Neapoli Nemetum Anno Christi 1615. a. d. 14. Kall. Aug.
DA veniam, quod docta satis non carmina mitto,
Tinctaque quod nitido murice nulla legis.
Quam cano materiam, propera est: scin nos ut euntes
Spes metae in properas traxit anhela vias?
Spes nullis fallenda moris. Ita Sirius ardor
Heu male scribentis praecipitavit opus.
INCLINATA dies erat, adjunctusque Gemellis,
Piscibus urgebat sub mare Phoebus equos.
Cynthia nocturnis tenebris inimica, rotundo
Lumine fraternas coepit habere vices.
Portitor Herculeo gaudebat sidere falcis [(printer); sic: Tulcis] :
Aspiciens gelidae brachia tosta Nepae.
Hospitiumque Iovi praebebat Libra Corusco,
Pondera decernens lancibus aequa suis.
Hic prope sanguinei fulgebat stellae Parentis
Prima ubi tardigradus limina Cancer habet.
Bissenos emensa gradus in sidere Tauri,
Alma Venus celeri calce terebat iter.
Ibat Atlantiades celer, et pernicibus alis,
Urna ubi Troiano funditur ima Viro.
Nondum, simemini, Brumalia vicerat aestas
Frigora, adhuc nivibus terra sepulta fuit.
Aeolus in vasto nondum recluserat antro,
Cuspide quos versâ miserat ante Notos.
Undique nec glacies Verno resoluta tepore,
In liquidas pleno littore cessit aquas.
Ille ego cum patriâ digressus ab urbe petebam
Moenia, quae gelidis Neccare stringis aquis,
Moenia, vicini quibus indunt nomina montes,
Quaeque regis Sceptro dux FRIDERICE tue.
Vive parens, dixi, me non visure, redibunt
Tempora nî patriae commodiora meae.
Ipse sub haec tristis lacrimisque fluentibus inquit:
Nate, brevi nobis post rediture, Vale.
En mea dextra tuam petit: addens votaque dixit:
Christe, precor, nati tu comes esto mei.
talia dicentem fessus revocabat ad Urbem,
Occiduas Phoebus tum subiturus aquas.
Nos intempestus comitatur Vesper euntes,
Dum video affinis surgere tecta mei.
Hîc ubi PEILA tuos, Laurenti, Possidet agros,
Multum nobilibus condecorata Viris,
Sacra quibus memoras caelestis dogmata Verbi,
Qua pateant caeli claustra fragosa docens.
Inde jubar nitidum cum produxisset Apollo,
Rursus ad inceptum mane redimus iter,
Quod sermone levi nobis praecidimus ipsi,
Lubrica fallentes tempora mille iocis.
Donec ad albentes BORBI devenimus undas
Gurgitibus mistas ZACE sonore tuis:
Ad quas structa iacent circumdata montibus altis
Moenia, CERVORUM nomen [(printer); sic: nomine] adepta vetus:
Quae quondam levibus cervis, venisque metalli
Nobilia egregiis sunt celebrata Viris.
At postquam vivax exhausit cura fodinas,
Et sensim hic patriae sidere coepit honos.
Ecce decus multo paulatim nascitur Urbi
Clarius, et maior gloria, maior honos.
Scilicet ex duro, visu mirabile, saxo
Fons manat calidis sulphure mixtus aquis.
Heic reparant morbis languentia corpora thermae,
Aegraque dant nervis membra valere suis.
Concipient steriles lotae, bene digeret escas
Cui datur hoc corpus fonte lavare suum.
Quem tristis scabies tentat quem dira podagra
Vexat, ad haec veniat balnea: sanus erit.
Ipse ego cum nuper scabiosus perluor, huius
Experior quam sit vena salubris aquae.
Quid? quod ad hanc urbem situs est mons, cuius in altis
Alta cacuminibus sidera paene jacent.
Qui reliquos tantum superavit vertice, quantum
Roma inter reliquas eminet una domos.
Pygmaeosque breves quantum superant Titanes.
Unde Giganteus mons quoque nomen habet.
Adde quod egregios numerant haec moenia cives
Ipse fui quorum saepe levatus ope.
