EN ista furvis prodiens sepulchretis,
Vir Magne, Fautor o colende, nostrarum
Judex benigne, Censor aeque Musarum,
Sistit Cadaverosa se Tibi Musa,
Quae claudicans inter satellites Umbras
Lemuresque Manesque et nigri pecus Ditis,
Inauspicato prona fertur occursu.
Stat praefica illa naenias quiritantes
Lessusque fundens, frigidisque frigentes
Nugas ab umbris: forsicesque Parcarum
Unguesque adunci plectra lancinant nostra:
Ipse inter urnas, busta, funerum sordes
Pollinctor et Vespillo repo Phoebeus.
Te nostra legit arbitrum sibi Musa.
Vel vivat haec, Censore Te, vel exspiret,
Vel luce dignam judica, vel aeternis
Damna sepulchris, mortuosque conclamans
Sit Musa conclamata, sitque composta,
Quosque illa functis, tu rogos struas illi.
IN Lacrimas se laxat amor, totoque redundat
Flumine, dum Tanti Conjugis Uxor obit.
Orta mari Venus est, et amaris pascitur undis,
Hinc et Amor salso proluit ora mari.
Patria non siccis haec funera spectat ocellis,
Et MAGNVM in lacrimas vidimus ire PATREM.
Sunt Charites, stetit ipsa Venus lacrimasque lacessit,
Et natale sapit guttula quaeque salum.
Ipse suae MARIAE CONJVX mare fundit amarum,
Possit ut in lacrimis naufragus ire dolor.
Prorumpunt lacrimae, lacrimisque curulibus ignis
Exit, et admistas aestuat inter aquas.
Ructanti flammas Oculum componimus Aetnae,
Quas inter medio flumine Nilus eat.
Hic teneri fabricant Veneri sua tela Cyclopes,
Ac eadem affuso flumine tela lavant.
Ergo illi in mediis rogus hic educitur undis,
Unda lavat corpus, flammaque membra cremat.
Quis plorare vetet? nimis ille immittis et atrox,
Interdicere aqua quisquis et igne velit.
Frustra ego Castalias lacrimis admisceo guttas,
Nec salsas dulcis diluit humor aquas.
Non ea Letheum consumet flumina flumen,
Ista sed aeternis imribus ora rigant.
Non tamen heic lacrimis mollescunt corda profusis,
Induit ex ipsis marmora pectus aquis.
Saxea sic flentes Niobe riget inter ocellos,
Femineusque vomit flumina salsa lapis.
Cor abit in lapidem, tumulus ne desit amatae,
Dulcia in hunc infert funera dulcis amor.
Queisque ulnis jacuit, nunc iisdem ea conditur urnis.
Sic parit ex ipso funus amore Venus.
Nunc capulum capit hoc, ubi copula pectoris olim.
Quam texere olim, nunc quoque corda tegunt.
Non hanc Terra capit, caelum quae mente tenebat:
Non etenim exigua clauditur illud humo.
Deficiente loco, pectus capit ecce Mariti.
Ista capax tanti corporis urna fuit.
Heic agit, et veteres intus propagat amores,
Istaque viventem viva sepulehra tegunt.
ERgo fugis patioque in fers tua sidera caelo,
Et superum Victor sede receptus ovas?
Te Patria et Princeps, VIR MAXIME, quaerit ademptum.
Publica Te Pietas, Publicus optat Amor.
Spargimus has lacrimas, lacrimarum efferbuit aestu
Castalis, et dotes luget Apollo tuas.
Justa damus Justo. Moreris, quia Justus, et istis
Dum pares fati legibus, aequus eris.
Has tabulas Natura dedit, lex omnibus una est,
Ut fatis cedant omnia viva suis.
Tu Lex viva tuis, nec erat Te justior: Ergo,
Publica ne per Te Lex violetur, obis.
Vita Titi tranquilla fuit; mors inde beata,
Principium felix ipseque finis erat.
Haec Tibi conspirant, finisque ab origine pendet,
Sic es Aristarchus: [Note: boni principii.] Sic es aristoteles. Sic es aristoteles. [Note: boni finis.]
Sic pulclirum est, VIR MAGNE, mori, generosaque Mortem
Mens praeit, et victam post sua terga trahit,
Sic fatis dominaris et ipso a funere vivis,
Et nihil in Te Mors improba juris habet.
Omnia partiris. servabit Patria Nomen:
Ossa capit tellus: Spiritus astra subit:
Virtutes recipit soboles generosa paternas:
Secla ferunt famam: pars quota Mortis erit?
Omnia Testator donas, te denique totum
Omnibus: Exheres Mors Tibi sola fuit.
AETERNITATI.
Heus. Viator. Immorare. huic. tumulo. Monet. te. hoc. monumentum. Sta. ad. hunc. lapidem. Non. tamen. lapis. super. lapidem. Lege. quae. lapis. hic. loquitur. non. mollia. verba. sed. lapides. Quae. non. lapidi. dicta. puta. sed. Titi. Qui. vivus. omnem. lapidem. moves. Ut. demum. sub. lapide. mortuus. quiescas. sub. cujus. duro. tegmine. durum. mortalium. genus. molliter. quiescit. In. hunc. necessario. impingimus. lapidem. Tantali. lapis. est. qui. uti. vivorum. capitibus. imminet. ita. mortuos. obruit. Heracleo. hunc. lapidi. similem. dicas. Uti. enim. hic. trahit. ferrum. ita. ille. homines. manifesto. inter. homines. et lapides. magnetismo. ut. qui. ejusdem. creduntur. originis.
Terrae. ossa. lapides. tegunt. ossa. hominum. Vel. ex. ipsa. terrae. medulla. vel. ejusdem. ossibus. conditorum. vel. ipsorum. lapidum. Tegitur. quoque. (si. homo. lapis. est.) sub. hoc. lapide. Lapis. sed. pretiosus. sed. gemma. patriae. sed. adamas. Adamigena: ab. omnibus. adamatus. Vir. maxime. Strenuus. et. Nobilissimus. HENRICVS. VON. DER. DEILEN. SS. Regiae. Majest. Suecicae. a. Commerciorum. Consiliis. et. Reipubl. Vismariensis. Consul. Vitae. suae. viam. hoc. extremo. lapide. demum. decurrit. Qui. ita. vivus. lapidem. amussi. applicuit. Optimus. Reipublicae. Patriae. Architectus. ut. nunc. demum. amussim. applicuerit. lapidi. sepulchrali. Quem. et. Lydium. dixeris. ad. quem. aureos. vitae. mores. examinavit. Mortis. enim. examen. ad. vitae. normam. Vitae. examen. ad. mortis. normam. instituit. Conditur. ergo. sub. hoc. tumulo. Sed. Quis? Nemo. Neque. enim. hic. homo. condi. poterat. Sed. Quid? Nihil. vel. hominis. umbra. Cujus. tamen. nulla. quantitas. est. ut. quia. (ceu. mera. superficies.) cumulari. in. corpus. non. potest. pro. corpore. hic. non. possit. tumulari. Tantum. enim. abest. ut. totus. tumuletur. hic. DEILENIUS. ut. nec. pars. quidem. ejus. condatur.
Neque. illi. cum. morte. aut. morti. cum. illo. lis. est. de. communi. dividundo. aut. familia. herciscunda. Carnem. suam. e. terra. concretam. terrae. reliquit. Spernendas. animi. id. est. hominis. exuvias. Uti. enim. vestes. non. sunt. pars. corporis. Ita. nec. corpus. pars. hominis. Terram. dedit. terrae. spiritum. aetheri. Illam. tamen. ex. semisse. heredem. ne. credas. Hic. enim. heres. ex. asse. est. Corpus. enim. ut. instrumentum. plane. non. necessarium. cum. pro. derelicto. habitum. fuerit. cessit. terrae. occupanti. Neque. enim. Divisum. Imperium. cum. Jove. Vesta. tenet. Nec. terrae. fuit. filius. sed caeli. Ut. quod. Aeterno. Patrefamilias. permittente. possidebat. peculium. quodam. cognationis. jure. eo. gradu. ascenderet. quo. descendit. Animum. id. est. se. totum. legavit. caelo. nihil. terrae. Non. tamen. ex. parte. testatus. ex parte. intestatus. decessit. Nec. in. morte. integer. esse desiit qui. vivus. fuit. integerrimus. Nec. mortuus. in. partes. distracuts. Qui. dum. viveret. maxima. Reipublicae. Patriae. pars. nunquam. abiit. in. partes. odio. habens. illos. Qui. a. partibus. vel. suis. vel. aliorum. sunt. toti. Detestabatur. illos. qui. semper. erant. alii. nunquam. iidem.
Inter. feras. vulpes. inter aves. Milui. inter. pisces. lupi. Adeo (quod Pythagorae monitum est.) discebat. UNUS. fieri. Addo. etiam. VERUS. et. BONUS. Vitiorum. ceu. Harpyiarum. ungues. vitavit. ab. ipsis. unguiculis. Juveni. quoque. jam. tum. erat. candor. pro. canitie. Vir. erat. in. ferreo. Martis. saeculo. aureus. In. aureo. Pluti. saeculo. ferreus. Pretiosior. quod. ferreus. quam. quod. aureus. Mollibus. vitiis. duram. virtutem. Duris. vitiis. mollissimam. virtutem. miscuit. ut. varia. materies. esset. in. Virtutis. et. fortunae. officina. Jam. ductilior. auro. jam. rigidior. ferro. et. faxo. jam. mollior. cera. Ne. a. ductili. auro. duceretur. in. partes. animus. prohibuit. rigida. virtus. Uti. rigidus. erat, in. vitia. ita. cereus. in. virtutes. flecti. Norat. ut mollia. fandi. ita. mollia. agendi. tempora. Et. quando. duro. nodo. durus. quaerendus. cuneus. Nunquam. vitiis. cortuptus. nunquam. divitiis. Quas. tum. maxime. suas. credidit. cum erogaret. in. alios. Sciebat. enim. illos. qui. opes. a. Deo. concessas. ut. suas. possident. Malae. fidei. esse. possessores. Verus. fuit. et. in. curia. et. extra. curiam. Curius. Cui. dum. patria. data. est. Reddita. est. sibi. et. Virtuti. Exhibebat.
Prudentia. ARGUM. actione. BRIAREUM. ut. nec. perspicaci. oculo. deessent. manus. validae. nec. manibus. oculi. quae. Astraeae. alias. coecae. debent. esse. oculatae. Et. praefuit. civibus. et. profuit. Nulli. defuit. nisi. sibi. Ope. consilioque. illis. aderat. quorum. intererat. Omnes. amavit. praeter. se. unum. Aliis. vacans. seipsum. neglexit. Aliis. lucens. seipsum. consumsit. Tum. enim. integer. et. sui. juris. videbatur. cum. totus. esset. alieni. Felix. sibi. videbatur. cum. causas. miserorum., ageret. Ipse. malum. potius. ferebat. quam. inferebat. Letheo. diluvio. extinguebat. calumniarum. flammas. Nunquam. laesus. semper. laetus. Nunquam. illi. contractae. ex simulatione. simultates. Non. latebant. in. ista. cedro. vemiculi. simulationis. et. fraudis. Cor. gerebat. in. manu. Animum. in. fronte. Popularem. auram. uno. difflabat. spiritu. mollem. blandientium. favonium. dissipans. rigido. Virtutis. aquilone. Quae. aliis salivam. movebant. illi. bilem. Nihil. illi. ad. platum. nisi. quod. ad. mentem. Secum. habitabat. ceu. testudo. [Gap desc: Greek word] . Nunquam. a. se. id. est. a. bona. mente. aberrans. In. vita. tamen. peregrinabatur. Citius. vero. a. vita. discedebat. quam. a. virtutis. via. In. vitae. via. tanquam. in. loco. Aedilem. metuente. pede. suspenso. processit.
isti. quidem. luto. pedum. vestigia. imprimens. caelum. tamen. vertice. feriens. et animo. Geometrae. alii. malunt. esse. In. vita. Epipedometrae. superficiem. hanc. terrae. vel. possident. vel. metiuntur. obambulando. post. vitam. Stereometrae. telluris profundum. non. pedibus. metiuntur. sed. toto. corpore. Quisquis. e. terra. et. ad. tetram. genitus. est. vivum. et. sui. ipsius. cadaver. est. et. portatile. sepulchrum. Terra. cui. vivens. incumbit. ceu. feretro. Sui quondam. tumulo. erit. pro. tumulo. cui. pedibus. insitit. obruet. jacentem. Ille. vero. quidam. quasi. Astronomus. Astra. et. caelum. mente. complexus ultra. terram ivit. ad. pruissimam. lucem. elatus. Ultra. nebulonum. nebulas. Fatuorum. ignes. fatuos. Calumniatorum. Dracones. volantes. Luciferi. stellas. cadentes. Aetatem. suam. intra. curas. suas. publicas. ita. attrivit. quasi. nul am. sperasset. ex. attritu. scintillam. honoris. et. gloriae. Ortae. tamen. e. scintillis. istis. Illustres. honors. flammae. quas. in. isto Virtutis. fomite. incendit. ILLUSTRISSIMUS. ORBIS. ARCIOI. SOL. Gloriae. magis. capax. erat. quam. avidus. quae. illi. potius. reperta. est. quam. inventa. Inter. generosae. nobilitatis. nomina. referebatur.
Debebatur. hoc. ejus. virtuti. Quae. sola. auspicari. nobilitatem. potest. Debebatur. ingentibus. In. Potentissimos. Sueciae. Reges. meritis. Stat. ergo. dignissima. Nobilissimae. posteritatis. Radix. e. qua. enascuntur. Rami. qui. animantur. ad. ingenium. suae. stirpis. At. in. illo. vere. animo. et. virtute. Nobili. Virtutes. quae. in. aliis. singulae. erant. singulares. ut. non. unum. hominem. sed. multos, in. uno. aut. unum. multis. parem. nunc. amisisse, videamur. Parem. habuit. ad. omnes. fortunae. vultus. vultum. Privatam. etiam. frontem. ostentabat. in publico. Non. purpuram. induit. ut. pudorem. exuerer. detestatus. illos. qui. ex aliorum. ignominia. nomen. contentione. quietem. tenebris. lucem. quaerunt. qui. ut. latrones. et sicarii. in. ista. honorum. semita. grassantur. Non. aliam captavit. auram. quam. quae. a. Vitrute. aspirabatur. Adversas. res. ceu. virtutum. materiem. convertit. in. prosperas. Optimus. Fortunae. Faber. Invidiae. falce. usus. ad gloriae. messem. Sed. nunc. insequitur. Nobilitatem. Immortalitas. summum. gloriae. complementum. ANCHORA. ILLA. GENTILITIA.
alis. suis. supra. maris. procellas. elata. in caelesti. solo. figitur. Qui. aliis. leges. dicebat. CONSUL. JUSTUS. cujus. fasces. erant. civium. faces. qui. ad. legum. vivebat. placitum. nunc. quoque. mori. visus. est. secundum. naturae. legem. quam. statuit. Necessitas. non. admittens. legem. Praetulit. illi. non. solum. securim. sed. et. inflixit. LICTOR. MORS. Sed. fallimur. Triumphum. potius. de. mortalitate. egit. suorum. humeris. et hoc. capulo. delatus. in. Aeternitatis. Capitolium. Subsequuntur. Equi. arma. vexilla. insignia. Opima. mundi. spolia. Triumphalia. ornamenta. IO. PAEAN! IO. TRIUMPHE! Lugent. tamen. omnes. Corpus. hoc. et. suis. et. civium. vinculis. solvi. Cui. omnes. obstricti. erant. nodo. plusquam. Gordio. quem. nunc. Parcae. fatali. scindunt. forfice. Longiores. illi. annos. et. saecula. precabantur. omnes. Sed. Mors. omnium. praevertit. vota. Omnium. dimovit. calculos. Dum. enim. annorum. numeros. nos. congerimus. et. multiplicamus. illa. subtrahit. et. dividit. infelici. Arithmetica. Oculos.
quos. clausit civibus. abstulie. qui illum. gerebant. in. oculis. Lacrimas. tamen. reliquit. Neque. enim. sicco. oculo. spectaret. Patria. pupillam. sibi. excisam. Oculos. claudit. ut. nunc. clausis. oculis. videat. quae. oculus. non. vidit. vere. nunc. Lynceus. et. Argus. tot. consitus. stellis. quot. Arugs. oculis. Aures. obturantur. ut. audiant auqe. auris. non. audivit. Patebunt. non. ad. Pythagoricum. siderum. concentum. sed. ad. suavissimas. Geniorum. voces. Jamdudum. ad. mundi. strepitus. velut. ad. Nili. Catadupa. surdae. Os. elingue. sonat [Gap desc: Greek word] et. nunc. infantia, sua. summe. est. disertum. Sed. fallitur. sane. Quisquis. illum. vere. obiisse. putat. Obeat sane. diem. si. ineat. saecula. Quod. dispendium? Obitu. ejus. mortalitas. non. vita. terminatur. Qui. vixit. omnibus. Nunc. quoque. vivit. in. omnibus. Sibi. superstes. et. aliis. Vivit. viva. in. Animis. vivis. viventium. sepulchris. ejus. fama. VIVAT! VIVAT! VIVAT!
SIc novus his nostris succedis sedibus hospes,
Watsoni, fato sic retrahente, fugis!
Si praeceps tibi yita ruit, sic culmine ab ipso
Labitur, atque diem terminat ante diem!
Laurea Pierides damnarunt serta cupreso,
Ipseque nunc cytharam fregit Apollo suam.
Crudeles fusis ulciscitur imbribus urnas,
Amissumque gemit turba novena decus.
Lampha loquax vatum subit auxiliaribus undis,
Ac lacrimas inter non bene mista fluit.
Tu casus oculis metire madentibus istos
Cimbria; nec leve nunc, Patria, vulnus habes.
Namque abit ille Tibi; cujus per saecula nomen
Exit, et in cujus nomine Pindus ovat.
Namque jacet, cujus steterat quoque gloria talis
Publica: nam terrae conditur ille sinu.
Qui mollem duxit per ferrea saecula vitam,
Ecce sub hoc saxo saxea secla trahit.
Pars tamen illa tui minima est, quae traditur umbris,
Nec totus nobis, Vir Reverende, peris.
Ecce tuae ducunt membranae carbasa, quae nunc
Fulta auris calami te super astra ferent.
Irruis aethereos famae talaribus orbes,
Quodque animo quondam, nunc pede carpis, iter.
Nos vitam heic trahimus media vel parte sepultam,
Omnia si non mors, plurima somnus habet.
At tu nunc vivis caelesti sede receptus.
Aeternosque agitas nunc sine labe dies.
Carpis inexhaustum divino a lumine lumen,
Numinis aspectu saucia corda gerens.
Despice, sub pedibus totus tibi sternitur orbis:
Suspice, quod videas, nil nisi numen habes.
Nil tibi nunc moritur. Sic vives, o BONE, vives.
Ipse tibi suppar, ipse superstes eris.
QUos Tibi nunc elegos, quos possum fundere lessus,
Cum mihi nunc elegos qui canat, ipse petam?
Dum ea fata fleo, propioraque funera ploro,
Vix possum in lacrimas totus abire tuas.
Dum mihi stat calido suffusus vulnere sawnguis,
Felices vobis vix adhibebo manus.
Est equidem in nuneris animi medicina sonisque,
Et medicam confert nobile Carmen opem.
At nunc indoctos cum vestris misceo fletus,
Et gemit ad gemitus inscia Musa tuos.
Publicus hic dolor est: quivis pro parte dolemus,
Et cumulat lacrimas Patria maesta suas.
Illa quidem queritur: sed Tu solacia praebes:
Nam nunc, quod de Te Patria speret, habet.
Quem nobis rapuit duri inclementia fati,
Hunc Tu (nam fas est poscere) redde Patrem.
Mortuus hic totus non est, in prole superstes.
Tu vitam reparas illius: ille tuam.
Ille tibi nomen peperit: Tu redde Parenti.
Sic mortem prohibes illius: ille tuam.
Denique quid morti restat? quae denique mors est?
Scilicet haec mors est, ne moriare mori?
Vita parit mortem: Mors vitam. Circulus idem est.
Quod perit hic, alio nascitur omne modo.
Tu nobis esto salvus: tunc incipit in Te
Quodam accrescendi vivere jure Pater.
QUae tam saeva tuos exercent fata penates?
Quae Tibi nunc fixae stant, REDEKERE, cruces?
Egrone pro tumulo semper Tibi ducitur Uxor,
Lethalemque subit juncta marita torum?
Primus Amor periit tumulo Tibi conditus: et nunc
Ut viduus posses esse, maritus eras.
Ergo domum duxti, quam effers, illaque nupsit,
Ut nunc ferali sit Tibi nupta toga?
Vix sacrae luxere faces, et taeda favillas
Non vidit, vento flammam abolente, suas.
Non alios Hymen Tibi ventilat improbus ignes,
Quam quos erecto subjicit ille rogo.
Confundit Natura vias: quo vita partaur,
Ex ipso peperit funus amore Venus.
Ipse suas virus miratur habere phraetras
Ales Amor, sua qui non pia tela dolet.
Heic Natura rea est: nondum jus illa Marito
Solverat, ac isto jure ligata fugit.
Debuit ista sacro carissima pignora lecto,
Pignora perpetuae signa probata fidei.
Sed quae non genuit mortalia nomina mater,
Nunc genita est CHRISTO Sponsa petita proco.
Pascitur heic pia mens, et in oscula diffluit Agni,
Aethereusque pia nunc face carpit Amor.
Dulcis Amor thalami tepuit vix igne novello;
Nunc illi aeterno pectus ab igne calet.
Haec major nobis et mentibus omnibus exstans
Humanas secum ridet et odit opes.
Haec per inaccessos caelorum volvitur orbes,
Praesentisque notat lumina sancta Dei.
Naturae patet aula novae, neque sordibus aevi
Squalet, vel senio carpitur illa suo.
Plenior in facie species divina refulget,
Ingentis radios dum bibit ore Dei.
Exuit ille artus, terrestria pondera, morbos
Remigioque polos liberiore secat.
Non grave nunc Vitae est spolium mortale caducae:
Illius infesta menssine labe nitet.
Tu tamen heic tua damna doles, REDEKERE, tuoque
Altius infixum pectore vulnus alis.
Ipse tuos pateris manes cum manibus illis,
Et capiti lucent sidera scaeva tuo.
