AMOENITATEM marginis Benacii
Mente mea quoties
Absens recordor, o Dea,
Recordor autem saepius: praesens ibi
Degere mi videor,
Totaque nocte somnio
Colles apricos. Iam Salon, iam visui
Garda iugosa subit;
Iam Tusculanum, ad dexteram
Lacus sereni ripulas legentibus
Inter odora situm
Vireta: iam ridens subit
Peninsularum et insularum SIRMIO
Pulcher ocellus; ubi
Quondam Catullus post iter
Bithynum onusti pectoris curam exuit,
SCALIGERUMque genus
Agri Tyroli principes
Tutos recessus quaesiverunt, arduis
Rebus ab imperii
Omissiores. Quam virent
Frundentque cuncta amoeniter! quam pectora
Mirifice rapiunt
Ad se comantes hortuli!
Montes opaca vestiuntur Pallade:
Vitifera in mediis
Clivis Lyaeus regna amat.
Imum occupavit Citrii nemusculi
Fulgor, et aureola
Poma, et frutex Lemonius,
Et Punicarum silva densa frundium;
Non sine lauricomae
Vigore Daphnes, nec sine
Myrto Diones. Limpidas ut Mincius
Volvit erilis aquas
Ad arta [Orig: arcta] claustra faucium!
Salvete quotquot haec Oreades loca,
Et quot Hamadryades,
Nymphaeque formosissimae
Stagni tenetis laetioris ambitum.
Tuque venusta meo
Infixa cordi millies
Napaea salve. Tale caelum in Anglia,
Talis et aura tuis
Contingat hortis apprecor,
Flos virginalis castimoniae Dea.
Rideat arboreae
Stirpis propago: rideant
Et viva sepimenta, et omnis seminum
Progenies, Zephyri
Demulsa leni flamine.
Tuque o ELISA masculae in Lauri modum
Germine perpetuo
Floresce sospes, et vige.
VER adest, anni geniale tempus,
Et serenatus rediens Olympo
Mitius spirat Zephyrorum apricae
Halitus aurae.
Quis domi invitum teneat Melissum?
Quo mihi lentos remorante gressus,
Norica (BRUMAM SUB UT ACRIOREM)
Claudar in urbe?
Liber excurram, socio viator
Unico stipatus, ad usque notas
VILSII ripas, et ad his propinquam
Principis arcem;
Te salutatum generose FUCHSI,
Qui Palatinae praees altus orae,
Grande Musarum columen, decusque
Nobile vatum:
Cui neque ex voti digito pudori est
Sobrium vixisse, neque indecorum
Saeculi nostri temere usitatos
Spernere mores.
Fallor, an pacti melioris ergo,
Ianuas vestras mihi iam patentes
Sponte, et interni penitrale cernam
Cordis apertum?
Ne, receptatus Lare luculento
(Quae tua est virtus, niveaeque candor
Mentis) haud vani tacita experibor
Signa favoris.
Nam nec aversum tua pectus a me
MURACEIS [transcriber: one or two illegible letters between 'MURAC' and 'IS'], matrona gravis decensque,
Spero gestabit; mea nec Sabino
Lumina vultu
Intuebuntur tua cura natae:
Gratias blande magis aemulantes,
Ut quibus linguae studium Latinae
Corda polivit;
Ob tui, sincere, faces amoris
Mutuas in me, patrios et ipsae
(Qua licet) nolent patienter in se
Stinguier ignes.
Quin et ALBERTUS, minimusque natu
Frater, heredes animi paterni,
Me probe ascitum sibi copulabunt
Duplice nexu.
O ibi Maias hilarus calendas
Exigam, quo me tacitas per umbras
Dulcis imago
Ducit immissa requie soporum,
Sistar insomnis; vigilique tandem
Fronte perlustrem loca FUCHSIANIS
Grata Camenis!
Hanc ubi invectus niveo iugali
Phosphorus lucem mihi portet almam,
Qua tuos praesens venerer decoro
Poplite vultus:
Ilicet faustas ego deputabo
Annuis stellas utriusque fastis.
Hora natali veniet mihi illa
Carior astro.
"NON semper aptum est ingenium ad bonos
"IACOBE versus, nec digitis lyram
" Quamcumque in omni re locove
" Attigeris, eademque plectra.
"Diversa euntum momina temporum, et
"Eventa rerum atque ambiguae vices,
" Frequenter in diversa mentem
" Propositoque aliena raptant.
'Cum saepe sumpsi materiam meis
'Modisque et ipsis rebus idoneam,
' Psallensque concinno sonora
' Pollice fila movere coepi:
'Non id, quod arguto ore, et eburneo
'Praemoliebar pectine, me melos
' Camena inaudit cantitantem;
' Verum alia immeditata sese
'Labore nullo subiiciunt, et in
'Aptos ligato carmine gestiunt
' Venire nervos. iamque Chloris,
Iam Dryades, nemorumque Fauni
Tutela frundentum, et Satyri leves
In antra seductum obsita caespite
Muscoque vivo, me redurgent
Nescio qua fide murmurare
Agreste carmen; Panaque montium
Custodem, et altas, robora fortia,
Sonare quercus ilicesque,
Abietibusque nigris cupressos
Conferre pullas. Sola sub aviis
Clangilla ramis accinit: accinunt
Aves peregrinae Latinis
Auribus, insolitusque grillus.
His nempe silvae deliciis fruor,
Curis solutus: prae quibus aulicas
Sordere pompas comperibis,
Frete opibus modicum MONAUI.
Has ipse porro delicias canam,
Meamque lentis corticibus RHODEN
Insculptam olorino trecentos
Carmine perpetuabo in annos.
MENSIUM flos intemerate, seu tu
Verna maiorum genuinus audis,
Sive CyllenI tibi matris aptum
Nomen inhaesit;
O tuis salvo mihi sit Calendis
Lesbias vivis animare chordas
Vocibus, seramque hilari canore
Ducere noctem.
Te patrem florum, nemorumque dicam
Principem: te purpureae maritum
Chloridos prodam, Zephyrique adulto
Vere potentem.
Tu serenatum sine nube Solem,
Pendulisque umbras foliis reducis;
Tu Iovis grati vegetante gaudes
Spargier imbri.
Te sui cantant homines avesque;
Te soli salique greges adorant:
Cuncta cunctarum te elementa rerum
Laeta salutant.
Cras tuas festis itidem triumphis
Ferias, sollemne sacrum, secundis
Plausibus iucundus agam, solutus
Duplice cura:
Namque me dignum fore iudicavit
Hoc die, cui perpetuum virente
Caesar ornaret cava FERDINANDUS
Timpora lauru.
Tertiam dehinc niveis sacrabo
Gratiis lucem, Venerique pulchrae
Septimam; nonamque novem Camenis,
Non sine voto;
Floribus postes redimire largus,
Et sacris libare focis odores.
Moris hoc servabo memor quotannis.
Nunc mihi suave
Susinum, stillansque liquor rosarum
Imbuat crines volo, nunc sodales
(Si velint) tincti balano nitescant
Malobathroque:
SCALIGER IulI generosa proles,
DOUSAque et puri GISELINUS oris,
Et vetustatis catus aemulator
LIPSIUS acer:
Tuque LERNUTI, prope sideratus
Ictibus crebris oculorum Hyellae;
Tu MODI, tuque o MARIVORDA, tuque
Sedule COLVI.
Assit hic [Orig: heic] dulcis Iocus et Cupido;
Assit et sacer Genius, Leposque
Comis, argutusque nepos Atlantis,
Cum duce Phoebo.
