Et bona quae Lex fit perniciosa malis.
Quod corrupta, Deum non fert natura loquentem,
Et bona quae Lex fit perniciosa malis.
SVblime qua cacumen aequat nubibus
Orebus, et deserta Sinae despicit,
Montis polo descendit in iugum Ioua:
Subtexitur fumo vndique aether, contremit
Tellus fragore fulminum micantium,
Tuba insonat: decreta sancit, omnium
Rerum sator, promulgat et decem: licet
Nam scripta Lex in mentibus quod sit Deus,
Bonis bonus, benignus et clemens: malis
Istus, seuerus, vltor: ideo Numinis
Ad nutum agendae monstrat et vitae viam:
Princeps temen parentium propter scelus,
Obnubilata est Ratio adeo caligine,
Corrupta cordis vis et omnis, vt Deum
Vel non putet, vel spernat eitam, legibus
Et nec velit, nec obsequi illius queat.
Possimus ergo vt nosse nos, casu insita
Primi parentis et mala: instruit Deus
Nos edita ipse voce caelitus: Tibi
Deus alius non sit: meum periurio
Nomen caue violare: Sabbati ocium
Obserua: habe parentibus honorem: fera
Caede abstineto: maechus, et fur, improbus
Calumniatorque esse fuge: comum tui
Non concupiscas proximi nefarie:
Non coniugem, non seruulos, pecus: quid o
Quid fit? populus haud ferre vocem Numinis
Potest, saluti quaeque lata lex, Necis
Ministra facta, iramque poenasque excitat.
Vae cunctis, qui non, quae Lex iubet, omnia praestant:
At bene, cum simus heu mala turba, quibus?
LEx vita ciuitatis est, consistere
Res et nequit sine institutis publica:
Edicit ergo Deus agenda muniens
Corpus, thorum, peculium, famam, quibus
Et carere vita commodisque non potest,
Hinc strata perduellium late agmina,
Fugasque, palmas, et triumphos nobiles,
Et aureae quieta pacis secula:
Tum coniugum faecunditatem, liberum
Felicitatem, longa vitae tempora,
Potest boni manare quicquid denique
Fauoris a caelestis indulgentia,
Decreta sacri intaminata foederis
Seruantibus promittit omnibus: grauem
Contra furorem, iramque contumacibus,
Emancipatis impijsque erroribus:
Refert sequester ad suos interprete
Edicta Moses voce, mandat litteris
Et illa: deinde victimas caedit Iouae,
Librumque lectum, nullus ante quem fuit,
Et vniuersam Israelis propaginem,
Aramque spargit sanguine, inter et Iouam,
Populumque firmat foederis pactum sacri:
Ipsum videri se dat hinc Primatibus
Impune gentis Numen aureis notis
Subter pedes lucente Sapphior, poli
Specieque caerula: intrat in caliginem
Nubemque Moses, per quater denos dies,
Cibo sine, alitur et Iouae sermonibus.
Quae cernis templi sunt omnia imago futuri,
Est in quo flamen, victima et ara Deus.
COeleste Moses conspicit sacrarium
In monte, faciat cuius exemplo domum
Iouae: suos vt habitet inter: omnia
Et apparatus vasa sacra, cedrinam
Arcam, suis cum vectibusque, et annulis,
Caelum imminens oraculoque gratiae,
Binosque Cherubos, atque mensas, lychnium,
Puro omnia auro: deinde cellam, lintea,
Penetrale, sippariumque, et aeneum focum,
Aras, et aulaea, atque labrum, et atrium,
Suffimen, vnguentumque, perpes et sacrum:
Antistitis tum maximi cultum, auream
Epomida, Indicasque baccas, fulgidum
Oraculi monile, Ephodum, hyacintbinam
Praetextam, et aera iuncta malis, infulam,
Et laminam, tunicamque strictam, baltheum:
Nec non minorum flaminum vestes, sacris
Ritus et initiandi eos, et victimas:
Figurae quae fuere cuncta Ecclesiae,
Pontificis et ter maximi, ter optimi
Christi: Deus homo qui semel iussu patris
Haud fabricatum ingressus in sacrarium
Hominum manu, nec sanguine bouis; nec olidi
Hirci, Cruore sed operatus proprio, et
Libans preces, vocesque fletu supplices,
Vitamque peperit, et beatitudinem,
Seclis manebit omnibus quae credulos.
Plaustra trahit, renouat bos arua, alimenta ministrat:
In boue nec gratus deuenerere Deum.
QVid non, sibi relicta, mentis prauitas
Audet, sui cui luce verbi non Deus,
Sancto praeitque Spiritu? moram trahit
In monte quod diutius Moses, putat
Quid populus illi et accidisse, nec sine
Gratos Deo sese esse sacris,
Aarona, Vindex quo colant Numen, modum,
Ritumque: Paret ille: adeo queunt boni,
Timore capti, cogitatisque optimis,
Labi facile: lobis inaures conijcit
Ergo in catillum: prodit Apis corniger
Fornaculo, nimirum opus non vltimum
Rationis humanae, Isaci Numen sibi
Plebes adoptat Vitulum: huic aram excitat
Aaron, diem solennem et indicit: cadit
Ante hostia focos multa (fulget aureo
Superstitio nitore) opimis vescitur
Extis iuuentus, buxeos et ad modos
Ducunt choros: iratus in poenas Ioua
Fertur, sed exoratur a Mose, impios
Ne perdat (impetrant preces nil non boni
Viri a Deo) ipse qui furore percitus
Tabulasque legis (imago nostri pectoris
En, fracti et animi, notio cui boni,
Sed dissipata) de manu post abijcit,
In puluerem et contundit, exustum bibant
Populoque vitulum dat, manus Leui patre
Natorum et armat: occidunt tria millia,
Idola formidanda poena, et omnibus
Non iussa qui sequuntur a Deo sacra.
Terga Dei cernit Moses: namque ora videre
Christum extra Patris, et viuere, nemo potest.
