19 December 2001 Susanne Mussmann
TEI header added; tags; page breaks completed


page A1a, image: s001

PETRI LOTICHII SECUNDI OPERA OMNIA. QUIBUS ACCESSIT VITA EIUSDEM, EX LUCULENTA IOANNIS HAGII NARRATIONE BREVITER CONCINNATA. Cum Privilegio Caesareo. Typis Voegelinianis. 1603


page A1b, image: s002


page A2a

Reverendo viro, nobilitate generis, dignitate, virtute, sapientia praestanti, Domino Erasmo Neusteter, cognomento Sturmer, Praeposito, etc. [Abbr.: et cetera] Canonico Wurceburgens. [Abbr.: Wurceburgensi] etc [Abbr.: et cetera] . Ioachimus Camerarius Pabebergensis. S. D. [Abbr.: Salutem Dicit]

Nescio qua fortunae iniquitate iam tertio accidit, ut et appropinquantes et valde expetentes colloquium mutuum, aliis tamen negotiis et rebus ambo occupati congredi haud potuerimus. Quod cum tuam reverendam humanitatem, praestantiss. [Abbr.: praestantissime] Vir, moleste ferre, non dubitem, cuius litteris tam amanter fuerim invitatus, mihi credas velim, id me multo gravius indigniusque pati: Qui non modo, si te convenire licuisset, adversis rebus et tristi tempore meo, iucundissimis sermonibus recreari, sed ope consilioque tuo adiuvari, sublevarique potuissem. Quod nisi te necessariae rationes tuae abduxissent, relictis omnibus studuissem te in Francis, quod abessem propius, convenire. Sed cum te abiisse longius mihi indicatum esset, et


page A2b, image: s003

cum ea, quorum causa in patriam venissem, me detinerent, tum alia, quae commemorare nihil attinet, morarentur, ita factum est, ut desiderium nostrum expleri non potuerit. Etsi autem maiora habebam et magis ex me, de quibus tecum coram agerem, et a te iuvarer aut consolando, aut consilio, aut re, ut ait Terentius: Tamen id, quod exposui litteris proximis ad te meis, imprimis curae mihi fuisset, ut ea carmina conquirerentur, quae ad te scripsisset optimus nostri saeculi et Poeta et vir Petrus Lotichius, neque adhuc essent edita. Nam cupiebam editionem, quam sciram hic institutam, accessione illorum locupletari. Nescio enim quo pacto omnia alia ego studiis his posthabere soleo, sive ista est naturae impulsio, seu vis quaedam diuturnae consuetudinis: neque possim ac ne velim quidem mutari hac in parte, praesertim hac aetate, qua vorsoriam capere, secundum Plautum, neque facile neque laudabile esset. Alii igitur alia amplectantur et ament, et copiam horum, illorumve exoptent: Mihi cum pastore Theocriti grata, caraque est ?. Neque obstiterit umquam vel obiurgatio vel admonitio qualem accepimus fuisse Zethi improbantis Amphionis fratris sententiam, qui ingenium excellens ? pulchrum esset censeret, et ea sequeretur, ?. Sed de his alibi disseruimus, neque nunc plura dicenda sunt.


page A3a

Noster quidem Typographus, cum ea carmina Lotichii, quae colligi poterant, iam exprimendo absolvisset et placuisset his nostrum scriptum aliquod praeponi, te potissimum hac compellandum [(reading uncertain: faded)] occasione putavi. Persuasum enim habeo, mea abs te libenter legi, vel quia nos diligis, vel quia eruditionem doctrinae, quam sequimur, magnifacis. Argumentum etiam hoc congruere soli tibi visum, quo et suavissimo amico Petrus Lotichius, et benignissimo post mortem D. Stibari patrono usus esset. Sane mea etiam conciliatio accessit: Sed uterque vestrum statim perspexit, Petrum Lotichium benevolentiae vestrae singularis affectione dignissimum esse. Facilis est commendatio bonorum. Neque in Lotichio multum momenti habuit vestra existimatio iudicii et fidei, ac omnino respectus auctoritatis apud vos meae, sed ipse brevis consuetudinis usu hoc consecutus est, ut quasi deductum ad vos eum esse a me gauderetis, omnique esse modo ornandum augendumque statueritis. D. Stibarus mihi a puero notus fuit, de cuius praestante pietate, virtute, integritate, constantia, recta voluntate, odio versutae malitiae et audacis improbitatis, et ante omnia cupiditate veritatis, et studio optimarum disciplinarum atque artium ea alias perscripsimus, cum ederemus et Xenophontea et nostra quaedam de re equestri, quae explorata habuimus, et vera esse certum est, tibique Erasme, perspectum maxime. Qui suis propinquis, in


