SACRA STRENA ALTORFINA, PARATA EDITAQUE pro amicis elect. aliquam multis. A CUNRADO RITTERSHUSIO, U. I. D. et Professore Norico. Auspiciis felicibus Anni a nato Christo MDCII.
[Gap desc: illustration]
NORIMBERGAE, TYPIS ABRAHAMI WAGENMANNI.

ILLUSTRISSIMO PRINCIPI ac Domino, D. CHRISTOPHORO, CHRISTOPH. F. RADIVILIO, VILNAE LITUAnorum Palatinidae, etc.

Studiorum causa apud Germanos, cum opt. probiss, ingeniosiss. Salomone Rysinio, cognom. Panthero, studiorum gubernatore fideliss. iam peregrinanti, Clementissimae ipsius erga senon semel ostensae benevolentiae cupiens aliqua significatione debitae observantiae respondere Votivam hanc STRENAM SACRAM pro tempore Lib. Mer. offert ac dedicat, Cunradus Rittershusius. D.

PARAPHRASIS PSALMI XXVII. BALDASARI RITTERSHVSIO, Patri carissimo.

RErum Iehova conditor omnium
Cum me salute et luce beet sua,

Ecquo meum pectus fatigem,

Quaeso, supervacuo timore?
Vitae ipse cum sit praesidium meae,
Fons ille vitae fonsque boni, Deus,

Quis tantus, ipsum ut pertimescam,

Esse queat scelerum magister?
In me hostium grex impetu ut irruat
Saevo, scelestum consilium coquens,

Ut mactet ac me contrucidet,

Atque avido quoque ventre condan:
Impinget ipsis in mediis tamen
Conatibusque et cursibus, ac ruet,

Plorans, inanes factiones

Cum rapidis abiisse ventis.
Ut castra circumcingere me impiae
Iam moliantur, buccina classicum

Iamque intonet ferale; mentem

Nulla tamen quatiet trementem

Formido nostram: Bellica vis licet
Circumstrepens me cuncta agat ac ferat,

Tranquillitas consueta firmo

Non tamen unquam animo recedet.
Haec summa voti est, quod facio Iovae,
Quodque et deinceps concipiam, ut Iovae

Domesticus vitam per omnem

Sanctam habitare queam eius aedem,
Atque arbitrari lumine conscio
Sacra atque ritus magnificos Dei,

Templumque maiestate plenum

Crebro adiens pedibus frequentem.
Nam cum intonans sors urserit aspera,
Adversa rerum meque subegerint,

Tentorii tutâ latebrâ

Me tegit atque fovet receptum.
Ipse abdit a vi clanculum et occulit
Firmo in receptu, rupeque in editâ

Hostique inaccessâ locatum

Me facit esse procul periclis.
Iam, vindice ipso, iam caput efferam,
Hostesque victor despiciam meos,

Qui me ambeunt densa phalange,

Quique animam hanc petiêre frustra.
Tunc vota, partâ laetus adoreâ,
Concepta soluens, ingrediar sacram

Aedem, et Dei laudes canenti

Hostia multa cadet per aras.
Vocem vocantis rebus in asperis
Admitte clemens, votaque ad exitum

Perduc, Iehova, et me favore

Prosequere ac miseratione.
Nonne ipse mandas quaerere opem a tue
Vultu? voluntas haec animum excitat:

En quaero, mandatum secutus.

Ne mihi subtrahe quae obtulisti.
O ne sereno lumine me tui
Privato vultus: neu famulum tuum

Aspelle, commotus per iram.

Nam mihi praesidium unicum es tu.
Actum est, nisi adsis auxilio mihi:
Ne me relinquas, ne viduum ergo opis:

O qui meae custos saluti

Advigilas, Deus, oro, opem affer.
Quamuis relinquat me genitor meus,
Ipsa et relinquat me genitrix mea,

At non relinquet me Iehova;

Auxilio imo suo allenabit.
Tume eruditum iura tua, ô Deus,
Moremque vitae quae placeat tibi,

Fac semitam rectam tenere.

Turba etenim me inimica seruat,
Num forte aberrem, ut carpere me queat.
Tu me hostium ne trade libidini.

Nam falsus in me testis astat,

Crimineque innocuum haud veretur
Ficto gravare. ô os nimis impudens,
Non facta nullus fingere cui rubor!

At spes malis erepto ab hisce est,

Participem fore me bonorum,

Cunctis piis quae maxima caelitum
Rex praeparavit, queisque frui dabit

Viventium in terrâ ex moleste

Exilio in patriam receptis.
Spes in Iehova fixa tibi usque sit,
Eiusque constans auxilium mane,

Adversa quicumque experiris:

Spes tibi fixa sit in Iehova.

EIUSDEM PSALMI ALIA PAraphrasis, Carmine Sapphico. D. ANDREAE TUCHERO, SCABINO Iudicii Norici.

LUx mihi est vitae Deus in tenebris,
Et salus rerum et columen mearum:
Ulla num quasset mihi cor pericli

Sollicitudo?
Iova protector meus est, meamque
Eripit vitam mediis periclis:
Ergo quis me angat metus hoc patrono et

Auspice fretum.
In meum ut iuret caput hostis atrox,
Carnibus ventrem et satiare crudum
Expetat nostris: tamen ille diris

Excidet ausis:
Inque me insurgens inimica turba,
Dum parat nostro capiti ruinam,
Corruet cursu in medio ipsa, inani

Plena furore.

Castra ut ut ponant [(transcriber); sic: ponans] fera maximae in me
Hostium turmae: tamen haud timebo;
Cura secura has acies videbit

Nil nocituras.
Surgat ut motus creperi duelli,
Non ego motum creperi duelli
Horreo tantillum animo pavescens.

Hic mea spes est.
Hoc meum votum est, idem eritque semper,
Incola ut sanctae Domini aedis aevum
Omne perdurem, quo adusque vitae

Munere fungar:
Ut sacri cernam decus omne cultus,
Et voluptatem capiam videndo,
Templum et augustum Domini frequentem,

Votaque soluam.
Namave me in tuto incolumem reponit,
Abdit et cella Dominus receptum,
Et tabernacli malum abarcet omne

Limine clauso.
Atque ut excelsa in specula locatus
Quicquid est infra dubii pericli
Despicit tutus: Petra firma sic me

Hoc duce servat.
Iamque ut insignis celebri triumpho
Invehar victor, faciet, manuque
Verticem exaltans mihi gloriosum,

Meque coronans.
Tunc ego partae memor atque gratus
Hostium adversus furias salutis,

Victimâ caesâ faciam, Deoque

Carmina dicam:
Carmina ut discant resonare nostra
Ipsa templorum laquearia alta,
Atque responsent fidibus canoris

Atria laeta.
Nunc meas audi, ô genitor, querelas;
Accipe ô maestas, pater alme, voces:
Supplicis clamor miserationem

Concitet in te.
Ipse iussisti (memini) malorum
Turbine ut pressi tua sancta vulta
Ambiant, abs teque ut opem requirant,

Te prece poscant.
Ecce, quod iûsti, facio, tuumque
Ambio vultum, tuam opem requirens
Casibus pressus variis malisque,

Te prece posco.
Ne mihi vultum retrahe expetitum:
Ne tuum iratus famulum repelle:
Quin mage assistas opifer, meo nec

Tempore tali
Deseras solum, Deus, aut relinquas
Auxilii cassum: Tua quippe sola
Iam salutarem mihi opem alma ferre

Dextera novit.
Deserunt orbum (dolor heu!) parentes,
Et parum fidi fugiunt propinqui:
Et mihi conferre valet salutem,

Tu nisi, nemo.

Intimi at me ut destituêre cuncti,
Nemo ut illorum potuit iuvare;
Non item me destituit Iehova:

Hic mihi praesto est
Unus afflicto pater atque vindex.
Fac iter rectum ut teneam, Iehova,
Ut tuum callem terere usque pergam,

Deviane fors
Hostis illudat mihi persecuto,
Ingerens probrum petulante lingua:
Hostium ne se exsaturet libido,

Quando mihi aegre est.
Namque me testis petiit dolosus
Crimine afficto: pudor est nec ullus
Cor pium falsis onerare probris

Ore maligno.
Attamen non, si male nunc, et olim
Sic erit: quin me potius fugatas
Laetior Sol post tenebras reviset

Lumine puro:
Inde viventum numero aggregatum
Credo consortem fore me bonorum
Quae manent sanctos Domino parante

Omne per aevum.
In Deo spes sint et opes tibi omnes:
Masculum firmans animumque robur
Te virum praestet: Spei et in Deo sit

Ancora fixa.

PARAPHRASIS PSALMI XXX. HUBERTO GIPHANIO, COmiti Palat. S. C. M. Consiliario, ex gravissimo morbo convalescenti.

CArmine te laeto gratus celebrabo, Iehova,
Afflictum quod me vastaque voragine mersum
Extuleris, tutaque super statione locaris.
Laetitiae diris tu me haud sinis hostibus esse
Materiem, ipsorum compescens improba vota.
Tu mihi confecto morbis medicina fuisti
Ad te clamanti, te supplice voce cienti.
Tu, Domine, hanc animam penitis ex faucibus Orci
Asseruisti extractam, et vitae a funere acerbo
Seruasti, interea cum multos hauserit Orcus.
O sancti, ô quoscumque Dei timor atque amor urit,
Huc agite, et sociis laudes memorate Iehovae
Carminibusque hymnisque, piis super astra vehentes
Vocibus ipsius sanctum et venerabile numen.
Namque licet iustam saepe exardescat in iram
Offensus culpis hominum factisque nefandis,
Illa tamen residet, momentum et durat ad unum.
Ipsum vita iuvat potius servata salusque
Humana, auctorem vitae fontemque salutis.
Vespera maesta madet fletu lacrimisque rigata:

Mane novo at nova lux et gaudia festa recurrunt.
Cum res ad nutum fluerent, tumefacta secundis
Mens animi rebus, sortisque ignara futurae,
Somnia fingebat sibi inania, perpetuamque
Credula sperabat, quae tunc arriserat, auram.
Quis me, inquam, stabili depulsum sede movebit?
Nam Dominus montis fundamina muniit huius
Ipse mei, aetherio me prosequiturque favore.
Ast ubi tu vultus subtraxti iratus amicos,
Mox animo pavor atque occurrit mortis imago
Plurima. Tunc ego, Te prece sollicitabo, Iehova,
Supplice, te gemitu querulo in mea vota vocabo,
Inquam. Quid lucri extincti tibi praestet homulli
Sanguis? an et mutus recinat tua nomina puluis,
Praeco tuae factus fidei, gratusque salutis?
Talia me orantem miseratus, Iova, benigne
Audisti, auxiliumque tulisti rebus in arctis.
Tu grata vice vertisti lugubria nostra
In choreas: Tu me exutum centone rescisso
Fecisti dulci iam incedere gaudio amictum.
Ergo nostra canet citharae vox aemula laudes
Usque tuas, neque me ulla silentem saecla videbunt
Iova Deus, gratesque tibi reddam omne per aevum.