PEccasse tandem se dolet gens Isaca,
Minisque mota Numinis, velamina
Preciosa ponit, cinxerat quis tempora,
Et serta, pictas et coronas, signa se
Damnantium: sibi liceat vultum Dei,
(Ascenderat nam rursus in montis iugum)
Optat videre: denegatur: sed tamen
Tergum in Crepidine aspicit Moses, Patris
Nomen vocantis optimique et maximi
Mundi parens, regnator orbis vnicus,
Verus Deus, Ioua Ioua, mitis et bonus,
Beneficus, et benignus, et placabilis,
Diffundere iram tardus, indulgentia
Fouere promtus indigentes patria,
Tenaciter promissa seruans, nec modo
Nec fine cuius scripta circum lenitas:
Errata clemens obtegit, noxae eximit,
Locoque facilis, hora et omni temporis,
Peccasse (nam quis est bonus?) qui se dolent.
At improborum vindicat parentium
Iusto furore, horrenda et ira in impijs
Peccata natis, et nepotibus grauis
Vltor. Dei sunt ista nimirum queunt
Enunciante filio quae lumina
Humana cernere, ipsa mens cognoscere:
Donec remota moloe coram corporis
Et qualis est, et quantus, vno iugiter
Trinoque cunctis perfruamur seculis.
Amramidae radijs ardet si clara coruscis:
Quae facies Christi, quod decus oris erit?
MOses, dolat qui saxea hominum pectora,
Vt iussa Deus inscribat in mentes sua,
Sinae reuersus aduenit iugo. decem
Tabulasque fert secum ecce totus fulgida
Sermonibus radiatus ora Numinis:
Praestrictus Aaron, intueri non potest,
Splendore, fratrem: sustinerre Israele
Nequeunt sati vultum igneum: quis fulmina
Quisnam ferat mortalium legis Dei?
Velamen ergo obtendit ille, dum facit
Verba: hi vident extrinsecus legem, putant
Defungierque posse sese lumine
Quae conspici obseruationibus queunt,
Ac crimina opibus expiare proprijs:
At cum Deo sermonem habet quando, sibi
Adusque detrahit abitum tegmen, videt
Et se tenebras esse, candida suam
Noctemque luce Numinis splendescere:
Nec ferre, nec seueritatem caecitas
Mentis potest videre legis, quae necem
Affert: retectum sed Dei vultum videt
Solus Deus homo, interpres vnicus Dei,
Hominumque, Patris e sui dextra sedens,
Cum quibus et ille tanta bona communicat.
Legis imago sacri Christi sunt sacra, cruore
Expiat humanum, qui genus omne suo.
COnstat sibi caeleste Numen, irrita
Nec verba fallunt illius: sed est fides
Infirma nostra, et adminiclis indiget:
Et ergo ritus, sacra, ceremonias
Genti suae salutis omnium parens
Amans statuit, Antistitemque praeficit
Aarona, natos Praesules cuius legit.
Sacris amicit hos vestibus, Iouae vnguine
Dicatque nardi Legifer: tentorij
Oracularis iam domus stabat, caua
Obducitur cum nube: boue faciunt viri
Vncti, caproque cum bidente, turture,
Columbulisque, solida, nidorem Iouae,
Mactant in ignem quae salutis gratia,
Et expiationis ergo, dein' sacro
Cum sale, far, et thus, et oleum, munera
Vitisque, frugesque offerunt primas, die
Et quaque liba: tum lucernam perpetem,
Flammamque seruant: Pontifex anno semel
Ingreditur ipse, sed non absque sanguine,
In intima adyta: quae licet diuersa erant,
Erant tamen signa omnia (hircinus nequit
Peccata, taurorumque sanguis tollere)
Futuri erant sed signa Christi, victima
Piacularis est semel qui mortuus,
Vt innocens iugulatus agnus, in crucis
Ara, foret cibus vt sacer, potus sacer,
Aeterna lux et omnium credentium.
Ebria thura cohors fert multa errore, Parenti
At non aethereo flamma aliena placet.
Operante sacris pro salute Antistite
Aarone summo, gentis atque noxijs:
Apparet ipse maximi splendor Iouae,
Et deuorat caelestis ignis hostias,
Plaudente vultu cernuo turba: Abio
Rapiunt acerras fratre cum stulto impetu
Temerario Nadabus, et fumantia
Indebitis thura offerunt carbonibus:
Flamma ilicet, flamma horrido ruit Iouae
Vultu sonore, ambosque corripit, iacent,
Animasque reddunt vstulati: quit tamen,
Quid? a bonis reposcit an poenas Deus,
An, factitant qui sacra studio non malo,
Punire gaudet, mente sincera Polo
Profecta nec sunt grata, fraudi iam pium
Est esse? Vero: non tuam ad libidinem,
Et institutum, corde quod commentus es,
Deus coli, praescriptione de sui
Sed postulat, probatque verbi: Ergo tibi
Videare quamuis, nescio quis non, male
Peribis, a sacris recedens legibus,
Imitaberis si filios Antistitis
Amramici: qui scire plura existimant
Sese Propheta conscio mentis Dei,
Nec igne par quo sacra faciunt: Victima
Decreta legum missa quae sequitur polo,
Oboedientia est Deo gratissima.
Non placet, vt donet, quae vitae postulat vsus:
Nec vocet ad paenas impia corda Deus?
