October 2004 Isabelle Steinke (corrections), Ruediger Niehl (tagging)
New TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - Morpheus spell check

ADAMI SIBERI PROSEUCHON. LIBER TERTIUS.

Isaiae Amosi F. vatis, Dei splendorem conspicientis. Isaiae 6.

HOC quid io? quonam rapior dissedere caelum,
Subnixum solio conspicioque Deum,
August is trabeae sub cuius syrmata plantis
Ultima delubri tecta sacrata replent.


page s068, image: s068

Grex astat senis supra caput igneus alis,
Os binis, binis queis tegit ille pedes.
At vacuum binis se tollit in aera, magna
Et canit, et caeli culmina voce sonant:
Sanctus io sanctus, sanctus ter et optimus, atque
Maximus, est, fuit et semper eritque Deus.
Illius et terras, et lucida sidera caeli
Complet, et armipotens gloria fine caret.
Tecta tremunt, caeco involuuntur et omnia fumo,
Hei mihi, cui magni numina visa Dei,
Non mundis cum sim labiis, non munda malosque
Labra, homines vitam, sunt quibus, inter agam.
Ecce sed ex ara carbonem sorcipe sumit,
Et volat huc genius, tangit et ora mihi.
Tangit, et: A te, inquit, iam nunc tua culpa recedit,
Gratia fit noxis criminibusque tuis.
En igitur, quoniam quem possis mittere quaeris
Ad populum, promptum me tibi magne Deus.
Audiet is tamen, et quo non intelliget usque,
Quo cernet tandem, nec sciet usque pater?
Obtuso torpent hebetes in pectore sensus,
Sunt aures surdae, lumina luce carent.
Nimirum ne si videat, si praebeat aures,
Atque notet memori pectore verba Dei:
Mutetur, tandem stabilique salute potitus,
Te facilemque habeat, propitiumque patrem.
Nunc fient vastae viduatae civibus urbes,


page s069, image: s069

Procumbent pulchrae, tecta superba, domus.
Vir mulierque focis exturbabuntur avitis,
Squalebit sento terra relicta situ.
Turba tamen sed erit super exiguissima, quercus
Depositis veluti nuda relicta comis.
Hinc se subiciet quam sancto termite palmes,
Crescet et aeternis fetibus usque Deo?

Pro puritate doctrinae posteritati propagandae. Isa. 8.

Apprensum qui me seducis, et ire Creator,
Est pede qua plebis semita trita, vetas:
Mentibus heu quanta est, caligo sequentibus annis
In populi obtusis, noxque futura tui?
Promissus quando nostros migrabit in artus,
Et coram praesens Emmanuelus erit.
Ille quidem sanctus, sanctos sua verba professos,
Et iustos reddet cognitione sui:
Acta odiis sed eum velut exsecrabitur hostem,
Gens Iacobe tuo semine nata Pater:
Hortator scelerum qui sit, qui iura sacrorum
Et leges violet, seditione potens.
Qui dabit ergo aliis, adimet vitamque salutemque,
Exitiumque suis perniciemque feret:
Illisus saxum, lapis impactorius, in quem
Et laqueus multi praeda repente cadant.
Plura vetas, et vis arcanis codice clauso
Inscripta oracli verba manere notis.


page s070, image: s070

Magne latentis at o genitor cui cognita soli
Causa voluntatis, iudiciique tui:
Discipulis legem nostris, et verba salutis
Obsigna, veram notitiamque tui.
Exspectent mecum, quem non agnoscet Iudae
Progenies, missum caelitus esse sibi:
Qui turba puerum veniens stipante, probabit,
Se numen factis clarus habere suis:
Cuius in adventu fugiet temerarius error,
Nec Dagon usquam nec Chamus ullus erit.
Hunc praeceptorem, servatoremque sequantur,
Afflati sacro numine corda tuo.
Ut tua notificent secreta minoribus, illis
Et monstrent certae rite salutis iter.

Contra Senacheribum Assyriorum tyrannum. Isa. 33.

HEu saevus quantas in nos equitumque cateruas
Hostis, et innumero milite signa movet:
Tingat ut in festus nostro sua tela cruore,
Et tenues terrae depopuletur opes.
At tu magne parens, nostros miserate labores,
Ne tam praecipiti tempore differ opem.
Adsere nos vindex, illo fortisque tuere
Quo dextrae invicto robore cuncta potes.
Omnia plena metu, sint omnia plena tumultu,
Ultrici carpes qua pede victor iter.
Turba velut segetum locustas rustica pestem


page s071, image: s071

Conficit, aut muscas fortior aura fugat:
A te sic fusi subito sternantur ut hostes,
Et dent femineae turpia terga fugae.

Pro levatione calamitatum, et ab hostibus defensione. Is. 63.

Nunc tua carmen erit bonitas mihi magne Creator,
Quae patimur miseri damnaque nostra querar.
Quae regio nescit, quae gens non munera novit,
Isacidis quondam quae tua dextra dedit?
Quos tibi non virtus, meriti non gratia, dulcis
Sed tuus erga illos conciliavit amor.
Non est, dicebas, usquam mihi carior ulla,
Quam sata Thariadae semine turba patris.
Omnibus hos fortis prohibet mea dextra periclis:
Fraude quod illorum linguaque corque vacat,
Hos violat quisquis, laedit mea numina: quantum
Offensi et valeat sentiet ira Dei.
Dicta secuta fides: texit tuus angelus illos,
Pro populo praesens in statione tuo:
Ereptisque malis defendit cuncta pericla.
Nemo nocere potest, queis favet ipse Deus.
Cara sinu veluti gestat sua pignora mater,
Portata est gremio gens tibi nostra tuo:
Turba nec ulla potest tantum se dicere amatam,
Est a te populi quantum adamata tui.
Quod si te quando laesissent, spiritus esset
Illorum offensus criminibusque tuus:


page s072, image: s072

Non impune quidem tulerunt, tua vindice dextra
Praeteriit iustum nec tamen ira modum.
Sed memor Amramidae, meritis licet ultima, numen
Lenis eras facili mite favore Pater:
Res populi erectus lapsas reparare: solebat
Candidior pulsis nubibus ire dies.
At nunc o bonitas, ubi nunc tua sancte Creator
Dextra, patres gentis prompta iuvare tuae:
Quae populique gregem, gregis eripuitque magistros,
Ceu maris e fluctu, terra Chamaea tibi?
Nunc ubi sacra dabas qui flatus munera, Mosen
Ducebasque tuis ipse tenens manibus?
Cuius Erythraei iussu maris unda recessit,
Praebuit et tutas per vada sicca vias.
Per quae, sicut equi celeres percurrere campum,
Aut quae pascuntur laeta per arva boves:
Te gressum populus praeeunte impune ferebat:
Tanta tuae virtus, gloria tanta, manus.
Aspice sidereo caeli de culmine, sedis
Est ubi sacratae regia celsa tuae:
Aspice, tam lentus sperni sua nam quid ab hoste
Impetus ille feret numina sancta tuus?
Cur tua quae miti nos amplexata favore
Ante fuit, nunc sit gratia dura pater?
Non nostrae Abramus nos novit originis auctor,
Nil scit de nobis Isacidesque senex.
Tu pater es, nostrae vindexque salutis, ab aevi


