ADAMI WIDL E SOCIETATE IESU LYRICORUM LIBER TERTIUS.

AD BEATISSIMAM VIRGINEM MARIAM PATRONAM BAVARIAE IN FORO MONACENSI MAGNIFICA COLUMNA PROPITIAM. Ut Urbem Monachium deinceps quoque ope sua protegat.

BEata MATER, quae Monacensium
Huc usque forti moenia pallio
Incincta largo sospitasti
Praesidio, stabilique cura

Morbos coercens arma Suecico
Attemperasti Marte nocentia
Negotiatrix gratiarum,
Principe quae radians platea
Stas in Columna celsior aspici,
Urbemque curvo poplite supplicem
A peste defendis Colosso
Aurea marmoreo Archiatra,
Quae floridarum pectora mentium
Totumque Regnum pergis ab Haeresi
Servare sincerum, propinquae
VINDELICAE remorata fraudem,
Ne, pestis instar, noxia serperet,
Et consecratum tingeret ISARAM.
Cum triste passim carcinoma
Ambederet novitate partes
Adhuc recentes, et lue credula
Intacta late pectora lamberet,
TU fraudium solers Peremptrix
Incolumes retinere BOIOS
Potente freno provida, flebilem
Cunctata Scurrae degeneris Fidem,
Sectaeque Doctores recoctae
A BAVARA Ditione pulsos
Haud passa sacro es limite sistere,
Ni ferrum, et ignes, (optima pharmaca
Gliscentis erroris) catastas
Ni cuperent, pede vinciendi.
Intacta per TE stat BAVARIS domus,
Et Aula virgo. cum reliqui DUCES

GERMANIA tota venenum
Imbiberent, Regione prona
Sequente lapsi dogmata Principis,
Armisque primus cresceret impetus,
Haec una (flos Provinciarum)
Terra carens viruit cicuta.
Memento, princeps stare tibi sacrum
Hac Urbe Templum, fornice maximum,
Insigne par fratrum rotunda
Fronte Tibi radiare Turres:
Memento, plures hic Tibi deditos
Servire Coetus, et tenero suam
Amore Matrem destinatis
Obsequiis colere, ac triumphis:
Nusquam dicatos, quot tibi sunt, dies
Maiore vidi luce nitescere,
Foroque pleno feriatos.
Virgineum satagit mereri
Cultus favorem MATRIS AMABILIS.
Omnes PATRONAM TE vocitant suam,
Seu Sorte quassentur sinistra,
Seu placida foveantur aura.

S. [Abbr.: ?] IGNATIUS LOIOLA assiduo Coelum spectans.

ASpice caeruleo camerata Palatia Coelo,
Late patentem fornicem:
Aspice stellato laqueare volubile gyro,
Argenteam astris semitam,
Aspice sanguineo pudibunda crepuscula fuco,
Eoa Solis balnea;
Cum rutilum praegnans Aurora enititur aurum,
Pulchrumque Solem parturit,
Natalique recens emergit ab aequore proles
Clemente ridens lumine,
Et iuvenes radii tremula formidine nictant,
Formosa lucis tempora,
Spectator LOIOLA stupet coeleste Theatrum,
Stratamque Coelis orbitam:
Miratur tabulata cavo crystallina vitro,
Laudat Choragum Phosphorum:
Miratur reducem Solem fumante quadriga,
Blaesae diei lacrimas,
Perplutasque rubore genas, stibioque marico
Solis pudicam filiam;
Miratur profugae properata volumina noctis
Piscatus Auroram mari:
Cum se Mima Soror fratris pleno igne micatis
Fuga ex Olympo proripit:

Coelo oculos satiat, cupidusque perambulat Astra,
Terram novercam praeterit:
Degeneres spectare negat LOIOLA penates,
Structamque gleba fabricam,
Sordentique fugit conflata mapalia limo,
Ceu Soricum cubilia:
Qualesve humenti limaces phlegmate tornant
Domos salivae ductilis:
Suspirat, Coelumque gemens, illustria Divum
Exaggerat subsellia,
Occupat aethereis animata cubilia gemmis
Olim suturus incola.

D. [Abbr.: ?] FRANCISCUS XAVERIUS Venetiis Elephantiaco purulentum ulcus exugit.

INgressus arcem sordibus ebriam
FRANCISCUS, aegro corpore plurimos
Invenit, immanes dolores,
Et varia improbitate morbos.
Hydrope lento naufragus angulo
Primus iacebat. proximus hectico
Exsorptus igni, putrefacto
Corpus hebes glomerans grabato
Pthisi spuebat grandia vellera
Conchyliatis tetrica spongiis.

Uni cerebrum, ceu Cyclopum
Verberibus resonabat incus.
Vinctos podagrae compede pollices
Dolebat alter, figere ne pedem
Terra liceret, lanceisque
Pectora perterebrata saevis.
Tussi sonora tertius ingemens
Egurgitabat sordida viscera:
Pluresque vespillo Catarrhus
Deciduo perimebat imbre.
Ast aede tota foedior omnibus
Languebat unus, depositissimus,
Ipsisque inaccessus MELAMPIS
Iam sanie viridis pluente
Monstrabat ulcus fertile sordibus,
Plenumque putri vulnus hirudine:
Armatus halans inde foetor,
Naribus intoleratus ullis
Fugabat omnes cominus, eminus.
Nemo propinquus constiterat toro.
FRANCISCUS illum conspicatus
Cor sibi comperit exilire
Ad grande factum: mox sibi crescere
Cernens orexin persequitur suos
Cum bile sensus, increpatque
Ceu timidas acie cohortes:
Adeste, dicit, viribus integris
Vos delicato gutture milites,
Afferte linguam, quae sitire
Pus sciat, et viridem saliva

Flavente norit [Reg: noverit] sugere crapulam:
Natura persta, nec refuga gula
Liba Mephitin, ceu meracum
Ambrosiae, pateramque mulsi:
Sta: nec remisso felle revertere:
Coelo propina nobile poculum;
Dabis salutem febrienti,
Si putridum bibis ore cancrum:
Amore vitae quae medicamina,
Faecesque gilvo embammate lividas
Haurire Mortales amarunt
Hactenus, et repetent deinceps:
Et te, XAVERI, gloria Numinis,
Salusque morbo naufraga Proximi
Ad inclytum te non triumphum
Permoveat, medicumque potum?
Haec ille secum. mox adit ad Virum,
Et applicando gutture stat prope.
Sensit, rebellem se movere
Principio vehemente Visum:
Retroque fugit Gustus, et arduum
Claudo Helluonem deseruit pede.
Tactus reluctatus probrosa
Mergere se renuit cloaca:
Stetere contra quinque ferocia
Concorde Fratres. Propositi tenax
FRANCISCUS exortum tumultum
Edomuit, fremitumque vicit,
Et contumaces discipulos gravi
Mandato adactos pergere compulit

Constante ductu ter venenum
Sugere continuamque lepram.

Humanae Vitae Tarditas et Brevitas cum divinis operibus comparata in rebus omnibus lentissima et vanissima esse ostenditur iuxta vulgare proverbium: Ars longa, Vita Brevis.

HUmana lenta est, et patitur moras
Ars pacta tempus. non celeri fluunt
Res officina. distinemur
Et solidos populamur annos
Sudore longo:nil facimus simul,
Sed sensim avaro temporis otio
Metimur artes. concitato
Ire negat Phydias Colosso
Cunctante scalpro. deside pauculas
Ducens Apelles tramite lineas
Insumit annos, elegantes
Donec imago bibens colores
Examinato prodeat angulo,
Lucemque cernat. sed DEUS Artifex
Producit uno cuncta verbo,
Imperio fabricatus Orbem:

Potens Voluntas prolicit omnia
DEI iubentis. Sic viruit simul
Fecundus hortus provocato
Vere celer: Pater ipse primus
AEtate plena, viribus integris
Non tardiorem transiit in virum:
Expers iuventutis, puellus
Non fuit, ingenio capaci
Repente doctus calluit omnia
DEO Magistro. dissimiles Nepos
Vires adeptus claudicante
Progreditur violentus aevo.
Ars nempe vastis ampla laboribus,
Et imbecillo vita brevissima
Suspensa silo, dotis instar,
Est homini data, qua superbos
Frangat profundo pectore spiritus.
Imbellis ipsi corpore stat domus,
Mens nata Coelis hospitatur
In luteo patiens mapali.
Nactusne quidquam roboris est Homo,
Cum vinci ab ipsis se doleat feris?
Tremens, fatiscens has in auras
Proiicitur, tumulumque primo
Salutat ortu massa levissima.
Formosa primis quadrupedes pilis
Natura vestit, rostra sculpit,
Et calida Endromidem lacerna
Natis recenter vulpibus iniicit.
Dentes acutos Lynx habet, et Lupus:

Meles tuetur se cavernis,
Et tumulum eligit in salutem:
Ursus comatas scandit in arbores:
Pernice cursu praecipitem fugam
Vitae patronam consecutus
A facili lepus est parente:
Perita rostri novit acumina
Falco petendis providus Ardeis,
Exitque praedatum sagaci
Ungue crepax, revehitque praedam.
Quaerunt odori pascua Vultures;
Alterna miscent cornua Bubali,
Astutia Vulpes iuvatur,
Qua nebulo redimit salutem;
Natus caballus vix subit aerem,
Iam, militares audiit [Reg: audivit] ut tubas,
Adhinnit aeri bellicoso,
Poplite quadrupedante saltat.
Concessa sunt haec robora bestiis,
Ne sint inermes. Nil homo debilis
Eiusmodi novit bonorum:
Femineis trutinatus ulnis
Nutricis implet brachia fasciis,
Mutoque linctu vellicat ubera,
Imbellis appendix parentis
Epenore, effluvioque vivit.
Non pellis illi germinat in pilos,
Nec fronte celsa cornua pullulant:
Terrestre circumfert cadaver,
Et tenues sine veste nervos.

Absurda primo musica gutture
Offendit aures: murmurat, ingemit
Damnatus ad fletum Choragus
Impatiens, pluviasque cunas.
Vix est decennis, iam nive candida
Hinc inde spargi tempora conspicit,
Tergoque curvo praegravatus
Dinumerat silices, et Urbis
Supina spectans marmora vertice
Terram salutat, ceu Rosa languida
Emortuis pendet capillis
Sospes heri, foliisque sana.
I, tam venusto plaude cadaveri,
Et ambulanti sarcophago cane
Faustum triumphum. pollicere
Mille tibi, Scarabaee, lustra.

ENTHUSIASMUS AUCTORIS. Cum Caemiterium ingressus Calvariarum ossiumque reconditorium paulo attentius inspexisset.

VUltuum nuper loculum osseorum
Vidi, et exhorrens speculum severum,
Floris humani, fragilisque sortis
Symbola legi.

Vertices omni vacui cerebro
Ore ringuntur patulo. relictis
Dentibus paucis lacerata sepes
Ordine rupto
Finditur rimis. caput osse glabrum
Lambitur musco, gracilique silva.
Larva funestis specubus reposta
Triste relucet:
Nil molae restat facie, soluta
Dentium serra, craniisque cassis
Viperae ludunt. putria excavati
Rudera vultus
Incolunt vermes, varioque se se
Anulo volvunt: parasitus anguis
Victitans muco tumuli rotundos
Serpit in orbes:
Intus Harpyis, ululisque diris
Plena caupona est, statioque mortis,
Pessimi nidi volucrum malarum,
Ova Cerastum.
Caesarem nullum, faciemve Regis,
Virginem nullam, dominamque vidi,
Nec maritatis sibi foederatos
Ossibus artus;
Neminem Mystam, Laicumque nullum.
Naribus truncis eadem cavata
Omnibus forma est. sacra cum profanis
Mors fera miscet.
Ossa neglecto recubant cubili,
Ceu strues sectis cumulata lignis.

Frigidae sordent olido fluente
Glutine calvae.
Quaesii [Reg: Quaesivi] Fratres, Patris et Sororis
Cognitas olim facies: at ossa
Multa, sed nulla hic potui invenire
Ora Parentum:
Nulla conspexi capita Infulata,
Nec coronatos apices Tiaris,
Principem nullum, Comitem, aut Baronem
Ordine toto:
Visa tot vasto mihi sunt acervo
Ossa, ceu (lauta bonitate coena
Quando finita est) cumulata fractis
Fragmina vitris.
O! quot Inferno modo conflagrabunt
(Ingemens dixi dubitante voce)
Spiritus sontes, Animaeque nequam,
Diraque spectra,
Hisce quae testis, luteisque vasis
Improba nuper latuere vita?
Plura confusis video ossa costis,
Lipsana pauca.
Quaesii [Reg: Quaesivi] magnos titulo superbo
Hic ALEXANDROS, MARIOS, METELLOS,
Devoratores hominum et ferarum,
Ulcera Mundi;
Repperi angusti feretri theatrum
Vix capax palmae. iacuit modestis
Pallidus membris gemini inquietus
Helluo Mundi,

Sed nec armatus: nisi quod (cruentum
Quando transfodit fera mors Tyrannum)
Miles infixum patulo reliquit
Vulnere telum.
Dic, ubi nunc sunt HELENAE procaci
Ore formosae, pretio scelestas
Nundinas pactae nivei elocato
Flore pudoris,
Illices Orci volucres, sagena
Virginum morum, scopuli innocentum?
Repperi; foetent, stabulumque nota
Funera ructant.
Dic, ubi spurcae Veneris capellae,
Daemonis servum pecus, ampliando
Tartari Regno, stygioque sceptro
Apta supellex?
Dic, ubi picto iuvenes rubore
Ignei toti, vegetoque moro
Nuper illustres? periit colorum
Tota iuventus.
Dic, ubi vultus gemini pyropi?
Dic, ubi sanguis nive coniugatus,
Et coronatus duplici pilorum
Iride nasus?
Dic, ubi succus roseus genarum?
Dic ubi falso labra tincta furto,
Sericis pexi laqueis capilli,
Unda comarum?
Dic, ubi vultus nitidi Planetae
Castor et Pollux, geminae fenestrae

Clara crystallus, toties scelestae
Pervia morti?
Tale nil cerno: glaciata prostant
Ossa, stipato taciturna cippo,
Nec movent se se, licet irruenti
Pervia vento.
Haec ego mecum reputans, caputque
Mortui tollens, manibusque versans
Marmor inspexi, domuique moesto
Gaudia luctu:
Duplices caeca reliquos eremo
Repperi dentes, miseraque sede
Ad levem tactum tremulos, vetusto
Tempore plenos.
Alloqui tandem Cranium illud ausus,
Heus! bonum (dixi) caput, atque Calve!
Quis status rerum tibi? num beato
Fine quiescis
Gloriae compos? agiturne belle
Altero Mundo, Patriaque tecum?
Lustrico perstas an adhuc camino?
An styge sudas?
Is silens altum tacita caverna
Me meae fecit timidum salutis,
Propriae mortis pavidum, supremo
Vespere cautum.

Socordia hodierni Saeculi in rebus ad Salutem pertinentibus expenditur iuxta aureum THOMAE KEMPENSIS dictum: Pro modica praebenda longa via curritur, pro aeterna vita vix pes semel a terra levatur. vile pretium quaeritur, pro uno numismate interdum turpiter litigatur. l. 3. c. 3. [Abbr.: ?]

NEgotiatus temporibus Noe est
Mundus scelestus, donec ab ebriis
Descendit astris copioso
Diluvio lacrymata poena:
Eo usque nuptum est, et pede comico
Pulsata Tellus, saltibus ultimus
Quadrans, litatus. tum profunda
Crapula depluit ex Olympo.
Plenum metallo tinnierat forum,
Plures Ementes undique quaestui
Stabant doloso praeparati,
Fraudibus impliciti facetis:
Commerciorum larga profusio,
Et ampliandis divitiis labor
Ubique summus distinebat
Sollicitos pretii Propolas,

Adhucque seri tempore Saeculi
Tam perduellis fabula luditur:
Pro dote, terrenoque lucro
Currimus, erigimur, volamus:
Pro Coelo, et Astris ne pede dextero
Terra levamur corpore plumbei.
Incedimus grallis vocante
Numine, vel propria salute.
Iussu profani Principis, impigri
Foetum metallis perfodimus solum,
Rimamur aurum, fertilemque
Diripimus, renuente Matre,
Ligone ventrem; scindimus impia,
NERONIS instar, falce Puerperam.
Capti lucello, splendidaque
Illecebra rutilantis aeris
Evisceratis Hesperiae iugis
Secreta terrae pandimus atria
Et emedullata Tiroli
Ingenuum rapimus metallum.
Labore multo stagnat inutilis
Per ora sudor, salsaque lacryma:
Totum laborat foederatis
Viribus, obsequiisque corpus:
Si vile munus vix oboli ferax,
Vacetque paucis Sparta terunciis,
Si lictor in pago, vel Urbe
AEdituus, tenuisque scriba
Repente vita fungitur, ocyus
Plus quam trecenti bolo inhiant proci,

Quaerunt Patronos, ut rogatum
Quisque prior rapiat lucellum.
Vix Sol rubenti prodiit e freto,
Cantante gallo; surgitur, ut foro
Pisces emantur, vel minore
Praeripias volucres moneta:
Si liberali forte pecunia
In aede sacra diribitur stipis,
Confertus Ordo est. e remotis
Urbibus accumulantur Iri,
Velutque sturni, millia confluunt,
Impleta Codris limina murmurant,
Circumsonantum [Reg: Circumsonantium] instar crabronum,
Cum tremulis modulantur alis:
Claudus podagrae non memor amplius
Mendicus illuc sedulus advolat
Velocior dama, vel ipsis
Rangiferis, subitisque cervis:
At, si precandum est vix media die,
Horisve paucis, deficiunt fibrae;
Causamur obstipos sinistro
Osse pedes, stupidosque nervos.
Merenda vilis nos trahit: et sacra
Fundata longis praemia saeculis,
AEternitatis nos honores
Non stimulant, ut in arduorum
Exsuscitemur facta Gigantium,
Qui Coelum adorti sanguine Martio
Pessundatis Mundi Tyrannis
Ad viridem emicuere Laurum

Vita profusa: qui veriti nihil
Molenda saevis membra Leonibus
Dedere, vel flammis coquenda
Viscera, craticulisque lentis.
Quid praestiterunt tot nemorum Patres?
Constante vultus esurie macri
Nutrice silva victitarunt,
Insipidis olerum medullis
Traxere vitam. vix oleum, aut piper,
Quin nec salini commoda noverant
ANTONIUS, PAULUS, PALAEMON,
PACHOMIUS, BOBO, CASSIANUS:
Ad haec cruento tergora verbere,
Lorisque corpus dilaniaverant:
Terra cubili somniatas
De Superis obiere noctes.
O nos inertes! quam tenere cutem
Nostram fovemus, ne temerario
Affletur Austro, ne severi
Frigoribus glacietur anni,
Aut vulneretur cuspide Sirii.
Patere Coelum credimus otio,
Mendace nobis sanctitate
Occinimus Superos faventes.

AD MANTICUM PERENOTTUM Cum se Aulicis negotiis abdicasset.

GRatulor sanctam, PERENOTTE, vitam:
Aula deserta est Tibi. Vive felix!
Iam salus parta est, pedibusque fallax
Subdita terra.
Factus es magno minor ex honore,
Maior ex spreto. bona causa vicit.
Semper ex alto gravior ruina est,
Peior ab Aula.
Nil ibi tutum, probitate spreta.
Plurimus magnis foribus susurro
Obstrepens blando malesuadus ore
Concitat iras,
Fraudat insontes: nihil hic quietum,
Nil satis cautum. rigidus satelles
Obsidet postes, numerosus hastis
Atria custos.
Principum frustra satagis favori,
Non diu floret: labor est diurnus.
Unica exhalat, brevius subinde,
Gratia nocte.
Plurimi crescunt, reciduntque plures
In suas sordes. quot enim vel uno

Nobiles anno super elevantur
Sidera fungi?
Perbrevi gaudent solio favente
Sorte delusi. gladio minores
Quot tumescentem proprio luerunt
Sanguine fastum?
Subtice verum, moderare linguam.
Veritas semper nocuit loquenti.
Aure subtiles gemina Monarchas
MANTICE nosti [Reg: novisti] .
Multa scit, quisquis didicit silere.
Facta sunt nudis potiora verbis,
Tinniunt voces, ut amant inanis
Cymbala pelvis.
Prode te nunquam: retine seratam
Pessulo mentem. satius tacere est,
Quam loqui, quod non animo fidei
Ludio sentis.
AEquus ambobus fieri laborans
Pluribus quisquis cupiet placere,
Displicet multis, quia vult videri.
Esse quod horret.
Tutus in silva medius ferinos
Inter insultus, rabidasque Tigres
PRODROMUS CHRISTI fuerat. scelestam in-
-gressus in Aulam
Perdidit vitam, quia veritatis
Praeco neglectum thalami pudorem
Leniter carpsit. pretiosa saltu
Vendita lingua est.

