22 June 2001 Susanne Mussmann
corrected divisions, page breaks, e.a.
24 July 2001 Susanne Mussmann
TEI header added
09 June 2002 Susanne Mussmann
added p. Q3b ff., incl. markup; suggestion: incl. metric.
17 June 2002 Ruediger Niehl
Morpheus spell-check performed. Description of this edition: Text typed - structural tagging complete - semantic tagging complete - Morpheus spell check.


page P5b, image: s118

EPIGRAMMATUM REVERENDI VIRI Philippi Melanthonis Liber Quintus, studio et opera Petri Vincentii Vratisla: [Abbr.: Vratislaviensis] collectus et recens editus.

SUMMA DOCTRINA Christianae ad piam iuventutem.

Haec pueri verae pietatis credite summa est,
Et meminisse Deum, et bonitati fidere patris,
Et casti mores, mentisque exempla renatae.
Ille Deum metuit, magnam qui iudicis iram
Sentit, et illius horret facesque minasque,
Et se supplicium aeternum meruisse fatetur.
Primus hic est gradus ad Christi caelestia regna
Sic vates Esaia canit, te maxime rerum
Conditor in pavido, et deiecto corde habitare,
Si pudeat peccasse, dolorque hic pectora scindat.
Non simulentur ait lacrimae, gemitusque Iohelus,
Iusta Dei non ante umquam placabitur irae
Quam tibi displiceant vitae commissa prioris
Et vere doleas rerum offendisse parentem.
O vis quanta irae est, immensa potentia cum se
Exerit atque sui contemptum ulciscitur, inque
Infirmas animas ingenti numine saevit.


page P6a

Paeniteat vitae Petrus, inquit, turpiter actae,
Haec est ad veniam nobis via prima petenda,
Dum vives numquam sanctum depone timorem,
Saepe Deique minae, caelestia fulmina, menti
Terrorem incutiant pectus frangantque superbum.
Sed tamen interea mentem fiducia semper
Erigat, atque metum quaedam solacia [Orig: solatia] rursus,
Luctando superent de Christo prodita nobis
Et peccata tibi per Christum crede remitti,
Ingentemque iram placari numinis, et si
Spem veniae mens aegra, gravique absterrita mole,
Et variis scelerum formis dubitet retinere.
Tu confide tamen: gratis ignoscere nobis
Decrevit Pater et nostrum demisit in orbem.
Ut peccatores servaret credite, gnatum.
Non nostris tribuit benefactis munera tanta,
Unica pro nobis mactata est victima Christus.
Hoc Evangelium Romanos Paule docebas,
Nostra nihil benefacta queunt nos iustificare.
Iustitia haec demum est uni confidere Christo,
Quod tibi placarit Patrem, veniamque rogarit
Ille unctus digitis patris unus cuncta sacerdos
Impetrat, et numquam sunt illius irrita vota.

SENTENTIAE Salomonis ex primo capite.

Pauca ego sum vobis morum praecepta daturus,
Spiritus e caelo prodidit illa Dei.


page P6b, image: s119

Et qua sit Deus exponam pietate colendus,
Et probet erga homines qualia facta Deus,
Sed qui non metuit caelestia numina vere,
Ridebit monitus impius ille meos.
Est vere metuisse Deum sapientia prima,
Hunc metue evenient cuncta secunda tibi.
Deinde patrem colito, monitusque audito paternos,
Et facias matris iussa verenda tuae.
Namque probos pueros velut ornant torque parentes,
Sic illos cumulat summus honore pater.
Principio hoc etiam est aetas incauta monenda,
Praeceptum trado non leve, iussa Dei.
Parva pii pars sunt hominum, pars maxima contra
Quam numquam possis enumerare, mali.
Rem quibus atque decus scelere est cumulare, voluptas,
Non illos terret vindicis ira Dei.
Et plerumque malis fortuna indulget amica,
Non favet illa diu, sed favet illa tamen.
Ergo ne numero iuvenis moveare caveto,
Ut quae turba probet tu facienda putes.
Non habet impietas successus credite longos,
Iustaque pro factis poena venire solet.
Hei mihi cur parent tam pauci vera monenti,
Nec tangunt monitus ferrea corda mei?
Verum haec destituet cum vos fortuna vicissim,
Non tanget summum vestra querela patrem.
Ne dubitate venit pro factis poena luenda,
Iusta Dei vanas non habet ira minas.


page P7a

Sed quia paulisper fortuna secunda malorum est,
Et tristi vultu respicit illa pios.
Falleris et regere haec nullum mortalia numen
Credis, et impune cuncta licere tibi.
His fortuna nihil mea qui praecepta sequuntur,
Vel cum conatur laedere, saeva nocet.

