HENRICE IULI, quem genus Italis
Debere Guelfis historiae fides
Persuasit, insertumque magnis
Postmodo Saxoniae dynastis:
Sacram Poesin condere saeculo
Unius aevi, claudere termino
Unius orae, nemo quisquam,
Cui cerebrum valet, ausus unquam [Reg: umquam] est.
Quondam Poetis Graecia fertileis [Reg: fertiles]
Habebat urbeis [Reg: urbes] : temporis exitu
Romana virtus aemulari
Carminis ingenio rotundos
Cepit Pelasgos. denique barbarae
Gentes sequutae [Reg: secutae] , qui quoque Romuli
Docto nepoti, quique palmam
Ambiguam facerent Pelasgis.
CELTES, et alter qui calami stilo
Peiloque turmas ibat in hosticas
HUTTENVS e Francis propages
Calliopae numeros Latinae
Feliciori numinis impetu
Primi docebant Teutonas. hinc suos
Germana tellus educauit
Perpetua serie Poetas.
Natum esse Romae, non satis est; neque
Succum [Reg: Sucum] Latini lactis ab Itala
Suxisse mamma. quodque caeli
Ingenium, sola quaeque terrae
Ferunt Poetas: alter ab altero
Quamuis apertis indolis insitae
Vestigiis sint disparati.
Nec tua Roma, nec illa puri,
Auguste, saecli floriditas meros
Vidit Marones: vidit et Anseres.
Sic moribus fortuna nunquam [Reg: numquam]
Omnibus omnia commodauit.
AT saepe nostrum rectius arduae
Divina possent templa Poeticae
Lustrare quidam: ni maligne
Ad iuga tanta viaticati
Irent profecti. Propria laus tua est,
HENRICE LULI, carmina regiis
Ornare donis. hoc in ipso
Frencelio licet experiri.
ZAHGERE, custos Iuris inter nobiles,
Qua limites Germaniae se porrigunt:
Meas ad aureis fama tradux accidit,
EX CEPTIONES te REORUM publico
Rursum putandas exhibere iudici.
Acclamo iure, quod solebat prisca gens,
FACTUM BONUM! nae [Reg: ne] res beata Publica est,
Cui subinde Iuris architectones
Huiusmodi tibicines praefulciunt!
Quis ferre possit Scaevolarum simios
Cordatus autor; hos forenseis [Reg: forenses] Cerberos,
Locutuleios furfures; pecuniam
Tantum peritos simplici plebeculae
Crumenimulgis eliquare fabricis:
Qui litium strophas inextricabileis [Reg: inextricabiles]
Fingunt, refingunt: et reis clientulis
Semper CAVILLANT, dum CAVERE nesciunt.
At tu secundis excitate calculis,
ZANGERE, Iuris ampliare terminos
Sic allabores: vt sciant exotici,
Suos habere Scaevolas et Saxones.
FAVETE LINGUIS! semper erunt meo
Septembris horae carmine nobiles.
Pactam MELISSUS singulari
Numinis obsequio ROSINAM.
Tandem maritis iungere nuptiis
Ad Myrtileti culmina debuit?
O nubili decreta fati!
Haud ita credideram futurum!
Divum propago SCALIGER; aureae
Medulla Suadae LIPSIUS; optimae
Pullus Camenae DOUZA; DOUZAE
Aemula progenies; Latino
Armare plectro pergite dexteras.
Vestrae meretur Pallados indolem
Torus MELISSI; non minutos
Francigenae gemitus Columbi.
Vos digna tantis pangere Nuptiis
Soli potestis, quos vigor ingenI
Insertat herois vetustae
Doridos et Latii magistris.
Se spernit a me Phoebus, et adseclae
Phoebi sorores: nil mihi Musicae
Peithus salivae; nil venusti
Pieris insinuat leporis.
ROSINA, seu vis AEMILIA aemula
Dici Rosinae faemina; ne putes,
Vulgaris adscitam mariti
Te sociam thalamo. Poeta est,
Praebente laurum Caesare maximo.
Adscriptus est idem quoque municeps
De more prisco Civitatis
Romuleae et veterum Quiritum.
Idem Palatinus Comes: idem Eques
Auratus. hinc Gestaminis incluti
Cygnusque Torquesque; hinc gemellae
Sunt Galeae: hinc tria Gallicanum
Insigne regum Lilia: et hinc fluens
Vexillum in auras cum Diademate:
Hinc quadrifariam rigentem
Areolam Clypeus decussat.
ROSINA, tales sunt quoque postumi
Vestro creati sanguine Liberi.
Hoc iura privilegiorum
Postgenitis decus irrogarunt.
Phoebea Laurus serta poeticae
Ipsi merebunt postmodo propria
Virtute freti. Num qua vivit
Nobilior genitrix, ROSINA?
LEI, Phaleuci carminis artifex,
Cordate praeco dogmatis enthei,
Denuncia [Reg: Denuntia] votum MELISSO:
AEMILIAM bene-dic Rosinam.
Dic, serviant ex lege Talassio,
Prolemque vitae gnaviter [Reg: naviter] inserant.
ME digna Cypris mollicellos
Ludere cogit ANACREONTES.
CIVIS Quiritum, Te quoque devoco
Ad luctuosae munera naeniae [Reg: neniae] ,
Quîs [(printer); sic: Quis] Leiam mactes puellam
Cote mala male funeratam.
Descende paullum sede Palatii,
Consulte iuris. nec sine Codicis
Rubrica quidquam luculenti
Deroget obsequiis amici.
Igneis beati pectoris excita:
Ac feriatis emmetra barbitis
Impone rursum, quae genitrix
Francia nostra, vadumque Nicri
Ad Myrtileti culmina pristino
Mirentur usu. dic, Age desinas
LEI, querellarum: haec statutae est
Omnipotentis Heri voluntas.
Sic flos Rosinae perpetuet tuae
Vernum nitorem! sic tibi, quicquid est
Detractum ab annis huius ANNAE,
Iuppiter adiiciat, MELISSE.
REUSNERE summi Principis ultimi
Rerum monarchae scripte manu sacri
COMES PALATI; luculentis
Sponte sua adstipulante punctis
Suffragiorum totius inclito
Aulae Senatu: quaeso negotii
Quid esse dicam; quod Rudolphi
Caesaris auspicio secundum
Haud cogitanti talia Lauream
Ultro Coronam mittis, et altero
Honoris auctu me salutas.
Caesarei titulo Poetae?
Quamvis Melissus ille Poetici
Princeps senatus hoc caput antea
(Ratum quod aeque est) gloriosae
Nobilitavit honore Laurus:
Novas mereri tu tamen occupas
REUSNERE grates: quum mihi pristinam,
Et forte primo, dignitatem
Laurigeri geminas Poetae.
O rara quarti numina Caroli,
Et o Rodulphi! vestro ego calculo
Bis nunc honestor laureato
Cesarea titulo Poetae.
TYCHO BRAHE'E, sanguinis incluti
Heroa proles, ecquid ab arduis
Omissiorem cogitatis
Uranie mihi te datura est:
Ut expeditis auribus Imbibas,
Quae vocis assae carmina tempero
Nervis Latinis, heic [Reg: hic] ad Albim
Francus homo? tua singulari
Armata thyrso numinis indoles
Concinnat omnes divite gaudio
Monstrisque miris [(printer); sic: nuris] delibutos,
Queis [Reg: Quibus] melior deus inquieti
Callere caeli iura sagacius
Prae faece vulgi donat, et intimis
Iuxta medullis succulenti
Nectaris Uraniae fruisci.
Dotes honoras pangere non potest,
Queis [Reg: Quibus] millemunis mirifico beat
Pandora te cultu; nisi qui
Magnificum quoque dicat illud:
ODI PROPHANUM [Reg: PROFANUM] VULGUS, et ARCEO.
FAVETE LINGUIS: CARMINA NON PRIUS
AUDITA MUSARUM SACERDOS
POSTGENITIS GENITISQUE CANTO.
Confundit infans purpura rustico
Humore malas ocius, et mihi
Hanc nescio quo tinnientem
Omine verberat oricillam:
Quod tanta Vatum pondera simplici
Cannae minutae tradere sibilo
Tantillus ausim: quae MELISSI
Os poterant sibi demereri.
Qualis triumphat caetera per diem
Sol purpuratis astra palatiis:
Sic caeteros TYCHO BRAHE'E
Astronomo radio magistros.
Eos France, Leucori Saxonum
Dilectae adaeque plus oculis: tamen
Illamque vellem atque hanc relictam;
Me sinerent modo destinatae
Fati tabellae caelitus: et novam
Quam Pontus Helles ad boreae domos
Miris HUENNAM machinarum
Nominibus celebrat, viderem.
Verum beatis amplior a diis
Fortuna, Caesi, commodat in tuas
Horoscopi sese tabellas:
Qui sine me socio, profectus
Intendis illuc, visere tot novi
Miracla [Reg: Miracula] mundi: Sol ubi crastini
Luxit diei. Luculento
Hoc iter augurio parari,
Quis diffitetur? surripe te morae,
Caesi: quod audes, gnaviter [Reg: naviter] urgeas.
Culpam meretur, velle telam
Quae radio patris inchoata est,
Ungui supino texere. Te vocat
Effeta mundi canities; vocat
Francoa tellus; et paternum
Tot nivibus caput inquinatum.
I, dic TYCHONI voce vicaria;
Tandem morarum desinat; et foras
Tot saeculis desideratum
Edat opus Brabeae monetae.
Tunc saepe quis de sanguine postumo
Spectans triones, inquiet; Ecquis hunc
Iam fulcit axem? cui reponet
Maenalis Ursa; TYCHO BRAHE'E.
SIC Est Profecto: Eventa rerum Caelites
Caliginosae noctis umbra subruunt.
Decreveram, posthac amoenis litteris,
Queis [Reg: Quibus] se Poetae destinant in otio,
Annos abesse plusculos: ac daedali
Secreta mundi pensitare, pro modo
Quem di dedere paullulo [Reg: paululo] . sed pessimo
Deliberata dissipantur exitu.
In lacrimas, in praecoces me naenias
Hortatur ire litteris vicariis
Poeta LEIUS: ille LEIUS, principes
Qui paene nunc triumphat architectones
Versus Phaleuci: Quaeso te, flos Belgii,
Fragmen Colossi Lipsii purissimum,
Idemque censor et Poeta nobilis
GRVTERE, callens flexilinguis altili
Peithus medulla multiformeis [Reg: ´multiformes] lacrimas
Potenter electare pubi masculae
Ac faemininae: perge pubi masculae
Ac faemininae naeniarum flebili
Potenter electare versu lacrimas.
Iuro patrimam virginem: non dignior
Vates PUELLAE manibus dari potest
Inventus usquam; LEIO nec gratior.
Ut ipse vellem! mi GRUTERE. sed vides,
Vix verba mecum tertiata murmuro.
ET tu participa lacrimas et fata Poetae,
MODI Poeta nobilis,
Quem vatum genitrix prope solum Francis adoras
Hodie, invidente Belgio.
In querulos insiste modos, doctore Catullo:
Qualis solebas incluto
Quondam Posthiolo. Ne sit grave, suspiratu
Maesto Poetae debitum
Prodere cordolium. LEIUM intus et in cute nosti:
Candore quanto amiculis
Offerat inspicienda animi praecordia. quam sit
Immunis aestu subdolo,
Et qui nunc regnant, fucatis moribus. audi
Cuniculosa natio,
Quin etiam plores, et torva Calumnia tecum:
Nec addam ad haec, praefiscine.
Tu modo concinnes elegos, lectissime Vates,
LEIAM querenteis [Reg: querentes] ANNULAM:
Inque vicem Patri maculas absterge dolorum.
Haec nostra postulatio est.
HORATIANAS te PARODIAS ferunt
Lima secunda perpolitas musico
Communicare publice consortio.
Quid sit futurum, nescio! sed rumor heic [Reg: hic]
Certis susurrat voculis; Horatii
Ambire palmam te palam: nec deseri
Hanc calculorum plurium suffragiis.
HENRICE, quin haec vera sint, non ambigo,
Qui mentis indolem tuae non nesciam:
Tamen interim, dum certiori se fide
Diffundat ad nos aura famae pertinax,
Huius per omnes ipse pilas oppidi,
Per et cathedras, per Scholaeque porticus
SIGNABO LONGIS usquequaque LITTERIS,
Ut possit e PLANO LEGI: MEIBOMIuS
HORATIANAE ROSCIUS PRINCEPS LYRAE.
