October 2004 Ho Wai-Ming (corrections), Ruediger Niehl (tagging)
The letter t is often misspelled as r, i or c (due to the poor quality of the original). Probably not all instances have been corrected. Typographical errors have frequently been corrected in the original by an unknown hand. Not all these manual corrections are represented in this transcription. New TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - Morpheus spell check


page 19, image: s019

PSALTERII, SEU CARMINUM DAVIdicorum Liber primus.

PSALMUS I.

Beatus est, verbum Dei qui diligit:
At vivit impius miser, moritur miser.

BEATUS VIR.

O Vir, consilium, ter et amplius ille beatus,
In turba qui non, quae scelerata, venit:
Non stat polluto, qua plurima semita, calle:
Non premit irrisor pestilitatis ebur.
Lege sed in Domini defixa mente moratur,
Divitiisque suis, deliciisque suis:
Rimaturque illam, seu fuluos noctifer ignes
Accendit caelo, seu fugat astra dies.
Qualis, arenoso quae consita margine palma,
Luxuriat ripa praetereuntis aquae,
Tempore pomorum maturo praebet aceruos,
Nec foliis Boreas, solve, geluve nocet:
Talis amans rerum veneranda edicta parentis:
Qui quaecumque gerit, prospera cuncta gerit.
Non ita doctrina a vera, verboque remoti,


page 20, image: s020

Qui numen, sine re nomen inane, putant:
Sed, velut imbriferos paleae iactantur ad austros,
Horrida diversos numinis ira rotat.
Ergo cadent tandem causa, passique repulsam,
A'coetu absistent, concilioque pio.
Curat, amatque viam Dominus, cursumque bonorum,
Tartareas ibit turba scelesta domos.

PSALMUS II.

Mundus Dei natum odit, et poenas luet:
Tu fige Christo basium, servaberis.

QUARE FREMVERUNT [Reg: FREMUERUNT] gentes.

AT populi cur sic vanas ardescit in iras
Turba? furor vulgi quid, rabiesque parat?
Coniurant reges, magni coiere tyranni,
Insanum capiunt consiliumque duces.
Arma placent: bello Dominum terraeque polique,
Ac Christum Domini sollicitare iuvat.
Turpia perpetimur quid enim, quid vincula lenti,
Non bene conveniens colla iugumque premit?
Eripe te nodis, famulas age rumpe catenas,
Qui libertatis munera dulcis amas.
Sic aiunt: ridet, sedes cui lucidus aether,
Illusos vultu despicit ille suo.
Tempus erit, graviter cum iusta concitus ira,
Edet terribiles ore minante sonos:


page 21, image: s021

Turbabitque malos: quae vim modo ferre parabant
Agmina, divino tota furore cadent.
Et certe feci regem, Deus inquit, et unxi
Maxima qui sacri sceptra Sionis habet.
Formula decreti recitetur: Nate tuentis,
Qui fui [(reading uncertain: print blurred)] , est, et erit tempus in omne, polum:
Unica nate animo soboles gratissime, nostro,
Tu meus es, satus hoc me genitore die.
Posce parentem aliquid, dabit haec tibi dextera quod optas:
Irrita pars voti non erit ulla tui.
Qui patet, immensus terrae tibi serviet orbis:
Iuris erit limen solis utrumque tui.
Pugnaces sceptro feries, ferroque tyrannos
Collides, solet ut fictilis urna teri.
O' ergo magni nunc recta capessite reges:
Discite qui populis iura petita datis.
Qui tenet astra Deo timide seruite volentes,
Mistaque sint sancto gaudia vestra metu.
Oscula certantes pedibus date, figite dextrae,
Sacratis nati basia ferte genis:
In peccatores ne iusta vindicet ira,
Qui sibi non sanctam consuluere viam.
Iam se lamque furor rabido incitat igne. Beati
Qui fidunt humili pectore cumque Deo.

PSALMUS III.

Nati fugatus impii telis pater,
A quo salus, affatur his verbis Deum.


page 22, image: s022

DOMINE QUID MULTIplicati sunt.

AH Pater, ah princeps, qui saeclis [Reg: saeculis] omnibus idem,
In ditione tenes quidquid ubique tua.
Quam mihi bella parant multi, crudelia bella,
In miserumque ferunt tela scelesta caput?
Quot per io dicunt petulanti iurgia lingua?
Cui curae iam sit, non habet iste Deum.
Ipse tamen rerum solus tutela mearum
Es, quam post lateo, bellica parma mihi.
Aerumnis habitique male, in luctuque iacentis
Ipse levas regis, gloria nostra, caput.
Sollicita quando genitor te voce vocavi,
Passus et es serui ludere vota tui?
Non humiles umquam vanas sinit esse, Sionis
Qui nos sacrata spectat ab arce, preces.
Peccati foedus, fateor, me somnus habebat,
Fusaque erant scelerum pectora nostra toro.
At nunc discussis tenebris et nocte resurgo,
Excitat invicta me Deus ipse manu.
Agmina non igitur metuo infinita malorum,
In me qui cocunt [Reg: coquunt] , exitiumque meum.
Huc vindex ades huc, fer opem, quam saepe tulisti,
Defigis colaphis qui fera corda solo:
Labraque discindis, frangens rabidosque potente
Hostili dentes excutis ore manu.
Tu servas unus: populo bona cuncta colenti


page 23, image: s023

Te, tuus aeterno sufficit amne favor.

PSALMUS IIII.

Fer, quae iubet pati Deus: felix bonus
Non semper, aut curae miser non est Deo.

CUM INVOCAREM.

MAxime ter, vasti rector ter et optime mundi,
O' vitaeque meae, iustitiaeque pater:
Qui das clementem mihi te, nec durior umquam,
Quas fundo, surda negligis aure preces:
In strictas actum, qui tristi tempore fauces
Eripis et, nulla est qua via, pandis iter:
Exaudi, in melius saevas converte querelas,
Nam quae non misero est heu gravis hora mihi?
At quos secernit populo ardens purpura, celso
Sublimisque solo vertice fama levat:
Quo tandem risus vobis mea gloria, quonam
Usque Deus stultis fabula noster erit?
Optare insanis quid votis irrita, siccum
Vomere quid sterili littus [Reg: litus] arare iuvat?
Credite, delegit sibi me, qui cuncta gubernans,
Dat fidei sanctis pignora mira suae.
Non Deo opponit miseris sua numina votis,
Nec mea pro nullo pondere verba cadunt.
Ergo Deo coetus iusti gratissime, multo
Aspera cum tristi tempora felle madent:
Transversos rapidae ne vos furor auferat irae,


page 24, image: s024

Discite tranquillo corde silere Deo.
Ante venit fuscis noctu quam somnus et alis,
In se descendat quisque animumque suum.
Non bove mactato numen caeleste, nec aris,
Sed fidei gaudet simplicitate coli.
Haec igitur, soli considite, sacra ferentes,
Quique iuvare potest, quique iuvare solet.
Has multi rident voces: quid et attinet, aiunt,
Spem dubiam stulta velle fovere mora?
Sunt nostris oculi manibus, praesentia credunt:
Mirum, si quidquam re sine verba iuvent.
At tuus aetherea [Reg: aetheria] flatus nos irriget aura,
Pectora caelesti consere luce pater.
Distendant illis sua messes horrea, pressa
Indultoque fluant candida musta pede:
Me iuvat esse Deo curae, qui dum mihi praesto est,
Non mihi vox curis evigilanda venit.
Nam me tranquilla solus consistere mente,
Una mihi genitor spesque salusque, facis.

PSALMUS V.

Ecclesia est hereditas [Reg: hereditas] Dei, Pater
In hac bonos tege, impios extermina.

VERBA MEA AURIBUS percipe.

AUre piis auctor rerum, facili annue votis,
Pectoris exaudi nuntia verba mei.
Excipe quem maestus gemitum dolor edere cogit,


page 25, image: s025

Unice Iessiadae Rexque Deusque tui.
Qui, defluxit ubi mihi corpore somnus inerti,
Lumine cum terras detegit alma dies:
Mane ratos miseri clamores efficis, affers
De te pendenti mane rogatus opem.
Sancta pater mens es, tibi non nisi sancta probantur:
Non placet impietas conscelerata Deo.
Saepe mali florent: sed flos est ille caducus:
Posse putes numquam quos titubare, iacent.
Odisti furiosa quibus peccare voluptas:
Os mendax poenas, linguaque vana luit.
Respuis auctores caedis, fraudumque magistros
Reicis e coetu, concilioque pio.
At sedes adiisse sacras casteque pieque,
Et tibi vota favor dat mihi ferre tuus.
Sic det, ut o doleantque mali: tutoque sacroque
Insidias numquam sit timuisse mihi.
Recta sit ante pedes tua nostros semina, carpam
Iustitiae sanctas, te praeeunte, vias.
A vera lapsi fidei ratione vagantur,
Et falsis hostes nectere falsa iuvat:
Insidiis vigilant: aliis, in pectore dirum,
Quo noceant, versant nocte dieque nefas:
Sunt illis avidae ceu busta patentia fauces,
Compositis pellax linguaque plena dolis.
O' illos sceleris damna iustissime rerum,
Abstulerint rapidi vota scelesta noti.


page 26, image: s026

Proice ab urbe tua, qui caelo intendere litem,
Concipiuntque animo turpe nefasque suo.
At tibi qui credunt se, iusto nomen honore
Et, cuius curae contigit esse, ferunt:
Aurea tranquillo diffundant tempora vultu,
Nec careant vera gaudia sancta fide.
Tu bona das, sacri genitor scutoque favoris
Protegis aeternum, qui tua verba colunt.

PSALMUS VI.

Peccator es, dolesque cor? clementia
Fretus Dei precare, discedet dolor.

DOMINE NE IN FURORE.

MAgne poli qui sceptra tenes flammantia cuius
Occasus regni, qui fuit ortus, erit.
Me pater, ah iusta ne sis crudelis in ira,
Dextera neu dempto me tua fine premat.
Da bonus et placidus veniam sua crimina fasso:
Mens iacet aegra, suis invigilatque malis.
Redde manu dulcis medica mihi dona salutis:
Membra tremunt, fracti corporis ossa dolent.
Deficio: quonam miserabile vulnus habentem
Usque iterare sines et gemitum et lacrimas?
Sancte redi genitor: veniensque salutifer, affer
Huic animae celerem, nam potes, affer opem.
Restitue a mortis periturum linine: dignus
Non quia sum, numen sed quia mite tuum.


page 27, image: s027

Non tua facta cohors celebrat tumulata: quid autem
Tene canat tenebris mors adoperta caput?
Lumina fessa tument fletu, dum nocte querelas
Integro, dum lacrimis lintea plena meis.
Forma fugit, marcet cutis arida: tanta malorum
Perque caput, circum turba latusque salit.
Sed procul o sontes: Dominus mihi praebuit aures,
Excepit Dominus vota precesque meas.
Annuit oranti Dominus: iam desino fletus:
Parta, iuvat curas ponere, plena salus.
Pectora rumpantur magno confecta dolore,
Turpia cum foedo damna pudore ferant:
Damna ferant hostes, consternatique pavore
Se mandent subitae turba scelesta fugae.

PSALMUS VII.

Hostis calumnias nigri vates Deo
Exponit: imitentur pium regem pii.

DOMINE DEUS MEUS, IN te speravi.

