ARGUMENTUM
IN titulo legitis. Rebellem Rationi Appetitum docemus domari posse per sepulchri memoriam, atque adeo Bacchanalia agentibus ut ante oculos dies cinerum sit, virtutis et prudentiae fore.
PERSONAE.Logus, seu recta ratio, Rex Microcosmi.
Prudentius Primates aulae.
Virtuosus Primates aulae.
Corpus, sive caro Rebellium parens.
Chronus Praeses temporum.
Horae, Satellitium Logi.
Aesophagus, seu appetitus concupiscibilis, Tres filii Corpi natu majores.
Audifax, seu appetitus irascibilis, Tres filii Corpi natu majores.
Phantasius, seu imaginatio, Morio. Tres filii Corpi natu majores
Ophtalmus, Seu quinque sensus, filii Corpi natu minores.
Auritus, Seu quinque sensus, filii Corpi natu minores.
Gulaphus, Seu quinque sensus, filii Corpi natu minores.
Nasutus, Seu quinque sensus, filii Corpi natu minores.
Tangulus, Seu quinque sensus, filii Corpi natu minores.
EXhibet tumultum curarum pro pane lucrando. Sistunt se omnis generis homines, Opifices, Artifices, Milites, Officiales, Rustici etc. fervide laborantes, ut habeant, quod rodant, et unde gulae serviant. Ita Phantasus urget, in hoc puncto hominis felicitatem constituens Logus, seu Ratio in sublimiore parte theatri haec per somnium videns terretur clamoribus, praecinente Phantaso, cantantium:
Wohlan! das Maul regiert,
Nicht die Vernunfft:
Alles steht, was sich ruhrt,
In diser Zunfft:
Maul, was wilst? schaff nur an:
Du bist mein Gott:
Was geht uns der droh'n an:
Wenn wir hab'n Brod.
nostris. Hora si vel unica reliqua sit, cogitabit consilia exequi, quae Prudentius suggeret. Nostra salus in praecipiti stat. Nihil agimus, nisi quod cito.
Aesophagus:
Oraculum loqueris. Erit haec nobis ex primis cura.
mentiuntur, mi pater. Videres alios sorte, si per fenestram Momi inspiceres.
Corpus:
Quidquid sit, mihi honesti videntur. Alloquor. Viri, juvenes, senes honesti, obsecro miseremini hius Corpi, quoniam oppido miserabilis est! Octo silios habeo voracissimos nebulones, quibus, ut habeant, unde satient ingluviem suam, quotidie laborandum est mihi. Superi! Quantus labor! succumbat denique bonus Corpus, necesse est, sub tanto onere. Octo nebulones, tam voraces! Grandis miseria! Obsecro, sinite, ut unum aut alterum alicui vestrum liceat ad cenam mittere! nemo condicit? Nemo prorsus! Quaeso! Describam vobis pueros, ut facilior electio sit. Primogenitus est Aesophagus graece generis masculini, latine concupiscentia, generis feminini, puer elegans, statura mediocris, indolis vivae, et totus Mercurius. Tubo inclusus pro Barometro serviet: mutatur cum tempore. Aliud concupiscit in aestate, aliud in hieme, aliud de die, aliud de nocte, ipse semper alius, nunquam idem. Alter pertinacior est: Audifax vocatur, quia omnia audet. Si forte cane vigili vobis est opus, partes molossi obibit strenue. Minimus strepitus excitat dormientem, et iram suscitat: latrat, surit, mordet obvium quemvis, praecipue cum instigat Aesophagus. Iam tertius Phantasus ipsissimus Proteus est: mille formas induit: omnes personas agit, atque ita dextre, ut saepe ipsum Logum deceperit, et deciperet saepius nugator vafer, nisi Prudentius assisteret Regi, et larvam morioni detraheret.
Tangulus:
Nondum quiesci satis, pater? Festinandum. Nocet negotio mora.
Corpus:
Nempe nunc mones. Times laudari scilicet! Iste Tangulus, O viri boni, inter pueros nequam a)/lfa et w)me/ga est: quidquid fit mali, ipse vel auctor est, vel motor. Laborem horret pro daemone. Deliciis, deliciis inhiat sine modo, velut in paradiso esset, non in exilio: et reliquos quatuor fratres habet similes sui. Ophtalmus puer vagus, hirquis oculis, et foedum distortis, astutiam
prodit, et mentis perversae latens malum. Auritus Midae silius credi posset; adeo similes aures habet, puer curiosus, et minime serius. Nasutus patulis semper naribus, et sursum tractis incedit, fratribus suis innocentior quidem, sed merus canis, merus canis venaticus, praetereaque nihil. Ultimus Gulaphus puer tantillus est, sed omnium inquietissimus, rubra facie, inflatis buccis, grandi ore, ventrosus, strumosus, clamosus: affer! Affer! Et nunquam dicit: sufficit. Ecce hic est Catalogus meorum filiorum, et mearum miseriarum. Miseremini o boni!
Audifax:
Tandem desine querelas, Pater.
Corpus:
Hem! Tu ades Audifax?
Audifax:
Quantum accuses filios, audivi satis. Quam immerito, ipse videbis hodie, si agere, quod agimus, per te licet.
Corpus:
Utinam agatis animam!
Audifax:
Precare meliora. In solio sedebis hodie: Logus deturbabitur: nos imperabimus.
