ET merito. AEMILIAM deflemus, Principe natam
Saxone; FRIDRICI Genitricem Principis huius,
Subdita quem terrae sola pulli syrmatis umbra
Stringere cernemus, latamque ciere querellam.
Ecquis erit tandem, super haec qui funera missos
Castiget gemitus; lacrimis discrimina ponat,
Lugendique modos? age tu mihi praecipe cantus
Lugubreis [Reg: Lugubres] , princeps Musarum: ut principe fato
Digna fleam, et mactem votivo carmine manes.
Tolle elegos: elegi plebeii naenia leti:
Illustres animae illustri sunt carmine dignae.
Quamquam ego non par his: et vix miserabile carmen
Discordeisque [Reg: Discordîsque] modos, et lamentabile verbum
Inchoo prae gemitu, prae luctu finio: ut ipsos
Heroos adigar gressu truncare tenores.
Infelix vates, cui non e vertice laurus,
Aut ederae [Reg: hederae] vernent hilares: sed taxea pullas
Nubat silva comas, et deplorata cupressus.
Hei mihi, quem te offers nobis, FRIDERICE GEORGI!
O Princeps patriae! quantum mutatus ab illo
Principe, qui reducem te nuper ab orbe Borusso
Magna equitum peditumque cohorte, trucumque crepanti
Nube quadrigarum, post bina triennia, Franco
Caelo ostentabas! adeo sincera voluptas
Nulli unquam [Reg: umquam] concessa fuit! sors mutat in horam,
Fertque refertque vices; et amat illudere rebus
Acriter humanis: neque fas fixum ire refixum.
Princeps, vultum aperi, si fas; oculoque reducto
Densum humeris metire grege, spissumque theatrum
Excute. quot procerum consortia pectora tecum
In partem luctus veniunt? quot funera MARTIS
Sindonis induviis sectantur amazones albis?
Omnis adest aetas: moerent iuvenesque senesque,
Et Francae matres, et nobilis ordo virorum,
Cumque magistratu plaebes [Reg: plebs] iurata clientum,
Terrae progenies et paupera ruris egestas.
Omnes atrati, devoti questubus omnes:
Omnibus iidem animi: par est concordia flendi:
Certantque exsequiis summum de Matre mereri
Funeris obsequium, laudataque praemia leti.
Fluviorum rector Francorum Maenus amoenus,
Qui pede proclivi nostras properabat in oras
Hactenus, et grato vestibat palmite viteis,
Et campos herbis, et fructibus ubera glebae:
Hic hodie, (si quid Variscum russa propages
Arguit ex vero) caput occultare latebris
Dicitur, educto qua vertice surgit in auram
Pinifer, et celsa de rupe flagellat Olympum:
Ac lento trepidare vado: nec, ut ante, meatu
Praepete Montani luctamina vincere saxi:
Sed cum sole novo, sed vespere solis in vmbra
Francidas incusare nurus, indigna quiritans:
REDDE SE redde mihi redivivam a funere Nimpham:
Sic uber tibi semper aquaesit copia; sic et
Purior electro sub ONOLDI moenia labens
Principis humectes [Reg: umectes] augusta palatia nostri.
Haec ille. Ab quoties aliquis de paupere turba
Praeteriens Aulam defunctae Principis, Heu heu
Ingeminabit, Ubi es Mater? qua sospite nunquam [Reg: numquam]
Esurii grauius; nunquam [Reg: numquam] sine vestibus alsi!
Ah quoties aliquis, quem iudicis urna dicavit
Carnificis laqueo, sanctas forte obvius aedeis [Reg: aedes]
Suspiciens dicet, Quam saepe hinc exiit olim
Insperata salus, mortisque e limine sonteis [Reg: sontes]
Eripuit; frugem si Spes sperare iubebat!
O MATER, iam non-mater, quis casus ademit
Te nobis? quodnam praesepe subimus egeni?
Quaenam certa adeo vivaria quaerimus? Ecquis
Esuriem toties-redivivam in corpore nobis
Exstinctam toties poterit dare? Mater, an audis?
Pupilli viduaeque, tui praesepis alumni,
Haec querimur. seros o digna videre nepotes,
Et Pylios aequare dies, et flore senili
Fato praescriptas aevi transcendere metas!
Hei quam multorum spes sunt in marmore parvo
Compositae. Pectusne illud putredine solvi
Posse, rear; toties quod opis miseratur egenteis [Reg: egentes] ?
In cineres abeant aures, quas semper aperto
Vidimus obsequio praecurrere vota clientum?
Hine oculi tenebras tumuli patientur inerteis [Reg: inertes] ,
Qui se pascebant, quando famis arida proles
Ante foreis [Reg: fores] sueto se more receperat esum?
Hine pedes tristi putrescent tabe sub urna,
Quis magis haud celeres fuerunt adfecta iuvandi?
Hasne manus, inopum natas in munera, saevo
Dente laborabunt opici corrodere vermes?
Hancne decet linguam bruto obmutescere saxo,
Quae nunquam [Reg: numquam] nec sole novo, nec vespere sero
Suppliciis onerare DEUM lassata quievit?
Hei miserum! caecone trahis sic omnia motu,
Teque nihil, Fortuna, pudet: temerare bonorum
Spes audes, plenumque ferox incidere votum?
Incestis Francam crudeli funere terram:
Marchiacamque domum, praelustria nomina BRENNI.
Raraque Saxonicae funestas germina Rutae.
Quid sumus, aut quidnam victuri nascimur? aeui
Portio quam no~ magna! quis ordo, quis aestus in illa!
Ipse valens vivusque loquor; me cernite! nunquid [Reg: numquid]
Propterea possis hodiernae crastina summae
Tempora iurato vates promittere pacto?
Quis quis adit vitam, leto defungitur. omnes
Ibimus: et matrem semel ibimus omnis ad illam,
Qua princeps generator Adam fuit editus, et qua
Postuma progenies nos caetera saecula mundi.
O homo, Ne diuturna putes stipendia vitae!
In paucos utenda dies, sine foenore cunctis
Sunt data: et haec reddes, qua non speraveris horae.
Leti mille modis homines Mors una fatigat:
Nec datur hanc sciri, neque fas excludere mortem.
Vsque adeo rigidum hoc et inevitabile ius est!
Quo Vates Solymi, et fidei ditissimus Abras?
Quo Noa Lamechides? quo Tharsi gloria Paullus?
Pulvis et umbra sumus. praesta pietate Prophetas;
Et meritis Patres; et Achillem robore; Graios
Ingenio; dites argenti pondere Crassos:
Reges et Latias armis transcende curuleis [Reg: curulis] :
Atque animis aequa Fabios, virtute Camillos,
Scauros, Pompeios, Marcellos, Caesara, Paullos:
Et refer inter avos millesima nomina: quid non?
Cras morere. Haec summas excepit linea sorteis [Reg: sortis] ,
Haec imas. stadium hoc Fati decurrimus omnes.
O homo, quis tu? iure queri hoc qui nomine possis?
Coge sub adspectum triplicis confinia mundi
Moenia, et artificeis [Reg: artifices] Naturae evolve labores:
Cuncta repentinae prope tempestatis ad instar
Mobilia, et vario cernes fluitantia ritu.
Sol oculus mundi, varias qui temperat horas,
Hoc superum caeli limen ducitque reducitque
Instabili vice; nunc cohibens momenta dierum;
Nunc laxans tenebras. nunc purpura florida pratis
Pubentesque rosae generantur: sicca fit aestas:
Est et hiems; est frugiferi quoque meta laboris.
Sic volvenda aetas commutat tempora rerum,
Atque aliam ex alia reparat Natura figuram.
Vermiculatum opus hoc scitoque emblemate factum,
Et moles templi caelo vicina, situmque
Gymnasium auspicio FRIDERICI Principis; olim
Tesqua [Reg: Tesca] , feris stabulum, vix nomine nota fuerunt.
Cur haec displiceat tibi forma reciproca rerum?
Ante meos ortus multi vixere: sed omnes
Communem petiere locum: nunc ipse supersto,
Tu mecum: forsan cras dicimur ambo fuisse.
An melius tu scire queas, quid iure novandum,
Quid deperdendum; quid vtrinque sit utile: quam qui
Et facit et reficit; qui destruit atque reducit?
At tamen AEMILIAE debebat parcere fatum!
Vt vellem! atque utinam de totmodo viribus unum hoc
Non licuisset Herae! Sed quid caussamur [Reg: causamur] ? Eundum est.
Ibimus bine omnes. it primus et ultimus ordo.
Mista senum ac iuvenum densantur funera. cautis
Computat articulis numerum Proserpina functum:
Ne quis fatali fraudaverit aere Charontem.
Quotquot humo nati, tot humo debentur humandi:
Nec placare datur cuiquam fera numina Lethes.
Novimus hoc: et tu nosti, FRIDERICE GEORGI.
Non igitur cantus et verba medentia plagam
Consero. habes intus, sanare quod ulcera possit,
Atque animi mentem cura mulcere salubri.
Scis FRIDERICE, locum quem te fortuna tueri
Iusserit: heroo praestent tua pectora motu.
Haud eadem triviumque decent et principis aulam.
Tu matrem luges? et nos lugemus eandem:
Nostra fuit meritis, nexu tua sanguinis. at non
Sorte pari leto defunctam amisimus: huius
Maior eras meritis. nos caetera turba queramur,
Munificam citius tumulo succedere matrem.
Vince animum, supraque tuos exsurge dolores;
Quod tua te fortuna iubet. Flagrantior aequo
Neu sit amor cari capitis; quod gaudia caeli
Iam no va participat, veteresque Heroidas inter
Deridet curas hominum miserosque tumultus.
Non cadit ante dies. exiuit virginis horas;
Excessit thalamos heroa vir ago maritos:
Et vidua in senium vergenteis [Reg: vergentes] transiit annos.