DEcreta legis caelitus norunt datae
Hebraei, habent acrem atque prouidum ducem,
Ritus tenent Iouae colendi, et audiunt
Vocem in sacrario illius: fiunt tamen
Nihilo patris metuentiores omnium
Rerum: querelas suscitat promiscuum
Vulgus, dapes et expetunt Aegyptias,
Pisces, cucumeresque, pepones et allia,
Caepasque, manna respuuntque gustui
Accommodata, quisque sibi quem fingeret,
Accedit huc (vt sunt parum semper sui
Aequi suis) praefectus ipse Pontifex
Sacris, sororque turbidi contra virum
Caelestium patri intimum: Deo furor
Venit: perire legifer cupit: illius
De spiritu senioribus communicat
Partem, coturnicumque depluit greges
In castra mundi copiosos arbiter:
Non largitas diuina semper gratiae,
Fauoris et signum est: in ipsis concidunt
Ergo toris, et reggerunt vitas: mala
Scabie Amramis corripitur, albet corpori
Totoque, castris lucibusque excluditur
Septem. Deus parens quidem est mitissimus,
Offensus idem sed superbis vocibus
Factisque, in ora conspuit peccantia,
Suosque vindex seruulos vlciscitur.
Omnia sunt ingrata, placent Cananaea nec arua:
Ergo mali siluis ossa, cinisque iacent.
PRomissi agros, et oppida soli Dux tribu
De quaque lectos singulos, Barnensibus
E Cadibus, explorare bis legat viros
Senos, petente plebe, concessu Iouae:
Illi et abeunt, speculati et omnia, referunt
Metum suis, quam Nune natus, et comes
Laudant Calebus illius, Cananeida
Abijcere verbis nec verentur improbis:
Vt lacte quae, fauisque abundet, incolas
Sed deuoret suos Gigantum patria:
Ergo fremit, clamore sublato ducem
Aliumque plebs pro Mose sibi circumspicit,
Osyridaas reditura ad oras: iam volant
Et saxa, cum repente splendor est Iouae
Praesto suis: qui ne malos perdat male
Dux ipse rogat, et impretrat: cadunt viri
Nece subita decem impij: Iurat Deus
Hesroniden, ipsumque praeter uam
Fore, in arua qui promissa veniat, neminem:
Quater igitur bis lustra per vagi loca,
(Res adeo grauis offensum habere numen est)
Errant inhospita Arabiae, et fiunt cinis,
Capienda linquunt vrbiumque moenia
Vineta, et agros liberis, quos impie
Praedam futuros murmurar ant hostibus.
Qui Lex praestiterit quae mandat, viuet in illis:
Hoc Dibrisque nepos, ligna legensque docent.
COelestium ne rumpe legum vincula
Temerario petulanter audax crimine,
Depende poenas aut graues: Vindex Dei
Nec ira fert, tulit, nec vllo tempore
Quenquem suis edictionibus feret
Contra venire impune: sic Dibris nepos,
Qui nomen ore polluere sanctissimum
Nefarie non dubitat immensi Patris,
Vltricibus conuiciator obrutus,
Eductus extra castra, saxis occubat:
Sic quam Deus, sacramque lucem septimam
Indixerat faustamque violare impius
Qui sustinet lignator imbre lapideo
Disiectus interitque tempora, fimbrijs
Hyacinthinis praebetque vittis, Isaci,
Occasionem, extremitate posteri
Semper ferant quae vestium: quo maximi
Obliuio sis cuncta suggerant Iouae
Mandata, ne proteruientis improbam
Ad cordis ipsi se gerant libidinem:
Mortalibus quod causa pestium omnium
Existit, existetque seclis omnibus.
Quid facis Isaride, quid cum Dathane Abiramo?
Thura Deus nunquam seditiosa probat.
NEmo sibi plus arroget, quam par, statu
Sed quo vocatus est, maneto, res agens
Quas agere quemque munus officij iubet
Sui: fuisset quod secutus Cahati
Nepos suis si cum gregalibus, Iouae
Seruos quibus coire contra praesulem,
Ipsum ducemque res leuis, fastu sibi
Tumidique sumunt ius ferendi Numini
Suffimen, isset haud nigras viuus domos,
Repente discedente terra illi: haud sacra
Foco profecta pene tercentum viros
Flamma vstulasset: Rursus ex qua barbara
Vecors furore cooritur re concio
Contra duces: fugit Aaron, Moses fugit,
Nymbus Iouae qua fulget ignea aureus
Luce: ilicet grassatur in malos graue
Numen, rapit sine mora acerram pontifex,
Et supplicat stans Aaron ipsa funera,
Viuos et inter medius, et placat Iouam,
A plebe cladem auertit, et pestem igneam:
Negocium quae ne facessat improbe
Post illa Praesuli, ecce fruticat, et parit
Floremque, fructusque illius virga, aridas
Senas bis inter principum, in sacrarij
Amygdalis refertur et adyta grauida.
Qui cuncta recte iudicat, quem Maximus
Parens semel probauerit, semper probat.
Fundit aquas percussa silex: sed terra negatur
Amramidae caula qua Cananaea Duci?
NOn obsolescunt palliorum tegmina
Errantibus deserta per, non vincula
Pedum fatiscunt, Manna caelo defluunt,
Et ipse praesto nocte, praesto interdiu est
Deus suis, tegitque: murmurat tamen
Ingrata, partae nec patris clementia
Caelestium salutis agnoscit cohors
Munus, male ducem habetque: sicca temperet
Quis ora, non sibi esse latices clamitat:
Vineta, ficus, poma memorat aurea,
Terrae solum dilaudat et Niloticae:
Quid Legifer, quid faciat? ad opem confugit
Cum fratre rerum conditoris omnium:
Duram iubet qui percuti virga petram:
Percussa maximam illa laticum copiam
Reddit quidem: sed verba perperam facit
Quod, nec decus bonitatis integrum Iouae
Moses dat, audit: Non praeibis in soli
Promissa quondam patribus felicia
Genti meae arua. Nemo seclis omnibus
Nemo extitit, futurus est nemo, nihil
Qui peccet vnquam: Numen offendit Iouae
Gratissimus: Videre qui consistere
Firmus tibi (labi est facili) caue ne cadas.
Aenea squamosi quem signat imago Draconis,
Quem? nisi eum, pendet qui trabe nostra salus?
