numquam a sacro faciendo, nisi in extremo morbo, abstinuit. In se fuit adeo seuerus, vt perpetuo cilicio, creberrimisque flagris corpus attereret. Veltum, cum gerebat Prouinciam, scribebat, et conciones saepe plures vnâ die habebat, et audiebat Confitentes, et cum Haereticis passim disputabat; quibus se tam strenue semper opposuit, vt Haereticorum dici Malleus merito queat. Pedes fere conficiebat quamuis longissima itinera, et plerumque cilicio armatus; subinde ocreatus de via repente concionabundus exiliebat in pulpitum, et magnâ contentione, tanquam recens a quiete esset, disserebat. Tam scripsit copiose; tanto concionatus est hominum concursu, vt in praecipuis Societatis Scriptoribus, Concionatoribusque, videatur numerandus. Et vero multis Hollandorum millibus fuit suis libris saluti, quos vel nutantes in fide firmauit, vel lapsos restituit. Instituti nostrinon amantissimus solum, sed laudator etiam, admiratorque egregius fuit. Apostatas a Societate ita execrabatur, vt aegre Nostros pateretur cum ipsis vel miscere colloquia. In B. P. N. Ignatium, quocum egerat viuente, et Beatis adscriptum postea vidit, tenerrimo ferebatur affectu, nec sine lacrymarum profusione sacrum de illo faciebat. Tria ab eo sibi data venienti in Belgium praecepta memorabat, quorum fuit obseruantissimus; vt nimirum animi demissionem, obedientiam, mentis iugem laetitiam cordi haberet. Virginitatem, nullâ vnquam cogitatione, aut indecoro motu oppugnatam, se seruasse fassus est ipse aliquando. Sermo illi sine fuco; simpliciorum consuetudo pergrata. Numquam auditus est vel minimi defectus narratione alicuius obscurare famam. Piis colloquiis ita tenebatur, vt illis illatis, vel si dormiret, expergisceretur; aliena si repeterentur, mox obdormisceret. Multus semper in oratione fuit; ne tum eam quidem solitus abrumpere, cum e Musaeo se in triclinium, alioue conferret. Meditando, orandoque omne itinerum tempus extrahebat; aut certe meditata cum viae comite conferebat. Animum solitus fuit quotidie per
page 119, image: s119Exhomologesim purgare; et humilitati tuendae lances hebdomadatim, etiam tum, cum administraret Proumciam detergere. Deiparae Virginis, cui se dicebat infantulum a parentibus fuisse consecratum, praecipuus cultor exstitit: eius peruigiliis se in publicâ caenatione Sociorum accusare, atque a se poenam aliquam repetere; omnes eius imagines vbilibet obuias aperto capite, et Angelicâ Salutatione venerari; perlibenter patrata per eam miracula vel audire, vel referre. Sodalitates eius honori primus in Prouinciis, quibus praefuit, erexit; iis leges condidit, formam pietatis ac modum edito in lucem opusculo docuit. Antuerpiae statuam ei praegrandem pro Curiâ collocandam curauit, submoto, qui locum illum occupabat, prophano Colosso. Vitam suam omnem ita proximotum bono sacram habuit, vt non scriptione dumtaxat, aliisque Societati celebribus ministeriis semper illis commodaret; verum etiam Duaci, cum ibi Rector esset Collegij, ne quem suorum periculo pestis obiiceret, ipse lue afflatorum obsequio suâ se sponte addixerit. Denique vitam his laudibus ornatam cum ad magnum senium prouexisset, aetati magis et necessitati naturae, quam morbo succubuit. Dum vltimis Sacramentis imbueretur, idëridem exclamabat, O, quanta consolatio! Rogatus an lubens moreretur, illis Diui Ambrosij verbis respondit, Ita vixi, vt me vixisse non pudeat; mori autem non timeo, quia bonum Dominum habeo. Denique cum XC. illi Psalmus a quopiam Nostrûm recitaretur, et ad singulos prope versus, eorum in se sententias locum iam habuisse affirmaret, ilhs verbis recitatis, Ostendam illi salutare meum; Hoc porro, ait, a Domïno iam reliquum exspecto. Id cum Socius debere eum exspectare responderet, Nihil, inquit, dubito, nihil dubito; et quantum erit gaudium cum Domino esse! et in his fere verbis mortuus est Bruxellae die VI. Decembris, anno Christiano MDCXIX. aetatis suae LXXXVIII. ab initâ Societate LXVII. Mox omnium ingentes de eius sanctimoniâ fuêre sermones; concursus ad cadauer rosariis contingendum grandis. Nostrorum vero ea fuit de viri virtute opinio, vt singuli prope aliquid ab eo tractatum ad reliquias acciperent. Scripsit Costerus Latine
Enchiridion Controuersiarum praecipuarum nostri teniporis de religione. Coloniae MDLXXXV. emendatius et auctius Turnoni apud Claudium Michaelem MDXCI. et saepius alibi deinceps impressum. Sed et Belgice quoque, et Italice conuersum prodiit.
Apologiam pro Enchiridio suo, contra Franciscum Gommarum Professorem Calumistam in Schola Leydensi. Coloniae ex Officinâ Birckmannicâ Mylij MDCIV. in 8.
Epistolam ad Franciscum Gommarum Anticosterum. Ibidem MDC. in 8.
Librum de Ecclesiâ, contra eumdem Gommarum. Ibid. MDCIV.
Libellum Sodalitatis, Hoc est, Piarum et Christianarum Institutionum, lib. III. in gratiam Sodalitatis B. Virginis Mariae. Hic libellus cum sub annum MDLXXV. primum fuisset editus sub nomine Bullae, nullius adscripto nomine, saepiusque annis sequentibus recusus; mox etiam, ne incerto auctore suspectus fieret, per Ioannem Perellium, modice variato titulo in hunc modum, Thesaurus piarum et Christianarum Institutionum, editus prodiisset Ingolstadij MDLXXVIII. Dilingae MDLXXXIII. Mediolani MDLXXXVI. et alibi: demum Auctor eius Franciscus Costerus librum recognouit, et duobus libris auctum, praefixo nomine suo recudit Antuerpiae typis Plantinianis, et Coloniae apud Gosuinum Cholinum vtrobique anno MDLXXXVI. additis Academiarum aliquot approbationibus, quae illum Auctorem esse agnoscunt: iterumque Lugduni apud Paulum Frellon et Abrahamum Cloquemin MDX CIV. praefixâ ad Sodalitates Beatissimae Virginis Mariae Epistolâ suo nomine subscripta, quâ suum illis librum offert, explicatque quam habuerit eius conscribendi occasionem, vt nullus possit ambigere, cuius Auctoris hic partus sit; qui rursum VI. libro auctior Antuerpiae, Coloniae, alibi editus est.
Meditationes I. de Vita et laudibus Deiparae Virginis Mariae. Antuerpiae ex Officinâ Plantini MDLXXXVII. Coloniae, Ingolstadij, alibi, et recognitas Antuerpiae apud Moretum MDC.
Meditationes L. de vniuersâ Historiâ Dominicae Passionis. Ibidem.
Meditationes VII. in precationem, Salue Regina, et Hymnum, Aue Maris Stella. Antuerpiae MDLXXXIX. Coloniae, Ingolstadij, alibi.
Libellum de IV. Nouissimis humanae vitae. Cracouiae apud Simonem Kempinium MDCV. et Bambergae MDCXXIV.
Exercitium Christianae pietatis. Louanij MDCVII.
Declarationem Fidei contra Haereticos Hollandos.
Responsionem ad Lucae Osiandri stolidam refutationem VIII. Catholicarum Propositionum. Coloniae MDCVIII. in 8.
Refutationes duas Responsionis P. P. Coci ad ipsius V. Propositiones.
Belgicâ vero Linguâ scripsit
Conciones vberes in Euangelia Dominicarum totius anni, Partibus III. Antuerpiae apud Ioachimnm Trognaesium, in fol. quas Latine vertit R. P. Theodorus Petreius Carthusianus, et edidit Coloniae Antonius Hierat MDCVIII. Verum cum ea Versio videretur haud satis accurata, iterum repetita esta R. D. L. M. et ab eodem Hierato impressa MDCXIII. in 4.
Conciones super Epistolis Dominicalibus totius annicum duabus Octauis, nempe, Venerabilis Eucharistiae, et B. Virginis; et in Cantica. Antuerpiae apud Verdussen MDCXVI. in fol.
Conciones in omnia Festa totius anni. Antuerpiae
page 120, image: s120apud Trognaesium MDCXVI.
Catechismum duplicem, alterum breuiorem, prolixiorem alterum. Antuerpiae typis Plantini MDCVII.
Clypeum Catholicorum contra Haeresim. Antuerpiae apud Gislenum Ianssen MDCVI. Est autem hic Clypeus, Enchiridion Controuersarum Belgice redditum.
Thesaurum precum. Ibidem apud Trognaesium MDCIV. et alibi saepe.
Compendiosam Veteris Orthodoxae Fidei Demonstrationem, cum Antithesium quarumdam solutionibus; quam R. P. Theodorus Petreius Latine reddidit Coloniae typis Mylij MDCVII. in 8.
Apologiam Catholicam ad Haereticum libellum Gasparis Greuinchouij Caluinistarum Ministri Roterodami. Antuerpiae apud Trognaesium in 8.
Apologiam secundam ad Greuinchouium.
Epistolam ad eumdem Greuinchouium. Coloniae MDC.
Lapidem Lydium Apostolicae successionis confictae a Iacobo Pieterssen Anabaptistâ. Antuerpiae apud Trognaesium MDCIII. Adduntur
Duo Catholica responsa, et comparationes L inter Christum, et Euangelicos Ministros Praedicantes.
Epistolam ad Ordines Hollandiae; ac responsionem ad sententiam Senatus Leydensis, contra Petrum Pan, qui fingitur inductus a Iesuitis ad mortem Comiti Mauritio inferendam. Eam Latinam a se factam Aegydius Schondonchus inscripsit Sicam Tragicam Comiti Mauritio a Iesuitis (vt volunt Caluinistae) Leydae intentatam.
Tractatum de Indulgentiis.
Aduersus Responsionem Petri Cock.
Apologias II. contra Iacobum Molanum.
Refutationem VIII. Propositionum ignoti Haeretici Caluinistae.
Responsionem de VII. Apostatis.
Scholia Catholica, velut Antidota, ad ea Bibliorum loca, quae ab Haereticis in controuersiam rapi solent, et incautis propinari: magnâ curâ Theologorum Louaniensium examinata, vt cum illis Textus vernaculae linguae Biblicus Laicis et idiotis permitteretur legendus, in Nouum Testamentum. Antuerpiae apud Trognaesium MDCXIV. in fol.
Myrothecium, Hoc est, Preces et Meditationes super Euangelia totius anni, a R. P. Theodoro Petreio Latine redditas.
FRANCISCVS CRISPVS, natione Hispanus; Indiarum in Curiâ Regis Catholici pro Societate Procurator, edidit Hispanice
Relationem Martyrum, qui in Regiâ Imperatoris Iaponiae anno MDCXXIV. pro Christo passi sunt. Madridij MDCXXV. Item
Histortam Martyrij Patrum Rochi Gonzalez, Alphonsi Rodriguez, et Ioannis del Castillo Soc. Iesu, qui anno MDCVIII. in Prouinciâ Paraquariae Vrnai mortem pro Christo toler auêre Vtraque in varias deinde linguas transfusa est.
FRANCISCVS DE LA CROIX, seu, DE CRVCE, natione Belga, patriâ Valencenensis, natus, anno MDLXXXII. Societatem complexus MDC. in eâ primum Philosophiam professus; mox Concionator effectus; exinde Rector Domus Probationis Tornacensis compluribus annis; semel Collegij Valencenensis Rector; bis Collegij Duacensis Rector; bis etiam Prouinciae Gallo-Belgicae Praepositus Prouincialis; edidit
Hortulum Marianum, siue, Praxes varias col[?] Beatissimam Virginem Mariam. Duaci typis B. Belleri MDCXXII. Gallice dein prodiit operâ Ludouici Brovvart nostri.
FRANCISCVS DE CVNIGA, natione Hispanus, gente Cantaber, domo Iralauinensis, nobilissimis parentibus ortus, spretâ hereditate lautissimâ, et patris lacrymis, Societati se Burgis addixit; in qua confectis Philosophiae ac Theologiae studiis, ostendit reipsa posse in male tornato corpore pulchram animam habitare: cum enim ad subtiliores disciplinas, ob vultus, totiusque corporis quandam quasi rusticitatem videretur ineptior, eo tamen euasit doctrinae, vt Philosophiam Compostellae, Theologiam Salmanticae, summo cum plausu omnium explicaret. Obiit Vallisoleti XXII. Iulij, anno MDCXIV. Posthumus prodiit eius
Tractatus de SS. Trinitate, in Primam Partem Summae S. Thomae, a quaest. XXVII. vsque ad XLIII. Lugduni per Ludouicum Prost MDCXX III. in 4.
FRANCISCVS DVARTE, natione Hispanus, patriâ Hispalensis, Theologiam diu Cordubae cum insigni doctrinae laude professus, obiit demum Hispali, cum Domus Professae Praepositum ageret. Edita est ab alio quopiam magna pars tractationis eius
De Incarnatione Verbi Dei.
FRANCISCVS DE ENZINAS, natione Hispanus, patriâ Abulensis, ab incunabilis sanctitatem visus cum lacte suxisse, eam sincerissimo in Virginem Deiparam amore stabiliuit, iam tum ab infantia, Deuotus Virginis, appellatus. Eam deuotionem ingressus in Societatem Abulae nouis semper incrementis auxit; et quidquid vbilibet piarum ad Virginem precationum nanciscebatur, in suos vsus vertebat. Ieiunium illius honori vnoquoque Sabbato, sed omnibus festorum eius peruigiliis arido pane, frigidâque seruabat. Saepe ad illam colendam nouendialia instituebat, quae multâ corporis afflictatione, prece prolixâ, et continente inediâ celebrabat. Saepe ad eius aram noctes orando ducebat insomnes; et vt eius per annum redeuntes solemnitates veneraretur exactius, die toto a litterariis exercitationibus abstinebat, vni vacans mysterio meditando, quod tum repraesentabatur. Ipse totus eo amoris incendio inflammari solitus, in eumdem amorem alios incitabat. Encomia Deiparae scripto complexus est; quae sibi grata fuisse visa est Dei Mater ostento patefecisse: viro cuidam lectissimae virtutis visus est
page 121, image: s121aliquando P. Franciscus hanc suam lucubrationem supplex offerre Deiparae, atque illa vultu hilari gratanter accipere. Cum Diuinâ Matre Deum quoque filium suauissime diligebat: nunc infantem, nunc Crucifixum variis, sed tenerrimis affectibus prosequebatur. Verum in Eucharistia, vbi quam alibi praesentiorem agnoscebat, diutius, impensiusque venerabatur. In Sacro longas, et quando erat sine arbitris, horarias trahebat moras; et antemeridiani temporis reliquum, eâdem pietate ducebat. Totas prope noctes in templo exigebat orando, vt vix horas somno binas, idque ad altaris crepidinem humo tribueret. Horas Canonicas summo animi ardore recitabat; et cum aliquando Confessionibus audiendis distractus, eas nequiuisset statis temporibus absoluere, dubiâ iam luce sub noctem visus est eas in templo ad lucis radium, quem ab vultu in librum diffundebat, perlegere. Inclemens sui vexator exstitit: ferreis, setosisque ciliciis, cruentis flagellationibus desaeuiebat in corpus. Iussus a Medicis vti balneo, ita iussit aquam feruefieri, vt eâ perfusus dirissime excruciaretur. Ciborum delicias procul arcebat, solâ contentus oriza, et elixis poppagis, qui fructus est Indicus e vilioribus. At in alios tantâ erat facilitate, vt vel Hollandos, cum ab iis esset comprehensus, per eam sibi conciliarit. Societatem amauit impense, eiusque leges omnes sancte seruauit. Zelo animarum tanto ardebat, vt totos XXX. annos Bisayarum gentem summis laboribus, Apostolicâ caritate, ad humanitatem, ad fidem Christianam informarit. Ibat ille per montes et lucos nudis pedibus, tranabat flumina, scrutabatur latibula, et ex iis Indos, ceu feras, educebat cicurandos: nunc solis aduri radiis, saepe imbre madere, pati inediam, atque omnibus vitae commodis prorsus destitui. Hic vir virtutis, a Prouinciâ sua Romam anno MDCXXVIII. Procurator missus, in Hollandorum delatus est manus, apud quos durissimam expertus est seruitutem. Ex eâ redux, paulo postquam Manilam attigit, morbo correptus, atque oppressus paucis diebus, post sancta libata mysteria, inter pia colloquia suauissime obdormiuit die II. Ianuarij, anno Christi MDCXXXII. aetatis LVIII. Societatis initae XLV. Philippinicae expeditionis XXXVI. et ab editâ quatuor votorum professione XXIII. Scripsit vir non doctrinâ minus, quam virtute conspicuus,
Encomia B. Mariae Virginis.
Grammaticam, Confessionarium, Linguâ Bisayensi, cuius in Philippinis est vsus.
FRANCISCVS ESCRIVA, quem et Scribam, et Scribanum aliqui mendose vocant, natione fuit Hispanus, patriâ Valentinus: cum esset genere, ingenio, vitae integritate nobilis, et Humanis, Diuinisque litteris probe excultus, et in Academiâ Complutensi Doctoris Theologi Lauream, atque in patriâ Canonicatum consecutus, magnâ omnium admiratione, anno salutis MDLXX. suo vero XL. omni seculi vanitate reiectâ, ad Christi vexillum conuolauit, vt in nostrae Religionis paupertate inueniret, quod mundi diuitiae praestare non possunt. Societatem tum suis lucubrationibus, atque concionibus, tum vero magis auctoritate, quâ valuit plurimum, illustrauit. Ioanni Riberae Patriarchae Antiocheno et Archiepiscopo Valentino fuit vnice carus, consiliorum eius particeps, et indiuiduus comes. Aliis etiam Dynastis fuit in honore. Omnium illi animos conciliabat ingenuitas, integritas, candor, prudentia, rara morum facilitas, et studium bene de omnibus merendi. Solus ipse sui erat despicientissimus. Religiosae disciplinae exactus obseruator. Nihil in victu cultuque singulare, ne in extrema quidem aetate, nisi coactus admisit; et ipse se interior quotidie flagellabat; et abiectissima quaeque munia liber obibat. Caesaraugustano Collegio triennio praefuit: sed postea ad nullum alium Magistratum gerendum adigi potuit, tametsi praeclaris ad gubernandum dotibus polleret. Priuatâ vitâ delectabatur; per quam posset commodius in Sacrae Scripturae, Sanctorumque Patrum studio versari, quo vno mirifice capiebatur. In Valentino Collegio diem XXX. Decembris habuit extremum anno Christiano MDCXVII. Scripsit Hispanice
De IV. Nouissimis, Discursus, (sic enim vocantur) pietate, eruditione, breuitate, ac perspicuitate eximios, et ad formandos Diuini Verbi declamatores appositos: Editi sunt Valentiae per Petrum Patricium Mey, De Morte MDCIV. De Iudicio MDCIX. De duobus reliquis MDCXVI. in 4.
Vitam Illustrissimi Domini D. Ioannis de Ribera Patriarchae Antiocheni Archiepiscopi Valentini. Typis iisdem MDCXII. in 4.
Discursus de Obligationibus status vniuscuiusque secundum quas iudicabitur. Plura mors interrupit.
FRANCISCVS EVGENIVS, scripsit
Annuas Litteras e Cocincina, et Macao MDCXVII.
FRANCISCVS FAVARDIVS, natione Gallus, patriâ Lemouicensis, cum peracto Litterarum Humaniorum, et Philosophiae cursu, ac Legum studiis, in Burdigalensi Senatu patronus, et causarum actor esset, dedit se in Societatem anno MDLXXXVII. exeunte, aetatis suae XXV. Lugduni, in humili Religionis statu, Prouinciae Lugdunensis procurationi XXX. ipsos annos industrie impendit. Edidit tacito suo nomine versam Gallice
Vitam S. P. N. Ignatij ex Petro Ribadeneirâ et Ioanne Petro Maffaeio collectam elegante stylo. Auenione, et mox Antuerpiae.
FRANCISCVS FERNANDIVS, natione, vti coniecto, Lusitanus, anno MDXCVIII. in Bengalanum Regnum missus Cocino, grauibus in itinere piratarum, et naufragij perfunctus periculis, tandem appulsus, gentis idioma breui
page 122, image: s122perdidicit; multosque fidei Catholicae lumine perfudit. Demum Chatigani, dum rixas Lusitanos inter et Barbaros excitatas componere nititur, ab immiti turba male probris et pugnis mulctatus; ad haec ad carcerem raptatus, in eo breui confectus squallore et senio, e vitae statione ad regnum filiorum Dei euolauit die XIV. Nouembris, anno MDCII. Edidit Linguâ Bengalanâ
Tractatum, quo Catholicae Fidei capita explanat. Item
Catechismum, in modum Dialogi.
FRANCISCVS DE FIGVEROA, natione Hispanus, patriâ Hispalensis natus MDXCII. in Societatem MDCXII. ingressus, Philosophiam Limae, Theologiam Cusci professus; vnde redux Prouinciarum Occidentalis Indiae Procuratorem in Regiâ Madridiensi agit. Scripsit Hispanice
Memoriale de VIII. Societatis Iesu Patribus, et aliis nonnullis Hispanis, Indisque Martyrio affectis in Prouinciâ Mexicanâ anno MDCXVI. exhibitum Catholico Hispaniarum Regi Philippo III. anno MDCXVII. quod in Gallicam, Germanicam, et alias deinde Linguas transfusum est.
Alius eiusdem nominis scripsit,
Vitam P. Ioannis Sebastiani Societatis Iesu, quae tamen nondum, quod sciam, edita in lucem est.
FRANCISCVS FOLIANVS, natione Rhetus, e Valle-Tellinâ, inde a P. Nicolao Bobadillâ, vno e decem primoribus Patribus Societatis, Romam missus ad Tirocinium anno MDLIX. cum ageret aetatis annum XVI. per summam sui obscuritatem, quam semper impense sectatus est, ad insignem sanctimoniae claritatem cuasit. Resplenduit in illo primum humilitas, quâ cum de se demississime sentiret, contemnebat ipse se pertinaci studio, atque ab aliis contemni gestiebat. Vestium, librorum, et reliqui instrumenti domestici obsoletissima sibi prensabat. Aegre potuit adduci ad Sacerdotium capessendum; nec destitit vnquam, postquam est initiatus, sacrificantibus ministrare, quoties nanciscebatur occasionem. Vbi consuetis functionibus suis satisfecerat, Superiorem adibat, numquid aliud operae vellet a se praestari. Sic saepe addebatur Socius exeuntibus: saepe domi publica ambulacra, saepe priuata Sociorum conclauia euerrebat, purgabat foricas, culinae seruitia praestabat. Afflictatio corporis fuit in illo supra communem, etiam Sanctorum, modum. Vsurpata cilicia, dira lateque sonantia flagra missa facio, ceu tenue seueritatis ipsius rudimentum. Vrticas nudo corpori admouere deprehensus est. Inambulabat aestate complures horas aperto capite ad solem, et quo aestuaret immoderatius, laneos thoraces duos omnemque hibernam vestem induebat. Contra vt algeret per hiemem, tenuissime amiciebatur; et intempestâ nocte saeuiente Aquilone sub dio nudo vertice consistebat; imbres niuesque et omnem aeris inclementiam excipiebat. Omnes pene sensus obtuderat assiduâ maceratione; nec vlla propemodum erat ipsius actio vacua vexationis. Si verrendum erat cubiculum, obducebat fores et fenestras, nec inspergebat aquâ, vt excitatis pulueribus torqueretur. Si iter faciendum, subibat humeris pallia Sociorum, vel aliud quidpiam molesti oneris accipiebat. Si lances, si culinaria supellex eluenda, aquam feruentissimam adhibebat. Cibi, somnique parcissimus, illum saepe pane ac vino definiebat, saepe dies impastus traducebat; hunc ternis quaternisue horis et fere nudis super asseribus capiebat. Sed compendio absoluam hoc caput. Postulatus aliquid piorum suffragiorum pro benefactrice, quae Neapolitano Collegio sex et triginta nummûm aureorum millia fuerat elargita, totidem promisit ille actuum mortificationis externae millia, nec diutius quam trimestri se pro illâ Deo depensurum. Caritate quâ flagrabat in omnes satis constat nemini vnquam defuisse, qui vellet eius operâ vti. P. Alphonso Salmeroni diu amanuensis fuit, et omnia ipsius volumina bis minimum exscripsit; idemque obsequium diu Romae praestitit aliis Patribus. Vt studiis nostrorum Scholasticorum consuleret, quos inualetudo prohibebat ab excipiendis suo calamo dictatis magistri, ipse clam ea describebat, atque illis porrigebat. Saepe sternebat aliorum lectos, calceos extergebat, alia praestabat obsequia, in quibus si fuisset deprehensus, natum se seruitio dicebat. Tam imperturbatâ cum Deo tot inter officia coniunctione versabatur, vt tricenis omnino annis credatur ab eo mentem non deflexisse. Certe ex omnium rerum aspectu, qualescumque illae essent, tanquam pondere quodam rapiebatur in Deum. Sermo illi omnis de rebus piis, pia omnia scribebat de genibus. Tempus a scriptione vacuum orando occupabat. Erat in Caelites omnes, atque inprimis in Sanctos Angelos propensissime pius. Sed augustissimam Trinitatem summi Dei ita coluit, ita veneratus est, vt omnem vicerit admirabilitatem. Eam in omni oratione frequentissime suauissimequeue, sed numquam nisi aperto inclinatoque capite, appellabat. Multa suo marte de eâ commentatus est, multa ab aliis lucubrata pulcherrimo charactere descripsit; sed nomen ipsum Dei aut Diuinae Triados numquam nisi grandioribus litteris expressit. Multa in quotidiano vitae vsu vel faciebat in huius ineffabilis mysterij gratiam vel omittebat, quae tametsi minutiora videri cuipiam possent, quia tamen et confirmatae pietatis indicia sunt, et frequentia suâ propemodum supra imitationem, breuiter nonnulla perstringam. Inhabitabat Romae triangulare cubiculum; tribus asseribus pro strato vtebatur: trigonum habebat pectinem et tridentem: triplicem semper vestem gerebat. In sacro Praefationi quam temporis ordo praescribit, alteram de SS. Trinitate, probante Pontifice, submissâ
page 123, image: s123voce subiungebat. In mensâ cultrum, fuscinulam, et cochlear in formam triquetram disponebat: panem ter cruce signabat; tria ex illo frustula scindebat, et deinceps terna prioribus absumptis: numquam plus quam tribus ferculis vescebatur: cibos, si tripartiti dabantur, non attingebat, nec si terni fructus vnâ lance inferebantur: aliâ tres prius in partes diuidebat: minutiores fructus, vt sunt amygdala, vuae, ternos simul in os inferebat. Ter quâqueue cibatione bibebat. Obambulabat in triangulum. Rosarium habebat tridens, et tricolore licio consertum. A legendo, scribendoque post tertium folium interquiescebat. Saepe triangula pingebat aequilatera, illorumque proprietates Diuinis mysteriis accommodabat. Solemne erat illi effatum, Tria sunt omnia. Solem fixo saepe obtutu contemplabatur, in eoque lucem, splendorem, calorem, tanquam Trinitatis vestigium deuenerabatur. Ad omnem Sacrosanctae Triadis commemorationem profundissime corpus inclinabat; coram eius imagine terram prono vultu contingebat. Nomen diuinum non nisi de genibus scribebat. Nouis aedificiis curabat vbi poterat, eius effigiem addi; eidem templa ac sacella dicari. Ad eius festi solemnitatem toto se octiduo geminato poenitentiae consuetae atque orationis penso comparabat. Pridie vesperi sacerdotalem in sacello induebat apparatum, et sic totâ nocte peruigil ante aram stabat. Summo mane inter inexplicabiles animi delicias Sacrum ad horam producebat: eâdemque contentione pietatis octauam diem peragebat. Huius viri prorsus admirabilis, post aetatem tot per virtutum ornamenta constanter deductam, exitus hic fuit. Est in agro Tarquiniensi amplum Romani Collegij praedium caelo insalubri. Huc ille ad aratores messoresque qui conuenerant, vt quotannis fit, missus, febrim pestilentem contraxit, ac Romam reuersus, triduo aeger decubuit, admirabili patientiae, humilitatis, obedientiae exemplo. Tandem Sacramentis perceptis, cum tres digitos cordi formâ triangulari impositos, velut amoris sui signaculum, teneret, sanctissime exspirauit die XXIX. Septembris, anno MDCIX. Eius pene adhuc spirantis cubiculum, reliquiarum nomine, direptum a nostris est. Funus maximo hominum concursu celebratum. Exsecto subinde cadauere, tres in corde subalbescentes ex liuido seu maculae, seu flammulae, seu carunculae, tuberculorum instar, inuentae, quae parte aduersâ in vnam coalescebant; testatusque est Marsilius Cagnatus qui aderat Medicorum peritissimus, id plane extra naturae leges euenisse. Laudatus publice in coenaculo est: cadauer iussu Praepositi Generalis proprio inclusum loculo, cum hâc epigraphe: P. Franciscus Folianus Soc. Iesu eximius Sanctissimae Trinitatis cultor. Reliquit post se
Tomos VII. ad Angelum Tutelarem, vbi caelestia perfectionis sensa, quae ab eo sibi indita praedicabat, annotauit.
Libellos III. de Iesu in corde, ter mille distichis comprehensos.
Libellos III. iacularium precum ad augustissimam Trinitatem.
Alia plura pietatis volumina; quae omnia seruantur in nostro Collegio Romano.
FRANCISCVS FREYRE, natione Lusitanus, patriâ Estremosiensis, Eborae ad Societatem venit die XXV. Ianuarij, anno MDCXI. aetatis suae XIV. In ea studiis Humanioribus ac Philosophicis absolutis, biennio Conimbricae amaeniores litteras iuuentuti tradidit, quo tempore scripsit
De Symbolis Heroum, lib. V. multiplici eruditione illustres. Sed Romam ad Theologiae decurrenda spatia vocatus, ingenij sui specimen dedit: studiis moderandis in Germanico Collegio, et explicandis Controuersiis Fidei tum praefuit. Interea vero subseciuis horis scripsit
Officium de S. Elizabetâ Reginâ Lusitaniae.
De rebus gestis eiusdem S. Elizabetae, lib. II. Latine et Lusitanice, sub nomine Blasij de Pinna Freyre fratris sui.
De Excellenti magnitudine Imperij Austriaci.
Musas Christianas, Oratione ligatâ.
Edidit praeterea
Consiliorum libros V.
In Lusitaniam confectis studiis regressus, cum tertiae Probationis annum de more perageret, scripsit Lusitanice
De Arte bene viuendi, libellum.
Deinde in Eborensi Academia iussus explicare publice Philosophiam, id cum laude praestitit, et typo aptauit
Vniuersam Philosophiam, vnum in Volumen redactam.
Nunc in eâdem Academiâ Theologiam profitetur, et prae manibus habet
Catenam in IV. libros Regum, aliasque lucubrationes.
FRANCISCVS FVRTADVS, natione Lusitanus, plurimis annis versatus in Sinis, et ibi hodieque superstes. Scripsit prodituros propediem
Libros de Caelo.
Logicam.
FRANCISCVS GANDILLON, natione Gallus, patriâ Aurelianensis, Societati adscriptus anno MDCXIV. aetatis XXV. iam inde a primâ pueritiâ adeo pietati assuetus, vt cum eâ natus videretur. Philosophiam publice Parisiis ante aditam Societatem, in ea vero Rhedonis et Aureliae; Flexiae vero Sacram Theologiam, et Lutetiae professus est: Alenconensis Collegij existens Rector obiit die XXIX. Octobris, anno MDC. XXXI. cum magno sensu pietatis. Libellum edidit, qui inscribitur
Anima Sancta, omnibus virtutibus, tum naturalibus, tum supernaturalibus cumulata. Alenconij apud Robertum Menerel MDCXXXI.
page 124, image: s124
FRANCISCVS GARASSVS, natione Gallus, patriâ Engolismensis, vir fuit ingenij et doctrinae famâ nobilissimus, plurimae lectionis, dicendi facultate minime vulgari, Scriptor indefessus. Animi submissione, modestiâ, affabilitate, mansuetudine, ceterisque virtutibus supra modum amabilis. In praecipuis Galliae et Lotharingiae Ciuitatibus concionatus est. Aduersarios habuit multos. Cum semper virtutem, pietatemque coluisset, tum vero id postremo ante suum obitum anno fecit multo impensius, et tanquam qui se ad triumphum caritatis praesagus compararet, totum se Deo, Diuinisque rebus impendit. Cum autem Pictauij saeua lues grassaretur, multis precibus exorauit Moderatores suos, vt sibi liceret tabe infectis inseruire; quod cum obtinuisset, in iis demum piis officiis, in hospitali domo inter infectos, quos verbo et exemplo etiam moriens hortabatur, sanctissime et religiosissime consumptus est, die XIV. Iunij, anno MDCXXXI. aetatis XLVI. Societatis XXXI. Scripsit Linguâ Gallicâ
Exquisitionem Petri Pasquarij. Parisiis apud Sebast. Chappelet.
Disquisitiones Disquisitionum M. Stephani Pasquier.
Rabelesium Reformatum. Pictauij, et Bruxellis apud Christophorum Girardum MDCXX. in 8. Sed huic libro nomen suum non addidit.
Doctrinam curiosam, quâ redduntur ridiculi Libertini et Athei. Parisiis apud Chappelet MDCXXIV.
Apologiam pro suo libro contra Libertinos et Atheos.
Summam Theologicam contra Atheos huius temporis. Parisiis apud Chappelet MDCXXV. in fol.
Abusus detectos in Censurâ suae Summae.
Septem Sapientes.
Litteras ad Dominum Ogier, et huius ad illum de suâ cum Ecclesiâ reconciliatione.
De Similitudine lucis Solaris, et Iustitiae. Burdigalae MDCXII.
Latine vero scripsit
Elegiarum de Morte Henrici Magni, librum singularem. Augustoriti Pictonum MDCXI. in 4.
Sacra Rhemensia, Carmine Heroico, nomine Collegij Pictauiensis oblata Ludouico XIII. Regi Christianissimo in suâ inauguratione. Pictauis MDCXI. in 4.
Campos Elysios, pro exceptione Regis Ludouici XIII. cum Burdegalam Nuptiarum causâ inueheretur. Gallice. Demum reliquit
Volumina XXIV. in S. Scripturam, aut de rebus piis, nondum edita.
FRANCISCVS GARCIA DE VALLE, natione Hispanus, patriâ Calaguritanus, annos vix XV. natus Compluti in Societatem adscriptus est. Rector fuit Ocaniensis Collegij. Ceterum partem vitae reliquam fere praedicando Dei verbo transegit, totos prope annos XXX. Edidit
Euangelicum Concionatorem, et Noui hominis institutionem, ex doctrinâ Verbi Dei, tom. II. vbi locupletem materiam et formam Concionatoribus suppeditat.
Item alieno nomine vulgauit
Viam ad vnionem et communionem cum Deo.
Premit apud se hactenus, quam Hispanice scripsit
Historiam de Natiuitate Mundi, aduersus Atheos.
De Natiuitate Moysis, et Lege scriptâ, aduersus Iudaeos.
Itinerarium filiorum Israel. Molitur denique
Glossas in totam Sacram Scripturam, tomis compluribus.
FRANCISCVS GOMETIVS, natione Hispanus, patriâ ex Oppido Fregenal, quod ad radices Montium Marianorum situm, Prouinciae est, quam vulgo Estremaduram vocant. Hic postquam eximio ingenio, excellenti memoriâ, indefesso studio Philosophicas atque Theologicas Litteras Salmanticae didicit, et hortatu Ioannis Auilae praestantissimi sanctitate atque doctrinâ viri, felicius Cordubae professus est, vbi inter alios praeclaros discipulos Franciscum Toletum, eum qui postea Societatis nostrae, ac S. Rom. Ecclesiae Cardinalis fuit, auditorem habuit. Annos natus XXXV. sese Nostris adiunxit, eodem Ioanne Auilâ auctore, anno salutis MDLIX. Post ingressum in Societatem, vix dici potest, quantos in omni genere virtutis progressus fecerit: quo spiritu ea inter se copulauerit, quae maxime diuersa videntur; insignem nimirum eruditionem, cum admirabili humilitate; singularem prudentiam, cum rarâ simplicitate; morum eximiam grauitatem cum summâ lenitate; studium orationis, cum operibus caritatis; sui denique per omnia contemptum, cum praeclarâ existimatione quam de illo omnes habebant, domestici, exteri, magni, parui, indoctiqueue. Multos annos nostro in Collegio Cordubensi, magnâ cum laude Diuum Thomam interpretatus est: ad illumqueue, tanquam ad oraculum, non solum ex vniuersa Boetica, sed ex remotioribus etiam Prouinciis, quaestiones de Moribus, et variarum ac difficilium rerum consultationes referebantur. Denique cum sanctitate atque erudione floreret, maximâqueue omnium admiratione, ac Rectoris munere fungeretur, immaturâ morte ereptus nobis est vir sapientissimus, in ipsis feriis S. Thomae Apostoli XXI. Decembris, anno salutis MDLXXVI. aetatis LII. magno omnium moerore ac luctu, prosequentibus eius funus Episcopo, Clero, Inquisitoribus, Religiosis, Nobilitate, atque vniuersâ Cordubensi Ciuitate. Reliquit Gometius multas lucubrationes, quae lucem hactenus non aspexerunt, sed in Bibliothecâ nostra Cordubensi asseruantur.
FRANCISCVS GONZALEZ, natione Hispanus, patriâ Sanctacrucius, Philosophiam in Boeticâ olim professus, nunc Romae Summi Pontificis agit Poenitentiarium in Vaticano. Edidit
Logicam tripartitam, id est, Vocalem, Realem, Rationalem, ex mente Aristotelis, S. Augustini, et S.
page 125, image: s125Thomae. Romae typis Ludouici Grignani MDC. XXXIX. in 4.
FRANCISCVS GVERRERIVS, natione Italus, e Regno Neapolitano, edidit
Orationem habitam Lupiis in funere Serenissimae Margaretae Austriacae Reginae Hispaniarum. Item
Orationem a se dictam in Instauratione studiorum.
Epistolas Graecas et Latinas, quae exstant inter Epistolas Illustrium Virorum.
FRANCISCVS GVTIERREZ, natione Hispanus, patriâ Saetabi Regni Valentini (vulgo Xatina) natus, conscripsit, nondum edidit
Commentaria in X. priora Euangelij S. Matthaei Capita, quae exspectantur. Obiit Vrgellis anno MDCIX. mense Nouembri.
FRANCISCVS DE HAMAL, patriâ Namurcensis, natus MDCX. ingressus Societatem MDC. XXVIII.
Litteras annuas Prouinciae Paraquariae Societatis IESV ab anno MDCXXXV. vsque ad MDCXXXVII. ex Hispanico sermone Latino donauit.
FRANCISCVS AB HEES, natione Belga, patriâ Traiectensis, Rector nunc Collegij Gandensis, edidit praescripto titulo cuiusdam de Societate, collectas a se in paruum libellum
Familiares Preces. Antuerpiae typis Cnobbari MDCXXXIX. in 16.
FRANCISCVS HENRICVS, Lusitanus, Praepositus Domus Vlisipponensis, scripsit suo ac Sociorum nomine
Epistolam ad Socios Romanos, de XII. Sociis pro Catholica fide in mari Brasilico interfectis anno MDL. XXI. nimirum P. Petro Dias et Sociis, qui sequebantur P. Ignatium Azenedium anno prius ibidem occisum. Exstat impressa Neapoli apud Iosephum Cochium MDLXXII. et ad calcem Epistolarum Indicarum, quas collegit Maffaeius.
FRANCISCVS ICART, natione Hispanus, patriâ Barcinonensis, perillustri familiâ ortus, a puero ita virtutem coluit, vt illibatum gratiae florem ad extremum vsque vitae seruasse pro certo habeatur. Ad Societatem accessit e Schola Didaci Perez, qui e Magistri Ioannis Auilae disciplinâ, Barcinone clarebat titulo virtutis Apostolicae. In eâ cum modis aliis, tum maxime tradenda pueris catechesi, incredibiles collegit fructus animarum. Vir certe ad excitandum feruorem natus, quem tonantem in compitis attoniti audiebant omnium ordinum mortales. Exinde Tironibus nostris formandis Tarracone et Gandiae praefuit, quibus humilitate, modestiâ, et omni vitae exemplo praeibat. Oratione, et seuerissimâ corporis castigatione videri potuit vitae sibi spatia corripuisse. Adfuere morienti Gandiae P. Iosephus Calatagud, et P. Alphonsus Hernandez viri totâ Prouinciâ clarissimae sanctitatis, qui viri virtutem magnis extulerunt encomiis; eamque Deus testatis etiam miraculis approbauit. Cohonestauit ipsius funus ciuitas vniuersa, et qui VIX erat domo aliquando egressus, omnibus coepit esse notissimus. Reliquit suae virtutis et studij monumentum
Catechesim auctam; et alia ad hoc ministerium pertinentia.
FRANCISCVS IOSEPHVS MERCERIVS, natione Gallus, scripsit
Relationem gestorum a Patribus Societatis Iesu in regione Huronum in Noua Francia anno MDCXXXVII. Rhotomagi apud Ioannem Boulenger MDC. XXXVIII. in 8. Gallice.
FRANCISCVS IRAT, natione Gallus, patriâ Lemouicensis, docuit Philosophiam, ac Theologiam tum Moralem, tum Scholasticam, tum etiam Controuersam cum Haereticis: concionatus etiam est, et rexit Collegium Xantoniense. Scripsit
Opuscula quaedam contra Pseudo-Ministros.
FRANCISCVS LABATA, natione Hispanus, patriâ Caesaraugustanus, natus tamen ipse Monconij Oppido Aragoniae, ingressus est in Societatem Salmanticae die XIV. Nouembris, anno MDLXVII. pene puer; in eâ vitam fere omnem habendis ad populum concionibus occupauir, ex quibus et laudem retulit eximiam, et, quod vnice quaerebat, fructum animarum. Rexit Collegia Montisregiense, et Salmanticense, Domum etiam Professorum Vallisoletanam gubernauit, et Prouinciam Castellae vice Praepositi Prouincialis. Vir fuit moribus sanctissimis, et candidissimae mentis, tantae innocentiae, vt cum ex se alios metiretur, plane sibi persuadere non posset ab vllo Sociorum regulam vllam infringi, cum ipse fieri non posse crederet, vt vllam ipse violaret. Obiit aetate decrepitâ Vallisoleti die XXVII. Martij, anno salutis MDCXXXI. Edidit
Apparatum Concionatorum, seu, Locos communes ad Conciones, ordine Alphabetico digestos, tom III. Lugduni apud Horatium Cardon MDCXIV. in fol. Hispanice vero
Tractatulum de Oratione mentali, et vocali, cum adiunctis Orationibus. Ilerdae apud Ludouicum Manescal MDCXVIII. in 16.
FRANCISCVS LATTIER, Lotharingus, e dioecesi Tullensi Lerrini natus anno MDXCII. vertit e Latino in Linguam Gallicam
Synopsim praecipuarum rerum a Societate IESV gestarum seculo eius primo, scriptam a Iacobo Damiano. Item
Litteras annuas Prouinciae Paraquariae annorum MDCXXXV. MDCXXXV[?] MDCXXXVII. ad Iulium vsque.
Paratum habet
Menologium Sanctarum ac Beatarum Virginum continens praeter nomina et natales omnium, elogia non religiosarum plura in singulos totius anni dies.
FRANCISCVS LORIOT, natione Gallus, patriâ Lauallensis, Societatem amplexas anno MDXC II. aetatis XXI. in ea Philosophiam ac Theologiam professus, scripsit
Secreta Moralia. Parisiis apud Claudium Chappelet MDCXX.
page 126, image: s126
Florem Secretorum Moralium. Lutetiae apud Guilielmum Guyot.
Insignes et admirabiles Diuini Amoris affectus. Parisiis apud Ioannem Libert.
Scripsit praeterea Gallice
De Passionibus Humanis, tom. II.
Paralleium Amoris Diuini et humani. Nisi fortasse hic idem sit cum eo, quem paulo ante memoraui.
FRANCISCVS DE LVGO, natione Hispanus, patriâ Hispalensis, sed Madridij natus, Ioannis nostri frater, natus, anno MDLXXIX. Societatem amplexus est Salmanticae anno MDC. Philosophiam Palentiae, Theologiam Compostellae primum, deinde Mexici, atque in Vrbe sanctae Fidei apud Indos Occiduos docuit. Dum autem renauigat in Hispaniam, classe, quâ vehebatur, ab Hollandis interceptâ in portu Matancâ Insulae Cubae, ipse quidem saluus in terram euasit, sed factâ suorum Commentariorum in totam Summam Theologicam S. Thomae iacturâ; vnicâ quasi de naufragio tabulâ ereptâ, quam in Galliam ad typos misit, nempe
Commentarios in totam Primam Partem Summae S. Thomae.
Edidit interea in Hispaniâ
Quaestiones Morales de Sacramentis: iamque habet sub praelo
De Actibus humanis, et de Conscientiâ: et pergit parare alia.
FRANCISCVS DE MACEDO, natione Lusitanus, patriâ Conimbricenlis, in Societatem venit annum agens XIV. aetatis: in ea Rhetoricam complures annos, Philosophiam vno, Chronologiam aliquot subinde docuit, vir plane eruditus, et in pangendis Carminibus felicissimus, ac venae vberrimae. Edidit
Theses Rhetoricas, omni eruditione refertas, quas Madridij publice proposuit, his titulis:
Thesaurus eruditionis pro Sole Zodiacum percurrente.
Parnassi nemus, Poeticis arboribus consitum.
Viridarium Eloquentiae Rhetoricis floribus distinctum.
Scripsit praeterea
Apotheosim S. Francisci Xauerij, Lyrico Carmine, lib. III.
Apotheosim S. Elisabethae Reginae Lusitaniae, lib. I. Lyricorum.
Epitomen Chronologiae ab Orbe Condito ad Christum natum.
Artem Poeticam, iusto volumine.
Elegias VII. in mortem P. Francisci de Mendoca, quae exstant in Mausolaeo eidem Patri erecto, ad calcem Viridarij ipsius.
Hispanice vero scripsit, atque edidit
Vitam Domini D. Ludouici de Ataide Proregis Indiae. Madridij. Reliqua quae edidit recensere poterunt ij ad quos transiuit.
FRANCISCVS MARIA DE AMATIS, natione Italus, patriâ Romanus, edidit
Orationem ad Politianos in Studiorum instauratione habitam anno MDCX. Et sub nomine alieno M. C.
Orationes duas, alteram de Laudibus Marcelli II. Pont. Max. alteram de Laudibus B. Francisci Ceruini. Senis typis Matthaei Florini MDCXI. in 4. Transtulit etiam Italice
Vitam P. Gonzali Silueriae Martyris e Societate Iesu. Romae apud Iacobum Mascardu MDCXV. in 12.
FRANCISCVS MARTINEZ, natione Hispanus, in Collegio Pampilonensi diu famâ sanctitatis floruit, et ibi diem clausit extremum XXIX. Februarij, anno MDCXXIV. Edidit Hispanice
Vitam S. Francisci Xauerij, auctam ex Latinâ Horatij Tursellini, et Hispanicâ Petri Guzmanni.
FRANCISCVS DE MENDOÇA, natione Lusitanus, Olisiponensis, nobilitate generis, omnigenâ litteraturâ, morum vitaeque innocentiâ, summis viris par: pietatem cum lacte, cum doctrinâ virtutem imbibit. Cum teneretur a suis inclusus in conclaui, ne Societatem, quam ambiebat, iniret, fenestrâ se eiecit, et ad Collegium victor euasit. Floruit in eo inde vsque a primis annis modestia, pax, puritas, tranquillitas, rerum humanarum despicientia. Ingenium ei fuit acre; motus cogitationis celeres, expediti; iudicij maturitas; memoriae vis ingens: adhaec omni genere litterarum affatim abundauit. Olisipone et Conimbricae docuit Oratoriam Artem, clarus ipse Orator et Poeta; hîc etiam Philosophiam, Eborae vero Sacras Litteras est interpretatus. Concionatus etiam est aliquando; et erexit Conimbricense Collegium, et Eborense, par sibi semper in omni munere, hoc est, summus. Hinc a Conuentu Prouinciae iussus est anno MDCXXV. Romam Procurator proficisci. In vrbe magnam sui commendationem reliquit, a praestantiâ concionandi, doctrinae faecunditate, integritate virtutis. Eum Praepositus Generalis virum dicebat omnibus numeris absolutum, Concionatorem, Scriptorem, Doctorem, Superiorem, Religiosum perfectum. In reditu morbus eum, et mors Lugduni occupauit. In morbo magnum patientiae pietatisque specimen praebuit. Sacrum sumpturus Viaticum e strato se in solum dedit, venerationis ergo: nec ita multo post, inter pia cum Christo cruci affixo colloquia, innocentem animam, geminâ Virginis et Doctoris aureolâ decoram caelo transmisit, die III. Iunij, anno salutis MDCXXVI. vitae suae LIV. ab inita Societate XXXIX. a conceptis quatuor votis XIX. Virtutum eius prima fere fuit, quae Sanctorum solet, Humilitas, et despicientia sui. Honores ille non segnius vitare, quam plerique captent; abiectissima libens obire munia, numquam sui generis mentionem facere; numquam de vllo non honorifice loqui; odisse in alios praefecturam, et serio deprecari: omnino
page 127, image: s127se ducere mortalium postremum. Regulas sui Instituti tam vigilanter seruabat, vt nullam visus sit vnquam praetergredi. Cibi fuit somnique parcissimus: vix coenabat, cum nihilominus vilissime, tenuiterque pranderet: nemo cum, dum valuit, cubantem vidit. Amans secessus, studij, laboris. Omnis illi gestus, omnis motus et modestiae legibus compositus. Quotidie se flagris concidebat, nec concionabatur, nisi cilicio succinctus, et morbus ipse catenâ vinctum occupauit. Orabat perattente, ac pie; omne orationi otium dicarat, pronissimus in lacrymas, quas exprimeret pietas. In Deiparam Virginem mirifice affectus fuit. Conscientiam saepe intueri, saepe purgare. Animo fuit in arduis excelso; mitissimus, facillimus in omnes. Ardebat caritate; cuius impulsu non semel Indicam ambiuit atque expetirt expeditionem. Paupertatis studium amictu vili, ac fere detrito, breuique suppellectile, libris et Crucifixo definitâ, honestauit. Obedientiam Moderatoribus caecam, vir in omnibus oculatissimus, persectamque exhibuit. Demum vera fuit perfectionis imago; quae vel in cadauere, nescio quo praeter solitum fulgore, emicuit. Funus magno Ciuitatis concursu celebratum est; corpus redimitum floribus sepulchro illatum est. Breuiarium vitae et laudum ipsius scripsit Franciscus de Macedo in hoc Epstaphio, quod ideo placuit hic subiicere.
Siste Hospes; Iacet hic Mendoça. Quis ille? Requiris?
Accipe. Erit merces haec satis ampla morae.
Hic patria Lusus. Genus altâ a stirpe. Latino
Tullius eloquio; Carmine Virgilius.
Visus Aristoteles Sophiâ. Documenta salutis
Dum dedit, Os aureum dictus, et Ambrosius.
Scripturâ Hieronymus. Pastor bonus arte regendi.
Doctrinâ quantus, Laurea parta docet.
Et pius in Superos; et moribus integer. Idemque
His titulis tantus, spe quoque maior erat.
Ex illo Regum monumenta, et fama supersunt.
Praeterea cinis est, et dolor, Heu! patriae.
Scripsit Mendoça
Commentaria in libros Regum, tom. III. quorum
I. explicat duo prima lib. 1. Capita. Lugduni per Iacobum Cardon et Petrum Cauellat MDC. XXII. in fol.
II. Sex Capitae sequentia. III. septem deinceps Capita. Ibidem MDCXXV. et XXXI. Reliqua mors abrupit; cui ereptum tamen est
Viridarium Sacrae et prophanae eruditionis. Ibidem MDCXXXII. in fol. et Coloniae apud Petrum Henningium MDCXXXIII. in 4. [?] Anno 1650. in 8.
Prodierunt quoque Lusitanice posthumi eius
Sermones per Aduentum, Quadragesimam, et Dominicas per annum habiti. Olisipone apud Matthiam Rodriguez MDCXXXII. in fol.
FRANCISCVS MERCATVS, natione Italus, patriâ Romanus, reddidit Italice
Annuas Litteras e Iaponiâ anni MDXCVI.
FRANCISCVS MONERIVS, natione Gallus, patriâ Burdegalensis, obiit Pictauij Calend. Octobr. anno MDCXXXI. Edidit habitam a se
Orationem in funere Marchionis Villaregij. Romae MDCXVIII.
Orationem item alteram in funere Domini de Vantadour, Gallicâ Linguâ.
FRANCISCVS MONTANVS, vide infra in Ludouico Richeomo.
FRANCISCVS MONTMORENCIVS, natione Belga, patriâ Ariensis, Comes Stegrensis, et Morbecanus, Praepositus Casletensis, et Magnus Decanus S. Lamberti Leodij. Maturâ aetate Societatem complexus, magno deinceps amore eam prosecutus est; titulis suis et dignitatibus illico remisit nuncium, vt quâdam quasi necessitate se ad constantiam firmaret. Simulatque in Tironum aliorum conspectum venit, contineri non potuit, quin ad singulorum pedes procumberet, eosque exoscularetur. Obseruata est in eo semper excellens animi de se modice sentientis dimissio; et quod hinc consequebatur, summa erga Superiores obseruantia; aduersus omnes candor animi, morumque facilitas, quâ sibi omnium animos deuinxerat. Nec minor in eo religiosae paupertatis amor, quem in omni victus, vestitusque ratione palam testabatur; non nisi aegre adducebatur, vt obsoleta vestimenta melioribus commutaret. Victus illi admodum tenuis, et intra necessitatem: nec ferre poterat vt aliquid sibi eximij, tametsi morbis afflicto, coemeretur. Nec pauperum erat minus amans, quam paupertatis, in quos, si quid ei a Superioribus permitteretur, piâ liberalitate profundebat. Iam quanta eius esset in doloribus aequitas animi, cruciatuumque patientia, perpetuus ille tot annorum languor ostendit. Vix enim in Societatem ingressum inuasit pertinax ischias, quâ indies acerbius recrudescente, eo tandem adductus est, vt in morbi luxata coxendice, non posset se quoquam nisi fulcrorum adminiculo mouere. Itaque annos circiter XX. intra pauperis cubiculi angustias abditus, grauis nemini, patientiae documento carus omnibus, solitudinem suam, et morbi taedia, piorum versuum scriptione solabatur; aiebatque se plurimum liquidae voluptatis e suo illo sic impenso secessu percipere. Vitam sic religiose obitam mors comparatissima excepit. Spiritualia per dies aliquot Exercitia obiuit; generalem de more Confessionem accurate instituit; rationem suae conscientiae exactam reddidit Prouinciali suo. Mira in eo fuit pax supremo tempore, animique tranquillitas; magna de Diuinâ bonitate fiducia; summa voluntatis cum Diuinâ consensio. Ad haec ingens patriae caelestis desiderium. In quo ille gratus agnoscebat suae vocationis beneficium, negans se vnquam, si in seculo mansisset, eâ animi pace ac gaudio
page 128, image: s128fuisse mortem oppetiturum. Denique cum adstantibus nostris prae dulci pietatis sensu lacrymas, animi ad caelestia aspirantis ardore eliceret, appellatis pie dulcissimis Iesu et Mariae nominibus, in supremis his verbis, sit Deus benedictus, placidissime conquieuit Duaci die v. Februarij, anno MDCXL. aetatis LXII. initae Societatis XXII. Professionis trium votorum XIV. fundadato iampridem in eo Collegio Seminario Theologiae. Scripsit felici venâ
Poeticam Sacrorum Canticorum expositionem; et Idyllia Sacra. Duaci ex officina Patteniana MDC. XXIX. in 4. Antuerpiae; Viennae MDCXXXII. in 4. et in 8. et rursum cum accessione
Psalmorum XV. modis Lyricis expressorum. Antuerpiae typis Plantinianis MDCXXXVIII. in 8.
Partâ de Batauis ad Antuerpiam etc. victoriâ Epinicion. Ibidem eodem anno in 8.
Paraphrasim poeticam Psalmi XLI. in immaturo funere Principis Robecani nepotis sui. Duaci typis Petri Telu MDCXXXVII. in 4.
Pietatem victricem Psalmis VII. Lyrice expressam. additâ Lucubratiunculâ de artificio poetico Dauidicorum hymnoruni. Antuerpiae typis Plantinianis MDCXXXIX. in 8.
FERNANDVS OVIEDVS, natione Hispanus, patriâ Madritenlis, Sacrae Theologiae Professor, edidit
Integrum Cursum Philosophicum ad vnum redactum. Lugduni apud Prost MDCXL. in fol.
FRANCISCVS PACCONVS, natione Italus, patriâ Capuanus, edidit
Catechismos duos Aethiopico sermone, aduersus quosdam errores circa Sacramentum Baptismi, qui in Regno Angolae inualescebant. Loandae.
FRANCISCVS PASIVS, natione Italus, patriâ Bononiensis. Vir fuit insigni prudentiâ, solertiâqueue, et gubernandi laude praeditus. Ille conscenso Olisipone nauigio vna cum magnis illis Rodolpho Aquauiua, Matthaeo Riccio, Nicoloa Spinula, Michaele Ruggerio, appulit in Indias die XIII. Septembris anni MDLXXVIII. vnde post quadriennium nauigauit Macaum, in Iaponiam, quo destinatus erat, traiecturus. Ibi dum praestolatur opportunitatem, ab Alexandro Valignano Visitatore attributus est Michaeli Ruggerio comes, ituro ad Cantoniensem Proregem, eo quod praeclaris animi dotibus videretur posse sermonis imperitiam supplere, quem nondum satis Michael excoluerat. Verum cum ibi stationem figere, quod moliebantur, nequiuissent, redux Macaum Pasius, perrexit porro in Iaponiam; vbi compluribus annis in salutem hominum strenue collocatis, denique Praepositus Prouincialis vtramque diu Missionem, Sinicam, Iaponicamque gubernauit. Cum autem sub annum Christi MDCXII. ea vtraque expeditio, iustae nomen Prouinciae a Praeposito Generali accepisset, Pasius illius Visitator renunciatus est. Ergo vt Sinenses viseret Socios Macaum profectus, dum se operi accingit impigre, morbo correptus, et breui extinctus est die XXX. Augusti, anno MDCXII. Scripsit Italice
Annuas Litteras de Sinis MDLXXXIII.
Annuas ex Iaponiâ MDXCVIII. cum adiunctâ narratione mortis Taicosamae Imperatoris Iaponiae. Item
Annuas indidem anni MDCI. et sequentium vsque ad MDCVI.
FRANCISCVS PAVONVS, natione Italus, patriâ Catanzariensis, Sacrarum Litterarum in Neapolitano Collegio per multos annos Interpres, vir Diuinae gloriae, et salutis animarum sitientissimus. Quae in eius funebri laudatione ad populum publice dicta sunt probante Archiepiscopo ab Oratore Carmelitanae familiae, haec fere sunt. Eum parentes prius Deo consecrarunt voto concepto, quam gignerent, iterumque cum illum mater eniteretur, votum firmarunt. Mater cum eum gestaret, paradisum se quandam vtero continere dicebat: tantâ Diuinae consolationis copiâ perfundebatur: et restata est eadem, infantem se in aluo et vagire audiuisse et fari. Simul atque primus in auras effusus est, infantulus, quasi iam tum Numen agnosceret, procubuit ad horae quadrantem in genua, coniunctis manibus, ocellis in caelum defixis. Pueriles ejus lustis et crepundia fuerunt arulae et sacra; et a primis vnguiculis condidicit Deo litare. Numquam, vel cum stringebatur in fasciis, nutriculae, aut vllius feminae suauiationes, quin brachiis et vociferatione obniteretur, excepit. In Societatem ingressus, explicatu difficile est, quot quantisque virtutibus inclaruerit. Ipse professus est aliquando, tam sincero se Deum amore complecti, vt ipsi vni optaret obsequi, idque mortales omnes, atque etiam immortales latere. Cupiditate Martyrij, dum vita superfuit, aestuauit; et quamdiu fauit aetas, numquam destitit Missionem Indicam flagitare; quâ ne excluderetur, sanguinis excreationem, quâ fatigabatur, diu Moderatores celauit. Exorarat iam semel profectionem: a quâ cum fuisset mox iterum prohibitus, acquieuit illico, factus a Deo certior, plus, se Diuinae gloriae commodaturum, si bonam Clero vitae formam induceret; id quod instituto Clericorum Sodalitio, illisque ad omnem Apostolicam functionem, quam late patet Regnum, exercitis abunde fecit. Verum quo suam porrigeret industriam longius ad omne genus mortalium, ad sanctimonialium coenobia, atque ad Parthenones, quos Conseruatoria Neapoli vocant, frequens concionatum itabat: frequens ad remiges in triremibus, ad vinctos in custodiis, ad milites in naupegio hibernantes dicebat. Sodalitia baiulorum erexit, et olitorum, et ludimagistrorum. Oratoria sustentauit Opificum. Creber in angiportis, in compitis, ne quod hominum genus praeteriret.
page 129, image: s129Atque vt nihil deesset, aliorum Ordinum Religiosos, toto late Regno Antistites, ipsum etiam Christi Vicarium, nunc coram, nunc per epistolam conueniebat, vt his suis conatibus suffragarentur. Excurrebat in Oppida, vicosque sinitimos, etiam aetate iam fessâ, nec pensi quidque habebat pericula, quae adibat. Semel his in expeditionibus crus infregit, alias modico minus quam collum; saepe inuocato S. Francisco Xauerio discrimen auertit, pluuias suspendit. Sexagenos ex suis Philosophiae auditoribus ad religiosae vitae consilium induxit; at in Palaestrâ Poetices, etiam omnes ad vnum, miraculo ad hanc diem inaudito. Iudaeum magni nominis, cum fracto crure decumbebat, crebrâ disputatione mollitum, Christo lucrifecit; eodemque tempore, ne vacaret hortatore Sodalitas, se curabat aegrum legitimis diebus in exedram deportari, suosque ad virtutem excitabat. Erat autem in dicendo tam vehemens, in summâ alioqui verborum humilitate, quam semper adamauit, vt ad ipsius dictionem vel ipsi contremiscere parietes viderentur; vt mirum non sit incredibiles motus animorum sequi solitos esse perorantem. Nulla rerum difficultas illum vnquam deterruit, quin id quod ad Dei gloriam faceret amplificandam, aggrederetur animose, constanterque promoueret. Sacrosanctam Eucharistiam veneratione atque existimatione dignâ prosequebatur; tantumque habebat certae in eâ fiduciae, vt vno facrificio se crederet parem esse cuiuis postulato extorquendo. Litandi quotidie morem adeo ratum constantemque habuit, vt vel postremis hebdomadae sacratioris dicbus quaeritaret Templa quaedam infrequentiora, vbi sacros ritus perageret. Morbo prohibente celebrationem, quotidie communicabat: et consucrat inde vsque a primâ aetate octauo minimum die sacrum epulum frequentare, in quo vno dulcissimas voluptates persentiscebat: quod genus pietatis vt proferret latius, Sodalitiis eam suis imperauit; vt nimirum hoc alexipharmaco, quo nullum aiebat esse potentius, sanctimoniam illibatius tuerentur. Hanc ipse virtutem ita coluit, vt intaminatam seruasse Virginitatem opinio fuerit, quam ipse, cum esset interrogatus a quopiam, visus est verecundo silentio, quasi nutu quodam tacito affirmasse. Infantem vitasse mulierum basiationes iam dixi. Adolescentem se lupas duas in syluâ inter venandum adortas honestâ fugâ superauit. Ne quam infirmioris sexus cogeretur aspicere, dum ad eas verba faciebat, conspicilia, quibus alioquin vtebatur assidue, deponebat. Omnino obsceni nihil vnquam legit, ne ad captandam quidem, vt fit, Latini sermonis impuro in argumento puritatem. Moderatoribus suis tam erat subiectus atque morigerus, vt ipsorum imperiis, de se tandem quidquid statuissent, numquam verbo, numquam nutu reniteretur; aiebatque hâc vnâ parendi promptitudine sibi certam constare spem salutis, quia scilicet nihil esset vnquam, nisi Deo auctore, aggressus. Et ausus est aliquando asserere, immensum sibi gloriae pondus in caelo esse repositum, atque olim ab S. Ignatio obuiam effusose in gaudium Domini exceptum iri, spe certâ beatitatis vel ex vnâ hac virtute conceptâ. Ceterum eam ipse satagebat non per bona dumtaxat opera, sed malorum etiam perpessione certam facere; aduersus quae se Christi Saluatoris erigebat exemplo, quo se meliorem haud esse, vt fieret immunis, praedicabat. Saepe verbis aculeate per iniuriam perstrictus, nihil inamaene vnquam, nihil torue respondit. Sectiones, vstionesque sine vollo doloris indicio, sustinuit, negans ei fas esse, qui ad Martyrium anhelaret, edere sensum infirmitatis. Dentes sibi omnes excidisse, et ginginas acri plerumque cruciatu percelli mirifice gaudebat, ne ciborum vllâ suauitate tangeretur. Otium sibi nullum vnquam fecit: multum, atque attente orare; multum scribere; numquam vacuum fructu verbum proloqui; leges omnes Societatis ad vnguem seruare, et id quo faceret religiosius, eas suâ sibi manu descripserat. Amorem consanguineorum ita exuerat, vt ne parentem quidem vnquam suum, ex quo Societatem ingressus est, aut viserit, aut allocutus fuerit, praeterquam cum ex Prouincialis imperio, bene sibi ab illo precari postulauit. Quisquis homini familiarior fuit, sanctimoniae laudem illi dedit; quos inter fuerunt aestimatores optimi, quia virtute clarissimi, Robertus Cardinalis Bellarminus, Petrus Antonius Spinellus, Bernardinus Realinus, Iulius Mancinellus, quorum de ipso testimonia ad manus sunt. Multa supra vim humanam ab eo patrata certis testibus constat. Sacerdotem infirmum solo contactu sanitati reddidit. Febrim malignam excussit homini, cui manum suam tertio exosculandam porrexit. Daemonium ex obsesso exturbauit imperio, SS. Trinitatis nomine inuocato. Quatuor Sacerdotibus interitum minatus est, nisi frequentarent Sodalitatem, et quindenûm curriculo dierum omnes interierunt. Adolescentem sibi antea ignotum solo intuitu cognouit castimoniae atque integritatis sedulum esse cultorem. Sibi, aliisque moriendi tempus, raro euentu, diu ante definiuit. Visus est in coetu Sodalium semel, iterumque toto vultu radiare. Hominem nescio quem insano studio aduersus illum litteras ad Generalem Praepositum molientem, Deipara ab incepto deterruit. Cadauer eius molle et flexile toto quatriduo sine graueolentiâ perdurauit. Reliquiae aegris impositae depulerunt haud vnâ vice languores. Exequias illi celebrauit Clericorum Sodalitas quam instituit tantâ frequentiâ atque apparatu, vt opinio sit nulli vnquam de Societate sic fuisse parentatum. Templum Collegij conuestitum vndique panno lugubri; epitaphia passim
page 130, image: s130et lemmata appensa; funalia accensa plurima; tumba, quam doloris castrum vulgus appellat, excitata, cereis vndique collucentibus maximo numero. Nucerinus Antistes Sacris solemniter operatus est habitu Pontificali; adfuit Eminentissimus Cardinalis Boncompagnus Archiepiscopus Neapolitanus cum Metropolitano Capitulo, iussis accedere Canonicis praeter eius Ecclesiae morem, quia iusta ea soluebantur viro, non singulari dumtaxat sanctimoniâ, sed cui vni referret acceptam ea Ecclesia pulcherrimam Cleri speciem, quâ fulgeret. Panegyrim texuit ex Carmelitarum familiâ Concionator egregius, quem Cardinalis iussit ea omnia proferre in publicum, quae a me perstricta sunt, de Pontificis Vrbani VIII. imperio, quo vulgari prodigia vetuit hominum nostri aeui, suâ auctoritate securum. Decessit vir eximius, post continuatos ad multam aetatem Apostolicos labores, Neapoli mense Februario, anno salutis MDCXXXVII. Multa elucubrauit tum Latine, tum Italice Pauonus ad publicam salutem, quorum haec series est,
Summa Ethicae, seu Commentarius in libros Ethicorum Aristotelis. Neapoli, Lugduni, Moguntiae, alibi recusus.
Introductio in Sacram Doctrinam. Partibus III. comprehensa; cuius
I. Pars est de Methodo ac Summa Sacrorum, siue, De Diuina Theologia. Neapoli apud Lazarum Scoriggium MDCXXIII. in 8.
II. De Definitionibus Isagogicis, siue, De Naturali Theologia. Ibidem MDCXXV. in 8.
III. De Canonibus Isagogicis, siue, De Sacrae interpretationis ratione. Ibidem MDCXXVI. in 8.
Tractatus de Ethicis, Politicisque Actionibus; ex secunda Introductionis Parte seorsim impressus. Ibidem MDCXXX. in 12.
Commentarius Dogmaticus, siue, Theologica interpretatio in Pentateuchum. Neapoli typis Ioannis Dominici Montanari MDCXXXV. in fol.
Commentarius Dogmaticus, siue, Theologica Interpretatio in Euangeliae. Ibidem MDCXXXVI in fol. Atque haec quidem Latine prodierunt; Italice vero quae sequuntur,
Instructionum variarum pro recte obeundis Sacerdotalibus functionibus, tom 1. satis copiosus. Neapoli apud Lazarum Scoriggium MDCXXIX. in 8.
Instructio pro Exercitiis Congregationum rite obeundis. Typis et anno iisdem.
Meditationum Partes II. quarum posterior, quae est, de Preparatione ad Missam, IV. Sectionibus, seu partibus continetur seorsim impressis, in eadem Typographia annis MDCXXX. XXXI. et XXXII. in 8.
Meditatio de Amore Diuino, seu, Ars amandi Deum.
Meditatio de Sanctissimo Eucharistiae Sacramento. Multae quoque Instructiones et Meditationes, quae recensitis iam voluminibus continentur, ad commodiorem vsum seorsim sunt impressae, quas otiosum est sigillatim referre.
FRANCISCVS DE PERALTA, natione Hispanus, Rector Hispalensis Seminarij Anglorum, scripsit
Narrationem mortis Roberti Gauleri, et Thomae Egertoni eius Collegij Alumnorum, quam refert Hispanice Didacus Iepes in suâ Historiâ de Persecutione Anglicana lib. 6. c. 9. §. 10.
FRANCISCVS PEREZ DE NAIERA, natione Hispanus, obiit Vallisoleti die XVIII. Februarij, anno MDCXXIII. Scripsit
De Orthographiâ Linguae Castellanae.
De Liberatione pignorum animae, Opusculum pium.
FRANCISCVS PLANTEDIVS, natione Italus, loquentem fecit linguâ vernaculâ librum
Dionysij Carthusiani de IV. Nouissimis. MDLXX VIII. et rursum Venetiis per Dominicum Imberti MDXC.
FRANCISCVS PICCOLOMINIVS, natione Italus, patriâ Senensis; Societati iuuenis adscriptus, in eâ Philosophiam bis Romae docuit, habuitque insignem et sui moris discipulum Ioannem Berchmannum: docuit praeterea Theologiam Scholasticam, donec in Secretarium Societatis assumptus est. Subinde Siciliam Visitator inspexit, Romano Collegio, tum Prouinciae Romanae praefuit; nunc Mediolanensem moderatur. Edita est cum aliis eiusdem argumenti, ipsius
Oratio de Passione Domini, quam habuit coram Paulo V. P. M. anno MDCXX. Romae MDCXL. in 12.
FRANCISCVS PCIRAEVS, natione Burgundo-Sequanus, Dioecesis Bisuntinae, in Societatem venit anno MDCI. aetatis XVII. in eâ quatuor vota solemni professione anno MDC. XIX. nuncupauit: docuit Humaniores disciplinas, Rhetoricam, Philosophiam, Scripturam Sacram. Rector fuit Domus Probationis Nanceianae, et Collegij Lugdunensis: Vir cum ceteris virtutibus, tum impense pio in Deiparam studio laudabilis. Edidit librum, quem inscripsit.
Ignem Holocausti, siue, Affectus ex Diuinis Litteris, quibus animus Sacerdotis ad pie celebrandum disponitur. Mussiponti typis Philippi Vincentij MDC. XXIX. in 16. Coloniae, Lugduni, alibi.
Gallice vero scripsit
Modum disponendi se ad mortem.
Bonum Pastorem. Iisdem Vincentij typis MDC. XXX. in 12.
Triplicem Coronam Virgini Dei Matri, ex Humaenis, Diuinisque scientiis textam: opus varium, elegans, eruditum. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXXX. et rursum MDCXXXIII. in 4.
Scientiam Sanctorum, seu, Scientiam quaerendi Deum, seque totum illi tradendi. Ibidem atque iisdem typis MDCXXXVIII. in 4.
