I procul, illicito quisquis amore flagras
INGENUOS ERATO fibris inspiro calores:
I procul, illicito quisquis amore flagras
INSULA te dominam BRITANNA libenter adorat,
Hibernique colunt Dique Deaeque sali:
Caelibe quid REGINA toro sine compare vivis,
Tamque diu viduae tempora more trahis?
Lux et vita mea, o coniux, mea summa voluptas;
Cur, tibi qui placeat, nemo maritus ait?
Mystica res fatum. Tibi num reperire negatum est
Regibus in tantis Caesaribusque parem?
Utque parem invenias; virtus tua praeterit omnes,
Ut Sol cuncta suis sidera luminibus.
Aut igitur nubas ipsi tibi casta necesse est,
Aut fias Genii sponsa pudica tui.
Sic, ut te sola digna es tu sola, iugalem
Solus erit Genius dignus inire torum.
ROSINA bella et elegans et aurea est,
Amatque me. Non illam amem, et versus ei
Scribam ipse bellos, elegantes, aureos?
MEL ROSINA merum, merumque mulsuM;
AmA ns torreor impotente flAmmA:
Roribus Roseis mihi irRiga coR,
Gustu et salGama Gratiora verGe.
Ah quam suaviter Attica salivA
Roratum recReatuR hocce guttuR!
In ipso vIdeor favo lIquentI
ToTus nare; tuisque lingua sen TiT;
Amne undante labris scatere mellA.
REGINAM Veneres ut amant, Eratoque ROSINAM;
En ego sic Erato contra amo, sic Veneres.
Oderit hoc Regina Rosinave; quantus hic in me est,
Ipsam ad Reginam totus abibit amor.
AMARE honeste, amare caste et integre,
Nemini nec ulla lex, nec
Mos ullus interdixit unquam. Quis vetet,
Quo minus meam ROSINAM
Ex corde et animo sic amem, sic ardeam,
Plus ut ampliusque nemo
Quisquam potis sit? Dii prohibeant, prohibeat
Ex luto mortale fictum
Genus: supra quam progredi vires sinant,
Progredi pergam; atque semper
Amabo honeste, amabo caste et integre
Aureum pectus ROSINAE.
Quae vita melior? Quaeve mors optatior?
Hic amor post fata durat.
AUT amat aut odit mulier, nec tertia res est;
Quam male tunc odium, tam bene cedit amor.
Sic prope dicendum de Musis esse putarim,
Crimina seu laudes occinuisse velint.
Gloria laudatis, culpatis dedecus haeret:
Utraque clarescit tibia post genitis.
Qui sapit, hostilem vitabit habere poetam:
Id docet Hipponax, id docet Archilochus.
Tu caras et habes Regina colisque Camenas;
Ipsae te redamant, te meritoque colunt.
Ut bene cessit amor talis vatique tibique:
O Genium! O doctae principis ingenium!
SI quid dulce meis inest Camenis,
Si quid suave latet sub hisce chartis,
Iucundumve aliquid; medulla mellis
O ROSINA, tuum est: tuumque mulsum
Est, quodcumque Erato mihi propinat:
Tuum est, quidquid Amor mihi ministrat.
Tu das ingenium, facis Minervam.
Absque te siet, ah tuo MELISSO
Nullum est ingenium, Minerva nulla est.
ANTE tuos vultus quae stant tres, CYSSA, puellae
Virgineas cinctae flore nitente comas,
Sancta quibus suasit thalamis innubere castis
Et Venus, et sancti frater Amoris Hymen:
Non homines natae, sed dia propago Dearum est.
Des illis Charitum nomen, erunt Charites.
QUANTUM amem, CRATO, diligamque Cyssam,
Adfectu nequit exprimi latente:
Sed verbis tamen exprimi potestur.
Me plus hisce oculis meis, et ipsis
Si quid carius est magisque amandum,
Meum diligere atque amare Cyssam.
UT geminas aures binosque aptavit ocellos,
Adsimilesque manus, consimilesque pedes;
Sic cor et ipsam animam vestrum Natura duorum
Iunxit. Utrinque fides par in amore pari.
Alter ab alterius dependet nutibus aequis,
Sensibus et mentes convenienter eunt.
Neutrius alterutrum dissuadet velle voluntas:
Tantaque vos inter, talis amicitia est,
Ut dubium sit, utri primae cedantve secundae:
Tene prius GAULI, te vel ENOCE locem.
Fallor, an ornandam quum Spartam sitis adepti,
Unus erit Pollux, Castor et alter erit?
GRATIA blanditias mihi suppeditare rogata est,
Illecebrasque Erato, deliciasque Venus;
Qualibus Hesperii et Galli Belgaeque fruuntur,
Exhilaraturis gaudia festa tori:
Gratia blanditiis caruit, caruitque iocosis
Illecebris Erato, deliciisque Venus.
Abstulerat prorsum tribus una puella Deabus
Francica seu dotes seu geniale decus.
Quei lepide tua festa canam, suavissime POSTHI;
Si caream Genio, si sale, sique iocis?
Aut igitur Blandina mihi sua dona ministret,
Aut ablata Deis munera restituat;
Aut potius sponso tibi blandimenta reservet,
Cumque pudore iocos, cum Genioque sales:
Tutemet ut recinas nullis recinenda poetis.
Cantor Blandinae blandior ecquis erit?
Carmine quippe tuo POSTHI (quis nescit?) et ipsa
Gratia, et ipsa Erato spirat, et ipsa Venus.
MANE diem portans, rutilis invecta quadrigis,
Laomedontei Memnonis illa parens,
Admonitrix operum Nabathaeo prodit ab ortu;
Purpureum pandens Sole sequente decus.
Surgis ab occasu Pallantias altera, virgo,
Praepete Pegaseo vecta Melissophile;
Vespere fers requiem, collustras lampade noctem;
Luna tibi roseum stipat, et astra, latus.
Imbuit illa suis herbas Aurora pruinis:
Roribus aurescens tu mea corda rigas.
Vatibus illa sacris adflat Matuta calorem:
Inspirare etiam te mihi cerno faces.
Par decor ambabus; sed in hoc discretio mira est,
Tu quod amas iuvenem, quodque amat illa senem.
A. Charon, Charon. C. quis pervicax sic clamitat?
A. Amans fidelis, indigens uls traici.
C. Proh sortem acerbam! Quis manum tibi intulit?
Caedis quis auctor? A. saevus, o Charon, amor.
B. Aliorsum abito, amasios non transveho.
A. Tranabo quaesitam (velis, nolis) viam,
Tranabo certe. Nam tot insunt in meo
Adhuc sagittae corde, guttae populis,
Ut hinc scapham remumque, et hinc faciam lacum.
NIL amor est aliud, si nescis, quam sine vita
Vivere, nil aliud quam sine morte mori.
FACTUS amans ego sum veluti scopus ille sagittis,
Nix Soli, flammae cera, vaporque Noto.
Implorantis opem mea vox irraucuit, eheu!
At tibi, LAURA, mei quantula cura super?
Letifer ex oculis in me tibi transmeat ictus,
Cui remedi confert hora locusve nihil.
De te procedunt sola (queis mutor, ut hic sim)
Sol, ignis, ventus: reris at ista iocum.
Tela, graves curae: facies tua, Sol meus alter:
Est desiderium flamma corusca tui.
His me pungit Amor, consumit, dissipat armis,
Contra quae misero nil mihi restat opis.
Verba tua et cantus, et suavior halitus oris,
Sunt Auster, coram quo mea vita fugit.
INDIGNATUS Amor telis petiisse ROSINAM,
Queis durae nusquam saucia corda forent;
Liquerat appensam nemoris sub frunde pharetram,
Fetus in hac esset dum generatus apum.
Ictibus egressum iam libertatis amatrix
Fecerat e thecae mellea turba sinu,
Ornabantque fugam; quum plena examina fundens
E pharetra, Nymphae vertit in ora puer.
Protinus exsiluit risu, bene se ratus ulctum,
Laedere quam nunquam noverat arcus mers.
Aetheris at natae non solum, pungere lentae,
Non figunt roseis spicula iussa labris;
Basia sed libant, et ab apricante ROSINAE
Ore legunt flores, eliciuntque favos.
PALLADIS e cerebro sata virgo, Tonantis ut illa;
Aonidum castis virgo sacrata choris:
Laurigeri spectans oculos atque ora Melissi,
Liliolum teneat cur sua dextra, rogas?
Alba rosa in Franco Iunonia pectore mentem,
Nix qua candidior nulla, latere notat.
Tecta quidem est aliis, tibi mens adaperta videtur:
Ingenii clauso vis sita corde patet.
Ac velut externis oculis externa; cor istud
Sic oculo cordis cernier intus amat.
AUT vera est aut ficta tui Clementia amores,
Incita flexanimis, blande poeta, modis.
Illa (refers) obiit. Quis credat? Obisse negatur,
Cuius apud Genium mens rediviva manet.
Ergo tuis vitam moriendo versibus addit,
Morti subtrahitur nec tamen ipsa minus.
Fallor? an inquires CLEMENS placidissime Clemens,
Quei rear hanc Divam corde vigere tuo?
Haud fuit, haud alia est, nec erit Clementia; quam quae
Gratia mansuetis spirat amica sonis.
Mitis ut est lenisque tuae clementia mentis,
Idea sic ficta est, sic ea vera Dea est.
