ADAMI WIDL E SOCIETATE IESU LYRICORUM LIBER SECUNDUS.

AD BEATISSIMAM VIRGINEM OETINGANAM. Ut prioris, currentisque saeculi miseriis, discordiisque Principum Christianorum medeatur.

FUnestioris tempora saeculi
Non vidit Orbis. sedibus intimis
Excitus Orcus se pudendo
Associans hominum furori
Infecit oras. flebilis Haeresis
Exorsa fertur difficilem statum,
Quando excucullatus subulcus,
Et Veneris redolens cloacam

Laxavit omnes illecebris vias,
Et dissoluta coniugii fide
Suasit voluptates nefandis
Propudiis, maculisque plenas.
Ius omne pessum mox iit, et fides
Praetexta fuco sacrilegi Popae
Tellure larga seminata est,
Finitimis adamata regnis.
Accessit armis fulta protervia.
Arsere bellis Regna potentibus,
Caesarque spretus contumaci
Passim odio, celerique motu
Europa vastis sedibus eruta.
Urbes potentes Perfidia duce,
Apostata incentore mysta
Visae aciem struere expeditam.
Tum lividorum nausea Principum,
Et plebs herilis non patiens iugi
Discorde certavit tumultu
In propriam facilis ruinam,
Furorque caeco classicus impetu
Florente passim corpore saeviens,
Regnoque toto, se tueri
Ense ferox properans ad arma
Ter provocavit scommate CAESAREM,
Totoque campo perstitit haeresis,
Parata ferro pestilentem
Sanguineo stabilire sectam,
Plusque insolescens, fretaque copiis,
Victoriisque assueta ferocibus

In inquilinos concitata,
Foederibus violenta ruptis,
Accincta telo contudit omnia,
Ferroque et igni moenia, praedia
Vastavit, et sacris profana
Miscuit, indomitoque fervens
AEstu, sacratas diripuit domos,
Humique stravit. rudera plurimo
Iacent acervo: dissipatis
Indicium faciunt ruinis.
Laxata ruptis claustra repagulis
Sacro pudori. corpora Virginum
Extracta, foedis inquinata
Flagitiis, vetitaque prole
Dicatus astris stare uterus gravis
Ubique visus. Sanguinis alvei
Undasse toti, vorticoso
Ceu pelago perhibentur amnes.
O impotentis iurgia saeculi,
Saevosque mores! siccine Martio
Semper tumultu, propriisque
Patria vulneribus peribit?
Si bella strictis saeva mucronibus
Placet potenti milite prosequi,
Cur nostra semper provocamus
Pectora? cur Patriae nocemus?
Cur pressam iniqua sorte Poloniam
Non sublevamus? cur Lithuaniam
Bellis fatiscentem profanis
Hostibus in spolium litamus

Durante semper lite domestica?
Potumque multa tabe Boristenem
Non liberamus Tartarorum
Gente vaga, mediaque clade,
Et ingruentum [Reg: ingruentium] turbine Lapponum?
Lascivientes sanguine Barbaros
Cur viribus iunctis, et armis
Non petimus, gladiisque gentem
Bello severam exscindimus integram?
Cur innocentem sub cane Turcico
Arcta fatigatam corona,
Et Getico tremulam sub ictu
Non liberamus milite CANDIAM?
Cur foederatas non struimus rates,
Classemque totam, Thraciasque
Insequimur pelago carinas?
O VIRGO, Pacis MATER AMABILIS,
Parensque vitae, quae Boico sedes
Illustris O Eno, Christiani
Praesidium, columenque Martis,
Quae nominaris terribilis Phalanx,
Arce timores, proelia submove,
Tuoque Nato consecratos
Unanimes retine Monarchas:
Tu flammearum fulmina glandium,
Tu sauciorum vulnera moenium,
Tu marcidarum civitatum
Pelle famem, sterilesque sicco
Morbos palato, Tu maciem leva,
Tu feriatum tempore bellico

Templis honorem, Numinisque
Ingenuum revocato cultum:
Dic, pulchra fiant Imperialium
Nexu perenni foedera Principum
Adversus armorum tumultus,
Insidias petulantis aevi:
Fac, ut benigni rebus in omnibus,
Velut catenae membra, cohaereant.
Arcana comportent in unum
Consilia, unanimemque nervum.
Antiqua sancto foedere saecula
Ablata furto Martis inhospiti,
PATRONA MUNDI, restituta
Ire iube speciosa pace:
Compesce rixas, semina litium,
Suspecta belli vincula dissipa,
Et dormientes fraudulento
Sub cinere exanima favillas.
Si quis Gradivi se furor ingerat,
Unita virtus fortius emicet,
Et Christianis edometur
Undique Mars peregrinus armis.

Enthusiasmus Mortualis, sive Lessus super morte R. P. [Abbr.: ?] IACOBI BALDE e SOCIETATE IESU, Poetae Clarissimi.

O quam scientem perdidimus VIRUM,
Castumque Vatem, prodigium Lyrae!
Minerva conducto feretro
Visa nigram est celerare pompam.
Pullasque vestes, maestaque pallia
Undante limbo. iam caput abditum
Atro cucullo naufragari
Cecropia ditione visum
Domi quieto se tenuit lare.
APOLLO docto sponte silens choro
Atratus incedens molesto
Fata tulit pretiosa questu:
Molitus alto pegmate fornicem
Castrum doloris iussit is erigi,
Totoque Parnasso profana
Gaudia, laetitiaeque vocem
Proscripsit omnem, Musica cymbala,
Et fistularum quicquid ibi sonat,
Chordasque vocali tumultu,
Et reliquum chelyum apparatum
Suspendit atri tempore funeris.
Deae novenae munere lugubri

Functae, querelas praeficarum
Femineo cecinere planctu.
Fuisse Musis tristior omnibus
Fertur profusis URANIE genis
Quam delicati vir cothurni
Virginea celebravit arte:
Adstans amico maesta cadaveri
Pluit modestis nubila lacrymis,
Et floribus sparsis pudicos,
Vere sacro, cumulavit artus.
Multo rigatum corpus aromate,
Et sumptuoso fertile balsamo
Immo Lyceo collocatum est
Cum reliqua statione vatum
Adhuc fragranti carne superstitum,
Cum PULCHARELLIS, et MALAPERTIIS,
Cum SARPIEVIS, MILLIAEIS,
Et reliqua serie MARONUM.
Sculptum perenni stat feretrum Cedro,
Circumque pendens assiduis vigil
Lampas favillis de Sabaea
Continuos pice nutrit ignes.
Infra disertus virgine fons scatet
Exortus unda, Lympha salubribus
Beata portentis, ut, inde
Qui biberit, subito Tibullus
Haustu creetur; nobilis unico,
Aut, qui podagra forte Poetica
Versus supinant claudicantes,
Hoc bibito vegeti Falerno

Saltent molesta compede liberi.
Laeva virentem surgit in arborem
Amoena Laurus, quae per ossa
Serpit odorifero corymbo,
Corpusque vernis nexibus illigat.
Hoc apparatu tumba sacri stetit
Exculta vatis, quem dolendo
Exanimem cecidisse fato
Testatur amplis luctus honoribus.
Credamne tandem seria funera?
An cerno fumantem recente
Igne Rogum, placidumque bustum
Coelo propinquis crescere nubibus,
Quo literato corpore conflagret
Vir gloriosus, maximorum
Promeritus diadema vatum.
At ecce! tristem mittite neniam.
Non ille saevo mortuus est foco.
Phoenicis instar, suscitato
Nomine post sua fata vivit;
Fama triumphat liberior sua,
Partuque felix magnanimus cinis.
Tu, quisquis es tandem, VIATOR,
Ingenuos venerare Manes.

AD RELIGIOSISSIMUM VIRUM CLAUDIUM BENEDICTUM SALUTIS PROXIMI STUDIOSISSIMUM. Maximum opus esse, unicum peccatum mortale vel unius noctis impedire.

QUae tibi flendi, BENEDICTE, causa est?
Terreum ploras nihil, aut caducum.
Altius quiddam ciet eliquati
Pectoris undas.
Sentio quid sit. sceleratus orbis
Causa plorandi est. Venus impudicis
Ignibus fumans, meretrixque spurci
Flamma Vesevi:
Sericae fraudes, homo palliatus
Laneae mendax pecudis figura,
Saeviens retro petulante tergo
Ludio Mundi:
Pessimae lites, veterana longis
Vita silvescens odiis: honorum
Ambitus turpis, reliquaeque pestes
Sanguine flendae.
Causa plorandi solida, et perennis
Numen offensum, mutilusque cultus

Sordidis aris: cumulata plenis
Tartara plaustris.
Hinc aquae fluxus. manifesta causa est,
Cur frequentatis madeas procellis
Uvidus totus, velut illa, mane
Quae Dea rorat:
Iam scio, quare tacitas sopori
Saepe furatus prece frangis horas,
Morpheo donec tremulas fenestras
Nox tibi claudat.
Hinc gemis crebro, queruloque salsum
Angulo plorans iacularis alto
Corde singultus, similesque promis
Pectore voces:
Quam tui, NUMEN, miseret! quousque
Perfidum Mundum tolerare perges?
Degener proles meritas recenter
Provocat iras.
Quanta patrantur scelera orbe toto?
Quanta novisti, simulante vultu,
Angulis imis, meretrice nocte
Monstra foveri?
Cum frequens Urbs est populo redundans;
Murmurant vici nimio tumultu,
Et dolis se se studiosa lucri
Turba fatigat:
Quanta privati laniena lucri
In foro passim est, operosa lucta
Proprii numi timidas futuri
Occupat arcas.

Iusta quem tandem reperit patronum
Causa pupilli? viduae sepulta
Rixa sub scamno iacet, aut molestis
Ducitur annis.
Ethnici quid non faciunt? machaerae
Prodigi Turcae, reliquaeque toto
Haereses Mundo male feriata
Plebe frequentes:
Venter insertus nimia sagina:
Ira prorumpens subito furore;
Mente vindictam coquere erudita
Iunior aetas
Igneo sensu, celerique bile:
Ebrius Cypri iuvenilis ardor
Cereis annis, docilique blanda in
Crimina vere?
Quanta committunt scelera Eucliones
India haud tota saturi relata
Usque in Europam? quoties supremam ex-
-ulcerat iram
Tota Piratis, onerata classis
Orbis Harpyis? croceae cupido
Stiriae quid non agitat malorum,
Aureus ardor
Impios manes adiens, refosso
AEre, rixatus styge cum propinqua?
Uspiam nil est sceleri irrepertum:
Omnia tentat
Saga paupertas, et avara pestis.
Quid furor peccat? male gesta bella

Impia causa, tituloque nullo ex-
-ercita clades?
Barbari quantum ruditate vitae
Effero peccant genio, lupinis
Moribus saevi Brasili, et perusti
Solibus Afri?
Quantum inest damni graviore culpa!
Exuit Coelo: styge sempiterna
Damnat Auctorem male cespitantem
Improbus error.
Macte! fraternae sitiens salutis,
Et voluntatum pretiose magnes,
Mentium praedo, BENEDICTE, Coelo
Corda lucrare!
Noctis unius scelera impedire
Sedulo cura. medio e barathro
Perdius, pernox animas supino
Erue coeno,
Ne meretrices, male prostituta
Carne venales animae, minaces
Provocent ictus, Nemesisque tentum
Vindicis arcum:
Ne venenato Lamia uncta nardo
Fuscinis curvis, volucrique curru
Dividat nubes, et olente saga
Evolet hirco.
Haereses strictis adorire telis
Alveum tardans pereuntis Orbis
Siste festinas animas ad imum
Sub styge fundum.

Gratius Coelo nihil est salute
Perditae caulae. reduces ab Orco
Quisquis adducens animos amicis
Inserit astris,
Ille mansueti patris aemulatus
Aureos mores ad ovile praedam
Perditam laetus revehit, iacentes
Vindicat aras.

Impiorum omnium in persequendis probis et ECCLESIA DEI oppugnanda coniunctio, in propriis vero opinionibus maxima dissensio expenditur.

SEmper nocentes exagitant bonos,
Iunctaque vires amplificant ope,
Armisque collatis in unum,
Excidium pietatis urgent.
Adversus agnos conveniunt Lupi,
Et efferarum quicquid in abditis
Rugit Leaenarum cavernis,
Aut ululat nemorum frutetis:
In deprehensos aequore navitas
Uno dicaces ore ruunt Noti;
Euri lacessitam protervis
Cum Zephyris sociant procellam,

Fremente quamvis saepius AEolo
Servent repostam vulnere mutuo
Sub corde bilem pertinaci
Ambo truces sibi torvitate:
Anceps minorum Falco volucrium
Milvo rapaci iungitur, ut latro
Praedonis adiutus sequela
Innocuas perimat columbas,
Quamvis et ipsi se quoque morsibus
Pungant cruentis. Non aliter Mali,
Ut provocatos innocentes
Conficiant, geminant furorem:
Sic ferro et igni persequitur fidem
AEtate quavis degener Haeresis,
Insurgit in Romam Noverca
Marte, dolo, furiis, tumultu.
Coire pridem vidimus in globum,
Arctumque foedus sacrilegos Popas
De lege falsa, pestilenti
Ore sophos, rabulasque salsos,
Unoque septem corpore vertices
(Hydram Lemanno progenitam lacu)
Omnes Magistri fabularum
Unanimi cecinere cornu.
Confecta nexu pax adamantino
Stetit trilici firmior aggere
Dum Roma probris appetita,
Et furiis agitata PETRA est.
At propriorum quando tumultuum
Verbosa multo rixa calet foro,

Pax illa migrans in phrenesin
Miscet inutilium scholarum
Vanos labores scommate plurimo.
Vix non venitur litibus ad manus.
Pro musculo se controverso
Dilacerant, laniantque feles,
Pilis soluta pelle volantibus.
Haec illa pax est degener impiis,
Itura semper dissipatis
Consiliis, variaque secta,
Futura nunquam dogmate concolor.
Non esse norunt pacifici sues.
Pro glande decertant cavata
Morsibus impliciti cruentis;
Velutque vulpes (quas sacer Hercules
Loris revinctas in segetes vago
Errore Samson concitavit)
Unanimes, religante cauda,
Ibant in unum, qua via se dedit
Accepta flammis, sed capite efferae
Se dente mordebant, et ore,
Dum varios iniere calles
Discorde sensu: non secus impii
Utraque fassi parte tyrannidem
In damna conspirant bonorum,
Seque iocis lacerant acerbis:
Disseminatis undique iurgiis
Sacrata flammis horrea concremant,
Mundoque toto conflagrantem
Expediunt furiis Gomorrham.

D. [Abbr.: ?] IGNATII Coelum assidue intuentis affectus.

PUro choreas aethere lucidas
Phoebaea ducens per plateas Soror
Fulgebat, altum Fratre somnum
Hesperio capiente strato:
Tunc ipsa sudum luce vicaria
Obibat orbem. grande silentium
Urbesque servabant et agri,
Tecta hominum simul et ferarum.
LOIOLA furtim se speculae domus
Inferre suetus, sed pede laneo
Mulcens tenebras, dormientes
Ne socios strepitu notaret,
Stellas adustas Sole precario,
Et palpitantes dinumerat faces,
Argenteum miratus amnem
Virgineo rutilare fluctu,
Incusat orbis desidis otia,
Longosque somnos, et steriles dies,
Damnatque rhonchos dormientum [Reg: dormientium]
In vitiis, profugumque tempus,
Passim protervo quod sceleri datur,
Deflet querelis: quid fragiles (ait)
Dormitis altum, more glirum,
O homines, vetitaque nocte

Mersi iacetis? quidve putres lacus
Terrestris undae, sordida flumina
Ranis profanatas lacunas
Lingitis immodico Palato?
Sursum decoris vultibus est locus.
Beata sursum patria nos manet.
Hic exulamus; lacrymarum
Hic fovea, et pelagus dolorum est:
Sursum venustis sideribus frequens
Insessus ipso Numine stat Thronus:
Sursum stat immortalitate
Perpetua vigil Imperator,
Nostrisque solers actibus interest,
Et arbitratur, quicquid ubique sit.
Supra Beatorum Senatus
Empyria dominatur Aula:
Supra stat Auctor Luminis et sator,
Rerumque summus praesidet artifex.
Huc intueri nos oportet,
Et celeres agitare vultus:
Huc ire toto iuverit impetu,
Spectare Coeli grande palatium
Crystallinis plenum fenestris,
Perspicuo vitreum theatro.
Discenda ab Astris est Vigilantia:
Ut Luna pernox Pronuba caeteris
Exempla virtutum relinquat
Sideribus, praeeatque Stellas:
Frustrane rerum providus arbiter
Sublime spectans os homini dedit,

Ut rancida nos proluamus
Curvae animae sine fronte vappa?
Toto latrinis corpore volvimur,
Sensuque porcis utimur aemulo,
Obscena prensamus sepulchra,
Et bibula recubamus alga.
Heu turpis Orbis! quam mihi sordidus
Tandem videris, caeruleam domum
Ingente porrectam platea
Dum cupidis obeo lucernis!

AD LITERATUM VIRUM THEODOSIUM MARNIUM ILLUSTRIS IUVENTUTIS MORUM PRAEFECTUM. Ingenuam Pueritiam non esse serviliter urgendam.

CEreos annos, docilisque Veris
Flexiles plantas eme destinatis
Praemiis, MARNI, potiusque blando
Pectora vultu
Perge lucrari. facilis iubenti
Subsilit sanguis, facit imperata
Sponte, nec flagri metuens, sed uno
Ductus amore,

Ille, quem pulchrae generosa laudis
Masculis urget stimulis cupido,
Sponte sublimi cupit eminere
Primus honore.
Impiger doctos melius caballus
Saltat in gyros, glomeratque flexus
Artifex gestus, nisi verberetur,
Fusus habenis.
Filios opto tibi, non cruentos
Remiges servos patiente dorso.
Non agi debet iuvenis bacillo
Strenuus ullo.
Increpa raro, gere te Parentem.
Fulmina nunquam. nocet ira praeceps.
Verba, quae dulcem sapiant liquorem,
Mellea funde:
Betulae parcus ferulam quieta
Conde vagina. satis est minari.
Innocens virgae salientis umbra
Ducitur aetas:
Si flagris instes, remorata gressum
Contumax stabit, veluti capistri
Impotens taurus; precibus rogata
Sponte volabit.
Ne rigorosi piperis profusus
Concita poenas. genuina proles
Abiicit mentem toties rebelli
Marte coacta.
Vapulant servi, soboles amore
Se trahi dextra, patiturve laeva

Obsequens verbis, ubi nil paratus
Proficit ictus.
Mulceat blandus iuvenem Magister,
Nec frequentato laceret flagello
Carnifex sontem, facilesque culpas
Caede rependat.
Longius durant memores notata
Pelle vibices, residesque plagae,
Quam putet ridens lanio peracto
Forte macello.

Laudes HISPANIAE a fortibus factis ac Religione Catholica seminata, conservata, et eliminata Haeresi.

ARmis IBEROS quis neget inclutos?
Adscripta dudum Bellica Gloria
Huic nationi est: confitentur
Edita tot generosa facta.
Quo militaris non iit impetus?
Quo concitatis ignea vis minis,
Et saeva Virtus, par fovendis
Spiritibus solidis, et ausis?
Nostisne [Reg: Novistisne] gentem, bellaque Barbaris
Infusa sceptris, intrepidos viros
Partis tuendis, et subactos
In patria locuplete MAUROS

Rerum potentes? non stetit impetus,
Qui contineri se Patria sinens
Dormiret altum pigritante
Milite, fulmineoque Marte:
Tetendit ultra, mille periculis
Et tot severis casibus obvius;
Emersit ex luctu profundo
Hesperius, barathroque mortis.
Servire iussit, quin docuit mare
Ceu mancipatum remigibus pecus,
Transtrisque fregit fraudulenta
AEquora, verberibusque Pontum,
Vadens ad Indos per medias neces
Nil pervicacis mortis iter timens
Pugnax strategus gloriosa
E populis retulit tropaea,
Torvumque frendens vicit aheneo
Occlusa muro litora. quot Duces,
Regesque frenatos coegit
Ire suo famulos triumpho?
Quam saepe Mauros foedere perfidos
Virtute fretos, et numero viros
Pessundedit pugna cruenta
Hesperius, solidoque Marte
Adversa quantum dispulit agmina
Stans aere fusus? signa quot aemulo
Bello recepit, quot vetustas
Ex Batavis reparavit Urbes?
Missis profano sanguine proeliis,
Divina Sceptri culmina praedico,

Fidemque sincero calore,
Nobile Relligione Regnum.
Haec Terra sancta est, figere ubi pedem
Permissus error non fuit advena,
GERMANIA sectis flagrante,
Hesperii novitate fraudis
Stetere puri. cum flueret lepra
Partes in omnes, Regnaque perderet,
Impostor externus sub ignis
Supplicio procul esse iussus.
Quot Christiano conspicuos viros
Concessit Orbi fulgida natio?
Scientiarum quot Colossos,
Qui cerebro, calamisque strictis
ROMANA passim restituunt sacra,
Doctoque Summum robore Praesulem
Tuentur, heredesque claves,
Et triplicem solidant Tiaram:
Humana vates Numina dixerit
Grandes LUGONES, cumque SUARII;
Fortes TOLETOS, qui profundo
Ingenio tutudere fraudes.
Accinctus Orbi est Hesperius Novo
Examinando. Regna reperta sunt,
Diuque inexploratus Indus
Prodigio est patefactus artis:
Haec namque sacram Natio Vineam
Felix ad Orbis protulit angulos,
Legemque faustis seminatam
Auspiciis Oriente sanxit;

Confoederatam duxit ab ultimo
Solis cubili nutibus Indiam,
Devinxit Europae Sororem,
Et socios cicurans amores
Servam ferinum dedocuit statum,
Novosque mores, et sapientiam
Magistra dictans gloriosis
Erudiit [Reg: Erudivit] cupidam Lyceis.