Quando fui pars una tui, SCHILLINGE, Lycei
O Francksteiniadae gloria magna Soli.
Te duce Pegasei cum disco numina fontis
Quaerere, sacratas hinc bibiturus aquas.
Te duce Nasonis quando pede nectere verba
Molior, atque sequi laeve Maronis iter.
Quid referam SCHILDERE tuas hoc carmine Laudes.
Quod me saepe tua pro bonitate juvas?
Quid? nomen KINDLERE tuum virtusque celebris
Ullane, qua taceant, est oritura dies?
O memorande dies, mihi quae potuêre Camenae
Te Seideliadum conciliare decus.
Invidus invidiae tibi nunquam morsibus infert
Damna, Vices doleant aemula turba suas.
Sed quorsum laudes excurris Musa canendo
Urbis? ad inceptas respice quaeso vias.
Bis quater Hesperium Titan intraverat aequor,
Et toties roseas extulit inde genas.
Cum summo Patrias nos mane reliquimus oras,
Reddentes variis carmina voce sonis.
Hîc ubi laeta virent, ut Tempe, pascua, per quae
Nos tum vulgari tramite duxit iter.
Iam sed anhelorum, juga erant lapidosa Sudetum
Mane fatigato vix superata pede.
Patria Boiorum vetus ecce Bohemia nobis
Cernitur, Undisonis quam rigat Albis aquis.
Cernimus aerias altis in montibus arces
Cernimus artifici moenia structa manu.
Moenia mille fere, quorum visa inclita Mater
PRAGA quis enumeret nobile quicquid habet?
Scilicet (a sacris exordia ducite Musae)
Centum sunt illo templa videnda loco.
Quorum quaeque suos detonso vertice cleros
Ex humeris cinctos veste nitente colunt.
Proh turbam! proh quanta cohors! quae [(printer); sic: qua] voce latinâ
Fundit adignotum carmen inane DEUM.
Est inter reliquas, aedes venerabilis una
Non procula trito conspicienda foro.
Haec (bene si memini) Divo sacrata JACOBO
Tantum non aris mille repleta nitet.
Quas circa totidem fratres idiomate fundunt
Ignoto cassas nocte dieque preces:
Fallor? an impensis quibus haec surrexerit aedes
Dicere, materia est versibus apta meis?
Quantus enim foris efflorescat, quantus et in his
Splendor, in hos Elegos cogere Musa nequit.
Quippe cavernoso niveos de fornice muros
Suspendunt celebri condita templa manu.
Tecta cacuminibus turrita decentibus umbram
Proiciant altas Sole terente vias.
Est et in extremâ delubri fronte videre
Huius, opus, quo quid clarius esse nequit.
Aureus in mirâ lapidum compage refulget
Crater quem Graiae non licitentur opes.
Hunc iuxta gladius rutilo fabricatus ab auro
Pendet, victricis signa videnda manus.
Praesule quo sint haec monumenta relicta, videtur
Iam Proteus elegis credere nolle meis.
Sed taceat: nec enim manet istos Musa relatus
Illius, ad reliquam nunc reditura viam.
Non procul a templo (nisi me male corripit error)
Surgit in arguto curia celsa foro.
Curia sancta patrum patriae, munita duabus
Turrib. haud aliqua has machina sternat humi,
Altera in illarum, spaciis distantibus horas,
Quod ciet aequales nobile prostat opus.
Edit id horarum sonitum, ex bipatente fenestrâ,
Non nisi coelato prospiciente Viro.
Legibus incertis errantia sidera motu,
Quam vario, docet hoc, circumagantur, opus.
Tempora Solis habet, quibus in sua signa redibit,
Luce quibus piceos dirigit orbus equos,
Cynthia ubi caecum tergus faciemve nitentem
Exponat radiis, Phoebe corusce, tuis.
Quanto eadem spatio cursu, quotiesque quotannis
Terminet, umbrosas sustineatque vices.
Denique tota quibus structura rotetur Olympi
Legibus, haec scitê machina mota docet.
Porro quid memorem? nil non laudabile vidi,
Nil quod non meruit Carminis ore cani.
Circumquaque premunt scopulosos moenia colles,
Arcibus aequandas urbs habet illa domos.