PECTORE gestandum mihi dum niveam crystallum
Das mea lux, sculptam cordis ad effigiem:
Indicium candoris, ais, memorabile nostri
Haec sit, pro casto pignus amore datum.
Laetus opinabar glaciem, mea vita, futuram
Aestibus hancce meis lene refrigerium:
Illa sed heu iecori tantos ignita calores
Sufficit, ut triplo flamma sit aucta magis.
Credere si nolis, chalybi collidito. Vivas
En hinc scintillas exsiluisse vides!
FRIGORE crystallos gigni glacieque, vetusti
Auctores memorant, Armenioque freto.
Quae mihi donata est, vincens albore ligustrum
Atque recens lapsas candida gemma nives,
Hanc nec hiems genuit, nec Caspia litora talem,
Fervida sed prunis torruit Aetna suis.
Illius usque adeo sum coctus et ustus ab igne,
Ut cor adhuc rapidas sentiat igne faces.
Si non mentiris Dionysi, si neque Plini:
Vis lapidis neutri cognita vera fuit.
TE mihi crystallum donasse ROSINA putasti:
Falleris, est gemmis res pretiosa magis.
Nam neque crystallus, nam nec crystallina cordis
Forma, sed est ipsum cor, mea vita, tuum.
Cur niveum? Venus igne suo decoxit, ut album
Lacteolis quod alis sanguen in uberibus.
Cur adamanteo silice est compactius? Arcte
Et solide iunctus sit socialis amor.
Nativusque licet variet color, esseque cesset
Molle; tamen proprius durat amore calor.
Flagrat, et ardentes etiamnum duplicat aestus,
Servet inexstinctas ut mihi corde faces.
Ergo ego corde carens, inquis, non vivere possem.
Haud nego. Nam certe est cor tua vita meum.
LIMPIDUS exhaustis cum fontibus ante Lemannus
Undisona Rhodani destituetur aqua:
Dulce prius tristis mulsum dicetur amaror,
Orta nec exstabit vere nitente rosa:
Verbaque (sint utinam nullo sine pondere) quae nunc
Ipsa legis, vera sunt caritura fide:
Corde tuum nostro quam possit cedere nomen,
Aut tua de facie migret imago mea.
SIVE domi lateas, seu captes aera apertum,
Qui te cumque locus, qua patet orbis, habet;
Non nisi verba facis de frigore. Dumque caletur,
Usque tibi quereris membra rigere gelu.
Nuper amatorum si pars ita magna fuisti,
Nullane flamma tuo restat ab igne, miser?
Aut cunctum reor excoxit tibi flamma vigorem,
Aut tuus extreme frigidus ignis erat.
Quid facies? Nil ver tibi, nil tibi proderit aestas.
Ut caleas, iterum (sed sapienter) ames.
NUBILIS Androphile, Cythereide pulchrior ipsa,
Rubra genas, oculos caesia, nuda sinum:
Exierat calidis ut mundatissima limphis,
In tergum sparsas tota soluta comas,
Demulcensque vola teretes palpante mamillas,
Consultrix speculi viva sequentis, ait:
Nonne duo egregia haec sunt pulpita, iure peritus
Queis super innixum CORPUS habere velit?
AUREA serta meae donum salvete ROSINAE,
Virginis o nivea serta ligata manu:
Quam mihi iucundos fragrantia suavis odores
Adflat, et halanti quam coma flore nitet!
Rosmaris Arabiae redolet bene olentia tura,
Tura maris rorem: par in utrisque decor.
Quis tantas, Libanoti, potest tibi subdere vires?
Quo plus ecce fragas, hoc mage flagrat amor.
Florete aeternum mea serta. Sit unus et idem
Vobis perpetuo, nec sine honore, vigor.
Sic meus et dominae, caste quibus urimur, ignes
Amborum vivi pectore semper erunt.
UNDE tibit toties, mea lux, suspiria surgunt,
Quove abeunt, crebro quae repetita trahis?
Talia quaerenti respondit: an obsecro nescis,
Ducta meo ex corde haec in cor abire tuum?
VIX mihi laevis onyx insculpta Cupidine parvo
Unguiculum minimi contigit articuli:
Saucius en videor telis cor ad usque profundum;
Acriter ignoto mi calet igne iecur.
Fallor, an hunc lapidem caeci quia Amoris imago
Velat, et hic fiam caecus amore lapis?
Indita vis auro, gemmae, natoque Cytheres
Hei nequit assuetas occuluisse faces.
Aut oculi mihi caligant, aut quam tua gemmam
Lux gessit, CLEMENS, et mea vita geret.
Omen inest rebus. Quod si, se praeter, in orbe
Omnia vincit amor, vincet et omen amor.
TREIS mulsi, Charitum tibi nomine, virgo, camellas
Consecro, natalis luce nitente mei.
Aglaiam Thaliamque roges precor Euphrosynenque,
Ut proprius sit odor, perpetuusque sapor.
Hoc ubi confieri sperem, libabo Camenis
UTENHOVI nonum nectaris urceolum:
Attamen ut votis Phoebo prius ipsa litando
Cymbia pro nostra terna salute bibas.
Namque propinavi totidem devotus amoris
Pocula. Si mereor, redde puella vicem.
Redde vicem. Quo fine, rogas? Aeternet ut inter
Musas et Charitas melle referctus amor.
POSSE tui toties me commeminisse negabis,
Adfirmas quoties te meminisse mei?
Ah tam saepe tibi mea vix occurret imago,
Quin tua mi multo saepius. Anne probem?
Temporis exigui momenta brevissima confer,
Aut si quid puncto temporis est brevius:
Non ullum invenies, quo non decies tibi centum
Millia votorum nocte dieque feram.
Proinde mei toties memorem te iure negabo,
Ipse tui quoties sum, mea vita, memor.
CORBULA PARVA QUIDEM EST, SED NON ITA PARVULA, TOTUM
QUIN COR IN HAC CLAUSUM, QUOD TIBI DONO, FERAS.
Me face torret Amor, Phoebus cremat, ustulat Eurus:
Mirum, si facies atra, ROSINA, mihi est?
QUID mirare nigrum vultus, mea vita, colorem?
Eurus me torret; Sol cremat, urit Amor.
SI quibus ambrosio pastis nutrimine mannae
Dulcis inescato pectore sedit Amor;
Suavior his illex animi Venus alma necesse est
Philtra propinarit nectare tincta Iovis:
Mulsea queis Philotes Charitum libamine sacro
Fuderit Hyblaeis pocula mista favis.
Corda per alternas Erato sed mutua nobis
Perpete quae succo pascit amicitias;
Succo, caelitibus niveum manante fluentis,
Cuius utrique meris roribus ora madent:
Tam potis est Charitas, Venerem, Venerisque puellum
Sinceris, MASURI, vincere deliciis;
Quam tibi non nequeunt tenerum oblectare palatum
Manna, favus, mulsum, nectar, et ambrosia.
UNITAS, orsus numeri inchoati,
Unitas medio sine dispare,
Unitas semper sine fine durans,
Uno perpetuo similis sui,
Aequa progressus faciens per orbis
Orbitas, spatiosius it, redit
Quam quis extentam sibi imaginetur:
Ast in se tamen usque recurrere
Visa, terminos sibi quaerit aevi.
Sic Amicitiae irresolubile
Mutuae filum, digitis quod Horae
Tres nerunt, Eratusque sacrae manus
Quod deaurarunt Diuturnitatis
Obryzo; super astra, super quod his
Altius, tendit, metuens secari
Stricta forfice lanificae Deae.
Staminis tramaeque oriens, AVERLI,
A TE PRINCIPIUM, TIBI DESINET.
SI QUA tibi nubet, TURNERE, sit una voluntas,
Unaque mens, optas, nec minus unus amor.
Ast ego cor solum peto. Nil concordius usquam
Unanimi corde est, quod duo corda ligat.
Sicut amas igitur dominari visque cupisque;
Sic amet et cupiat uxor, idemque velit.
AH, ah, quam graviter mea pectora perculsisti,
Tristem obitum miserae commemorans animae!
Vere obitum, CLEMENS: hanc nam quis vivere dicat.
Cui parit assiduam luctus amaritiem?
Certe equidem rigido stantes horrore capillos
Sentio in obstipo concutier capite.
Palpitat heu iecur, et tremit anxifero singultu
Halitus, ob socii praegrave cordolium.
O utinam pennis vel turturis ipse, vel illa
Praedita remigiis esset hirundineis;
Eriperes animam stricto de carcere leti,
Aut tua vita illinc se cito proriperet.
Si moreris luctu (quod abominor) aut tua vita;
Prorsus et e vivis, imprecor, ipse migrem.
Nam mea sic tecum est mens iuncta, ut amoris ob aestum
Nec sine te vivam, nec sine te moriar.
ESSE quid hoc dicam? Sola mihi noctis in umbra
Nec dormire grave est, et vigilare leve est.
An iaceam dulci, mea vita, sopore solutus,
Insomnesve trahant lumina lassa vices,
Nescio. Te clausis oculis, te cernit apertis
Mens mea, seu vigilem, sive quiete fruar.
Tum simul amplector, simul osculor. Ipsa vicissim
Me complexa, meo basia ab ore rapis.
Nunc quoque delicias facere o formosa videris,
Nunc mihi nescio quas dicere blanditias.
Mane ubi languidulis sopor udus abivit ocellis,
Gaudia deceptus vana fuisse queror.