DVcis aggregatur ad Patres frater suos,
Aetate fessus, grauibus et laboribus,
Horisque placide montis tu cacumine
Ponit animam Aaron: illius locum excipit
Vestesque, munus officijque Eleasarus
Natus, sacerdos pro parente: qua Notus
Vdus remugit, praedam agit, deuinciturque
Aradus, et fit ipse praeda: Sed negat
Palmae feracis rex Idumes per suos
Quod transitum agros circum opus Seir
Pertaesa fines plebs eundi quod foret,
Nec vnda, nec frumenta, vilia nauseam
Ferrentque Manna: non bonas ipsum in Iouam,
Mosenque voces iactat, et statim igneis
Serpentibus punitur: edunt omnibus
Pueri animas, virique, anus, senes locis,
Super salus nec vlla, cum fatentibus
Peccasse Moses aeneum Dei excitat
Praestera iussu: dirigit quo lumina
Quicunque morsus, viuit, et valet: mala
Imago quae nostra exprimit, quos improbus
Dirum bisulco vulneri afflans halitum,
Laesit coluber, atque vnicum natum Dei:
Inno xius salutis ergo qui meae,
Tuaeque Serpens stipite pendet in crucis,
SOLA intuendus, quae polos adit, FIDE.
Humano loquitur quadrupes sermone, Prophetae
Stultitiamque inhibet segnis asella viri.
Iam dena post exacta pene bis quater,
Ex quo domos relliquerant Niloticas
Israelitae, lustra, fines ad soli
Accesserant fatalis: ergo frigidus
Timor impias inuadit in gentes, iacent
Metu illigati barbari: bello cadunt
Reges Amorrhaei Oggus, et Saeon: male,
Vi rapta sceptra qui tenet Moabidis,
Partis timet Baracus, et Bosoriden,
Iouae, ariolum, qui populum agat diris, vocat
Pethora ab vsque regis et fauor placent,
Et dona vati, datque se in viam: angelus
Occurrit, iter vt tardet haud gratum Deo:
Hunc caecus ille non videt, videt asina,
Et de via declinat, et pedem atterit
Vrgentis, et sub vate tandem corruit:
Hic verbere, stimuloque saeuit: quid tuam
Habes (Deus dat posse loqui) asinam male,
Ait pecus, cernitque ariolus angelum
Ensem tenentem dextera, et iussa accipit
Diuina, seque damnat, et pergit viam.
Auri malorum est omnium fames caput,
Et vate auaro saepe plus pecus sapit.
Cui bene vult autor rerum, quid dira nocere
Omina, quid linguae vox scelerata queat?
NVM. XXIII. ET XXIIII.
AGis nihil Barace, seu fastigia
Ducas in alta culminis Bosoriden
Baalitici, seu Phasga vbi celsum caput
Ostentat, aut qua verticem aequat nubibus
Phegor: boues, et arietes caedas sacris
Aris: Deus non est homo. mendacio
Qui fallat, haud homine satus, sententia
Quem vertat: ille dicta non faciat: fidem
Non praestet inconstantior? ratum iubet
Quod esse Numen, lingua qui mutauerit
Vatis? quis execretur o, sacros sibi
Felicitat quos ipse maximus poli,
Quem concutit, simul ac placet, nutu Ioua,
Parens solique? nulla culpa visitur,
Nullumque facinus extat in Iacobidis:
Adest eis, qui duxit ex ergastulis
Mareoticis, regnator orbis, et sua
Defendit vsque et protegit potentia.
Ad calculos iam quis vocarit puluerem
Iacobicum?`Leonibus auidis pares
Qui se quieti non dabunt, vorauerint
Quam cuncta, sanguinem hostiumque sorpserint:
Bosorides haec, situlam et addit, et suam
Clarissimum, quod efferat lucem, IVBAR,
Regnumque, pessum euntibus tandem impijs,
Non terminandum: in dextera est adeo Dei,
Humana lingua inuita dicat vt bene.
Prodita sacra, decus violatum insigne pudoris
Propter, an in poenas non eat ira Dei?
NEc, quam sibi, dari hostias alijs, potest,
Nec impudicos ferre mens castissima
Regnator orbia maximus: Iacobidae
In impijs dum commorantur Sittimis,
Autoritate prostitutis arioli
In Lothidibus oblita legis improba
Ludit iuuentus, et scelestas ad dapes,
Libidinosis incitata amplexibus,
Verpi venit Bahalis: ad Solis duces
Bis negligentes Legiser senos iubar
Iouae arbori suspendit: initijs sacri
Poenas luunt Phogoris Inspectantibus,
Et lachrymas fundentibus, Samris, bonis,
Ducit domum, ruit in thorum Simeonides
Et Suriadis: tibi Phinees pectus dolor
Caelestis armat, Corripisque dextera
Hastile, transfigisque cum scorto virum
Ferro, scelestam puniens petulantium
Prostibulo in ipso feruidus licentiam,
Cessat lues, cladesque: paucorum Deus
Poena melior est expiatis, et simul
Iustique nomen, et sacerdotij decus
Patrator inclyti ipse fert facti: Placent
Tam Numini, quaecunque agit, summo, Fides.
Quis sit homo impatiens monstrat patientia Hiobi:
Numini omne sumus quod, bonitate sumus.
AT seruitutem seruiunt dum barbaro
Abrahamidae sub rege, vel per inhospita
Iam loca vagantur ipsa, ne quis non sciat
Summum Iouam esse gentium omnium Deum.
Sine Esai, seu nahoris de sanguine
Eximium habet, Husaea qua tellus iacet,
Hiobum, erat cui Sospitator cognitus,
Bonum bonis augetque plurimis: dolet
Daemon viri felicitate malus, sibi
Et in manum depostulat permittier:
Votique compos factus, hostibus obijcit
Armenta, conficitque pecora fulmine,
In liberos euertit et domum illius.
Hio bus esse se sciens totum Dei:
Huc nudus, inquit, extrahebar de meae
Parentis aluo, nudus hinc, sit laus Deo,
Abibo, danti, et auferenti sit decus.