Lis, et infestae rabiosa litis
Auctor exesto mala lingua. nemo
Lividum spiret, careatque dignis
Nemo corollis.
DISERTE LIPSI, Romulidum decus,
Et litterati gloria saeculi;
Quem lectitantem seu docentem
Pieridum chorus obstupescit;
Quem scriptitantem luxurians viris
Europa doctis ob veterem stylum
Miratur, in summisque ponit
Praecipuum mihi sidus astris:
Quid me Poetarum (ah pudet) optimum
Non erubescis dicere, in aurea,
Quam nuper huc misti, papyro?
Haec potius tribuenda magno
Laus magna DOUSAE; vertice cui sedet
Capace Pallas daedala, candidae
Linguae repertrix, artiumque
Nobiliore loco vigentum.
Ille entheato spirat Apollinem
(At quem Deum?) de pectore, callidus
Antiquitatem, et prisca nostrum
[transcriber: obviously, the page number '140' is a misprint]
Verba perappositasque lexes
Reduxe in aevum, barbaraque extimas
Ultra relegasse Orcadas, et novem
Suum Camenis, haud sine aequo
Numine, restituisse honorem.
In quo laborum IUSTE quis est modus?
Quae meta cursus? quaeve remissio?
Quae finis? Ut quondam Tyrannum,
Civibus exitium luemque,
Ex urbe depulsum et solio, solum
Mutare cogit iure potentior
Virtus, et extremas abactum
Persequitur fremebunda in oras,
Vinci aut domari nescia: non secus
Vos aestuoso tenditis impetu
Ex arce profligare Phoebi
Barbariem, furiale monstrum;
Plenisque velis huic et equis citis
Uterque victor terga premit, fugae
Commissa turpi. Proinde macti
Este vigore, animoque forti:
Sic laurea alter serta merebitur,
Alterque palmam; materiem bonis
Dignam (modo ipsi-met sinatis)
Vatibus, Aonioque coetu.
RIDENTEM amica fronte Cupidinem,
Et ore blando; crinibus aureis
Insignem, et aurato monili
Conspicuum, nitidisque gemmis:
Myrrha calentem qui volitans super
Aram Diones, ignicoloribus
Libratus alis, tendit arcum
Idalium, et nova tela vibrat,
Cinctus pharetra, cetera nudus. Hunc
Iam consecratum rite Cupidinem
Cuinam sacerdos dedicabo?
DOUSA tibi, tibi DOUSA mitis,
Alumne Musarum, et Charitum comes,
Queis albicantes cumque pedes choris
Inferre gaudent. namque vatem,
Cui lepidorum Elegos Amorum
Uni inter omnes haud dubitaveris
Inscribere, et dignam Aonio grege
Sexcenta propagare in aevi
Saecula non moriture famam;
Honore, de te nil meritum prius,
Ornare tanto, quantus Apollinem
Deceret ipsum, maluisti;
Quam tacitas sepelire flammas,
Queis Ida raptum, queis Charitella, fax
Secunda, et Aelis proxima detinet.
O si per Europaea longe
Dissita regna diu ROSINAM
Multumque quaesitam innumeris locis,
Tantumque amatam, quantum adamabitur
Nulli puella, aut umquam amata est,
Tandem aliquando mei misertus
Daret fruendam his luminibus Pudor,
Vultu retecto, et corpore vivido:
Qualem per obscuram quietem
Noctis (Olympiades ter ex quo
Inauspicatarum a Remorum oscino
Fluxere binae) Morphea sensibus
Constanter obiecisse nostris
Perspicua memini figura:
Tu muneratus, praeter amabiles
Vultus, abires insuper aurea
Ioci venusti et liberalis
" Effigie. simulacra quippe
Formae, poetarum ilicet intimis
"Dios vigores insinuant fibris,
" Oestroque et instinctu ciere
" Magnanimum iecur efficaces.
Quin et iuberem cestiferae manum
Praesto maritalem esse Libentiae [Orig: Lubentiae] ,
Exosculandam, non sine almae
Cypridos eximia statura,
Pomum tenentis. sed quid ineptio
Nugarum amator? te potius tui
(Nam dignus es) perenne honorent
Aureola statua Batavi.
siccine Diis amicum,
Tam diu, FUCHSI, nitidae frontis esse carendum,
Quam videre gestii;
Orisque, queicum colloqui disertim?
Illius oris, inquam,
Quod Camenarum liquidis imbuere fluentis
Gratiae et Libentiae,
Phoebi voluptas: illiusque frontis,
Enthea cuius arcem
Mens, Deo par, continuis [transcriber: some letters are illegible] occupavit habendam
Sedibus. Quis invidet
Livor Melisso, quo minus tagace
Stringere comprehensam
Dextera dextram liceat, purpurans Amethystus
Quam tenace vinculo
Cinxit, modestae vota nuncupantem
Nephaliae, sorori
Euphrones? Hac consiliis nec sagacior ulla est,
Nec salubrior fuit
Dandis, ubi stet lance ponderandus
Calculus aequitatis,
Aut quid in primis ratio vera, causaque poscat
Arbitris idonea
Diiudicatu, nec nisi acriore et
Vividiore sensu
Praeditis cernenda: vigor qualis enitet in te
In tuique similibus,
Beate FUCHSI; quem nec ebriosa
Turba dedere pessum,
Nec Pholum nati sceleri immiscuere nefando,
Nec putrentis ulcera
Squarosa terrae polluere fungi.
"Heu quibus implicatos"
"Et quot immersos vitiis foeda colluviei"
" Lama Mermeros tenet!"
" Sic multus olim, depluente nimbo"
"Plus nimio, superque"
"Alveum exundante Sali, qua via est data, late"
" Limus oblutans agros,"
" Obducta prata quercuumque silvam"
"Et decus hortulorum"
"Fine deformat misero. Flora maesta Ceresque"
" Et dolens Hamadryas"
" Caelum omne replent anxiis querellis."
"Non aliter Lyaei"
"Vim ferens flet Nephalia, sobrio comitata"
" Vix sodalium grege,"
" Quandoque bacchans coetus abstinentes"
"Ludibrioque risuque"
"Excipit, damnoque gravi multat, utpote faecis"
" Crapulantium unicos"
" Hostes, meraci ruminisque parcos."
"Ne, male sana potae"
"Nil boni fert Ebrietas, nil boni tulit umquam,"
" Nil boni dehinc feret"
" Germaniae. quin crimen ob probrosum"
"Poena peculiaris,"
"Poena vix feris studio moris inveterati"
" Expianda posteris;"
" Ultore Iova has beluas manebit."
Quod nisi tute quondam,
O sacer vates, aliam prorsus a genere istoc
Incitus Dei metu
Mentem induisses temperantiorem;
Quei voluisset illud
Integris sese insinuans cordibus, penitrare
Numen in fibras mero
Vino tumentes? ast Hebraea sanctae
Plectra lyrae, piosque
DAVIDIS psalmos, numeris mente non alienis
Redditos, Penatibus
Teuto Latinis rite consecrasti.
Nomine quo tuae pol
Plurimum debet pietas restituta Minervae,
Plurimumque familiae
Nepos avitae; plus honor perennis.
SENAS, ocellum dulcis Etruriae,
Rivis amoenas et variis iugiis,
Musisque amicas, incolenti
Cum lepidis generosioris
Sexus alumnis, me tibi nuptias
Praedicere olim commemini; fore
Verans, Gynaeceum ut modestam
Suppeditaret erile Nympham,
Forma elegantem, stirpeque nobilem,
Tuoque dignam, qua caleas, toro.