O amor, o curae, o inania somnia noctis,
Pectora quam variis luditis aegra modis!
QUAS ego fatali succensus amore ROSINAE
Vulgavi teneras, VOITE, sine igne faces;
Sum rudis illarum plane. Mea vita vel unum
Visa mihi nunquam figere suaviolum.
Posthius expertus Blandinae coniugis ignes;
Casta Rudingeri flamma Creusa fuit.
Felices ambo. Felix ego (sicut amicam
Hic habet, ille habuit) mox et habebo meam.
Id superi faxint. Tum ceu compacta sodales
Unanimi gerimus pectora trina fide;
Iunctae ibunt una Blandina, Rosina, Creusa
Per triplices mundi, non sine laude, situs.
Fallor, an ut veteres miratur Roma, novorum
Mirator vatum sic novus orbis erit?
SI, quoties nimium telis instructus et arcu
Saeva Dioneus vulnera fecit Amor,
Illa eadem fide mox curarentur ab ipso;
Vulnera (crede mihi) vulnera nulla forent.
Nulla forent etiam, si tacto corde cicatrix
Alternae fidam mutua ferret opem.
O possis, ARCU SANOR Francisce FIDELI
Dicere; et o possim dicere sanus idem:
Quam iucunda forent haec spicula, quamque saluber
Arcus! At (heu miseros!) vulnus inane patet.
Quisque suos patimur, nullis auctoribus, ictus;
Sauciat et proprium propria plaga iecur.
STANS super impletam lympha lucente patellam,
Cernis adumbratam corporis effigiem.
Nec mora; dans crebros iterati verberis ictus,
Rivalem rostro, Turtur anhele, petis.
Falleris, an te Zelotypum vesania coepit
Ardentem casto comparis igne tuae?
Absit, ut aut unda fallare, aut aemula fellis
Te coquat ira. At cur non potes hocce pati?
Non umbrae speciem modo, sed multo minus ipsam
Umbram Zelotypi mens pia ferre nequit.
AMETHYSTINI colores
Perhibentur esse amantium:
Amethystinis amicti,
Perhibemur ambo amantes.
Adamato me ROSINA,
Adamabo te vicissim:
Et ut hic amor sit aequus;
Et in aequitate firmus,
Sibi mutuusque parque;
Amethystinum lapillum
Tereti annulo eminentem
Tibi dono gestitandum.
Violaceum colorem
Violare nulla possit
Macula; aureusque cyclus
Chalybis perennitatem
Adamantinique vincli
Solido tenore praestet.
Quid enim tibi placere
Magis aestimem, ROSINA,
Nisi coniugalis index
Amethystus est amoris?
MUTUUS ignotos inter per saepe vel uno
Intuitu saltem conciliatur amor.
Sic duce natura bonitas tua, care GALENI,
Sponte sua rapitur pectus amare meum.
Nil simulans, nil dissimulans, profiteris aperte
Quam tibi sim cordi, quam tibi sim carus ego.
Semper et exoptas (toleret modo resve locusve)
Adspectuque meo colloquioque frui.
Ah! taceamne animum talem; tam pectus amicum?
Hoc, faxo, norint postera saecla caput.
Quum me, ceu natum, tanto amplectaris amore;
Dispeream, nisi te iam vice patris amem.
APRILES ubi luxerint calendae,
Invectae Veneri sacris columbis;
Quem nosti bene, quem probe experiris,
Arcanos Eratus suae sodalis
Tandem vult aperire cogitatus.
Audies tibi vera confitentem:
Tu rem consiliumque subministra
Consultissime praeses aequitatis,
Et iustissime IUSTE, iustiorum
Astraeae ataeve Themistyos sacerdos.
Haec confessio clam palamve in aurem
Nuntiabitur, arbitris remotis:
At quae non eget absolutione
Ceu quoddam ob scelus impie patratum:
Sed tantum indiget inchoatione
Ob quoddam facinus pie patrandum.
SOBRIUS ebriolo, quem somnus habebat, Amori
Arcumque et pharetram telaque surpueram.
Qua super innixus funda puer ille cubabat,
Arreptam GEMMA munit Acidalia.
Hanc tereti iactu rotat in mea pectora torquens:
Per medium penitras iacte Pyrope iecur.
Eximere hanc GEMMAM chirurgus corde laboras,
Sed nova mi laeso vulnera corde facis.
Ferre cicatricem malim, quam vulnera, POSTHI:
Commoda nescio quae grata Pyropus habet.
Si puer in tantum ferit ebrius atque soporus:
Proh, quantum feriet sobrius atque vigil!
AH quid, amicitiae vacuum referaris in album,
Tanto cum studio tot precibusque rogas?
Scripta forent inibi tua nomina; fallor, an istinc
Raderet inscriptas vestra litura notas?
Utile nempe procum vulgus nunc ambit. Honesto
Arrogat extremum prima repulsa locum.
Notitiam pete summatum. Nihil infimus ordo,
Qualis hic est noster, commoditatis habet.
Erras HAENZELI, si quid nisi inane potiri
Et dignum cera Cerite munus aves.
An iuvat hic error, ubi amici plenior heres
Occupet in vacuis summaque et ima locis?
Haud niger es. Nomen potes huic dare candidus albo.
Damnat carbones candida creta nigros.
CONSILIUM petis in ducenda coniuge nostrum:
Eutyche Fortunam consule rite tuam.
Quod tibi desponsum cupies, sapienter oportet
Deligere in primis, postmodo diligere.
Frustra amor est omnis, quem non ratio aequa gubernet.
Frustra ambis, Veneris ni bene sidus eat.
TOTAS perdere negligenter horas,
Totas somnia cogitare luces,
Totas frivola somniare noctes,
Totas vana inhiare septimanas,
Totos circumagi furore menses,
Totos angier impotenter annos,
Totum transigere oscitanter aevum
Cunctis temporibus solent amantes,
Pudice licet ambiant pudicas.
Hora amissa recusat huc reverti:
Lux noctem fore ait benigniorem,
Nox lucem fore liberaliorem:
Septimana lucri nihil reportat,
Mensis congeminat meros calores,
Annus multiplicat graves dolores:
Aevum frangitur et dolore et aestu.
Quit tandem fit, amice? Vah! Amanti
Omnis spes dubia est, metusque certus.
OSTOLIDUM, o fatuum, quisquis pernoscere tentat
Ex aliqueis, quae sit nostra ROSINA, notis!
Illam ego vix novi. Sopor hanc obiecit ocellis
Effigie pictam. Quam prope corpus abest,
Quamve procul? Ficti simulacri cultor ab illo
Exstitit hic animus tempore, et exstat adhuc.
Quid, nisi praegnantis conceptu mentis inani
Gignitur umbra mei? Nil parit inde sui.
Stultitia sapiente fruor, sub imagine; quanquam
Nullius amenti mens in amore sapit.
Atque hoc est, LAUTERBACHI, quo redditur excors
Vulgus, ut hanc speciem nonnihil esse putet.
Credis, an addubitas? O quam mentita ROSINAE
Ex variis atomis eidea facta meae est!
NESCIO quid sit amor. nec amo, nec amor, nec amavi,
Sum nec amatus ego; sed nec amandus ero.
Cogar amare tamen? Quid amem, nisi amanda ROSINAE
Lumina, flammiferis aemula sideribus?
Ast ubi sunt ea, PETRE? Nitent ubi lumina? Nusqua;
Ipsamet ut nusquam est, nullaque forsan erit.
Ingenii specimen finxi, quod amoena figurat
Eidea: nam cerebro nata ROSINA meo est.
Vivat in aeternum Schediis inserta libellis,
Nomen et a memori posteritate ferat.
Quis mihi par opifex; qui quum discentis amare
Pectora condoceam, nescio quid sit amor?
CASTA, pudica, proba es, similisque per omnia Vesta,
Flos cui perpetua virginitate viget.
Induis hinc aequos matronae pronuba mores,
Nostra vice est carae dum tibi Musa nurus.
Ut genitrix natum blandis amplectitur ulnis,
Amplexu fruitur sic Cycnus hicce tuo.
Me colis ut, patrem; nec amas non coniugis instar:
Diligis ut fratrem. Tam studiosa mi es!
Magnus amor meritis. Mihi non vocitere ROSINA
Diva, socrus, mater, filia, nupta, soror?
POLLIO, prudenter qui res ordiris honestas,
Consilio coeptas et sapiente geris:
Iam tres stultitiae, quaesito fine carentes,
Mentis frustrarunt orsa animosa tuae.
Desperesne ideo, spes inconcessa procantis
Amenti fuerit fomes amore licet?
Dura negat tibi (nec mirum) Lithodendra dicari
Propria; et hoc aliis illa negavit idem.
Arbor in astra ferens caput, haud cadit ictibus unis:
Altera, si fracta est una, bipennis eat;
Tertia item. Cos dura hebeti est adhibenda puellae:
Hanc acue, e dura redditae inollis erit.
INDITA naturae servant res semina rerum,
Vimque sibi propriam quaeque creata tenent:
Sic tamen, ut succis ne destutuantur opimis,
Neve alimenta rei quis genuina neget.
Fons sine venarum scatebris cito torridus aret,
Et sine fomento languida flamma perit.
Unde meae flammae vigor? Unde fletibus humor?
Tristis ocellorum pupula delicuit,
Tot lacrimis effleta meis: et pulveris instar
Annis exustum quinque decemque cor est.