Coronas etiam suas Christo capiti nostro Virginis filio parantem mors occupauit.
page 131, image: s131
FRANCISCVS PORTOCARRERVS, natione Hispanus, ex Oppido Medellino, atque eiusdem Oppidi Comitis filius; venit ad Societatem die XXII. Aprilis, anno MDLXIX. cum ageret aetatis annum XXI. Vir fuit plane sanctus, atque omnis virtutis viuum exemplar; mitissimus, et erga omnes affabilis; orationi, atque amori Dei deditissimus: in se asper et rigidus, et qui se voluntariis cruciatibus ad morbum vsque affligeret. Animarum saluti per conciones, confessiones, atque inprimis per Missiones procurandae diligentem nauauit ac diuturnam operam. In Sacrosanctam Eucharistiam, in Beatissimam Virginem Deiparam, in S. P. N. Ignatium piissime affectus fuit. Rexit Ocaniense Collegium, illudque procuratis Româ Sanctorum reliquiis egregie locupletauit. Senio tandem morbisque victus, et praesertim asthmate confectus, quieuit in Domino Toleti anno MDCXXVI. aetatis suae LXXVIII. initae Societatis LVII. antiquissimus suae Prouinciae Professorum. Edidit
De Descensione Beatae Virginis ad Templum Sanctum Toletanum.
Vitam S. Ildephonsi Archiepiscopi Toletani. Madriti MDCXVI. Opus hoc dicauit Patribus Domus Professae Toletanae Societatis Iesu, qui aedes ipsas, in quibus S. Ildephonsus est natus, inhabitant.
Historiam SS. Martyrum Thebaeorum transscripsit Hispanice. Reliquit demum aptos praelo
Tractatus egregios, De Venerabili Eucharistia; et De B. Virgine Deiparâ.
FRANCISCVS RAIATVS, natione Siculus, patriâ Panormitanus, ad Societatem accessit die XXI. Nouembris, anno MDXCIII. vbi Philosophicae ac Theologicae doctrinae, politiorum litterarum tum Latinam, tum Graecam eruditionem adiunxit. Vario morborum ac dolorum genere exercitam diu vitam traxit animo aequissimo, vultu semper sereno, atque adeo etiam hilari. Morum comitate, et magnarum exemplis virtutum mirifice sibi animos hominum conciliabat; quos suauissimâ quadam sanctae conuersationis illecebrâ in Deum rapiebat. Maiestatem tonantis fulminantisque Dei irretortis gaudebat oculis intueri, quod naturalium operum nullum aliud magis supremi Numinis granditatem repraesentaret. Obiit, magno sui desiderio relicto, Panormi anno MDCXXXVI. Edidit Italice
Instructionum ad aliquot Exercitia spiritualia bene peragenda, tom. II. Panormi MDCXXII.
FRANCISCVS RAINALDVS, natione Italus, patriâ Matelicanus, transtulit ex Hispanico Italice, atque edidit sub nomine Herachij Vechij
Memoriale eorum quae praestare debet Christianus in exiremâ infirmitate, seu in tempore morti proximo, compositum a Stephano Palma nostro. Romae apud Corbellettum MDCXXXII. in 4.
Scripsit vero eâdem linguâ, ediditque sub nomine Iosephi Rainaldi
Lumen hominis deuoti. Romae apud Franciscum Caballum MDCXXXIII. in 24.
Cibum animae, seu, De oratione mentali circa Passionem Domini, pro singulis diebus mensis. Ibidem MDCXXXVII. in 24.
Diem sancte impensum. Ibidem MDCXL in 24.
Et sub nomine Ioannis Francisci Mei
Modum praeparandi se ad festa Natalis Domini. Viterbij in 16. Habet paratam praelo
Vitam Iacobi Lainez Praepositi Generalis II. Societatis Iesu, et plura parat.
FRANCISCVS REMONDVS, natione Gallus, patriâ Diuionensis, Guilielmi Remondi, veneno sublati, non, vt quidam putauerunt, Florimundi Remondi nobilis Scriptoris filius; in Italiâ studiis claruit, Societatique aggregatus, Philosophiam Romae docuit, Scholasticam vero Theologiam XIII. annis continuis tum Patauij, tum Parmae, tum denique in Vrbe Burdegalensi, magna cum laude professus est; et regressus in Italiam, Mantuae Sacras Litteras interpretatus est; et in Academiâ recens a Serenissimo Duce instituta primus Praefectum egit studiorum. Demum in postremâ eius Vrbis obsidione, incredibili caritate se totum dedit audiendis militum confessionibus, etiam peste laborantium; quo in opere pestem ipse contraxit: a quâ tamen cum respirasset, non multo post alio morbi genere sublatus est die XIV. Nouembris, anno Christi MDCXXXI. plenus ipse dierum, et antiquus quatuor votorum Professus. Scripsit eleganti stylo
Orationes XX. diuersis temporibus et locis habitas.
Epigrammatum, lib. II.
Elegias VIII. de Diuinis Amoribus: item alias
Elegias VII. quibus est titulus, Alexias, et continent querimonias Sponsae S. Alexij profugi; suntque inter modernorum Scriptorum Elegias plane eximiae. Haec omnia post varias editiones, quibus pleraque seorsim venerunt in lucem, vno volumine complexus edidit Antuerpiae Ioachimus Trognaesius MDCXIV. in 12. Edidit etiam
Panegyricas Orationes XV. de S. Ignatio Loiolâ; et XV. de S. Francisco Xauerio, quibus eorum vitam, velut breuiario, complexus est. Vnam de Carolo Borromaeo: adiunctis Aliquot clarorum Virorum Elogiis. Placentiae apud Iacobum Ardizonum MDC. XXVI. in 4.
FRANCISCVS RIBERA, natione Hisp. patriâ ex Oppido Castellae Villacastin, vir fuit egregie doctus ac pius. Primum in Salmanticensi Academiâ optimis Praeceptoribus operam dedit: in Collegium deinde S. Iacobi Zebedaei, ab Alphonso Fonsecâ Archiepiscopo Toletano erectum, cooptatus est. Vnde iusto Tempore digressus, recepit se in Oppidum natale, vt in Sacrarum Litterarum, quas a primâ aetate adamauerat, studium totus incumberet, et cum Scholasticâ doctrinâ ad maius firmamentum coniungeret,
page 132, image: s132adiutus Linguarum Latinae, Graecae, Hebraicae praesidio, quarum apprime peritus erat. Haec dum molitur, diuino consilio iter illac habuit P. Martinus Guterrius, Salmanticensis Collegij Rector, dexterrimus magnarum animarum praedo; cui Ribera pertaesus humanas res ob improsperum nescio quem euentum, explicuit constituisse se in proximum B. Virginis sacrarium procul a turbâ secedere, et ab otio studiorum subinde ad concionandi per circumiectos populos prodire negotium. Ita probauit consilium Martinus, vt simul tamen admoneret, haud ita, quod optimum est, Deo dari, suum scilicet arbitrium ac voluntatem. Quo monito, ceu telo, transfixus Ribera, decreuit illico valedicere seculo, in Societatem amplecti, ad quam Salmanticae ab eodem ipso Guterrio receptus est anno salutis MDLXX. aetatis suae XXXIII. probe scientiis iam excultus, et Doctoris Theologi praerogatiuâ auctus. Cum autem quinto post anno de instituendâ Salmanticae Diuinorum Codicum interpretatione Societas consilium iniisset, Riberam tanquam idoneum Praeceptorem ei muneri praefecit: quod quidem exquisitâ eruditione cum pari religione coniunctâ, sexdecim annos obiuit. Erat enim ingenio excellenti, iudicio acri, tenaci memoriâ, Sanctorum Patrum lectione atque obseruatione instructus; singulari modestiâ, animi candore, deiectione, ceterisque religiosis virtutibus cumulatus. Imbuerat illum scilicet optimis artibus iam inde a Tirocinio, quod Methymnae Campi posuit, excellens ille sanctimoniae Magister, quem sortitus etiam Salmanticae, magno suo bono, Rectorem tunc est, P. Balthasar Aluarez, cuius ipse vestigiis sedulus institit. Obedientiae studium, tanquam Societatis notam primam, ita cordi habuit, vt nullo studiorum, aut cuiusuis negotij pondere se passus vnquam sit ab exactissimâ vel vnius regulae obseruatione distineri: numquam ille, quantauis in siti, bibisset interdiu, inconsulto Superiore; nulla hebdomas illi successisset, quin semel, iterumque cubiculum euerreret: litteras, schediumue non dabat, non legebat sibi redditum, seu foris esset, seu domi, nisi prius exhiberentur Moderatori. Ea virtus efficere sola potuit, vt proferret in lucem publicam, quae priuatim elucubrauerat; nam, quae erat eius animi submissio, suarumque rerum contemptus, haud facile potuisset ad id permoueri. Orationis praesidio, quam diurnis nocturnisque horis vsurpabat prolixe, ad Sacrae Scripturae intelligentiam vtebatur: addebat etiam crebra ieiunia, et seueriores corporis macerationes; et si quid incidisset implicatioris difficultatis, secedebat per dies aliquot, et spiritalibus exercitiis animum ad Diuinos illapsus comparabat. Aiunt eum ad concionem aliquando verba facientem visum ingenti circum splendore micare, cuius dicentis humeris Christus Seruator sereno vultu innixus, eum velut complexu foueret; illum vero insolito animi ardore inter cetera his verbis exclamasse, O admirandam Dei, et Sacrarum Litterarum dignitatem! Nullum habent apicem Sacrae Paginae, qui non Diuinis sit plenus mysteriis. Christum autem Dommum ei qui haec conspiciebat dixisse. Hic est, ô Anima, qui germano scripturas meas sensu, et eâ veritate, quam ego ipfi infundo, explicat. Nouit ipse pretium earum expendere, quas ego mortalibus mei sanguinis profusione comparaui. Gratulare tibi quod eum habeas a Confessionibus; obtempera dictis ipsius; sic meae voluntati seceris satis. His Ribera studiis traduxit aetatem ad annum vsque MDXCI. quo naturae debitum Salmanticae persoluit mense Nouembri. At die post obitum tertiâ, visus in caelo est sublimis, ac Dei solio propinquus, multâ conspicuus gloriâ, cuius in pectus deriuabatur a pectore Dei radius lucis, qui pulcherrimâ eum specie simul et gaudio perfundebat: quod illi praemium ideo attribuebatur, quia nihil in suis lucubrationibus fluxum ac caducum, sed vnius Diuinae Maiestatis cultum atque obsequium spectasset. Haec pauca de multis laudatissimi viri ornamentis referre placuit, in Annal. ad AC. 1471. n. 33. coniuncto cum Indice, in verbo, Franciscus Ribera, vt quam immerito nouitius quidam Scriptor tam conspicuae virum innocentiae insimularit philotimiae et liuoris, palam constaret; quem nullus prope Auctorum sine encomio doctrinae et probitatis appellat. Scripsit autem insignes
Commentarios in XII. Prophetas Minores, sensum eorumdem Prophetarum Historicum et Moralem, saepe etiam Allegoricum complectentes. Romae MDXC. in 4. Coloniae typis Mylij MDXC IX. et MDC. in fol. ac demum operâ Richardi Gibboni nostri correctius Duaci typis Balthasaris Belleri MDCXII.
Commentarios Historicos selectos in eosdem XII. Prophetas Minores; quod est quasi compendium illorum prius fuse scriptorum Commentariorum, ab ipso Auctore contractum. Salmanticae apud Ioannem Ferdinandum MDXCVIII. in 8.
Item in Epistolam ad Hebraeos. Salmanticae MDXC VIII. et Coloniae typis Birckmannicis MDC. in 4.
In Sacram B. Ioannis Apostoli et Euangelistae Apocalypsim; et
De Templo, et iis quae ad Templum pertinent, lib. v. Lugduni apud Iuntas MDXCII. Antuerpiae apud Bellerum MDXCIII. et rursum apud Martinum Nutium MDCIII. in 8.
In Sanctum Iesu Christi Euangelium secundum Ioannem. Lugduni per Iacobum Cardon et Petrum Cauellat MDCXXIII. in 4.
Hispanice vero scripsit
Vitam S. Teresiae Virginis, Carmelitarum Excalceatorum parentis et fundatricis, cuius Confessionibus ipse aliquando praefuerat. Ea Italice, Gallice, Latine conuersa exstat, postremo edita vna cum
page 133, image: s133Operibus eiusdem Sanctae. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXX. in 4.
FRANCISCVS RODRIGVEZ, non vnus dumtaxat hoc nomine Scriptor, sed duo, vel etiam fortasse tres fuerunt, omnes natione Hispani: eorum vnus patriâ fuit Arandensis ad amnem Durium. Is ad xx. annos Romae versatus, ab Hispanicis Episto lis Patri nostro Generali fuit. Inde regressus in Hispaniam rexit Collegium Conchense, et bis praefuit Toletanae Domui Professorum, vbi senex mortuus est, die XXI. Martij, anno Christi MDCXXVII. aetatis LXXIX. religiosae vitae LXII. funus eius magno populi, et Religiosorum conuentu celebratum est. Fuit enim vir omni virtutum genere ornatissimus; multae prolixaeque cum Deo conuersationis; eximiae in Deiparam, et Caelites alios reuerentiae, quorum multos indictâ sibi inediâ colebat: laboris in hominum salutem indefessi, vel iam in aetate grauiori. Nulla illi cura sui, nulla suorum; multa egenorum, atque eorum inprimis, quos sibi minus experiebatur affectos. Societatis augendae, ornandaeque ardentissimo zelo inflammabatur, quam ipse non solâ virtute, sed etiam doctrinâ illustrauit, Theologiam olim professus, et concionandi munus. Hic scripsit Hispanice
Breuem Tractatum de Iubilaeo. Romae apud Stephanum Paulinum MDC.
At Italice scripsit
Epistolam ad Congregationem B. Mariae Virginis Assumptae in Domo Professâ Romanâ. Romae apud Aloysium Zannettum MDXCV. in 8.
Vulgauit idem alieno nomine
Librum de Meteoris. Et reliquit praelo matura
De Christiani hominis Officiis.
De Vita D. Catharinae de Mendoça Fundatricis Collegij Complutensis Societatis Iesu.
Exempla magnarum virtutum.
Idemne hic, an alius sit, non habeo satis perspectum, qui reddidit Hispanice
Hieronymi Plati, De Bono Status Religiosi, lib. III.
Alius est Franciscus Rodriguez, Procurator Generalis Prouinciarum Societatis Iesu, quae sub Corona Lusitaniae sunt, in Regiâ Madridiensi, atque edidit
Catalogum Martyrum Societatis Iesu, qui in Iaponiâ annis Christi MDCXXXII. et MDCXXXIII. passi sunt. Madridij typis Andreae Parrae MDCXXXV. ls Romae prodiit Italice, tacito Auctoris nomine: Antuerpiae autem Latine apud Ioannem Meursium MDCXXXVI. in 12. Sed vide quae in Christophoro Ferreira supra annotaui.
FRANCISCVS ROMANVS, natione Siculus, patriâ Mamertinus, Societati adolescens adscriptus est anno MDXCIV. Obiit in patria sua die IX. Augusti, anno MDCXXV. Edidit
De Sacro Ecclesiaste, lib. III. Coloniae per Bernardum Gualtherum MDCXXII. in 4.
Reliquit alia sui ingenij monumenta in aliquos Sacrae Scripturae libros, quae in Blbliotheca Domus Professae Messanensis seruantur.
FRANCISCVS ROZ, seu, ROZIVS, natione Hispanus, gente Aragonensis, patriâ Gerundensis, vir doctrinâ et prudentiâ magnus, nec virtute minor. Linguarum Syriacae, Chaldaicae, et Malabaricae peritus. Multos annos apud Malabares Christianos, quos in Indiâ Orientali ab Apostolo suo Thomâ vocant Thomaeos, versatus est, et magno caritatis ac humilitatis documento, qua concionando, qua catechizando, qua pueros Chaldaice, Syriaceque docendo, Diuinum honorem, mortaliumque illorum salutem prouexit. Ibi dum strenue desudat in opere, auocatus a Moderatoribus est, atque ad Zamorinum Calecuti Regem potentissimum ablegatus, vt iustis conditionibus pacem inter eum, Lusitanosque constitueret: id quod tantâ partium voluntate perfecit, vt neutra se pares illi gratias agere posse crederet. Zamorino exinde fuit in amoribus, et in pretio; cum illo sua consilia conferre; illum primo penesse loco, vel prae ipsis Regni Primatibus collocare; fidam quoque militum manum, ne quid caperet incommodi, adhibebat: quamuis ne sic ille quidem omne discrimen auertit: dum enim studet ardentius Zamorinum in colendo, quod cum Lusitanis inierat, foedere continere, aduersus infidas Regis Cocinensis, et Nairum Regni Procerum suggestiones, strictis in eum mucronibus Naires irruerunt, confecturi virum suis machinationibus infestum, ni Regis filius intercurrisset, et eos minis atque clamoribus continuisset. Sub haec Abrahamo Archiepiscopo Angamalensi, in cuius potestate Thomaei sunt, vitâ functo, Goanus Antistes Alexius Menesius ex Ordine S. Augustini, iussus a Summo Pontifice Catholicum illi Ecclesiae Pastorem designare, Rozium tantisper Vicarium et Administratorem constituit, dum legitimum quempiam Pastorem quaerit. Verum cum graues difficultates id consilij interuertissent, ipse Menesius, quo feruebat Diuinae gloriae zelo, totam illam Dioecesim, quam late patet, per incredibiles aerumnas et pericula praesens inspexit, adlecto in viae comitem atque operis socium Rozio; cuius insignes ad omnem administrationem dotes cum per eam occasionem magis conspicuae euasissent, ab iis populis, ipsoque Menesio postulatus est Angamalensis Ecclesiae Antistes: quibus dum consulere simul et gratificari vult Philippus III. Hispaniarum Rex Catholicus, eum Clementi VIII. Pontifici Maximo nominauit. Clemens auctoritate suâ, nequidquam renitente Societate, ratam esse iussit Regis voluntatem; nisi quod Episcopum esse voluit pro Archiepiscopo, et Goano subesse Orientis Primati. Anno MDCI. Goae consecratus est, et moxad gregem suum pascendum digressus. Magno ab illis plausu exceptus est, gratulantibus talem sibi Pastorem obuenisse; ac subito
page 134, image: s134illi Ecclesiae pax admirabilis et serenitas restituta est. Anno subinde MDCV. a Paulo V. Pont. Max. ea Sedes Cranganorem translata Archiepiscopatus dignitatem recepit; vt idem post illa Rozius; et Angamalensis, et Thomaeorum, et Serrensis (quia Thomaei Serras, hoc est, montes obtinent) et demum Cranganorensis Archiepiscopus a Scriptoribus dictus sit. Scripsit autem
Doctrinam Christianam, Linguâ Malabaricâ.
Ritus Baptizandi, Inungendi infirmos, Nuptias celebrandi, e Latinâ in Syriacam Linguam conuertit, in vsum Parochum Angamalensium.
Missalia, Breuiaria, Ritualia, aliosque libros Ecclesiasticos, e Ritu Romano, in Chaldaicam Linguam transtulit.
FRANCISCVS SACCHINVS, natione Italus, e Dioecesi Perusinâ, vir egregie pius, et in rebus Societatis versatissimus, cuius Historiae post Nicolaum Orlandinum condendae, cum aliquamdiu operam nauasset suam, Mutio Vitellesco Praeposito Generali a Secretis fuit; quod munus septennio integritate magnâ gessit vsque ad obitum suum. Decessit Romae die XVI. Decembris, anno MDCXXV. aetatis LV. Societatis XXXVII. B. Francisci Borgiae fuit studiosissimus imitator in paupertatis atque humilitatis amore, et illius exemplo multa reiectaneis in chartis conscribebat. Toto septennio vnis calceis, gemino calamo vsus est. Obedientiae religiosissime addictus: temporis perparcus; carnis egregius domitor; cultor insignis Diuinae Eucharistiae. Scripsit
Orationem in funere Ioannis Francisci Aldobrandini, quam Romae dixit publice anno MDCI.
Vitam B. Stanislai Kostka Societatis Iesu, tum Latine, tum Italice. Romae apud Bartholomaeum Zannettum MDCXII. in 16. et alibi.
Libellum, De ratione libros cum profectu legendi; et, Orationem de vitandâ moribus noxiâ lectione. Ingolstadij typis Ederianis MDCXIV. in 16.
Historiae Societatis Iesu Partem Secundam, siue, Lainium. Antuerpiae typis Nutij MDCXX. in fol. et Coloniae per Antonium Hieratum MDCXXI. in 4.
Prooemialem Epistolam praefixit Primae Parti eiusdem Historiae Societatis Iesu ab Nicolao Orlandino conscriptae: et in secundâ eius editione addidit breuem
Tractatum, Cuius sit auctoritatis, quod in B. Caietani Thienaei Vita, de S. Ignatio traditur a Ioanne Raptista Castaldo, institisse ipsum, vt in Theatinorum Ordinem admitteretur.
De Vitâ, et rebus gestis P. Petri Canisij, de Societate Iesu, lib. III. Ingolstadij typis Ederianis MDC. XVI. in 4.
Protrepticon ad Magistros Scholarum inferiorum Societatis Iesu.
Paraenesim ad eosdem. Vtrumque Dilingae apud Iacobum Sermodi MDCXXVI. in 12. Edidit ad haec, sed tacito nomine, Latine,
Vitam S. Paulini, ab Heriberto Rosvveydo vulgatam. Italice
Epistolam De vtilitate bene legendi ad mensam. Mediolani typis Archiepiscopalibus MDCXXI. in 12.
Modum vtiliter studendi; qui Latine quoque prodiit.
Editae sunt nuper cum aliis eiusdem argumenti
Orationes III. de Passione Domini, quas dixit coram Clemente VIII. Anno MDCIII. Paulo V. Anno MDCXI. et MDCXVII. Romae MDCXL. in 12.
FRANCISCVS SANBIASIVS, natione Italus patriâ Cosentinus, strenuus in Regno Sinarum operarius; Pechini delituit, quando anno MDC. XX. nostri omnes Macaum relegati sunt; vbi et praesentissimum vitae discrimen haud semel ope Diuinâ vitauit, magnas interim perpessus aerumnas, donec anno insequente restitutis Sociis, ipse quoque liberius se reddidit Euangelio publicando. Scripsit Sinice
Tractatus aliquot, De Anima:
De Somno:
De Pictura.
FRANCISCVS SCORTIA, natione Italus, patria Genuensis, edidit
Orationem in funere Sfortiae Oddi Iurisconsulti Clarissimi, habitam Parmae MDCXII. Italice vero suppresso suo nomine
Compendium Vitae S. Ignatij Loiolae: Item, S. Francisci Xauerij Bononiae MDCXXII. Et, B. Francisci Borgiae. Ibidem MDCXXIV.
FRANCISCVS SCORZVS, natione Siculus, patriâ Panormitanus, Societati nomen dedit anno MDCX. in quâ Latinae, Graecae, atque Hebraicae Linguae cognitionem adeptus, Rhetoricam multos iam annos profitetur. Interpretatus est e Graeco Latine
Theophanis Archiepiscopi Siculi Tauromenitani Homilias LXII. quas propediem emittet in lucem.
FRANCISCVS SCVDERIVS, natione Hispanus, patriâ ex Oppido de la Parra, Dioecesis Conchensis. Vir fuit pietate, et animarum zelo laudabilis, qui XXXIII. annorum cum esset, ingressus est Societatem, in quâ magnâ cum religione vitae, modestiâ, atque aedificatione vixit, vsque ad aetatem LXXII. annorum, quâ pie mortuus est. Scripsit Hispanice
Vitam S. Iuliani Conchensis Episcopi. Toleti apud Petrum Rodriguez MDLXXXIX. in 8.
FRANCISCVS SMIDT, natione Belga, patriâ Antuerpiensis, vertit in Linguam Belgicam, atque edidit
Martyrium P. Ogilbei MDCIII. apud Fickaert in 8.
Gloriam P. N. Ignatij MDCXXVIII. apud Cnobbaert. in 32.
Virtutes Ferdinandi II. MDCXXXVIII. apud Cnobbaert in 8.
page 135, image: s135
Igniarium Amoris Diuini MDCXXXVI. apud Aertsens in 12.
Infernum damnatorum rogum Hieremiae Drexelij MDCXXXIII. apud Cnobbaert in 24.
Tribunal Christi eiusdem MDCXXXIII. apud Aertsens in 24.
Caelum eiusdem MDCXXXVI. apud Cnobbaert in 24.
Heliotropium eiusdem MDCXXXVIII. apud Cnobbaert in 24.
Rhetoricam Caelestem eiusdem MDCXXXVIII. apud Aertsens in 24.
Gazophylacium Christi eiusdem MDCXLI. apud Vid. Cnobbaert in 24.
Item quosdam tractatus Martini Roa nostri de caelo, purgatorio, inferno etc. quibus titulum praefigit: mirabilia alterius mundi MDCXXXIX. apud Vid. Cnobbaert in 8.
Thomam a Kempis de Imitatione Christi transtulit in Linguam Hispanicam MDCXXXIII. apud Cnobbaertin 24.
Fecit et edidit
Libellum depiâ temporis distributione: MDCXXXVI. in 12. apud Cnobbaert.
Eumdem e Flandrico Gallice reddidit MDCXXX VIII. apud Aertsens in 24.
FRANCISCVS SOLERIVS, natione Gallus, Dioecesis Lemouicensis, vbi et primus Collegij nostri Rector fuit. Praefuit Virduni instituendis Nouitiis; et multis in locis cum operae pretio concionatus est; vir laboris indefessi; obedientiae, et humilitatis minime vulgaris. Obiit in Collegij Burdegalensis Residentiâ S. Macarij die XVI. Octobris, anno Christi MDCXXVIII. suo LXX. Religiosae vitae LI. Multos ex Latino, Italico et Hispanico libros Gallice reddidit, nimirum
Vitam P. Iacobi Lainez, secundi; et B. Francisci Borgiae, tertij Praepositi Generalis Societatis nostrae, a Petro Ribadeneirâ conscriptam.
Eiusdem Tractatum de Tribulatione.
Iulij Fatij de Mortificatione.
Bartholomaei Riccij Institutiones meditandi.
Lucae Pinelli de Perfectione Religiosâ, lib. IV.
Francisci Arias de Imitatione B. Mariae Virginis.
De Mortificatione; et
De Oratione mentali.
Martyrologium Romanum, suo nomine omisso. Lugduni typis Petri Rigaudt MDCXX. in 8.
Catechtsmum.
Vincentij Bruni Meditationum Volumina III. redacta in compendium. Scripsit denique Gallice de suo
Historiam Ecclesiasticam Insularum Iaponiae, tom. II.
FRANCISCVS DE SOTO, natione Hispanus, Dioecesis Cordubensis, patriâ Marcenensis, ab ineunte iuuentute Societatem ingressus, multa passus est pro salute animarum; morti etiam se obtulit in magna hominum clade, in quorum salutem totus incubuit, Gadibus anno MDCXXX IV. notissimus, in Boeticâ praesertim Prouinciâ, Euangelij concionator. Edidit Hispanice
Conciones aliquot, quas inter vna est, quam habuit, De Stigmatibus S. Francisci. Item
Libellos pies ad promouendam animarum salutem; inter quos est breuis, sed vtilis Tractatulus, inscriptus
Confessionarium generale, et Instructio pro examinandâ conscientiâ de peccatis totius vitae. Conchae per Saluatorem Viader MDCXXIII.
FRANCISCVS SPARACINVS, natione Siculus, patriâ Panormitanus, ingressus in Societatem adolescens anno seculari MDC. pietate in B. Virginem Deiparam, cuius amore ab infantia flagrauit, molitur iamdiu vastum opus
De Virgine Deiparâ, in VI. Partes tributum, quarum hîc titulos repraesentabo, vt acuam Lectoribus exspectationem:
I. Pars De Gloriâ Virginis, complectens excellentiam, et facilitatem, seu incrementum et progressum cognitionis, scientiae, doctrinae de Virgine.
II. De Personâ Virginis, quae Diuinam Maternitatem, aliasque illi annexas potestates continet.
III. De Animâ Virginis, quae immaculatam puritatem, et gratiam, ceteraque dona, quae ex ea promanant, complectitur.
IV. De Corpore Virginis, cuius attributa et proprietates naturales et supernaturales profert.
V. De Totâ Virgine, atque adeo de Vita, Morte, et Gloriâ.
VI. De Cultu et pietatetotius Ecclesiae, et Sanctorum in Virginem.
Diuiditur porro quaelibet in suos libros, atque hi in tractatus, qui etiam plura singuli Capita sunt.
FRANCISCVS STADIERA, natione Italus, patria Bononiensis; suam vitam caritatis trophaeo coronauit, confectus lue quam hausit, dum Nostris infectis Sacramenta ministraret Bononiae mense Iulio anni Christi MDCXXX. aetatis LVII. aditae Societatis XXXVIII. Scripsit Italice, quae posthumae prodierunt,
Illusiones in vitâ spirituali. Bononiae MDCXXXII. et rursum MDCXXXV. per Franciscum Cattanium in 4.
FRANCISCVS STANISLAVS PHOENICIVS natione Polonus, patriâ Leopoliensis, Romae confecto Theologiae curriculo reuertit in patriam, estque in hanc diem superstes. Edidit libellum hoc titulo
Mariae Mancipium, siue, Modus tradendi se in Mancipium Deiparae Virgini, multis ante seculis vsurpatus, nunc locupletior in lucem datus. Lublini typis Pauli Conradi. MDCXXXII. in 12.
Reddidit etiam Polonice; et tacito suo nomine edidit
Officium Immaculatae Conceptionis B. Mariae Virginis: et
page 136, image: s136
Officium B. Stanislai Kostka de Societate Iesu, cum Vitae ipsius compendio. Cracouiae MDCXXXII. in 16.
FRANCISCVS SVAREZ, natione Hispanus, patriâ Granatensis, nobilibus parentibus natus die v. Ianuarij, anno MDXLVIII. Primâ aetate vixdum exactâ, annum agens XVII. aetatis, Salmanticae, vbi tertium iam in Iure discendo curriculum agebat, Deo se in Societate sacrauit, Ioannis Ramirij Concionatoris nostri eâ tempestate clarissimi operâ incitatus. Nondum exacto Tirocinij biennio, Philosophiae cursum iniit; in quo neque condiscipulis eminere visus, neque mediocris ingenij limites transilire. Ipse sui pertaesus, pigensque profectus exigui, enixe flagitare, vt se tandem ab iis studiis, quibus impar sentiebat ingenium, ne operam perderet, abdicarent. Verum Martinus Guterrius, rarae admodum sanctimoniae vir, qui Collegium Salmanticense regebat, eum bono iussit esse animo, et studia persequi; eius olim operâ mirifice Ecclesiam Dei illustratum, et exornatum iri Societatem. Cui cum acquieuisset, subita lux oborta sopitae menti erupit in flammam, quae rem postea Christianam clarissimis doctrinae radiis perfudit, postquam per omnes Disciplinarum Humanarum atque Diuinarum gradus ad culmen sapientiae ascendit. Philosophicas scientias publice docuit Segobiae; Theologicas Pinciae, Romae, Compluti, Salmanticae per annos complures doctissime professus est: donec Philippi II. Hispaniarum Regis accitu, primam Cathedram Conimbricae iussus est occupare, Academiâ eum gratiae loco a Rege postulante. Quem locum, quando detrectare non licuit, vt non doctrinâ solum, sed consuetis etiam honorum titulis impleret, Eborae de viâ Theologiae Doctoris insignia capessiuit. Simul vero atque se explicare coepit admirabilis viri eruditio atque doctrina, et in tanto publici splendore plausus, par morum grauitas atque facilitas, verborum modestia, animi submissio, incredibile dictu est, quantum attraxerit omnium animos, quantumque sui admiratione defixerit. Omnes fateri, id loci, id honoris, longe infra Suarium esse, famâ sui multo maiorem, felicemque Academiam, cui talis ac tantus Doctor obtigisset. Alij persuadere sibi infusam ei diuinitus sapientiam esse; quem proinde Communem omnium Magistrum, quâ publice, qua priuatim nuncupabant. Conimbricae annis xx. circiter, post impensos totidem aliis in locis, Theologicam spartam docendo exornauit, tam prosperâ famâ, vt Scriptores huius aetatis florentissimi, quoties incidit Suarij mentio, numquam sine titulo laudis appellent. Auctorem grauissimum, celeberrimumque Doctorem, Algarbiorum et Lamecensis Antistes; Alterum huius aetatis Augustinum, Conimbricensis Episcopus indigitauit. Paulus V. Pont. Max. datis ad eum quaternis litteris Apostolicis, Doctorem eximium, vocat, aliosque addit honores verborum; vt satis appareat, quantum illius nomini tribuat, et doctrinae. Eadem de ipso Regum, eadem Principum in Hispaniâ fuit existimatio; multisque Conimbricam iter flectebant, vt Magnum illum (sic aiebant) Suarez huius aetatis Prodigium, et Oraculum coram viderent. Fuêre qui, Lumen Philosophiae ac Theologiae, qui, Theologorum Coryphaeum et Antesignanum, qui, Huius seculi in Scholasticis Gigantem, dicerent. Nullus certe Auctorum vnquam, quorum quidem Opera exstant, posteritatem tam numeroso voluminum foetu locupletauit.
Nec vero minora Suarium, quam litterarum, decorant ornamenta virtutum. Saepe a multis vocatum in dubium est, doctior ne esset, an sanctior. In tanto litterarum, famaeque fastigio adeo sibi nihil arrogabat, vt se infra omnes demitteret; vt ad suas laudes oculos pudibundus deprimeret; nullis se functionibus, quam culinae abiectissimis aptiorem fateretur. Vitabat hominum congressus, ne in suas laudes, quod aliter vitare non poterat, impingeret. Et, quod forte in illo summae humilitatis videri potest, saepe discipulos suis in rebus consulebat: libros iis, commentariosque suos recognoscendos tradere, et si quid in eis censura dignum animaduerterent, summâ facilitare mutare solitus. Sui contemptor honoris, seruantissimus erat alieni. Nullius ingenium famamque deprimere; imo eos etiam laudibus solebat extollere, qui minus videbantur, aliorum opinione, laudabiles. Nulla verborum illi inter disputandum acrimonia, nullus aculeus. Nihil vt falsum, absurdumue, quod contra se adferretur, damnabat. Tanta in omni actione modestia, in omni motu gestuque castigatio, vt, tanquam philtro quodam, animos sibi adiungeret audientium hoc illicio humilitatis: quo vno Ludouicum de Ponte, quem virum! Societati conciliauit. Mira fuit eius in cibo, potuque abstinentia, virtutum comes ac sapientiae. Tres per hebdomadam dies seuere tolerabat; quamquam si quis eum quotidie ieiunasse affirmet, veritatis fines haud praeteribit; nam sumpto ad meridiem cibo aut perexiguo, aut nullo, prandium differebat in noctem: id autem cum largius ac splendidius erat, librae pondus non excessisset. Ad haec singulis in se diebus immaniter saeuiebat flagris aereo filo intextis. Lecto vtebatur ad somnum solito duriore; quin et noctes saepe ducebat insomnes; aut absque linteamine defessa membra quieti componebat. Studium orationis frequentissimum in eo exstitit, et flagrantissimum, quod nullus vnquam litterarum, aut aliorum negotiorum tumultus interturbaret, eius vnius horarum omnium in suas cuiusque curas partitionis beneficio, quam ipse matrem spiritus vocabat. Denique praeter Deum suum (ita loquebatur) suosque libros, suum praeterea agnoscebat nihil. Ceterum affirmabat interdum, si e duabus altera
page 137, image: s137necessitas imponeretur, vel solitam ritu Societatis orandi horam, vel quaesitam tot annorum labore scientiam amittendi, aequiori laturum animo huius, quam illius iacturam. Addebat semihoram mane penso precationis aliorum, et vespere horam integram: interdiu si quis incidisset nodus in studiis, confugium habebat orationis ad Deum, pro eius explicatione: quae si esset abstrusior, Deiparam quoque Virginem consulebat. Fuit cum altissimâ sublimium rerum in speculatione defixus, nullo excitantium strepitu ad se reuocari posset. Fuit cum duos ab humo cubitos sublimis, splendidissimos lucis radios a Christi pendentis effigie in se vibratos, toto vultu ac pectore exciperet. Pietas in Deiparam ardentissimo quodam scintillabat affectu, illam in ore, illam in oculis, animoque ferentis. Diebus illi dicatis, duas ipsas ante Sacrum horas, illius colloquio frui solebat, cui vni felices, quos in litteris successus habuit, referebat acceptos. Primus ipse de cumulata supra omnes simul Caelites reliquos Deiparae gloriâ, hortatu Martini Guterrij viri in eiusdem Virginis gloriam effusissimi, sententiam sparsit in vulgus. Id autem quam fuerit Virgini Beatissimae acceptum, ipsa palam fecit, dum Martino facta spectabilis, gratias illi egit propter operam sui causâ egregie collocatam. Erga Eucharistiam sacrosanctam religione quoque praecipuâ fuit. Quotidie vel in prolixis itineribus, sacris operabatur. Negabat aliam sibi horam in vitâ pleniorem esse solatij et voluptatis; eâ quoque si carere cogeretur, exarescere mox animum Diuinâ dulcedine destitutum. Hinc illi puritas animi, quam toto vitae tempore tenuit illibatam. Cum iam grauis aetate secessum spectaret, Olisipone mors illum intercepit, cum inter Regios Senatores et Pontificis Legatum gliscentem de Iure dicendo controuersiam summâ felicitate tranquillasset: quâ de operâ in rem Ecclesiae nauatâ impigre, Paulus V. Pont. Max. propriis illi litteris gratias egit. Morbo eius vniuersa visa est Ciuitas aegrotare; adeo moerebant omnes vnius causâ. Solus ipse hilaris, atque animi alacer, ingeminabat identidem illa verba, Exspectans exspectaui Dominum; Quam dilecta tabernacula tua Domine: inter quas voces animo collabente defecit, mortuo similis. Paulo post sibi redditus, ac caelesti gaudio delibutus, Non putabam, inquit, tam suaue esse, tam dulce, mori. Tandem Sacramentis susceptis, vir dignus immortalitate extinguitur in Domo Professâ die XXV. Septembris, anno Christi MDCXVII. aetatis fere LXX. Societatis initae LIV. Conditus in capsâ honorariâ cum plumbeâ laminâ, quae nomen, aetatatem obitusque diem notabat. Exequiae frequentissimâ Nobilitate, populoque celebratae. Religiosorum familiae vel suo illi in Templo, vel nostro parentarunt. Conimbricensis Academia Doctoris sui memoriam prosecuta est publicâ luctus significatione; ipseque Rector moeroris causa dies aliquot publicâ luce carere voluit. Collegium Conimbricense alumno suo pariter ac parenti, cultu quam potuit maximo, supremum honorem persoluit, eumque multâ carminum compositione honestauit. In vno ex Epitaphiis, Europae, atque adeo Orbis vniuersi Magister, appellatur; Aristoteles in Naturalibus scientiis, Thomas Angelicus in Diuinis; Hieronymus in scriptione; Ambrosius in cathedra; Augustinus in polemicis; Athanasius in fidei explicatione; Bernardus in mellifluâ pietate; Gregorius in tractatione Bibliorum, ac, verbo, Oculus populi Christiani: sed suo solius iudicio, Nihil. Operum Francisci Suarij syllabus est qui deinceps sequitur.
Tom. I. et
II. Metaphysicarum Disputationum; cum Indice locupletissimo in XII. libros Metaphysicorum Aristotelis.
Commentariorum ac Disputationum in Summam Theologiae D. Thomae Aquinatis, cuius Primae Parti respondet Tomus Suarij.
III. De Deo Vno, et Trino. Moguntiae typis Birckmannicis Lippij MDCVII.
IV. De Angelis, lib. VIII. Ibidem MDCXXI.
V. De Opere sex dierum, lib. v. et De Animâ, lib. VI. Lugduni apud Iacobum Cardon et Petrum Cauellat MDCXXI.
Respondet Primae Secundae, Tomus
VI. De Vltimo fine Hominis, ac Beatitudine.
De Voluntario et Inuoluntario.
De Humanorum actuum bonitate et malitiâ.
De Passionibus, et Habitibus.
De Vitiis atque Peccatis. Moguntiae typis Birckmannicis Hermanni Meresij MDCXXIX.
VII. De Legibus, ac Deo Legislatore, lib. x. Antuerpiae apud Ioannem Keerbergium MDCXIII.
VIII. Operis de Diuinâ Gratiâ tripartiti Pars I. continens VI. Prologomena; et de Necessitate Diuinae Gratiae ad honesta opera, lib. II. Lugduni apud Cardon et Cauellat MDCXX.
IX. Operis de Diuinâ Gratiâ Pars III. continens Posteriores libros VII. de Habituali Gratiâ, sanctificatione Hominis, Merito. Ibidem eodem anno.
X. Opuscula varia Theologica, nempe
De concursu, motione, et auxilio Dei, lib. III.
De scientiâ Dei futurorum contingentium, lib. II.
De auxilio efficaci.
De libertate Diuinae Voluntatis.
De reuiuiscentiâ meritorum.
De iustitiâ Dei. Moguntiae apud Lippiuna MDCXII.
Respondet Secundae Secundae Tomus
XI. Opus de triplici Virtute Theologicâ, Fide, Spe, Caritate. Aschaffenburgi apud Lippium MDC. XXII.
XII. Opus de Virtute et Statu Religionis, vbi, de naturâ et essentiâ Religionis; de Praeceptis affirmatiuis; de Vitiis Religioni contrariis. Moguntiae apud Lippium MDCIX.
page 138, image: s138
XIII. et de Religione II. vbi, de Oratione, Deuotione, Horis Canonicis: de Iuramento, et Iuratione: de Voto. Ibidem MDCX.
XIV. et de Religione III. vbi De Statu Religionis in genere, seu, De Obligationibus quae Religiosum Statum constituunt, vel ad illum disponunt. Moguntiae apud Meresium MDCXXV.
XV. et de Religione IV. vbi, De obligationibus Religiosorum ex Regula, Praelatione, et subiectione regulari prouenientibus: De varietate Religionum, tam in genere, quam in specie: De Religione Societatis Iesu in particulari. Ibidem MDCXXVI.
Respondet Tertiae Parti Tomus
XVI. De Incarnatione Verbi; qui cum olim prodiisset in lucem primus Operum omnium Suarij, ab ipso deinde recognitus, auctus, et locupletatus, ita vt merito nouum opus videri posset, editus est Moguntiae a Balthasare Lippio MDCIV.
XVII. De Mysteriis Vitae Christi, et vtriusque Aduentus illius; vbi etiam exacte De B. Virgine, De S. Iosepho, De S. Ioanne Baptista. Ibidem atque anno eodem.
XVIII. qui est I. De Sacramentis; vbi, De Sacramentis in genere; De Baptismo; De Confirmatione; De Eucharistiâ, et Sacrificio Missae. Ibidem MDCX.
XIX. qui est II. De Sacramentis; De Virtute Poenitentiae. De Clauibus. De Sacramentis Poenitentiae, et Extremae Vnctionis. De Purgatorio. De Suffragiis. De Indulgentiis. Ibidem MDCIV.
XX. additus ad Tertiam Partem S. Thomae, De Censuris in communi, et in particulari: et de Irregularitate. Ibidem MDCVI.
Praeter hos Tomos ad S. Thomae Summam accommodatos, exstat Tomus
XXI. Defensio Fidei Catholicae et Apostolicae aduersus Anglicanae Sectae errores: cum responsione ad Apologiam pro Iuramento fidelitatis, et Praefationem Monitoriam Serenissimi Iacobi Magnae Britanniae Regis. Coloniae in Officinâ Birckmannicâ MDC. XIV. Hoc opus cum intellexisset Suarius fuisse ab hostibus Fidei in Anglia flammis exustum, adeo non aegre tulit, vt sanctâ correptus inuidiâ professus sit, nihil sibi iucundius, nihil optatius accidere potuisse, quam si eamdem cum libro suo fortunam subiret.
Reliquit praeterea Tomum vnum, qui est
XXII. et De Gratiâ II. vbi, De Gratiâ actuali, et de Auxiliis latissime tractat; qui praelo sepositus est, edendus cum primum Apostolicae Sedi placebit. Item
XXIII. qui continet Consilia, et varias Quaestiones.
XXIV. Commentaria in Logicam, aliosque Aristotelis libros.
FRANCISCVS TOLETVS, Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalis, natione Hispanus, patriâ Cordubensis, vir fuit doctissimus, et cum aliis, tum vero Philosophicis ac Theologicis Litteris ornatissimus. Natus est IV. Nonas Octobris, anno MDXXXII. et Salmanticam a primis annis cupiditate Litterarum profectus, Dominicum Sotum habuit inter ceteros Doctorem, qui Toletum, propter ingenij excellentiam, Prodigium appellare consuerat. Annos natus XXVII. publice Philosophiam ibidem interpretabatur, Magistri iam tum insignibus in Theologia ornatus, tantâ opinione doctrinae, vt paris aeui nemo totâ in Hispaniâ aeque doctus esse crederetur. Anno MDLVIII. saeculo nuncium remisit, et in Nouitiorum Societatis Domum Simancam commigrauit; vbi probatus est, et ad normam nostrae Religionis formatus, parem eruditioni sanctimoniae et virtutum famam comparauit. Exinde Romam a B. Francisco Borgiâ missus insequente anno, Tirocinij spatiis ex beneficio, praeter morem, contractis, in Collegio nostro Romano, primum quidem Artium cursum (vt vocant) siue Aristotelicam doctrinam; deinde D. Thomae Theologiam; tum varias et multiplices, atque implexas de Moribus Quaestiones, per multos annos, magnâ sapientiae opinione explicauit. Postremo a Pio V. Pont. Max. anno salutis MDLXIX. accersitus est, vt in Sacro Palatio Concionatoris munus obiret: quod tantâ cum laude praestitit, vt per totos XXIV. annos apud Pium ipsum V. Gregorium XIII. Sixtum V. reliquosque succedentes Pontifices, maximo Cardinalium, Praelatorum, Oratorum, et Clarissimorum Virorum concursu verba fecerit, et auditorum animos in admirationem adduxerit, non tam verborum elegantiâ, quam sententiarum grauitate, reconditae doctrinae excellentiâ, ordinis dispositione, ingenij perspicuitate ac magnitudine. Quo etiam tempore Poenitentiariae (sic enim vocant) siue Casuum conscientiae Praetorij, et Sanctae Inquisitionis Consiliarius fuit. In Poloniam, et in Germaniam, tum Superiorem, tum Inferiorem missus a Sede Apostolica est, propter causas publicas Ecclesiasticas; quas omnes feliciter transegit. Demum anno salutis MDXCIII. magno moerore Societatis extimescentis ne aliis hoc exemplo aliqua ad ambitionem fenestra aperiretur, a Clemente VIII. Pont. Max. in Sacrum S.R.E. Cardinalium Collegium, inuitus, multumque renitens, cooptatus, et ad summum gratiae fastigium euectus, triennium tantummodo superuixit. Ceterum haud inuito Numine honoris eius praerogatiuam Toleto obuenisse, vel inde coniicias, quod Iacobus Ledesma Societatis Sacerdos, doctrinâ, et sanctitatis opinione percelebris, illum adhuc in Societate degentem, Purpureâ amictum veste videre sibi visus est. In hac summâ dignitate collocatus, grauissimorum negotiorum curâ distractus semper fuit. Rebus ad S. Inquisitionem, ad Germaniam, ad Hungariam pertinentibus interfuit. De Gallicis in consilium adhibitus, cum de Henrici IV. Regis in Ecclesiam regressu disputaretur, eâ integritate sententiam dixit, vt Religioni,
page 139, image: s139Christianae Reipublicae, et Apostolicae Sedi magis, quam Regi, Galliaeque fauere cognosceretur; eâ libertate, vt Hispano nomini nunciumremisisse videretur. Eo certe facto tam est egregie de ipsâ Galliâ vniuersâ promeritus, vt publice mortuo parentandum Henricus Rex duxerit, in Aede principe Parisiis, magnificentiâ plane basilicâ. In tam excelso mortalium rerum gradu constitutus Franciscus, fortunam variauit, non mores, qui saepe auditus est dicere malle se paupere in Collegio, quam in apparatissimo, quod Pontifex attribuerat, palatio degere. Pauper erat inter diuitias; sobrius inter delicias; pulmentis leguminibusque vitam, vti consueuerat prius, tolerabat. Sabbato pane et aquâ victum suum definiebat: et e Vaticano ad Aedem Deiparae in Exquiliis longo itinere pedes itabat, quaecumque tempestas incidisset, ibique Sacrum faciebat; vt aliquo tandem cultu caeli Reginam, cuius fuit semper studiosissimus, prosequeretur. Quotannis XL. dies, qui Assumptae Virginis memoriam praecurrunt, continuatis ieiuniis, idque vel in vltima iam aetate, transegit. Eamdem Virginem moriens facultatum suarum scripsit haeredem, institutis sacerdotiis, et annuo censu firmatis, vt eius honori quotidie in Liberianâ Basilicâ Deo sacrificarent. Mortis imminentis accepto indicio, continuo se comparauit ad vitam. Accersita mox Ecclesiae Sacramenta magnâ pietate, cultuque suscepit; et magno animi sui sensu modo Deum, modo Dei Matrem ad extremum vsque spiritum suauissime allocutus, obdormiuit in Domino Romae die XIV. Septembris anno salutis MDXCVI. Bibliothecam suam Romano Societatis Collegio legauit. Corpus ex eius voluntate, in Aede S. Mariae Maioris, quae illum eximiis beneficiis sub excessum prosecuta fuisse creditur, depositum, et magnisico sepulchro conditum fuit; cui haec est inscripta Epigraphe
D. O. M.
Francisco Toleto Cordubensi S. R. E. Presb.
Card.
Summo Theologo. Verbi Dei Praedicatori eximio.
In rebus magnis agendis consilio et prudentiâ fingulari.
Qui ob excellentem virtutem et merita praeclaro Clementis VIII.
Pont. Max. iudicio primus in Societatem Iesu amplissimam dignitatem intulit.
Vixit annos LXIII. menses XI. dies X.
Obiit anno MDXCVI. die XIV. Septembris.
S. Dei Genitrice haerede institutâ, Presbyteris qui ad eius altare
Missas celebrent censum perpetuum attribui iussit.
Benedictus Iustinianus et Petrus Aldobrandinus Cardd.
Executores testamentarij Collegae optimo et Capitulum et Canonici huius Basilicae Viro amplissimo
et optime de se merito posuerunt.
Quae autem fuerit summorum Virorum de Toleto existimatio, operae praetium reor verbis ipsorum repraesentare. Sixtus V. Christi Vicarius in litteris ad ipsum datis, Spectata tua, inquit, in Nos, et Apostolicam Sedem merita ab eminenti doctrinâ profecta, quâ in Verbo Dei Romanis Pontisicibus, in spiritu et veritate, summâ cum eloquentiâ praedicando, incredibili omnium Theologorum admiratione, et Praedecessorum nostrorum, ac Nostrâ, totiusque S. R. E. Cardinalium Collegij approbatione praecellis etc. Gregorius XIII. proprio rescripto sic illum alloquitur, Tanta est doctrina, prudentia, fides, et diligentia tua, quae grauissimis in muneribus longo et intimo vsu nobis cognitae sunt ac perspectae, vt tua scripta, sicut ceterorum, aliorum iudicio et examini subiici aequum non sit. Itaque Commentaria illa tua in D. Ioannem, sine alterius cuiusquam approbatione, aut licentiâ, quandocumque tibi videbitur, in lucem edendi, plenam ac liberam tibi damus facultatem. Cardinalis de Ioyosa, Bene sperandum esse dicebat de rebus Ecclesiae, si conserantur primariae dignitates hominibus, pari cum Toleto doctrinâ et sanctimoniâ praeditis. Martinus Nauarrus eum vocat, Excellentem Sacrae Paginae Doctorem, et acerrimum Gymnastam, Ecclesiasten cum primis Vrbis et Orbis suscipiendum, Societatis Iesu singulare ornamentum. Stanislaus Rescius, Virum virtutis et sapientiae laude celeberrimum. Andreas Eudaemonioannes, Eius eruditionem, ingenium, solertiam, ait, orbem terrarum semper mir aturum. Andreas Victorellus haec de illo inter multa alia scribit, Reuereor Cardinalis Toleti nomen, admiror in Diuinâ, humanâque Philosophiâ, atque in Sacrarum Litterarum libris explicandis praestantissimum Viri ingenium, praestantissimam eruditionem. Admiror aureum, sacrumque, quale Veterum Sanctorum Patrum, in concionibus eloquentiae flumen; singularem in rebus agendis prudentiam, incorruptissimos bene institutae vitae mores Cardinalis optime de Catholicâ fide et Religione meriti. Ferdinandus Vghellus, Virum, appellat, ad Christianae Reip. beneficium natum, propter religiosissimae vitae exemplum, prudentiam, summamque doctrinam longiori vitâ dignum. Haec pluribus omissis sufficiant. Scripsit Franciscus Toletus antequam esset Cardinalis,
Introductionem ad Logicam.
Commentaria cum Quaestionibus, in
Vniuersam Aristotelis Logicam.
Libros VIII. de Physica Auscultatione.
Libros II. de Generatione et Corruptione.
Libros III. de Animâ: quae omnia iam inde vsque ab anno MDLXXIV. impressa, multis saepe locis recusa sunt.
Commentarios cum Annotationibus in Sacrosanctum Ioannis Euangelium. Romae apud Iacobum Tornerium MDLXXXVIII. ac deinceps Lugduni anno insequente, Coloniae MDXCIX. et MDCXI. Atque haec quidem sui ingenij monumenta viuens
page 140, image: s140edidit, et in omnium manibus sunt. Alios item reliquit, qui posthumi prodierunt,
Commentarios in XII. Capita Sacrosancti Iesu Christi D. N. Euangelij secundum Lucam. Venetiis MDCI. et Coloniae apud Antonium Boetzerum MDCXI.
In Epistolam B. Pauli Apostoli ad Romanos: quibus accesserunt
Sermones XV. in Psalmum XXXI. et
Tractatus II. in eiusdem Epistolae II. loca. Romae, Lugduni, Venetiis apud Meiettum MDCII. et Coloniae apud Balthasarem Lippium MDCIII.
Summam Caesuum Conscientiae, siue, Instructionem Sacerdotum in lib. VIII. distinctam: quae saepius recusa, demum Annotationibus et Additionibus Andreae Victorelli, et Martini Fornarij Tractatu de Ordine aucta, multisque modis correctior prodiit Lugduni per Iacobum Cardon MDCXXX. in 8.
Atque haec post eius obitum exierunt adlucem. Reliquit praeterea
Concionum Tomos aliquot, sed impolitos, et quibus extrema desit manus:
Commentarios in Vniuersam Summam Theologiae D. Thomae, qui in Romani Collegij Bibliothecâ asseruantur.
FRANCISCVS TVRRIANVS, natione Hispanus, patriâ Legionensis: Vir omni disciplinarum genere excellens; Philosophus, et Theologus eximius; Graecae Linguae peritiâ, atque exquisitarum et reconditarum litterarum cognitione cum paucis conferendus; curiosus Antiquitatis indagator; diligentissimus in Bibliothecis latentium, et cum tineis blattisque luctantium voluminum SS. Patrum, atque acerrimus inuestigator. Itaque celeberrimas totius Italiae, et maxime insignes Bibliothecas pene omnes peruolutauerat, excusserat, et quasi helluo librorum deuorarat; praecipue vero Graecorum, et vulgo ignotorum Auctorum. Cum autem non vulgaris doctrinae opinione floreret, ac plurimos editis libris in sui admirationem commouisset, et suam in Concilio Tridentino, missus a Summo Pontifice, cum reliquis Theologis sententiam dixisset, praecipitatâ aetate, ac senio pene confectus, ceruicem suaui Domini iugo Romae subiecit anno salutis MDLXVI. ipso Natalitio Domini ac Redemptoris nostri die; et veteranus iam atque emeritus miles, nouam Tiro militiam suscepit, et cum Nouitiis Nostrae Societatis Christi vexillum sequi constituit; quod et fecit singulari humilitatis, modestiae, atque obedientiae exemplo, vsque ad annum salutis MDLXXXIV. quo, cum ad extremam peruenisset aetatem, Romae scribens, sancte mortuus est, ipso Beatissimae Virginis Mariae Praesentationis die XXI. Nouembris; idque non sine aliquâ ipsius Virginis in Franciscum Turrianum beneuolentiae significatione. Nam cum Pius V. Pont. Max. ex Breuiario festum Praesentationis, tanquam minus antiquum expunxisset, Turrianus noster, ex recondito illo suo Antiquitatis penu vetustissimos Auctores et Graecos et Latinos deprompsit, eorumque testimoniis probauit, festum Praesentationis diem Veteribus atque Sanctissimis Patribus et olim cognitum, et laudibus celebratum fuisse. Itaque exquisitâ eruditione, industriâ, diligentiâ, et maximâ in B. Virginem deuotione perfecit, vt festus dies iam abolitus in vsum denuo reuocaretur, atque Ecclesiae Catholicae restitueretur: quam eius pietatem Sanctissima Virgo gratam habuit, et (vt par est credere) in ipsomet festo die, quem ipse tanto conatu defenderat, vt ad feliciorem vitam commigraret, suis precibus impetrauit. Non grauabor aliquot Scriptorum adferre de Turriani doctrinâ sententias, vt palam sit, quantâ floruerit apud omnes existimatione. Caesar Cardinalis Baronius, in Not. ad Martyr. Roman. 26. Ianuarij Doctissimum pariter ac religiosissimum appellat. Stanislaus Cardinalis Hosius passim eius doctrinam et eruditionem magnâ semper exaggeratione depraedicat, ostenditque se cum illo gratissimam et suauissimam habere familiaritatem; vnde et Epistolâ 77. plenâ humanitatis et sincerissimae beneuolentiae vrget illum vehementius ad edendas lucubrationes suas, quas premebat. VVilhelmus Lindanus Gandensis Episcopus, in Annot. ad Missam Apostol. seu S. Petri, Doctissimus, inquit, vir Franciscus Torrensis, postea Turrianus dictus, noster vetus amicus, erat non solum Graecis antiquissimis, et iis rarissimis instructus, sed doctissimus simul et candidissimus, rerum sibi notarum citra inuidiam communicator. Martinus Nauarrus in propug. Apol. libri sui de Redit. Eccles. n. 4. vocat, Eruditissimum Doctorem, Scriptorem diligentissimum, et iudicio emunctissimo, Illustrissimae Societatis Iesu insigne ornamentum. Boetius Epo lib. 2. de Iure sacro n. 52. appellat, Virum incomparabilis doctrinae, singularis pietatis, feruentissimi zeli. Ioannes Capetius, lib. de perpet. castit. Sacerd. c. 25. et 29. Virum admirandae eruditionis, lecturae insatiabilis, Antiquitatum exactum examinatorem, quem, vt meretur, summâ veneratione prosequi velit. Ioannes Croeselius, in suis Elogiis Part. 2. Doctorem excellentissimum, virum cum eloquentiâ, tum multarum rerum peritiâ, et mitabili ingenij flumine praestantissimum, Philosophum insignem, Theologum sacrarum legum exercitatissimum, fidei defensorem et propagatorem acerrimum, Graeco atque Latino sermone ad perfectum instructum. Ludouicus Richeomus, in pictura spirit. l. 1. tab. 4. sect. 4. Magnum Doctorem Ecclesiae Dei. Haec pauca de multis. Scripsit Turrianus, antequam admissus esset ad Societatem, libros pererudiros, ex quibus sunt,
Dogmaticus de Electione Diuinâ, et
Dogmaticus de Iustificatione. Romae apud
page 141, image: s141Antonium Bladium MDLI.
De Residentiâ Pastorum, num ex scripto Diuino Iure fuerit sancita. Florentiae apud Laurentium Torrentinum MDLI. In qua quaestione, cum in alteram partem Tridentina Synodus inclinasset, ipse mutauit sententiam.
De Summi Pontificis suprae Concilium auctoritate, lib. III. Ibidem MDLIX.
De Actis Nicaenae, seu, Sextae Synodi, deque Canonibus, qui eiusdem Synodi esse feruntur: et de Septima, ac multiplici Octauâ Synodo. Ibidem atque anno eodem.
De Dogmaticis Characteribus Verbi Dei, lib. IV. Ibidem MDLXI.
De Commendatione perpetuae administrationis Ecclesiarum vacantium, et residentiâ Pastorum extra ouilia sua. Venetiis apud Iordanum Zilettum MDLXII.
Opuscula item varia
De Votis Monasticis, lib. I.
De inuiolabili religione Votorum Monasticorum, lib. II. Romae MDLXI.
De Caelibatu.
De Matrimoniis clandestinis. Venetiis apud Zilettum MDLXIII.
Cum vero paulo post Tridentina Synodus de Clandestinis Matrimoniis statuisset, eius Decreto mox adhaesit.
Et haec quidem ante ingressum in Societatem. Post ingressum vero sccripsit
Apologeticum pro libro de Residentiâ Pastorum.
Librum, De solâ lectione Legis et Prophetarum Iudaeis permittenda.
De Hierarchicis Ordinationibus Ministrorum Ecclesiae Catholicae aduersus Schismaticas vocationes Ministrorum et Superintendentium Haereticorum, lib. II. Dilingae apud Sebaldum MDLXIX.
Aduersus Magdeburgenses Centuriatores, pro Canonibus Apostolorum, et pro Epistolis Decretalibus Pontificum Apostolicorum, lib. v. Florentiae apud Bartholomaeum Sermartellium MDLXXII. et Coloniae apud Geruinum Calenium MDLXXV.
Aduersus capita Disputationis Lipsicae Andreae Freyhub, de Ecclesiâ, et de Ordinationibus Ministrorum Ecclesiae, lib. II. Coloniae apud Calenium MDL. XXIV. in 4.
Aduersus capita Disputationis posterioris Andreae Freyhubij Doctoris Academiae Lipsiensis, de Ecclesiâ, et Ordinationibus Ministrorum Ecclesiae. Coloniae apud Ludouicum Alectorium MDLXXVIII. in 8.
S. Diadochi Episcopi Photices in vetere Epiro Illyrici Capita C. de Perfectione spirituali; et
S. Nili Capita CL. de Oratione ad Deum, ab Turriano in Latinum translata. Florentiae apud Barthol. Sermartellium MDLXXIII. et Antuerpiae ex Officina Plantini MDLXXV.
De Sanctissimâ Eucharistiâ, Tractatus II. contra Andream Volanum Polonum Caluini discipulum, et contra omnes Metonymicos. Parisiis apud Sebastianum Niuellium MDLXXVII.
Apologeticum contra Boquinum Biturigem Sectae Zuinglianae, Nominis Societatis Iesu calumniatorem, Coloniae apud Ludouicum Alectorium MDL. XXVIII. in 8.
Apostolicarum Institutionum de Catholicâ doctrinae Clementis Romani, lib. VIII. adiunctis ad finem LXXXV. Canonibus Apostolorum, ipsomet Francisco Turriano interprete e Graeco, cum eiusdem Scholiis et Obseruationibus ad confirmanda dogmata Orthodoxa contra Haereticos. Antuerpiae apud Plantinum MDLXXVIII.
Idem Opus Graece quoque edidit, additis itidem Graece suis Scholiis, Prologomenis, et Explanationibus Apologeticis. Venetiis typis Iordani Ziletti MDL. XIII. in 4.
Canones Concilij Nicaeni LXXX. ex Arabico in Latinum conuersos, et recognitos, cum Adnotationibus. Adiecta sunt
Nicolai I. responsa ad consulta Bulgarorum. Antuerpiae typis Plantini MDLXXVIII.
Ioannis Sapientis, cognomento Cyparissioti Expositionem materiariam eorum, quae de Deo a Theologis dicuntur, in X. Decades partitam, e Graeco interpretatam, cum suis Scholiis. Romae typis Dominici Basae MDLXXXI. in 4.
Defensionem Locorum Sacrae Scripturae, De Ecclesiâ Catholicâ, et eius Pastore Episcopo Romano, B. Petri Principis Apostolorum successore; aduersus nugatorias cauillationes Antonij Sadeelis Lutherani, lib. I. Coloniae typis Arnoldi Birckmanni MDLXXX. in 4.
Eiusdem Defensionis lib. II. Ibidem eodem anno.
Librum III. bipartitum contra Epistolam Antonij Sadeelis. Ingolstadij apud Sartorium MDLXXXI.
Posterioris defensionis Locorum Scripturae, De vnâ Ecclesiâ Catholicâ in terris visibili, et de Episcopo eius Pontifice Romano, contra secundas cauillationes Sadeelis, lib. I. et II. Ingolstadij typis Wolfgangi Ederi MDLXXXIII. in 4.
Aduersus tertias in librum bipartitum cauillationes Sadeelis. Ingolstadij typis Sartorij MDLXXXIV. in 4.
Epistolam ad Gonzalum Herraeum Episcopum Laodicensem, De Reditibus Ecclesiasticis, et ratione eis vtendi, datam Romae XX. Aprilis MDLXXIV.
Epistolam de Definitione propriâ peccati originalis ex Dionysio Areopagita: et De Conceptione Virginis et Matris Dei sine peccato, ex Scripturâ Angelicae Salutationis, et testimoniis Antiquorum Patrum. Ingolstadij apud Dauidem Sartorium MDLXXXI. in 4.
Epistolam ad quemdam in Germaniâ Theologum; contra Vbiquistas Arianistas. Ibidem MDLXXXIII. in 4.
Responsionem Apologeticam ad Capita aergumentorum Petri Pauli Vergerij Haeretici, ex libello eius inscripto, De Idolo Lauretano, pro Sanctâ Domo Lauretanâ. Ibidem MDLXXXIV. in 4.
Epistolam prolixam et luculentam ad Stanislau Cardinalem Hosiu, quâ Societatem tuetur, cur admiserit in
page 142, image: s142Poloniâ Concionatores aliquos, eosque in Italiam vocarit. Exstat inter Epistolas Hosij CLXXV.
Photij Archiepiscopi Constantinopolitani librum De Voluntatibus in Christo quae dicuntur Gnomicae, vertit ex Graeco in Latinum. Exstat autem in tomo singulari insignium Auctorum Petri Steuartij. Item vertit
Theodori Abucarae Episcopi Cariae Opuscula contra Haereticos, Iudaeos, et Saracenos. Exstant tum seorsim a Iacobo Gretsero edita; tum etiam tomo IX. Parte II. Bibliothecae magnae Patrum.
Basilij Seleuciae Episcopi Demonstrationem aduersus Iudaeos de Christi aduentu. Exstat tomo III. Bibliothecae Patrum.
S. Maximi Martyris Disputationem aduersus Pyrihum Archiepiscopum Constantinopolitanum Monothelitam. Exstat tomo VII. Bibliothecae, et tomo VIII. Annalium Cardinalis Baronij.
S. Maximi Confessoris contra Monothelitas et Acephalos Opuscula XIII. Ingolstadij apud Andream Angermarium MDCV. in 8.
Aliquot praeterea Graecorum lucubrationes Latine reddidit, quas partim in Annales suos Baronius, partim in Antiquas Lectiones Henricus Canisius I. C. retulit. Occupauit illum denique mors versantem in adornandâ
Hoplothecâ, quae vltimam eius manum non habuit: eam tamen allegat noster Gabriel Vazquez. 3. p. to. 1. d. 16. c. 4. n. 24. Sic et scripsisse illum
Commentarios in Psalmos, sed qui interciderint, auctor est Siluester Maurolycus lib. 5. Oceani Relig.
Optandum certe maxime aliquem existere Typographum diligentem, qui omnia Turriani opera ordine in classes distributa, tomo vno et altero; bono Ecclesiae simul euulgaret. Ea quomodo in tomos IV. apte distribui possint, exhibet A. S. Auctor Bibliothecae Hispaniae tomo II. qui videri potest.
FRANCISCVS VAEZ, natione Hispanus, iuuenis in Societatem venit, cum Iuri Canonico Salmanticae daret operam, singulari pietate ac modestiâ iam tum spectandus. In Societate Nostris non semel praefuit, Rector; Praepositus, Prouincialis. Regebat autem suos paternâ benignitate seueritati maturae mixtâ, vt nec dissoluerentur, nec animis caderent: sic fiebat, vt ab omnibus amaretur impense. Magnâ caritate necessitatibus omnium, sed infirmorum inprimis, occurrebat, quibus suâ saepe manu medicamenta applicabat. Humilitatis studio vilissima quaeque sectabatur, et cum tenuissimis mortalium versabatur auide, quamuis gereret Magistratum. Vilia in cultu vitae, vestituque adhibebat. Humana, fluxaque omnia mire despiciebat, semper intentus in Diuina, supernorum addictus contemplationi, ex quorum consideratione liquidas capiebat voluptates. Corpus e contrario ciliciis, verberibusque, vel in extremâ aegrotatione, seuere mulctabat. Cum priuatis litteris intellexisset demandatam sibi rursum Prouinciae curam, re dissimulatâ passus est eligi se in Procuratorem, qui nauigaret in Vrbem, prius quam legitimis nunciis ea designatio perferretur, vt honorem illum declinaret. Mortem suam praescisse, nescio quibus indiciis, visus est. Obiit Mexici die XIV. Iulij, anno Christi MDC. XIX. vitae suae LXX. Societatis initae LIII. Scripsit
Annuas Litteras e Philippinis anni MDC.
FRANCISCVS VAVASSEVR, natione Gallus, Augustodunensis, ingressus Societatem anno MDCXXI. aetatis XVI. edidit
Iobum, Carmen Heroicum. Parisiis apud Ioannem Camusat MDCXXXVIII. in 12.
Delphini Horoscopum, Orationem recitatam in Collegio Parisiensi. Ibidem iisdemque typis atque anno in 4. Exstat eiusdem
Elegia scripta Ludouiro XIII. Regi Christianissimo captâ Rupellâ; in Palmis Regiis.
FRANCISCVS VERIERIVS, natione Italus, patriâ Salentinus, dixit Lupiis, quae extremae ad meridiem Italiae Vrbs est, anno MDCXI.
Orationem in funere Serenissimae Margaretae Austriacae Reginae Hispaniarum; quae impresla est Graecij Styrorum typis Widmanstadij MDCXII. Scripsit etiam
Carolum, siue, Dialogum de Virtute Theologicâ; editum a Carolo de la Monicâ. Neapoli typis Francisci Sarsij MDCXXXIII. in 12.
FRANCISCVS VERON, natione Gallus, patriâ Parisiensis, edidit
Manuale Sodalitatis B. Mariae Virginis; saepius recusum anno MDCX. MDCXII. et MDCXIV.
Methodum Veronianam, quâ nimirum ex quibusuis Bibliis cuiuis Haeretico Ministro silentium imponatur. Eam e Gallica Latinam fecit Remaclus de Vaulx.
Profligationem Henchai Ministri Caluinistici, coram Excellentissimo Duce de Longauillâ. Hanc e Gallico vertit Anglice Eduardus Burtonus noster.
FRANCISCVS VIGERVS, natione Gallus, patriâ Rhotomagensis, Eloquentiam Parisiis cum laude docuit; Concionator quoque eximius. Scripsit libellum
De praecipuis Graecae Linguae idiotismis. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXXVII.
Eusebij Pamphili Caesareae Palestinae Episcopi Praeparationem Euangelicam Latine reddidit, et Notis illustrauit. Ibidem MDCXXVIII. in fol.
FRANCISCVS WALSINGAMVS, natione Anglus, patriâ ex Comitatu Northumbriae, ex Zeloto Protestante, rectius in fide Catholicâ feruescens, studuit Romae in Collegio Anglorum ab anno MDCVI. et ibi nomen Societati dedit anno MDCIX. ad hanc diem superstes in Vineâ Anglicanâ. Scripsit Anglice
Disquisitiones de rebus ad Religionem pertinentibus, et de suâ ad fidem Catholicam conuersione plane
page 143, image: s143luculentâ, lib. III. Audomari MDCXV. in 4. Item
Ratiunculas quasdam ad fidem Catholicam amplectendam inducentes, Londini MDCXVIII. in 16.