Venit ad extremam, caelo indulgente, senectam
Exsangueisque [Reg: Exsanguisque] dies. stadium decurrit ad imum
Carceris a creta, felici calce. quid ergo
Restabat, nisi mors, velut ultima linea cursus?
Adde, quod aequo animo, satur ut conviva, recessit,
Qui post lautitias requiem sectatur et umbram.
Nec vis ulla animam lucta exturbavit atroci:
Sed consanguineus leti sopor exsuit astu
Sensum animi placido: Morsque hunc imitata labante
Explicuit; falsoque tulit super aethera somno.
Corporis exsolvi voluit compage, suoque
Vivere cum CHRISTO. cum Christo vivit: et astri
Votivi compos Mundumque Orcumque triumphat.
Nec digna sine laude tamen decessit: habet, quo
Nomine vel poterit solo immortalis haberi;
Quod fuerit thalamo Patris desponsa GEORGI,
Quo Sol non alium vidit pietate priorem,
Francidos Eoae qua se longissima tellus
Prodit ad externas faecundo [Reg: fecundo] palmite genteis [Reg: gentes] .
Hic, ubi Relligio mersum caput extulit umbris
Primitus, arbitrio sancti confisa Luteri,
Prodigus altae animae contra sua saecula CHRISTI
Adseruit verbum. Ruat aether arduus, inquit,
Saxea fatali solvantur viscera nexu,
Et mundi textura crepace cremetur ab igni,
Inconcussa feram solido vestigia nisu.
En me, Pontifices! En me, rex Carole! nostri
Canitiem capitis patiar cervice re velli;
Christium animo nunquam [Reg: numquam] . sartum tectumque tuebor
Dogma revelatum; quicquid deliria sectae
Blasphemae tentent [(reading uncertain: print faded)] . hoc postuma secla [Reg: saecula] nepotum,
Quum morte occubui, memorabunt carmine factum.
O tanto vox digna viro! Vir coniuge tanta
Dignus: et o digna hoc utroque parente propages!
Non etenim te degenerem, FRIDERICE GEORGI,
Arguet ulla dies patriae virtutis et artis.
Relligio hospitium cum transfuga quaereret olim,
Excipit hanc Genitor. nunc rursus ubique locorum
Cogitat exsilium. et nisi tu, Dux inclite, valde
Adsereres profugam: nostrae quoque patria terrae
Moenia desereret. quod dii prohibere laborent!
Optime Rex caeli, cui parent omnia soli:
Qui lex ipse tibi es; Vitamque Necemque potenti
Digeris imperio: tibi si qua Ecclesia curae est;
Si quid desponsae cor amas, cor amabile, Nimphae [Reg: Nymphae] :
Sit princeps tibi cura, precor, de Principe nostro.
Illustra mentem divina numinis aura:
Suggere opem nervis, corpusque fidele senectae:
Ut longos diuturnus eat cum pace per annos.
Sic celebrabere. sic habuisse Ecclesia nidos
Nusquam dicetur meliores Solis ab ortu
Ad solem occiduum; quam in nostri Principis agro.
Sed nunc AEMILIAM suprama [Reg: suprema] voce vocabo:
Stent ut honorato de vota picula busto.
AEMILIA ecquid ades? tibi moesta haec carmina Nimphae [Reg: Nymphae]
Libant Fonticolae. campos sortita beatos
Exsere te paullum; si nostra haec pertinet ad te
Naenia [Reg: Nenia] : si digna mactavit laude sepulcrum
Exsequialis honos: manibus si Manibus aequis
Musa tuis operata fuit, sancteque litavit.
AEMILIA audisti? nunc te compone quieti.
SALVE connubio magni quondam usa GEORGI.
Consitrixque VALE Friderici. Germen honorum
Rutae Saxonicae SALVE. pietatis amatrix
Virtutisque VALE, SALVE heroina. decusque
Matronale VALE. SALVE sub marmoris umbra.
Elysia sub valle VALE. VALE inclita Mater.
AEMILIA, aeternum nobis SALVETO, VALETO.
DANARUM custos rerum celsissime, Regum
Progenies, Rex ipse tuum, CHRISTIANE, per orbem:
Duxit Alexandri viuos simulantia vultus
Aera laborato castigatissimus ungui
Lysippus quondam: solitis neque defuit armis,
Saecula pictorum qui cuncta triumphat, Apelles;
Ac Regis vultum regina luce colorum
Umbrarumque rato scite alternavit amictu:
Et nil non fecit, quo polluit artis et usus
Atque operae atque operis contento robore; quei [Reg: qui] Rex
Porro sequuturos [Reg: secuturos] hominum duraret in annos.
Invidiosa tamen caries mordacibus aeui
Dentibus erosas diffudit imaginis vmbras:
Ut de tot statuis ducto viventibus aere
DEque coloratae fibris erronibus vndae
Vix posset tenuis se nominis aura tueri:
Ni famae sensim periturae vindice penna
Historicam laturus opem venisset, et in tot
Quingentos Quintus longinqua Curtius annos
(Huius et adseclae) reperissent [Reg: repperissent] luce salutem.
HANNIBALIS Poenas, quo nemo Punior, arteis [Reg: artes]
Quis sciret hodie? lentam quis Hamilcaris iram?
Quis Cur I nosset Dentati nobile rapum?
Nec, qui currendo Romanam restituit rem,
Nec qui cunctando, tantae sibi postuma famae
Nomina cum tanto potuisset amore mereri:
Haec nisi defensum tam gnaviter [Reg: naviter] histories issent.
Praeterea Iovis ille nepos mentitus Achilles,
Qui fuit Iliacis tormento moenibus [(printer); sic: moetibus] olim,
Vicit in humanis hominum fastigia: si nos
Tanta Poetarum domino credamus Homero.
At iacet Arminius Germanae splendida gentis
Gloria: qui patrii iuvenili fulmine belli
Facta decem facile tunc contudit unus Achillum.
Iam, CHRISTIANE, vagi quae sic imperviae mundi
Secessit regio, quo Fama loquacibus alis
Magna tui quondam Friderici nomina patris
Non deportarit? tamen haec quoque maxima rerum
Gloria paullatim seris tabesceret annis:
Ni fastis inserta libris floresceret, et se
Cottidie memores hominum renouaret ad vsus.
Sed non est operae cuius vis condere Fastos,
Et tenebras aevi rebus defendere gestis.
Quod rari potuere, potest REINECCIUS. hic est,
Cui rem quamque datum est immunem nube tueri,
Lapsaque venturis committere tempora saeclis.
Hunc vocat historiae Cleio regina dynastam:
Nec placito Cleius abludit Apollo: neque illi
Quiquam aliter censent, quorum sententia prima est
Inter honoratos doctorum antistites. ast hic
Ipse suae grandeis [Reg: grandes] castigans indolis artes
Tanta verecundis declinat nomina caussis.
At tu, qui celsi mensura et pondere sensus
Uteris in Musas, Dani Rex inclite caeli,
Hoc postquam SYNTAGMA leges; non hercle dynastam
Historiae, sed forte voles hunc dicere regem.
QUALIS ad Aurora suboles Hyperionis auro
Purpurat, et longe radiantia tela diei
Proiiciens [Reg: Proiciens] humileis [Reg: humiles] convestit lumine terras:
Sic tua se virtus, GERSTENBERGERE, per omnes
Saxoniae differt radis illustribus oras.
Sol tibi FRIDRICI GULELMI Principis aula est:
Ipsius splendore nites: splendore renidet
Rursus et illa tuo. Themis hanc tibi foenerat [Reg: fenerat] ultro
Luminis usuram, vigilis stipendia curae.
Felix, qui genium Virtuti destinat uni;
Atque animae florem succumque [Reg: sucumque] aetatis, et omnes
Curis non-curis doctrinae mancipat annos!
Ut ferat hinc res priva, suum Res-publica fructum,
Praecipue custos patriae maiorque potestas.
Verum hodie paucis adeo licet esse beatis.
Tu tamen in paucis, Gerstenbergere, coruscas.
Et dubitemus adhuc Patriae te dicere solem?
VT tu semigres nullo mihi carmine dictus,
Cui genus et virtus et masculus indolis ardor.
Et doctrinarum paucis indulta magistris
Copia non ullo ruiturum nomen ab aevo
Celsius aedificant tenus ipsa volumina caeli?
Ne mihi sit tantam Musis imponere culpam.
Te quoties vidit solio de principe Ludi
Curis non-curis sophiae damnata iuventus
Sectarum caussas ac rerum momina certis
Eruere indiciis, calidique sophismatis uncos,
Et dubiis contorta plicis quaesita parato
Solvere iudicio? quoties te civica legum
Pondera fatidicae limare Themistos amussi?
Et quoties vidit sacri mysteria libri
Prodere theologe Logices indagine pubi?
Nunc is desertum nostri iuga culta Lycei,
Et Danae repetis natalia viscera terrae.
Nec fueras alia proficisci dignior hora,
Ac patris amplexus et matris ad oscula ferri.
Nunc hiemes anni proprior clementia Phoebi
Laxat, et angustam verno de limite cogit
Longius ire diem: nunc molli persona cantu
Discordes secum strepitus virgulta loquuntur:
Nunc adolescenteis [Reg: adolescentes] electat amoenior herbas
Temperies genitalis humi. tibi flumen ab aura,
Et terrae facies blanditur; et auia caeli
Templa, ROSAECRANTZI, peregre famulantur eunti.
SUBLIMEIS [Reg: Sublimes] cantare modos Musa auspice malim;
Hiscere quam trepidis deducta poemata labris:
Ni cupidum vox deficeret; nisi cantor Apollo
Intantum averso vultu se sperneret a me.
Quando tamen pietas patriae, et tua vivida virtus
Me iubet: audebo: et potius sermone pedestri
Irrepam per humum plebeii carminis auctor,
Quam mutum esse. Animos rerum spes ipsa feraceis [Reg: feraces] ,
Et favor ingenium dabit; et mihi Patria vires.