Perpetuo tamen (ah! quei fit; ROSA candida?) manant
Ex corde hoc ignes, ex oculis lacrimae.
CLARA per Europae claras viget ac volat urbes
Carmine ficticio dicta ROSINA mihi.
Hanc ego nec novi, nec vidi. Quae tamen illa
Sit, multi quaerunt; me vocitantque procum.
Sum procus hebdomadas totas. Nox festa propinquet,
Dormio non geminus, nuptaque nulla mihi est.
Fabricat idolum sibi mens, et numen inane:
Et simulat speciem picta figura sui.
Sic ludo Veneres, et amantis imaginor umbras.
Umbras et Veneres lector Etruscus amat.
Crassius ingenium quibus est, vera omnia credunt,
Credenda auctoris quae negat ipsa fides.
MERGILLETE, nihil sum ego, nilque ROSINA. Sed omnes
Fallo meo nihilo, fallit ut ipsa suo.
ONIL iucundum, nil dulce et suave ROSINA,
Sidera contingens iam per inane volas.
Ex te feci aliquid, solam feci omnia; feci
Te quidquid potui lux mea, nullus ego.
Mortua me leto obiceres, nisi mortuus essem
Ante. Sed est letum nunc mea vita tuum.
Saepius o utinam moriare, nihilque moreris
Hanc vitam, morti (proh) nihil absimilem.
Versibus occidi te, vita, et carmine multo:
Versibus et multo carmine vive tamen,
Vive ROSINA tamen, quae nil es, et omnia sola es;
Et nihilo cunctos unica falle tuo.
NEC similis nec par aliorum noster amorum
Est amor, in castam qui flagrat usque RHODEN.
Caldior est quanto stellis Titania lampas,
Tam reliquo differt ignis ab igne meus.
Quei sic? Caecus amans olim vel amat, vel amavit,
Quod videt aut vidit, quod datur estve datum
Nosse. Ego nec vidi, nec novi cumque ROSINAM;
Quippe nec audivi, sitne quid, id quod amo.
Talis amor cordi est mihi, CONSTANTINE; licebit
Arguar imprudens aut furibundus homo.
O sanum caput et sollers, ubi regna capessit
Stultitia haec sapiens, innocuusque furor!
SI tu, sicut ego, flagras amore;
Si tui memor est Venus meique;
Si tibi est amor hic mihique cordi;
Si te signa docent trahuntque, ceu me;
Si te spero frui, ipsa me potiri:
Ah cur non, mea tu, petitionem
Mutuam, sine qua perimus, imples?
Nam me aves frui, et ipse te potiri;
Nam me signa trahunt docentque, ceu te;
Nam mihi est amor hic tibique cordi;
Nam mei Venus est memor tuique;
Namque ego, velut ipsa, amore flagro.
Kreiaton d' esi samesai e pyruthai.
TOTA anima, totoque animo dum menteque tota,
Vi tota, et totis denique pectoribus
Ardeo amoque meam, ceu par est lege, ROSINAM':
Langueo, et in Mortis limine destituor.
Sed plusquam totis cum mentis viribus imae,
Toto animo, toto pectore, tota anima
Ardeo amoque meum, cui nil praepono, IEHOVAM:
Firmor, et in vitae cardine constituor.
Quam mira est vitae et mortis coniunctio, DOUSA!
Quantum amor inque homines discrepat inque Deum!
Si facio, quod nec possum, quod nec scio; vivo:
Sin ago, quod novi, quodve queo; morior.
QUID tibi discedens, nisi cor, cor amabile, donem?
Accipe servitiis debita dona tuis.
Ni capias; nunquam certe nulla altera (ocellos
Iuro tuos) cui pars tantula cedat, erit.
Iam micat exsultim, nostro de pectore migrans;
Sentio enim: vitae nec timet ecce meae.
Ut tibi se dedat, pellectum ait esse, ROSINA,
Tam radiante hilaris luminis orbe tui.
Si procul arcueris, redeat veto pectus in istud;
Ut cui plane odio est, quidquid amare nequis.
Frustra mi referet acceptam triste repulsam;
Frustra mi referet conscia damna sua.
Namque meum quanquam est, meum erit non amplius. In me
Nolo videre hilum, quod tibi displiceat.
VIVEBAM. Morior. Membrorum corque meorum
Quondam rex, aliis partibus hospes agit.
Cor mihi redde precor, si vis me vivere porro,
Vita; eiusve loco cor mihi redde tuum.
Sic mihi me reddes, sic te tibi. Sic et amanti
Qui soli atque uni vincula nectit amor,
Nectet utrique. Alias geminum rigor iste creabit
Damnum. Nam perdes me, fera, teque simul.
Me, nimis ardentem; te, quae nullius amoris
Igne tepens, odio tete habuisse voles.
At sua si posthac culpa exprobretur utrique;
Mi, qui amo te nimium; dein tibi, quae nimium
Odisti me: pol tanto tibi grandius istoc
Crimen erit, quanto est peius amore odium.
RESTINCTURUS aquis ingentes pectoris aestus,
Aut animam pelago mergere pronus eram;
Aut sedaturus decumanos pectore fluctus,
In flammas Aetnae me dare praecipitem.
Sed potis haud pelagus curare, nec Aetna, quod opto:
Absorpti curis illud et illa forent.
Oceano maior decuplo cor verberat unda,
Ignis et aetherio grandior igne flagrat.
Neutrius alterutram vis vim compescere vi quit:
Trux Aquilo tantum robur utrisque dedit.
Aestuo, nec possum comburier aestibus hisce;
Fluctuo, nec mergi fluctibus hisce queo.
O ignes, ipsi has flammas exstinguite flammis!
O undae, hos fluctus fluctibus obruite!
PROPOSITAE mortes geminae obversantur amanti:
Mortis in electu, ZOPYRE, parva mora est.
Aut metus in saxum rigidum me vertat oportet,
Aut tacita approperent gaudia deliquium.
Mitius hoc illo est, dies, hoc durius illud.
Ne vivam, nisi res sit dubiosa, mori.
Laetitia tamen id differre metuque, probarim:
Non in utroque etenim mortis idem genus est.
Praefero laetitia solvi: metus accidat hosti.
Fusius haec letat, strictius ille necat.
EN ego sum talis PHILOMUSE, en talis et ipse es,
Talis ut inter nos crescere possit amor,
Qualem ego nuquam habui, qualem et tu candide nunquam.
Tu tamen ipse fores maior, ego ipse minor.
Ac quanto minus obstringas tu te mihi, tanto
Nunc magis obstrictis obliger ipse tibi.
Irresolubilibus vinclis implexus utrinque
Firmior haerebit nodus amicitiae.
Ast abeo. Sed quo me longius Itala vestris
Corpore semoto dividit ora plagis,
Hoc propior mens est tibi. Mens bene credita amicis
Nunquam deposito fallitur ipsa suo.
SIC, ubi mutata veterum regione Penatum
Incola forte novis sacra facit Laribus,
Haud celer antiquos sit permutare sodales;
Quamquam multa recens turba fidelis adest.
De me quid statues, quem tu (nisi fallor) amicum
Nec poteris veterem nec vocitare novum?
Sim novus? Esse velim vetus, o GELZERE. Vetustus
Rebus in eximiis plus gravitatis habet.
MUTUUS a puero qui coepit in urbe Cycnea,
Noster amor iam sex durat olympiadas.
Huic neque res adversa vices mutata priores
Obfuit, aut variis sors vaga turbinibus;
Perfida nec Martis ludibria, longave nostris
(Ut procul a patria!) regna dirempta locis.
Nunc artes Venetas, et celsa moenia Romae,
Et pulchram properans visere Parthenopen;
Pectore te gesto mecum, iucunde CROPACI;
Ut fallas Italae taedia dura viae.
Taedia cur dixi? Pol, nil non per mihi gratum est,
Sola vel occurset nominis umbra tui.
Sarcina onusque iter est grave. Sarcina dulcis, onusque
Suave meus Theseus, qui leve reddit iter.
REM praestare magis quam compromittere verbis,
Pectoris o nivei cura fidelis, aves.
O si posset idem meus in te candidus ardor,
Quot vellem et quantis te cumulare bonis!
Paucis nunc animum restantia signa relinquo,
Signa per aeternos haud violanda dies.
Sauliadae mentem Iesseo qualis alumno
Plusquam fraterno foedere iunxit amor;
HAENZELIO me talis amor coniunget in aevum.
Quisquis et hoc norit, dixerit ille quater:
Suavius in terris nihil est, quam fidus amicus,
Alter ubi alterius viva anima est animae.
SALVE PORTE. Sonumne tui sentiscis amici,
Dilectaeque notas dextera signa manus?
Annuus Euganeis hospes dum versor in oris,
Interdumque Aponi lustro calentis aquas;
Signa tuae o utinam liceat mihi cernere dextrae,
Atque haurire tui mellea verba labri:
Quid fore censuerim mihi vel iucundius usquam,
Vel magis acceptum, vel quid amabilius?
Basio nunc absens absentem; deque Melanno
Heu toties frustra plurima dicta cadunt.
Perpetuum est quod amo. Quod ames, te semper amabit;
Mutuus alternis nec minuetur amor.
Vivam in amore tui moriarque. Ab amore profecta
Duplice non fallunt oscula. PORTE vale.