De continuis omnium prope saeculorum bellis ex sola ambitione regnandi ac plura habendi libidine ortis, deque rerum terrenarum vilitate.

QUot iam cruentis constitit ensibus
Angustus Orbis perbrevis ambitus?
Et quot coronatis litatum est
Funeribus, necibusque Regum,
Ut terra staret causa tot hostium?
Quantum cruoris fluxit, et incluti
Fusum liquoris pro pusillo
Circuitu, tenuique Pomo est,
Quantumque succi terra vorax bibit?
Quantis procellis erubuit mare
Tabo coloratum profano,
Totque cadaveribus natatum

Mortem profundo vortice naufragam
Vexit per undas, quando potentibus
Utrinque concursum carinis
Saepe fuit, patulisque velis
Certare visus cum Domino maris
Anglo Batavus vincere providus.
Adhuc refertus mortuorum
Relliquiis [Reg: Reliquiis] NEOPORTUS albet,
Et conglobatis ossibus eminet.
Adhuc profuso sanguine ECHINADES
Turcis peremptis bella monstrat,
Et liquidum sceleris sepulcrum.
Quanto innocentum sanguine corporum
Inebriatus Mundus inhorruit?
Quot cladibus passim patratis
In solium fabricata terra est,
Adhucque seris temporibus ferox
Saevire pergit turbine bellico
Mars, inverecundoque ferro
Regna quatit, modicique Puncti
Litem cruento persequitur stylo,
Et arma stringit triste micantia,
Sibique terrae portionem
Vendicat, exiguumque frustum.
Si comparemus sidereis globis,
Vastisque sphaeris infima corpora,
Vix terra servabit figuram
Pulicis, invalidaeve muscae.
O nos ineptos! scilicet edito
Molitor Orbis despiciens tholo

Ridet labores, sordidoque
E sabulo fragiles acervos,
AEdesque nostras, atque palatia,
Tanquam vir amplus, qui pueros videns
Domunculas molli ex arena
Fingere, ridiculosque nidos,
Moto quietus vertice praeterit,
Gravique vultu dissimulat struem,
Secumque nimbos, atque ventos
Volvit, inutilium laborum
Saevos tyrannos, qui rapidis labris
Theatra fracto pegmate subruent,
Lutique compagem soluta
Materiae levitate sternent:
Ille ipse naves ridet, et integris
Instrata silvis aequora, cum videt
Nos proeliari pro minuto
Forte lacu, pelagique tractu:
Ceu, qui locustas iurgia conspicit
Quandoque lecto milite persequi,
Aginenque formicis resultans,
Et populum ciniphum, ac crabronum
Pugnare cernit pro spatio levi
Terrae virentis, pro modica serobe,
Palmoque frondentis roseti,
Pro folio, renuique ramo.
O dissoluti moris Adamidas!
Quam rusticani sors melior viri est
Praesente contenti tributo,
Quod modico tulit ex agello,

Mendace nunquam cespite qui viret,
Nec verberatis grandine fructibus,
Quam Regis, aut qui purpurato
In solio, mediisque gemmis
Lucent amicti veste metallina,
Auroque texta? suavius in suo
Mopsus grabato, vel caducis
In foliis, cremioque sicco,
Durove felix oscitat assere,
Suaque causa verna quietior
Porrecta distendit figura
Quadrifida spatiosa membra,
Quam CAESAR, aut qui stant populos super
Plumis sepulti mollibus, et nive
Tristes olorina fugacem
Solicitis mutilant soporem
Curis omissum. quam melius, regi est,
Et disciplinae vivere subditum,
Quam praesidere, ac profanum
In populos agitare sceptrum?
Praestat canistro degere mucido,
Haustuque vitam ducere rancido,
Quam sumptuosis delicatae
Se pateris satiare mappae,
Intus serena meante quiescere,
Nescire Manes, et lemures domus.
Haec vera tandem, nobilisque
Laetitia est, animique gemma.

AD PANTALEONEM TORNUTUM. Ut vitam inopem aequo animo ferat.

SI tibi nulla domi pera est, si nulla supellex,
Si parco modio Ceres,
Si nimii tibi liberi,
Si ieiuna tibi mensa est, si maesta colina,
Si discus tibi sobrius,
Si lacerae macie genae,
Si venter querulus, si viscera inania clament,
Decurrantque volumina
Fassa suam gemitu famem:
Si latrans stomachus vacuo clangore resultet,
Si ieiunia mordeant,
Si faciem scabies edat,
Est patiente tamen sors illa ferenda dolore;
Speranda est melior dies,
Saepius aura benignior.
Haud adeo raro Numen providit aristas;
Et panem famulis dedit,
Horrea pinguia frugibus.
Dispensatores DEUS, O Economosque creavit
Corvos, datores pabuli,
Queis [Reg: Quibus] claves dedit ad penum:

Illi non magnis alis, humilique volatu
Tulere PAULO prandium,
Panis dimidii stipem.
Olim mirificus pistor DEUS aethere factus
Panes Sidereos pluit,
Et sapidam Cererem polo:
Flere petras fecit, quando Dux Corniger arcta
Excerpsit populum Pharo
Obsidionibus aridum:
Gens pluvias stupuit raras, et pocula saxi,
Pincernas lapides meri,
Roscida sidera panibus.
Si tam munificum dura cervice rebelli
Se gessit populo Patrem,
Quid tibi, PANTALEON, dabit?
Numen amans hominum volucres si pascit egenas,
Quid Mortalibus offeret?
Non sinet esurie mori.

AD CORBAEUM ALLIMONTIUM LITERARUM OMNIUM, IURIS PRAESERTIM AMATOREM, AC PATRONUM CLARISSIMUM. Labori omnia, et maxime Literarum Studia subesse.

LAbore constant omnia. nil Dii
Gratis inerti vendere somnio

Novere, famam nundinati
Obsequio generosiore.
Labore vaenit Purpura Regia,
Sago cruento, milite strenuo,
Non feriata servitute,
Sed gladio licitante regna.
Laboriosos nectit Araneus
Praedator orbes: mella coquunt apes,
Favosque pinsit delicato
Innuba gens operosa visco:
Longis laborat solibus artifex
Autumnus uvas, poma rubentia,
Aurumque postremis sepultum
Visceribus radii perennes
Attemperata lampade praeparant.
Morosa gemmis stat patientia,
Illustre donec penicillum
Sardonyches, onychesque pingat.
Mercator Indos circuiens rate
Labore multo detegit aureos
Ligone colles, et feracem
Invenit assiduus medullam.
Duras aceto perterebrans fibras,
Et contumacem transadigens humum
Crudum labori feneratur
Hannibal ingenium petrarum.
Sic est. labori tempora serviunt
Fecundioris conscia praemii,
Furata somno gloriosos
Magnificis titulis honores.

Suapte pompa difficilis capi
Non otiosam docta Scientia
Mentem subintrat, perpolitur
Arte animus, pariente cura.
Vetus querela est: nascimur inscii.
Tarde relucent ingenii faces.
Formamur usu longiore.
Serior ingenua est favilla.
Inepta nactus corda scientiae est
Effeminato marcidus otio;
Osor laboris, qui virentem
Dilapidat sterilis iuventam,
Et qui plateas noctibus omnibus
Grassando turbat, nec seder ad facem
Domi modestus lectitando,
Aut solidos populando libros.
Haec gloriosa est Regula temporis
Belle elocandi, volvere BARTOLUM,
Et eruditis se Magistris
Pascere, Magnificoque BALDO,
Inauspicatis fallere lusibus
Non audet horas, qui moderans sui
Musaea rimatur Sophorum,
Et celebres meditatur artes.
Inter probrosi temporis otia,
Interque luxum, et spumea pocula
Non eliquatur tam serenus
Ingenii, cerebrique foetus.
Qui fumigantes cortice Brasilo
Sorbet canales, et male olentibus

Siphonibus lambit medullam
Tartaream, stygioque succo
Incestat omnem sordidus aerem,
Caputque tetris noctibus imbuit,
Occasionem deflagranti
Saepe dedit stolo civitati,
Et concrematis Urbibus integris:
Non illa Radix artibus, aut libris
Est apta. Pallas Liberalis
Haud nebulas amat, aut vapores.
Hesterna necdum pocula si caput
Digessit udo debile Morpheo,
An sermo cras quisquam serenus
Eveniet, sapiensve scriptum?
Non is palaestrae natus Olympicae est,
Aut glorioso pulveri idoneus,
Ignobili qui consecravit
Se Veneri, bibuloque Baccho.
Contaminato non animo sedent,
Fimoque Musae pectore candidae.
Ubi exulat mentis pudicae
Integritas, fugit inde Pallas,
Nec hospitatur Virgo scientia.
Ni quis scelestis sordibus enatet,
Desperet in Sponsam Minervam
Ducere, Tisiphoneque nubat.

AD AUGUSTISSIMI IMPERATOREM LEOPOLDUM I. De obtenta ipsius Auspiciis illustri ad S. [Abbr.: ?] Gotthardum contra Turcas Victoria, deque detecta periculosa Hungarorum quorundam coniuratione.

INvicte CAESAR, Gloria Teutonum,
Spes ipse magni Nominis unica,
Solus Coronati superstes
Sanguinis, AUSTRIACAEque Princeps
Columna Stirpis, NUMINE PROSPERO
Nuper profusis vidimus ossibus
Albere campos Hungarorum,
Et roseo temulenta Ponto
Natate victis arva latronibus.
Luctatus inter vilia corpora
Livere spissis visus undis
Rabba Pater refluum sonoro
Flumen cachinno torsit, et abdito
Urnam sub antro condidit anxiam,
Dum saeva strages praeteriret
Indomitis inimica Turcis.

Tunc Christiani fulgur acinacis
Lucere stricto visus acumine,
Et sparsa late fulminantum [Reg: fulminantium]
Ignea vis reboans tuborum,
Fragorque pronis vallibus editus
Passim loquacis vocis imagine
Reverberato auctus tumultu
Gentibus insonuit remotis.
Pluit nocentis sanguinis imbribus,
Quando helluatus caedibus integris
Germanus ensis subiugavit
Legitimis Aquilis tyrannos,
Lunaeque fregit barbara cornua.
Arrecta equinis ira stetit iubis,
Mansumque spumans dente frenum
Terruit Odrysias cohortes.
Itum in palaestram est mentibus arduis.
Passim frequenti terra cadavere
Surgebat altum, ponderosis
Funeribus gravidatus agger.
TU stante vultu, MAXIME CAESARUM,
TU providenti consilio potens
Campos inundatos Gelonis
Exoneras, revocasque Pacem:
Ut ignis hostem passus aquam, supra
Guttas rebelles navigat arduus,
At cum tumultu proeliatus
Exilit, et domito liquori
Victrice semper luce supervolat,
Siccatque vires Marte resistere

Ausas, retardantesque palmam
In nihilum redigit vapores,
Sic TU fugatis hostibus eminens,
Premensque victor colla nocentium
Calcans acervos Barbarorum
Imperii acceleras triumphum:
Tuis redempta est auspiciis timens
Irruptiones nobilis AUSTRIA:
TU perduellem victor hostem
Ad patrias abigis paludes.
Haec in patenti pulvere praestita,
Atrociori bella domestica
Restant Gradivo, vix notata,
Arma vafro taciturna Marte.
At non fideli nocte recondita
Sub involucro fraus latuit diu:
Extracta suspectis latebris,
Tota, DEO vigilante, vulpes,
Detecta plena est luce rebellio,
Et perfidarum natio mentium
Servavit AUGUSTUM potenti
Imperio caput, et Coronam.

AD CELSISSIMUM S. R. I. [Abbr.: ?] PRINCIPEM MARQUARDUM II. EPISCOPUM EUSTETTENSEM AUGUSTISSIMI CAESARIS IN COMITIIS IMPERIALIBUS PLENIPOTENTIARIUM. Prudentia administrationis ipsius commendatur: reditus in Dioecesin exoptatur.

EUSTADIANIS Maxime Praesulum
Ornate MITRIS, qui domino pedo
Complexus Arcem monte nixam,
Moenibus, aggeribusque firmam,
Urbemque pronam vallibus infimis,
Velutque curvo poplite subditam
Tuis Tiaris advolutam
Propitio specularis ore:
Qui sumptuosa mole sacros lares,
Pleno theatro magnificam Domum
Ex Suecicis nuper ruinis
AEre tuo, serie venusta,

Spectas, remoto sacrilego rogo
Exsuscitatum grande Palatium,
Vultuque dignaris benigno,
Quos gremio geris in paterno,
Cur Patriarum gaudia turrium,
Dilata tristi destituis fuga?
Urbs tota luget subsecuto
Maesta situ, viduaeque pinnae
Illustris Arcis, tectaque Principem
Suum reposcunt. Patria splendidis
Adstans fenestris arbitratur
Huc reducem, digitisque longas
Metitur horas, tempora praecipit,
Morosa votis sidera verberat,
Precesque fundit pertinaces.
Ipse tuus sinuosus ALMO
Delapsus ultra dimidium viae
Prodit modestis fluctibus obviam,
Piscola fraternis maritans
Flumina Danubii procellis
Festinat amplo fonte RATISBONAM,
Offertque grati tergoris alveum,
Fugaeque causam sciscitatus
Magna geri monumenta Regni
Audit benignis auribus, ImperI
Res ventilari: Concilium frequens
Eo coactum; destinatos
Huc Proceres, hominumque florem,
Quibus praeesset nomine CAESARIS
Vir copioso Numine perspicax

MARQUARDUS Atlas corruentis
Imperii, solidumque fulcrum:
Isthic moratur iurgia Principum
Et dissidentum [Reg: dissidentium] pectora consulum
Oraculis sacris in unum
Colligit unanimemque servat
Amore pacem pluribus in locis
Rimas agentem, frustaque foederum
Hiulca comportans in unum
Connubium, patiente iungit
Mentes catena; semina litium
In flore mactat, principiis studens
Gliscentis ovi pestilentem
Occupat in gremio furorem,
Viaque Pacis digerit omnia.
Sic occupatus pro Patriae bono
Miscet coronatis benignam
Officiis pietate Matrem
Cum gloriosi munere Iudicis:
Perplexa rerum iurgia discutit
MAGNES voluntatum placente
Corda movet glaciata suada,
Emique blandis pectora nutibus
Sciens, amicos, quos cupit, efficit,
Regnique confracti propinquam
Subsidio prohibet ruinam.
Hinc TE viatrix fama per omnia
Fert Regna Mundi, nec Sapientiae
Minor triumpho, praedicaris
Imperii SALOMON, profundis

Videns acutum consiliis Stateum
Regni futurum. CAESARIS es loco
Sacramque Mitratus profano
Cum solio cumulas Tiaram,
Et inclytarum praemia Frontium,
Manusque sceptris induis, et Pedo,
Spirasque maiestate morum
AMBROSIUM melioris Aulae,
Aut copiosa mente ATHANASIUM
Iam serus annis, iam nive plurima,
Plenusque matura pruina
Sidereo venerandus ore:
Sed et peracto munere, quod geris,
Inter sereni fulgura nominis
Domum reversus gloriosa
Canitie satiabis annos
Totumque vives Nestora, plurimo
Vigore sospes, viribus integer
Plenusque faustorum dierum
Empyria residebis Arce
Inter sacratas nobilis Infulas
Cum BORROMAEIS, cumque SALESIIS,
Mitramque victricem malorum
Promeritis sociabis Astris.

AD SERENISSIMUM MAXIMILIANUM ELECTOREM BAVARIAE S. R. I. [Abbr.: ?] ARCHIDAPIFERUM. Gloria ipsius Bellica, et relata ex Rebellibus Bohemis luculenta ad Stellam Victoria praedicatur.

VIdere nuper signa volantia,
Et fluctuantem Sanguine MOLDAVUM
Datum est Bohemis, perfidoque
Vulnere purpureas procellas:
Cum perduelli Marte rebellio,
Audaxque iunctis viribus Haeresis
Citata Pragam conveniret
Sanguineo dirimenda campo
Pendente causa. Sanguine mustei
Fulsere colles. iudice ferreo
Decisa res est, et metallo
Vindice pars melior triumphans
Plexit nocentis perfidiae caput,
Regem pusillo tempore scenicum:
Re prospere gesta secundis
MAXIMUS AEMILIANUS armis
Periclitatam Marte Bohemiam
Rursus quieto composuit statu,

Procumque detrusum parato
Esolio vacuum coegit
Ius abrogata cedere purpura.
Is dissipatis agminibus lacer
Campum reliquit, regiainque
Torque Periscelidem superba
Sacram Britanno prodidit Ordini,
Et persequenti cessit acinaci.
Utraque concursum phalange
Mente pari, imparibus lacertis,
Laevaque castris Sorte rebellibus.
Ut militaris personuit tuba,
Factumque collectae palaestrae est
Auspicium, antevolans cohortes
Sibi dicatas BAVARICUS LEO
Furore flammans, et facie ignea,
Minisque torvus bellicosis,
Sic calida AEMILIANUS ira
Suos vocavit: Causa favet, viri;
Felix patrono res agitur Polo.
Dies hic ultor perfidorum
Egregium pariet triumphum:
Nolite, quaeso, pars melior Sagi,
Nolite fortes condere spiritus
Torpore vaginae, et feroces
Pigritia cicurare mentes.
GERMANA virtus Martia deside
In arma nescit vadere brachio:
Negotiamur cum protervo
Milite. nos sceleris iubemur

Fractique iuris plectere foedera:
Hic noster ensis debita sanciet
Tormenta. mucro perduelles
Hic animas Erebo litabit:
Sed prostituto in vulnera sanguine,
Commilitones, est opus, et viris:
Haec hora pugnaces Leones
Postulat, impavidasque tygres:
Adeste. si cui magnanimus cruor
Venas adurit, si cui flos micat
Pulchri liquoris, glorioso
Consilio gladiis propinet,
Vitamque spernat pro Patria, et focis,
Aras fideli sanguine protegat
Exsibilatas inter arma
Haeretico truculenta ferro:
Praesente forsan Numine non satis
Cautum est in hostem? fidite milites,
Confoederatus vos Olympus,
Et Superi rediment Benigni.
Spectate Pragae moenia perfido
Insessa nido. si steterit mihi
Fortuna campi, corrogatis
Nostra erit Urbs opulenta gazis,
Regnique praedas Marte tenebimus:
Hoc restat unum, ut pectore Martio,
Vestrisque dextris tam propinquas
Spes alacri pugione nixas
De corde tolli non patiamini,
Sed mente celsa fervidi in obvium

Hostem profecti, sordidati
Per proprii pluviam cruoris
Non indecoram pergite, qua datur
Apertus armis nobilis impetus:
Perstate. primos insolentes
Frangite duritie morandi
Hostis furores; si tumidus fragor,
Primusque Martis praeteriit calor,
Durantibus vobis in aestu,
Vestra acies erit, et triumphus:
Non tanta res est, vincere perfidos,
Quos inquietos mens sibi conscia
Facit, timentesque vitam
Horribilem maculare morte:
Atrociorem, credite milites,
Verentur hostem, quem pavidis gerunt
Intus medullis: tam probrosus
Hic animi lepus est, ut expers
Latere toto corpore nesciat.
Professa res est: sons metuit necem.
Quem culpa mordet, teste nullo
Sponte timet, fugit hoste nullo:
Satis pavebunt, si Patientia
Pugnare sola, me Duce, viderint,
Et stare firma vos catena,
Ordinibusque adamante vinctis.
Parum est, scelestis si faveat locus,
Situsque collis: qui subit edita,
Accedit ad casum, et propinquam
Lubricus accelerat ruinam.

Pro quo faventes stant Superi, nihil
Curat minarum, nec metuit necem,
Confisus insonti Gradivo,
Et placitae bonitate causae
Solatus ensem plus animo ferit,
Quam Marte stricto, plus clypeo valet,
Quo se tuetur, quam Tyrannus
Cuspide, qua nocet innocenti.
Haec elocutus fulgure saevior
Expergefactis ad sonitum tubae
Viris in hostes arrogantes
Proripitur, sitiensque caedis
Toto movetur strenuus impetu.
Paulum resistunt, donec idoneum
Nactus foramen dissolutis
MAXIMUS AEMILIANUS alis,
Laesoque nexu disiicit obvios,
Pugnare certos. fulmineis pilis
Lusum perite. nulla passim
Glans sterili repetita iactu est.
Sensim repulsis bellica frons viris
Nudata cessit. tum cumulus fugae
Evasit ingens prostituto
Ordine, deteriore torque
Patente telis. Moldavus obstitit
Tumens procellis, qui profugos mari
Excepit hostes, et liquenti
Perfidiam tumulavit ira.
Plus, quam novenum funera millium
Prostrata campis. Est tuus hic labor,

PRAECELSE PRINCEPS, qui feroces
AUSTRIACIS AQUILIS Bohemos
Fractos priori restituis iugo,
Victumque ANASSUM turbine Rustico
Incingis antiquis modestum
Litoribus, capuloque frenas.
Testata res est. magnanimus Tibi
Insedit ardor: non humilis furor
Pectus momordit, sed viriles
Qualis amat stimulare mentes.
Hinc Te coronat Martis Adorea
Tot gloriarum laeta viroribus.
Hinc Palma, vernantesque Cedri
Frontem obeunt viridante Lauro,
Vultumque lambunt Numine fertilem.
Vetusta MAGNUM saecula TE canent
Gestis ALEXANDRUM potenti
Imperio sapienter armis.