page A3b, image: s004

quorum spem sumptus non parvos impendit, Lotichium praefecit praeceptorem et magistrum. Quo loco sane magno dolore perturbari sentio animum meum, cogitans frustrationem honestissimi consilii, et deplorans humanae conditionis miseriam. Quibus enim D. Stibarus quam optime consultum cupierat, et quos ad Reipub. [Abbr.: Rei publicae] administrationem liberali institutione praeparari voluerat, ex eis, cum illam capessere inciperent, et in gerendo indoles magis appareret, quam eluceret industria, duobus annis duo fratris ipsius filii iuvenili aetate ex hac vita excesserunt. Quin etiam ipse D. Stibarus, quo tempore dignitatis et amplitudinis fructum post multiplices labores, quibus districta fuisset vita eius, percipere deberet, eo non tam sibi, quam patriae immatura morte intercidit. Nam etsi ipsi, qui admodum puer patre mortuo ablegatus domi versari desiisset, ignotum fuit spatium aetatis, certis tamen coniecturis ducimur, ut eum non plures, cum decessit, annos quam XLIX. habuisse suspicemur. Quae aetas quamquam non modo ad splendoris et gloriae auctoritatem, sed florem etiam ingenii, et honorum illustrem cursum vix satis tempestiva existimari possit: Si tamen et quo Reip. [Abbr.: Rei publicae] statu e medio ille abierit, et qui casus consecuti sint mortem ipsius, considerare voluerimus, ea profecto animadverteremus evenisse, ut non tam D. Stibarus iucunditate vitae spoliatus, quam mortis grato munere


page A4a

affectus esse videatur. Non dicam, quam parum vel nihil felicitatis in duplicata hac vita exspectandum [Reg: expectandum] sperandumque fuerit, neque quam multorum eventuum tristitiam declinaverit ille obitu suo, cum atrocissimi facinoris unius nuntium [Reg: nuncium] , quo profesto maerore [Reg: moerore] confectus fuisset, mortis opportunitate effugeret, scelerata aggressione nefarii latrocinii interfecto principe, qui in maximis calamitatibus gubernans patriam pericula gravissima vitaverat, et cum quo D. Stibarus propemodum aequali coniunctissime vixerat. Quo impiae crudelitatis et horrendae audaciae non modo facto, sed exemplo quoque, quale vulnus inflictum sit animo tuo, non opus est commemorari a me. Ferreus autem sit profecto, qui non moveatur ista immanitate facinoris furorisque popularis, cum iam rabie illa depulsa auctores [Reg: autores] quoque ipsos vel misericordia tangi tam indigne necati talis principis, vel temeritatis, vel vesaniae suae paenitere [Reg: poenitere] credam. Sed nescio quo pacto ad haec, quae alicui alieniora videri forte possint, recordatio et mentio D. Stibari deduxit orationem meam. Cuius quidem non potero non meminisse, dum memor ipse mei, secundum Poetam. Quem cognovi optimum, in omni genere virtutum praestantissimum virum, ac mei amantissimum a prima pueritia sum expertus. Iudicoque ad Petri Lotichii laudem existimationemque magnopere pertinere, quod ipsum D. Stibarus benevolentia favoreque


