October 2004
Ho Wai-Ming (corrections), Ruediger Niehl (tagging)
The letter t is often misspelled as r, i or c (due to the poor quality of the original). Probably not all instances have been corrected. Typographical errors have frequently been corrected in the original by an unknown hand. Not all these manual corrections are represented in this transcription.
New TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - Morpheus spell check
PSALTERII SEU CARMINUM DAVIDICORUM, Liber quartus.
PSALMUS XC.
Ut nosse discant se pii mortalium,
Hic legifer, quam vita sit brevis, docet.
DOMINE REFUGIUM TV FActus es.
POrtus et aura Deus vitae, statioque salutis,
Qui fueras, dempto fine manesque, tuis:
Tu, prius inciperent quam mon tes surgere, caeli
Et certa ferri lucida signa vice,
De nihilo extusi mundi rex, auctor et altor,
Non circumscriptum tempore numen habes.
At nos, (primigeni scelus heu capitale parentis,)
Bulla sumus miseri, pulvis et umbra sumus.
Nascimur, et morimur te praescribente: sepulcro
Conditur hic, matris prodit at ille utero.
Unius instar habent lucis tibi tempora mille,
Sidera sol peragens quae duodena facit:
Aut umbrae, rauco tuba quam discriminat aere,
Qui sunt pro portis in statione, viris.
Non tam praecipiti voluuntur in aequora cursu
Flumina, non faciunt somnia vana fugam:
Tam cito nec quae se in flores mane induit herba,
Demittit moriens falce resecta caput:
Quam vitae subito nostrae pede labitur aetas,
Nec redeunt qui iam praeteriere dies.
Hoc facit ira tui tumidi gravis ira furoris:
Illa breve aetatis saevior arctat [Reg: artat] iter.
Lumina ponis enim tua quae peccavimus ante,
Crimen et obscuri pectoris omne notas.
Hinc fugit offensi gressu properante dolorem,
Et dicto citius vita caduca perit.
Bis septem lustris, vel summum vivitur octo:
Pars quorum labor est maxima, cura, dolor.
Tam brevis et miser est humani terminus aevi,
Tam fugiunt freno non remorante dies.
At tua quis credit quod tanta sit ira, micante
Quis ve timet dextrae fulmina corde tuae?
Affore discamus mortem, quae pallida noctis
Obscuras portet horrificae tenebras:
Ut subeat mentes, faciat quae vita beatos,
Et via quae ducat, quaerere cura, polo.
Ad nos verte tuos post tristia plurima vultus,
Et placido servos luminis orbe vide.
Nos super aeterni bonitatem inverge favoris:
Ut simus numquam non in amore tuo.
Ereptos leto turbae transcribe beatae:
Ore canat nomen vox ut ovante tuum.
Semper honosque tuus, tua fama, decusque manebunt,
Tu modo laetitiae gaudia plena refer.
Ah satis est poenoe [Reg: poenae] : iam ferrea desinat aetas,
Sors vitae quae nos difficilisque premit.
Mactetur leto leti fabricator, opusque,
Clara manus exstent et monumenta tuae.
Ut seruisque tuis, et qui nascentur ab illis,
In caelo aeternus concilietur honos.
Interea, tua quae bonitas, dum vita laborans
In tenebris, nescit quod gradiatur iter:
Sis pius, et felix nobis Deus unice, nostra
Dextraque quicquid agit dirige, quicquid aget.
PSALMUS XCI.
Committet caeli arbitrio: beatus est,
Suo Deus quem sub patrocinio tegit.
QUI HABITAT IN ADIUTORIO.
SEcreta clemens adyti quem sede recondit,
Qui fovet aeterno numine cuncta sui:
Ille velut viridi recubat securus in umbra,
Sic mecum pura solvit et ora fide:
Tu spes, arx, rupes, virtus, fiducia, solus
Auxiliumque meum, confugiumque Pater.
Tutus ut a laqueo sis venatoris et astu
Ergo, age te toto pectore trade Deo.
Ille sacro alarum te condet tegmine: scutum
Illius aeratum est, parmaque firma fides.
Non tibi nocturnos portabunt spectra timores,
Non volucris claro missa sagitta die:
Non pestis nigra vultum caligini tecta:
Non, medium caeli sole tenente, luces:
Nil horum laedet te: quamvis milia laeva
Parte, sed ad dextram milia dena ruant.
Lumine spectabis laeto, quas improba poenas
Turba luet, pro te bella ferente Deo:
Unica, cui dixti, tu nostrae cura salutis:
Tu spes, tu vitae portus et aura meae.
Non tibi damna, tibi non ulla pericla nocebunt:
Aedibus effugiet noxa repulsa tuis
Dat tibi custodes caeli omnipotentis alumnos:
Ut possis sanctas ire, redire vias:
Tutus ut illorum manibus gestere, nec umquam
Pes tuus offenso limite damna ferat.
Et pardos vades, et pergradiere chelydros,
Te leo calcandus, te cadet ante draco.
Pectore qui prompto curae, arbiter inquit Olympi,
Se nostrae totum, praesidioque dicat,
In verboque meo solida pietate recumbit:
A me defensus tristia nulla feret.
Quod nomen novit nostrum, mea robore vindex
Illum perpetuo dextra potente teget.
