UBi Germanicus in peregrinatione Aegyptiaca, Thebarum Aegyptiarum notitiam ex antiquis monumentis repetit.
Historiam Politicam Regnorum et Rerump. vocamus, accuratam (in quantum haberi potest) descriptionem uniuscuiusque Reip. cuius altera pars est materialis, ut sic dicam; altera formalis: illa opes publicas et breviarium; haec iura imperii et gubernationis formam statumque; et quasi quandam Politicam particularem, huic aut illi Reip. propriam, complectitur.
Exemplum sit nobis Resp. Romana. haec qualis fuerit tempore Augusti et Tiberii, partim breviaria declarant (argumentum eorum et specimen habes 1. A. 11.) partim descriptio Politica Taciti, qui in Principatu Tiberiano hanc particularum politicam se in animo habuisse, profitetur 4. A. 33, 3.
Exemplum praescriptum instar Breviarii est: quo opes Thebanae continentur. Do
statu ipso regiminis, praeter alias causas, et monumentorum defectum, vel propterea hic non requirendum erat, quia Regnorum veterum Regumque gubernatio satis nota.
Hoc proprium prudentiae in gerenda Rep. occupatae i. e negotiosae, non otiosae, instrumentum est. Hanc notitiam Cicero in artibus Senatoriis, ad Remp. gerendam sc. spectantibus ponit. hanc prudentissimus quisque Politicorum, ut singularem et propriam scholam Principum commendant. De hac Poloni intellexerunt, cum Henricum III. 3 Gallia accitum, libere, sed vere monerent, modum rationemque gubernandi non discursibus e Gallia allatis, sed ingenio et morbus Polonrum, metiendum esse.
1. Prima Experientiae via et virtus est. Qua ii praesertim sunt compotes, qui in unaquaque Rep. sunt versati diligenter, et ad interioroa admissi, ingenium studiumque attulerunt, quale hic requiritur. Et hi sunt suae Rei pub. periti. ab his disce, qui voles; aut corum exemplo, in tua Rep. si ad eam gerendam vocaris, magistro utere.
2. Experientiae pars est Peregrinatio, si instituatur eo more, qui in Germanico
commendatur loco praescripto. Hic olim finis peregrinatium. Egregia haecratio, si ingenium cordatum adsit peregrinanti. nam de cetero, nihi,lo meliores, nihilo prudentiores factos, maximos etiam peregrinatores, historia testatur. considera exemplum Ponceti apud Thuan. 57. Melior Langueti experientia.
3. Monumenta publica. Antiquissima, columnae erant, de quibus h. l. Tacitus. Iis res, opesque suas describebant antiquissimi mortalium. Apud Ioseph. antiq. Iud. I, 3. columnae Sethi memorantur. Lactatius l. 1. de Falsa relig. c. 11. ex Euhemero, columnam auream fuisse refert in templo Iovis Triphylii, in qua Iuprter gesta sua perscripserat, ut monumenta essent posteris rerum suarum. etc.
Successerunt commentarii publici cuiusque Reip. quorum cura certis hominibus permissa: haec scilicet rudimenta et specimina Archivi, cuius usus in Rebusp. antiquissimus. Ex his hausta maximam et pragmaticam habent auctoritatem.
Cum civilis sapientia litteris coli coepit, peritissimus quisque philosophorum, historias de Repusp. conscripsit. Aristotelis, Theophra asti, Xenophontis, Heraclidis Pontici, Nicolai Damasceni, aliorumque curas in describendis politiis, passim laudari videas. Adeundus est etiam Diogenes Laertius et Photius, ut exhbenat titulos eiusmodi operum.
Ex iunioruibus etiam huicinstituto bonam contulerunt operam Iohannes Boterus in Politica Imperiorum, Regnorum, Rerump. Philippus
Honorius in Thesauro, Gaspar Ens in relationibus et quos ingularum Rerump. Scirptores, edidere Elzevirii.
4. Acta publica et controversiae ad statum pertinentes; quales in comitiis, aut dissensionne ordinum agitantur, plurimum hanc notitiam instruunt. Itemque Legum et consuetudinum historia.
5. Geographi. qui leges gentium et mores praesertim annotant. Unde Aristoreles 1. Rhetor. lectionem Geographorum ad th\n nomoqetikh\n, ad legum ferendarum peritiam, valde conducere affirmat. E veteribus valde diligens in hoc genere Strabo, cuius editione, post Casauboni curas, a Luca Holstenio nunc exspectamus. Eius ut in aliis, ita hic secutus est diligentiam Merula.
Nulla re magis illustratur hoc studium, quam comparatione eorum, quae in Rebusp. vel summatim vel sigillatim sunt similia aut dissimilia, sicut h. l. Tacitus Theb. Aegypt. vires opesque cum Parthis et Romanis confert. Sicut enim in singulis hominibus, comparatio vitarum per est utilis, quod Plutarchus satis et iudicavit et demonstravit: ita Resp. non melius quam ex comparatione intelliguntur.
Illa comparatio hoc simul praestabit, ut ex plurium Rerump. institutis e. g. in uno
argumento, de comitiis, de magistrabibus, de aerario etc. perfecta demum cognitio acquiratur, quid in philosophiam politicam huius loci cadat aut competat.
Huc pertinet etiam Examen Politicum. E. g. cum sciveris historiam Reip. eius statum, leges, vires, mores; iudicio practio opus est, ut ad rationes politicas omnia exigantur. In paucis enim descriptionibus, quae exstant, reperitur illa pars prudentiae.
Reddunt hunc laborem, arduum et difficilem 1. Diversa Scriptorum Iudicia. non enim de eadem Rep. eius que statu eadem omnes iudicant: vel ingorantia Politicae interioris, vel negligentia investigationis, vel credulitate eorum, quae audiverunt, aut quocumque modo aliunde acceperunt. 2. Occvult atio plurimarum rerum, ad statum opesque Reip. pertinentium: ubique ferme, ob varias rationes, recepta. Quo praesertim fit, ut illi qui veram et accuratam suae Reip. notitiam habent, descriptonibus eiuscem odi abstinenat; ne faciant, quod publicae ingratum possit esse. 3. Mutatio perpetua variarum rerum. In imperiis semper aliquid immutatur, quae ratio magnos viros movet, ut saepe parum credant consultum esse, publicari descriptiones Rerump. ne homines, tali bus rerum vicibus et formis iudicandis impares, dum ad unum omnia tempus exigunt, erroribus implicentur, nec sibi
nec Reip. profuturis. Illi certe vehementer errant, qui descriptiones statuum et imperiorum, ex descripta semel formula, et libris, quales qupra nominavimus, semper repeti debere statuunt.