Corpus:
Hui! Vos imperabitis? Averruncate hoc malum, boni Caelites! Eia! Nisi regnaret Logus, quid misero Corpo fieret? Quod imbellis, quod aeger sim, quod ore pallidus, rugosus fronte, calvus, et canus capite, quod podagra laborem, et calculo, et colica, et capite, et stomacho, vos fecistis. Tu Audifax, tu quoties me ad iram concitas, ut prope rumpatur vesica fellis, et in omnes artus se bilis effundat? Aesophagus me suis blanditiis perdit, Fortia vina propinat, quae me prosternunt, ut vix animam traham. Phantasus cum integro muscarum exercitu me saepe invadit, nullibi quies est: sugit somnus et vita. Sic me fatigant filii, sic illudunt, sic affligunt, sic misere habent, ut, cum cogito, lacrimas vix teneam. Jam si timor Logi cessaret omnis, quid misero Corpo foret? Cessa! Cessa! Non potest Corpus vivere, nisi imperet Logus. Vivat, imperet Logus! Hoc optat Corpus.
Audifax:
Io! Vivat Logus, et jubeat te servi instar, flagris lacerari rursum in proxima quadragesima, ut anno praeterito!
Corpus:
Nempe unde, nisi per vos, huius poenae me
reum feci? Compescuissem vos audacius, neque permisissem tanto cum tumultu bacchanalia agere, non luissem utique alienum scelus. Quid multa? Omnium mihi malorum vos auctores estis. Ey! hatt ich! Ey! hatt ich!. O me insanum parentem! Flectere debebam, cum essetis arbusculae: nunc vanus est labor, cum estis trunci. Utinam, cum tantilli fuistis, coercuissem acerbius insolentes pueros, non experirer scilicet contumaces juvenes.
Audifax:
Video, repuerascis, pater, quod solent senes: itaque felicitatem non capis, in quam te provehere desiderant filii.
Corpus:
Quid? Repuerasco ego! Sic honoras Patrem? Rabula? Cacula? Lixa!
Audifax:
Jam nihil ago, commotus est. Quiesce, dum redeo.
Corpus:
Bonum est, quod te auferas nebulo, latro, parricida. Ey! ey! ey! ey!
Tangulus:
Compone animum Pater! Ira nocet.
Corpus:
Sic, sic contemnunt parentem silii, cum adoleverunt, Ey hatti! hatti! hatti!
recreabis, tantum aures ego.
Gulaphus:
Uterque parum. Nihil sunt oculorum, nihil aurium deliciae, si comparentur cum deliciis gustus.
Auritus:
Vides Ophtalme, ut se effert, ut tumet hoc frustum carnis?
Ophtalmus:
Pro more suo. Super mensam debellat omnia.
Nasutus:
Ego quoque fratres Gulaphum vobis praehabeo.
Auritus:
Nae tu Nasutus es judex.
Ophtalmus:
A quo omnis prudens appellet.
Gulaphus:
Parcius ista, nisi totum orbem morotrophium existimes. Orbis totius judicium appello: quis est, qui non amat convivia?
Auritus:
Quis, qui non praefert delicias aurium?
Ophtalmus:
Quis, qui non malit gaudia oculorum?
Nasutus:
Elementa interroga: omnia Gulapho serviunt. Vides hunc aerem? Quae volucris secura praetervolat?
Gulaphus:
Vides hanc terram? Quae silva, quis saltus, quis mons est, quo non mei venatores pervadunt? Quae regio, unde non vina mittuntur?
Nasutus:
Aquas interroga: quis lacus, quis fluvius, quod mare est, unde non iste delicias hauriat?
Gulaphus:
Ignis ipse, utut sterilis est, quam est gustui obsequiosus, et ad omne coquorum promptus imperium?
Nasutus:
Tam multa, tam varia, tam pretiosa, tam diuturna gaudia nec Auritus, nec Ophtalmus praebebunt.
Ophtalmus:
Quae gaudia? Brevia, modica, vilia, propria pecudi!
Auritus:
Gaudia, quorum extrema occupat luctus!
Ophtalmus:
Luctus ex vacua crumena.
Auritus:
Luctus ex paupere coena.
Ophtalmus:
Luctus ex morbis acerbis.
Auritus:
Luctus ex morte matura.
Ophtalmus:
Luctus ex labe familiae.
Auritus:
Luctus ex rixis et pugnis ebriorum.
Ophtalmus:
Luctus ex cumulo criminum!
Gulaphus:
Egregie. Nempe vestrae deliciae sunt aeternae!
Nasutus:
Vestrae sunt magnificae!
Gulaphus:
Sunt sacrae!
Nasutus:
Sunt divinae!
Gulaphus:
Vah! Gaudia! Quae in ictu oculi clauduntur omnia!
Nasutus:
Vah! Gaudia! Quae cum sono in auras et ventum abeunt!
Gulaphus:
Sed recte ades Tangule! En isti suas nugas nostris deliciis praeserunt.
Ophtalmus:
Si
dubitas, obvios interroga, carere gustu, an oculis malint?
Auritus:
Odoratu, an auditu privari.
Ophtalmius:
Eruditos interroga, quas delicias oculi in libris, et imaginibus faciant.
Auritus:
Principes interroga, quantis pecuniis emant aurium gaudia.
Gulaphus:
Doctos, et rudes, divites, et pauperes, cives, et rusticos, plebem et nobiles, pueros, juvenes, viros, et senes interrogate, quo labore, qua cura, quibus molestiis, illecebras gustus conquirant.
Tangulus:
Ego vos omnes insanire autumo, qui deliciarum nomine appellatis res illas, quae vix blanditiae possunt vocari. Quid tu, Ophtalme, gloriari, quod pupillam oculi, tantillum punctum oblectes? Tu Aurite, quod tympanum pulses? Tu, Nasute, quod nares titilles? Tu, Gulaphe, quod unius digiti latitudine fauces afficias? Si tantilla licet jactare, quid mihi licebit, qui toti Corpori delicias fero? Silete, obsecor: ego si non sim, universi nulli estis: Tangulus omnia.