AD NOBILEM ADOLESCENTEM GERASINUM CORNELIUM. Ut primam iuventutem mature DEO, bonisque rebus impendat.

GEmma est, si Iuvenis bonis
Se praebet docilem, difficilem malis;

Si nactus socios probos,
Non hircos olidi gutturis eligit,
Suspecto procul a grege
Si vitat stabuli feminei pecus,
Fatales Iuvenum Capras,
Et quicquid minimum spirat Adonidem.
Communis stylus est, sequi
Semper deterius, nec solidas vias.
AEtas verna periculis
Palpatur gravibus, criminibus patet.
Flavescunt nitidae comae,
Aurato laquei vertice serici,
Candet pellis eburnea,
Frons plano rutilat marmore lubrica,
Depingit roseas genas
Fucus, non solido tempore permanens,
Et vultu nimium potens
Aspectu satagit scindere pectora,
Nictuque intima perforat.
Proh! quot visa procis non oculo probo
Formae pompa fugax nocet?
Quot natae celebres inde tragoediae?
Hos impende dies DEO,
Autumnus Superis non placet ultimus,
Et fessus senio Cycnus;
Veris primitias sidera postulant
Offerri sibi pro lytro.
Defrauda genium, fac cito, quod facis,
It pronum in petulans iter
Iniectis iuvenem stringito vinculis.

Captivam trahe bestiam,
Ne fracta cavea proruat in forum.
In flore es tenero: cave;
Qualis nunc puer es, talis eris senex,
Si praeludia viceris.
Arbor frugifera est nulla, nec inclyta,
Quae non floruit antea.
Si flores dederis, quos cupimus, bonos,
Fructus non alios dabis,
Ingentique ferax sufficies spei.

AD S. [Abbr.: ?] FRANCISCUM XAVERIUM. Quo die in Monte Martyrum prope Parisios cum reliquis Sociis prima Societatis IESU vota professus est.

STat innocentem passibus insequi
Agnum pudico vellere candidum.
Mens est Giganteo eminere
Vertice. nil populare meta est.
Non mens inerti est serpere corpore,
Figique terra, sed iuvat altius
Spirare, terrestresque faeces
Intrepido pede transilire.
Fortuna quicquid mobilis, aut manens
AEris reliquit, stat pede verrere;

Quicquid dolosus nundinator
Mundus amat, stolidoque vulgo
Offert bonorum, stat celeri fuga
Hereditates, et patrimonia,
Gazas avorum praeterire,
Et cupidi furias peculI.
Satis recepto Numine dives est,
Qui fenerari sideribus volens,
Et gloriosa plenus ira
In scabiem pereuntis Orbis
Se se profanis exspolians iocis,
Nugisque rerum, nil retinet sibi.
Nihil tenendo possidentur
Omnia, fertiliore quaestu.
Stat auspicatis claudere turribus
Cautum pudorem, stringere vinculis
Periclitatum tot dolosis
Insidiis, laqueisque florem.
Quidcunque cerni vel male lubricum est,
Vel turpe tangi, vel cupido sono
Irritat aures, fraudulento
Garrula quas tenet ore Siren,
Vitare mens est: nil meretriciis
Possit deinceps blanditiis Venus,
Lenocinans formae venustas
Nil solidam labefactet arcem,
Aut prosequendi gloria stemmatis:
Mens dedicato est corpore tutior.
Transacta res est. proditores
Quicquid agant sine fronte sensus,

Contraque mussent, quicquid et obstrepat
Effeminatis Mundus amoribus,
Adhinniens ad crimen Orbis
Idalio furiatus igne.
Res delicata, et plena periculo est
Pudor veneno lubricus insici.
Frequenter incantata blanda
Virginitas periit Charybdi.
Tandem stat ausu libera maximo
Quidvis volendi iura relinquere.
Subesse praestat. consecrata
Irrequieta DEO voluntas
Iure abdicato promptior obsequi,
Suoque gaudens liberior iugo
Nescit dolores: temperata
Mitigat ardua servitute.
Haec docta mors est, corpore non suo,
Nec mente posthac vivere propria.
Mundo sepultus iam supremum
Dormiit [Reg: Dormivit] , arbitrioque lethi
Non invenusti perdidit omnia,
Velut cadaver, quod tumulum subit.
Qui se negavit transituris
Deliciis puerilis Orbis,
Vanisque pompis. credite mortuum,
Humana quem nil iurgia commovent,
Quisquis Parentes, et caduci
Exuvias tumulavit aevi.
Audi voventem: Pauper et indigus
Ero deinceps, nullius appetens.

Valete curae, vosque gazae,
Spes avidi insaturata Croesi:
Castus perenni Virgine floridum
Servabo corpus, germine spiritum
Semper verecundo tuebor,
Et reliquos probitate sensus:
Perstabo promptus, semper obediens [Reg: oboediens] ,
Pendebo totus fixus ab altero,
Parebo, si nutus vocarit;
Nec proprii parasita iuris
Dein voluntas nacta, quod imperet.
Me detinebit, sed celer ocyus
Rotabor ad vocem iubentis
Instar avis, volucrisque venti:
Seu me repertam nuper in Indiam,
Nutusve tostam mittat in Africam,
Ibo paratus. non recusat
Imperium docilis voluntas:
Orbem repostum finibus ultimis,
Et separatas aequoribus plagas
Pernix adibo, perditosque
Restituam fidei Colonos.
Stabo macello proxima victima
Exaestuantis prodiga sanguinis,
Collumque tortori propinans
Explicitum, iugulumque tradam.
O si rubentem conspiciam necem
Stillare apertis corporis ostiis,
Fiamque Martyr! gloriosa
Oceanum maculabo caede.

Sic me voventem ter DEUS adiuvet,
Sacroque fundet proposito, fidem
Grandi Sacramento obligatam
Ut solida bonitate servem.
Haec elocutus conflagrat intimis
Plenus favillis Ucalegon sacer,
Sacro comestus devoratur
Igne Rubus, meliorque Phoenix.
Hinc frons beatis ebria gratiis;
Hinc ille totus supra homines homo:
Hinc Sole vultus praeparatus
Empyrio super Astra surgit.
Et ecce! fuscam iam famulo gerit
FRANCISCUS Atlas tergore sarcinam,
Caliginosa pelle Maurum,
AEthiopem styge nigriorem,
Quem fonte sacro (prodigium nivis!)
Domum remittit pectore candidum,
Corvumque permutans Olore
Virginea renovat pruina.

Progressus Turcici non statim impediti, et Machometes in ortu non statim oppressus deplorantur.

O! quid scelestis egimus otiis
Nos feriato Marte pigri Phryges,

Quod Christiani perduellem
Nominis, et ditionis hostem
Tantum secundis pergere cursibus
Passi, scelestam non superavimus
In flore pestem, nec pudendus
In gremio est iugulatus hostis?
Sopisse cunas prolis oportuit,
Turbasse nidum, matre puerpera
Ovis malignis incubante,
Et tenerum generante foetum.
Cur MACHOMETEM non sociis statim
Armis adorti in semine stravimus?
Cum pullularet, strangulandus
In tenero fuerat racemo.
Succrevit anguis robore pertinax,
Turpesque cristas latius explicans
Amplexus est cauda trisulca
Dimidium truculentus Orbem:
Victos sub arctis unguibus Hungaros,
Graecosque tractat. ventilat Armenos,
Persasque terret, Thracicisque
Porrigit Imperium sagittis
Adusque Parthos. subsidiariis
Gavisus armis Tartariam sibi
Fide maritans obligata,
Et volucres populi caballos
Semper paratos nactus ad omnia
Sceptrum propagat caedibus, et mari
Latrocinatus bellicosas
Italiae licitatur Urbes,

Et delicatas diripit Insulas
Pingues Oliva, frugibus inclytas.
Iam CANDIA tandem potitus
Dalmaticas meditatur arces.
Non liberali Turca satur Cypro,
Nec gloriosa Militibus Rhodo
Propinquior Romae futurus
Spe MELITAM cupida procatur,
Xanthique ripas, et Siculi freti
Munita firmis oppida portubus.
Nil Adriae fluctus moratus
Iam Veneto minitatur Isthmo.
Quis somniasset, tempore tam brevi
Serpente Cancro, posse tot inclytas
Terras, peregrinumque corpus
Marte, viris, opibusque florens,
Et Regna totis tractibus infici?
Cur mox rapaces non stitimus manus,
Primasque praedas, et minutis
Principiis leviora furta?
Cur otiosi vidimus eminus
Micare fumum, nec famulas aquas
Porreximus flammae domandae
Armeniis, trepidisque Graecis?
Neglecta semper vis nocet, et novas
Eundo vires accipit impetus.
Scintilla contemptu fovetur,
Dum mediam populetur Urbem.
Quem plura longae furta parant cruci,
Illi peritis non simul unguibus

Mens crevit audax, impudensque
Ars piceo repetenda ludo:
Primum minutis imminet arculis,
Clepitque nummos, atque crepundia,
Acusque furatur pusillas,
Aut obolos, scabiem metalli
Sensim crumenas repit ad abditas,
Serasque iam non clavibus induit,
Sed perforatas militari
Vi, satura spoliat medulla,
Statura donec crescat idonea
Ligno trabali, debita stipiti.
Non una formando cruento
Hora fugax satis est Neroni.
Sensim Tyrannos moribus improbis
Crudelitatem prosperitas docet,
Ususque sceptri turbulenti.
Nemo repente Leo est, nec ursus.
Annosa frustra corpora quercuum
Ferro trucidas, si solida mora
Radice fixa pertinaci
Fortibus invaluere fibris;
Prima iuventa vertice flexili
Erat putandus difficilis rigor.
O quam modestis flore primo
Turca premi valuisset armis
Necdum potenti fultus acinace,
Necdum Coronis cinctus, et ensibus!
At nunc cruentum Marte iuncto
Quis prohibet Patria Tyrannum?

Si mens fuisset principio bona,
Sub Sole nullus Turca foret super,
Sed nostra spectaremus arma
Odrysia maculata caede.
Matura quod si iam foret Unio
Inter supremi Culminis Ordines,
Adhuc liceret sanguisugam
Proiicere in Lybicas arenas.

AD R. P. [Abbr.: ?] LAURENTIUM FORERUM SOCIETATIS IESU. De relata variis Controversiarum Libris a variis Haereticis ac nugatoribus praeclara Palma.

Arcem vertice pendulam,
Fundatamque petra non violabili,
Audaci scopuli situ
Molem turribus arduam
Libris praecipuis strenuus exhibes.
Pendent terribili loco,
Et celsae speculae tholo
Milleni clypei, qui procul aemulis
Lucem Solibus invident:
Nictat fulgor aheneus,

Et Phoebum tremula luce reverberat,
Vix finem radiis facit,
Pleno diluvio micat,
Ut se sidereis miscuit orbibus,
Et Coeli iubar imbibit.
Imperterrita casibus
Stat confisa suo culmine Veritas,
Et vestigia ponderat,
Hosti cedere nescia,
Quamvis fulmineos sentiat impetus.
Nil gens MACCHIAVELLICA
Terrae delitiis satur
Se volvens olidis faecibus efficit:
Succumbit iaculo dolus,
Et septemplice vertice
Obtruncata iacet peste nocens Hydra,
Victrici premitur fide:
Nec salvam reperit fugam,
Quicquid nequitias Tartareas olet.
Frustra carnea Machina,
Immanemque uterum globans
Famosus populis omnibus Helluo,
Longo barbitio Caper
Immensis cyathis natans
Miles Teutonicis strenuus urceis
Pugnax cum sociis furit,
Exsuccaque scaber cute
CALVINUS referens mortis imaginem,
(Quamvis ingeniosior)
Exesis gracilis genis

Oppugnat stolidis moenia cornibus,
Forti Marte coercitus
Eliso cerebro iacet.
Nequicquam varius Lyne GIOPPIUS
Centum Pellio vulpium,
Verbo dissimilis sibi
Eructans animam semiputrem spuit,
Cassasque ingeminat minas,
Parco tinctus Apolline
Solo Stentoreo gutture nobilis,
Et rauca iuguli tuba.
Necquicquam Rabulae fremunt,
Et quicquid similis forte bituminis
Mucosum est hominum genus.
Consumpto capulus stylo,
Immanique rudes strage iacent minae,
Exhaustae pharetrae sago.
Omnes Relligio necat.
Hostili redolet sanguine luridus
Circus, vulneribus natans.
Stans ECCLESIA marmore
Adversas acies vicit, et ordines
Prostravit pavidos fides.
Tu Tu Malleus Haeresum
Expertusque Plato saecula nescia,
Doctrinis renovas tuis.

Innocentium Martyrum ab Herode interfectorum clades ac felicitas.

SAlvete flores vere tenerrimo,
Formosa castae germina purpurae,
Salvete plantae delicati
Sanguinis, ingenuique Mori!
Vos penicillo Barbarus hostico
Pinxit Tyrannus: vos subita nece
Pruina decoxit, pudico
Cruda superveniens roseto.
In Innocentum ferreus Helluo
Irrupit ensis pignora corporum
Messoris instar (qui virentes
Exspoliat penetrante cultro
Agri capillos) perdidit aream,
Lectosque vastans Alcinoi thoros,
Vernantium cunas rosarum,
Et tenerum violavit hortum.
Perempta marcent parva cadavera,
Maiora caeso corpore vulnera,
Ebur maritatum venusto
Emicat irradiante fuco.
Iacent tenello funere parvuli
Non indecoro murice sordidi,
Formosuli languent Puelli,
Corcula, deliciaeque Matrum.

Non facta surdis hostibus obvia
Caedem diremit Mater, et ubera
Exerta monstrans, turgidosque
Lacte sinus potuit movere
Exasperatas sanguine Tigrides,
Non fasciarum mollia vincula
Flexere ferrum, quin adacta
Irrueret petulans machaera:
Sed nec parato saepe peculio
Emi sinebat se furor improbus,
Ut pusionis temperato
Funera dissimularet ictu.
Ingressus ipsos est uteri sinus
Scrutator ensis. carcere viscerum
Hastis aperto curiosus
Mucro suo tacitam cubili
Prolem poposcit. Mater et hinnulus
Uni litati victima militi,
Gallina cum pullo sequaci
Unanimi periere falce.
Fumosa longo stemmate limina,
Referta pompis atria pendulis
Mollite vesanos latrones
Principibus nequiere ceris:
Non ipse multa canitie pater,
Gravique vultu vir venerabilis
Persuasit hostili furori
Incolumes sibi pactus aedes,
Sparsisque frustra stans genitrix comis
Diserta largis praefica lacrymis

Fecunditatem coniugalem
Increpuit, thalamique ramos.
Certare visa est lactea sanguini
AEtas, scelestis trunca bipennibus,
Mixtoque Iordanis cruore
Ambiguas minio procellas,
Pigrumque torsit segnior alveum
Lucta impeditum, nec sibi constitit;
Dolore fractus tinnientem
Ad scopulos laceravit urnam.
At neniarum ponite taedia
Matres Hebraeae. gaudia promite,
Faustosque lusus, nec deinceps
Prole satos uteri tumores,
Novemque menses, quos soboli studens
Natura fixit, murmure plectite.
Frustra parentes non fuistis:
Filiolos genuistis Astris.
Quid si profundo Nestore serior
Favisset aetas. forte veneficos
Vidisset Orbis, vel latrones
Conspicua titubare furca
Ludente vento: forte nefariis
Ausis fuissent pabula Tartari,
Qui nunc triumphant, floridaque
Morte sacram retulere Palmam
Facti Supremi Regis Ephebuli.
Hinc conspicati caeruleae domus
Stellante tecto verminantem
Innocuo feriunt cachinno

Suum latronem, gaudia colligunt,
Victore Laurum vertice dividunt,
Omnesque saltant, ligneique
Bucephali immemores superbis
Equis triumphos, et niveos dies
Coeleste vecti per Capitolium
Pulchris quadrigis eminentes
AEthereo celebrant theatro.
O Vos decoro vertice Crispulos,
Lauris virentes, crinibus aureos!
Narcissulos O delicatos,
Floridulos, alacresque totos!
Vos sentientes carnificis quidem
Rebellis ensem, sed nihil, aut parum
Ictum dolentes, pullulantes
Morte brevi tumulastis [Reg: tumulavistis] annos:
Celso sedetis vertice Principum,
Unaque cunas, castaque lintea
Eo tulistis, collocanda
ERIDANO, niveoque rivo.

AD LINUM DORCAEUM. Hominem senem ac debilem ad seriam Paenitentiam et vitae emendationem hortatur.

LINE, peccasti. novies adulter
Diceris passim, digitoque longo
Urbe monstraris, manifesta salsis
Fabula scurris:
Notus es Lippis, neque iam tribunal
Unicum restat, cui non potentum [Reg: potentium]
Criminum foedo reus adstitisti
Ulcere famae.
Iam Tibi glabrum caput est senecta,
Et comis ningit, cerebrum liquore
Plurimo stagnat, pluvioque pendet
Stiria naso.
Iam tibi nares equitat seniles
Optica duplex speculum fenestra,
Quod sua lectam facit ampliorem
Fraude papyrum.
Tempus est vitae melioris. aetas
Debilis suadet, valetudo fractis
Viribus sidens, stomachique crudi
Fessa culina:

Febris alternas hyemes, et arctos
Convehens aestus, trepidoque motu
Ventilans costas monet, ut saluti
Prospiciatur.
Pulmo decoctus moriente folle
Clamat, ut tandem sapias. profanae
Fabulae lusum satis est. reversus
Seria tracta;
Cogita mortis spatium propinquae,
Tempus incertum, nimio Vesevum
Igne sudantem, rigidique strictam
Numinis iram;
Ipse cum iustus, graviore culpa
Liber, excelso solio insidentis
Iudicis saevum tremulo timebit
Pectore fulmen:
Quando ferali tuba per sepulcra
Garriens Lesso foveis repostum
Colliget Mundum, vehemensque Censor
Finiet orbem:
Intimas cordis resera medullas.
Perditos Coeli repara favores.
Non amat mortem DEUS; innocentes
Nos cupit omnes.
Provide caeco statui. dolosum
Occupa mortis vigilantis ictum;
Certus es metae, neque certus arcus,
Quando sagittam
Ultimam nervo petulante mittet.
Cum fores caedit taciturnus hospes

Osseo pugno, procul hinc amica
AEde migrandum est.
LINE, convasa. nec enim priore
Amplius felix potiere vita.
Ni fatiscenti studeas saluti,
Alea iacta est.
Quo situ stipes cecidit, vetusti
Pertinax gestus, populosa ramis
Membra servabit, nec humo iacentes
Surriget artus.
Suppetit tempus, Nemesisque laevam
Vindicem tardat cupidam ferire.
Pande secretos animi recessus,
Volve, revolve
Ver iuventutis, puerumque primis
Otiis actum, male collocatam
Temporis gemmam, lepidisque nugis
Dilapidatum
Ignei succi iuvenem, resume
Masculos annos, scelerum catenam
Texe, rumpendam gemitu, tenaces
Disiice spiras,
Dum foro prostant facili parandae
Gratiae merces, veniaeque donum.
Nundinis clausis fugit expetitum
Tempus emendi.
Nulla tunc aegro dabitur facultas,
Quando inaequalem reperire venam
Nesciet toto Medicus lacerto
Tunc abeundum est.

DEO totam naturam subesse et obsequi, praeter solum hominem, qui liberi arbitrii abusu monenti obsistit.

DEI Potentis facta pedissequa [Reg: pedisequa]
Natura servit. sub domino iuge
Ancilla curvatur. iubentis
Nutibus officiosa gaudet:
Haec celsa flectit culmina montium
Rerum Satori, blandaque germina
Radice firmans, alta recto
Sidera dat meditanda vultu
Florum cohorti. Supplice candida
Caelos adorant lilia vertice,
Imbremque mendicant salubrem:
Tum pluvio saturata rore
Soli propinant stemmata: gratias
Agunt alenti. Haec marmora caerulis
Distincta venis gloriosas
In statuas cavat, et columnas
Enucleatas pluribus ictibus,
Plenisque Circos plausibus imbuens
Rerum potenti gratulatur
Imperium famulantis Orbis:
Ipsa obsequentem nutibus AEolum,
Eurosque fungi munere praecipit,

Et eruditis flare buccis
Instruit, unanimique labro;
Si Numen oris postulet halitum,
Adsunt citati, naufragium cient;
Repente rursus conticescunt,
Et furias, stomachumque ponunt.
Ranae Canopi, textor Araneus,
Raucae cicadae, cumque ape caelibe
Adsunt locustae: sibilante
Musca DEO vaga congregatur,
Regumque mensas involat impigra,
Ultrice in Aulas usa proboscide,
Mappasque conspurcans profusa
Illuvie vitiat palatum:
Sed et, IACOBO supplice, NISSIBIN
Ut e Tyranni faucibus eruat,
Adversus immanem SAPOREM
Vespam iterum, culicesque mittet,
Agmen pusillis militibus nigrum.
Fungentur ipsi munere strenue,
Equosque, mortalesque diris
Conficient acubus crabrones
Fixo molesti dentis aculeo,
Prostante passim corpore vulneri.
Sternace se gestu cameli
Circumagent rabie doloris,
Regique posthac difficiles equi
Tumultuati partibus omnibus
Capistra rumpent, et rebelli
Excutient equites furore.