Sipoteras bis amore capi, bis jungere dextras;
Diceris duplici nunc ratione miser:
Namque novus veteres refricat dolor ille dolores,
Ac animos luctus frangit uterque tuos.
Est onus, in viduo vacuum latus esse cubili,
Cum periere joci, sed meinisse datum est.
Mente etenim veteris remanent deposta favillae
Non perimenda umbris semina, non et aquis.
Stant faciles ante ora sales, stant ofcla, susurri,
Quos toties fidis auribus illa dedit.
Occursant arcti deamata in Conjuge plexus.
Labitur in se et se ruminat orbus amor.
Sic motore carens crebros agitata per actus
Ignavum primum dat tibi taeda jubar,
Perque gradus crepero se nox interserit igni:
Prisca sed in calida se pice flamma tenet.
Sed quid degeneres juvat hic cecinisse querelas,
Et caelo voces opposuisse graves?
Ne pete in amplexus, quam nunc amplectitur aether,
Inque totos revoca per tua vota tuos.
Illa sinu Divi felix requiescit Abrami.
Nec velit haec ulnis nunc recubare tuis.
Illa Deo vivit formas oblita priores,
Longe extra fluxas sortis et orbis opes.
Nam quae materies poterit superesse doloris?
Nec recte in luctum te pius armat amor.
Si pius ille Tibi est, franges pietate dolores.
Neo pius a Caelo rapta reposeet amor.
Immatura doles dilectae fata maritae?
Immatura Deo non solet esse dies.
Quae rosa purpureo floret jucundior aevo,
Carpitur, exustis spernitur illa comis.
Nec mors sola gravis, spiens quam nemo cavebit,
Morteque majores nos decet esse viros.
Quid non in toto morti patet orbe? peritne,
Momentum nobis quodlibet hora, dies?
Nosque per aetates morimur, per lustra, per annos.
Quantaque votorum funera mente jacent!
Est Natura sui tumulusque uterusque, sepulehro
Quod capit, in vit am concipit illa novam.
Vivmus in Mortes, Vitam moriuntur in unam
Omnia, et interitu sunt rediviva suo.
Per mortes alimur, vitamque alimenta propagant,
Milleque per mortes unica vita viget.
Quid mortes nos mille juvent, si denique nolit
Vita semel pro tot mortibus una mori?
SIc Te non virtus, sic te non arma tuentur,
DEHNSI, sic morti, Vir Generose, pates!
Qui mediis toties fortissimus irruis armis,
Obstantesque fero disjicis ense viros:
Quem nunquam potuit vel glans inimica, vel enfis,
Hunc indigna potest perdere causa virum,
Dum non ausa caput, non cor, non nobile pectus,
Mors, rapis incautos insidiosa pedes.
Egregiam vero laudem! dum Militis ora,
Dumque times dextrae pondus, adire pedem!
Oribus ora, manus manibus conferre decebat;
Causaque tunc lethi milite digna foret.
Imbelles fata ista decent, fugientibus apta.
Illis nempe pedem tolle, simulque fugam.
Impiger hic quoniam stans vel pede pugnet inuno,
Ut cadat, cxsectum tollis iniqua pedem.
Ante oculos toties te parte cavebat ab omni,
Ante suos positam non cavet ille pedes.
Dextra cavet gladio, galea caput undique clausa,
Et rtiplici magnum pectus in aere sedet.
Hac a parte fugit, sequiturque pedissequa tergum,
Et demum a pedibus mors tibi certa venit.
Ergo jaces; statione tua mors submovet atrox,
Metirique tuo te docet illa pede.
Quam leve, mortali quod vitam corpore pellit!
Et prave secto mors vel ab ungue venit!
Scilicet ut totus toto se corpore volvit
Spiritus, et quovis totus in articulo:
Integra sic lethi tabes diffusa per omne
Corpus, et in quavis integra parte latet.
Acpite ad calcem morimur, perque omnia membra:
Ac uno degunt vitaque morsque loco.
Ac Tu quem gemimus, quem non truculentia Mortis
Sed casus nobis abstulit atque Deus,
Sis felix, longumque vale! Te patria plorat,
Praesido quondam tuta Lubeca tuo.
Te Civis luget, Tibi tela ingloria miles
Vesteque tecta silens post sua terga trahit.
Gloria non levis est: tibi succubuisse tot hostes;
Te non mortali sucubuisse manu.
STA. VIATOR. EFFERTVR. ECCE. INDICTIVUM. FVNVS. VIRI. DVM. VIVERET. NOBILISSIMI. ET. AMPLISSIMI. HENRICI. RHANII. JCTI. ANTECESSORIS. SENIORIS. IN VARNIACA. CELEBERRIMI. ET. OB. CONTINVATVM. PROPE. PER. XXX. ANNOS. MVNVS. ILLVSTRIS. CONSISTORII. DVCALLS. ASSESSORIS. GRAVISSIMI. VIRI. VERE. VIRI. ID. EST. QVOD. MIRACVLVM. DICAS. BONI. ET. VERE. [Gap desc: Greek word] . QVEM. LACONES. VOCABANT. DIVINVM. NON. ILLI. SINON. IN. FRONTE. NEC. VLYSSES. IN. PECTORE. IPSA. ERAT. PROBITATIS. IDEA. CONSTANTIAE. IMAGO. EXACTVM. PRVDENTIAE. EXEMPLAR. INTOLERABILIS. NVLLI. NISO. QVI. TOLERARI. VEL. NON. POTERAT. VEL. NON. DEBEBAT. MORES. EJVS. OMNIVM. AMORES. VERBA. NVLLI. DEDIT. NEQVE. VENDIDIT. IPSE. VERO. AETERNITATIS. AMANTIOR. QVAM. SECVLI. VIVERE. NVNC. DESIIT UT. INCIPERET. TV. VERO. VIATOR. LVGE. NON. MORTALITATI. EREPTVM. SED. MORTALIBVS. EGO. NVNC. IN. VNO. MVLTOS; DEPLORO. PRAECRPTOREM. COLLEGAM. IMO. PARENTEM.
ADDO. ET. HOSPITEM. ET. SVPREMO. HONORI. METRA. QVAE. IPSE. DOLOR. TRVNCAVIT. SCRIBO. [Gap desc: Greek word] .
SOlvitur in lacrimas tandem stupor, atque semirosis
Prodit dolorem vocibus.
Invenere viam longo suspiria nisu,
Jam jamque profundi
Erumpent gemitus foras.
Musae sine lege ruentes
Incedunt pede fracto,
Incomptaque confusaque verba fortuitos
Inveniunt numeros.
Nam nunc nihil me, sicut antea, juvat.
Non unda Castalis,
Non plectra nunc amica,
Pro Pimpla mihi nunc bibetur
Lacrimosus imber humidique singultus.
Et streperos suavi pro carmine nunc tinnitus
Dissonatibus increpabo nervis.
Quid primum quid deinde querar
Devio calore raptus?
Meus heu! meus ille jacet!
Gloria nostra jacet, noster communis amor
RAHNIUS OCCIDIT.
Fortunate Senex, quas biti nunc scribere naenias,
Quos tibi plangere lessus
Incipiam? quem nunc miserabilibus lamentis
Invido raptum funere lugent,
Queis amor recti pietasque cordi est.
Plorat et ipsa tuo viduata Academia nomine, tantis
Cladibus impar.
RARVM DECVS,
Non lethi fatale chaos;
Nec Lethe tacitis fluctibus obruet,
Quem pietasque fidesque poli super aurea sidera
Extulit egressum mundo:
Sed esse Te non sensibus obvium
Nostris dolemus;
Quod Tui non sit capax ocellus, aruis, dextera.
Mente vivis, ipsa Mens, in Mentibus
Perviusque Mentibus,
Aethereasque potes posttergum ducere Formas,
Interque mistus caelites
AGNI-LEONIS maximi
Aeterna carpis oscula.
SEnsimus aethereos aliquando fortius ignes
Et stimulos vocalis aquae: neque Castalis unquam
Tam jejuna suo porrexit pocula vulgo;
Seu nostra ad thalamos stetit olim fistula; seu se
Imbrem in femineum et feralia murmura solvit.
At nunc de toto migrant Helicone sorores,
Nec faciles in verba volant nostrisque resistunt
Protenus auspiciis, silet ejuratus Apollo,
Tergaque muta ferae, nec jam propiore favilla
Mens calet et frustra Thymbraeum Numen adorat,
Sic ubi Threicius rapta bis conjuge Vates
Bassaridum thyrsos et inertes senserat ungues,
Detractumque caputmultum resonante sub Hebro
Eurydicen clamabat et Eurydice clamanti
Red deret Eurydicen: jacuit testudo sonare
Nescia, divini jamdudum pollicis expers:
Non erat, insolitis qui flecteret artibus ornos,
Mulceretque sacro salientes earmine Nymphas:
Tunc pictae volucres tunc et genus omne ferarum
Induit effenes habitus, tunc flumina, montes,
Silvaque Bysthonii flevere silentia plectri:
Tunc Pater intonsus; tunc et matertera cantus
Sopiit et cunctos jussit reticere sodales,
Quos idem nunc casus habet, nostramque refutat
Ille chelyn: tandem lacrimis et murmure mixtum
Ungueque demorsum dedit Indignatio carmen:
Di! quaenam est caelo pietas? cur perditis alma
Nomina? quo ruitis? cur rerum congruus ordo
Vertitur et crudo mactantur funere Nati,
Qui proprii genuere ultorem funeris, ipsa
Natura fugiente nefas? nunquamne cruentae
Pausa datur cladis? vultisne exscindere montem
Et vobis affine genus, quod vestra frequentat
Limina congenitumque in cordibus aethera spirat?
Fallacem sortis genium! vah falsa Parentum
Consilia et sterili lactatas omine mentes!
Hoc moriente Patris moritur spes omnis et omnis
Gloria Castalidum, Pietas, patrimaque fibra
Et sanguis non falsus Avum: namque alta Parentis
His stetit, (incertis cheu!) fiducia talis,
Inque sua quondam vesligia postuma vidit
Progenie, instruxitque sibilaudabile pignus:
Nil adeo puerile sapit puer improbus altis,
Auspiciis; ceu cui mento nix Troica oberrat
Longaque cretatos probat experientia vultus.
Sic ubi magnanimum videt inter plena juvencum
Agmina adhuc vacua mentiri praelia fronte
Pastor et audaci per pascua ludere saltu:
Nec minor, inquit, eris genitore, nec es mode nostris
Degener armentis, et honos erit huic quoque tauro.
Nempe sedet nobis incocta atque insita Virtus
Patria et ingenicae restant praesagia fibrae:
Nam neque quod tenui peniclo scibit Apelles
Schemata dissimulat rerum: neque pinguia rura
Lappas producunt steriles, nec vinea spinas,
Nec Rosa deeidui est gemtrix Pestaea ligustri;
Nec leo producit catulos capreasque fugaces;
Nec leporem furibundus aper; nec struthio pullum;
Non asinus generatur equo; non anser olori;
Nec Ganymedaeo volueris Cithereia furi.
Novirmus et qui te jam primis semper ab annis
CORHMANNI de stirpe satum invigilare paternis
Videre auspiciis et spe majore patrare.
It Mons atque astris minitatur fronte superba
Contiguus superans impostum Pelion Ossae.
Dorsum immane, ingens: nam per convexa supinat
Non fidos gressus. quoties Dea protulit alta
Arce caput prensaque illum cum mole cadentem
Aegra tulit! quoties terebranti corpora dumo
Erravit male fulta manus et glarea pressit,
Pulvisque insuetos tenero ore momordit ocellos!
Tantae molis opus congestum ascendere culmen,
Atque latus fulcire Deis et pellere nubes!
Ast tanta anguivorus surrexit ad omina Livor
Pallidus ora tenus semesarumque relinquens
Corpora serpentum: Quaenam est, ait, ista, furentes
Quae fugiat fortuna manus? quaenam abdita Tellus,
Quae non tabifico marcescat tota veneno?
Quae nostris exempta malis? COTHMANNIA abibit
Sic impune domus? fiet; moriemur inulti:
Ergo Cimmeria soror est de sede movenda
Omnis: Erynnis io! ades intempesta Megaera,
Tisiphoneque impexa comas! agitate beata
Limina et immodicae dispellite semina sortis.
Sic ait et saevae vomit infera toxica linguae
Eripuitque Patri sobolem lacrimasque reliquit.
O caecas rerum sortes! praeviderat illud
Ante Parens rejcitque nimis matura juventae
Ingenia atque catam juvenili in fronte senectam,
Cur toties sancti bona damnavere Parentes,
Oreque de tenero mentis documenta senilis
Verba nefasta putant: licet inter densa vagentur
Vota, tamen metuunt luctuque bonam spem truncant.
Scilicet exiguos stat vita superstes in annos,
Queis Natura breves praescripsit ad ardua gyros:
Saepius una dies florem quem vidit et Eos,
Aura sub occasum modo vespertina retondit.
Ecce Therapnaeum non per viridaria florem
Dejicit Autumnus; dedit unus et abstulit unus
Martius et Paphiis non vult sociare rosetis:
Narcissum haud aestate leges, neque Thestylis illum
Serpillo Cyanisque et olenti junget anetho,
Quantillum est quod servat humi nascentia fraga
Temporis! haud parcus feret inter fercla December,
Neu autumnales inter numeraveris uvas.
Ergo repentinos comitetur Gratia manes,
Et Pietas laniata comam Virtusque subacta
Planctibus et scisso veniat Themis horrida peplo:
Namque illis COTHMANNVS abit, nam pulvere nigro
Clauditur Aonii quondam pars digna Roseti.
Sis felix longumque vale: jam sidera nomen
Inscripsere tuum; seu stas ubi candida Cygnus
Remigia explicuit, vel ubi est vicina bilanci
Virgo; tamen poteris dejectas cernere terras.
COntinuant nunc fata neces et syrmate nigro
Incedit non una domus. Jam grandibus ora
Foeta sedent lacrimis decumanisque humida guttis
Lumina, nec tantos datur exantlare dolores.
Ostendit maestas Academia nostra Cupressos,
Et pullas myrtos, et amantes funera taxos.
Nec superest nunc ipsa sibi, dum maxima perdit
Nomina, et infaustis claudit sopita tenebris.
Luximus ecce tuas et nondum eluximus urnas,
TSCHERNINGI, o omni Vir longe excelsior aevo,
Nec thyrso Invidiae bacchantis denteque nigro
Tacte, nec obscuro Vates claudende sepulchro,
Cui nec casca fides, generosique ardor honesti
Nec Pietas volucris fati tardaverat alas.
Vivit adhue animis haec flamma superstes et aegre
Rore pio lacrimarum et honesto diditur imbri.
Jamque alio rogus igne calet, majoreque flamma
Pascitur et pulla novus heu caligine fumat.
Involvitque animos et sacrum obnubilat orbem
DORSCHEANA cui fata ac illustre cadaver
Maximaque ingrato lugentur funera lessu.
Mox aberunt exempla Viris, nunc protinus omni
Ibimus exequias Pindo, viduataque nobis
Secla manent, stabitque inhonoro nomine virtus
Et simulata Fides, dum magni nominis umbra.
Paucorum eximiam e numero se pluribus addit.
Quo DORSCHEE fugis? quo praepetis alea fati
Te vocat? Ingenti titubantia saecula fulcro
Exuis et nostrum defraudas sidere mundum,
Dum suprema sacris convexa advolveris Euris
Sublimis ventorum alis et nube curuli.
Immoritur tanto genetrix ALSATIA luctu,
Turritumque caput, fastigiaque alta Tribocum
Urbs praeclara sui jam ad busta reponit alumni,
Vulneribus prostrata piis. Jam Prusia vadit
Lentior ac imo murmur lacrimabile fundo
Excitat, et mites temerat jam spissior undas
Ellus, nec socius jactat sua cornua Rhenus.
Ipsa tibi tepidos fluvialia Numina fontes
Expressere oculis, undisque sodalibus augent
Aequora. Sed tamen et primas in luminis auras
Te duxisse juvat; luctus solacia tanti
Sola manent, gemitusque ea gloria sublevat istos.
Nascentem Pietas vivis distincta Pyropis
Et violis, Amethyste, tuis, viridique Smaragdo
Excepit, quae parte poli descendit ab ista,
Qua picturatis radians interlita gemmis
Surgit in aeternos aedes adamantina soles,
Multa super nata diffundens jubila prole.
Tunc primum plausus movet Argentina secundos,
Praesentitque Virum, qui nomina conderet illi
Aurea, Magnanimi tunc pulpita magna Lutheri
Exultasse ferunt, et, seu per amica ferantun
Templa, vel alta penes divini sidera Maves
Grassentur, pulchrae edicunt praesagia mentis.
Primum ANSER cecinit sacrati dogmata verbi,
Voceque Cygnaea venturum dixit OLOREM
Ante ignes, o Papa, tuos: post saecula tandem
Cygnus hic immensis sacra solvit vocibus ora:
Nunc PISCIS non mutus erit. Jam verbera sensit
Impingenda tuis impar sibi Zwinglius armis,
Jamque etiam incestum visum est trepidare tribunal
Vejovis Ausonii, ac Acherontia pabula quotquot
Exspuit ex imis teter penetralibus orcus,
Mangones Superum; tunc Arrius adsecla Christo
Bellum inferre timet; nec sacris impius undis
Obloquitur Sciolus. Triplices tibi Cerberus iras
Tergeminosque ferox rictus compescuit, Ipse
Parcior infernus tunc intrat ovilia praedo.
Protinus implicitas mens explicat ardua dotes
Ordirisque senex juvenem, iuvenisque senectam,
Aetatemque facis dubiam. Tunc protinus intras
Arduus atque ipsi Te monti celsior infers.
O Superi! queis indiciis! Sic alta vagatur
Arbor, cui rigua succus tellure subintrat.
Non illam Icarius furibundo dente Molossus
Rodit et urit hyems, sed multo prodiga fructu
Confirmat cupidi praeconia justa Coloni.
Nulla mora est, et pulchra sedet jam flamma medullis,
Atque pio movet igne animos: Tibi fama triumphos
Asserit, et simplex non sufficit ad tua laurus
Tempora. Prima fuit mordere Epigrammate seclum
Gloria. Tunc triplices tria [Gap desc: Greek words] coronas.
Et Papam Phaethonta feris, commerciaque illi
Sacra negas, quae sacrilegus locat institor, et jam
Venales ex asse polos semisseque signat,
Jam sacra cuncta Deumque infami comparat auro;
Nec Monachos vis esse pigros talique notari
Crimine, cum tumidi ventris sub mole laborent,
Nec levis hunc portare labor, nec sit minor illa,
Quam quae caeliferis requiescit sarcina in ulnis.
Inde virum ad majora animas jam missa Popalis:
Vapulat et falsi suspecta volumina Henochi,
Stupraque caelicolum: jam Bellarminus ad arma
Poscitur, et sua nunc DORSCHEO vindice, quassat
Bella ac arma minus. Jam Zachariana revolvis
Tradita, jam ternos testes, mitesque cruenti
Balatus agni, et magnae miracula mortis.
Et fraudes, Calvine, tuas, temerataque Divum
Fercula. quantum sit, Divini Numinis artus
Atquive ipsum prandere Deum: jam grandibus ausis
Cantatam superis pacem, Christumque Parenti
Majestate parem celebras, Chlamydemque sacratam
Divina compingis acu, pulchroque refutas
Putrida Romanos venerantes ossa cachinno.
It caelo fama et pernicibus evehit alis
Tam celsi monumenta animi; Zephyrique faventes
Magna per intentum diffundunt nomina Mundum.
Nec latuit, GVSTAVE, tibi. GVSTAVE, beato
Qui diam turges sufferctus numine mentem,
Ingenioque sapis tantum ad caelestia nato.
Ergo pius te livor habet, tantumque volebas
Te decorare Virum, novaque addere lumina Varno.
At pia non tantis nimis est gavisa Rhodanthe
Deliciis, et ceu facilis dedit Argentina,
Haec peccat rapiendo Virum. Sed servat amica
Rudera et ingentes complet singultibus urnas,
Tantaque per seras sparget sua damna nepotes.
Ipsae illum Charites diae flevere, Fidesque
Carbaseum contusa sinum immortaleque peplum
Et pulchras lacerata comas. Tu, Maxime, caelo
Ingredere, indictosque augustior ede triumphos
Nil mortale gerens superisque simillimus ora.
Jam potes auratas post tergum ducere formas,
Sidereamque poli segetem, jam Tu jubar ingens
Praesentis perferre Dei totamque per aethram
Spargere ovantem animam sperataque carpere ab agne
Oscla potes junctisque ligare amplexibus ora.
Sis felix et vive Deo bene pastus amico
Infamen pertaesus humum sortesque scelestas.
Nos, (nam tota tui nobis non perdita imago est)
Haec probitate tui solamur funera Nati.
HEi mihi quam rapidis devolvitur orbibus aetas!
Quam ruit effusis Mensis et Annus equis!
Quam praeceps haec vita fugit, quam culmine ab ipso
Labitur, atque diem terminat ante diem!
Triste dedit nuper nobis Sandovius instar,
In medio cui nunc vita vigore perit.
Scilicet ipse sui praesenserat omina fati,
Hunc sibi fatalem cum vocat ipse locum;
Hic moriar: dixit. Tellus hoc patria corpus
Edidit, illa suum rursus habebit opus.
Sic ait: ast olli volat irrevocabile verbum,
Quodque erat in votis, nunc quo que fata probant.
Sic vicina sibi meditatur funera Cygnus,
Anticipatque suos augure voce rogos.
Sic Tibi ferales edit mens praefica voces,
Metirisque tuam nunc resupinus humum.
Haec Tu debebas magnae tam frigida matri
Oscula et amplexus sic tulit illa tuos?
Haec rota fatorum est, jamque orbis hic actus in orbem est.
Quae vitam dederat, nunc Tibi terra rapit.
VIcturos cineres et non moritura BARONUM
Funera Vandalica nunc tumulamus humo.
Partimur lacrimas et portio cuique dolorum est,
Et qua parte venit plaga, cruenta venit.
Huc ades atque tuis illustria busta querelis
Dignare, et lessus incipe, Varne, pios.
Depositum tibi grande datur, manesque verendos
Grata peregrinae nunc tegit umbra Rosae.
Quos ingrata suis a finibus arcuit olim
Patria, nunc facili suscipit urna sinu.
Sublimes animae, caelum sine fraude petistis,
Et pietas vivis plena dolore fuit.