MAxime caelicolum rector, qui solus et unus
Finitum nullo tempore numen habes.
Et sita spes in te misero mihi tota salutis:
Uti prohibe Isaiden, quam parat hostis atrox.
Ne dum nemo gerit pro me curam, impia vitam
Eripiat, saevus ceu leo, turba mihi.
Si, Deus, admisi, mendax patrasse quod hostis
Insimulat, mea mens si scelus ausa fuit:


page 28, image: s028

Si benefacta malis alterna lege rependit,
Iniustas iuste si manus ulta vices:
Impius insequitur fugientem, prendat et hostis,
Ac strati calcet corpus et ossa solo:
In terram famae clarum deturbet honorem,
Et nullum prorsus nomen habere sinat.
Surge, tuumque parens iusta tua vindicet ira
Dextera, mens cuius crimine pura nitet:
Iudiciumque repraesentans, compesce furores:
Quas gessi partes, munere laetus agam.
Ut templo rursus, plebe stipante caterva,
Dona feram gratus, sacra precesque tuo.
Sume animos, solio residens sublimis et alto,
Qui reddis populis maxime iura Deus:
Ore reposco pio si poenas, perde nocentes,
Iustaque iudicio sit mea causa tuo.
Sterne malos, defende bonos, pia pectora firma:
Qui latebras animi, caecaque corda notas.
Quod precor, eveniet: non me patieris inultum:
Auxilium seruis fersque refersque tuis.
Est iudex aequus, sanctosque tegendo, malorum
Decrevit poenis invigilare, Deus.
Vos nisi paeniteat scelerum, iam strinxerit ensem,
Lunarit cornu, telaque fortis agat:
Illita mortifero, quis figat, tela veneno
Turbam, in nos infert quae furiosa manus.
Ecce dolos hostis, dirumque in pectore veriat


page 29, image: s029

Consilium, indignum concipit ille nefas.
Parturit ille minas, risum pariturus: opacae
Incidet in fossae, quam cavat, ipse specum.
In caput evenient eius fraudesque dolique:
Quae dedit, excipiet vertice damna suo.
At mea iustitiam perducet ad aethera, grato
Nomen et extollet carmine lingua Dei.

PSALMUS VIII.

Rex Christus est, et regna parta possidet
Puerum ore, victor atque dominus omnium.

DOMINE DOMINUS NOSTER.

O Pater, o hominum superumque aeterna potestas,
Qui sine principio tempus in omne manes:
Nominis est, cunctas a vespere solis ad ortus
Didita per terras, gloria quanta tui?
Transcendens magni sinuosa volumina caeli,
Altius is stellis famaque lausque Dei.
Hostibus in mediis puerum, mirabile, linguis,
Infantumque tibi conficis ore decus.
Ut, dira leti fabricator fraude, refutes,
Quae malus ex ima sibila torquet humo:
Vindice teque ultos reddente in pristina dextra,
Qui sumus in cura cumque et amore tuo:
Caelosque stellasque tuas videamus, et auream
Quae verbi luna est cunctipotentis opus.
Collatus tecum quid homo regnator Olympi,


page 30, image: s030

Nata quid humano semine turba sumus?
Ut nos tam caros [Reg: caros] habeas, tua munera dones
Et nobis natu, munera summa, tuum:
Tempus ad exiguum qui teque poloque carebit,
Non paulo Geniis conditione minor.
At rursum aethereas [Reg: aetherias] invectus victor in arces,
Fulgebit clare cinctus honore caput.
Cuncta sub illius subiunges sceptra, potente,
E' nihilo fecit quae tua cura manu:
Quaeque errant campis, errant animalia silvis,
Lanigeras pecudes, buceriasque greges:
Quaeque alis volucres liquidum per inane vehuntur,
Quique maris pisces stagna vadosa natant.
O' pater, o hominum superumque aeterna potestas,
Qui finem nescis, principioque cares:
Nominis est cunctas, a vespere solis ad ortum,
Didita per terras gloria quanta tui?

PSALMUS IX.

Vates suos, Christus suos, suos pii
Hostes habet, vincunt, grates agunt [(transcriber); sic: aguut] Deo.

CONFITEBOR TIBI DOMINE.

AUthori rerum grates et ovantia dicam
Carmina, qui fuit, est, semper eritque Deo.
Ipse fave, tibi nos operata resolvimus ora,
Facta canam dextrae maxima facta tuae.
Ipse mihi laetos numerosque modosque ministra,


page 31, image: s031

Summe iuvat laudes per Deus ire tuas.
Terra soluta metu nostro est, sugit impia turba
Te duce, sacrilego tela cruore madent.
Iudice te causam tenui, cui sede verendae
Iustitiae est aequi maxima cura Deus:
Qui saevis simul ac verbis invectus es, arma
Qui contra ferret quam cito nemo fuit?
Devictae gentes, periit manus impia, nullum,
Et iam te prorsus vindice nomen habet.
Nunc hostes ubi sunt, frameaeque, aerataque tela,
Qui poterat sese nec capere ipse furor?
Scilicet eversas viduastis civibus urbes,
Victaque nobiscum gloria nostra iacet.
Mansit, et aeternum manet, imperioque creator,
Quo non est, potitur maior in orbe Deus:
Humanas statuens res qui sine crimine, terras
Iustitia, populos iudicioque regit:
Qui portus miseris est, perfugiumque salutis,
Et fert praecipiti tempore solus opem.
Et dubitet quisquam sua credere cuncta, colentes
Qui numen numquam deseruisse solet?
Vos vero regem grati celebrate Sionis,
Gestaque per populos factaque ferte Dei.
Cur tandem? iusti quia vindex usque cruoris,
Attenta miseras excipit aure preces.
Huc ades, aiebam, pater o miserere, malorum
Hoste vide cinctum copia quanta premat.


page 32, image: s032

Faucibus e mortis miserum rape, munere grates
Ut tibi pro vitae, muneris auctor, agam:
Seposita ingressus delubra Sionia veste,
Ut referam laudes, quo precor ore, tuas.
Non tulit orantem, subito turbata tumultu
Vertit et in turpem castra scelesta fugam.
Facta suis hostes passi sunt vulnera telis,
Decidit in casses impia turba suos.
Audeat astra Deo nequis pugnare regenti:
Aut ventura sibi plurima damna sciat.
Sunt sacra turba pii: qua res non iustior, arte
Induit in fraudem se malus ipse sua:
Consiliis malus ipse suis evertitur: o res
Condi imo sanctis pectore digna viris.
Ne quis fallatur, nigras penetrabit ad undas,
Defluxit cuius pectore cura Dei.
Spes foveat miseros: venient oblivia iusti
Nulla Deo, Zephyris, nec pia vota cadent.
Tempus erit, mandans gentes te iudice sisti,
Pectora contundes cum scelerata, malos.
Sic sit, et attonitos ultor iustissime terre,
In fera sollicitos incute corda metus:
Vindicis ut melior tandem mala turba timore,
Se discant homines, te pater esse Deum.

PSALMUS X.

Coetum doles premi pium tyrannide?
Cum vate funde regio tales preces.


page 33, image: s033

UT QUID DOMINE REcessisti.

LOngius a nobis quonam Deus ergo recedis,
Tam procul adversis temporibusque lates?
Heu dolet, et misero cor iusta exaestuat ira,
Dum sic inflata mente superbus ovat.
Impius et numen sibi fingit, et atria caeli,
Ut reti, capitur consiliisque suis.
Somnia postposito celebrat sua vana bonorum,
Iudicio, verbo credit, et aequa Dei.
Laudat avarus opes: quas dum sibi congerat, iras
Se posse et terrae ferre, polique putat.
Quo non fastus abit? diris furiatur, olympo
E' celso dederit praecipitemque Deum.
Coepta obfirmata pertendit mente scelesta,
Et divina sibi condita iura negat.
Pectore sublatis tumefacto naribus hostis
Difflat, et unius non facit assis opes.
Aspera nulla cadent, semper felixque manebo,
Inquit: erunt semper candida fata mea.
Impia quid linguae periuria, guttura quidnam
Plena labore loquar, plena dolore loquar?
Atria prima sedens servat, per compita multis
Sed tamen et tacita callidus arte nocet.
Excubat in triviis oculo vigilante, piisque
Bella per insidias dissimulata movet.
Saltibus obsessis, qua sunt angusta viarum,


page 34, image: s034

Fraudibus exceptos, fraude doloque necat,
Dilaniatque: leo veluti, qui raptor ab antro
Involat in sparsos lata per arva boves.
Qualis et obscuros cingit qui indagine saltus:
Aut qui viscatis fallit aves calamis,
Post carecta latens, huc sese vertit, et illuc,
Et timet, et tacita gaudia mente premit:
Tum damam ille petit praedam, petit ipse volucrem:
Hic collumque suae frangit, et ille suae:
Callidus in tenues sese quasi colligit artus
Sic malus, observans singula facta virum:
Nec mora, prosilit, et capit, et iugulatque voratque:
Estque illi sanguis maxima palma pius.
Et cum tanta gerat, tam diraque facta, quis o quis,
Secum ait, est, videat qui mea facta Deus?
At tu surge, tuis fer opem: tibi sentiat hostis,
Qua nos defendas fortiter, esse manum.
Insanis quare violet tua numina verbis,
Tamque diu curae nos neget esse Deo?
Ipse vides certe fraudes furentis et astus,
Et mala sunt oculis subdita nostra tuis.
Nil opis in nobis: turbae tutela relictae
Tu tege praesidio nos pater alme tuo.
Tu pupillorum tutor, defensor et altor:
Impia sacrilegi brachia frange viri.
Occidat, et tanto fiat de nomine rumor,
Qui dicto citius recidat in nihilum.


page 35, image: s035

Vota valent: aevum qui sceptra tenebis in omne,
Aeternum mactas corda scelesta Deus.
Ast inopum admittens, rerum placidissime, voces,
Das desideriis vela secunda piis.
Suppeditas, fundant quae verba precantia, numquam
Et sinis illa levis ventus et aura ferat.
Ut cum pupillis inopes tutique sacrique
Libera sint, summo vindice, turba Deo,
Grassarique malus iam tandem desinat hostis,
Ferre polo miser et pulvis et umbra caput.

PSALMUS XI.

In montium boni vocantur saepius
Iuga: nidulo est Ecclesiae nil dulcius.

IN DOMINO CONFIDO.

NItitur aeterno mea spes Dominoque Deoque:
I procul, hunc qui me destituisse iubes:
Scilicet ipse petam silvas, nidoque relicto
In montes, ut avis, et iuga celsa ferar?
Corripiunt arcum manibus, iactisque sagittis
Occulte figunt, turba profana, bonos:
Convellunt leges, et fundamenta salutis,
Atque aliquis: quid tum, si dolor ista pio?
At qui templa tenet certe sacrata Sionis,
En sedet aetheria maximus arce Deus:
Luminibusque suis, totum quibus aspicit orbem,
Per terras hominum singula facta notat.
Corda probat Dominus: verae pietatis amantes


page 36, image: s036

Diligit, acri odio prosequiturque malus.
Ventorum rabiem, carbones, sulpura, flammas,
Sparget in impuros, praemia digna, viros.
Iustus amat iustos, vultu placidoque creator
Perpetuo, sanctos quos iuvat esse, tegit.

PSALMUS XII.

Ecclesiae serva tuum verbum Deus:
Non tristior doctore pestis impio.

SALVUM ME FAC DOMINE.