Fluctibus in mediâ resonantibus aestuat urbe
MULDA, terens sanctis semina tosta molis.
Incubat huic multo subnixus fornice celsus
Pons, cui non videat Teutonis ora parem.
Huius et instabiles mons est situs altus ad undas,
Qui prope Caesaream tollit ad astra domum.
Cuius opes quae sint, in signia quanta, supellex
Quam non bellaci sit capienda manu.
Quis nitor, et quam sit fossis munita profundis,
Vix canat ingenio Naso Poeta suo.
Tanta fuit, semperque futura est illius arcis
Gloria, post nullos interitura dies.
Hic et honos erit Urbis: ad ostia ferrea cuius
Venimus errantes sole vocante greges.
Mox tamen ut portas fesso pede strinximus, ater
Ecce repentinis ingruit imber aquis.
Praecipitansque cadit multo cum verbere grando
Frugibus haud multum tunc nocitura novis:
At male grata tamen fessis in crure medullis,
Magnum iter ad senos conficiente dies.
Erumpunt gelidi magno cum murmure venti,
Disicit et largas turbo sonorus aquas.
Nos fera tempestas, et hiems pluviosa coegit
Hospitis ad patulas accelerare fores.
Excipiens madidis venientes vestibus hospes
More suo gratas instruit ipsa dapes.
Intereaque jubet, dum lautior esca paretur,
Caseus ut sacram mitiget ante famem.
Caseus a Boiis nuribus qui pressus, avarae
(Iudice me) fuerit gloria prima gulae.
Huic epulas iungit: quibus ut depulsus edendi
Esset amor, tentat membra refecta sopor.
Ad requiem fessos quoque nox vocat: Ergo ministri
Stramineum nobis composuêre torum.
Unde resurgentes, ubi mane reduxerat ortum
Phoebus, ad inceptum quisque redimus iter.
Nondum deposuit serotina murmura ventus.
Non pulsus gelidae grandinis imber erat.
Sed pater omnipotens ex alto fornice caeli
Fundere caeruleas velle [(printer); sic: nolle] videtur aquas.
Mox tamen aethereis reseratis [(printer); sic: res gratis] undique claustris
Desuper albentes deicit ille nives.
Auster oberrantes condensat in aere floccos
Subducens oculis eripiensque vias.
Heu quam finitimûm species miseranda locorum est!
Iratos referunt pars quotacumque Deos.
Innuit hoc caelum, non dissimulante dolorem
Aequore, dat planctus navita signa sui.
Arboribus frondes, et tristes montibus herbae
Ostendunt madidas, ore tremente, genas.
Sub nive constricto latuerunt vertice montes,
Sub nive quadriduo terra sepulta fuit.
Pabula nulla ferunt armentis prata, iuvencos
In stabulis foenum mandere vile iuvat.
Tantus erat superûm fremitus, gentisque tumultus,
Aeoliae tantus cuncta ruentis erat.
Hos habuit gemitus, has fudit terra querelas,
Haec facies orbis commiseranda fuit
Tam fera tempestas caelique fragrosa Tonantis,
Fulmina nos quatuor detinuere dies.
Donec in auxilium rutilo nebulosus ab ortu
Eurus anhelantes sollicitaret equos.
Ille quietis amans fratrum cognovit ut iram,
Quae mala? quae vestri causa furoris? ait.
Unde faces tantas sumpsistis? ab igne redite
Iramque in dubias ponite quisque vices.
Nec turbate vias: videat post nubila Phoebum
Turba viatorum, sudaque templa poli.
His animos fratrum facilis cito mitigat Eurus,
Moxque venit levior murmuris aura loco.
Rursus in expanso placantur numina caelo,
Purus et obliquas torquet Apollo vias.
Sic igitur fretis placato numine rerum,
Ex animo luctus protinus omnis abit.
Pristinus ille vigor qui mole laboris in illâ
Cesserat ex membris, numine dante, redit,
Vitaque posterior magis, exsistente secundo
Sidere pectoribus quae prior illa, viget.
Ergo bonis avibus, superisque faventibus imus,
Constanterque pedum fungimur officio.