Ergo periuris procul exeundum
Suadeo tectis. minitans ruina
Clade vicina monet inquilinos:
Inde recedant.
Non vides, SAMSON DEUS ut Columnis
Eloco motis tumulet superbos
Dirutis Aulis? numera sepultos
Clade Philistas.
Si premi non vult graviore lapsu
MANTICUS, tumba meliore dignus,
Inde cras velox, hodieve migret.
Tempus eundi est.

Mores, Habitus, Gestus, Occupationes, Vestitus dyscoli Studiosi Academici omnibus probis ad cautelam expenduntur, ac describuntur.

CAlore primo difficilis regi
Flagrat iuventus: transilit orbitam,
Omnemque dedignata sepem
Claustra minis violenta rumpit.
Primus pudendae est fructus inertiae
Studere somno: dum radiis iter
Illustre describit cubili
Sol tremulo spatiatus igne,

Utramque in aurem stertitur, et dies
Natus labori concoquitur toro.
Tum surgitur tarde grabato,
Ceu nivea madidus saliva
Spumante limax egrediens domo
Se circumacto corpore proripit,
Latusque mutat, donec omnem
Exerat e laribus figuram.
Post haec solutis crinibus (e fuga
Ut torqueantur rursus in ordinem
Censore vitro) consecratur
Hora duplex: speculo magistro,
Et erudito pectine consule
Comae striantur, pulveris advenae
Olente nardo delibutae
Propitias redolent Moluccas:
Panthera fragrans, quam procul iverit,
Nares sequaces attrahet omnium,
Moscoque odoratis capillis,
Ceu violis, capiet columbas.
Crine absoluto, vestibus imminet
Belle plicandis Psittacus Indicus:
Pes sericis rugis uterque
Artificem verulae senectam
Praefert cothurno. vix ligulis modus:
A calce Pavo plurimus ad caput
Discorde mentitus colore
Multiplici novitate ludit:
Totas subinde est cernere nundinas.
Collare pleno fertile baltheo

Promanat in pectus fluente
Materia, teneraque bysso:
Indusiorum prodiga largitas,
Et sumptuosa e sindone carbasa
Effusa pendent; brachiorum
Tota volant manicata vela:
Distentus hydrops in caligis tumet,
Et follicato proiicitur sinu,
Thoraxque nodis asperatus
Mille nucum riget involucris,
Sedensque parvus vertice pileus
(Exile magni vasis operculum)
Ligaminum plenus, pusilli
Proditor ingenii iocanti
Colludit Austro. duplice nos iuvat
Acuminatos cuspide calceos
Videre, rostratasque naves,
Et geminas veluti carinas,
Quibus capacem magnifico pede
Typhis per Urbem provehitur novus,
Accinctus ad lumbos minuto
Ensiculo, gladiique frusto.
Sic ille vadit, cum gradiens foras
Templum salutat fronte brevissima,
Intransque, vix palmo per aedem
Progreditur, retinensque postis
Adhuc aperti diffugit ocyus,
Tergumque vertens ne cruce se notat:
Adesse quod si Femininum
Quid videat, magis appropinquans

Venationes instruit, et vagus
Hinc inde foedis Templo oculis volat,
Censorque formarum profanat
Mente locum meretrice sacrum.
Iam tempus instat nobile prandii.
Plures adibunt pascua. symbolis
Solenne collatis in unum
Hoc epulum est, decus Helluonum.
Sancita res est: ad vomitum bibant!
His considetur conditionibus.
Infertur in mensam frequentem
Pinguibus offa oculata guttis,
Et prima longo tramite fercula,
Haustusque vitris pluribus aureus,
Uvaque splendentes cruenta,
Ac rubeo cyathi Falerno:
Sed et rotundis hispida plurimis
Stant vitra nodis, candida queis [Reg: quibus] Ceres
Infusa spumat, quae vel uno,
Ac solido exonerantur haustu:
Adest liquoris copia quadruplex,
Qualis Mosella, vel Nicaro fluit
Rhenoque crescit delicato.
Indomito irrequieta musto
Vindemiato vasa recens mero
Passim redundant. crapula proficit.
Diversa crystallo figura est:
Struma cavae satis ampla conchae
Usque ad medullam lambitur infimam,
Suprema donec guttula profluat.

Tum per fenestras vitrearum
Proiicitur chorus amphoratum:
Offensa facis fragmina tinniunt.
Placet sonora grandine musica.
Ovant sodales, iubilorum
Nec requies datur editorum.
Mensa peracta, quam madidi mero,
Tam mente sicci, et corpore plumbei
Iam nocte sera se per Urbem
Circumagunt pugiles rebelles,
Et caespitantes in geminum latus
Turbant soporem, et limina civium:
Ceu spectra per vicos aguntur
Impete, ceu Lemures vagantur,
Tondentque stricta cuspide pumices:
Absistit ignis vulnere marmorum:
Scintillulae multo nitore
Exiliunt, silicumque venae
Ferro petitae lumine fulgurant.
Domum reditur. stertitur in diem.
Dormitur altum more glirum.
Mane dolent madidi capilli,
Caputque collo est intolerabile,
Laevumque nictant vitrea lumina.
Quid interim libris, et arte
BALDUS agit, Medicusque CHIRON?
Scrutare thecas: inspice paginas:
Vides, ut Horace odes 1.9

AMPLA stet NIVE CANDIDUM

Atri papyrus mensibus integris
Tam sumptuoso pacta peculio.
Gratisne sudorem parentum
Dilapidas studiose fili?
Albente corvus gignitur ex cycno,
Auditque Daemon, qui prius Angelus,
Moresque fuscantur repente
Virginei stygio colore.
Elapsa nuper de ferula cohors
Soluta vix est supplicio cutis;
Et ecce! libertas probroso
Ocyus arripitur calore.
Mutate mores, et specimen date,
Utrum regendo sitis idonei
Olim Senatu, Patriaeque
Mole pares humeris ferenda.
Non ista veris est via gloriis
Olim parandis, non iter ad thronum.
Servate sinceram iuventam,
Vosque foro date litterato.

AD EMINENTISSIMUM CARDINALEM SFORTIAM PALAVICINUM e SOCIETATE IESU, CONCILII TRIDENTINI SCRIPTOREM ELEGANTISSIMUM, SOLIDISSIMUM.

EXimios res magna Viros, Miracula Mundi,
Mortaliumque nucleum
Poscit, qui satient forum:
Mitra coronati triplici diademate PETRI
Magni DEI VICARIA
Divinum calamum petit:
Summa TRIDENTINIS agitata negotia curis
Penna notentur aurea,
Et quae par Aquilis volet;
Invenere Virum Sacri monumenta Senatus,
Qui cedat arte nemini,
Cui Virtus pretium facit.
Haec summi ingenii Phoenix celeberrima Facta
Miraculum prudentiae
Totos digerit in libros:
Italicae linguae Princeps, calamique Monarcha
Scribit catenas aureas,
Queis [Reg: Quibus] mentes hominum trahit.
Quam solidus, tersusque nites ea tepora tractat,
Scruposa tot respectibus,
Ipso themate lubrica?

Quam cuncta exacte memorat, quam sanguine plenus,
Lectoque succo turgidus
Divinam historiam polit?
Ambo facit: celeberque toga est, magnusque palaestra:
Si bella poscant militem,
Stringit terribilem stylum:
Spicula crebrescunt celebre bibitura cruoren:
Intenta chorda sibilat
Arcu stridula flexili;
Configit iaculis SUAVEM, consutaque foetis
Mendaciis volumina
Clava transigit Herculis:
Aspice fulgentes clypeos, ensemque micantem
Ardore Solis ebrium,
Ut claris radiis naret?
Errores vetitos mactat, dexterque sinisterque-
-Interficit sententias
Praegnantes novitatibus.
Haec bello fiunt. facies est altera Pacis:
MITISSIMI, SAEVISSIMI
Scriptoris meruit decus:
Ex ipso fundo sincera limpidus unda
Is veritatem provocat
Piscatus speculum rei.
In gemino felix, campo celebretur aperto
Victor trophaeis nobilis
Cum Lauro ex acie redux:
It comes Heroi plenissima Purpura fama,
Apex sacratae gloriae,
Orbem convocat integrum,

Dicit: adoretur Princeps, Rex ingeniorum,
Miraculum scientiae
Summi prodigium Viri!

B. [Abbr.: ?] ALOYSII GONZAGAE consummata in brevi Virtus ac Pietas.

O Sanctum Iuvenem principe Sanguine!
O raram volucrem, Virgineum Cycnum!
Olli inter medias faces
Aula stat pudor integer.
Quam mens innocuis consita liliis,
Quam pectus tenera luceat indole,
Testatur facie decor
Innupto speculo nitens;
Ex binis oculis colligitur Pudor,
Et suda vegetus candor imagine
Nutrit perspicuo die
Vernantes animi nives.
Virtus nobilium gloria mentium
Evexit Iuvenem. Sceptra celerrimo
Heros praecipitans pede
Vovit, se fore Virginem.
Non ille illecebris pectora molliit,
Ver primum Superis cessit, et obsidem
Magnorum decorum cito
AEtatem teneram dedit.

Succrevit Pietas haud pede languido,
Coeloque imminuit facta propinquior;
Promovit volucrem gradum
Ad fastigia Siderum:
Corpus non tenere, sed rigide sacer
Tractavit Lanio. sanguinis alveus
Diris elicitus flagris
Formoso micuit typo.
Defraudans cupidos divite pabulo
Sensus, difficili lege coercuit,
Erronesque oculi tubos
Caeco carcere muniit.
Demum magnanimi pectoris impetus,
Et Virtus tenui corpore grandior
(Ceu praecox calamis seges)
Prompta messa fuit nece.

Affectus S. [Abbr.: ?] MARIAE MAGDALENAE Coelum aspicientis, riteque peccata sua deflentis.

Forte obscura nigro nox horrescebat amictu.
Stellata nusquam spicula.
MAGDALA non uno rea crimine prona fenestrae
Adstabat, astris imminens:
Illa tuens spissas tenebras, mea pectora, clamat,
Sunt atra, plus, quam nubila.

Dixerat. et subito sua lux est reddita nocti:
Scintillat argento Polus.
Stellarum populus rediit, gens lactea, Solis
Constans satelles Phosphorus:
Nubila restituunt stellis revolubile furtum,
Hinnit per Astra Pegasus.
Obstupuit speciem subitam, Coelique theatrum
Tristis remorsu MAGDALA
State faces, clamat: mihi vestra exempla sequenda.
Vitam reponam lucidam.
Mox versa ad geminos oculos, simul imperat undas,
Simulque fletu solvitur:
State faces, clamat, nostras audite querelas,
Et vota Coelo scribite:
Si tanto exterius caelata haec aula metallo est
Quid intus esse iudicem?
En! Celos imitabor adhuc. lacrymatur Olympus,
Luna sepulta nubibus,
Ipsa oculis fecunda pluam. procurrite nimbi,
Et tota fletus aequora:
Expurgabo animum, scelerisque lavabo cubile,
Thermas parabo crimini:
Ite procul nitidae Stellae, nubesque redite,
Vos atra Coeli pallia,
Caeruleo haud equidem dignam me censeo vultu:
Faces abite fulgidae!
Flebo frequens, quamvis nivea se luce capillans Phoebo
Serena Luna fulguret:
Flebo frequens, simul ac cognato alludere
Aurora plorans coeperit:

Flebo: dies simul ac puer evigilarit ab Indis,
Donec senescat aequore:
Si Tellus subducat aquas, amnesque fluentes
Sol axe flagrans ebibat,
Ingrediar madidi fidens aeraria Coeli,
Trahamque mecum Pleiadas;
Nimborum pluviaeque ferax intrabo cubile,
Ubi coquuntur grandines:
Materiam e Caelo repetam, si flumina desint;
Siccata si sint aequora,
Crystalli aggrediar glacien, gemmasque liquabo,
Hiberna solvam frigora.
O si naufragio peream, vel mergar in undis
Secura portus MAGDALA!
Certa mihi Cynosura DEUS. dum navigo fletu,
AMOR peritus TYPHIS est.

LAUDES BELLICAE Ill.mi et Excell.mi [Abbr.: ?] COMITIS LUDOVICI RADUICI DE SOUCHES OBTENTIS CONTRA SUECOS, AC TURCAS VICTORIIS CELEBERRIMI.

ANnis tametsi serior, et nive
Iam cana sparsus tempora SUSIUS

Adhuc calorem Martialem
Intus alens iuvenescit armis.
Non ille tardo in proelia sanguine
Gyrare doctus Cornipedem celer
Exasperans vultum flagrantem
Per medios ruit acer hostes.
In arma primus, primus in aereum
Athleta campum, Massagetum timor,
Terrorque Lunae perduellis,
Et domitor MACHOMETIS atri
Virtute supplet magnanima LEO
Senile corpus. Signa ferociae
Suis daturus, discolore
Ipse caput galea coronat:
Plumante cono discitur impetus.
Tum praeparatus quadrupedantium
Stat cursus. accincti triumpho
Stant animi propiore Lauro.
Is evibrato dexter acinace,
Quicquid resistit, praecipitans ferit.
Ignobiles Turcae phalanges,
Ceu tenues metit ense caules.
Praelusit olim cladibus integris,
Contra Suecos ferreus in fide,
Quos moenibus pulsos, et arce,
Edomuit, vetuitque BRUNAE
Desideratum figere terminum.
Fugere caeso milite VANDALI.
His praestitis quondam, flagrante
In Geticos modo se Tyrannos

Furore librat, perque cadaverum
Pontem profectus proterit omnia.
Lacessit enses, et probrosam
Impatiens tolerare gentem
Occasiones quaerit idoneas,
Et aptiores insidiis locos,
Vique inde prorumpens in hostem,
(Nube ceu nigricante fulmen)
Virtute fretus, non numero Virum,
Repente totos dissecat ordines;
Sed nec minori saepiendis
Urbibus ingenio, vel arte
Praecellit Heros. NITRIA bellico
Extructa clivo dedita SUSIO.
Ex ungue Turcae liberata
Ad Dominum rediit LEVENZA.
Adhucque vivo sanguine fervidus
In arma, et hostes trux proficiscitur,
Deliberato sed Gradivo
Bella ciet, minimeque praeceps
Egensque magni consilii volat,
Gnarus, magistra qui patientia
Duces morantur, gloriosos
Vincere, praecipitesque vinci.
I Christiani gloria militis,
Quo vera Virtus, quo Pietas vocat!
Ubique Turcae, Tartarique,
Et nimius minitatur hostis
Centis profusus, nec capitum tenax
Fossas novenis millibus obruit,

Siccat paludes prostitutis
Corporibus, numeroque vincit.
O quot cruoris iam bibit aequora,
Et. Christiani flumina sanguinis!
TE Vindicem sacri liquoris
Ira vocat, Patriaeque luctus.
Posthac inultos linquere fortium
Manes virorum non decet, et feram
Exaggeratis roborari
Viribus, auxiliisque plebem.
Exurge in iras denuo strenuas,
Urbesque laxa, quotquot ahenea
Moerent catasta, servitutem
Fulmineo gladio revelle:
Conscende pinnas, valla supervola,
Prosterne muros indole Barbaros.
Exscinde nidum perduellis
Seminis, indomitaeque gentis.

AUCTOR Delicias ruris, ac matutinas ambulationes AEstatis tempore commendat.

NEscio, quid insit gaudiorum ruribus,
Et excitati sanguinis.
Maerore quodam tetrico, et tristi velut.
Urbes veterno dormiunt.

Rus vivit omne. viridis exhilarat color,
Laetique campi gestiunt.
Catarrhus urbes habitat, et tussis domos.
Est rure liber spiritus.
Praesertim Aprili, quando calvas arbores:
Ver rursus insternit comis.
Summa mihi cura mane supremo fuit
AEstate quondam surgere,
Primaque porta prodigo in gressum pede
Campos patentes visere:
Ibi scholarum pulverem eieci frequens,
Et rheuma totum dilui:
Ibi ventilavi rauca colli compita,
Obsessae ravi pectora.
Ibi mihi laeto cuncta successu favent,
Et tuta vernat sanitas:
Ibi vena succo melior electo fluit;
Expertus illud assero:
Sive in virenti porrigens corpus toro
AEstiva captem frigora
Iocante circum Fraxino, dum Thraciae:
Canora Pellex dulcibus;
Nemus querelis implet, aut viduus gemit
Cava palumbes arbore:
Seu provocata murmur, et clemens sonus
Adsibilatur ilice:
Seu defluenti lubricos pisces vado
Lucente contempler vitro.
O quam petito gutture, et linguis tremit
Silvestris isthic Musica!

Abeste voces aulicae, et secti Capi:
Cantatur isthic dulcius.
Cum longa pastor cornua, et curvos tubos
Inflat, putantur buccinae.
Quis discolorum luxus agrorum viret,
Locique gentiles rosae?
Quis coniugatos stipites sat mirabitur,
Et arbores adulteras,
Natamque ab illis fructuum Tobolem probam
Frondente matrimonio?
O quae voluptas (fulva cum Coeli Lea
Attemperatur ventulo)
Sedere viridi porticu, flante AEolo,
Sodale cum FAVONIO!
Discipulus Euri Zephyrus ambrosio suum
Vincit magistrum gutture.
Ipse elegantes natus in scenas situs
Theatra vincit Principum.
Sopore nusquam molliore dormii,
Quam serico foeno cubans;
Admurmurabat rivulus blando labro
Nutricis instar Morpheo.
Quin ipse nusquam suavius rerum mihi est
Placere visus Conditor:
Occurrit animo per tot ambages Sator
Extra tumultum clarius:
In astra raptus ibi perorantem suis
Mirabar e factis DEUM.
His illecebris suaviter captus, sacro
Terrena calcabam pede.

AD EDMUNDUM OLCORNUM ILLUSTRISSIMI ADOLESCENTIS MORUM PRAEFECTUM. Ut innocenter ipsum in Literis educet.

EXaminato Sanguine nobilis,
Avisque praestans ordine plurimis
NARCISSUS in primo iuventae
Vere tener, medioque flore
Tua regendus traditus est manu.
Is delicatis moribus innocens,
Virtutis observans utrumque
Consociat facie Parentem.
Quantum probarum conscia dotium
Natura spondet, nobilis indoles
Inest Puello; mentienti
Si qua fides tribuenda formae.
Intelligendo tempora praevolat
Tantillus heros, ingenio valet:
Nam pectus amplum, atque hospitantem
Magnam animam Pater, atque Mater
Impressit illi prodigiis parem.
Hoc pulcra vultus scena, meridies
Infusus ori pollicetur
Praeco boni manifestus aevi:

Scintillat illi pectus ad ardua.
OLCORNE, tantum, ne pereat cave
Spes tanta suffocata primis
Flagitii teneri pruinis.
Ne Tu pudicum molliter educa.
Occasionum subtrahe pabula,
Quae vel remote destinatum
Ad vitium, vomitumque ducunt?
Effeminato ne gremio sine
Adblandientes inter Ephebulas,
Ipsasque versari Sorores,
Ne referens animum inde mollem
Emasculata langueat indole.
Herede crebro discimus e loco
Exempla morum, quae videmus
In sociis, quibus assidemus.
Maturus omnem luxuriem procul
Avelle prorsus, si cupias virum,
Si delicatam vis puellam,
Serica carminet ipse fila.
Muni pudorem: scilicet arduum est,
Servare mentem criminis integram.
Occasiones feminarum
Masculeum impediunt vigorem:
Quot illa versat flamma Tragoedias?
Quot bella spurcus Mulciber intulit?
Domestici quis Parricidae
Marte caret, Cyprioque telo?
Iube: severum se gerat, et gravem,
Rugisque frontem pluribus asperet;

Si feminae sint alloquendae,
Praecipue caveat fenestris.
Quaedam pudori rusticitas bona est,
Frustraque caecos insequitur Venus:
Duces amoris pestilentis
Sunt oculi male curiosi:
Sed nec, Sodales si cupiat mares,
Concede quosvis: selige cognitos.
Plerumque viscoso laborat
Unio liberior veneno,
Moresque gliscunt in paribus pares.
Ne Te colores misceat inscio,
Ludatque Chartis: nam probrosus
Lusus is est, cupidus metalli,
Et sumptuosi tempori Helluo.
Quem fraudulentae spiritus aleae
Semel prehendit, non quiescet
Assiduo stimulatus aestu,
Sortisque blandae fretus hypocrisi
Pecuniosum pruriet in lucrum.
Experta res est: aeris illa
Insatiabilis est Cupido.
Heu! quanta punctis ludus eburneis
Iam damna cudit: lingua tricuspide
Telo lacessitos petivit
Indigenas Superos Olympi,
Causamque magnis criminibus dedit:
Vestes ab ipso corpore perdidit,
Exhausit arvina crumenas:
Ad laqueum miseros redegit.