FEr pater afflictis, fer opem mitissime rebus:
Nulla salus, nisi nos protegis ipse Deus:
Ipse Deus qui fine cares, et originis expers,
Cuncta foves nutu, cuncta regisque tuo.
De sancta restat pars exiguissima turba,
Et periit pietas, interiitque pudor
Cana Fides terras fugiens, Candorque reliquit,
Et recti studium, nudaque Simplicitas.
Cur ita? Vera loqui pudor est, mendacia laudi
Ducuntur, summum est fallere posse decus.
Sunt in melle sitae linguae, sed pectora felle,
Vertitur ambigua fasque nefasque via.
Mendaces utinam tollat, iuguletque bilingues,
Qui mundi Dominus maxima sceptra tenet.
Effrenata diu quam se vox iactitat? ora
Cuique dabunt et opes divitiasque sua:
Quisquis ades sileas, est nostrum figere leges,
Ullius in domini num ditione sumus?


page 37, image: s037

At rector caeli quid ait? Vanescere luctus
Non patiar, Domino turba dicata, tuos.
Ultor ades laturus opem: quo differet oris
Contorquens nostri flamine turbo malos?
Ter quater argento supremi sermo parentis
Purior est, multo testa quod igne coquit.
Hunc, quae donavit nobis, tua seruet in aevum,
Afferat et fessis gratia rebus opem:
Omnia quis animus pessundare [Reg: pessum dare] fraude doloque,
Ne redigant captos in sua iura bonos.
Impietas floret, pereunt legesque fidesque,
Sceptra cohors ventres cum scelerata gerunt.

PSALMUS XIII.

Qui tristis es maerore confectus, polo
Cum voce palmas tende, erit melius tibi.

USQUE QUO DOMINE.

QUo non o miseri tamen es memor usque, creator
Negligis aversa me facieque tuum?
Quo me versabunt fixi sub corde dolores,
Inque mali obtutu mens erit usque sui?
Usque mihi quo sic correpent membra timore,
Et cogar querulo solvere verba sono?
Usque ferus quonam sic insultare, superba
Hostis et hi perget vim mihi ferre manu?
Da mihi te facilem, cui non finita potestas,
Annue placata mitis et aure Deus.


page 38, image: s038

Diffugiant animi terrores, pectoris atras
Et tenebras solis discute luce tui.
Ne gelidi misere perfusi frigore leti
Occupet aeternus lumina fessa sopor.
Ne victum dicant, nostris et cladibus hostes,
Impia crudeli gaudia corde ferant.
Me tua sustentat bonitas: spondente salutem
Te, tristi cur sim pectore maestus ego?
Ergo tuas etiam pro tanto munere laudes
Rex grata aeternum maxime voce canam.

PSALMUS XIIII.

Vis scire mentis censio quid libera?
Haec lege, Dei quae fatur ipse spiritus.

DIXIT INSIPIENS.

NOn Deus est, aiunt secum, frustraque timetur,
Quodque aiunt stulti, turba scelesta probant.
Fanda nefanda patrant diro permista furore:
Non est qui vitam cum pietate colat.
Omnia quo lustrat, despexit lumine terras,
Mortalesque alto vidit ab axe Deus.
Vidit, et an sapiens foret e tot gentibus unus
Quaesivit, numen qui putet esse polo:
Deflexere viae cuncti de tramite, quisque
Carpsit iterque suum, deseruitque Deum.
Labe caret nemo, mare qua circumsonat orbem:
Non est, non ullus qui bonus esse velit.


page 39, image: s039

Tum Deus: Ergo mali non emendatur ad omne
Cor quorum facinus, lingua, manusque facit?
Nec de plebe viri tantum: sed et esse magistros,
Rectoresque aliis quos mea cura dedit:
Qui mihi fidentes quasi panes viscere condunt,
Nec regem mundi voce pavente cient.
Scilicet attonitos metus et tremor obruet, arma
Pro sanctis olim iusta ferente Deo.
Tunc miseri nimium sero sprevisse pigebit
Consilium, ipse cui spes erat una Deus.
Haec rata sint, nitidi solis praenuntius illum
Lucifer et sceleri provocet axe diem:
Rupe salus, Domino captos miserante, Sionis
Cum veniet, votis saepe petita salus:
Gaudia quo creti capiant Israele, plebes
Stirpis et exsultet dux Iacobe tuae.

PSALMUS XV.

Quisquis Deo fiditque, amatque proximum,
Aevis beatus incolet caelum omnibus.

DOMINE QUIS HABITABIT.

IN tua quis pede se rerum felice Creator
Inferet aeternae tecta sacrata domus:
Perpetua fulgent qua luce palatia caeli,
Quis vitam dempto fine beatus aget?
Qui ducente fide per iter pietatis anhelat,
Iustificique facit munere iusta Dei:
Pectore iura vigent sacrae quae condita legis


page 40, image: s040

Qui promens, nullo vera pudore tegit:
Qui numquam solvit vanam ad mendacia linguam,
Nec fraudes aliis, insidiasue struit:
Nulli causa mali, qui crimina fingere nescit,
Nec temere oblatis gaudet habere fidem:
Cui non imponit scelerata superbia leges,
Ut, pugnant quae cum relligione, probet.
Hostibus est hostis pietatis: laudat, amatque,
Quos timidos veri numinis esse videt.
Teste Deo promissa facit, non fenerat aera,
Insontes empto iudiciove premit.
Qui facit haec, veluti rupes, immotus in aevum
Omne manens, fausta sede beatus erit.

PSALMUS XVI.

Fit hostia, et placat Deum Christus patre:
Victorque Sathanae, et mortis, in vitam redit.

CONSERVA [(transcriber); sic: CONSERAA] ME DOMINE.

HAnc animam, sido Genitor, cui maxime, serva:
Quae patremque vocat te, Dominumque colit.
Nom bona nostra tuis sunt aequa, potentia rebus
Summa meis fieri, nec tua maior habet:
Sponte tamen vitam iuvat obiectare periclis,
Atque pati iussu tristia quaeque tuo:
Ut benen sit sanctis ex me, quosque inclita caelo
Praeclaro fortes nomine fama levat.
Hos demet mihi nulla dies e corde, voluptas
Hi sunt, et mentis gaudia summa meae.


page 41, image: s041

Nil mihi cum turba, sequitur quae stulta labore
Multiplici fictos, numina vana, deos.
An'ne habeam obsceno stillantia grata cruore
Ferta, mea illorum nomen an ora sonent?
Tu decus et virtus, tu nobis gloria regni:
A'te pater nata quam bona frena mihi?
Assignata mihi ditio est opulenta, tenenda
Et sors heredi [Reg: heredi] contigit ampla tuo.
Gratia magna tibi, qui consiliumque Creator
Es mihi, me praesens auxilioque levas:
Et praestas motus animi moderante tenere
Verbo, cum tenebris omnia tecta silent.
Ante meos haeres vultus, te maxime rerum
Lux animoque refert, nox animoque refert.
Hinc venit invicto pectus mihi robore fultum,
Virtutem dextro sufficiente Deo.
Hinc implet dulcis praecordia laeta voluptas,
Lingua canitque tuum, gloria nostra, decus.
Quid? spe quod certa quoque praecipit ista quietem,
Vermibus haud foedis esca futura, caro?
Nam prius exstincti liventes corporis artus
Quam mors in nebulas dissipet aereas:
Tartarea sacrum tibi me revocabis ab unda,
Lurida perrumpam munere claustra tuo.
Monstrabis mihi quae caeli stellantis ad aethram
Fert, non humano est et pede trita viam.
Pectora laetitia cumulabis nostra: bonorum


page 42, image: s042

Nam pater in dextra est copia plena tua.

PSALMUS XVII.

Florent mali, boni iacent. malos sequi
Noli: Deus perdit malos, bonis favet.

EXAUDI DOMINE IUSTItiam.

IUsta queror: lacrimis in maesta cadentibus ora
Dum queror, o rerum conditor aequus ades:
Intentas praebe miseris singultibus aures,
Quis mea non ficto lingua dolore gemit.
Ius mihi, disceptans litem, iustissime redde,
Excute luminibus factaque nostra tuis.
Non latebrae fallunt animi, mentisque recessus
Te, mea qui noctis tempore corda probas.
Inspicis ut fuluum spectatur ignibus aurum:
Polluta est nullo candida mens scelere.
Non ego falsa loquor, nec dissidet ore voluntas,
Ambigui petitur gloria nulla mihi.
Sed neque dicta probo, neque facta scelesta latronum,
Defigens oculos in tua verba meos.
Non me deficiet qua semita pergere recti,
Tu prohibe offenso ne pede forte cadam.
Ut mihi sis praesto rogo te, quem saepe rogavi,
Ne rigidam miseris questibus obde forem.
Utere perpetua qua mansuetudine polles,
Te fisos mira qui bonitate tegis.


page 43, image: s043

Insani rabidos hostis defende furores,
Quoque potes dextrae robore, quove soles.
Me tege, ceu medio ciliis defenditur orbe,
Quae vibrans liquida pupula luce micat.
Ut volucris pullos abdit cristata, beato
Alarum sic me tegmine conde pater.
Invadunt in me saevis crudeliter ausis,
Quis sanguis petitur, maxima palma, meus.
Et nunc irato defixi lumina vultu,
Occultas fraudes insidiasque struunt:
Nunc sociis, animos quis dat fortuna superbos,
Et tumida tantum voce nefanda loqui:
Ex omni iuncti circumfunduntur, et ore
Nostra cruentato viscera, et ossa petunt.
Non secus, ac ventris rabie stimulante leones,
Quos sicca exspectant fauce domi catuli.
At Deus in nostri curam consurge tuendi,
Et validis infer viribus arma malis.
Corpora sterne, feri, iugula, scelerata, corusco
Exsertus dextra qui micat ense tua.
Adsere me genitor, sartum tectumque tuere
A'turba, qua vi maxime cuncta potes,
A'turba: qui cum nil sint nisi pulvis et umbra,
Corda tamen stulto plena tumore gerunt:
Utque pecus, quod adest cernunt modo, dulcia carpunt,
Implentur ventres lautitiisque tuis:
Florentes natis, longa serieque nepotum,


page 44, image: s044

Qui teneant aurum, tecta colantque patrum.
Haec bona sint illis: te munera dante salutis,
Munera promissis uberiora tuis:
Iustus, et aeternum spectando dives, imago
Discusso somno cium tua surget, ero.

PSALMUS XVIII.

Laudat Deum, quo liberatus vindice
Ab hostibus vates, et omnibus est malis.

DILIGAM TE DOMINE.

ARdeo te tota mihi mente recepte Creator,
O virtus, rupes, confugiumque meum:
Arx, murus, clypeus, cornuque salutis et ara,
Unicus et vitae portus et aura meae:
Qui salvum praestas, saevoque tueris ab hoste,
Te laudans quoties in mea vota voco.
Mors erat ante oculos, perfusum frigore leti
Os iam ferales, iamque bibebat aquas:
In sine sole domos, sine sidere regna trahebar,
Umbrarum caeco carcere clausus eram:
Cum te, clamabam, pater ah pater, omnia ab aevi
Principiis solus qui sine fine potes:
Teque fidemque tuam suprema comprecor hora,
Ah ades, et misero fer miseratus opem.
Nec spes vana fuit: intentas praebuit aures,
Et miseras iussit pondus habere preces:
Sollicita expromptas percepit mente querelas,
Augusta gemitus audiit arce meos.