CAPUT II.

Si fieri cupitis sapientes pectore toto,
Vos pueri, ut doceat, saepe rogate Deum.
Illa etenim demum vera est sapientia, si qua est
De caelo summi prodita ab ore patris.
Sic bonitas immensa Dei, sic ira videri
Ostendet vobis cum Deus ipse, potest.
Ille gubernabit sancto tua corda pavore,
Caelestesque dabit posse timere minas.
Eriget ille etiam ac faciat sperare timentem,
Tu modo ne dubites poscere semper opem.
Hoc sapere est, ac nosse Deum, si rite timebis
Fidere et illius si bonitate scies.
Ille iter incertum vitae moderabitur, atque
Muniet adversus cuncta pericla pios.
Consilium semper dat rectum posse videre,
Semper successum consiliumque iuvat.
Multa iubet perferre pios, verum ipse secundos
Eventus dubii temporis esse facit.
Et ne te sceleratorum contagia laedant,
Non opis humana est effugere illa, cavet.


page P7b, image: s120

Impia ne mentem accendant exempla malorum
Doctrinae noceant neve venena tibi.
En ne vesano scorti capiaris amore,
Scortantes perdet vindicis ira Dei.
Hos monitus audite, pios bona numina servant,
At iustas poenas impia turba dabit.

CAPUT III.

Ne te parve puer capiant oblivia legis,
Quae clara summi prodita voce Dei est.
Verum insculpe tuo cordi sanctissima iussa,
Sit mens divina scripta tabella manu.
Sic tibi contingent longissima tempora vitae
Placatusque dabit maxima dona Deus.
In dubiis numquam deerit prudentia rebus,
Et Deus eventus, consiliumque reget.
Esse Deo curae te credito pectore toto.
Auxilium vitae, posce modo, ille feret.
Auro pars hominum fidunt, prudentia multis
Securos animos tollere vana solet.
Sed tu consiliis ne fide tuis, Deus illa
Arbiter et vindex irrita saepe facit.
Quicquid ages, petito Deus ut te rite gubernet,
Semper enim gressus sic regit ille tuos.
Decipiet fallax tua te sapientia, numquam
Ingenii fidas viribus ipse tui.
Et non eveniet quicquid promiserit illa,
Noxia sunt et quae profore saepe putes.


page P8a

Quid fieri tantum properabas Cora sacerdos,
Attulit exitium nam tibi raptus honos.
Quae iussit Deus, haec tantum faciasque, probesque,
Qui timet haec, fugiat cetera cuncta procul.
Felix ille Dei qui formidaverit iram,
Non fortuna piis saeva nocere potest.
Primitias frugum genuit quas fertilis annus,
Munera caelesti debita redde patri.
Et donum esse Dei fatearis pectore grato,
Semina quod magno faenore reddit ager,
Ne seges eludet messem fallacibus herbis,
Ipse ope caelesti semina laeta fovet.
Has tantum laudes sibi dici poscit ad aras,
Gratior hic honos est, quam data tura Deo.
Partem aliquam tamen et promas in pauperis usus.
Certa Sacerdotum pars quoque messis erit.
Sic tibi divino vindemia munere fundet,
Uvida de pleno fervida musta lacu.
Si mihi parueris, et vincent horrea messes,
Et seges in pingui luxuriabit humo, etc. [Abbr.: et cetera]

CANTICA CANTICORUM, Caput I.

