IMpubis adeat sinite turba parvuli [(transcriber); sic: paruoli]
Ad me, beata Christus ipse Numinis,
Suprema cui rerum potestas omnium,
Proles aitine vero eos accedere
Vetate, templa caeruli quos aureae
Caeli manent, custodiunt quos angeli,
numquam angeli qui non mei vident Patris
Vultum, ignea manus atque flabilis, sacrum
Ad limen apparent et usque: maximi
Non est voluntas, optimique, credite,
Non est Parentis, pereat ut de puerulis
Vel minimus hisce. Vox suavis, gaudii
Vox plena, vox amabilis: Placet Deo,
Ergo, nihil quo maius est, Deo placet
Tenellula, minutulaque, vix dumque edita,
Quae turba pendet, ludit et circum ubera:
In cunulis dulcem capit quae somnulum,
Adnutat, arridet suis, blandum tata
Ingeminat, et se librat in pedes, humum
Iam iamque signat primulis vestigiis,
Arundinem equitat, blaesulo voces sono
Reddit patris matrisque, tandem litteras
Eburneas et noscit inter, aemula
Aequalibus certatque diligentia?
Sic est: beati, ter beati et amplius
Pueri: oculis quam blandulis en aspicit
Adamulumque CHRISTUS, atque Abrahamulum:
Manus ut ambas porrigit Susannulae?
Iam poscit Hannae filium, Iosephulum
Ulnis fovet, mellita figit oscula
Abelulo: matres aperto stant sinu,
Nec est pudor, modo proximae sint, et bene
Dulcissimis CHRISTUS precetur liberis.
O'charitas aetatulam in primam Dei:
O'prisca pietas, ardor et parentium,
Dicare sua CHRISTO Deoque pignora.
Nam nunc quidem (heu perversitatem temporum)
Ad alia quis non potius omnia liberos
Adhibet furenter, quam venire ad te sinat
Fili Dei salutis auctor unice?
Natos equum corpus docet super edere
Thoon, Pholusque: furta Verris filius,
Et discit Autolyci, Euclionis colligit
Praesegmina unguium: dolis, calumniis
Sycophanta pater hunc instruit, domestico
Parasitus exemplo ille fit: Baccho litant
Multi, colunt multi Paphi praeeuntibus
Divam parentibus: caput per, et pedes
In scelera praecipiti ruant ut impetu
Dat liberis occasionem, surdior
Fretoque Mundus turbido, nec filium
Dei,nec audit Tarsi alumnum, qui monet
Ut educemus in timore numinis,
Patrisque Christi disciplina infantiam.
At num suorum impune talis liberum
Abstractio a Christo sutura parentibus?
Futura vero, tum sed, irritus Dei
Cum sermo erit, quo scandalis denuntiat
Poenam: expedire et inquit, illis, pusio
Per innocens offenditur quos, alveo
Maris iacere saxea mole obrutos.
Tremenda verba, non modo parentibus,
Suis perire causa qui sunt liberis:
Pendenda diligenter animi sed mihi,
Tibique, sceptra quisquis est qui virgea
Manu geris. Non muneri satis tuo,
Non feceris, curae tuae si traditos,
Et litteris et disciplinis sedulo
Imbueris, ac Maronis illis aurea,
Vatumque caeci carmina explica patris:
Si Tullios proponis, et Demosthenas,
Simul Quirina et Attica facundia
Toto ferant ut orbe nomen inclitum:
Cursum expedis si qui micant caelo ignium,
Naturae in intima ducis et penetralia:
Sunt ista pulchra, sunt praeclara, quis negat?
Sed Christus est quod non in illis, sunt nuce
Quae cassa cassiora multo: sine Dei
Scientia doctrina gladius est sibi,
Quo iugulat ipse sese, eam quisquis habet.
Pietatis ergo cura sit primordia
Proponere unica pueris, et maxima,
Ut quid veneni saeviat praecordiis
Miseri sciant, quam mentis inops, consilii
Expers, sit et pietatis omnis indigens
Nostrum genus: tum Patris indulgentia
Sit quanta, Patris optimique charitas,
Dulcissimum motus dedit qua filium
Nobis suum, qui vita, veritas, via,
Morti obtulit se pro salute publica.
Ducentur abs te turba sic ad optimum
Pusilla Christum, et testula imbibet recens
Nardique odorem, balsamique hedysmata
Caelestis halent aurulam actionibus
Per omne vitae tempus ut suavissimam.
Paeniteat ista te nec iterum ac saepius
Repetere, eundem et usque et usque tundere
Incudem, ut haereant: puer nec te bone
Audire pigeat, voluere et revoluere:
Doctrina rediit cuius opera tempore
Nostro beata Euangelii, qui Thesbio
(Exsanguis atram livor ut frontem trahas.)
Baalis est aggressus aras robore,
Rasamque turbam, et impudicos flamines,
Discendo, ait, fio catechesin senex.
Exposita libris quae quod exstat plurimis,
Te sive Hebraeus sermo, seu Graius iuvat,
Sive Ausonum loqui tibi lingua sedet:
Magis movet quod et penetrat acrius
Numerus: eadem dulci lepore versuum
Condire placuit: addidi quibus preces,
Morumque leges, ut brevi libellulo
Pueri habeant, et unde discant in Deum,
Christumque, iustos sola quae facit fidem:
Et quo gerant sese modo, viris bonis
Cunctis modestiam ut actionibus probent.
Haec grata quo fiant magis discentibus
Tuo puer Alexander, et puer tuo
Hac Christiane inscriptione nomini
Nunc consecro in vulgus data, illustrissimo,
Cui paret ora Saxonis, Septemuiro
Satis. Ut esse quae parentis in scholis
Provincialibus docentur, ex nota
Cernatis illa, tradidere quae viri
Vobis boni, nunc et VOGELUS optimus.
Orti pater materque regibus, genus
Dant inclitum vobis, et indoles bona,
Ad summa quaeque et expedita se exserit
Vis ingenii: iam quod decus non vos manet,
Quis non honos, forti paterna cum manu
Geretis olim sceptra? litteras quibus
Adiunxeritis si bonas, scientiam
Deique verbi, cerno vos pios fore,
Magnosque patriae principes: quod filii
Ergo sui det optimusque et maximus
Rerum Parens, et auctor altorque omnium.
GRIMAE, CAL. MAII, M. D. LXIII.
EGo Deus: aliena numina ne colas:
Cave inaniter adhibeas Dei nomen: vacans
Soli Deo, Quiesce luce septima:
Honorem habe, ut vivas diu, parentibus:
Non auferas vitam alteri: non, serviens
Lasciviae, marita frangas foedera:
Afferre proximi bonis manum fuge:
Ne ficta mendax loquere testis crimina:
Non concupisces proximi domum tui:
Non concupisces coniugem, non servulos,
Asinum, bovem, nec quidquid ille possidet.
HAEC caelitus per filium Amrami Deus
Manu notata duplici saxo sua
Decreta legum maximus nobis dedit
Et optimus, Sinaico olim vertice.
Non ullum erit numen, meum praeter, tibi:
Me solum amabis, servies soli mihi:
Me spem tuam, tuam vocabis gloriam,
In dextera mea reponens omnia.
Nam Dominus et Deus tuus sum, qui parem
Non ferre possum, sed parentum persequor
In liberis culpam: utor at clementia
In stirpem amantium mei millesimam.
Uti profane nomine metuas Dei:
Me laudibus fer, me celebra: nil bonum,
Nil esse rectum dixeris, quam maximi
Quod lingua loquitur, et facit manus Dei.
Sit sabbathi [Reg: sabbati] dies tibi sanctissima,
Totum meo te dede verbo, ab omnibus
Cessa tuis rebusque et actionibus,
In te suas ut explicet vires Deus.
Post me loco secundo honore, quo decet,
Patremque matremque, et magistros affice.
Quibus potestas est et in te: sic eris
Felix ab omni parte, vives et diu.
Ne caede polluas manus, irae dolor
Obliteretur [Reg: Oblitteretur] , ferui das voces rege,
Iniurias patientia obteras, tuo
Promptus subire proximi periclum.
Amore casto, coniugi obstrictus tuae,
Cale, nec [(transcriber); sic: vec] ullam mente pellicem fove:
Stude pudori, temperantiam cole:
Obscena vita verba, factaque improba.
In rem tuam ne aliena convertas, tui
Sudore cum vultus tibi victum para:
Sis liberalis et benignus in bonos
Iuxta malosque, patrem initatus caelitum.
Testare vera, contine a mendaciis
Linguam, calumniisque: honori proximi
Serui: tueri cuius et famam stude,
Interpretari et in optimam partem omnia.
Non areae, non te cupido coniugis,
Ullius aut capiat rei quae proximi est;
Averte quae possint nocere, et ei omnia,
Tibi ipse quod facis, precare prospera.