page s073, image: s073

Principiis vere nomen utrumque tenes.
Te patiente malus quare nos abstulit error,
A te monstratum ne tereremus iter?
Cur animos durare sinis, ne iussa vereri,
Atque minas discant pertimuisse tuas?
Parce pater, placare tuis, tua desinat ira,
Rursus et o populi sit tibi cura tui.
Quem vitiis foedum propriis, sed lege, sacrisque
Sanctum, nunc hostes in ditione tenent.
Et proculcantes pedibus loca sacra profanis,
In templo faciunt omnia monstra Dei.
Unde fit, ut simus nuper tua dicta Creator
Turba, eheu populi quanta ruina tui?
Ut quondam, de te nondum cum nomina nobis:
Nec regni gens haec pars foret ulla tui.
Ut Deus in gratiam receptos tueatur et defendat. Is. 64.
NOstra Deus cuius spes est sub numine, solus
Qui mare, qui terras, et supera alta regis:
O' utinam rupto descendas aethere, montes
Soluantur vultus, ceu vapor, ante tuos:
Quem multa latices feruentes igne rehalant,
Dum magis unda aestu rara fit, atque magis.
Ut discant hostes tua quanta potentia, gentes
Et metuant numen cor de micante tuum.
Non aliter, quam cum saevi post fata tyranni,
Qui rubri factus piscibus esca maris:


page s074, image: s074

Omnibus audita est terris tua gloria, colles
Et tumidi vultu delicuere tuo.
Non exspectatum, quibus es, fiducia solus,
Praecipiti auxilium tempore ferre tuum est.
Tot bona promittens, et numine talia fretis,
Qualia nullius dicere lingua potest:
Qualia non oculo cuiquam percepta, nec aure,
Nec tacita fingi qualia mente queunt:
Ultro tum (quem non lucis meminisse beatae,
Tam placidi iuvet et facta referre Patris?)
Ultro aderas tibi se quibus unica cura placere,
Et sanctis magnis passibus ire vias.
Nec vero (vivit tam non sint crimine, vere
Quodque Deo placeat non habet ullus homo.)
Non etiam iratus tum nobis iure fuisti,
Punitus rigida facta proterua manu.
Flexa tamen, quamvis gravis, est ad mitius ira,
Tristia sunt opibus damna levata tuis:
Munere nostra tuo sua crimina fassa doleret,
Nimirum quod se vita fuisse malam.
At nunc (o miseros) nihil est immundius illa,
Nil quicquam nostro pectore turpe magis.
Quales femineo maculatae sanguine vestes,
Quem toties crudum menstrua luna ciet:
Talia sunt, fieri quae praestantissima possunt,
Spurcati fructus pectoris acta mali.
Nostra tui flamma languescunt membra furoris,


page s075, image: s075

Atque magis foliis arida facta cadunt.
Auferimur rapido vitiorum turbine: nemo
Irato precibus excutit arma tibi.
Subtrahis a nobis placidi tua lumina vultus,
Ad nihilum propter crimina vita redit.
Quem tamen hisce malis pones rex maxime finem,
Qui Pater es solus cura, salusque tuis?
Nos argilla, Deus tu fictor: nos tua cunctos
Dextera de facili cespite composuit.
O' opus ergo tuum miserans, tua tela reconde,
Nec sit ad extremum saevior ira tenax.
Crimina nostra bonus tandem obliviscere: solos
Nos, memor, e cunctis gentibus esse tuos.
Urbs augusta iacet, populis dominata superbis:
Pulchra Sionaeo vertice tecta iacent:
Ferre, decus nostrum, quo tura precesque parentes
Consuerant, ussit barbara flamma domum:
Omnia praecipiti perierunt lapsa ruina,
Et subito casu est tota sepulta salus.
Haec adeone feres lentus mala, nostra tuoque
Aeternum durus damna furore premes?

Ezechiae Achasi F. reg. Heb contra Sennacheribi Assyriorum tyranni minas. 4. Hist. Reg. 19. et Isaiae 37.

ARmorum bellique potens, quo vindice gentis
Nititur Isacidum, quae tua cura, salus:


page s076, image: s076

Quem super astriferi sinuosa volumina caeli,
Fert humeris volucris concio sancta gregis:
Et tamen hic praesens Cherubos premis, alta columis
Quo tibi templa patres constituere loco:
Quem sine principio mundum sine fine tuentem
Terrarum reges, turba ducumque tremunt.
Nunc o te nostras Deus exaudire querelas,
Ad mea te vultus flectere verba precor:
Dum tibi sanguinei convicia foeda tyranni
Commemoro, impuro, quae facit ore Deo.
Te'ne tua Achaside de fendant numina, Marte
Diruta ne nostro moenia vestra cadant?
Scilicet haud ita sunt vires experta meorum,
Quae nobis victas regna dedere manus:
Ut vos Assyriis tutos credatis ab armis,
Nescio quo vestro posse manere Deo.
Qui licet ipse suis manibus te protegat, ipse
Auxiliumque tibi, praesidiumque ferat:
Urbe tamen vestra potiar, delubraque templi
Tradentur ducibus, captaque sacra meis.
Haec dicta, haec audi temeraria, num ina lentus
Sic tua contemni nec patiare Deus.
Atque Ninon, fateor, reges quicumque superbam,
Assyrii sceptrum qui tenuere soli:
Milite regna suo vastantes plurima, multis
Victorem populis imposuere pedem:
In cineresque deos flamma vertere, quod essent


page s077, image: s077

Non dii, sculpta hominum sed simulacrae manu:
Nec se quae possent tutos praestare, nec hostis
Cultores telis eripuisse suos.
At te qui solum colimus Dominumque patremque,
In cuius nostra est vita salusque manu:
Ne patere ut simus scelerati prae da latronis,
Pro populo pugna sed Deus ipse tuo.
Edocta ut tandem, latas qua caerulus ambit
Oceanus terras, omnia regna sciant:
Et tibi fidentes nun quam sine vindice, nullum
Et nisi te solum, qui iuvet, esse Deum.

Letaliter aegrotantis. 4. Hist. Reg. 20. et Isa. 38.

Heu Vates aegro nigram denuntiat horam:
Ad quem me vertam, te nisi, magne Deus?
O' me, me miserum: si vitam puriter egi,
Si regni iuste tradita sceptra tuli:
Aspice, cuncta potes: dextram mors atra rapacem
Et dic abstineat, quae venit ante diem.

Ioelis Phatuelis F. vatis, calamitates populi Hebraei deflentis. Ioel. 1 et 2.