Ne liberalis porrige, quod petit:
Saepe est venenum, quod violam putas.
Pecuniam (nervum malorum)
Subtrahe, deliciasque mensae:
Mollescit omnis nobilis indoles
Hoc apparatu. si gemat, aut fleat
Tristis repulsa, tu cachinna,
Nec querulis moveare stillis.
Blandire nunquam. saepe nocet favor.
Robustiori serius increpa
Ipsum loquela. stante fronte
Verba pati graviora discat:
Amore Natos Simia strangulat,
Et Ursa molli delinit osculo.
Non saccharo sunt educandi
Filioli, placidoque melle.
Frons torva Patris magnanimos facit
Austeriorum fulgura nutuum
Ceu Marte versatos severo
Exstimulant, animantque Natos.
Festina falx sit, si lolium novo
Se prodat agro. parcere crimini
Crudelis est Virtus. novercae
Terribiles, sine bile matres
Plerunque fiunt, cum soboli malae
Sunt blandiores, atque peculii
Escam, voluptatumque causam
Molliculam, pretiumque praebent.
Si prima laxas frena licentiae,
Evadet effrons, tardus et impudens.

Obedit ex cera iuventus;
Dum tenera est, cicuretur aetas.
Sic ille crescet gloria Stemmatis.
Si negligatur, degenerantibus
A Patre factis despicatus
Innocuos maculabit annos,
Et gloriosi sanguinis alveum,
Vitaque magnos dedecorans Avos
Inglorius pago sedebit
Arcis herus, canibusque saltus,
Praedaque fartos excutiet specus
Illiterato sordidus otio;
Contentus ACTAEON quaternas
Retibus implicuisse Vulpes
Implebit omnes, ut Satyri solent,
Clamore sylvas insatiabili,
Qui Regna, regnorumque curas,
Et celebres solidasset [Reg: solidavisset] Urbes.

Doctrinam sine Virtute nihil esse.

AUscultate Sophi, quotquot ab editis
Iactatis cathedris docta tonitrua,
Et tussim celebrem, scitaque iurgia
Miscetis calido foro!
Ne digna est obolo sola scientia,
Quae virtute caret. nil valet ars hebes.

Cui non connubio iuncta marita sit
Virtus participi toro:
Inflat magnificos lubrica vertices,
Ceu ventis gravidam, quae iacitur, pilam:
Ceu bullam vitream, quae volat aere
Leni evanida ventulo.
Multis exitio facta Scientia
Stravit praecipites. sustulit ARRIUM
Sanis consiliis indomitum caput,
Coepto schismate saxeum.
Intonso est melius vellere gausape,
Quam mollis tenerae pannus Epomidis,
Aut doctae Endromides, quas Academicus
Mos in Pallia proiicit.
Ignari rapiunt sidera Rustici,
Volvuntur Scioli carne merissima:
Subtili ingenium lumine pervigil
Vili sanguine volvitur.
Dicunt, non faciunt, plurima qui sciunt;
Sunt capti manibus, gutture qui boni:
Ostendunt aliis pollice sidera,
Ast ipsi in foveam cadunt.
Quae virtute caret manca Scientia,
Vagina abs gladio gemmea dicitor!
Ornetur Pietas. serva pedissequa [Reg: pedisequa]
Ad pompam Dominae facit.

Assidua Beneficia Numinis homini collata, ex artificio corporis humani totiusque Mundi famulitio commendantur.

OMnibus Numen bene vult: salutem
Invidet nulli: spatiosa Coeli
Regna praeclara fabricavit arte.
Huc vocat omnes.
Quisquis es, ripae bibulas arenas,
Limpidi rivi niveos lapillos,
Si potes, fundo numera, vel omnes
Arboris artus,
Floridis ramos foliis comatos,
Paginas omnes trabe fluctuantes,
Arborum crines, atomosque claro
Sole volantes.
Nescio tantam numerare molem,
Inquis, absisto. locupletiore
Singulis horis cumulo favores
Dat tibi Numen.
Gratiae vincunt numerum diurnae.
Si potes, nictus oculi perennes,
Excubitrices numera favillas,
Atque nitorem,
Totque diversas tunicas, et apti
Pelle subtili radios Planetae,

Limpidum vultus speculum, micantis
Sidera frontis:
Cogita nervo toties tremente
Artuum pulsus: numera rubentes
Sanguinis guttas, roseumque venis
Dulcibus amnem,
Ossa (robusti veluti columnas
Corporis) pleno saturata succo,
AEdis humanae memor officinam
Mente revolve:
Temporum constans, resonante fronte,
Malleus pulsat geminus: cavata
Aure vicinus recubat tumultus
Ordo fabrorum:
Palpitat fibris placidis utrumque
Brachium, laetae nota sanitatis:
Subsilit cordis statio, modesto
Vivida motu,
Arte pulmonum, tremuloque folle
Aptius nil est. venit inde totus
Aeris gustus, placidasque corpus
Attrahit auras.
Sanguinis praestans cocus inquieti
Hepar, accenso satagens labore
Providet venis, meliore succo
Ne rosa desit.
Insciis nobis, ea perpetrantur
Corporis membris, veluti rotata
Mole concordes operantur arcto
Foedere spirae.

Mira Natura est. iubet illa tempus
Artifex anni, variante Sole,
Ire sancito stadio; magistra
Praesidet horis:
Illa nictantem dubitante luce
Intuens nubem, pluviumque scite
Instruens Solem, vaga discolore
Iride fulget:
Illa concretam vehemente vento
Grandinem format, gracilique ningens
Vellere hibernas tenuat nivali
Flore pruinas:
Illa squalentes diuturniore
Vindicat campos macie: eloquentes
Excitat fontes, querulosque verno
Murmure rivos:
Haec per ambages Rhodanum fatigat,
Antequam salsum Thetydis cubile
Intret, et magnum properet tributum
Solvere Ponto;
Caeteros curvans fluvios, per Orbem
Rite disponit foveas aquarum,
Laute ut altricis pecorosa ripae
Gramina vernent.
Illa directo iubet eruditos
Ire descensu lapides, et ignem
Erigit sursum, viridique campo
Prata colorans
In tuos usus, Homo, se propagat
Fertili Tellus famulata partu,

Se tibi totam facilis rotundo
Porrigit Orbe.
Haec tibi Numen benefacta praestat.
Quid DEO praestas Homo pro talentis
Mille concessis tibi gratiarum
Qualibet Hora?

D. [Abbr.: ?] XAVERIUS ut inveteratae malitiae militem convertat ad frugem, horribili flagellatione, praesente illo, in corpus suum animadvertit.

EMaceratas molliit Hannibal
Rupes aceto. supplicio petra
Mordacis affusi liquoris
Indomitum posuit rigorem,
Et pervicacem marmoris indolem.
Callens eandem forte scientiam
FRANCISCUS, ut se vindicaret
In scopulo, nimiaque rupe,
Videns tenaci pectore militem
In obstinatis vivere sordibus,
Decrevit ingens glorioso
Ingenio lacerare saxum.
Deliberanti stans similis, modus
Occurrit (inquit nobilis artifex)

Licentiam quo militarem
Aggrediar, silicemque mentis
Liquore solvam. difficiles scio
Tractare cautes: non nisi sanguine
Haec saxa mansuescunt; cruori
Soli Adamas, glaciesque cedit.
Haec elocutus, pectoris ignei
Fassus calorem, secum hominem trahit
Sermone blando nuncupatum.
Ille gradu sequitur modesto.
Stabat propinquo litore silvula
Frequente Palma, consita quercubus,
Locus voluptatis benignae
Compositus studio quietis:
Ibi faceto frigore plurimae
Densantur umbrae, cum Leo flammeus
Irrugit axi: musicarum
Hic volucrum pretiosa lingua,
Ventique fratres assiduo ioco,
Et temperato Veris anhelitu
Secreta in aurem garrientes
Ingenua regione ludunt,
Vocisque mimae affabilis histrio
Echo locorum est nullibi doctior,
Dum mutuatas feneratur
Multiplici cavitate voces,
Furtumque duplo restituit suum
Specu canoro; quando volubilis
Impingit in sylvas et hortos
Vox lacera rediens loquela.

Huc ambo tendunt, et subeunt nemus.
Loco parato pallia proiicit
FRANCISCUS, et vestem fluentem:
Terga dein, mediumque nudat
Ad flagra corpus: terribili manu
Hostile lorum fertile ferreis
Profert sagittis, et severis
Ictibus insequitur rubentem
Cruore pellem. trux resonat cavo
Luco macellum, et dextera carnifex.
Attenta vibices et ictus
Principio numeravit Echo,
Sed lassa tandem destitit, et gravi
Parcens labori, condoluit viro:
Plus mille sexcentis sonoros
Nympha studens numeravit ictus.
Partes in omnes dissiliens cruor
Sparsit propinquos sanguine stipites,
Terramque large purpuravit
Ros alacri cumulatus ostro:
Certare visi lambere flosculi
Sanctum cruorem, qui prope creverant:
Largeque fuco seminata
Alga, rubro micuit corallo.
Cruenta flagris tergora contuens,
Hiulca plagis, Quae, Pater optime,
Quae causa fatalis furoris,
Miles ait, nimiique belli?
Pergesne totam caedere victimam,
Dorsumque saevis conficies flagris?

Haec ille. FRANCISCUS renidens
Pauca refert: pretiose Fili,
TU causa pugnae, et sanguinis unica es,
Tuoque constans crimine vapulo;
Nec inde surgam, vel remisso
Verbere dilapidare totam
Cessabo pellem, donec idoneo
Mores probatos obside spondeas,
Vitamque promittas pudicam,
Et niveam sine faece mentem.
Assensus ipse est, et scelerum pudens
Data sacravit propositum manu.
Verbumque facto comprobavit
Integritas, meliore vita.

Prodigium Musicae in PHILOMELA, Quam Coenobita quispiam annis trecentis insecutus dicitur.

AUrora lucis mater, et Solis parens
Illusa mille gratiis
Ubi nunciavit certa venturum diem
Rubente Coelo proximum,
Virente surgunt ocyus volucres toto,
Plumasque castas ventilant:
Res lepida prorsus, quando se pectunt aves,
Lavantque rauca guttura,

Vocem screatu praevio expurgant, dein
Vocale rostrum praeparant:
Primum silente fistulant quiddam tono,
Praeludiumque mussitant;
Mox, ubi venusta luce tenerescit dies,
Phoebum salutant roscidum:
Offensa saxis flumina, illimes aquae,
Ventique cantum promovent:
Sylvae resultant vocibus, clangit nemus
Rostris peritis eloquens.
Sed arte reliquas artifex superat aves
Regina Aedon alitum.
Haec flexuosos variat instabilis gradus,
Carmenque dat volubile:
Iam surgit alto tramite, et vocem levas:
Mox in profundo considet:
Iam lenta garrit, mille iam spiras vibrat,
Crispatque filum gutturis:
Iam falsitatem condit artifici fuga,
Ulnamque ducit Musicam:
Iam fraude mollit halitum, et medio sono
Subtile delibat melos:
Iam tota cantat, ceu duae, aut plures forent,
Plenumque rostrum proiicit.
Iam valle stridet quidpiam raucum infima;
Iam summa rursus emicans
Linguae volatum circinat mille orbibus,
Et involucris carminis.
Attonita circum sylva defixis stetit
Ad dulce carmen auribus:

Mirata volucrum reliqua Sirenem cohors
Palmam canenti detulit.
Audiit [Reg: Audivit] et ipse Monachus. et iam non suus
Sylvis vagatur abditis,
Amore volucris captus, oblitus famis,
Sitisque prorsus immemor
Annis trecentis (fama si verum refert)
Lucos virentes incolit:
Avi immoratus clamat: ah! Superi mihi,
Coelique vos ignoscite!
Non cupio vestram Musicam. ah! plus quam satis
Haec una menti sufficit:
Hoc opto: totus, auris ut fiam: lubens
Amitto sensus ceteros.

Miserrima MILITIS conditio, eiusque in bello incommoda declarantur.

QUis probra Martis cuncta recenseat,
Bellique luctas sub rigido Duce,
Vitamque venalem vel uno
Transfugio, modicove furto?
In fronte pugnae, glans ubi plumbea
Frequente mortis grandine pervolat,
Insons URIAS imperanti
Victima saepe cadit DAVIDI.

Queis [Reg: Quibus] parcit ensis, vel pyrius globus
Lambente fumo praeterit, aut pede
Innoxia stringit favilla,
Saepe fames truculenta mactat.
Quam delicato mensula stat cibo,
Si carne equina vermibus ebria
Miles laborans helluetur,
Aut putrida saturetur offa?
Rigente panis marmore durior
Constanter unda per triduum madens
Pro militari venditatur
Delicio, sapidoque bolo,
Inter vaporum putria nubila
Felice nunquam vescitur aere,
Locoque perstans inquinato
In media sanie paludum
Foetore miles saepius interit.
Cognata bello Pestis aheneos
Erodit afflatu gigantes
Et solidos populatur annos.
O quam severa proelia curia
Passim reguntur! quam rigidae subest
Mars disciplinae? finiuntur
Vel gladio, laqueove causae.
Totis diebus ponderibus premi,
Sedere mulo est gratia ligneo:
Hispanica quae texta tela
Pallia sunt, nimioque ferro,
Censentur ingens esse superbia:
Solentque frontis stigmata Milites

Habere pro musca decoris,
Quam lepidae pice sumptuosa
Genis Puellae crebrius allinunt.
Si dormientem reppererit loco
Dux visitator, proditoris
Instar habet, gladioque plectit.
Gallina furto rapta levissimo
Cervice multis constitit, et gula
Angustias passa. esurire
Militiae est proprium, et sitire.
Auget malorum saepius alveum
Stipendiorum parca necessitas.
Accedit (appendix molesta)
Uxor egens, miseraeque prolis,
Et vagientum [Reg: vagientium] copia liberum,
Censuque alendi paupere filii,
Queis [Reg: Quibus] veste scissuris referta,
Et laceris tunicae fenestris
Prospectat algens undique nuditas,
Cultusque toto corpore nullus est.
Quis castra nescit copioso
Integra pulice devorari?
H m! pompa qualis reptitat in toga,
Longoque gliscunt fune pediculi?
Ter mille vertex nutrit unus,
Quisque pilum tenet instar hastae:
Miles cohortes efficit unicus.
Eunt sequaces per iuga tergoris.
Exercitus totus pedestris
Planitie dominatur ampla.

Thorace vivunt integra pascua,
Et nidulantes in caligis greges
Hiberna componunt stativa,
Castra tremunt legione multa.
Sed vulneratos visere tempus est.
Iacent gregatim languida corpora.
Hic crure mulctatus reciso,
Ille manus dolet amputatas.
Stillant amurca marcida vulnera,
Ceu rosa tetro pure cucurbita,
Artusque pannis obligati
Insolita gravitate foetent.
Haec qui profunda mente pericula
Examinarit, nomen inhospito
Tradat Gradivo: se pusillo
AEre miser, pretioque vendat.

Malae, laxaeque Conscientiae incommoda. Ad Hominem similibus stimulis agitatum.

QUo ruis irrequieta pecus? animique scelesti
Vertigo quo te pertrahit?
Frustra intemperiem prohibes, et proelia vitas
Domestici Sicarii.
Quamvis mortales oculos effugeris, at te
Coarguit mens conscia:

Quamvis in spissis tenebris, latebrisque repostis
Rem feceris, mens oblatrat:
Quamvis nemo hominum culpam cognoverit actam,
Testator unus sufficit.
I iam, delicias varias tibi construe. vermis
Te censor intus vellicat:
Mitte, remitte pilam, pendentemque aere sphaeram
Ad dignitatem subleva,
Ut nunquam pronus follis terrae oscula figat,
Sed semper auras incolat:
A propria graviora feres tu verbera mente,
Quam sentiat pugnos pila.
Egredere ex Patria. regiones vise remotas:
Tecum molestus it comes.
Quascunque accedas gentes, te semper habebis,
Semperque te tecum feres.
Est immortalis serpens, dum permanet error
Pernox, et ipse perdius:
Indulge genio, vernantique utere sorte:
Sincera non sunt gaudia:
Infecto si dira latent in corde venena,
Ipsum mel est absinthium:
Decipitur, quisquis curis putat invia prata:
Figunt ibi tentoria,
Castraque metatur spatio maiore tumultus,
Suasque vires explicat;
Disposita stant illae acie, sontique minantur
Millena plus quam spicula.
O quam sunt tristes ipsi quoque sontibus horti,
Obnoxii suspendio!

Quot ramos cernunt, numerosaque arbore truncos,
Aut Fraxinorum brachia,
Iscariotea prope tot vertigine furcas
Sibi paratas autumant.
Larvatis ne crede genis, si gaudia fingant,
Sunt frontis haec mendacia:
Si menten inspiceres, tristissima monstra videres,
Manesque plures funebres:
Apparent alii, quam sint in pectore, fuci;
Laetantur; et sunt flebiles:
Multi dilatant patulas ad crimina mentes,
Amplamque conscientiam;
Horrea diducunt, postesque immanis hiatus
Totis Camelis pervios,
Excoriant culices, sed molis vastae Elephantos
Capace rictu glutiunt;
Stramineam calcare crucen scelus esse fatentur,
Sed fornicari non timent;
Obtorto Themidem manifestam ducere collo,
Et omne ius effringere
Crimen non reputant. inopes vastare crumenas,
Leve est, egenos sugere.
Falsa refert facies. sermonis tessera foetet:
Sunt intus hi maestissimi.
Sunt personato labra tincta corallina melle,
Non, ut loquuntur, sentiunt:
Intus agunt Furiae, Damoclisque exterret imago,
Districtus ensis imminet:
Fucatis hostile genis absconditur ulcus;
Non prodit. in vultum lepra:

Limpida saepe animus diffundit verba palustris,
Sed fundus horret sordibus.
Scena alia est, quam fronte probi gaudente propinant,
Exsudat haec ex pectore;
Stat cum mente decor, faciesque serena serenis
Est concolor praecordiis;
Non affectato frons est prorecta lepore,
Laetatur intus et foris:
Se se tranquilla Virtus haec sola potitur,
Sibique sola sufficit;
Pace sua spectat ferventia iurgia Mundi,
Quieta damnis interest.

AD OLAUM BEDULIUM Cum propositi paenitens ex Religioso Tirocinio excessisset.

SPes certa lucri est, quae Patientiae
Iurata fido stat vadimonio:
Non illa mercatrix fefellit
AEre suos vafra creditores,
Sed constituta luce satis facit
Pari moneta: nomina liberat.
At ipsa crebro copiosis
Fallitur insidiis Ementum.

