Sic igitur, sic magne parens, telumine cassum,
Sic pallida ac silentia
Aspicio ora? ora illa quibus mage dulcia dulci
Verba effluebant nectare.
Ergo tuae exsangui et gelidae nunc ultima dextrae
Affigo pronus oscula?
Proh dolor, anne tuum, genitor, venerabile corpus
Arena vilis obruet?
Pector aque illa, domus virtutum augusta, sacruque
Sapientiae templum, iacent
Vermibiss esca avidis heu heu indigna futura?
Parcam o severam, o ferreas
Fatorum leges: hoc, hoc instare monebat
Phoebi soror maestissima
Paucos ante dies medio sub culmine caeli
Inter serena sidera
Turbatam ostendens atra ferrugine frontem,
Terra stupente, et omnium
Mentibus attonitis hominum:mala signa ruinae
Nempe haec fuere maximae.
Mors tibi lenta quide, placidoque simillima somno,
Pater beate, contigit.
Iamque novam degis translatus ad aethera vitam,
Mistus piorum coetibus:
At nes circumstant horrenda pericula: nostrae
Rectore navis, heu, suo
Dum caret, et Borea et saevis iactata procellis,
Hanc tu, benigne caelitum
Rector, nostra salus quo nititur, aspice quassam,
Tuo et potenti numine
Usquerege, et tutum da vasta per aquera rursum,
Mihique dignas suffice
Corporis atque animi tam magna ad pondera vires,
Septemuiri quae iam meis
Imponunt humeris, sic te, qui talia curas,
Volente. fac ad gloriam
Nominis omne tui cedat, Deus optime, quicquid
Agam, loquar, vel intimo
Voluam animo tacitus mecum: tibi deditus uni
Sim semper, uni serviam.
AUstria subnixo dum poplite laeta Rodolpho
Promittit firmam tempus in omne fidem:
Ostent atque novos populosa Vienna paratus,
Et strepitu reboant omnia fulmineo:
Despicit excelso Maximilianus Olympo,
Sidereo augustum cinctus honore caput,
Atque ait, rerum facias Pater optime, semper
Austriaco ut sanguis regnet in orbe meus.
Conatusque minasque ferorum averte latronum,
Qui temerant Christi sacra fidemque tui.
EN mea meque tibi, Princeps amplissime, trahe,
Tu patrio foveas meque meosque sinu.
Ipsa ego semper ero casus tibi fida per omnes,
Vindice propugnans reque tuosque manu.
INgenti tonitru dum magna Vienna remugit,
Terribiles Ister credit adesse Getas.
Ut vero attonitunt apidis caput extulit undis
Cernens Austriacae gaudia gentis, ait.
Vive precor longos, Auguste Rodolphe, per annos,
Fluminis ac teneas litora tota mei.
COrpore magnus eras, cognomine parvus, at inges,
Maximus imo alti dotibus ingenii.
Ling varum quot enim noras discrimina? quas non
Historias memori pectore condideras?
Quid referam sacri numerosa volumina Iuris,
Quicquid et ad rauci pertinet arma fori?
His animi donis te florentem extulit ultro
Romani ius est quem penes Imperii.
Sed duraturos Libitina invidit honores,
Ante diem et vili te sepelivit humo.
Exstinctum socii deflent: sibi tristis ademptium
Cum Phoebo ac Musis tota Vienna gemit.
Patriae Dantiscum tua te quoque maesta requirit:
Sed patriam caelum nunc, Tidemanne, tenes.
Salve anima o felix superis decus addita Diuti,
Agnoscenda mihi post mea fata. Vale.
Cum Natura tuos, Virgo pulcherima, vultus
Fingeret, obstupuit tacta dolore Venus:
Et sibi ne eriperes palmam, laudemque decoris,
Suffixit dextro naevum inimica oculo.
Nil tamen ille tuae formae defor mat honorem,
Sed magis egregio naevus in ore decet.
ET facibus caret, et iaculis, pharetraque Cupido,
Nam Lepidina isthaec arma superba gerit.
Comminus hinc flammis puerosque senesque perurit,
Eminus at iaculis corda animosque ferit.