Non equidem infiteor: Claris natalibus ortum
Ducere; maiorum censeri sanguine longo;
Et patris et proaui clipeos ostendere pictos;
Momentum splendoris habet. sed maior in illo
Gloria, quod fuerit propria virtute paratum.
Subrue fulturam, patitur structura ruinam:
Palmes humi stratus socias desiderat ulmos.
Sic miserum nimis est, aliorum incumbere famae:
Et si fas dici, paene evanescit in isto
Nobilitas, cuius laus est in origine sola.
Sed qui maiorum prognatus sanguine claro est,
Excoluitque animum studiis sollerter honestis;
Non tantum exaequat patritum stemma; sed omnes
Transcendens titulos et avitae laudis honores
Nobilitatem albis praecedit utramque veredis.
Nam donum omne animi tanto conspectius in se
Lumen habet, quanto maior, qui lucet, habetur.
Quin immo, si cui generis proavita deesset
Nobilitas, artes pro Nobilitate sat essent.
Plebeiae multorum animae, plebeia fuerunt
Nomina, plebeiis et avis atavisque creati;
Qui clipeos gestant titulis signisque rigenteis [Reg: rigentes] ,
Concilioque Ducum inserti moderamina rerum
Maiestate pari capiunt; humilesque clienteis [Reg: clientes]
Exemplo maiore docent. diadema Quirini
Et trabeam et fasceis [Reg: fasces] meruit rex ille bonorum
Ultimus, ancillae prognatus semine, Romae.
Scilicet Ars etiam pollens ac mascula Virtus,
Et genus et Fasceis [Reg: Fasces] , et cur non omnia? donant.
Verum quid potius, WURMI, mirabimur in te?
An genus? an fasceis [Reg: fasces] ? doctas an acuminis arteis [Reg: artes] ?
Non liquido apparet. Quin demiremur utrumque
Et genus et fasceis [Reg: fasces] : doctrinam vero beatis
Sedibus aequemus superum praedivite laudum
Ellogio [Reg: Elogio] ; nomenque tuum veneremur in illa.
O quantum vellem, possem quoque praeside Phoebo;
Et maior iuveneis [Reg: iuvenes] impleret spiritus annos:
Vt satis ad tantae tua sim praeconia laudis:
Grandi operi magno iam nunc accingerer ausu,
Atque laborarem vivis intexere chartis
Nominis incrementa tui Virtutis et Artis;
Quae legeret saeclo veniente profundior aetas,
Atque horum suboles, et quae post surget ab illa!
Vsque adeo virtus, et demiranda per omnes
Vita modos, geniique tui me nomina raptant!
Plaebs [Reg: Plebs] omnis stupet in titulis et imagine picta:
Virtuti villam praefert, ut et artibus aurum.
Nam qui tantum agri, quantum vix quattuor horis
Milvus oberrat, habet: toties-crescentia tecta
Molibus et tignis, ipsique minantia caelo
Incolit: aggestos facti ruit aeris acervos:
Hic meruit, clamant, primorum primus haberi:
Nobilis hic veri numeros parteisque [Reg: partîsque] tuetur.
Nimirum hi norunt; Didicisse fideliter arteis [Reg: artes] ,
Quid sit; quo valeat; vitae quem praebeat usum!
Sed qui iudicii modulis ac pondere recto
Utimur, et veri speciem dignoscimus intus;
Valdius oblectant, meliusque morantur, honestis
Si quis a vis ortus, bellique domique probatus;
Dives opum, et reliquis fortunae dotibus auctus;
Ingenii quoque divitias, et Palladis arteis [Reg: artes]
Adiicit ad cumulum; et ceu lumen lumini eorum
Accendit maius. Sic purae inserta smaragdo
Splendidius multo fax lucet, et acrius irquos [Reg: hircos]
Perstringit nostros; quam condita simplice cornu.
Quod non maiestas, nec poenae fulmina possunt,
Id praestat sapiens, et cui perfecta disertis
Ora madent verbis. Studia in contraria vulgus
Scinditur? hostili gliscit terrore tumultus?
Grassatur fraenos [Reg: frenos] exsuta licentia legum?
Non alius sedare potest, et fraena popello
Iniicere [Reg: Inicere] indomito, quam cui facundia praesto est.
Non alius melior trepidanti occurrere turbae
Consilio; aut legem, quae poenas irroget aequas,
Dicere: quam doctis qui cor habet artibus auctum.
Nempe hic utilium velox praevisor, et auceps
Temporis ac rerum, secum praesentia primis
Copulat ingeniose; animoque futura sagaci
Praecipit; ac mores perspecte callet, et omnes
Ponderat eventus: Ne quid committat agendo,
Quod se poeniteat [Reg: paeniteat] , studioque laboret inani
Post emendare: ut nimium seri Phryges olim:
Par sibi, fortunam doctrina emendat utramque
Secernit bona diversis, fugienda petendis:
Nil pallet, praeter turpis dispendia famae:
Instar habet muri civique hostique: nec unquam [Reg: umquam]
Res sibi legatas timide gelideque ministrat.
Sensit idem noster multo cordatior heros
MARCHIO, qui Franco pariter populoque Borusso
Imperitat: Cumque exsutam Rectore priori,
Quam BLASSEBURGUM perhibent, Cognosceret arcem:
(Mirum opus: aerias moles educta sub auras
Cyclopum scopulos ultra, atque audacia saxa
Enceladi, et quicquid delirat fabula mendax)
Multa putat, cuinam tantas committat habenas.
Dumque agit haec secum, tu te offers nobilis heros.
Talibus ornatum, quem cum scit dotibus, vt iam
Pinxit in angusta breuiter mea Musa tabella,
Nil prorsum addubitans tantis praefecit habenis.
Macte animi, quem rarus habet, LUDOVICE: ratoque
Numinis arbitrio magnis insistere rebus
Incipe nunc. cave, posse tuos lentescere fasceis [Reg: fasces] :
Libella ius pende pari celsoque humilique
Citra respectum. turbae commenta bilinguis
Nete dimoveant: Pretio vaenalia [Reg: venalia] linguae
Agmina caussidicae [Reg: causidicae] ; leges sine lege recoctas
In tenebris; promissa forensibus oblita fumis,
Peius et irato cane, peius et aspide vita.
Sic WURMI, sub iure tuo Res-publica crescet:
Qualiter enodes perhibentur crescere cedri,
Aut tenerae laurus, aut propter littora myrtus.
Et patriae incrementa ferent pomoeria [Reg: pomeria] terrae
Grandia perpetuo fructu. Utque ad CULMINA BACHI
Arx fulgore suo BLASBVRGUM praegrauat arceis [Reg: arces]
Infra se positas: sic tu splendore minores.
VIDI, qui studiis genium devoverat omnem,
Omnem animi mentem penitosque in corde calores:
Totos saepe dies hunc Phoebus Apollo videbat
Indulgere libris, totas Proserpina nocteis [Reg: noctes] :
Sed, sibi quam certo praeceperat omine, nusquam
Debita res tanto vult apparere labori.
Vidi, qui miserum rus exercebat aratro
Gnaviter [Reg: naviter] ; et succo laetaminis ubera glebae
Adsatiem nutribat: et horrida quaeque domando
Exossabat agrum: purumque e semine florem
Mandabat sulcis: nec quicquam deerat ad amplae
Laetitiam segetis. tamen exspectata colono
Depositum sterili spes suffocabat in herba.
Vidi etiam, nullo qui tempore destitit aureis
Suppliciis onerare Dei; Quaeso ocius arteis [Reg: artes]
In cerebrum defunde meum, meque in sere magnis
Nominibus, quorum doctrinam fama triumphat.
At sine profectu pessum voti impetus ibat.
Vidi etiam (certe credar vidisse) colonum
Qui prece cottidie tali visebat in agrum;
ALMA CERES, frugum genitrix, da fertilis hic sit
Fundus agri, plenosque sua det sponte maniplos:
Nam potes: et maior venit hinc tibi gloria, quam si
Id faciat duri sudore coactus aratri.
Sed nihil inculto de frugibus impetrat agro.
Mirabar, tot vota suo non vivere voto,
Et merito cassos fructu tot abire labores,
At mihi nescio quis geniorum vellicat aurem,
Et iubet auscultare vetus quod fabula narrat:
Fabula, sed pro re nimium contermina vero.
MOLE laborantem mergebat in avia currum
Rusticus e trivio, mox, O sanctissime divum
Iuppiter, exclamat consistens eminus, adsis
Confestimque luto desertos extrahe currus.
A Ioue Mercurius sic contra; O putide caudex,
Anne Iovem censes, te propter, ab impete caeli
Se demissurum currusque in plana daturum?
Quid stas? adde manum toto conamine currui,
Et simul auxilium socio Iovis exige voto:
Sic tibi successus poteris promittere rerum.
Heic [Reg: Hic] , primum didici, DOCTOR iurate Galeno,
Caelo descendisse tuum hoc Euxoute po/neite.
Nempe laborando faciendum est vota, laborem
Orando. hoc illi pacto coniurat amico.
Alterutrum desit, nihil est feliciter actum.
Quam magno censes optaret portitor emptum,
Portitor ille Charon, manes qui traiicit [Reg: traicit] umbras;
Ut nunquam [Reg: numquam] solemne tuum hoc Ora atque labora
Iunxisses adeo consorti foederis usu?
Istius certe fiscus locupletior esset.
Iam sedet in portu, nec adest quem transvehat ultra
MANALES LAPIDES: rarum fert advena naulum.
Sutilis ignavo necquicquam [Reg: nequiquam] in margine ripae
Linter hiat, liquidae posthac vix utilis undae:
Teque tuumque velit non natum Euxou te po/nei te.
Quin secum concire ferunt hoc tempore lites
Parcarum TRIGAM. Lachesi movet Atropos iram,
Quum renuit gravido praegnantem stamine fusum
Solvere mole sua iussumque incidere nodum.