Verum hostis haud contentus his, scabie insuper
Corpus fera deformat illiusm fluit
Tabo miser, animoque dolet, et corpore:
Verbis malum auget stulta coniunx non pijs:
Acceperis, cui, scilicet bona, nec mala
Etiam feras, ait quidem: sed post diem
(Deo sine est quanta hominis imbecillitas:)
Ortus sui execratur, a suis nocens
Arguitur et fuisse amicis, sed male:
Ergo reprensus de querela iniuriae
Factam a Deo sibi quam putarat, ipsius
Absoluitur voce e polo tandem Iouae,
Geminata quae perdiderat et bona recipit.
Amramides populum Iordanis ad vsque fluenta
Ducit, eique oculos comprimit ipse Deus.
VLciscitur Phegoricum propter scelus
Madiane cretos legifer: Bosorides
Inter cadit quos ipse auarus: tum satis
Rubene dat, Gadoque agros Basanici
Pingues soli, regnataque arua Saeoni:
Pro se ducem designat inde Iosuam,
Et excitat, sermone firmat et virum
Iouae, retexens iussa legis ordine,
Attribuit et clementiae Dei omnia,
Suos amantis sponte, merito nullius.
Proponit illa morte cum post singulis
Vitam, canens felicitatis praemia
Legem colentibus, agit et diris sacro
Qui cuncta quae sunt scripta libro non patrant:
Hinc pollice tur vatem eis similem sui,
Cui moueat ora Numen ipsum caelitus:
Ac tandem ab Abaris prospicit longe iugo
Terras beatas: lex poli cernit quidem,
Sed non potest adire regna: Ergo subit
Leti iubente iura Moses Numine,
Finitque morte mala, Iouae gratissimus,
Notusque familiariter: qui condidit
Eum domo, quam nemo vidit, terrea.
Legem sepulchro ponit ipse filius
Dei: beatus illius nec nouerit
Qui busta, Christi fretus inno centia.
Disclusa ad fontem Iordanis se vnda recuruat:
Iosua Thariadas per vada sicca rapit.
MOsis fidelis administer Iosua
Insignibus decoratur a Ioua Isacae
Gentis ducatus, vtque praebeat virum
Iubetur animi se Deo freti, memor
Edictionum legis, vt nec dexteram,
Nec ad sinistram flectat imprudentior:
Et paret ille promtus, et mittit duos
Speculatum agros e Sittimis, et moenia
Fragrante odora balsamo, mora nec mouet
Audace castra Numinis fiducia:
Praecedit arca, pro columna flammea,
Et nube, sacra foederis: Flumen fugit,
Aquas recuruans in caput Deo, alueo
Feruente quamuis pleno abundaret Cane:
Sicco viam Iacobidae rapiunt pede,
Bis sena ponunt, auferuntque marmora,
Traiectionis signa posteris: suo
Aqua redditur Iordanis alueo: tenent
Israelit aeiam soli fatalia
Tandem arua, quae promiserat Deus: probro
Quos Galgalis Aegyptio, circumputans,
Erant, lapideo, qua viri, cultro exuit
Dux, Pascha sacrum agitque, imaginem gerens
Nati Dei, qui solus, et non lex, polo
Ducit, sibi qui fidem habent sanctos: quibus
Non carne, circum mente sed caesis dabit,
Aera postquam desinent, Manna aetheris.
Bellico odora ruunt vrbis clangore tubarum
Moenia: Seruatur pulchra Rahaba fide.
EXercitus Nuniden armat Angelus
Ducem Iouae Dux, addit et robur viro:
Hierrichuntis, illius iussu semel,
Vadente militum ante turba, flamines
Cir cum sacram vrbem lucibus cistam ferunt
Septem, sequente vulgo eos promiscuo:
Eunt in vrbem septiesque septima
Die, et tubis prolixe ouant sonantibus.
Quid accidit? clangore turres, moenia,
Et concidunt collapsa propugnacula:
Miles per ipsa rudera irruit, viros,
Mactatque pueros, et senes, puellulas,
Iumenta, pecudes (iusserat Ioua) relliqui
Facitque nil ex vrbe deuota, tibi,
Praeter Rachabam, iuncta quae Salmon fuit
Hospes toro post hospiti, scortum prius
Infame, mulier inde laudatissima,
Fideque praestans: esse quartam Dauidis
Matrem pudor quam nullus Hominis filio,
Deique CHRISTO: Caelites legunt sibi
Sic scilicet contaminata, mancipes,
Lupasque, et imbecilla, stulta, cum ruunt
Mundi, suis cum ciuibus, sapientia,
Et sanctitate, et viribus pollentibus,
Ad buccinas Apostolorum, tempore
Malo sine reparanda nullo, maenia.
Tollite de medio sacra qui legere: iuuare
Non solet, est inter quos anathema, Deus.
OMnes luunt saepe vnius ciues scelus,
Dantur ab Haitis in fugam tria millia
Turpem virum, fex sena corpora occubant
Concisa foede: causa quae tanti mali
Abrahamidis? iacere pronus Iosua,
Et flere parce: prodet index sors scelus:
Fecit quid Achane tibi populus, vt Iouae
Deuota legeres praepotenti perditus,
Turbare furto sustineresque omnia?
Impune sed non: ergo saxa eorripit
Et multitudo sacrilegum obruit virum,
Ac cum domo flamma opibus, atque liberis,
Denominata valle ab ipso, concremat.
Poena Deus placatus improbi, ducem
Forti iubet animo esse, victorem fore
Et pollicetur: ille furta callidus
Belli parat, fugamque simulat, omnibus
Erumpit hostis oppido portis: manus
Surgens relicta e valle moenia occupat,
Ignes et infert, ater it fumus polo:
Mactantur hostes hinc et inde: Hais perit:
Rex capitur, inque tollitur celsam crucem,
Praedamque diripiunt sibi Iacobidae.
VICTORIA GABAONIA.
Dediscit cursum sol, nubes marmoris imbres
Praecipitant: tantum vota, precesque valent.