Evenit. omen namque vati
Praecinuit cycnus auspicatum:
"Cycnus poetarum ingeniis favens,"
"Idemque candorem ante alias amans"
" Phoebi volucres. quippe fati"
Consilio tibi destinavit
Hymen pudico pectore CANDIDAM;
Queicum quietae tempora transigas
Vitae, recensitamque sospes
Conspicias ANOMOEE prolem,
Ritu virentis mitibus editam
Ramis olivae: quae sacra Palladi,
Tranquilla pacalis trophaei
Signa det Idaliis columbis.
Quam laetor, euoe, consimilem tuis
Tandem puellam moribus, et parem
Votis anhelis obtigisse,
Non sine matre, domus regundae
Gnara! Quid aptam quaerere coniugem
Praecogitabas ad vada Neccharis
Obliqua? an ingentem iugales
Danubium tibi nesciebas
Spondere tedas? Scilicet incluti [Orig: incliti]
Passi fuissent POLEMIDAE, foris
Te post tot annorum labores,
Post iter Ausoniis in oris,
Post Galliarum atque ipsa Britanniae
Lustrata demum regna, sine arbitro
Quasi exsulantem sciscitari
Nescio quos tripodas Melanthus?
Ne singulari momine siderum
Non unius te per maris insulsas
Terraeque tractus divagatum
CANDIDA in Austriacas retraxit
Plagas, vel invitum, ut liquet. at libens [Orig: lubens]
Obtemperasti suasibus optimis
" Prudentiorum; queis piaclum est"
" Auriculas negitare lenes."
Vive ergo laetus, vive age cum tua
Concors marita: quas et Apollinis
Artes, et hortenses Napaeas,
Et studia excoluisse sana
Gaudes; in illis sic, animo medens,
Versator, ut ne spes Aganippidum
Frustrere, neu te ipsum quiete,
Abiiciens meliora, fraudes.
DOUSA Musarum lepor ac voluptas,
Possidens alti Genium SECUNDI;
Tuque delicata medulla Suadae
Candide LIPSI,
Qui Menippaeae satyrae iocosum
In modum oblectas sale somniato
Corda: quid rerum geritis, Batavae
Gentis ocelle?
Ecquid in vestro memores Lyceo
Estis ardentis studio Melissi,
In sacrae sodalitium cohortis
Sponte recepti?
Aureos vultus quoties anhelo
Cernere, et vivas iterare voces,
Queis repercussas tenor irreprensus
Mulceat aures;
Ne mori sensim videor, tot ictus
Anxii desideriis: et extra
Se migrans heu mens animi dolentis
Aegra fatiscit,
More limacis calido perusti
Sole; dum, Phoebo capitis sacrati,
Ferreas capti manicas ROGERSI
Duraque vincla
Cogor invita procul abdicatus
Aure inaudire, et tacitas per auras
Surda Pegnessi vada lacrimoso
Frangere questu.
Cur mihi (quando nequeunt retentum
Hae manus, seu vis mea liberare)
Thessalas artes, magicosque rhombos
Daedala Solis
Nata, fascini genitrix, negavit?
Cur potestates variarum ademit
Colchis herbarum, subolem tyrannum
Perdere sollers?
Certe ego auderem patrios in hostes
(Si licet) dignum facinus patrare,
Teque telluri reducem Britannae
Sistere vatem.
O quis, et quando, mihi nuntiabit
Esse laxatas hilaris ROGERSI
Compedes, tandemque frui redemptum
Aere aperto?
LIPSII DOUSAEque mei tabellae,
Nuntias si vos tuleritis ipsae
Protenus; quonam benefacta vobis
Munere pensem?
QUALIS sinistri Daulias aucupis
Decepta sub dio insidiis, et hinc
Inclusa septis, inquilino
Praeda, silet taciturna, POSTHI,
Canora quondam: sic ego retibus
Obseptus artis [Orig: arctis] invidiae gravis,
Adversa Fortunae haud libenti
Mente voro mala mussitando.
At quamquam inani carmina gutture
Non ulla, muta cum fide, personant,
Modosque consuetos maligna
Sors inhibet; tamen usquequaque
Ne crede, grati pro meritis tuis
Oblitteratas esse animi notas.
Agnosco curam, agnosco dextrae
In caput hoc bona POSTHIANAE:
"Heri reflatus aut hodie malos
"Expertus, haud cras atque perendie
" Speres eosdem. mutat aura,
" Mutat et aetherius volutos
"Meatus orbes. Cernis, ut arduis
"Anno futuro machina siderum
" Minetur impendens tyrannis
" Exitium, ducibusque magnis?
"Numquam trigonos vanus Olympios
"Frustravit error. numquam itidem vices
" Iunctum planetarum fefellit
" Agmen, inexplicitosve casus.
"Non semper altae crista superbiae
"Ferocem amabit tollere verticem:
" Non semper audebit ferire
" Dis inopem, tumidus remissum.
"Quondam et minori, patre Philemone
"Et matre nato Baucide, regiam
" (Ut latus amnis fonte surgit
" Ex humili) diadema cingit
"Frontem, aut (quod usu saepe venit) sacer
"Velat tiaras. Da spatium breve;
" Da cursum, et invictos labores;
" Da, quod habent dare Dii volentes:
"Quid non vir ultro magnanimus queat
"Praestare? quid non efficere impiger?
" Punctum omne fert in hisce terris,
" Cui mora non odio est Olympi.
PULCHRIOR gemmis et auro,
Et quidquid uspiam nitet
Pulchrius gemmis et auro;
Antiquiore nobilis
Gente, lingua, patriaque;
Petenda vel centum procis,
Squalidi captiva in antro
Sedet puella carceris,
Dura quam numella pridem
Manus pedesque vinctam habet.
Vinculis ARCHAEA ab istis
Quei liberanda mi foret,
Marte cum [Orig: quum] meo excitarer
Tentare, quantum qui pote
Plurimum tentare, quid fit?
Obstas puellae DUDITHI,
Meque deterres amantem;
Anum subinde clamitans
Obsoletam rancidamque,
Pannis et annis obsitam;
Quodque deflendum est, Megaeram
Appellitans Mephiticam.
Heu nefas! heu triste probrum!
Heu sempiternum dedecus!
Anne praestingues Melisso
Acutiores scilicet
Lyncum ocellis hos ocellos?
Ultorem in has iniurias
Invocabo Nordovicem
DOUSAM, Iscanenque LIPSIUM,
Quique de SCALA propages
Docto parente doctius
Nomen acquisivit, inter
Praeclara saecli lumina.
Concitabo saevus in te
MODII furores entheos.
In tuam instigabo noxam
PALMERIUM et GULIELMIUM,
Vindices Nymphae Latinae
Unos et unicos. Dabis
Ah dabis poenas, amice,
Non unius culpae reus,
Ni retractes ante dicta,
Palinodiamque succinas,
Supplicique depreceris
Veniam ore, mente, pollice.
O nimis crudelis! haecne
Moriens tua ex libidine
Carceri infami feretur
Auctore DUDITHIO (malum)
Mancipata? quin statim quin
Aut tradis hanc litem arbitris,
Aut Libonis ad severum
Puteal referri postulas?
Voce si recentiorum
Damnatus hic [Orig: heic] causa cades;
Quid Cato Terentiusque
Varro superciliis velint,
Ac quid innuant Quirites,
Haud difficulter cernere est.