In Virtute scelus male sano quaeritur Orbi,
Et poenam probitas ceu inhonesta luit.
O fugite, o tam grande nefas, et linquite terras.
In vitio heic pretium est, in pretio vitium est.
Afficit exilio tellus et suscipit aether.
Quis de mutata sorte dolere velit?
Sisapitis, miseri mortales, poscite vobis
Exilia et celeri haec anticipate pede.
Exul erit caeli, quisquis volet incola mundi
Esse, ac immundi sarcina pigra soli.
Exulat a sese pia mens, et tunc redit ad se,
Ut sit in exilio Patria vera suo.
SCilicet haec sacro Vati via Regia fatti
Panditur, et fati haec ultima meta fuit.
Sic erat in fatis, jovae haec arcana voluntas,
Et sancti tumulus Varnus honoris erat.
Invidet hei! nobis re caeli regia Regem,
Et diadema novum spondet et astra poli.
Solus Rex Sapiens [Note: Stoicorum hoc erat [Gap desc: Greek words] .] (si tradita vera Sophorum)
Qui genus omne mali, qui scelus omne domat.
Jamdudum domat ista tibi Sapientia mortem.
Sic Rex, sic sapiens caelica regna subis.
Alluditur in priori carmine ad Epigramma, quod in orationem Inauguralem ejus de Arcana voluntate actionum hum anarum dispensatrice conscripseram, quod hic addo.
SIc te fata trahunt Jovaeque arcana voluntas.
Et sancti statio Varnus honoris erit.
Haec animo reputas, et dum pro munere ducis,
Arcanum prodis voce potente Deum.
Cede Deo, fatisque viam pandentibus istam.
Namque arcana quidem, REGIA at illa via est.
ECce vacillantes invita in carmina crenas!
Non aequum tentemus opus: natat ore resorptum
Munus et expressis miscetur sepia guttis,
Queis linimus tam triste melos: se tota negavit
Castalis, et sacros volucer pes condidit amnes.
Nam geminum ferale nefas, quod et ipsa refugit
Naturae series et vitae doctior ordo.
Taeda rogis mutatur, et inter laeta Diones
Munera functa cadit, gemini clauduntur in uno
Pulvere, quique Daphnen postes nunc infera taxi
Vimina habent, myrtoque juvat mutare cupressum.
O varias sors docta vices! sicne improba spargis
Crimina, sic ipsa messem convellis in herba.
Vidi ego surgentem tenui cum cortice truncum
Primo vere vagos distendere in aethera ramo
Altius, et dixi: fies non degener arbor.
Parva mora est; ubi trux Boreas insibilat altis
Frondibus et totam vellit radicibus imis:
Talis abit Matrona Viro: Cytherea sacrarat
Laetos ipsa toros; nunc interrupit avara
Atropos et tumulos thalamis Libitina reponit.
Queis geniale Venus, nunc flebile praefica Carmen
Occinit immites humectans imbribus urnas.
Nos duraturo scribemus talia saxo:
Hic Mater cum prole jacet, duo pectora in uno
Pectore, nec proles poterat sine matre perire,
Nec mater sine prole: ambo sibi culpa fuerunt.
Non tamen in culpa: facies rarissima lethi.
Qui genuit, tumulo servit locus, et pia mater,
Quos genuit, vellet, si posset, promere fructus.
Nec potuit: Natura vetat, laceratur opacus
Embryo: sed frustra: voluerunt funere jungi,
Quos junxit genialis amor, tellusque recepit
Una, et nativas est mista favilla per urnas.
CLINGI, quid superae tentas falsarius aurae?
Dumque vires malefide cadis? truncusne refusas
Caeditur ante comas? perit ipsa messis in herba?
Surgentesne solet picea nox condere palla
Alipedes et adultam involvere limine lucem?
Num Veri successit Hyems? Dii qualia coeptis
Fidimus et quantos agitamus mente colossos!
Non aliter tumidos properata cucurbita ramos
Erigit et gravidos plicat in retinacula ventres;
Nulla mora est, cum fusa jacet; seu durior aura
Eruit; aut tenui lumbricus dente momordit.
Dira et Dura cano; mage plectra Hyrcana Leaena
Audiat et catulis Gangetica Tigris abactis:
Nec nautis nocitura chelys triplexque Virago
Demeret hos luctus, et qui fera saxa subegit.
Vah Vulnus! vah triste malum feraleque ferrum,
Quod rapit invitam tam pulchro e pectore vitam!
En marcet facies, solidae structura juventae
Concidit et Tyrius manat per viscera sanguis.
Heic Pindi stat tota cohors exanguia coram
Membra videns, et quae cingebat tempora lauru
Nunc letho possessa videt, turba omnis in illum
Stat defixa oculos injustaque justa parabat.
Sed stupet heu! et tota sibi subducitur uxor
Fata inopina videns, penitusque loquelam truncat
Iste dolor, videt heu resupina quiescere colla,
Utque suo toties junctum cum pectore pectus
Conspicit: ah, dixit, cur non haec pectora rupit
Iste dolus? sociis cur ambo haud condimur urnis?
Appendixque per ora haesit, prolesque quiritans
Non responsuras incassum interrogat umbras,
Sic stetit ante suum perterrita Cypris Adonin,
Proque toris premit illa rogos; sic flebilis Hero
Hellespontaeis submersos fluctibus artus
Luxerat; hic animus laniatum vidit Ophelten,
Dum serpentiferae jacuit per littora Lernae.
Ast hic quem gemimus meliori vescitur aura,
Et Divis commistus abit Patrique videtur
Ipse suo: prohibete nefas et flebile carmen:
Non periit, praeiit, non immatura subivit
Funera; sed tergum malesanis subtrahit Euris.
Sat morti maturus erat, qui mente ferebat
Fata diemque suum medioque in funere vivit.
Sis felix; nobisque tuo da discere casu
Vel deturbatam semper bene claudere vitam.
PLangimus egregios hoc ipso tempore manes,
Et damus emerito tristia justa Seni.
Et vegetus Juvenis toti laudabile Pindo
Pignus diversa conditione cadit.
Fundimur in lacrimas: sed nil nisi flebile restat,
Et parit innumeras mors sine fine neces.
Hei mihi! non Pietas probitasque annique virentes
Possunt festinis frena adhibere rogis!
Occidit Aoniae non vilis gloria turbae:
Ceu quondam medio flos violatus agro.
I nunc et votis animum lactantibus imple,
I miser, et spebus perge litare tuis.
I nunc atque hominum rebus confide serenis,
Hoc est perpetuum, quod meditare, NIHIL.
Punctum est quod celere disterminat omnia casu,
Unaque dat fines omnibus hora suos.
VItae est una dies et letho occumbimus uno,
Una patet Diti janua et una Deo.
Felix qui potuit faustam traducere vitam:
Namque eadem simplex non geminata datur.
Ah miser, infrenes sibi qui non vellicat aures,
Nec jubet injustos frena subire dolos!
Nascimur et subito terris denascimur omnes,
Quantilla est Vitae semita! quanta necis!
Queis Natalis heri est, hodie connubia, cras sunt
Funera: tam brevis est semita, DISCE MORI.
DISCE MORI; Felix! cui haec bene linea tacta est,
Hunc extrema manet gloria. DISCE MORI.
Hauserat aetheream NOSTER feliciter artem,
Dum coluit sanctum sed sine fraude Deum:
Ergo abit et mundi satur et terrestria spernens:
In caelo patria est vera et avita domus.
MOrborum quondam domitor cultissime RIGI,
Deque alio felix funere Victor eras.
Nunc hostis tandem de Te tulit iste triumfum,
Et te nunc victum post sua terga trahit.
Potio nil, nil herba juvat Podaliriaque arma,
Expellunt hostem pharmaca nulla tuum.
Expellas illum furca: tamen usque recurret:
Dum cadat in saevas praeda petita manus.
EXpungat Natura diem, fastisque nefastum
Eximat ac atra damnet loligine lucem,
Quae nobis ferale caput pullataque caelo
Extulit indicia ac praegrandia funera dixit!
Funera, tot patrum et matrum lamenta piarum!
Funera, serorum suspiria longa nepotum!
Funera; caelitrbus plorata ac omnibus astris!
Tunc aut Oleniae fulserunt sidera Caprae;
Orionisve infamis apex; radiisve malignis
Miscuit anguineos Phorcis truculenta capillos,
Quaeque alia in nostras contraria lumina terras
Peccantes strinxere faces flammasque nocentes,
Et scaevo miseras cruciarunt omine mentes,
Cum sacer Orbis amor, cum pignus amabile caeli
Et nobis DVX MAGNVS abit. Nil extera nostros
Affligit fortuna animos. propiora premunt nos
Pondera et Herculea ruimus sub mole malorum.
Non tecum socios partimur, CIMBRIA, fletus,
CIMBRIA, magnorum domus invidiosa Deorum,
CIMBRIA, quae stellis aequabas verticem et alto
Surgebas vastum mensurans aethere culmen,
CIMBRIA; sed quae nunc mutato nomine fies
CIMMERIA paulimque gradu in tua fata citato
Exitiumque rues. Non vos logebimus almi
Ingentesque Viri, queis pulchram occumbere mortem
Contigit ac ipsis media interpraelia in armis
Victrices efflare animas. Ignoscite Mentes,
Nostra alio nos cura vocat. vernacula nobis
Inque sinu nutrita seges funesta dolorum est.
Nos plagae pars una sumus. Subit impla nostros
Nunc etiam fortuna lares, dum PRINCIPIS urnam
Et celsum flemus cinerem ac illustre cadaver
istius Ducis, o Ducis! o Ducis! ardua cujus
Multum indignantes jactura remordet amores.
Omnis in hoc noster crescit dolor, omnis ADOLPHO
Spiritus et nostrae tabescunt semina vitae.
Nec solus, FRIDERICE, peris. pars maxima nostri
Mortem a morte tua sumit sequiturque feretri
Appendix miseranda tui: neque publica tantum
Nunc loca maeror habet, sunt hic in pariete privo
Pallorque Lacrimaeque et feminei singultus.
Confremit ad fremitus aeris quicumque et apertas
Tristitiae dat ab ore notas, multosque dolendo
Succubuisse pudet. Stans heic ingloria turba
Exanimes animos et lurida lumina servat.
Ceu cum fulmineos emittit nubibus ignes
Jupiter aethereoque inflammat sulphure turres;
Aut furit in segetes; aut obvia corporasternit
Infando a sonitu, paucos injuria tangit,
Omnes iste metus. Sic fulmina funeris alti
In cunctos magno prorumpunt impete cives.
Te moritur moriente salus. Stat squalida Virtus
Divinas perpluta genas pulchrosque capilli
Suggestus lacerata immortalesque mamillas.
Nunc autumnali descendit cardine Virgo,
Heic, qua caelisecae dispensant lumina lances,
In tenebras vergente die. Stat caelica mater
Turgentes defixa oculos, fluit aurea palla
Ad sanctum porrecta genu, sed nulla vagantes
Castigat lex certa comas ac omnis amictus
In luctum consentit honos, non est sua gemmis
Gloria, neve togae remanet tenor unus, et aurum
Insueto in lurore sedet. Prolixus in ora
Et te pidus ruit imber inexhaustusque cadit fons.
Ora tamen solvit quantumque haud lacrima voci
Angustum praeclusit iter, sic farier orsa est
Magnifico extremos superaddens funeri honores:
Quid volvit sacer ordo Deum, quantumque propinant
Mundo fata nefas? ergo genialia posthac
Astra colam et patrias semper religabor ad arces,
Nec curae mihi mundus erit? Perit unica proles
Heu mea! qui possum terris nunc esse superstes
Crimine, Marte, dolo et violenta fraude refertis?
Occidis alme tui, PRINCEPS, Sol gemmaque secli,
Norma fidei, veterum censura et regula morum,
Et Populi Pharos una tui, Cynosura salutis,
Caeli delicium, terrarum gloria, Divum
Progenies, Henetae lux optatissima gentis,
Nunc summi pars summa poli, cui tota patebat
Virtutum series, et nostrae munia Spartae.
Sint qui Majorum longos ex ordine vultus
Pro Virtute citent, qui cera stirpis avitae
Indice, non ferro, ceu nomina vana, triumfent,
Qui monstrent tot monstra sacri caelata Parentis
In Clypeo fractisque tot atria plena figuris.
Quid jactant Aquilas imbelles saepe columbae?
Quid Pardos mentitur Ovis Leporesque Leones?
Nimens intus erit calidusque ad grandia facta
Spiritus, ut dignos exornes gloria fasces.
Quid valet in scuto fortissima telua, quando
Degener est animus? quem picturata juvabunt
Sidera, si pigro semper sub pulvere repet?
Te fecit Natura Ducern, tibi scripsit in ipso
Virtus ore notas, gestasti insignia fronte
Lucidiora puer, sparsit praesagia vultus
Egregia eque tuo splendebat lumine magnum
Numen et ingentum series longissima Patrum.
Te molli fovi in gremio, FRIDERICE, meaeque
In lucem traxere manus et nectareum lac
E fonte immulsi gemino. Nempe ardua cuncta,
Nil vulgare fuit, spondebant omnia celsos
Argumenta animos, nil hic mortalia spirat
Ingenia. In scitos conspirat gratia mores,
Totaque formosi compages corporis omne
Allectat studium et taciti suffragia vulgi:
Nam vel femineum poteras tunc fallere sexum,
Ni gravitas te mascula proderet et majestas.
Est quaedam sub fronte fides, quam fallere semper
Pernegat indubii certa experientia veri.
Excipiunt pulchrum pulcherrima tecta colorum,
Nec quis semper erit cute cygnus, pectore corvus.
Prosilit ex oculis interpres plurimus: hic se
Explicat et totam retegit mens intima scenam.
Vix Tibi majores infantia cessit in annos,
Vix dederat Natura loqui matremque crepare,
cum ruis in Latii penetrale et ab ore Quiritum
Dependes linguae scrutator sedulus. Et jam
Arma libris sociare cupis, jam Marspiter in Te
Atque ardor generosus agit, strepitusque virorum,
Tympana et ignivomi delectavere boatus.
Jam varia doctas informas lege machaeras,
Arteque fortunam superas capuloque sagaci
Detorques vanas elusae cuspidis iras,
Mox intermissas revocas ad signa Camenas;
Seu tibi Grajorum virtus; seu maxima Roma
Discirur et toti notissima limina mundo.
Hinc tibi Pellaeus sub lumina ponitur Heros:
Dux Nasamoniacus: Duplicis Chironis alumnus:
Priamides Laertiadesque et fortis Atrides
Et Patris Aeneae pietas. Hinc Caesaris arma
Victricesque aquilas et formidata remotis
Gentibus imperia spectas, hinc fulmina belli
Scipiadas Deciosque et nomina magna Camilli,
Prudentesque moras Fabii, famamque Metelli,
Torrentem rapas Curium parvoque beatum
Fabricium, donis qui nunquam victus et armis.
Hinc Cincinnati trabeas miraris, aratro
Quem meritus subduxit honos erectaque mentis
Nobilitas et casca fides moresque vetusti,
Scaurosque et Paulos, Marcellos atque Catones:
Ast simul in turpes, seclorum opprobria, Strumas
Invehis ac ultore coerces pollice, si quae
Sub cautas venere manus fera crimina, honesto
Non toleranda viro nigroque notanda lapillo.
Seu Syllam aut putidum convellis vibice Verrem;
Seu Catilina ferox tibi vapulat, arma potentem
Qui tulit in Patriam matrisque in viscera magnae
Saeviit et scelerato incussit vulnera ferro:
Seu Nero, qui coeca Ditis de sede sub auras
Prodiit infaustae monstrum execrabile terrae.
Talibus auspiciis sic per latissima laudum
Compita ferventi graderis conamine, ab omni
Seclusus vulgo. Jam coeperat aemulus ignis
Et Fibras adolere et honestis urere flammis,
Et nullo vis esse minor. Componis ad hornos
Antiqui mores aevi; quodcumque meretur,
Servas omne Tibi, si quae non digna putantur
Rejicis infamique refutas saepe litura.
Nam veterum decus omne ac omnia nomina recti
In Te conveniunt conjunctaque foedere miro
Inter se coeunt. Alias divisa receptant
Mortales semper bona largaque munera Divum
Distinguunt pro parte rata: Cui rara venustas
Et multi frons est pretii, saepe intus inepti
Monstrum alit ingenii: cui mens bona, corporis illi
Foedum erit induvium: quem laudant stemmata, segut
Facta notant macula ac ignava oblivio damnat:
Cui felix armis manus est, hunc saeva triumfat
Barbaries: Alius Pacis peramabile donum
Turpibus immergit vitiis. Te plenior ornat
Omnigenae Virturis honos. Mortale cerebrum
Non capit hunc genium, quantumque ex aequore tanto
Haurit, id affluxus pensat numerosior et tunc
Mole sua immensis laudem suffocat in undis.
Est satius, sinil-nocitura silentia sancta
Hunc pietate colant, quam si illaudabile carmen
Quis, sive infantes agat in praeconia linguas,
Sacrilegaque velit misere haec deradere lima.
Sum Dea, sed succumbo tamen, nec sufficit isti
Unica, quantumvis divina est lingua, labori.
Sique tuas HEROS CELSISSIME scribere dotes
Quis velit, huic mare sepia sit caelumque papyrus,
Non secus Actaei populatrix aurea Hymetti,
Cecropium si quando thymum casiasque virentes
Et fragrans Thymbrae genus et spirantia late
Serphylla et Cythisum florentem et te prope natum,
Cydne, crocum, tenero delibat spiculo olentes
Extractura animas, incertas circinat auras,
Spemque suam motis dubitans circumvolat alis,
Nescia, quam primo velit herbam invadere, quamque
Postremo suxisse loco: nam distrahit agmen
Ipsum et nutantum ridens lascivia florum.
Sictua, Dux, per facta vagor. Repetamne potentes
In fera bella manus et ovantis pondera dextrae?
Cum tu, ceu Patriae vindex justissimus, hoste
(Cujus inhumanis heu! MATER VANDALA vinelis
Ingemuit Tibique infando tunc crimine pulso)
Magnanima rabie sacroque furore, retuso,
Aptabas capiti justas ex ordine laurus,
Teque dabas rursus populis. Id sidera norunt,
Et melius me Fama canet longaevaque condet
Posteritas: sed nunc tantum prosperrima dicam
Imperia et quali frenabas omnia nutu,
Quem multum metuendus amor decorabat amandusque
Ipse metus grato moderamine miscuit: Acres
Namque favori iras interdum et praemia poenis
Intexens, justa censebas illa bilance.
Publicum erat munus tibi, frons privata: serenum
Sed poterat tamen illa Jovem caelesteque solis
Exaequasse jubar vultusque fovere minorum.
Est informe genus; seu Cerberus ore trifauci
Exspuit; Eumenidumve satum est de stemmate; sive
Lacrima, quam Pharia stillat crocodilus in alga
Materiem monstro suffecit. Februa nulla
Expurgant tam grande nefas. His vitrea splendet
Ore fides, falsique trahunt sub imagine recti
Sperantes nequicquam animos. Opobalsama servant
Lingua at Thessalicum latet his in corde venenum.
Has Tu fatales aularum Orbisque ruinas
Sentinasque hominum Stygiaeque impura paludis
Germina vipereo vitasti cautius ictu.
Callebas, quonam retro sublapsa ferantur
Regna gradu, queisque auspiciis ad culmina tendant.
Scivisti pulchro semet superare triumso.
Larga fuit manus; at luxus damnabat inanes.
Tu leges et jura dabas, patuitque repulsis
Fraudibus Astraeae fulgor. Te Judice nunquam
Aurea torquebat torques Themin. Omnia plana
Omniaque arbitrio poteras componere grato.
Et licet in laudes minor iret fama tuumque
Sopiret praelustre decus; tamen ardua restant
Nomina NATORUM. Tantos genuisse beatum
Te, sine Te, faceret tacitisque educeret umbris.
Semideos dicas omnes. Non carmina talem
Fingunt Mavortis vultum, cum fulminat inter
Vesanas acies. Non tanto numine Achilles
Obstantes rumpit cuneos et in arma penetrat
Pellaeus Juvenis. Si mitia lumina spectas,
Optasset talem crinitus Apollo figuram.
Hos inter, CHRISTIANE, micas, CHRISTIANE, paternae
Virtutis simul imperiique o nobilis heres,
Summe Ducum, summi praegrandis portio caeli,
Sol oriens, spes una Deum, spes una tuorum.
Me totam sacrabo tibi. Nunc aethere lapsum
Cernite Palladium. Vos hic tutabitur HEROS
Dignus, cui totas Orbis concredat habenas.
Dixerat haec PIETAS lacrimisque per ora profusis,
Ter repetitum addit bustis VALE et aethera tranans
Continuata leves vestigia traxit in auras.
ET tu, Thyrsi, potes tanto superesse dolori,
Et Phyllin responare tuam? solusne tot inter
Liber agis gemitus: Tun' Bacchanalia solus?
Et nescis commune malum, Bromiumque celebras
Fecundos inter calices spumosaque in orbem
Pocla rotas? Tibi multa sonat sub pollice syrinx,
Multiforisque cavo dependens fistula ventre
Pressante inflatur cubito, nec damna moraris
Publica. plorat ager, plorant in ovilibus agni,
Et lapides plorare putem. Jam proximus Aegon
Ardet et hanc unam vix servat de grege capram:
Cetera miles habet. miseram peregrinus Amyntas
Jam legit ipse stipem, quamvis Cere alibus illi
Horrea foeta bonis, quamvis numerosius illi
Balaret per rura pecus: nunc omnia Mavors
Diripit et miseris male disturbatur in agris.
Sed premimur graviore malo, stupet ipsa loquenti
Lingua rigentque comae, queis o queis numina laesa
Nos servant fatis miseros? perit almus ADONIS,
Maxima post DAPHNIN cura et gregis unica nostri
Spes et Pastorum tutela decusque suorum.
T. Emorior Silvane; ut cum sua fulmina mittit
Jupiter et auram findit sacra dextera quercum;
Tunc subter qui forte stetit, pavet, horret, et ut stat,
Immota magis est immobilis ilice Pastor.
S. Non ego combustas segetes, non perdita tantum
Ploravi sata laeta miser, non grandinis iram
Insidiasque Lupi vastataque milite rura;
Quantum nunc mea Musa ereptum plorat ADONIN.
T. Tolle Puer Cyathos et densis mixta choreis
Carmina; sola sonet tristissima funera buxus.
