17 May 2005 Ruediger Niehl
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell-check


image: s001

IN NOMINE IESU! AHASVERI FRITSCHI MILES PECCANS, SIVE TRACTATUS DE PECCATIS MILITUM.
[Gap desc: illustration]
OSTERODAE, Sumptib. BARTHOLDI FURMANNI, Bibliopol. RUDOLSTADI, Literis CHRISTOPHORI FLEISCHERI, ANNO M. DC. LXXXII.


image: s002

GENEROSISSIMO ATQUE EXCELLENTISSIMO DOMINO, DOMNINO FRANCISCO de Meinders, Serenissimi ac Potentissimi Electoris Brandenburgici CONSILIARIO STATUS INTIMO, etc. PATRONO AC FAUTORI SUO Sal. Pl. D. AHASVERUS FRITSCHIUS.


image: s003

IUcunda recordatio, VIR EXCELLENTISSIME, singularis benivolentiae, quam occasionenuperrimi Conventus Circularis Lipsiensis, in amico quodam colloquio erga me abundè contestatus es, impulit me, ut publicam animi mei, TIBI deditissimi, tesseram ederem: Cumque animadvertissem, Excellentiam Tuam, inter media gravis sima et concatenata negotia, nihilominus scriptorum meorum, per viginti quatuor annos in lucem editorum lectione maximè delectari, placuit, praesentem de Milite Peccante Libellum Illustri Nomini Tuo consecrare. Accipe igitur illum benivolâ manu ac mente, ac me meaque studia favore Tuo dignari perge. VALE, Vir Excellentissime, et rem, quam agis publicam, porrò feliciter age, perage. Dab. Rudolstadii, è Museo, d. 24 Febr. A. 1682.


image: s004

Praefatio ad Lectorem.

MIlitiam disciplinae Christianae minimè adversari, nonnullis fanatiorum frustrà reclam antibus, ex scripturis sacris manifestissimè patescit. Nam, ut scribit Augustinus. E. pist. 5. ad Marcell. Comitem: Si Christiana disciplina omnia bella culparet, hoc potiùs militibus in Evang elio consilium salut is petentibus, diceretur, ut abicerent arma, seque militiae omninè subtraherent: dictum est autem: neminem concusseritis, nullli iniuriam feceritis, contenti estote stipendiis vestris: Vid. Idem Epist. 205. ad Bonifacium in hanc sententiam: Et lib. 22. c. 37. contra Faustum et serm. 19. de verbis Domini. Insulsus ille Erasmus, (ait Coqueus. comm. in August. Tract. de Civitate Dei. lib. 1. c. 26.) annot. in cap. 3. Lucae, et Praefatione in Enchiridion militis Christiani, Evangelicis et Apostolicis literis dicit adversari Augustinum, qui bellis


image: s005

patrocinetur, ubi impudentissimè mentitur, ut ex sacris scripturis passim constat; sed nobis plus unus Augustinus, quam plures Erasmi. Id autem omninò dicendum, nullum serè hminum genus magis impium, crudele ac malitiosum esse, quàm militum. Potuissetalicui videri, ab eo tempore, quo milites sanctissimâ do ctrinâ Christianâ imbuti fuerint, pravos mores abiecisse, vitamque fide Christianâ dignam agere studuisse; sed planè contrarium experientia docuit. Etiam de quarti, adhuc purioris ac simplicioris post Christum natum Saeculi, militantibus viris, gravissimè conqueritur S. Ioannes Chrysostomus, cuius verba, quae habentur homil. 26. in Matthaeum, non possumus non adducere, ut Lector indè videat, non huius tantum, omnium corruptissimi, ac depravatissimi saeculi milites Impios ac flagitiosos esse, sed et antiquissimis temporibus ferè meliores