SI Paris Ideo quondam sub vertice index
Vidisset faciem, Virgo decora, tuam:
Cedite dixisset Lepidinae, cedite Divae:
Haec omnes formae vincit honore Deus.
OBuius ut nuper Lepidinae venerat ille
Qui face, qui iaculis caelum hominesque domat,
Affigens roseis formosa labella labellis,
Esse ratus matrem, basia mille dedit.
Sed naevum aspiciens dextro sub lumine, clamat,
Errori veniam da, Lepidina, meo.
Seu te rubra tegit, seu candida vestis, uterque
Mirifice exornat te, Lepidina, color.
Intactis candor quia debet inesse puellis;
Purpura reginam, qualis es ipsa, decet.
Haec ego cum cutis vacitus gravioribus essem,
Imparibus lusi, candida Virgo, modis.
Sed tantum lusi. pereant qui turpia quaerum.
Namque post virgineus res mihi sancta pador.
TUrba frequens hominum longinque per aequora currunt,
Rarus at inde redit doctior et melior;
Tu raros inter numerandus es, optime Clusi,
Testatum praesens quodlibet iste facit.
Namque peregrinis longo qua tempore eris
Indagare tibi cura laborque fuit,
Haud legere hic tantum calamo descripta fideli,
Verum etiam ad vivum picta videre licet.
Iamque innotescunt totum diffusa per orbem,
Vix norant ipsi quae prius indigenae.
MAgna quidem, fateor, Friderice, est gloria nasci
Magnificum magnis non sine divitiis:
Si tamen his pietas, virtus doctrinaque desint,
Despiciuntur opes, stemmata laude carent.
At tu qui generi pietatem, qui bona iungis
Cetera, perpetuo es dignus honore coli.
OMnes humanos vincit patientia casus:
Hanc adhibe, haec cunctis est medicina malis.
His, Gurmande, locis, fieri non posse vereris,
Ut tua sit voto consona vita meo.
Scilicet ut madidi certamina dira Lyaei,
Et fugias molles durus inire choros.
Difficile ost, fateor, consueta relinquere: verum
Si fortis incipias pectore, victor eris.
Quid hic globus nitidi figuram habens poli,
Quid cycnus hic, cubus quid iste denotat?
Hieronymus sub marmore hoc reconditur
Cognomen a puro trahensrivo: poli
Quo vix erat peritior, Academia
Ceu Gratiana testis: at Caystrius
Ales sui Vatis gemit casum heu gravem.
Animo fuit constante semper: hoc vetus
Veterum notat sophorum, amice, symbolum:
Quaesita habes: fati memor tui ambula.
Non rapuit Libitina tuum, Iane optime, fratem,
Diva sed in caelum transtulit Uranie.
Hic ille aether ei propius vaga sidera mundi,
Multaque mortalem quae latuere, videt.
Immistusque choris superum felicibus, almi
Aspectu fruitur colloquioque Dei.
Quae superest igitur tibi iusti causa doloris,
Gaudia cum fratrem non peritura beent?
ET laus ingenuas victuraque fama per artes,
Et venit armigeri per grave Martis opus.
Viribus hic opus est et robore corporis: illic
Viribus ingenii: magnus utrinque labor.
Rara tuo generi quaesitz est gloria bello,
Illa tuos, Reussi, nobilit avit avos.
Hinc clypeum miles decorat, galeamque corona,
In sacro qualem vertice Caesar habet.
Mitia sed Phoebitu castra secutus, et armis
Et lituis praefers pacis amore togam.
Et patriae fidus secreta negotia curas,
Eloquioque illam consilioque iuvas.
Nec patria id tantum novit: sed maxima laude
Divi etiam resonat Caesaris aula tuas.
SE bene habere negat tua gratia: mortua certe
Gratia, Lause, tua est, vel tibi nulla fuit.
Quid sibi vult surgens rabidam Leo saevus in iram?
Caeruleo in clypeo, pura quid unda notat?
Hinc cognomen habet gens Lauterbachia: at inde
Nobilitas generi Caesare dante venit.
Cur vero insistit gelidae Leo fervidus undae?
Frangitur affusa pectoris aestus aqua.