Omnia nunc lacrimis et funereis lamentis
Insurgant, raptum dum flemus funere ADONIN.
S. Illum muscosi fontes, armenta gregesque
Pastorumque omnis chorus ac incurvus arator;
Semicapri hune Panes, hunc montivagi Satyrisci
Flebant: nec nostrum soli ploramus ADONIN.
T. Quis tibi tam saevo clausit tua lumina somno.
O divine puer? magnus te luget adeptum
DAPHNIS. Marmarici flerent tua fata Leones,
Et nemo siccis spectarit ADONIN ocellis.
S. DAPHNIS amat mea rura, meum pecus atque myricas,
DAPHNIN amant mea rura, meum pecus atque myricae.
DAPHNIN amabat ADONIS, ADONIN DAPHNIS amabat.
Nos utrumque: o quam charum ploramus ADONIN!
T. Ornat equus campos et equum juba pulchra gregemque
Dux Aries, illum recubans in gramine pastor,
Pastores magnus regnans per ovilia DAPHNIS,
DAPHNIN ADONIS: quam charum ploramus ADONIN!
S. Ergo et saxa fleant riguisque e fontibus ortas
Marmora deducant lacrimas, stent squalida luctu
Rura novo justis que accedat fletibus aether,
Atque omnis tenerum Natura queratur ADONIN.
S. Te Puer, alma Venus pennataque luxit Amorum
Natio, et ipse suos areusque facesque Cupido
Abjecit: lugent Dryades tristesque Napaeae,
Et commotasonant revolutum littora ADONIN.
S. O mihi si quondam licuisset cernere ADONIN
Pastorum dare jura choro, si maxima quondam
Vibrasset tua dextra pedum, tunc o ego quantum
Et quantum cuncti cecinissent Euge Magistri.
T. Ast ubi nunc levibus spes spargitur irrita ventis,
Occidit, ut teneri subtracti matribus agni,
Ut flos ante diem, suppressaque gramine primo
Messis et hinc miseri repetunt lamenta Magistri.
S. Dulce satis humor, pecori pastoribus umbrae,
Flos apibus, Florique tepor, citysusque capellis,
Sol oriens segeti, maturae pampinus uvae:
Dulcior hisce tamen fuit omnibus almus ADONIS.
T. Triste satis grando, pecori et pastoribus aestus,
Progne apibus brevipesque merops, Lupus ipse capellis,
Tempestas segeti, nascenti frigora viti:
Tristior hisce tamen tuus est hic casus, ADONI.
S. Tu mihi nobilior violis, Puer, et mihi pomis
Mitior aureolis, tu verna lenior aura,
Floreque Sambuci niveo fragantior o si
Te amplectar, viburna velut lentissima sepem!
T. Tu mihi candidior cygnis tibi vultus amoenus;
Ceu cum stat ventis placidum mare et aether apricus,
Et ceu pulchricomis distincti floribus horti.
Talis eras. Isthaec nunquam revidebimus ora.
S. Pulchra tuis malis livebant mala, genaeque
Certabant ebuli baccis cerasoque, quod album est.
Nunc jacet altus honos, veluti cum grande supinant
Lilia quassa caput ventisque incisa ligustra.
T. Ut tepidum e fago bibitur lac, qualis opaca
Rivus agit teneros fugiens per rura cachinnos;
Qualis populeo suspirat populus ictu:
Talis blanda tua fundebas sibila lingua.
S. Qualis lana nitet, guttas quae noctis odoras
Imbibit atque crocum; talis tibi, pulcher ADONI,
Caesaries. Placidas sibi connivere columbas
Qui vidit; vidit tua mitia lumina, ADONI.
T. Quantum cupressus corylos, vilemque superstat
Fraxinus alta rubum, prostratam populus algam,
Lenta salix calamum; tantum tu, maxime, cunctos
Anteibas pueros, puer, aevi gloria nostri.
S. Sed quo nunc, o ADONI, fugis? cum subtrahis alma
Lumina, nunc omnes sterilis nox obsidet agros,
Spinaque cum tribulis vacuis dominatur in arvis.
Reddite subreptum bona reddite sidera ADONIN.
T. Quae tandem invidia est, si pessima fugit ADONIS
Saecula? sunt et ibi divinis pascun campis,
Heic secura agitat caelestibus otia in arvis.
O retinete almum retinete o sidera ADONIN.
S. O Terrae! o Silvae! o Fluvii! date questibus aures,
Et singultiat erumpentes pectore voces
Omne genus, tristique sonent haec verba querela:
Reddite subreptum, bona reddite sidera ADONIN.
T. O caelum! o aeterni ignes! date plausibus aures,
Et nova nunc vestro confundite jubila civi.
Heic vester pulchris complet nemus omne choreis.
O retinete almum, retinete, o sidera, ADONIN.
S. Abjice, Thyrsi, pedum. Solae per devia caprae
Errent. Pascantur miseri sine lege juvenci,
Et quantum possunt, tantum clamoribus instent:
Reddite subreptum bona reddite sidera ADONIN.
T. Ille videt nostras de caeli culmine turbas,
Suppostosque sibi praeclaro sidere campos
Mitigat et nostris lucer clementior agris.
Oretinete almum, retinete, o sidera ADONIN.
S. At Tu si nostris obturas fletibus aures,
Et frustra es clamatus Hylas; si Numina nostras
Non curant irata preces, spernuntque petita;
Reddite saltem alium bona reddite sidera ADONIN.
T. Numina DAPHNIN amant, divorum gloria DAPHNIS,
Caeli delicium solisque comantis imago.
Servabunt nostrum servabunt sidera DAPHNIN.
Reddent nunc alium, reddent bona sidera ADONIN.
Lege. Viator. et. Luge. Cimbricae. Nobilitatis magnitudo. in. exiguum. cinerem. heic. contrahitur. Naturae. nomen. solvit. maximum. Cimbriae. Nomen. DETHLEVUS ab ALEFELD. Cui. Ne. vivus. immortalitatem. anticiparet. Praematura. mors. repraesentavit. Illustrem. prosapiam. jam. a. puero. sapientia. reddidit. illustriorem. Majorum. suorum. imagines. vaporibus. saeculi. noluit. esse. fumosas. Nobilitate. usus. pro. elemento. modestae. Virtutis. non. pro. alimento. ignavi. fastus. Maluit. suo. lumine. radiare. fixum. sidus quam, alieno. Planeta.
Omnes. in. uno. Majores. legebantur. et. ligabantur. et. utramque. Genealogiae. paginam. unus. compaginabat. Fortunae. nihil. unquam. debuit. Quam. ille. sibi. fabricavit. ingenio. Ut. se. verum. Microcosmum. ostenderet. plurimas. Orbis. partes. suas. fecit. peragrando. Italiam. Belgium. Galliam. Hispaniam. In. quo. se. verum. Philosophum. Peripateticum. exhibuit. Quod. ubi. feliciter. cefferat. Electus. fuit. qui. Cimbrum. Principem. duceret. Qui. viam. istam. quam. ipse. iverat. velut. Hermes. quidam. monstraret. Ducis. sui. Dux. Solis. sui. Phosphorus. Sed. nunc. eheu! in. ipso. Solis. sui. ortu. Hesperus. Hinc. Sapientiae. suffragio. evectus. Ita. honores. ascendit. ut. omnia. infra. se. poneret. se. infra. omnia. ut. infra. se. ipsum. consisteret. quem. Virtus. efferebat. supra. omnia. Publicum. Consiliarii. munus. illi dabatur. quia. publica. in. eo. mens. residebat. Provinciae Senator. audiebat. etiam. juvenis. Nunquam. ille. Fortunae. velificans. favonios. tamen. ejus. sensit. Sed. caute. tamen. cautes. illius. vitavit. Bene. ille. malis. prospexit. dum. mala. prospexit. Conatus. invidiae. vel. eludens. vel. elidens. Infesta. et. infausta. illi. erant. auspicata. Virtus. enim. in. exemplum. posita. emicat. dum. dimicat. Exemplis. aliorum. didicit. suo. docuit.
Utriusque. Fortunae. et. Doctor. et. Discipulus. Speculo. similem. dixeris. Quod. etiam. in. partes. fractum. eundem. vultum. repraesentat. Quamcumque. ille fortunam. oculis. inconnivis. intuebatur. Calcavit. eam. ne. calcitraret. Reip. Commodo. Argus. oculatissimus. invigilavit. Ut. illi. prospiceret. in. suo. coecutivit. Aliorum. providus. immemor. sui. Explicabat. implicata. Consilio. Animorum. impetus. inclinabat. eloquentia. frangebat. vehementia. praevidebat. prudentia. eventus. praeveniebat. fines. prospiciebat. Integrae. semper. Virtutis. erat. in. saeculo. corrupto. Et. quamvis. morbis. continuis. fractus. robusta. tamen. Orbi. Cimbrico. latera. supposuit. Dum. nulli. placere. voluit. nulli. displicuit. Publicos. mores. suis. prudenter. temperavit. Tertia. saeculi. parte. ea. egit. quae. triseclisenex. Nestor. non, ageret. Ut. paucis. multa. dicantur. Implevit. ea. Quae. capere. potest. mortalitas. Ita. tamen. humana. tractavit. ut. divina. non. negligeret. Sed. proh. dolor. Dum. aetas. haec. maturescit. marcescit. Lectulo. suo. affigitur. ceu. cuidam. equuleo. vivo. in. corpore. sepultus.
Hic morbos. quotidianos. tortores. habuit. ut. morti. paulatim. assuesceret. Generosus. igitur. et. liberrimus. animus. ne. fibris. quidem. suis. ligari. voluit. Cancellis. corporis. effractaria. mens. evolat. Qui. vitam. nunquam tenere. amavit. mortem. nunquam. ignave. timuit. fatis. venientibus. ultro. occurrit. Norat. enim. omnia. nata. ad. mortem. esse. damnata. et. post. omnium. mortes. ipsam. mortem morituram. Obiit. ergo. sibi. tempori. ac. invidiae. superstes. Obiit. non. suo. sed Cimbriae. fato. Vixit. Naturae. et. patriae. parum. sibi. et. gloriae. satis. Habuir. Patria. in. eo. Filium. Quem. etiam. inter. Patres. suos. numerabat. Ille. Patriam. et. Filiam. habuit. et. Matrem. Quae. adeo. illum. amavit. ut. hoc. Aprili. uterum. suum. aperiens. ad. novum. partum. receperit. Ergo. Ut. terrae silius. moritur. ut. caeli. filius. mori. desiit. Primus. iste. lapis. est. quo. Vitae. decurrere. stadium. incipit. Mundi. transfuga. Dei. miles. Occumbendo, non. succubuit. Feretro. ceu. Feretrio. spolia. sua. detulit. pro. Mausoleo. nactus. Capitolium. Nihil. ejus. miserandum. in. morte. Cujus. in. vita. invidenda. fuerunt. omnia. Ille. nunc. extra. mortis, rela. positus.
Suas. lacrimas. in. alienis. oculis. ridet. HAVE. VALE. Anima. Mortalibus. curis. major. Nobis. desiderium. et. dolor. HAVE. DETHLEVE. DEO DILECTE. Omnibus. erepte. nulli. mortue. Cujus. aetatem. si. meritis. metiremur. plus. saeculo. vixisset. HAVE. longiore. vita. digne. nisi. dignior. fuisses. aeterna. Ipsa. tibi. parentat. Pietas. Et. ad. lacrimarum. clepsydram. perorant. Amores. Nos. Tibi. hic. Aeternae. Lucis. diem. exspectanti. dum. illucescat. Hoc. spei. monumentum. merenti. maerentes. ponimus. Tu. abi. Viator. et. discc. hoc. oraculum. Nascimur. Tempori. morimur. Aeternitati.
EXspiras tandem et cognatis redderis astris,
Et magno raperis per tua signa gradu!
Illa Tibi toties radiis signata coruscis
Limina praesenti lumine tota patent.
Qui raptat stellas caelique volumina torquet
Spiritus ingenium movit et ipse tuum.
In caelo sic vivus eras, quod mente petebas:
Ipseque nunc orbes post tua fata moves.
Quos oculis quondam, pedibus metiris et ulnis,
Teque Ducem sequitur Signifer ipse suum.
Errantes inter certo Tu tramite stellas
Ferris, nec dubium te levis error agit.
Heroum vocat alta domus, qua candida caelo
It via; et heic magnum Tu quoque nomen eris.
At Tibi Musarum nunc suspenduntur ad aras
Arma, quibus caelo praelia docta moves.
Haec quoties manibus prensamus, vivis in ore
Omnium, et ille TYCHO, dicimus, alter erat.
RANTZOVIO par nomen erat, cui sidera dudum
Aeternos ducunt continuantque dies.
Ac aliquis nostras invisens advena Musas
Has memorat laudes, haec monumenta leget;
Et facundorum celebrabunt ora nepotum;
Et decus hinc capiet Cimbria tota novum.
Tu petis hinc caelos scalis, VIR MAGNE, relictis
Quae certo tollant nos super astra gradu.
Qua tamen ipse via Te nosque per aethera tollis,
Hac Te nostra polo nunc quoque Musa vehet.
LESSVS In EXEQVIAS DOMINI GOSKE a THIENEN, Domini in Kuhren et Masleben. ELEGIA.
THIENIVS ergo fuit? Cimbrae non ultima gentis
Gloria, praeclarae magna columna domus.
THIENIVS ergo fuit? querulae quis credere famae
Possit? at heu! certam res habet ille fidem.
Heic exangue jacet vita fugiente cadaver.
Ferreus occludit lumina cassa sopor.
Heic immaturae sistit se mortis imago.
Vix ejus credi causa sat aequa potest.
Non telis fuit illa; novis sed fraudibus usa.
Praevertere manus consiliumque doli.
Dum pleni florent votis felicibus anni;
Dum sanguis solitas itque reditque vias;
Dum vegetum munit vivacia pectora robur;
Dum suus est membris est animisque vigor;
Dum nihil ille minus quam fata propinqua timebat,
Signaque vel minimi nulla doloris erant;
Occidit, et subitae ruperunt stamina Parcae.
(Praecipit heu! errans non sua fata colus.)
Occidit. attoniti circumstant funus amici,
Vixque oculis credas credere posse suis.
Namque hesterna quibus convivia laeta pararo
Viderat atque jocos spargere mille dies,
Illis sublatum lux postera vidit et orbi.
Vita quod a fatis abfuit, hora fuit.
Heu mihi1 quam nullis secure fidimus annis!
Praeripiuntque suos fata citata dies!
Natura toties frustra indignante perimus,
Ac vinci causis se dolet illa suis.
Illa velit seros exhaustis viribus annos,
Effoetas succo deficiente fibras,
Exspiraturis praecordia frigida flammis,
Fessaque et officiis viscera inepta suis;
Qualis, ubi parco fomes luctatur olivo,
Et crepat, ac animam languidus ignis agit.
Sed leges nobis semper dominantur iniquae,
Quos rapit ante suum nox lacrimosa diem.
Dura cadit longa vitiata teredine quercus,
Et caries cedros non nisi sera domat.
Conficitur tarda validum rubigine ferrum.
Humor edit lentus marmora, et aera situs.
Est rebus sua meta, nec his natura negavit
Interitus aliquas ducere posse moras.
Solus homo metuit fallacia tempora vitae,
Cui tacitos nectunt saepe elementa dolos,
Qui vorat usque suum et sibi praebibit ipse venenum,
Atque repentinae semina mortis alit.
Sed quid ego lamenta loquax ingloria sector?
Abripiunt celeres irrita verba nori.
Improba nil surdi Manes mea vota morantur,
Ac spernit nostras nobilis umbra preces.
Ille abiit nostris ereptus ad aethera rebus,
Restitui rebus nec volet ille suis.
Quin, si fata velint, nolet ramen ille regressum:
Nec latere avelli cara marita sinat.
Illa tenet cupidumque novis amplexibus ambit.
Heic datur aeterno semper amore frui.
Heic velut ex toto videas mortalia volvi.
Heic velut in speculo nubila cuncta vides:
Quae nos hinc alia ex aliis in fata vocemur;
Quis furor hic homines vexet et aestus agat.
Quaeque crepaturae jamjam in fera fulmina nubes
Immineant capiti, torpide Teuto, tuo.
Nos tot in egregio tumulatas pectore dotes
Ploramus; raptum Cimbria maesta decus;
Praesidiumque domus; proles generosa Parentem.
Damna sibi Pietas nec propiora dolet.
At tu qui spectas haec funera, siste Viator,
Humanasque animo volve revolve vices.
Vicinam meditare sub omni tempore mortem.
Hanc pulsu inculcet quaelibet hora suo.
Heic Tibi se vitae sistit mortalis imago.
Disce hoc exemplo vivere; disce mori.
DUm tua supremum PATRI persolvit honorem,
Et charis Pietas adstupet aegra rogis,
In partes venit, ecce! tui pia Musa MorhofI,
Praeficaque in lacrimas solvitur illa suas;
Illa tuo toties obnoxia facta favori,
Nominis et cultrix obsequiosa tui.
Illa, suis quanquam procul hinc a fontibus errans
Nunc sit in Aoniis rarior hospes agris;
Quanquam obducta situ ruptis de pariete nervis
Pendeat ad digitos jam lyra surda suos,
Ejulat, aut miserum crepat ad tua funera Carmen,
Quod Pietas tamen haud increpet, ipse probes.
Officiosa tuos solabitur illa dolores,
Quos Tibi plorati fata PARENTIS alunt.
Ille quidem meritis satur hinc discessit et annis,
Parsque illi vitae prodiga nulla fuit,
Dumque aliit semel, aut plane non vivitur, illi
Absolvit Virtus integra secla Viro.
Et quoque nunc vivit generosa in prole superstes,
Et nequit hic illa non moriente mori.
Tu magnae spes magna domus, CASPARE per illum
Vivis, et ipse tuo vivit in ore PATER.
Vivis, et o seros superes longaevus in annos!
Quod mecum CIMBRI PRINCIPIS aula vovet.
Vixerat ille aris; Tu nunc gratissimus aulis,
Et virtute ornas nomina celsa tua.
Scilicet haec nobis restant solacia. VIVES.
Sufficient aulae; sufficientque Tibi.
SEnserat aethereos intus RANTZOvius ignes,
Divinaque sibi pectora mota face.
Ardebat tacitos Virtutum agitatus in aestus,
Ingenitoque fuit mens animata foco.
Majorum excussit cineres rapidoque favillas
Fomite, quae tectae delituere, bibit.
Gliscebant late generosae incendia flammae,
Jam lucem Cimbris jam genitura novam.
Ne tamen illa suo solum sub sole caleret
Flamma, peregrini ventilar aura soli.
Jamque novum Patriae sidus rediisset et istis
Junxisset taedas jam Cytherea suas.
Ast tanta anguivorus surrexit ad omina Livor,
Cui oculos tantae lucis imago ferit.
Ergo umbras miscet lethaleque frigus, et istos
Depascit calidis febribus igniculos.
Jamque rogo tacitae flagrant intercute fibrae.
Ignibus ex istis hic jacet iste cinis.
Morare Viator et mirare. Virtus e terris olim profuga hic sub terra tegitur. humatur hic ipsa humanitas:
Illustris vel sub ipsis his tenebris MATRONA METTA AB ALEFELD, Ramus Stirpis suae aureus, Germanarum Viraginum Charis et Charitum Germana, ut genere ita genio generosa: geminis spectabilis radiis, quod jungeretur Illustri Viro, GOSCHE A BUCHWALD, Cujus vel solum Nomen omnia complet elogia. Prodiit in hanc Vitam, Anno post natam Vitam, cIc Ic CXXVII Mensis Novembris die secundo, fatis et astris secundis, quae non in caelo errabant, sed animo figebantur. Quae extra illam spectantur ad eam non spectabant. Quid enim Inamabili Saturno cum blandissima? Tonanti Jovi cum placidissima? Pugnaci Marti cum pacatissima? Lascivae Veneri cum castissima? Mendaci Mercurio cum veracissima? Mutabili Lunae cum constantisfima? An curaret minora sidera, quae solum bonae mentis solem secum circumferebat immobilem? Nullus illi e Majorum fastis fastus, quos habuit Viros tam ferri quam mentis acie invictos, tamdextra validos, quam dexteritate providos: Quibus major fuit, cum minor esse voluerit,
eo felicior, quod magnam felicitatem non magni faceret, et eo certius ut suam possidens gloriam, quod sciret esse alienam. Ut paucis multa dicantur: Digna erat Parentibus suis proles et unice fere amata. Nihil effeminati vel in puella fuit, jam ante aetatis florem frugi. Quae cum mature adeo tempus praevorterat, satis monstravit, quam esset aeternitate digna. Castisimam primis ab annis Vestalem se exhibuit, ut quae inexstinctos pietatis ignes in pectoris sacrario sollicite custodiret. Bene compositum corpus ipsa animabat modestia: Spectabatur in istius oculis Sapientia, jam timide oculata, jam ad vanas mundi imagines circumspecte coeca. Audiebatur in sermonibus Prudentia, quae ita secum habitabat, ut fauces occluderet voci temere exiturae. Bene audiebat, quod ad Voluptatum velut Sirenum cantus surda: Emicabat citra affectationem officiosa comitas: Eluccscebat Vitae sine severitate veritas: Habebat manus auritas et ad beneficia aureas: Obfirmabat stomachum ad mala concoquenda ferreum. Nunquam in Pietatis Schola otiosa, vel cum maxime esset otiosa: nec vel diem duxit, qua horam Deo vectigalem non haberet.
