NASCITUR Augusto Christianus Principe primus:
Ambo Togae celebres artibus, ambo Sagi:
Ambo reformatae Pietatis Atlantes, et Aequi:
Imperio magni Caesaris ambo Patres.
Huius Avi Patrisque sat Patre dignus Avoque
Nata est Christiani fama Secunda Ducis.
Tot Regum est et Dana potens Hedwigis avorum;
Aequa hominum votis, aequa Virago Dei.
Haec duo iam sacris coeunt in foedera pactis;
Foedera quo coeunt femina virque modo.
Hoc Age, quisquis ades: Linguisque animisque favendo
Confer in hoc votum mutua verba meum.
Et Saxo et Danus nullo discrimine sunto.
Nunc in amicitiam Sanguis uterque coit.
Spiritus aeternae qui flamma reciproca Menties:
Et qui primigenae fomes amoris eras:
Caelitus inspira Christiano Hedwigis amorem.
Christianum Hedwiges urat amore pari.
Da nova Saxonicae subolescere germina Rutae,
In quibus amborum spiret imago Patrum.
Sana valetudo sit utrique: annosior aetas:
Mentis et in sano Corpore sana quies.
Curam habeant pro lege, Sui; pro lege, Suorum:
Pro norma Verbi cura sit una Dei.
Et, quae sola potens harum nutricula rerum est,
Hic colat illa oleis Pax redimita comas.
Hoc ego regaleis [Reg: regales] Hymenaeo carmine Nuptos
Prosequor. O animi sint rata vota mei!
Plura quidem plureis [Reg: plures] , et dicere plurima vidi.
Nemo tamen nostris dicere plura potest.
LIPSIA quum rapidis esset tramissa caballis,
Iamque per effusos Sponsa volaret agros:
Sponsa soror Charitum, magno Duce nata Borussum,
Christiano magno Sponsa iuganda Duci:
Ecce suum tireli tireli tiritirlire tractim
Candida per vernum ludit Alauda polum.
Hanc Ian-Sigmundus quum vidit ab impete currus,
Siste rotas, inquit; siste repente rotas.
Paruit Automedon. Ille acer in alite campum
Turbat, et aucupii totus amore calet:
Praeportatque cavo Iovialia fulmina tortu:
Et iacit. extemplo candor Avisque iacet.
IAM dic, Naturae qui monstra latentia calles,
Quid Iaculatori Candida portet Avis.
Quisque tuis uti vel abuti sensibus audes.
Lege Poetarum sit mihi iuris idem.
Candida Sarmaticis Aquila est Insigne; Borussis
Nigra. sed infesta est Candida penna Nigrae:
Haec imprudenti quod si sic elapsa: velintque
Rursum in deserto nidificare Polo.
Quid si Marchiacis oriatur ab ossibus Auctor,
Qui vindex Aquilae sit Maneatque Nigrae?
Omen Alauda gerit candore notabilis isto,
Ian-Sigmunde tua quae cadit icta manu.
Dii faciant, Aquilam qui vellere cumque Borussam
Audeat, ultrices sentiat ille manus.
In curru Principali itineris comes ludebam.
SIC, Christianiade, magni Patris inclita Proles,
Saxonis Ensiferae tertia pompa domus:
Ingredere, ingredere haec nostri sacra templa Lycei,
Nota per Arctoas Hesperiasque plagas.
Cernis ut ipse Phlegon, Pyrois, Eous et Aethon,
Solis equile, tuis agglomerentur equis!
Ut caeli facies radianti purpuret auro!
Ut tibi verna suas Flora ministret opes!
Fallor, an ulvosum gelidis caput extulit undis,
ALBIS, et excepit Principis ora sui?
Ipse (quod in speculo pellucidulae crystalli
Expressum vivo Musa colore dedit)
Ille Lutheriades divino percitus oestro,
Ille Melanchthonii lactea pluma Cycni,
Spectatum Augustum, gratatum et Oreadi nostrae
Desuper e caelis exseruere caput.
Te quoque Musaeis Pubes amplectitur ulnis,
Proque magisterio gestit habere suo.
Ipsae Pierides, et triplice Gratia nodo
Plaudunt festivos adiuga nostra choros.
Praecipue Pietas bifidi de vertice Templi,
Cuique dedit sedem Curia nostra, Themis.
Cominus acclamant: salve, et crescentibus annis,
Auguste, Augustum redde potenter Avum.
PINGE mihi Venerem, pinxi. Iam pinge Dianam.
Picta est. Iunonem iunge duabus. adest.
Iam misce cunctos scita ratione colores,
Fiat ut hinc facies e tribus una deae.
Factum est. Nunc Animi Mentem quoque pinge Susannae,
Pinge et Rebeccae, denique pinge Sarae.
Pictum est. Iam dictu, Christiane perinclite [Reg: perinclute] Princeps,
Cuius in hac facie picta sit Effigies.
Nonne Borussiaco de sanguine Nympha Maria est?
Illa est. illa tuo Nympha iugata toro,
Dux Christianiade. Tanto sit ab omine felix
Coniugium, dicat, Francida quisquis amat:
Francida, quae, si sunt hac pacta salubria nuptis,
Momentum pariter grande salutis habet.
Dicat; et hoc iteret de voto pectore votum,
Quisquis adest; immo tu quoque quisquis a'bes:
Vivat Christianus, Vivat Christiana Maria:
Vivat In His Patriae Christiadumque Salus.
CulmbachI [Reg: Culmbachii] facieb.
ABRAHAMI BOCKII.
CUM Scharfenstenium peterem, Celsissime Saxo:
(Arx Einsiedelio nunc habitata tuo,
Iure tuo; solidis quem Pallas et aurea Peitho
Consiliis docuit res animare tuas)
Post Mariaebergam: quae nunc e paupere vena
Spem fodit, hac sola dives in aere suo:
Huc alis se fama nigris et cincta cupressu
Intulit, ingeminans; Bockius ille fuit.
Haesimus externati [Reg: exsternati] . at enim Schonbergius heros
Atque Einsiedelius plus stupuere virum.