Eviscerata sindone viscerum
Se totam Arachne prodiget in colum;
Ut cauta FELICEM tapete
Artifici, latebraque servet
Extemporali provida pallio;
Labore miro nobilis Atropos
Suspendet orbes fraudulentis
E laqueis opifex amica.
Haec impotentes prae rabie famis
Mordere suetas conciliat feras,
Rictusque compescit voraces,
Et cupidos remorata dentes
Claudit barathrum, si iubeat DEUS:
Si vindicandus stet DANIEL mola
Intactus Heros belluina,
Ingluviem rediment Leones,
Sistentque orexin carne superstite.
Haec ipsa promptum reprimit impetum
Ignemque suffocat rapacem,
Pacificam iubet esse flammam,
Ut AZARIAS, et MISAEL comes,
Ceu delibuti rore, canant melos,
Minace succenso camino
Horribilem glomerante fumum.
Haec una ripis flumina continet,
Extorris ultra litora Mincius,
Vernisque ditatus rapinis
Ne Rhodanus populetur agros.
Lyco rapaci Scipio PONTICUS
Suffecit, ut se margine clauderet,

Nec terminis se constitutis
Proriperet petulans tyrannus.
Quin ipsa ventis sint licet aequora
Saepe inquietis turgida, litorum
Cratere terrestri recepta
Haud positum violant asylum.
In Orbe quicquid sub gemina Poli
Sphaera est, vocantem prosequitur DEUM
Suopte nutu, sponte obedit.
Solus homo toties rebellis
Exorbitanti deditus otio
Hero resistit, nec patitur iugum,
Frenique contemptor flagellum
Barbarus excutit, et capistrum,
Ceu perforato carcere quae Tigris
Emissa frendet libera compitis,
Nec novit altoris priorem
Amplius irrequieta vocem,
Nec se Magistro praebet idoneam,
Ut ante, toto sed furit impetu
In obvios quosvis, et ore,
Qua data porta, ruit cruento.

AD S. [Abbr.: ?] GALLICANUM CLARISSIMUM BELLI DUCEM, GLORIOSISSIMUM CHRISTI MARTYREM IN PERSECUTIONE IULIANI APOSTATAE PRO FIDE OCCISUM, PATRONUM SUUM AC TUTELAREM DIUUM AMANTISSIMUM.

HIc Martiarum gloria mentium,
Et militaris prodigium viri,
Invictus hic est GALLICANUS,
Delicium, columenque Mundi.
Hic Purpuratis pulcher honoribus
Stat orbe maior, quem pede subditum
Victore, CHRISTO subiugatum
Continua religans catena
Laborioso mancipium potens
Duxit triumpho. fulminis impetu
Invectus in PERSAS feroci
Militia, facieque torva
Ubique fausto Marte supervolans
Obstante nullo fudit inertia
Effeminatorum latronum
Corpora, barbariemque mollem,
Et copioso castra satellite
Messore passim stravit acinace,

Terramque stipatam tyrannis
Difficili vacuavit hoste,
Et seminatos, ceu cinifes, SCYTHAS,
Levesque THRACAS finibus expulit.
Orco propinatum cruorem
Sacrilegum, spuriamque tabem
Gentis rebellis, ceu maris obvias
Effudit undas nil numerum timens
Disiecit hostiles phalanges,
Et medios secuit Gelonos.
At tam potentem praetulit Angelus
Strategus ensem, qui radiis vibrans
Flammante turbavit mucrone
Agmina, terribilesque muros,
Vinctosque firmis nexibus ordines.
Confoederato milite Caelites
Bellare visi GALLICANI
Sub gladio, validisque signis,
Qui militantes in niveis equis
Compendiosa praecipites via
Undante grassati furore
Per remoras, mediasque mortes,
Per corruentum [Reg: corruentium] valla cadaverum
Auxere Palmas. integra gens prope
Deleta funesto reperta est
Exanimis iacuisse campo.
Huc usque pugnas vidimus arduas,
Scythae nefandi dedecus, integros
Exercitus fusos, et hostes
Innumeros, populosque coesos.

Maiora restant proelia strenuis
Certanda dextris. pectore masculo
Herois invicti palaestra
Indiget, intrepidoque Marte.
Stat GALLICANUS Dux adamantinus,
Tenaxque CHRISTI, marmore fortior,
Stat ipse contra IULIANUM
Indocilis variare vultum.
Stat militaris petra: quid imperas
Insane Caesar? respuit aurea
Promissa fortis GALLICANUS,
Nec placido sinuatur aere,
Aut dignitatum flectitur ambitu.
Nil vana prodest pollicitatio,
Pecuniae lenocinantis
Nil cumulo rutilante splendor.
Mortem minaris transfuga? nil novum
Id GALLICANO est. miles amat mori.
Huc vota tendunt; vulneratus
Excipiet flagra cum cachinno.
Diram minaris pauperiem Duci,
Fiscoque honestum diripies virum?
Honore summo comparatas
Divitias, reditusque carpes?
Bene est: avarae quae violentiae, aut
Subsunt rapinae, non sua credidit.
Dux ipse norit [Reg: noverit] providere
De spoliis sibi, deque praedis:
Si IULIANUM vincere non volet,
Certe nefandum vincet Apostatam,

Vincet Rebellem. perduelle
Ipse caput trahet in triumphum.
At ira bullit Caesaris ignea.
Idola ferri praecipit. et Iovi
Curvetur, inquit, GALLICANUS:
Sin: merito cadat, ictus ense.
Nil pertinacem propositi virum
Effulgurantis terruit aemulo
Stans Sole mucronis potestas
Nuda acie, tremulaque luce;
Quin constitutum si tibi, Caesar, est,
(Princeps reponit) non meritum feri:
Amore CHRISTI praeparatum
En caput, intrepidumque collum!
Praedare vitam, non rapies fidem;
Corpus trucida, non animum feres.
Aufer facultates, et aurum,
Omne tuum est: mihi me relinque.
Haec elocutus protulit inclyta
Cervice nixum Dux alacer caput,
Perinde ceu vestem paratus
Ponere pro pietate vitam.

AD BERNARDINUM VORENGIUM AMICUM SUUM. Iocus in Staturam ipsius pusillam et solatium.

QUid fles, VORENGI, quod modicis tibi
Natura membris corpora finxerit,
Quod ipsa nugax architecta
Hospitium fabricans pusillum
A promovenda destiterit strue,
Locoque vasti tarda palatii
Extruxerit parvum mapale,
Atque humili statua penates.
Iactura nulla est. plus aliis pigra
De mole carnis, plus tibi spiritus
Natura prompsit liberalis,
Ire animo dedit eminente.
Quamvis pusillis stes pedibus minor,
Et longiorem vix digitum brevi
AEquare statura feraris
Exigua genitrice natus,
Contemne risus praetereuntium,
Salsosque scurras voce ZACHAEULUM
Identidem te clamitantes.
Ingenium puerile sperne:

Si te, VORENGI, ex arbore proxima
Duum [Reg: Duarum] librarum deciduum pyrum
Vocet cavillator molestus,
Aut salium in viridi per agros
Foeno locustam gutture stridulum,
Subsiste ridens. vince iocum ioco.
Ictum retorque. ponderosos
Exagita salibus colossos,
Vastosque grandi vertice mugiles,
Et prominentem ride uteri globum.
Scintillulam si te tremente
Igniculo trepide micantem
Nanoque stellam lumine praeditam
Quis nominarit, dicta reverbera:
Vocabis intonsum Cometam,
Sulphureae ditionis AEtnam:
Si Pumilonem, si SALAPUSIUM,
Frustumque carnis, vel tenuem scobem,
Granumque arenae nominabunt,
Aut minimum globulum ZENONIS;
Ride capaces, ut scopulos, viros,
Turresque vasto pegmate carneas:
Inflata tu contra LUGONIS
Puncta voca, tumidasque bullas.
Si te sciurum corpore mimico,
Parvumque grillum, si modica nuce
Dicant minorem, ludibundum
Si culicem, saliensque punctum;
Pari moneta tu Dromedarios
Apella, et instar montis equos voca,

Ingentibus gibbis onustos
Corpore terrifico Camelos,
Et cuspidatos Rhinocerotico
Naso Gigantes, Monstraque Barbaris
Compacta membris nominabis
Insolitis truculenta formis,
Longoque Manes corpore luridos,
Fictasque celso stipite perticas,
Umbras oberrantes figura
Terribili, gracilesque larvas.
Pergunt iocari: vix medii viri
Te portionem, vix prodromum maris,
Fungumque vix terra eminentem
Te vocitant, hominisque micam.
Fuisse talis scribitur ATTILA,
Monstrum globoso vertice nobile,
Homoque tantum pectoralis,
Et manibus, pedibusque mancus.
Tandem, VORENGI, conspicor ollulam
Bullire crasso sulphure parvulam,
Instarque felis sibilantem,
Cum propria religata cauda est:
Cerno perosum scommata masculum.
Calet cerebrum, lingua parat minas,
Arcumque tendit. vae Giganti
ENCELADO, tumidoque PHORBAE!
Vae! si dicaci dente ferociat
Hyaena mordax. musculus Indicos
Terrere Barros, et Leones
Armenios solet imbecillo

Clamore Gallus. iam volitant sales,
Acuta morsu verba reciproco:
Iam vapulat princeps Gigantum
Immodico ACROCORINTHUS ore.
Audis? obeso ventre cucurbitas
Apellat ipsos pumilo, belluas
Pingui macello destinatas,
BUCEPHALOS, animasque curvas:
Dira imprecatur tela iocantibus,
Ignes trisulcos fulminei Iovis
Pygmaeulus spirans minarum,
Turribus insolitam ruinam,
Terraeque motus optat, et obviis
Impactionem verticis angulis,
Quando lacunar, vel penates
Introeunt, humilemque portam:
Venationi farta cadavera, et
Praedam Molossis destinat hos apros
Rictu salutantes supino
Vile solum, putridamque terram:
Ad haec severi carnificis manum,
Strictumque ferrum, quo minuat caput
LONGURIONIS, quo Gigantis
Pyramidem metat insolentem.
Quid est, VORENGI? cur stomachum moves,
Iramque versas insatiabilem,
Domique nutritum furorem
Sub placido haud sinis esse tecto?
Iuvat protervos spernere Zoilos,
Salsosque Momos. despice FRIGIDOS:

Novere contempti silere,
Et tumidas cicurare buccas,
Si nil reponis, clamque silentio,
Instarque surdi tela nocentia,
Et lubrico sannas lepore
Dissimulas, aciemque strictam
Quandoque laudas fertilis IngenI,
Latrare cessant horribiles canes,
Cum nemo se pergit movere,
Si sedeat tacitus viator,
Nec inquieto praetereat gradu;
At ludibundo si baculo situm
Fingat rebellem, seque longa
Difficilem tueatur hasta,
Sparsisque saxis grandinet, omnia
Sonant latratu, vulneribus patet
Ferox sugillator ferinis,
Et laceris redit inde braccis.
Sede, VORENGI. non tuus error est.
Nos ipse fecit, qui facit omnia.
Peccata staturae favore
Sola reor, veniaque digna.

D. [Abbr.: ?] IGNATIUS LOIOLA. EX ASPECTU FLORIS AD DEUM ASCENDIT.

LAEtus prata videt luxuriantia
LOIOLA, florum vertices,
Formosas violas, sanguineas rosas,
Cinctas maritis vepribus,
Et quae lacte natant virgine Lilia,
Blando ligustra frigore.
Quam diversa Tibi est, O homo, quisquis es,
Hortis eundi semita?
Oblectas oculos, naribus uteris,
Frontemque succis illinis,
Silvas exspolias, carpis idonea
Praedator ungue germina,
Blandiris genio plenus odoribus,
Nil de Magistro cogitas,
Qui campos nitidis vestit amictibus,
Et pulchra crispat gramina:
Qui spinas comites floribus assuens
Adiungit ancillas Rosis:
Picturam Tulipae, quae variat cutem
Vibice multa sauciam,
Elimata cavi pocula Lilii,
Fructusque succis ebrios,

Et quae poma novis arboribus rubent
Mentita vultu purpuram,
Naturae attribuis, ceu sine Praeside
Hanc sola possit fingere:
Haec casu potius crescere iudicas,
Quam conscii iussu DEI.
At LOIOLA tuam plectit inertiam,
Hortos obit, sed sobrius,
Miratur virides Alcinoi scholas,
Et parcit ungue laedere;
Castigans oculos naribus abstinet,
Cum flore Coelum obambulat;
Laudat delicias, artificem manum
Docti Magistri praedicat.
O quam mirificis sensibus affluit,
Et gratulatur Numini
Hortorum Domino serica gramina
Campi tapetes floridos?
Interpuncta vagis germina venulis,
Rosasque Maii filias
Infantes violas, Veris Ephebulas
Vagina adhuc reconditas
Miratur solidae Vir Sapientiae,
Calthasque, Florae corcula,
Naturae gremium fertile liberis
Ad Astra tollit laudibus,
Factorem celebrat, qui fovet omnia,
Quaecunque per terram virent:
Hortos Elysios spe cupida sibi
Decerpit ante funera,

Contentus minime floribus, integras
Sibi reservat arbores.

D. [Abbr.: ?] FRANCISCO XAVERIO IN INDIAS ABEUNTI PROPEMPTICON.

DIscessum ad Indos XAVERIUS parat,
Orbemque velox cogitat alterum.
Adeste venti, contumaces
Mittite pacifici fragores.
Sternatur aequor marmore vitreo,
Euris quietum, nec quatiat tubam
Auster procellis tussientem,
Nec Zephyrus, genitor vaporum
Ructus frequentet. pacta silentia
Stent lege certa. dormiat alveus,
Laxata decursu modesto
Unda probo fluat acta vento;
Stent fornicatis aequora moenibus,
Exsuscitata vitrea porticu;
Memorque promissi favoris
Oceanus placido sopore
Componat undas. ne liquidi Canes,
(Infausta totis nomina classibus)
Ne praeparato vos barathro
Navifragas aperite fauces,

Regnata saevo Caerula NEREO
Fastu quiescant composito freta,
Et monstra late bellicosi
Oceani sedeant profundo,
Nec Insularum se specie ferant,
Aut vasta membris corpora porrigat
Gens tarda moliri per undas
Squammea pegmata montis instar.
Ne fraudulento dissimulet vado
MALEA rupes. SCYLLA volubilem
Compescat arcum, ne Meandri
Multiplici coeunte torque
Periculoso gurgite confluant,
Gyroque ludant insatiabili:
Ne spectra ferali figura
Impediant iter auspicatum:
Ne tu flagrantes Arbiter aequorum,
Vibra sagittas, neve fugacibus
Fulgetra cincinnata flammis,
Aut pavidas sine luce noctes,
Spissove Coelo nubila collige,
Diesque adempto lumine tetricos
Sordente perplexos amictu,
Aut pluvias cumula tenebras.
Quin, si requirat dura necessitas,
Mihi es precandus DIVE potens maris,
Collegam ut accendas Columnam
XAVERIO, comitemque nubem,
Ducem viarum ad litora Barbara,
Quae verberatum sidereo mare

Fulgore conservet serenum,
Et dubias retegat Charybdes.
Succurre NUMEN! quid video miser?
Iam transtra nutant. iam mutilae ruit
Compago navis vulnerata.
Iam pelago tabulae fatiscunt.
Quis ille stridor? quis strepitus maris?
Quanti tumultus? aequora concidunt,
Montesque divulsi ruina
In medias abeunt procellas.
Discerpta toto carbasa pallio,
Suoque pinus funere perfidas
Infamat undas, et dolosas
Arguit exitio Charybdes.
Offensa ventis aequora bulliunt,
Nubes severo torva volumine
Auget timorem. fulminatis
Nox recubat violenta petris:
Lux victa nimbo desiit imbribus
Palam videri. naufragus occidit
Sol ante tempus, cum liquoris
Hesperii tumulum viator
Nondum attigisset limite debito.
Actum est carina. iam PATER occidit.
Cerno rotatum per procellas,
Ut liquidam bibat ipse mortem,
At non aberro. rursus in edito
Navis resultans incolumis loco
Tandem enatavit. vivit Heros!
Vivit io! meliore sensim

Ridente Coelo, propitiis Notis
Iam non aperto Marte furentibus.
Absumpta navis iam propinquo
Eminuit tumulo superstes.
Praesente liber XAVERIUS metu
Ridet iocosi murmura NEREI,
Et inquieto stans tumore
Altior indomitum tumultum.
Quassemur, inquit, naufragio sumus
AEque parati, quam placido freto;
Humine, nil refert, marive
Computream, pereamve terris,
An esca fiam piscibus, aut feris;
Seu Continenti, seu veniat scapha
Spumante fatum. praeparati
Excipimus cupidam ferire,
Seu nauta mors sit flumine, seu latro
Terras pererret. stamus in orbita;
Si postulabor, ventitanti
Obvius egrediar Tyranno:
Volvatur unda navis inutilis,
Scissisque velis saucia ster ratis,
Vertiginoso dissolutus
Turbine circumeat phaselus!
Infracta nobis pectora sunt domi
Experta Syrtes, fulgura, fulmina.
Imbellium est quiddam timere.
Nil animo grave comparato:
Scintillet aer missilibus flagris,
Boentque rauca voce tonitrua,

Fragore confundantur arces
Sidereae, petulansque Tellus:
Nocere possunt, si DEUS annuat
Nihilque possunt, si veniam neget;
Nocere non possunt volenti,
Sed timidum feriunt ruinae.
Haec prolocutus vela dicacibus
Insessa ventis distinet in sinum,
Altoque transvectus remotam
Insequitur sitiens salutem.

AD AMANTISSIMOS PATRES ET FRATRES SOCIETATIS IESU. Religiosum eiusdem SOCIETATIS Magnum esse debere in gloria DEI iuxta nomen suum.

MAgnum aliquid vulgo reputatur, nomen habere
Insigne CAI CAESARIS,
Fulmineive ducis.
Quisquis POMPEI aut STILICONIS nomine gaudet,
Hos aemulandos suscipit,
Militiamque subit,
Se trabea cingit, mercatur sanguine famam,
Editque facta Martia,
Herculis instar agit.

Pullus ALEXANDRI Cilicos conscendit Olympos,
Reptata damis culmina,
Stareque nescit iners,
Prosequitur virides per plana, per invia Lauros
Iunctosque montes montibus
Transilit intrepidus.
AEmulus HANNIBALIS mordace domabit aceto
Rupes terebrae nescias,
Transadigetque petras.
Qui CONSTANTINOS sequitur, magnosque METELLOS,
Is provocat MAXENTIOS,
LICINIOSque truces.
Efficit hoc nomen, quamvis sub Marte profano,
Vel CAROLI, vel TILLII,
Alteriusve Ducis,
Quanto magis, qui se IESU de nomine dici
Scit, ad theatra natus est
Ardua, Virque virum est?
Quanto magis medios se se librabit in hostes,
Amore pulchri sanguinis,
Magnificaeque necis?
Dividet hastatas segetes, sordensque cruore
Non indecoro, moenia
Praecipitabit humi,
Venales reserans venas, et corporis artus
Nudis propinans ensibus
Irruet in cuneos;
Obvius adversis, trux procurare salutem
Exulcerabit Haereses,
Sacrilegosque Popas,

Errones quaerens animos, occludet Averni
Aperta culpis ostia,
Impedietque Stygem.
Macti ergo o Socii! tantum perpendite NOMEN,
Vexilla sacri foederis,
Magnanimumque Ducem:
Illius exemplo Mundum, positasque maligno
Terras scelestas otio
Eripite exitio,
Sustentate animas ad Tartara vasta ruentes,
Plenas procellas sistite,
Continuumque mare.

Tarda hominum Scientia, Virtus ac brevis vita, universa Vanitas deploratur.

HEu! feriatos quam trahimus dies!
Quam pigritanti fonte scientiam
Haurimus, et quam lenta sero
Lux oritur vigilata Phoebo?
Laborioso robore debitum
Enucleati perficimus virum,
Rudemque vix morum Embryonem
Tempore concoquimus vetusto.
Praeclara contra germina praecoce
AEtate surgunt, gramina primulo

Lactata Phoebo, pabulatus
Rore Crocus, lacrymisque Coeli:
Confecta paucis Lilia mensibus
Fastigiato candida stant scypho:
Ardetque festino pudore
Dulce Rosae iuvenilis ostrum,
Coeloque monstrat primitias sui
Statim coloris Vere ruberrimo:
Paucisque post ortum diebus
Capra salit, vitulusque gestit:
Defuncta nido laeta brevissimo
Alauda pennas ventilat, et volat,
Solemque adultum vix iuventam
Egrediens Aquila osculatur
Haeres dierum, luminis incola
Sorbet paterni spicula sideris,
Pronasque dedignata valles
AEthereis spatiatur oris.
Lentissimorum Rex animalium
Homo vocetur segnior omnibus:
Passus avaros ponderare
Novit iners, modicumque gressum:
Luxus, iuventae praedo domesticus,
Primaeva perdit tempora, ceu nocens
Pruina lactentem farinam
Decoquit, ingenuasque casto
In flore spicas strangulat, et virens
Elidit aevum vindice frigore,
Siccatque frumenti medullam
Virgineo moriente campo.