page A4b, image: s005

complexus fuerit. In cuius tu, Erasme, non solum dignitatis et excellentiae, sed oneris quoque ac defatigationis in patriae salute conservanda locum cum successeris, altero ornamento Petri Lotichii famam atque nominem auges, ut praestantissimis et summis, atque optime de Repub. [Abbr.: Re publica] meritis duobus viris carum eum fuisse praedicatura sit posteritas, et celebratura cum iudicii sinceri vestri et ingenuae voluntatis candorem, tum Lotichii in observandis colendisque vobis studium, curam, industriam, fidem. Qui cum non fortuito in vestram notitiam pervenisset, sed deliberans ac diu circumspiciens ex omnibus vos delegisset, quibus ingenii sui facultatem quasi addiceret, hoc in omni officio diligentia summa obtinuit, ut a vobis vero amore comprehenderetur, haberetque et patronos, et eos, qui amicitia talis viri magnopere delectarentur. Neque immerito. Quamvis enim divinam vim eximiae naturae incredibili assiduitate perpetui studii corroboratam atque auctam, mortis saevitia celeriter praeciderit: Ea tamen exstant [Reg: extant] et exstabunt [Reg: extabunt] semper, donec legentur et erunt in pretio [Reg: precio] litterae [Reg: literae] Latinae, elogia pietatis, virtutis, sapientiae, humanitatis vestrae, decantat elegantissimis versibus illius, ut quod max. [Abbr.: maxime?] beneficiis vestris debuerit, id eum liberalissime persolvisse appareat. Hoc quale, quantumque sit non intellegitur ab omnibus, vel potius a paucis tantum, D. Stibari et tui similibus: Qui gaudent carminibus et quibus hoc cordi est:


page A5a

Dignum laude virum Musa vetat mori.

Et quicumque sui saeculi bonam existimationem, posteritatisque honorificam memoriam magni facit, ut tam vivus, quam mortuus bene audiat atque commendetur: Afqiton a)qrw/pois ai)/en o)/noma secundum Theognidem. [(transcriber); sic: ,] Fuit autem Petrus Lotichius talis Poeta, qualem sua aetas et nostra natio alterum non tulit. Hoc me pronuntiantem [Orig: pronunciantem] affirmare, in quam ab aliquibus partem accipiatur, non vereor. Eruditos enim mihi assentiri scio omnes. Habuerunt superiora tempora H. Eobanum Hessum, cum quo a prima adulescentia [Orig: adolescentia] mea familiarissime vixi et quem in suo genere regnasse docti fatentur. Huius aetati et famae supparem nuper amisimus clarissimum virum Georgium Sabinum, cuius et facilem et prudentem et politam Musam Italia quoque est admirata. Multi autem nunc etiam declarant egregiis operibus et scriptis hac in parte ingenii et studii sui efficacitatem. In quibus facile eminent Iohannis Stigelii sollertia admirabili, et incredibili industria et arte, exercitatione, usu summo perfecta absolutaque Poemata. Sed et Eobanus et Sabinus si viverent, cum omnia in Lotichii scriptis magnopere probarent, tum elegantia et suavitate atque exprimendi vetustatis similitudinem contentione se ab hoc alicubi superari non negarent. Deque hoc nimirum


page A5b, image: s006

sentit et loquitur prolixe Iohannes Stigelius, quo melior vir ille est, et is, qui mortuo maiorem etiam amplioremque laudem velit tribuere, quam meritum esse arbitretur, cum sine dubio deberi ipsi maximam atque amplissimam sciat et praedicet: De quo plus verborum faciendum esse non puto. Non modo autem effulsit iste quasi nitor pulcherrimae facultatis, eruditionisque egregiae in Lotichio, sed multo illustrior fuit cum integritas, tum suavitas morum, et gravitati coniuncta comitas et constantia, atque virtus humanitate ac lepore condita, et certa omnibus in rebus fides, et studium amorque veritatis. Quae tantae laudes et fulciebantur et cumulabantur maxima et sollicita [Orig: solicitia] pietatis cura, quam Graecitum krhpi/da, tum kefa/laion a)reth=s a(pa/sh perhibere solent. Nam de arte, quam in huius vitae cursu faciendam delegerat, salutari illa quidem, sed ut ferunt Hippocratem dixisse, ex aliorum miseria suas percipiente molestias, hoc constat, eum fuisse Medicum Lotichium, qui et iam scientia non multis inferior haberetur, et si vivere licuisset diutius, usu exercitationeque facile superaret alios plerosque. Sed utilitati publicae et tuae consuetudini illum ereptum Deus cum nostro tristissimo desiderio in meliorem locum abduxit, ut non ipsius quidem, sed nostra fortuna dolenda esse videatur. Nam cum P. Lotichio quam optime esse actum quis audeat negare? Qui receptus in beatae vitae quietem