Vellet credo, lubens: nisi tu, dum pectore toto
Maturum glomeri meditatur stringere ferrum,
Prolongare dies medica ratione iuberes.
Iam quanto censes optaret Zoilus emptum,
Ut tibi non cultum foret hoc Euxou te po/nei te?
Quum linguae vires in te miramur, et istam
Eloquii faciem stricta gravitate serenam,
Et lautam verbis et fortem rebus; ut ipsi
Scribere sic Cicero-medicorum Celsus et olim
Primus in historia Romana Crispus averent:
Zoilus et iuxta ventosa Calumnia plorant.
Si tua THERIACAE legitur PANCARPIA: vel si
Non his facta modis OCULI RESOLUTIO cuiquam
Hactenus artificum, meriti suffragia puncti
Impetrat a primo medicorum cuncta senatu:
Aut cum SCHORBUTI legimus contagia. vel de
OSSIBUS exstructas non vulgi more TABELLAS;
HISTORIAEve libros humani corporis: et quae
Praeterea in nostros genius tuus extudit usus:
Zoilus obliquo tot limat commoda visu,
Teque tuumque velit non natum Euxou te po/nei te.
Quid faciet, maiora tui si viderit olim
Ingenii monumenta legi? Quin strennuus [Reg: strenuus] ora
Atque labora etiam posthac: ut liveat; immo
Ut furat, et quaerat ramos ubi pendeat, immo
Pendulus extritis ubi proruat ilia nervis.
Tunc ego solemni [Reg: sollemni] funus tam nobile versu
Prosequar: et ponam victori ex aere trophaeum
Hoc titulo: SALOMON ALBERTI FRANCA PROPAGES
HANC GENIO FAMAE POTUIT MERUISSE COLUMNAM:
CUIUS AB INGENIO CALAMIQUE VIGORE FIDEQUE
ZOILUS, INVIDIAE SUBOLES, CUM MATRE PERIVIT.
PLUS EGIT, QUAM QUI LERNAEAM CONTUDIT HYDRAM
NOTAQUE FATALI PORTENTA LABORE SUBEGIT.
O teres Europae centrum, Germanidos umbo,
Magnificis gravida emporiis; mariumque virorum
Prodiga; Musarum cultrix; et perpete versu
Florida, quo magni Cleio te magna MELISSI
Aeternat geniumque tuum populumque Patresque,
NORIDOS urbs; merito tali cum cive superbis!
Sed velut hunc vobis princeps schola Saxonis olim
Abstulit; ac decies ter fovit, et amplius, annos:
Sic hodie rursum Christiani Principis (almi
Qui fuit Imperii Septem pars una viratus)
Incluta progenies hunc nobis abstrahit. at non
Frustra. debebant illustria corpora credi
Illustri medico. Procerum suffragia fiunt.
Consuadent, praeter SALOMONEM, credere nulli.
Nimirum fatis hos adservatus in usus,
Haud te debebas aliorum dedere voto
Hactenus. Iglaviae, quam nota Mora via primo
Obiicit [Reg: Obicit] accessu, quondam parere negabas:
Teque Leorinum, quod novit Slesia tellus,
Quod genius LANGI, quod Ius et versus honestant
REUSNERI; frustra medicos excivit ad usus.
Spes sua Lubecam de te sperata fefellit;
Atque adeo Proceres, quibus arva Carinthia parent.
Et tua te reducem genitrix optare solebat
NORICA: sed patriae non est (me iudice) fraudi,
Exornare suis alias quoque civibus Urbeis [Reg: Urbes] .
Quin ex illustri Brunonis origine Princeps
IULIUS haud potuit nostris te avellere Musis;
Quantumvis animum satis obfirmarat ad omnes
Consilii numeros, ut voti compos abiret.
Debita Principibus fuerat tua cura, sed illis,
Qui late-reges in terra principe pollent.
Magna tibi persona data est: hanc posse tueri.
Laus erit: et poteris: si notas exseris arteis [Reg: artes] .
Esto, quod es. celare nefas, quae prodere luci
Vult Deus et Ratio, quaeso committere noli,
Ut pudor ingenii dotes obnubere possit.
Nec te adeo poteris quam res est, ferre minorem:
Qui vir sis, didicit credo Witeberga tot annis.
Ac pridem te digna foris quoque fama quadrigis
Portat ob ora virum, meritoque insertat honori.
Caesareum numen SEPTEMque corona VIRORUM,
Heroumque parens Germania clamat in aurem:
Heic [Reg: Hic] SALOMON heic [Reg: hic] esto tuus. tibi nostra locamus
Pignora, SAXONICAE lectissima germina RUTAE.
Celse Deus, vastum mundi qui digeris orbem
Numinis arbitrio; qui res et tempora rerum
Pro libitu formas; SALOMONI suffice vires,
Ut medico tractare modo sibi credita possit
Pignora, SAXONICAE lectissima germina RUTAE.
SErius ac vellem, quum nuntia nuper ad aureis
Iret fama meas hominum rumore sequaci;
Te, FLADENSTENI, consultae praemia laurus
Accipere, atque novum sublimi pectore IURIS
Fulgere DOCTOREM celsa de luce cathedrae:
Actutum, Valeat iam trita paroemia, dixi;
Heroum Filii noxae. et cum lumine chartam
Posco dari porpere: stat, nocturno immori olivo
Exsomnem; vigilique diem proferre lucerna:
Ne virtus abeat nostris indicta Camenis,
Tam pulero [Reg: pulchero] quae te mactavit honore Tubingae.
Felix qui docileis [Reg: docilis] Musis ita destinat annos:
Ut mortalis homo socios hinc sentiat usus!
Hoc stadio pater ante tuus praecurrit: eodem
Tu sequeris: sequeris sed proximus inter vallo.
Quantus erat Genitor, nobis claravit abunde
Dictis fama suis. tantis at laudibus impar
Mentem percellor: si me pede metior aequo;
A cuius numeris ille exsulat usus, et acer
Spiritus; in magnis qui vatibus emicat. hinc et
Accilinis semper parvis maiora recuso.
Non is corpus erat sine pectore. rebus honestis
Intendens animum, quicquid prudente bonoque
Dignum erat, urgebat: vulgi securus: et index
Ipse sui vitam solidum explorabat ad unguem.
Externae nil labis habens; teres atque rotundus
In sese, exemplar cunctis imitabile morum
Lucebat. nullos facile huic subrepsit in actus
Mollities, partemve tulit sibi-nata voluptas:
Intra naturae fines vivebat: et in se
Pro quaestu sumptum faciens sumebat amice,
Quam sibi cunque Deus vel fortunaverat horam,
Vel dubia sub sorte datam vertigine laeva
Traxerat in praeceps. successu rectus opimo,
Rectus mutato. censu mediocriter usus
Reges et regum vita praecurrit amicos.
Nec secretum iter, et fallentis semita vitae,
Sub lare quae pure tranquillat inertibus horis,
Hunc delectabat. patriae se impendere totum,
Cura erat. haud sibi se genitum credebat, at illi.
It comes Alberto, quem Brandenburgica mater
Extulit ingenti nixu. fortissimus heros:
Et fulmen belli; inque adversos igneus hosteis [Reg: hostes] .
Victorem-victum quem diro horrore videbant
Penei campi, qua rura Visurgis oberrat
Westphala, Mauricii generoso sanguine cruda.
Quem Francae Dryades, primae inter Teutonas; et quem
Attonitae bifidis nimphae [Reg: nymphae] gemuere sub undis
Ude pater Pegnesse tuis, dator uber aquarum;
Et quem vicino tibi Marchio-norica saltu
Formidavit Hyle, qua teque Urbemque frutetis
Coniferae pinus ambito circinat arcu:
Quando faces belli tonitru spirabat aeno:
Mugitumque dabant contermina rudera lapsu.
At mea quae caeptum [Reg: coeptum] sevecta est pagina girum [Reg: gyrum] ,
E diverticulis ad Patrem, IANE, revertat.
Militiaeque domique probo sua munia curat
Obsequi: sequiturque suum per summa pericli
Gnaviter [Reg: Naviter] ALBERTUM. nec hiems, neque fervidus aestus
Fidum dimovit Domini, nec tela nec hostes.
Cuncta facit patiturque lubens, et sudat et alget;
Dum cavet, officii ne pars sibi claudicet; et ne
In se committat, quod post mutare laboret.
Consiliis dandis animo sic cernit acutum,
Non magis ut serpens oculis Epidaurius. Et quum
Secius, ac decuit, quid factum a Principe, coram
Noctem peccatis et caecas exsuit umbras,
Ac notat haec multa cum libertate. nec ipsum
Excutiunt vero vel honos vel dulce lucellum.
Utque iterum atque iterum socia cum coniuge bello
Captus erat: Princepsque suis excesserat agris:
Contractis humilem sese demittere pennis
Maluit, et tandem privatae reddere vitae;
Plebeiaque toga modicum componere civem.
Nec tamen hunc virtus sic celat nota. Senatus
Intrat concilium: patriaeque inservit in annos
Decliveis [Reg: Declives] senii: dum sexagesima messis
Sopiit exsanguem Parcarum lege sequestra;
Agmine prociduo qua Franci flumina Maeni
Sub Blassenburgum perstringunt CULMINA BACCHI.
Dixti, IANE, tibi; Vitanda est improba Siren
Desidia: atque aliquid nervo maiore petendum:
Si patre defuncto [(reading uncertain: page creased)] non inferiora sequeris.
Non te spinosis [(reading uncertain: page creased)] exercet inertia nugis
Strennua [Reg: strenua] secluso quae sint tricesimae in Orco.
Quid cantu dicant Sirenes. nomen Achilli
Quod fuerit [(reading uncertain: page creased)] , nimphas [Reg: nymphas] inter cum nimpha [Reg: nympha] lateret.