O lux infelix, perierunt gaudia nostra,
Luget humus, maerent oppida, rura, domus.
Semina surripiunt locusta, hirsutaque campe,
Brucus et arva, vorax curculioque metunt.


page s078, image: s078

Foedatae messes, ficus, pomaria, vites,
Destructae cellae, farrea versa iacent.
Bruta gemunt, plorantque boves, lacrimantque bidentes,
Sufficit et nudum pabula nulla solum.
Herbosos saltus populator perdidit ignis,
Dedidicere alveos flumina sicca suos.
Officium templi quorum delubra tueri,
Centone induti, fletibus ora rigant.
Non fertum, non fit sacra libamen in aede,
Primitias nullas accipit ara Dei.
Quid moror? hortus erat quae sicut Edenius olim;
Vasta iacet tellus nostra, relicta iacet.
Ad te sed recipis qui tota mente reversos,
O' numquam miseris non bonus alme Deus:
Pectora, qui dicis, non vestes scindite, fiat
Sic gravis ut laesi mitior ira Dei:
Sis bonus, aruorum tandemque interfice pestes:
Sis bonus, et populi sit tibi cura tui.
Cur tua sors risus, cur simus fabula, nostra
Et gentes saevo sub pede colla premant?
Non sana tibi cur, insultent voce, rogentque
Nunc est Isacidum, nunc Deus ultor ubi?

Micheae Morasthitae vatis, contra furores impiorum sese consolantis. Mich. 7.


page s079, image: s079

ET tamen aspicient ad te mae lumina, pendet
Cuius ab auxilio spes mihi tota, Deus.
Tu nostras audis inter convexa Creator
Sidera propitia, quas damus, aure, preces.
Quisquis es, insultas qui cladibus impie nostris,
Desine: pro servo stat Deus ipse suo.
Non adeo cecidi casu percussus acerbo,
Ut tacta nequeam surgere rursus humo.
Nec sic in luctu iaceo, tenebrisque, salutis
Ut mihi non faculam praeferat ipse Deus.
Offensi Domini non iram ferre recuso,
Quam vitiis movi, criminibusque meis.
Nec me fine tamen dempto premet ille, benignus
Nostraque divina damna levabit ope.
Quin causam nostram disceptabitque, vocato
Et dabit e tenebris posse videre diem.
Gaudia tum laeta capiam quae mente, licebit
Cum mihi iustitiae cernere facta Dei?
At gens tabesces confusa inimica pudore,
Quae mihi quem iactas, nunc Deus, inquis, ubi est?
Aspiciamque meo quas pendes lumine poenas:
O' calcanda velut, turba scelesta, lutum.

Manassis Ezechiae F. reg. Hebr. paenitentis in carcere Babylonico. 2. Paral. 33.


page s080, image: s080

THariadum, patris ac nati, sanctique nepotis,
Illorum iustae stirpis et alme Deus:
Qui caelum virtute tua, terramque creasti,
Quicquid et haec rerum, quicquid et illud habet:
Qui facis ut fines non exeat aequoris unda,
Vasta tenet clausas quas et abyssus aquas:
Ut tua testentur sit quanta potentia, quantum
Quod Deus aeterno tempore robur habes:
Ac discant omnes ad finem solis ab ortu,
Et metuant numen corde micante tuum.
Nam gravis ira tua est, atque implacabilis illi,
In facinus spreto qui ruit omne Deo.
Maxima sed contra finem clementia nescit,
Promittit verax quam tua lingua piis.
Ut nil est maius, nil te sublimius uno:
Sic bonitas tanta est, quantus es ipse, tua:
Iustitiae bonitas meritas quae temperat iras,
Invitaque iacit fulmina rara manu.
Quinetiam statuit tempus, spatiumque redire
Ad se, quos prava mente fuisse pudet.
Irrogat et quamvis mulctam, miserata paterna
Illa tamen poenas pro pietate levat.
Non Deus es capias hominum qui gaudia morte,
Et veniam nulli non tribuisse soles.
At non Thariades, non hac eguere parentes,
Saraidesque senex, Isacidesque senex.
Nam quo laeserunt te crimine, numen habere


page s081, image: s081

Offensum facto quo meruere tuum?
Ipse sed o merui, numero superata profundi
Peccatis cuius cedit arena maris.
Auctor ego Isacidis externos quaerere divos,
Auctor ego legis rumpere frena tuae.
Te spreto, colui solemque et sidera caeli,
Factorisque loco res mihi facta suit.
Idolis aras, lucos, delubra sacravi,
Victimaque immundis concidit icta focis.
Lustravi natos flammis, traiecta per ignem
Pignoraque impuro nostra dedi Molocho.
Pro te consilium sagasque, magosque rogabam,
Aeriae pro te voce monebar avis.
Mactavi vates Domini praecepta ferentes:
Sanctorum Solyme sanguine tota madet.
Quid moror? admisit non quisquam e gentibus unquam
Crimina, suscepi quot sceleratus ego.
Hinc mihi poena gravis, valida vinctoque cathena
Nec mihi luce quies, nec mihi nocte venit.
At submitto genu iam cordis, pectora plangens,
Mente tuos supplex voluor et ante pedes.
Peccavi, fateor, peccavi turpiter, eheu
Sulpureo meritus fervida stagna lacu.
Tu clemens placidusque parens miserere Manassis,
Qui luat aeterna crimma morte veta:
Tristia vincla leva, validas diffringe cathenas:
Ira sit o dempto cur tua fine tenax?


page s082, image: s082

Indignus, fateor, precor haec te magne Creator:
Sed veniam indignis res dare digna Deo est.
Sic celebrabo tuas laudes, tua nomina dicam,
Effectus meritis tempus in omne tuus:
Quem caeli venerans exercitus omnis adorat:
Quem dempto laus, et gloria fine decent.

Habacuci vatis, imminentes Hebraeis calamitates deprecantis, Hab. 1.

Quo tamen usque Deus te voce gemente precabor,
Numina erunt precib nec tua prona meis:
Quonam de saevo querar usque furore malorum.
Auxilium nobis nec tua dextra feret?
Cur sinis ut videam tot damna, tot impia facta,
Facta, tuo quae gens nomine dicta facit?
Me spectante alius cur circumscribitur, eheu
Inque malas artes area tanta patet?
Vis pro iure, valent plus aequis legibus arma:
Non habet his terris fasque piumque locum.
Candida de nigris fiunt, candentibus atra:
Regnat ubique malus, sanctus ubique iacet.
At vos quanta mali, quam tristia damna manebunt.
Suppliciis vestris invigilante Deo?
Luminis in cunctas aciem dimittite gentes,
Quaerite si factum tale quid ante fuit.
Res nova, res fiet invisa prioribus annis:
Res, quam vestrorum credere nemo volet.