PRaestantes medicos, praestantes carmine Vates,
Maximilianus habet Caesar, et Historicos.
Haec tria sed solus qui praestet munia, nullum,
Sambuco excepto Maximilianus habet.
Ista Nicasius Medicus requiescit in urna,
Cui genus et cunas Belgica terra dedit,
Ingenium Pallas rarum, Cyllenius artes
Ingenuas: iuvenem Pannonia, heu, rapuit.
Exstincti Charites et Musae et Phoebus alumni
Mansuro famam carmine ad astra vehunt.
AMphitryoniades et caelum et sidera quondam
Dicitur invictis sustinuisse humeris.
Verum tu, Fabrici, mihi maior es Hercule magno,
Inclusa in cerebro quigeris illa tuo.
MEns hominum geminis super athera tollitur alis,
Altera Spes certaest, altera pura Fides:
His evecta subit summi penetrale parentis,
In cuius requiem gaudet habere sinu.
Haec Aquila, hic ille est Ganymedes, aucta vetustas
Quem supra nubes finxit et astra rapi.
Dum celebrat Reges et facta illustria Regum,
Coruinus magno digna Marone canit.
At quando adversos armatus fertur in hostes,
Invicto Martis robore digna facit.
Macte animis, Coruine, duplex tibi gloria dudum est
Parta, prior lingua, parta secunda manu.
Rarus honos Getico retulisse ex hoste tropaeum;
Rarior, aeterno digna Marone loqui.
ET nomen, Ludovice, tuum, et cognomen honestum
Hanc continent sententiam pulcherrimam,
Or dine iuncta legas certo si grammata, Culmus
Radice suavior: laborem scilicet
Radici similem fecit veneranda vetustas,
Quae gustui sit tristis, et amarissima.
Ex illa sed enim fructus et commoda tandem
AEuum prae omne pullulant dulcissima.
Hoc monitus stimulo, Camerari docte, labores
Musarum alumnus pertulisti maximos,
Provenit unde viro tibi nunc uberrima messis,
Culmoque suavi lata complet horrea.
CArus es ipse quidem per te mihi, Nicole, propter
Virtutesque tuas, ingeniique bona.
Cum tibi praesertim sua carmina dictet Apollo,
Donet et Aoniam blanda Thalia chelyn:
Mars animos roburque suum, praeclaraque bello
Pectora, quando movet Turcicus arma furor:
Sed quia Lotichius tibi vixit amicus, ob ipsum
Iam te etiam, Isthuanfi, cogor amare magis.
CAEsaris effigiem magni, effigiemque Cratonis
Qui confert, similes protinus esse videt.
Quod si animum posset divinum effingere pictor,
Idem, ut credibile est, plane utriusque foret.
SI, quibus est similis facies, similis quoque mens est,
Caesaris haud differt et tua, docte Crato.
TEmpore quod geminas uno, Frischline, Rebeccas
Enixus es, congratulor
Ingenio domuique tuae: Sic pergito, natis
Fies brevi ditissimus.
Quos tamen ingenio generas praedivite fetus,
Vivaciores ceteris
Exsistent, nomenque tuum laudesque omnes
Orbis sonabunt cardines.
Iam puto praeteriit tibi quinquagesima messis,
Inficit et nigras alba senecta comas:
Tu tamen haud cessas studiis vigilare severis,
Sollicitoque datur nulla quies animo.
Parce precor gravibus ie sic affligere curis,
Parce precor genium fallere, Paule, tuum.
Sat studiis famaeque datum: tua serior aetas
Nunc requiem et latos possit, amice, dies.
Suppeditat Cererem dives tibi villa quotannis,
Suppeditat grato dolia plena mero.
Quare quod superesi aevi cum coniuge carae
Molliter in teneris exige deliciis.
Ni facias, sero nimium frustraque dolebis
Quando aderit vitae meta suprema tuae.
VEnturae est morbus specimen miserabile mortis:
Quin morbum mortis dicere partem aliquam
Iure queas: imo est mortis pars maxima morbus:
Haec, brevis: hic, longo tempore nos cruciat.