Causa iam praeiudicata est
Communibus suffragiis.
At virago restituta
Per iudices in integrum,
Ducet extemplo triumphum,
Unaque secum me vehet
Ora per Romana ovantem, et
Curru superbum eburneo
Candidos Phoebi iugales
Loris lacessentem aureis.
Illa, ceu regina Iuno,
Florem Deabus omnibus
Praeripit, suoque cultu
Plebeia vulgi suppara
Risui ludibrioque
Exponit, orarum tenus.
Iamque, sublimi ruina
Collapsa quondam, denuo
Romuli Remique et Anci
Instructa pandit atria.
Tum sacella dedicata
Phoebo, Camenis, Gratiis,
Palladi, Cyllenioque,
Et perpeti Victoriae,
Iure sacrosancta prisco
Sollerter instaurare amat.
Cernis, ut redire pergat
Aetatis aureae decus?
Utque vilescant inani
Protrita plebi compita?
Ergo quid diu moraris?
Quid oscitanter haesitas?
Iam clienti dehinc patronos
Parandum, et omnibus modis
Id studendum, ne catastae,
Quam sensit insons filia,
Tute mancipere, dura
Talos revinctus compede:
Sed receptus obsecratu
In gratiam sons ac fidem,
Iudicum severitatem
Sententiaeque lenias,
Mitiore doctus uti
Sermone linguae in posterum.
Fallor, an (quod maxime opto)
Te paenitebit asperae
Iuris olim dictionis,
Rigidaeque censurae in tuum
Hunc amicum, illamque Nympham?
Pro qua mihi tot bella sunt
Anxie pugnata; pro qua
Semper tuenda strenue,
Nulla cura, nullus umquam
Labos, opusque nullum eo
Defatigavit gravatum,
Ut quidquam ab hac molestia
Mi remittendum putarim.
Quin, fine laeto ut clauderet
Incohatae texta chartae, et
Ad umbilicos duceret,
Saepe Persicam rogavi:
Rogata votis annuit.
Illa eodem te, precandum est,
Tenore deducat favens,
Ut (quod in primis avemus)
Praefracta contumaciae
Vis retundatur, tibique
ARCHAEA concedat locum
Mille votis expetitum.
" Nam saepe longa, ut assolet,
"Quos reluctantes diuque
" Multumque conspexit dies;
"Hice momento minuto
" Perversa naturae exuunt
"Optimis obtemperantes,
" Aliosque mores induunt.
At redempta tu Quirini
Propago vindiciis meis
Exsili laeta, ac triumpha
Liberrimis in curribus:
Liberali namque causa
Te litterae manu asserunt.
"MULTUM est, Latine scire loqui, et quidem
"Bene ac diserte. plus, proprie loqui,
" Nullisque vulgi more naevis
" Ausoniam vitiare linguam.
'Per quinque iam me lustra vel amplius,
'Imbutum amoenis pectora litteris,
' Quas usque gusto, scriptitandi
' Assiduum cacoethes urget,
'Mentemque apertis illinere abditam
'Cogit papyris: et tamen (heu pudet
' Pigetque me vani laboris)
' Sentio discipulus manere,
'Rudisque tyro. numquam et-enim satis
'Mihi ipse feci, ne-dum aliis, quibus
' Pimplea cordi est, quosque doctos
' Prae reliquis amat ara Phoebi:
Phoebi sacrarum praesidis artium
Circum implicatis ara comis Daphnes
Evincta, victurisque sertis,
SCALIGERO ingenuo virorum,
Haud abnuente id Numine, debitis.
Nam te (fatendum est) omnia ad omnium
Unum unicumque inventa rerum,
Et variae cata disciplinae
Magmenta, IOSEPHE, ingenii vigor
Sic fecit aptum, fecit idoneum:
Ut nil sit in toto Minervae
Vertice pectoribusque postum,
Quod non peraeque promere calleas,
Ut ipsa, quodcumque in cerebro Iovis
Rerumque natura retrusum
Aut latet, aut latuit, dehinque
Porro latebit. Dona quis o tuae
Aequare possit maxima Pallados?
Quis ampla linguarum tot inter
Munera, queis opulens abundas,
Edisserat, quonam ore potissimum,
Scite exprimendo multiplices sonos,
Facundus antistes? Facessat
Ales Atlantiales, supernis
Deorum et imis lectus ad Arcadas
Interpres. Hic est hic meus ille amor
Ardorque, Suadelae medulla,
SCALIGER, Aonidumque mystes,
Qui cuncta sermonum omnimodis tenet.
Talaria olli nectite, et auream
Donate virgam, quemque pennae
Pileolum decorent volucres.
Ne tu potestatem o fuge creditam,
Caducifer; neve imperii novi
Insigne detrecta repugnax
Caesaride. Tibi cedet ensis,
Magnus tibi ensis cedet Orionis,
Seu fortis harpe, sanguine adhuc madens
Argi cruento, et perpetrata
Caede colubriferae Medusae:
Ut hac vel illo fretus, hiantia
Tu colla dirae Barbariae seces,
Monstro tremendo, purioris
Delicium geniale linguae
Contaminare praecipiti; velut
Qui virginalis purpureum ruit
Florem pudoris vi recincta
(Grande nefas) temerare cesto.
Dignum inde tantis pro meritis tibi
Canam triumphum. Si moriar prius
Quam detur effectum; fac orbos
Luce mihi hos oculos resignes,
Iniurioso quippe animas sciens
Ciere ab Orco. Spem sine postumam
Hanc ferre saltem nos, amicorum
O Coryphaee, nigras sub umbras.
SEX mihi post annos iterum carissime POSTHI [transcriber: the text has 'POSTH', but the form must be vocative]
A profectione vise
Italica, o quantis mea pectora laetitiarum
Reddidisti delibuta
Roribus! o quanta cumulasti cor mihi rerum
Spe repleto grandiorum!
Dii faciant, eventus eat felicibus orsis
Dexter, optatoque fine
Sol auri, Luna argenti perfecta metalla
Conflet: obsipatus ignis
Noctes atque dies vigilacia lumina servet,
Excoquens flavas arenas:
Unde satur lucri silicem rimabitur Hermes,
Partis et quintae medullam
Eruet, antiquos inventa decentia Reges;
Par quibus Gebar feretur.
"Impervestigata latent quam plurima certe,
" Mersa in obscuris tenebris.
Quod si Dis locuples venas aperibit opimas,
Teque causam originemque
Naturae edoctum ac rerum, sic provehet alte
Culmen artis ad supremum:
Soli tu statuas Lunaeque locare memento
Aureas argenteasque.
Dignus hic ornari, digna est decorarier:
"Nam Deos mens grata placat.
EUGANEUS collis, Nymphaque vallibus
Sese habens Etruscis,
Persaepe nostros aemulando
Gestiit ingeminare cantus.
Testis erit PatavI docta Academia;
Testis inclutarum [Orig: inclitarum]
Venusta Senarum corona,
Harmonico sale delibuta.
DUCA potens illic virgineo melo
Mulcet audientes:
FELICIANUS hic [Orig: heic] sonore
Organico ferit aptus aures.
Nunc eadem nobis Musa animum movet
Ad Lyci fluenta, et
Symphoniarum mirus ardor
Cottidie magis incalescit
Ac magis: optatas ut iuvenum solet
Fervide cupire
Amore captorum impotente
Ignis Acidalius puellas.
Aspicis, ut totis ad modulamina
Pruriat medullis
Utrique COLBINGER sodalis?