At, forte longis si qua laboribus
Obtenta Virtus, sive scientia est,
Repente rursus consenescit
Dos fragilis, vitiisque cedit.
Matura si quae gratia canuit,
Morsu senectae flaccida decidit,
Afflata vento pestilenti
Emoritur, subitisque marcet
Percussa fatis. occidit ocyus,
Mortale quicquid: tempore ceu dies
Morosus hiberno soporem
Excutit, et thalamum marinum
Sero relinquit; moxque ubi splenduit
Horis pusillis, accelerat fugam,
Veloxque rursus somnolenta
Ingreditur pelagus lucerna.
Momenta res sunt. nomine temporis
Indigna Mundi corpora censeo.
Anni supersunt longiores
Orbe alio, meliorque Vita.

AD NOBILEM DOMINUM MARCELLINUM FALCONEM. De insigni in passiones ac cupiditates proprias dominio et imperio.

ROmanas Aquilas, FALCO, licet regas
Terrarum dominans herus
Augusto solio tumens,
Quamvis purpureis plenus honoribus
Rex in compita prodeas
Cultus poplite supplicum,
Quamvis in populos imperium feras
Regnis praepositus tribus
Celso conspicuus throno,
Quamvis multicolor grex famulantium
Te circumfluat agmine,
Et servum obtineas pecus,
Ac multos numeres aere satellites,
Pluresque undique subditi
Curvo -circumeant genu:
Quamvis expedias castra potentia,
Stetque exercitus integer
Visis nutibus obsequens:
Quamvis in trabea purpurea nitens
Instar fulguris ignei
Vertas tot populos iugo,

Nil grande, aut solidum credito praestitum.
Rex est, qui sibi praesidens
Primis motibus imperat.
Qui sternit Veneris tela domesticae,
Qui foetam tumidis minis
Iram strangulat, et faces.
Rex est, quo melior non datur uspiam,
Qui vincit proprium statum,
Naturae indomitam feram;
Qui frenat celerem providus indolem,
Ut primam choleram premat,
Et procrastinet impetus.
Iam cautum Dominae est. Corpus obediat [Reg: oboediat] ,
Regnatrici Animae Caro.
Pars serva imperium ferat.
Heres est Solii spiritus eminens
Coeli portio nobilis.
Scit se mancipium lutum:
Ancillae peragant vilia munia,
Non sordes Dominam decent.
Servi sint dociles heris.
Sub Sole hoc thronus est nullibi castior,
Quam qui iure rebellibus
Stricto sensibus imperat.

AD S. [Abbr.: Sanctum] FRANCISCUM BORGIAM EX DUCE GANDIAE SOCIETATIS IESU RELIGIOSUM, AC GENERALEM III. Statum eius Religiosum post superatas saeculi procellas ARCAE DILUVII similem esse, praesertim ubi Sanctis rite adscriptus FRANCISCUS in supremo honorum vertice (velut Arca in Armeniae montibus) a Sede Apostolica nuper constitutus est.

FRANCISCE, quo non est generosior
Sub Sole Princeps, nobilior tuo
Sceptro relicto, quam retento,
Nobilior Duce mancipato,
Vides, ut alto culmine marmora,
Et ponderoso corpore stent petrae,
Ausaeque cognatis adultam
Sideribus sociare frontem
Ingente rupes fornice pendeant?
Vides superbos ARMENIAE tholos
Acuminato se theatro
Tollere, conspicuoque gibbo?

Hic post resorptas Oceani minas,
Et absolutas naufragiis aquas,
Hic meta servati NOACHI,
Hic requies fuit, atque portus:
Hic prora celsis edita montibus
Sonti superstes constitit aequori;
His turribus vastas Charybdes
Despicit, irriguasque terras
Infra relictas, nec volet amplius
Sulcare fluctus, quique humili fluunt
Rivi Profundo, vel nocentes
Diluvio tumido procellas,
Sed urbis instar, quae sedet arduo
Imposta colli, fulgurat eminus
Nitente tecto, subditasque
Nauseat ambitiosa valles.
Non haec NOEMI est Arca: sed infimo
Quae celsa Mundo vita super natat
Sancita votis, stans procellis
Libera, naufragiique victrix,
Nil vorticosis laesa periculis,
Seducta nullis vita latronibus,
Ignara depresso morari
Vita loco statione montes
Prensat supremos. Scilicet eminet
Mortale supra magnanimus Status,
Terrasque calcat nauseatas,
Stat pede celsior Orbe toto.
Hinc concitatis fervidus ignibus
Domesticarum spretor imaginum,

Et nobilis fumi, decoro
Qui veterum facies avorum
Sopore lambit, praecipiti ruis
Supra caducas impete glorias,
Unaque in arcas confluentem
AEre negas locuplete posthac
Sitire Gangem. nil Tibi cum situ,
Qui serpit infra: montibus editas
Metaris alpes, Orbe toto,
Et titulis satur abrogatis:
Inde arbitraris vulneris incapax
Orbis ruinas, regnaque mutuis
Collisa bellis, et vetusta
Fata Ducum, interitusque Regum,
Magnique spectas proelia CAROLI,
Opesque temnis, donaque GANDIAE,
AErarium Regum, Midaeque
Divitias, Chymicumque tactum;
Vili per Urbem progrederis toga,
Quem nuper ingens turba satellitum,
Currusque stipabant, et aurum
Mandere sub phaleris iocosi
Seni vehebant ordine Cyllari,
Docti peritis ludere passibus.
Iam proprio nolens potiri
Arbitrio, dominoque iure
Princeps obedis, primus ad omnia,
Quaecunque Praeses nictibus innuit,
Sagaxque odorari imperantis
Sensa Patris, faciendo pernix

Ipsa antevertis verba iubentium:
Parere gaudens, Magnus in infimo
Laudaris, et toto Ducatu
Clarior incipis esse gesto.
Hoc summa Virtus Te posuit loco,
Quae gnara rerum, sedula gloriae
Tuae laboratrix, probamque
Sollicita amplificare famam
Te constitutum lumine publico
Exaggeravit nomine maximo,
Regnisque totis abdicatis
Ire animo dedit eminente
Per amputati funera saeculi:
Stupente Mundo praecipuum Ducem,
Plenumque LOIOLA Parente:
Dum celebris pietatis haeres
Formosus ampli filius Ordinis
Evasit, in quo pervigil ingeni
Effervet ignis, mensque toto
Foeta DEO, imbibitoque Coelo,
Intusque bullit spiritus igneus,
Natura celsa, et grandibus indoles
Constanter experrecta rebus,
Servitio generosa sacro.
At gloriarum plus tribuit Tibi
Evecta Virtus, quando Vicarius
DEI Potentis destinavit
Prodigiis meritum triumphum,
SANCTUMque dixit. supplice corpore
TE prensat Orbis Principis indigus.

Hispaniarum TE PATRONUM
Regna vocant, colit Occidentis
Porrecta vastis tractibus India:
TE Carpetanis MANTUA finibus
Sacras ad aras provoluta
In stabilem legit Advocatum.
Io! peracta est scena. quid immoror
Impar theatro? quae vetor eloqui,
Sentire fas est: namque amantum [Reg: amantium] est
Pauca loqui, tacitoque corde
Sentire multum. gratulor inclutos
DIVO triumphos, sidereum thronum
Plaudente conscensum Senatu
Hesperio, dominaque Roma.
Sic elevatus nutibus intimis
E monte honorum respicis ad tuum
In valle reptantem Poetam
(Ceu tenuem in cremio cicadam)
Qui se, suumque e pectore consecrat
Guttante vena paupere sanguinem,
Artisque totius medulla
TE placitis veneratur aris.

AD EDUARDUM BANDINUM. Non maiorem Carnificem, aut miseriam esse mala conscientia.

TOrmenta non sunt tam capitalia,
BANDINE, non crux, non gladius micans
Phoebo repercussus sereno,
Non rota, non mucro, non sarissa,
Non militari lancea brachio
Bis torta, non glans, quae pyrio volat
Adacta fumo, non pharetra
Missilibus gravidata telis,
Quam sit peracti conscia mens probri
Nocte inquietis anxia somniis,
Illusa spectris, quae ferino
Per latebras animi tumultu
Diris oberrant seditionibus,
Domusque pacem diripiunt metu.
Quam mallet in lustro Leonis,
Quam trepidans habitare secum,
Quisquis nocentes pectore fert acus?
Instar leprosi est, quem scabies edit;
Calcaribus semper laborat,
Et medios sedet inter enses.
Fotis in ore est, et sedet in genis
Pudor, patrato crimine proditor.

Solo notantur saepe vultu
Stigmatici, meritique furcam.
Ad vocem iniquam quam manibus tremit
Sons, perpetratae dissimulans notae?
Quam suspicatur, si peracti
Mentio fit taciturna furti?
Se verberari vocibus omnium
Putant, molestis quos furiis agit
Rebellis horror, morsicantem
Quot quot alunt animo draconem.
Non inquietum est tam mare fervidum,
Quod copiosis refluit aestibus,
Aut olla sudans, quae perenni
Igne rubet, querulisque spumat
Fremens salivis; non ita Scorpius
Carbone saeptus se rotat in globum,
Et corpus in gyros, et orbes
Circumagit fugiens caloris.
Non tam soluta se glomerat fuga
Deprensa saevis mula crabronibus,
Serpente non morsus iuvencus,
Aut apibus stimulata vacca
Tam concitato perfurit impetu,
Quam mens probroso plena Prometheo,
Quae rosa constanti voracem
Accipitrem repetit sagina.

HERODIS FURENTIS Et a DEO puniti PROSOPOPOEIA.

VElut repostus carcere terreo
Captivus ignis, dum sinit impetus,
Latere gestit, mancipatus
Obsequio prohibentis antri,
Et pertinaces interea coquit
Vorace gliscens ingluvie petras,
Cavatque saxosos recessus,
Et scopulos edit obstinatos,
Demum reperta liberior fuga
Effringit arctas hospitii fores,
Furitque, late publicatis
Stragibus, indocilis teneri,
Sic inquieti consilii tenax,
Timens coronae, laudibus aemuli
Offensus HERODES modestam
Sollicita tegit arte vulpem:
Latet ferocis dissimulans Lupi,
Magosque lactat regius histrio,
Dum tempus occurrat rebelle,
Nequitiae studet exerendae.
Tum vero apertus, nec patiens regi
Erumpit hostis, bellaque concrepat,

Ardore lactentis cruoris
AEstuat, innocuaeque prolis.
Non mollis aetas carnificem movet,
Non eiulatus. Sic RATIO STATUS
Exposcit, inquit, sis Tyrannus!
Non geminos capit Aula Reges:
Mactentur ipso in semine perfido
Plantae nocentes, ne caput induant
Olim corona, destinato
Ne solio potiatur aetas:
Necdum patrato crimine sunt rei,
At perpetrando: iam satis est nocens,
Quisquis nocebit; qui futuris
Temporibus diadema carpet,
Regique certas insidias struet.
Est occupandus latro securibus.
I perde sontes, perde dira
Sacrilegae genitricis ova!
At vix peracta strage celerrima,
Et innocentum funere germinum,
Vastator HERODES ovilis
Fata luit, tenerasque mortes.
Frequens adeso corpore iam salit
Vermis popinae deditus intimae,
Exercitusque hinc inde totus
Semiputri ditione serpit:
Plenam medullam ex ossibus extrahunt
Exulcerati corporis incolae,
Carnemque convictor molestus
Stellio depopulatur omnem.

Arrosa cerno viscera: bulliunt,
Ut putrefacti spongia casei,
Suis cavernis promicantes
Exiliunt, reciduntque vermes:
Ad ipsa cordis clausa cubilia
Se se penetrat fossor inhospitus,
Et emedullato Tyranno
Semanimes labefactat artus.
DEI cohortes, atque satellites
VERMES fuere. his adde POETICUM:
Hi viribus iunctis, et armis
In sapidum incubuere Regem,
Pergentque dentes stringere vindices
Ultore morsu, dum caro suppetet,
Dum stilla scintillans micabit
Imbre rubro, roseaque vena.

AUCTOR cum DANIELE Viro Desideriorum e fenestella sua Templum DEI versus in captivitate prospiciente Mundi ac Babylonis pericula, arma, vanitatemque considerat ac deflet.

UAh! lubricarum retia fraudium,
Et vinculorum splendida servitus,

Quantum catenatas profana
Concutis ambitione mentes,
Et inquietos gloriolae procos
Collidis audax sanguine mutuo,
Mortisque obaerato furore
Arma quatis, galeasque misces?
Quid totus Orbis, quam pila, quae manu
Ludente sursum vapulat, et sibi
Relicta, languescente nisu,
Concidit, indocilique lapsu
Nescit supino cespite surgere,
Ni sublevetur vindice dextera?
Quid cuspidato sunt metallo
Serta Ducum, nisi senticeta?
Quid totus Orbis, qua patet in globum,
Quam glorioso nomine Vanitas?
Argenteae bullam salivae,
Quae tremulo temulenta flatu
Adversa soli discolor evolat,
Sputumque recte dixero vitreum,
Quod sole mendaci politum
Per vacuas agitatur auras.
O quam coactus corpore spiritus
(Terrestre quem nil afficit, aut movet)
Hoc Orbe vivit! mancipatum
Carcere se queritur scelesto,
Et impeditum pondere corporis,
Instar volucris, quae cavea latens
Invita cantat, lautiore
Mensa licet cumuletur esca,

Doctoque rostro praeparat ad fugam
Sibi foramen. Sic Babylonica
VATES Palaestinus catasta
Infremuit, queruloque corde
Dulces fenestra prospiciens Lares
Fletu salutans ubere Patriam,
Solatus externum dolorem
Ingemuit Solymam Parentem:
O quam probrosis (ingeminat frequens)
Aguntur isthic tristitiis dies,
Inter ferinas nationes,
In media regione mortis,
Inter Poparum sacrilegos focos,
Arasque turpi pulvere luridas,
Et thure fumantes profano
Excubias, stygiosque mystas,
Inter Deorum monstra, veneficos
Inter Molochos, inter imagines
Longo camino denigratas,
Inter apros, hominesque porcos,
Et contumaci vertice Bubalos,
Suae tenaces stultitiae viros,
Gentemque truncis duriorem
Quam miserae capiuntur horae!
Quam feriatis terra pigerrima
Hic prostat arvis? non rubra pampinis,
Non flava botris, crapulamque
Ebria non bibit ex racemis;
Matura longis granaque solibus
Hic nulla turgent; sit licet uvidi

Iam tempus Autumni, inquieto
Praela tument cava nulla musto.
O quam scelesto spinae erinaceo
(Proles Parentum pessima turpium)
Succrescit isthic? stat cruenta
Sente manus, vepribusque manat:
O quam coacto sub Duce barbaro
Sudore stillat frons patiens iugi,
Et ossa succo destituta
Emerita titubant medulla?
Diversa quantum stant Patriae bona?
Tellus honestis foeta liquoribus
Sitim lacessit, destinata
In spolium properante vite,
Albente messis candida tritico
Impraegnat arcas, horrea pinguibus
Distendit agris, et palatum
Fertilibus licitatur arvis:
Ibi sonorae lacte fluunt aquae,
Sylvaeque sudant melle merissimo,
Hortique abundant: condiendi
Omnis ibi genii apparatus.
Haec ille secum vir Babylonica
Vinctus catena. sed gravius iugum
Ferunt, beata servitute
Quot quot amant, inhiantque Coelo,
Unique gaudent se date Numini.
Quam terra sordet mentibus editis?
Quam nauseatis se queruntur
Vallibus implicitos teneri?

Sursum e fenestris prospiciunt globum
Stellis frequentem, grande palatium,
Rectaque suspirant negari
Huc aditum, volucremque metam:
Rident strepentem militia locum,
Et inquietos Regum animos stupent,
Quos audiunt armis cruentis
Dividere, aut spoliare Mundum.
Terrestre quam nil Mentibus his sapit,
Illisque terra haec non satis est ferax,
Fructusque spernunt? pinguiores
DOROTHEAE meditantur hortos.

AD EDMUNDUM ALANUM ILLUSTRIS IUVENTUTIS MORUM PRAEFECTUM. Saepius Studiosis recreationem concedendam esse.

SI cupis laetos animos, ALANE,
Vividi largam genii iuventam,
Crebrius pubem sinito virente
Ludere prato:
Vere praesertim, meliore Sole,
Cum parit Tellus genitrix venusta
Floream gentem, viridesque stellas
Seminat agris.

Praestat, in campis iuvenem occupari,
Quam domi longos iterare rhonchos,
Aut colos inter pigra femininas
Ducere fila.
Praestat, in campis pila scipione
Vapulet, quam si petulante ludo
Misceant chartas, varioque signa
Picta colore
Fervidi lucro socii, vel aegro
Aleas iactent animo bibones
Saucii damno, sterilique casu
Ossis eburni.
Tempus est libris. mora constituta
Palladi lege est. ubi literatae
Clepsydrae fluxit sabulum, labores
Finiat hortus.
Sic docet pullos Aquila irretorto
Praeditos vultu: via Sole viso
Quando confecta est, patrio reponit
Provida nido.
Quicquid intenso studio laborat,
Tempus alterna redimat quiete.
Fessus incurvum quoties iuvencus
Ponit aratrum?
Non equus semper comedit molestum
Rictibus frenum, properansve currit,
Ducit accepto stabulo sonoros
Bellua rhonchos.
Ipsemet Phoebus spatio diurno
Lassus ignitas moderatur horas,

Strenuos quando fluvio caballos
Tingit Ibero:
Arcus intentus vehemente chorda
Rumpitur tandem: mola concitato
Alveo currens quoties recusat
Mobile saxum?
Nauta non semper tumidum procellis
Findit audaci pelagus carina:
Fracta longinquus reficit viator
Membra quiete:
Non faber constans Siculo camino
Fulmen irato fabricat Tonanti,
Saepius fessos piceo lacertos
Ponit in antro;
Igne non semper rutilat, nec atris
AEtna scintillis inimica fumat.
Est suus flammis modus, et severis
Meta favillis.
Impium est, pigro, fateor, ligari
Desidem somno, tacitae propinquum
Stare fornaci, tepidove lecto
Perdere soles:
Sed tamen libris (velut ales ovis)
Incubet nullus: solidos labores
Misceat lusu: domet erudito
Otia cantu.

Libido DUELLANTIUM [Reg: BELLANTIUM] pro re prorsus exigua, severissimis Ecclesiae sanctionibus iure fulminata exagitatur.

O quam probrosa luce micat stylus,
Iuratus hostis lambere sanguinem,
Campoque certus cuspidata
Stare acie, gladioque stricto,
Dum provocatus concidat aemulus.
Pro puncto honoris (quam tenui nuce!)
Indicitur vindex macellum
Alterutro rutilans cruore.
Si forte gestu supplice pileus
Non sat profundo corpore motus est,
Contemptus in campum citatur
Funereo luiturus ictu.
Glandes parantur. mors placet ignea,
Confecta plumbo. iam pila funditur
Emissa probroso canali.
Ambo cadunt pugiles honoris,
Famaeque servi. parte alia vigent
Turpes amores, intolerabilis
Vitae Tyrannis, qua proterva
Vadit in exitium iuventus.
Petulca saepe est femina nobilis
Fusi cruoris causa, procus procum

Deposcit ad mortis palaestram
Iudice praevaliturus ense.
Suspecta vultus fulgura saepius,
Unusque nictus fronte brevissima
Vibratus in notas fenestras
Sanguineum instituit lavacrum.
Amore sacci vermibus in cibum
Olim litandi, et ridiculae cutis
Sanguis propinatur machaeris,
Pectora dilapidantur ense:
Pro Capra olente, et corpore sordido,
Vilique massa, pro specie levi
Cras desitura prodigatur
Nobilium cruor hostiarum?
O Martem ineptum! pro Patriae bono,
Focis et aris, moenia cum tremunt
Instante Turca, cum saluti
Odrysius minitatur hostis,
Et iam propinquas diripit Insulas;
Devota morti corpora nulla sunt,
Nec aere conductus parato
Miles adest numero frequente,
Licet rogatus; castra peculio
Inuncta desunt. quisque timet cuti,
Oditque sulphur militare:
Plurima pro meretrice pugna.
Si persecutor, si DIOCLETIUS
Petat cruoris flumina pro Fide,
Siccata vena est: ne micantem
Vel nimia feritate guttam

Feret NERONIS tota protervia.
Idola curvo muta colent pede,
Thus immolabunt, ceu carerent
Sanguine, quem Fidei litarent
Ter glorioso vulnere sordidi.
At si profanae causa cupidinis
Emergit, in sicas et hastas
Intrepido properatur auso.
Qui ne vel unum pro Duce, pro grege
Novere ferro plectere pulicem,
Foetente totas pro Luperca
Conglomerant acie cohortes.
Exulceratas aspice Tigrides,
Torvosque tauros: totus homo flagrat,
AEtnaque fumans turbulenta
Persequitur vetitos amores:
Accensa vibrat copia sanguinis,
Heparque saevis fertile pustulis:
Ferociunt venae canali
Caeruleo, rapidaque flamma
Ignes aluntur. Vertite Classicum,
Verumque honorem sanguine quaerite.
Inglorios belli gigantes
Relligio volet apparare
Suis triumphis. Pro Superis mori
Est gloriosum, fundere spiritum,
Ferroque transacto decorum
Magnae animae reserare pectus,
Castum cruorem porgere [Reg: porrigere] Lanceis.
Quid vos iuvabit frons meretricia,

Putens cadaver? quid flagranti
Vendita mens meretrix camino?