Hortamur socios post nubila tempora, cursus
Ut placida longi taedia mente ferant.
Ut sua, quae restant, vestigia quisque sequantur
(Mansit adhuc nostros nam via longa pedes)
Versibus alternis modo ludimus, atque vicissim
Cogimus in fidos verba jocosa pedes.
Iam nova gestarum nuper miracula rerum
Nos vice mutatâ commemorare iuvat.
Ille refert, qualis fuerit iuvenilibus annis,
Qualis et accessu temporis esse velit.
Ille suos morbos, funestaque damna recenset,
Ille fluat quo sors aequa tenore sibi.
Denique colloquiis curas compescimus omnes,
Obvia pellentes taedia mille jocis.
Interea ventis quassantibus omnia [(printer); sic: ventia quassante acumine] vastum
In nemus alto nos tramite ducit iter.
Esse frequens quodam referente latronibus illud,
Et saevire truces ad sua lustra feras.
Luridus invadit nos horror, et intima cor dis
Viscera ceu subito frigore laesa rigent.
Constringit fessâ teneras in cruce [(printer); sic: eruce] medullas
Angor, et exanguis concutit ossa metus.
Per tot enim vitae discrimina trivimus ante
Ad loca suspensas insidiosa vias.
His audita supervenit impia fama latronum,
Ad fera quenque manus arma par are jubens.
Quam numerosa tamen comitum manus elevat, atque
Praesenti superis fidere mente jubet.
Ergo leves animis curas deponimus omnes,
Atque salebrosum sic peragramus iter.
Nullus habet socios timor, et trepidatio nulla,
Sed pavor ex animo protinus omnis abit.
Nil movet asperitas nemoris, nil fama latronum,
Incutit horribilem bestia nulla metum.
Saepe specus habitant saevi quas unguibus ursi,
Gustatas cervis saepe videmus aquas,
Hîc frendentis apri signat vestigia tellus,
Lubrica, vitantis tela necemque fuga.
Hic lupus incautis raptam pastoribus agnam,
Discidit, esurie tabificante gulam.
Incidit in rictus illic fera parva Leonis,
Quae fugiens matris forte vocavit opem.
Talia caede nemus madidum notat: haud tamen ullus
Cui modo quae cessit, cura rediret, erat.
Sicque cavernosi superato limine saltus,
Stabat adaequatae campus amoenus humi.
Illic structa colunt urbani moenia cives,
Nomina mira quib. DENSque COLUSque dedit
Vitifer invideat licet his sua munera Bacchus,
Nec levet urentem pensilis uva sitim.
(Forte cares tumidis regio quia montibus illa:
Edita Pampineus nam loca Bacchus amat.)
Alma tamen genitrix praesenti numine frugum,
Fecundam vario semine fecit humum.
Pauperiemque meri pingui mutavit [(printer); sic: invitavit] aristâ,
Quae reddat dominis horrea plena suis.
Quin alio testata suam sub munere mentem
Dignata est patrium nobilitare focum.
Quae prius implebat pluvialis pocula lympha,
Iam Pelusiaco plena liquore scatent.
Quo non Sauromatae, vicinave Teutonis undas
Ora foco coctas nobiliore bibit.
Namque sitim his modice potus restinguit avaram
Ursit in attritis quos mora longa viis,
Ora quibus vox destituit, tabente palato
Haeret et ad fauces arida lingua quibus.
Robur in arentes parcê demissa canalis,
Unda salutiferis reddit adusta focis.
Testibus haud opus est, mihi sit pro teste palatum,
Credidit experiens, et sine teste sibi.
Compita torrentes inhians per aperta Bohemos,
Saepius optatâ cum potiretur aquâ.
Quid multis? urbem, Cerealia donaque laudet,
Quem modo cumque fores non subisse piget.
Quae censura mihi quod si suffragia gignat,
Testibus exiguo tempore dives ero.
Ergo quod excêsti carmen mea Musa reposce
Cumque tuum reliquo tramite pergat opus.
Moenia tergoribus vix [(printer); sic: nix] aspexere sodales,
Vix erat extremo porta relicta pede.
Ad fera nimbosi concurrunt praelia venti.