Probe meminerat inter tot terrores et errores, inter tot monstra hominum, qui cum frontem praefricuerint, larvato plerumque vultu incedunt, vitam quasi invitam esse exigendam: Quam exegit denis annorum gradibus, ad quadragesimum distinctam, decumanis hic jactata fluctibus; Usque dum quarta vitae parte, decennio ultimo, omnibus numeris absolutos conjugales amores aeternitati inferret. Didicerat vitam esse supplicium; non mortem, in cujus adeo nomine nigrum Theta medio positum loco omnibus crucem figere videtur. Hic vel primae in incunabulis fasciae carceres minantur et vicula: Hic cum affectibus nostris, velut cum bestiis, pugnamus: Hic ad metalla damnamur avari: Hic amphoris mergimur, singultibus suffocamur, animo suspendimur. Familiare hic est illud martyrum supplicum, quo melle inuncti vesparum conficiebantur aculeis; Ita nos Daemonum et vitiorum telis compungimur. Quin, si alius non esset. quilibet sibi ipsi asperrimus esset tortor et carnifex. palaestram hic exercuit Amazon Christiana, qua circulatricem Fortunam in ordinem redegit, qua triumviralem in se ipsa hostium tyrannidem exstinxit;
Nullum enim majus nobis, quam a nobis ipsis est periculum; Nec unquam minus tutus homo est, quam cum sibi proximus, Nunquam magis a Deo insidetur, quam cum dissidet a se ipso. Pugnavit hic in terris, ut caelum expugnaret, nonnunquam in fidei et spei specula constituta exploratrix, nonnunquam Parthorum instar e fuga Victrix: sed quae non expeditius mundum fugeret, quam cum lecto defigeretur, quae nunquam vigilantiori animo in statione sua excubaret, quam ubi in eo excubaret, Ipse ejus morbus pugna intestina fuit, agente sub ipsis venis cuniculos febri. Quae circa Mensis Martii initium depugnato feliciter in lecto, velut campo quodam Martio, praelio, magnum illud pectus prostravit, ut, postquam omnia feliciter egerat, animam denique ageret tanto morborum impetu subactam: sed quae re inter mortales optime gesta inter immortales triumphum ageret, dum corpori hic monumentum erigitur, immortalitatis inter mortales munimentum. Rectius dicam: Nuptias in caelo celebravit. Dum enim illa Die Maji VI,
quo hic primum et lateri et cordi Mariti jungebatur, effertur, egreditur Sponsa, non tumulo sed caelesti thalamo locanda, quae cum febri primum corriperetur, divini amoris ignes sensit. Cherubini hic sunt Cupidines: Sidera taedae: Pro Hymenaeis canuntur Hymni: Deus ipse et dos et Sponsus est. Nemo funus illi duxerit, quae domum ducitur. Tu abi Viator et flores sparge et bona verba.
O Mea, sed quondam Mea, quae me deseris, Uxor:
Sed mea nunc etiam saepe vocanda mihi.
Nec mea jam dici caelo donata recuses,
Nunc etiam in terris hunc habitura Tuum.
Mene fugis? qui totam oculis animisque ferebam.
Me? qui totam oculis nunc animisque peto.
Heu! cur non fidos rogus excipit unus amantes?
Atque cinis cineri misceor ipse tuo?
Heu mihi! cur vivo post tot mea damna superstes?
Non Vivo. Vitam Tu mihi cara rapis.
Nulla mihi sine Te, Conjux dulcissima, vita est,
Et mihi si qua foret, semper aeerba foret.
Manibus ipse tuis semper comes umbra vagabor.
Immoriar membris frigidus ipse tuis.
Componar tumulo thalamo compostus eodem.
Pectora Pectoribus sint mihi juncta tuis.
Quam tua saepe meis amplexibus haeret imago!
Irrita sed visus ludit imago meos.
Sed falli tamen hac pius optat imagine sensus.
Saepe tamen luctus fraus mihi blanda levat.
Ast ego vana queror: nec sufficit ulla dolori
Naenia, nec lacrimis vincitur ille meis.
Sola decent nostros obscura silentia luctus,
Sitque, malis quo sit par dolor ille, stupor.
VIxisti Matrona: tuo jam vivere caelo
Incipis ac humilem despicis ales humum.
Vixisti, Matrona, piis: nunc vivis in ipsis.
Spirat in his vitae gloria sera tuae.
Vixisti, Matrona, Tibi, Tibi civis et orbi
Hospes, et ingenio cognita tota tuo.
Sat Spectata Tibi, sat circumspecta tot orbis
Fallebas, fraudis nescia, saepe dolos.
Raeclaris nunquam Tibi Mens bona defuit ausis,
Nec Menti deerant ausa secunda bonae.
Sic habitans Tecum, sic in Te tota recedens
Vivebas extra saecula tota Tibi.
Vixisti Matrona, Deo: cui juncta fuisti,
Hic Tibi nunc jungi pressius ecce! cupit.
Vixisti, Matrona, Viro: sed et ille Maritae
Vixerat, ac idem nunc quoque vivit amor.
Siderea ille tuos nunc sede receptus amores
Et memores repetit post tria lustra toros.
Vixisti, Matrona, tuis spes summa salusque
Unica et illustris firma columna domus.
Vixisti Patriae Mater fecunda, tot edens
Pignora, spem gentis praesidiumque ruae.
Quae superest numerosa Tibi er saecula proles
Stabit, et aeterna Te pietate colet.
Terminat extremum Vitae Tibi Signifer annum
Post bis sena tuae signa domusque domus.
Ac veluti numerat sex mascula Signifer astra,
Et rotidem, virtus queis muliebris inest; [Note: Alluditur ad doctrinam Astrologorum, qui Zodiacum in sex signa masculina totidemque feminina distribuunt.]
Distinctis pariter torus hic distinguitur astris,
Et totidem generar nunc domus una domos.
His Tibi stat domibus stabilis fortuna: facessant,
Quas Augur vana computat arte, domus,
At Tu dum justum complet Tibi Signifer Orbem,
Occide nunc aliis Sol oriture plagis.
Tu nunc immensos super aethera vivere menses
Incipe et aeternos continuare dies.
Tu quae Magna Parens nostro, PIA, diceris orbi,
Nunc caeli dici filia magna velis.
Herculeos quoniam numeras in amore labores,
In caelis aliquo Te decet esse loco.
VIXIT HELMIVS! Advola Viator
Et Manes lacrimis pios honora.
VIXIT HELMIVS: ille juris Atlas,
Qui firmo stetit usque et usque talo,
Nunquam flexanimo reclinis auro.
VIXIT HELMIVS: Ille qui Catonem
Expressit stabili Numamque svultu,
Nullis artibus ille, vel dolosis
Fortunam obsequiis procatus amplam:
Nunquam (saecula quod maligna discant)
Nunquam jus sceleri dedisse visus.
VIVIT HELMIVS: HELMIVS su orum
Exemplum, speculumque posterorum:
Cujus ipsa sonabat ore Virtus,
Ipso pectore consecrata Virtus:
Quo non castius ipsa sanctiusque
Falli nescia jus Themis locuta est.
ET CVI VIVERET HELMIVS? cruento,
Insani, stolido, malo, furenti,
Prudens, justus, honestus ille seclo?
Non tanti sibi Vita, nulla tanti
Ipsi secla fuere. VIXIT ille
VIXIT HELMIVS et reliquit Orbem,
Ipse funereo superstes Orbi,
Quem res ille suas habere jussit.
Cum non ille Viros beatus inter,
Sed cadavera viveret Virorum:
VIXIT ILLE DEO, sibique VIVIT
Aeternumque DEO sibique VIVET.
MAxime BOEKELI, quo Cimbria sidere fulget
Post tenebras luci restituenda suae:
Qualis eras quantusque! quot o spectata palaestris
Mittitur in nostrum laus tua tota decus!
Quo Te Fama gradu, quibus o Te Gloria pennis
Vexit, et in titulos extulit usque novos!
Quae non officiis, meritis obnoxia quae non
Aula tuis! quas non mens tua servat opes!
Nunc Cimbris spes multa tuis, dum pondera rerum
Volvis, et ipsa tuo stat pede fulta Salus,
Affligunt propiora pios, sed acerba, penates
Fata. Vides vacuos et sine luce toros.
O quam Te memorem, nostris veneranda Camenis,
Dignior auspicio candidiore Domus!
Et Pater, et Generi, et Nati, mea cura, Parentum
Gloria, non uni Nomina nata togae.
O quam sancta fuit, quo digna Marita Marito!
Qua Tu Vir felix Conjuge, Prole Pater!
Nostra Tibi memores suspendere promta rabellas
Quam velit et totos fundere Musa libros!
Jamque tuis, Vir Summe, tubas meditata triumsis
In lacrimas fato dispare rapta fuit.
Illa (tuo nisi quod latere est avulsa) recessit
Laeta, nec est mortem visa dolere suam.
Nam vitae satura exit, honorum et plena turoum,
Plena Dei, sequitur fata viasque Dei.
At Tu parce Tibi: sit enimlicet ampla dolendi;
Vivendi potior causa sit (oro) Tibi.
Stet Tibi Mens, stet mole sua! non improba mergat
Dejiciatve Virum Sors Dominumque sui.
Omnes Te Vivum, Salvum Te poscimus omnes:
Dux Comitem, Aula Virum, Plebsque Patresque Patrem.
ERgo fuit, CASSI, quae tot Tibi juncta per annos
Servavit casti foedera sancta tori!
Illa tuae spes una domus ac unica, CASSI:
Illa sui secus gloria; gentis honos.
Ergo potes, quod dulce fuit, dedicere nomen
Conjugis? heu quanto nunc cariture bono!
Abscedunt fragili solamina certa senectae,
Ac invita Tibi vita et acerba fluit.
Et vivis, tantoque potes superesse dolori?
Nec lacrimis, CASSI, mergeris ipse tuis?
Et vivis? vacuus rapta cui pectoris una
Parte, rogus torus est; cippus et urna, domus:
Et vivis? cui ipse piae comes additus umbrae
Spiritus Elysias gestit adire domos.
Vive tamen, tantosque inhibe, Vir magne, dolores.
Te vivum Pietas ipsa Salusque cupit.
Vive DVCI, PATRIAE: nec enim carissima tantum
Invideat nobis, credo, Marita decus.
Haec uni vixit: Tu vivere pluribus unus
Qui potes, in PATRIAE commoda VIVE tuae.
AUsonii Colles, Mavortia regna Quiritum,
Antiqui Charitum Pieridumque Lares,
Si fuit in vobis; quis non fuit? inter amicos,
Cui GVDIVS numero non potiore fuit?
Vos quoque de Batavis quotquot superestis amicis:
GREVIVS hos inter nunc, reor, unus erit,
Qui venit in Batavae titulos et nomina famae,
Et nunc cum paucis sustinet omne decus:
Ante alios memoranda mihi pia nomina Vatum,
Sequana quos Venerum prodiga mater alit:
Tuque adeo ante omnes Patriae decus, omne, MENAGI,
Qui Sophies regnum Castalidumque tenes,
Nam superas (superesque diu!) vegetamque senectam
Impiger Aonidum per sacra cuncta rapis.
Accedes nostris quoque non invitus, HUETTI,
Luctibus, immemori nec venit ille dolor.
Vos ego, Vos dulcis compello in funere Amici,
Et vos nunc tristi fulmine fama ferit.
Vester amor nosterque, suorum gloria Cimbrum,
GVDIVS, heu quanti nominis umbra! cadit.
Tot vobis quondam titulis, tot honoribus auctus,
Quas patria moriens spes tumulavit humo!
Quae non invidiae meruit suffragia? nostris
Si gens nominibus non fatis aequa fuit.
Quas Latii congessit opes! quas Itala tellus
Civibus aegrescat non patuisse suis.
Ignorata domi veteris vestigia Romae
Eruit ille suis advena doctus agris.
Quanta erat ingenii penetrantis in abdita rerum
Machina! quam saturum pectus et ampla penus!
Fallor? an heic acie Cimbri se fassa minorem
Roma dedit faciles sic quoque victa manus.
Quicquid GRVTERI sinuosa volumina condunt,
REINESII hac quicquid rentat in arte labor,
Longe infra genium tanti moliminis haeret,
Nec sat in his tenebris lucis et artis habet.
Vidimus hunc veterum perimentem monstra notarum,
Herculeas poterant quae retinere manus:
Nam quasi divina produceret omnia virga,
Oedipoden tot se praestitit ille Davis.
Sed nunc ille jacet solidi labor improbus aevi:
Nam quis Apellaeum continuaret opus?
Et tam multa jacent animi monumenta sagacis,
Artificis tanti saepe polita manu:
Sic tamen ut nulli succederet ultima scripto,
Ac extrema manum posceret usque novam.
Quicquid Graja notat, quicquid Romana vetustas,
Et quae cuncta domi Gens sibi nota sapit,
Ille suis animo distinxeras omnia seclis:
Ducta per aetates omnia scripra suas.
Hinc ut ab unguiculis nostros Sapientia ad annos,
Orbe velut crevit Bibliotheca suo:
Sed quae vix Domino dici queat esse superstes,
Et gemat ipsa suum pene sepulta Ducem.
Nam quot in hoc tumulo veterum monumenta librorum,
Saecula quae in lucem nulla dedere, jacent!
Quantus in his latitat, quo clausus carcere census!
Centimanus quem non eruat ipse Gigas.
Auxerat hunc moriens FERNANDUS munere Princeps,
Regis ad hunc quando nomine missus erat,
FERNANDUS; notum super aurea sidera nomen,
Furstenbergiacae gloria summa domus,
Aurea qui Musis, qui vatibus aurea pandit
Saecula, doctorum maximus ipse Ducum.
Et satis ad famama est isto Censore probari,
Cui veniant tantae pignora docta manus.
Quid referam excussos sua ad incunabula fastos,
Queis nostrae prodit relligionis opus?
Scilicet hac poterat Noster regnare palaestra:
Hac ipsos poterat vincere parte Duces.
Historias veterum quam volverit ille Sophorum,
Extuderit sensus, contuleritque tribus,
Te pateat nobis, sed quanto teste! MENAGI,
Laerti in doctis qui canis ista scholis.
Tu meminisse potes, vestri meminere Poetae,
In Batavis Musas qui coluere, sciunt:
Quam caste priscisque simillima Vatibus ille
Scripserit; ingenium quod! quis in arte nitor:
Haeserat attonitus quondam FERNANDUS in illis,
Visus et illecebris mollibus ille capi.
Mellea mellifluo caneret cum flumina versu,
Ut sapor a cantu dulcior iret aquis.
Applausit Vates assurrexitque canenti
TORCKIUS; ille lyra maximus, ille toga.
Sed quid ego haec Patriae secloque ingrata revolvo?
Crescit ab his damnis congeriturque dolor.
Speratae pereunt tot in uno funere messes:
Nec satis hanc cladem natio docta capit.
Nec levibus miseri jacturis carpimur: uno,
Uno nunc pereunt omnia naufragio.
Heu mihi! quis potuit curas suadere forenses,
Quis Tibi Te rapuit, GVDI, alienus amor?
Curia non fuerat, non ista negotia tanti,
Ingenii ut premeres tot monumenta tui.
Saepius admonui: studium quid inutile, GVDI,
In fraudem doctae posteritatis amas?
Nullane cura tui est? tanta est oblivio famae?
Virtutis pretium tam Tibi vile tuae est?
Quid prodest latuisse, sinuque recondere gazas?
Aeternum poterant quae Tibi ferre decus.
Rumpe moras, dixi: celeri pede labitur aetas,
Canitiesque tuum jam premit alta caput.
Litera crebra venit: vellit Tibi Cynthius aurem:
Fama tuas pulsat, Pegasus ipse, fores.
Tu Tamen haec frustra nobis cantantibus aures
Obstruis, in famam saevus hebesque ruam.
Et nunc Te rapiunt nostris Fata invida rebus,
Et sequitur Manes nostra querela tuos.
Nos levia illa tuo monumenta paramus honori:
Immensum poteras cum struere ipse Tibi.
Testis et haec nostri sit amoris, sitque doloris
Pagina, sit culpae rempus in omne tuae.
AE 5. AE. 10. EX quo* te incautum* nobis, diGine Poeta, AE. 5.
AE. 4. Dulce caput, nostri princeps et carminis autor, Culic.
Abstulit atra dies et funere mersit acerbo; AE. 6.
AE. 11. Haec adeo* postquam saevi monumenta doloris AE. 12.
Condidimus terra maestasque sacravimus aras, AE. 5.
AE. 7. Protinus hinc* alia ex aliis in fata vocamur; AE. 3.
Nulla viam fortuna regit, nihil Autor Apollo
AE. 12. Subvenit* et maestum musa solatur amorem,
Populeas inter frondes umbraque sororum. AE. 10.
Illum etiam lauri etiam flevere myricae E. 11.
E. 8. Argutumque nemus,* dulces ante omnia Musae G. 2.
E. 9. Pierides* summoque ulularunt vertice Nymphae. AE. 4.
AE. 7. Teutonico ritu* soli cantare periti E. 10.
E. 9. Vatem pastores* divinique ossa parentis E. 5.
Flebant et cineri ingrato suprema ferebant? AE. 6.
AE 6. I, decus, i nostrum* (dum fata Deusque sinebant) AE. 4.
AE. 12. Hic tibi mortis erant metae* ruque optime Vates, AE. 6.
AE. 10. Linquentem terras* postquam te fata tulerunt, AE. 5.
G. 3. Lappaeque tribulique* interque nitentia culta
Infelix lolium et steriles dominantur avenae, G. 1.
Ipsa Pales agros atque ipse reliquit apollo, E. 5.
Ipsi te fontes ipsa haec arbusta vocabant. E. 11.
AE. 7. Te liquidi flevere lacus* Dryadesque puellae; G. 1.
E. 6. Te nemus omne canet,* pecudes pictaeque volucres. AE. 4.
En erit, ut liceat totum mihi ferre per orbem
Sola Sophecleo tua carmina digna cothurno, E. 8.
Utque Viro Phoebi chorus assurrexerit omnis! E. 6.
O mihi tam longae maneat pars ultima Vitae! E. 4.
AE. 4. Dulces Exuviae, si quid mea carmina possent,
Nulla dies unquam memori vos eximet aevo. AE. 9.
Daphnin ad astra feremus, amavit nos quoque Daphnis. E. 5.
E. 1. Saepe malum hoc nobis* memini praedicere* Vates: E. 1. AE. 5.
Ostendent terris hunc tantum fata, neque ultra
AE. 6. Esse sinent* (meministis enim + et memorare potestis.) AE. 9.
Nunc ultro ad cineres ipsius et osia parentis AE. 5.
Et tumulum facire et tumulo superaddite carmen: E. 5.
E. 8. Orpheus in sylvis* hinc usque ad sidera notus E. 5.
AE. 11. Hic jacet* aeternumque tenet per saecula nomen. AE. 6.
E. 1 Fortunate Senex, *tu nunc eris alter ab illo, E. 5.
AE. 5. Quem petit et *durae rapit inclementia mortis.G. 3.
AE. 11. Nos alias hinc ad lacrimas* crudelia retto
G. 4. Fata vocant,* tacitum yivit sub pectore vulnus. AE. 4.
AE 12. Crebreseit propiusque malumest.* Parnassia rupes E. 6.
Multa movens nec dum antiquum saturata dolorem AE. 5.
AE. 3. Dejecit vultum * lacrimans, longosque ciebat
AE. 3. Incassum fletus, quoniam spoliata magistro est. AE. 5.
Hinc totam infelix vulgatur fama per urbem. Ae. 12.
AE. 8. Exemplo turbari animi. * Per pectora cunctis
AE. 2. Insinuat pavor et* caelum dehinc questibus implet, AE. 9.
AE. 12. AE. 2. Occidis,* interpres Divum!* Tu maximus ille es, AE. 6.
O decus, o famae merito pars maxima nostrae, G. 2.
AE. 8. Relligione patrum late sacer,* heu mihi! quantum
AE. 11. Praesidium + et quantum, tu perdis, lecta juventus, AE. 8.
AE. 1. Insignem pietate virum! * Sic numina poscunt, AE. 11.
Admonet ira Deum tumulique ante ora recentes. AE. 11.
AE. 1. Quem si fata virum * voluissent ducere vitam, AE. 2.
AE. 3. O felix una ante alias * delecta juventus!AE. 8.
AE. 6. At Pater omnipotens* volvit sub pectore sortem, AE. 7.
Parcarumque dies et vis inimica propinquat. AE. 12.
Atque haec ipse suo tristi cum corde volutat AE. 6.
AE. 7. Advenisse diem,* tergo stratisque jacebat. AE. 7.
Stant lecti circum juvenes: ipse aeger, anhelans AE. 10.
AE. 6. In foribus lethum,* stupefactus numine, pressit AE. 7.
AE. 4. Decrevitque mori: et manet imperterritus ille
Hostem magnanimum opperiens et mole sua stat. AE. 10.
AE. 12. Interea * concusfi animi, maestusque per omnes
AE. 9. It gemitus, torpent: * Sed nullis ille movetur
AE. 4. Fletibus, humanis quae sit fiducia rebus
AE. 10. Admonet, immiscetque preces* ac talia fatur:
AE. 12. Usque adeone mori miserum est, * quod cuique tuendum est? AE. 9.
E. 2. O tantum libeat * scelerata excedere terra,
AE. 3. Linquere pollutum hospitium miserosque penates! G. 2.
En etiam hunc ipsum vitae mortalis honorem. G. 4.
Par levibus ventis volucrique simillima somno AE. 6.
AE. 3. Labitur et * tenues fugit ceu fumus in auras. AE. 5.
AE. 4. Nusquam tuta fides. * En quo discordia cives
E. 1. Perduxit miseros? * Campis diffugit arator; AE. 10.
Quippe ubi fas versum atque nefas, tot bella per orbem,
G. 1. Tam multae scelerum facies, * vestigia fraudis E. 4.
Iraeque insidiaeque et crimina noxia cordi, AE. 7.
Quid tandem insano juvat indulgere labori? AE. 2.
Certum est in sylvis inter spelaea ferarum
E 10. Malle pati,* (Caelum hoc et conscia sidera testor!) AE. 9.
Quando aliter nequeo crudelem abrumpere vitam. AE 9.
AE. 12. Infelix * quae causa fuit consurgere in arma? AE. 10.
AE 3.Nunc repeto haec:* ne tanta animis assvescita bella,
Neupatriae validas in viscera vertite vires, AE. 6.
AE. 11. Pone animos, * tu parce genus, quae ducis Olympo, AE. 6.
AE. 6.Missus in imperium magnum*. Via facta per hostes. AE. 9.
AE. 6.Projice tela manu.* Pacem te poscimus omnes. AE. 11.
Vincet amor patriae laudumque immensa cupido: AE. 6.
AE. 4. Sed moriamut, ait, * nil me fatalia terrent. AE. 9.
AE. 4. Mens immota manet.* Non vitae gaudia quaero, AE. 11.
AE. 10. Nec mortem horremus; * requies ea certa laborum. AE. 3.
Vixi et quem dederat cursum fortuna peregi. AE 4.
Adsumus et portus delati intramus amicos AE. 8.
Atqueiter emensi casus superavimus omnes. AE 11.
AE. 5. Cede Deo*. Quo fata trahunt retrahuntque sequamur. AE. 5.
