04/2002 Ruediger Niehl
TEI header and structural tagging added
18-04-2004 Kim Barkowski
Morpheus spell check


page 35, image: s037

MICHAELIS VIRDUNGI FRANCI TRAGOEDIAE NOVAE DUAE. SAUL et BRUTUS.


page 36, image: s038

DE MICHAELE VIRDINGO FR. [Abbr.: Franco] TRAGOEdiarum scriptore, feliciter audace, CHRISTOPHORI COLERI FR. [Abbr.: Franci] Epigramma.

BRUTI audax facinus, SAULIque nefantia facta
En oras iterum ducis in aetherias,
Ingenii VIRDUNGE potens. applaudite Vati,
Si bene quid sapitis, secula nostra, novo!
Nempe Sophocleo nunc audio digna cothurno:
Et reboant priscos nostra theatra sonos.
Non ista gravitate fuat pater Ennius ipse,
Orchestram Euripidis dum quatit in Latio.
Pande o ARGENTINA tuum praeclara theatrum,
Ut sit vate locus dignus, et ipse loco!


page 37, image: s039

Illustrissimo ac reverendissimo Principi DN. [Abbr.: Domino] IOHANNI GEORGIO, EPISCOPATUS ARTENTORATENSIS Administratori, Marchioni Brandeburgico etc. S.P.D. [Abbr.: salutem plurimam dicit] Michael Virdungus.

EXIMIA AC DIVINA quodammodo, Illu. Pr. videri solet mihi vestra dignitas, qui inter homines praeestis illis. Ecquid enim Deo proprius dici potest, quam id fastigii, in quo constitutus magnitudine tua aliorum mediocritates obruas, splendore obscuritates perstringas, pleraque omnia infra te sita contemplere. Quo magis adnitendum erit illis, quos vel Fatum vel Virtus sua rerum administrationi admovit, ut meminerint, quam personam sustineant, utque


page 38, image: s040

illa se dignos praebeant. Maximum in vobis momentum est, Ill. Pr. sive ad interitionem sive salutem Reipub. prout vos virtute aut pravitate antistatis. Haurimus ex historiis, quoties imperium Princeps e parvo magnum sua industria fecerit, quoties res adflictas sua virtute erexerit, perditas restituerit, labantes solidaverit ac constabilierit: econtra quae strages, quae ruina comitata sit illi ipsi luxu aut pravis consultis pessumdato. Ita est, Celsissime Princeps, ita: ut soli lucem ac tenebras subiectus hic orbis debet; sic vobis prospera sua aut improspera subditi. Estis velut Rectores huius publicae navis, vestrum est longe ante prospicere tempestates, vestrum est inter fluctus incolumem praestare navem, vestrum est scopulorum caeca et acuta vitare. Si quid sequius acciderit, si vel demersa vel allisa sit navis; sine culpa vestra fieri vix potuit. At quorsum ista? aiat quispiam. Ut ostendam, quanta de te sperare debeat, Ill. Pr. Christianus hic orbis, qui ad optima natura factus, optimis innutritus, ea indolis specimina edideris in hoc vere aetatis, ut omnes bonorum messem uberrimam postdeinceps facile augurentur. Nihil loquar gratiae causa: sed ista qualia sunt? In literas et literatos amor imo ardor, mira erga omnes comitas, et humanitas, cum singulari gravitate coniuncta: procul omnis superbiae, omnis crudelitatis suspicio; nec minus animus


