Juni 2002 Rüdiger Niehl
TEI header added, structural corrections, lines, searchlinks Editorial description: typed text - structural tagging complete - semantic tagging complete - manual spell-check


page 8, image: s008

MART. OPITII Silvarum Liber Primus.

EUCHARISTIA.

QUID ingemiscis mole delicti gravis,
quid ingemiscis, anime mi? quid innatas
Suspiriis, et ipse succumbis tibi?
Quo decidisti? quo profundo te trahis?
Emerge turpi corporis foedi luto,
Emerge rursum, emerge, luctum reprime:
Si nulla poenitentiae clausa est via,
Iterque nullum. Semper imminet polus
Sibi imminenti, et occupat veras preces.
Quid anime pendes, teque in incerto tenes?
Quid, saeve, renuis lacrimis pacem tuis?
De te triumpha, proelium, tecum gere:
Relinque tenebras carceris tristes tui,
Relinque mundum, ascende sedes caelitum
Alis fidelitatis et sanctae spei.
Nullo premeris onere caeli regiae
Impositus arci. nil. supra fertur polum,
Nil infra Avernum. quisquis Orci transfuga
Potitur aetheris domo, nihil timet,
Nil sperat ultra: vota terminum suum
Tunc attigere. mens bona rediens fide


page 9, image: s009

Ad se Deumque supprimit quod senserat
Onus malorum: haec sola quamlibet prius
Adulterata, virginis rursum decus
Titulumque sustinebit; et dando quoque
Quam nos petendo tardior non est Deus.
Erumpe saltem, et ad Deum atque te redi.
Hac lege vives. victima haud ulla amplior
Potest magisque opima mactari Deo,
Quam mens fidelis. omnis in fide est salus.
Beatus ille qui procul mortalibus
Fide quiescit unica, et terrestrium
Pertaesus ad frugem redit, nec in scelus
De scelere fertur, et recens semper nefas.
Quid inquietas conscientiae meae
Sufflas favillas, o tyranna mentium,
Misella vita? quid cupis? quid vis tibi?
Sentina foedae impuritatis, hospita
Furoris et lasciviae, crux pectorum,
Abyssus impotentiae libidinum
Illex et officina Seiren impia,
Ludusque vanitatis, et fomes mali,
Hilarisque poena gaudiumque noxium,
Caduca vita! exeste peccati luto
Polluta putri lingua, polluti pedes,
Oculi, manusque, corque tot scelerum capax,
Exeste nobis: unica Christus sui
Gutta cruoris omne crimen eluet,
Omnes reatus, meque restituet sibi.
Accipite vestrum gens dicata Numini
Summo sodalem: iungo me vestro gregi.
Eamus omnes quotquot aeternae sumus
Salutis avidi, quotquot ardor hic rapit.


page 10, image: s010

Eamus omnes: nullus hic ordo statûs,
Nullusque censûs, nullus aetatis gradus.
Quicumque propius ad Deum accedit fide,
Sit imperator omnium, placet Deo
Ambitio talis, atque cor vinci dolens
Pietatis eminentia et studio sui.
Abite, abite, qui odia, caedes, funera
Palam fovetis, qui malum struitis malo,
Ruat vel in vos, dummodo in vestros ruat.
Abite, abite, linquite innocuum gregem,
Quicumque inerti vela Cocyto datis,
Mergique festinatis et probra omnia
Scelusque succedens sibi furentibus
Protrahitis ausis, et libidini impiae
Litatis et turpi stupro: hoc ipsum unicae
Pignus salutis, ni reatuum piget,
Vos iudicabit, et flagellis impetet,
Vestramque conscientiam. At tu fons boni,
Origo pacis, et salutis conditor,
Maxime sacerdos, pastor, agnus, victima,
Stabulum ostiumque, servus et dominus simul,
Iudex et advocatus, omnia omnibus;
O cordium lux alma, servo mi tuo
Latus cruentum pande, pande vulnerum
Dulces recessûs; recipe me totum tuum,
Marcentis umbram pectoris sancti excita
Flamma vigoris; flagrat incensum siti
Cor, atque gestit te frui: da sanguinem
Tuum atque corpus avidus ore flammeae
Fidei apprehendam, da salutarem cibum
Potumque veris aestimem virtutibus