Clamantis faciles praebebo vocibus aures,
Rebus in adversis auxiliumque feram:
Omnibus ut famae monumentis insitus aevis,
Exsistat [(reading uncertain: print faded)] populi lausque decusque sui:
Ac tandem vitae cum longum expleverit aevum,
Aetherea [Reg: Aetheria] felix cedat in astra via.
PSALMUS XCII.
Boni iacere qui videntur, maxime
Florent: vigere qui mali, contra iacent.
BONUM EST CONFITERI DOMINO.
HOc pulchrum est, qui cuncta creat, qui cuncta gubernat,
Extolli iusto nomen honore Dei:
Seu lucem vesper, seu noctem condat Eous:
Prospera sive iuvent, aspera sive premant.
Cum bonitate Dei recrepent cava cymbala, sistra,
Et chelys, et citharae fila sonora, fidem.
Gaudia summa ferunt operum mihi facta tuorum,
Dum loquor ex animo talia verba, Deus:
Maxime quanta geris Rex, numinis alta profundi
Quam vis, abstrusum consiliumque latet?
Nil ea, nil curant, qui sunt sine pectore: sensu
Fraudatis operum gratia nulla Dei.
Qui florent sane tenera ceu messis in herba:
Aut ut vere novis arbor operta comis.
Sed foliis arbor, spoliatur campus ut herbis:
Sic subitis ire decutiuntur aquis
Divinae, pereuntque aeternum: summus ab aevo
At velut es, summus tempus in omne manes.
Turba tui poenas hostes scelerata subibunt,
Facta luent hostes impia turba tui.
Praecipites acti subito diversa ferentur,
Nunc quorum faciunt crimen ad omne manus.
Unius at cornus ut habet quae belua nomen,
Extolles frontis cornua laeta meae.
Tunc hilara Assyria madefactus tempora nardo,
Aethereo [Reg: Aetherio] augebor robore fortis ego.
Auribus accipiam gaudens, et lumine cernam,
Quae venti, infestis, debita poena mihi.
Aeternum iustus, velut ardua palma, virescet:
Ut cedrus Libano tollet ad astra caput.
Qui sunt sacrata, praesenti numine [(transcriber); sic: numime] summus
Rexque paterque orbis quam colit, aede sati:
Aula florentes, cruda vegetaque senecta,
Divina, fructus fetificando dabunt:
Notescat per eos tua quo bonitasque fidesque,
Noster et o vindex, et sine fraude Deus.
PSALMUS XCIII.
Orbis procellis insonat, fremit: manet
Has Christus intar [(perhaps: inter)] Rex in omne saeculum.
DOMINUS REGNAVIT, DECOREM INDUTUS.
QUi numquam coepit, cui nullus terminus aevi,
Et creat humanum, servat et mone genus:
Viribus accinctus, maiestatisque tremendae
Robore, sceptra manu cunctipotente tenet.
Sceptra, quibus, quacumque patet, toti imperat orbi,
Solus et in populo rex manet usque suo.
Non sunt aut metae Deus, aut tibi tempora regit,
Sed solio, vitae qui tibi, sinis erit.
Nigrescit pelagus, Boreas exasperat undas,
Immanes edunt flumina rauca sonos:
Aequora mota fremunt: tu maior es aequore, maior
Fluminibus, fortis qui regis astra, Deus.
Non fallunt oracla sacri certissima verbi,
Aeternumque tua est laude decora domus.
PSALMUS XCIIII.
Contra magistros haec, malosque principes
Canuntur, ipse Deus suos ut vendicet.
DEUS ULTIONUM DOMINUS.
SUrge Deus vindex, ades ultor maxime rerum,
Qui non finitum tempore numen habes.
Iudicium sistens, iustissimus arbiter orbis,
Affulge solio ter venerande sacro.
Ad poenas deposce malos: persolve superbis
Praemia digna: animos, altaque verba doma.
Tempore tam longo quid enim male sana triumphe,
Impia quid laetum turba triumphe canit?
Quid foedum inflato scelus ore nefasque loquuntur,
Indomita quorum corda tument rabie?
Exagitat populum misere furiosa tyrannis,
Et vexat sortem saeva libido tuam.
Cumque peregrini passim, mactataque matrum,
Et pupillorum corpora caesa cadunt
Non notat Isacidum Deus, aiunt, ista, scelesti,
Respiciunt homines numina nulla polo.
O stultas nimium mentes, o pectora caeca:
Se gerat an nullus qui sapienter erit?
Aures cuius opus sunt, sensus et ipse videndi,
Scilicet haud cernat, percipiatque sonos?
Qui gentes punit, non vindicet? abdita rerum
Qui pandit, vestrum non notet ille scelus?
Vota homines novit quae secum corde volutant,
Spes iubet et vanas per mare ferre Notos.
Quem pater emendas o terque quaterque beatus,
Cui monstras sanctas legis inire vias:
Tristia securo toleret quo pectore, lapsu
Dum malus in foveam praecipitante ruat.
Usque sui solet esse Deo quae cura peculi,
Usque erit: anne pios destituisse queat?
Iustitiae meriti passim reddentur honores,
Quam sancti caste vir mulierque colent.
Parte quis in nostra contra fert tela scelestos:
Pro me qui pugnet, num quis amicus adest!
Nullus adest: tua me Genitor tua dextera servat:
Qua sine, venisset iam niger ille dies.
Disperii miser, aiebam, mens aegra fathiscit [Reg: fatiscit] ,
Iamiam lapsanti subtrahiturque solum:
Cum tua me fulcit praesto mihi gratia, certo
Et dat inoffenso tramite ferre pedes.