CHromaticum, NESERE, melos dum cogis in artem,
Assaque voce crispulos Scite modulare sonores
AEmulus Orlando: ac vivum modulamen adaptas
Fictis hydraulae canticis: Et plectra fidesque figurans
Pollice luxuriante retroque citroque Vibrissas:
Haec, inquio, dum factitas, IANI venere Calendae.
Quid, mea Calliope, melicus cantabo melodae
Inelegans suavissimo? Qui laetificare solebas
Hactenus externos, hodie tuus esto: tuumque
Fac hospitem domesticum Vocisque fidisque lepore
Exhilares: Geniumque voca, Bacchique liquorem
Fideliis duc musice. Sic vive valeque Calendas.
GEISLERE, quid miraris insolentius,
Quod allatravit improbis gannitibus
Os invidentis inquinatum Marculi
In IURE nuper quod dabas PERICULUM?
Nescis quid Umber ille dicat Sarsinas?
Isthic [Reg: Istic] est thesaurus stultis in lingua situs,
Vt quaestui habeant, male loqui melioribus.
Momus redarguebat olim calceos,
Cum fronte nulla posset ipsam Cypriam.
An credis, hos habere Cor in pectore?
Ne crede, mi Geistere: do fidem tibi,
Ne cordis hilum possident hi Marculi:
Pro corde cum datus sit his tantum pepo.
Quod ergo in istos invehamur durius,
Quorum dolere verius praestat vicem?
Et quando tu, Geislere, PUPILLIS suos
De Iure TUTORES dedisti: quaeso te,
Adiudicato Marculis suos quoque
Ex lege TUTORES: quia tuitione sunt
Ipsis profecto digniores ORPHANIS.
ET squamivesteis [Reg: squamivestes] Oceani reges,
Sudique caeli filiolas aveis [Reg: aves] ,
Et vallis amfractus: et alti
Terga superciliosa clivi,
Mactare lauta laude facit Deum
Sollers Davidis barbitos incluti,
Quae mulsit olim sacrosanctis
Turilegam numeris Idumen.
Quis infitetur? mane sub aureo,
Sub luce sera, ipsoque meridie
Noctis, vides in senticetis
Luxuriare pias volucreis [Reg: volucres] .
Ut gutturillis aera corneis
Vexent! ut aures sollicitent Dei!
Dum flexilingueis [Reg: flexilingues] obstinato
Ingeminant studio canores.
Quid nos minuti gurguliunculi [Reg: curculiunculi] ,
Imbellis, inquam, massa carunculae,
Qui portiunculam beatae
Cum Iove participamus aurae?
Nimirum inerti frangimus otio,
Quicquid dierum est: et dociles mali
Sectamur anormi caducum
Impete ludibrium cerebri:
Mutoque Mutam vincimus osculo.
Ni CRUX, monitrix illa feroculae
Aetatis, adflatu beato
Excitet igniculos tepenteis [Reg: tepentes] :
Consertus ictus ceu silici silex
Electat ignem spiritum: Ut igneos
Exsuscitat venae recessus,
Quando chalybs chalybem fatigat.
Vox trita vulgi est; Te maris efferi
Impone tergo: Consere nuptias
Nexu iugali, qui precari
Non potes. o tripode atque lauru
Vox nata! miris alea vertebris
Luscae Tyrannae, qua potis est, novos
Girat [Reg: gyrat] maritos. insolenti
Cerberus hos petit adlatratu.
Tantum adlatratu. pluria nam vetant
Dicata castis Agmina nuptiis
Audere. at haec sola a Iehova,
Non alio, licet impetrari.
Atque impetrabis, si PARE cum TUA,
Devota MENTI quae penitus BONAE.
Caelos vocabis pertinaci,
Qua potes, in tua fata voto.
Rem factam habetis. ecce vicario
Christus precatu vota iuvat: iuvat
Haec turba gentis Christianae:
Ipse iuvo quoque vota voto!
Pulchre ac beate sit Salomon tibi
Cum Barbara: vos urite mutuis
Intus medullis. sic Novembri
Mense litabitis annuatim
DIs Nixiis: sic semine postumo
Obliviosi tempora saeculi
Vincetis: et gens THUMSERORUM
Stemmate multifido vigebit.
Sparten honestet rite Vir heic [Reg: hic] suam;
Suam Uxor illic: Vir calamo; colu
Uxor: vir unus regnet; Uxor
Pareat et pariat regenti.
SCHERPINGE, cura Phoebi,
Flos et delicium scholae eruditae:
Horas it hora comprehensum
Numero sequaci
Aetatulaeque vernae
Succus [Reg: Sucus] defluit in dies. nec est fas
Occasionem serius prociduam indipisci:
Iovis licet quadrigis
Persequi citius citis labores
Frustra es. neque inventum datur ver
Tenerum Iuventae.
Hoc est, VALENS; quod usu
Occupas animum expeditiori [(printer); sic: expediori]
Negotiorum: ac te penitras [Reg: penetras]
Calido apparatu
Ad Pegaso excitati
Fontis Sacra NOVENSILUM DEARUM:
Plenaque potas Hippocrenes
Anima liquores.
Hoc est, quod huc profectus
Certandi studio venis ad ipsos
Heroas Artium et Palaestram
Witebergicorum.
Certas: et insolenti
Vincis Agmina Consecraneorum
Virtute. ob id renuntiaris [(printer); sic: nunciaris]
Sophiae Magister.
Quisquam omen auspicatum
Obsceno ore coinquinet, cavete.
Avi bona exivit pol ab se
Liquidoque fato
Scherpingus. o supersit
Otii mihi laxitas, ut ausim
Te ad Caelites emunctiori
Vocitare versu;
Quo Francus ille Cycnus,
Quinquilustris Amator ille lentas
Vocat rosinae spes, ad udi
Vada torta Nicri!
Ast interim minori
Hac pro tempore mactus esto Musa,
Sanum impetrante corpus a dis
Animique mentem
Sartam atque tectam, amicum
Cor caelo et Charisin. Logos scholarum
Serram trahentium caveto
Maleferiatos.
Conclusiuncularum
Tortili laqueo minutularum
Ductare labris involutos:
Superare simplum,
SEPTEM esse PAR et IMPAR:
MU REM HAUD RODERE CASEUM, sed ipsum
DISSYLLABON; (vah muricidos!)
Penitissimam artem
Rami invidendi, et ipsos
Est Aristotelis bibisse fonteis [Reg: fontes] .
Scherpinge, Sarsinatis Umbri
Nebulas et umbras
Legistin' in Latino
Pictas pariete, quas suo tyranno
Narrabat olim Penicillus;
Cui more moro
DIES AD UMBILICUM
Erat DIMIDIATUS INTEREMPTUS,
FUNUS priusquam PRANDIO FECERAT augurato?
Legisti, opinor. haec sunt
Spinae et litigium et merae cavillae,
Nugae quae fructu cassae. in istis
Tamen universam
Aetatis atterunt vim.
O simplex pecus! aestimatis almae
Miraculum id Naturae, Aristotelem in his minutis
Coercitum cavillis?
Ne pellacia te (quod oro) vulgi
De circulo, trans versum agat. neu
Lucumonum acumen
Istud novitiorum
Gerris inquinet inficetiarum [Reg: infacetiarum] .
Quin GENTIUM MAiORUM alumnos
Sequere; erudita
Qui CEREUM sequuto [Reg: secuto]
PRAELUCENT anima: gravissimo quos
Suffragio ornat calculorum,
Quod ubique doctum est;
Et arbitros DEOSQUE
HUMANAE vocat ERUDITIONIS.
Plorare vulgus obstinatum
Iubeas; ocellos
Queis [Reg: Quibus] nomen insolenti
Praestinguit face talium virorum
Maiore sic te frunde [Reg: fronde] laurus
Decorabit olim
Regilla Cleio. sic te
Subscribet titulis celebriorum
Victrice penna promerentem
Genuina VIRTUS.
NON, qui torosi roboris impetu
Nervosiori pollet, et arduos
Scit spiritus proflare; recte
Pyxagathi titulum meretur.
Nec qui caballi sub Iove Martios,
Spirantis igneis aestimat unice
Flexus vibratos ungularum;
Hippodami titulum meretur.
Neuter profecto: vel labor Isthmio
Hos arbitretur iudice. qui potest
UTI caballo, UTI lacerto,
Sit mihi Castor hic atque Pollux.
In eruditis hic fuerit viris,
Felicioris quem calor ingenI
Ad liberales armat arteis [Reg: artes] ?
Haud reor. is potius; beatis
Qui dona curis indolis exserens
Sese Minervae mancipat usui:
Nec ferians ullo dierum
Nec metuens vigil immoriri
Nocturno olivo, gnaviter [Reg: naviter] hauriet
Toto perenneis [Reg: perennes] pectore litteras:
In erudito iure censis
Ponitur, adstipulante Phoebo.
Sed sicut istic non temere omnibus
Victoriosae munus adoreae
Confestim ab aequo, disparatae
Differitatis in universum
Sententia, quamuis sibi viribus
Distare paullum, aut paene etiam nihil
Videntur omnes) arrogatur
Elogii locuplete puncto:
Verum hi merebunt laudis adoream;
Praedestinabunt hi sibi plectileis [Reg: plectiles]
De vivida lauru corollas,
(Nempe ita FINIS opus CORONAT)
Qui mascula virtute creant decus
Palmare; plus quam de grege caeteri,
Laboris exantlando [Reg: exanclando] in ista
Insidiantis Herae palaestra.
Sic, qui laborant viribus ingenI
In Litterarum dogmate Gymnico;
Languore nullo praepediti
Sint licet, aut remora fathiscant [Reg: fatiscant] :
Non demerentur nox parili modo
Harum MAGISTRI dicier Artium
Omnes ad unum: sed cerebri
Quos rapit exstimulatus ardor
Prae caeteris, intra penitissimas
Sedes Minervae. Qui solide sciunt
Chrysippi ACERVUM, ac multinodos
Stoicidae laqueos perito
Ungue expeditos solvere. qui sciunt
Abstrusa Rerum semina, et abditos
Caeli meatus; Civicosque
Admonitus simul Ethicorum.
SPECNERE, de te consciit hoc Scholae
Nostrae Senatus: Hinc tibi calculo
Suffragiorum luculento
Digna tuis animis et ausis
Brabea confert: et titulos novos
Praeconis addit voce vicaria:
Ut audias, deliberato
Iudicio, Sophiae Magister.
Quid? fors et isto laudis aculeo
Industriores reddere caeteros
Nostri adlaborant. namque non est
Dicere, ut extimulet sequentem
Virtus prioris! quamque animos mares
Titillet oestro laus nova, et urgeat
Cor vellicatum lancinando,
Plenius os populi mereri!
DULCE et decorum est, Artibus imbui:
Ars et latenteis [Reg: latentes] clarat homunculos:
Nec spernit abiectam gregalis
Agricolae subolem vocata.
Ars et susurro impervia livido
Intaminatis fulget honoribus:
Nec fervet aut languet subinde
Ad genium popularis aurae.
Ars et recludens immeritis mori
Caelum, negata tentat iter via:
Brutumque vulgum, ac impotentem
Transit humum potiore nisu.
NAE te beatum, SPONSE. vocavero!
Nam quis suos conferret amantium
Amoribus vestris amores:
Quisve sacris sua sacra vestris?
Congratulatur Vere novo novis
Natura rerum prodiga gaudiis:
Tibi ipsa passim milleformeis [Reg: milleformes]
FLORA sinus venit explicatum.
Nec delicatis aurula ventulis
Abest favonI [Reg: favonii] primula: Gratiae
Pellucidis propter tepenteis [Reg: tepentes]
Delitiantur [Reg: Deliciantur] aquas reducta
Sub valle membris: adsociat suos
Lusus eisdem paeta Venus: suas
Lasciviusculae choreas
Orbe rotant glomerante Nimphae [Reg: Nymphae] .
Odora sertis tempora laureis
It impeditus carmina dividens
Apollo plectro tinnienti.
Hos Pudor et Iocus insequuntur.
Quin immo tecum gaudia partiunt
Armata pinnis saecula, praepetes
Inquam volucres; dum trementeis [Reg: trementes]
Voce sonos liquida figurant
Per verna tempe, per nemorum comas,
Per obstrepenteis [Reg: obstrepentes] murmure rivulos:
Totisque pruriunt medullis
Ad modulamina, mane primo
Noctisque sero: heic [Reg: hic] Daulias; heic [Reg: hic] modos
Cassita presso gutture crispulos
Vibrissat; illic aemulanti
Carmine mulcet acanthis auras.