page 11, image: s011

Pretioque vero; ut ingerat fides mihi,
Infirma quicquid denegabunt lumina.
Bene est, abunde est, vota transcendi mea.
Nescio quei animus amplius solito tumens
Mortalitatis excidit meta suae,
Et ultra Olympi subvehit se sidera.
Terrestre pignus non capit solidam fidem:
Plus tendito ultra, mens mea, et Christum inveni
Ubi invenitur, sentio in coelo, tuum.
Confunde gaudio metum: quem amas cole,
Verere quem optas; pasce te Domino tuo.
Salus salutis, alma lux, quae cordium
Tristes tenebras discutit, lux gentium
Indulget ultro seque concedit tibi.
O dulce pignus o stupenda munera,
Quae das fidelibus tuis, amor Patris,
Amorque mundi: o mysticum convivium.
O spes quieta, turris et rupes mea,
Amice verae caritatis, dux, via
Et vita nostra pignore hoc et munere
Animas tuorum pasce, firma debiles,
Caecutientes excita, reduc vagos,
Confunde linguas hostium, gentis tuae
Solare relictumg gregem: donec polo
Iuncti sciemus cuncta quae fides modo
Scit sola, magna parte claudicans sui;
Et intuebimur palam in Nato Patrem,
In Patre Natum, utroque Sanctum Spiritum.


page 12, image: s012

ANAPAESTI In Calend. [Abbr.: Calendas] Ianuarias An. [Abbr.: Anno] M.DC.XXI.

TAndem lentis passibus annus
Hic quoque vitae per tot fragiles
Casus querulae, bellaque totis
Mundi late diffusa plagis,
Tetigit ??cae [(reading uncertain: printing-ink deficient)] tempora metae.
Eheu quantâ rabie ferri
Mars Teutonicos lacerat campos,
Totque suorum miseris tellus
Infausta madens cladibus, altas
Probat offensi numinis iras!
Hîc Maurorum probrosa cohors
Scelerum totos agit cumulos:
Hîc gens ipsis gravior Mauris
Nec dura minus rigido saxo,
Audet proprios impete toto
Perdere fratres.
O qui vasti caerula mundi
Vada fulmineo terrore quatis,
Qui crudeles instar cineris
Saevo dominos turbine difflas,
Exere dextrae tela potentis,
Pressisque minis semivirorum
Tandem rabidos subverte dolos.
Sat tartareae probra cohortis
Infanda tuum laesere gregem;
sat sanguineas dedimus poenas.
Quicquid sontes punire potest
Pertulit orbis. cur sub pedibus


page 13, image: s013

Calidâ semper caede cruentis
Iaceant plebis pater, arma tuae?
Parce precamur, parce, nec ultra
Has livoris succende faces.
Si consilium vertimus ipsi,
Vitaeque piget toties pridem
Nequiter actae, fata precando
Sine nos etiam superare tua.

PSALMUS LXXIX.

CErnis effusas, pater alme, turmas
In tuis late rutilare campis,
Atque vastantes tibi vota diras
Praedia gentes.

Polluit saevo tua templa ferro
Agmen infestum. [(transcriber); sic: ]
iacet illa magna
Urbium princeps, Solymaeque verrunt
Infima turres.

Pavit obscenos furor impiorum
Alites sparso per agros cerebro,
Et feris sanctae laceranda liquit
Viscera plebis.

Civium turpi madefacta tabo
Innocens tellus rubuit, novisque
Extulit stragis cruor insepultae
Flumina ripis.

Perfidum rident mala inhospitales
Nostra vicini, et satiant suorum
Heu! propinquorum fera luctuosis
Corda ruinis.

Quis manet tandem toties relictum
Exitus coetum, deus? an furoris


page 14, image: s014

Non tui volvit satis aestuantes
Flamma favillas?

Impetu dextrae potius tremendae
Nescias contunde tui catervas,
Et lacessito tege peierantes
Fulmine Reges.

Hi tui sedem et placidos Iacobi
Igne vastarunt rabido penates:
Sola nunc passim superant pudendis [(transcriber); sic: pudentis]
Rudera campis.

Exsequi poena nimium severa
Mitte transacti male crimen aevi,
Et fatigatam gravibus procellis
Erige turbam.