Decreta nos cognoscere haec legis docent,
Vitiositas sit quanta nostra, criminum
Et foeditas, tum caelitum qua gaudia
Adeunda sint via bonorum praemia.
Haec praestet ipse maximi Christus Dei,
Qui factus est noster sequester, filius:
Iram merentur facta nostra numinis,
Nil et agimus homines, agamus ut omnia,
Qui templa summa caelicum
Terrae, polique conditor
Tenet, Deum, regem tuum,
Patremque, rebus ceteris,
Toto, relictis, pectore,
Animoque toto, viribus
Mentisque totis dilige:
Ut cogites, agas nihil,
Nihil loquare, gloriae
Quod illius non serviat.
Hoc legis est primum caput,
Et summum, huic simile alterum.
Amore, quo te, proximum
Ama tuum: nemo sibi
Malum dat ipse infestior,
Damnumue: ab his iussis Dei
Lex tota pendet, et libri
Quaecumque vatum continent.
CRedo in Deum patrem, creavit omnia
Qui praepotens verbo suo e nihilo, tuens
Et nunc regit, tellurem, aquas et aethera.
Et filium credo unicum Dei patris
In Christum Iesum, Dominus omnium sacri
Conceptus est qui Spiritus de numine,
Homo editus Mariaeque partu virginis:
Pilato Iudaeam regente Pontio,
Pendens latrones inter, affectus cruce,
Qui mortuus, sepultus est: ad inferos
Descendit, inque lucis oras tertia
Rediit die: ad caelumque conscendit, sedetque
Ad dexteram patris Dei, venturus est
Et inde vivos iudicare et mortuos.
In Spiritum credo Deum, sanctissimum,
Cum patre verum, filioque: catholicam
Ecclesiam credo: piis communia,
Remissionemque, veniamque criminum:
Et carnis excitationem a mortuis:
Vitamque saeclis [Reg: saeculis] quae manebit omnibus.
CRedo, parens et arbiter rerum deus
Aeternus, unus, optimusque et maximus,
Potente quod, cum nil forem, me dextera
Crearit, ut terram, mare, sidera, omnia
Et quae suo natura continet sinu:
Quod corpus hoc, et ista membra corporis,
Animamque vimque mentis, atque sensuum,
Et dederit, et conservat: et bonus, fore
Patrem professus se mihi, quottidie [Reg: cottidie]
Victum ministrat, atque amictum, et quidquid est
Rerum, quibus carere vita non potest:
Periculis, discriminum fidissimus
Comes, quod arcet, et tuetur numine
Suo malis in omnibus, praeter meum
Meritum (queam nam quid mereri) maxima
Motus paternae charitatis copia.
Soli Deo omni emancipatum tempore,
Me pro quibus gratum esse par est, unicum
Et conditorem amare totis viribus,
Dominumque corde timere toto, laudibus
Patrisque nomen prosequi sanctissimum.
Credo quod a Parente numen numine,
Splendore splendor, luce lux, Deo Deus,
Acuum ante, verus, omne, par potentia,
Honore, maiestate genitus: flaminis
Sanctissimi satu potente, virgine
Homoque verus matre IESUS editus,
Christus meus sit Dominus et rex: perditum
Qui sempiternis destinatumque ignibus,
A'morte, solus, foeditate criminum,
Satanaeque laqueis, Tartarique carcere
Redemit, et me liberavit, divite
Non auro et argento: malis nostris caput
Subdens patrique factus in cruce victima
Ut agnus innocens, cruore sed suo,
Cruciatibusque et morte tristi, et ad domum
Itione sontem: ut ipsius peculium
Sim, iustus, integer, beatus omnibus
Aevisque vivam in sancta regna caelitum
Translatus e sepulcro: ut ipse patria,
Patefacta ab imis manibus retro via,
Vivas domos colit, excitatus gloria,
Regit et Deus homo potente cuncta dextera,
Noster sequester, deprecator, pontifex:
Appareat donec suprema gentibus
Iudex die coram omnibus, poenas malis
Et irroget, donetque iustis praemia,
Interminatis quis fruantur saeculis.
Credo meae quod ad salutis vindicem
Christum queo, per arduum nec tendere
Vi mentis ingenique iter, nec credere
Habendo ei fidem: Deus sed Spiritus,
A'patre iuncto filium per numine
Qui manat ipse Euangeli potentia,
Solus novatae mentis aptitudinem,
Adhalat, excitat, vocat, trahit, rapit,
Splendore lucis dissipans claro suae
Cordis tenebras saxei: et vera fide
Beat, suo redditque sanctum numine,
Sanctumque servat: ut per ambitum solet
Terrae (salus contingere extra quam potest
Nulli) vocare, congregare Ecclesiam,
Novaque collustrare luce, reddere
Verboque, lotione, sacris et epulis
Sanctam, Dei natique retinere in fide
In qua mihique et omnibus credentibus
Veniam benignus omnium quottidie [Reg: cottidie]
Dat criminum: cum venerit mundo dies
Et ultima, exciens sepulcris conditos,
Fidentibus Christo aurea caeli domo
Dabit omnibus mansura saeclis [Reg: saeculis] gaudia.
Haec cuncta sunt verissima, et certissima.
CRedimus esse, fides nec vana, Deum, unus et ortu,
Et qui fine caret: Patrem, rerum sator et fons
Omnipotens, seu quae contingi lumine possunt,
Seu nequeunt sensu comprendi, semine nullo
Terrasque tractusque maris, caelumque profundum
Qui statuit verbo, nunc et regit omnia verbo,
Ac varias rerum formas, et foedera servat.
Credimus et natum, emicuit splendore coruscae
Qui patris aeterno (dictu [(reading uncertain: Part of the original word was correctly deleted by a reader)] mirabile) mente
Unigena, ante aevi primordia et ante creata,
Natura ducens ortum genioque Parentis,
Lux de luce, Dei verum de numine numen:
Non cretus, sed natus, habens sine sine, sine ullo
Interitu posse aequi [(reading uncertain: corrected to aequvi by a reader)] Genitoris et esse:
De nihilo per quem constant producta profundum
Quae mare, quae tellus, quae continet arduus aether:
Qui sede e patria, miserans incommoda nostra,
Everso in terras venit succurrere saeclo [Reg: saeculo] ,
Immensaque sacri flatus vi conditus alvo
Virginis e Mariae mortalia sanguine membra
Sumpsit homo, et nostris successit sedibus hospes:
Funera dein patiens, Syriae frenante superbo
Pilato imperio populos, suspensus ab alto
Robore, non meritas persolvit sanguine poenas:
Mortuus et tumulo inclusus, praedixerat olim
Ut coetus vatum, obscuras dimoverat umbras
Tertia lux postquam superas remeavit ad auras,
Ac tandem aethereas [Reg: aetherias] abiit sublimis in oras,
Membra locans patria celsus fulgentia dextra,
Natura geminus, forma Deus unus homoque:
Unde reventurus, superum comitante caterva,
Iudicium sistet, vitasque et crimina discet
Quaesitor, statuens dignas et lumine cassis
Poenas, sidereo vivis et praemia caelo,
Sceptra tenens, cui nec metae, nec tempora, regni.
Credimus et sancti caelestem numinis auram,
Halitus omnipotens, vis et vigor, aurea flammae
Qui caelum, terrasque fovens, camposque liquentes
Spiritus intus agit, et res in fusus in omnes,
Afflatu vitamque illis, virique ministrat:
A patre per natum qui manat numine iuncto,
Et cum patre simul colitur natoque, piisque,
Caelitibusque eodem Dominus celebratur honore:
Qui vatum linguis olim ventura profatus,
Omnimodas rerum series et fata reclusit.
Nec vero non concilium, coetumque fatemur
Christiadum, Oceanum qua sol utrumque recurrens
Cernit, apostolicis imbutum vocibus: unum
Et primi eluitur quo patris noxa lavacrum
Vivificas lymphas: supremo in funere mundi
Denique speramus, quod sese in pristina fingent,
Morte obita quae nunc tellus complectitur, ossa:
Rursus et, antiquis sanctas sine corpore vitas
Artibus indutas, semper florente iuventa
Aurea perpetui victuras tempora saecli [Reg: saeculi] .
Quisquis cupit vita potiri caelitum,
Quod velle nos omnes decet,
Probe catholica, quae vocatur, sit fide
Ante institutus omnia:
Quam nisi pieque et integre servaveris,
Plane peristi funditus,
Est haec fides vero catholica, unum Deum
In Trinitate, simplici
Et Trinitatem in unitate mens pia
Ut honore, quo par est, colat:
Hypostases ne misceantur improbe,
Neu distrahatur Usia.
Nam forma patris alia, forma filii,
Aliaque forma est spiritus,
Divinitas una, amplitudo, gloria,
Non scripta circum termino.
Qualis parens est, filius talis, sacer
Et talis ipse Spiritus.
Non cretus est Deus pater, non filius,
Non sanctus ipse Spiritus.