Occasionem, qui sapis, opprimas:
Neglecta primo quum fuit impetu;
Nunquam [Reg: Numquam] profecto, Argis quadrigis
Si properaveris, indipisces:
Tu pensitabas ista severius,
HOFMANE: ut es multum catus et sagax
Occasionum auceps; Et e re
Quod liquet esse tua, haud omittis
Cunctanter elabi. hinc tibi floridam,
Florentis anni vere novitio,
Selectiori Noricorum
De grege concilias puellam.
O aucupem! Nonne heic [Reg: hic] capere, est capi?
Sed quam decorum est, retibus his capi,
Sagenulisque castitatis
Illice legitimo implicari!
HOFMANE, segni subtrahe te morae;
Et succulentae gnaviter [Reg: naviter] excole
Hortum maritae luculenti
Augminis ingenio feracem.
Longe Asmodaei schema sophisticum
Facessat hinc; vanis quod adulterat
Inaniis opinionum
CODICIS arbitrium beati.
Tu doctus his diuersa; Talassius
Quod suaserit praesentior, expedi:
Proserpe in amplexus maritae
Vite vel ambitiosioreis [Reg: ambitiosiores] ;
Dum lenta prono complicat adsitae
Ulmi racemum vimine pendulum.
Cave antevortat basiando
Te prior ipsa. Columbarum
Ludatis in morem. ut libet, ut licet.
Hoc insitorum prolecebrae iubent
Adfectuum: suadet Citheris,
Et genialis amos [Reg: amor] amantum:
Vernans priusquam defluat integrae
Succus [Reg: Sucus] iuventae, praeda decentior;
Caputque canis, ora rugis
Inficiantur et occupentur.
Nam nec dies in prociduum diem
Revertet unquam [Reg: umquam] , quem semel invidis
Fastis nepotum clausit aetas
Temporis: ut neque, qui sativo
Flos amputatus germine marcuit,
Sortitur unquam [Reg: umquam] purpureum suae
Decus iuventae, pristinave
Spirat odoris amoenitate.
Haec castitas est maxima: maximum
Hoc castitatis postmodo praemium;
Satu videre copioso
Ex socia subolem marita.
Hoc ergo ritu vivite coniuges:
Brevique fructus edite, liberos;
Et filios et filias, ut
Matris in his, patris os in illis
Facillime noscatur ab insciis:
Interque vos ardore reciproco
Amate: consenete grandi
Et pietate pares et aevo.
AUREA tempestas aestum mutavit et imbres,
Phoebusque compescit Iovem: Nec freta nec silüae [(printer); sic: silvae]
Turbine vexantur ventorum. HENRICE, benignam
Occasionem negliges? Dumque virent genua,
Et decet accingi; patrias non ibis ad oras?
Ibis profecto. sat datum est, Albi, tuis Charisin.
Forsan et huic reducem poteris te sistere caelo.
Caliginosa saepius Nocte futura deus
Involvit. praescire nefas, quid crastina de te
Lux cogitet: voto suo Res gerit illa tuas.
Nec minus hinc vrgebis iter, et Slesia Breslae
Revisitabis patriae Moenia: quae genii
Nobilitate virum flos ille MONAVIUS ornat,
Nae tu invidenda plurimum Sorte beatus homo es,
Sanguinis huic nexu quod proximiore cohaeres,
HENRICE, tanti sanguine Gloria digna viri!
Hanc animam pro me complectere, veneris illuc.
O ipse mandati queam Portitor [(printer); sic: Potitor] esse mei!
HEROOS animare Martiali
Debebas lituos fragore; qualeis [Reg: quales]
Vatum maximus imperator olim
Iuxta Tybrin in urbe septicolli
Augusto Patriae-patri canebat;
Non molleis [Reg: molles] stipula fritinnienti
His disperdere Nuptiis Phaleucos.
Sic quidam mihi nuper heic [Reg: hic] ad Albim
Coram Saxone verberabat aureis.
Hoc idem quasi nesciam. Sed est, cum
Heroo quoque Principi Phaleucus
Possit non sine laude dedicari.
Cum mollissima sit Venus deorum
Non versus amet illa mollicellos?
Cum blandissima diva sit deorum,
Non versus amet illa blandicellos?
Aut his est reperire molliores?
Aut his est reperire blandiores?
Aut pro conditione belliores?
Aut ad Cypridis orsa lectiores?
Hoc (pol!) hendecasyllabo Phaleuco
Nullus mollior esse blandiorve
Nullus bellior esse lectiorve
Docti iudicio potest Catulli.
Nec hircum mihi curo iam cothurnis
Vel Graece meruisse vel Latine:
Nec Romae cano civicos tumultus,
Nec Mavortia bella Marchionum:
Me cycni Veneris remissiori
Ad declivia deferunt volatu,
Qua per Phocidos arva destinatam
Monstrant purpureae viam Columbae.
O cultor Heliconei vireti,
Proles Uraniae, saluber Hymen,
Qui viro dare virginem, virumque
Laboras dare virgini; marito
Ut vivant in amore coniugati;
Cinge tempora sutili corona
Suaveolentis amaraci: manuque
Luteum cape flammeum: sinistra
Tedam [Reg: Taedam] concute pineam, venique:
Sed veni propere, pedesque soccis
Exorna croceis, et auspicatis
Foras excite voculis decoras
Argutis pedibus vibra choreas:
Tum Sponsis modulare nuptialeis [Reg: nuptiales]
Toto gutturis organo Phaleucos.
Et tu mustea turba masculorum,
Innupti iuvenes, novis Maritis
Praelucete faces. sed heic [Reg: hic] notate,
Tantum Quinque faces decere Nuptos:
Nec maior numerus minorve Quinto
Tam felix habet omen in maritis.
Et tu diva triformis, alma coniux,
Seu Iuno Domiduca, seu Iugalis,
Seu dici dea Virginensis optas,
Ad pactas age Nuptias venito.
IAN-SIGMUNDUS honora Marchionum
Spes et tuta columna Brandeburgum,
Maiorum Hectorea propage natus,
Novos Hectoras editurus, immo
GERMANOS, genus unde fert, ACHILLES;
Suada Mercurioque proxeneta.
Illustrem sibi Virginem Borusso
Natam Principe coniugabit Annam.
O heroa Virago faeminarum,
Quei [Reg: Qui] possim breviuscula papyra
Aut languore minusculi Phaleuc:
Sat digne memorare singulareis [Reg: singulares]
In te corporis indolisque dotes,
Queis [Reg: Quibus] heroidas antecedis, immo
Queis [Reg: Quibus] sortem quoque masculam virorum
Audaci nimis aemularis, immo
Felici nimis antevertis ausu?
Myrtus Asia, quam vegente succo
Pulchris nutrit Hamadryas frutetis,
Non certare tibi vigore possit.
Nunc aetas tua rore succulento
Constat puberis ambitu iuventae:
Nunc flos corporis ipse florulento
Vernat germine purpurantis aevi.
Venusta est Hyale, venusta Glauce,
Est venusta Dryas, venusta Nais:
His venusta magis Diana: quinis
Una Iuno venustior: sed has sex
Venustate Venus venustat: At tu
Venustate tua facis vel ipsam
Venustam Venerem venustiorem.
Concinno calami polire flexu
Doctarum simulacra litterarum,
Sexus gloria sola masculini est:
Sic et scribere sic loqui Latine
Nunc tantum didicit virile saeclum,
Quos non Italis aura lacque priscum
Romanae genitricis educarunt:
At tu sorte tua, Virago, sortem
Transis faemineam, virosque penna
Et sermone paras adaemulari,
Nostri viuida saeculi Theano.
Iam qui te pietatis urit ardos,
Quae Mosis titulos, librosque Vatum
Et Christi placita; statuta pacti
Et Novi et Veteris tenes ad unguem:
Vivendoque refers et hoc et illud!
O par nobile Principum! quis unquam [Reg: umquam]
Par aequalius ante copulatum
Fando comperit? aut in annotatis
Legit historiis venustiores
ConnubI Venerisque CANDIDATOS?
Hinc Mons-regius ille, qui Borusso
Guttae glutine succinae [Reg: sucinae] atque odoro
Glesso [Reg: Glaeso] nobilis: hinc Eoa France,
Quam iucunda beat saliva Bacchi;
Immo et Saxonis ora Marchiaeque
Magno gaudia conferunt paratu:
Certat quilibet ampliore cultu,
Et pro re quoque pleniore voto
De tanto Pare coniugum mereri.
O vobis bene sit, boni Mariti,
Bonis auspiciis, bonis et annis,
Et bona quoque sospitate iuncti;
Posthac vivite coniuges, ut aequum est
No vos vivere coniuges. Parentum
Vobis nomina porro mutuari
Satelles Veneris iubet Cupido:
Vestrorumque vocabulum parentum
Immutare novae propagis ortu:
Vt, qui nunc pater est, avus vocetur
Succedente no vo nepote: quique
Nunc avus, proavus: suosque nasci
Haec Germania cernat et renasci
Longa posteritate MARCHIONES.
Tunc, si fatiferae supina Clothus
Tarditas numerum mihi dierum
Vita liberiore prorogabit:
Nec me candida patrii dynastae
Porro destituet favoris aura:
Non certe stipula fritinnienti
Hiscam molliculos domi Phaleucos:
Incedam altius, et potentiores
Inflabo lituos: ut enitescat,
Me versu quoque posse fortiori
NOSTROS magnificare MARCHIONES.
STATMANE, unica cura; vir virorum
Omnium optimus unus optimorum:
Quas strennas [Reg: strenas] tibi dedico Calendis;
Iani, dico, novitiis Calendis?
Quando munera publice plateas
Privatimque domos frequente pompa
Tam solemniter [Reg: sollemniter] occupare cerno,
Fausta non sine comprecatione.
Fortunas valide meas ad unguem
Iam pridem postes aestimare: quam sint
Concisa modo tenuitate. Verum,
Quam late mihi claudicat facultas,
Tam laute mihi suppetit voluntas.
Pro strennis [Reg: strenis] igitur preces habeto,
Quae cuncto prius aestimentur auro,
Et tuis, Erythraee, margaritis,
Et quocunque superbit Inda tellus.
Deus temporis autor, annuatim
Te Iani sinat has novas Calendas
Florenti celebrare sospitate.
Haec est summa mei caputque voti.
LEI mirificam dabis profecto
Cunctis undique verberationem,
Quotquot ingenii vigore praestant,
Vel fando Charites inaudierunt,
Hac cunctante tui mora Phaleuci.
Vide, ut quilibet ungue concitato
MANES STURMIADAE revolvat! ut te
Strictim lumine transeunte rursum
Prorsum quaeritet! utque pertinaci
Omnes increpet usque flagitatu
Chartas ordine; da videre LEIUM,
STURMI [Reg: STURMII] discipulum illum, et eruditos
Natum in Hendecasyllabos poetam.
Sicne STURMIUS, inquiunt, refrixit?
Sicne oblivio deses implicavit
STURMI [Reg: STURMII] discipulos inerte sensu?
LEI, tun' potes haec pati? nec omnes,
Quantum est, ilicet invocas Phaleucos?
Phaleucos age convocato, quantum est:
Et STURMI [Reg: STURMII] cineres vocato Manes.
Ne quis LEGE CICONIARIA te
Post reum peragat: velitque LEIUM
Vatem dicere POMERIDIANUM,
COR DI carminis, inquio, architectum
Et segnem in LACRIMAS SIMONIDEAS.
Florentissime mystagoge Christi;
Christi, dico, gregisque Christiani
Devotissime rector atque custos,
AEGIDI: Quid inaudio? Calendae
Natalesne tuae reversionem
Fecerunt here? Gratias perenneis [Reg: perennes]
Et laudes tibi dico luculentas
Sacerdos homodive, Christe Iesu:
Et vero precor, Hunc ut annuatim
Natalem referas beatiori
Semper nomine calculoque dignum.
NON potest fieri, nec esse factum
Ullis, auguror, antea diebus:
Ut vel unus amiculus meorum
Emigrauerit hinc; nec aut Phaleuco,
Aut lyra, aut elego, vel ille quidquid
Phoebus insinuauerit cerebro,
Sit donatus. An o GERHARTE PAULLI,
Saxo nobilis, inter eruditos
Eruditus; et inter expeditos
Expeditus; ab hoste sive res est
Armis expedienda, sive ficto
In certamine velitationum
Intentanda vel exeunda plaga est.
An, inquam, solitos negare versus
Uni velle tibi potestne credi?
Nec me Iuppiter Hospitalis unquam [Reg: umquam] ,
(Si vel ipse velim) nec ille nostri
Sanctus Sancus amoris inchoator,
Immo perpes amoris aestimator,
Hoc audere sinit; nec ulla lingua est,
Qua consortibus id tuis negarem.