page 45, image: s045

Cum subito gravidae tremefecit viscera terrae,
Mugit humus, caeco murmure saxa sonant:
Ignitae absistunt scintillae ardentis ab ore,
Naribus et sumo mista favilla micat:
Deprimit aetherei [Reg: aetherii] sinuosa volumina caeli,
Se liberans geniis stabilibusque volat.
Invehitur pennis ventorum, equitatque per auras
Horrifero Borea, terribilique Noto.
Castra tenebrae illi, nubes tentoria, nimbi
Nigrantisque potens plurima vallus aqua.
Displosae abrumpi tum crebro fulgure nubes,
Grando furit mistis ignibus absiliens:
Inde super magni tonat ingens regia caeli,
Absiliens mista grandine flamma ruit.
Nec mora nec requies, hostes turbatque fugatque,
Ex omni aethereis [Reg: aetheriis] missilibusque premit.
Apparent sicci disiecto gurgite fontes,
Defluit exustis unda lacusque vadis.
Ima patent terrae fundamina: spiritus ore,
Ignis tanta Dei copia nare ruit.
At me, de caeli demissa culmine dextra,
Extrahit e tumido quo mare versus eram.
Me servat saevis ex hostibus: eripit atra
Pectora erant in me quis nigriora pice.
Prostratum urgebant variis assultibus illi:
Fulsit praesenti me Deus ultor ope.
In strictas actum, patefacto limite, fauces


page 46, image: s046

Explicuit, quod ei curaque amorque forem.
Promissa exoluit virtuti praemia, puris
Et tribuit manibus munera digna Deus.
Nam mea caelestis qua monstrat semita verbi,
Mens numquam sacras destitit ire vias.
Non deduxerunt iusto me crimina: culpis
Non audax posui nomina pulchra meis.
Ante oculos foedusque Dei mandataque nostros,
Ante oculos nostros sanctio legis erat.
Integer et castus numen caeleste timebam:
Ad scelus haud ullum dextera sancta facit.
Nec poteras recte pretium non reddere factis,
Virtutem donis et cumulare suis.
Scilicet insonti, sanctoque [(transcriber); sic: fanctoque] es sanctus, et insons:
Fert bona, dante, bonus, te bone, multa, Deus.
Durus es in duros: in saevos saeviter acris
Irruit, et poenas exigit ira tua.
Pro turba pugnans inopique humilique, superbi
Innumeras victor proteris hostis opes.
Illustras caecas fulgenti luce tenebras:
Nox discussa tuo lumine nostra fugit.
Te duce rumpo globosque virum, densasque catervas:
Hostica traicio te duce castra pedes.
Est via recta Dei, ratio sine crimine, verbum
Purius argento, testa quod igne coquit.
Defendit sanctos dextra armipotente: quis illo
Aut fuit, aut ullo tempore maior erit.


page 47, image: s047

Non Deus est alius, non numen, ferre salutem
Unus et ille potest, unus et ille solet.
Dat vires animo, cingit fulgentibus armis,
Ut vadam forti, qua via nulla pede.
Praeverto illius celeris vestigia cervae
Munere, per rupes et iugo celsa feror.
Instruit et serro nervos, arcusque minaces,
Et docet invicta frangere tela manu.
Me tegit illius clypeus, me dextera fulcit:
Quod sum, quod regno, gratia magna Dei est.
Quin et eram dignus quo plecti tempore, nostro
Admisso o quanto lenior ira fuit?
Afflictum erexit, constrictum solvit, euntem
Iussit inoffenso tramite ferre pedes.
Ergo ruo comitante Deo fidenter in hostem:
Fit fuga, tela cadunt, sanguine terra rubet.
Nec prius absisto, valido quam fusa lacerto,
Impia victrici sub pede colla premo.
Per te fortis ego, per te Deus impete tota
Agmina praecipiti protero victor ego.
Tu facis, ut versis hostis det terga maniplis,
Armaque deuoveat sanguine sparsa suo.
Ille quidem clamare, at opis spes nulla dabatur:
Ille vocare Deum, sed caret aure Deus.
Impius in vacuas, ut pulvis, spargitur auras:
Conteritur multo ceu via plena luto.
Tu das eripiar turbis, populique tumultu:


page 48, image: s048

Tu das innumeris ponere iura viris.
Deditione mihi facta gens seruit, et ante,
Iussa sui regis, non mihi nota, facit.
Spe frustrata sua proiecit degener hastas,
Fractaque victoris sub pede turba iacet.
At reliqui ne nil trepident, praestare nec arces,
Nec possunt duris moenia firma seris.
Salve magne parens rerum, tibi gratia: regis
Cui sese debent sceptra, salusque tui:
Qui sub me gentes vindex subiungis, et acres
Isaidae populos mittis in imperium.
Eripis et saeva crudelis fauce tyranni,
Nec sinis insana seditione premi.
Te laudabo, feram te grata voce Creator
Per gentes, magni qua patet orbis iter.
Imperium, victos hostes, clarosque triumphos
Maxima, delebit, munera, nulla dies:
Munera, quae regi, regis sobolique dedisti,
Et das, et posthac tempus in omne dabis.

PSALMUS XIX.

Deum poli, Christum canunt Apostoli,
Vulgant per et terras salutis nuntium.

COELI ENARRANT GLOriam.

GLoria quanta Dei sit, narrant sidera, dextrae
Divinae caeli testificantur opus.
Lux verbum luci, nox nocti nuntiat, horae


page 49, image: s049

Pars est de fama nescia nulla Dei.
Non adeo populus, non gens se subtrahit oris
Extremis, pontus qua vagus ambit humum:
Quo non, quem sacro fundunt penetraverit ore,
Finibus Eois Hesperiisque, sonus.
Norma per illorum terras rata pertinet omnes,
Vocibus et gemini personuere poli.
Ipse domumque pater, sedemque locavit in illis,
Et posuit soli splendida tecta suo.
Sol, tamquam sponsus, thalamo procedit ab aureo:
Utque Gigas rapidum concitus urget iter.
Extremo veniens medio decurrit Olympo,
Declivoque poli tramite prona petit,
Inde ruit celeri cursu revolutus in ortus,
Cuncta calore urens, cuncta fovensque suo.
Lex est sancta Dei, mentes reficitque, fidelis
Sermo Dei, reddit pectora docta rudes.
Laetificant maestos Domini decreta, salutis
Verba afflant animis luminibusque decus.
Et domini castus timor est, et lege solutos
Mortis, conservat tempus in omne, pios.
Iudicii quam fert Dominus sententia iusta est,
Nec divina umquam pondere verba carent.
Illis non auri mage sunt pretiosa metalla,
Lectave Erythraei littore concha maris.
Non illis stipant thryma per, cythisosque volantes,
Dulcius in curvo vimine nectar apes.


page 50, image: s050

His instructus ego, vitam moresque guberno:
Praemia viventem maxima rite manent.
Quis tamen o totum se perspicit? omne benignus
Quod latet obscuro dilue corde nefas.
Haeret et in pravo quae culpa errore, superba
Ne gerat in tumido pectore regna veta.
Sic insons, sic mundus ero, sic crimine purus,
Damnaque peccatis tristia nulla feram.
Grata habeas utinam mea maxime carmina vindex,
Quae meditor placeant, o mea vita, tibi.

PSALMUS XX.

Duci precatur fausta plebs suo, pii
Orent pio pro rege sic, et principe.

EXAUDIAT TE DOMINUS.

AUdiat adverso tua rex bone tempore vota,
Qui fuit, et Deus est solus, et unus erit.
Numinis Isacidum defensum praestet amicus,
Eque Sionaea te iuvet arce, favor.
Exta lites, sacras sollennia [Reg: sollemnia] ferta per aras
Flammaque de caelo lapsa repente cremet.
Annuat oranti, tribuat quodcumque rogabis:
Sit pars consilii nulla caduca tui.
Fallimur? an vinces caelesti munere, nobis
Laetitiaeque tuus causa triumphus erit?
Auspice signa Deo, longas vibramus et hastas:
Eveniant votis omnia fausta tuis.
Magna Dei, certum est, regi dat dextra salutem:


page 51, image: s051

U idivina [(perhaps: Vi divina)] valens dextra potente iuvat,
Dant animos hosti currusque, equitesque: tuentis
Nos caelum notis sollicitamus opem.
Ille cadens foedo consternet corpore terram:
Non vis nos capto dimovet ulla loco.
I felix, felixque redi, rex magnus Olympi
Has pro te vanas non sinit esse preces.

PSALMUS XXI.

Rex Christus est, eritque saeclis [Reg: saeculis] omnibus,
Victor suorum, exterminatorque hostium.

DOMINE IN VIRTUTE TVA.

QUi sator atque opifex, rerum suprema potestas,
Sideraque et terras et maria alta domas:
Gaudia rex mullo districta mente dolore,
Mille favore tuo, mille salute capit.
Namque potens voti, quae spe, quae voce petebat,
Cuncta tui felix munera amoris habet.
Non pars ulla boni est, qua nom cumulatus abundet,
Ponis honoratis aurea serta comis.
Quod petiit, vitae semper florente iuventa
Donas: mors in eum nil tibi iuris erit:
Ne perturbet hiems et gaudia tristior ulla,
Dextra laboranti fida reperta facit.
Hinc tenet, et famae vestigia iuncta tenebit,
Splendore illustris tempus in omne tuae.
Perpetuum praestas felici tempore faustos,


page 52, image: s052

Quos illi fisos, qua patet orbis, habet.
Laetificas vultu divino, fretus amore
Non umquam sceptris excidet ille, tuo.
At dextra arreptos ultrix tua puniet hostes,
Experiere Deit turba scelesta manum.
Utque cremat calida stipulas fornace caminus,
Succensa aprico messis ut ardet agro:
Sic dabit in cineres, sic igne furente vorabit
Sacrilegos irae fervida flamma tuae.
Non super ullus erit, perdes cum nomine, gentis
Nec non impura posteritate suae.
Impia nam cur inte sumere bella tulerunt,
Nec profecturos fingere mente dolos?
Absumes pharetrae sinuatos pondus in arcus,
Figentur telis corpora foeda tuis.
Et fugient, mora nec, fugientia terga secutus
Laedet eos iactu nervus in ora tuus.
Macte tua sic magne Deus virtute, feramus
Ut tua nos laetis maxima facta modis.

PSALMUS XXII.

Christi legis lamenta suffixi cruci,
Cum factus est pro meque teque victima.

DEUS DEUS MEUS RESPICE.

A Te mi Deus o, Deus o cur deseror, eheu
Cur miseri surda negligis aure precis?
Rugitus ventis discerpitur irritus, eheu
Praecipitque datur tempore nulla salus.


page 53, image: s053

Nocte voco, clamoque die: clamatus at ipse
Nec nocte auxilio, nec mihi luce venis.
At non talis eras in nostros sancte parentes,
Iucolaque [(perhaps: Incolaque)] Hebraeae, lausque decusque plagae.
Spes illis sua te facilem spondebat, opemque
Sensere invictae, quam petiere, manus.
Ad te clamarunt: clamantibus ora notavit,
Nec turpis stulta credulitate pudor.
Ast ego non homo iam, sed vermis, fabula vulgi
Ridentis, cogor qualia nosse mala?
In me, qui cernunt, illudunt voce, caputque
Iactat, aitque aliquis, Nunc Deus ultor ubi est?
Cur, cui confisus, non votis applicat aures,
Qui sibi tam carum [Reg: carum] deseruisse potest.
Per tamen aspexi te pulchri lumina solis,
Ubere tu mihi spes sub genitricis eras.
Ex alvo tibi sum materna creditus: ipsis
In cunis infans te patre dignus eram.
Ne dubiis ergo, ne rebus longius abstes:
Auxilium nemo, tu mihi ferre potes.
Cornibus hinc Basanis alit quos ora iuvencum,
Ecce leoninis dentibus inde petor.
Effluit, ut rupta fontis liquor effluit urna,
Sanguis, hebent sensus, vis animique fugit.
Testa crepant ceu fracta artus: ut cera liquescit
Cor, haeret sicca lingua ligata siti.
Iam sum iamque cinis: cingit me saeva canum vis.


page 54, image: s054

Obsidet ex omni turbaque dira latus.
Tempora confixus, dispandor brachia, spinis
Perterebrorque manus, transfodiorque pedes.
Enumerent artus, luxataque corporis ossa:
Et tamen impuri, quid dolet iste? rogant.
Inter partitur sese custodia vestes,
Exuvias miles sorte trahitque meas.
Affer opem, tutare, tuum defende Creator,
O'columenque meum, praesidiumque meum:
Hanc animam gladiis, hanc rostris eripe vitam,
Ore ruunt in me qui petulante, canum:
Eripe, fauce leo crudeli, fronte minatur
Unius cornus qui ferus arma gerit.
Te, nomenque tuum coetu celebrabo frequente,
Fratribus et grati carminis auctor ero:
Eia metus tangit quos numinis inclita laude,
Mecum eia aetherei [Reg: aetherii] numina ferte patris.
Thariadae date sacra Deo, date thuris [Reg: turis] honores:
Laudate Isacidae corde micante Deum.
Immensum celebrate Deum: qui rebus in arctis
Surda inopum numquam negligit aure preces.
Non aversatus miseri qui vota, salutis
Clamanti numen munera mite dedit:
Hoc iterum in magna repetens iterumque corona,
Debita pro dulci dona salute feram.
Turba famem deponet inops vitaque potita
Perpetua, laudes et tua facta canet.


page 55, image: s055

Veridicis gentes purgatae pectora dictis,
Eoaeque preces Hesperiaeque tibi:
Omnia qui solus facis, et regis omnia, terrae
In ditione tenes et sola cuncta, ferent.
Placabunt dites animi ieiunia, numen
Et venerabuntur supplice voce Dei.
Procumbent, Domini genibus sua brachia tendent,
Qui miseram vitam, pulvis et umbra, colunt:
Quod mortis fierent ne dirae praeda, cruoris
Atque animae tulerim prodigus esse meae.
Quinctiam illius, series quam longa nepotum,
In ius se prompta mente fidemque dabunt.
Divinum cunctis nomen memorabitur aevis,
Gloria erit venturum omnium in ore Dei:
Ista procuraris quod sanctis causa salutis,
Iustitiae solus fonsque caputque pater.

