Poemata sacra. Pars Altera.Machine-readable textSiber, AdamSiber, AdamXML version, markup prototype, December 1999Ruediger NiehlmarkupCamenahttp://mateo.uni-mannheim.de/camena/siber4siberpoemata2.htmls001.htmlsiberpoemata2.xmlsiber4/jpghtmlBasel: Oporinus, 1565.
Regeln fuer die Texterfassung 03/2001
not necessary
October 2004Ho Wai-Ming (corrections), Ruediger Niehl (tagging)markup
The letter t is often misspelled as r, i or c (due to the poor quality of the original). Probably not all instances have been corrected. Typographical errors have frequently been corrected in the original by an unknown hand. Not all these manual corrections are represented in this transcription.
New TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - Morpheus spell check
IDYLLIA SACRA. ADAMUS, SEU PECCATUM.
SERPENS, MULIER. Adamus, Deus, Gen. 3.
S. Virgo, nec invideo, tenero secura per herbasHuc pede et is illuc: tibi tellus seruit, et aerBlanda per argutos et murmurat unda lapillos:Fortuna tibi si nota, tuoque maritoIura tui arbitrii. nam cur non omnia divesPer vestris aeque poma usibus educat hortus?M. Non, ut rere, licet nobis utique fruiqueNon opibus, nemus hoc quas praebet: libera rerumHaec vobis, auctor dixit, loca trado, timore,Ne non fas, posito, quae vultis, carpite pomaHinc, illinc: una est medio tantum arbor in horto,Notitiae bona quae sunt, et mala: tangere nemoHanc ausit: mors audentem, mora nulla, sequetur.S. Vana times mulier: nihil est mors: scilicet illeIlle bonum, quo non praestantius, invidet, esseNec sibi vult similes: nam novit, ab arbore docta,Qui pendet fructum simul ac gustare libebit,Dii quod sunt, fore vos, reserato lumine, luceIn clara actutum gnaros pravique bonique.M. Sic ais? Et certe fetus pulcherrimus, ut meUt capit ille? oculis quantum blanditur? an esse,Quod Deus est, sapiens sollerti mente recusem?Decerpam: en sequitur facilisque volensque: suaveQuam pomum? quin tu coniunx quoque sume: quid o quidAddubitas: age sume: animi iam nube remota,Iamque erimus, quod Dii, gnari pravique bonique.A. Sumo equidem, comedoque: quis hic sed fulgor, et unde?Et nudos video; pudet heu pudet: accipe frondesUt: quid at immenso crepuerunt vasta fragoreTecta poli? Deus ecce Deus: fugiamus et illisSub corilis caeca procul abscondamur in umbra.D. Heus ubi Adame es, ubi, qua te regione requiram?A. Magne pedum sonitumque, tuam vocemque tremiscens,Quod nudum esse pudet, nemoris secreta petivi.D. Et nudus quod sis quisnam tibi dixit: an aususArbore de vetita detractos mandere fetus?A. Quam mihi consortem vitaeque torique dedistiFemina decerpsit, suasit, porrexit, et edi.D. Femina decerpsit, suasit, porrexit: at ipsaEcquid dis? tantin mulier tu criminis auctor?M. Me verbis serpens blandis, et callidus asti:Induxit, suasu sum pomum epulata colubri.D. Ergo pro scelere hoc serpens et talibus ausis,E cunctis, cessit quis terra animantibus, ex hocTempore porgaris longam exsecratus in alvum,Pulveream depastus humum: vicisse puellamIncautam gaudes? pariet victoria beliumIsta: tuum semen sobolemque illius in aevumNulla fides inter, nec amor, nec foedera sunto.Vae tibi, cervicique tuae: caput obteret HerosContritor caput infandum tibi: cui tamen ipseMordendo numquam calcem infestare remittes.Tu vero nimium facilis parere colubro,Longa tibi postquam tulerint fastidia deniMenses, difficiles partus patiere, doloreEt magno sobolem vitae enitere periclo:Tum privata tuo arbitrio, pendebis ab oreEt nutu imperii, quamvis invita, mariti.At tibi, quem stulto demulsit femina suasu,Ora cibo vetito contra temerando veniresUt mea iussa, solum terrae, quod sponte tulissetCuncta, sit infelix, infecundumque: laboreEx illo, vives quam longo tempore, victumUnguibus aut sudibus glebas trudendo, parabis:Duram exercenti matrem paliurus acutus,Lappaeque, tribulique, et surget carduus aruis:Esca olus, et natae tibi erunt in montibus herbae,Triticiaeque dapes sudanti, et adorea liba:Donec terrigenam fessum fractumque parentiTe reddat mortis durae inclementia: terraeNam factus,tellus eris: et de pulvere, pulvis.