AE. 6. Quisque suos patimur manes*. Tu ne qua Parentis
Jussa time,neu praeceptis parere recusa. AE. 12.
AE 6.Si te fata vocant:* Animas ille evocat Orco
Pallentes; alias sub tristia tartara mittit. AE. 4.
G. 4 Aethercas* accede domos* sanctumque senatum AE. 5. AE. 1.
AE. 3. Hae nobis propriae sedes.* Ea sola voluptas. AE. 3.
AE. 7. Haec domus, haec patria est* caeli in regione serena. AE. 8.
Huc tandem concede, haec ara tuebitur omnes. AE. 2.
AE. 5. Nunc pater et * si quid pietas antiqua labores
Ae. 5. Reipicit humanos, * caeli demissa per auras, AE. 1.
Parce progeneri et propius res aspice nostras, AE. 1.
Neu populum antiqua sub relligione tueri AE. 2.
E. 8. Desine, * Tu praesens nostro succurre labori, AE. 9.
At vos o Superi et Divum tu maxime Rector, AE. 8.
Accipite hanc animam meque his exsolvite curis, AE. 4.
Sedibus ut saltem placidis in morte quiescam. AE. 6.
Haec ubi dicta dedit divosque in vota vocavit, AE. 7.
AE. 11. Suspiciens hausit caelum* corpusque reliquit. AE. 10.
Hunc, si cui virtus animusque in pectore praesens, AE. 5.
Contusosque animos et res miserabere fractas. G. 4.
Nec tu carminibus nostris indictus abibis, AE. 7.
G. 1. Maxime, caelicolae medium quem ad limina dicunt AE. 10.
Nec gens ulla tuos aeque celebrabit honores. AE. 12.
QUod tua mendicum, plorat, Vir maxime, carmen
Funera, quod lacerum naenia tegmen habet,
Quid mirum est? lacera gravius nam veste dolemus,
Et lacerat vestes, qui fodit ossa, dolor.
Sic soliti Reges avertere numinis iram,
Signaque tristitiae sic docuere suae.
Nil sartum est tectumque, Orbis laceratur et urbes,
Qualia sunt nobis saecula, carmen erit.
At Tibi qui metricus lacera haec dat pallia Sartor,
Non laudem ille tuam scripsit; acu tetigit.
Collegit
D. G. M.
MAGNE VIR, et nostris maecenas Optime Musis,
FABRICII quondam maxima cura tui,
FABRICH; quem prima tibi conjunxerat aetas,
Qui primum, Duce Te, limen honoris adit.
Accipe, quos tenues in amico funere versus
Auspiciis scribo deproperoque tuis.
Ista tua est pietas, qui caras eminus umbras
Plangis, et in Cimbris me celebrare jubes.
Atque utinam vel Te scripsissem digna, vel illo:
Nunc culpam pietas corrigit ista meam.
Si quid enim pecco, pecco pietate: minusque
Nunc pecco; pietas quo fuit ista duplex.
Namque tua fretus pecco pietate meaque:
Nam mea fit pietas; et mea culpa tua est.
Ergo meos elegos (quam nunc falleris!) et omnem
Trado tibi culpam cum pietate meam.
QUis mihi laxabit refluas in carmina venas
Impetus, ut FABRICI funera magna gemam?
Funera tot populis et tot plorata Poetis,
Queis ipsae Charites, ipse parentat Amor:
Funera sed Batavis tantum dicenda Camenis
HEINSIADAE que suo jure canenda Patri:
Funera, PASTORI quae Musa domestica planget,
Queis TITIUS lenes diffluet in numeros.
An mea tam doctis se querquera naenia chartis
Misceat et tenui vagiat aegra sono?
Ipse suas etiam lacrimis communibus addet
Vistula et effusis funera flebit aquis.
Forsitan et patrius se fluctibus ingerat Albis,
Ut lacrimis pars sit nulla relicta meis.
Justa tamen, sed jussa dabo, ploraboque, si non
Spargo Medusaeis fusile carmen aquis.
Ejulet incomtis mihi praefica Musa querelis,
Et gemitus et suspiria fracta trahat.
Fundere si nequeo bene lotis carmina labris,
Intercisis singultibus ora gemant,
Forsan et ingenium dolor hic excludit et artem,
Et pretium indocta de pietate capit.
Occidit heu! magnum seclorum nomen et instar:
Orbis delicias invida claudit humus.
Occidit et tenues compler VINCENTIUS urnas,
Cujus non uno gloria sole patet.
Ipse heic Corycio Phaebus tumulatur in antro,
Inque uno Virtus, Gratia, Suada perit.
FABRICIUS jacet heu! cujus per saecula magnum
Stat nomen, cujus fama per astra volat.
Occidit heu! magnique silet nunc lingua Senatus,
Qui sua nunc muto fata dolore gemit.
Mascula qui rebus Vir solverat ora gerendis,
Heic tacet, et GEDANI firma columna jacet.
Sarmaticos inter proceres dum publicum Hermes
Considet et causas disserit ore graves,
Publlica quem dum cura coquit sub pectore sxa,
Dumque boni totum publicus ardor habet,
Quae flagrant animo, rapuerunt viscera flammae,
Et lento febris tostus ab igne perit.
Ducitur extremus per curas Spiritus istas,
Ut populo vivus se moriensque daret.
Occubuit toto Regni spectante Senatu.
Quae vitae, haec mortis publica scena fuit.
Nec levis illa fuit tam pulchrae gloria mortis,
Nec poterat fato splendidiore mori.
Sic mediis moritur miles generosus in armis.
Hac optent magni morte perire Duces.
Scilicet exemplo qui vixerat omnibus unus,
Tot nunc debebat testibus ille mori,
Quique olim insomnis prospexerat omnibus Argus,
Publica nuno inter lumina luce caret.
Sed fallor. Non luce caret lux publica: sed cum
Sideribus media nunc quoque nocte micat.
Heu mihi! quantus erat! non perditur unus in uno,
Multorum e multis unus hic instar erat.
Vix puer ille suos superat VINCENTIUS annos,
Et matura suum mens stetit ante diem.
Jamque sacram meruit Pindi de vertice laurum,
Sertaque, quae Vatum Numen Apollo dedit.
Jamque illi Phoebi chorus assurrexerat omnis
Pectora jam multo Numine foeta notans,
Quis fuit ille, quis o caelo deductus ab ipso
Spiritus, et quantis ignibus acta chelys!
Ipse sui Phoebus dotes miratus alumni
Attonita sacros imbibit aure sonos.
Gloria prima fuit Batavis placuisse Poetis
Et quendam haec inter nomina ferre locum.
Ipse Amor, ipsa Venus geniali nectare chartas
Imbuit, et dulcis fluxit ab ore favus.
Illimis, nitidus priscoque simillimus auro
Sermo fuit, qualem Roma vel ipsa velit.
Hos, reor, auritae quercus, nec surda secuta
Saxa sonos variis subsiliere modis.
Oblatas poterat Vates sibi spernere frondes,
Laurus enim in crines carmine tracta ruit.
Maximus hunc magno Grotius complexus amore,
Quo nullum majus Belgia nomen habet.
Ipse Pater Vatum non defuit Heinsius, is qui
Nec Nasone fuit, neve Marone minor.
Cujus judicio si stamus, is omnibus unus
Teutoniam populis exhibiturus erat.
Continuavit eos Patris post fata favores
Filius haud magno Vate Parente minor,
Qui sibi jam raptos infelix luget amores,
Et cineri forsan vota suprema feret.
Singula quis memoret? nullo se Belgia jactat
Nomine, quo non et jactitet iste suum.
Junxerat hinc Medicas plectris felicibus artes,
Et gemino cultus nomine Apollo fuit.
Sudatae luces, vigilatae ad lumina noctes,
Mensque per immensos praecipitata gradus.
Jam Sophie se tota dedit sine veste videndam,
Totaque nunc patuit Graja, Latina Venus.
Inde tot expugnat decumanis saecula curis,
Inde fuit studiis ultima meta Themis.
Magna nec una fuit variae facundia linguae,
Vincla triumphatis auribus apta parans.
Jamque petebatur rerum faber aptus ad usum
FABRICIUS Themidos culmina summa tenens.
Prima istas potuit cognoscere CIMBRIA dotes:
Heic lateri junctus Principis ille fuit.
Demeritura Virum hinc GEDANI Respublica tantum
Consiliis comitem juussit adesse suis.
His humeris suffulta sub hoc bene sedit Atlante:
His pedibus stetit: hoc ore locuta fuit.
Illa peregrinis pretium virtutibus aequum,
Illa decus statuit, nomen et illa dedit.
Nomen et ille dedit, quo se jactaret: eisdem
Mutua nam facibus gloria pasta fuit.
At nunc ille jacet, quamvis facundus, amatus,
Optimus, egregius, nunc tamen ille jacet,
Et tacito, rapidos inter placidissimus aestus
Inque fori mediis fluctibus, igne perit.
Quis non hos votis voluit flagrantibus ignes,
Vincere, quis docta noluit arte malum?
Ter quater Aoniis exstinguere Cynthius illos
Fontibus et medico frangere rore parat.
Sed nec aquis morbus, nec erat medicabilis herbis,
Nec prosunt Claria pocula mista manu.
Flamma ferox ipsas sensim populata medullas
Intentat properam viribus aucta necem.
Vertitur in cineres corpus: verum igneus istis
Spiritus ad superos ignibus actus abit.
Qualis, ubi Alcides dotali arsisse veneno
Fertur, ab Oeteo est raptus in astra jugo.
Nos tamen has fusis ulciscimur imbribus urnas,
Et damus haec cineri tristia justa tuo.
Nostra tibi pietas, quanquam peregrina, parentat:
Ingemit exequiis non sua Musa tuis,
Annua quae, FABEICI, tibi munera sparget et istos
Perpetua Manes relligione colet.
Perpetuus sic ille dolor durabit, eritque
Haec lacrimis semper tincta favilla novis.
Ipsae Naiades, ipsae flevere Camenae,
Legit et e labiis oscula summa Charis.
Ipse lyram Pater et chordas sine honore fluentes
Odit, non Helicon Cyrrhaque lenta placet.
Interea has umbras gratissima myrtus obumbret,
Et cinis hic laurus germinet usque novas,
Laurus quae viridi decrescant fronde Poetis,
Et quaedam sacrae semina mentis alant.
Surgat Orontaeo lascivula cespite tellus,
Balsamaque et Libycae germina messis agat.
Spargat odoratae per marmora Palladis imbres,
Et nebulas semper vibret Achaemenias.
Panchaeas stillewt lacrimas, felicibus auris
Spiret et aethereo gramina rore fricet.
Hic fons, quem liquido sudavit Pegasus ungue,
Per medias docto garriat amne vias,
Facundo mutum cinerem qui perpluat imbre,
Unde levet doctam vel cinis iste sitim.
Hic ver perpetuum vigeat, procul este Decembres!
Hic majus passis ambulet usque comis,
Sic tumulos, sic vere suo tibi flora coronet,
Edat ut usque novum foeta puerperium,
Haec Tibi parvorum metetur castra Quiritum,
Pictaque in accensa fulguret iris humo.
Hic Nardi spicam vaga linea carminet, illic
Intexat pulchro vellere caltha toros.
Hic violae crescant immortalesque Amaranthi,
Cinnamaque et stacte, Cecropiusque thymus.
Depectant flores Zephyri, laetique jocentur,
Lenis et in placidis oscitet Eurus agris.
Stet consanguineo rosa quae scintillet in auro,
Et veluti patulis porrigat oscla labris.
Fallor an ipsa suis celebrant te lilia lingus,
Et te diducto mussitat ore rosa?
Forsan et hic, aliquis cum pulsat barbita Vates,
Nutabit florum per sua castra cohors.
Et saltaturis similes hinc carmine tacti,
Hic vatis rapti numine, colla trahent.
Circum Apis aethereo pascatur plurima rore,
Daedaliaque leves imbricet arte lares.
Prandeat hic Siculae convivia dulcia Florae,
Manibus ut reddat non sua mella tuis.
Sed pura et sine cerai lentore refusa;
Qualia stillabant Vatis ab ore sui.
Huc quoque pictarum gens ingeniosa volucrum
Concedet tumulos sponte secuta tuos,
Et vectigales Vati persolvere cantus
Gestiet, et nidos heic struet illa suos.
Haec Musis afflata tuis meliora sonabit
Carmina, et hos Echo discet amoena sonos.
Ipsa perorabit fracto Philomela susurro,
Cognatusque elegos hic tibi fundet Olor.
Hinc franget Fringilla sonos, et triste Poetae
Gutturis obsequium solvet Alauda suo.
Omne genus volucrum Vatem memorabit, et aer
Vocali totus seditione fremet.
Infaustae procul estis aves, non noctua, bubo,
Non ales rauco barbarus ore crepat.
Non pica et furtiva latrans ad pabula corvus
Musarum doctas ganniet inter aves.
Elysiis aderunt Vatum de sedibus umbrae,
Et molles elegos ante sepulchra canent.
Heinsiaci venient ad pristina foedera Manes,
Et graciles junget Grotius ipse manus.
Heic quoque Barlaei festiva vagabitur umbra,
Et totum ducet post sua terga gregem.
O Nasamoniaco bustis incumbere ritu
Detur, et afflatu tangerer ipse tuo!
Et tibi te dignos posset mea scribere lessus
Musa, nec invitum sollicitaret ebur.
Plectra ageret priscis litem motura Poetis,
Vinceret et Thressae stamina docta lyrae.
Nunc indocta tibi lacrimas protrudit inertes,
Exspiratque tuos inter et illa rogos.
Illa quidem queritur: sed te mortalibus umbris
Majorem noster non ferit ille dolor.
Nobis usque licet lacrimarum haurire culullos,
Dum Tu divino nectar ab ore bibis.
Tu nunc sidereis immistus Vatibus astra
Tangis et ignavam despicis ales humum.
Exile hoc cernis ( si cernis) ab aethere punctum,
Et si quid puncto fingitur esse minus.
Exiguo rides bacchantem in pulvere turbam,
Ut puncto super hoc omnia puncta ferat.
Cum pelagus spectas, vix hoc tibi bulla videtur,
In quo tot fluctus nunc homo bulla movet.
Aspicis heic medio tot castra natantia ponto,
Totque super vili praelia mota luto,
Pulveris exigui jactu quae pressa quiescunt,
Ut turbare solet bella colonus apum.
Nil tibi cum terra, pedibus qui sidera calcas.
Egreditur spatiis Mens generosa suis.
Vicit io! Vicit sacris VINCENTIUS armis,
Deque suo felix funere Victor ovat.
Ipse suos celebrat cum SALVATORE triumfos,
Quoque die hic mortem; vincit et ille die.
Ergo pro lessu laetum paeana canemus,
Faustaque pro feretro ferre tropaea decet.
At nos exuvias sub marmore condimus istas,
Ipse suo quas de funere praedo tulit,
FABRICII hic pars nulla jacet, ne crede Viator,
FABRICII quisquis nomina forte legis.
Sed tamen ista legis distinctaque conspicis auro
Nomina, vicinus quae notat iste lapis.
Vel sculptoris erat, vel sculpti carminis error.
Nam tumulo inscriptum sic (puto) carmen erat:
FABRICIUS JACET HEIC. TITULOS NE QUAERE VIATOR.
OMNES HOC TITULOS, OMNIA NOMEN HABET,
ULTIMA CUI DEMUM COMPLETUR LINEA RERUM,
VIRTUTUM POSTQUAM SINGULA PUNCTA TULIT.
FABRICIUS Geticam legatus abivit in aulam,
Dumque obit hoc munus, summum obit ille diem.
Idem erat e caelo legatus missus in orbem,
Ut causam gereret non minus ille DEI.
Ergo Deo Patriaeque in munere serviit uno;
Fine sed haec alio munus, et ille regit.
Non eadem est hominum via, quae via Numinis: ista
Namque domo mittit: sed vocat illa domum.
Mutatur Dominus, sed munus durat, eritque
E Legato nunc Angelus ille DEI.
MAgna Parens, GEANUM, toto quae dividis orbe
Nomen et immenso tendis ad astra gradu.
Urbs augusta, potens opibus, Musisque benigna,
Laudibus o major, major et invidia.
FABRICII vah quanta tui jactura! quis iste,
Pectora qui tot agit, tot premit ora dolor1
Sarmaticam solers orator missus ad aulam
Immoritur curis, quam bonus ille! tuis.
Quanta erathaec pietas, quae gloria! quantaque damna
Hic sentit populus, quanta Senatus habet.
Quo minus ille tuus (nam Te non ille Parente
Natus) eo magis hic se probat esse tuum.
Non fuit ille suus, fuit aut alienus; at unus
Integer et totus nunc fuit ille tuus.
Ut nunquam sese in partes abiisse probaret,
In partes totus solvitur ille suas.
Debita dumque Tibi, Naturae et debita solvit,
Et quam non animam debuit, ille dedit.
FABRICIO quam multa tuo, ditissima, debes!
Magnum hoc, quod nescis solvere, nomen habes.
Redde animam, vivat per te tuus ille superstes,
Da nomen, tua quod vincere secla queat.
Quis neget aequa? Tuo hic in munere mortuus: Ergo
Munere nunc vivat mortuus ille tuo.
HEinsiade, Vatum Batavorum summa, sed una
Gloria, quem Phoebum patria terra colit.
Heinsiade, veteris vindex certissime secli,
Heinsiade, numeris non temerande meis.
Seu tibi Regales dispungunt otia curae,
Seu fovet in mulli Calliopeja sinu,
Improba, feralis, nigrantibus horrida pennis
Auribus allapsa est praefica fama meis.
Cujus verba tibi refero, sed ferrea, sed quae
Excutiant capiti laurea serta tuo.
Ille tibi quondam fraterno junctus amore,
Et tecum Clariis advena tinctus aquis,
Ille tuis quondam non ultima gloria Belgis,
Teutoniae summum, judice Patre, decus,
Ille tuis dictus toties totiesque Camenis,
Ille tui praeco nominis, ille Tuus,
FABRICIVS tuus ille (quid heu, quid Fama minaris?
FABRICIVS (titubant heu mala verba!) fuit.
Ergo fuit Tuus ille, fuit, vixitque. Sed ista
Quis dicet digna funera voce dolor?
Quis gracili tantas aequaret carmine laudes,
Quae strepitum tenuis non meruere lyrae?
Hos ego do lessus (si quis tamen hos quoque, si quis
Aut legit, aut tanto Nomine digna putat.)
Sed dixi tamen has Vates inglorius umbras.
Non ego, non culpam deprecor ipse meam.
Namque tuos, Heinsi, carisima funera lessus,
Poscunt, et cineres hos puto velle pios.
Forsan et Heinsiacas praesentit amica Camenas,
Et correpta tuis subsilit umbra modis.
Forsitan (Eurydices memorant ea fata Poetae)
Orphea poteras hanc revocare lyra.
Siiuvit genio quondam nascentis Amici.
Et libasse merum et thure litasse sacro:
Sique tuam quondam celebravit carmine lucem
Natali dicens optima verba tuo:
Extremum quoque nunc morienti munus amico
Redde, nec aeterni differ honoris opus.
Heinsiaco poterit lessu tuus ille renasci,
Qui natalitii carminis instar erit.
Qui potes ergo, istos digno dic carmine Manes:
Me pudet in tanto funere posse loqui.
Cumque velis, facies (quis enim te velle negaret?)
Me pudet in tanto funere velle loqui.
QUas o Amico naenias fundam meo!
Qui noster annis a tot optimus fuit,
Antiqua cujus experimentis fides
Spectata tantis, quemque fraudum nescia
Dolique Virtus, candor ac integritas;
Suisque tinxit recta mens coloribus.
Quid, TRIBBECHOVI, manibus scribat tuis,
Quae mutui monumenta amoris erigat,
Quae nunc, ab ipsa mentis exulat via
Suisque Musa mergitur doloribus?
Non praestet illa sancti amoris pignora,
Non hic dolorem testis impar exprimet,
Qui nunc sepulchro jambus adrepit tuo.
Durabit illud nominis tui decus,
Haeret medullis illud infixum meis,
Dum noster hos movebit artus spiritus.
Sed magna PRINCEPS, magna sed pius Tibi
Et eruditus solvet orbis praemia.
Per ora virtus fertur omnium tua,
Et secla fastis consecrabunt postera.
Sed transit illa Saeculorum Gloria:
Et ne caduco deses aevo hoc excidat,
Inscribit ipsa nomen albo AETERNITAS.
ERgo tuis aliquid lacrimis, o AMICE, relictum,
Et tantis credam te superesse malis?
An poteras istos miser heu! sperare dolores,
Quos animae fecit pars tibi rapta tuae?
Fleverunt Charites, fractos Amor abdidit arcus,
Pullaque tum funus duncere visa Venus.
Adstitit Aonidum jam tristior ordo Sororum.
Exequias Virtus ivit et ipsa suas.
Indoluere suis sero, pia Numina fatis.
Damnavit rigidas Atropos ipsa color.
At, tuus ex oculis quia se subduxit ocellus,
Lux invisa tibi fulsit et ipsa dies.
Fugit et ipsa tibi lux et tua vita recesfit,
Et velut in media morre relictus agis,
Quot periere tibi, quam pulchro in corpore! dotes,
Castus amor, vera cum pietate fides!
Penelopes huic mens Helenes in corpore vixit,
Et fuit ipsa tibi, sed sine labe, Venus.
Sed fuit illa. Tibi durum meminisse relictum est.
Torquebant viduos gaudia rapta toros.
Hinc tibi perpetui carpebant pectora luctus,
Vixque tui compos, vix tibi notus eras.
Heu quoties profugam per inania vota reposcens
MAGDALIN exangui decolor ore sonas;
Nec curant surdi lamenta imbellia manes,
Nec stetit ante oculos dulcis imago tuos.
Nec velles superesse tuae, qua nempe sepulta,
Plus jam dimidia parte sepultus eras.
An tantis credas quid posse doloribus addi?
Jam novus afflictum macerat iste dolor.
Nam tibi dum crudo plenum stat sanguine vulnus,
Fraterno ecce! novum vulnere vulnus hiat.
Conficeris gemini infelix sub verbere fati,
Dumque tot in partes carperis, ipse peris.
Ac poterant animi (neque enim de rupibus orti)
Herculei genino succubuisse malo.
Non mea non tantos solentur carmina luctus:
Sanaturque novo forte dolore dolor.