PSALMUS XXIII.

Pastor Deus, nos illius grex, pabulum
Verbi quibus praebet sui scientiam.

DOMINUS RECIT ME.

ESt qui principii fons rerum, finis et expers,
Quo fieri maius nil, meliusque potest:
Rex pastor superum meus est, ovis ipse: beatum
Nullius immunem me sinit ille boni.
In laetos saltus, herbosaque pascua mittit,
Qua bibit irriguas fertile gramen aquas.
Divina tenebras aura de pectore differt,


page 56, image: s056

Aethereis [Reg: Aetheriis] et sancto mulcet amore animum.
Se propter, animumque suum, qua sidera adire
Fas, ducit recti iustitiaeque via.
Ergo mali, loca senta situ, loca turbida mortis
Per gradiens, metuo nil comitante Deo?
Non firmo tenebris, ne forsan poplite labar,
Auius a vera ne pietate vager:
Angusto, vitae qua monstrat semita, calle
Me tua sancta Deus virga, pedumque regunt.
Das laeto celebrare epulas (rumpantur iniqui)
Securo dapibus caelicolumque frui.
Exstructis ponis rorantia pocula mensis,
Inque caput nardi munera fundit onyx.
Non tua non me destituet bonitasque fidesque,
Quam vitae fuerint tempora longa meae.
Muneribusque tuis invita morte superstes,
Aetherea [Reg: Aetheria] tandem sede beatus ero.

PSALMUS XXIIII.

Ecclesiae rex Christus est: ter et quater
Colunt beati hunc principes qui principem.

DOMINI EST TERRA.

INregno sola sunt terrarum cuncta, potestas
Maxima cui fuit, est, semper eritque, Dei.
Ille regit populos, illi sunt omnia curae,
Complexu tellus quae sinuosa tenet.
Hanc maris exstantem fluctu fulcimine verbi
Fixit, non mota lege deditque coli.


page 57, image: s057

Ipse sibi sedem stellanti legit in arce,
Scandere quo felix qui queat ecquis erit?
Ecquis et ad solium, caeli apparebit in aula,
Numinis aethereae [Reg: aetheriae] civis et urbis erit?
Cui manus est insons: qui se intus et in cute novit,
Unius et pendet de bonitate Dei.
Quem non fucato decepit hypocrisis ore,
Ut pugnant quae cum relligione, probet:
At bona qui recto contendit tramite, verum
Et colit, et falso numina nulla citat.
Hunc amat, et donis summus felicibus auget,
Aeterna cumulat iustitiaque Deus.
Talis Iacobi stirps est generosa parentis,
Cernere cui faciem maxima vota Dei.
Pandite claustra, fores magni reserate tyranni:
Victor adest, fausta rex ope victor adest.
Ille quis est ope rex victor felice, quis ille?
Ipse potens belli rex Deus, ipse Deus.
Solvite robustasque fores, aditusque tyranni:
Laudibus illustris rex venit, ecce venit.
Ille quis, illustris rex est quis laudibus ille?
Maximus armorum rex Deus, ipse Deus.

PSALMUS XXV.

Unica animus miser Dei clementia
Nitatur, et beatus et felix erit.

AD TE DOMINE LEVAVI.

EX te magne parens, auctor terraeque polique,


page 58, image: s058

Pendeo, tu vitae spesque salusque meae.
Ne, precor, o mendax mea sit fiducia, neve
Exsangui livor gaudia corde ferat.
Non Pudor ora notet, quorum tibi dedita corda,
Contingant portum votaque sancta suum.
At nequam foede frustretur, pectore turba
Quodque scelesto optat, ventus et unda ferat.
Qua sit iter monstra, caeli quod ducit in arcem:
Iustitiamque sequar, te praeeunte, tuam.
Tramite da veri constans vestigia ponam,
Spes mea luce Deus, spes mea nocte Deus.
Nomen habes prima qua clarus origine mundi,
Te moveat numen, gratia, mite, pater.
Commisi incauta quidquid lasciva iuventa,
Excidat, et stulti criminis omne nefas.
At non pulsa tuo pietas sit pectore, propter
Quam miserum patrio semper amore foves.
Et bonus, et placidus Deus est, quos abstulit error
Quod caveantque docet, quodque sequantur iter.
Non comes ire negat miseris, ubi sistere possint,
Monstrat, inoffensos aut bene ferre pedes.
Natura verax Deus est, praestatque benignum
Se cunctis, qui fas, qui sacra iura colunt.
Ergo etiam facilis propter tua nomina culpis
Ignosces, quarum copia quanta? meis.
Nam veneror Dominum: cuius qui numen adorat,
Illius caecum verset an error iter.


page 59, image: s059

Commoda num vitae desint, nec totius haeres
Cum natis teneat, qua patet, orbis opes?
Nosse tuae donas mentis decreta Creator,
Foederis arcanum notificasque piis.
Te specto, et suprema mihi cum venerit hora,
Spectabo, nec me vicerit alter amor.
Nam facis insidias fraudesque exire malorum,
Ne quando in pedicas, quas posuere, cadam.
Sum miser, et pauper, novi solacia nulla:
Respice me, noxis et bone parce meis.
Affer opem, morior curis: mens deficit aegra,
Vitra iam pote nec ferre doloris onus.
Quam series caput hoc premat, aspice vasta malorum,
Et vitia ex animo dilue rore tuo.
Aspice quot coeant hostes, quae bella minentur,
Qui nil, quo laesi, iure querantur, habent.
Me serva, vitamque meam, cui sido Creator:
Ne possit de me quilibet esse loquax.
Mens melior redeat, tueatur labe carentem
Officii studium, nudaque simplicitas:
Thariadisque procul, quae tristia cumque timenda,
Pelle pater, rapidis diripienda notis.

PSALMUS XXVI.

Non lege iustis gratiaque convenit:
Litem nec est qui dirimat, ipse nisi Deus.

IUDICA ME DOMINE.

IUs mihi redde bonus, causam defende Creator,


page 60, image: s060

Cuius vita tuo munere labe caret.
Iam spe, fisa tibi mens, victum praecipit hostem?
Ah ne destituat me, precor, illa Deus.
Ah trepido ne vis animi concussa tumultu,
Aegra malis vultus fluctuet ante tuos.
Experiare licet, scruteris et abdita cordis:
Invenies animo crimen abesse meo.
Luminibus bonitas nostris tua dulcis inhaeret,
Praeceptisque mea est consona vita tuis.
Nil mihi cum turba cui sunt mendacia cordi,
Quam simulante iuvat fingere mente dolos.
Impuri flagrant odio mea pectora coetus:
Ite caterva a me conscelerata procul.
Divino legis sacrae de fonte petito
Perfusus sanctas ante liquore manus:
Ingrediorque tuae sedis penetralia, circum
Et do thuricremos [Reg: turicremos] ore favente focos.
Ut tua suavisonis aptem miracula nervis,
Grataque laetanti carmina voce canam.
Aula capit quam me tunc augustissima, laudis
Et quae tecta colit fama, decusque tuae?
Ne me perde, soles quo perdere more nocentes,
Nec me gaudentum [Reg: gaudentium] sanguine culpa trahat:
Ad scelus omne manus quorum facit, et data contra,
Muneribus capti foedera legis agunt.
Me studium recti vitae traducit honestae,
Est mihi quae verbi curaque summa tui.


page 61, image: s061

Innocuus vivo, tege me, defende, guberna:
Cur tua sit bonitas o mihi dura pater.
Quo coepi pede semper eam, coetuque Creator
In populi dicam carmina grata tibi.

PSALMUS XXVII.

Liber malis laetatur, ipsum dextera
Et ut Deus sua usque vindicet, rogat.

DOMINUS ILLUMINATIO MEA.

QUi iubar et splendor, qui totus ardor et ignis.
Sol rerum lustrat lumine cuncta suo,
Lux est nostra Deus: trepidum genus ite pavores:
Quem timeam? nostra est vita, salusque Deus.
Dat vires animo, firmae dat robora menti:
Quae faciat pavidos, quae mihi causa metus?
Immanes hostis pandat vaesania [Reg: vesania] rictus,
Nil delusus aget guttura vana furor.
Bella parent, positisque novent incudibus arma,
Non gelidum trepido frigore pectus erit.
Castra locent coeantque manus, et proelia tentent:
Est mihi [(transcriber); sic: miht] quis vincam, qui dabit arma, Deus.
Tantum tecta modo coluisse augusta Creator,
Et sit sacra tuis tura tulisse focis.
Hoc precor: hoc mihi si dabitur, dum vita manebit
Terque quaterque o qua sorte beatus ero?
Artis opus rarae cellae spectabo lacunar,
Est sita ubi pacti conscia cista sacri.


page 62, image: s062

Sollennes [Reg: sollemnes] pompas, altaria pinguia ture,
Ardentesque focos, gaudia summa, tuos.
Hoc sacer afflictis dubiisque in rebus asylo,
Tutus et ut celsae vertice rupis ero:
Arce triumphabo victor iam iamque furentem
Hac hostem, ex omni qui mihi terror erat.
Tum tibi quas grates, quae laetus carmina dicam?
Davidis quantus vox pia plausus erit?
Interea fletus nostros repetamus, in orbem
Tristibus et redeat maesta querela sonis.
Huc ades, et fundo quas imo pectore voces
Exaudi, veniam nec tribuisse nega.
Agnoscis'ne tuum? conspectum quaerite nostrum:
Quaerimus en: vultus ne, precor, abde tuos.
Iratus ne me, ne proice: dextra relinquat
Nec tua me, vitae portus et aura meae.
Deseruere pater miserum, materque benigna
Deseruit nun quam me tua cura Deus.
Quod doleant hostes, certo me tramite siste:
Te sine non dubia mi placet ire via.
Vexandum noli sceleratis dedere, lingua
Qui mendaciloqua dogmata falsa serunt:
Criminibusque [(transcriber); sic: criminbus] premunt sanctos, diroque furore
Concinnant fraudes, exitiumque parant.
Non dubium, dabitur tutam decurrere vitam,
Laetitiae nobis longus et annus erit.
Pectore fide Deo forti, constantia mentem


page 63, image: s063

Roboret, infracto pectore fide Deo.