page A6a

sempiternam famam clariss. [Abbr.: clarissimi] nominis sui posteris reliquit immortalem. Ut autem suum cuique nascendi tempus, ita divinitus dies statutus est, quo ex hac vita discedat: Qui excipiens vitam piam ac honestam neque fugiendus neque deplorandus est. Alla\ lo/gon me\n tou=ton e)a/simen secundum Theognidem: Conservantes quidem animis nostris memoriam optimi viri Lotichii et amici iucundissimi. Quod facere te multis illustribus testimoniis declaratur, et ego cum alias, tum modo divulgando praeclarissima scripta ipsius conatus sum. In quo tamen meo honori non minus servivisse [Reg: serviisse] me perspicuum est, cum illa edantur, quibus mei nominis mihi gratissima celebratio continetur, diligentia, inquam, et studium positum in bonis litteris [Orig: literis] et artibus, et aliqua in his tractandis colendisque navata opera et gestum decus. Nam ut ipse mihi assenter, quanta cum voluptate legi a me censes versum istum?

O sacer Aonii dux Ioachime chori.

Maxima profecto illa est, ut me tibi ceterisque [Orig: caeterisque] indicem, quod [(transcriber); sic: Quod] hoc commemoretur et praedicetur progressio in iis, quae a prima aetate mihi praecipue curae fuerunt, ac prae quibus neglexi cetera [Orig: caetera] omnia. Quo credibilius est, tibique minus dissimulandum, Erasme, magna laetitia affici animum tuum conscium summarum laudum, quibus a Lotichio ornatur ampliss. [Abbr.: amplissima] dignitas et reverenda praestantia tua: et ideo officio hoc


page A6b, image: s007

meo publicandi scripta eius cum hac compellatione tui, et disputatiuncula quadam de iis rebus, quae imprimis [Orig: inprimis] cordi tibi sunt, et iis hominibus, quorum mentio in dolore, quem ob amissos capis, non potest tamen esse non gratissima, cum illorum verissimas laudes complectatur, et merita erga patriam, et beneficia in suos et alienos, denique studia, operamque praeclare in hac vita positam, et felicem hinc migrationem celebret. Capitale dictum senis futilis in Tragoedia: Kakw=s a)kou/ein ou) me/lei qano/n ti moi. Sed vulgaris omnino ista perversitas est. Quotus enim quisque ex multitudine eam vitam degere curat, cuius memoria et recordatio mortui famam et nomen exornet. Quanto vero hoc rectius: hominum immortalis est infamia. Et o(de\ o)/lbios, o(\n fa=mai kate/xontai a)gaqai/.. Sed narrantur enim haec scienti et probanti, desino. Tu reverende Erasme, quod facis pietatis virtutisque spatium [Orig: spacium] decurrendo non defatigabere, et optimarum artium humanitatisque studia ingenuo homine dignissima pro tua parte defendes, et qui his operam laudabilem dant, eos diliges fila/gaqos q' a(/ma kai\ misopo/nhros w)/n.. Vale, VIII.CL.VIII. br. Anno CHRISTI IESU M. D. LXI.


page A7a

[Gap desc: title, poem: 24 lines]


page A7b, image: s008

[Gap desc: poem of 16 lines]


page A8a