Anxietas animi te consolante, dolores
Diffugiunt tristes, diffugiuntque metus.
Nil tibi cum coetu, quis vana columnia cordi,
Quae pugnant legi iuraque ferre tuae:
Qui coeunt famam contra vitamque bonorum,
Innocuos falso iudicioque premunt.
Spes est certa suis, fiducia firma, salutis
Aura, procellosi cum tumet unda maris:
At iusta fera facta malis sua lance reponet,
Et Deus impurus puniet, ipse Deus.
PSALMUS XCV.
Hortatur, ut Christum audiam, principem,
Nec aemulemur impium Iudae genus.
VENITE EXSULTEMUS DOMINO.
HUc est cura quibus caeli, studiumque salutis,
Aeternum docti dicere turba Deum:
Huc puerique pedes, matres et ferte, virique,
Et canite ad sanctos verba sacrata modos.
Auctorem nostrae celebremus ovante salutis
Carmine, nec norint gaudia laeta modum.
Ante Dei vultus sistamur, et atria templi
Per resonent duplici naulia versa manu.
Solus enim magnus, solus Deus ille deorum,
Imperio mundi, celsaque et ima tenet.
Iura dat, ambitae telluris littora, ponto
Qui cingit, siccae cedere iussus homo,
Suspendit validis libratum nexibus orbem,
Aereque in medio tam grave servat onus.
Ne, nos effinxit qui, ne cessemus [(transcriber); sic: cessemuss] inertes
Collaudare genu devenerante patrem.
Ille Deus noster, nos grex sumus eius, ovesque
Per sua culta pedo quos pietatis agit:
Dum dexter favet ipse, est horaque nostra salutis
Si verbum cupide pectora nostra bibunt.
Ne iuvet avertisse animos, neu facta parentum
Mente obfirmata, facta scelesta sequi:
Cum me iurgantes Meribae, Deus inquit, adorti,
Nostra attentarunt numina quanta forent:
Nil moti quod eis dederam memorabile munus,
Per medium incolumes transtuleramque fretum.
Pertaesus quorum denos quater acta per annos,
Dum pia pro vano tot mihi verba cadunt:
Numina iuratus mea, dixi iratior, ista
Gens sanctas quoniam non studet ire vias:
Non promissa etiam tranquillae dona quietis,
Nec carpet regni commoda laeta mei.
PSALMUS XCVI [(transcriber); sic: CXVI] .
Regnum novum populum novum, nova omnia,
Non Mose, sed regnante Christo concinit.
CANTATE DOMINO CANTICUM NOVUM.
DUlcia caelicolum rectori carmina gentes
Ludite, spumosis quas obit aequor aquis.
Solvite divinis gratantia laudibus ora:
Haec opem aetheream [Reg: aetheriam] narret, et illa dies.
Ferte per extremas Domini praeconia terras,
Nescia de factis nulla sit ora Dei:
Cui maiestatis nemo certarit honore,
Nemo decus cuius laudibus aequiparet:
Qui non finita dextrae virtute potentis
Antistat, cunctos exsuperatque deos.
Nam certe nil sunt, nisi inania nomina divi,
Quos stulta gentes credulitate colunt.
At noster caelos, et lucida signa creavit,
Maiestate potens, iustitiaque, Deus.
Ipsius ad solium apparent virtusque, decusque,
Inque adyti robur limine, lausque sedent.
Eia laeta patri date carmina, laudibus eia
Invicti populi concelebrate Deum.
Munera ferte preces, incendite thuris [Reg: turis] odores,
Sollennes [Reg: Sollemnes] extis et cumulate focos.
Pectore adite Deum, quod mens castissima, casto:
Hunc metuat tellus, horreat omne solum.
Solis ad occasus vulgantes solis ab ortu,
Dicite, sceptra tenet summus in orbe Deus.
Iura dat, aeternumque Deus dabit omnibus oris,
Vinciet et firma dissociata fide.
Rite coercebit verbi virtute subactos,
Omnibus et iudex praemia persolvet.
Aurea caerulei convexa volumina caeli,
Et cum sideribus vesper et ortus ovent.
Intremat et tellus, velut assultetque chorea,
Intonet et pelagus, squamigerique greges.
Omnes ager pictis viridantes floribus herbas
Explicet, ante nemus plaudat et omne Deum.
Ante Deum: qui iamiam aderit, det iura subactis
Ut terris, populos iustitiaque regat.
PSALMUS XCVII.
Rex Christus est, vates cui caelum, mare,
Terrasque plaudere hisce versibus iubet.
DOMINUS REGNAVIT, EXVItet terra.
QUi sine principio rerum fons, auctor et altor,
Quod fuerat, nullo desinit esse die:
Imperii regnat toto Deus arbiter orbe:
Subsultet terrae, qua patet, omne solum.
Laetitia iactent plausuque ad sidera voces,
Oceanus quorum circuit omne latus.
Obscuro nebulae circum se fudit amictus,
Nubibus et celsa septus [Reg: saeptus] in arce latet:
Apta fide sacrae fulcra augustissima sedis,
Aeternae solium iustitiaeque premens.
Unde ruit magno vastatrix flamma fragore,
Qua pereunt subito turba cremata mali.
Nec mora, nec requies: crebris micat ignibus aether,
Mota cavernoso corpore terra tremit.
Aerii pinguis montes ut cera liquescunt.