page 39, image: s041

celsus, seque ipso maior in periculis. Quae, et his praestantiora quamvis a coelesti tua natura habeas; tamen ita illa vel auctum vel ornatum is studiis doctrinae, ut nostram spem ac vota superare videare. Macte his, qua naturae, qua institutionis bonis Ill.Pr. macte hac ad optima ac praestantissima quaeque propensione: Beatos nos, qui tui vel sumus, vel futuri sumus, hoc principe! beatos accolas ac vicinos, quibus cum tam pacifico ac miti res erit! beatam denique totam Remp. Christianam, quae grande decus ac munimentum sibi ex tam bono ac tam magno non immerito exspectat. Agnosco meam infantiam, Ill.Pr. qui tam parce descripserim, quae omni praedicatione maiora erant. Quare ut tandem desinam culpa ingenii minoris laudes tuas deterere, ac orationem eo convertam, quae mihi caussa haec scribendi exstitit: excitatus, ac velut thyrso percussus tuarum laudum, Ill.Pr. cum hunc animi mei tibi devotissimi aestum quoquo modo innotescere vellem, succurrit haec una ratio, si te cum tenuiculo aliquo munere adirem: quod quidem perse vix munus pondus ab animo meo accipiet. Et quae nostrae facultates, ut te tanto principe dignum munus adornent? Sunt autem duae Tragoediae, quas Tuae Celsitudini offero, ac, quae vetus formula votorum est, libens merito do dicoque. Quo argumento si non indelectatam tuam Celsitud.


page 40, image: s042

cognovero; excitabor ad talia pluria scribenda, quaeque his haud paullo fortassean sint meliore moneta percussa. Interim tamen quia studio T.C. gratificandi, quod potui, feci; spero illam quoque non quid datum, sed qua mente sit, perpensuram. Deus Opt. Max. T. C. una cum florentissima ac potentissima domo Brandeburgica indies magis magisque augeat sospitetque.


page 41, image: s043

SAUL, TRAGOEDIA NOVA, EX I. LIB. REG. CAP. [Abbr.: primi libri Regum capite] 28. 31.

INTERLOCUTORES. ALASTOR. CHORUS. SAUL. DOEG. SAGA. SAMUEL. SERVUS. IONATHAN. NUNCIUS. DAVID.

ACTUS PRIMUS.

ALASTOR. Trimetri, Iambici: ut in omnibus scenis, exceptis Choris. Alas: COmes Megaerae Alastor, invisi horrida
Proles Averni, flebili sede excitus
Adsum, tenebris efferens dirum caput.
Internecino gentis humanae furens
Odio deique, callidis hominem dolis
Suasi, ut nefandus iussa migraret Dei,
Audaxque gustum sumeret vetitae dapis,
Cum iam daretur noxium Diti caput,
Mortis ligandus aeviternae compede:


page 42, image: s044

Miseratus eius ni Deus casum, suae
Radiasset ipsum gratiai lumine,
Eumque quam me noxium aspexit [(transcriber); sic: aspexet] magis.
Immane bacchans ergo, vaesana tumens
Furibundus ira volito, iam iam gestiens
Miscere cuncta, rapere in exitium omnia.
Acheronte in imo mene diras pendere
Poenas, catenis alligatum flammeis:
Cum interibi lapsus particeps homo mei
Evadat impune, et repostus astrica
Sublime sede desuper laetus mea
Supplicia spectet, tristia, ignota, effera?
Meis sui securus insultans malis?
Hoc me perurit, hocque suffigit novos
Stimulos dolori: non perire iam abnuo,
Hominem perire cupio sed mecum simul.
Me in omne quare verto, quidvis contraho,
Tento omnia, in casses meos ut induam,
Erebique eumpse flebili mergam lacu.
Et modo verendos Angeli vultus gerens,
Mentis aciem stinguo sereno fulgure:
Modo sacra volpes [Reg: vulpes] cor ovinum mentiens,
Do verba bardis, fallo simplices dolis.
Atrox furenti grassor interdum impete,
Et feror, in arva qualis insano gradu
Stimulante saevus rapitur esurie leo:
Nihilque tutipatior, intacti nihil.
Quod nisi potens me premeret adversarius,