CHRISTUS, SEU Iustitia. ISAIAE LIII.
ECce meus, celso demissus ab aethere, servusDeliciae, parent cui lucida sidera, Patris,Non ulli condet regnata prioribus aevisSaecula, iura sui, magnis procedere iussisMensibus, imperiique, patet porrecta sub axeQua tellus, qua caerulei fulgentibus aptaCaeli templa micant signis, extendet: at idemQuam ditione premet lata fortisque potensqueCuncta, caput tam vile, infraque putabitur omnesAurea qui visunt candentis lumina solis.Nec tamen interea non, quos aurora remittit,Ut rores spargunt herbas et gramina campis,Divina promens quos fundet voce, rigabitFecundis gentes omnes sermonibus: oraPurpurei obvertent illius ob ora tyranni,Indictisque prius de rebus, venit ad auresEt quae nullius fando, qua includitur undis.Didetur totum clarissima fama per orben:.Sic fatur caelum et terras qui numine torquesIpse Deus, vult haec aliis et mira referri,Mira quidem, sed vera: canentem vera quis audit,Aut rerum Domini sit quanta potentia credit?Ergo: animi tamen o faciles advertite mentemCura quibus, nec meta cui nec terminus, aevi:Ergo instaurator vitae sese abdicat ipseMaiestate sua, et coram patre pullulat ustoIncultoque solo, telluris se cute ruptaRadice a tenera ceu virgula subicit, ingensExit et ad caelum ramis felicibus arbos.Iamque polo veniens medius nos inter oberratDum terris, grato quam non decus enitet ore,Corpore quam nihilest, capiat qui lumina nostra,Illuvie foedo? simile illi non tulit aetasUlla prior, similem non umquam lucis in aurasPostera saecla ferent, instar sit stirpe creati,In quo tam nihil humana: vexata procellisVita illi aerumnarum est plena laboribus, ardetMembris et duris dolor ossibus, aestuat intusIngeminans animo quae non dat cura quietem.Hinc mens laeva malis, oculosque avertimus, et quisSit nemo quaerit nostrum, nec scire laborat.Aegerat ille meo vere est languore tuoque,Confectusque hominum quaeriturque, doletque dolore:Non patitur propter, stulta quod mente putamus,Caelitus oppressus, fraudem ullam numinis iras.Non illum proprii sceleris commissa fatigant:Sed nostra immani mactatum vulnere, nostraeImmolat, atque mori non sontem denique cogitCulpa: luit poenas, nobis immunibus esseSuppliciis datur, illius languore valemus,Et pacem et vitam, munus morientis, habemus.Ut qui grex ovium dispersus montibus altisSaxa per et dumos nullo custode vagatur:Ignota quo quemque tulit regione libidoHumano creti deerrarant semine: molleEt iam mandebat pecus, et fera multa trahebat,Nec libertatis, nec erat spes ulla salutis.Non tulit hoc animo rerum patiente Creator,Cogere ovesque vagas mandat, numerumque referrePastorem stabulis, oviumque cruore mederiVulneribus proprio: mora nec, facilisque volensqueIlle patris iussis paret, humerisque subireDum gaudet noxas, et tristia crimina (gentisTantus amor nostrae) veluti placidissimus agnus,Accipit aut iugulo qui ferrum, vellera praebetAut tondenda, crucis sacrata operatus in ara,Sub nostrorum animum scelerum dat fasce, nec hostemIn saevum invectus, vel linguam ad iurgia solvit,Vel voces edens ullas crudele minatur.Iamque caput leto ponentem vita relinquit,Mugit humus, cautesque movent, montesque tremiscunt,Amisso torpent caeli aurea signa magistro:Ipse tegit nigra frontem ferrugine lunaSol