Ad vultum, parent cui sola cuncta, Dei.
Lucida iustitiam promulgant sidera, cernit
Omnis illius gens regioque decus.
Ah pudeat, qui saxa colunt, quos vana tumentes
Divorum caelo gloria ficta levat.
Aetheris aligerae gentes radiantis ovatae,
Laudibus et iustis accumulate Deum.
Ipse Sion gestit, Solymae gaudentque puellae,
Imperio exsultant, iustitiaque Dei:
Qui, qua terra patet, qua caelum, maximus atque
Optimus es, cunctos exsuperasque deos.
Quisquis amas rerum dominumque patremque, sacratas
Quae violant leges, facta sequare cave.
Pro vita pugnat fortis, rebusque piorum:
Nemo Deo sanctis nemo vetante nocet.
Lux seritur iustis, et laeti gaudia cordis,
Gaudia non ullo finem habitura die.
Quis pia turba hilares iam nunc diffundite mentes,
Et maiestatem tollite laude Dei.
PSALMUS XCVIII.
Grates Deo canunt pii, quis contigit
Christi salus regno beata principis.
CANTATE DOMINO CANTICUM.
HUc agite o, caret interitu qui, nescit et ortum,
Et mare, cum terris et supera alta regit:
Voce Deo laeta nova dicite carmina: mira
Nam dextra solus facta potente gerit.
Victore insignis parta est tibi palma lacerto,
Didita per gentes gloria quaeque cluet:
Gloria iustitiae memorandaque fama salutis,
Dat Deus, Isacidis quam tua sancta fides.
Nulla adeo extremo tellus subducitur orbe,
Nescia quae sit opis de pietate tuae.
Plaudite terrigenae, date cantus, fundite laudes,
Et similes chordis reddite voce sonos.
Fila lyrae citharae discrimina blanda, loquatur
Barbitos icta Deum, pulsa chelysque Deum.
Cornua rauca polos clangant lituique tenentem:
Cantetur Domini gloria magna tuba.
Immensum reboet nitidis cum piscibus aequor:
Cum populis laeto murmure terra tremat.
Obliquis resonent declivia flumina ripis,
Et ducant montes et iugat celsa choros.
Namque aderit iam iamque Deus, qui iura det orbi,
Ex aequo populos iustitiaque regat.
PSALMUS XCIX.
Gentes fremant, tumultuentur: omnibus
Ecclesiae saeclis [Reg: saeculis] tamen rex est Deus.
DOMINUS REGNAVIT, IRAscantur.
OMnipotens solus finisque et originis expers.
Qui consorte carens tempus in omne manet.
Sceptra Deus veneranda tenet: Deus imperat orbi:
Terra pavet, populi concita turba furit.
Terga premit Cherubina Deus: regesque ducesque
Bella parant, stolidum vulgus in arma ruit.
At Deus effulgens ut maiestate verenda,
Usque Sionaea maximus arce sedet.
Orbem qui pontus terrarum continet, usque
Sic populos omnes maximus inter erit.
Quo nullum maius nomen, nec sanctius exstat,
Nos iusta par est tollere laude Deum.
Est aequi iurisque tibi rex cura, simulque
Et bonitatis habes iustitiaeque decus.
Isacidum sua iura tenent te vindice leges,
Cumque fide pietas relligiosa viget.
Ducite caelesti ludosque chorosque parenti,
Nec mora sit pedibus procubuisse sacris.
Cum fratre exemplo radiatus tempora vates,
Helcanaque piis sit genitore satus.
Brachia tendebant caelo cum voce: precantes
Audivit, votis iussit et esse locum.
Nube loquebatur, quae recto albescere tractu:
Hi parent, referunt et data iura suis.
Non alius nunc es noster Deus, aure repelles:
Nec surda, veterum cui placuere, preces:
Erratis quorum veniam tua gratia numquam
Non, vultu noxas dissimulante, dedit.
Sacra Deo grato date gutture carmina, sanctis
Illius et votis montis adite iuga.
Solus enim cunctis deus augustissimus oris
Et fuit, et nunc est, tempus et omne manet.
PSALMUS C.
Nos et creat, tuetur et servat Deus:
Huic laus, honos debetur, atque gloria
IUBILATE DOMINO OMNIS terra.
MAchina testetur mundi sua gaudia, terrae
Orbis ovet, laudent cuncta creata Deum:
Fine Deum dempto cui rerum summa potestas,
Quem sine principio nulla senecta premit.
Mente Deo pura sancti vos dedite, magno
Sistite vos plausu laetitiaque Deo.
Cymbala concordem linguam ad numerosa movete:
Hic Deus, hic solus, dicite, numen habet.
Non opus ipse suum quisquam est: infudit in artus
Hic animum, sacra finxit et ossa manu.
Hic nos transcribit proprium felicibus oras,
Et verbo ducit per sua culta, gregem.
Gratantes sacrae penetralia sedis adite:
Atria per cantu cuncta sonante fremant.
Accumulate Deum quo par est laudis honore,
Laudis honore hilares nomina ferte Dei.
Nam bonus et clemens fuit, est, erit omnibus aevist
Extenuat Domini tempora nulla fidem.
PSALMUS CI.
Quae sint boni iustique partes principis,
Audi tenens qui sceptra populis imperas.
MISERICORDIAM ET IUdicium.
IUs dicam, laudes aequi memorabo, bonique,
Carminibusque Deus te celebrabo meis.