page s083, image: s083

In vos immittam gentem Babylone profectam,
Immanemque, inquit, terribilemque, Deus:
Quae populatur agros late, quae diripit urbes,
Occupat insana non sua tecta manu:
Sic volo, sic iubeo, sit pro ratione voluntas,
Quae saevo, si quid iusserit, ore tonat.
Cuius equi vincunt pernices tigridas, acri
Et quam nocturni sunt magis ore lupi.
Utque petunt aquitae rapidissima turba, videntes
Sub nulla positum putre cadaver humo:
Sic loca late equites discursibus omnia complent,
Quodque vident, sternunt, quod rapuere, trahunt:
Undique cogentes captos, velut Eurus arenam,
Quae pelagi curuo littore sparsa iacet.
Ipse duces spernit crudus, regesque tyrannus,
Et ridet valida moenia structa manu.
Nec mora, suggesto concluditur aggere murus,
Hosticus et misera saevit in urbe furor.
Qui tamen inflato tribuet cum pectore divis,
In vos quae faciet, numinibusque suis:
Corruet o quanto detectus culmine, factus
Iudicii exemplum, iustitiaeque meae.
Haec Deus offensus: nec adhuc veniamque rogamus,
Sollicito tales et damus ore preces?
Sancte tuae pater ah spes et fiducia gentis,
Interitus expers principioque carens:
Iniusta ne sis petimus crudelior ira,


page s084, image: s084

Deleto populi nec genus omne tui.
Puniat, haud perdat: non ensis, virga sit hostis,
Impia qua serias crimina nostra Deus.
Lumine divino nil credit purius esse
Nostra, nec ulla pati facta scelesta, fides:
Fers tamen impuros, sinis et regnare superbos,
Aque viro perdi deteriore malos.
Praeda sumus lato pisces velut aequore, nassam
Extractos hostis congerit inque suam:
Congerit, in spoliis gaudens, dat thuris honores,
Ob praedam nassae sacra facitque suae.
Ergone perpetuum gentes spoliabit, et illo
Semper erunt miseri qui feriente cadant?

Pro communi magis poena omnium. quam sua culpa, in exilio futuro calamitosis. Abac. 4.

QUi caelo regnans hominum rerumque repertor.
Iustitia frenas inferiora tua:
Inclita qui norit quae sint praeconia famae,
Quaeque tuae laudis gloria sine caret:
Quis te summe Pater, rexque augustissime, quis non
Horreat, et iusto mentis honore colat?
Certe ego cum repeto, quorum mihi cana senectus
Est auctor, dextrae maxima facta tuae:
Te numenque tuum metuo, venerorque, sit inde
Tantaque quae fecit colligo quanta manus.


page s085, image: s085

Tu, cum per tumidas agitur sors nostra procellas,
Et iam puppis aquas naufraga, iamque bibit,
Non quassata ratis convulsae membra relinquis,
Non importunus praecipitata premis.
E' mediis servare malis, tua littora tuta
Et dare dextra potest, et dare dextra solet.
Quod ne quis dubitet, annalibus eruta sacris
Quae facient certam, quantaque gesta fidem?
Thariadas duri retinebant vincla tyranni,
Nilus ubi Aegypti fertilis arva rigat.
Iamque videbatur spes nulla relicta salutis,
Exilio nullus, servitioque modus:
At tu fecisti tota lugente Canopo,
Non modo ne nodis crura ligata forent:
In loca fecundis verum quoque pinguia glebis,
Quosque Palaestinus dives habebat agros:
Perque Paranaeos saltus, per et hostica regna,
Munist i nobis, qua graderemur, iter:
Res tales tantasque gerens, tua maxime vindex
Ut duplicem implerit maxima fama polum:
Iuerit et laudis per cunctas gloria terras,
Qua sol occiduus, qui facit ortus iter.
Ipse quidem superis qualis quantusque videris,
In populo non es visus adesse tuo:
Nam maiestatem numquam mortalia possunt
Lumina, praesentis sustinuisse Dei.
At lux ut pro dirradiati spicula solis.


page s086, image: s086

Cum pressus eaecis nubibus ipse latet:
Sic tua dextra micans operum fulgore, tenebris
Non passa est numen delituisse tuum.
Iratum phariis vel cum praecederet oris,
Dans violenta hosti tristia damna lues,
Et comitaretur te mors pecudumque hominumque,
Nullaque non esset funere maesta domus:
Qua vel Erythraei pelagi rubet unda, Pharonis
Obrueres tumido castra ducesque freto:
Ut qui, ceu montes qui tangunt astra, superbum
Condebant inter nubila celsa caput:
Submersi, saeclis essent documenta futuris,
Quantum hominum praestet viribus ira Dei.
Nam quod Chusanis magalia tantus agebat,
Et Madianitidum territa vela metus:
Quid causae tandem, quid erat, nisi maxime rerum
Quod nobis aderas in statione Deus
Utque prius fuerat disiecta per aequora vecto,
Curribus in nostris palma relata tibi:
Sic tunc contendens promissum fortiter arcum,
Spargebas certa spicula certa manu.
Non deserta Arabum sterilis consurgit aratro
Arva per, aut soles eruta cernit humus:
At quater ipse tamen denis sine frugibus annis
Pavisti aetherea milia multa dape.
Quid loquar, ut virgae cautes eruperit ictu
Currenteis largi fluminis instar aquas?


page s087, image: s087

Feta ministraret cum nullos terra liquores,
Ureret et sicca guttura fauce sitis.
Nec vero Pharia nostris regione tulisti
Adversis duro tempore rebus opem:
Nec vero auxilio, Sinae loca vasta colentes
Texisti clemens, praesidioque tuo:
Et non Iordanis discluso flumine, quando
In fontes versa est unda supina suos:
Nos tutela tui servavit numinis, hostes
Praesentique inter dextera iuvit ope.
In quos cum rueres, quis nescit ferre trementes
Incursum montes non potuisse tuum?
Quis nescit valles, quis campos, flamina, fontes,
Attonita ingenti debilitata metu:
Non ullus, fassis gelidum pallore timorem
Regibus, in trepido pectore sanguis erat.
Tollebat palmas, tollebat ad aethera voces,
Cum ducibus populi territa turba suis.
Iam nobis ausi qui sunt obsistere, contra
Armaque vaesana ferre scelesta manu:
An non fregisti victor, ceu sole calente
Turba terit messes rustica triticeas?
Non modo Nunides quo fortis tempore regum
Invicto pressit colla superba pede:
Solque suum cursum naturae iure represso,
Ac vos lunares sustinuistis equi:
Non modo, quo lapidum caelo iaculatus es imbres,


page s088, image: s088

Vin dice torsisti flammea tela manu:
Quo sunt mactati tot milia, cana cruore,
Ut Meri fuso decolor iret aqua:
Occubuit sed et Heberidos cum sisara dextra,
Et pressit clavo tempora fixus humum:
Cum Gedeon iussus cultus abolere Baalis,
Paruit, et spoliis plenus ab hoste redit:
Quam vita, magnus, plures qui morte peremit.
Pro populo Samson cum tulit arma suo:
Ipse Palaestinos vel denique contudit hostes
Helcana cretus qui genitore fuit.
At simul imperii ratio mutata, ducumque
Est regum sceptro tradita sumina loco:
Si peterent, illis ad opem tua prompta serendam,
Auxilium quo non tempore dextra tulit?
Neu referam cunctos: an non tibi rebus in arctis
Isacides semper maxima cura fuit?
An non conficiens te bella favente, coegit
Captiva reges vincula ferre manu?
Testis Idumaea est, tellus Ammonia testis,
Quoque Palaestinam, qui Syriamque tenent:
Ceu capite orbatae, trunco quae corpore regni,
Hebraeum gentes sustinuere iugum.
His ergo quando constat, te tempore tristi
Et posse, et populum velle iuvare tuum:
Numina nunc etiam tua sint praesentia nobis,
O pater, o populi cura salusque tui.