plena, aeternamque timent saecla impia noctem:Conduntur saxo frigentia membra: sepultumFlere iuvet: sed quis nam me rapit? unde repenteTempestas haec clara? Deus Deus ecce refringitClaustra domus caecae, atque suo sub numine torquensLetumque et scelerum facies, immania milleMonstra, haurit vitae rursus spirabile lumen:Panduntur caeli portae, patriae hoste subactoFelices victor dulcesque revisit ad oras:Occurrit genitor, dans et quae tempora vitaeNon quisquam dictis aequarit, talibus infit.Perpetuo mihi iungit amor quem foedere, terrisExcussus propter crimenque scelusque meorum,Letiferum immiti traiectus pectora ferro,Accepit vulnus secum tumuloque nocentumIntulit admissa, in mortemque et funera ditesImmersit sua, quae viciis est omnibus expers,Integer et vitae passus, quod voluere casusHumanos illum, duros et adire laboresFirma animi fuerat mihi mens, et certa voluntas.At nece iam postquam placavit numinis iras,Affixusque trabi ultaque animaque litavit:Quae nam quae tali reddam pro munere natoDona meo? sobolis ductam longo ordine turbamSemine ab aethereo cernet, dominabitur aevisOmnibus, et fausta magni decretaque parentisProferet, et dextra defendet: mille laboresQuodque tulit, vitam pro libertate suorumProfundens, decus omne suis, feret ampla laborumPraemia, iustitia nec ei certaverit alter:Iustitia, reddet multos, ratione remotaQua iustos operum, fiducia certa levatosNotitia illius celsi quos miscet OlympiCivibus, aeternis et dat considere mensis.Sic placitum: instar ei populus concrescit arenae:Et praeda clarus, spoliis et onustus opimis,Quod gerit, usque feret magnum et memorabile noProiecta quod se vita inter passus haberiLatrones, humeris subiit delicta nocentum,Hostibus et veniam caecis, pacemque rogavit.
NICODEMUS, SEU renascentia Ioan. III. NICODEMUS. CHRISTUS.
N. Te, qui vera canis divino ex ore magister,Certum venisse Dei est, decreta ferenteAethere doctorem caeca caligine pressis,Et densa terris errorum nocte sepultis:Sanguine nam cretus quis tandem fecerit alterAemula facta tuis mortali, aspiret OlympiCui, non et favor, et divini gratia amoris?CHR. Praebe aures igitur, qui fert divina, Magistro.Nemo, crede mihi, nisi sit Nicodeme renatus,Aurea caerulei caeli delubra subibit.N. Quale mihi memoras doctor mirande renasci:Ergo aliquem, qui sit gravis aevo, plurima mentoCanities quando alba iacet, hinc ire putandum est,In parui rursus contractum corporis artus,Viscera sub materna, et post ita longa, parentiQuae menses tulerint deni, fastidia, vitaAccepta, in teneris vagitus edere cunis?CHR. Hoc iterum repetens confirmo iterumque, renatusEx unda nisi quis fuerit, flatuque sacrato,Non illum accipiet stellantis regia caeli.Progenerat carnem caro, fundit corpora corpus:At vero quod caelesti sub luminis orasEdit conceptu divinae spiritus auraeSpiritus est: tibi ne mea verba absurda putentur,Esse renascendum quod dico: Diditur omnesIn partes ventus gremio telluris in altumEductus, vario dumque huc discursat et illuc,Aeraque impellit flatu, per inane fragoresQuos vacuum ciet, et quantos sine lige tumultus?Auribus ipse hauris sonitum, sed corpus obireHaud visu potes illius, non prospicis undeExordiis sumat motus, non percipis orasIn quas festinet: caelesti emine