(Creditur iratos tunc fremuisse Deos.)
Et terras tractusque maris versare minantur
Turbine: quin etiam grando per arva salit.
Aspera saevit hiems, adopertae viscera terrae,
Laesa repentinis frigoribusque rigent.
Tum fugêre ferae, tum cuncta volucria silvas,
Pascua compulsi deseruere greges.
At nos imber habet, tempestatesque sonorae,
Et male pulsatos turbida vexat hiems.
Palpebris nivium sub inani pondere pressis
Eripit adversam dira procella viam,
Ergo dum sequimur vestigia mole sub illâ,
Quilibet ereptis eripimur sociis.
Hic bini, hic terni per devia lustra vagamur,
Rectum iter ad socios nescia turba sequi.
Sors tamen aequa omnes vicinâ legit in urbe,
Condere sideream Sole par ante facem.
Urbs vetus est, Boio celebrataque nomine PILSA,
Usque tamen purâ relligione carens.
Multa supervacuo populo huic ceremonia cultu
Creditur aethereas promeritura domos.
Non toties Phoebus geminam respexit ad Arcton
Occinitur quoties carmen inane Deo.
Carmen inane, sonat quoniam sine pectore lingua,
Oreque cor stupidum vociferante tacet.
Exsulat inde sacri ius, suspiciendaque Verbi
Relligio superi filia sancta Dei.
Exsulat aethereas quae ipsos relevaret ad auras,
Mentis et horrentes discuteret tenebras,
Exsulat infandum, et Satanae damnosa potestas,
Sceptra tenet dextrae Christe negata tuae.
Qualiter infirmis hominum cervicibus olim
Imposuit vastum secta Papalis onus?
Tempore quo nobis hanc cernere contigit urbem,
Phoebus in occiduis paene cubabat [(printer); sic: cubabit] aquis.
Quique micabat heri, caecâ vindemitor umbrâ
Fugerat aspectus mane ineunte meos.
Creditur ad castam tum descendisse puellam
Angelus, ac partum significasse novum,
Hîc vero innumeros properare ad templa videres
Reddere Christiparae vota precesque Dea,
Nos etiam capti solenne cupidine festum
Spectandi, ad sacram coepimus ire domum.
Ecce stetit multus circum sua pulpita clerus,
Turbaque praeceptis erudienda Scholae:
Et rudibus vacuam mulsit concentibus auram,
Talibus effundens verba nefanda sonis:
Eia puellarum decus, et castissima virgo,
Eia choris nun quam non mem oranda meis.
Te pater omnipotens multis de milibus unam
Legit, adhuc mundus cum fabricandus erat,
Cuius ab integrâ procederet integer alvo,
Qui daret irato debita lu/tra Deo,
Sancta Dei genitrix, supero acceptissima Regi,
Te vocat, haec quicquid terra, et Olympus habet.
Te canit humanum genus, et te semper adorat
Caelicolum Magni turba ministra Dei.
Quaesumus assiduis pro nostro ut crimine votis
Digneris puerum sollicitare tuum.
Hos habuit strepitus, haec illi verba fuêre,
Cuius adhuc nobis mentio facta, choro.
Interea quidam fruticoso vimine rorem
Sparsit, et his maduit concio tota sacris.
Quippe velut rabidus cum torret Sirius agros
Et rimis passim sicca fatiscit humus.
Tunc audê pluvias, venientesque excipit imbres,
Arentemque levat fervida gleba sitim.
Sic ea certatim lustrales excipit undas
Concio supra omnem relligiosa fidem.
Et tollunt pileos [(printer); sic: Pileaque attollunt] alii, textasque tiaras,
Tornatos alii, rore cadente, scyphos.
Vestibus expansis hi, et apertis oribus illi
Stant cupidi guttis usque madere sacris.
Singula quid referam, quae non laudanda videbam,
Fictile si numen quod coleretur erat?
Fallor? an in nitido stellantia sidera caelo
Tot posuit digitus Iuppiter alme tuus?
Veris amor Zephyrus, tepidive potentia Solis,
Tot sata num pingui gignere possit humo?
Ardentes quot in aede faces, quot in aede lucernas
Vidimus, infandae religionis opus?