Ut recte vivam, conor, te coepta iuvante
Nostra, domum verbo rite regoque tuo.
Nil cum virtutis mihi contemptore, nec ulla
Nequitia est, quae me non sinat esse bonum.
Impia non mihi mens est, non mea tecta frequentat
Improbus, aut ullo iunctus amore mihi est.
Everto, quibus est scelerata calumnia cordi:
Non fero, qui stolida mente superba tument.
Qui sint consilium nobis, iustosque piosque
Quaero: mihi famuli turba fidelis adest.
Tectum aliud qui corde gerunt, aliudque loquuntur,
Sunt cunctis nostrae limina clausa domus.
Abdere qui verum gaudent ambage remota
Pellimus: est vani gratia nulla viri.
Quid moror? exscindo passim scelerata patrantes:
Non manet urbe Dei me vigilante malus.
PSALMUS CII.
Mentis precatio anxie, tandem bonus
Ut suscitet Christi Deus regnum sui.
DOMINE EXAUDI ORAtionem.
QUi caelum terrasque tuo sub numine torques:
Et fine omnipotens principioque cares:
Vota precesque meas audi Deus, excipe questus,
Nec vultum tristi nube reconde tuum.
Prona pater tua sint mihi numina rebus in arctis,
Nec duram miseris fletibus obde forem.
Fumus ut, in vacuas aetas evanuit auras,
Instar et usta foci vix tegit ossa cutis.
Cor languet, veluti morientia gramina, mensae
Non iuvat immemorem, cum venit hora cibi.
Nil nisi flere libet: corpus tantum ossibus haeret:
Par ego onocrotalo, par ego noctis avi.
Edenti gemitus tenebrae vigilantur amarae:
Ut passer tecti sub trabe, solus ago.
Oderunt qui me, iactant maledicta: precantur
Et cum dira, aiunt, Quod tulit iste, feras.
Esca mihi pulvis, potus lacrimaeque: furenter
Sublatum affligit dum tua dextra solo.
Vita fugit similis de monte cadentibus umbris:
Robur, succisus flos velut, omne perit.
At tu magne Deus, qui saeclis [Reg: saeculis] omnibus idem,
Aeternum cuius gloria nomen habet:
Surge, tuique bonus tandem miserere Sionis:
Haec hora auxilium poscit, opemque tuam.
Quam tua turba pii, quam votis omnibus optant
Cernere delubri tecta sacrata tui?
Rudera quam cupide, calcem, caementa pararent,
Et lapides humeris lignaque subueherent.
Omnes quo discant gentes tua nomina, reges
Et metuant dextram corde micante tuam:
Moenia quod poenas sacri recidiva Sionis
Rursus, et in templo conspiciare tuo:
Excipiens gemitus miserum, fletusque querentis,
Sollicita populi votaque facta prece.
Tum qua sol oritur terris, qua mergitur undis,
Laudabit numen fama futura tuum:
Haec atque illa dies aliisque aliisque loquetur,
Te referet nondum nataque posteritas:
Quod caras alto despexeris aethere terras,
Vinctorum gemitus audierisque Pater:
Solveris addictos ut dextra vindice morti,
Ruperis invicta vinclaque dura manu.
Sic igitur celso rursus celebrere Sione,
Moenia per Solymae, perque canare domos:
Omnibus excitae venient cum partibus orbis
Laudatum gentes, cunctaque regna, Deum.
Intereat nostri dum vires atteris aevi,
Et, superant vitae tempora pauca meae:
Ne Deus o, dicam, mediis exstinguar in annis:
Abstineat saevas mors inopina manus,
Tu vivis, vives et saeclis [(transcriber); sic: scelis] [Reg: saeculis] omnibus: alto
Cum caelo dextrae fabrica terra tuae est.
Omnia quae veluti vestis detrita peribunt,
Induet inque novum se decus orbis opus.
Ipse manes idem semper florente iuventa,
Et te mutatum nulla senecta premit.
Cultorem turba te concelebrante tuorum,
Stirps quorum felix tota favore tuo est.
PSALMUS CIII.
Fidem Dei clementiamque praedicat,
Nostrum paterne qua genus complectitur.
BENEDIC ANIMA MEA DOMINO
LAude anime o Dominum, qua par est, tolle, celebra
Grate Dei mentis numina magna vigor:
Qui fons naturae, mundi genitalis origo,
Cuncta regit nutu, cuncta creata fovet.
Laude anime o Dominum, qua par est, tolle, nec umquam
Non meminisse, tibi quae dedit ille, velis:
Qui tribuit veniam culpis, noxasque remittit,
Et vicium ex animo diluit omne tuo.
Qui sartum et tectum servat, nece vindicat atra,
Temporibus ponit sertaque sacra tuis:
Aeterno intextas amaranto serta coronas,
Serta favore suo, serta plicata fide.
Quo gestis cumulante bonis, qui viribus aucto
Quale aquilae fortes, dat tibi, robur habent.
Vexatis reddit ius, vindex crimine solvit,
Auxilium trepidis fertque refertque reis.
Qui sacras docuit leges Amrame creatum,
Naturam Isacidas, consiliumque suum.
Qui clemens, facilis, patiens, non tempus in iram
Dat, laesus miseros nec sine fine premit.
Ex meritis qui non tractat, non nostra coercet
Crimina, quo saevi fluminis igne queat.
Non polus emicuit, sic a tellure: recessit
Ut bonitas ira, qua pia corda fovet.