Ophtalmus:
Quid? Audacule!
Auritus:
Nebulo!
Nasutus:
Improbe!
Gulaphus:
Infamis puer!
Tangulus:
Convitia audio!
Ophtalmus:
Tu impure!
Auritus:
Impudens!
Nasutus:
Vecors!
Gulaphus:
Iners!
Tangulus:
Tu Narcissule! Hyacinthule, Cyparisse, Trossule!
Ophtalmius:
Tu pecus, tu porce, tu stercus, tu tua gaudia meis praeferre!
Auritus:
Quis te amat sine insamia?
Nasutus:
Quis, nisi qui pudorem omnem abjecit?
Gulaphus:
Quis, nisi qui omnem gustum honestatis, et laudis amisit?
Tangulus:
Haec in faciem? Sed rumpere invidia, rumpere.
Gulaphus Ophtalmus Auritus Nasutus:
Stupide! Quid tu habes invidia dignum?
Tangulus:
Quid? Circumsistere? Aesophage, fratrem juva!
Adsit omnis homo!
Et Bacchi plurimam,
Quam de Diis accipit,
Quibus arma eripit,
Quosque sibi subicit,
Miretur gloriam.
inclinamur, attendite tandem. Ophtalme, quot tibi imagines Logus laceravit? Quot specula fregit? Quot libros cremavit?
Ophtalmus:
Fatendum.
Aesophagus:
Et Bacchi cum Venere nuptias patiens intuebitur? Quoties argumenta etiam castiora spectare prohibuit?
Ophtalmus:
Metuere incipio.
Aesophagus:
At tuae scilicet choreae placebunt? Nonne etiam dormientem persequitur, et feret saltantem?
Tangulus:
Vere ais: nam centies inculcat illud: septem horas dormisse sat est.
Nasutus:
Mihi, cum aliud non est, quod carpat, etiam usum tabacci vetat, quo, quid est innocentius?
Auritus:
Mihi, quid crudelius, praecipit, ut aures spinis sepiam, ne audiam Sirenum voces.
Gulaphus:
Nullum tamen habet durius, me. Scitis, quot jejunia imperet. Jamque iterum tristis Quadragesima in foribus est.
Ophtalmus:
In malis necessariis una est medicina, patientia.
Aesophagus:
Nulla necessitas vos servos facit. Adhaerete fratribus, liberos faciemus.
Auritus:
Quid agamus inermes?
Aesophagus:
Triumphi partem relinquemus vobis: pericula nobis servabimus. Unum potestis obsequium facere. Audite me. Chronus Horarum Praefectus amat vos, scio. Multas ei saepe horas abduxistis per jocum, dissimulanti et ridenti etiam. Id, ut agatis iterum, petimus. Chronus Logum potentem facit. Si nen excubent Horae, inermis est, et nostris patebit consiliis. Nihil virtus, nihil prudentia efficit, quam non adjuvat tempus. Chronum ergo vestris blanditiis in partes trahite: cetera permittite nobis: hodie liberi, hodie beati erimus.
Ophtalmus:
Promissum grande. Accedo fratribus: ad Chronum eo.
Gulaphus:
Omnes imus. Libertas placet.
Nasutus Auritus Tangulus:
Omnes imus: libertas placet.
Aesophagus:
Ite bonis avibus. Triumphas Aesophage, si aeque ac tu, felix Audifax fuit.
Phantasus:
Heus frater! Nisi cito, quod statutum est, agimus, agemus nihil.
Aesophagus:
Somnia times, Phantase. Belle procedunt omnia.
Phantasus:
Belle utique, si abesset Prudentius, aut dormitaret
saltem. Sed ille totus vigil aulam obambulat: in stationes divisae sunt Horae: vigilias Chronus obit anxius totus, et curis plenus: aut proditi, aut certe suspecti sumus.
Aesophagus:
Et Audifax quid effecit?
Phantasus:
Visus nen est mihi.
Aesophagus:
Tu perge mecum: narrabo, quae te liberum curis facient.
Phantasus:
Fratres tenes?
Aesophagus:
Veni.
illa. Tertius: uxorem duxi, et ideo non possum venire.
Logus:
Ergo quid consulis?
Virtuosus:
Nihil jam reliquum est. Virtute et armis opprimendus Aesophagus est, et adhaerentium cohors, Villis Logus est: non audiuntur mandata, quae scribit ratio: quod Phantasus suadet, hoc agitur: adoratur Aesophagus: eius cupiditati famulari elementa coguntur: et si quis se opponit, Audifax opprimit. Nisi in violentia, spes nulla remedii est.
Logus:
Nullum violentum diuturnum. Mallem obedientiam a volentibus fieri. Redi, et promissis misce minas. Corpum etiam parentem aggredere. Forsan amor Corpi persuadebit, quod non potest amor virtutis et Logi.
Virtuosus:
Parebo, quamquam timeo, ne jam Corpum quoque in partes pertraxerint suis, quas amat, blanditiis.
Logus:
saniora senex admittet consilia. Expertus novit, quam, non favente Logo, Corpo sit male. Filiis servire miser cogitur, si non vult mihi. Perge. O Curvae in terras animae! Quas vel formica confundat. Illa futuri provida in aestate laborat, ut habeat, unde vivat in hieme. Cicada, dum cantillando, et saltando perdit utiles horas, cum hiems venerit, fame moritur. Quam sapienter mortales veritas monuit: venit nox, in qua nemo potest operari. Sed quis huc infert pedem?
Prudentius:
Prudentium vides.
Logus:
Versum in morionem?
Prudentius:
Non sine consilio. In tempore desipere, est sapere-Abjectam a Phantaso vestem reperi, et indui. Causam narrabo, si licet.