Ecquis ei faculas, quis aestum
Leniet? En haec est lux tibi propria,
Annuo meatu
SCHORERE quam Solis reducunt
Faustiter auricomi iugales.
Serta coronatas impediunt comas;
Teque Musicorum
Grex notus ambit. Pande sodes
Pande fores, et amoena pulchri
Limina caenacli; liber in obvios
Qua situs et hortos
Silvasque prospectus, proculque
Aerias patet usque in Alpes.
Ipse Lycus nostrum, et Virdo minor Lyco
Audiat canorem;
Nymphaeque festas explicatis
Plaudere ament pedibus choreas.
Fas mihi sit, tantum pascere lumina, et
Dulce colloquentum
Et suave ridentum intueri
Labra, rosas imitata rubras,
Aut folium florens arbore Punica.
Tetrici Catones
Absint, et exactum perinde
Omnia censor agens ad unguem.
"Laeta decent laetos. tristitia intimas
" Conficit medullas.
MATTHAEE tu prolixiorem
Materiam cape gestiendi.
AUREOS montes
Aurei versus
Si merentur,
Ut ais, fidemque
Tibi vis haberi:
Ecquid age o lucelli
Carmina nostra
HAENZELI sperent
Quae nec argenti
Quae nec auri
Speciem aut colorem
Referunt. sed ut sit
Aurea vena, sitve ar-
gentea forsan;
Ecquis hanc tanti
Esse ducendam
Aestimabit?
Tenues profecto
Tenuem videmur
Instar araneorum
Texere telam.
Hacce tu pulchra
Templa Musarum
Et cathedras
Redimire sumis?
Vel eam, tapetum
More modoque, circa
Parietis oram
Rite suspendis?
Ne moves bilem
Delioque et
Clariae cohorti.
Cave enim, cave, ne
Praecipitem volutum
Ex Heliconis
Aureo me et te
Colle deeurbent
Numina. ah quam
Gravibus ruinis
Caderemus! ah quod
Supplicium daremus
Plumbea moles!
NOCTIUM dux alma, comes dierum
Luna, quae nixu teneras puellas
Solvis, et laetos facis absque luctu
Edere partus;
O laboranti rudibus sub annis
Mitis affulgens, uterum relaxa
POSTHIAE, patremque diu cupita
Prole beatum
Redde: si vates medicusque sollers
Rite Phoebeis operatus aris,
Et dies noctesque tuo tuive
Fratris honori
Barbiton nervis habilem tetendit,
Teque verbena viridique nardo
Cinxit; aut frontem Clario Daphnea
Frunde revinxit.
Cui torum coniux sterilem relinquit,
Orbus est eheu pater, ante funus
Liberum, vivaque adolet rogalem
Matre cupressum;
Vota nequiquam geminans, precesque
Ad Deum frustra calidas refundens.
Nec dolor dispar, eademque Nympham
Cura remordet.
POSTHII Blandina ferax canatur,
Ut Rudingeri facilis Creusa, et
Estere Leii, lepidumque ridens
Suavia vatis,
Pura cui nomen dedit amnis unda,
Unda Musaeo similis liquori;
Quo tuos persaepe soles DIANA
Tinguere vultus.
Dum loquor, LUCINA piis parentes
Anxios votis hilarans, in auras
Mittis optatum thalami iugalis
Pignus ERASMUM.
Ferte sacratas cito ferte lymphas
Mystici fontis, riguisque primum
Editi fetus caput evolutum
Spargite guttis:
Mox et enixae genitricis ori
Cinnamum costique boni fragrantem
Fumulum insuffite, pia precati
Voce salutem.
Vivat extento diuturna vivat
Saeculo proles tua, clare POSTHI;
Donec in celso veneranda Phoebe
Lucet Olympo.
Eia sic dicamus, et usquequaque
Prosperam partus referamus horam;
Menstruos Lunae, memores, nihildum
Fallere metas.
MUSIS amico quae nova PRINZIO
Tedas paranti carmina sanciam?
Quidquid canemus, sive tritum
Cuilibet, e mediove carptum,
Seu diligenti compositum mora,
Limatioris testem operae, boni
Facturus est aequique, censor
Optimus ingeniique et artis.
Sic spero sane: nil habeo tamen
Promittere alti. Tendat in arduum
REUSNERUS, et sollemne pangat
Carmen, ut omnipotens Iehova
Cum [Orig: Quum] condidisset Daedalea manu
Primaeva mundi exordia; caelibem,
Manere, et expertem maritae
Noluerit habitare Adamum;
Sed dormientis de latere intimo
Costam revulsam verterit ocius
Fingens in humanae figurae
Membra, Deorum hominumque matrem.
Idem Philippus, cui patrio obtigit
De MONTE nomen, concinat: aula quod
Excelsa miretur RUDOLPHI
Caesaris, Histricolaeque Fauni
Frustra aemulari multifora invicem
Tentent avena. Nos popularium
Quod festa Nympharum, venustis
Sueta choris, sequerentur ora,
Psallendum amatae lumina ad URSULAE,
PRINZI, iuvaret commodularier,
Ipsaeque Fescennina mallent
Ludicra, luxuriante versu,
Quae Diva Cypri, quaeque Cupidines
Nudi probarent, quam tetricissimas
Dignasque morosis Sabinarum
Ingeniis Patavinitates:
"Verum, ut iubet lex, auribus est honor
"Castis habendus. Casta Deo placent,
" Rerum satori: casta mentes
" Prae pietatis amore puras
"Reddunt, et obscenum agmen in ultimas
"Terras relegant, coetibus a probis
" Exterminatum. sic Amyntas
" Fidus oves scabie maligna
"Exulceratas de grege separat
"Sano, bidentes incolumes putri
" Contage ne laesas queratur
" Postmodo, sollicitus salutis.
"O Castitudo, quam prope nullum habes
"Locum ipsa, postquam legitimas Pudor
" Metas coactus transsilire
" Capripedes apud impudicos,
"Iniuriosum persequitur nefas,
"Tandem reponi dignus in integrum.
Abite turpes in malam rem
ilico; vosque pudiciores
Adeste ritus. Tu quoque Puritas,
Ornata velo candidulo caput,
Praesens adesto, et cum sorore
Castifica thalamos reserva
Intaminatos. URSULA amet virum
Ardore tanto, quantus amantium
Nusquam exstitisse scitur ardor:
Tuque pari vir ab igne flagres.
Sic coniugati vivite. Nil prius
Vestris, secundum nil sit amoribus.
Felicitatis in supremo
Cardine vos statuat benignis
Fortuna pollens divitiis. Ad haec
Vestros amores turba Silefidum
Miretur omnis: vos beatis
Annumeret LEORIS, quot umquam
Sunt aut fuerunt, coniugibus, quot aut
Erunt futuri tempore saeculi.
Nascantur hinc sperata vobis
Pignera cara tori, et nepotes
Virtutem avitam, qua pote, fortiter
Manu asserentes atque animi bonis.
Quid multa? votis plura dona
Iuppiter his superaddat aequus.
"INTER innumeras conspicui DEI
"Virtutes, rutilis sideribus locum
" Quisnam supremum, sive partes
" Praecipuas neget attributas?
"Sunt tamen, quibus haec Democriti in modum
"Irridere placet, sint quasi somnia;
" Mezentiique more caelum
" Temnere, opusque virile caeli.