cretusEst talis quisquis divina nascitur aura.N. Haec qua confieri quanam ratione putemus?C. O pudor, ista sui, cui dat praecellere legisCognitio vulgo, populi nescire magistrum?Augusti sibi sic constet sine fine sine ortuIntemerata fides veri Nicodeme, profamurUt nobis non ignota, aut invisa, sed ipseHis ego quae his oculis manifesto in lumine vidi,Auribus his hausi quae caelo verba: moventurPectora vestra meis sed nil sermonibus: ergoSi, cum de rebus sub sensus ora resoluoSubiectis, vox nostra fidem non accipit, ulloQuae sensu capit haud quisquam, caelestia dictisQuid fiet quando expediam, atque arcana moveboQuae solus mundi novit rex, auctor, et altor?Nemo potest nemo, liquidum super aethera terraEx humili evectus, caeli petere arduvus arcem,Et sacra immensi penetralia regis adire,Quam qui descendens, humana stirpe creatus,E caelo, vestris requiescit sedibus hospesIgnotus, superi natus genitoris, et altoAethere dum magno tamen omnia patre gubernansEt pontum, et terras, et caelum numine complet.Ac veluti, duce quo iuncosa per aequora quondamElapsa imperium fugit crudele tyranniGens Pharii Isacidum, Moses, morientia campoCorpora serpentum cum dira tabe iacerent,E malo colubrum populo suspendit ahenum:Sanguine sic hominis cretum pendere per auras,Monstrum labe carens omni sine crimine crimen,Distentum ligno tandem infelice necesse est:Accipit ut solum qui toto pectore, constansEt fidet nusquam detorquet lumen ab illo:Non eat in tristes, vitae fugiente calore,Umbra domos praeceps, et sole carentia regna:Lux ubi perpetua est, meliori in parte locatusSed caeli, felix in deficientia saeclisAccipiat cunctis aeternae gaudia vitae.Nam sic dilexit rerum cui summa potestasMundum, perpetuo genitor succensus amore,Ut daret unigenam (quae munera quantaque?) carnisCompagem subiens mortem demittat ut orcoMorte sua, inferni ne quis post funera, flammamQui toto illius concepit pectore, flammisAddictus pereat: caeli transcriptus alumnis,Sed post exhaustos vitaeque obitusque labores,Omnem laetitia sensum exsuperante fruatur.Natum Deus haud ideo, haud sua lumina ab altoDemisit, poenas odiis ut sumat et iraTerribilis, hominumque in crimina vindicet acriIudicio: sed ut exitio solvat, saevisque malorumCladibus eripiat miseros, faciatque beatos.Huic quicumque igitur, perfusus numinis auraCaelesti cor, toto sese pectore, totaMente animi, totis et credit viribus uni:Dicturus causam numquam ad subsellia regisSistetur superum: at qui non praecordia gestatNostri plena, suae nitens auctore salutis:Iam nunc iudicio cecidit, proscriptus et, Orco,Quod patris aetherei spernit male samus amores,Aeterno sontes exsolvet funere poenasCum mundo: qui cum lustratus lumine lucisSit largo, luci tulerit praeferre tenebrasObscuras, densaeque umbram caliginis essentFacta quod illius verbi contraria sacriDecretis? Nam cui non cordi degere vitamQuae caelo digna est se avertit, solis et aufert,Sollicite latebras quaerens, e lumine, ne quisVipereo scelerum auctoris infecta venenoActa redarguerit: sed cui generosa placendiCura Deo pectus caelestibus ignibus acto:Non sese in tenebras, noctem non conicit atram:Verum agit in lucem potius, gaudetque videriDivino recte quae munere facta peregit.
CHRISTUS LAMENtans in cruce.