Scilicet hi norant; quanti haec iactura magistri:
Quid studio fuerit Bockius, atque fide.
Nec tute ignoras, patriae Pater, hunc tibi factis
Se Patri Patriae saepe probasse patrem.
Ista viri docti vox est, et credita multis;
Nec mihi, pro sensus indole, cassa fide est:
Si Ciceroneae periisset gratia linguae,
Posse e Digesto-Codice restitui.
His de Bockiade non abludentia dixit
Ille Einsideliae stirpis honorus apex:
Si rata Saexonici periissent Acta Senatus,
Reddere salva putes hunc potuisse virum:
Tanta fides dictis, industria tanta notandi
Singula, tamque potens huic meminisse fuit:
Et vere fuit. heu locuples quoque summa dierum
In magnis culpam non locupletis habet!
Vel decies-octo meritis impleto Decembres:
Sic dicere tamen mortuus ante diem.
Nec tamen accuso decreta latentia fati.
Stulti est, consilium vellere velle Dei.
Quin potius calidis veneremur numina votis;
Corcula substituant aemula Bockiadae.
Militem in ipsa acie stando decet exspirare
Vox vetus, et magno teste probata venit.
Bockius hoc fecit; solitaeque negotia curae
Traxit ad extremum mortis agona suae.
Omnia, queis [Reg: quibus] varians Protei soror Aula ministros
Exercet, iuvenis virque senexque tulit.
Aula rota est: exempla docent. sursum atque deorsum.
Bockius ancipites sensit et ipse vices.
Mens tamen in victum casus duravit in omneis [Reg: omnes] :
Sarte in utraque sui par similisque fuit.
Quin et cycneis canentia tempora plumis
Induit. o rarae vestis honeste color!
Aurata cum torque decem versantur in aula:
Vix decimos canum cernis habere caput.
At tecum cano, Christiane ter inclite, plures
Canescant mento menteque Bockiadae!
ERGO, ut vidisti miracula Daedala Dresdae
Et quae culta suo Misnia claret agro:
Me quoque, Ian Friderice, hodie novus advena visis,
Wirtenbergiaci stella corusca poli?
Cernis, ut ulvosum gelidis caput exserat undis,
Laeta per amplexus Albias ire tuos?
Ut Pietas templi de culmine spectet? ut ornet
Pallas Athenaeo se tibi nostra suo?
Vox una est, Salve: Salve, vox omnibus una est:
Hospes in augusta, Ian-Friderice, domo.
Vividus ut matrem non fallit termes olivae,
Sic in te Pietas vivit adulta Patris:
Et Pietas et cana Fides, et mascula Virtus,
Et Musaearum copia dives opum.
Quando racemiferi sinuosa volumina Nicri,
Qua turget Suevi nobile sumen agri,
Ex voto repetes, (quod votum ex omnibus unum est)
In Wirtembergo fac Witebergin ames.
CENTENOS abiit circumfluus annas in annos,
Huic Academiae Saecula Prima ferens.
Seu casus fuerit, cecidit bene: sive deorum
Dispositus, pulchre disposuere Dii.
Inclita Fridericus Sapientis adorea [Reg: adoria] famae,
Maiores inter regia palma tuos,
Inchoat hoc terra caeloque favente Lyceum;
Maxime sub sceptris AEmiliane tuis.
Prolichiumque creat Rectorem e gente Medentum [Reg: Medentium] ,
Quem natam Alphipoli Francis eoa tulit.
Hac facie scholici fuerunt primordia saecli.
Si confers, non sunt ultima dissimili.
Ordinat hoc Saeclum de Ruta - Principe Saxo;
Saxo de Ruta - Principe claudit idem.
Friedricus caepit [Reg: coepit] : Tu caeptum [Reg: coeptum] , Auguste, gubernas.
Fecunda est meritis utraque Cura suis.
Primus erat Rector Medicinae Curio: Tecum
Nunc quoque Rectoris fert Medicina Vices.
Ille erat e Francis, per quos Saxonia Christo
Evictaest armis, Carole - Magne, tuis.
Hic etiam pectus Francae genitricis alumnum est,
Hettenbachiacae firma columna Domus.
Ecquid amas omen, Auguste: quod ultima primis
Constant eventis paene gemella suis?
Di faciant; Saecli qui claudat et Inchoet annum,
Rector Saxonica suppetat usque domo!
Usque etiam Medicus superet de Francide terra,
Pollens Rectoris Rector obire vices.
Hoc ego Philosophi pro - tempore summa Decani,
Esse ratum e caelis terque quaterque volo.
ITE mei vos, ite; duum [Reg: duorum] bona germina Fratrum,
Quos Burckstorfiadae mater alumna tulit:
Omnibus unus ager passim non omnia profert.
Vis etiam alterius sollicitanda soliest.
Multimodis Witeberga suos insuescit alumnos
Artibus ingenii, non tamen omnimodis.
Wirtemberga etiam fontes et pabula Musis
Sufficit: ingeniis hic et habetur honos.
Scilicet huc florem generosi sanguinis ire
Cernimus; et tanta pube tumere Nicrum.
Me quoque (iam decimum supra fit septimus annus)
Civibus adscripsit alma Tubinga suis.
Glorior hanc fortem. Sed tu, Burcksdorfia pubes,
Scenam gloriolae perge videre meae.
Vere hic exemplum Studii melioris eratis.
In faciem hoc virtus dixerit Invidiae.
Scilicet haec tradux patris est a sanguine virtus:
Haec Celestini rite polita manu.
Celestina manus, magni patris aemule fili,
Ito una simili Marte polire tuos.
Marchia communis patria est utrisque quod illis
Impensum est, patriae feceris omne bono.
Ite mei vos, ite: et fratrem reddite Fratres:
(Virtutis specimen vester Isacus habet.)
Celestine patrem et Doctoris schema referto:
Nam Rem te pridem dixit habere Themis.
Anno cIc. Icc. VII.