TAm nulla seclis extitit gens omnibus
Polluta vicijs, et remota a Numinis
Metu, sibi non, pro sua caelestium
E qua, parens, clementia delegerit,
Complecteretur quos fauore, maximus.
Excidione pro ximorum qui colunt
Gabaona celsam territi, legant viros
Ad Isaci gentem obsoletis vestibus,
Et impetrant, sed fraude, pacem: cognita
Qua puniuntur, et tamen feliciter:
Quis lixa non, caloque, dum sit in Dei
Gente, optet esse potius, inter impios,
Tenere quam primum locum: coit manus,
Et obsidet eos concitata barbaris
A regibus, opem ciuitati Iosua
Posita mora fert, grandine, et saxis polo
Hostesque sternit deuocatis: igneus
Immotus ipse sol stat ecce (tanta vis
Haec quae?) suumque luna cursum comprimit.
Chari nihil non impetrant preces Deo,
Oblita leges et suas credentibus
Natura paret: longior qua non fuit
Reges die cum copijs quinque omnibus
Vincuntur, in crucemque poenas arduam
Acti luunt: nunquam non exitus manet
Tristis malos: impune quis pugnet Deo?
Non fallunt rata dicta Dei, licet extrahat illa:
Promissa isacidis aruaque dantur auis.
DVx qua pedum Iacobicus vestigia
Ponit ferens vexilla circum, proterit,
Ceu turbinum vis maxima, hostes: iam Dei
Promissa aguntur, ante seclis Abrahae
Multis data: solum humore terrae lacteo,
Bis melle tribubus et fluens herciscitur
Senis, necatis regibus ter, Iosua,
Denis, et vno: lustra post vitae decem
Septemque de Calebus omnibus super,
Ducente qui Niloticas relliquerant
Oras Ioua, fidelitatis praemium,
Iuisset explorare cum terram, accipit,
Vegetoque corpore, integrisque viribus.
Pro sors vt exit, in tribus vadit suos
Et haec agros, et illa: Asyla Iosua
Designat, vrbes et satis Leui, quibus
Sacrarij commissa cura: aram excitant
Rubenidae Iordanis in ripa Iouae
Fauoris, et cognationis, et piae,
Grataeque signum mentis, et Basanida
Repetunt suam: conuentum agens dein Iosua
Populi, patrumque memorat ab initio ordine
Caelestia beneficia, foedus et sacrum
Inter Iouam, gentemque sancit, et senex
Tandem vniuersae carnis ambulat viam.
Deficere a rerum sacris, verboque parentis
Parce, vel infelix tristia damna feras.
MOses Dei, cum Iosua praedixerant,
Quod seruus, agitur: Isaci gens deficit,
Numen relinquit, patriumque, fertilis
Quod in arua eos opima terrae immiserat:
Non impiorum semen omne funditus
Exterminant, perduntque: sed mores eunt
In gentium, quas vicerant, et foedera,
Affinitates et quibus cum iungere,
Asciscere noua sustinentque Numina:
Emancipatos ergo sacris ludicris
Bochis eos reprendit Angelus Iouae.
Plorant, gemuntque, seque damnant: mortuis
Sed patribus cito referuntur quam retro?
Merito grauem igitur sentiunt Dei manum:
Bello domat Risathamus, et pinguis premit
Eglon, Palaestini ingruunt: ciuilibus
Armis (nefas) pene occubat Gabaonium
Tribus libidinem vna propter: confodit
Eglona Aodus scaeua, Othomelus Syri
Auertit a ceruicibus regis iugum:
Poenas pedo dant Samgari Philistij
Strati greges sequentis: aurea pax redit:
Beniamia gens reponitur: nunquam Deus
Non memor in ira scilicet clementiae est.
Suumque propter vindicat nomen suos
Ab hostibus, malosque recipit, corrigant
Se modo, fide tendantque dexteras polo.
Goia Abinoades duce fundit castra Debora:
Heberidos domitus Sissara fraude iaces.
QVis clamor iste, misera et eiulatio
Iacobidum? peccata propter GOIVS
Arcto tyrannus seruitutis sub iugo
Victos coercet barbaris latronibus:
Curru superbus Sissara volat ferreo,
Terramque mille proterit rotis: preces
Clamantium audit, subuenitque rex poli
Laesisse Dominum se dolentibus: iubet,
Ioua iubente, te Debora millia
Barace dux armare dena, in proelium
Vnaque vadit Numinis fiducia,
Exercitu cum rustico per feminas
Hominesque patrat facta nihil maxima
Deus: venitur ad manus: feliciter
Pagana turba rem gerit: cum Sissara
Stellae polo ipsae dimicant: saliens rotis
Iuga deserit qui pedibus, et fugit: Heberis,
(Deus probat quaecunque agit fides pia)
Aedes suas inuitat illum, ferreo
Clauoque figit dormientis tempora:
Dignum suis superbus hostis exitum
Factis, puellae dextera caesus, capit:
Quod omnibus contingat hostibus Dei:
Numen quibus cordi similibus aequore,
Soli, iubar cum tollit immenso aureum.
Fictilibus Gedeon turbans Madiana, tubisque
Castra, fide statuit clara tropaea Deo.
GEns deficit rursum a Deo patrio Isaci
Et in specus redigitur hostium metu:
Madianus agros vastat Hebraeos, nihil
Quidnam relinquens: exprobat clamantibus
Ingrata Ioua beneficia, et nouos Deos,
Sacra patribus ignota: prognatus Ioa
Aram Baalis diruit, caedit nemus
Iubente genio, clangit et tuba, accipit
Victoriae vellusque modo siccum, modo
Idem fluens, signum, imbribus: tum ter rapit
Centum viros, quos legerat monitu Dei
Ex vniuersis copijs, lambendo aquas
Qui ceu canes lingua hauserant: ijs manus
Tubis, et armat amphorisque et ignibus:
Mora nec, eunt ad dormientium hostium
Vallum, canuntque bellicum, fractis strepunt
Ollis, faces et inferunt, clamant IOVAE
Hic GLADIUS et GEDEONIS: ecce mutuis
Grassantur in se vulneribus hostes: cadit
Exercitus, numerosior quam littore
Curuo iacens arena: Dux capit impiger
Duces, necatque: irriserant qui se, terit
Siluestribus spinisque, et sibi
Oblata regni sceptra constans reijcit:
Dux maximus, nisi impudicis cultibus
Occasionem praebuisset Epomide:
Quam dedicarat exuuijs ex hosticis:
Labuntur adeo facile et optimi vini.