PARAPHRASIS PSALMI XXXI. GEORGIO REMO IC. ADsessori Norico, Compatri amiciss.

TU mea spes, Deus, es: mea mens te nititur uno:
Tu fac, ne mihi sit te unquam confidere probro,
Neu dispergatur rapidis spes irrita ventis.
Iustus ut es, sic iustitiae patronus adesto.
Da nostris aures precibus: properanter opem fer.
Sis mihi praesidio, certaeque arx fida saluti.
Te sine, praesidio nihil est, nulla arxque saluti.
Nominis ergo tui tibi sancta ut gloria constet,
Tu rege me, tu me in columem duc tramite recto.
Aspicis ut caeca me indagine cinxerit hostis:
At tu delusis me his fraudibus eripe saluum,
Sancte, meae vires, mea magna potentia solus.
Namque animam hanc commendo tibi, fidissime custos,
Nobile depositum, invicta virtute redemptum.
Odi ego, quisquis vana docet: Tibi fido, Iehova,
Fallere qui nescis. Exsultat pectus ovatque
Divinae bonitatis opes meditantis. In arctis
Tu mihi rebus ades: tu lumine nostra benigno
Feta vides: animae tibi nota angustia [(transcriber); sic: augustia] pressae,
Nec mali es ignarus, misero et succurrere promptus.
Arbitriis nec me vexandum proicis hostis;
Sed quocumque pedes tulerint, permittis abire

Lato currentem campo. Miserere Iehova,
Clamantis, cui mentem animi quatit angor et horror.
Deformi, heu, pallent macie mihi tabida membra,
Estricesque ipsas curae exhausêre medullas,
Rugaque plurima arat ventrem, faciemque senilem.
Aerumnis vita est mihi decurtata, meosque
Defregêre annos gemitus. me et robur et omnis
Destituit vigor, heu, scelerum quia conscia mens est,
Quae me ita discrucians sibi carnificina fit ipsi.
Hinc adeo est, quod et ossa traho iam exsanguia prorsum.
Tanta meos humeros moles premit aerumnarum,
Dedecori ut sibi me esse putet vicinia tota,
Horreat aspectu nostri quicumque propinque
Sanguine tangit, et auxilio mihi debuit esse,
Meque, velut monstrum fugiant, quos forte platea
In media casus mihi quis tulit obviam euntes.
Haud secus atque aliquem vitali lumine cassum
Ex animo delent oblivia multa sepulcri:
Et mea delêrunt animo quoque nomina cuncti.
Ut vas proicitur fractum, sic me quoque nullis
Abiecêre omnes quasi iam amplius usibus aptum.
Multi probra in me spargunt, omnesque trementes
Aspiciunt mala nostra procul: communia tractant,
Consilia adversus me, me spoliantia vitâ.
At tibi ego confido, Pater: Tibi mens mea dicit:
O Deus, ô nostrae custos fidissime vitae:
Tu manibus pater ipse tuis mea tempora claudis:
Tu statuis metas. hostili ô me eripe dextrae,
Eripe me insidiis, violentisque eripe turbis
Queîs caput hoc petitur. clari tu lumine vultus

Irradia seruum Dominus, pietateque serua
Me solita. Ne me suffundi quaeso pudore,
Ne permitte unquam, tua nomina magna vocantem,
Impia at aeterno gens sit cooperta pudore,
Infernique colat latebras, et mussitet umbris.
Muta metu fiant hominum mendacia tandem
Ora, pios consueta probris onerare malignis,
Et velut ex plaustro sannis maledicere amaris.
O pater, ô quanta est bonitas tua nescia metae,
Quam thesauri instar cultoribus abscondisti
Ipse tuis, iusto tandemque in tempore promes,
Spes et opes quicumque suas in te usque reponunt!
Te penes his sua erunt semper, quaecumque furit sors,
Perfugia adversus vim maiorem, atque receptus
Securi contra virosae spicula linguae,
Quae gaudet rixis, cui et irae et iurgia cordi.
Grates summe tibi dico Deus, illius ergo,
Quod tam admirandâ me tute salute beâris,
Munitae septum bene firmis moenibus urbis.
Namque prius, mentem quando omnem maeror habebat,
Et pavor omnia erant, et erant tremor omnia ubique,
Dicere commemini turbato animo ac velut extra
Se penitus rapto: Deus, heu, miserum abiicit ab se.
Amplius et vultu me non dignatur amico.
Tu tamen (ah bonitas!) cum clamor ad aethera noster
Tenderet, audisti clamantis ad aethera vocem.
Omnis amet sanctus Dominum. Deus usque tuetur
In se confisos: at quae meruêre rependit
Largiter his, fastu qui turgida pectora gestant,
Quique alios dicto aut facto petulante lacessunt.

Eia agite, atque animis omnes praesentibus este,
Quorum spes Domino tota inclinata recumbit.

PARAPHRASIS PSALMI XXXIII. MATTHIAE SCHILHERO, INcluto Senatui Norico ab epistolis secretioribus.

LAetitiae vobis Dominus, quicumque piorum

In censu gaudetis haberi,
Esto materies amplissima: lausque decora

Iustorum resonabit in ore.
Vos quicumque Deum colitis, celebrate Iehovam

Concentu fidibusque canoris
Gratos aptantes hymnos, carmenque novellum,

Quo suavissima perstrepat aura.
Nam verbum quodcumque Dei proficiscitur ore,

Euentus certissimus illud
Approbat: et Domini promissis certa fides est.

Iustitiae immutabilis auctor,
Hanc colit, hanc alios amat ac fovet ipse colentes.

Terrae orbem diffusa per omnem
Est bonitas Domini, terris longe amplior ipsis.

Formosissima machina caeli

Verboque est fabricata Dei, duratque perennis:

Caelorumque exercitus omnis
Adiussum veluti primo Ducis exstitit, huius

Mandatis sic nunc quoque paret.
Undas ipse maris tumidi velut utre coercet

Collectas, et claudit abyssum.
Ad nutum et nomen Domini omnis terra tremiscat;

Hunc paveat quicquid colit orbem.
Ipsius imperiis exsistunt omnia rerum:

Ipsius ad nutum omnia fiunt.
Impia gens animis si forte agitarit inique

Consilia, ipse haec irrita reddit:
Coeptaque disturbans populi in contraria vertit.

Sed Domini decreta perennant:
Et quicquid fuerit Domino visum, omnibus annis

Perdurat fixumque ratumque.
Felices nimium populos, quibus ipse Iehova

Omne bonum procurat et auget!
Felices proprii quos esse loco ille peculii

Elegit sibi, quosque tuetur!
De caeli excelsâ speculâ telluris in ima

Despicit, et vultu omnituente
Terrigenas cunctos observat factaque eorum

Quicumque orbem habitant, speculatur
Desolido solio, quod maie state coruscat.

Quod quis apud se mente volutat,
Ipse velut frenans iustis moderatur habenis.

Nec vero ullum opus effugit ipsum,
Quin notet, atque suo poenas aut praemia reddat

Tempore, uti meritus [(reading uncertain: page damaged)] fuerit quis.

Non suae opes regem, atque superba potentia, seruant:

Non validum roburve gigantem.
Vel firmi tutum possunt praestare lacerti.

Nec sine numine fortis equi vis
Proficiat quicquam, bellatoremve potis sit

Eripere e discrimine pugnae.
Quin potius fixum hoc animo immotumque sedeto:

Queîs Domini mentem timor urit,
Unicaque ipsius spes in bonitate recumbit,

Hos oculis Deus aspicit aequis:
Hos iuvat, horum animas media de morte receptas

Asserit; et cum regnat egestas,
Lurida cumque fames toto grassatur in orbe,

Nutrit eos ac frugibus auget.
Anxia mens animi Domino dependet ab uno:

Hicn obis clypeusque salusque est.
Materies nostro laetandi hic maxima cordi

Et sanctum est fiducia nomen.
O tua nos pietas Pater optime Maxime obumbret,

Quandoquidem te nitimur uno.

PARAPHRASIS PSALMI XXXIIII. MATTHIAE HUBNERO, IC. Collegae optatissimo.