QUOS amor et pietas, et honesti sancta cupido,
Et similis morum vult tenor usque coli;
Exiguus magnos liber hic obsignat amicos,
Pectus eorundem pectore gesto meo.
Ius in amicitiae violarit foedere ruptor,
Nec mihi sit Theseus, nec mihi Pirithous.
Sed nec verus amor temerari impune veretur,
Vincula nec solvit religiosa fides.
Iunctius in regno fideique et amoris honesto
An norint aliud saecula coniugium?
PARTHENOPE genitrix Sirenum dum tibi longam
Imperitat, Romae me latitante, moram;
Hei mihi, quod tota nil quo iuver adsit in urbe,
Roma fere et Romae clamet habere nihil!
Ah totum quod adest, nihil est. Quod abest, mihi totum est.
Si pereo ob totum, nil mihi praestet opem?
Tu mihi CONSTANTINE venis Capitolium, et ingens
Roma; absens, praesens sis, ubicumque velis.
Cerne animo hunc animum. Romae te comparo celsae,
Noris ut hic quanto celsior exstet amor.
QUAM mihi fraterne fueris ALRAMERE praesto,
Cum peterem titulis nomina digna meis;
Post genitis non testatum cum laude relinquam,
Ne meriti lateat fama sepulta tui?
Par ut amicorum meruit memorabile laudem,
Quos referunt Graiae scripta diserta manus;
Pectora sic geminae fato concordia mentis
Tempus in aeternum charta loquetur anus.
Ergo lubens Xenii vice binos accipe fratres;
Accipe, et hos pretii non levis esse puta.
O quanto contenta sapit mens, quando sit una
Pars animi Theseus, altera Peirithous!
LUSTRA quattuor unicamque messem
Amasti ingenue PETRARCHA LAURAM;
Sed quam cernere sat superque quisti.
Lustra quattuor ampliusque iam nunc
Amavit Schedius suam ROSINAM;
Sed quae cernier impetrata nunquam.
Utri mitior adfuit Dione?
Utri fortius imperat Cupido?
VIXIMUS unanimes tectis RANDULPHE sub iisdem,
Excepitque eadem mensa sine arte duos;
Miscuimusque simul iucundos saepe lepores,
Mellitosque sales, nectareosque iocos.
Quae reminiscendo Patavinae in moenibus urbis
Non possum gentem non adamare tuam.
PENNIUS et TURNERUS idem quit dicere de me,
Qua Thamesis liquido regius amne fluit:
Ipsa nec illustris SYDNEI muta voluntas
Arguerit linguae dona sepulta suae.
Sit porro maneatque eadem mens. Mentibus uni
Thesei confirmant Pirithooque fidem.
COMPARIS ut BAPTISTA tuae nigra lumina vidi,
Lumina formosis cincta superciliis;
Et faciem pulchram, minio quae certet Eoo;
In qua fucati nil manus uncta linit:
Vere equidem Venerem me cernere sum ratus ipsam.
Ac Venus haec certe est, aut mage quam Venus est.
Ut neget ipsa, neges et tu: tamen illa marito
Est Venus, inque oculis mille gerit Veneres.
UNDE fit, oris honos ut formaque pulchra Mari
Tam similis formae sit FRIDERICE tuae?
Tam similes estis, quam si (res mira!) vel illi
Ipse fores frater, vel soror illa tibi.
Non pomum pomo, non ovum iuppiter ovo
Tam simile, aut stellae stella, rosaeque rosa:
Nec referunt virides ita grata sisymbria mentae,
Candidus aut anser candida terga cycni.
O par coniugium! Mores in utroque et amores
Cernit uterque suos, ardet uterque suos.
EN albescentes circum sua tempora [(transcriber); sic: timpora] canos
Vir tuus ex sicca rettulit Italia.
Viximus adflicti curis vitaeque periclis,
Viximus in summo casta ROSINA metu;
Non scelere aut noxa, nec quod sibi conscia iniqui,
Mens oblita sui palluit ausa nefas;
Namque pudicitiam et castae servavimus usque
Indelibatas integritatis opes:
Sed mala proditio, sed dira calumnia tutos
Illic Germanis non sinit ire dies.
Tu tamen o ne sperne tuum pudibunda maritum:
Sparsit hiems crines; ver mihi flore viget.
Id facis exemplo. Tithonum Aurora senentem
Et Venus Anchisen candida amare solet.
QUI latet interno amborum sub pectore, verax
Quando amor externas poscit habere notas;
Accipe, Poemeriae o columen spectabile gentis,
Autographum Schediae, mi IOACHIME, manus.
Illa mei precor admoneat non te modo, verum
Et natum, et nato si qua propago super;
Deinde etiam reliquos, ad quos Schediasmata nostra
Post longas venient Noridum olympiadas.
Germen amicitiae dulce est; sed dulcior ipse
Fructus. Ter felix, quem satur usus alit.
QUOD cum mente tui patris intercedit honestae
Suave mihi in primis foedus amicitiae,
Illud ego aeternos studeo transmittere in annos;
Res herede suo ne pretiosa vacet.
BARNABA promeritis heres succede paternis,
Et virtute tuum nomen ad astra vehe.
Ecquid enim est natis antiquius, atque parentum
Cernere possessi iura relicta boni?
ANNUA lux hodie laeto remeavit Eoo,
Tempestiva ferens nominis orsa tui.
Te BILIBALDE ligant Charitum tria vincula, itemque
Nodus amicitiae te BILIBALDE ligat.
Huic nodo, his vinclis veri adstringuntur amici;
Quorum pars Sophiam, pars colit Aonidas.
Si Sophiam colis aut Musas; monstrabis amicis,
Quantus honos Charitum, quantus amicitiae.
QUAE tibi debuimus, divina poemata CYSSAE
Accipe, et his lectis pasce MYLOTHRE animum.
Pasce animum atque oculos, iucunde Mylothre; tuoque
Dic nato haec magna sedulitate legat.
Rectius hic nuus sentit, melioraque fatur,
Quam gens futilium tota Mataeologum.
Oderit hunc vatem livor malus, oderit Ate:
Noster in hunc nunquam deminuetur amor.
Nam qui me fratrem, nam qui me appellat amicum;
Non cum illo ut frater, non ut amicus agam?
POEMERIAE IOACHIME decus memorabile gentis,
Quem Pallas doctis artibus erudiit;
Cognatus fac nostra tuus, cum legeris ipse,
(Huius enim laudi est laus tua iuncta) legat:
Meque, quod ante facis, sic complectare favore,
Ut nihil inceptam solvat amicitiam.
Sic tibi, dilecta cum coniuge, filia sospes
Sit, flos virginei pulchra MARILLA chori.
Ecquid enim est animis simili coniunctius arte?
Ecquid inhumani mens generosa parit?
Quos Charites Musaeque pari dignantur amore,
Nullius hos livor separat invidiae.
IS hinc, anne manes? Fieri pote tam cito, pactam
Ut Nympham solam destituisse velis?
Tam cito conspectu privabitur illa cupito,
Lucis egens? Is hinc, anne SEBALDE manes?
Certum est ire, tui qui nominis advehit ortum,
Vix exspectato, dum nitet aura, die.
Constrictum vinclis teneo tamen, atque tenebo,
Dum lucis redimas annua iura tuae.
Corpore abis, animumque tuae devote relinquis
Sponsae. Quid reliquum est, me penes, euge tui?
MAGDALIS integro potietur. Mi satis umbrae
Particula est, initae testis amicitiae.
Si Pyladi dare plura voles, age divide mentem.
Firmius in gemino pectore mens habitat.
QUAE NICOLAE lux tibi sollemnior,
Emensa tempus annuum,
Redit per orbem; fausta sit precor tuae
Sorti, tuaeque prospera
Felixque consorti. Ligaris scilicet
Vinctis Iambi nexibus.
Oblitus, o amice, sis mei cave,
Cum pignere hos redemeris.
Quos dico, nosti. Ceteroquin mutui
Solves amoris vincula.
Sed ante quam contingat istud, imprimam
Tuo sigillum pectori,
Ipsaque re firmabo foederis fidem;
Quam nulla vis, nullus dies
Infringat unquam. Quid perennius sacram
Amoris aeternet fidem?
IN te ipso defunctus eras, et lumine cassus,
Dum Venus heredem distulit aegra marem.
Ex quo sana tibi prolem dedit, ecce revixti:
Iamque novae vesci munere lucis amas.
Parvulus o quanto tibi natus ERASMUS amori.
Quanta tuum exhilarant gaudia nata iecur!
Fallimur, an, iam nunc ego sum mihi Paule renatus,
Dices? Nunc demum vivere disco senex.
Hercle quidem, POSTHI propria haec tibi sit precor usque
Vita, tuoque idem propria filiolo.
Ecquid habes unquam melius sperare, superstes
Si pater in nato, si in patre natus erit?
IAM prope finito conventu terminus instat,
E Sueva redies cum regione domum.
Quos tibi complexus dabit, et quae basia coniux,
Orba diu vultu FRECHTE animose tuo!
Me quoque detinuit longis ambagibus actum
Aula resolvendis illico rebus iners.
Nemo revertenti quisquam mihi Norica ad arva
Gratos complexus, oscula grata feret.
Si qua tamen nostros illic suspiret amores,
Illa sit ingenio digna puella meo.
Triste mora est. Tamen haec si compensetur amore,
Tardanti pretium dulce in amore mora est.