Logus:
Narra.
quae adorat Rex Logus. Ita vivendum omni hora, velut si esset hora mortis.
Nasutus:
Tristis lex!
Gulaphus:
Eremi hanc faciem esse rectius, quam aulae dicas.
Chronus:
Rectius. Orando ac meditando noctes vigiles agere, prandere frugaliter, jejune coenare, dure dormitare, instare laboribus, legere, studere, servire negotiis et bono publico, multa agere, pati gravia, hae sunt sationes, in quas sibi horae jubentur succedere.
Gulaphus:
Pro! Quae est haec vita misera!
Tangulus:
Tetrica!
Auritus:
Tristis.
Chronus:
At tandem satis. In vestram gratiam hodie diem recreationis pronuntio.
Ophtalmus:
Facis, quod decet amicum facere, ab amicis rogatum.
Chronus:
Eia! Filii! Seria in crastinum! Hodie vacamus!
Horae:
* Horae nugis vacant. Io! Vacamus!
Chronus:
Aliam jam rerum faciem aula dabit.
Ophtalmus:
Magna, ut video, huic fistulae virtus est.
Chronus:
Nempe Patris sibilus imperium est siliis. Hanc solam intelligunt vocem Horae; et licet rumpatur Logus, non habebit ad obsequium ullam, nisi quam haec fistula ciet, quae idem praestat Chrono, quod sceptrum Aeolo, et tridens Neptuno. Sed jam alius spectaculum videte!
Hora I:
Io vivamus!
Hora II:
Io! vivamus omnes!
Hora III:
Beate est, amici!
Hora IV:
Eia! Triumpho! Habet!
Hora V:
Allegro!
Hora VI:
O laeta nox!
Hora VII:
Quadrupedante putrem sonitu quatit ungula terram!
Hora VIII:
Hilares simus!
Hora IX:
O gaudium! O delicium!
Hora X:
Jucunde!
Hora XI:
Hei! Quam suaviter!
Hora XII:
Urgete Cheles!
Hora XIII:
Fortuna save!
Hora XIV:
Gloriose, generose, alacriter!
Hora XV:
Perdidi!
Hora XVI:
Perge aspirare chara Dea!
Hora XVII:
Ne noceat haustus!
Hora XVIII:
Eleganter. O pulchra species!
Hora XIX:
Eia pereat Imperator Turcarum!
Hora XX:
Ut sapit hoc vinum?
Hora XXI:
Pereat et Vezirius!
Hora XXII:
Pereat!
Hora XXIII:
O pulcher aspectus!
Hora XXIV:
Potes tu saltare, possumus et nos!
Chronus:
Numquid bellum spectaculum est?
Ophtalmus:
Nae tu mihi, auree Chrone, aureum videris saeculum revocare.
Auritus:
Imus, et fratres vocamus.
Gulaphus:
Io! Tandem mutandae sunt vices; non ultra trepidabimus nudum satellitio Logum.
Nasutus:
Per te, amice pretiose, securi sumus.
Chronus:
Ite igitur, et fratres monete, ut rumpant moras, dum habent faventem Chronum. Utendum tempore, cum se offert, Ite!
scilicet necessariis, ut interituram omnem familiam putes, si horulam, quam oportet, animae negotiis dones. Atque hinc est, Corpe, quod functionibus sacris aut nullis te impendas, aut ita frigide, ut labia de Deo denique murmurent aliquid, dum cor Mammonae affigitur anathema, et anathema simul. Hinc nullus est tibi sensus devotionis in precando, nulla ex audito verbo Dei correctio morum, nulla mutatio post paenitentiam: hoc est malum. Spinae suffocant semen, et nimia moles negotiorum exstinguit spiritum. In sudore vultus tui comedendus est tibi panis: Deus jussit: ita est. Itaque labora pro pane, quia Deus jussit: recte sacis. Sed ita labora, ut instrumentis utaris licitis, ita, ut propter praesentia non perdas aeterna, non negligas animam, inquam, tuam, tuam utique, non alienam animam, animam unicam, immortalem. Idem enim, qui sudare pro pane jussit, jussit etiam, primum quaerere regnum Dei, et justitiam eius, Neque esset dissicilis cura animae, si pane solo, mi Corpe. et solis necessariis velles esse contentus. Sed nimirum edax familia atiam delicias exigit. Parum est Aesophago tuo, vivere, nisi des laute vivere. Et hoc est, quod curam animae impedit, et eripit tempus, et pretiosas horas, quae Deo, quae animae, Quae caelo deberent impendi ad imperium Logi.
Corpus:
Mi Virtuose, nimis acerbus es tu contionator. Ergo ut eremicola Joannes locustis vivam, et melle sylvestri? Aliud jam usus habet.
Virtuosus:
Virtuosus hoc posset petere: non tamen id Logus petit. Hoc Logo sufficit, quod suffecit Apostolo: habentes alimenta, statui congrua, et quibus tegamur, his contenti simus. Natura paucis contenta est, cupiditas nullis.
Corpus:
Contentus utique Corpus feret: sed silii exigunt plura. Aesophagum ratio status semper impellit ad postulanda plura: nihil est satis conveniens statui, non vestis, non cibus, non ludus: quidquid pretiosum non est, vile est: aliud petit.
Virtuosus:
Aliud petit: et tu aliud das: negare ne ausis quidem. Fatere, si pudor non vetat, quis imperat domi tuae, pater, an filius?
Corpus:
Ah!
Virtuosus:
Severius habuisses puerum, esset modestior juvenis.
Corpus:
Ah!
Virtuosus:
Frenum injecisses ferocienti pullo, equus non recalcitraret.
Corpus:
Ah!
Virtuosus:
Vigilantior fuisses pater, honori et solacio jam liber forent.