NUlla dies sine laude Dei, nulla effluet hora,
Sive renascatur lux, sive atra ingruerit nox,

Prospera seu foveat, seu me sors aspera vexet,
Hymnus ei nostro dulcis esonabit in ore.
In Dominum mentis sese vigor exiget omnis:
Ille meae vires animae, mea gloria solus
Semper erit. Mea vox praecentrix ibit in aures
Afflictorum hominum, quos nostra exempla iuvabunt.
Huc agite, et mecum socia celebrate Iehovam,
Voce simul, nomenque Dei super astra vehamus.
Pressus ego aerumnis, omnique ope denudatus,
Quaerebam Dominum quaerenti haud abfuit ille,
Assertumque manu rebus me exemit ab arctis,
Rursus et in solido iam tranquilloque locavit.
Quotquot in hunc unum pia cordis lumina flectunt,
Hunc precibus poscunt indeficientibus, illis
Non turpis pudor ora unquam vultumve notabit.
Exemplum praebere queat mea vita cuivis:
Qui rerum omnium inops, vexatusque undique et exspes
Ad caelum supplex vocemque manusque tetendi,
Orantique Deus faciles mihi praebuit aures,
Adversumque mihi quod erat, cito depulit omne.
Flammantes cingunt illos, ceu castra, ministri,
Et vallo includunt, arcentque hostilia cuncta,
Quîs Superûm timor et pietas est regula vitae.
Gustum age percipitote Dei bonitatis, eamque
Usurpate oculis. Felix fiducia, felix
Est hominis qui se gremio concredidit eius!
Eia animis sanctum Domini imbibitote timorem,
Quotquot ei vultis seruire: Timentibus ipsum
Nec victus deerit, nec cetera commoda vitae.
Divitibus vero, in Superos quibus impia mens est

Inque suis opibus vitae stat summa beatae,
Ipsas inter opes desunt saepe omnia; egestas
Atque fames miseros irato numine torquet.
Nulla piis sed enim rerum unquam copia deerit,
Nec penuria erit, vitae quae postulat usus.
Huc agite, ô pueri, mea cura et summa voluptas,
Huc agite, et quae tradam, animis infigite vestris.
Omnis qui Sophiae caput est et principium et fons,
Hunc vobis doctor Domini instillabo timorem.
Degere quisquis amas vitam placide atque beate,
(Omnibus ingenita est autem ista cupido creatis.)
Lingua malum vitet, caveant labia omne dolosum;
Omne malum fugito, et nulli succumbito culpae:
Recto autem insistas operi meliora secutus.
Pax tibi sit cordi: Pacem super omnia quaeras
Vestigans cupide, sequitorque cubilia in ipsa.
Luminibus res iustorum Deus aspicit aequis,
Ipsorum et faciles clamoribus applicat aures:
Impia sed toruo despectat pectora vultu,
Nomen ut ipsorum de terra funditus omne
Deleat ex animis hominum, et neque imago supersit.
Clamantes audit Dominus, cunctisque periclis
Eripit insontes, tutosque procurat abire.
Proximus assist it Dominus, quibus anxia mens est,
Rebus et adversis prope colluctata fatiscit,
His opifer venit, atque acisos integrat ultro.
Multa pias sane mentes aerumna fatigat,
Et fatis probitas saepe exercetur iniquis:
Omnia sed vincunt Domino auxiliante pericla.
Nempe habet innumerato hic quaelibet ossa piorum,

Sollicite avertens ne qua ipsa iniuria laedat,
Improba neu vis infringat rumpatve caduca.
Horribili impia gens peritura est clade, bonorumque
Osores scelus admittent nec morte piandum.
Eripietque sibi Dominus famulantia corda
Omnibus adversis, et pectora fida suorum,
Puraque labe, dabit sperata sorte potiri.

PSALMI LXXIV. PARAPHRASIS. MARQUARDO FREHERO, IC. Consiliario Elect.

QUo nos usque Deus, tua pignora, quaeso repelles,
Inque gregem proprium quis erit tibi terminus irae,
Quisque modus, solitum tua carpere pascua laeta?
Esto memor coetus, magno quem tute redemptum
Ipse tibi quondam felici sorte parasti
Illa tibi tua curae arx sit Sionia sedes,
Quae gratum fuit ante animo, Rex magne, morari
Prostratos hostes pedibus tere magna locutos,
Atque afflige solo, tua qui sacraria diris
Vastauêre modis, atque omnia conspurcârunt,
Indictoque tibi bello tua templa profanant
Barbarico barritu, inibi sua signa locantes,

Cernui adorantes manuum figmenta suarum.
Nonne micans cernis ferum alte? nonne securim?
Qualiter in silvis lignator robora sternit,
Ingeminans ictus, vasto crepitantia lapsu:
Haud aliter Templique fores tabulataque pulchra
Vermiculati operis rumpunt, lacerantque, ruuntque
Vibrantes quodcumque secat, finditue, trahitue:
Sacratisque tibi miscent incendia tectis,
Quae (dolor) in cin eres redigunt, abolentque favilla:
Atque tuo quondam (ab) dio loco numine plena
Spurcitie complent, agitantes talia mente,
Seque instigantes per mutua: Protinus eia,
Huc ruite, ô socii: praedas agite: omnia longe
Vasta date: Isacidûm festis imponite finem:
Nec locus in terris superet, quo sacra ferantur.
Haec hostes. At nos insignia desita prisca
Omnia destituêre, nec ultra mentibus ullam
Addunt spem miseris: Vates oracula fundit
Amplius, heu, nullus: Doctorum muta quierunt
Ora, nec in populos dictata salubria spargunt.
Quo tandem usque hostes tua sancta lacessere probris
Numinaque caelumque Deus patieris inultus?
Quae te, sancte, manus subducere caussa coegit
Tam longum a nobis, dextram auxilioque removit?
Ante sinu hic velut assueti requiescere blanda
Ceu gremio infantem genetrix fovet atque tuetur.
At tu, ô Rex saeclis antiquior omnibus, omne
Usquam est quicquid opis praestas, quae qua patet orbis.
Te faciente, aequor vallatum constitit undis:
Tu virtute tua frangis capita alta draconum,

Atque natare iubes ex anguia monstra per aquor:
Tu cete exanimas immania, deinde voranda
Das deserticolis, saxosa habitantibus antra,
Vulturibus cum aquilis quibus ungues rostraque adunca.
Tu terrae ex venis fontes educis amoenos:
Tu facis arentes ut contra saepius alueos
Flumina destituant, nudosque in littore pisces.
Tu lucem tenebrasque facis, noctemque diemque
Aeternas seruare vices: Tu sidera caeli
Omnia, solari splendentia lumine, torques,
Innotaque doces volui lege atque revolui.
Omnes tu certo discretas limite terras
Imperio regis, et sapienter dividis annum,
Aestas ut grata mutet vice frigora brumae:
Mortua ut hiberno quae tempore, vivida rursum
Omnia vere novo iuvenescant, deinde senescant
Autumno, postquam matura incoxerit aestas.
Quando igitur talis, tantusque es, maxime Regum,
Fac animum subeant quae hostes opprobria spargunt,
In superosque vomunt stolidae convitia mentes.
Anne impune tuum violet gens impia nomen?
Ne praedam, ne, quaeso, feris animam abice maestam,
Sed te confessam, et tua numina magna vocantem
Cum gemitu, qualem per silvas compare turtur
Dispergit viduus. Miserarum oblivia semper
Ne capiant animarum animum, Pater optime, mitem
Atque aliud quamquam fors crimina nostra merentur:
Attamen ipse tuum clemens, age, respice, foedus:
Iustitiam bonitas, iram patientia vincat.
Aspicis ut iaceant squalentes puluere terrae,

Hostilique furor grassatus ut omnia passim
Perdiderit? domuumque cadavera tristia restent,
Quae lugentia heros magis et lugentur ab ipsis.
Da quaeso, cui res nimis est accisa labatque,
Da, ne ignominia sannisque adopertus oberret.
Nam mala perpessi, atque aerumnae mole gravati
Ora diserta tuas in laudes promptaque soluunt.
Surge, Deus, iustusque tuae causae arbiter esto
Ac vindex, animoque malorum opprobria versa,
Quaeque vomunt in te quavis convicia luce
Vecordes animae, audentes se opponere caelo.
Supplicibus tandem votis moveare tuorum,
Et gemitus ne sperne pios: Furor hosticus auctus
Incrementa capit, tumidoque superbia fastu
Affectat regnum in populos, totumque per orbem
Iam proferre parat, ni obstes, victricia signa.

PSALMI LXXVII. PARAPHRASIS. M. GEORGIO QUECCIO, Affini et Compatri coniunctiss.

VOce mea Dominum imploro hunc clamore lacesso:
Ipse benigne audit clamantis ab aethere vocem.
Sors adversa caput quando circumtonat istud,
Nec requies datur ulla mali, ac sub nocte silente
Vulnera suppurant, et mens solacia spernit:
Ad Dominum (haud alio) fugio, auxilium inde requiro

Turbidus, et Iovae recolo benefacta potentis:
Huic loquor, anxia quando animum mihi cura fatigat.
Luminibus somnum nostris prohibente Iehova,
Debilitas mihi tanta venit, viresque resoluit,
Ut neque lingua queat consuetas reddere voces.
Hic ego prisca animo rerum monumenta volutans,
Praeteritas meditor messes, et carmina nota
Mecum agitans memoro per amica silentia noctis,
Atque animi mentem scrutatus me alloquor ipse:
Esse quid hoc dicam, quod sic Iova usque repellit?
Ergo nulla unquam speranda est gratia nobis?
Pristinus ergo favor clementiaque exspiravit,
Concludi nullo debens clementia fine?
Desiit an promissa fides, fugitque per auras?
Oblitusne Deus veniae est? miseratio clausa
Iratum haud super ulla movet? Sicne ilicet, actum est?
Sed reprimo hosce aestus animi, meque ipse refrenans,
Fer mea mens, inquam, patiens, quodcumque ferendum est.
Celsipotens dextra in melius, quae pessima remur,
Vertere cuncta potest, facies mutareque rerum.
Facta stupenda fidem faciunt per tempora prisca
Edita, quae memoro recolens, obfirmoque mentem,
Atque ex praeteritis duco argumenta futuri.
Et sanctum quodcumque geris, Deus: et tibi nemo
Robore se aequiparet, toto Deus alter in orbe.
Tu miranda patrans populis tua robora cunctis
Testatus iam olim es, quando tibi lecta propago
Israeligenûm et Iosephi turba nepotum
Eductae Phariis alio se contulit oris.
Aspectu tremefacta tuo tunc unda refugit

Pendula; tunc voluens tumidos ad sidera fluctus
Expavit mare velivolum tua numina cernens.
Densabant atrae pluviarum flumina nubes:
Nubes edebant magnum per in ane fragorem,
Diditaque ex alto volitabant tela trisulca.
Aethera concutiens tonitru tremefecit Olympum:
Fulgura terrifico stringebant lumine terram,
Ut ruitura videretur labefacta columnas.
Per vastas tu ingressus aquas mediumque profundum
Pone relinquebas iteris vestigia nulla.
Deinde suas fidus quo pastor more bidentes,
Sic populum Amramides sancto cum fratre sequacem
Auspiciis dixêre tuis per inhospita tesqua.