AD HERIBERTUM RABONUM. Ut a Gastrimargia abstineat, morbosque ex ea provenientes evitet.

ABstine bolis, acieque vini.
Quod sapit, crebro male digerendum est,
Principes mensae stomachi culinam
Pondere frangunt.
Crapula toto nihil est in orbe
Foedius. morbi, calidaeque febres
Inde nascuntur, gelidoque crudus
Rore catarrhus,
Pulmo decoctus, nimiis culullis
Pectus accensum, iecur igne tostum,
Phlegmatum turpis sanies, anhelae
Lucta salivae,
Atque ventosa lue Tympanitis,
Pestilens hydrops sitiente lingua,
Calculus mordax petulante scindens
Viscera serra.
Vendita est pomis hominum propago,
Et gulae cessit. tenui merenda

Constitit Mundus. male olente pulte
Veniit Esau.
Si velis multas numerare Lunas,
Victita parcus, tenuesque mande
Sobriae terrae moderatus herbas,
Atque legumen.
Vita radices epulata longum
NESTOREM vixit: iuvenes vorando
Perditi plures obiere vernam in
Limine mortem.
Quid gruis collum iuvat, et platea
Gutturis longa, patuloque tardus
Calle traiectus cibus? an perennes
Durat in annos?
Transitus multis bibuli palati
Constitit charo. numeroque plures
Doliis hausti reperere mortem,
Quam maris undis.
Interit lauta sapor omnis hora:
Sputa succedunt, liquidaeque faeces,
Flavaque exundat procul hinc relicto
Litore bilis:
Sordidam ructat barathro Mephitin
Bacchus hesternus vomitu propinquo:
Nausea languet stomachus, gravatus
Mole ciborum.
Rancidae nubes cerebrum fatigant
Ex heri poto resides Falerno.
Circumit fessum caput, et reclini
Pondere nutat.

Cur flagellatur [(transcriber); sic: flagellatut] mare? cur frequenti
Pisce squamosi spoliantur amnes?
Cur peregrinis adipata stant con-
-vivia pernis?
Non satis lautum est, nisi mille constet
Prandium numis; nisi maceratis
Poculum gemmis onerent, et aurum
Sorbile potent.
Quo gula ascendit rabie vorandi?
Quo nocens luxus venit helluando?
Depeculatur fera dira totum
Crapula Mundum:
Coniuges binos, nitidos Smaragdos,
Integri Summam CLEOPATRA Regni
Gratiam Magni licitata Sponsi
Solvit aceto.
Ni sit aestiva tepidus Lyaeus
Ante crystallo quater elevatus,
Non sapit, quamvis hyemalis aestus
Atterat annos.
Crede. non longos, HERIBERTE, soles
Helluo vivet, madidusque potor.
Finiet cursum Palinurus alto
Mersus Iacho.
Quot procellosus tumulavit haustus,
Quos senes olim nivea verendos
Fronte spectasset populosa seros
Patria Cygnos.

AD PRAECLARISSIMUM SAECULI NOSTRI ARCHITECTUM LAURENTIUM BERNINUM. Nova ipsius et artificiosissima fabrica Romae Templo Principis Apostolorum continua praedicatur.

SIleto Memphis Pyramidum tholos,
Celsosque muros nubibus aemulos,
Audaxque marmor sumptuosis
Turribus, et capitosa saxa
Evisceratis montibus eruta,
Matrisque abortus Deucalioneae
Ingente conceptos parente
In penitis uteri fodinis.
Sile Corinthus prodigium Deae,
Molemque Templi, spectraque inania
Sublimium quondam petrarum,
Et lapidum pretiosa frusta:
Ne literatas emeritis notis
Iacta Columnas, quas senium vorax
Invidit annis posterorum,
Nec lacerum fabricae cadaver
Verbis recense magnificis: ruit.
Mirare ROMAM, quae nimio situ

Gravare terram, ponderosis
AEthera sollicitare conis,
Miscere terram nubibus, et Sacrum
Inferre Stellis ausa caput, novum
Metata, BERNINO Magistro,
Prodigium est, fabricaeque monstrum.
Quae Templa cerno marmore lubrica,
Et nupta Coelo? non Salomonia
Fundata tanto constiterunt
Robore, conspicuoque luxu.
Palude quae sunt tecta Corinthia
Olim Dianae condita, non pari
Fulsere cultu, nec superbus
Marmoreo tumulus cothurno.
Passim Columnis quae gravitas inest?
Quam molis ordo est nobilis? optico
Errore mentitur dolosa
Compositis series Columnis:
Porrecta vasto pegmata stant foro,
Et torta curvo fornice culmina,
Laboriosis texta spiris,
Artifici variata scalpro:
Testudo miris concava flexibus
Scandens in altum mole sibi obvia
Incumbit alternis Colossis,
Multiplici camerata concha.
Nil tale Mentor, nil Phydias sagax
Orbi tuendum protulit. Italus
Nil tale vidit. tam peritam
Non posuit BONAROTTA molem.

AEterna stabunt atria saeculis
Examinato freta loci situ,
Auctore tanto gloriatae
Artificem statuae loquentur.
Quamvis minacis fluminis impetus,
Aut impudentum [Reg: impudentium] seditio imbrium
Conspiret in molem, perenni
Illa minas refugas theatro
Ridebit altum. Stat PETRA proxima,
Invicta toto machina Tartaro.
AEternitati fabricari
Egregium sinite Architectum.

AD THEODORICUM WERIBTUM AMICUM SUUM, TRACTANDORUM ANIMORUM VIRUM PERITISSIMUM. Fructum Animarum Auctor ipsi gratulatur.

FElix, qui placidis clavibus utitur
Ad mentes hominum! Sponte serae cadunt,
Sublatoque patent cardine pectora,
Si Iudex sit amabilis.
O quot sacrilegis iudicium labris
Illud conficitur, si sedeat loco

Austerus monitor. sponte fatebimur,
Si nacti Medicum sumus.
Non hic fulmineis est locus AEacis,
Non iudex vehemens hic Rhadamanthus est.
Non res hic agitur robore Testium:
Nemo sanguine cogitur;
Qui causam dirimit, non odio flagrat,
Ulturus vitium saevit amoribus,
Arcanoque foro transigitur pudor
Vinctus difficili sera.
Non isthic querulae verba potentiae
Exaudire datur, nulla tonitrua,
Sed nutus placidi, et sidera prospera
Sella propitia micant.
Talis CHRISTUS erat, quando Puerperam
Absolvit facilis censor adulteram.
Qui peccata reis eluit, AGNUS est
Miti candidus indole.
Hunc Tu consequeris passibus aemulis.
Id frons explicita suda modestia,
Et miti residens ore benignitas
Vultu composito docet.
Quis candor niveae proditor indolis,
Et mores teneri? quam modus innocens
Pertractandi animos, quae probitas Throni
Sacri nobilitat Virum?
AEqualis resides omnibus omnia,
Dum Iudex pater est: alloquio reos,
Ceu Magnete trahis ferrea pectora,
Et praedas abigis sacras:

Alas intrepidas omnibus explicas:
Ceu gallina parens, quae sobolem fovet
Patrono gremio, Tartarei vafras
Arces Accipitris manus.
Ad Te confugiunt pinguia crimina
Huc usque indocili tecta silentio.
Ad Te luxuriis sordida confluunt
Conferto ordine pectora:
Expurgas timidis pectora scrupulis,
Ne mentem scabies intolerabili
Pruritu laceret: solicitam caves
Blando consilio lepram.
Te Coeli saturis ignibus ebrium
Lucrando sceleri praeposuit DEUS,
Qui pulchras animas faecibus erutas
Inscribis rutilo Polo.

AD R. P. [Abbr.: ?] BEATUM AMRHYNIUM SOCIETATIS IESU IMPETRATA MISSIONE SINICA IN INDIAM PROFICISCENTEM ANNO M. DC. LXXII. PROPEMPTICON.

COgnito vixdum calefacta Sole
CHINA perfracto reserata muro

Nuper Europae tacitam locuta
Fertur in aurem.
Summa verborum fuit: ut volentes
Ultro ad externas penetrare Gentes
Prodigos largi socios cruoris
Mitteret Indis;
Vineam dixit sibi stare magnam,
Fertilem botris, saturisque gemmis;
Consitos alba Cereris medulla
Ningere campos:
Rura propenso titubare culmo,
Ire in assensum reverente nutu
Supplices spicas, Fideique sponte
Velle subesse:
Se tot, ac tantos, ait, invidere
Nobilis venae Pugiles Sorori,
Et tot Heroes propriam paratos
Ponere vitam:
Mitte non paucos mihi (subdit illa)
Nullus his terris erit otiosus;
Ampla Sinarum Regio patente
Didita tractu est:
Mitte non paucos: nihil obstinatis
Hos Viros prodest adhibere Sectis.
Haeresi duri capitis relicta,
Mittito nobis.
Non deest Sinis reverens voluntas
Mollior prona nive. paucitate
Hic laboratur, neque sunt parata
Lege magistri.

Annuit votis Soror, et petitos
Pacta Doctores Fidei, BEATUM
Caeteros inter voluit Sodales
Ire priorem.
Macte felici decorate Sparta,
Praeco divini generose Verbi!
Naviga prosper, fidei metallum,
Buccina legis!
Nympha coelesti rubicunda fuco
Prodromo Phoebum radio salutans
Aureos pectat tibi flente vultu Au-
-rora capillos:
Ne tibi largis vitiata nimbis
Lippiens nubes maculet sereni
Aeris risum, violetve coeli
Crapula Solem:
Aura Cygnaeis spatiata pennis
Suggerat molles animosa flatus:
Sirium mactet calide latrantem
Mitior Eurus:
Sibilet blando Zephyrus cachinno,
Si gradi terra dabitur, molestum
Umbra sylvestri fabricata tecto
Leniat aestum:
Pluma substernat famulata sacris
Aream plantis, facilemque passu
Laneo callem, teneramque Tellus
Provida ceram:
Si peregrini pelagi modesto
Fonte laberis, spatiosus undis

Serviat Ganges, famulusque planis
Fluctibus Indus:
Offerant se se geminis iocosae
Mira Naturae monimenta [Reg: monumenta] ripis,
Blandiens visu situs, et placente
Structa theatro
Terra succedat, liquidique fontes
Roscidis musco viridante labris;
Nobiles petrae, laqueata vasto
Culmina topho:
Obstrepant picto volucres colore,
Musicam linguam nemorum histriones
Exerant, quotquot tremulam loquelam
Cantibus aptant.
Macte ferrato clypeate corde!
Ito Patronos numerande nostros
Inter insignis, variaeque sortis
Candide ludo:
Vade collega RAPHAELE cinctus:
Astra confertis onerato Sinis,
Utque praeclara es celeber Mathesi,
Sidera monstra.
Si gravis non sum, Superique faxint
Arbitri rerum, trahe me sequacem:
Ad profundendum cupidi cruorem
Ibimus Ambo.

AD OLCORNUM MESSALINUM. Cum se Praetoris, Iudicisque officio abdicasset, ut sibi ac DEO viveret.

O Te beatum prae reliquis Virum!
Ponis molestam tergore sarcinam,
Ne iudiceris, iudicare
Desinis, officioque cedis,
Posthac silenti deditus angulo
Acturus horas absque negotiis,
Fori tumultu liberatus,
Aere liberiore vescens
Tibi vacabis pace domestica
Libris sepultus. Quam cuperem viros
Plures fugaces conspicari,
Et vacuos titulis Atlantes?
Exosa res est surgere caeteris
Excelsiorem, plectere subditos.
Curae molestae, tetricique
Impediunt hominem labores
Gnavum regendi. iam timet, et tremit:
Iam concitatis invehitur minis:
Iam mille respectus volutat,
Et varias meditatur artes:
Interpretatur: corrigit, increpat:
Malagma rursus vulneribus parat,

Ulcusque muco purulento
Sanat hians meliore verbo:
Subinde frendet, fulminat, et tonat,
Sontesque carpit: dissimulat modo,
Studensque personae, iocatur
Cum Nemesi, cohibetque libram:
Omnes amicos optat, et unicum
Ex mille forsan rarius invenit:
Iam deprecatur: iam potentis
Officii resonas severo
Honore claves concutit, et reis
Sceptrum minatur: tinnit in auribus
Exerta cum pompa potestas,
Diffugiunt animi pusilli,
Ceu viso edaci vulture pulluli,
Uncove catti pollice musculi.
Omnes timentur, vix amatur
Unicus ex numero Imperantum [Reg: Imperantium] ,
O quam dolendus iudicis est status,
Et quot quot alto munere praesident1
Subesse praestat, quam praeesse:
Est melior bonus Urbe civis,
Quam Dux superbus. nutibus omnium
Passim notantur, qui specula sedent,
Ceu bubo, si Phoebo micante,
Deque die statione prodit,
Repente denso cingitur alite,
Multusque rostro vindice pungitur.
Plures in annos contumaci
Mente sedet Nemesis cicatrix,

Inflicta quondam plaga levissima,
Offensa longum servat aculeum.
Sortem Regentis, MESSALINE,
Sole vides prope clariorem,
Deflenda quam sit, dignaque res fuga.
Prodesse pauci cum nequeant, volunt,
Praeesse iactant, ambituque
Praecoce diripiunt honores,
Fumisque vivunt. Fessus inanium
Fastigiorum pondere CAROLUS
REX atque CAESAR, vanitate
Ipse satur procul abdicavit
A se coronas, sceptraque pluribus
Gravata Regnis: celsa palatia
Valere iussit, feneratus
Sub modica sibi tempus aede
Transcripsit astris vasta negotia,
Coeloque vivens, ac sibi, spiritum
Lauta saginans servitute,
Expoliit [Reg: Expolivit] pietate mentem:
Nimirum acuto lumine perspicax
Nil aut favores, aut genus, aut opes
Virtute neglecta valete
Vidit, et ingenium caducum
Inesse vanis sensit honoribus,
Quos ipse posthac ter pede proterens,
Spretaque maiestate sceptri,
Est oneris gravitate mensus:
Qui bellicosis vultibus igneas
Duxit cohortes, et Numidum truces

Gentes, rebellantesque Coelo
Haereticos tutudit, secundo
Bello subactam messuit Africam,
Is gloriosum deposuit Sagum,
Et Regna fastidita viles
In nebulas cito desitura.
At quanta Mundi portio munus est,
OLCORNE, longo tempore quod geris,
Si CAROLINO conferatur
Imperio, Hesperiaeque Regno?
Felix relicto sed tamen ambitu,
Mentisque gibbo, liber aculeis,
Curisque (quae sugunt medullam
Ossibus, exanimantque somnum)
Iam, MESSALINE, es liber honoribus.
Perge arrogantes spernere glorias,
Teque inquieto lubricarum
Emporio clepe Curiarum.
Contempta Virtus divitibus fere
Sub tecta posthac se sacra conferet,
Domique privati penatis
Limite dissimulata vivet.

AD D. [Abbr.: ?] CAECILIAM PATRONAM SUAM DULCISSIMAM APEM ARGUMENTOSAM AB ECCLESIA APPELLATAM. In illa Ecclesiae verba: CAECILIA Famula TUA Quasi Apis Tibi Argumentosa deservit.

VIrgo Phonasca, et Superum Organaeda
Postulat dudum sibi Vatis artem:
CAECILI canto, mihi cantat illa,
Virgo Poetae,
Virgini Vates. sumus instituto
Ambo cantores. mihi concinenda
CAECILIS. duram facit optionem
Musica Virgo.
Virginem laudem cythara? Poetae
Iam Lyra talem cecinere plures.
Martyrem laudem? cecinere plures
Martyra Vates.
Est APIS Virgo mihi nominanda.
Suave mel nomen redolet. fragranti
Gratia plena est, et odore Virgo
Plena pudico.

Innubae gnarus populator aurae
Ales Hyblaeis operosus agris,
Florei praedo nemoris virentes
Convehit herbas:
Mole membrorum minor, arte maior
Pabuli miri faber officinam
Roris exercens, lacrymasque Solis
Mane requirens,
Antequam mellis coquit esculenta,
Exit in campum vagus: erudito
Consulit rostro documenta florum;
Inde labori
Pistor accinctus, genus auspicatur
Roscidae cerae, piceumque rorem
Arte molitus subigit fragrantem
Nectare viscum:
Dum coit molli dape pix odora,
Innubae cellae redolent, pudici
Coniuges fragrant. Cypridis maritae
Nulla libido est;
Virgines perstant volucres, et omnem,
Ni sit innuptus, thalamum recusant,
Casta vernanti rata sunt pudore
Mellea Regna.
Talis intacta mea mente Virgo
CAECILIS, talis fuit, expoliti
Sponsa candoris, licet illa nupta
Virgo marita.
Angelum floris, niveaeque carnis
Nacta custodem, tenuit decorem

Integrum labis, minimoque puram
Crimine mentem.
Illa divinam meditata Vitam
Per sacros libros volitare docta
Contulit succos, et Apum secuta
Nobile munus
Mellei Virgo genii, profanos
Arcuit fucos, studiosa florum,
Atque virtutum virides amavit
Numinis hortos.

Solus homo libertate sua abusus DEO inter Creaturas ceteras Rebellis, et contumax.

STellatis choreis aethereae faces
Pridem lege ratas excubias agunt,
Mendicos radios Cynthia Cynthio
Acceptos docilis refert:
Si Sol Hesperiis it cubitum fretis,
Decurso spatio, quo sat habet sopor,
Rursus conspicuum tollere verticem
Festinat roseo toro.
Nunc terrae Boreas conglaciat sinum;
Nunc laxant Zephyri, quod riguit gelu:
Nox, lux, bruma, calor, Sirius, et Caper
Alterna subeunt fuga.

Non exhausta putes fluctibus aequora,
Quando se profugis aestibus elocant;
Post horas redeunt flumina, quae cavas
Fossas ante reliquerant.
Quae Mundi solido Conditor ordine
Fundavit, posito limite permanent.
Parent Artificis cuncta. nihil datur
Audax, quod renuat iugum.
Fiunt, quae placida lege iubet DEUS.
Necquidquam ingenium Numinis, aut statun
Divinorum operum torseris. omnia
Firmis stant adamantibus:
Quicquid Sol volucri circuit orbita,
Ex nutu aethereo pendet, et illico,
Quicquid praecipitur, molle, vel asperum,
Iurato obsequio facit,
Unum est, quod stolido se clepit ambitu,
Et sternax domino subtrahit a iugo.
Libertas hominis cedere contumax
Legi saepius obstitit.
Hac creti silicis perfidia, rei
Coelum ipsum petimus stultitia, manus
Armatas alapis inferimus DEO,
Divos ense lacessimus;
Nostris insipidi moribus optimos
Metimur Superos, et vitiis suam
Laudem dividimus, ceu bene facta sint,
Et plausus deceat malos.

Fons AUGUSTI Caesaris ante CURIAM AUGUSTAE VINDELICORUM magnificentissimo opere collocatus laudatur.

FOns Tu nobilium gloria Fontium
Pridem CAESARE a clarus imagine,
AUGUSTAEque decus, qua spatio forum
Se vasto explicat ambitu.
Plena est ingenio saltilis aequoris
Divisa in choreas unda: liquentibus
In sublime furens cogitur anulis
Centum erronea torquibus:
Crispis ludit aquis, perque foramina
Eluctata sitis lubrica fortius
Ascendit tremulo fluminis halitu
Respirans nitido freto.
O Fons siderea purior Iride!
AEstum marmoreo qui perimis gelu,
Latratamque pigro VINDELICAM Cane
Formosa recreas aqua.
Curvat fons liquidum flumine fornicem,
Succoque artifici, ceu fugerer, fluit;
Mox undas revocans turgidus exules,
Compensat refugum mare.
Fons, potabilium Regie Fontium,
Qui das virgineae pocula crapulae,

Te Nymphae vitreo depereunt vado,
Et Sponsum sibi postulant.
Sirenes alium non sibi coniugem
Prensant, ipsa Thetys Suevica cum sua
Huc Aula remeat, dulcibus ut labra
Crebro fluctibus eluat.
Non te vincit honos, famaque gurgitis,
Quem pennatus Equus protulit ungula.
Crystallo residet non Heliconio
Tam dulcis sapor inditus.
Ingens magnifica pegma crepidine
Praestans materia est; ars melior tamen
Excedit pretium marmorei scyphi,
Quo castum speculum natat.

AUCTOR cognita rerum vanitate ad caelestia se transfert.