ILle ego, qui ante poli et terrae incunabula, verbumSum patris aeternum, immensum, immemorabile verbum,Qui sine principio: numen de numine, luceLux, maiestatis splendorque, expressaque formaDivinae: per quem nullo res semine constant,Seu possunt, seu non, contingi nescia sensu,Usurpari oculis: ardorque et dulcis ocellusAequaevi genitoris: avem felicis OlympiAereae alituum turmae venerantur, adorant,Implentem maria ac terras, caelumque profundum:Trunco pendeo qualis ??? aethra procul hic enInfami, duro traiectus pectora ferro,Pectora, foedatasque manus, plantasque tumentes:Tempora vulnificis illuso sentibus horrent,Concisi loris totum est pro vulnere corpus,Sudorique fluit mixtus cruor undique rivis.Ista tulisse parum est: animi mens aestuat intus,Et vastis hinc et maerorum tunditur illincFluctibus: incumbens, quantus non surgeret aurasInvacuas Libanus Nabathaeo impostus Orebo,Heu totum immani miserum premit agmine iustiIrarum pelagus genitoris, et urget AuerniIn desperatas tetra caligine sedes.Hinc neque me rutilo dignatur cernere vultuSol lucis fons auricomus, contextus amictuFuruo oculos medioque die caput occulit umbris:Sub pedibus mugit tellus, tremefactaque pondusNititur insolito motu excussisse nefandum.At Christo quae nam vero tot causa malorumQuae? pravis non est insons obnoxia factisQuae natura caret fine, ac primordia nescit.Crimen amor nostrum: quo vos felicibus aruisDisclusos, sceleris servos sub pondere, raptosEt caelo et vobis, et spreta luce rebelles,Sic arsi: ut iuga summa patris qui torquet OlympiVolverer ante pedes supplex, sceptrique relictaMaiestate, minor terris mandata ministris,Qui superi portant genitoris, servus et exul,Aethereas celsi mutarem luminis oras,Natus homo: ex illo hi casus me et tanta laborumVis sequitur, cui non Ponti certaverit omnisAlga, nec indomitus quas Eurus iactat, arenaeScilicethaec via sola fuit, dolor iraque iustiQua compressa Patris molliri, in pristina reddiRes conclamatae, flammisque furentibus OrciEt leti poterant homines e fauce, piatiSanguine vulneribusque meis, revocarier, interRursus et aethereos proceres, civesque reponi.Ergo Deo Deus ipse satus, miserabile corpus,Post vitam quod iam per dura mihi omnia ductam,Latrones inter crudeli funere, pulsusEt caelo et terris, sub tartara caeca relegor:Ne me ne plorate homines, sed crimina vestra,Quae propter tantos cogor perferre labores.Heu genus in felix, modo non mea funera fletisProsequitur nemo: sed sum quoque dira vomentiImpurae saniem linguae convicia risus,Quassantique iocus turbae caput: ante vocabant,Fronde viis stratis, et veste tegente per urbemQui regem mundi, servatoremque canebant,Nunc mussant: alii victi formidine turpiDiffugiunt: alii iactantes cornua ventis,Nec quis sit Christus quaerunt, nec scire laborant.Et sane non haec princeps iniuria venit,Summa iuvare mihi quos, et servare voluptas,A caelo ingratis, saevusque agnosco reliquitQuae monumenta Draco. sic prima ab origine rerumAcceptus, sic accipiar voluentibus annis,Donec summa dies componat tempora mundi.Iamne igitur, mortis si sordent munera nostraeMentibus aversis, a me mutatus et ipse,Nec iam qui fueram, vos aversabor, amoremIn genus et miserum ponam? ne sit mihi curaTanta mei, nec adhuc adeo pater optime fessumDeseris: ab animam hanc per mortes mille daturusQuam promptusque alacerque forem, si frigoris auctor,Quam glaciem humanis densavit cordibus, igneImmensi resoluta mei liquatur amoris.Te tamen exitio cuinam miserande reservasO homo, iam nec homo: manibus iustumque bonumqueQuem Deus ipse suis limo compegerat, altoCognatumque polo, deceptus fraude doloqueAuctoris scelerum, spoliatus imagine mentisDivinae, exuvias regisque indutus Auerni,Qualia nostra parens produxit vos malus? atraConsita vis cordis densae caligine noctis,Saxa per et scopulos veluti sine remige puppis,Fertur