PSALMI LXXX. PARAPHRASIS, EIUSDEM FERE CUM LXXIII. Argumenti. IANO GRUTERO, IC. et Philologo praestantiss.

ISacidûm ô custos, Iosephi ô inclite pastor,
Quos gregis instar agens alis atque in pascua ducis,
Defendisque lupos illis saevosque leones:
Dignare ô nostras pius exaudire querelas.
O qui sede sedes augusta cuncta gubernas,
Vectarisque et inumbraris caelestibus alis,
Aligeri pandunt, quas prompti ad iussa ministri,

Appare, dioque favens nos lumine lustra,
Auxiliumque tuum rebus fac sentiat arctis
Beniamides, atque Ephramides, sobolesque Manassae,
Exsere magnificum nobis, Deus exsere robur
Salvandis. et nos truculento libera ab hoste.
Tu nostras solare, Deus, sarcique ruinas,,
Et nos tranquilli collustra lumine vultus:
Quae iam est deplorata salus, tun certa redibit
Bellipotens ô Iova Deus, quo adusque misello
Iratus populo precibus non flecteris ullis?
Propotu lacrimas, lacrimas pro pane ministras
Largifluas. plenum nobis cratera propinans [(transcriber); sic: propnans] .
Tanta animos aerumna premit, miserosque fatigat
Finitimisque veluti scopus in quem tela ferantur,
Te statuente sumus certatim in curritur in nos
Litibus et lituis: insultatque insuper hostis,
Post quam damna dedit, sannisque illudit amaris.
Bellipotens, nostras sarci ac solare ruinas,
Et nos clementis collustra lumine vultus:
Quae iam est conclamata salus, rediuiva revertet.
Tempore tu prisco (ut nobis retulêre parentes)
Niligenam Phariis vitem dignatus ab oris
Transplantare alia in tellure faventibus astris.
Ut spatium viti ad crescendum latius esset,
Iussisti veteres procul emigrare colonos
Funditus eversos. Tu duxque comesque fuisti:
Plana parasti et tuta dedisti cuncta viarum.
Teque auctante alte excrevit radicibus actis,
Palmitibus terram ut late compleverit omnem,
Et vastos montes spatiosa texerit umbra,

Sustuleritque polo celsis capita aemula cedris.
Admare luxurians diffusa est laeta propago,
Euphraten et ad usque expandit brachia flumen
Haec olim; ast nunc cur septis nudata fatiscit
Vinea disruptis? aditus patet omnibus eius
Et vastare licet cui cuilibet, obvia quaeque?
Ergo illam setosus aper silva actus ab atra
Calcavit pedibus, rostro evertitque repando:
Irruit et quaevis alia ipsam bellua vastans.
At tu, Bellipotens, caeli huc conversus ab arce
Despicito in terras, et vitem hanc lumine lustra
Iam placido, Deus, ipsius curamque resume.
Tu sartam hanc testamque dato tibi convenit uni
Illud opus. Tua enim plantavit dextera quondam,
Aeternoque tibi legisti hanc foedere vitem
Ergo impone manum extremam, et bene perfice coepta,
Te statuente modum vastantibus, inque crepante,
Ignis edax sopitus erit, ruptura coibit.
Tu quaeso hunc populum dextra tutare potente,
Lectamque aeterno defendito foedere gentem
Sic abs te nunquam fiducia nostra recedet,
Semper et haerebunt tibi pectora fida Iehovae.
Tu nostram exitio, ô vitae fons, assere vitam,
Laetificisque tuas laudes celebrabimus hymnis.
Bellipotens, nostras sarci ac solare ruinas,
Et nos pacifici respecta lumine vultus:
Quae iam est deplorata salus, te dante, redibit.

PARAPHRASIS PSALMI XCIII. qui est Prophetia de aeterno Christi regno, praevalente omnibus mundi furoribus. CHRISTOPHORO GIRSCHNERO, Inclito Senatui Norico ab Epistolis secretioribus.

OMnia consuêrint cum regna labascere mundi
Vel senio confecta, sua vel pondere victa,
Viribus ipsa suis tandem et depressa, Iehovae
Aeternis regit imperiis, quem condidit, orbem.
Ipse sibi aptavit maiestatemque decusque
Eximium, prae seque ferens insignia regni,
Sceptra per immensas felicia protulit oras.
Damna vetustatis nec regnum hoc sentiet ulla,
Nec metas illi quisquam nec tempora figet.
Tu solium stabilisti aeternum, aeternus et ipse,
O Deus, ô omni saeclorum antiquior aevo.
Quamlibet impatiens quasi claustrorum unda tumescat,
Finibus in terrasque erumpere gestiat aluei,
Immanem attollens strepitum, dirasque procellas
Eructet mare velivolum, et fremat impete vasto:
Tu tamen his longe sublimior omnibus unus
Excelsa resides dominator in arce supremus,
Quo nulli poterunt unquam pertingere fluctus,
Nulla procella maris, furibundae ve impetus undae.

Certae plena fideî tua sunt oracula verbi,
Aeternumque tuam decus aedem vestit et ornat.

STRENA SACRA Ad Venerandum et Cl. V. M. CHRISTOPHORUM DONAVERUM, P. L. Ecclesiasten Ratisbonensem, amicum vet. et prob. Missa Altorfio, a C. R.

PLene Deo Vates, animis dilecte piorum,

Danubiane, animo note mihi stabili,
Et prisca perspecte fide, quam Iulia quondam

Sanxit Musa: dehinc auximus officiis,
Alterna vice literulas dum missiculamus,

Dulcia miscentes munera literulis:
Voce tuâ tua dum fruitur pia patria; verum

Me procul a patria nostra Lycea tenent.
(Nec sane invitum: e longinquo incendia quando

Spectantur melius, stinguere si nequeas.)
Siccine strenarum locuples me poscis egenum,

Quid dare abundanti curta Thalia queat?
Accipe non nostris (tenues sunt) produita thecis

Carmina; Davidica sed mihi prompta penu.
Sic undas pelago, caelo sic addimus astra:

Sic Pomonae [(reading uncertain: print faded)] aliquis dona det Alcinoo.

PSALMUS XCIIII. PARAphrasi expositus.

ULtor ades Deus, ultor ades, Iova, et exsere robur
Magnificum, quo cum terris moderaris olympo:
Arbiter affulge terrarum totius orbis:
Praemia proque suis meritis, age, redde superbis.
Impia quo tandem gens, quo tandem usque furenter
Debacchata supra sese efferet omnia rerum,
Deposcens palmam sceleri, et furialibus ausis,
Magniloquo super ore tonans? Tua sacra professos
Vexantque, affliguntque solo: Tua praedia vastant,
Summe Deus: spoliant viduas (miserabile!) vita,
Extorresque trucidantes, et patribus orbos.
Qualia dum patrant, Non haec Deus aspicit, aiunt:
Scilicet hoc cordi est Superis: ea cura quietum
Sollicitet numen. Latet aeternumque latebit
Quod facimus. Verum ô hominum stupidissima turba;
Quo vobis mentes, recte quas stare decebat,
Degeneri nimium sese avertere ruina?
Ecquando vobis tandem sapere occipiet cor?
Aurem qui sevit, voces nonne hauriat aure?
Lumina qui fecit, nonne omnia lumine cernat.
Pervigili? Poenas scelerum quid ni ille reposcat
Abs te, qui totis quoque gentibus imminet ultor?
Et qui hominum generi est sapiendi et principium et fons,
Quicquam illum ut fugiat? quin et quae cogitat intra

Sese animus, tacitoque volutant pectora sensu,
Ille videt, novitque, et damnat inania coepta.
O nimium felix, quem tu Iova, summe magister
Instituis, Legesque doces et iura verenda!
Hunc tutum facies securumque esse malorum,
Agmine quae facto pervadent undique terras,
Dum contemptori Diuûm sua fossa cavatur,
Qua pareat praeceps caeco demersus hiatu.
Non semper plebes Domini contempta iacebit,
Nec deserta omni Superûm sua praedia Rector
Destituet cultu. Tandem ius fasque manebit
Invictum, applaudetque illi quodcumque bonorum est.
Quis mihi suppetias feret, aut socia arma capesset
Adversum artifices scelerum, perversaque mecum
Sternet corda virûm? Nisi mî auxiliator adesset
Qui caelum terrasque regit pelageque profunda,
Paullum aberat, raperet quin me illaetabilis Orcus,
Auxissemque novus velut hospes, regna silentum.
Lubrica cum ferme gressum mihi planta fefellit,
Tu fulcis bonitate tua iam iamque cadentem.
Anxia sollicitum cum pectus cura fatigat.
Meque coquit, tua tunc recreant solacia mentem.
Nulla tibi sunt perversae commercia sedis:
Nec sceleratorum tibi sunt consortia grata,
Lex quibus improbitas, ius est vesana libido:
Perniciem fabricant iustis, falsoque reatu
Involuunt animas insontes, suppliciisque
Addicunt, digni indignos, nil tale merentes.
At mihi praesidio est Dominus: mihi numen amicum est,
Quo nitor, mea spes in quem inclinata recumbit

Ille ipsis, quaequae fecêre iniusta, rependet
Ubere mensura (neque enim lex iustior ulla est)
Perdet eos, veluti meruêre nefantia facta:
Perdet eos Dominus, fiducia amorque piorum,
Quem tremet impietas, fasces submittere iussa.

EIUSDEM PSALMI VERSICULUS XV. ter variatus, eodem auctore.

II.

III.

PARAPHRASIS PSALMI XCVI. GEORGIO BERSMANNO, Viro et Poetae opt.