page 43, image: s045

Fortesque turmas militum aligerum obiiciens,
Ab homine pestem luctuosam pelleret:
Cinefactus ille dudum opima divitem
Mactasset Orcum praeda, et omnis perierit.
Nunc hanc meis feram impeditam retibus
(Is sceptra Saulus gentis Hebraeae tenens
Olim Deum reliquit, atque ipsum Deus)
Iugulabo, et atrae muneri mittam Stygi.
Perduelli is olim noxio pepercerat,
Servarat et de praeda, inobsequens Deo,
Et ad omne post illa nefas pessumdatus,
Certavit omne in facinus, et pensi nihil
Duxit. pio tetendit insidias David,
Et metere ferro aggressus est innoxium,
Eiusque caussa luce viduavit Deo
Sacrata capita, olim, sacerdotes pios.
Nunc quo feratur, quidve moliri paret,
Novi. magorum pestilens genus suo
Exegit olim regno, et exitio dedit,
Ferroque fatuos pessimam abolevit luem.
Re crepera, et armis nunc petitus exteris,
Mutis Prophetis, conticente oraculo,
Instantis ipsum cura praelii coquit,
Scelerum suorum poenam adesse pertimet,
Adire secum Pythias agitat anus,
Belli metuti exhinc ut eventum hauriat,
Quaque istud exequatur etiam disputat.
Perge age, scelus sceleribus hoc addas tuis,


page 44, image: s046

Poenasque cumula. mecum eris brevi scio.
Fac cur adhuc te vivere aequius feram.
CHORUS. Choriambici, Sapphici, et in fine Iambici. Chor: CUrres sorte regi, cur temere omnia
Volvi secta Epicuri autumat impii?
Cur Fortuna potens, cur variabilis
Interdum querulis dicitur, insciis
Quod res anteeat saeva necessitas,
Quod fati tabulis cuncta adamantinis
Sint incisa, geri quo ordine debeant.
Nulla est RESPICIENS, nulla Quiritibus
Inter fictitios culta Deos Hera.
Non belli tumidas intonat haec minas:
Non terrae graviter viscera concutit:
Non dira populos haec iugulat fame,
Multa aut peste hominum millia demetit.
Sunt haec somnia, sunt affaniae merae,
Quae de sorte ferunt cumque homines, nihil
Est quae scilicet, aut si nihilo est minus.
Quicquid hoc saevis tumuit procellis
Naufragum vitae pelagus, quod usquam
Turbide turbavit, id omne celso
Venit Olympo.


page 45, image: s047

Quid iuvat vanos iterare luctus?
Quid dare insanis animum querellis?
Cuncta si nobis peperere homullis
Aspera Divi?
Non ostrum patitur scelus
Saevo parcere fulmini,
Qui mundum sonitu quatit:
Non nostra hoc pietas meret,
Ut nosmet foveat sinu,
Qui dat praemia iustis.
Sed mihi recursat cura, et animum vellicat,
Quid magnus orbis Architectus nunc paret,
Quid machinetur, quasve parturiat vices.
Animosa muros castra Phoenicum premunt.
Fit fuga per agros, magna pernicies adest,
Praesaga si mens verat; instant vulnera,
Fuga atque caedes, flamma: Di fallant metum.
Sed ecce regna opima Iudaeae obtinens
Comitatus exit Saulus armigero foras.

ACTUS II.

SAUL, DOEG. Saul: PAvet animus, horret, pectus astu vapulat,
Salit cor intus, membra quassantur metu:
Vix ipsus oculis, vix adhuc credo meis.