Immensus ille, immensus iste, Spiritus
Immensus et sanctissimus.
Aeternus aeterno parens cum filio,
Cumque hoc et illo Spiritus.
Aeterna nec tamen sic terna dixeris,
Aeternus est, sed unicus:
Ut nec tria immensa, tria nec non creta, sed
Est, et fuit, et erit unicus.
Sic cuncta Genitor, cuncta filius potest,
Est cuncta sanctus Spiritus.
Nec praepotentes sunt tamen tres, qui potest
Et unicus sed [(reading uncertain: corrected to est. However, this emendation is questionable)] omnia.
Sic est pater, sic filius, sic Spiritus,
Non tres, sed unicus Deus.
Cum filio sic Dominus est pater: et sacro,
Non tres, sed unus, Spiritu.
Nam quamque nuncupare hypostasin Deum
Ut Christiana veritas,
Dominumque vult: religio sic vetat deos
Dominosque ternos dicere.
Non factus est, non cretus, et pater satus:
A patre solo est filius,
Haud factus, haud cretus, sed editus: patris
A filiique numine
Non factus, aut cretus, satusue, spiritus
Fluens agit se maximus.
Non ergo tres patres, sed unus, filius
Sed unus, unus spiritus.
Nil est in hac et Trinitate vel prius,
Posterius aut, maius nihil,
Minus nihil: sed sunt pares hypostases,
Aeternitate, viribus:
Ut Trinitate sic colatur unitas,
Et unitate Trinitas.
Isto cui cordi salus ergo modo
De Trinitate sentiat.
Nec hoc satis: sed est necesse firmiter
Te Christi Iesu credere
Incorporationis et mysterium,
Sincera, certa, fallere
Ignara, de qua sic habet sese fides:
Noster Deus et homo simul
Dominus Iesus Christus exsistit: Deus
E patris ante saecula
Essentia natus perenni, in saeculo,
Naturam habens matris suae,
Homo editus, ratione vita praedita,
Et corporis mole integer.
Aequalis, et patri suo par numine,
Humanitus minor patre.
Et est homo licet Deusque, non tamen
Duo, sed unus Christus est.
Unus, Deum non versus in carnem, sed hanc
Traductus in numen, neque
Confusus hanc illamque naturam, simul
Sed una persona homo Deus.
Nam corpus et anima veluti iuncta sunt homo,
Sic homo Deusque Christus est.
Nostrae salutis passus ergo qui necem
Insons, nigras ivit domos,
Dieque mortuus revixit tertia,
Caelumque petiit: arduus
Ubi praepotentis ad patris dextram sedet,
Iudex futurus omnium.
Ad cuius adventum resurgere omnibus
Necesse erit, quos obtegit
Tellus: ut edant actionum, totius
Vitaeque rationes suae:
Et qui Deo fecere quae placent, domos
Ibunt beatas caelitum.
At impudicis turpiter foedi notis,
Urentur igne perpeti.
Haec est fides igitur catholica: quam nisi
Servas professus integre,
Celsas receptus aetheris numquam polo,
Aedes beatus incoles.
Sic [(transcriber); sic: Ssic] charitas, et est amor
Ter optimus, ter maximus
Qui totus in malo situm
Arsit Deus mundum, daret
Ut illi, habet quo charius [Reg: carius]
Nil, filium: qui, sidera
Corusca linquens, induit
Mortale corpus, et cruci,
Tormenta dura pertulit,
Suffixus: ut quisquis locat
Omnes in ipso spes, fidem
Verbis habens caelestibus,
Non pereat, alto sed polo
Receptus aevis omnibus
Vivat. Deus neque enim suum
Natum beatis sedibus,
Demisit in terras, gravis
Quaesitor in mundum impium
Ut vindicet, felicia,
E' mortis ereptis manu,
Sed regna donet caelitum.
Laetatur hoc quisquis, sui
Oblitus, et sese vovet
Constanter illi, quod sacro
Se scit redemptum sanguine:
Causa beatus non cadet.
At vana quisquis somnia
Nugas secutus, respuit
Felicitatis unico
Se Christo asylo credere:
Iam iudicatus corruit
Sese ipse, quod nati Dei,
Ter optimi, ter maximi,
Non acquiescit nomine.
O Summe, qui caeli incolis domum pater,
Nomen locis celebretur omnibus tuum.
Regnum tuum adveniat: velut caelo solet
Fieri: voluntas fiat in terris tua:
Praebe cibum fragili benignus corpori:
Bonus remitte nostra nobis debita,
Ut quisquis [(reading uncertain: corrected to quisque by some reader)] fratri sua remittimus: sine
Nec ab hoste tentari, cruorem qui sitit
Nostrum: sed a malo tuere. nam tuum
Regnum pater, tua maxima est potentia,
Et ab omni in omnem aeternitatem gloria.
PAter vocari maximus gaudet Deus,
Et optimus: nos ergo fratres, maximi
Nati patris, patris optimi: indulgentius
Nil est parente, dulcius nil liberis.
Quid, ipse quod rogare Christus nos iubet
Patrem, praeitque verba nobis? fervida
Spe, non satis putemur ut digni, tamen
Rogemus: in Christi preces quas nomine
Fraterna fundit vox ab imo pectore,
Fieri nequit quin filiorum praepotens
Deus pater suo secundet nomine.
Ergo poli terraeque magne conditor,
Christumque propter noster o sanctissime
Parens, tuum quod nomen augustissimum est,
Colatur et nos inter ut caste ac pie:
A' labe nobis falsitatis adsere
Verbum tuum: cuius sit antiquissima
Da cura nobis: eripe errorem, quibus
Obiectus est aliquis: piisque moribus
Fac congruens ut nomini sancto omnium
Sit vita. nam qui non docet verbum tuum,
Nec Christiane vivere, offici sui
Munus colens, studet, profanat [Reg: profanat] impius
Nomen Dei: scelus quod avertas Pater.
Sceptrum tui favoris et clementiae
Terrae plagas in ultimas se porrigat,
Christique gentes nomen ignotae audiant:
Refulgeat nobis tui lux spiritus:
Splendore quae dispellat atras mentium
Suo tenebras, ut fidem verbo tuo
Habeamus, omni dirigamus tempore
Et sensa cordis, dicta, factaque ad tuam,
Tuique nati gloriam, atque Spiritus
Sanctissimi: hostis reprime fraudes et dolos,
Ne det tuae damnum malumue Ecclesiae.
Dei regentis cuncta nullo non loco
Fit sponte praepotens voluntas: numini
Ecquis tuo resistat? omnibus, furor,
At ut repressis, quis tuum, conatibus,
Nomen pro fanum reddere, et regnum impius
Exterminare nititur, fiant tibi
Nos inter etiam quae probentur, ut polo
Fiunt in ipso: da parens, da maxime
Robur animi contra hostis et petulantiam,
Illicia mundi, quae sui non est potens,
Carnis licentiamque, serva et ad ultimum
Verbo fideque spiritum firmos: tua
Nam sic benigna fit voluntas, o pater.
Panem manu Creator alme sufficis
Nullo die non omnibus, etiam malis.
At tu, cibum potumque, vestes, aedium
Lares, et agros, mugientium greges,
Domum bona in partem iuvet quae coniugent,
Oboedientes liberos, servos probos,
Dominos bonos, suorum amantes principes,
Res publicas bene constitutas, tempora
Pacis quieta, frugibus, sementibus
Auctus suos, auras salubres, legibus
Mores, scholas et disciplinam congruam,
Nomen bonum, fidos amicos, candidam
Viciniam, quae das tui esse fac pater
Beneficii munus sciamus: liberi
Curis, avaritiaeque spinis et tibi,
Illis fruentes, toto agamus pectore
Grates benignitate pro largissima.
Criminibus heu contaminamur singulis
Diebus, indigni tuis donis, nisi
Poenam meremur et nihil: verum pater
Clemens, benigne, misericors, facilis pater,
Non ambules in ius tuis cum servulis,
Innoxium nati tui sed sanguinem
Ad nos serena fronte propter aspice:
Contemptam habe nec inquinatorum precem,
Acerbius nec debita exigas: tuo,
Laesere nos qui, munere veniam dabit,
Facietque pietas nostra sic bene omnibus.
Nemo pater tentatur a te, sed tamen
Relinque ne nos Domine nobis: proice
Nec in hosticis aggressionibus, viam
Affectat ad nos, hinc et inde insultibus
Dum callidis auctor malorum, pondere
Gravi caro dum vergit in lapsus, suis
Astutiisque mundus in fraudem illicit:
Rebus fide ne deici in malis, pedem
Ne patere caecum, qua volet ferri: improbis
Ab hostibus tentatio aut si qua ingruit,
Ne nostra cedat turbini imbecillitas,
Da forte pectus, da Deus victoriam.