page s089, image: s089

Aspicis, Assyrius quanta feritate tyrannus
E' nostra praedas gente cruentus agat:
Ut quasi tempestas, armorum turbine sternat
Omnia, ludaeae qua patet ora plagae.
Nec satiatus eo: ceu sit qui talia iusto
Aspiciat vultu, nullus in orbe Deus:
Insuper insultet damnis, miseranda superbus
Imposito calcet fataque nostra pede.
Hic igitur, sedes saevi Babylonque tyranni,
Sentiat ultorem post caput esse Deum.
Iniusti capiat iustissima praemia belli:
Ut pereat, quo nos perdidit ille modo.
Perdidit heu, populo vestigia nulla relicta
Ut iam sint decoris, quod fuit ante, tuo.
Victor equus quondam, nunc palmae oblitus honores,
Vix genua in medio, vix trahit aegra luto.
Deficiunt ipsos vires: iacet inclita virius:
Hostis et ante pedes gloria nostra iacet.
Que cum sit qualis, qualis fueritque recordor,
Et subeunt animo tempora prisca meo:
Incolumis regno cum res ludaea maneret,
Curreret et solido firmior axe rota:
Pectoris heu maestas exest mihi cura medullas,
Duraque tabificus contrabit ossa dolor.
Non iuvat ora cibus: tristem diffundere uvitum
Nec mihi luce libet, nec mihi nocte licet.
Fecisses utinam, ne quicquam tale viderem,


page s090, image: s090

Venisset pridem funeris hora mei.
Non iam nunc patriae superesse, videndaque numquam
Cogerer assueti linquere tecta laris.
Hei mihi, post annos aliquot, cultoribus orbae
Quae terrae facies, quis status huius erit?
Non pingues oleae baccas, non pampinus uvas
Vitea, non ficus dulcia poma dabit:
Semina non quisquam sulcis committet aratis,
Cum spinis sterili surget avena solo:
Non stabunt validi plenum ad praesepe iuvenci,
Non pecus in laetis luxuriabit agris,
Sed quid ego queror haec? quasi respectura locumque
Sit populumque, Deus, non tua cura suum.
Respiciet: vatum quid enim sint irrita dictas
Et rediet nobis quod fuit ante decus.
Thariadae vindex promisso sanguine cretus,
Cum veniet populi maximus ille sui:
Res fortunata lapsas qui sorte novabit,
Utque suis currant aurea saecla dabit.
Hosticus ergo licet vastet furor omnia, possit
Nec quicquam nostris tristius esse malis:
Credite, tempus erit, misero quod corda dolore
Confectis, rursus gaudia summa feret.
Tempus erit, qui nunc ridet mala nostra, nec ullum
Saevitiae novit hostis habere modum:
Cum flebit, meritas cum pendet sanguine poenas,
Et mala quae nobis intulit, ipse feret.


page s091, image: s091

Tunc iusta implebit praecordia nostra voluptas,
Maeroris toto pectore cedet onus.
Tunc cantus, animi laeti argumenta, sonabunt.
Icta pios reddet pollice chorda modos.
Cornigeri veluti camporumque ardua cerui
Transmittunt celeri, qua via nulla, pede:
Sic augusta tuae cantantum nomina famae,
Dum iuvat ad numeros mebra movere sacros,
Tramite nostra Deus celso vestigia duces,
Laetitiae aeternum nec modus huius erit.

Hieremiae Hlerciae F. Anathotensis, vatis munere a Deo sibi assignato. Hier. 1.

Cognitus ergo, Deus, matris qui fingerer alvo
Ante, meos ortus et sacer ante tibi:
Invisi Helciades vatis num munere fungar,
Ignarus culte dicere verba sono?
Sum puer, et rudis, et linguae non utilis armis:
Res haec facundi postulat oris opus.
Ibis, ais, nec tu puerum causeris et annos,
Aut quod sit linguae gratia nulla tibi:
Ibis: pone metus, rumpensque silentia, fretus,
Edere ne dubita libera verba Deo.
En etiam pueri dignaris tangere linguam,
Et mea trado, inquis, verba sonanda tibi.
Iam nunc praefectus regnis, et gentibus ore
Interitumque geres, perniciemque tuo:


page s092, image: s092

Subruet, exscindet tua vox sublimia, multo
Et lingua aequabit structa labore solo.
Excelso sternet, quae stant, a culmine, nostra,
Altius aedificans strataque tollet, ope.
Pareo, quodque iubes, baculi, bullantis et ollae
Ad populum posito visa timore fero.

Confitentis peccata populi. Hierem 3.

Adsumus, immensi Deus auctor et arbiter orbis,
Carpturi rectas, te revocante, vias.
Tu Deus es solus populi: montana valete
Numina: tu populi: cura salusque tui.
Ah pudet actorum patribus sine fruge laborum,
Et toties sanctum non habuisse Deum.
Balantesque pudet pecudes, caesosque iuvencos,
Thuraque non iussis imposuisse focis.
Sordib is in foedis, ignominiaque tacemus,
Obruimur turpi dedecorisque nota.
Quae deber, constans non ullo tempore mansit:
Nostra cadit, cecidit lapsa paterna fides.

Querentis de falsis vatibus, et futura vastatione. 4 et 14.

Haec'ne Deus pacis felicia tempora stulto
Quae finxit populi pectore turba sibi?
Quae promiserunt vates non vera locuti,
Iactantes vanis irrita dicta sonis?
En bellam nobis, bellam crudele paratur,


page s093, image: s093

Tympana iam reboant, cornua rauca strepunt.
Dirus adest vastator, adest leo saevus, ab arcto
Indomitus, vertens omnia, turbo ruit.
Non tam praecipiti nubes venit atra procella,
Ut vastet nostros, quam volat hostis, agro:
Quadrigae cuius nimbis, levitate caballi
Et certant aquilis: et super ulla salus?
O' Solyme maculas et sordes elue: facta,
Ut tibi placetur, pone scelesta, Deus.
Perfidiae laesus ne poenas exigat ille,
Quae res quae tandem spem tibi stulta facit?
Mi vero tristi turbantur viscera motu,
Attonitum gelido corque timore micat.
Audio namque tubas, strepitantiaque arma, tumultu
Insano late concita terra tremit.
Eheu docta malas artes, ignara bonorum,
Ni mutes vitam, te mala quanta manent?

De perversitate populi. 5.