PSALMUS XXVIII.

Blanditur impius, dolumque cogitat:
Seruet pios, exterminet malos Deus.

AD TE DOMINE CLAmabo.

NOstrarum Genitor portus fidissime rerum
Te voco, ne surdis auribus esse velis.
Namque forem timidus rigidam si vocibus obdas,
Infernae fiam quam cito praeda domus?
Accessum praebe querulis mitissime votis,
Ad tua pendentis templa sacrata manus.
Ne trahat insertum numero me poena nocentum [Reg: nocentium] ,
Quos pronas iuvat in crimen habere manus:
Illita verba dolis qui dant blandissima, ficto
Ore mel, at diro corde venena gerunt.
In quos ultrici tua dextra saeviat ira,
Perfidiae meritas exigat illa notas.
In tenebris gaudent volui, coenoque,nec umquam
Ad tua facta animi mentem adhibere student.
Fabula sunt caecis operum monumenta tuorum,
Sunt iocus aeternae maxima gesta manus.
Funditus eversos ima nec stirpe recidas:
Impietas merito tempus in omne perit.
Lausque decusque tibi, lacrimis qui victe, valere
Quae perago lingua supplice vota sinis:


page 64, image: s064

Qui me defendis, clypeique sub orbe latentem,
Ut mihi tela queant nulla nocere, tegis:
Qui robur, virtus, qui nobis ara salutis,
Et nostrae aeternum carmina laetitiae.
Ipse animos pulsa firmas formidine, vinci
Et das nimirum nescia corda bonis:
Ipse Deus vires nimirum sufficis, unctus
Immensumque tuo munere nomen habet.
Sic habeat, sortemque tuam nos usque guberna,
Perpetuoque fove, pasce, tuere, Pater.

PSALMUS XXIX.

Nil maius est verbo Dei, nil fortius:
Hoc arbores, hoc saxa, montes concidunt.

AFFERTE DOMINO FILII DEI.

OMnia qui vitam spiranti numine replet,
Cui non ortus erat, cui neque finis erit:
Efferte heroes, aeternum efferte parentem,
Tollite virtutem, tollite laude Dei.
Dicite vim, robur, maiestatemque verendam:
Quae mora, ad angustos procubuisse pedes?
Vox per inane Dei volucres agit incita currus:
Fulmineo nubes dividit igne Deus.
Est cuius decus omne polum ciet, intonat aether,
Fit fragor, abruptis terra madescit aquis.
Vox virtute Dei pollet, vox robore frangit
Omnia magnifico comminuitque Dei.


page 65, image: s065

Vos cedrosque Dei, aerias evertit et ornos,
Quae celsum Libani circumiere caput.
Subsilit Hermonius lascivi more iuvenci,
Aut media cornu quae fera fronte gerit.
Vox flammasque Dei, saevos erumpit et ignes:
Vox conquassat agros, et nemus omne Dei:
Qua patet Arabiae nullis cultoribus ora,
Desertaeque siti sunt regione Cades.
Cervarum partus Domini vox eicit: altae
Voce comas silvae deposuere Dei.
Huius adorabunt, qua templa Sionia, numen:
Huic laudes grati virque puerque canene.
Nubibus aeternum dominator hic insidet atris,
Involuitque immenso omnia diluvio:
Datque, dabitque suis infracti roboris auctus,
Et nos perpetua prosperitate beat.

PSALMUS XXX.

Grassatur hostis in pios: brevis Dei
Est ira, fortiterque vin dicat suos.

EXALTABO TE DOMINE.

TEque, tuumque cano numen Supreme, levasti
Fabulane fierem, qui mea damna, Deus.
Aeger eram, et Pater o fer opem pater alme, precabar:
Et rediit misero, qui fuit ante, vigor.
Me vitae dulces revocasti mitis ad oras,
Infernas peterem cum, nigra tecta, domos.
Quisquis ades precibus votisque operare, potenti


page 66, image: s066

Iustitiaeque, pius da decus omne Deo.
Momenti instar habet rerum brevis ira parentis,
Et vitae munus muneris auctor amat.
Nocte fluunt lacrimae, risus aurora reducit,
It pulsa tristi nuba serena dies.
Donec eram felix (nam ceu fundata vetusto
Sors stabat saxo nostra favore Dei.)
Nil umquam mihi dicebam, nil accidet aegri:
Semper erit velis aura secunda meis.
At quam, te vultus Deus avertente paternos,
Omnia sunt rebus quam cito versa meis?
Ergo etiam querulis ululatibus omnia miscens,
Quid tibi mors fructus, quid mea fata ferent?
Num poterunt, tenuem simul ac motabor in umbram,
Ossa minuta loqui teque tuamque fidem?
Sis bonus, et miseris praebe singultibus aures,
Daque salutiferam iam mihi patris opem.
Sic ego: cum magno confecta mente labore
Et dolor, et moror protinus omnis abit.
Ut modo lassus humi foeda qui sorde iacebam,
Verterer ad sacros strenua membra modos:
Et pro lugubri nigrae velamine vestis,
Integerent hum eros candida fila meos.
Munera pro tali votivo carmine damno,
Et tibi me grata consecro mente pater:
Includetque tuas eadem, pia cantica, laudes,
Et vitae Isaidae tempora summa, dies.


page 67, image: s067

PSALMUS XXXI.

Quod non vocantur in periculum boni?
At hos tamen fisos sibi servat Deus.

IN TE DOMINE SPERAVI.

SPes in te sita nostra Deus, fiducia mendax
Ne sit, credulitas neu mea stulta precor.
Audi, quas maesto profundo pectore voces,
Proque fide fer opem, iustitiaque tua.
Sis, in quod sese mea vita receptet, asylum,
O' murus, rupes, confugiumque meum.
Te propter, nomenque tuum mihi duxque comesque
Sis, sine qua monstrat semita fraude viam.
En mihi tenduntur casses: ne me mea virtus
Desere, neu caecos induar in laqueos.
Meque animamque meam fidei committo, salutis
Vindex, cui debet se mea vita, tuae:
Qui sine principio saeclis [Reg: saeculis] ut es omnibus idem,
Sic verax dictis tempus in omne manes.
Odi, quos fraudesque iuvant, artesque scelestae,
Ambiguaque nefas vertere fasque fide.
At vero rerum columenque decusque mearum
Sincera mentis te pietate colo.
Nec mihi mens dubia est, versis ad prospera rebus,
Quin tandem laeta gaudia mente feram.
Ut quondam, miti mea lumine damna videbis,
Mulcebis medica vulnera saeva manu.
Exibo insidias, campo fortisque patente


page 68, image: s068

Consistens, hostis non ero saeve tuus.
Interea tacitis suspendere vota labellis
Ne cessem, numen rite vocabulo Dei.
O'quem debilitat series immensa malorum
Respice, mens animi fluctuat aegra malis.
Nulla quies misero: liquuntur pectora curis,
Et vultus maesti signa doloris habet.
Non iuvat ora cibus: caligant lumina: facta
At vero aetatis quanta ruina meae?
In lasso languet mens corpore: crimina propter
Dura crepant, tenuis quae tegit, ossa, cutis.
Hosti sum risus, vicinis ludus, amicis
Causa metus, notis visus in urbe fuga.
Omnibus excidimus, ceu quos nigra fata tulerunt,
Aut quae fracta luto terrea testa iacet.
Accedunt sannae, pavidum terrorque tremorque
Stant circum fraudes, insidiaeque, latus.
Nec tibi fido tamen non tota mente Creator,
Teque colo numen, praesidiumque meum.
Sum tuus, inque tua dextra est mea vita: nocentum [Reg: nocentium]
Ne trahat addictum sub sua iura manus.
Defensum sacri collustra lumine vultus,
Pro facili, sine qui fine, favore tuo.
Te voco, ne frustrer, confusa mente scelesti
Frustrentur, lignis funeris usta cohors.
Excisa muti sint lingua turpiter, audent
Crimina qui sanctis fingere foeda tuis.


page 69, image: s069

Quae bona sunt a te, sunt quanta recondite iustis,
Exspectant sanctos qualia dona viros?
Coetu illis magno quae dasque dabisque vidente,
Quod tua non ullo verba pudore tegunt:
Cum furias exire sines gremioque recondes,
Attingant ut cos iurgia nulla, tuo.
Gratia, lausque tibi, cuius bonitate, fideque
Munita Genitor tutus ut urbe fui.
A'te desertum se proiectumque putantis,
Non passus nullum pondus habere preces.
Imperium colite o sancti caeleste tenentem,
Qui dat digna piis praemia, digna malis.
Utque illos bonus et tegit, et defendit, et auget:
Sic horum fastus, altaque verba domat.
Spes animos firmet, duret constantia mentem,
Qui colitis casto pectore cumque Deum.

PSALMUS XXXII.

Nemo bonus, nemo absque vivit crimine:
Sola sumus iusti Dei clementia.

BEATI QUORUM REMISSAE

O'Nimium felix, peccati fasce levati
Dissimulat cuius crimina tecta Deus.
Felix, cui fraudi non sunt sua facta: quod ausis
Praetendit numquam splendida verba suis.
Ipse quidem nollem mea cum delicta fateri,
In luctus patuit area quanta meos?
Horrida pallentes macies adduxerat artus,


page 70, image: s070

Et lacrimosa acer fregerat ossa dolor.
Me fugiente die, me decedentibus astris
Urgebat vasto pondere dextra Dei.
Arebam, veluti raptis humoribus [Reg: umoribus] arva,
Aestivus fissos cum Canis urget agros.
Quid facerem? culpam fassus mea crimina pandi:
Non est convicti causa tuenda rei.
In scelus isse pudet, piget o piget esse nocentem:
Da numen vitiis mite meis veniam.
Sic ego: cum, Solida est mecum tibi gratia, dixti,
Saevaque peccati damna timere vetas.
Ergo meo exemplo tendens tibi brachia supplex
Opportuno omnis tempore sanctus erit.
Compos et optati, versant cum crimina mentem,
Candida navifragum per mare vela dabit:
Nigrius ut pice sit caelum licet, et freta Coris
Concita, non feriant ventus et unda ratem.
Non'ne metu vacuum me nulla pericula terrent,
Atque ideo laeta carmina voce cano?
Me tegit aetherei [Reg: aetherii] nimirum dextra parentis,
Qui loquitur miti talia voce mihi:
Macte fide sancta vates, sic itur ad astra,
Qua bene coepisti, munere, perge, meo.
Omnia praestabo nostro tibi lumine tuta:
Quid metuat pietas praeside tecta Deo?
Quisquis es, esse cave mulus, neu vive caballum,
In quorum ratio corpore nulla viget:


page 71, image: s071

Terga domanda quibus flagris, quibus ora, feroces
Ne laedant, duris sunt cohibenda lupis.
Iniustos mala multa manent: bonitatis ab omni
At circum iustos praemia parte fluunt.
O ergo pie coetus ova, gaudete parentis
Mens quibus aetherei [Reg: aetherii] nunere [(perhaps: munere)] labe vacat.

PSALMUS XXXIII.

Creat, tuetur, erudit, servat pios
Deus: nec illi quisquis es grates agas?

EXSULTATE IUSTI IN DOMINO.