S. FRANCISCVS XAVIER, natione Hispanus, patriâ Nauarrus, vir plane Apostolicus, et saeculi nostri lumen, ab Vrbano VIII. Pont. Max. glorioso Indiarum Apostoli titulo decoratus. Adolescens studiorum causâ a parentibus Parisiensem in Academiam missus est, vbi Philosophicas et Theologicas disciplinas egregie didicit; Philosophicas etiam publice professus est. Quo tempore S. P. Nostro Ignatio eiusdem cubiculi socio familiarissime vsus, huius Xauerius virtutis et sanctimoniae admiratione ita captus est, vt se illius potestati permitteret, et ad constituendam Societatem collegam adiungeret. Deinde exactis studiis, Gallia relictâ, peragratâ Italiâ, vbique perfectae humilitatis, suique victoriae impressis vestigiis, a Paulo III. Pont. Max. Ioannis III. Lusitaniae Regis rogatu, in Orientis solis Indiam ablegatus est; vbi, mcredibile est, quos labores tulerit, quas molestias deuorarit, quot populos Euangelij luce perfuderit, quam multos filios Christo pepererit, quam turbulentis tempestatibus iactatus, quantis miraculis et viuus et mortuus nobilitatus sit. Goensi in Ciuitate (quae Regia, et Lusitanici in Oriente Imperij caput est). Religionem Christianam, Collegio Societati exaedificato, stabiliuit. In Comorini Orâ CXL. Ecclesias constituit. Malacam et ad pietatem erudiuit, et precibus tutatus est. Molucas Insulas perlustrauit. Truculentos Mori Insulae habitatores, ac barbaros mansuefecit. In Iaponem primus caelestis doctrinae lumen inuexit. Multos Reges Idololatras Christi iugo subiecit. Denique in latissimi Chinensis Regni, (quod Christi armis expugnare parabat) aditu sanctissime vitam profudit die II. mensis Decembris, anno salutis MDLII. aetatis LV. Porro submissio animi, Dei caritas, animarum zelus, magnanimitas, fortitudo, patientia, perpetuum orationis studium, vitae asperitas, Euangelicae paupertatis amor, ceteraeque omnes virtutes, tantae, tamque eximiae in Francisco enituerunt, vt oratione vix explicari, nedum ornari posse videantur. Pauca nos Sanctissimi Viri virtutum ornamenta in libro de Vita S. P. Nostri Ignatij breuiter perstrinximus, et Horatius Tursellinus e nostra Societate, sex libris editis Xauerij mores, vitam, obitum, miracula, luculenter litterarum monumentis commendauit; idque postea praestitit Ioannes Lucena Lulitanus X. libris, maternâ Linguâ, e nostrâ item Societate. Demum cum gloriâ miraculorum per totum terrarum orbem longe lateque fulgeret Franciscus, eiusque in omnibus populis magis magisque veneratio increbresceret, Paul. V. Pont. Max. honores ei Beatorum Confessorum consuetos decreuit; Breui Apostolico ad diem XXV. Octobris anni MDC. XIX. expedito: et Gregorius XV. ipsius in Pontificatu Successor, die XII. Martij, anno Christi MDCXXII. Sanctorum Catalogo adscripsit: quâ de re exstant Bullae, seu Litterae Decretales Canonizationis ipsius ab S. D. N. Vrbano VIII. Successore confectae, dataeque Romae apud S. Petrum anno Incarnationis Dominicae MDCXXIII. Octauo Idus Augusti, Pontisicatus sui anno primo. Scripsit autem Xauerius
Epistolas admirabiles, caelestern spirantes spiritum, et Diuinae prudentiae refertissimas, quae ab Horatio Tursellino in Latinam Linguam ex Hispanâ conuersae, et in libros IV. digestae, in manibus sunt, impressae Romae ab Aloysio Zannetto MDXCVI. et Moguntiae a Balthasare Lippio MDC in 8.
Catechismum primus Malabarice translulit, quo Socij deinceps in Orâ Comorini vsi sunt.
Breuem Doctrinae Christianae Epitomen Lusitanicâ Linguâ digessit, quae totum Orientem peruagata, magni semper facta est.
FRANCISCVS YONGVS, natione Anglus patriâ Wigorniensis, studuit Vallisoleti in Hispaniâ, ac deinde Romae in Anglorum Collegio; vnde in Societatem anno salutis MDC. ingressus est. In Anglia comprehensus fuit ab Haereticis, et coniectus in custodiam; demum pulsus in exilium. Viuit adhuc in Anglicanâ Vineâ. Transtulit ex Latino Anglice
Roberti Cardinalis Bellarmini librum, De Ascensione mentis in Deum. Londini MDCXIV. in 8.
FRIDERICVS BARTSCIVS, natione Prutenus, patriâ Braunsbergensis, Romae cum esset ipso aetatis flore, anno salutis, MDLXXII. diuortium fecit cum seculo, et Christum crucifixum ac nudum, nudus ipse nostrâ in Societate secutus est. Inde Viennam Austriae amandatus, Theologiae curriculum confecit. Graecas ibi Litteras, easdem, et Quaestiones Conscientiae, atque eas quae cum Haereticis controuersae sunt Braunsbergae et Posnaniae annos aliquot docuit. Gedanensem Residentiam, et Collegia Braunsbergense, Vilnenseque diu rexit; Poloniam, Lithuaniamque pro Prouinciali Praeposito aliquamdiu administrauit, disciplinae religiosae, magnâ prudentiâ et caritate qua monitis, qua consilio, qua vitae exemplo, recte procuratae laudem adeptus. Theologici Doctoratus gradum Vilnae anno MDLXXXVII. accepit. Demum Sigismundo III. Poloniae ac Sueciae Regi ad Sacras Confessiones datus, propter eximias virtuces, excellentemque doctrinam, tum ipsi Regi, tum Regni Primatibus carissimus fuit: imo ipsis etiam Haereticis gratus et admirandus, quos vitae integritate, affabilitate, morum comitate sibi deuinxit, vt facilius ad Christum adduceret. Nouem prope annos in Aulâ exegerat, cum secutus Regem in Moscouiticam expeditionem, dum ad Smolenskum Germanos milites contagiosis febribus afflictos, nullâ sui
page 144, image: s144curâ sedulo procurat, eodem correptus malo in Regiis Castris occubuit die XXI. Nouembris, anno Christi MDCIX. aetatis LX. ex quibus XXX. VII. Societati dedit; magno Regis ipsius, ac totius exercitus dolore. Eius corpus iussu Regis Vilnam totis XC. milliaribus dissitam delatum, et in Sociorum sepulchro conditum est. Iusta vero solemnioribus caeremoniis, quam noster fert mos, sunt peracta; id quod desiderio piissimorum Principum saluis beneuolentiae officiis negari non potuit. Regiâ musicâ sacrum funebre decantatum est; habita concio de viri laudibus; Regina Constantia Austriaca Ferdinandi II. Caesaris soror, cum Principe filio, multisque Procerum adfuêre. Edidit sub nomine Friderici Brussi Theologi
Responsionem beneuolam et Christianam, quâ refutat Orationem Andreae Volani, Lithuanos a Sectâ Zuinglianâ ad fidem Catholicam conuersos, ad pristinos errores reuocare conantis.
Germanice vero
Speculum Iesuitarum, contra Danielem Cramerum Lutheranum Pseudo Ministrum. Braunsbergae typis Schonfelsianis MDCIII.
Commentarios in Euangelia Aduentus, et, quae sequuntur, Dominicarum, ad eos potissimum, qui inter Haereticos degunt, iuuandos, ordinatos Cracouiae apud Nicolaum Lobium MDCVII.
Edidit ad haec tacito nomine
Thesaurum spiritualem rerum ac documentorum variorum ad Societatem Iesu pertinentium. Ibidem eodemque anno. Item
Thesaurum precum, ac variarum exercitationum spiritualium, ex variis Auctoribus collectum, opera PP. Societatis Iesu.
FRIDERICVS SZEMBEK, natione Polonus, patriâ Cracouiensis, ingressus est Romae in Societatem anno MDXCVI. Humanioribus et Philosophicis disciplinis excultus. In eâ Theologiae spatiis confectis, Quaestiones de Conscientia publice explicuit, aliaque Societatis ministeria cum laude tractauit, hodieque tractat. Sanctorum cultum mirifice promouit, procuratis multorum sacris pignoribus, quae per diuersa Poloniae loca distribuit: quo in officij genere operam suam Sigismundo III. prius, nunc etiam Vladislao IV. Poloniae Regibus Serenissimis commodauit, commodatqueue. Iura Cracouiensis Collegij nostri religiose constanterque contra nonnullorum Academicorum violentiam, petulantiamque diu multumque tutatus est: In quâ causâ scripsit sub nomine Iosephi Pienorzeckj, Polonice librum, hoc titulo,
Gratis, contra Ioannem Brzoscium Academicum Cracouiensem, qui edito impudente Dialogo Parochi cum Nobili, eâdem inscriptione, Graetis, sugillauerat Societatem, quasi Gratis profiteretur se docere, nec faceret tamen. Posnaniae MDCXXVII. Item Polonice
De Vitâ et Morte Petri Tylicki Episcopi Cracouiensis. Cracouiae MDCXVII. Item vno volumine sub suo nomine
Vitam S. Dorotheae Viduae, Patronae Prussiae; et
Vitam S. Iuttae Brunsvvicensis; eiusque Confessarij B. Ioannis Lobedauij: et aliorum Prussiae Patronorum.
Informationem de S. Rosalia.
Instructionem de Iubilaeis, et aliis Indulgentiis. Torunij MDCXXXVIII. in 8.
Relationem de Regno Tibet recens inuento, ac de fide Christianâ in illud introductâ, transtulit ex Italico Polonice. Cracouiae MDCXXVIII. Edidit quoque Latine
Rosam caelestem recens patesactam, contra grassantem pestilentiam salutare remedium, seu, Sanctae Rosaliae Siculae Virginis, breuem vitae enarrationem, ex iis quae Romae typis vulgata fuerant confectam; cui post praefationem addidit initiales sui nominis litteras F. S. E. S. I. Cracouiae apud Andream Petric MDCXXX.
Relationem postremi Incendij Vesuuiani, ex variis relationibus in IX. Capita digestam Polonice. Cracouiae MDCXXXII.
FRONTO DVCAEVS, natione Gallus, patriâ Burdegalensis, parentem habuit eâ in Vrbe Senatorem. Societatem ingressus est anno MDLXXVII. eamdemque quatuor votis professus MDXCVI. et vixit in eâ annos XLVII. vsque ad diem XXV. Septembris, anni MDCXXIII. quo Parisiis calculo qumcunciali oppressus est. Virfuit eruditione, et morum suauitate carus etiam iis, qui iniquiore animo in Societatem erant; vt vulgo passim a maledictis in nostrum Ordinem vibratis exceptum eum esse vellent. Antiquitatis totius cognitione maxime nobilis fuit; quem non alij dumtaxat Scriptores, verum etiam Cardinalis Baronius tomo IX. Annalium, honorifice memorat, virum insignis doctrinae, ac pietatis. Certe ad laborem fuit impigerrimus, perdius in libris et pernox, etiam extremâ, et morbis vexatâ aetate libatione vnicâ per diem contentus. Tantâ sui abiectione et despicientiâ, vt nullum domi tenuiore crederes. Eum Pont. Max. Vrbanus VIII. transmissis duorum Conciliorum tomis honestauit. Post Eloquentiae, et Sacrarum Litterarum explicationem, aggressus est Sanctorum Patrum Opera recensere, Notis illustrare, Graece Latineque recudere. Praemisit tamen Gallice
Inuentarium errorum, contradictionum, et falsarum citationum Philippi Mornaei Domini de Plessis Marli, Caluiniani, hostis iuratus Sacrosanctae Eucharistiae: quod secundâ editione recognitum et auctum prodiit Burdegalae typis Millangeanis MDXCIX.
Huic cum respondisset Plessius, edidit Fronto
Resutationem Responsionis Plessij ad Inuentarium errorum ipsius. Ibidem MDCII. in 8. Quâ scriptione eam laudem velab ipso suo aduersario retulit Fronto, vt fateretur ab alio se nullo, inter multos, acerbiorem ac luculentiorem quam
page 145, image: s145ab illo plagam accepisse.
Scripsit tacito suo nomine
Collectanea in Clementem Alexandrinum.
Antonij Melissae Abbatis Sermonum, et Locorum communium, lib. II. ad Graecorum Doctorum fidem reuocauit, atque Annotationibus illustrauit. Habentur tomo V. Bibliothecae Magnae Patrum.
Maximi sententias restituit. Edidit vero etiam
Notas in prima Capita Diui Irenaei.
Notas Amoebaeas ad S. Paulinum, vna cum Heriberto Rosvveydo Antuerpiae typis Plantinianis MDCXXII. in 8.
Gregorij II. Pontificis Max. duas Epistolas ad Leonem Isauricum.
S. Gregorij Nanzianzeni Opera Graeco-Latina. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXV. in fol.
S. Gregorij Nysseni Opera Graeco-Latina, cum Scholiis, tom. II. Ibidem MDCXVII.
Zonaram in Canones Apostolorum, Graece et Latine. Ibidem MDCXVIII. in fol.
S. Basilij Magni Opera omnia Graeco-Latina, cum Notis suis, et Andreae Schotti. Ibidem MDCXVIII. post editionem Antuerpiensem apud Henricum Aertsium MDCXVI.
Canones SS. Apostolorum, Conciliorum Generalium, et Prouincialium, cum Commentariis Theodori Balsamonis, Graeco-Latine. Typis Cramoisy MDC. XXI. in fol.
S. Ioannis Chrysostomi Opera fere omnia, in VI. tomos distributa, Graece et Latine. Ibidem MDCXXI.
Nicephori Callisti Xanthopuli Ecclesiasticae Historiae lib. XVIII. Graece et Latine. Ibidem MDCXXX. Atque haec omnia Patrum Opera maiori ex parte Latine reddidit, et Notis illustrauit. Denique edi curauit
Bibliothecam Graecorum Patrum.
FVLVIVS ANDROTIVS, natione Italus, patriâ Picenus e Monticulo, cum esset Doctor, et Sanctae AEdis Lauretanae Canonicus, Societatem nostram anno MDLV. amplexus est, in quâ duos alios germanos fratres habuit, Hortensium, qui Tiburtini Collegij Rector fuit, et Curtium. Ipse Fuluius Meldulam, et late Picenum primus excoluit, vestigiis Apostolici feruoris alte vbique impressis, vt turbae orationis eius ardore commotae Apostolum apparuisse celebrarent. Senas inde translatus est ad nascentis ibi Collegij firmamentum. Denique Collegij Ferrariensis habenas perdiu rexit, sancteque in eo cessit e vitâ, vir prudentiae, doctrinae, pietatis egregiae. Scripsit maternâ Linguâ
Pias considerationes de frequenti Communione.
Meditationes de Passione et Morte D. N. Iesu Christi.
Speculum Viduitatis, siue, De laudabili Viduarum Statu; quae omnia seorsim prius edita, demum Latine reddita, simul prodierunt Coloniae per Petrum Henningium MDCXII. in 12.
FVLVIVS CARDVLVS, natione Italus patriâ Narniensis, in Collegio nostro Patauino Humanioribus Litteris cum vacaret. Nostrorum exemplo commotus adolescens XX. ferme annorum, se illis socium adiunxit anno salutis MDXLVI. Deinde grauiores Disciplinas didicit: Poeta et Orator clarus euasit, atque Romae nostro in Collegio permultos annos Artem dicendi, et Poesim praeclare docuit; et vergente in senium aetate, pie vitâ functus est. Edidit sub nomine Collegij Romani
Historiam de Inuentione Sanctorum Martyrum Abundij, et Abundantij, et de Translatione factâ Romae in Aedem Farnesianam Societatis Iesu, cum Notis ad Historiam. Romae apud Franciscum Zannettum MDLXXXIV. in 8.
Passionem Sanctorum Martyrum Getulij, Symphorosae, ac septem filiorum; quam Notis et Digressionibus illustrauit, de Tiburis antiquitate disserens erudite. Ibidem MDLXXXVIII.
Epigrammata ipsius aliqua ab aliis sunt edita. Scripsit praeterea, sed non edidit
Orationes multas in Cardinalium conuentu habitas; et
Poemata varia. Vna tamen prodiit eius
Oratio de Passione Domini ad Pium V. P. M. dicta anno MDLXVIII. quae cum aliis eiusdem argumenti impressa est Romae MDCXL. in 12.
G
GABRIEL ALVAREZ, natione Hispanus, patriâ Oropesanus, Societatem iniuit Caesaraugustae Idibus Nouembris MDLXXXII. adolescens annos XVIII. natus. Vir multae eruditionis, dignus quem vel hoc nomine absentem amaret Iustus Lipsius. Docuit Nostros Humaniores Litteras: Theologiam etiam de Moribus, et Scripturam Sacram exposuit. Rector Maioricensi, et Barcinonensi Collegiis praefuit. Edidit in lucem
Isaiam expositum, tom. II. quorum prior complectitur XXXIX. Capita; posterior reliqua. Lugduni per Iacobum Cardon et Petrum Cauellat MDCXXIII. in fol. Hispanice vero edidit
Tres Conciones. Scripsit etiam, sed non emisit
Historiam Prouinciae Aragoniae Societat is Iesu. Exspectantur vero
Commentaria in Oseam Prophetam, et alia, quae adhuc premit.
GABRIEL DE CASTILLA, domo Hispanus, sed in Cananâ Insulâ, nobilissimo sanguine natus; quem, vna cum Aulae splendore, Christi cruci posthabuit, factus in Societate nostrâ pauper et humilis. Oblatum a Lermensi Duce consanguineo suo, qui primas gratiae apud Philippum III. Hispaniae Monarcham obtinebat, Episcopatum respuit. Concionatoris partes diu laudabiliter sustinuit; donec aetatis suae anno LXIII. Christiano vero MDCXXVIII. vitam absoluit. Exstant Hispanice ipsius
page 146, image: s146
Conciones aliquot, de S. P. N. Ignatio; de S. Francisco Xauerio; de B. Francisco Borgia; de S. Hiscio Episcopo Carteiae: De Sanctis Granatensibus etc. Item
Exhortatio quam Hispali habuit ad Sodalitatem Sacerdotum.
Reliquit praeterea lucubrationes suas
In Cantica Canticorum.
GABRIEL DE MATOS, natione Lusitanus; ex Iaponiâ venit Procurator in Europam, eoque rediit sub annum MDCXX. praesentissimis naufragij periculis haud semel superatis. Obiit (nisi forte sit alius huius cognominis) Cocini anno MDCXXX. Scripsit
Annuas Litteras ex Iaponiâ annorum MDCIII. et MDCXIII. et sequentis.
GABRIEL VASQVEZ, natione Hispanus, patriâ Bellomontanus, vir magni ingenij, assiduae atque exquisitae lectionis, et in peruestigandis atque eruendis Sanctorum Patrum reconditis sententiis summae diligentiae. Hic adolescentulus cum esset, et XVIII. tantum annos natus, Compluti se nostrae Societati addixit, et in Philosophicis atque Theologicis disciplinis diligenter exercuit. Sed cum ingenio atque eruditione praestaret, et in Collegiis Ocaniensi et Madritano primum doctrinae suae rudimenta posuisset, postea in Collegiis nostris Complutensi et Romano Sacram D. Thomae Aquinatis Theologiam professus est, maximâ auditorum admiratione et fructu. In quâ quidem praeclarâ functione, XXIX. amplius annos contriuit. Complutensem Academiam praelectionibus, disputationibus, responsionibus, scriptis etiam illustrauit. Verum dum his incumbit, ecce immaturâ mors Gabrielem nostrum repente nobis eripuit in Iesumontano Collegij Complutensis secessu, die XXIII. Septembris, anno salutis MDCIV. aetatis LV. magno Nostris, atque studiosis omnibus sui relicto desiderio, et cunctorum Ordinum Religiosis viris, Disciplinarum Professoribus, Doctoribus, Canonicis, Ecclesiastico atque Seculari Magistratu, Vniuersâ denique Complutensi Academiâ funus illius prosequentibus. Et quidem merito: nam praeter eximiam, exquisitam, et reconditam eruditionem, summumque ingenium, et iudicium, vir fuit vitae integritate singulari, candore animi atque sinceritate admirabilis, paupertatis amans, obedientiae tenax, ambitionis, omnisque fastus contemptor egregius; vt in illo virtus cum doctrina, obedientia cum ingenio, pietas cum sapientiâ certasse videatur. Vtroque certe ornamento virtutum et litterarum ita inclaruit, vt omnium retro seculorum illustrissimis viris debuerit iure optimo annumerari. Sed Gabriel Vasquez etiam mortuus in hominum memoriâ aeternûm viuet, atque praeclaris ingenij doctrinaeque monumentis a Sacrae Theologiae candidatis magnâ cum laude perpetuo celebrabitur. Huius rei pignus qui voler, repetat encomia, quae singulis ipsius Operibus Censores praescripserunt, quibus nihil dici potest ornatius. Quibus vt aliqua nobiliorum huius aetatis Scriptorum addam iudicia, non grauabor paulo esse prolixior. E domesticis Luisius Turrianus in Praefat. Tract. sui de Gratia sic de suo praeceptore scribit; Fuit in illo viro acre ingenium, fuit insignis Diuinarum atque humanarum rerum scientia; fuit summa virtus ac doctrina admirabilis, vt certa in eo Theologiae efflorescentis spes, ac praesidium positum esse videatur. Cuius ego quidem vestigia immortalibus litterarum monumentis impressa in omni genere doctrinae non modo lubens sequor, sed colo, suspicio, veneror, quem Hispanum Augustinum merito multi nominarunt. Valentinus de Herice, in 1. p. d. 36. n. 14. et 47. appellat Venerandum Academiae Complutensis Magistrum, virum eruditissimum, et acris ingenij; in perscrutandis Doctorum placitis diligentissimum. Didacus de Alarcon, in Vita Didaci Daçae praefixa Comment. eius in Epist. S. Iacobi, Complutensis Collegij columen, ac totius plane Societatis lumen, virum immortalitate dignum. Ex aliis vero (ne cui forte domestici praecone; suspecti sint) Basilius Poncius de Leon, lib. 4. de Matr. c. 25. n. 9. et l. 5. c. 7. n. 6. Theologorum huius aetatis facile principem, qui sibi, in rebus praesertim Moralibus, sit vnus pro mille. Antoninus Diana Resol. Mor. p. 1. tr. 3. resol. 3. et p. 3. tr. 5. resol. 79. et 80. Doctissimum ac sapientissimum aetatis nostrae Theologum, quem vnum, post recitatos aliquot Doctores, ait, apud se esse instar omnium. Laurentius Beyerlinck, in Opere Chronogr. ad AC. 1604. Tit. Viri illustres. Eius, inquit, memoria e Theologorum Gymnasiis numquam excidet, ob illustres et eruditos in S. Thomam Commentarios, qui Doctoris sui nomen ita solide tuentur, vt alio praecone non indigeant. Ioannes de S. Baptista, Relatus a Io: Eusebio Nieremberg c. 38. Vitae S. Ignat. vocat, Solem Theologiae, Magistrum Magistrorum et Doctorum, hominem admirabilem, Angelum vitâ atque intelligentiâ; Magistrum, Lucem, Solem Theologiae, qui, sine vllius iniuriâ, iure mereatur nomen Doctoris Orbis, quemadmodum aetate suâ gloriosissimus Chrysostomus. Alij quoque Magnum Theologum, et hoc tempore, Theologorum quasi quemdam Coryphaeum et Antesignanum; Theologorum Magistrum, Naturae monstrum, Scholae Theologicae, aut potius nostri saeculi magnum decus, lumen, Oraculum, passim appellant. Supersedeo pluribus, ne taedio sim. Illud certe admiratione dignum est, quod vel in S. Thoma Aquinate celebratur, illum annos vix natum XXV. publice Philosophiam, Theologiamque explicuisse, et iam tum in celeberrimâ Complutensi Academiâ oculos in se omnium conuertisse, et ante XXX. aetatis annum in Vrbem euocatum, traxisse in sui admirationem, quam late patet, Orbem terrarum, cumqueue
page 147, image: s147nominis sui famâ compleuisse. Et si commendationem adfert discipulo excellentia Magistri, magno illo atque eminentissimo Theologo Alphonso Deza, duce et praeceptore merito gloriatur alicubi Gabriel Vasquez c. 2. d. 203. n. 30. Scripsit autem, atque edidit periclitaturus quid posset, et doctorum hominum iudicium exploraturus,
De Cultu Adorationis, lib. III. et
Disputationes II. contra errores Felicis et Elipandi, De adoptione et seruitute Christi, in Concilio Francfurdiensi damnatos: quae seorsim prius impressa, suo postea loco sunt inserta, vbi nimirum de Verbi Incarnatione agit. Itaque Opera ipsius omnia X. tomis habentur impressa, tum alibi, tum nouissime Lugduni per Antonium Pillehotte MDCXX. in fol. Continet autem tomus
I. Commentarios et Disputationes in I. Partem Summae S. Thomae per priores XXVI. Quaestiones de Deo, De Praedestinatione etc.
II. A Quaestione XXVII. vsque ad LXIV. De Trinitate, et De Angelis.
III. in 1. 2. S. Tho. per priores XX. Quaestiones De Actibus Humanis. Atque haec quidem ipso Auctore viuente in lucem fuerunt edita: quae deinceps sequuntur, post eius mortem prodierunt.
IV. Per Quaest. reliquas, De Legibus, de Merito, De Gratia etc.
V. Opuscula Moralia, quae ad 2. 2. S. Tho spectant, nempe
Tractatus, De Eleemosyna.
De Scandalo.
De Restitutione.
De Pignoribus et Hypothecis.
De Testamentis.
De Beneficiis.
De Reditibus Ecclesiasticis.
VI. in 3. p. per Quaest. XXVI. priores, de Verbi Incarnatione.
VII. a Quaest. XXVI. vsque ad LXXI. De Vita Christi: De Sacramentis in genere: De Baptismo.
VIII. a Quaest. LXXIII. vsque ad LXXXIII. De Eucharistiâ: De Sacrificio: De Sacramento Ordinis.
IX. a Quaest. LXXXIV. vsque ad XCIII. De Poenitentiâ: De Matrimonio, et Sponsalibus: De Excommunicatione.
X. Paraphrasim, et compendiariam Explicationem ad VIII. D. Pauli Epistolas; nempe
Ad Romanos.
Ad Galatas.
Ad Ephesios.
Ad Philippenses.
Ad Colossenses.
Ad Thessalonicenses I. et II.
Ad Hebraeos. Adiuncta est ad finem huius tomi Bulla PijV. et Gregorij XIII. aduersus Propositiones aliquot Michaelis Baij.
Exstant praeterea collectae ex ipsius Operibus Theologicis ab aliquo doctrinae eius studioso, et typis editae
Metaphysicae Disquisitiones. Antuerpiae apud Ioannem Keerbergium MDCXVIII. in 8.
GABRIEL DE LA VEGA, natione Hispanus, vir spiritus Apostolici, quem in Peruano Regno maxime exercuit; quo cum ex Hispaniâ Sacerdos nauigasset, totis XI. annis se Indorum saluti strenue impendit. Tribus vitae suae postremis versatus est in Castris Regiis, non minori militum vtilitate, quam voluptate suâ, quam ex aerumnis Castrensibus capiebat vberrimam. Verum ita confecerunt hominem ij labores, vt cum primum ad Chilense Collegium redux peruenit, vehemens eum lateris dolor incesserit, et XXVIII. die, nullo quietis interim dato interuallo, confecerit. Patientiae in morbo documenta dedit egregia, qualia semper valens ediderat, summaeque cum voluntate diuinâ consensionis; vnde pax quaedam eius animo incredibilis insidebat. Obiit anno salutis MDCV. aetatis XXXVIII. post XXII. quam ad Societatem accesserat, iam nuper quatuor votorum Professis adscriptus. Funus ab Episcopo, atque omni Clero, ab Religiosis familiis, ab Nobilitate frequenti celebratum est, excitis famâ sanctitatis ipsius, et miraculorum, quae constabat esse patrata diuinitus, dum ipse recitato super aegros Euangelio, manuque eis impositâ, momento illis sanitatem restituit. Scripsit magno commodo aliorum
Artem Grammat icam; Dictionarium; et Annotationes quasdam Linguae Chilensis.
GARCIAS GARCES, natione Hispanus, edidit Hispanico idiomate
Relationem de Persecutione Iaponicâ, et Martyribus, qui in eâ passi sunt anno salutis MDCXXII. Mexici apud Diegum Garridum MDCXXIV. in 4. Obiit Macai anno MDCXXVIII.
GASPAR ASTETIVS, natione Hispanus, patriâ Salmanticensis, annos natus XVIII. circa annum salutis MDLV. Societatem nostram ingressus est, in eâqueue litteris probe excultus. Virfuit plane religiosus, et ad iuuenum studiosorum animos ad virtutem excitandos, magnae dexteritatis atque industriae. Itaque vt quibus voce profuerat, stylo etiam prodesset. Scripsit Hispanice
De Tribus Statibus, Coniugali, Viduitatis, Virginitatis.
De Educatione puerorum, seu, De institutione iuuentutis, duobus Voluminibus.
Catechismum ad rudes.
Libellum Precationum.
Sexagenario maior ad caelestes sedes Burgis migrauit.
GASPAR BARZAEVS, natione Belga (vnde et Gaspar Belga, vulgo nuncupatus est) patriâ Goezâ, Zelandiae oppido, a quo et Insulae Goezanae nomen. Parentes habuit honestos quidem, sed tenues et plebeios. Patri nomen Francisco fuit; vnde factum, vt ipse quoque in Lusitania
page 148, image: s148Gaspar Francisci appellaretur. Post prima Grammaticae rudimenta in patriâ superata, Louanij Philosophiae curriculum absoluit, et Magisterij Laureâ donatus, Theologica studia, non sine magno profectu, perfecit. Inde per varios casus in Lusitaniam venit, et Conimbricae Francisci Stradae concionibus inductus, Societati nomen dedit die XX. Aprilis, anno salutis MDXLVI. In ea mox a primo Tirocinio altissima iecit fundamenta Apostolicae sanctitatis, quâ postmodum claruit: cuius emicantes scintillas cum Simon Rodericius, e primis Societatis Decemuiris vnus, qui tum in Lusitaniâ Nostris praeerat, obseruasset, octauo quam venerat mense Sacerdotem creari voluit; et ipsâ Natalis Domini nocte, nouus Sacerdos, tria prima sacra fecit. Biennio post in Indiam destinatus, magno animi sui gaudio Olisipone conscendit die XVII. Martij, anni MDXLVIII. et magno virtutum omnium documento passim exhibito, superatâ duplici, eâqueue grauissimâ tempestate, Goam incolumis tenuit pridie Nonas Septembris. Ibi mox ad populum conciones habere; in Scholis eodem tempore Grammaticae praeceptiones tradere; Philosophiam explicare: Sacrum Prouerbiorum Librum interpretari; alia atque alia Societatis obire ministeria; nihil relinquere intentatum. Insequente Martio, cum Sociorum regendorum prouinciam, quam illi S. Franciscus Xauerius demandabat, humillime deprecaretur, Armuziam ab eo, vrbem in Sinus Persici sitam faucibus, commercio celeberrimam, deploratissimam omni genere vitiorum, tanquam ad certaminis sui stadium missus est. Quid ibi Gaspar triennio gesserit, haud facile verbis sit exaequare. Stringam summatim, quae volumen, si explicentur, conficiant. Supinam ignorantiam rerum Diuinarum, cum puerorum, virorum, mulierum, negotiatorum, Iudaeorum, Saracenorum, Gentilium absolutissimâ institutione commutauit. Omne libidinis genus, cum eâ puritate, flagellatione, ciliciis, ieiuniis, cum quibus ea nequit consistere, conuertit. Inimicitias in pacem, in amplexus, in supplicum amicitiam, domi, pro vicis, pro foribus AEdis Sacrae initam transformauit. Auaritiam substitutâ iustitiâ, restitutionibus, eleemosynis proscripsit. Contractus nefarios sacrorum reuerentiâ Canonum exstirpauit. Mahometanorum ora conclusit, ne suum impostorem inclamarent; Coranum, celeberrimum delubrum ipsorum obstruxit; reliqua fana expiauit. Iudaeos repressit. Gentilium capita expugnauit. Christi cultum, qui prae ceteris iacebat, prae ceteris erexit. Ipse doctrinam quotidie Christianam explicabat; aegris aderat; Confessiones excipiebat; Catechumenos instruebat, baptizabat; custodias visebat; cuiusque Sectae res statis cuique diebus procurabat. Dominicis diebus, festisque concionabatur ad populum mane, vesperi ad seruitia, tertio ad aegros. Sub noctem nolae pulsu mortales prouocabat ad preces pro iis fundendas, qui lethali crimine, vel vitâ functi Purgatorio igne tenebantur. Induxit crebram Sacramentorum vsurpationem; solemnem sextâ quâque feriâ, cum frequenti flagellatione, concionem de Christi tormentis; publicas ad haec supplicationes. Virgines multas collocauit: Valetudinarium instruxit: Sodalitij Misericordiae domum auxit; Clero aliam faciem induxit. Denique Armuziam sui plane dissimilem abiens reliquit. Goam reuersus defixâ in Iaponiam cogitatione, ab Xauerio iussus est Goano Collegio, totique per Indiam Societati praeesse: quod munus cum, grauate quidem, sed haud pertinaciter repugnans, die XIV. Aprilis, anno MDLII. subiisset, incredibili vastitate animi plura complexus, quam quae denis hominibus bene nauis sufficerent, omnia perduxit ad exitum: donec in ipsâ concione quam habebat ad AEdem maximam die VI. Octobris anni MDLIII. repentinâ animi defectione desinere, summo auditorum desiderio, moeroreque coactus est; vt, quemadmodum decebat adeo strenuum Christi militiem, prope agens, pugnansque ceciderit. Nam inde, cum paulum recepisset spiritum, reuersus ad Collegium, ac subinde acerrimâ febri correptus, paucis diebus, exacto in Societate prope septennio, die XVIII. Octobris, quae Diuo Lucae sacra est, extinguitur. Elatus est ingenti omnium quaerelâ, vberrimoque fletu, conuolante vndique multitudine tam frequente, vix vt humando corpori locum darent. Vir fuit Gaspar prorsus Apostolicus, a Deo datus in salutem multorum, laboriosus ad miraculum. Dicebatur et votum addidisse, numquam cuipiam, siue ad corpus, siue spectaret ad animum, modo posset, subsidium denegandi. Iaponios, Sinas, AEthiopes, Abassinos, Scythas. gentes omnes, vbi spes aliqua blandiretur fructus et aerumnarum, animo erat complexus; quemuis, vt erat verae laudis aestimator intelligens, mirâ facilitate pateretur suos ardores Moderatorum iudicio temperari, ac fingi. Demum non alia solum multa per eum Deus admiranda fecit; sed etiam constans fuit sententia, in eius oratione, ad permouenda hominum pectora, et ab impietate ac sceleribus segreganda, vim prorsus fuisse admirabilem, longeque supra modum Concionatorum communem. Xauerius certe, cum audisset, vidissetque quanta per eum Deus perficeret, tantus factus est eius admirator, vt continere se non posset, quin, vir alioqui in laudando moderatus, continuus prope, quoties aberat, eius esset praedicator. Nemo fuit, vno excepto Xauerio, tot inter Societatis, Reique publicae Christianae Heroes, quot eo tempore habuit Oriens, qui vel a Nostris, vel ab Externis ex Indiâ scribentibus, aeque vti Gaspar collaudetur. Ipse etiam S. Ignatius, illum vnum omnium,
page 149, image: s149ceu maxime idoneum, nominauit, qui Commissarij Apostolici nomine, amplâ cum potestate, quo tempore hoc Romae agebatur, Goae resideret, vt Patriarcham AEthiopiae ex interuallo reuiseret, deque eius muneris administratione cognosceret. Res gestas Gasparis, post alios, tribus libris complexus est Nicolaus Trigaultius noster, qui sunt in manibus. Scripsit vero Gaspar
Epistolas II. easque prolixas, De rebus Ormutinis, seu, Armuzianis, deque eius Vrbis ad fidem Orthodoxam conuersione: alteram ad Socios Conimbricenses IV. Idus Decembris MDXLIX. alteram ad Lusitanos MDLI. Item
Epistolam Indicam ad S. P. N. Ignatium, Goâ scriptam MDLIII. quae omnes impressae sunt inter Epistolas Indicas, Louanij MDLXX. in 8.
Epistolam eius alteram plenam spiritu Dei, scriptam Armuziae Cal. Octob. MDL. ad quemdam, qui postulabat admitti ad Societatem, recitat Nicolaus Trigaultius lib. 3. Vitae ipsius, cap. 19.
GASPAR CARDOSVS, natione Lusitanus, ex Oppido Fronterâ, in primâ iuuentute Societatem Eborae amplexus est die XXIII. Decembris. anno MDLXXVII. Litteras Humaniores diu docuit; et alia Societatis ministeria cum laude tractauit. Praefuit Rector in Collegio Funchalensi; vir miro candore animi, et antiquâ simplicitate ornatus. Scripsit
Libellum Meditationum pro singulis totius anni diebus.
Calendarium Romanum, ad Missarum, et Canonicarum Horarum vsum peraccommodum.
GASPAR COELHVS, natione Lusitanus, vir de Iaponiensi Ecclesiâ bene meritus, qui Societati in eo Regno Pro Prouincialis praefuit; ibique per Maium anni MDXC. magno virtutum exemplo, vti vixerat, hecticâ consumptus obiit. Elatus Arimae, magno multitudinis, et Tonorum, qui Dynastae sunt eius Regni confluxu. Scripsit
Annuas Litteras ex Iaponiâ anni MDLXXXII. impressas Italice Venetiis apud Iolitas, cum aliis, MDLXXXV. Item
Alteras Litteras indidem MDLXXXIX.
GASPAR DRVZBICKI, natione Polonus, in Societatem venit sub annum salutis MDCVIII. aetatis suae circiter XVIII. In eâ disciplinas amoeniores, seuerioresque didicit, docuitqueue, et studia aliorum moderatus est. Gubernauit Domum Probationis, Collegium Cracouiense, Prouinciam Poloniam. Edidit Linguâ vernaculâ
Libellum pro desensione Societatis, contra famosum librum, ab vno quopiam ex Academicis Cracouiensibus vulgatum, et Interregni tempore inter Nobiles distributum. Titulus Apologiae est, Declaratio Memorialis Exorbitantium, et processus Academiae Cracouiensis inter Ordines distributi.
Habet idem in promptu, paratque in dies
Varia Opuscula spiritualia.
GASPAR FERDINANDVS, natione Hispanus, patriâ Toletanus, B. P. Francisci Borgiae assiduus comes, illique a sacris Confessionibus fuit. Vir plane religiosus, litteratus, et morum suauitate amabilis; qui post multas et longas peregrinationes, post varias gubernandi, praelegendique curas, demum in patriam reuersus; anno salutis MDLXXV. Mense Octobri, Toleti vitâ functus, in caelum, vti speramus, translatus est. Eum Martinus Nauarrus, in Praefat. sui Manual. eruditissimum, et Societatis decus egregium, appellat. Scripsit
De Dialecti[?]â.
De Statu, et Officio Cardinalium Sanctae Romanae Ecclesiae, lib. III.
De Immortalitate Animae: et alia nonnnulla, quae hactenus typis mandata non sunt.
GASPAR FERNANDEZ, natione Lusitanus, habet paratos praelo
Concionum suarum, tom. XII. Molitur etiam
Commentarios in Lib. Regum, ad prosequenda coepta. P. Francisci Mendoça.
GASPAR GONZALES, seu, CONSALVVS, natione Lusitanus, vir omni disciplinarum genere excultus, et ob eam causam, studiorum formandorum gratiâ Romam accitus,
Orationem habuit grauem pariter, atque elegantem anno salutis MDLXXXV. in Aulâ Pontificiâ, cum Iaponiorum Principum Legati publice sunt excepti; quae tum Romae, tum alibi a Typographis vulgata est. Obiit Gaspar Romae die IX. Augusti, anno Christi MDXC. miro sensu pietatis testatus se in Catholicâ fide decedere.
GASPAR HICKMANNVS, natione Germanus, Serenissimo Carolo Archiduci Austriae, qui Ferdinandi II. Caesaris Augusti parens fuit, a Concionibus, habuit
Orationem in Exequiis Serenissimi Caroli Archiducis Austriae, Seccouiae anno MDXC. quae inter tres a Graecensi Collegio editas est ordine secunda, quamuis eius nomen ibi non sit adscriptum.
GASPAR HVRTADVS, natione Hsipanus, patriâ Mondexarensis. Is cum emenso studiorum cursu Compluti ad Doctoralem Theologiae Lauream cum eruditissimis viris contenderet, primum inter competitores locum occupauit. In eâdem Academiâ Collega maior, et semel iterumque Consiliarius, ac demum primarius Philosophiae Professor fuit. Verum spretis Dignitatibus, ad quas per hos gradus scandebat, Societatis humilitatem complexus est, in quâ iam ab annis amplius XXX. Theologiam docet, sexagenario maior. Edidit in lucem tomos aliquot Theologicis de Quaestionibus in octauâ formâ, quibus breuiter, solide, ac dilucide difficillima quaeque explicat. Continet autem
I. Disputationes de Matrimonio, et Censuris. Compluti MDCXXVII. et Lugduni per Laurentium Durand MDCXXIX.
II. De Incarnatione. Compluti MDCXXVIII.
page 150, image: s150
III. De Sacramentis in genere: et in specie, de Baptismo, Confir matione, Poenitentiâ, et Extremâ Vnctione. Compluti MDCXXIX.
IV. De Eucharistiâ, Sacrificio Missae, et Ordine. Ibidem eodemque anno. Et hi quidem tractatus de Sacramentis, et Censuris, iunctim recusi sunt Antuerpiae typis Plantinianis Moreti MDC. XXXII. in fol.
V. De Beatitudine; Actibus Humanis; Bonitate et Malitiâ; Habitibus; Virtutibus; et Peccatis.
VI. De Fide, Spe, et Caritate.
Habet autem in promptu
VII. De Iustitiâ, et Iure.
VIII. De Religione.
IX. De Legibus; et de Gratiâ.
X. De Deo.
XI. De Angelis.
Meditatur praeterea edere
Summam quamdam: et
Cursum Philosophicum.
GASPAR LECHNERVS, natione Germanus, patriâ Hallensis, in Dioecesi Salisburgensi, pene puer in Societatem ingressus annos natus XVI. in omni scientiarum genere peregregie versatus est. Docuit partim Ingolstadij, partim Pragae Philosophiam triennio, quadriennio Mo[?] Theologiam, Scholasticam nouennio, Sacras Litteras plus biennio. Praefuit Scholis; praefuit perdiu Sodalitati Partheniae; simul in Confessionibus excipiendis impiger; in habendis Concionibus assiduus: Philosophiae ac Theologiae Doctor; et quatuor in Societate vota die XXXI. Iulij, anno MDCXVIII. professus. Obiit Pragae per Quadragesimam anni MDCXXXIV. Dedit in lucem varia, his titulis
Digitus Dei in biuio, seu, De Vitae statu diligendo, tractatus ex tomo II. Ludouici de Ponte, De Perfectione Christiana, contractus. Ingolstadij typis Gregorij Haenlini MDCXIX. et MDCXX. in 12. tacito suo nomine
Dissertatio Theologica de Renunciatione successionis, et dispositione bonorum, quam Religionum Candidati faciunt. Ibid. MDCXXII. in 4.
Eutychi-Nestoriana Vbiquitas, Theologicâ Disputatione impugnata, contra Theodorum Thummium Praedicantem Tubingensem. Ibidem MDC. XXIV. in 4.
Theodorus Thummius [gap: Greek word(s)] descriptus, seu, Confutatio libellorum Thummij de Papâ Antichristo. Ibidem MDCXXVI. in 8.
Dissertatio Theologica de Praedestinatione, et Reprobatione hominum. Dilingae apud Iacobum Sermodi MDCXXVII. in 8.
Sodalis Parthenius, siue, libri III. quibus mores Sodalium exemplis informantur. Ingolstadij typis Haenlini MDCXXI. et auctius Dilingae, addito Auctoris nomine, quod antea presserat, formis Academicis MDCX XVIII. in 12.
GASPAR LOARTE, natione Hispanus, patriâ Methymnensis, vir pius iuxta ac doctus: grandis iam natu, et Doctor Theologus, et in pietatis officiis bene versatus, auctore Ioanne Auila, viro Apostolico, cuius discipulus fuerat, Societatem concupiuit, et in eam admissus est anno salutis MDLII. Biennio post Romam profectus, et ab ipso S. P. N. Ignatio probe institutus, Collegiorum nostrorum Genuensis, et Messanensis regendorum prouinciam sustinuit. Denique in Hispaniam rediit, et Valentiae annis grauis, et bonis operibus plenus, anno salutis MDL. XXVIII. mortuus est. Iam tum cum Auilâ magistro vtebatur, quaternas quotidie horas meditationi de Diuinis rebus tribuebat; tamque tenero sensu Christi Seruatoris cruciatus recolebat, vt lacrymis seque ac locum, in quo constiterat, perfunderet. Scripsit
De Afflictorum consolatione, lib. III.
De continuâ Passionis Christi memoriâ.
Meditationes de Passione Domini.
Meditationes de Rosario B. Virginis.
Exercitium vitae Christianae.
Remedia contra VII. peccata mortalia.
Antidotum spirituale contra pestem.
Tractatum de Sanctis Peregrinationibus, Stationibus, et Indulgentiis.
Iustructionem Sacerdotum, et Confessariorum lib. II.
Quae eius Opera, Latino, Hispanico, Italico, Gallico, aliqua etiam Germanico idiomate excusa circumferuntur.
GASPAR LVISIVS, natione Lusitanus, patriâ Portelensis, post traditam diu Eborae Rhetoricam nauigauit in Orientem; vnde scripsit
Annuas Litteras Goâ annorum MDCXVIII. et MDCXIX.
Item ex Iaponiâ MDCXIX. Et ex Cocincinâ MDC. XXI.
GASPAR PAEZ, natione Lusitanus, scripsit
Annuas Litteras ex Aethiopiâ annorum MDCXXIV. et duorum sequentium.
GASPAR PETROWSKI, natione Polonus, in pago Petkovv Prouinciae Podlachiae, nobilibus parentibus natus, in Societatem cooptatus est anno salutis MDLXXIV. Hebraicae, Graecaeque Linguae scientiâ clarus fuit in paucis; has, et Mathematicas Disciplinas, Theologiam de Moribus, et Sacras Litteras interpretatus multis annis est. Eruditioni multiplici ac variae parem habuit memoriam, ob quam vulgo Calepinus, vocitabatur. Innumeris obrutus laboribus, ex iis ipsis videbatur vsque vires redintegrare; quod eo magis mirum fuit, quod, cum prandio abstineret, vulgari coenâ vtebatur. Religiosae modestiae, ac disciplinae suique ipsius contemptus, et candoris animi perquam studiosus fuit; et animarum zelo non parum accensus, quarum salutem inter paganos malebat, quam inter Palatinos procurare. Episcopo Cracouiensi Petro Tylickj diu fuit a Confessionibus; qui hominis virtutem ita admirabatur, vt profiteretur se tam
page 151, image: s151sancti, vt aiebat, viri consuetudine indignum esse. Obiit Cracouiae plenus bonorum operum, die XVI. Februarij, anno Christi MDCXII. aetatis LX. Religiosae vitae XXXVIII. Vt Roxolanis Schismaticis prodesset, Episcopi cuiusdam suasu et rogatu, edidit
Concilium Florentinum, e Graeco in Polonicum a se conuersum.
GASPAR QVARTEMONT, natione Belga, patriâ Binchiensis, ad Societatem accessit iam Sacerdotio initiatus: in eâ Coadiutoris Spiritualis gradum obtinuit. Vir fuit precationis studio mirifice deditus: moderator animi, temporisque obseruantissimus; paupertatis, et nitoris cultor eximius. Tanto salutis hominum desiderio aestuabat, vt vel aetate deuexâ, quâuis anni tempestate, per omnes aeris iniurias, quinque leucas impransus emetiretur, semel, iterumque concionaretur ad rusticos, et redux ad Collegium, modici panis et butyri opsonio contentus esset. Dum negotiorum causâ ad Eburones proficiscitur, in itinere, Hui quod Oppidum est Mosae impositum, placide obiit die IV. Februarij, anno Christi MDCXXIV. aetatis LXIX. ex quibus XXXIX. egerat in Societate. Edidit Latine, ex Hispanico Petri Ribadeneirae compendio,
Vitam S. P. N. Ignatij Loiolae.
GASPAR RVIZ, natione Germanus, vir Linguarum Hebraicae, Graecae, Latinae, Gallicae, et, haud dubie, Hispanicae, praeter maternam suam, peritus, salutis Indorum studio nauigauit in Orbem nouum, vbi ternas denuo Linguas, Quinchuanam, Chiriguanensem, Gorgotoquiensem, magnâ industriâ perdidicit; et incredibiles labores in difficillimâ Missione ad Sanctam Crucem in Montanis, pro Indorum salute procurandâ, magno animo exhausit. Paupertatis, humilitatis, mansuetudinis, et facilitatis in alios, in seipsum seueritatis, pudicitiae quoque, et obedientiae clara dedit exempla. Harum esto specimen, quod subiicio. Torquebatur corporis doloribus acerrimis; adducta est anus honesta, quae faceret medicinam: eam ille conspicatus, Ego, inquit, mortem prius oppetiero, quam vt vllam corporis mei partem feminae curandam exhibeam. At simul intellexit Superioris nutum, illico tam constans atque excelsum animi propositum temperauit. Ceterum illibatam perpetuo Virginitatem coluit. Morte suâ Sociis diu ante prenunciatâ, post eximiam in magnis morbi cruciatibus tolerantiam praestitam, obiit in Oppido Sanctae Crucis Montanae, Prouinciae Peruanae, die XXII. Aprilis, anno MDCXXIV. vitae suae XXXVIII. religiosae XXII. a susceptâ quatuor votorum professione II. Scripsit
Grammaticam Linguae Gorgotoquiensis, cuius in Peru vsus est.
GASPAR RVTHARDVS, natione Germanus, patriâ Eystettensis in Franconiâ ad amnem Almonium; venit annos natus XIX. ad nostram Societatem, in quâ die VIII. Septembris, anno MDCXXVIII. solemnem quatuor votorum professionem suscepit; obiit Brisaci mense Nouembri MDCXXXVIII. Edidit
Sacram Cosmologiam Theoriis Physicis illustratam. Friburgi Brisgoiae MDCXXX. in 4.
Vsum rationis Humanae explicatum. Ibidem in 8.
GASPAR SANCHEZ, natione Hispanus, patriâ Granatensis, postquam Philosophicas ac Theologicas litteras in Societate didicit, et professus est, totum se ad verbum Dei populis praedicandum contulit, in eoque munete per XXX. et eo amplius annos, in Boeticâ, in Curiâ Regiâ, et Toleti felicissime versatus est. Erat enim vir, praeter eximiam morum integritatem, et doctrinam, acuto ingenio, graui iudicio, optimâ memoriâ, rarâ prudentiâ, solitudinis amans, quietis appetens, et in Diuinis Scripturis assidue legendis, meditandisqueue, mirum in modum exercitatus; et ad promouendos sententiarum grauitate, ac proprietate verborum, auditorum animos, efficax inprimis et robustus. Qui demum Toleti, dum ad populum de loco superiore verba facere non desistit, tanquam fortis miles in pugna armatus occubuit anno salutis MDXCI. aetatis LVIII. Porro ex Concionibus Gasparis Sanchez tumultuarie scriptis, et in aduersariis repertis, operâ Francisci Labatae, nostrae item Societatis Theologi, prodierunt in lucem, et nomine Auctoris circumferuntur
Concionum tom. II. quorum prior continet Conciones in Dominicis et Festis Quadragesimae: alter vero, in ahis per annum temporibus: excusi tum in Hispaniâ, Toleti, MDXCVII. tum in Italiâ Brixiae MDC. tum denique in Germaniâ Moguntiae typis Io: Albmi MDC. et MDCII. in 8.
GASPAR alter SANCHEZ, natione Hispanus, patriâ Nauarrus, ex Oppido Cascante, XVIII. natus annos, post Liberalium Artium studia Noster fit. Vir fuit sui contemptor, animarum salutis zelo ardens, Instituti Societatis perstudiosus ac tenax, qui totam pene vitam, ipsos nimirum L. annos in pueris ad pietatem formandis, et Litteris expoliendis, miro humilitatis, et Reipublicae iuuandae studio contriuit. Denique Madriti die XII. Martij, anno salutis MDCIX. pie vitam cum morte commutauit, anno aetatis circiter LXVII. Scripsit in vsum iuuentutis, quam educabat, aptissimum libellum
Ciceronianarum Phrasium. Et libellum itemalterum Hispanico sermone, quem inscripsit,
Thesaurum spiritualem Missae. Hic Latine translatus a M. Martinez, prodiit Ingolstadij typis Ederianis MDCXX. in 16.
GASPAR SANCTIVS, natione Hispanus, patriâ Centumputeolanus, natus est honestis, sanctissimisque parentibus, vt de Matre quidem sua luculentum ipse testimonium perhibet, in Cap. 4. Tobiae, ab iisque ad omnem probitatem
page 152, image: s152educatus, prima litterarum fundamenta posuit Ocaniae, vbi annos XVII. natus se adiunxit Societati; et paucis post mensibus Oropesam missus est, vt ludum ibi litterarium aperiret. Nihil illo fuit humilius in omni vitâ. Annos duodecim Humaniores Litteras docuit, priusquam ad studia sublimiora, aut ad Ordines Sacros est admotus. Post illa vero rursus annos alios XVIII. eidem muneri impendit, haud interrupto cursu, ne tum quidem cum Collegij Huetensis habenas triennio Rector tenuit. Ex vmbrâ tandem eductus ad Solem, videlicet a traditione Grammaticae ad Sacrorum Voluminum in Complutensi Collegio interpretationem, tum primum visus est aliquid prae se ferre admirationis de Moderatorum imperiis, solitus alioqui iussa omnia caeco quodam impetu exhaurire. Numquam est visus irasci, aut animo commoueri: numquam vocem solito amplius extollere; non pati detrahentes nomini alieno; ipse de omnibus honeste sentire et loqui. Numquam in omni vitâ mentitus est. Virginitatis Laureâ, et omnino innocentiae nullo vnquam lethali crimine temeratae clarus. Diuinis etiam visis, atque illustrationibus recreatus, mortis suae diem diu ante praesciuit. Quantus fuerit doctrinâ, lucubrationes eius abunde declarant. Res eius historiam conficiunt, si accurate explicentur: sed erit alius de illis dicendi locus. Compluto Madritum accitus, vt in Academiâ Regiâ Scripturam Sacram primus exponeret, paucis post septimanis, nondum facto legendi initio, morbo repente oppressus, et extinctus est die XVI. Nouembris, anno salutis MDCXXVIII. aetatis LXXV. ab initâ Societate LVIII. Scripsit Sanctius
Commentaria cum Paraphrasi in Sacros Libros, tomis pluribus, nimirum, vt ordine non tam scriptionis, quam Scripturae procedam,
I. In IV. Libros Regum; et II. Paralipomenon. Antuerpiae apud Hieronymum Verdussium MDCXXIV.
II. In Libros Ruth, Esdrae, Nehemiae, Tobiae, Esther, Machabaeorum. Lugduni apud Iacobum Cardon et Petrum Cauellat MDCXXVII.
III. In Librum Iob. Ibidem MDCXXV.
IV. In Cantica Canticorum; quibus adiungit Expositionem Psalmi LXVII. Lugduni apud Horatium Cardon MDCXVI.
V. In Isaiam. Ibidem MDCXV.
VI. In Ieremiam: cui accessit Explicatio Psalmi CXXXVI. eiusque et Threnorum Ieremiae Paraphrasis, Versu Elegiaco. Ibidem MDCXVIII.
VII. In Ezechielem. Ibidem MDCXIX.
VIII. In Danielem. Ibidem eodem anno.
IX. In XII. Prophetas Minores, et Baruch. Lugduni apud Iacobum Cardon et Petrum Cauellat MDCXXI. Ex iis autem prodierat antea seorsim Commentarius in Zachariam. Lugduni apud Horatium Cardon MDCXVI.
X. In Actus Apostolorum: quibus accessit, Disputatio de S. Iacobi, itemque Petri et Pauli Apostolorum in Hispaniam aduentu. Lugduni apud Horatium Cardon MDCXVI. Reliquit praelo parata pro tomo
VI. In Sapientiam, et Ecclesiastici Capita XXIV.
GASPAR SAVVICKI, natione Lithuanus, patriâ Vilnensis, nobili genere, ex Podlachiâ Poloniae Prouinciâ ducto, ortus, Romae se Societati annos natus XXIV. consecrauit, die XVI. Septembris, salutis MDLXVI. Litteris Humanioribus, et Philosophicis iam tum excultus. Inde post confecta Theologiae studia in Poloniam remissus, Controuersas cum Haereticis quaestiones Vilnae docuit. Nouitiis instituendis Cracouiae IX. annis praefuit. Domum Professam in eâdem Ciuitate quinquennio, alibi Nostrorum Residentias aliquamdiu gubernauit: diu etiam concionatus est. Principum Virorum, tum Ecclesiasticorum, tum Secularium animos feliciter tractauit. Multas et graues Missiones cum fructu instituit, praesertim cum Legatis Regiis in Moscouiam, quibuscum in arctam custodiam datus, toto triennio fuit illis solatio et adiumento. Vir fuit omnino prudens, et spiritualis, ac virtutibus egregie instructus. Per assiduum orationis studium Deo semper coniunctissimus. In B. Virginem Deiparam eximie pius: nec vllis se negotiis patiebatur ab eâ quotidie Rosarij recitatione salutandâ impediri. Eius honori promouendo, ausu magno, euentuque supra spem fortunato, dum Cracouiensi Domui Professorum praefuit, ex Academicâ iuuentute Sodalitium instituit, nequidquam obnitentibus Academiae Principibus, causantibus per id discipulos iri ab se auersum. Tandem a Congregatione Prouinciali designatus, qui Romam iret Procurator, cum frustra aetatem, frequentesque morbos, et calculi cruciatus excusasset, onus subiit, praesagiens iter se morte conclusurum. Dum ergo Româ procuratione peractâ in Prouinciam redit, haud Francofurto ad Oderam procul, in curru, quo cum Simone Nikleuitio Prouinciae Lithuaniae Procuratore vehebatur, Sacramento Poenitentiae munitus, quoniam aliorum copia non erat, die XIX. Ianuarij, anno MDCXX. decessit, aetatis LXVIII. Societatis susceptae XLIV. Cadauer Posnaniam deportatum, magno Nostrorum, Externorumque sensu, in commune sepulchrum Sociorum illatum est. Scripsit Latine sub nomine Gasparis Cichockj Canonici,
Anatomiam Consilij editi de stabiliendâ pace Regni Poloniae, Iesuitis pulsis. MDCXI. Polonice vero, sub nomine Lunovvskj,
Dialogum Cursoris et Nautae, in quo de violentâ Gedanensium Monialium S. Birgittae per Haereticos factâ proscriptione narratio instituitur. Et sub nomine Ioannis Golubskj
Replicam rumorum Posnaniensium ab Haeretico Ministro per Prussiam sparsorum. Item
page 153, image: s153
Triplicam contra Duplicam Ministri Toruniensis: et
Mirabilem concordiam, seu potius, Verissimam raebiem Euangelicorum inter se: contra Ioannem Tyuieckj Haereticum.
Reddidit ex Latino Polonice
Roberti Cardinalis Bellarmini Opuscula, de Ascensione mentis in Deum; et De Aeterna felicitate Sanctorum.
Reliquit moriens pene absolutum, magno vsui futurum, si prodierit,
Indicem Biblicum omnium materiarum.
GASPAR SEGVIRAN, natione Gallus, patriâ Aqui-Sextiensis, acri vir ingenio; apud Ludouicum XIII. Regem Galliarum Christianissimum Concionatoris, et Confessarij munere aliquamdiu functus. Editus est eius
Concionum tomus, qui inscribitur, Sermones docti, et admirabiles, in Euangelia Dominicarum totius anni, et Festos dies praecipuos; nec non in Octauam Sanctissimi Sacramenti. Parisiis apud Petrum Cheualier.
GASPAR SPITILLIVS, natione Italus, patriâ Camplensis. Vir religiosâ simplicitate notissimus. Obiit prope octogenarius Romae XVII. Maij MDCXL. Transtulit ex Hispanico, et Lusitanico Italice
Litteras Indicas plurium annorum. Item
Martyrium XXVI. Christi pugilum, qui in Iaponiâ anno salutis MDXCVII. die v. Februarij passi sunt sub Taicosama Imperatore; quos inter de Societate tres fuerunt, Paulus, Ioannes, Iacobus, publicis iam honoribus ab S. D. N. Vrbano PP. VIII. decorati. Romae apud Zannettum MDXCIX.
Vitam S. Dominici de Fulginio Abbatis Ordinis S. Benedicti, ex MSS. Latinis Italice edidit. Romae MDCIV.
GASPAR DE VILELA, natione Lusitanus, patriâ ex Oppido Auis; a puero inter Religiosos Ordinis S. Benedicti educatus, et principiis spiritus imbutus, demum in Societatem ingressus; non multo post in Indias primum, tum porro in Iaponiam anno MDLIV. Sacerdotio iam tum initiatus, vna cum Melchiore Nonio profectus est. Biennium absumpsit hoc iter postremum, coactis anno toto Malacae subsistere, post ingentes aerumnas, et pericula superata. Malacae corrogatâ stipe, sibi, duobusque Nosocomiis quae curanda susceperat, ad vitam necessaria comparauit. Anno MDLVI. Funaium Iaponiae vrbem appulsus, totum se Linguâ, morumque gentis perdiscendorum studio applicuit. Mox factis per Bungense Regnum excursionibus in fame et frigore, multos ad Christum perduxit; atque in iis senem, quem Baptismi lauacro a corporis etiam diutino tremore liberauit. Funaium reuersus in bellicâ tempestate, quae vrbem illam, et Regnum concussit, totam ipse hyemem, vna cum Sociis, mediâ in morte versatus est: quae ne occuparet improuisos, singuli per ordinem excubias diu noctuque tenuêre. Adeo nec somnus illis erat sine metu, nec cibus. Verum ne tum quidem Gaspar a ferendo proximis animorum auxilio cessauit. Anno MDLVIII. Firandum profectus complures veritatis luce profudit: tria Idolorum fana Deo vero consecrauit: multa simulachra confregit: donec a Bonziis, et concitatâ per eos plebe, Templa diruta, Cruces excisae, Gaspar ingenti Christianorum luctu abactus est. Meacum post paulo contendere iussus, incredibile dictu est, quam multa sit aspera in eo itinere perpessus: nam cum nauem deficeret ventus, quem coactâ e vectoribus stipe a Pagodis erant mercaturi, rogatus Gaspar vt symbolam conferret, negauit se vlli supplicare, praeter vnum Deum verum caeli conditorem. Ergo pugnis illum, conuiciis, intentatâ etiam morte vexarunt: cumque tamen ille sibi constaret, in proximo eum portu exposuerunt, admonitis palam nauiculariis aliis, inuisum Diis caput ne suis nauigiis excipiant, ni velint improspere nauigare. Hîc Gaspar ignotus, inops, ad orationem, de more, profugio facto, caelesti consolatione delibutus est. Itaque in alteram, quae digressis iam ceteris, recens appulit, nauim admissus, Sacaium breuitenuit incolumis, reliquis illis nauibus vel deprehensis a piratis, vel serius longe aduectis. Inde Meacum sub anni finem venit, et Diuino plenus spiritu, gentibus Apostolicâ libertate Euangelium annunciauit. Accurrere initio plurimi, excipere quaestionibus nouum hominem, auide audire. Bonzij sua damna odorati, plebem in Daemonum discipulum (sic vocabant Gasparem) accendere: vnde mox illum coeperunt adeo aduersari, vt tugurio quod conduxerat, excedere compulsus sit, locatore mortem stricto iam ferro, ni abiret, intentante. Coactus est mutatâ crebro sede, tandem in apertam se casulam recipere, vbi per inediam, et brumales algores foedas infirmitates contraxit. Hîc quibus non est vexationibus appetitus? Iniectis per fenestram petulantissime lapidibus, arenâ, foeditatibus aliis; mox omni genere probrorum vexatus; suffixis in publico libellis simia, vulpes, daemoniacus, humanarum vorator carnium, incendiarius, seductor, tumultuum concitator est proclamatus: ad haec mapali suo per vim, Bonziorum impotentiâ, extrusus, noctem sub dio, triduum deinceps in Oppido proximo in sontium receptaculo, demum Meaci decem alios dies clam apud Neophytum egit, donec tandem serenior dies illuxit. Nam per Nobilem Bonzium quem sibi conciliauit, ad Imperatoris peruadens alloquium, tanto spiritu cum ipso tractauit, vt liberam Christi praedicandi facultatem ab eo expresserit; insuper potu Ciae, quod apud Iapones honorificentissimum, dignatus, et amplâ donatus domo. Sed a Bonziis nusquam quies. Illi clam Rege nouas per Administros Regios creare lites,
page 154, image: s154atque adeo mortem per insidias parare, cui vitandae, Neophytorum postulatu, delitescere eum oportuit aliquamdiu. Ceterum vel per eam ipsam tempestatem duos vel ex iis Ministrisad fidem pertraxit, et facultatis concessae firmitatem ab Rege, aerumnas miserato peregrini hominis impetrauit. Itaque nouo animo prosiluit in publicum, fidem praedicauit ardentius, et prouentu tanto, vt breui plurimos, etiam e Primoribus, atque adeo e Bonziis Ecclesiae aggregauit. Nimirum admirationi erat Praedicatoris vita castissimae doctrinae consentiens; incredibilis labor sine mercede susceptus; sine vllius spe praemij ab hominibus consequendi, procurata ipsorum salus; quae prorsus erant Iaponiis insolenria. Anno vertente, qui fuit MDLXI. per Augustum profectus Sacaium, vrbem percelebrem, vix spem principio retulit eius messis, quam postea collegit vberrimam. Altero rursus anno regressus Meacum, Aedem Sacram ausus excitare, primum ibi Sacrificium die VIII. Septembris Deo obtulit, et Iaponem in sua Metropoli, Nascenti Deiparae velut tutelae consecrauit. Sex annis Meaci solus Sociorum permansit, quotidianas rerum vices expertus, per oppida circumposita serens Euangelium, multasque passim Ecclesias instituens, nunc Principum, atque ipsius adeo Imperatoris gratiâ tectus, nunc rursum fortunis omnibus euersus, et vitae ipsius vix compos. Annum aetatis XL. nondum egressus, properatâ aerumnis canitie septuagenarium indicabat. Frigorum vi vhementer afflicto, consumptoque corpusculo vix superstes, accitu Visitatoris anno MDLXX. renauigauit in Indiam; quem postquam de statu illarum Insularum docuit, in Goano Collegio febri correptus, supremum instar sibi diem asseuerans, totius vitae peccatis Confessione repurgatis, reliquisque Ecclesiae munitus praesidiis, communi mortalitatis debito naturae persoluto, terras reliquit anno MDLXXII. aetatis suae XLVII. Iaponicam Ecclesiam et ore, et stylo praeclare iuuit: Scripsit enim
Librum de quaestionibus sibi a doctis Meacensium propositum. Item
Libellos quosdam ad pietatem vtiles transtulit in Linguam Meacensem, Iaponiae totius elegantissimam. Scripsit praeterea,
Epistolas II. ex India, annorum MDLIV. et MDL XXI. Item
Epistolas XI. ex Iaponia, datas ab anno MDLVII. ad MDLXXI.
GASPAR WENCKH, natione Germanus, patriâ Mospurgensis, in Academiâ Dilinganâ Professor Philosophiae ac Theologiae. Obiit Neuburgi ad Syluam die XV. Iulij, anno salutis MDCXXXIV. aetatis XLV. Societatis XXVII. Edidit
Notas vnguenti Magnetici, et actionis eiusdem, aduersus Rodolphum Goclenium. Dilingae MDCXXVI. in 8.
GASPAR DE ZAMORA, natione Hispanus, patriâ Hispalensis. Vir honoris contemptu, paupertatis et silentij studio, et alienae salutis ardore clarus. Bis operam suam peste infectis impendit. Vixit in Societate ad ordinem spiritualium Coadiutorum adscitus annos LVIII. obiit Hispali per Octobrem anni MDCXXI. aetatis suae LXXV. Edidit
Concordantias Sacrorum Bibliorum, duobus Alphabetis, altero dictionum variabilium, inuariabilium altero, absolutissimas. Romae typis Zannetti MDCXXVI. in fol. Reliquit post se
Commentarium in Ezechietem, nondum excusum.
GEBHARDVS RAZENRIED, natione Germanus, patriâ Razenriedensis, e Sueuiâ, annos natus XX. venit ad Societatem, in quâ anno salutis MDCXX. die XXV. Nouembris tria solemniter vota professus est. Inter officia gubernationis, scripsit.
Hebdomadam Marianam.
Cum autem esset Eystettensis Collegij Rector, vicinum habuit Onolspachij Laurentium Laelium Praedicantem Haereticum, cum quo de rebus fidei controuersis vltro citroque scriptione dum certat, aliquot edidit Opuscula his titulis,
Vindiciae pro Pontificis in Ecclesiam potestate. Monachij apud Cornelium Leyserium MDCXXIX. in 8. vt et sequentia pleraque
Modius Luthero-Laelianus euersus.
Linguarium.
Claua claui et Clauigero debita.
Cera Vlyssea.
Maculae Solis.
Offa triplici Cerbero Ecclesiam allatranti obiecta.
Quae omnia deinceps praeter
Clauam, vno volumine recudit hoc titulo,
Laelius de amicitia cum Haeresi contracta conuictus. lisdem typis MDCXXXI. in 12.
Collyrium.
GEORGIVS AM ENDE, natione Germanus, Ferdinando II. Imperatori fuit a Concionibus aulicis. Edidit Germanice librum, cui titulus,
Funiculus triplex; et continet tres tractatus de fidei Controuersiis. Viennae MDCXV. Item
Tres vtiles interrogationes, De Ecclesiâ Dei, et Saecrâ Communione sub vnâ specie. Nissae Silesiorum apud Ioannem Schubart MDCXXII.
GEORGIVS BVSTRONIVS, natione Graecus, sed Venetiis natus in Societatem anno MDCX. aetatis XXIV. admissus, Philosophiam ac Moralem Theologiam docuit; nunc agit S. D. N. Vrbani PP. VIII. in Vaticano Praetorio Poenitentiarium; transtulit in Graecum idioma vernaculum
Roberti Cardinalis Bellarmini librum de Ascensione mentis in Deum. Romae typis Congregationis de propagandâ fide MDCXXXVII. in 8.
GEORGIVS DINGENAVERVS, natione Germanus, gente Tirolensis, diu in concionandi munere exercitatus: in Humanioribus Disciplinis
page 155, image: s155insigniter, atque adeo in omni Litterarum genere bene eruditus. Multis annis cum Eminentissimo Principe Francisco Cardinali a Dietrichstain versatus est, cui erat a Sacris Confessionibus. Obiit Viscouij dum a Cardinali rediret Olomutium die IV. Nouembris, anno MDC. XXXI. Edita est
Oratio funebris, quam Nicolspurgi anno MDC. XVII. habuit in exequiis Illustrissimae Margaretae Franciscae Baronissae a Lobkouitz. Pragae MDCXVIII.
GEORGIVS EBERHARDVS, natione Germanus, gente Bauarus, patriâ Monacensis. Vir summi ingenij et doctrinae; eâ insuper iudicij singularis felicitate, quam summi peraeque in eo atque imi suspicerent. Obedientiae cultor semper eximius, atque obseruator. Ceterum tantâ animi libertate, vt quod semel vtiliter eloquendum decreuisset, ne in summis quidem Antistitibus dissimularet. Obiit anno salutis MDCXXI. aetaris LXV. cum ab anno MDXCII. die II. Octobris quatuor solemnia Societatis vota nuncupasset. Scripsit
Tractatum de Voluntate Dei.
Disputationem de Santtissimo Trinitatis Mysterio.
Disputationem de Angelis. Dilingae apud Ioannem Magor MDLXXXVIII.
GEORGIVS ELGER, natione Liuo, ingressus in Societatem anno MDCVII. Scripsit Linguâ Lotauicâ, cuius in Liuoniâ vsus est,
Institutiones Christianas. MDCXX.
Euangelia quoque in eamdem Linguam transtulit.
GEORGIVS ERNESTVS, natione Germanus, patriâ Oberdorffensis, in Sueuiâ, in Societatem admissus est annos natus XIX. formatusque in Coadiutorem Spiritualem die XXVI. Martij, anno MDCXXIII. Pluribus iam annis agit Ecclesiaslen in Aede Cathedrali Ratisbonensi, fortiter se opponens lupis rapacibus pro Christi grege: in cuius etiam tutelam stricto calamo scripsit Germanice
De Vocatione Ministrorum Ecclesiae Acatholicorum, contra Salomonem Lenzium Praedicantem Ratisbonae Lutheranum. Ambergae MDCXXX. in 12.
Refutationem responsionis, quam ad priorem librum scripsit Salomon Lenzius. Straubingae MDCXXXI.
GEORGIVS FEDERVS, natione Germanus, gente Sueuus, domo Altenvveidensis, adolescens annorum XVI. venit ad Societatem: in eâ praeter Humaniores Disciplinas, docuit nouennio Philosophiam; biennio Theologiam Moralem; triennio Scholasticam; perdiu Mathematicam, tum Dolae, vbi spectris nocturnis mirum in modum vexatus vna cum aliis Patribus fuit, tum Neapoli. Professus est quatuor vota die XIX. Octobris, anno MDXCI. Orphanotrophij Mimatensis primus Auctor fuit. Vir rarissimo animi candore, libertate, atque alacritate, ad aegros vndique iuuandos primus: omnino caritate ad homines a peccatis vindicandos singulari; dignus qui eâdem, quâ Christus Assertor noster pro nobis, die et horâ exspirarit. Scripsit librum, cuius hactenus argumentum ignoro, titulo,
Horoscopum.
GEORGIVS FERVS, gente Bohemus, patriâ Tinensis, transtulit in Linguam Bohemicam, et tacito suo nomine edidit,
Vitam S. Ignatij Loiolae, quam breuiter Petrus Ribadeneira conscripsit. Pragae MDCXVII.
Vitam S. Isidori Agricolae.
Martyrologium.
Libellos alios partim Asceticos, partim Catecheticos.
Alphonsi Rodriguez Opus de Perfectione iam vrget.
GEORGIVS FORRO, natione Hungarus, gente Dacus, seu, Transiluanus illustri natus sanguine, Societatem anno MDLXXXVIII. aetatis XVI. amplexus est. Philosophiam Graecij docuit. Rexit Collegia Zagrabiense, et Tyrnauiense, et Prouinciam Austriae annis aliquot. Denuo nunc Collegij Tyrnauiensis, et Academiae, quam Eminentrssimus Princeps Petrus Cardinalis Pazmannus ibi instituit, primus Rector. Paratos habet
Concionum tomos aliquot, Linguâ Hungaricâ, magno patriae bono daturus eos propediem in lucem. Obiit Tirnauiae XVIII. Octobris MDCXLI. aetatis LXXII. Societatis aditae LIV.
