04/2005 Ruediger Niehl
Notes: Greek text only sporadically inserted; errata list at end of file not worked in; new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check


page 633, image: s663

DAVID VOITUS.

ROnneburgi, Thuringiae oppido, natus est David Voitus, patre Ioanne,
viro pio et Theologo praestanti. Vixerat hic olim Vinariae in
monasterio Franciscanorum: et ex lectione librorum Lutheri didicerat
Christum: ac odisse ceperat monasticen. Hanc suam fidem cum publice
tam in lectionibus, quam con. cionibus profiteretur: omnes in ipsum
diaboli coeperunt insanire ac debacchari. Itaque omnes cucullati
Ioannem Voitum Lutherana haeresi infectum clamitare: a colloquio et
consortio fratrum arcere: digitis monstrare; diabolo tradere; et
tamquam [Gap desc: Greek word] diris omnibus devovere. Inter
prandendum et cenandum ipse humi repere, micas colligere, pedes
monachorum osculari, flagellis se caedere ac lancinare fuit coactus.
Nec tamen gravius quicquam in eum statuere, aut claustro eicere
fuerunt ausi, metu ducum Saxoniae: qui eum pro suggestu perorantem
clementer audiebant: et contra vim monachorum defendebant. Et quamquam
a munere docendi eum suspenderent; tamen iussu principum ipsis calend.
Ianuarii anno vicesimo tertio, con cionem habuit: in qua articulum, de
iustificatione hominis peccatoris coram Deo tractavit: et diserte
dixit: hominem non operibus, sed sola fide, apprehendente et
applicante sibi Christi meritum


page 634, image: s664

iustificari. Qua comcione crabrones ita irritavit; ut de discessu
cegitare necesse habuerit. Relicto ergo monasterio, fuit annos aliquot
a contionibus Ioanni electori Saxoniae, tanta cum laude et
admiratione: ut ipsemet princeps sua manu in palim psestis exceperit
contiones: quarum exempla in libratia illius Voiti reperta dicuntur.
Postea docuit idem pater Davidis evangelium annis quadraginta quinque
Ronneburgi, pastoris et Inspectoris officio functus. Sed nos ad
Davidem filium revertamut.
Hic paterna urgens vestigia, ad veram pietatis et ernditionis laudem,
omnibus ingenii nervis intentis adspiravit: et adolescens Wittembergae
viros de ecclesia et studiis praeclarissime meritos, Lutherum,
Melanchthonem, et horum [Gap desc: Greek word] audivit: adultior
autem in Ienensi Academia Snepfium ac Strigelium. Horum voce et
scriptis ita pectus suum instruxit: ut Wittembergae magister
renuntiatus, Ienae literas aliquandiu Graecas publice docuerit: et ob
celebritatem doctrinae ac pietatis, ab ecclesiis atque Academiis
diversis opera eius fuerit expetita.
Ab Alberto autem Boruffiae principe, honorifice ad aulam et Academiam
Regiomontanam in vitatus; eo venit: sed ante quam abiret, auctoritatis
gratia maioris, testimonium doctrinae publicum Wittembergae petivit.
Quod ei collatum anno sexagesimo, mense Martio: cum pro licentia [Note: * Thes. de iud. eccles. exstant T. 4. oper. Mel. p. 620.]
disputanti
praefuisset Melanchthon: qui paulo post in caelestem fuit Academiam
evocatus. Ceterum quamdiu Voitus in Borussia fuit: fuit autem annis
quindesim: toto eo tempore singularem erga se principis gratiam est
expertus.
Eo mortuo, Dantiscum concessit: ubi per anni fere spatium docuit:
donec literis ternis principum electorum, inprimis Augusti Saxonis,
Ienensem in Academiam fuit revocatus: cuius curam tunc tutorio nomine
ille sustinebat. Ienae itaque quindecim itidem annis ecclesiae ac
scholae, primario in loco docendo, operam navit.
Iena anno octogesimo septimo, de voluntate Christiani 1. elect.
Saxoniae, rediit in Academiam Wittembergensem: quam ut matrem et
nutriculam fidam unice amabat: ubi et verbi praedicatio, et
sacramentorum administratio, in templo parochiali, a [Note: * Mylio a. di misso collega fuit D. Henr. Maii 1588. Praesagit mortem.]
Georg.
Mylio, templi arcis praeposito, et Academiae cancellario ipsi
demandata. Hanc provinciam ad finem usque vitae cum fide et industria
obivit.
Discessum e vita suum multo ante praesagiit: quem et votis ardentibus
expetivit. Ano octogesimo nono cum aliis Hertzbergam fuit missus, ad
componenda dissidia, ibi ob Superintendentem Calvinismi suspectum, et
invitis consule ac civibus, ecclesiae impositum a Nic. Crellio
cancellario, exorta. Eo ex itinere afflicta valetudine domum rediit:
quam nactus existimabatur rupta,


page 635, image: s665

vehementiore vehiculi concussione, venula. Sanguinem enim copiosum e
naribus, et concretos cruoris grumos vomitu eiecit. Decubuit triduo
aut quatriduo, in Deo acquiescens, saepe reperito Simenonis cantico,
et illo Apostoli: cupio dissolvi, et esse cum Christo. Profspexit
etiam animo mutationes illas, non multo post in Academiis ac
provinciis electoratus Saxonici subsecuntas: et fraudes Cryptocal
vinianorum, ut appellabat, modo convalesceret, coram electori se
indicaturum dixit. Discessit autem placide in complexu Balthasaris
Mentii Professoris Wittemberg. die vicesimo sexto Novembris, paulo
ante quartam maturinam, anno aetatis suae sexagesimo ferme completo
Cives Academiae et oppidi supremum ei nonorem exhibuerunt, die
vicesimo octavo Novembris, hora prima pomeridiana, deductione funeris
frequenti ac honorifica. Est autem humatus in templo parochiali ante
aram, medius inter Eberum et Eberhardum. Defunctum hoc epigram mate
prosecutus est Balthasar Mentius:
Conditur hac urna Voitus, qui maximus arte,
Maximus ingenio, maximus eloquio.
In scriptis dictisque, sacro qusae Flamine sparsit,
Exhibet ingenii dona videnda sui.
Testis Naiadum tutor, qui succina gignit
Bregela, Pieriis conspiciendus aquis.
Succina foetores pellunt succensa: sed ille
Arte sua pepulit nubila ab arte sacra.
Testabuntur idem tua, Sala, sedilia Musis
Sacrata, et vero templa dicata Deo.
Leucoreae tandem mystes praeponitur arae,
Ensiferi accitus principis imperio.
Pulpitae Lutherum quae sustinuere docentem,
Agnoscunt similes, hoc resonante, modos.
Non illum sedes quondam tua docte Melanchthon,
Arguit a Domino degenerare suo.
Taelis erat: quo vis nunc perge, Viator, et opta:
Producant pariles saecla futura viros.
In docendo usus est dexteritate ac gravitate, valdeque ursit
[Gap desc: Greek word] scripturae: et consensum ostendit mutuum
oraculorum Propheticorum atque Apostolicorum, desumpta explicatione e
scriptis praeceptorum Lutheri et Melanchthonis: quae tamquam
praeclarum depositum ac thesaurum coniuncta retinebat. Alienus erat a
contentionum et criminationum studio: et tranquillitatem ecclesiae
saepe etiam cum suo periculo defendit. In quottidiana conversatione
pius, humanus, integer, ac morum suavitate singutari: aliis ut bono
esset exemplo.
Ex vitis Theologrum Wittembergensium; vita item Myconii: et scriptis
Wittembergae propositis.


page 636, image: s666