in abruptum errorum superata procellis.Carne sati, a prima spiratis, vivitis, actisAetate exprimitis, caelo contraria, carnem:Pectore non Deus est stulto: squalorque situsqueObsedit tabo praecordia: nausea factiUnde patri, magnum nutu qui temperat orbem:Non est non unus divinis sensibus auctusQui velit esse bonus: dirarum fluctibus actosIn vetitum ruere, et iuvat indulgere furori:Nidorem guttur, qualem non tetra sepulcra,Exhalat, diro lingua est suffusa venenoAspidis: insidiae vobis, mendacia cordi,Ignarique viae pacis, qua semita mortis,Vaditis in scelus, et sontes properatis ad umbras.Haec plenus vobis caelesti numine Moses,Haec recinunt vatum sacrata volumina, nullumEximiumque Deo affirmant, traducta per omnes,Quod vitii misere radix infecerit omnes,Seu plebs, seu magnis sis ortus regibus, umbraeAut te virtutum, aut doctrina aequaverit astris.Parcite, vos per ego has lacrimas, in fandaque mortisSupplicia obtestor, solum inviolabile pignusVosque Deumque inter pacis, contemnere Christum,Longius, et tenebris mersos, abiungere caelo.Agnus ego innocuus, scelerati victima mundiPro deploratis vitiis, tetrisque venenis:Pax hominum, virtus, sapientia, vita, salusque:Quem cunctas propter pater obliviscitur irasIam bonus, et caeli portis claustrisque refractis,Oceano terras verbique et Gratiae inundans,Algida contingit sacro praecordia flatu:Flatus, agens fidei caelestia semina, mentesRecreat, et placide sub pectore fusus anhelat:Tum lucem, disiecto oculi mortalis amictu,Accenditque, sacro firmatos robore, factosIamque alios miti in fratres pietate, levatqueIn sedes superas, caeloque immittit aperto.Vestra auferte igitur, vani commenta magistriReicite, aeternum qui vos corrupit, et auresAd mea verba avidas, oculos ad facta referte:En ego, vester ego totus, mea vincula vestraVincla levant, sanant mea vulnera vulnera vestra.Vester honos crucis hoc est nostrae dedecus, ipsaMors vita, in tristes sedes migratio, caelum.Ast afferte animos divina edicta trementes,Instantisque metu perfusos mortis, et iraeDivinae: tum vos includite vulnera quantiIn mea cumque estis: quorum dulcedine mentisPervadet talis contactas flamma medullas,Me propter libeat tristes ut adire labores,Accepto in cunctos animoque et mente benigna,Complectique alios et amare, fovere, tueri,Iam natura nova per me, natique supremiQui mare, qui terras, qui temperat aethera, patris.Tempus erit, cum me caelo spectante, videtisExtorrem, servum quem nunc, opis omnium egenumSuffixum tristi ligno pendere per auras,Et misero maestas effundere pectore questus:Portantem pacemque bonis, clademque profanis,Praemia cernetis sua cuique exoluere: poenasVortice qui nigro, saevoque exaestuat igne,Ille lacu dabit ille Draco, qui causa malorumCunctorum, superi sedes affectat Olympi,Et mentes hominum in nodos et vincla coegit.Tunc non iratos horrescere iudicis oraHaedorum in turba, vobis optare necesseNec montes erit in caput, atri et fulminis ignes:Corda serenati sed ad aethera stabitis altum,Inter oves placidas erecti lumina, cum voxAuribus allapsa est, qua nulla optatior: IteAeternam ite domum patris omnipotentis amores,Praedulcesque meae curae, optatique labores.
METANOON.
MAgne parens, rex terrarum, rex aetheris, ortusQui sine principio rerum fons, auctor, et altor,Et sine fine manes: mens o sanctissima, iusta,Mens bona, mens sapiens, verax, liberrima, clemens:Omnia qui aeterno moderaris numine, solusEt pelagique sinus imples, terrasque latentes,Exsuperans omnem sensum, caelique profunda:Tuque Deus verbum, non enarrabile verbum,Vitae auctor, verum aequaevi patris incrementum,Qui nostri tristes generis sarcire ruinasDilapsus caelo moribundi corporis artusInduis, ac nobis moriendo restituis rem?Et tu sancte vigor, divini flatus amoris,Cuncta fovens ardor, calor aureus, aurea flamma,Qui super aequoreas volitabas