04/2005 Ruediger Niehl
Notes: Greek text not inserted; errata list at end of file not worked in; Could not identify errata list item in prelim: Pag. 4. fac. 2. lin. 1. fecit.; new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check

GREGORIUS HEIMBURGIUS.

GREGORIUS {*Georg.}Heimburgius et cruditione et prudentia sua effecit. ut utriusque Ioris Doctor renuncinretur, sub initium comcilii Basiliensis, anno milesimo, quadringentesimo tricesimo Cum autem postea Eugenius sest huic concilio opponeret, atque suim primatum stabilire anniteretur: Hein burgius, ferventi spiritu commotus, contra primatum Papae, praesertim politicum, brevem ac eruditum libellum comseripsit. Composivit et plures orationes et epistolas, atque appellationem pro Sigismundo duce Austriae contra Papam. Cum enim Sigismundus cum Nicolao Cusano cardinalo et Apostolico Leg to contentionem habuisset, atque res a verbis fere ad verbera pervenislet: Sigismundus hunc Heimburgium Romam misit; ut causae eius patrocinium susciperet. Verum Pontifex Pius II. huius orationis vehementia commotus, et ducem et eius nuntium excommunicavit. De qua controversia paralipomena Urspergensis.

Habitavit aliquandin Basileae in concilio, atque Aeneae illi Sylvio familiaris fuit. Postea Noribergam venit, atque eorum Syndicus ordinatus ipsos triginta annos ibidem magna in existimatione


page 3, image: s035

vixit; ita ut etiam apud Italos, praesertim Venetos, magni nominis esset.

Vocat is in libello contra Papae primatum, Papam et eius spirituales Synagogam Bebylonem, et meretricem Babylonicam, iubetque omnes ab ea exire, et poenas ima inentes praedixit. Accusat et Doctores, quod partum metis, pareim spe lucri non contradicant erro ibus Papa; sed tacentes eosin valescere patiantur; Liberius fuit, inquir, a multis annis de polestate Dei quam Papae praedicare vel disputare. Hemines enim vino dictae merotricis inebriati, dulcedine muliebraiosa tacti, adula. tes sacram scripturam exponunt, omnia in confir maetionem erroris retorquentes Commeorat quoque quibus artibus Papae impera ores et cotum Imperium pedibus fuis subiectrint. Itaque Papa Pius secundus olim eius summus amicus cum excommunicavit, et ad Norimbergenses epistolam senpsit, quae ordine est quadringentesima. Verum ipse a Pontifice ad concilium appellavit.

Cum autem factis Papae ei molesta esset, in Bohemiam abiit, et ibidem (ut Crantzius habei) uxorem duxit. Aliquot tamen annis posten a Dithero Moguntino praesule in Germanima revocatus suit. Itaque oblinguae libertratem variam fortunam expertus est, atque ca, quae futura postea essent, multis praedixit.

Scripsit, ut dictum, varias orationes pro defensione Sigismundi ducis Austtiae, et appellationem a sententia summi Poneificis. Fuituque, tesse Aenea Sylvio, scientia iuris ac facundia inter omnes Germanos suo sceulo facile princeps. Aliquando, ???it idem refert, cum domum ex curia Caesaris, in qua diu fuerat versatus, revertisset, atque non procul ab urbe Norinberga amicum offendisset; qui uxorem vivere et bene valere diceret: Si vivit uxor, inquit; ego obii.

Exemplum lubet addere, epistolae excommunicatoriae Pii ??? P. P. adversus Heimburgium:

Pius Papae II. Dilectis filiis Burgimagistris et Senatui oppidi Nuremberg. s. et A. B.

Salvator humani generis in hunc veniens mundum ut ex mortalibus genitus, Dei filios et sibi ipsi in summi patris sui regno co baeredes efficeret, unum ex omnibus fidelibus in eum credentibus vegnum constituit, idque unam ipsius ecclesiam nuneupavit, evius ipse caput esset, et regnator sempiternus. Visibiliem vero humanis oculis praesentiam sui per aumirabilem ad patrem omnipotentem ascensum, mundo subtracturus, Pentrum Aposiolorum principem eiusque legitimes successores, vicarios sibi cum plenitudine potestatis ad propriae gubernationem