FELIX progenies Ridigerorum,
Et qui de caligis viroque nomen
Invenit sibi VITUS, ambo pro te
Quosdam versiculos merentur. Ergo
Dividemus eos; et Hospitali
IOVI QUINQUE dicabo, QUINQUE Sanco:
FELICI quoque QUINQUE, QUINQUE Vito;
Tandem QUINQUE mihi, tibique QUINQUE;
Immo non modo QUINQUE, sed tibi uni
Sexies dabo quinque et unum et omnes.
ANNus Labitur, immo sesquiannus,
Cum pro congrege segregem parasti
Vitam vivere. frontis obsoletas
Absterge maculas. sat expedisti,
ALBERTI SALOMON, quod expediri
Fas a coniuge coniugi sepultae.
Sic fortuna solet reciprocantes
Alternare viceis [Reg: vices] ubique. tristeis [Reg: tristes]
Flebam tunc elegos et heu et eheu:
Nunc hymen hymenaee et ev [Reg: eu] et evax [Reg: euax]
Phaleucis tibi canto delicatis,
Sed parce nimium parumque terse.
Hei, quae me tibi quae patrona lingua
Purgabit, SALOMON? Quot elegantes
Et quot de melioribus Phaleucis
Tuae conditionis amplitudo,
Tuae mentis acumen in videndum,
Tui nominis vndiquaque clari
Felix nobilitas potest mereri?
Iam quot me tibi saepe polliceri,
Si vel integra virgo, vel virago
Casto Marte deintegrata, casso
Nupsisset thalamo? Quid? immo quot me
Ipsum velle putas? sed hercle voti
Non sunt ista rati: nec ipse possum
Iuris esse mei; nisi ipsa sese
Sponte suscitet indoles cerebri.
Versus pangere liberum putasti
Quovis sidere, singulis dierum?
Non est. non quoties mihi lubido est,
Libertas quoque mentis expedita est.
Hymen ob hymenaee, hymen ob hymen,
O hymen hymenaee, hymen ob hymen,
Possem dicere millies. Quid ad rem?
Sed ad rem lepidos parare versus,
Qualeis [Reg: Quales] te memini parare, qualeis [Reg: quales]
PEIFERI quoque nobilem Camenam;
Vix e millibus [Reg: milibus] audet unus. at quid
Audet, dico? Potest, volebam! in hoc sunt
Audaces nimium nimis-Poetae.
Quin tu res age pristinas mariti,
Et tu, MAGDALI, debitas maritae,
Quae vitam medicis opesque debes
Et quid non? Medico parente nata es:
Nupsisti medico puella; nubis,
Hoc die medico marita: (Iuno
Et Nocturne fave) Quid est futurum,
Quin no vos medicos, no vos Galenos,
No vos Hippocrates novosque Celsos,
Germanae videant scholae renasci?
Tunc si me mea vita non relinquet,
Haud leveis [Reg: leves] elegos, breveis [Reg: breves] Phaleucos,
Verum carminis insolente pompa
Heroam Similabo granditatem.
Vos felicitet interim SECUNDI
Autor CONNUBII Iehova. tantum est.
FAc me coniugis optimae maritum,
Et quam Iuno suis Venus que donis
Fecit magnificam; satuque nostri
Gnatam [Reg: natam] seminio fuisse natam,
Quae sit purpureis honesta malis,
Et probae pietatis aestimatrix,
Et piae probitatis aemulatrix,
Atque edocta domesticos ad usus,
Quae tractare virum suosque norit
Ut tractare bonae solent maritae
Quos nactae fuerint bonos maritos;
Qualem Sleuuicii ferunt puellam,
Plane consimilem meae puellam,
Quae sit Barbara nominata, sed quae
In examine quaesta virginali,
Nusquam barbara debeat putari.
Et dicat mihi mater; Ecce, mi vir,
Maturos adolevit haec ad annos,
Ut sufferre iugum virile possit,
Et navim moderare faemininam:
Quaeso dispice de pari marito
Qui cum ver iuvenile succulentis
Tramittat studiis amationum,
Excludatque tibi mihique pullos
Nupta lege nepotulos: sed idem
Pubentis viridissimis iuventae
Vernet delitiis [Reg: deliciis] ; stata sit oris
Forma conspicuus, sit eleganti
Filo corporis et modo staturae,
Sit plenos etiam torosus armos,
Sit laeta gravitate; sit iocoso
(Pro re proque loco) facetus astu;
Et quod praecipui decoris heic [Reg: hic] est,
Doctas calleat eleganter arteis [Reg: artes] :
Quem mirentur amentque praeter omnes
Nostri lumina saeculi. Profecto
In nostris, puto, difficulter oris
Me talem reperire posse; ni te,
VOLCKMARI, generum socer vocarem.
NVNQUID [Reg: NUMQUID] aemulus audio MELISSI?
Magni scilicet illius Melissi?
Di boni, mihi quid boni repente
Obiectum rear esse! si (pol!) in me
Scirem commode id accidisse verbi,
Aut a limite veritatis aequo
Aberrasse minus minusque; quammox
Elevarem oculos manusque, et omnem
Gaudere illico Franciam putarem.
Sic certe est (nec enim negabo verum)
Exemplis amo plurimis melissum:
Et non secius hunc honore honesto;
Atque numina luliana vatum.
Et si lautius eruditiusque
Loqui aut scribere conor, ac inepti
Crasso e furfure factitant poetae,
Nostri incommoda saeculi: profecto
Ductu et auspicio unius Melissi
Conor. Unius, inquio, Melissi
Scriptis fortior, audeo Latinos
Tot vatum numeros adaemulari.
QUID verbi, quid originis, quid aevi
Sit Feudum; sine more disputatum est.
Nodus Gordius ecquid ista res est.
Quem nemo queat expedire? Iurisconsulti, reor, expedire possent,
Uti si rationis ense vellent.
Utantur rationis ense, possunt
Hunc mehercule dissecare nodum.
Francoi tibi filius Pipini,
Pipini nimis et nimis pusilli,
Feudorum perhibetur autor: at pro
CONSUETVDINE caeteri laborant.
FRANZI, fac modo publice legantur
Quae pro nomine Caroli citabas
Messe praeterita: et videto, num pro
Consuetudine possit inveniri,
Quod litem faciat tuis citatis.
Ferri robora pertinaciori
Attritu stimulata suscitarunt
Ignis semina: Nunquid [Reg: Numquid] hinc et illinc
Alternae rationis arbitratu
Feudi nomina pensitata, nusquam
Rem veram elicient, ut explicatis
Tantarum latebris opinionum,
Sciant Iuris in arte candidati
Sitne CAROLUS ille magnus, anne
CONSUETUDO dati magistra FEUDI?
QUID multis opus est monere verbis?
Nescis? immemorem facit monendo,
Qui memor memorem monet, licebit
Cum Pistore meo parum iocari,
Pistorum simul omnium, quot aut sunt,
Aut olim fuerunt eruntve, longe
Nobilissimo et optimo poeta.
Nam quid, quaeso, negotii sit; ut te
Qui flos nobilitatis in videndae es,
Atque insigne decus iuvenculorum:
Qui Musas colis omnibus dearum
Modis omnibus elegantiores,
Immo quidquid et elegantiorum
Elegantius elegantiarum est:
Qui LEGES sequeris Themistos: et qui
UIR TUTI facis insolente voto:
Non ut Marculus iste, ventrioso
Qui se destinat otio gulonum,
Natus dolia ponderosa zythi
Tantum educere ventre ructuoso.
Qui mensaeque domusque pertinaci
Ad me proximitate pertinebas.
Dicam hoc clarius explicatiusque?
At quid clarius explicatiusve
Refert dicere? quando nemo quisquam
Sit, qui nesciat; hac in urbe quanto
Mecum Iuppiter Hospitalis usu
Te coniunxerit: immo quanta mecum
Tibi interueniat necessitudo:
Hinc nostra licet emigraris urbe.
Quid, quaeso, ergo negotii sit, inquam,
Ut te versiculis meis inanem
Hinc abire sinam: nec apprecatu
Inceptae faveam profectioni?
IANO CHRISTOPHOR O favere, certum est.
Idque nunc, ut opinor, erogatis
Curatum graphice dedi Phaleucis.
Nil ergo memorem (quod ante dixi)
Tam multis opus est monere verbis.
SVENZELI, decus unicum iuventae,
Idem grandis honos future Phoebi;
Si vitae stadium, quod institisti
Perges currere pertinace passu:
Ecquid te Witeberga, cui tot annos
Docta strennuitate [Reg: strenuitate] militasti
Discendo graphiceque disserendo
Immunem sinat hinc abire voti?
Ut mussent reliqui quot heic [Reg: hic] Poetae,
Non certe mihi convenire credo,
Lyrae nunc inhibere verticillos,
Quum versus tibi maxime parandi.
Sed quod hi minus [(printer); sic: nimis] arte sunt politi,
Quod parum quoque sobrii, vel ipsa
Quod spe pollicitoque pauciores,
Ne mirum tibi sit. Memento nostras
Invitasse licentius celoces
Me, te, Franciadenque caeterosque,
Una quotquot heri fuisse constat,
Qua post dulce suburbii frutetum
Isto cum molitore candidato,
(Aut huic convenientius quid addam?)
Ter-crasso totiesque ter-quadrato,
WinshemI [Reg: Winshemii] mola pinsitat farinam.
Si poto bene, pessime poetor.
In aurem tamen hoc susurro vobis,
Natales moravi: notate dictum:
Et spem re quoque promovete nostram:
Si MUTAS medicae salutis ARTEIS [Reg: ARTES]
Tractabit solito laboris aestu
Vestras Suenzelius: potest profecto
Illustrem sibi patriaeque terrae
Claro nomine foenerare Lucem.
PROMISI (inficias quid ibo?) versu
Tuas dicere nuptias: sed olim
Promisi, quod opus periculosum est.
Quando saepe dies vel una multas
Et certas prope res reformat usu.
Tunc et liber eram, novemque Musis
Curae nullius impeditus aestu
Nocturnas operas dabam et diurnas.
Nunc res alterius loci est: et omnis
Libertas mihi denegatur otI:
UXOREM quia duxi. Et haec profecto
Excusatio luculenta dici
Omni iure meretur. atque nostro
Exemplo satis id docere Possum.
Aptus nuper eram NOVEM puellis
Immortalibus. ut puella nupsit
Mortalis mihi, plus negotiorum
Haec mortalis habet, sit una quamvis,
Quam consortio ter trium dearum.
Non credis, scio: nam nec ipse primum
Credebam fieri quod esse factum
Consul sentio pomeridianus.
At quando lubet experire paullum
Cum tua quoque Magdalena et idem
Expertus mihi nuntia, quod actum.
Si mendax fuero, STURI, trecentis
Haec mendacia diluam Phaleucis.
CIVES municipI Tremoniani,
Proles Martia, sive Westphalorum
Sive a sanguine Saxonum lubido est
Censeri: Laribus remitto vestris
SCHAFMANI subolem: Sat expolitam
Hanc Musae Witebergicae dederunt.
Plaebes [Reg: Plebs] et proceres Tremoniani,
Maior ordo minorque civitatis,
Vos hoc admonitos volo Phaleuco,
Prolixe admonitos brevi Phaleuco:
Hunc vestrae deamate luculentum
Thesaurum patriae, scholaeque pulchrum
Custodite decus Tremonianae.
Non e pluribus vnus est; sed ex his,
Quorum maxima raritas; sed ex his,
Quorum maxima caritas vbique est.
SI desueta suis erit frutetis,
Atque adsueta domos herique mores
Vulpes: ingenium exsuit ferinum,
Induitque cicur: manusque notae
Poppysmum patitur per os per armos:
Et dat blanditias modo has modo illas,
Ad voces domini usque ganniendo.
Nos, qui nobiliore mentis usu
Pollemus, feritate simus ista
Nos ut non bene noscitemus? ut non
Mutuis animis amemur? ut non
Mutuis animis amemus? immo
Adfectu deamemus excitato,
Quantum qui penitis suum medullis
Aut fratrem aut patrem amavit unquam [Reg: umquam] amatque?
Quando vna fuimus, domosque easdem
IANE, participavimus cibosque
Sermonesque iocosque amiculosque
Annos paene decem, decem, inquio, annos.
Ah, quam nomina non inepta, si nos
TROIANI quoque MILITES vocemur!
QUID uxoris habes; habebis? inquam:
Nam nondum tibi coniugata plane est,
Neque uxoris opus adhuc patravit.