INDUE talarem tunicam segetemque plicarum,
Multifidoque litam carmine pecte comam:
Undantem libra incessum: conscende cathedram:
Oscula complexu perfer inerma sacro:
Indulge capiti netam bombyce tiaram:
Anello digitum porrige: sume librum;
Et grandem; et vel sint regalis Biblia formae:
Atque audi magno pectore, Doctor bave.
His mihi te (quin si tanta insuper altera fiant)
Doctorem nulla parte probare potes.
Sic mea Taubmani scabies quoque Marculus amens
Doctoris titulo mactus abire queat:
Cui tamen hinc recti tantum ultima syllaba ca. sus
Debetur, cuncto nomine Teutoniae.
Mens animi sincera tui, gravitasque verendi
Corporis; et docti pectoris acre sophos;
Et solidae pietatis opes; studioque tenaci
Cognita divini res sacrosancta Libri:
Haec te Doctorem Doctoris voce crearunt:
Haec sunt, quae umeris laudo Petraee, meis.
PAR Schuleburgiadum, generosae stirpis Alumni,
Quos fovet illustri Marchia terra sinu:
Cum Borussa - Venus ad Sponsi Principis iret
Officium, magna nube profecta virum:
Qua Blassenburgi structura minatur Olympum,
Atque humileis [Reg: humiles] Maeni despicit alta vias:
Vos etiam in Pompa; pompaque fuistis in illa
Pars Pompae nostris non reticenda modis:
Non quaqua versum, seu turmas inter Equestres,
Seu Pedites unum vos agitabat iter;
Sermo susurrabat; Quinam isti, quaeso; tot altos
Qui superant celso verticis orbe viros?
Ipse reponebam: Sunt bi duo corpora Fratrum;
E Schuleburgiadum mascula forma satu.
Applaudunt: similique probant in imagine priscos
Teutonas, heroi corpora Harminios [Reg: Arminios] .
Scilicet oblongo regnans in Corpore virtus
Maior it, et gemino splendet honore decus.
Hoc vestrum decus est, suboles Schuleburgia Fratrum.
Hoc precor, hoc proprium duret utrique decus.
ERGONE Caesareae Comes et Flos Saxonis aulae,
Godelmanne, tori pacta secunda facis?
Laudo. nunc cor habes: postquam a maerore trienni
Exsuis atrari syrmata pulla situs.
Nempe Thales Sapiens erat. at sapientior illo es.
Dum piget in viduo secubuisse toro.
Fama propagavit, socia quasi turtur adempta [Reg: adempta]
Antiqui numquam spiret amaris opus.
Hoc faciat turtur. sed quid cum turture nobis?
Viva avis ista mihi nil sapit, assa sapit.
Qui legem sanxit, qua vult semel esse maritum;
Lege mea hunc iubeam ne-semel esse virum.
Iuno uxor Iovis est, sed si sit mortua Iuno,
No ego vel viduus Iuppiter esse velim.
Illi, crede mihi, numquam Sapientia nupsit,
Qui facere uxorem pro Sapiente negat.
Vulgus ait: Si quis solus sternutet, haberi
Nullum, qui possit dicere rite, Salus.
Cor Salomonis ait, (plenum Sapiente cor illud)
Bina calefieri corpora posse toro:
Quomodo, qui solus dormit sine compare secum,
Frigoris hiberna nocte calere potest?
Scin' etiam Adamo quid spiritus ille Iehovae?
Exsors coniugii non bene vivit homo.
Non ego nun elegis Hymenaeum dicere possem,
Si meus uxorem non habuisset avus.
Sed quid delitias [Reg: delicias] et proletaria sector?
Sponsi est et Sponsae fingere delitias [Reg: delicias] :
Fingere delitias [Reg: delicias] et proletaria secum.
Proli et delitiis [Reg: deliciis] ore favere, meum est.
Vivite Convivae, et sapidum bibite ordine vinum:
Quando quidem nostrum Vivere iam Bibere est.
Sed bene Christianum sua quisque ad pocula dicat,
Et quae nuptura est Regia Virgo Duci.
O essem Dresdae! Sed enim vetat uxor avire,
Se noctu solam posse cubare negans:
Nescio qua causa. Catharinam, Sponse, rogato
Quaeso tuam. causas forte datura tibi est.
Immo non possem per iura domestica Dresdam
Tendere. sic me nunc conscia pacta ligant.
Namque ita convenit meque inter, et inter Elisam:
Ut domus alterni ius patiatur Heri.
Nempe, sit ut Patris prima hebdomas, altera Matris,
Qua liceat tota dicere iura domo.
Haec vero Uxori datur hebdomas. ergo manendum est
Taubmano. plector legibus ipse meis.
Interea precor, ut faveant pia numina votis,
Godelmanne tuis, et Catharina tuis.
NOS miseros! qui lauricoma plerique Poetae
Tollimus incassum fronde supercilium.
Et nos magnificos ad plebem fingimus, aevo
Investes, inopes indolis, arte rudes.
Ecquid enim audemus, quod non et vulgus, et ipso
Doctus adhuc trivio masculus Orbilii?
Re sineres omnes epigrammate claudimus; aut qui
Plus sapere ingenio vult, anagramma suit.
Sudat adhuc aetas stadio tibi pubere, Plini:
Nec fastosa tuum laurus obumbrat epos:
Multorum tamen anticipas et acumen et artem
Ingenio, aequiparas [Reg: aequiperas] iudicioque senes.
Haec testem laudo divino proxima Caro,
Quaeque alibi Phoebo docta reperta probas.
Quae non sunt cassi ventosa putamina rithmi [Reg: rhythmi] ,
Quamvis in Ventis omne moretur opus:
Sed quod praecipui laudato in carmine puncti est,
Consolidat rerum viva medulla metrum.
Ne Laurum invideas ulli, doctissime Plini
Sit tua pro lauris Pieris una decem.
ERGO comam et frontem atque oculos, atque oris, et istam
Pectoris, atque omnem corporis effigiem
Gerstenbergiades feralis obumbrat amictu
Sindonis, et maestas format in exsequias?