GEORGIVS HEMELMAN, natione Hispanus, patriâ Malacitanus, a primâ aetate Societati adscriptus, magnos fecit in litteris processus, vt complures annos cum laude docuerit publice Philosophiam, Positiuam et Scholasticam Theologiam. Nec laude gubernandi minor, rexit Hispalense Collegium, atque inde tertio Granatense; vniuersam quoque Prouinciam Boeticam Praeopsitus Prouincialis, et Aragoniam Visitator inspexit. Eius ego hic Epitaphium, quod plumbi laminae insculptum sepulchro est additum, si recitauero, abunde ad omnem laudem fecero. Sic habet
D. O. M. Condit hic tumulus Venerandum in Christo Patrem Georgium Hemelman Malacitanum, stirpe nobilem Heroem omni probitate, et litteraturâ magnum, dicendi grauirate Demosthenem, Poesi Maronem, Philosophiâ Aristotelem, Theologiâ Augustinum.
Is ingenij acumine, et profundiori indagine eam illustrauit, promouit sapientissimis in Sanctum Thomam Commentariis, in Hispalitano et Illiberitano Athenaeo moderator et Gymnasiarchus Angelicâ pudicitiâ, moribus integerrimis ardentissimo praeditus strictioris obseruantiae zelo.
page 156, image: s156
Granatae ter Rectoris, Hispaeli semel, Romae pro Boeticae comitiis generalis Procuratoris, Boeticae Prouincialis, Aragoniae Visitatoris, rarâ admodum prudentiâ, perfunctus muneribus. Societatem arduis in operibus, Atlantis instar, humeris suis sustinuit feliciter. Boeticae Prouinciae Societatis Iesu gerens secundo Magistratum, pestiferâ febre correptus, Inuictâ ingentis animi magnitudine, quâ vixit, moritur, mortem et funus filiorum honestante luctu.
Aetatis suae LXIII. pridie Nonas Iunij anno Christi MDCXXXVII.
Collegium Granatense amoris et obseruantiae ergo, iusta soluit parentalia Parenti optimo. Edidit vir hic egregius
In Primam Partem Summae Theologiae S. Thomae, tomos IV. De Vitâ, Voluntate, et Prouidentiâ Dei tam naturali, quam supernaturali: et De Trinitate.
Proloquia Sacra, ad Philosophiam, Theologiam Scholasticam, Positiuam, et Moralem recte tradendam.
Parauit praeterea, quae forte venient in lucem, si nanciscentur manum obstetricantem,
Cursum Artium, seu, Disputationes in Vniuersam Philosophiam.
De Ente supernaturali.
De Diuisionibus Gratiae auxiliantis.
Consultationes Morales grauium, variarumque rerum.
GEORGIVS HOLZHAIVS, natione Germanus, gente Algoius, domo Vsserriedensis, ingressus in Societatem natus annos XXIII. In eâ Philosophiam tradidit, et studiis Nostrorum diu praefuit Ingolstadij, quos Linguâ etiam Hebraicâ priuatim erudiuit. Tantae in proximos caritatis, vt anno salutis MDCXXXIV. sexagenario maior non dubitauerit se morti deuouere, si Deo placuisset, pro fratribus suis, lue attactorum obsequiis se exponens: sed voluit Diuina benignitas illum ad praemia maiora superstitem esse. Scripsit Germanice
Mirabilem Comoediam de Romano Pontifice, et Antichristo, a Neo-Euangelicis Praedicantibus inchoatam: cui cum Georgius Rostius Praedicans opposuisset, edidit contra illum
Apologiam pro suâ Comoediâ. Item
De Verâ Christi Ecclesiâ.
Colloquium, Vtrum in Neo-Euangelicorum Germanicis Bibliis Verbum Dei purum et incorruptum reperiatur. Ingolst. MDCXXVII.
De Iustificatione, Dialogos II.
Tres Tractatulos Spirituales. Ingolstadij.
Introductionem methodicam in primam illam, caelestemque Linguam, ipsius Sacrae Scripturae fontem. Dilingae.
Grammaticam, et Lexicon Hebraicum, edet propediem.
GEORGIVS KALDI, natione Hungarus, patriâ Tyrnauiensis, Romae Societatem ingressus est, repudiatâ Praepositurâ, principe post Archiepiscopatum Strigoniensem Dignitate. Vbi ex Italiâ rediit, difficillimis Botzkaianae seditionis perturbationibus e Transiluania, cum reliquis de Societate, relegatus est in exilium. Egit deinde in Olomucensi Academia Theologiae Moralis Professorem: postea Magistrum Nouitiorum Brunae, et mox, inde coloniâ Tironum deductâ, Leobij Styriae. Dehinc Superior fuit et Rector Tyrnauiae; demum Posonij, quod ipse Collegium a primis fundamentis ad vsque finem exaedificauit, in eoque se ipsum, velut angularem lapidem collocauit, magno sui desiderio, magno virtutum exemplo ceteris post se relicto, vitâ functus die XXX. Octobris, anno salutis MDCXXXIV. aetatis suae LXII. ab ingressu in Societatem XXXVI. inde vsque ab anno MDCXII. die XXVII. Maij quatuor vota professus. Quanti viri iacturam fecerit in eius morte Hungaria, sapientissimi atque Eminentissimi Cardinalis Strigoniensis Petri Pazmanni de eo iudicium abunde declarat, quo aiebat, ex omni Ordine Ecclesiastico, Religiosoqueue, nulli secundum esse toto Hungariae Regno; parem illi haud facile repertum iri. Vir omnino fuit et eloquentiae, et virtutis laude conspicuus, vt qui magnam aetatis partem in sacris Concionibus insumpserit. Latine ad Academicos, nec raro etiam dixit Italice; subinde, cum res postularet, etiam Germanice. Ceterum idiomate gentilitio praescriptâ cum auctoritate dicebat. Fuit in dicendo vehemens, grauis, doctus, et spiritu plenus, qui non raro diceret cum admiratione auditorum, interdum cum plausu, numquam sine fructu Magna fuit apud Viros Principes auctoritate et gratiâ; qui etiam libere auderet summos aeque atque infimos, qua suauiter, qua fortiter ad officium cohortari. Eâ libertate cum Principem Transiluaniae Gabrielem Betlemium, ob tot Christianorum millia Turcis prodita et abducta, criminis, quo se obstrinxerat, commonefecisset priuato duarum horarum colloquio, eamque ob causam extrema omnia possent ab eo exspectari, tantum abfuit, vt quidquam molestiarum experiretur, vt etiam Principis ad mensam admotus, honorario insuper Centum nummûm Imperialium, in subsidium Typographiae, donatus abiret. In extremo vitae actu, conuocatis Nostris, magno animi sensu, singulorum se pietati impense commendauit, a singulis veniâ erratorum magnâ submissione postulatâ. Edidit
Biblia Sacra Vulgatae Editionis, a se in Hungaricam Linguam translata. Viennae apud Matthaeum Formicam MDCXXVI. in fol.
Concionum Hungarico sermone tom. I. thematis hyberni; Posonij MDCXXXI. in fol. relictis posthumis duobus aliis tomis, altero funebris argumenti; altero Epidictici, de Sacrosanctâ Eucharistiâ, deque laudibus B. Virginis Deiparentis.
Euangelia et Epistolas per annum in Missâ legi solita,
page 157, image: s157conuertit in Linguam Hungaricam, et tacito nomine impressit sumptibus Petri Baranyai. Viennae MDCXXIX.
GEORGIVS MAYR, natione Germanus, gente Boius, domo Rainensis; vir et Societati vtilis, et Vrbi Augustanae, in quâ annos XXIV. noctu diuque strenue laborauit, salutaris. Romanâ, Graecâ, Hebraeâ Linguis doctissimus; ad quem ex omni terrarum parte familiares litterae, a Viris etiam Principibus, veniebant, sententiam eius in dubiis exquirentes. Peculiarem semper rei Catholicae stabiliendae industriam nauauit; nec vnum tantum Haereticae vaesaniae Ministrum ex cathedrâ pestilentiae exegit. Effecit vt Augustam nulli iam seruitio, aut opifici aduenae, testes natalium litterae e paterno solo expediantur, nisi ei, qui testimonium conscientiae quotannis Romano ritu expiatae, Religionis Quaesitoribus exhibeat. Xenodochia pauperum, contubernia militum, et reorum ergastula impiger perlustrabat; nec vnquam plus operae Procerum amplitudini, quam popelli tenuitati tribuebat. Cum Sacrum Nouae Legis Instrumentum ex Latino Hebraeum fecisset, eius recognoscendi causâ Romam profectus, ibi fecit viuendi finem die XXV. Augusti, anno a Christo nato MDCXXIII. a suo natali LVIII. a religiosae vitae exordio XL. iamdudum tria solemniter vota professus. Vertit ex Latino Graece, atque edidit vtrâqueue Linguâ,
Euangelia et Epistolas, quae Dominicis et Festis diebus totius anni in Ecclesiâ legi solent, nomine suo suppresso. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDC. X. in 12.
Fasciculum Sacrarum Litaniarum, ex Sanctis Scripturis, et Patribus, Romae approbatum; nomine suo Epistolae ad Lectorem subiecto. Augustae MDC. XIV. in 12.
Thomae a Kempis, De Imitatione Christi, lib. IV. Augustae typis S. Nicolai MDCXV.
Vitam B. Ignatij Societatis Iesu Fundatoris, ex eâ quam Gaspar Quartemont ex Hispanicâ Latinam fecit. Ibidem MDCXVI.
Officium Vener abilis Eucharistiae: B. Virginis: S. Angeli Custodis.
Catechismum Petri Canisij, non Graece tantum, sed Hebraice etiam vertit. Ingolstadij MDCXX. in 12.
Catechismum eumdem Imaginibus expressit: quas item addidit Catechismo Italico Roberti Card. Bellarmini, et Hispanico Hieronymi Ripaldae; quin et Gallico, et Anglico, et Germanico, Slauonico, Bohemico, et aliis, ne cui genti deesset.
Vitam S. Ignatij expressit centum Imaginibus, quam Augustani Collegij nomine dicauit Serenissimo Bauariae Duci. Augustae MDCXXII.
Scripsit denique valde laudatas
Institutiones Linguae Hebraicae. Augustae typis Chrystophori Mangij MDCXVI. in 8. et Ingolstadi j MDCXXIV. in 12.
GEORGIVS REEB, natione Germanus, patriâ Eystadianus, Philosophiae in Academia Dilingana, ac subinde Theologiae Moralis; postea Professor eiusdem Collegij Rector. Edidit
Distinctiones, et Axiomata Philosophica, quorum frequentior est vsus. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXXXI.
Prudentiae Christianae Regulas, motiua, media, et exempla, Partibus III. Dilingae opera Caspari Sutoris MDCXXXV.
GEORGIVS SALHIVS, natione Germanus, patriâ Rhetus superior. Vir instituti sui, ac Superiorum apprime obseruans; sui contemptor egregius, et in reprehendendis vitiis liber; meditationi impense deditus, et Catechesi promouendae. Obiit Dilingae anno salutis MDCV. cum plures XXX. in Societate exegisset, Spiritualis in eâ formatus Coadiutor. Edidit
Multos Libellos Catechesi promouendae idoneos.
GEORGIVS SCHERER, natione Germanus, patriâ Suescensis, prope Oenipontum Comitatus Tirolensis, in quo adolescentiae flore, XX. circiter aetatis anno Societatem nostram complexus est; in quâ mirum quantos in virtute atque doctrinâ progressus fecerit. Graecas atque Hebraicas Litteras, Dialecticam etiam docuit: per XL. annos summâ cum laude, nec minore fructu concionatus est. Vir impiger, pietate, sui contemptu, temperantiâ insignis, laborum patientissimus, et mirâ eloquentiâ, quâ valuit plurimum, tum voce, tum stylo, ad permouendos animos. Collegium Viennense rexit; et Vice-Prouincialis munere functus est. Serenissimi Archiducis Matthiae, prius quam obtineret Imperij diadema, diu Concionator fuit; a quo missus Lintzium, Austriae Superioris Metropolim, vt eam suâ iudustriâ tueretur in Orthodoxâ fide aduersus Sectarios, quinquennio ibi magno tam Catholicorum, quam Haereticorum bono versatus, cum Societatis in eâ Vrbe Residentiam fixisset, repente inter concionandum Dominica VI. post Pentecosten, oculis et viribus destituitur. Haeretici triumphum acturi ante victoriam, late per Germaniam vulgant, Schererum pro concione dixisse, si fides Catholica vera non est, illico me Deus coram vobis plagâ feriat coecitatis; moxque cum dicto excoecatum, imo et mortuum, et clam fuisse sepultum. Sed reddidit Deus paulo post athletae suo visum et vires; qui alacris in concionem regressus, splendidum mendacium splendidâ veritate confutauit. Mox per forum medium, vbi constiterant, qui ad Nundinas plurimi ex Italiâ, Germaniâ, Bohemiâ, Hungariâ, Mercatores conuenerant, domum reuertit, mirantibus aduenis, fidemqueue, quam Praedicantibus suis adhibuerant, damnantibus, qui, quem ipsi videbant belle valere, publicarant ominose interiisse. Superfuit vsque ad extremum Nouembrem eiusdem
page 158, image: s158illius anni MDCV. quo pridie Dominicae I. Aduentus, apoplexiâ ictus tam acri, vt horis dumtaxat septenis superuixerit, aetatis anno LXV. extinctus est, virgineo pudicitiae flore, et zelo fidei Catholicae maxime admirandus; antiquissimus omnium Societatis in Austriacâ Prouinciâ quatuor votorum Professus. Elatus est in templum nostrum, stipante funus Prouinciae, vt vocant, Capitaneo, ceterisque Caesareis Administris, Senatu, populoque Lintzensi, magno numero. Scripsit Germanice multos libros pro Ecclesiâ contra Haereticos, quibus totâ Germaniâ, Bohemiâ, Poloniâ, Hungariâ celebris faetus est. Ii primo diuersis temporibus seorsim editi, postea digesti sunt in
Tomos II. variorum Opusculorum contra Haereticos, quos impressit in Monasterio Bruckensi Ordinis Praemonstratensis in Morauiâ prope Znoymam anno MDXCIX. Praeterea
Concionum tom. II. in Dominicas alterum, alterum in festa totius anni.
GEORGIVS SCHONBERGER, natione Germanus, patriâ Oenipontanus, in Tiroli, annos natus XVII. Societati se mancipauit: in eâ non solum Humaniores Litteras et Eloquentiam, sed Moralem quoque Philosophiam biennio, Sacram Linguam triennio, Mathematicam vero annis compluribus docuit. Edidit
Demonstrationem et constructionem Horologiorum nouorum, radio recto, refracto in aquâ, reflexo in speculo; solo magnete horas Astronomicas, Italicas, Babylonicas indicantium. Friburgi Brisgoiae apud Ioannem Strasserum MDCXXII. in 4.
Solem illustratum, in quo de omnibus iis quae in caelo Solis accidunt, agitur; et maxime motus Stellarum Solarium ostenditur; et Liquiditas caeli monstratur. Friburgi apud Theodorum Meierum MDCXXVI. in 4.
Centuriam Problematum Opticorum. Ibidem eodem anno.
GEORGIVS SCHRETELIVS, natione Germanus, patriâ Donavverdanus e Sueuiâ, Societatem ingressus est anno MDLXXIX. aetatis suae XVIII. vir ad quaeuis munia Societatis idoneus. Rexit Collegia Ratisbonense et Augustanum; et diu cum laude concionatus. Agit iam annis compluribus Confessarium Serenissimi Ferdinandi Bauari, Archiepiscopi et Electoris Coloniensis, iam inde vsque ab anno superioris seculi postremo quatuor votorum Professus. Scripsit
Apem Argumentosam mella legentem ex Litaniis B. Virginis. Monachij MDCXXXI. Item suppresso suo nomine
Clauam Herculis.
GEORGIVS STENGELIVS, natione Germanus, patriâ Augustanus, in Vindelicis, adolescens XVI. annorum Societatis institutum amplexus, in eâ Litteras Humaniores, Philosophiam, et Theologiam, tum Moralem, tum Scholasticam, quibus omnibus insigniter instructus est, publice docuit, Doctorali Theologiae Laureâ ornatus. Nunc Dilinganum Collegium regit. Scripsit varia, his titulis,
De bono et malo Syllogismo. Monachij; et cum augmento, Ingolstadij typis Wilhelmi Ederi MDCXXIII. in 12.
De bono et malo Syllogismo, Part. II. Ibidem eodem anno.
Rete Catholicum. Ibidem MDCXXII. in 4.
Dissertatio de Laqueis, Pontificiis nomine, re Lutheranis, quos Iacobus Reihing texuit, ipse retexuit. Ibidem eodem anno in 4.
Eamdem Dissertationem mox etiam Germanice edidit.
Secunda reuocatio Iacobi Reihingi ad aram veritatis, de vero Sacrificio Missae. Latine et Germanice. Ibidem eodem anno in 4.
Noua Sacrae Scripturae Tinea, seu, De rectâ fidei normâ, contra Iacobum Reihing. Ibidem MDC. XXIV. in 4.
Scarabaeus, seu, De Iustficatione, contra eumdem. Ingolstadij apud Ederum MDCXXV. in 4.
Honorarium Haereticorum. Ibidem MDCXXVII. in 4.
De Duobus Apostatis, Lucifero, et Iacobo Reihingo, lib. II. Ingolstadij apud Gregorium Haenlinum MDCXXVII. in 4.
Valetudinarium Musis nouis, et XXII. Poetis, vetulis, frigidis, nudis, edentulis, claudis, Hymenaeum Iacobi Reihingi celebrantibus, erectum. Ingolstadij et Dilingae MDCXXII. in 12. et in 4. Item
Aesculapius Conradi Cellarij, seu, Pars secunda Valetudinarij Poëtici. Ibidem eodem anno in 4. Haec duo Opuscula, prorsus docta et lepida, sine Auctoris nomine, quia ita oportuit, prodierunt.
Antitortor Bellarminianus. Ingolstadij MDCXII. in 8.
Templum Honoris Ioanni Christophoro Episcopo Eystettensi erectum, eiusdem illius Collegij nomine. Ingolstadij typis Haenlini MDCXX. in 4.
Gloriae Bellicae Serenissimi Maximiliani Ducis Bauariae lib. XX. scripti nomine Academiae Ingolstadiensis. Ibidem MDCXXIII. in fol.
Diui Eystettenses, VVillibaldus, VVunibaldus, VValburga, e vetere codice MS. laudati. Ibidem MDC. XXV. in 4.
Rerum variarum, lib. III. posthumi, ex Aduersariis Iacobi Gretseri. Ingolstadij MDCXXVIII.
Iudex, et Dux Haereticorum huius temporis; ex Aduersariis posthumis Iacobi Gretseri. Ibidem MDCXXIX. in 8.
De Festo Natiuitatis et Epiphaniae Domini, lib. V. ex eiusdem Gretseri Aduersariis concinnati. Ibidem eodem anno in 8.
Labyrinthi ab Aegyptiis positi laudes, cum mundi a Deo conditi encomiis expensae. Ingolstadij formis Haenlini MDCXXVIII. in 8. Idem Germanice, Ibidem eodem anno.
Labyrinthi ab Aegyptiis structi fraudes, cum mundi e diabolo seducti periculis collatae. Ibidem MDCXXX.
page 159, image: s159in 8. Pars Prior: vt exspectemus scilicet posteriorem.
Paraenesis de ruinâ Luciferi, ceterorumque Angelorum. Ibidem eodem anno in 12.
Dissertationes, seu, Disputationes Theologicae, nempe
De Naturâ Theologiae.
De Scientiâ Dei.
De Prouidentiâ Numinis.
De Praedestinatione iustorum, et Reprobatione malorum.
De Diuinis et Humanis Legibus.
De Dispensatione et Priuilegiis.
De Statu Viatoris et Comprehensoris. Ingolstadij MDCXXIX. prodierunt omnes praedictae; sequentes vero MDCXXVI.
De. Naturâ et Proprietatibus Angelorum.
De Angelorum merito et praemio.
De Angelorum peccato et supplicio.
Tractatum de Diuinorum iudiciorum, ac praecipue quibus hunc mundum regit Deus, varietate, iustitiâ et aequitate.
Paralipomena Iacobi Gretseri, in Partes II. distributa. Monachii MDCXXXIII. in 8.
Vis et virtus exemplorum, in solatium huius temporis. Ingolstadij typis Wilhelmi Ederi MDC. XXXIV. in 8.
Oua Paschalia sacro Emblemate inscripta, et descripta. Monachij MDCXXXIV. in 8.
Strena piorum, siue, Incitationes ad SS. Iesu nomen amandum, venerandum, inuocandum. Monachij typis Cornelij Leyssens MDCXXXVII. in 16. Nomen suum Dedicatoriae subscripsit.
Edidit praeter haec Stengelius, vt plurimum tacito suo nomine
Exegesim super Sacramenti Mariani formula, quâ se ij, qui in Sodalitatem Annuntiatam recipiuntur, obsiringunt. Ingolstadij typis Haenlini MDCXX. in 16.
Tractatum de bonis artibus. Dilingae MDCXVI. in 4.
Castigationem Philosophicam malarum artium. Ibidem MDCXVII. in 4.
Bonorum quorumdam naturae effectuum declarationem. Ibidem eodem anno in 4.
Iudicium de arcanis naturae defectibus. Ibidem eodem anno in 4.
Peripateticae et Philosophicae doctrinae comparationem. Ibidem eodem anno in 4.
Carmen Epicum pro Roberto Card. Bellarmino, contra eius impugnatores. Ingolstadij MDCV.
Epicum de S. Cruce. Ibidem MDCVI. in 4.
Satyram in scientiarum contemptorem Lutherum. Ibidem eodem anno.
Carmen Eucharisticum, de Familiâ Austriacâ. Oeniponti MDCVI. in 4.
Donarium Scipioni Marchioni Gonzagae. Ingolstadij MDCVI. in 4.
Epitaphia et Lessum Iacobo Christophoro Blarero Episcopo Basileensi Fundatori Collegij Bruntrutani. Friburgi Heluetiorum MDCVIII. in 4.
Triumphum Veritatis. Ibidem MDCIX. in 4.
Ocellos Iustitiae Poëtice descriptos. Ibidem MDC XII. in 16.
Galliambum de Peregrinatione Lerosolymitanâ. Ibidem MDCXIII. in 4.
Heliconem Christianum Illustrissimo Ioanni Christophoro Episcopo Eystadiensi.
Elegidion Episcopo et Capitulo Augustano MDC. XVI.
Flores sparsos super tumulum D. Stanislai Zborouski. Ingolstadij MDCXIX. in 16.
Epomidem Sacram Iustitiae. Ibidem MDCXX.
Scientiam et Iustitiam in trutinâ Iustitiae appensam. Ib. MDCXXIII. in 4.
Multa ad haec alia in promptu habet, daturus propediem; nempe
De Sacramentis in Genere et specie, ad Conscientiam dirigendam lib. II.
De Reformatione Haereticorum.
Scaligerum emendatum.
Serpentem explicatum, contra Georgium Zeaemerium pro Domo Lauretana.
Politica Aristotelis sacris prophanisque Historiis illustrata.
De fraudibus Labyrinthi, seu, de multitudine damnandorum.
De ducibus Labyrinthi, seu, de patrocinio Sanctorum.
De triplici Castitate. De Sirenibus, seu, bonâ et malâ voluptate.
Pauorem, seu, de superbiâ, et superbo.
Luciferum, seu, de superbiâ Angelorum.
Adamum Deum, seu, de superbiâ primorum parentum.
Cainum, seu, de inuidiâ et homicidio e superbiâ oriundis.
Turrim Babel, seu, de superbiâ aedisiciorum: et libros alios de Superbiâ.
De figuris extremum Iudicij diem repraesentantibus.
De Signis praecedentibus. De Iudicij die. De Inferno. De Caelo.
De Iudae proditoris variis peccatis. De B. Virgine cum Christo patiente.
Ecclesiasten, seu, Concionatorem instructum.
Notarium, seu, de modo notandi quae leguntur.
Materiam in omnia Euangelia totius anni.
GEORGIVS STEPHANVS ROVSSELET, natione Gallus, gente Burgundus, domo Vesulanus, ingressus in Societatem anno MDCV. aetatis XXIII. posuit vtiliter multis in Galliae locis, et maxime cum Haereticis operam. Rector fuit Collegij Vesulani. Scripsit Gallice
Lilia Sacra, seu, Parallelum Liliorum, et Virtutum S. Ludouici, aliorumque Regum Galliae.
GEORGIVS STOZ, natione Germanus, patriâ Monacensis in Bauariâ, venit ad Societatem annos XXIV. natus; in eâ Concionibus habendis ad populum bonam aetatis partem collocauit. Rector fuit Neoburgi; quatuor conceptis votis solemnibus die XXXI. Iulij, anno MDCXIX. Obiit Hallingae die IV. Octobris, anno MDCXXXIV.
page 160, image: s160aetatis LIV. Societatis XXX. Scripsit
Manuale precum.
Consolatoriam aegrorum scholam, a P. Stephano Bineto Gallice scriptam transtulit Germanice.
GEORGIVS STVRMIVS, natione Germanus, patriâ Herbipolensis; vir zelo insigni, atque in erudiendis pueris singulari caritate. Cum Treuiris esset Minister Collegij, ne quem Sociorum obiiceret periculo, ipse laborantem peste caementarium adiit; abluit; adiuuit; luem contraxit; et, ne aliis officeret, illico in villam secessit, vbi die X. Ianuarij, anno salutis MDLXXXVI. decessit. Edidit
Relectiones e Biblicis praelectionibus Academiae Herbipolitanae. Pragae apud Georgium Fleischman.
GEORGIVS TVRNEBVLVS, natione Scotus, patriâ Tranentinus, Dioecesis S. Andreae, vir non virtute minus, quam doctrinâ clarus, qui a primâ adolescentiâ in Mussipontano Collegio educatus, totam fere aetatem in eo traduxit, vel Theologiae Professor, quam supra annos XXX. cum summâ laude explicuit; vel Vniuersitatis Cancellarius; vel certe scribendis libris distentus. Cum euocatus ad laborum suorum capessenda praemia, extremum iam spiritum duceret, Ecce, inquit, imus, et properamus ad beatitudinem, non qualem anxie disputando, finximus, quia disputando, qualis sit, ignoramus, sed quam suo Christus sanguine acquisiuit, et quam mihi credendam, et sperandam proponit Sancta Mater Ecclesia. Agebat Deo impense gratias, quod in Scotiâ inter Haereticos natus, ita a Patribus Societatis, qui illic versantur, in sanctâ fide Romanâ fuerit institutus, vt numquam virus Haereseos animo biberit. Deinde, quod in Societatem Iesu, suo maximo bono, et euocatus, et admissus fuerit. Tertio, quod in Sanctâ fide Catholicâ, et in Sanctâ Societate Iesu moreretur. Obiit Rhemis die XI. Maij, anno salutis MDC. XXXIII. aetatis suae LXVI. initae Societatis XLII. aditae quatuor votorum professionis XXIII. Edidit
Imaginarij Circuli Quadraturam Catholicam, seu, De Obiecto formali, et regulâ fidei, aduersus Robertum Baronem Ministrum. Rhemis apud Simonem Fognaeum MDCXXVIII. in 8.
In Sacrae Scholae calumniatorem, et calumniae duplicatorem, pro Tetragonismo. Ibidem.
Commentarios in Vniuersam Theologiam, iam paratos, propediem editurus, nisi mors occupasset, commendauit Collegio Mussipontano, a quo exspectantur.
GEORGIVS TYSKEVICIVS, natione Polonus, gente Podlachus, ex peruetustâ Moduidorum familiâ, quae Serenissimam Iagelloniam per Russiae Duces attingit, Patre Palatino Brestensi, Matre Wolouiczia, Ordinis Senatorij natus, primam aetatem Vilnae in Scholis nostris, tum peregrinabundus, vt Polonicae Nobilitati consuetum, Graecij, Patauij, ac demum Romae transegit, Humanioribus se Disciplinis, et Philosophicis excolens. Romae cum grauem incidisset in morbum, vocauit eam se familiam sacram, si conualuisset, ingressurum, cuius hominem primum, domo prodiens, offendisset; et commodum progressus incurrit in Adm. R. P. N. Mutium Vitellescum, qui tum in Romano Collegio versabatur. Voti reus ad S. Andreae Tirocinium tetendit anno salutis MDXCIII. cum ageret ipse aetatis annum XXII. Studiis ibi Theologiae confectis in patriam remissus, Philosophiam Calissij docuit: Vilnae subinde Doctor Theologiae renunciatus est; dein Posnaniae Scholasticam, Lublini Moralem Theologiam explicuit. Exinde Torunij difficillimis temporibus, Calissij, Posnaniae Rectorem egit; Superiorem Cracouiae ad S. Petri; Socium Prouincialis; Instructorem Patrum tertiae probationis; Vice Prouincialem; ac demum Prouinciae Poloniae Praepositum Prouincialem: quo in Magistratu post lapsum triennij, vitam clausit die XIV. Augusti, anno reparatae salutis MDCXXV. aetatis suae LIV. Elatus est ad S. Barbarae Aedem Cracourae, prosequentibus eius funus et memoriam Praelatis praecipuis, et plurimâ Nobilitate. Litauit Reuerendissimus Thomas Oborskj Episcopus Laodicensis suffraganeus Cracouiensis, et ab vno e Nostris habita panegyris est. Argumentum praebuerunt Oratori virtutes eius fane praeclarae, Singularis animi modestia, cum egregiâ sui despicientiâ coniuncta; quae fulgebat eo amplius, quo in illustriori erat loco posita. Paupertatis amor excellens; ex quo fiebat, vt victu tenui, suppellectile exiguâ, veste semper vteretur curtâ, viliqueue. Inuictus in rebus arduis animus, et prudens fortitudo, suauissimâ caritate temperatâ. Assidua cum Deo familiaritas: magna in omnes, sed in aegrotos inprimis caritas: motuum omnium compositio admirabilis, et in sese ipsum efficax imperium: studium religiosioris disciplinae, tum in se, tum in aliis exprimendae. Haec illum decora, atque alia ornauêre. Scripsit
Responsionem ad Libellum famosum cuiusdam Anonymi Toruniensis, inscriptum, Patrocinium veritatis litterarum Toruniensium. Cracouiae MDCXV.
Vindicias doctrinae Societatis Iesu, a calumniis patroni Toruniensium Anonymi. Cracouiae MDCXVI.
Theologiam Antilogicam Lutheranorum, et Antilogiam Theologicam Caluinistarum, seu, Contradictiones de rebus fidei, quas Lutherani, et Caluinistae in suis propositionibus, concordes discordes, admittunt. Cracouiae MDCXXIV. et Coloniae MDCXXVII.
De Perfectione Christianâ. Cracouiae MDCXXIV. et Coloniae apud Michaëlem Demen MDCXXVI. in 12.
GEORGIVS WITWEILER, natione Germanus, patriâ Brigantinus, ingressus est in Societatem anno aeratis XXX. iam tum Theologiae Doctor. Primus posuit fundamenta Bruntrutani Collegij, primusque illud rexit: simul Illustrissimo
page 161, image: s161et Reuerendissimo Principi Iacobo Christophoro Blarero Episcopo Basileensi Fundatori ab Sacris Confessionibus, atque Concionibus. Annis XLIII. praecipuas Prouinciae Cathedras concionando obtinuit, magnâ vbique commendatione et fructu. Mortuus est Monachij dle XVIII. Iulij, anno MDCXXXIII. cum ante annos XXX. vota quatuor edidisset. Scripsit Latino-Germanice
Commentarium in totum Psalterium Dauidis; et in omnia Cantica Psalterij Romani, tom. III. Constantiae apud Leonardum Straub MDCXVII. et MDCXVIII in 4.
Expositionem samiliarem omnium articulorum fidei Christianae. Monachij MDCXXII. in 4.
Prosesstonis sidei explicationem, iuxta praescriptum Pij V. Pont. Max. Constantiae MDCXXIII. in 8.
Vitam S. Augustini Ecclesiae Doctoris. Constantiae MDCXXIV. in 8.
Opus de rebus homini Christiano scitu necessariis, cui titulum Germanice inscripsit, Catholish Hantbueck Monachij MDCXXXI.
GERARDVS BVRGHESIVS, natione Belga, patriâ Salquenbergensis, Sacrae Theologiae Doctor, Philosophiam Duaci, Sacras Litteras Graecij Styriae, Scholasticam Theologiam, redux e Germaniâ, Duaci docuit, ibique decessit anno salutis MDCXXXVII. Eius est
Oratio panegyrica habita in funere Francisci Montmorency Principis Robecani, Sodalis Parthenij, edita Duaci typis Viduae Petri Telu MDCXXXVII.
GERARDVS GONCHI, vir roboris inexhausti, animo et corpore ad omnem laboris contentionem semper sufficientibus. Sinceri animi comes atque index perpetua laetitia et in eius fronte legebatur, et exhilarabat intuentes. Annis XLIV. in Francicâ aut Rhenanâ Prouincris tres Linguas, Latinam, Graecam, Hebraieam vel docuit, vel editis Commentariis illustrauit. Tria vota in Societate professus est. Ad extremum paralysis eum dextero latere captum in valetudinario solido quinquennio attinuit; quo tempore frequentia verae virtutis argumenta luculenter exhibuit. Sed ardens eius in Deum, Catholicamque Religionem studium, in graui Nostrorum, totiusque Molshemensis ciuitatis casu illustrius emicuit. Haereticis vrbem acerbâ direptione vastantibus, aeger alienas in aedes deductus, amicis committitur, Sociis alio dilapsis, vbi pro Nostro agnitus, conuitiis et contumeliis oneratur; strictis insuper gladiis saepius appetitur. Ex intentato saepius in iugulum ferro, veteres illi animi non ita conciderunt, vt non interrito vultu et aciem gladiorum, et sicarios spectaret, porrectâqueue ceruice percussorem sibi inter eos dari cuperet, cuius manu caput sibi in tam honestâ causâ computaretur. Sed voti huius compos haudquaquam est factus. Ceterum obiit ibidem morte suâ anno salutis MDCXII. Condidit ex multâ Patrum lectione
Lexicon Ecclesiasticum.
Tres Linguas, Latinam, Graecam, Hebraicam editis Commentariis, quorum distinctam in notitiam nondum veni, illustrauit.
GERARDVS MONTANVS, natione Belga, patriâ Menenius, vir in Humanioribus Litteris excellenter doctus: Eloquentiam Madridij multis annis cum plausu, parique discipulorum fructu tradidit. Obiit Villagarciae, cum eo concessisset, vt Nostros adolescentes institueret politiore litteraturâ, die XIX. Septembris, anno Christi MDCXXXII. aetatis XLIV. Edidit
Compendium Rhetoricae sine dispendio, et Aristotele, Cicerone, Quintiliano.
Metaphrasim Poëticam in Cantica Canticorum Salomonis.
Centuriam Epigrammatum in Martyres Societatis Iesu.
Vocabularium Hispano-Latinum, nullis ornatum elegantiis.
Elegias II. ipsius insignes, De Victoriâ quam Vladislaus Poloniae Princeps de Turcis anno MDCXX. retulit, recitat Abrahamus Bzouius, in Annal. Eccles. ad AC. 1472. num. 10.
Plura Epigrammata ipsius exstant praefixa Ioannis Ludouici de la Cerda, et aliorum Operibus. Scripsit praeterea, sed morte praeuentus est ne ederet,
Commentarios in aliquot Senecae Tragoedias.
Viridarium Linguae Latinae.
Ephemerides Bellorum Belgij.
Poëmata varia,
GERARDVS ZOES, vel, SOVSIVS, natione Belga, patriâ Amersfortensis, natus anno MDL XXIX. Societatem intrauit Tornaci anno salutis MDXCVIII. vir candidus, et zelo Dei plenus. Annos XVII. traduxit in iuuandis proximis, haudquaquam steriles; nam stylum, quo pollebat in Linguâ vernaculâ, impendit ad vertendos variis ex linguis libros pios, quos deinde magno numero edidit, et saepe nomine suo occultato. Obiit Mechliniae die XXI. Septembris, anno MDCXXVIII. Edidit Belgice translatos a se libros,
Modum Confessionis generalis rite instituendae, ex Francisco Arias. Brugis apud Petrum Soetardt MDCVIII.
Pugnam spiritualem Ioannis Castanizae Benedictini. Mechliniae typis Henrici Iaeye MDC. XVIII.
De Praesentiâ Dei, Francisci Arias; additis Considerationibus de Castitate. Ibidem MDCXIX.
Praxim purae et rectae intentionis. Ibidem MDC. XIX. et rursum MDCXXIII.
Viam Vitae aeternae, Antonij Sucquet. Antuerpiae apud Aertsens MDCXX. in 8.
Breuem Narrationem Vitae Francisci a Villaregali, et Ioannis Ximenes, Coadiutorum Societatis Iesu, ex Vita P. Balthasaris Aluarez decerptam. Mechliniae apud Iaeye MDCXX. Item
page 162, image: s162
Vitam P. Thomae Sanchez; et
Vitam Margaretae Middelton. Ibidem.
Tractatum de cultu pietatis erga B. Virginem Mariam, ex P. Petro Antonio Spinello collectum. Ibidem MDCXX. et rursum MDCXXIII.
Pia exercitia animae deuotae, per Societatem Iesu Parisiis edita. Antuerpiae apud Aertsens MDCXXI.
Compendium Meditationum Vitae et Passionis D. N. Iesu Christi, ex Vincentio Bruno. Ibidem MDCXXI.
Relationem de Martyribus Indiae Orientalis. Mechliniae apud Godefridum Huvvet MDCXXII.
Narrationem mortis quorumdam Religiosorum, et aliorum Christianorum, in quadam tumultuosâ seditione Indorum Occidentalium aduersus Hispanos. Ibidem MDCXXII.
Compendium Vitae S.P.N. Ignatij. Ibidem MDC. XXIII.
Varias Litteras missas a Religiosis Societatis Iesu, qui anno MDCXV. e Belgicâ ad Vineam Indiae Occidentalis excolendam abierunt. Mechliniae apud Iaeye MDCXXII.
Historiam Vitae et obitiis Serenissimae Margaretae Austriacae Hispaniarum Reginae, coniugis Philippi III. a P. Guzman conscriptam. Mechliniae apud Huvvet MDCXXIII. in 8.
Paradisum caelestium voluptatum reuelatarum S. Gertrudi, P. Antonij de Balinghem. Louanij apud Henricum Hastens MDCXXV. et rursum apud Viduam Mesens MDCXXIX.
Cor Deo deuotum, P. Stephani Luzuick MDC. XXVII.
Litteras Iaponicas anni MDCXXIV. Mechliniae apud Iaeye MDCXXVIII.
GERMANICVM COLLEGIVM, quod in Vrbe iam olim instituit S. P Ignatius, edidit in publicum, Nostrorum operâ,
Vitam S. P. N. Ignatij Fundatoris sui, aereis imaginibus expressam. Romae MDCIX. in 4.
GILBERTVS IONINVS, natione Gallus, patriâ Aruernus, natus anno MDXCVI. Societatem ingressus est MDCXIII. in eâqueue Eloquentiam et Philosophiam docuit, et quatuor vota professus est. Obiit in flore aetatis Turnoni die IX. Martij, anno MDCXXXVIII. Scripsit
Lyricorum, lib. IV. quibus addidit Epodon, librum V. Lugduni per Prostios MDCXXX. in 16.
Anthologiam Sacram, lib. I. et
Musas et Gratias Religiosas, lib. I. et
Anacreontem Christianum, Graecis numeris, cum metricâ versione Latinâ, lib. III. Lugduni per Petrum Bailli MDCXXXIV. in 12.
Elegiar. lib. III. et
Hendecasyll. lib. II. et
Scazont. lib. II. et
Iamb. lib. III. Lugduni per Ludouicum Muguet MDCXXXIV. in 16.
Aenigmata, Beatitudines, Miracula, Sidera, Bion, Pleiades, Hyades, libri singulares, Carmine Graeco cum explicatione Latina. Tolosae apud Arn. Colomerium MDCXXXVI. in 8.
Ethicam Poësim, XIII. Centuriis distichorum explicatam. Lugduni apud Ioannem Iullieron MDCXXXVII. in 16.
Mythologiam.
Alphabeta.
GISBERTVS SCHEVICHANVS, natione Belga, patriâ Arnhemius, Gelder; adolescens anno salutis MDLXXV. Nostris addictus est. Cum Philosophiam explanasset, Sacrae Theologiae Doctor creatus, Graecij in Styriâ, et Confluentiae ad Rhenum, Rectoris munere functus est. Annis deinde compluribus tum Herbipoli, tum Moguntiae, spirituali Nostrorum institutioni praefuit. Vir fuit accenso Diuini honoris zelo, eximioque in Sanctissimam Trinitatem, atque in Venerabilem Eucharistiam amore flagrans. Orationis studiosus inprimis. Proximorum salutem qua exhortando, qua Sodalitatibus instituendis, qua libris piis conscribendis procurauit. In Sanctorum Patrum lectione versatissimus; et excellente memoriâ praeditus. Omnibus, quibuscum agebat, ipsis adeo Serenissimis Austriae Archiducibus carus. Obiit in Domino Moguntiae die XX. Maij, anno Christi MDCXXII. aetatis suae LXIV. vitae religiosae XLVII. ab editâ votorum quatuor professione XXVIII. Edidit
De Augustissimâ et Sanctissimâ Trinitate cognoscendâ, amandâ, laudandâ, lib. XII. Moguntiae apud Albinum MDCXIX. in 8.
De Ecclesiasticorum vitâ, moribus, officiis, lib. III. Moguntiae typis Balthasaris Lippij MDCXXI. in 8.
Linguâ vero maternâ edidit
Librum Sodalitatis Germanicae Moguntinae.
GISBERTVS WINCKELIVS, natione Belga, patriâ Gandensis, edidit
Tabulas Graecanicas, in fol. quas hactenus mihi videre non contigit.
GODEFRIDVS FRANCKENIVS, natione Belga, patriâ Syluaeducensis, Philosophiam in Academiâ Olomucensi professus, edidit de more
Assertiones ex Vniuersâ Philosophiâ, quibus attexuit Problemata XVIII. Optica, de Visu, eiusque obiecto, suis rationibus docte stabilita. Olomucij MDCXXX. Nunc agit Rectorem Brugis.
GODEFRIDVS HENSCHENIVS, natione Belga, Venradae in Gelriâ natus anno MDCI. XXI. Ianuarij; Societatem Mechliniae ingressus anno MDCXIX. XXII. Octobris, quatuor vota publice professus Antuerpiae an. MDCXXXVI. XII. Maij, Ioanni Bollando in elucidandis, quas olim Heribertus Rosvveydus colligere coeperat, Sanctorum vitis, datus adiutor anno MDCXXXV. egregiam hactenus in eo studio operam posuit, Grace, iuxta ac Latine doctus.
GONSALVVS DE PERALTA, natione Hispanus, scripsit Hispanice, ediditque in patente folio
Epistolam de Obitu et virtutibus P. Petri de Leon
page 163, image: s163Societatis Iesu, qui obiit Hispali die XXIV. Septembris, anno MDCXXXII.
GONSALVVS RODERICIVS, natione Lusitanus, in Societatem Conimbricae a P. Simone Rodericio adlectus anno MDXLV. ad Indos Orientis Solis, iam Sacris initiatus Ordinibus, anno MDLI. destinatus est, et multis magnisque in mari defunctus periculis, Goam Septembri mense peruenit. Inter cetera praesentissimum superauit discrimen, quod arenis impressa nauis tam pertinaciter haesit, nullis vt opibus extrahi, nullâ arte circumagi posset: tentatisque iam frustra omnibus, et salute omnium desperatâ, suo nutu, praeter exspectationem, nauis ipsa euasit in altum. Creditum id Patrum, qui vehebantur, precibus donatum. Fidem poterit affirmare, quod paulo post contigit. Cum enim vix e nauseâ maritimâ Gonsaluus respirasset, in Gasparis Barzaei locum suffectus, Armuziam profectus est. In eo i[?]inere, cum leue nauigij genus, quod conscenderat, insequerentur omni conatu piratae, iamque e proximo magnum sagittarum imbrem depluerent, Rodericius positis genibus Deum orauit, et sagittae ab omnibus retrorsum agi visae in iaculatores, nullo comitum, ac ne nautarum quidem Arabum Rodericij quidquam detrimenti passo: sed nec piratae, licet leuibus quoque nauigiis mire contenderent, assequi potuerunt; atque ita re infectâ alio verterunt. Inuectus Armuziam Gonsaluus est ad diem XXI. Nouembris, qui Praesentationi B. Virginis sacer est, et Gasparis insistens vestigiis, suis concionibus mire profuit. Turcarum, in Arcem Armuzianam sustinuit impressionem, et vnus ipse vniuersum pondus arcis, exercitusque tulit. Obsidionem excepit lues, et multiplex morbus, qui nouus Rodericio labor fuit. Eum dum animo infracto nititur exsorbere, febribus, et caeli grauitate pene absumptus Goam reuocatus est. Sed labor illi ex labore serebatur. Nam anno MDLV. destinatus in Aethiopiam cum Regio Legato, vt, quo esset ad excipiendum Patriarcham, qui ex Lusitaniâ mittebatur, animo Claudius Imperator, exploraret, cum VII. Idus Februarias duabus biremibus soluissent, multis magnisque periculis, seu ferarum, siue Turcarum, terrâ marique perfuncti, denique XVI. Calendas Iunij in magnam, feracemque planitiem Aethiopiae ad Claudium Regem peruenerunt. Ab eo in conspectum et colloquium admissi, Regis Lusitani epistolâ perlectâ, quae habent in mandatis coram exponunt. Mutatam reperiunt Claudij voluntatem, negantis se aut auitam posse Religionem relinquere, aut Romanum velle agnoscere Pontificem: accepturum quidem, quosquos Lusitaniae Rex misisset, benigne; sed doctorum sibi copiam virorum esse, nec laborare se vllis, vti videtur persuasum, in fidei negotio erroribus. Gonsaluus eâ denunciatione perculsus, statuit stylo persequi, quae disputatione non poterat, et libellum conficere quo refutaret Abassinorum errores, et Romanae fidei veritatem assereret. Eum cum breui confectum Regi obtulisset, indignari primum Rex, quod sibi errores obiectaret: tum negare priuati fuisse Sacerdotis, sed Episcoporum atque Pontificum, ea quae libro continebantur, tractare. Verum digresso Gonsaluo, repetere coepit librum per otium, admirarique tantam in iuuentute doctrinam. Ceterum quamuis libri adeo, vt ipse vocabat, sancti lectione Claudius teneretur impensius, quia tamen aduertisset magnos propter eum clamores toto Regno excitari, laudantibus aliis, aliis contra carpentibus, ne partium dissidium aleret, supprimendum eum existimauit. Denique cum nihil extricaret Rex, Gonsaluus, Legatusque veniam abeundi petiuerunt. Rex decem auri vncias Gonsaluo in viaticum dari iussit, quas ille, Regis voluntate acceptâ, remisit. Et confirmatis in officio Lusitanis, compositis dissidiis, collocatis in matrimonio concubinis, lustratisque Baptismate pueris, Goam denique remeauit. In reditu, praesenti Dei Matris ope, quam rebus deploratis inuocarat, periculosissimae vim tempestatis effugit; cuius beneficij memoriam votiua Goae tabula refert, in eiusdem Dei Matris Templo suspensa. Annis sequentibus Tanaae vtilem operam Gonsaluus impendit; et haud inde procul deserto in loco Pagum condidit, ad faciliorem Indigenarum culturam: cumque in eo Templum excitasset, Sacrosanctae Trinitati primum illud totius Indiae dedicauit, et ab eâ nomen Pago fuit. Anno MDLXI. ab Archiepiscopo Goano ad Idalcanem Regem, qui visus erat ad fidem Orthodoxam aspirare, missus est: verum praeter inanem curiositatem, nihil in iuuene Rege inuenit. Atque hactenus mihi de Gonsaluo compertum; cetera, vbi comperero, adtexam. Scripsit Lusitanice, sed curauit transferri Chaldaice,
Librum de Abassinorum erroribus, et Romanae Fidei veritate, quem Regi Aethiopiae Claudio obtulit.
Epistolam de suâ in Aethiopiam Legatione, deque rebus cum Claudio Rege actis, quam pene totam recitat Nicolaus Godignus, De rebus Abassinorum l.2.c.18.
GRANATENSE COLLEGIVM, in Boeticâ Hispaniae Prouinciâ, edidit Linguâ Hispanicâ
Relationem festorum in Beatificatione S. P. N. Ignatij ab eodem Collegio institutorum. Hispali apud Ludouicum Estupinnan MDCX. in 4.
GRATIENSE, seu, GRAECENSE COLLEGIVM, quod Austriacae Prouinciae in Styriâ amni Murae impositum, ab Serenissimo Carolo Archiduce, Ferdinandi II. Caesaris Augusti patre, tanquam fidei Christianae propugnaculum erectum, et celebri Academiâ ornatum est. Edidit
Parentalia Serenissimo Carolo Archiduci Austriae
page 164, image: s164Fundatori suo. Graecij typis Widmanstadij MDXC.
Orationes tres in Exequiis eiusdem Serenissimi Caroli a tribus Patribus habitas. Ibidem eodem anno.
Parentalia Serenissimae Mariae Bauarae Archiduci Austriae, Serenissimi Caroli Archiducis Viduae, Graecij defunctae die XXIX. Aprilis, anno MDCVIII. Ibidem MDCVIII.
Pompam funebrem Serenissimae Mariae Annae Bauarae, Ferdinandi II. Bohemorum tum Regis Coniugi, Emblematis et Elogiis expressam anno MDCXVIII.
Imperium Romanum FER DIN AN DO SECVNDO AVGVSTO, PIO, PATRIAEPATRI, ab augusto septemuirorum Sacri Romani Imperij Senatu, votis concordibus delatum, faustae gratulationis ergô exhibitum. Graecij typis Ernesti Widmanstadij MDCXX. in fol.
Amphitheatrum Regium, Serenissimo potentissimoque Ferdinando III. Hungarorum Regi, in faustam gratulationem laboratum, dicatum anno secularis aerae XXVI. Ibidem mDCXXVI. in fol.
Epithalamium Symbolicum Coniugibus Porphyrogenitis Serenissimo Potentissimoque Ferdinando III. Hungarorum Bohemorumque Regi etc. Serenissimae Mariae Reginae, Hispaniarum Infanti etc. Archiducibus Austriae, cum Viennae Austriae Regias nuptias solemniter agerent, in laetissimam adgratulationem, debitisque honoris aeeternum monumentum, dicatum dedicatumque. Ibidem MDCXXXI. in fol.
Annum primum Imperij Austriaci XII. Caesaro-Mensium, CCCLXV. Anno-Dierum, D. Ferdinandi II. Imperio expletum: nunc annum secundum inchoatum Imperiali inauguratione D. Ferdinandi III. eidem supputatum, concinnatum, oblatum a Collegio Graecensi anno MDCXXXVIII. Ibidem in fol.
GREGORIVS CNAPIVS, natione Polonus, gente Masouita, patriâ Grodziecensis, in Societatem ingressus est circa annum MDLXXX. in eâ compluribus annis docuit Artem Oratoriam; Mathematicam quoque et Conscientiae quaestiones. Edidit in lucem
Thesaurum Polono-Latino-Graecum, seu, Promptuarium Linguae Latinae, et Graecae, Polonorum vsui accommodatum. Cracouiae typis Francisci Caesarei MDCXXI. in fol. Obiit Cracouiae XII. Nouembris MDCXXXIX.
GREGORIVS FABER, natione Germanus, patriâ Morsburgensis, vir doctus, et Ethicam olim, ac Theologiam Moralem interpretatus: trium votorum solemnium in Societate professus. Viuit adhuc maior septuagenario. Edidit tacito suo nomine pium libellum inscriptum
Biuium Religionis. MDCXXXV.
GREGORIVS FERRARIVS, natione Italus, gente Ligut, e Portu Mauritio, ditionis Reip. Genuensis. Philosophiam Mediolani ac Moralem Theologiam docuit. Aronae et Alexandriae Collegia rexit. Edidit
Notas in Thomae de Kempis de Imitatione Christi, lib. IV. cum Methodo illii vtendi. Italice MDCXXIX.
Vitam spiritualem descriptam per Spiritum Sanctum Psalmo XVII. et a se explicatam. Italice, lib. seu Part. v. Mediolani apud Cerrium MDCXXXII. in 8. Eam Latine transtulit loannes Buccelleni, atque edidit Viennae Austriae MDCXXXVII. in 8.
Vitam Angelicam. Italice.
Physicam, seu, De Corpore, et rebus naturalibus Philosophiam, tom. II. in 4. quorum prior explicat ea quae ab Aristotele tractatur VI. libris prioribus Physicorum. Mediolani apud Ioannem Baptistam Cerrium MDCXXX. Posterior explicat, quae Aristoteles tractat lib. VII. et VIII Physicorum, et libris IV. de Caelo. Brixiae typis Ioannis Antonij Ricciardi MDCXXXV.
Sanctos et amatorios affectus Sponsi caelestis, et Sponsae, e Sacris Canticis depromptos, Part. III. Italice. Mediolani per Franciscum Mognagam MDCXXXVI. in 12.
Cytharam laudum Diuinarum: tacito suo nomine. Mediolani MDCXXXVIII.
Habet parata typis
Oeconomiam Euangelicam.
De heroicâ Virginis virtute, immaculatâqueue sanctitate.
Quid possint Regulares tempore cessationis a Diuinis.
GREGORIVS LOPEZ, natione Hispanus, in Philippinis Insulis Praepositus Prouincialis fuit, vbi et obiit die XXI. Iulij, anno MDCXIV. Scripsit
Annuas Litteras ex Philippinis anni MDCVIII.
GREGORIVS MASTRILLVS, natione Italus, patriâ Nolanus, adolescentulus die XXI. Maij, anno Christi MDLXVI. ingressus Societatem, post decursum studiorum; concionibus habendis vitam vtiliter traduxit, Italiam, vt fit, circumeundo. Domos Professorum Romanam, et Neapolitanam gubernauit, atque in hâc plenus dierum et meritorum abiit ad caelum die VII. Februarij, anno Christ IMDCXXXIII. Edidit in lucem Italice
Discursus de Passione et Morte Christi Redemptoris nostri, Part. III. Romae per Bartholomaeum Zannettum MDCVII. in 4. Item
Concionum, seu, vt vocat, Discursum de variis argumentis, tomos omnino XI.
GREGORIVS MONTALIS, natione Italus, patriâ Speziensis, edidit Italice, tacito suo nomine, collectas
Faces ad exercitandas virtutes, et detestanda vitia. Genuae typis Farronij MDCXL. in 24.
GREGORIVS ROSEFFIVS, natione Germanus, gente Boius, patriâ Landishutanus, honestis parentibus anno Christi MDXXXVIII. natus in Societatem venit Viennae XVI. Calendas Octobris, anno MDLIX. vbi sub Ioanne Victoria Tirocinium posuit. Romam aliquanto post missus, Germanorum contubernio ad D. Marcelli praefuit. Viennam reuersus, Sacerdotio initiatus, et Petro Canisio in concionandi munere suffectus est, tantâ nominis celebritate, vt tali
page 165, image: s165viro non indignus successor haberetur. Certe Haereticis terrori et admirationi fuit, Catholicis incredibili solatio; ex eo etiam quod mirâ felicitate difficillimas quaestiones vel rudibus explicaret ad captum. Othoni Cardinali Augustano fuit in amoribus et veneratione, qui vsus illo est ad publicanda per suam Dioecesim Sacri Tridentini Concilij decreta. Plurimûm illius debent industriae pleraque Germaniae Superioris domicilia nostra, et ipsa tota Prouincia, quam eximiâ humanitate, grauitate, prudentiâ, animi candore gubernauit totos IX. annos. Quinquies a Prouinciâ Romam legatus fuit. Congregationi VI. Generali interfuit. Vitae iam satur, in rerum Diuinarum meditationem se totum immersit; vnde breui ad eorum claram contemplationem transiuit, postquam acutissimos morbi dolores in tam graui senio patientissime tulisset, identidem repetens, Da Domine patientiam, et auge dolorem. Obiit Sacramentis rite instructus Augustae Vindelicorum die XV. Maij, anno salutis MDCXXIII. aetatis LXXXV. Scripsit Germanice sub nomine Christophori Roseti
Responsionem contra Monita Osiandri, de falsâ Iesuitarum practicâ.
Replicam et declarationem, contra eadem Monita.
Apologiam pro Societate Iesu, contra Osiandrum.
Iter Legatorum Iaponicorum ad Gregorium XIII. Summum Pontificem; et Epistolas alias ex Iaponiâ, reddidit Germanice, et suppresso suo nomine vulgauit. Asseruatur integra pene Bibliotheca voluminum, quae suo ipse ingenio elucubrauit, suâ manu conscripsit.
GREGORIVS RVMER, natione Hungarus, patriâ Baoniensis, post explicatam Graecij Philosophiam, aliis in Societate muneribus perfunctus, Rectorem egit Olomucij, ac demum temporibus difficillimis Austriae Praepositum Prouincialem; cum ab eâ fuisset Bohemia seiuncta, primus eam Prouincialis obtinuit, in eoque Magistratu vitâ functus est Brunae die XXIX. Septembris, anno salutis MDCXXVII. aetatis LVII. Religionis XXXV. Vir fuit moribus suauissimis, et eo nomine omnibus, ipsi etiam Caesari Ferdinando II. carus, qui cum eo multum sibi commodorum interiisse publice testatus est. Modestiam, constantiam, mansuetudinem, fortitudinem, caritatem, prudentiam suam turbatissimis rebus egregie probauit. Eximiâ fuit in Deum pietate; in suos Moderatores obseruantiâ; in Magistratus etiam Ciuiles reuerentiâ; in aegros teneritudine; in afflictos lenitate, indulgentiâ, patientiâ, malens cunctando sanare, quam perdere festinando. Pauperum miserebatur impense, et pro copiâ, quae illi erat, subueniebat ipsorum indigentiae. In seipsum rigidior, quam indulgentior. Illecebras omnis voluptatis et a se semper, et a suis procul habuit, ne quid inde caperent detrimenti. Molestias, et morborum cruciatus magno animi robore perferebat; et grauissimi renum dolores, quibus demum est confectus, has illi voces dumtaxat expresserunt, Obone Iesu, O bone Iesu miserere. Edita est
Oratio ab eo habita Graecij in funere Serenissimae Mariae Matris Archiducis Ferdinandi, eius qui Imperator eius nominis II. postea fuit. XIII. Calend. Iunij MDCVIII. Exstat ea in Parentalibus eidem Principi a Collegio Graecensi factis.
GREGORIVS ASANCTO VINCENTIO, natione Belga, patriâ Brugensis, in Mathematicis peregregie versatus, qui magna in iis molitur, factâ spe omnibus quadrandi circuli. Edidit
Theoremata Mathematica Scientiae Staticae, De Ductu ponderum per planitiem, recta et obliqua horizontem decussantem, proposita Louanij typis Hastenij cum figuris aeri incisis a Ioanne Ciermans MDCXXIV. in 4.
GREGORIVS DE VALENTIA, natione Hispanus, patriâ Methymnensis, ab ipsâ pene infantiâ educatus est in Societate, et ad optimam Religionis normam institutus. Vbi vero animum Liberalibus Disciplinis cohonestauit, et probitatis suae specimen praebuit, in Germaniam missus est, vt Sacram Theologiam nostris in Collegiis explicaret, et furentium Haereticorum impetum retardaret, iacentesque Catholicos excitaret atque erigeret: quod tam cumulate praestitit, Dilingae primum, deinde Ingolstadij post Hieronymum Torrensem, praelectionibus, disputationibus, congressibus, scriptis denique, vt omnium Catholicorum animos sibi deuinxerit, et, quae maxima laus est, in odium Haereticorum incurrerit: omnibus enim aduersariis, contra quos scripsit, silentium imposuit. Scripsit autem
Multa Opuscula de Controuersiis fidei contra Sectarios, quae diuersis subinde temporibus edita, postremo recognouit, certâ methodo ac ratione distribuit, vnoque volumine comprehensa vulgauit Lugduni apud Haeredes Guilielmi Rouillij MDXCI. hâc inscriptione,
De rebus fidei hoc tempore controuersis, qui libri hactenus exstant, omnes, cum nonnullis aliis nondum antea editis. Index autem generalis omnium librorum qui hoc Volumine continentur, hic est,
Analysis fidei Catholicae, lib. VIII. comprehensa; in quibus simul, De Ecclesiâ, De Romano Pontifice, De Scripturâ, De Traditionibus, De Conciliis disputatur. Editus est hic liber anno MDLXXXV.
De Sanctissimâ Trinitate, lib. v. in quorum postremo pestilens quidam liber in Poloniâ editus confutatur. Editi fuerunt MDLXXXVI.
De verâ Christi Maiestate et praesentiâ, contra Lutheranos Vbiquistas, lib. IV. cum Epistolâ Francisci Turriani de eodem argumento, ad Auctorem scriptâ. Editi sunt MDLXXXII. et duobus sequentibus. In tertio autem libro continetur Annotatio aduersus Admonitionem a Schmidelino Lutherano Vbiquistâ pro Iesuitis contra Caluinianos editam.
page 166, image: s166
De rebus controuersis ad materiam Sacramentorum pertinentibus, lib. XXIII. nempe
De numero et efficaciâ Sacramentorum Nouae Legis, lib. II.
De Baptisino paruulorum, lib. I.
De reali Christi praesentiâ in Sacramento Eucharistiae; et de Conuersione panis et vini in Corpus et Sanguinem Christi, lib. IV. contra Caluinistas. Editi funt MDLXXXVII.
De eodem argumento, lib. III. in quibus continetur examen et refutatio praecipui mysterij doctrinae Caluinistarum; cum responsione ad obiectiones Antonij Sadeelis, et Fortunati Grellij. Accessit Appendix de Colloquio Monpelgartensi. Editi funt MDLXXXIX.
De legitimo vsu Eucharistiae in alterâ tantum specie, lib. I.
De Sacrosancto Missae Sacrificio, lib. II. contra Lutheri, Kemnitij, Herbrandi, et aliorum Sectariorum doctrinam. Editi, prior MDLXXX. posterior MDLXXXI.
De Contritione ex poenarum timore conceptâ, lib. I.
De Necessitate Confessionis, lib. I.
De Satisfactione, lib. I. Editus MDLXXXVIII.
De Ordinis Sacerdotalis et Episcopalis discrimine, lib. I.
De Indissolubili vinculo Matrimonij, lib. I.
De Idololatriâ, lib. v. in quibus Cultus Sacrae Eucharistiae et Sanctorum, et Sacrarum Imaginum, ac Reliquiarum, aduersus Sectariorum contumelias defenditur. Editi MDLXXX. et sequente.
De diuersis aliis materiis controuersis, lib. XI. nempe
De Peccato Originali, lib. I.
De Officio proprio Christi Mediatoris, ac Redemptoris, lib. I. Editus MDLXXXV.
De verâ ac falsâ differentiâ Veteris et Nouae Legis, contra fundamentum Lutheranae, et Caluinianae doctrinae, lib. I.
De Gratiâ, Iustificatione, et Meritis, lib. I. Editus MDLXXVI.
De Statu et Votis Religiosorum Hominum, lib. I.
De Caelibatu, lib. I.
De potestate Legis Humanae, praesertim Ecclesiasticae, lib. I.
De Efficaciâ Excommunicationis Ecclesiasticae, lib. I.
De Indulgentiis, lib. I. Editus MDLXXXVII.
De Purgatorio, lib. I.
Atque haec quidem eo Volumine bene magno continentur: post quae sic excusa, prodiit eodem Valentiâ Auctore
Redargutio inscitiarum et fraudum, quibus nonnulli falsi Theologi, et Pseudo Philosophi Geneuenses, subsidiarij Antonij Sadeelis, et Fortunatus Grellius Heidelbergensis, eum librum cauillati sunt, quo praecipuum mysterium doctrinae Caluinistarum anno MDL XXXIX. examinatum et conuictum est. Ingolstadij apud Dauidem Sartorium MDXC. in 4.
Supplementum earum fr audum, seu mendaciorum, quae in Redargutione superiore anno editâ, quibusdam Caluinistarum obiecta sunt, collecta ex Indice quodam secundo aduersus eam Redargutionem Geneuae euulgato. Ibidem MDXCI.
Peccata tria Sadeelis in Apologiâ secundorum ipsius peccatorum. Ibidem MDXCV. in 4.
Edidit praeterea Valentia
Commentariorum Theologicorum, et Disputationum in Summam D. Thomae Aquinatis, tom. IV. qui primum anno MDXCI. et sequentibus saepius, demum ab Auctore recogniti et aucti recusi sunt Ingolstadij typis Adami Sartorij MDCIII.
In hisce Commentariis, siue, Disputationibus ita stylum Valentia noster temperauit, vt solidam atque reconditam D. Thomae doctrinam explicet, nimias et spinosas subtilitates circumcidat; et modum illum scribendi scholasticum et scabrosum, in faciliorem atque elegantiorem commutet; vt et Catholicos illarum Nationum magis ad legendum D. Thomam hâc veluti illecebrâ alliciat; et Haereticos ab eiusdem S. Doctoris doctrinâ abhorrentes, ac praefractos, si fieri potest, emolliat. Denique re uocatus sapientissimus Pater Romam, vitâ, doctrinâ, praelectionibus, atque etiam disputationibus coram Clemente VIII. Pont. Max. et Cardinalium, grauissimorumque Virorum consessu, floruit. Sed ex continuis studiorum laboribus, ac nimiâ contentione morbum contraxit, et Neapolim ad recuperandam valetudinem profectus, magno sui bonis omnibus relicto desiderio, pie sancteque mortuus est VII. Calend. Aprilis, anno salutis MDCIII. aetatis vero LX. Cui hoc Coenotaphium, gratitudinis ergo, Collegium Theologicum Ingolstadiense posuit.
Gregorius de Valentiâ e Societate Iesu Methymnensis Hispanus S. Theologiae Doctor Inter Theologos sui temporis Nulli Secundus, Parisiis vehementer expetitus, A Stephano Rege Poloniae diu postulatus, Praeclarum huius Academiae Decus; In qua annos XXIIII. commoratus cum S. Theologiam sedecim annis continuis Magno auditorum plausu et fructu Fecundissimae eruditionis propagatione Docuisset, atque interim in omni controuersiarum Religionis genere contra Haereticos quammultos compluribus Libris editis numquam non victor egregie Dimicasset, vniuersamque Scholasticam Theologiam quatuor Commentariorum Tomis, commemorabili opere illustrasset, Immortalem nominis gloriam adeptus. Anno MDXCVIII. Superiorum suorum Voluntate Romam aduocatus est;
page 167, image: s167Cumque illic partim S. Theologiae Professor, Partim supremus in Collegio Societatis Studiorum moderator aliquamdiu clarissimus vixisset, Demum assiduis laboribus fractus Et inueteratâ consumptus aegritudine Neapoli, quo valetudinis causâ Aeger concesserat, E viuis semper victurus excessit XXV. Aprilis, anno MDCIII. aetatis LIV.
Clarissima exstant aliorum Scriptorum de Gregorio Valentiâ encomia; quibus ego praetermissis, hoc vnum omni exceptione grandius apponam, quod Clemens VIII. Pont. Max. illi exhibuit, quando illum, cuius olim auditor fuerat, Doctorem Doctorum appellauit. Refert Adamus Contzen. lib. 5. Politic. c. I.
GREGORIVS VASARHELI, natione Hungarus, gente Dacus, seu Transiluanus, Coadiutor Spiritualis iam inde ab anno MDCV. formatus, vir fuit propagandi Euangelij cupidissimus, ob quod ex Alsolinduensi Missione primus e Nostris Quinque-Ecclesias concessit, sub Turcarum dominatu sitam vrbem. Ibi exactis aliquot annis, rogatu Gabrielis Betlen Transiluaniae Principis, qui tunc apud Turcas agebat, Claudiopolim iuit; vbi et mortuus est. Edidit Hungarice translatum a se
Catechismum Petri Canisij, cum precationibus quibusdam adiunctis. Viennae MDCIV. Eum mox ibidem recudit additis copiosius Controuersiis nostri temporis, cum certis quibusdam Meditationibus Euangeliorum Dominicalium. Item
Thomae de Kempis, de Imitatione Christi, lib. IV. Claudiopoli.
GVALTERVS PAVLLVS, natione Belga, patriâ Huensis in Condrusiis, sedecennis in Societatem anno MDCIII. ingressus est. Vir Graecis, Latinisqueue, Humanioribus, Philosophicis, Theologicis Disciplinis egregie instructus, Sacrosanctae Theologiae Doctor, quam Duaci, post tres Philosophiae Cursus confectos, compluribus annis publice exposuit; nunc idem Viennae Austriae cum magnâ doctrinae laude praestat. Edidit
Septem dolores B. Virginis Rhythmo numeroso expressos. Viennae typis Gelbhaar MDCXXXI.
Canticum nouum animi salientis a mundo, a terrâ, a caelo, a seipso in Deum. Melodiae Lyricae genus Rhythmometrum. Opus vt nouitate suâ laboriosum, ita venustate et pietate commendabile. Accessit initio Operis
Regium iter in Imperium, siue, Ferdinandi III. Tria I. trium expeditionum, iubente, et primum I. dicente Ferdinando II. Caesare, ab eo in Imperium, contra hostes, susceptarum, tres columnas triumphales, editas cum coronaretur Rex Romanorum. Viennae typis Matthaei Formicae MDCXXXVII. in fol.
Affectus Eucharisticos, simili Rhythmometro MDCXL. in 12. recuso simul Cantico nouo animi salientis. Parat alia
De B. Virgine Deiparâ.
Miscellanea. Denique meditatur grauioris tractationis opus,
Summam Humanae ac Diuinae Sapientiae, quâ Philosophiam, atque vniuersam Theologiam complectetur methodo Scholasticâ.
GVILIELMVS ASCHENDORFF, natione Germanus, gente Westphalus, hatus in Oppido agri Monasteriensis, cui Telgeto nomen. Illi, cum primum Societatem ingressus est, aduersabatur linguae blaesae vitium tantum, vt auerso a studiis animo, de opificio discendo, et suscipiendo Coadiutorum Temporalium gradu cogitaret. Verum non multo post, vitio illo linguae depulso, postquam Litteris omnibus excultus fuit, non modo Humaniores Disciplinas, et Philosophiam, sed etiam Sacras Litteras, et Theologiam publice praelegit, vir capacissimi ingenij, et memoriae. Fuit etiam Concionator disertus in paucis, siue Germanice, siue Latine dicendum esset. Itaque in Metropolitanâ Ecclesiâ Treuirensi, et in Cathedralibus Paderbornensi, et Osnabrugensi Ecclesiastae ordinarij munere diu functus est. Oblata est ei occasio demonstrandae magnitudinis animi, quando captâ mense Octobri, anno MDCXXXI. a Guilielmo Hassiae Landgrauio Paderbornâ, abductus cum duobus Societatis nostrae Patribus aliis Cassellas, primum in tetrum noxiorum carcerem detrusus, mox tamen in laxiori custodiâ habitus, numquam impelli potuit, vt in redemptionis pretium Religioso viro indecorum consentiret: et crebris litteris aduersarios eo adduxit, vt, cum nihil criminis possent eis obiicere, paterentur eos permutatione factâ cum suis militibus, qui bello capti erant a Caesareanis, liberari. Demum reuersus Paderbornam, fatigatus laboribus, pie obdormiuit in Domino die XXV. Aprilis, anno MDCXXXIII. Edidit Germanice sub nomine Romani Altglaub Philo-Christiani
Defensionem trium causarum, quas pro suâ conuersione Statuarius Osnabrugensis adduxerat, contra Refutationem Wolfgangi Heluici Lutherani, ibidem Superintendentis.
Latine vero
Orationem in funere Illustrissimi Domini Ioannis Godefridi Episcopi et Principis Herbipolensis et Bambergensis, Ducis Franciae Orientalis.