Scilicet ominibus (veniam date) nomina sicut,
Conveniunt [(printer); sic: Conveniant] rebus sic quoque signa suis.
Quid mirum? si fata notant, tormentaque flammae,
Torrendus flammas ergo Papatus amat.
Sed cur cessat iter? quid in isthac urbe moramur?
Nulla viatori profuit ansa morae.
Mane novos cum vix aurora reduxerat ortus,
Tempus erat longam praecipitare viam,
Currus abit, comitum pars una moramur in urbe,
Quae fuit urbanae nescio causa morae,
Ergo secuturos comitum vestigia rursus
Ambigua in geminum nos via ducit iter.
Pergimus incerti, patet illico tramitis error,
Hic fuerant retro signa legenda pedum,
Quid nos? de culpâ verbis contendimus: Ergo
In vitium maius lis malesuada vocat.
Nec prius amissos contingit adire Sodales,
Quam producta feri plaustra Bootis erant.
Usque adeo verum est, qui culpae semina spargit,
Quod metat exiguo tempore crimen habet.
Sole pruinosos clam producente quadrigas
Ros legit albentem conglomeratus humum.
Ingrediuntur iter Socii, pedibusque pruinas
Diffindunt, ocreas mole gravante nivis,
Non illos Boreae penetrabile frigus adurit,
Non digitos illis contrahit acris hiems,
Quid? rigor omnis abest, et multus euntia sudor
Membra rigat, tanquam vena ruentis aque,
Noctu quippe domus habitatae limine nobis
Relicto, albicomus mons superandus erat.
Cuius ut emensi fuimus juga celsa, subimus
Intrepidi magnum sollicitumque nemus.
Cingit id antiquas patriae muniminis instar
Urbes, boiae olim quas genuere nurus.
Silva frequens monstris. ac vix habitabilis ulli,
Cui lucem superest cernere cura viro.
In mediam ducti vix [(printer); sic: duxit vir] , tum non amplius unam
Vidimus hospitii rustica testa domum.
Hanc fuge quisquis ad hos sequeris vestigia saltus
Nec pete nocturnae perfida iura morae.
Hac qui veste carent fures stabulantur in aulâ
Sape quibus noctu praeda petita cadit.
Has malefida cohors balatronum tendit ad ades:
Hic grassatorum semper aluntur equi.
Denique terrificus totum nemus occupat horror
Caede, feris spoliis, insidiisque scatens,
Saepe viatoris praedonum fraude necati
Sanguine, petrosae commaduere viae.
Saepe sub umbrosâ caput aut sine veste cadaver
Fronde jacet fera quod tradidit ore neci.
Hoc iter emensis per tot discrimina nobis,
Dirigit errantem mitior aura ratem.
Ortus erat quintum summo vix margine Phoebus,
Hesperiis toties ante rigatus aquis.
Exoritura vaga sub opaca crepuscula noctis
Oppositam tenuit fulgida spica domum.
Laeta soli facies nitidique patebat Olympi,
Phoebo nulla ferox arma movebat hiems.
Nos recolendus ager, campusque novandus habebat
Optatâ prope iam carbasus ibat humo.
Tum pater omnipotens in aprico signat olympo,
Omina [(printer); sic: Omnia] mirandis conspicienda notis,
Flammea protensam stringebat pertica nubem,
Quae dici simili nomine virga potest.
Praeterea solis facies mortalia qua nunc
Aspicit una aliis aucta duabus erat.
Sic tria fulgebant in eodem lumina caelo
Pulchrius unum aliis, sed duo clara minus.
Musa mihi causas memora portenta vifderi
Cur voluit nobis Iuppiter illa tuis,
Numquid ut [(printer); sic: Nunquid] his animos nobis extorribus addat
Exilii caussam quod [(printer); sic: quot] probet esse suam?
An quia divino flecti mortalia verbo
Territat horrendis nescia corda minis?
Quippe tuo didici jampridem Musa relatu
Flammea poenarum virga quod omen habet.
An potius nostrae fuerint praesagia lucis,
Afflatusque sacri lumina trina dei.