Periculorum plena vita, fluctibus
Et hinc et inde tundimur discriminum:
At statue gravibus Genitor aerumnis modum.
Ab asperis et dextera nos eripe
Animaeque forti, corporisque: venerit
Et cum dies vitae suprema, turbida
E' valle mortis, et beatas caelitum
Migrabimus ad oras, solutas nexibus,
Et expeditas pondero si corporis,
Reconde animulas in sinu nostras tuo.
Gratas supreme filium propter tuum
Pater, tibi iussu preces fusas tuo
Et esse, eis tribuere et aditum credimus:
Quare ad tuum verbum precata, nomine
Et in tuo ratum adicit fides Amen.
SOli data est mihi potestas a Patre,
Tellure quae caeloque sunt rerum omnium;
Ergo ite in omnes qua patent, mundi plagas,
Euangelii perferte cunctis nuntium,
In nomine Patris, Filii, atque Spiritus
Sancti lavantes: ut renatae pareant
Gentes, meis obtemperentque legibus.
Quicumque credet, et sancti lavabitur
In fontis unda, vivet omni tempore
Beatus: at quicumque non credet, dabit
Apud in feros in igne poenas perpeti.
IN amne stat Iordanis ipse maximi
Proles Dei Christus beata, tingitur
Et a Ioanne: vox patris caelo sonat:
Amor meus, meumque Natus gaudium
Hic est: columbae instar polo super caput
Loti sacer venit sacratum Spiritus.
Iubet inde Christus, undecimuiri lavent,
Ex omnibus quoscumque gentibus pudet,
Piget et suorum criminum, in patris sui,
Suoque, sancti Spiritusque nomine.
Non ergo homo, sed ipse tingit nos Deus
Paterque, filiusque, sacer et Spiritus,
Praesens suo verbo, suoque numine:
Baptismus est nec unda sola, sed Dei
Circum unda sacro scripta iussu: cui fidem
Quicumque habet, iam liber a tyrannide
Mortis, Erebi regis potentia, omnibus
Piaculis, beatus, innocens, Deo
Carusque [Reg: Carusque] , Christi sanguine ablutus, polo
Transcriptus, alma Spiritusque gratia
Perfusus, in spe vivit aeterni boni.
Undam videt oculus, sed ipsa vin fides
Christi cruoris cernit, et sese Deo,
Quae grata vita sit, renasci perspicit.
Cum Christo enim tumulamur ad mortem sacri
Unda lavacri, ut Christus ipse a mortuis
Ad quem modum summi patris per gloriam
Surrexit, in novitate vitae sic viam
Voremus hinc ad sancta caeli gaudia.
DOminus Iesus Christus hostibus suis
Qua nocte Iudae proditus dolo fuit,
Capiens manu panem sacra, Deo patri
Gratesque agens, fregit: suisque porrigens,
Accipite, dixit, edite, corpus hoc meum est,
Quod deditur salute pro vestra: in mei
Hoc facite memoriam, meique funeris
Celebrate honorem. Poculum simili modo
Capiens manu, gratesque agens Deo patri,
Sociis dedit, dixitque, Bibite singuli:
Hoc est novum foedus, meum per sanguinem,
Ablutionem in criminum qui funditur:
Hoc facite, quotiescumque bibitis, in mei
Memores honorem, et praedicate meam necem.
QUid cena quaeris sancta sit? Christum roga.
Hoc corpus est meum, iste, ait, sanguis meus.
Dat pane corpus ergo (quidnam murmuras
Ratio?) suum liquore vini sanguinem,
Mirabili, soli Deoque cognito,
Qui cuncta quae loquitur facere potest, modo:
Ut illa edamus et bibamus, maximi
Verbis habentes et fidem Christi, omnium
Remissionem consequamur criminum,
Vitamque nullis terminandam saeculis.
Tanti nec ipsa causa vero est actio
Boni: sed ista verba, Pro vobis datur,
Effunditurque: quibus habet quisquis fidem,
Promissa habet, remissionem criminum,
Vitamque saeclis [Reg: saeculis] quae manebit omnibus.
Non est opus valentibus Machaone:
Et huc adeste, Christus inquit, quos gravi
Pondus premit labore confectos, ego,
Ego recreabo vos, levatos omnibus
Malisque miseriisque: quare te excute
Ipsum, dapes ad has opimas qui venis,
Ne pro salute pestem in os miser ingeras.
Nec tu para ventrem modo, cibo abstinens,
Ad hospitis praesentiamque gestibus
Ac moribus compone te decentibus:
Hoc disciplinae opus quidem est, mensae facit
At non sacrae dignum: sed una quae fides
Haec intuetur verba, Pro vobis datur,
Effunditurque: quibus fidem qui non habet,
Et corporis Christi, et reus fit sanguinis.
Convivie postquam sed augustissimo
Acceptus es, laetante laudes concine
Animo patri, qui non pepercit filio
Gratissimo, dulcissimoque tradidit
Morti sed illum, pro salute publica.
Tum proximo, Christus velut sese tibi,
Te dede promptus, capitis et membrum tui
Illum iuvaque, toto amaque pectore.
ALes dedit cantum diei nuntius,
Cedunt tenebrae, cogit albis sidera
Frenis, et exit lucifer novissimus
Statione caeli: nos refectis viribus
Quiete dulci, munere Creator tuo,
Ad solita vitae nunc redimus munia.
O sis bonus, et hac nocte quos tutatus es,
Ista die prohibe periclis omnibus:
Ne callidus praedetur hostis, ut voret
Qui nos, leo ceu rugiens obambulat.
Nos spiritu tuo guberna: pectoris
Caliginem splendore gratiae tuae
Nostri, pater, caecasque tenebras discute:
Ut te Deum discamus aeternum, et tibi
Cum Spiritu sancto coaevum filium:
Ut studia nostra, ut tota vita serviat
Laudi tuae, atque proximorum commodis.
CHristo dicate parvuli [Reg: parvuli]
Adeste coetus, maximo
Laudes canamus numini:
Qui nos amore, quo pater,
Quo nulla mater liberos
Caros [Reg: Caros] habet, clemens suo
Dilexit ante exordia,
In filio, rerum omnium.
O' lux perennis, aureum
O' luce lumen, igneus
O' splendor utroque emicans:
Ut sol tenebras dimovet
Polo, soloque, discute
Fulgore nostri sic tuo
Caliginosa pectoris
Noctem: medullis intimis,
Cor, condito ut cupidine
Dulci, fidem seruet tibi,
Te praeter et nil expetat,
Quaecumque tellus, aut polus,
Maris've arena continet.
Sis inta, spes, sis unicum
Nobis, quod es, solacium.
Auctor, datorque omnis boni,
Et cogitata pectoris,
Et dicta factaque omnia
Ad numinis sanctam tui
Rege et guberna gloriam:
Ut ceu relictis surgimus
Cubilibus iam, filii
Cruore lotos excites
Olim, tua praesentia
Et, cum piis des omnibus,
Frui perenni gaudio.
ABsque Dei vera est sapientia nulla timore,
Nec sine Christe tui cognitione salus.
Ergo mihi sacri sint lectio prima libelli,
Et quod Iessaeo carmen ab ore fluit.
Est verbis aures circum mentesque sonare
Divinis teneras utile Doctor ait.
Pareo: namque Deus loqueris mihi voce magistri,
Ad te nec redeunt irrita verba tua.
Ingenii fugient aciem si multa, quid ipsis
An senibus mens est semper aperta Dei?
Helcana certe clemens sub nocte silente
Non dedignaris voce vocare satum.
Sacrifico Helidis et cum genitore remotis,
Esse iubes vatem pontificemque tuum.
O' igitur felix paruisque laboribus adsis,
Caecaque collustra lumine corda tuo:
Ut te cum natoque tuo, flatuque potente,
Ex libris discam carminibusque sacris.
NIl dignitate pulchrius
Est artium, formosius
Virtute nil: quis addidit
Si numinis timor decus,
Fidesque Christo credula:
Tum Roscido sic Lucifer
Nitore vero non micat,
Nec sol colorat aureo
Caelum solumque lumine.
O' fons perennis omnium
Deus bonorum, saxei
Claro tenebras spiritus
Fulgore sancti discute
Cordis: magistro obtemperans,
Rerum parentem per tuum
Ut filium verbo tuo
Te, cum sacrato flamine
Timere, amare, credere
Discam, imbibamque litteras,
Cum moribus cultis, bonas.
Sic pars quota agminis, tui
Nati redempti sanguine,
Ero, et meae consortibus
Professionis utilis.