Ut narrant mihi litterae; MARIA est.
At scin' quale genus Maria? dicam:
Amarum genus est: amaritudo est:
Amarum mare nuncupant Ebraei [Reg: Hebraei?] .
Iam scis, me monitore, quid puellae
Sis uxorem habiturus. An secunda
Vin' dicam repetitione? dicam:
Amarum genus est: amaritudo est:
Amarum mare nuncupant Ebraei [Reg: Hebraei?] .
ANDREA, tibi rem fatebor ipsam:
Me certe miseret tuae puellae;
Immo non miseret tuae puellae,
Sed tui miseret, viri puellae.
Hei quantis tibi salsilago grumis
Tota saepius exedenda nocte est!
Te certe miseror tuamque sortem:
Et magis miserarer; expeditum
Ni morbo medicamen invenirem.
Spem ergo abiicias [Reg: abicias] , caveto. sunt, qui
Hanc possunt medicare pravitatem.
Quin idem quoque me docebat olim
E Cypro veterator: at vetabat
Hoc mysterion explicare vulgo.
Tu si clam poteris habere solus
Cum Sola, brevibus notabo verbis.
At circumspice, ne qua corycaei
Furentur tibi verba: deferantque
Nomen ad veneris tribunal, et me
Arcessant levitatis, ac trecentis
Convictum sibi vindicent Columbis.
Aureis [Reg: Aures] arrige: iam profabor. audis?
PRIMA nocte vel altera sub unum
Tori quando venitis involucrum;
Tunc. sed st! nimis et nimis timesco,
Ne quis insidiosus adsit auceps.
Non ausim dare litteris profecto
Haec mysteria. seminabo coram
In aureis [Reg: aures] tibi cuncta singilatim [Reg: singillatim] .
Tu pro tempore cogitabis ipse
Quid secum fieri velit puella:
Et forsan medicamen ipsa novit,
Quo dulcor queat intus excitari.
Sit ter aut quater experiris, et non
Edulcatur amaritudo; fac me
Qua potes brevitate certiorem:
Tale pharmacon hercle temperabo,
Quo funestus amaror eliquetur,
Qui tibi penitas tuae medullas
Tam potenter amaricat Mariae:
Ut dulcedine possit insitiva
Vel mellis superare dulcitatem,
Immo saccharis: immo quidquid usquam est
Melle et sacchare dulcius; vel ipsa
Si quid ambrosia: vel illa quidquid
Caeli regia faustitasque terrae
Hac dulcedine dulcius recondunt:
QUI se moestitiae [Reg: maestitiae] vovet perenni,
Ceu Timon, doleat male, immo peius,
Quam quisquam pote maxime dolere.
Qui vadit per iter tenebricosum
Quo poeta negat redire quemquam,
Sic vadat. cinefactus in sepulcro
Qui iacet, iaceat cinis sepulcro.
Mortuos sine mortui querantur:
Tristes tristibus aggemant, ut aequum est.
Nos qui vivimus et valemus aevum,
Vt vivi ut validi teremus aevum.
Laeti laetitiam fovere magno
Sustinebimus usque et usque vultu.
Nimirum, PETRE, Noricum sacerdos,
Nobiscum facis: et facis benigne!
Dum captum prius egeris dolorem,
Quem parit tibi funerata coniux,
Annis obsita, et usu inepta coniux:
Et caves viduas iacere nocteis [Reg: noctes] ,
Et ioco vacuos habere soles,
Ioco Cypridis, inquio, solutae
Tot caves vacuos habere soles,
Dum iungis tibi floridam puellam,
Forma scitula et integra puellam,
Vernanti facie atque purpurata;
Qualis vel Glycerae nitor, vel Idae.
Quae saepe una coegit universas
Erubescere Noridum puellas [(printer); sic: puella] .
Ecquid credere, PETRE, nos iubebis,
Istud corpus habere quid petrosi,
Quod parvus Veneris puer Cupido
Traiecit penitus levi sagitta?
Ecquid credere, PETRE, nos iubebis,
Istud corpus habere quid petrosi,
Cui simplex veneris puer Cupido
Inspirare suos probe calores
Per venas potuit per et medullam,
Per, inquam, penitissimam medullam?
Credat, qui volet: id meae Columbae,
Simplices licet, infitentur omnes [(reading uncertain: print faded)] .
Sed quid pluribus immoramur [(reading uncertain: print faded)] ? intret
Iam Venus calidos tori recessus [(reading uncertain: print faded)]
URSULA comitante, quae mederi
Adfecto potis vna; ne fatiscat
Ictu vulneris impotente Petrus,
Igni Cypridis aestuante Petrus.
FLOS HENRICULE, purpurantis aevi,
Quem vis indolis armat invidendae,
Mortaleisque [Reg: mortalîsque] supra supraque caelos
Olim te vehet insolente nisu:
Si pronum genii sequere ductum,
AC MENTI facies BONAE bonisque
Musis iugiter ocupabis [Reg: occupabis] annos.
Illustri stadio tibi praeivit
Signavitque viam FACEMque clivo
PRAELUXIT patruus laborioso:
Atque olim emeritus tibi insecuto
Grandi LAMPADA TRADET apparatu.
Sed cur talia, quaeritas, ad ipsas
Nataleis [Reg: Natales] mihi suggerunter eidus [Reg: îdus] ?
En dicam: Quoties revorsionem
Natales acient (ut annuatim,
Quae spes est, facient lubenter) eidus [Reg: îdus] ;
Exortus toties tui memento,
Qui te Nobilitate singulari
Prisci sanguinis indolisque celsae
Magnis inseruit viris et ausis.
Exin, qua potes, usque praecaveto,
Ne quid turpiter audeas, patritae
Quod famam inquinet aestimationis,
Aut nubem ingenitae vel insitivae
Obducat sine laude claritati.
Fac o temporis auctor atque rector,
Lux haec semper ut auspicatiori
Successu faciat revorsionem.
HENTSCHELI, fieri nequit profecto,
Quin hos adnumerem tibi Phaleucos,
UIGINTI meritissimo PHALEUCOS.
Nam quem Phoebus honore nunc honestat
Uno tempore duplici: Magistrum
Quem creat sapientiae: magistrum
Quem facit pueritiae: Quaternis
Quinis non ego munerem Phaleucis?
Quem Phoebus decorat, Fides honorat,
Virtus aestimat; illum inaestimatum
Illum nos inhonestum et indecorum
Omisso reputabimus Phaleuco?
Quem Musae Witebergicae magistrum
Punctorum locupletiore voto
Declarant hodie; quid evidentem
Non gratemur honoris auctionem?
Quem scholae Trocedorpiae magistrum
Adscivit patriae senatus, hunc non
Votis omnibus insequemur? hunc non
VICENIS ego numerem PHALEUCIS?
SCITAM, PAULLE, facis profectionem,
Et quam quisque viator examussim
Natam diceret ambulationi.
Namque Auctumnus opum ferax, adauctu
Hospites beat usque luculento.
Tunc caenare [Reg: cenare] licet meas columbas,
Et pingueis [Reg: pingues] simul anserum salivas:
Tunc examina foeta pippionum,
Turturumque nates et attagenum,
Tunc turdos quoque principes volucrum
Clunatosque [Reg: Clinatosque?] lepusculos. neque exest
Neptuni suboles salita, salsi
Inquam pisciculi: nec humor exest
Viteus sapidi saporis, almi
Auctumni suboles. ibi esitare est
Porcelli petasunculos, et horum
Si qua sunt potiora delicatis
Scitamenta beatulae salivae.
Tunc aer quoque temperatus, et nec
Iusto caldior alsior ve: quorum
Hoc frigere nimis solemus, illo
Aestive nimium viaticari.
O iter sapienter auspicatum,
Auctumno quod initur auctitanti!
MAGISTRUM fieri, IACOBE, qualem
Tanti nominis amplitudo poscit,
Res est eximii laboris, immo
Res est ingenui vigoris ad rem
In certamine Musico patrandam.
Non, qui Palladi mancipatus uni,
Multorum velut heluo librorum
Nocturna solet immori lucerna:
Sed quisquis cerebri labore partas
Vulgo prodit opes, dat oque signo
Martem provocat aemulum, bonoque
Certat auspicio deae Minervae;
Illustrem sibi vendicat coronam.
Nec Suadae Theopompus ille pullus
Ad certamina regis Archelai
Triumphum potuisset emereri,
Quamvis Isocratis boni magistri
Bonus discipulus: nisi aemulanteis [Reg: aemulantes]
Provocasset in arte candidatos.
Nec tu victor et artium magister
Solemni [Reg: Sollemni] augurio creatus esses:
Weberus licet ille luculentam
Ex Aristotelis schola lucernam
Ad arcana sacrarii Mineruae [Reg: Minervae]
Praeluxisset: in arte ni periclum
Fecisses hodie, tuasque vires
Euentu potiore prodidisses.
Non, qui belligerant, Iacobe; sed qui
Vincunt belligeros, merent coronam.
CRAECARUM pater elegantiarum,
Et censor catus Atticae Minervae,
Et vita bonus, ac fide atque fama
Laudatus Rhodomanus ille, multis
Laudabat mihi nuper Oppianum;
Non istum e regione palliata,
Sed, PEIFERE, tuum: tibi, inquam, amictu
Exsutum patrii coloris, atque
Indutum Latii toga Quirini,
Cum maturus ab igne quinquilustri
Vigeret calor, indolesque linguae
Sermones animosius vibraret.
Ignoscas, Rhodomane: si taceres
Ex scriptis genii senilis ac tot
Curas inter et aulicos tumultus
Filo Palladis utriusque textis,
Consectare domi vel ipse possem;
Olim quam bene Graecus ille Graece
Per hunc tam bene nunc loqui Latine.
Fac, PEIFERE, periculum: et periclo
Unius Rhodomani eat per orbem.
Ne Graecis cerebrum sit ac Latinis,
De tuo nisi Graecus et Latinus
Idem iudicet orbis OPPIANO.
FELIX, Ridigerae medulla gentis,
Promissum tibi nuper, expeditum
Curatumque dabo lubenter: et res
(Res pro tempore dico nuptialeis [Reg: nuptiales] )
Phaleucis memorabo luculentis:
Tantum materiem velim ministres.
Me rides, ut opinor, et faceto
Haec praeludia verberas cavillo:
Ac si materia nimis scaterem
Ex hac nobilitate nuptiarum:
An vis me soceri vocare laudes?
Vellem, nilque lubentius. Sed hic non
Dici molliculis potest Phaleucis.
Splendens PEIFERIAE corona Suadae
Digna est magnifico labore dici.
An sponsae memorabo singulareis [Reg: singulares] ,
Quas et intus habet forisque, dotes?
Vellem, nilque lubentius: sed has iam
Dixerunt alii. quod ergo dictum est,
Quis me dicere postulet secundum?
An Pompam memorabo nuptialem?
Vellem, nilque lubentius: sed istam
Non vidi [(printer); sic: Vidi] . et nimium periculosum est,
Ex auditu aliquid referre, vati
Praesertim, cui veritas amica est.
An scenam reserabo nuptialem,
Et sales dabo gymnicosque lusus?
An spargam nuculas; vocemque malum
Quod non ulla malum vocavit unquam [Reg: umquam]
Deflorata viro puella? vellem,
Et nil hercle lubentius; sed ostat [Reg: obstat]
Huic austera severitas, An addam,
Cuius tanta severitas? in aurem
Infundam tibi: publicare nolo.
Quare, materiam nisi ministres,
Et stilum et vacuam repono chartam.
Ast amica Venus, potensque Iuno
Vellunt auriculam, iubentque menseis [Reg: menses]
Exspectare novem: no vamque certo
Spondent materiam meo Phaleuco.
Sed quae materies sit illa, nolo
Palam dicere. Tu vir esto, FELIX,
Et virgo tua nolit esse virgo.
Huic si parueris vocationi,
Certe materiem parabis, immo
Certam materiem, favente caelo,
ANNA tunc pariet meis Phaleucis:
Quam possem tibi nominare; sed me
Compesco, et taceo.
SCHEGKI, iam mora quadriennis acta est,
Cum miscella, nouitios (abortum
Primae Palladis) ederem libellos;
Quae tunc allibuit vocare, nostra
Quadam lege, POETICAS COLUMBAS.