Nominis per te veneranda sancti
Sacra, per numenque tuum precamur,
Arma pro nobis cape, nec fidelem
Linque cohortem.

Ne rudes belli pariter deique
Esse nos livor crepet impiorum,
Advola certus tibi militantis
Sanguinis ultor.

Frange probrosas populi catenas
Duriter pressi, neque te vocantum
Lacrimas tristes, et in astra missos
Respue questus.

Redde perversis mala quae dederunt
Septies castris, et ab insolenti
Iacta vicino toties, in ipsum
Probra retorque.

Atque sic grex nos tuus usque et usque
Ibimus, promptis simul et parati


page 15, image: s015

Ore non falso tibi consecratas
Pangere laudes.

AD FRID. [Abbr.: FRIDERICUM] Kreckwicium Equitem Silesium.

QUidnam nobilium grande decus virûm [Reg: virorum]
Sortis barbaricos intuitûs trucis
Horres? omnia magnis
Concredant homines deis.

Supra nos residet daedalus arbiter,
Qui res pro libitu sternit et erigit
Mortales; nec iniquus,
Interdum licet anxios.

Et plenos gemitu, ceu pater assolet,
Leni propitius verbere corripit.
Quotquot diligit ille,
Exercet variis modis.

Et tu, Kreckwicide, fidus in hac via.
Curras quam superi dî [Reg: dei] tibi destinant,
Ceu miles ruit acer,
Nec belli fragiles minas,

Nec vultus metuens hostis Ibericos.
Hac qui se validum militia probat,
Vitae huic ipse coronam
Imponet Deus auream.

IN OBITUM ADAMI BIBRANI, Equitis Silesii.

ERgo nulla dies maerore carebit, et uno
Impete vis superûm [Reg: superorum] , caelique irata potestas
In nos tota ruet, nec delassata malorum


page 16, image: s016

Ingenti numero tandem Fortuna novercam
Exuet, ac nostrae dediscet funera terrae!
Non sumus indociles lugere: hoc mensibus actum est
Continuis, diraeque ullo sine fine procellae
Successere sibi, saevo Bellona tumultu
Ex quo cognatas acies commisit, et enses
Hactenus innocuos docuit tractare Silesos.
Nec bello soli cadimus, galeataque tantum
Agmina; sed placidos nullo discrimine rerum
Mors immota viros telis invadit, et ipsas
Per iugulum illorum Pacis quoque demetit artes.
Sic et tu soboli, Bibrane, ereptus amicae,
Et magno fratri formosum limen Olympi
Laetus ovansque subis, liber vacuusque laborum
Quos et cum primis hominum gens suscipit auris,
Et facit ipsa sibi. sed te lenissima vitae
Insontis statio, vitaeque intenta quieti,
Splendori misero et curis exemit iniquis.
Scilicet hoc corpus, quod toto ex orbe petitis
Mortales onerant opibus (si vera fatemur)
Appendix animi nuda est, et putrida mentis
Nec sat digna domus, quam cum relliquit hic hospes,
Myrrhae et turis eget cani deforme cadaver.

Est equidem nobis facies sublimior illis
Quae ratione carent animantibus, oraque celsum
Nostra polum magno divorum munere cernunt:
Sed nisi mens etiam assurgat, nisi temnere letum
Noverit, atque ultro venturo occurrere fato,
Maxima pars nostri manca est et debilis. ergo
Immoto fugientem animam dimittere vultu
Discamus, nec nos vesani gaudia mundi
Illecebraeque leves rapiant, turpisque voluptas.


page 17, image: s017

Sic vitae expertes tamen hîc vivemus, et omni
Tempore serorum laudabimur ore nepotum.
Cetera cuncta cadunt; sed divinae ardua mentis
Ausa minas aevi frangunt instantis, et acrem,
Letique immunem pavidi, sectantur honorem.

His et tu stimulis, his actus motibus, infra
Te longe impuri cernebas ludicra mundi
Vota et spes avidas, intentaque pectora nugis.
Felicem te mille modis, quem corporis huius
Imbelles artus, et membra exercita morbis,
Nulla ex parte premunt, sed luce imbutus amoena,
Cunctarum rerum quas aether donat abundas,
Et Christum nostrosque umeros nostrosque lacertos,
Iam non mortales, indutum totus adoras.