page 4, image: s036

ecclesiae substituit, tribuens omnimodam per temporalem successionem vicariis in terris ac ipsis in caelis omnia ligandi{*potestatem.} solvendique praecipiensque districte ipsos audiri, et in eorum iussienibus permonstrari. Quod si qui transgressores veneno imbuti eos non audirent, huiusmodi omnes pro exclusis asuo regno etectisque a sancta ecclesia inter ethnicos et publicanos, cum perditionis et morts filiis voluit computari. Cum enim nullum regnum, ut ipsius domini nostri verbis didicimus, in se divisum stare possit. quo nam modo sacrosanctum stabit ecclesiae regnum, si illi qui Christi supremi Regis vicario parere contemnunt, de regni non valenat sorte depelli. Adversus hoc inquassabile fundamentum et ecclesiae firmam petram haeresis quaedam a parvo tempore citra sensiem visos suboriri, pullulavit, quae sub ovium vestibus lupos rapaces intrinsecus, celans sub appellationis speciem ecclesiae satagit unitatem convellere. Name si qua Christi unicus Vicarius canonbus sacris etiam, et Iuriscripto inhaerendo decrevit statuitque; et ser vari ut dignum est, praecepti, calumniatores malevoli et per versi sisbterfugere iustitiam praesumentes per ludibria frivolarum appellationum ad futurum concilium, ceu ad id quod nusquam est, at supra Christi vicarium esse aut reperiri nequit, oboedientiain quae est de necessitate ecclesiae et salutis universorum improbe declinant actemer. Hanc igitur diabolico spiritu et instructu novitatem exortam consider antes, in totius eccelsiae catholicae non tamen enervationem, sed eversionem in Mantuano conventu saepe et multumve discussam de venerabilium fratrum nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium pluriumque aliorum paresulum et peritorum qui aderant, maturo consilio et consensu illiusmodi appellationes damnavimus. Atque ita appellantes, Notariosque ac testes et adhaerentes omnes excommunicavimus, laesaeque maiestatis haeresis criminae et penes eo ipso illos diffinivimus incidisse, pro ut in Apostoliaeis literis superinde confectis plenius continetur. Ceterum his omnibus non obstantibus quidam expatre diabolo mendaciorum artifice natus Gregorius de Heymbuc nomine, avaritiae comtaminatus illuvie et superatus ardorib. quae est, servitus idolorum, de mense Augusti proxime praeterito a nostra sollenni declaratoria sententia, qua Senis exsistentes, impium Sigismundum et principib. Austriae ob notorium sacrilegium propter hostilem persecutionem, in personam dilecti filii nostri, Nicolai, tituli. S. Petri ad vincula, sanctae Romanae ecclesiae presbyteri, Cardinalis et Episcopi Brixiensis, et rapinam bonorum ecclesiae illius perpetratum, Iuris scripti poenas declaraviumus in currisse, a nobis ad futurum concilium, improbam, nefariam, temerariam, seditiosam, denique appellationem dictavit, Et illius interpositionis per dictum Sigismumdum factae, ipse dictator in originali instrumento Florentiae ad valvas ecclesiae affixo testis inscribitur. Quod quia loquax ille praesumptuosus, et praeceps, mendax


page 5, image: s037

atque turbulentus, temerarius ob istud facinus excommunicaturs exsistit, criminaque et poenas incidit laesae maiestatis, atque haeresis, aedeo ut ultrae exsecrationem honore omni et bonis iure sit privatus. Devotiones vestras in domino requirentes admonemus huiusmodipestiferum hominem protaeli excommunicato haebeatis et privato: a vestrisque civibus omnibus haberi mandetis. Ipsumque non solum viretis, sed procul eiciatis ab oppido et dominio vestro, et bona quaecumque habet apud vos tam mobilia, quam immobilia, fisco vestro applicetis, et alia omnia faciatis, quae contra haeretilos de iure Canonico fieri mandantur. in quo vos nobis ostendetis exhibebitisque Catholicos, sicut plene confidimus, et Deo gratos cives, in talem perniciosum ecclesiae Christiper secutorem vos fideles et sanctae Romanae ecclesiae oboedientes ostendendo Nobusque in hoc eo magis devotiones complacebunt, quanto scimus plurimum esse Deo carum, et ecclesiae suae parentelae ac inprimis necessarium, quod profugus iste pestiferque sacrorum comtemptor ab omni expellatur conversatione, et consortio Christianorum. Facite nobis, quid egeritis, per literas vestras resoribatur Datum Romae apud S. Petrum sub annulo piscatoris, die XVIII. Octob. Anno. CCCC. LX. Pontificatus nostri anno tertio.

Crantz et ex eo Illyricus in catalogo testium veritat. Opera Aeneae Sylvii, alii.