Per fas inuadis sceptra Abimeleche, nefasque
Quam merito saxo victus, et iccus obis.
IVD. IX.
IN arbores, non olea pinguis arrogat,
Aut alma vitis, dulcis aut ficus sibi
Regna, Libani: delata rhamnus arripit
Sceptra cupide Abimelechus, atque interficit
Ope Sichimorum (gratia tuis sic Ioa
Sate pro laboribusque, gestis patriae
Rependitur rebusque causa) ancillula
Bonos viros ipse editus fratres suos:
Laetatur at scelere haud diu, parto mala
Et fraude regno: emanat e rhamno, cremat
Et hunc, et illos ignis: Vt Dei furor
Iustus reposcit semper ad poenam impios.
Quae stulta regem fecerat plebs, stultior
Parere iam recusat: Obedo satus
Irritat aspris concitator ciuium
Verbis tyrannum: ira ergo rabida feruidus
Vrbem capit, grassatur et ferro, et sale
Deiecta spargit moeniorum rudera:
Thebes deinde copias turri admouet,
Ad quam subit dum fortius, quam cautius,
Saxo puellae dextera iacto cadit,
Satelliti iugulumque porrigit suo,
Sic innocens se vlciscitur fratrum cruor.
Arma Galadides Ammonia comprimit armis,
Vouerat, et soluit, quae sacra vota, fide.
Qvid est puella Iephthias, quid cum tuis
Plorasque, flesque in montibus puellulis?
Natus parente non honesta, fratribus
Inuisus, exul, exulumque dux, tuus
Iephthes pater, sed post Iouae gratissimus,
Qui spreta caeli respicit de vertice:
Ne gens superba, quod Dei geritur manu
Sibi arroget, fit imperator, impiger
Ammone cretos et petitus impetit
Bello, prius sed experitur omnia
Praecone misso, finiatur sanguine
Vt absque bellum iure, et aequis legibus:
Agit quibus simul ac nihil, tandem Deo
Plenusque votum nuncupat, vincit fide
Hostesque, seruitutis eripit et iugo
Suos: venis cui prima redeunti domum
Quod gratulatum prosperum armorum exitum,
Cum tympanis, chorisque filia vnica
In limine aedium obuiam: Voti reus:
Promiserat quo Numini, offerret sibi
Quodcunque parta sospiti victoria,
Dicare, non mactare (sacra nec Deo
Placent scelesta, nec facit pius.) Iouae
Saluo potenti exercitu compellitur:
Quae maluisses esse quod mater tuam,
Quod turpe tum manere, virginem prius
Aequalibus comitata defles mensibus
Binis, futura innupta post domo Dei.
Discerpit valida Samson virtute leonem,
Maxilla sternit mille asinique viros.
AB angelo praenunciatus, Isacae
Vindex futurus gentis, in sinu suae
Matrisque Samson Numini sacer, manu
Leonem inermi caesium afflatu Dei
Discerpit actus instar haedilli, thoro
Iungens sibi Thymnat iden so dalibus
Proponit et scirpum: ex edace prodijt
Cibus, feroce dulcitas: captus nouae
Nuptae dolis secreta pandit ipse: quid
Mage dulce melle, quid leone fortius?
Sua dolens findi ergo bucula solum:
Denos ter Ascalonis obtruncat viros,
Interpretibus iratus et dat praemia
Vestes sua: repudiatus a socero capit
Centum ter impigerque vulpes: ignibus
Armat quibus caudas: agri lucent, seges,
Metaeque pereunt, Vineaeque: deditur
A ciuibus ligatus hostibus suis:
Quid fit? forent ac si vstulata, vinculis
Ruptis, furore percitus sacro viros
Prosternit asini mille maxilla, Iouae
Cum Numen inuocasset: enecto siti
Quae fundit vndam putris: in praecordia
Virtus redit, gratesque agit Samson Deo:
Fons inuocantis accipit titulum, locum
Maxilla claro iacta signat nomine.
Manoades fuerat quis viuus pestis, auerni
Morte Palaestinos cogit adire lacus.
QVid non amor sceleste cogis pectora
Mortalium? quo nemo fortior fuit,
Eritque nemo: qui leones, vincula,
Exercitusque proterit, rumpit, necat,
Portas reuellit vrbium, libidinem
Non vincit: ergo turpiter rasus sacram
Comam dolo meretricis hosti proditur
Inermis, et iam destitutus viribus,
Eruitur oculos, et molas ergastulus
Versat miser: Dagonis ag potentiam
Tollunt manu, linguaque ad aethera: hostibus
Dagon Deusque est maximus: festum diem
Agunt, sacra faciuntque, ouantque, cogitur
Praebere, Samson impijs ludos: dolet
Propter gemitque se Iouae conuicia
Fieri scelesta, paenitens et inuocat
Peccasse, numen, mite quod fatentibus:
Priore rursus auctus itaque robore,
Prensas quibus superba fulta porticus
Geminas columnas concutit: domus ruit,
Hominumque lapsa mille ter super incidit:
Perit hostis hoste cum suo, plures, prius
Quam viuus, et vita exuit mortem oppetens,
Rutha vitum, Spicas dum colligit, inuenit, esse
Autumat hoc factum quis sine mente Dei?