Corpus:
Ah!
Virtuosus:
Sera jam sunt lamenta, et Phrygia. Atqui nisi omni vi te opponas rebellibus, peribis cum illis simul.
Corpus:
Ah! Ah!
Virtuosus:
Nuntiavi, quae jussit Rex. Consule tibi, et tuis. Gladium jam vibravit Logus, et arcum tetendit.
caeci, et siccus ruentes videam? Novi, quam sit invictus Logus, quamdiu Prudentius et Virtuosus assistunt lateri. Nec vi, nec dolo proficitur quispiam.
Audifax:
Virtuoso obvium se Audifax seret, jugum indocilis pati.
Aesophagus:
Prudentium capere Aesophagus potest.
Phantasus:
Praecipue turbatum a Phantaso.
Audifax:
Sed tu, quo magis extollis hostium vires, Pater, eo filios in arma potentius trahis. Imbelli lepori non congreditur magnanimus leo: exsultat, cum occurrere pantheram videt.
Corpus:
Sed non est semper felix audacia. Quid impositus Ossae Pelion gigantes juvat?
Phantasus:
Fabulas tace, et tandem cessa obloqui.
Aesophagus:
Si juvare non placet, saltem non obsiste.
Audifax:
Neutrarum ut sis partium, hoc patimur denique, ut modestiam videas.
Corpus:
Inferi tuae modestiae praemium ferant. Ey hatti!
Aesophagus:
Quid tamen urgemus senem? i, Logum concita adversum filios: sic profiteris parentem verum! sic naturae obsequeris.
Audifax:
Hoc nati meruere suis pro te laboribus, ut deliciis, libertate, gloria spoliati, vindicare, quae amiserunt, vetentur a patre.
Phantasus:
Et cum propitia laurum inclinet victoria, decerpere ramum prohibeat pater.
Corpus:
O cari silii! Sic irasci vos decet paternis monitis?
Audifax:
Certe, si desides et ignavi patienter ferremus immane jugum, tu increpare inertiam deberes, et animare filios in ausa tam pulchra. Nunc..
Phantasus:
Sed veniam meretur, frater, imbellis senecta, cujus frigus calori Martio contrarium esse, quis est, qui nesciat?
Aesophagus:
Nempe spiritus bellicos ego a patre postulavi? Consilio, ut senex juvet, hoc exigebam. Jam video pariter debilem esse pede, et capite.
Corpus:
Ah! Ah! Nunquam putassem, filios meos adeo degeneres fore. Filii, quo Patrem cogitis?
Audifax:
Cessa hoc nomen. Perge, si vis, etiam proditorem age! Accusa nos, perfidos, rebelles nuntia! Gloriamur!
Corpus:
Absit hoc a parente, Dulcissimi nati mei,
quid furitis? Amor coegit resistere periculoso facinori. Si vobis aliter visum, agite, quod videtur. Aetatem habetis.
Aesophagus:
Tandem loqueris, quod patrem decet.
Corpus:
Sed eheu! Quas ego procellas prospicio. Sic sit. Ey! hatti! hatti!
Licebit meis deliciis frui.
Auritus:
Et mihi meis.
Tangulus:
Et mihi communiter omnibus. Sed quid? An perpetua singulis constabit fides? Nulla nos rumpet discordia nova?
Nasutus:
Hoc absit malum! Jurandum est, et solemnitatem juramento haec pyxis dabit. Immittite digitos, et repetite verba, quae praeeo. Siquis perfidus fratres deserat, si levis mutet propositum, si concipiat paenitentiam facti, si turbet concordiam, tot maledictionibus obnoxius esto, quot pulvisculos tabacci haec pyxis habet.
Omnes:
Si quis perfidus etc.
Nasutus:
Sumite!
Omnes:
Tsi, tsi, tsi, tsi!
Ophtalmus:
Peractum est. Dividamur jam, et quisque obeat commissas partes. Ego Logum observo.
Auritus:
Ego Virtuosum.
Nasutus:
Ego Prudentium.
Gulaphus:
Ego fratres.
Tangulus:
Ego parentem.
Nasutus:
Quis autem Chrono, et horis invigilat?
Tangulus:
Chronus noster est: horae dissipatae. Securi sumus.
Omnes:
Eia! Ad opus.
choreas, et raptus. Vah! Inania gaudia! Vah! Brevia! ... Timet phlegmaticus, ubi non est timor. Videte, ut laboret emergere ex vorticibus. Stulte, oculos aperi, et jam in portu es.. Furit cholericus, quis laesit? Phantasma fuit.. Nemo te offendit, insane, quid aerem verberas? Nempe sic Phantasus urget. Ego dormientium somnia ridenda dico, flenda vigilantium. Olim mors aperiet oculos, et tunc ridebunt alii suae vitae tristitias, sua gaudia plorabunt alii, alii suos timores mirabuntur, et alii detestabuntur insanos furores. Intelligent omnes, se somniasse: et Paenitebit, plus credidisse ludibriis Phantasi, quam Prudentii bonis consiliis. At en! Prodit, omnino prodit, cujus affatum cupio.
urgerer imperiis, necesse utique fuit, mutari me. Nunc mutare Dominum lubet, ne muter ego usque. Duram servitutem sat diu servivi Logo. Paenitet serio.
Prudentius:
Non dubito, de data side. Logum tamen adhuc metuo.
Chronus:
Sine satellitio horarum?
Prudentius:
Quas pro se ferociter exiget.
Chronus:
Quas Chronus negabit constanter.
Prudentius:
Vim faciet per Virtuosum.
Chronus:
Vi repelletur. Nempe Aesophagus, Audifax, et tu Phantase, vim ab uno metuitis?