Crebra tuae Dominus noster dat basia genti,
Et figit labris oscula blanda suis.
Namque tuus favor est nobis iucundior unus
Quam bona quae curas pellere vina solent.
Cum nobis verbum donaveris, undique fama
Nominis ingentes spargitur ipsa tui.


page P8b, image: s121

Nunc igitur multi verbi recreantur odore,
Et norunt multi te pater, atque colunt.
Accurrunt et te cupiunt novisse puellae,
Haec verbi fragrans agmina ducit odor,
Tu tamen infirmae praebe solacia [Orig: solatia] genti,
Currentesque iuva numine quaeso tuo.
Esse vides nobis subeunda pericula mille,
Illa nisi duce te vincere nemo potest.
Ecce autem in thalamos securam me modo ducit
Rex meus et nova nunc gaudia pectus habet.
Hic nova dat miserae rursus solacia [Orig: solatia] genti,
Et medios hostes inter et arma tegit.
Haec te quisquis amat benefacta agnoscere gra [(reading uncertain: not deciphered)] ,
Et laudare solet pectore summe pater.
Nigra equidem videor sicut tentoria Cedar,
Incultis Arabes quae posuere locis.
Et quoniam exercent me multa pericula spernor,
Fortunae species est odiosa meae.
Sum formosa tamen pulchrae Salomonis ut arces
In celsa quas nunc ille Sione struit.

EX NOVO TESTAMENTO. Primum Caput ad Timoth. [Abbr.: Timotheum]

Exoptat Paulus tibi summo a patre salutem,
Non cassis votis candide Timothee.
Iniunxi mandata tibi puer optime, quando
Ex Epheso Macedum terra petenda fuit.


page Q1a

Ut nostra studeas arcere a plebe Magistros,
Quos famae cogit falsa docere sitis.
Haec autem facienda piis praecepit Iesus,
Acribus haec studiis iusserat ille peti.
Ut nihil addubites curae nos esse parenti,
Qui vocat hunc vero pectore, sentit opem.
Ille luet iustas poenas, qui numen Iesu
Non colit, et miseros velle iuvare negat.
Illa sibi demum mens est bene conscia, fidit
Quae bonitate Dei, quae metuitque minas.
Proxima sed virtus, homines colere, atque iuvare est,
Et Christum castis moribus exprimere.
Hunc quicumque scopum non attigit optime gnate,
Nil praeter nugas ille docere potest.
Ille Deum nostris oculis non monstrat, et esse
In caelo nobis pernegat ille patrem.
Et miseris animis solacia [Orig: solatia] nulla relinquit,
Corda Dei verbo non levat ille malis.
Non vires contra Satanam, non arma ministrat,
Denique ei totus fabula Christus erit.
A Christo revocat mentes et fingere mores,
Viribus humanis id satis esse docet.
Ergo urget legem et servilia munia poscit,
Non onus hoc Christi mentio grata levat.
Et tamquam faciem radientem Mose tegebat,
Nec potuit lucem turba videre Dei.
Ille etiam infirmis oculis te Mose tuetur,
Atque Deum tecta lege videre nequit.


page Q1b, image: s122

Non ego lege volo male libera pectora solui,
Ista feras mentes indomitasque regit.
Et iubeo sanctam legem, sed rite doceri,
Somnia, non legem plurima turba, docet.
Lege rudes animos caelestia assuescere iussit
Servitio et flecti ferrea corda Deus.
Dum melior mentes afflarit Spiritus ille,
Non dubiaque facit cernere luce Deum.
Nonne minas audis et magnae fulmina vocis
De Sina intentat quae tibi rupe necem?
Irrita crede ferent non haec oracula venti,
Non hinc parvus apex, aut breve iota perit.
Utque Deus vituli cultores perdidit olim,
Et turbam infidam protinus igne necat:
Sic vitiis etiam nostris irascitur, atque
Frenari mentes lege metuque iubet.
Lascivae Deus haec iniecit vincula carni,
Deprimat ut tristi colla superba iugo.
Addidit aerumnas generis mala plurima nostri,
Custodesque istos carceris esse dedit.
At quibus incusso monstrat delicta pavore,
Et lex in quassa vulnera mente facit.
Talibus ex Evangelio medicina petenda est,
Admovet his medicam Christus et ipse manum.
Condonat culpam et solacia [Orig: solatia] multa malorum,
Eque suo effundit gaudia vera sinu.
Spiritus ille etiam patris delapsus ab ore,
Induit atque agitat numine corda novo.


page Q2a

Utque solet teneros oculos munire viator,
A patre nos summo sic docet ille regi.
Languentesque animos nostros invitat, ut ausint
Sperare in mediis numen adesse malis.
Et Veneris sedat flammas, iramque furentem
Spiritus, et sancto corda pudore regit.
Nulla puer mentem infirmam peccata retardent,
Ne veniam speret vel petere ausit opem.
Erigat ut peccatores ac servet Iesus,
E patris in terras venerat ille sinu.
Meque suae fecit specimen bonitatis, ut aegris
Adderet exemplo spemque animumque meo.
Inscius impura quamvis convitia lingua
Dixissem in Christi dogmata vera boni.
Cultoresque Dei ferro iugulare solerem,
Et gererem contra non pius arma Deum.