Multa Chrysophus iste, multa Burrus,
Et compar Fabricarmus iste Burro,
Multo pluria Varo, (quem suorum
Varronem Matius vocat librorum)
Sed et Marculus omnium notauit
Longe plurima: quin mihi ipse vibex [Reg: vibix]
Vinetum grauiter meum cecidi:
Et quae Chrysophus atque Burrus, et quae
Huic compar Fabricarmus, atque Varo,
Et quae Marculus ipse non notarat,
Severos ego compuli sub ungues:
Ut me iam pudeat mei, velimque
Aut nullo aut alio fuisse doctis
Notum versiculo per Orbis urbeis [Reg: urbes] .
Quam vis legerit hos Melissus, et quos
Virtus aemula proximat Melisso;
Ac lectos, nisi verba dant, probarunt.
QUICQUID meque prius meisque factum est;
CURAS, quam potero, dabo SECUNDAS.
Curarum malus arbiter mearum est,
Qui me, tersius editis Secundis,
E primis volet aestimare Curis.
SCHEGKI, qui catus est, leget secundas,
Primas negleget: et legens secundas
Me forsan dare TERTIAS rogabit.
VESALI, lubet hoc mihi Phaleuco
Tecum cras abeunte fabulari.
Non possum tibi non id exprobrare,
Quod fortasse meretur improbari:
Quin quod saepe meretur [(printer); sic: moretur] opprobrari,
Non possum tibi non id exprobrare.
Vin' ut fabuler? offer oricillam,
Ne quis haec malus arbitretur auceps:
Vix credenda tuum cor occupavit
Confidentia: (sic vocabo certe:
Nam confisio quei [Reg: qui] [Reg: qui] potest vocari?)
Caussam me rogitas? habeto caussam:
Quando te modo dixeras ad HORTUM
Adiecisse animum: statim rogabam
Quendam e Sleside gente congeronem,
Cuius ingenii sit HORTUS ille.
Is septem mihi literis; Petrosi.
Petrosi? inquio. sic, ait, petrosi est.
An non indolis aptioris hortos
In his Elysiis habent viretis?
Habent, inquit: at is sibi patratis
Confidit nimis insolenter armis:
Iurat, hunc adeo labore nullo
Hortum reddere velle fructuosum,
Immo reddere fructuosiorem
Solius bonitate penicilli;
Quam vel Scholtzius ille, (tot Poetae
Quem dixere) suum repastinando,
Occando noviesque sarriendo [Reg: sariendo] .
VESALI, merito pavesco, quonam
Tot promissa cadant! Nisi cis anni
Dodrantem dabis expedita; dicent,
Te non ut Medicum, sed ut Poetam
Nostro more Poetice locutum
SPEM praeter subito meas ad aureis
Tradux fama dicavit id, quod audis:
Quem nec auribus antea, nec unquam [Reg: umquam]
Usurpasti oculis, nec allocutus;
ZIMMERMANUS amat: brevique casto
Sacrabit hymeneios in igni.
Nam quo temporis inchoavit illum
Insuetis prius ustulare flammis
Desponsae nitor, ex eo misello
Sanguinem ebibit ardor impotent:
Aestu: dum deamare destinatam
Exemplis avet omnibus SABINAM,
Quantum qui pote plurimum: Hancque porro
Amare omnibus est paratus annis.
Quin et hoc superaddidit, Puellam
Quam de tot sibi segregavit unam,
Quam de tot sibi copulavit unam,
Clarat gratia luculenta formae,
Tum dotes animique corporisque:
Nam frons marmore purius renidet,
Fulgentes geminae faces ocelli
Sic stant composito decore, ut hos tu
Posses nominitare nec protervos,
Nec possis etiam nimis severos:
Vincunt ora rosas: rosisque vernis
Genae lilia mixta: eburna cervix,
Eburnaeque manus, pedes eburni:
Cutis mollior anseris medulla,
Delicatior imula oricilla,
Nervorum tamen artuumque nexus
Vires dant solidas et expeditas,
Ut quodvis opus ire faemininum
Curatum queat haec et edolatum.
Aevo florida paene quadrilustri,
Procera caput eminet statura,
Qualis aut Atalanta Nonacrina,
Aut Dido Phrygis exsulis virago.
Haec et pluria Rumor edidit; quae
Luci credo vicissim et ipse, et ipsi
Indice autographo tibi renarro,
ZIMMERMANE, lubens: Pudica porro
Et casta est, ait, usque: qualis olim
Helchis fertur et Icaris fuisse.
Tum verae pietatis aemulatrix
Anhelat sacra pertinace cultu:
Ac fructus Pietatis eleganteis [Reg: elegantes]
Foras eggerit [Reg: egerit] vndiquaque; seu sit
Domi priva suae, forisve degat
Differto grege publicae plateae:
Suadae gratia mellilinguis ore
Quum sidat, poterat loqui decore
Multo plurima: verum ut universus
Sit sermo teres et rotundus in se,
Conatu pudor elaborat omni.
His quum nuntia uerberabat aureis [Reg: aures]
Fama, IUSTE, meas; Amor sinistra
Faustam sternuit approbationem:
Quin et dextra subinde tintinabat
Auris ante mihi, sono suopte
Promittens bona quaeque. mox amico
Ductus augurio ipse, clamitabam;
O gratam ominis auspicationem [(transcriber); sic: auspicationen] !
O factam bene copulationem!
Iccirco auspicio bono mariti
Mutuis animis amate: amoris
Proventus date liberos; maritos
Uti convenit esse coniugatos,
Nimirum subolis bonae feraceis [Reg: feraces] ,
Ritu palmitis uberis, benigna
Qui fructus vice prodit annuatim,
Ille maximus Imperator aevi,
Radix rerum, herus omnium, quot aut nunc
Naturae sinus exhibet creatrix,
Aut nascentibus exhibebit annis;
Successu beet usque luculento
Vos vestramque domum: ratosque semper,
Si quam forsan habetis optionem,
Fato ducat ad exitus secundo.
Tantum est. Caetera ave: ac meos Phaleucos,
Et Sanco et Veneri sacros Phaleucos,
Boni consule, IUSTE; qui nec ungueis [Reg: ungues]
Demorsos sapiunt: nec eruditum
Antiquae genium sciunt Camenae;
Nec (qui iudice Phoebo et vniversis
Phoebi vatibus in proba poesi
Unus omnibus omnia est) Melissi.
Sed causam subiti laboris huius,
Phaleucique [(transcriber); sic: Phaceucique] mora minus recocti,
Cum contra fieri usus esset, audi:
Horae post obitum meridianae,
Huius (ecce!) petoriti volatu
Ad doctam ferar alipes TUBINGAM.
QUAMVIS invideat, strabique lima
Hos supercilii notet LABORES,
Vel lingua quoque verberet procaci
Vel puncto calami: vele cathedra
Grandi fulminet ore, vel minutis
Texat retia caeca syllogismis,
Retexatque eadem, sagenulisque
Arguta RATIONE convolutis
MOdis omnibus impedire tentet,
Quas heic [Reg: hic] HUNIUS EXPLICATIONES
Sincera, enucleata et expedita
Concinnat METHODO: tamen nec hilum
Livor proficiet: sed invidenti
Invitoque vel ore confiteri
Cogetur, satis heic [Reg: hic] fuisse factum
MATTHAEI genio: voletque MARCUM
Et LUCAM quoque, caeterosque Libros
Novi FOEDERIS Hunium dedisse.
WOLFRUMI; quid enim meos Phaleucos
Non feliciter auspicarer isto
Annati augurii favore; qui sis
PROBUS nomine reque? sed nec una
Contentus probitate, duplicasti
Hanc cognominis indicationem,
Ut VALDE PROBUS aestimeris, immo
VALDE sis PROBUS: aestimere, seu non
Aestimeris b insciente vulgo:
Abs re si quid habes vacare, paullum
Quaeso mirificam sacerrimamque
Modisque omnibus obsoletiorem
In his, quos tibi dedico, Phaleucis
DIPHTHERAM Iovis intuere mecum.
Aut nihil mihi de sacris Deorum
Per vos Theologos loqui licebit?
Quid si iure Poetico? licetne?
Sic fortasse licebit! At quid addo,
Fortassis? Licet, et licebit hercle,
Quod semper licuit. licentiores
Saepe Iuppiter ipse sentiebat
In se ridiculum genus Poetas:
Nec unquam [Reg: umquam] tamen insolentiori
Ob hoc incaluit furoris aestu;
(Quam longe meminisse fas) ut istos,
Armatum quibus arguit vetustas,
E DEXTRa iaculaverit Cyclopum
Presteras trifidos; vel e SINISTRA
Exsutam Aegidi DIPHTHERAE tabellam.
Atque haec ipsa ea Diphtherae tabella est,
Quam mecum vocitaris intueri.
Hanc quondam veteres senes putabant
Circumferre Iovem manu SINISTRA,
(Quippe Dextera fulmini dicata est)
Et huc omnibus annotare saeclis
Humani generis patrationes.
Credebant etenim, Iovis cerebrum
Tam fluxae retinentiae esse, ut acti
Non probe meminisse posset aevi,
Ni praestent operas vicarias huic
Aduersaria Diphtherae. Quid, O quid?
Ridebo prius, an prius dolebo?
Hei simplex pecus! O quod unquam [Reg: umquam] et usquam
Potest vivere simplicissimorum
Genus simplicius! Bene hercle tecum
Actum est, Iuppiter; inter inquilinos
Quod nondum hae fuerint tribus Phaleucis
Auditae querimoniae Catulli,
MARRUCINE Asini, mann sinistra
Non belle uteris in ioco atque vino
Tollis lintea negligentiorum:
Si non lintea repperisset illic
Profecto tibi Diphtheram abstulisset!
WOLFRUMI bone, nonne perbeatos
Modis omnibus aestimemus omnes,
Quotquot nunc super orbe Christiano,
Non deliria Diphtherae, nec istas,
De ficto Iove naenias anileis [Reg: aniles]
Veri Numinis instar expavemus:
Sed Deum omnipotentem et architectum
Huius nobilis Universitatis.
Trinum nomine, Numine unum; et uno
Rursum in Numine trinum, et absoluti
In se nominis unitate trinum;
Qui patrem vocat ipse se Iehovam,
Qui nos sanguine Filii redemit,
Qui nos vivifici Caloris aura
Ad mores animat beatiores:
Quotquot, inquio, nin Iovem, nec huius
Nugatoria Diphterae, sed ipsam
Veri Numinis indolem tenemus:
WOLFRUMI bone, nonne perbeati
Modis omnibus aestimemur omnes?
Iam scis, credo, quid innuam. paterno
Talis quisque satu est: Iovisque caelum
Et mendacia Diphtherae, per ipsum
Sese promptius aestimare novit,
Quam quod salvifici beata Christi
Monstrant dogmata. Te decebit ergo
Quem iussit Deus esse mystagogum,
DOCTOREMque hodie novum creavit,
Conatu vigilare pertinaci,
Ut caelum Iovis eximas, quod in se
Exsensae rationis involucro
Fabricantur homunculi: viamque
Ad caeli genuina templa, nobis
Christi sanguine praestinata, monstres.
Sic cognominis omen obtinebis,
Sic WOLFRUMIUS audies, erisque:
Sic Christi potes esse Mystagogus,
Sic DOCTOR genuinus aestimari,
Immo DOCTOR et esse, et aestimari.
IANE, delicium iuventae, et idem
Ingens cura mei deique Phoebi:
Ne mirum tibi sit; meos Phaleucos,
Nec multos adeo, nec expolito
Arcti pollicis ungue laevigatos,
Ad te longius ire nunc profectos.
Convasare meas prope undecennes
Tandem tandem ubi resculas statutum est:
Reginamque adeo scholam scholarum
Illustrem genio Luteri, et illo
Non lippo in critica fide Philippo,
Intervisere: ibique singulari
Usurpare oculo meos amores,
Germanam subolem deae Minervae,
GRUTERUM puto. derepente Francas
Rumor proditor heic [Reg: hic] calente pinna [Reg: penna]
Aureis verberat, addicatque nobis
Argumenta parabilis Phaleuci:
HOHENSTENIUS; inquit, ille, qui de
Complexu atque sinu tuo est, et aevi
Paene comparis, indolisque tecum
Consortis prope, vincit invidendo
Tubingae Clarias agone luctas,
Et sese prior insolente nisu
Musarum ad penitas penitrat [Reg: penetrat] arteis [Reg: artes] .
Haec rumor. Mihi credis adserenti;
Iniurato etiam: tamen sorores
Testes laudo meas tuasque, Musas;
Et nostri solitos amoris igneis [Reg: ignes] :
Si vel Perficae et Adiuvae labores
Issent suppetias meo labori,
Non plane potuisset expediri:
Tantum differor inquiete cura.