A patris et nati, quos perpete iungis amore,
Numen idem manas qui numine, cuncta tenebris
Obscuris et cum nox intempesta teneret,
Te super aequoreas librabas igneus undas:
Huc ades, aetherea [Reg: aetheria] clemens et consere mentes,
Algida caelesti contingens pectora flamma,
Luce Deus: patrem, qui res creat, auctat, alitque,
Ut disiecto oculi per te mortalis amictu,
Et quem non ulla produxit origine natum,
Teque ab utroque Deus vere discamus, amemus,
Ad summumque bonum tendentes tramite verbi,
Munera quod caelo veniens tulit inclita Christus
Nos dictisque Deo sanctis factisque probemus:
Da nobis, artes et qui praecepta loquendi
Tradimus, a vera ne qua ratione feramur,
Decepti, ut teneras prava instillemus in aures,
Quae, quod testa bibit quem primum, servat odorem,
Infecto ex animo nulla radicitus arte,
Aut cura evelli [(reading uncertain: print faded)] possunt meliora docentum [Reg: docentium] :
Discipulos patrio da complectamur amore,
Vitantes odium turbae super omnia alumnae:
Ne decus et musas simul aversentur, acerbis
Deficiantque minis, invita aut mente laborem
Ingratumque trahant, animosque ad verbera durent.
At nobis, riguas qui iussi accedimus undas
Pieridum, accensis pulchrae virtutis amore,
Da sedeat nullum in studiis non ferre laborem:
Ac, quod nostra suis niti non viribus aetas
Audet, et imperiis ultro parere regentum,
Et rectis promptas monitis submittere mentes.
Discentum [Reg: Discentium] pariter studiis, pariterque docentum [Reg: docentium]
Ut patris, et nati, et tua ducte ab utroque perennis
Maxima perpetua celebretur gloria laude.
AEterno soboles amata patri,
Quem vox aethere missa mandat unum
Audirique, colique, CHRISTE: qui nos
Ad te voce iubes venire blanda,
Affirmans pueros Deo placere:
Da sanctum mihi spiritum, magistro
Ut monstrante viam ingredi, redemptor
Ad te qua liceat venire, possim:
Da cum moribus artibusque honestis,
Sacri dogmata puriora verbi
Addiscam: sapientiaque et annis
Ut crescens, tibi plurimos et ipse
Olim adducere, quae facit beatos
Doctrinamque alios docere possim.
Haec est summa mei caputque voti:
Quod ratum iubeas ut esse, per te
Ipsum CHRISTE rogo, tuumque nomen,
Aeterno soboles amata patri.
TE pastor bone, te tui rogamus,
Pro cunctis nece qui tua litasti,
Eluens scabiemque pustulasque,
Nunc Deusque et Homo regis potenter
Cum Patre omnia, Spirituque sancto,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva,
En verbi micat aurei, rebelles
Lux tui sibi vendicatque terras,
Error iam sugit, et fugit solutus,
Qui longum tenuit veternus orbem:
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Nunc patrum chorus, et corona matrum,
Nunc senex, puer, et tenella virgo,
Qua tellus patet axe sub Boraeo,
Nomen carminibus tuum celebrant.
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Lotum Euangelii sacros per hortos
Balantes, cythisumque literarum
Tondemus tua per vireta, laeti
Musarum, sapientiaeque tesquis [Reg: tescis] :
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE servae.
Nunc o nunc, Deus et patrone, Verbum,
Hoc tuere et opus: canum frequentes
Adsint excubiae, gravis per agros
Ne sors purpureos gregem fatiget:
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Auerno horribilis, ferum, tremendum
Monstrum, se lupus incitat cruento
In nos ore, dolosque nectit, omnes
Nocendique modos viasque captat:
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva,
Tarpeias Anomus furit, minatur,
Arces qui tenet, intonatque saevam,
Tuisconis, veluti solebat ante,
Quod nunc glubere non datur bidentes:
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Accedunt scelerata turba, iactis
Fraudum everriculis, tenebricosum
Qui incautos per iter trahunt ad Orcum,
Nec pili faciunt Dei furorem:
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Tu pestes, genus improbum, coherce [Reg: coerce]
Tales, tu cohibe furentis astus
Lupi, fortis et o repelle rasam
Dindymi dominae procul cohortem:
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Sed coetus ovium malis vagantes
Pascuis reliquos, thymo salutis
Ad caulas quoque duc tuas, ut unus
Tandem pastor, ovile fiat unum:
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Audis verba precantium? repellis
An suspiria? non repellis, o qui
Flosculus puerum, invocemus ut te
Balbulis pueri iubes labellis.
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Tenellos facile heu podagra fetus
Infestat, maciesque turpis: at tu
Da sontes liquidos beatiores
De spirent zephyri salubris aurae.
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Per Sionia rura quo regentum
Camposque Aonios pedum sequentes
Non fructu sine pascuis vagemur:
Qui tibi redeat, tuaeque caulae.
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Haec nobis petimus: leves magistros
At nostros facilis tuo favore,
Et firmes patientia, laborum
Fortes in stadio, tuique amore.
Te pastor bone, te tui rogamus,
Hanc scholamque gregemque CHRISTE serva.
Sic qui nomen erunt, tuasque laudes
numquam non celebri ferant honore,
Dum felix rediens gregem revisas,
In scholaeque vehas perennis aulam.
QUas grates tibi, quas agam redemptor?
Rudem voce quod instruis magistri
Amanterque fideliterque, tradis
Vivendique viam, et viam loquendi.
O' da, quae didici, tenere firmo
Comprehensa animo queam, laboris
Da constanter onus feram: nec umquam
Aut cessem piger, aut peritiorem
Quam cui discere sit necesse, credam.
Me totum rege, me guberna, ut uni
Consecrem tibi, proximoque, totam
Quam vitam tribuis mihi redemptor.
PArvula [Reg: Parvula] turba sacris humiles advolvimur aris,
Laudibus ora tuis nostra resolve Deus:
Ut gaudes puerum genitor qui voce vocari,
Concelebret nomen balbula lingua tuum.
Unde tamen nostrae capient exordia Musae,
Aut quae pars merite prima canenda Deis
Cum nihil essemus, nobis tua matris in alvo
Humanos aultus oraque dextra dedit.
Munere ab aethereis [Reg: aetheriis] deducto sedibus auxit
Mentis, et effigiem iussit habere tuam.
Illa quidem exprimeret magis, auctoremque referret,
Peccato foede ni vitiata foret:
Peccato, a Satana decepti culpa parentis
Primigeni, miseros quo facit esse reos.
Hoc tamen, o bonitas, damnum meliore rependit
Sorte, Pater, tua quae gratia fine caret.
Nam sobolis, maculas aufers de pectore nostro,
Sanguine, sacrati sontis in amne, tuae.
Esse iubes natos, Satanas quos fecerat hostes,
Cum CHRISTO heredes instituisque tuo.
Nostra moves sancto mollissima pectora flatu,
Et iuvat in tenero corde habitare Deum.
At quae das animis nostris alimenta, beato
Quam pascis mentes cordaque nostra cibo?
Sermo tuus cibus est animae: quo pastus abunde
Qui fuerit, nullam sentiet ille famem.
Quid vero doctas linguas memoremus, et artes
Ingenuas, quarum non sinis esse rudes?
Dum te nequaquam pietate, fideque magistri,
Barbariem nostra mente fugare pudet.
Quid? das angelicos nobis quod mille ministros,
Custodes teneri praesidiumque gregis?
Ne nos humani generis saevissimus hostis,
Incautos laqueis implicuisse queat:
Abstrahat in noctem secum miserosque profundam,
Luridus obscuris qua fluit Orcus aquis?
Quid? Maecenatem quod das, facilemque patronum,
Et studii nobis otia tuta sequi:
Quod vires tribuis, vestes victumque ministras,
Et quibus haec aliis corpora rebus egent?
Sed neque cuncta pater referant tua munera linguae
Nostrae, uno quamvis gutture mille sonent.
Nos tamen, o placeat tibi quod mitissime, grates
Pro cunctis blaeso dicimus ore Deus.
At quia iam nil non miscet cum daemone mundus [(reading uncertain: print faded)] ,
Relligio ut pessum praecipitanter eat:
Ut pereant artesque bonae, linguaeque disertae,
Et quidquid regnis impietatis obest:
Tu miserere tui populi, tua verba professos
Protege, proque piis in statione mane:
Ne sanctis meretrix tollat tua munera templis,
Immundae nomen quae Babylonis habet:
Ne sacro Odrysius CHRISTI pro numine latro
Abdalidae statuat numina ficta sui.
Sint tua cura pii quotquot regesque ducesque
Sincerae laudem relligionis habent:
Sint tua doctores, sancti tua cura magistri,
Qui sacra verba rudes, litterulasque docent.
Sit locus, exiguum tua nidum Ecclesia turtur
Quo struat, et pullis parvula [Reg: parvula] tecta paret.
Da pacem, liceat templi coluisse beati
Tecta, sonat verbi vox ubi sancta tui:
In magnaque tibi liceat benedicere turba,
Et populi votis addere vota pii.
Nec minus in nostris studiis tua sancta precamur.
Dextera perficiat quod bene coepit opus.