COelo aeneo, terraque ferrea vtitur
Peccata propter Isaci gens: patriam
Ergo relinquit Elimelechus cum suis,
Aditque terras, praesidet quibus Chamos:
Hic coniuges dat filijs, fato suo
Et fungitur: patrem insequuntur liberi.
At vidua, et orba Noemis Ephratam redit:
Cui Rutha iungit se comes: nomen Iouae
Professa, potius viuere optat in Dei
Quae gente pauper, esse diues quam domi,
Praestatque amorem socrui rarum nurus:
Cui messe victum duriter quaerit, legens
Spicas, legit quas dum (Deo, quae dixeris
Facta esse casu, dante fiunt omnia
Quae bona.) tribu de regia virum inuenit.
Boosus hic Salmonides, erat abnepos
Esrome qui tuus genite Iuda patre.
Huic ergo iuncta Obede te parit thoro:
Isaeus a quo Dauidis parens habet
Ortum, cui promittitur mundi salus
CHRISTVS: adeo non erubescit barbaras
In gente habere Filius Dei sua,
Potestque nomen ob suum, reliqueris
Quaecunque, reddere cumulata centuplum.
Pignora connubij, sterili de matre creatus,
Esse Dei, Samuel, munus, opusque docet.
Non Hanna vino Pontifex Helcanias
Heli madet temulenta: sed praecordijs
Opprobria dolet propter aemulae intimis,
Loquens et animo cum suo, mouet labra,
Affectionem mentis et coram Ioua
Effundit: a quo mascuflam prolem petit,
Se de dituram eamque Numinis vouet
Coma sacrata, in omne tempus, cultui:
Pacem precatur, et fauorem Ithamarides
Illi patris caelestium: fit alacrior
Ad verba, dubitat de quibus nil, praesulis,
Et laeta cum marito abit domum, grauis
Ac sterilis ante, mense post decumo (valent
Tantum preces fidentium) parit: suum
Ergo sacrorum principi voti rea
Samuelulum sistitque, agitque gratias
Regi nit entis aetheris: matres beat
Qui prole, nulla pignora vteri quae dabant
Viris: fit administer ostiarius
Samuel puer delubri, et apparet Deo,
Antistiti gratus, polo acceptissimus,
Dictisque post, factisque vates maximus.
Vtere iure tuo: obsequium patremque, nurumque,
Cum ducibus perdit, sacra virosque suis.
IN grate Regi Pontifex caelestium,
Honore quite Praesulique, et Iudicis
Auxit, tuos sic filios, quam gloriam,
Pluris facis, Iouae ipsius, nec iudicis
Memor officii, nec Praesulis: sed patria
Contaminari sacra pateris, liberum
Libidinemque lente adeo fers? nil docent
Antistites, nati tui, exemplo nocent:
Qualis sacerdos, talis est Ecclesia.
Sancti quidem percelleris dictis viri,
Moueris aliquid administri vocibus,
Et in tuos inueheris: at cuiusmodi
Tandem illud est? Non numinis fallunt minae:
In praelium profectus ergo turpiter
Miles cadit: Silunte sacra accersitur
Suasu senum area foederis: Venit, simul
Helisque nati, non opem, sed impijs
Portans malum: redintegratur praelium:
Nil absque verbo sacra, nil iuuant fide:
Ter dena pereunt millia, occumbunt sati
Heli Ophnius cum fratre, cista foederis
Potiuntur hoster: nuncio exanimis senex
Sella cadit fractis Helis ceruicibus,
Coniunxque Phineae abortiens extinguitur.
Hei poena patriae tristis indulgentiae.
Arca Palaestinos infestat capta colonos:
Quam mutilus Dagon, truncus et ante iacet.
QVis non putasset de salute Abrahamidum,
Captis sacris, et gloria actum Numinis?
At maior ecce in ora venit et Iouae,
Et populi Hebraei fama, virtus amplior:
Dagonis Arca illata foederis domo,
Deum basi proturbat, in quo nil Dei:
Truncus iacet sine manibus, sine capite.
(Imago cultus absque verbo Numinis)
Siue ille Triton, seu sit Hordearius:
Mures agros, hominesque Condylomata,
Quo cista, vexant, cunque transfertur. Placet
Quare suis remitti eam, sed non sine
Muneribus: Aurei ergo quinque Podices,
Donum Iouae, totidemque mures, dedecus,
Ponuntur Arca cum nouo curru, hostium:
Huic gemina vitulorum immemor bos iungitur,
Betsemij quae mugientes in soli
Recta arua pergunt: Turba visa rustica,
Impune sed non, gaudet Arca, quam nefas
Videre nudam: Iussa nimirum Deus
Frangi sua pati non quit, et fortissimus,
Cum nil potesse existimatur, vindicat
Pariter in hostes impios, et daemonas.
Cum Tyrijs Samuel Vates depugnat, et illos
Prosternit precibus, fulminibusque fugat.
NOn facilis vnquam clauditur clementia,
Qui se recipiunt ad bonam frugem, Dei:
Malos fuisse se dolent Abrahamidae,
Gemuntque flentque, agnoscere incipiunt Iouam
Patriumque rursum, et Astarothum eliminant,
Tectis Bahale cum sacris, se vindicis
Olim Chamaeis ex catastis cultui
Deduntque totos: ipse subrumo facit
Helcanides pro gentis agno sceleribus
Vates: in agros irruit cum milite
Syrus cruento Masphios, praedamque agit:
Votis Propheta pugnat, et precibus: polus
Nigrescis, ardua montium tremunt, cadit
Abruptus ignis nubibus: stratus iacet
Caeli ruina exercitus Sidonius:
Partim fugantur relliqui, partim cadunt.
Victoriae caelestis at signum exciat
Lapidem au xilij vates: recuperant perdita
Armis, ouantque, gratiasque agunt Deo
Israelitae: redditur ius ciuibus,
Munus facit Senatus officit, vigent
Ritus sacrique, paxque: tantum industria
Potest viri excitata sancti caelitus.