Assiduis igitur vexati corpora morbis,
Haud vivunt, lenta morte sed, heu, pereunt.
Talem ego transegi vitam, dum vita manebat:
Afflicto sed mors verius illa fuit.
Hac misera tandem ac diuturna morte solutus,
In caelo vita iam meliore fruor.
FRustra luce fores, frustra, Gelasine, fenestras
Claudis, in uxorem Zelotypus miseram.
Si, nisi quam retinet custodia saeva mariti,
Femina nulla proba est, femina nulla proba est.
Rem tibi, Paule, novam, rem miram nuntio, Vates
Emit domum: quis ille sit
Attonitus quaeris? puro qui nomen ab amne
Sortitus est, Purbachius
Scilicet. hunc Phoebusque pater Musaeque bearunt
Laribusque, agrisque, et vineis.
Res nova nonne tibi, Paule, haec et mira videtur,
Cum tot Poetae nobiles
Esuriant? vera ac vetus est sententia: SORTIS
OMnia qui fecitque, et adhuc facit omnia: soli huic
Me dedico: IPSE FACIET unus omnia.
Ianus adest reseratque novum mortalibus annum,
CHRISTE fac ut laetis mensibus ille fluat.
Utque novus roseo cum sole renascitur annus,
Sic nova da nobis corda animosque novos:
Ut scelere et vitiis positis tibi serviat uns
Nostra voluntatem vita secuta tuam.
Et bene defunctis perituri munere munde
Gaudia da regni non peritura tui.
SPectabit quicumque piam, Frischline, Susannam,
Vestibus ornavit quam tua Musa novis:
Miratus rarum eloquium, miratus honorem.
Pulchrior haud (dicet) ipsa Susanna fuit.
Qui, Vueidnere, tibi tam dulcia carminae donant
Leius et Artomedes, qua regione latent?
Cur sua non promunt? nam multa recondita felix
Iudice me, Vates servat uterque domi.
Crede mihi, pietas tam sancta perire vetabit
Scripta vel angelico gutture dignae cani.
QUisquilias veluti puris secernere granis
Cribro solemus: haud secus
Utilia anguis, et barbara verba Latinis
Acri Siberus separat
Iudicio: inde fluunt sacro purissima Vati
Dictante Phoebo carmina.
Quid meos toties videre vultus
Optas, care Iacobe? vera Posthii
Iamdudum tibi cognita est imago.
Quin et cernere singulis eandem
Momentis potes, ut libet, tuisque
Exhibere sodalibus videndam.
Ubinam rogitas? in hoc libelle
Et scriptis aliis meis: ibidem.
Verae expressa tui est imago Posthii.
Sic optatam ego amabilemque culti
Strasburgi effigiem mei videre
Et possum quoties libet, meisque
Exhibere sodalibus videndam.
Nempe in carminibus tuis: in hisce
Vina et vera mei est Iacobi imago.
Haec post funera permanet superstes,
Illa corporis interit figura.
Sic desiderium tui videndi,
Vates candide, lenio: vicissim
Tu desiderium mei videndi
Ista imagine lenias oportet,
Donec fata sinant vel hoc in orbe,
Vel in sede beatiore caeli,
Alterum alterius videre vultus.
IN caula genitus Corydon nunc regnat in aula
Principis, ac titulum nobilitatis habet.
Sed tamen agrestes remanent sub pectore sensus,
Et fera vox taurum fronsque proterva refert.
Nec tantum nullo dignatur honore Poetas,
Verum etiam immeritis qua pote bardus obest.
Quam poenam huic monstro dignam, Martine, precemur?
Dii faciant stolidi fata Midae subeat.
OMnia praesentem minitantur, Paule, ruinam,
Nec procul extremum iam reor esse diem.
Ergo quid ingenio tantos perferre labores,
Quid prodest famae nomina vana sequi?
Quae mare, quae terras, quae flamma cremabit Olympum,
Illa eadem exitio carmina nostra dabit.
O valeant Helicon, et inania numina Musae,
Nostraque sit soli mens operata Deo.
Sola hominem pietas etiam post fata sequetur;
Cetera sunt umbrae, somnia, verba, nihil.