Tamen quidquid erat negotiorum,
Istis tantula surpui [Reg: surripui] morarum,
Ut saltem gemino tibi Phaleuco
(Quando pluribus haud vacaro) plaudam
QUOD FELIX FUAT, audit optimarum
Hohenstenius artium MAGISTER.
BRASCHI, flos hominum, corona vatum,
Idem Philosophae medulla Suadae:
Nunc vellem mihi, si liceret, unum
Unum ex omnibus impetrare votum.
Scin tu, quale? Frederus esse vellem,
Vellem Braschius esse, sed Poetae
Non sponsi officio: deinde vellem
Et Simonius esse; tres Poetae,
Tres docti, ac hilari ac pii Poetae.
Tres in una Academia Poetae.
BRASCHI, haec optio nonne luculenta est?
Forte et ambitiosa? sed profecto
Isthac ambitione dignus et tu
Et quae dimidium tui Puella est:
Immo dignus ego atque tu seorsim,
Qui nos inter amamus, atque Christi
Ac Phoebi socio calemus igni.
Quam multis elegis et expolitis,
Quam multis simul, et bonis Phaleucis,
Et quam magnificis item hexametris
Ornarem teneros amoris igneis,
Queis [Reg: Quibus] vos uritis intus: intus uri
Queis [Reg: Quibus] vobis volupe est, et ustulari
Vitae continuos avetis annos!
Nemo viveret inscius vel Annae
Vel BRASCHI, socerive sacrosanctae
Doctrinae SCHACHII, per universas,
Qua Musae memorantur, Orbis urbeis [Reg: urbes] .
Nunc tantum (quod et absque singulari
Vatum subsidio expedire possum)
Vos et vivere, vosque copioso
Fetu crescere: vosque luculentis
Abundare bonis: Deique Christi
Et votis hominum placere; votis
Sancte posco meis. fac o gemellis,
Quae vovi, rata sint, Iehova, Nuptis.
DOCTORES Medicos renuntiari
Uno tempore quatuor! profecto
Res est carmine digna, non Phaleuco:
Heroi pedis insolente pompa
Tam rarum decus, inquio, canendum est,
Non bis versiculis Catullianis,
O SALUTIS amabiles MAGISTRI,
Et VITAE DOMINI NECIS QUE NOSTRAE,
Quid vobis ego commodabo rerum?
Rerum nil ego commodare possum.
Si qua vultis habere, vota nunquam [Reg: numquam]
Argentaria denegabo vobis.
Quae sestertia singulis Medentum
Quinquaginta ducenta, saeculorum
Tempestate priore, liberali
Pro mercede dabantur annuatim:
Haec vobis eadem dari peropto,
Quas hoc lucis honore luculento,
Insertat titulis novaeque famae
Vestrae praeses Apollo disciplinae.
Nec vobis adeo; sed universis
Quotquot Hippocratis docentur artem.
Tot sestertia namque promereri
Ars haec iure potest: ab ore divum
Quae primordia vendicare dicta est.
Sed cum quaeque suos habere mores
Tempestas soleat: paratiusque
Sit vovere priora, quam potiri;
Tot sestertia moris obsoleti
Nec optare nec impetrare pergam:
Sed ad commodiora vota nostri
Sevocabo negotium Phaleuci.
Vestri nempe decenter AESCVLAPI [Reg: AESCULAPII]
Sunt GESTAMINA Partienda vobis.
Quae sint illa, rogatis? explicabo.
Acutum modo sustinet draconem:
Nodosum modo sustinet bacillum:
Vernantem modo sustinet chelydrum:
Gallinae modo sustinet maritum.
Acutum cui destino DRACONEM?
An, Nymmane, tibi? tibi profecto:
Namque tu medicus draco solebas
Mentis lumine perspicaciori
Praesens ingenium videre morbi:
Nec praesens adeo videre tantum:
Sed et praeteritum, sed et futurum.
Hinc recte tibi dedico DRACONEM.
NODOSUM cui dedico BACILLUM?
Ecquid hoc Hierovio dicandum est?
Dicandum est Hierovio profecto.
Namque hic difficileis [Reg: difficiles] et impeditas
Non uno rationis involucro
Germani medicaminis salebras
Vicit sedulitate pertinaci.
SERPENS bestia cuius illa quaeso est?
Kelheymere, tua est? tua est profecto.
Nam sicut spolium cutisque vestem
Serpens exsuit; ac recente cultu
Vernans luxuriat per hos per illos
Herbescentis amoenitatis agros:
Sic tu noxia corporum medela
Expugnare soles, malasque vireis [Reg: vires]
Ad bonam revocare firmitatem.
CRISTATUS superest maritus; ille
Maritus satis unus universis
Gallinis in amore faeminino;
Lucis nuntius; et strepente cantu
Noctis inducias [Reg: indutias] obire natus;
GALLUM dico. Quis hunc, quis hunc habebit?
Sit, Herberte, tuus. nec imperite
A me Galius, amicus AesculapI [Reg: Aesculapii] ,
Solenni [Reg: Sollemni] tibi dedicatur actu.
Nam quis, quaeso, negare possit, hunc te
Sollerti vigilantia mereri?
Sed et Filia restat AesculapI [Reg: Aesculapii] :
Donum nobile, nominant HYGEIAM.
Haec formosior omnibus puellis:
Prae qua casia Pallas atque Iuno
Et Venus Cytherea, tres dearum,
Possunt (hercule) simiae vocari.
Cuius haec erit, obsecro? dicari
Vix uni poterit puella. novi
Rivaleis [Reg: Rivales] socios. repente rixas
Vecordes sibi conciunt: et unus
Pro se quisque cupit frui puella.
Quis ergo, quis habebit hanc Puellam?
An NYMMANUS habebit? at vetabit
Hoc virtus HIEROVII. Quis ergo?
KELHEYMERUS habebit? ast eandem
HERBERTI calor aemulus negabit.
Quis ergo, quis habebit hanc Puellam?
Tantam non licet expedire luem
Privatae rationis arbitratu
Exspectabitur amplior senatus.
HILCHEN aureus ille flos Liuonum,
Phoebi delitium [Reg: delicium] , medulla Suadae
Binarum mihi martium comatas
Misit exsuvias [Reg: exuvias] amaeniorum [Reg: amoeniorum]
Laeto vellere nobiles pilorum.
Has denupta recens Elisa (nostri
Vel pars cordis Elisa, vel cor ipsum,
Vel quae vivifica caloris aura
Intus cor animat, reciprocando
Per cor atque suum per atque nostrum
Hinc amoris et hinc amoris aestum)
Ut martes videt O sit inquit harum
Sit semper bene martium datori!
Et quei [Reg: qui] te, Friedrice, demerebo,
Has ut eliciam meos in usus?
Orandone potest an osculando
Hoc abs te mihi munus impetrari?
Si potest, quod opinor, osculando;
En dextramque fidemque; tot pacisci
Non mehercle verebor osculorum,
Quot pilos numerant utraeque martes.
Paciscor. quis enim tot osculorum
Non pilis totidem velit redemtum [Reg: redemptum] ?
Si martes tibi mitterem (quod a me
Exspectare tamen caveto) et ex his
Talis conditio daretur: an non
Tot, CIEGLERE: velis amationes
Binis martibus ipse depecisci?
NUPER, nescio quo die locove,
Dixisti; Lepidum esse me Poetam.
Hoc cum nuntia fama rettulisset,
Credebam tibi. nam quis omen in se
Tanti nominis aestimare nollet?
An certum tamen esset hoc, probandum
Periclo ratus evidentiori
Tergum scando Poetici caballi.
(Scis tu, credo, quis iste sit caballus:
Vinum dicitur, immo vero vinum est)
Vix armos satis attigi sedendo,
Quum sessoris abhorret imperiti
Succussus solito insotentiores:
Hinnit, calcitrat, ac humi labantem
Adfligit vehementiore pulsu.
Hinc nostri prior indoles cerebri
Contraxit vitium, negantque iustas
Dati muneris expedire parteis [Reg: partes] .
Quod si non ita contigisset, a me
Centum versiculos habere posses,
Queis [Reg: Quibus] novos hymeneios ad aram
Pulchra conditione ductitassem.
Dixissem, Catharina vive: at annos
Si vis vivere, vive nuptialeis [Reg: nuptiales] :
Atque ut vivere te sciamus istos,
Fac numismata [Reg: nomismata] NUPTIALIS AERAE
Exstent publica, cusa seu mariti
Sint imagine seu tua maritae.
Dixissem quoque, sitis inchoato
Felices in amoris igne: nil sit
Vel compactius arctiusve vestris
Usquam cordibus: Optimasque vobis
Deus perpetuet beatitates.
Dixissem quoque plura plurimorum,
AMBERGI [Reg: AMBERGII] , serie Phalaeciorum:
Ni me casus hic obruisset: et ni
Tu pridem (minus hercle cogitate!)
Dixisses Lepidum esse me Poetam.
Pro centum ergo Phalaeciis, amice,
Quadraginta habeas duosque. summa
Te mulcto reliqua. Proin caveto
Me posthac Lepidum voces POETAM.
PRo deum atque hominum fidem! quid hoc est
Quod dictant mihi litterae secundae,
Te mentem dare luctui perenni?
Quis te pellicula exsuit vetusta?
Quem Leium rear abstulisse LEIUM?
Non tu fortis es ille praeco, solus
Qui pro-tempore caeteros solebas
Adfatu recreare luculento?
Cur hanc destruis aestimationem
Morum intemperie domesticorum?
At perit mihi filia; et quod urit,
Crudeli necis exitu. Quid ergo?
Immo, quod magis urit, addo; paucis
Post annis generum tibi dedisset,
Musteumque gregem nepotulorum.
Quin tu, quod periit, perisse ducis:
Si, quod sic periit, potest perire.
Noli te male macerare: noli
Te luctu cruciare pertinaci:
Leius, LEIUS es, ille Christiani
Heros nominis, ille candidatus
A Christo meritae beatitatis.
Qui templum monitis scholamque comples
heic [Reg: hic] vates bonus, heic [Reg: hic] bonus sacerdos
Tandem a discipulis voles moneri?
QUI per Saxonici vireta campi
Magno it nomine flumen Albis; et qui
Iuxta Piniferi scaturit aurum
Maenus vester, honore singulari
Concinnant tibi duplices AMORES.
Nec longum rogita, CHYTRAEE, qui sint:
Nosti, me tacito. tamen Phaleuco
Ambos hoc tibi nominabo; nec clam,
Sed in propatulo loco; nec umbra
Coeci [Reg: caeci] aenigmatis obsita; sed usu
Verborum satis obvio: citari
Gaudent quippe suas amationes
Qui sub corde reciprocant amorum,
Ceu ventos mare, fluctuationes.
heic [Reg: hic] tibi Sophiam spopondit Albis,
Et Maenus Mariam spopondit illic.
Satin' dicta videntur ista clare?
Aut vin' clarius? haud, reor, necessum est:
Sat novit Witeberga, sat Biruthum.
At o quanta, CHYTRAEE, difficultas,
Uni si sat amasiae vacandum est!
Et tu vis geminis vacare? certe
Vir es, si satis unus esse possis
Binis indole dispari puellis.
Verum hanc, ante tuas profectiones,
Occento tibi iure cantilenam:
Quam cura memor: notabis, et quam
A me grande viaticum esse credes:
CAVE, inquam, cave bis, cave ter: ut ne
Qui factus Sophiae MAGISTER heic [Reg: hic] es,
Biruthi Mariae MAGISTRA fias.
NUnquam [Reg: ?Numquam] vise mihi, vidende nunquam [Reg: numquam]
Fortassis, prout heic [Reg: hic] fluunt et illic
Res, URSINE, meae tuaeque: quando
Non visum quoque, forte nec videndum,
Per et millia [Reg: milia] multa separatum
Missae participas salutis; et me
Quosdam versiculos rogas, ad aram
Qui sponsam tibi ductitent puellam,
Puellam prius iniugem, nec usquam
Famae iudicio suae citatam.
Vel oris vel amoris inquinati,
Nedum virginitatis interemtae [Reg: interemptae]
Plane ad nominis indolem puellam,
Plane, inquam, Catharin putamque puram.
Cur, quaeso, hoc tibi militare bellum,
Paucis hisce Phalaeciis recusem?
Nec me virgo sinat patrima, cui tu
Nocteis [Reg: Noctes] atque dies labore multo
Multa non sine laude militasti.
QUOS sincerus amor fidesque felix
Pari lege iugoque copulavit,
Pari lege iugoque copulati
Vitae perpetuos manete menseis [Reg: menses] .