His addo lapsum iure BEDULIUM
Haud pertinacem propositi Virum,
Cum nuper ex Arca Noemi
Exiit, et pelagus revisit,
Infame saxis, et scopulis mare,
Ad quos onustae dissiliunt rates.
Adhuc parumper sustinendum
Illi erat, et docili capistro
Iugum ferendum tempore perbrevi.
Defecit illum spiritus, et freto,
Unde enatavit, restitutus
Naufragium repetit Salutis.
Tenax virilis consilii sacrum
Hamum repanda mente momorderat:
De Carne, de Mundo triumphans
Ex Patria properavit aede:
Vicit propinquae blanditias domus:
Vicit rogantem per Superos Patrem,
Vicit Sorores, sanguinisque
Congeniti querulum dolorem.
Per cuncta, dixit progenitor, sacra,
Per spem Tuorum, per celebres avos,
Per omne, si quidquam paternum
Grande tibi est, miserere gentis,
Quae te supremo stipite nititur:
Depone mentem degenerem: stude
Proferre ceras, et vetustum
Prosapiae retine nitorem:
I! perge: quo te pertrahit impetus,
Non pugno. totum sed genus efferes,

Et stemma damnatum sepulcro
Ipse die tumulabis uno.
Nil tam potenti Rhetorica Patris,
Fortique motus voce BEDULIUS
Palatio migrans paterno
Pulchrum abitum generosus ursit.
At exeuntem limine filium
Parens solutis prosequitur comis,
Et obserans postes, profundo
Se miseram vocat ore matrem:
Ah! Nate, clamat, quis mihi per genas
Non invocatus nimbus inambulat?
Tu causa, tu pincerna fletus:
Tu lachrymas mihi, Nate, fundis
Liquore salsas: hunc uterum vide:
Hunc, quo iacebas, respice carcerem,
Matrisque luctatae dolores,
Dum tenero gravidata partu est:
Ah! parce formae, parce tenerrimae
AEtatis annis immeritus mori!
Quid ante tempus nondum adulto
Ingenuae rationis usu
Temet trucidas, et tumulo infodis?
O Nate, Nate! O dulce decus meum!
O corculum maestae parentis!
O super omnia chare fili,
Audi obsecrantem cum lacrymis tuam
Olim parentem, sed viduam modo!
Ah! siste cursum, provolutam
Respice commiserate Matrem:

Invita non sum: me quoque conscia
Fies, quod optas: ipsamet annuam,
Sed tempus expecta virile,
Commodius statui legendo.
Lis non dirempta est. flumina filius
Materna risit, ceu Crocodillina.
Per undam, et ignes evolasset;
Ipsa valens penetrasset aera
Sacris favillis ausa resistere.
Faustum salutis principium fuit,
Cum duplicem calcans parentem
Exiliit, vegetusque sensu
DEO vocanti paruit, et satur
Mundo relicto, se Superis litans
Vestes prehendit consecratas
Sidereo speciosus ore.
At rara Virtus non variabilis.
Repente magni propositi pudet,
Spretumque respectans aratrum
Ad Pharias animatur ollas,
Cepas anhelat, cogitat allium,
Ad Mundum, et Orcum mox reditum parat,
Convasat, et nido relinquit
Caesariem, nitidasque plumas,
Tonsoque risum vertice commovet.
Nescis, BEDULI, quis capiti tuo
Impendeat turbo malorum,
Quam Nemesis tibi texat ulnam.
Impune nullus transfuga calcitrat.
Periclitatur, ni caveas, salus.

DEI vocantis delicatum
Qui studio reprimit favorem,
Nae dignus ille est, quem redamet DEUS.
Nescis, BEDULI, quanta reliqueris.
Sed paenitebit vendidisse
Vix obolo medio salutem.
Diune firmo pectore saxeus
Offensa perges Astra lacessere?
Quousque contempto resistes
Mente DEO male pervicaci?
Toto, BEDULI, falleris AEthere,
Si te Beatum divitiis putes,
Quas abdicatas iam resumis,
Et titulos repetis priores
Valere iussos duplice foenore,
Unaque poenam. scilicet ignium
Oblite caligantis Orci,
Nec stygiae memor officinae
Propinqua morti victima caespitas,
Inane nomen Divitis occupas,
Prudensque necquicquam futuri
Grande NIHIL facis ipse magni
Opes ministras sollicitudinum,
Parcas soporis. Quam melior fores,
Si perstitisses, et Monarcha
Ditior exiguo cubili,
Turrita quam si forte Palatia,
Gemmisve structas incoleres domos,
Legesque ferres Laureatis
Imperiis utriusque Solis.

Non dives ille est, cui Phrygiis domi
Centum laborant articulis acus,
Cui lubrica stat marmor aula,
Et nitidis laqueare fulcris:
Non ille, cuius lividus aureo
Tagus per aedes ambulat alveo:
Nec, cuius ad nutum crumena
Materia locuplete tinnit,
Vere beatus iure putandus est;
Sed sacra cuius pauperies domi est;
Qui transituris celsiorem
Fert animum, geniumque pompis:
Illi duorum cellula passuum
Prae mille Mundis, quinque dodiantium
Conclave simplex, intuendo
Una Polo satis est fenestra.
Hic ille laetis cum Superis agens
Vitam quietus ducit amabilem,
Interque libros eruditae
Mortis amans, operitur horae
Luctam supremae, dum placeat DEO,
Mori paratus, nec sibi conscius:
AEtate tandem persoluta,
Et niveo saturatus aevo
Illustris instar decoquitur facis
Aut more Solis transit in alterum
Formosus orbem, qui rubentem
Occiduis speciosus undis
Post se relinquit vespere purpuram:
Timoris expers gaudet is emori.

Virtute fretus, iudicari
Non refugit, quia comparatus.
Nunquid, BEDULI, si manus ossea
Te verberato poste citaverit,
Quando migrandum est, sic migrare
Ex fragili cuperes mapali?
Exempla nostin' [Reg: novistine] atque tragoedias
Apostatarum tot pereuntium?
Plerumque poenas peierati
Transfuga propositi rependit.
Impune sed nec Tiro revertitur
A consecrata, quam tenuit, via:
Vestigiis haerens retortis
Poena sequax profugum prehendit.
Adhuc perenni versa riget sale
Matronae imago, quae male lubrica
Respexit ad fumum profanum
Iussa fugam facie irretorta
Urgere velox. si iocus unicus
Tanto expiatus supplicio stetit,
Quae poena discerptis. habenis
Perfidiam feriet rebellem?

AD SERENISSIMUM CASIMIRUM IAGELLONIUM POLONIAE REGEM. Cum se Regni eius potenti Sceptro abdicasset, profligato ante Virtute Polonica Sueco, Regni eiusdem Impugnatore.

SAtur regendo fronte POLONICAM
Cedis Coronam (qua Tibi verticem
Olim rogatus vestiisti)
Atque potens, CASIMIRE, Sceptrum
Manu prehensum reddis idonea:
REX esse cessas, ut magis imperes,
Utraque fortuna petitus,
Et varia memorandus Aula:
Cum Te potenti praecipitantia
Suecus armis, et numero ferox,
Virtute fretus militari
Obrueret minime paratum,
Et concitati turbinis inscium,
Caputque Regni Marte CRACOVIAM,
Arcemque firmae bellicoso
Monte sitam caperent phalanges.
Pro Te GEDANUM (gloria VISTULAE)
Stetit, paratum vincere, vel mori:

Exin POLONI restitutis
Ire animis, agilique Marte
(Ut est vibrandi miles acinacis
Probe peritus) carpere VANDALOS.
Fortuna respexit labantes
Sensim acies meliore causa:
Cum more torti fulminis irruens
Disiecit hostes CAESAR ENECCHIUS,
Prussosque Suecis foederatos
Ire domum docuit, cruenta
Via remissos. inde RAGOZIUM
LAPPOS iuvantem fregit aheneo
Acer LUBORMIRUS Gradivo
Sarmaticae ditionis hostem.
Subinde fausto pax rediit statu,
Regnumque blanda Sorte refloruit;
Dum Balticae spumae procellas
Excutiens docuit, POLONIS
Adhuc calorem gliscere dexteris
Pressosque necdum repere Sarmatas,
Sed gloriosos, more Pardi,
In capulum remeare cursu.
At vanitatem Rex Solii videns,
Molemque Sceptri fortius intuens
Deprendit immanes labores
Herculeis etiam lacertis
Non invidendos. Vidit, et horruit,
Volvensque Magnum pectore CAROLUM
Decrevit exemplo Monarchae,
Divite se spoliare Regno,

Mentemque curis exonerans data
Regale sanxit propositum fide,
Tergumque subducens honori
Magnus Atlas, posuit Coronam,
Sibique vivens, non sine gaudio
Venale tanto Sanguine punctulum,
Terramque risit disputatam
Tot gladiis, furiisque Regum.

AD OPTIMUM AMICUM SUUM. Ut sibi a falsis hodierni Saeculi Politicis unice caveat.

Ah! fuge crudeles tergo, sed gutture blandos,
Contemne verbosos Vades,
Plurima, qui spondent, nec re promissa coronant,
Fidemque pactam liberant:
Qui placido vultu figunt mille oscula dextris,
Et te saliva proluunt:
Qui dubio lingunt conditos melle favores,
Aulasque mulcent basiis:
Artifici qui fraude nitent, duplicique palato
Linguam gerunt vaferrimam:
Qui vigili mentis rimati lynce medullas
Secreta palpant cordium,

Ceu Medicus venam tangens, qui plurima sentit,
Sed pauca verbis indicat:
Quique oculis dubii, stellis fallacibus ardent,
Laevumque nictant tergore.
Declina pictas volucres, Picasque loquaces,
Et Psittacos, et Simias,
Qui cochleae ritu gaudent habitare reposti,
Latentque sub testudine;
Queis [Reg: Quibus] est nulla domi sincera luce fenestra,
Sed plena mens est cratibus:
Qui lingua duplices, atraeque Insignia bilis
In vultibus circumferunt:
Qui per Magnates struxere ad grandia ponte,
Altumque rident caeteros:
Qui sua larvatis comentes sensa figuris
Fallunt, sed in silentio.
Turba susurratrix quot foedera sancta diremit,
Vix ipsa non connubia?
In quot amicitias spurio hoc penetrante veneno,
Fraterna pax omnis ruit?
Hos fuge, quorum non tibi stat perspecta voluntas,
Quos noveris, nec noveris:
Qui sibi, non tibi praesentes, dum florida sors est,
Suam crumenam nutriunt,
Et procul, ut culices, moriente cadavere cedunt,
Aut muscae, ubi mel deficit.
Si flagrat Ucalegon, nullum numerabis Amicum,
Se turba, non te, quaeritat:
Tempore ceu Verno nivibus fervore solutis
Torrens facetus perstrepit,

Ast AEstate locus spissis siccescit arenis,
Consumpta cum sunt pocula.
Sic pariter multos parasitos Sorte virente
Domi benignos nutries,
Sed tua cum fuerit pinguedine nuda crumena,
Cedent, licet rogaveris;
Emulgere cati nummos, tibi blanda loquentur,
Bolo relato peierant.
Expertus didici pestem, suffossaque novi
Sagace fraude pectora:
Novi ego fucatam lanam, vafrumque colorem,
Fratresque falsi anhelitus:
Novi ego Vulcanos scelerum, mendacia cudunt
Encausta mille fraudibus.
Nec te decipiet gens amplius ista profana,
Si surdus ipse factus es.

AD PARENTES GERMANIAE De incommodis, quae ex missione filiorum in exteras Regiones oriuntur.

MIttimus Cycnos procul, ut remotos
Advenas visant: revolantque corvi;
Extero tinctus remeat colore
Patrius Ister

Sequana mistus; Thamesique viso
Angeli nulli redeunt, sed Angli,
Mensque sincero celebrata vitro,
Candida verbis
In via spissis vitiatur umbris,
Quoque vas tinctum semel est liquore,
Halitu constans redolente vappam
Ructat eandem.
TEUTONI foetet quoque lingua duplex.
Antehac nunquam semel elocuti
Fluxa GERMANI periere verba
Aere scripta:
Ast, ubi Nati peregre profecti
Regna viserunt aliena, secum
Fraudium pictas retulere vafra e
Sindone telas.
Curiis sensim, Themidisque Regno
Mos hic irrepsit pede vix notato.
Optimos patres mala consecuta est
Ordine proles,
Quae peregrinos licitata mores
Nuper induxit Patriae, novamque
Suscitans rerum faciem, priorem
Sustulit Orbem.
Inde vestitus hodierna monstra,
Et procelloso caligae tumore,
Pilei miri patria videntur
Ludere terra:
Inde probrosa est species comarum;
Integer longo Leo flavet auro,

Turcico duplex tenuata plumat
Mystace barba:
TEUTONES olim monimenta [Reg: monumenta] tradunt
Ore Barbatos, modicos fuisse
Crinium, longos neque protulisse
Vertice cirros:
Nunc fluens manat coma, barba curta est;
Rima stat mento nigra fimbriato,
Parva subtili modice exarata
Linea filo:
Nec suam callet prope Teuto linguam,
Advenam novit, licet indiserte,
Guttur accentum. peregrina passim
Sibila strident.
Estne tam largis via comparanda
Illa iacturis, scabieque morum,
Exteros ut quis videat patentis
Orbis acervos?
An mare Hollandum, Venetaeque naves,
Urbium moles nova Belgicarum,
Gallicae vestes iter id merentur
Divite sumptu,
Ut tuum Natum tenere educatum
Ire concedas procul a paterna
AEde disiunctum, scelerique tradas
Instituendum,
Ut dein turpi Patriam reversus
Inquinet luxu, niveasque mentes
Ipse seductor violet, doloso
Corda veneno?

Spernimus canos abavos, avosque,
Nec macras casto senio intuemur,
Quae domi restant, facies Parentum
Pulvere plenas,
Obsitos fumo sapiente vultus
Simplici cultu. novitate tandem
Splendide nobis placet interire.
Intereamus!

ENTHUSIASMUS AUCTORIS. Cum Sacram Regum Historiam volvens Paucissimos in ea melioris Notae ISRAELIS Reges invenisset.

LEgi, relegi tempora temporum,
Fastosque Regum, qui diadematis,
Et Marte quaesitis coronis
Indomitum caput induere.
Ex his quaternos vix reperi Bonos,
Qui temperat sceptra licentia
Hebraea gestantes, scelesta
Non Solium tenuere vita.
Praeter DAVIDEM (qui male lubrico
Nictans ocello factus adulter est,

Sed purpuram lavit, decoris
Ut lacrymis foret undulata)
Vix EZECHIAS invenies duos,
Et tres IOSIAS. caetera faex Ducum,
Regumque farrago scelesta est,
Nec spurio memoranda sceptro.
Mutant honores scilicet indolem,
Et nidulari cyclade regia
Peccata gaudent pinguiora,
Tuta suo fruitura flore
Sibi voluptas tota relinquitur,
Plenoque asylo, quod lubuit, facit.
Fores apertae provocato
Stant sceleri, vitiisque porta.
Quot in Tyrannos degenerant Duces,
Probisque fiunt intolerabiles,
Dum REgna sugunt, et gravatos
Exagitant populos tributis,
Ceu maior Ister, qua fluit, impetu
Sorbet minorum flumina gentium,
Lataque ditescens rapina
Continuas satiat procellas?
Sic ROBOAMUS saeviit in Suos,
Et imperatas aere pecunias
Referre certus, destitutus
Obsequio est, medioque Regno.
Sic IEZABELI plus nimio favens
Effeminato fulmine perculit
ACHAB NABOTUM, postulatos
Cum pretio renuisset hortos.

Fastigiato vita tumens throno
Raro pudica est. Sic SALOMON Procus
Libidines ivit per omnes,
Atque olidas scelerum lacunas.
Quin ipsa multis excidit et Fides,
Ac templa, sacro quae steterant foro,
AEquata terrae, vel Deorum
Sacrilego violata cultu:
Iussu MANASSIS montibus editis
Luci virentes undique consiti
Stabant PRIAPO dedicati
Luxuriis, stabuloque pleni:
Erat Tyranno Ius gladii breve,
Furorque damnis insatiabilis:
Caesi Sacerdotes, et ipsae
Praecipuae sine lege Mitrae:
Cruoris illum non reverentia,
Vitaeque movit commiseratio:
Perinde Mortales perempti
Ceu pecudes, vituli, vel hirci.
Haec mente volvens pessima Culmina,
Malosque Reges, extimui statum,
Illasque dextras execratus,
Aurea queis [Reg: quibus] resideret ulua,
Valete, dixi, Sceptra potentia!
Stetisse paucis profuit hactenus,
Repsisse multis, infimaque
Sorte, humili iacuisse valle:
Suopte quaevis Alta tremunt loco.
Vertigo magnis Verticibus data est.

Montesque crebro fulminantur,
Tuta IOVIS residet myrica:
Plerumque celsis turribus AEolus,
Ventique iuncto turbine litigant,
Campi quieti concitato
Hoste vacant, tumidoque flatu.
Parvo phaselo, litora qui sua
Rodit carina, non Boreas nocet,
Ast integras classes in alto
AEquore dilacerat Tyrannus.
Magnum eminere est, non genere, aut Domo,
Sed mente, solos quae Superos sapit,
Coeloque fixa est. una virtus
Supra apices, cathedrasque Regum est.
Haec innocentis fulgura nominis,
Haec lux honestae est inclyta gloriae,
Qua plus Monarchae floruere,
Quam titulis, Aquilisque gestis:
Haec delibutos murice pileos
Imponit illis, qui fugiunt coli,
Quaedamque paupertas in auro est,
Et mediis loculis egestas
Nil concupiscens, omnia possidens,
Ceu fons perenni flumine sat sibi
Ditescit, ac spretum liquorem
In steriles iaculatur agros.
O inquietis plena tumultibus
Pusilla Tellus! quam tamen impiis
Martis fatigatam duellis
Scindimus, indomitisque votis

Per ignem et undas, per mare quaerimus,
Vastasque Syrtes. Esto! periverint
Reges ducenti: cras trecentos
Immemores tragici theatri,
Tristisque scenae repperies [Reg: reperies] Procos,
Valere iussa qui Superum Domo
Prensare gavisi Coronas
Imperia anteferent Olympo.

Ad Illustrem Adolescentem ODORICUM DE ANATOLIIS Ill.mi D.ni [Abbr.: ?] ERCONWALDI DE ANATOLIIS FILIUM, Artium Liberalium, Et Equestrium Amatorem Egregium. De Cultu mentis, prae corporis, solicite promovendo.

SUnt, quas perspicua sindone Comptulas
Tralucere iuvat, queis [Reg: quibus] meretricio
Fucatis stibio nudo humero placet
Urbe incedere publica.
Hic sexus tenera mollior indole
Crines vibrat acu, consilio vitri,

Haerensque ad speculum solibus integris
Debet labra coloribus:
Mendicam faciem e pixide proferunt
Nugaces HELENAE: sanguine viperae
Pinsunt purpureas sollicitae genas;
Sic coctae properant foras
Vestitae sanie muricis Indici,
Perque ingens spatium divite se rotant
Appendice togae, sordida prodigo
Verrunt syrmate compita.
Haec tractet mulier! sunt ea propria
Imbellis pecudis: celsior at Cruor
Stagnat masculeis mentibus inditus,
Natura aereae facis.
Sublimis genius, spiritus igneus
Ebullire sagax, natus ad ardua,
Sursum subsiliens mollia respuit,
Nec curat muliebria.
Comatur potius mens docilis viri.
Aspiret iuvenis: digna tubis cani
Edat facta: suas ornet imagines,
Maiorum seriem colat:
Qui nolit studiis, militiae vacet:
Mercatus celebrem sanguine gloriam
Hostes exilio mulctet, et impigra
Defendat Patriam manu.
Multos castra iuvant. fortia nomina
Heroes acuunt cedere nescios,
Bello partus honos, terror inertium,
Armis debita gloria.

Lorica melius membra superbiunt,
Quam si purpureis mollia vestibus,
Aut si femineis eniteant togis.
Malo ferrea corpora.
NARSES talis erat cum BELISARIO,
Et nostro celeber tempore TILLIUS:
Omnes hi rigidi vestibus aereis
Ferro munierant latus.
Tales et fuerant, quos numeras, Avi,
Talis Progenitor, totus aheneus,
Vir campi nimius, Martius Hercules,
Armatae Patriae decus.
Quin ergo galeam tu quoque bellicam
Torvo aptans capiti progrederis Leo,
Et trux in cuneos, atque leves Getas
Te libras medium ferox.
Aude dignum aliquid stemmate Martio!
Decerne, et calidas, quas ager Hungarus
Guttas sanguineas imbibit, ebibe
Exempli patrii memor!
Arma te tonitru Bellicus aereo:
In cono galeae Struthio plurimus
Signo laetitiae nidificet; gere
Non segnem capulo manum!
Nec tantum fremitus suadeo bellicos;
Debetur studiis et sua gloria;
Si docto populis consulis otio.
Sta pro CAESARE fortiter.

AD BEATISSIMAM VIRGINEM MARIAM. Eadem sine labe concepta omnis creatae pulchritudinis Victrix ostenditur.