page 46, image: s048

Campos repletos undique hostili grege
Vidi, atque montes fulgere armis aureis,
Non tot locustas prata quondam Aegyptia
Populasse, et obtexisse terram creduim [Reg: credam] ;
Non numerum arenae tantum in arenti maris
Iacere littore: praequam inundavit solum
Grex hostium infinitus, innumerabilis.
Quo pondus istud verget? ubi ponet minas?
Ubi se iste fluctus franget? exundat malum:
Non usitatum, non leve exitium imminet.
Doeg: Omen sinistrum summus avertat Deus:
Est tibi iuventus flore pollens, incluta
Virtute, bellicisque spectata artibus,
Virique damno saepe cogniti hostibus:
Quis iste se novus tibi insinuat pavor?
Quid te metu perterret, aut tibi te excutit?
Non hostis idem est, saepe quem revicimus?
Licet omne secum Syriae robur trahant,
Licet astra passim ferro et hastis territent;
Nil multitudo, nil tamen numerus valet,
Si nulla virtus, nulla inest audacia,
Si robore caret pectus. hoc metuis viros,
Quos unus olim Ionathan gnatus tuus
Adortus uno cum armite in fugam dedit?
Qui terga vulnere ulcerosa gestitant,
Talo fuga tumente, mente qui cluent
Ignava, inerte, dexteraeque imbellia?
Saul: Res alia nunc est alia, quam fuit prius.


page 47, image: s049

Quondam meis a partibus stabat Deus.
Facile erat illo me adiuvante vincere:
Nunc ille me relinquit, abicit, deiuvat:
Tacent Prophetae, muta sunt oracula,
Nil somnia monent: stimulat animus conscius,
Scelerumque poenam adesse praesagit mihi,
Toties nocens sum factus. ita nuper mannum
Caede heu Sacerdotum, administro te, imbui.
Doeg: Et gloriari fas mihi est, et non negem,
Me iussa regis exsecutum gnaviter.
Non hos nocentes, parricidas, perfidos,
Socios Davidis adiuvas acerrumos [Reg: acerrimos]
Infesta regis ira iure plecteret?
Saul: Speciosa sunt haec: misera at interibi tamen
Vastata conscientia mens disperit.
Doeg: Licet ne nostrae sensa mentis proloqui,
Tua haud minore, quam prius, cum gratia?
Saul: Exprome quidvis, gratia haud cedet loco.
Quando fidelem te mihi agnovi antea.
Doeg: Quando igitur huius cura te belli comest,
Nostrisque, ut inquis, vatibus lingua excidit,
Nec somnia ulla de futuro praemonent:
Ne dubius animi pendeas diutius,
Magicae peritos artis ecquid hoc super
Consulere bello creduas [Reg: credas] fraudi fore?
Saul: Parere dictis cupere me fateor tuis;
Faceremque, ni repugnet infelix timor.
Egon' ut Dei mandata tam audacter migrem?


page 48, image: s050

Tantum ne pietas pectore exsulet meo?
Doeg: Pietatem ubique colere regium haud reor.
Saul: Regum alma pietas maximum tutamen est.
Doeg: Ferrum tuetur principem;
Saul: Pium Deus.
Doeg: Iusticia, virtus, sanctitas, pietas, fides
Privata bona sunt: qua iuvat reges eant.
Saul: Quo te magis fortuna sublimi loco
Posuit, tuae splendore lucis quo magis
Te infra sitos perstringis; hoc iam pulchrius
Virtus tua enitescet: at enim palmam ubi
Certabis obtinere partem in alteram;
Tanto insidebit taetrior labes tibi.
Doeg: Non te ergo populo hoc facere gnaruri velim.
Saul: Age ergo telam quomodo ordimur rei?
Novere cuncti, quam siem infestus magis,
Exempla quaeque quondam in ipsos statuerim.
Doeg: Habet hic in Endor saga primi nominis,
Pollens sepuleris excitare mortuos,
Et res futuras entheata farier:
Hanc veste mutata ipse furtim accesseris.
Saul: Placet istud, itaque iam stat extemplo exsequi.
Remeemus intro, ut hoc ita effectum duim [Reg: dem] .
CHORUS.