GVILIELMVS BAILIVS, natione Gallus, nobili loco Monstrolij apud Velaunos in Aniciensi Dioecesi natus, Tolosae nomen Societati dedit, post Iurisprudentiae biennale studium, anno Christi MDLXXVII. aetatis XX. A primis Tirocinij mensibus datus Opsonatori comes in sordida lacernâ, olera, fruges, lecythosque olei, propter luris Gymnasium, coram sibi familiarissimis, animo hilari praeferebat: ex quo in omnem deinceps aetatem tantus illi sui, rerumque humanarum despectus fuit, vt alio in orbe viuere
page 168, image: s168videretur. Domi cum omnibus suauissime, facillimeque agebat, et tanquam vnus de medio; foris tamen assumebat seriam quamdam, religiosamque grauitatem. Neminem tamen vnquam vel ioco, vel liberiore verbo stringebat. Animus simplex et candidus, nihil fictum, nihil reconditum claudebat. Corporis sui, dum per vires et aetatem licuit, acer fuit insectator. Multa illi pietas cum Agnis Cereis, Sanctorum Imaginibus, piacularibus Rosariis, et reliquo sacro apparatu. Septem annis Eloquentiam Gallos, Hispanosque docuit. Postea graui piâqueue eloquentiâ XXVIII. annis concionatus est. Quatuor vota professus est anno MDCII. Cum omni Haereticorum genere tantâ felicitate concurrit, vt cum nemine consereret, quem non ad Ecclesiam adduceret. Bearnum ab Henrico IV. Rege fidei libertati redditum primus ipse purgauit. Santonas Caluini labe infectos ita religioni restituit, vt palam negent, inde vsque ab S. Eutropio Santonum Apostolo, quemquam laboribus, zelo, et pietate parem Bailio nostro in illis oris esse visum: cuius operae specimen, qui volet, habet expressum in anni MDCI. Litteris Societatis nostrae, Prou. Aquit. Miss. Santon. Magorum, Sagarum, veneficorumque omnium artes et genera tam solerter discernebat, vt numquam aberrarit. Diaboli, Haereseosque hostis acerrimus, et ad eam debellandam velut a Deo datus. Miserrimos quosque adibat libentius, et corrogatis praesidiis subleuabat. Extremo addictos supplicio mirâ efficacitate ad bene moriendum comparabat; quam ipsi fortasse conciliabat diuinitus seuera suimet diuerberatio, quam illi operi, vti et concionibus, praemittebat. In Sacro dum Venerabilem Hostiam communicaturus manu tenebat, Da mihi, aiebat, Domine Iesu animas, pro quibus victima factus es salutaris. Celebritate nominis sui, et zelo animarum eo deuenit, vt, velut Prouerbio, Bailij appellarentur, qui in eo genere maxime strenui essent. Hydrope diuturnâ, aerumnosâqueue cum acerbissimis coniunctâ doloribus vexatus, incredibili moderatione diros illos cruciatus pertulit; donec victus tandem morti succubuit Burdigalae die XXVII. Octobris, anno salutis MDCXX. aetatis LXIII. Religionis XLIII. Edidit in lucem libellos plurimos, quibus Pseudo-Ministrorum scripta refutat; sed commemoratione dignus est
Catechismus Controuersiarum; quem e Gallico Latine reddidit et impressit Henricus Lamormaini noster. Viennae Austriae typis Matthaei Formicae MDCXXVI. in 8. et Coloniae typis Ioannis Kinckij MDCXXVI. in 12. Item edidit
De Arte Grammaticâ Graecorum.
De Accentibus, et de Syllabarum quantitate Graecorum.
De Graecorum Dialectis.
GVILIELMVS BALDYINVS, siue, BAVLDENVS, natione Anglus, patriâ Cornubiensis, Societatem Romae amplexus anno MDXC. aetatis XXVII. in eâ Vicepraefectum Anglicanae Missionis in Belgio egit, magno gentis suae bono. Sed in inuidiam puluerariae coniurationis vocatus, diu latêre, ne raperetur in Angliam, coactus est. Demum cum anno MDCX. Romam tenderet, in Palatinatu ab Haeretico Principe interceptus, et multis onustus vinculis in Angliam missus est. In Turri Londinensi fuit octennio, nec semel quaestioni subiectus; sed suam innocentiam luculenter testatus est; quâ demum comprobatâ, agente Oratore Hispanico liber abire permissus est. Demum multis perfunctus laboribus Audomari pie obiit die XXVIII. Septembris MDCXXXII. Vir prudens, mansuetus, et insigniter pius, ac lacrymarum dono in paucis praeditus. Reliquit
Meditationum de obligationibus animae religiosae erga Deum, tomos XI. in fol.
De Passione et Resurrectione Domini, tomos II. in fol.
De Incarnatione Domini, tom. I. in 4.
De Peccatis: de Amore et Timore Dei: de Humilitate, tom. III.
De Gratiâ; De Vitâ spirituali; De Passione Domini; De Cruce; De Religione; De Beneficiis; De Sponsalitiis animae; De Amore; De Sacrâ Communione, tomos plures; omnes Anglice; quae, quamuis nesciam sintne lucem visura, iudicaui recensenda ad viri memoriam.
GVILIELMVS BATTEVS, natione Hibernus, vir valde industrius; venit ad Societatem annos natus circiter XXV. E Belgio Patauium missus ad studia, iis confectis abiit in Hispaniam; et Salmanticae praefuit suae gentis Seminario ad formationem spiritus. Praeditus fuit ardentissimo animarum zelo: carus inprimis omnium ordinum hominibus ob singulares virtutes, et morum praestantiam. Concesserat Salmanticâ Madritum, vt negotia quaedam pertractaret; vbi mors illum intempestiua occupauit die XVII. Iunij, anno salutis MDCXIV.
Edidit librum hoc titulo
Ianua Linguarum, seu, Modus maxime accommadatus, quo patefit aditus ad omnes Linguas intelligendas. Industriâ Patrum Hibernorum Societatis Iesu, qui in Collegio eiusdem nationis Salmanticae degunt, in lucem edita; et nunc ad Linguam Latinam perdiscendam accommodata. In qua nimirum totius Linguae vocabula, quae frequentiora et fundamentiora sunt continentur; cum Indice vocabulorum, et translatione Hispanica eiusdem tractatus. Salmanticae apud Franciscum de Cea Tesa MDCXI. Opus est admirabile, quod Linguis omnibus accommodari potest.
Editus est etiam Hispanice a P. Iosepho Cresuello, sub nomine Licentiati D. Petri Manrique. Liber Guilielmi sic inscriptus,
page 169, image: s169
Apparaetus ad administrandum Sacramentum Poenitentiae maiori cum facilitate et fructu; et percipiendos admirabiles effectus, quos Sacra Eucharistia proferre in iis solet, qui ad eam rite parati accedunt. Mediolani per Marcum Tullium Malatestam MDC. IV. seu, vt ex fine libri constat MDCXIV.
Denique suppresso nomine edidit Anglice et Latine
Institutionem Methodicam de praecipuis Christianae fidei Mysteriis; cum adiunctâ Methodo ad Confessionem Generalem rite peragendam.
GVILIELMVS BECANVS, natione Belga, patriâ Iprensis, scripsit
Triumphalem introitum Serenissimi Cardinalis Ferdinandi Infantis Hispaniarum, in Flandriae Metropolim Gandauum anno salutis MDCXXXIV. pulchris imaginibus in aes incisis ornatum. Antuerpiae typis Ioannis Meursij MDCXXXVI. in folio Regali.
GVILIELMVS BROCHAEVS, natione Belga, Limburgi natus, in Societatem admissus est Romae die III. Maij, anno salutis MDLI. Obiit Treuiris die XXIX. Ianuarij, anno MDLXXXIII. Is antequam decederet, quamuis afflictissimâ valetudine esset, noxas animi vt expiaret, e cubili surrexit, praedixitque ei apud quem se expiauerat, horam illam sibi esse supremam: atque ita contigit: mox enim nec opinantibus Sociis in Domino conquieuit, vir eximiâ pietate. Scripsit
Disputationes, de Orationis vi ac necessitate.
De Sacramentis Nouae Legis.
De tribus bonorum operum generibus.
De Oeconomiâ Verbi.
De Lege, et libertate Christiana.
De Veritate Corporis Christi in Eucharistiâ.
GVILIELMVS BVCCIVS, natione Liuo, in Societatem venit anno MDCI. et primus omnium, ex quo Liuonia ante annos D. Christianâ fide imbuta est, idiomate Estonico, cuius in Liuoniae partibus vsus est, edidit
Institutiones Estonicas, in quibus continentur
Catechismus magnus.
Ceremoniae quaedam Ecclesiasticae elucidatae.
Quaestiones de omnibus festis anni, pro rudibus.
Hymni et cantiones sacrae.
Piae ad Deum et Sanctos precationes. MDCXXII.
GVILIELMVS DONDINVS, natione Italus, patriâ Bononiensis, edidit
Venetum de Classe piraticâ triumphum, Carmen Heroicum. Romae typis Bernardini Tani MDC. XXXVIII. in fol.
Delphino Ludouici XIII. Regis Christianissimi filio Genethliacon. Iisdem typis MDCXXXIX. in fol. Carmen Heroicum.
Orationes II. alteram de Christi Domini cruciatibus: alteram de Vrbani VIII. P. O. M. Principatu. Romae typis Corbelletti MDCXLI. in fol.
GVILIELMVS FEDERLE, natione Germanus, in Italiam cum Serenissimo Archiduce Austriae Leopoldo profectus, totum illud iter diligenter adnotauit, et in libellum redactum Germanice publicauit, nomine suo suppresso hic inscriptione,
Veridicus Germanicus. Obiit Posonij die IV. Maij, anno Christi MDCXXXVIII.
GVILIELMVS GOOD, natione Anglus, patriâ Glasconiensis, ante exortum Schisma duobus Sacerdotiis et Canonicatu auctus, ob Catholicam fidem omnia reliquit, et Sacerdos atque Artium Magistrali Laureâ Oxonij donatus in Societatem venit Tornaci anno MDLXII. aetatis XXXV. Biennio post in Hiberniam cum Armacano Archiepiscopo missus, strenue per sex annos laborauit. Regressus in Belgium, Louanij Roberium Personium Societati per Exercitia spiritualia genuit. Romae quatuor vota professus, cum Antonio Posseuino tetendit in Sueciam; atque inde redux, Collegio Anglicano recens in Vrbe instituto fuit a Confessionibus. Neapolim profectus ibi naturae concessit v. Iulij MDL XXXVI. Vir fuit probatae virtutis et doctrinae, atque inprimis in Historiis Sanctorum Angliae optime versatus, quorum res gestas in templo Collegij Anglicani curauit coloribus exprimi, quae subinde in aes incisae prodierunt tacito ipsius nomine, inscriptae
Ecclesiae Anglicanae trophaea. Romae ex officina Bartholomaei Grassi MDLXXXIV. in fol.
GVILIELMVS HESIVS, natione Belga, patriâ Antuerpiensis, Mathesim et Philosophiam professus; edidit in lucem
Emblemata Sacra, de Fide, Spe, Caritate. Antuerpiae ex Officina Plantiniana Balthasaris Moreti MDCXXXVI. in 12. Exstat ipsius
Duplex Emblema Elegiacum, in Epicytharismate, quod Matthiae Casimiro Sarbieuio accinuerunt nobiles huius aeui Poetae, et eius Lyricorum libris Antuerpiae postremâ editione adpressum est.
GVILIELMVS IONSTONVS, natione Scotus, in Societatem adlectus anno MDLXXXVIII. aetatis suae XVI. Philosophiam docuit, et Sacras Litteras Graecij cum laude interpretatus est, ibique multâ suae virtutis opinione excitatâ pie decessit die XIX. Decembris MDCIX. Refert Thomas Dempsterus in Apparatu ad Historiam Scoticam
Historiam Sleidani in Epitomen ab eo redactam, et haeresi extersâ publicatam fuisse.
Commentarium in Isaiam reliquit praelo aptum, qui Graecij seruatur.
GVILIELMVS LAMORMAINI, natione Belga, Arduennas, in Societatem anno MDXC. vicennis intrauit. Vir est multis naturae et gratiae opibus dotatus, magni pectoris, et constantissimi in aduersis rebus animi: Philosophiam ac Theologiam Graecij cum laude professus est, vtriusque facultatis Doctor. Praefuit Rector Collegiis Graecensi et Viennensi, et Praepositus Professorum Domui Viennensi. Ferdinando II. Imperatori
page 170, image: s170Augusto fuit a Confessionibus annos complures, vsque ad illius mortem, eiusque animum difficillimis ac turbatissimis temporibus, ad robustissimam illam Catholicae Religionis defensionem, quam merito terrarum Orbis venerabundus admiratur et suspicit, non parum suis consiliis firmauit. Plurimum omnino illi debet Societas nostra, praesertim Austriaca, atque adeo Respubl. Christiana vniuersa. Hodie Collegium Viennense maior septuagenario moderatur. Exstat ipsius
Oratio habita Graecij XXVIII. Maij anno MDCVIII. in funere Serenissimae Mariae Matris Ferdinandi II. Imperatoris: in Parentalibus eidem a Collegio Graecensi factis.
Ferdinandi II. Romanorum Imperatoris Virtutes. Viennae Austriae typis Graegorij Gelbhaar MDC. XXXVIII. in 4. Coloniae typis Kinckij MDCXXX VIII. in 16. cum epigraphe, Idea Principis Christiani. Est autem hic liber IV. et postremus Operis quod molitur de Vitâ eiusdem Ferdinandi, in antecessum emissus. Eum Italice reddidit Ioannes Iacobus Curtzius noster, et ibidem edidit.
GVILIELMVS MALONIVS, natione Hibernus, patriâ Dubliniensiis, studiis partim Romae, partim in Lusitaniâ confectis, remissus in patriam, vix hostium manus euasit. XXII. annis ibi versatus, multos ad Ecclesiam adduxit; saepe cum Caluini sequacibus congressus est. Tandem ab Vsherio Pseudo Primate lacessitus calamum strinxit, eique silentium imposuit, edito Anglice volumine, cui titulum fecit
Replica contra Responsionem Vsherij pro Antiquitate dogmatum fidei Romanae. Duaci MDCXXVII. in 4. Nunc Ludouisiano Hibernorum Collegio in Vrbe Rector praeest.
GVILIELMVS MARCI, natione Belga, patriâ Dionantensis Eburo, in Societatem ingressus est anno MDXCVIII. et in eâ Coadiutor spiritualis formatus est. Edidit Gallice
Recreationem iis qui quid veritatis in vnâquâque re sit, cupiunt cognoscere. Rhotomagi et Parisiis.
Supplicationem Valencenensem die VIII. Septembris quotannis institui solitam. Valencenis apud Ioannem Veruliet MDCXIV.
Luscinias spirituales. Ibidem apud cumdem.
GVILIELMVS MONTANVS, natione Belga, patriâ Athensis, in Societate gradum Coadiutoris Spiritualis adeptus anno MDCIII. fere tricenarius. Scripsit Gallice
De Confessione Sacramentali.
Praxim bonarum intentionum.
Praxim Christianarum virtutum.
Exercitium pietatis super Pater noster, Aue Maria, et Credo.
GVILIELMVS PEEFFER, natione Germanus, gente Sueuus, patriâ Wallersteniensis, iuuenis XVII. annos natus Societati nomen dedit, vir magni zeli, et caritatis in proximos: in Litteris Humanioribus excellenter doctus. Concionator Castrensis fuit Excellentissimi Ducis Tillij, et ipsius quoque Electoris Maximiliani Bauariae Ducis; in quâ Missione globo traiectus, immaturâ morte XXXIII. aetatis anno sublatus est. Scripsit collatâ cum Andreâ Brunero operâ, et tacito suo nomine vulgauit, plenum curiosâ pietate inuentum, scilicet
Sanctos Menstruos per singulos anni dies cum Imaginibus; quibus a tergo Vitam eius Sancti compendio inscribit, cuius nomen praefert.
GVILIELMVS DE PRETERE, natione Belga, patriâ Bruxellensis, natus est anno salutis MDL XXVIII. Maximam vitae partem Antuerpiae egit in Societate nostrâ, zelo Dei plenus, et inconfusibilis operarius. Nullum officium, quod animabus ad Deum suum reducendis impendere posset, praetermisit, vir vere strenuus, et post labores semper integer ac recens. Ad carceres, ad nosocomia, ad ignes, patibula, rotas; ad omnia militaria circum Antuerpiam Castella; ad Catechismos; ad cathedras Concionum; ad Haereticorum domos; ad aegrorum et moribundorum cubilia; ad lupanaria; ad virorum, ac mulierum Monasteria, frequenter et libenter excurrebat, animarum lucrandarum desiderio stimulante. Inter haec puritatem tantopere coluit, vt numquam intueri mulierem sit visus, quamuis cogeretur cum pluribus negotia pertractare; et iam Angelus passim eapropter audiebat. Beatissimae Virginis cultor fuit eximius, cuius honori promouendo omnem industriam adhibuit. Ad eius laudes decantandas, ipsiusque Officium, praeter obsequia cetera, quotidie recitandum, voti se religione obstrinxerat; eique vt Matri suae (sie eam appellabat) omnia sua benefacta, secundum Deum, dicauerat. Tria Sodalitia sub eius patrocinio totos XX. annos tanto studio gubernauit, vtaliud illum nihil agere crederes, si ceteros labores non videres. His ipse quartum addidit, et praeclaris constitutionibus formauit, eorum iuuenum, qui nullum dum vitae statum ingressi sunt; quos ad omnia pietatis exercitia per annos XVIII. excellenter instituit. Alium deinde coetum collegit, auspiciis S. Caroli Borromaei, in quem adlegit Sacri, et Ciuilis Magistratus et primi Ordinis viros, ad promouendam puerilis instructionis Catechisticam lectionem collectos, qui deinde ad XXIV. vrbis loca per totam Antuerpiam, vbi Catechismum instituerat, visitanda destinabantur. Innumeris libellis cuilibet hominum generi accommodatis, ipsius operâ editis id effectum est, vt prophani, qui valde inualuerant, omnibus excuterentur: obtinuitque ab Episcopo decretum, quo proscriberentur e Scholis triuialibus codices obsceni et fabulosi, quique iuuentutis moribus solent noxij esse. Ad Ecclefiae gremium reduxit quamplurimos; et inter illos etiam Philippum Comitem Mansfeldicum, bello Germanico clarum. Apostatas a sacris familiis,
page 171, image: s171vel in ipsis Haereticorum vrbibus laboriose quaesitos, suis Ordinibus reddidit. Multos docuit seculo spreto in religiosa septa transire. Saepe ad componendas Monialium, ac virorum etiam Religiosorum familias, magnâ semper illorum approbatione, ab Episcopo destinatus est. Denique cum, sancto suo more, in Iubilaeo Pontificio, militum suburbanorum animas, per foetida et aerem noxium spirantia castella, nec sine capitis periculo, quod ab hostili iaculatione imminebat, quaeritaret, inuenit, quam totius vitae, susceptis ad Dei gloriam, laboribus promeritus erat, coronam. Nam redux in febrim pestiferam incidit, et paucis post diebus extinctus est, die X. Nouembris, anno salutis MDCXXVI. aetatis suae XLVIII. Religionis XXVII. et XV. postquam fuerat in Coadiutorum Spiritualium ordinem assumptus. Sub mortem, cum vox ei Sodalium nomine perlata esset, qualis ad S. Martinum moriturum, Cur nos, Pater, deseris, aut cui nos desolatos relinquis? Respondit, Domine, si tibi placitum est, vt matris tuae honorem adhuc amplificem, non recuso laborem; imo hoc vnum mihi in votis est. Scripsit, atque in lucem emisit sermone vernaculo
Enchiridion Sodalitatis Beatae Virginis in Societate Iesu. Antuerpiae MDCXI. in 12.
Examen pro Confessione Generali. Ibidem in 12.
Spiritualem par adisum piarum cantionum. Ibidem MDCXIX.
Remedium spirituale in morbis contagiosis. Antuerpiae MDCXXIV. in 16. et rursus MDCXXV. atque auctius demum MDCXXVI.
Scripsit etiam, et seruantur in tabulario Sodalitatis MSS.
Meditationes de Passione Domini, in tres annos distributas quae quotannis per Quadragesimam Sodalibus Marianis magno apparatu traduntur.
GVILIELMVS DELOS RIOS, natione Hispanus, Mexici diu Sacras Litteras interpretatus, rexit postea Collegium Angelopolitanum. Obiit Mexici anno MDCXXXV. Edidit Hispanice
Concionem quam Angelopoli in festo S. Francisci Xauerij Iaponiae Apostoli, quo Beatificatio ipsius celebrata est, habuit. Mexici typis Didaci Garridi MDCXXI. in 4.
GVILIELMVS SCHIEHEL, natione Germanus, patriâ Laureacensis in Austriâ ad Onasum, reddidit Germanice e Latino Andreae Cobauij, edique tacito suo nomine passus est,
Vitam B. Ioannis Dei, Institutoris Ordinis Fratrum Misericordiae. Viennae MDCXXXVI.
GVILIELMVS VVARFORDVS, natione Anglus, patriâ Bristoliensis, prima Litterarum fundamenta iecit in patriâ, quae deinde Oxonij magis prouexit. Sed paucos post annos Catholicam fidem complexus, Romam ad Anglorum Collegium concessit, vbi Theologicis imbutus dogmatibus, et Sacerdos factus, reuertit in Angliam, ad suorum ciuium procurandam salutem. Sed inde rursum egressus, Romae anno MDXCIV. Societati nostrae adscriptus est. Inde in Seminariis Anglicanis Hispaniae vtiliter laborauit vsque ad annum salutis MDCVIII. quo ad diem III. Nouembris Vallisoleti in Domino conquieuit. Scripsit Anglice
Breuem institutionem, praecipua Christianae fidei Mysteria complectentem, ex S. Scripturâ, et Sanctis Patribus collectam. Hispali MDC. et rursum Audomari MDXVI.
GVILIELMVS VVRIGHTVS, natione Anglus, patriâ Eboracensis, postquam in Anglicano Collegio Romae studuit, in Socictatem se dedit anno MDLXXXIII. in quâ tantum profecit in Litteris, vt Theologiam publice in Germaniâ annis aliquot professus sit: vnde post annos circiter XXVIII. quam abfuerat, in Angliam reuersus, breui ab hostibus captus, et in custodiam coniectus est; vbi, praeter alia incommoda, praesentissimum vitae discrimen adiit, omnibus pene, qui eodem carcere tenebantur, vel qui vinctis ministrabant, peste absumptis. E vinculis, de Catholicorum consilio, post trimestre, fuga clam clapsus est; et post annos XXX. quam euasit, streuamque in salutem animarum operam impendit, quantam grauis aetas, et prope effaeta permittebat die XVIII. Ianuarij, anno MDCXXXIX. ad immortalem vitam transiuit. Scripsit Anglice pro fide Catholicâ
In Ioannem VVhitum Ministrum Caluinianum. Audomari MDCXIV.
Contra N. E. eiusdem farinae Ministellum, De XII. Spiritibus etc. Audomari MDCXXII. in 4.
Contra eumdem N. E. Catholicos fidei Romanae saluari posse, ex testimonio XXIV. praecipuorum huius temporis Haereticorum. Ibidem MDCXXIII. in 4.
Transtulit etiam ex Latino Anglice
Iacobi Gordoni Controuersiarum tom. I. Ibidem MDCXIV. in 8.
Martini Martini Tractatus aliquos. Ibidem MDC. XII. in 8.
Eiusdem Opusculum de Iudice Controuersiarum. Ibidem MDCXIX. in 8.
Leonardi Lessij Libellum, Quae fides et religio capessenda. Ibidem MDCXIX. et rursum MDCXXI. Ex Hispanico vero
Libellum de persecutione Christianorum in Iaponiâ. Ibidem MDCXIX. in 8.
Tractatum breuem de Poenitentiâ, saepius recusum.
H
HALENSE COLLEGIVM, in Prouinciâ Germaniae Superioris situm ad Oenum fluuium in Comitatu Tirolensi, edidit Germanice
Vitam Serenissimae Reginae Magdalenae Austriacae Ferdinandi I. Imperatoris filiae, quae Congregationem Sacrarum Virginum Halae fundauit: vbi obiter etiam de Vitâ Sororum eius Margaretae et Helenae; item Mariae Christiernae, et Eleonorae, Sororum Caesaris
page 172, image: s172Ferdinandi II. Oeniponti MDCXXV.
HENRICVS ALBI, natione Gallus Bolenensis e Comitatu Venuxino, ingressus in Societatem anno MDCVI. aetatis XVI. per omnium Disciplinarum gradus euectus ad Theologiam, eam Lugduni hodieque docet. Scripsit Gallice
Vitam S. Gobinij Martyris.
Vitam S. Homoboni.
Vitam B. Petri Luxemburgensis: ad quam adiunxit
Tractatum spiritualem De actibus supernaturalibus.
HENRICVS BLYSSEMIVS, natione Germanus, patriâ Coloniensis, Romam ad exordia Collegij Germanici anno salutis MDLII. missus, ibi annos natus XV. in Nostrorum numerum adscribi voluit, et impetrauit. Deinde et ad nostrum Institutum conformatus, et bonis litteris feliciter institutus, Sacrae Theologiae Doctor in Romano Collegio primus Sociorum a Martino Olauio creatus est anno salutis MDLVI. et mox ad Noua Collegij Pragensis fundamenta cum aliis vndecim iacienda a S. P. N. Ignatio destinatus est. Ibi et Sacram Theologiam cum laude docuit, et anno MDLXI. Collegij Rector constitutus est; quo per IX. annos administrato, Graecense post etiam primus toto quinquennio gubernauit; et totius deinde Prouinciae Austriae Praepositus Prouincialis fuit. Demum cum Graecensis Collegij, et institutae tum primum in eo Academiae Rector esset renunciatus, vir domi, forisqueue, rari admodum exempli, migrauit e vitâ Graecij die XXIV. Aprilis, anno salutis MDL XXXVI. Edidit
Defensionem Assertionum Theologicarum, De verâ et Sacrosanctâ Christi, quam habet in terris, Ecclesiâ militante; contra Disputationem oppositam Herbrandi Tubingensis Haeretici. Ingolstadij apud Dauidem Sartorium MDLXXVII. in 4.
Tractatum, de vno, geminoque Sacrae Eucharisticae Synaxeos salubriter percipiendae ritu et vsu; contra grauissimos Aduersariorum errores. Ibidem MDLXXXV. in 4.
HENRICVS FITZ SIMON, natione Hibernus, patriâ Dubliniensis, Haereticorum fraudibus in pueritiâ circumuentus, vbi veritatis illi lumen illuxit, ad Ecclesiam, atque ad Societatem nostram se recepit; in quâ tantum profecit in Litteris, vt Philosophiam publice plures annos docuerit. Sed cum esset in patriam regressus, vt quibus olim damno fuerat suis exemplis, iisdem rursus esset commodo ad sempiternam salutem, incredibili fortitudine captauit occasionem cum Ministris impietatis seu publice, seu priuatim concurrendi. Quod cum toto biennio incassum optasset, detrectantibus illis pugnam cum Iesuitâ, accidit per annum MDXCIX. vt inter obeundum piissimum munus, in Aduersariorum manus, quod iampridem ipse cupiebat, incideret. In Arce Regiâ Dublinensi toto quinquennio detentus, et biennali quidem spatio tam arcte, vt ab nullo conueniri, aut conspici posset, tandem ad certamen prouocatus a quopiam inter ipsos doctissimo, cum condixisset diem, obtinere tamen non potuit, vt tandem prodiret ad pugnam gloriosus prouocator. Demum quinquennali carcere tolerato, laudatus Regio diplomate de fide ac studio erga suam Maiestatem, ac Rempublicam, e custodiâ liber, sedin exilium tamen ire iussus est. Igitur profectus in Belgium, vitam illic ne otiosam ageret, tum aliis muniis, tum scriptis in hostes fidei libris, populares suos in antiquâ fide continere adnisus est. Scripsit enim Anglice
Libros II. aduersus Ioaennem Riderum Pseudo-Ministrum in Hiberniâ, MDCXII.
Consolatoria ad afflictos Catholicos.
Tractatum de Missâ. Latine vero scripsit egregium opus,
Britannomachiam Ministrorum, in plerisque et fidei fundamentis, et fidei articulis dissidentium. Duaci typis Balthasaris Belleri MDCXIV. in 4.
Catalogum Sanctorum Hiberniae.
HENRICVS GARNETVS, natione Anglus, patriâ Notingamiensis, adolescens in Italiam profectus, in Societatem nostram Romae anno partae salutis MDLXXV. aetatis XX. cooptatus est. Tirocinium sub Fabio de Fabiis, viro non magis vetusti sanguinis claritate, quam religiosâ seueritate nobili, posuit. Tum ad Humanarum, Diuinarumque Litterarum studia conuersus, Christophoro Clauio, Francisco Suario, Benedicto Pererio, Roberto Bellarmino, aliisque huius notae viris praeceptoribus vsus, eam doctrinam breui consecutus est, vt in Romano Collegio nostro Hebraicas primum Litteras, tum Quaestiones Metaphysicas explicarit. Mathematicis etiam pro Clauio languente Lectionibus explicandis biennium impendit; donec illo valetudini reddito, in Angliam anno MDL XXXVI. ad Christi colendam vineam profectus est. Ibi cum biennium circiter in procurandâ priuatis operis salute proximorum posuisset, ei Praepositus Prouinciae a Moderatoribus, et strenui militis, et egregij imperatoris partes ita cumulate obiit, vt coleretur a familiaribus, amaretur ab exteris, omnibus admirationi esset. Erat in eo viro ingenium perspicax, acre solidumque iudicium, rerum plurimarum cognitio, praesens consilium, solertia singularis. Accesserat etiam prudentiae magister vsus: quaeque cum his raro coniungitur, morum simplicitas, candorque animi minime suspicacis. Ad haec incredibilis moderatio, lenitas etiam supra naturam. Expertem perturbationum diceres. Morum mira facilitas, et demissione animi condita seueritas. In ore, vultuque verecunda iucunditas, quam neque remitteret familiaritas, nec grauitas asperaret. Quae omnia notorum aeque ignotorumque amorem ac venerationem conciliabant; vt ne in proditoriâ quidem actione ab Aduersariis
page 173, image: s173in eum instituta laudibus eius abstinere potuerint: neque enim, Magna modo auctoritate, ac merito, inter Catholicos habitum, fatentur; sed ipsi etiam, A Deo et meliore natura dotibus ornatum multis; vocant. Virum, item, grauissimum atque litteratissimum, genere clarum, non infimis naturae dotibus excultum, arte eruditum, linguarum vsu peritum. Quin etiam sanguinarius actor Northamptonius Garnetum alloquens, Illae dotes tuae, inquit, praestantiores, si in natura scorsim sua expendantur, misericordiam potius commouerent, quam humanitatem exacerbarent. Quotum enim quemque non ad placabilem quandam animi facilitatem redderet propensum tanti viri interitus, si vultum intueamini, et gestum, summa cum moderatione, et solido iudicio? Et mox, Tui affectus, ait, admodum sedatt, et ad obsequium praestandum exquisite compositi, tua consilia integra, et quodam innocentiae nitore conuestita etc. Hic tantus ac talis vir, quem magnus Bellarminus, olim auditorem suum, non dubitat, omni doctrinae genere, et vitae sanctitate incomparabilem, appellare, cum XVIII. iam annos Anglicanam Christi Vineam in summa temporum acerbitate, magnis laboribus, vigiliis, periculisque excoluisset, tandem in hostium Ecclesiae Catholicae manus delapsus, in crimen Maiestatis, per summam inuidiam atque perfidiam vocatus: iniquissimo iudicio oppressus, publice Londini capitis sententiam sustinuit. Nimirum persecutionis diuturnitate atque atrocitate fatigati Nobiles quidam Catholici, de Rege publicis in Comitiis per subiectum pyrium puluerem tollendo coniurarant. Id cum vnus illorum Grienvvello homini Societatis nostrae perdocto in Confessione aperuisset, et potestatem etiam consulendi, sed pari lege arcani, Garnetum, nisi re aliunde patefactâ, iusta aliqua loquendi vrgeret causa, fecisset; Garnetus vir prudentissimus eo nuncio obstupuit, grauiterque Grienvvellum incusans, vel quod audisset ipse, vel quod ad se audita detulisset, quod reliquum erat, quibus rationibus posset, hominem iussit a tam immani facinore deterrere. Ceterum cum staret coniuratis sententia in proposito, iamque operi accingerentur, patefactum Regi consilium est, et ipsi in facinore deprehensi. Sed Aduersarij veriti netantum facinus in publicum Catholicae Religionis odium ignominiamque non cederet, si paucorum hominum, eorumque laicorum conscientia circumscriberetur, communicare eius inuidiam cum Iesuitis constituerunt. Ergo duobus circiter post detectam coniurationem mensibus, cum toto iam Regno perunlgatum esset, nullum Sacerdotem eius rei participem fuisse, seri rumores coepti, ac paulatim increbrescere, Henricum Garnetum, duosque Iesuitas alios coniurationis conscios esse deprehensos: paulo post etiam publica auctoritas addita, propositis tota Anglia edictis acerbissimis, quibus Garnetus cum Sociis, coniuratorum confessione, eius facinoris conuicti, dicebantur: capitalis etium poena decreta; si quis hospitio recepisset, si quis iuuisset, si quis occuluisset. His artibus cum Garnetus fuisset comprehensus, Londinum deductus est. Verum cum nihil in eum solidae probationis inuenirent, et obiectis criminationibus ipse satisfaceret, Iudices rem astutu aggressi sunt. [?]doardum Odelcornum, nostrae etiam ipsum Societatis hominem, quem habebant in vinculis, in proximum Garnetiano carcerem traducunt; curantqueue, vt per simulationem amicitiae custos carceris de re totâ Garnetum admoneat; ostendat etiam rimam, quae alloquendi hominis commoditatem praebeat, si modo ipse moneatur, quo res tuto et caute transigi posset. Garnetus nihil subesse fraudis suspieatus, vti custodis liberalitate, vel Confessionis, vel solatij causa voluit. Interim collocatur in insidiis qui sermonem excipiat. Garnetus post Confessionem, dum de se rebusque suis cum Odelcorno familiarius loquitur, nescio quid. dixit, quo significaret se de coniuratione a Grienvvello antea. cognouisse. Hoc cum ad se delatum Garneto Iudices obiicerent, arguerentque hominem, quod coniurationis conscientiam praessisset, respondit, se sacrosancto silentio, donec aliunde patesceret, fuisse obligatum, nec ideo rem ad Magistratum deferre potuisse. Huius rei causa in iudicium reus Maiestatis vocatus est, damnatusque die XXVIII. Martij, anno salutis MDCVI. quod sacrum Confessionis arcanum sancte seruasset. Tum die III. Maij, ceterorum coniuratorum instar, e carcere in forum peramplum, ante S. Pauli Londinense Templum, ad supplicium rapitur, interritus, et exporrectâ fronte obtestans, se gaudere plurimum, quod eam mortem inuenisset, quae sibi ad immortalitatem aditum reseraret. In pegmate deinde, quod ad suspendium conscenderat, fidem Catholicam professus, detestatusque liberrime Haereses Anglicanas, Catholicos qui aderant hortatus est, vt turbulentis consiliis abstinerent; Dei causam Deo permitti oportere; pacem sibi ac veniam morienti precarentur a Deo; Regi, populoque lumen veritatis. His dictis, Crucem veneratus, cui dies erat sacer, eâqueue religiose se signans, manibus quoque in crucem decussatis, de scalis deiicitur. Mox fune praeciso, euisceratus, sectus in partes, publice ad terrorem suffixus est. Mortem tam constanter obitam, ingens animorum commotio consecuta est; vt crederent viri grauissimi plures eum ad Christum adduxisse, plusque vtilitatis hoc tantae fortitudinis exemplo attulisse patriae suae, quam XX. ipsis annis, quibus in eo Regno versatus est. Supplicio peracto, Ioannes VVilkinsonus, auidus nancisci quidpiam de reliquiis ipsius, propius accessit, vbi Carnifex corpus dissecabat; cum ecce tibi spica de circumfuso stramine, Garneti sanguine aspersa, nec opinanti defertur in manus.
page 174, image: s174Ergo voti compos abscedit, et spicam laetus asseruat: quâ paucos post dies, ingenti prodigio, Garneti faciem viuis expressam coloribus, coronâ redimitam, stellâ, et insertâ in eam cruce, in fronte signatam, Angelico vultu sub mento decoram conspicatus, quo rem faceret illustriorem, non reliquis modo Catholicis, sed ipsi quoque Hispaniarum Regis Oratori per otium contemplandam permisit. Ita Deus, qui muscis, culicibusque egit olim suorum causam, ac Regis Aegypti contumaciam contudit, duabus sanguinis guttulis, atque vnicâ paleâ, Testis sui existimationi consuluit, eiusque Aduersarios perculit. Expressit hoc prodigium felici Anagrammate nobilis Poeta Theologus Gualterus Pallus noster, quod dignum existimaui ne intercidat. Sic habet:
Pater Henricus Garnetus
Anagramma
Pingêre cruentus aristâ.
Quid petit hic vultus siccâ rediuiuus aristâ?
Quid frons? Quid sacris ora locuta notis?
Nominis augurio PINGERE CRVENTVS ARISTA, Garnete; agnosco vultum, opus, artificem.
Spica, tabella; Deus, pictor; color, vnda cruoris.
Spica crucem; vultum dat Deus; astra cruor. Scripsit
Epistolam de Martyrio Godefridi Mauritij, relatam a Didaco Yepesio, in historia de Persecut. Anglic. l. 5. c. 10.
Anglice vero,
Libellum de Christianâ renouatione. Londini MDCXVI. in 8.
Tractatus diuersos, De Peregrinationibus; De Indulgentiis; Rebus sacris etc. appositos Catechismo Petri Canisij, quem ipse maximâ ex parte Anglice reddidit. Londini MDXC. et recenter Audomari MDC. XXII. in 8.
HENRICVS HAVKINS, natione Anglus, patria Cantianus, post absoluta Romae in Collegio Anglorum studia, relictâ haereditate paternâ sat lautâ, Christi paupertatem amplexus est in Societate anno salutis MDCXV. in quâ viuit hodieque in Angliâ. Transtulite Latino Anglice
Synopsim de Apostasiâ Marci Antonij de Dominis, a Fideli Annoso conscriptam. Audomari MDC. XVII. Edidit etiam polito sermone Anglicano
Parthenia Sacra, de Symbolis Beatissimae Virginis, cum Versibus et Imaginibus Rhotomagi MDC. XXXII. in 8. Alios praeterea libros Anglice reddidit.
HENRICVS HENRIOVEZ, natione Lusitanus, patria Portuensis, a primâ aetate nostrae se Societati sacrauit. In Philosophicis ac Theologicis Disciplinis perfecte eruditus, eas etiam in Collegiis nostris Cordubensi ac Salmanticensi, magnâ doctrinae opinione publice professus est. Obiit Tibure die XXVIII. Ianuarij, anno MDC. VIII. Scripsit
Summae Theologiae Moralis, tom. III. in quibus paucis rebus rerum quasi summam perstringit, et tanquam textum proponit Lectori. Deinde Annotationibus vberioribus enucleat, et Auctorum testimoniis copiosius confirmat: quibus tomis III. haec continentur,
De Sacramentis in genere.
De Baptismo.
De Sacramentis Confirmationis, et Extremae Vnctionis.
De Poenitentiâ.
De Clauibus Ecclesiae.
De Indulgentiis.
De Sanctissimâ Eucharistiâ.
De Missae Sacrificio.
De Sacramento Ordinis.
De Matrimonio.
De Censurâ Excommunicationis.
De Suspensione, et Interdicto.
De Irregularitatis impedimento.
De Fine hominis.
De Pontificis potestate, et electione.
De Censuris Pontifici reseruatis.
De Concilij auctoritate.
De Legibus. Venetiis MDXCVI. et correctius MDC. in fol.
HENRICVS HENRIOVEZ, alter, etiam natione Lusitanus, ab Simone Rodericio Conimbricae in Societatem cooptatus anno MDXLV. iam Diaconus, et Sacrorum Canonum auditor, facultates suas omnes, quae quatuor millium nummûm aureorum summam exaequabant, in pauperes elargitus est. Mox factus Sacerdos, anno vertente VI. Idus Aprilis Olisippone conscendit in Indiam: quo cum peruenisset, non ita multo post ab S. Francisco Xauerio in Oram Piscariam, vt Antonio Criminali, qui primus de Societate Christi fidem sanguine fuso asseruit, auxiliaretur, est missus. Tutucurinum, et Punicale, aliaque minora Oppida, decem dierum interuallo seiuncta, sibi credita excoluit; et sublato dein Criminali, totum illum Piscariae tractum, ad ipsos omnino LIII. annos, tam indefesso studio. tam continuis laboribus, tot aditis vitae periculis, tanto animarum prouentu administrauit, vt passim Comorinemsium Apostolus sit vocatus. Affirmabat autem Henricus gustum spiritus mediis in laboribus fuisse tam vberem, vt, si data esset optio, mallet haud dubie quispiam in iis se contentionibus frangere, quam aliis quibusuis voluptatibus potiri. Sane prodigij fuit instar Indigenis visum, semestri spatio, cum primum illuc Henricus appulit, tam bene, tam implicatum, tam obscurumque sermonem addiscere potuisse, vt non verba modo faceret ad populum, sed libros quoque conscriberet. Iam ipse constanter Ethnicos suae caecitatis admonere; iam Sectarum vanitatem redarguere; iam etiam Brachmanum numerosum gregem ad disputationis certamen, vnus vniuersos, iuuenis seniores prouocabat: quod si frangi disputationis
page 175, image: s175contentione non possent, ad indicandum vtra de duabus, sua ne an Brachmanum verior esset, sanctiorque religio, ignis periculum non recusabat; et in ardentem rogum gestiebat ascendere, si conditionem auderent illi accipere. Tanrum suo famulo fidei peropportune Christus infundebat. Spondebat autem sacris se carminibus Henricus eiecturum, quidquid prauorum Daemonum in humanis corporibus habitaret; quod Brachmanum nulli attentarent. Anno MDLIII. a Badagis Oppido Punicali direpto, in eorum incidit manus Henricus; quem continuo ferro onerarunt, vt ad redemptionem paciscendam maiore cum lucro compellerent. Cum vero pretium minime repraesentaretur ad votum, illum neci crudelissime destinarunt, veru praeacuto configendum. Interea collum illi pedesque catenâ vix palmum et dimidium longâ deuinciunt, ita vt misere conglobatus noctes haereret ac dies in magno cruciatu, foedeque intumescerent membra. Denique post trimestrem prope captiuitatem, persolutâ pecuniâ dimissus est. Multa passim vel erexit Templa per eam Oram, vel instaurauit: duo etiam Nosocomia instituit. Vir fuit vitae irreprehensibilis, et tam religiosus in verbo, vt neminem vnquam offenderit. Angelus plane inter mortales Saepe in hebdomada per Sacram Confessionem expurgabat animum, nec vnquam, si non defuislet copia, sacrificare omittebat. Ita se Moderatorum arbitrio accommodabat, tametsi annis grauis et prudentia praestaret, et vsu, vt videretur iudicij simul et voluntatis impos. Paupertatis studium in omni suo cultu declarabat; vestis vilis, et propriis resarta manibus; victus tenuis; lectus, et supellex omnis exigua. Caritate in Deum ac proximos, zelo animarum, aerumnarum patientiâ paucos habuit pares: negabatque hominem religiosum videri eum, qui non aduersi quidpiam quotidie tolerasset. His ille virtutibus aetatem suam excoluit, vsque ad aetatis suae annum LXXX. salutis reparatae MDC. quo post LV. Societati impensos die VI. Februarij Punicale migrauit in caelum, trium votorum solemni professione Deo consecratus. Rogabat impense eos qui aderant morituro, vt sibi saepe Dei misericordiam reuocarent in mentem, quâ spem suam omnem fulciebat: aiebatque nihil se pensi habiturum poenas luere sempiternas pro suis delictis, modo ne cum peruersis illis mentibus Deum blasphemaret. Vbi mors eius in vulgus innotuit, tanquam in parentis funere luctus ingens obruit vniuetsos. Biduo, triduo multi produxerunt inediam; et in moeroris argumentum ab ipsismet Mauris institorum tabernae occlusae sunt. Ad cadauer ingens hominum concursus fuit, volentibus ad reliquias capere quidpiam certatim omnibus. Vectum illud mari Tutucurinum est, et magnâ populorum veneratione sepultum. Visunt hodieque locum Indigenae, et suas illi necessitates commendant; accendunt lampades; tabellas beneficiorum acceptorum indices suspendunt: nec sanctius aliud apud ipsos iusiurandum est, quam quod eius iuterposito nomine conceperint. Obtrectatorem ipsius quempiam luculentâ sane poenâ Deus olim coërcuit, vt quoties os laxaret in sancti viri opprobrium, frustum illi carnis, pugni magnitudine, prodiret ex ore, quod sermonem interciperet, vt effari nequiret. Scripsit Henricus Linguâ Famulicâ, seu, Malabaricâ, cuius in Comorino Promontorio, totâqueue illâ Orâ vsus est,
Grammaticam; et Vacabularium.
Doctrinam Christianam, tum communem, tum alteram peculiarem, quâ per Dialogum Catechismus traditur.
Methodum confitendi.
Vitas Christi Domini, Beatissimae Virginis, et aliorum Sanctorum: quarum exemplar anno MDCII. inde allatum asseruatur Romae in Bibliotheca Vaticana.
Linguam quoque Malearicam ad Artem reuocauit, et in eam contulit vniuersa, quae ad recentissimi cuiusque Christiani disciplinam, scientiamque pertinent. Item edidit quoque
Alia contra fabulas Ethnicorum, pro defensione Diuinae Legis: et Christianas preces, piosque libellos Malabarice conuertit.
HENRICVS LAMORMAINI, Guilielmifrater, Belga, Arduennas, secutus fratrem in Societatem MDXCVI. aetatis XXI. strenuus in Christi Vinea operarius, quatnor votorum Professus, qui ne otio, quod illi longa pedum imbecillitas faciebat, abuteretur, studuit salutem proximorum, versis e Gallico in Latinum libris idoneis, promouere, hodieque totus in eo est. Transtulit hactenus
Catechismum Controuersiarum, Guilielmi Baile. Viennae typis Matthaei Formicae MDCXXVI. in 8. et Coloniae typis Io: Kinckij MDCXXVII. in 12.
Academiam Honoris Ludouici Richeomi. Viennae typis Michaelis Rictij MDCXXXV. in 8.
Aulae Sanctae Nicolai Caussini, tom. 1. lib. 111. Viennae typis Michaëlis Rictij MDCXXXVI. in 8.
Praelatum, seu, Aulae Sanctae, Nicolai Caussini, tomi 11. lib. 1. Viennae apud Mariam Rictiam MDCXXXVI. in 8.
Magnetem amoris trahentem efficacissime cor humanum ad Iesu Christi dilectionem, Stephani Bineti. Ibidem atque anno eodem in 8.
Equitem Christianum, seu, Constantinum Magnum, qui est Aulae Sanctae, Nicolai Caussini, tomi 11. lib. 11. Ibidem MDCXXXVII. in 8.
Politicum Christianum, seu, Boëtium, qui est Aulae Sanctaetomi 11. liber 111. Ibidem MDCXXXVIII. in 8.
Suppresso suo nomine edidit translata a se
Relationem Martyrij Patrum Rochi Gonzalez, Alphonsi Rodriguez, et Ioannis de Castillo, Societatis Iesu, qui anno MDCXXVIII. in Vruni Paraquariae Prouinciâ
page 176, image: s176passi sunt. Viennae typis Matthaei Formicae MDCXXXI. in 16.
Epistolam Domini de Villânouâ Ministri Caluiniani in Galliâ, de suâ ad fidem Catholicam conuersione. Ibidem MDCXXXII.
Responsionem Francisci Fontani ad quaesita cuiusdam Praelatl, circa Hierarchiam Ecclesiasticam. Ibidem MDCXXXIV.
Habet sub praelo, quae e Gallico Latine reddidit
Librum IV. tomi I. Aulae Sanctae Nicolai caussini, cuius inscriptio est Impietas Aularum in exemplo Herodis.
Librum V. Pietas Aularum, in exemplo Theodosij.
Librum VI. Conuersio Saxonum per Carolum Magnum.
Tomi II. Librum IV. Nobilis femina Christiana, in exemplo Clotildis Reginae Francorum, quem aliquis etiam e Nostris Germanice reddidit.
Tractatum de Amore Dei Libris XII. comprehensum, Francisci de Sales Episcopi Geneuensis.
HENRICVS LAMPARTER, natione Germanus, gente Heluetus, patriâ Lucernensis, ingressus in Societatem anno aetatis XVI. in eâ die XXXI. Iulij, anno MDCXXV. quatuor vota solemnia nuncupauit; Philosophiam, Controuersias fidei, Theologiam Scholasticam docuit; vir ad omne genus Litterarum tractandum aptus, hodieque superstes. Scripsit Germanice
Libram auream, siue, Defensionem Catholicae fidei, aduersus Iacobuni Reihingum. Dilingae MDCXXV. et Monachij MDCXXVII.
Molitur Tractatum de Praedestinatione.
Reddidit ex Latino Germanice
Thesaurum indeficientem, seu, Actus Virtutum a Blasio Palma conscriptos. Auxit
Petrum Thyraeum de Speciebus Eucharisticis. Dilingae MDCXL.
HENRICVS MARCELLIVS, natione Belga, patriâ Rosmaliensis, haud procul Syluâ Ducis; Mathesim et Philosophiam Moguntiae docuit, vnde eiectus turbine Suecico, Remis in Gallia docuit Moralem Theologiam. Edidit
Armamentarium Scientificum, tomis. II. Parisiis apud Michaëlem Solij MDCXXXV. in 8.
HENRICVS MORVS, natione Anglus, patriâ Essexiensis, frater Thomae nostri, ex familiâ clarissimi Martyris Thomae Mori, post aliquot annos studiis impensos in Hispaniâ admissus in Societatem anno MDCVII, in Seminariis nostris Belgicis suae gentis diu vtiliter laborauit. Angliae Prouincialis fuit, et hodie superstes, animabus in Angliâ nauat operam. Transtulit ex Hispanico in Anglicum
Manuale Meditationum P. Thomae Villacastin. Audomari MDCXVIII. et rursum MDCXXIII. Edidit praeterea Anglice Rhotomagi MDCXXXIII. in 4.
Hieronymi Plati de bono status Religiosi lib. III.
HENRICVS NEMIVS, natione Belga, patriâ Syluaducensis, edidit idiomate Belgico, suppresso suo nomine, libellum hoc titulo
Maria Mater Misericordiae, Aduocata fidelium animarum. Bruxellae apud Ioannem Mommaert MDCXXXVIII. in 16.
HENRICVS PHILIPPI, natione Belga, patriâ Arduennas, ex S. Huberto, in Societatem anno MDXCVII. aetatis XXII. ingressus, tantum in doctrinâ profecit, vt Sacrosanctae Theologiae Doctor, Philosophiam, Theologiam Scholasticam, et Sacras Litteras, in Vniuersitatibus Graecensi, Viennensi, Pragensi professus sit: Domui Professae Viennensi praefuit Praepositus; Nostros in tertiâ probatione annis aliquot instituit; Serenissimo Hungariae ac Bohemiae Regi Ferdinando III. fuit a Studiis, et a Sacris Confessionibus, vsque dum obiit diem suum Ratisbonae XXX. Nouembris, anno MDCXXXVI. in iis Comitiis, quibus in Romanorum Regem Ferdinandus electus, coronatusque est. Vir fuit insigni moderatione animi, contemptuque sui, ac rerum caducarum omnium, qui Palatinis eo maxime nomine carus erat et admirabilis, quod nihil illi de Aulae moribus, aut fucis adhaeresceret. Tanti Principis, quo vtebatur beneuolentissimo, gratiam numquam, nisi ad pias causas, idque etiam parcissime, inuocauit. Suis intentus lucubrationibus, quid foris ageretur, nihil pensi habebat: Paupertatis amans; Moderatorum obseruans; Instituti Societatis callens et tenax; semper laetus et suauis, et tam promptae pietatis, vt vel per quietem Psalmos recitare auditus sit: in morbis difficilioribus inuictae patientiae, verbo, Religiosus. Scripsit
Introductionem Chronologicam, seu, De Computo Ecclesiastico, ad Cbronologiam accommodato. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXXI. in 4.
Generalem Synopsim Sacrorum temporum. Ibidem MDCXXIV. in 4.
Quaestiones Chronologicas, de Annis Domini, Iulianis, Nabonassari, et aera Iuliana componendis. Item
De Annis nati, et passi Saluatoris. Ibidem MDC. XXX. in 4.
Tabulas annorum expansorum, pro Chronologiâ Ecclesiasticâ. Viennae MDCXXXIV. His nomen suum minime adscripsit.
Tractatum de Olympiadibus. Ibidem MDCXXXV.
Manuale Chronologicum Veteris Testamenti. Antuerpiae apud Ioannem Meursium MDCXXXV. in 8.
Notas, et Quaestiones Chronologicas in Pentateuchum; cum Tractatu de Olympiadibus.
Notas, et Quaestiones Chronologicas in Prophetas Maiores, et Minores. Antuerpiae apud Ioannem Meursium MDCXXXVI.
Similes Notas parantem in reliquos Sacrae Scripturae libros, mors intercepit: prodiit tamen posthumum
Chronologiae Veteris Testamenti accuratum examen. Coloniae per Ioannem Kinckium MDCXXXVII. in 4.
page 177, image: s177
HENRICVS PVTZIVS, natione Belga, patriâ Marcoduro Menapiorum Oppido ortus, Matthiae Putzij, cuius postea meminero, germanus frater, sub vexillo Societatis militare coepit XXIII. Decembris, anno MDLXXXVI. vitamque reliquit Coloniae die VI. Aprilis, anno MDXCVI. Fuit, sicut et Matthias, raro atque excellente ingenio ad miraculum; probitate et pietate ingenium superabant. Peruolutarant mirâ ingenij celeritate omne Scriptorum genus, vt nihil esset, de quo non in illo iuuentae flore disputare possent. Peregrinas Linguas nullo docente ita didicerant, vt et Italica Latina facerent, et vicissim Latina in Italicum transferrent. Nemo ad eos vnquam accessit, quin et doctior, et ad studia Litterarum propensior recederet.
Scripsit Henricus
Tragoediam, Iosue; aliaque nonnulla Carmine eleganti.
HENBICVS SAMERIVS, natione Belga, patriâ Euxemburgensis, Hsstoriae omnis, et praesertim Ecclesiasticae peritissimus, et in annorum temporumue supputationibus in primis accuratus. Domi, militiaeque Nostris praefuit; cum et subesse optime nosset. Anno MDXCII. captâ ab Anglis Steewichâ, ipse quoque comprehensus, et Comiti Mauritio Nassouio oblatus est, tanquam multorum, magnorumque facinorum, et nominatim paratarum Angliae Reginae Elizabethae insidiarum reus. Sed Comes compertâ viri innocentiâ benigne habuit, liberumque dimisit, redonatum omnibus, quae illi fuerant ablata. Obiit Luxemburgi die V. Ianuarij, anno salutis MDCX. aetatis suae LXX. ab initâ Societate L. tria pridem vota solemniter professus. Edidit
Chronologiam Sacram, ab Orbe Condito vsque ad Christum natum; confutatis multorum ad hanc diem calculis. Antuerpiae typis Hieronymi Verdussen MDCVIII. in fol.
HENRICVS SELM, natione Germanus; Vit praeclarae virtutis, et doctrinae, et in Vineâ Nouesianâ, vbi III. Calend. Iunij, anno salutis MDCXX. aetatis XXXVIII. Religionis XIV. diem suum obiit, insignis operarius. Pietas illi fuit in Deum, Diuosque singularis, quam gemitibus et suspiriis, vbi sine arbitris licuisset, expromebat. Horas saepe solidas ducebat in Templis orando, ratus vix horae se quadrante substitisse. Regularum omnium, sed eius inprimis, quae de silentio est, obseruantissimus fuit. Maximo animarum zelo flagrabat, quarum salutem toto studio procurabat. Sodalitatem Ciuium in honorem S. Quirini, cuius in Aede principe Lipsana seruantur, Nouesij instituit, eiusque cultui promouendo, edidit Germanice
Rhythmos de Sancto Quirino.
HENRICVS SOMMALIVS, natione Belga, patria Dionantensis, agri Eburonum, a S. P. N. Ignatio in Socieratem anno MDLI. admissus, eidem ob morum candorem percarus fuit. Româ missus Lauretum, vt Graecas Litteras profiteretur; inde in Germaniam, ad studia sua persequenda; tandem rediit in Belgium; vbi variis locis cum laude, et pari fructu concionatus est. Primus Nostrorum stationem Dionanti anno Christi MDLXIV. rexit: primus Duacense Collegium Rector gubernauit, cum Maximilianus Capella, qui ei muneri designatus erat, Romam a Prouinciâ Procurator esset missus. Aliis quoque Collegiis non semel praefuit. Mores et vestigia S. Ignatij diligentissime coluit, et expressit. Paupertatis tam fuit amans, vt ne in grauissimo quidem senio quidquam admitteret peculiare, nihil moriens praeter Rosarium, et Lipsanothecam sat vilem post se reliquerit. Obseruauit, dum vixit, vt numquam ad Sociorum consuetam recreationem accederet, nisi materiâ ad pios sermones instructus. A Comite de Lumai, Martyrum Gorcomiensium in Hollandiâ Tyranno, deprehensus aliquando in Monasterio quodam hospes, lecto extrahitur, humi sternitur, nudatur, cultro culinario admoto verendorum excisio intentatur. Sed animi praesentiâ, constantiâqueue, dum Tyrannum imperterritus intuetur, ferociam eius fregit, et euasit impune, solo nudati corporis supplicio accepto: quod tamen illi fuit eo grauius, quo in omni vitâ pudoris cultor fuerat diligentior. Senio, et quâdam vitae satietate magis, quâm morbo victus occubuit Valencenis die XXX. Martij, anno Christi MDCXIX. aetatis LXXXV. Vir in eruendis castigandisque Sacrorum Auctorum scriptis diu multumque versatus, edidit ad veteres Membranas emendata
Thomae de Kempis Opera. Antuerpiae typis Martini Nutij MDC. in 8. et alibi.
B. Anselmi de Excellentiâ B. Mariae Virginis: item eiusdem
Similitudinum Librum; et Epistolas. Coloniae apud Ioannem Hunthemium, et Duaci apud Bellerum MDCV. in 16.
Ioannis Trithemij Abbatis Commentarium in Regulam S. Benedicti. Duaci apud Bellerum MDC. VIII. et Valencenis per Ioannem Vervliet eodem anno in 8.
Diui Augustini Consessionum lib. XIII. item eiusdem
Meditationes, Soliloquia, Manuale. Duaci apud Bellerum MDCVIII.
Alberti Magni Paradisum animae, seu, De Virtutibus; quem etiam Scholtis illustrauit. Antuerpiae apud Ioannem Moretum.
Diui Anselmi Cantuariensis Archiepiscopi Tractatum De XIV. dotibus Beatorum. Ibidem in 12.
Thomae de Kempis De Imitatione Christi, lib. IV. ex Auctoris Autographo recognitos, typis Plantinianis et aliorum saepius recusos.
Denique collegit ex Sanctorum Patrum scriptis, et vulgauit
Fasciculum Diuini Amoris, atque deuotionis.
page 178, image: s178Duaci typis Belleri MDCVIII. in 16.
HENRICVS WALPOLVS, natione Anglus, nobilibus et Catholicis parentibus in Prouinciâ Norfolcia natus, Michaëlis et Richardi, quorum est infra mentio, germanus frater, natu primus. Ab infantiâ educatus in fide Catholicâ, zelum eius ardentem cum lacte hausit; cumque Humaniore litteraturâ, Philosophiâ, et Theologiae parte quae de Controuersiis fidei est, animum imbuisset, ad Ecclesiae castra complures pertraxit. Sed metu Senatus Regij patriâ excessit, et Romae in Societatem anno MDLXXXIV. ingressus, tres post se fratres germanos, et vnum consobrinum ad eam post se pellexit. Inde in Hispaniam aliquot post annos, atque in Belgium missus, ciuium suorum haereticorum fraudibus circumuentus, ab hostibus interceptus est, et Flissingam Zelandiae vrbem adductus; vbi anno integro durissimam tolerauit captiuitatem, ipso carceris squallore, et haereticorum vesano furore cumulatam. Hîc illi mortem machinati sunt, per facinorosum hominem, cui, si Henricum sustulisset, impunitatem scelerum, propter quae tenebatur, spoponderunt. Huius molitionis cum ad Henricum peruasisset indicium, coactus est ad vitandas insidias perdius pernoxqueue, per summam incommoditatem mensem totum vigilare, donec a fratre, qui nomen sub Anglo, qui tenebat vrbem praesidio, militiae dedit, vinculis exemptus est. Verum ea molestia sitim illi non extinxit, sed accendit patiendi. Rogatu suo missus a Moderatoribus in Angliam ad spem Martyrij anno MDXCIII. ipso in Regni aditu comprehensus, et Eboracum ductus est. Ibi in custodiâ breuem tractatum scripsit ad Praesidem Senatumque Regium, quo vitae suae narratâ serie, se ideo reuertisse dicebat in patriam, vt, si posset, vniuersam suam gentem, ipsamque adeo Reginam ad Ecclesiae Romanae fidem obedientiamque perduceret. Amici ac necessarij ipsius, quibus erat res ampla domi, et foris auctoritas, copiam illi parare voluerunt elabendi e carcere; sed ille renuit, diserte negans se pedem inde elaturum, nisi Deus per Moderatores suos imperasset. Anno vertente Londinum abductus, vix cuiquam credibile est, quantum exhauserit in turri aerumnarum. Asperrimam ibi egit hyemem sine strato, sine veste, sine lodice, aut integumento; vt vel acerbissimus Catholicorum insectator Toplifus miseratione tactus, aliquid illi straminis indulserit. Post annum, cum nihil ex eo possent aduersarij ad suam libidinem exprimere, Eboracum reuexêre, vt in publicis ibi comitiis de ipsius capite cerneretur. Hic etiam ad omne vitae subsidium vnam habuit tegeticulam ternos pedes longam, cui nixus ducebat noctem orando, donec oppressus humi se sternebat ad carpendam magis, quam ad capiendam malignam quietem. Decies quater dirissimâ quaestione tortus, ac prorsus inhumaniter vexatus est; tandemque in Regni comitiis, ceu reus Maiestatis, quia Sacerdos, quia Iesuita, quia fidei propagator, capitis damnatus est. Scripsit hinc ad Parentem suum, vt pro patrimonio, quod sibi primogenito ex naturae Regnique legibus debebatur, vim aliquam pecuniae, scuta octoginta scilicet, mitteret, quae in suos custodes pro congiario diuideret; cui epistolae sic subscripsit, Obedientissimus vester filius H. W. Incarceratus. Tandem Eboraci ad diem XVII. Aprilis, anno MDXCV. ad supplicium eductus, in summo scalarum, Reginae Primatum in Ecclesiâ constantissime explosit, aduersarique rationi et Diuinis Scripturis asseruit. Tum recitatâ Oratione Dominicâ, parantem ex formulâ Anglicanâ salutare Deiparam, perturbant e scalis; ac paulo post de patibulo depositum in partes, de more, conscindunt, tanto spectantium dolore, vt plurimi lacrymas non tenerent. Scripsit
Edmundi Campiani Martyrium, Carmine Anglicano: cuius impressi inuidiam sustinuit ab Haeretico Magistratu Dominus Vallingerus, compactus in carcerem, maleque mulctatus. Alia scripsit, sed quae non sunt in lucem edita.
HENRICVS WANGNERECK, natione Germanus, patria Monacensis, in Boicâ, ingressus in Societatem anno aetatis XVI. docuit in eâ Philosophiam, et Theologiam, tum Scholasticam, tum Moralem Dilingae, ad omne Litterarum genus, idoneus. Scripsit
Notas in Consessiones S. Augustini. Dilingae MDC. XXX.
De Creatione animae rationalis, contra Praedicantes Augustanos, Traducis assertores. Item
Tractatum de Traduce.
Vindicias Politicas, aduersus Pseudo-Politicos, et Gasparem Scioppium in Paediâ Politices ipsis suppetias ferentem. Dilingae typis Gasparis Sutoris MDCXXXVI. in 8.
Edidit praeterea tacito suo nomine
Zodiacum Marianum. Item
Thomae de Kempis librum de Imitatione Christi, in locos communes redactum.
HERBIPOLENSE COLLEGIVM, Prouinciae Rhenanae Superioris in Germaniâ, ad Moeni ripam in Franconia, edidit
Luctum publicum in funere Illustrissimi et Reuerendissimi Ioannis Godefridi Episcopi Bambergensis, et Herbipolensis. Herbipoli typis Ioannis Volmari MDCXXIII. in 4.
Emblemata Phaenomena, in Electione Illustrissimi et Reuerendissimi Principis Philippi Adolphi Episcopi Herbipolensis dedicata. Ibidem eodem anno in 4.
HERIBERTVS ROSWEYDVS, natione Belga, patriâ Vltraiectinus, natus est XI. Calend. Februarij, anno MDLXIX. Societati nomen dedit vicenarius. Iam inde a Tirocinio quaedam in eo semina apparuerunt, quae indicarent, quantus olim futurus esset in eruenda antiquitate
page 179, image: s179Ecclesiastica; praesertim in Vitis Sanctorum ab obliuione vindicandis. Nam cum Duaci primis initae Societatis annis Philosophiae nauarer operam, quibus diebus commilitones religiosâ ambulatione se relaxabant, ipse ad vicina vrbi Monasteria euolabat, et inter obsoletos in Bibliothecis MSS. Codices colligebat, quod magno Ecclesiae bono post in omnes erat effusurus. Philosophiam postmodum, et Sacras Litteras Duaci et Antuerpiae professus est: a quibus studiis missione impetratâ, animum ad scribendum appulit, et plerasque Belgij Bibliothecas lustrauit, excussitqueue. Inter curas porro scribendorum, vulgandorumque librorum, sedulo quoque incumbebat in salutem animarum varie procurandam; donec in vtroque studio occupatum mors importuna inuenit, contractâ malignâ febre apud hominem contagioso morbo laborantem, quem continuatis totâ nocte excubiis ad bonam mortem comparauerat. Obiit Antuerpiae die V. Octobris, anno reparatae salutis MDC. XXIX. ab editâ quatuor votorum professione XX. Belgicis Scriptoribus luctuoso, quatuor nobilissimis pene simul sublatis, Rosvveydo, Adriano Mangotio, Andreâ Schotto, Carolo Scribano, idque in vnâ Professorum Domo Antuerpiensi. Agebat Heribertus aetatis annum LX. quorum XL. exegerat in Societate. Edidit
Fastos Sanctorum, quorum Vitae MSS. in Belgio; cum Actis Praesidialibus Sanctorum Taraci, Probi, et Andronici. Antuerpiae typis Plantinianis MDCVII. in 8. Hoc in specimen dederat Operis ingentis, quod moliebatur, De Vitâ Christi, ac B. Virginis, Sanctorumque in Ecclesiâ Catholicâ, tomis omnino XVI. At Heriberto morte sublato, successit in egregij operis molitionem Ioannes Bollandus, qui assiduis illud lucubrationibus ad euulgandum perurget.
De fide Haereticis seruanda ex Decreto Concilij Constantiensis, Dissertationem cum Daniele Plancio; in quâ de Ioanne Huss historia excutitur. Ibidem MDCX. in 8.
Notationes in Vetus Martyrologium Romanum, hactenus desideratum a Baronio, et aliis. Ibidem MDCXIII. in fol.
Martyrologium Adonis ad MSS. recensitum. Ibidem eodem anno.
Legem Talionis XII. Tabularum Cardinali Baronio ab Isaaco Casaubono dictam, retaliatione retortam. Ibidem MDCXIV. in 8.
Ioannis Moschi Pratum spirituale, cum Notis. Ibidem MDCXV.
Vitas Patrum; mendis repurgatas; Notis illustratas; quo in Opere ostendit, ad ingenij perspicaciam, et iudicij maturitatem, indefessum laborandi studium accessisse. Ibidem MDCXV. in fol. et auctius, perpolitiusque MDCXVIII. et Lugduni apud Durandum MDCXVII. Sed et Belgice prodierunt Antuerpiae apud Hieronymum Verdussen MDCXVII. quae iam ab eodem recuduntur. Sed et Gallice, atque aliis Linguis alibi.
Vindicias Kempenses, pro Thomâ de Kempis, Auctore libri aurei de Imitatione Christi, aduersus Constantinum Caietanum Abbatem S. Baronti, Ordinis S. Benedicti. Ibidem MDCXVII. in 12. et apud Belleros MDCXXII. Porro Abrahamus Bzouius in Annal. Eccles. ad AC. 1571. num. 21. affirmat Rosvveydum inuincibilibus argumentis aduersus Caietanum demonstrare opus illud esse Thomae, non Gessenis, aut alterius vllius: in quam etiam sententiam concessit Cardinalis Bellarminus, lib. de Scriptor. Eccles. in Thoma de Kempis.
Anti-Capellum, siue, Explosionem naeniarum Iacobi Capelli, quas funeri Isaaci Casauboni ad Legem XII. Tabularum in Vindiciis suis accinuit. Typis iisdem Plantinianis MDCXIX. in 8.
Syllabum malae fidei Capellianae, ex Iacobi Capelli mendaci assertione bonae fidei, et fictis artibus Romanae Sedis. Ibidem MDCXIX. in 8.
Ioannem Buschium, De origine Coenobij et Capituli VV indesheimensis, primus in lucem protulit. Antuerpiae apud Belleros MDCXXI. in 8.
Eucherium Lugdunensem, De contemptu mundi, et laude Eremi. Typis Plantinianis MDCXXI.
D. Paulini Episcopi Nolani Opera Notis illustrata. Ibidem MDCXXII. in 8. Nomine vero suo suppresso edidit
Vindicias Inferiarum Insti Eipsij, contra Iosephum Scaligerum. Ibidem MDCVI. in 8.
Linguâ vernaculâ, seu Belgicâ edidit
Vitas Sanctorum. Antuerpiae per Hieronymum Verdussen MDCXIX. in fol. et auctiores MDC. XXIX. et MDCXLI. duobus tomis in fol.
Syluam Eremitarum Aegypti, ac Palaestinae, cum figuris aereis Bolswerdij. Ibidem MDCXIX. in 4.
Historiam Ecclesiasticam a Christo ad Vrbanum VIII. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbaert MDCXXIII. in fol. duobus tomis.
Historiam Ecclesiae Belgicae. Ibidem in fol.
Vitas Sanctarum Virginum, quae in seculo vixerunt; cum Imaginibus aereae sculpturae. Addito Tractatu de Statu Virginitatis. Ibidem MDCXXVI. et MDCXLII. in 8.
Vitas S. Ignatij de Loiola, et S. Philippi Nerei, ex Actis Canonizationis.
Vertit quoque in Belgicum sermonem
Alphonsi Rodriguez, De Exercitio Spiritualis Perfectionis, Part. 1. Ibidem.
Ioannis Bourghesij, Meditationes de Vitâ, et Passione Christi. Antuerpiae apud Aertsens MDCXXIII.
HERMANNVS BOSENDORFF, natione Germanus, patria Monasteriensis in Westphaliâ, vbi Collegium struxit et diu rexit, vti et subinde Moguntinum, in quo designatus iam ad Rhenum Prouincialis peste sublatus est. Vir fuit Latine, Germaniceque disertissimus, SS. Theologiae Doctor; sed virtutum suarum, prudentiae, mansuetudinis, modestiae, caritatis merito, omnibus longe acceptissimus. Edidit alieno nomine
page 180, image: s180
Apodixes tres Blasphemiarum Ecclesiae Caluinisticae circa tres primos Symboli Catholici articulos, aduersus Conradum Vorstium. Monasterij typis Lamberti Rassfeldt MDCVIII. in 8. Item
Apodixim, Caluinistas non esse Lutheranorum fratres, aduersus Apologeticam disputationem Conradi Vorstij de Augustanâ Confessione.
Detectos errores errorum Pontificiorum circa primos articulos Symboli a Conrado Vorstio disputationi appensorum. Ibidem eâdem formâ et anno.
HERMANNVS HVGO, natione Belga, patriâ Bruxelleniis, editus in Tucem anno MDLXXXVIII. Societatis Tirocinium Tornaci intrauit anno MDCV. viuido ingenio, canendi et scribendi arte ac laude praestans. Humanioribus Litteris eximiam adiunxit Philosophiae ac Theologiae peritiam. Flandricâ, Italicâ, Hispanicâ, Germanicâ, Gallicâ Linguâ velut maternâ vtebatur. Antuerpiae Litteras politiores docuit, et doctissimos discipulos ad litterariam palmam instruxit, qui tanti sui Magistri ductu
Famam posthumam Praesulum Antuerpiensium: Item
Litteras Iaponicas anni MDCVI. et Chinenses duorum subsequentium, sui profectus specimen, dederunt in lucem typis Plantinianis. Septem annos Bruxellae Scholis praefuit; et Latinis B. Mariae Virginis Sodalibus, viris primariis, quorum habebat curam, pie ac docte, magnâ Latinae facundiae gloriâ dixit. In Principum Virorum gratiam vltro adscitus est. Illum Dux Arschotanus in Hispaniam comitem et Confessarium secum abduxit. Cardinalis de la Cueua ad iter Romanum adoptauerat, nisi itineris consilium fuisset variatum. Marchio Spinula, fulmen illud belli, diu illum habuit suis Confessionibus praefectum; quo tempore Nostris quoque, qui Regiis in Castris versantur, praefuit, summâ apud Optimates auctoritate, et caritate apud Nostros, quibus exemplo magis imperabat, quam verbo, primus in laboribus ipse, primus in periculis. Cum maxima gereret, et plurima scriberet, tamen vsque adeo totum se ac integrum heroicis et ingeniosis corporis et animi mortificationibus et castigationibus, spiritualibus item et assiduis tenerrimae ac delicatissimae deuotionis exercitiis dedit ac consecrauit, vt reuera praestitisse videatur, quod in chartâ, priuatae et quotidianae pietatis directoriâ a se scriptum reliquit in haec verba: Quotidie in colloquio Meditationis proponas te victurum eâ spiritus nouitate, quâ fuisti in Nouitiatu. Voto etiam nuncupato semet Deo obligauerat, ita se velle caritatem exercere in proximum vt nulli subtraheret, seu domestico, seu externo, officia, quae ipse egenti quâcumque in re praestare posset. Vitae omnibus virtutum numeris absolutae scenam vltimam sane lugubrem peregit. Nam cum Regiis copiis per Isulam flumen in Velauiam ingressis, mox aduersa omnia euenissent, et cum inediâ, morbisque nostris militibus ac Ducibus luctandum esset, P. Hermannus egregium nactus est campum, caritatem vitamque impendendi. Ipse summis aeque et infimis, seu in corpore, seu in anima iuuandis semper promptus, semper assiduus, semper integer auxilia conferebat. Cum Principi Chimacensi, cui erat a Confessionibus, contagioso morbo animam exhalanti adstitisset, totum deinde manipularibus militibus abundans nosocomium Bocholtianum vnus curandum suscepit. Hîc eum contagiosa febris inuasit: nec tamen animo concidit: egredi e loco illo, quod stadium erat caritatis, ante noluit, quam inter Nostrorum manus et gemitus exportaretur. Ergo sumpto Eucharistiae Viatico, Rhenobercam curru auectus est, ibique in Monasterio S. Bernardi animam Conditori reddidit, die X. Septembris, anno Scriptoribus Belgis fatali MDC. XXIX. aetatis suae XLI. Funus illi magnâ militum comploratione ductum est ad Aedem Sacram Monialium S. Augustini, ibique corpus conditum est. Scripsit Hermannus
De primâ scribendi origine, et vniuersae rei litterariae antiquitate. Antuerpiae typis Plantinianis Moreti MDCXVII. in 8.