GAudia vestra pii rerum cantate parentem:
Munera nos par est talia ferre Deo.
Tangite fila lyrae, sociantes carmina nervis,
Chordarum Domino plectra movete decem.
Non prius audito voces inflectite cantu,
Tendite cum multa brachia docta fide.
Quae loquitur, sunt vera, facit quae, certa, nec ullo
Tempore divinum fallere numen habet.
Ius amat, et sanctis moderatur legibus orbem:
Illius est tellus tota referta fide.
Voce Dei e nihilo mundi flatuque potente
Emersit, nullis finibus ampla domus.
Voce Dei aetherei [Reg: aetherii] populi sine corpore vitae,
Signa poli constant lucida voce Dei.
Voce Dei ignoti cumulo vallata profundi,
Non exit fines aequoris unda suos.
Horreat hunc primus, cunctis hunc ultimus orbis


page 72, image: s072

Cum populis metuens corde micante tremat.
Quae vult cuncta potest, opus et vox editur una.
Estque vigetque statim, quod fuit ante nihil.
Indomitos gentesque gerunt populique furores
Corde, necemque bonis, exitiumque parant:
At iubet ad nihilum crudelia coepta redire,
Successum saevis consiliisque negat.
Nam tempus decreta manent ipsius in omne:
Fixa Dei mens est, propositumque tenax
Felices, populum sibi quos legit ille: beati,
Est quorum solus rexque paterque Deus.
Despicit, et lato mortalia lumine lustrat,
Despicit, et terras cernit et ab arce sua:
Fingit corda, facit sese intus et in cute noscant
Quisque: regit nutu, quod fit et omne, suo.
Milite non rex est tutus, non robore miles:
Pugnatrix fallit bellua et ipsa fidem.
In sanctis oculos figit Deus, usque favore
Ipsius fretos, prosequiturque, fide:
Ne niger ille dies rapiat, neu rebus in arctis
Non habeant, possint quo posuisse famem.
Aegra Deum sperat mens, et desiderat unum,
Qui solus nostrae est portus et aura rati:
Pectore tutela cuius laetamur ovante,
Fortis et invicto nomine turba sumus.
Ex te pendent es igitur nos maxime rerum,
O bonitate tua, qua tegis, usque tege.


page 73, image: s073

PSALMUS XXXIIII.

Vatem periclis eripit suum Deus.
Idem, Deo fidas modo, fiet tibi.

BENEDICAM DOMINUM.

FIne Deum dicet dempto mea lingua, sonabit
Vox mea luce Deum, vox mea nocte Deum.
Sum animos, iacta Domini mens laeta favorem:
Carmina quo miseris gaudia sancta ferant.
Dic mecum bona verba, Deo da laudis honorem
Qui pius es, cantus cantibus adde meis.
Se Deus exhibuit quaerenti, voce vocanti
Respondit, cunctis eripuitque malis.
Scilicet adcurrunt ad eum quicumque renident:
Freta Deo numquam venit in ora pudor.
Hic miser, exul, egens implevit sidera votis:
Et nunc, nil ubi flet, numine dante, loco est.
Castra Deus ponit circum, et statione tuetur
Angelica sanctos, hostis et arma fugat.
Cernite quam mitis, quam fit gustate suavis:
O' felix toto pectore fise Deo.
Turba Dei metuens numen reverenter habete:
Pallida non sancto saeviet ore fames.
Monstra feros lacerat penuria dira leones,
Cuncta Dei cultor commoda dives habet.
Huc teneri puerum coetus et adeste puellae,
Aetherei [Reg: Aetherii] regis carmine pando metum.
Ecquis inoffenso vitae pede tangere metam,


page 74, image: s074

Et tua sint semper tempora laeta cupis?
Nate tene linguam, fraudes, mendacia vita,
Et numquam nomen non sit in ore Dei.
Improbus esse cave, mores componere cura,
Et sedeat placidae pectore pacis amor.
Aspicit ad iustos oculo clemente, precesque
Intenta sanctas accipit aure Deus.
Vertit ad impuros sed torui luminis orbes,
Cum tota delet progenieque malos.
Quo nam, quo tandem clamarunt tempore, vota
In sua nec facilem sancti habuere Deum?
Vim fractis addit, tollit firmatque iacentes,
In quorum nullum pectore robur inest.
Aspera multa cadunt, circum stat turba malorum:
His tamen e cunctis liberat ille suos.
Quin artusque pios cust odit, et ossa, nec illa
Olim non animis omnia restituet.
Oderunt iustos misere quicumque peribunt:
Improbitas gladio concidet icta suo.
Vindicat ipse pios invicto numine, pessum
Nec fretos umquam se sinit ire Deus.

PSALMUS XXXV.

Dira obsidet potentiorum limina,
Criminibus et bon os premit calumnia.

IUDICA DOMINE NOCENTES ME.

IN me qui pugnant pugna Deus ultor, et hostes
Opprime, qui caput hoc vi petulante premunt.


page 75, image: s075

Sume manu clypeumque, et acutae cuspidis hastam,
Auxilioque mihi subsidioque veni.
Te, nil quam furias spirantibus, obice, nostrae,
Et dic, te robur vindicat ecce manus.
Ora scelesta pudor subeat: fugiantque ruantque,
Quos iuvat insidias composuisse mihi.
Ut boreas aceres, diversa fugetque furentes,
Huc illuc genius disiciatque tuus.
Obscuro tendant, qua lubrica semita, calle,
Occursans triviis angelus ultor agat.
Nam nil commerito laqueos posuere, pararunt
Et furtim foveam, perniciemque struunt.
Non exspectatis patiantur vulnera telis:
Decidat in casses impia turba suos.
Tunc pertentabunt [Reg: pertemptabunt] hilarem quae gaudia mentem,
Quanta ope caelesti laetitiaque fruar?
Membra mei tales erumpent omnia voces
Corporis: o vitae rexque paterque meae,
Quis tibi par? tenuem qui unidex eripis hosti,
Nec praedam miserum fortibus esse sinis.
Turpia mendaces fingunt mihi crimina testes,
Et quae non feci, facta patrasse ferunt:
Ut mittant (meruit pietas haec praemia) laeto,
Et bene pro factis dent mihi damna meis.
Certe ego, cum morbo defessi membra iacerent,
Ut possem votis eripuisse meis:
Afflictans corpus vili centone tegebar,


page 76, image: s076

Sumebam minimos ore precante cibos.
Ceu consanguinei casu fratris've dolebam:
Tamquam materno funere curvus eram.
Nunc quassata simul mea sors sub sidere coepit,
Aegraque lapsanti poplite membra traho:
Quam mala nostra vident animo gaudente, pudetque
Nil, de me stolida voce nefanda loqui?
Obstipa coeunt in me cervice bilingues,
Quis venter Deus est, praemia summa cibus:
Et coeunt, et rostra meo sua corpore mergunt:
Ut fera cervino tergore turba canes.
Quo tamen usque Deus? fer opem, defende, tuere:
Unica sit rabidae ne mea praeda leae.
In magno dicam coetu tibi carmina, multi
Cantabunt nomen, me praeeunte, tuum
Effice ne nostro laetetur funere, nutu
Qui sua testari gaudia coetus amat:
Et furiis demens actus,nil tale timenti,
Securos odio non sinit ire dies.
Qui pacem metuunt, veris et falsa remiscent,
Ut conflent pestem perniciemque boni,
Insultane tumidis in me clamoribus: evoe
Haec voti haec nostri summa caputque fuit.
Ista vides certe: ne dissimulare Creator,
Aut dura auxilium mente negare velis.
Surge Deus, defenden, tuere patrone clientem:
O' servum vindex protege magne tuum.


page 77, image: s077

Ne permitte cadam iusta iustissime causa,
Non te sic hosti iudice risus ero:
Non dicent, Habet, en iacet, est victoria parta:
Haec nos praeda iuvat, sic spoliandus erat.
Tristia cum multo sint illis damna pudore,
Qui capiunt nostris gaudia mente malis.
Labe ignominiae foeda ceu veste, tegantur,
In me quis animos mens scelerata facit.
At qui me gaudent causam tenuisse, triumphent,
Nostra salus quibus est semper in ore Deus.
Haec quoque iustitiam genitor, tua facta loquetur.
Lingua: canam laudes nocte dieque tuas.

PSALMUS XXXVI.

Et ora, et acta pingit, et mentem impii:
Tum quanta sit Dei canit clementia.

DIXIT INIQUUS UT DELINQUAT.

VEra cano: nom corda Dei timor impia tangit:
Est numen sine re nomen inane malis.
Se tradunt operas sese inter, sua facta celebrant,
In crimen iustos invidiamque vocant.
Exitiosa docent, fingunt mendacia, mores
In sanctos moniti nec rediisse student.
Nocte dolos diro versant in pectore, pravas
Insistuntque vias, nec pudet esse malos.
Nec tua cum bonitate tamen non maxime rerum
Ad caelos ab humo pertinet usque fides.
Iustitia instar habet montis tua, iura profundi,


page 78, image: s078

Vivit homo, vivunt munere bruta tuo.
Cristatae pulli matris conduntur ut alis,
Despiciunt ungues accipiterque tuos:
Pennarum Genitor (bonitas o quanta) tuarum
Mortalis tuti tegmine turba sumus.
Ubertate domus saturas, ceu flumine, fontis
Perfundis plena laetitiaque tui.
Te penes est, vitae manat quae fontibus unda,
Inque tuo nobis lumine lumen erit.
Sis bonus o felixque tuo qui numine gaudent,
Perpetua sanctos iustitiaque tege.
Me terat insano pede, ne permitte, superbus,
Infesta raptet ne fera turba manu.
Sed bene habet: cecidere mali, cecidere profani:
Improbitas merito tempus in omne perit.

PSALMUS XXXVII.

Fluxae malorum res secunde, saeculum
Bonorum in omne permanet felicitas.

NOLI AEMULARI.

NE stomachere, malis est cum fortuna secun da,
Iniusto pravas neu pede carpe vias.
Languescet, ceu flos curvo succisus aratro,
Impius: ut saeva lilia falce, cadet.
Fide Deo, bene vive, operare laboribus auge
Rem, positus fueris qua statione, mane.
Te serva rebus, quas vox divina secundas
Spondet, et ipse tua sorte beatus eris.


page 79, image: s079

Gaudia, deliciaeque tuae, tua summa voluptas
Sit Deus, et cedent omnia fausta tibi.
Aude humeris Domini committere cuncta ferenda:
Successum rebus datque dabitque tuis.
Ille tuum, veluti lumen, ius efferet, ut sit
Candidius medium sole tenente polum.
Mente sile Domino placida, dextramque maneto
Illius: auxilium, cum volet ipse, feret.
Floreat impietas, cumuletque furore furorem,
Et celso feriat vertice signa poli:
Ira suum cave te faciat: peccare timentem
In culpae facinus cur furor acer agat?
Impuro ex imis radicibus exstirpato,
Fise Deo latas orbis habebis opes.
Parva futura mora est, risus de nomine tanto
Cum factus, nusquam consceleratus erit.
At pax et secura quies, et iugera lati
Exspectant inopes tempus in omne soli.
Dentibus infrendens iusto malus imminet: illum
Ludit, ubi Deus et reprimat ultor habet.
Impius et gladios et acutae cuspidis hastas,
Tela, bonos quibus et figat, acuta gerit:
Sed ruet, et misere confracto saucius arcu,
Ante diem telis se induet ipse suis,
Plus quam divitiae ingentes fructusque malorum,
Pauca bonus teneas quae bene parta, iuvant.
Alta cadunt, inflata crepane, cumulata fathiscunt [Reg: fatiscunt] :


page 80, image: s080

Ipse suos praesens sustinet, ipse Deus:
Novit et illorum digestae tempora vitae,
Felices auget perpetuisque bonis:
Neu sua frustretur spes illos, rebus in arctis,
Mandat eis victum prodiga fundat humus.
Uritur at calidis ut adeps agnimus [(perhaps: agninus)] in aris,
Ac firmo in nihilum deficiente cadit:
Sic hostes ultrice Dei flammaque cremantur,
Et fiunt fastus altaque verba cinis.
Mutua non reddit, quae sumpserat impius, aera:
In nullum clausa est dextra benigna boni.
Caelitus hic ergo quoque fortunatur: at illum
Cum tota delet posteritate Deus.
Duxque comesque Deus firmat vestigia iusti,
Atque sibi grato dat pede carpat iter.
Quod si forte gradu titubat lapsante, levatum
Ipse sua, pessum non sinit ire, manu.
Et vigui primae florens lanuginis annis,
Et iam parte aevi deteriore premor:
Nec iustum parvae vidi stipis aera, tremente
Illius aut natos ore rogare cibos.
Nam pigra quod miseris fuit eius gratia numquam,
Munera fert soboles uberiora datis.
Sit peccare timor, sit recte egisse voluptas:
Nam sic perpetuo tempore faustus eris.
Iuris amans Deus est, nec sanctos deserit: aevum
Servat in omne pios, perdit in omne malos.