QUis io! quis mala dedicet,
Quae mortalibus expetunt,


page 49, image: s051

Non Fati invidia mali,
Fortunae aut vitio levis:
Sed quaecunque sibi suis
Moris moribus acciunt;
Quae quisque ingenio suo
Cudit fata sibi faber.
Post quando exitio gravi
Merserunt caput obrutum:
Tunc questus miseros cient,
Et divum reboant fidem:
Quam debent animo improbo
Sortem et moribus hispidis,
Acceptam superis ferunt.
Non tandem sapies homo?
Nec quae profuerint nihil,
Nec quae damnifica expetes?
Cur sic ambitio impotens
Temet praecipitem rapit?
Cur regno levis immines?
Cur inter crocitas aves,
Aulae quae intima pervolant?
Cur spectas oculo invido
Alter quae bona possidet?
Cur pellacia subdolae
Te blandita pecuniae
Ad sese lacit, in mali,
Et casses miserum induit?
O si tanta hominem urgeat.


page 50, image: s052

Munus cura suum exsequi,
Quanto aestu mala quaeritat
Quaeque ipsum nihil adtinent:
Non sortis varias vices
Sentiret, neque vapulet
Sub luscae imperio Deae.
Quin tuto positus loco,
Et fati crepera altior
Aura, nil nimis horreat
Sortis praecipites minas.

ACTUS III.

SAGA, SAUL. Saga: QUae causa nostrum adire te impellit larem?
Saul: Venio profectus huc tuam exposcens opem:
Nam te sepulcralis magistram nobilem
Aiunt susurri, manium sede excitos
Posse evocare cantione mortuos:
Potesse [Reg: Posse] coelum trahere te aggressam Deos,
AEquare montes cantu, et in planum dare:
Durare fontes: amnis agilis impetus
Inhibere, et undas ad caput retro dare.


page 51, image: s053

Tuoque turbam squammeam cantamine
Tractam latebris advenire et cantibus
Domitam stupere posse traductam tuis
Messem elecebris transmeare quo voles.
Tuisque mundum tremere pavidum vocibus.
Nunc te oro supplex sacra per silentia
Hecatae triformis, per tenebrarum chaos,
Adversa superis regna, manesque impios,
Dominumque regni tristis, ut me exaudias,
Animamque, quam volam, excitam heic [Reg: hic] sistas mihi.
Saga: Cur me, ecce, captans callidos nectis dolos?
Nescis ne tu quid fecerit Saulus magis?
Saul: Testem Iehovam laudo, mulier, nil tibi
Hoc obfuturum.
Saga: Quem tibi vis excitem?
Saul: Samuelis animam nuper ad plures dati.
Saga: Absiste paullum, dum quod oras, expatro.
Saul: Ecce ocquiniscens effodit terra scrobem.
Ferale murmur cantat, invocat Deos
Manes, quid hoc est? exilit subito et tremit.
Saga: Cur me fefellisti? ipse Saul es ipsumus.
Saul: Ne metue mulier. Sed quid attonita vides?
Saga: Tellure rupta emergier similem Deo.
Saul: Quae forma?
Saga: Palliatus huc graditur senex.
Saul: Est ipse Samuel, cernuus veneror virum.
SAMUEL, SAUL, SAGA. Samu: QUid pocla post lethaea me in lucem evocas?
Quid me inquietas?
Saul: Fluctuat animus nimis


page 52, image: s054

Mentem angor exest, cura cor lapit mihi.
Petiere bello me Philistaei gravi;
Recessit a me Iova, nil per somnia,
Nec per Prophetas de futuro praemonet.
Iussi citari te igitur, ut me gnarurem
Faceres, quid usus iam mihi facto foret.
Samu: Audi ergo. sicut tute desertor Deum
Olim fuisti, quemque debueras neci
Hostem dedisse parsti, inobsequens Deo:
Condigne et ille te reliquit, ac tibi
Ablata sceptra, et inclutum regni decus
Davidi et omni stemmati Iessae dedit.
Nunc haec manent te fata, luce crastini
Ab hoste funeratus in peculio
Numerabere orci, cumque filiis tuis
Memet videbis, quin et Israel tuum
Ob erimen hosti praeda, supplicium luet.
Saga: Cecidit humi porrectus haec Rex audiens,
Et ora morti similis obduxit color.
Huc aliquis aquulam ut obsipemus illico.
Resipisce Domine, spiritum expergeface,
Gravem parumper mente terrorem exspue.
SAUL, SERVUS. Saul: QUis me diei reddit? ingentem integrat
Quis mihi pavorem? quam bene excideram mihi?
Pro sortem acerbam! pro gravem casum meum!
Noctem erimus unam saltim adhuc superstites,