Ex secundo Capite.

Non animo placido tolerare aut pectore forti,
Adversos casus impia turba potest.
Iam queritur non esse Deo mortalia curae,
Atque hominum audiri vota precesque negat.
Iam non digna bonos stomachatur ferre, patique
Et non virtuti praemia iusta dari.
Non etiam aegrotam spe mentem sublevat, et non
Auxilium miseris numina ferre putat.
Fessa labore fugae longinquae Hebraea fremebat
Gens in Idumaeis talia saepe iugis.


page Q2b, image: s123

At vos et puras ad caelum tendere palmas
Vultis, et adversis quaerere rebus opem.
Namque malis nimium indulgens fortuna minatur,
Exitium populo triste paratque Dei.

PRIMUM CAPUT Epistolae ad Colossenses.

Exoptat Paulus vobis quicumque Colossis,
Mente pia Christum colitis, pacem atque salutem:
O ego quas dicam grates tibi maxime rerum
Conditor immensum quia late spargis in orbem
Nostri Evangelii demissa oracula caelo.
Doctrinaeque tuae parvis das ferre Colossis
Munera ut in clara possint te luce videre,
Et metuant vitiis te nostris triste minantem
Supplicium et bonitate tua confidere discant.
Et Christi meritis placatum diligere ausint,
Defendique regique tuo se numine credant,
Et certam vitae melioris concipiant spem,
Et casto sibi quisque alios complexus amore,
Omnibus officiis liget: Et quae cetera Epaphras
Ille meus docuit, sed tu pater optime rerum
Aspires, et adhuc infirmas provehe vires,
Et teneris concede animis adolescere, quaeso.
O pater et parvos caelesti ope perge fovere
Segniaque accendas divino numine corda,
Ut discant oculos in te defigere mentis,
Et magni assuescant propius vim cernere amoris.


page Q3a

Quo nos qui colimus Christum complectere, et esse
Nos curae tibi perspiciant, certentque vicissim
Iam mores tibi castos, atque reponere facta
Digna Evangelio, atque aliquas referant tibi grates,
Contemnantque minas ingenti pectore mundi,
Et sperent dextra defendi posse paterna,
Sic Evangelii surgat seges aurea nostri, etc. [Abbr.: et cetera]

Iocus Nasonis in importunum Ianuae pulsatorem.

Forte domi solus quondam dum Naso sederet
Intentus studiis, carminibusque suis.
Paelignus gelido veniens a rure colonus,
Ardua divini limina vatis adit.
Utque erat agrestis, strepitu ferit ostia magno,
Et tacito properans increpat ore moras.
Nescio quid talem vatem sit, et inter asellum,
Pespondit breviter Naso Poeta, fores.

Ad Regem Poeticum in convivio.

Vendunt carmina ceteri Poetae,
Et mercede suum locant laborem,
Et prostare suas iubent Camenas
Pro paucis obolisve, nummulisve.
Nos gratis celebrare te solemus.
Nostrum ergo officium tibi probari
Aequum est, quisquis enim nihil reposcit
Vera Encomia dicere est putandus.


page Q3b, image: s124

Aliud ad eundem.

O princeps hederam tibi sequacem
Nos contexuimus, piumque munus
Frondentem pueri damus coronam.
Tantum barbara nulla te Tiara
Tantum Causia nulla te decebit
Quantum te virides decent Corymbi.
Vatum convenit haec corona Regi,
Musae namque hedera solent piorum
Vatum cingere tempora albicante.
Grato pectore parva dona sume,
Quae nos officiosa turba tamquam
Divis debita tura dedicamus.

Precatio pro Regno poetico

Vera fides, Deus, est Regum te sceptra tueri,
Et quoddam numen Regibus esse datum.
Ergo precor faveas regnis puerilibus istis,
Namque etiam pueri sunt tua cura Pater.

In lectionem Livii.

Si quos larga iuvat Livii facundia, et ingens
Copia quae Cornu vicerit Ida tuum:
Huc agite atque aedes studiosi visite nostras
Sidonii relegam maxima facta ducis.

IN CIC. DE ORATORE LIBROS.


page Q4a

Dicendi Crassus divinas explicat artes [Orig: arteis] ,
Cum rusticatur Thusculi.
Vicerit iste senem facundae Nestora linguae,
Sermonis elegantia.
Quem si forte libet propius cognoscere adeste,
Nos proponemus candide.

IN PHILIPPICAS Demosth.

Intentet Macedum Regi quae fulmina Rhetor
Atticus, huc venias si modo nosse velis.

IN OFFICIA Ciceronis.

Tullii nos hodie optimum libellum,
Qui pectus tenerum rudemque linguam
Divini expolit arte, praelegemus.
Virtutis tibi monstrat eminentem
Arcem Tullius, atque firmiorem
Portum, quem feriant Noti procaces,
Eurique, Boreaeque, saevientes
Frustra, quique minas nihil moretur
Fortunae, et placidam tibi quietem
Et mentem pariat sereniorem.

IN DEMOSTHEN.

Enarrare, labore tot dierum
Lassatus nequeo forense bellum


page Q4b, image: s125

Facundus quod in Attica urbe gessit
Rhetor, totius ille concionis
Dum mentes traheretque, flecteretque
Iratus, hodie otium mihi oro
Concedi breve feriasque iustas.

Signification feriarum.

Tempestiva iuvant operosas otia Musas.
Martini ferias sit mihi fas agere.

IN HOMERI LEctionem.

Concio ubi reiit templo dimissa, legemus
Iliacum in nostris carmen, adeste, scholis.

Aliter.

E sacro postquam rediit pia concio templo,
Enarrabo senis carmina Maeonida.

Aliter.

Hectoris exponam vobis pia iussa, precesque,
E templo postquam concio missa redit.

IN VITUPERATIONEM Mercaturae.

Huc ades auditor, Ioachimi concio nobis
Caeca Propolarum furta, dolosque dabit.

IN AESOPUM EPIGRAMma Ebnero scriptum.


page Q5a

Nomine quae sophiae se vendit turba superbo
Ore sonant tragico somnia ridicule.
Ecce iocis Phrygius dum condit feria, punctum
Omne tulit miscens dulcibus utilia.
Si Phrygium dicis divinum carmen Erasme,
Moribus et lingua tum mage cultus eris
Phaeacios [(transcriber); sic: Phaecius] alius forsan laudaverit hortos,
Hic mihi fragrantes Phryx olet ecce rosas.
Moribus humanis quam prosit tincta lepore
Fabula si nescis Phryx tibi testis erit.

IN IMAGINEM Iustiniani.

Dextra tenet gladium, servat manus altera libram
Signa decent Reges scilicet illa bonos.
Illa quidem intentat sceleratis civibus arma,
Et terret stricto dextra mucrone malos.
Expendit iusto prius haec examine causas,
Quam nudata sinat colla ferire rei.

IN PRAEDICTIONES Astrologicas.

Irrita crede mihi non sunt praesagia Vatum,
Nec dubias fati cernimus esse minas.
Quare cum prosit casus praescire futuros,
Haec legito et monitis afficiare Dei.
Qui sapit ille animum fortunae praeparat omni,
Praevisumque potest arte levare malum.


page Q5b, image: s126

AD MILICHIUM.

Sidera dum claro spectas labentia caelo,
Et signas oculis lumina nota tuis.
Vere aliquam mentem rebus quae cuncta gubernat,
Et quae nostra videt facta, praeesse scias.

DE ORTU ET OCCASU siderum secundum Poetas.

Mane vehit supra terram tibi Cosmicus ortus
Sidera, sed Phoebi lumine tecta latent.
Mane dat Heliacus quaedam subvecta videre
Astra, sed Achronicus nocte videnda trahit.

MILICHIO.

Haec tibi Milichi prognostica dono, precorque
Mitiget ut vobis aspera fata Deus.
Eidem, ut locum de fato in Physicis
non fatis commode scriptum
remittat.
Quas dedimus chartas de fato quaeso remitte,
Non scriptas fato docte Iacobe bono.
Ad limam revocanda mihi sunt ista, sed opto
Ut fiant operi mollia fata meo.

ALIUD AD EUNDEM, QUOD delectetur doctrina Physices.

Mitte mihi Physicen, aliud nil scribere possum,
Tu lucet errorem mentis id esse putes.


page Q6a

Non me delirum dici credique verebor,
Democriti similis forsitan error erat.
Et velut Hippocrates curari hoc noluit arte,
Hunc demi morbum sic ego nolo mihi,

ECLIPSIUM SOLIS ET LUnae, iam olim conspectarum descriptiones aliquot eodem Philippo auctore.


ECLIPSIS SOLIS ANNI 1532. die 30 Aprilis in meridie.

Cras ubi labetur medio Sol arduus orbe,
Infausta fratrem Cynthia nocte teget
Nec vos o iuvenes caelestia spernite signa,
Nec superum vanas esse putate minas
Quas autem Eclipsis clades denuntiet ista,
Hic typus ex aliqua parte monere potest.
Ecce subit tenebras Astraeae in sidere Phoebus,
Et comites Martem Mercuriumque trahet.
Legibus hi sacris quas diva Astraea tuetur,
Cum male sint positi maxima damna dabunt.
Vos tamen a Christo votis exposcite pacem,
Ille pericla unus pellere cuncta potest.

ECLIPSIS LUNAE ANNO 1533: die 4 Augusti.

Nox ubi roriferas terris induxerit umbras,
Actus et his fuerit Sole cadente dies.


page Q6b, image: s127

Insectura teget ferrugine Delia vultus,
Aethereo fratris lumina cassa sui.
Ac velut aeternas factura tenebras
Incutiet pavidis mentibus ipsa metum.
Fallor? an irati portendit numinis iram?
Ne superum vanas esse putate minas,
Non magis his annis metuendum vidimus ullum
Prodigium, veri sidera si quid habent.
Infaustus tenebras spectat Saturnus ab ortu,
Et tacita populos fraude movere parat.
Saevus ab Euronoto Mavors te Cynthia terret,
Iniustisque armis impia regna petit.
Pene fuit similis fatali Eclipsis in anno,
Quo misera cecidit rustica caede cohors,
Nos igitur moniti signis orare iubemur,
Fiat ut irati mitior ira Dei.

ECLIPSIS SOLIS, ANNO 1534, die 14 Ianuarii.

Eventus quod habent tardos caelestia signa,
Non ideo vanas esse putate minas,
Impius hic vulgi furor est contemnere fata,
Impietas poenam verum habet ista gravem
Ante canunt vobis venturos numina casus,
Et laevas mentes saepe monere volunt.
Admoniti rursum superum flectamus ut iram
Et fiant nostra mitia fata prece.


page Q7a

Sed sunt heu nimium surdae mortalibus dures,
Non ullae terrent pectora dura minae.
Quare iterum saevas portendunt sidera clades,
Cras ubi Sol medio traxerit orbe diem.
Aetheriis [Orig: Aethereis] tunc vecta plagis non omine fausto,
Obscura Solem Cynthia nocte teget.
Crede mihi accelerant iam non constantia fata,
Eventus faciles sed dato Christe precor.

ECLIPSIS LUNAE, ANNO 1534, die 29. Ianuarii.

Postquam hodie Phoebus fuerit dilapsis in undas,
Sudanetsque trahet sub freta fessus equos.
Lunaeque consurget per opaca crepuscula noctis,
Aethereas inter conspicienda plagas.
Huius ubi coelo labetur poena supremo
Umbra, tenet nitidum sanguinolenta caput.
Ingentes motus populorum et bella minatur,
Hanc prope Gradivi noxia stella comes.
Non procul Hesperio Saturnus cardine miscet,
In populis fraudes in populisque neces,
Iam toties hominum caelestia numina mentes,
Irrita nec possunt signa tot esse, monent.
Horrendis nuper tremuerunt motibus Alpes,
Et ripam sensit Rhenus utrumque quati.
Nos igitur summi placemus numinis iram,
Ut fiant nostra mitia fata prece.


page Q7b, image: s128

DE ILLUSTRISSIMO PRINCIPe ac Domino D. Iohanne Friderico Duce Saxoniae Electore etc. mortuo die tertio Martii, Anno Christi 1554. aetatis vero quinquagessimo primo.

Saxonici Ducis haec celebrati Herois imago est,
Cui clarum nomen Ian Fridericus erat.
Qui pia doctrina curavit semina spargi,
Qua videt Arctoum Saxonis ora latus.
Iustificaque fide capiens tua munera Christe
Sincera coluit cum pietate Deum.
Sic etiam patriam iusto moderamine rexit,
Exemplum ut possit Principis esse boni.
Et quamquam bello cessit ubi Carole moto,
Induerat pietas attamen arma Duci,
Ergo Deus praesens eventus leniit ipsi,
Ac inter texit mille pericla virum.
Maioremque tulit fidei constantia laudem,
Quam poterat victrix dextera ferre Ducis.
Ut Daniel captus patriae plus profuit exul,
Quam si gessisset bella cruenta domi,
Hic etiam postquam Christi bonitate reductus
Ad patriae rediit lumina sacra suae.
Voce sua pacis fuit autor, debita tantis
Pro meritus ipsi gratia semper erit.
At nunc ornatus patriae caelestis honore,
Colloqui fruitur maxime Christe tuo.


page Q8a

Summe Deus tu das solus felicia regna,
Saxonicos igitur protege quaeso Duces.

DE ILLUSTRISSIMO PRINCIpe ac Domina Sibylla, coniuge Ducis Saxoniae Iohan. Friderici ELectoris etc. nata ex illustrissima familia Iuliacensium et clevensium etc. mortua die 21 Feb. Anno Christi 1554. II. die ante mortem mariti.

Edita Iuliaca fuerat quae stirpe Sibylla,
Saxonici coniunx et generosa Ducis.
Bilionaeque tui generis Gotfride propago,
Maiorum celebri stemmata clara fuit.
Gotfrido, postquam Solyma rex factus in urbe est,
Spinea, regis honor, gesta corona fuit.
Haec etiam caput est spinis redimeta cruentum,
Facta crucis consors maesta Sibylla viro.
Sed postquam terras vitae pertaesa reliquit,
Laeticia fruitur, contuituque Dei.
Atque sui rursus pectus complexa mariti,
Gaudia percipiens non moritura, tenet.
Hic ubi Gotfridus, David, sanctusque Iosias
Te comitem adiungunt Ian Friderice sibi.
Cum quibus alloquio dulci recreatur uterque
Coniuge cum dulci casta Sibylla suo.
Historiamque suae memorant aetatis, et optant
Maiorum natos incluta facta sequi.


page Q8b, image: s129

Ex Sophocle.

[Gap desc: Greek]

Vertit Phillipus.

Ubi petulanter facere quod libet licet,
Legumque vox et ira vindicis Dei
Ridentur, ac inane nomen est pudor:
Magno ruet ventis secundi impetu,
Mox in profundum mersa tota civitas.

DE REVERENDO VIRO MARtino Luthero Doctore Theologiae, ad Filium Martinum Lutherum.

Mersa erat in tetras Ecclesia maesta tenebras,
Ac tacuit dura lege sepulta fides.
Ne tamen humanum prorsus genus omne periret,
Voce tui docuit nos Deus ipse patris.
Hic cum multa suae fidei monumenta dedisset
Doctrinae spargens femina pura Dei.
In linguam nostram studuit transfundere fontes
Et tantum lucis lectio nulla tenet.
Ergo Deum, pariterque Dei celebrare ministrum
Perpetuo gratae posteritatis erit.
Ac te praecipue patris novisse labores,
Ipsiusque sequi iussa verenda decet.


page R1a

EPITAPHIUM CONRADI Musuri Norinbergensis Iuris consulti.

Hoc saxo tegitur Conradi corpus inane,
Cui patrium fuerat Noricaberga solum.
Cognomenque vetus Musuri a stirpe paterna
Conveniens studiis quod tamen eius erat.
Nam fuit interpres legum custosque sacrarum,
Quas vitae normam tradidit esse Deus.
Iustificaque fide coluit te maxime Christe,
Sincero faciens pectora vota tibi.
Esse Deumque sciens aequalem aequalis amavit,
Rexit et in dubio iudicis ora foro.
Nunc morbo extinctus, quod spe votisque petebat.
In gremio vivit maxime Christe tuo-
Hoc potuit coniunx monumentum fida marito,
Non ficta Christum quae pietate colit.