Aspiciunt certe solam tua magne Creator
Lumina, quae gratos nos facit una, fidem.
At tibi de tanto populo quis credit et ipsum,
Quae loquimur, verbum quis putat esse Dei'.
Pulsas: dura vacant illorum membra dolore.
Percellis: nemo redditur inde bonus.
Illorum facies rupes et robora vincunt,
Paenitet et nullum mente fuisse mala:


page s094, image: s094

Forsitan at legis plebes ignara, Deique,
Quod fugiat nescit, quodque sequatur iter:
Impietas vates, regem, pervasit et ipsos
Qui reddunt rudibus iura petita duces.
Durior oris equus veluti, tua frena recusant.
Ac rumpunt legis vincula sancta Dei.
Et silvestris eos non conterat ira leonis?
Non mactet rabido qui venit ore lupus?
Illorum invadat non pardus in oppida, vastae
Cunctaque fulmineo dans, metat ore malos?

Extollentis Dei potentiam, depressa vanitate idolorum. 10 et 51.

O Deus, immenso qui polles robore, numen
Cui par non ullum, qua patet, orbis habet:
Quis te non metuat populorum maxime rector,
Omnia cum sceptris inferiora tuis?
Quam cunctis maius cum sit tibi mentis acumen
Regibus, Eois Hesperiisque plagis.
At quotus est, vero qui te veneratur honore.
Quamque probas, iusta te pietate colit?
Edolat hic lignum rude, laminat ille petitum,
Aurum, Ophyre venis per mare classe tuis.
Distinctas Tyrio suit alter murice vestes,
Idolum palla purpureaque tegit.
Huic sua submittunt magni diademata reges:
Huic populus supplex voluitur ante pedes.


page s095, image: s095

Vola Deo fiunt vita sensuque carenti,
Et redit a templis irrita turba domum.
Tu vivis, sentisque stibi sine fine potestas
Perpetuumque fuit, perpetuumque manet.
Te metuit tellus tremefacto corpore, gentes
Nec possunt vultum sustinuisse tuum.
Tu verbi virtute tui fabricatus Olympum,
Construxti mundi tam sapienter opus.
Temporibus fiunt descriptis cuncta, poloque
Perpetuas servant sidera pulchra vices.
Cum strepitu exterres orbem, caelique tremiscunt
Ardua, subiectum concutiturque solum.
Occulis inducta caligine cuncta, repente
Fulmina de liquidis et iacularis aquis.
Educit ventos antris quibus abdidit atris
Vis tua: nulla mora est, quaque iubentur, eunt.
O' stultus, quisquis fictorum numina divum
Sacrilego, quamvis non rudis, ore docet.
Turpificet pudor artifices, stat in aede sacrata
Per quos ornatus ligneus aere Deus.
Nomina sunt sine re Divi, frustraque timentur,
Qui nil nec vitae, nec rationis habent.
Errorum casses idola et retia fraudum,
Damnoso tantum corda dolore replent.
Hinc sine sole domos ibunt, et inania regna,
Cumque suo cultor numine nullus erit.
Non es Thariadum talis Deus omnia cuius


page s096, image: s096

Et creat, et numquam non fovet alma manus.
Sors Iacobaei cuius: qui solus ab aevo,
Solus et Augustus tempus in omne manes.

Deprecantis mala impendentia. 10.

Non sua, non penes est homine via, maxime rerum,
Et cuius pendet nostra favore salus.
Nemo suae felix spatium decurrere vitae,
Novit inoffensos nemo movere pedes.
In loca plena metus nos error, et invia duxit,
Non usquam miseris exitus unde datur.
At ne terribilis furiis insurge, nec in nos
Praetereat iustum tristior ira modum.
Cur nos evertas, cur perdas funditus, omnes
Et simul Isacidas una ruina trahat?
In gentes potius caecas tua fulmina torque,
Corda Dei quorum cognitione carent.
Impia regna feri: populos contunde feroces:
Materia est irae iustior illa tuae.
Namque Iacobaei populando Sionis honorem,
Gentis opes parvas diripuere tuae.

Contra Anathotenses, sibi insidias necemque machinantes. 11.

Scilicet hoc etiam restabat, turba coirent
Ut cives in me, turba scelesta, mei.
Ut me sicut ovem mactent, nil tale timentem,
Invigilet pro me ni tua cura Deus.


page s097, image: s097

Unanimes, aiunt, vatem invadamus in istum,
Tam nostra effectu quid caret ira diu?
Arboris excisae pereant cum stipite fructus,
Ut nec fama exstet nominis Heleiadi.
At tibi caelipotens, iudex aequissime, acuto
Lumine qui renes cordaque caeca notas:
Me, causamque meam committo: cavete prophani,
En nostri vestrum post caput ultor adest.

Querentis de malorum felicitate. 12.

Si iure experiar, vincar: de iure Creator
At mihi fas tecum sit tamen ista loqui.
Iniustos quare florere, est maxima quorum
Turba, bonis auctos, divitiisque, sinis?
Plantantur, crescunt, propaganturque, feruntque
Fecundo fructus, arboris instar, agro.
Inflata de te lingua quam multa loquuntur,
Cognitio cum sit pectore nulla tui?
Nec tu castigas illos: at cognitus uni
Qui tibi sum, miseris me premis usque modis.
Sedibus et patriis illi, domibusque fruuntur:
A patriis fugio finibus exul ego.
Illi laudantur, cultu dignantur, amantur:
Tecta petunt nostrum tela, et aperta caput.
Quid, quae cerno animo, gladiumque famemque futuram,
Quid referam gentis interitumque meae?
Heu quibus ex illis nemo me vate movetur:


page s098, image: s098

At mihi luce dolor, curaque nocte venit.
Scilicet ut pecudes sacris quas destinat aris,
Carpere pastor agro pinguia quaeque sinit:
Omnibus expleti rebus tolluntur in altum,
Ut casu lapsi post graviore ruant.

Querentis de siccitate. 14.

In partes tellus bis senas luget Hebraea
Secta, gemunt querulo moenia maesta sono.
Scissa comas, laniata sinus, flet tristia damna,
Et miseras Solyme sauciat ungue genas.
Aestifer exurit sitientes Sirius agros,
Ignibus et tellus arida solis hiat.
Mittit aquam iuvenes seniorum turba petitum:
Lympharum his nullas urna refundit opes.
Nam fontes aestu raptis humoribus arent,
Laesaque siccata vena resistit aqua.
Dissilit omne solum, non arva iuvantibus actus
Decidit aethereis nubibus imber aquis.
Cum campis, fluviis, maerent lacubusque coloni.
Et silvae virides deposuere comas.
Cerua suos fetus herbis defecta relinquit:
Stant sicco celsis rupibus ore ferae,
Et captant auras sitientum more draconum,
Intereuntque siti, depereuntque fame.
Impietas meruit nimirum talia, facta
Vitaque non uno crimine nostra nocens.
At quia te nihil est Deus o mansuetius uno,


page s099, image: s099

Ac miseris placidum culpa professa facit:
Parce bonus, parce omnipotens, portuque salutis
Excipe concussae naufraga membra ratis.
Unica tu dubiis rebus fiducia, solus
Ipse iuvare soles, ipse iuvare potes.
Cur hospes veluti sis, aut alienus, in istis
Nos potes heu tantis deseruisse malis?
Es cur invicto pectus ceu robore fultus,
Qui tamen haud ulla parte iuvare velit?
Aut aliquis veterum vasta de gente gigantum,
Qui non sit praesens, auxiliumque ferat?
Qualescumque sumus, noster tu rexque paterque,
Nomine deque tuo gens tua dicta sumus.
Rex populo, natisque parens, de nomine dictae
Ergo tuo genti sis bonus alme Deus.