page 81, image: s081

Et malus ipse, mali stirps et male tota peribit:
Gaudia mille bonos, et bona mille manent.
Disserit ore pius sapienti vera, Deoque
Displicitura tacet, complacitura docet.
Lex mentis divina eius latet abdita fibris,
Et pede non dubio quo gradiatur, habet.
Insidiatur ei sceleratus, et omnia tela
Advocat, infernas cogat vi ire domos:
Sed deus ultor adest, de fendit fortiter, ore
Et condemnatum non premit ipse suo.
Tu modo non dubia summo spe fide Parenti,
Et qua te iussit vadere vade via.
Hoc tandem aeternos tibi conciliabit honores,
Felicisque coles iugera lata soli,
Te, cadet, et misere malus inspectante, peribit:
Tu securus eris, te mala nulla prement.
Vidi ego, ceu recto, sceleratum, stipite laurum,
Sublato collum vertice ferre polo:
Vidi, cum subito ad terram lapsu incidit, ecce
Quoque prius steterat, non fuit ille, solo.
Sis bonus, et recte gere te: pietatis amantem
Pax manet, invita morte superstes eris.
At scelerata cohors caligine consita mortis,
Aeternum poenas, qua nigra tecta, luent.
Faustus adest felixque Deus, pia rebus in arctis
Caelesti praesens cordaque fulcit ope:
Tutatur, servat, divinis vindicat armis:


page 82, image: s082

Firma adeo prodest spe coluisse Deum.

PSALMUS XXXVIII.

Et CHRISTUS hic, et orat est quisquis pius,
Iram dei qui sentit aeger vindicem.

DOMINE NE IN FUDORE [(perhaps: FURORE)] .

QUem penes est unum vasti custodia mundi,
O'ortus expers incertusque Deus:
Ne precor in iusta ne sis crudelior ira:
Utere sed modice fulminis igne tui.
In me tela manent, quae laetifer expulit arcus:
Fine granis dempto me tua dextra premit.
Mens, adeo saevis misero, iacet aegra dolore,
Serpit et afflicti cordis in ossa malum.
Quod non sit laesum, nihil est in corpore toto:
Peccati involuor fluctibus omne caput.
Urgeri immanis videor mihi fragmine montis:
Stultitiae putrida vulnera tabe fluunt.
Vix moveo curvus fractis vestigia lumbis,
Artus pullata veste tegente meos.
Membra mihi macies ardentia nuda dolore
Reliquit [(transcriber); sic: Relliquit] , toto corpore nulla salus.
Non sum qui fueram, confractis ossibus ebeti
Vox tristi miserum gutture sola venit.
Nostra tua, quamvis taceam, sonat aure querela,
Et tibi sunt animi cognita vota mei.
Cor micat, omne labat robur, mes aegra fathiscit [Reg: fatiscit] ,
Est oculis gelido nox et oborta metu.


page 83, image: s083

Vulnera diffugiunt cernentes nostra propinqui,
Absistitque procul quisquis amicus erat.
At quae felle malae gerit illita pectora fraudis,
Morte cohors nimium laeta futura mea:
Ut possint misero necis importare periclum,
Concipiunt varios nocte dieque dolos.
Praetereo surda convicia saucius aure:
Nil rixae, nil me iurgia foeda movent.
Mordeor, ipse nihil contra: exsecrantia verbis
Impuris non me reddere verba iuvat.
Te solum sperat, de te mens cogitat uno:
O habeant pondus [(reading uncertain: print blurred)] quae pia lingua rogat.
Quam vereor nostris ne damnis gaudeat hostis:
Si caderem, multis fabula grata forem.
Ferre malum natus non verbera mille recuso:
Cur quae commerui sustinuisse negem?
Sed nihil hostis habet cur oderit, hostis amarus,
Robore qui pollet, divitisque valet:
Qui bene pro factis mihi tristia damna rependit,
Turpis amatorem persequiturque boni.
Ne Deus o ergo misero ne tempore desis,
Affer opem vitae portus et aura meae.

PSALMUS XXXIX.

Bene sit malis: tu quam brevis sis cogita
Aevi, Dei clementiaque nitere.


page 84, image: s084

DIXI, CUSTODIAM VIAS MEAS.

STat sic divino mentem componere verbo,
Offendam dicto ne petulante Deum:
Qui nihil esse putant numen caeleste, superbos
Dum video ante oculos ire, redire meos.
Sic ego: Cum subito nec vox nec verba: dolores
Sed, lacrimasque animus combibit ipse suas.
Nil ago: mens ardet maesto cumulata furore,
Corque tumet rabie, linguaque vincta fremit.
Quid faciam? fragilis, Genitor, da tempora vitae
Cognoscam quam sint non diuturna meae.
Fac discam, strepitum quam non faciente venire
Approperet passu funeris atra dies.
Instar habet palmae, nobis quae vivitur aetas:
Sum nihil, est hominum fumea imago genus.
In Tenebris gradimur, velut umbrae somnia: caecis
At vero quantum mentibus error inest?
Securae degunt, contentae vivere paruo
Indociles, studiis immoriuntur opum.
Congerit ad seros non perventura nepote
Hic multis, uno conficit ille die.
At, nisi tu, quae spes mihi? tu fiducia nobis,
Tu solus vitae portus et aura meae.
Ignoscas clemens mea crimina, fabula fiam
Ne turbae, spernit quae scelerata Deum.
Ipse silebo tibi, valeat malus: an ne querelas
Coniciam? quin res nutu eat usque Dei.


page 85, image: s085

Parce tamen, scuticamque tuam fera lora reconde,
Ne me deficiat verbere vita tuo.
Putrescunt, epulae veluti velamina blattae,
In quos iusta tuae vindicat ira manus.
Ah quam sunt homines nihili, mundi auctor et altor.
Audi quas moveo corde micante preces.
Aspice ut assiduo tabescant lumina fletu,
Nec duram miseris [(transcriber); sic: meseris] questibus obde forem.
Vita mihi brevis est, hic sum peregrinus et hospes
Ut, quibus innumeris nos tenet ortus, avi.
Parce bonus, liceat mihi respirare, priusquam
Ad manes leto, non rediturus, eo.

PSALMUS XL.

Hic morte victa pro salute agit patri
Grates reversus CHRISTUS ad vitam Deo.

EXSPECTANS EXSPECTAVI.

TEndebam caelo, spe praecipiente favorem,
Lumina, cui par est nemo, fuitque, Dei.
Tendebam: attenta mihi cum se praebuit aure,
Optatum nobis auxiliumque tulit.
E'coeno traxit, vastaeque voraginis antro,
Euexitque meos in iuga celsa pedes.
Nunc consistentem firmato poplite, mentis
Res ubi me solido robore nulla quatit.
Se mihi materiam grata dat voce canenti,
Proveniant meritis cantica digna Dei.
Scilicet ut videat, Dominum venerata colatque,


page 86, image: s086

Speret et exemplo cetera turba meo.
Felix mente Deo qui tota fidit, inani
Nec fastu tumidus falsa scelestus amas.
Quanta Deus tua sunt tribuis quae munera nobis,
Tempore quam nullo desinis esse bonus?
Consili decreta tui sunt mira, salutis
Assignant dempta quae bona fine piis.
Defici: ingenium, nec mentem verba sequuntur,
Quis dictis aequet, quis tua facta Deus?
Non tibi ferta placent, non victima grata Creator,
Et pro peccatis hostia nulla litat.
Aure tibi famulum seruis me iure forata
Et facis, et Domini more venire iubes.
Erga adsum, de me sacra narrant scripta, voluntas
O' Deus ut faciam quae tua sancta iubet.
Vis ardet tectis animi succensa medullis,
Lex tua primus amor, lex tua summus erit.
Acta tua in magna celebrabo iusta corona:
Ne loquar, ecquis erit qui premat ora mihi?
Non ego, scis Genitor, tego iustitiamque fidemque,
Non animi celo mitia facta tui.
Clementem discet te concio magna, datorem
Et vitae, et fontem, me referente, bono.
Ne tua, clamabam, pietas me deserat, almi
Me regat usque patris dextra fidesque tegat.
Me vallat series circum infinita malorum,
Crimina nox oculis propter oborta meis:


page 87, image: s087

Crimina, quam capitis quorum sunt plura capilli,
Et noctu veniunt [(reading uncertain: print faded)] , et mihi luce dolor.
Deficio, tutare volens sanabile nulli
Hoc caput, auxilii fer properanter opem.
Ora pudor turpet sceleratis, sanguine laeti
Insidiis captum qui iugulare parant.
Attoniti fugiant caedis scelerumque magistri,
Qui lita felle, mala fraudeque corda gerunt.
Ingeminant evoe tumida qui voce superbi,
Per, subito eversi, dedetus intereant.
At studiosa tui laetetur turba: salutis
Auctori, dicant, gratia magna, pii.
Talibus orabam: mora nec, cum pauper et exul
Ille ego divina sum revelatus ope.
Laus tibi nostrarum rerum tutela, quod usque
Et facis, auxilium, ferque referque mihi.

PSALMUS XLI.

Dolet meo CHRISTUS tuoque crimine:
Beatus, in eo quisquis haud offenderis.

BEATUS VIR QUI INTELLIGIT.

FElix, cui dolor est miseri dolor: asseret illi
Naturae rebus tristibus auctor opem.
Arcebit damnis: hosti, decurrere vitam
Dum dabit optatam, non sinet esse iocum.
Quod si fors iaceat defectus membra vigore,
Et spes iam vena deficiente cadat:
Ipse Deus praesens aegro, medicando dolores


page 88, image: s088

Auferet, et fracti corporis omne malum.
Crimen io, clamo, miserere Creator habentis,
Cui nil, quod tristi tempore restet, adest.
Sana animam clemens, causa est cui sontica: mentis
Vulnera peccavit qui tibi foeda leva.
Hostis at insultat lingua petulante iacenti:
Iam ne solum hunc nostris obteget ex oculis?
Qui me spectatum veniunt, finguntque favorem,
Mente premunt alta, dissimulantque scelus.
Quicquid ago, quicquid dico, observantque, notantque:
Et de me in triviis verba fuere mala.
Oderunt qui me, furtiva voce loquuntur,
Exitio laeti, pernicieque mea:
Et bene habet: Iacet ecce, aiunt, iaceatque precamur
Qua cecidit, numquam surgere possit, humo.
Quin me calce petit meus et convictor, amoris
Quique mihi longo foedere iunctus erat.
At tibi magne Pater miseri sit cura, levatus
Hostibus ut reddam, quas meruere, vices.
Sed redeunt vires, redit in praecordia virtus:
Non haec irati sunt mala signa Dei.
Non ovat hostis, habet pietas sua praemia: vultue
Aeternum laetus lumina specto tui.
Gratia Thariadum regique patrique, seratur
Iusto etiam atque etiam nomen honore Dei.


page 89, image: s089