"Nil Dei digitus, nobilis artifex,
"Frustra composuit; nil temere omnium
" Rerum creavit. En Olympus,
" Quanta patet spatia, hunc per orbem
"Maximae loquitur regna potentiae; et
"Multo pluria, quam sit ratio capax
" Humana, divinae reperta
" Continet ingeniosa mentis.
Tu volubilium momina cardinum
Indagare sagax, signaque verticis,
Horoscopumque, scite PREUSSI,
Fataque sortilegasque Parcas,
Quidquid et varios per positus micat;
Scis quantum valeat lenis ab aethere
Seu torvus aspectus: quid ortu
Conveniat, quid in occidentem
Vergat, et medium quid deceat polum:
Quae Fortuna aliquem divitiis beet,
Quis casus affligat: quid illi
Exitium ferat atque mortem;
Huic statum innocuum, atque utibilem moram
Vitae. scis itidem, quid premat obrutum
Stellis sinistris, quidve tollat
Adque gradus vehat altiores
"Dexteris facibus. Certe equidem, ut libet [Orig: lubet] ,
"Mecum sic statuam, sic ratiociner
" Mecum necesse est: Fata mundum
" Dirigere, ipsa Deo subesse:
"Astra posse ideo plurimum in infima.
"In fatis fuerit, me fore satrapam
" Regemve; quis fatis repugnax
" Gemmiferam impediet coronam?
"Fata praecipiant, te fore praesulem
"Seu Pappam, quid erit, quod redimicula
" Negare portendat tiarae?
" Perpetuas adeo usque sortes
"Meta signiferae circumagit rotae,
"Nunc huic nunc alii prosperioribus
" Amica rhombis. Sint licebit,
" Queis pudor est eadem fateri;
"Non tamen proprias exserere abnuunt
"Vires astra. suum cuique negotium est
" Igni; nec umquam in Microcosmum
" Robore languet agens potestas.
UT ante septem plus minus messes tuae
Misi legendam Heroidi
Rhapsodiarum dapsilem farraginem,
Satus iuventae parvulos:
Sic nunc eidem grandiore mergites
Spica replentes horreum
Non extimesco missitare, exoticam
In Albionis insulam.
Hoc quidquid est aut qualecumque, se tuo
Commendat, o WALSINGHAME,
Dulci favori, gratiaeque mutuae.
Occasionem commodam
Nactus, fac istud ad manus pulcherrimas
Venire Reginae queat,
Oculosque ad ipsos siderum instar lucidos.
Non illa proprias sibi
Laudes, inexstinctaeque gloria decus
Illustre dedignabitur;
Neque attributa honoris alta encomia
Dispernet ab sese procul,
Quamquam profecta vate ab externo, tamen
Illius haud certe minus
Amante, quam si natus esset subditus
Sceptris Britanniae aureis,
Normaeque legum aequabili vestratium:
Queis illa iustitiae tenax
Pro singulari pectoris sapientia
Paci studens ante omnia, et
Tranquillitati, civium nutriculae,
Regnique tutrici, Themin
Conservat illibatam, et urbes floridas,
Populique corpus integrum.
Quid commoramur hisce sub plagis diu,
Lycumque frustra cantibus
Oneramus amnem? Fallor, an Thamesina aqua
Iampridem oloris Francii
Ad nota praestolatur adventum vada,
Gratum inter alites locum
Sedemque concessura candidissimas?
Ibo, et relicto Teutonum
Caelo, Britannas hospes Oceanum mare
Transvectus auras imbibam.
Fortassis istic, quod diu quaesivimus,
Tandem repertum se dabit.
TEUTONUM mirus BEALE o amator;
Ecquid ut Nicrum fueras ad amnem
In Palatini celebratiorem
Principis aulam
Missus, ex illo memor es Melissi
Tempore, et nostri retines perennem
Mente sincera, quasi in aere puro
Aut adamante
Candido scalptam graphice, figuram;
Quam tot exoptata colunt amici
Turba, tot servant nivei irreflexo
Corde sodales?
Nos dies noctesque tuos avemus
Cernere Anglorum in regione vultus,
Quamque praesignem tibi comparasti
Bibliothecam,
Oppido ditem veterum librorum, et
Arte cusorum omne genus recentum.
Tam diu quid me fera bella tardant?
O mora, quid me
Tam diu differs? quid agor retrorsum?
Stat tamen mitem BEALUM osculari
Velle cum WALSINGAMIO stat ipsum
CAECILIUMque
Posse BROMLEIUMque videre, nec non
Pectus HOVARDUM, reliquosque in aula
Nominis magni proceres, ab alto
Sanguine cretos.
Numen in primis venerandum ELISAE
Versibus cultis amo demereri,
Grande laturis trifidum per orbem
Pondus honori.
Dii meos orsus, mea Dii secundent
Coepta. Quod dilatum aliquando, quis scit
An favor compenset iter mage amplo
Munere sortis?
GILPINE, cui fas nosse Britannicae
Secreta Divae, quique repertus es
Unus RUDOLPHI dignus aulam
Caesaris, ad Lycii fluenti
Sequi recessus, Vindelicum procul
Findentis oras; quandoquidem nimis
Diu feri interceptum ab hostis
Saevitia gravis immerentem
Custodit arte [Orig: arcte] poena ROGERSIUM,
Lumen Camenarum: annuis, an meos
Repellis obstando rogatus?
Annuis hercle, meisque votis
Locum relinquis. Tu dabis entheae
Mittesve Nymphae Pindaricum melos,
Measque commendare perges
De meliore nota Camenas.
"Iam concitatis quindecies equi
"Titanis acres Zodiacum ungulis
" Percursitarunt, navus ex quo
" Scribere, quae faciant decoro
"Latinitatis, numquam ego destiti,
"Politiorum scilicet aemulus
" Rerum, elegantiaeque tersae.
" Ecquid enim melius venustat,
"Quam lima, carmen? quid mage verba, quam
"Ars? Inter haec et laudibus inclutam [Orig: inclitam]
HEROIDA exornare sumpsi,
Oceani dominam potentem
Et Albionis. quin etiam dehinc
Plene absolutum versibus aggredi
Opus sonoris cogitarem,
Illius elogiis refertum,
Praebente Diva materiem, et modum
Praescriptum agendi. Tu precor interim
GILPINE, quid Regina mandet,
Quid iubeat mihi adordiendum,
Felice penna significaveris.
Me, quantus hic sum, devoveo illius
Famae celebrandae, Britannorum
Omnis ad obsequium paratus.
ERGO ibis, et nos tam cito deseres
IACOBE, paucum vix tibi cognitos
Ad tempus? ibis nempe, et oras
Ausonias tibi, sive Gallas
Lustrare mens est, sive Britanniam,
Subiecta ELISAE regna viragini.
AUGUSTA non tanti est, ut ultra
Sustineat tuus hic [Orig: heic] manere
Vultus, Camenarum obsequio diu
Iam mancipatus? Vah, HELICONIO
Tecum quoque abducto, gregales
Colloquio meliore privas!
Iucundus eius sermo, itidem et tuus,
Mirum in modum nos exhilaravit, ac
Mensae voluptatem serenam
Attulit, officiosus erga
"Quosvis. Ut aegrum est, pectora dividi
"Aut separari (proh dolor) invicem,
" In mente quorum, ceu decorum est,
" Una fides, amor haesit unus!