LAudes, creatis quae veniunt labris,
AUGUSTA VIRGO, MATER AMABILIS,
TE plus opacant, quam perornant,
Plus nebulae prope, quam diei
Addunt triumpho. purior Angelis,
Et dignitate es proxima Numini.
Hinc, quicquid in terris amoenum,
Vilius est, cui comparere:
Nam sive gemmam dixero, seu probum
Altore vitrum progenitum Polo,
Vel rore lactatum SMARAGDUM,
Aut vigilem radiis PYROPUM,
Aut educatum Solibus arduis
(Prolem parentis lucis) IASPIDEM,
Plus Margarita es, plus Smaragdis,
Quos rutila bonitate vincis:
Si TE pudicis contulero Rosis,
Et purpuratis corpore Tulipis,
Victrix triumphas splendidorum
VIRGO PARENS simulacra florum:

Undante non tam sanguine nobiles
Illis renident purpureae genae;
Formosa non tam lilieto
Est species nivis, et pruina:
Maior, PARENTI est gratia VIRGINI,
Caretque spina Planta satellite,
Lascivientem non odorem
Haec redolet genitoris ADAE.
Non illa (primo quae Viridario
Morsu peremit Semideum Patrem)
POMONA fatalis Nepotum
SIDEREAE nocuit PUELLAE,
Sed sonte ramo praeteriit, ceu
Haeres Adami filia non foret;
Mensamque communis ruinae
Occuluit timido pudore.
Si quis beatam dixerit arborem
MATREM VENUSTAM, qualis in arduo
Surgens Olympo, vel superbo
In Libano spatiosa crescit,
Virago CEDRUM, quae tumulo caret,
Putrique morsu, nec tineae subest,
Et caeteros sylvae Dynastas
Auspicio meliore vincit:
Sed nec profunda PALMA sedens humo
Tam pulchra frondet, cum Zephyrus iocans
Pectit capillos germinantes
Arboribus, trepidosque crines
Fuga solutos rursus in ordinem
Leni reponit garrulus halitu:

Non tam decenter pullulascit
Irriguo CYPARISSUS horto.
Adeste fontes perspicuo freto,
Claroque potu candida flumina
Argenteo castae liquore,
Virgineo sabulo procellae!
Non tam nitenti defluitis vitro,
Quando morantem truditis alveum
Per scrupulos fundo sepultos,
Et querulos agitis lapillos:
Non tam decoro flumina gutture
Formosa ripae basia figitis:
Non tam diserto vos susurro,
Et liquido ruitis metallo,
Quam GRATIARUM nobilis ille FONS,
Et vena vitae, quae locuples aquae
Viventis ebullit, sacrasque
Oceano lacrimas maritat,
Crystallinoque erroneus alveo
Dulci propagat flumina nectare.
Illimis ipse est, nec maligno
Simplicitas temerata vento.
Exempta sola es nequitia Patris
Traducta in omnes MATER AMABILIS:
Cum caeteros Adae notasset
Opprobrium luteos Nepotes:
Adhucque nobis guttura dentiunt
Probrosa ab esca. Posteritas luit
Uxorii pomi medullam
TE NIVE a remanente sola.

Et Astra sordent denique. nil Tibi
Stat conferendum. quicquid in intimis
Scintillat Astris, gratiarum
Divitiis opulenta vincis:
TE calceatam supplice Cynthia
Faces adorant, et vigilem Tibi
Plectunt coronam, gemmeisque
Obsequium renovant favillis.

Suavissima S. [Abbr.: ?] FRANCISCI XAVERII ex calida febri decumbentis et CHINAM suspirantis in Sanciani Litore deliria, et consecuta pretiosa mors.

VElut racemi, quique botris latet
Intercus uvae sanguis, idoneum
Solem requirunt imminente
Iam senio melioris anni,
Qui grana lima molliat ultima,
Fortique gemmas perpoliat die,
AEstuque, victa cruditate,
Excoquat ambrosiam Lyaei,
Sic ille grandis PAMPINUS Indiae
In fine vitae febribus intimis,
Et Sirio quodam dolorum
Coelo inhians fuit absolutus

Amoris AEtna. Cernite morbidum:
Ut fronte tota flammeus aestuet,
Venaticus tanquam Molossus,
Qui spolio rediens prehenso
Trahit citatum fessus anhelitum:
Sudore rorant tempora depluo,
Quem flamma gliscens eliquato
Intus alit, tenuatque succo.
Vix rusticanae tecta domunculae
Nactus, patenti litore procidit
Vir sumptuosus, frigidaque
Indomito febrit igne ripa:
Manus honestum complicat in situm,
Coeloque figens ignea lumina,
Dissuaviatus mille linguis
Effigiem Crucis, ore sugit
Expressa quinis Vulnera Fontibus.
Delirat aestu, at non nisi suaviter.
Audite praeclaram phrenesin
Morte sua magis eloquentem:
O arefactam me, DEUS, arborem!
Hortone frustra me toleras tuo?
Eccur scelestum non revellis,
Pondus iners, saniemque Mundi?
Quid? estne longis CHINA novissime
Aperta muris? quid mihi nuncias
Felix PERERI? quin uterque
Imus eo: cito navigemus!
O CHINA, CHINA! O portio nobilis
Matura CHRISTO! quam tibi gratulor!

An ista, quam cerno micare
Eminus, Urbs caput est BECHINUM,
Aut glorioso nomine FOCCHIEN?
Imo BECHINUM est! cerno Palatia
Superba pinnis, consecrare
Quae Superis decet, atque Coelo.
Dum haec geruntur vi febris igneae,
Aperta vena est. exiliit cruor
Calore fumans. gestiente
Ille ruens oculo liquorem
Pergit iocari: quid (Superi boni!)
Felicitatum haec prodiga copia?
Men' Martyrem vultis CHINENSES,
Quin etiam facitis cruore,
Quem cerno fundi? non mihi gratiam
Hanc fecit Indus, non facilis Iapon:
Ferite, torrete, ustulate!
Vester ego moriar Patronus
Coelo futurus: dicar ego meo
Vos nundinatus sanguine: sed meo
Huic hospiti, quaeso, PER EIRAE
Parcite: sons ego, iustus ille est.
Quid mussitantes audio? ego febri,
Ego laborem? consilium scio:
Praebete CHINAM CHINAE: habebit
Vis melius febrientis aestus;
Morbus remittet, si pateat mihi
Clausus sigillo murus aheneo:
Deferte me, quaeso, BECHINUM
Ad medicam Regionis auram:

Ibi levabor. quam sirio interim,
Dum reddar illuc? ah! date poculum
Aqua refertum ad proluendos
Fonte sacro populos Chinenses.
Haec prolocutus, leniter oscitans
Dormire coepit: mox sibi redditus
Rogat, Gubernator Malaccae
ATTAIDES meliore mente
Num forte culpam fleverit, et scelus
Nuper patratum? num Socii novi
In Indias ex Occidente
Appulerint, numeroque quanti?
His ille curis sub febre conflagrans
Delira solvit dulciter organa:
Tum messe confectus laborum
Morte obiit, placidoque fine,

S. [Abbr.: ?] FRANCISCUS BORGIAS Dux Gandiae Certamini Ardearum, et Falconum sobrie interest, eoque durante Aucupium Daemonis circa animas ab eo interceptas profunde meditatur.

ADest triumpho, quem digitis rapax
Falco prehensa transigit Ardea;

Adunca quando latro rostra
Hoste minax fugiente mergit.
Palaestra coepit. praevolat Ardea,
Scribitque curvos aere circulos:
Venaticus Falco priorem
Posterior sequitur volantem:
Hostem patenti conspicit AEThere,
Locumque vindex invidet aemulo;
Obliquus ergo, vix notato
Remigio, subit in duellum,
Et altioris sollicitus loci
Morti vagantem destinat Ardeam;
Sensim reducto se volatu
Exhibet, et pugili propinquus
Indicit iras. ambo parant minas:
Hinc latro pugnax, hinc ruit aemulus.
Fortuna pendens proeliorum
Ancipiti variatur arte:
Loco potitus Falco supervolat,
Doctoque claudit circuitu fugam,
Non transitum praedae daturus,
Ni solidis reseretur armis.
Actum est. pusillo pectore palpitat
Transcensus hostis. celsius evolat
Latrocinari Falco doctus,
Et refluis sinuosus alis
Instar sagittae decidit in scopum:
Haec fraude vires opposita premit,
Astuque virtutem morata
Ambiguam facit esse palmam:

Corpus supinans contrahit in globum
Extante rostro: sub tumidis caput
Abscondit alis, et patronis
Exerit insidiis acumen,
Quo se parato transfodiat veru
Venturus hostis. Nil gladii minas,
Et cuspidis strictae machaeram
Falco minax veritus, peritis
Declinat alis, et latus ictui
Adhuc relictum cuspide verberat.
Nec morte iam fortis propinqua est
Ardea. decidit ex palaestra.
Finita scena est. plauditur. at dato
Signo Magistri Falco revertitur
Mercede donandus. peremptae
Cor reliquo tremulum calore
Victori in escam traditur alitis.
Haec plena risu, plena cupidine
Theatra FRANCISCUS modestis
Fert oculis, tacitaque mente
Versat, reversat Daemonis Aucupis
Fatale bellum, quo cavea Stygis
Emissus, astu; vique aperta
Falco animas capit innocentes:
Spectat Columbae funera plurimae,
Unguesque sacris mentibus inditas;
Deplorat infaustam ruinam,
Exitium pereuntis Orbis.

AD HECTOREM THOMASINIUM AMICUM SUUM. Severiores Scientias non nisi maximo, profundissimoque labore, speculatione, et industria tandem comparari.

LUcrum est, avaro montis abstrusi specu
Aurum repostum prodere.
Ferax metalli terra, et argenti parens
Quot scissa sentit vulnera?
Dum curiosus ima scrutatur ligo,
Quam saucium ventrem dolet?
Perfodimus uterum; matre confracta nitens
Proles metalli quaeritur.
Quot patitur aequor verbera austerae ratis?
Quot vapulat remis mare,
Donec natator artifex undis fluens
Piscetur inde Iaspides?
Pretiosa quaeque fraude naturae latent
Cippo profundo condita,
Ut inde salsus eruat gazam labor,
Locusque sit solertiae.
Sic nec revelat sponte se claro die
Severitas Prudentiae.
Illam videre limpido vultu cupis,
Tersaque fronte lucidam?

Velamen obstans amove, expugna seras,
Scientiaeque cardines.
Munita non arx edita pendens petra,
Sedensque montis vertice
Se credit hosti; ridet affultus leves,
Experta vires, deditur.
Quot substruuntur moenia, at solo cadunt
Tandem labore subruta?
Arx est superba monte praerupto sita
Sublimior SCIENTIA:
Hac qui potiri cupiat, in fibras eat
Telluris imas: excavet:
Suffodiat Urbem, remque cuniculis agat,
Petrasque nitro dividat.
Uti profundo quisquis ingenio volet,
Illi patebit unico:
Hinc ne recedat: pertinax belli semel
Obsessa cingat moenia.
Es quaestionem nactus, exhauri mora,
Ut nil supersit, improba.
Haec una laus est militis, si sit tenax
Laboris et constantiae.

AD SANCTUM SUUM TUTELAREM ANGELUM. Accepta ab eo Beneficia AUCTOR commendat, ac praedicat. EUCHARISTICON.

CUSTOS fidelis, nobilis ANGELE,
Expergefacta qui facie DEUM
Semper tuetis: qui Supremi
Arbitrii vigil executor
Hinc inde ventis ocyor advolas,
Queis [Reg: Quibus] me Clientem (non meritum licet)
Donis beatum compulisti,
Ut famulus maneam perennis,
Et gratiosis nutibus obsequar?
Laudare mens est sollicitudines,
Divine PRINCEPS:gloriosae
Mille Tibi iugulentur odae,
Tuis dicandum munus honoribus.
Civilis in me, comis, et indole
Placens amoena profuisti
In dubiae mihi sorte vitae.
Sternace quondam vectus equo Puer
Praeceps ruebam sessor inutilis,

Pendensque calcari ligatus
Per loca senta situ trahebar;
Iamque in propinquum dandus eram lacum,
Certo hauriendus. TU medica manu
Me sustulisti, ne perirem,
Et stapedem mihi liberasti.
Noctu, quietis omnibus in domo,
Exortus ignis miscuit omnia,
Fumoque suffocans propinquos,
In cineres abolevit aedes:
Vix sat modeste tectus ego, tua
Dextra prehensus per patulas fores
Incendio liber voraci
E media styge provolavi.
Serena quondam me facies Poli,
Risusque Solis, Flora Smaragdina,
Virorque agrorum, temperata
Flans Zephyrus iuvenilis aura
AEstate prima, cum pariunt Rosae,
Tellusque ningit candida liliis,
In rus citabant. proniore
Vado die, subeoque sylvam:
Repente Coeli vultus inhorruit:
Micare flammae: iamque volubili
Errare fulgetrae flagello:
Undique nubila murmurare:
Saevire glandes, telaque fulminum
Mitti deorsum: nocte celerrima
Inductus Orbis civitatem
Ex oculis rapuit propinquam:

Cadit trisulca cuspide spiculum,
Plenoque flammae profluvio rubens
Exerrat in quercum sagitta:
Quaeque caput mihi contigisset,
Te protegente, invadit in arborem.
Iam me putabam fulmine saucium:
Humi iacebam destitutus
Viribus: auxilio venibas.
Illuc reversus, Te duce, fulminis
Die sequenti legi oculis iter,
Fissamque plus, quam mille rimis
Intuitus patuisse quercum,
Et trunca cernens brachia stipitis,
Sub quo iacebam, grande periculum
Notare coepi, quique cusus
In caput hoc fuerat lapillus,
Errasse novi composita fuga.
Necdum bonorum terminus, aut quies:
Incautus infans, vix triennis
Praecipiti ruditate cultros
Tractare suevi; nec lanio puer
Adhuc metalli vulnera noveram;
Cum saepe cervici propinqua
Stans acies iugulo immineret,
Tua retracta est sica ferox manu,
Ne constituta cuspide pergeret.
Utrumque fregissem Puellus
Saepe genu petulante saltu,
Scalisque praeceps per tredecim gradus
Fuso cerebro victima praecoci

Morti litandus finiissem
Ver iuvenum, nisi Tu fuisses,
Et sospitator me retinens manu,
Aut veste prensum, continuum necis
Cursum stitisses. Te Patrono
Vita stetit viridis Clienti.
Palmare narro: Quondam Aviae tener
Hortum subivi, meque domestico
Stravi vireto; admurmurante
Virginei speculi liquore,
Dormire coepi nil metuens necis;
Et ecce! serpens lividus, et virens
Saevo veneno de cubili
Egrediens, radiante Sole,
Frequente spira volvitur in globum,
Et virulentos duplicat anulos:
Per ostium oris stans apertum
Iam Coluber subiturus ater
Se surrigebat. tempore provido
Me vellicasti: suscitor. et malum
Adesse praesens, ac minacem
Cerno necem, tumidamque pestem:
Accerso fustem: terreo viperam.
Viso flagello tacta retro salit,
Et sibilans bis, ter, quaterve
In patriam remigrat cavernam.
Serena terso nox erat Hespero
Lucente Luna. tempore quo nigris
Abusus ad crimen tenebris
Pervolitans equitatus ater,

Seque inquietae circumagunt striges,
Veneficarum turbo phalangium.
Harum una vexans dormientem
Pectore pondus iners resedit,
Gulamque strinxit sarcina Tartari:
Nec strangulata voce lacessere
Opem propinquorum licebat
Sub digitis coeunte collo:
Fuliginosam, Te duce, belluam
A me removi. Fulmine Noctuam,
Anumque fumo nigriorem
Ex laribus procul expulisti.
Haec praestitisti. plura silentio,
Clemens Achates, dona resorbeo,
Quae mente grata non vetustas,
Nec veniens abolebit aetas.

AD ILLUSTREM IUVENEM PINTUM RANELSIUM Non minimam Nobilitati notam, ac labem inuri Literarum ignorantia.

QUando minorum Siderum instabiles faces
Obscuritatem contrahunt,
Vix nox notatur parvula, et lucis fuga
Vix imputatur stellulis;

At quando Caesar Siderum Phoebus latet
Atris tenebris languidus,
Miratur Orbis, principem noctem dolet;
Accurrit ad spectaculum.
Natura mente provida hos magnos creat,
Illos ad umbras abiicit:
Hinc, quando vulgus nubibus pigris latet;
Nemo tenebras exprobat;
Illustris at si quispiam Sceptris satus
Laborat ignorantia,
Equesque Regni, nobili cretus Patre
Obscurus est Scientia
Morbus notatur Aulicus, tectus licet;
Eclypsis illa turpis est;
Exsibilatur ingeni furtum iocis,
Monstratur error pollice.
Si nil Opifices noverint, quam malleum,
Et arma fari sordida,
Nemo execratur. sordidos sordes decent,
Tractant fabri fabrilia;
Non supra amussim ista faex populi sapit,
Nec Sutor ultra calceum.
At quando claro sanguine illustres Viri
Loqui superba nesciunt
De iure Regum, deque Regnorum statu,
Negotiisque Principum,
De sustinenda Patriae Republica,
Provinciarum legibus,
Pridemque lapsis saeculis, bellis, tubis,
De nationum iurgiis,

Vel de Coronis exteris, de litibus
Hispaniae vel Galliae,
De controverso Belgio, Burgundia,
Captisque nuper Urbibus,
De militari gloria, et magnis Viris
BUCQUOIO, vel TILLIO,
Vel de procellis Suecicis, Polonicis,
Terroribusque Turcicis,
De temperando proeliorum sanguine,
De perpetratis stragibus,
De clade Luzae, Lipsiae, Nordlingica
Captaque nuper Candia,
De curiarum munere, et trito stylo,
De iure dicundo Reis,
De sublevandis subditorum sarcinis,
Et de catenis foederum.
Si mutus adstet Nobilis, cum talia
Narrantur ore turgido,
Ridetur instar simplicis. contemnitur,
Ceu qui salem non linxerit:
Ipse peregrinus audit historia: tribus
Vix aestimatus Iuliis
Vili latebit angulo, et nunquam valens
Emerget in meridiem;
Neglectus Aulis Principum ignoto lare
Privatus absumet penum.
Hoc insciorum praemium ignavos manet,
Sancita merces desidum.
Hanc, PINTE, labem nominis dexter fugis
Per plura milliaria,

Dum glorioso Sanguini das coniugem
Illustrior scientiam;
Dum Liberales inter insignis Deas,
Interque Lauros assides,
Quae Te theatro publico, et luci parant
Nullis tegendum nubibus,
Sed instar Urbis edito sitae loco
Totis videndum Gentibus.

Insignis CAROLI SPINOLAE, FRANCISCI MASTRILLI, caeterorumque Iaponensium Martyrum e SOCIETATE IESU Constantia praedicatur.

LEntos per ignes, et pigritantibus
Flammis favillas pergitis ad decus,
Et Martyrum Palmam camino
Diripitis prope feriato:
Morosa nil vos ignis inertia,
Flammaeque torpor proposito movet,
Nec languidae prunae remoto
Imminuunt animos Vesevo.
Augetur aestus. sed Duce SPINOLA
Omnes triumphant, materiam rogi
Flammis daturi de calore
Pectoris, et titione mentis.

Torrentur omnes. sudor in ultimos
Excitus aestu corporis angulos
Per ora stillans, arefacto
Vertitur in clibanum canale.
Tormenta cantu nobilitant sacro
Fornace laeti; plus Stygis expetunt.
Prae cateris fulget serena
Frons CAROLO, similis metallo,
Quod conglobatis sudat in ignibus,
Refert decoris vultibus ANGELUM;
Carbunculi servans nitorem
In media modulatur AEtna:
Illustrem avito Sanguine Principem
Ne me deinceps praedicet Italus,
Sed igne, quo Martyr liquesco;
Hinc generis mihi splendor omnis.
Mox fumus ingens, et sapidus vapor
Se miscet Astris, iamque volumine
Scandens odorato crematus
Ad Superos migrat ille Phoenix,
DEUSque opimas olfacit Hostias
Rogo expolitas. in cineres abit
Mortalium flos inclytorum
Victa trahens Elementa Victor.
Hac parte luctam SPINOLA finiens
Coelum per ignes fortiter ambiit,
MASTRILLUS illa, dum per undas
Ingreditur, tragicamque fossam,
Parique constans robore militat.
Inversus illi non nocuit situs,

Firmusque pendens in procellis
Exiliit, sitiens Olympi.
Addictus ensi est. gestiit ad necem.
Nudat paratum lictor acinacem.
Machaera lucet, lubricumque
Funerea statione ferrum.
Rubere certo tramite vulnera
Vidisset hostis, ni querulo sono
Allapsa vox Coelo minantem
Iam iugulo increpuisset ictum,
Languere iussum. diriguit manus,
Captumque nervo sospite brachium,
Ferrumque sica bis vibrata
Se refugo cicuravit ense,
Ut non feriret: tertia denique
Caput revulsit dextera. floreat
MASTRILLUS illustri creatus
Sanguine, sed melior profuso:
Quem celsa Virtus, quem pudor innubus
Undaque et igni non penetrabilis
Induxit Astris, quem laborum
Vis merito coluit triumpho.
O sacra multi pectora roboris!
Magni Parentis fortia Pignora!
LOIOLA quales Primipilos
Martyrio solet educare,
Gens quae per ignes telaque grandior
Crescit resecta stirpe feracior,
Ipsamque vitam mutuatur
A tumulo, sterilique morte.