Cur sit Telemachi [(reading uncertain: page creased)] cubito Pisistratus, et non
Vel laevae dextraeve [(reading uncertain: page creased)] manus expergitus ictu.
Non bis tricarum [(reading uncertain: page creased)] nebulis lucumonis acuti
Aetatis vegetae iuvenileis [Reg: iuveniles] deteris annos.
Auscultas potius numeri potioris alumnos;
Ac stadio breviore tuas grassaris ad arteis [Reg: artes] .
Auribus instillas monitus, quos Bartolus, ille
Militiae vexilla tuae qui ventilat: et quos
Dux Consultorum multo expertissimus alter
Baldus habet, dominaeque probant quos iura Themistos.
His pectus munis: et laetius vteris illis;
Atque hominum saeclis forsan consultius; ac si
Mancipiis locuples et vectigalibus eses,
Marmoris atque fabros eborisque atque aeris haberes.
Quanquam [Reg: Quamquam] divitias non plane in paupere summa
Herculis urna tibi quoque thesauraria promit.
Surge animi Fervore tui! sic ora virorum
Docta meres, serosque venis Consultus in annos.
Adde supercilio nubem: vulgusque profanum
His Sacris exesse iube, qui nequiter ardent [(reading uncertain: page creased)]
Publica priuatis committere; sacra profanis.
MENS BONA, si qua dea es, tui sub sacraria IURIS
Siste sacerdotem hunc. Leges peccare vetanteis [Reg: vetantes]
Ante oculos interque manus dic verset ut harum
Ingenium docte sapiat: fugienda petentis [(reading uncertain: page creased)]
Segreget: ac discat poenis onerare nocenteis [Reg: nocentes]
Criminis, exonerare pios: omneisque [Reg: omnesque] laboret
Iuris ad exacti normam dependere caussas.
Annuit a laeva Bona Mens. date lilii [(reading uncertain: page creased)] cives
Purpureasque rosas: violae iactate colotes:
Ture novo placate deam. Tibi, IANE, perennem
Gloria contexit lauri de fronde coronam
RANZOVI, cordate senex, cui scilicet aetas
Exita Cycneo maturam vellere frontem
Induit, et canis florenteis [Reg: florentes] inquinat annos:
Heroum palmare decus, quem solis ab ortu
Ad solem occasum felici Gloria curru
Porrigit, et late differt rumore calenti,
Qua sua sunt Marti, sua qua commercia Phoebo.
RANZOVI, suboles Fati miranda, beato
Sideris adfectu fortunas natus ad omnes.
Atque sago bonus atque toga: nunc cuspide pugnax,
Nunc teres eloquio bellique domique, sed hoc est
Forte aliis quoque dividuum, quos indolis altae
Obsequio notum est hominum transcendere metas,
Et certare deis mortali sorte. sed idem
Qui valeat penitas naturae accedere parteis [Reg: partes] :
Aerias tentare domos: caelique profundas
Remigio rationis opes lustrare, suisque
Acclinare oculis distantia sidera: et horum
Censurae ingenii varios supponere mores:
Cur segnis versetque boves et plaustra Bootes:
Cur Ursae Oceani formident aequore tingi:
Euros cur furiat Corosque [Reg: Caurosque] in praelia, venti
Prodigus Hippotades: rursumque salacia molli
Voce, resedata tumidum mare mulceat alga:
Cur nunc, dum scribo haec, Procyon furat igne diurno:
Corripiensque Leo Solem violenter acutum,
In nos exsucco [Reg: exsuco] Cereremque ferociat aestu:
Menstrua Luna notho cur lumine luceat, et sit
Nunc cava, contractis nunc cornibus aemula fratri:
Cur sic, cur aliter LUCENTIS moenia MUNDI
Sint adfecta, suo dum stant obnoxia fato:
Vix datur inventus. Virtus RANZOVIA Musas
Bellonae, et Terram celso coniunxit olympo.
Testeis laudo Libros, NUMEROSA DIARIA noti
Sideris ingenium faciemque docentia, quae iam
Calculus artificum punctis locupletibus ornat.
Sis felix RANZOU: Et terga vicaria lasso
Suppone Alcidae, quae supponebat ATLANTI.
PRINCIPIS arbitrio nuper quum visa mereri est
Lingua Professoris titulum mea Leucori nostrae:
Et me flos Aulae, quem Cor et Principis Aurem
Torga vocat, sociis MOSBACHIUS ire quadrigis
Iusserat evectum; patulis qua Pretschia tempe
Luxuriantur agris, quaque arx splendore sub auras
Surgit olorino, magnis domus aequa dynastis,
Sed tamen heroo domus haud indigna LÖSERO:
Sarmaticis promotus equis occurris: et una
(Quid multis?) opera nobis gratamur amico
Herculis auspicio. propero convivimus uncto,
Dividimusque viam, tu Torgam, ego Leucorin urgens.
Sed fuit ingenuae tibi tanta modestia linguae,
Ut mihi nolueris liquido sermone fateri,
Qui genus, aut cuias, aut quid tibi nominis esset.
Quaerenti mihi respondes, Audire bonum te:
Meque virum non esse malum, sciri indice fama.
O Phoebi suboles, nutricis ad ubera suadae
Pieriis educta favis: quod Rumor apertis
Clarat ubique tubis, Viadrus quod novit et Albis.
Ore verecundo quid me caelare laboras?
Cum frustra celes. nimirum HELICONIUS ille es,
Quem mater Livona tulit sub cardine mundi,
Servat inocciduos qua Maenalis ursa triones.
In quo cana sides atque intemerata bonorum
Congeries, veterisque patent vestigia recti:
Cui ducti mores e nobiliore metallo,
Membrorumque modus, quem quis nec dicere grandem
Nec possit tenuem. sociae quem corporis ornant
Atque animi dotes: ut, quae divisa beatos
Efficiunt, collecta gerat. quem lactea fandi
Ubertas cerebrique cati pollentia regum
Miscet consiliis, Alboque inscribit Equestri.
Cumque supercilium ventoso attollere fastu
Posset, quod subitos ferme comitatur honores;
Temperiem servant oculi, vultuque remisso
Elucet gravitatis honos: et semper ad omnes
Format inoffensam privata modestia vocem.
Qui semel et decies deciesque negotia gessit,
Qualia Legati regum procerumque iubentur:
Et bene re gesta toties quoque victor abivit,
Nondum ter decimum quintumque superstes in annum.
Denique, quem virtus atque illud dulce loquendi
Pondus et undantis victrix opulentia linguae,
Quaeque vel heic [Reg: hic] dixi vel quae dicenda reliqui,
Sic commendarunt doctis Heliconis alumnis;
Nomen ut ipsius Musarum intexere peplo
Certatim cupiant, ac seris tradere saeclis,
Donec nascentes ibunt in secula libri.
Sic te Fama foris, HELICONI, pinxit; et exre:
Quod probat ipsa fides. Fidei quis credere nolit?
Et sic nos propius nunc internovimus: et ni
Vana meam ducunt animi praesagia mentem,
Non ignorabit series oritura nepotum,
Nos vixisse olim germano pectore notos.
DIs, atque herois, sacro mihi carminis orsu
Compellandus es, ARTOMEDES: nec, ut ante, Phaleuco [Reg: Phalaeco]
Aut elego. Quorsum haec abiecta vocabula, MICAE,
RELLIQUIAEQ. [Reg: RELIQUIAEQ.] ? tuae nullo debentia pacto
Nomina Calliopae. Sis, te quem dextra Promethei
Finxit, pol longe de commodiore metallo,
Quam me quamque mei similes de pulvere Vates.
Haec tuus iste pudor quam vis eat usque negatum;
Non negat esse Fides, et queis [Reg: quibus] Sapientia pectus
Muniit atque aurem Latio purgavit aceto.
REX late-regum CAESAR ter-maximus, Orbis
Gloria Romani, laudem hanc sibi vendicat uni,
Praemia largiri meritae virtutis alumno:
Sed prudentis eget tantum monitoris. O hic sis
Artomedi, si fas; qui Caesaris arma rotundam
Digeris ad normam, crudosque minantia flictus
Agmina consilii ductu moderaris et astu:
Qui Vatum labor es: qui Vates ipse, nec abs te
Factus in hanc curam (quamvis et factus in istam)
Sed tali natus geniturae schemate, faustos
Disponente choros astrorum Numine: Tecum
AR CONATE loquor: tu magni Caesaris aurem
Imple aliquo monitu. Sic sit tibi semper Apollo
Adiuva: sic Turco sit acinace clava Rudolphi
Fortior, ac Lunas Avis illa birostris opacet!
Aut si Caesareas iam res habet Hungaris aures,
Ut nec ab adsiduo possint monitore teneri;
Tu Pallatini quem nutricantur olores
Ad Myrtilletum; cui (fas hoc audiat) uni
Multa Poetarum submittunt saecula fasceis [Reg: fasces] ;
Qui ius illud habes lauru donare Poetas,
France MELISSE; tuus facito sis, atque merentem
Participato Daphnes ultro victrice corona.
Sinon canities et vis incocta senectae
Indolis; et, cui se devovit, mysticus ordo;
Et vigor eloquii mulsumque Poema mererent;
Caesaream meruit tam rara modestia Laurum.
NEMPE sui plenus truculentis turget in armis
Trossulus, et solis it Trossulus efferus armis:
Momentum non grande putans tranquilla togatae
Nomina militiae sectari Pacis in umbra.
Contra, qui Clariae seque et sua mancipat arti,
Plus homines LONGAE quam CURTAE vestis honorat;
Et Druidas Equiti praeponens negligit istam
Bellonae subolem crudi Mavertis alumnam.
Saepius acta fuit non uno iudice res haec:
Sed patrocinio pars utraque tuta fideli
Erubuit de iure suo concedere parti.
At nunc ambiguae sufflamina ponere litis
Lege iubet lata sic LAUTERBACHIUS: ut cum
Pallade (quis credat?) Mavors coniuret amice,
Et coniurato victuros foedere dicant.