De verâ fide capessendâ, contra Balthasarem Meisnerum Lutheranum, et Henricum Braudium Caluinistam, pro Consultatione Leonardi Lessij; ad Neo-Euangelicam Synodum Dordracenam, Lib. Apologeticos 11. Ibidem MDCXX. in 8.
Pia Desideria, Emblematis, Elegiis, et Affectibus Sanctorum Patrum illustrata. Antuerpiae apud Henricum Aertsenium MDCXXIV. in 8. et alibi minore forma. Sunt vero illa iam et Flandrice et Gallice translata.
Obsidionem Bredanam ductu Ambrosij Spinulae persectam. Antuerpiae typis Moreti et Meursij MDCXXVI. et rursum MDCXXIX. in fol. cum figuris aeneis. Ea Hispanice, Gallice, Anglice versa est.
De Militiâ Equestri, antiquâ et nouâ, lib. v. typis Plantinianis Moreti MDCXXX. in fol. cum figuris aeneis.
Vertit praeterea Hugo Latine ex Italico
Vitam P. Caroli Spinulae, pro Christiana religione in Iaponiâ mortui: et
Vitam Ioannis Berchmanni Flandro-Belgae, vtriusque Religiosi Societatis Iesu. Vtramque typis Plantinianis Moreti MDCXXX. in 8.
Adornauerat quoque, nisi mors occupasset,
Historiam Bruxellae; patriae suae: et
Tomos III. contra Atheos.
HERMANNVS THYRAEVS, natione Germanus, Nouelij in Vbiis natus anno salutis MD. XXXII. Is cum Romae Collegij Germanici ex primis esset alumnus, Societatem nostram expetiuit, et in eam a S. P. N. Ignatio admissus est anno MDLVI. die XXVI. Maij. Româ biennio post Ingolstadium profectus, eâ in Academiâ aliquot annos docendo Theologiam posuit. Tum propter ogregtam prudentiam cum insigni religione
page 181, image: s181coniunctam, ad alios gubernandos destinatus, Collegij Treuirensis, vbi Theologiam prius explicuerat, et cum summâ doctrinae, facundiaeque praestantiâ fuerat concionatus, tum Moguntini quoque Rector fuit, Archiepiscopis illarum mirifice gratus, a quibus ad magnas res gerendas adhibebatur. Prouinciae item Rhenanae Praepositus Prouincialis fuit. Tandem Moguntiae apoplexiâ prope sexagenarius extinctus est die XXVI. Octobris, anno salutis MDXCI. magno totius ciuitatis luctu. Funus honore apud Moguntinos eximio celebratum est. Vir fuit Hermannus magni laboris atque operis; cui inerat simplicitas calliditate vacuâ, non expers prudentiae. Paucis mensibus, quibus, impetra[?]â ob aetatem a laboribus gubernandi missione, sibi vixit, ita accommodauit se ad imperium aliorum quibus olim imperabat, sic demisit ad quorumlibet consuetudinem, vt non minori exemplo, quam admirationi esset. Scripsit Latine et Germanice
Librum de Religionis libertate.
Confessionem Augustanam. Dilingae MDLXVII. in 4. et in fol.
Sex millia dubiorum collegit de Consessione Augustana, et duo millia Irregularitatum, quibus Lutherani Praedicantes implicati tenerentur: sed neuter foetus in lucem, propter mortem parentis, editus est.
HERMES CLERVS, natione Belga, patriâ Tornacensis, claruit in Galliâ pietate et doctrinâ, in Billomensi Collegio. Canonici Iuris erat peritissimus, et Canonum obseruantissimus. Ad haec Poeta egregius, vt et quae
De Angelis, Beatisque Spiritibus, S. Thomas disseruit, carmine pangeret, et
Fastos Sacros Sanctorum, Sanctarumque, Elegiacis Versibus post Ouidium Nasonem, Baptistam Mantuanum, ac Nouidium.
Vitam quoque S. P. N. Ignatij, Carmine conscripsit; quod Opus cum Nostris sit in manibus, spes est fore, vt lucem aliquando aspiciat.
HIEREMIAS DREXELIVS, natione Germanus, patria Augustanus, Societatem iuuenis amplexus est annos XVII. natus; in quâ post traditam cum laude Rhetoricam, totis XXIII. annis Serenissimi Bauariae Electoris Maximiliani Concionatorem egit. In scribendo eam adhibuit styli suauitatem cum modestâ grauitate, religiosâqueue circumspectione coniunctam, vt passim etiam ab Acatholicis eius scripta legantur, et commendentur. Obiit diem suum Monachij XIX. Aprilis, anno Christi MDCXXXVIII. aetatis LVII. Vir fuit qui omnes virtutis numeros expleuit. Tenuissimam valetudinem incredibili temperantiâ sustentauit, ita vt nullam vnquam concionem neglexerit; numquam aeger decubuerit. Tantieum Maximilianus Elector fecit, vt cum suo Medico salutem eius commendaret, diceret, Pluris interesse Reip. bono viuere Drexelium, quam Maximilianum. Defuncti suppellectilem summi aeque atque imi ad reliquias depoposcerunt, eximiae vittutis eius opinione permoti. Scripsit varia Opuscula spiritualia, his titulis:
Considerationes de Aeternitate, cum Iconibus. Monachij formis Nicolai Henrici MDCXX. et auctius correctiusque MDCXXII. in 12. et alibi.
Zodiacus Christianus, seu, Signa XII. Diuinae Praedestinationis. Ibidem MDCXXII. in 16.
Horologium auxiliaris Tutelaris Angeli. Ibidem eodem anno, in 16. et auctius correctiusque anno MDCXXIII. et alibi.
Nicetas, seu, Triumphata incontinentia. Ibidem MDCXXV. in 12.
Trismegistus Christianus, seu, de Cultu Conscientiae, Caelitum, Corporis. Ibidem MDCXXIV. in 12.
Amussis, siue, De reclâ intentione omnium actionum. Ibid. MDCXXVI. in 12.
Heliotropium, siue, De conformatione humanae voluntatis cum Diuinâ, lib. v. Ibidem MDCXXVII. in 12. Atque haec quidem septem Opuscula simul etiam prodeunt vno tomo comprehensa. Ibid. MDCXXVIII. in 4.
Orbis Phaeton, hoc est, De vniuersis linguae vitiis, Part. III. Ibidem MDCXXIX. in 12.
Gymnasium patientiae. Ibidem MDCXXX. in 12.
Prodromus Aeternitatis, mortis nuncius. Ibid. MDCXXX. in 12.
Tribunal Christi. Ibidem MDCXXXI. in 12.
Infernus damnatorum carcer, et rogus, Part. II. Ibidem eodem anno in 12.
Caelum Beatorum ciuitas. Ibidem MDCXXXV.
Rhetorica caelestis, seu, Attente precandi scientia. Ibidem MDCXXXV. in 12.
Gazophylacium Christi, seu, De Eleemosyna. Ibidem MDCXXXVII.
Aloe amari, sed salubris succi, seu, De Abstinentiâ et Ieiunio.
Rosae selectissimarum virtutum, quas Dei Mater orbi exhibet. Part. II. Ibidem MDCXXXVI. et MDC. XXXVII. in 12.
Aurifodina artium, et scientiarum omnium excerpendi solertia. Ibidem MDCXXXVIII. in 12.
Deliciae gentis humanae, qui est Christus Iesus Nascens, Moriens, Resurgens, Part. III.
Haec saepius recusa, et in alias quoque Linguas pleraque transfusa sunt, pluscula ab ipso Drexelio in Germanicam; quâ Linguâ edidit quoque
Vitam Serenissimae Elizabethae Lotharingae Electricis Bauariae. Reliquit praeterea praelo parata pluscula, his titulis,
Noe.
Ioseph.
Iob.
Dauid.
Salomon.
Tobias.
Daniel.
page 182, image: s182
Amigrapheus, seu, Conscientia cuiusque hominis.
Palaestra Christiana, Tentatio. Quae etiam proditura speramus.
HIERONYMVS DE ANGELIS, natione Siculus, patriâ Ennensis, quae hodie ciuitas Castrum Ioannis vocatur. Is cum inexplebili animarum siti teneretur, anno aetatis XVIII. assumptus in Societatem, haud multo post obtinuit, vt mitteretur in Indiam, ac porro in Iaponiam. Conscendit Olisippone cum Carolo Spinulâ die X. Aprilis, anno Christi MDXCVI. et biennali nauigatione plenâ incommodis, plenâ aerumnis iactatus, in Brasiliam ventis, deinde in Angliam a piratis tractus, ibique vnius noctis carcerem expertus, in Lusitaniam reuersus est; vnde post acceptam Sacerdotij dignitatem, nouis animis tandem fugientem Iaponiam repetitâ nauigatione secutus, eam demum anno MDCII. obtinuit. Vbi gentis idioma condidicit, strenue tum Nostris gubernandis, tum formandis vel in fide Neophytis, vel ad fidem Gentilibus, magno prouentu se impendit: donec anno MDC. XIV. cum Sociis omnibus vniuerso Regno proscriptus, obtinuit tamen a Moderatoribus suis, vt clam mutato cultu, sibi fieret in suâ illâ statione persistendi potestas. Tum vero laxatis ardori suo fraenis, nauus hic operarius, nullis fatigabilis, nedum fractus, laboribus, vastissimam illam Insulam, Euangelicâ face circumlatâ, non semel permensus, ea sustinuit, quae, nisi sustinuisset, supra conditionem esse mortalis naturae credi poterant; ideoque diligentiae ipsius nullus vnquam diu socius par esse potuit. Primus intulit fidem in amplas Prouincias Fidandonum, Caguicasum, Mongami, Nambu, Sungara; in Regna Yechigo, Deua, Sando, Masumai, seu Yezo, quod extra Iaponiam situm ad Euro-Africum, an Insula ea sit, an Continens, necdum satis exploratum est. Ipse primus suâ visitatione solatus est primos illos Christi pugiles, qui Meaco, Ozacâ, et Facoco, in extremas Iaponiae oras relegati fuerant, superatis magno ausu difficultatibus, periculisqueue, quae sunt in eo itinere plurima. In Regnis Cami vix mille reperit fide Christianâ imbutos: ipse breui interuallo supra decem mortalium millia suâ manu per lauacrum salutis regenerauit. Difficillimis omnino temporibus rem Christianam, neglecto capitis periculo quod illi in horas impendebat, procurauit: donec anno MDCXXIII. saeuiente crudelius in Christianos Xoguno Imperatore, vt ab illis in se vnum iras eius auerteret, cum desperaret effugium, prior occupauit se sistere Regiae Gubernatori, deposito cultu Iaponico, sub quo delituerat annis compluribus, barbâ positâ, et vertice in coronam raso, ac Ordinis sui veste assumptâ. Tum latâ ab Imperatore sententiâ, viuus incendio deletus est in vrbe Regiâ Iendo, die IV. Decembris, cum ageret annum aetatis LVI. ab initâ Societate XXXVIII. post impensos in Iaponiâ totos XXII. iam olim quatuor solemnia vota professus. Scripsit
Breuem relationem de Regno Tezo, anno MDC. XXI. quod ipse Sociorum primus lustrauit, atque illustrauit Christi doctrinâ, vltra Iaponiam situm ad Euro-Africum.
HIERONYMVS BRVNELLVS, natione Italus, patriâ Senensis, Graecae Linguae, et Hebraicae in Romano Collegio Professor, ibi diem obiit XXII. Februarij, anno partae salutis MDCXIII. aetatis LXIII. Societatis XLVIII. in quâ Spiritualis Coadiutor formatus fuit. Vertit ex Graeco
Orationes aliquot S. Ioannis Chrysostomi, nempe
In descensum Christi ad Inferos, et Latronem.
De Oratione II.
In XII. Apostolos.
Quod nemo laeditur nisi a seipso. Habentur eae tomo VI. Operum ipsius impresso Antuerpiae anno MDCXIV. Item
Catenam in Ezechielem Prophetam, e Sfortianâ Bibliothecâ productam, quâ vsus in suis Commentariis est Hieronymus Pradus, et post eum Ioannes Baptista Villalpandus. Praeterea
Hymnos Synesij Graece curauit edi Romae MDCIX.
HIERONYMVS DANDINVS, natione Italus, patriâ Caesenas, decursis Humaniorum Litterarum, ac Philosophiae spaciis, hanc etiam professus est primus e Nostris Lutetiae Parisiorum; Theologiam vero Patauij. Diu Nostris cum Imperio praefuit in Collegiis Ferrariensi, Foroliuiensi, Bononiensi, Parmensi, Mediolanensi Rector: in Prouinciis Venetâ, Tolosanâ, Aquitanicâ Visitator: in Polonicâ et Mediolanensi Prouincialis. A Clemente VIII. Pont. Max. ad Maronitas, qui Libanum Montem inhabitant, olim missus est. Obiit demum Forliuij octogenarius die XXIX. Nouembris, anno salutis MDCXXXIV. Scripsit.
De Corpore Animato, lib. VII. qui est in III. libros Aristotelis de Animâ Commentarius Peripateticus.
HIERONYMVS DOMENECCVS, natione Hispanus, patriâ Valentinus, nobili loco natus, vbi adoleuit, Valentinae Ecclesiae Canonicus effectus est. Cum autem anno MDXXXIX. Româ contenderet Lutetiam, Parmae in S. Ignatij socios Fabrum, Lainiumque incidit, a quibus per Exercitia spititus excultus, dimissis viae comitibus, Societatem cum Patribus iniit. Id comites cum ferrent indigne, apud Vicarium Parmensis Episcopi suum sibi socium vi doloque ereptum criminantur. Sed Hieronymus tactis Euangeliis asseruit suâ se sponte id vitae genus arripuisse, velleque in eodem persistere. Nec longâ fuit opus probatione viro iam robustae virtutis: sed mox anno insequente Sociis, qui Lutetiae studebant, ab Ignatio praefectus, non ita multo post cum aliquot illorum coactus abscedere, Louanium perrexit. Nec ibi quoque diu moratus, anno MDXLIV. Romam vocatus est; vbi cum
page 183, image: s183anno sequente Hieronymo Natali Exercitia traderet, quâ in re plutimum semper valuit, admirabilem illum virum Societati lucrifecit. Ad haec in Valentini Collegij exordia primus ipse, tum de suâ haereditate maternâ, tum de Canonicatus sui prouentibus, annuente Pontifice partem deriuauit. Anno MDXLVI, Bononiam Collegio positurus fundamenta concessit; vbi Societatem Annibale Codretto, et Benedicto Palmio per Exercitia auxit: vnde anno vertente reuocatus, Ioanni Vegae Siciliae Proregi, eiusque coniugi Eleonorae ad Confessiones attributus est. Eâ vsus opportunitate Domeneccus multa Panormi praeclare gessit. Feminarum Coenobia perturbata, ad poenitentiae, pietatisque feruorem reuocauit. Innocentij decretum, de non admouendâ aegrotantium corporibus curatione, priusquam animis medicina Confessionis esset admota, toto Regno promulgari curauit, magno vtique multorum bono. Orphanis vtriusque sexus domum inuenit. Vinctos ob aes leue alienum carceribus eiecit pretio comparato; alios, vt in compedibus exirent ad operas, quibus pretium redemptionis pararent, adiuuit. Vitiosam ambulandi consuetudinem Sacris in Templis toto Regno abrogauit. Catechismi explicationem omnibus Gymnasiis induxit. Eadem in Monte Regali, eadem Messanae praestitit; quibus officiis excitata Ciuitas Mamertina Collegium postulauit, et obtinuit; cui mox etiam Panormitanum accessit; vt merito possit vtriusque auctor haberi Demeneccus. At cum sumeret in Siciliâ iusta in dies incrementa Societas, instituta est anno MDLIII. noua Prouincia, eique Praepositus Domeneccus, nondum quatuor vota professus, quae subinde ad diem XX. Octobris, anno MDLV. nuncupauit. Tenuit eam Prouinciam perdiu, totos XX. annos: ac postea regressus in Hispaniam, vices Prouincialis in Aragonia obiuit; ac tandem cum egregiâ sanctitatis opinione Valentiae vitam absoluit. Vir fuit ex iis, qui primitias spiritus ex ipso Sancti Patriarchae nostri pectore hauserunt, omni virtutum genere cumulatus. Tantâ animi submissione, vt infestos e corporibus spiritus exturbaret, vociferantes nequaquam se reniti posse ipsius mansuetudini. Patientiâ ad omnes, seu temporum, seu hominum, iniurias inuictâ. A latronibus inter obeundam Prouinciam deprehensus, rebus omnibus, ipsis etiam vestibus, exutus, noctem sic egit sub dio, blandissimo eos affatu, vultuque prosecutus, nec illis vim passus inferri a comite laico, qui se illis parem viribus esse credebat. Noctes crebro ducebat orando, vel tum cum ex itinere in diuersoriis consistebat. Primo ad Collegia accessu Sacram Eucharistiam venerabatur; tum visebat aegros, si qui domi erant. Suauissimâ caritate prosequebatur ac fouebat eos, quos tentationis aestus exagitabat. Omnium commodis, tum corporis, tum animi maturâ sollicitudine consulebat. Nullus tam erat vilis aut mediastinus, nullus tam barbarus aut ater, quem ille despiceret. Paupertatis, atque Obedientiae suasor, cultorque erat vsque in exemplum. Libenter ille mendicare vicatim, libenter corrogato pane vesci. Ita viuebat in diem, vt numquam, nisi comparatus ad seriam mortem, incumberet ad quietem. Erant qui manus illi, venerationis ergo, suauiarentur obeunti ciuitatem; erant qui Siculae Societatis Angelum appellarent. Conscripsit
Catechismum, in toto Siciliae Regno, auctoritate Proregis, vsurpatum, anno MDXLVII.
HIERONYMVS FASOLVS, natione Italus, patriâ Neapolitanus, S. Theologiae Professor, ac studiorum in Collegio Neapolitano moderator; omnem prope vitae aetatem in Societate egit, ob insignem modestiam omnibus amabilis. Obiit Neapoli die XVI. Februarij MDCXXXIX. aetatis LXXII. Edidit
Commentaria in I. Partem Summae S. Thomae tom. III. quibus explicat materiam De Deo Vno et Trino; et de Creatione. Lugduni per Prostios annis MDCXXVII. XXIX. et XXXVI. in fol. Reliquit aptum praelo tomum vnum de Gratiâ, et alia.
HIERONYMVS FLORAVANTIVS, natione Italus, patriâ Romanus, Latinae, Graecae, Hebraicae, Arabicae, Syriacae, et Hetruscae Linguae peritiâ excultus; magnus Theologus, et Ecclesiastes; Lauretani Collegij diu olim Rector; Romanae Professorum Domus Vice-Praepositus; in multis magnisque rebus diu versatus. Demum S. D. N. Vrbano VIII. Pont. Max. dum vixit, a Sacris Confessionibus fuit. Obiit Romae die IX. Octobris, anno MDCXXX. Scripsit eximie laudatum a Francisco Suarez
Tractatum de Beatissimâ Trinitate, lib. III. qui quartâ editione ab Auctore recognitus prodiit Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXX IV. in 4.
Explanationes in nonnulla Sacrae Scripturae loca. Antuerpiae typis Moreti. Reliquit etiam praelo aptam
Summam breuem Moralis Theologiae.
HIERONYMVS FLORENTIA, natione Hispanus, patriâ Complutensis, parentes habuit pietate insignes, ad quam ab iis ipse ab infantiâ educatus est. Itaque pueritiae vix annos egressus, exemplum Ioannis fratris sui natu maioris secutus, Societatem nostram Compluti complexus est anno salutis MDLXXXII. Augustinum fratrem natu minimum suo itidem exemplo incitans, vt fratrum vestigiis insisteret; id quod postea fecit. Hieronymus excellenti ingenio, rarâ memoriâ, magnâ animi contentione politiores Litteras, ac seueriores Disciplinas didicit, et professus est. Philosophiae Cursum (vt vocant) peregregie docendo confecit, multosque ingeniosos atque vtiles discipulos habuit in Societate. Sacram Theologiam, praesertim Scholasticam
page 184, image: s184cum laude est interpretatus. Sed cum aliis rebus excelluit, tum maxime dicendi facultate, cum ex superiore loco verba ad populum faceret, et auditorum animos sententiarum grauitate, verborum castâ elegantiâ, vocis dulcedine et claritate, vel deterrebat â vitiis, vel ad virtutes impellebat. Per XXX. ipsos annos huius seculi primos Madriti vrbe Regiâ concionandi munere, cum incredibili nominis claritudine, perfunctus est, praecipuis eloquentiae sacrae magistris eum ceu magistrum celebrantibus. Prudentiâ in castigandis Reip. vitiis excelluit ad miraculum; vt cum nullos impune peccare pateretur, et ne ipsam quidem Maiestatem Regiam, aut Regios asseclas praeteriret, quin efficaciter admoneret officij, adeo tempestiuâ humilitate atque obseruantiâ seueritatem condiebat, vt numquam eos asperaret, quibus medicinam faciebat. Ipse Philippus III. Rex dicere consuerat, neminem sibi toties veritatem nudam edicere, atque Florentiam, qui tamen adeo se non exacerbaret, vt lenimento modestiae potius ex citaret ad audiendum, parandumque erratis, quae notasset, remedium. Eius interim familiaris conuersatio tam erat pietatis plena, vt non minus credatur profuisse mortalibus, cum de pari, quam cum de loco altiore diceret. Moderatores suos impense obseruabat, et eorum in rebus omnibus responsa repetebat. Sese illis totum aperiebat admirabili candore. Legum explicatione, quâ non pauci fucum sibimet ipsi faciunt, semper abstinuit. Si quid foris oblatum muneri admisisset, illud ante Superiori repraesentabat, quam in suum conclaue concederet; vel, si Superior abfuisset, prius certe quam se componeret ad quietem. Adeo nihil religiosus animus praeter fas vsurpabat. Calamitosorum magnâ miseratione tangebatur, eorumque difficultates, quâ poterat ope, leuabat: et qui nihil pro se vnquam, nihil pro suis petiit, in causâ pauperum liberalius Principes appellabat. Animorum damnis, vti potius angebatur, quam corporum, ita quoque diligentius illis occurrebat. Nulli parcebat labori, quoties is aegris animis impendendus erat. Religiosarum omnium familiarum studiosus fuit, atque obseruans inprimis; nec vllam depraedicandi eas opportunitatem, publice priuatimqueue, patiebatur abire vacuam laudis. Societatem vero suam tenerrimo affectu diligebat, vt filius; eiusque emolumentis se suaque semper posthabuit. A Philippo Hispaniarum Monarchâ non semel inuitatus ad regiam munificentiam aliqua postulatione periclitandam, hoc vnum, nec aliquid quidquam praeterea, flagitauit, nisi vt Societati praesidium, atque aurae suae benignitatem aspiraret. Habebat illum aegerrime, si quis iniquâ tanti boni aestimatione descisceret a Societate; atque aequum ratus eum deserere, qui Deum prior deseruisset, nulli eorum manum ad humana subsidia porrigebat. Beatissimam Virginem Deiparamcoluit veneratione praecipuâ, eamque habuit ceu matrem. De illius laudibus magnâ voluptate dicebat: et admiratione dignum fuit, videre quandoque hominem, pridie quam esset dicturus, malis oppressum, ac sui vix compotem, postridie tanquam instauratis animis ac viribus, summâ facundiâ detonare. Dedit in lucem publicam Mariale, quod illi opus pius amor in Virginem expressit, ceteris lucubrationibus suis obliuione damnatis. Peculiaris illi quoque pietas in sacrosanctum Eucharistiae mysterium fuit; vnde opem suis rebus crebro fidenterque petebat. Magnâ fuit, vel apud primae conditionis homines, opinione doctrinae, virtutis, prudentiae. Horam illi definierat quot hebdomadis ad se veniendi Margareta Austriaca, laudatissimae memoriae Regina, et eius quoque exemplum secuta Anna Borbonia, vt vitae suae rationes expenderet. Philippus III. Rex participem faciebat illum suorum consiliorum; nec paucis ex illius sententiâ distribuit munera in Republ. seu sacrâ, seu ciuili, quos magna rei bene gestae commendatio secuta est: quoniam pollebat acri iudicandi vi, et in vnam Dei gloriam cuncta referebat. Copiam illi fecit idem Rex, cum ad se verba faceret, considendi, nullo antea exemplo, ob virium tenuitatem. In eo morbo, quo demum sublatus est, Florentiam accersiuit, vt eius operâ instrueretur ad agonem: quo tempore iussus ob nauatam eo in articulo egregie operam, quid libuisset postulare, tunc enimuero palam fecit, quanti vir animi esset: hoc enim tantummodo postulauit, vt Deo propitiando contritionis actum, quo maximo posset ardore conciperet; decerneretqueue, si vitae superstes foret, se bonis praemia, prauis supplicia depensurum. Philippus IV. parente demortuo, fratrum suorum Florentiae commendauit pueritiam, eorumque vt praeesset Confessionibus, designauit. Suam quoque aetatem vixdum Regno parem, vt optimis subinde praeceptis firmaret, admonuit. Omnium pene ordinum vna visa est esse cura, Florentiam celebrare, colerequeue; et qui veniebant magnorum nominum Principes, inde vsque ex Galliâ, Italiâ, Germaniâ, illum iam grandi famâ notum, coram auide perquirebant, eiusque allocutione, videndi hominis quod alebant desiderium, temperabant. Ceterum tanta celebritas, extremis annis in parem vertit obliuionem. Quatuor fere annos decubuit, artuum solutione, quam Paralysim dicunt, illigatus, tam ab hominum memoriâ deletus, quam si nullus vnquam Florentia exstitisset: ad infantiae prope humilitatem deiectus, subiectusque Deo, atque humana omnia vanitatis esse plenissima in seipso luculenter edoctus. Accessit per idem tempus, seuerioris conscientiae, scrupulorumque vexatio, quâ in summam alieni consilij atque solaminis necessitatem coniiciebatur, is qui
page 185, image: s185suâ quondam sapientiâ tam multis profuerat. Extremos tamen dies habuit incredibili mentis serenitate tranquillos, donec Sacramentis rite perceptis, sui compos, et largiter sensu religiosiore perfusus, spiritum pacatissime exhalauit Madridij hora noctis XII. quae diem Martij XII. cum sequente coniungit[?], anno salutis MDC. XXXIII. aetatis suae LXVIII. ab ingressu in Societatem LI. Dixit Hispanice Florentia, quae aliorum operâ exiuerunt in lucem
Orationes funebres, in exequiis Garziae Loaysae Archiepiscopi Toletani.
In exequiis Mariae Augustae, cuius virtutes laudesque recensuit, cum sanctissimae, atque omnium memoriâ clarissimae Principi, nostro in Collegio Madritano, tanquam benignissimae matri, Nostri moerentes parentarent, ac pia illius funeri iusta persoluerent.
In exequiis Serenissimae Margaretae Austriacae Hispaniarum Reginae, II. quae postea in Germanicum translatae prodierunt Ingolstadij MDCXIV.
In exequiis Philippi III. Regis Hispaniarum. Item
Sermonem de Assumptione B. Virginis Mariae.
Sermonem de S. Teresia, in eius Beatificatione dictum.
Breue exercitium quotidianum, in vsum Reginae Hispaniarum conscriptum.
De morte et virtutibus P. Gasparis Sanctij Societatis Iesu, Epistolam ad Socios suae Prouinciae. Denique edidit
Mariale, hoc est, Conciones de Excellentiis Beatissimae Virginis Mariae, tom. II. comprehensas, in folio. Compluti apud Ioannem Ordunam MDC. XXV.
HIERONYMVS GARCIA, natione Hispanus, in Societatem Caesaraugustae ingressus, Collegia rexit Vrgellense, Bilbilitanum, et Oscanum. Parauit eruditissimum
Commentarium, conquisitis vndique antiquissimis iconibus, qui propediem in lucem exibit.
HIERONYMVS GERMANVS, natione Siculus, patriâ Panormitanus, vir qui salutis animarum studio totos XX. annos in Chio Aegaei Maris Insulâ traduxit; scripsitque in eam rem,
Vocabularium Italico-Graecouernaculum. Romae typis Zannetti MDCXXII. in 8.
HIERONYMVS GESSIVS, seu, GYPSIVS, natione Italus, patriâ Bononiensis, concionator eximius, et qui multas Italiae vrbes suâ praedicatione erudiuit. Cum autem anno salutis MDC. XXIII. in Archiepiscopali Aede Bononiae per Quadragesimam esset concionatus, simulatque postremam in tertiâ Paschatis feriâ concionem habuit, malignâ febri correptus, paucis diebus confectis obiit IV. Maij. Edidit Italice
Orationem a se habitam Genuae in festo, quod ipsi vocant, Vnionis. Genuae apud Iosephum Pauonium MDCXVI. in 4.
Orationem funebrem in exequii Cardinalis Spinulae. Bononiae apud Bartholomaeum Cochium MDCXVI. in 4.
Conciones III. De nuptiis animae cum Christo in Sanctissimo Sacramento. Panormi per Angelum Orlandum MDCXXII. in 4.
Et suo nomine suppresso
Vitam S. Francisci Xauerij, lib. III. Ferrariae typis Baldini MDCXX.
HIERONYMVS DE GVEVARA, natione Hispanus, patriâ Segouiensis, in primo adolescentiae flore XV. annos natus, ab Orbe redempto MDC. Societatem nostram iniit: in eâ studiis Philosophicis ac Theologicis confectis, reliquam aetatem explicandae Morali Theologiae, habendisque ad populum concionibus impendit. Atque in hoc quidem munere ita excellit, vt numquam sine plausu, numquam sine auditorum admiratione dicat, ob exquisitam adinueniendi sagacitatem, et inuenta Patrum ac Scripturarum testimoniis firmandi, illustrandi singularem praestantiam. Scripsit
Commentarium in Euangelium Matthaei, tom. III. daturus, vita superstite, plures.
HIERONYMVS LOPEZ, natione Hispanus, patriâ Granatensis, edidit
Tragoediam de Samaritano.
Epigrammata de Sanctis.
HIERONYMVS LOPEZ, alter item Hispanus, patriâ Gandiensis, olim a piratis in Africam abductus duram, sed multis illustrem victoriis seruitutem seruiuit. Strenuum nunc agit Ecclesiasten. Scripsit
Instructionem Parochorum, quid populo diebus festis de fidei mysteriis proponant. Sed lucubrationem hanc suam aliis excudendam dedit.
HIERONYMVS MAIORICA, natione Italus, patriâ Neapolitanus, scripsit
Annuas Litteras Goâ annorum MDCXX. et MDC. XXI. Item
Annuas Iaponicas annorum MDCXXI. et MDC. XXII.
HIERONYMVS NATALIS, natione Hispanus, patriâ Balearis. Vir fuit omni disciplinarum genere excultus; Latinae, Graecae, atque Hebraicae Linguae peritissimus; qui dum ad Tridentinum Concilium proficiscitur, aetate iam prouectâ et confirmatâ, anno salutis MDXLVI. sese Romae ad nostram Societatem adiunxit. Huius operâ multum S. Ignatîus, ac Generales Praepositi sequentes, in propagandâ et gubernandâ Societate vsi sunt. Erat enim vir peracri iudicio, perfectâ obedientiâ, rarâ prudentiâ, et ad res conficiendas vigilantiâ, diligentiâ, efficacitate singulari: quamobrem Prouincialis, Assistentis, Commissarij, Vicarij Generalis officiis praeclare functus est: et demum Romae in Nouitiorum Domum S. Andreae se contulit, vbi senectute confectus, nostris Tironibus magno exemplo, atque incitamento ad omnem virtutem fuit; et plenus dierum, ac bonorum operum, in ipso glorioso Domini nostri Resurrectionis die vitam
page 186, image: s186cum morte commutauit anno salutis MDL XXXI. aetatis LXVI. Quamuis autem variis semper grauissimisque negotiis fuerit districtus, et gubernationis laboribus implicatus, scripsit tamen peregregias
Annotationes, ac Meditationes in Euangelia, quae in Sacrosanctae Missae Sacrificio per totum annum leguntur: quas eximiis et admirandis Imaginibus in aes a summis artificibus insculptis exornauit. Antuerpiae apud Martinum Nutium MDXCIV. et rursum Plantinianis typis MDCVII. et Moguntiae typis Albini MDCVII.
HIERONYMVS PECORARVS, natione Italus, patriâ Neapolitanus, Societatem ingressus anno MDLXXXVI. aetatis XXVI. in eâ docuit Philosophiam, et Theologiam Moralem; vir egregie doctus, emisit in lucem, secuturis mox aliis,
Tractatum de Legatis, et de Debitis.
Moralium Probabilitatum, tom. II.
HIERONYMVS PEREZ, natione Hispanus, patriâ Caesaraugustanus, anno MDCXV. cum primum per aetatem licuit ingressus in Societatem, Philosophiam et Theologiam professus est; et nunc in Philippinis operam Indis atque Hispanis insignem nauat. Scripsit Hispanice, atque in lucem edidit
Narrationem eorum quae hactenus comperta sunt de Vitâ et Martyrio P. Marcelli Francisci Mastrilli Soc. Iesu. Manilae per Thomam Pimpiu MDC. XXXIX. in 4.
HIERONYMVS PETRVCCIVS, natione Italus, patriâ Braccianensis, edidit
Orationem habitam in Parasceue, coram S. D. N. Vrbano VIII. Pont. Max. anno MDCXXVII. Molitur plura, quae exspectamus.
HIERONYMVS PLATVS, natione Italus, patriâ Mediolanensis, Romae nostrum institutum suscepit, cum esset adolescens, formâ, ingenio, modestiâ, morumque suauitate praestans. Postquam vero animum bonarum Litterarum cognitione compleuit, P. Claudius Aquauiua Praepositus noster Generalis eius operâ vsus est in Latinis Litteris scribendis: quam prouinciam dum egregie sustinet, et Nouitiorum, qui in Domo Professâ versantur, curam gerit, ad caelestem patriam euocatus est, anno reparatae salutis MDXCI. aetatis circiter XLVI. vir celeberrimâ virtutis, et tantum non sanctimoniae famâ carus. Scripsit
De Bono Status Religiosi, lib. III. pietate atque eruditione refertos, qui primo Romae, deinde auctiores Augustae Treuirorum, et alibi prodierunt, et in alias quoque Linguas translati sunt. Item
De Cardinalis Dignitate, et Officio; ad Flaminium Platum Cardinalem, fratrem suum. Romae apud Facciottum MDCII. in 4.
HIERONYMVS PRADO, natione Hispanus, patriâ Biacensis, Dioecesis Giennensis. Vir fuit corpore pusillo, sed animo magno, et ingenij exellentiâ, morumque integritate praestans. Is anno salutis MDLXXII. in Societatem adscriptus est, Magistrali iam Laureâ insignitus, cum Sacras Litteras magnâ cum laude in Biacensi Academiâ aliquando explicasset. In Societate Humaniores Disciplinas primum professus est, vt iuuentutem ad pietatem informaret: deinde Sacras Litteras, singulari cum laude, et frequentiâ, atque admiratione auditorum, Cordubae nostro in Collegio est interpretatus. Quo in munere, cum externos multos doctrinâ claros, tum ex Nostris auditores habuit Ioannem Pinedam, et Ludouicum del Alcaçar, quorum ille non semel suis in Commentariis amantissimi atque doctissimi sui Magistri honorificam mentionem facit. Cum Romam Pradus venisset, vt idoneos ad opus quod moliebatur artifices quaereret, assiduis laboribus consumptus, in Collegio Romano Idibus Ianuarij, anno salutis MDXCV. decessit, aetatis suae XLVIII. et XXII. post aditam Societatem. Is moriens cum manus suas contemplaretur attentius, constantique ac laeto vultu nuncium mortis excepisset, rogatus causam eius contemplationis, respondit, Contemplor manus, quas olim iterum videbo, interea illud Iobi pronuncians, Et in carne meâ videbo Deum Saluatorem meum, quem visurus sum ego et ipse, et non alius. Scripsit Hieronymus peregregios
Commentarios in XXVI. prima Capita Ezethielis Prophetae; quos Ioannes Baptista Villalpandus vulgauit; et suâ deinceps operâ in reliqua Prophetae Capita commentatus est, ex iis, quae studio cum Hieronymo Magistro suo collato congesserat. Romae apud Aloysium Zannettum, sumptibus et iussu Philippi II. Regis Hispaniarum MDXCVI. in fol.
Sacrarum Phrasium librum perutilem magnâ ex parte confecit. Item
Commentarios in Isaiam, Zachariam, Michaeam; in Epistolas Pauli ad Galatas, ad Ephesios, ad Colossenses, ad Hebraeos. Item
Sacram Chronologiam: quae tamen edita non sunt.
HIERONYMVS RIPALDA, natione Hispanus, patriâ Tiruelensis in Aragoniâ, patrem habuit Bernardinum Ripaldam nobilem suâ aetate medicum; a quo missus Complutum, animum ibi appulit ad Societatem nostram anno salutis MDLI. vix ipse in XIV. aetatis ingressus. Id cum aegre parentem haberet, qui Regio fultus diplomate filium repetebat, seductum a Nostris fuisse criminatus; periclitandae ipsius constantiae gratiâ missus ad Rectorem Vniuersitatis Hieronymus, virum se in annis puerilibus ostendit. Admiratus Rector appositissima illius ad omnes quaestiones responsa, sciscitatur, ecquibus tandem sermonibus instructum ad hoc certamen eum Franciscus Villanoua, qui tum praeerat Sociis scilicet, misisset; respondit, vocato sibi pridie Superiorem, postridie cum parente
page 187, image: s187pugnam imminere Regis auctoritate subnixo: sciret domi olitorem deesse; nec satis etiam coquo constare valetudinem; si persistere in proposito vellet, ad horum munerum alterum opportunum fore: si ad suos reuerti mallet, nihil ipsi inde apud se, aut apud ceteros Socios gratiae, nihil apud homines de laude constantiae decessurum, quem aetas adhuc improuida satis tueretur. Iret porro, et ex animi sui sententiâ decerneret. Rector admiratus integritatem Villanouae, et Ripaldae constantiam, retro eum ad nos remisit, sua victoriâ coronatum. In Societate pie educatus, ac probe eruditus, in Theologum insignem euasit. Pluribus locis Superioris munere functus est, Villagarziae, Salmanticae, Burgis, et Vallisoleti. S. Teresiae fuit aliquando a Confessionibus. Tironibus nostris ad virtutem informandis praefuit. Adultâ aetate Concionibus valuit, et singulari animas conuertendi, tractandique gratiâ. Omnis eius sermo de Deo, ad cuius amorem inflammabat omnes. Nihil vnquam in victu, nihil in vllis vitae rationibus singulare habuit; et vel in extrema aetate, claudus ex lapsu, ad commune triclinium adrepebat. Paupertati, voluntariae sui castigationi, obedientiae deditissimus. In egenos benignus, quibus iuuandis omnem operam adhibebat. Orationi, piaeque lectioni multum intendebat. Obiit Toleti die XXI. Aprilis, anno salutis MDCXVIII. aetatis LXXXIV. pridem quatuor vota professus. A morte vultus illi serenior illuxit, quam viuenti fuerat; caro blanda et tractabilis. Funus magno Nobilium, ciuiumque concursu celebratum est; cadaueri certatim admota Rosaria; carptae Sancti, vt vocabant, reliquiae. Scripsit Hispanice Ripalda
Colloquium suaue peccatoris cum Deo. Ilerdae apud Ludouicum Manescal MDCXVIII. in 16.
Libellum Doctrinae Christianae, breuem quidem illum, sed ad pueros erudiendos, formandosque ad pietatem appositum. Is saepius editus, nouissime correctius prodiit Madridij per Franciscum Martinez MDCXXXIII.
HIER ONYMVS ROMAN DE HIGVERA, natione Hispanus, patriâ Toletanus, Societati se adiunxit Compluti anno MDLXIII. exeunte, iam tum Sacerdos, et Philosophiam publice Toleti professus, et Theologicâ Laureâ decoratus. Vir de Ecclesiasticâ antiquitate bene meritus, et dignus eruditissimis nostri seculi accenseri. Is cum accepisset Vormatiâ a P. Thomâ Torralbâ exemplar MS. Chronici Fl. Lucij Dextri ibi repertum, sciretque illud a doctis iamdudum frustra desiderari, scripsit
Notationes in Annales Historicos Fl. Lucij Dextri; et addidit
Notationes in Luitprandum Ticinensem; nec non
In Chronicon Iuliani Petri Toletani: quae quamuis lucem nondum viderint, multis tamen scribendi materiam suppeditarunt; et nominatim R. P. Fr. Francisco Biuario, qui Chronicon Dextri vulgauit, cum suis Commentariis, et duplici Apologiâ; in quibus perhonorificam facit non semel Hieronymi nostri mentionem, illique refert idem Chronicon acceptum. Scripsit praeterea Hieronymus
Familias Toletanas; in quarum serie disquirendâ diu multumque sudauit. Haec, atque alia plura lucem forte olim aspicient. Certe Hieronymus non a Biuario tantum, sed eximium quoque elogium obtinuit ab Thoma Tamayo de Vargas in suis Elogiis Virorum insignium Toletanorum, et pluribus, quos ipse refert.
HIERONYMVS SAVIGNANVS, natione Italus, patriâ Bononiensis, Philosophiam in Romano Collegio non semel professus; edidit
Orationem habitam in Parasceue ad Vrbanum VIII. inscriptam, Sponsum sanguinum, siue, Christi cum cruce connubia. Romae typis Francisci Corbelletti MDCXXXV. in 4.
HIERONYMVS STEPHANOWSKI, natione Polonus, in Palatinatu Cracouiensi natus; Vir et virtute, et doctrinâ in eo Regno clarissimus. Philosophiam docuit quadriennio; quinquennio Scholasticam Theologiam; Sacras Litteras biennio, cum magnâ eruditionis laude. Nec segnius Catechistam egit rusticorum, quoties occasionem nactus est, quam cathedras conscenderet; qui fuit eius animorum zelus. Indicam Missionem datis ad supremos Moderatores litteris serio postulauit. Aegris eximiâ caritate, omni officiorum genere seruiebat. Animi demissione plurimum sibi alios deuinciebat: et cum ad tertium Probationis annum Cracouiam olim venisset, eius doctrinae famâ exciti Patres Dominicani, atque Academici, eum ad disputandum inuitarunt; ad quos sordidatus a culinâ egressus, se non ad disputandum, sed ad humilitatem discendam venisse respondit. Tandem plenus meritis obiit Vilnae, cum ad Congregationem Prouincialem eo venisset, fractus itineris laboribus, et febri oppressus, per Augustum anni MDCVI. cum vix XL. attigisset aetatis, quorum partem maiorem in Societate transegerat. Scripsit idiomate Polonico, sub nomine R.D. Martini Michalowiczi Zagieli
Terminum contra protestationem Ministri cuiusdam Euangelici, seu, Responsionem ad quadruplicem tractatum contra Primatum S. Petri, et eius Successoris Pontificis Maximi. Vilnae MDXCIX
Censuram Disputationis Vilnensis, per Danielem Mikolaievvcki Ministrum Radzioievviensem editae, seu, Desensionem veritatis ac integritatis eius editionis, quam Catholici de Disputatione illa vulgarunt.
Responsionem praecipuarum narrationum Euangelicarum, seu a Ministris, qui se Euangelicos nominant, propositarum.
HIERONYMVS TORRES, seu, TORRENSIS, natione Hispanus, patriâ Catalaunus, ex Oppido Momblanc, aetatem vix primam egressus,
page 188, image: s188nostrae se obtulit Societati; moxque Gandiâ Romam missus est anno salutis MDLIII. Romae vero Cursus aliquot Artium, vt vocant, confecit, et Aristotelicas scientias auditoribus explicauit. Inde in Germaniam, Obedientiae iussu, se contulit, vt Theologiam in Academiâ Ingolstadiensi, post Alphonsum Pisanum, nostrae item Societatis Doctorem Theologum, publice exponeret, et pro virili passim grassantium se furori Haereticorum obiiceret: quod et praestitit magnâ religione, diligentiâ, et eruditione. Sed cum ex Confessione Lutheranorum Augustanâ, tanquam ex infecto et pestilente fonte, plurimos animaduerteret errorum manare riuulos, videretque Haereticos omnibus in colloquiis, Disputationibus, Lectionibus vbique crepare, in ore semper habere Diuum Augustinum, et sanctissimum Patrem, atque Ecclesiae Catholicae lumen, quasi secum sentientem in medium proferre, et verissimis ac sapientissimis sententiis aliorum detortis falsa absurdaque dogmata stabilire, faciendum sibi existimauit, vt Augustinum a calumniis Haereticorum vindicaret, et veritatis luce illorum tenebras depelleret, clauum, vt in Prouerbio, clauo trudens: quapropter edidit
Confessionem Augustinianam, in lib. IV. distributam, et certis capitibus locorum Theologicorum, qui sunt hodie scitu dignissimi, comprehensam, ex omnibus D. Augustini Operibus magno studio collectam. Dilingae MDLXVIII. et rursum auctius, emendatiusque MDLXIX. per Sebaldum Mayer, in fol. Eam Augustanae Confessioni opposuit, ceu pestifero veneno praesentissimum antidotum: quo in Opere, duo egregie praestat; alterum, quod Catholica Dogmata mirifice probat, et confirmat, refutatque Haereticorum errores ex Augustino: alterum, quod locos ipsius Augustini, vel male intellectos, vel malitiose detortos, atque ab Haereticis deprauatos, ad amussim reuocat, atque sincere interpretatur. Duplex hinc commodum exstitit: multi enim per Germaniam, prauis Haereseos opinionibus imbuti, legentes Augustinianam Hieronymi nostri Confessionem, Consessionem Augustanam detestati sunt; emergentesque ex coeno illo, in quo misere iacebant, sese ad Catholicae fidei portum receperunt. Dein Catholici Doctores, eius incitati exemplo, Confessiones alias edidere, Ambrosianam, Hieronymianam, ac Cyprianam.
Scripsit praeterea Torres
Contra Bidembachium Haereticum.
In Caput 1. Epistolae prioris Pauli ad Timotheum.
Confutationem Agendae cuiusdam Ecclesiasticae a Lutheranis consarcinatae, breuem quidem, sed pulcherrimam, et vtilissimam. Anno MDLXXI.
Vir fuit Hieronymus, non eruditione magis, quam integritate vitae, pietate, humilitate conspieuus: quae virtutes, atque omnes aliae postremis vitae annis in eo maxime eluxêre. Hoc aetatis extremum Monachij duxit, vbi semper incessit, tanquam qui caelestia meditaretur. Numquam in silentij leges vel verbulo peccauit: numquam quippiam aut facere visus, quod Societas prohiberet, aut quod iuberet, omittere: humana ita negligere solitus, vt externa neque aliis narraret, neque ipse scire vellet; adeoque vix Sociorum quemquam nominatim nosset. Raro vultum cuiusquam aspiciebat, tametsi cum omnibus, vbi res postulabat, humanissime ageret, primasque sibi, ne ab infimo quidem, pateretur deferri. Cum esset ingenio acer, et naturâ vehemens, nulli tamen erat molestus; nullâ de re querebatur. Otij apprime fugitans, semper aut legere aliquid, aut lucubrare inuentus; cum interim, pro summa suâ modestiâ, segnem se atque inertem diceret, et Superiores, vt se quidpiam iuberent agere, rogaret, alioqui rationem inertiae breui daturum. Ita impetrauit, vt munus adhortandi Socios de more ei demandaretur: donec aetate fatiscente, breui morbo, pectus assidue manu trudens, Sacramentis rite procuratus, religiosissime decessit Monachij anno MDCXI. cum supra LX. annos in Societate vixisset, antiquus quatuor votorum Professus.
HIERONYMVS XAVERIVS, natione Hispanus, gente Nauartus, magni Francisci Xauerij Orientis Apostoli cognatus, et Apostolici eius spiritus aemulus, Societatem Compluti iniit die VII. Maij, anno Christi MDLXVIII. Nec multo post traiecit in Indiam, et Goanae Domus Professae Praepositum egit. Sed altiore ductus spiritu, Euangelium primus post Rudolphum Aquauiuam intulit anno MDXCIV. in vastum Mogoris Imperium, inter Gangem et Indum, vicinosque Persas situm, et assiduo labore catechizando quatuor Regis magni nepotes Christo transscripsit. Aditis non semel capitis periculis Christianam suam constantiam declarauit. Lahore ciuitate Regiâ a populo lapidatus est. Armeni transfugae, et apud Regem gratiosi operâ in discrimen adductus, Christianae Legis castitatem fortissime propugnauit. Scilicet coniugis suae vitâ functae sororem appetebat ille ad nuptias, in quas noluerat consentire Xauerius. Ergo in nouam ille Sectam ab Rege primum architectatam desertor Christi transiuit, et gratiae loco postulauit, vt accersitus Xauerius ad assensum vrgeretur. Verum robustus athleta nihil in tam pulchrâ causâ reueritus Regis maiestatem, et suffragium negauit incestui, et Regiam publice Sectam damnauit, certus morti occurrere, si eâ causâ inferretur, Proceribus religiosi constantiam pectoris admirantibus. Aegre quidem ea libertas Regem habuit; sed suos tamen impetus repressit. Iterum atque adeo crebrius iram Regis suâ magnanimitate contempsit, domuitque obiectu capitis: sed Deus illum seruauit incolumem, ne destitueretur immaturo suo cultore
page 189, image: s189necdum satis subactum nouale. Perseuerauit igitur in statione, sequens Regem, quoquo ille mouebat Aulam, vsque ad annum MDCXVII. quo Goae iam redux e Mogore ad diem XVII. Iunij naturae concessit. Scripsit Persicâ Linguâ et Latinâ Xauerius
Librum de Mysteriis fidei Christianae, inscriptum, Fons vitae; aduersus Sectas Infidelium, praesertim Mahometanorum MDC.
Compendium, seu, Summam eiusdem operis.
De Vitâ, Miraculis, Doctrinâ Saluatoris nostri Iesu Christi. Item
Vitas Apostolorum.
Martyrum historias, resquegestas Sanctorum.
Directorium Regum ad Regni gubernationem.
Litteras item ex India, et ex Mogore scripsit, quae circumferuntur.
Historiam Christi, et Historiam S. Petri, ab ipso conscriptam, nuper Latine reddidit, et cum Persico textu in lucem edidit homo Acatholicus L.D. Lugduni Batauorum typis Elzeuirianis, additis Animaduersionibus haereticis et rogo dignis. Ceterum non infideliter textum interpretatus est, si nonnulla demas, quae fortasse Codex ipsius vitiata habuit. Aliqua hic annotare non piget ex obseruatione Doctissimi non minus, quam Illustrissimi viri Petri de Valle, qui ex MS. Codice correctiore totam versionem diligenter recensuit.
Pag. 25. pro eo quod Interpres reddit O vtinam ego Ancilla ista mulier sim etc, rectius vertendum erat, O vtinam ego ancilla illius mulieris sim etc.
Pag. 30. pro Tanta gloria et maiestas in forma eius apparebat, vt improbus terribilis etc. Rectius sic, Tanta gloria et maiestas in forma eius erat, vt improbus quisque et dispersus corde, cum vultum eius respiceret, colligeret se et retraheret, et alius homo fieret.
Pag. 41. pro Postquam transiissent aliquot horae; interpretare, Post aliquantulum horae. Reliqua menda omitto.
Quae vero in Animaduersionibus circa haec ipsa loca notat, tanquam ex malo corde producta, expungenda sunt, vti et notae marginales plures ad textum adiectae, et omnino totae Animaduersiones, Praefationes, et reliqua ipsius additamenta.
HIPPOLYTVS PANZIROLVS, natione Italus; obiit Tusculi die XIV. Martij, anno salutis MDC. XXIV. Edidit Italice sub nomine Octauij Panziroli
Thesauros absconditos Vrbis Romae. Romae apud Aloysium Zannettum MDC. in 4.
HONORATVS NIQVET, natione Gallus, patriâ Auenionensis ingressus in Societatem anno MDCII. aetatis XVII. Philosophiam ac Theologiam Flexiae docuit. Collegia Rhotomagense, ac Cadornense Rector cum laude administrauit. Edidit
Certamen Geneuae, seu, Errores deprehensos in Gallicâ Noui Testamenti translatione Geneuae factâ. Flexiae apud Ludouicum Hebert MDCXX.
HONORATVS RIO, natione Hispanus, gente Catalaunus, ex Oppido Sancti Hippolyti, Dioecesis Elnensis in Comitatu Russilionis, Societatem amplexus est anno salutis MDCXVI. aetatis suae XX. Edidit Hispanice libellum
De Valore et fructu Missae, et modo eam offerendi. Praeterea tacito suo nomine, adscripto dumtaxat titulo, Sacerdotis cuiusdam e Societate Iesu, edidit
Catechismum, hortatu Illustrissimi Domini Francisci Lopez de Mendoza Episcopi Elnensis, qui eum iussit totâ suâ Dioecesi populo explicari.
De Purgatorio.
Tractatum de Aeternitate.
De Indulgentiis.
Rationes ad peccatorum dolorem excitandum.
Remedia ad castitatem tuendam.
Exercitia varia.
HORATIVS FERRARIVS, natione Italus, patriâ Mutinensis, Philosophiae, et Sacrae Scripturae in Parmensi Vniuersitate Professor, Mutinensis aliquando Collegij et aliorum Rector. Edidit Italice suppresso suo nomine
Fidum Consiliarium in connubiis, lib. III. Mutinae MDCXXVII.
HORATIVS GRASSIVS, natione Italus, patriâ Sauonensis, quae Liguriae Ciuitas est, vir omni scientiarum genere bene excultus; diuturnus in Romano Collegio Mathematicarum Professot. Edidit suppresso suo nomine
Disputationem Opticam de Iride, propositam in Collegio Romano a Galeatio Matiscotto, anno MDCXVIII.
Disputationem Astronomicam de tribus Cometis anni MDCXVIII. habitam in Collegio Romano. Romae typis Iacobi Mascardi MDCXIX. in 4.
Sub nomine autem Lotharij Sarsij edidit
Libram Astronomicam ac Philosophicam, quâ Galilaei Galilaei opiniones de Cometis examinantur. Perusiae apud Marcum Naccarium MDC. XIX. in 4. Item
Rationem ponderum Librae et Symbellae, in quâ quid e Lotharij Librâ, quidque Galilaei Symbellatore contra Libram edito, de Cometis statuendum sit, collatis vtriusque rationum momentis proponitur. Parisus, et mox Neapoli apud Matthaeum Nuccium MDCXXVII. in 4.
Denique sub suo nomine edidit
Orationem in Parasceue habitam ad S.D.N. Vrbanum VIII. anno MDCXXXI.
HORATIVS PASSARDVS, natione Italus, patriâ Romanus, sed origine ductâ Vercellis, habuit Genuae
Orationem ad Senatum, in Laurentij Saulij eius Reipublicae Ducis inauguratione, quam propinqui Ducis edi curârunt.
page 190, image: s190
HORATIVS QVARANTA, natione Italus, patriâ Salernitanus, edidit
Orationem in instauratione studiorum Collegij Capuani habitam, inscriptam, EPMAPHE, Qualis sapiente sub Duce militia. Neapoli apud Aegidium Longum MDCXXIX. in 4.
Orationem in funere P. D. Caroli Carafae, Congregationis piorum Operariorum fundatoris, cum Epigraphe, Virtus Militaris. Neapoli typis Ioannis Dominici Montanari MDCXXXIII.
Phoenicem, Orationem habitam in Exequiis Gerardi Gambacurta.
HORATIVS TVRSELLINVS, natione Italus, patriâ Romanus, in ipso adolescentiae flore Societatem nostram appetens, assecutus est anno reparatae salutis MDLXII. et cum aliis, tum Humanioribus potissimum Litteris excultus, illas permultos annos in Collegio Romano docuit. Seminarij Romani, Florentini etiam Collegij, ac Lauretani demum Rector fuit. Professus est quatuor vota anno a Christo nato MDLXXVIII. Cum autem animaduerteret Societati nostrae valde necessarios esse homines politioribus Disciplinis eruditos, et eâ re putaret sacrificium se Deo gratum facturum, quod munus non tam specie, quam re magnum amplecteretur, vltro se in eo studio consenescere ac mori paratum Patri nostro Generali obtulit. Quod quidem quantum in se fuit, egregie praestitit, insigni cum bono huiusmodi Litterarum; ad XX. enim annos docuit, ac perrecturus erat; quoad vita viresque suppeterent. Excessit e viuis Romae anno Christi MDXCIX. die VI. Aprilis, cum ipse aetatis annum ageret LIV. Vir fuit ex vnâ parte plane innocens, mirificae comitatis, qui nesciret de quoquam nisi bene mereri, ac bene loqui; religione, animi submissione, modestiâ, affabilitate, mansuetudine, ceterisque virtutibus supra modum amabilis; cuius candidissimi animi imago in ipsis eius libris elucet. Ex alterâ vero parte pereruditus, laboriosus, factus cum ad docendum maiore cum fructu, quam pompâ, tum ad dicendum pereleganter, ac sane Latine; cuius Linguae obseruationes ita tenuit, vt paucos habuisse pares existimetur. Scripsit Tursellinus
De Vitâ S. Francisci Xauerij, lib. VI. Romae primum MDXCIV. rursum MDXCVI. in 4. mox Antuerpiae MDXCVI. in 8. demum cum auctario miraculorum ex Relatione facta in Consistorio secreto coram S.D.N. Gregorio XV. Pontifice Maximo acceptorum, Monachij apud Cornelium Leysserium MDCXXVII. in 16. Eam fecit Hispanicam Petrus Guzman; alij in alias Linguas verterunt.
Epistolurum eiusdem S. Francisci Xauerij, lib. IV. quas in vnum corpus collegit, atque eleganter ex Hispano sermone Latinas fecit.
Lauretanae Historiae, lib. v. Romae apud Aloysium Zannettum MDXCVII. Moguntiae apud Balthasarem Lippium MDXCVIII. et MDXCIX. in 8.
Litteras Annuas Societatis Iesu anni MDXCIII.
De Particulis Latinae Orationis. Romae MDXC VIII. Moguntiae apud Lippium MDXCIX. iterum Romae MDCVIII. in 12.
Nomenclatorem vocum Latinarum. Romae apud Guilielmum Facciottum MDCV. in 8.
Orationem funebrem in morte Gregorij XIII. Pontificis Maximi.
Varia Poemata, et Tragoedias Sacras.
Reliquit praeterea post se plura Opuscula, ex quibus in lucem hactenus prodiit
Epitome Historiarum a mundo condito, lib. x. Romae primum, deinde correctius, quamuis non sine multis adhuc mendis Coloniae sumptibus Bernardi Gualteri MDCXXI. et rursum MDCXX VII. in 12. Eam Epitomen transtulit Italice cum additamento ad hos vsque annos Ludouicus Aurelius. Perusiae MDCXXXIII. in 12.
HORTENSIVS SCAMMACCA, natione Siculus, patriâ Leontinus, Iosephum fratrem suum germanum natu maiorem anno MDLXXXII. ad Societatem nostram secutus est. Vir miri candoris, et prudentissimae simplicitatis; omnibus disciplinis bene instructus, sed insigniter Humanioribus eruditus; Graece etiam, Hebraice, atque Arabice egregie doctus; quatuor votorum Professus. Sacras olim Litteras cum laude interpretatus est. Viuit adhuc, aetate, et virtutibus grauis. Scripsit Italice, et praefixo Collectoris D. Martini La Farina nomine dedit in lucem
Tragoedias XXX. Tomis VIII. Panormi MDC. XXXIV. MDCXXXV. et MDCXXXVIII.
HVGO ROTH, natione Germanus, patriâ Augustanus, patricio sanguine, vir fuit Latine, Graece, et Hebraice doctus. Explicauit in Scholis Sacras Litteras, Theologiam Moralem, et Philosophiam. Diuersa Collegia rexit: annis autem permultis Tironum Societatis, et Patrum tertiae Probationis, in spiritualibus rebus Magister fuit; in quo munere vitam posuit Eberspergae die XVII. Februarij, anno MDCXXX VI. cum vixisset annos LXVI. in Societate LII. Homo singularis prudentiae, et mirifice solidarum virtutum; in cuius consiliis et actionibus nihil vnquam fucatum apparuit: spiritu Sanctorum Patrum, perassiduam illorum lectionem, imitationemque repletus: ita Diuinae Voluntatis placitis consecratus, nullo vt vnquam aduerso casu turbaretur. Disciplinae religiosae rigorem inter suos mirâ suauitate condiebat. Humilitatis profundissimae fuit, quâ heroicas virtutum actiones solertissime contegebat. Patientiae ferreae, quâ morbos acutissimos nullo doloris signo diu pertulit. Sensus ita fraenabat, vt quondam piae actioni Scenicae coactus interesse, eam omnino non viderit. Religiosam paupertatem dilexit tenerrime; exquisitiora omnia, quibus indigere pariter, et dignissimus esse videbatur,
page 191, image: s191perosus. Senex denique fuit sine vollo senij vitio, non morosus, non querulus, non obsequiis aliorum fouendus. Neque obscura dedit argumenta se vltimam suam horam praescire. Scripsit
Viam regiam virtutis et vitae spiritualis, omnium Religiosorum institutis accommodatam. Monachij formis Cornelij Leysseri MDCXXXIX. in 8.
Magna Dei dona.
HVGO SEMPILIVS, natione Scotus, patriâ Craigbaisaeus, vir placidissimis moribus, et multa Linguarum peritiâ instructus: versatur iamdiu in Regiâ Philippi Regis Catholici, Procerum plurimis peracceptus. Edidit
De Mathematicis Disciplinis, lib. XII. in quibus earum vtilitas, dignitas, natura, diuisio explicatur. Antuerpiae typis Plantinianis Ioannis Moreti MDCXXXV.
Parat nunc
Dictionarium Mathematicum, ordine Alphabeti, quo complectetetur quidquid de qualibet dictione Mathematicâ, ab Antiquis, et Recentioribus, quâlibet Linguâ Europaeis notâ, litteris traditum est. Item
De compositione et diuisione numerorum et linearum.
HVMFREDVS LECIVS, natione Anglus, patriâ Salopiensis; in Angliae Vniuersitatibus etiam tum Haereticus Gradus Litterarios suscepit: cumque aliquando de Consiliis Euangelicis Concionem instituisset, ea dixit e Sanctorum Patrum sententiâ, ob quae grauia a Sectariis perpessus est. Ergo abdicatis, quae ibi obtinebat, beneficiis, Orthodoxam fidem amplexus Romae ad verae Sapientiae adeptionem incubuit; et anno Christi MDCXVIII. in Societatem nostram cooptatus, demum in Anglicanâ messe, multâ collectâ fruge, consumptus in breui expleuit tempora multa, defunctus XVIII. Iulij, anno salutis MDCXXIX. Scripsit Anglice prius quam ad Societatem veniret,
Considerationes humiles Serenissimo Iacobo Regi Angliae porrigendas, circa Epistolam Regis praemonitoriam ad Principes Christianos. Audomari MDCIX. Item
Triumphum veritatis, Consilia praesertim Euangelica propugnantem: cum Appendice, De sua ad Catholicam fidem conuersione. Duaci MDCIX. in 8.
HVMFRIDVS WOODWARDVS, natione Anglus, Romae in Societatem cooptatus anno MD. LXXVII. aetatis XXV. Mediolani diu Sacras Litteras interpretatus est, mirâ vir eruditione, et scientiâ Dei colendi; ibidemque obiit die XXX. Nouembris, anno MDLXXXVII. Reliquit post se
Commentarios valde eruditos in Psalmos, qui Mediolani seruantur MSS. Eum vero hic praeterire non debui, cum recenseatur ab Antonio Posseuino in Apparatu Sacro, Verbo, Dauid.
HYACINTHVS HVRANDVS, natione Italus, patriâ Romanus, sed ductâ ex Eburonibus origine, nuper profectus ad Sinas, edidit
Architecturam Musarum, Heroico Carmine
Orationem in funere Pompeij Mangionij, Vtriusque Signaturae Decani, habitam Romae anno MDC. XXXV. Romae apud Paulum Masottum in 4.
HYACINTHVS PEREIRA, natione, vt opinor, Lusitanus, scripsit
Annuas Litteras ex Malabare anni MDCXXI.
I
IACOBVS ALBERTVS, natione Hispanus, patriâ Bisuldinensis in Catalauniâ, acri vir ingegenio, Philosophiam ac Theologiam Bilbili ac Barcinone cum laude professus est. Rexit Oscanum Collegium et Gandiense, atque in hoc, magno sui relicto desiderio, ob morum facilitatem quâ gratus erat omnibus, decessit. Edidit
Concionem, quam Oscae habuit in Comoedos, Regnorum pestem, die Circumcisionis Dominicae, cui titulum ex die fecit,
Circumcisionem Comoediae, Hispanice, Oscae excusam. Alia ingenij ipsius monumenta mors praeripuit.
IACOBVS ALVAREZDE PAZ, natione Hispanus, patriâ Toletanus, honesto loco natus, Humanioribus Litteris et Philosophiâ in Scholis nostris excultus, annum agens XVII. in Societatem cooptatus est. In Tirocinio tantum profecit in diuinarum rerum cognitione, vt Meditationes nonnullas, quas tum conscripsit, non indignas iudicarent Patres grauissimi, quas sibi describerent. Compluti studia Theologiae emensus, ex Moderatorum suorum voluntate nauigauit in Regnum Peruanum, quo in cursu, cum multas pertulit difficultates alias animo aequo, tum vero sitim ex aquae potabilis penuriâ immanem, quae multos mortales extinxit. Limae Philosophiam ac Theologiam summâ cum laude doctrinae explicuit; eodem tempore caelestium rerum contemplationi, et sensuum accuratissimae custodiae intentus. Quitensi Collegio Rector datus, Martham Mariamque docuit exemplo suo coniunctissimas esse sorores: idemque praestitit dum Cusci, dum Limae praefuit, dum Prouinciam vniuersam sexennio gubernauit. Potosij a Praetore, Senatu, Nobilitate, populoque frequentissimo; obuiam sancto (sic loquebantur) progressis exceptus, post paulo lethali morbo occupatus est. Mox ipse qui suae quietis eum destinatum esse locum diu ante dixerat, quamuis dehortantibus medicis, totius vitae confessionem instituit, et reliquis cupiuit instrui Sacramentis. Rectoris dein, quem aiebat eo in actu sibi praeesse, manum postulauit ad osculum: et confectis cum eo negotiis grauibus, Ecclesiae precibus agoni accommodatis voluit adiuuari. Vbi ad solemne carmen, Proficiscere anima, deuentum est, negauit horam adesse proficiscendi; verum se tempori admoniturum;
page 192, image: s192interim lubere cum Deo tantisper secreto agere, cuius praesentissimam tunc opem sentiret, quîcum suas delicias tunc haberet. Nec multo post accenso cereo, Christi de cruce pendentis sigillum tenerrime per vulnera disuauiatus, placidissime expirauit die XVII. Ianuarij, anno salutis MDCXX. aetatis suae LX. Funus maximo omnium ordinum concursu procuratum est; applicata passim corpori rosaria, imposita oscula, postulata ad venerationem lipsana, ob eius sanctimoniae opinionem. Postridie iusta persoluta sunt, et de viri laudibus instituta panegyris, quae tanto populi studio celebrata est, vt in vrbe frequentissimâ, quaeque ad centum millia metallariorum argenti numerat, nullae patuerint eâ die officinae. Sepulchrum eius pergunt supplicabunde venerari, et Sancti recentis (sic aiunt) beneficia exposcere; et spe saepe non irritâ, vt luculentis exemplis palam constitit. Et vero nonnemini probatissimae virtutis visus est, cum clarissimis lucis ac beatitatis argumentis. Corpus eius hodieque incorruptum, indumentis saepe omnibus tabefactis, barbam capillosque progenerat, tanquam spiraret, et nescio quid liquoris a se profundit, quo inuolucra omnia imbuit; quem digiti etiam a corpore pridem reuulsi distillant. Vir fuit omni virtute ornatissimus. Et quod ad mortificationem quidem sui attinet, ipse se velut penicillo descripsit in eo tractatu, quo virtutem illam explicuit. Sensus omnes custodiebat diligentissime. Victus illi tam tenuis fuit, vt merito diceres eum quotidie ieiunare. Flagra et cilicia vel iam affectâ aetate atque valetudine frequens vsurpabat. Virginitatem ab omni vel minus cautae cogitationis naeuo seruauit indemnem. Quotidie sese ante sacrificandum per exhomologesim expiabat. Votum a pluribus annis conceperat, nullum se de industria peccatum veniale admissurum; nullum Scriptorem prophanum lecturum: nimirum cum studio Italicae Linguae discendae, quo libros Asceticos eo sermone conscriptos posset intelligere, in principem Poetam incidisset, tantâ vanarum imaginum confusione et ariditate deuotionis mulctatus est, vt deinceps omni huiusmodi lectione abstinere decreuerit. Diumarum rerum contemplationi mirifice fuit addictus; saepe sublimis a terrâ, et igneo quasi fulgore toto corpore perfusus, magnâ in luce conspectus est. Vigintiquinque, et eo amplius, annis, tam atctâ cum Deo mentis coniunctione deuinctus egit, vt nullis vnquam negotiis cum gubernatione coniunctis contigerit eam vel minimum intercipi: hinc rebus omnibus promptus interesse, libros de profundissimis mysteriis summâ facilitate dictare; suauissimis semper affectibus abundare; excellentissimos formare conceptus de diuinis rebus; in summâ Deo semper praesente sruebatur. Cum de diuinis attributis aliquando praelegeret, adeo extra se abreptus est, vt inter discipulorum manus debuerit ad cubiculum deferri. Aliâ die celebrantem visus est Christus suauissime amplexari; et fassus ipse est affectus vehementiâ se tum prope fuisse confectum. Id cum illi saepius etiam inter concionandum eueniret, publico abstinere decreuit, quoad Dei monitu iussus est solitas publice functiones obire. Lucubrationibus ipsius luculentum accessit diuinitus pondus commendationis, quod visus sit inter scribendum caelesti fulgore circumfundi, et ab adstante quopiam, viri grauis specie, quae scribebat in aurem excipere. Prouinciae administrationem a Deo iussus est admittere, et quae de Medicorum consilio, gemina sibi erat cauteria inusturus, missa facere, quoniam afflictiones valetudinis erat in officij molestias conuersurus. Haec de sanctissimi viri moribus pauca delibasse sufficiat; vitam ipse suam delineauit in suis quae exstant operibus, vnde plura petet qui volet. Scripsit
De Vitâ Spirituali eiusque perfectione, lib. v. Lugduni apud Horatium Cardon MDCVIII. et rursum MDCXI. et Moguntiae sumptibus Antonij Hierati apud Balthasarem Lippium MDCXIV. in fol. Huius operis compendium, a R. D. Ioanne a Gorcum Presbytero Syluâducense digestum, excudit Antuerpiae Hieronymus Verdussius apud Haeredes Martini Nutij MDCXX. in 8.
De exterminatione mali, et pramotione boni, lib. v. Lugduni apud Horatium Cardon MDCXIII. et Moguntiae apud Lippium MDCXIV. in fol.
De Inquisitione pacis, siue, studio Orationis, lib. v. Lugduni apud Horatium Cardon MDCXVII. in fol.
Ex iis vero quae his tribus tomis continentur, aliqui tractatus seorsim editi sunt, nimirum
De Vitâ religiose instituendâ, siue, De quotidianâ virtutum exercitatione. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXIII. et rursum MDCXIV. in 12. qui deinde ab Auctore recognitus et valde auctus prodiit duobus tomulis, lib. VI. comprehensus Lugduni apud Iacobum Cardon et P. Cauellat MDCXX. in 8.
Meditationes tripartitae. Coloniae apud Antonium Boetzerum MDCXX. in 4.
De Humilitate, virtutum omnium fundamento.
De Virtutum adoptione. Coloniae:
Reliquit etiam affectum opus
De Sacerdotum institutione.
IACOBVS ANTONIVS MARTHA, natione Italus, patriâ Taruisinus, post gubernationem Collegij Brixiensis, in Orientis Solis Indiam ex obedientiâ profectus, magno zelo, nec minore fructu, multos annos posuit in gentium illarum animis excolendis, feliciterque cessit e vitâ, in Residentiâ Malucensi die XV. Augusti, anno MDXCIX. Scripsit
De quatuor temporibus anni.
page 193, image: s193
IACOBVS BALDE, natione Germanus, patriâ Ensichemianus, Serenissimi Electoris Bauariae Concionator. Edidit
Batrachomyomachiam Homeri, tubâ Romanâ cantatam, lib. VI. Heroico carmine; additâ etiam ad verbum Latinâ interpretatione Homerici poematicij: et vsu huius suae lucubrationis, ad humanae vitae commodum. Ingolstadij typis Gregorij Haenlini MDC. XXXVII. in 12.