FLores flos supero quod unus omnes
Amplitudine et elegantia, alto
Nec non stipite, quodque Solis almi
Semper suspicio sequorque lumen;
Dignum sole mihi dedere nomen
Qui Machaonia sedent cathedra.
Sed quae vis mihi, quaeve sit potestas.
Haud notum satis est adhuc iisdem.
In laetis tamen interim viretis
Seror, lumina ut otiosa pascam.
Indomitam lenit si Tacamahaca podagram,
Et omne corporis pathos,
Illam ego praetulerim quas venditat India gemmis,
Arabumque gazis omnibus.
Nam quis divitiis validos non praeferat artus,
Tristique sensu liberos?
Multiplici vincit florum genus omne colore
Huc usque a Geticis Tulipa missa iugis.
Tristibus haud tantum est lapis iste medela venenis;
Verum et pestiferas depellit corpore febres.
Manna tibi impuram subducet leniter alvum,
Conveniens puero, conveniensque seni.
Quae Graecis fuerit glans unguentaria, monstrans
Scripta Dioscoridis.
Sed verum nobis qui vult imponere nomen,
Indica pruna vocet.
Solvimus adstrictam, fluidamque adstringimus alvum
Ad medici arbitrium.
Et modice siccat, modiceque refrigerat horum
Pulpa, refertque acidum gustanti grata saporem,
Et valet ardentes purgando evincere febres.
Nec fuit Hippocrati, nec Cassia nota Galeno,
Ad medicum sed prineus Arabis hanc attulit usum,
Estque ea nobilibus medicina aptissima, ventrem
Leniter evacuans: calidaeque inducta podagrae
Mitigat immites repetita subinde dolores.
Hoc fertur ex Hispania
Nova novum, ecce, balsamum,
AEgyptio haud minus potens.
Odore nam suavissimo
Nares caputque recreat,
Morbisque prodest frigidis,
Infirma firmans viscera.
Idem dolores corporis
Totius illitum levat:
Unguento et omni fortius
Cruenta sanat vulnera.
Miram o Dei potentiam!
Nulla salutifero se comparet herba Tabaco,
Viribus hoc omnes exsuperat reliquas.
Lumina conspectu recreamus, odore cerebrum,
Expetitur sucus nimium sitientibus aegris,
Frigida calfactat conditus ciscera cortex.
Cum felix animo, felix sis divite censu,
Felicis nomen convenienter habes.
Ibis Britannos visere nobiles,
MELISSE, Musis care et Apollini.
Tutum per undas aestuosas
Referat opto secundus Auster.
Raris beatam mercibus insulam,
Camposque multis frugibus uberes,
Et pascuis errare opimis
Laeta oviumque boumque saecla
Spectabis illic, splendidaque oppida, et
Caelo minantes culminibus domos,
Tum civium augustas catervas,
Regificosque dapum apparatus.
Collegiorum quid referam decus?
Dicata Musis qualia plurima
Visuntur insignes per urbes;
Unde virum sapientum abundans
Emergit omni tempore copia,
Negotia alto publica acumine
Quirite tractare, et docere
Sacra rudem satagunt popellum:
Qui tor per orbem docta volumina
Sparsere priscis aemula saeculis,
Sparguntque provocantque Romanum
Eloquium, et veteres Athenas.
His ergo honores dignaque praemiae
Largitur alto prosata sanguine
Regina; virtutesque avitas
Iustitiamque fidemque puram
Fuso tueri sanguine proprio
Parata; nec non divitias suas
Impendere, ut saevos repellat
A grege Christicolum latrones.
Hanc tu videbis; haec tibi dexteram
Praesenti amicam porriget, ac tuae
Vultu serenato Camenae
Excipiet sibi dedicatos
Gaudens libellos, atque suas leget
Laudes avaro lumine; regia
Tum dona decernet merenti,
Magnificosque lubens honores.
MELISSE felix! Dii facerent, comes
Hinc ire possem nunc tibi: nin truses
Ventos timerem, nin furentis
Terribiles pelagi procellas.
Sed astra quando adversa vetant, precor,
Felix eas hinc, et redeas bonis
Ad nos faventibusque fatis,
Exhilaresque tuos sodales.