At nobis pacem caelesti ex arce petendum est,
Inter mille dolos fraudesque, et amara malarum
Quas haec vita trahit curarum, bellaque nullum
Inventura deinde modum; nisi caelicolûm [Reg: caelicolorum] rex,
Tam largo fletu et lacrimis permotus acerbis,
Desinet irarum tandem, nostrosque furores,
Plus quam civili gaudentes sanguine, flectet.

Quae tu cuncta, cruentorum secura laborum,
O felix anima, e caeli fulgentibus oris
Cernis, et hoc effrene animal, monstrum istud inaudax,
Hunc lusum fortunae, hominem quem dicimus, inter
Vota senescentem, ac nequicquam multa timentem
Rides, et magnum hoc late percurris inane.

Salve iterum atque iterum (si iam licet ista precari)
Aeternumque vale, nos te laeti atque libentes,
Nec nimium addicti vanis, timidique perire,
Ordine quo suprema volet natura, sequemur.


page 18, image: s018

Interea has laudes, haec nostrae carmina Musae
Certatim studio, quod solum possumus, uno
Manibus, o Bibrane, tuis sacramus, et istis
Floribus insignem devoti spargimus urnam.

Sint haec grata tibi. regum periere sepulcra,
Mirandusque labor. quod vatum industria fecit,
Nulla parte sui corruptum huc usque remansit.

Me quoque seu natale solum, lenique susurrans
Unda Bobri strepitu morientem viderit, atque haec
Fecundis salicum ripis incluserit ossa;
Seu procul a dulci patria, amplexuque meorum,
Serius aut citius, gelida tumulabor arena;
Nil nisi mortem exopto bonam, laudesque bonorum.
Aut si forte mihi non tam licet esse beato,
Invidiaeque premar, quae conterit omnia, dente,
Hoc tamen officium nostrae pietatis amabo,
Quae functos hac luce viros commendat, et illis
Semper victuros in charta instaurat honores.

AD CORNELIUM GROTIUM HUGONIS F. [Abbr.: FILIUM]

ETsi me dulces repetentem saepe libellos,
Et notam vitae requiem, amplexusque meorum,
Sequana, Gultalicis longe diversior undis,
Hic ad Borbonias nequicquam detinet arces:
Multorum tamen optata mercede bonorum
Exilii pensatur amor, seu regius urbis
Nos iuvat aspectus, seu morum orisque rotundi
Deliciaeque artesque, et tot nova nomina rerum,
Seu quaecumque levant tetricas solatia curas.


page 19, image: s019

Sed tantas tuus inter opes ante omnia nobis
Est genitor, cuius quam cernis pagina vultum
Dum fugit, illa tibi, Corneli, hac luce dicatur,
Cui gratum Musis, quo te dixere parentes
Dilecti, nomen pietatis amica vetustas
Inscripsit memores sueto quod limite fasti
Et cancer multo lassatus sole reduxit.
Ergo age, dum genio proprii tibi tura diei
Iuncta mero ferimus, dum purpureis hyacinthis,
Et myrtoque hederaque sacratas spargimus aras;
O spes Pieridum, tu non modo nominis huius
Auspicia et sortem, sed quanto cura deorum
Haud umquam malefida tuos donaverit annos
Deposito vigili pervolvere corde memento.
Quo fers cumque oculos virtutum larga tuarum
Argumenta vides; hic pulchri calcar honesti
Est patria, illa virûm [Reg: virorum] domitrix, maris illa profundi
Regina, et superis non aequa Batavia solis.
Parte alia tibi materni simul atque paterni
Sanguinis ornamenta graves de pectore somnos
Abstergunt, meritisque et avitis laudibus instant.
Hos inter late radios Hemskerckia virtus
Extulit immensus [transcriber: gen. masc. congruent with Hemskerck], gelidam seu primus ad Arcton,
Ausus inexpertas olim mortalibus oras
Quaerere, luctantem post terga reliquit Olympum;
Sive audax tumidam terreno fulmine Calpon
Et debellati regnum concussit Iberi.
Olli ex adversa superati litoris acta [transcriber: Greek 'akté'],
Succenso, immemorique sui, et maiora minanti,
Fata deûm [Reg: deorum] , nulli nostrum famulantia, Proteus,
Phocarumque gregem, et pavidas Nereides inter,