At nos haec uno solabimur omnia voto:
SERVAIE HOC NOBIS o PIA FATA CAPUT!
Siste gressum Viator! Ad tumulum hunc respice, Conditur sub illo BERNHARDVS MuLLERVS, Aurei Vir feculi, Et, quod prodigium in saeculo corrupto dixeris, BONVS, Quem Lancones Divinum vocabant, in laudem ac pudorem saeculi sui natus: Hunc corrupto incussit; illam de virtute sua concessit. Celebratissimus olim Patriae suae Medicus. Raro exemplo tam ante obitum quam in obitu felix: nunc post fata felicissimaus. Cui ut bene nasci; ita bene vivere et mori contingit. Virtutes a Parentibus traditas suis locupletavit. Illas et suas in unicam propagavit filiam e V. Liberis geminoque matrimonio superstiem. Huc Generum delegit, cui cum filia Hygieiam desponit.
Hinc Nepotes vidit Nepotumque liberos florentissimos. Ut itaque omni a parte illum circumsideret felicitas. Dum virebant illi genua, praecipuas Europaei orbis partes peragravit: Unde varias in Patriam scientias intulit, Medicus in Salutem Patriae natus. Salus enim populi Suprema Lex et Principis est et Medici. Ita vero morbis medebatur, ut animo simul mederetur. Ut pharmacis corpora; ita pietate animum curavit: Ne dum temperies reddita esse corpori; animum intemperiae agitarent. Fuit namque Pietas Tenera Puero, Firma Juveni, Constans Viro, Matura Seni, Et nunc quoque superstes est mortuo. Vixit Omnibus suavis, Nemini gravis, Nemini invidens, Nemini invisus. Ita usus mundo, ut frueretur tamen Deo: Neque enim horas tantum, sed et dies et annos Deo vectigales habuit. Inter ceteras maxima ejus scientia erat, Se Nescire et Scire.
Scivit se hominem; quia nihil humani a se alienum putavit. Nescivit virtutes suas; ne haec se inflaret scientia. Cum se nesciret, scivit Deum, eo solo scientissimus: ut ignotus sibi; ita notus illi. Cum se sciret, nescivit mundum: ita cognitus sibi, ut illi incognitus. In hoc enim BENE QVI LATVIT BENT VIXIT. Ne enim illum umbrae in luce publica versantium fallerent, ad umbras confugit: Sub quibus latuit, Ne in praedonum manus incideret. Hic in se ipsum, velut, in caelum recedens in praesenti saeculo vitam futuram vixit: Nunquam otiosus, nunquam male feriatus, etiam cum esset otiosus, Cui DEUS otia fecerat. Omnium enim labriosissima res Petas est. Nunquam solus: cum esset sui socius: qui cum apud se, apud Deum erat. Cum e momento pendere aeternitatem nosset, momenta singula sibi aeterna fecit. Mirabilis haec Medicina est, Quae Vitam aeternam servat, quae immortalitatem largitur.
Hanc ille unice post alteram desertam professus est. Sic Medice vivere optime vivere est! Sed et summam alterius Medcinae gloriam consecutus est: Mortem seram. Quae longaevitatis humanae terminos ipso triennio supergrederetur. Nam Vitae hujus satur, futurae sitientissimus, annorum plenus, quos tres supra LXXX. compleverat, aeternitati illatus, sub ipsum Veris auspicium, cum signifer Aries ad Agni nuptias illum evocavit. Die XIII. Martii, Anni cIc Icc LXXII. hora, quam sibi divinus praedixerat, IX. Ne elogia plura quaeras Viator. Tribus verbis omnia encomia exhauseris: VIR PIUS HIC SITUS EST. Abi Viator. Extrema haec linea omnium Virtutum puncta tulit.
MItte, Pater, miseros in acerbo funere planctus.
Mitte tuos, Genetrix prole beata tua!
Sed tamen una fuit: nomen perit omne Parentum.
Non perit: haec vobis nunc quoque salva manet.
Quae decus hoc Patriae, Spem Fata Parentibus unam
Ostendere, (brevis quanta trophaea morae!)
Virtutum, majore ferunt spectanda theatro,
Non modicos intra regna premenda lares.
Huic dudum resides alis pernicibus annos
Quae praeit, aethereum Mens pia stravit iter.
Exuit humanae sensus, contagia vitae,
Longe ultra genium temporis acta sui.
Emeritam absolvuit lustris tribus illa senectam:
Igniculis aetas carpitur ipsa suis.
Aeternos meruit, cum plenis nubilis annis,
Et matura Deo est, cum fuit illa Viro.
Nunc Sponsi si jure sui, si lege Parentum
Excidit, invita denique missa manu;
Nil tamen hic fraudi est: aeterno Maximus illam
Jure sibi jungis SPONSVS; adoptat AVUS.
QUos fundet tumulo tuo liquores?
Quos sparget gemebunda Musa flores?
Matrum gloria summa Cimbricarum,
Quo proles Patre nata! Cui marito
Juncta! quam bene! qua beata prole!
Quo Socrus genero beanda! ni spes
Adversis fuerit revulsa fatis.
Non votis tibi inanibus litatur,
Quae vincis mea vota, spernis omnes
Quos fundit pietas caduca lessus,
Si centum tibi Musa solvat ora,
Si centum Charites ligent corollas,
Si spargat roseos Favoniorum
Inberbis tumulo caterva nimbos,
Urnam purpureo coronet anno:
Paestanae quid opes, quid illa terrae
Ornent pignora germen hoc, beato
Quod succrescit in his agris Olympo?
Quin aufer peritura dona flores,
Ventorum spolia, imbriumque ludos,
Uniusque dieculae triumfos,
Quosque Eos coquit aestuosa succos!
Tot dotes animi, tot illecebras
Mentis delicias et oris ignes
Adoptiva nihil juvat venustas.
Nam per saecula delibuta vivo
Haec virtutis odore spirat urna.
Florum Flos latet intus omnium, omnes
Hortorum cui serviant Quirites,
Et quot Daedala nutrit astra tellus,
Ruris numina delicatioris,
Solari radiata penicilo;
Unde omnes animam hauriant odores,
Sertaque ingevae legant puellae;
Unde mellificae bibant volucres
Dulces aetherei caloris aurs:
Flos aevi melioris aureique,
Flos verae pietatis et bonorum,
Queis Deo placuit bonisque, morum
Flos sexus, patriaeque, Conjugisque
Totus in cineres resedit illos;
At qui, cum volet ille Sponsus olim,
Inter qui roseus roseta pascit,
Caeli floribus, inserendus astris
Flos ipso e cinere aureus resurget.
QUi natus inchoante saeculo fuit
Praeclarus ille saeculi Civis sui,
Illa aurei propago pulcra saeculi,
Sic tempori sduoque vixit saeculo,
Ut saeculi qui vixit hujus filius,
Aeterna nunc in saeculorum saecula
Possit futuri saeculi esse filius.
QUi pascebat oves Pastor, nunc pascitur ipse.
Agnus Pastoris Pastor et ipse sui est.
SIc ergo fugiente fugis velocior anno!
Hic obit extremum, Tuque, Beatu, diem.
Vix venit ille novo subeunte novissimus anno,
Et veteres tumulat nox Tibi longa dies.
At tibi jam magnus cum magnis mensibus annus,
Ac alio surgit sol super axe novus.
Tempora cum celeres nobis rapuere Kalendae,
Hic annus semper stat novus, hora, dies.
Sint procul hinc lacrimae, lamenta ingloria, planctus.
Fallor, an haec strenas et bona verba cupit?
Quin damus has: pia cum simul officiosaque prolem
Strenam danda DEO Strena dat ipsa Viro.
NEMMIZI, quem nunc extrema voce saluto,
NEMMIZI, o animo multum adamate meo,
Si mihi, qua Pietas, si qua dolor urget, eundum,
Quae Tibi non noster carmina scribat amor?
Tu titulos dudum et patrimonia splendida linquens
Sold Dei sequeris regna, sed exul, inops.
Haec si salva Tibi, nihil omnis gloria mundi,
Nilque movere truces te potuere minae.
Namque invicta stetit quaecumque ad fulmina virtus,
Et Pietas ipsis auctior usque malis.
Sic Te viventem juvat hoc exire theatro:
Nam Te vera domus, Patria vera vocat.
Hic Tibi quam pulchris pensantur damna triumfis!
O quam sancta Tibi post mala tanta quies!
Qui miseram hic poteras generose vivere vitam;
Anpoteras fato nobiliore mori?
QUi Tibi suspendi laurum, nunc figo cupressum,
Heu mihi! quam trepida, dulcis Amice, manu.
Quid querar? an nostris pignus memorabile Musis?
An raptam Patriae spemque decusque tuae?
Heu mihi! quam pulchrae fugiunt hoc funere dotes!
Quae pereunt genii nobilioris opes!
Vidimus has, testesque loquuntur plurima chartae,
Queis majora tamen mors tumulusque rapit.
Viderat aeterna coeptos de Mente labores,
Hincque aeterna tibi nomina Parca cavet.
At mediae illapsus menti DEUS ipse docebat,
In dubium quae nunc pessima secla vocant.
Ut Tibi demonstret, membris exesse juberis.
Mens immortalis non nisi morte patet.
TEne mori, RENKAMPFI! et in ipso flore Juventae!
Tene mori! vegetum cui modo pectus erat.
Tene mori, nostris decus olim dulce Camenis!
Quem nostro rapuit Julia Musa sinu.
Tene mori patrio praepretum pignus amori!
Et tot opes animi Te moriente mori!
Quod si plectra forent istis non surda querelis,
Multa tuos caneret naenia nostra rogos.
Nunc, quo plura mihi sunt argumenta doloris;
Hoc minus ille dolor mentis et oris habet.
HEu mihi! quam spatiis annos metantur iniquis
Fata, brevique breves hi periere die!
Jam nox longa rapit spes, votaque longa Tuorum,
Digne o, quem raperet non nisi sera dies.
Sed Tenebras aeterna Dies, Annosque sequuntur
Saecula. Nunc Orbi vive, BEATE, Novo.
QUi longam potera,s juvenis, meruisse senectam,
Aetatis primo flore, miselle, cadis.
Fallor, an ipsa tuos mors non bene computat annos?
Hi juvenem: Virtus arguit ampla senem.
MUsarum e media Te nunc, Vir docte, palaestra
Deque Scholae raptum pulvere fata vocant.
Pulvis et umbra sumus. Tibi quondam in pulvere tota
Inque umbra, SCHEVI, vita diesque perit.
Et nunc ipse tuo commistus pulvere pulvis
Mergeris, ac umbris adderis umbra tuis.
Et nunc illa tui sub terras ibit imago:
Plenior ast ipso e pulvere vita redit.
Lux Tibi, lux aliis doctas quae sparsa per umbras
Aethereae signat nunc Tibi Lucis iter.
VIxisti, LINDMANNE, brevis tibi vita cucurrit:
Sed Mors tarda tibi, sed nec acerba fuit.
Hora alios jugulat: toto tibi ducitur anno,
Et pede mors lento non metuenda venit.
Quo brevior tibi Vita fuit, Mors tardior: hoc plus
Te puto nunc Vitae; Mortis habere minus.
NUlla salus Vitae est: juvat hoc exire theatro:
Quam felix, cupidum quem sua fata vocant!
Tu vitae satur hinc, HORNI, discedis, et inter
Sidera nunc pura luce coruscus ovas.
INunc Virgineis Virgo Te mentibus infer.
Te Deus e pura virgine natus amat.
Delicias amet ille suas, sua munera fervet!
Non temeret noster gaudia tanta dolor.
FREUDI, noster Amor, patriis decus adiite Musis,
Et cui totus opes promat Apollo suas,
Quis Tibi tam saevo superesta fulmine sensus?
Pectora quis tanto in vulnere maeror edit!
Quam pia, quam suavis, quantis virtutibus Uxor
Destituit viduum funere rapta latus!
Nunc si, quem cuperem, testarer, Amice, dolorem.
Diluerem lacrimas toto ego fonte tuas:
Deficiunt tamen hic, quas promam pectore, voces,
Musaque nostra tuis adstupet aegra rogis.
Ut biti non peperit, moriens quae parturit, Uxor,
parturit ille dolor multa, nihilque parit.
Tu Patriae (restant ea nunc solacia) prolem
Suffice; in hac olim Patria tota tua est.
Et quia rapta Tibi proles cum Conjuge: mentis
Usque bonae foetus, quod potes, ede novos.
Hos Tibi gigne, bonis hos moribus, artibus orna:
Sic Patriae poteris, sic pater esse patrum.
DUlcis Marita, dulce nomen, o meum
Tuaeque gentis, et tuae prolis decus,
Meumne vero? fallor, heu quondam meum:
Sed nunc meum, sed unicum, sed postumum,
Mihi superstes ipsi et aeternum decus!
Quo nunc abisti? quo recedis lux mea?
Quae nox ocellis, o Bona, incubat tuis?
Quis ille vultus luror occupat tuos?
Vultus pudicos, vividos, amabiles.
Quis ille membra ferreus tendit rigor?
Amplexibusque saxeam rapit meis.
Quis obdit ille pessulum linguae stupor?
Ten' ejulatibus lacessem ac naeniis,
Dulcis Marita! nulla vox mihi redit,
Surdasque vanus caedit auras spiritus,
Haeretque in ipsis vox inanis faucibus,
An inter umbras additus comes tuis
Vagabor? exorare quis manes queat?
An e supernis Te reducam sedibus?
Non tanta vis est Carminum, nec Tu velis.
Ergo querelis ipse succumbam meis.
Juvat perire. Me meus pascat dolor.
Dolere pulchrum est. Id meas solabitur,
Et unice curas meas solabitur.
Has inter anxii effluant mihi dies,
In his senescam, (si senesco) luctibus.
Mortesque lentae funeri excubent meo.
Me dulcis oblectabit interim tui
Vultus imago: in his medullis, hoc meo
Condetur illa pectoris sacrario:
In hoc sepulchro vivet illa: sic mihi
Moriendo vivam mente suffultus tua.
Vivent Amores, nulla quos delet dies,
Novisque sese nutrient doloribus.
Vivent dolores nulla quos delet dies,
Suisque sese nutrient Amoribus.
Venient amoris hinc et in partem mei
Hic quae tui meique sunt imagines,
Illa illa lecti conjugalis pignora.
Haec intuebor: illa me jungent Tibi:
Jungemur omnes uno amoris vinculo,
Jungente, qui nos solvit et junget, DEO:
Mea sic futura es, sic ero tutus tuus,
Dulcis Marita, dulce nomen, o meum
Tuaeque gentis, et tuae prolis decus.
ERgo pari exercent eadem nos fata plaestra,
Causaque nunc luctus una duobus erit!
Una meos mihi lux; tibi messuit altera amores,
AXENI, et viduos flemus uterque toros.
In nova lucis eunt longi dispendia Soles.
Solstitii nobis quam gravis aura fuit!
Sternimur, AXENI, sed fulmine sternimur uno.
Rapta tibi Conjux, et mihi rapta fuit.
Partimur lacrimas; iisdem servamur Amici
Casibus et socio est suave dolore frui.
Tu decus Aonidum quantum Themidosque meumque!
Tu decus es Patriae: sed decus illa tui;
Ut decus illa mei, quam mors mihi surpuit, uxor.
Sed fuit illa mihi: sed fuit illa Tibi.
Unde tibi promet, sibi quae solacia desunt?
Unde tuos animos, qui jacet ipse, levet?
An mihi, dum crudo sedet unguis in ulcere, vestris
Vulneribus medicam ferre licebit opem?
Illa mihi stagnant pleno stillatia tabo
Vulnera, quae veniens refricat usque dies.
Ipse mihi desum, meditantem nulla sequuntur
Verba, sed in tantis mens stupet aegra malis.
Et, quae proveniunt lento luctata palato,
Tristibus in lacrimis humida verba natant.
Interea ploret grato mea Musa sepulchro,
Si minus exequiis officiosa tuis.
Hac saltem velit illa Tibi pietate probari,
Signaque det luctus qualiacumque sui,
Spargat et illa rosas, morientis munera veris,
Deque meis ponat lilia rapta rogis.
Illa tamen placida maerentem voce salutet:
Sume animos, tua quos suadeat Anna, mares!
Serva Te Patriae, serva majoribus ausis.
Te salvum proles, Cimbria tota cupit.
Hoc Themis ipsa sibi salvum caput, hoc velit omnis
Aonidum chorus; hoc quisquis amicus erit.
Dulcia sint opto, quae vitae tempora restant,
Sint sudi, renuunt quos mihi fata, dies.
Dulcior inde tuo veniet mihi funere maeror.
Hic saturet maeror pectus edatque meum.
Me meus urat amor, dolor et suus urat amantem:
Ille suis facibus torreat; iste suis.
Assiduo memores animos in funere verset
Luctus, et omnis erat tristis et atra dies.
In lacrimas, o Amice, tuasque measque liquescam.
Diluvio mergi quam mihi dulce meo!
Sic exsucca mihi tabescant membra, meaeque
Subsidam in cineres conjugis ipse cinis.
CUm praeclara tuis raperetur amoribus Uxor:
Rapta fuit nostris Uxor et ipsa toris.
Tunc ego, qui valido sternebar fulmine, flevi
Conjugis ad rumulum, dulcis Amice, tuae.
Namque tuos potui solari carmine casus
Exemplo doctus commonitusque meo.
Nunc vetera illa novo crudescunt vulnera luctu,
Cum Matrem sequitur Filia rapta suam:
Filia, cui teneros pietas praevenerat annos,
Cui roseis virtus fulserat ipsa genis.
Haec tua, post Matrem, solacia gaudia condis.
Vulnera nam veniunt nunc graviora Seni.
Sed Tusume animos: sibi nam, Tibi nata superstes
Vivit, et ad Matris confugit illa sinum.
Cogito: Ergo sum.
ET Tu fuisti, si fuisti, qui, Senex
Beate, nunc es, ac eris semper Tibi,
Orbi superstes. Nos, ut arbitror, sumus,
Si cogitando nos quid esse discimus.
Sed nos fuisse cogitando discimus.
Jam fluxit illud, esse quo me cogito,
Fuitque punctum. Jam quis esse nos putet?
Et cogitando et somniando vivere?
Sic ergo cigtemus esse, quod sumus,
Ut nos fuisse cogitemus, cum sumus.
Quid sit futurus, quisquis est, nunc cogitet!
Et cum futurum; se quoque esse cogitet,
Et esse sic, ut se fuisse cogitet.
Sit ergo, non sit ille, sit tamen suus:
Sic, non fuit, quisquis fuisse creditur.
Sic cum fuit, futurus est, et est suus.
Valete Tempora! regnat una Aeternitas.
Vale Magister Temporum! Esto nunc, quod es.
Quod Tefuturum cogitasti, es, ac eris.
SI, Musaee, Tuo par esset Musa dolori
Nostra, tori quem nunc tristia damna premunt,
Fundere vel totos deberet prodiga fontes,
dilueret lacrimas imber ut ille tuas.
Vel stupida ad tantos conferre silentia luctus:
Hoc unum officio par putet illa suo.
Non ignara mali vestros utcumque dolores
Solari exemplo promta erit illa suo.
MISNIA, Saxonicae regio cultissima terrae;
LIPSIA, Misnensis Sol et ocelle soli,
Nullis o populis, nullisque tacenda Camenis
Nomina, quod vestrum spargitur orbe decus!
Quae non eximias extollent saecula laudes!
Quas ego, quo plectro, quove calore canam!
Germanae Latium genti quod surgit et Hellas,
Saecula quod populis prisca renata suis,
Phaebeas quod alit felix Germania laurus,
Fallor, an hoc vestri muneris omne fuit?
Magnus in has Latium Camerarius intulit oras,
Quale nec Augusti spernere secla velint.
Idem Cecropias illic exstruxit Athenas,
Et gentem vobis unus utramque dedit.
Et nunc usque Tibi famae persistit avitae
Gloria et usque ingens, LIPSIA, nomen erit.
Nunc etiam scriptis dignam immortalibus ornant,
Et celebres tollunt Te super astra Viri,
Quitot opes animi spargunt, sparsasque per orbem
Aeterna cumulant, pabula docta, penu.
Aemula Romanis quod scribit et aemula Grajis,
FLEMMINGO debet patria Musa suo.
FLEMMINGO, sua quem produxit MISNIA civem,
Quem Vatem celebrat CIMBRIA nostra suum.
(Nam venit in partem decoris quoque CIMBRIA vestri)
Teutonicae ille fuit gloria siumma lyrae.
Nunc, CYGNAEA, novos romana in saecula Cives
Mittis, et hac patriam Tu quoque luce beas.
Nam Tibi nunc aevi post ornamenta prioris
Nobile Par famam gignit alitque novam.
Par quod vel veteris celebrarent tempora Romae,
Quod veterem posset restituisse novis.
DAUMIUS hic; alter FELLERUS; uterque Dearum
Et Patriae, ac Orbis, qua sapit ille, decus.
FELLERUS magni decus immortale Magistri;
Discipulique decus DAUMIUS ille sui.
Patriae uterque decus; neque enim majorve minorve
Ille vel hic, minor ut quilibet esse velit.
Discipulo vinci Doctorem, prole Parentem
Laus est Doctorimaxima, summa Patri.
Magnus uterque sui Latii instaurator: et illud
Aedificat quantum DAVMIVS; ille colit.
Sed nunc ille fuit, CYGNAEAE gloria, vixit
DAVMIVS, et tor in hoc vota sepulta jacent.
Tot pereunt monumenta viri. Nox una recondit
Omnia. Sola animis fama, at acerba manet.
Ausoniae deserta jacent mysteria linguae.
Parca eadem vitae fila operisque secat.
Saxonicae plorant cognato in funere Musae,
Quotque pependerunt hujus ab ore Viri.
Tu Civem ploras, ploras, FELLERE, Magistrum:
Nec simplex Tibi nunc pectora maeror edit.
Et, tua quae pietas, omnes in funera Musas
Sollicitas; omnem nunc Helicona moves.
Ipsetuis lacrimis non sufficis unus, at omnes
Officio comites nunc cupis ire tuo.
Quid juvat hoc nostras audiri in funere voces?
Funde tuum potius, Cygne canore, melos.
Ibimus hinc socii et praeeuntis terga sequemur,
Appendix luctus quantulacumque tui.
Nunc mihi, quas potero, liceat miscere querelas,
Et desideriis jungere vota meis.