igneus undas,Ante polo quam sol celso, quam luna micaret:Qui patri aeterno coniungis foedere natum,Vitalique rigans rore, ac vitalibus auris,Vi rapis humanas verbi super aethera mentes.Quanta premat caput hoc scelerum sentina remossu.Quantus edat tacito miserum dolor, impia facta,Noctes atque dies, propter, non si mihi centumOra sonent linguis, sit vox infractaque, fandoEnumerare queam: certant mea crimina nigris,Littore quae Libyco Zephyris turbantur, arenis.Nam tua cum caeli cives mandata capessant,Pennatae cives acies, tibi pareat aethra,Sol qui terrarum flammis spatia omnia lustra:Mundi oculus, caelique faces, argentea luna,Anfractusque vicesque suas, et foedera seruent:Cum nubes, auraeque leves, substrataque ventisUnda maris, vacuo pendens et in aere tellus,Et quaecumque ingens gremio complectitur orbis,Seu spirant, vitae seu sunt expertia, nutumImperiumque tuum agnoscant rex magne: quid eheuInfelix quid ego? concrevi matris in alvoPer, tener, et pulchri quem viso lumina solis.Sublimis corpus, vultumque erectus, et auctusVitali flatu, aeternaeque ex ignibus igneDivinis aurae, nil indulgentius usquam,Nil est quo melius, te fastidire relictumSustinui, nec me pietasque, pudorque reflexit,Repressitque metus, sequerer ne castra malorumImpius auctoris, claro exturbatus OlympoOb fastum qui nunc obscura regnat in aula.Scilicet o primi suffusum labe parentisLustraras propter natum, qui se ipse salutemIn mortem ob nostram bonus egit, fluminis undaSacrati immundum: dederas caelestia verbumDona tuum, immiscet hominum quod pectora caelo:Praebuerat verum corpus propriumque cruorem,Aetheris ipse dapes, Christus mens incita flabrisAspirabatur caelestis suaviter aurae:Rursus ut in coenum ac sordes, lutulenta velut sus,Irruerem temerarius, ingratusque salutis,Iussa tuae renuens legis dimittere in aures,Ore, oculis, manibus, cunctis et denique membris,Crimina criminibus cumulando, furore furorem,Sponte fugarem a me divinum insanus amorem,Et te sancte vigor caeli inmemorabile numen.Ah quia nam summis miser emersisse periclisMe potero, aut conclamato quid denique restat?Ecce mihi ante oculos collisis nubibus ignis,Qui caelo abruptus terras rutilante petebat,Immensa obrueret cum cuncta licentia ponti:Ante oculos Sodomae lucent incendia, lucentFlumina perpetuum torrentia sulpuris igne,Correptos iudex adiges quo turbine sontes,Cum veniens hominum vitasque et crimina disces:Cor tremit admonitu, circum caligine densaOmnia nigrescunt: qui recti oblivia suasitHortator scelerum, caeli nunc aggerat iras,Et meus, exclamat, meus es, meus usque manebis.Ergone proiecta spe tellus ima dehiscatOptabo, pectus ferro scrutabor acuto,Aut laqueo invisam properabo abrumpere vitam?Numina tanta vetent mitissima crimina: SaulumHoc cadat in dirum facinus, scelera impia IudamSic tangant, caeli ut pigeat convexa tueri.Crede fides (mendax quid nam ratio obstrepit) eiaCrede, pater mundo qui dat carissima ChristumPignora, non est iratus: sua numina iurat.En vitamque tibi: sic nulli obnoxius aevoSim Deus, aeternum maneamque, ut nom mihi cordi est,Non umquam sedit menti sententia, si quisPosthabita est scelus incautus pietate secutus,Horribili luat ut commissa piacula morte,Ultrici addictus flammae tellure sub ima:Sed magis ut studeat peccati ponere morem,Pertaesus vitae scelerataque facta prioris,In me reiciat se toto pectore, et anniAtque vias extra solis, regionibus aevoPerpetuo aethereis, dulcique salute fruatur.Verba Dei sine fine manent immota, nec umquamIlla redarguerit scelerata calumnia. nam quisQuis pater a te umquam est vultu indignante repulsus,In melius referens mentem, ingeniumque, rogaretQui veniam? Achasida testis genitore creatus,Qui vetitis Solymas sacris et caede replevit:Ipse Petrus testis, victus formidine turpiAbiurat foede cari qui nomen amici:Quid memorem largo tibi quae bone