Nempe Comam, quam Laurus aemat, quam Phoebus haberi
Semper-florenti iussit honore sacram?
Frontem, tranquillae morum gravitate serenam,
Qua Genius sedem gestit habere suam?
Illos, tamquam, Oculos, quos et Chariteia triga
Et manibus [(reading uncertain: print faded)] Veneres expoliere suis?
Osque illud, quod nunc Arpinae fulmine Suadae
Nunc etiam andinae verba vibrare solet?
Pectus; quod templum est, in quo cata numina Musae,
Et Themis et Pietas cum Probitate colunt?
Illud et heroo subductum corpore filum
Squalet, et atratis clauditur induviis?
Hei mihi, quam subito contaminat omnia luctu
Illa ex osse tuo, ex carne caro Anna tua!
Haec ut ego lacrimis, elegorum et carmine flerem?
Non facio: non sunt indolis ista meae;
Non GerstenbergI [Reg: Gerstenbergii] , cui plenos Flora quasillos
Aggerat, et roseo perpluat imbre Venus.
Vos partes implete meas, qua parte potestis,
Tu Rhodomane elego, tu Godofride lyra.
EMINET ista tuae praestantia virginis; istud
Oris ab ingenua simplicitate decus:
Ut quondam Phrygia si quarta fuisset in Ida,
Non illa ad Paridem lite fuisset opus.
Quanta sed ista fuit notae praestantia formae,
Lis tamen hinc orta est nulla Pudicitiae.
Praecavit Pietas et disciplina Modesti,
Qua formae tectum est hoc iuvenile decus.
Flos ipse est aevi: sed moribus anteit aevum;
Hactenus et patriae visa magistra domus,
Porro magistra tuae viscenda. Nec invidet ullus,
Tam rarum in thalamos nunc decus ire tuos.
Sorte tua si quis tamen hac velit invidus uri,
Totus aduratur lividus invidia.
Tu sed ab igne novo, quo te tua caelitus urit
Margaris, aeternos urere porro dies.
Hoc namque, Hirsbachi, quis te sit dignior igni,
Qui tot virtutum, quantus es, igne cales:
Qui nostram illustras Themidis splendore cathedram:
Qui tanti doctor Principis esse meres,
Principis Augusti, mores qui puberis aevi
Transit, et Augustum iam meditatur avum.
At vos pro votis cupio salvere maritos,
Et patriam simili prole replere domum.
VOS o, qui Dresdae per magni Saxonis orbem
Dirigitis sacrum Relligonis opus:
Este mihi faciles: et, quod sero, mentibus aequis
Accipite: et facto spes animate meas.
Nec tamen haec mea res, cui vos arcesso patronos.
Causa peregrini est: si peregrinus erit.
Quem Tscoka produxit Mysio Cycnea parenti,
Quemque alit Aonio Leucoris alma cibo.
Ipse mali gnarus, miseris succurrere disco.
Par facies rerum me facit esse pium.
Parva rogat, magni si res expendo datoris:
Publica si specto commoda, magna rogat.
Semina ponat agro messem qui sperat opimam.
Hic agere est felix: huic date semen agro.
Depluat uvidulo nutricius humor [Reg: umor] olympo,
Solis et egelidum temperet aura diem:
Non mihi fit dubium, (Praesago credite Vati)
Ubere quin fructu credita solvat ager.
Est homini Deus alter homo. vos, quaeso, precanti
Este dii, voluit quos Deus esse deos.
FAMA est, te fletum Catharinam largius ire,
E thalamo in tumulum quae tibi rapta fuit.
Et trahit ancipites animi sententia multos,
Utrum sic deceat te dare iusta tuae,
Qui sis Moserus: cui secretissima rerum
Saxo dat, et vacuum non sinit ire diem.
Teque adeo peccare putant in publica tantum
Commoda, quantum animos avocet illa tuos.
Me quoque paene movent. et quem non ista moverent?
Sed si virtutes specto, Mosere, Tuae:
Affectum non sperno viri: nec spernet, opinor,
Cui fuit unquam [Reg: umquam] uxor moribus aequa tuae.
Qui tantam talemque vetant te flere maritam,
Pectoris affectus asperioris alunt.
Sed tamen et, Mosere, tuam moderatius ures,
Si rem Christiana pendere lance voles.
Quis tibi praeripuit tam rarae uxoris amorem?
Nonne Deus? Deus est. Quid facis ergo Deo?
Quo rapuit? quo tu, quo nos contendimus omnes,
In caelos. caelos invideasne Tuae?
Non facies, tua quae Pietas mihi nota. Quid ergo?
Te tibi redde: vide Publica: cede Deo.
ERGO Poetarum quoque vos Hylofia netrix
Cum lana atque colu visitat? Ecquid amas?
Dignus amore tuo est, si te tuus oderit ordo,
Praemia Virtuti qui dare digna iubent.
Dignis, indignis Laurum de simplice plano
Venditat. a quovis laurea vilis emi.
Vendere Tetzeliden Indulta-piamina nosti?
Hic purus putus est indole Tetzelius.
Das aurum? Laurum; das aurum? Insignia reffers [Reg: refers] .
Fis et Eques; sed enim cogeris ire pedes.
Vis etiam fieri Iuris constultus [(perhaps: consultus)] ? ab auro est.
Si dederis aurum, Iuppiter esse potes,
Sed dux nempe gregis crassis cum cornibus Hammon,
Qualis et iste Libys Iuppiter hircus erat.
Ecquid nugarum placet institor iste? Brigeli.
Nugarum placeat institor iste tibi?
Aut Reinmamadae? cui se patrima virago
Et Peitho et Charites Pieridesque dicant.
Sunt tamen (o mores!) quibus hoc (o saecula!) pulchrum est,
Virtutem laudum sic facere atque iocum:
Et cauponari titulis: et honoribus audent,
Ac se Magnificos Mirificosque crepant.
Non tu, Brigeli. Tituli quae gloria iusto
Virtutis pretio vaenit, honesta venit.