Prudentius:
Vel contra mille suffecit Samson. Nihil vis contra virtutem valet, valet dolus. Itaque si bonum audis consilium, et quod spectat securitatem, horas mihi committe, et obsequi jube. Larvatas adducere in aciem meditor, ut tutius lateant, et terreant fortius. Saepe phantasmata ita exterruerunt Logum, ut nec Virtuosum, nec Prudentium ultra sit ausus audire, et petitis Aesophagi ac Audifacis quantumvis insolentibus velut coactus annuerit. Sed opus fuit semper unius aut alterius horae auxilio, a qua perficerentur imagines, et ageretur ludus. Quodsi hodie me juvent omnes horae, et in terribilibus larvis compareant, putas, dubitari de victoria posse?
Chronus:
Consilium dignum Phantaso.
Prudentius:
Sed executio nulla erit, nisi Horae pareant ad nutum mihi, et omissis nugis, quas tractant, serio attendant mandatis. Ergo tu, mi Chrone!
Chronus:
Intelligo, quid velis. Hanc fistulam cape, Ut primum inflabis, dispersae congregabunt se Horae, et habebis ad officium promptas omnes.
Prudentius:
Scio divinam instrumenti virtutem.
Chronus:
Nempe tale ut haberet temporum praeses, necesse suit, ne, qua ipse nolit, dilabantur fugaces horae.
Prudentius:
Beatus sum! Propero, et statuta exsequor cito:
Chronus:
Ecce! Sic stulti adeo quandoque sapiunt.
Devastata nemora, et redactae in cinerem urbes saepe scintillae debent imputari non statim sopitae: et torrens, cui molem mature non obicis, minoribus montium ac vallium fluentis auctus, in provinciarum excidium insolescit atrociter.
Logus:
Hoc est, quod metuo. Jam serum est, vi et armis rebelles domare, cum horas habent faventes sibi. Nisi blanditiis mihi conciliem, actum de regno est.
Virtuosus:
Quam ego degenerem vocem audio?
Logus:
Regnare nescit, Virtuose, qui nescit dissimulare. Cedendum ad tempus furori est, dum detumescat: dandum aliquid irritatis subditis, ne repiant plura.
Virtuosus:
Hoc consilium desperantis est, non Regis Herois. Nae tu parum Aesophagum, parum Audifacem nosti, si speras, per indulgentiam induci ad modestiam posse.
Logus:
Quid faciam? Proditus sum, inermis, sine satellite! sine horis!
Virtuosus:
Metum abige, Princeps. Dum vivit Virtuosus, securus es. Ad victoriam non opus est hora virtuti: momentum sufficit. Erige animum! Hic te defendet!
Logus:
Imo hic: cape. Fortissime ferit Logi gladius, cum, qua vibratur, fortis est manus.
Virtuosus:
Exosculor regale munus. Trepidate hostes! invicta est Virtus, quam armat Ratio. Vicissim, Rex, meus, obsecro, te ensis muniat!
Logus:
Accepto amici donum.
Virtuosus:
Nemo te jam invadet impune: invicta est Ratio, quam armat Virtus.
Logus:
Sit igitur! Procede fortis, et insanientium conatus subrue. Vinco naturam, et ut vim rebellibus inferas, consentio. Vi compellantur, qui sponte subesse nolunt. Moriantur!
Virtuosus:
Imo mortificentur. Patere, Princeps! Non ego occidam mancipia, sed viva sepeliam, ut servire possint, rebellare non possint.
Logus:
Placet decretum forte. Exsequere.
Virtuosus:
Procedo. Rex vive! Et animo alacri exspecta victoriam. Absit metus: ut desint horae, non deest spes. Memento, quod dixi: ad magna nihil opus est horis virtuti, momentum
sufficit. Vive!
Logus:
Vince! Trepidus expecto eventum, et interea in latebras me abdo, miserabilis Rex, ac subdito carens. Irrue funesta nox, et tantum dedecus Caelo tege.
senectae! Infirma est caro: cessisti importunis, et consensum velut coactus praestitisti. Exorabo veniam, si semel adhuc officio fungaris patris.
Corpus:
Ah! Ut possem feliciter!
Prudentius:
Age, quod est in te. Ego Logum requiro, Nisi resipiscant rebelles cito, actum est.
faceres?
Tangulus:
Deinde ad visendos gentium mores, et discendas linguas. Europam totam pervagarer curiosus, et exlex.
Corpus:
Gloriose. Quid deinde?
Tangulus:
Deinde in patriam redux circumspicerem amicitias, et patrocinia grandium, quorum ope titulos speciosos, et honores acquirerem.
Corpus:
Provide. Quid deinde?
Tangulus:
Deinde de pulchra, et divite sponsa cogitarem.
Corpus:
Lepide. Quid deinde?
Tangulus:
Accumulandis pecuniis, et amplificandae familiae me impenderem.
Corpus:
Egregie. Quid deinde?
Tangulus:
Deinde dulce senium, quietus, felix, et hilaris agerem, ad invidiam aemulorum, ad amicorum solacium, inter jocos, et amabiles lusus nepotum.
Corpus:
Eleganter. Quid deinde?
Tangulus:
Ha! Quid deinde? Deinde audio, moriendum esse.
Corpus:
Hoc habes. Et deinde sepelieris, et deinde imponetur lapis sepulchro tuo, cui incisum hoc, vel simile epitaphium, legent posteri: Hic jacet Tangulus: vixit 70. annos, genuitque filios, et filias, et mortuus est. Haec omnis laus. Hoc tu non cogitas modo, improvide, fatue puer.
Tangulus:
Cogitabo, cum erit tempus.