ADSPICE sectantem placide vestigia cervam,
Dum petimus fossas urbis, et amnis aquam.
En latere a nostro nusquam se dimovet illa,
Rectam continuans ire redire viam.
Ominis hoc dextri indicium, Charilae. ROSINAE
Inter vadendum mentio facta meae est.
An non auricomam (quaecumque erit illa) Rosinam
Sponte sequuturam mutua vota putas?
ERRO per Europam viginti quattuor annos
Quaesivi faciem bella ROSINA tuam:
Sicubi anhelanti ferres vestigia cursu
Obvia per tritas conspicienda vias.
Frustra operam sumpsi, frustri maris aequor aravi;
Frustra adii Eoas Hesperias plagas.
Et tamen ingenti iecur estur amore, nec unquam
Urere me rapido languit igne puer.
Depereo ignotam. Quid si mihi nota fuisses
Ante, vel ipsa mihi visa ROSINA semel?
Heu duram sortem! Nihil est, quod amastis amantes.
Qui nec visam amet, an par mihi amator erit?
CUM vigil in studiis adolesceret illa IOHANNA,
De Pallanteae sanguine nata domus;
Non potui talem non vere adamare puellam,
Declarans animum carmine saepe meum.
Illi defunctae succesti nobilis ANNA,
Mutas efficiens versibus Aonidas.
In te translatum si derivamus amorem,
Et desiderio ducimur usque tui:
Simne odio, qui te, tantas admiror et artes,
Ingenio sedem quae posuere tuo?
Dii meliora. Favor, conditus melle placenti,
Nullam odii ingratam sentit amaritiem.
VIRGO es casta, decens, niveoque simillima flori,
Esque novem castis dedita virginibus.
Te Phoebus, te Pallas amat, te Gratia triplex,
Te Nymphae reliquae, Castaliusque chorus.
Iidem me quoque amant: nam vitam puriter egi,
Et cavi incestis moribus esse nocens.
Tu quoque tu nostrum non fastidibis amorem,
O Pallantiadum regia progenies.
Virgineae cum se Musae patiantur amari;
Virgineus cur a me procul absit amor?
AONIDUM Charitumque sacrae, cui vincor, alumnae,
Numina quam Latios edocuere modos,
Nilne Melisse tua depromis ab arte legendum,
Ausonios aequet quod Schediasma sonos?
Pallas ait. Contra dubius sic ora resolvi:
An quid erit, quod ei posse placere putem?
Ludicra sunt, quae scribo; nihil facientia prorsus
Ad tam facundae labra diserta Deae.
Ne tamen hanc tenuem PALLANTIA docta Minervam
Temne; sed extremo prima repone loco.
Ingenio vates tibi cedimus. Una vel omnes
Anteis Aonides, exsuperas Charites.
NIL ego suspicio, PALLANTIA, et aestimo magni,
Quod non divinam vim speciemque refert.
Tanto igitur pluris mihi fis, doctissima, quanto
Maius divini est pectoris indicium.
Magnus honestarum rerum sum semper amator:
Nonne idem ipse tui magnus amator ero?
AMO te, et dehinc amabo,
Nisi me vetes amare.
Nisi te sinas amari,
Amor hicce quantum amari
Pariet meis medullis,
Animoque quantum acerbi!
Licet ergo des medullis
Animoque acerba, amara,
Neque te sinas amari:
Tamen haud puto vetabis,
Ita quin, amica, dicam;
Amo te, et dehinc amabo.
TU licet ex te ipso dudum sis dignus amari,
Stemmate Leucoreae MELCHIOR orte domus,
Lotichii tamen illa vetus, vetus illaque Posthi,
Ambobus quae te iunxit, amicitia
Non faciat, canos ut devenerentur honoros,
Florida queis vatis Musa utriusque placet?
Mi certe in pretio sunt. at pretiosius hoc est,
Quod tuus a me se non alienat amor.
Nempe loco datur hoc, in quo olim vixit uterque.
Aeternis modulans carmina digna cedris.
Quid mirum est, vatum non aversatus honorem
Si Genius Genio iunctior esse cupit?
ME primum ut blandis adspexit ERASMUS ocellis,
Vix anni spatium filiolus superans;
Ridet, et ignotum adfari titubante labello
Gestit, et e cunis posse salire cupit.
Discedentem idem manibus totoque secutus
Corde, voluntatis dat bona signa suae.
Quo me prosequeris, POSTHI carissime frater,
Iam vivax suboli est ingeneratus amor.
Quanta ea naturae vis est, cum et mutus et infans
Appetat aeternam vatis amicitiam?
RARE puelle, mei proles certissima POSTHI,
Iam mores imitans comis ERASME patris;
Quis tibi me Genius manifesto prodidit ore,
Gestibus abscessus ut sequerere meos?
Indolis admirer generosae arcana necesse est,
Quae sibi me tacito rapserit aucupio.
Vive puelle diu, cordis furuncule vive;
Et Charitum donis suavibus usque vige.
O quantum natura potest! Adoleris ERASME,
Quam sancte fidei foedera avita coles!
VIDERAT ipsa Erato, nec solum viderat ipsa
Argutias poematum GULIELMII,
Verum etiam adsidue perlegerat; utpote priscis
Locutione aequabili certantia,
Praeter Phoenissas, e Graeco Epigrammata versa,
Lusus Amoris, atque Anacreontica
Rore favisque apium mage dulcia, sacchareque ipso.
Mox obstupescens infit illa talibus:
Aut anima Eumolpi rediit, aut (credite Musae)
Eumolpus ipse, aut unus ex Eumolpidis.
RETTULIT ad nostras, GULIELMI culte, sorores
Aonio coetu non ultima cura Melissus,
Quem caperes deinceps grati cognominis usum.
Ultro re citroque inter nos pensiculata,
Pulchrae lata Eratus placuit sententia cunctis,
Arbitrio acceptanda tuo, firmandaque docto
Carmine. Nam quoniam es Latii non inscius oris,
Et Graium adsensu dehinc porro EUMOLPIUS esto.
EUMOLPI, decus Attici leporis,
Atque idem Latiae medulla Suadae,
Nec vulgaris amor tui Melissi:
Adsuescisne novae allocutioni,
Calculosque ratos habes Dearum?
Ipsae nunc quoque gestiunt amantque
De te Eumolpides Attice vocari,
Grato nomine et auribus Latinis.
O quantum est, Clariis placere Musis!
SUAVITER has aedes habitanti cum mihi tecum
RAVENBUSCHE vetus ius foret hospitii;
Cura vigil Baumgartneri nova limina priscis
Addidit, et Genium iussit adesse novum.
Carmine non signem postes, ut candida semper
Posteritas istanc norit amicitiam?
IGNOSCE LIPSI, ignosce DOUSA audaculo,
Medius quod inter ambos
Dextram hancce panxi. Wiltius poposcerat,
Themidis bonus sacerdos,
Manus amicae symbolum. Dedi lubens,
Tamen absque separatu
Amoris utriusque. Nam vos sic amo,
Oculissimos ocellos
Novem Dearum, ut alterum vos tangere
Propiore sede nolim.
Livoris hoc ut dixeritis invidi,
Nec amoris esse signum:
Nihil moramur. Wiltius respondeat
Merito anne iure factum.
Pro me cor ipsum edicito sententiam
Sine teste: nam cor hocce,
Cor hocce nostrum est mille testium loco,
Didicitque vera fari.
Porrone quisquam dubitet, esse ipsummet hoc
Philio Iovi sacratum?
SANCTUS honos, et amicitiae venerabile pignus
Debetur doctis, non sine teste, viris:
Illis praecipue, quibus adsuetudine iuncti
Aut sumus, aut fuimus scilicet, aut erimus.
Testem ego constituam Germanae CARRIO mentis,
Nunquam quae veniat contemeranda, Fidem.
Lipsion et Dousan sponsores qua licet addam,
Nomina magna, immo numina Teutoniae.
En arrham Famae! Quid honore celebrius, aut quid
Sanctius in terris exstet amicitia?
CELTIDOS in Nymphae quei possim ardenter amorem
Percelli, visu quum generetur amor?
Nusquam ego pervenio, Laris observantior arcti.
Ac quamvis extra limina forsan eam,
Larvis indutae personataeque per urbem
Vestrae procedunt invida turba nurus.
Haud istis capior. Picturam cernere pulchram
Malim, quam facie tristia vela nothae.
Scilicet arridet mihi gratia frontis apertae,
Aurea FRANCINAE quae decet ora tuae.
Hanc liceat mihi mirari, et si siris, amare;
Deque illa teneros tecum iterare modos.
Cernis, amator uti nulla sim labe, BAIFI,
Qui soleam in tacito gratiam amare sinu?
ANTE, poliretur quam pulchra haec gemma Pyropi,
Occulta informis massula luce fuit.
Nunc inclusa auro, donum immortale ROBERTI
Heviadae, digito splendet honora meo,
Qualis ocellorum geminati Castoris alter,
Aut matutinae stella nitens Veneris.
Scilicet ardentem quae testaretur amorem,
Gemma mihi nequiit gratior ulla dari.
Flagrat amore mei ceu cor tibi nobilis HEVI;
Sic mihi cor pariter flagrat amore tui.
Hanc flammam absconderis taceam licet, ecce fatentis
Ex gemmae vivis fax micat igniculis!
IANE DOUSA, nate Iani,
Nobilis viri et Poetae;
Pauculis ego ex tuis
Versibus cito exaratis
Deprehendo quod patrissas.