Edidit insuper suppresso suo nomine
Maximilianum Primum Austriacum, nouo scribendi genere modo sententiis metro illigatis, modo in diffusius dicendi genus sparsis affine Epidictico, res praeclare gestas eius Principis explicans. Ingolstadij typis Gregorij Haenlini MDCXXXI. in 8. et cum auctario Monachij MDC. XXXIX.
Carmen Panegyricum Henrico Ottoni Fuggero, Vellere aureo donato.
Hecatomben, seu, Oden nouam de vanitate mundi; centum strophis Latinis, totidemque Germanicis absolutam. Monachij apud Nicolaum MDC. XXXVI.
Eam deinceps quinque aliis metris expressit in modum certaminis, ediditque hoc titulo, Poema de vanitate Mundi. Monachij formis Leyserij MDCXXXVIII. in 16.
Templum Honoris a Romanis conditum, apertum virtute Ferdinandi III. nunc eidem Regi Romanorum coronato descriptum, dicatumque a Collegio Ratisbonensi Soc. Iesu. Ingolstadij typis Gregorij Haenlini MDCXXXVII. in 8.
Odem dictam Agathyrsum de solatio macilentorum. Monachij typis Cornelij Leyserij MDCXXXVIII. in 24.
Germanice panxit
Cantilenam de Laudibus B. Virginis Mariae.
Paratum habet
Panegyricum magni Herois Tyllij.
IACOBVS DESBANS, natione Gallus, patriâ Campanus Mausomensis, in Societatem anno MDCIX. aetatis XVI. ingressus, multos annos docuit Rhetoricam; demum in Hispaniam, vt Litteras Graecas in Regiâ Madriti Academiâ doceret, missus est. Scripsit
Paruum B. Virginis Sacellum Hieroglyphicum, distinctum imaginibus, Parthenio Sodali sacrum. Mussiponti apud Sebastianum Cramoisy MDCXXIII.
De glorioso heroicae Virtutis regno. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXXXII. et Flexiae MDCXXXV. in 8. apud Georgium Griueau.
Clementem Alexandrinum Notis illustrauit.
IACOBVS BERNARD, natione Gallus, patriâ Rhedonensis, Societatem ingressus anno MDC. VI. aetatis XVII. facundus Ecclesiastes. Edidit Gallice
B. V. Mariam de bona voluntate iuxta Montes Hannoniae anno MDCXXXIX.
IACOBVS BETZCOVIVS, natione Bohemus, Collegium Crumlouicense rexit aliquando:
Commentarios rerum in orbe gestarum, Laurentij Surij, compendio in Bohemicum Sermonem transtulit.
IACOBVS BIDERMANNVS, natione Germanus, patriâ Sueuus, Chingensis, Societatem iniit annos natus XVI. in eâque professus est quatuor vota die XXXI. Iulij, anno salutis MDCXVII. vir magni ingenij, parisque eruditionis et doctrinae; Humaniores Litteras primum, tum Philosophiam Dilingae, et Scholasticam Theologiam cum laude docuit. Romae Theologum Societatis et Censorem egit librorum. Scripsit
Res a B. Ignatio Loiola Societatïs Iesu Parente gestas. Monachij typis Bergianis MDCXII. in 16. Dilingae editione quintâ auctius in III. libros distinctas, apud Vdalricum Rem MDCXXI. Postremo noua recensione factâ, prodiit cum hac epigraphe,
Ignatius, siue, de Vitâ et Gloriâ S. Ignatij Loiolae Societatis Iesu Conditoris, Libri Tres. Romae formis Francisci Corbelletti MDCXXXIV. in 16.
Epigrammatum, lib. III. Dilingae apud Vdalricum Rem MDCXX. et rursum cum recognitione et auctario MDCXXIII. in 12. Demum cum nouo augmento Romae apud Haeredem Bartholomaei Zannetti MDCXXVIII.
Herodiadem, poema Epicum, lib. III. Dilingae apud Vdalricum Rem MDCXXII. in 12.
Prolusiones Theologicas III. quibus Pontificis Romani dignitas aduersus Haeresim propugnata est. Dilingae formis iisdem MDCXXIV. in 12.
Narrationum selectarum lib. III. ex M. T. Cicerone Volumen I. Dilingae iisdem formis MDCXXI in 12.
Narrationum selectarum lib. III. ex Senecâ, Gellio, Plinio, Volumen II. Dilingae MDCXXII. in 12.
Agonistic [gap: Greek word(s)] lib. III. pro Miraculis, quae Buccinator Alpinus, eiusque tribules impie imperiteque criminantur. Dilingae apud Iacobum Sermodi MDCXXVI. in 12.
Vbaldinum, siue, De Vitâ et Indole Antonij Mariae Vbaldini Vrbinatis, Monteae Comitis Breuiarium. Romae formis Haeredum Guilielmi Facciotti MDCXXXIII. et Monachij apud Melchiorem Segen MDCXXXIV. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum MDCXXXV. in 24. Eam Italice reddidit Laurentius delle Pozze noster.
Heroum Epistolas, lib. III. Romae MDCXXXIII. et Monachij formis Leyserianis MDCXXXIV.
Syluulas Hendecasyllaborum lib. III. Romae MDC. XXXIV.
Delicias Sacras lib. III. Romae formis Francisci Caballi MDCXXXVI. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum MDCXXXVII. in 12.
Heroidum Epistolas lib. III. Romae MDCXXXVIII. in 24.
Acroamatum Academicorum, lib. III.
Edidit praeterea Corollaria Philosophica, libr. VIII. nempe
De Obiecto Logicae.
De Demonstratione.
page 194, image: s194
De Principiis Physicis.
De Physico Locato.
De Physico Extenso.
De Physico Animato, in genere.
De Physico Animato, in specie. Dilingae formis Academicis in 4.
Item Opuscula Theologica, lib. X. videlicet
De Gratiâ.
De Praedestinatione.
De Conscientiâ.
De Suffragiis.
De Poenitentiâ.
De Censurâ.
De Irregularitate.
De Eleemosynâ.
De Sponsalibus.
De Matrimonij impedimentis. Ibidem in 4.
Aduerte autem Epistolas Herôum, Epigrammata et Herodiadem nuper anno MDCXXXIV. fuisse Antuerpiae apud Moretum typis pulcherrimis recusa; quae tamen Auctor, quia plus mille locis manca sunt et imperfecta pro spuriis haberi vult.
Exspectamus autem ab docto eius calamo propediem
Satyricon.
Lernam Rabularum, lib. singulari.
Alcedonia iuuenum, lib. III.
Fortunam Principum, lib. III.
Vitam S. Francisci Xauerij, lib. III.
Ioannis Ogilbei Martyrium, lib. I.
Comico-Tragoedias Sacras X. atque alia plura.
Mors ista molientem oppressit apoplexiâ die XX. Augusti MDCXXXIX. Romae.
Prodierunt hactenus posthuma
Vtopia, seu, Sales Musici. Dilingae operis Gaspari Sutoris MDCXL. in 12.
Aloysius, siue, Dei beneficia meritis B. Aloysij collata VVolfgango ab et in Asch. Monachij formis Cornelij Leyserij MDCXL. in 16.
IACOBVS BONFRERIVS, natione Belga, patriâ Dionantensis, natus anno MDLXXIII. Societatem MDXCII. ingressus; de quo sic Franciscus Swertius, in Athenis Belgicis, Vir est non vulgari doctrinâ instructus, et raris virtutis ornamentis insignitus. Est enim industriae mirabilis, acerrimi ingenij, solidissimi iudicij, et incredibilis in rebus agendis prudentiae. Docuit in Aquicinctino Duacensis Academiae Collegio, annis aliquot Philosophiam, duobus Scholasticam Theologiam, compluribus Diuinas Litteras interpretatus est et Linguam sanctam. Studiorum etiam supremus ibi Moderator fuit; et Seminarij Scotorum Superior. Prodiit hactenus in lucem ipsius insigne opus
Pentateuchus Moysis Commentario illustratus, praemissis, quae ad totius Scripturae intelligentiam manuducant, Praeloquiis perutilibus. Antuerpiae ex officinâ Plantinianâ MDCXXV. in fol.
Iosue, Iudices et Ruth, Commentario illustrati. Accessit
Onomasticon locorum Scripturae Sacrae. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXXXI. in fol.
Iam sub praelo sunt Libri Regum et Paralipomenon commentario illustrati tom. II. in fol. Tornaci apud Quinque.
Paratum habet alium tomum quo explicantur ceteri libri historici veteris testamenti Esdras, Nehemias, Tobias, Iudith, Esther, Machabaei.
Item Commentarios in Euangelia et Actus Apostolorum. Denique in Epistolas Pauli.
Parat nunc Commentarios in Psalmos quos si Deus vitam dederit, absoluet.
IACOBVS BOVTONVS, natione Gallus, patriâ Nannetensis, Philosophiam sexennio, Theologiam quinquennio docuit in Societate, quam duodeuicennis ingressus est anno MDCX. Edidit Gallice
Relationem stabilitae a Gallis Sedis in Insula Martiniana vna ex Antiliis in America, ab anno MDC. XXXV. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXL. in 8.
IACOBVS BROQVARDT, natione Belga, Thionuillanus, vicennis in Societatem venit anno MDCVIII. in eâqueue gradum Coadiutoris Spiritualis sortitus est. Vertit Latine ex Gallico
Paedagogum Christianum P. Philippi D'Oultreman. Luxemburgi MDCXXIX. typis Huberti Reuland. Germanice reddidit
Testamentum Christiani hominis, Antonij Sucquet; cui addidit de suo Varia pietatis exercitia.
Veram Christiani Philosophiam, meditationem mortis, Caroli Musart.
Libellum vnius nostri inscriptum Gallice, Pensez y bien.
IACOBVS CANISIVS, natione Belga, ex Oppido Calcariâ, Ducatus Cliuiensis, ingressus est Romae in Societatem anno aetatis XXII. in eâ post Humaniores Litteras Moralem Philosophiam aliquot annos docuit. Professus tria vota solemniter anno salutis MDCXXII. Vitae suae ex caritate prodigus, Monachij se peste afflatorum obsequiis post Suecicum bellum addixit, cui malo superstes, Lauretum pedes contendit, exsoluturus votum quod pro suâ incolumitate Sospitatrici Virgini Senatus, Populusque Monachiensis conceperat. Scripsit
Fontem Salutis, seu, primum Sacramentorum omnium Baptismum. Coloniae.
Meditationes Sacras de Christo, et B. Virgine. Monachij MDCXXVIII.
Hyperduliam Marianam a Ioanne Berchmanno exercitam. Monachij apud Melchiorem Segen MDCXXXVI. in 16.
Edidit etiam sub nomine Christiani Thanasophtasti
Artem Artium, seu, de bono mortis.
Ex Italico vertit Latine
Concionum P. Gregorij Mastrilli, tom. Coloniae.
Vitas Sanctorum, a Petro Ribadeneira scriptas Hispanice fecit Latinas. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXXX. in fol. Accessit
page 195, image: s195
Appendix, seu, Vitae Sanctorum Caroli Borromaei, Ignatij, Francisci Xauerij, Philippi Nerei. BB. Francisci Borgiae, Aloysij Gonzagae, Stanislai Kostkae.
IACOBVS CHARIBDIVS, natione Siculus, patriâ Mamertinus, claro genere natus. Is cum Societatem pene puer amplexus esset, et praestaret illustribus naturae dotibus, euasit insignis Orator, Poeta, Philosophus, Theologus. Philosophiam Messanae ac Romae docuit, et subinde etiam Theologiam, cuius Doctoralia accepit insignia. Praefuit tum alibi, tum Messanae Collegio sexennium, magnâ prudentiae, sed maiori etiam virtutis omnis exemplo. Obiit demum in natali suo solo, die VI. Augusti, anno MDCXX. aetatis LXV. ab initâ Societate LI. Habuit coram Sixto V. anno MDLXXXVI.
Orationem de Passione Domini, quae nuper cum aliis aliorum eiusdem argumenti edita est.
IACOBVS DE CODT, natione Belga, patriâ Iprensis, vir humanioris litteraturae peritissimus; simulque ad res gerendas velut a naturâ factus. Rectorem egit Ipris et Syluaeducis, et Prouincialis demortui, cuique erat Socius, Vicarium. Egregiis omnino virtutibus instructus fuit, sui, mundique contemptu insigni; comitate erga omnes, modestiâ, pudicitiâ, oculorum continentiâ, silentij, atque orationis studio singulari. Is cum Brugis operam, solandis aegris militibus, qui e Castris ad Slusam positis deferebantur, impenderet, optauit in eo ministerio mortem oppetere. Votis annuit Deus; nam die S. Catharinae sacro ad populum verba facientem atrox inuasit morbus, quo breui extinctus est, animo ita comparato, vt si vitae mortisque data esset optio, dubium se fore diceret, vtrum praehaberet. Obiit die IV. Decembris, anno salutis MDCXXI. aetatis suae XLIX. ab initâ Societate XXIX. a suscepta quatuor votorum professione XI. Scripsit
Orationes et Poemata varia omnis generis. Gandaui.
Carmen Leoninum elegans et argutum in haereticos, suppresso nomine, cuius initium est
Norma Ministrorum, ceu simplex regula morum,
Iuxta iter errorum, sine lege reformatorum.
Item Leonine lusit
De Iubal et Tubalcaim.
De Aureo Vellere.
De Iubilaeo Illustrissimi Domini Matthiae Houij Archiepiscopi Mechliniensis.
IACOBVS COLENS, natione Bohemus, Collegij Crumlouiensis Rector; vertit in Linguam Bohemicam
Varia opuscula spiritualia, quorum hactenus syllabum nactus non sum.
IACOBVS CRVCIVS, natione Italus, patriâ Nuceria, illa quae in Vmbriâ est, plane puer propter egregiam indolem, cum primum per aetatem licuit, admissus est in Societatem, cui ab ipso S. P. N. Ignatio fuerat destinatus. Mirabiles progressus fecit in omni genere studiorum. Litteras Humaniores, Romae Philosophiam, Mediolani Theologiam, admodum adolescens, explicuit. Studia Romani Collegij moderatus est. Collegia et Domos rexit, demum Assistens fuit Italiae, et Praepositi Generalis Admonitor vsque ad suum obitum. Obiit Romae XV. Decembris, anno salutis MDCXXXVII. Editae sunt ab aliis
Duae Orationes Italice ab ipso dictae, altera Cremonae in funere Philippi II. Catholici Hisp. Regis. Altera Genuae, ad Senatum Genuensem, De Vnione, seu, de optimâ ratione gubernandi.
IACOBVS CRVSIVS, natione Germanus, patriâ Bambergensis. Rectoris officium nouennio; Magistri Nouitiorum triennio cum laude sustinuit. Serenissimae Mariae Annae Bauarae Archiduci Austriae, quae Ferdinandum III. Romanorum Imperatorem orbi terrarum dedit, a Sacris Confessionibus fuit; religiosi candoris, et regularis obseruantiae nomine commendatus. Senio tandem magis, quam morbo ad extrema reductus, Graecij Styrorum cessit e vitâ die XXV. Februarij, anno salutis MDCXVII. aetatis LXIX. ab initâ Societate L. Sacramentis muniri voluit priusquam sensibus destitueretur; et multa de felici Religiosorum statu, multa de futurâ beatitate locutus, aiebat se cupere dissolui vt Christum Seruatorem, eiusque Matrem Virginem videret, et vna B. P. Ignatij, per quem Deus tot bona Ecclesiae suae erat impertitus, conspectu frueretur. Haereticorum fuit indefessus oppugnator quibus refellendis
Multa in vulgus sparsit apta Schediasmata typis expressa; quorum argumentum non accepi.
IACOBVS DAMIANVS, natione Belga, patriâ Atrebas, Societati adscriptus anno MDCXIX. aetatis XX. Litteras Humaniores docuit annis aliquot, nec vulgares in iis progressus fecit, facili seu ad solutam seu ad ligatam orationem ingenio. Edidit
Synopsim historiae Societ. Iesu primo saeculo. Tornaci typis Adriani Quinque anno MDCXLI. in fol.
Paratum habet bellum Mariale Germanicum, pro Ferdinandis II. et III. a Deipara per eosdem in exercituum suorum supremam Ducem electa, gestum et confectum. Carmen Epicum. Decas prior, ea complectens quae contigerunt ab anno MDCXVII. ad annum vsque MDCXXXIV.
IACOBVS DHELIOT, natione Gallus, patriâ Aginnensis. Obiit Tolosae die XXVI. Aprilis, anno MDCXXXVIII. aetatis LXXI. Societatis XLVI. Scripsit linguâ maternâ
Summam Catechisticam; et
Odas in Annua festa.
IACOBVS DINETVS, natione Gallus, patriâ Molinensis, egregius Concionator, Collegij Parisiensis Rector, et nunc Franciae Prouincialis. Scripsit
Vitas illustrium hominum comparatas; et Opera
page 196, image: s196Moralia, imitatus Plutarchum.
IACOBVS DYCK, natione Belga, Ruremundanus, natus anno MDLXXV. Rector fuit Collegij Traiectensis triennio. Obiit Gandaui sexagenarius die XXVI. Maij, anno MDCXXXV. Vertit ex Italico Flandrice
Exercitia interna virtutum Blasij de Palma. Gandaui apud Manilium MDCXXVII. iterumque atque iterum Antuerpiae apud Aertsens, et apud Cnobbaert.
Auctarium Caroli Musart, ad eundem librum, continens exercitium virtutum externum.
De[?]ectionem magni Cathaiy, seu Regnorum Tibet ex Litteris P. Antonij Andrada.
Mensam Regalem Christi Domini, seu, Exercitia spiritualia ad digne communicandum. Gandaui, ac subinde Antuerpiae apud Cnobbaert MDCXXXI.
Ex Hispanico autem vertit Latine
Praxim et declarationem Exercitiorum spiritualium S. Ignatij auctore Ludouico de Palma Societatis Iesu. In Belgio, ac postea Viennae Austriae recusam MDCXXXV.
IACOBVS FERRAN, natione Hispanus, inuictae constantiae vir, et diuturnâ morbi vexatione probatus. Memorabilem de se victoriam etiamnum Tiro, obtinuit, cum in nosocomio abhorrentem impetum naturae ab infirmi cuiusdam poedore et squallore egregio facinore domuit; nimirum sciscitatus num excrescentes nimium vngues sibi vellet praesecari, illo annuente, dentibus illos suis repetitis morsibus praesecuit. Obiit Barcinone anno salutis MDCXXI. aetatis XXXIX. ex quo venerat in Societatem XXI. in quâ votis quatuor solemnibus ante annos quinque se obligarat. Egregium opus molitus est, cuius editionem mors immatura intercepit,
De Repudio Synagogae, et Ecclesiae cum Christo connubio.
IACOBVS DE LA FVENTE, natione Hispanus, vir, si quis alius, feruens et diuinae gloriae ac salutis hominum zelo accensus; quique operam suam eo promptius libentiusqueue, quo tenuioribus, impendebat. Murciae Congregationem instituit caecorum; alteramque Aethiopum. Compluti vero vnam Grammatistarum; quas ipse omnes aliasque diligentissime administrauit. Egenos cogebat in vnum aliquoties per annum, et per exhomologesim expiatos, corrogatâ ad id stipe donabat: idem vinctis officium alternis impendebat: vnde illi iam passim Patris pauperum illustre nomen adhaesit. Capitis damnatos incredibile dictu est, quanto studio fructuque procuraret: quibus iuuandis grauissimorum Sacerdotum Sodalitium excitauit, e quo bini semper illis adessent. Ipse vero simul atque ad eos venerat, in angulum aliquem secedens, ita se diuerberabat vt illos ad poenitentiam, et voluntariam etiam flagellationem suo exemplo prouocaret. Missiones in vicina oppida frequens obibat, et quoquo venerat, inflammabat omnia. Inuehebatur in blasphemos et execratores pro concione solito vehementius, eosque adductis irae diuinae exemplis perterrefaciebat. Adibat crebro scholas elementariorum, et pueris catechesim exponebat. Cum tam multa, tam praeclara praestaret, demississime tamen de se sentiebat. Vocis suae tonum, modumque dictionis ipse per iocum eleuabat. Honestiores aliis conciones concedebat, rudium imbuendorum Christianis elementis, et confessione expiandorum partibus sibi vendicatis. Orationi et corporis castigationi fuit valde addictus: B. Virginis impense studiosus; eam frequenter precibus, alloquiis, orationibus iaculatoriis interpellabat: Confraternitatem honori ipsius erexit appellatam Seruorum B. Virginis: multa ipsius in mortales beneficia singularibus plagulis excusa sparsit in vulgus identidem, pietati aduersus illam excitandae: in ipsius reorum custodiis atque ergastulis ipsius icones proposuit, ante quas vincti supplicarent. Creditus est tantae in diuinam Matrem pietatis tulisse hoc praemium, vt eximio animi candore praestaret; quem ipse quoque diligentissimâ sui, sensuumque custodiâ tuebatur. Obiit vir egregius quatuor dudum vota professus, Madridij anno salutis MDCXVI. Vertit Hispanice
Catechismum Roberti Cardinalis Bellarmini, et eum exemplis illustrauit.
IACOBVS FRANCISCVS, natione Lotharingus, patriâ Varanaeus, in Dioecesi Remensi, natus est anno Christi MDLXXIV. Societati se adiunxit MDXCV. professionem quatuor votorum emisit MDCXIV. Docuit Philosophiam octennio, Moralem Theologiam quatriennio, septennio Scholasticam, nouennio Sacram Scripturam interpretatus est; Theologiae Laureâ Doctorali ornatus. Scripsit
De causâ salutis infantium, aduersus infanticidium Gebennense. Mussiponti apud Gasparem Bernardum MDCXXXI. in 8.
IACOBVS FVLIGATTVS, natione Italus, patriâ Romanus. Scripsit Italice
Vitam Roberti Cardinalis Bellarmini. Romae apud Haeredes Bartholomaei Zannetti MDCXX IV. in 4. et Mediolani in 8.
Vitam S. Elizabethae Reginae Lusitaniae. Romae iisdem typis MDCXXV. in 8.
Scripsit praeterea etiam Italice
Compendium vitae S. Francisci Xauerij Indiarum Apostoli, Soc. Iesu. Romae apud Bernardinum Tani MDCXXXVII. in 8. Et sub nomine Francisci Roghi Italice
Martyrium SS. Abundij, Abundantij, Marciani, et Ioannis, ex antiquissimis MSS. Codicibus depromptum. Romae apud Franciscum Caballum MDCXXXVIII. in 8.
IACOBVS GAVLTERIVS, natione Gallus, patriâ Annonaeensis, Societatem iniuit anno MDL XXXV. vir magnarum partium in paruo corpore;
page 197, image: s197doctus in paucis, superioribus scholis diu praefuit, Philosophiam bis, deinde Controuersias Fidei Turnoni, Scholasticam Theologiam Lugduni explicuit et Linguam Sanctam: haereseos acerrimus impugnator. Obiit Gratianopoli mense Octobris, anni MDCXXXVI. aetatis LXXIII. Scripsit Gallice primum, tum Latine cum variis additamentis
Tabulam Chronographicam Status Ecclesiae Catholicae, a Christo Nato, ad annum MDCXIV. Lugduni apud Iacobum Roussinum MDCIX. et alibi saepius recusam tum in Galliâ, tum Coloniae sumptibus Petri Henningij MDCXVI. in fol. Gallice praeterea scripsit
Anatomiam Caluinisimi, seu, Dileminata Catholica.
Indicem Controuersiarum ad omnia totius anni Euangelia accommodatum.
Elegantias quoque Aldi Manutij auctiores edidit, et e Latino Gallice reddidit, sicut et Historiam Iaponiorum Principum qui Romam Legati missi sunt.
IACOBVS GEORGIVS natione Gallus, patriâ Bituricensis, vir erudite facundus, et qui cum plausu in praecipuis quibusque Galliae Vrbibus auditus est. Scripsit Gallice
Mausolaeum Henrici IV. Regis Christianissimi memoriae Lugduni in principe templo S. Ioannis erectum. Lugduni MDCX.
Orationem funebrem Maresciali de Chastre.
Coronam gloriae oblatam eiusdem Maresciali filio.
Solemnia officia ab Auenionensi Collegio adscriptis in Sanctorum album Societatis nostrae parentibus, procurata.
IACOBVS GORDONVS HVNTLAEVS, natione Scotus, perillustri sanguine, et qui Regium Scotiae attingit, ortus, Societatem Romae ingressus est die XX. Septembris, anni MDLXIII. atque in eâ Theologiae Doctoratum anno MDLXIX. et quatuor votorum professionem anno MDLXX. suscepit. Per annos prope L. docuit Philosophiam, Theologiam Scholasticam, Moralem cuius fuit peritissimus, Controuersam, et expositiuam, Linguam quoque sanctam maximâ semper laude et plausu, Mussiponti, Lutetiae, Burdigalae. Nuncium Apostolicum egit in Hibernia; Vice-Prouincialem in Aquitaniâ; Christi Confessorem in Angliâ et in Scotiâ, vbi carceres et vincula perpessus, Regiâ cognatione impunitatem virtuti largiente, euasit, quam maluisset mortem obire. Daniam quoque et Germaniam, ac reliquam fere Europam plerumque pedes, homo is aetatis, nobilitatis, virtutis peragrauit, vt rem Catholicam, praesertim in Scotiâ, cui Missioni diu praefuit, promoueret. Inter maxima quibus plurimis claruit ornamentis, potissima fuêre, quae a verâ solidâque virtute ducuntur. Candor animi eius, et simplicitas, in tanto doctrinae lumine, fuit prorsus admirabilis, eoque magis quod cum eximiâ sui despicientiâ, cum comitate, et affabili iucundâque, vel in extremâ senectute, morum grauitate coniungebatur. Rapiebat in admirationem domesticos, integerrimae suae vitae, et virtutum maximarum documentis. Nihil vnquam in eius moribus aut verbis vlli displicuit. Obedientiam tantopere diligebat, vt nihil optatius, quam vt se Superiores liberrime vterentur, neque secum precibus, sed imperiis agerent, ne Obedientiae pretio fraudaretur. Hinc tam accuratâ fuit legum suarum omnium obseruatione, vt in tot per Scotiam, Hiberniam, Daniam, Germaniam itineribus, atque adeo in mediâ haeresi; vix credatur vnquam examen praetermisisse conscientiae, seu matutinum, seu vespertinum; nedum alia negligeret officia pietatis. Certe horâ totâ Socios quotidie praeueniebat ad orationem. In Beatam Virginem deuotissimo fuit Affectu. Demum curam semper habuit magnam hominis interni; ex quo illi fructus constitit vitae innocentissimae pacatissimeque traductae. Vnum hoc in morte doluit, quod non in Scotiâ pro Christo in patibulo moreretur. Hoc tamen beneficij assecutus est, vt cum post aliquot hobdomadarum languorem, triduo ante Parascenen magnopere optaret eo die excedere, quo Christus pro nobis obiisset, idque ipsum Deum rogasset, postquam sacris mysteriis instructus est, eo ipso die qui fuit XVI. Aprilis, anno MDCXX. placidissime expirauit, Lutetiae Parisiorum, aetatis suae anno LXXVII. ab initâ Societate LVII. et L. post editam quatuor votorum professionem. Funus tanto hominum concursu celebratum est, vt vix se mutuo psallentes audirenr; vix cadauer efferri posset. Edidit
Controuersiarum Christianae sidei Epitomen, Partibus III. Primam Augustoriti Pictonum ex praelo Antonij Mesnerij MDCXII. alteram Parisiis apud Sebastianum Cramoisy in 4. Tertiam vna cum duobus prioribus recusis Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXX. in 8.
IACOBVS GORDONVS LESMOR AEVS, natione item Scotus, patriâ Aberdonensis, Sacrosanctae Theologiae Doctor, et doctrinâ atque eruditione, innocentiâ, et vitae probitate priori omnino geminus. Scholasticam Theologiam docuit. Tolosae ac Burdigalae Rector Collegiorum fuit, et aeuo grandis Ludouico XIII. Regi Christianissimo a Confessionibus. Obiit Parisiis XVII. Nouembris MDCXLI. aetatis suae LXXXVIII. ab initâ Societate LVIII. totis LII. annis ab edita quatuor votorum professione. Scripsit
Opus Chronologicum, annorum seriem, Regnorum mutationes, et rerum toto orbe gestarum memorabilium sedem annumque, a Mundi exordio ad nostra vsque tempora complectens, tomis II. Pictauij apud Antonium Mesnerium MDCXIII et Coloniae apud Ioannem Crithium MDCXIV. in fol. Seorsim deinde edita et saepius recusa sunt, quae in hoc opere habentur:
page 198, image: s198
Opuscula III. Chronologicum, Historicum, Geographicum, recensita et aucta curis tertiis Coloniae typis Bernardi Gualteri MDCXXXVI.
Diatribam de Catholitâ Veritate. Burdigalae apud Petrum de la Cour MDCXXIII. in 12.
Biblia Sacra, cum Commentariis ad sensum litterae, et explicatione temporum, locorum omnium, quae in Sacris Litteris habent obscuritatem, tomis III. Parisiis apud Sebastianum et Gabrielem Cramoisy MDCXXXII. in fol.
Theologiam Moralem vniuersam VIII. libris comprehensam. Parisiis typis Cramoisyanis MDCXXX IV. in fol.
De Rebus Britanniae nouis, iustum volumen.
In Nuptias Caroli Regis Britanniae.
IACOBVS GRANADVS, natione Hispanus, patriâ Gaditanus, vir omnium, quibus conuixit, opinione, prudentiâ, doctrinâ, sanctitate maximus, et merito inter prima Societatis columina numerandus; vtpote qui Baptismi stolam nullo crimine vnquam defoedatam, excellentibus etiam virtutibus exornauit. Anno aetatis XIV. ingressus est Societatem; cuius ipse diei memoriam quotannis, dum vixit, ita celebrauit, vt toto octiduo consuetae orationi adderet semihoram coram Venerabili Eucharistiâ, multiplicaretque alia pietatis officia. Paribus studiis excipiebat annuum sui Baptismi, nuncupationis item votorum, et initiationis sacrae, ac demum professionis suae solemnis recursum. Omnes virtutum suarum actiones eo referebat, vt quoad homini fas erat, Deo digne sacrificaret. Nunquam, vel inter occupationes grauissimas, non praemisit sesquihoram orationis, magno sensu pietatis, et vberibus saepe lacrymis irrigatae. Gratias a Sacro prolixe agebat; eoque tempore multa percipiebat dona caelitus, quae pro suâ ipse animi demissione altissimo silentio premebat, nisi quod rudi concepta stylo ea Confessario exhiberet addens, Ora pro me, et tace pro me. Visus certe nonnumquam est eo tempore totâ facie coruscare: et creditus est suae salutis responsum ibi diuinitus accepisse. Primus in morem induxit Hispali, vt singulari quâdam solemnitate Octaua Christi Corporis exigeretur: primus in Boeticâ Nostris obtinuit facultatem, quintâ cuiusque hebdomadae feriâ Officium de Venerabili Sacramento recitandi. In templi et altaris ornatus erat sancte prodigus, omnibusque officiis nihil se dignum Domino praestare humillime agnoscebat. In templi conspectu aperto semper capite procedebat, et in itinere quouis eminus loco conspecto, templum oculis vestigabat; tum detracto sibi pileo piâ prece loci Dominum venerabatur. Sub mortem denique allato viatico, huius mysterij fidem publice professus est. B. Virginem impense secundum Filium colebat; in cuius rosarij recitatione tam ab se rapiebatur interdum, vt nec ad fores cubiculi audiret, nec ad se intrantem animaduerteret. Immaculatam eius conceptionem et scripto luculenter, et verbo passim publice priuatimque asseruit; cuius etiam Ecclesiastico Officio celebrandae die quâque Sabbathi Nostris per Boeticam impetrauit potestatem; auctorque fuit Granatensi Ecclesiae, vt simili cultu Mariae nomen prosequeretur. Orationi erat tam addictus, vt semper oraret, idem in mensâ, quin in Missâ et recreatione qui in oratione. Notabat singillatim diem atque horam, quâ quoduis a Deo beneficium, aut melioris vitae studium concipiebat. Adiungebat quoridianam verberationem, nec raro cruentam, aliasque corporis vexationes. Sensuum affectionumque mortificatione fuit tantâ, vt supra imitationem fuisse videatur. Integrum volumen conscripsit iis singillatim adnotandis, quae videre, audire, loqui deberet, a quibus abstinere. Singulari studio fauebat iis, a quibus aduersa patiebatur, vt iam passim constaret non aliud ipsum demerendi potentius inuentum esse. Zelo animarum flagrabat impensius, quam ipsum paterentur in earum salutem incumbere docendi munus, fracta valetudo, et indoles aliquanto contractior. Obtinuit tam rogando a Deo, vt insignes nonnunquam facinorosi ad se venirent, quos ad vitae sanctitatem informaret. At vbi a scholis absolutus est, ipse concionari, confessiones excipere, catechesim pueris in ludis suis explicare, pauperes in foro exhortari: et quando non poterat aliud, ceterorum industriam suis orationibus adiuuabat, tanto studio vt cum omnibus ipse vnus laboraret; et aliquando diuinitus accepit neminem interiturum, pro quo lacrymas ipse fudisset. Multa saepe occulta, multa diu post futura tanquam diuiniore afflatus aurâ cognouit. Numinis in se suosque beneficentiâ fretus, saepe diuidebat in pauperes cibaria, quae vsui erant domesticis, et in tempore sociis non sine miraculi opinione prouidit. Scientiam eius credidere nonnulli humanâ maiorem esse, et caelitus inditam non futilibus argumentis. Dictus a nonnemine de subsellio doctorum est, acumine ingemij subtilis, grauitate Seraphicus, claritate Angelicus. Ipse vero doctrinae suae magnitudinem, omni, quâ poterat, arte dissimulabat; et quando cogebatur pro re natâ publice loqui, discipulum se magis exhibebat, quam doctorem. Regebat Granatense Collegium, quando morbus eum lethalis incessit. Nuncio mortis ita est exhilaratus, vt elatis manibus diceret, Laetatus sum in his, quae dicta sunt mihi. Omnium tunc virtutum specimen egregium renouauit, cuius vel hoc vnum ad memoriam insigne monumentum est, quod ad vsque penultimum diem, particulare, quod vocant, examen diligenter obiuit. Sacramentis demum instructus placidissime mortuus est Granatae die v. Ianuarij, anno salutis MDCXXXII. cum vixisset annos omnino LX. in Societate XLVI. a solemni professione XXX.
page 199, image: s199Vultus illi serenior vitâ functo, quam viuenti fuit, et caro post diem integrum plane tractabilis. Mortem eius excepit communis omnium ordinum luctus, sanctum obiisse clamantium. Funus nemo pene fuit summorum, infimorum, qui non celebrarit; pedes manusque ad venerationem oscultantium, et rosariis cadauer attrectantium. Miracula per eius inuocationem patrata, et piorum hominum de ipsius gloriâ reuelationes vulgatae mox sunt; sed vitae ipsius, mortisque sanctitas pro omni miraculo est, quâ nullam se vnquam constantiorem spectasse, vir magnus, qui complures sanctimoniâ claros cognorat, affirmauit.
Scripsit Granadus
De Immaculatâ Conceptione B. Virginis, opus pium et eruditum quod postea suo loco insertum est romo I. in III. Partem.
Commentarios in Summam Theologicam S. Thomae tomis VIII. quorum tres pruni complectuntur materiam totam Primae partis. Hispali apud Franciscum de Lyra MDCXXIII. fol. et Mussiponti apud Sebastianum Cramoisy MDCXXIV. in 4.
Duo sequentes absoluunt vniuersam Primam Secundae. Hispali apud Franciscum de Lyra MDC. XXXI. in fol.
Sextus ad Secundam Secundae tractat de Virtutibus Theologicis. Typis iisdem eodemque anno.
Duo reliqui explicant Tertiam Partem.
IACOBVS GRASSETTVS, natione Italus, patriâ Mutinensis, Theologiae Moralis apud Parmenses Doctor. Edidit Italice
Vitam B. Catharinae Bononiensis. Bononiae MDC. XIX. et prius MDCX. in 4. apud Bartholomaeum Cochi.
Compendium Vitae B. Aloysij Gonzagae Societatis Iesu, tacito suo nomine. Mantuae apud Osannas MDC. XIX. quod tamen alij tribuunt Ioanni Bertolotto.
Manuale exercitiorum spiritualium D. Thomae Villacastin, ex Hispanico fecit Italicum. Bononiae MDCXXI.
IACOBVS GRETSERVS, natione Germanus, patriâ Marckdorfensis Acronianus, fortissimus Athleta, ac vigilantissimus veritatis defensor, magnus Lutheranorum domitor ac malleus, Haereticorum, et calumniatorum Societatis terror, cuius laus ingens est in Ecclesiâ Dei, cuius Scriptorum varietatem, multitudinem, eruditionem iure miramur. Haec illi scribunt Elogia grauissimi nostrae aetatis viri Henricus Spondanus, in Annalibus suis, Praefat. ad Lectorem, et anno 774. n. 3. Andreas Eudaemoniannes, Confutat. Anticoloni c. 1. Henricus Fitz-Simon Britannomach. l. 1. c. 11. et l. 2. c. 7. In Societatem ingressus est admodum adolescens vix XVI. annos natus. Ingolstadij primum Philosophiae, et postea Scholasticae Theologiae Professor, Academiam illam annis XXV. illustrauit, eâ inter docendum perspicuitate, vt merum solem dicerent. Ingenij doctrinaeque ornamentis addidit studium virtutis, orationis praesertim, quae illi iugis inter litteras comes fuit. Animo fuit admodum demisso ac modesto, nec ferebat quidquam quod gloriam redoleret. Facessere iussit cum stomacho a se quempiam e Sociis qui scriptionis tam multiplicis ac doctrinae nomine honorem illi eximium deferebar. Institerant apud Ordinem nostrum Ciues ipsius, vt Gretserum penicillo expressum sibi concederent, quem in Curiâ honoris ergo seruarent. Indignatus ille est, vbi resciuit, monuitque tum demum illos suam imaginem habituros, si pictum in tabula asinum haberent. Nepotem suum ex fratre in studiis versantem, numquam voluit ad lautiorem conditionem promouere, sed de commum quadrâ viuere. Cum Tironibus, aut alioqui rudioribus erat illi frequens et grata conuersatio: omnes honore praeueniebat. Interim familiares ad illum litterae ex omni Europâ, atque inde vsque ex Indiâ, a viris etiam Principibus scribebantur, et Senatus Marckdorfensis, quando corporis non potuit effigiem exorare, imaginem animi, omnia ipsius opera publico aere comparata, aeterno monumento in Curiâ suâ ad posteros seruanda reposuit. Demortuorum curam egit semper eximiam, cum grati animi significatione. Singulis Fundatorum nostrorum, praeter debitas lege Societatis precationes, repetito quinquagies rosario parentabat. Nostrorum nomina in diario describebat, et multis eos suffragiis prosequebatur. Pari erat curâ in viuentes libi omni officio demerendos; quorum si quem putaret a se laesum, veniam submisse exorabat. Inter multiplices morbos patientiae laudem promeritus est, animo semper tranquillo. Vitae satur, cum ad aeterna suspiraret, Sacramentis rite procuratus pie obdormiuit Ingolstadij die XXIX. Ianuarij, anno Christi MDCXXV. suo LXIII. initae Societatis XLVIII. Varia contra Haereticos opera elaborauit; quae sunt
De Sanctâ Cruce, tom. III. qui post alias editiones, demum MDCXVI. Ingolstadij ex Typographio Ederiano prodierunt recogniti, locupletati, et vno volumine simul editi, adiunctis reliquis eius opusculis, quae ad Tractationem de S. Cruce pertinent, seorsim prius editis, quale est, De Vino Myrrhato, et Vasis Myrrhinis; Hortus S. Crucis; Florilegium de Cruce etc.
De Sacris Peregrinationibus lib. IV. MDCVI.
De Ecclesiasticis Processionibus, lib. II. eodem anno, et separatim Coloniae apud Mylium MDCVIII. Vertit Cermanice P. Conradus Vetter.
De voluntariâ flagellorum, seu disciplinarum cruce lib. III. Ingolstadij apud Georgium Willer MDC. VI. Vertit Germanice P. Conradus Vetter. Prodierunt auctius Coloniae eodem anno.
Praedicans vapulans, et disciplinatus, hoc est, Pro libris de Disciplinis, Apologetici lib. III. aduersus Lutheranum quemdam Praedicantem. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDCVII. in 4. Primus
page 200, image: s200horum Germanice versus est a P. Conrado Vetter.
Epistola ad D. Petrum Steuartium, De historiâ Ordinis Iesuitici ab Hasenmüllero edita MDXCIII. Ingolstadij apud Da[?]dem Sartorium in 4.
Historia Ordinis Iesuitici conscripta ab Hasenmüllero, edita a Policarpo Leysero, correcta et refutata; cum appendice Apologeticâ ex D. Thomâ, et D. Bonauenturâ, contra Religiosorum calumniatores. Ingolstadij typis Dauidis Sartorij MDXCIV. in 4.
Apologia prima pro Vitâ S. P. N. Ignatij, lib. v. contra Misenum Caluinistam. Ingolstadij apud Adamum Sartorium MDXCIX. in 8.
Apologia secunda pro Vita S. P. N. Ignatij, contra eumdem Simonem Lithum Misenum lib. v. MDCI. Accessit Assertio Apologiae Gallicanae ad Henricum IV. Regem Gulliae, aduersus eumdem Misenum: eodem anno.
Apologia tertia pro Vitâ S. P. N. Ignatij, contra eumdem Misenum, lib. v. MDCIV. Accessit Consolatio pro Miseno, ob Iesuitas Galliae publico Christiamssimi Regis Henrici IV. edicto vel firmatos, vel redditos. Eodem anno.
Panegyricus Misenicus, cui adiuncta sunt haec v. Opu. cula.
Stigma frontis Misenicae.
Honorarium Policarpicum Lauserianum ob recusam Iesuiticam Historiam.
Demonstratio quorumdam fidei dogmatum, ex communibus notionibus et loquendi formulis.
Iudicium super disceptatione de normâ et normato, in Rudolphum Cochlenium, et Bauium Alchymistam.
Paracletus Lutheranus ad Lithum Caluinistam missus cum duabus Monstrantiis, et ludo anagrammatico. MDCVI.
Spicilegium pro tribus libellis de Disciplinis, cum libello de Cruce spirituali. Coloniae MDCVII.
Epistolae Graecae Misenicae ad Iacobum Gretserum Analysis in sua elementa; cum pharmacis ob Iesuitarum in Gallias reuocationem irato et meticuloso Miseno curando idoneis. Accessit Admonitio breuis, De miraculosis in Venerabili Eucharistiae Sacramento apparitionibus, quas Lithus insectatus est; vna cum Monstrantiis Lutheranis. MDCV.
Apologeticus pro Societate Iesu, contra Gabrielem Lermaeum Caluinistam. MDC. in 8. Ingolstadij typis Sartorij.
De modo agendi Iesuitarum, lib. II. oppositi eiusdem argumenti libello anonymo et famoso. Accessit Vindicatio locorum quorumdam Tertullianicorum, a Francisci Iunij Caluinistae deprauationibus. Ingolstadij ex Typographia Adami Sartori MDC. in 4.
De iure et more prohibendi libros noxios, lib. II. MDCIII. Ingolstadij typis Andreae Angermarij.
Labyrinthus Cretico-Hunnianus, hoc est, Disputatio de Hunnio Praedicante, Genioque Lutherano, semetipsum contradictionibus implicanre, et iugulante, in aliquot articulis Fidei MDCII.
Responsum ad Theses Hunnianas, De Colloquio cum Pontificiis iucundo, vna cum sex digressionibus, contra eiusdem Hunnij calumnias MDCII.
Exercitationum Theologicarum. lib. VI. Ingolstadij apud Angaermarium MDCIV.
Bauius et Maeuius; seu, Quis sit Controuersiarum fidei Iudex, et quae Norma? MDCV.
Orationes et Quaestiones recitatae et disputatae in Theologicâ Doctorali inauguratione Ingolstadij MDCVI.
Consider ationum ad Theologos Venetos, De Libertate et immunitate Ecclesiasticâ, lib. III. contra F. Marcum Antonium Capellum. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDCVII.
Controuersiarum Roberti Bellarmini S. R. E. Cardinalis, Defensio tom. II. quibus aliqui tractatus peculiares additi sunt. Ingolstad. typis Adami Sartorij, prior anno MDCVII. posterior MDCIX. in fol.
Miscellanea Theologica, in quibus ista,
1. Virgidemia Volciana, hoc est Apologia pro Disciplinis, contra Melchiorem Volcium Praedicantem.
2. Antistrena Polycarpica.
3. Notae super Notas Petri Molinaei, in Epistolam Nysseno adscriptam, de euntibus Ierosolymam.
4. Examen tractatus de Peregrinationibus, ab eodem Molinaeo editi.
5. Correctiones Notarum Casauboni, in Epistolam Nysseni ad Eustathiam.
6. Satyra Misenica Palinodica, commentariolo illustrata MDCVIII.
Murices Catholicae et Germanicae antiquitatis, hoc est, Demonstrationes variorum Catholicae fidei dogmatum, ex vulgaribus Germanorum loquendi et sentiendi modis et formulis. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDCVIII. in 4. Reddidit Germanice P. Conradus Vetter, et, Lameisen indigitauit.
Agonisticuni Spirituale de Disciplinis, hoc est, Apologia pro Praedicante vapulante, contra Hailbrunnerum et Zeaeinannum Praedicantes Lutheranos.
Vespertilio haereticopoliticus, sub Bononiensis Epistolae Italo-Latinae velo, de perfectione et excellentiâ Iesuitici Ordinis, antea delitescens, iam in lucem extractus. Ingolstadij per Adamum Sartorium MDCX. in 4.
Epistola Cnaptica Petri Cnaphaei Theopaschitae, in Thoma VVegelino Lutherano Praedicante resuscitati, Commentario illustrata, cum appendicibus ex Hypomnemate VVegelmo[?]cnaptico. Accessit
Pharetra Tertullianea, contra Haereticos.
Petrus Cnapheus, seu Fullo, in Thoma VVegelino Lutherano Theopaschita rediuiuus; hoc est, Tractatus de Trisagio, contra Cnapticam illam additionem, Qui crucifixus est pro nobis. MDCVIII.
Relatio de Iesuitarum studiis abstrusioribus, in gratiam Praedicantium Augustanorum aucta et recusa contra Ioannem Cambillion.
Transtulit eam Germanice P. Conradus Vetter MDCIX.
page 201, image: s201
Furiae Praedicantium Augustanorum ob refutatam Relationem Cambilhonicam. Vertit Germanice P. Conradus Vetter MDCX.
Lutherus Academicus MDCX.
Paulus Bernriedensis de rebus gestis Gregorij VII. et Herlucae Virginis; cum Apologiâ pro Illustr. Card. Baronio, contra Goldastum Caluinistam MDCX.
Basilicum [gap: Greek word(s)] , seu, Commentarius exegeticus in Serenissimi Magnae Britanniae Regis Iacobi Praefationem Monitoriam, et in Apologiam pro iur amento fidelitatis MDCX.
Lixiuium Anonimo Fabulatori, seu, vt vocant, Nouellanti, qui caedem Henrici IV. Regis Galliae in Iesuitas confert. Vertit Germanice P. Conradus Vetter MDCX.
[gap: Greek word(s)] , seu, Pedilauium, hoc est, De more lauandi pedes peregrinorum et hospitum, cum Paralipomenis pro libris suis, De sacris peregrinationibus et processionibus. Prodiit hic liber vna cum Horto S. Crucis. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDCX. in 4.
Commentariolus de Imperatorum, Regum ac Principum Christianorum in Sedem Apostolicam munificentiâ.
Vindicatio Illustrissimi Card. Bellarmini, a criminationihus et inscitiâ Lutherani Magistelli Ernesti Zephyrij. Ingolstadij apud Sartorium MDCXI. in 4.
Iudicium Erasmi Roterodami de nouo Euangelio, eiusque Euangelisiis. Accessit simile iudicium Georgij Wicelij MDCXI.
Summula Casuum Conscientiae, De Sacramentis, ex Luthero, Caluino, et Bezâ collecta. Ingolstadij apud Adamum Sartorium MDCXI. in 4.
De Funere Christiano, lib. III. aduersus Sectarios. Ingolst. apud Sartorium MDCXI. in 4. Accessêre Disputationes II. altera, de subterraneis animarum receptaculis, contra Sectarios: altera, De Statu Beatorum.
Gerhodi Reicherspergensis in Bauaria Praepositi, de Henrico IV. et V. Impp. et Gregor. VII. nonnullisque consequentibus Romanis Pontificibus, Syntagma. Cum refutatione Alogiarum Annae Comnenae in Alexiade, contra eumdem Gregorium VII. Accessit Retectio insipientiae et salsimoniae Goldastinae in Tertio Tomo Constitutionum Imperialium MDCXI.
Diui Bambergenses, S. Henricus Imperator, S. Cunegundis Imperatrix, S. Otho Episcopus Bambergensis cum Notis, et aliis quibusdam ad ipsos spectantibus MDCXI.
Repetitae furiae Praedicantium Augustanorum ob Relationem Cambilhonicam, denuo castigatae. Eas Germanice reddidit P. Conradus Vetter MDCXII.
Athleticae spiritualis legitimae et illegitimae, lib. II. aduersus Zeaemannum Lutheranum Praedicantem MDCXII.
De Festis, lib. II. adnersus Danaeum, Dresserum, et Hospinianum MDCXII.
Auctarium ad libros II. de Festis, seu, Dissertatio de Festo Corporis Christi, et Eucharistiae cultu, aduersus Rudolphi Hospiniani impietatem MDCXII.
Gratiae Danieli Cramero Lutherano Praedicanti persolutae, pro Paralipomenis ad libros De Christiano funere transmissis MDCXII.
Suppetiae Luthero Academico missae, aduersus Ioannem Forsterum Praedicantem Witebergenseme vna cum Epimetro pro Opere, et supplemento eiusdem operis, de libris Haereticis et noxiis prohibendis MDCXII.
Gemina, aduersus Melchiorem Guldinastum Caluinianum, defensio; Prior pro S. R. Orthodoxi et Catholici Imperij auitâ maiestate; Posterior complura monumenta pro Gregorio VII. aliisque Pontificibus Romanis exhibet. Ingolstadij typis Andreae Angermarij MDCXII. in 4.
Lucas Tudensis, contra Albingenses, et succedanei aliquot Scriptores, contra VV aldenses, cum Notis et Prologomenis MDCXII. Inserti sunt deinde Bibliothecae magnae Patrum tomo XIII.
Arnaldi Brixiensis, in Melchiore Goldasto Caluinistâ rediuiui, vera descriptio et imago. Ingolstadij apud Andream Angermarium MDCXIII. in 4.
Relegatio Luther anorum et Caluinianorum Praedicantium ex Sacro Romano Imperio. Ingolstadij apud Angermarium MDCXIII. in 4.
Paraenesis ad Augustanae Confessionis Academicos MDCXIII.
Volumen Epistolarum Pontificiarum, praesertim Pauli I. et Adriani, ad Principes et Reges Francorum Pipinum et Carolum Magnum MDCXIII.
Praedicans Heautontimorumenos, seu, Septima de Disciplinis scriptio, contra Zeaemannum Lutheranum Logodulum MDCXIII.
Mysta Salmutiensis, seu Mysterium iniquitatis a Philippo Mornaeo Plessiaci Domino editum, nunc autem reuelatum MDCXIV.
Tricaes Scriptorum contrae Sectam VV aldensium, Ebrordus Bethuniensis, Bernardus Abbas Fontis calidi et Hermengaudus MDCXIV.
Notae in Libros Historiarum Iacobi Augusti Thuani.
De Benedictionibus, lib. II. et Tertius, De Maledictionibus. Ingolstadij ex Typographeio Ederiano, apud Elizabetham Angermariam MDC. XV. in 4.
Castigatio libelli famosi, aduersus Illustr. Cardin. Bellarminum. Eam vertit Germanice P. Conradus Vetter MDCXV.
Admonitio ad Exteros, De Bibliis Tigurinis. Ingolstadij, typis Angermariae MDCXV.
Defensio eiusdem admonitionis, contra Tigurinum quemdam Sacramentarium. Ingolst. typis Angermariae MDCXVII. in 4.
Rationes cur Quinti Euangelici ita a carnis maceratione abhorreant.
Variorum Pontificum ad Petrum Cnapheum Eutychianum Epistolae X. nunc primum Graecolatinae. Accesserunt Gregorij Acyndini, De Essentia et operatione Dei, lib. II. Ingolstadij typis Angermariae MDCXVI. in 4.
page 202, image: s202
Dormitorium Apostatarum destructum, pro D. Ioanne Pistorio. Ingolstadij apud Angermariam MDCXVI. in 4.
Commentarius de Vita S. VV alpurgae.
De Eystettensis Ecclesiae Diuis Tutelaribus, S. Richardo, S. VV illibaldo, S. VV unibaldo, S. VV alpurga, Commentarius Philippi Eystettensis Episcopi vna cum II. libris Obseruationum, et Catalogo Episcoporum Eystettensium. Ingolstadij apud Angermariam MDCXVII. in 4.
Fons Olei VV alpurgini apud Eystettenses explicatus et defensus.
Syntagma de Sacrosanctis Reliquiis S. R. Imperij.
Compelle intrare, hoc est, An heterodoxi ad fidem cogendi sint.
Camarina Lutherana et Caluiniana, de peccatis et legibus.
Contra libellum famosum, cuius inscriptio est, Monita priuata Societatis Iesu etc. lib. III. Apologetici. Ingolstadij apud Elizabetham Angermariam MDCXVIII. in 4.
Historia de Monialibus Rigensibus in Liuonia, et Norimbergensibus in Franconia.
Inauguratio Doctoralis, in qua de Lutheri Doctoratu, et Lutheranis Doctoribus disseritur, celebrata Ingolstadij die II. Septembris MDCIX. excusa Cracouiae MDCX.
Altera inauguratio ibidem celebrata die IX. et X. Iunij MDCXIV. in qua disquiritur, quid Lutherus de peccatis senserit et docuerit.
Vertit ex Graeco, et Graece Latineque edidit:
D. Gregorij Nysseni Commentarium geminum in Psalmorum inscriptiones. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDC. in 4.
Eiusdem Orationem contra foeneratores.
Alteram de SS. Petro et Paulo.
Tres item alias, I. De Pauperibus amandis.
II. In ingressum Ieiunij Quadragesimalis. III. Contra fornicarios. Ingolstadij typis Ederianis. MDCXVII.
Anastasij Sinaitae [gap: Greek word(s)] , seu, viae Ducem, contra Acephalos et Seuerianos.
Eiusdem Orationem de Sacra Synaxi, et de non iudicando; et de obliuione iniuriarum. Item
Quaestiones et responsiones CLIV. MDCXVII. Ingolstadij typis Ederianis in 4.
Callisti Patriarchae Constantinopolitani Orationem in Exaltationem S. Crucis.
Georgij Mytylenaei Homiliam in Passionem Dominicam.
Theodori Aburcarae Episcopi Cariae XLII. opuscula contra varios haereticos, partim a se, partim a Francisco Turriano Latine reddita Ingolstadij MDC. VI. in 4.
Hippoliti Thebani Chronicon, vel potius fragmentum Chronici. Exstat tomo III. Antiq. Lect. cum Notis.
D. Gregorij Thaumaturgi XII. Anathematismos, cum Notis. Exstant ibidem.
Georgium Codinum Curopalatam, cum Commentariis, obseruationibus, et emendationibus.
Edidit praeterea
Notas in Historiam Ioannis Cantacuzeni.
in Sermones Simeonis Iunioris Theologi.
in Dioptram Philippi Solitarij.
in Disputationes II. Michaelis Glycae.
Euulgauit insuper antea ineditum
Iacobi de Vitriaco Historiae Orientalis librum III.
Claudij Iaij S. I. Speculum Praesulum.
Adamanni Scoto-Hiberni, De situ Terrae Sanctae lib. III.
S. Bernardi Opuscula IV. et Vitam B. Bertholdi Abbatis Garstensis in Austria.
Vertit ex Gallico
Francisci Montani Apologiam pro Societate Iesu, contra Philippicam Antonij Arnoldi, Aduocati Parisiensis. Accessit Appendix contra Anonymi Caluinistae criminationes.
Apologiam Societatis Iesu in Galliâ, ad Cristianissimum Galliae et Nauarrae Regem Henricum IV. Scriptam Gallice a Religiosis eiusdem Societatis in Galliâ. Ingolstadij apud Adamum Sartorium MDXCIX. in 8. Accessit
Appendix Apologetica aduersus Lutherani cuiusdam rabulae conuitia et mendacia.
Ambianense colloquium, inter Franciscum Veronum S. I. et Hadrianum Hucherum, institutum.
Scripsit ad haec
Institutionum Grammaticarum Graecae Linguae lib. III. cum disceptatione, De Pronunciatione Lingue Graecae.
Rudimenta Linguae Graecae.
Nomenclatorem Latinograecogermanicum, addito commentariolo De Verbis Anomalis, et Defectiuis; et Phraseologiâ.
Ad haec collegit libellum
De Vitâ, et rebus gestis B. Virginis, in gratiam Sodalitatis B. Virginis.
Ex variis Disputationibus Philosophicis, quas olim typis publice proposuit, has superesse et perennare cupit:
De Plantis.
De Primo Motore.
De Intelligentiis et Daemonibus.
De Demonstratione.
De Topicis.
Ex disputationibus Theologicis, Ingolstadij habitis,
De Materia et formâ Eucharistiae.
De Speciebus Eucharistiae.
De Matrimonio.
De Iudice causarum Matrimonialium; deque conuenientiâ Iuris Canonici, Ciuilis, et Theologiae, in legibus et statutis de Matrimonio.
De Mysterio SS. Trinitatis, et processione Spiritus Sancti ex Patre et Fiho, contra Hieremiam Patriarcham Constantinopolitanum.
IACOBVS HACK, natione Germanus, patriâ Iuliacensis; obiit Commotouij anno Christi
page 203, image: s203MDCXXXIV. Edidit Germanice
Defensionem Concionis P. Georgij Scherer Societatis Iesu, pro Vnâ et Vtrâque Specie, aduersus M. Nicolaum Hegium Caluinistam. Olomutij apud Serammium MDCXIII.
Praelusionem, siue breuem insormationem, an Paulus Tossanus Theologiae Heidelbergensis Doctor, in diluendis mendaciis, quae Nicolao Hegio Iacobus Hack Societatis Iesu obiecit, eiusdem honorem sufficienter defenderit, nec ne? Olomutij apud Serammium MDCXIV.
Solidam responsionem ad IV. Quaestiones hoc tempore scitu necessarias, contra Paulum Tossanum Caluinistam. Olomutij apud Haeredem Georgij Handalij MDCXVII.
IACOBVS HAVTINVS, natione Belga, patriâ Insulensis, duodeuicenarius in Societatem venit anno MDCXVII. in ea docuit Philosophiam Duaci, praefuitque Insulis iuniorum nostrorum repetitionibus tam philosophicarum disciplinarum, quam humanarum litterarum per annos complures. Edidit tractatum
De Angelo Custode, seu de mutuis Angeli Custodis, et Angelici Clientis Officiis. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbaert MDCXX. in 12.
Rhetoricam Adolescentum ingeniis accommodatam. Duaci apud Ioannem Serurier in 8.
Parat Opus de venerabili ita inscriptum: Sacramentum amoris Eucharistiae duobus libris expositum, quorum prior de veritate Eucharistiae, institutione, Consecratione, Creatione, vitâ ac moribus Sacerdotum agit: posterior vim Eucharistici amoris proprie ac late explicat. Tractatus est Theologico-moralis et pleraque omnia quae ad Eucharistiam pertinent, complectitur.
IACOBVS HONORATVS DVRANDVS, natione Belga, patriâ Bruxellensis, adolescens ad Societatem venit anno MDCXV. in eâ Philosophicis, Mathematicis, Theologicis disciplinis Louanij excultus, anno MDCXXVII. euocatus in Prouinciam Austriacam, Graecij Styrorum publice Philosophiam cum laude explicuit triennio; exinde Mathesim docuit perpetim, hodieque docet. Recudit
Elementa Euclidis a Christophoro Grienpergero S. I. contracta: quibus addidit
Breuem Trigonometriam planorum, cum Tabulis sinuum tangentium et secantium, ad partes radij 100000. per sex prima scrupula. Graecij typis Widmanstadij MDCXXXVI. in 12.
Problema Mathematicum ex Architectonicâ Militari, de Maenibus inferioribus, siue falsabraga, an ea infra horizontem an supra collocanda sit. Iisdem typis et anno in 4. Parat
Machinicam Mathematicae et Phisice demonstratam, seu, Tractatum in quo Machinae ad certam vniuersalem, et omnibus communem regulam, et causam Physicam continentem reducuntur.
IACOBVSDV IARDIN, natione Belga, patriâ Insulensis, natus anno MDLXXXV. Societatem ingressus anno XX. aetatis. Docuit in eâ Repetentes nostros et Adolescentes externos pluribus annis Litteras Humaniores in quibus excelluit. Leodij curam habuit Sodalitatis litteratorum per annos septem frequenti semper concione quam sibi deuinciebat tum elaborato orationis genere, studioque honoris magnae matris promouendi quem praeseferebat, tum suauissimis versibus quibus Sodalium aures pie identidem oblectabat. Obiit Leodij IX. Nouembris MDCXXXIII. edidit
Elegiarum De Christo, Beata Virgine et aliis l. III.
De arte forensi ad Iurisperitos l II. in 12. Monasterij Westphaliae MDCXXXVI. et iterum Duaci typis Viduae Petri Telu.
IACOBVS ISNARDVS, natione Gallus, patriâ Aruernus, vir potens in agendo et dicendo. Rector Aquis Sextiis, saeuiente peste prius vitam, quam proximi curam reliquit die XXVIII. Decembris, anno MDCXXIX. Inter Haereticos aliquamdiu versatus. Scripsit
Catecheses Catholicas, et, Viam a Samariâ in Ierusalem.
IACOBVS KELLERVS, natione Germanus, patriâ Seckingensis, Rauracus, e Dioecesi Constantiensi; annos natus XXI. venit ad Societatem: in eâ Politiores primum Litteras, quibus insigniter instructus fuit, tum Philosophiam ac Theologiam, tam Moralem, quam Scholasticam, cum approbatione publicâ docuit. Regimini deinde admotus, Ratisbonensi Collegio biennio praefuit, Monacensi vero totis continenter annis XVI. iterumque ex interuallo tribus vitae extremis; ob admirabilem prudentiam, et gubernandi dexteritatem, summâ comitate, animique demissione temperatam omnibus mire carus. Serenissimus Maximilianus Elector Bauariae eius consiliis operâque in rebus grauissimis non raro vsus est. Serenissimus Albertus Electoris frater, suae, simulque serenissimae Coniugis conscientiae arbitrum habuit pluribus annis. Haereticos et Pseudo-Politicos acerrimo stylo et libris egregiis insigniter exercuit. Certe praecipuus Palatinatus Neoburgici praeco Iacobus Hailbrunner in publicâ disputatione tam fortiter pressus est, vt tantum non obmutuerit, morbumque vel reipsâ nocte illâ contraxerit, vel, ne cogeretur iterum in arenam descendere, callide simularit. Bonis omnibus sui desiderio relicto mortalitatis debitum exsoluit Monachij die XXIII. Februarij, anno salutis MDCXXXI. aetatis LXIII. ab initâ Societate XLII. Scripsit Latine et Germanice
Tyrannicidium, seu, Scitum Catholicorum de Tyranni internecione, aduersus inimicas Caluiniani Ministri calumnias in Societatem Iesu iactatas. Monachij MDCI. in 4. typis Nicolai Henrici.
Papatum Catholicum, seu, Demonstrationem fundamentalem veritatis Ecclesiae Catholicae Romanae, contra Iacobum Hailbrunner, Germanice, tomis
page 204, image: s204II. Monachij per Nicolaum Henricum MDCXVI. in fol.
Compendium eiusdem operis. Ibid. eodem anno in 4.
Agoniam, seu, Sudorem mortualem Iacobi Hailbrunneri, hoc est, Resurationem Hailbrunneri, qui Extremam Vnctionem insectatus fuerat, scripto libro. Monachij iisdem typis MDCXVIII. in 4. Germanice
Panegyricum ad Serenissimum Maximilianum Electorem Bauariae, a bello bohemico reducem. Monachij MDCXX. in 4.
Edidit praeterea sub nomine Iacobi Siluani
Fasciculum olidum L. Flosculorum, id est, absurditatem Praedicantium in Colloquio Ratisbonensi MDC. IV. in 4.
Sub nomine Fabij Herciniani
Rhabarbarum, et Tubum Galibaeanum, pro Ludouico Camerario. Monachij MDCXXV. in 4.
Suppresso nomine
Lituram Hispanicae Cancellariae. Monachij MDC. XXIII.
Consultationes tum Glossis. Monachij MDC. XXIV. in 4.
Aiacem Volradi Blessij, Heidelbergensis olim Cancellarij in spongiam incumbentem, siue, Appendicem Cancellariae Anhaltinae. Monachij MDCXXIV. in 4.
IACOBVS LAYNEZ, natione Hispanus, patriâ ex Oppido Castellae Almazan. Vit fuit omnibus numeris absolutissimus, ingenio maximo, iudicio acerrimo, excellenti memoriâ, prudentiâ singulari, innocentiâ et vitae sanctimoniâ admirandus, modestiâ, affabilitate, mansuetudine, morum suauitate, supra quam dici potest amabilis. Primis litteris Seguntiae et Soriae imbutus est; Dialecticis ac Philosophicis Compluti, vbi lauream etiam Magistralem est adeptus. Lutetiae Parisiorum sese reformandum, ac veluti recoquendum aliis praeceptoribus et Philosophis tradidit, vt quae inchoata et minus perfecta sibi videbantur, expoliret ac perficeret. Quibus studiis absolutis, ad diuinas se scientias penitus dedit, maximâque animi contentione in S. Theologiam incubuit, summusque Theologus euasit. S. P. nostri Ignatij constituendae Societatis Socius inter primos, et adiutor fuit. Per Italiam pene totam Verbum Dei ingenti auditorum concursu, admiratione, fructu disseminauit. Instituendorum Collegiorum nostrorum, S. P. Ignatio ipse auctor fuit; vtque multa praecipuis in Ciuitatibus Italiae erigerentur Collegia, eius potissimum operâ atque labore perfectum. Sacram Cardinalium dignitatem, ei a Paulo IV. Pontifice Max. oblatam, repudiauit. Illo vero Pontifice mortuo, ac Sede Apostolicâ vacante, XII. Cardinales ex vniuerso illo Sacro Collegio lectissimi, in ipsum extra conclaue Romae agentem, sua suffragia contulerunt, quo Pontifex Maximus fieret. S. Ignatio ad meliorem vitam translato, tum Vicarius, tum Praepositus Generalis, Societatem octo annos et dimidiatum rexit; quo tempore mirabiliter est propagata. In Galliam anno salutis MDLXI. a Pio IV. Pontifice Maximo, cum Hippolyto Estensi Cardinale Legato, ad restinguendum, si posset, incendium, ab haereticis excitatum, dimissus, in publico totius Regni conuentu, Theodorum Bezam, Petrum Martyrem, aliosque nefarios haereticorum antesignanos exultantes in mendacio, maximâ sententiarum et verborum grauitate, homo Hispanus et hospes repressit, fraenauit, ac mutos reddidit. Ad Synodum Tridentinam ter profectus est, a Paulo III. Iulio item III. et Pio IV. missus, et tanquam Sedis Apostolicae Theologus, quid in quaestionibus propositis videretur, grauissime doctissimeque disputauit, et primum inter Theologos locum tenuit. Sub Pio vero IV. cum Praepositus Societatis esset Generalis, inter Patres, qui non solum consulendi ius haberent, sed etiam definiendi, et sedit, et sententiam tulit, tantâ illius sacri Consessus approbatione, admiratione, acclamatione, vt omnium iudicio et consensu Theologorum princeps, Oraculum Spiritus Sancti, Arca vtriusque Theologiae praedicaretur. Concilio Tridentino feliciter absoluto, Romam reuertit; vbi morbo et immoderatis studiis, vigiliis, laboribus contracto, cursum suum consummauit, et maximo nostris et alienis sui desiderio relicto, sanctissime mortuus est XIX. Ianuarij, anno salutis MDLXV. aetatis LIII. Scripsit Iacobus Laynez, vel potius scribere aggressus est,
De Prouidentiâ lib. XII. quos adumbratos tantum, atque inexpolitos reliquit.
Prolegomenon in vniuersam Scripturam lib. I.
De Trinitate, lib. III. magis elaboratos ac perfectos. Scripsit praeterea
Indicem, et tanquam siluam et materiem omnium fere illustrium sententiarum, quae passim apud sanctos Auctores (quos omnes petlegerat) reperiuntur; qui quidem vice completissimi thesauri, et quasi omnium Doctorum promptuarium esse potest. Item
De Cambiis.
De Vsuris.
De Pluralitate beneficiorum.
De fuco et ornatu mulierum.
De Regno Dei.
De Vsu Cal[?]is; et alia permulta, quae ad fidei dogmata in Concilio Tridentino tractata, vel explicanda, vel confirmanda pertinent. Sed per grauissimas concionandi, Sacras Litteras interpretandi, disputandi cum haereticis, peregrinandi, et gubernandi, ac perpetuas occupationes, haec limare, et alia felicissimi sui ingenij, atque exquisitae eruditionis monumenta relinquere, Iacobo non licuit.
Ceterum ipsius lucubratio est
Doctrina Sacri Concilij Tridentini, De Sacramento Ordinis. Item
page 205, image: s205
Dogmata et decreta De Gratiâ et Iustificatione, ipsi magna, si non etiam omni ex parte debentur.
Exstat quoque eius
Commentariolus, Ne templa Haereticis concedantur. in Colloquio Poissiaco in Galliâ scriptus; item
Oratio quam ibidem habuit; relata ab Francisco Sacchino, tomo II. historiae Soc. Iesu l. 6. n. 32. et l. 5. n. 201. Item
Epistola ad Patres et Fratres Societatis Iesu, qui sunt in India. De magnitudine suscepti operis, et conseruatione spiritus in illâ missione, data Romae XII. Decembris MDLVIII. quae tertia est inter Epistolas Praepositorum Generalium. Eamdem aliis verbis ex Autographo Hispano fideliter Latine redditam recitat Sacchinus l. 2. n. 188. Denique
Tabella breuis, pro Concionatorum instructione; quam exhibet Antonius Posseuinus in Bibliothecâ Sacrâ l. 5. c. 41.
IACOBVS LAMPVGNANVS, natione Italus, patriâ Mediolanensis, vir politioribus, et seuerioribus disciplinis bene expolitus, in Collegio Romano diu Humaniores artes ac postea Philosophiam explicuit; nunc Viterbiense Collegium regit. Edidit
Orationem, quam dixit ad S. D. N. Vrbanum VIII. in Parasceue anni MDCXXXIV. hâc epigraphe, Iesus inter tormenta Deus. Romae typis Francisci Corbelletti MDCXXXIV. in 4. Ea nuper cum aliis eiusdem argumenti recusa est.
Idem Latine reddidit
Conciones spirituales S. Francisci Assisinatis, prout cum ipsius Operibus editae sunt.