O'tu ab occasu, Zephyrus quam distat ab Euro:
Tam longe a nobis crimina nostra fugat.
Quam pater in natos facilis: tam mitis in omnes
Est, ipsum vera qui pietate colunt.
Compositos fragilis nam pulvere, somnia cunctos
Umbrarum novit nos nihil esse, luti.
Talis homo, qualis floret rosa, laesaque vento
Iam subito non est, quo stetit ante, loco.
Fine Dei bonitas sed dempto durat in aevum,
Est quorum probitas irreprehensa, piis.
Quinetiam natis, et qui nascentur ab ipsis,
Sunt rata perpetuae praemia iustitiae.
Tam pietas est grata Deo, quae foedera servat,
Et legum sanctas nititur ire vias.
Subnixus rerum solio sator ecce resedit,
Immensaque tenet regia sceptra manu.
Hunc genii laudate pii, laudate per orbem
Portantes summi dicta verenda patris:
Mortales quorum caelestia munere discunt,
Doctrinaeque sonant mystica verba sacrae.
Hunc pennatae acies, turmae radiantis olympi,
Hunc iussis fungi turba perita Dei:
Et laudate, iacent, et quae, laudate, moventur,
Machina qua mundi cumque rotunda patet.
Addite tuque animi nostris vigor ignee membris,
Funde Deo grates, carmina funde Deo.
PSALMUS CIIII.
At hic Dei vates canit potentiam
Qua condidit, regit, tuetur omnia.
BENEDIC ANIMA MEA Domino.
DIc laudes mea mens rerum Dominique Deique,
Illius ornatus et decus omne refer.
Qui mare, qui terras imples et numine caelum,
Quae tua maiestas, gloria quanta Deus?
Lux chlamys est, vestis lumen tibi, splendor amictus:
Quo radiis caeli regia tota micat.
Regia, quam circum liquidis fluitantibus undis
Tam grave caeruleo fornice nectis onus.
Aereas equitas auras, Zephyroque Notoque,
Inveheris densa nube, regente rotas.
Apparent aurae, apparent ad limina flammae,
Usque voluntatis nuntia turba tuae.
Vi verbi stat terra tui, fulcimine nullo,
Et media mundi parte locata manet.
Hanc undis pelagus ceu veste operibat amictam,
Humor et immensae cuncta tenebat aquae:
Cum tonitrus undas pontumque recedere iussit
Vox gravis, et subito iussa recessit aqua.
Surgere coeperunt montes, vallesque cavari,
Et rerum formas sumere quaeque suas.
Iamque datos altum fines non exit, et intra
Littora se Oceani continet unda sui.
Fontibus erumpit voluentes terra liquores,
Vallibus indociles currit et unda vias.
Inde bibunt passim latis animalia campis,
Inde levant silvis pectora sicca ferae:
Plurima qua vacuas volucris perlabitur auras,
Et tenui carmen gutture dulce sonat.
Celsa rigas acto pluviis iuga nubibus imbre,
Concipit hinc gravido semina terra sinu.
Nec mora, graminibus pecudes fecunda creatis
Pascit, et in pratis luxuriantur oves.
Lilia hiant campis, betae, malvaeque salubres,
Et cicer, et rumex, et cicorea virent.
Ordea proveniunt, alimentaque mitia fruges,
Crescit et humano culta labore seges.
Pampineae fundunt apricis collibus unae,
Sollicitis laticem quo medicina venit.
Ora nitent pingui succo, quem bacca remisit:
Apponunt panes robora corporibus.
Sufficitur silvis humor, fetuque gravescunt,
Hirsutum Libanus tollit ad astra caput.
Hic passer cedris, et grata ciconia pinis
Vere parant pullis tecta laremque suis.
Dama colit montes, latebrosa cuniculus antra:
Tutus et iste specu est, rupibus ille suis.
Luna dies festos, et tempora digerit: orbis
Sol oculus certas itque reditque vias.
Nox venit obscuram redimita papavere frontem,
Emergit lustris bellua multa suis.
Saevorum incipiunt catuli rugire leonum,
Quaeque deum possunt pabula voce rogant.
Nox fugit, in latebras praedatrix turba receptat
Se, micat Eois Lucifer ortus aquis.
Prodit, et urget opus durum sub sole colonus,
Donec in Oceanum sidera lapsa cadant.
Quam vicibus disposta suis pulchre omnia constant,
Factaque sollerti [Reg: sollerti] sunt ratione Deus?
Nec tellus est plena tuis, sed et aequoris unda
Muneribus, latam qua vaga cingit humum.
Hic quot sunt vitreo nitidi sub gurgite pisces,
Undicolaeque natant caerula prata ferae?
Fluctibus insultant naves, circum horrida cete
Quas, delphinus aquis ludit et ipse freti.
Omnia te spectant, a te Pater omnia pendent
Solo, sperati cum venit hora cibi.
Te tribuente legunt pastum, satiata benignae
Luxuriant dextrae muneribusque tuae.
Abdideris faciem, turbant: eliseris auras,
Interit in nihilum, quod fuit ante nihil.
Vitali flatu vegetaris: mortua spirant,
Et species terrae, quae fuit ante, redit.
Aeternum veneranda sacro cumuletur honore
Maiestas, durat quae sine fine, Dei.
Concelebret natura suum testata parentem,
Ipse suis factis letus et auctor ovet:
Aspectu cuius minitatur terra ruinas,
Contactu Libani fumat et altus apex.