Corpus:
Sic etiam cicada formicae in apologis loquitur. Sed quid fit? Cogitare cum potes, non vis: cum voles, non poteris. Aliud Logus, aliud Virtuosus, et Prudentius docent. Horum, mi fili, monita sequimur, non fratrum tuorum, quorum omne cerebrum in ventre est. Utinam non et aures essent! Extremas preces affero. Tu minores de periculo mone, ne pari cum majoribus se ruinae obiciant.
Tangulus:
Eventum exspectabimus quieti.
Corpus:
Ah! quam timeo, ne irritus sim! O filii! O hatti! hatti!
sedet. Fratres! Ubi trahitis moras lentuli? Eia Aesophage! Vive, et regna! Vicimus!
Aesophagus:
Vicimus! Altum ubique silentium: mira est solitudo. Et ubi Logus?
Phantasus:
Quo illum Phantasus pepulit, et abstulit metus. Tibi hunc thronum statui. Ascende! Impera!
Audifax:
Mira aulae facies: nemo se movet. Nullus apparet Prudentius, nullus Virtuosus.
Aesophagus:
Concedamus miseris triste solacium, ignavas latebras.
Audifax:
Imo scrutemur angulos! Protrahantur ad poenam.
Aesophagus:
Imbellis Virtuose, quid agis? cur tuum destituis Logum?
Audifax:
Cur Chronum non urget Prudentius? Cur horas non evocat?
Phantasus:
Aesophage regna! Pro Virtuoso Audifax, pro Prudentio Phantasus erit.
Aesophagus Audifax:
Erit. * Terra sub solio tremit. Horae ut Spectra sensim se exhibent.
Phantasus:
Inferi! Quid est hoc?
Aesophagus:
Quid trepidas?
Phantasus:
Juvate! Iterum feralis larva se mihi obicit.
Audifax:
Larvis territant? Num pueri sumus?
Phantasus:
Prô vestram fidem!
Audifax:
Ad arma frater!
Gulaphus:
Heu! Spectra, spectra occursant undique!
Tangulus:
Fugite fratres, fugite!
Ophtalmus:
Ah! Loge Princeps! Ophtalmum protege!
Aesophagus:
Tacete Logum! Aesophagus regnat.
Audifax:
Quid metuitis tyrannum satellitio nudum? Nobis confidite!
Ophtalmus:
Forte Chronus animum mutavit, et datam fidem.
Auritus:
Heu! Heu! Fratres! Fugimus!
Nasutus:
Pro monstra! Loge, Loge, te colimus!
Omnes:
Loge, te colimus! Fugimus! Fugimus!
Audifax:
Fugite ignava pecora!
Aesophagus:
Ad stygem ite!
Phantasus:
Quo me auferam, fratres! Orcus in nos surrexit. Undique infestant spectra.
Audifax:
Metuat spectra Phantasus: non metuit Audifax.
Aesophagus:
Non timet Aesophagus.
Audifax:
Eia! Ruimus in medias acies! Ubi sunt?
Audifax!
Audifax:
Serum est hoc cogitare. Aut vincendum est, fratres, aut pereundum. Resumite animos, quales exigit aut spes, aut desperatio. Me sequimini, Salve libertas aurea! jam obviam prospicio, et propero in occursum!
Horae:
altissime Memento.
Aesophagus:
O diras voces!
Phantasus:
O aurium tormentum grave!
Audifax:
Vaha quo rapimur stulti! Dispeream, nisi vanis timoribus agitamur. Non adsunt ex inferis istae furiae: phantasmata sunt, quae tu adduxisti, ut ludum nos faceres.
Aesophagus:
Haud suaserim ego tibi jocos tam importunos.
Phantasus:
At ego, o meo fratres, serio trepido. Ultima patimur: actum est!
Audifax:
Evanescent spectra, frater, si haec victima mactetur stygi. Aut fatere scelus, Ludio, aut peris!
Phantasus:
Heu!
Aesophagus:
Prô frater! jam imminent etiam. O siquis esset effugio locus!
Phantasus:
Heu!
Audifax:
Heu! Virtuosum video.
Virtuosus:
Quid est rebelles? Adest, quem provocastis. Congredere aliquis!
Omnes:
Heu! heu! periimus!
Virtuosus:
Nolo perire vos. Vivetis, sed in sepulchro. * Omnes sub solio in tumbam mutato sepeliuntur. Ruite!
Omnes:
Heu! heu! heu!
Virtuosus:
Habent, Jacent. Sic mortis memoria vincit peccatum. Jam mihi ad triumphum reducendus est Logus.
heu! nunquam amplius his oculis oritura.
Auritus:
O meum delicium! cui nunc servies? Quam atrox has aures cruciabit musica, quam instruent dissona desperantium animarum tormenta!
Nasutus:
O flores! o mei amores! ergo flaccescetis?
Gulaphus:
Bacche et Ceres, o mea Numina, sic me deseritis?
Tangulus:
O Dea Cypria, ita Tangulum decipis?
Ophtalmus:
O silvae! o montes! o cavernae! o si quis est uspiam, quem misereat miserorum!
Tangulus:
Date refugium afflictis et trepidis!
Auritus:
Recipite trementes columbas. quibus accipiter imminet!
Nasutus:
Heu! Prudentius adest, severus ultor.
Prudentius:
Sistite! nam quo evadetis?
Gulaphus:
Permitte!
Nasutus:
Ah permitte!
Prudentius:
Manere volo, impero.
Auritus:
Neque saltem indulges exilium?
Nasutus:
Et nihil omnino miseret miserorum?
Prudentius:
Erratis. Non vindicem sentietis Prudentium: Patronum habebitis, si paenitet Commissorum.
Ophtalmus:
Dulce promissum!
Gulaphus:
Spe nostra majus.
Auritus:
Et meritis majus.