E' nostro ut possis aliquando sumere coetu,
Qui verbi fiant turba ministra tui:
Qui doceant CHRISTI de relligione minores,
Imperii fines amplificentque tui.
Malumus esse tuae pars contemptissima turbae,
Atque Dei sacras ante sedere fores,
Atria quam CHRISTO spoliata habitare columnis
Marmoreis: CHRISTO nam sine nulla solu? [(reading uncertain: original partly illegible. manually corrected to salus.)] .
OMnipotens, ter sancte Deus, sine fine, sine ortu
Qui vastas rerum solus moderaris habenas,
Gloria, lausque tibi, tristi terrore solutis
Pax terris, hominum generi gaudere voluntas
Verbisque factisque tuis: mortalis egestas
Ut complecti oras, qua par est voce, tuorum
Non operum possit linguae, tua nomina caelo
Tollimus, atque humiles, Dominumque, Deumque voluti
Ante sacros vultus, merito celebramus honore,
Quas opis et grates non est persolvere nostrae,
Rex agimus caeli tibi, fine potentia scripta
Cui circum nullo, rerum pater, auctor, et altor,
Ingens, immensus, nullius et indigus extra,
Ipse tuis opibus pollens qui semper es idem:
CHRISTE patris summi IESV nate unice, nullo
Principio eque Deo Deus, et de numine numen,
Pro nobis, patrii qui mutans luminis oras,
Factus homo, dulcem voluisti fundere vitam:
Sancte vigor, qui semper eras Deus unus, et unus
Semper eris, Nati in finita, patrisque voluntas,
Infinitus amor, qui munere pectora caeca
Collustras verbi, caelique arcana recludis,
Tergemino o simplex aeternum numine numen.
Agne Dei, Fili Patris, qui crimina, nullo
Peccato foedi portas obnoxius orbis,
Aspice nos, bonus et scelera obliviscere nostra:
Sanguine [(transcriber); sic: Sanguive] qui veteris deles contagia culpae,
Caelicolum decus, et vitae spes sola futurae,
Vota, precesque audi, lapsas res eripe leto:
Aeterno ad dextram qui patris numine comples
Quae mare, quae tellus, quae continet arduus aether,
Da veniam miseris, illabere mentibus aegris,
Letiferisque lava sordentia pectora noxis,
Sancte Deus, princeps vener ande, altissime rerum,
Et patris et flatus qui maiestate coruscus
Aurea perpetui moderaris saecula regni.
ADeste, turba sancta, Ephebi, virgines.
Adeste matres, et viri, senes, anus:
Favete linguis, laudibus sustollite
Mecum regentis cuncta numen, quem pio
Grati canamus carmine.
Canamus illa munera illa, maximi
In nos satoris et optimi rerum omnium,
Immensa, mira, impendiis constantia
Quae mens nequit comprendere humana, eloqui
Nec lingua mortalis potest.
Captus tenebar exsecrandis Zaboli
Vinclis, eram praeda horridae mortis, scelus
Nato iecur tondebat aeternus dolor,
Nec luce pavida mente qui misero dabat,
Nec noctibus consistere.
Quin heu malae radicis arbor pessima,
Deterrimusque fructus arboris malae,
Plus sordidabar plusque per praeceps caput
Ruens pedesque, noxius parentium
Morbus suum quod fecerat.
Quid, inquies, tentare non labor? boni
Sed nil potesse [Reg: posse] , sed Deum, nihil minus
Quam liber, animi odisse motus iudicem,
Emortuis plane impotens qui viribus
Ad cuncta quae caelo placent.
Ergo miser, salutis expers, et Deo
Raptus, mihique, nocte ferali diem
Maculans serenam sordium, iam perpete
Cremabar igne iamque sulpuris, nigri
Orci resorptus haustibus.
Non ferre cladem totus est clementia
Qui caritas et, universi conditor
Potuit meam, suos misertus, quo parens
Uterque non dilexit umquam liberos,
Amore flagrans perditum.
Vicem dolet meam doloris inscius,
Clementer intuensque me coepit sinu
Operae abdito versare mentis maximi
Opem pretii: nil ludicrum, nil futile
Dei facit sapientia.
Tura mentis instar filium affatus suae:
Quo carius rerum mihi nil omnium,
Mortalium, nate unice, afflictae tuam
Poscunt opem res ultimo discrimine,
Nec libera est nobis mora.
I ergo, linque sidera, polo labere:
Miserrimis affer salutem, nexibus
Ac criminum expedi: e manu mortis rape,
Et victor Orco liberatos aurea
In parte caeli colloca.
Facit parentis iussa natus, caerulas
Sedesque linquens aetheris, de virgine,
Non nupta quae taeda iugali, nascitur,
Meusque [(reading uncertain: print blurred)] frater maximi proles Dei
Non erubescit dicier.
Non ille ab aevi qua cluet potentiam
Origine exseruit, sed et famem et sitim
Et passus est extrema quaeque, ut falleret
Humilis superbum, et impeditum fortibus
Hostem ligaret vinculis.
Adiunge te, vox illius, te pressius
Fidenter applica ad me: ego tetum tua
Me pro salute dedo, militat tibi
Quam longa vita nostra, desudat [(reading uncertain: print blurred. Someone seemps to have emended the original word.)] labor,
A dire promptus omnia.
Ego tuus sum, tu meus, semperque eris:
Mecum tibi, tecum mihi communia
Sunt cuncta: eris, ero quo loco: non nos dolis,
Ullo suis conatibus, furoribus,
Hostis divellit tempore.
Ingurgitare se quidem ille sanguine
Ardet meo, fremit, suos satellites
Et concitans in hoc caput, vitam eripit:
Sed nil agit fiunt tuae ista, credito,
Ergo salutis omnia.
Nam vita mortem nostra deglutit tuam,
Fert foeditatem criminum innocentia:
Qui nuper irae filius, nunc gratiae
Factus meo cruore, purus, innocens,
Spe vivis aeterni boni.
At absoluto muneris cursu mei,
Nunc ad parentis hinc revertor regiam,
Doctor futurus, et magister unicus
Illic tibi, daturus inclitum mei
Pignusque amoris spiritum:
Per mille vitae qui tibi discrimina
Dextrum tegat praesto latus, te dirigas
Ad veritatem, iungat insolubili
Mihique vinclo, semper ut me cogites,
Totaque mente diligas.
Ego docui quaecumque te, quaecumque ego
Feci, doceto tu quoque et facito, Dei
Ut augeatur imperii decus, locis
Fiat voluntas omnibusque, luce humum
Qua sol colorat, clarior.
Verbum Dei tibi actionum regula
Sit omnium: leges cave, cave somnia
Rationis humanae. quibus partus meo
Cruore thesaurus perit: tibi ultima
Quae dona amoris sint mei.
GRates tibi pater Deus, fili Deus,
Qui Deus aeternum iungis et aura duos,
Ecclesiam quod muneratus [(reading uncertain: print blurred. The original word seemps to have been emended)] es tuam,
Quo maius Verbo nil, meliusque tuo:
Ex quo benignum animum datur cognoscere,
Arcanum mentis consiliumque tuae.
Quidquid sumus malum est, malos male perdere
Et poteras, sed non mors tibi nostra placet.
Ergo tuum das silium Pater, lavis
Nate cruore Deus crimina nostra tuo,
Sanctosque sancte reddis ipse Spiritus:
Quae veniunt verbo munera cuncta tuo.
O subige duri pectoris novalia,
Mollis ut excipiat nobile semen ager,
Per et ferat patientiam fructum, furor
Humanum mundi dum regit omne genus:
Ut agam tui de regula verbi omnia,
Ac mea vita uni serviat usque tibi.
COncepti vitio, vitio prodimus in auras,
Carne scelus, vitium mente animoque sumus:
Nec speranda salus, iussu nisi rore beati
Tingamur laticis CHRISTE benigne tuo.
Tu lotus sanctum corpus Iordanis in unda,
Omnia fecisti flumina sacra forent,
Crimina, lustrali suffusis, cuncta, liquore
Ut verbum, pelagi mergat in ima, tuum:
Non aliter Pharo quam subsedit in aequore, tutum
Gens tua per medium dum mare carpit iter.
Me quoque, uti puerum hunc, paulo felicibus ante
CHRISTE tua infantem dextera sparsit aquis:
Ut, velut eluvio cum tellus tota periret,
Lamechiden servat lignea capsa Noan:
Ipse domus sacrae, quae Ecclesia, nave receptus,
Aeternum lateam tutus in aede tua.
Hoc bone CHRISTE tibi da sim pro munere [(reading uncertain: ending is partly illegible. manually corrected to munere)] gratus,
Utque tuo vivam dignus amore tibi:
Aetherea [Reg: Aetheria] clemens aura me plurimus affla:
Sic sacra non frustra fluxerit unda mihi.