Scilicet hoc potuit non quivis unus in horto
Musarum eductus, vel solo Marte. sed is, qui
Bellandi fandique potens, et praelia Musis
Temperat, et rigidum moderatur Apolline Martem.
ROMA caput mundi, post dicta vicaria caeli,
Iudice se, patriis olim cantata Poetis
Magnifica superos fama complevit et imos.
Nostra sub arctois latuit Witeberga tenebris,
Vicinoque polo vix nota priore sub aevo.
Lustra novem deciesque fere labentibus annis
Pertinuere datas recidivo tempore metas:
Quum primum obscuri discussa nominis umbra
Laudatum claras caput exsinuavit in auras
FRIDRICI cura Sapientis, et auspice Iova.
Hoc fundata ratis Academia legibus ortum
Principe sortiri nostratem cepit ad Albim.
Caesar id indulsit Maxaemilianus, et alter,
Qui tunc pontifices Romae tractabat habenas,
Iulius iste, Petri qui clavem in Tibridis undam
Proiiciens [Reg: Proiciens] Pauli gladio petit agmina Galli.
O scrutanda Dei nullo sententia sensu!
Si tunc vel minimo potuisses omine duci,
Atque secuturos hinc praesentiscere casus;
Ipse nec Attalica te conditione moveri
Crediderim potuisse, ratos ut babere iuberes
Caesaris assenssus [Reg: assensus] hoc in molimine, Iuli.
His ex principiis Academia crevit, et ipsam
Sese conata est crescendo vincere: sic, ut
Fecerit ambiguam par vo post tempore palmam
Omnibus, excelsis quas Teutonus orbis alebat
Ingenus celebres: quin et quas extera passim
Natio praecipuis extollit laudibus, huic se
Non ausae fuerint merito praeferre Lyceo.
Quanta Professorum hic cantatae nomina famae
Floruerint: Logici quibus unca sophismata nodi
Magnus Aristoteles penetrantis acumine ferri
Extricare dedit: taciti quos abdita mundi
Cura fatigavit: qui scandere mobilis aethrae
Ingenio docuere plagas, secretaque caeli
Rimari, quos vix stellarum Aegyptia Memphis
Aequavit visu numerisque docentibus astra:
Et qui pallentes olida rubigine mores
Praeceptis poliere suis et compare vita:
Quique Colos et pensa trium felicibus herbis
Exoraverunt avidarum in fata sororum:
Et qui sanciti [Reg: sancti] geminata volumina Iuris
Egregia trivere manu, docilique cathedra
Atque laboratis vigilato sidere libris,
Invidia plorante, vagum sparsere per orbem:
Et qui theologas sacrosancti Codicis umbras
Divina mentes animati flaminis aura
Explicitas scriptis et viva voce dederunt.
Quantaque Pieriae confluxerit unda iuventae
Omnibus ex oris tantos audire magistros;
Quid refert longis verborum ambagibus edi?
Unicus ille Dei mystarum nobilis heros,
LUTERUM dico (adiutore Melanchthone( quotquot
Nunc Academiae celebrantur in Orbe, vel una
Nominis illustri potuit contundere fama.
Huius [Reg: ?Huius] ab auspicio, ceptum [Reg: coeptum] moderante Iehova,
Res Antichristi, et mentita Vicaria coeli
Roma, ac missifici devicta est bestia monstri.
Ex hac urbe micans redivivo lumine primum
Sol Evangelii radios proiecit ad omnes
Terrarum populos, qua vesper obitur et Eos.
Haec sunt; et, poterant quae dici iure, supersunt
Plurima, Leucoreum non aspernata Lyceum:
Sed finem impono brevibus pro tempore curis:
Laudis enim cumulos, quibus haec Witeberga redundat
Velle satis digna verborum condere pompa,
Non est res operae mediocris et unius horae.
Quin potius, quod nunc inprimis utile factu est,
Tradimus effectum: ludosque indicimus [(printer); sic: incidimus] aequo
Numinis auspicio; non quos labor Isthmius olim
Roboris intento claravit agone: sed illos,
Quos dea committit nostro Sapientia campo:
In quibus ingenii, non robur corporis; artes,
Non artus poterunt victricia puncta mereri.
Quare agite, o iuvenes, quos laudis honesta cupido
Erigit, et rudibus vulgi caput altius umbris
Exsertare iubet, nostro date protinus Albo
Nomina. Philosophis qui decertaverit armis,
Barbariemque animi iusto prostraverit ictu,
Me censore, palam victor perhibebitur; et se
Praemia digna feret; non sertum e flore, quod una
Saepe die visum est omnem posuisse vigorem:
Sed titulum, famae decus immortale, MAGISTRI.
TVRCORUM princeps Furiarum quarta, flagellum
Hungariae, et nunquam [Reg: numquam] satiabilis heluo nostri
Sanguinis, immani sectatur acinace pactos
Imperio proceres, Aquilaeque birostris Alumnum
Austriaco genitore satum. sedet, arma feroci
Continuare manu, nec motis cedere castris
Quam victi regale premat diadema Rudolpbi.
Nunc, o Germani (nunc res vocat) ite leones,
Fortiaque adversis opponite pectora Turcis.
Et vos, qui docte sapitis cautoque magistrae
Pallados armati clypeo certatis in ipsis
Visceribus patriae, socias opponite vireis [Reg: vires] ,
Consilii et flabris Aquilas animate Rudolphi,
Et belli monitis implete negotia: quippe
Arma foris prodesse parum, cata ce~suit aetas,
Consilii matura domi nisi forma sequatur.
Tuque adeo, FELIX, socero gener aemule, qui rem
Saxoniae, ceu priscus Atlas iuga caelica, fulcit
Robore consilii; luci committe, quod olim
Gentes Europae grandi sermone docebas,
Flore Professorum iuvenumque sedente corona.
CHRISTOPHORUM quondam finxit cordata vetustas,
Et pictum voluit cunctis ostendere templis,
Heic [Reg: Hic] qualem nobis humili sub imagine prodit
Artifici fuco priscae manus aemulae genti.
Mittamus veteres, pictosque in pariete fumos:
Vivi CHRISTOPHORI germanum exemplar haberi
Magnanimus poterit nostro Luterus in aevo.
Hic raptum Latio vesana per aequora Christum
Detulit ad patrias grandi molimine terras:
Allucente facem, prope Fluminis ora, PHILIPPO.
Pinxit utrumque quidem fixae hac in fronte tabellae
Linea peniculi formas imitata: sed ipsi
Se calami crena pinxere venustius, atque
Parietibus Mundi clavo adfixere perenni.
SCACHIADAE Fili, quem Iuppiter hospite mensa,
Quem Musarum altrix Eupheme, et nobilis olim
Candor amicitiae solido mihi copulat usu,
Qua Witeberga sita est, ubi Saxonas atque Cheruscos
Albis inabrupta fluvii discriminat unda:
Ecce patefecit radiis rota candida caelum,
Natalemque Patris Septembribus attulit horis.
IANE, catenatos Musarum rumpe labores:
Ne legumlatrix hodie Themis imperet arteis [Reg: artes]
Continuare suas. tabulas depone magistras
Codicis. iste dies alios sibi postulat usus.
Lautius exorna scapulas; iace candida circum
Carbasa, felices Natalem hac veste celebrant.
Inprimis nardi- spicam floresque fragranteis [Reg: fragrantes]
Et myrtum costumque bonam sudataque ligno
Tura iube: festis ut odorent aera fumis.
Plectilibus quoque lassentur tua tempora sertis
Flexipedis hederae, platanique virore profusae.
Ipse ego, Caesareo quam iure Poeta coronam
Virgineae laurus consertam germine servo,
Inque tuum inque tui depromam Patris honorem.
Lacque iube adferri, non id quod ab ubere pressit
Damaetas vitulae bis mulctram implentis: at istud
Lac Veneris, Chio collectum palmite vinum:
Hoc WENCESLAI roseis libabimus Horis.
Ipse suo, natale comes qui temperat astrum
Naturae Deus humanae, visurus honores
Huc aderit Genius. Puer i; dic, SCHACHIUS orat
Ad sacra Nataleisque [Reg: Natalesque] dapes veniatis, Amici:
OTHONEM inprimis MASSOVIAE gentis, Equestrem
Eunomiae pullum, propere accersire [Reg: arcessere] memento:
Invenies illum librorum indagine septum
Aut Ciceronis opes venari, aut Codicis amplum
Perreptare forum; monitusve notare Gaili,
Aut modo subtileis [Reg: subtiles] Fabri disquirere curas.
Schachiaden una Patrem referemus: ut ipsi
Prima adolescentis decursa sit area vitae;
Quoque deinde viri tramissa [Reg: transmissa] sit altera passu,
Quoque senectutis properetur tertia; nostros
Exemplar vitae speculumque datura per annos.
IANE, Patre bene dicamus; bene Patris amicos,
Quotquot adhuc superant: illustrem ante omnia Trigam;
Ianum Rauterio deductam sanguine prolem
Cui mentem insevit nascenti Iuppiter; altum
Addidit alma Venus decus oris; Phoebus acumen
Ingenii; genium Mavors; vocisque leporem
Mercurius: quique heroas pollentibus ausis
Provocat: et cui Dux patriam concredidit Arcem.
Dein, qui de Crucibus reperit cognominis usum:
Cui Princeps patriae- secreta Borussus in aurem
Insinuat, Romana cui, cui Teutona Siren
Sessitat in labris: cui tranquillissima morum
Temperies, animusque suis generosior annis.
Post et Fabricium, quem gens sibi Slesia civem
Adserit et linguae prudentem et moris et aequi;
Qui citra errorem, qua quidvis lege nefasque
Fasque sit, inquirens caussarum examina pensat.
