10 August 2003 Martin Tavakolian
tagging and TEI header added; typed text - structural tagging complete - semantic tagging complete - Morpheus spell-check


page 15, image: s027

II. HYMNI SACRI PASCHALES.

I. A. 1675.

QVando triumphales arx quondam Iulia postes
Pandit, ab excelso Tarpeji vertice montis,
Victrices Aquilae, priscis insignia templis,
Fumantesque arae monstrabant laeta Quirino
Tempora, et instructae tunc per Capitolia pompae
Ornabant varias cumulato munere thensas.
Tyburis urbs, Gabii, Fabaris, Silarusque, Galesus,
Sarnus, Amasenus, Latii qui limite lymphas
Fundunt, conjuncti gratum per littora murmur
Tollebant: adeo cunctos ea gloria traxit.
Sed vana est pietas, quae tot delubra chorosque
Repperit, atque undas finxit sub imagine laetas,


page 16, image: s028

Quo divas sedes, aeternaque nomina stirpi
Aeneadum faceret, si magnis viribus hostem
Stravissent, seu classe foret, seu terra dedisset
Vincendi spatium. Maior victoria campo
Audita est Solymo, cum nos ex nocte barathri
Vindicat aeterni mirando Gnatus ab ortu,
Et quando efflavit pestem furor inferus, arma
Expediit contra, saevasque illapsus in hydras,
Agglomerante gradum turba mortemque minante.
Vertit in Eumenidas bellum, manesque profundos:
Cominus aggreditur, viresque Acherontis in iram
Accensas sternit, tenebras Erebumque triumphat.
Et quamquam Styx tela iacit, calcemque fatigat
Iessaei Herois, nec vis furibunda resedit
Ante latus sancto rubuit quem sanguine ruptum.
Non tamen exuvias tenuit lassatus Avernus,
Nec caput immani certamine vulsit Erinnys.
Ipse ferox Pluto stupuit prostratus in antro,
Et steterunt umbrae tanto discrimine pugnae,
Sede recessurae, si juncto foedere possent
Funestas exire domos, et linquere tecta:


page 17, image: s029

Robur et aes triplex, et magnae fulmina molis,
Destituere omnes, sancti novitate trophaei
Perculsas, Victor dum mortem morte subegit,
Purusque ac insons alienae pondera noxae
Suscepit, poenas nostras culpamque piavit.
Nam veluti quondam subducto vellere, Colchi
Amisere animos, sic postquam signa Megaerae
Abstulit hic Victor, vires periere tremendae,
Terribilesque ausus, et caeca cupido nocendi.
Qua propter litet ara Deo, qui funere Gnati
Reddidit ereptam Vitam, et mansura triumpho
Gaudia restituit sacrato parta cruore,
Victori unde gradus patuit caelestibus auris,
Victisque in probrum vertit sub tartara mersis.
Est adeo regnum nobis, est vindice tutum,
Viribus impavidum Christi de nomine dictum.
Opposito furiis clypeo, munimine firmum.
Haudque aliter nostris vigeat res publica votis,
Neu Boreas patriae bellum Germanidos orae
Afflet, et a Rhenum regni violata potestas
Teutonici gelidos possit mutare Trionas,
Dum Nicer, et Moenus, dum Mosa Tuisconis arma
Iusta videt, rursus Romanaque fata tuetur,
Saxonidumque pios, reparato lumine, montes


page 18, image: s030

Complet ab excelso prorumpens sidere virtus,
Ipseque Saxo Pater fulcit capita alta decorus.
Sed vos, Uranies genus, et spes magna Camoenae.
Nostras Musa vocat, mittatis munera in aras,
Ac pietatis opus, pleno quod copia cornu
Fundit, ut ex prisco monstretis more benigni.

II. A. 1676.

NAscere sacra dies, toto laetissima mundo,
Qua Deus inferni limine victor ovat.
Te nobis Christus sacram dedit atque serenam,
Harpyiasque suo perdidit auspicio.
Horrendae visu facies, umbraeque tremiscunt,
Noxque atra et pestes, ira, furorque iacent.
Natae Erebo ultrices dirae rabiesque scelusque,
Et victi manes, turba maligna cadunt.
Ergo Deo laudes, et grata resolvimus ora,
Quod pia pro nostra victima labe fuit:
Atque idem teneras vitae successit ad auras,
Rebus collapsis auctor et auxilium.
Tristia qui Stygii pessumdat regna tyranni,
Atque triumphantes repetit axe choros.
Ut globus Eumenidum lamentis atque ululatis
Confusus doleat subdita colla jugo:


page 19, image: s031

Et coniuratos agitans discordia Fratres
Ne noceat, Christi classica quando sonant.
Quippe sua Pluton timet atra inglorius arce,
Latratuque ciet monstra trifauce canis.
Nos sublime caput ferimus, palmasque tenemus,
Statque in perpetuos gloria nostra dies.
Anchor aiustitiae fundamentumque salutis
Mors Christi et vita est, portus et aura piis:
Inde venit plausus, magnusque ad sidera surgit
Clangor, et optata conditione sumus.
Tendit in adversos hostes Deus aethere pugnans,
atque triumphator Numina falsa domat.
Ipse Thracum galeas frangit cristasque coruscas,
Fortunatque Aquilas, Romulidasque viros,
Felicesque Austros, ventos in vota secundos
Advocat, et justae prosperat arma manus:
Ausoniaeque decus firmat, quod Teutona virtus,
Quae domitrix quondam totius orbis erat,
Sanguine, et in victis maiorum possidet armis,
Vsque huc conservat, Saxonicamque domum.
Ergo sacra dies, toto laetissima mundo,
Nascere Christigenis, prosperiorque redi.


page 20, image: s032

Vos, CIVES, inferte pium solemnibus aris
Munus, et aeterne foenore fructus erit.