image: s006

non fuisse. Ita autem Sanctissimus Pater: Vultis à militantibus exordiar? An igitur parum isti delinquunt, cùm in dies atque horas contumelientur, maledicant, convitientur, ex alienis ditentur calamitatibus, rapaces lupos imitentur, numquam â delinquendo desistant, nisi quis absque undis maria esse contendat. Quae e. nim passio ipsos non turbat? aut quaenam aegritudo animam eorum non obsidet? ô qualibus invident, et in videntes mirificè se apud eos ostentant, subiectis atrocissimè utuntur: His qui alicuius causa coacti ad eos, quasi ad Portum refugiunt, tamquam hostes inferuntur. Quot apud eos rapinae? quot obtre ctationes, atque cauponationes sunt? quot serviles adulationes? quot mendacia? quot maledicta? Sed ad singula singulas leges Christi opponamus. Qui dixerit Fratri suo, stulte, reuserit gehennae ignis. Qui mulierem ad


image: s007

concupiscentiam inspexerit, iam eam in corde suo moechatus est. Nisi quis se humiliaverit, sicut parvulus, non intrabit in regnum caelorum: isti ve ro tumorem et arrogantiam adversus minores, ut eos vehementiùs timeat, magno studio exercent, ac omni atroci ferâ crudeliores in eos in veniuntur. Nihil pro Christo, omnia pro ventre, pro quaestu, pro vanâ gloriâ faciunt. Putasne posse nos ora. tione delicta eorum recensere? Quis posset detrectationes, quibus utun tur, verbis consequi? quis prosusissimum risum? quis importunas contentiones? quis turpiloquia? Nam de avaritiâ nihil dicendum est, nam ne sentire quidem morbum hunc possunt. Sic enim hoc vitium, expulsâ virtute, animum ipsorum detinet, ut ne crimen apud insanientes illos esse videatur. Hactenus Chrysostomus. De nostri autem saeculi militum summâ impietate. D. Ioann. Mullerus. in Atheismo devicto. cap. haec tradit.


image: s008

GOttfürchtigen Christlichen Soldaten wil ich nichts zu nahe reden, es gibt aber der Soldaten so viel, daß man befürchten muß, der grösseste Hauffe müße des Teuffels seyn. Von GOtt halten sie nichts, sastern ihn erschrecklich, verspotten ihn. Wenn sie arme Leute iämmerlich martern und peinigen, fragen sie wo ihr Gott bleibet, warum er ihnen nicht heiffe, sie fluchen erschrecklich und abscheulich bey den Wunden, Sacramenten, Creutz und Leiden Christi, sie erbrechen die Kirchen und Gotteshäuser, verunreinigen die Altar, Tausffstein und Cantzel, sie stehlen und rauben die heiligen Gefäße, welche zur Ehre Gottes und zum Gebrauch der Kirchen verordnet sind, sie fragen nicht nach den heiligen Sacramenten, nicht nach Gottes-Dienern, Lehrern und Predigern. Sie können mit Morden, Todtschlagen, Blutsauffen nicht ersättiget werden, sie treiben Hurerey, Ehebruch, und alle Unsläterey, sie


image: s009

rauben, stehlen, plündern, lügen, triegen, fressen, sauffen, sie führen ein solches wüstes Leben, als ob die Zehen Gebot sie nicht angiengen. Türcken und Tartern sind barbarische Uölcker, bey denen kein Mitleiden, keine Barmhertzigkeit zu finden, bey vielen Soldaten aber die Christen heißen, ist kein Blutstropffen Christlicher Liebe, da ist keine Gnade, keine Barmhertzigkeit, kein Mitleiden, sie treiben ein solch grausames Wesen, als ob sie wilde Bestien, Löwen, Bären, Tiegerthier und Rinoceroten wären. Sie schonen nicht der Schwangern, nicht der Gebärenden, nicht der Säugenden Fraven, nicht der kleinen unmündigen iungen Kinder, nicht alter, krancker, verlebter Leute, da ist lauter Tyranney und Teuffeley. Es wäre kein Wunder, wenn sich der Himmel entsetzte, die Sonne sich entfärbte, der Erdboden zerrisse und sie verschlinge, daß sie lebendig hinunter zur Höllen führen,