BEata Christe maximi proles Dei,
Iram tua placans oboedientiae
Qui patris, agnus innocens piacula
Et tollis, et clausas poli pandis fores:
Me pascis ecce, pro salute, corpore
Tuo, pependit in crucis quod stipite
Nostra: bibendum das mihi, pro criminum
Qui fusus expiatione, sanguinem.
Peccata quod remissa iam sint omnia,
Quod certius mihi poteras pignus dare?
Redit animus, iam tristis aegrimonia
Metusque cessit: amplius doloribus
Nil hic loci, nil hosticae insolentiae:
Favet Pater deus, benignis aspicit
Oculis pater: non obseratis auribus
Fundo preces: Hospes suavis, optime,
Ergo venis habitare non mode meo
In corde spiritu tuo, verbo tuo:
Sed carne (taceat ratio) te quoque inseris
Carni meae? vivis homo Deus in saecula,
Dubitem ne per te quin caro vivet mea?
Grates ago tibi redemptor pro cibo
Dulcissimo, suavissimoque poculo.
O excitatam [(reader); sic: excitam] spiritus mentem regat
Tuus, regatque membra corporis fides,
Ut dedicans totum tibi me, proximum
Amore, quo complexus es nos, diligam.
TE Deus alme, triplex in numine simplice numen,
Te canimus, tibi nos operata resolvimus ora,
Et regem mundi aeternum, Dominumque fatemur:
Te patrem rerum, sine fine, ortuque, potentem
Devenerata colit, qua clauditur aequore, tellus:
Te varii caeli textus, radiantibus aethra
Picta oculis, decus, et mundi sol gloria, luna:
Te turmae ignigenae, florentis honore iuventae
Ora renidentes Cherubi, vibrante coruscus
Concelebrat facie Seraphumque exercitus omnis,
Et Sanctus, sanctus, sanctus ter maxime, terque
Optime inexhausta proclamat voce, potente
Rex qui sub pede bella premis: tua gloria caelum
Implet, et aequoreos tractus, terrasque iacentes:
Te qui verba omnem, afflati caelestibus auris,
Et tua vulgarunt immensum facta per orbem
Clara cohors: vates te caelo digna locuti
Sanctae animae: te pro fama, pro laudis honore
Candida turba tuae, capita a cervice revulsi,
Aut undis hausti, aut crudelibus ignibus usti:
Te veneranda, patet qua terra, Ecclesia patrem
Extollit, circum cui fine potentia nullo
Est scripta: extollit genitum (mirabile) natum
Mente tua: extollit te ductum ab utroque parentis
Et nati grato sanctissime carmine flatus.
Tu rex CHRISTE, prius quo nil fuit, est, erit umquam
Nate Deo Deus ipse, tuarum evoluere verbis
Non opis humanae laudum argumenta: perenne
Te decus, auratis atque ambit gloria pennis.
Tu satus aeterno ante aevi primordia patre,
O' amor, o pietas, Dominus terraeque, polique
Non dubitas gravidam intactae descendere in alvum
Virginis, haud fueras quod, factus ut hostia, rursus,
Quod fuerant homines faceres, meliore refingens
Sorte malos, scelerum servos, caelestium manes.
Tu nobis angui quondam praerepta superbo
Munera restituis: tu rege in vincla petito
Tartareo, nigris tecta exsecranda tropaeis
Exuis, et ducto superata ex morte triumpho,
Aethereas [Reg: Aetherias] pandisque domos, tua iussa secutos,
Illustres animas, et caeli sede reponis.
Tu patris ad dextram, solio spectabilis aureo
Aeternas rerum omnipotens moderaris habenas.
Tu, flammis tandem redigentur funditus omnes
Cum res ad nihilum, iudex in funere mundi
Adveniens, hominum vitas, et crimina disces.
Sis bonus o felixque tuis: tibi dedita serva
Pectora dignatus venia, quis sanguine patrem
Concilias proprio, saevisque averte periclis.
Te sine nulla salus: da gaudia noscere caeli,
Cum sanctisque tuis aeterna luce potiri.
Nos tua sors populusque sumus: fausto omine verbi
Prosequere o miseros, ut sese gloria tollens
Munere nostra tuo caput inter sidera condat.
Solis ab occasu memores te solis ad ortum
Carmine sic grato Dominum celebrabimus, orae
Nostra decusque tuum semper laudesque sonabunt.
Interea, nobis quam longum vita manebit,
Hac puros animos da luce, aliisque futuris.
Nec sine nos inimicus atrox, neu dira cupido
Auferat, aethereas [Reg: aetherias] subter praecordia flammas
Conde, fer auxilium, mordacibus exue culpis.
Sit bonitas omni, tua sit clementia nobis
Tempore praesto: unum spes in te sancte recumbit:
Ne patere indigno confusis ora pudore
Turpari: solum spes in te nostra recumbit.
ATtollunt ad quem, vivunt quaecumque, creator,
Lumina, sperati cum venit hora cibi:
Qui largus cunctis praebes animantibus escam,
Atque Penu gratis divite promis opes,
Mentibus ut laetis sacturae nil crastina curent,
Et munus faciant, officiumque suum:
Aspice nos propius, trahimus qui semina mentis
Caelo, quo CHRISTI morte redire datur.
Aspice, et has epulas tua quas dat gratia, membris
Esse salutares alme iubeto Deus.
O Qui perpetuo maximus arbiter
Mundi sceptra pater numine temperas,
Extra quem fuit, est, nullus erit Deus,
Coetus praesidium, et dulce decus tui:
Tu das largiflua munificus manu,
Pascantur volucres unde, natantium
Et saecla [Reg: saecula] , et silvis, et quot agris latent,
Persultantque ferae prata virentia.
Das fruges alimenta omnibus uberes,
Et quos Volga vagus, Nilus et alluit,
Qui Gangemque bibunt, auriferum et Tagum:
Iordanes mage quos sed sacer irrigat.
Centeno Abramides foenore percipit
Hinc messem Geraris: fine sub ultimo
Altum se genii munere praedicans
Grates Isacides gratus agit Deo.
Has felix, et adi qualis in algida
Mambraea veteris Thariadae, dapes,
Alphaeove sati te genitus patre,
Bethaniisque epulis comiter accubat.
Aut cum liba suum distribuit sacra
Corpus discipulis, mollia sanguinem
Et vina: assideant huic gregi, Aranidae
Ut quondam, genii, et Naphihalidae exuli.
At nobis pudor et cura modestia:
Frugi vita decet Pieridum sacris
Addictos: ruit in sus pedibus cibos,
Foedatos lacerant Stymphalides toros.
Non panes modo, sed viscera nutriunt,
Quo nil eloquii verba potentius
Divini: Genitor quae bonus adice,
Sic corpus dape, sic cor satiabitur.
Ut membris redeat vis sua, mens polos
Sublata ad superos, flamine cum sacro
Et nato triplici numine simplicem
Te discat, celebret, laudet et invocet.
Qui das iura polo, terrae, pelagique profundo,
Quaeque in eis vivunt pascis, alisque pater:
Pabula iumentis qui praebes, pabula pullis
Coruorum, qui te voce gemente rogant:
Non te robur equi, non te iuvat ardua cervix,
Non tibi membra placent, cruraque firma viri.
Sunt tibi grata, tuum metuunt quae pectora numen.
Spes omnis quibus est in bonitate tua.
Qualia, nunc cepit quoniam tua munera corpus,
Si dederis, dederis omnia summe Deus.
TOllamus merita Deum
Grati laude patrem, cum sobole, edita
Nullo principio, illius,
Et sacro vegetante omnia spiritu:
Qui vitam dedit, et datam
Conservat, tribuens larga epulas manu:
Grandescant tenera ad suos
Auctus ut puerum corpora: praepetum
An virgulta sonent avia cantibus,
Et balent pecudes, mugiat et Deo
Taurus prata per herbida:
Pisces aequoreis et saliant u?dis [(reading uncertain: print blurred. The original word might be undis. It seemps to have been rightly corrected to vadis.)] ,
Grates quoque datur modo
Altori referant? nec celebret patrem
Caelestem, penetralibus
Cui vox lingua venit mentis ab intimis?
Te vero optime, maxime,
Non os, non animi vis modo, corporis
Sed membra omnia, sic grege
De paruo meritum, carmine concinant.
Quod nostrae quia non opis:
Qui das velle, potesse [Reg: posse] ipse quoque effice:
Ut, quo nil tibi gratius,
Sit peccare timor, sit studium boni
Ardens: o ter et amplius
Felices, quibus es dux pueris Deus,
Ut carpant alacres viam,
Qua praefert pietas lumen ad aethera.
COmmendo tibi me, ac meos sodales,
Aeterni bone CHRISTE ocelle patris:
Qui quondam puer optimus fuisti,
Et te nos imitemur ut, magistris
Nunc tradis pietatis excolendos.