IACOBVS LEDESMA, natione Hispanus, patriâ ex Cuellar Castellae oppido. Vir fuit ingenij et doctrinae magnitudine nobilissimus. In Complutensi Academiâ Philosophicas ac Theologicas scientias didicit; in Parisiensi expoliuit; in Louaniensi perfecit, et ad fastigium perduxit; in in omni litterarum atque disciplinarum genere, exquisitâ quâdam ratione excelluit. Grammaticen, Rhetoricen, Dialecticen, Philosophiam, siue de Naturâ, siue de Moribus, Mathematicas scientias atque omnium reginam Theologiam plane comprehenderat. Hâc tantâ rerum cognitione, ac suppellectile instructus, institutum vitae suae cursum Louanij anno salutis MDLVI. magnâ hominum admiratione abrupit; et quas habebat honoris et dignitatis spes magnas abiecit, atque ex secularium sapientium Academiis, in Christi sese scholam transtulit, et discipulus nostrâ in Societate factus est; vt ea disceret mysteria atque intelligeret, quae Pater caelestis sapientibus, ac prudentibus abscondit, et reuelat paruulis. Receptus in Sociorum numerum est pridie Calendas Octobris, annum aetatis agens tertium circiter ac trigesimum. Mox inde Romam iter instituit; quo in itinere, miram erga se Dei non semel indulgentiam expertus est. Adfuit illi Deus primum Coloniae, mox Augustae, dein Brixiae, postremo Romae. Coloniae dum insigne Carthusianorum Coenobium attentius lustrat, coepit sacro illo silentio, vitaeque solitudine affici, et Societatis institutum, ceu nimis laboriosum, tantum non damnare. Verum superuenit Leonardus Kesselius, vir et virtutibus, et mirabilium rerum effectione clarus; et Ledesmam vltro appellat, Non hic sunt omnia, frater mi. Habet Christi Iesu Regina Sponsa vestitum aureum pulcherrimâ varietate distinctum. Et vere hi sunt, et praeter hoc alij sunt multi vere homines religiosi, quorum Deo sunt accepta obsequia. Idem Leonardus paulo post inambulanti per hortum Ledesmae, et de castitate ac perseuerantiâ suâ sollicito, factus obuius ex improuiso, Certus esto, inquit, absque dubio Deus tibi Castitatis atque perseuerantiae dona concedet. Mox Augustae eadem dona flagitanti, ipse Christus Dominus apparuit, iustoque aequo animo esse, daturum se illi dixit, vt et caste, et vsque ad extremum spiritum in Societate perseueraret. Brixiae in duplici eâdem curâ defixo, praebuit sese videndam Dei Genitrix Virgo. Species erat sole pulchrior; comites aderant tres, Maria Magdalena, Catharina Martyr, et Senensis. Dulcissime affatur Caeli Regina; nec modo pudicitiam et perseuerantiam pollicetur, sed etiam rursus ad vitae finem suam se illi speciem commodaturam. Comites vero dum sensim recedunt, suauissime concinentes castimoniam praedicabant hoc carmine. Quantum est donum Castitatis, quod Deus confert pietatis? Tot diuinis confirmatus promissis, in itinere ab Florentiâ Romam, castitatem perpetuam B. Virgini vouit, quod id audierat a S. Ignatio factum, vbi primum in solitudinem fugit. Denique vbi Romam venit a Lainio Generali Vicario mensâ exceptus, prope extra se raptus, caelestibus sibi deliciis visus est frui: mox anxiâ cogitatione pulsatum, num sortiturus esset caelestis Philosophiae Magistrum, a quo ita formaretur, vt animae suae ratio poscebat; Lainius defixis in eum oculis tacito nutu firmauit spondens se ei Magistrum fore, nec dubitaret, quin Deus praesto sit futurus, vt apte, congruenterque instituat. Id cum mensâ remotâ verbo etiam Lainius affirmasset, sedatis curis Ledesma, totum se ad ponenda solida fundamenta contulit, cum admirabile prius doctrinae suae specimen exhibuisset, octo deinceps de aliis atque aliis disciplinis quotidie amplius horis disserendo. Ex eo vix credas quanti fecerint eruditissimi quique Patres, cum Iacobi Ledesmae ingenium, iudicium, doctrinam, (quem non discipulorum, sed Praeceptorum Magistrum appellabant) tum maxime humilitatem, obedientiam, caritatem, sui contemptionem, aliorum aestimationem, caeterasque virtutes, quae in illo sic eminebant, vt tantum sapientiae splendorem, quantus in ipso erat, clarissimis sanctimoniae radiis superare, et quodammodo obruere
page 206, image: s206viderentur. Romae controuersas de fide quaestiones contra haereticos enodauit; Diuum Thomam explicauit: Romani Collegij studiis praefuit: dubitationibus de Moribus et Conscientiae quaestionibus respondit: atque in ipso Iubilaei anno qui Gregorio XIII. Summo Pontifice celebratus est, cum maximus ex vniuersi orbis Christiani prouinciis Romam fieret concursus, et ingens peregrinorum turba conflueret, ne Confessarij nostri a Confessionibus audiendis distraherentur, et variis conscientiae quaestionibus dissoluendis implicarentur, vnus Iacobus constitutus est, qui omnium vices subiret, et singulorum peregrinorum dubitationibus satisfaceret. Quod dum egregie praestat, et innumeri illum interrogant, et continuis consultationibus fatigant; dum omnibus studet respondere, nullumque a se inauditum dimittere, nato in capite Apostemate, breui vir optimus et doctissimus, magno nostrorum dolore, ad tranquilliorem vitam translatus est, anno eodem Iubilaei MDLXXV. die XVIII. Nouemb. aetatis vero plus minus LV. aut LVI. cum XV. ante annos, tertio videlicet Nonas Nouembris anni MDLX. solemnia quatuor vota professus esset. Multa scripsit
De Dialecticâ eiusque tradendi methodo, lib. I.
Ethicen, siue, Philosophiam et Theologiam de Moribus, tom. I.
Controuersarum quaestionum contra haereticos, tom. I. quae tamen hactenus, quod sciam, lucem non aspexerunt. Exstant vero
De Diuinis Scripturis, quauis passim linguâ non legendis: simul et de Sacrificio Missae, ceterisque Officiis in Ecclesiâ Christi, Hebraeâ tantum, Graecâ, aut Latinâ linguâ celebrandis, aduersus nostrae aetatis Haereticos, liber vnus. Coloniae apud Maternum Cholinum MDLXX. in 8. et apud Geminum Calenium MDLXXIV.
Doctrina Christiana, Hispanice; et
De modo Catechizandi, linguâ vulgari Italicâ, quem Vincentius Castariola in Graecam linguam vulgarem transtulit. Prodiit illa Romae apud Haeredes Antonij Bladij MDLXXIII. haec vero ibidem typis Aloysij Zannetti MDXCIV.
Grammaticae Institutiones, Latine. Venetiis apud Michaelem Tramesinum MDLXIX. in 8.
Tabula breuis totius Summae Theologiae S. Thomae, quam exhibet Antonius Posseuinus lib. 3. Bibliothecae selectae cap. 7.
IACOBVS LIBENVS, natione Belga, patriâ Antuerpiensis, scripsit
Iacob, Tragoediam; quae cum aliis Tragoediis aliorum de Societate excusa est Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum MDCXXXIV. in 16.
Elegiam in laudem Matthiae Casimiri Sarbieuijquae in Epicitharismate, Lyricis ipsius Antuerpiae postremo cum auctario recusis, a variis celebris famae Poetis additis impressa est.
IACOBVS LIESSENE, natione Gallus, patriâ Lemouicensis, accessit ad Societatem anno MDCV. aetatis XX. in eâque Philofophiam docuit. Edidit Gallice quandam
Orationem funebrem; quam nondum videre potui.
IACOBVS LOBETIVS, natione Belga, patriâ Leodiensis. Societatem ingressus anno MDXC III. aetatis XX. Philosophiam Duaci publice docuit per plures annos, rexit Collegium Leodiense, regitque hodie Tornacense, scripsit
Opus Morale de peccato, eiusque naturâ, poenis, ac remediis Lib. V. Antuerpiae apud Ioannem Meursium MD CXXXV. in 8.
Viam vitae ac mortis, lib. III. ibidem MDCXXX VIII.
Speculum Ecclesiasticorum ac Religiosorum etc. Leodij apud Ioannem Ouuerx MDCXL. in 4.
De Fortitudine et Constantiâ Christianâ, lib. III. ibidem MDCXL.
Flagella peccatoris, apud Haeredes Guilielmi Houij MDCXL.
Quadragesimam, siue Quaestiones Theologicas, Historicas, Morales in Euangelia Dominicarum Quadragesimae. Leodij typis Leonardi Strel anno MDCXLI.
Tractatum de Sacra Christi Passione et Cruce. Ibidem eodem anno.
Templum Domini, siue De Religioso templorum cultu aduersus petulantem huius seculi Licentiam. Ibidem eodem anno.
Paratas habet Quaestiones in Dominicas Aduentus, et meditatur in Dominicas totius anni.
IACOBVS MALEBRANCQVE, natione Belga, patriâ Audomarensis. Societatem ingressus anno MDXCIX. vndeuicennis, in eâ diu Litteras Humaniores docuit. Transtulit e Gallico Latine
Congressus Pomeridianos, seu,
Sermones Symposiacos, Antonij Balinghem. Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXX. in 8.
Consolatoriam aegrorum scholam, Stephani Binetti; vbi nomen suum Epistolae Dedicatoriae subiecit. Coloniae MDCXIX.
Edidit elucubratae a se Historiae
De Morinis, eorumque rebus tom. I. ab anno ante Christum CCCIX. ad annum eiusdem DCCLI. Tornaci typis Adriani Quinque MDCXXXIX. in 4.
Tomo primo annexus est tractatus eiusdem auctoris Chronologicus quo stabilitur hodierna Ecclesiae chronologia.
Paratum habet tomum secundum de Morinorum rebus a Pipino Rege ad vsque Godefridum Comitem Bononiae Morinicae, in Palaestinâ praeliantem. Tomus tertius idem argumentum prosequetur a Palaestinis Godefridi victoriis ad annum vsque MDLIII. seu postremum Teroüannae excidium.
IACOBVS MIRAVET, natione Hispanus, Aragonensis, rexit Collegia Gandiense, et Oscanum: vir humilitatis et patientiae, qui ne ob valetudinis infirmitatem otiaretur, reddidit Hispanice
page 207, image: s207
Francisci Costeri Meditationes de Vitâ Christi.
IACOBVS MIRO, natione Hispanus, patriâ Valentinus. Is cum aetate florens, litterisque Latinis et Graecis pereruditus, ad Aristotelis explanationes in Academiâ Parisiensi se accingeret, in Hieronymum Domeneccum municipem suum, qui Nostris ibi tum praeerat incidit; a quo ad sacras exercitationes admissus, continuo Societati se addixit, anno salutis MDXLI. tantâ sui ipsius et rerum humanarum despicientiâ, vt quamuis et aetate, et diuitiis, et doctrinae laude praestaret, parentibusque esset vnigena, et solus haeres; cuncta tamen haec caritate Christi posteriora duxerit, nullis perinde rebus imposterum, vt sui ipsius submissionis studio, et alienae salutis addictus. Ergo mox a Domenecco ad animarum causas adhibitus, eâ cum laude se gessit, vt suorum specimen fructum breui dederit; ac praeter ceteros, veterem quendam Religionis transfugam hominem perditissimum ad sui claustra Coenobij, et per hunc alios postea ab errore praui dogmatis ad sanam mentem reduxit. Conimbricam anno vertente missus, Collegio, quod ibi Ioannes Lusitaniae Rex instituebat, primus ipse Rector, necdum Sacerdos, praefuit. Anno quarto et quadragesimo supra sesquimillesimum a S. P. N. Ignatio Valentiam, ad illius Collegij exordia formanda ire iussus est, illique primus etiam Rector praeesse. Mirâ ibi Ciuitatis approbatione, plausuque in animarum lucra facienda incubuit, non operâ modo continuâ, sed eo vitae exemplo, vt cum eo venisset Antonius Araozius, ad S. Ignatium scripserit egregium se reperisse innocentiae cultorem, quique apud eos ciues mirâ sanctitatis opinione floreret. Anno subinde MDXLIX. die XXV. Martij Gandiae simul cum Andreâ Ouiedo, quatuor solemnia vota professus est, excipiente Araozio: et anno, qui proxime secutus est, euocatus a S. Ignatio Romam venit cum Duce Gandiae Francisco Borgia, et aliis Patribus, de Constitutionibus quas Societati condiderat, in commune deliberaturus. At biennio post Lusitaniae Prouincialis pro Simone Rodericio constitutus, eo modo res coepit, quo Romae fieri ab Ignatio senserat ordinare. Eodem tempore ab Ioanne Rege ad Confessionum suarum officium postulatus, humilitatis illud studio defugit, quod diceret speciosa illa munera, disciplinae nostrae parum quadrare; nostrae vocationis esse nosocomia terendo, docendo infimam plebem, ministeria humilia obeundo, iuuandis simul animis, nostrae simul humilitati conseruandae insistere: tantumque effecit, vt bonâ Regis gratiâ id muneris declinarit; id quod secundâ totius Aulae admurmuratione celebratum est: quamuis S. Ignatio non omnino probatum fuit tantum studium subterfugiendi officij apud eum Regem, cui plurimum debere Societatem intelligebat. Ceterum Miro in suae Prouinciae rectam administrationem ita vires omnes intendit, vt interea tamen ab Euangelizando minime cessaret, tam clarâ famâ scilicet, vt nonnemo diceret, proxima iis quae India de Xauerij sanctitate sentiret, Lusitaniam de Mironis virtute existimare. Is in Archiepiscopatu Eborensi cum interesset concioni, quam pene omnem bonus Ecclesiastes in Societatis accusatione ponebat, stomachantibus et digredientibus multis, humilitate ac modestiâ summâ perseuerauit; atque vbi descendit de suggestu Praedicator, coram populo Miro ad eum accedens, manum suppliciter ad exosculandum poposcit, porrectamque summâ reuerentiâ osculatus est: quam profecto praeclaram maledicti diluendi rationem spectatores vel lacrymis comprobarunt. Anno MDLIV. cum in Oppidum Moram, etiam tum Prouincialis excurrisset, acris eum febris incessit. Ipse vero, quâ fuit humilitate, in hospitali domo decubuit in turbâ pauperum, vbi eum Cardinalis Henricus dioecesim lustrans cum reperisset, multum laetatus atque commotus est humilitatis exemplo. Anno insequente cum instaret Miro vt euoluto sui muneris triennio sibi succederetur, Prouincialatu defunctus est Ignatio annuente, a quo non multo post ad Collegij Valentini rectionem admotus est, vbi se nihilominus industrium exhibuit, quam fecerat hactenus, in causis animarum. Inde rursum in Lusitaniam, rursumque anno MDLX. in Aragoniam, vt demortui Prouincialis munus tantisper sustineret, dum alius sufficeretur, commigrauit; vnde in Lusitaniam denuo post annum concessit, Superintendens constitutus Conimbricensis Collegij. Post haec et Lusitaniae rursus Prouincialis fuit, et B. Francisco Borgiae Praeposito Generali III. Assistens, cum quo in Hispaniam anno MDLXXI. profectus, Lusitaniam pro Generali visitator inspexit, vnde redux in Vrbem, tandem plenus annis et meritis. die XXV. Augusti, anno salutis MDXC. debitum humanitatis exsoluit. Vir sane fuit, vti ceteris virtutibus ornatissimus, ita immitissimâ in se suumque corpus seueritate supra imitationem. Saepe inediam biduo, triduoque extrahebat; saepe frigidâ paneque dumtaxat definiebat. Pro cilicio gestabat assidue thoracem hirtis nodis intextum; aut ferri laminam crebris concisam foraminibus, vnde exstarent cuspides intro conuersae, quae carnes tam diriter laniabant, vt ne mentem distraherent inter sacrificandum deponere cogeretur, quo tempore sanguis concretus, et quae frustatim adhaerescebat caro aquâ feruente detergebatur. Diu ferream lumbis accinctam catenam ita circumtulit, vt carne paulatim supercrescente, non sine vitae periculo fuerit eximenda. Magnam noctis partem inuigilabat orationi, et lectioni noui Instrumenti, quod intermistis magnis affectibus, lacrymisque vberibus versabat. Omnis eius voluptas in
page 208, image: s208rerum piarum tractatione erat. Semper in cubiculo flexis poplitibus eum ianitor, quoties accersebat ad portam, deprehendebat; nec raro etiam retrusum in angulum quempiam sub mensâ, quo se, quamuis esset procêro corpore, contrahebat, ob Numinis reuerentiam. Quoties se suo poterat officio suffurari, inferebat in suum conclaue panis pauxillum, et aquae iustum modum, eoque contentus victu solidos aliquot dies exercitationi spiritus impendebat. Omnino is erat in seipsum, qui debuerit a S. Ignatio coerceri, iussus attributo sibi parere, quod ad corporis curam attineret. Euerhardo Mercuriano Praeposito Generali IV. vtilem commodauit operam, cuius voluntate concinnauit
Summarium Constitutionum Societatis Iesu; Item
Regulas Communes; et
Regulas Officiorum proprias, eiusdem Societatis, quas ab Congregatione IV. Generali approbatas confirmatasqueue, in manibus atque vsu habemus.
IACOBVS NAVARCHVS, natione Belga, patriâ Honscotanus in Flandriâ; obiit Antuerpiae IV. Nonas Maij, anno Domini MDLXXVI. Scripsit
Epistolam Asiaticam bene longam, De sectis in Religione Orientalium populorum, in quâ de Nestorianis, de Iacobitis, de Chinâ, de magnâ Tangutiâ, de Tartaris, deque vicinis Regnis agit; exstat inter epistolas Indicas, Louanij apud Rutgerum Velpium MDLXX. in 8.
Item
Epistolam de Archiepiscopo Armachano. Exstat ibidem.
IACOBVS OLSEWSKI, natione Polonus, magnâ cum laude Theologiam totis XII. annis Vilnae docuit, et diu simul Concionatorem egit. Edidit in lucem
Conciones funebres, et alias complures, quas non habeo distincte compertas.
IACOBVS PERARD, natione Gallus, patriâ Campanus; vir doctus, religiosus, perhumanus, et prudens, qui Collegium Cadomense, Venetense, Rhedonense, et alia cum laude administrauit. Scripsit
Pacificum ad Episcopos et Parochos, siue, Apologiam pro Religiosis. Gallice vero edidit
Trophaea Sanctorum, seu, Conciones de Sanctis, tom. II. Parisiis apud Michaelem Soly MDC. XXXV. in 4.
Occupationem Spiritualem, seu, Conciones pro Dominicis per annum, tom. II. Parisiis apud Sebastianum Chappelet MDCXXXVII. in 4.
IACOBVS PINTO, natione Sardus, patriâ Sassaritanus; vir doctus et in Turritanâ Vniuersitate diuinarum Scripturarum Professor. Viuit hodieque prope septuagenarius. Scripsit, tomis IV.
Christum Crucifixum, siue, Selectorum ex Scripturâ vniuersâ locorum, pro variis Christi titulis, in certas classes digestorum nouam discussionem. Lugduni Sumptibus Claudij Landre MDCXXIV. in fol. Tom. I. iam prodiit etiam Tomus II. propediem ceteris secuturis.
IACOBVS PONTANVS, natione Bohemus, patriâ Bruggensis, seu, Pontanus, sed in Germaniâ educatus. In Societatem nostram ingressus est anno MDLXIII. aetatis suae XXI. in eâ professus est tria vota die XXIII. Decembris MDLXXXIX. Vir in humanioribus potissimum litteris exercitatissimus, quique illarum studium fere nostrae Societatis in Germaniâ primus excoluit, et plurimos erudiuit discipulos, ac suo exemplo et cohortatione, vt illas excolerent incitauit. Magnum certe nomen Societati, vel inter hostes, eruditione suâ conciuit, qui eius in latinitate sermonem ita aestimant hodiequeue, vt publico nuper typo collectam suis Gymnasiis esse pro Tullio voluerint. Iucundâ morum elegantiâ domi, forisque carus fuit: tam ingenuo erga suos Moderatores candore, vt in extremâ etiam aetate suam illis conscientiam ad singula libelli capita aperiret. Caritatis, et submissionis laude insignis, qui se prae nemine haberet, neminem despiceret, a nullo dissideret. Senio tandem suo, studiisque Dei causâ susceptis succubuit Augustae Vindelicorum die XXV. Nouembris, anno Christi MDCXXVI. aetatis LXXXIV. Religionis LXIII. Scripsit
Progymnasmatum Latinitatis, siue, Dialogorum Volumina IV. in quibus omnia fere, quae in consuetudinem vsumque communem incidunt, puro Latinoque sermone complexus est: saepissime recusa.
Institutiones Poeticas lib. III. saepe recusas.
Floridorum lib. VIII. hoc est Carmina sacra, saepe recusa quibus IV. editione Ingolstadij typis Sartorij MDCII. accessit
Hymnorum liber singularis in or dines Caelestium.
Comoedias aliquot sacras, quae nondum prodierunt in lucem.
Symbolarum lib. XVII. quibus vniuersum Virgilium illustrat. Augustae MDIC. et Lugduni MDCI. in fol.
Tirocinium Poetices. Ingolstadij MDCIV. in 8.
Parthenometrica, id est, Meditationes, preces, laudes in Virginem Matrem, potissimum ex Ecclesiasticis Graecorum monumentis. Augustae apud Dauidem Francum MDCVI. in 12.
Collo quiorum sacrorum, lib. IV. cum Notis; Accesserunt fasciculi duo Moralium sententiarum, et similitudinum. Augustae apud Dauidem Francum MDCIX. in 8. Ingolstadij apud Sartorium MDCX.
Attica bellaria, Partibus III. Augustae apud Andream Apergerum ab anno MDCXV. ad MDC. XX. in 8.
Ethicorum Ouidianorum, lib. IV. Ingolstadij MDCXVII. in 8.
Commentarium in Metamorphosim Ouidij. Antuerpiae MDCXVIII.
Commentarium in eiusdem Ouidij libros Tristium,
page 209, image: s209et de Ponto. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDCX. in fol. Accesserunt
Hortuli sententiarum ex Ouidio.
[gap: Greek word(s)] , siue, excerpta e Sacris et prophanis Auctoribus lib. X. Augustae MDCXXVI. in fol. typis Andreae Apergeri.
Praeterea edidit a se e Graeco in Latinum versum
Ioannem Cantacuzenum, qui IV. libris, bella inter Andronicum et Nepotem suum gesta, elegantissime descripsit. Item
Theophilacti Simocattae, Historiae Mauritij Tiberij Imp. lib. VIII. cum Notis; et
Georgij Phranzae Chronicorum de vltimis Orientalis Imperij temporibus, lib. III. cum Notis; et
Georgij Trapezuntij Epistolam ad Ioannem Palaeologum Imperatorem. Ingolstadij typis Adami Sartorij MDCIV. in 4.
Philippi Solitarij Dioptra, seu, Regulam rei Christianae, lib. IV.
Nicolai Cabasilae, de Vitâ in Christo, lib. IV. et Orationem eiusdem contra foeneratores.
Ioannis Carpathiorum Episcopi, Capita hortatoria, seu, documenta spiritualia CCXCI.
Philothaei Patriarchae Constantinopolitani Laudationem, in Basilium, Nazianzenum, et Chrysostomum.
Michaelis Glycae Disputationes, cum Notis.
Simeonis Iunioris Orationes XXIII. Item
Simeonis Episcopi Thessalonicensis, De Diuino Templo, eius Ministris, et Vestibus, et de Missâ; et Ascetica.
B. Cyrilli Alexandrini Commentaria in Prophetas Minores. Ingolstadij apud Adamum Sartorium MDCVII.
Dialogos quosdam de Spiritu et Carne.
Ex his exstant in Bibliothecâ magnâ Patrum, Ioannes Carpathius, tomo VII. Philippus Solitarius, et Michael Glicas tomo XII. parte I. vti et Simeon Iunior: Cabasilas vero, et Philothaeus tom. XIV.
Reliquit posthuma, quae nondum prodierunt
Nicephori Gregorae Opuscula Graecolatina.
Homericorum libros, id est, Singulorum librorum Synopses, solutâ oratione Latinâ.
Gennadij Orationes ad Patres in Concilio Florentino Graecolatinas.
Criterion, hoc est, Iudicium de Scriptoribus antiquis et recentibus.
Hortulum trium ordinum, Incipientium, Proficientium, et Perfectorum, siue Contemplantium, ex Auctore Anonymo Latine.
Areolas Aromatum, id est, Meditationes, preces, laudes diuinas, ex Graecis collectas, Latine.
Forum Latinitatis, id est, Obseruationum ex optiinis Auctoribus libros, cum annotationibus.
Commentarium in Thebaidem Statij.
Philocaliae, librum XI.
Moratarum Scriptionum, quibus mores, seu, ingenia, indoles, studia, sensus, affectus naturae, in personis tam fictis quam veris exprimuntur. Lib. III.
Sermonum mutis rebus affictorum, lib. I.
Commentaria in lib. III. priores Fastorum Ouidij.
Commentariolos in aliquot veterum Poetarum et Poetriarum Epitaphia.
Thesaurophylacion, siue, Arcam spiritualem, id est, Piarum Considerationum Passionis Dominicae, et S. Crucis, lib. IV. Item
Mariam vere Matrem esse nostram; omnia ex peruetusto codice Germanico selecta, et Latine interpretata.
IACOBVS PVCHE, natione Hispanus, patriâ Ceruariensis, Philosophiam ac Theologiam Gandiae docuit et Barcinone, vtriusque insignibus Doctoralibus ornatus, in supremo Inquisitionis Concilio fidei Censor: semel Gandiae, bis Barcinone Collegium rexit. Edidit
Concionem funebrem in obitu Monialis cuiusdam nobilissimae simul ac piissimae.
Conciones duas panegyricas, de Inuentione alteram, alteram de Exaltatione Sanctae Crucis.
Sub nomine Petri de Giscatredo
Librum de Mtraculis Sanctae Crucis. Paratum habet
Opus Morale de Casibus Conscientiae in articulo mortis occurrentibus.
IACOBVS RANÇONIER, natione Belga, nauigauit in Paraquariam Orbis occidui Prouinciam sub annum Seruatoris MDCXXV. ibique obiit circa annum MDCXXX. magnitudine laborum in Missionibus illis susceptorum confectus in flore aetatis. Scripsit
Annuas Litteras Paraquariae Societatis Iesu, anni MDCXXVI. et MDCXXVII. Antuerpiae typis Ioannis MeursI MDCXXXVI. in 8.
IACOBVS REIHING, natione Germanus, patriâ Augustanus, ordinis Patricij, qui post multos in Societate annos exactos, cum etiam Serenissimo Duci Neoburgico Wolfgango Guilielmo nuper ad Ecclesiam reduci fuisset a concionibus, prolapsus in turpes amores, ordinem, fidemque transfuga deseruit, factus errorum magister: ductâ dein domum pellice pro vxore, susceptis compluribus liberis, ita miser implicatus est, vt ad veritatis confessionem redire non sustineret. Sic in aeternam mortem occubuit. Scripserat priusquam profugeret,
Muros Ciuitatis Sanctae, hoc est, fundamenta XII. Religionis Catholicae, quibus insistens Serenissimus Princeps Neoburgicus, Lutheranismo abdicato, in Ecclesiam pedem intulit. Coloniae MDCXV. in 4.
Excubias Angelicas Ciuitatis Sanctae, seu, defensionem prioris sui operis, aduersus Balthasarem Maisnerum Lutheranum, et Fabricium Bassecourt Caluinianum. Neoburgi apud Laurentium Danhusium MDCXVII. in 4.
Alia quae postmodum scripsit, e penu haeretico sunt, et a Scriptoribus Societatis refutata.
IACOBVS RHEM, natione Germanus, patriâ Brigantinus; vir famâ, et opinione sanctitatis
page 210, image: s210notissimus: Adolescens Dilingae studuit. Romam dein profectus, ibi annos XX. natus, sub B. Francisco Borgia Praeposito Generali ad Societatem venit. In primâ probatione toto triduo per ministrantis iniuriam sine cibo relictus, inediam tacitus tolerauit; vltra etiam producturus, nisi forte fortunâ Rector sciscitatus, ecquid saperet cibus, intellexisset nullum illi hactenus allatum esse. Cibi potusque fuit semper parcissimus, deliciarum alienus, communi mensâ etiam in deteriori valetudine contentus. Lectione super mensam piâ, praesertim Martyrologij ita pascebatur, vt manantibus lacrymis nesciret quid ederet, biberetue. Corporis afflictandi miro ardore flagrabat. Romae per aestus, religioni sibi ducebat, natos in veste vermiculos enecare, tametsi cauernulis iam in cutem factis grassarentur; donec aduertentibus Sociis iussus est vestem mutare. Oculorum custos adeo fuit diligens, vt paucos ex vultu Socios noscitaret: idcirco scenicas haud facile spectabat actiones, nisi argumentum de Nouissimis fuisset. Contemptor sui alieno se obsequio rebatur indignum, cum ipse prodigus esset sui. Honores impense fugiebat; nunquam de altero queri auditus. Totos XLVIII. annos, ab ipso prope Tirocinio Dilingae, Monachij, Ingolstadij quidem XXXII. annis, nullius adolescentis petulantia, contumacia, iniuria vllum turbati animi vestigium illi vnquam expressit. Virginitatis florem intulit in sepulcrum; tantâque vitae ac morum innocentiâ semper fuit, vt vix idoneam absolutioni materiam in confessione obeundâ suggereret. Amore in Beatissimam Dei Matrem eximio flagrauit, cuius honori amplificando Sodalitium instituit, cuius potissimum esset institutum pios de Virgine miscere sermones, quod ideo Colloquium appellauit. In eius Sodalitij sacrario cum interesset aliquando decantandis Virgineis elogiis, quae vsurpantur in Aede Lauretana, cupidus intelligere, ecquod illorum encomium prae aliis Diuae Matri placeret; cum eo ventum esset, vt Mater admirabilis praedicaretur, repente spectabilis illi adfuit, multo decora lumine, eadem Mater benignissima, eoque se titulo gloriari significauit; tum ille ex angulo, quem semper occupabat postremum, prorumpit in medium, et exclamat stupentibus Sodalibus, vt ingeminent tertio voces illas, Mater admirabilis; cognouisse sese, quam sit Virgini Matri gratum illud carmen. Saepe Iacobus diuinâ quâdam et velut propheticâ luce perfusus, futura, longe absentia, atque aliter arcana pronunciauit, certo vaticinio: saepe ad precandum prouocatus est ab piis manibus, quos expiatorius ignis castigat, tanto vehementius illis vrgentibus, quo subsidio praesentiore egebant. Saepe inter sacra celebranda mysteria lacrymis perfundi visus est, saepe a terrâ sublimis eleuari. Obiit tandem aeuo grauis et meritis Ingolstadij die XII. Octobris anni MDCXVIII. Scripsit
Directiones Mariani Colloquij, in Collegio Conuictorum Ingolstadij instituti, quas Director eiusdem Colloquij curauit imprimi, Ingolstadij MDCXXIII.
IACOBVS RHO, siue, RAVDENSIS, natione Italus, patriâ Mediolanensis, patrem habuit Alexandrum I. C. suae aetatis editis monumentis clarissimum. Antiqua in gente nobilitas, et opes honestae. Adolescens nondum maturo ingenio diu cum Grammaticis luctatus est, felicius Philosophos audiuit et Theologos; sed Mathematicos felicissime. Altero supra vigesimum aetatis anno Societatem ingressus, deposito tirocinio Mathesim statim profiteri Mediolani iussus, frequentissimum habuit auditorem. Mox Ioanni fratri anno MDCXI. ad Sinicam expeditionem suffectus Romam venit, atque a Roberto Cardinali Bellarmino Sacris initiatus, cum Nicolao Trigautio, qui lectissimam cohortem Sociorum ducebat, in Orientem abiit. Absoluto Goae Theologiae curriculo, Macaum delatus, ibi aliquamdiu substitit, quod Xini praepotentis Colai (id summi Magistratus nomen est) nominis Christiani hostis acerrimi operâ eiectis Sociis, aditus in interiora Regni esset obstructus. Sed oppido illi salutaris fuit hominis commoratio, quod sub annum MDCXII. a Batauorum direptione opportune tutatus est, paucis qui domi erant Ciuibus tormentorum bellicorum tractationem edoctis. Ex illo moniti periculo Ciues, oppidum ex eiusdem descriptione moenibus cinxêre; quam operam Sebastianus Vieira noster, is qui sanguinem postea pro Christo in Iaponia fudit, immortalis beneficij nomine, cum in Europam reuertisset, celebrabat. Hoc veluti edito parergo, in Regnum se penetrauit, ac pertinaci studio linguam litterasque gentis, adeo feliciter didicit, vt plurimos libros ediderit, circumlatoque per Prouincias Euangelio, iussus Pechini, quae vrbs Regia est, subsistere, Calendarium Sinicum, quod Rex auebat emendari, collato cum P. Ioanne Adamo Sciall studio, aliquot annorum improbo labore absoluerit, non omissâ interim Euangelij procuratione. Itaque Regi operam suam probauit, vt ei, Socioque Adamo amplos vltro detulerit Magistratus; quos cum illi pro suo vitae instituto repudiassent, docuissentque dilatandae Christianae fidei se laborare, reditus illis annuos, et pecuniam quantam erigendo templo satis esse credidit, vltro dedit, nec longe se a Dei regno abesse, eiectis idolis, quamuis adorati caeli nondum eieratâ superstitione, monstrauit. In hoc tam felici rerum cursu, ad laborum praemia euocatus, obiit V. Cal. Maias anno MDCXXXVIII. aetatis XLVIII. paucorum dierum morbo, qui nullâ Medicorum arte vinci potuit, extinctus, magno Nostrorum et externorum Christianorum luctu. Corpus celeberrimâ viâ
page 211, image: s211Christiano ritu elatum prosequentibus pluribus Mandarinis et Eunuchis Regiis, sepulcro nostro illatum est. Effigiem illius, tanquam viri ad posterorum memoriam praestantissimi coloribus exprimi curarunt Mandarini, quibus admirationi viuens fuerat. Scripsit collatâ cum P. Ioanne Adamo Sciall operâ
Pro reformatione Sinensis Calendarij ad CL. volumina, cum magna totius illius Regni admitatione. Scripsit item Italice
De suâ nauigatione, et Rebus Indicis, Epistolas II. alteram ex Oceano, alteram Goae datas, editas Mediolani MDCXX.
Sinice vero scripsit, atque edidit varios
Tractatus De Oratione.
De Ieiunio.
De Eleemosynâ.
De bonis consiliis.
De Operibus Misericordiae. Item
Calendarium Sinense collatis cum P. Ioanne Adamo Sciall operis, refinxit, et ad veritatis amussim concinnauit.
IACOBVS SALESIVS, natione Gallus, patriâ Aruernus, ex Oppido Lesou. Apuero in Societatis disciplinâ institutus, omnes bonas artes semper in promptu habuit. E Billomensi Alumnorum Seminario Societati nostrae adscriptus est Calendis Nouembris, anno salutis MDLXXIII. cum annum explesset XVII. aetatis. Virduni posuit Tirocinium, excultus haud mediocriter Latinis pariter ac Graecis Litteris; Hebraicae quoque linguae non imperitus. Sacerdotio Parisiis initiatus est XX. Aprilis, anno MDLXXXV. ac Theologiae Doctor renunciatus Mussiponti anno MDLXXXVIII. In eâ Vniuersitate triennio Philosophiam, Scholasticam Theologiam biennio, ac Moralem deinceps publice docuit: sed ob valetudinis infirmitatem, litterarum tractationem deponere coactus est. Ceterum praeter eas quas dixi scientias et linguas, omni litteraturâ politiore insigniter erat instructus; Chaldaicae linguae, Syriacae et modernorum Arabicae peritus; Mathematicâ quoque disciplinâ ne leuiter imbutus. Didicerat plantarum naturas, vires, et facultates; facillimoque transgressu ferebatur ab vniuscuiusque fruticis aut flosculi contemplatione in Deum, atque vna alios, quibuscum agebat, post se rapiebat. Ornabat hanc eius comprehensionem pertinax memoria, quae prompta illi suggerebat, quidquid vel in vltimâ pueritiâ didicerat. Felicissime promebat ex eâ S. Scripturae, Patrumque sententias, nullâ vel vnius variatione dictionis; tantâ fide, vt et libros et capita, et minutissimas sectiones sine errore cieret. Nunquam improuiso vel adortus est Sectarios, vel ab iis impetitus, quin responsum illi esset ad manum. Eximia in illo modestia, mansuetudo, contemptio sui per omnem vitam fuit, quam difficillimis in rebus saepe fecit testatam. Tenerrimo pietatis sensu, et velut ecstatico ferebatur in Deum. Inter meditandum diuina, nunquam alio mente exerrabat. In omni colloquio sermonem inferebat de Deo, diuinisue rebus. Instituebat coetus et quasdam velut academias Sociorum, qui sanctis ex condicto sermonibus vniuersam saepe familiam accendebant. Porro sanctissimum Christi corpus eximiâ pietate, cultuque prosequebatur, nullâque de re libentius, ardentiusque loquebatur. Inter sacrificandum nullas patiebatur animi vagationes, totus in mysterio quod tractabat, et in alium pene hominem transformatus. Diuini amoris, quo ardebat, magnitu dinem, tot ille modis exprimebat, vt nunquam satis sibi facere videretur. Creber eius erat de Martyrio sermo, non quasi tantum a Deo exspectaret munus, sed quasi cupidissime appeteret. Praecipuo colebat honore reliquias Martyrum, eximius fautor sanguine partae immortalitatis, ad quam eum ducebat Numinis prouidentia. Nam cum per annum MDXCII. Turnone, vbi alterum iam annum Theologiam docebat, Albernacum rei Catholicae tuendae causâ profectus esset, tam strenue ibi munus administrauit, nequicquam frementibus Caluinianae sectae magistris, vt ad Quadragesimales anni vertentis conciones postulatus, nequierit suam piis Catholicis operam denegare. Interea temporis occupatâ per fraudem vrbe ab hostibus, Iacobus vna cum socio Guilielmo Saltamochio in manus Caluinistarum venit, die VI. Februarij, in quem Sabbathum incidit. Post longam vexationem atque inediam, homines videlicet humani, iusculum illi ex carne proponunt. Id cum ille reiecisset, negans se saluis Ecclesiae legibus vesci posse, disputandi ansa inde nata est; quâ ille arreptâ tam acriter pressit aduersarios, vt verborum contumelias et maledicta accersere debuerint in auxilium. Conspecto Salesius rem non ratione, sed iracundiâ ab his geri, vt iurgiis finem imponeret, librum de Sacramentis ab se olim scriptum eis offert, addens contineri quid sentiat; videant ecquid habeant quod opponant. Ceterum postridie Ministrorum oppressus maleuolentiâ, inter conciliandam suis percussoribus diuinam clementiam, nunc Christi Seruatoris, nunc Stephani Proto Martyris voce, vulnus, laxato in humerum sclopeto accipit, quo ictu cum pronus in terram corruisset, Iesum inclamans, ferro conficitur, die VI. Februarij anni MDXCIII. Scripsit
De septem Sacramentis, opus, quod Ministris inter disputandum porrectum, ab eius morte, nec prece, nec pretio recipi potuit.
IACOBVS SALIANVS, natione Gallus, patriâ Auenionensis, ingressus in Societatem anno MDLXXVIII. aetatis XXI. diu Litteras Humaniores, Theologiam Moralem, et Sacras Litteras docuit; vitae integritate, indefesso labore conspicuus. Rexit olim Collegium Vesontiense.
page 212, image: s212Obiit Parisiis grandaeuus die XXIII. Ianuarij, anno MDCXL. Scripsit
Annales Ecclesiasticos Veteris Testamenti, ab Orbe condito, vsque ad Christi Domini ntortem, tom. VI. qui ab anno MDCXIX. vsque ad MDCXXIV. prodierunt Lutetiae Parisiorum, ex Officinâ Niuellianâ per Sebastianum Cramoisy, et Coloniae sumptibus Antonij Hierati, in fol.
Epitomen eorumdem Annalium. Parisiis in fol. apud Michaelem Soly MDCXXXV.
De Timore Dei, lib. IX. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXXVIII. in 4. Hos etiam Gallice reddidit.
De Amore Dei, lib. XVI. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXXXI. in 4. Scripsit Gallice
Artem placendi Deo. Parisiis apud Ioannem Branchu MDCXXXV. in 16.
IACOBVS SIMONIS, natione Belga, patriâ Tornacensis, Societatem ingressus anno MDX CVII. aetatis XX. Fuit Superior Domus Probationis Armentariae et Seminarij B. Virginis Montibus, et variis locis Concionator. Edidit Gallice
Vitam S. VValtrudis, et Vincentij eius Coniugis Comitum Hannoniensium; cum Annotationibus.
Bonum vsum Sacramenti Venerabilis Eucharistiae, et SS. Missae Sacrificij.
Vertit in Gallicam linguam
Annuas Iaponicas annorum MDCIX. et MDCX.
Habet paratam praelo
Vitam S. Gisleni Episcopi Carthaginiensis; cum Annotationibus.
Et nunc adornat, in gratiam Monialium,
Methodum rite preces Horarias persoluendi, et SS. Missae Sacrificium cum fructu audiendi.
IACOBVS SIRMONDVS, natione Gallus, patriâ Aruernus Ricomagensis, Rector olim Collegij Parisiensis vir totius antiquitatis curiosus inuestigator, et Latine Graeceque impense doctus, et in omni pene litterarum genere excultissimus, qui Humaniores Litteras Theologicis admodum decorê coniunxit; qui infatigabili studio penetralia quaeque Bibliothecae Vaticanae perlustrauit; qui inter nostri seculi primos viros disertos merito est adnumerandus; quae omnia sunt Cardinalis Baronij de Sirmundo elogia, Annalium rom. V. in Append. Tom. IX. A. C. DCCCXIV. Tom. X. AC. DCCCCLVI. et in Append. pag. DCLXII. Scripsit quae auide ab omnibus expetuntur
Commentarium in Sidonium Apollinarum, Aruernum; et quas vertit e Graeco in Latinum complures Orationes SS. Patrum, nunquam antea excusas, easque Notis illustrauit.
Vitam sanctissimi viri Pauli Anachoretae admirandam, hactenus Latinis incognitam, ex antiquo Graeco codice Sfortianae Bibliothecae, latinitate donauit.
Vitam et praeclaras res gestas Sancti Niconis Graece conscriptas, ex eâ dem Bibliothecâ Sfortianâ acceptas in Latinum transtulit. Qui quidem Nicon Armenus genere fuit, et Cretensium, ac totius fere Orientis Apostolus, et sanctitate, praedicatione, ac miraculis floruit, circa annum salutis, MCCCCLX. teste Cardinali Baronio to. X. Item
Dissertationem in qua Dionysij Parisiensis, et Dionrsij Areopagitae discrimen ostenditur. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXLI. in 8.
Petrum Siculum Latinum fecit, qui aduersus Manichaeos egregium edidit Commentarium ad Archiepiscopum Bulgariae.
Epistolas Theodori Studitae.
Goffridi Abbatis Vindocinensis S. Priscae Cardinalis Epistolas, Opuscula, Sermones in lucem eruit, ac Notis Epistolas illustrauit. Parlsiis apud Cramoisy MDCX. in 8.
Flodoardi Presbyteri, Ecclestae Rhemensis Canonici, Historiarum eiusdem Ecclesiae, lib. IV. edidit Parisiis apud Cramoisy MDCXI. in 8.
Magni Felicis Ennodij Ticinensis Episcopi Opera Notis illustrauit. Parisiis apud Cramoisy MDCXI.
S. Fulgentij Episcopi Puspensis, de veritate Praedestinationis et Gratiae, lib. III. cum aliis Opusculis. Parisiis apud Cramoisy MDCXII. in 8.
S. Valeriani Episcopi Cemeliensis Homilias XX. Item Epistolam ad Monachos. Parisiis apud Cramoisy.
Petri Abbatis Cellensis Epistolarum, lib. IX. Item
Alexandri III. Papae ad Petrum eumdem, et ad alios Epistolas. Parisiis apud eumdem MDCXIII. in 8.
C. Sollij Sidonij Apollinaris Aruernorum Episcopi Opera. Parisiis apud eumdem MDCXIV. in 8.
Vitam S. Leonis Papae IX. Lucorum antea Episcopi. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXV. in 8.
Vitam S. Caroli Comitis Flandriae Martyris. Typis iisdem MDCXV. in 8.
S. Paschasij Radberti Abbatis Corbeiensis Opera. Parisiis apud eumdem MDCXVII. in fol.
Censuram coniecturae Anonymi Scriptoris, de Regionibus et Ecclesiis Suburbicariis. Parisiis iisdem typis MDCXVIII. in 8.
Aduentoriam Causidico Diuionensi aduersus amici ad amicum Epistolam, de Suburbicariis Regionibus et Ecclesiis. Ibidem MDCXX. in 8.
Propemticon Cl. Salmasio aduersus eius Eucharisticon, De Suburbicariis regionibus et Ecclesiis, ibidem MDCXXII. in 8.
Antirrhesicum de Canone Arausicano. Ibidem MDCXXXIII. in 8.
Idatij Episcopi Chronicon, et Fastos Consulares. Iisdem typis MDCXIX. in 8.
Marcellini V. C. Comitis Illiriacini Chronicon. Ibidem MDCXIX. in 8.
Beati Eugenij Episcopi Toletani Opuscula. Ibidem MDCXIX. in 8.
Anastasij Bibliothecarij Sedis Apostolicae Collectanea. Ibidem MDCXX. in 8.
Caroli Calui, et Successorum aliquot Franciae Regum
page 213, image: s213Capitula. Ibidem MDCXXIII. in 8.
Facundi Episcopi Hermianensis Prouinciae Africanae, pro defensione trium Capitulorum Concilij Chalcedonensis, lib. XII. ad Iustinianum Imperatorem. Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXXIX. in 8.
Opuscula Dogmatica Veterum V. Scriptorum qui ante annos MCC. claruerunt. Iisdem typis MDC. XXIX. in 8.
Concilia antiqua Galliae in tomos III. ordine digesta, cum Epistolis Pontificum, Principum Constitutionibus, et aliis Gallicanae rei Ecclesiasticis monumentis. Parisiis apud Cramoisy MDCXXIX. in fol.
Appendicem Codicis Theodosiani, nouis Constitutionibus cumulatiorem, cum Epistolis aliquot Veterum Conciliorum, et Pontificum Romanorum. Ibidem MDCXXXI. in 8.
S. Aurelij Augustini Hipponensis Episcopi Sermones nouos XL. Ibidem MDCXXXI. in 8.
Beati Theodoreti Episcopi Cyrenensis Opera omnia, Graecolatina, nunc primum edita, et in IV. Tomos distributa, Parisiis apud Sebastianum Cramoisy MDCXXXIII. in fol.
Quae omnia Notis ab Iacobo illustrata sunt. Extant autem in Bibliothecae magnae patrum Tomo V. Parte. I Sidonius Apollinaris, et P. III. S. Valerianus. Tomo VI. P. I. Ennodius. Tom. IX. P. II. Paschasius. Tom. XII. P. I. Goffridus, et P. II. Petrus Cellensis.
IACOBVS STRATIVS, natione Belga, patriâ Antuerpiensis, natus anno salutis MDLIX. in Societatem iuuenis venit cum ageret aetatis annum XXI. In eâ Rector administrauit Collegium Louaniense annis XI. Brugense X. Prouinciam quoque Flandro-Belgicam triennio, vir pietate in paruo corpore magnus. Obiit Louanij die VII. Aprilis, anno MDCXXXIV. Edidit
Apologiam Catholicam aduersus Cantilenam Gallice editam in R. P. Petrum Cottonum. Brugis MDC. IX. Item
Meditationes Latinas Liturgicas. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum. Flandrice vero
Declarationem praecipuorum articulorum antiquae Romanae Catholicae fidei, qui a Nouatoribus huius seculi in Controuersiam vocantur, lib. II. Antuerpiae apud Hieronymum Verdussium MDC. XVII.
De VII. doloribus B. Virginis. Antuerpiae apud Lesteens MDCXXII.
Demonstrationem fidei Catholicae, ibidem MDC. XXIX.
Stimulos pietatis ad Sacrificium Missae pie audiendum et faciendum. Antuerpiae apud Lesteens MDCXIX. in 12. et apud Gasparem Bellerum MDCXX. in 16. et Coloniae MDCXXXII. in 12. Latine et Flandrice.
Donauit etiam Belgicâ et Flandrorum linguâ
Thomae a Kempis Sililoquium animae castigatum ad MSS.
Martini Becani Priuilegia Caluinistarum. Ipris apud Franciscum Bellet MDCXII.
Roberti Bellarmini Artem bene moriendi. Antuerpiae apud Lesteens MDCXX.
Georgij Coluenerij Sodalitatem VII. dolorum B. Virginis. Antuerpiae MDCXXII.
Ad pietatis augmentum edidit in minutis libellulis
Praxim Examinis particularis S. Patris nostri, cum Commentariolis et exemplis, Latine, Gallice, et Flandrice.
Rosarium, ex Blosio, pro conformandâ voluntate humanâ cum diuinâ.
Officium paruum S. Iosephi Latine adiunctum exercitiis deuotis S. Iosephi editis Gallice a Nicolao Montmorenci. Bruxellae MDCX.
Parabat in effaeta iam, et vltra Iubilaeum initae Religionis senectâ
Coronam Imperialem, vt vocabat, De Rosario.
Meditationum per viam Theologiae Scholasticam tomos IV.
Opus de Horis Canonicis pie recitandis.
Denique congesserat
Menologium, continens per singulos anni dies Elogia hominum Societatis nostrae, qui cum laude virtutum e vitâ migrarunt, tomis XII.
IACOBVS SVSIVS, natione Belga, patriâ Brugensis, magno animarum bono Flandrice reddidit
Originem et Miracula B. Virginis Mariae Foyensis, scripta Gallice a Petro Bouillio. Louanij apud Henricum Hastens MDCXXIV.
Instructionem animae deuotae ad Orationem mentalem, per Thomam Villacastinum. Louanij apud Hastens MDCXXV. in 16. et Antuerpiae MDC. XXXIII.
Alphonsi Rodriguez De Exercitio perfectionis, tomum III. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum MDCXXVIII. in 8.
Vitam Ioannis Berchmans Societatis Iesu, per Virgilium Ceparium. Antuerpiae apud Henricum Aertsium MDCXXIX.
Panegyricum S. P. nostro Ignatio ab Eminentissimo Cardinali Ludouico Ludouisio dictum. Antuerpiae ex Officinâ Plantinianâ Moreti MDCXXXI.
Litteras Indicas de Regno Cocincinensi. Louanij apud Hastens MDCXXXII. in 8.
Litteras Iaponicas annorum MDCXXV. XXVI. et XXVII. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum MDCXXXII.
Meditationum P. Ludouici de Ponte, Partem IV. et V. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum. Habebat sub manibus, et forte reliquit absolutam,
Famiani Stradae Historiam de Bello Belgico. Obiit enim Louanij die IX. Aprilis MDCXXXIX. aetatis L. Societatis XXX.
IACOBVS SZAFARNIVS, natione Polonus, patriâ ex oppido Kuna, anno salutis MDLXXIV. aetatis suae XXII. habitum nostrae Religionis suscepit; in quâ litteris probe excultus, Oratoriam aliquot
page 214, image: s214annos cum laude docuit: deinde Concionatoris munus egregie sustinuit Vilnae, Posnaniae, Lublini, Cracouiae. In variis missionibus maximo cum fructu versatus est. Collegium Lublinense Rector gubernauit quadriennio, vir grauis, prudens, ac disertus, multisque virtutibus ornatus. Demum longâ tabe per triennalem morbum consumptus, Cracouiae mortuus est die XXVII. Augusti, anno MDCI. aetatis XLIX. Societatis XXVII. Vertit Polonice
Vitam S. P. N. Ignatij a Petro Ribadeneira Latine conscriptam.
IACOBVS TIRINVS, natione Belga, patriâ Antuerpiensis, natus anno salutis MDLXXX. In Societate magnâ virtutis commendatione vixit. Sacram Scripturam tribus annis interpretatus est: totidem annis Antuerpiensi Collegio Vice-Rector praefuit; Domui vero Professae Praepositus toto nouennio; et quadriennio Missioni Hollandicae. Quatuor votorum Professione se obstrinxit die II. Iulij, anno MDCXIV. atque anno mox insequenti Congregationi Generali satis iuuenis interfuit. Obiit Antuerpiae die XIV. Iulij MDCXXXVI. Edidit
Commentarium in totam Scripturam Sacram Veteris ac Noui Testamenti, tomis III. Antuerpiae apud Martinum Nutium MDCXXXII. in fol. Opus est calculis Chronologiae diligentissime subductis, et variarum materiarum accuratis indicibus illustratum.
IACOBVS TYRIVS, natione Scotus, ingressus in Societatem circa annum MDLXIII. cum ageret XX. aetatis, praestantem in virum et sapientiâ ac prudentiâ clarum euasit. Philosophiam ac Theologiam cum laude docuit, nostrorumque studia moderatus est. Praefuit Sociis non semel, ac demum Claudio Praeposito Generali post Paulum Hoffacum Assistens pro Germaniâ et Galliâ fuit, donec obiit Romae die XX. Martij, anno MDXCVII. Scripsit sub nomine Georgij Thomsoni
De antiquitate Ecclesiae Scoticae, breue, sed doctum scriptum, quod Antonius Posseuinus suae Bibliothecae lib. XVI. Cap. V. inseruit; et esse Tyrij nostri testatur Thomas Dempsterus in Apparatu ad Historiam Scoticam lib. II. Cap. XIII.
IACOBVSDE VILLEGAS, natione Belga, patriâ Antuerpiensis, sed ex gente Hispanicâ oriundus. Edidit
Paruum Catechismum Flandrice, Traiecti et Leodij.
Breuem regulam bonae vitae, ex Anglicanâ P. Roberti Soutwelli reddidit Flandrice. Antuerpiae apud Ioannem Cnobbarum MDCXXV.
IACOBVS WVIECVS, natione Polonus, patriâ Vagrouecensis, piis ac honestis parentibus natus, ad studia litterarum a puero incubuit: Viennae Austriae Philosophiae Magisterio decoratus est; vnde Romam profectus Adolescens ibi nomen Christo dedit in Societate anno salutis MDLXV. Rudimentis vitae perfectae in Tirocinio positis; Latinis, Graecis, atque Hebraicis litteris probe excultus, et scientiarum cognitione expolitus, Mathematicam ibi publice docuit. Redux in Poloniam Doctor Theologiae Pultouiae creatus est; et die XII. Iulij MDLXXI. quatuor vota solemniter edidit. Sigismundum Batoreum Stephani Regis postulatu in Transyluaniâ ad litteras ac pietatem instituit. Subinde Collegium Posnaniense primus Rector moderatus est toto septennio, ac deinceps Vilnense, Claudiopolitanum Collegia, Domum Professam Cracouiensem nouennio gubernauit; triennio vices Prouincialis obtinuit, sic cum fere aliorum regimine occuparetur, a concionis tamen munere nunquam cessauit; vir aeque singulari doctrinâ atque admirandis animi dotibus, cum suauissima humanitate coniunctis insignis. Ad animarum quaestum faciendum semper attentissimus. Sensu pietatis tenerrimo ad omnem piarum rerum tractationem, atque inprimis si Sanctorum Historias audiret, lacrymis perfundebatur. Attigit ad sui stadij metam Cracouiae die XXVII. Iulij, anno salutis MDXCVII. aetatis suae LVII. maturus caelo, sed multos adhuc annos si ita libuisset Numini, vtilis patriae futurus: ex his XXXII. in Societate egerat. In extremo actu vitae S. Augustinum imitatus, Psalmos de Poenitentiâ sibi praelegi mandauit, quos non sine largo fletu meditabatur. Noctem vltimam susceptis Sacramentis solidam orando transegit, oculis in Christi crucifixi effigiem defixis, manibus ad pietatem coniunctis. Obiit magnâ sanctitatis opinione. Eius funus tantis piorum amicorum lacrymis cohonestatum est, vt nostris quoque lacrymae defluerent. Scripsit
Defensionem sacrosancti Sacrificij Missae, aduersus Franciscum Stancanum, haereticum vaferrimum.
De Purgatorio librum.
Dialysin assertionum Iacobi Niemoietij.
De Diuinitate Christi Domini nostri, et Spiritus Sancti, contra nostri temporis Arrianos.
Multa praeterea scripsit maternâ linguâ ad refutandos haereticos, et Catholicos in fide confirmandos; ex quibus haec sunt,
Postilla maior, seu, Conciones in Dominicis et Festis diebus per totum annum: cum Apologiâ eiusdem, contra Gregorium Ternouium Sacramentarium.
Postilla minor, seu, Conciones breuiores Dominicorum et Festorum dierum per totum annum. His duabus Postillis breui excussit omnibus Postillas haereticas e manibus.
Iudicium quorundam Catholicorum de Confessione Sendomiriensi haereticorum Sacramentariorum.
De Ecclesiâ, Doctrinâ Catholicâ, cum responsione ad obiectiones Iacobi Niemoietij.
Horarias Preces B. Mariae Virginis. Polonice vertit. Cracouiae in 12.
Vitam et doctrinam Christi Saluatoris nostri ex
page 215, image: s215quatuor Euangelistis a Iansenio collectam, Polonice reddidit.
Euangelia et Epistolas Dominicarum ac Festorum totius anni, ex editione vulgatâ. Item
Nouum Testamentum, additis argumentis Capitum, Annotationibus ad marginem, et Scholiis.
Psalterium item Dauidicum, cum similibus argumentis et Scholiis, contra Haereticos. Denique transtulit
Biblia Vniuersa, iuxta Vulgarem Editionem, mandante Gregorio XIII. Pont. Max. approbante Clemente VIII. quae, Iacobo ad meliorem vitam translato, edita sunt iussu ac sumptibus Stanislai Karnkowskj Gnessensis Primatis Poloniae. Cracouiae apud Lazarum MDXCIX. Sic obuiam iuit haereticis, qui nihil habent antiquius, quam vt Sacras Scripturas tanquam communes Ecclesiae fontes inficiant, deprauatis translationibus corrumpant, vt qui ex illis biberint venenum hauriant.
IACOBOS alios vide supra in nomine DIDACVS.
IGNATIVS ARMANDVS, natione Gallus, gente Delphinas, patriâ Vapincensis, anno superioris seculi LXXIX. aetatis suae XVII. Societati se addixit; XCVI. solenni professione quatuor vota nuncupauit; Theologus acutissimus; docuit Philosophiam annis duobus; Theologiam sex. Rector fuit partim Turnoni, partim Parisiis quatuor, vbi et Domui Professae praefuit semel, iterumqueue; Prouinciae denique Franciae Praepositus Prouincialis ter fuit, quo in munere per interualla totis septemdecim annis perfunctus est; vno etiam anno Visitatoris partes sustinuit; Regi Christianissimo Henrico IV. pergratus, cui Motis Societatis in Regnum Galliae restitutionem persuasit. Obiit Parisiis die VIII. Decembris, anno MDCXXXVIII. Scripsit
Epistolas contra Danielem Chamierum Caluinianae doctrinae apud Allobroges Ministrum.
Scripsit praeterea, sed nondum edidit
Paraphrasim in Epistolas omnes Apostolorum.
Paraphrasim in Psalmos. Habuit insignem
Orationem ad Henricum IV. Regem Christianissimum, pro Societatis innocentia, eiusque in Galliam restitutione; quam Gallice, vti habita est, suae Historiae inseruit Scipio Dupleix, Latine reddidit atque edidit Iacobus Augustus Thuanus in sua.
IGNATIVS BALSAMVS, alij BALSAMON vocant, natione Italus, gente Apulus, honesto loco natus. Neapolim ad studia profectus, ibi a P. Alphonso Salmerone circa annum salutis MD. LXI. aetatis XVIII. in Societatem admissus est, et ex Hercule vocatus Ignatius. Exacto Tirocinio, ibidem primum, mox Romae, post Turnone in Galliâ liberales artes docuit. Studiorum cursu confecto, Nouitiis praefuit Auenione et Tolosae annis XVI. reliquam aetatem in Praefecturâ rerum spiritualium Tolosae consumpsit; extremos vero annos XVII. in Lemouicensi Collegio. Vir fuit praestanti sanctimoniâ, deque Christianâ Ecclesiâ imprimis bene meritus. Praeter communem Sociis horam matutinam, alteram ipse vespere orationi dabat, et aliquot ante excessum annis etiam tertiam; quanquam tota eius vita, iugis quaedam erat oratio; ita nihil animo, nisi Deum acceptaque ab eo beneficia versabat, quibus Deo gratias habebat. Inter orandum, vberibus perfundebatur lacrymis, oculis ac toto vultu inflammabatur. Ad sacrificandum peculiari se curâ comparabat; et constans opinio fuit, dum rem diuinam faceret, sublimem a terrâ visum. Demisse omnino de se sentiebat, et miro artificio praestantes suas virtutes celabat: nihil vnquam dixisse, notatus est, quod faceret in sui commendationem. Annis singulis vnum Patrum monitorem adhibebat, qui se de quotidianis erratis admoneret. Vilia in culinâ et triclinio munera statis diebus, grandis aetate homo alacriter obibat, aut certe secundae mensae assidentibus Sociis librum pium praelegebat. Ipse sibi priuatim omnia praestabat obsequia, nullo ad id admisso adiutore. In amictu et strato obsoletioria sectabatur, et aliquando correptus, quod iussus nouam togam induere, fuisset in morâ, precando obtinuit, vt sibi vetus relinqueretur. Castimoniae studio intentam agebat sensuum custodiam; et virginalis quidam eminebat in eius vultu pudor. Vlcus enatum in crure, ab aliis curari; ipso pene extremo quo obiit die ab administris se tangi; ipsis spectantibus e lectulo consurgere recusabat. Ad quemlibet obedientiae nutum omnia abrumpebat; et accidit, vt sacris vestibus indutus prodiret ad sacrificandum, cum nomine Rectoris iussus abstinere, illico deposuit vestes, et animi summâ aequitate domum concessit. Si cum primariis viris colloquens signum audisset, quo ad sacrum accersebatur, mox veniam modeste precatus, abscedebat. Inuictâ fuit patientiâ in vitae incommodis, et morborum molestiis perferendis: nam confectum laboribus, et voluntariâ vexatione corpusculum, cum duodeuiginti varij dolore assidue multos iam annos torquerent, ipse pio ioco benedictiones vocabat, vnum illud queri solitus, quod per illos ab opere impediretur, cum alioqui nemo magis esset a cessatione alienus. Accedebat ad reliquam macerationem et sextae feriae abstinentiam, bidui inedia quâuis hebdomade; et vel in graui senio, quotidianum per Quadragesimam ieiunium, nulla admissâ indulgentiâ, coluit, et ad somnum capiendum vestitus incubuit. Admirabili fuit in Societatis Institutum amore; vnde fiebat, vt omnes eius leges sanctionesque perdisceret, res gestas perquireret datis in diuersas Prouincias litteris, easque referret in commentarios. De his illi plurimus in familiari congressu sermo, quo in aliis eamdem flammam alebat. Obseruatum est,
page 216, image: s216quotquot eo magistro Tirocinium posuerunt, fere tenuisse in proposito constantiam; quibusque in Collegiis rebus spiritualibus praeesset, omnium mirabilem inter se concordiam exstitisse. Patres monebat, in ipsis positum esse, vt ceteri sint in officio, vtpote in quorum illi mores intendant. Non sat puras ad sacrificandum manus adferre existimabat eum, qui legem de semihorâ explendâ non dubitaret quotidie violare. Omnium quidem regularum, sed silentij imprimis obseruantiam exigebat; negabatque ceterarum satis obseruantem fore, qui de facili violaret vnam, cum idem erga Deum amor sit obsequendi omnibus ratio vna; nec spirituales delicias, aut familiares cum Deo congressus gustaturum, qui linguae statuto tempore potens non esset. Profectus nostrorum summo desiderio tenebatur; asserebatque e diuinâ magis gloriâ esse, vnum de Societate in spiritu iuuare, quam multos externos: hinc autumnalibus feriis, quando se nostri ad Exercitia comparabant, P. Ignatij vindemias adesse dictitabat. In externos tamen caritas se quoque illius effudit; et praecipue per sacras commentationes plurimos omnium ordinum viros Deo est lucratus. Exercuit omnes Venesini Comitatus Antistites, in iisque Archiepiscopum Auenionensem et Pontificis Prolegatum, et multas Religiosorum familias. Pro concione, tametsi quod erat peregrinus, nullo dicebat apparatu verborum, famâ tamen sanctimoniae, impetuque orationis, quo animi sensa promebat, frequentissimo Senatu tum Tolosae, tum Aquis Sextiis auditus est. In Lemouicensi tractu id obtinuerat suâ comitate, atque agendi facilitate, vt eius consilia passim exposcerent, ex eius arbitrio atque sententiâ implicatas de conscientiâ quaestiones soluerent; quibusuis demum populorum vulneribus Pastores mederentur. His exornatus virtutibus vir minimae morosae sanctitatis, sed alacri semper et erecto vultu, cum per noctem de strato surrexisset, pronus totâ mole corporis in terram ruit, vnde illi morbus et mors aduenit. Infirmitatis tempore nihil vnquam quaestus est, nihil ad remedium poposcit: iacuit in humili lectulo laneâ dumtaxat culcitrâ vetustate durissimâ instrato, vilissimo stragulo tectus; nec mollius quidpiam admisit. Obiit Lemouicae die alterâ Octobris, anno salutis MDCXVIII. aetatis suae LXXV. Religionis LVII. Funus eius frequentes e viris primoribus cohonestarunt sanctitatis opinione; quae apud nostros etiam tantum valuit, vt ad venerationem, quod quisque rerum eius nactus esset, asseruaret. Scripsit atque edidit Gallice:
Instructionem de persectione Religiosâ; item
De verâ recte orandi et meditandi methodo; quae Latine reddita prodierunt Coloniae apud Ioannem Kinckium MDCXII. in 12. Scripsit praeterea
Ascetica quaedam alia Latine, quae et Gallico et Belgico sermone leguntur.
IGNATIVS DERKENNIS, natione Belga, patriâ Antuerpiensis, vir praestanti ingenio et doctrinâ; profitetur Louanij Theologiam Scholasticam. Edidit
Positiones sacras de Eucharistia, rationibus illustratas; et Emblematis pulcherrimis ornatas. Antuerpiae apud Ioannem Meursium MDCXXXVIII. in fol.
IGNATIVS MARTINEZ, natione Lusitanus, patriâ ex oppido Gouea, dioecesis Conimbricensis, ad nostram se Societatem adiunxit VIII. die Aprilis, anno salutis MDXLVII. Conimbricae a Simone Rodericio admissus, cum XVI. ageret annum aetatis, primus, qui post iacta noui Collegij fundamenta, nomen dedit, quod illi Simon ea propter variauit, in Ignatij Parentis Societatis venerationem, et ex Vasco appellauit Ignatium, cui beatâ sorte obtigit non vocabulum modo, sed et praestantes S. Patris participare virtutes. Hic Philosophicis disciplinis apprime excultus, ac Sacrae Theologiae Doctor, Conimbricae primum anno MDLV. tum Eborae primus in nouâ Academiâ vertente anno Aristotelis libros explanauit, et cursum quem vocant praelegendo confecit. Regi Sebastiano a sacris concionibus fuit. Postea Româ ex Congregatione Generali in patriam rediens, cum Patauij linguam S. Antonij Patauini venerationis ergo fuisset osculatus, ita repente immutatus est, vt spiritum et linguam induisse videretur. Igitur in Lusitaniam reuersus, deposito veteri Rhetorum more, coepit concionari Apostolice, tanto spiritu et fructu, vt totam Lusitaniam commouerit. Totos exinde XVI. annos, pueris, pauperibus, rudibus, seruis, militibus Christianâ doctrinâ imbuendis, et ad pietatem formandis, magnâ caritate, magno spiritus ardore consumpsit. Erat enim morum integritate, humilitate, sui neglectu, seculi contemptione, Dei atque proximorum caritate suspiciendus. Itaque omnibus Dominicis, atque feriatis diebus semel atque iterum concionabatur ad plebem, et ad detentos in triremibus, eosque verbis ardentibus ad detestationem peccatorum inflammabat. Quo genere dicendi infinitum esset recensêre, quas populo Lusitano vtilitates comparauit. Ibat ab domo ille vir in Academiâ Eborensi coram Sebastiano Rege et patruo Henrico Cardinale Doctor Theologus creatus, ibat ille, inquam, vir, Doctor puerorum, cogebat in foro, in praesidiis, in triremibus multitudinem, ibi suo sceptro, id est arundine venerandus incipiebat maxime canorus docere: quam ipse arundinem tanquam suae militiae signum militare, adeo nunquam deposuit, vt intulerit secum in sepulchrum. Missus a Moderatoribus Conimbricam, vt nostris esset perfecti oratoris exemplar, qui Christum verbis annunciaret et moribus, nec alium quam crucifixum, breui
page 217, image: s217multorum gaudium extinctum est: nam primâ Quadragesimae hebdomadâ in febrim incidit, quam ille confestim agnouit esse lethalem. Vrbs tota cum ipso aegrotare visa est, et fiebat ab Ecclesiâ sine intermissione oratio ad Deum pro eo. Ipse tandem inter pia cum Christo et Deiparâ Virgine colloquia suauissime expirauit Conimbricae die XXVIII. Februarij, anno salutis MDX CVIII. prope septuagenarius, cum totos L. in Societate egisset, [?]am dudum quatuor votis solemniter nuncupatis. Vir omnium iudicio inter Societatis heroas sanctissimos recensendus. Obtemperauit maioribus summâ fide; nunquam de praesidio et statione decessit, in quâ obedientia ipsum collocauit. Inueterata illi durities ad inediam, et vapulationem. Corpus notatum assuetudine cilicij et flagellorum occalluisse. Quotidie clam se nudabat, et caedebat. Diebus singulis atque noctibus obseruatum horas quinque ad meditandum habuisse Conimbricae, flexis genibus immobili corporis firmitate. Iudicarunt Medici laborum defatigatione succubuisse im mortem. Qui fuerit animorum sensus ostendit amor et opinio; cum mox ad vngues manuum ac pedum scindendos irruerint, et capillum barbae, capitisque tondendum. Fleuit vnice mortuum Ciuitas et Academia, et raro ab antiquâ memoriâ alius recenseri potest, cuius in funere tot lacrymae ex oculis ceciderint. Ad exequias tanta conuênit populi vis, vt nequierit cadauer, qua debuerat, in templum inferri. Vbi aliâ illatum viâ primum in conspectum venit, tum vero gemitus audiri, et lacrymae; tum reliquiae postulari, rosariis, sudariolis corpus attingi; osculis venerabunde, tanto impetu, vt a satellitibus vix potuerit, ne quis protereretur, compesci. Sepulturae denique clam est mandatum, incredibili concursu, luctu, laude. Duodeuigesimo post anno puero bimulo nobilissimi viri Emmanuelis de Cerda filio visus restitutus est, admota eius oculis schedâ, manu Ignatij olim conscriptâ. Scripsit vir tantus
Tractatus IV. Lusitanice valde pios et vtiles, ignoti mihi hactenus argumenti. Item
Litanias de Sanctissimo Eucharistiae Sacramento, e Sacrae Scripturae locis concinnauit. Auxit et recudit scriptam a Mario Georgio
Doctrinam Christianam, Lusitanice.
IGNATIVS STAFFORDVS, natione Anglus, patriâ Staffordiensis, Matheseos Olysippone multos annos Professor.
Edidit Hispanice
Historiam caelestis vocationis, Missionum Apostolicarum, et gloriosae mortis P. Marcelli Francisci Mastrilli filij Marchionis S. Marsani, Indici Felicissimi Societatis Iesu. Olysippone apud Antonium Aluarez MDCXXXIX. in 4.
INGOLSTADIENSE COLLEGIVM, quod est Prouinciae Germaniae Superioris ad Danubium in Bauariâ situm. Edidit
Quinquennalia Serenissimo Ferdinando Archiduci Austriae Ingolstadio confectis quinquennio studiis abeunti oblata. Anno MDXCIV. Ingolstadij typis Wolfgangi Ederi.
Plausum Symbolicum Serenissimo Maximiliano Bauariae Duci ad Septemuiratum Imperij euecto.
Palmam Boicam Autumno vernantem, siue, Gratulationem Natalitiam Serenissimis Maximiliano S.R.I. Septemuiro, Patri: Mariae-Annae, Matri: Ferdinando-Mariae-Francisco-Ignatio-Wolfgango Filio, pridie Calend. Nouemb. anno Christi MDCXXXVI. orto. Excusam et recusam Ingolstadij typis Gregorij Haenlini MDC. XXXVII. in 12.
Heliconem Christianum, Illustrissimo et Reuerendissimo Principi Ioanni Christophoro, dum in Eystadianum Episcopum consecraretur, excitatum. Anno MDCXIII. Typis Andreae Angermarij in 4.
INSVLENSE COLLEGIVM, in Prou[?]ciâ Gallobelgicâ, vrbe Galloslandriae metropoli, haud procul ab Lisâ fluuio. Edidit Gallice
Diuam Reconciliationis vulgo Esquermiensem, siue de eiusdem Origino, antiquitate, Sodalitate, miraculis. Insulis typis Petri de Rache MDCXXV.
Peregrinationem Esquermiensem stationibus septem in viâ iuxta totidem D. Virginis peregrinationes praecipuas illustratam. Insulis typis iisdem. An. MDC. XXXVI.
Modum rite obeundi stationes septenis Deiparae doloribus erectas in aede primariâ D. Petri. Typis eiusdem Petri de Rache. An. MDCXXXV.
Psalterium D. Virginis a Sancto Bonauenturâ, emendatum et Gallicefactum. Insulis iisdem typis MDCXLI.
Lytrum animarum Purgatorij. Ex opere excerptum quod parat P. Iacobus Hautinus de Eucharistiâ. Duaci MDCXLII. typis Ioannis Maissesse.
Peregrinam Paradisi rebus ad Caeli iter necessariis instructam Duce Angelo. Insulis typis Petri de Rache MDCXXXIX.
IO ANNES ADAMVS SOIALL, natione Germanus, sub annum Domini MDCXX. nauigauit in Sinas vna cum P. Nicolao Trigautio ex Europâ reduce, vbi hodieque viuit intentus in opus Euangelij. Scripsit Sinice
Tractatulum de calculatione Eclypsis Lunae anni MDCXXIV. adiunctis curiosis aliquot Problematis.
Calendarium Sinense collatis cum P. Iacobo Rho studiis correxit; opus Regi, Regnoque gratissimum.
Edidit Sinice
Tabulam Orbis caelestis, seu stellarum.
IOANNES AGVERO, natione Hispanus, ex Oppido Somo in Valle Tresnuerana, prope Santanderium. Salmanticâ, vbi studebat, profectus in Indias anno MDCXIII. Tagallensem linguam, quae Manilae Philippinarum celebris est, excellenter didicit; in eamque transtulit ex Hispanico Ioannis Gonzalez de Losoda nostri
Tractatum de Animabus Purgatorij.
page 218, image: s218
[gap: body text]