Admodum facis bene.
Perge amabo amare Phoebum;
Perge, perge amare Musas
Gratiasque amabiles.
Nae, quem Apollo, quem Camenae
Gratiaeque amant; amatur
Unus hic ab omnibus.
AMICI sumus et boni sodales,
Amicique erimus dehinc, bonique
Sodales, PETRE. Quippe notus alter
Alteri est; et in inclita poesi
Consentimus, amoeniore capti
Minerva, studiisque delicatis.
Quare dum licet, erudite BOSCHI,
Ignotam sociare ab arte porro
Fas amicitiam et sodalitatem.
Amicam volo CYNTHIAE ROSINAM,
Sodalem volo CYNTHIAM ROSINAE.
UT, mea vita, vales? Ut habes, mea sola voluptas?
Sic ego, complectens candida colla manu.
Sic mea lux contra: Mecastor nescio, frater.
Erubuit totis hinc pudibunda genis,
Et simul ingemuit. Foliis labra visa rosarum
Rubra mage, et tunica punicei fruticis.
Molliter adductis capiebar basia labris
Iungere, et humidulae sugere florem animae.
Non praecisa dedit; sed basia longa, sed uda.
Gustavit linguae lingua vibrata favos.
Fracta sopore quasi tum lumina paeta videri.
O quam suave fragrans halitus oris erat!
Iuppiter, ambrosiaque et nectare vescere solus,
Succum ego quo carpam solus ab ore RHODES.
QUAE mihi roranti dederis luctantia lingua
Suavia, dum recolo, quotve quibusve modis.
Spiritus interno pulmone fatiscit. Ut illas
Nectareas aveo sugere delicias!
Nam licet et fas est; siquidem sponsalia facta.
Anulus en firmat dexter utrinque fidem!
Vivere si mea lux nostris in versibus optas;
Vitam mi inspira dulcibus ipsa labris.
Nulla datur nam vita libris, nisi basia libes.
Basia si libes, vita perennis erit.
Basia languidulos animant in corpore sensus;
Basia carminibus dant alimenta meis.
Ergo trecenta mihi dato basia; fama trecentas
Ut tua (et ulterius) duret Olympiadas.
QUID mulso praestat? Ros caeli. Rore quid? Hyblae
Mel. Melle hoc? Nectar. Nectare? Suaviolum.
QUID mage dulce mero est? Mulsum. Mulso quid? Olympi
Ros. Rore hoc quid? Mel. Melle? Saliva RHODES.
QUID mage dulce favo est? Ros aetheris. Hoc quid? Hymetti
Succus. Quid succo hoc? Roscida basiola.
SACCHARA quid superat? Libum. Quid liba? Favorum
Gustus. At hunc gustum? Basia roscidula.
QUID mage suave quiete? Sopor. Quidnam hocce? Lepores.
His quid? Deliciae. Deliciis quid? Hymen.
PRAENIMIS o thalami quid sere poeta moraris?
Dulcis ini tandem foedera coniugii.
Sic me saepe aliquis monuit. Sed cui rogo demum
Nuncuper adfinis, cui Charilae gener?
Evocor Augustam, Laribusque invitat amicis
Me socium, doctis additus Euno viris.
Si mihi de natis unam, sponsore senatu,
Urbs vetus, a Druso dicta Nerone, daret:
Fallimur, an socerum possem vocitare senatum,
Vestratemque urbem nominitare socrum?
UT semper fuit ante, et adhuc est; mens ita porro
Libertatis amans haec mihi semper erit.
Namque ita commodius, longum quod duret in aevum,
Texere Calliope, nec sine laude, queat.
At si me patiar, captiva tenentibus arcte
Pectora, constringi per rata verba iugis;
Quid censes fore, patriciae celeberrima gentis
Gloria, et Aonii laus Charideme chori?
Des pulchram mihi, des opulentam, des mihi castam,
Des aptam domui: non puto servus ero.
Si tamen in re, quae placeat, sim servus oportet;
Quid tum? Liberius nullibi servitium est.
MOLIOR aeterno iamdudum scribere versu
Praesignem clara nobilitate virum,
Qui mihi se facilem in causa praebebit honesta,
Mollis ut ad nutum concilietur Hymen.
Quod si te potior Charis et facundia Suadae
Ad tam laudatum legit Amoris opus;
Certe ego Pasiphilum, si quid mea carmina possunt,
Faxo perpetuum fama loquatur anus.
Uni praeterea si rem communicet alter,
Cuius prudenti stet rata consilio;
Hoc melius. Prodest tutae gemina anchora navi,
Utilius postes et duo fulcra tenent.
MULTA tuli et vidi peregrinis sospes in oris
Damna molesta animo, damna molesta oculis.
Illa (nefas) inter, Menalippe, molestius unum est,
Vivere quod nobis non licet in patria.
Sed tamen ulvosa praecinctus arundine ripas
Vati Pegnessus lene dat hospitium.
Hospitium dat lene, mihique susurrat in aurem
Nescio quae votis non aliena meis:
Adfore nimirum tempus, quod penset iniquos,
Perduraturum spe meliore, dies.
Id dabit optatae niveis requiescere in ulnis
Posse, et amica RHODES carpere basiola.
Auspice te felix si maturabitur hora,
Ut cito primitias gustet amoris Hymen;
Quis, licet invidiae plenus, mihi dempserit unquam
Commoda grata animo, commoda grata oculis?
QUA fixam regione mihi caelestia sedem
Fata moraturo, queis dederintve locis;
Incertum est, Thaliarche. Tamen quaecumque manebit
Me plaga, clara meo est illa futura pede:
Praecipue, ex animo quos sum veneratus, amici
Victurum toto nomen in orbe gerent.
Hos inter quo te numerove locove reponam,
Qui tua teque lubens dedis ad obsequium?
Scilicet ut vestra mantem diuturnus in urbe,
Haud cessas opera perficere ipse tua.
Effectum dederis, gremioque fovebor amandae
Coniugis; o quanto surget honore decus!
Quidquid ages, bona Fors comitetur. Ut alea fallat,
Fallere Fortunae me tamen ala nequit.
SI tibi verbosa nimium Charilae loquella
Obstrepo, quod mihi tot dicta sine arte cadunt;
Ignoscas rogo. Nae tua me prolixa voluntas
Facundum ex muto propatulumque facit.
Nam quei possem aliter tibi sensa recludere mentis,
Scita nisi malim Pythagorea sequi?
Fortassis tacuisse iuvet; licet ora resolvi
Hac similique in re postulet ipsa Venus.
Sed mea ne referant taciturna silentia Amyclas,
Meque ipso damnet iure puella mea;
Mens adaperta tibi est. Occasio commoda prensu
Neglectus vetita debet egere nota.
OTIA fecerunt et amoena vireta recessu,
Quae doctis olim sic placuere viris;
Ut nobis hodie liceat tot scripta perenni
Palladiis meritis evoluisse manu.
Si mihi contigerit Fortuna simillima priscis,
Inque meos ierit pars opulenta toros;
Praediaque et virides numerosis fetibus horti
Audierint citharam suave canentis heri:
Haud deero Famae, modo sit mihi vita superstes.
Tu praemonstratas dispice quaeso vias.
Nam mecum quodcumque paro, Theodore; paratur
Consilioque Dei, consilioque tuo.
Officiis pretium monumenta perennia ponam;
Postque Deum, si vis, tu deus alter eris.
Alter eris, si vis deus. Ut deus esse recuses,
Stat tamen alternum te coluisse deum.
AUT vidua aut virgo, quae dotatissima venit,
Docto conveniens illa marita viro est;
Illi nimirum, scriptis illustria claris
Reddere qui pollet temporis acta sui.
Si vidua est, primi careat volo prole mariti:
Sin virgo, curam norit habere domus.
Utramcumque mihi sors annuat, ambigo: quanquam
Ex genere illustri non dubitabo satam.
Nam cur adiungar vili? Plebeia facessant.
Alcime, quisquis amat vilia, vilis homo est.
QUISQUAM animo reputet, quantu pulcherrima reru
Libertas homini sit Philomuse bonum;
Et non malit eam gemmis praeferre vel auro,
Omnibus et Pluti denique divitiis?
Claudus in adventu Dis, alatusque recessu
Esse solet, caecus iudicioque carens.
Lubrica res itidem versari in principis aula,
In medioque igni frigora dura pati.
Me mea Nympha domi tutis complexa lacertis
Rideat, et dulci misceat ore iocos.
Acciderit: dubitemne recens iubar esse mihi ortum,
Aureaque extremo saecla redisse chao?
MILITIAM, grave Martis opus, rigidosque labores,
Quos expugnandis urbibus arma ferunt;
Nostra tempestate sequi, prope ludicra res est:
Omnia sic diro turbine quassa ruunt.
Tu tamen indemni tranquillam pace quietem
Coniugii suades praeposuisse tubis.
Annuo, Thestoride. Tua nam prudentia tanti est,
Consilia ut rear hinc non nisi sana peti.
Quam dabis ergo mihi sociam, quae turturis instar
Pacata mecum vivat in Albunea?
Mentior, an vero? Certe tu Iuppiter auspex,
Et tua Pasithea pronuba Iuno mihi est.
OBRUO te nugis, patrii o pars magna senatus
Callimache, et vatis maxima cura tui.
Des oro veniam, si forsitan interpellem
Non tempestivis seria vestra sonis.