image: s010

oder daß Gott mit Donner und Blitz auf sie zuschlüge. Solch Atheistisch, Epicurisch, Teufflisch Wesen treiben Soldaten ohne Schen, lassen andere, junge Leute dieses ansehen und hören: Das klebet bey jungen Leuten, es werden auch diejenigen damit eingenommen, bey welchen die Soldaten im Qvartier liegen, und ob sie gleich viel Böses von denselben leiden müßen, dennoch lernen sie von ihnen viel Böses reden und thun wie Soldaten, ob es gleich Mägde, Knechte, Jungen und Kinder sind. In solchen bestialischen, cyclopischen, barbarischen Wesen wachsen viel junge Leute auf. Der Krieg ist zwar eine Straffe Gottes, die Menschen aber werden dadurch nicht besser, sondern immer ärger. Es sind nicht des HErrn Kriege, sondern des Teuffels Kriege, welche zu diesen Zeiten an vielem Orten geführet werden. Ea cst fortuna huius saeculi, inquit Iohannes Brentius, homil. 10. in


image: s011

Iohannem. quòd magna equitum et peditum pars soleat magna esse colluvies impiorum, blasphemorum, latronum, praedonum, ebriosorum, adulterorum, denique perditissimorum hominum, qui coram Deo foeditas, et abominatio, quamvis magna existimationis fuit in verbis humanis. Quomodo autem unanimiter milites sese excusare soleant, id verbis Augustini, Patris Ecclesiae augustissimi docebimus. De verbis Domini secundum Matthaeum, serm. 19. ita scribit. Nonnulli fratres, inquit, qui aut militiae cingulo detinentur, aut in actu sunt publico constituti, cùm peccant graviter, hàc solent à peccatis suis pfimâ se voce excusare, quòd militant, et ne benè aliquando faciant, occupatos se malis actibus conqueruntur, perinde quasi militia, non voluntas in culpâ sit, ita quod ipsi gerunt officiis suis adscribunt. Non enim militare delictum est, sed propter praedam militare,


image: s012

peccatum est. Nec rem publicam gerere, criminosum est, sed, ideò agere rem publicam, ut rem familiarem potius augeas, videtur esse damnabile. Proptereà enim providentiâ quâdam militantibus sunt stipendia constituta, ne dum sumptus quaeritur, praeda grasletur. Illud autem quale est, cùm ob errorem aliquem à senioribus arguuntur, et imputatur alicui de illis, cur ebrius fuit, cur res alienas pervaserit, caedem, cur turbulentus admiserit, statim respondeat; quid habebam facere homo saecularis, aut miles, num quid Monachum sum professus, aut Clericum? quasi omnis, qui Clericus non est, aut Monachus, possit ci licere, quod non licet. Cunctis igitur officiis sacris literis praescribitur norma vivendi; Omnis ad benè vivendum provocatur sexus, aetas, et dignitas. Igitur nemo se excuset publicis actibus, nemo de occupatione militiae conqueratur. Apud omnem


image: s013

Christianum prima honestatis debet esse militia. Quamquam verò, suprà laudato Chrysostomo monente, omnia militum delicta recenseri non possint, visum tamen nobis fuit, de praecipuis saltim ac notioribus, militum peccatis in praesenti Tractatu breviter agere, eaque eo fine in lucem ponere, ut, sifortè nonnulli, qui militiae cingulo detenti, haec legerint, in se ipsos descendere, conscientias suas probè examinare, ab impietate desistere, vitia omnia detestari, et pientissimi illius Centurionis Romani, cuius in Apostolorum Actis mentio sit, lauda bilissimo exemplo, Deum verè timere, ac piè colere discant. Horrendissima in nupero sunestissimo Gallo Belgico-Germano bello impietatis, atque imanitatis militantium exempla vidimus, et audivimus, cùm verò aurea, ac millllenis milibus suspiriis, et lacrynmis exoptata Pax adslictissimam, et ferè ad incitas redactam Patriam nostram,


image: s014

ex ineffabili Dei beneficio, iterum affulgere coeperit, eò libentiùs, atque avidiùs hunc laborem suscepimus. Faxit omnipotentissimus Deus Zebaoth, ut lucubrationes hae, quales quales fuerint, in sui Numinis gloriam, Christianae Rei publicae emolumentum, ac militum delinquentium emendationem vergant.


[Gap desc: toc]