CArmine inaudito Dominum canat orbis, et omnis
Incola, telluris qui munere vescitur, ipsum

Concinat, ac indefessa super aethera voce
Cotidie extollat nomen laudesque Iehovae,
Omnibus ut soleat miseris praestare salutem.
Ipsius in cunctas spargatur gloria gentes,
Audiat ipsius et miracula natio quaevis.
Maximus est veluti Dominus, praeconia laudum
Maxima sic ipsi toto debentur in orbe.
Omnibus antestat Divis miranda potestas
Numinis aeterni. mera sunt ludibria, gentes
Quos coluêre Deos, quos iure vocâre Deastros.
An noster Dominus caelorum condidit orbes,
Qui decus ipsius maiestatemque loquuntur.
Illum Honor et Robur supremaque Gloria cingit,
Illustrisque Decor divina sacraria complet,
Undique et irradiat venerando splendida cultu.
O populi, ô gentes, terrarum ubicumque colentes,
Huc agite, huic Domino laudes adscribite soli:
Gloria maiestasque illi tribuatur ab ore
Cunctorum unanimi: cumulentur munera dextris
Munificis. nec enim divina per atria inanes
Apparere decet. Precibus veneramini eundem
Ornatu exculti sancto, gestuque decoro.
Ipsius ad nutum tellus tremat omnis, et unum
Agnoscat, pavido Dominum confessa tremore.
Didita iam volitet per gentes fama remotas:
REX DEUS EST: Regni ille sui pomeria late
Extendit, terrae quam late extenditur orbis,
Atque aeterna illud florere in saecula iussit
Immotum atque in concussum: populosque per omnes
Ius tandem reddet iustissimus arbiter, aequum.

Laetitia caeli exsultent, et gaudia risu
Florida testetur tellus, pelageque sonora,
Et quicquid sinibus pelage clausêre profundis.
Gestiat omnis ager plausu, frugesque per agros:
Omnis et arbor ovet frondosae filia silvae.
Ecce venit, venit ecce Deus, Iudexque sedebit
Orbis terrarum, populisque aequissima reddet
Iura, fideî documenta suae verique daturus.

PARAPHRASIS PSALMI XCVII. DAVIDI HOESCHELIO, Philologo eruditissimo.

CUncta suis regit imperiis et numine Iova.
Gaudia festa agitet terra omnis, et omnis in alto
Insula quae pelago circumflua tunditur undis.
Illum circumstant nebulae caligine densâ:
Iustitiaeque tenax solium insidet, omnis et aequi
Vultumque ingressi vindex ante ambulat ignis,
Undique et ambustos flammis vorat acribus hostes.
Fulgura terrarumque micant contorta per orbem,
Quorum ex aspectu tellus pavefacta tremiscit:
Admotoque velut cera emollescit ab igne,
Montium ab adventu Domini iuga dura liquescunt,
Adventu Domini, totum qui temperat orbem,
Iustitiae ipsius faciunt praeconia caeli,
Atque omnes populos oculatos gloria testes

Eius habet: nulla ipsius expers natio vivit
O simulacricolae, qui vos, qui fascinat error!
Nonne pudet, sculptis genua incuruare Deastris,
Et vos Diis non Diis iactare? heu gloria vana!
Gloria vera Deum venerari est et colere unum,
Omnes cui fas est Divos transscribere cultum.
Audiit haec gavisa Sion, Iudae a propago
Audiit, imperiisque tuis laetata, Iehova, est.
Numine tu terras imples altissimus omnes:
Tu premis infra te Divorum quicquid ubique est.
O vero Dominum quicumque ardetis amore,
Omne procul fugitote nefas, odio illud habentes.
Sanctorum vitas Dominus fovet atque tuetur,
Improbitas ne fors ipsis damna inferat ulla.
Qui ius fasque colit, quamuis aliquando prematur,
Non tamen opprimitur: quamuis nubecula sortis
Ingruat inter dum adversae, atque obnubilet ipsum:
Lux tamen emicat, atque novo fulgore coruscans
Laetitiam parit innocuae et pia gaudia menti.
Ergo tuo exulta Domino pia turba, patrone
Et memori cantu numen celebrato Iehovae,
Omnis cui semper debetur gloria soli.

PARAPHRASIS PSALMI CXXXI. qui continet detestationem superbiae. ADOLPHO OCCONI, MEDICO Augustano, Seni opt.

TU meum nosti hunc animum, Iehova,
Corde ut elatus procul absit omnis
Fastus, et nemo hos oculos superbos

Dixerit unquam.
Arduis nemo notet implicatum
Rebus, a captu nimium remotis
Ingenii parui, superantibusque

Robora nostra.
Ni meum pacans animum quieti
Tradidi, metisque coercui ipsum
Debitis, poenae nihil, et malorum

Nulla recuso.
Lacte depulsus genitricis infans
Ut tener vagit, mea mens Deum ambit.
Spes pii vestras in eo locate

Perpetuo omnes.

PARAPHRASIS PSALMI CXXXIII. qui commendationem continet concordiae. M. MARTINO BACHATIO, et Collegis eius, Professoribus Pragensibus.

ECce quam fratrum socialis ardor,
Quîs idem velle est pariterque nolle,
Suavitatis res sit, amabilisque

Plena decoris!
Balsami qualis liquor est, sacrum qui
Verticem tingens, et abinde barbam
Perfluens, vesti decus abdit, auram

Suaviter halans:
Qualis Hermoni iuga celsa montis
Ros rigans herbas recreat, Sionis
Collibus laetum et reparat virorem

Lapsus ab alto:
Tale amicorum quoque cor ligatum
Mutuo nexu viget atque floret.
His Deus vitam et bona larga vitae

Iugiter afflat.

PSALMI CXLII. PARAPHRASIS. REIMARO SELTRECHTO IC. Consiliario Illustriss. Princip. Pomeran.

SUpplices fundo gemitus Iehovae:
Clamor et caelum querulus fatigat,
Deprecans summum veneransque numen

Audiat ut me.
Quicquid hunc urens animum molestat,
Omne id effundo, neque caelo quicquam
Ipsius vultum: facio omnium ut sit

Conscius ipse.
Deficit quando vigor omnis in me,
Angor et pectus premit undequaque,
Tunc meas tu res soliti favoris

Prosequere aurâ.
Qua mihi norunt iter esse habendum
Impii, occultos laqueos locârunt,
Ut feris caecas pedicas parat ve-

-natica turba.
Dexteram versum mea flecto maerens
Lumina, exspectans avide, paratus
Ferre opem an notus mihi restet ullus:

Nemoque restat.
Sed nec est, quo me profugus receptem:
Exitus omnes mihi sunt adempti:

Nemini nostrae super ulla restat

Cura salutis:
Ergo clamorem tibi tendo, Iova,
Atque sic dico: Mea sola tu spes:
Una viventum in regione nostrae es

Portio vitae.
Tu meis aurem atque animum benignus
Admove quaeso precibus rogantis.
Quanta vix dici queat, incubat me

Turba malorum.
Tu meam serua hanc animam, insequentes
Quam premunt hostes varii ac valentes,
Par ego nunquam quibus esse possim

Viribus unus.
Carceris squalorem abige hunc, et educ
Ad tuas laudes animam hanc canendas.
Sic adhaerebit mihi gratulata

Turba piorum.

VOTUM PRO FELICITATE novi Anni. M. GEORGIO VOLCARTO, PROfessori et Diacono Altorfino, Compatri carissimo.

ANnus exactus vetus est, novusque
Incipit, Christo duce et auspice, olim
Quo Pater verbo Deus orbem et ipsa

Saecula fecit.

Supplices caelo petimus salutem:
Te pie, errati veniam precamur,
Christe: nos gratis recipe, et sereno

Lumine lustra.
Tu famem, morbos, fera bella longe
Arceas dextra valida: benignus
Copiam sanis tribue, atque pacis

Dona sequestrae.
Sic tuas laudes pariter sonabunt
Matribus mixtae tenerae puellae,
Patribus iunctim pueri, canentes

Dulcia metra.

ALIUD VOTUM. M. IACOBO IORDANO, PROfessori et Diacono Altorf.

PRofluens undam velut unda trudit,
Sic et annorum revolutus orbis
Excipit sese. Deus auctor ipse est

Ordinis huius.
Cui mare, et terra, et famulatur aether,
Quicquid et mundus gremio triformi
Continet, grato celebrandus hymno est

Pectore et ore.
Hic prece est nobis humili vocandus,
Ut sua clemens bonitate et istum,

Quotquot et porro sator orbis addet

Prosperet annos.
Arbiter rerum bone, conditorque
Temporum, exaudi gemitus precantum,
Quos bonis augens, mala pelle sanctae

Robore dextrae.

EPISTOLA SCIP. GENTILIS ad C. R. CL. V. D. CUNRADO RITTERSHUSIO, IC. Compatri et Collegae honorando.

SALVE, cariss. Compater. Valde mirabar, quid esset, quod more tuo non utereris in appellando me de STRENA ANNUA, et gratulabar mihi vehementer, quod aliarum curarum his diebus omnibus fuerim. Sed verissimum illud est: Nescis quid serus vesper vehat. Ecce enim filiolus cum duplici interpellatione. nam et carmen tuum suavissimum pro altera interpellatione duco. Sed si,

quod debeo', non dependero, imputabis morae tuae, morositati meae. Nosti enim quam sim in concedendo carmine morosus; in condendo prope mei ipsius calumniator. adeo semper nescio quid requiro. Sed cras forte lucidiores spiritus erunt. Sin minus, dilucida Musae meae intervalla expectetis oportet, tu inquam et Cornelius Martinus noster. Carmen tuum bis legi raptim, et, quod petis, tibi remitto. Nihil opportunius ad extergendas molestias, imo morsus quosdam animi, qui ex spinosissimis quibusdam glossematis Accursii et Bartoli haerent mihi. Vide quibus nebulonibus tam bonos dies impenderim. Sed brevi plura. Bene vale, cum lectissima et honestissima coniuge, familiâque totâ, cui tecum omnia felicissima et hoc et sequentibus annis ut eveniant, a Deo O. M. ex animo precor, semperque precaturus sum. Iterum vale.