I, bone Coppeli, quo te iubet ire secundum,
Qui Bonus et Bonitas ipsa: quis ille ??? [(reading uncertain: page folded, illegible)] Deus.
Urbs habitanda datur triquetro cognominis ??? [(reading uncertain: page folded, illegible)] gro
Misnidos, ingenio semper amata loci.
Si tibi quis vates iter hoc praedixerit anno;
Dixisses; Fatuos tolle Poeta logos.
Fit tamen, et votis et fatis usque secundis.
Scilicet hi fructus a Pietate fluunt.
Haec tua laus proprie est, proprieque sit opto: (quid oncas
Chrysophe? quid nasum ducis, hirudo fori?)
Pendere ius rerum, non rus prensare reorum,
Candoremque Boni semper habere Viri:
Sic est; sic non est: nulla huic datur actio liti,
Quaerenti recta dicere fronte reo:
Non suspensa loqui, suspectaque verba bilinguem;
Rem facere ut possis re pereunte Rei.
O Iuris-stulti, suco quid pingitis ullo
Aurea iustifici nomina Caussidici?
Candida mens Deus est, ac vindex Iuris: et odit
Omnia falsidici subdola Caussidici.
At tu, Coppeli, tuus esto. carere secundis
Te Pietas numquam rebus amara sinet.
Invidiae es? quid tum? sine fumo ut surgere flamma
Nulla potest; sic laus nulla sine Invidia.
I, et consilio magni rem Saxonis orna,
Misna sacro dicit va pia Iura foro.
Defaciant, velut hinc nunc improvisus abisti,
Improvise bonis huc revocere diis!
NON ego te vidi, Krappi, postinde videndum
Qua sese emporiis Lipsia Misnis alit:
Fama tamen tradux passim rumore secundo
Te decus egregii spargit babere viri:
Consulere inprimis et Respondere paratum,
Grassarique una Ius per utrumque [Reg: utrumque] via,
Nempe Aequi. nam qui re caldus et alsus in una est,
Doctorem iuris stulte utriusque vocant.
Nostrae etiam Musae Chariteia mulsa sitire,
In quis doctrinae visque decusque bonae est.
Sed neque Weinrichis mihi visa est Barbara: verum
In Famae specule sit data picta mihi est:
Quomodo? qua Cultu et Facie pulcherrima virgo:
Ut Veneres illae Lipzides esse solent,
Atque eadem in specula Famae est audita, venustis
Moribus et nulla vivere barbarie:
Digna maritali, sed KrappI [Reg: Krappii] digna cubili,
Nec nisi Weinricho digna parente seri.
Hi coeunt hodie nuptis in foedera sacris.
Cum pare quisque suo, par et amore coit.
Quisquis ades conviva, bonis ne parcito verbis:
Hoc dicenda bono sunt bona verba die.
Sat lessu et Suada Beckeride fleta Sabina est,
E Goldbeckiadum nata Sabina domo.
Quae meruit viva et moriens illa aurea pistrix,
Gaudens et maerens Krappius ante dedit.
Nunc Weinricha suos et vino-dives odores
Spargat in amplexus laeta lubensque viri.
Barbara fac tua sis; tuus et sis, Krappius: immo
Alterius sit pars utraque; neutra sui.
Barbara, sis vitis; viti ulmus adinsita, Krappi:
E tumido gemmas cortice palmes agat.
Cetera felices quoque sitis ad ultima vitae:
Quae vos et. vestros sera manere volo.
ILICET in gemitum et lacrimas mihi pectus ab imo
Solvitur. ex imo haec pectore verba ruunt:
Ilicet in gemitum et lacrimas mihi pectoris imum
Liquitur; ut fati saevior incubuit
Vis Rittershusio. Melioris o enthea Musae
Corcula, cor quorum est ipse Ritershusius;
Certum est in lacrimas vos largas isse, o ite,
Quotquot alunt Clariae Bellerophontis aquae.
Tote mihi effleta est cerebri vis humida pridem,
Cum paene in genito commorerer genitor.
Nec iactura tamen fuit hoc in funere Musis.
Taubmannae ex tincta est indolis effigies,
Non Rittershusiae. Nunc demum causa dolendi est,
Quum Rittershusii flos perit ingenii.
Occideretis avi, et frater quoque: vivere posset
Cum tali et tanto, Balthasar, ingenio.
Piccarte, attiguas huic qui colis adsitus aedeis [Reg: aedes] ;
Piccarte, intonsi dexter ocelle dei:
Credibile est, algu cum querquera febris et aestu
Figeret alternae cor puerile cruci,
Atque gelu atque aestus te damna reciproca passum,
Vicinique tuam fata fuisse crucem.
Id quoque credibile est, Charitas te audisse ululanteis [Reg: ululantes]
Hoc nigropeplorum [(reading uncertain: print faded)] dedecus Eumenidum.
Sed tamen et Patrem alloquio lenire memento:
Namque etiam hic fontes scito sitire meos.
ET Fuit Artomedes? utinam tua littera mendax,
Lei! sed vera est: et Fuit Artomedes.
Tu tamen hoc liquidis poteras perscribere verbis?
Ulla nec Artomedae facta litura tuo est?
Et tenet immunem a lacrimis faciemque situmque
Nominis Artomedae littera quaeque suum?
Non mihi tam durum, stringit praecordia ferrum.
Non sic pumicea lumina caute rigent.
Ut legi, ut flevi, ut me vetus impulit ardor!
Artomedae vetus ille ardor amicitiae.
Tuque arescis in Artomeden, tua funera? cum quo
Unae anima ingemino corpore semper eras.
Sed quid ego haec autem tibi callidus ingero? Lei.
Desiperem mentis, ni melius saperem.
In magnis stupor est. Flentur mediocria, Lei.
Hoc casu medium fissile pectus habes.
Et quis ab exsucco [Reg: exsuco] et dispreto corde vel unam
Audeat Artomedae poscere lacrimulam?
Iactat amicorum iuga quina aut sena vetustas.
Et qui scis? nulli forsan habenda fides.