Ego hic [Orig: heic] RUDOLPHI Caesaris exitum
Negotiorum, quidque boni ferat
Conventus, exspectare lento
Constitui pede, nec supinus
Nec curiosus praenimis. Ilicet
Matura paullo post abitum et mihi
Suadebit Autumni ingruentis
Hora, pari celeres diebus
Noctes adaequans momine. Tu viam,
Quo fata ducunt alitibus bonis,
Ambage confectum brevi des,
ZELINIAEque Iacobe gentis
Virtutem adauctam, non sine gloria,
Et stemma avitum cum patrimonio
Seros propages ad nepotes,
Aonisin decori futuros
"Dehinc et ipsos. Quid magis inclutum [Orig: inclitum] , et
"Famae perennis nomine dignius,
" Quam si politorum Polonum
" Nobilitas cluet erudita?
NUNC est ovandum, nunc lyra Lesbio
Pangenda plectro: nunc popularibus
Laudes Idumaeo Iehovae
Dicere fas reverenter hymnis.
Dextrae potentis robora, DUDITHI,
Ostendit ille, et cladibus horridis
Affecit infestos catervae
Christiadum, genus acre, Thracas.
Accepta Persis, ac socialibus
Georgiani viribus agminis
Ferenda palma est. Saevus Osman,
Quo rigidis truculentiorem
Vidisse in armis Massagetae negant,
Tot copiarum ductor Amurathis,
Hac strage bis vicena fertur
Millia sacrificasse Diti,
Suis ad unum scilicet omnibus
Ferme peremptis turbine bellico:
Magnamque Persarum maniplis
Typhlida vi subita occupatam,
Aurique onustos pondere maximo
Captos camelos fama volans refert.
Audacis Euphrates duelli
Testis, Achaemeniusque Tigris.
Quo te secundi numinis arbitrer
Favore tantas res gerere, ISMAEL
' Sophi?dat exemplum supinis
' Teutonibus tuus ille Mavors
"Hostes ruendi. sed timidissimas
"Silvarum in antris sternere bestias;
" Cornuque venatoris uncum,
" Quam lituosque tubasque pugnam
"Denunciantes, tutius est sequi:
"Nec belluarum constat inermium
" Tanti per hastas aut veruta
" Fusus humi cruor, ac Gradivi
"Fortes lacertos ense lacessere,
"Ad sustinendas impare flictuum
" Plagas, et arcendis minore
" Impetibus, violentiaeque
"Ferri retundendae haud sat idoneo.
"Virtutis est, si Diis placet, imparem
" Vitare congressum Gigantis,
" Et fugere oppositas cohortes.
"Ac praestat inter grandia Liberi
"Deproeliari pocula, Rhaetico
" Spumantia aut vino Caleno,
" Rhenigenaeve liquore vitis;
"Ut multus Hector sudat in Hectorem,
"Udoque Achilles udus Achillei
" Contendit urgens: quam sitisque
" Impatiente famisque dirae,
"Fatiscere aegro pectore languidum.
"Porro quotusquisque est, Helenae in sinu
" Tepente qui non malit ultro
" Sic recubans, Paridis veterno
"Torpere segni, deliciis fruens
"Desideratis; quam sibi classico ob-
" Strepente somnum turbulente
" Rumpier in media quiete?
"At praecavendum, ne vetuli modo
"Canis Molossi pandiculantis aed
" Fornaculae aestum, nos meraco
" Atque sopore gravi sepultos
"Et oscitantes hosticus opprimat
"Furor Tyranni, terribiles Scythas
Getasque Rhiphaeosque secum
Odrysiosque truces trahentis
"In nostra passim damna. Volucribus
"Sit, rete tracto (nescio quis Midas
" Obiectat) involvi capique;
" Squamigerae pecudi, sagena
"Circumveniri. Quis sapientiam
"Sero excitatos quaerat apud Phrygas?
" Hanc nationem non nisi ictus
" Verberaque et tudites malassant.
AIN BRUTE meae chelyn Thaliae
Spirare vivo carmine Pindarum;
Et quadrare mihi modestiori
Auram cycneam vatis Horatii,
Praesentem ex humili solo, ut libebit [Orig: lubebit] ,
Tractus in altos tollere nubium?
Ac te BRUTE negas alacriorem
Sallustii mentem, acreque Livii
Dulci cum Genio obtinere robur?
Ne tu diserta callidus invicem
Ambos conciliare quibis arte,
Alter licebit forsan iniquior
"Manes alterius ciere amarit.
" Mi molienti grandia, non quidem
"Indeses studium et virilis ardor
" Desit: sed atri dira malignitas
"Obstat temporis; obstat ipse vulgus,
" Sese eruditis qui putat auribus
"Ferre iudicium, ac nimis procacem
" Agens Aristarchum, Ausonios modos
"Damnat, et veteres Latinitatis
" Voces. Dolendum est, usque adeo malam
"Sinistramque viros opinionem
" Doctos tueri mordicus. Est, ubi
"Nonnumquam, ad lapidem velut viator
" Incautus, offensum atterimus pedem;
"Peccandi haud animo, sed evehendi
" Ad dignitatem, quae cecidere nunc
"Tot vocabula, si probaret usus,
" Fandi magister. Res alia est, stylo
"Velle perspicue exarare quidquam
" Vinclis soluto: res alia est item,
"Cogere in numeros tibi obsequentes
" Antiqua linguae nomina Romulae.
"Famam, qua pote quisque, consequendi
" Flagremus aestu. Me mea FRANCIA
Vixisse incelebrem negare possit
Versu canoro, et pectine Musico.
Tute BATTORIDEN peracer (at quem
Heroa?) sumes BRUTE pedestribus
Dicere historiis. In his quid obstat
Crispum aemulando, non sine gloria,
Senemque Euganeum, ut minus feraris
Lecto repugnax cedere Caesari?
LOESERE, clara nobilis a domo;
Quem laetiorem, dic age, nuntium
Beatioremque ab secundo
Ferre mihi potuisset Albi
Ter auspicato sidere Atlantius?
Quae gratiori dulcis epistulae
Comprensa signaclo disertus
Gaudia, prolubio audiendi,
Portare quisset MEZIUS? huc ubi
Pegnessum ad amnem Noridos hospitae,
Me delitescentem silenti
Numina Deiphobes in antro
Eventa rerum, atque innumerabiles
Casus futuri temporis addocent,
Regumque praesentes ruinas,
Imperiique novas secures.
Omnem superbis triste Bimembribus,
Coniunctionem siderea in plaga
Iovisque Saturnique magnam
Magna pericla sequi necesse est,
Vicesque miras. His ego dum vigil
Intendo mentem, quaeque volubili
Dehinc Planetarum recursio
Fortior ad mala vis Trigoni
Portendat, acri lumine metior,
Perculsus imum cor gelido metu:
En fausta de te sparsa Fama
Coniugioque tuo, timorem
Frontisque nubem dispulit ocius;
Ceu taediosis nubila dividens
Opaca nimbis, sana caelum
Aura aperit Boreae serenum.
Felicitatem non tibi gratuler?