Qui tuus est candor, fecisti spem mihi primus:
Primus item scisti mentis operta meae.
Fas igitur posthac tibi quaeque arcana revelem,
Inque tuum fundam viscera nostra sinum.
Quippe voluntati commisi cuncta Iehovae;
Dein fidei, rebus quae patet aequa, tuae.
Quod fato pactum est, id fiat oportet. Amorem
Sanctum conciliat non nisi sanctus amor.
EST aliquid, dignum studiorum quaerere finem;
Nec minimum est, operae praemia ferre suae.
Si datur opportuna loci Nymphaeque cupitae
Commoditas; quem non Nympha locusque beet?
Uxor rem curat; vir adauget. Prospera cedunt
Cuncta vel in somnis, auxiliante Deo.
Hinc vires natura capit, solideque vigescunt
Artes: in lucem dat monumenta labor.
Sed proh quam durum est alieno vivere nutu,
Invitumque aspro subdier imperio.
Praestat habere domi, quo sustentere, nec ullis
Summatum vitam degere subsidiis.
Talia cui superi tribuunt, Menelae, quid obstat,
Quin sit vel Croeso ditior, atque Mida?
MULTUM momenti positum est in rebus agendis;
Prensantem frustret ne levis ansa manum.
Quam prius incipias, consulto; deinde ubi cepsis,
Mature facto, qua sinit hora, opus est:
Nam pensanda diu multumque bilance fideli,
Thestoride, venient quae statuenda semel.
E quorum genere est unum plerisque molestum,
Cum thalami in foedus vir mulierque coit.
Ipse ego non propero; nisi tecum rem bene, remque
Cum Iunone tua gloreque contuleris.
Qui nimium properat, se fallit: tardior autem
Bolum decepto sentit ab ore rapi.
SATQUE superque reor longinquis vixit in oris,
Hos tibi qui faciles Alcime dat numeros.
Si potes adscitum ceris adscribere vestris,
Se non indigna quo potiatur hera;
Haud sese indecorem recipit fore. Nam neque multos
Forsan ei similes heic reperire licet,
Nec non perpaucos alibi. Simplice rhythmo
Teutonicam instruxit Saxo poeta lyram,
Et laudem meruit; vestra cur absit ab urbe
Pindaricos imitans Musa Latina sonos?
SI tua vis in me ignotum benefacta redundent,
Ipse mihi Nympham fac Thaliarche legas.
Filius ut terrae vocer; hercle erit arbitror una
In terris, dici quae mea discupiat;
Praesertim testes cum vitae puriter actae,
Legitimique habeam cope diploma tori.
Adde, quod insigni laetor decoratus honore
Regibus a magnis, Caesareaque domo.
Transit in heredem titulus meus ille, decusque
Nobile, Romani civis et altus honos.
Cetera sanus ago et vegetus. Quid alacrius usquam
Sanis, aut vegetis acrius esse potest?
NON ego divinas iactator Apollinis artes
Effero, non Musae dona beata meae:
Ob quae, si saperent, Charitum debebat alumnos
Amplecti gemina quaeque puella manu.
Moribus ingenioque parem Philomuse requiro,
Et quae festivos norit ametque sales:
Fastu non elata, brevis quae temperet aevi
Tempora cum longae munere laetitiae.
Foedere concordi talem portenderit aether,
Ominibusque bonis ut paranymphus eas.
An non mentis inops habear, si suave refutem
Aetheris arbitrium, et praestitis auspicium?
HACTENUS impediit detentae vincula linguae
Ille verecundo qui sedet ore pudor;
Quo minus interni profiterer pectoris aestus,
Subiciens animi fervida vota mei.
Spes, hominum firmat quae pectora, Fortiter aude,
Inquit, et adfectu detrahe vela tuo.
Obsequor hortanti: nam re quid honestius illa est?
Vota ea consilio tu fac, amice, iuves.
Te duce (quippe aliis hanc rem non credere tutum)
Spes vincet; victus concidet ille pudor.
NOMINE me sponsi tenerae vocitare puellae
Proclines, cupiunt esse voluntque suum.
Atque pater, si vis, dum maturescat ab annis,
Exspectare RHODEN. Scilicet haec tua erit;
Saepe mihi dixit. Facile excusabitur aetas,
Cui nondum plene nubilis annus adest.
Tempestiva viro soror est tua: quam nisi toto
Pectore amem, toto pectore desipiam.
Non tamen hanc ambire ausim: metuenda repulsa est.
Durior heu rigida morte repulsa venit.
Sponte tua dabis? Accepto. Quid Erasme, quid haeres?
Si vis ipse, mea est; si volet ipsa, mea est.
CORDE reclusa meo quae sentio, dixit aperte
Lingua patrocinii freta favore tui.
Corde reclusa tuo quae sentis, dicat aperte
Lingua; clientelae non aliena meae.
Si non indignus vobis adfinis habebor;
Responsum certa des rogo mite die.
Sed, nisi fallor, habes in promptu. Nam tibi, Theseu,
Credibile est curam saepe fuisse mei.
Coniugium, res fatalis. Quae destinat auctor
Coniugii, ex fatulege secunda fluunt.
SI mihi te facilem dederis, mitissime Theseu,
Et coniux animo faverit aequa meo;
Ipsa nec abnuerit germana Melissa vocari,
Foedere legitimi consocianda tori:
Aeternum vobis ausim promittere nomen,
Grataque devoti pectoris officia.
Euge petitorem ne despice. Fiat oportet,
Consilia aeterni quod statuere DEI.
CALLIODORE, diu sensi, quam pectore fido
In caput hoc, quantaque integritate fores.
O utinam adfinem tete indigitare valerem;
Iunctior in terris non foret ullus amor.
Si me (nam iuras) ceu propria lumina amasti,
Hoc mihi fac tribuas pro pietate mea.
Casta Venus niveo tibi supplicat ore: libellum
Offert purpurei frater Amoris Hymen.
Gratia cum Musis, geminaque sorore volutae
Ad genua ingeminant ore animoque preces.
Cum sint tam blandae, multoque lepore refertae;
Num facere heu poscis, ut mea vota neges?
SI quid religio, virtus, doctrinaque possunt;
Si quis honestati, si fideique locus:
Si quid laudis habet, quae casta et sobria nullis
Polluta est peregre vita libidinibus;
Si quid habet decorus mens sana in corpore sano,
Famaque Musaeis iam mihi parta libris:
Istaec efficient, serves ut amice clientem.
Sed quid ego haec refero? Gloria nulla mea est.
Vis in amicitiae perfecto foedere tanta est,
Tam bene ut haud ulli quam mihi Daphni velis.
Fas igitur (grates meritis debentur) ut esse
Obstrictus nulli quam tibi Daphni velim.
Tu mihi concilias, quod amem. Sic tota recepto
Laus in amore tua est, gloria tota tua est.
ABDITA nulli hominum patefeci scrinia cordis,
Nulli ego secreti credidi amoris opus,
Quam tibi Mopse, mei fidissima cura peculi,
O et praesidium Mopse decusque meum.
Et poteram tamen hoc aliis concredere. Verum
Te niti solo spes mea discupiit;
Dicere quo possem: Palmam meus ille patronus
Solus promeruit; solus et obtinuit.
MAXIME maiorum, meliorumque optime iudex,
Qui mihi post summum fis deus ipse Deum;
Ah, immortalis (quaeso) quei redderis a me,
Cui neque lux lucet, cui neque vita viget?
Hactenus obscurus, licet inter habendus equestres,
Vixi, dum patria dividor urbe procul.
Immo ego me vixisse nego; quem saepius in me
Quottidie, inque RHODE (proh dolor!) aio mori.
Mortuus omnino iam sum. Sed tu dare lucem,
Sed dare tu vitam mi, Thaliarche, potes.
Utque alii possint itidem; tamen unica per te
Danda unum cordi vitaque luxque meo,
Omnibus est potior. Nisi des hanc; quid rogo restat,
Quam miser ut Myrti colle sepultus humer?
RUMOR ait, Schedium ludicras scribere nugas,
Quum Schedius tecum seria prorsus agat.
Crede mihi, tam seria agit procus; ut tibi nulla
Audita, aut fuerint seria visa magis.
Riden'? utrum credis? Modo sit mihi iuncta ROSINA;
Pace tua vulgus ludicra cuncta putet.
Rumorem Charilae parum moror. Haec tamen ecce
Carmine quam celebro, sola ROSINA mea est.
INTER Hamadryadas caedebat ligna bipenne
Nobilium iuvenum deliciosa cohors.
Ipse securiculam librans simul, impete ab uno
Molibar magnam sternere Castaneam.
Riserunt Satyri et Fauni, silvatica turba;
Sileni risit os iuvenile senis.
Stulte quid insanis? Ait unus. Caede frequenter:
Ictibus haud unis arbor opaca cadit.
DISSUADES abitum Britanna ad litora, meque
In vestrate dehinc urbe manere iubes;
Quum me non solum cives totusque senatus,
Sed quoque doctorum grex scholaque omnis amet.
Promittisque fore, uxorem mihi dotis opimae
Nunquam rumpendo foedere iungat Hymen.
Frustra me frustra, Charideme, tenetis amici.
Cur operam pro me luditis atque oleum?
Vos penes ipsa RHODE nisi sit, mihi debita fatis;
Ducere quei possim sorte favente RHODEN?