INsultes licet usque mihi dominaeque podagrae,
Insultat pedibus non minus illa tuis.
Nec fugit atroces frontis, Petre candide, rugas:
Quamlibet et duro scit recubare toro.
Me iuvat arte sacra podagrae praescindere causas.
Et quocumque modo triste fugare malum.
Est podagra dignus, medicam qui despicit artem;
Qui colit hanc, podagrae rarior hospes erit.
Formosas Herdenus amat: sed ducere talem
Cur renuit? non vult vivere Zelotypus.
DIlectae tumulum matri Dumstorfius heros
Caelatum e Pario marmore constituit,
Et titulis ornat violisque rosisque sepultam;
Tristiaque effusis busta rigat lacrimis.
Utque prius sancto vivam complexus amore est,
Observat mutos sic etiam cineres.
Cumque vetustatem metuant saxa ipsa; libellis
Victuris famam matris ab interitu
Vindicat, aeternumque parat facto hoc sibi nomen:
Carmina namque aetas nulla abolere potest.
TE quoque Matthiolo comite, Saracene, merentem
In niveis iunget fama superba rotis.
Dumque Dioscoridis monumenta operosa legentur,
Vestra simul vivent nomina, vivet honos.
Namque ipsos etiam medicos permulta latebant,
Quae penitus vestris erata sunt studiis.
FAma tibi doctis ingens est parta libellis
Dictavit genio quos pia Musa tuo.
Iam mage conspicuam, Bersmanne, magisque perennem
Cum Nasone tuus dat tibi Vergilius.
O te falicem, gemino qui lumine clares:
Haud tenebrae, haud unquam nox metuenda tibi.
DEfinite eximium, vates, deflere Fichardum,
Et vos o vatum numina Pierides.
Non obiit, sed vivit adhuc, praesensque Fichardus
Nobiscum comedit, combibit, et loquitur.
Filius ecce patris spirans Raimundus imago est:
Ergo per hunc, et in hoc ipse pater superat.
Atque utinam superet, longos valeatque per annos,
Post obitum in natis vivat et ipse suis.
LAEtitiam pacemque animi non regia sceptra,
Non gemmae, et auri pondera,
Non quicquam quod mundus amat, quod vulgus adorat.
Puerique mirantur leves:
Sed pia largitur tranquillae semita vitae,
Et pura conscientia.
SI te forte sinunt negotiorum,
VALENTINE, forensium molestae
Tricae, sed tibi commodae utilesque
Has nostras age cogitationes
Brevi carmine nuper explicatas
Tranquilla lege ter quaterque mente,
Imis sensibus et reconde lectas:
Lucidum occidere et redire Solem,
Plenas imminui usque et usque Lunas,
Complerique iterum vides easdem:
Utque frigus iners honore silvas
Amoeno spoliet, virensque iisdem
Sub vernum redeat iuventa tempus.
Terra semina cernis obrui, atque
Computrescere, sed tamen renasci
Ex illis nova corpora, uberemque
Fausto sidere provenire messem.
Nonnullae exanimes iacent volucres
Dum desaevit hiems: sed hisce Solis
Vitalem revocat tepor vigorem.
Et tu nonne silente nocte dormis
Tui nescius ipsius, iacesque
Tamquam mortuus? ad novam inde vitam
Redis mane novo, simulque tecum
Cara filia, Magdalisque coniux?
Ista commemoratione tandem
Quid velim rogitas? habeto paucis.
Nempe exempla Creator omnium ista
Nobis proposuit, quibus docemur,
Nostra corpora quamlibet sepulta
Et versa in cinerem tuba sonante,
Ac nostro adveniente Sole CHRISTO,
In vitam reditura pulchriora,
Et nullo interitura deinde saeclo.
Haec fides animos, amice, nostros
Et sustentet et erigat labantes
In vita hac misera, inque mortis hora:
Namque id est dubio procul futurum.
Quod mortale fuit, tabula spectatur in ista:
Nempe os disertum ac vultus Utenhovii:
Ingenii effigies doctis expressa libellis,
Expers sepulcri cuncta vivet saecula: