QUOS legis, Regina, meae libellos
Indolis prae se specimen ferentes,
Quinque lustrorum, quibus otiosas
Trivimus horas,
Esse opus scito. Calami laborem,
Quem stylus poscit metrici canoris,
Ut vides, omnem tibi dedicavi;
Docta quod esses,
Atque linguarum variarum ad unguem
Scita, et idcirco raperes amore
Me tui, desiderioque magno
Nympha videndae.
Ut loquax intra mediocritatem
Sermo consistat meus, et papyrus
Haecce non alto nimis expetiscat
Nomine ferri:
Attamen pervolve meos libellos
Limine in primo, medioque et imo
Nulla pol clangore tuae carebit
Pagina laudis.
Idque adhuc deinceps fore pollicebor.
Namque iam totum quia consecravi
Me tibi, Regina, tuaeque laudi,
Advena et hospes;
Quis vetet (iussu moneor Minervae)
Quo minus dextro radio incohata
Finiam aeternae studio irremisso
Stamina telae?
"PRAECLARA res est, omnibus et modis
"Summe celebranda, ut puto, principes
" Cultis bonarum litterarum
" In studiis posuisse tempus;
"Primoque ab aevi flore peritiam
"Nactos earum, quas modo ventilat
" Censura, controversiarum,
" Iudicio didicisse sano
"Dignoscere astum et flexibiles dolos
"A veritatis gutture simplici,
" Griphosque verborum implicantum
" Ambiguos ab apertiore
"Planum professi dogmate pectoris;
"Tum nigrum ab albo, plumbea ab aureis
" Secernere, et technis remotis
" Iustificas stabilire leges.
"Deliberandum si grave et arduum
"Se quidpiam offert, quo nisi protinus
" Fontes recurrendum est ad ipsos,
" Ad penitasque rei medullas?
"Quam multa per se principibus patent
"Ipsis-met ultro, queis sapientiae
" Doctrina profectu beatas
" Divite nutrit alitque mentes:
"Cum [Orig: Quum] ceteroquin, in medium quod hic
"Aut ille iuris scitior attulit,
" Tamquam peregrino relatum
" Auriculas feriet sonore.
"At taediosum est mentem aliam sequi,
"Sua relicta; quod neque idonea
" Neque apta sit rebus gerendis,
" Arbitrio dominata servi.
"Accedit huc, quod saepe domesticis
"Suisque egentes consiliis, eos
" Audire cogantur tetrarchae,
" Quorum opera exitii et ruinae
"Cladisque causa est, non modo subditis,
"Verum et sibi ipsis; dum male consulunt,
" Et turbulentas machinando
" Sollicitant Acherontis undas,
"Chao reducto. Talia persequi
Incommoda, huius non fuerit loci.
Dumtaxit haec nostra eruditos
Calliope celebrare sumpsit
Viros, Camenis praesidium sacris:
Quos inter alta te memorem tuba,
O sanguis ORTENBURGIORUM
Bavaridum IOACHIME, teque
HENRICE eodem semine prosatum:
Utrum veris ingenue artibus
Excultum, et illustres merentem
Nobilium titulorum honores.
Antiquiorum non sat imaginum
Vos usque virtutem, ac decus inclutum [Orig: inclitum]
Spirare? doctrinarum abunde
Stemmatibus cumulum addidistis.
Sollerte quales aurificis manu
Gemmae repostae versicoloribus
Monilia exornant figuris,
Et lapidum pretiosorum
Gazam intuentis lumina vivida
Potenter ad sese alliciunt, sui
Amore; quomodo et sub Idae
Culmine forte repertus olim
Magnes, ahenas attrahere efficax
Massas: peraeque vis generosior
Elucet ex splendore vestri
Nominis, eximioque cultu.
Exsertat acres magnanimus vigor
Dotes, et ingens egregias sui
Mentes in admirationem
Sponte rapit rapietque porro
Virtutis ardor. Fas mihi sit tuas
Cantare laudes o IOACHIME, qui
Ut sortis adversae premaris
Fluctibus, haud tamen opprimeris.
Fas et mihi sit celebrem meo
HENRICE versu reddere, qui novem
Phoebi sororum amare coetum
A tenero puer ungue suesti.
Nimirum adepti munera gloriae
Cum sitis ambo, vestra age quis dehinc
Vetabit immortalitati
Nomina perpetuo sacranda?
"FELICIORES sunt aliis aliae
"Temporibus Musae. spretus honor iacet
" Interdum earum, nun in altos
" Splendidior levat ille pennas
"Tractus Olympi: qualis in aetherias
"Remigiis alae praepes ovans Iovis
" Liberrime se librat auras,
" Fulminis haud metuens trisulci.
"Cuia sit istud, dic, opera? an Genio,
"Aut positu stellarum, aut hominum et Dei
" Fatis, vel aequa ponderatis
" Impare vel trutina, imputandum?
"An forte culpae quisque suae faber est?
"Quoque magis Famam prensat, eo magis
" Illi ipsa vertit terga, sicut
" Fluxa capillitio recalvo
"Fortuna, caecis fallere imaginibus
"Immeritos gaudens, et variabili
" Exponere irrisos abunde
" Ludibrio, et rudibus cachinnis.
"At non laborum vilis inutilium
"Decipitur quondam Choerilus, inclito
" Ausus male ortis ac sinistre
" Versiculis (ut ineruditi
"Solent) Alexandro obstrepere improbiter:
"Stipitibus dorsum scribier ulmeis,
" Regale quam gratis nomisma
" Dignior accipere hei Philippos.
"Exactiori tu bone censor agis
Iudicio; ac vivos pectoris impetus;
SALMAEE IULI, candidosque
Rite cycnos ab inerte gansa
Atrisque corvis (qua cluet ingenium
Arte tuum, multis nobile dotibus)
Secernis acer: Cilniiinstar,
Regibus Oenotriis creati;
Cui Plotius, cui Flaccus, itemque Maro
Et Varius, suavique ore Propertius
Doctas replebant semper aedes,
Flos Latii dominaeque Romae.
Spretos procul se Maevius et Bavius
"Cernere.Suffenis nil pretii super,
" Ut nil Aquinis Caesiisque,
" Et genos hoc aliis ineptis;
"Quorum cicutas nil nisi de trivio
"Arcadicum quiddam stridere inaudias.
" Certamen at Phryx impudenter
" Marsya cum Clario incohabit
"Deo. nec absunt, heu, ruditate sonos
"Qui cuculi insuaves turpiter aestiment
" Praestantiores esse dulcis
" Atthidos artifici canore.
Quonam patrono, quam mea Musa parat
Suscipere, stabit FRANCIADOS labor
Defensus? aut cuius dynastae
Praesidium calor invocabit,
Mentem excitatam non nisi ad arduum opus
Cottidie inflammans? non ego virium
Inops, nec a venae scatebris
Pauper, Apollineove dono.
At sive plectri Pindarici numeros,
Seu citharam lenem vatis Horatii
Sequi, aut Poetam Mantuanum,
Maeoniaeve tubae canorem
Conabimur: te, queis pote cumque modis,
Magnanime o Heros, concelebravero,
Tuamque virtutem atque famam
Perpetuis memoraro saeclis.
Certe id meretur summa tua et pietas,
Utiliumque ingens cognitio artium, et
Doctrina: quae vel sola magnis
Te queat aequiparare Divis.
ECQUIS vetustae progeniem domus
Insigniorum Scaligerum legit,
Virtute quorum bellicosa
Historiae superant refertae;
Nec incitatur pectore vivido
Ad praedicandum, quam tot inobrutis
Heroes illi Marte factis
Perpetuam meruere famam,
Decusque clarum nominis enthei?
Quid comparandum sit Canibus tuis,
WARMUNDE, Mastinisque magnis?
Marmora queis operosa servat
Verona vestro dedita numini,
Reducta quamvis sub Veneti iugum.
Haud vorticosis actus undis
Eluet ipse Athesis perennem
Laudum inclutarum [Orig: inclitarum] congeriem, quibus
Avita clarent stemmata. Caesares
Vobis honorem, non sine alto
Munere, purpureique reges
Quondam obtulerunt haud modicum: et ducum
Vigens propages in pretio genus
Illustre tanto comperitur
Usque habuisse; toris ut amplis
Occasionem conciliaverit
Seu Iuno regnorum aemula, seu Venus
Custos maritae sancta tedae.
Unde suas Aquila altiore
Pennas volatu sidera in ardua
Librare, et ausa est tela Iovis sibi
Concessa in hostes contumaces
Imperii vehementiore
Torquere nisu: vestra Aquila illa ovans
Victo rebelli, et Caesaribus fide
Perenne servata triumphans.
Vestra Aquila illa celebris, inquam,
Claras (nisi obstet sors violentior)
Ipsoque dignas sanguine res dehinc
Porro patratura, et recentem
Imperio paritura famam.
Non tu (Minervae numen adest tuae)
SCALANA proles o generosior
WARMUNDE, tantam tamque fortem
Spem foveas animo irremisso?
Ne tempus instat, cum Nemesis grave
Rerum potito disiiciet iugum
Fatalis ultrix, inque fundos
Restituens veterem locabit
"Heredem avitos.nam titulo malo
"Quod possidetur, sit licet integrum,
" Successionem roborato
" Cardine perpetuare nescit.
QUAE vallis, aut quae te iuga detinent,
Ocelle Phoebi SCALIGER? aut quibus
Abstrusus antrorum latebris
Subtrahis ora manusque luci;
Quod nulla plane, ceu prius, ad tuum
Volans MELISSUM fertur epistula
Gallis ab oris? paenitetne
Dulcis amicitiae, pigetque
Franci poetae? Septem abiere iam
Messes iniquo sidere, dum tacens
Obliviosum colloquendi
Harpocratem nimis aemularis.
At sive lucem purpuream refert
Aurora, seu nox it comes Hespero;
Tu pol profecto, qui in medullis
Inque oculis mihi totus haeres,
Numquam sinis nos immemores tui
Traducere aevum: blandaque cum quies
Humectat artus, ipsa nobis
Somnia te vigili reducunt
In mente praesentem. usque adeo tuae
Impressa forma est obses imaginis
Hoc corde. Contra tute pectus
Imbuis effluitante Lethes
Fortassis unda. cuique prius fuit
Melli recentis (credo) sapor favi,
Gustanda nunc felli est palato
Inveterata apium saliva.
Novem o sorores, vos quoque Gratiae
Causam roganti dicite; dicite,
Quanam impiatus voce laes
Numina? qua meruive culpa
Abominatis coetibus addier
Vulgi profani? non ego sontium
Consors, nec ausus deprehendar
Aonidum temerasse sacra, aut
Sprevisse vates, optima pectora,
Vatumque amicos: quin potius viros
Doctos amore prosecutus
Eximie colui, colamque
Post-hac, vigescens dum meat halitus
Pulmone ab ipso per labra sospitis,
Sensimque nativo calore
Incolumes vegetantur artus.
Magnum aio quiddam, polliciti tenax;
Nec quisquam aberrantem ore redarguet
Iusto, nec accusabit astu
Dicta vafro quasi lubricantem.
Tu quaeso mores indue pristinos
Diserte fandi; neve recrastina
Pacale responsum, sed ultro
Pythagoraea silentiorum
Abrumpe decreta, et socialibus
Lacesse chartis SCALIGER, unice
Tibi faventem, et quem mereris
Usque tui studiosum honoris.
"Splendescit usu mucro, situ pigro
"Rubiginatur. vox ita condita in
" Torpente vagina Angerone
" Continuis hebetatur horis.
"Loqui decorum est: muta minus decent
"Musarum alumnos. exitio est, diu
" Mussare, amori; et quondam Amyclae
" Damna luunt taciturnitatis.
QUAM mihi Phoebe sacer materiam dabis,
Et luculentam et dignam Aganippidum
Choris, celebrandi decoro
Praesignem meritis virum
Carmine? Caesarei cui vigilantior
Commissa sancte est cura palatii;
Cui multa praefecto sagaci
Debent Austriaci duces,
Aulaque consiliis illius intimis
Prudenter usa, ad grandia publicarum
Augmenta rerum, principumque
Nervos, adque salubria
Totius imperii commoda. Clarior
Hinc facta pridem, non modo Teutonum
Oras, sed Europam universam
DITRICHSTAENIA laudibus
Gens replet innumeris. Limina Caesarum
Regumque magnorum hoc sibi nomine
Congratulari visa, sese
Felicissima praedicant,
Cum generose tui passim ea sentiunt
ADAME vultus lumine praevio
Multum frequentata, et beatis
Tacta tritaque calcibus.
Ille etiam paries, ille etiam angulus;
Secretiorum qui penitralium
Consulta secum ruminantur,
Aures acrius arrigunt
Ad tua proposita et scita. Vides, uti
Demissus ordo te reverens colat
Subselliorum, teque fantem
Causae ultro bonitas iuvet?
O utinam, eximium quae rogo Caesarem,
Favore vestro consequar! Est tibi
Meis facultas annuendi
Votis: est ea Caesaris
Gratia, quae precibus sponte sua locum
Cedat; petiti reddere compotem
Paratior, quam denegandi
Velum obtexere nubilum.
Spero equidem facilem, quam peto, rem fore, et
Mollem impetratu; si mihi Dii favent:
Quorum benigna fretus aura
Immortalibus inseram
Caelicolarum adytis Caesaream domum, et
Domus columnas inviolabiles.
Has inter, o illustris heros,
Stabis praecipuo loco.
STREINI Camenarum eximium decus,
Clarumque sidus nobilis Austriae;
Sollerter aetatem quibusnam
Te rear in studiis tot annos
Trivisse, praeter quae prius edita
Insigniores, Austriacum genus,
Mirantur, ut debent, abunde
Suspiciuntque domus vetustae?
"Non otiosam credibile est satum
"Quemquam ad voluptatem, aut Asiaticas
" Plumas, vel ignavi veterni
" Pigritiam, residesque somnos;
"Qui digna sese non modo, et incluto [Orig: inclito]
"Quondam suorum stemmate suscipit,
" Verum et labores usquequaque
" Postgenitis probat absolutos:
Quales secundo numine Palladis
Vulgasse constat te nitidis typis;
Quales et Herberstaenidarum
Illum oculum columenque gentis.
"Tanto profecto pluris habendus est
"Rerum retrusarum auctor idoneus,
" Ac laude maiori ferendus,
" Quanto animi generosioris
"Virtute famam scripta per ardua
"Illustriorem reddere amat. Prout
" Enim decorum est vel minutis
" Sideribus, radiare caelo
"Flamma corusca; sic quibus est datum
"Praegrandiori lumine ceteris
" Anteire, eo sublimiori
" Astrica monstra poli minora
"Splendore adornant, quo magis ipsa-met
"Natura vires exserere ardet, et
" Sese vel exaequante Divos
" Ingenio superare tendit.
Divina quisquam, o summe virum, tuae
Reperta mentis carmine perbrevi
Comprendere ausit; teque inanis
Speret ad astra migrare penna?
Illi [Orig: Olli] potes sunt, abietis in modum
Excelsum ad auras tollere verticem
Sueti; vetustatique multo
Proxima Romuleae ferentes
Vestigia, in Pindum aut Heliconios
Contendere ocres, cum [Orig: quum] libet, impigri,
Et non nisi immortale Phoebi
Aonio canere ore carmen.
Musis amici nos tenue ac leve
Quiddam sonamus, serpere tantum humi
Docti: sed interdum, sequacis
More hederae, super eminenti
Sese applicantis dentibus arbori,
Per alta sursum scandere nitimur,
Fortes maritatae supremum
Tangere Hamadryados cacumen.
QUANTA mole negotiorum
Urgeare, novimus;
Nec me fugit, quot in dies et horas
Pressus conficiare curis
Ac laboribus, novo
Subinde adauctis sarcinarum acervo.
Aurem quippe oculumque magni
Te quis esse Caesaris
Nescit? quis aequi vindicem bonique
VIHEUSERE negat? Recurrunt
Ad domesticos Lares,
Tuumque vultum supplices adorant
Legati, et comites ducesque, et
Urbium potentium
Selectus ordo: iura quos petentes
Blande affaris, amiciterque
Advenas sinis loqui
Tecum. inde iustus promoves secundis
Causas auspiciis, relatas
Intimum ad senaculum,
Et ponderatas aequitate lancis:
Quam, dum sidera sese in alta
Ferret olim idoneis
Astraea pennis, liquit his in oris
Normam, legitimamque amussim
Rebus expeditius
Diiudicandis. Illa lanx, ut aequum est,
Germanos hodieque nostros
Invicem tenacibus
Firmat statutis; regna quaeque sarta [Orig: sarcta]
Reddit tectaque: tum dynastas
Resque publicas fovet,
Et cuique tutos instruit Penates.
Hac meum trutines libellum
Oro supplicem, et notas
Libellionis. spero namque prisca
Confirmanda novis RUDOLPHI
Litteris diplomata
Et FERDINANDI et MAXIMILIANI:
Quaeque CAROLUS ille quartus
Imperator annuit
Genti vetustae, nobilissimorum
Ex origine procreatae
(Ut vides) Amadium,
Iri impetratum, ut iure sanciantur
Recenti, et mihi filioque,
Si quis unicus patri
Obtinget heres. Dicam ego perenni
VIHEUSERE lyra (poetae
Si qua vis adhuc) tuas
Laudes; itemque Caesaris futuram
Celebrabo libens [Orig: lubens] Camena
Personante gloriam,
Famamque vere regiam ex triumphis.
Non me carmine luculento
Cuipiam sit aemulo
Anteire: non si Pindarum, gravemque
Alcaeum, Rhodopeiumque
Iactitabit Orphea.
Magnum quid hisco. sed dabis minora
Spernenti veniam benigne.
Magna Caesaris cani
Magno meretur barbito corona.
INTERCIDERUNT stemmata plurium
Summatum, et amplas progenie domos
Privavit heu Clotho, sinistre
Fila setans venientis aevi.
Stirps vestra durat hactenus integra
In flore summo. Traxit originem
Gens Brandeburgorum vigescens
A generis gravitate vestri,
Vos a Columnis. Arx Zagarolla adhuc
Antiqua servat nomina: nec fidem
Tu demis EITELFRIDERICE
Rebus in hoc atavisque primis.
"O quanta laus est, historiis novis
"Priscisque clarere, et veterum inclutam [Orig: inclitam]
" Famam propagare in nepotes,
" Non sine numinibus Deorum!
Vobis decorum est, perpetuoque erit,
Quod eruditos diligitis viros,
Sacrosque vates Musicosque
In pretio atque in honore habetis.
Te praeter omnes enthea vis movet
Ad vere amandum Pieridas Deas,
Meleque Musaea, et cycnorum
Utilium resonos canores.
Nam quorum (amabo, dic age), sumptuum
Te paeniteret, quos facis in catam
Symphoniarum disciplinam,
Artis et harmonicae magistros?
Quapropter et me scito, Comes, tui
Amore ductum, non minus in meis
Sedem relicturum libellis
Iam tibi, iam suboli virenti;
Quam maximorum verticibus ducum,
"Sceptrisve regum. Quos celebrent enim
" Magis Camenae, quam Camenas
" Qui magis ante alios amarint
UT saepe magnum, fontis ab unius
Parvis scatebris, fluminis alveum
Dilatat augens, ampliatque
Navigeras aqua prona vires:
Hinc copioso gurgitis impetu
Adacta passim, bracchia longius
Extenta non unas abunde
Porrigit exsuperans in oras:
Bene auspicatus sic Academiae
Vix institutae cursus, ob uberes
Crebrosque coetus affluentum,
Ordia prima sui et frequentem
Celebritatem non modo vincere
Amat; sed alte, qua pote, cornua
Ornata vexillis honorum
Tollere, et ulterius subinde
Protendere audet. Munere Norico
ALTORFIANUM gymnasium viget,
Vigentque alumni, quotquot illud
Assiduo studio frequentant.
Dii liberales, queis decus artium
Curae est bonarum; sint, date, perpetim
Haec dona florenti iuventae
Propria, et utibili senectae.
Infesta Musis hinc procul exsulet
Rictu canino Barbaries minax,
Taetramque defensare si quis
Barbariem paret advocatus.
Bene est. Inauratam arcupotens pater
Movit pharetram, telaque in hosticum
Vibranda pectus viperini
Fellis acore cruenta tinxit.
Quin ipsa sollers mille operum Dea,
Torvique virgo luminis, aegida
Concussit, horrendam videri
Gorgonei feritate vultus.
Pro te induerunt arma duellica;
Pro te parati et pro grege Delio
Pugnare, et ipsum te, relucens
OSTROROGI decus optimatum,
Inferre caeli sidereis plagis:
Qua rebus actis maximus Hercules
Vel clarus Orionis ensis
Fulget, Abantiadesve Perseus.
Iam te (bonum sit) purpura dignior
Reddit decorum: iam tibi gymnasI
Rectoris assignantur alta
Munia, praecipuaeque partes.
Iam praeferuntur sceptra Palatii
Aurata; sicut CHRISTOPHORO, Austria
ZERNEMBLIORUM gente nato,
Cui merito ante alios Polonus
Succedis. Ecqua laetitia tuum
Fratrem IOANNEM crediderim fore
Hoc nuntiato delibutum,
Batthoridae STEPHANI perampla
Versantem in aula, et regia provide
Iussa exsequentem, non sine maxima
Aequalium admiratione, et
Nobilium, procerumque regni?
Quae gratulanti gaudia pectore
Testabitur vox STURMIA, cum [Orig: quum] tuae
Virtutis antistare famam
Omnibus audierit? Beatum
Hoc Sturmianum nomine praedium
Saeclis futuris indigitabitur;
Ex quo triumphalis profecta
Elogii tuba personarit,
Auresque non laeva anteferentium
Clangore dextro, nominis in tui
Laudem, replerit. Te profecto
Te bonus ille senex, tuumque
Amore germanum usque tenerrimo
Est prosecutus: vosque Academicum
Suspexit agmen singulari
Officio, pietate, cura.
Nunc auspicatos tam popularium
Plausus tuorum, quam bona Teutonum
Congratulantum, et haec Melissi
Consona verba libenter audi:
Tum rectionem magnificam scholae
Sic administrandam accipe, ut omnium
Unus satisfecisse votis
Nomine reque feraris ipsa.
Abs te hoc Senatus sanctior, ac Patrum
Exspectat ordo: teque adeo tua
Ipsius ultro praeparatum
Excitat ad benefacta virtus.
CHARITES, Charites decorae
Cerebroque Iovis nata virago,
Vosque novem sorores,
Heliconis incolae,
Tuque praeses artium
Intaminate bonarum:
Comites, comites adeste
(Pede sospite quocumque feretur)
CHRISTOPHORO venusto;
Generosa quem tulit
Stirps sub Austrio polo,
ZERNEMBLIDUM decus ingens.
Eat hinc, eat hinc precamur,
Genio bene defensus; et urbes
Teutonicas, et orae
Loca vasta Belgicae
Visat: hinc Britanniam
Cum Gallia populosa.
Petat inde petat Pyrenen,
Et Iberiaci regna Philippi:
Nerea findat aequum;
Latio nec invida
Sors vetassit hospitem,
Byzantioque vetusto,
Videor, videor videre
Ut ab omnibus his excipiaris
Cum sociis benigne;
Ut item periculi
Liber, explices iter
Impune sanguine iunctis.
Age nunc age, cum reversus
Fueris, peregrinate; memento
Munera grata Divis
Preculas humillimas
" Ferre. Grata pectora
" Deposcit ipse Iehova.
UT fama tristis perculerat mihi
Aures acerbo cordaque nuntio,
Vixisse FRANCISCUM Viennam
Eximiae iuvenem staturae;
Quo nemo ad amnem pulchrior aureum
Erat Mosellae, nemoque fortior
(Ni furva rupset Parca vitae
Stamina) Sequanicis in oris:
Ex cordis interno ingemui cavo,
Dolens iuventae robur idoneae
Viresque contra dira saevae
Tela nihil valuisse mortis.
Primis in annis o puer occidis,
Ceu malva, curvae dentibus invidis
Succisa falcis, sive aratro
Asphodelus graviore tactus.
At ne cadentem funere filium
Tu bellicosum plus nimio geme,
Praelustris ANTONI, tuumve
Pectus ede insolito dolore.
In laude summa vixit, et integra
Re Gallicarum signa cohortium
In Belgium astu militari,
Auspice ALENSONIO, gubernans
Duxit, supremis functus honoribus,
Priscorum avorum dignus. An incluta [Orig: inclita]
Burgundiae vos stirpe regum
Progenitos negitet vetustas?
Negent minores? Nil iuvenem tamen
Antiqua virtus iuvit. Eum duces
Luxere, luxerunt tribuni, et
Centuriae peditum recentum
Heu ter quaternae, queis erat anxie
Praefectus. Illi dant tumulum Brygae,
Brygae quiritantes, GEORGI
Marmoreo in tritavi sepulcro,
Thalassiarchi munia Galliae
Qui gessit olim strenuus. I modo, et
Quid grande patri pollicere
Nate. Iaces nova praeda leti,
Iacentque tecum gesa duellica,
Ensesque duri, non sine ferrei
Thoracis usu cassidisque.
At tibi qui GEDEON superstes
Est, longioris firmior impleat
Aetatis annos, deliciae tuae
Matrisque, CLAUDI, prorogetque
Cum seniore senex propagem.
QUI litterarum spretus honor iacet,
Vitare contemptum impos et insolens
Vulgi profani; saepe cristas
Erigit ille tamen, novisque
Pennis in altum tendere cernitur,
Siquando quanto sis celeber satus
Illustriori stirpe, et auctus
Divitiarum opulentiori
Splendore; tanto te generosior
Bonas ad artes ardor et impetus
Ultro propellat persequendas,
Artificesque animas amandas.
Videre talem CYRIACUM, tuum
Gentilem et affinem, Aonides Deae:
Videre talem Teutonesque et
Ausones, o POLEMI: viroque
Superbierunt Danubius pater
Oenumque flumen, queis nova gloria
Surgebat. Invidit repente
Huic Libitina, trucemque Parcam
Secare iussit stamina tam brevis
Aevi. nefasta sic metitur manu
Flos Solis, aut scaeva securi
Laurus odora feritur olim,
Non sponte vitam cum viridi coma
Ponens, sed ictu perdita noxio.
Nos fama si qua luculentis
Carminibus sinat ire in ocres
Musarum, et augusta ilicet ingredi
Templa erudito cum GULIELMIO,
Crescentis assertore lingua;
CYRIACUM eripiemus atris
Orci tenebris, inque aditi poli
Vivum suprema sede locabimus,
Aeternitati consecrantes
Tam generosam animam, caputque
Stellis decorum: qualibus enitet
Australi in ora dexter identidem
Et laevus Orionis alti
Aureolis humerus mitellis.
Tu laudis huius, qua pote, particeps
VOLGANGE fies, teque Adamantinis
Genusque per tot saecla priscum
Scribier in tabulis videbis.
Mirata vestrum postera gens decus,
Virtutem apisci praeteritis parem
Certabit, aeternumque nomen
Non sine vate sibi parabit.
RAPTAE sub antrum funere lugubri
Matri parentas rite POTENTIAE
RUPERTE,suffusamque dignis
Fert lacrimis ANOMOEUS urnam,
Stirpisque vestrae progeniem refert,
Antiqua clarans POLHEMIAE domus
Augmenta, et ALTI dia CAMPI
Stemmata nobilibus trophaeis.
"Debemur Orco, quotquot humo satis
"Vitae fruisci munera contigit:
" At non Averno mancipatur
" Spiritus; aetheriae sed orae
"Petit recessus, unde reciprocam
"Auctore Iova duxit originem:
" Qua nec pote umquam Thrax potiri,
" Nec recutita cohors Hebraeum;
"Nisi efficacem Christiadum fidem
"Amplexa, et albo deinde fidelium
" Inferta mortem vincat, et sic
" Participet rata regna caeli.
Tu luctuosae ne dato praenimis
Locum querellae: sed grave mitigent
Fomenta praeconcepta vulnus
Temperie moderatiori.
Patrem SIGISMUNDUM ante oculos tibi
Ponas oportet. Cernis, ut obvios
Et ipse et omnis vestra pubes
Fert animo patiente casus!
En patruelis, si sit opus, virum
Fortem aemulatus pectore maximo,
Solamen ANDREAS gementi
Addet: idem alacer SCHIFERUS
Praestabit ultro. non ego questibus [Orig: questubus]
Deero levandis, quem prius additum
Vobis per Apennina nostis
Culmina difficiles salebras
Sermocinantem reddere mutuis
Depressiores vocibus, ac magis
Planas. Sed istaec mitto: quamquam
Haud fieri pote, quin, peractae
Mecum iuventae dum reminisceris,
Qua celsa Romae Sena colonia
Turrim Camilli, quaque monstrat
Urbs Patavina cavum sepulcrum
Antenoris; te colloquii trahat
Iucunda nostri gratia, et Attici
Sodalium aspersi lepores,
Non sine Pieria saliva.
Ut laetus olim et tecum habui et tuis,
RUPERTE, festo tempore: sic nefas,
Maerente te, non velle tanti
Luctibus indoluisse amici.
VIVIDA divinae mentis alacritas,
Ex oculorum acie quae tibi relucet,
Faciesque digna principe,
Conspicuum reddit te magis Hespero,
Aethera per nitidum candidis micante
Radiis, sub ipsum, cum dies
Oceano mersa est suda, crepusculum.
Quis FABIANE tui claritatem honoris
Memoret? quis alti munera
Ingenii et priscae stirpis originem
Carminibus celebris mortis invidendae
Carie et situ carentibus?
Eximit humanis te decus artium,
queis alios superas, singulare plane
Decus; atque plurium sciens
Eloquium linguarum, amplaque divitis
Consilii penus: ex qua subinde promis
Bona multa in usum publicum,
Nec bona pauca in rem principis optimi:
Usque adeo innumeris dotibus locuples
Meritisque abundas largiter!
At licet et com sis et amabili
Indole, nec iuvenum mitior sit alter:
Tamen insonante classico
Arma fremens apro fis truculentior,
Forte canum rabidis morsibus petito;
Simul instar ursae murmura
Rauca cies, antro cui latitantem Hylas
Sustulerit catulum furtim, eoque silvam
Viduarit, ornis obsitam.
Quin igitur pullum Martis idoneum
Te, generose, probes, cui potest oriri
Dubium? Euge Donaeum genus,
Macte tuo fervore, et domini tui
Insequere egregia laude Callidori
Poplites, apisci debita
Percupidos palmae praemia. Mox erit,
Fortis ut ex acie bellica ipse partem
Referas triumphi maximam.
QUAE veris almi temperies novam
Portare maestis laetitiam solet,
Tepore frigus leniente;
Haec tibi nunc hiemem pudica
Orbo marita rettulit, o decus
ZERNEMBLIDARUM IANE potentium
Carnis in oris, Sclavonumque
Finibus, Austriacumque ad Istrum.
"Quam multa praeter spem temere accidunt,
"Casuque fluxo! sic tamen, ut DEI
" Nutu voluntatique fixae
" Credideris nihil eximendum.
"Quod si comato nec pilus unicus
"Mortalium de vertice labitur,
" Divina quem non, teste CHRISTO,
" Praenumerarit ibi potestas:
"Quantae ipsa curae membra adeo integra,
"Totamque compagem (aspice) corporum
" Esse arbitreris conditori,
" Nos homines ita prosequenti
"Ardore magno, ut non nisi mortuis
"Vitam redonet? Sat fuerat quidem
" Superque, lucis huius usum
" Immeritis tribuisse gratis:
"Aeterna porro praemia caelitum
"Resuscitatis annuit artubus;
" Beatque Olympo, quos nec aurae
" Munere norat, humove dignos.
Lecti iugalis tu nihilo minus
Consortem ademptam sic viduus gemis,
Ut Turtur amissae ob rapinam
Comparis anxifero dolori
Incumbit aeger, nec patitur gravem
Luctum levari. Tot tibi filios
Enixa partu est, totque natas:
Unius anne animae evolantis
Iacturam iniquo ferre animo decet?
Superstes illa est in generum toris.
PRESINGUS id SCHOENBERGIUSque et
STREINIUS ille RICHARDUS(at qui
Heroes?) haud sane inficias eunt.
Quin STARHEBERGI pagina GUNDACRI
Solantis affinem, in sororis
Funere, pondus habere debet.
Accedat huc, quod vix tulit Austria
Pares amores coniugio pari.
Hoc solum et unum est nempe, quod te
Macerat, atque animi recessum
Maerore findit non tolerabili.
"Sed forte pectus frangitur haud malis.
Hoc robur, hanc mentem perenni
Posteritas feret ipsa laude.
HURALTE magnae gloria FRANCIAE,
Cui summa rerum praegravium nimis
Commissa post Regem secunda:
Dum tibi luctifico replevis
Dolore Clotho pectora contumax,
Fallentis aevi licia praesecans
Dulci maritae, plus medullis
Luminibusque tuis amatae;
Lugere tecum me sinis, an vetas?
Sed qui [Orig: quei] vetares? Carmine mortuam
Resuscitari, si pote esset,
Discuperes; modulante sicut
Plectro profundis Eurydicen suam
Orpheus ab umbris exciit, entheo
Melodiarum suave mulcens
Infera regna sono, trucemque
Fatale in ipsas ius animas Deam
Habentem ab aevo. Praestitit hoc idem
Affinis AUGUSTUS, verendi
Clara senis suboles THUANI,
Caram sororem non modo, sed patrem,
Quo fulta viguit curia praeside,
Fratremque defunctum sonoris
Tot numeris animare doctus.
O si potenter vis eadem meis
Roburque inesset par modulatibus,
Quid non priorum ipse in parentum
Funere, sacra ferens, fuissem
Molitus aeque? dein patruelium
Casu optimorum? post aliorum item,
Quos hacce vita cariores
Hisque oculis habui gregales?
Quod si qua doctis vox inerit tamen
Vivax Camenis; pollicear fore
Post-hac ut in nostris perennis
ANNA THUANA legatur odis.
"PROSPECTUS ille pulcher edito e loco,
" Amoenitasque collium
" Quem non afficeret beatiorum?
"Vineta passim Libero turgentia
" Feracis ostentant gravem
" Vindemiam anni. Messis opimior,
" GISLENI, locuplete fruge plena
"Distendit horrea: ante pratorum aequora
" Feni iuvencis atque equis
" Sat educarunt, hornaque pabula
" Spe venturam hiemem lacessierunt.
"Vicina silva non tibi feras negat,
" Canum domandas rictibus.
" Stat in propinquo celsa LUTETIA,
" Stant circum oppida civiumque villae,
"Pagique et arces, et Deorum culmina
" Sancta. at colonorum casae
" Augustum et ipsae quid referunt situ
" Quantumvis humili, sed oppidanis
"Feliciori. Quaque SEQUANAM vides
" Venire, tamquam circino
" Per prata et agros, perque novalia
" Circumductus oberrat, et recessus
"Ambage curva limitatos praenatat;
" Merces deorsum navibus
" Ac ferre sursum haud indocilis pater.
" Quid fontes referam scaturientes,
"Venasque aquarum limpidas salubrium,
" Ad usque Reginae novos
" Ductas in hortos, per tria passuum et
" Plura millia? Pons tubos, secundo
"Refectus HENRICO, libenter sustinet.
" Vel illa lympha, vineae
" Subiuncta vestrae, quam nitidissimis
" Manat gurgitibus, strepens ab antris
"Virente musco circum, et udo Naidum
" Tofo decenter obsitis!
" Aedes supernae cum specula eminent,
" Aedes aetherio Iovi propinquae;
"Umbrisque gaudent arborum vestirier:
" Hortique odoratum nemus
" Amat pudice virginea manu,
" Neptis nempe tuae, seri colique.
"Hanc CLODOALDUS dat voluptatem tibi
" Non absque Divum munere.
" Rident Penates, ridet adorea,
" Et quantum est opulentitatis almae;
"Heroque Genius gratulatur ipsemet,
" Avens celebrari meis
" Perenne metris. Tu cave BUSBEQUI,
" Ne quis, quae tibi consecro, profanet.
SATIN antehac rear haud esse cruoris
In humo Gallide per bella profusum,
Nisi rursus fera Martis soror armare nefandis
Paret ausis madidas sanguine dextras?
Coierunt sociae foedera turmae,
Et in armis gerere ardent, quod in alta requiete
Dare fini nequiere ante negotI.
Miserorum labefacta indigenarum
Trahet horrendam iterum res opis incerta ruinam,
In utriusque cruenta nece partis,
Spoliorum populatrice rapina,
Et edacis face flammae, domuum exurere tecta
Male promptae. Timet incendia flavus
Liger, et Sequana rex uber aquarum:
Timet incendia praeceps Rhodanus, stagnaque lentans
Arar undis: nec Aquitana Garumnae
Vada magni, neque Dordonnia regna,
Quibus o clare LYMOLI propiores colis arces,
Sibi tutas poterunt improbo ab igni
(Ita sors fert mala) promittere ripas.
" Nihil expers manet eheu vitiorum scelerumque,
"Ubi mores, ubi leges, ubi iura
" Sacra pessum pedibus lixa profanis
" Premit impune, vel audax calo proculcat inultus.
"Violatur Themis, aequique bonique in-
" temerati prius acerrima custos;
" Violatur Themidis nata, satellesque Minervae
"Clariarumque sororum innumeralis
" Alienas profugis calcibus oras
" Terit exsul, rediturus patria ad limina numquam:
"Adeo immitis et atrox et acerbus
" Furor exasperat hostilibus iras
" Animis, ceu Leo raptor ruit in bucera saecla
"Animantum, rabioso ore fameque
" Stimulatus. Sed enim res nova non est,
Ut in infirma et opum expertia robur validasque
Aliquando exserat athletica vires
Gladiatorve alacri verbere nervos.
At iniquum mihi valde GALIOTE hocce videtur,
Sua cives sibi saevire cruentum
Rapido in viscera per proelia ferro, et
Aliud nil nisi caedes meditari et lanienas.
"MAGNORUM in aulis qui sibi principum
"Regumque vitam ducere commodam
" Proponit, et praestantiores
" Inter habere locum expetiscit:
"Non ille morum exempla nefantium,
"Non luxum inanem, non meretricias
" Sequetur escas; non bibendo
" (Quo proceres vitio laborant)
"Teret dierum longaque noctium;
"Nec ventrioso deditus otio
" Tantum, ac voluptati supinae,
" Dilapidabit opes paternas,
"Lusus avari corda cupidine
"Accensus: et quodcumque aliud nefas
" Vulgo sibi applausum videtur
" In speciem, scelerumque fuco
"Captare palpum, non imitabitur
"Illud: neque istis astipulabitur,
" queis turpe pulchrum, probrum honestas,
" Crimen honos, vitiumque virtus
"Falso aestimatur. quin ita se geret,
"Ut recta per se tam ratio, ipsaque
" Natura poscit, quam decorum
" Splendidaque eximiae parentum
"Stirpis propago postulat. haud enim
"Quisquam, iuventae qui male perdidit
" Afflictor annos, labeque omni
" Turpificatum animum senectae
"Transmisit amens, laude aliqua statum
"Prioris aevi tollere cogitat;
" Sed exsecrando taetra secum
" Flagitia innumerasque noxas
"Abominatur, postgenitos monens,
"Non sic agendum tempus, ut egerit
" Ipsusmet abnormis, bonaeque
" Mentis inops, animique caecus.
"Nequiquam adulti, CHRISTOPHORE, haec vident,
"Senesque facti. Moribus integris,
" Probaque vita, sobrioque
" Pectore, et ingenuo pudore
"Iuventa vernans gaudeat, ut pium est,
"Deoque amicum. Trita paroemia
" Exterminetur, cum lupis quae
" Te miseris ululare iussit,
"Aut more eodem vivere, quo solent
"Aulae. Bonus sit mos, bene convenit
" Bonis. sed inter perditorum
" (Quo mihi cumque loco moreris)
"Consortia, aegre lactea castitas
"Servatur. actutum attrahitur nefas,
" Parumque fermenti in farinae
" Se valet insinuare massam.
"Ast exterorum concoquere expedit
"Naevos: tametsi gratius est, domi
" Manere contentum suapte
" Sorte, opibusque sibi relictis;
"Quam spe bonorum tot mala et impia
"Arcessere ultro. Qui pius esse vult,
" Excedat aula. namque raro
" Dia habitat pietas in aulis.
"ERASME, nulla est gloria lauream
"Exhauriendis quaerere poculis,
" Novamque potando triumphi
" Materiem aut genus aucupari,
"Ut helluonum colluvies solet,
"Falerna Bacchi perdere munera
" Natorum, Eleusinaeque coctum
" Igne avido Cereris liquorem.
"Non bos arator, non equus impiger
"Ingurgitat se flumine largius,
" Natura quam poscat repugnans.
" Non asinus, rudiusve brutum
"Infert sibi vim sponte sua, sitim
"Restinguere ardens. Solus homo, DEI
" Vivax imago, ceterisque
" Nobilius, rationis atque
"Mentis vigenti lumine praeditum,
"Heresque caeli natum animal, bibit
" Plus saepe, quam vel sit ferendo,
" Vel bibuli patiantur ora.
"Sic vulgus audit stultum adeo et carens
"Tenore recti iudicii, nimis
" Inebriari immane: quanto
" Stultius est, alieniusque
"Virtute ab omni, magnanimos ubi
"Reges, et alto sanguine Principes
" Urgere se cernas Lyaei
" Rore capedinibus repletis,
"Miscereque amplis proelia faucibus,
"Non solum avitae semper egentia
" Laudis, sed almae sanitati
" Perpetuo facientia aegre?
"Proclive multo nunc magis est, domi
"Graecationis luxum imitarier,
" Moresque Alexandri nefandos,
" Quam duce gesta foris Gradivo.
"Indignor, abs se spernere tam procul
"Plerosque vera cum Sapientia
" Frugalitatem, seque ventri
" Dedere, more Epicuridarum:
"Quales Ulyssis de socio grege,
"Circaea vina audacter ut hauserant,
" Narrantur in verres aprosque
" Degenerasse, pecus probrosum.
"Tu pulchra honoris, tu decus imbibes
"Virtutis, atram non vitii luem,
" ERASME, qua passim fere omnis
" Iam scatet aula potentiorum.
"Te namque prudens tot Sophia artium
"Sanctis repertis imbuit; ac quidem
" Culpata numquam est ipsa cuiquam
" Sobria vita, piique mores
"PRINCIPUM Regumque frequentat aulas
"Multus orator, decorantque crebri
"Ora legati, prout alta rerum
" Munia poscunt.
'Caesari hic vicinus adest RUDOLPHO,
'Ille Amurathen Asiae tyrannum
'Mollit; Hispanaeque alius profundit
' Verba Pyrenae:
'Quosdam in Arctoas iubet ire partes
'Sermo consultus, Daniaeque tractum.
Te frequens populis, EDOARDE, nunc LU-
TETIA cernit
Regem apud Francum vigili labore
Munus iniunctum studiisque obire
Debitis, curaeque vices Britannum
Mittere in orbem.
Nam nisi in primis celebri fuisset
Nota Reginae gravitas fidesque
Pectoris, candorque probatus, et STAF-
FORDIA virtus;
Quam tot in bellis etiam per annos
Plurimos dextra metuente vinci
Sole praelustrem mage reddidisti
Splendidus armis:
Non tuis commissum humeris ferendum
Pondus hoc ingens; neque tanta, digne
Cui praees, mandata foret tuo pro-
vincia Marti.
Plura tu secreta vicesque rerum
Nosse praesentum catus, intimasque
Provido causas oculo intueri,
Non sine laude
Gratiae magnae cumulum reportas,
Consecuturus meritos honores
A triennalis spatii laborum
Fine peracto.
Iam quasi coram videor videre,
Ut voluntati placidoque nutu
Consonas Divae licito papyros
Tempore nactus,
Prospero cum DUGLASIAE nitore
Insulam sospes repetas paternam,
Et redux matrem bene adhuc valentem
Rite salutes,
In tuae casto dominae cubiclo
Proximum lecti latus occupantem,
Grande Nympharum decus, in suetis
Quas hodieque
Educat ripis Thamesinus amnis.
O dehinc praeclara negotiorum
Expedi momenta, gravesque firmo
Robore moles
Sustine; quantas oneratus axe
Terga caelesti subit acer Atlas.
"Quo minus succumbis, eo parata est
" Gloria maior.
"CUI navigata est nulla THETIS, Noti
"Nescit procellas, nescit amara aquae,
" Et nauseatum, fluctuosi
" Quem ciet unda maris, tremorem.
"Huic nemo pallentem incutiet metum
"Pirata praedans, vulturii genus
" Rapacis; huic nemo latronum
" Ad iugulum fera cultra ponet.
"Secura tuto quisquis in otio
"Domi expetiscit degere tempora,
" Periculosas continentis
" Ille vias quoque praecavebit.
"At nulla virtus, nullus honor pigros
"Sectatur umquam: strenuitas decus
" Meretur ingens, NICOLAE
" Sanguinis OstrorogI propages.
"Externa laudi est visere gentium,
"Et nationum discere proprias
" Cum more linguas, pluriumque
" Rerum adeo sibi comparare
"Usum. Absoluto per mare per solum
Cursu, reversum te tua sospitem
Polonia exsultante demum
Excipiet peramica plausu.
Te cara mater femineum decus,
Te frater, aulae fama Polonicae,
Prensabit amplexu osculoque;
Gensque tibi reditum propinqua
Congratulando, laetitiae genus
Omne apparabit. Denique te gravem
Asciscet aulae [Orig: aulai] in senatum
Rex STEPHANUS, metuendus heros
Ob bellicosae robora dexterae;
Cui sceptra regnum Moschica destinant,
Digno omnium qui iure princeps
Sarmaticis dominetur oris.
Tu carpe salvus, quod reliquum est iter;
Quoque ibis, una cum superorum ope
Tecum ire per gentes remotas
Vota mea atque animum memento.
FLUCTUS Oceani vagi
Et vos Oceani numina fluctuum,
Tuque o flatibus imperans,
Perque altos equitans Aeole gurgites:
Navem [Orig: Navim] , qua vehor, obvium
Ad portum properis ducite cursibus.
Sic et Nereidum chorus
Vobis mille ferat serta virentia, et
Grati signa animi locem
Ipse in gramineo margine litoris.
Pande o pande sinus, Dromo:
Ventus prosequitur vela secundior.
LONDINUM memorabile, et
Insignem cupio visere Regiam,
Reginamque Britanniae,
Qua nil splendidius, nil generosius
Orbis totus habet, nihil
Admirabilius. Non ea seminis
Humani genus est, neque
Mortali similis (credite) feminae:
Caelo duxit originem.
Divorum subolem nam polus Arcticus
Testatur. Via lactea
Exspectat reducem. Cedet ei libens [Orig: lubens]
Sellam Cassiope auream:
Ipsi qua rutilos fulgere candidae
Vidistis radios facis,
Ante annos tredecim. quippe ibi Perseo,
Laeva Gorgoneum caput,
Et dextra nitidum qui gladium tenet,
Vicina esse amat. Interim
Qui Cantabrigiae gymnasium vetus,
Quique optabilis OxonI
iucundo teritis limina in otio,
Vates, optima pectora,
Divam nobilium pectine carminum
Tantisper retinete, dum
Post aevi hocce senex incohet alterum
Saecli tangere limitem.
Exin, more Aquilae, se iuvenescere
Formosis videat genis:
Ac nobis reliqui copia temporis
Laudes sufficiat novas,
Amplam et materiem donet, identidem
Reginam celeberrimam
Ornandi numeris uberioribus;
Cuius fortiter inclitis
Virtutum elogiis lucter inemori.
En iam proxima portui
Sulcantur vada; iam carbasa contrahit
Nauclerus. Lyra tu fides
Alterno cohibe flexanimas iugo.
PARENS olorum flumen erilium,
Flumen Caystri nobilius vadis;
Dic, unde per regna haec aquarum
Unde tot innocuae volucres,
Recente lacte et Parrhasia nive
Candentiores? Ales Apollinis
Nusquam locorum tam libenter,
Tamque frequens habitare amat, quam
Tuo gregatim creber in alveo.
Nempe istud augurium ominis est boni.
Excludere his ripis minores
Gens solet inviolata pullos.
Antiqua fama est, post Phaethontium
Casum, et sorores cortice populi
Albentis obductas, et udis
Succina de lacrimis fluendo
Concreta; Cycno, qui Ligurum oppidis
Regnavit, album pectora in alitem
Fuisse mutata: atque nato
Regis idem maris accidisse,
Quem concitati robur Achillei,
Quia ense laesum non poterat dare,
Prostravit, afflixitque terrae:
Tum pater in volucrem psius-met
Mutasse natum nominis, et manus
Vertisse in alas dicitur, et cutem
Candenti praevelasse pluma.
Crediderim celeri volatu
Ambos decoras huc per inania
Librasse formas, et generis decus
Auxisse multa prole, qua (nec
Deficient) Thamesinus amnis
Adhuc abundas; non sine maximo
Amoenitatis delicio, et gregem
Castum voluptate intuendi.
Vix ita pulcher erat, ut isti,
Ledaeus anser, duplicis elegans
Creator ovi; de quibus inclutus [Orig: inclitus]
Castor Clytaemnestraeque fulgor,
Cumque sorore Helena coortus
Pollux in auras. O mihi gutture
Cycnea vox, aut lingua simillima
Scite canentum, personaret
In numerum: cuperem Britannae
Splendorem ELISAE dicere regium,
Formamque summis caelitibus parem,
Vultumque maiestate plenum,
Non sine fulgidulis ocellis,
Stellae gemellae lucem hebetantibus.
Oris diserti mellifluam adderem
Facundiam, et sermonis usum
Indigena locupletiorem.
Quot illa linguas callet, Achaicam
Praeter Latinamque, ingeniosior!
Quot illa fortunae et Minervae
Dotibus, eximiisque pollet
Virtutum acervis! Dii facite, illius
Ex parte saltem mellea flumina
Loquentis affectare Clio, et
Dulciculam lyra suavitatem
Blande aemulari possit amabilis
Linguae, bonarum vindicis artium.
O quam beatas hanc et illam
Illecebrae memor aestimarim!
Quam me beatum, cui venerabilis
Heroidos tam splendida munera
Diasque virtutes canendo,
More cycni, licet immoriri!
QUO tu munere fungeris
Pleno sollicitis usque molestiis,
O BROMLEE, Britannici
Lanx aequi, et patriae consilium Dices:
Illud non hominem, reor,
Naturamve hominis, sed potius Deum
Poscit, vel genitum Deo.
Tantis ecquis enim posse laboribus,
Tantis posse negotiis
Solus sufficere, et praevalidissimum
Aequis ferre humeris onus
Dicetur, graviumque ardua molium
Firmis pondera cruribus
Sustentare? Vides, ut nec Atlas quidem,
Quamvis corpore maximus,
Vastam signifero cardine machinam
Praefulcire queat, nisi
Artus suppositos senserit Herculis
Nec fastigia turrium, et
Templorum valeant alta cacumina
Durare inviolabili
Compagis serie; ni Telamonibus
Fundamenta coercitae
Structurae siciis nixa superstitent
Pinnarum incolumem statum.
Sed res se bene habet. Te Themis enthea,
Teque Astraea polo redux,
Te fida Eunomia stipat, et integrum
Praestat, ceu Caryatides
Salvos aedificI cum cameris tholos.
Iura hinc sartaque [Orig: sarctaque] tectaque
Servas, et stabili regnum ope roboras;
Reginamque Britanniae
Fulcis in solio strenuus aureo,
Gaudentem meritissimis
Securas populis reddere ferias,
Pacalique fidelium
Exornare olea limina civium.
Quae vobis bona Faustitas
Plus uno maneat propria saeculo.
EUROPAE varios cognite CAECILI
Per tractus, celeber non modo in Anglia,
Aut Germanide terra,
Aut per Francida nobilem:
Virtutesne tuas, et sapientiam,
Et summam graviorum experientiam
Rerum, non sine magno
Doctrinae cumulo, quasi
Hospes mirer in hac exterus insula,
An tamquam proprio iure domesticus?
Cum [Orig: Quum] Regina potentis
Circumspecta Britanniae
Tantum promeritis attribuat tuis,
Et tantum fidei credat idoneae,
Ut cunctis in Olympum
Tollare elogiis senex:
Solus sim reliquus, dicere qui tuas
Laudes ore pigrer, sponte alias viris
Dignis laude parato
Ac prompto memorabilem
Aeterno Aonidum carmine gloriam
Propagare? Etenim si pietas tuae
Mentis, canitiesque
Incorrupta, et ab integro
Manans corde fides, nullius oblita
Pigmenti specie, nec simulamine
Infucata doloso,
Spectetur: satis una erit
Quaeque harum superis reddere te parem
Posse, et perpetuis gentem apud Anglicam
Consecrare papyris;
Quas et CAECILIDAE tui,
Sincerae memores post tria saecula
Famae, per-quam avide discere gaudeant,
Venturamque nepotum
Easdem perdoceant domum.
"Quid praeclarius est aut generosius,
"Quam partum meritis eximiis decus
" Derivare sequacum
" Clara in stemmata posterum?
NORTFOLCIORUM progenies Ducum
HOWARDE, vestram dum vagus insulam
Hospes pererro, regiamque
Visito quotidianus aulam;
Non te salutem, non reverentia
Te digner, altum quae deceat statum?
Tu mitis humanusque prae te
Non modo fers mihi comitatem,
Et singularis lumina gratiae;
Hanc re sed ipsa continue probas,
" Probas et illam. Summa certe est
" Laus procerum indigenum, subinde
"Affabiles sese et peramabiles
"Praebere in externos et in advenas.
Natura id ipsum liberalis
Vos docet, ingenuusque morum
Politiorum candor, et aureae
Benignitatis temperies, lita
Liquore mulsi, melleique
Nectaris, ambrosiaeque guttae.
"Hanc suavitatem, et lenia pectorum
"Fomenta, linguaeque illecebras meras
" Sic usque amamus fascinati;
" Ut simulata etiam probemus
"Et ficta nonnumquam, ut fieri solet
"Plerumque, verborum innumeralia
" Soni profuse prodigorum,
" Obsequiique operaeque largae.
"Contra tumores odimus admodum, et
"Fastidiosae corda superbiae,
" Ritum ferarum praeferocum
" Et rigidas imitata cautes.
Inflata mansues et placidus fugis;
Fugis modestus CAROLE turgida.
Hinc praeter omnes te Camenae
Te Charites celebrare sumunt.
"REGNORUM stabili sorte potentiam,
" LEICESTRI Comes inclute [Orig: inclite] ,
"Nervosque Herculeis non sine viribus,
" Felicemque hominum statum,
"A quo praecipue, aut unde petendum erit,
" Divino superum nisi
" A nutu? Superis sceptraque et ardui
" Fasces imperii graves
"Curae. Per superos stat, rata cardinis
" Firmi robora quo minus
"Languefacta ruant. Res ea nummi
" Accepta est referenda; quo
"Fortunante, potens inviolabili
" Rerum se moderamine
"Exsertat capulus, praevalidae manus
" Gestamen, rigido insciens
"Tangi Barbaricae more tyrannidis:
" Cui nec quod merito pium
"Aequumve est oculos aut animum afficit,
" Nec lenimine pectoris
"Mollit saevitiam mellea comitas;
" Sed vis intolerabilis
"Pro desiderii cuncta libidine,
" Effreni instar equi, malis
"Suadet consiliis aut agere, aut agi
" Curare exitio sui, et
"Subiecti populi pernicie ultima.
Tolle o lumina tolle per
Gyrum, et trans vitreos Oceani vagi
Porro respice gurgites,
Exemplumne petes? Dii melioribus
Prospexere Britanniae
Fatis, quam studio pacifico regit,
Tranquillamque regat precor,
Pollens magnanimae dextra viraginis;
Dignae, cui favor annuat
Caelestum patriis e regionibus
Plures posse colonias
Transmigrare novos orbis in extimi
Tractus, atque alium insuper
Mundum veliferis quaerere navibus,
Austrinae attiguum plagae
Et flabris Zephyri mitibus. Occupet
Illas fortis et afferat
Gentes praesidiis virgo Britannica,
Nostrum numen; et a suae
Zonae flore recens indigetata humus
Nomen VIRGINIAE gerat.
PHILIPPE Musarum nitor
Phoebique, et orti Pleiade;
Honos ROBERTE Palladis,
Flos Gratiarum germinans;
Anglicae decora aulae:
Ambo Deabus omnibus
Cari Deisque singulis;
Ambo Dionae suavibus
Digni reperti basiis,
Amplexuque Dianae:
Lenem favoris halitum
Meis Camenis obsecro,
Vestraeque mollem gratiae
Afflate mi Favonium,
Dignus sim modo, et illae.
Natae verecundo genas
Pudore suffusae, timent
Vulgi sub ora publica
Prodire nondum puberes,
Necdum amoribus aptae.
Pater veretur, ut satis
Cultae politulaeve sint.
At purpurisso, polline,
Fuco, oesipove succido,
Aut Achaeide creta,
Unctaeve cerussae litis
Adulterari pharmacis
Vultus puellares negant,
Pigmenta cuncta respuunt,
Ascitosque colores.
Ac proinde nativae magis
Amabitis formae decus;
Magis figuras has sine
Colore comprobabitis,
Sincerasque probasque.
Natura naturae aemula
Quaeque est suae. Si filiae
Sui Minervam simplicem
Parentis exprimant, sat est;
Sat est, si nihil assit.
PEREGRINAS potuisse in regiones
Penetrare, et sine damno superare
Maris alti fremebundas rate durante procellas,
Genitalemque in humum denique salvum
Ad amicos tria post lustra reverti
Quatuorve, innumerarum experientissima rerum:
Generosi est, animique ad mala fortis.
Bona sors haec quibus accepta ferenda est
Posituris, rata portans ab Olympo omina fausto?
Neque Proteus, neque Vertumnia Morphe,
Neque casus, neque Fortuna, rotaeve
" Temere Ixiona volvens dubia ambagine gyrus,
"Genium addit comitem impune ducemve
" Bene natis; sed amicabile Numen
" Superum rex, ope cuius stipulatoque favore
"Mala cedunt, fugam adornantque pericla,
" Sibi primas merito poscit in omni
" Tribui reque locoque, et pariter tempore quovis.
Tibi WALSINGHAME praeclare, tibique
BEALE ornate, sat istocce superque
Manifestum est. Ego vestras ubi lustravero terras,
Prope fessus statui quando viarum
Mihi metam, variorumque laborum;
Loca quaeram peramoena et bene secura Camenis:
Modo, quae pectore multumque diuque
Agito, respicient vota volentes
Superi, nec meliorem mihi Fatum resecet spem
Requiei potiundae vel in arvis
Proavitis, vel in oris alienis.
Quid enim tam diuturno spatio creber oberrem?
DUM vita fruar hac superstes,
ROGERSI decus Angliae,
Reginae meritas Britannae
Laudes ore hilari canam:
Dignae, cui mea meque totum
Uni devoveam libens [Orig: lubens] ,
Mancipemque, per huius aevi
Quidquid mi fuerit super.
Sum facturus idem, supremo
Postquam tempore vixero;
Cum velocis aena Fati
Vis, et Parca valentior,
Divum munere commodatum
Me reposcet anhelitum.
Qui [Orig: Quei] facturus idem? rogabis.
Supplex Aonidumque patrem
Deprecabor Apollinem,
Ut post fata meus remigret
Vivax in niveos cycnos
Spiritus, Thamesim incolentes;
Limpidum Thamesim, meo
Factum carmine clariorem.
Nam quo perpetuus gregem
Plurium Thamesis cycnorum
Alet, pluraque perstrepent
Rostra; eo quoque laetiore
Divam gutture concinens
Clangam. Quisquis et hos olores
Inaudiverit oscines,
Videritve, Melissus, aiet,
In his vivit oloribus.