Et fac habere fidem: Fidii do numina testes,
Omnia contundunt Leius et Artomedes.
Vulcanus, Sol, Luna, Dies, dii quattuor, ecquid
Par simile huic usquam posse videre datum est?
Naturae-deus ipse pares ita fecerat ambos,
Ut iurem Geminos non magis esse pares,
Germanos geminos fratres. A pube recenti
Ad senium hoc vita et moribus ambo pares,
Atque etiam studiis. Praecones ambo Sacrorum:
Ambo Poetarum vivida palma senum.
Candet ebur, candentque nives. Sed eburque nivesque
Candore exsuperat Leius et Artomedes.
Schedi, rex Vatum, patrique vel aemule Phoebo,
Cur mortem Artomedae morte tua anticipas?
Artomeden caneres: speculum illud nobile LeI [Reg: Leii] :
Aut si quid speculo clarius effigiem.
Leiiacae monstrare potest mentisque animique.
Sed nusquam est Leii clarior effigies.
Ambos una opera dixisti, dixeris unum,
Vel dic te Lei; dixeris Artomeden.
Quam vellem ipse mea tanta esset gratia Musae!
Me sineret brevitas temporis esse meum!
Nunc festinanti nihil hoc, nihil illa reliquit,
Praeter cantatum funeris illud Have,
Immo Vale. Vale, Artomede, novus incola caeli,
Leii anima exanimi: si potes exanimum
Pectus habere animum. Reliquum mens d?a [(reading uncertain: print faded)] Gruteri
Et Rittershusi dixerit Artomedae:
Dixerit et Leio. quibus o, Piccarte, querelas
Iunge tuas: Charitum sic rear ora queri.
QUANDO Academiae celebravimus orgia nostrae,
Clausimus et Saeclo Iubila prima novo:
Cum verba ad populum lingua Ciceronis haberes,
Ipsaque res sacro ferveret igne Dei
Hunniade, in celia visus florere cathedra,
Floret ut in pingui Delia laurus humo.
Vix menses abeunt seni velocibus horis;
Corporis atque Animi flos perit ille tui.
Et nunc arescis, qui lauri more virebas:
Nunc silet Eloquii vox animosa tui.
Nunc vates satagunt cineres humore [Reg: umore] salubri
Spargere, et exanimum vento animare Animum.
Nunc videas lacrimis hunc emulgere cenebrum,
Illum pulmones egerere in gemitus.
Nequiquam [Reg: Nequiquam] . Rigidi vis haec adamantina sati est,
Quam lacrima aut gemitu frangere nemo potest.
Huc gemitus, huc et lacrimas conferte, Poetae,
Qua liceat voti spe propiare frui.
Tiphys et Automedon Christis Fuit Hunnius. O, die,
Alter ab hoc superet Tiphys et Automedon!
IOHANNI sacer iste dies: quo maior in auras
Nemo, nisi minimo Caelite, natus homo est:
Quique Os vocis erat sterili clamantis in ora:
Divo-homini pro se quisque parate viam,
Ista dies quoque, Iane, tui data Nominis index.
Quam pro Natali vulgus amare solet.
Pone merum Genio: spicaeque unguenta Cilissae
Profer, et apricam quicquid odorat humum.
Praecipue Rosa, quae cande, quae purpurat auro,
Induat balantes in nova serta comas;
Dico, meas: nam, Iane, tuis ab Apolline Laurus
Convenit. hanc Charites texere nonne vides?
Nonne etiam Musas victurae inscribere cedro?
SEUSIUS aeternum carmine nomen alit:
Nomen in annaleis [Reg: annales] hodie quod condimus orsus:
Et quod Seusiadas Nomen honestat avos,
Hoc alias: hodie sollemne sit omine nostro,
Quod tibi de Iani nomine Nomen inest.
Da tibi te: tuus iste dies: curasque per Albim
Aeolidas rapido flumine ferre sinas.
Quin iugulas hunc, Iane, diem: vinumque coronas,
Ut solet Aoniae pubis alumna cohors
Et bene me, bene te, caros bene dicis Amicos
Sed nostrae inprimis nomina Amicitiae;
Illum Einsidelium, quo non illustrior al?er [(reading uncertain: print faded)]
Splendore ingenii clarat Equestre genus:
Illud et Aichmanni patriae cor amabile Patri,
Iure quod Eunomie, Carmine Phoebus alit.
Hos mihi dic una tecum bene vivere, Seusi:
Dicam egomet bene te vivere, Seusiade.
Sic hodie quasi Natalem novus advena vives!
Sic tuus in nostro carmine vivet amor;
Quin et honor; neque te Legatum a Principe nostram
Isse Witebergam, Iane, pigere potest.
SIC, Codomane, redux post bina decennia factus
Sisteris Idaeis incola prisce iugis?
Qua se Culmbachium sub valle utrinque reducta
Occulit: et Blassen-pyrga sub astra patet.
Scilicet huc ego te, quam quoquam, malo profectum:
Nec meritis urbs est dignior ulla tuis.
Plus ego nec cupio bene factum a Numine cuiquam;
Plura nec a quoquam sunt bene facta mihi.
Quod mea sors hodie non est pro sorde parentum,
Sed de Leucoreo pars aliquanta choro:
Res tua Culmbachium est; et qui pro tempore princeps
Gymnasii et summa classe Magister eras.
Tu me rusticulis et acu sartrice revulsum
Ausus es Aonio consociare gregi:
Treisque [Reg: Tresque] hiemes colere hic; et denas postmodo,
Ille salutares eiaculatur aquas. (qua Fons
Et tibi non grater? non et Culmbachidi nostrae?
Quis sic a fatis vota secunda fluunt.
Di faciant, qua fruge olim nova germina Phoebi.
Post sacrum cures Pastor ovile Dei.
Sic nulla ratione potest, Codomane, pigere
Aut te Culmbachii, Culmbachiumve tui.
SIC Hippocrenes possem deplere fluentum,
Quam vis uberibus littus inundet aquis:
Ordine si lacrimis omnes decorare laborem,
Qui decus a lacrimis expetiere meis.