Regna et Resp. antiquas a primordio rerum, non quidem historia Politicâ explicabimus, sed designatione et repetitione tamen historica non inutili sub conspectu ponemus: indicatis praesertim praecipuis auctoribus scriptoribusque.
Ex illis autem Regnis et Rebusp. quae hodieque obitnent, nonulla diligentius, et politice considerabimus.
Ante diluiium fuisse dynastias quasdam et dominationes, coniectura non absurdâ aliqui collegerunt, sed Historia nihil habet, quod ante Regnum Assyriorum ponat. nam quod in Chronico Eusebii ex Africano et Manethone Arabum et Aegyptiorum regna collocantur, fabulosae vetustati tribuendum est.
Initium Imperii Assyriorum in annum a Diluvio praeterpropter 153. conicit Petavius, quem vide in Doctrina temporum lib. IX. cap. 13. et 14. Durationem tribuit cum Iustino (cuius
calculum verissimum esse etiam Cl. Salmasius pronuntiaverat) annorum 1300. Reges 37.
1. Belus, qui in Sacris Nembroth (Iosepho Nabrodes) nepos Chami, Babylonis conditor Gen. 10, 10.
2. Ninus, Ninives conditor, qui in Sacris Assur Gen. 10, 11. huius gesta Diodorus lib. 2. scribit, ut et insequentium.
3. Semiramis mulier
4. Ninyas
5. Arius
6. Aralius
7. Xerxes
8. Armamithres
9. Belochus
10. Balaeus
11. Sethos
12. Mamythus
13. Ascharius
14. Sphaerus
15. Amenophis
16. Sparthaeus
17. Ascatades
18. Amyntes
19. Belochus
20. Balatores
21. Lamprides
22. Sosares
23. Lampares
24. Panyas
25. Sosarmus
26. Mithraeus
27. Teutamus
28. Teutaeus
29. Thinaeus
30. Dercylas
31. Eupales
32. Laosthenes
33. Prrithiades
34. Ophracteus
35. Ephacheres
36. Acracames
37. Thonos Connoleros, qui et Sardanapalus.
Ex Eusebio ita Petavius. Aliter, et quidem numero 35. ponit Reineccius in Syntagmate de familius Monarcharum Chaldaeorum et Assyriorum; historiam que ipsorum repetit.
Assyriorum hoc regnum continuatum existimat Reineccius a Phulbelocho, quem Arbacis adiutorum et postea ipsius beneficio Asyyriae regem facit Reineccius. Sed Petaius Doctrina Temp. IX, 35. satis ostendit, hanc coniecturam temporibus non congrevere, et Ohulbelochum longe iuniorum esse; existimatque: Assyriorum imperium in Sardanapalo plane corruisse, magnoque post intervallo, Medis per ignaviam suae fortunae illudentibus, defercisse Assyrios et Babylonis; atque ita Assyiorum studio excitatum esse vetus imperium, Ninivemque instauratam, quam Arbaces solo aequaverat. Quis primus conditor fuerit, incertum esse; ut et: quinam et quot, ante eos regnaverint, quos S. S.
memorat; ii sunt Phul, 4. Reg. 15, 19. Teglath Phalasar, ibid. v. 29. Salmanasat cap. 17, 3. Sennacherib, eius filius, Tob. 1, 18. 4. Reg. 18, 13. Asarhaddon huius filius cap. 19, 37. Conicit deinde: paulo ante primam Olympiadem illos iniisse imperium, et ad annos LXX. praeterpropter tenuisse, nimirum usque ad Ezechiam, et ultra 15. eius annum: hinc a Medis superatos videri.
Idem statuit postea factum circa regnum Babylonicum: nimirum paulo post Babylonios, qui hactenus vel Medis vel Assyriis pariussent, Nabonassaro duce, libertatem et regnum peperisse, quorum obscura initia, denum sub Nabopolassaro et Nabuchodonosore in immensum provecta sunt. Ponit ibi Canonem mathematicum Babyloniorum Regum, et fuse disputat hac de re Doctr. Temp. IX. cap. 52. usque ad 62.
Aliter statuunt Reineccius primae monarchiae et alii. Series vulgata haec est:
1. Merodachus Baladan.
2. Benmerodachus
3. Nabuchodonosor primus
4. Nabuchodonosor II, sive Magnus
5. Euilmerodachus
6. Regassor
7. Labassardachus
8. Baltassar
De quibus in Sacris.
Sunt autem res Imperii Assyrii, Chaldaici et Babylonii, in alta nocte. Scriptura puaca habet: in profanis Diodorus paulo plura explanat, ceteri sparsim et obiter attingunt.
Regni formam obtinuisse, et quidem cum plenissima potestate imperasse Reges, nemo dubitare potest, qui, quantum historiae superest, considerat. et quia ab initio Nimrodus, postea ceteri quoque armis belloque regimen quaesiverunt auxeruntque, hic quoque liberior potestas regum, quos gladius fecerat Dominos, intelligitur. Colligas etiam aliquid ex ingentibus titulis et nominibus dominantibus, Regum.
Dispositio qualis in administrando regno fuerit, e Persico regno deinceps collegeris. nam ex Assyriis, Chaldaicios, Babyloniisque moribus pleraque repetita, et agendo ornandoque imperio adhibita, nullo modo dubitandum est.