Vos impediti claustra refringitis
Ignota Ponti: Vos tumido mari,
Et morte sancte pervicaces
Orbis iter superare utrumque
Ad usque seros tenditis angulos.
Mundique fines, nil remorantium
Discrimen impendens aquarum,
Nil veriti pecus omne Nerei,
Saevosque pisces, monstraque dentium,
Fidem per oras fertis inhospitas,
Mentes lucraturi advenarum
Pergitis ad populum irrepertum.

SOLATIUM AD NOBILEM D. [Abbr.: ?] RICQUINUM PINZIUM Quod Filios degeneres habeat.

MEntitum quoties agricolis solum
Sudores miserum fallit, et invido
Se claudens gremio, praeter inhospitas
Spinas, nil Cereris parit:
Autumnus sterili functus inertia
Facundus foliis nil habet uberis;
Nil campo segetis, nil sapidi scyphi
Exsucca madet arbore.

Quaere ex ALCINOO; dicet, ut infrequens
Fructus continuo stipite pendulus
Passim vermiculo putridus incola
Promissam violet fidem:
Quamvis saepe proba terra sit indole,
At tam propitii non memor ingeni
Interdum in tribulos et paleas leves
Mendax degenerat satum.
Quid mirum egregiis saepe Parentibus
Progigni sobolem moribus improbam,
Os Patri similem, non animo parem,
Toto dissimilem toro.
Non ovo vitium semper inest, malae
Si quiddam volucris prodeat in diem.
Interdum Superi sic fieri sinunt;
Et Monstris suus usus est.
Natura in vetitum nititur, et suum
Fortunae scelus est: caespitat ordine.
In peius ferimur. saepius a via
Deflectit Patria Puer.
Haeres certus opum, non sapientiae
Si Natus Tibi sit, concoque scrupulum:
Natura, ingenio ne similem Tibi
In terris habeas, cupit.

AD DIDACUM VULTURNIUM AMICUM SUUM. Omnia Creata (utpote transitoria) sive corpori blandientia, sive adversantia, tanquam brevis aevi, contemnenda.

SUb Sole quicquid conspicimus, breve est:
Res est theatri, quo toga scenica
Relicta mendico subinde
Ad quatuor toleratur horas,
Auroque fulget Roscius indigus;
Ludo absoluto cento resumitur.
Sic Imperator vel Monarcha
Qui fuit, exuitur corona,
Et vi iubetur ponere purpuram,
Cum mors caducam barbara fabulam
Perduxit ad finem, repente
Instabiles populatur annos.
AEqualis illic omnibus est stola:
Sunt linteati findone pallida,
Indusii frusto vetusti
Impliciti subeunt sepulcrum
Dux, atque Mopsus; nil tumulo inferunt.
Finita scena est, gestaque dignitas.

Quantoque sceptri ventilati
Tempore perstrepuit potestas?
Inter POtentes vix duo Caesares
Triginta Aristis luce superstite
Tulere Laurum. praefuere
Pontifices breviore mitra;
Nullusque PETRO par stetit in Throno.
O vile lucrum temporis, et loci!
Vertiginem quisquis favorum,
Et spatio volucres honores,
Pennata rerum gaudia consulit
Fluentis aevi, spernit ineptias,
Ridetque pompam vix biennem,
Et titulos nive proniores.
Quicquid creatum est, indolis est brevis,
Et ludibundo mobile carbaso.
Evanida est omnis voluptas,
Et celeri sinuosa gyro.
Idem malorum, DIDACE, sensus est.
nosti [Reg: novisti] dolores: illico desinunt.
Aeterna non durat Podagra,
Nec reliqua legione morbi
Suo fatigant saecula toxico,
Suopte cessant denuo limite.
Spernenda res est, quae citato
Transvolitat fugitiva vento.
Hac arte, durum quicquid, et asperum est,
Mortale pondus concipitur leve.
Candente torreri iuvenco
Exiguum est; cito namque transit

Dolor rapaci transfuga tempore.
Haec una fecit Regula Martyres,
Auxitque mentes, ut cruorem
Prodigerent, olidaeque carnis
Artus Tyrannis, atque bipennibus
Exulcerandam porrigerent cutem:
Compendii gnari dolorum
Innocuam posuere vitam.
Sic tu novercae Sortis inutiles
Contemne rixas; damna brevissima
Metire vix horae quadrante;
Diffugiunt: velut unda, currunt.
Praesens flagellum sperne. volubile est.
Momenta res sunt: longius est nihil.
At quae supersunt, pertimesce
Orbe alio. diuturna Styx est.

AD CLAUDIUM ENGOLISMUM pessimae famae hominem, ut animae suae saluti consulat. Nihil coinquinatum in Regnum Coelorum ingredi.

ENGOLISME, volens scandere sidera
Non centone lacer, non picea toga,

Lixarumve habitu Caelicolas adi.
Non immunda humeris mantica pendeat.
Compto sis animo! Non atomus quidem
Caelos ingreditur, micaque criminis
Quamvis vix oculis pervia Lynceis.
Restat, dedecorum censor atrox, focus
Scintillante Rogo. quique minutias
Iudex sollicito ventilat horreo,
Irato residet difficilis throno,
Nec verbo, aut pretio supplicibus patet.
An forsan rigidi, cum furit in reos,
Necdum experta tibi dextera Numinis?
Multis tarda venit poena merentibus,
Nullis vana venit: quo gravior mora est,
Hoc claudis pedibus multa [Reg: mulcta] severior.
Divis, cum veniunt, plumea semita est,
Sed quando feriunt, plumbea dextera.
Huc usque in Superos nemo nocentium
Arma impune tulit: succubuit scelus.
Hic tempus patulis utile nundinis,
Quo famam redimas, crimina diluas.
Isthic ni sapias, cum Phrygibus sapis.

AD GERALDUM CORISAEUM PRAECLARISSIMUM IUVENEM. Veram Laudem, et nominis immortalitatem a Virtute, ac doctrina exspectandam.

GERALDE egregio pulvere sordide,
Ad verae properas limina gloriae,
Dum vanis alii conditionibus
Famam sollicitant proci:
Nam plures avidae turbo pecuniae,
Fortunaeque fames insatiabilis
Trans Indos abigit, Matris ut advenae
Ferro diripiant sinum.
Per fas, perque nefas propitiis Notis
Ad summos titulos, ad iuga gloriae
Eluctati alii vallibus eminent,
Ut lapsu nimio ruant.
Immensum cupimus: nil capimus. manus
Quod lucrum retinet, mobilibus fugax
Aufert hora rotis. fabula sunt opes,
Et Sortis leve fascinum.
Hoc unum miseri dicere possumus
Nostrum, quod proprio nomine debitum
Nobiscum auferimus, nec tumulum subit.
Mortis caetera sunt iocus.

Virtuti satagis: plus tibi Nominis,
Splendorisque dabit, quam spoliis gravi
Extirpata dedit funditus aemula
Pellaeo Iuveni TYRUS.
Talem non patitur fama sequax mori,
Obscurumque vetat degere saeculum,
Qui virtute gravis funere florido
Communem foveam subit.
Facundos lapides Rhetoricam docet
Virtus post obitum; marmora Nominis
Instrumenta facit, laudibus instruit,
Ut Magnos celebrent Viros.

Dubium Coeleste S. [Abbr.: ?] AUGUSTINI Inter SANGUINEM CHRISTI ET LAC DEIPARAE. POSTIUS IN MEDIO, QUO ME VERTAM, NESCIO.

FElix mens geminis tincta liquoribus,
Quae CHRISTI hinc roseo Sanguine limpida,
Illinc VIRGINEO LACTE reconditam
Gestit sugere crapulam.
Absterret dubium (nam datur optio,
Et prostat duplici rore licentia)

Quid malim, geminis excitor haustibus,
Hinc RUBRO, hinc NIVEO mero.
Si VULNUS capiam, provocor UBERE,
UBER si rapiam, VULNERE dividor.
Quis litem dirimet? callidus est amor,
Sacroque ingenio valet.
Accepi geminas ad spolium manus,
Quas natura dedit, vulnera dextera,
Laeva sollicita prosequar ubera,
LAC cum SANGUINE colligam:
AUGUSTINUS ero SANGUINIS Helluo;
Mox BERNARDUS ero, LAC cupidissimis
Mulgebo labiis, CANDIDUS et RUBER,
Ne desit specie nihil.
Humor par pretio est, par et orexis est:
Si sacram incipio lambere Purpuram
Divini lateris, totus hirudo sum;
Sugo, sugere dum licet.
At Lactis nivei cum patet alveus,
Evado teneris pusio fasciis,
Et, quo plus biberim, plus sitio favi
Coeli factus Hydropicus.
Cum THOMA in lateris purpureum mare
Palmis ingredior. praescia nectaris
Ad Lac regreditur lingua, sed aemuli
Urgetur stimulis scyphi.

AD EDUARDUM MANSUETUM. Veram Libertatem in vera Conscientia Pace consistere.

NOn ille liber, qui, quod avet, facit
Vile ac probrosum mancipium sui,
Qui more se cannae palustris
Circumagit, volucrique vento
Partes in omnes fabula vertitur,
Ludoque Sortis, ceu pila vapulans,
Iam se favori, iam pudendo
Constituit spolium timori.
Non ille liber, qui sinit impetus
Fracto rebelles carcere gliscere,
Primumque non frenans calorem
Indomito fovet igne motus,
Et perfidorum classica Manium.
At ille liber solus et unicus,
Qui fronte gavisus serena
Et placida ditione mentis
Sui gubernat pectoris incolas,
Domique nescit iurgia civium,
Virtute qui fretus magistra
Bile caret, dominoque nutu
Exuberantem continet indolem,
Ne saepe rupta prodeat in forum.

Qui fronte confisus severa
Ante fremens solium NERONIS,
Aut ad tribunal Iudicis impii
Tenax honesti perstiterit Viri;
Qui morte lucentes secures
Nil veritus, gladiosque strictos
Ipsis Tyrannis audeat obloqui,
Et AEacorum castra lacessere.
Huic vera Libertas virili
Mente sedet, stabilique lingua:
Convulsa quem non Turbine Punico
Roma imbecillem repperit, aut facit;
Nec ipsa Carthago moratur
Hannibale insuperata saevo,
Ut veritatem dicere nesciat:
Nec ira Regum, et spiritus arrogans
Depressit unquam, audentiorem
Sed gladius, rabiesque fecit;
Quem nec Gradivi tota Potentia
Hastata ferro, nec litui movent,
Tubaeque, sublatique in auras
Nobilium fremitus equorum:
Induta centum corpora vinculis
Cui non ligarunt verba, nec indolem
Pugnare promptam cum macello
In media Regione mortis.

HONORUM Contemptus in SOCIET. [Abbr.: ?] IESU peculiari Voto sancitus demisso S. [Abbr.: ?] FRANCISCI BORGIAE propriis humeris dono oblatum Aprum baiulantis facto, et Religioso ioco illustratur, ac confirmatur.

ABeste Mitrae, Praemia Grandium,
Et delibuti murice pilei!
Cervice declinant modesta
CANISIUS, reverensque IAIUS,
Ne quaestuosum sustineant Pedum.
Trilice Voto ianua clausa stat.
Non intrat huc turba honorum,
Nec sinitur fabricare nidum
Isthic locandae Gloria purpurae.
Non undulato copia Pallio
Hic ulla prostat, sed severa
Porta riget violenta clave.
Vis esse Sancti filius Ordinis,
Et vera proles? despice munera,
Pedumque muta scipione,
Quo nuceo properans caballo
Curras per agros, oppida, iugera,
Ibique vili nixus arundine
In lege sacra rusticanam
Instituas Catechista pubem.

Plus obsoletis lubrica faecibus
Pendens culina mantica, plus adeps
Splendet lacerna, quae frequentes
Veste bibit trivialis offas,
Quam quae metallo fulgurat aureo,
Acuque vestis. maior honoribus
Surrexit abiectis, potenti
Quam micuit prius in Ducatu
Satur molesto BORGIA saeculo.
Mirare claro sanguine Principem
Oblivioso gloriarum
Pectore se minimis litantem,
Et despicatis officiis Virum,
Ubi in culina videris Aulicum.
Dono ferebatur superbo
Magnus Aper, nemorumque porcus.
Tunc ianitorem BORGIUS egerat;
Cum nemo Fratrum baiulus adfuit.
Penuriam sensit BEATUS,
Et lepidi repetens amoris
(Uti solebat saepius) indolem,
Quod imbecilla non poterat manu,
Ioco peregit Charitatis,
Inque humeros senio labantes
Onus ferini sustulit hospitis.
Hispana servans pondera gressuum
Pergens per aedes, liberalem
Omnibus exhibuit saginam:
Rostrata sursum prominuit mitra
Patente rictu. BORGIA riserat.

Sic ire gaudens infulatus
Ferre dein cupiet Tiaras
Nulla futurus Praesul in Infula,
Nec vestiendus divite Murice
Pridem colorata abdicavit
Pallia, Sidonios galeros
Dux Aulicarum spretor imaginum;
Plus ille laetis sordibus emicans,
Quam nuper inter GOTTALANOS
Vindicibus domitos triumphis
Cinctus frequenti Marte satellitum
Prorex corusca cyclade splenduit:
Plus ille Virtutis decore,
Quam gemina nituit corona.

ENTHUSIASMUS AUCTORIS. Cum miseram Regum Fortunam e Solio praecipitum considerasset.

QUisquis superba Sceptra rotas manu,
Thronoque fulgens tetrica tristibus
Regum Paludamenta curis
Ex humeris, dominoque tergo
Suspendis amplis turgida fluctibus,
Memento versam turbinis aleam,

Regumque mortes, perduellis
Ludibrio variante Sortis.
Quem delicato prociduum sinu
Fortuna Pullum fovit eburnea,
Repente plumis destitutum
Praecipitem dedit in cloacam.
Testata res est. praecipui iacent
Orbis Colossi: Qui Babylonias
Extruxit arces, insolescens
Prodigio NABONASSOR Urbis
Eiectus Aula est, ut pecorum vorax
Conviva, terrae gramina roderet,
Foenoque, Sortis comparatos
Ante, nocens lueret favores:
Habet Superbus, quod meruit, flagrum:
Palatiorum conditor exulat,
Mugitque septenni in iuvenco
Assyriae dominator aulae.
Sic spongiarum proposito flagrans,
Et eruditae Rex cupiens Lyrae
Suadente luctu, nauseata
Se GILIMER satians farina,
Sceptroque nudus transiit in iocum
Status acerbi, quem metuat Thronus,
Et quisquis alto constitutus
In solio satagit Coronis,
Ac proferendis Imperiis studet.
Sic BAIASETES in cavea latens,
Fortunae Abortus, fraudulentae
Incidit in furias Novercae,

Ut abdicato Principe serperet
Regalis Irus. Sic tumidus SAPOR,
Sic CAROLUS CALVUS potenti
Praecipites cecidere Regno:
Ita e STUARTO Sanguine CAROLUS
(AEtate nostra Regibus invida)
Fatale conscendens theatrum
Colla dedit ferienda Scurrae
Frendente Mundo iudice, publica
Ictus securi. fidite Principes
Crystallinae felicitati!
Sed moneo: dolus est acerbus
Sortis iocosae prosperitas fugax.
Plerique ludi in fine Tragoediae,
Qui Comicis laeti strepente
Principio placuere soccis.
Si quem sonoris plausibus imbuit.
Aut invidendo Sors posuit loco,
Vitet tumorem, nec triumphet
Ludibrio popularis aurae;
Fortuna blanda est nota tyrannide,
Infamis Euris dulce furentibus;
Iam tollit in sublime Pullos,
Mox humili tumulat palude.
Ventosa Sors est, ceu pila missilis
Intus coacto quae levis AEolo
Suspensa iam fertur per auras,
Mox recidit graviore bombo.
Fortuna CROESUM prodidit aurea
Venale centum suppliciis caput.

Qui bella Coelo machinatur
Sacrilegus, subito iacebit
Humatus Orco. praeiit ad Stygem
Dux perfidorum LUCIFER Ordinum.
Impune nemo gloriatus
Est Superis sibi subiugatis.
Ergo Monarchae credite, si lubet,
Rebus secundis, fidite lubricis!
Vocamini forsan SERENI
A vitreo, dubioque Coelo,
Cui nunquam eadem fronte nitet color.
Sed infideli est caeruleum typo,
Et nubibus torvum repente
Mille trahit nebulas vaporum.
Spes temperatas diligit Arbiter
Rerum Supremus, promovet infima:
Ipso Magistro, sidit omnis
In cumulum, tumulumque Fastus.

Laurum non nisi docto, aut militari capiti convenire, magnisque laboribus rite obtineri.

VErticis docti diadema LAURUS
Non viret quovis nemoris vepreto
Inter urticas, vel inauspicato
Semine lappas;

Non pigro crescit gremio novercae,
Nec solo terrae male feriatae,
Sed flagellatos amat alta saevo
Turbine montes:
Grandines inter, nimiasque tabi
Germinat pugnas: volet irrigari
Non aqua dulci, sed inebriante
Sanguinis imbre:
Ferreo campo generosa surgit
Planta, non sicco, sterilique fundo:
MARS parens illi est, genitrix MINERVA
AEgide cincta:
Inter armatos gladios, et hastas
Elaborato metitur corymbo
Nobilis LAURUS, celebrique vaenit
Gloria Circo.
CAESARES olim reduces ab armis
Hac coronatam retulere frontem.
Non nisi asserta Patria licebat
Flectere serta:
Haec (cicatricum generosa merces)
Ore discerpto residet Corona
Hostium victrix: amat illa scissi
Rudera vultus:
Non comas siccas, olidasve Mosco
Circuit LAURUS, sed amat cruore
Roscidas frontes; sed et erudita
Tempora lambit.
Curiae norunt, quid amica Virtus
Nupta doctrinae Regione possit

Integra, quantum valeat Sophorum
Aulica LAURUS.

Homines fortuna semel gustata, si corpore valeant, nunquam conquiescere. SOLATIUM AD INFIRMOS.

O quam difficile est ponere terminum
Votis, quae temere, quod poterunt, volunt,
Semperque ulterius tendere fervida
Ignorant resipiscere:
Nam, quacunque datur ianua, proruunt
Spem, viresque supra: vertice saepius
Impingunt solide, quando reverberat
Eventus vacuus procos.
Gustatus digitus Sortis amabilis
Post se dote trahit continua manum.
Contenti modicis non sumus. omnia
Ambimus cupida siti.
Ni desit vegeto corpore sanitas,
Quae nos contineat, vela citissima
Fortunae sinimus plena facillimo
Impallescere spiritu:
Spebus provehimur, sed stolidissimis,
Et Mundos geminos credimus, ut globum

Possimus duplicem velle. rapacium O
Vis interrita pectorum!
Inventa est Mulier dicere pervicax:
Se Matrem perimat Natus, ut in throno
Per caedem hanc sedeat lictor, et imperet.
Quid sceptrum valeat, liquet.
Felices reputo, qui valetudinem
Captivi Superum non satis integram
Nacti, continuo se retinent toro,
Nec segni lare prodeunt.
Quae Virtus melior, quam Patientia?
Haec una illecebris altior omnibus
Infra se rapidis omnia casibus
Misceri tragico videt
Inconcussa ioco dissimilis Deae,
Et gavisa domi pace facillima
Nescit, quid faciant arma Quiritium,
Et Regum tuba Martia.
Non, qui demetitur Mundus acinace,
Et rixis emitur futile punctulum,
Illi suspicitur, qui querulo malis
AEger murmurat in toro.
Ut quidquam accipiat, Chiragra non sinit,
Quae tendit tremulas supplicio manus;
Ne possit pedibus quaerere, quod cupit,
Obsistit Podagrae rigor.

Affectatus quorundam hodiernus PERORANDI modus, phrasis, et dictio nihil ad conversionem animorum, multum ad ostentationem faciens Vanitatis arguitur.