Hunc ego cantabo, fragilis dum vita manebit:
Huius ego dicam nomina, donec ero.
O cuius nostrum carmen vertatur in aures,
Grataque sint Domino gaudia sancta meo:
Undique sublatis quibus est peccare voluptas,
Illius et nullo numen habere loco.
Dic laudes mea mens rerum Dominique Deique,
Carminibusque piis virque puerque fave.
PSALMUS CV.
Exponit Hebraeis Deus, quae munera
Ab usque dederit Abrahamo ad Iosuam.
CONFITEMINI DOMINO, ET invocate.
QUisquis ades, quo par, age tollite laudis honore
Aeterni famam virque puerque patris.
Ferte per et populos, extremas ferte per oras,
Et maiestatem commemorate Dei,
Plaudite, concelebrate, suavi dicite versu
Mirificae Domini maxima facta manus.
Incinite ore pio sacra carmina: nomine iactent
Sese hilares regis pectora sancta sui:
Impleat exsultans praecordia laeta voluptas,
Iussa Dei quorum condita mente vigent.
Quaerite, quae vires, sit quanta potentia: vultum
Maxima sint vobis visere vota Dei.
Facta animis vestris ingentia quaeque referte,
O gens Isacidae semine nata patris.
Sceptra patent cuius qua primus et ultimus orbis,
Est populi solus Rexque Deusque sui.
Hic feriens nullis foedus violabile saeclis [Reg: saeculis] ,
In sacra se adstrinxit numine iura suo.
Ascivitque satum Thara, ridente parentis
Et vetulae natum viscere Saraiden:
Teque Iacobe pater, natosque tuosque nepotes,
Totius gentis progeniemque tuae.
His cum sacrorum ritus legesque dedisset,
Quas colerent firma relligione, fide:
Assignabo meis agros, ditissima, dixit,
Regna, Palaestinus quos Cananaeus habet.
Cumque forent numero primum paucissima turba,
Et vaga non certis, et peregrina, locis:
Nunc hac, nunc illa sedes regione locantes:
Tam laedi passus non tamen ille fuit,
Ipsorum reges ut causa invaserit, ore,
Irato magnos perculeritque duces:
Ne violate meos unctos, neu vatibus ausis
Afferte iniusto vimque malumque sacris.
Ingentis nutu qui concutit aetheris orbes,
Maximus in sanctis laeditur ipse Deus.
Iamque famem iussurus erat dominarier [Reg: dominari] oris
Omnibus, humano deficiente cibo:
Racheliden Nili cum misit ad arva priorem,
Invida quem fratrum vendere turba tulit.
Addidit hic petulans in vincla calumnia caeco
Inclusum, contra fasque piumque, lacu:
Decreti donec spatii decurreret aetas,
Spectato verbis, sicut in igne, Dei.
Tum rex educi tenebroso carcere iussit,
Qui late Aegypti dives habebat opes:
Constituitque aulae dominum, rerumque suarum,
Insignem populo praeposuitque ducem:
Ut proceres legesque sacras et iura doceret
Quae facerent, senibus consiliumque foret.
Isacides ergo natis comitatus et ipse
In terras venit fusce Canope tuas.
Hic cum divino crevissent munere, plures
Niligenis, quorum pars ditionis erant:
Iniecit mentem Deus his, odisse, dolisque
Insidiisque omnes perdere Thariadas.
Nec iam spes super: Amramidas cum legat in aulam,
Utque ferant regi non bona dicta iubet.
Hi peragunt mandata, et quae vi numinis edunt,
Ostentisque domant, prodigiisque malos.
Luce nigram inducunt media caliginis umbram,
Cui parent, donat talia posse Deus.
Nile cruore fluis tetro, ripisque natantes
Omnibus enectae, corpora foeda, iacent.
Cuncta tenent ranae, regum penetralia bufo
Obsidet, insectis omnia plena scatent.
Pro pluviis fulmen cum grandine verberat arva,
Vitibus important arboribusque luem.
Quid quas locustas bruchosque invexerat Eurus,
Exitium segetum perniciemque loquar?
Ultima restabant: cum primi funera partus
Oppida per passim, rura domosque iacent.
At gens grata Deo spoliis abit omnis onusta,
Nil quidquam salvo corpore passa mali.
Hebraeos fuscus gaudet discedere Nilus,
Cunctorum tantus pectore terror erat.
Explicuit nubem, tegeret quae luce: columnam,
Quae dux in tenebris, extulit igne Deus.
Inde coturnicum vi silvis pavit in altis,
Aethereumque [Reg: Aetheriumque] pluit, dulcia Manna, cibum.
Elicuit gratas disclusis cotibus undas,
Stagnarunt sicco flumina lata solo,
Atque ita Thariadae promissi munera solvens,
Exemptos vinclis Nile superbe tuis:
Laetitiaque suos, cantu plausuque frementes,
(Non deserta Dei nomine saxa vacant)
In terras Cananaea tuas ditissima misit
Regna, fugans illas qui tenuere Syros:
Ut colerent moresque pios, ritusque sacrorum,
Constanti aeternum relligione, fide.
PSALMUS CVI.
Peccata populi memorat Hebraei, Deus
Clemens et ignoscat suis, vates rogat.
CONFITEMINI DOMINO, QUOniam bonus.