page 20, image: s020

Caeruleus Proteus non ficto nuntiat ore:
Hoc licet; intrepidos huc iam prodisse Batavos
Sufficiat: nec enim superûm [Reg: superorum] tibi plura dederunt
Concilia et sortes. quod si probitatis amore
Correpti, procul invidia et civilibus armis,
Fraternas posthac tulerint ad proelia dextras,
Nec maris imperii, nec libertatis egebunt:
Tu morere, ac victis habita tua sidera terris.
Sic fatus, canamque senex ad pectora barbam
Deducens mixtae cum sanguine mergitur undae.
Hoc animo, his titulis, Groti, satiate tuorum
Ad propiora veni: nec enim tibi grandior auctor,
Seu vitam, seu plura velis, utroque parente
Esse queat. Si restat adhuc sua gloria factis,
Et nondum virtutis honos torpedine saecli
Funditus interiit, tanti moresque fidemque
Coniugii caelo tenus omnis cura nepotum
Evehat, haerentem mater cum casta maritum
Non sivit dubitare, fugaeque admovit honestae.
Triste equidem, quod nemo neget natalibus auris
Hac exire via; sed fluctus inter et Austrum
Dîs [Reg: Deis] pietas cordi est, solusque haud exulat ille
Quem recti comitatur amor. Sic criminis expers
Magnus Aristides Spartam traductus, Athenis
Non praesens quoque civis erat, patriamque iuvandi
Proposito patriae desertae damna levabat.
Felix heu nimis, ô iuvenis, prorsusque beate,
Quem talis pater, haud contentus imagine vultus
Te signasse sui, maturis artibus ipse
Imbuit, et facilem sua per vestigia raptat.
Hoc duce, cui puero properavit sancta cothurnum


page 21, image: s021

Melpomene ingentem priscorum carmina vatum
Omnia pervolvis, quotquot Pandionis arces
Cecropiae, seu Roma dedit, patiensque doceri
Aonios hauris ex ipsis fontibus amnes,
Maiorique operi interdum praeludere tentans
Dulce epigramma facis. Sic et generosa leonis,
Nervorum ac patriae virtutis conscia, proles,
Libera cui toto nondum iuba ludit in armo,
Mite genus leporum primo sectatur, et acres
Discit ab imbelli cervos urgere capella.
Post Cirrhae latices, post serta lyrasque dearum,
Lingua soluta placet, non illa exsanguis et horrens
Deformi macie, ac fuco male picta protervo,
More Sophistarum, languor damnavit ad umbras
Quos suus, aut stultos etiam sapientia reddit:
Attica sed quali caste facundia cultu
Incedit, vel adhuc dominae decor aureus urbis,
Flore nitens proprio. Veteres tamen ire per omnes
Longa, o amice, mora est: Ut per compendia discas,
Patrem imitare tuum, seu Posteritatis amores,
Annales vestros, et proelia gesta, vicesque
Fortunae ac hominum varias livore remoto
Speratis aperit chartis, sive arbiter aequi
Iura togae bellique immoto limite signat.
Hinc alias, reliqui quas discunt, natus ad artes
In tua regna venis, totamque libidine sancta
Socraticamque domum, et spatiosam sedulus umbram
Excutis, ac Samiae facunda silentia linguae,
Et quodcumque sophos [Reg: sophôs] meliori Musa Poetae
(Vel tibi, vel patri) versu memorare dedisset.
Hic dotes Natura suas et daedala tellus