PRodesse gestis flumine Rhetorum,
Hamoque sacro saucia pectora
Ardente piscari cathedra:
Serica fundere parce verba.
Effeminato non viridario,
Nec curiosis est phaleris locus.
Hic fulgurandum, fulminandum est
In spurios levitate mores.
Poscunt CATONEM monstra libidinum,
Mundique sordes, ut male nubiles
Passim ingravescentes amores
Ancipiti resecentur ense:
Saeva exacutam cote novaculam
Mores requirunt. carpite, vellite,
Quotquot peroratis per Urbes,
Indomitos Veneris calores.
Experta res est: qui semel inquinant
Se labe, raro sordibus enatant,
Ecclesiastes ni severus,
Praestet opem, luteumque crimen

Colore vivo sontibus exprimat,
Et cor sagitta triplice perforet.
Nil blanda prodest hic oliva,
Ut cupido medeatur aevo.
Non literatis Pavo coloribus,
Aut transmarina Psittacus Iride,
Pictique luxu penicilli
Advena pro cathedra loquatur.
Adulterari nescia Veritas
Pigmenta spernit, verbaque Comica,
Eviscerato nata fundo
Fictilium simulacra florum.
Ornata molli femina corpore,
Et ore compto non sinitur loqui
Patente templo, sed virile
Eloquium solida medulla
Ad culmen illud poscitur. inclytum
Opus Virorum est. femina muta sit:
Exorsa filum concionis
Non faceret queribunda finem.
Nil lubricarum proficit ad scopum
Sententiarum mobilis artifex.
Quid fimbriatis otiosus
Efficiat CICERO parergis?
Succum faceti decoquit ingeni.
Instarque Arachnes viscera prodigit
Telae laborator caducae,
Ut geminas redigat, vel unam
In rete muscam. floridus histrio
Nunquam movebit. displicet, et placet:

Artocreatis se loquelis
Prostituit, coliturque risu.
Totus peracto dramate plausus est:
Dixisse compto gutture ROSCIUM.
Nil inde mores mutuati
Consilii, remanent priores.
Sincera contra lux idiomate
Puraque lingua prodita fulgurat,
Mentesque Diti foederatas
E mediis revocat tenebris.
Illustris odit schemata Veritas
Exosa fucum. Tollite disparem
Vestem profani nugivendi!
Non varios amat illa vultus.

Solitaria Antiquorum Eremi PATRUM Vita prae turbis saeculi commendatur.

ANTONIORUM sacra mapalia,
Laresque PATRUM (queis [Reg: quibus] reverentiam
Suapte rupis sanctitate
Nescio, quis pius afflat horror)
Canenda sumam. splendidius nihil
In Orbe sacris conspicitur casis,
Quamvis palustri sint coactae
Vimine, litoreisque cannis:

Non, quod superbis turribus exilit,
Auroque multo, et marmore lubricum
Palatium CYRI potentis
Invidiam moveat cavernis:
Certare cessent limina Principum
Adulta pinnis, et laquearia
Sudore comportata multo:
Non humiles superant Penates.
His commorari, non aliis, volet
DEUS theatris: hos amat angulos,
Impletque maiestate sacras
Incola magnificus tabernas.
O quam suavi Numine vescitur
Hic CASSIANUS, dum precibus vacat,
Coelumque Stellis seminatum
Mente, oculis, animoque lustrat?
Nil blandiente hic dulcius intimis
Semel recepto visceribus DEO est.
Fragrante sylva Vere primo,
Vita simul pietate fragrat.
His cura tectis exulat, et sopor
DEO dicatus lenius influit,
Duransque vix horis quaternis
Rursus abit, precibusque cedit
Iam constitutum foedere terminum,
Elacrymata paupere clepsydra.
Hic nulla de belli cruore,
Militibus, Ducibusque mens est,
Timorque nullus, tortor inertium.
Nescitur isthic, quid Proceres agant,

Orbisque peccet; quid Tyranni,
(Sanguineum genus) aemulentur;
Aut quid Coronis, quid diadematis,
Sceptrisque fiat: quis populos regat,
Quis Imperator, quae Imperatrix,
Quis Comes, aut Baro, quisve Civis.
Quiete summa transigitur status
Extra tumultus sollicitudinum.
Non sylva vagit, non querelis
Coniugii latebrae resultant.
Cavata vili rupe domuncula
Sacras Colono sufficit ad preces,
Natumque de petra cubile
In modicum sinuatur arcum,
Ut oscitanti serviat incolae,
Somnumque portet. caetera pumice
Sculpuntur arcto. vix novenis
Crypta patet satis ampla palmis:
Anfractus illi curvus, et horridus,
Scabroque scissus fornice Circulus.
Levamen ardenti calori
AEdificat tenebrosa cautes,
Qua Palma nutrix brachia porrigit,
Umbraeque praestans hospitio Canis
Attemperat saevi latratum
AEthereum, calidosque ructus.
Regalis haec est summa Palatii:
Totius Aulae cultus Eremus est;
Satellites, grex bestiarum,
Rex sibi, et omnia CASSIANUS.

Non Porta servis, aut famulis strepit,
Non inquieto proteritur pede,
Non clausa, non munita ferro,
Non vigili resonat Molosso:
Ancilla felis saepius unica
Custodiendo sufficit atrio,
Impune ne mures voraces
Finitimo dominentur agro.
Iuxta benignus consitus hortulus
Clemente terra, Vere parabili
Herbas salutares famenti
Porrigit, et viridi culina
Incompta mensae gramina suggerit.
Non illi acetum, non oleum madet.
Radicibus stat mappa nudis,
Et modico sitis ex aquale.
Venae pudicae murmurat undula,
Canale parco mitigat aridum
Fons sobrie linctus palatum.
Ast reliquas bibit hortus undas:
Fons ille puro subsiliens vitro
Dulci propagat pocula Nereo,
Fundoque mansuetus sereno,
Pacifico trepidante succo,
Lactat maritas cominus arbores
Scypho propinquas, et viridi sedens
Tapete riparum iocosos,
Pisciculos alit, inquilinos.
Totius haec est Regula prandii,
Simulque cenae furfur, et allia.

Festis diebus panis atri
Adiicitur lapidosa crusta,
Quam CAESAR olim cum THEODOSIUS
Venationis tempore devius
Gustasset in cella, saporem
Attonita celebrans orexi
Vel inter ipsas delicias gulae
Edisse, dixit, se melius nihil.
Tam lauta coelestis culina est,
Principe non redimenda luxu.
Non certet illi Regia copia
Tot delicatis prodiga ferculis,
Non luxus ASSUERI potentis,
Nec spuria Meretricis arte
Excogitatus Sardonychis sapor
Tormento aceti, baccaque gemmea
Abortiens salso liquore
Stet sapida dape comparanda,
Qua condiuntur sacra mapalia.
Abeste odores, Orbis aromata,
Mundique pingues Helluones!
Lautior est macies Eremi.

Irae, odiique Humani Crudelitas tragicis antehac facinoribus exercita Tyrannidis postulatur, et cum GRANATO, ut vocant, GLOBO comparatur.

O quam dolosis litibus undique,
lisque tectis pectora dissident!
Urbanitatis fraudulento
Officio simulatur irae
Imis repostum visceribus malum.
Latetque rancor, ceu pyrio globo
(Qui Marte caeco pestilentem
Fert uterum, tacitasque flammas)
Conclusa vivunt dira tonitrua:
Dum feriato glans recubat solo,
Tantisper occultat furores,
Et tragica feritate partum.
Repente moles ferrea dissilit
Partes in omnes, saevus ubi suas
Misit favillas in capacem
Materiam dominatus ardor:
Tum dissipatis ignea tormina
Soluta claustris aere perscrepunt;
Siphone quando glans aheno
Exiliit furibunda flammis

Statim propinquo fulmine moenia
Invadit ignis mole gravissima.
Alesque plumbum pervagatur
Flexilibus rapidum meaandris.
Passim ruinae, quas pyriis draco
Fartus venenis turribus invehit
Ubique clades Civitatum,
Et necibus saturata grando,
Fessusque centum funeribus chalybs.
Passim tonantes sulphure machinae,
Tubique grandes aere fusi
Igne volant agiles aprico.
Sic cocta longis ira latens fibris
Erumpit arcto denique carcere.
Potita libertate freni
Qua data porta, nocet furendo:
Modesta primum flamma reconditum
Premit dolorem; nacta licentiam
Exorbitandi, serpit audax,
Et medias populatur Urbes
Deliberatis barbara stragibus:
Trux aucupari commoda tempora
Larvata bilis, captioso
Circuitu, tacitoque reti
Venatur hostem, quem laqueis semel
Tentum feroci persequitur stylo.
Sic integrae stirpes frequenter
Intereunt avido macello:
Sic GWELFFIORUM perdita factio est:
Sic GIBELINIS funere mutuo

Rixis parentatum cruentis
Nobilium exequiis Virorum.
Nescit quietem turbidus impetus,
Furorque gliscens, sed (velut igneus
In frusta discerptus ducenta
Se globus exonerat fragore
Sparsis per omnes caedibus angulos)
Sic ille ceras saepius integras,
Totasque gentes occupato
Sorbuit indocilis theatro.
Fatale multis (sic equidem lego)
Fuit, vel ipsum per patulas domus
Caput fenestras extulisse,
Composito insidiante sclopo:
Imbuta diris prandia viperis,
Coctamque mortem crimine condiit
Internecinus saepe livor,
Qui furiis agitatus atris
Plures Averno vendidit hostias,
Misitque ad Orcum. Plus homo, quam canis
Pati iubetur sub Tyranno.
Haud adeo pretiosa vita est,
Quae parta CHRISTI Sanguine constitit,
Quam bestiarum vilia corpora.
Intelligentem, quam ferinum
Prodigimus citius cruorem.

Conversationem nostram in Coelis esse oportere, more florum repando calice Astra intuentium.

POst brumae senium, cum liquido vitro
Redduntur fluvii, nec glacialibus
Vinctus compedibus Rhenus inambulat
Illimi speculo fluens,
Comptae caerulea veste modestiae
Reginae Violae, dum patulis bibunt
Titanem foliis, Vere tenerrimo
Coelestem sapiunt statum;
Sugunt virgineum ex aethere spiritum,
Et consanguineis Astra coloribus
Implantant generi, nobilibus sibi
Iungunt Sidera vinculis.
Coelestis Patriae sic memor indoles
Transcendens humiles vallibus infimis
Terrarum cumulos, rudera stet super
Confracti pedibus globi.
Aprico cyatho florida Lilia
Coelo propitio faucibus imminent.
Exemplo praeeunt, ut mea nil, nisi
Coelum, labra recenseant.
Coeli delicias, atque palatia
Posthac ore canam; cum faciant suis

Id sylvae foliis lene patentibus,
Ceu linguis totidem sequar.
Fandi materiam, terrea quae sapit
Ornamenta, procul finibus exigam.
Dentataque mola vocibus obvius
Constringam cavea sonum.
Ut corvi iuvenes, cum pater et parens
Illos destituunt, supplice gutture
Coelum sollicitant, nec sinitur mori
Implumis soboles fame;
Sic solis pateant Sideribus labra:
Mendicique velut limina Principum,
Magnatumque lares fletibus obsident,
Ut pinguem referant stipem;
Sic nos ante fores (ceu genus indigum)
Strati, sollicitis atria Caelitum
Carpemus precibus. nec requiem DEO,
Donec se mihi det, dabo:
Importunus ero. quis prohibet Codros,
Ut non sint queruli, si iubeat fames?
Quis me caerulei fornicis exulem
Optato spoliat lare?
O ingens spatium sidereae domus!
Te si cum gemitu vel procul intuar,
Pectus non solitis aestuat ignibus,
Et spe cor gravidum salit.
Sordet terrigenum gratia corporum,
Et Mundi putridum despicio fimum.
Stellas ingemino. Sidera provoco.
Patronas repeto faces:

O laeti vigiles Excubiae Poli
Lunam pollicitae Virgineam sequi,
Et pulchrum radiis lambere Cynthium,
Divinae soboles manus!
Dispunctum nivea luce Palatium
Me solum recreat. nil mihi cum solo,
Ac gleba sterili. nidus hirundinum
Terra est, e lutea strue.
O quando veniet nobilis horula!
Cur quadrans nimium segnis es ultime!
O dulcis nimium patria abes procul!
O mors! o bona mors veni!

AD BEATISSIMAM VIRGINEM MARIAM DE VICTORIA DICTAM. De Navali Victoria ad NAUPACTUM.

VIRGO, qua nil est melius vel ipsos
Angelos inter, nihil inter Astra
Pulchrius lucet, nihil in marinis
Castius undis.
TU MARIS STELLA es, tituloque gaudes
Hoc frequentari. maris indigemus

Prosperis undis, famulisque ventis.
Turbo minatur:
Nam vides passim mare praegravari
Mobili sylva; natat Urbis instar,
Iam CYPRO capta, sinuosa velis
Turcica classis.
Imminet Regnis latro Christianis:
TU nisi immensam MARIS IMPERATRIX
Viribus tantis stiteris procellam,
ROMA peribit.
Audiit [Reg: Audivit] VIRGO, nisi fallor, Urbis
Supplicem PETRAM. geminus parata
Classe concurrit populus. MARIA
Archithalassa est.
Ut Noti spondent, mare Christianis
AEolo fausto patulum favebit;
Vela complebit Zephyrus patrono
Gutture spirans.
Dormiens aequor iacuit propinquae
Serviens pugnae, neque concitato
Adiacens Ponto furias CORINTHUS
Senserat ullas:
Caerulas Lymphas mare temperatum
Pace mulcebat. liquor immodestus
Antehac, nullo cava verberabat
Litora fluctu:
Cum repentino strepitu volantum [Reg: volantium]
Navium vastus numerus rebelli
Affluens pompa speciem cruentae
Praebuit irae.

Nec mora. ingenti (Zephyro adiuvante)
Bina collisa est statione classis:
AEnea late resonante morte,
Turcica cessit.
Ignis exarsit pice roboratus
Aridis gliscens tabulis. cremati
Flammeo nautae ratium camino
Praeda fuere.
Fax in accensis spatiata velis
Stridulo flatu procul inquietam
Circinans flammam rapuit voraci
Omnia luce:
Martio pergunt tonitru boare
Fistulae belli. petulans metallum,
Ceu, quod elisae peperere nubes
Fulmen, oberrat.
Post rogum victor gladius nocentes
Persequi coepit. Mare foederatum
Munus implevit, quod erat, rebelles
Mergere Turcas.
AEre conductus Zephyrus MARIAE
Obsequens flabat, dominosque nutus
Annotans aura memori, capessens
Iussa furebat.
Tunc truci vultu stetit, atque glaucos
NEREUS torsit fremebundus orbes;
Mox caput intro revocans, propinqua
Substitit alga;
Rursus exurgens, facie marina
Exacerbatus, saniem cruenta

Conspicans spuma, meliore parte
Favit et ipse:
Turcicas ergo quatiens carinas,
Ora diducens barathri marini
Sorbuit classem, vomuitque totis
Funera ripis:
Ebriae naves ineunte Ponto
Per fatiscentes tabulas, profundo
Amne subsidunt, male dissolutis
Fragmina costis.
Sola nil, expers operae, trophaeis
Contulit Tellus, nisi quod natatu
Proximos ripis prohibens, amica
Reppulit ora,
Quos suo falsos studio cachinnans
NEREUS petris, scopulisque fractos
Mersit eliso cerebro profundo
Gurgitis Isthmo.
Sic triumphatum est nece copiosa.
Turcicam vicit Sacra LUNA Lunam:
Non enim frustra pedibus MARIAE
Subdita LUNA est.

AD FRIDOLINUM MILVIUM AMICUM SUUM. Cum se a Blandis Literis, et Poesi ad severiores et spinosas Scientias transtulisset.

INverecunda Venere ustulatos
Legimus quosdam subiisse spinas,
Et propinato vepribus dolore
Membra dedisse,
Ut cruentato laceri iacerent
Corporis sensu pietate tuti,
Nec venenatos paterentur atrae
Cypridis ignes.
Nescio, MILVI, Veneris quid insit
Literis blandis. ego gratiosas
Diligo Musas: nihil est in illis
Flagitiosum,
Virgines omnes: mihi nulla spinis
Visa puniri, fugienda nulla.
Opto tentari Cythara, et iocosa
Indole plectri:
Quas ego novi, facie pudica,
Et columbina probitate novi
Integras omnes, niveasque totas
Virgine Lauro:

Nulla suspecta est, quasi non modesta.
At tibi molles nimium videntur,
Atque pellacis genii suopte
Artis amore.
An metrum peccat tibi Castitate,
Ut, ceu moecham, fugias Minervam
Labe sinceram, licet innocenti
Pectine ludat,
Nilque lascivum canat, aut petulcum?
Cur adis spinas male delicatas,
Ut stylum volvas sterili vepreto
Saucius hamis?
Num Rosis blando vegetis pudore
Praeferes dumum? potiorne Flora
Est tibi Rhamnus, rigidisque pungens
Carduus hastis?
Forte praepones violis avenam,
Aut flagellatas paleas Ligustris,
Liliis foenum, nitidisque Calthis
Scissile stramen.
An Virum, censes, metra dedecere?
Absit hoc probrum! praeiere plures
Iam Cycni, cana radiante barba,
Divite vena,
Qui verecundas coluere Musas
Ultimis annis nive iam senili,
Nec lacessiti semel arte dulci,
Succubuere.
Ergo nil causae est, Studiose MILVI,
Quod coronandus prope iam suprema

Laurea Vatum procul a propinqua
Fronde recedas.
Musa Te luget, Caput eruditum,
Transfugam pullum: nec enim Stagyra
Te sibi magna stipe postulavit
Sponte volentem.
Spero festinum reditum, vel opto.
Hispido postquam tibi senticeto
Carpseris dextram, meliora demum
Prata revises:
Ad coloratos remigrabis hortos
Floridis rursus fruiturus annis.
Tum virescentem tibi Musa plectet
Provida Laurum.

AD CUTHBERTUM GLIZORINUM a RELIGIONE, AC FIDE APOSTATAM. Coelestem illi poenam intentat, de praesens DEI flagellum, ni mature resipiscat.

GLIZORINE, cruces promeritum caput,
Candentesque pigro sulphure forcipes,
Qui ruptam Superis Fidem
Coepto transfugio foves

Turcis deterior, queis [Reg: quibus] sacra foedera
Nexu stare solent inviolabili:
Falsa hos Relligio vetat,
Ut sint Perfidiae rei.
Non tantum latebras, et rata triplice
Voto claustra fugis, sed stolidam dolis
Ipsam contrahis Haeresin,
Foetam nequitiis Hydram.
Si quis sacrilegus de sociis tibi
Rupisset solidae foedera dexterae,
Iurati digito Vadis
Crimen Iudice plecteres.
Quid de te Superi constituant, cave,
Ni missa remora polliciti memor,
Quem mens provida sanxerat,
Instaures reditu statum.
Scis, quam grande DEUM fallere, sit scelus,
Nec Lictore caret. plena periculo
Res est, Astra lacessere.
Non impune receditur.
Non servare decet Sacrilegis fidem.
Fallaces Superum destituit favor.
Aut Vota impiger expleas,
Aut prorsus voveas nihil.
Tuto nullus adhuc transfuga floruit.
Consumpsit Nemesis, sera licet, Reos.
Sic Lurco ISLEBIUS suam
Orco perfidiam luit:
Is, quamvis solidos Daemone fregerit
Convivante dies Hircus amans salis,

Quamvis crimina crimine
Immensum auxerit Helluo,
Caprae sacrilegae sacrilegus Caper
Elapsis madidis nectare Solibus,
Paulo post animam putrem
Accensam exspuit in Stygem.

S. [Abbr.: ?] FRANCISCUS BORGIA Calvariam ISABELLAE ostendit Mundi, Formaeque Amatoribus.

SPectate, quotquot bullit in abditis
Venus medullis, et quibus hoc @,
Ac vultus in vivis placebat
(Prodigium speculi) ISABELLA.
Ubi lacerti per vacuos specus
Intrant ad escam, lucida sidera
Crystallinis nuper stetere
Orbibus, ingenuisque Stellis:
Ubi micabant torquibus aureis
Fulvae catenae, flexibus aemulis
Errant colubri, lautiorem
Ingluviem sibi gratulati:
Non ISABELLAM credito, quam vides:
Vides MEDUSAM, quam rabidissimae

Cingunt lacercorum coronae,
Atque vagis redimitur Hydris:
Illa ipsa nuper tam cupide procis
Spectata formae purpura cereo
Expalluit buxo; decorus
In cineres resolutus ignis:
Frons illa vibrans, illa cupidinis
Formosa sedes, atque iocantium
Vivax theatrum gratiarum,
Delicium muliebris Orbis
Bufonis antrum est: illa volubilis
Crispata ferro sollicito coma
Vivos in angues efferata
Dedidicit laqueos amoris:
Nil ISABELLAE, nil superest Deae,
Non Imperatrix florida. putruit,
Quae nuper incrustata gypso
Sidonio, Tyrioque fuco,
Et purpurisso lubrica splenduit,
Praedam sepulcro vermibus intulit
Regale corpus: quae potenti
Praefuit imperiosa sceptro,
Cessit ligoni. iam sanie fragrat,
Quae delicatis nuper atomatis:
Quae sumptuosis tincta succis,
Iam liquido lutulenta pure est.
Adeste. Magno credite BORGIAE,
Et, quas amastis [Reg: amavistis] , cernite fabulas,
Putredinis saccum, cloacam
Instabili nive delibutam.