CArmine dicamus mundi regemque, patremque,
Fine caret bonitas cuius, et alma fides.
Dicamus qua voce licet: nam rite quis umquam
Illius laudes aequiparare queat?
Immensae quisnam dextrae fando explicet actae,
Quae lyra, quae celebret tot benefacta chelys?
O'fortunati pactas in foedera leges,
Crimine, servantes, qui caruisse student.
Sis memor o facili pro mansuetudine nostri,
Promissae toties ferque salutis opem:
Ut capiat, quisquis cernit data munera sanctis,
Successu populi gaudia mille tui:
Teque Deum laeti lingua celebremus ovante,
Gratantes terrae tot tua dona tuae.
Peccavere patres olim, peccavimus ipsi,
Heu creti turba turba nocente nocens.
Maxima non animis secum tua facta putarunt,
Gesta, rigat Nili fusca quod unda, solo.
Obliti fideique tuae, patriique favoris:
Testis Erythraei littus utrumque maris:
Turba recusarunt iussis parere proterva,
Munia quae mandat lex et obire tua.
Et tulit auxilium tamen his tua dextera, propter
Quod pater aeterno tempore nomen habes.
Scilicet exsereres tua quanta potentia, robur
Virtutisque tuae fama referret anus.
Iussisti vento disclusa recederet unda:
Et subito pelagi iussa recessit aqua.
Calcabant siccum, veluti nemora avia, pontum:
Instat, eis sed nil vis inimica nocet:
Ut clade ex tanta nemo restaret, ad unum
Haurit enim Phario cum duce castra fretum.
Tunc adhibere fidem tibi, tunc tua facta referre
Coepere, ac laeto carmen hiare sono.
Sed cito in aereos abierunt omnia ventos,
Consiliique sacri non tenuere viam.
Carnibus exstructas sunt ausi poscere mensas:
Tentando scelus est sollicitare Deum.
Et tamen optatis votisque petita tulerunt:
Dum regerit sumptas nausea oborta dapes.
Amramidas contra tum facta coitio fratres,
Cultoremque tuum, Pontificemque tuum.
Hic tremefacta cavo subito discedit hiatu,
Sacrilegos sorbet ruptaque terra viros.
Coniurata cremat coetum sacra flamma ferentem:
Tura Deus numquam seditiosa probat.
Aurea quid referam ficti simulacra iuvenci,
Qua celsum caelo tollis Orebe, caput?
Cum formare suum numenque decusque figuram
In toruam herbivori sustinuere bovis.
Tam dator exiguo conservatorque salutis
Tempore, et exsciderant tot benefacta Dei:
Vel quae contigerant illis Mareotide terra:
Qua vel arena freti rubra colorat aquas.
Perdere iamque malos, iam sternere cuncta parabas:
Ira prece Amramdae ni tua victa foret:
Ille dedit medium se inter populumque Deumque:
Factus et es genti mitis, ut ante, tuae.
Quid tamen his actum? non posse capescere regni,
Promissique soli rura tulere loqui.
Murmurat hinc totis pavor et trepidatio castris,
Unaque vox: pacti verba carere fide.
Ira tibi rursus mota est: ad sidera tollens
Se quare lingua testificante, manum:
Ne vivam, dixti, si non spelaea ferarum
Haec inter, silvis gens scelerata cadet:
Si nati non ista luent, et turba nepotum,
Per latas mundi disicienda plagas:
Ad bellum excepit defectio deinde Phegorem
Ausos ferales concelebrare dapes.
Nec mora longa fuit: bis milia dena, quaterque
Mactati ferro procubuere viri:
Nec foret ira repressa, nisi fortissimus ultor
Tunc obiecisset sese Eleazarides.
Ille luem gladio avertit precibusque, fuitque
Ipsi perpetuae res ea iustitiae.
At quae iactarunt non iurgia litis ad undas,
Quae Moses culpae causa fuere tibi?
Tristior, in felix, lingua titubante probasti
Non satis offenso, dum tua verba, Dei.
Quid? quod promissa tandem regione potiti,
Gentibus a victis abstinuere manus?
Miscuerunt sese veticae cum sanguine terrae,
In mores capti transieruntque soli:
Munera, vota, preces diris furiisque tulerunt,
Libarunt natos daemoniisque suos.
Immaduit puerum tellus polluta cruore
Innocuo, immundis qui cecidere focis.
Denique foedarunt, sic et se conspurcarunt:
Ut non gens toto turpior orbe foret.
Tum vero offenso tibi grata excedere terra,
Et sedit populum deseruisse tuum.
Ergo domos, urbes, agros populanda dedisti:
Cuncta sub hostilis vim cecidere manus.
Nec tamen auxilium non tum quoque saepe tulisti:
Deterior donis fit mala turba Dei.
Parva cohors igitur, nil iam peccare timentes,
Sunt iussi toto quaerere in orbe fugam.
Aerumnas unde accipiens, gemitusque querentum [Reg: querentium]
Iam bonus, ipse tui pollicitique memor:
Concilias miseris reges, magnosque tyrannos,
Qui captas vinclis impediere manus.
Unde pater tua nunc illos bonitasque favorque
Colligit, et posthac colligat usque precor.
Contingat patrios rursus celebrare penates,
Et sacrae laetos limina adire domus:
Ut tibi votivas solvamus carmine grates,
Laudemus dempto fine decusque tuum.
Gloria Thariadum regique, patrique, Deoque,
Et precibus faveat candida turba piis.