page 22, image: s022

Arcanam rerum faciem, causasque Charybdis
Undam cur bibat, Aetna truces cur evomat ignes,
Ut mare sit salsum, ut lapidum pluat horridus imber,
Et quae plura latent humiles miracula mentes
Ingerit: hic prata, hic colles, et flumina, et arces,
Et patrem Oceanum, gentesque, orbesque repertos
Arte nova, quantumque aiunt restare, recenses.
Quid quod blanda tibi caelum recludit, et altum
Uranie solem variaeque incommoda lunae
Signorumque vias, et quae (quis credere possit?)
Astra tuus genitor nondum iuvenilibus annis,
Hebraeosque, Arabasque, et Graios atque Latinos,
Hebraeos quorum sermonem addiscis et ipse,
Nominibus signare suis numeroque docebat.
Hae tibi sunt artes, hi si quid clarius usquam est,
Ad maiora gradus, donec te diva, paternis
Cum patriae cura semper defensa periclis,
Astraea optato protendens bracchia nexu
Ambiat et meritam tibi texat amica corollam.
Interea totis perges incumbere remis,
Instabisque tibi, ne qui sine dote laborum
Soles effugiant; nec enim praecordia tantis
Innutrita bonis vesani turpia Bacchi
Pocula, vel mollis rapiet diversa voluptas.
Imprimis, quodcumque tibi proponis agendum,
Successus faciles nulli sua dona negantem,
Posce Deum, et veris precibus devotus adora.
Ipse vides, iuvenis, quanto pater optimus illi
Addictus studio mentes Caelestium inanes
Instruat, et doctis hoc quod regit omnia libris,
Ulterius nescire vetet. Quare illius unam


page 23, image: s023

Expertus praesentis opem, discrimina rerum
Post varia, et quae nunc melius defossa tacentur,
Vivit, et ad iusti clementia litora regis
Comiter exceptus vultu sua fata sereno
Temperat, ac sanctis infracto pectore curis
Obstrictum ante sibi totum docet amplius orbem.
Cetera quae restant porro quoque tempora vitae
(restent longa!) favor divini numinis illi
Viribus ingenuis atque hac probitate suorum,
Et fidi virtute tori, rebusque secundis,
Sive hic, seu magis ad patrii vaga litora Rheni,
Tranquilla efficiet; neque me felicior umquam
Nuntius accepto veri rumore beabit
Absentem, cui summa sui laetissima voti
Contigit, hunc, o amice, tui quod patris amorem,
Hanc mentem ad natale solum et mea limina mecum
Aufero, et insigni spoliorum merce triumpho.
Atque utinam nondum iussis exclusus amicis
Ad caros quamvis cogar remeare penates,
Advena vix nuper, sed seu civilibus undis
Destinor ac patriae, monitu studiisque meorum:
Seu, quod fata velint, Budorgis [transcriber: Breslau] diva, canentem
Nunc Latio nunc ore suo, vel lucis egentes
Priscorum historias ac scripta aeterna legentem,
Pieriis ullo sine nomine proteget umbris,
Vobis semper ero devinctus, et ante remotum
Eridanum, lenemque Istri gens saeva Garumnam,
Istri Gallus aquas bibet, ulla oblivia vestri
Quam nobis venient; at tu mihi tale merenti
Pro pietate mea, pro qua te diligo cura,


page 24, image: s024

Iucundam a superis studiorum exposce quietem,
Et vitam haud inopem, patriae nec amore carentem.

Lutetiae, Pr. [Abbr.: Pridie] Non. [Abbr.: Nonas] Quinctil. [Abbr.: Quintiles] An. [Abbr.: Anno] M.DC.XXX.

In Scitum CASPARIS CUNRADI: DOMINI EST SALUS.

NIl, Cunrade, tuo, diserte, Scito
Ferme est notius inter eruditos,
Hac doctae pietatis, a tot annis
Fotae iugiter, aemulatione.
Quin et me puerum recordor olim
Ausum nonnihil inter hos olores;
Sed tantum puerum, inscium profundi
Sensus, nec bene verba ponderantem.
At postquam nucibusque patriaque,
Sic aetate iubente, derelictis,
A vobis procul, anxium sinistrae
Fortunae didici timere fulmen,
Tunc me, quantus eram, venusta totum
Haec sententia cepit, aut ego illam;
Tunc vidi magis et magis, tuum istud
Antiquum, DOMINI EST SALUS, quid esset.
Imprimis gracilenta non torosos
Cum nuper febris hos trahebat artus,
Nec quicquam mihi (tanta solitudo


page 25, image: s025

In terra minime mala bonorum est)
Veri consilii pateret usquam,
Hanc solam petii Deum salutem;
Et vires animique, corporisque,
Id quod nec medicus, nec herba posset,
Omni spe citius redire sensi.
Sint longe mihi patria et parentes,
Sint cari (grave dictu id est) amici,
Et quodcumque iuvat domi morantes;
Non sum solus, ubi Salus Iehovae est.