PSALMI XXVII. PARAphrasis, scripta a Scipione Gentili.

NOx licet horrifico circum se velet amictu,
Atque die medio nimborum palla serenum
Subtrahat atra polum: tenebris mihi lumen in altis
Omnipotens praeit ipse Pater, cunctisque periclis
Offert se comitem, nostrae custodia vitae.
Quemnam igitur demens paveam? aut cur degener ultra
Terror, et infirmam quatiant fera praelia mentem?
Cum caput insidiis, et opertis impia bellis
Turba meum peteret, coniuratasque cohortes
Undique contraheret devotaque pector a leto;
Concidit, atque suis deprensa in cassibus haesit.
Huc adeant, et castra locent fulgentia signis,
Meque unum properent ingenti claudere vallo,
Excussaeque micent tormentis omnibus hastae:
Impavidus contra stabo, vultusque feroces
Aspiciam, et solido florentes aere cateruas.
Tanta fides caeli est. neque enim me lucidus ensis
Huc audere meus, non letifer impulit arcus.
Unum semper ego optavi, precibusque petivi,
Unum opto liceat templi mihi limine sancto
Versari, liceat, vitae dum perfruor aura,
Purpureos agitare dies, ubi numine praesens
Ipse suo, ardentique implet Deus omnia luce.
Hîc ego perpetuo, cura semota metuque

Otia laetus agam; hic patris armipotentis amicum
Suspiciam decus, et caeli super aurea tollam:
Hic mihi parta salus. armis cum foeta procella
Ingruet, intendentque atro se turbine nubes:
Non ego vel silvas, vel densis obsita dumis
Antra petam, nec me latebrosi in fornice saxi
Abscondam, summive erepam in montis acumen.
Ara Dei latebrasque mihi praestabit et arcem.
Iamque adeo, iam pulchra Dei mihi templa canenti
Cor micat, et diras iuvat insultare phalanges,
Infesta circum quae me cinxere corona.
Iam niveis invectus equis, et curribus aureis,
Victor agam meritas aeterno carmine grates:
Tympanaque raucisque frement cum cornibus aera,
Purpureoque solum lavet hostia multa cruore.
Tu modo, sancte Parens, ne differ, neve superbo
Hoste premente meas durus contemne querelas:
Sed miser ere precor, sed vocem supplicis audi.
Si mens aegra tui solo tabescit amore
Luminis, ex imo si te mandante profundo
Ad tua, nostra salus, fessi procurrimus ora:
Si tua iussa sequor, vultus pater optime redde,
Redde tuum mihi dulce iubar, neu despice, qui se
Ipse tibi famulum vovit, propriumque dicavit.
Tu rebus spes una meis, casusque per omnes
Praesidium tu semper eras. ne desere, quaeso,
Nunc in opem, ne me irato, Pater, abice vultu.
Quid loquor? Infestus quamvis me faucibus hostis
Urgeat, et dulci genitor cum matre relinquat:
At pelagi terraeque opifex, rectorque liquentis

Aetheris excipiet, gremioque fovebit amico.
Aspiciat, frendatque furor, dum maxima ab ipso
Ore Dei praecepta bibo, dum te duce sanctas
Carpo vias, vacuasque dolis, et sentibus hirtis.
Undique perfidiae telis premor, undique fictis
Criminibus pugnax, et felle excocta perusto
Lingua meo furit exitio, caedemque minatur.
Tu mihi perfidiam, tu saevas disice fraudes,
Nec permitte, feri vitam me ducere nutu
Hostis, et ingeniis poenarum horrescere diris.
Saepe metu atque oneri potui succumbere tanto,
Auxilii nisi certa tui fiducia mentem
Erigat, affulgensque boni color aureus aevi
Dulcia compositis promittat gaudia bellis.
Ergo age, sustentaque animum rebusque secundis
Te serua: veniet, veniet Deus, et feret alto
Acer opem; horroremque tuis, iramque, fugamque
Hostibus immittet. Validis tu viribus auctus
Praemia felicis capies florentia vitae.

STRENAE ADOPTIVAE M. MICHAELIS PICCARTI.

SAlutem Tibi Clarissime et Amicissime D. Cunrade Rittershusi, vicine aeternum honorande, et huius Anni MDCII. prosperitatem ex animo ex opto, inque defectu Te dignae strenae mecum ad orationem hanc piam magis quam eruditam, descende quaeso, quod scio te minime invitum, quae tua Pietas est, facturum: Est autem haec.

HUc supreme Pater rerum, tuque unice Fili

Huc Patris, humani corporis hospes, ades.
Huc ades o Paraclete: Veni Trinune Iehovah,

Attentaque preces supplicis aure bibe.
Ecce novus sua per vestigia voluitur Annus,

Emensum toties Solque resumit iter.
Ille novos poscit mores, nova munia vitae

Ille iubet veteris ponere carnis onus.
At qui ponamus? nostrae non est opis illud

Non ea res nostris subiacet arbitriis.
Nempe tuum solius id est Deus optime, munus

Sordes humanis eluere ex animis.
Duritiemque feri cordis mollire, rigorem

Frangere, et amissam reddere mollitiem

Nos nihil ex nobis, ut nobis, possumus, immo

Membri aliquid moveat, te sine, nemo sui,
Et tamen ista via est, et nostrae semita vitae

Haec, quae te nobis iungere sola queat.
Ergo quid e nostra fuerit re? nonne precari

Atque a te, auxilii fonte, reposcere opem.
Nempe bonum hoc factum est, his spiritualibus armis

Extorquere Tibi talia dona licet.
Et Tu sic vinci cupis ipse, cupisque benignus,

Et Tibi mirifice militia ista placet.
Ecce novus miles Te nunc, Deus alme, fatigat,

Et precibus Tibi cor ipsum animumque ferit.
Ne Te, ne, quaeso, ne nostro subtrahe vultui,

Sed miserum blanda respice nunc facie.
Non ego commerui: sed tanto gratia maior

Tum Tibi constabit si mala commerito
Tu tamen aequus eris, si crimina nostra profundo,

Quae mihi cor findunt merseris Oceano.
Hocque repurgaris divini flaminis igne,

Atque animi lolium stirpitus erueris.
Ecce dolens veterum morum, convertor ego ad Te,

Huc age scis, ad me Te quoque verte Deus.
Inque meo sanctum Tibi construe corpore Templum,

Te mihi nemo alter gratior hospes erit.
Hospitium finge ipse Tuum, pietate corona

Et verâ firma consolidaque fide.
Iustitiâ, in speciem muri, circumsecus ambi,

Transmittat lumen multa fenestra Tuum.
Sed iam scire cupis: quae forte locaria poscam?

Nulla quidem stricto, Tu, mihi, iure, dabis:

Si tamen haud ultra terreno carcere claudi

mens erit, et repetes caelica regna iterum:
Ne me destituas, sed eodem assumito tecum

Nolentem, avelli ne patiare precor.
Haec, veniente anno hoc, votorum est summa meorum,

Quae, scis Tu vero profluere ex animo.
Hic ô Magne Deus, precor, o Deus, annue votis,

Atque meas supera spes Bonitate tua.
Amen erit: ferit ecce Tui me sensus Amoris,

Felicem o, qui se sentit amare Deum.

EZECHIAE REGIS Gratiarum actio. Pro repromissa valetudine, Esa. 38. Ad Cl. Virum D. CUNRADUM RITTERSHUSIum, IC. Dominum et amicum colendum.

SIc ego, cum morbi vis lecto adfigeret aegrum,
Mentis inops mecum: nunc nunc Tibi terminus instat,
Terminus ille, tuum faciet qui funus acerbum.
Ergone ego moriar? cui nec dum meta peracta est,

Quam Psalmis Vates Iessaeus finiit olim!
Ergo dies nostros ita circumcidere Iovae
Sit visum? videar idem cur non mihi? cur hoc
Consilium Domini divorsum abeundo refutem?
Ecce, vocas quocumque Deus me, consequor, aevum
Quod restare mihi poterat, non unicus assis
Aestimo, sed terrae portas, antrumque sepulcri,
Quando iubes, subeo, repetoque mea ordia prima [Reg: primordia]
Hoc erit ingratum, quod Te ultra Iovah videre
Non dabitur, sociamque solo traducere vitam.
Verum culpa mea est, quam digna haec poena fatigat,
Et quod sum tenebras vivens sine luce secutus,
Hinc ad nigra vocor maturius atria mortis.
Putrida enim ut textor dirumpit licia, vita
Sic etiam ipse meae infelicia stamina rupi,
Mille modis Dominum offendens per crimina mille
Collige vasa igitur, dico, migraque colone,
Pascentumque alio ritu traducito sedes.
Vires quippe meas in tantum exhauserat omnes,
Et fibras fuerat populatus tormine morbus,
Ut me casurum vita cum sole cadente
Crederem et optarem iubar exortumque diei
Cernere posse oculis: sed vota ea vana probabant
Incrementa mali, quippe et saevibat in ossa
Febris, et in morem lanientis cuncta leonis
Grassabunda animo statuit secernere corpus
Quaerebam a lacrimis frustra fletuque salutem
Mussabamque gruis mecum vel hirundinis instar,
Et velut amisso meditatur compare turtur
Tristia sic ipsus mea fata quoque atra gemebam.