Sunt plantariola hortuli, tenella
Cohors quae studiis vacat, sacrati,
Irrigat citrios [(reading uncertain: print blurred)] tui cruoris
Unda cuius, et aureos novales:
Ah ne curculio malus, volucra,
Aut rubigo satisque surculisque,
Et frigus noceat, perurat aestus,
Atque intercipiat, necetque fructus:
Spirent egelidos leves Favoni
Aurulae vegetabilis tepores:
Sol clemens niteat, fluat beatus
Sulcos per liquor: aufer ipse spinas,
Et runca tribulos, vepresque, honori,
Gloriaeque tuae eruditionis
Ut crescant seges, ingenique fructus.
QUid non prius quam nascimur
Corrupta nobis indidit
Natura vitii? caeca mens
Hinc est tenebris consita,
Nec novit auctorem Deum:
Prava est voluntas, turbidis
Affectuum discordia
Et fluctibus magis furit
Insanientis Adriae.
Tremende rerum conditor,
Sic tenera turba dicite
Mecum: tremende conditor,
Qui de tuis nos legibus
Vis vivere, aut hiantibus
Orcus futurum devoret
Nos faucibus misellulis
Quid fiet heu, nemo tuae
Mandata nostrum si potest
Implere? Gratia sit tibi,
Nobis tuum qui Filium
Donas oboedientia.
Is legibus sua tuis
Fecit satis, purissimo
Peccata nostra sanguine
Delens, sacrum dat Spiritum,
Amoris inclitum sui
Is pignus, ut caliginem
Tenebricosi dissipet
Cordis, suoque nos regat
Nutu, magisque sordibus
Magisque purget omnibus,
In parte donec aurea
Caeli beatos collocet.
O'da pater, munus tuum
Hoc grata mens ut cogitet
Noctes diesque, seduli
Da studia nostra ad Filii
Tui, tuamque, Spiritus
Sanctissimique nominis
Ut dirigamus gloriam.
DIscamus socii, cohors tenella,
Discamus: male nec bonas locantes
Horas, mecum agite o viam vorate
Ad sacros Aganippidum recessus.
Instar tempora eunt fluentis undae:
Nec quae iam cecidit genista, surget,
Nec quae lux abiit, redibit umquam.
At tu (nam sine te bono profectum est
Nil umquam auspicio) Pater supreme,
Tui pectora Spiritus favore
Aeterno rege, nostra quo voluntas
Ex tuo moveatur usque verbo:
Atque aevum tibi serviant per omne
Hic labor, studiumque literarum.
IAm turba tandem desinas ineptire
Pusilla, non locus iste postulat nugas.
Non nos quidem magister ipse iam cernit,
Quis hoc negat? oculi sed ubique praesentis
Vident patris, potest latere quem nemo.
Ipse angelorum conspicit sacer coetus,
Mandat quibus custodiam Deus nostri:
Boni, modesti simus, et pii: munus
Suum impigre faciamus officii quisque.
At num tamen, si non det hoc Deus, fiet?
Non fiet umquam. Tu benigne, tu CHRISTE
Clemens adesto: virium nihil nobis.
Ventis ut unda stringitur maris, fluctu
Praecordia rudi sic vibrata crispantur
Affectuum: virtute quae tui seda
Nutus, guberna Spirituque nos sancto:
Ut in tui timore vita decurrat,
Dicta omnia et tibi probemus, et facta.
NOn annis infans CHRISTUS puerilibus aede
Materna, veluti fabula vana refert:
Non limo finxit caerave animalcula, viva
Quae caperent, simul ac plauderet ipse, fugam:
Officii, patris matrisque implevit amorem,
Ut fert prima aetas, sedulitate sui.
Vicinis testis [(reading uncertain: print blurred. The original word seemps to have been emended.)] iussus tulit aedibus ignes,
Subdidit ardenti lignaque sicca foco.
Lactucas petiit, panes, carnesque macello,
Instruxitque toros, apposuitque dapes.
Denique quae puerum par est properavit honestum,
Omnia divina sanctificando manu.
Exemplo pueri o tanti quoque nostra iuventus
Officii faciat munera parva sui:
Ut bene succrescat pariter sapientia et annis,
Digna favore hominum, digna favore Dei.
AEterne, vive, cuncta qui potes Deus,
IESV Parens CHRISTI beate, vindicis
Nostri recentatoris et rerum omnium:
Qui pandis ipse voce te nobis tua,
Animique mentem aperis, poli de vertice
Audite, dum clamas, magistrum Filium:
Satorque servatorque, nutu qui tuo,
Sapientia quae condidisti, temperas,
Substantiae paternae imagine cum tuo
Et unico et tibi coaevo filio:
Qui carne nostra amictus, humanum genus
Sua redemit morte: nunc, ad regiam
Reversus et poli auream, tecum omnia
Tenet, gubernat: cumque sancto Spiritu,
In Apostolos effusus illapsu sacro
Qui se inserit animis, sua potentiae
Vivoque viva pectora facit numine:
Fortissime, sapiens, misericors, optime:
Immense, nulli effabilis, liberrime:
Habet tibi mens nostra, lingua gratias
Agit, tuam clementiamque praedicat,
Quod ad tui homines condidisti imaginem,
Credentium tibi elegisque Ecclesiam,
Miserque nostra e massa, et obruta omnibus
Malisque calamitatibusque Filium
(Amore motus, quo parens non diligit
Carissimos [Reg: Carissimos] maiore uterque liberos)
Cui das: suo qui nos cruore, victima
Factus tibi, redemit e mortis manu,
Et sempiternis vindicavit ignibus.
O' illius vitia litatus gratia
Nobis remitte cuncta, quidquid noxii
Haeret revelle corde, spinas rustica
Manus velut agro: Spiritus sanctissimi
Afflet pusillis aura: protege publicas,
Hospitia, res Ecclesiae, et Scholas, sine
Nec opprimi vel Turcicis tumultibus,
Vel fraudibus Anomi, artibusque sophisticis
Euangelii lucem: sumus coetus tui
Ut portio qui parvula [Reg: parvula] , tuo munere,
Ductu magistrique excolamus ingeni,
Mentisque vim, tuoque verbo, litteris
Bonisque, moribus piisque: serviat
Ut vita nostra dedicata Ecclesiae.
Infantulorum conficis tibi decus
Ex ore, Vates inquit, et lactentium:
Hoc fiat, o rogamus, in nobis: tuis
Ut sancte Genitor, optimique Filii
Et sempiterni Spiritus praeconiis,
Noctes celebrandis diesque personent
Haec ora: reges et guberna principes
Nostros, parentes et magistros, et tui
Quicumque spargunt pura verbi semina.
Ah ne misellos, ceu ferus gregem lupus,
Hiantibus qui circuit nos rictibus,
Aut dissipet sceleratus hostis, aut voret.
Concede mentem verba servandi tua:
Nil cogitemus, nil agamus numini,
Nihil loquamur, quod minus gratum tuo:
Pigritia deses, atque contumacia,
Petulantiaque procul sit, et mendacium:
Ut in timore tui in dies magis et magis
Succrescat aetas nostra: quo freti tuo
Verbo pie vivamus hic, post ultima
Et fata, caeli transuolantes sidera,
Tecum beatis perfruamur gaudiis.
PHoebus peracta luce vultum condidit,
Micantque caelo sidera:
Nos fessa curis, et laboribus damus
Dulci quieti corpora.
Sine vitiis non vivit ullus, et rudis
Occasiones criminum
Non vitat aetas: Ergo facta nequiter
Ignosce filiis pater.
Praesto iube nobis tuus sit angelus,
Qui nocte nos hac protegat.
Tum tu, tua, quae maxima est, potentia,
Obscena pelle somnia.
Nil iuris habeat hostis hic: simus tui
Hac nocte, qui fuimus die.
Exibit ut cum luce crastina vigil
Aquis Eois Phosphorus,
In litteris tibi serviamus o pater,
Et mente simul et corpore.
O CHRISTE qui lux et dies
Noctis tenebras discutis,
Verique lumen pectoris
Caecas fugas caligines:
Precamur, ut ne mentibus
Nostris sinas irrepere
Vim densiorum nubium,
Dum membra somnus recreat.
Non crassus irruat sopor,
Hostisque tendat callidus
Cum carne nobis irritae
Te protegente retia.
Obrepat oculis languidae
Sensim quies, et irriget
Corpus: sed unum cogitet,
Unumque mens te somniet.
Nos liberator aspice
Servos tuos, natos tuos,
Nec non tuo peculium
Tuum redemptos sanguine.
Gravi sumus periculis
Exposta turba plurimis
In corpore: affer maxime
Opem gregi vindex tuo:
Qui post iacebit paululo
Ut nunc toro, sic pulvere,
Donec, brevi quod sit, polo
Resuscitatos inseras.
Ter optimoque et maximo,
Quem trinum et unum credimus,
Nato, patrique, et flamini
Sit laus sacro, sit gloria.