Hanc bene dicamus repetito nomine Trigam;
Sed Patrem inprimis, cui lux hodierna dicata est,
Cui mea Calliope facit hos pro-tempore versus.
O utinam caelo propior mea Musa Borusso
Viveret: ut praesens oculis committere possem,
Quae mihi, Leucoream qui sum submotus ad urbem,
Porrectae memorat vulgata licentia famae!
Argueret nullo me Bregela tempore mutum.
At vos Natales novies salvete Calendae,
Et no vies fausto no viesque revertite caelo:
Tu quoque, VENCESILAE, tuae stella inclita gentis [(transcriber); sic: gentris] ;
Et tu, LANE, tui spes et nova gloria Patris,
Salvete et dicti et dicendi carmine nostro.
RARo potest unis traducere sedibus aevum,
Qui cupit Aonia vitam tolerare sub umbra.
Externas migrare domos te posse, quis olim
Credidit? et tamen haec ubi deseret hebdomas orbem,
Credemus factum. docta Sapientis arena
Saxonis excedens, qua te Witeberga tot annos
Vidit honorando medicorum cernere ferro,
Adfectabis [Reg: Affectabis] iter, qua se Pomerania culti
Fertilitate soli laetos effundit in agros.
Artifici, Colberga, novae gratare salutis
Atque animi penitis venientem involve medullis.
Hic tibi serpenteis [Reg: serpentes] per inertia membra dolores
Et morbi mortisque potest inhibere furorem,
Atque moras nimium festinae ponere vitae.
Ante oculos vestri mihi vespillonis imago
Cernitur obstipa grassari fronte per urbem,
Atque recens-medicum stomachosis pungere dictis,
Qui praeter morem pariat feralibus armis
Otia; dum rari, quos lecto adfixerat aegros
Dira valetudo, lutei mortale relinquant
Corporis induvium, tumulique ferantur ad urnam.
I modo, KELHEYMERE: graveis [Reg: graves] tibi Phoebus honores
Conciliat, facilemque adeo despondet Hygeiam.
VOs quoque Nobilioris agri duo germina fratres,
Fratres germani, suboles Warnsdorfia, longo
Derivata satu proavitae gentis et aevi,
Linquere Saxonicas albi iuga montis ad oras:
Nataleisque [Reg: Natalesque] domos et Slesidos oppida terrae
Post aliquammultas in visere rursus aristas,
Fando comperior. teneri genuina voluptas
Aeris, et melior blandi clementia Phoebi
Mollitiesque soli, comitumque licentia doctis
Ambitiosa iocis, et nunquam [Reg: numquam] lassa volantum
Triga caballorum patrio vos limine sistant.
Fundat in amplexus se vobis ob via mater
Illacrimetque parum, dubioque reciproce: aestu
Momina laetitiae reditum gratantia vestrum.
Fingite, WarnsdorfI; subolis vos esse parentes,
Quae peregre fuerit caris divisa tot annos
Limitibus patriae, seseque potenter honestis
Imbuerit studiis animique et corporis: et quae
Incolumis rursum nataleis [Reg: natales] immigret aedeis [Reg: aedes] :
Quo vultus habitu, quo tandem hanc cordis ovatu
Exciperetis? An, o quae mellitissima quondam
Haesisti nostris et post haesura medullis,
Ut te conspicimus patriam remeare lubentes!
Re bene praesertim gesta: tot Corporis auctum
Ingeniique bonis, quae Nobilitatis avitae
Ornamenta solent atque incrementa mereri.
Ite bona properanter avi, Warnsdorffia pubes,
Et desiderium repraesentate parentum.
VIDIT in Elysio (PORTA mihi nuper EBURNA
Rettulit haec Morpheus) SCHORBUTI Plinius artem,
Quam miro SALOMON ALBERTI condidit usu:
Versus ad Hippocratem, qui MAGNOS forte LIENES
Ruminat; Ecquid, ait, satin' haec germana videntur,
Quae scripsit Germanus [(printer); sic: germanus] homo super indole morbi
Livida quem generat faecatae copia bilis,
Ac crasso pituita trahax lentore propagat?
Excipit Hippocrates: Mihi non incognita narras:
Nescio quo medicos hic condat Apolline libros!
Quis nostrum, qui iam MAIORUM GENTIUM ab omni
Censemur populo MEDICI; Quis porro Medentum,
Quos tulit annorum series decursa, notavit;
Malarum articulos et texta reciproca menti
Sermonisque ratos plano discrimine flexus
Hac SCHORBUTI etiam serpente tyrannide sisti?
Primus hic observat. Quis scripsit acutius aut hanc
STOMMACACEN; aut hanc SCELETYRBEN plenius illo?
Non oculis eris invidiae, Germania, nostris:
Sit licet hic SALOMON tibi Plinius Hippocratesque.
RUMOR it, HAENDELIOS hinc ad se rursus ituros:
Iamque adeo celeris protraxe [Reg: protraxisse] volucria lapsus
Esseda rectorem, plausuque animare caballos
Ante foreis [Reg: fores] , qua lata fori patet area visu.
Praeterea Musae Charitumque triformis imago,
Et niveas hirsuta comas nostratis Oreas
Gymnasii taleis istic properare querellas
Dicitur; O iuvenes, nitidissima germina Phoebi,
Quotquot in umbrosis Academia nostra frutetis
Educat, et teneris divum lactetis in ulnis;
Vosne pati, rear, ut nostris maturius arvis
Nobilis Haendeliae demigret ternio gentis,
Quos in delitiis [Reg: deliciis] habuistis: et arte canendi
Paene triumphali dignos mactastis honore?
Non illi miseros ululatu per dere cantus.
Carnificique sono cruciare sodalibus aureis.
Seu raucos frangant modulos, seu lene susurrent,
Seu citharae nervos impellant ungue, picatis
Seu stringant setis [Reg: saetis] pandurae fila; profecto
Ambiguam faciunt palmam Sirenibus ipsis.
Nec viles animae Plebeiaque nomina vulgi,
Sed mundi proceres (quod vos meministis) amarunt
Delitias [Reg: Delicias] horum et docti modulaminis odas.
Et tamen a nobis hinc demigrare laborant:
Immo migrant hodie. res convasata quadrigis
Anticipavit iter: domini sectentur oportet.
Quid vobis animi, pubes sociata? sinamus
Ire? sinemus. eant. dabitur fortassis honori
Leucoreis alibi, devotos inter alumnos
Hac TRIGÁ cum laude frui licuisse tot annos.
MULTORUM mores hominum vidisse, quid ad rem?
Et male- moratis ac moris moribus uti:
Irrisum bilemque potest labor iste mereri.
At mores hominum qui sic pellustrat [Reg: perlustrat] , ut ex his
Quid sibi vitatu factuque sit utile discat,
Cor habet, et pretium faciet sumptusque viaeque.
Nam caelum mutare potest et filius Olfi
Rusticus. at pulcris [Reg: pulchris] insuescere moribus, est res
Istius ingenii, quod Pallas honorat, et aequo
Iuppiter adfectu plebeiis eximit umbris.
Tum mecum sentis, OTHONUM nobile sanguen [Reg: sanguis] ,
Quas Academias non pellustraveris [Reg: perlustraveris] , ipse
Promptius enumerem, quam quas lustraveris, orae
Quaqua Germanae posuere Sacraria Musis.
ARGYROPEN, magni quam SturmI [Reg: Sturmii] lingua vetustis
Aemula Romanis ad saecla profunda nepotum
Nominis aeterni fama tramittit: et illam
Rauracum AUGUSTAM Zuingeri manibus, immo
Zuingeri manibus calamique vigore celebrem:
Quaeque vagabundo pes Nicri verberat aestu
Moenia TUBINGAE: Ducibusque obnoxia Catis
Oppida MARPURGI: quaque aurea Cypris in uno
Multa Palatinum MYRTETO numina Vatum
Compulit, et fasceis [Reg: fasces] dictaturamque MELISSO
Transcripsit, reliquo nihil indignante senatu.
Et quam magnanimo IulI manus edidit ausu
Iampridem docto MEIBOMI [Reg: MEIBOMII] carmine notam.
Praecipue IENAM coluisti, ubi LIPSIUS olim,
REUSNERIque hodie, RHODOMANUS, et ille diserto
Qui versu exsequias Hasso PRAETORIUS ivit:
Omnes aeternum victuri postuma LipsI
Semina, quem nuper mendosa licentia famae
Arguerat, vitae decusso lumine, certam
Occubuisse necem: sed littera sera Melissi
Nunctiat [Reg: Nuntiat] , Historiam Romani evolvere Flori,
Qua nova Lovanium statuit Musea Camenis.
Tandem ad me ventum est WITEBERGAM ubi Saxonis agro
Montanis tumesactus aquis pater Albis acerbo
Incubat amplexu, spemque amplam totius anni
Suffocavit heri, magno cum monte malorum,
Nunc alio meditaris iter: nec in aede Galen
Te prius adspicio RUBRAE cum tegmine MITRAE,
Quod fore credideram. sed quod Deus imperat, urge:
Italiamque veni: Senasque in vise Pisamque
Ac falso-aeternae septena cacumina Romae.
I animo dilecte meo IACOBE, redique.
Ture lares patrios ac [(printer); sic: et] horna fruge quotannis
Ibo ego placatum: donec tua regna revisas,
Teque adventitia [Reg: adventicia] Francorum excepero more.
QUAE tibi tam subito mutat sententia mentem?
Spes erat; immotui constans adsertio viti,
Leucoreis te non animatum cedere campis,
Donec eat breviorque dies, et mollior aestas
Auctumni faciem septembribus [(printer); sic: septembricus] induat umbris.
Nunc properata tibi retro sententia cessit,
Remigioque paras veloque celebria nostrae
Moenia Leucoridos sociumque relinquere coetum.
Ecquae causa fugae? SEBALDE quis impulit autor
Pierias mutare domos? an TRIGA propinqui
Sanguinis illa tui, quorum est insignia Gallus?