Cumque mi inerraret [(gloss); sic: enarraret] iam spiritus ultimus ori,
Atque oculi fracti nil prorsum lucis haberent:
Ad Dominum clamo tamen atque extrema salutis
Momenta experior: patior Deus optime, dico,
Et succumbo malis, nisi tu succurreris, adsis
Magne Deus, finemque meo decerne labori,
Aut medicam affer opem, cruciatibus exime tantis
Vel tandem hanc animam, morbumque aspelle tenacem.
Audiit illa Deus, miserique misertus amanter
Expediit morbo, viresque reduxit, et aegrum
Surgere de lecto iussit, fermeque sepultum
Ostendit terris iterum, rebusque gerendis
Restituit validum: tanta haec et talia dona
Scit praestare Deus noster: nempe ille, nec alter
In manibus conclusa gerit mortalia iura.
Huic vitam debemus et huic quoque praemia vitae
Si sapimus, cuncti: Soli huc accepta referto
Quae tu cumque tenes, divina ea copia fudit.
Quique fidem dictis nostris accommodat, ille
Hic vivet, vitaque olim meliore fruetur.
Aeger eram, quod scis, solacIque indigus, ecce
Succurristi animae, atque oracula dulcia vitae
Instillasti illi, dum crimina nostra paterne
Ignoscis, retroque tuum foeda omnia tergum
Eque oculis reiecta tuis, ultro ipse fateris
Quod mihi, sancte Pater, te sic mutavit? an illud
Quod nemo illorum, quos vita haud vita reliquit.
Digna tuis meritis fundit praeconia? nemo
Sub terra [(gloss); sic: turrâ] agnoscit caeli terraeque monarcham
Atque tuis stare et consistere legibus orbem

Nec mutus puluis tua facta aut dicta moratur?
Verum hi, qui sensere tui vim Numinis, atque
Exempti [(gloss); sic: Exemte] imperiis Fati Mortaeque supersunt,
Hi Tibi devota cantant solacia [(transcriber); sic: solertia] mente
Inque omnes satagunt praeconia didere terras.
De me: nil aliud mea mens, mea lingua loquetur,
Quam: quod ego vivo, divina vivere dextra
Auxilioque tuo: sciet hoc quoque filius, atque is
Post genitis quoque narrabit: vox aemula eorum
Te quoque cantabit, consensu congrege dicens:
ECCE DEUS NOSTER nos limine mortis in ipso
Sistit, et inde tamen dextra omnipotente reducit.
Summa facit bene cuncta Deus: sit gloria eidem
Sitque eius benedictus honos, stet gratia factis.

PARAPHRASIS PSALMI PRImi [(transcriber); sic: PRImili] liberior, fontibus Hebraicis accommodata. M. Michaele Piccarto auctore.

FElices hodie plures ait improbus error,
Caecutiensque hominum media mens luce diei.
At felix coram ille Deo est, vereque beatus,
Qui se consiliis, qui se furialibus ausis

Subtrahit illorum, quos nescia Numinis urget
Impietas, vinclis Satanasque adstringit ahenis.
Et qui sartricis scelerum vestigia turbae
Vere odit, cauteque cavet, quod si incidit amens,
Deserit, atque Deo secessus quaerit amicos.
Denique qui sannas ludibriaque illa Gigantum,
Immemores qui, Iova, sui vel deripere alto
Te quoque praesumunt caelo, tua foedera rident,
Sarcasmisque tuos feriunt et vulnere linguae
Intrepidus spernit, consessus turbat, eorumque
Obsistit studiis et conciliabula vitat.
Ast ubicumque Dei Lex, atque immota voluntas
Personat, atque pios divina voce gubernat,
Illî habitare cupit, tutamque ibi figere sedem,
Et prae deliciis huius reliqua omnia mundi
Gaudia spernit, uti vani deliria somni:
Suspirans animo super hac noctesque diesque,
Clausa inibi multa quaerit mysteria cura
Verba etiam cordi respondent omnia Legem,
Nocte dieque suo circumfert pectore, eandem,
Quicquid agat, loquitur, vitam una haec regula format.
His qui se studiis accommo dat omnibus, illum
Demum ego felicem dicam, vereque beatum
Huic quid componam? frondentis ad Arboris instar,
Propter aquae rivos plantatae et flore virentis
Aeterno, atque suo promentis tempore fructus,
Hic quoque florebit divinae ad flumina Legis.
Non eius marcescet honos, non defluet unquam:
Quicquid aget, bene cedet ei, votisque favebit
Usque Deus, multo mactatum et munere amabit.

Dissimili at longe reproborum sorte fruetur
Turpe sodalicium, non fixa sede morari
Permittet Dominus, rapidanti turbine turbam
Evertens totam dispellet [(gloss); sic: dispellit] more volantis
Pulveris, aut paleae, facilis quae flamine venti
Spargitur, in variasque locorum diditur oras.
Hoc tamen omne malum fuerit iam mite prae illo.
Quod tandem mundi sub fata extrema ruentis,
Quando in nube thronum ponet, soliumque locabit
Iuppiter, et mores hominum censere sedebit.
Non illi poterunt rationem reddere vitae,
Quemque malis meruere suis, vitare furorem,
Nedum, ut sub numerum veniant censumque piorum, aut
Municipes fiant Solymae caelestis, eodem
Cum iustis, sanctisque gradu, pari honore reposti.
Nempe suos Dominus novit, non simplice solum
Notitia, sed et hosce probat curatque paterne,
Inque horum vita placide factisque quiescit.
Sed quos Impietas transversos tramite recti
Abripuit, quos carnis amor Sathanaeque tyrannis
Subiecere sibi: velut illi foedere rupto
Deseruere Deum, sic hic quoque deseret [(gloss); sic: deserit] ipsos
Cumque sibi bene longa suae superare quietis
Tempora censebunt, aeterna morte peribunt.
De subito, nec erit, qui vel miseretur eosdem,
Vel vitae reddat, simul, omninoque peribunt.

PSALMI CXI. PARAPHRASIS. AD NOBILEM ET REVERENDUM Virum, D. Ioannem Georgium a Werdenstein.

QUicquid inest animo atque abstrusa in mente vigoris,
In Domini totum hoc volupe est impendere laudes,
In magnum quoties iustorum Ecclesia coetum
Convenit, atque vacat sacris operata Iehovae,
Cuius pars etiam quotacumque ego gestio haberi.
Maxima sunt vere, Dominus quaecumque patravit
Facta: Animo memori haec scrutans quicumque recondit,
Huic mera scrutanti perfundunt gaudia mente.
Quicquid agit iusto libratum pondere Iova,
Gloria ei comes est, hoc magnificentia vestit:
Iustitiamque aevum illius non terminat ullum.
Ne vero humanas capiant oblivia mentes
Mirandorum operum, monumentum horum ipse dicavit,
Aeterno nostri generis succensus amore:
Clausa manet nullo ipsius miseratio fine.
Ille suis largas praebet cultoribus escas,
Solaturque famem, Memori numquam excidet aevo,
Quod pepigit quondam cum fido foedus Abramo.
Ille sui populi praeconia didit in aures
Magnificorum operum: Populoque dat inclita regna
Sorte habitanda, olim gentes quae habuêre profanae,
Ignarae verique Dei cultusque probati.

Molitur quodcumque Dei manus ardua, verum
Ac rectum constat. Promissis omnibus eius
Mandatisque fides immobilis omne per aevum est,
Irrita nec vacuas vanescunt dicta per auras.
Ille suum ingenti pretio mercatus ab hoste
Liberum abire iubet populum: Sua foedera semper
Sacravit seruanda piis, immota per aevum.
Plenum horrore sacro ipsius est venerabile nomen.
Scilicet hoc omnis manat sapientia fonte,
Si cui sit Domini metuens cor, quod facit illa
Quae Superûm mandata iubent non illius unquam
Fama vacillabit, sed gloria stabit in aevum.

PARAPHRASIS PSALMI XXXIX. Dicata D. IOHANNI DIEMMARO, IC. Consiliario Ratisponensis Reipub.

OPtima par hominis quando est et pessima lingua,
Fixum animo, immotumque sedet mihi, donec in isto
Corpore vitalis residebit spiritus aurae,
Ori imponere frena, et linguae errata cavere
Impius adversum quoniam me constitit hostis,
Atque meum probris onerat caput. Ipse tacendo
Me tueor, maesto mea pectore gaudia obumbrans,
Visceribusque dolor mihi saevit conditus imis,
Vix audens mutire dolor: solacia et ipsa

Sic periere mihi: licet haud impune dolere.
Inclususque velut fornacibus aestuat ignis,
Inde forasque avidas gestit provoluere flammas:
Sic mihi mens animi flagrat quoque: flabra ministrat
Materiemque igni meditatio scaeva malorum
Quae me circumstant. Affari ergo ore Iehovam
Sic iuvat, et tacitas illi concredere voces:
Dimensor vitae spatiorum, tu mihi quaeso
Subicias monitor, quod vitae terminus instet,
Curriculoque brevi exacto sit ab orbe migrandum
Ad loca viventi non visa, et regna silentum.
Contractum veluti pugnum mensura manipli
Exigui complet, paucorum vita dierum
Sic mihi demensa est abs te: mea tempora puncti
Instar habent, nihilive, aeterni ad tempora saecli.
Quam nihili omnis homo est, et inani vanior umbra!
Et tamen (ô stupor!) hoc securi ita degimus aevum
Aeternum quasi victuri, cum morteque pacti
Foedera, ne veniat, nostrosue intersecet annos.
Qualis amat corpus comitari in sole locatum
Umbra fugax, et captantem deludit imago:
Talis transit homo mortalis saecula vitae,
Et sibi curarum vanissima ludicra fingit
Incassum, et cumulis curarum haud proficit hîlum.
Perfas atque nefas magnam corradere opum vim
Sollicite satagit, congestoque incubat auro,
Heredi locuples, pauper sibi, nescius, eheu,
Quis personato deflebit funera risu,
Curabitque cutem sibi tandem dignior haeres.
Illi igitur nummos veluti sua numina curent.