III. A. 1677.

DIcitur Alcmenae gnatus per vasta triumphum
Tartara victrici promeruisse manu.
Ista sed audaci confinxit fabula verbo,
Posset ut egregios tollere in astra viros.
Hunc equidem fateor Phlegethontis adisse penates,
Sed vicisse Erebum, vel rediisse negem.
At sator ille Virum Sobolesque aeterna tonantis,
quem sancta intacto Virgo pudore tulit.
Postquam contuso vitam de corpore misit,
Et laceranda truci verbere membra dedit.
Igni sidereo rutilantior exit ab urna,
Et venit ad nigri tecta superba lacus.
Ima petit rigido vallata palatia ferro,
Atque sub obscura nocte renidet honor.
Qualis ab Eoo cum surgit ab aequore Phoebus,
Et roseo lustrat lumine cuncta suo:
Quale potens fulvae quicquid Pactolus arenae
Vertit, et aurifero quae fluit unda Tago.
Quale nigris quicquid gemmarum fertus ab Indis,
Aut quascunque Polus gestat uterque faces.


page 21, image: s033

Mirantur tantum Plutonia castra nitorem,
Talesque ingeminant tristius ore sonos.
Quis novus hic nostras percellit Numine sedes?
Quem toga purpureo tincto colore tegit?
Rex ego fortis ait, cui robur, dextra potensque
Ad frangenda Erebi monstra nefanda valent.
Vos subito diros a poste revellite vectes:
Intret ut infernas gloria nostra domos.
Dixerat. Atra simul trepidantis ianua lethi
Cessit, et immensas das patefacta vias.
Sic ruit omnipotens per tristia tartara victor,
Et rapido saevum morsu Acheronta petit.
Ut videt horrendo querulantes murmure Manes,
Hos ferit, hinc palmam victor ab hoste tulit.
Ergo pavent Furiae, tristes quaeruntque latebras,
Et repetit sedes Cerberus ipse suas.
Inde cavernosi Christus clausa antra sepulchri
Relinquens, Vitam reddidit ipse sibi.
Gloria transcendit nubes, caelumque recludit,
Et currus niveis fertur in axe rotis.
Ipsae sidereae ducuntur in rama phalanges,
Et laetum tollunt ore sonante melos.
Agmina Persephones mox debellata quiescunt,
Coelestesque Draco spectat in igne choros.
Quare militiae gestate insignia sanctae,
CIVES, et spolium commemorate pium.
Ingluviem vitate, malos quae exhalat odores,
Et canite aeterni maxima gesata DEI.


page 22, image: s034

Donaque sacratis concedite largiter aris,
Vestraque divinis solvite labra modis.

IV. A. 1678.

QVi nostris precibus vult in pia vota vocari
Vnigenus Gnatus, pro cunctis victima sactus,
Protulit arcanum, divini insigne senatus,
Chirographumque suo delevit sanguine nostrum,
Ac pretio mortis sontes a morte redemit.
Namque ubi fas versum, saevique furore Gigantes
Intonuere animis, et saxa latentia versant,
Crescit in immensum rabies, et coeca libido
Arma dat in caelum, terrae inspiratque nefandas
Fraudes, et glomerant tempestatem imbribus atris,
Nubibus eliciunt igneis, et pondera volvunt,
Omnia ventorum concurrunt praelia, montes
Horrida vis quassat, perfractis undique claustris,
Monstrum ingens graditur, scelerataque turba lacessit.
Mens aeterna videt tetros saevire tyrannos,
Sternit opes, viresque truces, lateque ruinam
Edit, et atroces sic comprimit orbe tumultus
Fit fuga: dissiliunt trepidi, quaeruntque receptum,


page 23, image: s035

Vna molerunt, strictos ensesque recondunt,
Sacrilegique globi radicitus exstirpantur.
Nos vero quondam vinclis et carcere clausi
Egredimur laeti, passim viridesque corollas
Praeferimus, decreta piis promissaque gratis
Praemia suscipimus, sanctos canimusque triumphos.
Gnatus, quem genuit Pater ante exordia rerum,
Aeterna virtute potens, in virgine casta
Induit humanam carnem, reparatque salutem,
Atque cohaeredes vitae caelestis adoptat.
Is fraeno cohibet Furias, atque arcet Erinnyn,
Et Scythicam frangit rabiem, dirosque furores,
Arva quibus passim squalent deserta colonis,
Concurruntque acies, et fumant sanguine campi.
Ergo, Christe, malum, quod ab una stirpe propagat
Ambitio Turcae, Galli simulataque cura
Pacis, quam toties violato foedere rupit,
Comprime, et immanes patriae prohibeto ruinas,
Ne feritas norum et rerum confusio crescat,
Neu trahat in saevos titubantia pectora casus.
Vincit ad extremum pietas, munusque coronat,
Quod, Cives, afferte choro, celebratque CHRISTVM.


page 24, image: s036