page 53, image: s055

Memetque crastinus dies leto dabit.
O acta vita! o perpetrata crimina!
Nunquam mihi Iehova propitiabitur
Sat scio, sub Orco flebiles poenas luam.
Actum est: perimus: occidi aeternum: ilicet.
Serv: Ne te metu, rex, verba vatis compleant
Usque adeo, et iste temet externet pavor,
Si fata sic stant fixa, si sic caelitum
Urget voluntas, hostibus succumbier
Ut sit necessum; more pugnando virum
Efflemus animas ergo fortes, ignei,
Hosti incruenta ne sit haec victoria,
Neu more pecudum ferro inultos demetant.
Sed tu ominare melius: haud dum victor est
Hostis, futura nocte subruit Deus,
Saepe exitusque vatis arguit fidem.
Quid contrahis animum? quid abiectus iaces?
Quid patere vinci te antequam hostis vicerit?
Fortuna fortes metuit: animos advoca
Tuos vetustos, robur innatum exsere,
Nunc te virum, nunc te proba imperterritum.
Saul: Non tantus unquam me timor circumstetit:
Non si revulso Iuppiter mundo tonet,
Non si ruinae montium me verberent,
Tantum paverem, stupeo et exsanguis tremo,
Cum verba vatis rumino, et tristes minas.
O quis procellae turbine insanae vehens
Volucer [Reg: Volucris] per auras ventus aethereas aget,


page 54, image: s056

Meque imminenti eripiet exitio illico:
Quae me tenebrae, quae satis me tartari
Nox alta condet, iram ut effugiam DEI?
Serv: Si pectore nequit excuti attonito pavor,
Saltim ora fingas; militi omnis mens cadet,
Site timore pallidum cernet ducem.
Saul: Non facile clepere se potest ingens pavos.
Finge ora pavitans: sic magis prodes metum.
Serv: Quid sit timendum, si tibi perstas vides.
Sed introeamus, aliquid ut sumas cibi:
Nam perpetem ieiunio extraxti [Reg: extraxisti] diem.
CHORUS. Chor: CRedat hoc quisquam? Pius ille quondam, et
A DEO lectus populo regundo
Saulus, infandos abolere ferro
Carminis suetus magici magistros,
Feminam accessit stygio entheatam
Pectus afflatu, creperum unde belli
Sciret eventum nimium metuti.
Hostium infelix capiti sit omen;
Sed metus certe est, populumque et ipsum
Istius poenam sceleris daturos.
Saepe ob unius furias, et atram
Criminis noxam, populusque et omnis


page 55, image: s057

Civitas poenae fuit, imo tota
Flebili mersa est regio ruina.
Si fretum vento tumuit tacente,
Sponte et irati fremuere fluctus;
Querquerus nautis quatit horror artus,
Frigidus sudor fluit, atra oberrat
Luridae mortis oculis imago;
Spurca tempestas oriens procellis
Surgit, immensasque ruit profundi
Sede mox ima violenter undas:
Sic ubi caecis animum tenebris
Consitum laevi stimulant sorores:
Saeviente obnupta caput procella
Mox atrox fortuna ciet duellum,
Cuncta permiscetque fero tumultu;
Omnia vertit.

ACTUS IV.