In eadem causa. eodem cap.

Ah Deus, ah caeli terraeque tremende Creator,
Prorsus Iacobi reicies'ne genus?
Quae fuit ante, tui nec erit tibi cura Sionis,
Vulnera nec medica nostra levabis ope?
Spes fuerat pacis, belli coepere tumultus:
Spes fuerat frugum, coepit anhela fames.
Non propria, o genitor, celarint pectora, nostra
Lingua nec excuset facta scelesta patrum.
Impia turba sumus, nullum non crimen adepti:
Nullum non illi sustinuere nefas.
At te te propter nobis mitissime parce,


page s100, image: s100

Damnaque propitio nostra favore leva.
Non sine vicinas in nos illudere gentes,
Ius maiestatis nec minuisse tuae.
Irrita cur pacti fiant sacra foedera, dicat
Atque aliquis, populus non habet iste Deum?
Imbribus utilibus non possunt arva rigare,
Quae stulto gentes numina corde timent.
Ipse etiam caecis adopertus nubibus aether,
Non unquam pluvias, te nisi dante, dabit.
Tu Deus es solus, spes in quem nostra recumbit:
Ferre malis nostris tu potes unus opem.
Pro se et aliis Deum timentibus. 15.
ASpicis haec magni moderator maxime mundi,
An'non sunt oculis subdita cuncta tuis?
Eheu quam vastis agitant nos saeva procellis,
Quae sunt innumeris tempora feta malis.
Hoste sub infesto patriae iacet ora, nec unus
Est miseros vexat quo ferus ille modus.
Quo merito nostro? nullo: tua nomina propter
Sed Deus, et verbi dogmata vera tui.
Causa mali nobis, quod te Dominumque patremque,
Doctrinae sequimur sanctaque iussa tuae.
Et tua magne Deus nos dextera deseret, istis
Inque malis dura mente negabis opem?
Non ita: defendes uno te vindice fretos,
Defendes famae nomina clara tuae.


page s101, image: s101

Iam Deus ultor adest, proh quales impia poenas
Turba lues, quantis et feriere malis:
Non tibi doctrinam dabitur delere salutis:
Pro verbo pugnans stat Deus ipse suo.
Verbo, quo solo mentes curaeque levantur,
Maerorisque aegro pectore cedit onus.
At quae te contra fecit dementia nostra,
Undisonum rapidus per mare ventus agat.
Culta pie nobis prosint tua sacra, nec unquam
Quod laesit nomen lingua proterua tuum:
Quod non arrisit stulti sapientia mundi,
Quae placuisse Deo dedecus esse putat.
Prosit, nos istas poenas meruisse fateri,
Iram nec tristi mente tulisse tuam.
Sin minus, implacidus nostrum augebisque dolorem:
Quae fortuna tuae post modo gentis erit?
Scilicet ad sanum tunc vulnera dira coibunt,
Cum damnum medicae vicerit artis opem?
Sed non iste metus: bonitatis fonte perenni
Quae manat, quando restitit unda tuae?

Contra verbi divini contemptores. 17.

Unica Thariadum spes et fiducia, magne,
Omnia siderea qui regis arce, Deus:
Qui te cumque, tuum verbum, nomenque relinquunt,
Affecti multo damna pudore ferent.
In cineres lapsus caecas penetrabit ad umbras,


page s102, image: s102

Qui gaudet vetitas coetus inire vias.
Limosae quid enim latices haurire paludis,
Teque audet fontem spernere iugis aquae?
At me me sana Deus, et sanabor: at o me
Serva, et caelesti munere salvus ero.
Tu laus, tu decus es, tu vitae gloria nostrae:
Quod sum, quod vivo, gratia magna tua est.
Ac me turba quidem contemptrix ridet, et inquit:
Ede Dei, vates, nomine si quid habes.
Ede, quid hoc refert: ideo rata cuncta putandum
Quae canis, et verbis pondus inesse tuis?
Nec tua castra tamen fractus, nec signa relinquo,
Non cedo timido de statione pede.
Non aures dixit mea lingua iuvantia verba,
Captata est hominum gratia nulla mihi.
Vox quaecumque tuo vulgavit nomine nostra,
Non fallent, celeri vera probanda fide.
Ne mihi terrori mea sis fiducia, tristi
Neu misero gelidos incute fronte metus.
Non ego: frustretur turpi confusa pudore.
Non paveam: paveat turba inimica mihi.
Tristibus adversum cum damnis invehe tempus,
Et gemina frangens protere clade malos.

Contra sacerdotes impios. 18.

O tibi cura tui fit vatis magne Creator:
Audi sacrifici verba superba gregis.


page s103, image: s103

Helchiaden lenti patimur cur vivere? nondum.
Illius et poenas lingua proterua luit?
Non errare potest uncti sacer ordo senatus,
Custodem legis quem iubet esse Deus.
Consilium penes est, illos quis longa senectus
Discere multa dedit, multa videre dedit.
Nec caelo vates ipsi nisi digna loquuntur,
Vera Dei quorum spiritus ora movet.,
Sentiat impurus nostrae quoque verbera linguae,
Doctorem nobis quis probet esse planum.
Haec illi. Nunc dic vindex iustissime, nostris
Sic foveam meritis praemia digna cavant?
An'non, quod nondum poenas subiere nocentes,
Victa tua est nostra saepius ira prece?
O' igitur misere pueri, innuptaeque puellae
Illorum pereant deficiente cibo.
Proice vexandos hosti: viduata marito
Et natis, omnis femina maesta fleat.
Ense cadant iuvenes pugna, subitoque tumultu
Invadat vacuos milite victor agros.
Luctus ubique, timor, sit plurima mortis imago:
Perque domos planctus, moenia perque sonet.
Perdantur caesi quam nobis morte pararunt:
Impius in casses decidat ipse suos.
Haec opto: nec sit cur illis tanta remittas
Crimina, cur aris exta cremata litent.
In praeceps lapsi penitus penitusque ferantur,


page s104, image: s104

Iudicii exemplum, iustitiaeque tuae.

Conquerentis de suis miseriis et aerumnis. 20.