Occubuit Schedius, nostris ille unio Francis:
Quem pro cive suo Gallia Francis amet:
Ille Poetarum, Phoebo quoque iudice, princeps:
Cui facit inferias de Gruytere [(reading uncertain: print faded)] Charis.
Et RittershusI [Reg: Rittershusii] genitor Genitoris obivit,
Brunsuigae antiqua Saxo fide ac meritis.
Filius huic quem non meruit pietatis honorem,
Cottidie qui me, qui genus omne catae
Palladis ingenuum Graece docet atque Latine;
Franca Palaecomes qua iuga Noris amat?
Occidis Artomedes regali in monte Borussum,
Quem secum pietas Leia flere iubet.
Occidit (Heu lacrimas [(printer); sic: lacrima] occasi erumpit imago!)
Occidis, elogio digne Siberiadae,
Fili, mi fili, titulo Friderice Secundi!
In quo sperabam vivere posse Patrem.
Hi fleti: hi flendi. Quid me, Reusnere, fatigas
Non possum flenda Manibus esse tuis.
Quem Musae atque Themis, quem Regum sanguis honorat:
Et cui rex regum Caesar in imperio
Iura dedit Comitis; quem scit domus utraque
Inter honoratos eminuisse viros:
Non a me fleri, qui fletu exhaustus, oportet: Solis
Heic [Reg: Hic] lasset vires integra Musa suas.
ERGO peregrinas hinc vos quoque pergitis oras?
Minckwiciae fratrum stirps generosa domus?
Pergite. sie Patrem, sic Patrem, sic haec longo ordine vestros
Ad Virtutis iter semita duxit avos.
Cernitis ista vagi convexa volucria caeli
Igneae continuis astra rotare viis?
Nempe suae quoque Mens imitatur originis auram,
Perpete quam motus igne calere iuvat.
Degeneres adolescentum [Reg: adolescentium] sordescere gaudent,
Et matrem et noti ruris olere situm.
Ite foras: reducesque domum virtutibus istis,
Quas aetas stupuit nostra, referte Patrem.
Scilicet in vobis Patrem spectare renatum
Sufficit. Et tantas vos scio Velle minas:
Posse det omnipotens. et, ut it res, spero daturam,
Indolis hoc probitas illa merere potest.
Musarum Charitumque diu vixistis alumni,
Educat Aonio quos Witeberga thymo:
Nec tamen auditum fando est, contagia morum
Tantillam vobis adfricuisse notam.
Tu quoque, qui serpens oculis Epidaurius audis,
Et bibis aprugna pressius aure sonos?
Quique soles minimo genuinum infigere naevo;
Livor, in has animas dic age, siquid habes.
Quin ite, o Fratres, quo Cloppenburgia virtus
Signabit vobis, auspice Matre, viam.
Auspice matre: Patre, ah quam vellem dicere! Sed vos
Ite, atque in vobis rursum animate Patrem.
GURCKFELDERE, tibi quid non ego debeo, cui me
Debeo! si tanti est tantula debitio.
Quippe tuo artificeis [Reg: artifices] duxi sub pollice vultus:
Sumque magisterii fabrica tota tui.
Interea mihi Saxo suos committit alumnos,
Qua stat Ephebeum, Leucori docta, tuum.
Marchio Sacra tibi fidi Secreta silentI
Credit, Onoldini qua calet urna fori.
Ni factum; Historicae poterant deferre palestrae [Reg: palaestrae]
Arma Professori nostra Lycea tibi.
Namque aliud iuratus ego quod Patribus edam
Nomen in ornanda lectius Historia?
Nunc Graiae Rhodomanus adest apis Attica linguae,
Historici vacuas iussus obire vices.
Mystica quemque sui moderatur sanctio fati.
Sacrilegum [(reading uncertain: print faded)] est vilipendere iussa Dei.
IUBILA post fletum surgunt, post Nubila. Phoebus.
Nempe per alternas sors amat ire vices.
Flevisti satis, ornasti satis ante-maritam.
Flendi atque ornandi tempus habere modum.
Nunc alter viduo calor insinuatus amanti est.
Hic quoque caelesti fluxit ab igne calor.
O Calor hic vivum verno cum flore Colorem
Ducat in amborum pectora Coniugii!
Cui Sol insigne est radiis speciosus et auro,
Illa educta tibi est virgo puella domo.
Nomen in omen eat! votis quod in omnibus omni est,
Quos tua divino nectare Suada cibat.
Te Sol Iustitiae calefactum a virginis igni,
Porro calefaciat ignis amore Tuae:
Vosque maritali per vota reciproca fatu
Nutriat: et lauta parte secundet opes.
Heus, qui peniculo lucem distinguis et umbran
Doctus Apelleis res animare fibris:
Pinge super cedro nupti duo Corcula pacti,
Qualia Sol unquam [Reg: umquam] vidit ab arce sua
Exemplum specimenque bonae componere vitae,
Lipsia qua Misium tollit in astra caput.
Haec, inquam, mihi pinge cedro seu virgine lauru [(reading uncertain: print blurred)]
Quei ferat aeternos picta tabella dies.
Votivam sacranos ibimus Aede dicatum,
Qua clausura tholi summa coronat opus:
Scribemusque Notis carmen digitalibus infra:
Possit ut e plano plena figura legi:
Hic Est Becceri Et Marthae Schreineridis Icon,
Spectamen Fausti Nobile Coniugii.
ISTA ego temporius vellem mihi plana fuissent,
Cum naret aequatas nostra faselus aquas.
Nunc, freta quum subitis agitata tumescere ventis
Incipiunt, alii velificabo rei?
Abstrahit hinc patrios me secum Marchio Francos:
Re componenda totus anhelo mea:
Vos tamen ad portam me Sacra vialia, fratres,
Poscitis, et nostrae pignus Amicitiae.
Quei possim, quaeso, pubes Iessenskia, factum
Ire, quod ipsa reor Perfica posse neget?