Christe genarumImbre lavit plantas, et fovit crine puellam,Unguine permulcens nardi, et fragrantis amomi:Aut qui pendebat dextra tibi parte, precatusPacem sub vitae labentis fine, latronem?In medium o miserere igitur sua crimina dantisPropter quam tete bonitatem maior es ipso,O propter, quam non pietatem evoluere, mortisE tabulis dele mens heu quae laeva patravit.Nam quid dissimulo? sum totus noxa scelusque,Peccatum vivo, peccatum nascor, in alvoPeccatumque tuli crescens fastidia matri.Ah utinam nemore in sancto non ora nocetisNotitiae pomo temerasset culpa parentumCredula primorum: ut vero te arderet amoreNostra fides, vere nosset Dominumque DeumqueMens, et se vita caelo factisque probaret?Nunc ratio est caeca, ingenio nox incubat atra,Ipsa animi pote nil, quae fertur censio iurisEsse sui: illuvies foedato turpiter, atrisEt pleno aerumnis saevit teterrima corde,Quod vetitum affectat, diraque cupidine captumInvaditque vias scelerum, ferturque procellis.Quid memorem, quod letiferi vis tanta veneniEst, quod submisit scelerata fraude cerastesHostili vetus, ut quamvis sit pessima seseEsse bonam natur a putet tumefacta, vetantesEt velut incuset tabulas peccare: sit a seAut si forte via de recti declinatum,Id virtute sua se posse reponere, tantumEt flatus addas modo vel paruissima sacriMomenta, ad superas per se auras nitier ipsa,Ac pietate sua caelum post fata mereri.Hunc errorem animis Deus o Deus eripe, turpesStet pudor ante genas confuso lege, notastiQuam digitis pater ipse tuis: tibi gloria soliEt quae iustitiae, quam stultus inopsque salutisMundus et ignorat, mihi sit sapientia nota:Quod solus sanctus gaudes sanctumque bonumqueReddere, qui propter scelerosa atque impia facta,Munere caelesti curis mordetur honestis,Teque suae fidit causaque et fonte salutis.Sparge tuo me rore, sacro me sanguine Christe,Sic ero Bistonia nive purior, ablue: rursusFac haurire tui me nuntia laeta favorisAuribus, ut veniat membris vigor, ossa revisatAtque calor, redeatque sua in praecordia sanguis:In lucem e tenebris et caeca nocte vocatumA vitiis averte parens mitissime, mundoSat scelerumque datum auctori: sit tollere mentemSublimem caelo, et foedis avellere terris.At nostri quoniam generis turbator et osor,Qui leo ceu, lupus aut pleno insidiatus ovili,Asper, acerba fremens, rabido nos circuit ore,Nil intentatum fraudisue dolive relinquit,Letiferum virus iaculatus ad intima cordis,Ut turbet, trahat, et iugulet, lanietque, voretque:Vallato aerea circum de gente ministrisAuxilium refer infirmo Deus: halitus auraeAethereae me mortales devescere curas,Et verbo doceat sacro in dubitare: profundoStans veluti spernit rupes immota fragoresVentorum, caelique minas, mens nixa cruoreSic Christi, restet per te mundique procellis,Et monstris ciet ex fundo quae Tartarus imo.Quam facile in fraudem non cautos illicit error,Obiectu cito quam fallacis imagine veriMens capitur? nec vis animo, nec tanta facultasQuae sese constans certis moderetur habenis:Errabunda Deus sacro vestigia verboTu, qui pollicitus, rege tu mea, ludar inaniNe specie recti: legis mihi maxima cura,Doctrinaeque piae: per te me fortiter ipseFirmo animo instringam: cunctis prodesse labor???Commodus et patiens: tum sit tua dicere facta,Et late sacrum mihi dulce extendere nomen,Et quaecumque Dei pro fama dura pacisci.Ut cum contigerit moribundos exuere artus,Non sine sole domos, loca tetra silentibus umbris,Et subeam infelix regnum illetabile mortis:Sed praeeunte fide, genio ducente, repostusChristi inter proceres ablutos sanguine, spectemTe Deus aeternum radiantem luce corusca:Tergemino pollens qui trinus et unus honore,Maximus, optimus, omnipotens, sine fine tuorumSummum unumque bonum es, simplex et vera voluptas.FINIS.
Absoluta et congesta Kal. April. M. D. LXV. Aetatis auctoris XLIX.
UNI DEO TRINOQUE LAUS et gloria.