Hi sine te poterant hinc emigrare priores,
Qui sine te nostrum prius accessere Lyceum.
Sed tamen ite simul, qua vos iuvat ire profectos.
Nec Musae prohibent abitum, nec amica iuventus:
Namque datum a vobis satis hi sibi rentur et istae.
Qvando [Reg: Quando] migras hinc cunque [Reg: cumque] , migras quocunque [Reg: quocumque] locorum;
Seu Patriam, SEBALDE, redis et ad Austria, quae nunc
Territat horrendo proles Otomanna tumultu,
Oppida: seu mundi peregrinas excutis oras,
Qua Latiale caput septem quadrata iugorum
Roma superciliis in caelum est ausa minari:
Vel qua bella facit nullos factura triumphos
Effera civili Francorum Gallia ferro:
Succinet bos versus absenti nostra iuventus;
SEBALDO HAENDELIO iuvenem qui comparis aevi,
Quique simul iunxit virtutis et Artis amorem,
Maiorem membris et mole abdominis ullum
Non aluit pretiosa suo Witeberga cuculo.
TAM pulchrae quis non emat haec sibi pignore mercis,
Sit licet extremos currendum Gangis ad Indos;
Nedum Orlamundum? Felix, KAUF MANE, profecto es,
Proxima cui tantam peperit vicinia mercem!
Rivales socii, fatuis desistite votis:
Haec data merx vaenum est, iam contra velle liceri
Opposito pretio, Contractus iure negatum est.
Haud temere quivis hanc emerit Orlamundae:
Emit Kaufmanus, cui natus Altantide Maia
Mercurius teneris os informavit ab annis:
Cui mentem Phoebus proles Latonia finxit,
Et castigatum mores dea Pallas ad unguem:
Qui pietate gravi, qui vocis luce diserra
Eximiis quondam Doctoribus aemulus ibit.
O KAUFMANE parens, cui Noridos incluta Francae
Concio ter-denos studiose paruit annos,
Propositum mirata tenax Fideique locique;
Ecquid ob haec tanti non gaudes omina filI [Reg: filii] ?
Quondam in praelustri STRIGENICI, Saxonis aula.
Nun Orlamundae sancti gregis optime custos,
Ingenio pollens, et iusti fulmine Zeli
Ardua devoti committens pulpita templi:
An socer alterius generi, si libera detur
Optio, Consocerique velis non consocer esse?
ANNA puellarum flos illibate; vetustis
Aemula matronis, quas purae gloria famae
Inserit historiis, nostrumque propagat in aevum;
An velles alio te Mercatore redemptam!
Florida virginei nunquid [Reg: numquid] tua serta triumphi
Alterius velles thalamo donare mariti?
Alite felici PAR Sponsum nubite: nupti
Connubii fructus numerosam gignite prolem:
Unanimi sociata iugi duo pectora nexu
Dissiliant nunquam [Reg: numquam] . Florenteis [Reg: Florentes] ite per annos.
PAULLORUM Fili, te vix compescere risum
Posse reor, si mente redis ad nupera socci
Pulpita, Frischlini quae Comica Musa Rebeccae
Primitus exstruxit: tecumque reduxit in ACTUS
Felix ingenii FELIX; animosa Borussum
Gloria, RIDIGERUM spectati nominis heres:
DOCTORUM vobis cuncto plaudente senatu.
Ecquis enim tam tristis homo, qui naribus uti
Non velit, atque aliquo sese diffundere risu:
Quando Peleiander Gastrodis simius, istas
Finibus Utopiae Stygiaeque e fornice merces
Advehit Amrapheli, valde mirabilis escae
Nomina, paene sono mendacis habentia formam.
Narrat cilendrum, narrat cicimandron, et herbam
Capsidis, et nauci cataractria, narrat holendrum,
Narrat moeacidem, narrat hapalopsin; et illud,
Quod ferat excelso de monte daraptifelapton.
Nec minus hoc risum poterit tibi fingere; quando
Alatos homines ait invenisse, gerenteis [Reg: gerentes]
Ex humeris oculos: fetusque e cruribus edi:
Tantam pulicibus membrorum adcrescere molem,
Corpus ut unius bissex elephantas adaequet;
Hibernaeque nivis cumulos apponier igni,
Atque exsiccari, tandem Pro sacchare vendi.
Quis non bas nebulas ac scitamenta Poetae
Rideat; et pleno, cum Chamo, SIBILET ore?
An non et, PAVLLI, velles restringere denteis [Reg: dentes] ,
Atque irritatum rictu similare catellum,
Si cum mente redis, quam miros fecerit iste
Rusticus in rubro caligarum tegmine ludos;
Quam scierit saliente tremore vibrare rotunda
Pulpamenta natum: quam vafre in retia vulpem,
Consortemque necis leporem LEPUS egerit IPSE:
Et quam foecundos plagarum exceperit imbres
Tergore calloso, non ignorata colonis
Praemia, queis [Reg: quibus] hodie cum venatoribus est res.
Haec ubi tecum agitas, licet his decesseris oris,
PAULLORUM fili, poteris compescere risum?
IUSTE Camenarum non vilis gloria: ventos
Aeolus effundit: superi plaga lucida caeli
Clauditur obductae picea caliginis umbra:
Terra abit in nimbos; et deformata lutosum
Lubricat arva solum. Quis tam ferus autor eundi
Decretum suaderet iter? te posse morari
Autumo, dum venti vis incita ponat, et atras
Disiiciat [Reg: disiciat] nubes rutuli splendore pyropi
Sol regimen caeli: dum rursus idonea sero
Terra viatori solido vestigia pressu
Constabilire queat. Sed enim tu gnaviter [Reg: naviter] urges
Vota propinquorum terrae securrus [Reg: securus] et aurae.
Scilicet imperio mavis parere tuorum,
Quam pluvias horrere minas, caussasque morandi
Nectere conspectu patriae fortasse minores.
Grandis honos GULIELME catae MOLLERE senectae,
Tuque PHILIPPE minor MEURERE senilibus annis,
Consiliis utrique boni: quos saepe senatus
Et populi iurata manus dare civica vidit
Iura per Hamburgum per et exteriora locorum:
Ne vos poeniteat [Reg: paeniteat] cognata vocabula IUSTO
Affini reperisse [Reg: repperisse] satu. Deus ipse, deumque
Turba novean, Themisque facit rata nomina IUSTI.
EDEPOL argute! si quid componere coner,
Suaviter adfectas lectum quod mulceat aureis,
Prurituque animos titillet, et audiat Euge;
Marculus e triviis argutat verba petendum:
Et mihi nescio quod Nasonis gannit in aurem,
PUBLICA FORMA placet sermonis. Publica quaenam
Forma, inquam, est hodie? Qua quivis utimur. Ergo
Pullato e circo atque olidae poedore [Reg: paedore] culinae
Post arcessendum est et res et verba Poetis,
Si qui lectores sibi demeruisse laborent.
Marcule, Ego abnormae sequar haec deliria sectae?
Non tu, non Pater ipse patratus id impetret a me.
Incestas frustra nostram his latratibus aurem:
Audio te tantum, sed rerum ausculto peritis.
Siren Arpinas Cicero tibi semper in ore est.
Laudo. sed a scriptis cur tam procul exsulat? aut hoc
Cum Cicerone loqui est; aliquot disquirere voces
Indice Nizolio, ac lepido compingere nexu,
Tanquam tessellas, sine succo et sanguine? Non sic
Dico dicis causa. multo pars maxima somno
Sunt in eo: peccantque adeo, qui non ita peccant.
Marcule, Tene sequar? nusquam. teris avia vero.
Praeterea Volsce atque Olsce nos scribere clamat.
Sed Volscum atque Olscum quid nominat? omne quod ipsi
Non intelligitur. Tulli, Maro, Plaute, Lucreti,
Nunc primum disco, Volsce vos scribere et Olsce.
O animae purae! si non fastigia tantum
Ceu per transennam, populari lumine limo:
Sed penitis oculos adytis paullo altius ausim
Insinuare: et non protrita expromere vulgo:
Ocius audire est; PROCUL ANTIQUARIUS ESTO,
Qui casca ex opico saturni podice ructas.
Pacuvii vomitus olimque emortua MattI [Reg: Mattii] ,
Aut VERSE ARSE, a me tu quando? scribere nolo,
Eia BONUS VESPER DOMINE HANS. sed scribo nec illud,
Praesul ut amptruat, inde et volgu' redandruat [Reg: redamptruat] olli.
Has ego quisquilias et honore vocabula nullo
Versificatorum de furfure destino plaebi [Reg: plebi] :
Hoc sibi qui reges, si turbida turba Tribuni
Plaudat et irrequieta senacla [Reg: senacula] magistellorum.
Sectari conor, magno licet intervallo,
Carminis artifices genii melioris alumnos.
Isti nempe FACEM PRAELUCENT tramite recto,
Consignantque viam praescripta ad CANDIDA CALCIS.
De Plauto. hic a quo non vapulat Umber? et ampla
Tractus ab orchestra quas non damnatur ad umbras?
Varro Latinorum longe doctissimus olim
(Nomen ad auditum, Critici, submittite fasceis [Reg: fasces] )
Non nisi plautino Musae sermone loquuntur,
Si qua loquuntur, ait. Princeps et regula linguae
Plautus erat Latiae, si quid tibi cordis, Agelli, est.
Verum, ut nunc-homines sunt, hic nil prorsus ad horum
Pinsere Pistor habet stomachum: rudis oncat aselli
In ritum: digitoque nefas hunc tangere. quin et
Non raro auriculas quosdam obturare videres
Illius ad vocem, ceu seps ad murmura sagae.
O genus! Anticyrae nulli sanaberis, ut vel
Tres tantum ad numeros Satyri moveare Bathilli!
Nobilis aeternae laurus WEIDNERE corena,
Salve cum Modio: cum vulgo, Marcule, plora.