QUid tandem in Orbe est, quod placeat probis,
Quod non edaci tempore carpitur?
Quid tam perenne est, quod ducentis
Flore suo lapidescat annis?
Praetervolantes hora vorax dies,
Et septimanas ambedit integras,
Praedatur annos, et molesto
Calvitio populatur hortos;

Quando stat annus mersus Aquario,
Et friget alba tempus epomide,
Quando coarctato liquore
Bruma solum glaciale spissat:
Ipsa abligurit denuo saecula
Tristis senectus. celsa Palatia,
Regumque sedes, et potenti
Fulta situ spoliat theatra.
Formosa quantum non facies placet
Procata mentes? sed furia est brevis,
Et vis amoris, cum repente
Frons tetrico caperatur Uro:
Ostende vultum sub scrobe floridum,
Illamque monstra tu mihi purpuram,
Pro qua decennali per astum
TROIA rogo nigra conflagravit.
O sumptuosae Larva cupidinis!
Megaera quantis constitit ignibus
Haec una? num tantum macellum
In patriam liceat puellae?
O vanitatum maxima vanitas,
Quiddam, perenni quod rigeat statu,
Ferro trilici fabricatum
Quaerere sub ditione Solis!
Ullusne cantu vincit Aedonem?
Unius at vox filia mensis est:
Maio sepulto conticescit
Mel volucrum, nemorumque Siren,
Quid purpurata bellius est rosa?
Quid liliata pulchrius est nive,

Quando repandis sena lingua
Se foliis oculo propinat,
Et intuentum [Reg: intuentium] lumina fascinat.
At pulchritudo haec casta brevissima est:
Paucis diebus forma pallet,
Emoritur populosus hortus.
Tandemque quid sunt divitiae, suis
Falso nitentes lumine cistulis?
Constante quid prodest labore
Indigenas trahere amne gemmas?
Interque gazas stare domesticas
Fulgorem inanem? Mercurius venit
Usus tenebris, corrogatum
Nocte rapit tacita metallum,
Emptosque tantis saepe periculis
Secum lapillos ire latro iubet.
I, quaere Divinos: quis ille,
Qui nitidam tibi clepsit arcam?
At esto: nullos Accipitres dari,
Manusque curvas. Morsne peculium
Tibi relinquet? te sepulto
Cuius erunt bona comparata?
O nundinatrix pessima Vanitas!
Quam fraudulentis mercibus obruis
Tuos ementes? quam clientum
Prodiga depopularis orbem?
Natantem in auro et divite purpura
Cur civitatem, quae Superos beat,
AErario Mundi relicto,
Non cupida licitamur arca?

Dixi: relinquam terrea. res habe
O vanitatum maxima Vanitas!
AEterna quaeram, nec deinceps
Tam luteas agitabo curas.

Laus PATRUM Societatis IESU ob laboriosam iuventutis instructionem, ac Barbarum Gentium conversionem.

HI sunt, qui iuvenes efficiunt viros,
Dum magnis teneram sumptibus ingeni
AEtatem artibus imbuunt,
Ceu testam figuli novam:
Qui rauco calidi pulvere classium
Partum incompositum linctibus impigris,
Et castis poliunt labris
Cum primus madet Embryo:
Annosa stabiles qui Patientia
Centum cum pueris taedia devorant,
Dum sculpant aliquid trabe,
Et vas compleat artifex.
Hi sunt, qui proprio sanguine prodigi
Trans Indos abeunt, ut patulum novis
Coelum Messibus impleant,
Illicque horrea construant:

Hi sunt, qui solido marmore pectoris
Non Orcum veriti Tartara provocant,
Ditisque Imperium, suis
Armis comminuunt stygem.
Hos Virtutis honor semideos Viros
Excerptos populo sculpsit ad ardua,
Fecitque officiis pares,
Terrarumque negotiis;
Heroes genuit, quos voluit suos,
Supra terribilis regna tonitrui
Erectos animo mare
Iussit spernere vilia.
Ceu IOBUS domitor Sortis, et helluo
Fortunae implacidae, stans pedibus super
Calcavit timidam stygem,
Sic hi Tartara proterunt:
Vadunt in gladios impavidi truces
Hinc illinc pluvio sanguine roscidi,
Contemnunt animae lucro
Vitam, quam Genitor dedit:
Pergunt per medias impete Lanceas,
Ut servent animas, quas sibi destinant;
Centum si spolio ferant,
Laeti mille alias petunt:
Nil ipsos retinet, quo minus in neces
Se se praecipitent; alliciunt sitim
Formosa ense pericula:
Hydropem amplificat cruor.
Gaudent in rigidos vadere Barbaros:
Campestresque Scythas, per Geticas nives,

Se trudunt, per acinaces,
Ut servent animam unicam.
Sic LOIOLA iubet Vir solidissimus,
Ingentisque tubae praeco XAVERIUS,
Quos pridem nimius sui
Divis inseruit labor.
Quid sacri memorem nomina stemmatis,
Et quos posteritas transferet in Deos,
Centum magnanimos Viros
MASTRILLOS, SPINOLAS, FABROS?
Qui non solliciti vivere, sed mori
Contempsere animo vasta pericula,
Et stricti gladii iubar,
Irati furias maris.
Gens haec magnificis opprobrium DEI
Sceptris antetulit, deliciis cruces,
Claro scommata Nomini,
Vitae purpureas neces.
Id Tellus Iaponum sponte fatebitur,
Quae nostris toties uncta cruoribus
Admirata animos mares
Visis erubuit rosis.

AUCTOR deplorat perditissimum Orbis statum post tot supplicia et poenas non correctum.

CRiminum Vindex licet in nocentis
Incolas Orbis pluerit Charybdin
Imbre communi, liquido sepulcro
Nil tamen actum est.
Ira scintillans Superum, nec AEtna
Decidens astris piceo lavacro
Carneos mores stitit impiorum
Depluus ignis.
Massa succrevit scelerum, parique
Rursus incedunt pede, sicut ante
Saeculo Lothi. nequit expiari
Sulphure Mundus:
Accipit vires inimica vita
Ex DEI poenis. quotus esse iustus
Post tot eversos satagit trisulco
Fulmine vicos?
Priscus errorum color, atque vultus
Post aquam et flammas, eademque frons est.
Legibus nemo sapiente latis
Iudice paret:
Nam quibus Tellus gemit aegra probris,
Dum fames lucri, vitiis ministrans

Omnibus robur, studet obsoleto
Nubere ventri,
Perque calcatos miseros Achivos
Imminet vulgi spoliis, et audax
Plebis expresso sua de racemo
Pocula tingit.
Plutus Astraeae Solio potitus
Iura Pupilli licitatur aere,
Atque venalis fidei propola
Lancibus unctis,
Vota dispensat potiora numis
Immemor causae, sitiens rapinae
Innocens damnat iugulum ad machaeram,
Pectus ad ensem.
Nec sitim partis pretiosus hydrops
Placat. in terras alio calentes
Sole se transfert, ut ibi tumescat
Euclio morbus;
Nobilis venae scatebras avarus
Effodit melles: ibi, Dite viso,
Fossor expallens trepidat metallo
Concolor albo,
Nec sitim abrumpit, sed it obstinato
Ad Stygis portas gladio, propinquam
Tartaro glebam violans ligone
Quaeritat aurum.
Impius livor scabie scelesta
Totus exesus, facieque torva
Proximi sortem speculatus, atro
Ringitur ore:

Euclio dicit macer: AFFER, AFFER!
Turgidis quamvis scateat crumenis,
Nescit expleri, rabidisque spebus
Devorat Orbem.
Quis scopus tandem Veneri? impudicae
Hinniunt Urbes, veluti salacem
Mulus ad mulam. quota, dic, Virago est
Sospite Lauro?
Mentis abstrusas maculas silebo
Cognitas soli speculae Supremae.
Has DEUS novit. Satis est, aperta
Probra notasse.

Cum Peccatorum in hac terra felicitatem expendens In illa verba Psalmi 36. vers. [Abbr.: ?] 36. incidisset: Vidi impium superexaltatum et elevatum, sicut CEDROS LIBANI, et transit, et ecce non erat, et quaesivi eum, et non est inventus locus eius.

FUndata Sors est prospera sontium,
Affixa clavis, ne fugiat procul:

Nam, quicquid optant, consequuntur,
Quicquid avent, referunt scelesti:
Maiora votis possidet impius;
Farta crumena, coniuge, liberis
Domoque plena dignitatum,
Deliciis fruitur trecentis:
Lauta sagina vescitur, et dape,
Habetque in annos plurima plurimos
Parata cura providenti,
Ne minima sibi desit hora.
Iustus vicissim corripitur malis
Plus quam ducentis: vellitur, angitur,
Luctaque Fortunae sinistrae
Fessus, humi moriturus efflat
Vix non supremum carcere spiritum.
Non terra mendax, non Superi favent,
Nullumque sub Phoebo tribunal
Propitium miser experitur;
Contemptus Aulis, ceu lacerae solet
Cento lacernae, spernitur, et ioco
Exsibilatus fit facetae
Materies inimica genti.
Hanc conspicabar gliscere fabulam
Passim per Urbes, oppida, praedis,
Ubique lactari selectos
Deliciis, titubare iustos;
Sinistra cum mens, sed pede laneo,
(Ut omnis effrons assolet Haeresis)
Irrepsit in pectus, profanam
Fraude tegens reverente vulpem;

Num providentis consilio DEI
Mundus subesset, qui sineret premi
Tot innocentes, anne iustus
Arbiter is foret, atque Praetor,
Qui perpetratum sterteret ad nefas
Oblivioso nescius otio?
Num forte Personae studeret,
Et sceleris melior Patronus,
Quam munerator Iustitiae DEUS
Recte Supremi munera Principis
Obiret in Mundo regendo
Supplicii piger executor?
Haec cogitabam, sed quasi somnians,
Non crediturus. mox repuli dolum,
DEUMque fassus, ter Supremo
Asserui Regimen Monarchae,
Vastumque dixi non sapientius
Hunc posse Mundum, quam regitur, regi,
Quandoque prudenti scelestis
Consilio tribui favorem:
Exile Coelum sontibus hic dari:
In Orbe sperent ut nihil altero,
Recepta merces hic parato
Penditur officiosa numo.
Progressus ultra, Iudiciis DEI
Dulce immoratus, terribilem statum
Vidi impiorum. persolutis
Deliciis, veniente morte,
Recalcitranti quid pede proderit
Calcasse Divum iura Potentibus,

Coelumque, sancitasque Leges
Sacrilega temerasse vita
Orbis Monarchis? quid Venus ebrio
Amica ventri? quid diademata?
Quid per voluptatum Roseta
Indomito volitasse collo?
Quid Regi iniquo, sanguine pauperum
Vix non crepanti scrinia proderunt?
Sudore turgent subditorum,
Et querulum redolent metallum.
Tunc inquietis incipiet status
Curis molestus; tunc Stygii dies
Sensim videndos se propinant,
Cum gelido pede Mors propinqua
Fores severis pulsibus increpat,
Infraque spondam Tartarus igneo
Specu dehiscens sulphuratum
Ore cavo reserat barathrum.
Tunc sera vitae linea, et ultimus
Horae supremae prodet anhelitus
Vitam priorem, turbulento
Quam trepidi moriantur oestro.
Vovere quid tum tota Sacraria
Heris scelestis proderit, aut DEUM
Ambire votis, et pacisci,
Ut modicos liceat per annos
Durare vita forte superstite,
Ut nempe votis intereant suis?
O! quam timendum, sera ne sit
Illa pigrae Metanaea culpae.

Ut fax, sereni Cynthia vesperis
Fulget, nitenti prodiga lumine,
Sed cuncta lustrans, tabefacta
Emoritur viduata cera,
Suisque se se funerat ignibus,
Sic, qui caducis perfruitur bonis,
Famaque plenus fulgurante
In facie dominantis Orbis
Excellit omnes, divite saeculi
Se se trucidat denique copia.
Extincta stat muco lucerna,
Quae vigili nituit favilla.
Repente fallax gloria palluit
Inerte mortis pulvere condita.
I, quaere peccantes. eundo
Invenies, redeundo perdes:
Heri fuerunt, non hodie. Thronus,
Thronique pullus, ceu Phaeton rudis
Auriga currus, corruere.
Una duos feriit [Reg: ferivit] ruina.
Proh! quantus horum iam numerus iacet?
POMPEIUS, Orbis cui fuerat pila,
Haustus procellis, coena pisci,
ANTIOCHUS data praeda vermi est.
In Astra surgit dum furor impius,
Verrit profundam suppliciis humum.
Ex asse nequam IULIANUS
Siderea periit Sarissa.
Cedrum Cupressus perculit. Et, quibus
Angustus Orbis, Sarcophagus sat est.

Haec meta mortales triumphos
E tumulo manet emicantes.
Emuncta filo Clepsydra pendulo
Fatalis horae gaudia sustulit,
Finem dierum floridorum.
Mors, tragicus sceleris Choragus
Invexit Orcum. fabula desiit.
Ibi Potentes damna potentia,
Et mille poenarum flagella
Indomito patientur igne.
Beatus ille est, qui mediocribus
Contentus isthic, criminis integras
Dispensat horas: non sepulcrum
Is metuet, Stygiumque fumum.
Frustra salutis nititur anchora,
Serusque Phryx est, quem petulantiae
Post frigidas busti favillas
Paenitet, aut iuvenilis aevi.
Tunc nec labori fertile praemium,
Nec pulcra Marti restat adorea,
Nec pacta virtutem coronat
Laurea post tumuli Cupressos.

Pecuniam olim iam in munitissimas Civitates et ipsam Turrim Danaes ingressam, vel ipsius Horatii testimonio Lib. [Abbr.: ?] 3. od. [Abbr.: ?] 15 comprobatur.

FRustra continuo cingimus ambitu,
Murorumque saeta claudimus oppida.
Turrito clypeo fortia Principes
Frustra moenia ponitis.
Actum est, si tenuis rima peculio
In muros pateat, quod nitido linat
Praefectum spolio. nil situs amplius
Munito tribuet loco.
Quid prosunt solidi cespitis aggeres,
Quadratusque lapis, fossaque plurimo
Restagnans fluvio, si pereat fides
Converso in pretium Duce?
Aurum per medios ire satellites
Audax, ipsa suo marmora Caucasi
Emollit radio, mox pede laneo
Post se perfidiam trahit:
Reginae patula est porta pecuniae,
Si transire velit, libera transeat!
Non obstant vigiles, sed placido sinunt
Illam irrepere tramite.
Corruptus croceo lurco numismate
MISENUS speculans non solita tuba

Inclamat dubii militis agmina,
Sed fraude insidias tacet;
Non cives socios proditor advocat,
Ut vallis caveant. insuperabili
Sic portu et pelago sic RHODUS excidit
Praefecti ob spurium lucrum
Demersa excidio, non revocabili
Urbis transfugio. Testis HORATIUS
Olim iam meminit prodita moenia,
Et fractam pretio fidem.
Non sic ad solidas itur adoreas.
Non istis emitur divitiis honos.
Mercari nitidam sanguine gloriam,
Non aere illicito, decet.

AD FACATIUM MUSSUM Ut a Detractione sibi caveat, ac vicissim Detrahentium labra aequo animo ferat.

QUisquis sereno vis speculo frui
Mentis quietae, nec lemures pati,
Ementis excelsae theatro
Despice finitimos tumultus,
Dum Zoilorum turba solutior
Famam caninis dentibus exedit;

Ne tu dicaces Psittacorum
Aure iuva bibula susurros:
Discede campo, sanguine qui natat
Fratris perempti. vulnera palpebris
Clausis honora, pertinaci
Auriculas adamante claude,
Tanquam marinas aequore Virgines
Scires propinquas, Oceanitidum
Totum Gynaeceum Dearum,
Et reliquas Thetidis Sorores,
Quae fascinatos aequore navitas
Obliviosis mortibus admovent,
Auresque inescatas sonoro
Naufragio, interituque plectunt.
Ne tu Leones, et (rabidum genus)
Diros Molossos suscipe verbulo:
Audaciores, audiente
Vel minimo, levitate fiunt.
Horre crabrones; ulceribus sedent,
Aut semiputri saepe cadavere,
Sordesque rostro persequuntur,
Aut luteas redolent paludes;
Extingue mucos, de face qui cadunt
Fumante: iustis non placet hic odor.
Audire laudes, non patrata
Facta placet scelerata, fratrum.
Sed nec, FACATI, cum tua pectitur
Fama improborum dentibus, aut labris,
Ulciscere insani Popelli
Invidiam gladio parato.

An, si iocoso te sale quispiam,
Aut largo aceto perfricuit, rogos,
Ferrumque conclamabis, amplam
Materiam tragici cothurni?
Es Christianus. non mea, nec tua
Est, ultionem reddere, Curia,
Sed iudicis munus Supremi:
Ille scelus gravitate plectet.
Latrante pugnax stat sonipes cane,
Nec arroganti Marmaricus Leo
Respectat obtutu, frementi
Dum rabie blaterant Lyciscae.
Exerta bilis non decet Hectores,
Iraeque viles: namque quid attinet
AEtna, vel ignito Vesevo
Tam faciles abolere culpas,
Quarum sub imo pectore te tua
Mens ipsa testis constituit reum?
Quam proprio indulges pudori,
Cur aliis veniam negabis?
Fluxere necdum vulnera sanguine
Inflicta famae dentibus invidis.
Cur ergo fundes non profusum
Immerito gladio cruorem?

Minimae SOCIETATIS IESU a D. [Abbr.: ?] IGNATIO fundatae et Persecutionibus amplificatae SYMMETRIA commendatur et contra Malevolos defenditur.

TAndem supremo tempore saeculi,
Cum iam fatiscit Mundus, et ultimus
Impendet ictus, cum ruinam
Decrepitus meditatur Orbis,
LOYOLA missus fortior HERCULES
Sustentat Orbem dote scientiae,
Qua vapularunt Ganneones
Haeretici, tumidaeque buccae
Silere iussae. protulit Ordinem
Ad usque fines aequoris ultimos,
Prudentia quem fabricatus
Creditur, aethereoque suasu.
Quae norma rerum, quae sapientia est,
Sanctusque fervor? caetera vertici
Devincta parent eleganti
Obsequio studiosa membra.
Miratur Orbis, posse tot inclutos
Nutu Iubentis circumagi Viros
Virtute adoratos et arte,
Moribus, ingenioque magnos.

Quam pulchra castis vinea stat borris?
Quam providentem conscius addidit
LOYOLA cultrum, quo nocentes,
Aut steriles resecentur ulmi?
Pertaesus omnes Ordine carceres
Nil tale sanxit. consuluit reis:
Quisquis perosus disciplinae est,
Porta patet: CATILINA vade!
Eiecit omnes, ceu mare, mortuos,
Gemmis retentis, quae tacito manent
Fundo quietae. turbulentum
Si caput est, renuensque frangi,
Et longiori tempore pervicax,
Volente tollat Praeside, quod suum est,
Et vadat. IGNATI Parentis
Non fuit is genuina proles.
Quam cavit Aulis, cavit honoribus,
Ne qua protervus glisceret ambitus?
Quam Purpuratos is galeros
Despiciens, nitidasque mitras
Sua remisit longius a domo,
Muroque postes saepsit aheneo?
Stant pertinaci sancta voto
Limina, stant adamante clusa.
Hinc sanctitatis fama sequens Virum
Ubique Magnum praedicat. hac Fides
Stetit Columna. dissipatas
Spes solidans titubantis Orbis,
Verosque ritus, et reverentiam
Summi Monarchae, contudit Haeresin,

Clavaque porrexit Draconem
Indomito tumidum veneno,
Stellas trahentem non numerabiles
Victrice cauda: quam procul it dies,
Porrecta Maiestas Tiarae
Triplicis, et diadema PETRI.
Scholis apertis prodiit agmine
Dux erudito. constitit, arduus
Campum tueri, perfidosque
Certus agro tumulare sensus
Prostravit hostes Marte scientiae,
Victor Lyceis undique splendidis.
Placet cruentis interesse
Vulneribus, calidisque pugnis:
Vides, ut armis Sole rubentibus,
Et incitato ferveat impetu
Amor sciendi, bellicosis
Ut coeant animi palaestris?
Ut tela stridant aere pendula,
Ut scuta multo vulnere lubrica
Reverberent hostem nocentem,
Et solidos populentur ictus?
Vicisse fucos haud satis est semel,
Et discolores fraudibus haereses.
Perennat ingens officina,
Sospite continuanda ferro:
Recente semper Pallade Bellica
Defessa Uirtus excipitur nova,
Regnumque floret literarum,
Et facies sapientis Orbis.

Doctrina nullo pacta peculio
Perinde Croeso pervia, ceu Codro est.
Promota quot sunt rusticana
Ingenia, et steriles crumenae:
Qui perstitissent sordibus obsiti,
Iri futuri, munere Palladis
Grassati ad altas dignitates
Nunc patrias moderantur Urbes.
Hinc fama totum manat in Ordinem:
Sed et frequenti fabula Zoilo,
Proscissus hostes experitur
Innumeros, rabulasque salsos:
Nam parte quavis plurimus irruit
Convitiator dentibus improbis,
Faucesque potatas veneno,
Et stomachi male concoquentis
In innocentes exonerat lepram.
Acerba sed nil crapula proficit,
Nil vappa livoris sinistri,
Nil inopis cerebri supellex
Tam sumptuosis prodita iurgiis,
Eviscerato nata GIOPPIO.
Fautoris Orbis possidemus
Iudicium meliore voto.
Astris triumphat divite gloria
LOYOLA, palmis et titulis satur,
Ridetque Aristarchorum acutos
Duplice Rhinocerote nasos,
Ordoque perstat, grandine ceu crocus,
Immensa passus, nec Tolerantiam

Confregit exorto tumultu
Hactenus insipidi Popelli:
Maiorque ab ipsis Relligio malis
Surgens, polita est amplius, aes velut
Examinatum ter camino
Fert decus, et pretium est probari.

