04/2005 Ruediger Niehl
Notes: Greek text only sporadically inserted; errata list at end of file not worked in; new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check

CASPAR BORNERUS.

HIc patriam nactus est bene moratam Misniam, territorii
Saxonici regionem, et in ea oppidum Hainam, non ignotum. Adolescens literaria suscepta, magnorum Philosophorum exemplo, peregrinatione, et Italiam, et Italiae iam, non orbis, caput, Romam perustravit: inprimisque in Mathematum cognitione non vulgari comparanda, industriam, laborem ac studium diuturnum impendit.
Postea Lipsianae scholae sive ludo literario ad D. Thomae operam suam addixit: cui ipsos octodecim annos praefuit. Inde ad sanctae Theologiae studium animum adiecit: Doctoralibusque in sublimi illa scientia insignibus ornatus, publice sacra, una cum Alexandro Alesio Scoto, explicavit. Id autem uncium sibi datum negotii credidit: Academiae ut augeret commodum. Itaque suo labore et intercessione esffecit: ut Paulinae aedes Academiae accederent: et in collegium id converterentur: in quo et Theologi


page 188, image: s218

et Philosophi docerent. In iisdem aedib. instituta est Oeconomia, et instructa bibliotheca, translatis eo libris tum ex aliis, tum ex Cellae caenobio veteri: et coemptis novis quam plurimis. Atque ita Bornerus, quemadmodum de eo Georgius Fabricius alicubi scripsit, solus fere Academiae onus et spem literarum ea in urbe sustinuit: maximoque animo et constanti voluntate contra senatus iniquitatem pugnavit,
Hoc eodem etiam Bornero potissimum auctore Petrus Schadus Mosellanus dictus, anno Christi decimo quarto, supra millesimum quingentesimum, Lipsiam vocatus, doctrinam Graecarum literarum mirifice ibi excoluit. Sed exiguum [Note: * Vide vitas Philosophor. Germanor.] Mosellano vitae curriculum natura, vel potius auctor naturae Deus circumscripserat: quippe qui in ipso aetatis flore, anno trigesimo primo, e vita discessit; fama tamen nominis relicta, numquam intermoritura.
Ardente autem in Germania bello, anno quadragesimo sexto, Lipsensi urbe obsessa, Bornerus prae senti fortique animo, toto oppugnationis tempore in urbe mansit: ac scholasticas aedes pro virili sua tueri, et publicam privatamque aliorum supellectilem conservare annisus est. Defatigatus tandem nocturnis diurnisque laboribus, curis ac vigiliis, contagione ex promiscui vulgi e suburbiis confluxu, in aedes illas fere vacuas enata, correptus, cum iam aliquantulum animo acquiesceret, et metum periculi posuisset; mortem obiit cum bonorum omnium deploratione et maerore ingenti, anno salutis millesimo, quingentesimo, quadragesimo septimo, die tertio [Note: * Cam. 3. Non. Maii.] Maii, annis nondum gravis nec aetate efffetus. Monumentum eius memoriae sacrum in Paulino legitur eiusmodi:
CASPARUS BORNERUS BENE DE STUDIIS, OPTIME DE ACADEMIA MERITUS, HIC CONDITUR: VIR GRAVIS, DILIGENS, MALIS NIHIL LARGIENS, IN MATHEMATICIS EXCELLENS SCIENTIIS, ET THEOLOGIAE DOCTOR. HIC MOSELLANUM IN HOC GYMNASIUM PRIMUS ADDUXIT; D. THOMAE LUDUM MODERATUS EST ANNOS OCTO ET DECEM, QUEM SUIS SUMTIBUS, COLLABENTEM, IN MELIOREM FORMAM RESTITUIT: PAULINUM COLLEGIUM PRINCIPIS BENEFICIO ACCEPTUM, AEDIFICIIS, BIBLIOTHECA AUXIT: SEMPER PUBLICAE QUAM PRIVATAE REI SER VIENS MAGIS. IN GRAVISSIMA URBIS OBSIDIONE, DOLORE ANIMI ET LUE CONFECTUS, VITAM CADUCAM DEPOSUIT, IMMORTALI DIGNISSIMUS.


page 189, image: s219

Plangite Pierides, lugubria carmina cantet
Parnassus quicquid, quitquid et orbis habet:
Occidit, huesatum! Bornerus vester alumnus.
Bornerus, Clarii glria summa chori.
Is parat exilio sedem dum tectaque vestro,
Heu non perfectum concidit inter opus!
Fuit vir hic omnino egregius, et multis magnis verisque virtutibus ornatus: quoque vix unquam exstitit alius, sui commodi et utilitatis minus studiosus: dum rem scholasticam publice stabilivit, amplificavit, et ornavit. Doctrina fuit in omni disciplinarum genere eximta, praesertim in Mathematicis. Nam ante illa tempora nemo Bornero exquisitius aur industria maiore situs, loca, figuras, ortus, obitusque siderum et signorum caelestium observarat: neque istius contemplationis iter planius ostenderat. Itaque cum Melanchthone verus ei et singularis necessitudo intercessit: qui et obitum amici gravissime tulit: et saepe in rebus dubiis et negotiis impeditis consiliorum actionum que focium aut ducem requisivit.
Posteritati autem scripta religuit haec: primum Analogiam, saepius apud suos recusam, cui praefationem praefixit Georgius Fabricious Chemnicensis: deinde libellum de stellis: denique indices in Ptolemaei Geographiam et in Sabellici historiam copiosissimos collegit. Inchoasse etiam dicitur historiam; sed quam mors interrupit, et qualem Ioannes Sleidanus postea edidit.
Haec de Bornero suggesserunt Petrus Albinus in Chronico Misniae: Ioachim. Camerar. in vita Melanchthonis: Matthaeus Dresserus in Isagoge historica.