Vixisti DAVMI! Vivas FELLERE! tuorum
dulce decus, Pindi gloria, noster amor.
DAVMIVS a prima luteam det origine Romam;
FELLERVS reddit carmine marmoream.
QUas ergo Amori naenias scribam Tuo?
O Noster, o Beate! quos fundam Tibi
Lessus? inarus cui fatiscit spiritus,
Et prae dolore non fatis compos sui est.
Tuosne lento consequar laudes pede?
Majore virtus ista tollitur gradu,
Ut nostra non aequis sequatur passibus,
Tibique Musa desit, et desit sibi.
TU quoque vixisti! quantum decus! optime TITI,
O quot amate viris! queis celebrande modis!
Tu quoque vixisti! dolor haec mihi verba refundit:
Haec mihi, cum stupeant plectra, querela redit.
Namque (fatebor enim) Tibi multa et magna parantem
dicere destituit mens, reprimitque dolor,
Quaeque sui gemuit lassata a funere GVDI,
Tarda tuis venit mutaque Musa rogis.
Ne tamen extremo desit Tibi munere, noster
Hac, quanquam tenui, voce parentet amor,
Et jungat lacrimas, et qua dolor ora resolvit,
Exeat in fractos ad tua busta sonos.
Non deerit, majora tuae qui solverit umbrae
Officia et meritis scripserit aequa tuis.
Fallimur; an Clarias sacro demonte Sorores
Manibus exequias vidimus isse tuis,
Et de Phoebeis tumulo pofuisse corollas
Frondibus, et vati ferta parasse suo.
Narranturtacito Peitho flevisse sepulchro,
Romanoque Soror nomine nota Charis,
Ambae semianimes, dejectis vultibus ambae;
Ceu fugerent Veneres illa, vel illa suas.
Utraque dulciloquae funesta silentia linguae,
Utraque questa suum Te periisse decus.
Ingemit o quanto! viduata juventa magistro,
Virtutis nunquam non memor illa tuae.
Venit et in partem mansuri Patria luctus,
Nunc tot in Ordinibus Te venerata Patrem.
Urbs Tibitot Cives debet, tot Curia Patres,
Tot disciplinae pignora docta tuae.
Jam prope tota tua est, et erit post fata, tuumque
Dulce sibi nomen Patria sera colet.
Atque aliquis, qui forte senex ea limina tanget,
Quae juvenis primo presserat ante pede,
Hanc digitum in Cathedram, sedes intendet in istas,
Haec nostri, dicet, regna fuere TITI.
Hac annos formare rudes animosque palaestra
Suevit, in hoc doctum pulvere duxit iter.
Heic veteres pandit primis a sedibus artes,
Sive tuas Latium; Graecia, sive tuas.
Heic verbis quoties nos est affatus amicis!
Quas studii et morum jussiti inire vias!
Hos quoties virtus suadebat carpere, carpsit:
Si quis erat dignus praemia ferre, tulit.
Virtutum quoties animosae exempla Juventae,
Sparsa per annales Graja, Latina dedit!
Si verbis ornanda, nec hic facundia TullI
Defuit, aut priscae copia promta lyrae.
Haec fuerant illi, nobis granaria, doctis
Conferre in cumeras utiliora suas.
Sic tua non siccis virtus memoratur ocellis,
Ut spectata domi, sic celebrata foris,
Luxit enim raptum sibi culta Silesia sidus,
Sideribus toties orba sed illa suis.
Quas Tibi viventi vidisti crescere laurus,
Hae quoque nunc alibi post tua fata virent,
Post tot compositos, illustria nomina, Amicos:
SCHEFERVM, HEINSIADEN, GRONOVIVMQVE Patrem.
Hi Tibi vixerunt, illisque superstes obisti:
Nunc tua, qui restant, o Bone, terga premunt,
Doctorum quam parca seges! sed et illa recedens
Tecum et cum seclo nunc fugiente fugit.
Tu vero Patrii dignissime nominis heres,
O Patriae, o Charitum, Pieridumque decus,
Sume animos FRIDERICE! Tui memorem esse Parentis
Te decet: hunc orbi redde suisque Virum.
Excute victuras, monumenta perennia, chartas.
His lucem (cura est haec tua) redde novam:
Nam potes, et pietas supremum poscit honorem.
Ni facies, populi diceris ore reus.
Publica nam lucri, nam damni publica causa est.
Hoc pudor avertat; suadeat illud amor.
Denique simens est, qua docti vivimus; omne
Mentis opus vitae causa perennis erit.
A Patre vita Tibi est; Patri dabis, utque ope vivis
Illius; ille tua nunc redivivus erit.
POst plorata tibi dilectae funera Matris
Nunc quoque conjugii vincula Parca secat.
Lethale infligit Mater tibi vulnus et Uxor:
Illa dedit vitam, fovit at ista datam.
Utraque nunc vitam potuit rapuisse videri,
Dum rapta est animae portio utrinque tuae.
Scinderis in luctus gemini sub verbere fati,
Et stupet immensis mens agitata malis.
Hinc totum dolor heu! natum vocat, inde Maritum;
Partiri lacrimas nec velit ille suas:
Integra nam vetat hoc pietas divisaque nunquam:
Totus amor totus nam fit utrinque dolor.
Hunc duplicem non aes circum praecordia triplex
Ejiciat, Virtus mitiget, arsque domet.
Ergo anima heu! varios dum liquitur in singultus,
Mistaque cognatis manibus illa volat,
Pene suas inter volat irrevocabilis umbras,
Et veteres odit praemoritura domos.
Sed quid ego? miseram quamvis multumque gementem
Sollicitent mihi suspiria fracta chelyn;
Nil ago; nec tristi regno vulgoque silentum
Eripient manes carmina nostra pios.
Quin animam hosce tuam manes, o Amice, secutam,
Si detur, Getica mallem inhibere lyra.
ARPENI (nam Tetristi nunc voce lacesso,
Cui mens tam subito tota dolore stupet.)
O quam non ridet tibi formossissimus annus!
Quam tristes tibi eunt et sine luce dies!
O quam ferali prodit Tibi sidere Majus,
Inque tuos nocuo depluit igne toros!
Ille rosis non jam redimitus tempora Majus,
Sed nigra signans heu tibi fronte dies.
Et gemina ille quidem gemino igne praeivit amoris
Pignora, sed gemini signa futura mali.
Unica laetitiae; gemina est tibi causa dolendi.
Illa levis, gravis haec, utraque nata Deo.
Sed tamen haec aequa fuerit tibi mente ferenda,
Nec tam causa gravis, quam tibi visa fuit.
Quae simplum reddit, sua, quanquam bina reposcens,
Abstulit illa minus dextera, plura dedit.
QUae genitum afflavit pia sidere Virgo benigno,
Seu fuit Eusebie, seu fuit illa Themis:
(Nam si vera fides, hoc prodiit utraque caeli
Cardine, et hac iterum sede recepta fuit:)
Molle Tibi ingenium et teneros Pietatis amores
Inspirat Puero conciliatque Viro.
Hinc quoque (siderei norunt haec omnia vates:0
Conspicuum sacro cinxit honore caput,
Nunc Te sedl toties revolutis orbibus illa
Evocat in sedes, quas tenet ipsa, suas.
Ducite ab orbe domum pia sidera ducite Daphnin:
Siderea trahit ad se DEUS ipse via;
Ducite ab orbe domum pia sidera: Sidus ad illum
Siderea solem debuit ire via.
SAlve Beate Vir, polique municeps!
Nam quid queramur! nam quid impotentibus
Te prosequamur, non volentem, naeniis.
Teredditum Deo, Tibi superstitem
Selvum recepit ipsa, possidet SALVS.
Quanquam beatum nos reposcimus caput:
Namque urit usque torquet usque nos sacra
Illa aurium sitis, famesque pectorum.
Salve BEATE VIR polique municeps!
Et postumum relinque nobis, quod potes,
Pietatis instar. Ipse spargebas sacra
Pii, diserti, promtus oris semina.
Quot inde messes! O quot annorum seges!
Quam diligens Colonus et frugis bonae!
Salve BEATE VIR polique municeps.
Te regna poscunt aetheris, vocat Deus;
Quem destinarat ille nobis Nuncium,
Nos Te remittimus lubentes Nuncium,
Et laetus ibis ipse, quo vocat DEUS.
Mutata sedes: Sparta durat: nam DEI
Olim fuisti Nuncius: nunc Angelus.
AD plures, patriis propior sed sedibus, Uxor;
Ad Batavos patria Tu procul hospes abis.
Vos loca disjungunt: propior Tibi staret ut illa.
Exiit a sese tota, praeitque Virum.
Tuque redux, vacuos quereris miser usque penates:
Sed tamen hoc unum, quo recreeris, habes.
Si dilecta Tuae sub terras ibit imago
Conjugis; hoc tumulo pectoris ipsa sedet.
Heic habitat, caelosque tenet. Sibi tota superstes
Teque Deumque penes nunc utrobique domi est.
NE querere, aut raptos luge impatienter amores,
Quo nos fata vocant, haec ineunda via est.
Languida, mortalis mortali juncta marito
Qua BESELINA fuit, nunc TIBI tota perit.
Sordibus abjectis caelo CATHARINA triumfat,
Puraque nunc puro lumine tota micat.
Nomine mutato, mutata sorte BEATA,
Qua SINE LABE procum nunc habet illa Deum.
FLos et amor Charitum, quae Te CHRISTINA, marito
Vis rapit, et nigra membra reponit humo?
Ipsa suis solvunt Te elementa rebellia vincli,
Teque necaturis naufraga mergis aquis.
Enatat hinc caelique subit mens libera portum.
Illic aethereo flumine tota mades.
PArs animae ROSMANNE tuae discesserat Uxor,
Non poteras parti Tu superesse tuae.
Tu vitae fueras comes indivisus: in ipso
Funere Te comitem nunc habet illa sibi.
LUgete Musae, GRAMMIUS Vester fuit!
Plorate Musae, GRAMMIUS Noster fuit!
Vesterque Vobis Noster et Nobis fuit!
Pindi virentis flosculus qui Cimbrici.
Aetatis almo flore raptus optimae,
Dejectus alto dignitatis culmine
Ipsisque Sceptris raptus, ipsi Purpurae.
En ipse frondes Phoebus excutit suas,
Mutamque mutus percutit frustra lyram!
Musisque junctus nunc parentat mortuo
Noster Senatus, Ordo Literarius.
His illusa nostra lacrimas miscer suas;
Cum praeter has, gemitusque pene nil queat;
Senili Jambo languidum trahens pedem,
Et prima plorat, si licet, verum licet;
Aetate nam qui vincit annos omnium,
Et pauca functi computat bis tempora,
Ac plura de suis cupisset addere,
Grandaevus, aeger, funus ipse, funeri
Maesto superstes; huncce lessus fundere
Suprema dona, proximum et primum decet.
INgemimus vestro, Praesul venerande, dolori,
Exuperat vires inprobus ille suas.
In lacrimas ibis? non est, qui ploret ocellus,
Quo vivam tuleras, erutus ille Tibi est.
Objicies sancto munitum robore pectus?
Sed nunc pars periit pectoris una tui.
Sola potest divina salus lenire dolorem;
Et nos haec tumulo carmina pauca damus.
Hic pia MARTHA jacet, venerandi Praesulis uxor,
Cara Viro conjux, sed mage cara Deo.
Qua postquam mundi curas abjecit inanes,
Nunc Uno gaudet perfruiturque Bono.
SIc ergo mediae, MULLERE, in flore juventae
Peris acerbo raptus eheu! funere?
Sic tibi febriles populantur pectora flammae,
Ignesque pulcros mentis exstinguunt bonae?
Nec sibi Te CIMBRI potuere MACHAONIS artes
Servare patriaeque nomen optimum?
Non tuus ille fuit, quo nunc cadis, Optime, morbus,
Communis omnes ille morbus occupat.
Totus enim misere febricitat orbis, et omnis
Fortuna nostra vitaque aestuaria est.
Heic in fermento toti sumus, undique nostris
Sanguis tumultuatur in praecordiis.
Alternis redeunt frigus calor intervallis,
Fluxaeque nobis sunt vicisitudines.
Pectora jam Scythico stringuntur frigore, totus
Tremiscit Orbis, languet, horret, oscitat.
Torpet amor justi fibrisque gelascit in ipsis
Pietas, honestas, candor, integritas, fides.
Hinc sua concutiunt omnes friguscula, magnis
Affectuuni locum datura incendiis.
Irarum Aetnaeos intus succendimus ignes,
Dici cor officina Cyclopum potest.
Heic Stygio nova tela Jovi fabricamus et arma
Nostrum furentes expedimus in caput.
Intima jam Paphiae consumunt viscera taedae,
Totique fomites sumus libidinum.
Si cinis omnis homo est, cineri ne crede doloso:
Nam semper ignes ille suppostos tegit.
Jamque laboranti subeunt deliria seclo,
Et coeca somniantium phantasmata.
Ergo fatiscentis cepisti taedia mundi
Febriculosoque eripis te saeculo,
Itaque suis quondam peritura haec omnia flammis
Post terga linquis et mala haec flagrantia.
Et dum febrili corpus tibi carpitur aestu,
Excedis, incensis ut hospes aedibus.
Frigida ferales cum mors exstinxerit ignes.
MULLERE, solo nunc cales totus DEO.
SIste gradum, tumulo flores insperge, Viator,
Extremas anni deficientis opes,
Et tenuem modo terram, et in urna perpetuum ver
Faustamque ter cineri verba precare sacro.
Heic recubat nostrae decus, heu! STEVENIUS! urbis,
Quem tulit ante suum mors inopina diem.
Ipsa oculis Probitas cui elucebat apertis,
Prisca fides animo, candor in ore fuit:
Cujus consiliis, dum res et fata tulerunt,
E Patria consiliis, Curia fulta fuit.
meritos ponit nunc hos in pulvere fasces,
Tot pulcras genii nobilioris opes
Oraque, tot quondam blando solata clientes
Eloquio, Themidos totque tropaea suae.
Non mea sunt; verum praeconia publica: Testes
CIMBRIA, DVX, CIVIS, CVRIA, ROSTRA, FORVM.
VIxisti plenis Virgo jam nubilis annis.
Nec vitam absolvunt bis duo lustra brevem.
Nec Tu quid sit amor, quid sint connubia curas,
Non et edunt pectus vulnera coeca tuum.
Carperis aethereis Virgo castis sima flammis,
Parsque Tui melior Numine tota calet.
Tabescunt teneri divinis ignibus artus,
Quodque tui restat mens sibi tota rapit.
Illam virgineis nunc sedibus addis Olympi,
Et Sponsi aeternus Virginis urit amor.
ET nunc magna tui sub terras ivit imago:
Te quoque nunc, PRAESUL, fama fuisse refert.
Haec finis fatorum, haec ultima linea rerum est:
Dici desummis illa fuisse potest.
Felicem, quaecumque fuit! sed qui bene: namque
Est bene qui potuit dicere, dicet: Erit.
QUalis tumenti quae per aequor carbaso
Raptata fertur, ac in ipsis fluctibus
Deprensa, coeco navis horret turbine;
Non jam ruentes vela sustinent Notos;
Implume pennis fertur excussis onus,
Ruptoque clavo effrene, ruptis funibus
Enerve, praeda vel jocus ventis natat;
Talis repentino obrutus jaces malo.
Fati procellis pene submersus tui,
Sereniori dignior MAJOR die.
Jam pectori unum vulnus inflictum tuo
Cum morte acerba mergeretur filius:
Evisceratrix illa nec cessat manus:
Sed urget usque, caedit, instat, vulnerat.
Fratris tenella funus insequitur soror,
Et unus hic prosternit impetus duos,
Ipsosque cum suis parentes liberis.
At Tu lacertos erige hoc sub pondere,
Tantisque Major usque surge nunc malis,
Tuumque praesta pectus hoc par nomini.
Quin Tu tributa promtus offer haec Deo,
Par victimarum, sancta Caeli pignora,
(Paribus litari gaudet hic sibi hostiis)
Speique vestrae, aeternitatisque obsides.
Suo o gemellum floreat sidus polo!
Majoribus Tibi Deus malum bonis
Duplumque quadruplo rependat praemio.
Compesce luctus, siste lacrimas, malo
Oppone robur, aesque triplex duplici.
Animos resume, Teque vindica Tibi.
Quod si nec Hercules quidem adversus duos,
Et Tu duobus unus obsistas malis,
Majore Te minor vocandus Hercules,
Magnoque major ipse nunc es Hercule.
TU quoque te caelo reddis, tellure relicta,
GREENI, et prae vita mors tibi sola placet?
Quem juvec heic furias secli spectare? quis inter
Tot patriae vitam vulnera sospes agat?
Incertis rapimur mille inter taedia fatis:
Hinc metus, hinc animors spes, sed inanis, agit.
Haec reputans: Non est tanti mihi vivere, dixti.
Plus mea mors vitae vitaque mortis habet.
OBONE, nam quo Te potius cognomine, GUDI,
Quod gentile Tibi fata dedere, vocem?
Tu quoque nunc properas scelerat excedere terra?
Tu quoque pollutum deseris hospitium?
Te quid enim teneat? quid fata moretur acerba?
Plena malis hic sunt omnia, plena dolis.
Exulat hic pietas, animis excessit honestas,
Jusque datum sceleri est: nil tua jura valent.
Vive Deo felix, oblitus vive malarum
Quas vita haec curas, quas malus orbis habet.
In superis habitat Virtus, Patria illa bonorum est.
Has Tibi Tu sedes, haec, BONE, regna tenes.
Non Tibi nunc lessus lamentaque tristia fundam;
Quin dicam potius nunc BONA VERBA BONO.
SCrutator alte sensuum profundorum,
MUSAEE, cui foetum tot artibus pectus,
Mens, lingua vastae promiconda doctrinae.
Ergo subibit illa nunc tui terras
Imago vultus? et per astra subvectus
Sese beatis sistet incolam regnis
Natalis illa propago Spiritus caeli.
Nos lacrimis, nos naeniis parentamus.
Surdosque vocibus lacessimus manes.
Plorant Camenae, totus ordo Parnassi
Frustra querelas miscet. Ipse namque istis,
Opinor, intercedet, ipse ridebit
Nostros tumultus ac inutiles curas.
Haec rerum inania perditosque conatus.
Nam vivit ille, vivit, et sibi a fatis
Superstes inter tot superstites vivit.
Caeloque vivit hospes ejus, et spernit
Ineptientis histrioniam mundi.
Idola adorat orbis, et Dolopum dolos
Vafros Sinones, ac Ulysses duplices,
Tricasque post tot et maeandros litium
Tuae vel Heraclite, vel Democrite
Scenae, quietus hoc jaces terrae sinu;
Sed patrio mentem redonas aetheri.
Nos publico dolemus ereptum bono,
Sanctumque votis hoc reposcimus caput,
Sed irritis, nihilque conducentibus;
Atipse nostras damnat et ridet preces,
Injusta qui lamenta nobis objicit:
Cum nulla sit jactura, et heredem suum
Sibi superstes orbi literario
Patriaeque leget, quo nihil majus daret,
ERICVM, et isto semet ipsum in Nomine.
QUi tibi fatali nunc, URSVLA, sidere fulget
Aprilis [Note: Aprilis, quod terram aperiat ita dictus Ovid. 4. Fastor.] facilem sponte recludit humum.
At caelos idem tibi pandit et astra, jubetque
Aeternos magnis mensibus ire dies.
Abscondat tumulo tellus tua membra fideli,
Ast animo tandem restituenda suo.
Terra suas; habeantque suas sibi sidera partes:
Mors tua sednihili est, nilque habet illa tui.
QUam Tibi, WASMVTHI, celeri pede transiit aetas!
Orta fuit Vitae nam Tibi prima dies.
Illa Tibi primos mature indulsit honores:
Solstitio sed nunc excidis ipse Tuo.
Ast alii Tibi nunc lucent super aethere soles.
Illic plena Tibi magnaque messis erit.
INgreditur solymas, cum Tu morereris, JESVS,
Turbaque io magna voce triumfe! canit.
Egrederis Mater, Conjux, et Filia mundo,
Ac elegos proles, Vir, Genetrixque sonant.
Ingrederis Mater, Conjux, et Filiak caelos,
Et triplici dici sorte beata potes.
Mater eras? juvathaec caelo peperisse Viroque
Pignora: nunc conjux est Deus atque Pater.
Nos lamenta tuis, nos flores, spargimus umbris,
Et tumulo Veris spirat odora seges.
Illic in mediis laetum Paeana triumfis
Sanctorum ingeminat syndone tecta cohors.
Victori hic si palma Deo donatur, et illic,
Quae nunc victoriam palma coronet, erit.
VATES DISERTE! cujus ore tot quondam
Fluxere versus, patrii decus Pindi,
Cui tota sese Castalis propinatis
Indulsit undis; Ergo nunc tibi dulces
Siluere Musae et fracta nunc jacent plectra?
Tot illa amicis grata, tot modis plectra?
Toties canora laudibus meis plectra?
Nunc ergo amori munus hoc tuo pendam?
Exile munus, ast amoris extremum.
Quo nunc dolorem tester ore? quo plectro?
VATES BEATE! nam mereris hoc nomen.
Praeconis quod majus omnibus nomen.
Nam nunc supernis sedibus novis Vates
Titulis triumfas. Hic novus tibi surgit
Non Pindus, ast Olympus. Hic novos fontes,
Non Pegasus quos fundit alipes fontes,
Sed quos cruentus fundit Agnus aeternos,
Haurire pleno spiritu potes Vates.
Hic aetheris junctus Quiritibus Civis,
Inter beatos mentium choros, inter
Plausus et hymnos caelitum, atque tot Vatum,
Tot Psaltriarum Virginum, frequentabis,
Quod nulla longum secla finiant, carmen,
VATES AB IPSO NVNC DEO CORONATVS.
OStendit certos, FREVDI, tibi prima penates
WISMARIA, et primos condidit illa toros.
Qui laeti fulsere dies, mutantur in atros:
Prima toris rapta conjuge plaga venit.
Altera desertos subit ornatura penates,
Uxor, et hinc sedes Tecum adit illa novas.
Nec tamen heic vultus monstrat fortuna benignos:
LVBECAM, sed ut hinc exeat, illa venit.
Quam Tibi dividitur vicibus fortuna sinistris!
Ut Tibi res, ut spes fractior usque tua est!
Altera nunc animae rapitur pars: altera rapta est,
Quae Tibi bis viduo pars manet ergo tui?