ROSENBERGIUS ad suos Borussos,
Multo nomine nobileis [Reg: nobiles] Borussos,
Versuram meditatur: immo iamnunc
Viam pransus et ocreatus instat.
Musae noster honos, et eruditae
Proles Mnemosynae, ducisque Phoebi
Devotae comites; an otiose
Vos spectabitis hanc profectionem?
Os nullum mihi, nulla frons profecto est,
Qua paucos homini negare possim
Isti versiculos, amore qui me
Qui me semper honore; quemque contra
Prosecutus utroque sum per annos
Queis [Reg: Quibus] una fuimus, bonasque pacta
Quisque conditione disciplinas
Nostris insinuavimus medullis.
Hunc frustra coluisse vos, putandum est?
Haud frustra, reor. expedivit olim
Lentis vester honos: honore cur non,
Cur non hunc et amore, praeter istos,
Velletis magis heic [Reg: hîc] honestiorem;
Qui vos assiduus colebat, immo
Qui vos accubuus sinu fovebat:
Quique strennuus [Reg: strenuus] heluo magistras,
Quantum praebibitum est ab ore vestro,
Epotavit aquas ad Hippocrenen,
Quae iuxta fluvium scaturit Albim?
Paullisper dominum rogate Phoebum,
Hanc nubem radiis penitret [Reg: penetret] , et se
Contracti exsinuet polit tenebris:
Ne quid hunc pluvius molestet imber,
Ne quid asperitas geli; vel istae
Mundi intemperies agant, vel istae.
Si quis officium hoc potest mereri,
Rosenbergius unus emeretur.
Et tu, iusta Themis, venusta Caeli
Ac Terrae suboles, fave faventi;
Amantem redama. vel alter est, qui
Plus tibi faveat: vel alter est, qui
Te plus hoc redamet? tuos honeste
Qui mystas amat aestimatque tanti,
Quanti conventi aestimare. quique
Totos Luciferos laborat, immo
Totas saepe Proserpinas ad ipsam
Phoebi pervigilat reversionem;
Nonne ametur et aestimetur abs te,
Quanti debet amari et aestimari,
Qui te quique tuos amare mystas
Ac magni solet aestimare; quique
Nocteis [Reg: Noctes] quique dies inevolutos
Legum nititur expedire griphos?
I Martine, tuos revise civeis [Reg: cives] :
Sat heic [Reg: hic] Musa tibi viaticata est.
O omnes simili modo redirent
Ad cives patriae viaticati!
NAE virgo tua delicata virgo est;
Lana mollior, hinnuloque cervae
Lactenteis [Reg: Lactentes] generosior medullas;
Vultum purior hespero; venusta
Morum temperie: modo staturae
Quin et pondere commodo: neque exstat
Terra longior haec, neque imminuto
Sese verticis artuum ve nexu
In se contrahit: aut obesiori
Mole crassior aut maligniori
Succo strictior, apta tota plane est,
Quam devirginet erudita pubes.
Sed non invideo: neque invidenda haec,
ANDREA, tibi luculenta praeda est:
Quando tu quoque postulante Phaebo,
In nostrum merito referris Album.
At quidquam studio cave remittas.
Hoc labor tibi duplicatur anno:
Et si strennua [Reg: strenua] te iuvabit uxor,
Uxoremque tuis iuvabis armis,
Vos anno triplicabitis secundo.
In hunc usque diem satis habebas
Seminare libris agrum Minervae:
Ex hoc tempore liberis aratum
Seminabis agrum tuae Mariae.
NIMPHAE [Reg: NYMPHAE] Slesiades, remitto vestrum,
Quarta messe, GEORGIUM. profecto
Ingenteis [Reg: Ingentes] mihi gratias ob hanc rem
Debetis. Fuit inquilinus ac non
Suae spontis homo: sed in videndam
Praeluxit quoque civibus lucernam
Qua virtus fuit insequenda, quaque
Sudandum nimis-editos in ocreis
Inque templa No vensilum dearum.
Illi crux mera prorsus otiosae
Parcenteis [Reg: Parcentes] dare dexteras Vacunae.
Nec molli articulo tenere, nec per
Transennas oculo ve lippienti
Delibare solebat eruditos
Priscorumque recentiumque libros:
Sed hos assiduo terebat usu,
Et pernox critica probabat aure:
Doctrinamque reconditam sub illis
Tanquam ungueis [Reg: ungues] digitosque noscitabat.
Hinc Graece simul et simul Latine
Doctus pro vocat aemulante lingua
Civeis [Reg: Cives] , Roma, tuos, tuosque, Athenae;
Sed illos veteres. facitque versus,
Non quales ego saepe Marculusque,
Phoebi incommoda furfuresque Vatum:
Sed quos scribere vellet aut Tibullus,
Aut Propertius, aut solutioris
Doctor nequitiae, suoque saeclo
Latinissimus omnium Catullus.
Tantum est. Slesiades, habete vobis
heic [Reg: hic] vestrum decus. at cavete, quaeso;
Cura quaeso cavete curiosa,
Ne tersum nimis hunc et expolitum
Cultum mentis adulterent vicissim
Trita sorde gregarii magistri.
SEXCENTOS, Neocore, dedicassem
Phaleucos tibi nupero MAGISTRO:
Ni me serius isset in vocatum
Procerissimus ille Franconum; ille
Cuius verticis extimi crepido
Nubeis [Reg: Nubes] stringere creditur deumque
Delimare pedes inambulando.
Et nisi insuper addidisset, illum
DOHNAEUM quoque liberum BARONEM,
Et DANUM quoque CORCULUM beatae
Pullum Calliopes, et aestimandae
Florem nobilitatis (indicari
Nomen vix poterit meo Phaleuco:
OLIVAM gerit et ROSAE CORONAM)
Facturos similem meo laborem.
Maccus sim, nisi me tenere vellem
Intra pelliculam decenter! Ergo
Sexcentis, NEOCORE, pro Phaleucis
Oppono tibi pauculos PHALEUCOS.
QUANDO prorsus abire constitutum est,
I Sane; neque te moramur. i, quo
Te sententia praepotente voto
Illectat: Patriam Patrisque dulceis [Reg: dulces]
Complexus, animasque destinatas
Iisdem studiis amiculorum
Inter vise nova reversione.
Ibis: non tamen ibis absque nostro
Quem pro re tibi fecimus Phaleuco.
Quae sit aeris indoles, ab alta
Potes, Phoebe, domo videre, si vis.
Canis hirta comis hiems inhorret:
Deformi facie solum atque caelum est:
Acuto latices gelu stupescunt:
Iniectu nivis arbores laborant:
Fratres Aeolidae sat impotenti
In se tur bine praeliantur, et nos
Et lanam nivis inquiete flictu
Turbant undique, ventilant per aethram,
Per vias, per et avios recessus.
REIMANUS tamen audet expeditae
Nunc accingere se profectioni.
Ecquid, Phoebe, paras? an erudito
Consorti potes erogare paullum
De splendore tui caloris? ecquid
Brumae saevitiam domabis? illi
Quando prorsus abire constitutum est.
PASSER blandule, blandicelle passer,
Festivissime ludio Catulli,
Indulge mihi plusculos Phaleucos,
Quot decere putas meas Columbas,
Et hunc; cui faciemus, Hymenillum.
Sic circumsiliens modo huc, modo illuc
Ad solam dominam usque et usque pippes [Reg: pipes] .
Dictum, actum. Ite novitii mariti,
Verticordia qua Venus praeibit.
Curari quod amat, quod expediri
Praeses incluta procreationis
Curatum date nunc et expeditum.
In ner vum ruitote brachialem:
In luctam properate nuptialem.
Haec, SPECNERE, tua est arena. certes.
Stultum est et sine laude, quando signum
Pugnae acceperis, ire ventilatum.
Quin si pancratiasta vis haberi,
Decretoria ad arma prosilito.
Quum silex calibem [Reg: caelibem] fatigat, ignis
Stricturae exsiliunt. et aestimemus,
Commissos in agone vos pusillas
Non procudere posse Barbarillas?
Vide, ut te tua Barbarilla limis
Strictim [(printer); sic: Strictum] verberet hirquulis! ut arteis [Reg: artes]
Has desideret aestuante voto!
Vide, ut verbula mansa murmurillet
Adfectu tacito! Velit prosari,
Ni linguam (ecce!) rubore purpuranti
Supplantet pudor, enicetque vocem.
Sed seis, (scire potes). vel hac tacente,
Siqua guttula, siqua gutticella
De melle illius illici, quod unquam [Reg: umquam]
Destillavit ab ore succulento,
Tuis insinuaverit medullis.
Ite, quo vigiles Amoris ignes
Vi pellace vocant: et invidendae
Lucro apponite flosculos iuventae:
Quae si vos semel acta praeterivit,
Nunquam [Reg: Numquam] in prociduos redibit annos.
Crepent oscula. sed quid osculorum
Inculco toties refectiones?
Ipsum me moror; immo vos: inepte
Quando praelia basiationum
Et certamina suaviationum
Atque illas quoque morsiuncularum
Atque illas quoque pressiuncularum,
Quas Amor parat expeditiones,
Edocere laboro, sus Minervam.
Haec praeludia sunt mera, et cavilli:
Quae sunt primo aditu gerenda vobis:
Immo gesta sat antea feraci
Pro ventu reor. Illud, illud, inquam,
Patrandum est facinus virile vobis:
Quod summis adytis iubet patrari
Nuptorum Venus alma copulatrix.
Prodam vultis? et hercle prodidissem,
Si possem numeris mei Phaleuci,
Aut saltim numeros Talassionis
Verbis dicere non-Talassionis.
At tu sospita Iuno dic, paratos
Maturent thalamos: dies abivit.
Tu virgo exsue virginale sertum;
Consortique no vo resolve Zonam:
Sic matri dare pupulos novellos,
Sic avo dare musteos nepotes,
Sic vobis subolem potestis. Et sic
Explicatum etiam est, quod explicari
Indultis mihi debuit PHALEUCIS.
STEINIGERE, quid audio? Puellam
Varisco genitore procreatam
Abstulisse tibi cor et SEQUESTRO
Per has deposuisse septimanas
In sinum Veneris: Cupidinemque
Custodem statuisse. si (quod e re
Narrat ipsa Fides, fidemque certis
Fecit indiciis sat usque) verum est:
Et velo properabis atque remo:
Vere namque Tuum est IN IGNE FERRUM.
Hoc dum IUDICIUM CALET, TUAM FAC
HANC LITEM ocius: AMPLIARE noli,
NEC DIFFUNDE DIEM. hocce faemininum
Saepe a IUDICIO FORUM REFRIXIT,
Si Venus rea COMPERENDINATA est.
Aut cor restituat puella raptum,
Aut cordis dominum protervitate
Furetur simili, parique secum
In sinum Veneris modo reponat:
Si coget dare tertium; peristi.
BELLE convenit inter eruditas
Musarum dominas, et elegantem
Diones Venerem. Labore multo
Illae [(printer); sic: Ille] primitus expolire nostros
Intendunt animos: ut exseramur
E terrae tenebris, supraque Maccos
Pulcre [Reg: Pulchre] praemineamus imperitos.
Quin immo quoque corpus expolitum
Immo dant quoque corpus expeditum:
Ut, quam caetera turba comtiores [Reg: comptiores] ,
Et, quam caetera turba promtiores [Reg: promptiores]
Mo dis omnibus aestimemur, immo
Vere simus ut aestimamur, ipsa
Re, quam caetera turba promtiores [Reg: promptiores] ,
Et, quam caetera turba comtiores [Reg: comptiores] .
Licet Maccus amariore vultu
Meas verberet aestimationes.
Et hac quum ratione praeparati
Ad unguem sumus, et virilis aetas
Statutis bene roboratur annis:
Accedit VENUS, omnium dearum
Florentissima diva faeminarum.
Et vitae socias torique nobis
Magna seligit educatque cura,
Non turpeis [Reg: turpes] Spatalas, et invenusto
Mopso Bryllidas in venustiores;
Sed, qualeis [Reg: quales] sibi deligunt Poetae,
Florem virginitatis, Hypsithillas,
Et factas ad amare Barbarillas,
Et natas in amore Süsemundas;
Rosae floribus aemulas Rosillas,
Ac mundas Rosemundulas: et harum
Si quas insuper elegantiarum
Gens amasia praedicant Poetae:
Vel qualis tibi destinata pridem
Hac, CONRADE, die MARILLA cessit.
Quae porro bene prospereque vobis
Destinatio pactioque cedat,
Auctorem precor his Deum PHALEUCIS.