At tamen heic [Reg: hic] Diebae, quingentos inter Equestres,
Quos thyaso [Reg: thiaso] illustri Sponsa Borussa trahit:
(Dieba intermedius Witebergae et Lipsidis umbo est,)
Promissor vobis ista remitto domum.
Pergite Marpurgum (vos huc iter esse minatos
Commemini) Themidos nobile gymnasum.
Si virtute pares Marpurgum ornabitis aeque
Aeque si cordi sacra Themistos erunt:
Iuro oculos (tango hos) oculi Virtutis et Aequi
Et germanae eritis Nobilitatis apex.
QUANDO Professoris titulum, Sennerte, merebas:
(Qui tibi sit felix a meliore Deo.)
Non mihi Sennertus, sed visus es alter Apollo:
Carminis et Medicae fundus Apollo rei.
Forte facis carmen? te totum in carmine credunt:
Rem medicam? totum te medicum esse putant.
Caesariem promitte, genis et demete barbam:
Sic fueris nostri vivus Apollo chori.
Nunc etiam fato medici tibi filia nubit:
Cum qua procudas te medicumque genus.
O redeant nobis antiqui germina Phoebi
Sena! tui sexus tres, totidemque tuae:
Nempe AEsculapius, Podalirius atque Machaon;
Aegle, Hygiea, novis et Panacea bonis.
Cetera [Reg: Cetera] item ex animo voveo tibi; quaeque Marito
Quaeque Professori pro pietate vovent.
Officium assiduo facere accubuoque memento:
Sic tibi, sic aliis officiosus eris.
NUNC anni cursura novis accingitur horis:
Summaque decrepitos exsuit hora dies,
Prima sit ex voto similis cadat ultima primae:
Utraque sit medio concolor hora suo.
Pro Patria votum hoc, Patria pro Principe Triga,
Pro te, qui Trigae rector es, esto meum.
Tu qui stelliferi girante [Reg: gyrante] volumine caeli
Temporis exortus interitusque notas;
Fatorumque vices fingis diffingis in illo;
Pro solita votum da pietate ratum.
Tuque diu, Reinharte, meis inhiata Columbis
Gratia, Dresdos lucida gemma poli;
Hocce rudimentum fruticantis amoris habeto:
Coris in irriguo fac adolescat agro.
Si fortuna datis non invidet otia Musis,
Itque meae ventis indolis ala suis:
Advenae sublimeis [Reg: sublimes] tranabo Poeta per auras:
(Deprecor heic [Reg: hic] linguae, Marcule, puncta tuae)
Applicitosque meis attollam Saxonas alis,
Quam mihi lucebit praevia Ruta facem.
Formator Cheiron [Reg: Chiro] unius Achillis, Achillum
Unus diceris tute fuisse trium.
ERGO Doleslavia fieri stat in urbe maritum?
Nec te tam stricti frigoris aura tenet,
Qua modo saevit hiems? Quin te non vello teneri
Auguror, hac si vel strictior aura foret.
Nempe cor et penitas urit tibi flamma medullas:
Inspiciatque novas Ida subinde faces;
Ida, Boleslaviam quae te trahit illice cesto,
Ignem isthic igni suppo situra tuo.
Scilicet hoc gravius de saevit Aquarius anno,
Ut sit in igne pari commoda temperies.
Sic elementa tuis famulantur amoribus ipsa;
Quaeque aliis onus est, haec tibi servit hiems.
Di faciant, Martine-Helene, si vestra calescent.
Rite Boleslavio corpora pacta sinu,
Nullum unquam [Reg: umquam] frigus socios prius incret amores,
Quam ferat extremam frigida pausa diem:
Sed, nisi tergemino quum Nestora vixerit aevo:
Nupta Sibyllinam, plenaque prolis, anum;
In quibus illa patris matrisque superstet imago.
Illa sed inprimis Intus imago Dei,
Cetera vos etiam felices esse iubemus,
Iussisti comites quos simul esse iubemus,
De me: non potero nunc ire Silesida, si me
Tecum fraterno sanguine iungat amor.
Causa domi nota est. En hic me calceus urit:
Sed qua parte pedis dicere nemo potest.
Sponse: et tecum pro me Deus ito profectus:
Hoc melior nec dux nec comes ullus erit.
AUCTUM filiolo tun me cognomine gaudes?
Laudo. sed et patrio nomine stare potes?
Fleto. ostenderunt hunc tantum fata parenti.
Redditus est subito pulvis acerba mihi.
Sic inquam, Subito, nam quei trieteris haberi
Patris ad affectus unica longa potest?
Illum etiam lacrimis decoratum Weitzius ivit,
Weitzius Aonia maxima fama Gothae:
Illum etiam Torgae decus ingens Preilius; illum
Eyselides, illum Zezneriana Charis:
Illum Sitzmannus; et quo te carmine dicam;
Steubi. vab [(perhaps: vah)] quanti carminis artificem!
Nec tu non flesti Naso Pegnessice, qui nunc
Artibus informas cerea cor da bonis,
Qua se CulmbachI [Reg: Culmbachii] iuga, Neubavere, racemis
Impediunt, Franci margo [(printer); sic: magno] suprema soli:
Quique domus pars ambo meae; Creilshemia pubes,
Palladis ambrosio pastus uterque thymo,
Fincki inquam, Colere inquam, flevistis adaeque,
Elatumque humeris [Reg: umeris] flentis ab ora patris
Sarcophago portastis onus. doctissime Wolfi
Guntzenbusanae matris alumnus amor:
Atque alii quique ante alios memorabilis inter
Germanos sertam ducere Laurigeros
Dignra [(perhaps: Dignus)] eras, Hasemulleride; flevistis acerbum
Funus, et in gnati [Reg: nati] funere damna Patris,
Musarumque adeo: tantae fuit indolis! o vos
Non-patres veniam, quaeso, probate patri,
Forte nimis, patri. Vates Hornmolde, valeto:
Et gaude Natis usque Superstitibus.
FINIS ELEGIARUM LIBRI I.