Genium Temporis, ac maxime Veris, Hortos, ac Prata viventia familiare Daemonis Instrumentum esse ad seducendos innocentes animos.

VEre lascivo viridantis anni
Utitur Daemon, scelerumque laetos
Quaerit anfractus. genio salace
Quando iocosus
Sanguis effervet, calidusque venis
Succus exultat, veluti recentis
Inquies vini, facilis paratur
Ansa cadendi.
Quando lactescunt, niveisque rident
Liliis malae, volucresque mimae
Construunt nidos, resonante puro
Aere cantu:
Arbores quando foliis disertae
Melle pubescunt, Platanusque vernae,
Nubilis Palmae sua cum sorore
Ligna maritat:
Quando apis solers olerum magistra
Consulens rostro genus omne florum
Advehit messes, animamque libat
Virginis aurae:
Lubrico quando profugi fluento
Murmurant rivi, vitreusque blando

Litus allatrat vomitu susurro
Garrulus amnis,
Tentat in campis Iuvenes, in hortis
Orcus astutus niveum pudorem
Provocat sensu tenero virentos
Inter amores.
Non voluptates alibi profanae
Fortius spirant, nisi quando pratis
Frondeos inter thalamos benignis
Floribus halant.
Inclytum testor Iuvenem NICETAM,
Qui capillato resupinus horto
In toro molli positus, iocante
Chloride circum,
Passus est blandas Veneris favillas,
Et verecundam sibi dente linguam
Ipse praecidens in Hydram cruentam
Exspuit offam.
O quot apricis iuvenes in hortis
Innubam probris aluere vitam,
Et voluptatis viridi theatro
Succubuere!

Mala novatae Fidei, ac Sectae per GERMANIAM, et praecipue sublata omnis per eam fidelitas expenduntur, ad imitationem Horatianae Odae VI. Lib. [Abbr.: ?] III.

PEriculosa res agitur Fide,
Fictoque vultu. candor eburneus,
Nivesque morum colliquatae
A pluvio periere Sole.
Quam luctuosis limpida Teutonum
Turbata sensim est Natio iurgiis?
Luctata passim cum Gradivo
Purpureis sata stat Tyrannis:
Non est fidelis, pectore vitreo
Gavisa nuper. diffugiunt cadis
Cum faece siccatis amici,
Ferre iugum famuli dolosi:
Et nunc minaci murmure cornuum
Perstringit aures scriptio militum:
Occursus armorum fugaces
Terret equos, equitumque vultus.
Plena ungularum quadrupedantium
Calcantur arva, et bellicus undique
Crebrescit hinnitus frementum [Reg: frementium]
Cornipedum, gemitus tubarum.

Non si ducentis eloquar oribus,
Inflicta nobis damna recenseam,
Et plura terrarum subacta
Haeresibus generosa Regna.
Eheu! cicatricum, et scelerum pudet,
Fratrumque! num quid caedis omisimus,
Aut Marte sincerum nefasti
Liquimus? unde manus iuventus
Timore Coeli continuit? quibus
Pepercit aris, divitiis quibus
Grex consecratis? in dicatas
Dedecus intulimus Tiaras.
AEtatis eheu degeneris piget,
Taedetque! inausum nil rabies mala,
Nil uspiam totum reliquit,
Sed medium laceravit Orbem.
Quis non profuso sanguine Barbarus
Campus sepulcris impia proelia
Testatur, auditumque Turcis,
Teutonicae sonitum ruinae.
Quis gurges? aut quae flumina lugubris
Ignara belli? quod mare Teutonum
Non decoloravere caedes?
Sanguine quae caret ora sacro?
Quis probra saevis censeat omnia
Illata damnis? quis tumulus suo
Vacat Colono? quot peremptis
Corporibus putruere campi?
Quae forma templis? quae facies crucum?
Discerpta passim classis imaginum,

Et signa ferro dissipata,
Foeda olidis simulacra sputis:
Sacris replentur limina caedibus,
Natantque multo strata cadavere:
Sacrarium Coelo dicatum
Hinnit equis, ululantque lixae
In consecratis aedibus, et dapum
Ibi popinas aedificat gula:
Bacchi sacerdos helluatur
In media ditione CHRISTI.
Quis e metallo pocula nobili,
Et aere fulvos quis rapuit scyphos?
Templisque direptis, quis auro
Dixit atrox latro: VADE MECUM?
Huc pestis ortus, huc refer exitus,
Et damna in unam Teutonis Haeresin.
Incentor unus tam potentes
Transfuga sollicitavit iras.
Hinc damna gliscunt proficientibus
Acerba poenis. seditionibus
Quantum propinquis imminuta est
Natio, Teutoniaeque vires
In foederatum vix sociabiles
Dein Amorem, pactaque mutua.
O! pristinorum quis recudet
Saecula concilianda fratrum?
Dum nos Lyaeo saepius ebrii
Bellamus urnis, atque capacibus
Vino lagenis proeliamur
Ante fores operitur hostis.

Quis auspicatos Portae Othomannicae
Ignorat enses, Turcica proelia?
Is classe formidatus hostis,
AEquor habet, subigitque terram,
Rixisque nostris, atque domesticis
Dum vellicamur seditionibus,
Auget Monarchiam severi
Iure styli, capuloque fretam.
Fecunda culpae saecula! nuptias
Primum inquinavit Cypris adultera,
Et claustra Votis illigata
Prostituit, reseranda moechis;
Dein avaris unguibus omnia
Harpyia Mundi sustulit Haeresis
Sagax odorari repostum
In tacitis loculis metallum,
Aggressa Divum vi patrimonium,
Gazasque Templi, quod potuit, tulit.
Hoc fonte derivata clades
In Patriam, populumque fluxit:
Mox I sumptuoso pompa teruncio
Successit, ingens praedo peculii,
Luxusque vitae dissolutae
Dedecorum pretiosus emptor.
Offensa tantis Astra furoribus,
Luxere torvis nubila syrmatis,
Misere pro poena Cometas
Horribiles, tragicosque vates.
DEUS superbis restitit hactenus.
Vim temperatam promovet Arbiter

In maius. ast odit tumentem
Divitiis sine lege fastum.
Non his iuventus orta parentibus
Depinget aequor sanguine Turcico,
Caedetque Muphtos, vel Corinthi
Moenia deiiciet Popellus
Effeminato perditus otio,
Domesticorum latro cadaverum.
Non ista plebs est apta bellis
Odrysiis, solidisque Palmis,
Sed rusticorum mascula millium
Proles, Suevis docta ligonibus
Versare glebas, et severae
Matris ad arbitrium recisos
Spicare palos, stringere perticas,
Et quos avitae legis adhuc tenet
Huc usque fervor prorogatus
Incolumi fidei calore.
Damnosa quid non imminuit dies?
AEtas parentum peior avis, tulit
Nos nequiores, mox daturos
Progeniem vitiosiorem.
Emitto votum, quod Superi beent,
Coelique faxint! O utinam nova
Incude prospectem retusum in
Massagetas, Arabesque ferrum!
Vincenda restant Pergama Thracica,
Et nominati maxima culmina
BIZANTII, regnata Turcis
Moenia decutienda restant.

Tandem O! paratas in veniam manus
Fidi sodales porgite [Reg: porrigite] mutuas.
Non Turca, non Thrax ALLEMANNO
Unanimi venient timendi.
Cras O! beati vincula foederis
Cernam trilici cusa ligamine!
Cras Patria nostra emigrare
Participes videam Gelonos!

VOTUM AD B. [Abbr.: ?] STANISLAUM KOSKAM SOCIETATIS IESU. Ut POLONIS suis capto CAMINECCO firmissima Podoliae Urbe 29. Augusti Anno 1672 , contra Turcas adsit, cum antehac plures illis contra hostes Victorias, maxime vero Anno 1620. contra eosdem Turcas obtinuisset. In Vita Dan. [Abbr.: ?] Bartholi cap. [Abbr.: ?] 5. Lib. [Abbr.: ?] 2.

BEllo perenni vasta POLONIA
Hinc inde flagrat. Turcicus hinc furor,

Et inde MOSCUS Lithuanos
Vellicat insidiosus agros
Cis ense pugnax, transque BORISTENEM:
Hinc militares (gens vaga) Tartari
UCRANIAM carpunt duellis,
Et volucres in equis Cosacci
Servare pacta et foedera nescii
Agris oberrant: iamque LIVONIAM
Ex parte FINNUS subiugavit,
Subque sua ditione Prussos
Magnis potitos Urbibus obtinet
PRINCEPS propinquus. plurima perdidit
Luctatus eventu maligno
Sarmata deteriore bello.
At Christianae plaga recens Rei
Illata, nostris finibus imminet.
Captum CAMINECCUM feroci
Se patulis famulare portis
Submisit hosti, vix reparabile.
DIVO Polono, non alii queror
Gentis fatiscentis ruinam,
Et patrias Tibi narro clades:
Saepe adfuisti stragibus integris
Custos Tuorum. Tartaricas frequens
Nuper phalanges effugasti
In latebras, subitasque fossas.
Vexilla quondam, DIVE, Polonicis
Intexta signis, propitio Noto
Inflata duxisti per hostes
Innumeros, mediosque Moscos.

Iam pugna eundem proxima Sarmatis
Poscit Strategum: Res tua vertitur:
Periclitanti ni PATRONUS
Sis Populo, genus interibit,
Et Christianae pompa Poloniae,
Fidesque Regni. Turcica serviet
Ancilla LUNAE, perfidoque
Curva iugo MACHOMETIS aris.
Ni gratiosa fallar imagine,
Opem spopondit DIVUS idoneam
Suis Polonis, adfuturum
Se Patriae, Ducibusque mixtum
Campo staturum. credite Sarmatae,
Et Martiales stringite dexteras:
Candente sublimem caballo
Cernite! STANESILAUS ille est
Vester Strategus. diffugient Getae,
Cedentque fracti, si videant Ducem,
Vultuque percussi minaci
Se propriis tumulare telis
Cogentur hostes. quantus erit Viri
Torvum intuentis fulgor, et impetus?
Tum cladis elapsos acervo
Fulmineo metuendus ore
Damnabit apta cuspide Transfugas.
Ter ipse sparsam VEZIRIUS nece
Mordebit hastam: ter pudendam
Funeribus reparare stragem
Solers, iacebit: ter refugas retro
Convertet atro fulgure palpebras,

Visoque KOSKA glorioso,
Comminuet sua victus arma,
Nullumque bellum Caelicolis dein
Movere certus colliget agmina,
Castrisque sublatis repente,
Terga fugae dabit expeditae.
Vestrum secuti militiae Ducem
Acres POLONI partibus omnibus
Mactate latrones, ferite,
Ceu pecudes, laniate Turcas:
Mori parati, ut vincere providi
Antiqua Gentis brachia stringite:
Tricena Nactus quisque colla
Obiicite in Patriae salutem:
Durate fortes, et calidas adhuc
Illas machaeras lite domestica
Mutate causa pulchriore,
Et calybem spurio cruore,
Non foederato sanguine, tingite.
Quod si necesse est, non timidi mori
Pro Rege, pro Regno, rubentem
Ferro animam date finiendam.
Antiqua nostis [Reg: novistis] vestra pericula,
Et militari nomine glorias:
Per damna, per caedes, ab ipso
Fertis opes, animumque Marte:
Avita nostis [Reg: novistis] proelia masculis
Pugnata dextris. nec Patriae suae
Adhuc BEATUS derelinquet
KOSKA sinum, querulamque Matrem.

Sensere MOSCI saepius improbi,
Sensere rupto foedere TARTARI,
Sensere fallaces COSACCI,
Et rabidi didicere Turcae,
Quid Marte possit KOSKA celerrimo:
Frequente RUSSOS (implacidum genus)
Fudit Gradivo, MOLDAVOSque
Alpibus impositos, scelesto
Nido fugatos montibus exuit:
Felice nuper proelia robore
Commisit, immanesque tota
Haereticos pepulit Corona,
In fronte primus, primus in obvios
Illaesus hostes, agmina Turcica
Vexare solers, et frementem
Mittere equum medias in undas
Audax, POLONIS constituit vadum,
Sequique iussos duxit ad inclyta
Compendio callis trophaea,
Et celeri feritate praedas:
Is Barbarorum cornua militum,
Ferrata quamvis, discidit impetu,
Primosque, et extremos metendo
Stravit humum, fluviosque Victor.
Adhuc timetur KOSKA Rebellibus,
Ipsisque Turcis, et prosugis Scythis,
Euxinicum qua bellicosi
Dannubii subit urna Pontum.
Haec, O POLONI, robora spondeo,
Pugnante KOSKA. non ea differet

Coelum BEATO foederatum,
Sed validis sociabit armis.
At vos, Supremi gloria quo vocat
Coeli Monarchae, pergite pro Fide
Cruore in Hostes bulliente,
Et solidas adhibete dextras.
Et en! POLONUS iam gladius redit
Ex clade Victor, sanguinis Helluo.
Campi redundantes cruore
Funeribus cumulantur atris,
Et sons Getarum purpura funditur
Iuvante Coelo. Mars favet alea
Ter prospere iacta. favebit
Ulterius satagente DIVO.

Praestantiorane sint Studia Literarum, an vero Ars, ac Disciplina Militaris.

ANne praestabunt truculenta blandis
Arma doctrinis? meliusve ius est
Forte doctrinae? meliorne Mars est
Bellicus arte?
Pallas haud frustra duplici Minerva
Constat. ARMATA est bona; LITERATAE
Dignitas maior, potiorque floret
Utilitate.

Unico Miles redit ex duello,
Atque conflictu: cito callet artem
Mensibus trinis: semel ipse Victor,
Illico Dux est:
Si scias longos onerare sclopos,
Et scopum docta nece fulminare;
Si scias prompte vigilare vallo,
Miles in arte es.
Longior res est studiosa Pallas,
Tardior partus cerebri. per octo
Quantulus Rhetor, Sophus, Archiater
Cuditur annos?
Brachiis quisquis, manibusque pollet,
Miles evadet. licet a parente
Ipse Natura capite es beatus,
Si nihil intus,
Hispidi praeter paleas cerebri,
Doctor es necdum, neque forte fies,
Mille si vivas diuturnus aevo
Nestor in annos.
Nulla vis ferri, chalybisque tantum
Vis potest, quantum generosa possit
Ingeni Virtus: regit illa totum
Artibus Orbem:
Si qua praepollens Ratio Gradivo
Excubat docta statione mentis,
Illa victrici superabit hostem
Fortior ira.
Consili scuto sapienter usus
Despicans fundae Balearis imbres

Torta ridebit saliente nervo
Hostica tela.
An sua prosint sine mente vires?
Bestias saevas (licet ampliores
Sint eis vires) rationis usu
Vincimus omnes.
Saepius bello superamus astu:
Saevit incassum sine mente robur,
Pallade HASTATA melior PERITA est,
Dedita libris.
Scandat insanum mare nauta, qui non
Tinctus est Astris, tremulumque novit
Arte Magnetem, neque curioso
Sidera cursu:
Impleat gazis tabulas: carinas
Indicis stipet spoliis: metallo
Eruto Mundi latebris, et auro
Transtra saburret;
Addat et gemmas vigiles sub imo
Gange conceptas: Adamante capsae
Grandinent ipsi: medio revertens
Turgeat Indo.
Unus has gazas tumulabit error,
Si Polum ignoret stolidus Thalassus.
Nesciens Rector reliquam Mathesin
Omnia perdet.
Ut quis et Dux sit studiosus aequi,
Utilis campo, solidusque Iudex,
Bellicas leges, Themidemque docto
Calleat usu.

Afflictio Pauperum eiusque poena expenditur, iuxta Illud: Sapient. 6. Potentes potenter tormenta patientur.

NE stupe GRANDES: quoties superbo
Calce proculcant miseros Tyranni,
Non inhumano DEUS Orbe dormit:
Cernit acutum,
Anguli quicquid sine fronte peccant,
Aut ubi ASTRAEAE rutilante bolo
Lumen excaecat spurius Patronus
Ebrius auro.
Novit haec NUMEN. meminit sceleste
Facta. prorepet Nemesis flagellum
Laneos passus gravitate pensans,
Otia mulctis [Reg: multis] .
Poena, quae reptat pede pigriore,
Brachio sontes graviore punit.
Claudicet iudex, scelus ampliora
Flagra dolebit.
Novit, ah! novit DEUS ultor hostes:
Novit impuros, scit et Eucliones
Subditae plebi toties molestos,
Qui, velut Ister,
(Quando it hibernis violentus iris
Fluminum dives spolio minorum

Litorum rasor) potiora secum
Foenora raptant.
O quibus largas acuunt secures
Cotibus Reges, dominosque fasces,
Qui coronatum recident parato,
In caput ictu!
Publicis curis male praesideri
Arbiter novit DEUS, et scelestae
Imminet fraudi, meritaeque librat
Otia poenae.
Quicquid a Vobis minor experitur,
Maior hoc vobis Dominus rependet,
Quodque patratum est tabula minore,
Maior obibit.
Ille per summos gradiens, et imos,
Et minas Regum super, et Popellum
Dexteram librans, rigidumque sceptrum,
Cuncta requiret,
Pauperum threnos, lacrymasque salsas
Prodige fusas, inopum medullam
Ossibus tractam, saturasque egentum [Reg: egentium]
AEre crumenas:
Si gravatorum tragicas Achivum
Aure libarit facili querelas,
Vae! quibus sceptri manibus resedit
Saeva potestas.
Magna Magnates quatiet procella,
Et potens Vindex feriet Potentes.
Maior in magnos ruet ira Coeli,
Poena Tyrannos.

Vicissitudo Humana mortis Lege adstricta Mundi Amatoribus expendenda proponitur.

LEx scripta firmis est adamantibus
Vastare Mundi commoda pertinax,
Quae morte definita certa
Gaudia, laetitiasque finit.
AEtate fractum trudit avum nepos,
Avamque neptis: desinit utraque.
Mortale nil longum, peremptam
Progenie reparante stirpem.
Hoc in theatro fabula luditur:
Socci, cothurni, purpura, penula,
Mitrae, cuculli cum tiaris,
Cum galeis variant coronae.
Hunc densa stipat pompa clientium,
Dum Sortis audit filius aureae:
Is Martio campo superbus,
Et gladii capulo timendus
Plus quam novenis millibus imperat:
Hic Orbis exul pauperiem fugit,
Se mucido frusto saginat
Pauperis hospitii Colonus,
Gaudetque gnavo findere sarculo
Infida terrae iugera, ne fames

Ingressa mendicas in aedes
Relliquias populetur aeris.
Omnes eandem cogimur in scrobem,
Princeps, et Irus, CAESAR, EPISCOPUS.
Mors surda non audit Potentes,
Non inopes scabiosa curat.
Linquenda Tellus, et domus, et Venus:
Hortique nullae, quas colis, arbores
Te, funebres praeter CUPRESSOS,
Ad tumulum, ac foveam sequentur:
Nam, quicquid Orbe est, praecipitat pedes.
Instar citati provehimur vadi.
Vanescit in ventos imago,
Lecta hominis fugitiva forma.
O si dolosi corporis aucupes
Nossent citatum criminis essedum!
Longam fatetur se voluptas
Vestibulo sceleris patrandi,
Dum primus aestus fervet, et arido
Natura ligno prompta stat ignibus,
Fomesque flammae praeparatus
Attrahit illicio favillas,
Sed perpetrato quam vitio fugit
Dulcedo velox praepete tempore?
Se se videri, non prehendi
Veste sinit fugitiva moecha.
Vides, ut undis purpureum iubar
Expergefacto mane oritur die,
Ac vix notata claritate
Vergit ad Hesperium cubile,

Rursusque lampas mortua pristinam
Exorsa lucem funere corruit
Iners eodem, constituto
Oceani tumulata fluctu.
Vespillo Mors est: dat tumulum parens;
Largita cunas: vertitur omnium
Fatalis aetas, ungulisque
Proterimur fugientis aevi.
Virtus perennat: caetera fluminis
Ritu feruntur. marmoreum Virum
Vocare te noli. pusilla
Vita tua est, vitreaque frangi
Constat saliva. providus is sibi,
Laetusque deget, cui licet in dies
Iactare: VIXI! cras vel atro
Sole animam dabo, vel sereno:
Mihi perinde est; serius, ocyus:
Reddo tributum: Depositum scio:
Non triplici sum fusus aere
Materiae fragilis, figura.