Albae Iuliae, Ann. M.DC.XXII.

AD BERNH. GUIL. [Abbr.: BERNHARDO GUILIELMO] NÜSSLERUM CELSISS. [Abbr.: CELSISSIMO] PRINCIPI BREGENSI a Secretis; de Hymno suo Germanico in Christum.

INgentes animae, sanctae quas impetus aurae
Immortale olim condere iussit opus;
Caelestes tantum nobis quod narrat amores,
Non Venerem, et caeci tela pudenda Dei:
Si licet et fas est, vestris date fontibus ora,
Nil huc Pegasidum nam facit unda, rigem.
Virgineum partum, quid versu dignius esset?
Natalemque hominis, qui Deus ipse, canam.
Gens humana, veni; cunas spectabimus illas,
Quas tua vera salus vitaque tota premit.
Tam festa cessent aliena negotia luce,
Nil urbes vani, nil ager ullus agat.
Priscorum sileat sapientia caeca sophorum,
Velaque Neptuni pallida turba legat,


page 26, image: s026

Causidici metuant venales solvere linguas,
Hostiles ponant arma cruenta manûs,
Auctor pacis adest, superum [Reg: superorum] que hominumque voluptas:
Spectatum huc avide gens venit ipsa poli.
Nec faculis opus est: ostendunt sidera parvam,
Qua magnus vitae Sol iacet ille, casam.
Dulce decus rerum, generis lux unica nostri,
quem pronis animis mundus uterque colit,
Si tibi marmorei pereuntia limine templi
Munera et Eoi non damus orbis opes:
Paupertas pietatis amans exosaque fraudis,
Et mens plena fide te, puer alme, capit.
Simplicius quid erat miseris pastoribus usquam?
Tu tamen hos primos in tua sacra vocas.
Dum domini rerum, dum vincti flore Lyaei
Reges lenta gravi membra sopore levant,
Plebs contempta, capax fidei tamen, occupat antrum,
Neglectis gregibus, laeta libensque tuum,
Occurritque tibi: sic his quoque versibus (illos
Non ignoro tui muneris esse) fave.
Et tu, fide mihi semper, Nüsslere, sodalis,
Quem Musae norunt et Themis esse suum,
Huc magnae steterat qua prisca Colonia Romae,
Non licet hoc etenim corpore, mente veni,
Et vati largire tuo, maiora quis optet?
Vel paulum ex genii nobilitate tui.
Nam me languor edax, et membra exercita morbis,
Vix digitos, taceo plura, movere sinunt.
Hora tamen clemens, post tot discrimina rerum,
In patria rursum te mihi iunget humo.


page 27, image: s027

Interea, nam sola mihi fere vota supersunt,
Vive, et me melius, dulcis amice, vale.

INVIDIAE VANITAS.

QUem celsa virtus, atque sublimis labos [Reg: labor]
Ardente mentis igne vindicat sibi,
Et litterarum cultui addictum tenet,
Non interibit: omnis aetas hunc feret
Ultra polorum terminos: licet canes
Quidam maligni et improbi virus suum
Et tela linguae rancida evomant. nihil
Sibi timebit pectus augustum. altius
Se tollit onere palma. cui nisu parant
Nocere tanto, spiculis prosunt suis:
Plebs cuncta nempe nosse discupit virum,
Quem non amarit dira serpentum cohors.

ADULATOR.

NIl peius uspiam est adulantis viri
Fuco maligno, quod dat altera manu
Peiore damno rursus altera petit.
Vix Cerberi liventis ora tam nocent,
Orcique claustra. sic venena pessima
Praesentiore morte corpus haud necant,
Ac mixta fallaci optimi vini cado.


page 28, image: s028

INGRATITUDO.

Vix gratiam res ulla tam parvam capit,
Ac mens fidelis: unice qui cogitat
Placere cordis intimo affectu suis,
Et arte quavis se probare, nil minus
Audit sinistre, ac frontis non esset probae.
Sic nata Sors est saeculi istius mali:
Aequis fides fucusque passibus meant.