Atque colant. At ego quaenam solacia maerens
Affictusque feram magno fomenta dolori?
Fixa, Iehova, in te mea spes, te nititur uno.
Cunctorum tu me admissorum mole premente
Erue: et ô ne me insulso ludibria vulgo
Ne debere velis: presso ore silebo, tibique
Omnia committam: Tu claudes fine beato
Omnia, qui recte facere et iuste omnia nosti.
O plagas averte tuas a corpore nostro!
Nonne vides mea uti virtus contabuit omnis,
Castigans dum dextra premit tua meque fatigat?
Nam noxas hominum te castigante nefandas
Omne perit niti dum formae decus atque honor oris,
Haud secus ac blattis vetulae dant pabula vestes.
Quam nihili omnis homo est, et inani vanior umbra!
Audi quae fundo tibi vota Iehova benigne,
Clamoresque meos attenta combibito aure:
Nec tacitas lacrimas istas fletumque relinquas.
Namque meis mea non maioribus est melior sors.
Illos exilium patria ut disprevit, ut orbem
Extorres peragraverunt: sic advena et ipse
Sum tuus, et dulci a patria miser exul oberro.
Parce precor misero, nec me sic usque fatiga:
Da viresque reconflatas recreare, priusquam
Destituat me vita abeuntem ad regna silentum,
Unde negant quemquam claustris rediisse refractis.

APPENDIX ADOPTIVORUM Psalmorum.

PSALMUS XCI. LIBERIORE Paraphrasi expositus a Iohanne Chunrado Rumelio, Medico Doctore.

QUi sedet Excelsi latebris, tutâ utitur umbrâ
Omnipotentis homo, mediis licet ipse malorum
Fluctibus errarit cladis securus acerbae.
Nulla pericla timet frendentis et orbis et orci,
Intrepido dicens fidenter corde Iehovae:
Tu mihi protector nubis, Deus, aggere rupto
Infortunatae: Tu densis imbribus austro
Foedam hiemem torquente, Deus, vasto agmine aquarum,
Turris eris munita: Deus mens omnis in uno
Testat fixa mihi, fiducia semper, omissis
Externis mediis, hominum queis saepius haerent
Affixae mentes, ut si non fulgeat illis
Spes aliqua exemplo, reputare salutis inane
Auxilium occipiant dubiaeque assuescere morti
Exponat laqueos fallax et retia tendat
Auceps in iugulum, Vitae auras inde doloso
Occludat nexu, pendens ut aranea tigno
Summo intercludit praeparva animalcula muscas
Explicitis telis: frustra conabitur, omnis
Irritus eius erit labor, ac innoxia clades

Mortifera a quovis putrore repente coorta.
Qualiter implumes circumsilit undique pullos
Quae peperit gallina recens, ubi viderit alto
Accipitrem caelo lapsum pernicibus alis,
Diffuso increpitans vacuas clangore per auras
Corpore subsiliens alte singultibus acri
Voce interiecta glocitans [Reg: glocidans] sub fornice plumis
Alarum laxis dulcissima pignora nuper
Nata sibi ex ovis, et adhuc implumia, seruans
Integra ab ungue rapaci hostis rostroque voraci:
Taliter ipse Deus, pennis te proteget, alis
Atque suis tutum contra discrimina rerum
Tristia praestabit saevi pelageque pericli.
Sicut enim clypeus bellantum corpora munit
Aereus a pulsis neruo stridente sagittis
Vulnificos prohibens ictus, letaleque ferrum:
Auxilii sic caelestis promissio munit
Acceptata animos fidei per brachia casus
Contra omnes, aerumnarumne pondere vasto
Frangantur pressi; potius sed tegmine laeti
Aetherio lateant securi omnisque pericli.
Nec te percellat gelidus formidine terror
Horrendae noctis, nec vis quae morbida adulto
Sole volat forti celeris pro more sagittae,
Emissae dextrâ quae permeat aera magnum
Remigio alarum volucri et cava nubila findit,
Perturbans caelum spargendo noxia rerum
Semina, queis hominum generi pecudumque cateruis
Immensa exoritur clades et mortifer aegror.
Nec quoque pestilitas mediis funesta tenebris

Impete letifero vi suspensâ aere in ipso
Et condensatâ per frigora caeca veneni,
Qualiter ex spissâ mittuntur fulmina nube
Nec medio solis qui corpora fusa calore
Corruptâ complet rabiosus spiritus aurâ,
Quamuis funestos in cunctis finibus agros
Reddat, civibus et viduas exhauriat urbes,
Atque catervatim morbo mortique inopinae
Milia multa ferat; tum milia dena resoluat
A dextrâ remedii rationes igne veneni
Exsuperante probas, ac funera vasta trahente
Multaque humi iaceant inhumata cadavera cunctis
Strata viis, crebro et cumuletur funere funus,
Corpora corporibus morbi contage perempta,
Interclusâ animâ et vitali munere strato:
Attamen haud metuas; Illaeso viscere cordis
Sanus ages, nunquam diri contagia morbi
Proximate languentem animam deponere cogent:
Ut meritas spectes pro crimine solvere poenas
Impietate globum culpâ scelerumque potentem
Iustitiae in signum divinae et pignus amoris
In defendendis veri cultoribus auctum.
Tu mea namque Deus protectio firma et asylum
Excelsis positum, quo non vis ulla veneni
Se penetrare potest, plaga unde quoque exulat omnis,
Praesidii quo turba loco sanctissima degunt
Angelici iuvenes, qui nos tueantur ab omni
Externâ vigiles vi, si maneamus in illis
Ad quae nos famae dominus ratione vocavit.
Quin et portabunt manibus quoque corpora nostra.

Ne lapides plantas possint offendere, more
Nutricum, digitis quae sic puerilia formant
Pectora dispositis gressus firmare labantes.
Non est quod timeas tremulus saeva ora leonum,
Qui quaevis sternunt laniatibus obuia saevis
Accendente animos irâ et stimulante feroces
Ausus, vel Libycae factos morsu aspidis ignes
Letifero, sternes adiutu saeva leonum
Robora divino: tum dira venena draconum.
Me quia perpetuo complectitur igne favoris
Caelitus accensus, cunctis praestabo periclis
Incolumem, et celso ponam munimine tutum.
Me nomenque meum quoniam complectitur ardens
Ex verbi afflatu divino semper amore,
Atque vocat nunquam devoto pectore frustra
Aerumnae socium accersens sociumque doloris
Illati, vehet ergo ingens hunc gloria in altum,
Et vitae innumeri numeri ipsum pone sequentur,
Ostenso aetheriae felici calle salutis.

PARAPHRASIS PSALMI XCIII. AUCTORE IOHANNE CUNRADO Rumelio Medico.

CEdite qui casu ferri censetis inani [(transcriber); sic: inaui]
Omnia mortales; Deus est qui praesidet orbi
Arbiter, indutus summi decora inclita regni,

Iustitiâ sapiens, iustus sapientiâ utrinque
Tempora cum florem fundunt concordia pacis,
Robore et illustris, cum belli cuncta tumultu
Saecula miscentur, sentitque Ecclesia cladem:
Militis exemplo fortis, qui semper in armos
Accinctus gladio et telis instructior hosti
Imminet, atque suos invictus Marte tuetur.
Usque adeo firma mundum compage coegit,
Quamuis perpetuâ caelum vertigine agatur,
Atque suo cursu semper contraria primo
Motui eant septena errantia sidera: tellus
Ipsa tamen medio libretur in aere, nullis
Sustentata rotis, constanti immota quiete
Imperia in mundo varia, atque feruntur ab una
Gente ad gentem aliam: Sedes sed perstat Iovae
Inconcussa, licet videantur cuncta retroacta
In peius ruere, et caelo telluris opaca
Misceri rutilo, sceleratae fraude cohortis.
Est solium immotum Domino: Sine fine Monarcha.
Et sine principio toti dominabitur orbi.
Impete quantumvis violento invisa tyrannis
Regna petat, cives caedat: evertat et urbes,
Saeviat inque pios; sacraria sanguine mundet.
Non aliter, rupto aggere quam si spumeus amnis
Exiit, oppositamque evicit gurgite molem,
Fertur in arua furens cumulo, camposque per omnes
Cum stabulis armenta trahit, sataque omnia perdit:
Vel mare turbatum saevis Aquilonibus aestus
Fluctivomos tollit, duris illisaque saxis
Solvitur in rabiem flatu violentior unda,

Et laceras puppes abrepto remige mergit.
Fluctibus attamen est cunctis Deus altior: immo
Fortior est Deus, ac nutu non amplius uno
Disicit ingentes turbas maris, atque furentum
Vel solo verbo compescit murmura aquarum:
Qualiter allisi scopulis facto agmine fluctus
Aequorei, subito franguntur robore saxi:
Taliter excipiens in terrâ Ecclesia fluctus
Horrisonos Orci atque orbis, servante Potentis
Numinis imperio aeterno inconcussa manebit,
Immotae cuius facto sunt foedere leges
Per flatum aetherium, ac prorsum inviolabile verbum,
Frangere quod poterit numquam vel tangere prava
Gens hominum vinclis, ferro, fune, ignibus, undis.

PARAPHRASIS PSALMI CXXXIII. eodem D. Rhumelio auctore.

ECce quam pacis facies suavis!
Ecce quam dulce est simul esse fratres
Mutuis inter se animis revinctos

Exule bello!
Floret en ecclesia pacis agro,
Lege concordi Politeia surgit,
Et domus laetûm stabili vigorem

Foedere sumunt.

Balsami qualis liquor est odori
Defluus barbam qui Aaronis ungit,
Et rigat fragrans [(transcriber); sic: fragraus] chlamydis sacrato a

Vertice limbum.
Talis est pacis redolentis humor
Defluus cultu unanimi Iehovae,
Et rigat fragrans hominum beato

Fenore vitam.
Sicut Hermonis recreantur aruae
Rore caelesti, radiis diurnis
Usta, et hinc succum capiunt novellum

Celsa Sionis:
Rore sic pacis vegetum tenello
Templa dant fructum haeresibus perusta,
Splendidum et cultum accipiunt verendae

Relligionis.
Sufficit nutu Deus ipse, paci
Fertiles rerum cumulos opesque
Corporis, dotes animi, aeviternae

Donaque vitae.

SACRA STRENA ALTORFINA, PARATA EDITAQUE pro amicis elect. aliquam multis. A CUNRADO RITTERSHUSIO, U. I. D. et Professore Norico. Auspiciis felicibus Anni a nato Christo MDCII. [Gap desc: illustration] NORIMBERGAE, TYPIS ABRAHAMI WAGENMANNI.