Ut meliore piis cedat divina tenore
Concio quae vitae Christe ministra tuae est.
Haec quoniam stupidos deducis ad aethera sensus
Atque ad inaccessas evehis usque domos.
Hac referente patent mysteria caelica nobis
Et decreta piis indubitat a salus.
Quid retines linguam? nostras digneris ad aures
Prodere, funesti res nova si quid habet.
Qualiter ora premis? melioris nuncia sortis
Si portenta vides candida Musa refer,
Exsulibus causa, superisque tuentibus illam
Est opus, extorres numina salua iuvant.
Tum Pimplaea soror sic est resecuta rogantem:
Desine mi fili quaerere magna nimis.
Est penes omniscium quod percontâre, parentem.
Haec ille imperio sidera solus agit.
Ille potest monstris caelos signare patentes,
Nec non fatidicae res aperire notae.
Ille animis affert sortis documenta futurae,
Eventus ipso quî moderante cadant.
Sic ait: at nostra iam procedamus arenâ,
Est super exiguae vis mora parva viae.
Aetherius medium Phoebus torquebat Olympum,
Umbraque montanae nulla cadebat humi.
Exoptata diu cum nos AMBERGA recepit,
Urbs habitans agros terra Varisca tuos.
Hic, Schillinge, tuis tum decrevere Camenis
Pro merito dignum fata benigna locum.
At nos exacti socios fortuna fefellit
Tramitis, et soluens spes male certa fidem.
Ergo ubi ter roseas produxerat aurea bigas
Leucothea, et quarto vesper obortus erat.
Cesserat obscurâ claris vindemitor arce,
Surgebatque nitens sole cadente Lyra.
Tempus erat, quo nos praesentia fata trahebant
Pergere, ad undisoni culta Lycea Nicri.
Iamque tui procul a tergo SCHILLINGE, penates
Relicti nobis urbsque Varisca fuit.
Ecce per immensum, cuius fama exiit orbem
Cernitur intuitu NORICA porta meo,
Urbsque tuo PEGNESE madens sinuose fluento
Gens colit hanc diro Marte viroque potens,
Moenia congesto surgunt circumdata vallo:
Nec paria his usquam Teutonis ora colit.
Cinguntur geminae valido munimine fossae,
Cuius honor belli tempore saepe fuit.
Quid? quod claustra secus teretes, compageque turres
Mirâ verticibus sidera celsa ferunt.
Bellica per rigidas ferro tormenta fenestras
Vertunt terrificis hostica signa minis.
Quos Latium timuit, Romanaque moenia Gallos,
Gens procul in turpem verteret ista fugam.
Cum Scythio Hispanus si praesule foedera iungat,
Anna tuos spoliet Norice miles agros?
Milia Turcarum qui multo ceciderat [(printer); sic: caeciderat] ense,
Damna tibi saevus Marchio nulla dedit.
Tantae molis habet constructos Norica muros
Urbs, super ari omni nescia Martis ope.
Huius ut excelsae nos dimisêre plateae,
Et sol Hesperiis proximus iret aquis,
Cum grege turrigeram sero conspeximus arcem
Quam dux artificis, Marchio, condis ope.
Inde die redeunte viam repetivimus, illa
Luce peragrantes milia multa pedum.
Quippe ferebamur per apricas mentibus auras,
Visa est longinue meta propinqua viae.
Iam prope defessi fuerant exhausta laboris
Taedia, non longae nulla pericla morae.
Iamque premebatur nobis laeto pede tellus
Ocius hospitii jus habitura novi,
Iam ratis optatas contingere coepit arenas:
Velorumque usus iam prope nullus erat.
Quin etiam socios ACADEMIA sancta tenebat.
Nicre celer, Nymphae quam coluêre tuae.
Cum Cytherea Venus niveos agitasset olores,
Per numeros mensis terque quaterque sui.
Cumque Molorchei nitidissima cauda Leonis,
Occiduas summo mane sitiret aquas.
Haec SCHILLINGE tibi nostrae cecinere Camenae
Hic ubi montanos Nicrus inundat agros
Quaque Palatinus Suevos interque Nemetes
Vindice commeruit sceptra tenere manu.
FINIS HODOEPORICI.