Praestantia et clebritas Assyrii regni per notas quasdam designari potest. 1. Hominum rober vigorque ab initio Gigantibus comparatur: unde vel Nimrodum ipsum fuisse Gigantem, vel Gigantes hbuisse coeptorum socios, occasinoe sacri textus, consensu creditur. 2. Dan. 2. et 7. capp. comparatur hoc imperium auro, tem que Leoni alis aquilaepraedito. quae manifestam habent significationem opum viriumque, et successus efficaciqeque. 3. Opulentia ex admirandis structuris aedificiisque, quibus nihil simile posteriora moliri saecula potuerunt: tum ex apparatuum magnificentia, satis intelligitur. 4. Vires et multitudo hominum incredibilis, Memaorat enim Diodorux ex Ctesia lib. 2. Ninum una expeditione in Bactranos eduxissedecies septies centena peditum, et ducenta ac decem
equitum, decemque currum falcatorum milia, cum paulo minus sexcentis, 5. Rerum gestarum amplitudo eo usque excessit, ut e Summis Imperiis, quae vulgo numerantur, hoc primum ponatur. 6. Studiorum quoque et doctrinatur profectu effloruit. Mathematicae praesertim scientiae cultae sunt: Sicut testantur, quae Diodorus de Chaldaeis (professionis id nomen itelligit) tum de accuratissimis aedificiis annotat. Igitur ego quidem firmiter persuasus sum, mathemata ad maius fastigium, usque in hunc diem non esse perdusta, si summatim loquendum sit, sed hanc propriam illius aevi gloriam fuisse. Praectica, quae vocant, studia, quin tum excelluerint etiam, soli dubitare possunt, qui res Assyriroum non introspiciunt. Sed, quia professionis litterariae, neque tum neque alia apud alios, id nomen fuit; operibus, non vocabulis, aestimandam eam laudem meminerimus. 7. Periit hoc regnum, dum amisit quae Deus eximia dederat. i. e. Luxu (dum prodegit arum in superbiam et voluptates) et Ignavia: dum Leonis generosa magnanimitas, et alarum a quilae velocitas vigorque, adeoque praecipua tum auctoritatis, tum firmitatis praesidia exstincta sunt. 8. Patrem interritus existimo, abolitionem memoriae in plerisque rebus huius imperii.
(Dictum hac occasione de fata li rerum humanarum fragilitate, ex destinatione Dei.)
De Medorum origine (quae ad Maedai filium Iaphet a plerisque refertur) et nationibus Medicis, satis diligenter et copiose disputat Reineccius in secunda Monarchia: seriemque regum, et cetera adductis undecumque auctorum locis pertractat. Herordotus (lib. 1.) quatuor regibus annos 150. tribuit: Deioci 53. Phraorti 22, Cyaxari 40, Astyagi 35. Iustinus lib. 1. cap. 6. 350. annos Medis assignat: Eusebius 259, et Reges octo. Petavius Doctrin. Temp. IX, 34. ex Diodoro et Ctesia Medis Reges novem, annos 317. attribuit, hocmodo:
1. Arbaces 28.
2. Mandauces 50.
3. Sosarmus 30.
4. Artycas 50.
5. Arbiane qui et Candiceas 22.
6. Arsaees qui et Deioces 40.
7. Artynes, qui et Phraortes 22.
8. Astibaras, qui et Cyaxares 40.
9. Apandas, qui et Astyages.
Ex Epocha igitur Cyri colligit, Arbacem medorum regni primordia iecisse centum annis ante primam Olympiadem, post diluvium annis 1452.
A Nino subiugati olim Medi, Assyriis sine ulla rebellione seruivere usque ad Sardanapalum. An autem Arbace duce liberati, deinceps sub libera forma vixerint, quod Herodotus lib. 1. refert; an sub Regibus, quod ceteri volunt, ambigitur. Reineccius ita
conciliat, ut putet reges ante Deiocem (qui et Arsaces) astrictiori formula imperandi usos, plenum ius regium non habuisse; quod Deioces demum invexerit stabiliveritque. Sed Herodoti narratio (lib. 1.) valde est explanate et per circumstantias, quas vocant, tradita: ut [Note: Facit huc, quod Strabo ait XI. Geogr. Medis montanis in usu fuisse, regnum fortissimo deferre. Electio sc. regulorum notatur.]quodammodo verisimile sit Praefectos et Satrapas aut regulos ante civitatibus Medicis a)utonomi/a| suâ utentibus praefuisse; donec sub unius potestatem regiam Deioces omnia reduceret. Postea filius eius Phraotes finitimos et ceteram quoque Asiam perdomuit.
Sicut autem Assyriorum regnum vi Leonis coepit, i. e. bello armisque constitutum est: ita Deioces sapientia, astuque et meritis, ut eligeretur et ultro vocaretur ad regale solium, meruit. ferme ad formam Heroici regni, cui talem ortum Aristoteles, Polybius, aliique tribuunt. Sicut item illud Luxus et Ignavia perdidit: ita hoc saevitia et rigor. Quod de Astyage satis ostendere vel Iustinus potest 1, 4, 5. et 6. Populus oneribus et laboribus atterebatur; Rex crudelibus suppliciis in suos grassabatur etc. Amiserant iam ante imperium Scytisque victoribus parebant: sed recuperarunt.
Instituta et consuetudines Regni Medici, quatenus vel ad ius Regium, vel ad mores civiles spectant, Herodotus praesertim exponit.
Deioces enim Rex electus, iubet sibi 1.
domum Regno dignam, oi)ki/a scilicet mega/la te kai\ i)sxura\, aedificia magna et firma, vel ornamentum regni vel arcem exstrui. Simulque urbem adiungi splendore et magnitudine praecipuam, Ecbatana. Vide prolixe descripta illa aedificia ap. Herodotum.
2. Satellites et custodes corporis, quos vellet, Medis approbantibus, delegit.
3. Maiestatem Regiam auxit, vetitis ingredi ad regem, qui aliquid negotii volebant perferre. per internuntios omnia agebantur, occultata Regis persona Sed nec ridere aut expuere cuiquam coram Rege licebat.
4. Iustitiam severe administravit, missasque ad se internuntiorum opera lites scriptas, decisas remisit.
5. Exploratores etiam katas1ko/pous2 kai\ kathko/ous2 per universum imperium disposuit: a quibus edoctus de iniustis actionibus hominum, sontes accitos, pro modo delicti, punivit.
6. Militaris rei, praesertim in Tacticis et et armatura, conditor praecipuus Cyaxares, Deiocis nepos Herodoto memoratur.
7. Mores ceteri, ex Persarum institutis intelliguntur. Pertinert huc illud Strabonis XI. gewgr. Persica stola, et sagittandi rei que equestris studium, Regumque cultus, ornatus, etdivini honores regibus haberi solitim, a Medis ad Persas traducta sunt.
De Persiae Chorographia, populis, provinciis, earumque origine etc. fuse egit Reineccius Synt.
De Chronologia disputant eruditi, praesertim adversus Scaligerum Petavius Doctr. Temp. X, 12. et seqq. Petavius initium Cyri (hic enim exstincto Medorum im perio, ad Persas rerum summam detulit) ponit A. M. 3425. post diluvium 1769: ab Assyriorum et Beli primordiis 1617. a Medorum initio 318. Olympiadis 55. ann. prim. ab V. C. 195. regnante Romae Seruio Tullio, anno eius circiter 20. ante N. C. 559.
Alterum initium Cyri, sive regni Babylonici facit annum regni 21. absolutum, et 22. inchoatum: Mundi 3446: V. C. 216: Olymp. 60. ann. Tert.
Cap. 29. huius libri laterculum Regum Persicorum ita ponit
1. Cyrus 30. ann.
2. Cambyses 7. m. 5.
3. Smerdis Magus m. 7.
4. Darius Hystaspis filius 36.
5, Xerxes 20.
6. Artaxerxes Longimanus 40.
7. Xerxes II, m. 2
8. Sogdianus m. 7. d. 15.
9. Darius Nothus 19.
10. Artaxerxes Mnemon 40.
11. Artax. Ochus 26.
12. Arses 4.
13. Darius Arsami filius 6.
Colliguntur anni 229. m. 9.
Auctores praecipui rerum Cyri, unde pendent ceterae, sunt Herodotus, Ctesias, Berosus. ex his alii sum serunt.
Quod ad leges et instituta attinet, Xenophon e Graecis; e Latinis Curtius praesertim posteritati consuluerunt. Adde libellum de Institutis Persicis, quem ex variis collectum Scriptoribus, H. Stephanus subiunxit Herodoto suo.
Neque opus est a nobis multa colligi: cum id abunde praestiterit Barnabas Brissonius in erudito tractatu de Regio Persarum Principatu.
Ubi, inter alia, etiam demonstratur, infinitam et liberam fuisse Regum Persicorum potestatem.
Igitur in hoc regno magna pars legum et institutorum pertinebat ad amplificandam Maiestatem regiam: ad splendorem et pompam palatii: ad apparatum et instrumentum aulae: ad artificia et inventa obsequii.
Certe in nullo imperio Regnoque, Potestatis Regiae Maiestas sollennius instructius que vel ante vel post culta est. Quamquam enim occulta hinc mutuarentur multi, Splendor tamen et Veneratio Regii nominis proprie penes Persas fuit.
In virtutibus Persarum ad Remp. spectantibus elucent: Educatio liberorum et disciplina accuratissima: Studium rei militaris: candoris et veritatis cura; adeo que fides.
Vitia: Arrogantia et elatio, nimiaque virium confidentia; Crudelitas, ob quam Urso
putatur comparari Regnum Pers. Dan. 7, 50. Luxutia et mollities, quae praesertim ad extremum virtutem militarem extinxit; Consilii veri inopia, omnibus ad adulationem conconversis. Sed de his alii abunde.
In Scripturis Terra Mitsraim, vocatur Aegyptus. unde origo eius ad Mitzraim filium Cham refertur: cum praesertim etiam Ps. 105. terra Cham dicatur Aegyptus. Putatur autem Osiris antiquissimus gentilium intelligi Mitsraim. Ante eum ap. Diodorum collocatur Saturnus, et Iuppiter Ammon, i. e. ut nonnulli interpretantur, Noe, universi adeoque etiam Aegypti Rex; et Cham sive Ham. vide G. I. Voss. Theol. gentil. 1, 27.
Epocha huius regni fabulose non ante diluvium modo, sed si Diodori, Africani, et aliorum sequendus calculus esset, ante principium mundi conditi collocatur. Quam rem pro fabulis plerique spernunt. Vide Reinec. in Regn. Aegypt. et Pet au. Doctr. Temp. IX, 15 Sed Vossius de Lunaribus annis accipit, et conciliationem tentat. Theol. Gent. 1, 28. Petavius loco dicto et in Chronologia idem initium Regni Assyrii (de quo supra) et Aegyptii ponit. Anni durationis varie traduntur ab Osiride ad Phammetichen Regem. proposuit schemata quaedam eius successivonis Petavius D. T. X, 17. Historiae et regni seriem vide ap. Reineccium.
E Veteribus Diodorus lib. I. et Herodotus in Euterpe, praecipui sunt.
Regio imperio gubernata est Aegyptus inter anti quissima et pulcherrima mundi regna.
Persarum dominatus eam comprchendit, anno Cambysis 5. Hinc, licet rebellassent, reciderunt sub Persarum imperium: donec Alexander, Persicae potentiae victor destructorque, Aegyptum quoque cepit ordinavitque ex usu suo. Post obitum Alexandri, a Ptolomaeo, qui se regem Aegypti appellavit, in sequentes inde Reges Ptolomaei (ita n. vocabantur, ut olim Pharaones) ad Romana tempora imperarunt. victa a Caesare, et ab Augusto in provinciae formam redacta, sub Caesarum deinceps imperio fuit usque ad Mahometica tempora.
Situ opoortuna, et fecunda, multisque rebus raris nobilis regio, de qua re Geographi veteres et recentes.
Legibus et instituis publicis valde clelbratur. Legibus certe suis diuturnitatem sui status solebant attribuere. Leges autem erant, quibus etiam Reges oboediebant. Fuitque falubriter temperata Regum disciplina, quam vide apud Diodorum. Videtur tamen, ut in Monarchiis solet, subinde auctior potestas Regum facta. Aegyptus divisa erat in tres parts: quarum una Sacerdotibus, altera Regi, tertia militibus tributa. Agricol arum, Pastorum, Artiscium divisa munia, et hinc veluti ex hereditario studio magna peritia, et nova semper inventa. Iudicia severe et prudenter ordinata. Leges praeclarae: quarum specimina Diodorus ponit valde luculenta.
Studia et artes, praesertim Mathematicae, Arithm. Geom. Astrologiae, Archi-tecturae (hinc illae Pyramides et cetera) Historiarum cognitio, quae praesertim Regibus commenbabatur. His omnibus Sacerdotes praeerant.
Iidem Religionis studium, multa superstitione et ineptis inventis, specie religionis multiplicatis, curabant. Hinc animalium cultus.
Igitur studiorum et artium causa eo peregrinationes susceperunt Graeci. Certe, quidquid fere est artium, ab Aegyptiis ad Graecos pervenisle, passim ostendunt eruditi.
Opes vel ex loco Taciti 2. A. 60. colligas. adde praesertim Diodorum.
Genti, quaedam ingenii mobilitas et levitas tribuitur. Atque hinc tot institutis inventisque Regum et LLlatorum opus fuisse autumant, ut in officio contineretur.
Quod merito sequitur. Sunt enim Argivi, Aegyptii, sed Graecis permixti.
Initium huius regni ab Inachi imperio Petavius ponit (lib. IX. Doctr. Temp. 18.) in annum mundi 2126. post Diluvium 471: Durationem, ann. 675. Schematismum regum talem habet:
1. Inachus 50.
2. Phoroneus 60.
3. Apis 35.
4. Argus 70.
5. Criasus 54.
6. Phorbas 35.
7. Triopas 46.
8. Crotopus 21.
9. Sthenelus 11.
Gelanor successit; quo pulso deinceps Inachidis Danaidae successerunt:
10. Danaus 50.
11. Lynceus 41.
12. Abas 23.
13. Praetus 17.
14. Acrisius 31.
Hinc regnum a Perseo Mycenas translatum, cum Argis regnatum esset sicut praecessit:
Mycenaeorum regnum tenuit annos 210. Ab Inacho ad illius finem ponit Petavius 756. annos: Reges ita ordinat:
1. Perseus 57.
2. Sthenelus 8.
3. Euristheus 43.
4. Atreus, et Thyestes 5.
5. Agamemon 17.
6. Aegisthus 7.
7. Orestes 70.
8. Tisamenus et Penthilus 3.
Adde Reineccium in regno Argivorum et Mycenaeo: qui et familias eorum qui regnarunt, digerit. Mycenaeorum regum ingentia fuerunt in utramque partem facinora, quae paene omnes Graecorum scenas repleverunt: sicut Tragici Graeci, et Latini sub nomine
Senecae amplius explanant. Adde etiam quae dehis habet Vossius in Theol. Gentil.
Hoc quoque inter vetustissima est; unde primuim eius Regem Masne, Halicarnasseus Iovis et Terrae filium facit. Iosephus Lydos a Lud filio Sem conditos refert. Herodotus a Lydo Atyis filio nomen deducit. Qui ante Heraclidas im perarint Lydis, incertum est. heraclidarum primus Argon ab Herodoto refertur. e quo hunc schematismum proponit Petavius de Doctr. Temp. X, 5.
Gyges 38.
Ardys 49.
Sadyattes 12.
Alyattes 57.
Croesus 14.
Coliguntur anni a Gyge 170. ab Argone 675.
Plura vide apud Reineccium de Regno Lydorum.
Mores et instituta gentis non adeo explanate traduntur. Herodotus tamen lib. 1. ait, eos usos legibus, Graecorum fere similibus. Idem Inventores nummi aurei et argentei praedicat: itemque cauponarum et rei institoriae. Illud turpe, quod omnes Lydorum filiae corpore quaestum faciebant ad dotem colligendam.
Prima mutatio acciditstultitia Candaulis, qua factum est, ut ab Heraclidis ad aliam familiam transferretur. Auctor eius tyrannidis Gyges, cui Plato, et Cicero aliique mirabilem annulum tribuunt, quo usus fuerit in stupranda regia et tollendo rege. per quem annulum alii alia intelligunt, et symbolice potius, quam historice interpretantur. Aliter rem narrat Herodotus.
Eversum est Regnum in Croeso. Inter causas eversionis Herodot. (lib. 1.) scelus Gygis ponit aitque Croesum huius, tritavi sui crimen suisse. Ceterae causae ex Historia colliguntur 1. nimia opum et virium confidentia. (huc pertinet colloquium Solonis cum Croeso de vera beatitudine) 2. Aemulatio fatalis cum Cyro Persici regni conditore. Infausta est aemulatio et a)ntipragi/a omnis, cum quis se illis opponit, quibus fato destinantur magna imperia, sive quos Deus summis imperiis condendis adhibet. 3. Superstitio, de qua multa Herodotus. 4. Belli semel suscepti negligentior administratio. (Fuit alias hic Croesus inter praecipua exempla humanae felicitatis et infelicitatis: pacis quoque artibus, et candore amicitia que insignis: quod apparet partim ex consiliis Cyro victori datis ap. Herodot. partim ex amore Graecorum civitatum de quo Iustinus 1, 7, 10.)
Cum rebellassent, Croesi consilio: Cyrus eos ademptis armis, cauponas et ludicras artes cxercere iussit. Iustin. 1, 7, 12. vide plenius id consilium ap. Herodot. 1, pag. 72.
Huius quae sunt xronologou/mena, et historica abunde pertractata sunt partim Scripturis S. et earum interpretibus, itemque Iosepho: partim a Reineccio, Saliano in annalib. Ecclesiast. Scaligero de Emendat. Temp. Petavio in Doctr. Temp. libb. IX, X, XI, XII.
Formam aliqui a conditoribus Hebraeis et Abrahamo gentis Principe, paternis imperiis definiunt: inde sub Iudici b9 Aristocratice gubernatam esse: hinc Regibus paruisse, quorum tempora Dynastiae exceperint.
Alii Aristocr atiam et Regnum agnoscunt.
Nonnulli nomen Aristocr atiae facilius tolerant quam veram descriptionem: existimantque, per omne illud tempus, quod Regnum praecessit, Theocraticum regimen fuisse, ita, ut iura maiestatis nemini eslent permissa, sed in solidum reservata Deo, cuius arbitrio dispensarentur, peculiari quodam modo. Quae sententia si recte accipiatur, forte nihil habet incommodi.
Scripsere de hod Argumento, i. e. de Rep. Hebraeorum Carolus Sigonius, Bonaventura Cornelius Bertramus et Petrus Cunaeus. addendum est ius Regium Hebraeorum Schickardi: et Seldeni seripta ad disciplinam et Leges Hebr. facientia. Annotavimus etiam aliqua nuper ad V. Hist. Tac.
De hac Rep. vere licet dicere, quod de Rom. Livius hyperbolice extulit: Non fuit in terris Resp. sanctior et bonis exemplis ditior. Leges
ad Religionem, ad publica instituta, ad privatos mores, ab ipso Deo sanctissime sapientissimeque accommodabantur. De qua re alibi. Exempla utriusque fortunae, et fati per omnem circulum revoluti illustrissima.
Hinc sicut pleraque ad Ethnicos sunt translata, quamvis plerumque infelici aut impia imitatione: ita de Rerump. fatix, non aliunde rectius iudicium et disciplina peti potest.
Hinc omnia imperii et obsequii sive munia sive mysteria repetenda.
Et optabile sane esset, pleniorem aliquam et perfectiorem Politicam ex huius praesertim gentis ac Reip. historia et institutis concinnari. Qui labor nec parui temporis, nec modici laboris, nec ingenii hebetioris fuerit.
Huic operi praescribendum antiquum illud: Exeste profani.
Reperti enim sunt, qui pessime interpretarentur ta\ politika\ Iudaeorum; sicut ex Campanellae operibus, et Machiavello, aliisque licet animadvertere. Quam temerarie nonnulli Ius illud regium Hebraeorum, quod sibi fingunt ex 1. Sam. 8. interpretantur? De quo alibi.
Horribile exemplum eversionis huius Reip. prorsus est singulare; quod hodieque Deus in variis totius orbis locis, ob oculos versari vult omni populo. Illa dispersio enim Iudaeorum miserabilis, quottidiana nobis disciplina esse debet. Aliae gentes resurrexerunt, aut in aliquod corpus civile recollectae sunt; Iudaeorum reliquiae dispersae manent.
Intium huius Regni ponit Petavius A. M. 2426. post Diluvium 770. post ortum Abrahami 478: ante migrationem ex Aegypto annis fere 28. vide Petau. Doctr. Temp. IX, 21. Reges et Praetores ita ordinat:
1. Cercrops 50.
2. Cranaus 9.
3. Amphictyon 10.
4. Erichthonius 50.
5. Pandion 40.
6. Erechteus 50.
7. Cercrops 40.
8. Pandion 25.
9. Aegeus 54.
10. Theseus 30.
11. Menestheus 17.
12. Demophoon 33.
13. Oxynthes 12.
14. Aphidas 1.
15. Thymoetes 36.
16. Melanthus 10.
17. Codrus 21.
1. Medon 20.
2. Acastus 36.
3. Archippus 19.
4. Thersippus 41.
5. Phorbas 31.
6. Megacles 30.
7. Diognetus 28.
8. Phereclus 19.
9. Ariphron 20.
10. Thespieus 27.
11. Agamestor 20.
12. Aeschylus 23.
13. Alcmaeon 2.
1. Carops 10.
2. Aesimedes 10.
3. Clidicus 10.
4. Hippomenes 10.
5. Leocrates 10.
6. Apsandrus 10.
7. Eryxias 10.
Collig. anni regum a Cecrope ad Codrum 488. A Cecrope ad Eryxiae finem 874. Hinc annui Archontes facti. Vellei. 1, 8.
Pisistrati tyrannidem Petavius ponit in Olymp. LV. ann. primum, V. C. 194. Mundi 3424. finem Pisistratidarum in an. M. 3474. Olymp. 67, 3. V. C. 244. vide Chronolog. eius.
Seriem Regiarum familiarum copiosissime exsequitur Reineccius. Ceterum Athenienses Aegyptia proles sunt.
Politiam e veteribus breviter et accurate est complexus Strabo IX. pag. 397. et 398. Reges ibi praefuisse: hinc popularem statum (sub Archontibus sc.) institutum: Intervenisse tyrannidem Pisistratidarum, et Oligarchias CCCC, et alteram XXX virorum: inde
restitutam Democratiam; et, licet Macedonibus aliquandiu parerent, conservatam: etiam Romanos a)utonomi/an illis indulsisse: a Mithridate tyrannos impositor, a Romanis deiectos esse, atque sic denuo ad libertatem reditum. Haec Strabo usque ad sua tempora. In maiorem redacta deinde seruitu tem sub insequentibus Imperatoribus, praesertim Orientalibus, multisque casibus defuncta, Mahometici iugi calamitate tandem obruta est.
De Rep. Atheniensium egregia exstat dissertatio Xenophontis; adde Keckermanni disput. et praesertim complura Meursii opera, qui sigillatim Res Atheniensium pene omnes illustravit.
Inventa, artificia, opificia, disciplinas, studia, res gestas, fusissime memorantur in historiis, adeo ut Sallustius exstimaverit, aliquanto minores esse quam fama feruntur. Catil. 8.
Auctores plerosque notatos vide ad Iustin. 2, 6. et seqq. tum capitibus, tum libris. et adde Oratores ac Panegyristas Graecos, Demosthenem, Isocratem, Lysiam, Aristidem aliosque. Thucydides ex Historicis seorsum commendatus. it. Corn. Nepos.
Initium Petavius ponit in ann. M. 2882. ante primam Olymp. 326. Durationem 883. ad mortem Cleomenis, Lacedaemone ab Antigono Macedoniae Rege occupata. Doctrin. Temp. IX, 31. Idem ex Pausania primam
successionem, sive primam Dynastiam ponit a Lelege ad Tisamenum, sub quo Heraclidae occuparunt Peloponnesum: Deinde sequuntur duae Regum familiae Eurysthenidarum sive Agidarum, ab Eurysthene ad Cleomenem sive Agesipolidem; et Prodlidarum sive Eurypontidarum, a Procle ad Epicilidam. Adde Reineccium.
Antiquissimi Spartae Reges haud dubie maiorem habuerunt potestatem, sed legibus Lycurgi, nomen Regium mansit, potestate sublata, institutoque illo regimine, quod aliqui ex 3. formis mixtum statuunt. vide Grot. Batau. antiq. cap. 5. ubi Remp. Laced. Batavicae, et Reges Comitibus Batavis comparat. Sed accurate loquendo vel prorsus fuit Democratica, ex instituto Lycurgi, vel Aristocratice temperata. huc spectat auctoritas Senatus XXVIII virorum. vid. Iustinus 3, 2. et 3. ubi praecipui auctores notantur. Aristot. 2. Polit. 4. 3. polit. 1. et 10. Xenophontis exstat peculiaris libellus de Rep. Laced. E recentioribus Nicolaus Cragius eruditum edidit opusculum de hac Rep. adde Keckermanni disp. polit. Instituta huius Reip. examinat toto capite lib. 2. polit. Aristoteles. Lex successionis ap. Spart. (de qua etiam Nep. in Ages.) legi Salicae Francorum comparari solet. Studio rerum militarium, et duritia vitae inter Graecos praecellebant.
Huius regni initium auctore Carano
Heraclida Petavius ponit in annum M. 3170. Imperante ap. Isra elitas Ieroboamo: A. C. N. 814. Durationem facit 646. cum Perse victo a Roman. concidit imperium. Doctr. Temp. IX, 36. idem tamen in Catalogo Regum Maced. colligit 737. a Carano ad Persen.
1. Caranus 28.
2. Coenus 28.
3. Thurimas 45.
4. Perdiccas 48.
5. Argaeus 32.
6. Philippus 35.
7. Europus 43.
8. Alcetas 28.
9. Amyntas 49.
10. Alex. 43.
11. Perdiccas 23.
12. Archelaus 14.
13. Orestes 3.
14. Archelaus 4.
15. Amyntas 1.
16. Pausanias 1.
17. Amyntas 5.
18. Argaeus 2. Amyntas iterum 12.
19. Alex. 1.
20. Ptolomaeus 4.
21. Perdiccas 6.
22. Philippus 24.
23. Alexander M. 12.
24. Aridaeus 7.
25. Caslander 19.
26. Philippus Cass. f. 1.
27. Antipater Cass. f. 3. et Cass. f. 3. Alex. Cass. f. 3.
28. Demetrius Poliorcetes 6.
29. Pyrrhus m. 7.
30. Lysimachus 6.
31. Arsinoe Lys. uxor m. 7.
32. Ptolom. Lagif. Ceraunus 2.
33. Meleager m. 2.
34. Antipater d. 45.
35. Sosthenes 2.
36. Antigonus Gonatas 36.
37. Demetrius Antigoni F. 10.
38. Antig. Doson 12.
39. Phil. Demetrii f. 42.
40. Perseus 10.
Regium Macedoniae Imperium, temperatum fuit maiore libertatis umbra, quam apud ceteras gentes, teste Curtio: ex quo etiam pleraque de institutis et politei/a| gentis peti debent. Hinc amor in Reges singularis: et ex eo Lex: ut ii qui regi insidiati essent, cum propinquis omnibus necarentur. quae quin iniusta sit, dubitari nequit. Comparatur cum lege romana de familia servorum necanda, cum illata Domino mors esset. ap. Tac. 14. A.
Aulica instituta multam sapiunt gravitatem, elegantiam, prudentiam, sicut vel ex solo Curtio discas.
Celebritas nominis Macedonici, usque ad summum imperium in alias gentes invaluit: cuius conditor Alexander M.
Dissolutum est Imperium, et Romana
virtute subactum iisdem pene de causis, quibus Persicum concidit. nam cum opibus vitia quoque a Persis ad Maced. translata erant. Ap. Dan. 7, 6. Pardo comparatur, quasi callidissima et rapidissima monarchia; alata etiam, ob eximiam rerum gerendarum velocitatem.
Vide Iustin. 7. et seq. libb. ibique annotatos praecipuos Scriptores. Reineccius coppiosissime egit.
Idem, qui cetera regna ad III. Monarchiam pertinentia, diligenter pertractat:
Regnum Aegyptium Lagidarum seu Ptolomaeorum.
Regnum Cyrenaicum.
Regnum Syriacum Seleucidarum.
Regnum Bithynicum.
Regnum Ponticum.
Regnum Medicum, Atropatenes. (nam sub Macedonibus primum discrimen invectum Mediae maioris et minoris.)
Regnum Pergamense.
Regnum Parthicum Arsacidarum.
Regnum Bactrianum.
Regnum Armeniacum.
Regnum Iudaicum, de quo supra.
Regnum Commagenes.
Regnum Numidicum.
Regnum Mauritanicum.
Idem cetera veteris Graeciae regna, Thebanum, Arcadicum, aliaque pertractat. Nos properamus ad
Illa numerantur Laurens, Laviniense, Albanum, Romanum.
Repetitur origo regnorum horum a Troiano, de quo peculiari tractatu Reineccius. Celebritas Troiani regni ex hac ipsa tam pulchra subole: et ex scriptorum facundia, qui bellum et excidium Troianum descripserunt, inter quos praecell. Homerus, Dictys Cretensis, Virgilius. De excidii Epocha fuse disputat Petavius Doctr. Temp. IX, 29. Ponit an. M. 2800. Ante C. N. 1184. quo ipso Anno Aeneas soluit, et proximo anno in Sicilia hiemat, tertio Laurentum appellit, atque Lavinium condit.
Qui ante Aeneam in Italia regnarint, varie traditur, sicut diligenter collegit Reineccius. Pertinet huc liber de origine gentis Romanae, qui Messallae tribuitur. Dionys. Halicarnass. etc. Liu. Ouid. fast. et metamorph. Successionem Regum qui in Latio regnarunt, Petavius, hanc ponit:
1. Picus Saturni f. 37.
2. Faunus 44.
3. Latinus 46.
4. Aenes 4.
5. Ascanius 38.
6. Syluius Postumus 30.
7. Aeneas Syluius 31.
8. Latinus 51.
9. Alba 39.
10. Capetus 26.
11. Capys 28.
12. Capetus 13.
13. Tiberinus 8.
14. Agrippa 41.
15. Alladius 19.
16. Auentinus 37.
17. Procus 23.
18. Amulius 18.
19. Numitor 2.
Huius enim anno saecundo Romulus Urbem condidit.
Reineccius primam familiam ponit Pici, seu Reges Laurentum:
1. Picum Priscum.
2. Faunum
3. Daunum
4. Telepsum Latinum.
Deinde familiam Aeneae, Syluiam, sive Reges Lavinienses et Albanos; eadem serie.
Haec regna obscurata sunt magnitudine Romana, cui celebrandae potius occupata fuit posteritas. Atque ita in ceteris quoque summisimperiis factum videmus. De Romanis autem rebus et imperio gentis incomparabili, deinceps aliquid dicetur.
Rem pub. Rom. ordiri solent ab Urbis conditu, quem alii pnunt in Ann. Mundi 3230. ante Chr. N. 754. Olymp. VI. an. 3: alii in sequentem. vide Petau. Doctr. Temp. IX, 48.
Periodus prima huius Reip. est Regum VII, quorum laterculum per annos 244. digestum vide ap. Petau. Regni forma ab initio liberior, inde per leges Seruii Tullii temperatior fuit, sicut vel ex Tac. 3. A. 26. Qua de re alibi. adde H. Grot. i. B. 1, 3, 20.
Secunda Periodus est Reip. liberae, ex Aristocratia et Democratia mixtae, ita ut modo haec, modo illa pars praevaleret, sicut ad 1. A. Tac. 1. disputavimus. Videtur quidem Grotius I. B. I, 3, 19. mere popularem statum vocare. Sed mox §. insequenti mixturam concedit. A primis consulibus i.e. ab anno M. 3473. A. C. N. 509. Olymp. LXVII, 4. V. C, 245. usque ad annos Iulianos (qui incipiunt ab A. M. 3939. A. C. N. 45. Olymp. CLXXXIII, 4.) V. C. 709. sunt anni 464. Ad Triumuiratum Octavii, Antonii, et Lepidi adice biennium: ad Annos Actiacos, quae nobilissima epocha est, biennio illi adde 13 annos, ita ab V. C. anno 245. i. e. a Rep. libera, usque ad Monarchiam Caesarum, quae post proelium Actiac. inchoatur anno V. C. 724. sunt 479. anni. Haec periodus consulatibus numeratur, quorum Chronologiam (etiam per Caesarum tempora, qua licet) conservant Fasti consulares, et Cassiodorus, in quos noti sunt Caroli Sigonii, Onuphrii, Panuinii, Cuspiniani commentarii. Seriem consulum usque ad Iustiniani Imp. III. Cos. i. e. A. C. 533. suae Chronologiae inseruit Petavius:
omnes consules recenset etiam Chronologia Hieronymi vecchietti.
In hanc Periodum conveniunt assidua factionum certamina, ex quibus tandem tumultus et bella civilia exorta sunt, quae libertatem extinxerunt, sicut alias est prolixe declaratum.
A Iulio et Augusto (nam de accurato initio novi status alibi disputatum est) Monarchia plenissima et absolutissima incipit, ac deinde per Caesarum tempora porrigitur: habens tamen suar rursus intervalla. Primi Caesares (quorum exempla multi deinceps secuti sunt) imposuerunt imperio suo speciem aliquam pristini status, variasque temperamenti formas ostentarunt, per adornata simulacra politica: donec Diocletianus et deinceps alii, depositâ specie Principatus, formam regni exteriorem (nam ipsa iura regia ab initio plenissime habuerant) assumpsere. A Iulio usque ad Constantinum M. gentiles fuere Imp. Hic ad Christianam religionem conversus, multum immutavit faciem Rom. imperii, Constantinopoli praesertim tamquam nova et altera Roma aedificata, sedeque imperii ibi constituta. quae res paulatim imminuit maiestatem Romae veteris, donec intervenientibus Gothicis invasionibus in Augustulo denique Imperium occidentale exstinctum est Anno Chr. 475. Nam deinceps annis paene 300 vacavit Imper. occid. usque ad Caroli M. tempora. Licet enim
aliqui nomen Imper. conarentur recipere, fluxa tamen et improspera conata fuerunt.
In oriente, saeculo VII. nondum adulto, Mahometica secta, Saracenorum humeris provecta, Imperatorum Orientalium vim subinde labefactavit, et denique saeculo XV. medio, imperium Roman. in oriente plane extinxit.
Interim Carolus Magnus in occidente Italia recuperata, Romanorum Imperatorfactus, Imperium ad Germanos transtulit saeculo IX. incipiente. De qua translatione exstant liberi Arnisaei, Flacii, Fr. Iunii, qui adversus Bellarminum de eadem re scribentem commentati sunt. Exstant et aliqua in Politicis Imperialibus Goldasti, et apud Scriptotes Iurispublici.
Et hi quidem Germanici Impp. quin vere fuerint Monarchae, dubium non est. Oppugnari autem monarchica Caesarum potestas, omniaque maiestatis iura coeperunt saeculo XI. partim a Pontifice Romano (auctor litis et tyrannidis affectatae Hildebrandus sine Gregorius VII.) de qua re semper deinde usque in hunc diem disceptatum; scripta huc facientia in magnum opus collegit Goldastus, cui titulum fecit Monarchia Rom. Imperii: partim a Principibus astricta est liberior antea Caesarum potestas. Non errant enim qui putant, Henrici IV. Imp. tempore initium Regiae Legis, sive Caesareae Capitulationis coepisse, qua modus poneretur potestati Caesarum. At sub Carolo IV, tribus fere ab hinc saeculis
potestate Electorum aucta, praescripta est formula Regiminis Germanici, quae nomina quidem illustria summi fastigii, Caesaribus reliquit; de cetero autem iura imperii pleraque cum Ordinibus in solidum communicavit. Ex hac formula deinceps Capitulationes Caesareae, tamquam antity pus ex typo, prodierunt. Illa ergo Aurea Bulla, quin insecutis temporibus fundamentum esse debeat disputationis totius de Imperatorum potestate, dubitari nequit. Est enim Pragmatica sanctio, et Lex totius Imperii, non abinitio tantum communi consensu prolata, sed postea semper pro tali habita usuque confirmata. Accedunt omnes inde Capitulationes Caesareae. Hinc Constitutiones et Recessus Imperii, quatenus in illis aliquid de iure Imperii sancitur, aut Maiestas sub tali formula, qualis A. B. congruit, exercetur.
Coepit autem controversia de potestate Imperatoris gliscere denuo, superiore saeculo, tempore Caroli V, et Reformationis religiosae; et agitatur in hunc diem. Pertinet huc singulari elogio historia Sleidani, et monumenta rerum German. in Freherianis tomis, itemque in Politicis Imperialib. Goldasti part. 12. et 13. addantur Limnaeus, Reinkingius, Lampadius, Carpzovius de L. Regia Germanorum, et alii Scriptores Iuris publici.
Inter quos dissidia nata; quibus dam de vocabulis contendentibus; quibusdam Caesari blandientibus, aut etiam nimis rigide obtrectantibus. (Hortlederi dissertatio de L. Regia.)
Contentiosa disputatio inter IC. Vulteii defensores et Gothofred. Antonium. Reinkingius misere adversus Bodinum disput at lib. I. class. 2. cap. 2. ut et Witzdorffius adversus Limnaeum, qui peculiari tractatu respondit. Communis sententia Reinkingio adversatur. Lampadius moderatissime et eruditissime in hac quaestione versatur. Modus disputandiin hac quaestione; Syllogismi principalis Maior ex Politicis desumenda (quam torquent aliqui et macerant, dum solidam Politices cognitionem non sunt assecuti.) Minor sive assumptio ex Aurea Bulla, Capitulatione Caesarea, ceterisque Imperii constitutionibus et pragmaticis sanctionibus, exercitioque sive praxi iurium maiestatis desumenda est.
Concurrunt in hanc quaestionem, materia de iuribus maiestatis, et simulacris imperii: de iuramentis Regum, de temperatura et mixtura statuum etc.
Sed de his aliisque alibi. Est enim haec ex illis quaestionibus, quae reverentius et prudentius tractantur, ostendendo auctoritates, et rationum fontes; quam interponendo sententiam.