Omnes:
Ah! paenitet!
Prudentius:
Quam Corpo et Chrono jam impetravi veniam, obtinebo et vobis. Hic latete, dum vocem. Facilis est ad gratiam Princeps, cum non peccatur proterve. Ingreditur. Nunc res agenda. Ego gloriosae, princeps, applaudo victoriae.
simul. Promulga gratiam: nec sine, ut Prudentius frustra Caduceum teneat.
Logus:
Quod postulas, habe. Pono culparum memoriam: adsint absque metu.
Virtuosus:
Migrate funestae tenebrae! Serenum victori applaudat caelum! Reduce diem, et in sepulchro solium firma Principi. In hoc fundamento perpetuum stabit.
Chronus:
Fidelem, O Rex, habebis posthac Chronum tibi.
Logus:
Sic spero: hoc cave, ne aliud imperes Horis, quam ego velim. Quales Prudentius pinxit, tales, ut porro serviant, volo, Larvas mortuales prae se ferunt, quia nullam esse horam convenit, quae non serviat ultimae horae, seu quam nollem esse horam mortis.
Prudentius:
Adsunt, si pateris, servi tui, jam tandem futuri fideles.
Logus:
Adeste: pronum ad vota habetis Logum.
Corpus:
Rex! Nisi nos prohibet triste etc..
Logus:
Desinite praeterita cogitare.
Corpus:
Quos mihi reliquos sinis, prosterno filios ad Domini pedes.
Logus:
Te, Corpe, fratris, hos habebo nepotum loco, si in sequentes juratis leges, quas dictabit Prudentius, et interpretabitur Virtuosus.
Prudentius:
Prima est: Ophtalmus, quod Ethnicos etiam Logus docuit, illud saepe de Deo cogitet: os homini sublime dedit, caelumque tueri jussit, et erectos ad sidera tollere vultus.
Logus:
Saepius proinde aspiciendum esse caelum, quam terram, saepius stellas, quam feminas.
Virtuosus:
Et adeo quidem, O Corpe, ut praeceptum Numinis contra Ophtalmum sit: si oculus tuus scandalizat te, erue eum, et proice abs te: bonum tibi est cum uno oculo in vitam intrare, quam duos oculos habentem mitti in gehennam ignis.
Prudentius:
Secunda est: Auritus non abeat ad magistros prurientes auribus, qui a veritate auditum avertunt, et ad fabulas convertuntur.
Logus:
Tales nimirum, qui Doctores prudentiae dici volunt, et ne sciunt quidem, quid vera prudentia sit: vera, inquam, non
animalis, quae axiomata coacervat solis rebus praesentibus opportuna, qualia etiam animalibus insunt. Illi audiantur, qui ad caelestia, ad aeterna stimulant animos.
Virtuosus:
Sic rursum sacrae paginae monent: qui habet aures audiendi, audiat, quid spiritus dicat, non, quid caro.
Prudentius:
Tertia est: Gulaphus nimiam pro suae gulae deliciis sollicitudinem caveat, et famem solari contentus: superflua, ut hominem decet, contemnat.
Logus:
Illius memor: non est regnum Dei esca, et potus.
Virtuosus:
Et illius: Quaerite primum regnum Dei, et justitiam eius: cetera adjicientur vobis.
Prudentius:
Quarta est: Nasutus recordetur illius: qui delicate a pueritia nutrit servum suum, postea sentiet eum contumacem.
Logus:
Nempe qui ad minimae difficultatis odorem nasum in rugas trahit, non est aptus virtuti.
Virtuosus:
Inter illos est, de quibus legimus: radicem non habent: ad tempus credunt; et in tempore tentationis recedunt.
Prudentius:
Quinta demum est: Tangulus duo sibi verba teneat: fugite fornicationem.
Logus:
Et illa: molles regnum Dei non consequentur.
Virtuosus:
Hinc Veritas monet: si manus tua, vel pes tuus scandalizat te, abscinde eum, et proice abs te: bonum est tibi ad vitam ingredi debilem, vel claudum, quam duas manus, vel duos pedes habentem mitti in ignem aeternum.
Corpus:
Sanctae sunt leges.
Logus:
Et sancte servandae. Urgebit Logus: de mediis providebit Prudentius: ne Corpo difficiles accidant, juvabit Virtuosus, qui inclusos in sepulchro Corpi ceteros filios evocabit in auxilium patris, cum et quamdiu jubebit Logus.
Virtuosus:
Sapienter. Captiva vitia ad heroicos ausus serviunt.
Chronus:
* Fit lux. Aperitur interius sedes solaris. Paratus est thronus, Rex! Reduximus solem. In sole sedere Logum decet, et nunquam tenebras pati.
Logus:
Bene est. Praestate homagium. Vos sceptrum porrigite.
Virtuosus:
Rex!
Logus:
Quid
vis?
Virtuosus:
Hoc sceptrum habe. * Crucifixum porrigit. Sic suavius imperabis.
Logus:
Bonum consilium! O Redemptor! Corpe, si quis non amat Dominum Jesum Christum, sit anathema!
Corpus:
sit anathema! Eia filii! Juramus obsequium.
Omnes:
Juramus.
Corpus:
Vivat, et imperet Logus!
Omnes:
Vivat, et imperet Logus.
Logus:
Hic obedientiae vobis exemplum, auxilium, solacium erit.
Prudentius Virtuosus:
O diem serenam!
Corpus:
Non me capio prae laetitia. Prope mihi juvenescere videor, cum redeo sub tuum imperium. Io filii! Plaudite mecum!
Freu dich Himmel! Freu dich Erden!
Jezt wird alles besser werden,
Weil d'Vernunfft den Scepter fuhrt:
Und nicht mehr das Maul regiert.