LIber eram, et vacua meditabar gaudia mente:
At nunc curarum milia quanta mihi?
Inductus suasuque tuo iussuque, Creator,
Suscepi duri grande laboris onus:
Ut referam heu fructu non respondente labori,
Ad populum verbi iussa verenda tui.
Vicisti maior me viribus, esse iocumque,
Et risum tellus qua patet ista, sinis.
Ex quo nostra tuam populo denuntiat iram
Lingua, iubens scelerum paenituisse malos:
Quis me non ridet? quis non tua verba sonantem,
Mendacem vatem vanior ipse vocat?
Quis non exitium struit insidiando, putatur
Quod cunctis sanguis maxima palma meus?
Ergo tot incassum caepi non sponte labores?
Pro curisque feram probra necemque meis?
O' lux infelix, et caecis nigra tenebris,
Nascenti vitam quae mihi prima dedit.
Nuntius infelix, auctum se prole virili
Accepit genitor quo referente meus.
Cur me, cur tumido matris non ventre necasti,
Cum rudis informi sanguine massa forem?
Facta forent bustum mihi viscera clausa parentis,


page s105, image: s105

Vidissem nullos te prohibente dies.
Nunc vitam in curis, miseroque timore trahenti,
Nec nox grata venit, nec mihi grata dies.
Quilibet huic alter populo tua verba loquatur,
Hic parere Deus me tibi posse nego.
Quid loquor? aut ubi sum? sile at vox impia: contra
Ferre voluntatem men' decet arma Dei?
Quin imis potius quae feruit flamma medullis,
Et mentem maior spiritus intus agat;
Ut contra libeat nullos non ire furores,
Non timuisse minas, vincula, probra, necem.
Sic tibi, sic placeam: tua nec fortissima vatem
Dextera non, sequitur qui tua signa, teget.
Tu, veluti duris radiat qui miles in armis,
Hostili avertes spicula missa manu.
Ergo licet gravida iactet conxicia lingua,
In me sacrifici turba superba gregis:
Illa magistratus saevas mihi concitet iras,
Armet et iniustas in mea fata manus:
Nil aget, exibo duce te tutusque sacerque
Auctorum versas in caput insidias.
O' ego quae capiam tum laeta gaudia mente,
Vindictae cernam cum monumenta tuae?
Me tibi magne parens totum commendo, malorum
Et potes, et poenis invigilare soles.
Dicite io mecum caelestia verba professi,
Aeterno grates dicite rite Deo.


page s106, image: s106

Illius miserum servat tutela, fidesque,
Hostibus et praedam non sinit esse suis.

Cum Hanameelis Sellumi patrui sui filii fundum Anathotensem emeret.22.

Magne opifex rerum, mundi dominator et altor,
Omni cui, quod erat, tempore numen erit:
Cuius habet tantas immensa potentia vires,
Ut dextrae sit res ardua nulla tuae:
Qui pia facta probans, das iustis praemia, natos
Natorumque tua pro bonitate tegis:
At facis, ut queis non pietatis cura, nepotum
In caput eveniant, quae meruere patres.
Magnanime et metuende Deus, fortissime rerum,
Armipotens nomen qui Sabaothis habes:
Magnus consilio, magnus praestantibus actis,
Qui terras, hominum cunctaque facta vides:
Debita quo vitam sceleratam poena sequatur,
Et tribuas sanctis munera digna viris.
Maxima tu patrans terra Memphitide facta,
Fecisti famae nomina quanta tibi:
Te gens Isacidum Nilum ducente tepentem,
Arva Paraetonii deseruitque soli:
Fecisti quando, tumidis submersus in undis,
Aequoreis esset piscibus esca Pharo.


page s107, image: s107

Idem Thariadae quondam promissa, dedisti
Isacidis culti iugera lata soli:
Flumina lactis ubi campis et nectaris ibant,
Et durae quercus roscida mella dabant.
Audissent utinam te, quam pulcherrima rerum
Duceret hac gratas pax regione moras.
Nunc arces Solymas, capiendaque moenia signa
Duraque Chaldaei militis arma premunt.
Accedunt inopes victus, cunctisque iacentum,
Quae pestis perimit, corpora foeda, locis.
Impietas meruit nimirum talia, tandem
Vera secuta tua est dicta, minasque, fides.
Me cognata tamen mercari testibus arva
Accitis quo sunt tempore bella, iubes
Scilicet haud totam gentem delebis, eruntque
Qui fundos vendant, emptaque rura colant.
Fallimur, an septem post bis quoque lustra resurgent,
Templa Sionaeo iam peritura iugo?
Et recidiva tuae ponentur moenia genti,
Ac rediet maius quam fuit ante decus?

Petentis levationem calamitatum publicarum. Thren. 5.

Tristia lugubri nos carmine fata gementes,
Aspice siderea mitis ab arce Deus.
Hostis habet patriam: pulsi regnoque domoque,
Exutique bonis, turba vagamur inops:


page s108, image: s108

Orba parente sua ceu solis filia terris,
Filius ignotis aut sine patre locis.
Mercari propriam sitientes cogimur undam,
Algentesque avido ligna cremanda foco.
Deficiente cibo pereant ne corpora, victas
Tendimus, Euphrates, ac tibi, Nite manus.
Saeva negat requiem fessis, urgetque tyrannis:
Quod serui imponunt, pondere colla gemunt.
Ille cadit positis mensis, perit iste remotis:
Hic silvis, vitae dum sibi portat opem.
Obscoeno, veluti calidis ambusta caminis,
Corpora deformat nigra colore fames.
Velatae rapta flent virginitate puellae,
Plurimaque infandum femina passa nefas.
Quid memorem caedes regum, suffixaque dextra
Barbarica foedae corpora clara cruci?
Curia praetexto maeret spoliata senatu,
Velat honoratos purpura nulla patres.
Flos iuvenum caesus pallentibus occubat umbris,
Aut fert captiva turpia vincla manu.
Tibia nocturnis auditur nulla choreis,
Iactantur laeto cantica nulla foro.
Quid moror in felix? perierunt omnia nobis
Gaudia, et est eheu tota sepulta salus.
Atque equidem tantae non caeca est causa ruinae,
Ianua aperta nimis libera nequitiae.
Nec premit impietas tantum, improbitasque parentum:


page s109, image: s109

Haec quamvis magna nos quoque parte premit:
In scelus isse nocet spreta virtute, fideque:
Vita heu heu miseris turpiter acta nocet.
Illa facit, tristi tumeant vi lumina fletu:
Anxietas animi crescat ut, illa facit.
Illa Sionaei deiecit culmina templi,
Qua tegit agrestes vasta ruina feras.
At nunc quod peccasse pudet, quod sensibus imis
Arrodens pungit pectora maesta dolor:
Nullane, cui non est numero finita potestas,
O' ortus expers interitusque Deus:
Nulla erit aerumnis finis concessa, nec unquam
Parvula per placidas cymba feretur aquas?
Aspice nos clemens, licet et graviora meremur,
Ne tamen aeternum proice chare parens.
Ad te sed converte, novo tibi foedere iunge:
Conemur sanctas ut prius ire vias:
Gratia quo tandem miseros bonitasque revisat,
Rursus et in solido nos tua dextra locet.
Nam nimium, quamvis iuste, tua saevist, ultra
Iamque in tot passis nil habet ira loci.


page s110, image: s110