IONATHAN, NUNCIUS. Iona: REmordet animum cura, pectus aestuat:
Quanta duelli mole, quanto exercitu,
Quantaque multitudine premimur hostium?
Armis petiti saepe et antea sumus,
Peiore sed nunquam loco res constitit:


page 56, image: s058

Nunquam aeque inertes fuimus aut elanguidi,
Virtus refrixit nostra, robur flaccuit,
Dextraeque inusu marcuere desides.
Tum noster autem genitor animum expector at
Mihi, Iehovae qui sibi implacabiles
Ascivit iras sceleribus nocens suis.
Quin ceu priorum paeniteret facinorum,
Atrox adhuc vaesanus hoc addit nefas.
Pro sancta pietas! hoc meus fecit parens,
Ut iussa sic divina calcaret pede,
Et stygium adiret aucupans oraculum?
Non fama populi, non eum sui pudor,
Gravis minantis ira non movit Dei?
Nunc: Sate rege, dum tu longius nectis moras,
Terisque tempus, tota nudatis stetis
Acies in armis, aera certamen cient,
Et rapida ovantes caede iam properant viri.
Vide ut atra nubes pulvere obtexat diem,
Densaque turpis aethra stet caligine!
Perge, et citato properus advola gradu,
Obire partes ut datas possis tibi.
SAUL, DOEG. Saul: CEssere retro nostri, et aversi fugam
Petiere, turmatim hostis at contra ingruit,
Premor sagittis undique, effugium patet
Nullum. T ua, o fidelis armiger, mihi
Nunc est manu usus: stringe vagina cito


page 57, image: s059

Dereptum, et in me protinus ferrum exige:
Subduce me vivum hostium ludibriis.
Quid nunc moraris? pavida quid tremuit manus?
Haud est locus morae, haud datur cessatio.
Etiamne dubitas? incubandus est mihi
Nunc ensis iste. o mors veni, o mors age veni,
Vita exsulantem nunc med advenam: accipe.
Doeg: Iaces peremptus? iam tuum exemplum sequar,
Transverberatus ense spiritum exsuam.
CHORUS. Chor: QUid nunc Ate malorum
Procudit atra? Numquid
Nunc Fata moliuntur
Triste horridumque? Numquid
Nunc hauriet cruoris,
Avideque pascet oclos [Reg: oculos]
Incendio oppidorum
Cruenta vastitatis
Bellona machinatrix?
Persaepe iam tremendas
Prae se tulit figuras
Vultus nitentis aethrae.
Rubuere luctuosi
Crines feri cometa:


page 58, image: s060

Coelo trabes flagrantes
Apparuere, et ingens
Strepitus virorum, et armis
Aer tumultuosus
Homines stupore fixit.
Guttisque sanguinavit
Comaque sanguinante
Cruenta visa silva est
Argenteas scatebras,
Rebulliere sanguen:
Novisque foeta monstris,
Sonuit fragore tellus,
Tremuitque quassa magno
Penitissime tumultu:
Dubiasque belluarum
Hominum deditque formas.
Quid ergo quid sequetur?
Sua quis expiabit
Ostenta tot ruina?
Capiti hostium sit omne,
Quod caelites minantur.


page 59, image: s061

ACTUS V.

NUNCIUS, DAVID. Nunc: PEriere cuncta, concidit regni status:
Fugere nostri: clade funesta iacens
Obtexit agros miles, hausit hosticus
Paene ensis omnes: ipse Saul cum filiis
Gelboe monte corpus exanimum iacet.
Davi: Unde ista nosti [Reg: novisti] ? nam quis edictat tibi?
Unde huc anhelus ducis?
Nunc: Ipse e praelio
Fugiens, citato memet adtuli gradu,
Ut haec tibi portans nova huc obnunciem.
Superante namque ut hoste memet in fugam
Penetro, perque Gelboe cursu feror:
Cum morte luctantem indidem Saul incido:
Hastam incubabat latere defixam sibi.
Quis sim requirit, utque morte subtraham
Urgentium rogat hostium ludibriis:
Feci, atque brachii indidem armillam decus,
Capitisque ab ipso regium insigne abstuli,
Tibique tetuli: namque Saul ex vulnere
Haud esse posse videram superstitem.
Davi: Occidimus: Heu quae verbatum mihi obstrepis?
Sic omnis ergo sicne iacta est alea:


page 60, image: s062

Tu vero quis homo es?
Nunc: Advenae sum filius
Amalecitae.
Davi: Tune sceleratum caput,
Tuo ausus es Regimanum admolirier [Reg: admoliri]
Christo Iehovae?
Nunc: Nempe quem abiecit Deus,
Cuiusque Hebraei scelere vastescunt agri.
Davi: At nec potestate hunc abutentem sua
Tibi fas erat perimere. Me saltim vide,
Cui omnium ille pessime infensus fuit,
Et omne fas calcavit, atque omnem fidem:
Tamen meas innoxias Sensit manus,
Fidemque firmam, perfidus cum nec fidem
Sperare posset.
Nunc: Quid miser merui mali,
Si male morantem, iamque cupientem egredi,
Sic obsecranti spiritum eduxi, feris
Torminibus, ac ludibrio obnoxio hostium?
Davi: Nec tu volentem luce viduares quoque.
Quem non dedisti spiritum eripere, scelus,
Quae ratio monstrat? Huc satelles protinus
Accede, et Orco parricidam mittito,
Regem dedisse se neci fassum suum.
SIC QUISQUIS olim noxiam manum imbuet,
Domini cruentus caede, supplicium luat.


page 61, image: s063

CHORUS. Choriambici. Chor: CRines solve Sion, exue purpuram,
Et pullis faciem nubere opertibus,
Sordentique caput pulvere colline;
Suspira, ac gemitum pectore ab intimo
Duc, omnem ex animo pelle superbiam.
Cernis quam'nitidum saeva tibi caput
Vis circumsteterit turbinis horrida:
Cernis queis [Reg: quibus] tenebris undique inhorreat,
Queis [Reg: Quibus] pontus tumeat fluctibus infremens.
Ah ah, ne haec mala quis nuncius adferat.
Queis [Reg: Quibus] melli est miseram cernere te hostibus:
Qua nunc laetitia, quo frueris ioco!
Quo risu crepitas taetre Philistiim [(perhaps: ?)] !
O vos inrigui Gelboe sanguine!
Vos, quos strata tegunt corpora fortium:
Queis [Reg: Quibus] Saul, queis [Reg: quibus] Ionathan occubuit meus,
Ne vestrum vigeat rore iugum, arida
Frustra terra Iovi supplicet uvido:
Ne fruges nitidas fundite, collibus
Ne vel flava Ceres, viteus aut latex,
Aut procera procul palma renideat!
Ah Saul, ah Ionathan tu cor amabile!


page 62, image: s064

Ah dulcis pietas, dimidium mei:
Vos iunctim rapuit mors quoque, ut antea
Ferratam pariter sic aciem hostium
Sueratis valido diruere impetu;
Induti exsuviis ut simul hosticis
Ibatis, decus et praesidium poplo.
Vestra ah! magnanimis cruda leonibus
Par virtus fuerat, parque aquilae indoles,
Si stringendus erat si gladius minas,
Vos lessum facite o Iudaicae nurus:
Vos ob Saul lacrumas fundite, qui dedit
Vos in coccineis vestibus ingredi,
Vestro et delicias praebuit otio.
Heu! ut fortes gladius messuit hosticus!
Ah Saul, ah Ionathan tu cor amabile!
Ah dulcis pietas, dimidium mei!
Heu mi cor penitum maeror ut exedit!
Heu desiderio ut percutior tui!
Ah! ut fortes gladius messuit hosticus.

FINIS.