Natura quanto daedala, et artium
Pallas repertrix te crearunt
Corporis atque animi venustis
Insigniorem dotibus; atque tu
Te castiorem usque et mage sobrium
LOESERE gessisti, probatis
Moribus, ingenuaque vita:
Tanto merenti pulchrior omnibus
Puella Nymphis, atque modestior
Oblata Fortunae favore est,
Gente alacri sata PHLUGIORUM,
Virtute praestans URSULA; non sine
Amplo facultatum augmine, et uberi
Opum affluentum copia. Tu
Dignus es hac, eademque digna est
Te coniuge. exin digna parentibus
Nascantur aequum est pignera, patriae
Flos stirpis almus, MISNIAEque
Grande decus, columenque rerum
Cum laude partarum. O utinam mihi
Tantisper aevi ducere terminum
Concedat exorata Clotho,
Dum generi monumenta vestro
Affinium quam proxima gloriae,
Queis VOMER insigne est, sacer exigam
Vates! Duorum nempe fratrum
(CAESARIS alter habere nomen,
Alterque nomen nobile IULII,
Olborna cura ad Sequanicum Dubim)
Recordor in primis; amicos,
Gallica Marte premente regna,
Expertus ambos. At tibi, candide
Amice, quid non debeo? Quam meae
Adesse praesto dignitati
Te nihil erubuisse laetor:
Praesente cum vel mille frequentia
Et Italorum et quos amo Teutonum,
Comes Palatinus crearer,
Atque eques, Ausoniusque civis!
Puram BOQUOLDUS nam chlamydem Holsatus,
Et Francus ensem FUCHSIUS aureum,
Calcaria auro tincta LOESER
Misnius, empyriumque torquem
Mi praeferebat GRYNIUS, inclutum [Orig: inclitum]
Cui terra Pallatina dedit genus.
Sed hoc parum aut nil forte vestrae ad
Nobilitatis equestre lumen
Conferre quisquam dixerit: attamen
Grati relatum pectoris ergo sit,
Se mune praebentis togato
Carmine. Tu tibi gratulantis
Vocem susurram, et Romuleum melos,
Inter canoros parvam aliquam cycnos,
Quos glaucus Albis, quos Elyster
Vitreus amne suo canentes
Arcere parcit, sponte tua sinas
"Habere partem. Haud omnia possumus
" Omnes. Tubarum inflare nervos
" Inscius, hiscat oportet assam.
QUANTUM laboris, quantum operae, dies
Noctesque fontanum approperans opus,
Iussu senatus oppidani,
POEMERIUS, meus ille Theseus,
Vir consularis, nomine regio
Exhauriendum sumpserit, exprimi
Verbis (opinor) vix potestur,
O TYCHO, nobilium columna,
Danoque Regi consiliantium
Statera. nam seu sculptilibus typis
Quid praefigurandum e pyrastro;
Sive polita, recente cera,
Fingenda Nymphae forma venustulae;
Seu candefacti pronus ab igneo
Fluens catino rivus aeris
Subter humum, simulacra venit.
Obinduendus per nova: primitus
Id (ne quis error post remorae foret)
Delineari rite fecit
Artificis sapiente dextra;
Antiquitati scilicet hunc catae
Habens honorem, ceu decet, ut nihil
Non mutuandum digne ab ipsa
Duceret. inde cava scatentum
Lymphis susurris ora canalium
Secrevit inter se variabili
Proportionis aequitate;
Eximiam ratus esse laudem
Excogitando res superaddere
Eiusmodi, quae tale opus incluti [Orig: incliti]
Herois ad trecenta saecla
Postgenitis memorare pergant.
At longiori te, BRAHA, ne morer
Ambage; quid porro est, quod omiserit
Vir ille, et in quo non abunde
Omne suum studium approbarit?
Effecit hercle, ut non modo ego ipse-met
Conarer ad Regem insuperabilem
Quiddam aemulari, ceu solemus,
Pindarica gravitate dignum;
Verum et sonoris harmonicus modis
Concinna cantor exprimeret mele,
Deleniendis apta vestris
Auribus. Ergo bonas utrimque
Concepimus spes, haud ita nos malam
Inisse misso carmine gratiam
Ab liberali in eruditos
Principe, munificaeque dextrae.
Quapropter, etsi magnificentior
Per se futura est POEMERII satis
Superque commendata vobis
Sedulitas, animique nostri
Ardens voluntas; cum [Orig: quum] tamen autumen
Egere nostram lampada, quam vides,
Illustriori Sole: tute
Splendidus patienter addes
Lumen, facemque ex te mage fulgidam.
Si magnus ipse es Phoebus, uti pol es;
Stellis minutis tute lucem
Conveniet (puto) fenereris.
NUNTIUM o gratum mihi, Posthianus
Quem tulit cursu propero veredus;
Iam locum THYNGENE tibi secundum a
Praesule partum:
Hic [Orig: Heic] ubi Pyrgos virides amoeno
Maenus allabens patrius fluento
Radit, et pleno riguas Iaccho
Sufficit undas.
Suavior quaenam mihi dulciorve
Icere adventu potuisset aures
Aura? quae mentem mihi verberare
Fama secundo
Laetius rumore sonove quisset?
Gaudio exsultat cor, et ima crebro
Gestiunt, tentantque iecur fibrasque,
Viscera motu.
Testis ardorum locuples meorum
Ipse Pegnessus, socioque quamvis
Invidus Rhegnessus aquis remistis
Nomina tollens.
Euge, gratantem tibi perbenigno
Respice o vultu, patiens vocari
Numen, et vatum pater, et relictis
Cura Camenis.
IAMDUDUM omissis deliciis Rhodes,
Plectrum sonori mobile barbiti
Abieceramus, GULIELMI
Aeoliae fidis aemulator:
Cum nescio quis me velut arbitrum
Vocans Camenarum, impulit ad graves
Modos, et heroos canores,
Historicis opus incohandum
Sublime textis. Mentior, an tubae
Clangore doctum Calliope gregem
Non solum ad ardorem canendi,
Verum etiam manibusque et armis
Pugnam virilem fortiter aggredi
Excit lacessens? O mihi si dies
Tot prorogaret lentitudo
Fatiferae resupina Clothus,
Quot finiundae sufficerent rei
Stato tenori: quantus ab arduis
Et ipse gestis, qualis alto
Carmine gesta sonans cluerem!
Suscepta nervis iuppiter omnibus,
Totoque cunctarum impete virium,
Per elaboratos Dynastas
Sudor anhelus ad umbilicum
Extremum, ut aiunt, munera duceret,
Virtute partis non sine praemiis,
Seros beaturis nepotes:
Qualia promeruisse digne
Miramur olim pulvere Olympico
Heroas, acres quadrupedantium
Cursu caballorum citato
Palmiferam anticipare metam,
Gravisque luctae flictibus impigros
Domare congressu oppositam manum.
"Sed hacce tempestate frustra
" IANE oculis inhiamus aegris
"Rerum potentes, queis veterem lyram
"Audire amicum sit. quia desitum est
" Laudanda patrari, pudori
" Laudem alicui tribuisse habetur.
"Ergo propinquum est, si sapimus, procul
"Summatum ab aulis horridioribus
" Secedere ad caulas, modosque
" Bucolicos, humilesque avenas.
"Campis apertis, rureque libero
"Libet vagari, et nunc tacitum in nemus
" Reptare, nunc lenem prope amnem
" Herbiferis recubare in antris:
"Aut mane clivos scandere montium,
"Et vespere undas visere fontium,
" Atque inter errandum venustam
" Aemyliam, Aemyliaeque ocellos,
"Et Sophroniscae blandiloquentulam
"Sonare linguam, pulchraque Myrtilae
" Labra, et Melissaeam ROSINAM
" Candidula facie nitentem.
"Hic [Orig: Heic] nostra sunto regna, per avios
"Silvae recessus; hic [Orig: heic] mea fistula
" Faunis, verecundoque Pani,
" Atque adeo Dryadum pudicisCertet choreis. Ardua praenimis
"Tentare durum est. In mediocribus
" Citra indecorum sempiternam
" Glorier obtinuisse palmam.