Charitas fraterna et Religiose societas, ac familiaritas Religionum commendatur.

QUi MALA vidit divite mellea
GRANATA succo, totque cubicula
Gemmis trecentis destinata,
Unanimi recubante prole,
Is Charitatis symbola noverit.
Plures in unam Relligio Domum
Amore solo convocatos
Educat, et similes colore
Fratres iisdem vestibus induit:
Omnes amici sunt sibi, pectore
Omnes aperto, mutuisque
Officiis, animisque iuncti.
Amor potenti foedere glutinat
Omnes in unum. corpora plurima,
Sed una mens est, et voluntas
Pacifico dominata nexu.

Si rebus anceps in trepidis opem
Fortuna poscat, subsidio est Amor;
Si Sors novercalem minetur
Saevitiam, tragicumque caium,
Est, qui ruentem fulciat impetum,
Rebusque pandat depositis sinum,
Blandeque solatus dolentem,
Condoleat, sociasque curas
Ad sustinendum porrigat alveum
Fati irruentis. dividitur dolor,
Excussus in palmos amici
Fit levior geminis, ferendo.
Necessitati consulit asperae,
Rebusque moestis, qui socios sibi
Adsciscit in lucta probatos.
Si triplici coiere fune
Mentes amicae, fidaque robora,
Non certet illis ENCELADUS Gigas.
Exercitu nullus subacto
EURIALOS superabit orbe:
Succurrit Atlas fortior Herculi,
Fessumque Atlantem surrigit Hercules,
Attemperatas partiuntur
Obsequio famulante vires.
Quis vulnerabit, si clypeum tuus
Manu prehendens obiiciat comes?
Si morte Orestes foederatus
Sit Pyladi, Pylades Oresti,
Uterque vincet. Scimus, ut inclytus
Amore NISUS se stiterit Vadem

Pro constituto iam sub ictu
EURIALO, dubiaeque vitae
Oppignerato sanguine caverit:
Plus usitatis impigra legibus
Praestat sub una disciplina
Relligio, studiosa nexus,
Opisque mater conscia mutuae.
Ceu membra se se corporis omnia
Amore pacto prosequuntur,
Ut capiti, stomachoque laeso,
Et delicatis partibus annuant;
Sic servitutis prodiga Charitas
Amore fervens eruditis
Instruit obsequiis alumnos.
O te beatum, qui socios tui
Nactus doloris, cum reliquis doles!
Infausta contra solitudo est,
Quae famula caret orba dextra.
Si maeror atris nubibus ingruat,
Umbraeque pectus luctibus occupent,
In cuius is molli nocentem
Parturiet gremio dolorem?
Si Sors ab alto praecipitem gradu
Ad despicatas egerit incitas,
Quis e ruinis vindicabit
Instabilem, mediaque faece?

Descriptio nuperi Terrae motus per Tirolim.

INauspicato tormine febriens
Concussa Tellus subsiliit iugis,
Tristique delectata motu,
Marmoreis dominata conis
Ipsas choreis prolicuit petras,
Fundoque movit. culmina montium
Impluta constanti pruina,
Et niveo veneranda calvo
Ad prima motus nuncia candidam
Rasere frontem. lubrica nix sua
Esede stridens devoluta
In bibulas cavitate valles
Cessit tremori, Vere ceu novo
Ros vulneratus sole reciproco
Descendit in planum, eliquata
Materia, vehemente bombo.
Mansuetiorum marmora rupium
In frusta rimis dissilientia
Sensere Telluris recessum,
Et tremulos uteri tumultus.
Damae fugaci praecipites pede,
(Perterritorum grex animalium)
Miraculo terrae labantis
Attonitae metuere casum.

Celsis sedentes montibus arbores
Passi virentem vertice pileum
Sibi moveri, terrefactis
Artubus increpuere ramos.
Haec gesta in alto. vallibus infimis
Saevitum in Urbes. Nobilis OENIPONS
Quassata, ceu cunae moveri
Arte solent in utramque partem.
Clades caminis sponte ruentibus
Illata. Templis insidians malum
Succussit arcus fornicatos,
Et lacera male sarta fronte
Hiulca rimis culmina propulit.
Ubique clamor lugubris, et fuga
Effusa in agros, ne sepulchrum
In media reperiret Urbe
Deprensus arctis incola compitis,
Hinc inde tignis mole cadentibus.
Ingressus Halam motus ingens
Deterius laniavit urbem,
AEdesque plures diruit ad solum,
Celsamque Turris Pyramidem sua
Esede luxatam revulsit,
Ceu mereret caput ense lictor.
Fractis fenestrae tinnierant rotis,
Et comminutum supplicio vitrum.
Clangensque campanum metallum
Auxerat insolitum timorem.
Nox ipsa primo caeca crepusculo,
Et somnolenti purpura luminis

Matura necdum, Sole merso,
Addidit exitio tumultum.
Non seminudi corporis incolas
Narrabo cives, non profugas sua
Cum prole matres, pendulosque
Uberibus trepidis puellos.
Fugere plenis agmina coetibus,
Ceu victor hostis vi gladii furens
Cepisset urbem, vel Tyrannus
Sanguineo volitaret ense.
Stantes amoenis collibus incolae
Charae dolebant funera Patriae,
Domosque stratas, vel potente
Deliquio, tumulo propinquas.
Per arva Lymphae ter pede vitreo
Questae dolorem, subsilientibus
Undis in altum, ponderato
Chloridis intremuere Regno;
Vix se staturos cespite stipites
Et arbutorum crediderant trabes,
Radicibus motis supino
Ore solum prope basiatae.
Non vota canto, quae, tremula febri
Durante, suasit dira necessitas:
Facunda dictatrix bonorum
Saepe preces, veniamque noxis
Coelo expetivit, crimina diluit,
Gestuque tendens supplice brachia
Terrae quietem postulatam
Ingeminans, retulit precando.

Anachoreta quispiam creberrima Veneris tentatione erga Puellam quandam petitus, ut vinceret, mortuae eiusdem puellae cranium ac caput semiputrefactum ex tumulo accipit, et defluentem saniem ori infert.

DEae salacis spicula senserat
Antri Colonus. nam Venus undique est,
Urbesque non tantum pererrat,
Sed nemorum quoque lustra visit,
Et fraudulentis retibus illigat,
AEgre iocoso restiterat malo
Vir carne quamvis macerata
Esurie, vigilique nocte
Vitam severo corpore traxerit.
Quid delicati corpore sentient
Rosarum amici, quid Gnathones
Molliculi, Venerisque turdi,
Si sylvae alumnus talia sentiat?
Illi tuendam Morpheus (impius
Imaginum pictor nocentum)
Obtulit in tenebris puellam:
Recurrit effrons saepius in die
Id penicillum daemonis, et typus

Lascivus haerens pertinaci
Effigie referebat Hydram
Pellace forma. territus icone
Heros proterva respuit, exspuit,
Lumbosque saetis alligatos
Increpuit, cupidosque renes
Mulctans catenis, edomuit flagris
Recalcitrantem fomite bestiam.
Cum nil valeret tam potenti
Terribilis medicina freno,
Robustiorem mente agitans modum,
Artemque prorsus non imitabilem,
Accessit ad functae sepulcrum,
(Mortua iam fuerat puella)
Eiusque Calvam semiputrem situ,
Stillantem amurca detulit ad nemus,
Inde auspicaturus triumphum,
Si Cyprius rediisset hostis.
Effluxit arcti portio temporis;
Passus molestam rursus imaginem
Custos eremi, floridaeque
Illicium iuvenile formae
Quid haesitamus? cur trahimus moras?
(Exclamat Heros) quin caput osseum
Ostendimus monstro petulco,
Ut niveo bene sit pudori.
Haec elocutus promit idoneam
Scenae figuram. nec mora: foetidam
Sorbet mephitin defluentem
Ex cranio, saniemque lambit.

Lasciva quod si tam placeat Venus,
Aut fornicari propositum tibi est,
(Athleta subdit) constitutum
En stabulum! stabulique Sponsam!
Crimen parato conficies fimo,
Novisque sordes sordibus imbues;
Istis voluptas condienda
Deliciis, sapidoque rabo est:
En! quae solutis vermibus innatat,
Illa illa forma est tam venerabilis,
Quae pectus inflammans amore
Continua tibi fumat AEtna:
Cum morte pecca, si tumulus placet,
Et faeculento nube cadaveri,
Taboque corrosam Medusam
Iunge tibi colubris adesam.
Haec ore fatus masculeus Pugil
Stagnante rursus se cranii lepra
Laute saginans, purulentum
Dentibus occiput involavit.

In quempiam Pseudo Theologum Haereticum piis scriptis, ac Manibus defuncti P. [Abbr.: ?] LAURENTII FORERI obstrepentem.

INsane Mastix dente FORERIUM
Sero lacessis, pessimus optimum,

Confessa res est, quod phalanges
Haereticas solido Gradivo,
Et Marte docto malleus Haeresum
Densata gentis fregerit agmina,
Passusque nullas stare fraudes
Contuderit foliosa monstra,
Tinctasque multo dipsade paginas.
Iam conquievit fine sacerrimo.
Larvas flagellas, mortuique
In iugulum, truculente, saevis.
Tune improborum dedecus anserum,
Pacem sacrorum vertere Manium,
Turbare functorum quietem,
Inque sacras penetrare fossas
Audes acerbo praeco volumine?
Tune in sepulcrum irrepere splendidum?
Sudore tanto proeliato
Serta Viro, rapiesque Lauros?
Assueta iam non proelia conserit,
Hostisque nescit ludere spicula
Reciproco scripto, nec, ipse
Si ferias, referire novit:
Liganda morti brachia tradidit,
Manusque fato. sepia mortui
Torpescit exsucco liquore,
Nec calamo prius est acumen:
Dos mortuorum prima, silentium est.
AEternitati plura volumina,
Librosque vivens exaravit
Ingenita solidos medulla.

Si quo petendus dente fuit, fuit
Vivus petendus Marte FORERIUS.
Reverberasset dicta dictis,
Facta, dolo crocitata, factis.
O si superstes viveret! ut Tibi
Is versipelli detraheret cutem?
Venabulo quam re cruento
Vilem homulum laniaret Heros?
Evisceratis deterior tibi
Figura ranis, et species foret,
Aut pelle mulctato iuvenco,
Qui patulo ruber in macello.
Verum suprema morte quieverit,
Est, qui iacentem praesidio tegat,
Piosque Manes vindicatos
Asserat, incolumique fama
Doctos honori restituat libros.
Contentioso non valet obrui
Livore Virtus, nec sepulcro
Integritas violatur ullo.
Quantum libebit, perfide ringere!
Tacet FORERUS, mortuus eloquens.
Rumparis, esto! fer monetam
Non aliam, nisi forte risum.

D. [Abbr.: ?] FRANCISCUS XAVERIUS Saeculi nostri THAUMATURGUS grassante peste NEAPOLI Propitius solennissime in Urbis Regiae PATRONUM electus.

URbem potentem lurida carnifex
Pestis, vorandam sumpserat integram;
Malumque serpebat rapaci
Ingluvie, stabilique lepra.
Pigro ingravescens aere cruditas
Periclitato torpuit halitu.
Sorpsere mortales venenum
Ex patrio populare Coelo,
Et devorata continuo lue,
Cessere vita languida corpora;
Sparsi plateis, obviisque
Exanimes iacuere vicis;
Herede tabo sparsa cadavera.
Iit per omnem terribilis fames
Lethi nocentis Civitatem,
Et mediam tumulavit Urbem.
Eundo crevit pestis inertia,
Vespillo morbus: trux violentiam
Ostendit omnem prostituta
Nobilibus Libitina ceris,

Quae despicatas praeteriens casas
Hausit veneno celsa Palatia,
Domosque Magnatum superbas
Extulit irreverente morte.
Edentulorum Larva cadaverum
Lugubre ringens vultibus obviis,
Feralis in membris figura
Refricuit socios dolores;
Foetore totus tractus inhorruit,
Et vulneratis sidera nubibus.
Non terra suffecit peremptis
Corporibus, putribusque membris.
Gliscente sed quem peste Machaona
Urbs iam suorum vix cinerum capax
Supplex ad aras invocaret,
Qui furias petulantis arcus,
Longaeque mortis tela retunderet?
Arcta repertus sorte XAVERIUS,
Qui peste quondam deflagrantem
Prodigio tenuit MALACCAM,
Ne dirus ignis serperet amplius.
Stetitque iussus carbo veneficus:
Sensit patronam vix rogatam
PARTHENOPE moribunda dextram,
Et exsolutam supplicibus fidem.
Sensit potentem poena XAVERIUM
Morata vires pestilentis
Supplicii. celeresque mortes
Tardare iussae. detumuit malum
Livens veneno, fertile pustulis,

Correctus aer inquinatus
Flagitio putrium vaporum.
Illi at nocentem cur foret arduum
Sedare pestem, calce sub ignea
Cui corpus incoctum remansit,
Nec solita caro foeditate
Solvit tributum funebre pulveris
Impune fragrans sub tumuli situ?
Qui proprio mortem triumphans
In solio, domuit sepulcrum
Necis supremo vespere pulcrior?
Qui iam sepultos de gremio scrobis
Miraculo extractos in auras,
Bis genitos revocavit Orco?
Hinc ille plausus de cinere, et specu
Urbis renatae. grandia praedico:
Vastos Colossos germinante
Passim hedera, folioque cinctos:
Theatra celsis obvia nubibus,
Altique narro saxa supercili;
Auro figuras liberali,
Nobilium specuum metalla
Formosa in aris luce flagrantia
Noctes diurnas artifici nitro,
Et inquieto fulminatas
Sulphuris ingenio tenebras,
Ignesque festos, mobilium facum
Ludente gyro, laetaque murmura
Tonantis aeris militaris,
Ventre cavo reboante bombo.

DIVUS recenti fusus imagine
Loci PATRONIS additus audiet
(Dum Mundus hic stabit rotundus)
Magnificae Benefactor Urbis,
Pestisque Victor celsa tuebitur
Alluta Ponto moenia, nec sinet,
Ut morbus inscendens in Urbem
Praeteritas populetur aedes.

Miserrimus Indiae Status Haeretica et Piratica navigatione perditus, sublata inde vera Fide, inductisque sectis deploratur.

PArs illa Mundi, portio nobilis,
Qua delicatam mollis amoenitas
Sedem locavit, qua beato
Continuus Paradisus horto
Nullo per annum frigore plectitur,
Mutata quantum, dissimilis sibi est?
Ex quo nocentes Institores
Huc avidis coiere velis,
Adulterinis arsit amoribus
Libido freno libera, et insolens
Benigniorum ferre frugum
Delicias meliore Coelo

Se mersit alta Cypride Natio
Vaga procandi sparsa licentia,
Ruptisque cancellis pudici
Connubii, thalamique lege,
Ceu coniugatum nil foret, aut sacrum.
Quae Lusitanis cum ratibus venit
Labore multo seminata
Relligio, Superumque cultus
(Magni XAVERI partus) ab integro
Totus revulsus. sustulit Haeresis
Fidem relictam. Christiani
Nominis indecores Agyrtae
Vertere sacros cum domibus lares,
Ipsasque templi funditus areas.
CALVINUS inductus, scelestae
Sacrilegus Popa nationis.
Profana tota est ora TRAVANCORIS,
XAVERIANIS culta laboribus:
Sudore perplutus profuso
Se BATAVUM stupet esse MAURUS.
Pessundatarum squalor Imaginum,
Et dirutarum rudera turrium
Ubique cernuntur scelesto
Mortua procubuisse busto.
Istane causa visimus advenas,
Toto diremptos aequore Barbaros,
Ut arma Regnis inferamus,
Et populis truculenta bella?
Per ferrum, et ignes, per mare, per Notos
Ignota Mundi claustra refringimus,

Ne desit impuris Libido.
Neve dapes locuples avaris.
Gens illa vastis effera moribus
Damnata ad orbis, qua patet, angulos,
Portenta conspexit Cyclopum,
Atque homines styge nequiores.
Cur Scylla saevas, dum veniunt scaphis,
Non armat undas vortice spumeo?
Fluctuque iurato carinas
Flagitiis gravidis resorbet?
Cur non dehiscit faucibus in scrobem
Aprica Tellus, et sepelit reos,
Sontesque Nautas, Christianae
Dedecus, opprobriumque Gentis!

D. [Abbr.: ?] FRANCISCUS XAVERIUS Venetiis Elephantiaco purulentum ulcus exugit.

INgressus aedes forte XAVERIUS,
Et Hospitalis Gymnasii domum,
Palatium pestis, ducentos
Quod recipit populare morbos,
Contaminato quod grege Turpium
Scatet Virorum, putrida quos lues
Erodit, et turpi notatos
Luxuria, sanie trucidat,

Vidit cadaver, vix hominis typum,
Turpemque vultum, squalida cui cutis
Contracta rugis, squammeisque
Horruerat maculosa peltis.
Exesa membris iam caro fluxerat:
Prurigo totum glutine plurimo
Iam corpus incrustans sepulchro
Larvam hominis nece praeparabat
Cras inferendam. morte XAVERIUS
Motus pudenda constitit, et sibi
Austerus ingens imperare
Proposuit, subitumque factum.
Dum cura pectus magnanimum coquit,
Exardet ignis nobilis amplius:
Deliberato mox calore
DIVUS adit, cupidumque faecis
Os ulceratis artubus applicat,
Trahit sequacem cum sanie lepram,
Et dente mansum carcinoma
Putre bibit, rebibitque vappam.
Sapit potenti crapula sordium
Suscepta facto. Mox revalescere
Notatus aeger restitutam
Debuit antidoto salutem,
Et Helluoni tam celebris gulae
Vitam propinqua iam tremulam nece.
In sanitatem, dum stat Orbis,
Nemo bibit melius, XAVERO.

HORROR AUCTORIS Cum in Libro Inferni R. P. [Abbr.: ?] HIEREMIAE DREXELII Poenas Infernales descriptas, ac depictas legisset.

NUlla vis terris adeo severa,
Nulla nostratis laniena flammae
Tanta, quae possit stygio cremare
Par Elemento.
Quicquid antiqui cecinere quondam
Fabulae saecli, leve cogitetur.
Nil Promethei iecoris cruentus
Helluo vultur,
TANTALI nil est avidus fugaci
Ramus Autumno, neque fraudulento
Lusa Neptuno sitis, aut dolosi
Poena racemi:
Nil tua, IXION, rota pertinaci
Mobilis gyro, volucrique cursu
Ulta lascivum Caput, et salaces
Principis artus.
Tempus hic nullum. rediviva poenae
Poena succedit, spatiumque nescit
Carcer aeternus, scelerisque lictor
Igneus Orcus.

Damna fecundis iterata damnis
Pullulant in se, releguntque vires,
Et fatigatum satiant recenti
Vulnere sensum.
Angulo quicquid Stygio malorum
Cernis, aeterno est adamante clusum.
Multus ingressus patet, at serata
Exitus omnis
Sistitur porta. semel huc profectus
Non reverteris diuturnus hospes:
Nec via hic Thebis datur, aut Athenis
Mutua Thebas.
Quo situ truncus cecidit, iacebit.
Qua via crevit vitium, luendum
Et pari poena est. scelus et tribunal
Fine carebunt.
Penna, cur haeres numerare seri
Carceris mortes, tamen absque morte?
Et flagraturos stygio nocentes
Sulphure Manes?
Viscera hic lentos penetrans per artus
Igneus torret vapor immorante
Ossibus flamma: gradiendo serpit
Latius ardor:
Multus hic plumbi fluvius liquati,
Lubricus flammis, oleoque saltans
Fervor iratos pice delibutus
Colligit ignes.
Ille ferali lacer in catasta,
Hic pice aspersus, fluidaque cera

Ingemunt poenis: liquidum metallum
Tertius haurit:
Hic veru indutus miser ad recentes
Vertitur prunas, tremuloque motu
Palpitans flammas adipe irrigatas
Sumine pascit:
Ille crudeli memorandus aestu
Crate torretur, velut in culina
Alitum, pingui redolente fumo,
Viscera sudant:
Iste detracta cute, ceu macello
Saucius Taurus redit, et rubente
Pallio stillans trahit ulcerosae
Syrmata pellis:
Ille iam ferro, face: iam subactus
Durat in centum recidivus ictus:
Iste sublimi specula statutus,
Indeque praeceps
Actus in vallem fugiente clavos
Induit tergo, male vulneratis
Saucius membris novus in recentes
Sufficit hastas.
Quid fame enectos querar, et ferino
More, ferrato periisse dente
Integros demum sibi restitutos,
Pristina passos?
Quis venenatos numeret dracones?
Monstra bufonum, penetrant scelestae
(Putre ceu pomum carie peresum)
Corpora vermes:

Emedullatos populantur artus
Igneae ranae, requiemque nullam
Consciae menti colubri relinquunt,
Atque cerastae:
Nullus hic ordo, sed acerbus horror,
Clamor insani stimulus doloris
Personat tota Styge. nil perenni
Tristius Orco.
Unicam poscit salientis undae
Helluo guttam: miser at negata
Infremens stilla queritur perustam
Sulphure linguam.
Macte! qui vivis, vegetusque laetum
Sorte circumfers meliore corpus,
Obsecro! non huc venias. manendum est,
Si semel intras.